«HT' ' * -fii, 1 £ollecra g ggercitato fridertci Kuneje! dko fellam liberalna frudioB magifrrfi oeto libjoel^ificpzunfeŽtrcffordtenn almo ftitdio ^ngolfradtenfi. £um adiectdc tejbtue no ue traJlatioio ^ol^a s ' Ido Urgiropo li bt5ar^ cir J:J t 'nvw«>: j ca 4ifpntatargutefirma cftcouclufto quems '{Ram oedueta fluit fontibiie a fopbte 3fnmdtofe p2ocul:p:ocul efto lingua petulca €lnc lmo:e madcno.-carpd-e cuncta paraš čit vos o tuia’nc0:quibu0 boe opus edidttauctoa j^tcere non ptgeat grada multa viro j^ratta multa viro:t>ecu't bec mateua oaturue l^alladoa cx adttts:vttlto;a legens a x IfcKfatio ofdlamis ž&uucjel Jngolltadiefia grmnafij magifter ? oiiie pbilofopbie interpzes omnib 0 ? firU guliš pbilofopbie mgenuis cultozibas falurem placitam ep.at.gt fi liberalni ftudiozum cOmiteo ingemmmnlticlantfimi periparetici in pbificcn ilreftote* licam codicil '09 qui bodic paftim circuferuntar ediderint atq? oirtufe colcn prermt. 3 rtcefTtt in quofdam fojte.Tie admjranorgraue etiam iudieium quid ad fcribendum ntouerit: bozamne numcro pjcfens cunabulnm applicare p* fumpfertf qnbd aliozum opinione callidioe fcribendum iter afteri concefTttj cfTet patuhim.Sed ingenue etatie adolefccntes non ingenij mei oftetandi fj potius noftre litterarie reipublice incrementi optandi gratta: variafqj areflo relicas fentemiolae quarum mulri magis faperficiem tp meduliam radicit 0 8ccipiimt:oilucidc apsrire yt clariflmie inteirigantnr enitenda mibi fuit.aua ram inquam fallits intellectus ne oicam errozes fed renera oeuia otictrices opiniones vt natttrales quos ejcperientie obferaatozee appcllarc placuit pla^ nenozannmouet zbactenasindujcit.Cluo ergoadolefcenres cbarifTimi fr« cticorum intricatamqiitereisitnremii8: rcctiue acfacilitiein patulo ambutt lantesimiiltuiarta acoiaerfain fummarinm vnitm:oifpendiainconipendiii neceffarijs aditis refecatifqj fuperfiuis redigcrc citre mibi ftiit.Clagienrem n foztafTe obcrrantcm in lato artio pzimozdt/s pbilofopbie Slreflotcli s adducc rem.Unde iimplici oomefticqq 5 etiam vt inqmtmt (lilo artiilicocbarta pin gere libnit.Sddito vt penes quaui8 queftionem oubirandi rationem qaaiw tam ad id fpectabat fententiam areftotelis addacens non pzeterierim. gt qi fi aeta radije elt amarioz omnis non te pigeat (i pzincipio oblectamento fit p fentibaa libellis indulfifle.quibus te li amiefeceris pt^ftan tiorjaculdtibio in c bijs euafurus ad mentis tuepzofecto ignicalum ejccitaberjs.^n ali/s fozfitan pbilofopbotum ejtperientijarefectaraa teoblectare infra mccotfcepi. dale* tefingali fuauiter. 0 uu 5 r>t placuit a} reftotdt oc me mozia •z reminifcentia non fingulis par fit memozandi vis : % qa£ paflfim ac traettm tn pzcfenti libzo narrantar faciliuc inimo pmptiue qaiais memozia etetpere pomtclaroq 5 fpecalo ea afpicere libeat:liberetia$ obfectabiboz fiat 3deo alpbabeticam regiftrum pzincipio confcribere placuit qao ingenuozuj ammi lecrtonis aaidiozes fierent;oifpendium pariter in copendioloecacte fet fatarentar.3nfpectari8autempz?fentenuabulam confiderandam venit vt pzimolibzi nunterus allegabitar cum qu£fHone:notabili:concUifione: ant no nunq$ argumeto.an de ffllSba li.libzu,no.notabile.q.qaeftionem.con.c6clii fiouem.s ar.argamentum oenotabit«. Cabula *-£r Bftractto cft ouplertfiniplec z compIeM.li.tj.q.vi.»t0.tj. J_L quid lit f m 3refto li.tj.q4.no4. Sreftotelis vita -z tatides babentur in ecotdio. 3n are ft in fuia ,pbatiombu8 Temp vtat potentia natnrali.li.vtj.q.uj.8r.k Sgene eft ouplejc:p:incipale z inftrumentale.li.ij.q.v.con.?.»< Otiomodo agat aliquid ad ftiam cotruptionem.ibidem con.ij. Žlgens naturale eft ouplej::vniite.|;fale z jrsrticulare.lu j.q.cv.no.i. Slteratio capitur multiplidter.li.tij.q.ij.no.i. , . Ut? in alteratoe recfrat fluj^oiftiuct^ab alterabih z qualitate q acqrif.ibtde 2id alterationem quot z que requirantur.ibtdem no.ij. iilteratio an fit qualita6 que acquiritur.ibidem in con. Dtrum in alteratione tota qitalit46 finml acquiratur.li.iij.q.itf. 2Uterana cit oupleciintrinfecum z ertrinfecu.ibidem polt con. Dtp i alteratoe grad 9 4 pmo acdrif maeat cu pofterioti. z lic onr.li.iii.q.uij» aiterationum oiuerfe fpeciee.ibidem.no.i. Dtrum iilteratio fit ad omnee z folae qualitate 9 .lt. yi|.q.v. illtcratto rtrictifTime acccpta qnid lit.ibidem.no. i. 2lngelue quomodo mouetur.Ii.vi.q.v.ar.i. Dtrum animal moueatur ec fe ? no graue inanimatum.lib.viij.q.iiij. angulue quid lit-t qnottuplejc.li.iii.q.cij.no.i. Sppet itne quid z quottupleic lit z in qbus repcriaf .li.i.q.C ciiijato.ij. žippetitue materieadfotmam elt oup!ec.ibidem.no.iij. an appetitus materie fit materia met.ibidem.no.iiij. appetitus in materia vnde^ueniat.ibidem. « Dtrum artificialia oifferant a natttralibu8.li.ij'.q.i. 'Acs artifirialis q,ue oieatur. ibidem.no. i. b ‘Aee artificialis capitur ottpliciter.ibtdem no.ii. 3 P? artificialie fotma aliqnid fit z artifec alidd faciatibidem z ar.t. Dtrum interartificialia z naturalia oifferentia &refto.fit bona.li.i;.q.ij. 2trs medicine quomodo per fe agat.ii.ij.q.iii|.ar.i. adidentta parti inberentia totum oenominant.li.i.q.cic.no.ii. Sctio eft multiplepoueniesioifcoueniesumančs 1 trafies.li.tj.ft.V.no.ij. ' atrum actio fit paffio z econtra.li.iij.q.c. aictio quid fit z quot modis acdptatur.ibidem.no4. 3lctionmn oiuifiones.ibidem D tr ti? actio fit in agente vel patiente.li.iij.q.j± actio palfto z motus idem fint.ibidem.no.i. 2 ld actionem quot reqttirunrttr. ibiclem.no.ii. iictus capitur iarge z rtricte.li.i.q.cir.no.iij. 2Uiqttid eft in aetu z in potentia triplicirer.li.iii.q.viii.ir.it, Quo aliqtttd fit in aetu fotmali z cntitatitio.li.i.q.]dj;.no.iii. a aiefiendi modu9.li.ii.q.v.no.ti. jCaptia oiuilio in cellaa z veturiculos lib.t.q.v, D trum cafus z fottuna fint caufe agcnre8.li,ii.q.j*ii. Zatmfo £afus 't fotfima quo oifferant.ibidem £afus capitur multipltcirer.tbidem .. ®. Utrum £afus k fo jtuna fiat incotmgenti ad vmjlibet.luj.q.Kitj. De £atifi6.Ub.ij.q.viij.'ZtPP er , . / potentie fitfim 2 lrefto.lib.u;.q.vltima.no.i: VJ Deus oiuerfa babet nomina -z conduioues.Iib.viij.qj.no.f. £>ei potetia £5 mete areflo.li.vii».q.vlti.t infra lati°m vocabutopnrtnotot. fcsenfum z oenfius quid fint.ltb.jitj.q.jc.iiffinitio eft ouplejc fotmalie z materialie.Ii.i;.q.iii;.no.ij. Jbifferentie pofitionum quomodo reperiantur in rebus. lib.Vj.q. ij.noi/, fMgeftiones funttres.lib.ij.ft.jc.no.i;. tsimenlio quid fit z quottuplejc.lib. vi.q.i;.no. j. f>imenfio terminala z interminata non oifferut.ibidem Dimen liones funt tantum tres.ibidem fciuifio libri pbilicotum babetur poft ejcotdium. fcnnifibile eft ouplejc.lib.i.q.ir.no.ij. a ^fectne vt fciatnr an reqm'rantur omnes cau fe.Ub. i. q.iii;. £flectuumoiuifionc 8 .lib.ij.q.jri.no.j. £ffectuu} alius per fe alius per accidens.tbidem. £ftectus ad vtriimlibet quts fit,lib.ij.q.xiij.no.j. £lementotum nature fi eftent in naturali oifpoliiice.ltbiiij.q.V.no.i;. £na naturale capimr multipliciter.li.;.q.^ii;.no.;. £ns f m naturam.Ub.i>.q.i.no.j. o £na naturale quomodo fit oeterminatum ad qnantitatem ibidem. £ns mobile confideratur mulripliciter.lib.i.q.i;. >s £picurei vnde nomen traperint.in erotdio Jčlle eft multipIej::fdeale:efTentie:e.riftentte •rč.lib.j.q.jccj.no.if. De čftenria alrerius quid fir.ltb.iij.q.vij.no.ij. gufottunium z biffotfunium quid fint.lib.i;.q.ri. £jc alio fieri aliud oicitur muttipliciter.tib.j.q.jcvi.no.i?. £jc ouobus entibus in actu non fit tertium.lib.j.q.icir.in argumetis, r fy-&mn quid fit i quomodo gentiles oe fato fenferunt z poete, . P £t quomodo oe fato fentienduni fit.tt vtrum ^atum immutabiliter regat inferiota.lib.ij.q.jttu;. f atales fototee que oicuntur.ibidem teri z generari onTerunt.lib.j.q.rvi. ^fieri in fubiecto z ejc fubiecto.ibidem.no.i. 4ieri oicitur fimpliciter z fim quid per naturam z per artem.ibidem St con* Utrtim omne quod fit fiat ejc aIiquo.lib.i.q.jcvi. »tiquid fit ec alio multtpliciter.ibtdem no.ii. Utrum figura oiftmguatur a fubftantta.li.ij.q.u;. 3 n figura fit oiftincta a magmtudine.ibidem figura quid fit z quottuplejc fit figuratum.tbidem • % * £abula g ignrarttmpzineipia.ibidem trum finis fitfttifaeozum que funt ante finem.lt. tj q.Vuj. ^inie rano qz appettbilis -z bona.tbtdetn . ^inis eft pzitnum in intenttoiie z vltimum in epecuttone.ibidem no.i. -Z.i;. < f-mis eft muitiplejc z quomodo moneat.ibtdem.-z ar.iij. m finis in intentione -zejcecntione idem fit.ibidem ^inalis canfa quid fit -z quot ad eafit reqnir ( wtnr.ibidem ff inis gratia cu ius cognofettnr a fine qno -z oiffcrnnt.ibidem.poft con. 3ln finis ita moneat Rent efficiens.-z quo finis fit potiflima cap.ibidem.arx f ozmam edtici oe potentia materie.ltb.i.q.eyi.no.i. 2ln fozma potinsgeneretnr $compofitnm.Iib.i.q.j:vii. f ozrna fubftantiatis oiffinitnr oupliciter z fozma eft oupIev.Itb.t.q.]ejci. tJtriim fozma ante fnam generationem babeat effe in materiaabidem £>e fozmarnm pzoductione opiniones.lib.i. q.mno.iiit. fozma oiuerfab 5 nomina.lib.i.q.jcjciiii.in pzincipto. Mn fozma appetat mareriam z qnomodo eam perficit.tbidem.no.itit. M fozma meemanant operationee naturaItter.Iib.tt.q.i.no.i. fozma naruralis ž artiftcialis otffmiiit.ibidem no.it. tltrnm fozma pzincipalius agat vel qualitas.lib.ii.q.v. Mn fozma fubftantialis intendatnr z remittatnr.lib.ii;.q.u'ij.poft con. dtrum oiffinitiojfoztnnefit bona.lib.ii.q.]ci. i>e foztmta multa onbia.ibidem ^oztuna capitur triplfciter.ibidem Ofiomodo foztnna fit incerta.ibidem.ar.i. ^nter fozntnam z caftim otfferentia.li.ii.q.]rii.no.t. ^dnjflniens continuatiuus z fpederum idem finr.Ii.iii.q.ii.naiu ^-»-■Radns qno fe penetrent.Ii.iii.q.iii.ar.vItimo. 0 Mn gradite fimtil maneantm a!teratiorte.li.iu.q.iitt. fc>e gradibns looiplete babes qnomodo medici z p) ?i ponant gradusnn qtrf bus quaIitatibtJ8ponaim!r.ibidem pofteon. j6ratte z grauifiimttm qnid lit.lib.iiit.q.viii.no.!. farane eft muItiplejc.lib.iiii.q.iic.no.i. J5rane eftottpleninacut z potentia.lib.viii.q.v.no.t. Granta z lenia quo ad fua loca naturalia moneanf.ibidem no.if. Onomodograneper fe monet oeozfnm.Iib.viii.q.iiii.*ar.t. dtp R gue fimpfcjc poeref ivacuo moneref 6ozfu i iftdtivf fnccefiine.lt. x.a. § farane poft remotionem obftacnli vnde moneatnr.lib, viii.q. v. £5eneraltoza.qno fintpzioza.Ii.i.q.vii.in con. nrrttm generatto generetnr.Iib.v.q. vi. wtrum generationis fit generatio.Ii.v.q.V. Mn generetnr potius fozma qi compolttnm.li.i.q.rvir. CJtrttm generatio Rt res que generatur vel fnccefTio.li.i,q.)evit. jSenerafio qnid fit z quottitplejc.ibidem no.i. 3iiquid generatur tnplhterminatine fqbiecu'ue;completine. ibideno.il £abula : Ceneratio confideratur fojmalitcr z materialiter.ibidem rto.ift De gene/atione quomodo pbilofopbo lit Ioqucndum.ibidqn 3n generatoe bois It oeue fulpenderet infuftone aie dd fieret.li.i.q.j:vtp%* Utrum generarc lit generane vel generatio.li.i.q.jcvii|. Cenerare capittir ttmltiplirirer.ibidem iDodue generationie pueri in vtero.lib.ii.q.]c.no.u. »n generatio z cotruprio line njotU8.liMi.<].vitj.no.m.t li.V.q.|. Utrum ft linea giratiua efTet ipla edet infinita.li.iij.q.ciu. Čira 6irare z linea giratiua quid finr.ibidem no.i. I Dentttas eli muItiplejc.lu.q.jri.no.i. 3dem numero oicitur tripliciter.ibidem 3detitae mdiuiduomm an lumarur ec pte fome vel materie. ibidem. no.it Utram foztee lit bodie idem qui fnit beri.ibidem 3fgno:are capitur logicaliter z pbificaliter.li.tii.q.i.no.i. t>e ineubo z fuccubo.li.ii.q.c.no.t. Hfle in alio or multiprr.li.utq.ijf. 3ndiuifibile eftonplejc.lu.q.ic.no.iU capif mulriplicirer.li.vi.q.in.no.i. Sndiuifibile pode jjduci fuccefliue implicat.ibidem.poll con, d trum indiuifibile polTit moueri.li.vi.cj.V. 3ndiuilibilecapitur ,ppjie •zimp:opzie.li.viii.q.)cii.no.i. Utrum infinitum lit nobie ignorum.li.i.q.jrit infinitum capitur multipliciter.ibidem infinitum ouas baberet oditioes fi eet.ibide in co.t Ii.iii.q.Cui.no.iL Žin in infinito elfet medium.ibidem in ar. infinitum eli miiltiplejc.ti.iii.q.riii.no.it £t multas bj acceptioc«.ibie infinito li efTet multa oubia.ibidem poli con. Utrum in tpe infinito tranfeaf fpaciu finitum z econtra.U.Vi.q.vii. Utrum mouene finitum podit mouere p tempue tnfimtum.Ub.viu.q.if. atrum virtusinfinita podit ede tn magnitudine finita.li.viii.q.c. Utrum lit .pceflue in infinttu in mouentibue z moti8.llvii.q.iii. 3nfinita virtus que fiMi.viii.qxno.i. ■^nfinitus vigo:quomodo fitinp?imomotote.li.viii.q.vltima. ^rnpetue quid lit ?qualitao permanens vel fuccefliue.late li.viii.qtt. Utp indas i trafmutatoe oeat attribui paflioi poti vel pofterio:i.li.vi.q*iiit ^nftans quid lit z an lit parsrempons.tbidem.no.i. •Jnliantia tncepticme •zoefitionie. ibidem no.ii. utrumaliqua fit mutatio inllantanea vel indiuiiibilie.li.vLq.iit. Utrum m iulianti polTit fieri motue.ibidem poli concludonem. ZabnU r ^nftmctastMdonarure.lib.ij.tl-vlrinia.noj. ^ntentionum ojia pzimaria alia fecundaria.ltb.tj.q.£V.no.f. cv jSe intmfione z remiffiorie fifn tres opinione9.lib.iij.q.tiij.poft con. 'V'. gue -z leuifTimum quid fintfim itreit.lib.iiij.q.viij.no I J 'Leuc eft muitip!ejt.lib.iiij.q.lJMl0.j. *Limttatio qnid fit z quo ponariir.lib.uijq.viij.no.iii.-z.i7. Xinea qmd fit -z qnotnpIcp -z linea giratiua Jib.iij.q.ij.z lib.vj.q.jnj. Otrum linča giratiua fit infmita.lib.iij.q.]ciij. Ornim omnis Iocus fit equalis locato.Ub.iiij.q.j. #n Iocus moucat locatumad fe.lib. viij.q. v.no.ij.-r ar.f. Xocus eft oupler fozmalis z matcrialis -z capif multiplirirer.gaimfiiter quot modis Iocus imagmaturequalis Iocato.lib.iiij.q.j. Cltrum Iocus fit terminuscozpozis continentis.lib.uij.q.ij. Xocus quid fit fim varias opiniones.ibidem . Otrum locusfitimmobilis.z oe boe opiniones lib.uij.q.iij. Otrum lori oifTinitio fit bona.lib.iiij.q.iiij. Xocipzopzietatea.ibidem no ,j.£t loči oifTerentig.lib.vj.q.ij.no.j.z.ifc. 21n Iocus fit vna fuperficies vel plures.lib.iiij.q.tiij.no.ij. iocus eft ouplec pzopzius zcomunis.3bidem. iocus naturalis -z violentus qui fint.lib.iiij.q.v.no.j. ■Res mtiltipliciter eft in Ioco.lib.iiij.q.vj.no.ij. g^ltim quo fit in loco fim oiuerfas opiniones.3bidcm no.iij. £>e loco multa oubia ibidem polt argumenta. Xt>gicuo quo confiderat conclufiones -z quo pl5us.Iib.j.q.j.in argumentis. Otrum longitudolatitudo -z pzofunditas oiftmguanf.lib.vj.q.ij. ‘ JLougitudoquomodo pzotrabirur.ibidem no.j. Xurozes quo babeSnt foztunam fini comune ©ictum.lib.ij.q.;tj.no.j. ifgntim oicitur quadrupLiciter.lib.viij.q.jcij.no.tj. VI / Otrum magnitudo otftinguatura fubUaima rnagna.lib.i.q.viij. ŽDagnitudinisratio.qug finteius fpecies.ibidem no.ij. tCDagnitudo eft fetpfa magua.ibidem. XDagnum eft oupleje.z quid fit oifTinitiue.ibidem. CUtaremagnitudo fit magna z albedo non alba.ibidem Otrum materia feclufa quantitate fit omifibtlis.lib.t.q.tr. Otrum materia fit ens.hb.i.q.rir. ‘/Dareria quidfit z quotuplejc.ibtdem no.ij. Otrum materiam efle fine fozma implicet.lib.i.q.]c]c. ZDateria multas bj^pzietates z multa nomina. 3bidej notabili pmo z fedo Otrum materia fit in potentia ad omnem fozmam.lib.i.q.jcjcij. XDatcria plures babet potentias ibidem no.ij. Otrum materia fit fua potentia.ibidem conclufione pzima Otrum materia appetat fozma z quo.lib.i.q.^iii j.? no.iij. 3n materia plures imaginautur potentie ficut in fozma.ibidem no.iij* ZDateria qua fozmam appetar.ibidemno.iiij. fabula 3« matma fub fojma bttmana apperat aliam ibidem ^ppetitua materij vn.puemat;? quo materia lit pziuatio tappetitas.ibidej ZDatbematicus z matbematica quid finr.lib.ij.q.vf.no.i. ZDarbematica pzopofitio -z termimis matbetnaticue quid fint.ibidem aibas qutd lit z quid f?mina.lib.ij.q.j;.no.!. ZDas quare qtiandoq$ generatur -z quandoqj femelie.ibidem no.ij. ZDarimum quomodo reperitur in rebu8.naturalibtt6.lib.i.q.;ciii. ZDarimum eft multiplejc z ejcporiitur affirrnatiue -z negatiue.ibidein dtrum medi? fcienti? fintplus naturales matbematice.lib.ij.q.vij. ZDedia fcientia que fit -z qnot fint -z quare lic oicatur.ibidem ZDenfurafzmenfuraregmdfintitmenfure condmones.lib.ui|.q.jcuj.no.fr ZDenfurarecutconueniar-zmodimenfurandt quifint.ibidem ZDinimum erponitur oupliciter z quo reperiatur in rebus.Iib.i.q.jrii?. ZDinimum -z marimum ad que poflimt applicari.ibidem no.iij. ZDinima caro qtiomodo lit oabilis.3bidcm poli conclufionetn ZDodus pzocedcndi in fcientijs -z quotuplejc fir.lib. i.q.iii.no.ii. dtrum t>e pzimo motoze pertineat ad nataralem.lib.viii.q.i. IPztmus motoz oinerfababet nomma.^bidem D trum pzimus motoz lit eternus ■z immobilis.lib.viii.q.Vi. dtrttmnatura monftrum pzoducensintendat ipfum.lib.ii.q.pv. _ ZDonftrum capitur multipliciter -z babet multas oefcriptiones.ibide no.it. ZDonlirozum caufe z erempla.^bidem norabih rertio £>e motu pzoiectionis fm ouae opinione8.hb.viii.q.ri. ZDotus pzincipia qu? z quot fint -z quotuplicia.lib.u.q.iii.no.i. dtrum ignozato motil ignozetur uatura.lib.iii.q.i. ZDotus oucir in cognirionem nature -z quomodo.ibidem ZDotus efienna z rario.lib,iii.q.u.no.ii.-z.q.vi.no.i. ? Utrum motus localis oiftinguatura mobili.lib.»i.q.vi. 2ln motus localis eft:ITr propofitio vera.ibidem notabili pzimo ZDotus efi oifFialis cognition is z quare.ibidem notabili fccundo 2ln motus localis mouearur.ibidem ar.ii.z lib.v.q.vi.no.i. 2(n motus localisintendatur.ibidem dr.iti. dtrum quilibet motus babeat terminum a quo -z ad quem.lib.iii.q.vii. 2m motus fit ce eflentia fui termitu ad quem.ibideni £>e terminis motus cuiuflibet.ibidem. &ti oetur pzima -z vitima pars motds.lib.ui.q.vu.no.i.‘Z li.vi.q.Vt.polt con. CJuare motus oenoiaf a fuo terminoad que li.v.q.ii.£t li.iii.q.vii.port co. uibotus efi in eodern pzedicamento com termino ad qnem.ibidetn 2ln motus c?li babeat terminoa.ibidem argumento pzimo. dtrum oiffinitio motus fit bona.lib.iii.q.viii. »frotus accipitur quadriipliciter.ibidem no.ii. ZDotus tot funt fpecies quot entis quomodo intelligitur.ibidem. ZDotus eft in aetu -z inpotentia.ibidem. ZDotus multas babet oiffinitiones.ibidem. « C jtabufa Otrum motus l!t mmobili vd rtioiient^.lib. ti/.čj.tr. IDotus eJT actus ttiobilie i mouentie z quomodo.ibiacnt ° Žn motue infit omnibusmobilibne.ibidem no.ij.t ar.iif. »Dotue quomodoewdtur indiuifibilis.!ib.ii|.q.]cv.ar.if.^ ITDottis vt in quinto quomodo ©iffinitur.lib.v.q.t.no.i. »Dotue fpedes aiique funt nominate alie ionom inate.ibidem H trum motne fitper fc folum adtriapzedicamenta.[ib.v.q.ij. Otrum omnie motije fit oe contrario incontrarium.lib.v.q.iii. Otrum motue ideo fint contrarii qz funt oe terminie contrari/e.Iib. V.q.u$ jQui motue contrariantur.^bidem Otrum motue fit motue. lib.v.q.v.čt quot babet fenfue.ibidem Ouomodo vnue motue tcrminat alium.ibidem poti condufionem Ornim ad vnitatem motue fufficiat vnirae mobilie ?c.lib.v.q.vi/. »Dotus oiritnr vnue numero fpecie z genere.ibidem no.t. XDotue vnirae cognofcitur a piiozi z poflerioii.^bidem z ar.i. &d omnem motum quot requirarttur.ibidcm no.i. Dttot motue fiht eiufdem fpecie! quid requiratur.ibidem poti con. Otrum motue contrarietur morui.lib. v.q.vii;. »Dotue penee quid fint contrarij.^bidem no.i. O trum in qualibet fpecie motue fit violenttte z naruraItelib.V.q.ijr. ursottis naturalte z violentue oicttur oupliciter.ibidem no.i. Otrum motue potfit fiert in intlanti.lib.vj.q.iii.potl conclnfionem •/Dotne eil ouplejc regularie z irregularie.^tem vnifozmie z oiflbzmie.lib. o vi.q.vii no.it. ‘fiationee jenonienegantie mot«m.lib.vj.q.vlti.in argumenti« iDotue violenti quot funt fpede8.lib.vij.q.im'.no.ii. ^otue vt in feptimo quid fir.lib.vii.q.v no.i. Otrum quilibet motue comparetur cuilibet motui.hb.vu.q.Vlti. £>e motuum comparatione z regulie feptem.Dbidem no.i.T.ti. Otrum motue fit erermie rircufcripta fide.lib.viii.q.ii. »Donim nou inccpiflfe imaginamur quadrupliciter.ibidem no.t. £Docue quare fit.lib.viii.q.vi.no.i. Ornim motue localie fitpjimne motuum.lib.viii.q.vil »Dotmim oido.^bidem notabittpumo 'CDocr.mn perfectio attenditur multiplidter.^bidem no.ii. XDotue circularis z non aliue eft perpetuue. Obidem in coit. Otrum in motu reflero mobile quiefcat in puiKto refiej:iome.Ii.Viii.q.Vur. £>e motu reflejdonis ibidem babee multa %Doueri iocaIiterquid fit.lib iii.q.vi. Otrum al:qu>d moueri fit po(fibiIe.lib.vi.q.vItima Otru oe q5 mouef moticatur ab a!io.lib.vii.q.t. ( pbatio tHi*2frefiibtde.q.R. fOoueriper te.pcr accidensia ferper fe pzimo. Obidem no.i. Otrum in moueutibue z motiš fitpzocefTue in mfinitnm.!ib.vii.q.iii. Otrum omne mouene fit fitnuf cum fuo moro.lib.Yii,q.iiiu ibi poti con,. J £abuh *Dti!ra z ?gregia oiibia oc occulta motione JCDouenstfmiliter mobile eft oupIep.f.,primu z medfatam .ibidem no.i. aiboueri ep te quid fit.lib.viifiq.iiii.no.il. Utrum mouens froitum pofTit mouere per tepus infinitu.lib.viii.qip. tfDouens finitum quid fit.Obidem no.i. XDiilier quomodo or inonftrum z vir occafionatus.Iib.ti.q.pv.no.i. STDundi initium z ouratio.lib.viii.q.ii.no.i. Htrtim mundum efTe ab eterno impIicet.ltb.viii.q.iii.no.i.z.ii. Utrum aliqua fitmutatio inftantanea.Iib.vi.q.iii; Utrum mutatio inditiifibilisfitres qugmuratur.Ub.vi.q*iiii.con.ii. Utrum omne qtiod mutatur fit omifibile.lib. vi.q. v. Utrum ante omne mutari fit mutatmn eflfe z econtra:tib.vi.q.vi. £Dutatum efTe qttid fit fim veritatem.ibidem no.ii. 2itura capitur quadrupIiciter.ltb.i.q.vi.no.i. JL " Cltrnm oe rebus naruralibus fit fcientia.lib.i,q.i. 'Ae s naturales funt res oiuine.ibidem £ns naturale -z ens fedm naturam quid ffnt.ibidcm.z lib.ii.q.i.no.f. Tlatur? notius oicitur aliquid quadrupliriter.ltb.i.q.vi.in argumentis H trum res naturalis oiflinguatur a re artiftciali.ltb.ii.q.i. Tlaturale oicitur multipliciter.^bidem Tlatura z ars f?pe concurrunt in actionibus. Obidem Utru ois res naturalis babear in fe pzincipiu motus z (Jetis.lib.ii.q.ii.no.ii. U trum oiffinitio nature fit bona.lib.ii.q.iiti. Tlatura capitur multipliciter ibidem no.i. Tlaruj alia cois alia^ptia z an oiftinguanf. z alia vfis alia gticularis.ibidem > itn natura fit oemonfTrabilis.ibidemno.ii.z in con. •Ilatura babet oiffinitionem fotmalem z materialem. Jbidcm CUiod folum oue fint naturg.ibidem 2n natura folum ©icaturoe pzinapio partiuo. ibidem CUiando natura e IT pzincipium motus z quando qutetis. Obidem ibe natura ptopiia z comuni etiam babetur lib.iiii.q.v.no.i. Urnim natura ptoducens monftrum intendat mon(Trum.lib.ii.q.pv, Tlaturalis z fcientia naturalis quid fint.libii.q.vi.no.i. Utrum ad naturalem pertineateonfiderareoe ptimo motoze.lib.yiii.q.i. Tlegatio z ptiuatio oifferunt.lib.i.q.ppiit.no.i. atrii necefTitas in actioe nali^uemat ep parte finis ve! nrateri?.lib.ii.q.Yltf. Hecefittas eft ouplejc. ibidem. z hb.iii.q.i. TlecefTitasrerum naturaliumque fit.Ubu.q,vltt.no.t. Otrum cadem fint nobis nota z nature.lib.i.q.vi. ITotius nobis ž notius natur? quid fit.ibidem no.ii. Utrum quocunq? numero afTiguato afTignetur maiot.lib.iii.q.piiii. Tlumei 9 vn fluat -p arK 6 funt ouplices ciufde quantirati8 z eiufde ( ppoztot8.l».uj.q.*V.no.u. *£aflfio capitur mulripliciter.lib.iij.q.)C.no.u. Utrum patf 10 lit actio z econtra.3bidem •. •jbaftoues rerum naturaltum intrinfece quefint.Ub.Hi.a pzmctpto. *palT:ouc8 ejctrinfece rerum naturaliutn.lib.tm.apztnetpio •jbaitio pztoz “z pofterioz quid rtt.ltb.vi.qaui.no.iU, Utrum pater ftt caufa fili).Ub.ij.q.t:. Quidftt pater z quid filius.ibidem noj. C>e *|Marone attquid babes in ejcozdto Tbjarts qnid ITcli.j.q.t.iio.ii. itn pzacticafit rcientta.^bidem •jbaaccica quomodooifferca fpecnlattua.3btdem •jbertpatecici vnde oicuntur in epozdio •jbzedicamentum eft ouplejt pbifieum z logicum.Iib.v.q.ij. Utrum ad trta pzedicamenta lit per fe mottis -z quomodo.3bidem no.if. •pbiloCopbte tiiucritozes •zpbitofopbozum feicte in ejcozdto £>e laude vtriufq 5 pbilofopbierz oe pj-tagozaabidem ,J £>bilofopbie fulficiens oiuifio z oifnnitio z q» ...v.«.® .. .».j z qtte lit poriozpbia.ibidem iln pbilofopbia naturalis ftt oe oibtts rebus mundi.lt.i.q.i. poftoclufionem Utrum pbilofopbia naturaliebabeat fubtectum.lt. i.q.ii. •Jbbilofopbie z metapbilice ratio.lib.viij.q.t.tto.i.-z ar.i. Urriun pbificue oiflerat a matbematico.li.ii.q. vi. •Jbbiltcuo quis fit: qttid pbiftca:dd term irnis pbtiicus z .ppolitio pbifica.tblde Šn pb ftca otfferat a matbemattca.ibidem in con. ♦jbbilofopbiie z medietts in quo oifferunr.tbidem. Utrum qudiber potenria ftt ad vtrumltbet.Ub.tj.q.)rii).no.u fcotentia capitur multipliciter z eft multiple]c.itb.i.q.jcrij. Tborentia marerie eft multipler.ibidem.no.ij.-z lib.».q.jej;uij.no.ii/. Tbolitiotutm otflfereiitie.lt. vi.q.ii.no.ij. De pzimo motoze.lib. vitt.q i.-z.q.Vi.? vitima. Utrum pzimus motoz lit ittdiuiftbilis -z fme magtittudtne.lib.viti. q .pij. Tbiimtts tnoto 2 vbt fit.ibšdem ar.it. Utrum pztntHs tnotoz fm -drefto.fit infinitt vigozis z quo.lt. viii.q. vitima. auomodopzimu8motozmoueafzintelligat.ibidemno.it. Utrum pziucipia rei naturalts fiiit contraria,lib.i.q.]ciui. •Jbzinripium capitur multipltciter.ibidem Cltrttm uti triafintpzincipia reinaturalt8.Iib.i.q.]cv. Tbzmctpia ret natura lis z tranfmutatioms naturalie non idem funr. ibidern r* ; > « . jfabula PJinctpio fotmarum z generationis Piiu8aUooiciturtripliciter.lib.viij.q.Vtj.no.i;. , TPjuis z pofteruieqtio fint in magnitudine motu z tepo:eMb.iiif.q.jtifMO.if: 'Pžioatio -z negatio oifferunt.!ib.i.q.j:j:iij. ‘Jbiiuatio quo fitp«ncipium.Iib.i.q.miy.z.]tjciij, *£ni«atio eft. nibil.ibidem. Stranj pjiuatio firmareria ptiuata.ibidero. 1P?iuatio quo caufet appetitum in materia ču fit ma ,mct.lib.i.q.jr)ciii/.no,tii/. 'Pauatio capitur muItipliciter.lib.i.q.jrjciij.no.i. K>?inatio z materia quiuq}babentDiflferentia8.tbidem. Ouornodopduatio firappetitus in materia.Iib.i.q.rpiij'.no.iiu. Otrum paoiecmm polt ejcitum a manu moueaf ab aere vel aIio.lib.vii;.q.jcj7 feepioieaioms motu varia.ibidem.no.ij. Tbuncta indiuifibilia qiio fant iiicontmuo.lib.iu.q.rv.ar.vIrimo. Tbancttim capitar oupliciteriptoptie -z impjoptie.ltb.vj.q.i.no.t. £>e punctis an fint indiitifibilia.ibidem.z an fint ponenda.ibidem. a Oalitaeouplicesbabet partesrintenfiuae z cjctefiaa8.Ii.u;,q.iij.no.i. Clualitas onpliciter elt oiuifibilte.ibidem Otrum qttalitas totaliter limul in alteratione acquiratur.ibidem Jota qualitas quot babeat gr8due.lib.ii;.q.itu.no.ij. ^n omiiis z fola qua!itas babeat gradus.ibidem poit con. Otrum qnalitates contrariepotfiut (tare ineodem fubiecro.lib.ii;.q.V. Oualitas quid z quottup!ejc fit.ibidem.gr q>t fit qualitas tertia.ibidem an tota qua!ita6Confrarietur toti qualitati.z pareparti.ibidem pofl con. J Oualitaris quatuot funt fpecies.lib.vij.q.v. - Otrum ad omnes z folae qualirate8 tertie fpeciei fit per fe alteratio.ibidem. Cluantitatis ratio.Iib.t.q.viu.no. fecundo. Siquantitas fepareturabbominequidfieret.ibidem in argumentis Ouantitatem quare natura ordfnauit reb«8.1ib.i.q.i]C.no.i. an quantitas fit magis necefiaria z perfecta qj quaU't38.ibidem. Otrum res quanta pofTit non occupare Iocum.lib.iii;.q.vj.poft argumenta. Otlice accipitur multipliciter z quid fit quiefcere.lib.iiij.q.j:iit/. Otrum quies menfuretur rempote.ibidem Otrum quies contrarietur quieti.[ib.v.q.viij. TO atio feminalis quid fit z in quibU6 ponnf:Iocupke.hb.i.q.r,rj.no.iu. Jtvauod ratio feminalis non fit paincipium rei nalis.lib.i.q.)qciiif.no.t;. Otrum rarefactio z condenfario fint motU8.lib.ui/.q.)r. ‘Rarefactio capitur oupliciter. .. ‘Ranim z rarius quid fit.ibidem no.i.z.ij. "Rarefactionis caufa per ejtperientias.ibidem notabiluj. an ranim z tsenfum fint in cclo.ibidem no.i. ‘Rarefactionie modus zannoua quantira8 acquiratur.tbidem. 2id rarefactionem qui z quot motus concurrant z quis fit. ‘Rarefactiome terminus ad quem.ibidem no.iij. fabula' : ;8nommamtiapoflirttrarefieri?condenfandbidemar.itj. ... ■ ... tj trum in mof,ireflcj:o mobile quiefcat in ptincto reflc)aoni8.Ub.vuj«.cqncIulione.u'. £> £mcn z effe feminale quid fint z quare ponaf .lib.i.q.ij.no.iij. Semen vnde oefcinditur.libaj.q.]C.no.tj. Utrum femina ambo neceffe fit in generatione concurrere.ibidem. Utrum femen viri ingrediatur iubftantiam f?tue.ibidem. Utrum fcientialitoe rebus raturalibus.lib.i.q.i. ©cientiap alia piactica alta fpecalatiua z quo oiflferut.ibidem notabituj. ©cientia quid lit z quot modis accipitur.ibidem no.iij. Scienria quomodo oicatnr vna.lib.i.q.ij,no.i. 3n qua fcientia necelfario ponitur fubiectum.ibidem Tlcn omnis fcientia conliderat quatuot caufas.lib.i.q.iii no.f. ©dentia efl oupler.quia elt z quid eft.t que lit pjiot.ibidem nodj. ©cientia quomodo generatur m amma.lib.i.q.v.ante con. ©cientia in quo fundetur. ibidem in argnmenris ©dentia naturafis qtie lit z quare oicatur naturalis libaj.q.vjno.i. Utrum fcicnti? medi? potiua fint naturales qj matbematiee.lib.ij.q.viji ©cientia media qu? fit z quot fint ibidem ©čire logicaliter z pbificaliter.lib.iij.q.i.no.i. Utrum vitima fpera lit in loco z oe iperis aliqnid.ltb.uij.q.Vj. ©ubiectum atmbutionis z totius pl3ie naturalis.Iib.iq.ij. ©ubtectum fcientie a»i fit terniinus vel res.ibidem in argumenti« Subftanria materialis que oicatur.lib.ij.q.v.no.i. 3n fuccelTiuistdemeftcflegenerart-t cotrumpi.lib.iij.q.vj.no.i. Utrum fuccefifio in motu gramu z leuiilpucmara refiftenria tc.lt.iiij.q.vuj. ©uperficieseft ouplejt conuejta z concaua.lib.iiij.q.ij.no.t. rpi "Ranfrnutatioell trtplejc.libd.q.jcv.no.ij. LU Utrum in qualibct tranfmutatione ocurrant qttttot caufe.lib.ii.qa>. Utrum tem pus fit motus celi. 1 ib.iiii q.tj. £>e tempote varia lib.iiij.q.ri.vfcg ad finem. Optnionesoe rempote.žr tempuscapitur multip!idtera’bident Zempus quid in re fitabidem no.i. JCempue eft motus pumi mobilts tnon alterius.ibidem Zabufa £$8 cfl vniuerfale altitd parfioilare.-z captf fozmarr t msiliter.ibide no.i/. Utrum oiflfiinitio tempozisfit bona.lib.ii«7.q.jrij. ? £Ei8,pp:teratt8 1 quo lit numerus -z beat pzius z pofteri*.ibideno.i.w7. i urrum tempus menfuretomne Zempue quomodo menfurat motunubide.? q«id jjurfpaUlfime menluref. ibidem.q.jriiii.no.ii.z.iii. Črte m tepoie oicit multiplictter z qn$ requinmf.ibidem no.i Lz.iii. Utrum tempus oependeat ab anima z lit in nra potertare.lib.uUq.jcv. Xempus quo fitcaufa cozruptionis z quo lit vbicg-ibidem no.i. 2{n idem fit tempus omnium.ibidem. !Tempozi8ratto.Ub.uH.q.jev.no.u. 2ln tempus eternum men furet motum.lib. viii.q.ii.ar.i. Utrum in tem pore infmito tranfeatur ipacium finim ?econtra.!ib.vi.q.Vit« ^mpus ert finitum z tnfimru.et infinitu imaginaf tripliciter.ibide no.i. 2-ermmus capitur multipliciter.lib.iu.q.vii.iio.t. Zerminimotus funtaliqut imriuferialuerrrinleci.ibidcm Utrum terra lit inaqua ficur in loco pzopzio.Iib.iiUq. v. Utrum totum lit ftte parre8.Iib.i.q.ic. Zotum capitur multiplicirer z eft multiplejt.ibidem no.t. ni. 5ryScuumcflfean implicett polTitefTe naturaliter.lib.uii.q.vii. U Uacui otffinitionee fin antiquo8.ibidem no.i. Uacuum iniaginatur z capitur mnltipliciter.ibidem jD^vacuum natura abbozret eft multipleje ejrperientia.ibidem con.i. ‘ftationes antiquozum pzobantes vacuum.ibidem Bi efTet vacuum an in eo fieret actio z ibi multa oubia.ibide con.it'. C>e vacuooubta ltb.iiii.q.ijt.in argumentis Uacuum pzobatur elTe z no elTe per motu [ocale.lib.iiii.q.vii.con.U Uapozem quid pzincipalirer mouet rurfum.lib.ii.q.V.con.ii. Oigozquis lit infinitus.lib.viii.q.jr.no.i. Utrum vitima fpera fit in loco.lib.iiii.q.vi. Utrunt vniucrlalta lint notioza fin$ularibu8.lib.i.q.vu« Jbe vnicate iplius mottt8.lib.vq.vii. Mn vuum lit mtmeru8.!ib.iii.q.riiii. Uiolentumquid(it.lib.v.q.iF»o.i. ... Utrum virftis infinita polTTt elTe in magnitudtne finita.ltb.viu.q.f. „ M roluntate antiqna no pzocedit actio ablqj eiua mutatione.ub.vut.qu.cirl ca condufionetn zargumento vlrimo. ^inCt ZTabulafV ne ^nuentariu. Jtucass 2Ulantfe Zegmpbilus fčobfhci (»di¬ me adofefcentibuoSatotem.©. • €•'/ ; 3ngenuarum artium 3ndagatoze6:abftrnfus fa/ ne:attamen peruiue * eruditus oe cane gerete offam car^ nis Jčfopi ille inter fercetoe alios apologus eft.Ouid.n. is fibi aliud vult on m vmbzam fallaccm: caucm vmbzg fpecie z magnitudme falfum infequi iiarrat.Dua m\(y ram bominu conditionem fttb velamine quodam:‘Z rifu faceto ejcplicare;obm ifTa verbozuj multititdine Opitimi ■z ingemii Sdolefccntes. Tl os faue per Umike illi cani fumus: oum folidis: perfcctisitconfumatis quibufuts neglectie:caduca:bzacteam: z vmbzatilia q»^

iua5 pMofopbfaf. š illotis mantbus res rcuc va oiuina aggrediamurqua qtiicqtiid eftvniuerfi con f ftauipfam fc? pbilofopbiam naturalem ptefcrtim Tbtelt bada ftmralicf quibus animus bumanusipfa ptompti’ _. affectet:fuoq$ atteto ftitdio ipfi adberear.žt pmo i> inn& totibiis vtriuiq 5 p|5ie z naturalis z motalis z ibi oe fectis pbi[ofopbo?.£>ef čudo ad 2treftotele noflrucuuts pbiflcam fundamentaliter z ejcotdialiter inf terptetandam in manibus babetimsiaccedendtun eft. £ertio laudes vtri«f> pbie ponende funt. Ouarro tvltimo pbie oefcriptio cum fua oiuifione fulTicierm' ( pincipientibn8apponemr:quibu8etiam ptefens liber finaliter oe dicatur vr ab eo tančg cunabulis incipiant. mncnt giibus pbttofopbiV < r (LlDaiojesnoITria qbbus omnem fcientie fupplccrilcmaccepimue^pfer fldnurari ceperut(vr.mj.£cbicotum firribit Krefte.) pbilofopbari.*£>ti»maut bo«im oupliccs fine ouojum locojum fuerunt. Uiuis erat in iralia que olim magna greda appcllata fuiuputa *£>f tragotas famius qui in pbilofopbia co ^ templatiua que in rcrum naruralium cofpicieudie caulis confiftit ma jrimc ejc T' > r ta » ow * celluifle oicit.£rat etiam pbifiognomus qui ejc infpectu fotmarum fine facie rum naturam cuiufq$oundicauitatq$ptedijcit.Undc neminem in fnbditum acceperat nifi ptius babitndinem totius cotpis z omniu ftiarum partiu fcifci taretur.t fi idoneua videbatunitibebat eum in confottiiim fuotum oifeipu' •> Iorum rccipi.Tbjeterea cum ptirni pbilofopbi apud grccos fopbt t fapientes appellarcnt. {bpttagotas feno fopbtiid e fapiente: fspbilofopbu ideliama J totem fapientie ,pfitcbaf:puta:arrogaticafcribcndu fi alids. (aptente fe ,pfi/ teretur.aiii aut erat goniči vbi ia eft grccia: quop pmue z pnceps erat Ziba* lesvrPer fepte fapientib^grecis d funtZIbales Solon. £b?lon "Jbittacbus *&tas Cleobolus z *Jbertander.'£>timo aut fucceffit .Snajcimander cuuisob fetpulus fuit Snarimenes:quof miradas opiniones recenfere oies no fuffi* ceret.t>uic fuccefTit J&naragoras £>iogcnes z 2trcbiIaus:quo? quiltbct vitra alium fpecialč oc nattiris rc? babuit opinione.s bi; majcie res natnrales feru tati funt:vtlat usin lacrtiooevira pf3or.Žlrcbilai aute oifcipulue fuit So* erates magifler IBMatonis 4 flerit ad componedos regendofep moreš ipfam pbiajmett oiuinc omnia naturaiia reltiiqucns.£t fuit eius opinio plusefle inltandu bonio vite motih 0 .* vt poft fine ad etema bomfes bonos ectolleret: vnu eni oeu cife atopci Pcripatctici fpicurri Simnop^irt« /gjcofdtum cflfe fummubonu.Ultj virtntennvt Sntidenea.ižllij medium fe«iebanr;ficiit Šrcdoteles 4 in libtofuo? motaliu fuinma felicitatem non fottim in nuda ? pura virtureadruit.-fcd etia requi ri bona ecterna vt oiuitiastbonos amicosj bona C02J5IGvcpulcbritudine tč.Sutptereain genere pbtlolopbi oidributi in pbificos motales fine etbicos logicos -z metbapbtficos. Sli j oiuerfa ba/ bent noia fim oitterfas fect.is.-vt epicurei:platonici:pptbagoitci er auctotib* ba? fecta?.2Uijalods:Vt£jtoiciapoztugrecieqiiioicebaf doa:inquo pbw lofopbati fut illudria fapientu viro? gefta q illic oefcripta era t. bo? 'io aty tote fuifle ferunt Zenone.itebadeimci a villa platonis atbenis fira nomine acbademia in qua plato oifputabat.*£>eriparbetici oicunf a oeambulatione eocp Sredoteles oeambulando oifputare folebat,£,pnij oicunf a canib^cp nos enigrece canis or latine.iDos eni eo? erat cu fuis vrotibus in publico ficut canes coireafferentes ficut -aiugiujeft licituj ita -t publica oebere licere oga conuigij.0piairei ab epicuro nome acceperunt 4 apud pbos oictns eft potcus:quia voluptuofus ficut in fceno potcus fuiflfe ferf.Sanctus tfi K>i& ronpmus ■z ^rancifcus pbilelpbus ipm oe boe vicio ercufant:? alios pbos in eum inuidra efife motos vt fibi oetraberenttcum oes pene ftimulauerit iw liiflime. S pmnopbide a frmnos appdlarionem babent qitod oicif ludus in quo iuuenes nude in campis Iuctatit.bij eni nude oifputabant in oie in folt rudine folum pudendis tectie. C^olžiiide arertotelts qttem etate noftra 'i* » ^ r . • t* . . pbiflci comumter mfectantur. tdotelesoifcip cifrarertoteles oifcipuhis platonis (fic inquiente auguftino) vir ejccelletis ingenij celoquio trte bomo Sredoteles fuit « ereplar in natura.^n quo natura adinuenit ad oemoftranda eius vitima pfe ctionem.^de oicit. Tloed credendti qp fummus ille magider Sredoteles ali quid oirerit fine fotti rone ideo ipfttm pbilofopbu appellamus-ITande aut alio? pbo? inuidia accufatus ne reete oe oijs fentiret:timens id quod faptet auot tnnifl virit tUfimo rocrati accidit: abijt in cal ciden vbi oprimo mentis fue virit vigoje; ? * obijfr tandem annoeratis fue fejeagcftmofecundo. £jto:dium f[7|b:o laude vtrmf buana ejfe oebet ofe iudtcauit pbop naturaliuj periria.*bzeterea nibil efle vtilius: comodius etia moztalib* a otis imoralibus oonatii q§ fcientia que pbilofopbta eft oes aftrimnt rem ipfam intdltgcntes.^pfa eni eft bec que fcipfum z in amma x cozpoze oocet cognofcere qno nibil beatiusioes fcientie cultozes aflerunt. zopterea mttlti q po Que potic« fit tioz fit an naturalis an mozalie pbia fcifcitantcsmaturale efle potioze in ge^ nere fcientie afftrmantrcu mozalis folisbeitim voluptatibus: tpp mutatio/' nib^aeregionu oinerfitati penittts fttbijciaf.^alfo tgtf tramite oeuij oedti^ cunf 4 nomen pbtlofopbie remerario aufit infamare .pcurant.Očm eni no t ■» ftrap fctentiap q ad bumanitate attinent fuppellecrtle; er pbia grecanica ma pi pbilofopbi accepta effe affirmant.*£>oeta iraq; ille IDaro in pbop laudes prozttpit fic recantans.^elir 4 potuit rerum cognofcere caufas.iltq 3 metus oes % in erozabile fatum.iactantius partter firmianus laude eozum non fit lutt.be poetis ad pl5os ventatmts quozum grauioz eft autozitas certiufqj iu diciu:qma no rebus couetiticijs fediuueftigande veritati ftuduifle oicuntur £t alibi, pbilofopbi quod fttmmu fuit bumane fapientie aflecuti citfs ettatn apulems non minus laudes cutfmlat pbilofopbie:ita fcribes*£>bi lofopbia ute oocnit non tm beneficium amare fed etiam maleficium: tra^ gifq 5 itidicio tmpartui qj comodo infcra-ire:? qo in comtme erpediat malle qtiod ntibi.ft fitbdit.'!Ton mibi pbilofopbia id genus ozationum largita Tlotandum eft vt {tantra quibiifdam auibuc bzeuem i temperaneum canturn accomcda uit:bfrundinibti8 mattitiniim:cicadis meridianuminoetuis ferum.vlulis ve fperttnum:bufonibu6 rtocturnum:gaUis ante!ucanum.Quippe bec animatt lia inter fe vario tempoze -z vario modo occinut: fed pbilofopbie ratio ■z ozat tio tempOze itigis eft i atidtru oelectabilis -z inreliectu vtilis z modo oifttca^ na.Pzererea /Ziccro laudes pbilofopbie pzefertim mozaiiscrplicare no oefi nit.ij.offtctop ita fcribens.duid eni eft p oeos optabtlius fapientia.qttid pzc»> £jco:di«iu ftautiusujd melius:4d boic oignius.lDac tgitur qut eppettint pbilofopbi no miuantur.Ttfc quicq? aliud eft pbilofopbia fi interpzetari veliš pzeter ftudi 5n«rptatio pW um fapientie.£t in tul ulanis queftiouibits.Tlam vt agerqjuis fertilislTue lofopt?ie. cutrura- fructiiofus eiTe no pot lic fine oocmiia animtts. šultura aut ai pbia eft.beccnrabit vida radicitus -z preparat animos ad Tata fufcipienda: ea mu dat-.ea vt ita oicam krit quc adulta fructus vberrime gcranr. -jdem multis dlifs in eam fniam alludit que fingula cbarta fi occuparet membzana no fuf) ficeret.Dicit cnL2tnimus egcr vt ait žnnius femper errat necg pati ne<$ ppc ti pct:cupe nunq§ oelimt.cmiis pzofecto medicina eft pbilofopbia.£t parttm pofl fubiungit.gt ntfi fanatue fit ammus qč> fine ptSia fieri no pot finis mi# feriarum nullns cit.3n eam etiam pbilofopbiam oe confolatu pbilofopbico epclamat ‘Boetius. O magiftra omnium virtutum fupemocardine oelapfa Venifti.O ven luni inis pzeuia.grclamat -z iZicero. O vitepbia Ou;c. O vir^ tutu iudagatrir eppultrircg viciozttm:qmd non modo nos fed omnino vita bominum fine te efie potmfifet.tu vrbcs pegiftiitu oilTipatos botes in (odeta tem vite communicafliXu mdagarrir legu.tn magiftra mouim -z oifcipline fufti.*p>bi!ofopbia ec fcia ek veritatis.ij.metbapbilice.-z oelcctatioties afTert mirabiles.iiij.etbico^.X13emimt -z mozalisSeueca ad 'Lticillnm lic fcribens Dcfcripti* pbilo ^d pbilofopbiam te tranlTer fi vis efife faims beatuo liber -z fcairus.Sft eni 5 fopbiefm fzima or nafte fine pbifica que tractat oe rebus in quantu fubfunr motni Seda of matbemari/ ca fiue matbefie:fiue na turalie magia qua religio gg bominu ptodina3 fragi tirate pjobtbuit.io os ca oiccrc ad pzefene oimittirur. ZTertia eft metbapbifl ca trtutnalia vel pzima pbilofopbia fine fapientia qne tractat oe efTentijs rej: ptont funt abftracte a motu z materia. £ofiderat enim ene inquam ene Pm Sreftotele in fua metbapbifica.3lia pbilofopbia pjtncipalie of pzactica:acti ua etbica fmc mozalfa. f.q oocet opari fiue virtuofe z bfl viuere.t tagtf i clau futa cam ftudio bn viuendi coniuncta.^fta št eft et tripler.*f>zimaotcif etbi ca line moralis per ercdlentiannvel f m alioe monaftica.que tractat oe regi/ mine vnius boie erga fe -z traditur ab Žlreftotde in oecem libzie etbicozum. Seda oicif polittea fiue ciuilte que tractat oe regimine ipfiti6 cinifatie.z ba* bet apud Srefto.octo libzoe politico£.£ertia oicif pconomica fiue economi ca fiue oifpefatiua que tractat oe regimine alteuiue pziuate oomue fiue farni/ lie. lpfam vero oeterminat Sfeftoteles in ouobus librie pconomicop,t>bi/ ibiturto pfcilofo/ lofopbiaaut miuuepzincipaliefiueadmtniculatitiaoici£Hrque oeferuitad plpie minus p;ir» acquifitionem pbilofopbie pzinčipalie. £c etia eft ouplejc.2Uiqua oicif Ser/ tipali«. mocinalie fiue triuialis.f.que tractat oe fermone z non reali.vt grammatica logica rbetozica.lDe eni tres fde tractat oe fermone z vocibue que ree ipfae fignificant.Slia oicif realis fiue quadmuialis que tractat oe rebus realibue pbie in pzmcipali oeferuientibus. vt aritbmetrica oe numero. fieometria oe menfura.Mronomiaoeaftrie z ^Duficaoefonis z melodije. Sedoiceres Oucrfoir pzimo. p 2 tmo.ej:qu 0 oi 8 fria fubalternaf pl?ieadquareduciturmedicina.inrifpe/ ritia z fca tbcologia/Refpodef medicina fubalternaf pbie nalt.qm vbt pbi lofopbus oefinit medicus incipit.imo medicue a pl3o nob} oiferime nifi qd , pbificue tractat in gne:boc medicue pertraetat parncularius. Dtruq 3 at iue fubozdmaf ntozali fapientie.vte): jCiceroeclariffime bocbabetur.Sacra ve rotbeologiaad metbapbificamreducitur.loecenim pzifcozum vtaiut erat tbeologia z oteniplatiua.žld quam vero perfpectiua reduci babeat babetur in fedo pbificop. Cnceree fecudo.Šrsmecbanica cui tn parti pbie fubalter/ Quertf fetudo. naf/Rtidef cp mecbanica fiue feruilis aut fpuria no of feta fj potiue are. pp qd vttlgo of iplam non c (Te veram fobole ipfi° fcientie ficut artee liberalea ■z pIMa fed a latere z fpurie. Cin mecbaniceqfi fpurie ofir ipfiue fcie.z fic no eft fub pbilofopbia.&e boe tn latius Tuto pzopzija traetatur locie. ^inieejcozdii. CTI^o tumficme totms Itbit 'fbbtficomm Homam quide5fdre et in telligcre contiitgit circa oes fcfas qtja? funtprincipiaet caufe 7 elementa ejceorrcognitoe •zČ.3fteeft liber *Jbbi* ficojz - 3 reftotdi&:oium pbilofopbopprincipis 3n quo oeterminat Oe rebus naturahbus inquantuj caduut fub motu z tranfmutatione naturali. ,&nteq$ tri ad eius otui inueftigaitda funt *primo intenticlibri. Scoo norne au , torisXertio nome fine ritulus libzi 3ntendit ergo Žlreftotelec in pnti libro jntcntio areft. i tora naturali fcientia oeterminare oe tranfrnutationibus naturalibus qui bus fubiacet corpora naturalia z eojz acctdentia.Clnde oicit Sreftoteles pri* mo celi.Summa cognitionis nature z naturalis ficientie in corporibus z%u ftit ac reliquismagnitudinibus z imprdTionibus eoru:-z in motibusac pri/ cipijs oium que buic nature fimilia funtX6mentator in prologo libri pbilt^ C022. "jfntčtio mca i boe fermone eft glofare libruni 3reftoreles:qui oicit atw dime naturalis qui eft oe fenfibilibus fuas caufas cognolcere z earum acci denrium.fbro fecundo vero -z tertio oicit Commentator ibidem. Tlome bu ius libri eftauditue naturalis,Tlomcn autoris eft ^reftoteles fihusTli«# macbi fapientifTimus grecorum.Ht fubdit. Tlullus eorum qui fecuti fut en vftfc ad boe tempus:quod eft mille -z quingentorum annozumnibil addi/ dit.ncc inuenit in eius verbiserrorem alieuius quantitatis. fittalem virtu/ ^ tem cffe in indiuidtio vno miraculofumzejptraneum epiftit. pmifio ubil. (T~liber ergo ipbificorii eft oiuifus in oeto libzos partiales. 0uozttm prw mus agit oe priucipijs intriufecis rei naturalis. f. ma forma -z priuatrone. £t 3n primo tračni f conttnetčjruortractatus.^uprimopoiiitmodunvz ordinati procedcndiin naturali fcii.Jn fcoo ocprtncipij 3 intriufecis rerum nalitim f m opinionej antiquop.3n teriro oeeifdem fm opinionem propriam.3n quarto traetatu i oeterminat oe eifdem adbuc fpecialius.3« libro vero fecundo agit oe princi 3 pijs itrifecis -z ertrilccis r ep naliu fine oe quatuoz caufis, Jn tertio oe motu 4 -z infiniro que funt paftiones rei naruralis intrinfece. Jn quarto oe loco var» * cuo z tempore que funt pafVtoes ejrtrinfecc rei naturalts.3n ^nto oe oiuifio 6 ne motus in fuas fpecics.311 fejeto oe parribusmotus integralibus. 3n (a 7 primo oe compatiane motuu inter fe z ad prtmum motorcm.3n octauo aut 8 z vltimo hbro oeterfnmat oe ouratioue motus.-z oe primo motore.lpec oia fuis proprtjs patebunt locis. Kbbilkoui I £tueftCo I ■Or iV- Tajimo. Stcnndo. IRemtffo igitttr bzeuiter m tota pbilofopbtam introductozio in quo oe inuentozi busvfriufqj pbilofopbie naturalts zmotalis:oefectis pbilofopbop:atq 5 oiuifioe -z la ude pbilofepbie agebaf. £ 6 feques e vt oubia fiue ejfticnes moueaf.id eni facilil ifozmare oiat.Sb initio itaqj libzop pbificop 4 rif pmo ^ čT CHiellio. I %3tru oe rebus maturalibus pofftbi jefitnoscertamzperfectam rdentiambaberc. . . . ■ ILOuefhopzeteus non mottef ejcteptu&reftotelis fedppter opimonebe beracliappinipi racliti qni tenuitnos nibil poiTe oe rebus naturalib 9 fcire. ttPouebaf aure bac ratione ,quonid ficut ait 2 ireftoteles li.j.Tbofteriop ž frciaeft veroztKPd O uid (It fcientia. petttog z neccflarioztim impoftibiliteraliter le babentium; fed res naturales funt contingentes tranfmutabileszcozruptibilesmno in otmua alteratione igitur oe talibiis non videtur effe fcientia. o> zo cui 9 qfttonis imellectu elariozi nota ‘P2tmo:q> res naturales Oicunf ifte« nattiral«, que no funt in poteftatc noftra fed pneipaliter a natura fiut:que alio vocabu lo appdlantnr res oiuine:eo cp a natura que oiuina -z imutabilis eft contind gunt.f remplum-ningereipluere'. fole oziritcelu lin iferioza influeredunam vel fole eelipfari.-z fic oe fimiltbus:oicunf res naturales. Scia aut čj oe bijs reb 9 babetur oicitur fcia naturalis: pbilofopbia naturaUs:fuie fcicntiapbtltcalis quod idem eft: oe qua antea fufficienter oictutu eft. i, DUferat. fiue agere volurarie.tJancoilTereiitiaj pofuit Sreftoteles.ij. metapbjfice ob cens.Z peorice.i.foeculatiue finis fcire:pzactžce vo opus. Secnndo otfferunt quia fpeculatiua eft oe r ebus inggtum funta natura z no a volutate.fed pzad „ ctica oe rebus q funta volutate noftra. i.circa qa voluntarie opamur. pptet quod multi oicuntmulld fcientia pzactica efTe fcicntiatcum tališ imrnediatc fundetur in volutate bumana que eft varia in oiuerfis bominibus zmutabi lis. Seta fooebetefleoeeternisppetuis zttecefiarijs.i. Tbofterioruj. Unde inferut pbilofopbia mozale ncqj fetam iuris ,ppzie ee fcias quia fup fuis rc *o guliš que ad mozes z regiones boiuj mutant fint fundate.Sed tn ego cuin Tlota. žluicenria apzincipio pzinii canonis pzo cocozdia Oico.qj fcia pzactica etiafli (aVCX— l?ifico:u I fiukftio It efl fcieim-.licet fpeculatiua fit ptic: tpe natura pfectione ? oignftate:quom5 pzactica ad tllam otdinatur.a bj fe quodamodo fcia Ipecnlatuta ficut fcienrf na vniuerfalietpracfica vero ficut particularis vd iferiot. jComunicer eniotf ci folet cp pjactica fit pfectio fpecnlatiue.Tlo igitur fufficir fcire -z cognofcet re trn i vniuerfali •t i fpeculatiuaifj vitra retjritur fcire t particulari.fi fcia oe' beat vici perfecta.l^oc voltttt oicere Sreltotdea.vii.fčtbicop. 2Uia e vniuer^ faliu fcia:alia fingulariu reru iajrig. liter ojdinaturad p?arim:q ptacie non efl fcta.qt grece tdem quod opado fic ue negociatio oidtur.št oe bac pcederent argumenta q fierent vel arguunt g? ptactica no fit fcientia.Satie fit oebijs incidenta liter bicotctum. Jčtremic tpbocad merapbificos ? ptimum libtum oe anima. „ . . C £c‘rrio iiatandffp 2o ife mida coriiifioc ^dnoifia -dcccptiom« rcie. accipif triplh^brimo farge jim e noticia fine affenfus alicui^pofitiois ve* . re.ttacotingetiafcmufvtboremcurreretam plitere-zč.Žkcundoflricti:efl T£ Iimo - j affenfus fiuertnrina sliniPnnnfirinis v5e ? nereffarief-rfic folu necefTarium ^ecundo. «S0. .,Qwvwt t neceffarie. £t fic folu necefTarium tič.Ufi ptincipia fcifitur.iiboflerios. gm pancipia oebent efTe per fe no taJ- vfvžfe Gr Xrco codUfioce fcictieAricfilTmie. XPetbapbi .£t pncipia funt fides fiiijpfius . i. JTbopi.fferdo accipitur flrtcttf — ^ fime^ut oifltnguitur o alios babttus mtellectuales guop funt folu odtifio oemoflratoie cui 9 pmific fut neceffaria fctmr gt fic pma pncipia no fciutur fed porinite lis gm n r. vi .fitbicop. 'feuicipKMi no e fcia fed intellect^. Dtcitur: vel aggregatu ec illžstad Indudendu totalen fciom vt tora p 5iam q no efl vn 9 babu°fiue vna oclufio fj mulre oelufione® £tueflio I e rebus nalibus actu babetur fcia et ppiijlTmie oicta ? gfecta td eft g cas. fcuni Tbiobatur pito autoiitate areftorelis funti pbo? pucipis 4 retam naitejvN timate nobts tradidit.imo noticia oe rebus nalibus in multis locis fcientia ©e natura vel fdam naturale appellauit.vt ipbificop j.-r.iiij.celi.j. oe ania.t in multis locis pbic /Aatioe talž.ocunmi toticta oe fuis confideratis fozmat #pofitiones ? coclufionesnecefiarias impoffibiliter aliter fe babetes efrjfci entia .ppiijfTime accepta.vt pj ec oifTinitioe fclc qua ^reft.oedit.i.pofterio* rum vt fupia.Sed oe rebus naturalibus pnt foimari cocluftones neceffaric E oemoflrattone ppter 4d t ena qi eft.*£>bue eni naturalis foimat tales oe moftrationes.Omnc fumme calidiielt fumekue fj ignis e fumme calidus igitur ignis eft fumme leuis.Dmne fumme liccu> eft fumme graue fed tara eft bmoi.igttur tc.^te omne coirupribileelt mobile -zoe geitaabile eft coi# rt* «4 le ozietc oies fit.? infuucas tales .ppofttioes.^He ergo ? fimiles funt fcibilia j>pinqua.res vo natesoe čjbus foimatur fut fcibilia remotifTima.ergoc6clU: fioelt vera.£c illofe^turgjpbia naturalis e oe otbus rebus qadmotu oidi natur cu oes res naturales fittt tales i g cofcčfns oe otbus rebus toti 9 mudi. Otolrestot iusmudiadmotuoidinamr.a iioactitietriivt oeustinteb . rifr Itgetie f m mentOlrefto.ille eni folu mouent.^lie pafTme fej čjmoucnturvt . . f maiaccidetia.&lieactiueipafTtuefimulvtalie fubftaue.iootcit Sreftote " . les.ij.pbiftcop.£ntia no mota id eft q no oidinatur fiue oairrut ad motu no n * funt pbificecofidcrationis.Sedoiceree.Zame coiter ocedimus trn ouast? ^ f > fciascomtines oialetiea 'imetapbtfica vteppflebabetur.t. £le'cozu fjfipbb . "j . lofopbiaeoeo bus rebus mudi vt cocefluj eft: tune eructree omunesfcie. 1,1,0 comu “ * rsuhiMm 3tefleft oeoibus rebtts ttlcalie fete črtit fine vtilitate ? frtiftra Jftndetu r ad ^ . . . . pzimu op metbapbifica eft fcia comuntB : qtn ofiderar ene ingptii ena nuo m/ ^ olutl ° x?ecunau>. bnTfomurtms.vndecius fubtectužene.sed pbilofopbia naturaliscofide rat oe oi ente fub ea rone q ad motu oidinaf.ergo e fcia fpecialis.qi ens con trabitur ad motu qi ficutinfra patebit ens mobile eft fUbtectu in ea q6 non eftitacomuncffcutois. fedfccidiipjcif cppfiia nat ur alislicetcofideretoes _ f . . .. res tii boe folu fub vna babitud!neqifuntmobtles.alie aut fcie traetantoe ^ otun0 fallclu alijs babitudiriibus reru vt medicina oe fanitate entis qd e bomo.5eome^ tria oe mčfuratioe entib'.2lflrologia oe cffectibus i iHucib 9 celi.-z fic 6 altis. CBrgmturcdmicdcluftcmej -rratioe bcracliti £z>c rebus nalibus no e fcia qif» funt tranfmutabiles i prit fe aliter bre vt pluae: > fole calefaceretningere tč.^te ipfa copofita funt res nales oe qbtts cofiderat pl3us ioe compofitu ecmatfoitm eft coiruptibile.i.celi.£5cia aut eft vero ru t pppntog ič. ftndetur U res naturales in nuero f int coiruptibilee n tril > mutabiles.tn in effe fpecutoco fimtppetue:ecquo fpecies rent f m oes pbi/ lofopbantes funt gpetue.Uel oicitur:oe mtllis cocluflonibtis fiue ( ppofitio^ tubus cotiugetibus \d ftgmficatis q piit fe aliter bre e fcia.lj ergo ignis cczt rumpatur i filr aqua:be tii futtt perpetuo veretignis eft calidus:aqna eit bu c x Žtueffio ii miHa -vte phi m fivtnan iHas z fimiles ocUifionestomne qefcibi!e eft mobi/ le:oe cojrnptibik eft generabik:qup funt neceffarie et impofTibiliter aliter fe babentes.Sed contra. 0i pbilofopbia founat talce oclufionee. tuncno eric fcientiarcalisfed lerniociottalis ficut logica.Tsefpondet q> pbilofopbus fot matcondufiones^utcft logicus:qm ec quo logica eft fcia commnnis ipfa ell applicabilie ad oes fcias. del onpbilofopbus z togicus [j vtercp fojmet conclufiones:tfi pbilofopbuevtif in fine coiicUiftombue terroini&piimeiiB pofitionis fcilicet qm immediatefignificant rem ad eptra line re 5 realem. Sj logične Frequentcr Vtitur terminis fc6e impofitionis. tftnde cum fibi ptopo# mtnrboc fopbifma omnis boeft omnis bomomon imediate ad figmficata rerminojnm fertur:fed pumo cofiderat fubiectum-zpredicatum oemdeftip političnem terminouim:? tandem quid per tota ptopolitionem fignificef.f. pe bomincm eife omnem bominem.l£t cum ec ilto non polfit facile eius veri tarem intelligere.recurritad fitamcontradictoaam autalia regnla logicalej ep qtia fibi vltimoaperif veritas fopbifmaris.Vii mediate olideratrejfuie li gnificatu terminop.^C boe babes quomo falfo iudido capiunf bij' qui nude z abfolure terminos in logica ofiderant vel nos cofiderare Oicunt £>e boe tn latius relinquitur oifputandnm logicis. (pdueftio f I tatrum pbilofopbia natural js ba/ beat fubiectum attributionis per quod ab atije fciettis lit oiftincta *£>iefens queftio accepit ouginem oubitandi pg oiuerfas ooetotum opinionesej oe bacmateriatractant.2Ubemis?£gidius romanus ponunt p:o fubiecto na neralis pbilofopbie cotpus mobije.^oaijnescanonicus fcotifta fubftatitiaj finitammobilem.antbonius fnbftantiamnaturakminquatumeft naturam ^is.Oenetus cotpns naturale.anicena cojpus fefibile. ZTbomas vero ponit ene mobile p:o fubiecto. t3nde coiter oes couemut in ratione mobilitatis. 4p]Rotandn p:i'mo q> tota fcia mtnmlie non cf i vim nccg numero cu militi fint fcientes illa.t fcia vntuo no eft eades in nnmero cu feta alterius.necg efl vna i fpe qa eft aggregata ep multis odufionib 9 fine ptopolirtonibus toemoftratiombnsoiuerfop pdicametop. Dii in tali fcia aggregata qtie videlicet con fiat ep multis ocluficnibus necefie eft aflfrgnare fitbiectum ratione cuius oicaf vna.^tacp tota pbilofopbia naturalie e vna in generefiue vnitate fui fubiectieo mo ficut lotjtur Hrefi.i.ibofterio^.ficut ecercitus or vnus rone vnitatis fui oncipii, i.capidticisdta fcia or vna rnne__ fwftibieeti.Sicut.n.vniuftiiiufqtfenfus eft genus fenfibile:ita vniufcuiufi® fcibilie ell vnu gctute fabile.i!ij.metbapbi.£pemplu:fiait oes vifus bnt co - lojcmpjoobiccro tantg genus q>iodda:tta oia fctbilia.i.oes coclufiones in p!5ia narurali babent vnumgemis fcibile qpod eft fubiectum attributionis. quod fatis claret ep oiffinitione fub iectt que tal is eft. fubiectum attributiw - t f ... niseftil!udoequop 2 inapaliter traetatur fn aliqua fciennaadquod oia in - inmecn fcfentia confiderata babent quanda attributione.vtens roobile eft fubie ■ lfc>I?i(lCO£ I fituertio II *P>;inio. jEnc mobik vanc cotra/ fcitur. cttim fcientie naturalis.qm'a oe cjbufctintg m bac fcia rractaf babent ozdme ad mobile.2Uiqua vtcanfa entie mobilisificut oeus z fubftantie feparate q moumr.aliq ficut met mobilia g fe vt fubftantie rotales.aliqua per accidens vt gtes fubftatiaru z accidentia-Scientia ergo fim ŽJreftotele.i. polteriop ca pit (tia vnitate z oiftinctione a fuo fubiectoimo etia fua oignitate z coime. .Vt illa fcia eft cetens paribus oicmioz aue fubiectu babetoigniug.tlla eftcot »Titnioiglubiecm babet coni tmius.Dnde cum boe fnbiectuj ens mobile fit comtrmmtiFčg ene mobile ad locum vel fozma:£tgeneralioza cognitione 6 beantefiepztozaozdine.i.pbificop.^deo Srefto.vero czdine pzima partem pbilofopbie naturalis pofuit octo libzos pbificoru in qbue oetermtnatur oc ente mobili in genere ,put no eft cotracm ad inferius.žt tatu oe fcia aggrega ta qualis eft cjlibet fcientia totalis/jfn fcientia vo fimplici que nibil aliud eft Jn fdentia flmpli vnica conclufio frita no ponimus fiibiectum attributionis quia per fe eft ci no ponitnr fub^ vna.crgo fruftra z fugflueponeref fubiectu iea:cu fubiectu ideo ponatur in iectum.lftatio, fcientia vt ipfa q eft ep infinitis c6clufionib 9 oicatur vna roe fui fubiecti. friotandu fecudo cns mobile eft eno aptu mo// _ ... ueri vel p fe vel gaccides: vt fm Via 2lreft.oeens:fola irelligetiapma.f.oeo: n,0 ' Jl 'C. z fecuda.f.fubftatijs fegatis fedufis.^fUud aut ene mobile ofideraf in na tu/ rali pbia Ouplr.fmmoad rationes generales fine in genere:timc vicj qtioe ene mobile coni! eo oicuturpafftones generales fcjqueouemutomnientimobtlivt finim z deraf »npliciter. infinirurmobile vel cjefctbileimobile p fe vel p accidens .-mobile illa vel alia fpecie motus. Žt ita cofideratu eft fubiectu in octo libais pbificog. gecundo «w«»ndo. coftderatur adTrones fpecialesitunc videlic? qiTcotrabit ad fua inferioza.qz Pičeno mobile tuc velad locum fiue motu locali.vel mobile ad fozmam m v *, c -r r ru " f parC<9 pri vel cozpozis fimplicis z fic oe alijs.On ergo ita ofidcratiiritucfj q6 coufu Pb Ilor °Pl? lc ‘ deratur eft fubiectu in alijsfeptegtibuepbie naturalis. Sut en iihtoto octo » partes totiue pbie naturalis que bijs patent mettis /lbbifis celom generatfl mul metbaurozu itoiner firnul aia oarua natura« plahta . Si aut ens mobit _ lečSflderatur generaliter z fpecialiter ta ad roes generales z fpecialee firnul ene mobile nc ca tune eft fubiectu in tota pbia naturali st no eft incotieniens o> idem fit fub< P wm fubiečnu iectii m oiuerfis Pcientiis vel in rotali ?partialifcientia:fi boe kat fon oiuer/ Pbilofopbie. TtlleofiHefationesfiueroncsl Jt ergo claritis ia oicta intclliganf rpfit ficbte/ .. Ttiter redtiei|>dictaSh6 m obile oltderaf ouptr, ‘ fotmo ad ro nee generales. ««epto entie mo z boe vel tm:t fic eflTubiecru j in octo Itbtis pblfico^.vel ad generales z fpe^ blIie Du P la * ciales fimul:t fic elt fubiectu in tota pbia naturali.^cža£pfideratur adratio ne« fperiales fc? ptout cotrabitur ad certa fotmd.t boe oupliciter fej ad for/ mam accidentale f^ad vbi ,put eft eusniobile ad locum:ficeftfubiectum in quatuot libjis oe celo -z mudo. Del fecudo ad fozma fubfta tialejSt boe om pliciter.qmapmoad foznia fubftdtialej cozpis fimplicis.f.elementorumSt ita eft fubiectu in ouobns libzis oe generatoe z cozruptione. Del fecudo mit jeti.? iteru oupfr.qt vel contrabitur ad fozma mirti aniatt. ? boe fi fit aia vet getatiua.-tunc eft fubiectu iu libzo oe vegetabiltbus ? platis.Del aia vegetat tiua ? renfitiua fimulSt bocoup!iciter.quiaeiurdeanieogationestenentfe er parte cozpozis:? ita eft fubieaum in libzis paruoruj naturalium ? fimili^ 7£>l?i(Icos emeliio II £ond»fl o. ter in libais animaliu.Cfeltenent k ejepte ale-.z ita eft fubiecnmjn tnbti3 lis b:ie oe ata.Si vero ene mobile cotrabif ad fotma mirti inavari boe eft on/ plicirer.qz perfecn z imgfecti &i pfectiuuceft fnbteetu tnlibzomineralium q«e non tranftatum babemua er eo quem fecit 2lrefto.b Žllbertus magnua pulccrrimeocmineriafcripferit. Si autetn ad formam mijtfi imperfecti:tuc eftr»biectmnm!ibjisq«amo?metbauricia. ^ £ b i ~fj deratugeneraliter z fpnliter fimal eft fubiectum m rota pbia natura li.SSj co fideratu in sne trn eft fubiectu in libjis pbificop.t>ec coclufio pmo pbaf atu etontare areftotelis.ii.pbilico^oicentis.žntia no mota no funt pbificeco^ fiderationis/Aatione tali f pbaf g oiffinitione fubiecti ptius oata. Ilalts eni pbus oia cjoftderat ifta cofiderat in rone motite z qt funt inma • ŽUiarone Cie quolibet fnbiecto oebet pfnppom 4d eft z qt eft.i.pofteriotu.fed.vj.pbtf fico;: t.i.celi ,pbatur oe cotptts eiTe mobile z ccotra: no ant oe ena.ergo ena mobile eft fubiectum z non cotpus mobile. 'Jtem pptia paffio bj oiffimri g ftium fubiectum fedmorus.iij.pbilico^oififinif per ena z non per cotpuevt' fubftantiaj.igif zc. Jpicif enim ibidem ZDotuo eftactusentis in porentia. Iftem m bac fcia traetaf oe materia z fotma z illa non funt co:pota.qt corp° eft rea opofita er m a z fozma:ergo cozpua mobile non eft iiibiccuineq? coit pua fenfibifccum fotma z ma non pnt fentirt.^tem in.iij.pbiltcozum z.i.ce* ii traetaf oe infinito.igif fubftantia ftnita non eft fubiecmm.3temtractatur oe accidentibua vt oe motu qualitatibits motiuis talteratiuie.igimr fubfta tia nalie mobilie non eft fubiectu£oncludif op ena mobile eft fubiectu i fci « .♦ entia nali adequarii?.*f>tedtcte tu opimonea pnt intelligi z confequee ocot mobiie cfr,,b tteri 0e lubiecto pziucipalttatia. f.oe quo ptindpaliter traetat aliqua fda.CJ n ie-turn ' oe bije opinionibuauo eft oiuoifceptandum. &ed oicereaTlonneens m o bik eft ene g accidens qa eft aggregatum er naturis ouierfotum ptedteamen toau id eft ejc termino abfoluto t conoratiuo:oe fubiecto aut oebemua babe re fciam cum feta non otcat vna nifi rone vnitatia fubiectitfed oe enteg acct densnulla babef fcta.vj rnetbapbi.^efpodef cplj ena mobile i vocefitena per accidens vt paobaturn eft argumento.tn in(Tgnificaro minime:qm p cns mobile rirculoquimur fotmam Itmplicem.f.ronem mobilitatis pjopter pe/ mtriam yocabnloziim:qm licutait 2treft.t.£lencop tloia funt finita:rea vo inftmte.ideo nacefte eft vnum nome plura fignificare.Siait in fimili oeua cj eft čm iireftotele.viii.pbificop impartibilia:? fimplicifttmus.rn.metbapbL fignificatur nobis per otationea complcrae. Uel picitur ep oe ente per acct/ dena quod eft fottu itum -z a cafu vt inuenire tbefaiirum non babeuir fcieiv ria. taleautem non eft ena mobile. ir^ramtur ^nemobikjton eft fubfcčtu noilt6 fciučetaer neejj illud.f.aq vel bo.-z lic oe oibua entibua oemoftratia.igif nul lu ena mobile eft fubiectu.'ftefpodef ocededo oee fingularea. S >5 or op cum Or ena mobile e fubiectu:ibt ena mobile no ftat pfonaliter,p aliquo ente q6 natu e moueri vtjpbat argumtu.fed materi alr,p fe vel fibi fitii voce vel fari Solutio plima. Solutio fccuda. Oucrtio, • I • 1 £>l?HTco£ I &udh'o III pto.£t vt boe clarius intelligaf eft tlotadi Lo? ouodlibet fubiectu cuiufcugt fefe eft terminus figmfieds fuu fignifiicaru vjHmatu z plonale.Si.n.etTet res pofler Demontiran ad fenfum vel intellecttiqres non effet pzincipaliter ofU derara in tali fcia: 3 te qcuuq5 oemonftraref no oia q in tali fcia eflent confl derata baberent ozditie -z applicatione ad illa. j£ft tn ve? q> ali) boe faluant P natura comunem quam nos non pommiis Ialre3 oiftincta a na ,ppzia rei. Zerminus ergo eil fubiectu.-z qncunq5 oe eo lo^mur ruc p fignifteato pfona li acripimus.Si vero ponatur fecu boe notne fubiectu cii copula tuc ftatma> liter vt ens mobile eft fubiectu pbie nalis.Si eni bic flaret gfonaliter cuc it/ lud ens mobile poffet oemonftrari. ^^rgmg^rcftpteicsconflderatm pbilofopbta m iuralt oe oeo -z ille eit imob1lie.viij.pbificop.3te3 oe terra oe qua Dieti come tatoz.i.celi.Si oes oij oefcenderet no poiTent mouere terra.ergo no oia qne in bac fcia ofideranf babent attributione ad ens mobile. 'Aefpockf q> oeus babet attributione ad motu actiuc qz mouet.pariter motozes ozbium quifm 2 trcfto. funt immobiles.jri j. XDetbapbi. De terra oicif cp mouef qz alteraf itrafmutatur otinue.Sed comentatoz vrnitoiccre:impoffibile e q? terra mo ueatur.f.motu reeto furfum vel oeozfum.er quo implicat cotradictione qi moueretur a fuo centro z cum fuocentroimmoadcentrum fuum. XDoueri enim furfum eft moueri a centro tetre zč. (fy£xm čira omnes ooctrmas. f£naru funt princi pia:Pd caufcjpcl elementa cc bo:u perccptione co/ amtio fiat atq^fcicntia. * caiKiiio ni caufa? -zelementop oiingat nos fčire pzincipata čara z demetata.lDoc e que rer e. Mn a dboccpeffectuscognofcaturpzercgnirjf co snifio CnamcarrifVe Zlota tre« eort/ fens qftioeft pzima q e? ter tu Žlrefto.pot moueri.Uti nota g? Sreft.inlibzo dufionesarefl. pbificop a pziuctpio -z pmo traetatu ponit tres oelufioes fummarie. Tbzima. Tbuma. ad pbm fpectat pzius traetare oe caufi 9 .qj epllajz cognirione alia fiunt cot gmta.qzruc putamus nos altejd icire qn cas eius fcimus. $flEe.eniQL£ftre:j. enancCeere.i nrtfterin»: &ccunda ocluii o. 3n faanaruralilTueinmo Secunda. rošnSKami beBemusJodereaopofitisfinecffectibus adlimplicia -zcas patet.oz ooozretnos pcedereer bijsg'fantnotioza nobis: fedap6 nos -z fen fum effčctus funruotiozes qj fue cae.fct fle pzima condulto oicit oe mo tra>> , ctandi in fcia riali.-? fc6a oe mo z ozdme cognofcedirz ifta no opponuntur. •zjerti a conclutlo auc ev pzedictis infertur.^ii naturah fcientia nobis eft pzo ^ , cedendum amagis vniuerfalibusad minus vniuerfalta.qzvniuerfalia funt Zertta. nobis magis nota^ minus vniuerfalia.Super pzima autejconclufione mo uefttr pfenp queftio. ,,,,,, C'Ootandn#mo gco&iitio bic ide$ q6 fcia oe qua c 4 polito i&ueftio lil ciem emcieuaeiiviiuepiUK.iKju'”'^ ^ femmapamen erreu uic emu , , entts qt oicit refpectu ad pncipiu.$!emčtu atu I5 babeat plures acceptioes vt wHt mtwpo*Ws locis ofuntn ppofiIQcap[fjLmiffa.f onnali ? mate riali. qi vi.v. tDct I f, tapbi.fEtemenrooroeouobus.f.ma z fomiaJ-FIEid^Ičlcmetueft erquo ca potirtima caram.ij.pbži!.£attfatu;vero efteffectus caufe finalis. Ufi com tnentato?.£t intedebat p pncipia caufas agentes et mouentes z per caufas fu f. . ... nee.i per elementa cas que funt parres m. dnieftioerfiotthortr.ancognitis jnt ll tcfae qfl io/ caulis alicuius effectus et ognofcaf ipfe effectus.vt fi ahquts cognottertt ma teriam 1 formam bols:fiit'r cam eius finatem z efficientej: et cognofcat cjd lit bomo.$ed nota cp Sreft.a pncipio buius Ubn pbifico? notater oirit Quop funt principia caufe 1 elementa, gp f m commentatote fuper bis verbis: nor» oes fcie ofiderat fua ofiderata fm oes čjttuoj caufas. I M oicit/flo oes artes confiderant oe oibus caufisifed qda ofiderant oe ca fotmalFtm vt niatbetm tiče artes.£t qda oe tribus caufis.f.motote boe eft efficiente fotma z fine.vt eft fcia oiuina id eft metbapbifica.f t qda oe qttuo: caufis vt eft fcia naturaf Tb^flca 3deo er bis verbis commentatotis fequif qj no opojtetiquaUbeLfcia adJJ vteffeauacosnofcaf.ffm modu fciedi illiU 3 fciette cp cognofcatur oestšt illius effectU8:quia oatur inftatia in fcia matbematica ui q fi fottna alicuius effectus cognofcif et babef cogmtio effectus faltem quo ad modum cogno Icendieiufdem fcientie.^taetiam otcaturoemetbapbtfica: fcoploc mod 0 ve* Hop JklitGcUCit OllplCt gfeCta X IgfC/ nandi coccnitoss cta.itamodus ,pccdendiincognitoe e oupler.fbiim 0 appellaf a cauf adeffe ct°.t ats or pp qd fiueoemoftratitt^cui cotrefpodet fcia pfecta.Scbs mo d* 3l?ificog I £uidh'o IIII piimo polterio2um iScire e It te g cam intelligcre.1E>:obaf roe tali. 3Uud Set te cit nos in cognitionem alterius quo babiro z fcito ceffat onbitatio fed fcita ca ceffat oubitatio oe effectn: Vt p5 Oe infimtis effectibus qtiO£ eu«n admv ramnr ficam itoncognofctmus:vtrufticiadmirantnreclipfim: tonitrua.fU' bitasmutationes sč.qj igno2atca;.naturalesvero fcientescam minimead mirantnr. ^tem eadem fnntpMcipia eflendi-zeognoftendi.ii.metapb. fed effectns baba fliep mas —.—-^ {pHrgiutur p:io effectits funt uobio nofior cs cg fue cae.p;imo pbificop.ergo fi effectns cognofciturg fna caj fetjtur op magis no tum cognofcttur g minus notu otra Srif.pmo pofterio^. Rndetur ficnt effe ctus oucut nos in cognitoem cam.fic econtra caufe oucut nos in cognitione fnojteffectuu.pa'mu5.n.fit in fcia imgfectaflffcut pbatargumetu)fcdm in fci entia gfecta ficnt vultoclnfio.2 ficnoeft otra oclufione:qjipfa oicitq> fi cae cognofcuntnr tuc et effectns cognofcittir.? no negat fi fiat econtra. 4D&rautturfc6o.4Caufe altorius ra funrifimte.frito pbifico?:i£d infinim non eft fcibile.p;imo buius.g qftio pfupponit falfum i impoflibile/Rftdetnr cp #relt.in ppofito loqtiif oe caufis p fe. z bap fant in gne qttno2.efficiens finalie fotmalis t materialis.qne fi cognofcuntnr f j g> funt cae fiue f j rones caufandi immedtate notificant nobis effectn. qd or qi ali4s pot cognofcere fabjii abfcg boe q> cognofcat malleu vel rota qna fecit. S5 Sref.i.ij.pbificop locjtur oecauf fm accides quap funt iftnite id e icerte. jp&rgmč temo. 0ola pclufto fetmr fc6$ 5Href.j5mo poft.fed effectus no efi oelulio.igitnrno fcitur.^te fi effectns fcit g fuas cas. vtoicitocVo.t geffect 9 nos fcim°cls.vu.pbificop.tnc eritcircnlatio incau# fis q eft pbibita f5 aref.pmo pofteriop.^te feta e verop ppetnop ipofltbiU • ter aliter fe babetin. fj effectns pnt aliter fe babere.g no fciunf. 'ftndef ad pa mu z tertin.q? 3lreft. intelligttnr oe fciappujfTime oicta.-z lic foln bclnfio fa « neceffaria p oetnoflratoem accjfita fcitur-fed ita ftriete no capif bic. Sdfe/ čundu or op circulatio m eode gfie caufe eode mo fe babentis eft impofftbif fm arelto.fed effectns no eft canfa Ate caufeimo et non fit tališ circnlatid in eadem oemoftratoe q: eft vel gg 4d. £lt ergo mes SreAo.bic op cognitie canfis cognofeitur etiaj ipfe effectus.£tp maiozi intellectnqritnrofeqnter. iT.2 tunc enim vn amguamci^ rem fare putamus.eij caufa 0 ^uimiFp 2 mdpuq 5 pdma.T t>fq$ ad elemen tacoanofdmue. (T:Qaeltio. IIII Tflmtm ad perfectam cognitione? alicnins effectns fit neceffarium Ane oes eius caufas.tlota bzeuiter p oda* fione buins qflionis cp oimiffa materia oe gfecto:gfectoe:pdicatis:gfectona libns,tqn6vna resoebeatiudicari gfectioj aliatalia mnlta oebocqple ricgbicaddncere dfueuerant.tn falua eojzpacectim fit materia pnremaar 1fc>l?tlicog I žuieflio mi pbificalie nibil ^»polito buius queftionisoefertue8 vel param iftaj materia remtrto ad Ubzu quintu metapbifiees.vbi oiffufius oe boe traetaf. £t bzeuif fime ad fenfum conclufionis applicadu eft.*pzo quoconfiderandumg> om* nisreso fciturvelcognofcif aut fciruroplete z fimplr.autingenerevelfm £ognfo‘o copleta gmd.fftmcalic jd fcitur o pleiegfgg evelfimpliciterqfipfeeius caafep Tei fiaccides z oiapdicataq oeeo oicut cogiioieuF.t iliaappellaf noticiafmn' pliciter gfecta.^ed eft bomini naturaliter impoffibil.gz infinita vni accidfit Ouot fit nobts im pmo z fcoo pbificop.imo fm #rcfto.vii.metapb,4dditatee reru latent nos, poiribile. fed ddditas ret fundaf in fozma 1 ubftattali z e Ib ipfamet inquantnj oat elTe: rei.ibjopterea metapbifica q ipfas tfddirates reru cofiderat oicitur oiuina z jCognitio incontf trafcendes ipam natiira. ^Uio mo alic|d cognofeit z farm -i gpnrirfm gnidi pleta vd i genere incoplete vel incofufo.lcjg^cognofctf fm aliqs fuascds velfmaliqpzedi cata que ftbi oueniut.-z or noticia incopleta fine igfecta.lDoc mo intelligitur comeoratoz z 2refto.iij.oe aia qn oicut inrellcctum iutelligerc omnia. f. in vniaerfali vel confufe. De caufis vero multa babes.ii. pbificorum in que/ rtionenena. Hontltifio. •nota. i OCoclufio.^mPoffibile eft altg ucm effectn eogiio/ ftere fitnpir z gfecte mfi oes ei° cae p fe ■z p. accides % oia pdicata ftbi ouenie rta cognofcatur.toec oelufio j»batur:qz cognitis ccrtis cais ata i’ etfett 9 cot gnofettur igenere ipe effect 9 ec pcedeii qftoe.ergo fi oes cae z pdicata alicm* effectus cognofcutur et pfeete cognofcetur ipe effect 9 . ttn fipfccte-z fimplr ftltcjs effectus 03 leiri neccffeeq>babca£ copleta i pfectaognitio omiTtuTuaT ru caufap ,ppinquap i remotap.-t fic qftio oceditur codirionalit.qth tališ no ttcia z effect 9 z caufarue nobis ipoftibilis fm viaareftotelicam. CHrguit: p2to autontale ž&reftotehs pno pofterio/ ru.Scire e re g cam itelligere.ergo fi res fcitur tuc fimplr fcitur qz q’cc}d oico fimplr z fine addito oico.p 2relto.in topicis.^re multa lut queoiffiniunrur fed oiffinitio cjrprnit dd e elfe rei. Afidetur q> veru eft oe fcire in genere Dif finirio eni 1$ dari 9 erpmat id qd p oiffinitufignificasur.tn 15 itttelligitur in re fpectu z no fimpth^ra etiam mrelligantur cetere auetozitates. CHrgmc fccudo.fi lita coclufto ftaret tuc nemo ali/ quid fcirec.qzfin rbemirtu.mannnt qč> fcimus eft minimum eo£ q ignoza m 9 . f3 a matozi 03 fiert benoiauo.vj.pbifkof ergo oebem 9 oici ignezares. fed oncedes ,pbare videf coclufio/firidef cp alidfd fcimus in gne.t tbemuctius i telligitur oe pofitiuis.ignozatia Vo e q6dam puatitiu.i fic ,pbat argumetum cp oe nulla re babemus cognitione copleta -z fimpliciter perfectam. ILHrgiHt tcrtio.žld copletaj cogintioncm effectus fuffictt cognitio oua?cap.f,materie z fozme.vel et ad majcimu cae finalis.qi tfta eft potiflimacaufap.i).pbificop.ergo tila fcitapotifiime fcif effectus.gte cognita efientia rei cognofcitur ipa res met.fed ma z fozma funt eftentia »pfl us effectns.ergo illif cognitis et cognofcimreffect 9 .TRndetur q> tctti argume turn veru arguit oe cognitioe ofufa vel in vninerfali. vn ficut ofnfc cognofci mus ma'3 z fozmadra ofufe cogfcimuf totu.opofitu gt or finis e poriOtma > &ura mater IPm mater. Subftantia ccrebii. Senfue co^ mumo fanta fia. t« m Šecundu. cattfapi mouedo.no auc Tacit potifTimead cognitioneeffect* f? magis mates na 'i fotma.Quia aut fncidit Termo oc cognitionibustfolet confequenter qri, <£Quedio. V cHtru vm čogmtfofoanetitr er alfo pio introducttone marerie oe cognitionib°vt ipa no ifugficie Ted radicitus intelligt poffited patino c6fideridu q>ecqu o aiaed f materialis ? indiuifibri lis vt bic fupponomecefle ed vr in outerlis fmsopatLOtiib 0 '? potenttjs oiuer Ta babeat oigana ? indrumenra.qua oincrfitate folu ed accipere in otiierfita te inftrumetotum.ergo pus efl pmitrenda bteuis z altqiialts anarbomia ipff «scapitis zpartiutn ipfiusceiebti. gdereocaoutfigure ouodamodorotu n de a natura facro.qm bec figura capacifTima ee or.? in eo pod curem erterio^ rem in q figuntur captlli fe^ttir tdiudo oenfa z fottis q ed clipe 0 z oefenfoti um ipius cerebu qb ed molle z flujctbile.Tbodea fubfecjtur qda pellicula firn medicos oicta onra mr q afTigitur ipi tedudini fine craneo.*£>od illa vero Te quitttr alia pellicula fiibtiliot z molliot i q imediate iuoluitur fubdatia cere bji.? ida circudat cerebp p amfract 0 ? qfda totmofirates. vt qn cerebjtj turne fit ficut i plenilunio ipa pellicula ipm otinere polTir.i ^daut fubdatia cerebn alba z moliš pmo oiuifa fm longu.f.a gte anteriouad poderioteitresveti tricl'o8.quo^ p;n°e a gte anterioti capitis fatis magid? maio: aliis ouob*fij mete medtcop 4b°i bac gte odda e fides. fln ido vetržculo ^fus pte oectrifi tuaf cella fefus cots.d ib es ab ejcreceptas babjretinere ?oponere. 3n parte 'Jofinidra locatur cella mins fantafie .d U fpesrecipiatnotnoiurettnet. Jnt ter bas \So ouas in eodevetriculo mediat fubdatia cerebti loga i modu ver ntis fubterranei ? rubei q Te apliat z redrigit i co gitatioe ? fantafi a.1bod!il lupmuvetrictilu fecjturvetricuPfcds fatis moliš? fubtitVzer bj vfus gtem oejctra ? fmidra ouas cellulas ? ocauitates.^n gte oertra ponitur cella vtu> tiscogitatutedn alta locatur cella edimatiue.atertio fe^turteiti^vetricul^ gure qfi ppramidalis.qt e ta t°z arnpl 0 vfus (c5m vecriculu? vt meli^fpecies ec alijs verricutrecige pofTit.fjtffus gte poderiote capitis b5 acie qnda zrn gulu acutu.? t? e fedes memotie vt fpes melPogregari ? confcruari poiTmr. itj uia er z fenfitiua ? iteb lectiua coguittoue parum venit oicedum. CRotandu fc6o;ad ornim coamtioc^ (cnUtim d/ ue fernationejejčteriote tria refiruf ? fufftdut.# 6 :tmu e obiectuTT^o imutat ip5 otganu q j oicif .i i.oe animaObieau mouet potetil $ecudu ed otganu. fc3 i quo fit tališ fenfatio.^it illo aut retjrif qtaia qe pncipale agens in fentb endo litptefens ? actualtteraniaduertat id qo obiectuftbipntauit. Uidem* ern‘3 Tepe alique ire ante oculos alterius ? ipe no aniaduertes no videt eudej JCaputtccircof{x| rice figure efl. 3{natomia capitit pptlofopbica. Sedeš memotie. Tlota. 2(dfenrationeec ? teriote; tria regat runtur.. £tucrtio V -X v : t qz obiectu motieat ipfmti.* fm Sreft.vif.pbificozu.oe moties oebeat fileč cu fuo moto p fe vel fuu inftrumetum necefle e q> obtcctu moueatpoteimaj •: ozgaitu mediate aIiquo.t illud funt ipe fpes multiplicate ab obiecto ad oz Gnetite c inthio Kanu. 7 cu in pdictas cellas igrediutur oicutur inteiiroes z recipiilt noia ab ip reidem rti ' fis cellis qz oicutur fpecies nue mtenttones fanta fiememozie eftimatiue zc. vna eni cotinue Oe fe multiplicat alia vfqs tande in cella aliqua cogregetur f m m atir tria pdicta funt bn vel male oifpofita.fm bec ftt fenfatio tališ vel lalis.imo fm q> ipe celic in capite funt oifpofire fiti bocafa apte vel inepte i eis opacur.t g ofequeus vnus bo alttermtdligit fanrafiat recozdatcg alter Coftmftofenflriaa er a ocosnitio fenfitiuanibilaliudfe fMaaocgt e riot.fc;quefitinozga/ nis ejetrin fecis. vt ocnlo nafo Itngua aure zč.z reperi Hn oitm ib^an imalt bua A z folu talibus.omne eni anial fentit ad minus fenftt tactue t guftus.pmo oe 'IniAirctiuš. fenfu “t fcnfato.f oanitio verointellectiuaimfeil aliud q$ ipfa itellectio -z fi fit a fenfitiua fictif areftafemp tenuittuc folu rcpittir in bomintbus. ^ggni/ £ognitio in grie rio ante in genere pat naturales o e ipfa loquunt eft quahtas sccidentalts q Tnelt potentiecogmrine p qua talts potentia fiemota a obiecto fert in ipfuj Tbonttntta cogni appbendedocrededovel oifcrededo/|bofentiaverocogniriua.efl potentta tiuaquid * quotr nata cognofccre.vt bomo z bztitu.fodkmplcciftueda oicitur fenfitiua vf tupl«. ectcrioz.fc; que completur in ožgano epteriozi vel interiozi fine conceptu.-z Senffrm, folam illam babent bzuta -z nullam aliam.t pot alias oicit appzebefiua trn.? ex«utor. tangitur in ifta daufula appbendedo.Bzuta eni cognofcut z appbendut ip/ 36 zata fingulari// fum fubiectu fingulariter -z non coiter fiue vniiierl'alitcr.qm fenfus e ftngii/ *b!fico}2 qtieflione.vi.t>offunt tn alij modi fpeciales imaginari tdlectuo quomo eje cognitione fenfitiuapluresbabeanf'alte cognitiones Ijadpzeda ctasffntredudbiles.-zadpfens grada bzeuitatisobmtttunfmentmiapzoliri tastediofit. Sed oiceres.Quom6 tn generaf in nobis fdentia. R efpodeo. Qtt intellectus eflquoddam oiuinum fim 23 rdlotdem.iti.oe aia z natura*« liter oefiderat:imoappetit fciretau$ eius perfecttone.dl.n.nobi!iffirrapo/ tentia in aiaičt cu ab initio fim mentem Srcftotelis fue creatoisefltancgraf bula rafa in qua nibil efl oepictum nata tfi oepingt. io neceflfe efl cp p fpes a rebus ejctrinfecie acceptas actuef -z actuatus melius in oies magis ac magis intelligat:fciat: tmo velocius s P^uno cognofcat. Qn vero efl v vitima fua oifpofitione z fufficienti quapote(l babere:tucfubitoaiacogirat fantafiaf coponit oiuidit tntdligit ac cognofdt: qz vt fic nullu babet tmpedimentum Vel altqua refillentia; ta er parte ipfius qz fufTidenter eil actuatus qt er pte perauditum ant vifum q6 frequeuter otingit vd g alios fenfustfpes idpiut Hbbificos I Žiuefho Vi immutare potentiam cognititia fuadTfoe.t qz potetia cognittua fiue aia naV liter fcire appetit -z in babentibue fimbolum eft facilioz trafitus:aia fe applb catfm fua potetia ad fozmadosoceptus vel i fantafia imagiatiiia aut ftnfu comuniiet fi fuflficičterfpes fint pfentate fozmat oceptu vnitterfale z coej oe' ipfo fenfibili. Ted cu fcia fitbabitus nodu boe mo eft ac^fita fed re^ri t gj id fepius ftatoeeode lenfibili *: tande aia tftoo oceptus mnltos -tfreqnenter 3 • ! fpebus receptos opon it cogregat vel oinidit. ^t oclnfitte fic gfiatur fcia. z oe quato pluriu lenfibiliu conceptus foimanf. oe tanto anus ?maioz gnatur fcia.? oe quato plus aia p iftos vel alios ocepttie actuaf: oe tanto plus appe tit fcire ita vt tandem aia fic afifuefaeta qfi in tpe tmpceptibili a nobis cogno fcit z intelligit z tune eft in vltimata fua oifpofitione. eft tn veg g?čmo co/ Etptritntiatakt gnofeitremfubvniuerfalioceptmoeinde.ppztoacfingulari. olndep a retgT «d acarenda fdaj in multie rebus ecpientia iuuat majcime ad accjredaj fcientiatmec ^buštnul tisecpientijs fit vltimo firmus •: infallibilis babitus fine aflenfus qui or fci entia. 3n aliquibus tn fim g? celle ficut oictuj eft oifpofite z indifpolite funt faciliter: in alijs oifficulter acquiritur. C/tConclufto. IBm cogmtio fit eje alia pzecedenti co gsiitione.' 02 obaf qz impoftibile eft ognit ione intellectiua fteri rofi eiccogui tione fenfitiua.i.pofterios. 'Jteercognitiotiecaufe fcquif cognitio effectus tecotra vt fupta pzobatu e.T?ec odufio p 3 eremplariter ec norabtli tertio. CHrguitur p 2 imo cognitio inteUectiua vel tnte rioz fit ec lenfitiua tune cognitio fenfitiua eft ma intellectiue q6 eft ipoftibu k cum ipfa fit materialis z intellectiua fit imaterialis.g? aut fequeref pyquia ec vel oe oicunt materia.Tfcefpodef g> ec in .ppofito oicit cam eflficientem z ' valet tantum ficut vel ab z accipitur impzopzie. ipUrgutt fc6o ergo cogitio fenfitiua effieit vel caufa intellectiua j tune materiale caufat imateriale z alicjd ( pducit nobili 0 fe t agit vitra gradu fue pfectionts qd eft contra comune pzincipium omnium pbop 4 nibil agit vitra gradttm fue pfection is, 'Refpondef :argumetu veruj pzobaret fi cognifto fenfitiua pnetpaliter pduceret itellectiua.fj pducit ipfaj inftrumentalitenaia vero eft pzincipale agens in pzoducendo. h fic aliquid nunq$ pzoducit nobilius fe per fe z tančjp pzincipale producensjlicet per acci dens z inftrumentaliter fepe contingat. (pKf guftur tertio <0n cx cognitoe fenfitiua formah intellectiua tune et ab ca oependeret : qz ficut couclufum efhimpoflibile e co^ « gnitionem intellectiua fieri fine fenfitiua.fed illud eft falfujq? itellcctiua ms net vt fcientia z tn fenfitiua oiu eft cozrupta/Aefpondef op cogitio intelle ctiua non femp actualiter oepeudet a fenfitiua ficut .pbat argumetu f? oepen , . debat.Et oicendueft c6fequenterq? fcia fundaf fup rebus ectrinfecis vel iti Tota tn quo fcia na tura ipfiue rei que no pot immutari faltem m fpecie: lj inbefiue fit in tntel fnndemr. . kctu.Jbicif at ec eo fundari fup rebus ectrifecis q: ec iftis oziginaliter fumi tur.poteft.n.fcia vel alta cognitio in aia totaliter cozrupi pzopter indifpofi/ v- • ■ W i Wnf\co^ gtueftio VI >:imo s trie«. nonem celle in qua organum eiuseft abfcp boe ep res ejtrinfeca cozrumpaf ? rcontra. žt tllmereierperientiam vidLin cm odaiPoctitTimo faccrdoretrni »Miiadam egritudine ou aii očtn fiiamlctam z artem pirChytem ^hliniom ^^)»truqniaceGam£iiioiititiiieddiUitr. CTK3on.mfunt eadem nobto atq 3 ftmpltatcr nota. $>.uap:opter boe modo cx bifce que nature quidem minus funt manifefta nobis auf notio:a;adea qne tniuctdiora funt ntt£ifq* nota nature ^fictfcamur necelfe eft. VI tStrum eadem fint notioza nobt3 z. nature. 3fta queftio mouetur fuper leča coclufione quam 3reftot.f pzobe mio adducir.f.nos in modo cognofcendi pzoceditnus a notioztbus nobis ad notiozanature.f.abeffecttbus adfuascaufas. Tlonenim ničitibidem 2!re^ ftoteles.eadem funt notioza nobis z ipfi nature. 'ftgotandu pumo cy natura in oiuer ft9 parrib 0 Pbt tuan q<> a dn* loiopbteaccipif odrupliciter . lazimo p na natura te: v el ,p pneipio vniuerla piidttr actipitur. liter actiuo:vt oeus 4 nulli 0 eft palTibilitatis fed actiuifttmus.3ta loquitur autoz fer pzincipiog . Tlatura occulte opat" itir-Cbue . &coo nacapif p ma Sccundo. vel fozma fubflantiali.^ta capif apud $refto.fcoo bnine qn oiffinit natura •z oicit folu ouas eflfenas.f.mam -z fozma. berejo accipif pnaturali iriclina Zertio. tione alicuiusrei: vt in comuni mo loquendi qn oicimus. boe eft contra na/ , turam iftuia. dnarto accip ir p agente iiamrali.vr 6m cnmčtatore Opusna Q U arW. ture eft opus intelligetie non err.miis .agens autnattirale eft qo noauit per voluntatem z inrellectum.vt oe bzutuumooe agens pter bomind z intdlige riampzima z fcdam.žft tn vep g> na et accipif ,p ente nali. vt.jrij.metbapB. ^dditur ant«. tali igiturpneipio oependetcelum z tota natnra.^ta er oicimtio. Tlatura cutuflibet rei eft q> appetat fe pmanere. ffos erco natnrale or ci6 babet efTe a £ne nale large natura.? boe large.fed ftriete eft res copoJtta et ouabus namris.f.matera /t fozma. Žns vero čm naturam eft opatio q fequif fozma fpeciuoca alicuius: gnsfe nam. vt oes pzopzte paiTiones. Jn pzopofito dt natura f m ometatoze capif ,p age }4&turfr ni vrofo teniiii.vtcelu bzuttt.licet fanctus Zbo.g natura intelligatoemtcjcla ah) vt >■ J 23uridan 0 g natura intelligat aiamjtellectiua. Zn fina accipif ^ oeo vet aia noftra:queftionulltjbabebitoubiu:ideotenefcommentatoz. > C^otandnfecudo fflttidmde ^ .. n ttus nobis qf> plus ofFert fe fenftu. id eqo 1106 cognofcimus p feufuj.vt oe 110010 noiin0 ' fefibile e nobis noti 9 $ ifeufibile. 0lludVo e noti 0 nae in ( ppofito q6 magis . . eelogatu a fefii:vt'q6 no ofFert fe orno fefui.vt fubftatie fepate fut notiores * tac notm« nae $ nobie.3te oič omtatoz pmo bui 9 . dae rep nal iti fut notiozes ap5 nar turam qg ree naturales 9 pofite*qm natura icipit acauf ogari:facit a caufo i 'f I ni I fiiucrtio VII copofira.^icutcm cattfe rep arti fictaliu plus funt note arrifici q$ ipfc ree qs C artej oifponit.ita caufe rep nat u ralium apud natura not tore s funt $ illud fcopofitumq6naturafacitej:bils.g fttnfcienduqipfiačjgiom netitacon gnttlUcrdltionis ditionalifer (1 ages nale coglceret f m comentatozcta eadejcapif pzo a!tqua notioza vo non capif opatiue:qz queftto effet incogrua. erqtiQ opatttms no regitoarimim.fed valet tanrum eqliternota.tlude queftiotanti5mqnertt.il 4 «eiisna!e cognofceret an fibt -z nobis boibns eflfent aličj eittia eejliter nota. enttafnnt nota notno riplt nae fi cogiceret:ct ečjliter.lDec odo ,pbaf auete ometatozis b oicetis* Jn ma fp notiozes ipi nature fi ogfceret.nobi« •io frečjnt ipi eftect 9 Hit notio:es.qni ergo nobis ca e notto: qj effect 9 .vt coloz e ca fpep qs 5 fe mltiplicat. -z č no/ bis notto: qg fue fpes.qm ipe e fenfibif s fpes ifenfibiles.ergo aliq fut nobis nota eqliter -z ipi nature.^mo bfp-z folu tuc ottgit qn tira cognitio e a ca ad eflfect&ficut i oemoftratoe pp cJd.Sedč ergo op cu pdicta cocfone (lat op aličj no lut nobis t nare nota ečjlit: vt eflfect 9 d nobis e notiot: -z ei 9 ca e notioz na ture.Jčt illd patebit lati 9 pfc 6 am cocfone. I3ec erii:aliq no fut nobis t nature equa!iter nota eft fuccorraria Čjftiois. fed ille pnt ftniul efte vere. C^oclufiofcoft ad mcntc5 ^ireft. ‘j^nlla cade$ en/ tia fnt nobis -z nae ečjlit nota fi nos .pcedim^ab effectu ad fua ca;.id e. Ilub la ca eentiaf? imrifeca ifenfibife nobis -z nature ečjlit nota.qz effect°č nobis notioz.loec oclb ptj auete 2 lreft.i ( pbcmio fic oicetis.Tlo eni eadenobis no ra -z fimpfr.i.nature.fioe tali q ftimtf er tertu -z ontetatoze ibide. £rquo nr mod 9 cognofcedi £5 2 -lref.biceab effectib 9 ? fenftbilib 9 ad cas -z ifenfibtlia.t cae fp fint notiozes nature f m ometatoze.feqf op frn nfam cognitione. f.ab a jd catifam nučp eade erut nobis -z nature equaliter nota. rgtrit pmo.^epc caufa eft fenftbtUs % effectns zpeca e fenfibif-z effect^ifenfibif.ergo ifta fut ečjlit nobis nota -z natu reqzcae:erquofutfenfibile 8 ? fenfibilia fint nobis noftoza/Andef ocededo totu argumetuumo ,pbat pma ocfone.On nota qtuoz oicta. »zirnu. Caufa j. »of—i-Of. 4 :* r j ;_i: ^ .<*. »_ / o *>?_ : 'nota plimo. Secundo. Zrnič* Onarto, duces oe fe fpecies.-z tuc fpeande babem°cognitoe 5 cu natura. 'tfertiu.£atv Ta oaf infenfibifcuius eftect^efl fenfibif.vt influentia .pducens frigiditatem gluartu Caufa -z ctia eftcctus oanf mfenfibiles.vt intdlec^^duces fciam. fcbo.^p babem°eande$ pgnttoem cu ip/ lalqz no oaf iftltia.no oe opofito.qz Opofitu nos ogfcim 9, z fifr na.qz natura cognofcit fuas cls.f.materia -z fozma.ergo etia opofitu.qz opofitii nibil ali5 e matia *z fozma/rfndef q> natura ippofito or ogfcere cas.az ab illis tnet •n n -r, n n* P»t opari vt fupza.-z iftelpridmod^uo alidd or notPnature. ©coo illudor cognofurecaufte. ^ maiozisactiuitatis■* p^ctioisvtoe 9 . $u or.ii.metapbtp. 1 £>l?ifico£ x fiucftio Vil ^icut vmtmqoqj b? efle ita bj ognofd.Jtertio illud eft notius nature q6 pri ms a na inteditunvt fpes eft magis nota q§ genus.iftuarto q6 pot cognofci fine alio z uon econtra.vt. vanetapb-Tbnus f m naturam e qi> poteft cogno fcifine alio -r non econtra. vt geiuis eft notius cp fpecies. ftitcae z tn no coguofcuturncq 5 a na nežp a nobis. Kndef q> boe fit vepquo ad nos bo:es:qz no cadut fub fenfu.no aut quo ad natura fi cognofceret. 5 fp&tcdfufa prilito nota nobis funt magtsac mamfe fta.žlementaveror , ta per tpfozum tumuonej fiert folent. dlOucIija. VII. tfltrum vnfuerfafi^ fmtjionoža fm gularibus.^fta qo eft mota fup terna octbne qua aref.ponit i ftnepbemij.t eft talis.Opj pfrm naturale ,pcedere er vniuerfalib 0 -! magis notis ad fingu* laria tvUiintio nota.Uii oicit.Ou ep vftbtis ad fingularia,op 5 .Podere. ‘ ' C‘tifeotandum P210.I5 vnmerfaie fitnuiltiplcr.qz alt q6 e logieu 6 quo oifputat veterifta.&liud reale fiuemetapbfficu 6 quo me tapbpficuG loqui bjXame bzeuiter eft accedendu admc‘te.2lrefto. et oicedu tflnmerfale vt ta cu vniuerfale in ozopolito eft nibil aliiid $ conceptus communioz generali pjopoit to. oztfiue vniuer falioz oe aliqua re fozmatus. vel eft cognitio comunis z confti fa oe aliqua rebabita vt f! alique lateata remotis vidente alidd moueri $d : fit an aftnus bo vel equus.tunc pzimo fbzmaf' coceptus comunis fiue cognv tiocofufa qz cocipit cp fir aial ens fubftantia cozpus aiatuj zč. ^ingnbrevo eft coceptus vel cognitio no ita cois feuvniuerfalisfedmagis certificas. £c £mgular< inpto fic eft nibil aliud qš cognitio no ita confufa fed pluscerta z fpecialis vteon pofito. ctpiendo rem fub cdceptu bois vel equi foztis aut bzitnellirrej eni qua remo te videmus pzius cognofcimtis cofufe z oeinde oiftinete vltimo oiftinctius. ^ft aut cognttio magis cofufa qu^replentat in pauciozibus babitudinibus 4ognitio magie vel qtt? repfenrat rem vniuerfali z cofufo coceptu. z ifta cognitioe cognofci confufa musoem rem mudt.f.cpfit ens vel fubftantiatignpzaresalias babitudines ■z ppzietates eius.^ognitio vero minus cofufa fiue oiftincca eftque repfem Cognitio minus tat re cu pluribus ctrcuftatijs fiue babitudinibus.Ulel ficeft qu? repfentat re confufa. coceptu fpectuoco fiue ,ppzio z oiftincto.-vt qn cognofcimus alidd p .ppzia; fuam paftione velalias eius babitudines.-z ifta cognitio eft pfeetioz pzima > j qz pofterioza generatione funt pzioza perfectione. viifpbpficozum. fed cogni tio oiftmcta eft pofterioz generatione. qin generatur er pzima.Uude etia oi citcomentatoz.i.metba.^fcirealiquid in vniuerfali eft fcire in potentia.ergo fcire in particularieft fcire in acttt.-fed actus eft pfeetioz potentia.ijc. iDetba. S tas autq? cognitionesbabent inter fe nuiltos gradusfm afcenfum z oe/ ifum qtiarum vna plus notificat $ alia. cognitio enim imrirne confufa fiuieffto VII Circuftantie pumo. Stifo. "Katione feperientiai non fatiat intellectnm volentem cognofcere fiue potentiam cogmtiuam llcitt cognitio oiftincta -z oiftinctifTima fi eflfet.2ld trtam vero cognitioueni oiftim ctam fine minus confufam marime urnam ( ppate pafllones res -z ipfa^ babi/ tttdtnes fine circurtaiitie.^ircuftaiievero itidiuiduiaotifiaiues funt notne locus patriatepusfojrmfigura.-z ftirps.Cogmto enim oe quo genere fit a|i quod induiiduum poftca oe qua fpecicmccefTe eft fi volnmus ipftim oiftitn ctius cognofcere vt eius babittidines 'i que fibi qttodamo ( ppm funt vt viri* tutem actiuitatem ‘zč.tnquiramus.Qucrit ergo quertio tantum. CJtrum ipas res facitins ‘z citms coguofcanuts cognitione confufa c§ oiftincta. £ondudo »ob«? admcntc5 & rcftotctts.%cg i5us como/ p fett oeeptu vniuerfali finecognifioeofnia qj coceptu fingulari fine cognitoe v oirtincta.^dert ozdo confufe concipiendi pzecedit naliter ozdinem oiftincte coticipiendi.t>:obatur autozitate 2lreft. in .pbemio oicentis. Unde er vnu uerfalibtts ad fingulariao; ( pcedere."$atio ijreftorelis efl talis.qz vniuerfale eft qnoddam confufum er quo plura fub fe compzebendit: trno ertqnodda3 totnm qz compzebendit fub fe partes fed omne toni; eft notius fua pte -zq 5 magisconfufnm eft illud nobis plus notum eft.£t pzobat tllud per erperien tiam qz pueri in infantia incipiunt ab vmtterfalibits qz appeUant oes viros patres ? omnes feminas matres.fed portca pcedut ad fingnlaria z oiftincte cognofcunt bunc erte patrem? bane eflfc matre. žluicenna etiam potut illatti erperientiam.2Uiquis a longinquo videns aliqua rem:pritno concipit ipfaj fub ratione entis.oeinde fnbftantie.oeinde 9? eft quanta fub ratione cozgis * qz mottet fe concipit ipfam eflfe animaloeinde boiem vel afinttm.? vltimo <9 petnim vel bzimeUttm. &lia rone ozobamrgueftio. Tb2ioza oiutius remanet % in intellectučjg pofterioza-.ledvniuerfalia oiutius remanet qzfi obliuifcimur 0 .a fingularia fiueppziam cognitione; oe aliqua re:remanet tn vniuerfalia t co gnitio confufa.tjlnde etiant vniuerfalis cognitio eft cois qz oicit 4uicenna. j£ns -z res pzima tmpzefiuoneirnpztmimtur in.animanoftra.ois eni; comun t> tas eft pzincipittm cofuliois.confufa aut citins cognofamtie q| oiftincta. 35 er boctertu.Srefto.elicitur ifta vulgata antozitas. Seneralioza funtpzioza. id eft general ioza cognitione funt pzioza ozdine incipiendi. ffi fflramturjSmo.U eg cognofcitar % conripttur coceptu fingulari čjjj •vfi ,pbaf: qz v ifa aliq re qua no cognofcimus. pmocoei pimus ipfam ee boe albu:boc nigru-.boc qntu:bac berba:bacarboze -zč.f; ifti funt oceptus fingulares.3te resjšngularis imediate feoffert fenfui.qzfenfus eft ftngulariu.f; illa funt nobis notioza q funtprima fenfui .TAnd ef.ticet ifte oceptus que pzimo oe aliqua re fozmamus fit fiugularisvagus -z etpmus.no koncepta« tn repfentat ipfam rem oiftinete vt cognofcaf.gt ftc vle inppofito no eft itle vniuerfalis. conceptus qui rt erpzimeref effet vfe logicum.neq; rtngulare eft ille coceptus qui fi erpztmereč eet fingulare logicu qz vt ficargumetu verum pbaret: f; co ceptus vfis eft coceptus fine cognitio vtr % cofufe re repfentans.£t fingulare eft coceptus fiue cognitio oiftincttns re repfentas.3ta et ad aliud or op fingn lare non eft illud q5fingulariter epiftU fed eft cognitio oiftmae repfentans. Sucfojifas er ter. elidtur. P h. Singutare. Ifcbificol: I fitueftid VIII • 5 C/Hrgmtnr fc$o/& 2 U> metapbiftce t>r. ' ELninerfalia funt oifTicillima ad coguofceudmn qr a fenfu retnotifTtma.ergo nori ftmtno tiora fingularibue qr fingalaria nobie pluenota funt.Hefpondcf ficut prius Vniaerfate z fingulare in propofiro oebent capi ,p cognitione confufa z oifti cta.fed 2ird'.Ioquituroe vuiufitfilib?in caulando ficatJiuit fol oeue čelu zl. 3ta pariter per boe foliiuntar qaafi Ota argameta in cppofirum faera. Ip&rgmtur tertto contra fenfnm conclnfiom&llJna cognitio non ell notior alia qr fanteiafdej fpeciei fpecialifllme.iij. ‘IDetba, ergo vniaerfalia non funt notiora fingalanbue.t tj ofia.qr vniuerfale z fin* gutare ficut conclufum efl in propofiro accipiantur pro cognitione confufa z oifHncta. ‘fidpondetar c oncedendo rotit ni argumemum accipiendo notiora .ppriep magie notie:qm vna cognitio non ell,pprie notior alia.fed folum im proprie.qr magie oiflinete reprefentat,£t oicitur confeqtienter q> notiora bic oebet capi pro priora f m q> Dicit comentat02 in,plogo. 4rdlo. non fait mul* trnu Ibllkitue in vocabulte fcilicet fuue tranflator. t Pfinfimti namero cm antitatc vtitatofnba; no qna/ litate.!0u igitur'rfiiba fit % quantttaa*td qd dl no vn« fcdt>no cfTc vtdentnr.^m vero fu fotnm fnbftantia; tnfintmm fane non cftmccp magmtndtnem vilam ba/ bebitent enim qnantitao qnedam. Čaueftio. VIII. tStrum omnis ree ertefiue babene parteefitfuamagmtado.Oelficmeliue. Utram magnitudo oiftinguatura fubflantia tnagna.*£>ro introdiicnone baius qaeftionie. 11ota q>ifrdlo. in fecundo traetatu qui fm alioe efl pareezecutiim fm quoe etiam oiuidif ifta pare ejcecutiua in tree traetatue vfqj ad finem primi libri.? primue oiuiditur in tria capitula.*#>rimo recicat opinionee antiquoruj qui non fant locuti na ~ turalirer oe principije rertf m naturalnim prefertim.lbermemdie z ZDdliffi: ptrm< * z inquirit an contra eoe fit oifputandu} Vt in tertu.Scoo incipit cotra eofde AUWU oifputare ? reprobare eorutn opittionem que fait:

l?tflC02Z I fitnefrfo VIII ad p:imum. 3nter omniaabflractaaccidentalia fola mag nit udo vere tkficaf tlora o cfuo concreto vclccontra .gt coloz non dl čofozatu8.caloznon dl cafidus. albedonon eft alba 7C.qzalbum dl iliud quod in feb} fufFtctemem albedine inbditie.fic vero non oininitur quantiras.7 robuius eft illa qtte lupza a (Tum pta efl. aid fc5m oidtur a> cmantum eft ouplec .Tbzimo maferiaUter quod bj Chmtuni buples quamitatcm tanquam aeddens eius 7 fic quanticas non eft qaata. 7 iliud. vo r Uiir.&refto.in topicis.^soiudafluautum fozmaliter eft iliud quod babet g* tem eptra partem.7 fic quaotita8 dl quanta. €C~Jf3ota temo q pzefens čjfhoeft motappaltgiioa aueiiioqwe qtu onemim g? quelibet fttbllantia magna effd fna magnitudo met.-z oe bac nioueattir opinione fuerum platonici pptagozici ozem -z ocean qui etiam tenenr ejc eadc rationegj motne fit mobile.aita vero eft opimo ■z mine veritas gp magnitud do fitaccidens oe qua fuir Mref. Slbertus 7 coiter oes moderniozce pbi Vt in fra patebit multis autczitatib^tujsg bzeuiter ita pmifTie l'et}f oelufio rilftua C^teUd*a€£a fflUtado eft accuime Diftmct n m jr onclo/tanhat „ e literafubfiamiamagna.Tbzobaturpztmoautozitate.-iirefio.biciii temi vt ~ ,FPa ‘ ! ‘ fupza.gt.ii!;.pbificozuin.ioai8dlfuperficiescozpozis7Č.fcdfuperficie6dl " sw r - guantirae.^tem.v.pbiflcozum.ad tria pzedicarnenta eft per fe motne, fed ad fubftcmtiam non dl per fe mottis fed ad quantitatem.ibidem. ergo quantu> tas non eil fubftaiiria.3rem.iiii.pbifi.qtiantita8 eft accidens. £t comentatoi Jbtmenfiones non funt fubftantia.frt idem.iiij.pbifi.fCDagmtudo 7 paruitas funt in cozpoze fenftbili.^dem 7 fUreltotdes bic. Omnia pzedicarnenta alta a fubftamia oicuntur effein ftibiecto.3fem.ii.ocgeiiera.3mpofTibile eft mate riam pzimam dTe planiciem. Ratione rali.qnaittitaefm commentatoze. iiij. katione pbifi.non eft oe genere actiuozum.fed fm aduerfarium ignie eft fua quanti' tas.igittir ignis ntilliue dl actitiitatie quod dl falfttm.£Uia ratioe.llulla fub llantia per fe feittitur. fed magnitudo per fe fenritnr.ij.oe anima.igit 7c.illia ratione. T^zopziumaccidennseftineiTe fubiecto 7tpfum oenominare.iti;. metbapbifi. fed iliud co!tuem'tquantit3ti.igtturqtiantitas eft aceidens. onw ne enim quod indl accidentaliterefl accidcne.^rem qnantita8 potefi. fepara rt a fubflantia per potentiamoiuinam.ergooitlingttunt.^te tria funt pdica* menta ponentia in nameram, fc} qualifa 8 qua£itse 7 fubflantia.j.pbi(i. C^rgint^mo auto 2 itateHrdtotclte t.v. metapbti XDagnit ti do efl qtiantum fi menfurabile fuerit.fed quantum efl fubflantia quanta. 3tem bomo efl qttantita8 conrinuaergoeflquantirasa fpecie adg c* nus.Žlntecedcns paret per Srefto.in pzedicamento quantifatie. 'fiefpoodef qp #reft.in.v.metba.7p:edicamenti8 i accepir abllractum pzo concreto.fcj ma gnttudinem pzo magno.ficut etiam.>.celt.cozpH6dlmagnitudo 7c. ČHrgmturicčo Magnitudo nopot ieparart a ful5a quanta.ergo non funt oiltincta.pzobatur:qnia feparetur per potentiam fliper naturaletn magnttudoabbcmine.queroanbomofitadbuc ineodem locoin quoantea fttit velitort.Si pzimttm time bomo babet adbuc partes ejttra fetn ^ uicem 7 magnas 7 fic magnitudo no efl oiftincta.1Teqj fecundum.qz non vi d j &uelt!'o IX deturanbomo maneret vel co??umperetur erquo no beret caputneqj coi. q? caput cffec furfum ? pedes oeoifum % magnitudo nondum eftet ab eo oi/ ftincta.imo no pot oici g? flueret in puctu q: vel illud cffet indtnifibile quod eft tmpoftibile.vel oiuifibile:: boe non.q? vna pars cffet ejetra aliam t per co fequens magnitudo non eft: oiftincta neq; pote rt oiftingui.jRefpondef q> ca fus^rt naturaliter impoftibilielicet fupernaturaliter admittatutvžoCra# ~ mo rt quantitas fepararetur ab boie -z bomonon pferuaref a oeo fpecialiter: tpfe immediate co?uimperetur:quoniam omnes partes confluerent in puctu cjttod licet cJTct piuiftbile non tamen eftet vifibile t quantum: x oiuideretur tn partes enentiales.tDomo aut non maneret in eodem loco qzvtfic baberet adbuc partea co??efpondentes loco.Onde non baberet caput neq; pedea ne# (®cot necp infpiraret aut refpiraret q? irta fine quantitate efte non poftunt. IPj &rcmttur tertto.€ & magnitudo fepaimtur afub/ ftantfa magna vel ab bomine:eftet aliquod cozruptibile quod nunquam co?# rumperetur contra 3reft.j.celi.quonia; li magnitudo eft feparata ab bomine tune nibil poteft tangere ipfum q? tactua fit mediante quantitate: omnia aut co??uptio 05 fieri per contractuC Refpondetur p?imo. ši magnitudo ab ali# W®ta. quo mirto feparaturetiamfeparanturabeoomneaqualitatea x accidentia co?po?alia ab eo feparantur.ficut qualitatea p?ime albedo figura «. quonia 5 mediante quantitate omnia alia accidentia co?po?alia inberent materie pme 3deotalia bomo eftet inco??uptibiliaco:?uptione naturah. q? neq? ab intra neq$ ab ectraicum non babeat caufam co?ruptionis.£t eft confequenter oice dum.&ato vno inconuenienti fequuntur plura.j.pbifi. ttel otcitur fecundo. Si in tali mijeto a quo magnitudo eft fepata renianeret adbuc qualitatc 8 p?i meitunc reuera ipfum tandem ab intra co?:umperetur fed no ab ejetra ficut p bat argumentum.pzimum ego teneo/piooiuifioneautem quantitatis a fub ftantia queritur confequenter. , . tHtrum materia p?ima feclufa fua ti« neairaria * 13 ”* 9 £ } uar,t ‘ t ? tc fit oiuifibilie.2lnte$ ad conclufionetnipfam ^pcedatur eft. Tlota Gualitatce c acci# detia mcdiatequa titate inberent ma terie pume. •letimo? šecundo. dum p?imo q> quantitas a natura neceftario ebzdinata m rebus naturalibus £t boe piobatur ec multis.*$?imo quia resnaturales non poftent in cebitas 3»ertio. fuasoperationcs,fine quantitate.^c 6 o quiaatalia non poftent p?ofequi con uenientia ec quo non pofTent ipfa fentire nibil enim fentttur nifi quantum:p fertim fenfu vifus •? tacttis.Jkrtio q? agens naturalenonpoflet fuo cotrario ? coirumpenti ipfum refiftere fine quant itate.vnde coipus maius ceteris pa# ribus plus refiftiuec quo in maioti co?po?e eft maio? virtu 6 .£c quibus pj 0? _ ... .. licet qualitas fit perfeerio? qp quantitas in materia p?ima:tn quantitas eft ne jaua, g oz ceiTario;.*Pzimum patet q? qualitas eft actiua fed quantttas non eft t>e gene# «nqnanutate. r£ a£ j{ l)0IHm f m comentato?em.iuj.pbifi.fedactiuius eft pfectius minus aeti lSoquarquatitas uo . ^ : 5 m g t P zobatur: Q? mediante quantitateomnia accidentia co?po?alta magis e neceffaria j„ berent mater ; e p: ( m e.Unde commentato?.j:ij.metba. tDagnitudo eft p?U c f £5lua0 * mum acctdens materie. 1 : fic omnia accidentia babent eflfe in materia per qua l : ! m £uieffio IX titatem.io fi per otuina potentfam albedo eflet feparata a fubftantia * magnt ttidine ipfa eflet fpualis z infenfibitis.3te qualitates actiue trdfmurat fe inu« cem mediare quatitate z non put inuice agere fine quatitate.fi enim vna qua litaa oj coztumpere aliamecefle eft q> ipfam ptimo cotzupat in ma minotioe inde matOti.*E>inc eft q 5 aref.lib.j.oe genera.oicit.fi caliditas eflet feperataa materia ipfa ageret in frigidiratč eriflete in ma fed no pateretur ab ea . et Žtref.poft pzedicamentum fubflantie fubiunrit pzedicamentum guantitatio iignmcans ipfam quantitatem cfle pzimttm accidens z ptuidpalc ipfiiie ma; terie vel fubflantie mediante quo atia accidentia ipfi inberent. fD&otandum fecundo a* altenrid oicitur mdiuifibt 3ndimfibii< tun le oupt'.*0>timo q6 fimplr eft indiuifibtlc fcjcjocaretoigte Vt beus afa pum ttus.gt p oppofitu illnd eft oinifibite qo bj greš in qe pot oiuidi fiue fint qua te fiue non.$ecudo illnd or irjdiuifibile qd non pot oiuidi in gfes magnas z »ccundo quantao.£t per oppofituj otuifibile eft q6 pot oiuidi in partes ejetefao -z ma; kmifibife gnasXum ergo oi oiuifioni cozrefpondcant greš z ointfio fit ouplejc tuc etia partes funt ouplices.quedam oicuntur eflentiales fiue entitatiue fej que non funt magne vt puncta fi eflent partes linee eflent partes entitatiue. illic oicu f ntitatiu« tur partes quatificatiue z funt partes erteufe que cozrefpondet oiuifioi fcoo *^arfes mo fej iti greš magnas. z lic loquič.$ref.j.pbifi.i 5 iuifio foli quatitati cogruit duatificatme. oiuifioin partes magnas couenit folu rebus čjutis. fecudo autoatate edmentatoas oe fuba ozbts otcetis.Si fotma adueniret materieante ertefione tuc idiuifibile adue niret indiuifibili.ergo ma feclufaeius quaritateno eft ouiiftbilis.^ndcfico; metatot accipit indittifibilep illo qo no oiuidif g qntitate vel in gtes qntas. mMrgiritnr tertio. 0int one materie bipedales a cj/ busanferaf čjntitas tuc materie adbuc erut quate.qz fi ab cčjlib 9 eqlia omas refiduaerut ečjlia eppucipio matbematicof.Rndef pmoq»regule matijema ricorum z nalium oantur oe rebusom funt. fed qftio pfupponit impofTibtle d 4 lfcbificos I auellio X naturalfer Secundo t meltue oicitur ep fn rafti polito equalta non auferunf ab equalibus.qz eqttalia oicunmr quozum eft cadcm ftuatiras.v.metapbi. 17 autem oubuatio oe parte ac toto non ad fer moiTcm fo2taflis accomodata;fed per ipldm confide/ randa. Strtim vnum an plura fint pars atq? totum; 'i quo pacto fmt vnum vel plura:? n fmt plura: quo// nam modo ftnt plura. COadlio. X. št rlim tofu ftt Tne parter člrefto Ktceptioct vnme te.ficut Tupza oictum eft repzobauit permenidem t mclliflfum qui pofuerunc tantum vmim eiTet eno t boe ratione p;imaXonfeqaenter in eodem capiV tulo afifumir Tecundam rationem que tališ cft.£p quo fient ena oicitur multi plicitenira etiam vnum oicitur mtiltia modis.qz aliquando oicitur vnum Tj contimtit 3 tcm.aliquando fm eaitdem rationem vt vipa t vinum.fi ergo tm Vnum eflet ena vel illud eflfct vnum continuitate.i.vniimcontinuum.vclfim/ plicirer vnum ttndiuifibite.Tlon fecundum.q: non efTet qua!e nccp quantu «.Tloitpaim«.q:cont!nuiimcrtouiifibiletit infinitas partes quarum vn® non eft alia.St ibi inctdentaliter cum fiat mentio oc partibua mouet illam q ftiorrem.Utrum totum t Tne partes fmt vnuj.t foluit.Si vtraqj pars eft ea dan totlneceflfe efi: op eadem pars eft eadem alteri parti. rotit acdpifimub K7Sf5ot:andum j3mo qp totum babet mnltae acccptio nes.*0nmo enim capitur catbegozeutmtice t valet tantum ficut ens babes partcs.vt bomo/Jfto modo qnattdo additur termino fignificanti rem ind« uifjbilem facit pzopofitionem falfam.vt to:us angetua eft in celo.-z fic eft inčo plejeum.t in queftionc acctpimr ifto modo. £$coo capttur fincatbegozemm/ tiče valens tantum ficut quelibet para vt totua oamibiue eft foztis in curfu: totus fanguis eft Tanguis.t fic eft fincatbegozeuma mijmim caufans Temper .ppoft ionem vniuerfalem fi pzeponitiir.l ftrtio capitur mimm z vdet tantii ipmtnibil ipfius quin ipfum.duarto totum eft tdem q6 perfecttitn.vt.j celi taft pbifi.totu -z pfectu otcimua cui nibil oeeft fej requifitu ad Tud pfectioej. IDHofaudnm fccundo. quo tom z pare funtre/ latjua itutice r vnu oicit refpectu Tufficiete ad altep. citati tipke eft rotu to« tuplej: etid eft ps.^o pziroa oiuifione totunte ftoupler fc$ reale tronis.ro/ tum reale eft illud qo b$ ee pter opationej noftri iutellectus t in rebus ertra. animam vt bomo:mundus.3Uud autem eft multipleic.*jbzimu 5 eft totum itv *0ars tntfgralis te S rak fcilicetquod bjgtes integrales.Tbarsintegraliaeft per quam totum Oaantifica i iaum tntegratttr vt manua pes.rotu quatificatiuu eft qo bj partes magnas z ejete n. n -»Yf ' l fasvt oe q6 videt .*tbars quantificatiua eft q occupat locfi. Del fic.eft gs q fi additur toti Tacit ipfuj ectenfuts t maitts vt manus pes tc. ‘Rebus aut fic fta tibus oia pa quatificatiua eft integralis t ccotra.no aut fimplr.qz Ti magnitti doefjct feparata amateria ipTa mareria beretptes integralcs no aut. ^uantii ^Lri y\- vjfvv" jA ty-r M- l- L ripliciter. Ibzimo. Secundo rertio. Cluarto, X«tum rede *? fitueffro X 4 £ir« ficatiuaa. g liud eft totu trcndonale z eft q5 bjgtes q pnt fntedi z remitti.vel ‘Jntenfio. qd bj gradus vc fotaqlitas.*P>ar8 itenfionalis e gradila čjltratia vt albedinia 'fnttnfionale. "£>otctta. vel calidttatia . jlliitdeft totum potellatiua quod babet partes poteftariuas 'p>o«l?atmmn. fine porentias agendi vt aia.lbars poteftatiua eft nibil altudq§ porenfia ipd «s afe fine alterius agentis.Unde oicit 4refto.iij.oe ata.oeparre aut aie zč. X otiim eflenttale efl auod bs partea efientiales dne dbua conftittii no poreft ~ Vt bo. jSars efTeruialis eft q eft oe edentia rotina.f.fine q toru efte no poteft £ir faciat bo mine fine materiatfoima.^tefanguistcor non funt partes eflenriales bois qa bo pnnctualis pot efte fine illts. Zotu vero aliguottu eft qo bj partes ali/ t>5 poncnialie. 4liquotta. quo:tas vt occe.imooia numerus refpectu Viutana.*Jbara auteatiquotfa eft 2Hiquo«um. que altquotiea fnmpta oftitiiir prečife totu z no plus vet minus vt quattuor refpectu fedecim:qi qmior quaterfumpta oftttmmtpcife fedecim.Seciido eft totu rationis q6.f.babet efte ab operanone nri intellectus vt fpes oiffinid ‘fiationie. tu genua -rč.^llud aut etia eft multiplejt:qr aliquod or totu vte.f.qo eft fupe riua vel magiscoead aliud vtaial refpectu bois.lParstfofiibiectiua oripm Snbiectuut« 3nqustitate mferitis minus coe fiue fpes vt bo refpectu aialiaXotu in quanruate eft ter 3nquantitate. minus cois oiftributus vt fubiectuillius^pofitionis ois bo eft aial.*p>ars in quantitare eft terminus cois no oiftributus vt fubiectu ibi bo eft aialXotu fciffinfaua. piffmitiuu eft qd bj oiffinitionevtoio fpea.*f>ars oiffinitiua eft q ingreditur JbifTinitmum. oitf mitione ficut genua z oifFcretiaXoru in mo eft oererminabile fumptum 3it modo. dne oeterminatioe vt bo refpectu illius bomo albtis.*£>ars vero in modo eft Jn modo. ipfum oererminabile fumptu cum fua oeterminatoe vt bo albus.^n^podtO; ergo (it mentio oe toto reali qd b> partes vt b6.qlita6.quatit46,numer°-rč. tf~. 4ondnfxo lc6mcomcntato^ ž Hnerrotm, %otft £ onc , ufioi , b , f ., r eft mbilaliud qj fue partes dumi fumpte fiue vmte.*p>jobaf aucto.4reft.bic a uct0 * oicetis.multa ita£p vnu aut Oiuifione queadmodu totu z gtes.£t. iij.oeaia.fi cut oculus z pupillus fut vnu:dc corpus z afa funt vnu totu.Jte.jekncoui}. £5uo z tria funtijncp ledqnq 5 eft totu z oho z tria funt fuepartes.gt.iiu.pbi. fico|z.totu noneftpreterparres.jComentatotbic fliper tejctu 4reft.Quelibet pars eftaliud a toto:led oespartes fimul fumpte no funt aliud a toto.^dem. zorum nibil aliud eft $ ogregatio partiu ergo totuj non eft aliud a fe.t fubd dit.£tillud fopbifrraeftcopofitionts z oiiufionis:quomd vnaqueq 5 partiu oiaf efte aliud a toto fedoesinfimulnon poftimtoiciee aliud a toto.lvone ^ a( j one5 probat tali.fi totaliras eftet oiftiiKta a partibus fimul fumptis tucpor fepara ri.Separef ergo.tuc querif :an partes ftc vnite adbuc fint totu vel no Si prid , mu tune totalitas no eft feparata.Si fc6m tune partes erut: z tn non erut par res aliciiPtotius q5 eft impoftibile:qr ois pars oicit refpectuad totu.41ia.ro. fi totum oicit entitate.f.totalitateoiftiiicta realiter a ftiisp artibus..feHtaifltt leottff e:tuc er quo ifita totalitaself ens: vel eft fimpkjc vel copofitu.Tlonpri mii:quoni lemg eft copofitum.igittir etia 3 fua totalitas fibi correfpondens. imo vel eft in rebus ipiis vet foluin imaginatione.Si fecundu:tuc nibil eftt qr crcdere imaginationi eft inconeniens.iii.pbificopi-z^pter boe g? nos imat ginamur petrum Oiflerre a lbaiilo:ifta oifferentia non eft aliud $ res Diffed l£>l?i(fcoru I fitueftio X rentee.fic etiam oe toto z partibtte: vel eft injtpfie rebusa fic idem oiftingne retur a feipforcum non vr cui infit.Si vero totalitae eft copofita tone etia eft tota z tila totalitae iteru oiftinguitur a partibus illioetotalitatie.t fic in ifini ftim fietpcefliie.? fi in fecunda totalitate oator ftatue.parirer in ptioti.^deo boi pbilofopbo eft pbilofopbandii ad fenfom z a fenfibne ad intellecto f m K ooctrina Sreft j.pofteriotii ? non ecotra.lOinc efl op erpertnietalie eft melioi fopmentui & z verio: pare pbie naturalie.&lia ratio.Si ifta totalitae e aliquid pteter por* melioz pare tee fimul fumptas.vel eft fubftantia vel accidene.Tlon fecitndu.quia fequii pt;iIofopi?te tur benemulla fubftantia eft fubftantia z accideneifed omne totuj ptefertim naturalia. fubftantiale eft fubftantia z accidena;qt fim eoe totalitae eft acctdene.igitur nullum totum eft fubftantia. tam conclufio eft impofifibilie z non maiot ergo mino:. 3 Ua enim tertia entitae z vnio fim eoe eft accidene.2Uia ratio.feque / ref qj in quolibet temario eetqternariue z inčjternario eet cjnariue:? fic fuw fum fp afcedendo,qm ternariue eft qč>da totu z fua totalitae e entitae z vro tae oifticta a toto z partib^.ergo erut qtuot vnitatee i vno ternario tč.Sunt alie malte rationee idem pjobatce:tamen ad ptefene ifte fufficiant. {pBlrgmč p2imoXomm tnfhngiuč a frns partibus fimul fumptis. ptobaf auetotitate Sreft.vij.XDetapbi. ideequus no pofiet bis eunde fiuuiu itrare.Žlriftippiis ipj cozriges Oitic q? et no poitj femel itrare eudu fiuuiu pp continua mutatione ipap rep: CE qt> etia tenuit nos nulja bere veritate oe aliqua re pg mutatione cotinua lpfaru reru.ideo perpetuii tenuifle or fileiuitim ne aliquid falft pzonunciarer. f^^otimdu eft parno feefidu 2frreft.m.tMiietapb. J 1 ««**®* . altquaoicuntur eade}quadrupliciter.*ibzitnop?opoztione.f.queinterfeba^ die a '^ iu lncan * bent quanda analogiam ‘ippoztione fine conuenientid vt res oiuerfop pzedi tur eadcm * camentop.quonia pzedicamenta babent inter fe quanda pzopoztione.vt qz oicunf oe fuis inferiozibus z funtgenerageneralufima.ičremplureaoz vnb uerfitatis z reetoz nauis funt ijde pzopoztioe.^tem bo z afinus imo quelibet reseft eade alteri^poztione qm fecurn ouenit in eiTe.3Ik ti! modus eft remo tiflimus identitatis.Scoo ahqua oicunf eade genere.f.que fignificantur per Vnu genus pzedicametale vt oes fpecies. vtbo z afinus oicunf efie ijdej.fifr . albu z nigrum qm funt fub coloze.Jkrtio aliq oicunf eadem fpecie que figni ficanf pereande fpeciem fpecialiiTima.zbocouplictter.f.fpecieeftentialifiue fubftanttalt.-z fpecie accidentali.facemplu.oes botes oicunf ijdem fpecie cim tiali.jftem oia alba oicunf eiufde fpedei.fifr oes bauari ‘Zč.Ouarto aliqua oi a,wrto * cuntur eade numero.f.quop materia bec oemonftrataeft eade.i.qtie babent eaudem materia m numero.vt ČDarcus tullius-z tCicero.fifr 'fbaulus z boe rifibile oemouftrado ipaulu.ft Uta idetitas numeralis eft mapirna identitas (m 2fteft.;.tbopi.qz ifta femp pzefupponit alias tres z non econtra. quoniam que funt eadem numero funt etiam eadem fpecie z genere z no econtra. z Uta que funt eadem fpecie etia funt eade genere fed no econtra. gft tame fciendu cp aliquid oicitur manere idem in numero per oiuerfa tepoza tribus modis. „ *Pzimo Iarge.f.cuius oifpofitiones acctdentalesno b funt notabilr variate.vt nt,mero ma ' idem oanubius currit per bauaria qui currebat ante viginti annosfilr idem nere p elt equus m Itabulo qui fuit ante fer oies.gjc oppofito illud oicif fibi otuer/ poia mb modu * fum cuius oifpofitiones notabiliter funt variate:vt Seneca in quadam epi/ itola.Ilemo eft idem in fenectute qui fuit in iimentute.SimUr oe *fbetro im firmo oicimus.nou eft ide “Jbctrus qui fuit ante čjttuoz bebdomadas.^fte er go modus identitatis eft inuentus,ppter laicos vteois modus loquendt fab uetur.Secudo alidd oicif ide in numero ( ppzie.f.cuius pars pzincipaltoz.i.fo: ma fubftancialis eft eadem que fuit ante vt foztes eft idem bodie qui fuit be ri:quonia ata fua non eft varata.? boe vult £6mentatoz.vj.pbificozuj.cum in4t.3de inrei veritate eft ide fm fozma.fozma eni, fubftat ialis bois n6 v» riaf cu fit idiuifibilis.Ss ec oppofito illud or fibi oiuerfu 3 f m oiuerfa tga cu ius pars pziucipalioz.f.fozma fubftantialis effentialuer eft variata.vt po:a Oicitur. Stneca. 3°b* 1£>1? ificoru I fitucftto XI nellus iuuenie non eft idem cu brunello femoji:I; fit idcrn afinus ramen citre forma epquocft oiuifibilie eft mutatar augmeiuataXertio f pprij(Tune.f.q 5 #m leipfujnon eft variatu etfeutialiter.vt oe tdimfibiletvt oeusangclus a ili intellectiita furnir c|Utm.3ilud vero otcif fibi oiuerfum q6 fubftantialiter e vartattirmvt oe quod eft fub concauo orbis lune elementu z elementatu.qro in animali eftcontinuusflurtss z refluptis partij printo oe genera.Seneca. Tlemo noftru eft mane qtti fuit pridie.gt 3 ob loquen8 oe boie ait.£t mmqj in eodem fiatu pmjtnet.a faptene.Tlibileft ftabile fub fole. C^^otandu fecundo p:o intetlectu piedictou z Tfta/ tene identaiis pofTetoccurrereirarimaoifficultas.f.an indiutdtiumriebeat ^ . suh,,.*, oici vnu z ide in namero ep idetitate forme aut materie atu vtriufq;.cu noti lijon« oup. 0 . idetitas forme^barur ftc,qr tuc nianus e pes cent idčqr babeteade forma innumero.f.aiam iutellectiua 3te ad variatione part is materie fequt tur variatio tortne materie; (3 ad variatione materie fequi£ variatto totius co pofiti;qin materta eft pare eentialis c6polm:f5 parte eiTentiali variata etiam variaf tctum.D/ ant materta otinue varietur p5;q: qnalitates pme in corpo re no ftant ociofe fj otimietaut ali^d fiuit ant alicjd refoUiif in partibits mai terie.-rboc fit in ntttritioe alterarione e motu I0.cali.3te fi tdetitias forme fufit ficeret tuc nibil nutriref augmentaref vel oitninueref;qni in nntritioe fit af fimilario nutrimenti in fubftatia aliti veleitis parteJdii cu materia non ma* neat eade pp otinuu flupu z refluptl burno? fequif q> ide non auget qtn fon ma eft indiuifibilts z fp manet inuariata.ergo fola ma itnmtriaoe variatur. P/ aut no fufficiat identitae materie fic,pbaf:qr fequeref qi itifiniti botmes fuifient in forte ep quo fepiftime eius ma eft variata per flnpu z reflujnij par* * ttum.an in vno boiecentu faluarenf z inftniti oanarenf.tmo feqnereturg> •fbaulus vel aliusppianus no efTet bapti;arus.neq5 d bodic oupitfet vporetn cras eet in matrimonio:qro no efTet ide bo er quo materia eft variata ,fžt fic aia tranitbit oe corpore in c02pt.1s.q6 eft o roneni z Sreft.in.j.oe ata d repre* bendit antiquos plaos oicentes qua!ibet atam quodlibet corpus ingredi.gr* go non fuffiettidetitas materie qm ipfa in indmšduis non pot manere eadej .. pp continua refolutioncs fua? pardtim.f>ropter iilae fortes rcnes rndef ad featerminatsobtu 0 iff, ctl it u tem.Svd boe vt indimdnufit toenoietur vnu tide;tunami ro l; forme fnbftantialis idetitas necefTario 'i plus fequiraf ^ idemitas imt • tericitn abfolute non iuSftcit led ecia t equtrtf q? ipfa cofernet eade in eadeni materta faltem fim partem.f.bumidttm radicale.Ouelibet baru; partium pro batur ep fiipradictis.žft tame venim q? in indtuidms bumants tdetttitss po^ teft faluari ep identitace forme Iitbftatui3lts:quia forma eft que oatdTerei z vnum.ctTe.tj.oe anima.3mo totum compofitum accipit fuam oenovatiCHicm a forma £t foluuntur rationes ante refpotifione:qr bapufntus -r ftfia nojin# pr imuntur f 3 fuos ebaraeteres materie fed at e.3 n alijs vero mipi is fic no eft quia forma afini mutatur ad variatione materie z fue partis. fj^^Coclu <10. '0’O2te0 eft bodic idem qni mit beri iar/ »ificoru I £uieltio XII aliaenullu nome eflfetpprie čjlitatis. jfte ibi oicimtts identitete vbi no eft oif feretia.iitj.pbpftco£: fed fortes bodic z b eri no oiffert a feiplb er quo oria fa Differenti* fomif mitnr a forma fc$m oeetfed fo?ma eft eadem bodie ? beri. a fotm«. (Dfr rgmč pdmo.^dentto f imič a materia.q2 mate ria puma eft imutabilie. v.metapbdftndef gp n ja fit imntabilis appria pote/ tia q: nullpeft actiuiratie io no pot fe ipfa? imutare ad aliqua tranfmutatio/ nemf3ipfajtranfmtJtantfo?ma fubftantialis^ualitates prime. CD&rgmtur fc6o. etia3 req utrereč tdentttas mate rie feqneref G fortes bodie fiiraref cras no eflet fur % fic non oeberet fufpedi, IRndet qp cois modne Ioqtiedi no ofiderat trafmutarione materie nifi mape notabile.io appellateu fortebodie -z crae fg eundejtpbilofopbi $o 4 ronem mifceut fenfibilibtis altter brit iudicare.^pfe eni beraditue nimfe in tali mm tatioe rep erceffifcgg qč> nibil vlterins loqni volebatne menttref:f 3 oia mon Hranit oigitis.Sed eum reprobat Žireft.iiij.metapbp. CpHrgmtur tern'o.'|bofftbile eft q’materia p:ima tn aliquo miuime trafmutef fs maneat eade veriflime:qr ftat egru no nutriri vt fciunt med tcineq 3 pbiita crefcere nec refolni gg frigue eprinfecmergo pd i/ cta oe tranfmutatione materie ftare no pofluntdftefpoudef gp f! eger non mu triair tune incipitoiminui.t fic materia tranfmutatur:quiarefoImtur:fed oe planta eft oicendiim ep eius materia adbnc trafmutetur quia alreratur per fri gue ertrinlecum:fed calor abintra refiftit. 3t mftmtum151'tur quo mfimtiimefheo efttgno/ tlim mfitiimm qttidem multitudme ant magnitudme qnantii5 quoddam ignomjigiiotiim erat/3nfim'ttim ^fictpiar eru ta multitudlme:č% fpecie ftnt ifrnitadkCL ffiectoncgtivt ca qtie^ey bfepflaiit fciantur. Htru infinitu fecuduquod infinitu lit uobis ignorant.'fbzo introductione btiitis qftionis e it fcienditm gp 2lrefto. in capitulo feamdo reprobat opinionej anaragore qui oijrit gp infinita cent pneipia rei naturaliste elt ratio fua talis:qr G infinita eflent principia rei na/ turatis tune uulla res naturali6 pofifet cognofci:quonia tune arbitramur noa > aliquid cognofcere quando cognofcmuts eje qutbus infinitumignotueftfmmuftitudinemtmagnitudinerin/ finitum igfiotu quantu elt quoddd: fecundu fpecie aute infinitu elt qualeqd dam.tmncipijs autemejciftemibus infinttis ? fecundu mulritndine i fcctin dum fpem ipofTtbile eft que funt er bis cogttofcere.Sic enim compofitu cm gnofcere arbitramur cum cognofcimus er qutbus % quantis fit. im>ificoru I fitucftio XII ■ ... C l friotandumi5mo*l3^rcrt.u} t pbyrico.multa6po/ acccptioes itmiti. nat acceptiones -z oiffipitiones tnfimtt.vt babet itraintertio qone.rij.bic tn A^aH?cgouum«tii< a j{ e p 0nen f fue acceptioes.£t pjimo in funtu capitur oupfr.pjimo catbego/ cc * reumatice.f.qtiado ponif fe folo vel irreftrictu a parte pdicatuvt cozpus e in finitiumo quadocucp eft fe folo ejctremu tune capitur catbegojeumatice vt infinita fut.t ita potattribut magnitudini velmultitudim.Zmcattnbuif m« gnitudmi quado additur magnitudini vel luis fpebus.vel qn additur termik _ . no figniftcantiertenfione vt infinita magnitudo no ert.infinita linea eft.^nfi ponuue nita q U atita6 eft.gt ita erponitur oupliciter.*fc>ofittue fic.eft: magn itudo pe/ dalis tripedalis z lic fine liatu.boc mo eft tncompleru fub pzedicameto qua* . . titatis z eft fpecies magnttudinis.t fic non oaf .vt ptobaf.iij.pbificoju.iPJW ■pmiatuK. uat ttie (ic erponif .eft magnitudo no terminata. vel fic.eft quantu no termina tum z ita eft comptejcu z etia nullu tale eft.Zmnc vero attribuitur multitudU ni quado addif termino fignificanti multitudine; z numeru vt in continuo funt infinite partes.ita eft incompleru.? ponif fub multitudine inpzedicame toquantitatis.£t tališ infinita multitudo m rebus aetu feparatis z ertenfis non oaf ,quonid fic erponif pofitiue.vt infinita multitudo.i.ouo tria qttuoj z fic fine ftatu.*p>:iuatiuc vero^ut eft complejrum fic erponif .eft multitudo ©icatbcgojeu ma non terminata numeratr.Seamdo mo capif fmcatbegojeumatice.f.quando **«♦ fecu babet aliq6 fubftanttuu vt infinitu pbudus fojtes pot pojtare.-z oe rigo re boe etia fit quado ponif a parte fubiecti folitarie quonia tune ofundit pjc dicatu vt infinitus eft mudus.£t fic pot attribui multitudini vf magnitudini: eode modo oicendo ficut pzius.auando aute attnbuif magnitudini tuc pev fitiue fic erponif £ft aliquantu z quolibet maiozi afltgnato maius.-z fic ifta •pjmauu«. eftfalfa.^nfinitu pondus fojtes poteft poztare.fniiiattue fic.eft aliquantum z non tantu qtiitt femg maius.-z ita pjedicta.ppofitio concedif .Sed quando attribuif multintdini tune pofitiue fic erpon f.eft aliquot z quotlibet plura. Vt in quolibet cotinuo funt infinite partee.*p>riuatiuc fic.eft aliquot z no tot 4n plura z neru oatur in quolibet cotinuo.Sic ergo fiucatbegojeumatice ca* piendo infinitu femg eft čompleru.£t femg oatur ad minus in continuo qfi attnbuif mtiltitudini.qn vero attribuif magnitudini tune non femg oatur. Sligtjid cognofci/ tiplictter/£m tnuno tur oupliciter. mo pofitiue quodcognofcittir feclufa oinegatione.vrqrbcmo fit aialtifibile g? fitcSpofitus er tnateria z forma.Secudo modopiiuatiue qd cognofeif g Secundo negattone pofitiui.Vt oeus cognofeif:q: non eft cojpus.t infinitu q: non eft Diftincta cognitio accidens.^te altquid cognofeif pjimo noticia fiuecognitoeoiftiocta fiuc oe n< cognofeitur terminata.f.q6 cognofeif per conceptu piopjtu -z libi contientente.vt quado bo cognofeif per riiibilitate.-z oe tfta !oquif 2freft.vj.tbopi.Ois oiffinitio e notioz fuo oi(Tinito.quonia oiflincte z clare ejepjimit qt> confnfe per ciffini/ £o;ifufa. tum fignificatur.Secudoalicjd cognofeif cogmtioe confufa.f.qč> cognofeif per conceptu non folu fibi fj pluribus conuenieute.t ita cognofeitur ofsres mundi fub conceptu entis.t ifto mo oilfinitu eft notius nobis fua oifftmtio ne.vt^bat ^refto.in^bemio pjimi buius te circulo quinobis eft notiot qj £tnclho XII fuaoifTinitio:que£mcomentato:etbtdedliUaXircufti8 efl figura fperica Cirtuloe. incitiusniedioponif puncttts 3quo oes Imegoucre adcircufereutia funteq lee.^ta ctia bac cognitione cognofceremus infuiiruj fi eflfet. f. qz eiTec cozpus actu fepararo^.vt clare ep teptu 4refl.p5.£>eb5et intelligicoditionalr vt que rat tantu.fi efiet infinita magnitudo actu vel multitudo reru feparatap an co gnofceretur oifiincte quantu efTet in longitudine latitudine -z pzofunditate.« ep qttot partibits efTet compofitu itaq? ratio infinitatts intelligi pofTet. viTfm cpcapitur fpeciuocatiuepzouteppzimitroneminfiniti -znori reduplicatiue. in4Concltifio>B i jcfrettnfTintutiiactuipru^fc6^ fua gondaffa. ratione n on pofTet cognofci oiftmcte -z politiue. f.quantu efTet -e ep cjbus par tibusrt quot coponeref .'jbzobaf' auctoiitate 4 rdlo.btc in teptu eppfTe iltam ^ uct0 * fententia ponetis vt fupza.£t comentatoz ij.ntetapb.^inicu non compzebž* ditinftmtmfed inteHeccusefifinitusigif non oifiincte intelligit infinitum. . "Katione tali pzobat .3nfinitu in actu efl quantu non terminatu.f m cementa Katione. ro:em.j.pbificop;fed fi intellectus ipfiip oilTirictemtelltgeret tune ipfujmenfti rarei: fedquantactiq5parteeoafTignata femgell afiftgnabilis maioa.fbaete^ Liet^ufalrnttUm reg intellectus ad intelligibile oebetefTe pzopozfio: led ipfius ad infinitu nub' X 7 / v ‘ IčFeltp2opoatio.Undecomuniteronefolentaffignaricondirtonesinfinitim ^* kietesse f rt f magnitudine fi eflet.*£>zima cp non pofTet cofumi per ablatione quantarijcu^ qjpartium.Secuda cp non pofTet oeterminari quanru efTet. 'orvo _,ar1 _ oe atiimaTnit oičir.intellectus infinita intelligitinpzopoiitione vmuerfalt. Et4relio.iti.oe anima.^ntellectus eft qtiodamodoomnia.irem 4refio.tr« didit cogmtionemoe infinito.iij.buins.-zpzimo cdi.ergo infinitumfieflet cognofceretur. fie fpon deni r a> intellectus intellidt infinita-z omnia confn^- fe non autem oifiincte. -z 4refio.tradtdit cognitionem oe tnfinito folij cp non Ut vel incdnftifo. i(OŠ(rgui'£ fcoo.Hctu eft mfimta multitudo m quoli/ bet otintto qm eii oiuiltbile in infinitas partes.j.iu.-z.vj.pbificozuj.-z.j.celi.-z tn illud oifiincte cognofrif.vt bo afimts -zc/ftndef pzimo g? non dl infinita multitudo repactu feparata^ teptenfa p I 5 in potentia ftcut in cotinuo.Sc&o oicif op rd illarum partiuinfinitap in otnuto non eft oifiincte cognofcibilis. ■z illud eppiimit boe fignu f m cp.& notanter oicit rerum eptenfarum;q: fm Tlota opiniouem4refi.actuefTentinfiniteantmeilj aflertiue ineonon reperiatur oe animabue: fed ille nullam faciunt eptenfionem. _ et oifiincte qzberet ouas medietates.-z g one fub rone Duplici cognofceref. 3tem infinitu biflfimf frn 4 reiio.iij.bmu 6 :f 5 oifTinitio oifiincte 1 clare eppzid 1 mit tpfajniun oifTmitt.Andet adpmucpbec noell fpecialie -z oeterminata ratio infinitiumo or cp nullu lit affignabtle mediu in ipfo ifinito:qz mediu oi cit refpectu ad eptrema q in ipfo ipofiibile e rcperiri.Et fi allegaf 4reli.ij.me iapbi.fi infinitu eflfet quelibet pare tn eo efTet mediu or: trn velit fi efTet itv Ifbbificom I fitueftio Xii finitum tune pzuiatiuc ois pare effet mediu qz tion illa necj; aligna .gld fec u» dum oicitur a> folu oiffmitio inftniti e rt guid nota oe gtia no pzocedit ar« u mentu led oe qiudditatiu3.£.um ergo rano inftniti fit minimc intelligibiiis: btne eft q> multi tenent etia fupernaturaliter nulttl inJtnituj polTe effe.&e boe ramen latitis in vitima qugfttone tertij pbpffcoziim. J« Cafe vero no poteft planta vel ammal oicto modo qnantmus iTiole: patet neq3 partiu vilam identidem mole quantaius effe poife.arit enim z totum ouautu uis fi mili modo. - ilreft.in captb.ij; vbi fupza alta rone repzobat;8naragoza d tenitit ifinira ee pzincipia rei nalis. £t eft tališ g ?cozpoza no funt copofitaep ifinitis:qin totu -z partesofequunf fe iuice quoad finitate -z tftnitate.ptutate -z magnitudine.au fi totu e alicui* quantttatt8 neceffe eft partes ee tante quatiratis:f 5 cu totu no fit infinite quai* titatis:qz no otingit atal vel planta effe cuuifomtg magnitudinie.ergo neqj partes funt infinite. £]c illo concludit $reft.q? caro os -z alia buiufmodi non •a ,„*• poffunt effe quantacuq 5 fecundu magnitudinej.tdeo bic incidit femio oe mt> ■actepnoee tn m nimo t mamimo fecundu quantitatcm. natura i« C^jr5otsmdii5 pzimo q ens naturale capitnr multts roodis. Tbzimo.p .Ee. cdpofita er ma -z fozma vt omne elementu -z elementatuj Vt bo afai planta fitr cdi lScčo pzo ipfa natura .f.materia vel fozma. Hertio T £r tio. X> Oifponeftue operattoe tpfius copofit t one fibi otienitrone fcmne fnhUatia lisvtcaliditas eft ene naturale igiii žTr igiditas fiuefrigefacere aque.@itrri dere e naturale ipli bof .Quarto dzo ot illo ož to effe a natura -z non ab arte fi cutbo:oeaial-z oia vegetabiltaiboc mo pot in ( ppofito acctpi ita vt idem fit iftee naturalis »tV oicere boe eft ens naturafnz boe eft ens naturale fiue p natura , ftesaut natu df »etermiata ** ralis or effe oeterminata ad ciuantitare: qz pot attingercaliaua ouantititešeT ouamitatem. nullomo matoze p nam. 3ta etta or oeterminari ad minoze ciuatitatč gz pot H ' ee alicui 9 pue cjjjtitatis: ita qp naliter no minozis:qm fi fieret minoz vel maio: ejciret fua fpem -z cozriipcretrz fic oeterminata valet rantu ficut limirata. supiatiuue »up« C^otandn fccundo.ejt: quo martmu % minimum citer trpomtur. funt fuperlatiui ipa pofftmt ejeponi ouphciter.ŽifTirmatiue -z negatiue.3llud UDatimum affuv eft majcimu aflfirmatiue q6 ot alio a fe eft maius.i.qtiod ejreedit oes alias res mariu«. in magnitudine vel in alia re.-z ftc qtiilibet fuperlatiuus non Oicit nifr oe vna IDartmum nega re fm areft.v.tbopicoznm .Qu;cddper fuperabundantia oictf folum vni rei tiue. coucnit.3 1lud eft maeimu negatžue quo non eft maius: vt fi ciTent fec vliTcg les in magnitudine d ejteederet alios in magnitudine tune quilibj cozu oicere tur ma]rimus:t ita fuperlatiuus pot fimul % femel oici oe multis.affirmatiue tDinimu afftr. vero non nifi oe yno. 3llud>icif minimu affirmariue quod quolibj alio a f« •Jbiimo šecundo Guarto. I / aueftio XIII /V - cft minus.Scd negatiue qifo no cll mtiuts.Ht aut ad ( ppofitu flectaf fermo: tDinimu negativ fflgfl ma ? mitilirnu in ouantttate ont c(Tc in rcb 9 oupfr.f.oe facto fine actu ? ŽDaamum t>e f$ *!l £0teima .ll!ud oicif niarimm fimptr Oe facto go oes alias res gradit in cto fumitur ! l,a citirate z illud oaf vt vltia fpera.minimii vo vtcmpueatbomale-ScScT^*^- ■ top otanja? pupIV fo naturali vel fimptr ? fujmaU^fHud eft marimum fin aCDajrimu (and« Porčtiam nale q6 bj tantam cptitate q no por eflfe maio; natr.vt vlria fpera. pot«nriam naJem. ©cd illud eft marimu potetia fugnali q$ babet tanta cptitate q etia fugnalisi «> ter no pot fieri maior.? actu mtllu tale e f? infinitu in cgtitate fi eflfetrefTet tale c marimu qm eo no poflfet fieri maius:er quo implicat otradictione Itcut etia v; lmplicat ouo infinira in magnttudine eflfe fimul.oe boe latius in lib.oe celo ? mudo.£odem modo applicandu eft minimu in q?tit 4 te.£u ergo Sreft.pote tiam naturale ad res que actualiter funt vel verifitr pnt efle Iimitauit.£ft con feguenter^p inteUecru gcUilio nis inueltigandii ouo in rebus reperianf mari mu t m'mu.£tptiono eft oubiudnfit velfuerit velfuturo erit mapinuis bo Ibaiur minimu« negatiue. fed aftirmattue eft oubiu ? incertu.Tfra etia oe minimo boie.t fictlt vel marimue eft oe fpecie bumana ita eft etia in alijs fpeciebus animalium.no vero in ina bomo negatiue nitnatts vtplantis. Scoo terra naturaliteroifoo fita vteltimaf circa centru? eft mimmanta op intantu eft odenfata fi odenfaref plus ipfa cotruperef z eri mb-inima terr*. ret fuam fpem qm eft denfifTima.ergo no pot fieri mino; potentia naturali. ^ttmiam jgniscirca ftigfirie fpere luueglirariiTimusuta op fi vlterius rarerf XD«xinn»igni* fieret corrugeturldeo babet mar ima quantitate qua fin naturam babere pt. ©t fi querif.vnde tn pueniret ifta co;ruptio:an ab aliquo intrinfeco velertri Clueritur. feco.čft oicendugj ab intrinfeco.f.a fotma fubltautiali que fub certaquanti tate quo ad magnitudine vel paruitate manere pot.? non fub maioji vel mi no;i.f rtrinfecu enim no caufat iftam co:ruptionem.Xcrtio oabifejt guatp "flota ttrtio. tas in materia magua ? pua flib qua poteft fo;ma equi manere ? no fub mu no;i vel maio«.qm forma eft limitata vt maneat fub certa quantitate z b in v ; actione z potentia narurali.CUurto oio multitudo eft rerminata ad minimu. Datnr minimuo , lejnumep binartu.Quiiuo mtlla fotma fiueq!itas q mtendi z remitti potipt numerue oari minima:q;eft oiuifibit' in infinitos gradus.Serto in qualibet fpecie eft eabile indiuiduu quono eft maius licet poffet eflfe maius.qin poteft ca lefieri ? plus rarefieri.vel pot gcutivttumefiantfibi meba.necg boe eft 5 mentej . are ft.om mbtl aliud vult nifi a> oudibet fpecies ret nalis oe t crmiuattn fu, XDtn< ardtot^ , isTndimdtuo certa qgtitate.f.pua.ita cp minus illo pdticcre natr non pot.? lis oe liumacorv« i oererminar marima ^tirate ita ? vitra illa maius indiuidua pducerc non guantitatio. pot.no obftante quin ipm indiuiduu pofTit p accidenstumefieri ?c.Scptto natr fm areft.loguendo oabile cft mmmu qo pot eflfe.f.tonus mudus.q; nafrno pot effe maior.Un malta fifia oubia pnt faciliter folui p bac oiftin Tlota etione.XDarimu aliq6 actuafr eft ? aliud qo pot efTe.3te? marimu q6 pot eflfe aliud pot eflfe potentia nali.alttid potentia fupnaluoe poffibili enim m u lis mfmoribiisrarooaf marimu lic;actu. C7S5otatereto.ticntm9itmnmrmmiiimj appltcant ad$ciMted.quoip:iopbificoi:lV^!nuitagic'ataftptflppUcanad am.£tp , mo Vtrufit oare marima relocitate ?tarditate.ec5o Vtru fir oare marimu • Is o ■»nektar. Concltifio Sneto. "T J (K vviJCt 1^ilico» I ' £uiellio fondu P aO vtftbile p6t videri .Eerrio Vtrufitoaremarimu tg8Eqd al(qtia res ooflet curare ita op no vltra.Quarto vtru fit oabif majcima vrtiš agenti« naturalisfiuevltimata.fm qua ipm agerepoditlic q?novItra.Qmnto Vtru fit oare marima refidetia in g ttusrefidetiš eft fuma.fic g? fi plus oeberet re fiftere ipm refidens cotrupef .£t ad oia pdicta rndeatur affirmatiue f m me* ti ilreft.pterčp op no oatur matfararditas:? oe bis oib 0 larius traetatur Ii.6 celo z mudo.z.ij.oe gnatione.‘Dic vero folu Oe majcimo -z minimo in q$tiute certa pitate guanullu indiuiduu eiufdejfpeaei naturaliter eccedere poteft 'l paruitate fub quamtllu efife pt min*.t>_ec oelufio pbatur autoiitate Sred. bicin tertu vt fMp?rpamir.g.iffteaia Outmaflaturacondannupofitusefi: f, _____ _ _ j. j r . T f > *cert 0 rermnrtmgrneti?nec tvm/ti..Cometatotbic„Caro.fainpuitace z tm* gnimdineoeterminataq|titatequanoEtrafit.3de5.XDanifedfi ed p feg> V^quautita6 camised terminata magnitudine z paruitate.£t.vj.pbif?cop XDi ‘jftoiM nimum oe omni generato ed rerminate quantitatis. ‘Ratione tali pzobatur , qo.11atura no admittit infirmitate in fuis indiuiduis neqj ectenfiomsou* I ratiois actionis vel refidentie:qm no ed .pcefTus in infinitu.vij.pbificop.er go in quantirate actioe z paflftone fua indtnidua limitauit.boc idem voluit Sred.in pjimo celi. pzefertim oe actione. CDHfguitur pmo,0>ulta fut mdmtdua iti fpecie hm na i datu augmetatiois z oiniinutois.? ida no fut oetermiata ad majtima ne tp minima qtiantitatem qmadbuc augmetantiir. Rnderur q> oia in qoneno oiftribuitj) fingulie indiuiduis fed,p fpeb^fmgulop vt eppffit oclufio.ScOo rndeturg) oe indiuiduu ed oeterm t nate cptitat is qua attinget futuro z noti ra Mn 7 «un/« .h maio:c 5 Pl?i(kog I £uicrtio XIIII dude queftio loquif oc toro no ouiifibiliratie Ted p fc fubfiftere.ita cp no e parealterine.^taet folutt 2 ireft.cn oicit gp no fitminima magnitudo qi fp cine pare erit mino:.q: ibi !oqtiif quo ad oiuifione.bic vero !cquinuir quo ad čjntitate fub qua indiuiduum pot falnari fic gp no fub minoit vtmaiou. tuccrcs:quo intclligitur Hreft.cjm btc tuat o? fit oaoiUe minima caro cueiue mcdictas ftt niinor z oabjfmumS-lllinig.« 3 te ipfa eft oiuifibi!ie.qi fi cfTcc indtuifibiUe nocet mintmibg poft oiuiito^ ne nianet vel no Si pitmu tnc erit minus minimo.fi fcčm tnc no čne cozt uf ptio erit terminne alteratoie 3 tircft.pmo oc gratoe/ftiidef bieuit g> Steli. repjobadoanajrogoja ono fupponit.*p>jimu.Qe cotpue fit minus gablano ne alicui 9 ab co.fim gp etui oceflfu-Snaragoiae.Carnie eft oeterminata qua/ ritas in magnitttdie z puitatc. z tuc fic argnit.rabilie eft mirna caro: g fi ct n la alirjd fegregabif erit min 9 mtmo.g qt>Ub$n 6 e i quolib;qfuitopinioana jcagore.3tacg minimu Or ouptr.*(bifo qtto ad naj qi no pot natttralit' ee mi n( , ad nue z fic no oaf in gnalibue z coirtiptibilibue.ŽtHo mo qito ad ncs ; qm nos * q no poflumue minus iudicare fm fenf 113 noftrfi. z fic intelligif 2 }reft. t?ec oi ^r. r . ftinctiobatef oiiginalitcrcrometatoie.viij.pbificopcjoicng^pmapeimo z ' Jimus qn0 2a m quoda'mo eft i actu:qi eft indiuifibilie. z eft in potetia qi e oiuifibif.dt fic no * ef caro or mirna.q:fi vUcri 9 oinidercf ipfa eec ifctifibil vel eriret fna fpej qi refolueref in aere.tč.fEt oicit ad argumentu gp comiptio^ppiie oicta e ter min 9 alteratoie.f; caro folu oimdinnd qua oiuifionep accne fe oTa fiat er illis.id e oeeree nalee fitit er illie pneipiie. Tluc fic ,pba t gp fitu otrarta.qi ifte trce oditoee oueniut pmie otrarij.ergo pma co trariafuntpuncipia.fjptimaoiiafuiit p:ima otum aliop ergononfiunt ejc alije.-z cu fint plima piicipia nalia tio fiunt er alterutrie.Omnia veroofitinl ftunt aut er orranjs.aut medije, fed rnedia fiunt ejt otrariio.i iltud ^bat tdtw ctiue.ergo.piincipia repnaturalium funt oria.Super quoqtteritttr. igttur cotraria pstncipia facmntrT qiu vni itcriiim vnum effe atqs imobilc oicunt. (nQueftio. XIIll 'Otrfi piima piinctpia reru? natura litim fint contraria.notandii plimo q> pneipiucapif multiplicic. ipiimo.ppn Scceptionce čipto independentie.f.q 6 a nullo oepdidct fj alia oia ab eo.vt.rij.metapbu P» nci P‘> e z GMCftio XIIII *jb:mcipu ftjmif PlitTU ^cs nsttiralie m pjopofito Tlota. JContranctae gd prefens. £oncltiflo žluctoritate iftatione finiriois.i.qo igredit oiffinitoej alicuius.vt t>oipbiri , .j0cn 9 e pncipiu fpei. 1 ilreft.i pdicametis.Tbuctus eft pncipiu čgtitarie otimie z vnitas q$tirans oifcrete. £t. viti. Pb if.-Centru -zcircufcretia futpnciptafpericiqm ponunt in ciue niffinir^.ga tiocapif,pp jiacimoiaoctrine.f.qd pluppomt i aličj fcia vf.t.topič. ^iciPia fik fi deg fuiiPfiu gJ jl e no ptit^bari. -r.ii.pofte.rale e pn cipiu i ooctria nfa qd quodamo feqmfcognitoe^ fenfmua.vt oe totu e ma iu6 fua parte. £>e quolibjaflfirmatio vel negatio oe nullo vero fit.3te.qMbi eft vel no eft.Ois ignis eft caltdii0_.3llop at pricipio? aliq oicuf fimp r pma ,f.q fiidanf in odictoe.Slia onr no fimptr prima.f.q r.o fundantur i odictoe fj funt nota g fenfttf z ecgientidrvt oi6 ignis e calidtis. Ouarto ppricipioc o gnofcedi fiue notificadi. f.gqo res ipa bi cognofci.Uii Tborpbirtus.Decč p dicamera (ut oece* pricipia rep.£pij.metapb.£ade fut pricipia eeudi % cogno fcedi. Qufto pncipiu capit> oncipi o ftrileco -rpftirutuio.f.qo oftituit re na lei t efievelin fieri vt ma forma z priuatio.Tla mij z forma conftituut rem in eiTč.fcd priuatio in fieri.id eft.fi res nalis oebet gfiari neceftarium eft tftd tria concurrere.mam z forma vt ingrediantttr eftentia opofiti z prittationes vt compofitum gvietur.Un res n aturalis bic eft res combofita ec ma z foyr ma.jEft tn veru op etiaj aliq onr prtncipia eflendi.f.quatuor cae tqad iltas reducuntur.qm ca eflficiens z finalis oicuntur principia gttrinfeea: led forma lis z materialis oicuntur principia intrinfeca fiue oftitutiua. 3u propofito tft fitmentio oeouobus principije.f. forma z p?iuatione.qm materianulli eft contraria.jrij.metapl?. IDRotandu 1ectmdo.ltc3 contrarktas multtplicikr accipiatur vt in predicameto čjlttatis z fubrtatiecoiter or q?tu tn ad .ppofitu fpectat accipitur ouobus modis.*Prio proprie fiue ftricte pro repugnatia ali quap formap z pofitiuap q no poftunt fimul z fefideoenoiare.f} uicceltiue vt magmi t parim. furfui z oeorfuj.-r fic no regitur in fubftattje:qr fubftatie nibil eft 3riu.vpbificop.-r in predicametis. Sečo orietae accipiturcomuiter vel large pro repugnatia aliquop q no pnt fimul z femcl idem oenofare ficut borz equus 3riantur.primo buius.fitr babitus •: puatio.žt ita oebj baccipi. Uti oicit ometator £t norandu eft op boe notne cotrariu vfitaf bic large pro contrario z priuatSe z babitu.fiue fit in rei veritare fiue fm forma q6 cotra riumflfni qd ego čredo) nos appellamus oifperatii.bec commentr-tor. fpCdclufio piima/fcim ctma reru5 naturaltuj fc$ (oz ma -z priuatio lut ona largevel orietace coiter oicta. *p>robat aučte žtreft.b oicetis.Des igitur 3ria prima principia faciut.fit.iiij. metal?. Oes eni oicut prtncipia efte oria.čt commentator bic. Ouia apparet ec fermonibus omni um gp ponunt principia 5ria:l5 no conentat ineadem contrarietate.tn vtr co ueniuut in boe op funt cotraria.bec comentator.'R6ne tali z areftotelis q fut pra tacta eft.Oe gnabile fitecprmcipijs eetema oditoe principiop: frontne qo fedit ec coirario vel medio.mediulteft contrariumvm^ectremo. b eft qn aliijd infinitatur tuc termin 0 a quo z terminus ad que Ifit cotraria larf l 6 >I?ifico£ I aiicrtio XV ge.v.pbtftcoju.terfnimts at a quo e ptiuatio fojme. z rerminue ad qtiemcft babitus fo:me que opponmmirpuatme no in re Ted in rone.Rarioeniptta ttonie fojme z babituseiufde repugnat.Un ortetas ptiuationis z farnem !e/ rertur ad ipfam tranfmutationem nalem.f.generationem z cotruptione rei ■2z, naturalis z fic vltimate eft oppofitio z contrarietas foluin ratioms. fDHrgint{ 5 mo OubftanttentMeft ptmrmm.v.pht ličenj, fect fo:ma efl fubftatia.^teoria oebeteeieodegne.v.metapb.fjpua* tio in nullo genere efl. ‘ftndet iflc z fifes auctes debet intelligi oe orietate ptopzie vel ppjijtfime oicta.f? ifla orietare no oriantur fozma z pttuatio. OSlrguttur fecudoSatio cocluftom '6 no cocludit q: lvu mv« ^^«..viivuii »Mvituu 4mmeje iniiitruMuui ui materia tanqj in fubiecto.Scio notat otdine.t fic fotma fit ep puatoe.i.pbi ficoju. z boe mo oe q6 fit fit ejc fuo orio.Un er equi»ocaf in iflie aučtibus. CMrgmč temo. Brefto. cozrigit antujuoo pbilofo pbos.rij.rneraptj.cj oijceruc pncipiapma eflebria.g oefo e falfa.^fte fotma « ptiuatio nuq$ funt flt. gr guo puato fo lu oriaf fotme babede ino-bahitetfj foquituroe pneipio indepedente.f.puma ca.cui mbil e 5riu.antiqui pbt pofuerut vnu tale pancipiu bonop z aliad malo? qj OirerutefTe 5ria. Un co cludit; 2 {reft.£ntiaem maleoifponi nolut vn 9 ergo ptinceps.Sd fc 6 m oicif q? areft.if.celi loquif oe otrartjs jjpjijfttmeidm or in poftpdicamentis omi nibus ejaftentibuo fanis adbnc fanitas z langnot cotrariantur. Unde Mre fto.concluditbocpaimum capiuilum otcens q> qutdem igitnr cotraria efle opottetptincipia manifbftum eft. y 0 C^cuiccps vero cdnftderandu 3 eft: v trum ouo ati tria:an plura p^mapu fmt. s 6 C;Xrta tgttur elementa rerum effe putare.-ej: bfe-r ifhuimodi altjs ammaduerfts; vtdebttur aliquam m XDaferia dl fub/ iectum jtrariop. ttonembabere. (£Queftio. XV. H trum tantum tria fint puncipia rerunaturaliu. 5 riendujcpaireft.tn fedo capittilo traetatus tertij inuertigat numeruptincipiop mredeiis pjincipaliter ep no funt plura ptfcipia nccp paul . „ , dota q$ tria.Quacoclufionepbatejc fufficienti otuifione.0pjfmoTlon eft Iio etnu tm pit tm vnu pttncipiimi.qt puncipia funt contraria vt ptitto ,pbatu eft: fj vnum ciprnm. fibijpfi non eft 5 rin.Sc 6 o:p:incipia no funt infinita: qm ume nulla res na/ tlo f« ffimta turalis fciref:q: infinittifm q> tale eft nobis ignotu.^tem contrarietas non bj infinita ertrema:p:efertim pumacotrarietae:ergo non funt infinita pjfcb pia q:p:icipia funtpjimaotraria fedptincipia funt cotraria ifinita. 3 fte illd lg>l?illcop I £tuert(o XV Tlon funt trii fcuo pjindpa ”ftatio. I Iftatio 1 Xm tria futpnci pia. 5nteU«f»« <5(lio me qnc r priuatio et eft Tria trafmutatio/ fčf. principiu p fe ipfltts trafmutationis naturalis:qm fine ipfa impoflibile e fie nis. ri trafinutationem natnrale:fed or principiu p acctdens rei naturalis. Cu^fi^otandu Iccimdo #tranfnmtattoert mutatio per •*» . . qua res aliterfebjq$priH8fcbabmt.£t eft tripler.ibrimaoicimr nalis rp f 1 ‘ atl, r«io» pjia:? eft mutatio fucceifiua faera i fubteeto Oc no ee ad effe vel oe ee ad no Aranrnrotano effe.vd e mutatio fuccefliua faeta p agčs naturalctvrt tres funt fpes trafmu tationis.f.gcneratio:corruptio:‘4 motusrvt iti quinto.3fta trt trafmutatio ta acqttifititia cgoepditiua eft oupler.f.fubftatialis vtgeneratio z corruptio.* oe illa loquitur prefens titulue fecudus.Žllia eft acridentalis vt alie fpes mo • Cni trc6 ' ut ' P ee tus.Scoa oicit tranfmutatio artificialis z eft mutatio fuccefliua q aliejd fit vf m fi UInCo * per artevtidfiolapidis.£ertiaqua 2lreft.no admififlfetoiciffugnaturarf.^ .. que fit in inftanti vel fine fubiecto oel fine ocurfu čaru fecudarii.£t oiflei unt ftraiticiaim. ifte tres trafmtuatioes fm modu ageduita g? fp vna eft pfectior alia: qm fu/ !” pn *™, r . 3119 ' pernaturalis fiteptra fubiectii z eft pfectiffima vtcreatio. Tlalis fit in mate/ ,tl?l'ffCO£ <&»ellio XVI Tlota. «2 »iacStria/Andečg^o intelligif oe pncipijs intrinfecis vel fubftantia!tb' , -z totalib’ f m ronem eop fpeciuoci.čt fi Otcirunrfi aličjfojma eft mcomspjibi fc vtbois:-ialiacojrupttbi!is vtbutti:? ille oifferilc fperic.Andef qir6pu ripiadi farne e qi oat ee ret z opofito.dllaro oueit oib*famis fubalib*. CBrgmturfccundo. %m mo pnripta fuftiriunt ad clftppofiti. r mS ■: foima. g tertiti fupjlu it.3fte pjtiiatio oitto nibil eft.fgif no eftpncipiu.&ne eft Sreft.j.b 0 .? pbabif qone vltia b* p:imt.‘Andetad pmti Duo pncipia fufficiut adefieutia opoliti.fed tria redriitttr ad gnattone z co? ruptione eius.Žld fm oicitur op licet ptiuatio fit no ens gg qč> oicitur pjinctf ^bamatto qre biV p^p acctdens rei nalie.tn babet ronem principiandi itt genere caufe efficien cuurpnctpiiTp at ris fine quanoinqtia!tbet tranfmutationenaturali. tidtn* C^rgupi* tcrtibauto. SHfrefto.bic m tex*tu.<0ufft ✓ ciens eft a [teni pncipiu fui pjefentia z abfentta facere mutatione.ergo luffieit Vitu p2inctptu.3te niateria no caufat necp pjincipiat alidd cu milluis fit actb uitatis/Aiidetnr ad pnmu ep 3rcft.loqf oe pncipijs p fe.z vult fantu oicere altep pncipiu.f.foima fui pjefentia facitgiiatione z fui abfentia comtpttone in materia.-z illud etia ocelTnm eft ep nit ouo fint piiitcipia ejc qutbu8 res nsw luralis coponif Md fm oicitur q> niateria no ptmcipiat in genere caufe effw ricntis ficut ,pbat argumentu.fed in genere fubtecti zč. CHtfubftanttam ctiatn % qnecunq$ alia fimpltdter iimt.et fubiecto ficrialtqiio;patcfict iancdtligenter co fidemntt. Oemper enim eft altgirid guod fubudtur: ejc g uo aciteratur id guod fit/ lblantc nangj-r amina iTactfcmmctumt. < 5 ? CDHtq5 patct ec Ihbicctte omma ficrt. * (Tatteftio. XVI. k ^ tfltrum omne quod fit neceffario fi W at ec fubiecto pdifpofito.vel ficUtru ali ifta fozma naturalr oepedet in efle ab ipfa materia fine q et naturatr im potetia materie. poffibile eft ipfam jpduci ^majedaci vel fienep fubiecto pfi ippo fito vel pdifpofiito eli ipfam educi ih materia pqlitafespma8ipfa materia'tale traiV /f j mutattonefiuegnationetacjjfubiectu fuftetate.£peplu.crmaferninieafint .pducif fozma/ubflatialie afini.-qm po(tq> ro feiaiia eiufde actuat čjlitatib 0 pmis:qlitates pme educur. i.oe no ee ad efle ,pducut in materia feis fozmam fubftatiale afini ep ipfa.f.rone feiali.Un lj materia pjima femper fit filbiettf ctuitniliomo velfimili oicitur fubiectum pzedifpolitum. IpRotandufecundopic* foliitidenmltop arcmmen . ,. r . to:: aiidd oicitur fteriepaUo i miltis modtefi m 3reft.in.v.!neta.*paiataq5 SMierjiffiJ* 1 ep fua materia vt fozma lit ep ma -z Ifatua ep ere.itacapif in ppoflto. Scžo all 3 u ? * ali^d lit epatio taq? ep fua caefficiete vt pater ep filio z ouitiu ep pngna.fifr/v^^^. vna cognitio fit ep alia. Herciotanfo ep pte vt totu fit ep fuis ptibue lic bo ep/ materia -z fozma. Ouarto fi ati fpee ep pte fpei id eflt ep gne 1 oifferetia vt bo ep ronati. Ouimoalujd fitet aliquotaq 5 epaliq fui ptevtpuer fitepmatret patre. Serto-zvltio qz fit poli aliud vt epnocte fit oiee.-z oicit Hrell.ep ecjft noctio naulgatio qz polt efooctiu fiebat.itajetioznufitxcpiiuatioe_.yeI oi^ ^ cif fieri ep pnttattoe tančj 3 ep ca efftciente fine q no./Et necelTe bic 03 impoita 1 low re necelTitate naleqz natre ipolftbilecp alicjd no fiat ep fubiecto pdifpofito. {[/Ccmclufio ad mentem &rdt.0mne qd fit natura ^onduiia liter neceffario fit ep fubiecto pfuppofito.lbzobaf auto.arell.15 o*cetts.Qm # u to?iut< op 3 aliqd fp fubijci eiq?fic.£t.vij.meta.3mpoilibilefactuell fi nibil pepiflit gt cometatoz.Cois ocepttooium p!5op eft cp oeq6 fit fiat ep aliquo.3dej» Dmne gnatuindiget aliquofubiecto.3deoicit ^rell.ip.meta.ibictu aut ell i fermonibus oe fubllantia.q: oeq 6 fit fitep aliquo lab aliquo. 3 lla oclufio ne,pbat ardl.btcmtepra:iflar 6 ne Qmneq5 fitaut fitflmptr.f.qd oe no** ■jRatione uo incipitelTefimpfr vt fole fubftatie.Sutfim tjd f.qč> itictpit fmcjd vt acci detia.Un oicit.Simptr aut fieri fubllatia^ folueft.fm 4 d alio^.f.a fubllan @i mp r r f,' ( fecttn# tia. 3 lla ergo q fiurtc fm 4 d ficut accidentia fiunt ep fubllatia:qm oia oe fub ^ q U j; fubiecto pic/ difpofito.qr’copofitufit fij Sreft.l? in teptn.-r no fit ep aliquo.no ep ma z for^ ma.qr ide fieret ep fe ipo.3te forma fit ep aliquo fis odufione.ergo no crit pn cipiu rei nalie:qm pnetpia oebet femp pmanere •z no fieri ep alije.vt mt vna oditio pncipiop.‘P.ndetnr ad p:imuXotu copofitii.pprte no fit fed oicif fieri rone fue forme vtlatius in qone fequeti.2ld fi m oicif q> rorses princip tadi no ftut ep alijo.vel pneipiu in fpe fed bfi i nuero vt forma afim forma e*K^o repugnat agentih 9 naturaliV bue vt .pdticsnt alitjd ep mbilo.q? vel irta repugnanna efiet ep pte forme ,p^ ducede.-r boe no:qih nodu eft.ergo no refifiit.vel ep pte agetiu naliti.*: tUuci ec no.q: nuli« eptrinfecu refiflit vel impedtt necp agens nule fibi refi Ilir.‘Ani* def op agenti nali no ell facile necp oifficile .pducere alidd ep nibiIo:qrn fibi ell impoiTibile.t ifta repugnantia .puenit no ab altquo pofititio ipediente fj prtuatiuo.qm res naturales et fj Šrello.fimt limitate z ©eterminate in fiiis actionibus vt etiam ad minimum tempus no epcedant.ij.celi. CSrgmtur tercio /l&omofitnatiiraliter vt omtteš concedimus z no ep parte inaterieicu fit ingenerabilis.f.bui‘\neca ep pte fot# me.qr fim fanctu žluguftinu z fide noftre religionis creaf z creado in iuflan/ *Tlatur» carcfiite ti infundif. ‘ftudef fim pietate fidei cp boiem fieri natttraliter intelligi pot ot* ctus nature i pois plfciten*|brimo qr no fit in inllanti fed fiiccefluie.titaoee oeedimus boiej factioe cocurrunt. fieri naturaliter.qj licet aia in infianti infundaf :tn primo infundifcordi/r qj ipfaeft limttara fucceffiue incipit informare vna gtem pofl alia.Sc6o inteHi gitur qr ata educeretttr oe potentia materie.-: tune negaf £tad oclufione or q> fit vera in naturali via feti areflotelica.£t fi oiritur.tii in generatione bots qtialitatea prime vel qualificatiue oifpofitiones mediante rone feminali intč dunteducereformam bois.aut ergoeducunt attt agunt fruftra.T^ndef iteru . ep pietate fidei op qualitates prime no ir.tendunt educere formam bois alias fuo fine fruflrarentur *: fic agerent frufira.fed pdifponut materiavt fiat apta ad reccptiouem ■: infufionem anime. t>icercs.'tbonamu6q’ seus rufpcndat actio// ne fua •: infufione aie 4d tune qualificatiue oifpofitiones educunttan formaj bois vel bruti.ttndef fim pietate religioisg? no educerentaiam intdlectiua qr producerent nobiliuo le.fed pollquaj materiaeflTet fufficienter preparata in formam •: figuram bominisnpfa aut fqualefceret •: epiccaretur.aut qd mer lius ell educerent vna forma nobilemuta op illndcorpus genitu non elfet bo Quenttvr. Vtndetur -" mo.m ernuium eftet ommous actiomous qms viaerec ao Bumnn u« •k**' fertim fi parentes fui fuiflent nature calide z fubtilis. C CUiarepatctcttuctis omne quod fitfcmpcr com/ potom dTe. „ TI (£;Queftio. XVII Htru generatu ftue res que genera žJcneratio ?poW tur Rt fojma materia vel totu copofitu. Uel fic. Otru genera tjo jttjitbtl_aligct ta. čjj res gtte generaf .Ttotandu pzimo ep generatioppjie eft mutatio facta m fubiectomediante qua incipitelTe nouu ens .Ht eft oupIejr.aiiqua or copofita.f.mutatio q coponif ejc cojjuptione fojme pccdentis z introductio ne fojme fectnentisi gm gnatio vni 9 eft cojru ptioalter ius? ecotra.j.oe gtia. Tota ergo mutatio epčojjuptione z gnatione brgnatio copofita:? pl?i iftaj coacti funt potiere pp modli loqndi ipfi°vttlgi 4 no cogtiofcit cojrnptionem facta nifi acm Rt introducta alia fojma fcj cadaueris vel alterius fojme. O n no oicut bolem efTe genirn nifi actuair fojma fubftantialisfit introducta fed appellant tota bane mutatione gnatione q ec pceflit iutroductionem fojme. £t illa gnationem Ž(reft.i.oe gene.oefcribens oicif.generatio eft tranfmnta tio buius totius in boctotiimnullofenfibilipermanente in fubiecto eodenu &lia gnatio Oicitur fimpler z eft mutatio fucceftiua per qua incipit e(Te nouu gnatio fimplti, ens vt generatio afini.-z eft oiipler.Subftantialis per quam incipit efle fub/ ftantia.&cddetalis velčrn 4dp_qtia incipitelTe accides.Vt ols alteratioeft gntio accidetalic. 'Jn ( ppofito aut Rt mentio folii Oe generatione fubftatiali. • ^ a ID"JRotandufccuclo p:ofolimone multo#argumciv topgialcjdoicif griari triplr fc 5 fubiectiue:terminatiue.vel ppletuie.^llud JI $ m£ fubicctiuc ož incipit eflfe fubtectu alicupfojme cui 9 ante no fuit.vt ma rub ‘« n “ c teria in tranfmutatione nali.gj oicit c6metatoj.j.buius ma eft q in rei verita te gnaf.^de. Omne gnatum indiget aliquo Ribiccto 1 eft illud qč> in rei ve/ ritatcgnaf.-rillude generarilpiopjie.no eni fetjtur:illud gnatur fubiectiue _ ergo snaf. /Illud vero anaftermin atmmd incipit fs le z quolibet fui vt fo* ^minatme. la fojma: qtii fojma eft finis gfiationis z terminat ipfam gnatione.v.metba. £t comentatoi ftip verbis 2lreft.bic in teptu oicit.Ht ituelligit g illud q6 lit fojma.3tem.ij.metba.$ojma eft finis materie z cuius ca fit id eft ma tranfr mutatur.Ht.iiij.pbiftconi5.5ojm3efttermintisvntufaiiufcgrei.id efttranf r . ( , mutationis. Sed illud gnaf oplectiue qž h n o žncipiat fim fe totuitn incipit fmpteeiuspjinHpairoje 5 fcsfojmafubftatiale.Htiftomovulgusoicttcft polita gnari.Un ilreft.j.bui’.Qmq6 fit fp copofitu.Hr.rij.meta.Tleig fpes id eft fojma necg materia gfiatur fed totu 5 opofitu.Hc.vij.metba.T>ala ergo ep nec fpes •zc.Ht.viij.metba.KDonftratum z oeclaratnm eft in atije quia fpe cienultus facit nec geueratur.Sicut ergo res triplr generaf:tta triplr cojru/ pif.fubiectiuefcilj-JterminatiuetcompIetiue.vt patetoppofitomodo.^ta r . cttam generatio eft triplep fe? fiibiectiua:terminatiua: z completiua fiuetort /Lri P‘ w £ S» atni> talitatuia.nt.aggiTaf fubicctiuafojma terminatiue-. z rotii opolim opletiue. fiuteftto XVII Q«.d tituli qrat fpRotandum tertfo c}’ jSmtis tmiliie tnltm a fecun/ do:qiit qrit tm Mn iit gmtioe fubftatiali fozma magte f ppzie gneč $ toru co poliču z totu copofitu magis giietur $ mit. Scous attirulusčjrit feCUdl ^ mutatio fucceffiuareatroifUnctaafozma fubilatialt qpipfajacqrtf» Tfcbilicos I Aueftio XVII •fbtobatnr. 0ie motus efl acddes t ruccefTio.iii.pbifTco^.rjgnatio e morite iij.buiue t in poli pdicamemis.-t ptobattir a ptfcipio 4nti pbificop.ergogua do no cfl fotma. rado eni motus noeltalianifi fucceflio: f$ illa couentt gna/ ni.qt eft mutado fuccefliua zc^te gnatio e(l Via in na$.t.fotma.ijpbifico??. ergo gnatio no eft fotma.qt via piftinguitur ab eo eni 5 eft via. Jte fotma e finis generatois.i;.buius.imo g generatione ! acquirimr fbtma.fed ide no eft finis ftiiipri 5 neq> g feipfuj acquirirur.3te gnatio eft actnsgenerabit'mqua tum griabile.iii.pbificop: fed fotma efl id qd gnatur vt in pcepenti cocluftoe ptobarunergo non eilgnatto.aIias ide eet actiis fuijpfius. 3 'teJIIa funt oifhV cta quotu vnu manet alteru no.fs fotma acquifita ipfa maet:giiatio vero coj rumpitur.qm babitibus pritibus i materia ceffat mot 5 . i.oe gnatione.^te v! tirno feqretur q>generatio.gcneratur ? generationis cffetgeneratio q6 ecot tra ilre(l.v.pbi(icoju.qz generatio efl fojma fm aduerfariu. fed fotma giiaf ttmergo generatio generatttr t generationis erit generatio. fpHrgtumr cotra cocluii'oiic 5 . Oemg enim in/ ter efTe -r no efle fimpliciter 3enerad0.ij.metba.fed materia ptima efl cjfi met dinm inter non efTe fimplictt t efTe in aetn f m comentatoač.ergo iilud q6 ge neratur efl ma ptima.TRndetur q> generatio or mediu inter efle copletu z no efTe copletu. Ufi oidt commentatot JCum oicimtis aliquid generari er no en temon intendimusnegarionem fimpliciter tonus ends.tcum oicim 5 alidd generari er ente non intendimus affirmatione totins cntis.iflo at mo mate na non oicitnr efle medium fed or in potentia ad non efle fimpliciter fi non comparatnr ad fo2mam:qm oe efle. f.fotmale efl a fotma fm 56»oetiu.-t etia in aetn or inquatu confideratur ad fotmam qna infotmatur. CPHrgmt fecndoanctcmtate Hrdtbtc tn tcrtu.Hmi/ liter feptiino.octano.-i.rii.metapb^uioicitcopofitum generari. negat vero fotma gencrarhvt patuit in autoutadbus fupta. 'Rndetnr q> 2treflo.loquit fm modam toquedi vulgarinm vt fupta. 2tmo capitur noialiter fiue verbaliter ,p fuO noie verbali i tto.? fic generare efl gnatio fiue aettis generandi.vt.ij.oe aia.TlalifTitnu operum •Darticipaliter. 1,1 Viuentibus dl gtiare fibi fite.-z ficcapitur abflractiuc fiue fojmalic.@c 5 o capitur participaliter fiue Ocreciue p:out erponitur p fuu pticipiu pntis tpis x fiegenerare dl idem quod generans. Opmionc«. C^otandu fecudo $ multe erant opimoes oe tllo copkeo boiem gnare.qm ali 4 oirerut op boies gnare nibil eflet.Slij op eflet ifla ptopofitio bo gn.itur.2l!tj ep iiliue oratioie fignificabile eft neq$ fublla tia necg accides neq$ incopleru.&lij op bote? gnare fit aggregatu er genera te x fozma q gnatur.? ifli pzojcime accefiferut rterpdictos ad veri;ate,ŠUjat qui coirer tenentur oirerut boie3 gnare efife nibil alind q? boiem gnamem. £opl«u (Ignifita tjt g lito meli 9 intdliaat ur dl fciedu q> opleru fignificabile eft pridita rea bile. queporationefignificatur.vt petrus currens fignificatur pbac orationej. petrus currit.-r iftud neceflario pomtur. qz ate nulla pzopolitio alidd figni ficaret. Un ifla pzopoiitioibo eatal figt petru 4 dl aial.t fic oc alijs.;©} co/ jCoplere Ifgnifica plere fign ificabile ell ree q fignmcatur p tora otatione x p nulla parte feotf bile. fum.vt illam.be dl ata! figi ali4d qo no e bo neqj aial fj fepatum ab illis. gt iftud coplere fignificabile non Oebet poni immoefl reprobatum quortf dam in c6cilto.£tifla oplere figniftcabilia tenuit biclefffupponens verita^ 1Ro quare no po. tem p;oponts efife realtter oifiiuctaj ab ipfa ptopofitioe jj at no fint po aueftio xvni #; nenda pbaf qt ipfi pofuerantea eterna i op neq$ eftcut fiibftatie vel accidei tiaq atnbo cjlibjpt reptobate.^te alicjd ftibterfugeret rouem enris:vt in ifta otone.enseftensaltcjdfigntficaf qdgnulta eiusptej fignificarefrtficeflet no ene/Jtej nec eftet creato: neqj crcattira z eftcnt plura etema $ vnu:q 6 re ligiono admittit.gt folet ifta opinio plttsr latitis reptobari tn merbapbifi/ ea.ideo ad ptefens oe illa no multu fufcitandum eft. fP&Mctadmbm.gnarcabftractiucvgpeeftgene ratiofitieactusgenerandi.ticjmaterialiter z concretiue fitgenerans.? irabo £oncIu(w. minem generare eft bo generans vel actus generidi boTs.*p:imu pt 3 qz gene rare eft agere: fj agere eft actio .ppe.ergo gtiare eft actus generadi.qm gnare eft verbu accitiu ergo fige agere vt patet ejc gramatica.Scoj etia pj:generare no eft generari qm a fifioburere eftet oburi:q5 eft contra Žireft.viij.pbiftco rnm.neq; eft foima que general cii impottet actione 5 .ergoeft generans vel gcneratio.St ad illtid ponit 2{refto.fite.v.metapb.oicens.Tlibtl refert oicere bolem oualefcere z bo conuaIercens.boiem federe -z bo (edens.Jčft tn veruj q> boiein generare no eft abfolutebSfed eft bo quigenerat.CJndeifta r»poi fitio bo generat eft vera oe bomine generante. ergo boiej generare no eft bo generas.ne® generare eftgenerans. 3 nceden 9 pater.q: ata eade eftet fignificario totitis ^pofitiois etfue partis fej fubiecti vet pdicatt. vt b5 eft alal.qz bolem efte aialeft bo vel aial^tem per iftam p pofitione 5 .bo eft afinus fignificaf alidd qd neq? bo velafinus^temltnulluj albu z mgru eent ifta eet vera nullu albu eft nigru.ergo necefte eft op fibi coi refpondeat aliqo figntficatu quod no fit album vel nigru qm ereo q> res eft vel no eft otatio vera vel falfa oicif fim areft.in poft pdicamentis.^te? oe? bole,efte aialeft alk}d z no eft fcoplepe fignificabile.qinquocucg indiuidno fej fotte vel paulo oemonftrato adbuc omnej boiem efte aial eft aliquid qm pnt moti ergo eft oplejre figniftcabile/Artdef ad ptumim q> fignificario tori* ^jpofitidis z fne ptis ornt fotmalr z rone.no aut fp materiali. On tota pp oi fitio fignificaf boiem efte aiaf qd verificaf de fotte bac rone qz eft bo z aial fed bo fignificat fotte ab foltite.^ta ad fc 6 j oicif op ifta ppofitio bo eft a fin* fignificat boiem efte afinu fed illud nibil eft.Un volens fcire p quo 0:6 tfini/ tiua fupponat verificet ipfam oe aliqua re.fi oe ipfa verificaf tuc eamfigt.fi i o oemilla re potcertificari tuc nibil fignificat.Hd tertiu Žlrefto.mtelligtf in .ppofitionib* affirmatinis oe tnefte z oe pnti. 2 ld vitima oicif fi aial ftat cot fufe rifi tuc argumetu ve ?2 ,pbat q:no reejrif oari certu fuppofim.fi -i o ftat oe ter minatetuc eft falfa.qtn valet tm.oem boiem efte aial eft čemim ens.^ ^T S “/W .. t V i 4 . 1 - it Lk A • .««4* au A - /TL Lk A nrilT • M id« > fimili afinucurrere eftet afinus currens.fed beft falfum.qt tune bfi fequerrfi fottes facit afinu currere.igif fottes facit afinu currente.‘Andcf g? ofcquetta no valet qt vbu facit equocaf.in pma impo:tat faettonem 6 n qd.fed in fecai da factionemfimpticitcr. £uidh'o IX jCDaimpjopjie 2Dainqt)a JCirca qul XD. 5 p:op?ie* <1 qua £2 AKtifl pžuna 'jg>l?ifico£ I rane no accidit bomini.igif bomiue generare no eft bo generans.^te gnare eft actus generant is t oenoiar generans.ergo gnare no ell generas.ats tdem cHetactus fuijpfi 9 .*? ide oenoiaret fcnpj/findet' ad pmtij z fc 6 m fignarectw pit' abftractiue tnnc torum ocedif .qz ilto mo fictu tenet ptima g 6 oclufionia gnare eft actus generadi ipm gencrans oenoians:ftcut agere velactio agens. Sedocretiue negattir antecedens cuiuflibet argumenti. C 9 C 'Hatura aut ca quc fubijdturifiimtftudme roma fub icieutiam cadtt/j&am ut ad ftatuam ca aut ad Iccti cani li$num aut adaliqutd almd eom5 quc fčuma5 ba bcut matcrtca atq$ tnfoame fefc babet autcquam fufci piat tcmuamtfic adfubftautiamrr bocaliquid atq3 id quod eft bcc fcfe babcrc vidctur. £XUieftio. .XIX. 3 -Itru materia orima fltens in actu. Siendu gp ilreft.iu tractatu čjrto t vltio ponit qda oubia čj otingere pofTent in tribns pncipijs. vn tractat oe pncipijs in fpeciali.* 0 nmo ponče aliqs odi# riones mae.? illc patebut infra.Ht cu 3 reft.primo buius oicat mam ene noti erjsio eft mota pns qo tn q et oicet quo mli fit cognofcibie. flL lfeotandu pumo q? m ateria capitur cuipltctter ip:o Pite 'z ptopue.^mpjope eit ouplef.f.ma in q.t eft cm inberec aliqo acctdee. Vt mae menfc inberet nigredo.fiir fotma qz ftbi inberet accidens vt fcientia vtus.t fic fojme fubftatialis bn eft fotma accidetalia.Sj ometato: oicee cp fotmenoftt fo:ma itelligif oe fotmis accidentalibus a m alias accntis eet ac cides o Srert.iiii.mctapb.ee illa ma'3 b5 oe accides.f. fuu fubiectu.qm accide tia mouef f3 in oi eo q> mouet necefle eft imaginari nia^n.nietapb iaLiaell ma circa qua t e obiectu cirea q 6 aliq potetia v^faf.vt coloi e nia potetie vi Ittte.citn vtfus verfaf circa colote.filr intelligibile eft ma intellectns. Pis mi potetia cognitiua interio: 1 etteriot circaalitjd v erfat . $coo mo capit maj> pe.vt.ij.pbifico^.ma e e* quo aMd fit cumiU.et.vij.metapb.Oia q flut aut a na aut ab arte bnt ma 5 .et.viij.pbilt. 3 cridentia no brit mac ^fta vero m« or ma er aua fuie ca matis.? in ož trafmutatione nali vel artiftciah ncccfle e Utam materiam fnbifci.Un ifta eft ouplec.UUieciarn oTdtur materia prim.a qtte in naturah tranfmutattone fubijcitur ec quo nibil liceje nibilo.).pbificop XDa incontracta tHiplidter.qin aliqua oicitur inconrracta fuie nollč creM men 'eftštit XDa (Ignata ’ nttois mudž.cma materia tbeologi appeuat ma teri a tnfonne.td e iiii efotmis ipedey -z liidiuidti o^.fi e ifta ma iodmr 3 reft.ij.oegua.Uua eft matena 015 gdierabiliu 1 cojruptibtliu. 3 u veritate aut nulla tališ ep.ftiued o;e eft oeta adcertaj fo:m J5 alicui 9 ipccici. 31 uergo eft materia figin ta lui e bcta.f.gtie certa fotma fubrtatiali alicui 0 fpeaei infotma/.vt materia pauli vel petri.£>e fb1?i(tco$ I fiuiefrio XIX bac loquif4reft.j.oe cene /Hibif pbžbet mfTnttas efle materias-f.ptiales.cn n oes niaterie pfertim inferio^ fm mete 4reft.lunt ciufde rois ? fpeciei fpdliO fime. foueda vero eft ma fcža q fubijcif in trafmutatoe artificiaii. vel eft rea TCDitcrii kcSdu copofita ep ma i fožmaejč(jaiiJlfrin fm acctdes z fi conupereč in boe abibit vlttniu.gt vmeuigs o; cnftribuere ( p fpedebuslinguiop.-zojreferriadfozmas fubftatiales i accidetalescotgalea « llf ,|i ee A.; £t «m ipl*aj2 fpeciep vt fit fenfus.;t lbateria Plima eft fubiectu vrnemo; foime oe ali €l qua fpecie.afe idem fubijceref fibiipfi vt materia materte t efTet vna materia pžt .cu inlit no fen accides.id e cum fitaltera ps eflentialta compofiti.čt fi co: p rumpif .f.copoiituinbaccouuptoemaabibit.v. U i m iK. i d-e ft pemianebi r. br ,. Jr p atmo.eft fubiect u inbefiois fiuepncip4le.qmoes forme fubftatiales ipfi m o,£Itur P Jim0 ‘ berent panter oia acddecia corpalia illa emm p bocgnnberent materieoicitč accidentia materialia ficut colo: calidu frigidu tc .Un p inbefioem forme fub _ ftatialis z acadeialis m materu totucopofitu oenoiapa forma fubftantiali Q - copofita ©euoiaf tn fpeete eftennali vt alinus a forma afinuequus a forma equi. fj ab {f a accidčre oenoiat in fpeete accidetalt.vt albu ab albedine tČ.Sicut ecotra per accidenaainberentiaforme lubftatiali toni compofiru ec oenoiat. vt bomo Or fciens a fcia.virruofus a virtute q inberet ipfi aie. ŽDateria erflo liibiicit morpfeis cpaflfionibus.td eft cmaluati b us p «mi s t altjs a ccideWcorpora , . - hbvid cometator oiflfmies mam oicit. iDa evnu priitcipiu coe oiVentib°qVr >uiiuie vero act us oicit fojmalis fiue fpe« uocus.On illud eft in aetu fozmati aoell ena completu m in alig ua fpecie.v t fo:mactotu c6pofitu.3ftom6intelligit £>oetiusqn oicit.Oeeffe eft a foj/ jfnaetu foimali ma. Dude illud ee.f.fozmale materia ptimano b}.qnionponitre in fpeciej. »icitur. Ki* ! : ' B Subicctma. Condufio floto. ^ M ^JtotNo Xix 3" acto entitatiuo 31lud vero oicif Cfte in ac mciiržrattuo q 5 acroaliter eriftit Vt ma pzimaftmft jd trt « 010 res mtmaiiEodem mooppoiito al^dor eileTnpotentta oupt'r.#nmbFi 3" potentia obief pdeoiidJ?liiectiuafi:5 qt> non eft Ted pot ee vt anricbztftus.Scoo nltcfd oicif ctma. efte in potentia lubiectiua fc$ cp eft ens non bite aliijd qd tn pot berc.Ucl cffc illM^^goteOfe fabiegtu alic uius fozme.z fi c ma oieitur en6 in potentia refpe etufozmarum quasrccipiet ; SiFboqmefce'8eftinpptentiaadmotum. eft ensm aetu*entita tmo ^cniMteJna coclufio (pbaf autoiitate $reft.qui in boe pmo oicitToimam nen er materta.z fi materia no efTct ensialicjd fieret er nibilo.fit.j. oe anuna. BDateria pma eft fijbftantia.£t.j.bmu8.‘£Datertaeftpnctpium pfezps een ttalis compofiti.Simitr.ii.pbifico^.materia eft p fe caufa. 3tem. vij.metba. m atma eft per fe pare comportti.^tej.v.pbificop.materia e per fe fubiectuj gnationis.zinfimtefiles funtautozimtes .pbantes materiamefte actualiter. katione pzob at ur ipfitis coinmaitarons. Si tranfnuitatio naturalis efbma* "flota, terta pzima eft.fed tranfnuitatio naturalis eft,vt patet per omnem erperietia igitur materia pzima eft.tenetfconfcquentia qz materia eft fubiectum trafnm tationis naturalis z fubftatialts.^tem fi materianon eflfet accidensmiigraret oe fubiecto in fubiectum quoniam in afino moztuo eft eadem quantita 0 t q litas que fuit tn afitto viuo.pzimp oe generatione. fDHrguitur pftmo.C&item parna nibil eft. ‘£>:oba tur autozitate.flrefto.i.buius.XtDateria pzima eft non ens. £t cortiitienratoz. 2Dateria no eft aliejd in aetu bns quiditate.Sifr flreft.iij.pbifi. ma pma no bj fpem.čt fanctus fluguftinus oicit materiam efte faetam^pe nibil/Andef OP i fte z fimiles autotitates intelligiinf c omparatiue ad fozttiam z oe aetn for malt materia enim eft mftmaTubftafittarum qz pure pafluia.io oicitur ee no ens z|>pe nibil z non babere fpeciemud eft efte fpeciuocum fiue fozmale, (DHrgmtur fc6o ^Contradictioms nibtl eft molm.jV glencop z pofteriozum.fed materia eft medium inter efte z non efle(#m com menratozem)qtte contradicunt.ergo eft non ens.Similiter oicit Žlrefto.vii. metba.XDateriahec'eft quid nec qualisnec auanta. iftndef o? ma oicitur efte medium inter efteentitatiuum fi ad fe comparatur z no ens fozma^fiacTfoz# mam contparerar:qm omne efte fej fozmale f m £>oetium efta fozma. £um ergo materia quo ad fe comparatur ipfa non eft quid.boc eft non oeterminat fibi certam fozmam fubftantialem. nec gualis nec cmata id eft no oe mminat fibi certam qualitatem ne

tru materiam efle fine foima implicet 3dictione.(£*notanclu pmo er tertu eliciimt alique deinqs eonditio condirioes materiepme.?,ipfecomentatoi bicponitcap qtiinqj. *|Mima con neo materi«pume * džtio fiuejPpzietas. lPateria pzimanon eftcegnofcib ili s nifi p coparationei adfozma.Unde oicit žfrefto.eubiccta autnatura icibilis eft fm analogiam ideftpercomparationemadfojmam.?bocio.qmoperatiorei oucit nosin cognitionem cius.fed ma nullius eft actiuitatis.crgo per le non cognofcitur. pieterea ipfa non eft porens mouere inteliectuj.Dtl oicit cometatoz. 3kta ma queeft fubiecta non pot intelllgi g fecum non fit aliquidin aetu fc? fozmali bite gmditatem .imomaeft int i ma fubftatiap in pcrfectioeio n ifftmlrer co giiofcibilis.cogtiofcif aut g fozmam q ipfam mediantibus qualitattbus ptw * mts tranfmutat gg q6 tranfmutatio oucit nos in eius cogmtionem .Scoa p pzietas.l ftateriapzima eft fubfiantiafimpler o: eft fubltaittia.j.oc aST^noifDaferia p:im eltco:puscuiionfitcompofitaermateria‘ifoima.efttncoipu8inquantita cojpus ein gasi re.q: eft res longa lata 'zpiofunda.Un non oicitur fimplerq: eft indiuifibilis tirate^ H fed fimpler qi non copooitur er materia z fozma.ficut in fimiii fozme bzutop , funt fubltantie fimpUces .Zertia materia eft indiffer ens ad oem fozmam: qz * nullamcertamfozmamfibioeterminat.fubucTfenim cuilibet tranfmutatioi tančg fubiectum pure pafTtuum.i nullius refiftentie eft ad aliqua foima? in . troducenda .Quarta materia nu nčn pot ftare nuda fine oifotma.fc? nafr.Uit * oicit ilreft.).oe genera.iDatcria mmqjj elt fine mozpbeis z pafitoibus.id eft fozmis.quomam aliae non efiet finis generationis.-z generatio Vnius no eet r^uDtioalterins. auinta ppiietasepnullaa lia materia fit fibi coeterna:qtft * folum vna eft materia omnttim generabilium z coRuptibilium.? omnes ma terie funt eiufdem fpeciei črn communem opinionem. CDRotandum k^o.cjc qno materia tuffiailter eft co/ gnofcibilis.io inulra b;noia quop t o oucit nos aliqualiter in fua cognitione. Tlonima materie i £t pmo oicit ile.id elt confufa z pluriu fozmap fufcepriua.qm e in potetia ad t oes fo:mas.£5c6o oicitnr fubicctii fc$trafmutatiois? oium fozmap in fpecie £ertto oicitur malta ( put ofideraf incotracta z indeterminata ad certam foziif mam. Otiarto oiof ma pzima vel vitim« elcmetu.qz vitra boe q? eft gs eeiw , tialis copofiti eft pmu i copofitoe z vltitntl i refoUitioe.Qumto or ozigo qin er ea oes res naturales generabites z coauptibiles oziginem z pzincipiuj tra 6 bimt.Serco oicitur cbaos. id eft confufa z indeterminata. £tiam oicif mater iOatervel femta z femina qm ficut mater eft ca multop filiop.t pafTtue oicif ocurrere ad eom ,pductione.ita ma pzima eft ca multar rep naliu ad eap generationem cocur rens pure paffiue.fricif' etia filua:qm filua in fuis ligniseftindifferes adom ^kua. nesformasanificiales.ita materia eft indifferenead omnes formas natu/ f 2 HŽ>l?ifiico£ I aueltio Xx ZTurpie mica.gr aflifaturturpt,qz ipfa macbinaf ad matcficium fine corruptioncm. ^aus.tti (cnebne ibiciturvltimo z apud platonicos fraiie in renebzt6.qin ncc occipitcrederee «p cum formam recipiat oebeat fub ca qutefcere continue oe vna ad alia traf rmitatur.-r qz oifftcultercognofcitur oicitur latere in tenebzis. f^ConclufiojnMcrmm cffe fine framanonim pltcat 3 dimon£J>bat .aččtcies plus oependTetaTuoTubiecto ^rniafwm^qmac cidentia non funt entia nifi qr entis.vij.metapb.materia vero b3 per fe efle oi fttnetum ab eflfefozme vt fiippono.fed accides feparari a fno ftibiecto no im plicat.imo oeus boe pot vt in faero alraris.ergo por fepare materia ab oi foi ma.nccp valet 11 Oicitur.maccria non oicit actum.accidentia vero oicut aauj q?otcit 4 reft.pzimooe genera.materta non potefl feparari a forma nifi pafr fiones fint feparab iles. 'ftemmateria z f or ma realirer oiftingiumf qm vnuj manet -z alterum cozzumpitur.ergo pfit fupernaturaliter abinuicem feparari. ■z par ratio eft oe otbus fozmis.pot enim oens impedire introdttetionem ali/ cuius forme.'Jtem p fe ee couenit fubftantie z non accidenti.fed accides pot efte fine fnbiecto p fe vt in faero ontco.ergo a foztiozi materia quc eft fubfta tia pot per fe z folitarie eflfeabfq3 oi forma fibiinbcrente .Oisenim forma eft 7 ed quefuntofitinctarea liter poiTunt feparari z feparatim conferuaripoiui nam potentiam ergo tč. un fi materia eet fepata ab oi forma ipfa no acqreret nouum eflfov t alid volueriit.qm vt ficeffet gftabilis z cozzuptibilis. qin efle oes forme ab ea effent feparate non acquireret nouum eflfe nifi fortaiTe in r & fpectu.fed illud eflfe non ponit in re ipfa ejtifletiam fed in uitellectu eft quod* dam iiraginariu. fequeref enim g? aliq res bis incipet ee. 3te vel illud ee eft fubftatia vel accides.fi pzimu tune ide eft cu materia.afs oeus no pfeete fepa f^>« i* in materia tune iteruj otentiasoes forme fub i pflpt ni 1 a«*a ni i effet iri loco oifTinitiue" 'zno.moueref q$tu in fe eet.qm rnotus eft a forma.ij.bui°.£et aut oiuifibilis geref.qtn actualiter vi]c cognofcuur mfi per comparattonem ad formam. *rgumir ^mo auto2itatccomcnfato2is 9111 tficit i fubiectu fltffentatformam z forma fu (letat fubiectu.g vnunopot fepari ab alio.^te 3 luicena.v.mctapbi.m 3 no eft in effectunifi per formam.forma > 5 o eft quodda aliud a t ma.-r vnunoeft aliud.gt Žtreft.i.oegeoera.? 4 uice. fcio i fue metapbifice volut q> matena no poffiteflefine forma.Sc 5 otmplicat con tradictionem materiam eflfefeparatam abolforma qmp feeet -z ens inaetu t non eflfet ens in aetu que 3diamt.quod enim per Te eft ens eft in actu. f; ma • teria femp eft ens in potentia z nunqj in aau.Xertio materia e ppe nibil fm 4 fonem 4uguftinu.ergofi očsformeab ea fepabuf critoinonibil Quartofic fefo5 figura ad corpus ita fe b3 forma ad materia* fed oeus no pot focere cor 5 pas fine figurjuergononpot materia feparc aboiforma.Ouimo ficonclufio realiter oifttncta a m ateria ciim for ma generetur z m ateria fit m generabilis. rei eft efientia rei.imo materia fuit ante oes illas formas quas nuc b3. ergo fi c 7 6l 7 5 Secudopbi Ikoni. lfc>I?ifico?r I fiujeftio XXI clTet vera tuc oiffinitio materie neqs fue ,pprictate 8 ampliue fibi couenirent. ‘i »cno eet ma.Serto.forma Umirat mam. fed fi oee forme a ma fepanf ipfa uumitata.gčr eft impoftiibile.qm oia pter primum funtfinita -z Umirata. -£>eptimo.fi fic tfic ip fa ma non polTet cognofci -z fic perirer obiectu intellectua er ftuo ©aretens qd no intelligeref.f 3 antecedens p}.qm ma fubiecta trafmtt tationt -z oibue fozmis folum eft cognofcibilis percoparationes ad ifta. ergo JfParata ab bio no por inrel[igi.(£'Aildef ad pmn op autozitares oebent intel IRefpondefur ad Ugt naTr.qr $m viam Sreft.-z natura lem efiet impofTibile:no aut fimptr.fi aut pumam. alirer volut addticanf rones pbatiue vitra aucteritates.Žld fc 6 m or cp ma e 2 fd fecundum ena in aetu entitatiuo ante -z pod feparationej ab ot fozma nuu$ vero e ene in aetu for mali. Žid tertiu fanctug.žlngttftmtislogmf p cooaratione materie 2 Td tertmm. m perfectione ad natura angelica. gm tile funt intelligentieqfi actiuiffime et mafimeentts.marerta verono.4ldguartu.- aramnentuafifi frenuentereft oo Židquartam. t ; fiiafiuu •z raroj 7 b atmu.ficut enim figura terminaccorpus ita forma terminatOVj^^M-' <* rranfmutatioem materie.no ant quo ad Icpatiouem locum b 5 .Žld guintfi oif Žid omntuj fimtoes oanf oe rebusomaetu funr.žld fenu op materiaadbucefTet Umirata Žldfatum I 1 in lua efientia.qr oepedene I 5 no p forma.Žld feptimu.argumetu »bat q> ma ž[d fcptimil reria vt ficvijc ■zoifficitlterpofifetintelligitiUudconceditur. C/fclante namq$ % anuralia ec femme fium. Cn^osaut ripfitnamns ntbilqiu'demfieri fimplt citer ec non enteitamen ec no ente per accidens fieru CTHo enim ec cmnfq5 femine quodm'snafcitur; led ec tali qnidem olea:ec tali antem bomo. Craueltio. .XXI. Htrufamifl fubftanttali g a nteguag __ ceneraf beat in materia efie Otfttnctam ab infa ma.Scieduo? flreft.oirit in ii 6 metbapbt. tertu.SufiicktiG enim erit alteru 5riop.f.formam fua pntia -z abfentia facere p mutationem.id eft gilationem -z corruptionem.Un vf fequi op forma qn ge* neratnr tune ante fui generationem nullum b; efie in materia. v ‘" r "?/f f f£'lriotandum parno qucftio loqtnr oefozma fnbali t generabiliqfic oiffinif .efto oateecopo fitojjmplieiterideft qponit ipm in I / fpem efientiale.qm actuiddeftforma e tj fepat z 6 iftinguit.vij.metapbi.ro* ne enim materie vnarceno oi ffert fpecieabalia qm oicit cometator.^n fun damento natnre.f.materia nibil oiffert.^o fi p aliqua potetiam in corpe fign // re bois eet aia canie no oicercf b5 fj potiua canis I 5 appareret bo. čl bec oifi finirio forme e mrMphifiealie. g^ fm pbificos forma ftibffantialig eft q edu/ yo:ma rubrtaneta citur vel eduera eft oepotenria matcne.forma vero acctdentalis eft iderit q 6 lis pbifi. accidcns.f.q> ocnominatiintm fubiectum aliguafpecie accidetali. Vt albedo f ^ma accidetalie oenominat oia alba in fpccic alboriim.fitr alia qualita 9 oenoiat rem qualeni formam fubftatialččtalii appella*t forma copofitioie vel forma ptiG.giit ip fa eft alia pare compofiti efientialie (EJtem nota ficut forma fubfta*r ialis fa 7lota Ifbbifico? I Cuteflto XXi Cfleeflentif fecun dum Zf?o. Cflfe eriftentie fecn dumZlpo. Solidioj opinio. £lfe ideale. 'Jntenfionale. IPontentionak. Setninak eflfe. 'Sfmen - Semen (juid fit S vrni* fu^erfia* I farciC AtrtsfuTtiS Ouare femen pos* natur« cit vnu en s per fe.f.copofitu.ita forma occidetalie facit ene p acc i desete fo ma fubflantialts oenominat rem fimplhfed accidentalis f m quid. C7£3otandnmlecudo.l5 milita otftmguančeflefcdm Zborna z fcotu ac alios.f.efle eflentie.efle eriftenrie.effe fdeale efle intentio nale.ee femmale.oia tn £m veritate reducunf ad efle fimpfr z no ee fimplick ter.cumcontradtctionis millumfit mediu.iuj. metapbi. Breuiter itaq5 qr ©e eflfe z eflentia metapbifici eft confiderare bic oicendum eft .£tprimo eflfe een tie fm tbomiftaseft eflfe fpeciuocum in qno oia indiuidua alkuius fpeciei co ueniunt.vt ois bo fiue fit fiue non fit fim eoe or eflfe fpeciuoce z babere ee fpe ciuocum.Onde iltam concedtmt.Žida eft bomo. 4dam eft auimal ronale:t fit oe alijs.bicant enim qii adam vel alittd indiuiduum morif ipfe folU3 mo “ ot * ritur fim eflfe indiuiduale.? manet in efle fpeciuoco.quoniam tale eflfe eft per petuum conueniens oibue bomtnibus fiue fint fiue non finr.i oiitingtiirur ab efle eriltentie. ouoniam eflfe eriftentie fm Zbomam z oes eft efl e in rerujia tura.id eft eflfe eriftentie eft eriftere. JCommuniter ramen bec opinto Zborne folet reprobari a koriftia z alijs in metba.quoniam oicit eflfe eflentie realiter oifttngui a re q ejciftit eum tamen idem fint f m fcotu m.? infinitis illud pro/ batur rationibus vt latius tbidem.^deo tenetnr ep idem eft efle eflentie z ee eriftentie realiter.ficut idem eft eflentia rei z res ipfa eriftens. z no oifferunt nifi ratione .čiTe aut fdeale vel eremplare eft eff ectut eflfe in fua ca.id e e effen ctum^duci pofle a fuacaufa.vtoomus queconcipif ab edificatore taliter z taliter fienda oicif bere efle fdeale m meitte edificatoris.^Ilud tn efle oibil e alias creatura babuifletefle ab eterno q: in mente oiuina. ffife intentionale e . conceptum alieuius rei efle in aia.vt cefar fi eius conceptus format bj ee inte tionale.? illud pariter nibil elt. £fle vero potentionale eft r em acttt non ee f> pofle efle.vt anticbiiftus bj eflfe in potentia.illud et nibil eft vt facile omnia multis probantur rationibus. jfliud eflfe oe gtto ad propofitum eft oicitur eč feminalefiue oifpofitiuum.-zeftquedam virtus z vis naturalis indica" mate rie fiminis actuas z oifpones mam vt illa forma introducaf z nullaalta.ttp iltius fimtlicer totius q5nis oeclaratioe z intellectu venitoicedii oe femine. jjpBotsmdu ergo tertto.# femen eft quodda co:pus tmpfectts productii a generante no gg fe fed gg alteru.f .vt generef file ipfi ge neranti. vt er femine bois generaf bo.er femine tritici generatur ti incum zc. £>idtur primo eft corp° imgfectu no aut mirtu imgfeau nifi tmproprk.qr fe men eft imperfectius qg genitu er eo.M forma enim fubflantiali feminis pro cedit' ad forma fanguinis a forma fanguinie ad forma embriois. z oeinde ad forma gfecta z vltimo inteta in aliqua fpecie.Un er quo feme eft medi« pa qd aedritur gfecrius ipm eft. io otcitur corp' 5 i mgfectuZtiam or imgfecti* ^■^efpectu generdtie cu ftc fugflu itas tertie oigdtiois.ibieif no gg fe qr femen n i eft fugfluu refpectu indiuidui fiue generantis.io gg fe no intendif a natura-.U cet fit neceflarium quo ad contimtationem ipfius fpeciei. jponitur ergo feme vt fit via z mednim ad illud q6 per fe eft in.entum a na.f.indimdtiujpfum tri non eft fe folo principi« productiuu vel alteratiois indiuidui. qm ^jeca ■ X. ■ lfc>l?ificojj I fiuieftfo XXI vnifozmistergo in fubiecto vnifozmi no p6t facere i,pdticcre tata oiflb2mt tatem z oiuerfitatem in membzis.cn litregula natitralis pbilofopbie. £avni TRegula pi?ilofof fotmte in fubiccto vnifotmi^ducit etfectnm vnifotme. Sedcaufccoadiuua p^ic naturah*. testipTumacuiantcsTuntqualificatuieoilpofitoespartieularisageris -z(n V&i fluentia cckftis.^tcj nullu unpfectti p fe pot cfic ca rotalio alicuiue pcrfectio ris.fedTemencfttmperfectmsgcnito.crgononeftpzincipiutotalc,pductiuu fed bj fe quodamodo paffiue.imo fozma fetninie rito cozzumpif qm introdu cif fozma fanguinis velaltcruts manet tn in materia feminispoft cozzuptio nem fozme qda virtusgeneratiua z oifpofitiua impfla agnanre a qno eecifui 4? , eft femen vel fperma.£t ifta vt rt ntejic retnanerejputo z čredo efle rone fcnii J nalem fine vim oifpdfifiuaTojme uitroducededmo vt erpietta ^pbari pot: oc culreeadem virtue vt mulci volut remanet in genito occulteopans in ipo mU rabiles effecus z affectus.gandeac ergo oe fpifTo et fubftatiofo ac claro fetnfe nati .a femine autem oicitur ratio feminali8.quoniam in omni -z folo Temine poni b;.que et alio noje or vie feminalis. vis fozmatiua (itte oifpofitiua fo?^ Uie femmafie od me. čt cft f m veritate nibil alitid žb oda onalitas fine virtus actiua iti mate; s , ria femtru57bfeqtie8 tn fozma liibftadale fetninio.poft cuius cozzuptioncm ’ bifponit bane -z no aliaj fozma introduci.2Uiqui tn voluerut q? fit fozma Tub ftantialis feminis fed pmti pot ejrperientia oedtici que ad pfens obmittitur ne foztafle pietas quoui8 mo irritef.Un mediante rone feminalt generas ge U, rtu(c „,,„5 nerat limitefibi.materia enim feminis -z fpermatis mouef p bane virtutej in nerans generatV eo ejciftentem ad eductionem illius t non alteriuo fozme. io ipfa ponif vt lit bifimik. qnoddam medium inter generans t genitum vt ettam abfente generante ro feminalis agat -z oifponat.^n lato aliter alij pzlfci j&fi 11 t>fa«o. •7 ► - iStt Šrefto. jCondtifio. 2Tuto. Tftatioitt pbi ^t aliter moderniozes .gli ergo pnia opinio anaracore z anarimadri out tenet oes foztnas res naturalnim m materia latere Vei a natura ee indirasific latentes gg indifpofitionem fiibiecti.per agetia vero naturalia materia actna w<> m ? otfpofita mciptt pztmofozma apparere.ficttt in fimili oe lapide fpledido j,, cuuis fplendoz per lutnni pot occultari fed g ablutionem apparet. Sc 6 a epi/ "‘o. rutt platoiiisguem fequit. 2 lui.qui oijcit oes fozmas venfreabejctrinfe couta op agentia naturalia foluoifponat materij receptioe fozme. 'jgt plato poftttr multas fdeas:in qualibet fpccie vna; que in materia introduceret fot mas eiufdem fpedei. 2 lui.vero pofuit folutnoatoze fozmaagni in fcoam in/ telligentiam influit.? fcda in tertiam.-z lic c5fcquetervfqj ad fpera generabi lium -z cozzuptibilium.lDanc aut opinionepfertim TMatonis aref.repzobat in multis locis fuozitm libzop.pzuuam vero repzobat. j.buius.-z.j. oe genera. ZTertia opinio eft 2 treft.-z fui comentatozis qui videnf tenere op fozma educa tur oe potentia materte -z quodammodo eampfuiflfe in materia firn aliquale potenriam quam nos intelligimus ronem feminale 3 .qz oicit. vij.metba. 0 ia generata naturaliter funt talia op eop materia b 5 vtrtute naturaliter intrinfe/ camquemouef ad ( pductionefozme.'z,j.buius. 0 eq 6 fitfiteje fubiecto pze/ difpofito.Ht comentatoz. Sollicitudooitiinacumnon potitit viuens facere vluisamm j dem fim indtuidnum miferta eft ei pando virtute m generatž uam per guant 0tctl1 comctl maneret idem in fpccteT^Ula et opinione m aTftrm arit m edicicotter. CZ iCoclu Ito. ^oimambflantialis antccp mdpit gene/ rari nullum b 5 e(Te efiTcmiale fibi in materia.l 3 babeat efTe m rone femiuali IT/ ue efleoifpofitiuum.^ftaconduftopzobaf auto.a pzincipio goniš adducta ■z per tertiam opinionem fupza pofitam.Aatoe pzobatur.qz alias aliquid eet atuegj incepilfetquod eft unpofTtbile.^tem fozma generattir. j.buius.ergo p cedit oe non eife ad efTe fi enim baberet efTe in materia tune oes fozme actua/ liter efTcnt in materia -z nulla fieret.^tem fi fozma babet efTe in materia aute/ qj geueratur.vel illnd efTe manet cum fozma velnon.finomrunc aget pzo foz ma x ad fuam cozzuptionem.fi manet cum fozma.veleft fecumeiufde 3 ronis vel uon.fi pzimunr.tunc fozma pzius futt.igitur non incipit.imo illud elTe eft ingemtum -z coeuum matcrie.-z fic mgcmtum -z genitumerunt eiufdej ronis Si fecundum tuncfozma eriteompofita ejepartibus oinerfarumrationu cu ramen fit fubftantia fimplei: fim onines. Scoa pars pzobatur .qznifi babe/ retelTefim ratiouem feminalemtune fieietej: nibilo fimpliciterquodeft con tra oes piSos.imo no eet maioz ro qre il f a fozma educerct znon alia. _ y _ A. .silT* 1 «« » 1 « M,-+ in* 1 comen tatozie. H&pificoru I aueflio XXII trabif td c |5 elt ata in actu.ergo li eptrabitur fozma er materia tune pjiue ba/ biut e(Te in ea.^dem 5 lrett.vij.tnetba. 2 l natura fiuntin quojtjcuncg materia f ft Para atieuius fo:me que (Te mouet materia licut mouef ab ejttrinfeco.3dl ibide.gcneeeffitate ari generatii periltit materia z pare q in rone bocelt fo? v ma eft/ fiefpondef faeuiter ad p nmae Ouae auetotitatee cn ertrabt capit im/ Tlota ptopjie z fiiitudin.irie.p educi oe potetia materie.fojma eni or ettrabi a mate ria no reafr fs Colu metbapboiice. jtliaa jo aue totitatee oicedu eft intelligen/ dae elfe lic q> per parte itelligaf ipfavirtue femtnie q fič mouet maj femime licut mouef ab ejctrinfeco. f.per čjlificatiuaa Oifpofttionee:qm per illae tanig quoddam paltiuu actuatur vt etia actiue concurrat.^ aut boe verum lit ba* betur apud Srefto.lib.ij.oe genera.animaliu oi.«p virtutee que funt in femi nibus fimilee funt inteliectui in boe q>,non agunt per inftrumentum. CHrgmč fcdo.€>miic3 fojtnaj edneendaj t>e poten tia materie pjeditpjiuatio. fed pjiuarioelt quodamodo fojma.ij.buiue.igif fojma realiter pjius fuit in materia."Jte fcuma elt oiuilibilie in partee elfentia lee z fuccefTiue acquirif.ergo vna fojmaparrialts pcedir fpahaj/Rndetur qj pjiuatto in auetojitate captf p oifpofitione Tperfccta oue pfuit in materia an / te fojme geiierationeJetoirirur ofequenterq? queltio loquif oe forma totalT q: ante totalie fojme generatione ipfiiue nibil piefuit in materia. ČDHrguitur tertto.f02ma eft eftectus materie l gene recaufe malte fj £ 6 metatote.ij.pbifi.f 5 oIeefFectus bj e(Te in fua ca.iiij.pbifi cop.ergo founabjeffe pjiue in materia.^temomnegnabile elt ene naturale. fed illud bj in fe ptineipiu aeriuu fuimotue z generarionie.ij.pbifi.fed illud ptincipiu no eft materia pmarcii nuUiue lit actiuttatie.ergo erit fojma:? fic p fuit ari generatione in ma Vftefpondef effectus babet elfe i n fua caufa fm efle £ftcttuz babetee pdeale: fed illud efTe no elt aiujd^ 2 id l ecundu or g> Mreft.i j.buiue locutueeft j n f uaau r a , pjincipaliter oe motu locali vel eft oicendug> fonra babet pjinapiuj actiuu 3 geuerationie.fratione feminalem in materia feminiemon autem mfe. ČrCtueitio. XXII. 7B trum materia pa rna fit In poten ria ad omne fojma generanda.£i: quopjiue oictujeft oe porencia materie z q> fit indtfferene’ad omnem fojmam vt vult £omentato: bic in quoda com mento nimie. flOateiiaelt vnum pjincipiu comune omnibus entibne natti ralibue que alter antur ad inuicem.£t fubditdi baberet pjoptia foana Tioalia reciperet ip fa permanente fed itatim cotrumperettir $ cito alta fojma genera retur.beirtde oicit.Si igitur materia pjima nata eltrecipereoee fojmasme/ ceffeeftvt fit in potentiaadoee fotmde z nonbabeatin fua fubfta'tia fotma 3 pjopjtam.t)ic ergo oe potentia materie venit oicendum. C’fBotandu j 5 mo q potentia aeriptt triplicitcr. '£:i 2 Tc«ptoe£< potenj mo pjo pjopria paflione. vtin pjedicamento qualitatie lecunda fpeciee eft tie. naturalie potentia vel unpoteutia.-i fin aliouoe naturalie potentia elt apritu do ret per naturam indica ad aUquid.yt ourum £>abet naturalem potentiam l£l?ificom I fiuieftto XXII ‘Jbotentia actiua Tbaflfaa. rpurc pore. ^‘ocipfuj traTmtitandj 3mpore pafliua. •Jbotetia piincipa/ liter agens. ‘Jnftrumentaliter. De mnlriplki po/ tentia materie. refiftendi.molle fo non.Seriido p ro om mrefpecttt ipfius inarerie ad forma? vtmareria,babetpotentiatndiffereiTteradomne formaborum inferiorujiet Oe illa oicetur plus in fecudo notabili. jCertiocapif pro illčug? natu? eft agere vel pari principarrvelminusprmcipafrfiuefitTubftantiafiue acrides.gt Ilc oiffinitur fm žIreft.v.t.ic.metba. fSotentiaeftprtncipiu tranfmutandi alte/ rum inquatu alteru vel ab altero inquantu ab altero. vtoe agens vel patiesT gt^ft oupje^gueda ^otentiaoicifactiuaguen ataeft agere. t oupltctcer.que dam pure actiua oictt queTolueilačtiua.vtoeus.rij.inetba,beus eft puriflu mus actus.jlUa i nipure actiua.f.oue agere ? pati por, vt intellectus pjoducit intellectione t etiain eft virtus pafliua.tii.oe aia.quonia recipit in fe fpecies ipfius intelligibilis. fed oe recipere eft patr.if.oe aia.Slia tfo potentia pafTiua fc5 que nata eft pati fiue recipere aliqua oifpofirione vt materia pma: t i Hud etia fit ouptr.q: aliq eft pure pafTiua que nullius e actiuitatis.vt materia pri ma que f m Comentatoie eft pura potentiaumo eft infinite paflibilitatis.gr ij.oe aia.gft aut materia porentia.fojma tfo actus.gt lib.oe genera. ^rorme e agere.materie $o pati.Sifr.j.metba.nullus concedit fabiectu.f.materia tranf mutare feipluj.&lia oidf impure pafliua que partim agit t partim patitur.t *Jbore t ms eft eadem cum potentia tmpure actiua .ffiem poten ti ay actiuaru? gueda agit principaliter vt forma ftibftantialis:qr natura eft principiu tcamouenčfita ij.pbificorum.Quedam agit inftrumentaliter fiue minus principaliter fcilicel mediante qua fo:ma fubftantialis agit.vt grauitas leuitas impetus.-t qtialt^ tates prime:quia mediantibus illis forma fubftantialis agit.*J$orentia etiam aliter accipitunvt.v.-t.ip. metba.latius. CT&^tonclu < y potentia m nutcriapina potarn a/ gmari i oici multiplr vtbincinde in oiuerfis partibus pbiemulte intelligaiiiF auaoiitates.gr p*imd.Shq potentia m materia eft potetia materie inquan/ tu nullius eft actiuitatis non babedo refpeau ad aliqua forma .z f m ahos or fundametalis fr op oijrit iCometator.^n fundamero nature nibil oiffert z eft materia met.Slia oicif fo rmalist eft ro fiue refpectus for matusoe matena inquantu pot recipere forma, t boe bupUater:qm aTiqua oidf aaualis t eft potentia q materia oicif eflfe oeterminata actualr ad recipienda? bane t non alia forma.*z fm alios oidf potetia refpectiua materie.aiia oicif aptitudina* lis.f.g ofideraf in ma inguatu ipfa pot in fe recipere aliqua forma Ij fit idiffe tetia vero mae fubiectiua oicif inguatu ipfa poteft fubijci cutlib? formetgm ma pma fim Sreft.j.oe gna.eft fubiectu generatiois.i.forme fubftatialis t qr P2tmu fubiectu fubftans oibus formis fubftatialibus t accidetalibus.j.bui*. td? 3ftetnoesoiftinctiones no ponuntoiuerfitate reale m materia fed funtipft refpectus in intellectu noftro formati quo facilius eftentia materie ad formaj _. « inteilitiiaueat.ficut in ftfioimefionee oicunf indeterminatet icorruptibiles Bimenrtones mzi S ? , p f a nullacerta guatitate fibi oeterminatdj fg fit fub certa guatim tene velidctcrmk K a^vero oiinefioes oicunf oetermtnare in materia fiue corruptibiles qs nate * C eitas iam b? vt pedalitate tripedalitatf t ficoe alije.vnde tile corrumpuntur in oies.f; prime funt coetemeioicete gometatore.^b etemo ui matena pma IM? iTicoru I fiiucftio XXII onncnfiones itideterminate.De iUts ergo potenttfefitbec conclufio. fD£onclufio p2Lma.££at cria parna dl ftia potenfta c cnciufi* n Ktrgajtter formaiis fun dainer aTiaTubiccjiuar eceptiuj 'tpncip aligpaffiua:? no oifferuntnifi rone.potčfiTvero acrualis z tftrumentalisin? ea oirnngmf. ttftimu p 5 p 4reft.ij.oe aia.žft a ut materia potentia fotma vero actus.jšt Co mentatot.j.buius.žiaateria p:inia eft pura potetia.£t per oiffininone poten j tie paftlue ideni,pbatur.£r.iij.pbilTco2U.2ij?crperuiBC(Te apo(Te no ptffert^« vertettui USt fed materia eftgpetua quia ingenerabilis.j.pbificotu.črgoeiHsefte z pote n/ A 1/>A ^ tia realiter ide funt.3tem li potentia oiftinguitur a materia:vel eft fubftatia jJ Vel accidens tlon ptimu:qt efTet fnbftantia ante materia? pt ima in materia ptima q6 non eft oicettdu:qj noti fojina necg totu compofitum ergo materia. Tlecp eft acdden8.qj pteccderet oem fotma qd non admittitur.3te ficut fot ma eft potentia acriua ita materia eft potentia pafTitta.q: fim 4reft.jcj.metba. actue z potentia reducunf ad fotma z materia: fed fotnia eft actuo.igitur ma teria eft potentia.Jtem ficut fe babet pma potentia actiua ad agens: ita febat bet ptima potentia pafTiua ad ptimu patiene.fed prima potetia actiua eft pji? muagens.f.Oeus.jcij.ZDetba.igitur potentiapafftua eft materia p?tmaXum ergo materia fit fua potentia:eft oubium quo materia lit in potentia ad omne fotma .Undeguefti o tant u? querit.4n materiap:ima pofTit in le re dgere.oe ^ ntd | c:t «> q - m > fo oualibet ipecie atiaua fom Tdiy['ati folu fitoeterminata ad fotmae vnitis fpeT^ 4 ciei vel oua? fpecieru.t boteft atlt materia efle in potentia ad alta uifmmam- ^ ateria - , mpo IPrimo. oupliciter. Ta limo in potcntia ( ppinqua.f.pjo cttttie receptione actualiter per nere ad fo;mi ba , qualitates pmas oifponif.t ilia appeltatur potentia marerie actualis fiue oe p | |dter> termina ta: qt tune non poreft nifi illa fotma ttrodu :i pjo qua qualificatiue oi eft aRgreaatum ep femine patris z matrts etiftens in ptopinoua receptione ^ ndo fotme introducende.^cudb eft m potentia ad fotma non acttialt fedremo/. ta fiue aptmidinali.falicctquiaacru no p:oaliqua forma oifponiturifj apta nata eft oifponi. z boe modo inrel!igirurqueftto ptefene. HOinvIC IIIVUV VJWC-IUV iT4Condiifio fc 6a.03iitt:na D 2 t ma dl in Dotentiaad ZDa eit mditterens ad oem rozma.cu nmu rotme remtat 15 ig icnnattone m receptioe oferat.ergo eft in potetia ad oes fotmas.i.fojmae iplajz fpeeteru? * boe materia totalis in fe vel in fuis partibus.^te materia eft pure pafTiua z i> perfecta f? perficif per fotma .cuMumpoflifeiUft^ fot me otinuecotrupauf ?alie regcnerenf:necefleeft:quia ipfaeft vna ingenera* bilia z incotruptibtlis op fit in potentia ad fotmas oium fpecieruj rerum natti ralium que fubiacent cominue tranfmutationi naturali. 1 e fua potetia , qj oiett jC6,netarot.).buius.ZDa manete vna potetteeius funt mulre. 3 de.'C>otetia materte in aduetu forme cotrupif :f? materia eft incotru# ptibilis.ergo ma non eft fua potetiafftndef ille auaotitatee intelliguntur C^rgmtur i5mo ptra pmi pclufio/tcj.O^atcria non lg>l?tficoru I fiuidtto XXII oe potentia materie actuali que ptout eft queda oenominatio materie ad fot* ma in aduentufotme cotrumpitur i oiftinguitur a materia Vt vpluit fecuda para ptiine condttfionis. Tn materia enim tot funt potentie actuaies quot po : recipere fotmas.vnde funt infinite z i imt cotrtiptibiles.potetia vero ma terie aptitudinalis vel indeterminata adbanc velaliam fotmam eft incotrm ptibilis z eadem i vna cum materia. CHrsinturrcDoauctq.comcmatO2i0.).pbirtco.acci dic potentia materte vt fit fubiectii fotme.ergo fi potetia eft accidena materie non erit eadecum materia.^dem.lDateria no eft fua potentia.3dem.1bofte quo fuftentatur boe fubiectii oiffert a materia fubiecti.jtem potentia eft oe genere relatioia cu oicat refpectutfed materia oe genere fubftatie ergo oiftin/ guunf.TRefpondef cp auetotitarea iftetltles oebent intelligi oe potentia ma terie actuali vel inftrumentali. Sccidit enim materie potentia actualis quare fej ad bane vel aliam oifponatur.quia fm rationem feminaleboc efteontin* genter febabet.t fic accidit non valet tantum ficuteft accidens.£t confeque* teroiciturgi potentia eft oe genere relationis licet materia fitoefubftantia boe ptobat oiftinctione ronia vel fotmalem non autem rcalem. CCHrgintnrptra fecundft3pclufione>€Dateria pzt ma no pot recipere oea fotmas ergo fruftra eft fita potetia:qm no reducit ad oetu vt elicif.j.celi.^mo ma fottis no pot recige oes fotmas neq; ma celi vn $ alia fotma fubtectiue recige p 5 t.'Riidef.X; certa materia no polfit in fe re cipere oea fotmas:tn alia fibi fif s in fpecie.Jčflet autem fua potentia fruftra fi neqj in tota materia vel in partiali milla eerque fotma oečjlibet fpecie reci pere poffit.pai iter oelufio tmelligit oe materia fnbiecta tranimutationi. CD&rguitnr.Oi materia eft m potentia ad 01111105 fo2 ma tune no vr poflfe afTignari ratio qre potuis oetcrminef ad vna qj ad alia3 0 , v in trafmtitatioe nalt. Ip eni; certa in ipfas introdudf .‘findef ■ < Tn generatione frvr* / VwHt^tVniuoca caufa eft rati o f cminaU s ciuare intro dneif vna fotma t Ji on alta vt M) Tanite fupja.3rTgeiieratione vero eqtiiuoca eft oifpofitio teomjenientiama jjae femin« jjg iot ipfius terre vel materie per qualitatee ptimas introducta cum vna fotma i i0 j ci g tn£ q§cu alia queouenientia fine oifpofitio eft locorationis feminalie. ratiomo vni tCi&rgmtar vltimo. materia eft tpotentia ad oni/ «««• nej fotma tuc ad fotma qua mo b3 qo eft falfu;.vel ad fotma generanda z čt eft falfum:qm ifta nibileft.-: fic ma eet in pote. ia ad nibil q6 eft incoueniee. Andet q? materia eft in pote tia folnad fotmlaeneranda fiue genera bikm-t- riongenitarqiTrttTfactnaIiter (75.1: or op non eft iconueniee aliquid e (Te in po tentia ad id qd aetu non eft fed qo fibi furiiruj eft.vt ego fum in potentia efle magifteralicuiusqui nondii eft.Silr anticbtiftue eft in potetia rifibiUe.30 logici oicunt op potentia z impotentia amplient ad eft z erit. fubtecmm ipfummumerogdemeftvnum rationeautem cmo* K^oo.n.matena5^uationemne:tnuerra oicinf efle 66 7 9 v- COlKftfo. XXIII, atrumpmtafto ftt materia omiata *Č>;o introductione materie oe ptiuatione eft fciendtim op Srefto.poftčp po/ ftut oefectus antiquoj 2 er parte materie z pariter p longu foluit eop obiectio »e8.£6fec|uenter in capto fc6o buius čjrti traetatus ponit eoiu oefectus rone ptiuationis z infuflficientia mae oiceneg> lj alitj antiquop tetigerutnam ma tene f, infufficieter:qt oirerunt materia efle non ens z io er eo non pot alidd fieri.šcdo ma eft no ens:qt eft eade cu puuatione que eft non en8:qtfi cfcdd y { eft vini mimero cu non enre et eft vnu potetia z oiflfinitioe cu eo.Sj Srefto. illud foluit oices.Tlos quide enij mam z ptiuatione altera cfTe otcimus.vbi Q„ e fijt &!ie« na# i I }v»m> l»n« inrer mtifmtt ?o eft 5:ia foad me vn ptiuationeno appetit ita Ijmediateptiuatioe z fm roneni eiiifde ma teria appetat fotma.t fug ilta ona mouebif vitima qftio buius ptimt pbifico y nim .OuiiitaOifferentiaatiateriaeft gnoda modogenerabilis z cotrtiptibilia qt fubiectiue non aut per te:qm per leelringenerabilis z incoiruptibilie.pji/ uatiotfocomtmpif per fe.Un piefeits queftio eft mota fuper ifta ptedicta. CP&otandu j5mo q pjiuatio accipitur multipUctter »«aano. • T btimo Pio altero cotrarl off minus pfecto.vt.ij.oe aia nigru eft pjiuatio albi. qz eft foimačoiitraria albedini minus pfecta qj albedo.fimifr frigidu eft pjb * uatio calidt. Secudo pto fomia tenden te ad non efte fiue ad co:rupriotiem:q: plinar fuo efte.? lic intelligic cotnentaroa.j buius.^ojma que comimpif eft } piiuatio foime«enerand eXertiocaptf pto foaman ondu pfeera fed oimimv ta. f.que aetu generat z etTinefteincopleto quoma paiuaf fuo efte perfeeto z completo.vt.ii.pbifi.ptinatioeift ouodamodo fotma.f.incontet a.Quantu ■io i ad ptopoiitu fpectat ptiuatio caoit oupltciter.k zinio concretiucfuudameri7~Tbnuatio?crgtiue taltterfiueimp:opjieXteirfubiectumfiue materia carene certa fotma fiue oi fpofttioneaiaptitudinead illi.^llud autem contingtt multis modiefm Sre fto.iiij.nietapb.*Pnmo quado caret aliq oifpofitione que nata eftbaberi Iicj i non ab illo,vt planta caret vifu.Secudo quado caret aliqua oifpofitioe qua in fua fpecie rto aptum tiatum eft babere:fed in genere vttalpa caret vifu.aial 5 rame videt q6gemi8 eft;talpe.xertio qt caret atiqua oifpofitioe qua natum eft babere no tamen babet eotepoae quo Oeberetbabere vt cants quadoge/ -.. .ulicuiusfoanieveloifpofitiomsn , -- re illa-.t lic eft pjincipiu ret uaturalie.i.pbifico^.Srefto.vo.iiij.metba.fic oiftt nit.Tbtiuatioeftnegatio fubftatieabaliquooeterminato genere.čt capitur fubftantia large:quoma oicit,v.pbifico.quies eft puatio mouis-lbauatioe« ®>l?i(icoru I £uidh'o XXIII Jj y !f ! ,P I i " i ergo funt Hetit ignojantiatcarentia fotmecarcntia cuiufcuq? reitcecitae furdi Dilfert pu8.«n«^ tas ?č. biffertaut ne gatigagžiu ationeigup nia pmiatio eft carentia cu apritu ga. dineifed riegatioeft carentia cimi vel fine aptitudine.vnde boe innuit Mr eft., iH).metba.oicen6.3!iciiii!6 ablcntia negatio e rt, in ptiuatione vero fubiecta Quo ma celi ba/ queda natura Oe qua oiciturpiiuatio.£remplum.XDateria celi fi babet ma^ bent pjioationem. teriam faltem cehim babet negatione alteruis fotme fubftanttalis.non aute? baber puuationem.q? non poteft naturaliter recipere alia? fozma fubftantia# lem.žft tamen verug? cius materia babet ptiuattonem alieuius oifpofitiois qj motus craftini quonia,il!u poteft in feinbefiue recipere. (C^otandu^fcoo.fe pimationibil fit.vppter quod multi tertiu ptincipiu rei naturalis aiut ratione fenunale.ideo oe fingulis ifti® eft bic videndu. qiide Žtrefto.pa obat bkitueit licp Ptiuatio fit D 2 incip im naturalism uonia illud eft pz in cipiu neceftariuppter qo niat edaagpetttlofT' •tSjmatiotftmini mad bHpžiUattddf bniuimodt.ergoeftpjinciptu.materiaem?čmje no appe !nmm r« nSiie peftFfotmaTquonidetid appeteret poltqjeam baberetper modu caretie.nec cipram imu». f ^ eft illfojmatil a iiq f 0 jma;qj fotma erpellenda t introdtteeda funt con* traria.t fle appeteret g fe illitis fotme cotruptione qo non očedit comentatoj Of. aut mino: fit verapbat - 3 reft.qin ipfa eft quodda oimnu optimu ? appe tibile ‘z eft cotraria pziuationi.materia vero apta nata eft ipfa? appetere ? oq» dcib jemiMlii fiderare z nonnififitn natura ptiuationis.appetiteni? illud qonon babet: er 'L i ■ quo appetitus fit ronc carentie.-patet ergo op ratio feminalie no eft pitcipiuj yn es xyrm ejpn r£ j naturalis.Tbtetereaptincipia rei naturalis oebetcocnrrere in generatione Mm MMt&ciMif cuiuflibet rei nattualis.fed ratio feminalisnoucocumt in generarione cuiuf . » v j. liber rei naturalis.q: non in generatione equiuoca neip quado vnu element ye j Mturtus, nim generatur er alio:vbi,tame.f.in tranfmutatioe elementop majeime oebe< ret cocurrere.^tem vnu ptincipiu non o? fieri eralio.j.buius.fjfojma fubfta tialis otigine trabit er ratione Teminah fim naturaliter loguentcs.et vtru ra - ~ „ a( . t, mina . tio leminalis port pjodtictione in copofito maneat nondu eft aplcrifcp oiffi/ . 1 ' nitunv.licet relinquat fuam imptefltonem z veftigium in compofito.ee quo tn C °P 0 U tatitts fupta.looc tamen veram eft g? in generationeanimalium ab animalu neat * bus z vectigabilium er feminibtts poftet fuftineri op ratio feminalie eet pfin cipium.fed boe non eft oe mente itreftotelis.Ut autem ratio ptiuatiotus fttf ficienter intelligatur ponuntur oue conclufiones. ,, condafio. i pclulio.TMla p»uatto eft ati’qmd in re$ rl uIU vnututce natura.t>Jobat per areft.).buius oicentč.llOateria eft non ene f m accides 1 i //y piiuatio autem eft per fe non en8.3bidcm.*0aiuatio eft ertra onme effe.^bi AMUdm reru rt a deni.iTDateriatn qtiidč p:ope rem tfubftantiam aliqualiter oicimus p:iua/ tipnem autenequaq|.£t arefto.lib.j.oe partibus animaliu5.1b:iuationi8Vt ptiuatio nulla eft oifferentia.non enim fieri poteft vt fpecies eiue fit qd non eft:oitfereutia aute vniuerfalia vt fpecies babeat necefte eft.^ftem ptiuatioe negatio.iiij.metba.fed negatio eft non ens. 5 bidem. 3 tem £ 6 mentaro:.p?is* uatio autem eft non ens neq;,ppinque neq?remote neq? fubftantia neq? ac/ cidens.llegj valet fipiedicta foluantur g? oebeant intelligioe ente pofitiuo Ifbbirtcoi-u I euertio XXIII fcd piiuatio babet efife piiuariuum.quonia illud efife pmatimim ettam nibil eit:quia vel illud efie cit aliquid vel nibil.contradictionfe aute cum nibil fit medtuiiij.metbapbi.neceffe elt gjfimpliciter vnum illomm refpoudeaf.Si fecunduibabef pjopofitu.Si pzimurboc elt contra auctozirates pdicras t ra ' i ;’ tiouee feguentes. Katione pzobaf.ouia fi piiuatio cft aliguid vel eft fufa ftatt. ‘(Katione, tiaaut accideno.srTuBITautiaTaut erirmareria:fOima:aut rotu compofitilij. oe anima.Tlori materia.quia piiuatio per fe coirumpif.j.buius fed materi« elt incoiruptibilis.Tlon foinia.qi piiuatio in aduentu fozme coirtimpif fm £omenratoie.£^ non fit accideus materie vt ali; oicut piobaf.tbaiuio.quia ira fibi itibereret ergo poneret eriftentia -ieecaIiquidpofitiui.? pziiiatinu irtf % cluderet aliguod pofitiuu quod cft impofiibiIe. ;Secundofeqneref oj in ma te— gg riapzima efTent infiuira accideutia reaiiter oifiincta:qi mfimte piiuatoesgue oiltinguunf ab inuice fim gp materia pituaf oiuerfis fozmis:? cit materia fit coipus in quatitate z res materialis fiue quanfa:accidentia erut quartta z m« gna qodl impofTibite.accidens enij non quantu non pot inberere rei quate. jCiertio fegueref o? oeus non poflet fimpliriter vnam re crearercn femoer in* fini ti s pituatfones m tali re crearet:neqj poflet perfecte fimpliciter vnaj refn oeftrnere quonia femper infinitas fecuj oeftrueret piiuationes.Tleq; vt ou cunt trta repugnantia elt ejc parte rei.quonia pote It oeus ipfas piiuatioes ejc quo funt accidentia ante ipfiue rei oellrucrionem atinibilare fed illis oeftru* ctis vt fequif adbttc ralis res infiniris paiuatur oifpofitioibus.nifi foate oeus oes oifpofitioes tali rei adefie faceret quod elt ipofiibile.quonia fi elt res ge* nerabilis vt mufca eternitas oeitas z fifia fibi adeflfe non pofliint. iT ^ccimdi^diifio,DztmtiQ^crctmc cft ntbil al iM Conc in re q$ materia mquantu caret certa forma z non oifferunt mfi ratione. )PiO* batur auctoiitate Hrelto.pzimo bnius.materia z pziuatio funt vnum ens mi mero.-r.ir.ZTDetbapbi.Tbiiuatio oicitur multipliciter etenim non babes pii* uatum oicitur.CUiot oifferant ratione patet auctoiitate Srefto.ponens iflferentia inter materiam z piiuationem elt folum fm voce. Katione tali. quia materia elt carens certa foima qua nata elt babere.ergo elt piiuatioconcretiue.Diftinguuntur autem fecuitdu rariones piincipiandi.materiaenim fubijciturcontrarijs.falieet foi me z pjitiationi-tsiimo buius.fed idem non fubijeitur fibiipfi.^tem mate* ria non contrartatur foime ficut piiuatio.piimo buius.ergo non funt idej to* talirer. ^tem materia non coirump if in ad uentu forme. fed Piiuatto inadueL mfoiinecomimpiturfim £omen tatoiem ergomitmgmmnir. CDHrgmtptra primaspclufione^llud q6co:mpi mr elt alic|d afs no .pcederet oe ee ad non eetimo efife opj q6 corrupif.v.me* tapbifice.fcd piiuatio coirupif fj Srelt.-z Cometatoie pmo buius.igif e ali* 4d.3(refoima -r piiuatio funt 3ria j.pbificojz.ergo funt.^te materia z puatio oifferut.j.bui , .ergo fut.qi alietas z oiuerfitas cadit trer res fimnl ejziltetes.« Vij.metba.t>iiuatione0foimaj2 infuntmaterie ftn aecktee.ergo puatoes (ut ®»I?i(Icora I CUiertfo XXIII od- \s£JZrŽ~* A * I *liquid.‘fiefpondef ad oesiftas auctoiitatee q> babent verirate benoiatiue. pjiuatio eni; oicif cojrumpi folu oenoiatiuc:qj in aduentu fojme materia ou citur non amplius irta fojrna efTe puaratefte autej opcjtet qd vere cojrupef. •no« ita pariter oenoiatio fojme z pjiuationie 3 jiantur.£t 2ireft.bic pofuit oriam mter materia z pjiuatione capiendo pjiuatione ocretiue.cojrumpit eni; ma> teria pjiuata no aute cojrumpif materia limptV.3frem pjiuatio oicif oenoia^ re materin ficut me non bere pecunia oenoiat me paupere:? tn me non babet re pecunta nibit eft.Uu ficut ene pot oenotare non ene vr rifibilis anticbjiftu *f>jopter qo logici oicut verbu oenoiare ampliare ad qumq$ oifferentias ted pojum.ita non ens vt piitiatio alicuius rei oenoiat ens pjitiari it CDHrguitur fcdo z rarione fcotifto. ^mpoflM c eft ejiecru fotmale etTe fine caufa fojmali fjcecitas e caufa fojmališcecnfj cecua eft.ergo etia ceatas eft.3tem petin fojtnaliter črn tbeologoseft pjiuatio: z fi cflfet mbil tune oeus puniret boiem pio mbi!o:qo pietas non admittit/Rnde Utr ad pjimti g? imtoj fine tbopica intell tgif qe bis qiie inberent z cum boe oenomuiaiu vt p; Inductiueded pjiuatio l; oenoiet non tamen inberet:qj eft fimpliciter non ene.ideo topiča intelligtf inpofitiuiscaufis fojmalibus.ad fecundum oicitur I3 carentia oebitarum circuftantiaruj Oicitur petm fojmalid ler tamen oeus punit:qjpjecepitper fevelaliosboc fieri:aliudno fieri:?q? pjeceptum violaturoeus pumtdicet carentia oebitarum circuftantiarum que nibil eft ipfum pjeceptu violatu oenominet fatuo iudicio melioji. CDHrgmtur tertio.p:tuatto eft |5ncipm rd naturalfe ergo elt.qm opojtet pjincipia gmanere.pjimo buiug.aUae non effent tria pn* cipia reru naturatiu otra 4 refto.pjimo buius.^te li pjiuatio eft non ene 1 ca fit pjincipiu tune non ene;erit caufa entis /fiefpondef pjimo entantu ono fint , pneipiaperfereinaturalie.f.materia z fojmafm 4 reft.blc_pjtuntio veroor uumtrit «ro:^ pmiciptuperaccides.^ moconcedif q >pjiuatiofft pjincipiuperfeTranftnura ma pncipia perfe tionis natufalis.bdbet eni; ratione pjincipiandi termini a quo cu impoffibile priuato pjincipiu; j| t ma teria recipere fojrna nifi pjiue babuerit eiufde fojme pjiuatione z ma* per accidtne. teria non appeteret forma nifi mediate pjiuatione. D n oicif q> ouofintpjin cipia rei tvaturalis tnefle z tria in fieri.quonia pjiuatio m aduentu fojme coj* rumpiturfc6;£omentatoje ideo oicitur op ratiopjincipiadi pjiuationisoe* .*% noiatiue permanere Oicitur £t non ens eft bene caufa g accidens entis:vtq> i ion en« cit tarna ^etmg ac j me non vemt eft caufa q> percutit .1 ftc Oe mfinifts. fD&rgutč ptra fecundajeonctufione^^ pnnatioc mbil ftt:qj ats aiiquid fieret ec mbilo:fed ec materia atiquid fir.pmo burno ergo non funt idem.‘Refpondef boe argumentu oiftinctionem rationie pjo# bat:quia ec pjiuatione inquantu pjiuatio nibil ftt.Etfi oicitur tamen pjimo buiusconceftumeftgjomne quodfit:fitec pjiuatione 1 cotrario.IRndetur q>e cerponipiperpoftjflltagoenotaretcaufam niaterialem. fedo: materui eft mgeueratrilts z incozrtt ptibilis pjimo buius:fed pjiuatio cojrumpif .ibideergo.non funt ide.^teft pjiuatio eftet ma tuccecitae eetcecu effeq6 eft 3 4refto,in poft pdica mentia tj oicit.cecitas no eft cecu ee.'Aiidet ad pmu q> ma cojrumpif pU 4 ta.f.poft$ entis. 'ilMpillcop I £Uiclh’o XXIII! fojjiu qua cartiic introducif.no aut cozrupif fimptr.&d fcom 2(reft.accepit očitate abftratiue ficut et pziuatio abftractme non eft materia. fDHrguit tereto.®>atera eft pztnctpmg fe.fed fioeft pzincipiu gaccidensergo oiftinguunf.imo fequeref q> tm ouo eiknt pnctpia rei naturalis qm materia z pziuatio ide funt.^ce materia eft fiibiectii vnietlieg fed no pziuatio.TRndef q> torij argumentu jahat oiftinctionem fov malemfiue rdnis inter materiam ? fozmam.qm pzinripia qri funt tria tune oiftingmmf fim roues fozmalespzincipiandi vt fupza latius.tM rna abfolti te eft pneipiu rei naturalis.? oiftinguif a pziuatione no nifi qz eft materia t eft fibi eadem inquantumeft paitjataaliquacerta fotmarcapiendo ipfam pat tiationem concretiue oe qua loquitur commeratoz pzitno buius oicens.*Jbzw apte natura affcctat: atep appettt ipfiUm« ŠŽed boe eft materia:pinde appetens tUud:at fic qrii non pot ppettto ftare fub foi t ^ fru mi' b°fe ap niabols z in gne fotme ilTaprite plus appetit q ipfam plus trafmutat actuat P £tat •&*’ fra> rtnCj titu VMCCUio .fpW4Yp tates p:tmas tile oreqnterappetunt ipfam pquatirate cnipoltra vtagcrcpoM f*s$wo fint.? fic oiir. crSerto ouomo fo^ma pficit materiaeft an efienrialiter vet ac af?ehu cidentaliter. Aiidef cp accidentalirer.q 7 res efientialifer gfid no pot nifiereat ^npmo forma p fpem.q;fm Srefl.fpecies rerubnt fe ficut fpecies numeriquibus fi fit addu' fidt m a tena m (ivvjiaim iivi^ui d/^iuu nkuuuutiM 02 in multis oaf inftatta. frgeptimo cu Pti uatio fit materia ocretiue no vi/ . , , detur quo fit cd appetitus mae ficut fupta oictu eft/fifidef pnat i ogn efl ca ' to 4 “° P ;,ua materia appetit fo:ma no ell eade fimplr cuj ma vt liifficienter er pdtctis nonteaufa appe* Vt fupta oclufdm cil tuc pziuatio erit porentia z appetitus erit ptiuatio z cco tra.o 6 noellmcendu .02 vnueredif zoictf eflecaufaalrertus.lSfidef q> mit tra.qo no eit otcenou.q 2 vnucreuit % men ene cama auerms. isnaei^gj ma_ abfoltite z nude ofiderata ell oilliticta ab illis pdcis.^u aut eft eade cu pdds vtmaptiuatacupziuatione.maappetenscufuo appetitutuc oiftinguif vt oictu ell nude ofiderata ab illis folu roue z fcnmafr.? et ptiuatio cocreriue. ^ Appetitus gpotentia i nrer fe oillinguuntur fola ration e.gt illud totum pto* 1 IoCa ?at qy ratio appetitus:ratiO ptiuationis z ratio potentieTotmantur in mate/ ia per nofiram confidcratione vt eo melius eiue notificatio mtelligi valeat. 0 » Xbatma icctrco »urpia. )g>bi(icop I filueflio XXlin fT-tConclufio ad tncntcm aref.g Oatcria pum a appe titu naturali appeHffozmam ficut femtna viru z turpe bonuj. *p>zobaf aučte 2reft.qui bic in tcjct« cjcpltc bde fina? poruit.0ometatoz.3n materia igit e R appetitus natis ad reciptenduni oes fozmas.reciptt igif eas altemati qn foz J 'uttame ma ages c(lpfens .Hone tali pbaf. Oe Pfectib ileapperir fn* pfrrrione nali ter:qr natitralis appetitus otrigif ab agete infaiTtbili fm commentatozč.im. metapb.zale at oingit rem injud gfectionerafs fallerec:fed materia pfteitur P fozma qz acttiaf g ed.imo no pot tiare ti iH ol fozma z ncq$ cognofcif ni fig fozma.j.pbtfi.£u ergo materia rone puadonis fibi annejce e 11 imgfecta z no polTtt leiplam tranfmtitare.i.meta.t g ofeques neqj gficere: tpia appetitgft ci g fozmaficut turpe g bonu.? mulier appetit vi? id cit gfectione viri.vn fti eftt non oicit otmodd fifittidine fed aliqiiale.f.act«s imperfecti te. CHrgmtur cotra piedicta.appetims matcriefccudu comentatoze eft tnotus eius ad fozmmergo ma no e. fuus appedt 9 :qz at's eet motu8.*|rem appetitus elt in ma fm cometa toze: fed ide no elt in feipo.titj. pbifi.3te ma b$ appetiruj: fed inter bfis -z babitu elt oifpolitio medta. v.mc* tba.'fifidef p? cometatoz eapit motu laraiffime o naturali tendetia z inclina done materie.gt appetitus elt in materia identice ficut rifibile inboie .fj ide noneltinfeipfoiliis modisquos Žlrello.iiti pbifi.pofnit. ad vltimu o r o> arelt.v.metb.loquit oe babito polTefibvt qnoiues bj pecunid.no autoe babito idendfico quo modo materialiter babet appetitum. (C SHrgmmr.^nbijri no eft gfecttomo: fed materia appetendo fozma appetit fibi fubijci.ergo materia no appetit fozma rone pt fectionis.3(te erernu no pot gfici a no etcmoifed materia elt etcrna.j.bmus. fozma vero generabilis z cozruptibilisrergo. ‘findef g? fubijei fozme e pfe' ctionts refpectn materie pzimeificut et aia fubijcit fcie z vumbus z gftcif.0 ©icitur op non eternum bene potclt gficere etemum accidentaluer: cum ipfuj fitmaiozis actiuitatis z perfectionis. ID ŽHrgmmr££>atcna non cognofcif fojmam.crgo non appetit ficut femina vi?.tmo appetitus no fertur tiifi in cognitum. iij.oe aia. Andef ep mulier fini cometatoz eeft boocca fionatus z imperfectus v iv de appetitp/ectione^vtrffdelt naturaTr appetit efTe tta gfecta ficut vir .-žita 2 lrelt Jio loquitur oeappetitu concupifcentie.? ficut oicit fil'itudine imperfe ctjonis.ergo non opoztet op materia cognofcat fozmam.fed 3 trelt.ii;.oe aia i telUgitur oe appetitu animali non aut naturali que bj materia. ID^fgnrtnr t?ltimo.€)mino appetitus fitroiteca// rentie fimcomentatoze: fed cu materia no podit efie fine fozma ipfa nulla foz ma caret ergo no appetit fozmam cu pus ipfatn babeat. Rfidef g?cometatoa intelligif oe appetitu oefideri) que materia bj refpectu fozine generade qua iam 116 babet.ltcet vitra boe materia etta appetat fozmam quam acm babet appetitu complacentie. > (T^init liber pzimus ipbificozuim iDulicr bo occa^ fionatuo. p w 1kl?*foojs n fiuielho 1 m «1 0.tottfo_fecundi Ubzi JU pbificoru nota gr poftqj Sreftoreles in pjimo oetert j /> Tm^ iI minauit oe piincipijs intrinfecis rep naturaliu z traf f/r V H murationis naturalis.f.materia fojma tpnuatione. / ifl 3n boe fecudo agit oe pzinčtpija ooctrine fefe natura lis.f.oe uamra.oc caufis g fe? peraccns.t pjincipali m _9 ter oe quatruot caufis effietente finali fozmali z ma/ teriali.qOaramp:imeouefnnt pnneipia ejtrtrinfeca. alie vero oue ptincipia intrinfeca rerum naturalium. Unde rotus liber fecundus eft oiuifus irt feje traetatus^n pumo ponit quid lit natura z oe quibus oicatur quia oe mate ria z fotma.^n fedo oe quibus naturalis fcia ofiderare babeat. 3n tertio oe caufis per fe reru naturaliu: id eft oe quaruo: caufis. Jn quarto oe caufiaft. accidaig.f.oe cafiiazio&uaa. 311 quinto quo naturalis babeat bfiderare oee cae, fmo gr oebet oemoftraregcas. 311 vltimo traetatu oicit z ^bar gr nat« ra agat ,pprer finem:? gra fineptoueniat neceffitae m rebus naturalibus. M pjincipio ergo fecudi libzi antegj oiffiniatnatura oiuidit entia in naturalia 1 artificialia Oicens.£op que funtalia quidem funt natura.i.a natura.alia p pter alias caufas.id eft fim comenrarozem ab arte. Tboflea pones oiflferentia inter naturalia z artificialia oidt.gr naturalia babent in feipfts pzincipiu mo/ tue z ftatue.id eft quieti8. artificialia vo inquamu talia non babet in feipfis pzincipium motus z quietis.©uper quo tejetu folet moueri pzefens queftio. r A<š plan taz flmplida ccupozd.-^tterra tgmsaer % acjua. TlDcc cin z butiifmodi res natura tnalu* efie. €>ia ant q Dieta lnt ab bifce q no natura pffcmt tnlierre tudent. Cedilo I trum res artificialcs cuf nngiian / *,» nill ,« apif tur a reb us natu raU bus.fr t >zo ifta queftione eft TlctasKlu pumo gr res na » turalis accipit' multipliciter in pbia.*Piimo qie(l i rep natura, vt ots res mu z di oicit res n .niralis. Secudo at eftnatura.v t materia z fozma onr reeiiatu Tlaturale cf.ee. 'Piimo. rales.tlatur ale at oictf multipliciter. Ibzimo oiftinguif otra violentu: vt il Iud eft naturale qo no eftviotetiru vel coactu vt comedere bibere currere eft ©ecundo. naturale.©ebo piftinguitur otra artificiale z eft oe illtid q6 non fit p artem. 3 Žerrio qo noeft voluntariurvtcadere fug terram a cafu.auarto qo non eft 5 bomi.cuu'nroq6JTondtimraailofum.i.fuptapoteftatemnature:Vtcelum 6 influereeftnaturale.Sejctoq6noemonftruofum:vtbomobenep:cpo2cio £nsfm natura, natus oicitur ens natnrale.£ns vero f >m naturam eft nibil aliud q$ opei atio que tmmediate fine pjincipaliter pzocedit a fpzma fubftantiali. t>oc elicitur ]g>l?il1co£ II £utertto i """Z Iftee n Šilce vt in piopofito tf &reft.ij.pbifico£ Oicete.fm natura fut quccutp in bis fut fm fc.vt igni fer ri furfum.žremplu aliud.quelibet ,pp:ia paflfto eft ene fi m naturam fui fub iecti-? boe in abftracto: vt rifibilitao eft ene fim natura? bois.iflatura et mul tipliciter aedpitur vt fiifficientcr.f.pbilico? oictueft in ifta cjftione »Utrum eadem fint nobis nototia riiatiire.Res ergo naturalts ppzie r in ( ppofitoe rescopOfilaejcmateria 'i fozma. Uelfic.eftresopofitaer naturis.f.materia s foimaivtfm 2ireft,bic intejctu.oiaaialia z fue ptesplante -z cotpa fimpli/ Operationte rei da fiue elementa."ResitacB naturalts ouasbjopatioues a foima fubftantia nšilm ene li emanantes/Jbzima eft moueri ad fuu locu naturale -zppziu fi elTet ertra tp ftmuvtfilapis elTetftjrfum ftatimltno ( pbibet mouef oeozfu? adcentrum qo eft'eius iocus naturalig.S cčaeft refiftere fuo otrario v e! volenti ipfum remouere a fuo loco naturalfm quotjefeit t conferiiaf :qm oe ens mudi oi« Tftceartificialie in jfgit fe pmanere vt oicit ometatoz,i.pbil!cog /Re9 at artifidalis fm Sreft.b piopofito 1h tertu eft res copofira er materia z fotma in qua parte e čtrodticta noua fi« gura vt imago lapidea bois.oomits.tunica.mefa.ftania tč.$rtifeit eni fi oe bet figura p arte iducere pzedrit ens naturale fiue opofitu naturale.On nibil noui inducit vt poft odufionern patebitnifi folu accides fine fozma artificia te que in re eft figura-.ideo ntičjj? artifer pot facere parte imediate fubftatia. Čin fi res artifidalis large oeb?oiffiniri tuc eft que fit p voluntate z intelle Mre ctum fiue p art e>4rs enim fim ilreft.vi.etbicoy.eft recta ra tiores fact ibiliti? id eft ars eft veriisbabitus inclmans bomine ad bn feHbendu cirea resfa ctibiles B eft ertrifecas-.vt ars nauigadi.ars arcbitecture zc be B oicef atw plius in.vj.etbicop. toic tn ars no oebet accipi ita ftriete fed large ,p qualib? bitmana iduftria fiuecalliditate.Un firufticus feminat frumeta vel fuit cal čeu vel edificat Oomu fua.bec facit vt artifer l? nunq$ talia er alijs Oidicerit. Sequitur ergo q> nullti agens vte vel inanimatu vt oetis celu igms facit ali« Ug quid p arte.^te nullu bajtu facit alicjd parterlj auis vel aliud volatile faciat nidum vel quid aliud ac fi ars feciftet vel fonalTe meliusttn boe fit er inftin ctu nature qui eft ipfa res met q lic oirigif fim Ometatoje.rij.metab.ab intel ligentia no errate.^deo coiter oes ocedtit cp natura nuqj er ref. (H Sed oice« res qtio funt cognofcede res an fint oicede naturales vel artificiales.cu tn fe pears z natura fifopentur: vt in pinfendo panes z feredo fmmenta. 'Andef iftegnia comenta« fim regula ometatoris qua bic in,ii.pbifi.pofmt ,Que funt ineboatiue a natu tone otjudicans ra z completiueab arte fu ntoenomin ada artifidaliaifi autfunt icboat iugjE. rl?«fco£ II fiuelho I ^•‘PiiniOiDjtcriaiitcr^abfoIu^ ,p illo q6 artifer prebit aiT«g mtroducat tOSliter, *; vHponat in eo forma artifkiale -r in rc eft res opofira cjc materia z forma, vt raenfa eft lignu.ftacua e lapis.catrus eft plubnrn tč. Scžoforma fr tCQ/_Sormalittr notatuie ofideraf ,put fignificat rem opofit! er mareria z forma, t vitra 15 co notat fua forma artificiale>i.figura fine nouuaccfis qd artifer introdurit: at5qr forma artificiate accfis tnalis fubftatia.imoeti! Oifferunt fo:ma ijg Otftinguif a re artificiali real'r.qr figura eft oifticta a figurato Vt ifra latitis nalie duci fi nml ab arte t natura cum fint agentia oifitncta realiter: fed forma naturahs ^dticit a na t artificialis ab ar te igif oifferuut.^tem oes res artificiales cognofcunf p formas artificiale« t non naturalesivt oomus cognofcif no p forma fubftatiale lapidis fed ar/ tificialem.^tem boe fuit oe mente 2trefi.bic in fedo pbificojr oicentis cp fou ma naturalis efi natura.forma vero artificialis no eft natura. £t probat boe primo:qr forma naturalis joditcit aliam naturalem: vt ignis producit ignem rone forme.2trtificialis aiit nuli! aliam .pducit cu lit forma quiefcens in fub iecto naturali.Scčo ,pbat fic.ee corruptoe forme artificialis non producitur alta forma artificialis:fed ec corruptioe forme naturalis ^ducitur alia.ergo oiffcrut.Si eni lectulus putrefit tuc generatur forma ligni vt' atia forma fub ftatialis z nulla artificialis.Super quo tectu ometator qrit.qre forma nalis ^amf fm eom^ fitpriucipiugnationis t no artificialis.‘findetqr forma naturalis efi fubfta mtntatorem tia z artificialis accns.žc bijs colligif q> forma artificialis eft aliquid z arti fec i fua actoe alicjd facit otra opinione quorudd 4 cotra mente 2lrefto.t co/ nietatoris oirerut gp artifer nibil ^duceret in actioue artis.quorum ratio ba bef infra in primo argumeto £flfet enfabfurdii oicere boe i cotra 2lreft .qui bicerpfie pofuit olfferetiam inter renarurale t artificialem: -r ffofno ide efti fent nulla eflfet oifferentia:3te ars eft babitus factiuus.vi.etbicojr.g ars ali - ^trtif« aIiqo/d quid facit. 3tem.i).pbificoru oicit 3refi.q> policletus efi fiatu! facies z fi fa facit citaliquid tno rejitaturale.igit artificiale. £tc6metato:.rij.metapb. Tlatu ra agit in corporc toto.arsnon nifi in ectremitatibus eius.B' efi in fuperficie. 3tem ars imitatur natura. ij.pbificopifjnatura.facit fubftatiam. ergoarsad min 1 ’ facit accideo.^tc' artis bonu eft opus.vij.etbicoru.g ati^d ars facit.^te ^rs i fupficiebus - alta rone oomificator edificando oomu facitalitfd vel mbiLsi pmum babe verfamr tufintentum.Si feciidum tunCars non erit babitus factiuus 3 2trefto.vbi fupra imo fečjret q> finis artificis eiletipfa edificatio z opatio z non forma introducenda teinta:q6tft contra rationej z oe; ecpientiam:quia.i.erbicojr 5 mte »rttficie oicitur D bi mbil eft aetu preter operationem ibi operatio eft finis Si enim artifer nibil faceret: tuc arti ficium fuum nori baberetnouum nomen fiue no uam oenominarionem fed remaneret prior oenominatio: quodeftfalfu;.er go artifer aiiquid oe nouo producit, 0 4 l£>l?ifico?5 II fiuieftio i £oncMo turalis fubicctiue z maltter.fivt vuitj^reftoteles fozmalirer oiftiuguantur boe eft reg artificialiginqtiatu tališ no eft nalis.z g ofequens oifferut folum rone."jbzima pars pat? ejc 2 lreft.i.oe aninia oicente.z.viij.metbapbifite.Do// tmis nibil aliud eft qj lapides z ligna.fed lapides -z ligna rut res nales.gt rea o? bic accipi tranfcendenter vt lit vna vel plures reg /Rone tali oemonftran/ do oomu bene inferf.boc eft res artificialig z boe eft res nalis: qz lapides z ligna.igif res naturalis eft res artificialis.Tbzeterea ois res artificialig eft co polita ec materia z fozma vt patet inductitie.fed ois res compofita ep mate« ria z fozma elit na turalis ep oiffinitione rei natitraUs.@ectmda pars etpzoba tur autozitatibus liipza ante concluliortem adductis.-z pžefertimautozitat^ 2treftotelis bic fecundo pbificoztim:qui pofnit oifferentiam inter rem natU' ralem z artificialem.Tbariter fuper eo £omentatoz vt in fequenti qone lati 0 oicetur.'Ratione tali. oomus inquantu? oomus zqudibet res artificialig eft faeta per artem.res vero naturalis per naturamiergo oifferunt. alias eadem actio effet artis z nature. CDHrguttpzimo. Bes artificialig no tnffcrt in alimto a re naturaii red orno ide ftint:qz fozma artiftcialismlnreft.qz mapi me e (Tet accidetis fiue figura,Sed 3 qz tališ fozma g opofitionegtiu accjfita effet tota in tota re z cu boe in qualiber gte.z illud eft falfu?.alias quelibet pars beret nome totius.z fic quelib? pars oomus effet bomus.Uel fc 6 o effet tota in to/ ta re z aliqua parte.illud et eft falfum qz nuneg accidens materiale z ejetefuj pot fimul z femel efte in oiuerfis fubiectis.Uel tertio effj tota in tota re z no in qualibet gte.tunc querif au oes fozme partiu pfuerint in partibus vel no. Tl 6 pmu qz pofTibile eft qj oomus coponaf ep lapidibus no fciiTts vel fcul^ ptis.imo no mutatis nifi fim locu:Tlo fcom qz alias tališ fozma .pduceretur fubiecto z in inftanti qo eft impoffibile naeergo artifici.^tej elTet accidens tnberens toti rei z nttlli eius gti q 6 eft falfum . Andef pmo ad boe o? oomus coponaf no redrif o> oes ptes accjrantnoua fozma srt p batu eft.fed nibilo/ minus artifejcm boe qp gtes oomus coponit z oiungit|»ducit noud figuram totale que ante bac no fuit in oibus gtib°.ideo fucceffme.pducit illa.£t oirif q> tota fozma artificialis fit fubiectiue in tota re z et in oibus gtibus no feoz fum fed fit' vnitis z oiunctis.que fozma oes illas gtes fic vnitas oenoiat ©o/ mu vel aliter.On ec rali oiunctioe partiu refultat queda noua fozma in aetu ipfam rem ocnoians. 0 i aut oicitur que fozma oc nouo fit g fubtraetionem fiue incifionem gticularu lapidis norme etia pus fuit.Dicetidu 5 eftq) nodmo noua fuperficies figura vet linea acqrif que qncg fpecieoiffert a figura pce/ dente vel pziozi.gt 13 gtes g oiuifionem no mutenf tn non poteft efte ablatio alicuius gtis fine noua fuperficie z figura. fccudo.fonus lutmeniotue ferre. motuo artificialis faltandi z fifia funt resartificiales ep quo bumana induftria fiut z oocenf.z tn realiter oifferunt a rebus naturalibus cufint accidentia.Tsnde lurtpftn mente &rejftoteligbic no funt res artificiales qz no funt opofita ejc EEHII'5 l|bl?l(i(0^ II £uidtio II piatcria ? fozmaJicejt large portmt pidre& artificialee ep qqo ab arte fiunt* l Jp 2 ™ K ar 8 umentum eifetOccdendum. tertta.l ^ ga r tifi daIi gj io cft eade$ cu re m nirau realiter autozitate. 3 reft.viij.meta.ree artjficialis non eft fubftsntia.? Vij.meta,Statna no eft lapie fed lapidea. ftesautnaturalesfp funt fubftat v flejgif realiteroiftingiumf/Rndeturgj^rerhičcepurernartificialepzo fot ■■■ Ja fozma artificialulla enim eft realiter oiftincta a re naturali z etia artificia ' IoU It vt fupza patu it. "Jn .ppofito aur ree artificialie no capitur ita fed aliter p re compofita ep materia -z fozma. vt fupza. (Cpmi ea gdcm q natura cofbmt:|5nripiu m fetpfia Piniierfa motua ftatufue.'£>arttm eiuaq locoaccomo dač partim accretionfe oecretiomfue; partim altera// tiomsbabere videntur. CLHt Icctica veftis: x qcqd fit aliud fimilfe generfe; quo qdc 5 bmufccmodi not bus appellant;atq 5 a b ar// tefunt.1G>oc iuiUu principi« mutatiois tnfitu babcnt <£CHieftio. .11. tatru oifferetia gtiam reftotelea affignatinterreenaturalee-zartificialeefitbnpofita.CTTlotandupmopzO oifferentia reinalis -zartiftrialie q?pncipiu motne eft oe illud qč> neceftario *J>tfdpiw motus. recjritur fitje ocurrat ad motu actitie vel paftiue. z fut in toto qittncp pncipia ftfunt qmnqj. moms.quattuoz actiue octirrunt id eft mouent.f.fozma fubftanttalistgrauio tae:leuitae:,pijcie 6 fiue violetans.-z vnu paftUiu.f.mareria pzia.^mpetue čto ^fmpftue. reducif ad grauirate vel leuitate.qz fi motiet furfum accipit nam leuiratie.il ©eozfum nam grauitatis.vel et pot compzebendi fub violentate.^fta trt oia $ne& no fg ocurrunt ad quelibet motu fed cjlibet motue bj certa pncipia ne* ceffaria.vtmotus furfum veloeozfum re natu eft mouerc vt fozma fuftantialie z qualit36.2llt'ud paltiuum qd folu recipit in fe motu vt materia pma.^te pn/ cipiu actiuu aliq 6 mouet pnripalr vt fola fozma.Sliud inftrumetalr vt fola čjlttae alteratiuavel motiua.aUudtfoeft pncipiu mot° eptrinfecu fcjq 6 no fcxtrmf«um. eft pare effentialie necp accidene ipfiue mobilis vt folus .pijciaie vel viole tans.joemot^autoiuifioneinnaturaleviolentupternatiirakaialebic fug> fedendu videf cu paru ppofito oeferuiat.fed oe boe oicef io.viij pbificozu. vel foztaffe in libzie oe celo % mundo. II auefho II C'K^otanufccudo q ftreftJbicin tem mter res mu D fferiir «0 n J|<® tJrales z artificiales tale pofuit Differentia.Res nales bnt in feipfie pneipiij 5 artificiales. intrinfecu mot° z detis.&rtificiales to res no bnt in feipfts pneipid intrinfe* cu motus •: jeti s.gt bec oifferentia pj jfcintdjigi q m res naturaleseft copo fita ep materia z fotma.materta aut z fotma cu fint nature funt ptinciptum z „ caufamotus z detis.fotma eni actiue inclinat re nale: vt fifit ejetra fuuj ločuj 'feb naturalem appetat moueri ad tpm.imo ipfa fotma fubftantialis mouet z eft \ 2 k> j&ncipiu motus.Un ficutfotma eft pneipiu aeriuu ita materia eft panciptum pafliuu motus Vtbicoicit comentatond ouo pncipia vt oicitno oifferut ftti genus.f.pdicametale:cuambofintfubftatie.f}oifferut £5 genuspneipiadi« naturadi vt latius. j.pbU infra inoiffmitione nae ,pbaf/Res ergo natis bv bet in fe prtcipiu intrinfecu mot°.qt babet materia z fotma čj fut ptineipia irt trinfeca cuiuflibet motus natis.‘Res vcroartificialis fc3 inquarou tališ non babet fcjejc fb:ma artificiali in fepncipiu motus.q? founa arttfirialis eft fov ma accidentalis qefcens in re naturali tanq§ fubiecto.imo res naturalie , fcit fub fotma artificiali .fotrna to rei natis eft caufa ftatus id eft detis ,p ta to qt refifttt volenti ipnj remouere a fuo točo naturali vel ipm cotrupe vole/ ti.fotma i o artificialis no eft talis.Un aut clari 0 bec oifferetia intelligaf .Ure fto.pofuit in tertu eceplariter aličjs fpes motus oices.Oue dde enij na funt oia videni babetia in feipfis pneipiu motu6 z ftatus, t>ec dde f m iocu: ilts to ftn augumetu z oecremetu.Queda aut fm alterationej id eft gnationem cotrnptione z alteratione.qt vt glofat comentatoaSreft.accepit alteratione tar« e.t?icer«o videndu eft an ois res naturalis babeat in fe pneipiu cuiufl iV bet motus.fit rndefpmo gp čelu fieft res natis vt,pbaf .j.celi.folu babet tn fe pndpiu motus locatieaio aut detis. qa impoflfibile eft naturatr čelu defcere. j. celi ergo čelu nob3 in fe pndpiu gnationis comiptiois augmetationis oimi nurionis neqj alterationie vtjjbat Alreft.).celi .ž 5 c 6 o oiciturcn elemeta bnt in fepncipiu motus locatis fttrfum oeloeouiim altcrationTignationis z coz ruptionisrad minus elementu partiale.vt P 5 ejegientia qiio elemeta alteranf gnan t teotrupunfamo ad innicetranfmutanf.ij.oegnationeqtranfmuta/' tio predrit alteratione.Sed qn comentaro: oicit.ij.pbificog.gi elementa noti babeant pneipid alterationie intrinfecutipfe 03 intelligiit eent m naturali fua oifpolttione.fecus eft oe ipfis actualiter oifpoliris pg falute animantiuXew t iooidtur o? folu vegetabilia id eft oia viuentia naturalia quacuc& aia vt pla te?aialiababent infepuncipiuaugmentatiome ?oiminutionis:qm bnt irt fe aiam vegetatiul z calote naturale que funt ptindpiti bopmotuu.fmo ena bnt in fe pncipiu oium atiop motuu it co:ruptiomaq2 teduitt fe faluare per boe cp mittuntcalorenaturate z fpum vitale,pejcercendis operationibusna turalibus q tandem ericcant tofUmuntbumidu radicate:quo ofumpto fedf cotruptio. Ouarto oicit qi oeens naturale fu b ocauo otbis lune b3 in fe pnci pin pafTiuu coiruptiois fc5 ma3ptima q inclinatur ad maleftciu id eft cozm l>tione .Duintooicif y oe mirtubabj in fe pneipiu motus locatis q: mouei tur fm cofnaitato?e3-j.cerifni elementu in eo pdominas. Ulnmo toclufiue Orgj od cns naturale pter čelu babet in fe pjincipiu mojtus actiuu^qžTi eftet Clueriftir. iftridd piimo. Seču n do JComentato* Xer tio Qa» rto Qm'nto JConduilo. ■®>l?t(icojj n fiuidho II ^tra locu naturale forma pndpalr motteret ipfttm ad)tale.£t bab? prindpiu itat«8 id eft (fect6:qa fi eft in loco natnrali refiftit volenti ipfu3 remouere a to covd corrumpere fine oiuidere. IDfets itam pzemttfis Kndetur 4d4iitu.3©iffemitw . flUa -žlreft.pofuit juter re nalern 2 artificiale vt fupra eft intellecra eft bona. £- on clune *Probaf auto.2lreft.2 cometatoris 4 bic oicut. llattiralia vo oifferufttaba r. rifidalibusin bocqrin naruralibnseftprinapiup fe«3Hartifirialibus vero no_p fe.2tclt vellet ometat 02 oicere:artificialia inquatu talia no brit in fe pnci piu motus -2 4eti6.fi aiit mouenf tune mouenf ea rone qr funt in re natnrali. Vri mouenf no p fe fed p accidens. 3 de vult cotnentatoj cu oicit.pdolip fm cp pdolum no babet poteutia furfum mouendi.Si ergo imago vel ftatua la# pidea cadit oeorfum no mouef oeorfum inquatu imago fed inquantu e res naturalis fej lapis/Aatione tali.q2 forma artificialis eft forma quiefcens in ; fubiecto naturali.2cufir figura 2 ois figura fit quantita8 vt in feqnti quellio ne probatur 2 quantitae no eft Oe genere actiuop.iit;.2.i;.pbiii.ergo non pot efle principiu acttuum motue. (pHrguitur puo.Bes amfirialis tnquam tališ ctmi b3 in fe principiu motus.ergo oifferentia no e bn aflignata. Ibrobaf oe fecurt ciiltelločjbntinfe principiu oitudediligna velaliaoura.oiuifioautnoeft fi# ne motu.^te boratogiu fiue barenariu b5 principiu in fe motus vt p? p erpe# rientia.Andetur licet fearrie 2 culcellus babeat poteutia oiuidendtetpar# te pp acutieitn no bnt principiu intrinfecu ad motu qui reqtitritur ante oiuiV fionemaiifi enim p impetu nroueref a fecante nuncp fecaret vel oiuideret li# gna aut moueref/barena aut in barenario eft res naturalis.ergo fi non im# peditur mouetur oeorfum p foramen tačp graue.be coi aut boralogio oicif cp lapides pendentee 2 ponderantes in 301118 funt caufa illius motus circula ris.iapidee vero funt res naturales. IDHrgirimr. fedo aiitojitate fflrcft.m.ihj.ccU q> figu/ ra fit ca motus oeorfum:qm res acuta cicius mouef oeorfum cp plana 2 am pla.fed forma artificialis eft figura q ia eft ca motusoeorfiB/findef gp figtp ra pt efTe ca veloritatis 2 tardttatis motus furfum ? oeorfum: vt p5g ergien tiam op afler tardiue oefcendit $ alia res acuta in ejrtremitatibusret fi equa# 3 *5«ra iiŽj or.^orma natis efteaufa motus vel quietisvt toccipiaf pro vel.itaettam Ifclpificop II Cuieftio III foluitur argamentum oe celo quod mmq§ zo pmo: CDtf^otandu q figuralto) pdmo enclidte ftc oiffuit/ tur.^igura eft que term mo vel terin ints claudif:? oebct lic intelfig i. ^igu/ raelt magnitudoqTenmno vel rermims.f.iplius quantitatis conttntie ciau , dirur id eft terminatur.Zermini eni funt pzindpia z cu boe fines figtirarti ft; perutim fl S ura ?* tte ouantitatie continue . £t fimttres termini fiue pzincipia fifturarum .f.ptm ‘ifS1 1 m/*#■»< nunfintii o torminita litiPf imm figura. •Jblanum. £ojpua. I ctus.linea:? fupficies.UMinctus eni eft pztncipiu z termintts linče. Xinea fu/ perficiei. z fuperficies cozpozis. 3deo itreftbec tria otffmtee oicit. Xinea e «: nta magnitudoquead vnu oiuiditur.qma perpunetum. 'Planum id eft ftiperi A ' ficies eft magnitudo que ad ouo oittiditur.Omnis eni fuperftcies eft er oua bus lineieXotpue eft magnitudo que ad tria oiuidttur id eft per tres otme fiones:qz cozptts pjefupponit lineam -z fuperficiem. *£>:edicte tn tres oitfi/ nitiones intelligunt oe cozpoze piano z linea pzout accipiutur fotmaliter vf matbemaricahter -z non pzo fubiectofiue materia. Joicirurpzimoin oiffint/ tione figure:eft magnitudo. ibi ercluduntur oes fnbftantie quaru nulla eft figura.Oicittir rermino.gp figuram fpericam liue circulare aut oualem: qtft fi vnns terminus. f. linea ad feinuicem concurrtt fit figura ottalis: circularis: aut fperica.On figura circularis eft que redit in idem punctu? vn eriuit.bi# citur termim'e:pp alta figuras.St enim ouo termini id eft oue linče concun runt fit fuperficies.li tres fit figura triangularis.fi quattuo? quadrangularia fine terragonus.-z fic con fequenter. figura eft parno fPS pstnmm gnefimm tncitar q? figura eft ^p pnajpaf nmgmtudnuo fio magmtudinis fiue quatitatis otinue z realiter eade cu magnimdine.fotu enim a magnitudine oiftingutf fozmatr fiue; rotte:qz figt magnitudine -z cot notat eius elaufionem fiue terminatoejroicere 2lref.iij.celi jCozga oifferut It guris.-figureat rinite funt id eft terminal cozptis.jppterea altqui oiffiniut fir cura fic .^tctira eft oaftio ouatitatis otintte termino vel termis claufa . Del JEntitae figur« fic.£ftqddentitasimediatefluesejcocurfutermtozuquatitatisotinue.*C>:o baf illa oclufio:qz illa funt eade q eade gnatione generanf -z eade cozruptio necozruptif ejr.iitj.metba.fed qnaiq5 generaf magnitudo tticčtgnat figura ‘zecotra.3fte.3Ua funt eade q fiuut ejreifdepncipijs -z funtejreifde rerminie fiue finibue:f5 fic e oe magnitudie z figura vtejc fupzadtaie claret.g zc 3te 1£>1?tlicos II Attefifo xn tila funt eade que bnr eafdeeffenttas 1 benoiattones.fed fic eft oc figam %. magmtudtnc. *jbatet ficut magnitudo eade in nuero oenotat mamitom cotn, pofitmaccident ia:? feipfaj.ita et figura.qin materia eft figarata.copofitu eft ngurattlfHgftckseft ftgurata.albedoeft figurata.magnimdoeft figurata.« ecotra figura eft magna.loinc eftcp oes 4 negdt m3gnitudine efte oiftincta a femagnaiet ncgant figura efte oiftincta are ftgurata.*£>:eterea 3lrcft,jpbat oem magnitudtne efTe finita.j'.celi g figura -z ecotra.iij.pbifi.%inea que eft fi guraeft finita p maguimdine fiue pncipia qj?t!tatisotinue.Si ergo figura z magnitudo efTenraccidentia diftinctamo ečjliter oenoiaret.Git ficut magmi : eft oupleje pmariu z fecundariuuta figuratu eft ouplejc.lbrimariu eft ipfa fi/ gtira metq feipfaeft figurata z ideo qo fi fic formaref.ptrti figura fitoiftin cta a fignrato.ipfa efifet falfa.qt figura eft figuram z non oiftingtiif a feipfa; _ figuram fecudariu e qč b? figura inbefiue vt materia črna.vel coaffiftee vt Sriguram fecnda , accideruia.vtoia accidentia corgalia -tmaterialia a magnitudtne z figura fiw rturn. figurata g figura eis coaffiftete.figura vero eft met figurata feipfa afeeflet , pceffus in infinitu.qm fi eft figurata tuc figura eft figumta;que fi eet oiftirv cta poftet taliter etiam oe ipfa queri.z ficin infinim. figura fudaf fug ma gnitudine n 5 fm re fed f m intellectu t ronemifigura eni oiffinif g inagnitu dine ild fecudu of q> auctojitas intelligif oe oifferetia generica reali no ar Xria piedicameitf logtcali.^ta er fi oicituntria fant pzedicamera ponetia in numep.id eft figni ta ponoru in nii^ ficant res realiter oifferentesifed quatitae z figura funt in oiuerfis pdtcamč meram. tisie*: quo figura eft qualuae.£ft oicendu g? autonraa areft.j.pbifi.eft vera oe bije tnb 9 pdicametie fubftatia qlitate z qntitate folu qno ad aliqs fpes. ono eni alba font qntitae z et qualita 6 .Slia argumeta foluunt cr pjedictie. fc6«qne(Ko. fpSjd fccundam z pztnctpalem queftionem.Šdp5> dec cp fignraoiftinguif realitera fubitatia figurata ficutaccidenea fuo fub iecto.T?ec qucftio ,pbaf prtio auto. -Sreft.d in boe fcč>o oicit: cu natis ofide s, v rat oe natura folis z lunecotingit tpfuj ofiderare oe figuric eop q fur accide - tia in eisrfiergonalie figura eft accide6:afo2tio:i figura arttfidar.ftareft. iij.celi erpfie oicit elemeta no bere figuras elTentiales q fint fubftatie eomj. 3 te areft.ij.*£>bifi.ponedo oifferentia inter fijama naturale t fozrnaj artifu ciale oicit q> naiis jjducit fibi litem fed artificialia no.£t comentatoj čjrene buius ronem refpodet q? fozma naturalis eft fubftatia fed artificialts eft ac ridenmfed ots fozma artificialiseft figura. “Rone tali oe figuram eft qle.igif Cie figura eft qlitas. fi e čjlitae fgic oiftinguif a fubftatia figurata qua ceno minat.^lia rone Omnis figura eft magnitudo:fed magnitudo eftacciden« 9 Vt pzobant iuftnite autojitatee &refto.z fuicometatous: zp3 fupza.i.pbifuU' i' ibi.Utru magnitudo fit oiftincta a fubftantia mauna. imoomnes rones ibt | •dduete blcacTeandej intenttbnfpbfiunt addud^lia rone fubftltiarei ma net fg eade eius figura variata:vt p3 oe cera q in oiuerfas figuras fiue imagi nes poreft trabi.^ra etiam oigitue incuruatur z ejttenditur ipfo femper ma nenre eodem.^tem fi figura efiet fubftantia met.-tunc fubftantia nulliue eet actiuitatis:quia figura nullius eftactiuitatis cum fitqtiantitas zč. Jtem (et querettir gp arnfec nibil faceret ejc arte cum figura non fit aliud a ftibftanria quod iam fup:a eft repzobatum. č Bmutur pumo: figura eftcuftmctaa fubftatia tuucpofnmt feparari z feparati coferuari er articulo parifienfi.Segef ergo figura a tora oomo tune figura fepata a oomo adbuc apparebit oomus z ba bebit nomen oomua.vnde erit oomus fine lapidibua zlignis. ‘Rndetur q> figura pot fepari a fubftatia z babebit nomen oomus fiue apparentiam non til eft oomue:q2oomus figniftcat rem copofitam ejc lapidibua z lignis z co tsž’ notat figuram per artem introducta.Sed tn boe eft veru q> impofiibile eft fi- guram fegaria fubftatia figurata ipfa manete figurata: ficut impofiibile eft albedinem fegari ab boie ipfo manente albo er quo impofiibile eft efie ef> fectum fozmalem finecaufa fozmali: žjd artiafium autem parifienfem oicu turq> fitverti8:nifietfg viiiusoependeatab efie alterius: efie enim fnbftant tie figurate oepend et a figura. iCŽframturfccudo; Oi figura effetoiftmctaa fubfta/ tia:martme ideo q? eet magnitudo: fj b eft falfuj qz adquantitatem eft per I 1£>l?ificoS II fiuertio IIII fe motus. v.pbifi.fed ad figuram non eft per fe motus. vii.pbifico.igitur figa ra non quatitas fiue magnimdo/fin def o? ad figura intžtti figura eft non,e per fe motuafed ad figuram profit eft magnitudo eft g fe mot^r magnitud f 7 do que acquirif in augmnentatione bipedali vel gibbofa eft figura: ?tnad bane magnitudine eft g fe motna vt pbabitur latius in. v.pbiTtcojz. . res naturalee babet in feipf lis ptidpiu motus z qfiietis: z cum res otcantur naturalee a natura, io infert *fi attira , ilreft.naturam oiffiniens. Tlatura eft pztncipifi -tca mouendi rguiefcendt •n atur3 * acc fi0> cius in guo eft p: im tim p iTVtio f; accidens. '620 guo notandu eft pmo o? , natura m oiuerfis partibus pbie multas bjacceptiones quapq:tuo2 reijre.j. pbificop in ba c qftione Otru eade fint nobis nora z nature. Žlccipif tn fim Srefi.v.metba.dnq5 modie.fbaimo eft nafcetiu grtatio id eft ipfa natiuitas rq2 čjpeedut oe no effe ad effe.vt natiuitas equi eft fua natura. Scoo e illud , er quo alidd gfiatur tangj er pneipio ertrinfeco.vt fpma eft natura aialie: t femen plate.Zertio licut in japoftto accipif eft pncipiu motus z qetis:vt ma - teria •: forma Ofir nature.Quarto oidtur folu oe materia. vnde oicit 2 freft. * ibide.^lmpjli 0 at natura or er quo primo eft aut fit alicjd entiu fim naturam * informe er iftente z imutabili a fua ppria ptate*. vt ftatue es natura of z vas* fo2U ligneo? lignu:XDateria eni eft inrrafmutabilis q,ppria ptate:er quoeft pure paftiua.Dututo natura of oe forma fubftatiali vt Šrefto.ibi oicit-.nibil { oicim 9 bere nat ura nifi babeat fpe; z forma.Sert 0 modne additttr er 25 oe 4 tio.vn ferto natura fim ‘J&oetiu aeripiturp oi illo qo eft z pot ab irelkcm ap prebedi id eft intelligi. afi metapborice acctpitur peeittia fiue fubftatia cu<< iufcucu rei.vt ois res mudi illo mo eft na. £u $0 oidm° natura abborrere vacuu accipim" natura p natura c oi q in re non eft aliud nifi tota feries fiue ttatur« ptrectue totus ordo rerii naturatiu z 01115 cattfap interTe.Ordo eni onim rerum que a natura funt eft ifte vt očs res naturaks vel que funt a natura refiftant cuili ) bet oeordinationi quepolfet cotingere in iplis. Tleenicomittaf vacuu tuc^IL u ku eoefcenditvt aer in cocauitatea terre,t grauealcendit vtp.alamutrabe L * ]g>l?i(icog II £lneltio lili do aqua. j boe non a natura pptia fed coi. *bec at natura cois I 5 fit in oibua VC rebus naturalibus efl til etia in qualibctre naturah feotllim.TmonoOiffert Tlattjra piopjia. realiter a natura .pptia rei naturalis fed falu rone.Ou naproptiaeftnjbilali Tla vtis tur i fuo loco naturali qutefcae vel fue cotruptiont' refiftat: vt lapis ?oe gra ue a natura .t/-pbifico;t..Cdpofitu eprnateria z fotmano efl £ Un! lis nature. ^CIDaterialis biftiV nitio tura. MCL CCtlj JnteVectiis aiffi mtiouis. natura (Q matena. KM?iftco?s n emeftio IHI j QUidem ficut materta.alia vero ficut fotma.^tem fecundo pbificom; .natura cit fubiectum quoddam fc? materia itn fitbiecto femper fcj fojma. jftem 4 »»/ to metapbi.piimo natura z ptoptie oicta eft fubftantia id elt fojnta que e$n flpium motite babcntium in fe inquantu ipfam.i.que eft pare efTentialts mo bilis.XDateria vero qj eft buius fufceptiua natura oicitur.Jčrcommenratoi ii.pbificoitim.bue funt nature.Una que eft fubiecta vt materia. alia que eft in fubiecto vt fo 2 ma. tjfnde licet folum oue flnt n ature, vna tamen eft maoie. i.perfectioj natura qjaTfa.q: fojma eft perfectioj materia.qj ratio fojme eft g ^atm* dt patil fe efTe pjincipium actiuum z pjoductiuum motue. «atio vero materie eft p ctiot materia. fe efTe pjincipium paffiuum z fubiectiuum imo inclinatiuum motue. qt ipfa inclinatur ad motum tad omnem fotmam motus.Unde patet cp aliquima* le fentiunt ofcentee qj natura foluj oicatur.Oe pjincipio paftiuo.f.materia pti ma.bidmr ergo pjirno in oifTinitione pjincipium.f.actiuum velpaflluu 5 .ibi " aerimun z pafli turni oebent ampliare ad poteft: oebent tamen pjefupponere efle.Ubt mnuitttr gtnon oponet naturam aetu eflecaufam motite 7 quiett« fed fufficit qp apta nata eft efTe caufa bojum.tfic fojma laptdie quiefcetie itt terra eft natura z tamen non actualiter mouet.£ft ergo natura pjincipium fV ue eaufa. gj pjincipium z eattfa comtertnntur.i iii.metapbif!ce.Uel fi z non ejc ponitur per td eft:eit oieendttm q> natura oicatur ptincipium inquantum eft ptius compofito z oicitur caufa qj compofituj ab ea oependet., 0 / autem naa tura fit pjincipium eft arefto.irij.metapbi.oicens.ars eft pjincipium agendi * in alio.natura eft pjincipium actiott !6 in ipfo in quo eft.fčc.ic.metba. Tbjinet plum enim motiuum eft ipfa natura ficut -r potentia.fed non eft in alio: fed in eodem inquantum idem.£r eomentato: bie oiffiniens naturam oicit.Tla' Itafiira #m «?mf tura eft pjincipium z caufa qtto rrafmutatur aliquid in quo eft ■: qutefcit pji mcntatoztm. mo z per fe non per accidene.bicirur fecundo actiuu; pjoprer fojmam q mo iiet.-r paffuum pjopter materiam que fohtm mouetur z fubiacer motui.bici ttir.nonfm acciden 8 .que claufufa oebet oeterminare pjincipium Vel caufa Ita q> natura per fe Itt caufa motus.aliae efiet nugatio.jfbi ercludutur oes ar* tee que licet fint caufa vt artifejc agat edificetvel fanet aliquid:boc tamen no dt per fe fed fim accidens. 3 nima enim eft pjindpale mouene ipfum artificč Vt mediante arte edificet velaliud faciat.Unde are medicine eft pjincipium per accideits fanationis vt infra latius in argumente, oicitur pjincipale pjo> pter qualitatC 8 motiuas fc 5 grauitatem z leuitatej z qualitate 8 pjimae fiiteal reratiuas.que licet etiam moueant non tamen pjincipaliter fed inftrumenta* liter.vt latius in fequenri queltione.?.tiij.celi.bicitur motus z qmerio.Undc tune na eft ca motus qfl mobileeft ectra locttm naturale. z fo?ma mouet ipj ad fuu locmn.Sed tuceft caufa quiet !8 qn eft in fuo nali z refiftit remouenti ipiiim vd luoorio.rc I1C HlCCti nu* tutkiiipunrincu« ui uu viivviniiiii* vi vltimo.in quo eft pjittmcpjopter eccludere oia mouetia ectrihTečavel vio lenter.vt mouens rotam z pjoiicicns lapide non funt natura I 5 moueant. Jte Kbl?iftco? II čuidtio lili učne effictentem.qt nullum illozum eft para eflentialie compofiti naturalie fi ue mnhilin.gfgm jož h ftc pzincipium moucndi no ni eft pare eflentialie aia* lie.cum rolumonefint pree eflenualee dmmalie.f.materia z fozma. Iptetjs p:cmtiTie rdpondemr ad queftione5» rio nature ilreft.vt eft intellecta eft fufficiene z vniuerfaliter vera. iPtobatur atito.eiufdem -z fui commentatozie qui ta!es oiffinitionee tančp fuflficiented pofiierunt £t ratione pzobatur per conditiones bone oiffinitionie. fmo p oe monftrationcm quam ponit bic X|nconief.£ntia oicuuf naturalia a natura fed omnia entia naturalia babent in feipfis pzincipiuj motne z quicti8. ergo natura eft pzincipium motue z auierig .gr boe babee non effe incontienie na naturam oemonftrari.tmmometapbificue naturam ficoemoftrat.Si ene na turale eft natura eft. fed ene naturaleeft igitur natura eft.otian do aurem Mre IfttdintlofnJ tH na fto.bict>icit ridiculofum efle oemonftrare naturam, mtelliftitur ottoad oiffu turamecmčrtrarc. nitionemfozmalemnatureqttefupzaoataeft.quomamnatura eft principu um pbifieum. ergo Oebet pzefupponi op fit zc. ^mo.ars medicine eft natura.q: tucit co/ mentatotbic.are medicine z alie artee funt parate piimo z per fe vt agant in alia fubiecta.Unde conceditur q> medicue fauet per fe.non ut fanat per fe fe ipfum.Si ergo eft pzincipium fanationts per fe tune eft natura. 'flefpotidc/ tur q? nulla are fit natura ctim non fitpare elfentialie rei naturalie ,£t oicttur ad commcntatotem op lic intelligaf. tlulla are ptactica que poftačtiones aliii Tlota actuni relinquir agitper fe inipfumartiftcem Ijagatper fe in aliud fubiectuj per fe autem agere non fufficienter ,pbat q? aliquid fit natura, fed opozret vi trabocg? fit pare eflentialie rei naturalie.jbicitur pjactica. vt qz nultue feipj v fteubotbomat.qz tbeozica fiue fcientia fpeculatiua agit per fe in fubiectuj in quo eft.&icitur non relinqucns pjopter artem faltandi t mufice que agit per m fubiectum in quo eft fed ramen nibit relinquunt poft faltum fiue motum. 'zpariter oe alije artibus cen featur. Br^uitur fccimdo.fo:ma aKcmiuj aialie eft foitit/ na. vt fi bomo caderet fine voluntate per gradum.ergo non eft natura.qz ide non poteft effe ca per fe qualie eft natura z caufa per accidene ficut eft foztu/ na z cafue fm 2lrefto.ij.pbificozum.*Refpondetur m pjedieto cafu eadejfo« maaniimlieeftfoztuna tnatura.uecboc eft inconueniene refpectu oiuerfo/ rum.quia enim fozme contingit aliquid fine piopofito z volurate foztuna otV citur z caufa per accidene ifttue cafue. fed quia mouet animal per gradu oeo? fum eft natura-z caufa per fe. CHr$m'tur tcrtio.aialia funt namra4j.pfc1ft.Ste5 aV bertue.Tlatura eft vie infita rebue ejc fimilibue film jjcreane/Rndef ad piti mum.aialia funtnatura.td eft a natura.3d fcom.albertue accepit natura fj comunem modumloquendi 1 p qualitate inftrumentalioifponenre fozmam ad actoe?.3ta foluanf alie auetozitatee eje acceptionibue nature fupza pofitis Vt.v.metba.Šqua eft na oium liquefactibiliu.‘t ibide. £e eft natura omniuj eneozum,2Uia vero argumeta babenf facile e* intellectu oiftinitoie. l£>t?ifiC02 II fiuieftio V COtieftfo. .V. štrli m opčrattonibuo fubftanfta .tertualte fed moue rum materialih foime femg piincipaliter agant vel gualificattue oifpofitio s* tur oceafione iHm« ri^Ocl fic bieuius.Utrum in oloperattone vel motu rcalt foima fubltatia qz oictum ert g> ni lis piincipaliter agat vel qualitas.3ft a queftiopoft oifFinitionem nature gg tura efi pjincipmm oiias notabiles opiniones moueri folet.qrit oictuj elt quo natura que efl foz motue primoidia# ma inoueat pitncipalitenbic querititr ati boe fit veruj in omrit motu fiue traf le.conftatautem q» mutatione reali -inaturali. adaciionem qualt intI . lisa materia z rion foimalisa foimadjrožma fit pare compofiti perfectto:.q: iz “ q accidentia coipoialia piopiie z piincipaliter inberent materie prime .z tamen ritur wtrum * oenominant rotum compofitmn tale vel tantum.f.album nigrum longtij -tč. grgo pari ratione ftibiectnm illoinm accidentium babet oenominare totum compofitum materialc.Onde fictit a foima oenominatur res fpeciuoca f bac vel alia fpecie.vt.j.pbtfi.oictu eft.ita a ma copofitu.appellatur materiale. ®7!®otanda fccimdo # aetto operatto fine moms cit otipler.f.coueniens fiue naturalis -z oifcouemes fiue Violet a.čonuenienseft cO p^atto puenie* actio ad qua foima fubftatialis tpfius copofiti b> užile inclinatione. Uel fic.e fpmifTo acaonie n* actio cui foima fubfiatiafno refifiit.vt calefactio eft aetto nalie igni.q:ignis niralie. calefacit.frigefacit aur no.viij.pbifi.Dii čjlibct reenatisbjjppria ogatoejfiue Commcntatoi. oueniete imediate jjcedere a foima fubftitiali.gg quod oicit c6metatoj.vtj. metba. aui tollitppiia opatioei a reb^tollit ppm eentia id e foima fubftan t/7 tiafe ; a qua res b s ec feecjtioc ti.Opatio fo oilcotiemes fiue violčta e admta^pft-afmftifron^ rozm^rubfiatlallsridincliiiafrjrelifttt.vtcalefactiooifcouenitfoimefubfta niene. tialiaq.qzfibtouenit frigefacere.ZlDotU8 Iapidis furfumeactiooifcotienies fibi.q: foima eius inclinaref poti^ferri ocoifii.vij.pbifi.Qe leue furlu graue oeoiftJ.Uel actio oueniee e q oifpomt ad oferiiatoe; foime fubftatialis i ma SitaOmiiTo. ve! ad bn ee.bifcouenies q oifponit ad conuptione. ^cgactioaliglimanea .actio immanene. fej q no trafit in aliud fjremanet iti ipfoagete. vt aqualetpfa; refrtgefacit. tfj fluicerintclleetio volitio imaginatio funt actioes imanetes. aiia ctl actio tra r iantTmearuo. fies q no mauet in ipfo agete fed trafit in aliud.Ucl eft actio aitcuius agentis in alitid.vt motno furfum vel oeoifum.calefactio ignis cj calefit aer in ftuba, Tlotil eft ejciltiinadu q?illa calidit a g q e i tgne tranfcat tn ltuba.q: tnncacci mota n? deš migraret oc fubtccco in fubiectu.fj fp vnacaliditas fucceltiue.pducit alti tUlaitep alia % ficottr ootiec itiueniat obltaculu in qtto Ogregenf % iterum re flectanf.4lia oe acttoc oiccnf.iit- pbtficoE.Qtierit ergo qltio trii -r pneipalr. ^ntelltctus qome S calida calefacit mamim anfoima lubitantialis pncipaliter calefaciato naturam, vel illa aliditas que elt introducra.^tej fi lapis mouerur furf fuman foima fubltantialis moueat piincipaliter vel impetue impicfTtts.Un de refpotidetur piimo fim opinionem ZDarfilt) t coirer aliontm. 3n qualibet ZDirfflij refpdifo aatone conuenienri founa piincipatr mouef.i qualita 0 fiue accidens minus h i Tfž>l?ifico2 II Cuieltio V pundpaliter.Sed in actfonc otfconuenienti qualiflcatiue oifpofitionea ptim »geti# prindpale cipaliter agimt.^orma vero mbil agtt ad taleni motum.Un illud ages oicif i prindpale quod alte? pjrigtt in agedo.-z ideeft qo ca effiriens princtpalis.vt 3nrtrumentalc. forma lapidis mouet principalitcr tapidem oeorliim.Žlgens vero inftrale vt ■ minus pjinctpale eft quod otrigitur ab aftero in agendo.vt caliditas ignis ca lefactc minus principal)ter. fed forma priiicipaliter. Tn caufis effentialiter fub ordinatis oe gtiibua oicetnr in.vij.pbificorum. feroper pofterior eft agens mi ^nttTlectus refpo nusprmdpale retpectu lupertoris i pnozis que eft agens prindpale. uulter ffonte. $P ^TJarftlius g> forma fubftantialis fit caufa pjincipalis actionis conuenien ' tts.ftd qualitas actionis oifcomienientis.ioec conclufio quo ad pumam par tem ab omnibus conccdifur per oiffinitionem nature.-r poteft pzobari oibtis bijsronibus^bus^baf conclufio fecunda qucjam irferetur. Sen fc6amp< Urmnrritfomar** tem uma rog i forma fomoueret prim Ulij. cipaliter fequeretur op aqua leuiftearaper calozem folis mouerec furium na titralitcr qd eft falfum.q: nullu graue naturaliter mouef furfuj. pzobaf quia forma fubftantialis moueret pnucipaltter.vn baberet nalem inclinatione ad talem motum. ? p ofis eflet motus naturalis.tmo forma aque oeftruit natura liter ipfam leuitatem impzeflam a fole.ergo a fortiozi refifiit motui faeto per talemleuttate.-znc idem generaret tco«umperet Stnut tfemel.qm forma aq gerteraret leuirate in boe qz mouet furfum q6 eft leuiu *: eam oeftrueret a njj j>pri a.gc6a ro.forma aque oirigif ab agente infalB biliallud autnon oirigtt rem tnTuam co:rnpttonem.quod fieret fi ageret tnrnotu oifconuenienti .llcr tiar5flJar filu.^ozim aque!euificate confortat grauitate* remiflam in ma adbucejriftente.ergo non mouet furfum fed potius refiftit buic motui qui eft letuum.aiia rone fatis pgnati.nulluens nale agit ,p fua cozzupt6e.qz oe ene mimdt oiligit Te permanere ejc comentatore.j.pbifi.fj fi fojma fubftatialis age mpuncipaliter ut actioe otfeouenieti ipfa ageret ad fuam corruprionem.vr pj in aquacakfacta que calefacit manu.fi enim forma pncipalr calefaceret tik ageret ad fuam cojruptione.q: femp oiminuera zcofttmeref .calefacrio eni aquic6fumit.ergo qnaHtas fej caliditas pncipalr calefacit.3lia rone.na eter minam ad vnu.tr.metba.-r 15 na accipif p agetenali. fj forma aq f ca frigefa ctioms.igif no eft ca calefactiois.afs ide eflet ca oppofiro? q$ eft 3 3reft.it. oe genc.otcenKm.1de inquatttum ide fg natu č facereide.3itar6ne.UUid eft agens piincipak quo poffto ponif effectus.quo remifTo vel inrenfo intendtf •zremttif effectus.fed ftceft oe caliditafe.auto.3reft.j.oe gene.qui oicit. Si caliditas efTet feparata a materia adbuc ageret in frigiditatem in materia Tic? non pateretur ab ea.£t lib.oe fenfu t feufato.^fgms non agit inqnantn ignis fed mqnatu 5 caltdus.ergo qua!itasmotma talteratiua pjinripaliueagit. qr grauiorgrauitas dcius mouet.intenfto: caliditasfcmins calefacit.loec et erat ro quojuda alto? qui fimplr tenCbat in ot actoeciualitatem jvincipafr agere. t)ectn efto ronem -r inftnitas suctojitates:qr aliae forma non četna. Jte. i}. oe genera. forme eft agere.materie vero pati.^r fk oe infmitts -te. ■* "* JI •J < , , A« llf, rit I S«und»ro. Xtrti» ratio. Ouarta Otiinta. StXBU (DptnioSlbiT. c 4ie multi profeauunf a oefendut.gr in oi acdoeogatioe fiue motu fiue fit co^ 1£>!?tficog II i&neftio V uenicns fiue oifcoueniens fozma pncipaliter agit.accides a ut inflralčer. fbzi mum.pbaf' auto.aref.tj.pbifico^ui oifFinit nam oi. Ttaturaefl pzincipiuet ca mouedi -z quiefcedi -rč.fj nai q eft materia no motiet cu (It nulliusactuitta# ~ Cis.ergo natura que dl fozma qz no funtplures qjoue.vt fupza^batum efl. De ergo q 6 mouef pzincipafrell natura, fc? materia .?oč q 0 mouet fiue agit efl natura q efl fozma.qz ate oiffinitio no couerteref cu oiffinito.oifTinitio.n. couueniret qualitatibus qz moueret pnc1patr.5tem.ij.be gene.f ozme efl age re marerie vero pari.On coiter oicfmus cp ots ogatio efl pzinciji>alirer a foz/ ma.5te.ij.0e ata. 2 lia eflpzincipale akno cozpus.caloz vero inflrale. Jte %re flo.u.oeaiaponitaiaininoegenuscaufemouentiein cam fozmale finafcm ‘Zefficiete.ergo folum fozrna mouctpucipalr. 5 te ec regula ^rancifctmaror zftegula ^rancifci ni8.qncuq5 in actoe al'qua ocurrutpluraagetia tuc gfecrius efl pncipalius. (5 XDarome. in aaione eft oifconenieti fozma fubflantialis agit z litrčjlttas. fed fozma efl gfectioz accidetib^.cu fiibflana fit magie ene cg acctde0.vij.metba.S5 op foz# ,na et agatinactificoifcoiienientipbaf qz refiftir fueeozzuptioi vt cocefTum efl fupza.ergo g actione refiflit.t5 ona.q: refifletia fundafin actiuitate -z nibit refiflit nifi actiml.*{b’opterea ma pzima qz millius efl actiitiratis nulli fozme neq5 tra fmutatioi refiflit.vt ,pbatum efl,j.pbifi. 3 te ogatio fundaf fug fozma fubllantiali cuiuflibec rei naturalis.ergo ots ogatio efl a fozma fubflantiali. - 2 tns babefejc cometatoze.vi).metba.oicete.Qui tollit < ppziaogationetoIltt ( p pziaj eentia a reb^. tfT^onepbaf . Sicutres b;ee ita b 5 opari.qzogat io fmu Jgzobtur rattone daf fug effentia reLfed acciače bj finim e£ a fublla tia fiue a/no fubiecto.igif nultum accidens pot agere pncipaliter f5 potius fuu liibiectu. 1 no rone mate rie igif rone fozme.atia rone.fi caliditascalefaceret pncipaliter in aq calida mamim tuc fe fola pofifet pducere tgnem.qd eil falfum.qz nu!iu accides cam fat pzincipaliter. fubflantiam.ageret enim per fe vitra gradum fue pcrfectois A* atttem ,pduceretiguem p;per bae ecpienttq.fi inaqua fertiefe jpijcif fuk £rpermtemm. pbur tritum fubtiliter in teftaoni cjeibitflama majrtmo impettj. llia rone.m zttia rone. agetlbiis eflentiauter fiiBbzdiniffs.f.vbt actio poflerioiis oependet apziozi. femper pzius efl p:incipaliiis.ejrquo altcrum oirigir in agendo z pofterius no pot agere fine pziozi.fed catife effamaliter fubozdinate funt ejcemptariter pzi ma inteliigentia quee!l ons ocus.fccunda intelligentia celuj z poflea fequu turagentia particularia vt ignisin quo actiujozpars -z perfectioz č fozma po flea feqiitf ipfa caliditas. 5 ta pariter m alijs efl occlaradu.On fozma fubfla* tjalis in caufia elTentialiter fubozdtnatis/empčpzioz/ccidetib 0 it Ipeccrgo opin io pot ( pbabiliter ofendi. £t ad pma rone tODarfilij ritdef.^Idm ifTo et qp Soluit rattonem vapoz fiue aqua leuificata fit nature aque 'i no aeristnon efl incoueuiens q? pumam UDarfilij eadem fozma fubflantialfs refpectu otuerfp^ inflrojz motteat furfum 1 oeoz/ fum.qz mediante teuitate motiet furfum z mediatc grauitate oeozfu 5 . imo oi catur gpcalozfolis qui efl attractatiuus violenter trabit vaporem furfum fi falte vapoz no fapiat vel accipiat nam aerts.Ufi n 5 efl incoueniens q? idem fit caufa oitierfop fm outerfa inflra. vtin fimili aqua namralircr moiietur oeozfum -zctiam furfum g catamu z boe a na coi.-z tn cade fp efl fozma mo# uens furfum z ocozfum. 3 fem aia b5 oiuerfas z 5 rias operationes in cozpoze ■$>l?ificog II auctlio VI 2M quintam. uirat m tfode ad aut o?ifaiea ffrejLin OllMta rone adductas oiciror o> agens 2td fetundam. ©perationeials ille autotitates berent infinitae inftatias. Zid fc6am ronem rndef loquedo f m viam 2lrefl.i fui cometatotis.ižlgens illud infallibile oiri gir oem reitiin fua actioe z nati z Violeta ad qua pot oe p accides fequi co# ruptiomon rone ptime intelligentie Dirigentk fed rei que lic oirigif ate nibil JTcrtiam. polfet cotrumpi. -Žid tertiam oictf fient ad pjima.^oima enim vapoiis qi pjitis fibi ccmieniebat grauitas ergo illam iterato appeteretamo ad illa incli naret nifi iapbiberet leuitas imptefla a fole. Jo fm cp fotme adaptat inlirm motita fm boe monet furfum vel oeoifum. _ -&d quartaj rndef cp ide agere Ouartam ad fuam coaruptionem p accidens no elt incouenicns.vt cajor naturalis agit in bumidam radteale ipm confumcndo ? alterajido:quo cofumpto caloa coi re?? rupif.3temlapi6 mouef oeojliim vt faluef z coferuef in fuo loconali.i tn e poiTibile cp conumpaf in tali motu.p fe auc z intetioe nali agere ad fua conu 0«tam ptionem effec incouemes.t illud voluit cometatoj. j.pbifi. 2td vitima rone rtidef cp ro no .pcedit.^pbat op femp qualttae actiua fit piincipale agens in qnacuq 5 actioe. ^mmo infimilino fequif:pofita voluntateartificis fttflficien ti feqnitnr edifteatio vt li nnllnm inftrnmentum adefTet.ergo pofito mftro fe quitureffectus.ergo inftrnmentum efteanfa piincipalis.Sed ftc oebet intelli girpoltea caufa fuflficienti fej piincipalt z inftrumentali tuc fequitnr effectus. Summa rnlionis fcilicet in otdine canfandi.žrgo codufiue pj op nulla actio naturalis fit a fov vi llili upimv ivitP vi v unpiinn v luiuniH* * 6 |pCiimaittem t>ctermuutu lit q not modte natura t>i cimr.poft bec contcmpl.iftdu 5 eftqao matbematicus a minirali pbilolbpbo tnffert. Scietia naturalis. ^ nc 9 ^motum.Člndeoicif.ij.pbiiico.čntia non mota no funt amplins pbi fice conliderationis. iPtopterea naturalis pbs inquantum tališ oe quocunq j naturale quo ad naturamppjiam ■z p fe vltimate eade actoe pot folu in vna ma fubftantiali folum neqj ab aliqua qualitate.fed oiugendo ambas caufas fej painetpalem z minus pnncipalem.iOpimo tamen marfilij equaliter potelt oefendi pjopter fojtes fuas rationes quarum etiaj alique oifficulter accipiut folutionem.žllia enim opinio folis autoaitatibus eft ftabilita z firmata. Crcujeftio. VI tico.Žlrdlotdes in fecundo traetatu libiibuius oeterminat oe quibus natux ralis pbilofopbia babeatconfiderare.cuiueoccafione pofuit ouTerentiam im fernaturalem *matbematicum:volensq>^ut8 0eeifdemconfiderent tame rtiflfierenfia infra dare Datebit. XSUm pbifteus otfferat a matbema libificuo. in fua aia bj fciaj naturale.Scierma aut naturalis elt que conliderat c>ia in oi inobilifiuefenfibili.Undecttm non poltitloqui nifi mediatibns terminis.j. II fiuieftio VI elcncop/Aes ad oifputatoe; fieri non poifunfceogtf Ioqui per rerminos pbifi cos 'Zjpofitioiies pbificas. ^Cerminua autem pbificus fine naturah« efl gut H-Tt-rmimi« pbf» gnificat motom vel contraruim motue vel oifponem ad motum vt general cue. bile cotruptibile mouens mobile:alteratio actio:qutes quiefcibile:celum mo bile ?č. tttopofitiones vero que er bije termioie coponutnr vel ad min^dito "{btopofifioee pbi ad ptedicatum oicunf^pofitioes fiue conclufionee pbifice. vt oe generablle fice. efl cojjuptibile.bo ell mobilis.^mmo cia que naturalis oiflfinit p motit} bj 3«irco kitntia &j ©iffimrc.£jtboc babee g? fcieria no oicitornattiralie q: incfl a natura er quo citur naturah*. nulla tališ oatur.com aia a pjincipio ftt tančp tabula mtda.iij.oe aia.Tleq 3 io qt tractat oe rebus naturalibU6:qj omnes fcientie humane tractant oe rebus naturalibus.fed io qj tractat oe rebus iuquantum funt mobtles vel mouetes cuius motus pjincipiumefl natura.tj.pbificop.be boe latius eft oictuj fupta a pjincipio pjimt pbificotum ^ Datbematic ue aiit efl bobfie in fua aia fdej XDatbematicu* tiam matbematicalem iDatbemitica vero efl fcienrii que oia fita cofidera; iDatbcmatct. ta confiderat preči fe fub rattone qoautitaris vel menfure.t b} ottas fpes fub/ altematae.fcj aritbmetricamque eflOe quantitateoifcreta fiue numero. j£t geometriam que ell oe magnitudine fiue menfura rerum.Quicquid ergo ma ZVrmfrmo matbe rbematicus confiderat boe confiderat qr efl quantum fc$ longutn latom p:cy niaticos. fundum multum tč.črgo paret q> termini tnatbematici funt qui predre figni ficant res inquantum funtmagne vel multe.vt tongum.curuum planom nu mertts tč.^jopofitionee ergo matbema tiče funt conflitute ejr bijs terminis. *f>jopo(ln6ee mt Vt omnis circulus ell linea.omnis liuea ell longa tč. tbematice. ICTRotantium fc6o.qp oria qua com mentatoi inter pbificu} z matbematieum ell bec.*jbbilo fopbus naturalis ta? * 5onIf tHfiercntil fiderat omnia in oidine ad motum. ( put vic3non funt abflracra neqj fim rem Pb‘& neq} fm rationema motu z a materia.fed ( put funt in corpore fcnfibili.lDa tbematicus autem h eafdem iea confideret ramen ipfas confiderat inquantu Ibntabllracte fim mtellectum z non fim rem a motu z a materia vt ambo cot fiderant fuperfictem.ltneam magnitudinem figuram folis z lune. fpericitatej terre z nuindi.SJed pbilofopbue naturalis inquantttm funt in fubiecto fenfi bili fiue materia queelt fubiecta motui.£Datbematicu8Vero aefi non eflent in altquo fubiecto fenfibili.Ondc ait bic commentator.il llrologus non con fiderat oe iflis accidenttbusfim g? accidunt nature btuus corporis vic} cele/ llis.ficut naturalis confiderat oe eis.qr naturalis cofiderat 6 figura folis z lu ne f m cp natura cotttm erigit illam figuram.Sed matbematicus fiue allrolo gus confiderat illaaccidentia corporum celefhum fecundutn cp mens abflra* biteas a motu t tranfmutatione.qt confiderat oefiguriseorum fim op funt figure tantum t non fecundum g> funt ccleflia mobilia.bec commentato:.£t ^rello.bic in rejrttt.Cluomarn videntur oe natura oicentee z oe figura folis t lune.-r vtrum (perica fit terra z mundus autuon. be bijs quident ergo no) goetatur t matbematicus fed non inquantttm pbifici corporis terminua ell vmtmqttodq} neqj accidentia fpeculatur inquatu talibus ejcillemibus.id ell fubiectis accidut.fit ftibiugit.Dtt abllrabit.abllracta intellectu omnia a m« tu funt z nibil oiffert.neq$ fit mendacium abflrabeotium.Uult ergo ilrefto. b * Tfcbifico? II Čtiteflio VI Mn abftral?&mm Q5 in tali abftractioiie a motu z materia non cotingit aliqd medariu. id dl fal 2lbrtracti» fTtmendacmm. j fitas.fT Č>?o guonotanducftQ?abHractio eouplejc.puedarealts.f.gn vna iftcatis. ^CDetapbi. Simple*. £omplex«. JConclurto. res ab alia legat, v t vmu a vaie.4ita eit metapbtficalfs fiue rdmsXqn tntel* , lectus oiflinguit z feparataligua .gt i(la eft ouplcr.fimpler/t complera, 2lb? flractio fimplejc dl qn vnui intelligtf aliono irirellecto.vt cditderadologirudi nem abfolure z non materiam in q efl.t lic abllrabetium non dl mendacium Žilia eil complera rtiie ( ppofstiona!ts.f.qni intelligif boe no ee boe vel boe no elTe in alto.-z fic in abftractioe pot fieri mendactu.qj tongitudinem confidera re no effe in materia no bj ccjre fpondentia in re ad ejctra.Simplec ergo ab/ Hractio fundatur fuper puma operatione intellectus q«e dl fimplictum ap^ paebenflo.Sed complera fuper fecunda qne e(l componere vel oiuidere. flDcvcfpondc tnrad gftm.pbiftciis no o iffert rcaliter a matbematteo fed Tblu rone -z cofideratioe.pec cdclulio dl oe mete ^Irelto.z fui cometatojis in verbis ftipjadtctis.gt puma po p? g erpdne illiusjaponis pbificus oiffert a matbematico.qm ficecponif.pbificus e z matbematicus e. ■z pbificus non dl matbematicus.vbi tertia cft falfa cu ide bo poiTit dTe pbb fietts z matbematicus.Un ficut edmetato: bic oicit.3[Jla per ferutatio 6 oria inter confiderationem naturalis z matbematici Ijpertineat ad logica:tn mos cft illud quod cft coe oibus artibus oicatur in logica.t illud q& efl,ppjiu vni -. cuiq$arti oicatur in illa arte.beccometatoa .Scčaps ^ baf.^ftiartilicesoift uuomodo fcietu ferunt conftderati6equi ideconfiderat oiuerfis ronibus.fed matbematicus % oeii jnantur. naturalis funt bmdt.vtpbat Žlrefl.in terttt.-t fupaa illa oria fim metej.2irell, dl affignatn.Sed pbifiča fiue naturalis fcietia oiffert a matbematica ec feipt fa z fua e(fentia.qi fciecic otflinguuntur penes obiecta founalia ejc.ii.oe ata. Scientie z fenfus fecantur in res.id dl oifferut fm obiecta fojmalia.tbac ro> ne.4re(l.oiiliiiguit.uij.metapbi.iplam metapbificam ab alijs fcientijs.galicj omnes fcientie confiderent ens tamen metapbifica cofiderat ens abfoUite inf quantum cft ens.Žllie autem fcientie confiderant ens contractum vel ad mo tumquatiracevelfanit3tem Sicutenim qtielibetfcientiafeipfaefi:ua feipa a qualibet re mudi oiffert. (pSed oi.in qtto oiffert medieus a pbo namrali. u trum pbificus -^gdef q> naturalis fiue pbificus confiderat res in genere z cdi.medtcus vero »tfTerat a naturah. j n paructtlari bane bcrbam.banccdplecionem ‘zč.Unde medieus olupponit pbm nalem.iurta illud Žirdl.Obi pbs oefmit ibi medieus tncipit. inSirgiut .natiirals no oiffert confideratice a matbe matico qj qiiandoqj pbificus non oiffinit per motum. matbematicus vero e contra.Šrefto.enim oiffinit moaim.iij.buius.t in oiffinittonenon ponif ter minus imponans motum.3tem matbematicus oat otffintttonem paralelka ruj otcens.*i>araleUi funt lmeeque fi in infinitum pjotraberentur non cocur rerent.ptotrabi autem ednotat motu.‘Rudef p^tmo cp fi matbematicus oiffi nit p terminos tmpouates motil boe cotingit vel ggpenuriaj terrninop. qtn nota funt finita res vero utfinite.!.decop.vel taks terminos ponit loco eo^ q ito impojtat motu.^ra panter pl5s nalis oifftitit qiiqjg terminos no figni ficates fljotumpgpemiria.Del qnq 3 ponit terminos non motum fignifican Tbaralellt. 1g>l?iftcor6 II ©ueltio VII 10 tesloco eopqui motu fignificat.lla oictt .Comcnratoj.v.metba.lbftsimo potius fuus traflatozVio fuit mulcu follicitusoe voabuIis:qjfcu natura lis £v cl ’t »f tranftatio noeft fcta terminopfted rep P5 oes.^ta ergomotus e actus.i.oifpofitioentis Z. 0tI0d 0 £ 9 tn poreria 'zc/jbaralelli fut Iineeq fiptraberenf.i.fut lineeequeoiftates.jCir* fcole cpartcrcscto cuUtGeftacuiu8centrooeslmeeoucte.i.0eterminare.Tlumeru8eftmultitu t y do er vnitaribus p2ofufa.i.compofita fine cnira.f02tna eft que oat e (Te rei.eft oiffinitio metbapbificalis. fed pbifica fo:ma eft que per generatione acqutrif. Ve! eft queedurituroe potentia materieXontigua funt quo 2 U vitima funt fi> mtil.lDancOitfmittonem uno contiimojuj 1 conleqticnter fe babentm žtreft. fictit er TMacotte accepit intactas rdiqtiit.'Z ftc de alijs. fDHr^nttnr fc<$o.£»atbematiat0 etui pftderat motu aucro. 3refta.pbifi.oe8 fcfe vtuf motu. iRndef q> oes fcie vtat"motu quo ad Oče fcicntit »tun fua ac4fitoe5.no at oifftniedo.£rgo p5 gp matbemattc 0 oiffinit z ofiderat oia tur motu. fua ofiderara fine motu.pbificttg vo cumotu vf t refpecru ad motu.*0:optey rea fcta q tractat partim oe motu parrint oe bis q ofiderant fine motu or met dia.erquoparticipatalt4d oe pbifica z rmtbe.natica.oe bis ergo fcietijs me diis tractat Sreft.in eodecap.t.fectmdi rractatus.oe 4bH8 mouet tališ qftio. 3rt f CI natuxe tuV cipatione er quo parrietpant alicjd oe confideratione matbematice z etia' pbi c ' un(ur n , cdlc fice Ufi in bis verfatit z termini matbematici z termini naturales.£t ( ppofi> ^ {opoftt6 media tio media eft que conftituif er futneeto matbcmatico -zpdicato pbifico.vt oe K fperieueft mobile.ois linea eft vinbilis •zč.Tberfpectiuus ergo no confiderat Perfpccrume. l^l^ilicoru II ŽUiefho Vn £Dufku0. oc linča f m op eft longa tantu vtgeomoter.nec gp eft lignea vel ferrea vt naturalis:ied im gp eft linča vifualis.t illud cft medium internaturale -z geo metrum. iDuficus confiderat te numero non inquanfu eft pzopoztio nume# ralis t vnita tantum:fedftn gp eft numerus fonojofus fiuc fenfibilis im Co mentatozem b.UItimateergo fcientie medte funt queparticipant confidera/ tionem ouarum ertretnarum fcientiarum. Sctentia eni; ertrema oicitur que. babet fubicctum vntusconfiderationieabfolute ? ranrnm. j^~(p}£)ie b 2 cuitcr piemifTisjp pcliifione fi5t tuie opmio/ Opinio tt nes.-puma fuitoe metite -Sreft.ficut eu inrellejrit fanctus ZTbomas gp fcietie Strcfto; medie fint magts nales ax matbcmarice^ auctozitate Sreft.ft oicentis.fre monftrat aut -z quc magis pbtfica q$ matbematica. vtpfpectiua armonica.t. mufica i aftrologia.ozio aut quodamodo fe babent cugeometria.i ocludir. •perfpectiua quide matbematica linea: fj non inquantu eft matbcmatica fcd inquantuj eft pbifica/Rone pzobaf.UnuquodcB naturale t arttficiale nofaf a fua fozma.fj fubiectu tilaru fcientiap bj male matbematicu -z fozmalc pbift* cu. vt eft linea vifualie vbi vifualitas oenotat lineam.ergo magis funt pbifi* iv a|ia rnngjHftiitp gft ota a fine oenotari.ij.oe aia.fed finis illarum fcientie aiiter pncipia ma rum vt pj in fubiectis eft nalie.erflo .^te pzincipia matbemattc eiunt nota ejc tpematice <1 aliter fignificatione terminom -zno p erperientilvtfiab čqualibus equalia oemas pbifice nota. reltduaeruntequalia.f 5 pzincipiapbificefijtnotanonperrationem pzimorfj per erpertentiam.vt ois igniseft calidus:ftellemouetur;terra cJefctt.*Pzoptw rea cgfptiaci facerdotee^pter admirari cepcrunt pbilofopbari.fed pzincipta mediani fcžentia? plus afTimilanf pbtficis^ matbemaricis.qz etiam fut not Coinetatoti« opi ta per erperientia .alia eft opinio otta £omentatoz nitittir oefendere a> pze/ diete fcientie tnagisfintoicende matbematice qj pbificefiue naturaks.Un oiett £6mentatoz bic.3lreft.bic oicitq> pfpectiuus confiderat oe linea matbe* matica non im gp matbematica fed im gp nalis.non oebes intelligere gp confi deratio eitts fit confideratio nalis. fed intendebat gp confideratio eiua eft p jo pinquioz confiderationi nalis.^te 3lrefto.j.pofterio?.;8rmonica.i.mufica eft matbematica.fit oicit £>oetius gp pzedtete tres fcientie fint matbematice im pure.‘Rone tali pzobatur.Scientieacripiunt fuamoenoiatione magis apzin cipijsqj ftus concUtfionibii 0 .quia oicit Sreft.ij.buius in fine.Sicut fe babet finis in naturaltbus ita fe babetpzmripitim in oemonftratiuis -z fpeculabili/ btts.^tem pzincipatis confideratio in bis fetenrijs comienit plus cum pzincu pijs matbematicis qj naturalibus.pzefupponunt enij naturalia pzinctpia.Jcrt i go conclufiue pzo ccnico 2 di a.‘ftefpondetnr q? pzediete fcientie medie quo a d res z terminos -z naturam fun t mag is matbem atice. fed quo adfinem et quo; ad nos funt magis naturales-^tbebscomparatmus magis accipi impzopuer pzout non pzefupponit fuum pofitiuum.t)ec conclufio pa tet er oictis.*£>oft| fet tamen pzobabiUter fecunda opinio oefendi. tcrro^ati.ciuo raleat rcfponcicmuo. i Ifrbificoru II aneftfo VIII (CTOueftio. VIII. cltrm finia fit caufa eorugue funt. ®BHfin£.£onfequenter 3reft.in tractatu temo butne fecudi tractat oe caufla renim naliuspbane p:imo q> ad pbilofopbu nalem pertinet oeterminare oe cau(i8.qm pIMa naturalia eft gratia fciendi-.f ed tune vnuguodm fcimuc cum caufaa eiagcognofcmiua. »oftea fubiunguotifmmonescaufap-t earujpto ptietatea que infra patebunt.jEtq? finia er vi vocabuli fapit naturam vitimi •zfieft caufa erit pjincipium.^deo querimtia an finia fit caufa. C^otftiue qonts mtellecm eft pmo notandtim que fit ratio ipfins finie.Ubi aduerrendugi finia bjronem boni z appetibilie.nb , , fienij fine appeteremue tančg amatu z oefideratu 111111$ ageremtia.Tbteterea TfHiia ratlont} oirif.j.etbicotum.Sonueft q6 oiaappetunt.fedfinia apperitur.igitur finia ni b«bct. eft quodda bonu z appetibile.Unde oicit 3reft.ij.metapbi.ff inia z bonum conuertiinf.ft.iij.metba.Omne q6 eft bonum fm fe z ppter fiiam naturam finia eft.£>equantoergo fapit naturam meliotia oe tanro plus fapit ratione finia.Unde optimu quod eft oeua finaliflfimua finia eft.jbtopterea fictitap; petibile mouet apperena ita finia mouet efficiena z oia otdinata ad ip>*£mV Oeoefim* finalih ^ mo enim mouet caufam efficientej vt actione incipiat in materia er qua edm fimue. Quo finia cat fojma vt ipfe finia confequaf vltimo tančp bonu qttodda? oefideratum. moueat. Hude 3reft.bic oirit-cp finia babet rationem oprimi, št £6mentato:.u.mw tba.Thbil eft bonmnif^ppter caufaa finales.lP:opterq6 bic oicittir. ^inia eft ptimu m intentione -žvltimu in erecuttone.i.fin ia qui intenditur ab ageti Te eft pumu in intentione er quomouet efficiena Hetit oefideratum. t vltimu; Ss in epeaitione.i.illud quod intenditur z oefideratur vltimo fm efte reale poft actionem completam efficientia pjoducif.firemplu.faoitae qua eger nondu; babet nili per modu oefiderati z appetibilia mouet pjimo medicij vtpbarmaa cum pparat vt fanitaterealem eger acquirere poftit.loecergo fanitaa acquifl ta oicitur finia medici fm efte reale.anteqj autem eftet ptoducta oicebatur fi> nia in intentione.3mo patet vltimo a t rea accipit fuam oen ominationem a fi ne er areltote.fecundooe anima.3ufttim eft omnia a fine oenominari.£t in tbopicis. £uius fi nts bonue eft ipfum ouogs bonum eft .gt bec omnia inteU liguntur Tlocum babent oe fine gratia cutua. ^20 qiio. , }Rota fedo q> fini 6 c(louplcjc.(crmmatio nia z motionia.^rinia terminationia oicif vltimu fiue terminua alicuius ret: pofft j w qt terminat z ftnit ipfam rem.£t boe oupfr.Tbofititieivt cutia terminat boiej .v z locus eft finia locatittouo puncta funt finea linee.Uel fecundo ptiuatiue. j* • L vt Saltiftiu6. yn>328eft finisomnium miferiarum.p eriodua ergoeft finia m £, m m bominis.&e illolne raroloquuntur pbilofopbi neqj bic fit mentio oe eo. ¥ 3[rao finia oicitur equiuoce oe illo fine z oe fine motioma. 31i ua ergoeft ft* nia mouena fiue motionie vel agentia.f.que agens pteintenditmaettonefua ; omne enim agena agit.ppter fincm.vt ptobabit in fiue buiua.^inia aut mo<< tionia oe quo bic fit mentio eft ite? oupler.ve tangit &reft.j.etbuj.oe onima lfrl?ilicoru II £Luerti'o VHI inia gratia cui°. fimiitrcrviifpbifico:g. 31icim's 6ic ?tur finiogratia aiiti6 velfm £omentato/ ran pfimaria intentione intenuis.f.Pj 3reft.bic in tejctu.cuiue caufa aliquid fit.i.ptopter qttem agens pjincipaliter agit.vt fo:tes ambulat pjopter Tanita/ tem.ergo fanitas eft finis ambiilationis.? ille finis Temper babet rationej bo ni appetibifis z oeliderati.oe quo lqqtiitur Žlrefl.j.poliiticof,^inis eft me-' lio: biso:dinatisin finem. Clnde cu cene fit ootimns fen žlrcft.ipfe eft fi ma finaliffimus,ppter quem ota agunr. ( ppter quodcuncft ergo agens agit princu paliter finie,ppjie Oicit.Oe qtio bic in veritate querit gitefti o an fit ca eartun 'Jntdlectuo quc/ actionu črne ante jpftn funt z fiunt. be guo ctiam loauif 2lreftin.ij.pbifi.oL' flioma. rens finem efte potiillma caufarum;q2 pumo z pjincipaliter eft caufa motus oiutn aliaru caufaru.^tem ille finis eft pjimu in intentione z vltimu in erecu ^ime tUe m tione qtti I 3 fon op eft in.intentione oifferat rcaliter ab illo qiti eft vltimtim in efl pnni U5 , erecutione:q 2 pjinuis finis babet fo!um ene pdeaje fine cbiccftim Ted fectin/ vltimum. duš babet efte ejetra anima: imo effe reale imo q»ado primite eft fecudus no/ dum eft.eft tli vep q> eade eft ratio fimlitatis z caufandi iftitis qui eft in in/ tentione z iftitis qui eft in elTe rea!i.non tn tunccattfat qn eft acqtiifitus:quia babitib 0 pntib^tiimatcria ceftatmoms.f; caufauit qn erat in itentoe 1 ytruc 0 ^inte quo. emm agens intendit. aUnšeft finis guo fine me diante quo.vel fon Momenta tbje finis fecundaria mtenrtonetntetue.qui Trn mentem ^rcft.-z /Cementa/ tons fic 03 oiffiniriieft illnd mediante quo finis pjincipaliter intentus acqut/ ritur.tJel fic.eft illnd mediante quo agens agit ptopter fine 3 vt ambulatio eft finis:quo refpectu faoitatis.fimihtcr potio vel pbarmacu eft finis qno fanita tis fon 2lreft.bic in tertu.ftiper quo Oicit /C 6 mcntato 2 .Qiionia 3 vm1qtiodqj eo? eft finis eius qo eft ante.ota funt,ppter vltimu fine.gt fubdir.Oerbi gfa ambulatio que eft,ppter ejrtenuatione z ejetenuatio ,ppter fanitatem.t ftmtfr potio medicine z fleubotbomia eft pzopter ertenuationem bumoris vinccn/ tis in coipoje^t boe eft pzopter fanitatem -zč^inis ergo quo Temper precedit Tlota fine gratia cuius intentu ojdine z tempoje.t boe quo ad efte reale, vt ambtu latio?? errennatio pjecedunt tempore ipfam famtate 3 .£>jciii'ter ergo ep alidd n trn 5 alujiiid lit fit caufa finalio/jbumo requiriturg> ipftim oefideretur ab agenteiSectindb pritio. ca fmale requirif op agensptincipaliteragatpjopter ipfum.Ondecaufa finalis eft illud .ppter Secundo. op agens pioducit oefideratu z atiiatu £t Ticnon requiritur ad boe op a!iqtiid fit caufa finalis ipftim efte eno ejrtra anima fiue cns reale. { pitetis piemiflfe rndcmr a d gonem.ffimg eft caufa z eft caufa coru que funt ante finem.imellfgendo oFfiite gra cuius in intetio/ ne.šamtas enim ( pp 2 :e non eft cattfa pteparattonis medictnartimraim non/ dum fit.ergo non poteft efte caufa.*Dec conclufio eft oe mente 3reftore.in.ii, buius qui oicit finem babere rarionem optimi z efte catifamcaufaru. z oifti/ ntt caufam finalem oicens.3dbuc antem qtt^admodu fims-.bicauremeftcti itts caufa.r.aliqtud fit vt ambutandi fanitas eft finis.qtie auetotitas fic intel/ figit:fanitas.f.que babet v in’intentioneeft finis ambulandi £t.v.n;ctb.i.nicit £fteni 5 caufa aufap finis tfimpfrfim oes.‘R.ati5e.3lIiid eft ca finalis quod a parte refpondtf ad qonem pjopter qnid.fed finis eft bmot.igitur zc.tOn* tort mino? eft 3reft0.ia tertu oicentis.^ptertid enim ambulat:Oictmus vt lg>l?ificoru II £tucf!io IX ranetur.t oiceutes ficopfnarmir affignare camJ unde nora g? gtguid apte_r tirno _ ' , n mouerrfitmfreffidens mouet.fed oitierltmode.^tnieemj folu mouet metba* ^ im0 mctbrpb« ^ Uuo modo pbonce tangi gnoddam optatu oefideratom z appetibile -fciTiciene y eromo_ r i ft niouct, F™ IS P otlir y uetrealiter.Ondeefficieneeft vndepzincipium motue z qmeti8eft.i.eftcatl ma caufaru. fapjoduccna mediante fua actione eflfecrum.JConfequenter oiciuir g> finia ftt potilTuna caufarum non m efTendo vt argumentom pjobai: fed in caufatv do:qma eft caufa q> omnee alic caufe agunt z caii fant. <£Brgmttir fcdo.i£>n fints eft catifa:t>el quldo eft vel non eft.no qn non eft:cum nonens no lit caufa entie.neq 5 quado eftajj babi tibtiepfennbns in materia ceiTatn 10 tus 4 .be geoera.lDabica enim -zacquifUa retidiim appetitnr z defideratur fitactuinefle reali. ID&rguitur tertio/Sn finte idea moiiet alias caufas zjpptaea oicif caufa:q: babet ronej boni:tunc feguif q> folu vnue erit ftnis ec q«o folu vnu eft optimu.f.ocue fm viam etiam areft /Refpondet.Žlrfl m mentuJion^pbat folu vnu efle fine fimptr.cum mulca fintqueoaBeat ronem boni Jedpbat folu vnu effe fine finaliffnnu.f. pp auemfinaliter a vniuerfalu ter oia agenda niediate vel imecfiatc agunT^lij autem fines qui fut interne dijan illu oicuuf »6/inali(Timi.f.qui vitra ozdinanf in aliuftnem.fc« prime !oqui£'4refto.Viij.poilitico?:.$inisgramdlui6ftituricj:petitHr.C>elcamdo loquitur 4reftbic.ij.pbificojum.tlo6 ftumie quodamodo fiuee cutm.f.re* rum arttficialiu fiuererum creatap.i panter bic oicitur.fojma eft finis mat« iic.qutagp forma materta tranfmutatur z alteratur.Ouiaergo in feciidopbi ficoium fttmcntio oecaulfecrgopio Ittcidioai tiuellectu guentur. 51 ra manitcftulima cadimt COueftio. IX. Htru tn qualibet naturali tranfnm tatione tucelTario coucurrant qu attuot caufe -z non plures tieq 5 paucieuea. Xircaq[«od oubiuin.*p>iiino oicetur oe guattuoi caufieinfuis oiffuiiuoibi® Cbiertio IX £aufaficif cum iufit:pp pjiuatione:!; ec pjiuatione fiat fojma.j.pbifi.non tfi elips eiTentialis.imo ppofitio ec bic 05 oicere circuftamia materie.ŽIlioaute modo fpeciee z eceplar:bec at ro eft ipfiue qd cjd erat efTe.iXaufa fojmalis e It que oat copoftto effe fimpfr.f.que ponit rem in fpecie vtTola fojimafubftatialte. Ufi oeuo no eft caufa fo2malie:qJ no infojmat:l3 ab eo res oepedeat fimptr: tfi non tančg a caufa fotmaliifj tancp a caufa efftciente conferuante.5te nub Ulm accidene eftppjie caufa fojmalie.fj cum oicunf caufe fojmales fiuc foj> me fuojum fubiecto:uj boe eft large vel f m quid q: etiam oenominant rem talem vel tale z ponut rem in fpecie accidentale.Unde itelligif ec boe locna tbopicus.^mpofftbtle eft effe effectu fo:male fine caufa fo:mali.f. fubftatiaU vel accidentali. 2 lmpliU 8 vfi ptincipiu motue z quietie eft vt olikane eft ca z pater filij z oino faciene facti.i .£a ufa cfficiens e fteamot tene vel pjoducens alidd vt futojcalcei.UficaufeeMcienteefuutmultiplicee fmg?agentia fut multa. £t caufe finalee funt multiplicee t>e qbtte in pdicta qdne fufficierer oi . citur fm go agentia agunt piopter oiuerfoe finee -jčnig? muka fut entia que tffiflee z ?ierua» j>abent rouem boni.Tbjimo ergo caufap efficientiu a!iqua eft cofcruane que non pjoducit rem fed ipfam modo conferuat in effe vt oeue oferuat oee ree: c^luttt oia fub ojbe lune conferuat.Slia eft pjoducens a qua res oepedtt iit fieri vt fol eft caufa pjodneene pluitie.Secundo.£aufaru cfTidentiuj aliqua eft vniuer lalie cj ocurrit vfr ad oem actionem fitb ocaiio oibis Ume vt agens vte oeue intelltgentie cclu.aiia eft particularis q ocurrtt folfi ad vnu etfectfl eq pmo vt bo refpectu fabojis.afiiuis refpectn equitatiomsXertio. Caufaru efficientiu qtteda eft totalie.f.a qua effectue totaliter z non ab alia pioducif. z non oatur faltem vna f m viam 5 reft.q: tenitit q> in caufte effentialiter fub oidinatis inferioj non agat fine actione fuperiojie z fuperioi non ageret nifi mediate iferioji. 2 Uia eft partialie quc cum alijs caufi 9 ituiatpdiicere effectu . vt bomo eft caufa bominie fimifr femen.Ouarto. £aufap efficientiu quedas •puncipalie. eft pjinapaliequeoirtgitaliam in agendo vtfojma fubftatialielapidie re* XDinue pneipalis fpectugrauitatie in motu oeo2lnmXlia miuue piincipaliefiue inftrumenta/ iie que agit virtute akeriue agende, vt bomo generae refpectu čeliste quitt to.£aufarum efficieiitium quedam eft mediata que pjoducit effectum medU ante alta vt celum eft caufa mediata.fimiliter pater refpectu filij.Slta oicitur imediata que fmediate eft cum effectu vt fojma fubftantialie lapidie moues ipfit} oeojfum.Secto.iaufa^ cfficientium quedam per fc:quedam per acci* dens.oe quibue oe fojtuua oicetur.Septimo.£aufaru efficientiu queda poa ^titta que pjoducit effectu vel conferuat eum pjoducendo vt oomificatoi Oo mtte.aiia pjiuatiua que eft caufa noue oenoiaticnierei folu.vtabfentia nau £aufa cfficicne. *P:odu«ns. dtiiutrfalie. •Jbarticulario. kotališ. partialie. XDediata. Jmmcdiata. •fbofitiua. *|>jiuatiua. Ikbificoru II cuicftio IX teeft caufa op iiaute fubmergitur.Octauo.Caufarum efficientium quedaefl actualis queactuagtt pzo efFectu.&lia eflpotentionalis que poteflfe ca alicti# jus effectue.jCurrendo ergo p fmgulas oiuifioea caufe effidentieiipla potCft urgefic t>efcribi.eft a quo aliquid oependebat vel oependet inefTe vel fieri Ca cfTictčs Urgo fimplr vel fm ddpofitiue vel pziuatiuennediate vel imediate.l3ec oiffinitio claret er pzediais, £r boe iam pj quo pziuatio fif per fecaeffciens trafmuta tionisnaturalis-.cumtn lit nonens.j.pbilt.£ft enim caufa fine quanon fiue P«uatiua.Stricte vero cattfa efncieita eft ab Žtreflo.oeCčripra vt liipza. C*ut fa vero in genere ftriete elt fm 23oetiutn ad cuiiis efle fequitur aliud.f.caufa Smet«. tum.-zintelligitur oecaufaactualiquefemper limulelt cum fuoeffectu. c £iuo ad fcdm.nofci amfore cit cffccru poncrc in £«(*»• <- efTe.žId boe aute qj cffectus fiat quattuo* requirunf.f.g> fir ab aIiqtto.Sc6o gp fitpzopter alidd.ierrio cp lit er aliqtio.Quarto cp babeat e(Te per alidjd qd ipfnjpouitin fpeciem.Undeerbisqtmourabimwrqtmojrones caulandi coirefpondentee quattuoi cauli8Xaufare eni3 efTecriiper modu illina er quo fit elt caufe materialis.per modu tlltua a qtio firiefficientis.per modu? illiua j>pterquod fit eft caufe finalis.permodtnllius per caufat reducif.fbio^ Utrum qu*M*w» baturpzimo auetozitate Sreft.tu.ij.pbifi.otcentis.Oes autem nuneoiete ca« funtau ' e * fe in ejmioi incidunt modos manifeltiflimos. 3de vult.j.t.v.metba.j.t.«.po fteriojz.fifr.j.oe genera.fione pzobaf .qz folum ejttuo: pofTumua quererefm 3treltu.pbili.oe aliqua re. f.a quo fit.jjpter quid lit er quo fit.t quid lit.fj be funt rationea caufajz.Si ergo infinite caufe ad effectum pzoducendu concur rerent-.ille reducerenf pzo maiozi parte ad caufatn efficientem -z tandem ad fi , . natem.alieadfozmale? materiale. ^teoiscaufacaufatefTectuivelintrtnfece ©olftctentia earu. quiaingredif eiua fubftantia.velertrinfece:qznon ingredit eius copofitoej Si pzimunutunc vel oifponif vt recipiat 'i eft materia. vel vt recipiatur -z elt fozma.ši fecimduivel effectiue pzoducit -z elt efficien6.vel terminat actione x eft caufa finalis^llaru ergo Žtreft.bic in term tres pofuit pzopztetates fiue conditioes.Tbzima.Unius elTeaus in numero polTunt efle plures caufe etiaj Condinonwquat in eodem genere caufe. vt caufe efticientes filij funt oeu8.fol:pater:ratio femi tu0! caufarum. natis x qualitates pzime.^tej eseltcaufa materialis oomus.oomificatoz ve* ro efficiens.Secunda.jČaufe funtfibt inuicem caufe.i.vna caufa elt caufa aty Sccunda. terius.tamen otuerfimode.vt materia fm £omentatozem elt caufa fubiecti/ tia fojme.t fozma elt caufainfozmatiua materie. 3tem ambulatio elt caufa efftciens fanitatis -z fanitas elt caufa finalisambulationis.Tlecelt inconue^ niens idem elfe eflfectitm -z caufam.^ per confequens pzius et polteriusrefpe , ctuoiuerfozum.Iertiapzopzietas.ddempotelteflecaufaoiuerfozuelTectuu ^craa. vt vinutii temperate fumptu eft caufa fanitatis.fed line teperamento fumpt« eft caufaoolozi8.3tenauira p abfentiaeft caufa fubmerfionisnauis 1 p eius pfenciaelt caufa faluationts nauis. ^te follimuli femel indurar tetram-z lic lfc>l?tficoru II £Ltiefho X quefaritceram.Uitde ilta aitctozitao 2(refto.j.6e geucratio. ^dem lnquantu? idem fempernatum dl f.icere idem.intelligitur oe agente particulari ptimo Vperfeialiaoiofinitao baberet inftantias. CSSertio refpondcč ad q5ncm.3fa qualibct nacuralt tranfinutationeumo alteratioe neceffarioocurront qttuo3 canfe no plures ne fe paucioteo.foobaf. iOe quod fit ant eft fubftaria aut accideno. Si fubftan tia:tuc eft compofitum vel fojma.ee quo materin eft in gffabiit3 z incotrupti „ bilis.j.pbiff.et foju aceidentia in ipfa tranfmutanf .Si eft copofitu tuc b 3 mai reriam ? fottna q funt caufa materialis z fojrralie.-r qjnibil ( pdurit feipfum ec 2lrefto.nibil gignit feipfu 5 .neceffario reefrir cajefftciente.t qt eft aerio na# titraliemeceffario fit pp fine.ij.pbifieop.ergo etiš! b; caufa? finale.Si vero eft fotma fubftantialis z accidentalioituiic qi nibil ejrnibilo fit.j.pbifi.eftnecef/ fe g? fiat eratiquo fiue in aliquo.t eft ca mareri.nIio.2Uie caufe^banf ficutoe copofito.S? fi qtterit'.2(n cuiuflibet reique ia eft fintqttuoj caure.TCfidef q> Utrum cuiuflibet c 0 j t „u etl8 nalecompofitu ec materia z fojma bjeaufao čjttuoj: vt p? inducti rei queiam eft rut . - — * - —■*- - *' guattaoi caufe. Mota. ejeno motno tefteanfa foimafislapidis:!? roneo caufarfi nun^coincidanr' Sed ttelbgennab?folucaufa?efficienteconfemante z finalefm viagre* iDatena pjunappjfe vtcaufe fuptatoiffimtinf non b? nifT caufam ccnfS tem efficiente* finale. 2 lnima panter.2(ccide»tia etia babent folm bas cumno babeat matena.ee qua.t non babent fojma:qj alias accidmtLeffct acctdene.Ota ergo reo pJeter oeum babet caufam con feruantemieffidentem « finalemmon autem effictentem pjoducente : qjmulte reo actualiter djoS ete funt * amphoonon ptoducuntur.-bancergocaufam efficiente* prodno« tem btc oefcnpfit Sreft.t qj ecepltficamt patreeflecam filimueritur c Peterca id vndc p2tmum pimdpuj eft mutattois aut quietia£lualtecftcaufaisqM confuluit:? pater fttij:atq5ommno quod efftcit ctue quod efffctmr ? qd mutatdu 9 quod mutatar. Craueitio. X. H trum pater ftt caufa ftln.^n qua queftione ouo funt vtdenda.lMimo quid fit pater:filiu8:mao:t femina.Se# cundo vt remifi me.primo pbificotuj.boc točo velle oicere oe generatione bo niinis z femine locupletitio. C&uo ad pzimu/Hota q pater fedm tnridanum eft animal qooe fua fubftatia generauit aliud afal fecum in eade fpecie. ^ilius vero eftaialgenitum oe fubftariaaltcriuoaialiofecum eiufde fpecici.St ilte oiffimtioeo funt bone toate pbificat'r.Xogici eni? aliter &iffiniret:qj fiitcojv relatiuapater z fifiue.Pjimo ergo oicifieft aial.vnde i vegetabilibuo tpla tia x in uuiatio iton elt pater necp filiue fj folu in aialibuo. f.que generanf per 1W?iicif:q6 oe fua ftiba tc. u inlltid aial gfiar aliud oe fua na fiue fuba q6 aliud .pdudt p oecifione le*f 01,1119 a qttuo? mebjtspncipalib^.tfic bo no eft pater ve mtij 4 in eo nafcu/ tur.q: Ruj« C e ma putrefaeta ffegmatica.^ta etia ineubue non eft pater eius ftue gignit necg fuccubus eft mater.Un fucctib^ f, fetm Suguftinueft oia/ bolne qui mediante aere afttimit cotpne fub fpeciepulčbre mufierie tpftert netiš le virorecipit femen viri cinifTum.t ide fcmen(antefepmufaus in ipe cie t fotnta viri,lin alia mtilierepcoituj effimdit.t fi gnattirfiliue er iUo is no eft filtue inenbi fed buins viri a qtto fperma a ptteipio eft rcccptuj.ičr fic P5 qi ide oiabolite eft inctibns t fuccubus.? boe f 5 ooctojcs tbeolegos/iDe dici‘^o aliter oe ineubo tTuccnbo Ioqunnf .XDas vo fm 2!rdl. lib.j.oe gfia. aiaUtleft aial qč in alio gnare pot.femina qo in fe fplo generare poteft. €D*£uo ad fc<3m ‘J&ota q> omnes medici meter t>ige . ftjone in ore ponut tree oigefticnee piicipalcs.*£>iia eft in ftomofbo vbilpu *~ re * fHt bigdio rij virtus attraetitta epatfe ad fe trabit.t itn p tip line fer p fecefftttn cjcit in clo nce * aca?.Scča oigcftio lit in epate vbi pnru oe cibo alrerato in ftomacbo ta aflt/ tnilaf lacti fangnineo t attrabit ipm virtus attraetiua cotdis.fed impup reci/ pif ad vefica t eft vrtnaXertia oigeftio fit in cotde vbi impup ptim traiilit ad reftes fiue vafa fpermatis:ptim in fudote.pup vero oiftribnif otb'’ veniš t mebttstonuscotpis.£tq 2 acereb:ootimif nertt i t vene p 3 feme oefein dif acimioimebtiepncipaUb^tfaltepncipaliter.fcj.cotdecerebto epate t ta fcmts vii ^-?----—----- fiat. tj trti r em ^ * ,ri ‘Srcdia ur '«B am '«ue. Stefto, ftibus. l&tio ergo occurrtt bic ©ubiti Hutieceflartp ad gttanone ouo cocm i . rotit femirtaX.viri t mulieris.*fitidef fm oes op fic.vt oieit Sreft.rv.aiatiuj. neceiTarto vi ^etus fit eje ptniptione ouop fpermatn. Si vrru feme viri ingrediat fubam r ' c ntultens feme fetus. 3reft.? oes pipatbettet tenentgnio.Utitcnenrg? fperma viri b$fe in adgiiatione ?cur gtiatione ficut oans foima-crcittits mčftrttu fiue fenten mulieris pp fui aetu rat * uirare z rade cu fuffietenter foima fine fua aerione tmpfttt epalat a matrice: p; bocatiro.2ircft.li.i).oegna.aialiu.£oipUG aialtu er femina eft:afa ep mare £t li.pmo.ibide.Tlulfa ps fetus feme maris eft.ficut nec a fabio dccp fecedft ad lignop miim.natura eni maris femine vtif qua!t inftrumero tč:31 tj fic ab Iegat.£r fpermate t fanguine meftruofo no fit vnu nifi queadmodu er car/ perario t er ligno lecttilii/Ratio areft.fnit qt alias femen viri eftet agens t patiens.in nem t potemta.tranfmurans t tranfmiitatu:qm fm oes feme vir ^atio arefi. ri b? fe vt agens t femen mulieris vt pafTum.ergo fi ingrederet*fubam fetus necefleeflet ipfam tranfmutari.Corrabatič tn opione funt cotter oes medici quibueinbacparteeftc6fidendu:cunegociu iftudfitoe fotofuo: oicentes P 1 ” 0 »d« medi ambo femina ingredi fubam fettts.tmo ep et femen viri b3 fe vt tranfmutas na * bac ?trceov' i ercitans femen mulieris.On foalicn^.duicutp oirit ep fperma no motat fiabetur. in matrice fed erit er ipfamo bn oirit.co op appcttttts matricis no eft ad fper ma reijciendu fm natura fed potius ad raittendit ipm.£t refert ereplu oe q^ da tmpndica mulicre faltante.pariterPfpocras 1 3uicena q erepla mtbi no littiit bic ponereme pietate ofTendere.De boe lege 3lbertu? magnultb.tr.oe aialibus.Sd rone Srcft.oicitur 116 efie inconeniens g? ide eft ages ? pattes 41(1,011 žilico? II fitudlio x refpccta oiaerfop.foamaem fubalie femima viri tnediate rone feminali trlf mutat femcn ij>3 fptfie ergo feminib 9 ad locu fuu gactione caloaie naliermu SJg licrie z ronis femrnaBsuit pmie fer oiebus affimtlanf lacti.in noue fubfeqn tibtte fanguini.in ouodecim afltmilanf malte carnee.? tande in oeceocto vU rimie oiebus figuranč z oaganijanf mebaa roti 0 coagie.gr fm Sreft.vj.afe/ 3 fojtnatio fctttd. Im pmo foimaf coa.q? eft pncipiu mQt°oeinde epar.? lic otir.Un coiter fe/ tua foamaf in qdraginta vel čjdragintadncg oieb°.q foamatio a mebais inte^ noatb z no epterioatb 0 incipit.ficut oijcit C)cmocritue.bar tee ergo groffio^ ree-r oenfioaea fperniatu ftue meftrui abeunt z olta z cames.rariores vero z fubtiucaee in mebaa pncipalia -a fpiialia.buer itacg fi tetat e čire feptio men fenntiemes obftaculu fentit ooloie d no por recugari ftarim:qa eft adbuc n w mre fubtilis -a rener.ergo eriene feptio vel ocrauo mefemo om fugttiuet vel erit pner fg oefectuofue.^mmo mefe ocrauo regnat fatumue d gg fuam frb gidirate -a ficcitate q funt 3 aia vire moatificat.Tlono vero mefe regnat iuppb *atio qtt«re puer ter d oatoa eft vite.ergo tuc eriene guer fortie z robuftue erit.Sed q (it ca q> *« padla giietur. re mo graf maetmo fcmina.oimiltts mulrie friuolia opionibue:placuit mit bi bec vnica q eft 4 reft.Si feme eft fpirituofum -a multe virtutie fiue caloaia eft gnatiim mafculi.Si vero lit frigidu z remilTu in fpiritib°:eft gitatiuum fe Krpenentia. melle. Cuiue ejtperientia eft.qa iuuenes *a flegmatiri limiliter, eflfeminati viri frequenterlt gnant:gnant puellae.tle aut pftue nimie vfurpetnegociu me* dico?2:bec z mttlta alta fcrutent a medicieipfcrtim ab Alberto magno g totu libaurn nonum oe aialtbtie.be rotte vero feminali -a femine z fimilibue oan eft.j.pbico|2.qone viccfimapatma. (PSefpodeč ad g oncVfc atcr eft ca cffidcuefilri mc/_ dtata z parna lis. vt p3g Sreft.d tale ejceplu oe ca efficien te oedit.gt.v.meta. «v f , - .. “bater eft catifa t>ueri.-a.viii.etbtcop pater tria bnficia pat ptiero.£ft eni caa> r« *r » paw fa cmandirca nntriendi:? ca oilctpltnand iJftone ,pbac g oiffinitione caufe ef ro co, pater emtflo femine ftatim mojiat.imo antea oiu fuit -a no fuit filme. ‘Rndef a> Soetitts jjpaie intelltgif oe caufa paout oicit refpectu adcaufatu ficut coa relatiuu.Cln logicaliter nemo oicit pater nifiactu babeat filiu -a nemooicif filiue nifi aetualiter babeat patrem. Aelatiua eni funt limul natura er pdtea# mentie.tJicverolodmur oe caufa pbilicaliter que eft paincipiumaltcuiue etfectue.Cld oicitur op Soetius loqttitur oe caufa imediata. _ t ČCŽrguit eft ca alicinus totms nifi ut ca altcu/ megtie.fed pater no eft ca materie filtj;cu fit ingeiterabilie.ne® foame:qa foi £aftlt/. 1fe??i(icojs II Cuteftio ' XI ma creaf Vel educif oe notto ©e potentia maferie.*fiffdef fin viam »tature.fi cut paterefl caufa femrnis ita etiam efl ca ronis feminalie feminis.iila autej sur efl ca efficiens filtj -z fozme pzoducende.Si aut oicee tn ata ep fide creatt do inftinditur. Aefpondetur cy pater adbuc fit caufa ftliiouia adminift rauit _ femeepquo generatur.ficut in ediftcatione oonius ille qui appoirat lapide« etiam efl caufa efficiens partialis.vnde pzopzie pater no efl caufa filiji. fD&rgmt vltimo.Ocmcn noti eft caufa fiii j.tgr ncqs pater.qz ep quo ca efl nobilioz in caurando qj fuus effectus ficut oicit Sreft. •4 tpa no agit p ei^cozruptioe qu jadncit effectu. fed fi oj filius ‘generari necef fe efl femen pzius coarutnpi.ergo no efl ca fihVRndef cocedendo q> fbzim * lotx lubatis feminis mediante rone feminali agat ad lua cozruptiene ncn gievt jjbarargumentu.fed folij p acridens.? illud no efl inconueniene.vude fettič efl caufa filij per fe.&e caufis ergo per fe Srefl.per totum tractatum tertium oeterminauit.^n tracratu vero quartoincipit oeterminareoe caufie per acd densque funt foztuna -z rafus.grgo confequenterqueritur. Ji €?£>atetergo fortunacaufam eflegacridcnoinbifce que per elecrionem alicmue gratia fiutiu (nQuellto. .XI. Btru oiffinrtto foztune quaj cedit 3 refl.fit fufficie6.*|b20 q oiffiuitoe Tlota piio op 2 frefl.bic in teptu p tnfere«# daoiffiniroefozrutiepmittitq'ttuozoiuiftoe e.TDzia gopafiutaliofiutfoeo P;imabtuiffo. demo.idefleodeojdinea fuaca.id eflčjaliterfiert nopnt.vt ozrus -zocca^ fus folisotoie .aiiaaiitfiut fregueter td efl coiter ita euenmt. v t Palefactioi eflate.frigtia inbpcme.boiemgnari vnocapire.botem ridereiii gaudio.ŽUia veroeueniutertra fernp -z frequeter. id efl alia raro finnr.vt petruj inuenire flojenu.fodcre -z inuenire tbefaup.C»icic ergo areft.g?pmi ^i(Tco£ II £uieftio Xx ficut ens eftouplev gfetg accidens. jta cauf a fine agens eft otipler. pfetp taufa p ft. accidensXaufa g fe eft que agit vel ,pducit efiečtu pteircntuabeafiue cui* grada egir:vel que cjcpzimit ronem in effectu ,pducto:vel que actualiter iflu it in effectutn.Hjrcmplu pjimi.vadene ad fozu vt emat pifces eft ca* per feem p;ionis.Secudi.oomificator cft ca per feocmus qitia ipfe h; ralenomcna . oomtbusTaciendis.ficemplu rcrtij.foznta lapidis eft caula p fe motna oeoi** ^aufa p acciic. fum...Caufa vero. p accidens p oppnfim oefcribif .f.que pjoduciteffectum cu »is gratia no pncipaliter egitivel que no erpiimit ronem effectus: vt fojres eitcaoomti8_racte.noninquatum foues fedqjoomificatoj. Del qtienoin nmt m effectu ipfum ofcruando:vt aperies feneftra elt caufa g accides lumi ms mgredienti8.C~3fn p:opofiro fit mcntio oecaufa g accne quo ad puma Clatifulam.f.que no agit effectu pintentum. Uri ficut ca ita z effecms eft p« plep. *fber fe cuius gratia p:inripaliter caufa egit.vt fanitas refpectti medici. *0cr accidens cuius gra ages no pnripalic egit.vt fi ires ad ftuba ,ppter boe Vt calefieres z pedem lederes tile lefio eft effectus per accidens. £r bi s qna tuot oiuifionibus 2 (reft.in rejrtu infert oiffinitionem fottune oices XDanife ffum itacp qp fottua fit caufa f m accidens in bije que in minoa funt fm f ppo fitum eop que gg boe funt.£t filem pifFinitionem pofuit areff.o.mctapbb Oiffinitio foitune fice oices .^oauna eft ca p accidens in faetis črn eleetoem eoy aue fiunt gr f m pf?tlofopl?u. ^terfij lgnlStpebet oiffnitio ficintellid.^ ottuna eft ca peraccidenstd eft £aptuo tur nonpjcintendenseffectum in bi)squeimino2ifunt.ideftqui effectus raro finitionie. j° :tuna > Nadice, contingit fuc caufeifirn^pofitu id e qui effectus fit in agente ejc voluntate eo ru q gg boe funt.id eft q effectus eft notabilis bonitas vel malicie. £i bteuit fottuna ( ppue non eft aliud nifi afa bois agens alique effecrum pteintetil ad £>uo reqtiiruntur que fequitur alius effectus cuius gratia pnneipaliter non egit qui tn eft no* ad fonu na. tabtlie bonitatis vel malicie. Unde psg>ad boccvaiabofs fitfonttna ptio fp. Tlota reguiruntur effe ctus. fbumus pintetus cuius gratia aia agat: vt velle ernere ^ 0 . pifcea.Scčusnopjeinterus.f. qui fequiturad p:imu:vt inemedo gdere flo* renum. ;fdeo aia oicit ca g fe refpectti p2tmi effectus.? eade aia or ca g acci \t £i;«fcunt d;qua deus refpectti Iccundi effectus. *£>aret ergo p:imo op idem eft caufa per acci i notacu oigna. dens ? fini ( ppofitii I5 opponanf .tn in piffinitione noiroetermtnant ide ? eo dem modo,Sečo op non eft ide? g accidens z. qč raro ftt:q: illuminatio ftu x be quotidie eft g accidens.f.g agtoem feneftra? z tli no fit raro. ^te eelipfis folis fit raro ? eft g fe z no g accidčs.f.g interpofitoem lune inter fole z vifu noftru.Xertio p5.f1 petrus ootmiret rome z coionie fua oomus rueret fibi no 5 cffet boe a fonua:qj ad oounittonem non eft fecuta ruinaoomus:quia oato ( cp Vigilafiet itidem configiflet. Unde fojtuna eft bona z mata. 56ona fois tuna fim Žlreft.Oicif eufoztuniumimala oicitur oiffojtunium.&icitur p:imo non agens cum oeliberatione fiue non gjeintendens effectum gg pmam caj % intdligentiaG.quibus f m 2 lreft.u*bil contingit a fottuna cu oia agant ep p intenticne.bicitur qtii raro contingit tč.ppter effectus nopintentos q fg fe quunf ad pintentos.vt rritio caicei eundo ad fo:um.ambula*do in eftate: ad quam ambulationej feqiuturcaloj tc.bicit frn ptopofitu p2opter inaiata-z Cafue z foituna b?uta quibns fm ŽUvft.bic z fit'r infantibus nibil accidit a fouuna.Un g b oifferunt. Tatico? II aucftio XI ©iflfert fojtuna a cafu qm fit in agente line pjopofito.žr I3 fient #reft.i tertu otcit.p:otarcbU8 appellauerit lapidee fojtunatoser qutbu8 fiebanr alraria Deop : qi plus bonojanf bijscjfiinrctrca altana quicalcanf pedtb 5 .tn boe rolam eft metapbojice z no icifqui eft norabilis boniratis.tč.guia R vtderes g feneftra gratia vocandi petru t mufca volando te tageretmo eet lOttua cufitnullius mometi.Un oe quato effectus eft maiojts bonitatis vt malicie oe tato eft magis fojtuitus.firgo oabilis eft magmie t ma jam* effe etne fortmtus 116 at minimiis . Hitimo erao os er bac oiffinitione q? foituna foituna m re. eft in re ipfe intellectus bois. oicente bic 2(reft. Unde circa ide5t intellectne ^nteUect 9 i ni' * ■z foituna eft:,ppoliti4 ent non fine intellectu eft^ntellect 0 ergo na or iquatu fostuna. agit g fe.fottua •io qfi agit effectu g accne. £01 9 vero bo appellaf foztuatua ab itellectn.fič appellaf moučs ab aia mouete. Se«jf g q> folu boi accidit ali quid a fomma.fČSed oi.vn(gue oicit lufoies z mcrcatoies bere foituna z Oc cnrffo vnlgt. trt non volut figmftcare op beantalain agente effectu mo pintetu oj mape in tendat.Tftfldef ep foztua accipif triplr .tSrio vufgariter fiue ftti modli logndi Hlfepondctur foi vulgi.l.ij effectu fojtuito q accidit prer iteutoej.^lfto mo accipnit vtilgares tu im triplicitcr ca otcetes alique bere fojtuna qui euadit multa gicula.imo largi q accipiut pio pmtr. _quolibet effectu fojtuito oicetes lufojee bere foituna.čt 3reft.in.li.oebona ffoituna .Ubi eft plurimus intellecttts ibi eft mirna foztua. Ko qj itelligeteo Ctoare pitnima f oia pinrertduc fua negociaTvbi min utrne itellectue ibi majcima fojtua:qifa^ tdligcnti m ima a tui vel non intelligetes paru vel nibil pintendut. Sečo fojtua accipif p illo fojtuna fiunts ' quod oat fojtuna.-t e fojtuna fojtunas. 3(ta oicut aftrologi ioue ee fojtuna maiojem z Venere minoie.TDarre minoie ifojtuna faturnu vero maiojem. Un mbil alitid eft illo mo fojtua (Soifpofitio lideg z ftellag inclinas ad buc Tlota (idera no* Velaliueffcčtu^jdFagteferiUafoituaeadecufojtuapmomo.Uulguseni inclmare. apud que effectus eft notioj fojtuna erpjimit g effectu. fetetee vero cam co/ gnofcentea erpiimunt fojtuna per cam.uulgue eni oicit. ifte bo b5 marima foituna oantea g b' fignificare g? li natue g fojtuna. vel a caufis oantib’ foji* tunam.De boe tu latius infra oe fato.JTcrtio accipif z f m pbiftcos ( p ipfa aia TUrtio intellectina cui aliquid accidit pter fua intetioue.£t ita accepit arefto.fojtm na ln^pofito .Tbatet geje pdictia.in fojtua fp reguirunf Ouo effect°.vn° pin tentus alter vero no bintentusTappellatur effectus fojtuitus. z eft effectu« Jcffecmefoituitti* qui lit ab agete volutariofiotft mtentus ab eode fojtuna ergo oicit refpe# ctu ad effectu fojtuitu.Un tuc aia incipit ee fojtuna qn icipit effectus fojtui tus.-t no tuc qii icipit agere oeliberate. vt pj ec tota oiffinitione. afas ent.fg effet fojtuna.qč eft falfuj:qj fojtuna oicit refpectu ad effectu foituitum. ^Bcfpodcmr ad qftionem: oiffimtio fottuneadftd lectu pjedictu eft fufficiens.pbaf auto. areft.ii.pbifico^.-J.cj.metba.vt fup. £t rone g coditoes bone oiffinitionis que oes jpfi oneimmt. C^rguttur pjimo.oc fojtuna no eft fcia.ergo %x eft. male oeea tractauii et oiffinitione oedit:qj fojtua f m &reft.bic i tectu e ima nifefta btiano intellectuijte eft iccrta z coringenG.ibide.imo oicit Tl ibil vi debitur vtieg a fojtuna fieri.^tem cae g accidetis funt infinite.qua£ fojtuna i j ' II i&ueflio Xii vna eil.ij.pbiitcoji4.fcd tiifinim eft nobis ignotiLpjimo buiVAtidcf.fojtm na eli icerta -z imanifefta mtellectuud eft nopcognita velpinteta. ^nfittite etia funt cae p accits.id e ideterminate refpectu effectuu no imenrop. Ufi cu foztuna fit ita incerta et no fiat in effectib 9 4 fp aut frequenter fiut- f 5 raro vi def quodamo efle no ens.s nibil videt quodamo fieri a fomma. & EB bac inCertitudine Srefto.in bijs verbis laudat antiquos qui nibil oijceritf fieri a foztuna.qua tii opinione pus repzobatiifcergo oe foztuna eft fcia tancp oe ca p accfis.lj fit incerta refpectu intentionis vel volutatis.no tn q«id fit.tc. C^r^utTemdo.foztima nibil eft c\z oia pzeintendu/ tur adminus a.pma carvt voluit iMato in tbitr.eo oicens.Tlibil eft ottu fub jote cuius ca legitima no pcefiferit.Oia eni oiuina pmde ntia pmtendit.Qua nibil fit afoztuna relbectu prime catt fe. cu no attat aticiue effectu niti ioftup I . .1 mtendat.boibnsautaligtiidfit a fojttma. ^deergo effectus eft pzeintetus a -<| pzima ca z non pteintentns abagentepartlcut a ri quoeft bomo. ČHrginč tertioptra tnffimtdem.f it oztee čudo ad fo ru p emedis pifcibus.-z mter ambuladucogitaretgz i oiebus fuis anq? moj tem obiret eet inueturus flozenu -z tuc inueniat eius ata eft foztuna.-z tii oiffi nitio fibi no ouenit cu ifta inuetto fit pzeintenta. ‘fifidefcp aia fua i tali cafu fit foztuna.-z Ijpjeintendat nonunq$ fe inuenire Rozenu no tii pintendit iuett tionem' buius Rojeni vel bane inuentione?. fjta et oato q? aliquis pintendat fibi euenire aliqttid z no boe vel illud fi alitjd tuc euemat vt lefio pedtee vel fraetio cruris. adbuc aia eft fojtuna.St fic non ocbctaddž ad oiffinitionem parnculari intentione. 3 9 C^foztnm etiam t cafue t>e numero* caufarudfe vi/ cutur multaq3 effe z fieri ob foztuna-rcafuj. a s CD'Htn5q3 aut ipfozuj ad modum eiue reducimr cau ufTtmde eft pzinctpium motne. (J~CUieftio. XII. ratrum cafuset foztuna fmt caufe efficientes fuozu cftectuu.^n capitulo quarto traetatus quarti buiits fecudi poftcjj žlreft.pbauir cafum -z foztuna efte cas p accidens.ofequenter pzobat op reducant' ad cam efficientem.ibi. Sed modozu} caufaru in quibus eft vn pjtncipiu motno vtrorucp ipfozueft.fi; ratio fua eft tališ. 3itrelkctus-znatu ra funt caufe eflftcietes: fed foztuna eft intellectus z cafue eft natura. iSfCzc. CD'Hnde črno notadn q’žHreft.mtcr afmn z foztimi ouas pon it niflferentias. ^bjinia.cafus eft in amplius qp fomma.id eft i plus * j fit£ioj.q: qcquid eft a fojtuna eft et a cafu fed nd ec6tra.Sc6a.fojtuna eft z circa opatoern voluntaria.ideft in babentibnsppofitum fiue oeliberatione. 3 „ nihji a fed cafus in no babetibusppofitu z voluntate. Ufi infert op inanintatis b:u ^ ^ ‘ ^ Mtkil Elioti«! t) >ia dtniHm tnrpllprhi dfdllm Oiftrunt cafus z fcuuna. 1g>l?ificop ii aucltio XII cu * mt acafu.vt equus currens ec bello faluatua eft a cafu z tripoda eeoiftu cadenafitapta interravt fuper eamfedeamus.-zbocacafti Quia antem be o»e oifferentie fibijnu icem fant contrarie z non poffunt fimul ftare eode mo ooaccipiendocafum. ■ , tLfržotdfcdo q>cafus in^ppoiito accipmjr pjiino jp J feptIO 'i <6ca, » 9 effectu cafuali.^tnpud Soetiueft inopinate rei euentu s.id efteffect 9 eueni tns g acciTs vel č>ter intentoei.v tomiiniter oicim°.eqwis fregit cnis a cafu. HTtaeifectits cafiialiscftTiipTo: ad cffectu fottuinlSmctius at eifectus ca? fualis eft effectus agentih naturalis.id eft line volutare g accns.vt ft lapie ca des oeojfuj in aqoa interficerervei lederet ptfcem.taas lefio.eft cafus:qt g fe lapis mouef oeojfum tanq§ gratte fj g accidens led it pifce.iiUomo effect 9 ey ecun j a cafualts z fomiitus opponimf.Scčo mo z in .ppofiro jCafus accipif pto ip?* fa ca vel fotma fnbftatiali ctti aliquidenenit g accides z t«caccipif o«ob ,, « modie.lbttnjolarge.-z fic oifTitiif.iCafus eft ca g acci!9 in bije que in minoti 8 * funt eojz q gg boe funt.boe eft £afus eft fojma fnbftatialis alicums opofiti g fe agens alique eflfectii ad que fequif alius effectus. *p>eraeeidene z tuc re peritur iitagentibus naturalibus z it voIuntarijs.quo mo eft fugiot adfoy ■ tnnam.£t ita pcedtt pnrna oifferentia areftotelis. Sečo ftriete z eft ca g ao> ' oincflfftrent|9> nis. Sed adbucoifferutcaftjs z fo«nna.q: l?oc eft refpean ouierfom. Qaia ant boe rarifTune enentnideo oirit 4refto .gp cafus folumodo efiet in agente fine ( ppofiro.fo«una vero in agente cum pK>pofito.Qna oitferetia? bic ta‘git comentatoj oiccs.£i: fe ■: cafus id eft fottuna z ca fus i ret veritate funt oue fpecies quap altera efHn rebus vohintarijs tfeajda in r ebtrsii at uraU bus. ^ ^^tun cafoaliu z fonmtont ^cHIoetes.*0Jobaf bec oclufio ec f bis Slrcft. z fua roe fup*i adductis.£t oicit bic ometatot.Urrarug? locaf cap liib fpe q eft itludec quopneipiumot"’ •:eft ca moueseages.&iiaroe..Cafus zfozt tuna funt cae vt biepbat ^reft. fed ro nullins cae onenit iplis č$ efficietis.qt a fottuna -t cafu oes ocedimus alitfd fieriied a vel ab eppm it edm efficiente, es:neqj fotmalee, i 4 1fcl?i(ico£ II ©uellfo Xtii igif eff:rietes.qz ca eft folu.qdrupleit.no eni fut cae finalce fuop effectuuj.- qz ages no agit gg eftectu fojttijtu z cafuale als eenteffect 9 g fe.Tlo et ft cae malce vffozmales qz n igrediuf fubat ipfi 0 efFcct’g fc cae efficietes g accna mMrgait puo.iCafus ? fottuna fut mtelUdos z m. fed intellectus z na fut ca finalie.qz ogationes q fiunt in točo copofiro fiunt gg fozma>£tia funt ca fozmalis.qz funt pars fozmalis z eftentialis copofiifi. •n žt funt caufa materialis qz fut Cubiectu fuop accidetiu.vt intellectus eft fub * 10 3 iecta fcie zvirtutts.fozma vero nalis ert fubieccu ogationis fpeciuoce z intri fece.ergo etcafus z foztuna funt ca finalis fozmalis z malis .'ftndef totu co* cededo cg eade res in nuero q eft foztuna vel cafus eft et ca finalis fozmatia z malis.imo et ca efficiene g le no aut fuop effectuu cafualiu j z foztuirop vt fupza pzobaru eft.£rgo patjg>qttuo: caule z ca g fe z g acciis no oiftinguu tur realiter fed tn rationecaufandi vt fupza latiue. CCžlrgaitnr fc6o.^fo2tuna no eft cino ca auto.Hrcft. jEj.meta.£aufeinfinitefunta4busfietqda foztunaeft.gg quod incertaert humane cognitioni z eft caufa fm accidens fed finiplr nuUius eft caufa.zfl fimpliciter nullitis eft caufa tune oino no eftca/Rndeturg ftmpliciter in illa autozitate valet tantu licut g fe.^ta eriam comentatoz oe fubftantia ozbts oi cit.Ois caufa agens neceflfario eft finalts.t loquif oe caufa per fe. CBrgmtnr tertio ite$ auto.^reft.tfmtfa.CUiecucp fiuntiaut fiunt a na aut arte aut foztuna aut cafu.£tfubdit.3rs eft pneiputm agendi ini alio.nii eft pneipiij actionis in ipfo in quo eft.foztuna z cafus na ture z artis fut puatio.fi ergo cafus z foztuna puant natura z arte tuc no funt intellectus z natura z g c6fcques ro ilreft.no ,pcedit.'Andec cp foztuna z ca* fus qz oicut refpectu ad effectu g accidens.ergo eade rone cafus no eft na.qz natura g fe agit.nec foztuna eft intellectus in quo eft ars.qz itcllectus inqua tu agit per arte:agit g fe z cn intentione. ideo folu oifferunt ratione natura t cafusuntellectus z natura:q6 jpbat argumentu. 48 cu vtdemus aha femg eodc5 fieri mo aha plcrnq5:patct bo$ ncutri touna canfa3 oici IRe q5tdqnoda fo:tuna ^pfkifcitur aut er ije eil c:quc nef cclVario femperq5:aut eje btfcc que ptcrnq3 fepeq$ fi// unt-^ed cn qncda črtam p2etcr bcc fiant. (J^aueftio. .XIII. tžltrti cafus et foztuna reperian tnr in eftectibus (jotiiigutadvtrulibet.lbzerens qo mouef fug opioneiluicene z cometatozis 4 fug pma oiuiffone fugius 0icta.fc5.g0p que fiunt aliq fiunt fg.alia frecjnter.alia ejetra fg z freqnter.bnt ouas opionesozias.ilnicena eni tj g.cafus z foztuna fiat in effectib* ad vtrulibetX6metatoz ^0 oireete fen^ l£>l?ificojs II fitncftto XIII ClFJotan4apno.taeffectu0qg cat-fttHplerXmpUt' , , rtbus.in pauciorih 0 ? ari vrrnlihgL gfF.ee 0 Drnače in olurib 0 eft 4 frccjnter co r", f ?n g tingit z raro accidit oppofitu. vt boiem nafci dnq3 oigitis ? vno capite.pln« ,n plunDU ' re m marcio.ventos flare in autuno.ningere in bjreme.raro eni oppofitu vin „ . , demus. gffectus atit in pauciozibus vet ra ro cotinges eft tjj raro accidit,eiH3 paucionou Vero oppoiitum frequeriii6.vt boiem naici finemanu.bominej nafci cecum a .... . »tiuenein canefcerc. gtfectus vero continaens eoualiter fine ad vrnili bet eft «dvtrmiw q pot euenire vel eius oppofitu indifferenter.vt "Jbetru fcriberepaultim ooa mire.fmo oes effectus 4 oependent a volutate. jCatifa vero agens raro eft q raro pzoducitillu effectu vel tale.vt bomo gnansfiliu vno folo pede.£aufa La agens raro agens in pluribus eft q frečjnter pducit alique effectu 'i raro videf oppofitu . 3 " piurinuo Vt fol in eftate pducit mufcas x pulices.raro eni eft vifum oppofitU3Xaufa vtru< l i autem agens ad vtrucp eft quc ind'ffercnter pt illu effectu pducere vel aliuj. ^ . vtboptfcrtberevdno fcriberc.loicergooubitareeanquelibetpotetia aeti Oubmm ua 1 pafmiaftt indifferens ad bunc vel aliij effectu rcceptiua vel caufatiua id eft an folij voluntas poffit in vtrucg oppofitop.vcl et agens naturale.lbrio ® lcltur P ?,m ® oicitur q> potentia purepalfitia fcilicet materiapzima eft indifferens ad recu pieda calidttate3 vel frigiditate.q: eft indifferens ad q6cucp.j.pbifi.‘?n alijs aut potedjs paffiuis que cu boe funt actiue in bijs q caufant pnt equaliter ad bunc vel aliu effectum.vt voluntas pot velle boe vel aliud.^n btjs autem q recipiunt babent fe quodamodo ad vtrulibj.vt intellectus ad fciam 1 opio^ nem.naturaliter eni plus effet inclinatus ad fciam.£>c6o or ages voluntariu _ t p mrellectu pot agereindifferenter bunc velaliu5 effectu fine comparef ad iyc<:unat> certupaffum fiueno.vt bo pot legere vel no legere.Un oicit Sreft.ir.meta^ pbifice.* 0 otetie ronalee prit in vtruq? oppofitop.Zkrtio oicit q> nullu ages — , riale.f.q6 no agit p intellectu ii applicaf ad certu paffum fiue fubiectu poteft • Lcrtl<> indifferenter in bunc vel aliu effectu.qz agens nale foltt; oeterminaf ad vnu j P fe.vt oicif .i>r.meta.Tlatiira eft oetermmata ad vnu.£t.j.č> gita.^de inqua tum ide femp natu eft facere ide.ignis eni ft applicaf cobuftibili no pot non calefacere. 3 nfluentia celeftts ft applicaf certe glebeterre no pot nifi pducere , mufcas vel mures 1?oc tn ve? eft rone effectus agens naleoe fua natura no eft magis oeterminatu vt magts ifte effectus pducaf vel eueniat 't no alius. j žceplu.lapie eadens oeotfum in.aqua % interfectus pifce. 3 fta interfectioe cominaens ad vtrulibetno rone ipfiu s lapidis ita fe raoueutlscemlum fed roneptfcis aque vel alicitliTs alterius.q: fuit poffibile g? fuit poffibile ep poterat no interfici. Vt fi vifo lapide oediffet fuga vel ad fuga aliop pifciu et fugiffet.žrgo oicaf, conclufiuegj agens nale erfe no pot fibiapplicatocerto paffoin vtrulibet.' •z ita loquitur comentato: qui bic ftimttlat auicenaj.£ffectus vero agentis naturalis eft contingens ad vtrunlibet.gt lic oebet Šuicenna intelligi.cuius mens becfuit. C*notacJij eft fc6o comentato: fpatiter ifeftus Hui cene nitif eu redarguere gp oicit cafum t fomtna repiri in effectibus 4 «uw gunt ad Vtrulibet,Cometatot eni oireete tenet oppofitu.fr ro fua potiffima ^5 jmetatoii« oluit que(itii ■S#****'} Diflentio comen# tatoii0«2luicene K&l^ificop II ©udho XIIII eft bec.TlulIa caufa agens eft ad Vtrulibet ejcquo agens eft oeterminateacti# onis z effectus ad vtrulibet eft mdeterminatus.alias eni non plus f pduceret illnm effeetum qj fuu oppofitu.fed cafus z fottuna funtcaufe agentes: vt (ut iftcfpondttur. pta in qone pcedenti eft Ut ca p accns tatotis inbijsqtnminori fut tč.fjeffect^ad vtrulib^opponif effeccui cj fit i mtozi z raro.ftndet Suicena efle vel fieri raro no eft ca ali4d fit a cafu z fot/ •* tuna.afe edipfis folis z res poderofe eent a fottuna vel caftt/ed quo ad tari tate cae.f.q no g fe eft ca effecltie g accns intelligif 3reft.no ciirado an tališ effect^fit cotinges vt raro vel otioges ad vtrulib 3 .t fic raro no oieit raritate Zertt« ro cometa tgis fed caufe.&lia ratioometatotis.te federe eft effectusottnges ad vtruli# tono bet.? nemooicitboceffeacafu ‘tfoztuna.Kndef q?aliq effecrus otingetes ad vtrulibet no finttt a fortuna.vt illi qui pteintendimf.necg ©ijrit 3uicenna (jp omnis effectus ad vtrulibet effet effectus fotmit^.Un me comedere pot efte. effectus fortuitus pariter me federevt fi vadam adoomum pe;ri vt ipm videam -r a cafu ad menfam fuam collocer. Hude qt cu fedemus frequenter fit cu? pintetioe.ergo raro oicimus federe vel ftare fieri a fo«una.£rgo p} op meno 3uicenne fuit cp effectus fottuitus z cafualis funt effectus otingentes Opinio Uničene- ad vtrulibet boe eft poffunt ita vel aliter euenire.£t non oieit vtfibi imponit cometatozg>caufeq funt fottuna c cafus funt fempercaufeagenres ad v trm libet ppterea qo nibil qrit aliud $ Utru effectus cafualis z fottuitus fint etia Omftio qu to.^joprerea tj ma oe fato Rt majami oneris z oiffictlis vt teftaf 23oeti° oi uus lib.iiif.^pfit fena oe ofolatioe pbie.no tn eft orno negligenda atcg totalw ter poftergada vt multi volunt.qnodclare erpieffit oominus -z egregins oo^t ctoz £>erfon in quodam carmtne fliper TDagnificar: ita oecantans. IDuIti p« - '«« qindfatum:qiudfitfo 2 tiinarequirunt. 0 olacp fibipjeter nomina fantalin? qirid.Siintafiqnid:nec enim fermo comunisinanio.Tlilpemtiis fruftra pa [ blicns vftis baber.Hrgo aliquid oe fato oicendum eft .etp«nio o?idem funt fatum.fatalisotdo.fatalisnecelfitas.fatalis oifpofirioJ čtfm metnem aftircv -Hrtrolo.ipoe. togomm poetarum z gennfiu eft feries fine oido caufarum cdeftium > tabilium oifponens Rue gubemans bec Merlota. Uet fic.eft oifpofitio fine / nem pjedictotum aftra z ftelle fais mfluentijs qtiodamodo cogunr z nccefo fitam bec inferioza.Hremplum.si in natitiitate alicuius bomims feries aftro rum oifpofuit op oeberet efTe felir multo tge z tandem obire peflfimam mo:-' tem vt fepe inbf ftojifs legittsr oe regibus oirerunt ipfi gentiles q> fatnm v« luit.Htpjobatur ifta opinio plimo autojitatibus.1nomerus.Clue oatamibi fo:te eft nato fo:s me inuidta pieffit.Ouc natii inuoluit ftlisfibi parca feue risXu mater pepjt illu.3de.Tlon eft qui firas parcap auertere legee HRFuge reaut poffit.l3irgiliu8.ij.eneudos.t5eu mibiinuitiepbas quenq; fidereoi# uisXertio eneudos.^ncerti quo fata ferimt ibi fiftere oef CJuinto eneudos Qtio fata trabtmt retrabutq; feqttamur.Tlonoeneu.^o 2 iuna oipotens z in euitabilefatu.£t'cndecimo.^ata pia inuement.3uttenalis.^ataregut boies fatueft.in gtib° iUts.Statiiie.-fbjocb gnara nibtl mojfalia fata cojda fui.Se necaoiffimenGfatumoicit.^atum eftnecdTiras quamnulfavisoirimere Sena* poteft.Tdem.^ata volentem oucuntuolentem vero trabunt.Ht Boetius er plicans conditionem fati oicit.Ha feries celum ac fidera mouet: elementa fe/ inuicem temperat z alterna comtitattone tranffoimat.čadem nafcentia occi i dentiaq;oia p fifes fetuu feminiiq5 reuocat .pgrefTus/fcec actus et foitunaft Uirtus f*tt qj bominu indiflolubili caufay conerione oftringit.q cu ab imobilts .puide tie ,pficifcantur erotdijs ipfas quoq?imutabiles necefTe eft effe.t>ec Soe/^ tius.Ouidius oe trillibue/Aatio fatnm vincere nulla pot. Seneca in tragedi is. oiuinationum.^ato oia fiunt.Secundo pbatur bec opinio rone tali er men te areft.quem ecclefia aitumpfit.Deus nibil ( pducit mg mediantibus cauRs 7£>l?ilico2 II aueftio Xlin fecundis.f.influentia celefti.* i raU,pductionecautetecunde babentozdinč mtcr te 'i quada conetionej. z cu ociis lit imnuitabilie z fapietiflfirmis. z ni bil fibi eueniat a foztuna ca ant fruftra ergo oirigit cattfas tecudas infallibiti concxione.*Doc etiam voluit Soetius vbi fupza oices. Ozdonacp fatalisec pzouidentie fimplicitatc pcedit. 2Uia rone. Del qudibet pars cotradictiois eft fatara vel neutra. Tlo pzimmalias ouootradictozia fieretfimul vera qd eft oeo impoflibile.Tlon fcž>um.q: fierent ouo otradictozia limul falfa. del altera para eft foluj fatata.t lic alia no pot cffe fatata. ergo q6 fatatu e netef fario lietjt eueniet.2llia rone.tolleretur oe iudicium aftrologopnmo pbflio# gnomozuXquiejt afpectn faciei futura pdicut z tota natura} bofabicere at op iudiciu eop lit falfum oino eft plustemerariu z inlipientis qj pbilofopbi ®ogoftinB 0 . ? buani cu ejcpertentia lit in oppofitu.*Doc voluit Žtuguftin 0 li.v.oe dni. oei oicens. ^atum eft vis politionie fiderum:qua ejciftente qn quis nalcif vel concipif cognofcitur qualis futurus lit, gltimoptobattir mukie ercmp lis.p fertim in libzo oe pzopzietatibus elementozu otcitur qp tn comncttone ouap magnarntu ftellarum.f.iotii 0 z faturni terre funt oepopulate z regna funt fa cta vacna.t vtiče reges z pncipes fuis confilija oebebat regi z non aftrorum ©ifpofrtione.*Dec ant opinio qz eft otra pietate religionie non poteft oino z in toto tolerari.neq? pp foztes rones pot oino eudli.£rgo f m veritatem -zfa ^atufm vcritate pientiam motale ^atumeftnibil aluidcgj: oifpolitio t otdinara influentia aftrozum in becinferioza. Ud ficeftconedo z cocurfuscaufaru fecudarum agentiu ( p aliqno effectn^llnd fatu no repugnat religioni neq; ratioi.nemo eni negat qnin Oifpolitio ilderu z aftrop agant in bec inferioza et in boiero ad minus iclinatine z qno ad cozpus.Cnfpolitio eni varia cozpozis varioe ft gnificat ate afFectus.3IIud at fatnm eft idem cnm fato poetap nili q> non eft jneuitabtle •: neceftitas.licet pzotit ad oiuina ( pnidetia refertur iuariabiliter Boctiu«. eueniat. Hn 23oetiU8oicir.fjatum eftoifpolitio inberens rebus mobilibus per qnam pzouidentia fuis queq; ttectit ozdinibus.fEriam oicit Soetius ide efle fantin z pzomdenriam z non oifferre nili quia ad oiuerfa refmmuir.pt uidentia enim oicitur inquantum eft illa oiuina ratio in fummo oium pzin^ cipe conftitura quecuncta oifponir.^atum vero appellatur inquanru 5 pzo cedit illaozdiatio z oifpolitio ad res inferiozes. Dicit pzeterea £oeti°.3llud cerre manifeftumeft immobi}e limplicemq>gerendarum fozmam rep effe p nidentiam.^atum vero eozum que oiuina fimplicitas gerenda effe oifpofu it mobile nedi atq; tpa!em.Quo lit vt oia que fubfunt fatopuidetic quoqj fubiecta fint cui et fubiacet fatuin.O^ autem non necelfttet pzefertim volun ■bonicrns. tates bumanas vt pzedicta voluit opinio pzobatur autozitate l^omeri oice* ti 3 .Quafairoaccufantfuperosftultiq}querunf XDojtales.etenim noftro^ Tloo c* noilrotu rum caufa malozum Tl os fumustt fuaquemq 5 magis vecozdia ledit.jEtiaj tnaloium. autojitate iirefto.qui libzos etbicozum economicozuj z polliticozum oe re^ gendis bumanis voluntatibus z aaicaibm ©efcripfit/- 3 te 3 reiigioeft fupza *Dcc ota ad vnuj autozirates oes cotra ea . ‘Ronejabaf:qz tolleref mozali s faoia voluntas z li vfg5 intertrent fj. berum arbitriutpietasiiufticiau-eligtotejcboztatiotoeliberatiotoecoliliu :nub fteiie necemtaret. la effetlaus dutistoeofiliureipubliceoeftituereftoes leges eueUerent'. fmo 8z lg>l?ifico£ II aueftio XV nullu eflet vidum necg adulteriu vel latrocinimcu oia coactc fierent z rege# rent oia ieuitabtliter.^fte ergicntia eft op boiee regunf oifciplinis -z ooctri/ rus 'zmozibus.imo bo fit volutarie fciens. JCoIleretur g bzeuiter ois nozma ■t ratio bn vinendi no folu quo ad virtutes fed ec ad cozpus z fanitate. £ 5 a/ ptens eni 5 tcfte Tbtolomeo onabif aftristčc bo eft ons fuaru ogationu a pn Tbtolomcuo. etpio vfq? ad fine.Čolleref tota medicina qua oes nationes/one viuetee ad mittunt.^te quo eflet poflibile q> ad vna fecta tot oifferentes boiee ouerta rentur.f.oocti tndocti ftolidi fapientes ferui liberi iuuenes fenes viri z krnic Zaliter fatu ponere no eft rone vti.-z refutat 5regozius i quada Dmelia.3b grcgodus. fit a mentib 9 fideliu vt fatu ali ne c eftitas actionu naturalm efte tpn cipaliter ep parte finis z no mateiTc.-z f m bočonofutcapitula fepti traetat 3n pmo repzobat opimone antiquozu oicetuiit g? natura no ageretgg nnei llbbificoIJ II fiiuertto XV 'flatura t>ic jpaarticulart«* fcd potitis ppmateria * qtuor elemenrauta gr actio nature efletejrea itiare- rialipruicipaliter.Žande pomt tria motiua eop q«o;u ptimueft. ©matura aseret pp finem nort fierent moftra q funt peta z erroree in natura. ‘Kndet »refto % are agit pp finem z tn in arte oringunt crroree:qr no bene Jcripfit grammatiate:neqj medicue intendene fanitatem fanauit. £tbancrone fol uit qninq? concUifionibus que patent in term. ©eeundaria. foemplii. Oiigo vocabuli monrtri EDMruljtrgc. Stricte. quid ?non per ihte\lectuX aU8 ant natura eiFoupler.Uniuerfalie q neceifa noočiirrit ad oem effectu ^ducendu vt cclu. Čelu eni influit in oia ifta infe/ rinta.i.merbaiimy. pbi oicunt g? nuilier fit monftru.f. improprie vel refpectu viruč. ^Ppotandtl fcDo crmonftru gramaticaliter t>r gimfi monffrdafe videntibui?efttlludqoitobiseftinconfuetu z iniolituq5vb delicet videnree admiranf.£t ita reperit in rebue inaiatie tud fo!u in aialtV bue.t oicit refpectu ad locu fiue regione:qr q6 apud trafmarmoe no eft mo ftruapudnoeelfetmonftru reeduerfavn magnu oitimiu vt rpe Tloeerat z Oicebaf moftru.fole ftettfte tribne oiebtre ficut refert fcriprura.^temadra gpo Quapop a> tionum (jo agesnaie. šofiram ftdoicat I^iiicojr n žuieltio XV fito.? oupl'r.*P)}imo^oiimliter.f.jJoifpofitioe©iflfojmi fiue ipfaoiflfbtms ^ojmalr mdrtrS tatc ? oicif nionftruofitaa q qiiq' 3 eft per oefectu (itie pziuatione vt i babete pcacm uimia bteuej vel carente ouobua oigitis.qnqj per abudatia vt ma^ nuscufec oigitia.^fto mo oifftnit areft.bic moftru oicens. tDonflru e pec 3rifto.mortru »h ggt u illius oopp fllitfd efr i d eft errot fiue ©iflfotmitaa agentis natura fquod ftiiit fic. egit gg fine.-z qt bec oiflbtmitas b; ronem oefectus veleccefluaof babere ronem malico oicit arefto.bic moftru eft matu.? commentatot. rnonftrus eft errot.Sliter fic oiffinif.iDoftru eft oiffotmitae entt naturali adueniena Mlia md repugnana ep natura fue Ibetie t.anelibet eni fpea afaliu a natura oete cmiat_flri. fibioebita figura^oifpofitioneouaindiuidua ipfiua fpeciei certereaionja coiterbabet.Scd qn eiccedut notabifr in tali oifpofitione oicunf moftra:gg lila oiffojmitate butc fpeciei oilcouenietem.Sccundo atitem mo mortftruin ^Dattnatr mon accipitur materialiter vel fubiectiue pjo ipfo indiuiduo babente in fe talem ftrum. ©iffojmirarem.etfic oiffinitur. tDonftru eindiuidimm Ptoductum ftiboif pofittonibua fue fpeciei notabilttcrtufconuenientibiia quo ad figuram.Pai mo oicit :eft indiuiduum: qo oebet abfolui a numero. £tptimo innuitur op tota fperiea non potefl efle monftruofatec quo natura no oefteit vel fugabii dat in aliquoquo ad tota3 fpem.j.celi.t.iij.oe aia.Secudo innuif op ouo ca pita cum čjtuot manibus fug vno trunco connejcis ootfia oe quibua feribit .Slbertus magnua vt infra etiam funt monftrumilj babeant ouae aiaa.t g confequena funt ouo iitdiuidua.quia ad mul rip licationem fotmar u feguif multiplicatio cottipofitonim. biciOductum.pp bolemcuieflcntabTcifiaml?tflCO& 11 &ueftto XV t5icifur. iftcfpondetur. tamen non fuflFicit pzo generatione otiop: gcneranttir ouo capita fuper vno tmnco.ficut refert Šlbertue oe otiobuo qui eranc coniuncti oozlte fuper vno tamen mmco z vnuopoztabatalterum tribus annto moztuum ercuftis feto re etiam mcnruue eft.fiiam illomodo generantur bomineo lej: oigitis vel magmo oigitis^/cifTisfiue otmfis.Seaindoer partequa!iratttmfemmio. quia femeneftnimio frtgidum vel calidum.zfic gffantur boice nimfe grofi! vel nimfo fubttleoztenuee.ITertioejtparteageutie vtisfcj conftcllarionfe vt refert ŽUbertuo magruis oe quodam bubulco quem ruftici volebant igni mandafle quta vna vaccarum genuit vitulu cuius paro anrerioz babuit fotf mam bominio: c (limanico bubulcum efie patrem. 2Uberttte autem afpecta conllellatione que time oifpofuft pzo fozma bominio: bubulcum ab igne lid berauit.£>icit etiam Tbtolomeuo op qncg el! conllellatio in celo fub qua inv pofitbile el! generari bomine.Ouarto z vltimo fiut niollra ejc pre contineni tis fc5matrieie.qz matrir ef! toztuofamimis comptefia in fuio cdlulie.vele nimis feruens.vel qz multer fmpgnata no bene fe cuflodiuit vt fciunt medu« d.•z ftc generanf fepe boieo gtbbofimiagnie capitibuo.z et boieo Icpzoli.£ft tn vltimo addenduj op imaginatio mulierio fup aliqtta re vebemeo z nimia marime variat puejz.vn fepe gtlanf boieo bnteo in auricula oettra ccrufurn. Jte bnteo oo lepozinu vel maculam in altqna parte cozpotis f j ep mnlier lic vel aliter el! imaginara.fi: lic legitur oe regina etbiopie que generauit pue£ albifitmumeicinfpectuotaboli^eratin fuababitatione oepicttto albuo.ipll enim eo^oiabolu ©epingunt album ne ipli limileo fine libi.licut noo eundej nigrum oepingereconftieuitmts. CDteijs P^mifTie fit bcc ^Coclufio ad menfes Ttatura pti cularie re či ef! moftru intendit.no aut in tendit ,pdu ccre ilbioifc fojrn trate q el! in monflro.^zobafauto72(rell.z ec fha oifTimtione modri quabicejrpfiepofnit.imorepbedit3iitiquoepboo dmoftra allegabantiOfr centee gmattira no ageret pp finem/batione rali.Omnio caufa namralijn# tentione intendit .pducere fuum cffectnm.fed rco quc el! monlTrumef! etfe ctuo nature particularie que ef! caufa.vt indurtitte patet.igif natura fun efis fectu; intendit d etfecttto el! mo(!ru:aliao ageno nale ageret frttfira qd el! U pofTibile fm cometaroze z Srdl.bic-ij.pbifi.Sedgmo intedat .pducere mo Ura fub rone moftri.id el! op no intendat pzoducerc illa oiffozmitatem d dl m6l!rttolifas:ficp*.qz Oicit2lrdl.z comerato: bicq> menfiru litcfFectuo caf ftialio.ergo euenit pter intentione naepticulario.ergo na no intendit illa oif fozmitatej. 'jlte finio b; rone boni vt fupza ^batii eft oe fine.fed monfirti ba bet ronem mali fm 4rcl!,bic igif quoad oiflfozmitate no intendtf.fed folu q:el!effectuo ,pductue intendtf.^pterea natura el! curiofaapud ipfumvt mjtriat z alat.no enim tp5nutritqzb5 illam oiffoamitat e.ged oiccreo corw traronepdicta/dDonfirum (it a natura.ij.pbifi.igifnonel! effectue cafualio qjfrn cometatozem. viii.pbifi. 5f«Pofiibile el! ep eadem fpcciee fiat a ca fn z a natura.‘Rndeturg? illaautozitao intelligitur fub eadem ratione:quiaea ra tione qua ef! a ca fn impofitb ile d! q? efiet a natura eje quo efiet effcctuo inte rite zuo inrentue g fe z per accideno. 1fcWico|2 II fiuieftio XVI CSfgiiit i 5 mo..t€ntia nolut mak tufponmi.metba. ergono pot fieri mo(lru.'AiTdet <*>bcc ve? fitquoadnam vtemqoem eftie ctuitipintenclit.? jjpterea nullusor cafualis vel moftruofus refpectu nature Vite.tpfa enim paodudt oe illud gqdpot ofcruari tora fpecies quaiitercuncp ntoifpofitij oifTo?me vel pulcbm.fecus eft oe na gticulari q no intedit oiffoa ^ roitate.Sedoiceres.tn na gticularisoirigif abageteinfallibili. igif non pot ’^ ota comittere erroie fictit eft moflru/ftndet p?imo«poirigif abagete infallibili Vt^ducat res per quas fpes poffttcofcr«art.ergo qno ad tota 3 fpem oirigič ab agete infallibili.Hel or ,quantum e(Tet rone nature vtis tuc natura gticttla ris nibil ageret nifi pintenderet.fed boe eft rone imgfectionis in agendo liue caufando ejr quo folum certum eftectum.pdticit z noti oem. vel oirigif a na/ tura vniuerfali vt in actioe fua nunqj agat fruftra fed femg gp finem. CHrgrnmr. £ftcut eft inatura ita eft m artc.ij.pbifi; fjars pot mtedere eftectu moftruofujVt pietoj imagine cu Ouob^capitibus. ergo eriam natura intedifciRrtdef: op noeftoimodofimilitudo fedaliqualte. qi ars agit voluntarie.natura vero nappterea oicit Sreft.i;.pbifj.žlrs imim tur naturam.Uel oiciturg? tališ imago refpectu pietotis no fit moftrum fed folum quando refertur ad alias imagines pulcbtas q: ipfe pteintendebat. 9 1 fDHfctf ambe qm'dem de tueende funt a naturalt pbi loiopbo.CCugis ant ca gratta anus cctera fiut: bec eft enim materie caufa.-fcd non bec caufa time. CSueftio. XVI Htruneceffttas actionu naturalni pueniatecpte fin is vel maierie.2l reft.tn vlti.cap.t in fine bnius fedi poftq$ recttauit opuuone antiq»o? oicetiu natura no agere gg fine f 5 ec ca mali. £c folutis eo? motiuis.lOtc ( prequif pbado op na agat pncipal r ejcgte finis z no materie:pones ouas oritifioes. foima/materiaeftnecefla ria in actioe reru f0l1£ f n( t 0 naliu.gt fine ma impoflfibile e fieri aetoem nale. Scča ocl iifio ra gre agat« Q ccl}n(]a " naturale agat eft finis.qiad qone gg c|d in actione nauirali apte rndef finis. Vt čjrendo gg quid ferra bj oentes.rndetur gg fcrrare:qit agit t non per voluntatem vt animal bmturignis celum tč.£t fic p3 op necefTitas acnonum naturalfu m tu re non eft altud roip A KUTMj ©pinto ar eft. Ojdinem inter iv r>»i» numo uiii.iammuiHumr cat.tertio ouificat.quarto .plificat.vltimo nutrit t ,puidet pullos • 3tem aro* nea pumo congregat vifcofitatem ejc immundo aere.fecundo querit aptu? IcM cum vbi telam facere poffit.tertiolineas paruasfiue fila trabit ptofundamen to tele.poftea circuducit vndiqj materiam: ita g? tota tefc fit integra. vttimo circa aliquod foaame oifponit fibi inrroitum in tela er quo pofTu ejcire t itc4 -flota rmn * ncurre .^ 1)22necetfttattsibic quiercens oonecmufcependeat in tela.31le ergo operationes ita otdinate f m otdinem fiunt in aialibus t et alijs agetib* nacuralibus er inftinctu nature quinaturalis pmdentia appellari folet (cilj q regitur in tota fpecie.vt in araneis q oes telas faciunt.tn fo?micis que oes tge eftatis fe,puidenr.t multis alijs aialib°:Oe quibus videattinžireft. ? Albert 0 tnagnus libto ataliu-3fte ogatioes oicuntur necefTitas ad fine fcj inquarum otdinanttir ad alique finem čonfequendu.oe quibits oijcmmt antiqui pbi op fierent gg materia fic vel fic oifpofita.vt iuppiter pluit gg materia pUtuieq e ingroffata t condenfata ergo cadit 6eotfuj.3te in oomo pumo m fundame to ponuntur grauifiima.f.lapides magni.oeinde leuiota vtcementum t gut lapidee.vltimo leuiflfima fc? ligna.t ifteozdo eft gg materia.Sj Kreft, eosre ptobat no fimpfr fc? q> nullo modo actio,pueniat er materia neceflfario.qt fic conclufio ptobabit materia eft neceflfaria in omni actione naturali. Sed in tf gp negabantactiones naturales nonefie neceflario ptincipaliter ,ppter finem 3deo ets refpondetg? iuppiter pluit vt fructificet -z frumentum crefcat.? I? [e pe pluuia conumpat mefTes ficut pjefertim grando: tamč boe eft per accidea ratione fue frigiditatis.3tem oomus fit gratia abfcondendi t faluandi nos. 3mmo oicit comentato: op gtes grauee ponuntur fuper leui(fimis.qj laterea ponuntur fuper ligna vt ea a putrefactione pzeferueiu. 3tem etiam in bomtV ne obferuatur fitus elementouim non ratione materie fed ratione finis:alias oifa oeberent efle in p3rte inferioti t tamen ali-qua funt in fuptema parte tč. |[>Conclafto ad mentem 'Brcd.jn actioe agenti« na/ turalium Ijnecefifaria fit materta:actžoes tfi fiut puntipalitet‘no ti gg ma teria fed piopter finem.T btima pare tlečundapatent autoutate Jireftorefis bičih' iecundo pbificdtum oicentis.Sed tn non fine bijs fcj grauibus t leuibus fca funt fcj artificialia.non in gg boe ficut gg materia? fed ca abfcodendi ipfa t faluandi.fifr aut t in alijs otbus in dbufttiq$ gg alidd eft id eft finis.gt erem plariter oicit op oiuifio ouri eft fims ferregg qucm ferra facta eft. talts aut oi nifio non pot fieri fine ferrcis oentibus/Aone p fcoa gte q eft ^reft.in rertu. ^inis fic fe bj in naturalibus ficut pjincipinm in fpectilabilibus fine fcietija ocrnonftratiuis. fed conclufio que eft ptitteipium q? ptimain imentioe eft ne cefifaria ptopter pmifTas.ergoactio naturalis eft neceifaria er fine. £t ideo oi rit comentatot oe fubftantia otbis. finis fignificat agens fignificatione neceft faria.vnde bic oicit. ^mpoffibile eft op agens naturale abfoluatur ab imenu fione finis, ^dem.Omnia que funtante finem funt ptopter finem, ‘Katione 1^t?i(icoru II fetiefho XVI comentatojis £batur fcda gs.^tnisaptius rtfdetur in actiotbus nalibus ad qonem gg cjd $ ma:vtquerendo:gg argttmetu ,pbat vil agens naturale moneaf ad agendu qz s pzima ca.z boe non eft cotra conclu(Tone.6ratia enim illius fc} pzime cae ots agunt fin nam agentia.ij.oe aia.t fk idem oat neceffttatem agendi vt fints z etiam vt motiene.t illnd non eft inconueniens oiuerfis refpectibus. CDHrgtmur fcdo;£(Hqua fiuntp2mcipaUterpp mate/ ria.t>o enim generaf z cozzumpif gg materiam.qz queredo:gg cjd bo gene* ratur vel conupif apte rndef .gg mam.qj materia eft gg quam res eft vel no eft. £tia; oicit comentatot. iDots non eft gg alicjd/fiildet materia licj lit cagenerationis -z cozzuptiois fm g eft infezmata cjualitatibus pzimis vtpzo bat argummuno til eft fints giiationie -z cozuipriois.^mmo ipfa eft gggene rationes cozzuptiones -z oes trafmutatioes natttralcs.ergo qn qrtf gg qmd /Ute gg qtiem finem bo generaturaio apte refpondef.gg fttam materiam. fed pzopter cotimtationem fue fpeciei.*pzopter quid bomo cozzumpitur.apre ril detur.,ppter notte fozme acquifitionem.^inis enim ois cozzuptiois eft gene ratio fubfequens.ad comentatozem vero bicitur. iDozs no eft gg ali<}d r& ne fozme cozzupte.qz mozs er qno impoztat pziuationem bj rone no entis. fDHrguttor tertiorOcrme oigtms ime moftraoito eft aliqtud quod natura ^pdurit.-z ramen non eft pzincipaliter pzopter finem quia alias natura pintendilfet quod pzius eft negatum.ergo eft pzincipaliter pzopter materiam fuperabandantem ve!paucam.'Rndetur.Xicet monftruo IDonitruofitae^ litas non fit er fine qui mouiflet agens particulare:tamen er quo natura vtis pter qmd ponatur omnia pzeintenditieft er fine^pducta.ftj gg oecozem vniuerfi.no enim cogno fcereutr quid eftet oecozum fiue pnlcbzum nifi in refpcctn ad oiffozme.Unde cum monftruofitas fit ens ipfa non eft fruftra:ad minus quo ad totam fpem. Sed oiceres vltirno z eft mottuum antiquoz«m quod Sreftoteles recitatin Oicerea. tertu,Zamen natura non oeliberat ergo non poteft agere pzopter finem. qm fi fic:tunc finis oeberet mouere agens ad agendum:quod non fit.qz agens na turalenon agit per cogmtionem.ttefponderur q> intentiotie z oirectione age tis vniuerfalis agens naturale agit pzopter finem.Optts enim narure eft op* ttefpondetur intelligentie non errantis. Uel oicitur ficut relpondet bic #refto, g m facit aliquid pzopter finem z tamen non femper oeliberat. ^init liber fecundus Tbbificozimi. SequiturZertitts. K £ $>l?ifico?J m £Uienio i Homani atttem natura eft pzincipiu motus % mutationis. frietia aut nobis oe na e. cpjnon ignozare quid fit motus.Tleceffariu eni eft igno rato ipfo ? ignozare mzcfEJRe liber tertius pbificop Mveft.in quo Sreft.oetermiuat oe paflfionib 9 intrinfecis __entis mobilis fine coibus vt ait bic c6mentatoz.fi oemo* tu % infinito.Clnde totua liber terrius eft oiuifius in ouoe tractatus.^n pmo tractaf oe motu.^n fcoo oe infinito.Tbzimiis oiuidif in tria capfa.ante pmu captm ponit cjnqj oeUifi6es.*fi>zima pbs naturalis b<, tractare oe motu qz ip*» fe tractat oe natura.fed ignozato motu enecefle g; ignozef natura.ejc qnona oiffiniat gmommaj.pbifico^.Scoaoclufio.nalis et bsoeterminare 6 otinuo qz motus eft 6 numero oti nnozzX ertia.naturalis bj cofiderare oe infinito ejc quo m ottfinifibnecdntinui ponitur infinitum.Quarta etbj tractare oe loco tempoze ? vactto.qz fine bije non poteft fieri mot 9 . z boe facit in libzo quarto Ouintaconclufio.oebijsomnibuspafiionibus qttitiq5 fpectat ad bunc libzu pbificozum eequo funt paflftones coes oi enti naturali conuenientee.fed mo tue z: infinitum oicuntur pafTiones intrinfece. quia funtoe intrinfeitate rei naturalis.locue vero -z per oppofitum vacuum i tempus funt paffiones c%/ trinfece.quia nibil funt rei naturalis fed ab e;ctra. Super pzima conclufio ne moueri folet tališ queftio. autc3 tpfa qui'dem natura motus qutetis mu tatiomfue p2incipiu$ lit noftra aut ooctrina nt oe natu ramo lateat noo 03 qmd nam fit motas/iRa fi ignoze/ turipfematuram črtamignozari necefTe eft. n Craueltio. I [ontifciind.kL H trum tanozato motu neceffe fit ignozare naturam/|bzo qua pzimoeft fciendum gp tguozareeft pziuatiuum z opponitur fcire. pnde quot rnodis vnnm oppofitozum oic i tur tor modis et reliquum.jtboptcozum.ergo ficut fcire logicaliter eft rem concipereata igno* rare eft rem non concipere.lbbilicalirer vero fcire eft rej cognol cerc per (uas rircuftatias.3gnozare eft non baberecircuftantias ipfius rei. £ircuftantia v e ro eft qiiedara babitudo veLoualiraamrceua nos in cognitioneuirei. -z fant iiumero feptem.Undegrammaticus.^ozma figura locus ftirpenomcnpa/ trta tempus.loec feptem pzopzia continetomuis bomo.tooc mo loquimur in comuni modo loquendi cum oicimus.ego coguofco petrttm qz eft oe frač fozdia genitus ejc illo te.ignozare ergo cum fit pziuatiuum oebj oiffiniri fm mentem ^reft.uij.metba.per abnegationem actus.Tcp reltnquac itliue aijus potentiam fine aptitudinem.Cfndeignozare eft potarnam tntejlectiuam čare re aliqua fetentia quam nata eft babere.-zficnullum bzutitm heq? inanima# tum ignozat.žt qz eft actus anime interiozb5 facere-appcllanonon ronisiu aceufatiuo fequenti. -z cum fit pziuatiuum oiftribuit eundem ratione negatio Ifblptficoru m £uieHi'o I nis in fe inclufe.? fic illaeft impoffibilts.igno:atttr motus.qr ad minus oeus mmimLKimmn Sreft.eft locutus quo ad ignorantiam inferiottim. id cit bois cum oicit.fi ignoratur motite ctiam ignoratur natura.žt boe i6.quia mottis o učit oes pbos in cognitionem nature .accidentta enim conferunt ad cogni tionem fubifantiarum.i .oe aia.imo motus eft effectusTtature. ? natura |it ca efftciens motus.? p ons motus eft via ad naturam cognofcedam.ergo »tgnorarur motus neceffario ignorarur narura.loec enim codittonalis qua5 ^refio.bic inredebat eft bona cofequetia ? neceftaria.^o necefie b no 05 oice re neceftirarem ons que eft quando ons alieuius con fequentie eft fimpliciter necefTarium.qi nou eft neceflarium op natura fciatur vel ignoietur fed cotim gen s. Sed ojoicereneceftitatem confequentie.f.quado ofis fequirurecante cedente in bona babitudine.id eft qp veritas confequentis oepedet ec verita* te antecedcntis .Si enim ahquis ignoiat quid fit motus ille etiam neceflfario babet ignoiare quid fit natura.iOe itla autem babitudine ? neceftitate confe* quentie ? oe appdlatione rationis non eft pbifici fed logici latius oicere. ČnKdpondctur ad qiicftionem.fi atigutg tgno2at mo tum ille neceffario tgnozabit naturam. id eft cjcunq5 ignorat motum^ut effe ctiue eft a natura etiam ignotat naturam,piit eft pneipium motus .natura eni fignificat matertam ? fo rma put funt pne ipium ? ca motus.ij. pbificop. loec conclufio pj antoritate^reft.vbi fupra cu rone paulo ante adducta.fiatione alia.natura oiffinirurper motum.ij.pbiftcorij.fed ignoratis claufulis oiffin« tionis eft necefie op oiffinitum ignoretur.^tem fcire eft rem percam cognoj fcere.ergofi fcif motus fcitur vnde ?a quacaufa fit.ergoipfa caufa.i.natura ra etiam fcuur.5ta ec oppofito fi igooratur motus neceffario ignorabitur na tura.gc fic patct q- mens qiicftiqms non eft figni sig norat oiffinitionem mo tus ille etiam ignotat 6iffimrione5na'ture.quta poiiTbileeft multos ignotare oiffinitionem motus que eft mifitipler. ? tn fcire naturaveleius oiffinirione, 1 per boe muita oiffoluuf argumera q binciude curfirar. ID&rgmtar pjtmo.namram effe eft per fe mamfefttl. ij.pbificop.ergo natura femp cognofcif ignorato motu fiue no/ftndef ^reft. ij.pbifi.intelligif op natura ee eft p fe manifeftu fi eft vel qr eft ens. no autem quid eft natura.q: boe multi ignorant.fed an na'tura fit nemo oubitat. CHrgmtur feomdo.caufa eft notioj fuo cffectu. imo caufa oat effe effecttii.ec quo effectus omrtis oependet in effe a fua a ti fa. fed eadem funt princip ia effendi ? cogttofccndi.ij, metba. igitur natura que eft ca motus in cognitione non oependet a motu fed econtra. ‘fiefpondetur caufa apud naturam eft notior.fed quo ad nos incipimus noftram cognitionem ab - effeatt qui nobis eft notior. £tiam ficut effectus oepedet a caufa in effe.itaet T& in cognofci.£t econtra cognitio caufe non eft fine cognitione effectus ec quo relatitta inuicem babeut cognofci. ? quo ad boe impofiibile eft cognofcere na turam fine motu.? econtra impofiMe eft cognofcere motum fine natura. qr natura eft principium motus .motne vero eft a natura. ttnde boe argumeiV tum poteft effe ratio conclufiooie. * 5 jConcluffo 2Tuto. Iftatione IJhbificorii III fiueftid n ttfplict tftefpodrtur. Žttttratto Iaj-gc. Supcrnaturali«. Thturalie. aitcratio accipif ttipltcitcr. Saundo. X fi 4« ignotat moturn contingentcr ignotat naturam ftat cum coclulione. led necefr fe bic ftatja necefTitate confeqtientic z ucncofequentis vt,pbat argumetum. z fic contingens z necefTarinm opponuntur.capiendo ipfa ad idem eode mo Velcapiendo ipfa realiter.3fem fi oicitur.tamen motug poteft concipi z non natura z ecotra.ergo ignotato motu.i.no cocipiedo motum natura po telico gnofci.Tsndef g?areft.loquif oe ignoaatia -z cognitoe pbiltca no logica. mo tue enim realiter ottcit nos in cognitionem nature.vr fupaa clarius pamit. eft mt vliuo motne p:etcr res tpfaa^d enim quodnmtatnr;atjttnfubrtItia:autm qnantttate autm qualttate;aut m loco femper mutatur. CTdueltio. II Htruj in altcrationc ptomle oteta lit flujtus <3 oiftingnif ab;alteratoe alterabili z a qualitate qacqrif g tale alte ratione.Oueftio pfens no babuit oagine oubitadt er terni Srefto. in tertio buius qj no facitpucipaliter mentione oe alteratioe pter fua oeferiptionetn [ed potius lib:o oe generatione.io incidentaliter bie oicef oe alteratioe g bde qilionem z tres imediate fequetes.qm alteratio qfi in oi rrdfmuratione nam rali concurrit.t tota naturalis pbia eTFoe trarifmntatione rerum naturalium ergo non eft mino: pare pbilofopbie alrerationts confideratio. notadu q> alteratto Lirge dl qn res altter fe b 3 qj pjius.vt ols rnutatio in q res capit noud oenoiatione. z lic copiebendit fub fe alteratione ftignaturale z natiirale.inftantaiieani z fuccefftuam.CJfi at teratio fugnaturalis dl q fit in in rta ti. vt crcatioaie.vd que fit ertra fubiecm * Vt calefactio vel motus boftie facrameti.CIel q fit fine caufis fecundis. vt im ftificatio peccatojis.infufio gratie.2(lia oicitur naturalis 6 qua pbilolopbi ba betu oifputare.f.qn fubiectu capit fucceflfiue noud oenoiatione fiue a qualita te puma fcoa vel alia. Jčt ita alteratio accipif trtpfr.Tbumo large eft rnutatio A, j|I)4 perqtiamres fuccefTute acquiritnoudqualirate.vrgeneratio fcientie. illumi natio acris.acquifitio virtutu.mutatio celi.Uii oteit 41bertus maguus.j.celi. 3n celo funt infinite alterationes.id eft mntationes..'3Ho enim mo alteratio e nibilaliud niti rnutatio fuccelTiua faeta in fubiecto.Sectmdc capif ftrictcvel jppaic .z eft rnutatio inter qualitates ptimas vel fc6as. Uel fic. eft mutatto g quamacquirif autoeperdif qimUtaspurna vel fc6a vtalbefaetto calefactio f t fic intelligif ^rcf.j.celi.cu oicit.£elu eft inalterabile infcilTtbile indimimu bile tc.3fta it oeferibit •pe.bif.Oices.illteratio eft motus 6 vna qualitate in aliam.Zertio accipif ftrictilTime z eft rnutatio inter qualitates actiuas z paft fiuas id eft pumas.t fic bj folum ouas fpecies.f. caliditatis in frigiditate vel ccontra.? ficcitatis inbumiditatem velecontra.Omnis enimaetto naturaua 1fbl?i(icoru m Žiuelho II bi>8 quattuoj qualitatibue pftdf.Jta aecepit 2(refio.aItcrationem. vij.'pbi(u» ccruin oicens.Q«ecuqj alreranf a fenfibilib^ alteraf. £ tcometatoi eeponit renfibilibus.t.qiialitattbus ptimis a quibus fit omnte alteratio i bije inferio/ *TbU8.3n pjoposito alteratio accipitur ,pp:ie -r fecundo modo. fL Jf^otadurcdo.^rofozmaltemotusmgcncrercu/ **(mnHaimot mflibet fue fpeciei e ipfa fucceffio fine entitae fuccefTiua qua vna pe fucccdit tne * alteri pio maioti perfeccione acquirenda.vel in qualitate fi eft alteratio. vel in quantitare fi efi augmentatio z oiminutio. vel in fubfiantia fi efi gcneratio. del in locofi efi motne Iocalie zitaloquioemotibu 80 jpl?snaturalis qai ^ ptincipaliter motum confiderat. Cfnde j i pa ie alter atio e fucceffio qua vna p6 Siteraftoppnfc gualitatis fnccedit alteri. gt fic flurtie in ^opofitoeTnbila r iiičTgritia fuc ccfi starce fpecicrnm Bo qua vna pare gnalitarieHtiit ab alia.£ cemplnm fi ignie oiftat ab alterabij It FuncmnlttpITcat fucceffiue oe fe fpes caliditatie quaru 5 vna continue ffnit L * fuccedit ee a!ia vfqj ad alterabile vbi inueniimt obftacnlu pp ipfins refifteit? tiam vel oenfiratem.ideo ibi congregantur -z per vnionem fottificanf agetee j in cotptie ipm fiue alterabile ipm calefactendo.£t ille flueus.fiue fncceffio or Bujene Ipecierum inquantu vna fpeciee fluit ab alia.-r oicirur flnette coriuua/ tiuus fpeciertim inquantnm naturah conueeione z concotdia vna continnat aliam.čc non oj poni oiftinctus f lueus continuatiuus a ptioti. qnia omnino fnperflueponeretur.eno vfcui mbereat.tlaturalie enimarmonia fiue cotv co:diaquamreefiueibile8tntcrrebabentipfae res fluerc e fuccedere facir. Vt in fimilioue gntteaque ee feipfie concurrut abfcpalio rertio.^fiecrgo flu ene qualitari8 oe nono acqnirende per alterationem neceiTario requirit ptu mo fi alterabile oifiet ab alterante ee quo oe moues oj ee fifeum fuo moto, plicetur oirecread alterabile :vt ignisad aqna in cacabo.q: alterabile p cjlita tem fnam-tfotmam fubfianrialetn refiflit alteranti z fiie gnalitati.crgo net ceflc efi qp luccefTute vnam gte uualitatis aleerabilis poftaliam in fn.im nam trafmutet.q6 no efi pofif bile fine fiiccefiione z fliiru qualiratis que inrrodu? citur peralterationem.če gtnbue pj g? ad oemalterationempptieoictam re && alterationem guiritur alterans.f.gj tranfmutet e agat pnctpalr m aireratione.šcoo altera reguinrur. bile fiue fubiectum qd recipiat qualiratem pp qua fit altcratioZertio re<}rif qualitas q acqrit p alteratioem.t or qualitas fm quam fit alteratio.auarto reefrif fiurus fiue fucceffio qua vna ps fluit ee alia ee qlitate introduceda qtii flueus m re e materialiter efi fbtma fluens.t no eft ( pptie boe modo alteratio fiuemotus.gue fotma fines polFcp efiac^fita in fubiecto z quiefcit oicit fot ma fluea.žt fic gueftio ptefei is tih querit.Utrum illa fucceffio qua vna pars 3numa ps pbaf"atito.žlrefi.vi.pbifi.^ottalTis albedo no efi motus fj aibefactio.fed alteratioeft motus.iij,?,y.pbificomm. Unde albefactio efi alteratio. quinco . h 4 fbfriftcoru III fituefho II pbificoju.fed albedo no eft motne en fit forma qniefcee. 3tem.it/. z.V. pbifi. otcitur.aiceratio eft actus alterabilie inqnatu alterabile.ergo no e cjlitas. qj actue non irnpozcat motum.fed qualitae noti eft motus. igifneqj alteratio. abnesato enim gener eabneganf oeeeins fpee.3tec6meratoz.iij.bui°.XDo tuš acquifinuue eft generatio partis poft gte itliue gfectioie ad qua vadit /5 alteratio eft motns.u/. t.v.pbiSico^.igitur eft generatio ■zč.fed čjlttae non eft generatio vel acqmfitio.£t 4 uice. Hbbozreo oicere ep nigrefcere fit nigredo. T^attone taU.ois ro motus confiftit in fucceftione.ej: qno omnis motus eft fnc.cemtuis.u/ pbificop.ergo cum plos naturalis loquitur oe motu noneftvia ad perfectionem eft alta a perfectione illa.i. qualitate que acqtiirif. Žt vltimo nibileft terminne fuiipfins.fed qualitae eft terminne alterationis ifttfpodet ad que v.pbificozum.igirnr.Sedgjimpzopziealteratioapiidvulgumappdletur ip!» ftionent fecundum fa qualitae qne acqnirittir pzobatur autozitate commentatozis tertio buiue. opinionem vulgi ZDotne non oiffert a perfectione ad quam vadit, tt idem quinto pbificozum TR tališ biftinctio beceft. »uperiti. IDaterialiter. ^oimaliter ZTerminns ad qttem non oiffert a motn cuins eft rerminue. 3mmo oicit coni meutatoz bic q> acceptio motus pzo forma fluente eft vcrior.lj alia fcilicer ,p flujtn fit famolioz -z commnnior.tdeo aliqui accipiunt pto concozdia motnm ' ©uplicirer. p>zimo materialicer pzo termino ad que5eft mome.id eft pzo illo ^> otug quod per ta te m motnm acquintur.2Uio modo fozmaliter ,p fuccdTione fiue entttate fuccelTiua per quam aliquid acquiritur. z baucoiftinctione applicat ad omnes Ipeciee motus.Uude alteratio matertalitcr eft qua!tras per altera/ tionem acqntfita.^oimaliter vero eft fncceffio fiue mntatio per qna? aliqua qualitae acquiritur.vt aibefactto materialiter z in re eft albedo.fozmaliter eft motne.Sed att pzopzie boe fit locjui oicendo gp motne fit vno modo termi' nne ad quem.mibi non videtuneum entitae motne fit fucceffio z non forma quiclcens vt fupza iam patiut in ratione pzima. CDHr^mt p:io žtltcratio cil qualitasthqiian(:u acqiu nc.lbzobaf.ftz ve! generaf feipla vel mediate alia qualitate.Sipmu:tuc ba bef ppofiiu.Si fcdm:tuc illa gen:rat oilr ab alia.vd feipfa.Si icdmtunc pa rt rde in prior toabat ftatus.Si pzimutert^pceiTue ininfinitu/ftndef gjalte ratto no eft cjlitas ijoat ftattis in termino a quo.Un 6 fnccelTioe i alteratoe 1č>bifiC02 III fiuieltio III non babef eade fuccelTio a termino a quo vfq? ad terminu ad que licut necg m motu locali.^nčjlibeteni fpe motus ponif fuccelTio vel entitas fuccefTiua alteratio met vel augmetano met g qua acquirif terminus ad quem. IL^rgutfur fc6o auctcrntate j&rdliij.pbi'1i.g&ocud e, t oe efTentia fui term ini ad que.igif alteratio eft Čjlitas ac4fita.3re £omem tatoj.v.pbili. Jread calojej e quodamodo caloj/Andet Tbaulus venetus ad PJtma' auctojitate gp non ponaf in bunc modu.iij.pbifi.fed Žtrefl.bene oicit. non cit autem motus pjeter res ad quas vadit.que pjopofitio rte itelligi ©e* bet:motus pjo fua parte ejrtrinfeca babet terminom ad quem -z a quo.2ld tet cunda oicit gp mens eius fitjre ad ca lojem, id efl caliditas tendens ad vberio rem perfectionem e It quodamodo caloj.id eft caloj oiminutus. (DHrguimrterrio. Oi flutue eft tuftmetus a qmliw te q acčjrit: vel elt poj ea: vel polterioj.lt o polterioj qj fruftra fieret motus: ^ cu lit via ad čjlitate no pot ee pofterioj.Tleq5 poj.qj necefTe e fundameruj ee pjius qd bic e čjlitas fug q tota alteratio e fundata/Rndef gp ille flujcus no elt polterioj čjlitate q accjrif vtpbat argumentu in pnia parte.11ec ,ppjie elt pjioj pojitate tgis:qj qn fucceltus fiue flupus fojme icipitietia? incipit fojma *Hofc. partialr fluens ergo eltfimul cu čjlitate čj partiat'r,acquirit -j pjioj tota čjlitate ac4fita:ejc quo tota qualitatč neceflfario pcedit motus per que t >5 acquiri. CClueftio. III. Htru gualitas in altera tione acciui ratur tota ftmul vel pars fuccelTine polt parte .Tbjo ilta gone eft.Tlotanduj pmo gp ficut quatičasb5 partes z Unea punctailic čjlitas etiam bj partes: zfi/ cut linea termtnat punctis lic čjlitas terminaf gradibii s f Qualitas aut oupli/ _ ces b3 partes cjuatiratiuas fiue ejctefiuas.-j graduales fiue intenfiuas/jbartes Q &|| OuatitntuK quatitatiue fiat qua vna pars Čjlitatis elt ectra alia z ab ea oiltat.ael fic.Sut ~T partes quas čjtitas bj ad oiuilione fui fubiecti:qj accidens cojpojale elt ejete/ pic<0 panee * fum ad ejttenfioe fui fubiecti. vt volt Žlrelt.in pdfcamento čjlitatis oices.JTa^ ta elt albedo quata elt eius fiiperlicies.i.fubiectu.Un accidens fi 05 oiuidi in partes magnasmecelTe elt gp oiuidat ad oiuilione fui fubiecti ectefi. 2 llie fut partes inteuliue.f.in quas ipfa qualitas oiuidit fim fuam efTentia z non quia * - eft in fubiecto magno z funt in re ipfi gradus.qlitas ergo qj pot intendi z re J u mitti necefTe elt gp babeat partes ep fua efTentia in qs lit oiuifibilis ot alio ejc^ ^ trinfeco ecclufo.quo mo loquitur Žlreft.in oe feufu z fenfato ca oicit qualita x % tes efife oiuifibiles in iufinitu.# bocbabeč in qualitatibus fpuatibus eppjef % fe.vt fcientia virtus opinio que fut in fubiecto indiuifibili.f.afa -ztame ipe ot 10 uidunf in gradus.Un f m op qualitates ouplices babent partes,f.quantas et graduales fim boe etia oupliciter funt oiuifibiles. *P>jimo ertenfiue.f.quado eoju fubiectum otuidif.-z fecundo intefiue in fuos gradus vel partes efTentia les.*p>jefens ergo qltio tantu querit.ee quo qualitas b3 partes an fuccefTtue Vna pars polt aliam in alteratione acquirat.vel an tota qualitas limul.i.to^ ta Iatitudo qualitatis Itmul quali in tempote imperceptibili acquiratur.£t vt 7(bl ; nTtcor m Ctueftio III jCa fucceffioni«. Jntellectue qoni« darins mena queftionis intelligatur prtmo fantu querit.Urrum in alterabi/ le tora qttalitas fimul introducatur vel prius in vna parte q$ in alia.Sectido querit vtrum gradus cjualiratis oes fimul tn alterattoe acquiranf vel vnus poli aliu. z ficppiie q«eftio intelligirur oe qualitatibus primis. 4£&efpondetur per vmca ct?nclulione$.quantu cffet preciferouequalitatt8 tfuap partiu gradualiu ipfa acquireref fimul 1 femel: ftd nunqj naliter acquirif tota čjlitas taliter fed femp para poft parrem.tgra dus poft gradtj.*p>rima pare paret qr fi per oiuina potentia frigiditae elfet fe parata a fubiecto z quantitare z in eam ageret caliditas tuc imediate eam to lam fimul quafi in tepore imperceptibili vel in fua naturam conuerteret vet corrumperet.tunc enim nullum effet refiftens in frigiditate.cu non pofTit refi ftere vel agere fine quantitate.‘3ta etia fi in aqua calefacta non eflet refifteti« ratione queriratis forma fubfbmtiaUs fubito z quafi in tepore imperceptibu li introduceret priftina frigiditate.Tbzopterea pirit 2lreft.r.ctbicorij.Uifio -r ©electatio fiunt in inftantt.boc eft in tempore imperceptibili a nobie.Scd cp nunqj naliter tora qtialitas c ita acquiritur boe eft,ppter refiftentia fiibiecti q5 olterane primo al.erat in parte propinqua.t etiam ratione qualitafie erpelle^ de que refiftit fuo contrario -r alteri qualitati introducende.Un fecuda para probatur aucto.Žlreft.vj.pbificoru oicentie.&tfpofitio f m qua eft motus ot/ uiditur .pporttonabiliter tempori.fed alteratio eft motus.igitur.£t Comenra tor bic oicit.£Dotus eft acquifitio partis poft parte? illiue gfectionis ad qua vadit/Ratione tali.qualitatis gradue acquirunf fuccefltue vnus poft alium. qr alrerans agit per contractum.ergo prius agit in parte propinqua qj remo^ tam.quoniam qualitas erpellcnda in qualibet parte fubiecti fiue alterabilis reflftit fuo contrario.igitur tališ qualitas z tota latitudo fuccefttue introdud/ -j? tur per totum alterabile -z non fimnl z femel fed pare poft partem.*£>ropterea i esft qiiando alterane eft ejctrinfecum tnncaltcrat alterabilc.primo fm vnam part tem. f. fibi p:opinquiore.? oeinde alias fnccertine z non totum fimul z femel equalirer in oibus parribus.Si vero alterans elTet intrinfecu tuncceteris pat r ibus incipit alterare oes partes alterab ilis equaltter.vt forma fub ftantialie aquecalidefrigefacerettotamaquainoibusfi»6 partibus equaliterfi eroi parte aque ab ertrinfeco aere eftet temperamentum z equalitas.Sed q?coi/ ter citius aqua frigefit in parte fuperiozi $ inferiori ipfius cacabi.boceft pro pter aerem frigidu qui eft fupra aqua in aere z cacabue in fundo recepit ma/ Slterfo ttirifcco. ioremimprefifioneab igne.Unde alteransejctrinfeatm eft quod non eft para Jntrinfetum. eftentialis vel accidens alterabilis. vt ignis calefaciens aqua. alterans intrin fecuj eft qo e forma fubftatialis vel accidens alterabilis.vt forma aque reda* cena aqua calida ad priftma frigiditate. Ese illa fff qone vtru alterabile fimut in otbus partibus alreref oicif in libris paruoru naimm:&lia rone probatur aqua calefit per totam boram.igitur in qualib? parte bore aliquid caliditatis in aqua acquiri(ur.alias aqua non poffet alterari per toram boram.lsec enij pars caliditatis que eft acquifira in prima parte bore non eft illa que acqtiiri> tur in fecunda parte bore z fic confequenter. 3tem quelibet pars ejetarfa alte/ rationiseftalteratio.igiturin qualibettalt parte aliqua qualitas acquiritur. lkl?ifi«>?2 HI eaie/tio TTTT altas alteratio non effet motus ad qualitatem quod eft contra pbilofopbum HJ.?.V.pbificoajmXum ifta crgo conclufione Hat g? qualitas in alteratioe pa' »n mo acquiric fim efle imperfectti ?con(equenter fim efleperfectius. IL^rgintur panio.onalttae fimul acqmri£ tota in al/ teratione,qj 4reft.poucns oinerentia inrer moru localem z alterarione oicit cp motus localis no fit fimul per oes parres medii.f? in altcrabili frequenter oes parres fimul altcrant.Un oicit iCotingiteni? fimul alterari z no oimidiu prius.velur aqua fimul cogelari.Rrtdcf q> 4reft.iutelligit quantu effet rone alterantis fi citer applicaru otbus partibue alterabilis oes fimul z femel altex raret vt patet in alterante itrinfeco quod eft m alterabili per omnes fuas par res vr in aqua calida vbi forma cereris paribus refrigefacit omnes parres a^ queequalitcr.ua q> non pjius vnam parte q$ aliam.gr rario quia polira cauf* equati i vnifojmipjoducitureffeetus equa!is i vniformis. fafc.alterans no eft niagis ©etermmatunt ? limitam ad vnugradum q$ aliu ergo omnes fimul pjoducit z totumaltera bile fimul alterat/Refpondef op argumentu veru ,pbaret quantu effet p:ecife qualitatis z fuaru partiu ipfa fimul z quafi in tepoje imperceptibili ^pducere tur. f? q? boe nunq^ fit boe eft ratione fubiecti in quo eft qualitas cotraria tu pellendaque mediante fubteeto refifht fue cojruptioni.tmo alteransno poe appticari omnibus partibus alterabilis tam ab intra q$ ab ejetra. (LBrguit tcrtio.ficut eft in oeperdittoe qualitati8 ita cit in eius acqnilitione.quia oppoiitotutu eadem eft ratio: fed in oeperditio/ rie qualttatis non videtur modus quie gradus pumo comimpatur.tlon vb tirno introduetns neq?piimus.quia oes funt vniti penetratiue per totu fubie ctum.igitur tota qualitae fimul oeperditur z non per parteni poli parte,.'Rit del 1? oes gradus fine inter fe penetratiuc.ita op vbi vnius alicjd eft ibi tato rius alidd eft trt fucceflTme vnus poft alium fim noftru modu imaginandi er pellitur ficut etiatn introducif .z eft ille modus.*jbrimoenim p tota? aqua ar ca ignem pofitam introducitur vnus gradus calidttatis ? polica fecmidus etiampertotamaftuaftuivnitfe-z penetrat omnes partes alterius gradus: z fic conlequcncer.Unde ficut boefit fuccefTiuc pergradum poftgradum.ita inoeperditionefitequaliter.ipbilofcpbienimimaginattfunttotam zfiim/ gradu« mam latitudinem qualitatum efle in oecem gradibus.quauis quilibet gra^ j[ 0 B dus fit oiuifibilio in infinitos gradus partiales.oe quo infra latius oe gradu bus.Quia ergo tota qualitas fuccefliueper partem poftpartem acquiritur. ideo pro maiori intellectu buius materie queritur» COuellio. I1II. 33truin alferationc pare ideft ura quipjimoacqmiitur nianeateum gradu fecundario acquifito.et fecuiv ^iscumtertio:?fic confequenter. , , _ aitcratio mali«. tL Jreotandnm ergo p 2 tmo q alterationu quedamcft materialis fiue cojporalisd .p qua alteratule ac4rit qlitate fenfibile.que viQ IPbificos III žlueftio nil pot fentiri atiquo fenfu.vt p calefactione acqttirif caliditas. z p albefactioite albedo.&lia eft fpualis.f.p qtta acquirtf q!ifas no pcepttbtlis aliquo fenfu. vt gnatio fcientie virtutis opinionis.3te tlluminatio medij pot otci alteratto fpuatispt lurpptie non vr.^tem alterationu quedam eft acquifitiua in qua aliqua čjlitas acqutrif .vt albefactio.Žtlia eft oeperditiua per qtta aliqua qua liras ccjrumpititr.vt mgrefactio in qita oeperditur albedo.^mo in qnalibet alrerattone ptopue oicta cocurrunt ille Otte alterationes acquifitiua z oeperdi tiua.quta ois tališ fir cum abiectione fine ocperdirione fui contrarij. fc6o q> to a latttudo qlitatis fiat tpft 0CCC5 gradu s quoo plM in čjlibec qualitate fuma imagmati fur.er bis eiU3 oece tora latitudo coponit tanqj ec fuis partibus eentialibus.Ouilibs to boiu graduu pot oittidi in inftnitos gradus partialee cu fit oe genere otimtotu.i continufi efl oiuifibile in infinitas partes.it j.pbifi.3lleergo gradus qui aduentt alteri in alterarioneeft realiter z numeraliter oiftinctus abeodcm:q: oe nouo pto/ ducitur z p:io: ftiir ante illum.Una eni? pars čjliratis non eftalia.babent trt inrer fe quanda nalem conuententia in bocq> furtt qttalitates z vniunt fe pet# netratiue.imo non eft poiTibile q> vmts gradus folitarie oiu pmaneat aut ou rare poftit in alteratioe fine alio fupueuieote z cu Dtinttante.On Pirit 6otfrb dus op fccundus femg acquireret virrutem tactimtate? ptimi.? pjimus pod aduentu fecundi cozrumperef .z fic confequenrer.ita ep vltimus baberet vim oiitm ptecedenttu qui etiam oes comipti efient fim eum.Sed bec opinio fo# let comuniter impugnari z reptobatur bic in pjefenti queftione. IptConcliifio.^ii altcratiocjpp2ie oicta tn qua acqrit aliqua latttudo qttalitatis eft necefte gp oes gradus fine ,partee čjlitatis fimul maneant in illa latitudine 1 nullus comtmpaf.lOec conclufio.pbatur ratione tali.Oualitas eft acquifita per alterationes naliter.fed qualitas eft oiuifibilis ui partes fiue gradus.ergo ti fucceftlue pjoducif necefte eft q> pars poft parte pioducatur:vt ptobat pdicra queftio.šed cum tota latitudo cjualitatis no fit in vno gradu necefte eft cp gradus maneant oes fimul z vniant fe in tota lati/ tudine.alias fuma caliditas baberet folum vnu gradum quod tnconuemens eft otcere.^tem fequereturq> fuma z tota latttudo qualitatis e (Tet fimul ac$ fita.-z cp quafi ininftanti cotrumpereturcumnulliuo eftet refiltentie. tUnua enim gradus paruo tempoje ouratanto non reftfi.it.2Uia ratione.ponatur ca# lo: Vt quinq; qut agat in frigtditatem vt fec:tunc eft necefte ep vmts gradus vnius qualiratt6Cozrumpatur:qitocojruptoampUu8 non fttaccio.ee quoa propottione equalttatts non fit actio fim Hreft.j.oe gcneratioe.firgo fi in co? ruptione gradus remanent vno comtpto.ita in acqtitfitione omnes remanet. cum non fmt contrarij inter fe.-z omnis comtptio fiat a contrario.ergo vnus gradus non coirumpit relifttuim.-z fic remanent fimul. IDHrgiutur pJtmo.lRuUa paro alteratioiemanet cu alia ficut tn motu locali nulla pars motus manet cum alia.q: alteratio eft fuc celTio ficut motus localis. vt fupta eft ptobautm.fcd oe ratione fucceftionis eft non pofife Vitam partem babere cu alia.Kefpondetur concedendo totnm ■p?iltcoiu III £Uidho im g> nulla pare alterationie manet cu alia .neq$ boe vult oclufio. fj pare čjlitatie q»e eft ene pmanentis nature manet cu alia pte.£t boe voki it oicere Home/ tato? tn bis verbie.'0are motue no irutenif ee fimul: fj qneliber aut ia* oefijt aut nondum venit, dude aliqui Oiftinguunt ouplicem alterationem.f.fticcef finam z permanentem.Ht conclufionem inrelligunt Oe alteratione permanen tis nattire.Sed reuera nulla eft oabilis alteratio permanene:qnia alteratio motus.fed omnie motue eft ene fucceftiuum vt fupja. CDHrgiritur fecimdcr. &'i vnus graduo manet cu aho fequeref gp in vna boia.pduceref ifinitu lume in aere:q:,p quolibet fftanti ( p ducif vnus gradus luminie.imo qfi rota latitudo.fj cu ifinita dne iftatia bo/ re lume erit ifinitu. 'Radeč. prnog? illumiatio non fit alteratio ( pp2ie oca oeq nat ocfo.ŽUiter or cp lume a pneipio boje ( pductu no manet oiu neq? in fine bo:e.qi (pes luminis ficut otinue ( pducunf.ita vltimate otinue oeficitint. Crargmčtertto.^ipartesgualttafte man ent fimul in alteratioe tuc erut pluree alteratioes z et plures termini ad quos in eade al teratioe.qj per qtialibct parte eptelaj alterati6is ( pdurič gradus c| eft čjlitae. ergo fi alteratio otirat aliquadiu erut multi termini ad quos z mfte alteratio/ nes qd eft iconueniee.q: id q6 p tota alferatoe5 acquirit appelJaf vna Čjliras fic et fi erut plures termini ad quoe illi babebunt pluree terminos a (jbus.ii;. pbificop. f5 in oi motu terminue a quo cojrupif z abijcif.v.pbiTtcop/^ndef cp vna alteratio toralie eft pluree partiales.ficut tota čjlitae eft pluree čjlitatee ^| t(rat io totali« partialee finegradus.imoqlibetalteratio partialiealterationis totalis b5 ter £ft p |„ r€0 j> tI(J | c0 , minu a quo z ad que.f.parriale čjitrate vtpbat argumentuJSg 2 lreft.v.pbifi C012 intelligit oe motu totali.vt in calefactione calidttae que eft terminue ad queacqtiirtf z frigiditas čj eft terminus a quoco:rijpit.Quia aut in ^polito obtulit fe fermooegradibue toe ipfa čjlirate.non impotrunu mibi vifuj.eft parnm oicere oe gradibue.t per ofequene oe intentione z remiffione. CTJRotandu ergo pžimb gradus eft queda$ pozttb čradue, qualitatie que apta nata eft: ee cu alia čjlitate eiufde fpeciei vnitiue z penetrar ttue abfcp boe <31 reddant lubiectii ejcrenfius.Sradtie eni? eft qlitae cu fit pare qualitatie.‘z čjlitae componif epgradibne tanker fuie partibue eentialibue. On cum čjlitae oee babcatgradue.f.oecem oicif tota vel luma latitudo fiue in effe irenfifitmo.On ficut linča terminaf ptmetie ita qualitae rerminaf gra/ dibus.gt oato qp oee gradue fint fimul non tn fubiectu redditur eptenfiue oe per fe.vt pj in aqua calida que eft tanta ficut cum fuit frigida.£ongregantur aut gradue in latitudine penetratiue.ita g? vbi inaličj pte fubiecti altcjd vniue Tbenetratio gra/ eft ibi alitjd alteriue.žt tališ penetratio no eft incoueniene in qlitaribue:f 3 po durnn. tiu8inoimenfionibu6fiuequatttaiibH8Vtvult arefto.iiu.pbificoiU 3 . 1 bene Penctratioimpof tratio cotpos in fubftantia eft ipoftibilie. at aute tota latitudo alicuitte čjlita libilis. tis intelligi portir pbtlofopbi coiter imaginanf Occem erte gradus fume qua litatis fiue intefiiTime.f.in rei veritate qudibet qualitae in finitos babeat gra/ diis.imocjlibet.gradus eft oimfibilte in infinitas ptee z in alios multos gra/ dus.Sd imaginatione autem noftram nibil inuitatur in fubftatia reuet illos ]g>l?ifico£ IH fiuiefrio mi IDediti. ^ntenflo. HUtnilfio* graduo pf5i ponuntcoirer in oibtiecjttalitatibuo oe plima fecuda z tertia Ipe cic qualitatie.non aut in qitarta.qt figura cu fit magnitudo, vt fupia.ij.pbtR* cop piobatu dl non bj gradus.unde pj g? fola qualitao bj graduo etia fpua lio.vt fcicntia virtue opinto.no aut ois.XDedici aute oicentes radices ? ber* bas efte calidae vel frigidae ficeas fiue bumidao in fecundo vel tertio grada aliter loquunf oc gradibue.qi fenfuo e.jinjiber ecalidus iu tertio boe efl q» applicaf cotpoii bumano z ad agendu ercitaf.pductt realiter caliditatem in boie que eft caliditao vt tria vel qttuot.On ipfi Iblu confiderat graduo in čp litatibuo pitrnis z in refpectu ad coipue bumanii temperatu.imo etid non in actu f3 m potentia.vt in pipere non tangimuo aligj calid itate.t fi Oiu poneref in manu nocalefaceret^fm op inuenit fubiectu.i.boiemmagis calidufijboc magie caIefacit.£onfequenter er gradibue fumif intefio z remiffio.Un inre fio efl pluriu graduu eiufde fpeciei fpecialifltme penetratiua vnio ab fq$ boe i Q> o e per fe fequaf maioi qnatttas tn fubiecto/AermfTio tfo efl plurium gra* dnu eiufde fpeciei fpecialiffime oepditio abfq$ boe op oe per fe fequaf minoi quatitas.f>icif:pluriu graduu.q: vnue graduo no facit intefione neqjremir* Rone que faltefit notabtlie.j5icif:abfq3 boc«.ibi ercludtf rarefaetio que no efl intefio:l3 rarefactio,ppiie oicta fp pre requirat intenfione caliditatie.fčt co denfatio no ell remiffio fe pte rc^raf rcmifTio cahditatie/Jn rarefaetioeenij fequif maioi ejctenfio partiu ejetra fe inuice z in codenfatioe minoi. 3n intenc jžffi flone vo p fe parteo fubiecti no ertendimf.f.rone graduu.qi vnitiue fe pene* trant fiima enij caliditao no reqnirit fubiectu ertenfiuo ate in margarita non eifet intefiot albedo cp in equo albo.-z in ferro ignito no effet intenfiot calidb tCDodue intenfio tao qj in llmminibuo arderibue q6 falfum efl.^Dodue ergo intenfioio vt ejc pdictie colligit efl ejceplariter ille.fbofita aqua ad igne?:igni8 i pducit plimo fpeciee caliditatie per oee pteo aque q aqua otfponut aliqliter,p receptione vlterioii calidiratio.pollea oritnie alta caliditatepducit ignie in aqua p oes parteodra op illa caliditao imaginaf fecildus graduo 1 vnit fe pmo graditi et penetrat tora aqua ficutpiimuo graduo.? ifli graduo fe mutuo penetrat.? fic ofeqtienter oe oibue alijs gradibue vfqj ad tota Iatitudinej^ta er oppoflto babetur moduo remiffionis,£t ifla efl fnia Scoti ? coiter fim modemioieo pl 5 os.aU) tn vt xbomao z fin fequacee I3 no ponant graduo oicentes o? oio Zboma« foima fit in fua cfTentia fimpler z indiuifibilto vt att auctoi fer pitncipioius. ^oima eft copofitioni cotingeno-.fimplici z inuariabili efTentia ecifleno.Sal uant tn intenfione z remifTtone fin op qualt’tao efl plue vet minuo radicata in ipo fubiecto.vr fanguineuo naliter efl magie rubeuo $ melancoltcus ec quo ruboi efl plus radicatus in mareria fanguinea ^ melancolica.f 5 eni op fttbi« ctttm efl magis oifpofitu pio illa vel alia qua!itate fm boe tališ glitas magis iReficif opi'Xi?o. in tali intendif ,t>ec tn opinio 1 ; aliquid babeat veritan'e:qi certu efl gp fi fuN iecrtim efl magio oifpofitum z aptu pio aliqua qualitate:talts quatitae plus in eo recipitur q? ui fubiecto tion oifpofito ad ipfam.Tton tamen efl f m Sco tum vniuerfaliter vera.quia fequeretur qp fanguineuo oeberet effe Temp mai gio rubeuo cg qui ep verecundia fiue vino bibito efl faetus rubeustcuius er/ perientia efl in oppofitum.i tamen ruboi efl magis radicatus in fanguineo jCDodusrenu'^ fionio. •feljificojs m £uieltto tttt q$ fJeguiajrico verecundo.3tem febzis etbicafim otnnes medicos eft magis radicata <# febais tertiana.-z ramen inrenfioz eft tertiana q$ etbica: irerum per ecpertenttam z totam facultatem eppercozum medicomm.41ijautem oictmt afaopimo. intenflonemeflequandoqualiratimtnusmifcetur qualirae contraria.et re^ roifnoncmquandoqiK»litatiplusmifceturoe qualitate contraria.vt albina efluludciH pattctozee gradusnigredinis funt admnrti.Tligrins eni parum oealbedine eft adnuptum.-z fundant fe fuper 2lreftote.qui terno tbopico^ rumoij:it.Quecontrarijs funt permipta funt minus talia.žit £omentatoz.v. pbtikozum.Žllbum non eft minus album nifi ep comiptione contrarij.grgo fntedifttr * . , fm iitos mne qualitas intendttur quando fibi minus oe fuo contrario milce? Ooaliiae. i klr° rt/ tur Xunc remirtitur quando fibi plus oe fuo contrario mifcetur.Sed bec opt remittif. nioeft falfa:quiamulce funtqualirates que intenduntur z remittuntur que non babent aliam qualitatem contrartam.vt Iumen:fcietma.opinio:v;fio.et aliequalitates fpirituales vt virtus,3tem fequcrettir cp qualitas -zintendere 3nconuenkiuie* tur z remittererur folu apparemer.ep quo in rei veritate nullus gradus oe ea dem fperie fibi additur fj folum fim q> qualitas orraria fibi mifceref.^mo fe queref quando vna qualitas intenderetur tune etiam fibi oppofita in eodem f ubiecto remitteref z econtra. z lic contraria ftarent fimul in eodem fubiecto: vnu črn efic intenfum z aliud fim efTe remilTum.qtiod videt eflTe incotieniens pzefertim in qualitatibus actiuis z paflftuis ad iuuicej vt in qualitatibus pzb mis.Sed ad atictotitatej Srefto.-z jComeutatozis oicitur q? tanm velint:qu* litas oicif magis talis:qz plus oifconuenit cu fuocontrario: z minus talis:qz magis conuenit cu qualitate cotraria.fčpemplum.Sint ouo alba quozu vnu fit albtus alio vt margarita z bomouunc bomoeft nigrioz refpectu margari/ te et margarita eft albioz refpectu bominis.quia bomo plus cottentt cum ni* gro $ margarita-Onde commiptio in auctozttatibus oebetaccipi pzo conue nientia ve! oifconuenientiamaiozi vel minozi.žll ramen fciendum q> fcork floto* tg? fte non folum qualirates oicunt intendi z remitti fed etiam fozmas fubftan* riales.quod videtur efife contra Žlreftote.in pzedicamento fubftantie qui ob J cit cp lubrtancia non recipiat magis neqj minus. £t.viu.metbapbifi.k mefpondctur. ad minus ouo retjranf gradus aditenlione.vt ep ouobus luminibus fit nw Ctacritur. Ifblptficoru III fiuieftio y iU 8 .Uimen.ep ouabus grauitatibite fit grauute.Sed ad replica Oidf g? I 3 ma> neat tepiditas tii boeeft rone fubiecti.Uel meliU 8 .fi ouo tepida equatr fun^ danf z mifceanf fimubtunc fit intenfio in vna čjlitate. f.que eft actiuio:.? licj non fentiafiramen boe eft ideo q? nos nibil pcipimue nifi pfeete fenfibile: fed ouo vel vmis gradus vtp pofiunt fentiri.ibiceres fecudo cotra ptedicta.Boe ti 110 dualna©. iftcfpondetur. f 3 iiiftiria eft qualitas.igif qualitae non fufcipit tnagis z mituis/Aefpoudeff q> 4reft.oipit in teptu.2li<$8 polTj oubitare an qualitas reciperet magie z mi nu8 m ocreto vel abftracto.-z boe oictii fine oubiu recitat Žitoetius non autej oiffinit in bie verbis.Jčt fi allegaf 23oetins oicens ‘jfuftitia non intendif z ref mittitur f m fe fj fim fubiectu fuum:ipfe loquif fubiectiuemon aut terminatu ue z fotmaliter.als accidentis eflfet accidens otra 3lrcfto.iiij.metapbifi,Qiiia ergo inciditbic materia oe.qualitate in alteratioe z oegradibus quiqnq 3 fut otrarii.f.qualitatio eppellende z ejlitatie introducende.? oicit Žlrefto.v.pbifii coui.iDiruis album z magie album funt cotraria.^deo vltiino qucrkur. 9 CDSucmia aute5 aliqua potentia funt atq3 acta.at no fimul.aut non eodem:fea vt quippiam calidii5 qiudc 5 eft potentt 3 ;frigtdum anteni actii. (^aueftio. V. B tru? qualitates contraric pofftnt in efle eide fubiecto.Ubt notandu q> qualita 8 f m Žlrefto.in pdicamentie eft fm qtia quales efle oicimur. f.fimprr vel fm quid.Qualita 8 eni? vitra media latirudinč vt albedo vt fep Oenoiat rem albam fimplr.fed fub media latitudi ne vt albedo vt tria oenoiat fin quid realbam.čt bec oiff iuitio oatur invia natureiafs albedo in boftia ofeerata non efTet qualira 8 :ep quo mbil oenoiat. Oes enim oiffinitiones ^reft.oanf f m viam nature in faeramento aut acci/ Oualitae puma. dentia flant fine fubiecto fugnaturaliter z miraculofe.Oualitas aut accideta* lis eft ouplep.3Uiqua Oicif ptima.f.in bis inferioribti 8 :quecu abiectione fui otrarif ptoducit fibi fimile ep fua natura. Del fic.eft čjlitas ep faa natura aeti/ ua.fEt funt qttttoj.ii.oe genera.f.caliditas frigiditas que ftjt pjincipatr actiue bumiditas tficcitas que fut actiue in refpectu:? pjincipatr paffiuc.lile enim čjlitateeiam oiete fua^ptia virtuteagunt t.pduaintlibi fifes. Undealbedo •n . nibil agit in amaritudine lactis.^tem lup no eft tjlitas plima boe mo: lic? fit p:io: alijs oibusictim fit eterna f m fpem ep mente 2 treft. 3 mo in celo no funt qualitatee p:ime .qt non eft capap peregrina^ imoteftionu i.gualitatu Plim a rnm:aue oicunf perettrine;qt bincinde p oia cotpoža inferioaa curmntt traf mutanf:?mo nibil pot tranfmutari fine ipfis.£t cum oicit ramen artronomi: otcunt Saturnu cfTefrigidu z ftccuiTLunam frigidam ‘tbumida.t fic oe alijs aftris/ftefpondet q> virtuatr ftella Saturni eft frigida:qt poteft in bec iferio ra inrttiere z producere reale frigiditate.non autem eft frigidne formaliter et S ainda. ad oe all > 8 fideribus. Sita eft čjtitas fecuda z ptoptie que fequif ep Jlrguitur. Tftefpondttur. I&l?fficdj5 III ŽtuelKo VI ■git in bumidfl temperatmgnatur color niger.fi in fiecmgnatur colo: albin?. Vt patet m oftibus q p:imo qn Vtunf fut nigra i tande eflficiunf alba.Si aut caliduj agit in nimfe bumidu? gfiatur colo: viridis vt in lacnbus t putefe.-r fic confequenter.£t fic oefcribendo qualirate fccundam: no.oie qualira8 c rt p:ima vel fecunda.vr Teta Virtns opfo influetia celi.£tia reperit qualtta8 ter Zertia tia q apud medicoe oicif occulta fiue qualitas fpeciuoca.f.mediante qna fo:/ ma fpecinoca ( pdiidteffectti3 feulibilem qnalitate eriftente infenribiii.vnde Oicnntgj radie vel berba fepealiquid operetura qualitate p:op:ia fine fpect ttoca cuius contrariuoeberetoperari p qnalitafesp:imas cniuc coplerionis tunceft.3deoneceflfario tališ qualitas ter tia ponit fm oesmed]co8.*p>oteft Clualitas fecund* in qualitas fecunda oefcrtbi puatiue fic.£ft qualitas qtie no eft pma.r ita no puuatitK. eft oabilis qualfras media: cu tuncmemb:a contradicant e contradicttonfe non eft medium.mj.metapbifice. (Etf3ctondti fedo q> cotrarietas accipič rnultfe modfe vt oictnm eR.jpbifi.ibi Utrnm cuitifliber tranfmuratioms natnralis pand# pia fintcontraria.^n p:opofito aurem oebet accipi p:o conrrarierate reali 7 p p:ijflime p:out eft one qnalitates majcime gradtialiter oiftantea qnenon ZonerarUtatt poftunt fimut 1 femel idem oenoiare fed fuccefliue. vfoicif in poffpdicam* «0. jContraria funt que viciflim eidem infunt id eft fucceftiue: -z majcime fej ^ gradualiter a feimiiceni oiltanr.: fe mimtoejcpellunt/bectn oifTinitiop:inci c®, paliterintelligifoeqtialiratibtisp:imisquecnnifimulapplicanfimpoftibi le eft namralttcr qtmt čjlitas contrariaagat in aliam cojruptiue. fecus eft oe albedine : nigredine čj er fua natura non agunf iiuiicem nifi q: fubiectum in quo funt eft calidum vel frigidum tc. f£&ndcč žid qonem. ^fttipoflibilc eft naliter qlitate8 contrarias inefte intenfoeidem fiibiccto p:ecifc inefte.lrecconclufio p} auto ritate3lreft.ij.tbopi.3ImpofTibtIceft contraria ridefimul tnc(Tc.£c.rij.nieta. 5mpolfibilia funt contraria adimiicem.£tidem vu!t in multfe alijs locio vt ^nto meta.ij.oe gna.i>.piarmenias.r.meta.-tč.£t omcntarot.^mpofttbile eft tdem fimti! efte calidum 1 frigidum in aetn t porama. £t Beetiue li.i j.oe co folatione pfttca. Tlatura refpuit vt cotraria o nem iunganf .‘fiatione .pbatur Que fc mutuo ccmmiptmt ho pnt fimul ftare. fed contraria funt fibijnuicem cojruptiua.j.pbificop.t.viij.meta.nndevnum stranem* erpellit reliqtmm vtfupM.-r.vj.etbico^.rebemene oelcctatioerpellit rrtftitum.3mmo ficute impotTibile naruralr ouo contradicto:ia eidem inefte: ita eft impoftib ile natu raliter ouo contraria eidem incfle.iiij.meta.fi cotraria rnfunt tunceria contra dicto:ia.£r qua auto:iratealiqe!idtitq? cria* impoftibile fit fupnaairalttcr co rraria eidem limul inefte.quia in oi oppofitione includif stradicro:>a:q eft et rt? oco impoftibilfe.Ondequarto meta.oroia contraria reducut in pzmm vnu XM fed.r,meta.or.pmuoppof!topeftcontradiaio.t'eccftopin:oXbome. i Com & nutmter tn tettef oppofitu.f.g? ftipcmaturalitercontrariapflteidc$ fnbiecto ineftc.pot eni oeus actionestrariop fufpedcre.^tcm legttur in oa*narfe aetu efte fummu calidum •: frigidij.^te or> auto:itates3lreft.p:obant nibil ali* žilico? III fiutelfio v Dturtfiir. ■Rcfponddur. nifi g> oje oppofitto eft reducibilis adcontradictouam.bicit eni &refto.£.me tba/0:ima genera cotrariojz funt vnu z multa alia naqj cotraria ad bec re / ducunturXontradictio aut I? Jlt malima oppofitionum.iiij.mecba.nort tfl I cluditur in cotraria.qi in nulio politiuo incUidttur priuatiuu.fed cotraria op politio eft pofitiua in cotradictojia aut fg vnum ejttremomm eft no ens.iiij. metba.lpec m oifceptatio relinquiturtbeologis.bicif in coclufione.in ee init tenfo.qr in efTe retruffo caliditas z frigiditas ftant fimul in aqtta fepida.^tej oicit:prečke .ta eft adeguatef m eande gtem fubiecti. qt in eode fubiecto in ouierfts tu partitur ftanr fimul otrariaet in eflfe intenfo:qafife nmtuooe/ bent erpellere z qlttas cjtpdleda refiftit z (ic fucceffiue ejrpeltifmecefte eft vt vna qualita8 orraria ilet cit alia in eode ftibiecto.alias oaref inftas i quo ma pttma ftaret fine čjlitate q6 efl naruraliter impoffibile.gn eni vna erpellif tuc alia fucceiTiue introducit.jpprereaofcit 2lrefto.vj.pbili. Dmneq6 mouetur babet aliquid vrriufcp ertremi.? illud eft propjte verfi in alteratione. Ilofa litari z quelibet pars.f.gradns cuiltbet gadui alterius qlitatis.‘Rndef g? non ois caliditas conrrariatur cuiltbet fngiditati.q: frigiditas vt.v.-z caliditas vt iiij.ftant actu fimul in aqua tepida penetratiuc vt oictum eft. ideo neceffe eft q> gradite frigiditatis ftet cum grada caliditatis.f-tiam impofltbile eft gp alw qua fieret alteratio propiie oicta nifi gradus oiuerfaru z cotrariarum qualw tatum ftaret« fittutlUnde cum ideo cotraria non pofTiint ftare fimul q: vna s? agat in aham z ipfam corrumpat.tuuc q: vnus gradus paru vel nibil agitao W/, pnt ftare fimul per indiftautiam.jEt fic pj q>contrarietas non folum arrendif pcnes fpecietn oiuerfam quaIita*' , ' Q mnmnio t^r wi ra n/ tomm gradmtm.f.in efle iurenfo CpHrgmtur pzimo.fRtma qu£mtasptmnatur aucrt. quia vt‘qn ambe eent.vel vna earu no eet.Tlo lecudu.g: alietas z oiuerfitas cadunt inter res fimul ejciftetes.'necqn ambe funt:qj na orrariop eft g? fu be one qualitates non funt in efie intenfo in bomine gtiia bomo no Scitu no tndtgnu DO pf et viuererfed cerebtu e frisidifTimum i refpectu ad alia meb:a ej: quo cd 2irgtiitnr. ifttfpondetnr. Ifcbilicojs m Ctucftio VI In toto cezpoje no eft frigidi 9 .&no bj £t aliqiiid olidiratis qj vita cofiftit in raitdo * bumido.^ta oicaf oe cotde.^liter oicif q? non infuit fm eandeotej Fuoieat fic«t er vna mantis pot moucri furfum z alia eode tpc oeoafum. (TQ« eftl o VI - vdtrii5 mottis localis fit otTnncftts 0b ipfo mobili z toco.21rcft.in fecundo capitulo tractattts pumi in boe terno ponic oiffinitionem motus qne poftea patebir.3n pumo vero capitulo pmw fit quafdam oiuifiooes valentes ad oiffimtione motus que et infra patebut £ rgo ante ©iffinirione funt qdam videnda oe ratione motus z ptelertim mo tns loca!is:oe quo inter moderniojes pbilofopbos varia e Oifcepratio.3deo pto veritatc inquirenda z communi opinione mota eft pjefens queftio. Tftatio motus lota C^Hotadu p:iopremotite localtefmefua cfTentia l19 * eft tpfa ruccetTiočj vna parsmobtlis fucceditalteri.£t cum partes buius fuc cefTioms nem poflint efie fimubfed qn vna gnatur alia ptccedenscotrampic 1 lota * ideo motus eft in contmuo fieri z cotrumpi.p p qž in aicccffiuit, tdem eft rtfr g narttcojr upi.ita cp pjimuj inftans efte motus eft cius gtiari z idem inftas eft vltimu inftans non efie motus:q: fi motus generatur: tune vel qn eft: vel qn non eft.Si pumum:babef cp gnari z efie in motu funt idej. Si feetindu boe eft falfutn.q? quod non eft non generaf pfertim in fuccefiiuis. 3ta etiaj pjobaf oe comimpi. £tia parte6 motus non funt ncq$ lapfe fiue piecedetes ticcp fecjuetes z folu cofiftit i pjefenti vbi.llcut oe tpe nibit babef nift p fene - Tbermanče nu oc.iiij.pbiitcos. £ns ergo pure fucceflfiuu eft cuius ptes no pnt eoeriftere Kn6 pure lucctfr¥ pjefenti nue vt funt motus z tepus -z no plura. £ns vero pmanene eft cuius oura * partespntcoeeifterepfentinucvtalbedotaliaaecidetiaprermotu.Dumo .. tus localis eft accidens pure fucceftiuu quo mobile iruitet locu. lDoueri aut i, - ;ouicif:er fua na vel et parte fui.q: turris non mouetur licet fit otinue in alio z alio loco q? fg alius z alius aer tp ^ fam circimdat.tfi ejc fua natura no mutauit locu eic qtio quiefcit. C~Qma er# go oe motu nibil babef ntfi pfens vbi z no pot oari inftas in quo veru fit oi cere q? motus localis fit.3deomulti oubitaucriitoe veritateillius ^pofitto/^ nis/ZDotus localis eft.que licet ptiueat ad logieum z mctbapbificu.- tn qj 13 ZDot !ocal13 en fit metio pncipaliter oe motu localitno eft boe oubium o:no ptcreundu.ibjo P one,,c5a9 * eius ergo verttate nota. g> motus localis eft iircft.i.pbiikoa : oices motU5 efte piicipiu ptefuppofitu in fcia naturali .3010 lequeref g? pl 3 i naturales oe ntbilo oifputarent q5 eflet inconuenies marimu.q: quicqd confiderant fub ratione motus ofiderar.£r. viii.pbifi.oes affirmant motum aliquid oe natu# ra oicentes.et.iii.pbiilcoK.^otuseftactus imperfectusngitur eft.lm0.ide5 ^ . - pzobanc oče autotitates que infra ponenf in conclufione pucipali. 'Ratione K ptobatur per ejrperientiajrfed oimittere fenfum z fequi mtellectumeft fignii Oiminuti imellcctus.cometatot.v.pbili. 3 tem repus eft tgif motus eft.quia tempus eft motus.iiij pbificozu fed g> tempus fit quia otes eft t boja e. Jte$ aliquid mouetur localiter igitur motus localis eft.qt oenomiuatiuum pofiti# Iglico? III žtueflto VI uum temper etb aliquid.vt P5 inductiue.^tej motus localis fmr:igitur bec fii it veramtotus localie eft.igif parirone iam efl vera qt femp motus eft. Sed contra. ©up:a oictuj efl; q> partes motus imnqj fint litimi. tmo cp motus lit Žtrgmtttr. in ptefenti vbi indiuifibili iicut tempus in nune vel piefenti indiuifibiluergo bec nun® erit veramiotus localis eft ec quo efl impoitat ptefetis nuc: t quo mmqi erit veni oicere:boc cit motus Iocalis:qt anteq§ ,pnome bocejcptimit tranfierunt infinitanunc z lic pariter oe quo!ibet alio inflanti.£fle enim mo tus efl t inftanti p:incipaliter iicet nullus motus fiat in tnftanti.(£*p 30 illo IDotno eft eitjifi argumento ouo funt cofideranda.fbiimu.cp motus^ft oiuifibilis cum lit oe genere contmuop.ttj.pbificop.t oe continuum efl oiuifibile in infinitas par# tessiterum.iij.buius.ičt.vj.pbifi. Zl 3 otus oiuiditur oiuifione tempotis z ma# gnttudintsnmoadoiuilionem lili fubieai fielt errenfum.3tetn cum motus lit fttcceflio.t fucceflio babeat partem polt partem:eit necefle cp motus fitoi tlilibilis z compofitus ec partibus ecrenlis z quantis ft fubiectum fit quantii quia trn mentem.2lrelio. vij pbili.omne quod mouetur efl oiuifibile. (£&e cundu 5 .£opula ,ppofitionts oe pjefenti debet impoztare tempus ptefens ad voluntatem loquentis vel oifputantis altas nulla efTet veritas in locutionib 0 oe ptefenti vel in aliquo modo lqquendi.Z3e boe tu infra babes latius in vB tima gtiefttotie Ubji quarti vbi oiccf 2ln tepus lit t poteftate loquens vel no . Tlunc refpodetur ad argumentum g? bec fit vera motus localie e z fuit z erit Vera qj fp motus eft ec quo celum femp mouef.j.celt.t no opottet g> ct 9 ectre ma fimul verificenf.gnpofTibileeltipfa verificarioe codetcerto motutejc guo eli in continuo fieri z cotrupi: fed ec eo op res elt vel non eft:o:atio vera Velfalfaoicif: Unde non oatur mftans pjo quo bec non lit vera motus eft ec quo tp babet cotrefpondentiam in re.t boe eft pttcipale:ec quo tumit ve# ritas ,ppofitionu.Scdoarguič. 3l!ud no efl cuius ptes no fuut.iiij.pbiltcop. fed partes motus no funt vt fupja.3te illud qd generaf no eft.v.pbifi.f 3 mo tus generaf .‘fiefpondef cp autotitates babent folu locum in rebus permane tibusiille eni oebent omnes fuas partes babere finwl.t qfi generantur time non funt.f.in efle completo.iDotus aur efl res pure fuccefliua cuius i rei ves* ritate pars pjccedene fiibfeguens non funt. C^ccudo p pncipali qfito/ir3otandu:cu5 motus fit fuccetfio cuius vna pars coriitue fluit ab alia ideo e actus tmpfecuis.iij.pbi# ficop.il um ergo fit ens imgfectum oiffiailter poteft appzebcndi ab itellectti quid lit in fiia efTcntia. ‘jbtopterea referunt aliqui fanctu ilugiiftinu oicifle: omnino ignoto quid lit motus ptopter quod etiam multi tenuerut motu no efle oiilinctu ab ipfo mobili/toec tamen opinio uon poteft faluare ecperien# tiam vuigariunccg fententiam 31relt.t fui commentaroris mouenocni} in# trinfecum non eft fenftbile neqj motus efl fenfibilis nifi qt efl in re mota fen fibili.pjopterea videtur efle res mota met. C>Conclufio.££>otus localie dl oiftmctus realiter a qlibet fubftatia mobili ta loco.loec oelufio ,pbaf i autotitate.2lreft.iiij.pbifi. £Do:useit paflfto quedam;fedpafito idem eft quod accidens in omnibus lo Solutio. 2frgoitur. £>oluft'o. Uugiifttnuc. m iii gitteftio VI cis apud Sreft.mobile veroeftfubftantia.-z.tf.Deaia.bicoautem vt motna * magnitudo acciduntfenfibilibus circa que eft majanje oecipi fm fenfum. 3tem motus eft in mobilt fubiectiue.iij.pbificozum.-z commcntato: ibidcnt iDotuseftin moto:fed mobile non eft fubiectiue in aliqua re.ergo oiftin/ gmmt.-z.iij.pbificop. XDotue eft actus mobilie: fed nibil eft actus fuijpfius. 3tem motus eft resYucceffiua.iiii.pbificop.fed mobilc eft res permanes.igif Diftingtiuntur .^tem mobile mouetnnfed motus non mouef:qz motus non eft motus nccp generarionisgeneratio.v.pbifi. £t bzeuitcr.3lla funt oiftfcra ftuop vnum eft fine alio.fed mobile pot ee abfcp motu. fienim eifent idem: mobile femg tnouercf:er quo femper fibi ineflet motus, 3tcni motus eft ob uifibilis -z epcenfus continuus z qiiantus.v.pbilicop fed aiigeltie mouetur vt fidecredimus.-z fi motus eft angeliis.ipfeetiam eritquantus.iDi autem otfti guatur a loco:patet.q: locus eft quado motus non eft. -z locus eft fuperficies cozpozis continentis locatum.fcd motU6 non eft fuperfides cum fuperficies forma qmefcensfit z res pcrmanes.motuo vero fucceftio z res fuccefttua. 3tem oeus poteft mouere rotum mundum motu reeto: fed bic nullus eft lo/ cusicum ejctracelum nibil fitfted antecedeus eftarticufas *f>arifienfis.£M'ce^ re oeum non pofte mouere totum mundum motu recto:eft crroz.£rgo eft oi #3afw qm'd (It. cetidum op motus fit accidens cotporale mberens materie prime in compofb tis.t enectffarius ideo vt res naturalis oebitum ftutinfinem locuni imo oe* bitam perfectionem confequarur. tC^rguitur p:imo.0>otu9 eft mobile metq 2 fieflet oiftinettim accidens tune poftet sb eo fegari -z fegatim conferuari er articulo parifienfi.Si ergo fepatur g piuina potetia quero 2ln adbuc fit mot 9 vel no: fi no eft mot° ruc no pot fegatim oferuari.z g ofeque6 nd e oiftinttis a mobi li.fi aut adbuc eft motus tuc no erit actus mobilis inqua tu mobile. -z ficoiffb nitio motus fibi no couenit. ‘Rndetur cp motU6 fugnatnraliter pot feparari a mobilie oiffmirio &refto.intdtigif fm vtarn nature. (Tcut omues alie (Ite diffinttiones mtelligi oebent. Srcfto.enim nullo modo ocefififtet cp aliquod ' - accidens poftet feparari a fuo fubiecto. IDHršuit fcdo.fi motus localis efiet tnftmctusa mo/ bili:tuc efiet pzoceflfus i infinitu:qz ipfe motus etia mouef: vel ergo alio mo tu ab eo o'ftincro vel feipfo.Si fecudu tucmotus localts eft mobile.Si pzi/ mum tuc confequeter oe tllo motu paritet qr,eraf an moueaf feipfo vel alio ■z q6diqj oicif aut motus erit mobile met auterit .pcefllis in infinitu/Aiide* tur g? motus localis mouef qz generaf z comtmpit. Dri illa oceditnr.mot 9 iDotus localis. localts eft mobile.qz eft generabile z cozrupttbile.igif tnobile a fpecie ad ge mouemr nttsifed generatura no generatioe ab eo oillincta fed feipfo ta mouetepzin cipaliter.Sed motus localis oequoargtimetum eft non mouetur localiter fi autem moueref localiter tuc argumetij gcederct. £t ratio eft qz quod moue tur buic ineft motus.-z fic fi motus moueref accidetfe eftet accidens.# fi alle arguitur. gatur areft.ij.tbopicozum.motss nobis mottentur omnia que in nobis funt fed motus ineftnobis. 'Aefponderur g>anrozita6 fic Debet itclligi. motiš no 'I£>!?ifico£ III i&uefho VII I I !| I li ' 1 II! Ih bis mouentur omnia q in Punt nobia inbefiue? gmaueter. 3*ibefiue oicitur W oeum cjui inefl nobia ? crt immobtlie.viij.pbificop. *p>ei manentur otcif pjopter motum localem qui no mouetttr localiter qi nunq? quiefcit fm ome ratoiem. igitur nunčp mouef .ep quo oppofira babet fieri circa ide fuccefitue. ft^rguimr tertiomioms no triftinguttur a loco % mo bili.qi impofTtbile efimotti e(Te fine I0c0.ip.pbific0p.3te tuc poPTet eet tmo/ bili abfcp bocjp mobile mutet locu qo eft incouemcna. q: in alfqua re efTet motita que no moueref .3te vnua motna no efTet velociot alio:q? cuj fit rea iuccefiiua fibi no pot fieri additio per gradua.ficut in intenfione qualitatia. Ifiefpondef ad autoatateg? intelligif naturalirer.&d fc6m oicif ep in quocu ep efi motua illud mouef .ep quo oe accidena oenoiat finim fitbiectum. ficut 1 lota in quo efi fcia ille efi fciens.&d termi oicitur ep vmia motua efi alio velociot Vt erperientia tefiaf.t ca efi qt vnu mobile plurea babergradua grauitatis q§ aliud.motua aut in fua efTentia no intendirur cu non fit qualiraa. non enij dl intcnfibilia Ped .ppiie velocitabilia.Sed qn oicimua motu intendi p velo citate iptopiie loquimur.qi Pola čjlitaa intedif t b3 gradita.? g ona argume tum nibil ahud querit uifi cam vdocitatia mot 9 .p:opterea ep bila claret ep ro fiue eflentia motua efi oifitcilia cognitioni8.3deo ante eiua oiffinitiouem p maioii intellectu confequenter qucritur. illud £pue dl oe dfentta alterf V c efTentta fm termini ad qtte ejctrinfeci I3 fit eiufde ronie cu fuo termino intrinfeco a quo z ad gue.Tbjima pare patet qzillud no eft oe eftentta alteriue quod eft qfi al/ tern no eft. fed qn terminne ejctrinfecue eft actjfitue tune ampliue motue no eft.qt babitibue pntibne in materia cetTat motue.imo cu termino eptrinfcco motue etno eft eiufde ronie.qz termimte ertriufecuseft ree gmanene.vt pj inductiue motite vero eft ree fucceflitta.tiij.pbifi.fed nullu fucceftiuu eft eiuf de ronie z fpeciei cum rc piranenti.Secunda pare ,pbaf.quelibet pare (ucw cefTionie quanta eft fuccefTio.fed termini intrinfeci cuiuflibet motue funt p/ ma z vitima pare motue.vt fupza patuit.igitur cu fint partee motue necefte eft op fint eiufdem ronie cum toto rnotu.qz motue eft quoddam bomogeneu £mmentemilreft.qui no pofuit puncta tndiuifibilia in continuo.vt latiue apzincipia Ub:i.vj.pbifi. tuceres qrc potuis qric ‘oc termino adquem qj a quo cu fit par ro oe vtrifcp. Rndetur ficut terminne ad quem intrmfecue eft etufdem rationis cum toto motu.ita etia terminue a quo.fed quia mouee plue mtendit terminu ad quem <3 eft finie eius gra cuiue agit z eiue gfectio fim comentatote.-j cu iuftu fit ota a fine oenofari.iij.oeaia.ideopotiue mot 9 picitur eiufdem rationie cum termino ad que5 quauie pzopzie terminne ad quemagteoeberetoici eiufdem ronie cu motu q§ecotra.qz ge eft i> natura . „ totitte z no econtra niti in bontogeneie.Un ettam oicimrg> motite fit in eo ZDotus tft i eode pj e dicameto cu termtno ad que.t boe oebet iittclligi oe termino ejetrtn pjedicamento cn5 p eco> j t3 g, fit fenlite.mottie qui oenoiaf a fuo termino crtrinfeco ad que ran fuo termio ad que fi ne et j| oenctaf efte in eode pdicamento cum fuo termino ad guem.vt generatio z cozruptio funt oe genere fttbftatie fm comentatoze.quia termik nue ad quem eft fubftantia.-žllteratio oe genere qualitatie.ZDome localie Oe genere vbi Sugmenratio oe oimintttio oe genere qitatitatis.tliide 2lreft. tij.pbifi.oicit.ZDutatur enim omtie quod mutaf ant fm fubieciuj id eft fulv , liantia aut f m čjlitate ant fm quatitate aut fin locu.ZDotite aut ,put eft ipfa ZDotue p fe trt m f ucce n*io qz recipif in mobili eft m pdicamento pafTionie.qz recipi eft pati.? paifione. |, oc vo j mt oicere ometatoi tertio buius imfcue.ZDotos fm op nooiffert a g fectione ad quam vadit mfs fm magie z minus necefte eft op fitoe genere il lius perfectionie.t boe oebet intelligi oenoiatiue fiue vulgariter:q: motue a CUierttnr. lg>l?i(icos III fiiudlio VII Vtilgo no gcipitnr nili g terminu ad cjite pzopter fna imgfectionej.fčt fubdit comentatat,£5ed£5g>dlaccidenequoddlviaadpfectionequealia eflab \ •Pia Bfecttoe neceflfe dl g? fit gemie per fe.id e(l gp per fe fit in genere pjedical rogali.? no rone fin rermim adquem. iLžHrguitiir ptm |5nia ?clufione>££>otue drcularis celi et bj terminos.quia vna fpera fnperio: terminatejctrinfece inferioteinv mo motue circularis vniue reuolutionie fc? viginti quatuoz bozaram babet terminu a quo ab otiete z ad qne iterato circa ozies.imo reuolurio vni° oiei babet terminu a qtto in oziente •: ad quem tn occtdente.quoniam illi termik nant totuoie.TRndef piimo.niorus celieft eternus fim 2lrefto.viij.pbifi.tj. celi.tdeo no pot afTignan pzima z vitima pare eiue.t per one no babet termi *tota minoe.lj vntca reuolutto fcj oiei podit babere terminoe intrinfecoe aquot ad quem vt pzobat argumentum.Secundo oicitur.in motu circulari celi no dl bene afTtgnari terminum a quo z ad quem intrinfecum vel ejrtrinfecum. z boe quo ad celum vel eiue motum.qiioniam femper oiee efl z Temper noj: efl.igitur non Oatur pzincipium neqj finie oiei velnoctis qj femper Tol Im cet z Temper terra oat vmbza.duo ad noe atit imaginamur initium oiei quo ad o:i;ontem noflru.tetiam noetem zč. CHrsutoptrafa&am conclufione$.€Dotu8 eftt»e effentta fu i termini ad quem.tertio pbificojt.no c(l autem motne pteter ree: fcilicet ad quae vadit.£t comentato? tertio buiue.^Dotue non oiffert a pfd ctione ad qua vadit nifi fm magie z minite.# idem fit indiuifibilis.igif fecunda pare qonie fecude e(l falfa.‘ft»def gp in inflanti no fit motus q: inflane non menfurat motum.i ti j.pbificojt. S i ergo ponunf puncta indiuiftbilia tttne non efl oicendu gp qlibet pare motue fit motue vt argumentu ( pbat.ergo conclu* fio oebet intelligi no ponedo pucta indiuiftbilia vel oe pma -z vitima pte mo tuseEtenfto;al'e argumetu ^cederet.# pdictie ergo qonibus clare pot inue/ Ifbbificos III fiuiefno Vlil ftigari <5d fitratio fiue efientia motna, pjopter quod queritur. « (T4Ctaatjtco|5quciin?noqtioq3 gencre collocantur: altud actmaltud potarna lit act J dusqiiod eft.poten/ danit efttale;motU8 ntmtnim eft velut altcrabtlte qut/ dem yt alterabile ell alteratto:accr efctbilte mt atq 3 op pofitt ©eerefdbiltsnullnm eft enim bie comime pofi// tum nonien accretio ac oecretio.generabiU itc 3 acco 2 ruptibilisignatio atq 3 co:ruptio;T eins qd fert lario. (£Qudlio. -Vlil. Htru oi ffimrio motua fitfufficiens in quaoicit':eftactusentie in potmtia črn q>bmoi.Tlotadup?imo goreli. Ciumonta ntotua jjjc (tl re j. tu p J0 juferenda oiffinitione motua pmittit tree oiuifionea.lPzinia £opque funt qucda 5 funt in acttt:queda inpotentia.Scda £opq actti funt 1 quodda dl fub(lanria:quoddam dlitas.aliud quantitae.aut aliquid aliomj pdicamentop.čt: bije infert op motua dl ad aliquod pdietop pdicamcntozu. q? vel ad fubflanria ficut generatio -z cojruptio.vel ad cjlitate ficut alrcratio. veladquantitate vtaugmentatio? oiminutio.vel ad vbi vt motua localia. Vti motua no efl: pzeter rea ad quas vadit id dl terminua octrinfecua motua. ad que qui eft vnum cppdictia pdicamentia oenoiattotu motu.qin iuftunj efl ota a fine oenoiari.f ed terminua ad quem dl fini8.motU0.*bicafiqui elici unt op motua JTt in eodem pzedicamento cum fuotermino ad quem eptrinfe co vt in pcedenti queflione. C^ed tuceres.Xamen /Hrcfta pndptotertif pbtTi. Oicit ZDotua dl oe gne otinuop.t2trdl.cu omeutatoze. v.meta. £Dotus cfl P fe quatitas.ergo motua fp dl in pdicameco quantitatie.‘findef op Zlrefto. cicee motu efTe oe gne otinuopmo vult op fit quatitaa vel fpeciea quatitatia. fed op fitottnuu.q? dl oiuifibilta in infinitaaptea ficut quodlibetotimtu.vni fubatmapma -zqualitaaetfuntquantitaaotinuafiueotinuu.-ztn nofutd pdicamento qntitatia.2ld alia autozitate or op motna fit p fe quititaa fej co* tinua qz nomenfuraf nifi p longitudiue fue ourationia.fed longitudo e(lqn titaaiboc vult ometatoj.iiij.pbificop ita inijens.tepue mefurat motu no fin q> motua fed fm čjntitare accidenremotui:bocefl fin longitudine ouraticv* nia fue.^mmo oicit cometatoz rertio buitta ep cuilibet part i fenfibili tpie co? refpondet para fenfibili© id efl oiuifibilia rei acijfite p motnm. itnr €T^C(3o TRotadu q y motaš in tnucrfisptibus pbtlo zuoiu 4 ur a C cipif qdmptr. 1 bzio largiffime p oi mutatione fine fuccefiuia vel V ftatanea.tficnibil alio efl nifi mutatio vel atr babitio.vt nolitio creatio ima cinatio -zč-bocmo intelligif 2lrefl.pn.meta.oeintelligibilemouetintellectn. £t plato.*n ibil oiffert oeuen ire inal(q6pzimumouea feiprn.^tabj infint/ taa fpeciea:cu fit nibil aliud q$ mutatio tj rea aliter -z aliter febj.Secudomo Dictrca, iftcfpondctur. Sctundo; l£l?ifico£ III auefho VIII tue vt m tertto pbifi.accipif hrac put eft mutatio fuccefli ua facta in fub ie/ cto.t boe modo b> Tej: fpecies.f.gnattone cotruptione quep?o fubiecto bfit •nateria plima alteratione.augmentatione oiminurione:? motu? localem.q PJO fubiecro babent bccaliquid fiue toru compofitatot etiam pofuir fpecies motti 8 . 4 irefto.iii poftpdicamentis.Sed ©iceres.ramen oicit commtatoi.vj. biccrcs. pbificop.tranrrruitatio queeft in fubftantia eft in non cge.fed tališ eftgenera tl © z coiruptio.igif no funt fpecies motus.cu niotus fitfuccefliuus.iuj.pbifi. 3te ois forma eft indiuifibtlis Pni autoie fer pncipiop.igif generatio p quaj acquirtf forma fit in uiftanti/Andmirgj generatio z coiruptio funt fpecies TRefpondemr* niotus vt 3rcft.bic oiffinit motu vt manifefte eremplificat 4ireft.bic in tej: tu.Unde oijrenintaltj gp Sreft.cum fcripfifletpoftpdicamentaerat iuuenis. 'i cu eftet fectue maturi o? retractatiit fuaj fntam oe fpebus motus bic in pbi fica.Sed illud apte eft falfum.vt ejrplte pj in tejctu.gt oicit comentatoi. viij. pbifi.Ois generatio z coiruptio funtmotus.ftt 3refto.vij.pbifi.cQfs general tio z coiruptio funt veloces vel tarde.fed velop z tardu funt oifterentie mo* tus.Tftem omnie mutatio fuccelTiua faeta in fubiecto eft motus.fed coirup« tio cum lit a contrario reliftente neceflario eft fucceftiua.qt coiruptio fit per partem poft partem piopter foimam piioiem refiftentem.ira pari ratione ge neratto eft motus.Sed ad cotnmentatoiem oicit pp quo ad nos foima imper* ceptibiter acqtiiritur copkte p generationej.licct in veritate pars foime poft parte furcefltue acqmratttr.2ld alind oicif op foima no eft oimftbilis in par* tes oiuerfarumronum.eft cn in veritate oiuifibilis in fuas gtes eflenriatesfl ue mtrtnfeas.^ta etiam oicitcomeutatoi.vj.pbifi.^inis tranfrnutationis e indiuiiibilis.f.iugtes oiuerfaprdnum.biceres fecuudo.quo faluatur 3refto. Diccrcs. bic.uj.pbifico.-i.rfmeta.oicens.ITot funt fpecies niotus quot funt fpecies en tis.'f%ndef op fic intdligtf.quot fut termini ejctrinfeci ad quos oe pdicamen* iftiidetun. to entis.tot funt fpecies motus.qi motus oenominat a fuo termino ad que ficut a fuo fine.^deo oicit 3 reft.no eft motus pter res ad quas vadit.On oe fubftanna funt generatio z coiruptio.oe quantitareaugmentatio z oimtno* tio.oe qualitate alteratio.oe vbi motus localis.Cnceres tertio.quid oe rarefa ctione z condenfatione funt ne etiam fpeciales motus.‘Riidef cp oebet com* piebendi fub augmetatioe z oiminutioe.be boe tu oifFufius videbif.iiij.pbi ficop infra, fcertio motus capitur jp mutatione fucceffiua q eft oe afftrmato i Xertio affirmatu.id eft que fuos termtnos a quo z ad que ejrtrinfecoe babet politi^ uos.gt lic folu quatuoi funt fpecies motus.fc; vt in 4nto pbilicop.qi gnatio z coituptio fic no fut motns .Quartoaccipif ftrictiffime ,put eft mutatio fiue Q«artotus eP acttts imperfectus:q 2 parttm oifpofitio p motum babetur non tfi rora.igif eP actus imperfect°.Quarta.ZDorus eP actus mo t bilfs.f.inbefiue ? motus. f.effectiueXomentato 2 fic videt epponere oiffimtto nem motus.X10ottts eP eritus oe potetia ad aetu fnquatum ejcit Oe potentia ad actum.auicenna fic. ZDotus eft eritus Oe potentia in aetu continuedd e tn corttinua tendentia -z no fubito.f.fed fuccefTtue,£t beoue oifliimtioes fiat indemonPrabiles.Sed pzima oiffinitio fi ep oemoftrabilis.per motu res oi citur in aetu que pzitts fuit in potentia. tgitur mottts eP actus. £ommetatoi tn etiam aliam pofuit oiffinitione? oicens. ZDotus eP acquifttio parris poP partem illius perfectiotiis ad qttam vadidd eP termini ad quem.t3ec tamŠ oiflfinitio folum intelligitur oe motu acqttifititto: 1 fic coiruptio 1 ointinutio non funt motus. r ŠTMii fubm rcfpodctur.tnfnnitio motus vt fup:a elt intellecta eP fufficies.TMobaf attto.4reP.bic in tertio.-r.rjmetba. bico aut motum aetu eius qo ep in potetia inqttatum tale.£t.ij.oe aia. ZDotus e act’ imperfectus.‘Aatione p? per conditiones bone oiffinitionis immo 4rell.pjo bat fttam oifftnitionem bic in terttfp oes fpecies motus inductiue.vt Sltcra tio eP actus alterabilis inqtiantum alterabile.4ugmentatio eft actus augme tabilis inquantum atigmentabile.iDotusIocalis eP actus loči mutabilis in quantum loči mufabile.t fic oe alijs fpeciebus. Ifclpilicos m CUiertio VIII CDSrgtiitur puo. Cn motno effet actus vel effet inj* outfccundus. Tlo pzitnue qz pzocedtt ab a ja fine fozma fubftatiafi q e actus pztmue.Tlo fecudttG.qz morue pzoducitaliu effectufciz morue ecalefactiu*. 3 te vel eft actue fubftarialie vel accidentalie. Tl op pmu qz alteratio »6 eet ^fctne motue.no lecundu:q: generatto no cfifct ntotus/Aiidetur ad pzimu op actus fc cun fpectu motue bodierni.t in potentia eiufdem fuit bcri.Secudo refpectu o it -- uerfozu. vt bo actu eft fciene z in porentia ad cttrfujXerrio ( p eodem tempo te z refpectueiufdem fed oiuerfimode.vt cibue eft in act« qz dgit in cozptte. z ide m cibue eft in potentia:qz in ipfum cozptte recipitur. fjjHrguttur terno« ejc otffiuittoue fe anirna tton eft motue cum fit fttbftantia z actue fubftantialie. £ 5 } bic actue accipitur jp oifpofitione accidenrali que fluit contintte. Sccundo oicit tur op an ima non eft actus cozpozie črti op in potentia ad terminumad que5 alicuiue motue I5 ata fit mouene pztncipale -z pzoducat motum.iEt fic pj quo modo motue eft actue mouentie z quomodo ipfius mobilis. £t pzo btiitis ettidentia queritur confcquenter. 18 CCtuccumitafmtpatetmotiimminipfo mobilt'efie uiquam quoci mutatur. Ozft enim actus buius ab ipfo motmo.cbottut quoq5 actus non aiius quifqua| cfl;ambomm naq 3 acmm eife opo:tet» Ifblpilkog III fituellto IX caueftio. .IX. t3tru motus fit in mobili vel m mo tiente vel in vtrocg.3reft.bsc incestu ejcpfleoicit op motus fitactus monetio iDotu« tuo &e# z mobilie.S?i ergo motus oenoiatmoues z ec mobile necefle e g? fit in vtro noi«. q? Ij oiuerfimode.eft enim in mobili taugj in fno fubiecto cm inberet ficut ac cidens fim 3reft. fed eft in motiete efFeccuie. vel ficut effectas in fua caufa.cjz moueusptoducit motu.a qua pducdoneoenominatur moitens.Omne em$ quod alterum oenoiat nccefle eft op aliquo modo fit in illo.št fic pj op ide elt actus oiuerfop fej mouentis z mobilie.an oicit 3reft.ii).buius.Quare mo/# tus eft actus vtriufcg.f.mouentis z mobilis.z.ri.meta.iDotus eft in mobili actus enim eius eft a motiuo.zetiamotiui actus no eft aliudqj motus.opj eni eunde motu efleactu ambop.3ta ergo intelligif quo motus fit in mpuen tezquoinmobilt. 2Uifid e Salto. ^ifeotftdu pUO O? .pbl.ftlt^d Cft lil ftllO Oft« ef// 1 oeto modis.*0tirno ficut pars in fuo toto.vt otgitus eft in manu.z mantis in a j) ^ 7 x b:acbio.Sc6o ficut totu in fuis ptibiis.vt ootmte eft in pariete teeto z fimda ''r"l 5 meto. z mantis eft in qnqjoigitis.Xertio ficut genus z fupius in fpe veliiv 4 ferioti. vt fttba eft in bole z btutu in leone.Ouarto ecotra ficut fpes in fuo ge 5 nere q: inferius otinef in fupiott vt bo z afin 0 fut in aiali.Quinto ficut ali!?ifico£ m fiuiefho IX 9“«« enim meft motne mbefine tllnd motiefej:qHo accidene Tlota. oenoiat luti fubtectu palTiue.qmrecipif ab eodej.^rei motne ed accne pure |« c «m Vt fupta patnit.igr necefTario efl iua!iquo fnbiecto pmanenti.fi »uta ipfmn mobi!e.q:mobile efl illnd in qno actu vel potenria efl mot’ •ubiectuie.^tem oeaccides efl in aliqtto fubiecto qt acctdentisefl ineffe.iin. meta.fcd motne edaceidens vi fnpta ptobatn ed.igif edin fnbiecto.fed illd no ed mouens.alias omne mouens moueref.ergo ed inmobi!t.q: nibit mo/ tus oenoiat nifi monens i mobile. tL^rguitur puo.moms efl m ouob°fubtectt6.v.pbi* ergo ed etia fubiecttue in mouente.'ftndef op aučtae fic intelligtt.motus ed inter ouoe terminos affirmatiuos.f.a qno i ad qncm. CDHrgmtar fc6o.ome qd mouetur m illo eft mbffub iectiue.O, oe mo uče mouef.iij.pbi.tgtT in monete ed mot 9 inbef!ne.imo idu/ ctine oe otb 9 agetibns nalib 9 b pj.i oe aialib 9 .q? fue monetia 7 et monentnr fUHapismonet fe oeozfttm 7 rit mouef.TKfidef q> oe mones pbificn fiueco/ pofitu etiam monef.CJfi fubiungir Sred.in tejetu.£d emqiiodda mouentiti imobile.&d fc 6 m or ocedendo cp oe monens prerintelligentiam ermonef.-z ^ D 9 * fic in eo e motno inbefitie.no inqnatn ed mones fed inquatu ed mobile met ideo in mouente ed motuo inbefine.no nifi qnia ed mobile. {KCrguitut* tcrtio.fi' mot° eft folu ibefme i rnobtli vel in oi velin aliquo « aliqno no.f3 nulln illo? videf oicendu.Tlo pmn qt acci dentia fimt mobilia -zeis no inberet motus.Hectj fecudn.qtno videč ratio oiuerfitatis.^te feqnereč op motus no oenoiaret mones ejc quo no ed in eo. ‘findeč ad pjirnn motus no inberetcnilibet mobili q: non accidentibus q tff monetif.1leq5 foune fubali ptincipaliter inberet motus.fed materie pjime. 2 td fecundu oicif cp motus oenotar mouens tanqj actus ejrtrinfecns 7 effett ctus fuam caufamit ed in eo afiqno modo. qnia effectiue fient in fimili tis oitie oenominantaliquem otmtei 7 tn funt eitrinfece. Qma ant ois actio n« turalis f m antotej fejc pneipio? fundač in motu; 7 ed ipofltbibile q> fiat mo tus fineactione. 3 deo oe actione Sredo.in tejetn fnbinngit talem qnedionej velfimilem. aute 3 boe loco tmbiMo tufferendt facultatt accomodata.Tftecefle dl cm' ipfum ant m p 2 iuatione: autmpotentiateafleacmahque5eireipfiu9actim:'r ro h\xi°:z opus fimTue tltfus faett? ;buf affectus C0mittno aut ncq$ ooetto i>p2(e tdes efl qd oifcipli/ na:ncq$ actio ide5 qb paflio.fcd motne cin h ec mfimt dlratioiie. Žfctioactme. *0a(Tiue. 2tbfiractme. Scrio natnr»li». Super naturalie. Scgfitiua. Ceperditiua. Sptrituaft« £o:po:ali0. Xranfiene. ^njmanene. *i>aflTo. Kbbilico?: III : «utcfho X (Craueftio. X H trum actio fit paffto et econtra. ^>20 cuius veritate -Sreft.argiiit z pjoeius fa!fitate.que roncs infra patebut. jtaudem concludere videt g> idem actus fit actio 1 paflfio actiui z pafTiut.io oe actione z pafTiouc^bic eft videndum. Č^oticftijnu>$ actio captt puo pcrettuc.f.jpfuo fuudamento z ouptr. l’Xcdite pjo ipfo agente. Q» autoj fgc pjinctpiop otcit •JbafTio eft effectus illatiocp actionis id eft agenris.ficut fepe ecotra cocretu? ponifpto fuo abftracto vt.v.pbifT.^lgemis no eft motna id eft actionis no e motus.ScoopafTiue p:o ipfa re que agif z : pjoducif ab agente vt menfa eft actio lignifab2iXertio ficut in .ppofito z ,ppe accipit abltractitie p ipia opa tionc z oifpofitione mediante q agens^ducit cfFectu in paties.? fic eft quod/ da mediu interagens z patiens.frt oifftnit ficaut02 fecpnciptop. 3 lctio eft fj quam in id quod fiibijcittir agere oicimtir.£t mtelligitur fic.actio eft otlpofi tio fim qna id eft mediante qua oicimur z oenoiamur agere in pafTum vt lo# cutio.percufTio.q2 fim locutionem oicimur loquentes.Oel fic.Šctio eft oifpo fitio qua ptefente agere oicimur.*p>er boe or oifpofitio ejrcludif mamiš fe curis vel fim ile.q2 f m fecurim oicimur etiam fecantes.iper boe aut op oicitur agere ercludunf oee fotme cjefceutes in fuis fubiectis qua? nulla eft actio. z lj fim qlitate oicamur čjles vt fim albediue albi.no tiT agentes oicimur fim al bedine.2lctio aut multas b\oimfiones.*£>2ima .Žfctionu qucdi cft.Tlattira** _. lis quc fit in fubiecto fuccefTiue z mediante ocurfu caula$z particularium z fe ~ cundarum.t oe illaintelligtf oiflfinitio pdicta.-žUia fiipcrnatnralis oicttur.f. ^ a ' que fit ertra fubiecmm vt creatio.vel in inftanti vt infufio grade, vi" fine con carfu z adiuro2io caufa?2 pticulariu vt iuftificatio peccatop.CJel fic b2euiter ^ gft que fit fine ocurfu caufaj2 fecimdap.Secudaoitiifio.Žlctionu alia eft accj ss,ea,n .pbiiT.pafTione6 funt infega* 4 puee a fms fubiectis.Quarto capif vt in pfria mozalipzo illo q6 feqttif appe titiinj fenfitiuum vt ira.vfi. ij.gtbico? oicitur. Oirtus refrenar pafTioes.auat t«o: enim funt palTiones ad quas oes alte reducunf .f.ira gaudium fpes z oo 5 |02.Quinto ( p ^pzia paflione alicuius fubiectivt rifibiliras eft pafTio bominis ® fct.mj.pbifl.tps eft pafTio motus.Septo p conceptu alicuius rei qui oicif paf fio. q: recipitur.vt oia mentalia oicuntur pafliones. j. Iberiar. Sut ergo ea q funt in voceearum que funt in menrepafltonum note id eflfigna.Hitimo fi airirno cut in .ppofito z pzopzie 03 capi p illa oifpone q recipif in paffum. vt gcufTio eft pafTio iobannis qtti illam recipit a petro.£t fic oiffinitur čm autojem fejc pjincipiouim.Tbaffio eft effectus illatioq3 actiois id eft agentis. Unde bieui ter p intdlecm buius queftiois eft conflderandum.q> ficut conctofio pbabit >tdfectu9 goni* idem actus que pdncit agens in paflfum oicif actio z paflfio. actio inquantuj emanat ab agete.-z paflfio inq?tu recipif in paties.&čplu.-fbercuiTto fiue act° gcutiendi eft actio inq?tu ( pducif a gcutie'te -z eade gcufTio or pafTio incgtu re cipif in gcuflfum.vn in re ide funt actio z pafTio z oiflferut folu fozmatr z roe. fpsridetur ati qoiK5.£>i6 actio naturalfe in re eft paf/ fio z ecotra.z no oiflferut nili ione. Iba tet autozitate itreft. qui pzobat eundej actumefle agentis z patientis.£tcomentatoz.2lctio z pafTio funt idem. -zccm mentatoz.v.metba.oifpofitio medla inter agens z patiens eft actio refpectu agentie z pafTio refpectu patientie.^dem.žtctio z paflfio funtvnum fubiecto •z ouo oiffinitioiie.£t ratione tali ilrefto.^dem eft actus motientisz mobi/ lis vt pcr longum pzobat oe motu.led omne mouens eft agens z ecotra z oe mobile eft patiens z ccontra.ergo tdern er it actus agentis z patieutis. illeam tem actus nibil eftaliud čp actio agentis.crgo actio eft pafTio. jftem Mr eft.it;. buius.iTctio 11011 abfcindittir fed eft boe in boe. iCommentatož.11d oicimtis op actio agentis eft in patiente fin gjabfcindimrab agente:qm fi boe efletno effer agentis fed fm ep continuatnr ec boe fej agente in boe fc? patiens. £xiU lis verbis claret ep actus agentis eft actio -z pafTio.? oiflferut folo noie. Jo or iij.buius.^ctio eagetis vt a qtio f5 patietisvt in quo,7 te pafTio £5 autoze fec pncipio>2 eft effectus illatioq3 actionis.fed agens pducit illuj effectu vel aetu ergo actio eft paflio.3tem becpercuflfio eft actio: qzert actus gcutientis.-zea dem gcufTio eft pafTio qz recipif in percuflfnm.igitur actio eft pafTio.immo 5 monftrando onines actiones inductiue ita oe illis verum eft oicere. Omnis enim actiorecipitur inaliquid z illud oicitur pafTum. nonenim recipitur in agens qz at's omne agens pateretur z omne mouens moueretur cotra 2lreft. m in boe tertio:qui bac etiam ratione pzobat ep motus non recipiatur i moues ^ fed in mobile fed omne mouens eft agens -z econtra vt patet inductiue. CD&rgmtur pnmo *t roneHreflo.Hctto no dl pafTio: qz actio eft actus agentis z paflfio eft actus patientis.tunc fi funt ide atit erut in agente ant in patieute:aut actio in agente z pafTio in patiente.il on pzimu; qz ataoe motieno mouebirunaut in a!iquo erit motno quod non mouetur: m l^bificoru III £Hjeftio Ki quo:um vrruq;eltfalfum.Tlonfecundum.qzactU8nonerit ineo cuius ell actue.er quo actio er it m patiente.Tlon tertium.qz tiic ficut pzimo oe moues mouebitur.^tem agens z patiens funt oiucrfa fm fpem ? fic no pofTunt brc etmdem actu.3te ft actio efl paltio tuc ages erit patiens z agere erit pati. TRn# det 3refto.q? actio fit in padete z in paffum recipiaf neq? boe ell incouentea n oift tratit alf emi« a cin m csf z z*- m z m<*Ai mco# . ■ , »f mvvi vvv CII* jlv vi MU Ul inVvr uemene g? tdetn fitactue otuerfo |2 fc; agetis z patietio:tn oiuerfimode vt fu pja.^mmo otcit Sreil.g) no fequaf cp agere fit pati.ficut ide ell fpaciu afcen dentie « oercendentie.«trt oefcederenoneflafcendere. £t ficut eadej ell via a tbebis ad atbenas z econtradicet termimia a qtto z ad quem non fint idem nec tenet per tocum a coniugatie.-acrio efl paffio igitur agens eft paties. quia intelligitur 6e pzedicationibus quiditatiuis. CHrgmtur fc6o autoatate comentatotte. uj. pbtfico. jftctio z paffio oifferut ddttariue.ffc 2lrell.neq; ooctio cu ooctrina neqj actio mm paffione idejjpzie efl.TRndef q> actio z padlo oifferut quiditatiue z pzo piie id ell fozmaliter vel ratione.^ra cmm comentatoz bic ejepoftiit. C^rgmmrtcm'o.Hrcrt.j.poftcrto£ tucittlla cfTeim mediata vbi vnu genns generaliffimu negatur oe alio vt actio non ell pafito fcifJinctio picdica "Rndef q?&re( 1.03 intelligicu fignoreduplicatitio.vr actio inqua‘tu actio no mcntoiu ratoied?. efl padlo inquatu paffio.« illa ell vera qz črn Tbcmiictiu pdicameta oiflin# guunf fq rone vel fozmaliter ab intiicemo aut realiter.^ta et foluif ro alio? qui non tenet ipfam codufione.f.qcuqj oifferut genere oifferut fpecie.v. mc> tba.Sed quecuq; oifferut fpecie oifferunt realiter.fed actio z paffio oifferut genere. q: arefl.intelligif oe genere pbifico vt effe fubflatia quatitate quali tatem zč.z fic actio z paffio no oifferut genere:cu idem actue fit actio z paffio licet oifferant genere logicali.(C;©eamdo oe actione qtieritur. fk«0i tgitur ant bo fint motu 0 .fintq 3 tnuerfi m quo na limt.aut enim mpatiente t eo q6 monetur funt ambo; aut actio qdc 5 ell ut agente.pafTio vero tn patiente* COuellio. XI "dmim actio fit in agente et paffio in patiente. *Pzo qnoellnotadu q> fim autoze fejcpnetpio?. Žlctio fundatur in motu.qč> no efl intelligedu fttbiectiue.q j a tis accidentis eet accides vel ide fundaref in fetpfo.fedor fundari in motu.qz vt idem oicit omnis actio l mo tu ell z omnis motus in actioe firmabif z ,ppziu ell actionis tn motu effe fic npjium ell motus effe in acrione.Vec auto: fejc p:incipio:um. 3 mpoffibile enim eil motam fieri fine actione z impoffibile ell fieri actione^ fine motu.- ad minus large accepto. 5mmo q6 ego oefendo-.bec tria m re idem funt: mot 9 fittio* palfio: mo actio t paffio.« non oifferunt nifi fola rone vel fozmaliter.gz qoeffectiue oe# more idem ront nominatmouensell motus«recipitur inpaffumfiuemobilee't ell motus. »ufcrtint fed cum oe mouene fit agens «econtra neceffc ell g? actus mouentts « agen* i? 1£>l?ificoru III aueftio XI tie idem fit.? cum oie actio fit paflfio Vt piecedcnti coclufione pbatu eft ergo motusactio z paflfio ide anus limt.^te p 3 inductiue oe oi actoe q> fit motu« P er btffiiiitionem motus fupza erp:efTam. 3 tcm ficut idem actus eftmouetis i’mobilis:ita ide actus eft actiui z paflfiui vt p3.ii.pbific0p.fed ifte actus ©icb tur motus inquantum g tale agens fiue mouens acquirit fuccefiiue terminu; ?d que.t oicit actio inquatu 1 pcedit ab agete.t oicif paffio inquatu redpitur ut mobife fiue pafTum.toinceft op ficut motus eft oifficitis cognitionis in fua efTentia quid fit:ita etia5 actio z paflio.CCSed oiceresjfn oicit atito: fer pn# Oiccrce. dpiop.Tlou eft motus actio fed quaIe."ftefpondetur g? motus fub ea ratione iftcfpondcfur. qua eft motus eft ensirnperfectum.tpjoptereanulliHseft actiuitatis faltej per fe.actio vero qz oenominat agens z ipfam actiuitatem videf faperenam entis perfecti.vn ro motus non eft tanteperfeaionisficut ro actionis.1 ftc oif ferut fozmaliter.Uel oicitur gp autotitas in,pbatiua fcia no ligat nifi pediflfe quam fecum babeat rationem.Secundo.XDulte funtactiones fine motu. er Srgmtur. go non funt idem:qzintellectio nolitio -z illuminatio medij fmuactoes z fiut fine motu/Andef op ficut funt actiones fpiritualesiira etiaj funt motus.q z ad iftcfpondcfur. minus alterationes:? boe fufficit: reddendo fingula fingulis. ergo ficut oie actio eft motus ita omnis motus elt actio ,z ficut omne mouens eft ages: ita omne pafitim eltmobile :č. C;0'c6o eft notadu q ad omne 3 actoej trta neceftarto P>* requiruturreaUteroiftincta.fc 5 pncipiu,pductiui 4 fiueage 6 .fubiecturecipiea w omniactiona fiue pafium.t actio fiue offpo media inter agens ■zpatiens.Xicet alij ponant vitra ifta tria fejc refpectus fc? agentis ad pattenaagentis ad actionem.patie tis ad paflfioncm.actionts ad paffionem. z fic oe alijs:rcaliter oiltinctos a tri# btts pzedictis.fed illud roturn eft fim iiitellectum z nullam babet fubfiftentia in read cjctra.igiftria pdicta ad oem actoe3 fufficiut fi ages fit applicatu pade ti fiifticienrenals in altqna re limpliciflima eflent infimti refpect 9 realiter OiV ftincti:q 6 vf abfurdii.^llud tn la tius repjobaf in alijs Iocis gp refpectus no e oiftinctus a rebusa quibus fumirur. 3 deoq;eft ad pzefens tranfeundum. CP^efpondetur ad oiibrn .%& actio paffio eft fu bte ctiue in patiente z non in agente nifi effectiue.*jbatet.qj paflfio fin omnes in# beret patienti.Cln. uc.metba.edmcatio eft inedificatoetcotejno in conteno. fed cum idem fit actio et pafTio vt fupta.igitur actio etiam eft fubiectiue i paf fo/Jtem motus mberet mobili.fed omnis actio eft motus vt fuptapbatuje. £t tamen verum cp actio aliquo modo eft in agente.quia actio oenoiat agens ergo neccfTario eft in ipfo.fed bcc eft venim eflectiue.ficut motus eft in mo/ uente et cflectus in fua caufa.Si enim inbefiue actio eflfet in agente: tune cu; actio fit motus omne agens femper ageret:moueretur.et omne ages eflet pa# tiens.quia illud eft patiena inquodrecipituraliquafozma. fed actio recipte tur f m aduerfarium in agens.igitur ficut motus eft in mouente folum eftecti ue et oenoiatiue.itj.pbifi.et in mobili inbefiuedta actioeft inagetecffecriue t in pafTo fubiectiue.foc voluit oicere commentatoncum inquit. 2 lctio artis carpentarie eft in carpentatoze.et idem. v. metba. Sbfcifio cuUellt eft in cul# m z ‘H&trificorn III laueftio XJi tello ficut actio mantis dl in mami ? ftcut calo: in igtte.^te.j.etbico^. “bonoj ell in honozare ? no bonozato.žt.itjpbifi.žictio alicmue neceflariti dl op fit in fe.^lle emm ? fimiles autozitates intdligunf effectiue.l3oc et mo iiuelligi tur žluic.tj.pbifi.oiceus.bicut aliqiii gjmotio ? motus funt vna eflfentia ? in patiente. fed oicemus fubtiltozi mo ? op veritas rei fic fe bj op mouere dl o it fpolttio mouentis noti moti? boe intellige efFectiue.? operario moti a d mo« uentem eft oifpofitto moti non mouentis.? boe intellige inbelitie. CSrgutmr ptfb.fi actio eft m patiente tac ipfn auqno mo oenoiat ages.? fic oe patiens erit agens qo e!t falfum oe materia puma. Kndef ep actio dl inbefitre in patiente no inquatu actio fed inqnatu e paftio fcjinquantumrecipif in pafTum.? fic actio ?paffio funt ono nomina ? vna re0 %nificatiue:vn actio nomen actionis perdit cum recipitnr in pafifum. tu&r$mč fc6o,antotftatecomentatotfaitfi}.pbifico:& Tberfectto vniufaiiufq3 rei efl fozniafr in ipfo.fed actiogficit agens fini oes. igif dl in agcnte.Rndetf ocedendo totmn argumetu.qz actio eil in agete cu? ipm oenoiet.qz ad minus effectiue.a fic intelligif cometatoz gpfcctio cuiuf libet rei dl altquo modo in ipfa re quam pficit.ats enim oeus ? intelligentia pofienr moueri ? repati in agendo:q6 2lreff. no cocedcmSjte actio oenoiat ages qda oenoiatioe ejctrinfeca Ste oiuitie oiuite ? til no ft i oiuite ftibtectitie, X Tl fečo ? vltimo traetatu btiius terni Srefl.tractat ? oererminat oe in finito per lej: capitula.^n pzimo phat op confideratio oe inftnito fpčt etet ad pi?m naturalc.qz ipfe traetat 6 magnittidtnibus motu ? tpe. fed lin ml ? infiuitu funt paiTioes quantitatis. 3mmo oes qui oe na aliquid locuti funt fecerum mentione oe inftnito.£t ttincponitc6fequenteropinioes anttquop fc? platonis ? pf tbagoze quotnodo imaginati funt infinitum. 3 11 fcoo capi tulo argmtg) infinitum fit actu.fcbopbar qutnq? ronibus op non fit vt infra circa condufionem. 3'n tertio capitulo infert op infinitu? quodammo fit:qi tempus ellinfinitum.? quodammodo nonefl:qz in magnirudimbus none. gt oicit q> non ponendo infinitum accidunt multa mconuenietia. 3n quar to capitulo ponir oiffinitionem ? acceptione? infiniti vt infra latius. 3 11 cfn to repzobat oiffinitionem antiquczum oe inftnito vt m tejttn. 3u vltimo ve rocapitulaitrefto.ollendir caufam finitatis ? infinitatts vt infra latius. Srn per fecttndo autem capitulo mouetur tališ queflio. 4 z C^ed iimagianatumlitercontemplabimurte^bi/ fce qnet>dnceps oiccntur: nulliim mfinitum cozpue in mtione rerun i efte victcbmirmcc enim compoft tnm elle poteftmec fimple.c. r caueflio. XII gjjtrum aliguo d cozpu s fenf i btle fi t acminfinitutn fiue aliqua magnitudo.t>zo qua ell pzimo confiderandum ep JCOJP w fenftbile. cozpus feiiftbiledl qp potell fentiri altquo fenfti. ? mm. -Vtrnir »Uta III čiudtio XII S&“ 8 z magnitudo rančg finonimis.ficut etiam omnes matbema# S?^ 1 ' 8 ert rnagmnido que trtbus oimenfionibus oiuidiuir. vt #r-tS U8 De li,!ea Stratiua oicetur. tL Rotadu fecudo:# infinitum logtcaltter e;cpommr mitis iriodie cbatbegozeumatice t fincbatbegozeumatice pofitiue? puatiue. quo Videaf.i.pbifi.irta qone.Utrum infinitum lit nobie ignotuni.^reft. tn btcm tejctu ponit multas acceptioes infiniti:oices.*£>zimu tgit oetermina 2tccfptionee in/ do qootmodis oicit infinitu.Dno dde igif mo qč tmpoftibileeft tranfiri eje fin««* eo qd noti eft aptum tranfiri vt voj: eft inuilibilts.2Utter aut tranlituj biis iti confommabilem aut qd vij: aut qd aptum natum eft babere no tn b; trafitu j aot finem.Smplius in finim efle aot fm appolitionem aut fm oiuifione3 aut Vtroq5 mo.žafdem acceptoee et ponit.jj.nietba.1bzimo erao infinitum ca# pitur ncgatiue ( p non fimto.fcj quod oe fua naturano pot tralirtVvt oeinduu fibilc.fi.ctit in limiti vojt oicitur iruiifibilis qznon eft vilibilis.-z ficnon oatur medmm intcr finitum -z infinitum qz opponunf contradictozte Bcoo accipi tur,ppzie£iueft£pziapaftioquantirati8.j.pbifi.5imtu z infinitum foli qua titati congruunt.-z lic eft.quod bj tranfitum incolummabile.boc eft im coni* mentatozem cuius quatita8terminaf.£6metatoz.|.pbili. ^nfintto cflquatu non rerminarum.Uelaliter.^fnfinitumeft cuius quatirate accipientib°femp cft alicjd ejctra accipere.Zaleergo fi eftet ber et ouas codition es.Tbzima q> no £ondjtfo ^ poftetconfumigablationemgttutnfimtarumquottenftunqjfacta.Diioicit * ■ &reft.j.cdi.eoutiugttitifinitae)ciftetemagmtudinequantumcunqj auferre./ > 1 Seča g? no poftet oeterminari cuuts quantitatis eflet.£rgo fi qrif cuius qua titatis efhno pot aliter refponderi nili infinite.3nfinitum ergo £m quantita# tem cotinuam:fm ertenfionermin magnitudinei-zinfinitum in acto ide funt. i oe itlo querit pzefens qo -z et imediate fequesXertio infinituoicitur quod 1$ potTit ptraliri ni cum magna oifFicultate. vt via Ionga.Ouarto oicitur illud quod ratione fpacij pot trafirimo tn tranfiturpzopter tmpedimetum.vt,pfiit» ditae maris.Ouinto oicitur infinitum fin appolitionem liue additione vt no merus.qz quocnnq5 afTignato eft oabilis maiozvt infra, vnde numerus ere# fcit in infinitum.Sejrto oicitur infinitum fm oiuilionem quod pot oinidi in infinitas partes.vt oe continuum q5 oiuidit in infinitas ptes ( ppoztiona!es. i iltud oicitur infinitum in potentia liue potentionaliter.Scptimo or in fini/ tum im appolitionem % oiuilionem fitvt tps qz eft numerus z eteft motus. bije pj quid lit infinitum.ppzie liue actu.t quid in potentMdfm qua Canelartoni titatem otinua q: eft magnitudo infinita vel infinitum in actu:t quid fij qua titatem oil'cretam:qz eft numerus,^dem enim eft infinitii ertefiuuj.in mole. in quatirate. , z infinitum in magnitudine liue in acm.licut idem eft infinitum intenlimtm.tn qualitate vel qu3liftcatiuum fc5 q6 b? infinitos gradus z acto nullum tale oaf nili ficut otinuu eft infinittim .aiiud vero e ft in finitu m in vi j nnnitus vigotc gože fc; q5 eft infinite potentie z virtiitis.id eft cuius potentia non pot vnep ejebaurtri vt pzimus motoz fim ?lreft.vii).pbili.^litid eftin finitttm fm pura# tionem quod ourat per infinitum tps id eft quod non bj pzincipium oeq; fi# Dorattone. nemfemper tamen ourans.vtcelum mundttsfim arefto.tfmreligionem m } iftafie Zrt. 'I^ificoru III gtueftio Xn oicitur ctemum.čr illie ergo omnibus pj q> infinitum coiter vfitatur bije cjn qj modis fcilicet infinitum in quantitate. infinitum intefiue. ‘Infinitum in vigoze.^nfinirum ouratiue.-z infinitum in potentia. C 2 Sefpodeturaci qone3-*f^uila magnitudo neq3 alt/ quod cozpus ell actu infinitu.*|batet g autozitate.žlrefl.uj.buiue qui fic con clufit.D* aut impofTibile fitcozpus infinitum efle fenfibile ec bije manifeftu. 3dem infinitum aut impofTibile efl efle aliqš cozpue.št.rj metba. Ilon otin gtt actit efte mfinttum.£t.j.celi. 3 [mpofTibile efl cozptte infimtu fenfibile efle. £t pzobat boe 4 reflo .bic.?.j.cdi multts r6nibue:quaru5 *£>zima efl ifla.Si enet cozpus infinitum: ill6 efTet ftmplec vel copofitum.Tlon compofitumq? efTet compofitum ejc elementis rinitis in magnitudine.et fic non erit infinitu: erquo impofTibile efl compofitum efle infinitum cuj partee pzincipalee fint finite.vel efTet compofitum ec vno elemento infinito -z a lije finitis.fj tuc ele* v mentnm infinitum cozrumperet aliaicum eet infinite aeriuitatis. neqj pot co poni ec pluribus elementis infimtis.-z fic plura eent infinita fimul q6 efl im* pofltbile.ClelefTet fimplec fej elemetum:tunc illud cozzumperet alia elemeta Secnnda ro.Si efTet infinitum cozpueivel illud efTet bomogeneuj vel eutro t genenm.Tlon pzimum.qz aut Temp moueref z fic requireret infinitum ločuj immo non efTet maioz ro quare moueref furfum $ oeozfu j vel Temp quiefce reu fic non efl maio? ratio quare quiefcat bic q$ alibi. Tleqj efl cozpus ca* trogeneurn. quia vel partes efTent finite z fic non faciunt infinitum. vel infi nite z fic plura erunt infinita.vel aliqua infinita -z alie finite -t fic infinita coz* rumperet omnes alias. ITertia ratio.Si efTet cozpus infinitum:vel efTet gra J tie totaliter z fic moueretur oeozfum. vel totum leue z fic motieretur furflim: quozum vtruncp efl impofTibile.vel partij efTet graue-z partim leue:? fic ba bebitmediumvelvltimumquodeflcontrarationeminfimri.Ouarta z^n 4 ta ratio.Quicquid efl in loco efl finitum.fed oe cozpus efl in loco.3tem quic quid terminatur Tuperficie efl ftnitum.iij.pbificojz.fed omnie magnitudo ter minatur fuperficie.vt pjep eius oiffinitione.^tem vel efTet in celo:-z fic termi natur, vel ectraifed ectra celum nibil efl. j.celi.vel partim in celo % partim ejw tra.t fic iterum terminatur in vnaparte.£ifdem rationibus pzobatur etiaj g? nullum cozpus naturaliter potefl efle infinitum. CŽCrguitur p:imo z mtioibu&ž&retf o m tettu.£cm pusefl inrinitum.^tem matbematici fupponunt inftnitam magnitudinem. 3tem generationes z cozzuptiones funt infinite."Jtej quarto: accepto aliquo cozpoze vel illud efl infinitum: z babetur intentum.vel finitum z oe illo paru ter ita queritur.tunc aut erit infinitum aut pzocefTus in infinitum. quia fi efl j finitum necefle efl ipfum finiri ad aliud -z iteru illud ad aliud cozpus. ‘Refpo detur ad pzimum -z tertiurmtempus efl infinitum in ouratione: ita etiam ge* neratoes z cozzuptioes.no at i magmtudine.žld fc6j matbematici imaginaf magnitndine infinita.f3 credere imaginatioi efl incoiieniee.iij.pbiii.Cln ma tbematici iudicat fij imaginatione. Cbifici fij fenfum. IDetbapbifici fij itelle ctu.ad qrtu drqj,flatU8 efl in vitima fpera q terminaf feipfa % no aliocozge. 1£>I?ilicoru III £uiefh'o XIII €D3rgtu’(ur fc6o.©>3tcria paa no Oterminat fibi cer ta quatitate.tgif eft infini a. Ufi cometratoz.^n materia pzima funt oimefio nes mterrmnate.fed oimeiio eft tpfa magnitudo.igif eft magnitudo tnfinita jteangelusnoneftfinitus.tgifinfinitti8.qjfivnuoppofitopno inefttucre uqutim ineft/Afidef q> ma pjima eft tnfinita id eft incerra. qz non oerermtV nat fibi cerra quatitatetn:non aut.pptie eft infinita.Sd aliud eft oicendum qj ^ reft.intellfgif oe oppofitts ertftentib^.Scžo or cp inteHigaf oe illts oppofi tie inter q no oaf mediu mo mediu inter finitu z infinitii eft oe indiuifibile. ID&rguitur vltimo.i€ctra čelu eft tnfimtu 5 fpacm; qz errra z incra fignificant Iocum, j.celi.ergo vitra celum eft infinitus locue/An def •f>jimoejctra:celu eft infinitii fpactu.ibi errra crponif ttegatiue ( p noitra ScSooieif gpejt celum nibil fir.j.celi.l? imaginef infinitii fpaciu.fedintellige tie id eft imagmariont credere eft tncotutemee.tij.bmue. £t fic conctufiite p? g? nullum cojpus neq? magnitudo eft infinita actu Pm trma oimenlionem.fi fongum latu z f pfundu:neq5 natttraliter pot efle.£ofequeter ergo oe magntV tudine Pm vna oimefione.filogitudtne.id eft oe linča queritur coditionalit, aueftio. XIII Brnim fi linča giratitia očs par tco cotinut giraretipfa elfet inftn ite logitu din i8.*p>jo cuius noticiaeft.tlotadu? Xine* pumo qj Xinea Pm euclidem eft logitudo fine latitudine z .pftmditate cuitts ertremitates funt ouo puncta. 7 boe eft ver Pm imaginationem z no Pm re: er quo tmpofttbile eft oare re loga q cu boe no beat latitudine •r.pfunditate falte naliter.Xinea gP? ilrefto. v. metba. ?. j.cel i.eft oiutfibilis folup? logitu* dine “Z no pj latitudine z p:ofunditatePm ofiderationem.Supfictes vero eft Oiutfibilis fc6m latitudinem -r^pfunditate. Cojpuc aut fcom oee oimefiones fej longu? latu zpfmdu.z fic linea fuperficies cotpue fc6j matbematicoe ba bent fe fcč>5 fub z fupja.iDmne enim cozptis compzebendit fupficiem z linea t no ecottrra.z oie fupficiee compbendit linea z 116 ecorra. vt et patutt.ij.pbt ficoium.qone tertia.Scont veritate aut z p bos ide fut linea fupfirics z cou p«9.q7 oie linea eft co:pus.fic et oe fugficie.kiffinitio aut linee intelligif oe linea quenon eft circttltte qi circulue non terminaf ouob 9 punctis ep quo re dicin idem punerum vnde eritt».Xinea vero eft oupler.firecta. z eft ab vno puneto in aliud bteutfiftma ertenfto.Xinea eni? recta eft inter oes bjeuiffima. aiia eft curua fiue to:t:ofa.fique in fuo^greflii caufat aliqualem angulum. Uel fic.qtte no ab vno paneto in aliud bteuiflfima eft eptefio.&ngttlue aute eft ouajz linčaj indireete inddetiu otactue.z e oupler. TAectilineue 4 fit er in cidentije oua? lineap rectap.z ille ofiter eft tripler.f.aaitue vt fic Js? ‘Ae# ctus 1 -z obtufius X/'2lliu8 curu * l,netI8 q«i fit cr incidentijecurua ntm linearum vel vniue reete zalteriuecurue.vt C^ccundo eft notadum q linea r>f girattua a gira. Undegira eft linea quodammodo circularts: non ramen rediensinidem punetjj vnde ejciiiir fed ptope Vt fic Vt.fol in quolibet oie naturah facit bira. m 4 IfcfriTicoru III filuefho Xlix JE>irare. girum.6irare autem eft cozpus longum z rotundum circundare. jjnea ergo giratiuaeft [mea quecircundat cozpus columnare.f.quodfactu 5 eft in modu ftatue fiuecoluueno rediens in illudpunctum a quoenuit.j't non fic.Xinea giratiua eft que mcipit ab vno puucto z non redit in idem. qi aliae linea to cta efTet giratiua quod eft falfum. 2^“^' Cfoufcciiiciitcrcrtcoiifidcrancimn crpartes upos tionales oe quioue bic fit metio funt gtes ipftue continui confequenter fe ba# bences.fic vic} ep quata eft jppoztio in quautitate pzime medietatis ad torum contmuum tanta elt pzopoztio fecunde medietatis ad pzimam z fic oeinceps fccempluin.fu aliquod continum longum. -z oiuidarur in ouas medietatee ue partes z vna medietas iterum in ouas z fic coufeqiiuiter fine fiatu, tuc in qua pzopoztione fe babet pzima medietas ad totum coutimuu in tali fe b 5 fe cunda medietas ad pumam medietatem z tertia ad fecunda, z quarta ad ter tiam.Si ergo ipfum cozpus longum verfus omnes partes ficotuiditur tune omnes ille partes appellantur ^poztionales que funt infinite inquolibet co ~ . . , tinuo.vtlatius infra.Tbzimo vero medietas otciturmedictas^pojtionalis z 3ntdi«tus qoms f fcXUnc ja medietas oicitur tertia pzopoztionalis. z fic confequenter.Queftio er gotantum querit.fi e(Tetaliquod contmuum longum ita oiuifum in illas p tes ptopoztionales que funt infinite z fit contmuum pedale .quas omnes et fingulas partes girec z oircudet Iinea.an tališ linea fi ejeteuderetur efTet infinU telongitudmi6.Undequeftiomoueturconditioualiter.qtnaeftimpofTibile naturaiiter altquodcozpus ita efie oiuifum z eftimpoiTibile ep cuilibet pan* •^3 tipjopottionaliconefpondeatvnagira. C2kfpondetnra4onbm:fiefTetlmeaq omnes ptes piopojtionalesalicuius continm pedalis z logi giraret ipfaeffet necetfario infinite longitudinie.fbjobatur quia cuilibet parti ptopojtionali coztefpon deret-vna gira pedalis longitudmis.fed cum infinite fint partes piopozttona les in continuo. ui.pbtficomm.ergo infinite funt gire pedales. Unde tota U<< rtea giratiua efTet infmita ec infmttis giris quantis. ' jp&rgintnr contra. fi linea giraret omnes partes con tuuii ipfauou effet tnfinita.q: ipfum cominuum non eft infinite qttamitatis Vt conceflum eft ergo linea ipfum circudans necefTario babebit puncipium z fiuem:ec quo aflignabitur pzmcipium z finis in continuo cui coaefpondet li nea. Kefpoudetur q> in partibus continm pzopojtionalibus non eft affigna# re puma neq 3 vltimam er quo funt infimte.iij.buius.fed in infinito non afTi guatur pzimum neqj vliimum.Stcus efit oe partibus quautis ipfius coiui^ nui oe quibus pzocederet argumentum. €DŠ**gmtur.ii eflet tališ linea giratiua infmita tunero hnee^et no copeteret.qj no terminaref ten tuno vel tenniitis vt oicit oifTinitio euclidis. “Kadet ep tališ linea efTet infinita in longitudine z no baberet ertre mitates fiue termmos.qz tune non efTet infinita.žt oicitur ep oiffimtioes oa tur earutn rerum que funt faltem ptopue.žt fic oifTinitio linee oatur oe linea que actualiter elt yel naturaliter poteft elTe.fed nulla tališ cit in finita. 6 8 lč>I?ifiC 0 £ III Cuidtio XIIU 1 €DJ n mtmerfe enim neq 5 pzocefTto per tifmfiones dl mnmta.-tnritas enim irummum elt,neq 5 accretio vfq5 «anici 3 Oenarinm mcrementa nnmeri factt. fD^um rattonc etiamacacitt in mi mero quid^.'Bcr ms minus minimum efl*e finemq5.t?erfus anteni plus omnemfentp mnlutncimem ejmperare* (C Clueftio. XIIII. cimi quoctttLq3f numero affignato Rt Dsbilis maioj.&reft. vj.-z vlti.cap.Iib« teni) pbtfi.afligriat ca m finiratis et in finiratis. X13acnijcum fitincerra -z tndererminara eft ca infinitatis.fcnma vo caufa finiratis: qz oeterminat t cena facit materia*.f.qttoad certa fpeciem a fmitati« vd m ex boe infert 2ireft.g> magnitudo qz efl in mareria eft oiuiftbtlis in infinituj Z.. fatia f.oeo:fum oefccndcndo:? no f m appofitione ftue additione.Tlumerus vero qui babet ratione fozme non fic eft outifibilie in infinitu oeozfu;.qz oaf mini mas numerus. f.onaltras.fiue binarius.fed f m appofitiouem pot etia oici itu ftuitus.f.furfum fg afcendedo.žrgo ocludit Žlreft.^nfinitu econtrario fe bat bet iti magu;tudme:qz oeotfum per oiutfione.t turni ero: qi furfum per addt> tionem: q z quocuncp numero oato contingit oare maiotem. €7#3ofandu parno# numeraseft quatitas Pifcreta Humom fluensep viiitatibus ficut linea eppunctis.OiI P 5 ep l^vnitas fimptr oictano Unitac oe renti« fitnmnertts tn eft piiticipiip i oe eftentia cuiurtibet nameri: qi nallus nume^ nmtieri. rus pot efte fine vnitatibus.Un Boetins. vnii non eft numerus ftimtiayn w . meriSj oiceres.rame bo efl vmts ? efl oue res. f.ma -z fozma.ergo eft mirne ^. rus.-z fic vnu eft numerus.‘Refpondec q> vnuni,ppzte e ftriete piiuat oem o i *T , j . uifione ■zmultitadine.tillud eft viuimqd fimptr eft indiuifibile vtpttnctus. ^ frillttdjjpzte 05 Oici vnitas.Un.v.metbapbi.t.iij.buius or.Dis vnitas eft indtuifibilis.£r.pij.metapbi Unu -z multa opponunf.Docmo viurasmmq§ eft nr.mertis.Sc6o vnucapiturIarge ( putpzitiat maltirudine tanta.f.reru toi talium.t fic vnu eft numerus.Unde.j.pbifi.Oipit 2lreft.£Dulta itacp vnum. Humerusergoeftfpectesmulnrudinistftuantitattsoiicrete.gt eftouplep .m f.numerus numeratus.gt oiftmif.p.metbapbiiice fic.Sft multirudo vnitatu. . Comentatoi.llutnertts eft vmtatmn coaccruus.ideft ogregatio.Uel fic.Tlu merus numeratus eft nibil aliud qj oue res vf plures que numeranf: vt tres angeli.fep flozeni.Uel fic matbematicos eft multirudo ep vnitatib06 pzofufa 3fto modo capttur.tj.oe auima cum oicif .Tlumerus eft fenfibile coe.p apud olios ille numerus oicirur mareria!is.2IIius eft numerus nttmeras 1 eft id qo mimerat.gft aiit ouplep.f.numerans p 2 indpale:vel fim alios numerus intenc tionalis.peft ipfa animatntellectiuafiaeiutdlectusinquantu oifcernit inter res quot finr.Unde Ti>[aro.itmma eft numerus mouens fe.2lreft.i.oe anima 1 tdem.itii.pbtticouim.fimiliter £omentatoz.anima eft numerus.tlumerare aut eft ituellectu oifcernere inter res quot fiinr.oe quibus puus erat oubtuj. 1fbl?iftco£ ra £Uteftio XIIH fc>ifcemerc vero oicitur quafi oimfum cernere.ergo numerarc indudir quan# dam perfectionem quia folum conuenit inrellectui z anime fim 3lreftote.imo fmnortramreligionem folusbomozangelusnumeratu.lDoc voluit $relT. i ii/.pbift.oicene.Tlibil aluid aptum namili e rt numerarc qj anima vd in.elle crus.largius tame numerare accipirur pro oirtincrc cognofccrc.Uti Datiid. Qui.f.oeusnumerat multitudinem rtdlarum omnibus eis nomina vocans. •jbatet ergo gp bmta non ntimerant ncip proprie neqj large:quta non cogno# fciint fingulariter.ft rt obijcitur oe auca velcaneipfiusccci quia cumafcen/ dunt gradu in lingulis gradibus vertunt fe vel clamitant.fft oicenduj ep ca# n > e ccci ejc cofuetudine clamitat gradatim afcendedo.vrena patet in via pla vi na vbi femg babet refpectu ad fuum oominu rctrofpiciee.&uca vero cum fit aial timidum -z melancolicu ne cadat in gradu roftrum fp vertir.imo fepe vo jnftrttmenulls. ciferar. Sliue autem otetf numerus numerans inftrumentalis fiue fozmalis. z ert ipfa ratio oifcredua.i.conceptus mentalis mediante quo anima iter res tot vel totoifccmit.zfm aliquosert vnitas quodamodo indiuifibilis queli betiuimerum oenominans.fr ert buicartentiendum.Undequilibernumex ru6 babet propaam fpeciem vt temaritis quaternartus fenarius z lic ofeque ter.£rgo ert necerte q> rtt aliqutd quod tres res oenominet numeru temariu. (fiumeri fpecie t»iV z appellatur forma numeri ponens ipfum in fpeciem binarij ternarij fm ejci/ flinguunf. gentiam.t>oc vf voluifTe £6mentarot.iiij.pbifico. ouo z tre6 funt indiuifibi les per fuam forma.£t Žlrert.iiij.pbificorum.^dcm ert numerus oecejborni# num z Oecem equorum.boc ert forma numeri oenarij fiue ratio oiferetma ea# dem omniu eorum que funt Oecem.^ta eft oeclarandum oealijs.t)anc oiui^ fionem predictam innuit Žlreft.iuj.pbifi.oicens.Tlumerits oicitur oupliciter f.quod numeratur vd numerabile.z alio modo quo numeramus. fpRotandu fedo q: inridft fermo oe irnmero vt cui6 effenria melius ac facilius accipiatur funt mouenda aliqua oubu.-jbzimum Tlumtrus babcat an numerus babeat efle in re e«ra mtellectum.TRefpodetur cp omnis res ba# efle in read ejetra. bet eflfc in re adettra folum vi lapis.vel in intellectu folum vt conceptus.vel partim in re z partim in intellectu.T^es enim oue vel plures non oicuntur nu# mcrus.nifi quia ratio inter eas oifcemit:quia tot funt vel tot.Unde.iiij.pbill corum.Tlumeru6 non eft fine mimerante.ft auicenna.uj.metba.Tlumerus babet eflfe in rebus z babet ee in anima.ft oicitur.ii.oe anima.Tlumerus dl Qaid otnomin« fenfibtlecomune igitur partim babet erte in re.Secundum oubium.an qutli# nunurum. bet numerus babeat vmtatem fibi fuperadditam que ipfum oenominer.Tto Tftnd««. fpondetur op fic:qr numerus non otcif numerus nifi per ratione oifcretiuam nr ' fiue forma fuam: fed illa eft vn ira6:qr numerus oenarius babet vnam ratio# nem oifcretiuam que ert fua forma que oenoiat oes res oecem in fpecie o t/ narij.ira etia oe altjs oibus numeris.Ooc videtur voluifle Šrefto.]t.metb 9 . Onufqui fq5 numerus eft menfurabtlis vno.ft.iii.fue metbapbificc.Unuf/ quifq; numerop ert fperies per fe.z eft vnus t fe inquantu m fe eft ipfa fpes. f t fi oicitur.tamen vnum z multa opponunf.nj.metba.fed omnis numerus eft multa.ergo numerus non babet vnitatem fuperaddita/fiefpondetur pri# mo vnum z multa oppouuntur improprie.vel capiendo vnu pro vnitate.Se auciiio xim cando refpondetar t meliae:!? qtiUibet namerne babeat vmtate.f.fuperaddi tam tri illa non eft pare ipfiue numerinumerati.ergo numerue numeratue e qaoda modoma numeri. fed foirna fine ratio oifcretiua que bicappellaf vni ^[talem numernm oenominat in bac vel alta fpecie nameri. tCBidpondetur fcdm mcnte$ Brdl.quacunq3 atide formali nameri aflignara fempeft affignabilie maioifiue vlterioi.boceft no oatar marimas namerae.patet ocltifio per Sreft.iij.butueoicente.^n plae •Ut femp eft imdligere.t Uibdic.Sed femg ercellit acceptam oem oetermina tam multitadinem.i.namerum.3tem bic oicit arefto.llamems eft infinitae f m appofitionem.£t.jLceli.*numera5 oicimae infinitum:quia marimue non eft Katione pjobatur indactiae.qaocaq5 enim namero oato poteft fuperad* di vnitas.3tem magnitudo eft oarifibilie in infinitam oeoifum.iij.pbificop. ergo mulnrndo fine namerne eft aagmentabilie in infinitum farfam no aat ceoifum:qi 4reft.erpiefte oicit.Contrario mo fe babet inffnitu in magnitu , dinetmalritadine.gjciftaconclaltone piimo feqaitarq? namerne crefcit in , infimtam:qi non oatar marimue numeraemon aut eft oiuifibilie in infanirti , qi oatar minimae numerue.f.binariae, ande.iiij.pbificoiam. XDinimae nu mcrue eft qui fimpliciter oualitae eft.£contra vero eft oe magnirudine:quK* oatur marima magnitudo qua nulla eft maioi. f.totue mundue: non autem oatar minima magnitudo er quo eft oiaifibilie in infinitae partee oeoifum. Secundo fequitur < x> impoftibile eft numeram v t namero efte žnfinit usgui* ratio nameri reoagnat er qno vmtae eft piincipiu cuiuTIibetnumeri.tg utlu bet numerue terminatur vnitate fuoer ona poteft addi alia vmras .i lic in im fimtum.Unde omnie numerue eft finitue ? terminatue. iDHrguitur p2imo.queltb5 magnitudo dl oiutfibitfe tn infinitae partee.iij.pbificoium.1 lic actu eft infinita multitudo que eft rut' merue.igitnr numerue actu eft infifiitua.Kefpondetur g? actu poteft eemuU titudo infinita rerum vel partium in continuo nondnm feparatarum.non atu tem actu feparatarum.neq5 boe eft inconaeniene: qnia fequitur erpiefle eje verbie Žlreftotelie iam adductis/bec autem multitudo infinita non eft nu^ merue.erquo non babet plima vel vltimampartemqul babet quilibet na* merue.? fic ratio nameri non poteft efte infinita. (DHrgtrit fc« 5 o.Batur numerue bmarius qut dl tn/ umbilie in infinitae partee vt oue medietatee caiufcunqj contimii.^tej oue medietatee vltime fpere funt numerue binarius z funt marimue numerue: quia marima magnitudo que eft aumerae.fcilicet oue medietatee fue.Ke/ fpondetur ep non eft contra conclulionem:qiiia oue meditatee cuiufcunq5 co tinui in boe op funt namerne binariue noa funt oiaifibilee in ifinitae partee: neqj funt marima maltitado.-qma ratio foimalie cuiufcunqjbinari> eft vna i eadem repiefentane intellectui omnee ree ouae qualefcuaqj % quantecam q5 funnfuper quam ratioaejbinarij fi addsrur vairae refultat ratio foimalie caiullibet teman}.? fic confequenter.Unde bec eft vera ree que eft numerue eft in infinitu oiaifibilie,non ati te namerne inq«antu nameniš.? fic bieuiter III &ucftio XV qaeftio non intelligitur 6e namero numerato. fed oe namero fozmali fiue itu flrumentali.iber boe itaqj foluuntur omnta argumenta que opponi buic con clufioni vtdentur.3fra«?3 patet mene 2ireflo.bicoicentis epinftnitum quodl* modoefl.fcilicet in multitudtnefiue numerofm appofitionem.zin magnitu dinein oiaifione fine in potentia Jčtinftmtum qaodamodo non eltJcilicj in aetu neq 5 enim efl magnitudo aetu tnftnita neq? maltitndo infinira reram in iiicetn feparatarum.Undecondudit.oiuidirur quidem in infinitujcontinuuj in maius atitem non e(l infinitum.t3udequeritur conreqtienter. f 9 CD^ni 3 ft qiufpia tii magnirndme fimtazoefimta ma gmtudme fumpmrcadcm alta acctpiat rattoneato cati/ dem tottus magiutudtncm fiimeno: non pcrtmnftbrt vnqua magmmdtnem tUam fmttam.fmvero boe pa/ eto rationcm augeat.vtfemper magnitu dtnem eandej acctpiatrpertraribitfane.pzopterca quod omne fimtu$ qiioiii9 conliimttur oefmtto. (p3uellio. XV. Htru mqualibct magnitudine fine qnoIibet Dtttiuofint infinite partee actu.*0zo cuins intcllecta efl pmo ofide/ randu q? 2lrefl.j.celi -z in alijs mttltis locis vtitur illis noibus magnitudo coz pas z otinua f p eode.z.v.t.vj.pbifi.ponit or iam inter otimia:cotigiia:z conle /Conttgua. queter fe babetia.£on rigti3 c i m fut on e res qtia? vna no efl alia iter que n U £onrequentabentia funt pluresres babcntia. q? oue qaarum vna ozdinarnr poli aliam inter quas nibil mediat eiufde; ra tionis.vt 11 tres arbozesequaUrer oiflarent in linea rectaab inuice oiceretur ofequenter fe babentes.^tem quinq 5 oigiti in manu ertenfi funt etiam confe qaenter fe babentes.qnilibet aute oicitur cottgnus alteridj aer mediet taroe nonefteiufdem rationis cum illis.vndepatctgi contignn -z cofequeter fe ba* bensotcunt femgrefpectumadaluidXontinuuvonon.jCoutigua crgoftn Otreft.funt quo? vitima funt RmuLf per indifbmtia.vt vna oomus efl alteri contigua fi fiat circa latus einfdem:qz inter quelib; cozpoza oura femg alidd mediat.f.aer.ij.oe a ta.-z boe efl ve? frequenter.qz f m viridann,*£>zimo fallit fi vnu liquidu fiue bumidu fundif in altud.Secundo fi vr.um cozpus natura liter vel violeterfigitur in aliud.vt radie arbozis infigif terrez clautts afieri vbi nulliis aermediatiate poflfent fine oifficultate ertrabi.S 5 frequeter fe baj bentlafunt fm 2lrefl.mrerque nibil mediat eittfdem rationis. z boe intelligU £ontmua. tur vt ftipza. £ontintia vero fun t.gn ozum vitima funt vnu id efl qnozn?par tes non funt per at tem fiue iuduflriam mmcejcogregate. vtcumultis lapidu: z menfa cuitis partes inuice bituminanf vel oelauanf non funt otimia. jfmo mtlla res indiuifibilis neqj artificialis cuius ptes ars otunrit efl continuunt. fedalias omnis res ejetefa vt omne animahomne vegerabile:atiima bzutalis. £t bzeuiter omne cozpus fiue fimpler vel rnijetu efl continuum.Sliter autem COlS. oiffimtii r.Contmuiim riftrga magna fimpliciter vna.£t. j.itj.?.vj. pbifkotu. fcottntm eft ilfud q<5 eft oiuifibile in ifinitu.f.per parteo ( ppo;ctonabi[e8.£c.j. celi. Continuu e ft iilud qd e(l oiuifibile m fp oiuifibilia.? addit Cdmentatoi O 7 nuntg terminabit eius ocfo.£t Cdmerttatot.uj.pbifi.Coriiumm eft iilud itt cuiue medio eft terminuscois ouabus partibus.£t_ilreft.in pdicamenris. _ Qiia*titas otinuaeftcuius partes copulanf ad terminu edem.terminus enim ^- erminus cois eft in guolibet otiiuio qtieliber medietas qne vna part e cu alia otimiat. £cemplu.in linea vitima ono puncta.f. pnmus ? vltimns oicunf termini fine Kmslmee f5 punctus medme in linea or terminue cdis:qt otinuat vnam par tcmlmeeen alta.CInoe continnu ? qnelibet magnitudo eft oiuifibilis in par tes,ppottiona[es:quaiz čjlibet eft adbuc oiuifibilis in ifinitae ate partes ? ille itep in ate z fic fine ftatu.imo ficut oicit Comentatoi.nunqj terminat oiuifio otinni p partes,ppottionalcepcedčdo .35 oirit 3lreft.viu.pbi. 3n otimio (ut infinita media no actu: f; in potetža.g in in partibuo ppomonalibus n5 batnr pma nec vltima.ale oiuifio eiue no ( ptenderet in ifin itu.£t b totu 05 intelligt no ponendo puncta indiuifibilia in iplbcominuo.ltc; puncta indiuifibilia ne ceftario pondttmvt ptobatur.vj.pbificotum. 5 jji enim magnitudo eflet oiub fibilis in indiuifibilia tune črn Cdmentatote bic oeueniretur ad mmima ma/ gnirudine vel ad nibil quotu vtrunqj eft inconueniens. Ch^otadu fcctido q.’ quodlibet pftnuit$ line quelibet magnitudo eft oiuifibilis in onptices partee.f.in partes eiufde ppottionis et eitifdemguantitatie.lbarteseinfd e gtiatitatiefun tguaru vnaeftitamagna *partesemrdeni ficut alta.? boe pj ad ieifitfm vFouudedo alfcfootinuu in viginti partes eiub q«atitatie. dem guadtads.? bis partibuo cotrelpodet oitufio reatis.f.qn vna pars reali teroiuidif abalia.oc qua loqutf 4 reft.j.cdi,£dueft idiuifibile.De illa oiui* lione ? oe illispartibus no intelligtiric fupjadiaaneq? ptefens qo.partes $0 eiufdeppojttonis oicunf partes ( ppo:tiona!es oe dbus fupta.f.que bnt inter feeandeptopotdone,nonauteandequatitate vtoiuidendootinuu plimo in ouaemedietates ? vna itc|2 in aliasouasmedtetates tuc ptirna pars fecunde medietatis otuife of pt ima,ppoidonalis:fi tucofeqtteiuer vna iftap medieta rum in alias oiuidit: or fecundappotrionalis.? fic ofequeuter vfct? m infinitu time oes illc partes oictinfppoationales.čt bec a ppeliat ojuifio in tellectua/ » uifio intellcctu^ lisiiuerdtiis.f.gtiadoaliq6 totuiutelUgttefleoitiiTumin fims partes.licjm a * lsllIa rend fit oiuiftim.St fic mrelligif' continuu effe oiuifibile in infinitas partes,p* pottionales,? ita quelibet pars cotinui eft oiuifibilis in infinitas partes.Cfn no funt plures partes in toto otinuo q§ in aličj parte.ejc quo vtriiq3 eft oiuifif bile in infinitu.? infinito no eft plus neq5erjCdmentatote.tij.buiuG.I5 in toto plures fint preš maioies $ parte.£t fic no funt plures partes m marimo bo* minecpgrano trittei cr quo v trum# eft oiuifibile in ffinitu.£t ficnulla pars in otinuo eft iudiuifibilie.ergo quelibet eft binaritts ternarius cjternarms ?c. imo gitbet bmarius in cdtinuo eft ternarius.? numerue par eft impar vt cla* ret er ptedictis.Sic ergo continuu eft oiuifibile in infinitas partes eiufdem,p porttonis.nd aut eiufde quatitads.£t iilud voluit^lreft.oe fenfu ?fenfatooi cens.£owinuij ad infinita oiuidit in cgualta.egualia vero finita. 1 oicitur. Ifcbificos m £tudno XVI "Rone taIi.De q6 componif eralicjbus por in ipfa refoUtnfj oe continuu cos ponitur ejc ifvnitis partibus.ergo eft oiuifibile in partes ifinitas. Stitecedens eft Sreft.iirbuius.-ific actn in quolibetotinuo fut infinitepartes quaru vna no eft alta.no autactu feparate. gt fic p;a; infinitu guodamodo efi.f.in pot e* s? tia.vr numeros p appofitione z continuu per oiuifione.^mo oicit bic Sreft. VfA op 11011 Poneti infiuituaccidunt multa inconuenientia. ^ CHrgmtur |5mo.3nfmita0partiu argme mfintfatem totius.j.pbu.j.ceti.Si partes fnnt infinite totu erit infinituj.? fic continmim erit actu infinitu,‘Refpondef op Sreft.intelligif’ oe partibtts infimtis eiufdej qudtitatis.ille autem infinitenon funttn continno. ČHrgtntur fc6o.£X>otus dtcontmutj.uj.pbificcmi 3 z motus eftindiuifibtlis.v.celi.ergo otinuu non ell Oiuifibile/Rndef q?mof tus or idutifibilis in ptes quatas pmanetes.e tn oiuifibilis rone fubiecti fpa* cij z rone tpis er quo tps menfurat motu.Uel Otcif fc5o.fi puncta ponuntur indiuifibilia in cotinuie tune motus non babet alicjd tn reru natura nifi id qd i©citti oigmjiti.. cotrefpondet piefenti nunc.fed nune eft indiuifibile.ergoetiaj motustfedfic quefito eftet falfa.De! oic tertio z bec eft veritas op Sreft.volens oicere vm> tatem motus oirit in bec verba. £Dotus otcitur vnus qui indiuifibilis eft fs tempus.ideft er vnitate rempoiis arguitur vnitas motus zc. fp&rguitur rltimo-r tertto.pmicta mdtiufibiUa po/ nuntur vt fuppono.-r ( pbaf.vj.pbi.ergo etia poiumf in 9tinuo:qi linea z col pus fpericu funt cotinua z iti bis neceflfario babet poni.Dn otiutiu no Oiuidi tur in lp otuifibilia.? ita ceflabit fua oiiiifio ‘Atidef op cocedendoet puncta indiuifibilia efle inquo!ibet otinuo fj folumediata noautimediata:qi vt fic oarerif plima z vitima parG ( ppoicionaIi6 q6 eft 5 piitis Oicta.io qi puncta in dtuifibilia lj fint in c6tinuo.no tn imediate.-t fic adbuc eft oiuifibile in infini tas parres.qi non oatur punctu indiuifibile terminans fed bene continuans. <ius tn oebac materia pofiet foimari oifficultas quaad piefens obmitto. 3ta ergo cum Sreft.concludit op infinitu in potentia eft non vero infinitum in actu neq? uaturaliter pot efie. iij.pbi.t.i.celi.SJed nune queritur. (T^Oueftio. XVI. D tru m m finita? actuee magnitudi itAuahia. nem z continuu efie actu oiuifum in partes ifinitas implicet 5dictione.1bii/ -p.tma a, m0 ll0tanc iu fim mente Sreft.piima intelligentia fiue oeus l? fit mfiniri vi aoiis fiue infinite potetie vt latiu6.viij.pbili.nibi! tamen agit fine caufis fecu die -r caufa fecuda nulla agit nifi coageme piima.Dn imaginatus eft ronabi liter Sreft.qj plima caufa iuflueret actione in fecuda intelligentia? z fecunda ^ intelligentiainfiuererincelu-rceluinbecinferioia.Stvna iftarucaufap non XDodu fff,. agit fine reliqua. 3deo potentia 5ei f m mente Sreft.lj efifet infinita:qi nun$ fl»r 9 j 7fž>bifico2 m etueltio XVI ceffabitjfluere neq j ecbaur iet.tn no erat nifi ad res naltter. f.med iitibus catu oictf.i;.oe ata.Oium a uaaftantiu pofitu&gflcertus fiarns auameti « oa .ffgfflgtltfr.j.celt.tlo efi pofTibile cotpus ee infinitu. ^Indainc^rcreligio J ? 16 fiUe Vitra nam efi eleuata atrribnit oeo porentia ifinira ad oia illa ettett/ jam qno iplicat odictione.boc e cjbus pofitis in ee non fequif apra odictio. 3mo por agere vel alicjd pdttce fine aliq ca fcda.Quo mo lotff auctoj oe can fis oices.Qmcqd pot ca pma cu fcoa boe pot feipfa.£t bec appeilaf porentia oei abfoluta fim fancta tbeologia.‘Aaro aiit in efTectibus nailibus vritur ifia Potentia.pp qž oinina menscer/as vtcoirer oicitnr fibi inftituit leges £5 qs fi operaf tagit appetlaf poteria dei otdinata.Jbe bis potenje an in re ide fint z alta mulra natnralis pbilofopbia in pjopofiro pjobibuit oicere. Potetia abfolutfU euifiiiifocftmulti/ . .. . J p[ec.qtiodda enij efifet infinitu in magnirudine. z boe oupfr. qj velfim longb 3maguwUo» m tudine tifi vt'fieiTetlinea q,iciperet ab ojienre z verfiis occidenre 5 ,ptenderef finitt. in infinitu. vel fi ec parte ojietis z occidetis.prenderef in infinitu.se do fi eet infinitu f m oes oimeftones.f.qd occuparet oem locii an retro oetrotfnj fini/' ftrojfum liirfum z Oeojlum z ec oi parte.vt fi fpaciij ettra čelu? in infinitum imaginatu eetaer vel aliud cojpus.4liud eet ffinitu in qlitate fiue intenfiuu. Vtficetmfimtus ignis eius caliditas et efiet infinita.Sliud elT infinitum £m * * ouratione qo non babnit pjincipiu neqj babebit fiue.vt rnotus celi f; 4reft. 4liud dl infinitu in vigoje fine fm alios ertra genus vel $ m perfectionem.f. ; ‘ * z* cuius potentia agendi no terminatur vt oeus P m 2lrefi. • • • CKerpondetur.ejc: pietate ftddr religtofe npftrc no implicatodictionefiifinitu aetu efler.boceftoeus pot ( pdurere infinitij in ma gnitudine z continuu oiuidere in oes (nas partes.irtia quodcu£g infinitu efie non iplicat.prima ro.illud eft poffibile cuius fierrirerit actus nulluj fequif ip 0 fTibileec.ic.metba.f 3 fi infinitu eet nullu fequic impo fet tn oeus ip.fujcreare finelettitate vel grauitate ficut eft celil. Ue! poflet efle eutrogeneumrpijuibilrepttgnat. JTertio li eflet infinitu ipfuj eft incoiruptibi^ lejucccfltue.qtperablationenullius partfs cofumeref vel comtmperet.als no efTet infinitu partes tn in eo g continua alterattone fi eflet eutrogeneu pof fent z cotrupi z iterij regenerari.^ta etia partes in eopoflent rarefieri z con' denfart.non aut totii infinitu.Qttartofi eflet infinitu ipofltbile efTet illud mo^ tieri localirer non furfu? ueq; oeo:Cum.q: tune cjč ipfuj eet locus.t eet finitu? q 5 implicat.Hon circulariter qt irep reefreret altcfd ad minus imagmatuj ejč fe. 3 te eflet fupficie^ptiaterminatu qo reptignat infimto.auinro fieet infi* nitu oeus no poflet aliud creare eo eriftcntc:qt fplicat odictione ono ejVe tnfi nita in magnitndine.er quo vnu fp eflet terminatu alio vel in toto vel in paiv te. Ser to fi eet infinitu ipfuj no eflet parrim in celo z partim er.qtvtfic vna pars eet terminata.Septimo iplicat odictione op tutmerue lit infintttts ea tat ne q e(T nnmerue.vt fupta latius oe numero.Octauo fi eet infinitu ip 1*113 eltet inttifibile z non colotatu:qt vt fic ejc ipfu5 alicjd eflet. imo colot eft ertremitas gfpictit in cotpotc terminato.Tlono fi eet infinitu quelibet pars iu co afllgna ta efl media vitima z ptima.t bocnegatiue.qt non baberet medim ptincipiuj necp finem.loe oubitationes erponunt ronemteflentia infinitifi eflet actu. (P&rguttur pumo:? eft ratio windam:infimtu ft dTet potetia oei eet erbaufla.qt no poflet aluid ( pduccre vt fupta oceflum cft.‘fin detur I3 oeus no poflfit vno eriftete ifinito adbuc aliud.pducerc tn boe no efl er parte potetie oei:qt eflet erbaufla: f5 qt ipfe res repugnant er quo ipoflibi te eft 0110 tnfinita in magnitudine ee.Oeloicit op oeus poflet illud vnujoe* fTrttere -z oe nouo aliud,pducere.£t ita figmim eflg^eius potetia eet in erbau fta:qttantapotentiaeftinfinitu cotrumpere quanta creare. fccudo: Oi eflet infinitu ipfu3 efTet ifmite Virtutis z non beret ptindpiu neq; fine. 1 : fic oeue,pdurit fibi oino fimile q 5 implicat conrradictione/ftcfpondef poflibile efl op eflet ifinite virtutis actu ue.vt fi ignis eflet infinitus.neq 3 eflet fimile oeo.q: oeu 6 ee independens ipj aut oependens.^fem Oeus efl eternus ipfiij autem fi eflet baberet pzincipiu 5 in tepote l?'non babeat p2incipiu in magnitudine.Si vero eflet eternum non ptoductu infiuite aettonis z independens ipfum eflet file oeo.f? fi eflet eflent multe orie inter ipf«3 z oeum.&lia argtimeta folmmf facileer pdictis. ■®>l?ilico?r mi j&ueftfo I JmHitcr aute$ et ncccffe dt oe loco ficatoe infinitocognofcere fielt atitno Jde eft quartU9 liber pbificop 3re(l. in quo traetar oe parno*# nibus ertrinfecie reg naliti one itmTIoaieVvafn.f Qite oicunf paflionee ejctrinlece gicjctracoipimnanira** *(I>a(ljone« ntrint . le fuc z fibi no tnberent: nem funt ptes ettie fed ctrcudat kcc rei naturah** »Plmii ficut gtiodda ertrinfecu. gt fm boetotue liber quart' ? e omilim in tree tractat 9 3n quop -plimo oetermmat oe loco.^n fecudo oe vacuo.^n vltto oe tpe.-piiue vo traetat 9 coiter oiuidif in fepte capimla vtin rejcru.^itbija feptecapitulie oece e% oidine fecit.*Pžimo ad pbm nate ptinet oeterminare oe Ioco:qm oeterminat oe motu locali 4 no pot efTe fine loco.Sc&o obat q> locne fit aliddXerdo gp locu6 bj vim oferuatiua locati.qicoipue ertra fuu nalem locu ejriflene ad ipfum mouef.Cluarto oiflinguit locu in coeiu z pio/ piium.auinto ponit quot modie alidd flt in atio vt faciliue intelligaturquo coip 9 fit in loco.Septfo pomtqfda oditionee loči piopae q infra patebnnr Dctauo ,pbat gp locue fit termtnue coipie otinetie/riono q> locue fit imobi lie z ibi infert oiffinittone loci.Ultto infert gp tot 9 mudim no fit in loco: fug quo pilo traetatu mouebuf eje oidine multe qonee.£t qi oicit bic 3relto.qj vnu elementu fit locue alterius z in vna^puetate lori oicit gp locue oebeat fempefVeečjlis locato qtn videnf repugnare.3deoqrit Plimo. 50 quid nam fit locus boe modo fiierit mnife// rtnm.Htcp fiimanme oe ipfo que vere per fc eompete retpfl m1entniv£>2eterea p zimum locum;neq3 nuno/ rem efl*e:neq5 matcttem. ( fcCUKftio . I tStniS qmlibct locne flt equalte fuo locato.*P:o quo eli Tlotandu pmo gp Xoctie ^peeit onpler fej mahe z fa# ' tocU9 maf.iocue malie vel fm alioe locae vlrimuelt nibil aliud $ coiptm contiz nene z circfida'e locatu.vt.im.pbi.edu eli locne elemerop z vnu elemenraefl ~ . locue alteriue.žt.j.celi.t.viu.pbifi.Omnee ta barbari qj greci eu locu attribu -> 0!ma “ a unt oeo4 furfum eit. aiiue o r locuefamalie velfmalioe l ocae primate fuperficiee ititerioi coipie circundantie locatii vt fupficiee concaua aeriedt locue boie fi ipfum drcundat.t fupficiee concaua fpere Ume efi locue farna lie tpiiue jgni^ rnatmalie vero loc ue eflto ta fpera lune. t fic locue farna# lie fpeft fupficteetnterioiToctmžitis.iinoeius accideneTScčo locuecapif %oms impiopne fiue metapborice.t boe tripltciter.*p>umo coiter pio lilo penee q 5 aliqua res efTe or.vt locue petri ert angulue m Huba qi ipfc dl circa anguluj locuetunicap eltciflella.locueoeieflcelu.tillemoduepoivturpioptervul % fflckno garee. Secudo locue or efliciene fQ ip_fa virtue que dl m altgu o faojpmrri . locatučonftiiirečeffouenjetiacuipfo locato.vt Ibčuebomeflelle m aere z nou fub terra.locuegraminie elt circa aquam velterra bumtda./uer j£>l?ifico£ IIII fitueftio I ffinalio rio locna orfinalie fc?terminuead que motite localis nalie.vt locne grauiil eft terradeuiu šo fitrfitmqz gnuia finalirer mouenf vt oeozfum in Ato loco Zmotita. defcant.^ra p? quo oiuerfimode inrdliganf autozitates oe loco.oicit eni co* metatozicentru terreeft locne Celi .z intelligie' oe loco metbapbozice fnmpro q? penes centra terrevel terra q defett iudicaf celn ntoueri.^te locne ?t'miifi' pnt locna At e filis locato Pm otinentia fc? qz bec Atgfictes .* , WC9W q locne eftotineraliq6cozpne fine locatu? in eade ©ifpofitioe inuariarano »* >nm o. pot orinere cozpne maine.vt Atgficiee interioz cantri cotinet certa quatitate aque:t Pm eatide oifpofitione no potorinere maioze qjtirate.Si eni aq rare fieret g caloze ejriret eunde lecn.ita et fugfiriee fpere lune otinet ignem:? Pm eande oifpofitione no pot otinere maioze igne. Scčo locne imaainaf eqna* _ Ci6 locato Pm linea mefurabite. vt fi efifer pofftbile cp linea eetenderet Pm loti gitudme g lota fugficie q eft ločite -z et eptenderef fug fugficie ejrterioze lo«M cathtuc tališ linea efTet eqnalie logitndinis:erquo Atgficiee interioz cozpozis circndatte locatu ? Atgficiee etrteri o: locati eent eqlee in longitndine -z latitu ditie Xertio locne žmaginaf eolie locato fi t mePura oiametrt.vt A eet oiame . ter tratile g mediti locati vfq? ad arnbas Atgficiee ouerae ipfute locati le? et 9 Vtracp gtenfta linea fine oiameter efTet ccjlis longitudints cu tila q tageret Al gfirieocatia ipfiueToci circudatie locatu er quo mterfupfide loči z Atpficie errerioze locati nibil mediat A vna imediate rdgit alta -z ert filcu alta g fdifta tia.'boe vn!r iiretT.titi.btii'’ oices.Simul cu locato locue eft.£t autot fer pn dpiosTlocue e A in eo q \p, cap A z dr m f cribit.^ltud eni no pot intdligi oe lo . comaii.qzouocozpozaineodelocoelTenopnt.iiit.pbiltcoj 2 .Sedoicere 6 :ttl uummr 6 j c ft 2(reihvj.pbiA.£u one linee fintimediate Aatim fiiit vna linea vel(ttgff , ciee.ergO Atgfictes loči % locati no Atnt imediateTRndef q> 25reA.loquif Pnt merpondenm conAderatione matbematico? d oictmtqj Atgficiee one ,put fut termini qna titatie contimtc ttmc non pofAmt cAe immcdiate.fecije efl fi fuperficies oue confiderantur Pmqz Amt termini cozpozttmnamraltn?fictit in pzopolito fit. Sicutergo locue h? Atperficiem ralem veltalemrita locatnm babet Atpficie? talem vel ralem -z ei fimilcm buicpcife cozrelpondente:? talie Atpftciee loca/ ^ „ 0 . . ti appellaf locatnm fozmaliter Ane locatnm imediattim.Onde qtteAio non jnicitcet qoni» < j Ucr j t oe i oco mater tali -z locato materiali ,qz Ane ottbio tila efient tnequalia Vt patet oe Ppera ignie 'i fpera lime.pz fpera Ume qite eft locue ert multo ma ioz fpera ignie fed inrelligif oe loco t locato fozma^rAtte l pTttpf^ceb' , fuptia 4p,^C 5dnriq 0i6 točne fozmalie efteo iifllts fno loca/ to fozmati.id eft qiibet lugficies oam cozgie circndatte % Atgficiee conneca 35 Ubljiltcog im euieftio II cojgis circudati fut equatee fm cčs modce imaginandi fupja pcfitce.Tbic h^rTlr ace Srcft.tiij.bui 0 4 pontt vna>p:ietate tod ? oidtg? locueno oe ,,c m «o:nccfcmino:locato fedequalie. 6one mh.Si locnarff ct hi.i.i C ^ 0:cfJet vacu| j i,,ter larcra l° cl ' z!ocatl ftSeft inipoflibile naltter.iiij. fih r • eflret mino::ficret penetratio co:pojz lej loči: locotiqeft impof m^lis.iteru.iii) buitJs.ergo locne eft cqualie locato. iLŽHrgmč p2to.^ocu6 no eft equalt 6 locato.q: omne p* inc ne 05 efie ma me cootento.fed locue eft otineneilocatu c coi itentu.^te locuecuj fit fupficiee eft folum menfurabilie ouabue oimenfionibue fed lcw tatu cum fit co:pue eft menfurabile tribus oimenfionibue 'i quatttae vniuo acedit quacitate alteri^/fiiidtlataffl iitnetti^batfp locue foimalie no fitečj lie locato materiali.^ illo no negat qftto.t ecotra locue materialie no eft eq* lis locato fo:mali. iCSrsuit fcdo.tSfnu elementu eft locne alterme x til vnu eft niatue alto ergo locue no eft equalte locato. Rndef op vnum elemen tu eft locue materialie alteriue.: oe illo loco no loquif conclufio.Urt fupfid ceinferior fpere ignteeft equalie fuperlkietconueie fpereaerie.-nllud vult condufio buiue quefttonie. Odrgnit tcrrio.Sociis coie no eftequalis locato qi ille bj folij vna 1 ijgficiem.ied cum locata fint pluraibabebunt pluree fujjft^ ciee.: fic pluree fupficiee erunt maioiee vnšca fitgtT.de/Ander negando.q: k cunuilo lapidu licct qutliber tapie babeat ,pp:ia fugficie: vnue lataialter acu tdralter tomtofam. tn fupficiee aerte tmediarelapideectrcudantie coirefpo det oireete illie oibu6 fuperficiebue lapidum:? ficneceflario eft equalie eie. Olreft.ergo fepe in boe quarto oirit cofidcratione oe loco elTeoiffirile q: p:b o:ee confufe oe loco oiperut t nibilcerti relictu erat 3fdco -Žlrefto.in capitulo quarto tramtue p:imt pofuit quafda,pp:ietatee loči:vt er illie meliue -z fact Ime ratio loči intelligeref .tande inquirene ouae daufulae in oiffinitione lo( ci ponedae fc} op locue fit terminue coipoiie continentie •: g? fit immobilie. 3 deo anteoilTinitionem loči 0110 qrunf.lP»:imo. ^jBX q oicimue in celo tacg in loco eflbq: r in aere fli nuis.bic aut eft in celost itc) in aere no pnmerfo.fed ob vit m ni ipfius:? cotmeno in aere otcimus efle. ^a fi vumerfio aer fit locus: locue ^pfeeto cuinfq3 no erit €qnali$eiitecuiue cftloai0:ateqiialiocircpiaetur. (T:Qiieftio. .II. H f mm locue fit terminue fine t>lf t mitntcoipoiiscontinentie.abinotaq»-Žlrefto.capitulo fectmdo piinutra^ ctatttepomt ouae opiniouee oequidirateloci. t>iima enim opinioguam T afcribit TMatoni oijat# locue fit materiap:ima.*p>:imo.quia locue vtderur m. co8 IIII audlio II efte oiftantia irer latera locantis z locatitfed tališ eft materia p:i ma.ergo ma 2 teria pjima eft Iocus.0ccundo:fi a locato fegentur qua!itates z quantitatee } z farna tune remanet materia z etiam relinquitur locus: per caftim poP.tuj. igitur materia eft locuo.iertio z cfl ratio *|Maronis I tbimeo locus reeipit omnia locata.-r materia reeipit omnes famas.ergo materia e locus quia con Smpjobatio. “cniimt in recipere. &refto.tftam opinionem impaobat multia rationibus. qma materia z farna non feparatur a rc cuius funt.fed locus feparatur a lo> ca to . ergo locus non eft materia locati.in loco enim vbi pjius erat aer iam e aqua. dude oicit q> locus non eft pars locati necg accidens. 'Jtem quelibet res naturalie mouetur ad fuum ločuj naturalem furfum vel oeojfum: fed ni bil mouetur ad id quod babet ficut eft materia z fama.ergo materia non eft locue.jKm moto aliquo mobili non mouetur neceftario locus: fed materia z farna neceflfario mouentur ad motum mobilis.ergo materia non eft locus. (DSeamda opinio oicit o? locus lit farna locati-quia ficut locus finit:con/ tinet:t terminat locatumrita farna terminat z contrabit materiam ad certaj fpeciem:fcd tn non fequif op locus terminat locatu ab ejerra i re feparata a lo cato.fama vero terminat materiam imrinfece z in eadem re cui° eft farna. crTertiam opinio netague oir it op locus fit fpacium interlarera locantis et locati 2lrcfto.imp?obat in capitulo 4nto.q: ft ficrtuc infiniti eent loči fimtlcu -^ C p, 0 . infinite eflent ptes z qlibj baberet tale fpaciu. 3te iliud fpacium eftet longuj af ’ latum z ,pfudu: z ftc ouo co:pa penetraret fe qo eft impofTtbile.iitj.btu 0 Jte fl locus elTet oiftantia vel fpaciu inter latera otinentis:locus eftet mobilis ad motu ipfius cotinentis z fimiliterotenti.cuius oppofitu,pbat Žtrefto. 3deo 'Ouarto infert Žlrefto.g i locus eft terminus co:pozis continentis id e locus e Vitima fupficies cozpis otinetis locatu.*C>Jobat.qj locus no e ma farna ne/ cp fpaciu vt ,pbatu eft ergo neceftario eft cojpus otinens z or locus materia# lis: vel eius fiiperficies mterfa z e locus famalis.SntecedeG p? ejc fufficien# lermimte qd. te oiuifione.Xerminus ergo bic oebet capi pjo vitima fupftcie interfai a licu £onu«a. iu6 coporis.Superficies aut eft ouplec.f./Ionuera fiue fugfa vel erterfa q videlicet terminat coipus in pte fupfai in quo e fubiectiue ficut accidens vt jConcaua fuperfietes fpere ignis in parte fupfai Vbi eft oti guus fpere lune. 211 ta eft fu pcrncies cocaua fiue intcrioj.f.que terminat cojpus in quo eft fubiectiue in parte tferfai.Vt fupficies fpe lune circa fup:ema pte igni6. Ouelibj at bap fu perficiep pot ee vel plana vt i mefa-.vel tojtuofa aut angularis vt t coc!ea:vf circularis vt in fpis celeftibus. locus g nučp eft fupficies couejra fj fp con# catia oireci e cotrefpodes fupficiei ouejce ipfius locati.S5ut tn dda qui mate/ riam refpectmim z formalitatum magnifaciunt:ponentes fet entitates z fein Jn loco tria funt. uice oiflinctasdree i loco:? tres t locato.^n loco enim eft tpfa fuperficicc ft/ ne entiras ftipficiei.Scoo eft locatutiras loci:q: pot recipe z cotinere cotpus j n i 0C9t0 (na rut. Žertio eft locatio actualis q: locus acttmlr cotinct locatu.^n locato at f> 2 fo eftentitas locati fiue ipfujlocatu.Sc6o eft locabilttas^tporcotineri ipfum locatu fiue loeari.Zcrtio eft lotatio paftiua:q: locattim actualit locaf z otine tur.^deo oiftinientes ločuj: oicunt.gft entitas refpectiua a fuperficic co:p's tlota locatis reali ter oifticta z in cozpelocante fubiectata.Uidet til boe ee manife £)pinio locus dl farna. ‘Acpjobatur. locus eft fpaciu? feparatum y locus e termin 0 . Telico? mi jStneltio III Hecoium ^reft.in tertu ? oče ppziemee loci.imo illerefpectue no e ireip fa red m ipfo intellectu bom 4 ipfum imasimnfMn ergo refpectue fit locne i ecotra:? au reipea^ali^d fit vel nibtfc? an Srefto/Vncjl, oerefpectib 9 ali4d tuemuierit:ipfi iter fe oifceprčt metbapbifici no at naturalee liue pbifici. iL^cfpddeturad qonc3. iociioeft ternrinuocoigfe continenti8.*£>ater autoiitate % rauonibus fupia adductie:? oeclarabiuir vu »ram oiffmitione loči. ttžirgmmr p2uno, ££aterc‘a eft locne: q: ficut locne recipit indifferenter oia locararira ma recipit mdifferentertjem ftt čut materia eft nulliue aeriuitatierita locue nulliue eft actiuit3tie:qj cu fit fug ficies eft quantitas: fed qn rirae fin j comentatorej non eft oe genere actiuop. IRndefftj oueniat tnrecipičdo materia x locne aliqualiter.tn etiam oifferut: q? materia recipit fozma fnbiectine x ejc materia -z foana fit vnum per fe: fed locue non recipit locatum fubiectiuenecg facit vnu cu locato:cum fint in otf uerfis fubiecti8.3te: lj locue ,put eft ipfa fuperficies abfolute nulliue fit acti> uiratis:tn vna cu virtute oferuatiua eft aliaiius actiuitatie. \ (Klrgmtar fecudo.Xocu0 % fupfkieo fnt tunerfe fpe : ries fm žlrefto.inpdicamerie ergo locne no e termiiiue fiue fugficiee:qj oi uerfe fpee no verificanf oe eodč. "Rndef cp Žlreft.in pdicamčtts loquif fm opinione anriquo£ 4 bijcerut op locue ečt Ipaciu iter latera otinčne.bicvero loquif fim opinione < ppnam:imo feipfum bic quodaniodo cojrigin Ip&rgutfnr tcriio:.^ ločno eflet fuperfideo tnc non efiet equalie locato:qt locatu eft cotpue t mčfuraf n ib 9 oimefionib 9 :f} fugr ficiee mčfuraf ouabue oimefioib°im.‘fiiidef' pp locue fiteqlie fupficiei loca ttjiio at locato materiali vt in qone latiue claruit pjiori. SSecundo querif. t*oc° it vult efle Imobilis. £inap20pter tmiuerfina flnnmo macuo eft ločno q: eft imobilis vmnerfno. CCUieftio. III ta trum locue fit tmmobilie. r>bi Tlotandumgj aliqui volentee faltiare Sreftote, in boe q> locue efiet fttnpli/ citer imobilie:oijcerut op locne e oiftatia fumpta a trib° iinobiltb 0 punctie.f. Opinio &e loco. polo arcticoipolo antarctico ? cetro mudi.loec eni oiftantia fotmalirer e fm iUoe imobilisicu tria punera fint imobilia.lDec tfi opimo eft falfa x fola ima ginatio:qjlicet ccntrummundi fit oino imobile m rei veritate non aut poli nifi ad imagiatione noftra:qrii quelibet pare celi aetu mouef: fed polue ima ginatur pare cclntj imaginetur imobilie. 3 tem illa oiftantia vel eft accidene velfubftanna.Si lubftatiaituc mouef:q? fim.3refto.ois fubftantia e mobi liepter oeiiutelligčtia t terra.Si accnetergo pot moueri ad mottim fui fubte cti.vel fuccefttue eftet in oiuerfie fubiectie^&hj ftierut et volčiče fimpfr oi < cere locu ee imobilemdenentee op locne eftet qda relatio fiue qda refpectue loči ad locatu oiftictue a fuperficie loči x illee imobilie.Sed boe ipjobaf .qj 1 opimo. ig>i?iiko» irn &u dlio III non ortnet locaru.^te no eit vltimu cozpojie vt 2lreft. locu oicit babere bas et fimiles f ppuetates. £rgo vt videf fuifle mens areft.-r fui commentatotia ©ohola opinio fce bic dl qrendum quo ? qre 2lrefl. oijrcrit locu efle imobilem.gt ritdef bteuu loco. ter q> pbi oeuenerut in cognitionem loči op fit imobilis p motu localem: qz fi mobile mouetad fuu locu naturale uecdfe dl vt locus futie 4efcat. qt fi etia moueref :tiunq3 mobile ipfu$ attfgeret pfecte neqg in eo cjefceret.Hti oiretut locu miobtle.t illud majcime babet veritatem in Točo eflficiente fiue virtute co feruatma ipfius locathpoteft tn applicari ad quelibetlocum. tPftotandtt fc 6 o. 3 £ociim čile imolnlcin pot mtcUtgt rttt1 - ,w,n ,p Otno no fit mobilis aliquo mo.? fic non tmelfiglf pieris. qfi:Td.qJ . - -. . tl jL fojuOeus z itdlfgetiafunrimobilesid dlnullomomobilesfmm ete2(rdl. ee n looiiem, (J^gjcoolocusoicif imobifis^t no dlmobiliepcr Tercd roliima^ motum fui fubicctimquodl.ficutquodIibet accidenselltmobile per fe quianon mouef nifi ad mor 115 fui fiibfecti.lertio locus or imobilis q: non mouef ad motum fui locati, £t bife vltimis ouobus modis pot intelligi q(lto ptefens ? jSrefloteles oicens locum eflfe immobilem. C^fpodeturadqone3.locus fanialiseft imobilis per fe, del: dl imobilis ad motu fui locati.lftatet p ardl.bic oicente Clult aut locus Imobilis efife.Tftatioetalucfouid per fenon babeteffenoit babetp fe motterj. g: abnegato actu parno abnegaf acttis fecud usifed locus cu fit ac cidens no bj p fe dfe.im.metba.igif 110 pot per fe moueri. £(l tn verum q? lo cus dl mobilis per accicfens.fiad motu coapoais in quo e(l.quiaomne acci/ dens mouetur ad motii fui fubiecti.? ocltilio intelligitur oe motu locali. qJ certu e q> locus cu no fit mareria dl generabilis 2 cozruptibilis ergo p fe mo bilis.lHTbjo intellecm ergo maiou oclufionis fequif *£mmo qp locus 2 ma terialis 2 foamalis mouef locaro no moto vt ttirris beate virginis no moue tur 2 tn aer ipfamcircudanscotintiemotiet.gtecotra locatu mouef ipfo to co non moro:vt vinum in vafe potefi moueri etiam localiter cu bullit 2 vas quiefrit.Oil fcqutt q? a!iqua res dl OtinueIalio 2 alioloco 2 tn no mouef. vtturris.3tčaliqres dl fp in eodeloco 2 tn motief localiter. vt ignis moue tur circulariter in fua fpera 2 fp e(l in fupficie fpere lune.Scdo no e(l pofTibi le locatu ejcire locu^ptiu fine motu:vt p?, inductitie. I5 locatuj poffitefTe i alio 2 alio loco fine fuo motu.vt turris.ergo ocludif ejc pdictis op locatu? pot mo/ neri ita op fuu motm no fequifJocus vt fpera igms -tc.^te locus poteft rtio ueri fine motu locati vt aer circudas titrrt.cp aer tališ mouef 2 turris ddcir. “boe tn vera dl q? frecjrtter ad motu locati et fequtf motus loci.ideo odudif op locus dl imobilis id dl oe rone loči efl qp non moueaf ad motum locati. CTHrgmmrp2imo.locii6 ert mobilis q: vrn elemcn/ tum dl locus alcerius.t celum dl locus elementotu.iiii.pbificop.ttn moueri tur. ‘Refpoudetur q> vmim elementum efHocusmaterialis altertus:i locus materialis mouetur etiain per fe.fed qudlio intelligitur oe loco fotmali qui non mouetur per fefed folum per accidens, ni 1^1^'iicoK im £Uiefho TTTT CpSrgutf fccndo. ©mnccoipus dl g le mobilc. im. pb[fica!u. led locne eit cozpue fm autoje fejc pncipiozudgif eft p fe mobilie. Hndet cp loc 9 e cojp°in cjntirate qt eft fugficiee; fs Mretl. irelligunr os cozge Mrtubftatia.f.^re opofitaejcma z fozma.omnis enim tališeft per fernobif. fp&rgiutur tertio 'fbbtficue bj con fiderare t»e loco. tertio z quarto pbilicoju: Ted entia non mota non funt pbifice plidemtoie.if. pbili.‘P,rTdeuir op locna no lit oino trnobilis:q? mouef per accidens ad motu spojiš c6tinetis.£rgo itreft.ii.pbificojn intelligif lic g> cnna q no otdinan tur ad motum actiue vel paflme -z que non moiieutur g fe vel g acddee trta non babct pbificue cdfiderare.£rgo p 3 ejc pzedictis qneftiombne ep locne lit terminne cotpode cotinentis.t g? lit imobilis. Uii ecillis itiferr^ireft. oiffu nitionem loci.pjoprerea qiierirurconfeqiienrer. 39 fHiDnare ločno eft fimscontmentioimobths pmno. (TOueitio JIII Htrtim Ptffinitio tod žircftofefis 6 * r ‘ m * lit fufficiene in qna oicitur.eft tertninus cotgie otinetie imobilis ptimn.jCir ca quam eft Tlotandiicp anreqj #reft.oiffinttione loči inferat ponit fepte ,p -Codiroesioa, ptietateelocifiue oditionee ? cnas dan fnlae in oiffinitioneloci ponendas. Jbtima pptietas op lociie cotineat locatu.t lic vacuuno efJ locne qnta nibil 1 cntinet.Scoa locuenon eft aliquid locatinecp ge neq? accidens.I 3 bi Pirit t- oinmeuratot g banc^pptietatelocne oiffert a materia z fotma.qt illa femper fmt altquid iftius ret cuiue funt materia z fotma. Zertia locne non eft ma 5 ioneq’;minot locato fed eqnalie vt liipra patuit.Ouarta ptoptietas locus 4 not oefidt vnicuiq; locato.id eft omne locatu eft in loco z quilibet locns co tiiet locatum. qz oicitibtdem comcntatotdocos z locam funt relatiua z qui vmm aufert z reIiquum.Clutnta locus eft feparabilie a fuo locato vt quta * fnprhciee moneturad motum cotpotie continends.cojpue aute5 continee aliuf poteft ab eo fegari vt aer a turri/Jmmo pot locatum feparari a loco.-z boe rt intelligendum fucceflfiue.qt vnue locne pot fucceftiue recipere plura , cojpca:ergo poteft feparari a quolibet illotu. Serca ( pptieras gp quilibet lo 6 ene btbeat furfuj -roeotfuj.&iciteni areft.iij.t.iiij.pbificoju ftmiliter.J.celi loči nfferentie funt furfum z oeojfumante z retro oertroftum z finirtroa^ fum.zile pofitionee accipiuutur in loco fm fitum locati. Cf ltima paopaietag. 7 Unugt odg^ co: p.:e naturale moue turMfMigc um natnralem z guiefat in eodŽ gti oicit comentatoj.oe cotpue b? locu naturale z non naturalem tfi e ertra locum natnralem opo:tetq? moueaturin enm.f.li non ptobibetur.fedfi eft in tali leco opottet vt qniefcat.^zimacktifiiM. locus eft terminue fiue Vltimnm cotpojis cotinentis locatnm.Sc6a:locne eft imobilie.£t fufficid ter funt oedarate inptedictieouabtis queftiouibue. (DRotadnert fccndo ^^ipfiace imedmtc ctrcudao a . ( 1iquod cozpus potdfe vna vuitate otiiuiitatie.f.qjert fugficice vnius cot; ptiecircundantie aliud tin: Vt fugficiee aerie circundatie glebam ec omni n 4 contlgi;^ ' 1 l&bifico# IIII Guiettio lili nnit.« tnntfanid parre.Ctel pot efte vna vnitare contiguiratia fc$ qj eft plures fupficteeplu^ tali*. n ota. ULotus fomuma. Tbjopjrae. ■Jnfjclkctue Biffi mttome. riu cozpoj2 circudantiu locatu:cjuap vna eft Imediate otigtta altčri.jEjcemplu Si baculus fit tnfirug in fundu aque z parg fupioj fit in aereiirtferio: in te rh rafubaqua:tucil!ebaculu6babettres fnperficieg fcjterreaque ?aerigque omnee oicuntur vna fuper ftcteg totalig totiue bacuti.ita etiam eft oe dano U fijcoin ligno. 3 [dem eftoe bomineftante inaquavfq;advmbilicum.see mulris alus fimiltbus.^fta etiam eft oiccndum oe fuperficie ipltug locad que eft vna fimpliciter qnia eft vnitig co zpozis tantum. vel eft vna fim quid vel vnitateconttguttatig qtiandoplura funtcozpoza vnum locatum aggregatuj conftttuenteg quozum tn quodlibet bj fuperfiriem pjopiiam.2Irefto.bic oe*' bettnfelltgi vtrocg modo oe fuperficie.£r quibus paretq> ficutvna fuperfi* neg fimpliciter que eft locne poteft continere p!ura cojpoza in modu vrtina locati Vt fuperficieg aerig circudande cumulu lapidmita et vnitig locarifim* pliciter pofttmt efte plnree fuperficieg ipfnm drcudantesque oee vml facittt locu.Vt oe bactilo infijco in aqua vt fnpjaHu -Srcft.in pneipio fecudi capi* tuli traetatug pjimi pofuit ouplicej locu fc? coem z ,ppztum.Xociig coie fm 2treft.eftqtiicontinct plura cojpoza inuice repata z oiftincta.vtcelu eft loc’ coie elementojz z mijctop.Xocug vero p:op:iii6 eft qui continet vnum loca^f rum fiue cojpug tm.vtacr immediatccircudane bominej nudil.? licet aer cof tinendo bornine etiam cotineat multag Imunditiag fiue fuperfluitateg q funt in bomtne z fuigpožig.tn bomo cenfettir vnum cojpng fenfibiltter.bicit eni comentatoi bimittere fenfttm z qtierere rone eft ftgnu oimimiti 'intellectue; 3mmo q 5 in pauco oiftat in nullo oiftare videf.ergo vt er2lreft.biccoIIigw tur Xocug pzoputts eft vmue cozpozig contenttuug.Xocus coie q plura cSj tinetcojpoza.£odemolocatu eftoupler *£>:opjiu fc?qd vnicu ecojpug.£c» mune:qš eft ogregatu er pfibus cojpibue.lotje bzeuiter pmifils o; OiffinitO fie inrelligi.Xocu6 fc$ fozmalis eft terminng id eft vitima fugficieg cotpte o tinetie id eft cozpiscircudatis locatu.pmtu.imediate imobilfs fej ad mou? locati.veUmobilie fejp fe.id eft %oc° fozmalie eft vltia fupficiescojpis/nv cudatis locatuq cozpus circudat imediare.-r e imobilis p fe,Xocu« g otflnn tur per fiia palTtone.qjloais eft^ptta paftio fupficiei.? in re ide lur.biaf p mo fo:maf.qz ois locus fiue ppfius fiue cois fiue nafis vel violenrue bc oif fini c fieft fojmalis id eft ipfa fupficieg.gtfic epcludif locus malis d ct fub ftatia -z no fupftcies.Dicif cozpig circudantie imediate pp fnperficie teterio re fiue ouera q no eft locug refpectu cojpozig fub ea.qz locus 05 efle b in lov cante fupficiee iiuerioz fiue ocaua.-z fic pmii 05 erponi p imediate.aiedau/ fule oedarent' er pjedtetis qonibus. biceres. iftefipondettm *p>atet auctozitate areft.iiii.bni 9 vt ftipza.£t jpbaf rone p fepte eoditioes pzapofitae z p Odttioes bone oiffinitionis S 5 j oi.pmo tn oicit Sreft.in H Čjrv to, Xozpa natia mouenf ad fua loca nalia pp onenientia m ipfig.guo ergo lo rus eft fnperficieg cu oes fuperficies fint eiuf dej rcnie z cozpus naturale no maioiem bj ouenientia cu vna qg cu alia fuperficie/Rndef q> arefto.oiffintt locu ptout eft pura fnperficieg non babendo refpectum ad qualitate in ca er' !it 1$ r.g?, ItlVT.M.tf 0^ ut SgSj StŽ* /W iA-« t« lA, S& ^ 5 'fi W fek >« Ž >iy w 0>O> lfbl?i(ico?2 mi aueflio V ftente.Unde fi c omnes fuperficies funt ciufdem fpeciei.Sed in automte al legara ^reftoteles capit locum pjo ipfa fuperficie vna cu quaIirateconferua* nua m ea.t fic fuperficies oiftinguunf fpecie abiouicem:quia vna efl faluanV U u e 3 C0?ru Pdua locati^ta etiam pnmomodo intelligitiir omentatouiif. ppiffco^oicen8.Quanntaš no cft oe virtutibue actuiis:fed locne cft fuperfi^ z fugficiee eft qiiantitae zč. fDSlrgnmir pzlo.Hrdl.mj.bnfoictt^Celij no cft loc* ted Vidmu celi eft fugftctes ouepa.ergo locus non eft fuperficies concaua vt oicit oiflfinitio/Andef g? per vltimu celi 3lrefto.no intelleicit fupficie conue/ Jtanj vltime fpere.qjalias čelu? eftet in loco qnod ipfe bic ucgat.t ficfibiipfi contradiceret.^deo per vltimu celi intelligif fuperficies inrerio? fine conca^ ua ipfme celi vt fuperficiee concaue fpere lune eft locus ignie.non autem ftP perficies conuejra./čt fic vult oicere -Sreftoteles op čelu no eft locus fozmalts fed eiue fuperficies interioz. CLHi^utfiir fcčo-ati^e dl loc° milini cojpuo cofinens igtturoiffinitionoeftfufficiens.pbaf q; fuperficies aeris d ante boža cozp* otinujt -z ia noorinetampliueeft locus.igif.flndef g>iio fit locus q? nulluj locatu continet.locusenim femp cotinet locatu.? omne locatu b? locu vt dl/ pit quarta pzopzietas ipfius loči fupja. ICBrgiut vltfo.locai n dl co:p° x locne cttl dl co:p* quia fuperficies fim pbilofopbo6 in rei veritate etiam eft cozpus in quantita te.fed locus eft fimulcum locato.ergo ouocozpoza penetrant fe z funt in eo/ dem loco contra ^refto.iiijpbifi. Aefpondettir op locus z locatu j funt fimul quia inter fuperficie loči cocatta z fugficieconucjca? locati nibil mediat: noti autem funt in eodem loco.Un fimuf in autozirate non d? oicere fimultatem loči fed fimultatem indiftantie. 45 {TJ&iccircotcrraituiqm:hecinQere:acrin dbere:? etber m celo dl collocame. ^pfnm vero celnm nnllo in alio cojpo:e efl vltermo collocatnm. (j^aueftio. V Htru terra fir in aqua ficut in loco pzoprio z naturali/florandum eftg? jSrefto.incapituloferto.tractatus pzu mi oeclarat quo oiuerfa cozpoza fint in loco ?que?q no.Zandepzima part te capituli cocludit oicens.jšrpzopter bocquide terra in aqua bec in aere.bic vero in etbere bic vero in celo.£eIuaut non ampiins in alio eft.Unde oicitf mus coiter op vmtm elementum fit locus alterius.Hrgo pumo querirur qnis fit locus natura lis terre.Secundoan vitima fpera fit in loco. C/Hb i aduertendu p:imo q ločno dlt>upk%f.nafn/ ralis z vioIeutus.Tlaturalf6 fiue conuenieus cicitur in quo tocatum melitts A0£Ufi natu ' conferuarttr.vel vbinatural!terquiefcit.velad quem mouereturfi eftet eptra ipfum.vt locus oeotfum cit naturalisipfouim grauium.locus vero furfuj 1fbbifico£ 11X1 gtttertio V Htolentue. eft uaturalis letrium.forauia eni; naturaliter quicfcnnt in terra.t ibidem met lius recipiuntconferuationemfui.quiaconueniiint cum terrain grauitate. fed onine fitmle iuuatur a fno fimili.^deo oicitcommentatoz pmo celi. Om> ne mirnim mouetur ad motum elementi pzedominantis in eo.ergoetiam cot feruaturper ipfum fieft m eo.auando ergo locatum locatnr in loco fibi con uenienti z naturah tune oicimus ipfum efie in loco fuo fm naturam pzopztf am.dnde natura ptopjia ipliue locati cotrefpondet loco naturali, Žllins eft tocus vio lenttis fm r otfconueniens fcilicet in quo locatum oniefrit violini ter.vel in cino no ita bene recipit fui conferuationem ficut in alio loco Jžt boe cognofcitur ejc boe. qtiia li e (Tet in loco -z remoueretur pzobibens: locatum moueretur naturaliter ad alium locum fcilicetnaturalem. vr aer inclufus iti terra eft in loco violento.quia fi apperiturrerra eralat naturaliter.z licet aUV us fubintret vel pzioz noti totaliter eceat.boc tamen no eft a natura ptoptia aeris fed a natura communi.fcilicet ne committattir vacuum.^tem lapieeri ftens in aere fliper columnam elt in iocd violento.quoniam remota colum/ na naturaliter mouetur oeotfum ad locum naturalem ad centrum quantum pzope poteflt.ioanc oiftinctionem tetigit commentatoz oicens.Omne cozpus iCDot 0 Pačit nos babet locum naturalem z non naturalem. Ib to cognitione autem pzedicnv in cognitionem re mm elt fetendum q> natura pzopzia rerum naturalium cognofcitur e% motu ra naturali«. earumejcqualttatibue pzimis z fecundis motiui&fdlicet grauitate z Ieuitate ec raritate -z oenfitate.Omne enim graue a natura pzopzia mouetur oeozfum leue vero furfum. Omne oenftus vel grauitts a natura pzopzia quiefcit fiib le uiozi -z rarion.Omne quod mouetur fiia fponte furfum vel oeozfum taliter mouetur a natura pzopzia fua.z quantum eftpoffibile mediantibus bije z li milibus nititur feipfumconfertiare in effe. £t lic natura pzopzia fumiturab effeindiuiduali.Tlanira vero commums cognofcitur porifTimiiin er ozdtna tione vel Oeozdinatione totius vniuerli vel vnius fpeciei. tota enim natura omnes fpeciesnitittirconreruare in effe.^deo locat ree naturales fiiieindini dua in ealocavbimelius recipiant fui conferuationem niti quandoqj pzo^ pter quandam oeozdinationem que ad talem locum fequeretur. ^deo quia natura abbozret vacutim tanquam quandam Oeozdinationem in toro vnitt tierfo.Tbzopterea a natura communi rarius z leuiue quiefcit contra natura? ptopziam fub grauiozi.z leue mouetur Oeozfum. vt aer ad concauitates terre z graue furfum vt trabendo aqitam per calanmm.pzms enim trabituraer.z ne committattir vacuum fubfeqmtur a qtia. 3tem penetratio oimenfionum zcozpozum eft quedam oeozdinatio.ideo neihatontingat fepe contentum cozrumpit continens vet erpellit impediene ipfum erire. vt aer in bombarda calefactusab ignemediantepulueremartmoimpetu. repellit globum z vit* num rarefaetum per vectionej oeftrnit va s.ande bzetiirer res naturales ac* tu funt locate. aliqne a natura pzopzia vt ignis in ftia fpera.alique a natura communi.vt aer in vifceribus terre ne committattir vaauitn.2lntequam eni natura admitreretbancoeozdinarionem in vacuores circa ipfti 3 ejciftenscoi rumperetur in partesminutiflfimas.z ipfum repleret.qe per vacuum res non poffent conferuare.neqj aliqua actiopoffet in eo fieri.^nfluentia enim cele^ Tlatura COI0. 1fc1?ilico£ mi anefho -V ft:sque omnes res fub fpera lune conferuat non poftetper vacuum influere. oe tnnuentia anteni quid fit:quomodo inftuattz quot fint neceftario ponen/ ae.quoet inoiuerfa climata infiua't impzefentiap oereltnqno.cn oubiunibil ©etalib°querat.fed folet boe coiter oici.j.metaurop.z libro oe celo z mndo. CDl Botaiidn fccudo p ocliifionc.fi elementa effent in *»«”!•• t£rre naturahfuaoifpofitioneipfaeilentqnaliftcatazlocata:ilumototatrotipom »ifpofitto. Rta fin natura eop jppziam.Gn tnneterra effet grauifTima copactatiftima lic/ cifltma z frigida.ergo neceftarto f m bane ruam natura ptopnam effet rotafr cooperta vndiqj elemente aque.Sedactnaliter a natura coi mjllum element tu falte totaleeftfk oifpofim pjopter falute anunatiu.vt videlicet fpecies re rit conferuentnr in elfe.^deo terra eft eleuata liipra elementu aque ad quar/ ta fni parte qeft oifcooperta aquis.z elf bnmida vt fructu ferat.z eft impura qnia continet in fe mtneras lapides aup argentum radices i fontes.^ta etias eft oeclarandum oe alijs elementis per fuas qualitaree ptimas -z motiuas fot bianatura ptopria conuenientes.fcilicctrnmmam ficcxtatem:fnmmamgra/ uitateimoenfitatem z frigiditatem remiftam in terra.Summam leuitatem: fummam raritatetmealiditatem ftimmam -z ficcitatem remiftam in igne S« mam bumiditatem:raritatem vero z leuitatem z panter caliditatem remifa fam in acre.Summam frigiditatem.remifiam raritatem z grauitatem.fimtV/ liter ficcitatem iti aqua z confimilia.Ouot fint elementa.quomodo moaean/ rur.quibu8 animalibus oecorentur latiue babentur.ij.oe gnatione.z libro p? mo.z quarto celi. CD Bridetur ad qonem.fngfiaes aque concaua no efl locus terre fedaggregatu er fiigficie aque z aeris que imediate tota? terram circudant eft locne totine terre/fmma pare pj quia tota aqua no circundat terra.ergo no eft locne terre:qma Iocue oebetefte eqnalie iocato z ipfum to taliter continere vt er condirionibus loči babetnr.Secunda pare etiam patj. qnia illnd aggregatu er fuperficie aque z aerie babet conditionee Ioci.z ter/ ra relpectu illiue babet fe vt Iocatnm.ergo. 3tem terra eft z errra ipfum eft aliud continens z circundans ipfa 5 .ergo terra eft in loco.fed miline aliuepo teft afttgnari q? aggregatum er illis fuperficiebns.vt pater per oiffinitionem loci.Dnde patet pzimo op totalie terra non babet locum proprinm er quo in ipfa funtlapides zminereradices zfonteequenon funt terra neqjgtes ter/ re.^tem fecudo patet op terra a natura proptia no eft m Ioco naturah er quo eft gramoz aqua z tameu ipfa eft fupra aquam.boc afit eft a natura c6mw ni.oe quo latiue fnpra. CBrqmfumio.£erraertui aquancutm fuoluco; iPtobaf autoritate Žlreftotelis bic oicentie op terra fit in aqua.z aqua in aere zaerin igne.Undenos elicimns g? vnumelementumfit locus naturalts alt teriue/flefpondetur op ^reftoteles vult.fi terra eftet in naturali fua oifpofi/ tione tune locus ems eftet aqua vel fuperficies concaua aque er quo tune aq vndieg circundaret z cooperiret toram terram. Secus eft oe terra vt nunc.q: non eft in naturali fua oifpofitione. %tm rt e naliter in loco. 2rcft.ponit rpi;^ ras. 2p.ia imaginatio. 'iReccnt;o:co meh U6lcqumimr. žilico? IIII ©uertio VI Car S m'mr fecundo. fuperfideeaque t aeris fimul non funt locne terre.non naturalisti cum fit grauiffima aqua »6 pot ee Tub terra fed porine fupja cu? non lit ita grauioi ftcut terra nccg violentus: quia oicitur fecudo celi.X.crra nartiraliter quiefcir in tnedio mundi.Relpondetur. OP aggregatu er fuperficie cocaua aque t aeris lit locne terre no naturalis.vt ~ piobat ro in argumente, Si eni eflet naturalis terra eflet oireete in medto to J m P ? op ) ,' l)l tius ce!i:quod falfum eft.q: pare oifcoopta aquis eli p?opinquioicclo. Sed ad autoutate leoo celi oicif ,g? terra li efTet in naturali fua oifpolitione natup raliter qiuefceret m medio celi.? efTet centrum mundi. CDHr^trit terno. fuperficies aqne z aeris efTet lo/ cus terreitunc li gleba terre caderet oeoifiim in magnum foiame p terra oebe ret quiefcere m tali fuperficie aeris t etia aque.er quo locatu mouetur ad fu um locum.? cu ad ipfum peruenit illic qtiiefcit.iiij.pbificoiu.Scd eade eft rai tio oe gleba terre ? rota terra quia oicit Žlrelioteles.iiij.pbilicoiuj. 3dem eft locus totius ? partis. 'Audetur q? argnmentu,pbat fnperficiem aeris ? aque non effe locum terre naturale qui fibi oueniret a natura piopiia.fed eft locue terre piout areftoteks bic ©iffiniuit locu pio termino coipoiis continentis. noncurando an babeat virtuteconferuatiua locati fiue no.ficut in limilula/ pis eriftens in aere eft in loco:qt aer ipfum circudans eft fuus locus.? tn mo uetur ab illo loco in fuum locum naturalem.f.oeoifum. 3ta etiarn tota terra nili lic eflet locata a natura coi piopter falute aianriuipfa moueretur vel eet fub aqua equaliter er omni parte.Hr bije patet q> aliud elt oicere ^fte eft lo* cus ptopiius ? ifle eft locus naturalis.? ille eft locus ipflue locati. 4D*£elum ant Pt tnctum eft no eft altcnbi totum: tteq5 eft pilo m locotfl nulltim ipfum cotinet coiptio: qno mouetur.boc z locus eft parttbns. Crdueitio VI Strtim vitima fpbera fit in loco. (T^Tlotandum psimo op arelioteks ? comentatot &uerrois fequentcs p:ij» mos pbilofopbos non pofuerut plures fperas $ octo.f.feptem fperas plane taru ? celum ftdlatu ITue firmamentum in quo funt ftelle lire. 3kko tucit cof njcntarot.iiij.pbilicoiuj.Octaua fperanon eftconrcnta.boceft. octaua fpera eft vitima. Unde per vltimam fpera liue celum 3reftoreIes intelligit celum ftellatum liue firmamentum quod fim eum eft vitima fpera:Oido vero pla^ netariieftquia fupiemuseftfatnrmis. oeinde iupiter.mars fol.venus.mert curius.vltimue luna.Unde ver fus.‘£>oft fini fum fequitur.vitima luna fub eft.4tij vero funt tmaginati qp neceftario efTet fpera nona vitra fperam oeta* uam.Tbdmi enim non perceperunt moueri octauam fperam nili ab oiiente in occidens.ideo pofuerunt eam vltimam.Sed fecundiperceperunt octauaj fperam etiam moueri ab occidente in oiiens fuper polis jodiaci in centu} an nis per vnu 3 gradu.ergo pofuerut nona fperam vitima fiue pmu mobile. vflo £ 6 v v \ lfcl?itico? IIII SUicrtio VI aifTimi vero cbferuatozea aftroznm perceperiitnoua fpera etmoueri mot« pzopzio.f.motu accelTus z rccefTus.z coplet motu fuu in trigintafejc milibns annozii.auod fnvir.- i $ J# _ „vvw ,.» 0 nuni«®- » iu« ut irigintaiep tmuDtis annozu.quod fpaciu or inagn 0 annuo platoms.ldeo nc_?e|Tario. eftponenda Mma fpera fiue ozbis fiue PzimUiinobifei*ifUidFodiecotter obferuatur apud aarorS^'^ :^Tf7;:r -" ;: '-'''■■*'’ , ' — K,,/ ’ utui.T — a *~~”** w v, * w/t g imw n«M*n/vw»vwutr uuieruatur , 1 n- a tr0!10l,l 0373lludergo pzimu mobile moucttir folti vnico mot« fiml PliafTunoab oziente in occiden&rapiens fecum omnes fperas inferiozes in Vigmtiqtiatuo 2 bozis.CUtelibet vero fpera pzeter vitima mouef mom fibi p ptio econtra ab oecidente in ozicns.Tbzimus motus oittmusrmotus rapttis: fiue motus pzimi mobilis. Secundus vero motue oicif .ppzius vel motus contrarius motui patmt mobilis. Joe bijs ergo -z fimilibus. f.quomodo (telic fi.ee z erranec iufmganf fms fperis.2ln (Tut figure fperice.Quot motus fint i celo.&n tottim celum fit contiouum velcontiguum. 2ln omnes flelle z fpere fiuteiufdcm fpeciei:in,ppofitoeft fupfedendum zremittiturbec materia to* taliter ad libzum fecudu celi z mudi. Ulitima ergo fpera ftn aft ronompgjeft oecima fpera.fiue pzimu mobile.-z oeilla bic fit metio z queltio.Xicet tbeot geologi, lOgi alios oiios ponat celos.f.ceIu 3 criftallinnm z celum empireum quod vi timum efie volunt z imobile orno: in ipfo aias beatozm collocautes boe tu plus fide credimus čg ratione naturali inueftigamus.z bane materia? coiter friftanf r**w^** — iraetant ooetozes fuper magiitro in fcoo fententiarum. C^f&otaudiim fcetado faaltus tntelligatur quomo locatum(itin locoSreftotelescapituloterciotraetatuspzimiquartipbifico . m| .. „ r uponitoeto inodoseiTendi:mciuo modo v idelfcet ynum fit inaltcvzbim " fi.runt Tufficienter tertio pbilicozu in bac que(tione Htru? motus fit.m mobw c nirrm pr HSumnnctn ‘frnmo. ^ecijndo. J- •'■"■»■»'»»vi »»• »‘V ^I.uivvtu 11» 1/uv V|itvmvgiw v»vi hj iiivihv u» t «i> utvvir r . . u.Utauccmer 3reftotelecolligitHr‘fiesonplicicer eft in loco. Tbumocircu •reuferipti lcriptiuec>imenfionaIiterfiuecomenfuratiue.f.quado locatum ad omnes ftv tIt ’ ae parres circudatur fuperficie loci.quelibet eni pare l upficici loči cozrefpo y „ det vni parti fuperficiei coiuiejtrc ipfiiis locati.-z lic folu 3 res quante z magne ali^uidl drli« funt in locomou autem omnes.quia vitima fpera non e(t in loco ifto modo. co rcquiriwr. Onde &reltotetes capitulo ferro eiufde tractat 0 ouo ponir que requiruntur ad boe q> aliquid fit in loco. Tbrimo.g? ipfu? fit.-z fic res non etifietes no t fut in loco.Secundo:q? ejetra ipfum fit aliud cozpus ipfum continens. -z fic vltu ma fpera non elt in loco:quia ejetra celum nibil eft quarto pbificozum.z pzb ^mpjopiic in M mo celi. 3ffto ergo modo aliquid oicitur efie in loco pzopzie quod babet ib (0 eir < bo ouas conditiones.(T^lio vero modo aliquid oicitur efie in loco impzo* pzie quod percipitur moueri penes aliquod quiefcens.Onde oicit commen? tatoi pzimo celi. Centrum c(t locus celi.penes centru? enim terre celum iudb catur moueri.-z ita celum elt in loco impzopzie.£>ictt emm 3reltoteles bic in tertu 2(liqua funt in loco per accides vt anima z celum Tber accidena id eft impzopzieivel peraccidensideft ratione fuarum partium quiaalique par/ ,. tes celi funt in loco.f.fpere tufcriozes:vel funt in alfo z alio fitu celum Dimrutu« mouetunpzoprerea vlttmo coucludit Sreftotdes. jCelurn autem non ampli/ us in alio elt.boc efiinon elt in loco pzop:ie.Secundo modo aliquid oicitur efie in loco oiflinitiue.f.quod iudicamus efie bic z non alibiabfcg bocg> oa cupetfpacium.boc modopzimu3 moto; elt in circuuferentia pzimi mobtlta 1 "j^bilicop IIII £utdh'o VI -z fn Ojicntc-vii|.p*5ifico2U.q2 ibi cfFicocifHma eftfm gen tike eitte operatio.- a „ r i, nM tietio moeterea omnee gentee verftie odene ipfuj adotant.čtcommentatoz. fpea fdtaf fnnfSdkcni/nenim locufignificarevidef.£t Oamafcemis Sngeluse in loco Sed cum 23cetiue oicit edmunie aninii conceptioeftin cczpojalfa non c (Te in loco.ipfe loquitur oe !oco ptoptio fine circimlcriptitio. £>2etiiter locne Kopirne, ergo locne ptopmte eft qui circundat locatu? z mbil eft ipfiue. ^mptopdue Jn P *v penee quem aliud indicattir moueri ipfum vero quiefcit. * Cl&otadu Hitimo p:otpfa conclufione fiate fup2a patuit žlreft.iti tepta vidcf oicerecclu efte in loco.-zttTpofteaocludit ipfum cOpinionee an co* non j n Joco.^deo oe bac ma oiuerfi oiuerfae babuerut opiniones. *JMIo in f»t in loco. ftierut aliftui vt 3 oannes gramatičneoicentee Iocu celi elfe vaetjuertra čelu imagtnatu fine tpfitj fpaciu.Scd bec bpinio eft falfa.qj Iocue eft fupficiee.fs talefpaciu (bitim imaginaf z nibil cft. 2 Uij vt auempote oiperut fuperficiem cotteram vltimc fpere efte locuccliifcdboc ct non pot ftare:qj locne rtibil Oe bet efte locati.iiii.buuie.tmo locne oebet efte imobilie:fed bec fupficiee conV nnc tnottcfad motu vltime fpcrc.fllij vt tbemittiue tenent# čelu fit in loco fm fnaepartee:fcd illu redargnitc 6 mentaro 2 :q:cum parteenibilaliud fint 0 toto.j pbificoul igtturetiam totum cclu eritin locojte Iocue nibil oebetef felocati.iiii.pbifi. 2 llij vt illepander oirertmt q? celimi nullo mo fitinlocoii eumallegat ometator.v.pbificom oicee.Dtbie (Mlatite non eft i loconetp g feneq; p accideneXed bec opinio eft contra 2 lrcft.bic in remt.aii; oirerunt . op čelu eftet in loco fm ftipficiem ocaudded tllud ftare no pot: quiatuc locne £ondufio rnfalie. n g £ ^ ef C q lt alis locato.imo nunep minue pot otinere maiue.frgo vltimo fj jnentej;reft,iftii commetimioiiejt bec pdufibjrfponfalie. £elu no č i lof co pjopjie fed impJOp:ie.Utraq; pare p? auro. 2 lreft.btc i tejmt. £t pzima pe patet.q: ertra celit nibil efUceli. £t.fiii.bnine:crgo čelu no eft in loco ,pp:fe. m locne oprius eft ruperfiricGCorpodecontincmis locatu.iiu.bmue.Sc 6 a pare pjobatur. Čelu eft alicubi.ergo eft aliqno modo m locoifednon modis predicrie igit' imptopiic penee centru terre oicif efte m locor^te čelu mouef Icitur aJiquo modo eft in loco.^rcm celum eft cotpue ergo aliquo mo eft in Ioco:quia oe' co:ptte eft in loco.iiij.buius.^Und voluit oicere ^reftr.iiij.bai« £dum majeime opinamur efte in loco. OHrgmtur p:tmo.cclu t pp:ic eft l loco,q: čelu moue tul - locali ter. j. celi. t. vtii.pbifico?: fed oie motne localie eft in loco.iiii.pbifico ,l0M ^ rum-fr qj cclu p fe motict .igtt' p fe-r^priceftinloco/Afidef pmog? Žfreft. M UH pbifico2U ocb; lic intclligi.Die motite localie ad vbi eft m loco: no eft mo tlJ8 f m cjrcuierentid ficut eft motne celi.cdu eni toni no nmtat fuu locu verii neqt iuiaginariii.Sccudo or op ce tu oicitur moueri localifer fm ptee ftiae q mutat fitu rerpcctu terre z noftri.-r fic etfm bas ptee oicitur efte in loco. šp^rmnfur fcdo.-loaiSTPaamm funtoiffercntielo asccliieft veli locopleno vel vacuo.Tlo fcom q* vactuin6eft.iiu.bui <, .nec in loco pleno q? lic .ppjie cet i loco. fmo ef čelu eftet ali^d ipt Pt ; nee, 'Rfidcf op Iocue vt vaettu fi eftet cftcnl otffercutic loči ^)pde oicti.Clndecu čelu ho / / BS .. l|, ~ 1 ~ = ii 1 Iff wnr. IIII eueftio VII fitj točo jPpiie fic neq;i točo plene vel vacuo. z fic oaf medili. Septe godW ^£ 9 ‘ 0cl *z aliqua q Šreft.oicir oe loco oebet intelltgi oe loco ,ppjie oicro. tl%gmtur tertio. 4Cclm dl co:puo. p2imo celi: fecjl ©e cozpus pfe el loco.ililpbificozu.ergo čelu p fe e i loco z ( ppzie/Aiidef q> 4reft.ponjt quanda oiuifione z tale.2iliq p fe funt i loco vt oe cozpus. žtlia Vero p accidcns. vt au z celil -z fic a pzimo ip fe crcipit čelu. (TiPzo OcluRoe etgonuterie loči zpofequeo toti°pmi tractat 0 buiusčjrti fuperfuntaliqua t>ubia. Tbzimu Utruplura cozoa poffunt fimul effe in eode loco/ Aefpondef ^ . 9>Pluracozpozapofifuntefieinvrtolococoi.vtfupficieeeademaerispoteft ' eontinereplura cozpoza.Sed ad mere; Žlreft 'Jmpoffibile e naturaliter plm ta cozpoza effe fimul in eodem loco adequato.qz alta e effet penetratio oime fionum q eft impoffibilis naturaliter.no tn implicatotradictionem.C:Secu n f ^>idefi, r ^nni vtrii idem cozpus polfiteffe in oiucrfis lotiš . Rndcf naturaliter eft im wu * potfibfleqzoisresmudiftto.ppzioeftlimitaraTbco vtfitbicz non alibi.no / , n J tn implicat idem cozpus replicatiueefte ui oiuerfis locis . vt lektur oefancto A* 4«,« 2lmbzofioqiii ftiit mediolani in fuo epifcopatti - z etiam tulonis in fepultnra J J fctl £Dartini.(nxcrtiu fi angelus fit i certo loco alter agelus poiTit per eun Q , demtnotteri.‘ft»det gzfic.imo infiniti poflentptalemlocu; mouerier quo uu£ri ur ' no facitint ejctenfione aliqua. On infiniti angeli poflunt effe in loco quodaj mo indiuifibili. (nOtiarrn oubtii. Utru poflibile fit rem gtiantaj fub rattone quantitattsnooccuprrelocu 'Ritdet q> fic m»poflibile.qz impoffibilecfl elTe Oucritur* effectum fozmalem caufa fozmali.fed ejctefio eft caufa fozmalisrei quate.ew go res quata non pot efie fub rone qnfitaris in loco indtuifibili.fed fcmpocrf cupat locum nibil eni occupat locu nili quanm.z oe quantu fub rone ejctefio nis fp occupat locu.lPzeterea ejctefio no pot effe fine furfum z oeozfum ante Vel retro oejctro vel finiftro.z nibil poteft effe quantu fine quantitate z erte fione.ztin oe oitbijsprni tracratus. jn fecudo vero tractatu Žfrertoteles Oe* terminat oe vacuo pzimopbane op ad pbificu fpectat oeterminare oe vacuo: quia ad ipfum fpectat oeterminare oe loco.ergo etiam oe vacuo. antiquoru enim mulci putauerunt vacuum effe locum.fboftca adducitpzobatoes eozii qui oicunt vacuum npn efie lemo ponitrationeseozum qui oicunt vacuu effe que in argumentis patebuntcum rationibus Slreftotelis ( pbantibus va cuum non elTe. *£>?o cuius noticia queritur. 60 C 3 £tuonta at oe loco dl pertractatn: r vacuu ncceflc ^d Afid etur quomo non dl locne in rebu6:p$ boe paeto račun ant fcparatnm ant infeparabile in ratione rera non ellc. (fauellio VII H trm ■metrom pofftt effe per ali> qua potentia.‘Dabito ergo 4d fit locne factle cognofcef quid fit vacuuj qz g notictan) pofitiui oeuemtur in cognitionem pziuatiui.).t.i|.oe aia.fed vacuu Zmagina done* vacui Ifcbificop im fiudho VII *locna ptiuatiue opponnntur 4[7Jf2otandu ergo puo Hrcftm tcttii (juattuo: po/ ... . mtoiffiintionfsvnauftiianticjuospljos.teasrepjobat.^ima.Clciciiuefi *C>Ju Tla oimmdoča «3011 iiitjd in quo nibil eft.Secuda.uacuu eft illiid in quo nullu cozpus eftXerr# Sj« cu ‘ tia.Uacuii eft illud in quo no eft aliq6 cozp 9 fenfibile grane vel kue.JHe att «C«rti a ,l te oiffinitiottee no Valent quia fequerefcp puctus fUr angdtio t aia eftent va ctm.cjj in puncto millu eft cozpus.fed no pot efte vacuum,qz no eft receptii» 9 cotgis q6 til oe natura vacui eft fi ipm efter.CHiarta oiffimtio.Uacuu eft illd q„ in quo no eft boe aliqd.id e toni opofitu nccg ahjq fubftantia co:pozea.Que t, *> et no valet qj materia p:ima eftet vacuu.q6 falfii eft.q? ipfa e ft pare copofiti i no eft repabilis ab eo ficut eft vacuu fi eftet.iPzo oiffinttione vacui qua oat Žlreft.eft fciendu.cp vacuu poteft imaginari oupUciter.lbumo ,put eftet (pat % riuminterceptuinterlateracozpoztacontinetis longttm latu 'zpfimdu.vtfi aer in aliquo vafe ocftrueref 'i annibilaref tuc oiftantia imer latera ejc om^ ni partc eftet vacmi.f tfic funt imaginati antiq’pbi.quosbic reptobat^lreft. q:vrficntbileftetetia(ieftet.q5iniplicat.Sc6oimaginaf effe ipfa fupfictV i A es cojpotia qo aetu nulUl cozpus fine locatu continet.vt fi a!iqd locatii rotalr g oeftrueref remanere fugficic loči in equali oilpofitione z figura qua circttdc y dir locatu.tuc tališ fugficiesoiceref vactiu.£t tile modus tmagfuadi eft 2re* fto. t verio?.qt er qtto locus locans t vacuu opponuf babent ergo fieri ctrca ide.alias oeus creando vacuu crearet nibiLUnde &r eft.fic oiffinit.aacuum eftlocuspziuatus co:po:e.£t.j.ceIi.Dacuum efteoicunt inquonon eriftit cotpus pofTibile faetu efte.Sicutergo cotligif ejc Žlreft.iiij.pbifi.Oactiu aetu no retinet cotptie:pot tn continere.£t oiffinitio 05 fic intelligi.Oacuu eft l o/t m . „ r . cu8.ideftfupficie8.niillulocaruacrucotitinens.£tbeceftnotificatio grama * lectue ornim ticaiigideo e ft oeberejeponiper figmficar.£t fic no fequ!f. vacuum eft locus norepletus co:ge.ergo vacuu eft.quia eftequiuocaf .Jllo ergo mo vacuu; accipif,ppjie 1 pl5ice.Xargevero 1 fm vulgum q no pcipitnifi qd groftum eft z fentiri poteft accipif pzo loco in quo nuliu eft cotpus groftum -z fenfibi le.dnde oicunr cantrum efte vacuum fi careat vino.Sic autem no accipif in ^pofito fedpzimo modo. ^Cocliifio.vftcim nalitcr no pot cfTe.jpbat autoztta/ te.2lreft.4 in boe quarto bane conclufione ( pbatmultis rdmbVBntio q di/ . Cif eft tališ.dacnu fi eftet:eftet locus ficut oicut antiq. fed nullus eft tališ !o/ *Rati 0( CU8. q: omnis locus oebet efte coferuatitius locati. fed in vaetto nulla eft Vir# nts conferuatiua.ee quo in eo nulla eft virtus.Žllia ratio.omnes res appe^# funt ftiam contiguitate vt meliua pnt recipere influenrias confcrttatiuas.fed “Jftatto vacuu impedirer tales influentias.propterea eft indeco: -z quedam ocotdi^ natio in toto vniuerfo. ideo natura fc; comunis abbozzet vaauim.iiij.butus gjperiCntijc p:o# vt videlicet res naturalee in efte conferuenf.3dco etia multis poteft pzoba# batur condufio ri boe erperienrijs quo res naturales etia contra naturam .ppziam conantur# quodamodo impedire vacuum.£t p?ima.quia graue afcendit ne committa# tur vacuum quando iuueneecalamis aqtia furfum trabunt 't bibi;nt.£t le# tioms. 3(ufou, v. a® ]£>l?ificoru lili &ttdi(o vn ue oefcendit.vtaer z ejralario in cocamtatibtts tetre.? lic lene quifcit fub gr« 1 ui.Secimda ejrperientia reft ipfitia ižlreftorelis bic z anttquo:u 3 pbilofopbo ni 5 m ctepfedra plena aqua z bene obftrucra in parre fuperio:t z amplioaeje ca nibil ejrit oe aqua p fo:ame inferiH8.q: inpartc fnperioji fieret vacuu,3ra cttam videmus op vate bene obftructa non emittttnt vintim vel valde part« ctiam fi oudlltia ertrabaf.qz aer no pot fubingredi vt partem repleret vbi vi 5 mmt oeficeretXertia.latera follis bene obftructi non poflfunt oiftendi etiatti per violcntiam.qii|a fieret vacuum fi ectenderentur.ideo non pnr abinuicem 4 oiftendi.aut rumpuntur.Qu. 1 rt 3 ejrperientta.fi vitrum babene longU3 roftrai vt pbiala calefiat circa ignem vt aer in ea rarefiat z poftea roflru ponatttr ad fuperficiemaqitefrigideipraaqtiaalcendit.qma aer in pbiala condenlatitr ptc^ter contrariam frigiditatem aque.ergo nifi afcenderet aqna fieret vacuu. J Auirita ejrperientia.fi vitram plenum aqua? bene obftractum poneretur ad locum frigidiltfmum tune aut aqua non conge!atnr.q: condefaretnr z aer no pofiet intrare Vt vacitum implerefur aut vitrum frageretur. ^ CMrgintur pno vacivu aetu ellromb 0 antiquo^pbi m, lofopbo? quaj2p:imaefi.^nmotu locali mobilevel recipif in locum plenu vel vacuum.Tl 6 p:tmu q: muka co:pa eflfent in vno loco z fieret penetratto co:po:u.ergo fcčm.Scoa ro.in codenfatioe aut greš recfpitinf z coadunanf mplenum vel vacuum.Tlon in plenu.q: plura co:pa erut in eode loco. ergo in vacuum.? fic codefatione^pbabant vacunmXertia in augmetatioe alimž tu recipif in plenu vel vacuu.Hop:!mn.q: ouo co:p.i erut fimul in eodej Ib co.Quarta.vas repletu cincribtte tm recipit oe aqua quatu recipetfi no babe ret ctneres.ergo necefieeft g? inter ptee etneris fint plura loča vacua. ‘Andef ad p:imas frca rones ep ptes recipianf in plenu cedens vt infra latiua oecla* rabtf in codenfmoeMlimetu enim recipif in potoe in db 9 eft aer indufua. Vel imudicies qda3 fiue vapo: z tile cedit.&d qnarta rone oicif op cinerea fut intra fe rari ? no compzeffi.io multna mediat inter fnaa partea aer qui vt eje perientia vtdemua ejrpellitur in infufione aque.5tem partee leuiozes euolat. •?te-cinerea fut.nae caltde z ficce.ergo magna pte aq ofuiruit z ttra fe ibibut. IC^Smturfcdo.^cuuacm eft.aiuo.2Srcf, tricentfo iij.pbifi.3mpoflibile eft motu ee fine vacuo loco z tpe.?.ii.oe aia.Uacuu dde aer ejciftimaf.ttffdef op Žlreft.iij.pbificojz Ioquiffm opinione autiquo? 2 qui per motum pbabant vacuu 3 ee.^ta et.ij.ve ata loqtttf opinatiue. q: oicit eju ftimaf id eft'opinatur f m aliqttoa.imo aliqui oijrerut

aer efiet altquid per tale fignum. quia vefica fufflata poteft po:tare pondua graue roe aeria inftati.ergo aer e atiqd. mfTime.ita ra nibil pofTtt mediare tuc aut fiet motua in inftanti auttirca met diu commircef vacuum f! vua fabula ab alta dčuctur.lftndcf pztmo cp nulto ingenio tabule poflint taliter oifponi quin femp alidd mediat fi ittutce pona tur.SJcbo of ra etiam admifto tune vna non poteft ab alta eleuari q? natura 1£>l?tficoru lili fitueftfo vn abbozzet vacuum.Sed ve concauitate oui in fuperiozi lita parte cft oicenduj cp iti ipfo crt quidam fumus refolutus.immo redaeftpozofa Vt videtnre*# perieutia.qz ctirn affantur fudant^per fucs pozos.ideo acr pot ingredi. (£<0cda pclufio.vmiu cffe no implicatptradicttonej boe ell poteittia fugnaturali vacuu.pot ee.*£>atet illud edpofTIbile anus fi ejctjterit actus nullu feguitur impofTibile.ir.metba.fed polito vacuo in efie nullu feguitur impoflfibile,g vacuupot aliq poteria ee:et fim ambos modos imagtuandi.imo no eft poifibile vnii iltop ee fine reliquo. qncunqp enim eft fpaciu in quo orno mbil eft tuc fi eft finitu necefie lop ec fit fupficics nibil co tinea.UJCau ergo lieet:eflet qda fugficies nullu locatu cotines.? oiceret lo/ cus no loca8.XocLi8 vero tocans eft fugficies aetu cotines locatu. Idoc vult . . . Šrefto.iiij.buiue cum oicit.loctis -z vacuu babet eade creditlitate fine conft vcc incomoctaie deratione.Si ic.iq3 potetia fug naturali elfet vacuum aial 116 poffcc otu in ip quercntur natura' f 0 vitiere qz non pofiet infpirare,£t no lieret vilio auditio g vacuu qz fpes fo ni x colozts ftit accidetia x 116 piit multiplicari nifi medianre fubiecto qd non dl in vacno. 3fte no lieret in ipfo aliqna actio vel aUquis motus.qz reejrunt fpaciu.ergo no pofiet .pijci lapis p vacuii neqj fagittari 13 iteru refiltret. 3tej ip; vacuu fol no illiiminaret.neq3 aues pofient volare i ipo.-i lic 6 fimilibus. ipf&rguit pmo/Hacuu eiTe impltcat ?tmdtctoe 5 .q: fi eet fpaciu m quo nibil eet tuc ipm eet-.vt ponit cafus:? et no eet. qz m rei ve ritate nibil elt.ergo oeus creado aliqd crearet nibil/Aiidet cp lj imaginatio Vacui ifto mo no fuerit 21 reli. tli pofTtbile eft a? ec acttt fit vt fi oe^oeftrueret aliquod locatum.£t ad argumentum oicitur cp ipfum efiet fed no efiet aliqd en nibil [ir.oiceret aut eflfe oenoiatiue vel noie folu qz nullu cozpus corinet. CDHrguitur fedo. 3 £S>ifFtmtio \>acui mcludit cotradicfio ne qz fi eet tuc eet locua fim oiffinitione.fed locne dl terminue cozgis otine tie.iiu.pbifi.t tn oiflFinitiooicit cp efiet Iocue nullu otineacozpVAndef cp lo de in otflinitoe vacui valet tin ficut fugfictee.afe Iocue x vacuu 116 eent op# polita, tmo argumetu vep,pbaret fi Iocue accigef fič 2lrefto.ipm oiffinit. lOJrgutmr vltimo.lrfccim efie tmplicat. q: feqmmr bene vacuum etl Iocue ergo ell locati Iocue ergo otinetalidd.f. locam. qj lo# cus x locatum funt relatiua fimcometatote.iiij.butU6.fed relatiua funtflmul ^ na.£t er alia parte vacuum ell Iocue no repletue co:pe.igif nullu locatu con# Ma tinet/Andef op relatiua quo ad ee fotmale fut fimul na t impolfibtleeft vnu elTe fine alio. fecue ell quo ad fundametale fiue materiale.vn Iocue materiali Platin« ter fignilicatfupficie-tconotatvt locatum cotineat.vacuum vero et fignifi# quof qn , cat fitpcrficietn x conotat cp nullum locatucontineat.£t fic idem rndeatur ad r 'nml na i boe argumetu ficut ad pdictu.{I> 3 ed oicere 6 . 2 lmiqui p! 5 i ^pbabaut, vacuu5 tura. ^ efie per motum localem vt fupu in argumente vifum efl.Šrelt. etiam .pbat vacuu no efie per motum localem.Oue ell ipJius pbatio/Andef’ op fic ,pbat. qz fi vacuu efiet motna localis in ipfo fieret i infldti.fed illud ell impoffibile. cp aurbocfequeref:p;.qtmobilemouef fuccefiiue velocius vel tardtus pg ouas caufas falicetgg oifpolitionej medij,? pjopter oifpofitionem mobilis. j&icereo. Tftefpondettir. 7 I 7 » »iftcoru IIII audho VIII fiergo m pleno inottis eft fucceffiuus pp medium refiftenscrgo vbi fak me Duecae ftacc:i *£>:im«. tna eft oifpofitio medit fine mediu refiftee.Uu videmus g? ide mobile cidue ? Velociue monet p. vnu mediu $ p alittd.vt cititte p acrem q? p aqua.q: me diu Oenfute plus refiftit ipfi mobili.Sc6a ca eft oifpofitio mobilie. q: mobi? Setttnda le gratiiite velociue mouetttr qj minue gnit te.? bocvult 2ireft.a pzinripio ca* pituli quarti tractatue fecundi.Sitper eitiue maiozi oeclaratioc of.rer querif CDHidermis eni idem podns coipufue cdermo tnias ob catifas fcrriMnt q i id tnffert per qnod mouetim vt fi pertcrraimvcl aquam:vel aerem moueamr.Hut q? id quod fertur tuffert fi fmt eadeni celem. CuHtq5quofubtiluieeftmmufcftimpeditatq3focilf , , /u fuc S>uccefffa.- ^ c efTioeft ipfe mottis luc cefilu tie ? n oi rpifiiniutif ab eo,q: imPOlTibilei -vna epftente aliud non eife.vcTItius ( pbam efl. i ij.pbificoK.0t ficqo tantitm qrit, čuare graue mouef oeozfum -z leue furfuj fuccelTaie.aii io.-qzaer fitte mediu reiiflit.vel er alia ca: vt fi non refifteret ipm mouererur fiibito i in inftanti ad fuum locum natem. gft emo graue fo n ifiefto.i.celi cuitis motne naturalie oraut. eft ad medium nutndi id eftad centriim terre. Xeue veroeft erntus mo tue na 1 -euc turalieefta medio nutndi ideft fiirfii.Sr.iuiflijmijeft qtiodomnibueoeoy Oiauiir.mu. Pum latio id eft motiš fubftat vttcrm.XamTtmuaut eft qo oiVfurfum latie Xetufljimui. id eft motie fupferf id eft furfuj mouef .vt ignto.£f fic čelu non eft leuiftimu licet fit fuper omnia tameu non mouef fttrfum fuper omiita.vnde non fuper fertur fed poriue circuferf fej circa mediu mudi circulariter.^dco oieit ilref. j.celi.celum non eft graue neqj leue. (CTRot adum fc 6 o p 20 mteltau req»emm ^re(iften/ 1 K ,. , itlj tla eft inclinatio medi) pe r quod fit motue ad oppotitam otfpoittionem m« tozie.D. I fic.£tfmecl!um refiften6 mobili volenti ipfutn oiuidere. XDediuj enim per quod fit motue id eft aer vel fimile refiftir fue oiuifiom quam oiui fionem moro: fcilicet fe:ma fnbftantialiegrauie vel leuie intendtt.i Caufa a~t r m u r met- guare ree nattiralee reli ftauHfumif' er boe fcilicet necoHumpanf: qi?tfmčo ct!c ' mentarozem.i.pbificonim.oeeng mundLoil mif fe pmanere.n il m res p fuaj contiguitatem faluentur.ergopcroifcotiguitatem ■zoiuifionem oilpomintur ad co::uptionem.t>mc eft qj folet coiter oici.Omn is oiuifio eft caufa co::m ptionie.t boe eft intelltgendu quantum efiet oe fe.q: non feqii!tur:bec ree oi uiditur ergo cozmmpitnr.gtjia materigLBziniMft pitti fibilis ? ramg eft tnco u 1 nipttbilie.j.pbifieo:uj.2rerergorefiftitmobilibu6qtie per ipfum mouentttr o x UbbilTconi IIII £Uidho vin VtcfiAcntu) (jttrin fcca. 3ntrinr«a’ limitatio. ne oiuidaf fed maneat contiguus in omnibus fuis ptibus.ičjcpdicris itacg pj. fbjimo op refiflenda eft ipfa resrefiftens z non accidens.Scdo op oe quamo res eft acriuioz oe ranto plus refiftit qj plus fe appetit permanereXertio in ap plicatione 3riozum fitmagna reflftentia qz contraria funt fibiinuicem cokiw ptiua.j.pbificozum. De ifta ergo reflftentia coiter funt locuti pbi naturales.t fm alios appellatur refiftentia ertrinfeca.eo q> in refiftentia vnum refiftens £ ertra aliud z non aliquid alterius. Dicunt enim a> refi ftentia eft ottpler .f.ej 'j trinfeca oe qua ta} eft oictum.ŽUia eft intrinfeca fcj queeft in ipfo cui refiftif vt gradus leuitatis reftftunt in mirto op non cito mouef oeozfum qztrabunt furfum.3ta et limttatio impedit -z reliftit rebus naturalibus vt no in inftanti pzoducant fuas actiones.Unde limitatio eft mbiLaliud q§ ipfa res met limi tata Vj qz eius potentia eft cer tet oeterminate virrutis fic op non infinite. Vt potentia motiua grauium z kuium eft oeterminata.quia non mouet mobile ad fuum locum naturalem ininftanti fed fucceifiue. Opimones. Ibiima. Vtatio plima. patri fm 2frdl. materia pžefentis qoms funt oue notabiles tmo eque oefenfabiles opinioes. Tbzima quam pietas fidei iubetobferuare eft op fuccefifto in motibns no fo< lumpuemt er ipfa refiftentia medii.fed etiam er boe q> res natura lis eft limi tata in fua nctione.£t ifta opinio fupponit limitationc} efle in omnibiis reb’ pzeter oeum qui eft iUimitatus.z poteft pzobari multis rationibus: quarum Tbzima eft.oz als a liouod in oecuplo grauius alio moueretur eque cito cum ipfo: quod videtur inconueniens.fed pofito vacuo-z fitgraue in oecuplo gra uius altero ifta mouerentur equalirer oeozfum fc} in inftanti.er quo nibil re* fiftit fm aduerfarium.z bec eft ratio ipfius auempotes qui bane opinionem oefendir .Scoaro.e iufdem.feanerenir q> parnum grauefaceret morum inlv nirmti:imo moueretur velocius celo Xerti a rod a titu do v elocitatis non e ter minata t fic non eft fnfinira vetocitas qitalts cffer it limitatio non poneretur. Xrea limitatioee fl®?ratio.jCelum moueturfucceffiue z tuni fibinibilrefifitir.j. cdi.celum mouetur fine refiftentia.Tbzetcrea videtur2treft.pofiiifle tres limitatioes fej in magnitudine^ tpe -z acttone.fbzimo in magnitudine.qz res funtoerermi nate magnitudinisficgjnou tnfinite.j.pbificojz.z.iii.etufdem. z. j. celi. Scžo res naturalis limitatur iti ourationefitie tpe.q2.ii.0e gene.oicttur# cuiuflibj rei naturalis eft oeternftnata piodue.ZTertio in fua actione.q2 non eft infinite actionis.vude.ii.celi.oicit.2irefto.gftauivniuicuiufq5actuead minimutpa non ercedere.'tteq5 citbarijare eft omni tpe poftibile. *p>zererea fm mentem ilreftotetis z aftrologozum eft tps oeterminatum generationis -z cozzuptioi nis ommum rerum naruralium fub coticauo ozbis lune.Scoa opinio quam ^Darfilius efficaciftimis oefendit ratioibus eft.,Q^ ca fuccefTionis ficut 3tre> fto.in boe quarto pzefupponireft folum ouplejc fc? refiftentia medij z oifpo mobilis.vbi ergo non eft medium refiftes ficut in vacuo -z mobile eft fimptr gratufTimnm necefTe eft op moueatur fubito ad finim locum naturalej.er quo nibil fibi refiftit.TIon limitatio.q: non 05 poni *p>zimo:q2 appetitue eft in in finitum.j.politicozum.-z.iii.metba.fed oe mobile graue vel lene appetit ee in fuo loco naturati ergo non eft limitattim.Secunda ro tališ limiratiovel folij ‘ eft in vacuo.z fic eliet fruftra,qzfim Si efto.vacuum eft impoflfibile z nunqj Opmiomarfilij iftatio plima. tfcl?ificorfi IIII fiuelho VIII fiet.Ueletiam ee't in pleno.t boe nondum ejtptum eft qz fucceffio m cjaolibj motu pot faluari fine limitatione.£Dotus enim celi eft ruccefTiuus q? itcllige 1,3 mouet otbem fuum ad fuam volutatem.? fic volutas eft ca fuccefTiois.im mo et magnitudo celi eft maj:ima:ergo eft neceffarium vt circutariter fuccefr nue moueafc ecguoeft impoffibile cotptis fperieum mouericirculariter in U 5 ftanti.zertiaraSiTimitatioponeref:velergommaioiicojpeeetmaiotlimi tatio.t boe non pot oici.qj alb leuius citiuo oefcenderet fiue minus graue qj 4 magnum graue.nec pot quid aliud oici. Quarta ro. Del tališ limitatio efTet fubftantiaautaccidens.Tlou fecundumq? efTet ejrtenfaad ectenfionem fui fubiecti.quod iam imptobatum eft.imo nulla res indiuifibilts efTet limitata. Tleqj fubftantia.quia aut efTet fotma qtiod falfum eft. qt nibil limitat kipi fum nec materia q? ipfa eft infmite potentie in receptione.nec totum compoff tum.Omnis enim fubflantia fimSrefto.ij.oe anima eft materia fotma vel to 5 tum compofitnm.DMma ro. £a ois fuccefTionis immo cuiuflibet aetois fitn viam 4 refio.poteftafTignaripteterlimttationem.ergo tpfa firufTra poneref. fctiam Srelt.non vtdefpoffiffe iftam limitationemintrinfecam.lčrgoad tria loca tn quibus Sreftoteles eftimaf pofuifTe limitationes refpondef.? ad pzi mum.XicetipfeotcatnullamefTemagnitudineminfinitam:bocnoneitideo iftefponfio ad lit quiaipfa efTetlimitata.fedideo.-qtnonpofTetbaberelocuminquo efTet.-eje mitariones. quonullumanimatumautaialineopofietconferuaricumeffet infinitevir Sd limitationent tutis grauitatis ? karnis .vt ptobat Sredo, ii j.pbificotum.^tem cu? magnb quamitatie. tudo t figura tdem fint vt fupja.ij.pbificoutm efi ptobatum.ideoboc fibire* fiftit qt non efTet figuratum colotattim ? fic oe alijs paflionib 9 magnitudinis SecundoorgtresnoouratfemefedbjfuaperiodHmftofempeftei: caqw 4d limitationent trinfeca vt epperientia in ptompto eft. vel alia ca intrinfeca que no eft limitam tempus. tio.animalia enim co«umpuntur z otirat fim,q? in eis eft jtpottio vel ot fpto po;tio brimbTmii.inainmataverofregtienter co^rtifTiDimttira canfa manifa ftaTtueettrinfeca.ZTertio q> res oeterminate agimt ad boe vel aliud pafTum. 2fd fimitationero ad certam oiftantiamicerto modo agendi:? fottiter vel oebtlirer.buiue caufa aciionio. fitmitur ab ipfa fotma fubftantiali ipfius agent is:? fim op ages applicaf pa fr fo.-fim op paftu reftfiit.? fic oe alijs caufis.gtenim ignis no in inftati calefacit uquam eft caufa q: aqua refiftit buic oifpofitioni z fpeetes caliditatis multu plicantur ab igne fuccefTiue ? fic oe alijs .qncucp ergo pot reddi ca ipfius fuc ceffionis alia qj limitatio tune limitatio fruftra poneretur. “Jllud autem pot naturalis pbitofopbus quioe fingulis rebus naturalibus caufam bj reddere Vt a ptincipio pjimi nbiiico 2 nm.?.ii.pbifi.pioba f.£rgoad ptirnam ronaon iftefpondttur ad me opmionis refpondetur cp grauifTimum poneret fe fubito oeojfumad fuiT pumam rarionem Ibčum naturalem in ipfo vacuomo aut minus graue.*£>nmoq: no efTent eq* pume opmiome.' lis virtutis in mouendo.Secundo qt minus graue bj gradu« leuiratis admi Jttos qui furfum traberet ? refilteret.T>ec tn ro fatis oebilis eft.£rgo oic te rt tioocededo totu.qt oato vno incouenieti fej vacuo qd eft impoftbilc nattM raliter:fequunf pIura.j.pbifico^.Tbariterrndef adronem fedam op ficut čelu iftefpondefur ad mouef motuvelocifTimonaturaliteratullusmotuseritfibinaturaliter equa fecundam lis.ergo Sredo.vacuum fiadmififTetetiam concefTifTetalia inconuenientia. o ; IIII £iueilto VIII iftefpondetur ad 2 ld temam rndef cp latitudo velocitatle fitr furn vd Oeozfuj uon eft termina tcrtiam. ta naturaliter z črn curfum nature eflfettamen limitam per oiuirtam potentia ■Refpondetur ad auivitrazcotra jLurfitflUiafiirgpotagere. #d quartamrone3or g >rpseftoe quartam. terminatu giTatioietcozzuptiois zcutuflibet trafmutatioisnaturalte boceejc oeterminata -z cer ta ca znoab ipfa limitatioe.limitatio ergocum impoitet quada pziuatioej tnagedo tm ftc gp no plus vel in iufimtuj: io cffet vnica ca que podet rnden ad oes eSTectus naturales.Ouia vero boi na pietatem q fini iftefpondetur ad dametueftcutuflibet religiois indidit.36 rndeo ad pma rone fc 6 c opinioia pumam rationem ffreftjfefBitjcam fucceffiČigrefiftetia mcdit.cn Pm eude varim fiiir irnpof fecundc opinionts libilc.fi vero eettneceflario babuit ocedere gp motus grattiu z leuiuj in eo fie ret fubito.q? oicit.iiij.pbifi.vacuu no refiftit. vn naturaliter eft locut^Aes ap petittts e in infinttu.2lreft.in ifta autoaitate lodtur oe appetitu bumano qui crefcit in infinitum.qz quoct!ucpoato pot appeti vitra. £ftaut limttatus fm fuam fojmam fubftatialč.ej: quo fepe fattaf .buc aut appetitum no bnt inani Tftefpondetur ad mata.2id fcdam rone rftdefcp limitatio no foluponit in vactto.f5 et in pletio fecundam On gp čelu mouef fitcceffiue bec eft ca:qz fua magnitudo eft limitata z quod libet fpericum vt non pofTtt moueri motu circulari in iuftanti. Si ergo fuper aflerem planifttmu poneref cozpus fpericu z boe in vacuottuc adbuc metua circttlaris non fit inftanti.ergo eft ligniLcii? bic mbil fibi refiftit ejrtrittfcce gp J eius magnitudo ftt limitata vt vnamgtem poft alta oefcribat.3tem.t>onaf aer totaliter calidus -z circuftet altue ignie:ille multiplicat fpee caliditatis ad talem aere? fuccefTiue z tu bic nibilejrtrinfeci refiftinejc quo file no refiftit ftfi •z fic oe multi-j etemplis in quibus agenda naturalia et pzeter refiftentia agut iftefpondetur ad luccelTtue. 2 (d ternam Oicif. 'Limitatio no fundaf fug magnitudine: fed fug temam, quidttate iplitts rei.ergo ficut quiditates rez: nosiatet.vij.metba.ita pariter q ltter:quo: z ad quantum res fint Umirate nos latet.poffet tamen limitatio ma ioz z minoz cognofci er maiozi z minozi pfeetione. qj res gfecttoz minus eft limitata qj imperfecta.vn ignis no eft intatti limitama ficut lapis vel mirtuj ttefpondettir ad ft ao a£ J actionem nalem.Ztd quartam or gp limitatio eft tpfa res met limitata ejuartam. in actioe fua.vn caliditas agit ad certam oiftantiam z eitts limitatio eft ipf« Ttopondetur ad met caliditas z acccideus.^ra etiam oe mirtie.&d vltimam ronem oicitur gp »nima' ronem. 2lreftotcles cum antiquis in boe quarto fuppofuit nullam efle caufam fuccef fionis qj refiftentiam. Otdetur tamen 2lreftoreles pofuitfe limttationem pfer tim.iceti .vbi oicit actionem rerum naturaliu m eflie fe m p oetcrmtnatam fie gp agant o 3 certam oiftantiam certo tge:aliqua foztfter alia oebiliter.vtiblde latius.lbzopterea qz inter ottas iftas opinioesoifficileeft iniienireoptnione JCaufa fuceefllonis mediam gg antba? rones foztes,Z amen pot jtbabiliteroia a? ca fucceflTtota in cutuflibet »mf<> in auolibet motu oeoendet ec Qtiinq-sX coTftanrta medil. qjmobi!e necefla# tcoutnoi bepede rio oeferibet pzius vrtam partem medifqj aliam.fir refiftet ia medi), vt fupza H Z? latiue.£c finitate virtutis agentis fuper quam fundautr.limitatto.virtus eni m finita necelTario agit in tepoze.Onde autoz Oe canfis oicit.Oi blbes fubfta# ^ tiamfuam in tempozenon agit effectum in inftanti. Q uinto er oifpoiitiong > lnobilt8.quta mobile figure late tardiue mouetur tg mobile aattum vt lace« 3deo fequuntur oue conclufiones. Ifcbificoru im CC ^ima odufiofcfa m cuto flreft.fucceffioi cjuoli betmotu fiTrfum veloeojfumjpuenit ptincipaliter pp refiftemiam medij fej •cns velaqoe.f>jobaf autotitate 2ircfto.qui in boe quarto ejeptefie pjobat vacunm no e(Te:qt antiqui credideritt gp vacuu eet ca motne loealie.Dicit m go Sreft.? pbat.fi vacuu eflet impediret motnm localem recrum:ejrquo tnva eno non ficret motue ptopter boe quia nibilfefiftit. fed fieret mutatio inftan tanea.Un fl refiftenria medij non eet.-graue mutaref oeotfum fubito ftn mč tem -Sreft.ergo refiftenria medij ptincipalie eft canfa fucceiuonie t’no ipfa li mitatžo. ‘ftonetalt.golum oue funteaufe fucceflionie ftn iS aJLfl fupta oer clarate funt. fed fi mobileeflerfimpliciter graue i medium no refifterrt:fieret mutatio inftantanea.ergo ca fucceflioiein boccafu eft fola refiftetia medij, 1 r tn«Sfcpagčluii o pniaopi 4 gicct fucceffio tn motu furfum -z oeotfum .pueniat ec refiftetia medijmon tn folu t ptincipalr. fj ec Iimitatio mobilis eft vna caufa ptinripalie.t)ec ccticluflo fnfficienter pot ,p bari ep motinie prime opinionie % eop 3 ari plima ocltifione oicta funt, Cfn £omienietta tma/ P5 g? pdiete one opinionestcoclnfioee in boe onemutqi reliftetia medi/eca rn m opmionu Dir qre mobile graue vel leue mouef fuccelTiue. fed in boe oifcotdat:qt pma oclu c tarum fio oicit fola reliftetia medij ee cam ptincipale fucceffioie.fed fc6a q> et vitra *p oc oifferilt. ' refiftetiam medij fitalia ca et principalič vs limiratio.Ut ergo faciliue ambe opinionce inrelligentur per modum erempli poniturqueftio fequene. 71 C05 K e fubttlitfimu tato motu tato m tge podu&H. fert.gVaaiufi mouebic omnej^feeto rdnc 5 er upa bit. s i CD i£t infug P5 fi d 1 ’ ato rarf qppuun magtfq 5 vacuu eft: tato celcrtue furfu5feretur:quod vacuu fitoto: fur fum td vel celerrime fcrri. /Sit feufita t boe moticri no pot. v>t eiu oemoltrafu eft m vacuo cucta immobiha. COueftio. IX. H trum fi gra u e fimptejc poneretur in vacuo ipm moueret fe oeotfum in inftanti vel fuccefTiue.(£Tloradu puo q> graue eft qž bj vitra mediu latitadinie oe grauitate.t illnd appellaf graue 6raue tfmplic/ter fimprr.qt or in thopiciB.qtit jd fimotr oico bo cfiue addito-oico.aiiud vero oicif graue in refpectu g^cftgrauiue qj ajteruj fc$ leuiue. vt aqua eft grauie 'In refpectu. refpectu aerie.t aer oicif grauie refpectu ignie -t vapot refpectu ejtalationis. j6i aue fimpliciter 6raueautfimprreft ouplcp qt aliquod eft fimptr limplec fes cui nullue grar flmpl«. dne leuitatie eft admirtue Vt fola terra naturaliter oifpofita.-t illud fim &ref. j.celi oicif grattiftimu oe quo fnpta.Sliud eft graue fimpliciter mirtu fes cui° Siniplictter mir grauitati eft admijetue gradus leuitatie vt oe miptuingode mo leue eftou/. jrttini. pler.f.leue fimpliciter quod b 3 Vitra medium latitudirtis vt aer. 2lliud eft lel?i(icorii IIII fitueftio IX Simplet. pliciter fimplec cm nullus gradus grauitatts eft admirtus vt folue ignis.oicč te comentatoze.uj.pbificozum.3gms iion babet nifi leuitatem tanttim.fimilb SimpliciKr miitu ter terra non babet nif! grauitatem tantiim. fed aer -z aqua babtnt vtrunq 5 . 4liud vero oicitur leue micrum fcj cuius leuitati eft admijctue gradus grauu tatis.vt aer.illia oe grauitate -z leuitate fimiluer impetu babentur in libzis 6 celo z muitdo.zaliquid.viij.pbificozum. C^ota ditin fccmido sratie fi mpier id eft grauiflunuj vt terra natura liter oifpofita fit tn fupficie fuperiozi ipfiits ignis puta vna glebaiz cp coferuet aoeo.qzafscozzuperef inptes minutifTitnas * , rarefieret vt vacuum implere poffet p occoze ipiius vniuerfi. £c otcit graue flmplec fiue graui(Timu.qz oclufio pztma non bj veritate oe graui micto:fiue in eofit leuitaeadmicta:Vel per admictionem fiue per interceptione vt in fpo gia.ZTale enim fi poneref in vacuo moueret fuccefifiue et #m 2trelto.qm ptes leues traberent furfiim z per conlequens fuccefftue moueret oeozlnm.Q uar tofupp oniturgmle graue fimplejcnon impediatur fed oimittatur liberum quoritam fipenderet in funiculo ueceftario mitteretur oeozfum fuccefTiue.ita; et fi poaeref in libza z fecutn poneretur ec alia pte minus graue :iterum necef fario moueretur oeozfum fuccefTiue etiam fim mete Krefte, ande fit. pclufia.^i effet vacuum z m eo effet aliq6 grauiiftmu illtid mutaretur ad fuu locu nalem fubito z in inftanti f m metem Sreft.Tbec coclufio,pbatur ficut pzima fupza eft pzobata/Rone alia. vacui ad plenum nulla e(t,ppoztio fim ^treft.m rectu.ergo nulla eft .ppoztio motus in vacuo ad motum in pleno faetum. fi ergo motus in pleno eft fuccefliuus et oiuifibilis:in vacuo erit inftantaneus z indiuifibilis. Jfte tn motus ppzie oi ceretur mutatio inftatanea. Ufi pj ep terra oblonga z quadrata fin mentem 3refto.equaliter oefcenderertt.ee quo refiltentia medi) efttotaliter ablata. ^ C^ccmida eonclufio fecudu ponentes limitationcj. eet vacuu z in eo effet graue limplecaliud moueret fe ad fiium locum na turalem fucceflfiuedtcet veloctus q$ in pleno.*£>zobatur.qz Itcet vna ca fuccef fionis fit ablata fej medium refutens tamen adbuc fuperelt alia fej limitatio ipfiue mobilis qua limitatum eft ne moueatur in inftantuals eet inftnite vir * y ^ v tutis.vnde oicit ^Imbzo.Omnis cceatura c ertts fue nature circu feri pta eft'Ib {Jirta hrd UTt ' /^mitibus-Dec ergo eonclufio eft a pietate noftre religtonis z ooetozibus tbeo te iuernu (rfas logicadmiflazmeliusfupzapzobata. cr>Ph,.&{l^ CBr#mwr pnmo.ptra p^edicta r pmas pclufiouee. XDzdiu fcilicet aer non reliitit mobtli.ergo fuccefiTto non ,puentt pzincipafr ec refiftentia medij. Žlntecedens ( pbatur.q* aer eft leuioz ipfigraui.ideo appe titndturaliter vt grauius fit fub eo z fic non refiftit. findetur g? aer refiftit 7kbifico£ IIII aneffio IX ipfi mobili graui:quonia aerem oiuidir.oia ante enria oppetunt fui coriguira* tem:!} etiam appetat gratie elTe fnb eo fed illud eft a natura coi ne fiat oe ozdi natio.pzimu l?ifico?J mi CuicfUo X 79 Itarism, IRariue. &cnfain. Oeniins. YWilfimmti. ^snfsiVmujm, £>«etm ž@td!a. 'i ejctettdef:q6 eft impoflibile.Sreft.aut foluit oicens.jCu eadem fit ma par-> ui t magni.s cozpus qoactu eft rnagnu eft in potentia paruu z econtra.vt ejc aere fitaqua vbi aqua no eft tntantu ertenfa ficut fnit aer.‘Remafit auc in iU lis eadem materia.jkaet eft oe cotpoze raro z oenfo.t per ofequens ad mo/ tum,vmue cozpotis no fequif motilo vniuerlt:qj vnum eop condenfatur.vt ser qut pellitur.&ia imptobat op vacuti fit imbibirnj cozpozibus.quoniam H cfiet imbibitu cotpozibus raris tune qo multu baberet oc vacno citius moue retur lurfitm.t fic otnnino vacuu velociftime moueref furfum:quod efl ipof fibtle:quiayactiiefietvacuum slocieflet locus/fconittamenalias ratioe« ad idem vt in tejctu.Super illo aut term folet moueri tališ queftio. C03 lut qm putat per ra# ac fcenfum patere vacrntj clle. h^a fi non fit ram ac oenfummeq$ fi eri pot vt cov po:acoeantatq5 pzemantur. (TQiieftio. X. tri trii rarefaetio ct condefatio fint motite pofftbiles ab alifs fpeciebue motim oiftincti.Tbjo quo notandum cit pzimo p?o introductionc rarefaetionis z codenfationis q> rarueft illud qč> bj pauca matcria fub magna eptenfioe vt aer. 7tarius a lioeftq6 fub eade eicten fioe b? minus oc ma qj atiud. vt pottio pedafts aeris cit rariot pozttoe peda* li aoue/ fiarius & paius fu it cit q6 ia cu cade ma occupat maioze locu q? ant tca oceupabit. vt lac buUien6.t3enfu; aut eft qč> multu bj 6e ma fub parua er tenfioe vt plumbu.&enfitts alio q6 fub cade ertenfione plus bj oc materia qj a!md.i.qo occupat eunde z equale locu cum alio.b? tn plus oc ma cg alterum Vt pome pcdalis terre refpectu pouionis pedalisaque.£>enfius q$ pjiusfuit efl q5 iam minoze occupat locu qj ante fub cadcjtn materiarvt aqua que g et neraf er vapoje.Hariflimu efi q6 non pot occupare matozej locum.Od eft illud q6 non pot plus ertendi.vt ignis tn naturali fua oifpofiti6e.£>enliftlmu eft qo non pot minozem locum occuparc.vt terra naturafr oifpofita.cffct eni ita copactata cp plus no poflet odenfari.ge bis ergo p5 pzimo q? 2treft.quan/ do bic in tertu oicit cande efte matcria magni z parui.i.oenfi t rari ipfe intd ligttur oc illo q5 eft iam rarum 'i pzius fuit oenftim.alias cnij cfiet falfum oe idetitate numerali tnaterie.Secundo p? g? vitru non eft raru fed ocnfum.qrn b? multa materia fub parua quatitate.eft aute pcrfpicuu fiue frafparensXtr tio cp raritas eft ca leuitatis z oenfitas grauitatis.Cln oicit pbus in tejctu.gft aut omne rarum leue t oen funt graue.Ca vero raritatis eft aliditas ficut fri/ giditas eft ca oenfitatis oicente Comentatore.TRaru toenfum fequunf calu dum z frigidu Sed otceres.tn in celo eft rarum z oenftt 5 .qz oicit 3reft.fc6o celi z £onientatoz in libzo oc fubftantia ozbis.Stella eft oenliozpars fui o« , .bis erno etia via lactea z alie pai tes que in celo apparent albe z mmfparem ' ');es nicimrar rare.-z tamen celom non eft gr alte neep leue.pmo celi.neq 3 calidu Vel frigid»m.p?imometbauromm .Tkfpondetur b 2 cuiter fm mentem Sre/ Kftotelie in ntaltis iocis.3n celo non eft raritas neqj oenfitas.Concefiit enim lg>i?ffico£ im ignia fit rarifitmtta z terra denfifiima.t caufam rarttatie ponit catiditatem oenfitatia vero frigiditatem quenonreperiuntur in celo.Unde oicirbic.raru eft molle t leue.oeofum vero graue z ournm.Sed ad obiectionej oicitur gj tn celoconcedimttG rartim x oenfum metbapbofice pront videlicet ficoiffini untur/Rartim eft ciiitis partea remote iacent fiue oiftanr.Soenfum cuiuo par/ fesp:opinqueiacent. C ffiotandu fe c udo «ma.quia faeto rnagno incendio alicuiua edi ficpmentie. p ltna * ficij reqnitur commiiter ventus.et fi ante mtendium vetna fuit paruua ille fit maio:.quia catiditaa rarcfacit aerem.vnde fit fubtiliot et mituta refiftit ct fit ctto.mobilia.Sc6aejcperientia.noua vina in cellarijeebulliunt et rarefiunt. Secttnda, quoniam intrinfecna et naturalia calot vini agit in partea groflaa eaa calefa^ ciendo vfq 5 adtepiditatemaliqualemvndetumefit totnmvinum in vafe. ita cp nili fotamen eftet apertum totum vaa oeftrueretur.^ertia ejeperientia. £erria. vina noua etiam lifnfticienter mundata fint.quando vebitntur tune per mm tum qui eft concufTimis et per confequens calefactittua vinum iterumrare* fir.dnde pater q> nift ftipertus fotamen eftet apertu iterttm oeftrueretnr vaa. Cluarra ejeperiemta eft qttia rea calide in aetu vt aqua calefacta.vcl in potem q mirta, tia calide vt vinum frigidttm citiua bulhunt et rarefiunt.gt fic babetur q> cap liditaa eft tmmediatum piincipiu 3 rarefactionia.et frtgiditaa vt patet oppo/ 1g>l?ifico£ mi &udtio X Ono elementa rad fitis modis ptedictts eft ptincipiu condenfationis.Tbteterea ouo elementa ca u oao »enf«. Uda funt rara.f.aer z ignis.? ouo frigida funt oenfa.f.terra z aqua.S 5 quered res ofequencer.Qui 6 til eft modus rarefaetiois. TRndetur q? obmiffis opinfo nibus que biccoiter folent recitari cp tališ ell: modus rarefactiois/Jbumo ap plicaf rarefaciens.f.aliq5calidu vt ignisadrarefaetibile vtaqua vel tecuuc caliditao agit in rarefaetibile ipfujalterando fuccefTuie ^ducens in ipfo read lem caliditate.žt cum coutinue calidu agat in partes rarefactibiles in tp fo cof greganf multe fpeciescaliditatis.žt quia,pptia natura calozis eftampliaref-z pifgregare partes rarefacribilis abinuice fuccefliue fluunt.ita ep oiftendutur in tantu vt rarefaetibile occupet maioie locu $ antea.jčc in boe eft eade mate ria in numero que fuic ptiue in rarefactibili.^mo etiaeadem quantitasque M lam ecreitfiot eft faeta qj piius fuit:qj partes materie plus oiftant z clongarid jLsj tur abinuicetn q§ ante.ergo quantitas que ptius fuit parna faeta eftejetefiot. 3 fdco fequiturp:imo pp in rarefaetione nou acquiriturnoua quantitas:aucto Tftarefactio noadd ritate .Comentatozis.iiii.pbili.oicentis.^u motu odenfationis velrarefaetio^ dit noua quatitate nis manet eade quantitas in numero a ptincipio vfqj ad finem: I 5 eade aliqi 1 Rt traiot aliquando minoi.gt ptobatur ratione tali. 2 lccidcns cotpoteu ptirt cipale mediante quo oia alia iberent non cotrumpitur abfq? cotruptione Tut fubiecti:fed partes rarefaetibilis no co:rumptmf:vt patet in lacte.jmo oicit 2trefloteko. Sreftote.inboc quartoXondenfatioeft partiu reftrictiofine aiicuius partis c 0 denfa ( oeperditione.‘Rarefactio'eft partiu oilatatio fine aiicuius partieacquifitione* iftarefacti Hnde cum in rarefactionenibil obftet quatitati neq 5 refiftat ipa non eotrum pitur.^te cum in rarefaetione requiratur neceftario ejrtenfio.io ipfa quatitas pjecedens no cotrumpit cu ertenfio fir.pptta paftio quantitatis z ipfius perd fectio.Secundo fequif cp non fitpenetratio partiu rarefactibilis:qaifta eft id pofTibifepartes eni 5 ipfius materie ertenduntur vna poftalia, fuccefTuie ita ep tande maioiem occupant locu in aere qui buic quantitati cedit.tmo et acci dens^nomigratoefubiecto in fubiectu:qjquantitasiu qualtbetparte mate# rie epteitditur ad ejrtenfione cuiufltbet partie et materie in qua eft. jpCcrt io notadu g er gu orarefaetto z pden l attb fut motusdSfioeber oiftingtu ab alijs fpebus motutim neceftamim e ft v t perica “XDjsu 6 penes fuosterminos eictrinfecosab illis oiftinguanf.Oiftinctioenij fpecierujmo quid oiftinguant g terminos ertrinfecos a quo z ad qne.iii.pbi.Tbto illis ergo e aduerd tedu q> ad očm rarefaetione z odenfatoesjjptie acceptas pmo requirif altera do.f.calefactio in rarefaetoe z frigefactio in odenfatoe.vt fupta patuit.Scdo requirit motus localis.f quo vna para rarefaetibilis ejetedaf vitra aliaXerd tto requirif augmetatio iptoptie oicta in rarefactičeitoiminutio in odenfad rione.^5 maiot quatitas eft terminus eptrinfecus rarefaetois z mino: quati tas eft terminus ejctrinfecus ipfius odenfatiois.oiftinguunf ab augmetatioe z oiminutioe ptopzie acceptis:qt in augmetatione^ppjie oicta accjrif quanti tas z fozma fubftatialis.f 3 in rarefaetioe nibil acquirif q§ maio: ectefio ptio/ risqua£itatis, 3 raetoicat occondenfatioc toiminutione.TLarge tameaccid piendoaugmentationem z oiminutionem pofTunt lub illis comptebendi rad refaetio -z condenfatio.auarto fequitur ejcpdictis tribus ipfa rarefaetio fiue 1fc!?iftcog < IIII eiuclUo X rondenfatio.jCum enim taIi8:mutatio fit vt iam ocm eft partee ab inuice oU ftendunf z acquirif noua q[iras.f.rariras que eft terminue^puue rarefaetio ni& ipfa j oenominas.-z in odenfatioe acquirif noua Čjlitas. f.oenfitas que dl fmia terminus ad que ipfa? oenoians.raru eni) z oenfu? funt oe gne cjlitatis. On ptopjie loquedo rarefaetio z odenfatio fot motusadqualitate I5minus Hare.c condenfa: & ,PWie etia fint ad vbit quantttatem.*Di8 ita pjemiftis fit bec. morne ad gnalita^ s fT^ Conriulio nifitia .&arefactio % pdenfatto funt mo/ tem fint, tus naliter polfibiles oiftiucti ab alijs fpebus motUum.Tbfima pare pj aueto ritate &reft.qui bicr edarguit antfcjuoepbos negantes illos motne ne coge/ renf fatert vacuu.cguis 2lreft.per eofde rnorus paobetg? vacuu no fir.ftone tab &rieft.niff eflent rarefaetio z odenfatiouuc ant nullitd effet motus localia ant ad motu vnius coapoais mouebif totu vninerfnm. z rande ipfuj čelu tur* baretnr:quop wruqj eft ipofTibile naliter.2tntecedee pj q: moneatur cojpttS oliq6 localiter vel illud recipif in plenum cedens ant no.Si fecundu ffet pe - netratio coapop queeft impoftibdis.Si ante incedens z illud iternm recipif in aliud plenu cedens aut no.Si ptimu tune oe illo ofequenter eode mo que/ ritttr.ergo necefle eft op oicif ftatus.? fic fit condcnPatio.Žlut tandem čelu m ten det:? ad motu vnius monebif totnm vniuerlum.£tiam,pbat alta rone:q* nifi efTeut rarefaetio z codenfatio tuc nullu effet oe nouo genitu maioais qua titatis $ ree ep qua eft generatu.qrii etiam recipif in loctim plenu? cedenteni Vel no vt ptiue.žt lic nulla eflet augmentatio ep eadem rone.qd eft otra oem epperienria.3te illud eft pofTibile cuiuscaeft poftibitisep tbopicis:fed ca ra refaetionis z condefationis eft poflibilie vt fttpja in fecudo notabili eft oecla ratu.tmo actualiter vnu elementu tranfmutatur in aliud.vtaer in aqua z eco tra.uocgeneratioe.? illud nonpot fieri finerarefaetionet Odenfatione Se/ cunda pas etiam pj:qt rarefaetio z condenfatio funt motus.ep quo fut mura tiones fuccefltueifednon futaugmetatio oiminutio necp alia fpecies motu« vt in vltirno patuit notabili.ergo fut motus fpeciales.^te? motne oiftinguun tur penes terminos intrinfecos z ptoptioe.tertio pbificoauj. fed rarttas z Oen fitas funt termini botum motuumtnon alterius.igitur zc. CHrgmtur j5ino.fi' rarefaetio elfet motus vel in ipfa acquirerefnouaquatitaeautn6..0*nouap:obaf:qt ficuteftiu intenfioeita eft in eptenlioe:fj in intenfione noua čjlitas introducif vrp? inductiue.ergo in eptenfione z rarefaetione introducif noua quatitas z antecedes p? a Umili, jfte quatitas que eft accides tranfiret oe fubteeto in fubiectu li ptic? quatita9 maneret.£t ilte funt oue rattonesmarfilii qui tenetg? in rarefactioeacquiraf noua quantira8.‘Rndef ad pumu negando fifitudinejft: argumentu a filmu dine fumptum Oebet currere oeto pedibue.Htia raro concludunt oemonftrsM fiua argumenta fumpta a fimilitudine.^deo oicif ep in intenfione pmo abijcin tur qualitao contraria per alterationčfed quantitati nibil eft contrarium 2lrefto.m ptedicamentie.igitur nen abi)citur. 4 ld fecundttm refpondetur ficut partes materie oe loco ad locum fituantur in rarefactione.ua etiam qua> titae ipfa fin fua fubiecta eptenditur.imo fequerettir q? etiam alta accidentia Kbljificog IIII CUieltio X ©c nouo introducetenf quod eft fa!fum:qt manet in lacte eadem albedoioub' ccdo:caliditas: vel frigiditas.t fic oe aliis accidentibus. 4pž(rffliitnr fižoli rarefactio dlet ntotuftvcl clTet nafis vel vtoietus/Tlo p:jmu:qt cojpota rarefacta minus pnt refiftere fuo 3> ■' ' rio.etiam oia entia appetut contiguitate -z continuitate qč> no fit in rarefactio ne.Tlon fc6m:qt ate ignis clTct vicleter furfum cu fit ftunme rarns/Ande/ tur ptimo q> aliqua cotpota oeterminant fibi a na ptoptia rariratcm vt ignis - t $er.io fi rarenerentieis e(Tet rarefactio nalis.Slia vo funt que Determinant fibi ocnfirare:imo maiotem fiiap partiu contiguitatem vr gnalirer oia mirta rerra ? aqua.i illig e (Tet rarefactio violenta.vnde patet relponfio. C^gujtiirtcrtio^^o (nt mome.p2obač:q?t>el oia corpotararefieripolTcntvelno/AudefpjimocpnuEluindiuifibilepot mre/ fieri aut odenfari.Scoo dcquid pot rarefierietia potelt condcniari fim fe vel fuas partesXertio aliq5 ocnfum large no pot rarefieri. vt ftella.Quarto alu quod rarum notipot rarefieri vt ignis naliter Oifpofitne qt fi rarefieret vitra cojrumperefnmo nonefTet rart(Timus.Qutnto Dicitur.aliqtiod rarum no po teft condenfari ? econtra/lbtimum patet oe igne circa fuperficicm fpere lune aliag enim fieret vacuum.Secundum patet oe terra circa centrtim, C Ifcgmč vitic,rarefactio % pdenfatio no fut motim oiftincti ab alijs fpebus mofii8:qt SreOj.i.v.pbifi.? in poftpdicameris no pofutt.3te terminug ad que efT quatitas.ergo funt fub augmentatoe % oimtf nutione."Andef cp Sreft.ponedofolu fer fpeemotus accepitaugmentatiocj s oiminuttone 3 large.-t fic fub ipfio coptebendunf rarefactio t condenfatio. M d fcomoicit qjternunus ( pp:ui8 rarefactionis eft raritas -z no quantitas. ■ ‘Ro introductioe materie oe tpe.Tlora cp 2(reft.in vltimo ? tertio trai* I/ etatuoeterminatoetpe.£totuidit in fer capirula.3n pumoarguit qp Xr<#opinioc6&e tempus non fitrponens tres conclufiones fin tres opiniones oe tepote.T2ni/ 'puma. ma opinio oijrit cp tempus effet circulatio celi.loanc imptobat fic. Quelibet pars tempotis eft tempusifed non quelibet pars circulationi6 eft circulatio. igitur tempus non eft circulatio.^tem fequcretur q> ficut plures funt celi 'i re nolutioneg:ita plura efTent tempota quod falfum cft: q? ide meft tepus in ce/ lo terra ? mari.i i ij.bnius Seča opinio oirit tempus efte mobile iiue fpera ca leftem.t ptobat fic.3n tempote funtounrin fpera funt oia:igitur tempus eft fpera.&reft.nomimptobar iftam opintonem fed relinquit cam tančp ftultam 'z errotieam oiccns.Zotiuo autem fpera vifa eft quida oicentibus tempue:qt in tempote funt oia 'i ui totius fpera.eft aut ftultius quod oicitur qm t quid eft oe boe ipoffibilia ccnfiderare.Comentato: 'Jo ipfam imptobat oicens ap cr puris particularibus ntbil fequittir.imo.3n cquiuocatur:qt in tempote fut oia menfuratiue:fed_in fpera cotentiue.xertia opinio qua c6itcr_’pfeqttimur oicit tepus effe motu.Cotra bac 2frclt.fic arguit:-: pjtmo.Zemptis eft vbiqj c apud oia. fed motue folu eft in mobiii.ergo tempus no eft motus.Sccudo fic.£Dotug eft tardtts t velor: f 3 tempus non eft velor necp tardu er qno tar dum 1 velor oiffiniunf per tepus: fed idem no oiflfiniuntur per feip fum .O n tempojc. Scctjnda. Zerti*. 1£bilico?z IIII £mdtio XI Vdor eft q«od in pauco tepote multu mouetur.Zardu eft qd in multo tepo* repaucu mottefVJn fecudo aur capitulo Mrcft.pbat q> tepus flt a!iqd ipfius motus:poftea infert oiffinitione tepotis z oicitXempus eft nunierus niorud fm pjius z pofteriits. auia ergo videtur negare g> tem pne lit motna z etiam probare q> tempus fit aliqutd ipfius motus.ideo. Oueritur piimo. Oatet pzofccto fine motu mutatkmeue.-tempus n o efle.£Liicctimtta (mtpatet tempus :necmomm effe: ncc ciic ctum abfqs motu. CrOueftio. XI. . „ T3fnt tepusftt motus localis ipfius celi.UbtammadiiertendumpzimogHepiisfTOcoemmodum loqnendiacci Zepue accipititr. pitnr qtiinq; modis. f&timopp zie ptoouratione rnoms oittrni pzimi mobi/ Ii8.r.ab ozienre in occidens.itcruredetmdo in oziens iii.rriiij.bo^s. Secudo pto motu oiurno ipfius fo!is:qj vulgusnoncocipit motu ptimi mobilie nifi permom folis. Clndefol in.ffliii.bozls moueturab patente in occ idens iteru cum ptimo mobili redeundo tn oticiTsjčt bec ouratio buius motus or tem^ pus. Dnde fol eft oiftributoa boaarum.t oiuidit oiem a nocte. Si enim apud noftrimtbcrmfperiujeft tempus eft quod appellamus oiem.Pnde 3refto.;. celi.biee elt latio.unotus folis flipertioflrum bemifperium.Quando aute? non eft fupcr noftrum bermfperiiij b ec ouratio liie abfentie efl tempus qb oi cittir nor Xertio capitur p ao ouratione motus in boaalogio fiueg indice fiue in barenari o. CUia rto p ao onratioiiealicuius ogation is per qua menfuramus laboaes noftros, vt fiitoa ofueuit fuere parcalceoau; in quattuoa boiis;-z illis factis condudit q> prciijt tempus qctuoa boiarum.Ouinto tempus accipitur impaopaie pao rebus que funt in tepoae.an oicimus tepus effe pluuiofu j ab aere pluuiofo.tepoaa cara.tepoaa iocuda.amena.tepoza bellofa.t lic oe alijs. • foo inteHectu erao odtctog z totius materie oe tepoae.li ota q> tepus capif oiipliciter.Tbzimo in genere z largc pao ouratione fucceffiua cutufcunqj mo Eepue large, tus. Ratio enij tepoais eft ipfa ouratio eptrinfeca rei ; qa qiicunq 5 nos queri / mus Oe ouratoe aliciiius rei non pot aliter refponderi čp g tepus: vt fi qtierif quadiuourauitpugita velmotus velbelluapterefpondetur.tribus oiebusj tribus annis •ač.£rgo tepus e ouratio ejttrinfeca fuccefTiua cuinflibet rei.pn I 3 in oiuerfis libais te*pus beat multas z varias acceptioesitrt oes reducuutur ad iftum ptimum modum.f.ouratione fucceffiua.-Jdeo ots ouratio fucceffo ua cuiufcunq 5 motus vel actionis per qua alicjd mefuramus ouraffe no pot largeoicirepus.vrfiambuiatoacofueuitčjlibet bora ambulare vnu mitiare tucouratio ambulatiois per vnu miliare or te'pus.3ta etiaqiiadiu otiratcur fus barenarij z bozalogij tadiu ourat bora.ergo ouratio I uccelTiua eft tepus. Se cudo vo modo acdoif t>Ptie z ftricte.f.pto ipfa ouratoe fuccefTiua motus Stricte. folievelptnimobilisoiumi.SmbofenTmotus oiurnus ourat.rriiii.bozis tepusfun ^ A* auttepusfundaf fug motu [očali eft ro.qjfm jComentatoze.iiij.bmus. datur. ^ motus localis magis percipif a fenfu noftro.aijt fundaf fug motu p;imi ®>l?ifico ?5 IIII fiutefoo Xi mobilis t non alterius mobilis boe eft ideo:q: ide eft ptimus omnium mo* tuum pzioiitare tempoiis nature z perfectionis.eft enim vnifbzmis z regala* riflimas.imoeremusfmmenrem 2irefto.vtij.pbificozitm.£tiam eft meniti* ra oittm altozum motuum.^bidem.^ntecedens eft airefto.j.celt. ID&otendu fccudo.q2 tempite feeudu Hrert.fimdač zijotoe vnmerra fugmoru.ioljcutmotuseft ouplec.f.vniuerfalis fiue cois.i motaš oturnus P 2 ”! 11 imototias celi.-z atius fpecialis fiue particularis.Vt ejlibetjno 3c , ' tlls localts apud itos .ita et tep i ta eft oupkc. Ottoddam eft vntueriale z coe.f. '~ t ’j l^arncuiarc. rnir.ifiom^nio Zah c* _ s. _»«**/ tjcri jtepus maliter. ^ottnaltfer. *— —r*”"' ■ wo. »ati icp u a ki i p-tumu tamjagam en vniuenau: t ivt.i. ' J ?*| 8 oaratio motus circuhris celi.'žUitideft particularc f.oarario cuiuflibet mo* ueri3,{ tue apad noe.Tfdeo coiter org? tepus pofftr capi malirer fiue fuudametaliter f.j) motu pmi mobilis.fiue,p'motu oittmo totitts celi.žil io m o fbtmatr fiue conotattue.-r Oitoconotat.f.oifcrerione partitt? fim pzttisjz pofteriu3.oe quo latius in fequenti qone z vitima buiue qttarti.Secudo conotat fuccefltonem partium:qi vna fnccedit poft alta:-z vna fluit ec alia.Hn cttm no poftit tntel lectus nofter concipere ouratione fucceftiua abfqj boe ep oifcemat in partea motaš pziozes z pofteriozes.io tepus pjo fandamento babet motam zp rd* ne fozmali Ourationem fucceffiuam ipfit 5 motam Oeuominans tempns. CH Kridcmrad gonegjtempus a parte ret eft motite I5 tepas inquatu tps fit ouratio fuccciTiua.lMta pars pj aucto.Sreft. tiij.buius oicetis vr aut tepus motus pme Ipere ee.£t.rij.metbaXps eft motaš vFpaf fio motue.gt pmoceli.&ies e latio folis -zč.fj latioeft motus.oics vo tepus. £t £omentaro: i boe qrtoXepus babes ee e,r aiaj no eftline motu z eft mo ttts.‘Rone tali.cfcdd eft fucceflfiuu eft motus:q: folus motus eft facceffiuus. iij\pbifi.fjcum tepus lit ouratio fucceffitta vt fupza patuit necelTario eft mo* tus.looc ergo voluit itreft.bic cttm oicir g? tepas fit aliquid ipins motus:qt fpofttbilc eft vnu eft fine alio.Imo IpofTibile eft vnu cognofci fine atio.-z vno cognito cognofcif aliud:q? fi cognofcitur motus fij partes ptiojes z pofterio res tune etia cognofcitur tepus.t bec eft ratio Žlreft, in tectu.quaj>bat tepus eflfe alicfd ipfius motu s.jUia rone. tepus eftp afltom otne.y m.pbifi.-z.icii.mc* tbapbifice.fedjtpzia pafTio eft reatirer eadem cum fuo fubiecto.j.tbopicozuj. Seč a pars p? ec piedictis norabilibas -z melitts ia in argumentis. ICHrgmtur pnto.tempus otno ntbtl eft.^pbamr tuta/ btts roaibtts Žlreft.bic in tectu.*ptima illttd no eft ctuus preš no fut:qz totuj no eft pter partes.j.pbifi.fj rinila pars tepotis eft:qi neep pterita necp futura neqj nuc eft pare tpts:qz no mefurat toru tps:f 5 pars oj mefurare totu.Scča tatio,oe totu componif ec ptibus fj tepus no coponif ec ipfts nttc/6ndž£M p 2 tma o? illad no eft caitts partes nanjOkb^ lori! in rebus pmanenttbus:qi in fuccefTitiis nibil pfentialiter eft qj qttodda indiuifibile ottnttans parte pjio* remca pofteriozi.Sd fcoaj oic op Sreft.foltj oifputatiuearguit.io pofteaco* cludltgjtmpoiTibtleefteftetempus fine nune-r econtra. CTHrgmtur fecudo auctozitatc Hrcrt.t)tccnri0.X-em/ ptts no eft morus neqjfine motu.£t rone ftta fic.*jbzima.tepus eft vbiqj:fed motus folu eft in mobili.Secada motus eft veloc vel rardustfj tepus no eft 1Č>l?flicois im atiertio XII bmoi.igr tps no eft mot V£ ttdef o? % eft^jultt>iceretč6 no cfic motu ofno z totair.tiic eni no e (Tet apo oia.vc.pbat pma ro.CJucu infertg»ide tps lit irt pelo terra t mati loqf oe tpe fotmatrjJUteft ourario liicceffuia motno oiurni i!la eni eft vbicp menfuratine ep qt:o mefurat oes motuo infertojesjape z ali as res p accns.^d Tedaj rfidet g> tps ,put eft mefura fiue ourario q alios mo tusmefuram 9 noeft velorneqjtarda.feais litps accipif jp fudameto.f.mo tu oiurno c| eft vdor vel tardus.menfura vero no oicit velor vel tarda. fD&rgirit terno.temp 7 eft acciie motne z feqt naltter ipm vterpfte oicit omeratot.iuibmus.fitide.Zepus no eft motus fed mw merus motus.^Hud et videf voluuTe žlreft.bic erpflc i teptu oices .Of ergo neqj motiis neqj fine motu tps manifeftu j eft. ‘Rndef cp tps accidit morili P tanto qt fepe eft alrcjs motus d mbil menfiirat.Dn cu tps impojtat fotmaFr matura, t nooicaf alicjs motus tps nifi inquatu menfurenio tps oicit accide re motui.no aut eft acctdens venim qt alias accidentis eftet accidens.contra areft.iuj.meta.ad aliud oicitur.tps vt tps.id eft inqua‘tu eft menfura no eft motus: licet res que tempus eft fit motus. tT^ r 0Uit v qrto.ide5 tempuo fepe retterač vtviatare/ fto.bic in k rtu. q t ver ol ano femel reuertif .fj ide mot 9 nuqj reiterabit.^tej fi tps eftet motus celi rnc plura eent tpa q6 efTet 3 mete #reft.bic qj ples fut motus. f.oiurn 9 liue pmi mobilis ab oiiete i occides.t motus ( ppus cuiuflibj fpere ab occidete in oaete. 'findef ad pmu m ide tps t nuero nuqr reiterabif ficut nccp motus vt oepromit poetaXrafit irrepabilc tps.Sed ad Srefto.or op ide tps reuertif in fpe.Žid aliud or q?c6es no gcipiur nifi motu pmi mobi lis fiue oiurnuab otiete in occidete. io buic tps a t tri btiur. Ij et potTet attribu i motni ( ppo cuiuftibet fpere ficut z morui apud nos.,Cuautmotus pmi mo^ bilis p fua onrarione mefuret oes alios motus z ,ppj! 06 ! fperap z motus im feriojcs inerito fibi oj artribui tps cu fit ptimus.iceli.Sed in o i giie ptimuni oi efle menfura alioiz.vt cirit Žtreft.r.meta. fTOcd C115 p2Uie fentimns atq5 poftermstfnnc z tem pnetuanme effe.Tteoc 01115 eftfempne nnmernemp tue per ipfuttt p:tU6 poftermfue. CČ> at5 igr temp'nnmep efl*e niofp pne poftcrinfne fi centimu ena effe: cu fitptnm nnmer 5 vri otnmus, Caueftto. ^ -XII. Htrujoiffinitio tčporis fit bona in qua or.gft nuerus moc 9 £m pus z poftcriV|>:o q eft aduertedu ptio.q: tps ^ lfir ‘ n,c '‘’ tpfs fundaf fug motu z motus e oe nuero illop čj oifficillime fut cognitois er fua imgfectoe.id-zrotgiseft oifficiliscognitois.imofugadditali^d fugeentia ipii 9 motus Ij in re fit mot 9 36 4lreft.qrto b‘ 5 penit alitjs.ppcrates tgis q'faci ^odmoee tgie. lius ipm intelligere faciut.13tta oditio fiue,ppetatesXepus e orimiti qt vna i gs fucceditpoft aiia z otinue fluiter alia.er quo in re e motus.scoa ( ppetas. z jf&bilicos IIII laiiellio XII in tpe aflighamus miuimu.fqno ad nuep.q? binarius vt one bo:e efl mini* mu tps z no fin magnitudineZps eni put ell menfura fm mete arefloteli ca efl finitu ideo no oaf marimu fm magnitudine:ejtquo efl ntimerus z ma 5 jrimtiG nuerus no oof .iii.pbiZertia.rps.f.^ut efl mefura no efl vdor necg tardu e at Iongu z b:eue.qj cu fit ouratio fuccefTiua z cu b' mefura ipfu no eft velo* vel tardu fed Songu z bjeue.an fm moiales pfosjsetectatipjaciUOa. 4 b 2 euejniltaajfedo!igu.i^iiarta.£op q fimul fut efl ide tps in nuero.id efl ea 5 de mefura i ouratce.Quita. 3 de tps pt piies retterti.f.in fpe.vt i quolib$ an 6 no reditver eflasautun^bpems.-t i qtio!ib; cie redit bora pra-ztcrtia ■zč.Set ta z vltia.Sicut tpe mefura t motus ita et econtra p metu menfuramus tps. 3% vero .ppjietas oifTuftus videbif in q6nefequenti. '^«•5 fedm ( p itellectu trifttmttois q> licut 6uo t quo tgi juenia t pofteri^fm fimoueniut rnagnitudini itdfm ourationeimeniut tpi z motni; Stctit eni no efl poflibtle qi oes preš magmtudims fint fit in eode loco qj fie retpenetratio cojpop.ira no eetpofTibile op oes ptes mot 9 ftnt fif.f.,p eodem tpe cu boe repugnet tpfi fuccefliojii.Duia g tps efl mefura mot 9 z fin oes ge tes mefurat motu.f.quadiu ourauit.-z cu ptes ipfi 9 no poffint ee fif^p v no itn fiati fecjf neceflario gnpseflmefura ipfi 9 rnotttsfin ptes peres z poflerio/ res.f.in ipfo motu.gt cu tps fit čjutitas orinua fin Srefl.in pdicametts.? qiw titas otintia no mefuret nifi fub roe qntitatis oi ferete. f.p pte poli pte fecjfcp tps efl mefura numeralis.vd nuerus id e mefura ipfi 0 mot 9 faeta ab aia oi/ fcernete iter prespotes z poderiotes ipfi 9 mot 9 .3deo tps or nuerus. f.oifcre/ rus p ipa? aia} itellectiua Cin tps inquatii efl mefura oepedet ab ipfa aia.gt 1 lota [3 n 5 fp actnafraia iter preš moftis cuiuflibet oifcernat.tn apta nara eoifcer — nere.qi nota z vba in oiffimtiouib 9 pQfita iportaut aptitudine fin Zoetiu.t • t f >s ef l mefura cuiuflibet mofactuafvel aptitudinalis.Ctuib 9 pmiffis 05 Piflfinitio tpfs fic itelligiZepusell nuerus id efl mefura tpfi 9 mot 9 fin pus z J J poflerl 9 . id e fin ptes poješ z pofleriozes in ipfo moru.b eflZepus efl mefn ra fine eifcretšo ate oifcemeris interptes pores z poflerio:es ipfitis motus. JHSndemr ad qonem.tufftmtto fc6m IteUcctti pjedt/ ttueflfufTicieVtboa^jobaf auto. 3 rcfl.in bocčjrto oic^tisZuautpjpt poflerius efl tucoidmtts tpsiboceni efl tps nuerus motus fj piius z pofleri us.£t omerato: fup bec v^ba otcirZepus ell mteratu po« z poflerios ecifle/ riti in motuZone pater p oditiones bone oifFinitionis. j^Crgiittiir puo.tcmp 0 ert motus vt qone piecedcntt ^pbatueil.igif no efl mefura ipii 9 mot 9 .qi at's idemefuraret feipftn.imo ide eet ens in aia z ens eptra aia5.oifcretio ari z mefura efl in ata.niot^vo efl ens reale f m oes/fiiidef gp tps.ptit efl tps fine mefura motus id,efl qu capif foa matr tac efl ens in aia z ab aia oepedem patebit qone vltia bttins čfrti.tftc no efl motus ftcut ,pbat argumetu z qo pcedes.boc at mo bic oiffinif- 3 fn re aut vel fundametafr efl motus oiurmts pncipafr 413 et menfurat oes motus inferio:cstuinquantujmenfurat tps efl bec ra:iooifcretiua z meufuratuia cius ab aia pnneipaliter oependet. C^rgmtur lc6o.li temp 9 dl mimems tuc aut eft nu/ 1 k!?i(icoe im eucdio xm mcrus quo nueram 9 qo e falfu.ga oicit areft.in tertu.Eps e nuertis qo tim ratur ?no quonueramus.geftnuerus nuerat 0 .? tiloete falfu.q:als binari us vt ouo boies eet tps qo eft ipofTibile qt fg tps cll accns.ftiidef pmo^pe loqtido tps no eft eentialr nuerus.f.vnu ono trta tjttuot.necp micratus necp quonueram 9 .qiqn aia oilcemit inter greš motne nooifcemit quot finr.fed ftuadiu ourauerint.t g otis torne rnotus. Sed oicif nuertis qt b3 rone num e ^ ri er quo quelibet mefura bj rone nueri in boe g? melurat gtt ; poftgTelai^p ptic tps no eft nucr° par necg ipar.qt ilte fut paffioes nuci ij^pe oicti.Scd ab -žlreft.of op tps efl nuerus qb uueraf qt e moAf fj fuas ates potes t pofteri 'Mrfcs o:es oifcemif ab aia 'i tnquatu tališ no eli numerus quo nuiijei amus. fCžHrguitur tcrtio.^Ccmpus menfumt orne gtes mo tus ftt'.g no fm pii°i pofterAŽlncedes pj.qj oes greš motno fijt fimnl i fuo fubiecto qo eft gmanes.er quo rnot° eft ertenfus ad crtefionem fui fubiecri, Jte fi tps eft mefura i ens in aia tile no eft fenfibile coc qb elt 3 Krefti ter/ tu oicete.fenticndo motu fentimus i tps.? in oe fenih 7 fenfato.Oe atal bns memoaia getpit tps/findef ad pmtl op tps or mefura gtiu motus id eft fy c« celTicnis qnar vna fuccedit alteri/Arfdctur ad fecudu g? tps inquaru eft mo rus eft fenfibtle.no autingttdtum eft mefura vel inquantuaccipit fotmafr. 3ta folnanf autotirares iaadducte vna cu ipfa rone.Qma ergo tps eft men/ ftira ntotus.e t>ubiu an meftiretalique inotu Colu vel oem.Ht 4lreft.in capfo ferto eade genep vtriufcp ftiis ptib° oifputatvt ia patebit.jl6qrtt oiir. 1 14 CXuaut.tcmpusmenfurafttmotue:tpfiufq5moue ri menfuret aut motu oefintendo motu alique> q meti ctur totu:vt longitudme$ vina mctičioefimendo ma// gmtudmem aliqua.qtota longitudmcm mctietur. 1 3 3 C« 0 i igr ipfu pmu jpptiKiuop ouim eft menfur a:\mi fomris uuc puerfio menfura pottffimu erit;qm butuf/ cc nueruo uotiffimue eft: vt p5. 'Skt% alteratio gdem vmfo;mi 9 no eft.uec accrctto.ncc giiatio: latio aut eft. (TCuiefcto XI il T3 trn tepus mefuret gueltbj motu quo e fciedu f>uo op mefurare e qutirate pus oubia g čjntitate nota fie rOenlirare *!!«» ficognita.Dellic:eaia?oifcernereuttergtesčjuntattsqnteftnt velqua'dut zfraifura ota * ouret.^Defnra ro eft qntu notu g qb nottftcat qmu tgno:u.£r btjs ps Ptio , cp fola aia tnefurat fiettr folu aia nuerat.qt oifcernere e acettts aie itellecttue. Scbo fedt op ntefurarc ppe Ouenit čjntitati otitiue fič uuerare qntitati oifere t te.gft ni veru op qntitaš otinua no mefttrat nifi fub rone qntitatis otfcreteft} mefura 110 fitgutitatis oiferete ( pp:icfcdnumcratio.tps enim mediante ou/ ratione mefurat motu:qtie ouratio ab aia oilcerni noti pot nifi fm Inas gres cotrefpondentes gtil^ipf^mot^Zertio pater op menfure oue funt odittones j P i Ikbilicoe IIII Cuiellio XlH Tujima. Otntiis mefura pebetefTe notioz fuo mefurato.z illa babef.iiij.rjc* metba.Scita enim 'i cognita togitudine vlne g applicatione ipiius ad logitu>> dine pani g vlne replicadone et tandem cognofcif longitudo panni fine fua. qiiantitts.Secu^aj)Ema6fiueodttio.ir)enrtira -z mefitratum oebent efle etnfdem rattonis.z boe babef.jcij.metba. 3fta at cpofitionooebet intelligi oe re qne menfurat -z oe re q mefuraf : qz ita eflTet falfa-.ej: quo vina z pannus ,unt ou:erfa^fpeciep.3tč tempuo pzout eft menfnra ab aia oifereta z motus C urn ft 111 čt funt oiuerfa^fperin^a tepus lit ens in ata z menfura ena ejc ?j 3t S' Sed ? e bet lic tntelligiiro mefure -z ro menfurati oebeteeeiufde ronis fitionifl ruDiojifi r d u ft 0etl0l ? t >0 | U9 fine fpei.vt vlna non e mefura paniqz lignu vel ferru:f3 P fub rattonelongittidinia.-z pdntts noeft mefuratu qz e (leč lana: f 3 fub rone qttatitatia -z logitudinis.Un ro vlne -z ro pani qz menfuraf funt eiufde fp z* det z cenoiationis.qz fub rone longitudinia vina menfurat. z fub rone lotP gttudinis pannus menfuratur.^te tepuspat eft menfura mot°menfurat mo tum z motus et menfuraf fub rone ourationia.into tepus non menfurat et res gmanentee mh fub rotte ourationis.vt ur feqttenti qttefi ione clarius pate ^ bžt:Qtiantu erqo ad.ppofitu fpectat tmodus mefurandi cit oupler.f. tber me iijocius mefura furam eptrinfeca: vt qn menfura applicaf ad parres menfurati ficut vina ad t 1 up £X ' pannu -z palma ad vlnam zč.2Ui° modus mefuradi eft g mefura itrifeca.-z 15 o ouplr.Tbzio vt gtes mefurat totii.Scoo -z illud e ad ^pofitUig^poztoale 0W ^ 1 * uifioes mefure ad mefuratu id e g cozriidetia partiti mefure ad gtes mefura iue ono te't f i*Vttepus or mefurare motu:qz qlib 3 gs tgis cozrtidet vni partiti mot°. Ort pi J, 7 - bzeuitcrelicif modus quotep 0 mefurat motu.gt e ille:1bonam 0 Qz fiat mot° locafp vna tora bozdmjc mefuras.f.ala ofideratapma gteboze z parit ptici t pio iplFmorMta et oliderara vit ia gteboze z fine iplFmo^oifcernit Itei - gtes ipft° mot°f.qj oiu ouranerioz qz vna gs mot° UtccefTitOtimic poli aliaaie-' ceflfario ata ita oifcemedo copat illas gtes ad gtes tgis fiuebor.z cu tepemo rus lit finitu in fine boze z no vltra-.ocludif gnfte mot° ourauitad vna boža CD^ij^P^niiifterncJcmradtiabm. £anp° menfu/ rataetti velaptttudieoem rnoru.i Dzobnf,autezuate 2lrcfto.qbdcpdict.i qo? ne mouet z ea affirmat žt ro qua adducit e illa.qz ois mot° e z fiti tge * igif tep° oem motu mefurar.tenet ofeqnti.i.qz tepus e mefura mct°.vt p 3 g oifTi nitione tgis qua cometatoz ejeponitioiees mor 0 id e cuttiflib; motus.3mmo oicit Sreft.gt motus augmčtatiois z ali? z no folu motus tocalis mefuraut' tge.^te c5metatoziiii.b°eentiale eft tgi nnerare t mefurare mom.2Uia ro:te pus mefurat motu nrediate ipfa ottratoetfj cu nibilppzieouret nifi fttccelTtue aliter z aliter fe babeafiz iljud eft ppzie ipfute motus.ergo tepus eft mefura cutuflibet motus. Cmus autpztcipaliter z au folu ipli° mot° tepus i mefura oiceturin fecudonotabiUfequentis queftioms. CLHrgiutur^mo'! rone ipfms Hrert.i vim partebit ius tractatus.Tepus sto e mefura cmuftib- motus.qz tuc feqrec op plnra ef/ fent tga q6 e falfutejt: quo lic fe b;nuems ad ečjlia n&rabilia ita fe b; tep°ad motus eqles:fed ide e nuerus Oece boštij z oece canu.g ide e tepus motuueq 1£>l?irico? mi &ue tepite eft menfur* ^ ptincipaliter mot 9 oinrni 4 pnripalr g fna ouratoem oee mot 9 inferioiee me furat.Uri lj vn 9 motue mefurat alteptrt no mefurat inčjntu eft mot 9 1} qt ta oiu otirat.? fic bteuiter mot 9 inqmu mefurat fapit naj z eflentia ipfiue tgie. £ft eni tepue pter ouratoej mbil ,pp:te: t no eft inconueniene op ide mefuret z mefuref.oiuafimode tfi. 3mmo ide menfurat feipfum.vt ouratio motue pumi mobilis ipfuj motu menfurat z ouratio fucceftiua eft motue in re. (DSfrgiiftur tcrtio £empne feqtur mottij.uijj.bMed mefura otb3 ee pzioz mefurato.g tepu6 no eft mefura.3te cu te'p 9 inqntu me fara bjee in ata:funt ntulti mot 9 q no meftiranfivt mot 9 pifciu in mari -z mo tus pugnap inter ferae vbinullue ttellcct 0 < ppe eft.igif tep 9 no e cuiuflib3 mo tus mefura/ftfldef op ois mefura e poz id eft notioz mefurato vt fupza pata it.-r fic tepue eft pue z poftcri 9 oiuerfimode. 3 id fc 6 m or q> I5 tepue actualic no oee mot 9 mefuret vy>bat argumetu-.tfi aptu natu efi mefttrare. £t fic co clufiue tep 9 pot mefttrare Ouratoej cuiuftibet motue. Quia ar 2 lrefto.in capi tulo qrto bui 9 tertij tracratue^bat op tepue fit mefura no folti ipfiue mot 9 f5 etia quietie z rep q 116 mouenf fitte quiefcibt!tu.3fdeo qtiertf cofecjnter. 11 s {£Htwrocn tempus menfnra litmot‘\-erit'rqwet& menitira p accidene . #S(l eni t tpc qmco 010 no cm vt omneqnodcftmmotu;ftc-nd quodcflitcmpo:c mo iieaturnecefledt (^aueftio. XIII! Htru quics menfuretur tempoze. Tbzimo notadu op uo ocretiue ( p re qefcete. z e ree q aetu Q„j f8 peretme no mouet localtt apta nata moueri. vt lapte i giete auiefcerc fo e re aetu no q u e f c :io pofitiue pto ^bflractiue pofi - m oifpofitoe fiue čjlitate fub q mobile er accidcne. Ut ilujdfiti tpe i)uorcqmrunf. Cčitpe&f t>uphV citer. i £lTe i tpe egtioce Oicitur. '}fa\?iC\m IIII £tueftio XIII! 6 c qtiicte.Sc6o capif puatiite z dl puatio mot°in fubiecto q 5 nptu nam eft ntoueri.gtttanocapit i ( ppofito;cHmbiirit:vtpattiit.).pbilt.oe pauariomb*. non ena aut no pot menfurari tpe fim Sref.bic in te£tu.Qn anticbrift 9 z ada non funt in tempo2e necg menfuranttir tempo:e. C^otldu fecudo q t?mog fe ? pnapaliter fuic^e tepue nibilmeftirat mfi ipm motu vt babef er ei° oiffinitioneXepU8 e nue rus mot° zc.z lati 0 i qone pcedeu,Sline tfo res mefurat folu p accns z in cot paratoe ad motu fitje fua ourationč.CIfi res pmanetes z defcetee tep° n me furat mfi q; otmtte trafmutanf z fuccefTiue ourat.iDec at eil ro mot°.ergo te pue dcdd mefuratimefurat i ojdine ad ouratoe; fiue moru.3deo ficut mot^p fe mefuraf tpe: ita p fe ed i tpc: z ficut res alie a motu per accfis menfuranf tepoje: ita p accns funt i tpe.Quia fim Sred.bic re ee i tpe e(l re mefurari tpe ■Re at mefurari tpe dl ipa; ejccedi a tpe. Ufi res q fp funt.i.eterne fm Sredo, no mefuranf tpe ‘Res ergo mefuraf tpe ouob°mois.1Mto p fe q vic; bj ptea fuccefTtuas ptib^tpis cotrfidetes.Scoo mo p accns q vicj onrat cu ouratioe tpis.'£>«o mo fol 0 z ois mot° mefuraf tpe: f; fcdo mo res gcnerabiles z co* ruptibiles nienfuranf tpe.ut tfo clarius pdtcta intelligantur. £ft friedu g? fij Sred.bic i tertu ouoredrunf ad b° op alidd Rt in tpe pptie. *P:imu vt tepus ipm orineat.fictit i fifi locus otinet z ctrcudat locatii fm gp alidd patiaf a tpe ided ep cadat lub trafmutatoe.oia eni tpe fenefcut.Dfi mfert Šred.g? tepus lit ca cotruptiois id ed lapfu rpis res co:rupunf .vt lapfu tpts nos fencfcim* x moamur.vfi e ca comiptois p accidens.Xicet motus celi p fe fit ca gnatio/ nis z co:rupt6ie:tfi inčjntii fic i ca no ed repue.36 res q otinue tranfmutanf funt in tpe,pp:ie.q2 qficp funt * qfiq;no funt.« fic a tpeepcedunf •: otinenf. fHTJotandu tertio a* fccudu mentc$ Hrcf.bic ut tpe^or oupl'r.*p>2io e re mefurari tpe.* ill6 eft.ppeee i tge.Sc6o z ipiope e ee , qfi tpe e.ifto mo res idiiufibiles z ecne fut i tpe ptici qj fut qfi tps pfes e.gfie tfi i tpe f 3 eude b ecjuoce or. IDtio e effe pte3 ipfius.vt indae ed in bota:bo:a t oieoies i bebdomadarfeptimana i mefe:menfis in ano.Scoo efie in tpe ed qfi efie alicui 0 rei mefuraf tpe vt oe trafmutabile.Xertio q: mefuraf adeqte termimto ipfi°tpio vr folus motus. Tbati ergo op ois res aliquo mo e in tpe. 'Pjopuiffime motus ed in tpe.oeide jpp::e gnabile z comtptibile. oeide res permanes z defces.podcajdiuifibile imp:opjie. 'jfmpjopjiifTime vo eternu. f pKcfpodet ad gonc^omcg id eft res gmefecne tltc n (uraf tpe. tpzobaf atitorTSrct :bi tcjcn^oicetie Din fit tps e mefuratio ijetis crit4ctis metru id e mefura f3 accfis.e g tps mefura mot°p fe z det] f5 accns qm res dcfcfs b3 ouratoe; p accfis:er quo aetu fi b; fuccedione;. pot tfi bere aliud z aliud ee refpectu altOK motuu z mtttatione q p fe menfuranf tpe.lRo ne Šred.Quies e in tpe z epcedif a tpe.igif mefuraf tpe.qt ee i tpe ed re me fnrari tpe.pcr tepus er cognofc ttir oiti alidd puetur motu z quiefcat. jp&rguttur p 2 to. femp°no cil menfura qutett6 q: oif/ finitio tpis e i oppofitu Xep 9 e nuer° mot^č.aliae ide et 5 t mefura oppofitop .f.mot^t qet] qb e falfii.qj mefu.ra z mefuratu oebet ee eiufde ronis.vii.t.p. mctba.f3 des z mot°fut oiuerfa? ronu g ač .‘Rfidefcp pmo z pneipalr tp e me Kbl?ificop lin ©udlio XV < furat motflU U vultoiffintotpie fcafasres.f.tfelcetes mefurat popatoe' ad motu.pgea aref.i ifto.čjrto capfo oic ep qcuqj n mouef neq3 defcuntnofunt I« tge.f.,ppjie. (£Sd aliud at or qp ro mefarc -z mefurati limt ciufde oenoia tfonis i fpei.vt fupjaclarius aprujcft.no aut menfurans t ipfum mčraratu, (DŠrguiturfcflo. qmcquid crt in tge etiam eft in mo/ tu qz ide funt: 13 qes no eft i motu:qj fut oppofita quoJU vnu no eft j a!io.q j alias qes tnoucref qd eft ipoflibile /findef o> ctes e m ege comefuratitie ? fitr tn motimo at ibefiuc vt^bat argumentu fim 2ireft.i ij.pbi.3n quocuq? e mo tus lHtid nccclTariomouc fiquocuq5eefcs i 116 ncčrionomouef fj cfcfcit. CDHrguitur vltio.^o ene no eft i tempenerfed auica eft Ho ena q: e puatioded puatoes mbil fut vr pj. j.pbifico::. 'Aefpodet op (Jee bic capif,p re qiiiefcente ocreriue.Oltimo oe tempojc qiieritur. ‘ 3 o fjH^icmnm autem confideratione:? quonam mo do feiebabet ad antmarn tempue. , j, ®}Sc>ubitanerit at qmfpia.fi ata fublata tj 5 s efl*e poftit; nec ne,na fi nneratnru efle no poflitmeq5 qcq$ nnerabt le efle pot.qre patet neq3 imeru efl*e pofle .jSzft dri nne rus ant id qnod nnmeratur: aut nnerabile ipfu. quod H nibil aliud aptu eft numerare q5 aia: % ate mens im/ pofltbileeft i i ata non fit tempusefle. CCltieftio. XV Htni tepus oepecfeat ab antma in^ tellcctiiia.Hel lic Utru tps lit i ura potare ]£>zo quo aiaducrtčdu ecp 2treft. in vltimo capto h° qrti moiiet tale qone Urni tps poftitee prer ai.15 id e aia no eriftere:£troiK8 adduc,p vtrifc|5gtib°q tfra patebur: 3 oqritpm°titulU 8 fi nulia aia ifellectiua eet an et ntjllu tps eer.Scos tfo titulus oiffert a pmo qt jjfuppoit tps oepeder ab aia nra.Un qrit 2ln i coi mo loqudi poffim^vti tpe pati ad bfiplaritii noftp 3 n pfeoti g '£>J r o foluec aliq ab aref.b polita.Scžo n 9 nidebif ad pmii čjfitu,? Xert;o oabif ocliifio ad fco5 q(ito?.0Quo ad pmu jr u<:nt ft uo tcp eft oubiu tale. quo tpe pot ee ca cozruptoie cu fit ene t aia qb n agit i re ejetri JU ca ? cf P tlon - 6 - feca.‘Rndet q: mot° celi g fe e ca cozruptois -t gnatois: fj q: tpe fudat i mo/ ' oo ut3 tu.iiij.pbi.g tps & e ci cozruptoia ad min 9 g accna.tln oicim'’ vulgoitpe te n .. , tub? mozi:? tpe iducif ipfa fenect^Sco; oubiu Quo tps fit vbiq; : cu fit mot 9 t r uc J. iC ‘ ll!0 c pmi mobifdeft inbefitte i celo 1 no vbiq5/Rndef q? tps qj e ottratio fuccefH VDq> ua or efte vbiq5 in terra celo ? mart fij aref.ejc qtto ois res q fub tge cadit 011 v« ., . . rat 1 no ourat uifi.p tepusXertitl atru ide fit tep°oium. ‘Refpodet op idej e u,I0e ,po 0,uni tepite vniuerfale et in numero oium rep fimul eyiftetiu:qj eade ouratiodicj no eqlis:q:vna res oiutius otirat alia.ičt illud voluit qiiarta ,ppjtetas tgis rupjadtcta.Quartii.qtT6 pot faluariverbu 2 (reft.btc oicentis ap idem nune v*- 1 «*. n «c* rpe fit in toto tpe in re 1 Colu eli aliud roncicu farne tps fit fuceefTuui 1 ipoftibile 11 fit vna partem tgis femper oiirare.timplicat cotradictionem/fielpodetur g? P 4 IIII fitueftio XV j mene arelt.fuit.ide mobile pot cojrefpondere toti tgi t cuilibet fue parti.t ita capit nune jp mobili qo cojrefpondet ipfi inftanti fiue nunc.ats 'fba Sre* fto.no pnt faluari nifi op idenuc.f.in fpeeft in toto tpe.Utrii aut tpsoponaf ejcipfiemk indiutfibilibus o niente Sreft.vel no:videbit fotte.in.vi pbifi. _. C^ofccodocftpzcmittcnducr volcne cpcmofcere tri* bueut noe rone z qditate tpisitria bj 0fiderare.Tb2i0.tp8 nu<£ e(t fine motu z mot 9 nur 1 «n togmtione tpi« $ eft trne tpe actuali fiue aptitudinali.Ufi tpe fedf motu.iiij.b 0 .t fundaf in motuamo eft m re motne vt fup:a .pbatu cft.Scoo in tpe e ofideranda ipfa * Ouratio fuccemua vj q:res ourat.g ouratoe ourat.f5 IpoiTibileeft curatioej ee fine fucceffioe falte.ppe.jEt iftis ouob 9 modis tps or capi matr fiue fundaf metafr.Zertio in tpe eftofiderada tpfa mefura.f.pttu motus pop z pofterioJ 5 ru:inctpientiu z ©efinetiu.Toec aut mefura eft oifereta z circuuolutap aiam U tellectiua.Ufi bec eft ro fotmalis ipfius tpie op tpe inquatii tps eft numerua fiue mefura.f.oifcreta ab aut inter preg motus.Sit ergo bec. C^oclufio pua £cmpumquatutcmp°ocpendct ab aia.^fta odo pj atuo.žireft.t b čjrto.caplo vItio.?auto:itate omerajotis.Si tollia aiaj tollts z tps.^fde tps eft oe nuero eop cj opleni" ab aia.*Jde. 3 ctuali tas tpis eftab ata.Uu Sreft.^mpofTtbile tps eft eflfe aia fi no fit/Roe .pbaf 2 (jeft. in tejetu. si uulta aia eft tuc nullu numeras eftter quo nibil aptu nam e nuerare nifi aia.fj fi nullu numeras eet nullu nuerabile eer.fj nullu nuerabile pt ee abfcp nuero .g fi nullus nuerus eetmullu tps eet.Jčt vltto inferf.Si nub la aia eet nullu tps eet er quo tps eft nuerus motus.^ce tps e mefura oifcrc/ ta ab aia iteUectitia iter ptee ipfi'’ mot 9 .g fi aia no cetttps no eet.q: oifcretio no pt fiert nifi ab ata irdlecriua q bic capit" large p oi illo qd natfi č Itelligere £ft tfi veru op tps inquatu eft mot 9 fiue ouratio fucceffiua pt ee pter aia 5 z m tdlectu.qz mot^pmi mobilis et oib°boib 9 oojmietib^no ceflfaret.imo eet im farni oicere q> mot°pini mobilis oepederetab aia nra.Ufi 2 trefto.,p ifta pre ponittalerone TbotTibile eft motu ee inqttoč pus tpofterius line aia. fj tile mot°etps. 3 tefi nulla aia eettadbuc eet vdor ttardus mot 9 . fj vdor 2 tar 0 du oiffinittnf p tps.g tps inquatii motus no oepedet ab aia nra.Ufi oelufi' uc tps fojmatr ab aia oependet mahter f o no.jEt p boe folttunf fere omnia argumenta in oppofitti faeta. rkn . /MlwtaB C ^otcrttoeftnotadu^cnienotabile 6 ftjt 6 iltoopi mones. 3 ln poftum 9 rti tpepbfi placiro nro vel non.Una oicit op nullomo Tbiini«. «r rh t r £ P 9 faltč vlepoflfit.ee in ptate nra.cptale tps eft motns celi fiue ouratio faa nonroarouratu. C eftiuaq fpeft z vbtep. Res etii oitrat fiue aia eet fiue no. Ufi cu pns nuc fiue inftas q5oamratpteritii tps cu Fttturo otimtc fluit vnu poft ali6:imo eim^ pofiibile vt aličj copuia pfitis tpispolTit figare pcife illo tftas:q2 afi# ftibte^ ctu tal' ppofircis eftplatu pterierut infinita inftatia.g no poflfumus vri tpep volutate nfa.2Hia vo e opio gp fi cois modus loqndi 05 faluari-.neče e gp vta/ Secunda mur tpe pfitijj volutate nra£t pjio^fta .ppofttio faluat02ie.'poc feni cot# pus meutfi poffet faluari in ofecratiSe boftie fiue co2p 9 ofiici nifi fbu e ipojti laret tpspfis 2 pns nuc fm volutate facerdotis ^feretis bec 'fba^m vn 9 iu facerdos pdca #>a ,pferat:tta gp vltimu iftae no ee pdictop ver bop fit pniu infMe ee cozpis on i.^fte nulla .ppofitio oe prtti pofTetjaferri ejceade rone.io vtimur pnti nuc p volutate nra.fic gp tfba oe pnti er ipofitto ne tcertiftcatioe ipozratnobis tps prts logu vfbzeue.-z 6 bealidd očrti ter# tiob* ibf.Utrii mot° localis fit.f>zo ocozdia tfo bap opionu ponif tališ. CD^oclufio fecuda:£cm p 9 piis Iquatu abaia oepen det ponif ad volutate Ioqntis z oifputatis.Sj tps pns inquatu eft mot*celi fine ouratio fuccelTiua no pot ee in volutate nra.Tbtia ps pj qt tps inquatU3 tps oepedet abaianfavtfupza.pbaf.fi g oepedet abaia nfa:pofTum°^bt6 piitis rgia vri.p tpe pnti q6 mefurec nobts pne logu vel bzeue.ats ois ars ob ligirticaeetfniftra.'?mmoois oifpurario.gt redtretopio beracliti oicentis nos nullu veru ponfe.pferrc vrt nibil amplius loependetab aia.qz et nulla aia eriftete adbuc in motu eer pus -z pofteri°q fut ro tpie:? ni * bilomin 9 itiot^celi no ceflfaret cj eft tps. Ritdef gp torij argumentu veru ^bat fc3 q?tpsno oepedeat ab aia noftra inquatueftmotusfiue ouratio fuccefiftf ua fed folu inquantum eft menfura tc. (DSrsuič-C^uld fiut mome drča quo9 nulla aia ad/ uertit.vt pugna iter feras in filuis otiraš fepe ad boža vel ouae.g fi tps oepe deret ab aia ifti mot^norteret in tpe qd eft falfu.‘Andefqj ifti mot^velfites fiut in tpe.t Ij actu nulla aia aiaduertat z p oris nopoflint ifti motus roeufu# rari acttutn tps eft mefuraactualis vel aptitudiualis. CTStr^uit.^na fi nulla aia eflct adbuc cflent inftštm in tpe z tpspzefens pzcteritu z futttp.t ifta tpa menfuraret oes motus qz par tes cuiuliibct motus realiter z. in veritate cozrefponderent pterito futuro pze fenti tgi z iplts infta'tib° in tpe,1Rndef ep lj ptes motus aia no eriftente coi*# rrtdeat ptib'* iplTouratioi« fucceflftue q tps malitereftmo trt coznjderentipli menfure f m ouratione:qm tališ menfura eft ab aia oifcrcta. re velnegare nibil feejf mutatu in re ad ertra.ergo fi imaginemur totu oietn pzo oie pnti ,ppterea no fecjt gp ita fit:qm oicit Žlreft.iitj.btiius.Tlibil babe mus oe tpe n ifi prts nunc.ergo odufio quo ad pzima ptč eft folu imaginaria. fed credere imaginationi eft inconueniens.iij.pbi. Aefpondef bzeuiter gp ar# gutnentu ( pcedit oe tpe fi capif maliter p motu z it iftud Očedit feciida para c6nclufionis.3(mmo tempus inquantu tempus cu fitens in aiacadit fub ima ginatioue que potefle reru que fnnt:quepoifunt efle: vel que funt tmpoftibi# lta:tpisaut mwginatio eft rep que fuut.igitttr -te. ^iuit liber quartus pbtficop. ©equif liber quintus. 'V 1fbWf1co£ V &ueftto I IRanfmutaruraut tranP mutaram omne ?c . ^fte liber quinrus pbificop Srefto. rractat oc oittifione motus in fuas partes fubiectiuas.id cft fpecies.Ettotus liber oiuifue eft in trcs tractatue.^u quonimptimoagitte oiuifione motus. Secuudusoe • . vnitate iplius motus.lCertius oecontrariernre motim?, ipiemtttit ramen ali q ti a in pzincipio.t Tb2tmoaliqHidpoteft moueri triplici ter.f.per acctdens.per fe 'z per fe plimo. *?ra etiam aliquodeft mouens triplL# citer.oc qtio latius a pnncipio feprimi pbificojz. Secundoenumeratea que «d motum concttrrut.fcj mouensrmobile tempus.terminus a qtio 'z ad qnej Xerrio pbilofopbum naturalem opojret coniiderare m bac fcientia oe btjs q motiti accidunt nuttatiom fm fe -z peraccidens cum talta fint quafi omnia ? infinira. Ouarto omnis mutatio eft oequodam in quoddam.foe tetmino a quo in termintim ad quem.Quinto infertconcltifionem talej.Soltmi trea \fmit fpecies mutationisOna qtieeftoe flibiectoin fubiectum.Slia que eft Joe non fubiecro in fnbieccum . illtera qu e eft oe fubiecto in n on fubiectum. |£t per ftibiectnm intelligit terminnm a qtto vel aJquem pofitimim fiue vt jin term erponit affirmatiuum.per non fubiecmm vero pjiuatiuum.*0tobat rautem prcdicrant concliiftonem.qz ois mutatio aut eft intercorraria.-t babef 'ptima fpecies.aut inter contradictozia ‘tbabenturalie oue.XDtitauo eni qtte eft oe non fubiecto in non fubiectunulla eft.Serro infert cp generatio no fte motus.Septimo cp cozruptiono fit motus.? rones videbtmt infra.Ultimo cp ota motus eft oe pofitiuo in pofitiuu.fiue oe fubiecto in fubiectuj.? tantttj oe capitulo p tirno. Super quo querif pzimo. 8 CD^cl aut no boe fimpliciter eft nullo paeto monc/ rt pot^teri enim non pot; vt id qnod no eft moucatur. ^fmpolTibtle eft pzofecto gnattonem cfTe motu td enim cjuod band eft generator. $ ČjOccjs ergo co:mptio motus eft motni nac^inotue ptrarins elbaut ftg^uomiptioptrarin eft gnattoi. T^trum generatio et comtptio fint fpeciee motus.llotandumptimo.licet motus accipiatur multipliciter vteft Vtfum.tii.pbificotum circa oiffimtionem motus in ptopofito fej vt in qtiin' UDottie^vt in gn to pbtltcotum XDotus eft mutatio fuccefTiua qtie eft oe affirmato in affirma to. ‘ tum.id eft oe termino pofitiuo a qtto in terminum ad quem pofituium vel acquifttiiuim.? fic funt folttm tres fpecies motus immediate.f.in qualitate. Vt alterario.in quantitate vt augmentatio oim imttio.in vbi vt motus locaw Iis.špecies vero mediate funt muIte.Suntaltque innominateactu. aliqne veronominate.ande -žlreftin capitulo fecttndo oicitg? motus f m quautita Ww- V ficut etiam motue localis non babet nomen commune.Speciee vero altera/ tionisfuntfrigefactiocalefactio bumefactio nigrefactio albefactio.-rfico« alijs.Specieemotue localis funt motue furfumrmotne oeorfmmmotue cir cularie.-morue curuue:motue ad larue.-r fic oe alije. (ETRotadfi fcdo q ali^ ifirtentes pjcfenti’ fcttm nint generatione millo modo efiTe motum.fmo g> fieret in non rge aflerenree cpSrello.Iicetpofueritinpoflpredicamemiegenerationem‘rcorruprionem _ .. efTe fpeciee motne tn co tempore fuit innenis z in libris pbiftcorum prefertij ~ p, .° .“"z' bic in q«into illnd retractatierir.^deo eft vna opinio oiccne g? generatio fnb t ‘ one . nl , s llanriatie fit in inflanti.SjPbarurautoritatecomentatorie.vj.buiusoicentie. S. r ®” ow JIranfmutatio qne cft in lubrtanna eft in non tempore. fedomnie motue oe^ ™ punw betee fucceiruiue.uj.bui^de.^inie.trafmutatioteeft indiuifibilie.s lic gc z neratioeft indiuifibilie.ergo fit in inftanti.3tem omnis forma e 11 indiuifibi/ * lis fim autorem fer principiorum.fed generatioeft forma.quia ell fuue ter/ minus adqnem guieft forma fubftattalie.quoniam oicif.in.pbili.Zl^otns ell oe eflentia fui term ini ad quem.De bac etiam opinione videtur effe com/ mentator.vj.pbificorumoicene.£tiam oeclaratum eflg> finie tranfmutatio/ nis ell indu«fibilie.j£t intelligo per tranfrnutattonem illnd cuius finie eft ge neratio z comiptio que no oiuidUnmr fim magis z minus, z fubdir.£t ideo generatio tcorruptio no funt motne iiegjeriftunt per fe.fedfequunturmof , . . ... rttm.-Slia vero eft opinio no ita innirene folis atitoritatibue fed magis erpe* ^P 1 * 110 louauw rientije z ronibue a qlui8 pbilofopbia iiaturalis ecordiu ftipfit oicee.g? gene ratio z corruptiolint murataee fucceffuie.pjobat auto.-žireft.iij.pbili.d po/ nit illas inter fpecis motns.^tem omemaror.viij.pbificorum.generatio z coz ruptio funt motue.litem quicqwdeft tardu vel velojc fapitnaturam motne z funt oifferentie ipfi? motus.fed ois generatio z corruprio funt velotes vel tarde.vii.buiue/Adiie^bat z ecperientia tali.Tlam videmue ignem genera ri rn llramibus fucceffine z no in inftanti.? ibi nibil generat* q$ forma fublta tialis ignis.Žllia r6ne.quicquid acquirif cu refiftentia acquirif cn fttcccfTio// ne.fed tllud qo generat acquirif cuj refiftentia ec quo omne qč generatur a fno cotrario geneiaf.j.cdt.tmo ec quo generatio vnins ell cotruptioalterius j.oe generatione.necefle e lig? forma pcedens fne corruptioni refillat.fed vbi ell refiftetia ibi necelfario ell fnccelTio^te' gnationee z corruptioes fut nauw ralee fim oee.fed fm comenratore nulluj agens cui° fnbflantia ell in tpe agit in inftanti.tgif nul!a generatio pot elte inilantanea.3tem actue actiuorum fi um in fubiecto predifpofito. j.oe generatioe.fed in oi generatione fnbllatiali peedit alterario.ibide.fčrgo ficut alteratio fit fncceflfiue pariter ipfa generatio gtioniam per alterationem forma fubltanalis introducif in mam pma.^te; babitibue pfentibue in m a ccfTat motne.j.oe genera.-r illnd non pot aliter in telligi $ oe ipfagišatione falte.pprie.fed li celTat motuenecefleeftg>forma . - fnbllan.ialiefucceifiueiMtrodnat.Sedadprimaantorttatemomematoris w . * T? . refpondef g? quo ad nollru fenfnm no gdpimne generatione fubflatiale m P ,,,tne opu 6 res um fit totaluer geriita.r illnd apnd nos ell tepus imperceptibile,quo/ I d' IfclnlicoK V fiiueftio I nwm vlgue non otcit itifi totnm compofitum generari vt tottim afinum. cr/ ro fic loquitur commentatoj.-Žld boe autem q> fojma flt indittifibilie eft ow cendum cp fozma fubftantialie s accidentalie eft indiuifibi lie fcilicet in p art teebiuerfarum rationu3.alia8 eftfalfum quia fojmebjutalee funt ejctenfead ejetenflone fui fubiecti/:gofeqtte‘ 6 funtetiamoiuifibiles.grgo gnatio -J coj rttptio funt mutatiocB fucceffine. %\ pjopofito ergo oeb; gnatio ? cojruptio 3 fntffe i tectu d oicčtie.ttag atmtttarionu q fut f? gnatoe? i cojruptoe 3 no funt mot 9 .? illnd glofat ometatoj oices.'Ooc itel Itgedu e oe gnatoe fubftatie fitr oe coirttptoe fubftatiali. Tbzia ro areft.qd n eill5 n pot mouernfs qo gnaf no e.gill6 qdgtiaf it mottef.? vltra.g gnatio no e mot 9 . Sc6a ro.illud qd mouef eft i loco;!? illnd qd gnaf no e i loco: qj q& gnaf no edgif gnatio no eft mot 9 . CU cojrujJtio no fit mot^ficnba t.Ofs mot 9 5riaf motni aut deti: f; cojruptio noonat motui qjno gnatoi.ej:qtto griatio no e mot 9 .igif cotruptio noč mot 9 .2llta ro Sreft Sola mutatio q eft oe fubiecto i fubiectu fiue oe affirmato t affirmatu e mot 9 :qj folu tree fut mu tatoee vt fupta patuit.fj cit mutatio q e oe ftibiecto i no fubiectu.f.cojruptio non flt motite nete mutatio oe non fubiecto in fttbiectttm fcilicet gtiatio.er go mot°eft folu oe fubiecto i fubieciu. j g ofečjns gnatio ? cojruptio no funt motue ftrictc.Scoa tfo pare oclufiome jabaf p opintonem fcOam. CStrgmmr pmo.gencratto eft motne in qmnto q: fit oe pofituio i pofitiiitt.ee quo fit ce foima i fojma q fut ree pofitiue.crgo.Rft* detur q> l? gnatio fiat trer ouae foimae fubftacialee fitr cojruptio tu vna ea^ ru fp cojrupif fic 110 bj ronent pofitiiti ? fubiccti fedpjiuatiui. C^rgnte fi^ndo. gnatio nnllo mo eft motno ^>bač g rone areft.^llo qč> gnatur noe.igif no mouef.g gnatio no e motVftfidef q> roareft.plue e pfuafiita qj oemoftratiua imo loc 9 n cafib 9 ad coiugata itel ligif i jpdicatoib 9 eentialib 9 1 dditatiiue.Dn i fimili no fequif .¥>etr 9 ntouef mouef g petr 9 č inot 9 .mot 9 no moitef vt‘ alteraf .igr mot 9 n’č mot 9 vl altatio CCHrguitnr: gnatjoeft motns fimilttcr co’rnptio.qj Krefti terno pbifi ti poftpdicametie pofitit lej: fpee mot 9 inrer qe etpofuit gfiatoem 'i cojmptoet. ^fpodctitr grulil locie areft.loquif large oe motu vic? ,put e mutatio fucceniua. alit ato i quitoTifmetio oe motu vt fupja vi Tuje fuftktent.^o i bpmo capitulo oclufit cp gnatio j cojruptio no ftitmot 9 erquo ois mot 9 e oe affirmato in affirmatu.3n fc5o f o capitulo oeclarat ad qi>dicameta fit p fe motue.er quoantea oiritgj termin 9 ad que ipm motu? oenominat.t poftea oclufit.g? folu tree fint mot 9 . f.i čjlitate i qudtate t i vbi ideo vero ojdine ptraetat ad q pdicameta fit p fe mot 9 .£t vltimo. ponit iftaj coclufionem Solu ad tria pdicameta eft g fe motue.Unde querirtir. £tueftio II 10 tL0ii$itorp:edicmto omtfafintrralmdfit fubft.nr tia altd q uatitaezalmci qualttas: aliuci vbuatmd ad ali: qmd;almd acuo.almd pafftofres effemotus neceife cft quantrtati 0 qualitatie z loct. . (£;Queftto. II otru fotu m ad t ria pzedicmcnta RtgTe motua.(£Ubinotddupmo £t quotermiuead que ejttrifecua z ime diatus oenotat totu motu fm Šreft.v.buitia.t iij.pbifi.vt maioj Čjntitao ms gmetatione. albedo albefactoej.calidttascalefactoej.-zč.io q: a fine oia funt ^o *opterea merito motusoebj repoi ad pdicamem ?oe r one rcrmint po# noiari ad illud vel aliud pdteametn rone fui termi ad que ejrmfeci z imedia ‘ ptedicameto ti.^lle tfo termimis or ejctrifec 9 -z imediat 9 q fg g tale motu torale -z folu p ra lem acejat vtcaltditaa calefactoia I5 et actfraf p motu locale.f.qn morita eft ■ 1 ofrtcat1ut10.no tfi fg.qr muki fut mottie locales 4 no calefaciut : vt leuario ma mtsmotueceliatecgfolufjčtgcalefactoejactfriffjpcalefactoej fg -z folu p ducif z g fe r pducit caltdtrao.Uii mot 9 locatofricatiu 0 folu calefacitp accfia ffippofito pdicametu n cg p if p pdteameto logicali oe 4bus oifputat ve 1>«dicameni pb« terifta: oe pdteameto pbificali:f.qd eft resfigt founatr p terminu a!icui 9 p ficii tntdltgi t qo. dicameti.qtpdicametulogtcale fubotdinaf -tcojrndet pdteameto pbtftcalt. ? z>^r repngnatia al iguog terminozii aguo -z ad que ^ pofitiitOEftnterquos potefti: mntatio fucccfluia faetain fubiecto eriftenreU flliqttid 1 actu.z fic foliirepif in pdictis tribus pzcdicamentie.qz in gnarde 7 cozruptione fubiectu n5 eft b aliquid in aetu id eft rotil opofitu fed ma pma. Stfld aliud or cp Srcft.inpdeamerorelatioietiolpduiffijopinionejjpzia. CDHrguif fc6o. ad altquid eft motu6pfe.'£>:oba tur ŽUTimilitio e morite z eftinadalipuid.lre fanatto eft p fe niot°.v.‘(bbb C ficozu:f=;fanitaeeftfadaliquid.vu.pbiitcozu.giadal!qittdeftmot 9 pfe,‘Ani defad pmu.SUTimilatio q'Pctrtte fit fifie foni in albedine eft motue z foktj p accfte ad al'dd:qm p motu albefactiois acqrif imediate albedo q eft qliras poftea p acddeue fequit aftimilario.2ld alittd oicif gmdalicjd biccapit ftri (te Dittb 3 rone fozmale oiftincta otra alia pdicamentatfed fanitae eft ad a!u qttid large.fmo quclib; ree ntcndicft.id aliqitid largeiep quotdej z oinerfu funt ftte oifferenttc imediate:fjote ree eft eaderefpecttt fniipfiuez oiuerfa re Ifcbifkor V e učilo III fpectu alionmrvii lic eflfet veru gj ad alfguid Ut per fe motus. dtcametopjlTionis.igif etoesl'uefpeš:qjgenus z fpcciesoebaTr rcpoiiiad ide pdicametu /ftndef Pino g> 2treft.l3 piicipalr no otfputat i qb 9 pdicamtia fint ipii mot 9 fed ad q lint id ell foiti ad tria bd icta pdica menta eftp fe mot 9 .h P acctis podit e lfe adpliirajSfro areftotelis q b° ,pbat eft fiiflfictens.f.q:iilffolurepiforietag.-tqzoiemotus eftoc3rio i5riufe<$ tur ep foltim ad tria ptedicamenta eft per fe motus.Super qua ratione moue tur tališ queftio. ! 3 CDOimautematq3i'n iubfl.1mo.ncq5 mrclattonc ne q5 m acttouc paflidnenc fit motne :rdtat-m qnaUtate qnantitatcac rbt tantumodo motu m efle. 3frivnoquo q5 namq5 tam contrarictae crt. (TClueftio II [ 'S trum oninis motno fitoe contra rio in contrarium.(C;'!lotandum pzimo motus accipit vt in quinto licut fupta elt vtlimi. Contrarietas ver ocapiturpto r epugn anti a terminotum uv £ ontraneta , ter qtios pot efle mutatio fticcdtma facta in fubiectoejtiflente bocatiquidin ‘acru vt termin 9 a quo ? ad qtiem augmentationis eft rciaio: ? minor qntiras que in pjopofito cotrariantur.^ta etiam tepidiras z caliditas intenfa funt ter mini alrerationis z bic cotrariantiir. Ondecotraric tačin pzefenti capif large _ '£rficp 8 tetgiqtte(liotantumquerit.atriimomni 8 motii 6 lit oeterminoa “jntcIlectV" 1 ® quo in terminum ad quem qui termini contrariantur.id eil.an termini a quo t ad qttem motus vt m quinto fint contrarij large. quia non polTunt fimuU Čemel idem oenominare led fucceffuie. IDKefDodcturad artionem.€>te motne fimtuecrt oc •coiifrarto m contrartu.id eft cuiuflibet motus termini ejttrinfeci a quo z ad quem funt.orrar ij.* 0 *>baf autotitate areft.bic in tertu d bic oetulionej er' ptefle ponit. Hone^baf iduaiudd? ^ d«© tres foiti funt fpes mot 9 .žlugme f r . Obilice« V ' i&tiellto III tatio eft oe mino:e quatitate ad maioie.oiminutto ecotra.fcd maioj z mino* quaritas bic bzianf .Slteratto eft oe čjlitate 3ria vel mcdia in čjlitate 5jia fed lileojiant.iDotuslocaliseftoeloco ad ločil vta furfuadoeo i fu4loči ožit anf ad minus large. vt f m Sreft : bic albefactio Tepe z oe minus albo ad ma; gis albil.fed minus z magie albu large 3danf.Čln oicit.tOmnis motus eft 6 uf' ošio in cotrariu fimpliciter atit quodamodo id eft large. ^C^rgmtur pno.mof ’ celi ctrcularis cll ab codcm ad ide. vid pbi.fcd ide no omi ftbijpfi.ergo no oie motus eft oe odo in brnim. "Andef cp totlts motus celi fr n mete Sreft.no eft oe 5: to in odit q: eft eter/ nus z p ons no bj terminu a quo 'Z ad que.qj afs eet finit 0 .? io in oclufione addit finitttstf? als qlibet circulatio ptialis.f.oe oie m oieeft oe otio in ono q: alius eft puctus ozietis.alius occidetis.imo puctus vbi Col bodie ctif non 11 ota in e pijete vbi cras odet. z Ilc terminue a quo z ad que bdant Srefto.tfo loquif f m vulgu fine fenfum.qi vir aliter pcipitnus, CjHrsuitur fecudo. termini mtrinfeci mot°etiafimt ^fvltia z pata pa fttcccfTi6is.q: non pnt fimul z femel ide oenoiare f 5 fuc eefttue/Rndef termini intrmfeci nullius motus fut brij ec in .ppoiito cum fint eittfde ronis totafr.als albedo tabule z albedo mefe effent btiefi ro pcet ^ deret fit lj pzia z vltia ps motus no pnt fimuhde oenoiare:tu b” no eft rone M fue eiTentieded q: no pnt Umu! clTej} eode rge.q: qn vna pars motus gene; raf tucaliacomipit.t iootietasin^pofitob; locuinpmanentibue.afs nune botepme z nune boje fccundeeifent contraria. tertio:4Cotrarieta8 eft mana oifferentia.r* meta.led rerminits a quo z ad que no martnie oiflfcrut. vt minus albu z ma; gie albmtepiditas z caiiditae.igit -rč/Ritdef cp illa autozitas z fites oebent ng’ intclligt oe 5:ietate,ppe oicta.čjlirer noacripif inppofi to. D n miq? ( ppjie ter; mini motus bziant nifi fozte in alteratoe.£rgo octiue pj g> ois motus eft lar geoeorio in 5:iu.Quia autSrefto.poftca oparat motus adinuiceni.4 videl? fint 5?i)Xocludes in traetatu tertio cp illi motus fut btij 4 fut oe terminis o; rijs.et io motus onr bdi qj fut oe terminis bdts in term inos bdee, (bjopter ea qo fečjns moiicf poft pdicta pp earum ouenientia?.Unde queritur. * 6 (p^eiceps tuffiniendii eft.&mfna motne au motat ptrarms eft:toe gete fumli mo/^mm at otiudcudu eft;vtmptrarmomotu8 Ji tbifceg eft etreodemei ciuo ttur ad tdej.^lt bifce g eft er fauttate et gito pctit lani tas.gtes t gnatid r cojmptio efTcvndenc .an bifce g er cotrarijS eft: rt bifce g er fanitate ei gui eft e mo:bo. 40 CTx€ninmeroiit ptrariu nmtari caufa potius ptrarie// tatio effe ridebimr.c^ ecotrario mutari.lfeoc eiuabie/ ■ ctio eoiitranetatieaUud aflbmptio eft. l£>l?iTtcoru V fimefho TTTT «« » „ coKftio jin cftru io motus fit contrarii q: funt oc termin is orije.Ctlotldu eft bzeuiter gp qo tortur oe terminie motuu cr trinfeeie.qz pzima -z vitima gefuccefliois q oicut termini intrinfeci ipfi' J mo tna no fapiunt nam 5riojz aliquo mo.vt fupza ,pbatu eft in argumenro fcoo. £t mes arefto.fuitoe fpe^mot^rije.vt albefactio z nigrefactio5ztanf. fitr calefactio -z frigefactio.3te augmetatio oiminutio motus localis ftirfuj-zrno tus oeozfuj.rnnt enij oe terminis a quibti6 5rijs ad terminos ad quos5rios. io in grteorietatis motuu illi motne ,ppzie -zgfecte 5 riaf.quoj 2 termini a qno funt 3rij:zet termini ad que.vt augmetatio z oiminutioicalefactio z frigefa/ ctio. lj et eje quo motne capit fua oenoiatione a termtno ad qne no requiraf ortetas rerminojz a quo.©5 ad bocq> mot 5 fint 5rij fufficit op eop termini ad 2fd totrarietatem qneejctrinfeci fint orij.an albefactio z nigrefactio a fnfco fuc motue 5rij z tn motit« (uffidt bnt ende terminu a qno.f.fufcu.:Simitr calefactio z frigefactio a tepiditate. fpSefpodetnr ad qone5.moiue cx co oicntnr % (ut co trarij.qz fut ad terminos ad qnoe ortos.fbzobofauto.aref.i trac.iij.oice. "Re linquif atc ter nun is orijs tuc ono motus in celoe(Tent5rij.f.ab oziete in occides. zmotne ab occidete in ozies.z p ons eet orietas i celo 3 ilreftj.celi. Rndef gp motne oinnins z jppzine fperap fut 3rij.vr ( pbat argumetu.fj in celo non eil contra* rietas.i.refiftcntia.vel contrarietas pzopzie oicta inter qualitate8 contrariae. fDHrgmt fcdo.frigefactio ? calefactio ad tepiditatem funt motus 3rij.z tff bnt eunde terminu ad que.f.tepiditate.ergo et re^rif o* rieta s terniinojzacjbus.Rndef calefactio fi no terminaf adcalidirateno me* ref oici calefactio f; porine tepefactio. 3o or bjeuiter op pdicti ouo motus oi cuntur oue tepefactioes.ee quo terminue ad que e tepiditae z no otrarianf. (DBrguttur Pltfo. vn* mof no ptrariaf alteri.et: quo motus quilibef eft ipfa fucceflto.vt^baf. iij.pbificoj 2 .f 3 vna fuccefliono otra riaf alteri,tieq 5 termini a quo z ad que fuccefTionu 3rianf cii fint eiufde; ro nis cii tota fuccdTi 6 e.crgo.'Riidefq> itrefl.no vultg? qtiiditas vnius motue fit 3 ria quiditati alterius motue vt,pbat argumetu.fj qz terminus ad que ec trinfecue oenoiat motu.io etoenolat vnii motu 3riu alteri. z lic contrarietas motuu no attedif penes intrinfeitate motu fj fuoe terminos ad quos. o fD&nmmotuonoert motne:tteq5 ^cnerattoio cHqc/ nerado neq$ omo nmtatiomo mntatio. (^Oueftio. V. H trum motus fit motue et genera I II ]jb!?ificoru V 0ueftio v tionie generatio.t>ecqomouef fug rone$refto.qua in tractaiu.j.,pbaiutq> ad actione z paftione no fi t motue.q: a lias motue cffet motue z gcneratioie efTetgcnerario.qdareft.fpwbar.3deo queritur an'ipfiu6 motue fit motne. CTRotldn pijmo q fc6m Breft.tractatu. j.bmue 30/ Scnfus qoni'0 tj prima pa qome pot bre ouplice fenfum.*£mmue. Uti u motue fit motne. id eft.an vnue motue fit fubiectu alteriue motite. ftcq> motue reciget in fe in befiue aliu motu.? ille fenfue no cft ad,ppofitu eft falfue.qt ate accidetie e Sectindtie. accidee cotra 2lreft.iiij.metba.Sc08 fenfue eft. vtrit motue fit motue td e an vnue motue fit terminue ad queertrinfectie alteriue motue.? fic intelligitur qo.Un tm qrit an vnue morue totalis fit terminue ad que ertrtnfecue ipm motu oenoiane.fič fupta oictu e g? terminue ad que totu motu dnoiat. 2trcf. aut tmptobat vtrucj? lenft13.Ptimufic.qi motue no e 6 gtie fubiectop. 3 te fi Vnue motue recipet ife inbefiue aliu motu tuc moueref t et quiefceret qd eft impoftibile qj fim cbmeratote illud qd mouef potaliqn in ferecipe detem.? fic vnu oppofirop recipet in fe alteru.Tbatet ergo g> motue accipif ftricte vt i qnto.q2 nemo oubitat dn motue mouef ec quo generaf ? coiiupif .tgif mo/ uef afpecieadgenue.3taeodemovna gnationo poteefubiectualterpgna ttoie ejc eade ca.šcdm fenfu et iptobat vt circa oduftone ponef.*p>ot tn qo flliuefenfue que/ etbfealiu fenfumqueŽtreft.no pofutt.f.vtpvnue motne fitpealteriue mo fitonie.t verue. tue ? vna gfiatio fit ge alteriue gnatote.£t ad illud rndef fic.vnue motue to talie nunq$ eft ge alteriue.q?aliae no efiet totalie ec quo efiet pare alteriue. Ibartialis vero motue eft pare rotiue fui motue.vt dare ad fen fum pater. iTACocMo fefo mciitc 3 Mrcft.vnu s motus iM3$ eft terminue ad que ectririiecueilterrmotue tp3moti} oenoiane.neq3gfiatoie eft gnatio. 1 bwbafauto. 2 lre.bic dicerie.TIeq 5 agette necp patierie neq5Coie qd mouef aut mouerte e motue.-r poit dcretu ( p abftraao. vt fit fenfue. neq 5 Iftatio pnma aref. act< 5 10 neqj paffioie aut et ipfi° mot^e motue.fčtjpbat I? multis r6nib°.Tb?ia fi motue eet mot° tuc ide eet motu ? no motu.qo e ipoffibile. imo ide ntoue ref ? defteret.Tbwb.if qt qtt mobilee i termfo ad que tuccefrat mot 0 .? mo bile motu e.f3fi terminue ad que efiet motue tuc mobile no efiet motu f3 mo . ueref.Scda ro.fi fic tuc i motib’ z gnatioib^efiet ,pcelTue in inftniru. qi non Sectinda C g t matot ro cur vnue motue bret vnu motu p termino ad que z no ille aliu ... - Tbw tertia rone fupponit ouo.Tbrimo qfi ree generaf tuc non eft. Sečo qi 1 ree generaf tuc gfiatio eft.St ergo gnatioie efiet generattotucp eodem tpe 03 generatio efiet z non efiet.qo eft fpofiibile.*ibiobaf q: qn generatio eft tune ree q generaf noeft.ecu generatio fit terminue gnatioie vt Oiceret aduerfa/ riue tuc ree q generaf neceftario efiet.? ficree generaref z efietgenita. gene/ rario efiet z non efiet ,p eodem rpe.2llia ratio.omne qf>generaf b3 mam. fed generatio non b3 mam igitur generatio non generatttr,? g onegeneratoie no eft generatio. £t fuper ouabue iftie rationibtte mouetur qneftio fequee.^Iia ratio terminue ejctrinfecue ipfiue motite eft ree gmanene.fed motue non eft ree permanene. igitur.lbaret ergo errot eotum qui oicunt cpmotu6 fit fuue terminu e ad quem.quia eft manifefte contra Žlrefto. in ptopofito. Tbtii ‘Ulit tDot 9 uctur. nio| Ttrti-t Ouarta I s u* 'ikbtficorii v aueltio VI »? O^ed fcicetmtil trnus motus tcrmmtdm motn$. ergo vnue motue eft termini« alteriue motue. .Sntecedene pj multie erenv i plie. jptimu qt alteratio eft pp gnatioe3.t gnatio eft Sme z termimte attera* z tiois.j.oe gene.Scšm vnue motue fepeotdinaf ad aliu talter iftu terminat. 5 JTertitim motum localem fepe terminat calefactio. vt patet_ in curfbaibtte. 4 Gttarttim.in motu refterioie vnus motue terminat reliquu. duintu febziciV 5 tae iuit ad fole z fit fan 9 .ibi fanatio terminat calefactoej z calefactio motu lo 6 calej.Sejmlpctrue mouef localiteradignej vt calefiat.ibi calefactiotermiat 7 motulocalej.Septimuoe3gnarioe}terminatco«uptio z econtra.q: gnatio vni°e coauptto aiteri 9 .? lic oe multie alijs.IRndef op vn 9 mot 9 terminaraliu Vt.pbat ifte z ftfes roee.f? b’ no cft 3 odflfione.q: coclufio otc g? vn 0 mpt 9 no «npond mot 9 non mouef vt i dnto q: n 5 alterafaugmetaf oiminuif neq5 mouef localit.ljlarge vt f.uj.moueaf ir^rgmtur.motue mouetur.ergo motue eft motue. antecedene p5.fottee calefact 9 z currene mouef localiter.? talie calefactio etia mouef imo etia motue localie qz eft i fotte.ft motiš nobie mouenf ofa q im nobie fur.i).tbopicop.‘findcf op calefactio in foateno mouef nifi p accidene. neg; fibi inefl motue.q j accidenrie eflet accidene.2ld autoutatem vero oicif g> intelligif oe illie gueinfunt nobie inberuie z funtpermanentia. fed mot 9 eft purum fuccefdmm.Unde patet g? ipfius motue ncn eft motue ficut neqj nrtiois eft motue.necg actionis eft actio eje eifdem rationibue fuptadictie. U^^eterea 11 mutattčhs eft mntatio generatioifc^ge neratioin mfimtument abfoomecefleeftautrpHOzej elle It pofteri '02 erit. CQ«eftio. VI Struni generatio generetur. yf}o tandu ptimo g? generatio capif bic.pgeneratioe fubftatiali.? ficut qrif oe ge £rneratio in {r.of neratoe ita et pot cjri oe ali« fpeb° motue.vt fc3 Cltru alteratio alteref. Ut? polito, augmetatio augmentetur.Otrum cortuptio coKupaf.Cltru motue moueaf qain oibue iftie eft par ro z ideiudicium.duo aut ree fucceflma incipiat vel oefinat generetur z cotrumpatur pariter ree pennanene oicetur libao ferto. C^Coclufto ad mentem non generatur alia generatoe ab ea oiftincta z ipfa; terminate.*p>jobaf auto. &reft. bic oice tie ^batie gp gnatio no gencref Vt patuit i ronibus pdicte qonie.£t comen tatot.^mpoftibileegj generatio beat generatione z co«uptio cotjuptioem. 'ftone tali.Si generatio generaref tuc generatoie eet generatio q6 eft contra ft i LV; j Hill 1£>!?ificoru V fitucftio VII piedicra coclufione ? meiteSrefto.bic in tejcttt oppo fuu jjb acis.^ntecedens pj.qi fi fic m c vna gnatio diet terminus ad que alterius gnatiois/Jbatet ergo contra nuittoo gp generatio non eft fozma fubftatialis que generaf .qi 2lreft. oijcit in multis locis q> litageneraf -z tn bic negat q> generatio gencretur. iC2(rguitur p2tmo.Generatio no eft gpetua ergo ice P«.fj oč qo incipiuncipit g generatione vel creationeded generatio non in/ cipit g creatione:cutn fit fii fncceflfio generatiois non eft terminus ad que fiicceftiois alteratiois.qi argumetum ,pbaret vep:qm impoftibile eft generationem fub ftantialem fieri fine gmijeta alteratoe.vnde totalis generatio includit ipfam alteratione I5 aliqualis alteratiogtialie fit pcedene ipfam generatione ifta fej que oifponit materiam vt fit apta p forma introdneenda. 3 4 (p&bfolute ant lotmns eft motus.-qut fuba z nnmero tmus eft.fed qmfnam fittaltstpatefiet faeta otntfione. %m enim nnmero fnnt.circa que motu ©tctmnsefle. €lnod m qno^€t quando.ScHco autes boe paeto; efTe enim qmppta qnod mouetnr neceflfeeft. 'Betnt bote3. ant aup;i€t in altquo boe mouernceu tn locoiant m af fectu.x€t qn.d>mne ent q6 mouetnr i tpe monetnr. (£jQueftio. vil Htruj ad Diiitatcm motus fufficiat vnitas mobilis tgis z termini ad qttem. (p Tlotadu pro introductioe pntis qonis.q» 4refto.in.ij.tractatu buius quimi puncipaliter traerat oe vnitate ip _• . ^ fius motus quo V5 motus oicafvnus genere fpeete -z numero.vt infra latitie x.m r vita ps tet pidis caderet verfus oejetru alia verfus finiftrumo estet vmis motus. q? bic funt ouo mobilia z ouo termini ad quos.'jlte motus reflejciois non eft vmis. q: bjouos terminoo ad quos:falte loquedo oetoto motu. Zcrtio requirirur vnitas z idetiras tgis id eft otinuatio tgis fc3q> tps no interrupaf.vn Staqua calefieret z itep frigefieret:t tade calefieretmo eetvna calefactio.q:caIefactio non eft otinttata p toru z ide tps.^ila ergo vmtate motus coguolcimus g er rrinfeca. f.g mobile tps z terminu ad que čj no fut greš ipiiue motus neq? oe fuaesTemiaib oicanf,magis intrinfeca motni čp moto: ? fpacium fine tepus. čili fin 3 ireit.ap:inapio 4 utipbiffco? 2 .diitB neceftnrioocurrutin oi niotu.f. a U fq; ncce/Tariu moto::tps line fpacui in quo fit motus -rilla oicunt ejttnnleca. et requiritur m omm motu. mobik:termtnus ad quem fiue oifpo iub q mobile tnotief \z terminus a quo •: ifta oicunt magis intrinfeca motui.Mn cii terminus ad que motu oenoiat. moram oicrnuir iij.-z.v.buiue.tcontimurasmotus 116 pot iuterriipi nifi p tps fc? in quo mobi ® le a motu quiefcit.io fi motus 03 ee vmis : cotiniuismeceflario requirif vnb tas mobilis.-vnitas fiue otiiuiitas tpie:^ vnitas termini ad que.Dii f3 -tlref. in ilto traetatu vnitas motus eft er fua otiiuiirate.gr quo inferf.Tbnmo.De quato motus eft magis corinuus fc3 fine interrupiioe tgisioe tato plus oicit vnus. Scčo.De qudto motus eft gfectio::oe tato plus or vnus.ITemo. tOo tus regutaris magis or vuus čp irregulai is q: eft otimius/Dijspremiffts. C^ndctur ad aonc^Bd h oc q> moffit PiutoTidcm in numero tria neceflario recjrunf.f. vnitas mobilisivniras tgis.': idetitas fiii ue vnitas termini ad que.*f>:obaf auto.2treft.in cap.ij.fcoi traetatuo fic oice tis.zria enim funt f m nume? circa qj oicimus motu vnu qo in quo ■: qnXo nemila re^runf ad vnitate motus q pntmotu inrerruperc z otfcotinuare. fj triapdictafuntbmoi.q:fimobilevariaf z nuiltipticaciecmultipltcnf mot cu fit eius accidcns.e ficouo mobilia ouos erigut motus. 3ta et fi mobtleaa tps (Jefcit z ad tpsmouef fit iterruptio tgisrio rcqrtt tgis vnitas z otmims ■ Jtefi ouofuttermitti ad que'neceflee ouo mobtltaeemfi 1 motu refteriois. Ifblpificoru V Ctnelho VII t perconfequeno eriam requiritur vnuo termtntto ad quem.'Z pzedicta tria et fufficiunt ad vniratem motuo. auentur &e wi» {£«0ed tnceres.Ctmd re^ntur ad boe v t ono motne tatc fpeciuoca mo g llt v rum morim in fpecie:an ftifficiat g? eoziim termini ad quem fint eiufde “ 9 ‘ . . fpeciei fpecialifiime.iftndef q> pzimo requtritur illtid qo oiem eft ia5. Sc5o TRtfpondctiir reqairiuir q> in tahbas motibuo Rt idem modue^cededi.-z illa ouo fufficiut oes morilo erum fiirfum per lineam rectam funt eitifdem fpei.s fic motuo na turalie z vtolentuo funreuifdem fpei.vt motno ignio -z Iapidio furftim.Si er go vnno efiet per lineam curnam z alins p linea rectamieffent oinerfaru} fpe ciertimiep quo non adeft idem modno ^cedendi.-Jta čtouo motno oeozfum quop vnno eft vdor z aliue tarduo funt eiufdem fpei.qz velor -z tardu5 funt oifferentie accidentaleo ipfiuo motne.-z fic no variant fpem.vij.metba. £r it/ ^ fequitltr £>zimoqjnonreqiurie vnitao mobilioad motno einrdemfpei. qz tapio z terra oiflferunt fpecie.-ztamen eozum motno oeozfum funt eiufde La fperiei.Scdono reqmrif vnitao motozio.qz fozma igmomouetigne? furfn ? pzoijcieno mouet lapidem furfumrz tamen ifti motno funt eiufde fpei. “Jta etiam oedaretur oe atije, f.tempoze -z termino ad quem. bilisitgie-z termini ad que.qz illa tria vt pziue coceflfiim eft non funt oe eflfen tta motuo fed ejctrinfeca in veritate.ergo motuo eft vnuo er fua cflentia -t no in refpectu ad ifta tria.qzer qno motuo p feefteno et p fe eft vnuo.vnu enim z ene couertunf .iiij.metba.i&ndef ocedendo totum cp motuo fit vnuo er fua Cflentia fej qn vna po fuccefTioio fiuit cotimte ab alia fine interruptoe. £t ifta oicif vnitao ipfiuo motno intrinfecaeflenrialis fiue a pziozi qm motuo b3 ee Oiftmctnm a mobili rempoze -z termino ad quem.3octrcufcriptiooibu8 bijo adbuc efler vnus.Sed qj quiditateo rep latent nos er feptimo metba.io nos cognofcimuo fuam vniracem a pofteriozi penes vnitacem mobilis tpio -z ter mini ad q uem. -z per confequeno qneftio qnerit quare motuo oicatur vnuo z quomodo cognofcamr efle viuio.-z refpondetur g> er vnitate pziozum triu?. ft&r^uturfeettdo. recjrimr vmttas motcuts qi 2ireftoteleo.vii j.*f>bifico$z alTignao eam quare motuo^pketionio no fit vnuo oidt qj ibi fint oiuerfi motozeo.ftndef 35 2trefto.loqtiimr oe oiuerfio motozi buo vbi vnuo fuccedit alterumin mouendaoiuerrt enim morozeo fimut mo uente 0 mobile non impediuntvnitate motuo,qz motuo cekeft vnuo er aref. viii.pbificop.t tamen oiuerfi motozeoipfummouenr fcjeoniunctuo z fepara tus fim comentatozetrt. rij-inetba.3ta etiam fer equi trabenteo nautm fimul farittnt tcaufant vnum motum in nam fi non qmefcerent. vlttmo. ^uf(mtvmtae mobili0.q:ad nu merationem fubiecti numeratur eitis accideno.crgo fi fubiectum eft vnu mo fiio erit vnno. 3tem fi canio oeozftim eadeno in medio mozte obiret tuc e ide mobile.qz eadem ma pzimacui iisberet motito.ergo et idem motuo, qo falfd Videtur/Refpondetu r ad pzimum q> verum ar guit quo ad vnitatem mtrinfe tam motuo oe qua fupza oictum eft.Secundo oicitur $ autozitao infinitao Wfkorii V euidlio VIII patiatur inftantias fi in rigoze verbozum ipfam accipinuis.vnam enim fubie ctum multa b3 accidcntia.ild fc6m oicif cp fit v m; e motus qz eft vnu fubic# ctumctii inberet motus qui e rt continuus z er fua effcntia Jute a puozi vnus * 5 |]>Cu aut motili uofoiu motus cffe comrariu^fj^es etia videattrnboc ©efiniamue o$.Hbfoltite naq 5 mot’ motui ptrariu cftoppomtur aut % qtue9.1b*iuatto cnC eft:|bmiatio vero quodamodo contmria oicitur, (TjCUieflio. Vlil Htrujmotus cotrarietur rnotui et criajquteti -z v na 3rief alteri.2lrertoteles in vltimo i rcrtio traetatu bui* motus fit Sriusalterl.jConcludens q> fola otrarietae terminom ad quos ipfo rum motuum non fufficit vt motus fint contrarij. led et reqmrif orietas ter minop a quibus.‘Z iltud pbat inductute oe fpebus ipfius motus.^lkid tfi 03 intelligi oe fpeb 9 motuu pfeete cptraru's.qz lupza^pbatu eft op ad orietate mo tiium requiritur imo fufficit fola otrartetas termtnop ad quos: vt frigefactio ■z calefactio f m omnee contrariantur.13 fint a tepidirate q eft terminus a quo ambozum motmtm.ita et oe mtiltie alije.Scoo oeclarat quo motus et 3 riec quieti -z quietes inter fe.vt latius infra.fttperiftis ergomottetur pzefens qo. £ertio otcit op in qualibet fpecie ipfius motus reperif motus naturalis -z vio lentus fuper qtto mouebitur queftio vitima illias quiiui pbificozum. CCTRotadu pjimo q vnus motus ptrariatur altert id elt ahque fpes motus inter fe funt contrai ie fc5 roue fuop terminop ad quos qui cotrarianf vt augmetatio z oiminutio.frigefuctio z calefactio.albefactio z nigrefactio.fanatio z egrefaetio.motus igni6z motus eiufde oeozfu3.fmo motus ignis furfum z motus terre ocojllim ftn &refto.bic 3 rianf. Ufi P 5 cp puma ps qonis no qrit ntfi an res q eft motus fit contrdVia buic alteri rei q e aueftio oucrit. motus.qz fp eet falfa cum motus uibil fit aliudgj fucceffio vt patuit.iij. *|bbi fi.fed vna fucceffio no eft 3 ria aIteri.io motus 11011 oicunf 5 rtj fin fua effen# tiam.f 3 ftnoenoiatioiiem id ert f m terminos ad q nos ipfos oenomiuautes. C^otadu fc6o q’quies in^ppofito no capitur cocrett ue pzo re qu;efccntc.quia ate idem effet ht>upfi contraritmv.er quo mobile qe fcit fub termino ad quem z etiam fub termino a quo quietiit. 'ilcq? accipif pziuatiueput eft carentia motus in fubiectoaptonato moueriqzfic nibdcft Vfi no 3 riaf alijs.£$5 4es accipif p oifpone fub qua mobile quiefcit ante vel ^ U1C6 ,n ^pofito poftmotum.accidentia enim nature permanentis oicunf rnetbapbouce tes:eo g? res quodamodo fub eis qiiiefctt.vt paries fub albedine.tabula fub uigredine.aqua fub frigiditate.t fic oe fimilibns.Unde mene queftionis eft motus z oifpo fub qua mobile quiettit fcilicet in termino a quo fil'r otfpofiv tjtieffots. tio fub qua mobile quiefcet poft motum inter fe orianf fimiliter tpfe oifpofi tiones,quia non poffunt fitnul z femel effe in eodem fubiccto fed fticceffiue. <1 4 I^idcoru V i&uefho VIII Vec aut eft na oriop vt.oifpo lod oeozfum in qua lapis qiiiefcit z oifpo loči fiirfum in čj lapis furfum .piecrus quierceret funt oue qiiietes z inter fe otra rianf.Simifiqiudccre in terminoa qno oriaf qm‘efccre in termine ad quej ideftbKuiter:termfnus a quo -rad quem immediati ? ectrinfeci funtorij. f[>Coclufio ad mente3 £lreft*£&ot°no iblu cit ptrari nsalteri motni: f?et qeti ta t termine a qtioq$i: terminoad que.SimiM e s in termine a qno -z in terminoad que orianf.3fta codufio P 5 aiito.iiref. bic oicetis.Qm aiit motni no folil vr efTe motus orius.vep et efes. ‘Aoe tali. *3!!Ia funt3ria vt fupza vifum eftejnonpnt finuil z femelide fiibiectu fc;boe aliifd oenoiare fedfucceffute.fed Ilc eft oe motu z quiete -z oe quiete in termi no a qao z oe qniete in termine ad que. vtpi inductitie.Quo ant -z qre vnus motus fit orius alteri virum eft fnpza in qone quarta bnius ejnti pbificouij. CHt*flPiturp2t0.€X>ofptrana£ motni ergo no eft co trarius qitiett.qz trii vnu vnieft ornim.j.celi/Rridct q> 3 {reft.ibi in.j. celi in? teUigitur Oe orietate,ppnjfTime oicta cj.f.b? fteri imerqualitatc8 inatinic gra daafiter oiftantes.Trtc vero capittir large.vnde.viit.pbificop oicif .11 on op5 utrbari op idem erit pluribus cotrariu vt motim i ftatio.žt cometatoz ibide. Tloti eft incouenicns op idem fit pluribus contrarium oiuerfismodis. £ft tn r , vej2 cotrartetas f m žirefl.bic potic: eft inter motus q$ quietes._q: magija mo t° ? n ™ 6 p0 ' tus eft cotrarius motni 93 cjeti.dn fm tfreft.cotrarietas quietu eft p p orieta oz en m .er mot Km mo tuum:imo e? orieta te ipfozum efteontrarietas qtiiettim qz motus h terterminoscontrarios funtconrrarii.ergoetiamqiiietes. fMrgmč fcdo.{D>ot* no ptrartat geti i temno a qno z ad quem qzats contrarium eficr m fu!scorstrariis:ci:qitoomne quodmo uctur partim eft in termino a qtio z partim in termino ad quem. imo motus eft medium inter liios terminoe.v.buius. 'ftridet cp medium bene pot cotra riari ambobus ejrtremis largemon autppzie ficiit ( pbat argumentum. n, iDžilrgluč tertio.g&ofno ptranač geti in termino ad ' ■ quem.qz motus tendit ad termiuum ad que. into mobilen eft motus nalis ipfum appetif:? lic appeteret finim contrarium.fed comraria funt fibiimiice cozzuptiuai pbiiicozum.iftefpondetur op motus noncotrariatur termino ad quem pzopzie ficut pzobat argumentum .fed Iarge.(J^ Ctltimo queritur. 5 6 CpDubitauent at gfpia cur i mutatoe gde 3 q eft t loco ta getes $ motne fcd 5 natura funt p2eterq3 naturam, f 7 CC^od fi td qd eft vi paeter natura cft jfzt co22Uptto faiie co22Uptiqi ptraria crit ea q eft vt,q2 eft p2eter natu ra:ei q eft fccikia natura, ^ut igit % gnatoeo violente factoq3 non ©efinite qntbixs be quefuntfecundum na/ turam contrarie fliutrr accretiones itidem violente oe crctocfue vt eop accretoes gob oditiae dto pubefcut: Ill^tficdg V £tucftto IX T ca fmmcuta quectfoadolcfamtmcremcnfaq 3 fufct? pmtantea q? burno bcne cop^clla ffcrpm elictat ftbzcs. «s fP^n alterattone vero quomodo res fe babet. (Caueltio. IX. Htru5tn qualibet fpccie motus fit oabilts motilo natis z violentus.vt gnatio nalio z Violeta. cotruptio nalts z Violenta:? ficoe altjo fpebus motuo £c lic in ^polito motuo capif large. fC‘£2otandd pumo/Btolenm fc&m fflrefUtj.etbicog cflcmuep:incipiue(l abejč. vnde oicir.Orolentuellciiiuoprincip«; taleab diokntum. eptra tale eriflit in quo agens vel patieno nibilconferr.^bidem.Uiolentu dl ideuius prindpiu eflertemu nibilconferente illo eni vis affert.Un applicai do ad morij.iDotus of violenrus qui fit a principio ertrinfeco paffo. i.mobi tODotus viole«* li no oferente vim vt motno lapidis furfum.On ouo reqtiirmif ad morij vio Duo requinintur i lentii. Ptimo op fiat a prinetpto cjctrinfeco.f.q6 nibil fit niobiiis neq? paro ne ad ipfmn. z ep accidena oneniens ipfi forme fubflattali.SeOo op mobile.i.totu copofitum oferatvim.i.babeatnalemincUnatione adtalem motu:iraq?no refiflat.? lic refpectu materie prime nullus motuo dl violcntuo:qr ipta efl iitdiffereuo ad oem motum z femp confert vimSimitr refpectu forme acquirende p talem ‘11 o ta. motu nullus motuo efl vioIentus:l'3 folum refpectu ipfiuo niobiiis? medi): fp mtliter forme que per talem motu abifcitur.01 etiam vep q> qficunq 5 mobi# le iefiflit motui ifle ell fibi violentus.vt fipluma fpetuofe flaret furfum:ibi motus furfum ell violenrue.fifr fi alfer magno tpetu ( pi)ceref oeorfum tta op non tamcito Oefcendtffifif fi no futfletproieauoietfa motus oeorfum eet vio/ lentus.lpatetigif g? motus alicuuisgramo oeorfum porelTe vio!entuo:?ali cuiusleuis furfumpariter.žjcoppofito illeniotti8oicitiirnaturalisquifita tDotufl nal ie#P piincipioiutrinfeco.f.fojmafiibfiaiJtialificgjpalTumnorefiftatbutc motni prie. Vt motus lapidis oeorfum. ? lic motuo naturalis z violentus acciptunf pro/ prie.? magts iftos cognofcimus in motu locali q$ in alijo motibus:qr i illie fuccefTioue non gcipimuo nift qr ternunus ad que efl^pductus.fecus oe mo^ tu locali.Secundo aute modo accipiunt improprie fine large vt motus nalio Hali« fpioprie, oicat quifitfimordmecaufapnalium.i.c)uififtgefo!ito fmofuetu; curfu; nature.vt geueratio flo? in eilate.generatio violap in vere.generatio pomop ?cafuseo 3 unde in autuno.co:ruptio fenio:e(l naturalis.2Dotus antemvio UDottie viole«« lentus ell qui fit tepore infolito ? incofueto vt generario flortl in bjremdeor* impiopjie. ruptio inuenio.0 boe m5 loquit Žlrdl.bic oe narurali ? violentbioices illud riaturale quod eftfim naturam.i.fm confuerum curfiim nature ? illud ell vio lentum quodeflertranaturam.i.preterconfuetum curfum nature. in^onclufio puma.Ois augmcntatio finuliter gene/ rano funtnaleo ficut oio oiminutio z corruptio funt Violete. Žfiteratio vo ali qua ell nalio vt fršgefaciio aque:aliqua Violeta vt aque calefactio.tta motuo localie dl naturalis ? violenuio:capiendonaturale ? violentti primo modo. fitueftio IX £>e alteratione t motu locali pet fe patet.fimititer oe augmentatiotie t gene^ rationc:quia terminue ejctrinfecus ad quej fcilicet farna t limiliter materia non refidunt buicmotui.Sedgj cojruptio z oiminutio fint violente p:oba/ tur:quia terminue ad quem ertrinfecue morum oenominat.qutnto bmus: fj farna que comimpitur vet oiminuitur refidit bule motui:quia omne ene mundi oiiigit fe permanere % refidit ipfi non eflfe.igitur tč. C^Conclufio fecuda ad mcneeni Hrdt.<£apiendo na furale t violentum fecundo modo:in qualibet Ipecie motite reperiuutur mo tue naturalee t violenti.TDecconclufio edejrpjdTe oe mente Žlred.in tejetu 4 ptobat ipfam inductiue oe oibue fpeciebue:oicene.Si ejetra naturam fit idej quod inconfueturn t fint naturam idem q6 naturale:tunc oantur gerreratio/ nee t cotruptionee naturalee t violeitte.jšeneratio enim ffaum in edate eft naturalis:inbyemeaut violenta. £otruptio fenieednaturalte quia confue/ ra.-fed utuenie violenta qnia non ita confueta.3[tem augmentatio imicnis ed naturalie 1» non fit nimie repente:fed poli ifirmitate ell violenta.^rem altera tio vt fanatio in oiebus creticie ell violenta.fed in oiebue non creticie ell na* turalie.£rifie enim ell iudiciu? in quo actot.f.natura accufa t reum.i.motbuj tančpinimicu tnocentem bodem: t adducit tedee.f.accidentia z figna;qt in firmue cd pallidue t capilli fibi oecidut t nafue acuitur.t fic oe atije.^udep ^o.f.medicue f m gp tedee.i.ida figna oicunt t fignificant fert fniam taleči egerbeuebabebit fi figna faltem bonaapparuerint:aut male fi mala funt.Cfn de oiee cretica talie Oiee iudicialie appellaturin quoaut actoj.i.natura aut i , eu8.i.mojbu8 vmcef.in quo oie bominee raro fanantur licet incipiat qui' docf^ibi fanitae.De motu vero locali ree ed plena erperienttje. C^rguiturpzimo.-tComiptto femp eft naturalie:q2 o»citarelto.co3ruptionemefleoulcem/Aefpondeturcp 3redo.loqtiiuir oe cotruptione vbi cojruptibile fuam periodum ourauit-.illaenim ed oulcie in refpectu ad coaruptibile quod oiutiue pofTet permanere.ficut bomiuis tuue^ nie mote ed violenta fed fenie ed naturalie in refpectu. IDHrgmtur fecundo: fcerpetuus eft motofj.viq.pbi/ ficozum.ergo ntillus motne ed naturalie t violentue:quia nullum Violentuj ed perpetnum.j.celi/Refpondetur g? žlredo.bic loquitur oe motu in numero t non in fpecie.modo nullum violentum in numero ed perpetuumdicet per/ petuum fitaliquod violentum in fpecie. CDSlrguiturvlttmo generatio eft violenta: q 2 in oi grutione fubdantiali cotrumpif farna peedene que refidit fue cotruptio* niergo/findetur gp in ot generatione etiam ocurrit motue violentue.f.cotru ptio farne pcedentie.t illud^bat argumentu.^pfa tfo generatio non oicitur motue refpectu illitie farne fed refpectu farne acquirende.£t coclufto bj lo* cum oe motibue bozum inferiozu 3 :qz in m otu locali celi nullue ed violentue pjimoceli t mundi .& tantttm oe libzo quinto pbificouim. ^init liber quin tue pbilico?. Sequitur liber feptue. 1 fc>l?ifico? VI aueltio I J autem cft conttnuum et quod tangitttr -zč.3fte eft liber fetus pbificop Sreftote/ lis iu quo oeterminat oe partibus mtegralibus fiue qua kfrtuus ittatts ipfius mouis an line oiuifibiles vel ind iuiiibilcs.ee tria pzincipaliter facit fm op rotus liber tres contitiet tra/ a ctatus.^n pzimo pzobat op mtllurn coutinuum componi* tur ey indiuifibilibus.? rationes fue ponentur infra.^n fecitndo traetatu oe^ clarat quomodo motus oiuidatur in liias partes quantiratiuas t eflentiales. 3 n tertio recitat opinionem Zenonis oe motu locali -z ipfam imp:obat.Sw per pzimo ergo traetatu mouctm tališ que(iio. » ČOi aut ea cotjnua fnt pt antea tnffintm°:qno:£ Pltia funt vrnica tagentia quo£ finee funt fimul: eaUemq 3 oeinceps iter q nibil emfetem gfns cadtupoifibile eft cx idiuifibtlib°ptmuu qiucq 5 ?ftare;Pt ec pnetis linea filmea qntde5?tmun5:pnnctttift at indtiufibile lit. a CBt vero neq5 pimctu5 ad puncM3:neq5 nune ipfn$ ad nune tpfum oemceps erit;Pt e;c tlite longitudo: eje bie tempne conftet/IEla ea qinde^ oeinceps fununter o ue no eft riufdem generio quicčp.intcr pero puncta fe mper eft linea.z inter ipfa nune tempne. (CQuertio. I. B trii linča uc l aliud c ontunni coni . ponatur er punctis indiuifibilibus fibi inuice imediatis •z l primie.flotandu5'~’ : ’' >uctu pumo op punctu,pp;ie.f.indiiiifibtle f m areft.v.metba.eft res oino indiuifi* bilis babens pofitione in cotinuo.f.gmanenre.fj £ucUde.*|btmau eft cuius pars no eft.i.cjo eft inditiiftbile.£t 03 addi.babeus pofitione in cotinuo pen manente:qz aliasquodltbet indiuifibile eflfetpiinctus.qd eft falfum ppzie lo ^Hud b-b5 ftuendo oe punctis.^Uud aut or babere pofitione5 in cotinuo qo ertmeerta Pofitione in P artc *P fiue cotinui fiue linee.vt puntu 1 vlcimtj punctu que terminat ipfaj H to ntinuo. neam.gtnotanter a ddit pmanente.tbt innuituroriainter puuctui inftans % lttf » ane4 momentu;qz pu nctu eft idiliiTibtle in ottnlio qo_eft natur^T a nctTi/^ nfta^n . m * mu indiuifibile in motu^ft tn ve? cp oe illis tribti6 eft eade ro.qz ficut putv cta terminant linea ita inftantia termmat tepus -z momera motu. Uri ,pbato q> fit punctu idunfibile in lineaetia babef q> inftans eft m tpe-.-z mometttum inmotu:qz ficut totu continuu ? motus mmliirant tge ita ctiam puuctus et momentu menfuranf inlianti.ee quo tps motus -z mobile fc inuice ofequun tur.ferto-z tertio pbifi.*punctu ergo indiuifibile appellat' fm alios punctum areftoteliaij^c6o punctu capicur iptopzie fiue metbapboziceveliit refpc* l£>|?lfiiC0£ VI guteftio I Tbuctuviiridanu. 2Tfrniinantia. jContinuantia.' £omponentia. Optnto 2lreft. 'Ratio parna. diiarta. £t dl 'iDar. etu.f.a* eft minimu quoad vitom: vel tn refpcctu majcinu.ita capif ab 3 re/ ftotelc in.ij.celi oicentc.Zerra eft punctus firmaniett.z illud or punctu orni# fibtle.velfinalioeviridamcu.t ( pciildubioilta£3omnespcmmc.pnncra vo mdtmfiibiliaimaginanf triplicia in quolibetotintio.2(liqiia funt terminatia f,quc rermtnac contiruiu.vt pjima -z vitima pare indkiifibilis in Unca oicutur puncta terminantia.&liaoicimf continuantia.f.queccntinuaut parte vrinili cu parte.0n Žlreft.iu p:edicamentis,£entimm eft cutue parres coptilanf ad terminu boe eft punctu coem ouabus parribus.i.qui otinuat vna partej čutu alia.-žilia ant okunt puncta coponentia.f.er cjbus continuu componif tanqj er fuis gtibus z in qe refoltieret firefotuerefper ipoiTibiie.Oe tu punctu co/ timiauo eft coponenš.fitr oitme punctu rerminane e!tcoponcns:fed non c 5 : q j punctu conrimtans no eff.termiiians necg terminans eft contimtane. IČ0'Ccuncio notandu ec quo fenfus qoms eft factiie: q:nonqueritaliudnifiian mlinca vetaltocorinuofintgiieda partee inditiiii biles fimptr qnc ipfamTfiiearerminant vel er cjbus iplacoponeref vbi vnuj punctu efTet imediatu z pzorimu alteri.žlt ant oifficilie qno ad condufiosiem 1 brnite materie oiffinitione fufTicknte.Jdeo ponenff oue opiniones pkgna* tee.lbtima opinioefterpteffe ilrelto.in boe ferto ?.jiij.pbifi.£omeiitat02is CDarfilij viridani Ocean z ipfoaim parilienfiu qui cocoiditcr tenet q> in nul; lo cotinuo fint puncta indtuifibilia er 4bus ipfu5 coponeret.*02obaf auetou tate klreftvj.buitis oicenri8.3mdofTibile eft er idiuifibilibus eflfe a!iqd conti murni vtlineaefieerpuncris.Sdbide.noncomponiftepuseripfis nucim diuifibilibusficutnecalia magnitudo vnaZuiij.pbifi.Jpfuj lumcnullaps tepoiie eft neq5 puncta fut ptes Iinee.3bide5.ncq5 linča punctu erccllit.i.eft 111.1i01.neq5 er punctis copomr.fbiima ratio t eft ifrefto.bic in tertu.fi conti mium efTet oiuiiibile in liidusifibitia tune ifta indiuifibilia effent fibi inuicem ,prima contigua z imediata.qo eft ipofftbile.antecedens patet:qj eadem fut pjtncipia refolutioie z copofitionie.ui.z.vi.pbifi.£ 5 ed q> fit impoffibile.quia cotigua funt quoiu vitima funt fimul.fed indiuifibilia non babetu vitima.qt vt fic efient oiuifibilia z baberent piincipiu medium z vltimig.Secuda ratio etiam arelt.£onrimm eft oiuiiibile in femg oiuifibilia.iii.pbifico.fi ergocon ritmu componeref er indimfibilibus tune oeueniretur ad partes idutifibiles z fic non efTet oiuiiibile in femper Oiuifibtlia.Zerria ratio z eft Srdtote.z fui iComentatotis. Juter qiiečunq; oiuifibilia eft medium eiufdem rationis.z fic punctus coutiguat cum pnncto.qo eft impofTibiledmobaberet vitima quod etiam eft impofTtbile.qt fim Comeiitatože indiuifibilia non oiuidimrurneq5 babent vitima. JJdeo areft.reputat pio impofTibili q> punctue raiigar punctu vel vmim indiuifibile fit contiguum z piortmum alteri.Onde oicit in tertu. Št vero neq5 confequenter inerit punctus puneto aut ipfu? nune ipiinunc vt er bis fit longitudo z tempus.Jdem.Dltima ptmeto? non funt vnu neq5 mul neq5 cotinua ncq? fe ranget1tiaXt.ii.polteriotu.neq5 puncta funt a d in# uicemcopulataneq5facra.vtraq5eni indiiufibilia fut.Ouartarozelt ipfius 2Darfilii.fi contintmcoponcref er punctis indiuifibilibus tune non omneto ttim efTet maius ftia gte qd eft 5 pzinctpiu matbematicoj2.fi em* punctus efTet l&Lnficop VI fimeltio I pare otinui ? q: nulline ell quatitatis .totu no erit maiiie necg minus pimcro duinta.iit linea 4ncg puncro? fug qua moueapf ouo mobilta equalr vnu 3 duinta. aliud tuc in puncto medio oueniet.cj fi ell medius erit oiuifibilis z lic tdiuifi* bile fieret oiuifibile:qi efl ipoflibile.©ecta. fequeref q> nibil pofiet odenfari $exta. aut fieret vacuu.qt ponat tinea ©uodecim puncto? fjqua fiat odenfatiouuc pofl odenfatoej bj tot partes quot babuit an z eafde.f3 cu punctus non occu pet locu non occupat minore locu cg antea.? g olequens no ell codenfatio fa* cta.aut fi efl fca e lig admictione vacui facta.q6 efl ipofiibile.^te in parua lu nea eent tot puncta quot in magna.? tot eent puncta in circulo minoti qnot in maioti qč> efl falfum.gt^traberenf oue linee a punctie otiguis maiojis cir culi ad centru g circulu rtunote quero an ille oue linee gtranfeant vnum pun ctu in minoti circulo vel otto.Tlon ptimu qt tune vnu ptinctu idiuifibile co/ ectlleret ouabus lineis-Tmo pari rone fi centu traberenf linee v fq3 ad centru oium circulo? tune vnue punctue coecilleret oibue illis.q6 efl impofTibile. Tlon fcom qt tune a fift fi centu minotie circuli fierent fub matoji circulo fg oue linee tranfiret per ouo puncta.? g ofequene no pofient venire ad centru 3 ec quo nunq? appropinquarent.!Septima ro.dis linea efl oiuifibilie in ouo Stotim cqlia fm matbematicoe.f? fi fit linea tredecim puncto? illa non pot oiuidi in ouae partee ečjles.dctaua ro.fi linea coponeref ec punctie tdiuifibilibue: vel Octaoa. illa efient finita vel infimra.Tlo ptimu:q? puncta finita non faciunt ectenfio nem.? fic no efiet magna.Tlon fecundii:q: linea eflet infinite ectefa.^mo no poftet reddi ratio Čjreno quelibet pare linee efiet tata ficut tota:ec quo in qlw bet parte fut infinita puncta.Tlona ro.Si linea coponeref ec punctie indiub *fj ona . fibiltbue ? infimtie: vel illa efient magna vet multa.Tlouptimu:q: linea eet aetu infinite ectefionie ec quo infinite partes quate faciut totu infinituj.Ho fecundu:qt efiet aetu infinita multitudo contra Srell.iii.pbifico.Dccima ro. n«i' m a. fi puncta efient indiuifibilia: vel illa efient fubflantie vel accidetia.Si fublla^ tie tune vel fotma materia vel totum cornpofitu:q6 ell fatfu?.Tlon accidetia quia efient ectenfa ad ectenfionem fui fubiecri.? fic efient oiuifibilia. C^€>pim’o lecimda.bmc oireete cotraria q ua tbeologi' opinio q?coio. ca pietas vera ? non ficta anobis credita continuu fiue linea coponaf ec punetts idiuifibilibus.ftt nifi pietas fidei boe iuberetieet^ bleuma neutrti 5 puncta in linea efie oiuifibilia vel idiuifibilia.^fta ergo opinio a multis fuftb Suppolitio. netur.Ht,p eius oefenfioe fupponit aliqua.lbtima fuppofitto.3refl.pofuit in T>:ima. multis locis puncta fiue etia iflantia idiuifibilia.Jbicit eni tertio celi.fbuctus ell indiuifibilia nulla recipiens oiuifione.d pumo oe generatioe.fbuncrum ell res nullius quatitatis.žt.v.metba.punctu ell res oino idiuifibilis babes pofitione in cotinuo.žt pmo pbifi.'£>unctus qui ell terminus idiuifibilis no efl tnfinitus.iij.oe aia.t>unctum aia ? ois indiutfio oemonllraf ficut puatio. £t.iiij.pbifi.Xoais ell oiuifibilis pimetu aut idiutfibile.gt feeto buius.fbun ctum aut ell indiuifibite.d.iij.oe aia. fbunctum ell eni ta s babens pofitione in continuo:qt vnitas ell indiuifibilis.gc quo oicit 2frell.cii.metbapbi.Clnu ?multa opponunf ficut oiuifibile ? indtuiiibile^tem £omentatoa.v.pbifi. Tbunctu ? vnitas eftidiuifibilis.3te.iiij.buiu8.Tlon fequif ec bocq?in(tans i|bbififo2 VI £Uieftio I Occurrit tacite qiKlhom. Secunda. Zcrtia. eft pjincipiu 'i finie vt fit eimfibile.3dem.:Sliq6 cft quod nec eft finitil nec in finitu vtpunctit8.3dem fupcr.iiij.pbifi.Tbunctuiftiuflane non funt p3rtcs eo£:qj funt indiuifibilia.£t ž:uclide8.*|bunctu eft cuius pare non eft.Tlcc v« let fi opponene oiceret

J . - z infinita lut.^btde.^mpofftbile eft feparari puncta z abfolui a ccjpoubite. st ‘y‘; t ' A o • 3tem.iiij.pbi(i*t>unctueflpjincipiuvnius partielineeet finie alteriue.3te D im9 iiij.pbitt.ibuncta funt fines linče.-: puncta funt in linea:q: finee funt in co ca c winfilnia mi* ‘ U8 funt fi ne6 'ft° nc tali pjobaf:qj puncta indiuifibilia fut per pjima fuppo/ narti« " P fitione.ergo funt in otinuo:quia punctum b; politične in continuo.v.metba. me parne. 3mo omne quod eftiaut efl per fe ejriftens indiuifibikfm &reft.vt pjima in# telligentia fecuda.aut eft continuu? ant pare continui: vt p? inducttue.Sed piinctu non eft £>eue vel angelus.ergo eft in continuo.‘Ree aute artificiales 1? non fint continuu tamen componunf crcontimiie.&lia ratio.nifi in linea efient puncta indiutfibilia:oeue non polTet pfeete otuidere linea? in oee fuaa paitee.Unpotentiaoeiefieterbaufta.Tbonaf enimg? oiuidat continuu? in oee fuae partee:Vt fuppono er tertio pbifi.circa finem.tunc fi partee funt vi/ tra oinifibilee no pfeete oiuifit.Ma ratio.Xinea eft terminata fin cee.ergO l! perfectetertmnatunterminaf aiiquoindiuifibili xenet confequentia:qj ter# minus eft indiuifibilie.v.metba.fit fic oaretur linea que no termtnaref fim/ pliciter.er quo ille terminue fm aduerfariu efietadbucoiuifibilie in ifinitaa “ftatio pjima fecu partes.Secunda pare pjobatur.f.gj puncta fint fibi inuicem imediata:quia li deptie jdufioie. nea terminatur aliquo puneto per pjima oclufione.Separef ergo per aliqua potentia ille punetne ■: queratur an linea adbuc terminetur piuicto vel non. Si pjimu babetur pjopofitnm.Si fecundu:ttmc linea erit infinita in quanti# 'tate quia efiet quanru non rerminatu.2llia ratio eft tbcologojum.Tl ifi pun Jcta fiue inftantia efient imediata oaretur inftane vel tepue in ofeeratione bo ftie in quo non elTet panie ncqj cojpus oomimcu:quod eft falfum:quia fide credimue op ifta trdlTubftantiatio fiat in inftanti .&? fequeref quia pjo vltto (i^anti efte ipfius panie:panis eft: z imediate poft boe non erit.-t nifi illud in# Secunda rano. XI?ifico£ VI ftans fequeretur imediateipzimu inftanseflrecozpozis oominici eftet inftans vet tempus inter illa ouo inftantia in quo non eft panie neqj cozpue oomini jdeo ifta conclufto eft pzincipaliter tbeologozum cum ifte rationes fint tbeo logice.Sunt quedam alie rationes iftam eoncliifionem pzobantes tamen: q: non ligam ad pzefens oimittuntur.Uolens autem iftam opinionem fuftine^ re refpondeat ad auctozitatem 3treftotelicam cp ante ipfum Sreftotelej Tblaf to ? bcmocritus tenuerunc fecundum ooctrinam matbematicozum gp ptirv tta fint in linea -z terminantia -z componentia.3fl!os autem Sreftoteles repzo 2(d r vare curauitvt in omnibus fuislibzieclarepateteumefte repzebenfozej fuo Prmi 0fS rt,m paioium.^deo li rationes Srefto.foluunturauctozitas non Iigat.Žld pzi nicm * rationem oicitur:concedendo op puncta efTent fibi inuicem imediata nec ni9 * boe eft inconueniens.licetvnum punctu,ppzie non tangat alittd:quia boe eft ipofTibiIevt,pbat ifta ratio.ee quo folu quantu poteft tangerequantu tactu .ppzio fine pbifi.fed oicunf fe tangere tactu metbapbozico.^mo eft ©icenduj op nulliim punctu? in linea potppzie atTignari nifi in ectremitatibus linee vt latius infra.2fd fecuudam rationem eft oicendumiconcedendo op contmuuj fit oiuifibile in femp oiutfibtlia:quia impoflibile eft op afTignetur pars aliqua in continuo que non fit oiuifibilis in infinitu.vnde nunc£ per potentia n alej qua ^reft.tenuit oeueniri pot ad puncta indiuifibilia.Žld tertiam ratione or ficut ad pzima:qm ratio,pcedit oe tactu reali -z pbiftco.ficut enim vnu inftans fuccedit alteriiita ad imaginationem vnu punctu in linea que eft longa tantu fequit altud.£ft tn veru op in rei veritate inter q«eltbj ouo puncta ad fenfuj aftignata median t infinita alia puncta. 3deo,ppzie nullum punctu indiuifibile taliter poteft affignari nifi ad imaginationem in linea qtieeft longa tm quo* modo matbematici imagmatur. itd gu arta ronem refpondetur cp o mne to^_ tum eft maius fua parte quanta:al's pztncipiu eftet falfum:qma totus bomo non eft maioz fua anima:cu tališ lit indiuiftbilis -z nullius quatitatis.del k* cundo oiettunoe totum eft maius.i.plures babet partes quatas cjjj fna pars. Md quintam -z fertam or op ejc punctis finitis non conftituif linea vt'aliqua quantitas vt patuiter fecunda fuppofitione:ideo fupponunt falfum -z fpofTiV bile.f;admi(To vno incotlenienti feguunf plura.j.pbifi.&d aluid aute oe cir? culo maiozi z minozi eft oiceudu op non plura funt puncta indiuiftbilia in cir culo maiozi q$ minozi:imo ih tota linea non funt plura puncta q? in oecima eius parrciec quo in qualibet funt infinira;fed infinito non eft maius vel mi nus plus vel miniis.£tia admiffo cafu eft confequenter oicendu op oue linee traete a ouobus ptinctis contiguis circuli maiozis tranfeant etia per ouo pun cta contigua in omnibus circulis minozibus:quia oup puncta nullam faciut oiftantiamneq 5 ertenfiouem. 2 ld feptima ©iciturconcedendo pztncipiu ma* tbematicozumifed non eft oabilis linea ec punctis finitis vt fupza patutt.&d octauam rcfpondetur op linea componitur ec infinitis punctis.-z ratio pzoce* ditfi ifte infinite partes efTent infinite magnetita op quelibet pars eftet ma/ gna.z confequeuter oicitur op ideo vna pars linee eft maioz alia.quia plures babet partes qnantas quam alia. M nonam rationem oicitur op ittteacoim ponitur ec infinitis punctis in multitndine.et eft aetu infinita multitudo rep 2td areft. auctoiif tatcerndeat lic. &d pumam. Tbunctum tangit punctu tactu meta pboiico. 2td fecundam. ITerriam. Puartam. Ouintam. Septima'. Petanam. Ilonam. vt iJbl^fiCOg VI ČLueftio Ii non feparatap etia magnati? noit tneode continuo.gc 4rcrt.tij.phifico.volt Uitimam. gp nori Def iftnittts numerus.£d vitima ronem or ^ purtcta fg fi;nt fubftam tie.^nftantia tfo tmutata efie fiuc mometa font accidentia.t ficot puocto itu dioifibile ita ctia inftans fiuc momentu fibi cotrefpondens aot fibi inberens. JCozrclaria. €x illie crgo oibus patet.*£>«mo q> cotuinuu componitur ep portctis indtoi/ t fibilibus z com boe tenendo g? continou fit oiuifibile in femg oiutfibilta.Se* s condo gp puncta m linča polTunt imaginari z efie fibi inuice? ( pj:ima z imedia* ta Iji aetu altter afTignari non pofTuu.Zcrtio q> in linča aeto font puncta indi^ t tufibiua.ee quo ttaqj obtulir fe materta oepunctis qoe petineeet mctbapbi * ficalis.ideo pjo vtrifq j opin ion ibus Oeclarandis qucritor cofcqucnter. (TjCttieftio. II . "Btru longttudo latitudo ct paofutt Ouertio querit. ditas Oiftingoanf realiter in eode cotge.boc eft qrerc.Cltru ree poffit aetn ee loga ita g? no fit lata •z ( pfunda.£5i enim fecuda opinio fnpta reettata ert vera Xinea. tuc admimis f m imaginatione matbematicoplinea pot efie loga trn oicente Superficiea. Jčuclide.Xinea ert longitodo fine latitudine t ( pfiinditatc.Stipficic6 ert tonga £ojpuo. z lata finejjfonditate.^otpos tfo ert longii latu z ptofundu.jEt oe irto babeč Iatius fcatndo z tertio pbificojuj.vbt fit mentio oe figura z linča.Sed qma actualiter nullu oator cotpus aut aliqd quantu quod tamu ertet longum vel tantu latum z longum.ideo ptefens queftio oe trto querif. r n '• n, r . q co:pueefttmplet.f.vtm fubrta/ Jr o:pu6 ‘ ,n www tia z in quaritateXo:pus I put e genus in fubrtatia e res copofita ec mat fot* X 1- ma.vt lapis bo ptmctttalis fi eet.žlliž e cotpue vt e genus i qua citate.-! e res jn quanware. j ata ?< pf tmc j a vt m g p ma e cotpos i quatitate z no in fubrtatia:q: e fub rtatia fimpter z no copofita er,mit z fotma.cJn no oe coaptts in quatitate efl coapus in fubrtatia neqj c3.q:bo punctualts fi eetreet cotpue in fubrtantia z no in quatitate.*Datbematici cotter accipiot coapos.fcbo mo fj pbifici pmo mo.tapttd matbematicos cojpus:quatttas.oimefio magnitudo ertefio cmer tunf z oifTerut fola ron e.gft er«o oimefio nibil alittd m ouatitas fiue macni tudo tnqtiantu re ipfaj mefurat z termtnat.gt ficnon folu ertenfio ert .pptia quatitatisfiue magnttodinis fjetia oimefio:q: aut menfttraqoeda 5 ertcerta queda incerta.ita oimefio eft ouplcr.čjda or terminata f.q actuafr certc ipm cotpus terminal z mefurat vtpedalitas bipedalttas.Oel fini alios ert pafTio accidetalis ofeqoens imediate terminatoe; qoatitatis.£t or accidetalis non gp fit acctdes quatitatis afs accidetis eet accidens.fj or accidentalis:qt no eft oeeentia quatitatis gp fit pedal’s vel tripedalis.4lia oimenfio or intermina^ ta.f.q actuafr no certa bj menfura fioe terminatione.Oel fic.ert pafifto efien/ tialis imediate feques ertentia quatitatis.vt longittido latitudo ‘t.pfimditas qoo mo lodt Cometatoj.Gimefioes.f.iterminate ab eterno fnerut i ma pma Xj aur pedalitas vel trtpedalitae nibil fit aliud q? qoatitas fiue oimefio.ficot it logitodo eft qoatitas z to. to fim noftro modo imaginadi pedalitas z fitis mefura oictmf accideales quatitati.qtquatitas pot efie fine pedalttatc tn5 e5.Xongitodo vero latitudo t.pfiinditas oicunf ertetitiales quantitati,t6M Oimenfio. %exmimla. 'iflota. ^nterminata. 1£>l?ilico?j VI Cuicllto II mefiom.q: ipoffibite eft čjntitate ce fine bije aut vna eap.? ecorra ipoffibile e togitudineeefine qmitaie.qj ečjutitasmetUri trea fiitfpčs magnitudi®fiue jCrea fpeciec t« Oimefiois.f.logitudo latitudo z .pfiiduas.čjm qlibet futnif a o«ab° ipeb° lo menlionce cuSpecies>?o loct m 3reft.iij.pbifi.fiuc otffe etie pofuionu fut leje.f. furfu3 Sz* oifferentie f o ' t>eojfu.-z aballis furnir logitudo ret.centru fituftrii z ab illisfumtf latitudo fitlonum ari retro z ab illis funiif,.pfunduas.Ufi ad i las fen oifferenttas loa rmbanf •, tres op ametri tn eode pikro gpediculariter fe iti infecates.uk logitudo e opa l^ftr s (ca. fes uieter,ptracta a furfu ad oeozfu.Xatitudo e opameter^traeta a oentro aa fiv jiiftru.-p^ofuditas e linea fiue opameter .ptraeta ab ante z retro.Ot atlt fack luis be oifferentie pofitionrijin rebus.animatis z mammatis tntelligarur bje* uiter per illud curfirandu venit. b 0 tJcn * €D.*n>otaduigriccudo q illcfej: oifferentiepoiUtonU; _ . ret 3 fut in reb° ouptr.-p>zio ee na iplPret ;uc.f.qri ipfa res iimuerlis luts gtioiia 0 ‘ ffer entie pofitio Oiuerfae b5 potetias.? lic oes regiunf in aialib 9 . surfu eni eft in aiali vbi eft | tmm att >' bumi;ur pncipiu nutritiote.f.circa os.? ps oppofita eft ceo?fu.kenmini eft in illa gte i 1 ' ebue 0t *pli«ter Vbi eft pneipiu moms localis.oes eni frequrer ad motu lum^jjniozee m 5 tra čpfiniftra-Tbareaut illi oppofita or finiftra.2inte e in rila ptevbi magis | Viget pirtus fenfitiua.in gte eni anterioti oes feniks plus fut $ in poftertem j Tbars il!i oppofita oicif retro.3n platis aut z berbis folu regiunt' furfu z oe ozfuen na fua.qj furfu oicif vbi eft pneipiu nutritoie vt in radice.fed rami z folia fut oeotfu.fit no fefiffi rufticus leges poma caderet oe arboze g> cade ret. urfutI5 radie fit furfu z ad ipfaj cadac.qz cade furfu eft cade a ccutro mife ^ di .z g oris rufticus cadendo oe arboze cadit oeozfri qz ad cemru.Secudo ibi 5:> ‘ :cu ' a0 quo ad le fer oifferertepofitionu regiunf in rebus quo ad nos.f.qz illa gs in lpliseft nos * oentro q refpicit nfam centra:? illa eft ari q refpicic gte uram anterioje. z lic be aUje.Uri illa gs q iaj eft centra pot poft boe fieri firuftra.Sic fo no ef t in aialibns.qz fiue bo i. ceat cadat fedear aut mcuruef fg caput eft furfu z oeozI fum circa pedes £c lic regiunt tile oifferentie pofitionu in rebus maiansvt ■ lapidibus lignis nč.S.iriu eft penes elemeta letua.oeotfa vfus elemeta gra^ uia. žoed oteeres ouo i celo accipit f ur fii ccorfii ante z ret; o oertru z finiftru ^»ofncelo accue an en na fua vel q!io ad nos. ‘Rridef qj en na ipfi° celi otvtru eni e ea gs vbi P^ntor folotif.bic eni iudicam 9 foleincigemoiu.tgs oppofita orfimftru.f.occides Surfj ert polus antarctiais.oeotru polus arctiais.2lDediu celi eil aii.angtu liis noetis fiue gs oppofita retro.£t Oineratc: ,p illius inernotia pomt.if.celi. taleiniaginatione.q'^ld'as vir nvagnus fuftentaaeeluiic cadat bjcapiiriuu • * iti poloantarctico.n entedit pedes verfus polu arcticu.imnu oetra in otiere ? cap finiftra in occidente.vertit facie verfus meridie fiue mediti celi z oeoifu3 ad angulu noeis.be ifta tri qone olflfufius quere in fecundo celi. CP\ndetadqonc5io5itudoUttudo ea/ , de re qi ita 110 oiftmguunt reafr 13 folu roe.*0iobaf .qt oe vOip*»3 f rCB oime fiones 16 eft loiigu latu ? .pfiidu.Dri no oaf res q rit longa z no lata neg? ■ fitnda.3te logitndo latitudo fifr^fuiiditas lur pimerio g fut entefio.Scd m s enteficute queiibet opameter imaginata pot oici lengitudo latitudo vel p?of VI fiuiertio III ftmdiras fcd alia 'i alia r5ne.qt 11 trabif a furfum ad oeoalitm oicitur logittu do.fi a oejctro adfiniftru or latititdo.fi ab antc ad rctro ,pfu nditaa. gutair p:io.qo cflfalfa.^pbat qi longttudobois no eft fua latitudo autpfundiras cij fit 5 oe} crpieutia.q? bo eft logiot qj lati oj‘AiTdetur q? cois modus loqndt attenditrone foimaleoimeliottu :no aut male oe q oceditur qo.'?ta et oicatur oe ifto argumeto.uos mefttramus pm nu vel cjdaliud f m logitudiine.-z fi logitudo eft latitudo z pfuditas tuc et me furamus ipm Pm latu z I pfunditate.q 6 eft falfu.Didt eniqt pbat Oifttnctio* ne fomiale fiuealia z alia oenoiatione vniue opametri qj alterius.Of ameter eni quojfucucg prracta eft latitudo vel longitudo aliter f o oenoiatur. CHrguuur fcdodogitudo potatigcri? crdcere,? lati tudoptotmmui.goiftiguuf.vtp 3 iceraqfit obloga/ftfidef adillžftcadp mu cp osamet furfu an aut retroptracta e logitudo n tu talr oenoiaf fojmalV Č£(raiutnf tertio p tnffuutoej linče qua t>at eudtdes oices iinea e logitudo fine latitudine 'tpfuditare.g otftinguut.dte (eqrefq> pedale fieret bipedale velcetupedale.q: fit arbo: i latitudine bipedaf z £5 16* gitudine cetupedaf.nuc fi fua latitudo e logitudo pedale erit cetupedale.‘fifi* det b jeuit q> mes qonie eft opamet in aliquo cotpe #ts $cucg pteptracta e logitudo i re fitr latitudo z pfuditas.qi ofideram^tres opaetroe z 'enaqulq 3 fub roe.qi eet tinea ptracta er puctis indiuifibilib°.no tu or logitudo nifi p* trabaf a furfu ad oeojfu.necg oenoiaf latitudo nifi .ptrabat a oejctro ad fini ftru.t B vult oiffmitio logitudis latitud r s tpfuditatj.t fic p; folutio pdictop *9 Cigr in tpc idmifibtle qcl: qf> ipfu trne tucmms cffacv bifce q t>fctmue pfpicim 135 caafit^itq nibtl m tpfo tiuc moueri et btfce patebtt.g t>dnceps tucemns* •jpjam fi gpptd in ipfo moueri poflttcfiet vt celerms m ipfoac tardtus moneatur. CClu^io. .Iti. Trlmi aligua fttmutatto inftatanea fiue ind iiiifib i l is. £ o feqitter nota cp Žtrefto.in traetatu ij.buius fejeti pbat g* 5 pfum nue eft in/ ‘i* 01,1lIC indiuifibile.qi e fini© preriti z pneipiu futuri.g no pot ee oiuifibi diuifibtli le.q: fim fe totu e finia z pnctpiu.imo oicit q> ptes tpia no otinuanfnifi p nuc £x boe infert Sreft.gj in nucnibil mouef ,qj tuc vn^mot^efiet velocio: t mi ncai ^ tuic.qo eft impoftibile.^te in nune ntbil guiefcit. ^deo giierir.an trT alioua mntario fine abds motus fiat in nune fine in inftanti. ^nditiifibfle large ©tricfe. ftricre.*C> 2 io large z oupir paio.p illo q5 nafr no pt fragi fcindi vel otuidi .1 fic oicim^edu idtuifibile t ifdiTibiie.j.celi.gj no pt p nam frangi aut oiuidi. Sc5o,p illo q 6 fi vitra oiuideref fieret iušfibile autifenfibi^e.vt Jut minima in mi lic coapa atbonialia.^UiOilio ca pif .ppe z ftricte.t iteru ouplr .^fio efl » ll&l?ifico% VI £uieflio III fes oino induiifibitno bne pofitiotie inOtinuo id e p fe lubfiftče vt oe*’ an / * gelusaia.S coo e res oino Idiuifibilie bns pofitione fiue licu in otimio.vrpu ctus m liuca.uuc in tpc fiue iuftde z mutatu ce in motu. rputatio g e oupler tDutatio fuccefli 2Uiq or fuceeflftua fiue tpalie.f.cuPvna ps fuccedit alteri otinue. z nibii alid ua. eft čf mot^.Un 4reft.mirtim vtit illie term m is mot’ z mutatio ponče vini P aIio. 3lia or mutatio inftatanca v el tdiuifibir? pmoppe g lit in infhitioi ^nflantanes. no indiuifibilt -z no p pte polt pre.vt creatio aie ambilatio.rraffubftatiatio U ftifio gre.q oesmutatioee fm rtde nfamfiut in iulidti.Scoo ip:ope.f.q fit i tpe Ipceptibih a nobie.qiii fenfue no cogfdt aut pcipit nifi oiuifibile c qntu. „ S5ic loqt 2ircft.ij.oe aia^llmninafio medij fit in Mari i.retbico.belectatio £* i guftue fiut i tftati.3lla tn mutatio poti 0 oicercf repetta qj fit repete z cito % 3raet locjt Sreft.iu oc fenfu z fenfatoOicesX5tingitaiit toča aqua ogelari lil‘.f.quatu eetp.ife rone ogelat] fiipjeet fufficieter applicatuoib q ptib 9 aq. fPVKridct fečm mentem Href.nnUa eft mutatipifn tfti tippe fiue omoTdtuifibir.3fta octo.pbaf auto.iireft.bic in remi oicerie.O« aut nibii in ipfo nuc mouef manifčftu eft ep bije £>5 ide eft inoueri z niurari f m iireft.iiij.pbi.3te oe qo mutaf ptim eft in termino a quo z ptirn in termi noad que ferto bui l \Silr ante oe mutari eft mutatu efte. ferto bui^.jCoclu- fir ergo ilreft.in ferto ifto Itbio cp in nuc nibii mouef netp ^efcit/Rone tali. oie mutatio bjptes cotrefpodetes ptibus ipfi*’ tpie.vil z ipfa mutatio oitiift/ bilie eft in ptes potee z poftertotes .ls fepe mutatio aliq pp fui puitate 116 pe t piaf a fenfunoftro.čctiilepaderpipateticuettide voluitcp oee trafmutatio nee fiut i f pe.Ij qiu& pp oebilitate fenfue uri alr uidicem^.lj ometaro; folus Volee effebonotificue eu repbedat oicee.gt in boe otradicit famofo fuo ma giftro Sreftoteli.3pfe tamen male eum repcebendit f m viam pbilofopbop cu neget creationem mundi z fidem. C© 5 oi'ccre 6 pno.cw)Uorc 63 iialci 5 miUa mutatafit a™..* «*, infftattanfupnalrfieripomt.Kitdef cp fic.vtcrc.moangeli.aie.creatiomu naturalistu difm ranctuitiiguft.anibilatiogfe.tra(Tubftatiatto.t c.gc6oan jadnctiorei q p;od[Jct [ 0 nndiuifibiti« pofftt fieri fuceelTiue/findef cpno imo implicat5dictione.qj fe * j quit'bn.becreeeftindiuifibiliet.pducif.g fua.pductioeftindiuifibit'.qinif|\We ta.-r{:qus L fic .pduetto ante z poft ipfam re indiuiftbile eflet fruftra.? er alia pte fi pd\Ui>[Uct ctio eft fuccefima necefle eft op ree cui tališ cojmkkt fit oiuifibilie z beat pte« quap vna .pducaf poft alia.žft tfi veru g ■> no iplicat re oiuifibile poffe ^pdu ci in inftflri.Te rtio an iplicetodictione motu . fieri in inftati.ftndef g?fic.q: Cf. Iplicet orradic moffub rone t t pp:ia eeutia eft fuccelTiuus.bj cui mo^pteepojeet pofte ctione monificn riotee q no pnt fimul efTe.q: fucceffiuu oicir cui repuguat fuae ptee babere ft i n inftanu. mul fed elTentia motus eft fucceflfio. fn^^Stntur ptra pcliifioncm autontate comcntftto^s fertobui^oicetis.Citiedam fut mutatioee indiuifibilee q fiut in no rpc.gtra tione tali ^baf.iDutatio inter Sdictoaiafit in inftanti er quo contraditioie nullumeft mediu.fedgeneratioeftmcdiu inter efte z noeffeqcontradicunt. erco generatio fit in inftati/R efpondefad autoritatem q> aligue funt mtira ^ r z Ičbbilicos VI fiuieltio IIII tionee guefiunt in no tpe quo ad fenfum noftr;im.q: nopcipim'’ ipas g na/ tionemmfigires cftgenerata,J:o qonis in rroducnoneq magis curiofa z fubtilfs qš vtilie z ad pbiam erperimcntalej oeferuiens eft 'flora g? ipfa mouef incidenraliter.qj ilref.miUam pomit traf murationem tnftatanea.vt fupt 3 oclufum eft bicit tnititracutu fccudo bu^ ms fcicti q> res qtrotraf prime qn mufata eft.eft z ante in cjnto pbifteozu fup pofiiircprcsgugeneraf tune non eft.io plaaiit rnnltis in,ppofiro videreoc tpe fen fftati iceprois z oefitionis rej.dTlPzo quo notandu e pmo qr obtulit. 3 ftif?a'o fntuif mic fe rna oe utami fiue mjc qo ide eft.g> nuc eft nib il aliud nitii p fens iftans idi nifibile in tpe ima«tnatno 6 f m mente ^irell.otintiat ptcritu z fatiinTCTnoT cir.iiij pbifi.Tluc otinuat tepus pteritu -z ftitiip.£t ibide.^pfti? nuc pneipiu -z finis eft fed no eiufde.fed preriti cjde finis:fuuiri at pneipiu.£tftc eft jndiutfi b]le.qz fiberet ptes tuc vna cflet ptei ita z aha futura z fie efTet pteritu z futm rti.On oicif. vj.bui 5 .Tlibil mouef in ipfo necp (Jefcit-.oiutderef eni tpm nuc. Ht.iiij pbifi.^nftas eft numerus eius qf> tranfferf no oittifibilis f 5 idiuifibit* J TTcut vniras refpectu numeri. De ifta opinioe vider fuifle Žluicem i fc&ofue mctbapbifice:oices.£5icut puctus fuo fluru caufat lineauta iftas tep 9 .z H eft vej 2 fm imagiatoe; matbcmaticor. 'jbjgpzio g? opinio ifta eft falfa q oicit nuc efTe prttmi mobile.qt oe qo e ‘fuit -z crit ečt in eode nuc z iftati qo e icotn tieniea.glt rn vep op 4 reft.voluit qp lluc fir cjdam entitas oifticta a moblli motu z tpe etimiatiua pnurpis.z ipoffibife e tepus ee fine nuc z ecotra. iiij. Quonucpo tpis. *j5bifi.£oniunirer tn renef ginucfiuc iftas fit ps rpie ficut ptmcttts linee S? -Žirguunr. oicercs-ZTii ofib; pare tpže eft tepus.iii) bui 9 . fed fftans no eft tepns.crgo no x ~epe tpis. Scšo.^de e fftls i nuero i toto tpe.iiij.pb'ftXertio “Juftas e niier 0 traflatuf; tps traflatois Fj 3freft.‘Rndef ad pmu op qhb 3 ps qulta tpis e tps 5 TRnclcf. 2 ld fcou, rndef cp ide eft inftans in toro tpe z in qualib 5 eius parte fm imat' gtnatione m 3 tbematicam.f.qz fuo fluru cat tepus. Oel of fj £gidiu ep iftas ettrtnfecu.f. pmu mobile in quo fundaf tepus z p ofeques inltantia e in to to tpe f 5 aliud z aliud ene.non at inltae fozmaliter oe qiio antea oietti e. 2 id tertifi nidcf op fic intellig f :llcur tepus mefurat motu IliccefTiuu ita iftas eft menfura eius q 6 ferttir id elt f m g? mutatu eft.qn eni mobile cefTauit moue/ ri tuc mutata eft.Uu illnd muratumeffe menrurat inftans. CL^°Ondu fccudo. quo res incipmnt % oefinut fubtileeft fetre inftans fue inceptionis z oefitionis.^deo ouofunt iftanriai Dno funt ifta”t:a ceptionis fTtiep 4bus res incipiut.z ouo oefitionis. aliter eni res oiuifibilie »dTtionis. z ono i ^ {ndiuifibilis oefinit z incipittaliter res fucceffiuaiz aliter res pmanes.*p>zi « cepamo. mu inftans effe cft,p guo res ia eft fed imediate an 15 no fuit. z p illo inftati Ibnimi iila a effe. incipiut ,ppzie res indimfibiles vt aia res permanetes guod ad efTe comple/ 1fcl?tiico£ VI £»icrtio IIII Slonje. TVi 10. Q «efl6di ju.pltimu inftas no effe eft:,p quo res ta n 6 eft imedia te poft boe erit.z p ili* Oltimu irtaa n rt 0c »o Hiftanti itteipit motim. aiia o uo funt inftamia oefitionis.r. tirnimi mi>i« Ultmtu iftas efte ciTe^ eftjj quo ia res eft fŠTimediate poft 15 non erit z ita oefinut res idinifi biles fitr pmanetes -z fuccefftue. fbrimti inftas no eee:,pquoia res non eft itfas no« fed imediate ante b”fuit.titaoefinutres fticceffiue z par iter pmanetes. Res etre. Vero indiuifibiles incipiut p ptima ouo lltatia z oefinut p vitima ouo iftaiia fiei at gmanetis,pp:ie oaf pmu inftas effe z pmu inftans no efife.ZTDot 0 ve^ ro oaf vltimu inltas no ee z vltimu inftans efte fed oiceree.pto quo inftati Ofeeree. incipit pfens inftas cu ia fit z antea no ftterit.‘Rndef op non incipit alto iftan Tftefpondetur. ti a feipfo oiftincto.q: lic effet .pcefius in tnfinitu.fed incipit feipfo mftanti q 6 eft paimij inftans efTe qt incipit z non pao alio inftanri $ feipfo. fDRotadtt terno p:o titulo qftiome q inftans trafmu tatioms eft finis vel pncipiuj ipfius goationis vel alterius tranfmutationis. » ., PaflTio at i ptopofito eft terminus a quo vel ad que in tranfmutatione: bac * n m n ' armuta ’' rone.qt qti res tranfmutaf tuc quodamo patif, *p>afffo ergo poa in inceptio tu>n ‘ 0, ite eft vltimu inltans no effe:fed pofterioa eft pmu inltas efte q: effe act}ritur i eft terminus ad que q pofterio: eft non effe .311 oefitione vero pafTio ptioi eft efte fiue vltimu inftas effe z pofterioj eft non effe fiue ptimu inltans non effe. On aldftio folij qrat oe mutatione inltantanea ant indimfibili tih qrit £onclufio fecunda t pzindpalis.^iiftafism trauf mutatione inftantanea in inceptioeattribuif pafTioni pofteriori.f.ee in oefi tione vero pafTioni puoti.f.efTe. ideft:res indiuifibilis qri incipit vel ocfiniti fp eft.T>tobaf autotitate ^ireft.in boe fejeto oicenris "Res aut fp. pofterioris paflfionis eft.Ct cSmentatot. ^nftans oignus eft attribui pafTioni pofteriou qs paffioni pcedenti:i boe in inceptione.'Ratione^batur.qt fi res indiuifibi^ lis tranfmutatur. vel ergo eft.t babef ^pofituj.aut non efi:t ficnon trafmu tatuneum fua tranfmutatiofit indiuiftbilis tcotrefpondeat ipfirei indimftbi Uque incipit vel oefinit.^tem. 3 uftum eft osa a fine oenoian.ij.oe m.fi te rt minus adque in ac^fitiuis 4 eft pafliopofteriot eft ftnis.ergo tora muranoi aueftio IIII angduo met. ceres Mn mutatio uid iuifibilis lit res met mutata vt vtrum creatio angeli fit O.creatiodfgdtiTt angdnsmet creatus/Aefpondef .fi funt mutationcs indiuiftbiles in rerum natura ipfe non funt res que tranfmutanf nifi impjoptie:qm ficut eft oe mo tu ita it oe tmttatione indiiiifibili fiue mutato elTe qz in motu funt mutata e£ (icut in linea puncta.fed ifla mutata efle funt indittifibiles mutationes.ergo p j antecedens:f$ niotus non eft ftuis term inus ad que:nccp mobile.vt altera tio non cit olitas q acqrit vt ( pbatu eft.iii.-r.v.pbifi.fufftcienter.ergo mutaf notnduufibihs non eft res q trafmutaf. On vt illud intelligafifitpfens irtf ftans m qtto creef attgelus vel aliud idiuifibile.tuc q: angelus icipit e necelV fe p aliqua!e trafmutatoes incipiat: fj cu iftas fit fdiuifibile ? res q mutaf: necefle e op ilta mutattoillts cotrndens fit idiuifibit:qm fič tps mefurat mo tu.ira iftas mefurat mutatione iduiifibile.frtji of tuc erit .pceflus t tfinitu qi ifla mutatio idiuifibifet mutaf t illa ofequeter. jEft oicedu:<}> no fequif.qi gnatio no gnaf necpaličj mutatio mutaf :alia mutatoe ab ca oilticta.v.pbifi. CDHrguitur pzimo ,€>10 rce que icipit per tranfmnta/ ttonem qn incipit tuc no eft.quta quod fit non efl.v. pbificop. t p ofequčs fc6a conclufio eft falfa/Acfpodcf cp illa auctoritas intelligif oe reb'’ perma nentibus que fiunt fuccefifiue:quoniam iftc non funt in efle completo quan dofiunt, (Mrgutfur fccudo iDio mutatio magio eft oenomi// nanda a termino ad que cg a termio a quo.v.pbificop.ergo qn res idiuifibif annibtlaf t oefinit tuc no eft.qt non efle efl terminus annbilationis.‘Refpo# def petino q> 2lrdl.loqtiif oe motu vt in dnro.-z fi: gnatio -z cotruptio non funt motus Sc5o oicitur q> autoutae eft vera.qz mutatio oenoiaf a fuo ter mino ad que:no ar res que mutaf .vi ,pbat argumentum. CDt&rgmtur tertio.in oditioue rei indiutfibilio q n reo cotrupif ipfa non eft:q: oicit Ometatoj.Omne illud qo coirupif eft in no en te ergo oebef paflioni pofterioti/ftndef ad autotitate ometatotis. 'Jllud qo cojrumpitur or efife in non ente:q? teudit ad non efifemon autem pjoptie. {[>£>mncat quod mutatnr oiuifibile efle necefTc eft. 'Ham cu e quoda in quodda fit oie mutatio. 4 Cu eft q/ dcmineoinquod eft mutaf umo vlterius vtp3 muta/ tur CI 15 vero eft t eo er quo eft mutatio:? ipfum ? om/ 66 Tum parti t boe.pti3 i altero efle *Heq3 enim in vtroq3 neq3:in neutroelTepoteft. CBemonftratis at bieoicuir id qu od partibuo va/ žilico? vi auellio V cat moueri non pofletmfi per acctclcua (HDueftiO’ V Htru? omne quod mutatur fit orni fibile. |£>oftqj ^ref.in pncipio fecudi tractatue coclufit Omne qo mouef vel quiefcit:mouef ? qefcit in tge.in fine capiculi pumi infert bic odnfione. Oe quod mouetur partim eft in termino a qno s partim in termino ad quem. '31 tod eni qo mouef non cft totii in termino a quo:qt nohdu tnceptfTet moueri. necg coplete in term ino ad que:qt vt ftc ceflafleteius motus. £um ergo ofe mutatio cft oe termino a quo in terminu ad que toč q6 moueturpartim efl in termino a quo t partim m termino ad quč:fequif conclufio ilreft. Omne quod mouetur eftoiuifibile.quam intendit.oicens £y autemomne necelTe eft oiuiftbileefle.qm autem ejcquodam in quodda omnis mutatio eft : ideo queritttrUtrtim omne quod mouetur fit oiuifibilc.-: idem eflfet querian in/ dimftbilemoueaturtč. mo fecundu mentem Breftm multis lo cia q> militi iuduiifibile mouef p fe.Tboluit eni itelligentiae indiuifibiles.fed ltnmobilea vii erpfle 13 ,pbat in tejctu quo niot 9 (it oiuifibilie rone tpie.f.qo ipm mafurat t oiuifione mobilis qo motu fim fuaeptes recipit:qj inot 9 :mo/ bilejtepus oftmiliter febabet ad oiuifione. qncuq 3 eni vnu eo^ outiditur ruc alteru ečjlirer otmdiftvt ut romb 9 odufionie patebir.^deo I 3 , ^refto.folu lo/ quatur oe motit locali vt tiare etos rcea pjobantun nibilominus pot minus ptincipalitcrqiteri an indiuifibite moueaf aliq fpccie motne. C^onclufiopJima.TJuUuidmtfibile ^ppue gmitur. cotriipit augmetacur vi'oiminuitur ueqj alreraf :qt ifte mutatoee riut luccef fiue p parte poft gre vt fuptap logu,pbatu e:ergo lubiectii fiue tllud qo bij« mutatoib 9 trafmutatur necefiarto bj gtesumo eft fpoflibile q> aliq6 idiu ifibi le fucceftitte gnetur aut corrupatur. 2llteratio ctut cu fit oe qlitate 5ria in 5rii necefte e q? fiat fiicce(Tiue.lj alteratio fp pretjnt i gnatioc.cotruptoe. augme tatione fimiliter oiminutione^ptie oictis.2in aut fit polTibile op aliqo indtut fibile alteretur:reltnquo ad Ubitim pmum oe generatione. {^Codufiofecuda ad mente^Šrert.iDnme quanfu$ qo mouetiir localirer eft oluifibile.TOtobatur p Žlreft. qi in bocfertoetpfle iftac6c!ufione ( pbat.‘£one.Qmnc quod mouetur partim eft i termino a quo 1 partim in termino ad quc?.t illud lic p}.qtit ois motite eft oe contrario in 1'Mitiu* contrariu. v pbificop.Onde in omni motu funt oue mutaticnee.Clna oeper/ lc aiuiti a * ditiua fiue abiectiua.f. termini a quo.2Uia acqtiifitiua.f.termini ad que? vt i motu localt mobile partcm accjliuit oe vbi a quo ? partem oe vbi ad quem. 3n alteratione mobile partem bj fotme oe termino a qno t partcm forme oe termino ad que.ergo mobile eft oiuifibile tgofeqiie8 omne qnod mouetur cft oiuifibile.aitard.lTDotne otuiditur ad oiuifione mobilie.pbat Krefte. quia fi alitfd mouetur totalitcr.ee quelibet pare niouebititr. fj mot 9 vni 9 par Quod mouetur 4 ticutro termio? e. jtodimfibile non mouetur. 'ju ol motu funt Duelnutarionce. 2Dot 9 oiuidif jd om;fioue mobilio Jbiceree TkfpondeKir. VI fitttcftio V tie no efl motus alterius gtie.g motite oiitidif Pm gre6 mobtlts. 'motite no epredita mobili.nec ercedit mobile.ergo motne mtudifadoiuifiorie mo bilie.fi eni motne ercederetmobilcfuc motite eflct (lite fubiecto.fi aut epce# deref a mobili tuc aliq ge mobilte cfler fine mottiiilia ro.Omne qt> mouef localhpziogtrafit fpaciumtrute fe.oeinde ftbiequale:poftea gtranfit fpaciuj ftiaiae fc.f^ Ittntlilfinlll nihJl _:_v*«* -l ; Ji. Ciiv^A Ki« it^/^mpartibile no contingit moiteri ntli g acridene. puo.žfta mciictur localtter vt ejrpientia oocet.qj moto toto opofito et ata mouef:fed ifta eft induiifibiliG.'jre angeli mouenf localiter vt fide credinuis. fed angeli fut indiniftbilee et Pm mentej Žlrefi.d pofuitad fingulae fperae iutelligetiae coafTtftetee. Rndef op tuilluj indiuifibile g fe epiftee mouef locnlh-z fic b aia moueaf th no nifi g accne.f. ad motu toti° opofiti.imo no mouef g motu fibi mberete.B vult autoz fetc pit cipiop oiceue.Šiano mutaf Pm locu fcj g fe.necp fj aliquealiop motuumb fi foztaiTe fm alterarione.f.ipzopcoictd.Sd alrnd rndefcp Sreft.iocjf in lub ne nali.fed aliudeft g fide oicere:aliud g ronee nalee.vtf ^pofitioee £refto. oe motu locali no oueniut angelie q mouenf locatr.Sed oreereeXrt motne gelo.Rndef accidee quatu ? fuccefltuu bfi pot inberere rei itiditiifibilt.R no accne čjntu gmanes vt albedo vel frigiditae.Sut tn altqui d oicerut mo tu no mberere angelc fed loco pcr qnetn mouef.Žllij q ut .ppzius acceiTernnt q> motne inberet angelo P m mutata efle fine mtttationee mdiuifibilee.tPanc tn qonem relinquo oominie tbeologte. CLBrguitur fecudo.^ndiuifibile vt inftae in tpe griat ■z tncipit.crgomouetur.'Ztenetcouleqtientiaa fpeciead genus.^tem anima creatur ergo mutatur. ? ni eft indiuifibilie. ‘Rtidef cp inftane in tempote inči# pit per mutationein indiuifibilem -z ifta pzopzie no eft generatio:oe qua tn in telligtf codufto pzima.^ta et creatio f ppzie no eft generatio. B ' ‘ ‘ “ ‘ ' “ J " “ inotinuis.pijcta vticp mouenf -z no folfilocatr led etalteranf.quiaafeoare tur ma puctualie que ftaret nuda in alteratione.ee quo in quoliber pucto agt* m onrtrato:p5 omncquodmouctur ncccilario motinu elle. 5 s folu auc id mutaf ueče eft elte mutatu:f 5 ctia ipfu mulatu 15 ’nmtef neče cft. 0 nmc naq 5 qt» e,v quov pil m ftppia eft mutatu.in tpe eft mutatu. /Studilo VI vi i * «Xtt igfi., . ..„._, v v , iWV buennountciiofane mulatu dl;? in vimickj tunikli© ruims,-r fic femp. Cuiarc antca mutabatur. ^ _ CGueftio. vi. cltmanteomnemutanfitmutatu trte z ccotra.Tlota g? žlreft iti capttnlo tractatus fecudi ondit quo fit accipie ou pttmu m ipfo motu.? ouo facitpnripalr.-0jimu.oe q6 muraf qii rnura/ - tu eft elt ut rermino ad guč.Jte oirit.illud in quo alitjd pjio mutatu dl dl U M dimfibile.id e(l ifla entitas in qua alicjd mutatu elt dl indmifibilis.qi fi dlet omifibilia oiuidaf in ouasptes.vel g m vtraqjpte mutatu efbz fic no e mm tani pmo.vd dl mutatu in vna pte: z fic no pnio mutatu in toto.vel in ucn/ tra:? tuc no eft routatu.Secudu qo oicit.Tlodt oabile pmu mutatu ee imp^ V& A fcctu.qz vel illud dlet oiuifibtle aut tndmifibile.Tlo fecudu.qz eflet mefurai' Lž, fiti'1 infiati.Vii oaret tpa indiuifibile.imo in ifloinflati fieret motus vd4ea Tlon ptimu q i tune oiuideret in pte ptiote z pofleriote z in pte pjiott pitna dTitiuutiitu.ičj: bijs infeit.&reft.fua čoduftone pucipale in capitulo quarto dufdem quedl bec.Snteomne mutari dl mutatuefTe;quam piobat tribus ratiombus que infra ponemur. Cl&otacm p no mutari dl ide$ qo moueri fuccefli/ ue.fed mutatu efle dl mutatio iudiuifibilis.lčft eni piecife imaginandu ficut inufmne/re in linea fut pucta terminantia aetu z otiniuntia m potencia:ira et m tpe funt AUU 8 inflaiuia terminantia z in motu fut mutata efle q videl? ipfum motu actuatr termiudt:coirndeiitesoirectepmoz vltimoinftatiboteqbo:a coralis men furabat motu faetu p tota bota.ergo ficut oictfi efl oe motu cp no fit fuus ter minus adquemfupiopiie vel fimalios malh it a et mutatu efife foimalicer •z ( ppiie noeft aliud q? mutatio indiuilibilis.z fi illap eflent infinite motucd ftiruerent z motus in ittas obudit ficut tps in indatia z linea in puncta indi/ uifibilia.lEt no efl mutatu effe ipfa res q mutaf nifi impiopiie/Jdeo placet 15 loq Vt Videc voluifTe -žlrefl.oe mutatis efTe,p ipfis mutationib 9 mdiuifibili b 9 . vt latius infra clarefcer.Queftio ergo tantu querir.Utru ante oem motu? Q m ri| fitalia mutatio indttiifibili6.zecontra.id efl Utruanteomnemutatione indi uilibiie fit motus z mutatio.dueflio ergo babetouas gtes. *£mmam ,pbat ^ ft[ft u jb . (!)U Sreft.bic in tejettt. z jj ifla 'flota cp fm menre areSlo.quelibet ps motus dl f fw motus.z in qualibet pte motus funt infinite ptes:imo m qualibetpte funt m finita mutata efTe.z per confequcns fim airefl.no oatur fimpliciter ptima vel vitima pars motusiec quo quacuq? affignata ipfa feCundu eu dl otuifibilis ininfinitasptes.^dcofit bec coclufloŠrdl. ^nctufio |T4Cocluriopna.anonmc5 motu gti'alc 3 efl ali mot t?ij ponuntmo' fiue alia mutatto.id elbomnepte motus ptecefTt: motus. '3fta oelufio ( pbac me nta autotitaceairdt.il) teptu.Ro ptima airefi/Accipiat aliqd rnobile, qomouc' atur fuper aliq magmtudineaUud pti 9 ptrafit vna pte magnitudtms cp aua. '#bbfdco22 VI fititeflio VI £um aurem quelibet pare magnitudinie fit oiuifibilie in partem pziozem t poderiozem: z pzio* iterum m pziozem z poderiozem.z fic confequenter:tia ceffe ed cp anre omne mutari fit non folum mutatum effe fed etiam mutari. £tiam ccontra ante omne mutatum elTc ed mutari fm Šred.Secunda ratio Si aliquod mobile mouetur in certo tempoze: illud tempue oiuiditur in par tem pziozem -z pofieriozem quarum qtielibet fic oiuiditur. t fic in uifiuitum 3llationt0 qt«oi. ergoante omne mutari eft mutatum effe:ejcquo motue1 tempue ftbi inui^ cem cozzefpondet.Slia ratio poteft fumi c% parte magnitudinie vel mobilie i eodcm modo ficttt in pzima ratione.3deo infert Sredo.‘Tbzimo ante omne i mutari eft mutatum efTe.Secundo ante omne mutatum effe efi mutari .Tat 5 tio ante omne mutari e IT mutari.id effcante omnem motum partialej elT alu us motue:quacuncp enim parte motne affignata femper ipfam pzeceffit alia 4 pare que etiam eft motue.Quarto ante omne mutatum effe eft aliud muta« tum effe quiaquelibet pare motue oiuiditur in infinita mutataefle. CJnde non oeuenitur ad aliquod mutatum effe quod non pzeceffit altud ita eodem modo pod omne mutari partiale erit mutatum effe z ccontra, 3mmo pod omnem motum partialem erit altue motue.Onde infertur ifta comunie ,p> %% pofttio Sredo. Quicquid mouetur mouebitur z mouebatur. zbeceftmens Sredotelie. (C '^20 fccunda ncro pclufione T£>ota<|> fcctldil tllos qui ponut puncta indiuifibtlia in linea -z indantia in tempoze:idi etiam necel fario bnt ponere mutara effe indiuifibilia in motu pzefertim pzimum mutcw tu effe z vltiuui mutatu effe.io fm illoe oaf pzima z vitima ge motue fimptr Tbiiaparemotu« fiue alfirmatiue.*£>zima enipe motue affirmatiue or q eft ante qualibet par Ul tima. tem eiufdem motue vt pzimu mutatu effe.Ultima vero pare motue ed que oefinit pod qualibet ptem motue vt vltimu mutatu effe Sreft.aut non con^ cedit boe modo Oari pzima z vitima ptem motue.£icponendo ant fuglatmu W pzimaet vitima negatiueada oicitur pzima pare motue negatiue ante ctut iue inceptione non oaf alia pe motue vt oecima pare alicuiue motue.^lla vero oicitur vit ima pare motne negatiue pod cuiue oefitionem nnlla para motue oefinit vt iterum oecima pare motue verfue finem: tam fim Sredo, čjg fectmdum altoe. pfjponiitipfain^ IpCoclulio fecuda co£ qm ponutidimfibiUa nmtata dmiiibilu. elTc in motu ed talie.Oatur mutari quod nonpeeffit mutatu effe z oaf mwt tatu effe q6non pceffit mutari.lbzobaf. tempue z motue confequunf fe in# uicem.vi.biuue.fed ficttt oatur pmu indane z vltimu in tpe vt fupza 4 pbatu cd:ita oaf pzimu z vltimu mutatu effe in motu oireete cozrefpondene pzimo z vltimo indanti in tge.vnde ante pzimu mutatu efTe no ed aliud necg pod Vltimu erit aliud.Sit ergo motue localle g totam božam z a lit pzimu muto> tum effe oireete cozrefpodene pzimo indanti boze z b fitmedietaemotuec ^o vltimu mutatu efletune ante mediu motu fcilicet a z b no pceffit necg mu fari neqj mutatu effe z pod alia; medietate fc; b z c no erit aliue motue necg aliq6 mutatu effe.On no ante omne mutari ed mutatu effe:neqs ante omne 1g>l?ificog VI aucltio vii tnutatum eflfe cft mutari:neq5 ante omnem motu eft morus:neqj ante omne mutatum efle cft aliud mutant effe.£t licet ifta fint contra rnentem.iireft.tn jpcedunt er piincipio quod eft contra 2lreft.fc}qt ponunf puncta tndtuifibi lia.gt cum vtruq 5 fit opinio teneatur placitum. CD&rguič j5mo contra priim coclufionem TRo ante omnem motilni eft motus qi motus celi eft etermi6.viii-pbifi.fed ante eternu nibil eft neqj poft ipm alicjd erit.^tem ante motu lapidis oeotfuj no fuit ali 9 niotus:pofitoq? tapis Otu quteuiftet tu tccto. 'Rudetur ad ptimu. Alrefto.l« quitur bic oe motu ftnito z nnmerali: f} motus celi folij eft eternus in fpecie quia femper fuit mot° celi. -žid 1'com or 5reft.non Ioquif oe motu totali Iedpartiali.qiquacunq 5 parte motusaftignata inaliquo motu totali ipfam pjecefiTtt alia pars eiufdem motus toralis. CHrguit fccundo**pi ante omnem motnm eftalino motus z poft omiien motu ertt aliue:tucertt pcefTus in infinitu in mottbus quodeftcotra areft.vij.bums.3mmo motus erit eternus. ‘8ndet op areft. feptimopbificoju tntelligič oemotibustoralibusvt ibidevidebit.bic vo oe partibus ipfius motus vrnita z totalts.nec erit eternus q z eternum oefcribif penesouratione in tge -z no ouratione in oiuifione. vt mamfeftum eft. CHrguitur tcrtio.Oi qcquid mouetur mouebitnrz mouebatur vt er oclufioe pma fequitur:tuc oe q6 cjefcit cjefcet z pri 0 cjeuit. quia oppofitorum eft eadem ratio z ler.fed motus z quies oppouuf.‘ftefpo detur op fic.quia qutcqmd quicfcit prius quteuit z poftea quiefcet.t boe pro batur per ourationem čj§ oiu fc 5 res quicuit.que ouratioeft codem mo oiuifi bilis ficut motus vt fupra oicrum eft.£tiam ficut nibit mouetur in nune iti b; pneipiu z fine* Vt oiea anuus.Zepus vo iftuitu eft qo caret pucipio z fine. z fin iftefl.oaf. Ifc-bificoK VI £Uie(lto vrt 3ufmiftjm. jqž mudile ftetitab eremotourabit in etemutfj ficjem no oaf :et modie iam oicendie.Cht tepue infinitu nnaginaf Ihtimo qo caret pjicipio z fme.Secu do qd caret pncipio bj til fine. vt fm žlreft.tepue qd fuit ab eterno vfqj in p fente bota.Xertioqo caret fine babct tn pjinctpiu.vt f m Sreft.tepne a pnti bota vfq 3 iti mfinttu.Xepue ergo or infinitu fim ouratione vel iuccefiftonej. 3 bcr fp5S l H j mtc Uig«ur illud fug quo mobile motief localiter vt Via SJpaciu fimtu eft qoterminaf in fua magnitudine. Sparium autem infini ©paciu finitum. tum eft quod nonterminatur in ftia magnitudine.£t in ( ppofuo illudoebet 3nfinitu imaginari fm longitudinem trn velonae oimenfionee .pot tn et tmaginari fim oče oimenfiones.SctiMliter at militi illop eft.iij.pbificoju. Uii qo eft iiv dueftio itclligif. telligmda coditionalitcr vt lit mene ^treft.Dtrfi fi cet fpacm t fini tu vt linča infinita fm longitudine ipfa poflet pertninfiri vfqj ad finem in tge finito.£t vtrum in tempoie infinito pofTit ptrafiri fpacium finitum folum. (C*notand[n$ fc6o.ex quo areftocciucit fuiim p:opo iftegulariue. fi t( ,mbic oe motu i egulari fiue irregulari.(paliud eft motue vnifounie? re ki £ *». . gularie -z aliud irregularie -z o;fTbnni8.qrfi regularitae ? irregularitas refew Unifoimita«. cur q t , 0 ad tepue f; vnifotmitae t oiffotmttae quo adpaitce mobilie. iK)o £Dot° reguiane. tlJ8 ^ re g U | ar j 8 $f 3 e ft eque vdor vel tardtis in čjlib; pte rgis.vt motue celi cit regularifiimusu.ccli.ClnoicitSrelt.ibide.tDotto celi eltcontinuaregu ZDotuo irregula j ar { 8 z fempiterna.apud noe vero nullue reperitur motue regularie. iDot* r,c * auc irregularie or d vno tge eft velocio: vel tardio: q? alio tge.-z ilte e trtplep naturalie qui e velodot i fine.Uiolentue q eft velociotin pnncipio.t aialie d elt velocio: i medio.^lle •io mot^or vnifotmie d e eque vdor in oibus fu isptibue.vt motite lapidieoeojfum p linča recta eft vmfojmie noatregula „. rie.motus vero celi eft regularie fj no vntfoimie.unde motue oiflFotmie eft qui no eeque velop vel tardtis in qualibet fna parte.vt motue celi.qjpartee * circa polu tardiue mouentur cp circa medium celi. ^Coclufto.fi dlet fpacm infinitu ipfiim noti pot pcr/ tranfiri in tge finito ncq j i tge ifiniro pot ptrafiri Ipaciu finitu folij ipm noti iterado.*P2obatur g 2 lreft.d caplo vltio tractat*’ fc6i in B ferto ilta ocluficv ne tenet 'i ipa3 pbat certie ronib°.*Piia fi eet magnitudo infinita ipfa no pot gtrafiri tge finifo:qmcipiaturaliq pare ipfTtgie ifiniti in illa gtrafitur cer/ ta pare magnirudie.tuc itc^z accipiatnr pare tgie eqlie poti ? ficofeqnrer pcc dendo oonec toni tepue eft ac«ptu tuc oeniqj fota magnitudo no e gtrafita qz no b; fine neq? terminu Sedam parte oelufionie !ic,pbat.či; quo i maioti tge gtrafitur maio:magnitudo fi magnitudo finita gtrdfircr i tge ffiuiro vel boe eet in motu tegutori vel irregiilari.Tlo ptinui qi in qlib3 magnitudie fu nita funt partee finire quapquehb3nata eft gtranfiri i tge fimto.Si ergo ma gnitudo fit finita e necefle q> totu tempuefibi cotrefpodene fit finitum Tleq3 irt motu irregulari epeadem caufa.qtn tune vna pare magnitudie pertranffr retur in tempote maiozi 'i alia i mineni. Unde areftotelee vitra prcdicras o vu ae concUffioneeponit tree aliae. 'Bijima.mobile finitum non poteft tranfire magnitudinem ifinitam in rempoie finito.Secunda.mobile infinitum no po Onifoimie. fciiffosmie. 1 gsl?ifico? VI fiuieltio VIII tžft ptranfire mognitudine finita tm in tpe infimtoXertia.mobtle infinitum non pot trdfire magnitudine infinitam in tepore fiuito.loe oclufiones ,pbam ^ ronibuspdictis.čit tn alia ro ad oee illas oclitfionee Zfia funt q leinub ^ (r : a 9 r tflUUI1 ^ cemofequuuf quoadfmirate ■zifinitate.fertobuius.f.tempus motus z fpa tur r atiu ,/e S cium.fi ergo vnii erit finitu fcu infinitum z aliud crit tale. CHrgmtur j>mo.celu eft motu ab eter no fecudn aref. t E ofečjns p tepus iftrtitu.-z in tali eft ptranfita fpaciu fiuejnagnitudo finita .f.cclu/ftiidet Qp ide ipaciii infinities e repetitu.t fic no e 5 cocUifionem, (D&rgnitur fccndo.Unca vn f miltane tranlcat g ali/ q6 mobile tune qr in ipfa funt uifimte partee ej: quo in quolibj cotinuo fttnt infinite partes.qltbj pars tranfif certo tepote: fed cu partee infinite tep^erit infinitum. z tn linea eft finita vt eft pofitum.t fic in tempote infinito pertran fitur fpaciii finitu folu/findef op argumentum verum jabaret fi t otinuo cent infin:te partes quante fed tales no funt.3ndiuifibile ar no pot pertrafiri. iibia.q: motuj tleTi pbtbfopbi efte eft paincipiu pbilofopbie naturalis.j.pbifico:u.fimiUter octauo z fecudo naturalu immo ecpietia eft op mot° localio eft.Sedfim omentatote octauo pbificop. Opinioqcotradicit fenfui non eft bona/t idem.v.pbificop. £>imittere fenfuj 't fequi intellectum eft fignu 5 oiminuti intellectus.Tbbilofopbiis ergo nalia ^ prefuppontt motum tatičp euidentifTimum. Sed mouetur fuper ronibus w nonis qui vt ferunt aliqu i uegauit motum localem oifputandi gratia japter Q U e(ho mouetur. quafdam rationes quas putabant oifficulter folubiles Ideocg areftoteles ip fum in traetatu tertio vfcg ad finem rep:obat foluens ftias rones vt in argm mentis patebit.Sit ergo bcc condnfio.JTon folum pofiibikeftaliqtiid mci> £onclufio. ueri fed actualitčraliqtndmoiietur.patet‘ej: iam oicris. CSTguitur pma rone ^cnomo.Onmc qnod cfU eqli 'J|£>l?tfico£ VI &ueftto VIII loco quiefcit ino mouef fed oč qč> mouef in quoliber nuc fiue inftanti £ in loco fibi equali-.ergo no moucf. Xpaio: eft nota.qz illud q6 mouef localiter Ocbet murare locu.tCDiuoi čt p? qj in nuc nibil mouef vel quiefcu. ferto bu ius/Aefpondef areft.g? ?eno pfnpponit tcmpue coponi er ipfis nuc indiuifi bjlibus:fed illud no admittit #reft.£tia aliter rndcf pg illoo d ponut repua coponi o: inftantibus negado maioze,q: res q mouef eft otintie in lococčjlt er quo eft in loco. fed ois locuseflt ečjlie fuo locato.iiij.pbificop. S3 ita eet v a illud quod in quolibet inftanti eft in eodem loco no mouef.f.g fe.z tune mt no: efl falfa.-z (ic locus equalts equiuocatur. CHrguitur fecuda rone 3enonfe : 0mne quod moue tur pzius pertrafit medietate fparij q$totti fpaciu.ergo necefte eft ipfuj pjiua attingere mediu q§ fine mediu aut eft infinitu. fed infinitu non poteft pertran firi. 'Andcturgmiedium eft Colu infinitu in potentiaifed infinitu in aeru no pot pertranfiri.et oiett Sreft q> bec ratio fit foluta pjiue. {B&rgmtur alta rattone 3 cnont 9 acbtleia.ft altqutd moueref tuc velociftimu no potTet attmgere tardius motu *jb?obaf.ponaiif fub eodem fpacio equus z mufca z incipiat mulca moueri a medto.cqtms at »pzincipio.tuc anteq$ equus moueaf ad aliqua ciftantifijmufca er eft mota adaliqttale.z fic cofequenter vfcp in infinitu.vn cquus no pzecurret mufca. Kndet Mr eft.gj tandem equus pcurret. Sed comentato: auiicrroic ipfum re pzebendit oicens.quelibet vetula fic potuit foluifte.£t rndetur q> tantie fpaci qm abbzeuiabitur/Aatio autem 3enonie eftet vera fi equue z mufca mouere tur eque velociter veltarde. ^ CDHrgutt alta rattone emfdc 5 .f 1 altqtud moueref tuc Vnum mobile tn eodetepoze adequato pertrnnfiret ouo fpacia quop vnu in ouploeftmaPalio.Ibjobaf -zponaf mobile a.i fpaciub-z aliud fpaciu c mi juisčjp fpaciub zn -zb moueaf contra feinuice vnu fub alio fpaciu vero c d efcatirunc mobile a tranfiuit fpaciu b q6 in ouplo eft maius fpacio c/Andet Mreft.ep in eqttali tpe gtranfitur magnitudo equalts z alia maioz. z no eft ih conueniene ficut pOnit argumcntum.er quo fpactuj b etiajmouetur. Secua eftet fi ambo fpacia quiefccret.qztuc vnu mobile no pot tranfire vno tge fpa cia ouo quoj2 vnu eft in ouplo maiusatio.^Uud vero nou fit in cafu polito. JDHrgutturalta rattone genoma ftaltqmd mouetur inter cotradictoziad.oe e(Te ad no efte vel econtra. vel illud mobile eft in tero mino a quo? fic no mouef vet in termino adqucm ■ziteru non mouef :netp th medio qt inter contradictozia nullu oaf mediu/Andet Žireft.illud qo mo* uetur inter cotradictozia partim eft in termino a quo z partim in termino ad quem.er fejetobuius. £t or cofequeter op efte incompletum z non efte otm pletum non contradicu t.£t boe modo inter efte z non efte vel econtra eft mo tus.alias vero non.Slie rones oue funt faciles z babenf in tertu. mouef mouef ab alio.f.influentia z pma itelligetia.^n rebus eni opofitis ofiderat res mu uens.f.forma q g fe mouet I 5 et moueaf gaccides ad motuloti 9 . £t et ofide* ratur res mota folu f.ma pzima.Siergo aličj res oeberet ee g fernoues z mo ta effet neeetTe gp qlib$ gs moueret qualib 5 parte -z cu boe ipfuj totu.z gp totu moueatquatibet gte.lo volutalicj gp Žlrefi.l? pofuit fuuoictii fug ipoftibili Sedtn eft oicedii q? foutia fubftatialis g fe mouet totu opofitu z etiaj moue tur per accidens ad motum totius. Unde totttm compofitum aliquo mo oi citur moueri g fe -z pmo qz f 5 fe -z quodlibet fui mouef .z ide e mobile z mo* uens. f.fozma Del or fm comentatoze gp 2 lreftoteles loquitur oditionaliter. ^ 3 ouer ,« c non .f.fi aliqua pars alicuiue rei quiefdt:talis res non mouef g fepzimo. S 5 mcM pamo> ueri per fe z no pzimo eft moueri fm fe z quodlibjfui.ita gp n5 lit ca totalis fui motus.Del lic fm Jlreftotele quinto buius.gft qii res mouetur rone fue £p olKn a f v partis.vel pars mouetur ad motu totius. vt qn bo mouetur ab aia q mouetur ab appetibili.^llud at mouetur a fe quod mouetur a pzincipio intrinfeco: vt graue mouetura fe oeozfum.ltmiliter leue furfum. ]?iflco£ VI £tue(h'o II q«od mouetur mouetur natr aut violentcr.Si violenrer tuc man /feflo eft cp mouetur ab alio.f.a principio eptrinfeco.si veronalitcr ftmc mouetur a fua forma fubftanriali que eit princip« motue.if.pbifi.Sed forma fubfiantialie oiftinguitur a totorcu fit pare eiue.Un eft mene codnfionie q> rtibtl p fe mo (tet feipfum vt etiam oicit conimetator.ijc.metbapbifice.ua oj fit fcnfueatibil mouetura feipfo per fe -rprimo. CBfguitur puo.aulia mouenč ec fe.tntj.pbifi.crgo no ab alio.jte fm 9 mčtatore.iif.celi.Xapie mouet fe oeotfu inqudru graute tmouet mquatu eft in potetia oeozfnm.? p oris mouetur p fe -r noab alio. ‘Aiidct q> aialia mouenf ejc fe qr no indigent alio mouenre ejctrinfeco ad eop motu initiandu.mouenf tfi a fua forma. Cin ejc fe t ab alio no.opponuf ficut it& neqj p fe ? ab aIio.qm lapie p fe mouet oeorfum z mouetur ab alio.f.fozma fubftantiali ?grauitate.?l3 forma fubftantiaUs lapidie et tnoueaf oeorfum z no ab alio:tn mo mouef per fe fed per accidene. fDHrguitur fecudo.ll^o mouetur voluntarte oe vno loco ad aiiii er p fe prio vt bo curree z tn no mouefab alioumo eiue aia p fe x cu intentione mouef oe vno loco in alul z feipfam mouet. 'Jtč -Sreft.a piv cipio.v.pbifi.ejceplificat oe lilo q6 mouef pfe prio oices.&liud vo p feipm pmu vt medtcu6 4de fanat/Rudet gjaia boie no mouef p fe led p accidene qr ad motu totius opofiti.t fic p fe no valet tantu ficut ejc mtcutoc. Šd alio of q> areft.bic lofr' oe motulocali:fed in v.pt?i.ejceplificat oe motu alrerarois. CHrguitnr tertio.aia m uelligendo actuat feipfam vii per fe feipfam mouet z 013 fit iudiuifibilts mouetur per fe primo.vt pater ejc fupra oictie.quia eft mouens per fe z per fe motum z tamen a nullo alio mo uetur.^ta eodern modo voltmtae mouet feipfam. ‘Refpondeturbzcuiter cp omne quod mouetur localiter z per fe neceffario mouetur ab altoma op uibit mouet feipfum oe leco ad locum per fe.? beceft mensarefl.Guoniani omr nia que mouentur localiter fl funt inferiora moucnrur per infiuentiam z mcM tumcelt.celumautem mouetur a fua intelligentia que vitra eflimmobilie. Tluncergo ad argumentu otcif q> aia 11011 mouet feipfam localiter per fe fj oicitur fe raouere met ipborice.CJt aut propofitio z coclufio arelt.fiat Claris or £onfequemer z fecundo querimr. 2 a fapfo nioueturad n&pec eo mo/ ueri ©cimet; q: aliqd aU 6 rtetit mouertq5 cefiautt.^r fi quid ec eo moueri ©elimt q: qmppia3 aliud ftetit.td ab alio moucatur necefle eft .iteoc eni patcfacto.omne quod mouetur ab aliquo moueatur ueceiTc eft. (ncuieftio h Btrtl probatio qua Slrelto.probat emnequod mouetur moueri ab alio:odudat z fit fuflficies.Tlotadu pr:o qj ocmoitfaiio fiue jibatio arelt.čj .pbat fuaoclufioneielt illa.Tlibil q6 quie* Ifrbiftcoru VII ©ueftio II fcit ad quiete alteriue mouef a fe g fe t pmo. led oe qd mouef ab intrinfcco ftuiefcit ad quietem alteriue.ergo mbil qo mouef ab intrinfeco mouef afeg fe.-! primo.? g one oe q£> mouef mouefab alio.Sntecg tfi illa oemonftratio SuppolTnonco. intelligaf fupponunf ouo. 1 bjimu.De q6 mouefeft oiuifibile: qiii nullu irv *p>:ima. diuifibile mouef .vi.pbificop.-r boe fm menrem ilrefivt (iipra illud .pbatiim eft in fejtto.Scdm qč> fupponif.Oeillud qo quiefcitad quiete? alteriue non Secunda. mouef per fe ? primo.*|>robatur.qr illud conenit alicui primo % per fe quod fibi conuenit fm fe -r quodliber fui.fi ergo vna pare quiefceret totum no pot moueri per fe -r primo:cum moueri per fe -r primo fit moueri fini fe ? quodlw bet fui.3o fequitur cp qmefcente pte necefTario toru quiefcit.id e fino mouef per fe t pmo.fEc fic quiefcere bic capif ftriete f put opponif moueri g fe t pri mo.^llis fuppofitie fic intelligaf oemoftratio.3llud qo quiefcit ad quietem jntdlectuebernč alteriue. f.fue grie no pot moueri per fe -r primo g fc6am fuppofitioej.ej: quo ftratiome nonmoueturfmfe-rquodIibetfui.£toeq6mouefb3gtesejtpma fuppofi* tione.Sed oe mobile necefTario quiefcit vna etue gtium cjefcente.ergo nullu mobile mouef a fe-rg fepmo.ergo vltimo oe qč mouef ;mouef ab alio qš a tali mobili oiftinguif.?fic tota oiflicultaeeft in illa ,ppofitione.quiefcente parte quiefcit totum id e totu non mouef gfer pmo fi vna eiue ge quiercit *Dec ergo probatio I5 non fit fpllogifmus vel oemonllrario pot tn fic reduci *P>:obau'o redtidf adoemonfirationem.TluUuen8qomouef gfetprimoquiefcitfifua geeje adiiogifrnu. fceret.fjoe qo mouef quiefcit fi fua gs quiefctt ergo miUumene qd mouef: mouef g fe -r pmo.£t ifta eft fm cometatorem oemoftratio q: eft. qr .pcedif ab eftectu ad caufam.tDotue enijeft eflfectueilliuea quo pcedir.fiue a quo mobile mouetur.fed illud qč> mouef eft mediuj burne oemoftratioie.Ctuida aliue tamen voluit g> elfct oemonftratto propter quid.qr quiee gtium eft ca quietie totiue.-z refpectu buiue et porefl cffe oemonftratto propter qtiid. jpbatio/Hrefto.ad tnfellectum pritte oictum concludit -reti fufficene pbaf autoritatc 2irefto. bic in tejetu 4 eam tanqj probatiudm -r fufficientem pofuit.St ratione per coditionee 1 otfr finitionem bone oemonfirationie feu probationie. CHrgmmrpzto.^batioŠlrcrt.non cocludit.q: m ea ponif .illud qd mouef quiefdt ad quietem fue gtie fed illud ell falfum. quia cetum mouettir -r tamen non quiefcit neq? et fua pare qr nosi eft ttmendu q> celum fte f .IRefpondetur q> 4reft.loquitiircodiriqnaliter boe mo illud quod mouef (Jefceret fi fua ge cjefcerer.f; gs celi no tjefeit igif ncq? totu celil cfcfcit. CTHrgiumr fedjdo :mmo2 cl) falfa.q: fi bo clfct affit 9 folo oigito -r aliae totu corpue mouerefrtiic fm Žlreft.ille bo no moueref qn'» qutefcente pte gefeit totu.fj boe eft falfu3 ; qr motue eft in maiori pte mobilie fed a maiori 03 fieri oenoiatio.vi.buiue. ‘findef g? ifte bo oiceref moueri fic probat argumetum.Tlon aut oicercrur moueri per fc ? primo curn 110 moue - . tur fm omnee fuae partes.? boe voluir ipfa minor vt latiue fupra. CHrgmtiir tcmo.mdmiTibilc t>t angelue moiietur lo caliter g fe -r pmo.qr no ab alio.ergo non oeqo mouef mouef ab alio.P- at i' ]£>l c nficoru VII £tudlio III Suppofltio. 'puma. Šecunda. jConduito pbtio# foppi. Oucftio qucrit Cit fltbotdtnate. gfftntialitcr. 1ft aliqt> tndiuifibile moueaf fncceffiue et qcuq? (pe mottts.gt illtid volnit pma fuppofino g? nullu tndiuifibile mouef C>Cu3 m 0!1ine moiietur ab altauo moueatur neccffc cft:T id quod i loco mouernr ab alio moueatur 'z id tgitur quod uiouet ab alio moueač uecefTe eft.cuj moueatur;? tpfum.r bocab alio rurfus.Ht nomfimtu boe ptofitifdnmfed flabtt tandem alicubn atg^eritgp piani cmod mimo caufa erimomma moncamnr. CQiiedi* ueniendu lit ad pzimu motu z motoze imobile.gt fupponit pmo op mouetia •t motu fiut fimul. Scoo g ■> mottis vniu(ctnufq5 mobilis eft finttus.poftea in fert tale5 condufione.TlecefTe eftee aliq6 pzimu moues i motu pmu er quo in rooueribus i motiš noeft.pcefltie in infinitimi.qzfific fequeref q> in tge finitoeet motus inftnitiis.qd eft falfum -z tmpzobatum ferto buius.Oia eni illa mouetia t mota eflent infinita z moueret tge finito.ergo in tge finito mo tus fteret iofinitus.z bee eft ro 2ireft.gr quo ergo pzius conclufum eft.omne quod mouetur moueri ab alio.-z fi illud mouetur mouetur iterum ab alio et licconfequenter.Clnde querit qoan licjacedaf in infinitum vetoeneniaf ad aliquod mouens imobile.gt injapolito arcft.vult op in mouetibus -z motiš cozpozeie non lit jacelTus in infiuitum.ofn lecundo vero metba.vniaerfaUter pzobat ep in nullo generecaufe lit pzoceflits in infinitum. ^“Hotadu pumo. ažc quo mouens eft ca efficiens et niorue eius cflrectus qp ages ca Rue moues eft Oupler.2(liq eni cae effietente« funt fubozdinate.f.guap pofterioz 6pedet a pziozi vel in fua actoe vel m fuo elTe.gt ille fut ouplices. fieflentialiter fubozdmate qua£pofterioz no pot age re vel caufareeffectum nifipziozagat.vtca pzima eftoeus i fibt fuboidinaf intelligetta fcda.buic aut fubozdtnaf aftrum ve! cdu.Deinde inftuentta vtis Vt litje -z Itimen vel gualiras pma.vel fpedalis.t butc onter fuboidinanč alie cae inferiozes.ftn mete eni areftotelis ca fugioz no pot agere fine inferiozib 1 fubozdtnatis neq; a fozriozi ecotra.fecU8 vero fide credimue. Ufi g? aliq čae fint inuieem iitbozdinare efifentialitev requirif. tbzimo op fabozdinae fiue pii oz lit pet fectioz cg fubozdinata fiue poftertoz.z boe in genere caufe.vt čelu eft gfectiao tu caufando q| bo.no aut fitnptr.Scdo op fijbozdinans ut ca lubozdt nateXertio op fubozdinata non poftit agere tzift fubozdinano agat.aiievero caufe fubozdinantur accidentaliter.f.vbi pofterioz potell agere fine aerioe po ris i ecoutra.no ti? pot ee vel fieri fine pziozi.Vt filtus fubozdmaf patri v pf auo.atms adauo.-z fic fm ^refto.vfq} in infininim.jCaufeverono fubozdM Ifclpiftcoru VII fiuidlio III nate funt quaruj vna non oirigitur in agendo ab alia neqj ab ea in effe t>ep& detvr bomo afimis fo:ma fubftantialis ignis tč, fu^oclufio nd mente3 moucntiV z motali bus totalibus etfentialiterfubojdiuatis no.pcedif in intimni tj oaf ftattis in Pitftio motoje.*02obaf auto.2treft.timu enim fm etim eft impotfibile t impiobaf.v.pbificos.qm ois motus eft oe 5rio m orium.fe d oria no cotimianf.lte; motus no eft motus.v. pbificop q6 fieret fi boe ptimu fupponif.Scdm et eflfet incouenies qz fruftra addmritfet ba*c r5 ttem.iftfidef btetiiter Ij multi togis oifputent verbis oe ifta roneSreft.7 que runt.Su Sredo, femper in fuis ronib 9 vtaf porentia nali.Si enim vtif tune rones fue no ocludut.gt or conclullue.S>iue fuerit vicio tranflatozie fine Sre fto.g fe poluerit.O/ vfus fuerit I51 paucis ronib 9 potetia nonali.&icir.n.iiij. pbifico.gi.portibile fit mediu rarefieri in infimtu.^te ibide impugnas oitfinic tione vacui.Oacuu eft in quo no eft corpus gratie vel leueioicit.Si eet cotp’ fonoc q6 non eet lene vel graue illud fm bac oiffinitionem ertet vacufi. cuj impolTibilefitcozpus fonozofum ctfe fine Ieuitate t gratiitate falrem naliter fientetiam ntedium vtaerno pot natnralirerrarefieri in infinitnm.Sd ratio ne ant Sreft.qua in boe feptimo addncit oicif cp ipfa no cocludit pzobatiue fj folu pfuafiue qm fnpponit importibile. vt pbauit argumetu I3 fina Srefto. fitrone t veritati cofotmis.On fola anto.firmaf cp in mouetibus no fit pcef fue in intuiitn.qm aliquis femg enaderet oices q> in monettb 9 1 motiš elfet circulatio.irte g? idem moneret feipm.t Ilc mnlta pfuafiue pbaut' ab Srefto. <£Hr$mtur fecudo.fecudu mente5 Hrefl mtidus rte/ tir ab eterno t ftabit i eternu.viij.pbifi.7 fic no oeueiijef ad pmu prej netp vi timu filiu-f? pr e ca efficies filij t p one in ca is efficietib 9 epceflfue in ifinirn Ufi et oicit 2treft.ii.oegene.6fiatoes funtgpet ue gm gfiatio vniusefl cozzu ptioatterius.t ecotra.i.Oegeue/RfideFcppr auu6adauustfičin infinituno* fut cae eentialiter fubozdinate vt fupza patuit.necp cae mouetes qm no funt fif.gr cofequenter oicitnr cp generationes fut ppetue in lpecie.qz fg e gfiatio. (DBrguitur temam motu celi funt mfimte gtes qua£ fluelibet mouef t mouetbec inferioza.ergo in mouetib 9 1 motiš eft pcelTue in iutinitu.^tecaliditas ignis ert oiuifibilis in infinitos grudna quoi: cjUbet agit t aliijd cat.ergo in ca is efficietib' 7 *? pcertiis in ifinitu. ‘Riidctur g? mene aref.e.gc quo oe q6 moucf:mouetur ab alio.i illie motiš 7 mouentib 9 non f t Umnikom VII ČLuefho lili eft .pccffus in infimtu.sfic mteltigif te mouedbus ? motiš actu fegaris fiue totalibus^gtes celi no funt bmoi necg et fubozdinant: fibiinuice efTentiafr. 9 autq6pnmumoiictno vt idgratiacmiiscetera fant vel finfcfat vt ta ?nde eft pncipm momerfimul ca eo cit finutl oico,qj nibtl cit tnter ipfa boe em oib' moiienttb^coiter copettt % fnbeuttb^motu. o ©pH* c ]i5rtaimt Ibatetefleitmulid qnod monetnr 'i idqnod mouet:? mbil tnter ipfa mediani eife; (jrQueltio. IIH H truj oittne moues ftt fimul cu tllo jCDoaene in a>po fitobup!« 3mmediatum XDedtatum. XDobilc D upi«. 3nimediatum XDediatum XDoums cu mo^ to virtaaliter *£> er contactum Zreo fpes motilo Oiiattjojfpeamo tus violentt* *£>u!lio* •Jbama. Secunda Zractio zo cttiiis introductione nota ep tfrefto.ej: quo m capitulo.ij. fttppofuit oe inoiiens ? inomm effe (!mul.in capitulo tertio iftarn fuppofitio nem oeducit -z pzobat mdnctiue non folum oemotulocali fed etia} oe motu alteradonis zfim qitantitatem vtlatius infra. {£‘K3btadu pno.q> mouens in jppofico eft monens in genere cae efficientis.-z fic 15 fin is et moneat fc5 oes cas.ij.pbificop.tn folum mouet metbapbozice 1 no vt elficies.fčft aut moues oupleic.q: aliq 5 cft^jjeu mutn vltimu fiue immediatu.f.qč eft imediate cu3 mobilt p indtftatia vt ma nus mouens baailu.Hliuddt monens mediatu fej qd mediatite alio mouet aliquod mobile vt mouens lapide mediate baculo. fEode mo mobile eft oud plec.^zimum fiue immediatu qt> imediate elt cum mouete.XDobtle media tttm elt q& no imediate atttngif g aliqo mobile.gt fic fimul oicit fimultatem indiftantie.fc3 inter que no mediat cozpusgroffcim. Hrt no oicit fimnlfa retti loci.g; in ip olTibile elt ono cozpoza efife fimul in eode loco.iiij.pbificog.XDo uensergoalfudpoteltefifevelpervirtutemIpetMenTvftntelirgentta cufua fpera.-z luna cum tnari qn ipfum fluere 1 refluere facit.Uel per contactumvt mouentia apud nos frequenter funt cum fme motiš vel mobilibus. in^otldu lecndo antea egi cocliiito tnferač q> Hrelt. ,pbat fuam conclufione inductiue oe tub 9 fpebus motus. j£t # illo fupponit gp tres fim fpes motus. fifim locu vt motus localis Jm čjlitatem vt alteratio. *z črn quatifatemvt augmetatio oiminutio.žt pmo oe motu locali qm oe qo mouef localtter aut b3 intra fe pzincipiu.id e mouef motu naturali.-z fic certu elt qj mouens fimul elt cum fuo moto.Uel b3 ejetra fe pjincipium.i.mouetur Vtolenter.t tuc fimiliter moues eft cu fuo moto vt p3 inductiue.gt ad illud,p bandtj ponit quatuioz fpes motus violentt.-z funt pulfio traetio vectio -z ver tigo. *0ulfio elt motus localis in quo mouens pellit mobile a fe vel ad fe. et b5 ouas fpes/pzima oicitur ecpulfio % elt quando mouens oeficit -z feparaf ab eo quod evpellit.vt qn lapis jpijcif.Scoa fpes or impulfio.f. qn pellens no oeficit fine f gat ab eo qo tmpellif.vt continue trudendo lapide a fe. vel quaudo manus unpelleret lapidem ad fe.Xractio eft qfi trabens ito fegafab l^ificoni VE finefho IIII tpOČ trebit fine trabat ad fe vel a fe.vt fi aliquis traberet na ui cu fune.£t bj U|b fe ouas fpes/Jbzima oicif fpatefia z eftqfi gladto alicjd fddif -zcdU gta^ dtustrabif.šc6a fpes or efpiratio.f.qfi aUmnequoi1 effectmealmd mouet eft fimul cii eo p cotactii vel virtute fpale q e fuu inftrm. Tbtobaf auto. Hreft.tJ iftam coclufione pbat.Ufi oicit. IDanifeftu eft igif q> mouetis vitimi z mo ti pumi nullu eft mediu.žt oicit ibi cometatoz.XDotoje ,ppinquu z motum ee fifeft neceftaritl ad pcedete qone.f.g> fit ocuenire ad aliqd moues trumo* bile/Konjpbat arefto.in.ij.notabili pofita.^mmo inductiue z perecperien tiam pzobatur z per fe notum eft.Omne q6 atiud mouet neceiTario ee fimul cum ipia^deoprefens concluftoeft pneipium fuppofitum innaturali pbia. C/Btttmo loco argumentom ponentur qdam oubia. i *p^imu magnes attrabit ferru furfttj z tn no eft cu ipo.Scdtn fol mouet ber i ba q or dttropia fiue folfequiu fim motu fuu z tn no eft cu ea berba.Zertium j eft quida pifds in mari note torpedo c} vt referut qft oepbendif facit tremere mauus pifcatou.Kndet ad ilia tria op boe fiat fpoli -z ocenita Virtute ipfaruj rerum q nos later.qtn qditates rerum latern nos.vij.metba.l)iftejtpzietates fluunt imediate a forma. Ufi qfi lapis magnes actuaf z fricaf in pano veloci 0 ? attrabit.fi auc immgaf elee-ceflfat attrabere ferru f m c6meratoze.qm eius vir £ tue impedif muUiplicari.^ttrabit aut ferrfi z no lignu vel aere. qz oe agens h agit in fubiecto pdifpofiro.ferru enim nature maguetie ouenit.Jta et oicaf oe : * alijs ouobu8.Quartu.quo fol attrabit vapoze furfuj cuj fit aqueus z grauis z fol no fic cu eo. Rndet op fol g fuos radios leutficat vaporem. z fic qr leuis] * afcendit z partim trabif ftirfum.Quintu.qiio luna mouet aquas z filr boies quos otcimus lunaticos.ita op fepe indpiant furere.^ta e't mouet menftruuj in muliere z alterat oia cozpoza in plenilunio. Afidef q> luna mfluit i oes res bumidas:imo in oem bumorem.ergo qn eft plena marimu bj ofiiuj fug nta re:qin illud tumefit.-r quodamodobuUit.Sicet cerebrum cufitbumiduj in 6 difponitur m plenilunio -rč.Sejni onbui 3 .quoquodlibetmembztimin boie attrabit nutrimentti cu no fit cu co/Afidef op in quolibet membro eft virtus attraetiua z e naturalis : imtiatue calor cuiue eft attrabere vnde videmus op 7 attrabit conueniens z fibi proportionatum z oimittit oifproportionatii. Se? ptimum.Ouid mouet lapidem jtiectum fi mauus ^ijcientis corrumperetur. 8 ‘ftfidef qp impetus g .pijcientem impreflfus <3 ia b 3 vim leuitatie. Octauu.oi^ cunt vetule:fi aial morif in manu bois.tnanus ipfa tremet. Rndef op na ipfi’ ttialis iam morituri qrit vndiqj fuž coferuatione.t cu intra fe no pofTitiattrar f 5 Ibnm*. Sccnnda Uertigo. Uectio. bubmm. XDagneo. So!feqm'um. ZTotpedo. 'Refpondetur. ,aito , Zaimor mine rt cereb;i. Deattracnonentt trimeti. iDanafi trem or. £uteftio V 10 bit lpu31 calote in manu epiftete:quo attracto feqtur manus tremula. Hft til De flngultu. ifte tremo? fadliterreeugabili 6 .Tlonu.Qm b; fiiigultit ? tangit ftbi pulfum ftatim cefTaucu til ille tactns fit m btacbio t lingultus in ftomacbo/Aftdefgj per boe op pnlfus tenef z obftruif caloi.fit fottiot:to cofttini t materiant que De mdinco fecit fingultumjl fitertt palica .Decimu. CHiid ntotiet melacolicos C|il cttrrut 11 licie. De triagie. li Defpeculo vftorio. ad filuas tputat fe capttuari/fiefpodefgj melancolia in eis generata. Hude cimu. auo multeres venefice mouet fepe aliquem ad imtlta mtliaria/Ande - tur g? boe no efl učile to ceflat ca i modusmtfi fojtaffe fieret p queda fpiritu fottitTimuer berba vel radice ectractilCUtimu oubiu.SJpeculu vftotiu cotn Jbunt pan« ttnbic no eft ignis neqj panue eft curn fpeCulo.iFmdef q> in con Tcauitate fpeatli congreganf radij folist ifli vniti fiut fojtes t g reflepionem jad partem oppofiratn vbi eft panntts ipm panntim incendunt % comburttnt. 1 4 Cl^dneeps ant vnmerfa qtic altcrantnr a fenfibiltb 0 alterart:? eop alterationem effc Ditoat qne per fe ab bifce pati tuamtimper bec contemplentur opojtet. 10 ffclbatet iejitar alterationem m fenftbilibus % in parte m fenfitiua;T oullis in alijs nift per accidens efle. CQueftio. V Stru ad oes ct folas qualttateo ter tie fpei fit p fe mot° fiue alteratio.čc quo areft.fupta.v.pbifi.coclttfit q> folu ad tria ptedicameta fit per fe motus.f.ad quantitatem vt augmentatio.ad Čjli tatein vt alteratio.-z ad vbi ficut motite localte.^n boe vltimo capfopmi tra etatus oecerminat an ad oes qnalitates fit per fe alteratio.vel no folum ad ib las que funt oe tertia fperie qualitatis. tConcludens g? ad folas qualitatee oe tertia fpecieeft per fealteratio.? ,pbat pitlcerrime:vt circaoclufione videbif. 'potuc vtin ftf pjio.cp motaš vt in feptimo accipitur bic pumo ftrictitfime.puteftmutatio fnccefttua q fiti fubiecto epifteteboealicjd i aetti ZHteratio vt in jpf id eft in fubiecto qo eft toru copofitii:qua no pcedit alius motus ( pp;ie oict 9 pofito. gt.fic fola alteratio q fit inter qlitates pjimae eft mot 9 .Un alteratio I5 capiaf multie mod ie vt vifum cft.ii j.pbificop.tn bic accipif .pptijffime ( ptn ftc oifft n it. Alteratio eft mutatio fucceftiua inter qualicates actiuas % paflittas faeta non piefupponens quantum eft oe fe aliam mutatoe? pteuiam fiue pcedente fflteratioms qnat gtficb?fub fequattUo: fpes črn q?quattuo: funt qlitatespme.f.calefact 6 e 3 tu oj fpeo. frigefactione:bumefactione:? ficcefacttonem.folu eni be qttuoi čjlitates agut _ 'z patiutif p le ad inuice.Žllbedoenip fe non agtt neq5alia fpee colotis.lba/ 10 , tet ergo 'Otimo q? calefactio aq bic eft alteratio ? I5 frequeter pfupponat mo ^ tumlocalem.fitr alteratiocibi in ftomacbo.qjnecefteeft q >alterabile pottef t appliccf alterati q 5 fine motu locali fieri no potmi quatu eet ep pte altera# ItDotuo confrtca Home no pfupponeret motu locale.Sc6o pj cp calefactio q fequif motu? co/ liuti 9. t<£ fricatiuum bic no eft alteratio.q: fp pfuppomt ofricatione. aiteratione ergo g fe efte ad aliqua qualitate eft ipfam fp folu ? tmmediate terminari ad iftd plitvi l^lpificoiu vil Eipfam fg z folij accjrif vna er čjlitatib 9 pzimis. De boe repe ta f illtid q 6 .v. PRiiicos eft ofctum ibi.Utrum folum ad tria pdicamera fit per fe motus. |L7f5otactu fecundo p zo clariozi tnteUcctu ronu$ Mre ftorelis g> ftn eum in pdicametis qtmo: funt fpesqlttatis.*pdma eftbabit 9 Q«mhb<» Vel oifpo.t)abiti !8 ant efttripler.Slkiuis eft cojpojalis 4 fundaf fubiectiae fluafitatio. in coipote -zbabef a na.vt pulcbjitudo:agilirae:nalis foatitudo. iUius e bas* ~* o: P 0!al ’ 8 . bitna intellecrualis qui fubiectiue eft in aia z ftmt quinq 3 in litterio bui 9 0 i/ 3 ntdl«ttwl», ctionis fifpa odignatf.fej fapientiaintellectus fcietia pjndentia z ars.Hlius e Wowii 6 , babitita mojalis z eit virtus vt liberalitae iufticia magnificetia magnanimi tas temgantia zc.Jn bacergo pjima fpecie repommf oia noia babituuj :Oes X Virtutearoia vicia:oes fcientie ičSecunda fpea eft naturalis potentia vel U potentiarin qtia repommtur omnes z folum ppjie pafTionea pter vnam fcilj j tpa quod ponitur in quamitate.l^rtL 3 fpMcseftp 3 fTto velpaOlbilionlita# in qua ponuntur omnia obtecta fenfuum erteriomm vtoea cofojesrfapojea 4 odo2es:foni:qualitatC6 pjime .2 boe oe obiettis ^pjijs. Quarta fpes eft fot* ma vel circa boe aliquidconftan 6 figura in qua repommf oes figure resna lium z arttficialiu vt triaguliritae rotuditas.gt bjeuiter oea rea artificiales, | tila alteratio inuenitur in pjinia contrarietateq e in acm videltcet in frigiditate caliditate ficcitate z bumiditate. -jftatione pma. 2 lrdt. 2 ld folaa qtialitates actiuas z paflfiuas eft alteratio. fed folum čjUratea lertie fpeciei funtactiue z paffme.igttur foUnadejlitates tertie fpeieft per fe alteratio.Secunda ro 4 reft.eit inducriua z talis.ad qualitates eft per fe alte ratio.fednoad qualitate 9 p 2 imefpeineq;fectideneq 5 quarte ergoad fola« qual!tate 6 tertie fpecie eft per fe aUeratio.O/ ad qualicates pjime fpecietno tlonad aualitat fit alteratio^bat inductiue.^d babitus co:po:alesnon eft per fe alteratio.qj t es pame rpecid oea babitus cojgalcs funt ad o li 4 d.led ad aliqd no eft g fe alteratio vt fupaa c(l alteratio quinto biii°.Jte ad bab it 0 ! noja les no eft g fe alteratio qj illtid qo ac 4 rit fua gfectioem no alteraf :er quo qn res alteraf eft in eflfe iingfecto.f 5 virtus eft p fecrioqda ergo uoacqrif paltferatoej/Ro comentatojts. 3 nter virtutej et vi tiu no eft mediu ficut oicut oes mojales. fed ots mot * 5 03 efTe mediu fter ouo ejctrema.igitur ad babitus motales non eft alteratio.3tcm adbabitus intelle ctuales non eft per fe a!terano.qj babitus intellectuales ac 4 runtur in aia nul la mtitatioe faeta in ata.q: aia fedendo z quiefcendo fit pjudens.^tem ebiij infirmi z pueri non polfunt confiderare ncq? addifcere pjopter nimiam coin? inon ad feciktam turbationem.ergo alteratio non eft ad babitus intellectuates. P/ ad fecunf fpcocm,, f 4 tf ll P 1 id 5 4 j f it W?if\com VII fioeftio VI dam fpem qlitatie no fit aIter3tio.arell.taq3 certil ftjppofuit.Sdppjiae enij pafiioee no eft alteratio.qi ofecjuimf natiaitate z eentia; retino acauirtmf' Wec a qualitatee pjime ppiie f j fonem fotmalem funt in tertia fpecie folum z no nifi large poifunt otci oe fe cundafpecie vel piima vtp 5 darili oe modofignificddibarum fpeciernm. ooctrinatio bic no e alteratio vt pjej: fiipjadictis. 1 4 f£Oed vt videtur ca cimeta coparabilia funt: que no eqnmoca fnnt.Heluti cnr:coparabiUa non funt ftilus x vinum.ant vitima fidium: vtram acnriuo fit, £tnia namq 5 eqntnoca funtudeo conferenda non funtOed vitima fidium % pennltima comparabileo funt.q:acii mm idem fianificat in vtrifq 3 . Cduefiio. VI ■H trum ad coparationej piopiie ot ctajal!’quap reqniraf et fufficiat vniuocatio ppiietatis in qua imiice copanf *p»io introductioe bui‘ J qonis et coclufione btti° feptimi.Tlota op areft.in.ij. traetatn et vltimo buius feptimi oeterminat 6 copatioe motim: ponče pmo oditioes coparatois ( ppiie oicte.Sc6o coparat mot 9 locales adinuice.et Tjzk lio ponit qfdam regulas oe coparatioe motu«; que oia fuo patebut oidine. *na. t>ili ma. ?«unda. *- vinu 5 fti luer-zcozda no coparanf iacutie:q: vinuoractttueicquo pugit ligua.ftilus or acut°qz pot cito penetrare.cozda vo or acuta qz acutu -z fubtile facit fonu. Scoa oditio^prietasičj coparanf tulit vtril'cp.-zficaq t voj: no coparanf in claritateaiecg 6e 9 ‘i Dpabolus i fcitate.xertia coparatio fiat in fpe fpaliflu tna.i.cp res coparate fint eutfde fpei -z filr.ppzietas in q coparanf fit fpes fpei> cialilTima:qtn in gne latet multe ecjuocari6es.fi: fic otcit Šrefl.bic ep folij in fpecie fpalilTima fiat coparatio.vit iUanoeft,ppujflima foztes ell colozatioz "jblatone. aita coparatio ofopzie oca.f.g fi oia pdicta alTunt ptergt g 1 reecot p Jop , tt okt*, paratasnoopjeeetufdefpecieifpedali(Timeqzoicit2lreft.f5 eguus-z canis futcoparabilia.fi fic oiffimf.£omparatto ( ppzieoca efi:qn 1 ppziefas in q res coparanf inefi toueniteis vniuoceecifles fpes fpecialiffima.iita in^ppofito oj capi coparatio.žUia coparatio dr abufiua fine ipzopzie oca.f.qn illnd i quo res coparanf no fufcipit magis -z minus: vel n 6 cottenit rebus coparatis: vel ouenit eis e non ois coparetur alteri^ppzieijed ois res mundi ell alteri coparabilis ad minus coparatione abufiua fiuecomuniter oicta. r ČŽrgiutTecmidoz^ubMiaefl pfectioz-r nobiltoz ac«dente.vii.metba.ellc6paratio ( ppzie oicta i vera -z tn pzopzietas no conue nit eis vniuoce.f.pfectio 'i nobilitas.Sifr oeus ell perfectioz fuis eneenbus. IRefpoitdef fint coparationes comuniter oiete ficut pzobat argumentum. žl % yc $ condirioes r«quiruntur ad tomparationetn motuu m. tCDotits fibi com parabike funt. iRegnte iflefunda tur. •Jbiima. Sccunda. l^bificop VII fitueftio VII Similiter tile funt coparariones abiifiue.l^omo picuis dl pulcbtioj boie vi uo.fol eft calidiot igne.cclu eft clarius aqua. 3 deo op3 femg cp ifla ^pptietas in qua res coparanf attribuaf eis vniuocc.t bec eft coditiopot iffuna. CDHrgnitur tertio.££>otne circularis coparat motni recto.*|>tobaf rone qua Žtreft.i tejctu adducit:q? circulare z rectu fut one lo* ci fiate rurfH5 z oeotfu5.ergo morus circularis e coparabilis motui recto.t tn velocitas m qua coparanf non oueiiit eis vniuoce:qiin vtio motu tit fug li^ neam rccta: in aliofup linea circularcm. ‘fiefpondef cp motus circularis z rt* ctus no coparaf coparatione.pprie oicta.t areft.folum arguit z no loquitur aftertiue.^deopto Vlterioti noticia queritur confequenter cušrefto. C^ubitabitautem quifpia fi fit omnie motno omili motui comparabilisuec ne. (TjClueftio. Vil. Temini guflibet motu s fit cutttbet mortii ffjparabilis.T lotadu pmo cp areft.fotmatjllud oubiu in tenu pones tres oditoes recjfitas ad coparatoe? motuu localiu.^tia cp ipfi fiat i ečjli tge. &d >a cp fiat g eqle magnitudineXertia op ifte magnitudies fint eiufde fpei fpa lifTime.U n P5 pmo

modVj 6bft vere cogari 6bet ee 6 eode pdicamto z eiufde fpei fpalitlime.bebet at. coga ri t velocitate;tarditate.oiftatia a fuis termis ad quos z fifib^.vt ille fiit coga toes,ppeoce.alterato ignis evelodot alteratoeaq.augmetatio melacolict eft tardior cp flegmatici.alteratio tila plus oiftat a fuo termio ad que qj alta tč. CTJftotadU} in imebuins fcptimi Srert.ponit certas regulas oe coparatoe motuu. t qz fut faciles no nragne vtiliratis adeo vt mfti eciftimet tpfas no politas abžlreft.30 bteuiter erplanade veniut.fit fttndanf fug letite z vietotia mouetis fug ip5 mobile.Si eni virtus monetis ejccedit refifientia ipfi^mobilis.mouet ipm velocius.fi refifientia ^0 mobilie eircedit virtute mouetis.motiet ipm tardius vf oino no.Sut ergo i toto fepte regulecoparatois motuu.*02ia.Si aliq 6 moties mouet mobile certo tge ad certu fpariu.tuc ide moues mouebit medietate illius mobilis in ečjli tge g ou plu fpatiu maius poti.Scoa regula.St aliq 5 motiesjmouet mobile in certo tge ad certu fpaciu.tiic ide rooufs mouebit medietate illi° mobilis ad ide fpa 1g>l?iftC0£ vil aueltio VII cium in mcdietate illi° tpisXertia.Si aliq6 moues monet mobile certo tpe £o.£»otus cireularis pot coparari ve/ te. motni reeto qz fiut fup linea equale anetozitate J&rcbimedis d oemoftrat linea recta effe equale circulari. 'fiudetnr op velocitas in motu circulari non attendif penes linea recta fed penes angulos oeferiptos circa ajcem.fed mo/ tus localis recti velocitas attedif penes linea recta.Uti velocitas no coucnit eis vniuoce z fic neq; coparanfppzie. S 3 ad 3rcbimede or q> linea recta pot efTe equalis linče curue vel circulari fi ad imaginatione circularis erteudere/ tur. Centra ipfnj vero eft Cometatoz qui tenet gp linea curua non poteft fnp* poni reete. fed ipfe intelligitur fin rem. vnde ambo verum oicunt. {p&rgmč \>ltuno.££otus pmerfa^ fpecie^ ctia5 fut inuice coparabilcs et^pzie.vtalteratio ignis eft velocioz q$ alteratioaq.z fic calefactioeft velocioz $ frigefactio z til funtoiuerfap fpeciepepqttobabent oiuerfos terminos ad qiios.fitr bec eftjjpziajiegmaticus velocius augmera* turqjcolericttG oiminmf.‘Rndemrq?fint coparatioes.ppzie.z fiifficitgjfint fpecies einfde generis.l 3 ,pp:ij(Tima coparatione folijcoparentur motus tter fe eiufdem fpeciei vt omnes calefactioes.oes frigefaetiones zč. nmu3 $o tractatus vlrerius oiuidit' iti tria capttula.Srefi.ergo *f>timo inqutrene an motue aliqn factue fit vel an fp fuerit z nunm oefinet. 5 Uam qonej Oeterminat fim opinione ontiquop pBop.oeinde fimopinionej pioptia.311 fcžo caplopbat gp motue mmčjtj incepit ueq3 nun^ ocfinet.Ulti mo foluit roneepbantee motu nou c (Te gpcttm fiue eternuj qt le fue rationes infra clare ponenturXu autern in ifto tractatu oicat q> pferutatio buiue opi ✓ nionie non folu valetad fcientia nalem: led etiam ad babenda fcientia oe p« mo motoie:i pariter in fine buiue octaui oeterminet oe ptnp motoje. ^deo incidentaliterapiincipiooctauipbificoium queritur piimo. 5 ID^oflderadu eft igr oe boe quoni mo fe I^cft eni ogepzecra bac pfpicere veritatej.? n folu ad naturalen ptemplsuionem led t ad eam ooctrina que drča p:in dpmmpdmu verfaturvebementer conduett. (T~Quertio. I. H trum ad naturalan pbtlofopbu? Tl atee roneo fun/ fP ectel oflderare oe plimo motoie.Tlotaudu? piimo gp oče rationes naturam d,mf top motu le ® ftlndanf ‘mediate fuper motu z mutatione:pp quod fcientianaturalie co fiderat piincipalr ree z ftia ofiderata fub rone motue.be quanto ergo ronee -s? plus fundantur fuper eflfeoetantomtnue funt naturaleetplue metbapbifiii ^‘ of8 * (% ce.quonia metbapbifica confiderat ene inquantu ene.iiij.metba.? oe boe la* tiue eftoicrum a piincipio plimi libiipbifiXum ergo Sreft.in multte locie pbilofopbienalieponattin vnumenepitmua quooiaaliaoependent zco feruanč vt.tu.metba.j.celi.i.viu.bmue. z boe faciat oiuerfie notbuerf} qz ip; pžimu ene fit fimplicilTimu z tndiuifibik.viij.buiue necefie eft gp ifla oiuerfa noia oe ipfo(vt eiue ratio faciliue babeaturjoicantur.Oude ree oifftcilis co* biu r,fitae noium gnitionie Sreft.ofueuit oiuerfie appellare vocabulie flcut materia z foimam non Vam compofi Jvtpatuir.j.pbifi.ita oeuoiuerfieappellatnoibuemo gp iflaaliqua oiucrfitrtte tioiiVVm oco. Jfitie coinpofitione in ipo faciantifedppter varioe z oiuerfoe cffectue quoe,p Wucit:babemeercfpectu ad ipfum tan$ ad fuam caufam.efienij fumme fim plet z in gfecriltimo gradu entiratie -z fimpliriratie.tlnde.iiij.£tbicozum oi* 'citur. Deus e ens quo meliuo etrcogitari non pot.£t.j.celi.Omne oiuinum in tranfmutabile necelfe elt efTe z piimu z fummu.neq 3 eni? aliud meliue elt qž mottebif neqj babet piauu aliquid neq 3 indigene efl nullo eoium que ipffue 1fc>l?iftC0£ VIII CUKltlO I funt bonoru.£ft et rantc pfectionievt netp aliquid frnftra faciat necg natura que per ipfuj infallibiliter regttur.iij.oc aia.2.j.celt.p>reterea eft ene optimuj fempitemfi 2 vnu.rij.tnetba.a quo oia alia oependent.j.celi.?.vjj.metba.2 vi utr vita beatiflfima 2 oclectabiliffima fm žlreft.tr.etbicop.-z filr.vij.etbicoiuj t.ttj.metba.a pp ellaf ant p2imueL moto::Q2 ipfe imobilie mouet oia que mo uenf 2 vitra ipfttjno cft altudmouene.Cluo vero moueat fufficienter aperit Qno bt* mouaf. Sreft.pij.metba.oicene.llOouetpjimu mouee ficut appetibile 2 intelligibile bec enij fola mouet non mota.t.viij.buuia.iDouee imobite femp fitr fe ba bate 2 ad illud q6 mouef fifr fe babebit 2 continue.£t tertio celi.Op} ptimu mouentiu non vi mouere fed f m nam in infinitu eni} eft.i>icit enim ptima ca catifa. qm oia citra ptimu funt effectus ptimi f m auctore oe caufie. Dicif 2 ptimum *£mmu princip«. ene fiue ptimu principiu qm oia alia ab eo oependent.&iritur etia tfm fidem ene illimitatu quonia non eft limiratue.foicitur pariter fummu bonum.opty mu bouu.perfectirttmuene.puriflfimue actue vt fuie ptoprije patet locie. CSSefponcl&ur ad quefitiifctenria naturalis frnepbi lofopbue ualie b} oliderare oe pmo motote inquantti mouet.Tbtobaf aucto* ritate streli. cjinifto octauo oeterminat oe pmo motote vt parebit.£t £ome tator.iij.metba.oicit.Žld pbificu fpectat oeterminare oe pmo motore.imo ot> cit op ipolfibile eft ep pmue moto? oeclaret nifi p fignu nale.gt ide.viij.bmue Tlo eft alia via ad oemoftradu ptimu motote nifi p mntu /ftone talifcia na t lie confiderat q6 b}ronem ad motu.f} pmue motor eft bmoi qm mouet. viij. pbiii.^te motus 2 motor funt relatiua 2 babet refpectu adinuice.iij.pbifi.fed oliderans vnu relatiuop etia babet ofiderare reiinuu. -iteoppofitou eft eade; oifciphitafm Sreft.in tbopicie:f} fcientia laturalis confiderat oe mobili.er/ go etia oe imobili.f.oe ptimo motoze.Onde 2lreft.vij.pbili.per mouetia mot ta oeuenit ad mouens ptimu imobile.f.piimfi mototem. IDHrgmtur pmo.metbapbtficus confiderat entitates oiuerfitatee 2 eeabfolutu cuiuflibet rei pp q5 ipfa metbapbifica eft fda coie pmo elencop: f} oeue e ree ab foluta a motu -z ma.ergo metbapbifica b} ofide rare oe eo fiue pmo motote.‘Rndet ocededo totu argumetu} qtri ofiderando rcnfidfrat/o niti pmu motote abfolute i fua eentia^ut e fubftatia fimplec idiuifibilie etifte6 Z.: . p fuu itelligere tuc e metbapbificeofiderat6ie.©c6o \5o mo oliderat refpectiue f >( put mouet.t e ptimu mouee imobile idiuifibile nulla babee magnitudine. -zifto mo ocedif oclufto.S} oiceree.tn pičit f omentator fup iftq.viij.in ptv jsi cacs cipio.Diuinue.i.metbapbificueaccipit pma pncipia a nali.t nulla b} viam ad oemonftradu efte ptimu motote nifi accipiat ip}f m op coicat a nali.gc ep ejcw ftimauit Suicena g? oiuinue b} ocmoftrare pnm ptincipiu} eft falfum.St fitr algafel fequee ip}.f} illa via e tenuie 2 no oemoftratiua/Rndef q> auerroie Xmoi.2ruciTo •: inftftue vitra modu Suicenep iuidta eu fepe o veritate repbendit.qin vt fet Smccnna. runt vterg? altep venenointojcicauit.unde Homentatotbic non tenetur. fccudo. Hrcft.Pij.biuue ocmoftrat pnul motote elfe:f}elTe eftofiderationiemetbapbifice/Refpondef g? nalieocmo ftrat ptimu motote efte:q; eft ptimu mouene;qu'i in moiietibue no e^ceffue VIII fitucfrio n in infinitam.Sttr metbapbificits oemonftrat p»ma cam ee' qm in caufie no eftpcefliis ininftnitu.tj.metbapbifice.-z ficoiiterfimodeofiderant. Cinde oue fcientie nifti ncte poflunt idem confiderare fcd pinrrfin mndifi. cam;qz alias no eflet pzima caufa.TCefpondetur totum concedendo q> pzima ca non eft oemottftrabilie oemonftratoe pp quid oe qua pcedit argumentu: f 3 pemonftratur oemonftratioe qz eft.vt in fccundo patet argumento. ♦ CPSCt oitne ne altqri eft mot°anteaq$ no erat;rorfufq5 adcoco:mpit:t>tntbtl penit 0 moneatnr:anneq 3 fact* cil neq5 cozrapitnr fed femper erat:? femper erit. sn vere. boe mot°altas ifefit quo ptmuiis atq3 ppcttmo eft. cauertio. II. 13 tru 3 circufcripra fide motus celi mfoqri bebit Ij mttltie altrologie attecare cure fuit nemo moztalim veraciter bactenue fcire žlrtkutoe parifi. potttit.Onde boe eppffe oe pdicta fide fentiut parifienfiu tbeologi.oicere plu ra etema q? vrni eft erroz.^tem oicere ep ronee 2(reft.t fui £omentatozie oe eternitate mudi coitdudant eft erro?.z fic oe infinitie quop plenue z refertue elt codep tbeologicue.aiiterergo fim reltgtonealiterfim naturale via oifpu tandu eit.z fic vtereg z ptus z namralis bene oicit ep fuie pzincipijs.Tlifi eni vitra natura z intellectu fepecrederemue fidem no baberemue.otcente J5re^ ftregotrae. gozto.^idee not b? meritu.vbi ratio humana pzebet epperimentu.3n ( ppofi^ to vero placet loqni liberaliter ztn via Žlreftotelica. jCDotue aliguanif (ClRotandn fecnndo ficutet arcft.biccolltgitur mo/ do mcepit. tum no fp fmfie f 5 aliqn incepiflfe potimagtnari multipfr.lbzimo op pzimus motoz z pzimu mobile.f.celu fimul icepiffent.Scoo cp pzimu; mobile fuilfet eternatr. f 3 pz tmue motoz inciperet pzimo efie z ipfum mouere.Zertio ep pzu mue motoz eternatr fuifT 5 fj pzimu mobile icipa z ita fide credtmiie.Quar/- to op pzimue motoz z pzimu mobile eternatr fuinTent.pzimue vero motoz no nouifTer etemaliter f? inciperet mouere Sreft.ergo volee .pbare op morue fp fuit z nuncp oefinet pmittit cp morue fit actue entie in potetia vt pzobarn eft iij.pbift.ergo nccefTe eft mobile ee anteq§ moueaf fiue tncipiat mo«cri:z etia Tbiimo. ®«ando. Certto, Q«arto. a- _*• - l^bifico? VIII Cujeltio II necefle eft motote pnue ce q§ motu.qm 03 ptoducere motu. vt ptius eft com ouftuuim $ coburereXuc fi aftumit.^mpoftibile eft pzimu mobile z pzimu 2Trd*.motne fcntf motoje incepi(Te.qm fi mobile tnccpit auter aliquo vel ejcnibilo.no fcom:qj perfoit. boe oes pbt abbozrent oicere.? pzobaf latius.j. pbifi.fi ejc aliquo tuc illud pt> fmt ante patmu mobile z p ofeqitee no erit pzimu mobile.Tleq3 pjimue mo* IDofot muujn# toj tcepit.qm icepiiTet g altu motote -z ficno eet pmus.nibtl ent3gignit feipj inctpit. Vt ro nalie capere pot.Scdo ipoftibile e pzirtul mobile ipzimii motoze eter/ naliter fuifle z no pjimu motu3:q: tune mobile pziue quieuifle_t natnralr vel violenter.Si pzimu tune moueref violcnter.fed nullu violentu efl perpetttu. Si fc6m tuc ante quiete violenta fuit motus naturalis z fic non eflet pzimus motus.q6 nultus naturalis admitdt.^mo pjimus moto: cu erit ab eterno et Hullu babuit impedimentu neq5 indiguit inftrumentoad motu.ergo eterna/ liter mouit pzimu mobile.Unde fim Comeutatoze merito pjimus motus eft £6mcntafot. ppetnuo 'i etemus cu fit vita oibus bis que fnbfifltmt fim naturam. J_- * ^ * r ----. r.r jv-*vv»«v huv»v.sh vn.nt uiv vcuimv i u » iilMr tis loeis pt 3 ie naturalis cum fuis ronibus fttpja adductis q ( pcedunt ejeperie* tia naturali zfmgp intellectus naturalr intelligere pot.jO/ motus ouret fem<| per ficpbaf :qj gnano vnitis eft cozruptio alterius. j.oe gene.ergo motus nu/ $ ce(Tabit. 2 Uta rone jComentatoas.Si oeus fuit ab eterno ergo voluit z poj tuitpducere motu vel uon.Si leom ipfe no eft ol potens z eft mtitabilis.ši pmu tuc ipfe e mutabilis.quonia a volutate antičj no pot.pduci altcjd oe no/j uo fine mutatoe voliiratis.t bac ( ppofitoe3 et affirmat Sreft.t ipfa e vera na liter.vtpj inductiue in cffectibusotingetibusanfa volutate.šccus fc65 reli gione quonia tterato pugit iCometatoze z 2lreft.articulus parifienfiu.otcere cp a volutate antiqua no pofTtt ( pduci nouiis effectus eft crroj Sed qui tnter plures fiios articulos fint obferuandi cu non firmenf rone fufficienti libcris ego rdinquo oifputantiu ingeitijs.Tlaturali ergo rone motus non pot pjoba ri non incepiffe.ergo pzocedant rationes pzediete fedm viam nature. CHrgmtnr p2imo.tempu9 no eft eternu$ neq 5 mfini tum.igitnr neq> tnotus.quonia tepus z motus confequunt' fe ad nnitatem x infinitatem.vj.pbifi.Sjantecedes pjobaf.q: tempus eft mefura motus.iiij. pbift.fed menfura 03 efle cognofcibilis fcomžlreft.iitj.t oecimo metba.f5 uu> finitum eft nobis ignotum.j.pbiftcop. ftefpondef q> (tcut motus eft etemus. ita tempus fm 2lreft.efteternu.quonta tempus eft ouratio motus.ftillmi ( p bat areftote.etiam.viij.buius bac ratione quoniam ft tempus incepiftet tuc aliquando non fmftet: fed pzius fuiftet ante efle tcmpozis.fed cu pjius z pot fterins fint orie tepojis fequitur cp tepus fuiftet anteqj fuiftet tepus quod eft impofTibile.3te5fi tepus inctpit ipfumincipit quoaliquo tnftantirfed oe in< ftans eft finis pzeteriti t pzincipiu futuri.t fic ante tepus fuit tempus. 2ld m gumentu vero or op folu res non eterna metifuraf tepo:e fim areft.itij.pbifi, fed motus celi eft eternus.ergo no menfuraf tepoze.Unde tepus erernu nul(i uim motu.ppzie mefurattfs motus mefuront tepo;eeqlt z finito. XDotu#fcmpcr Wir j oyy\ ZTituforf* 4rticu.pariti. TRo Žtrcfi.riobjs etermtate tčpoii«. I/ fblpiftco? VHI fitueftio m CMvmii fecundomullus motue eft ilinitiismo loc.i U8.q: necp bodiemue neq> befTermte.tteq’, pteritne pfene neq$ fntnrue.Htiaj nulla generatio eft ppetua altae vna res fg generaref q6 eft incoueniene. 'Re fpondef g? nullue motne tn numero eft gpetuus vel etemue vtpbat argntne tirni ("5 in fpecie z fim fuccefTione.it?, q? mene &reft.fit femg fnit z erit motne. mmr tertio.oie motne eft oe contrarto i ptra/ . ifi^tgo oie motue e IT finitne aliae inter 3zia effet oiftantia irtfinu ta. rsndet 2lrcft.gt 1$ motne qui fit inter 5?ia lit fmitne non ille qui lit ab co/ dem ut ide llcnt motne ceIi.vii ( ppofirio inrdtigif oe motibue rectie z ftnitie. žllias ronee ouae foluit etia -z funt facilee folntu.vttn temi. CBrgnitur vlttormotue celi no eft gpetime qm čelu no eft perpetun er quo efT creatu. vt p? per fide ergo neq 5 rime motue.^tem celn motiet f? oe qo mouefnnouef gg fine acquiVendn.ergo fi celn mouef fg ipm mouebif frulTra.qm no gungit fnu fine. Ritdef ad pzimu; cp natis non admittitcreatione:qiii ec nibiio nibil fit.j.pbifi.Uolene atite foluereoee ros* nee 2lreft.vt pine pot illnd pzindpiu negare.firr cp iflane fit pzincipiu fntnri •pio quo inffanti z finie preriti qin motue celi $ m fidem incepit f p pzimo ifTanti creationie fue. motne celi iccpit. 3te negef op eterna volurae no potititpducereoe nouo ip 3 celn vf motu fine mutatioe fui.fibi eni tuc placiiit.-z no eft illine qrenda cd.lion ergo op 3 ep in eterna volutate fnifTet fca mutatio:l 5 fulficit g? in eflfectu ( pducto fit fca.z illa fut vera fug naliter.Žld fc 05 refpondef q> celn mouef gg gnationes -z cozrn/ ptioee inbie mferiozibus.fjcuiUe ftntgpetuefim fucccfTione.ij.oe gene.mo* tue celi et eft gpetutis.zlkno eft frnflra.qm otinne fuuj finem acijrit.imo cu ca fit generatioie z cozruptioie z infinitue necefie eft gnatioee z cozrnpttoee fg onrare:qm polita ca penif z effecttts.^o pj oclufiiie cp motite circnlariece li eft etemue fis fucceff^.Et^refhm.cij.metba.voIes^pbareptimu motoze ,pbat illnd ec etemitate motue. Circa ifta aut pzedicta querif confequenter. m* Htru3mtmdu pzoductu eeabeter no iplicet odicttone.Hel ficCftru creatnra fnifie ab etemo implicet 5dicticw nem.Ubi eft aiaduerteuduq? oifTert qnerere.Utru rnundii effe ab eterno im plicet.z vtrli nmndn,pdnctn cfle ab eterno iplicet.qm pztmu eft negadu.non enij fcqtiif aliq bdictio fi alicje tene at mfidu fuifteab eterno z ourare in eter nn.ate Žireft.pofuilTet tota pbia;naTe fug ipolTtbilt.qo nemo lanemetie ou> cit.£tp illo elT notaduj op alicj oijcemt vt recitat SrelT.j.celi.-z gtim i pbifi.vt fmPcdocke. empedodeeg? mndue ifinitiee generaref «cozrumperef.On pofnernntono ^ 1 f ritiitViVt/? -v ltVjs _:_ : __ *. pzincipia rerum natnraliu.f.amicitia -z lite.ilmicitia enim oee ree m tmmdo congregaret: fed lis fine oifccudia oifTolueret.acciptetee bocecotinua z fenu piterna tranfmntatione bo? inferioc.^ftam anrem opinionem 3freft.repzo/' batpzimo celi.pbane celiim efie in generabile z incozruptibile quoniamno babetozium neq 3 fim pzopzia fiibfTantia.iteq 3 f m oilpoficiones accidetale« cii non fitfubie.cfuqlitatibtje_Piil!li&red oe q5cozriiptf a fno 3zio cozrupif. VIII eucrtio m p:imq ccli.^tnmopicit areft.q> oee getes ©eo eterno z gpetuo celu ( p loco at tribuut tanq$ locu eternu z intranfmutabile. On opinio areft.b z ptimo celi Opim« Sref. cft gp tmdus fit eternus z gpetuus igenerabilis z incoaruptibi lis. I3 niumjua inferiozcodnue fn hii naf fr afmutatioi nalt no tncoKUpit.ee quo rna e ignat btlis -z tttco«itptibili 6 .j.pbifi. 3 tej tps eft eternu z fitr motne vt fupia patuit ergo etiam mndt! 8 .qm motne mtiicg eft fine mobili.f? pfupponit mobile.iij. pbiP.coj2.3te fpes rep fut gpetue £m oee nalee.cjm gnatio vni* eft cotzuptio alcerius.ergo mundtts dl ppettute fed neceite elt oč ppetuu agteport eegpe tuum a pte ante z ecotra.pjimo celi.qm no bns cam gnationie no bj caufam coKuptionie z ecotra z boe naTr.fecus oeaia intellectiua q fit fugnaliter per creationem.Un oicit &ref.bic.Solii 6 plato generat mudum.Tleq 5 efi aliue *jblat«. modus oicedifim ronenalem.gg qo oirit one Bonauentura. boe vitijfcio gp fi pofttit mtmdum no incepiffe P m naturam verum pofTuit.fed mundu ab eterno cepductu in veritate implicat Sdictoej capietido .pduci ( ppue.qm fe<| tur bene.mundtte ab eterno eft igif no incepit.? mundue eft pductue. tgitur mudus incepit oe no efte ad eiTe. an oicere alicjd .pduci vel generari ab eter:imam nullue naturalie pofnit neq? ejrpteffe tenuit: qrn in actt0 '“Peresi boe oee cocotdat op er nibilontbil fit.vt latius pmo pbtfi.Jčt I 5 2 lreft.oirerit !l l16, __ folns tntellectue venitoe fone.? in Itbao oe motte.Ue aie peccatrici q redit 1 latura!ie * •d td pjincipinm vn eriuit:t »1 no affertiue vel vt naturalie pofnit led plato* nifautt z ioquit vt mo 2 alis.qm aliter ločjudu eft in naturali: aliter in motali pbia.afe 2 lreft.fibijpfi odiriffet vt manifefte pj.CUtia ergo &reft. fi m bane fa Ctionem non potuit naturali rone indagare quo mudus incigeocuj nibil fiat ejc nibilodpfe fim bane viam nature noerramt imo bn oijcit tenendo g? mtui due no babuit initiu.ita tj fancmsBbomas.Bonaueiitura.bccan. ? pluree alii.žr pdictis ergo pj op creatura a creado oicta;fignificat re q ep nibitopdn cta efl.vt pj er vi noie.fto enim fotmalie creature eft op incipiat ee polt non r eflfe er nibilo.oicente beato miguftino.£reatura er eo oicta eft gp er oipote* ^ rtat::s ' 9 tis oet voluntate oe non efte ad eflfe ptoducta eft.Xicet autej oie creatura im mo oe ene pteter oeum et fim mentem Žlrefto. Dependeat a Oeo. creatura tn non.folum z pjecife čonnotat oependentiam fed ptefupponitur gp oe non ee lloU ad effe fit ptoditeta vt clare quiltbet grammattcuefintelligere poteft. CpCdclufio.^Creatura ene ab cleruo implicat cotradi ctionem. fbtobaf qt feqn(f beiie:bec eft creatura igif incepit eflfe polt non ee qrn ro creatttre eft tališ vt fupta.t creatura elt eterua.igitur non incepit fj in* cipere z non iucinere contradiaint.Sg!iOic ere 6 .Žln effectum efTe coeternum ti mi effictumee fne caufe implicet contradictionem.^ndetur q?non qtii ad effe ertectuefdflfi coetemu fue caufe cit gp oependeat z coferuef a fua caufa. vnde Jlugultinue. Si ignie eflfet eter impiic.t contradi nus fplendot ab eo genitue eflfet etemue. 3 tcm fi pee ftnfifet ab eterno in pub ctionem. Iktrifiicorfi Vffl guicftio Ul uere velligiu pedis fttilTet ab eremo.f:tcd baj: bcdTa^ppofinonu e: qtii abe fuc oditionates :fj oditoalis mira fupp6it.'jmmo er fj iiref.mudus e effect* oei ad miu 0 coferuatus z ab eo oepedens z ttt eft cternus #m eu. Unoicit .j, celi. rvij.metbapbi.fcttali igttttrpfirtcipio oependetcelum z tora natura. ^/Hnjuitur ptra pjcdca. 0 n mudijo c tlet etern° ticut oicu &reuuc lottee infinities vitiflet z ifinities fuifiet mottu 0 : imo atf ipm ruerut intuti virj aqb°ipe oefcedit.t fic eet^pcefiiis C ifinitu o Srefl.vij.pbtfi. t.ij.metba.tftndef ocededo g? ide fottes fij oifponecotpis fuifiet fepiustnon temen idem fottes in veritate z in numero.qt als ide in nuero reucrteref : 3 Srdt.ij.oe gfiatioe.tpcefius in infinuu efl.pbibitus in caufis eentialr tubo* dinatis qles no fut fottes pr z auus z atauus ?c.£tia oilter efl oiceitdu q> fo! no tncepit moueri in ariete vel cancro cueius mortis fit etermis. neq; oaref pma vel vitima eclipfis.t no eet pnms neqj vltimus bo.pjimus vel vitim 0 pr.-z no e(laliqua oifpo quin infinities foerit ftanteeternitate mundi. ČDSCrguit fecudo.mudu elfc eteruu eft^pbleuma neu/ tru.j.tbopi.gi bes 2lref.no cocludur/findef q? pofuit ejieplu čjopi.oiuerfop pfeop quoj2 alicj vt plato tenuerut mudu icepifie.aUj vero no. .6/ vero f 5 opi nionejjpua atr fetiat p? p fečjntia qiit oiuidit,pbkumata z oicit.Slia funtad que rationes babemus ad vtraq j partem.? alia ad que non babemus ronea cum fintntmisardua toiflficilia vt op mundus fitetcrmis. C/Hrguit terfio.fi muduo effct etermis tucefTeut acm ifiniti oies z ani elapfiumo no eeitt ples oies qj ant qm abo fut ifiniti f3 tfint tu R e pl°alio.t fic eeitt ifinita i actn.^te an ntotu eternu miU°eet mot°.cu tri Sref.vi/.b‘ , oicat.an oe mutari e nturatu ee. Rndef q? oies z atu fut ifiniti f J ftjcce(Tione.qm fut b g ne fucceffiuo^.no aut fut ifiniti oies magnitudine;. £t ofiter orjape no fut p!'es $ ani (late etemitate mudi fič ,pbat nrgttmetu f3 Tptoptie qm annus ellmaiot ejctefuie qj oies .Tlo aut ples b5 ptes cu vtruncp beat infinitasptes.&d aliudotcif g? 2lrefl.vi).buius loquif oemotupttali. i 7 fimfuč 110 videmuo:f5fp altgdalmd co&qfutertraip (a nimi^ mouetS(ial at ipfu oidmuo feipfum mouere i 7 ^ut qpfe mouentur qda afeipfis: qda ab aiio motu cientur.^d eni qd.a feipfo mouetur.nafaite mo ucturvt aiatiu vnuquodq3.Hialent a feipfo motu det z g CH 3 ec at fint que oubitatoc3 afferut; a quona mouen tur.-ceu lema gramac^.bec enim ad oppofita qdem lo/ ca vi pulfa mouenmr.^d p:op2ia vero leuia qdem ad fupera:grauia veroad infera mapte natura feruntur. Tfcbificoru VHI CttielUo im Htru oeflmmatmoueatur afe oon <£Queftio. I1II «ut aluidgratie vel leue inanimatu.(C 2 >ciedu P introduetoe buius ? ouarii fequentiu qonuxp arert.in fcoo traetatu bui^octaui pbi.tractat oe cdparatio Sappofliicnc* ne iprartt rep ad motu ?.cjete.g volee ^bare quo fit oeuemčdu ad pmu mo #rcfto. I tote ? ad pmu motu.? pncipaliter tria facit.*p>jimo fuppone« £p no oia entia femgmouenfvelfg qefcut.Un fut alicj q qriq3 mouenf ?qfiq3defcuf.?oiuj bop fufficiene ej^imetu pbet tpTe fenfue.to oicit 2iref.Querere rorte incotra ruim ipfiue fenfue eft infirmitae intellectue.£t ide voluit comčtatot cu Oicit - bimitter e fimfpm % fetj intellectu eft ftgmi pimintiti inrellgrrufi o cos d Pfril tek nale fuie refpecdbu« comifcet.£jc illo ofiterjjbat &refto.g> grauia ? lema ejt Life quo mouent naliter no moitenf ejc feipfie.? eiu« roe6 ponenf infra. 1>ofta jabat gp grauia ? lettia qd,incipiut moueri naliter poli quietem moueant a ge * nerante grauitatem ve! leuitate vel a remouete pbibens.Scžo ofidit quo fit oeueniendum ad aliquod ptimum mouee.qm inmouentihua ?mode eflem tialitgciubotdiafltiBjao eft^ceiTus i infinitu.vij.pbifico.jčt p boe Sreft. vult % ,pbare qp pjiimim mouee fit imobile qcuq} trafmutatde ipfiue mot 9 . ŽTertio aut,pbat pmu motote ee imobile ? ppetuu.? oiurn pdietop ronee qe 3ref.K ponit in tertu que ad ipfae qonee fpectant infra bteuilTimeponenuir.Sum« ne enim vt bactenue circa tituloe queflionum claruit quantu} ad que(lioea modonie? ojiginem fpectat tejetue Sreftotelie tranfeurritur. fDRotadn pn 10 c]’ graue vel lene mammatu eft tllud qo im eft aial vt lapie terra plubu ferru aer vapot ?c.CJu vt ejcpfle oicit ec te ttu qo tantum querit.er quo aial mouet fe fim fuu appetitu ad oiuerfa« oif) Q dUfrit fcrentiae pofitionum vterptcntia reftatur.Čraue vero % lene inanimatu: fe qnoma no indiget aliquo e nrinfeco q6 fuu iucboet motu. gra ue vero fimplet no.quonia eget fi 03 oeotfum moueri aliquo remouete pbu bes.£go oicit Hreft.gr facere ftare pofiet feipfum.veluti fi ambulddi ca i ip* Ib erit ? no ambula*di.? moueri fim motue contrarioe incomteniene enim fi3 vnum motum folum moueri bec a feipfie fiquidem ipfa mouent feipfa. (pRotidu fecHdo g moueri a reipfo vd er fe i pp ofi loeftnibilaliud^rem mouere feipfa} ad oiueriae oifferentiae poitrtonum no indigea mouete ectrinfeco vt fuu motu incipiat.Uel fic.cft re motteri ? fe XDoutn a fcipfo pofie detare iti oncipio medio vel fine ipfiue motue.? tUucUblurdnenit aiali vel ev fe. lefiut ? fentiur coueniee ? motu coftricttots tge frigido. ? qn fentiut oifcon; uentee no aut mouent motu pjogrefiiuo.£t ficqo intelligif oe aialibue que pnt fe mouere ad oiuerfae pofTitionum oifferentiae.,Cu aut mouere feipfum ptopjte fit animatoppjper arefhbic in teftu.qui oicit. OinneqD-mou«-ec. ft oiuidte iu gte per fe mouete t per femotd,^lludaut manifefte videmue £oHc|?e. Tfbbificoru VIII fituefho IIII Otalifluid mcme in aiatis.qm ipfa coponuntur e* fozma fnbftantiali que per femouet.r.fitie U •torcjtfe rcaritur uettir; gnant fotum moueri g ačcidene nioucrLgj: pzedictis igitur p5 gp fi aliqmd 5 ‘Atfpondetur. z ne mouente ertnnfeco.Sccundo op poffit qmefcere m mediovelftne mot*. 3 £ertio op poflit fe mouere ad oiuerfas oifferentiae pofitionum zč. tt^Conclufio fecundummentcm žHreft.aial mouetur a 1'eiplo mediate i immediate.grauia vero iletitanonmouenf a leiplis tafr. *P«obaf auto.4rert.bic oicetis.mouefeuim atal a leipfo.£t f pbat vt fupza op grauia z leuta non moueanf a feipfis multiplr.qm mouere feipm eftpptium animatop.^lla eni que mouet feipfa prit fe mouere ad oiuerfas oriae pofitio num.fed graue mouef oeozfum z Ieue furfum motu,ppziofibi couementig ^ zleuia limt bomogeuea.qz quelibet ps grauis eft grauis.frt ibi 2irert. loquif h oe coantio f m fozma.f.qo elt vnifozme z eiufdeoeniatiois in oibus fuie pti bus quanti6 fm vulgarem oenoiatioem.vtqlil:etgs lapisert lapis-z grauia non aut qhbet pe atalte eft aial f m vulgare oenoiatioem.qm vulgua non bj iudicium tefte £icerone mfi in bije que,funtfm fenfum. CDHrgmtur puo.multa funt grama % kuta q mouen/ i tura feipas z pj Tirno h ferro ignito pofito lug aftare poftq$ oburit aflere ca i dit oeozfum z no idtget motoze ertrinfeco.Scoo argetu viuu mouef i vale i z tadefacitfozamezmouet feoeozfu5.Iertioigni8 fugqtio poit alTer latuo 4 mouet fe furfum poft ei°ofumpttone.auarto vapoz furfum in media regioe 5 infrigidatue mouet feipm oeozfum qz gratiis.aiunto fi terra impetuore fciri C deref aer fubito moueref a na coi oeozfujne comitteref vacuuaSejcto lapis in motu reflejciois itep mouet feipm oeozfum z in multis fiftb*fafib 9 vbi gra uia-z leuia mouef fine motoze ectrifeco/Rndefptno gp no lit 3 coclufione.qz 1} motteat feipfa tmediate.qz fozma fubftatialis e q mouet.ij .pbilt.tn media te moues erfrifecu fuit ca op ipagrauia fe mouerut.vt lati 0 i feqnti qone.4tal fopt fe mouere furfuj -z 6ozftt3 fine ocurfu altert°mouet! gttcularie. Sc6o or op aref.fit iocut°vt freqnc qz freqnf aial mouet feip5.fi it lapisvfalid gue tč. ano.vu poifi.ergo aial no mouef ai feipo tič oicit oclufio.^te comentafoziij. celi.lapis mouet feipm oeozftijincgtu graui6.miidef adpjnutp afrcapifmo ueri a fe iuppoitto -z alicer in feptimo vt facile eje oiffiuitoe pdicta br.ad fc&j or gp lapts mouet feipj.f.imediate vi'mouet g fe feip;6ozf£i.qz e iiiot°nali8. iecuirdu or areft.accepit celum pzo ozbe z intelligentia q ozbe mouet.quo etiam loquitu r pzimo celi appellan« celum animatum. 1ž>l?ificoe VIII fiuieftio V ** C‘Pr>ierif igmir ( pt>tergdlcnia gr«xiqq5adfiw loca moLieiuur.^rt at ca ipfa apta effe aliquo mouen: atq$ k? c eftipftus grame lemfq3 eflc tnfero loco fugoq3 vi mnctu3:ieije vero graueq3 potaitia pturtb° cft modle tttujeimue.^aj cu eft aqua.leue potcntia qnodamo cfl.T cu eft aer adbuc potentta crt.jtert ent pot.vt ob v pedimentum no lit fupero i loco. @3 fi id quod tpedit fuertt fublatu operatur fempq5 fupertue fit. CCtm vero id quod fnftmefjpbtbetq3 otmoutt partt3 mouet parti no mouet.-Ht columnam omellit autab vtre qnt eft m aqua lapidem p^ementem tumomt.n ac cidensemmmouet graue e otipler. f.iactu -t i potetia.0taue i actu e qd actuafr bj i fe fufficietej 5 Ja ut in actu in grauitate vt lapfe terra tc.Staue in potetia e qo actuafr no b5 grauitate e tn potcntia. i potetia ad tpaj:q? pot ipa3 bere:vt vapot refolut^ab aq e in potetia grame: ^ qt t media regioe aerieodefaf ? ifrigidaf 'i ftt nubee:oeide aq cades oeotfu •kt*. £ode mo etleue e oupletiactu? potetia. Res ergograitievneiiie pot feba lene in actu i p« readmorntocalefiirru 5 Vt'oeoifn 3 ouptr.*p>zioiact».f.q:actumoucfrurfo 3 tcntia. Vt oeotfuj.Scoo i potetia:qt aptu natu e moueri fiirfuj vfčotfuj.vt aer apž noe eriftes vf lapie furfu 5 oetet°.31Iud dt ftt oupt'r/£>no in potetia eentiali *0otetia 'centialia f.qo no bj fotma ad illu motu.pot til bere vt leue qd pot recipe fotma gra/ uis.t ifta appellaf potetia remota.vt i fifi ma ftae ftib fotma ignise in pote tia ad fotma terre.2Uio mo i potetia accidetalt fiue ( ppinq. f.qo I3 beat fotma ad illu motu nob3 tn opatoej q,pcedir ab illarf? tpedit ne ejcear in actu.vt la/ fcotentia accidcn pie furfU 3 oetet°e i potetia ad motu 6 otfa 3 15 Tit actuafr grauis.£t ftc qo tifi q raiis. rit.Si lapie qtiiefceret ftirfum violenter z obftaculum remoueretur antalie ^ntdlcct 0 gonfe. lapie fic cadene oeojfum moueatur a fua fotma fubftantiali vel ab illo qui re mouit obftaculu vel ab alio ficut a loco narurali qui ipfu5 attraberet.ita q> fe ipfurn in titulo valet tantu ficut a fotma fubftantiaii. Ču Rotandnfc6oDUellecmpnti0qoni0iToemom _ . „ i gramu t Icuiu ad fua locaSlia mulripler fuit opio. 4 lic 1 eni5 oirerut c? loca nalia g ftute attractiua attraberet grauia vel leuia ad fe.ficut trngnes attra/ ® bit ferru.f3b° e* falfu.qt tuc ois mot°furfu5 vt'oeotfu3 eet violet’.qt attractio e fpes mot°violeti. vii.pbifi.2Uij oiterur qj graue moueref oeotfu p etpulfio ne a celo.vfpp fpulfus celi qm mouef veloctftime rapiee fecu oče fperas ir z> riotee.S} bec opio e falfa.qt a fitt nullus bo pofl5 erecte ftare.imo oe quato TfcrtjifKOč vm £uieftio V graue plus oiftaret a celo oe fdto tardi^beret mouen.q6 £ o ergientia.£ttd nullu leue moueref furfu natr.Slij otrerut qj grauia x lema moueref pg mo tu ipfi 9 medij q6 mouet p fe grauia -z lettta.ipfa tfo moueref p accides.qm oič lComentatoz.iij.cdi.6zaue mouef ad motu medij ficutbo in naui.Sjrn bec opio bodie no tenef ,qm eft 3 0Č5 rone -z erperietia.£r ad ifta aucto.of.g? fic beat ttelligi.fič bo epftfa i naui motu vectiois no mouef nifi fifcii naui.etia mediu mouef fiUu graui qiii ipj oiuidit.mediu eni poti 9 refiftit qj moueat p fe«3fte tn optmoes folet coiter repjobari qrto celi.&lie vero oue opmiones (.g? grauia x leuia moueanf a fuis formis fiibftitialibus vel a generante gra uirate vel leuitate ant a remouete ( pbibens ocozdabtmf in conclufione. fDUmcltifto.j&aue oc tincbaf mouef o e t oafujpncipafr afoima ei 9 fubftatiali ‘zillratr a fua grauitate imediate -z coti ^. . nuatiue.l) icboatiue -z mediate moueaf a generate vel remouete .pbibes fiue punta pepbittjr obftaculu.pzia gs^baf auetozirate 2lreft.tj.pbifi.TTa eft pneipiu 1 ca per fe mouedi.-z.j.cdi.Bzauitas -z leuiras fut caufe niotiue iftrales.Tte fozme e age/ re fiue mouere.£t £ometatoz. iij.celt.Xap is mouet feipfuj oeozfu5inquantu grauis.ftone tali.Ois actio eft a fotma fubftatiaii.fed motus eft actio qz pzo cedit a moueute -z agente.Vt latius.iij.pbifi.pzobaf ergo motus eft principa/ liter a forma.O* aut graue n 5 moueaf cotinuatiue -z imediate a generante vt remouenteobftaciilu pj;qm omne mouens05 efle fimulcttm fuo moto vij. pbifi.fed probibens vel generans non eft cu graui nečp per fe vel' lita virtutf qz ftat ipfuj oiu efte cozruptu anteq$ graue fuu locurn attingat. ČD^cuda pare pclufioie^pbatur auetemtate /Kreft. vujbui 9 'Z.iiij.celi oicetis.iDouet at -z qo a pneipio fecit -z ipedimetu remo/ ues.-zmbil bop. f.grauiu -z leuiu feips mouet. f.initiatiue.-z ide oicit jComenta tor i bis locis. 'A 5 ne rali.Oe graue q6 e furfuj aut eft aetu aut potetia graue. Si pzimu tuc no pot feipj mouere oeorfuj nifi remoueaf obftaculu.Si fc&m tuc ejc quo actualr eft leue no mouet fe oeozfiij nifi fibi fit ad g fiata grauitae. Prooofiti® ergo generas tale grauitate.f.frigidifas medieregiois aeris z remouee obfta H ^ * cula file caufe motus ipfitts grauis oeozfum mediate.Cln bj loatm ifta^pofl tto.Quic4d eft ca caufe etia eft caufa caufati.£ft tn verum q>,ppzie tpfe fiue pzincipaltrcr no oictmf mouere ipfum graue fed folu occafionaliter -z p acci/ dene fiue remote:qr etia ipfis amotts graue no ceftat feipj oeozlum mouere, CuHrgmmr pmo.Eocne mouet ad fe grama.jpbatur aucto.2lreft.iiij.celt.&tcam 9 igif _op ca motus quoztida elemeto? aq fuperitis z quozuda ad iferius e locus.qm ynuq6cp mouef ad corpus fibi oueniens. jCometatoz ibide.Oolibet eni eozii mouef ad corpus fibi otimies.t io fuit lo cusca iftoselemento?.3de Oicit 2jreft.i.z.ij.celi.'z iUud fuitmotiuu pmeopi nionis fnpiadicte/ findcf ad illas z fites auetoritates m locus n o mouet eflto criue grauia ad fe.fj oicinproprie ca cfficrfo ipffTocati^r locus oferuat loc« tu.itij pbifi.Oel locus oicif mouere locatu mecbapbozice rau$ eius fintsda ioetis guo moue res nalicer tendut ad fuu locunaturale tanqg ad finem.^deo oicir £omem»r at locatum. t0J fupja.ioca naturalia grauittm t leuium funt fines eorum. l£>l?ifico? Vm fiuteflio VI {E^gmturfcdo.ficut ma pa rte pclufiots fcqtur whc gratjia niouec fdpfa oeo:rum.z doc eft 5 ptedicti conclufione z itreft. vij.H 8 oicit.ipfa nacp grauia z leuta moueri a fcipfie eft impoftibile.jšt lae.CLt igftttr nibileopmoucat feip3 manifeftu eft.babet eitijpncipiumotua noti agendi nec facicndi fedpatiendi. ‘findetur g? pzedicta qo voluit grauia no incboarc motu oeozfiim a feipfis.f.a fojma fubftdtiali.z illtid etia iton ne B^pretis oclufio.mto ic6a pars il!ud ( pbat vt facile fup:a often fum eft. JD&r^uttur.uj.graiua z lema no fut actiua vd paflma tj.oe gene. ergo grauend mouet fe oeotfum.^te fine medio no pot fieri mo./ tus ncq?fme rpacio.iii.pbi.ergo mediu e ca motVRiidef ad pmu grauia zle# tlia iquatu talia no rut actiua.i.no pnt,pduce fotma fubftatialeftč Čjlitateep me.ad fcžj mediu e ca fine q no ipfi mot^.tio at p fe moues vt !ati°fup:a. ♦s $ viam nalem Žtrelt inueilU ganit trii vnu elte p:imu tnoro:e etemuj fempitemu fine infiniti vigoiis z y *p !0 bat vnum e? mobile ac indiuifibile.-z illtid potiflimu ejc ouobus.*p>:imu.iOe qo mouet in p Jiml i mo tojj 6 ptr f t£ (5 a fa «itate:qin foime eft agere z mouere.f3 a fotma fubftariali acdpif ois rei pfe* m3 y ctio.qri ergo res mouet' fp mouef pp pfectoc; aličg in ea acdrendmalias mo# ueretur fruftra qo e ipoffibile f 3 Via pipatbetica.q: oeus z na nibil faciut fru ftra.j.celi.z.iij.oe afa.Sc05.fN6 nalis no admittitjiceflfum in infinitunecpin g e£Un do, m1meris.iij.pbiR.neq5 in ca11f10.ij.1netba.neq5 in mouetibue z motis.vii.pbi Rco.qrii ro infiniti non eft a nobie cogtiofcibili8.uno,pp:ie non imaginabilis niftfojtaftecofufe.Uricunonfirpceflueininfinitu necefte eft in vnoquoq5 getierc octiertire ad vnu p:imu pfectu z fimpltcimrnu quodamo.f5 cu pžimus moto: neceftario fit fubftantiamecefie eft ipfuj efle fimplietter indiuifibikm. Ovridetiir ad qoiiem. IbJimuo moto2 eft ppe/ tuus z imobiIis.t>:obatur aucto:iratib 0 areft.C multis loci8.oicit eni. 1 j«.m« tba.greui} eft aliq5 quod fp mouet q mouetur zptimumiouesimobtleipm. £t.i:i).metba airi aut eft mouerts ipm imobriems aaubocno contingit fe •liter bere m1llatemts.5bide.Oe quod niouetur necefte e ab aliquo n)Ouert z pjimii mouča i mobile eft f ni fe z rempitemii imotu m.£t. viii.buius.lDo uens imobilefemp fitr fe babens z ad illud quod mouetur fimiliter fe bebtt zcotmue.£omcntatoui;,metba.5dquodmouet p:imu3 motucum fitnon ]£>bifico2z VIII v i iftatfo puma. Secunda. molu qo eft purue actus fine atiq potetia.tpoflfibile eft vt babeat aliquat>u fpofitionem ab ea qua b5.i.n«lla pfectioe caret.-jbrobat ar Sreft.eande fnfaj ceniš ronibusbic in temi qu.i2z aliquebic ponunf.Tbrima.Oeq6 mouetar neeelfario mouef ab alio q6 no mouef vlterius ab alio:aut ab eo q 5 mouef ab alio.Si fed; tuc eritpceflhs in ifinitti in mouetibus z motiš anus oppofi* tu bic z m.vii.pbifi.^pbaf.tuc enq no eet affignabilis pmus motor:er q»o infi nitop no eft prttnu.Si primiutuc oeuenief ad pjimu mouens imcbile.Scda ro.Oe mouens ant mouet aliquo alio tanq? inftro.aut feipfo.Si fcoj babef ( ppofiru.Si pjimu iteru crippceffus in infinitum.2Uia ro CDaior z minoj fut -Žlreft.iri ifto octauo. £t maioreft fim via 2lreft.fimptV vera:qrt5qmuUuindiuifibile moueaf.vj. pbili.^lia ro.Si prtmus motoj eet mobilis tune aut per fe mouef vel p acct> dens.Tlo pjimu:qj aut a fe moueref: 1 boe eft f.ilfu$:q: oe q 5 mouef .moue# tuf ab alio aut ab alio.-z fic no erit pjimus motor.Tlo fc6?:qr ftaret eu qnqj cjefcereamondab iferio:i:qz tpfemouednferioja.neca fuperioji:q: no eftet pjimu motteo.Slia z vltia roneejč temi. £Dotus e actus iperfcctus.itj.pbifi. fj cu oeus fit pfectiftiimus fim Sreft.tn multis locismo capit in fe atiq6 tper* fectu.Un illud q 5 mouef: mouef pp aličp pfectoe? actjrenda veliperfectioej oeponenda quo£ neutru eft i oeo.C^ aut fit trii vnus:p3 qm fi eeut plures vel moueret eque pfeete -z eent eq pfecti.zboc no.qm vnus fupflueret vel vnus eet pfectioj altero.-z fic alter no eet pm°motoz.š; cp lit ppetuus^bat 2lreft. in ifto octauo.qm gnatoes -z corruptoes fut ppetue ergo altcjs motus e ppe^ tuus.ergo et aliq6 mobile erit ppetuu.-z per ofequens aliejs moro: erit perpc tuus.f} ifte eft pmus motoz.ergo.1oec tn ofideratio plus eft metbapbifici. CTHrgiuturj5mo.£>mne mouens niouctur.it). pbif(, fed pzimus motor eft moues.ergo eft mobilis.^te oicit '£>lato.aliqd eft mb uens pjimu mouens feipfuj/ftndeturad primu.Omnemouenspbificu fiue compofitu eft mobile vt Sreft.etia ibide oicir.Sd fc6m oicif op oeus intellU git fe -z ota alia a fe.rij.metba.^dco oicitur metbapborice feipfum mouere.fi^ ^ cutomne intelligibile mouet intellectum fimilitudinarie. 5 ‘CP&rguttur fc5o;€tutcqui4 eft nobilttatis z gfcctio/ nis 05 attribui pmo z pfectifTimo emi.fj mobilitas e pfectior $ imobilitas.qr imobilitas e puatio.mobilttas vo babirus.1'5 babitus e oigniot -z pfectior pua 3 mmobilitaoquo rione.3te3reft.viu ; buiusXria futquemouentitroeu8.locus.'Z tps.‘f>nd« oeo attrtbmtur. tur ad pmu op imobilitas qn negat aetu z reluujt potentia tuceft puatio z q^ dam tperfectio. f? ifto mo no reperitur in oeo.š$ pjout negat aetu z potentia eft predicatu pfectionale z attribuituroeo.&d Icpm otcitnr op Sreft.p oeum intelligtt corpus celefte more gentiliu quibus alludit in bis verbie. CHrgiutur.uj.illud ert mobile quod ia eft i aliquo 16 co z pritis no futt.f? fic eft oe pmo motore.qm fim fidem eft in celo z afi crea«* tione non fuit in celo. gtia babet fe ia otinue aliter $ prius qr mutatur oe no JTcrtia. Otiarta. Ouinta. Sejeta. jbeueell imobi. Hnus. IPcrpetuue. rs> 1 frl?ilicop Vili aueftio VII creante in creantč z ccontra.-z ante creatione non fiiit ptimus motot fed ia eft Andetur g> ptimus moto? elt imobilis qcunqj fpe tranfmutatioms no folu f m fide fed et fm Žlrefto.in trto octauo.£t or q> ipfc in fua eflentta non bj fe olitcr ta liter q}uis tale refpectu imaginemttr neqj iam cit ptoptie in loco.£t non fequitur.bcc res cit in alio loco qj ptius igif eft mota.vt pj oe tnrri quc rontinue elt in alio t alio acrc t non mouetur localiter._ * * CXn ita tr es fint motno in magmtndie i affcctn atq5 in toco:qnem qd lationem cofnenim 0 appcllarc. T&nc pnmn motnnm cffe neceffe eft. (Caueltio VII tl trum motus localis fit ptimus »liop motuu.Scicndu op 2(relt.m rractatu tertio buiue octani ptincipaliterp bat lolumotu localemeltevnu tperpetuu:ptiuepmitrensquendamotdiije locali«pn inter fpes ipfius motiis:ejc quoconfequenter infertg? motua localis fit pm 9 m«« ommurn. oiuin aliotu motuu.tillud ,pbat multipliciter.lbaimo.žijc quo inter motuse Otdo metinim quidant otdo qt augmetatio t oiminutio pfnpponut alreratione. fimiliter ge neratio t comiptio pfnpponut alteratoem.j.oe gcne.fcd alteratio pfupponit motu locale:qn'j alterana non alterat nifi applicef alterabili fcd illud no fit fU ne motu locali.ergo morus localis cit ptiot tge z otdine aliotu morati. Otdw ne vero motim etia ponit qt alteranone pcefTtr motus localis vt |>baw? eft. fed alteratio pcedit gfiationem z cotruptione que cofeqticnter ptccedunt ara gmentatione z oimimitione. 3 te mot 9 localis pcedit oeni motu.p 3 Cdnctiuc. qt fi res oebet alterari neceflfe e op alteras applicef alterabili.Si res ocb? gna rt neceflfe e generds applicari fubiecro ep quo fit gtiatio.t fic oc altje. “Jte nul Ins altus mot 9 eft ca mot 9 locatcelufj ille e ca oiuj altopicu fit qda vita oib 9 que fubfifiut a na.vifrbui 9 .? cefiante motu celi cefifant oes gnationee z cou ruptiones.ij.oe gene.g elt ptiot tgc alijs motib 9 .p/ aut fit piioz na z gfectio* *P:io: natura £>fc ne ,pbat.qipolteriota gnatione funt ptiota pfectione z na: fed mot 9 locafelt cfione. polteriot via gnatiois vt P 3 i aialib 9 q vlttmo mouef motu locali.etia folus ipfe elt cotimi 9 g elt pot naC^- aut fit vntts cotinuus z gpetnuspj infra. altqmd eft t?us alio feendu areft. .. . i biciuteptutriplr.*lb:imona.f.q 6 poteiTe fine alio fed no ecotra.vt demenc ' WI£IU1 ° pn 310 ta funt pota opofito.fifr ouo funt ptiota quatuot.fimiliter pes elt ptiot vc Itigiofiab eterno ItetilTet in puluere.t bteuiter ois caufa e ptiot fuo caufato i Secundo gfectione.f. q 6 altero elt gfcctius fiue melius : vt fubftanria elt pti ot accidente.-t fotma cit ptiot ma.vti.metba.fimfr miptu eft ptius elemcnto 3 Zertio alicjd elt alio ptius tpc.f.q 6 pcedit ipm in tpe.vt puer e ptiot qj fener z flos elt ptiot fuo fructu.fimilirer calceatot e potcalceo.XDouts at localis č ptiot na pfcctoe z tpe otb 9 ali)s motib 9 f m 2 lrelt.bic:qtn elt ppettms z caufa oiuj aliotu motuu.ufi -tlreit.illud itelligit oe motu locali ipfius celi .nibil eni potgiiari vel cotrupt nifi effectiue cocurrac motus circularis pttmi mobilis. v Kbbificos VIII fiuieftio VII {[^Rotdda fcoo £ tteUecto pclufionu? q erquo mot° fuc itcr (e cogabiles vt pacuit.vij.b 9 in finemecefle eft g; vn° fit gfectio? alte ro vel ftbi eqlisXu 0 oes mot 9 :>ueitiant in fucceflioe vt pbam eft.iij.pbifi. Tberfecfioi monV qiuueftronefuccefTioisVu 9 noeftgfectio?altero3ogfectioioib 9 motib 9 bue pjiino pot attedi tripfr. HJrio quo ad eo$? effentid fine mtrinfeitate q iti re in quotw bet motu eft lpfa llicccffio.t ficoesmiot 9 localisimot 9 alteratiois: giiatiois: Sccundo. augmetationist-j fic oe alijs funt eiufde gfectiois eftentialis. Sc6o perfectio in oib rtiotib 9 attedif fiue ognofeif penes ertrinfeca q tn ipfos 'oenoiant.z boe ouplr.ibrtmb penes terminu ad que vt ille mot 9 eft gfectio? d babet ter minu gfectioje ad que q$ alter.t ita giiatio eft mot 9 gfectiffim 9 cu ei 9 termi* nusadquefit fubftatia.lTermm‘ , eniadque quelibet motu bs oenoiare.v. pbifi .15 no fit oe ei 9 eenria vt latius.iij.pbifi.patuit.t>oc mo itelligit' cSmeta* to? qn oič.fič fubftatia e po? t gfectio? alijs pdicameris ita mot 9 ad fubftati ZTertio. 85 e gfectio? ahjs motib 9 4 ft ad alia pdicameta.jCercio attedif gfectio ipo? motuu penes ertrmfeca fibi attributa vt ille mot 9 eft gfectio? alijs que pdti cit tiobili 0 ? gfectius mouesid eft in fubiecto fiue mobili gfectio?i: qui eft c| TCOc f localfs oti alioj 2 motuu -z no e5:d eft regularis -z otinu 9 £i ifto mo loquif areft. bic qft um pcrfcctiifirn^e oicit motu celi efle po?e gfectioe oibus alijs motib 9 :qm pones eiufde mot 9 jPptictates bic oicit op pm° mot 9 fej celi fg fuit.nunq$ oeficiet: fg e otimius. imo eft regularis z tnouef a moto?e etnogpetuo z imateriali -tein fubiecto !co?ruptibili -z intrafmutabili fej celo -z eft motus gpetuus. bec at attributa no oueniut alijs motibus.g mot 9 circularis celi eft gfectifTimus oluj motuu. CpCdctufioadmentemHref.££>ot 0 circularis loca/ lis ipfi 9 celi e pm 9 oiu 5 motuu tferiop tge na z pfectioe.*p>robaf auroii.aref. tj illo pbat certis r oib 9 iti iftooctauo q fupra fuffirieter pofite fr a pneipio o ... <, qftioia % gtt in norabilibus.O/ at motne celi fit vnus orinu 9 &ref. ( pbat bac zpot celi e vn c r g e /y\\ c tn ot° eft vn 9 -z Ptinuus d e ab eode ad ide.fj motus circularis celi e cčdnuue. bmoi.motus eni rectus e ab eode in alib.On infert ilref.pmo op motus celi in femicirculo no e vnus necp otimt 9 :cu no fit ab eode in ide.Scbo cp folus motus celi circularis eft otinu 9 :qm alij oes pnt interrupi-fit folus ifte e gpe tuus:qd fic f pbat:cjm_ifte no bspncipiu necp fine cu fiat in linea circulari i q no afTignam 9 pncipiunccg fine.dte mot 9 celi e mefura oiuj altop motuu. g nečario egpetuue:qmf 5 -Sref.mudue fg ftetit z fg fueruc motus inferiozes. _ 3te alia robile mot 9 eft gpetu 9 de regularis.fs folus mot 9 celt e regularis. Perpetuos. g zč.3lia roe.llullus motus inf ona eft gpetuus:afs cit infinita oiftantia i ter 3 ria.f 3 ofs motus pter motu celi eft inter oria.v.pbifi.CV aut nullus mo tus rectus poflfit ee gpetuus fic pb.it.qz majcime ille eftet fug magnitudine fi nira g reflocioiie.f> 15 no.q? nullus inotus reflepus eft otinuus. Ibrobaf .q? motus refiejcus iitclttdir motus orioc.fj motus 3n j no poftunt iuuice otinua ri.iDotus eni refiejcus includit ouos motus d ftmtoe terminis orijs. Sli* ro.^otus reflecus interrupif dete media.ergono eft ottntuis. 3ntecedena patet.q? necefie eft mobile in puneto reflecionis quiefcere. £t fuper bac ratf rione mouebitur queftio fequens. Onde fummarietfolus motus circularis eft gpetu 9 q? no rectus.ej:qiio tališ eet refle]t 9 ,0 ifte no eft otinu 9 fič pbatu lfc>l?ilico£ VIII aueftio VII eflet mirtua er circulari -z recto.q: Irti non pofliint inuice otinum. fLHrgtiič j5mo.4&eneratt6e6 ft ppetue q.oe genera. crgo mot'ce!t no eft prim 0 aliojt motuuiala gpetuu fiueeternu efTct priue eferno qi efl ipombile. Aridet q> areft.jjbaabic motu celi efle gpetuu j* P m u aliop motummarte afliimit eiu6 Otinuitate t regularitate. Ufi ,ppjie illa vrinita z vtia fucceitioneipfe appellat gpetua z pma oiujaliap Otcceflio nti inferiop q: nulla eap eft fic conrinua z perpetua.icrgo 6: q> generationea funt Bpetite qm nunqj oeficiunt.fed motua celi efl gpetu 0 q: otinuua •z vn* *wn$ peficiena 4 efl primita aliorum motmim q: eft caufa oiuj eoruj. ideo couclafit bic Urcft.cp generationea z cojruprionea non funt continue. C/zHrguiturfecndo £»ot° tocalto fičabnlatio no eft pnot generatioe boia.g coclufio ell falfa/Rttdef q> Sref.intdligif oe motu localt circulari ipfi 5 celi.Sj i bijo inferiorib 0 Ij vt in plurimu mot° locaiia fit po: refpectu aliop motuu q: ante griatione neceflfe eft cp generaa applicef fu biecto er quo fit guario.i in alteraroe necefle efl alceraa applicari alterabtli fed i!la no ftut fine motu locali/flon tti fg ita efl refpectu eiufde rei: qm mo tua locaiia in ipfis efl vltinute.fič bic etta afTumit 2lrefl. Unde gfectior efl: cu pofletio:a generatioe fint p:io:a gfecticne.ir. metba. gg q6 videmue g? i bija inferiotibua aialta gfectio:a funt plus fe mouentia ceteria paribua. im* mo motua locaiia in imgfectia animalibua ficut affiria petrie non reperitur. (DBrgiiitnrterdo.iJUunuatio foliseftalteratio 'reli eterna ^via &ref.g mot° celi no e' pm 9 tge.rifie Imea recta e mefura linee cir cularia.g mot 5 rectua efl mefura motua circularia. fed oia mefura efl p:io: mefurato.r metba.fed antecedea patct g Srefl.otcente.j.oe aia. ‘Aectum eft iuder fui z cbliqui.'ftndef ad p:imu.3Iluinatio folia no efl ( pprie alteratio oe qua areft.bic loquit.ild fecundu 6: g? no cit Umile oe linea recta z motu recto.g: Unea mcnfurat fin čjntitate fed motua menfurat fm onratione.iii>. pbifi.fed mol 5 celi oiutiua ourauit q$ oea alija motus.ergo efl mefura eop. ID fcatet aut id qnod reeto motu fuutocp fertur.contt/ nuc non moneri.reflcctimr enumfed quod reeto mo/ tu refleetttur id contrarifs motibns profeeto det: loco nanq 3 coutrarme eft motno quo deoafum itur; motili .. quopergitur furfum. in^it eo uero qd redit atq 5 reftectitimboc folnere pa eto necefle eft/jf^a fi.B.feratur.^.*^. m.-iC.rurfutq 3 rediens.^c.iC.iii.^.moucatur tpfo.C. tuni ejetremo % principio utitur nimtru % finemno inqua pimeto uti ouobus.CUto drča cofiftat ipfu neccfle eft z no fimul accelTit ad.^C.z receflit a.4C.alioqui ibi fimul crit atq$ noneritmeodem tempozie puneto. v z >CDortjs reflenio fit qaatuoj modis Tlota. IfcbtficoE VIII Cuieftio vni Caudtio. vili. trlmumuinotu refleco mobile ne ceifario in pucto refleciois defcat.TlotadueH pmo gr mot° refletus c ll cui° jfDotus reflecuo termin°adguecfttermin 0 aguoalteri 0 mot°localis. z ecotratermin 0 aquo pmiefttemna_adquefcOivt',ppetale.Onpjficutetemeearef.biccpmo IM tnarenejc elrcopclit eft ouob 9 motili'’: vt quog vime e ftirfu vel ad lattts: alius Dcojlu p eade linea vel ,ppe.fi(: ,piectio lapidis fnrfu ? eiufde cafus oe ojiimt. 3 U«d aut pot fieri qttuor modis. Pzto qn pmus illo^ motuu e natis ? ,C * G Violetus vt cafus lapidis oeozfam z qu iteg i terra refiliret.Scčo qn 3 pmus eft Violet 0 % fc 6 s nalis vt .piectio lapidis furfum z ei° cafus oeotfn 5 . Zertio qiTambofuntnalesvtmot 0 vaporis fnrfujt eiufde mot°oeorfttm : poHqj} eft infrigidat°.Quartoqn ambo funt violeti vt li lapis impetuofe fu ; gfacuouru motite tapidis femi' circularts .pptie no efl reflecus.Scoo pj op mottts reflerus eft copofittis ec Oiiobus motibus otrarijs qz terminus ad que ipm motu oenomiat.v. pbifi. ergo termini ad quos contrarij faciiit tnotus otrarios. lic termini ad quos cotrarij funt in motu refleco gfc.ClnaUquidreflectttur ouplicirer in motu, IPrimo g fe fc 5 q5 g feipm reflectitur -z no ad reflejtione alterius.vt in ejrem plis fupra pofitis.žllio mo aliddreflcctif gaccides.fcs qd reflcctif ad reflb Xione alterius.vt It nuifca iret furfum otinue in lancea -z lacea moueref oeot funt ita q> reliliret.Similiter fi bomo iret Otinue in naui z nauis refleeteref g aqua vel funeiunc bomo reflectif g accidensilicet ipfenon quiefcat. (ClRotadu fecudo q imagiatio aref.oe motu refleto fiiitifla vt'ortmi!is.Qiilapis violerer moucf furfuiibi iiupmif a man.pijci etuis qdaqlitasip 5 moues furfuquanos otcim'’ fpetu.fs clj mot° fit violen tus lapis g lita grauitate z forma fubftariale refiflit:fitnil'r refiftit mediti fej aer appetes fua otinuitatč z no oiuiltone .cug lapis e in pucto refleciois gg ipetuia q(t rem iffu z obilen iteg aer refiflat motui oeozfumeceffe e op lapis' f talt pucto refleciois pas defcat z polica fuu motu nate oeotfu ineboet. Qv mili mo e imaginadu i alijs motib 9 reflccis.l&uct 0 g line termin 0 rcffcjriois eft i quo mobile icboat f j motu vf i quo terminat pmu motu. z illud no fg neceffe e ee ide in nuero i 5 in fpecie liue,ppindffimu alteri pucto ftue termio. C^Coclufio ad mentem Slref.€bobtle in moturefk Ciois g fe refleru (Jefcit i pucto refleciois.lbrobaf auto.areH.diHa coclufio/ ne fnpponit qn t pbar in vna rone tnotii reflejtu no ee vnum vel Dtimm. Aa tione tali/lliH mobile def^ret pa^ in termio ad que fc? in pucto refleriois tuc natura z appetit 0 mobilis effet fruHra:qm in oi motu itnermino ad que mobile intendit defcere.als tališ motus no baberet terminu ad que qoell fal.Him.2Hia ratio quecc Srello.bic ehcif.XDotus reflecus eH compolitus ec motibus contrarijs.fed fi n5 effet qes media ttme otraria dfent immedia taquodn 6 admittitareHotdes. Dude gatetqjbecqneHioeH incidentalts mota fug iHa fuppolUione areH.qm ipfe pncigalr intendit $ bare g? motus Tberft reflectitur *Jber accidens. XDoUjb reftaio* nio. Tbunctuo reflejio nie. Ikbificojj vili £mdho VIII J' ** f Vl1IIB * otirtuus motite.*^ lit b ec fc6a oclufio ad mente & ref. J^MuiioJkttda€^c>ms reflejrus v bi mobile v te rtriectic no eft vime ncqjotiuu9 motu9.1Probat aref.mnltis roibU 9 .*{Sria ~ e 90 niouef bj terminu ad que tediu qn ipj attingit tuc in eo cjerrit. fj p/ mus mortie i motu reflero e bmoi.g ■tc .Scoa.Oe gomouef a lig (pecie mo iU8:qefcit dete oppofira tali motni. (5 i motit reflejco ocmrm oue fpeciee mo tne.i.nalis-t vio!et 9 motne vfmot 0 5rii.(f .Tertia.Sieet vo 9 tide rnot°tue ide eet coiruptu z coirupedu.*p>robaf.qi qii mobile gueit ad pmu terminu j ■. . 1 w r lu *twiiipcuii. piuu lummu qne ruc ifte motus eft comiprus.^eflet nodu cojruptUB fi fcde terminus ad que eetterminuead que totiue motu 6 .Quarta ro.i Cotraria n o pnt inui ce otinuari.fjmotus reflejrus eft er ouobueliiotiBiie orijeTgnoeft Otinuue. imo legueref op ide mobile limul z femel moueref motibue 5 rije.£ft tn ve 4 . nv. .titvuum 1 wiiuu ipiiiiiuuiu 'iiicnrwu8 qmc0. CHrgu it pno.^n motu reflepo nullu efi^eo-rp pfe qneipfe eotinmie.Tbrobaf multiplicit.qiejcalatiofurfu mora z repciiftaa veto no delcit fnrfu.Sitr fi faba tffus molare lapide .pijciaf etno defcitafe tapie molarie defceret q 6 nemo oicit.Silr mufca q vadit otinue furfu in la* cea mota p reflerione no 4cfcit Ted ei 9 mot 9 e vnue z continuue. cu Hat fine interruptioe fiiapptiu.Sitrbo abnlae 1 natii refleca g aliqo trabee. ‘fiiidef ad ola qp ifta reflectaf g acciis.t n oimittif faba neqj ejcalatio fue nae: q|uis fabafj aliquos dete beat fub lapide gua.tn boe no e roe lapidie molarie g> et oeret defeere. f 5 qi tuc faba ftmanet incipit motieri g accne.Sj ad alia ono or op fit vnue z continuue morus bois tmnfcevt probat argumenrum. C£0*gmtur fcdo.^n jjiectide laptdis fup fmim vel plubi in terra ita ep refiliant no apparet aliq qee iri pucto reflejriois.g qftio e falfa/Rrtdef ep fit des media qi impet 9 impftus eft qlirae z rota latitudo z ifta no coiriipif limul t in inftanti.t patet.qm in bocg> lapis copjimif otra fajcu vel plumbu in rerra 3 :necefle eft g? inter ea Hat aliq quiee med ia Iicet fit parua z ad fenfnm no gceptibilie.nl fenfue fepe uidicat re moueri otinue q tamen partim qniefcit.boc volnit commentaroi cn oijcit.iDulta funt mobi ita qne monenriir fm feiifum z quiefcunt fm rationem vel inreilectnm. CBrguttur tcrcio.& graue furfu in puneto reflejno niedefccTet tucgraueejcnefurfnndfpeditn no moneref oeojfumq6eft5 natura'ipfi’ grauie z erpientta.‘Andec' ep lapis furlu 3 .piectue fpedif ne mo Heaf oeoifum g impetu fibi implfum d monetadbne rnrfum.fedcn aer z la pie inuice refiftat fit dee medla vt factlme ec fedo notabili fciri pot.£tnota q? I 3 areft.fecerit metione oe inftarib 9 in ifto octauo.oe bije tn fuffiaenf oii< etnm eft libro ferto pbili.qre bic vt bjenitate gandeamne fugfedendum eft. C ~y ZTieiidu p oelufione bni 9 oceani pbificopQ 5 arefto.in quarto z vltimo ^>tfačmtu eiufde octaui inueftigatčjlis fitpiimue motoiipimcipaliter u tcndeue neceftario pmu motote efte indinifibile z nulla baberemagnitudi vm fiudtio IX n č.£t pilo pmittir bac octuflonl. 3 mpoiTtbile eft mouee finim mouere p tii pue infiuituz iila,pbat vt infra patcbit.Secudo,pbat.pzemittendogj virtue infinita no eft in magnitudine finitametp in magnitudine infinita eft virtue fini ta.-z fue roee ponenč infra.Zertto vult op vnitae pmi motozis reqrif ad vmtate pmi mot 9 zibi pmittit.Jcjc quo oe qč> mouef mouef ab alio e oubi« a quo moueaf id qo,pijcif an ab aere:z illud amplectif aref.vel ab alio. Uiti# mo^bat pmu motoze ee vnu -z fimptr idiutfibile.nulla et bre magnitudinej cee i circurcretia pmi mcbif.^zo quo$2 oiu? maiozi iucftigatoe Ouerit pmo 7 * C^Btq$boptmikftboc lierim qulnopofl*equofini (um quiccjB (pe moueaturinfimto. (£Queftio. IX tri trum mouene firnimpoflit juo / Mere p tepii8infinitu.tr Tl otadu pzimo cp illud mouene or eflfe fin itu quod XDo«i 1 » finitnm 63 potentia finita i mouedo:vt qz pot mouere ad certu tpe -z no vitra vel oif? ficulter.vt fim areft.ote ree mudi q agit pter itelligetia pzima -z fecudam qm Žepu« ifinitnra. Ak fantfm ipm mouetia infinita. repue gt infinitueft tp6etemum qf> caret pztncipio -z fine.£u g oio mot 9 fiat t tpe z i fpacio: necelTe e vt oicit areft.vj. pbi.q? motite -z fpaciu babeant fe fp ečjliter -z ofečjnf fe imitce i ppoztioue fit nita “Z ifimtaivt fi vnu eo? eft finttu et alio nečarto e finitu. Un Sref.volee .pbare ifta Oclone b pmittit cp mouee finitu fit a.mobile tfo finitu fit.b.^z te/ pue ifinitu c.tuc certu eft cp medietae mouentie id eft media ei’ virtue moue bit mobile b i minozi tpe q§ eft tpe infinitu. vn tuc illud tepite no eft infinitu Sed Onter auferedo a mouete a eqlee ptee z fitr eqlee ptee mobilie.f.b. ipfa Ofu menf :ergo feqtiif op mouee finitu no pot mouere p tpe ifinitu. £tpot$ ro fummarie lic foztnari .uirt 9 finita no pot i fuis prib 9 cozrndere roj ifinito: u mouee-z tpe quoad ouratoe3mot 9 cozrridercoebeat.g ipoffibtleegi mo cu uene fimtii moueatpertpe infinitu .vftOcludit 2lrefto.oices impoflibile eft nullu fini tu mouere fij infinitu tpe £t 1? ponat Ouae negationce tii ille može logicozun6afTirmat:qm vt ait cometatoz in .plogopztmi pbifi. Sreftctelee vel pottue eiue tranftatoz no fuit multu follicitus oe voca^ulie. ir^Conclujlo . tmpofllbite eft mouene funte tnrtutte mouere p ifinitu rpe.foecoctb pjautoritate z roneareft.fupzarecitatie. CCHrginc^zio.mouciie ifinitu pot mouef p tps finitu Vt manifeftu e, g mouee finitu pot mouere p tpe ifinitu:qz no e ro ciuerfitatl Tftndef ro o iuerljtatie eft itiul«plejc.qiTi mouetia no fut eqlie tfmtie cu vnu5 fit virturie finite z alio ifinite.^te mouee ifinmj ejccedit tpe finitii.f; fic no i ve mouete finito.g et a^poztoc miozie«mo mirne eqKtatl n fit.actio fij orne. {pHrguic fc 6 o.ttdligentia cfl mouene fmitn cu fit oe pedee et f? via arcft.z tii rnouit p tpe ifinitu:qtn miiduefj aref.e etern 9 .viij. bui 9 . ~Rndcf fi via nae a> itelliget ia eft mouee ifinire ^tutie qz mouct p ifini tii z mbil .pbibet ipfaj ee ene oepede'e.qz čelu et č ene oepedeue.yij.mef Ifcbilicop vili feueftio X tfi babnit eterna inflttentia z infinitam.f.in ouratione. fDHrgmt terttc no ert tpoflibtlc nioucne finim moue re E tps ifinitu q: g oiuina' potetia bo pot gtrafire oes ptee jppojtoalee tpfi* cotiiuii.fj cu ifte fint iftnite.iu.pbtlUe4tur q> bomouebit fe ifiniru tpe .Kfidc iSL Etio o? natirer p re« ppottionalee ipft 9 otinui q futifmite n pfit grrafiri a re . c ojpea7Sc6o t meli 9 of q> bo C tali cafu crit mouee ifin ite vtutie q: i iftni^ tu mottebit fc vt poit cafue: lj non er porentiajjptia tamen fibi collata.t boe fafficit.fcdoquerimr. tbf ieri vero nopoffe vt finita m magnitudine t*Jtred fint mfimte ct biice fane fnerit notum tč. jtfUiA CQ^rtio. x. B tru? -otrtuo infinita po ffit ef f em potetia nattiralad agedii fiue mouendtMd e potemia act iua fiue agens nale: Ct tafvirt 9 oicif ifinita f m mente ardt.q: pot motiere fiue agere p ifinituj tpe fine ei 9 remiffioe z oebilitate .gt illa efle i maanirudiue finita e mas fibi i berere.vt fo:ma mae.afa8 oeue eet virtue ifinita i magnttudie finita. f.p:i/ mo mobili.q: ipe eft i circuferetia primi mobili8.viubmu0.f5 b° eft coaflfifte/ ter z no ibefine gt fic in oicit circuftatia inbeliofs . Sed vitra e aiaduertedu cp areft.antečpptobat cxlbrie pmittit ouae ruppofit6e8. 1b2ia.maio: poten tta in mino:i tge p:odticit efTcctu que mino: virtue .pduceret in tpe mato:i i! ue tardio:i vt caliditao vt oeto ,pdudt i bo:a aliqua caliditate qua caliditaa vt cjncp i ouabue bo:ie p:oduccret.Un infert aref.g? infinita potetia mouet aliq6 mobile in mino:i fine velocio:i tpe cp finita . Sc&a fuppofitio. Oe qd mouet moiief in tpe finito vt latius pattut.vj.pbifico:uj.3liie fuppofitis fic pcedit 3refi.0i i magnitudine finita eet virtue infinita fequeref cp potetia finita z potetia tfinira in eqli tpe mouerent idem mobiIe.q6 eft 3 p:ima fup* pofiroejiontia pj q: fit vtrt 9 ifinita ifta mouet mobile i certo tpe er feda fup pofitoe •: virtue finita mouebit ide mobile i tpe I5 rnmo:i.Sed fi virtus fini ta cetuplaref vt.f.ageret fij fuu vltimu pofie mouebtt parirer illud mobile in eqlitge.q6eipoflibileg z atecedee.1b:obatetaref.fiadimagiatoejeet mat gnitudo ifinita iea n eet finita tftue fj ifinita.er quo i maio:i co:pe e ma io: tft 9 vt i plubo e maio: guirae cg i ouplo ligno.Si g virt 9 i tali magnttudie in finita eet finita tuc virfifinita fieret finita qd eft impolTtbile.vt lati 9 i tertu. fD*Coclnfio m ma^nitu diM /mita l ia turaliter non po/ teft efle virtus fiue acuuitae uifimta.1b:obaf auto.arefl.j? picentis. 311 fini/ ta magnitudine no otingit infinita efle potentia.Ct fubiugit pofl aUqna_vcri» ba/flullu finituotingitinfinitapotentiababerenec infinitu finita. Ko a ut areftorelie ante oclufionem fufficienter ert oeclarata. tnHrgmtur pjto.edu ert mfl^iutuctofinita z in ipfo eft Virtue infinita:q: influentia que fp ourautt fij mentem areft.imo cit ca om/ v 4 Uirtuei^pofita oppoSfitiome. Sccunda. l£>1?tfico£ VIII fitueftio XI ! ! niu bop iferioff /ftndef t celo no eft ppiie actiuttaa fin e virt 9 agčdi infinita. qm feipm »6 mouet -ie onsnecij.ppneg fe ?a feagit fjmouef a fua inteU ligentia qac actdcj in celim) influit.Unde eius infiuentia eft infinita in onra tione non autem actione que efiet in celo. Carguimr fecundo. tgnis dUfimte actiutatis. iteliectusvt in.ppofiro no eftvirtus infinita actiua.qz no mo uet p infinitu tepus.l) poftit aliquo mo oici infinita virtus receptiua fiue paf lina vr,pbat argumentu rertioqueritur. 82 CC^ccioc bis que ferant bii fefe b5.altgua plimo on bitatoe5 afferre, TRam fi omnego mouetur ab aticjno moitcatiir.g iio pačto co% gue fdpfa mouent contniue nonnnllamouentimeogpmoneratno tangente vt co* pomni ea gne pjoifciuntur. (TTCUieftio XI tri trii pietcctum poft eettum a ina Ouid lit impetus nu pijcietio moueaf ab aere tfequete vel ab ipetu fibi impzeflb. (TTlotadu ptimo ct> impet 9 eft glitas motiua impfla mobili a motoze ertrimeco g velo citat mobile ad certu loctl Dicif pzimo eft qlita3 qz itnpet 9 eft čjlitas accide^ tališ oe pma vel terria fpe qlitatis.qz oifponit mobile ad buc vel aliu motuj. Zreš nit nualita* i3icif.motiua.vii I 5 areft.pmo celi trn otias pofuerit qiitates motiuas. f.graui us motnje. tate t lenitate 3 :tn f m veritate tres fiint.f.grauitas leiuras -t ipetus.čj oicunf qualitates motiue qz mouent mobile oe loco ad locu.gt I 5 ^pzie impetus no' fit grauitas neq 3 leuitae qz leuitas mouet folij ftirfuj 1 gratiitaa oeozfum fed „ impetus mouet mobile ad oes Oifferentias pofitionuitii fapit nam leuitatis fi mouet furfumit namgrauitatis fi mouet oeoifum:': bocaccidentaliter.žt fi 3mpet° oiffcmnt cut grauitas z leuitas oifferut fpe fpecialifftma.ita et ipfi impet 9 inter fe non fpe fpecialiffima furft eiufde fpei fpecialiffime.*£>iobaf qz vnus mouet furfum aliusoeoilum alius ad latus.-i illud cotitingtt pp oiuerjum motu tmpmedi ipfius ^ijcietis. 3te impet 9 mter fe no babeteudeeffectu fpeciuocu.g oifferut fpe.act 9 enim notiftcat potetia.uc.metba.-topattooiuerfaoiftinguit res inter fe Dicif im; 11 tpet° fojtio; i PteiTa tc.ibi tagic' ca etficies impet 9 ie ipfe.piicie8.qmoe qnto veloci 9 moc o icioio vrniedio bik motief oe tdto foztioze impetij impfftt.£t ibi oiceret aliqs an ipet 9 fit fo: Lina motuo ri011 Ptkipio vel medio ipfi 9 mot 9 .‘ftndef op foztioz fit i pneipio. qm i motu ^ ' violeto ipetusponififj ille e velocioz i pzicipio.ij.-z.iiij.celi. ^ncipit enim fuc tv s «unda. £ertia. VIII /SUieftio XI SteS htah,£ l ,ft S««"«« mobilie fibi refiftu * fflr ipm mediti .z in fine i *■•■■■ wmu ceDtiitattir g? nibil plus mouet.gr I? p? g? ipetue in oi motu Violeto po nit-vt fi geaue ^ijciaf fiirfum vel lene oeorium.vel fi graue vetocius mač ,? j or|t 15 dii !e moueret.vn ponif in mora užili.qt tade gue nekrit verfus fine 'Jmper* pontf in raipetu.no at ponif i mora volmitario vel aiali neq; i mora pter nas vt i fgis naturali motu. Pfanetap .biceres fc6o.tn erpientia e o? r es mota g ipetu nrav 9 ledu a princi P‘° VfrfiTa modica oiftaria dj i medio vel logtoj oiftatia /flndef q>ca d ittio *ftqmipet 9 nodueft fufficieter ertefus.g a pricipio intenfiue e foitior^ pati ra pod fiat ertefiuefojtiot.Diceres tertio an ipetue plus ledat vlipfe .piscies Qijcritur. R Jliq6 paflfus taugeret/findef cp vtruq3 fottieer ledititn ceterisparib 9 illud q6 imediate imprimit impetu forii 9 lederet vt in balifta pj vbi 3ona tm ledit ficut fagitra fi no eeracuta. Dr q velocitat zc. ibi tagif ca finalis ipfi 9 ipetue qi na i aialibue io oedit impetu vt p motu velociore que in curfu3 nuc appel lare I5 melius liio ©ifconuenieti refiftat.Vt claret ergiemia in auib° inuicem oilceptatib 9 1 alije multis £t eft fciedu ep impet 9 e čjlitae nae gmanenris cu fitqtitaeoepma vel tertia fpe čjlitatis.tjnreguitur g?irtipet 9 piftinguif rea liter a motu Jocali.l; itnpofTbile fit impetu eeftne mora localiiiotfi ecotra. 4pRotadu fedo pjo introductione opimonu priti© n 9 ? otinu 9 .q: ad vnitate mot 9 intrinfecam fufficit pp fucceffio n 5 in rerrupaf.vtparuitqninto pbificoatm in fine. ^ _ uimrpmo.arefhbic in tetfu poitjSma op mio/ o male eft pofita/Riidef pmo negado ofeqnria.qr cu ipetua fitcjli raalfenftbilta no iputaf 2ircf.fi gfecteei no tettgeritfiue oiffiniuerircuad ro nea ergimetalee freqnter pbatua fit.Scbo alr rndef g? I5 Sreft.bic reptobet 4®, vna opione q oipitpiectu; moueri ab aere moto a^ijdete.gt tale piectu nw ^ q§ce(Taret moueri: t fic tade čelu ettederefcu fg aer cuiriecto moueaf .tu pofl ea alia opiotie fubiugtt q fibi afcribif vt fupta patuit.g nuc or pp Hreft.uS af fertiue fj oifputatitie idfecit qm mouit illd qone.vn ipfa piecta moueaf -zč. CMrgmtur fc 6 o.fi jpiectu mouerctur ab impetu tune mot 9 vio!ec 9 ficret nalis:qi fteret a pneipio itrifeco. f.ipetu 4 iberet ipfi mobi li.^te fi ipet 9 eet ca mot^piectiois tuc in edis fieret circttlue qi mot 9 localia et cat ipetu. ‘ftndef ad pmu <35 no fiat a pneipio intrinfeco mot 9 violetus.qi no a foma fubali curefiftat ralimotiii.imo fitapncipioertrtTeco.f. ( pi)dete tntf tiatiue 4 violeter ipiimit ipetu. Sd f m or I 3 ipet 9 fit ca mot 9 1 mot 9 et caufet ipetu.tu b no e fit' t eode mo:qi qi1 ipet 9 eft ca mot 9 tuc ipfe pucipalr mouet ? no caufaf ab illo motu que ipfe ^ducit.fic et qti motua cat impetu fic i mo tu nali tuc impetua no mouet pncipalr fed forma fubalia ide o caufe bn pfit fibijnuice efle cat He.ii.pbifi.f 3 no in eode geuere caufe. šrzrz - r —— ' ’ * _ ' „ » . 4m CDHrsmtur tercio. nnpcf’ no mouet p2oiectu.q: 019 motua e a fotma.ij.pbi. 15 ipet 9 e accna cu fit qliraa oe pma fiue tertia fpe.'Rn def pnetpale mouea iniiciae motu .piectioia e j?ijciea:ipet 9 fo mouet otinua titte qi otintiat motu.£t or pp ots mot 9 nalis fit a foima t bec e cota opio. ali ter rtidef ep fotma l; fitpricipafe mouea t refiftat mortti tu mouet fim inftrtu mčtu fue mae implfitm.f.impetii.4 fi mouet fnrfubj nam leuitatia.£t Oebac ooione babea locupletiua in.i|.pbifi.queftione.v. 86 mumonen6atq5imomiemagmmaioenmia Daocre 1fci?iiic0?5 vin aucftio xii (TCudlio. XII. vi trum pnmusmoto: flt indmi/ » fibilis nulla bns magn itudine.Tlotadu pmo.q> idmifibile capif ouplb.lPao ^ndtaifibilfc J>pc q6 nullo mo bj ptee.vt fim 2Uef.pma i fecudainteJIigentia.-z ita eft, iU5 qp nullo mo pt oiuidi ncc potetia nali necp fupnalt.? fic capif t japofito.Se * čudo capif ip:ope z oupl'r.*piio p illo qo nalr no pt oimdi.vt.j.cdi.jCdu g tnfciftibile z tdmifibile.sc6o vulgarit ,p illo q6 fi omideref no eetapli 5 vel Vije vifibile vt co:pa atbomaIia.Quo at pucta fint indiuifibilia patuit.vj.pbi. C^otadu fccudoq> magnitiujocapitiir nm lttplia/ ‘ ter.*p>iio ( ppc,puteftineptefionefinenioleT?ficmagduofq5efialicut 9 qn * titatisjvt bo.Scoo attribuit itefioni vt illo eftmagnu qb e irenfuvtfoum 5 ignis eft maio: in carboneqj flama.JTertio attribuit fuccefftom tpis.vt illud f * eft magnu q6 oiu ourauit.vr ma eft magne ouratoifi. p ti y rn attribiiif pote tie vel gfectioi.vt illud eft magnu q6 eft magne actnuratispotetie fiuevtgo ris z pfectiois.vt ignis eft magne actiuitatis.fitr oeus eft magn 5 in gfectione f ^nppofito fit metio oe magnitudme ,ppe fine p:io mo. vt prim 0 moro? fi eft 1 indiuifibilis tuc nečario feqf q? milla beat magnitudme at p:im 5 moto: I fitidiuifibifp igtibU-miUabnsmagmtudineŽlref.fic^bat^mfiberetali ifiatio pba* quamagnitudinetUaeet finitavelinfinita.ejtquon6oafmediu.Tl6 fc6m pmmi motoiem. q: ipoffibile eft magnitudme infinita ee vt patu it latius.iij.pbi.necjj bj indtutfibile gnitudine finita.q: tuc in magnitudme finita eet vtuo infinita qo pii° rep:o batu e.£npm 5 moto: e iufiniti vigoais z potetie.Ou in eo e virt° infinita: mou« inf* qm mouer tpe infinito motu otintio z perpetuo.g fua potetia eft ifinita.mo^ tigabiliter. uet et infattgabifr.q: ate motne celi no eet regularis.£ft auc fim mete Žtref. Ptim 0 moto: :im° moto: eft otmfibiUe quia epeedit omnes fijos effectus in pfectione.Sed oe epcedens oiuidif in ptem epcedente z etceffu.iiii pbi. ^ndef cp epcedens in ifta autoritate ftat pa ogf vin finidho XIII cefTit.itag>fit fenfus. Ote ejrceflue Oiuidttur in ouae partee fcilicct cjrcedetu ton t ejtceflfam.* fie pfimue moto: oicitur vna paro iftius epceffue. ®>Slr0uiwr icdo.'£>nu0 moto: eft m ctrcumfcrama y ., pmimobilis vt aref.btc in cejrtu ,pbat. vt'ergo e inmcridic:in o:iete:auf occv dente.fed nutlii iUop pot oici:cu no ftt ratio oiueriitatie qre poti” 9 lit in vna qjinaliagte.SiergocoatTiflitpmomobili necefiTeeftg? velrotet celumab oriete in occidčte t fccu moueaf.? boe no:cu fit imobilie.aut lit bic t no alb bi.fed vbitno pot oici.no furfnm q: ilbtd qo ofietaltbue eft furlfroccidetalt bue eft ad lat 9 . ‘ftndef orno ftn opinione gentiliuoVoe 9 fit in oriete: qtn ibi pm 9 eiuecffect^fc? motne oitmuie icipit -z apparet fim eoe.toinc eft ep edee fuae fa_crae(q6 etia ecclia noftre religioie infequif)tf fue oriente oftrmcerdt. Sedcuiftaopiniofitvulgario tgetilitatieXredoaliterfimvia nae oicen^ du:

toto 1 pfeeto in oimefioe vt clare ibi de P5.3U6 em e co:pus pfectu q6 tree ^3, oitnefionee fug 4bus eiue perfectio ■: totalitas fundaf fc3 logitudine latitudine .pfunditate.ultimo querif. $6 CT&rimum autem rnouens eterno motu mouet. aueftto XIII. tfltruin meno argf. fucrir _p:tmum Q6 pm 9 moto: n motoreponereiiifiiiiti viflofie tgiio.T lotandtž pnio.ejcquo areft. btc jjbat bčat magnitudine P rimu moto:e nulla babere magnitudine p B:q: fi baberet finita tuc i magni tudine finita eflet infinit 9 vigo: fiue ifinita potetia qo pue imp:obauit. ideo fequif erpffe vt i tepta gmu moto:e efte infinite poretie.q6 ep alia gte vr re/ pugnare fententie aref.qrii p:im 9 moro: no pot agere fine caufie medije fim merne nreft.necp pot .pducere majgmmdine infinita.iij.pbificoru.necB alicjd pot .pducere ec nibilo.j.pbificop.gno babebitpotentia in finita. ‘jideocB eft bene animaduertendum que fit mene areft.bic ■: in alije locie Oe p:imo mo/ I to:e .qm autoree male intellecti ofufioie imoerrorj^ plufgp fcie f unt gen eral ^ titiL*Jbro quo notandum licet areft.negauerit infinitu in qntitaFe fiue ertenfi i uu no rit negat infinitu in ottratioe.aut etia infinitu in potetia actiua fiuemo tiua.Dfi infinitu eft miiltiplejc.aliq5 oicif infinitu ejttefiuu fiue in mole. f.qd infinitu m mote no term mat pquantiratem z no oaf pmo -rtertio pbificop.ŽIliudeft mfinU ^ntenfiuum. w intenfiuu. f.qO eft qlitaeinfinite aettuitatie. ? tllud fi naliter eet ee*t i igne J “ naliter oifpofitio arefto.tamenon ocedit.q: alae in magnitudine finita eet bursifione. initnita virtue. 2iluid eft infinitum inouratione.f.quodperinfinitutempu8 purauit fiue qoe!l erenuim.VtceIti5materja ptirna ? totue munduefmare Deuoofa pot qu< non impUcafcortf tradictioncni. 1fcl?ilico£ VIII aueftio XIII fto.Sliudfocft infinitui vigo?e(TuepotetEo.f.q6eftifimtepotetie actitiita Oigoie cpotetta 2 f nu 5 Vtgojia^Uud aut innnitu in vtgore oe quo pncipaliter pfens qrit q 1UO pot Oflderari otiplicif/fmo f} imaginationeareft.f.q6 fp t eternalirer »fitt * mouet aliqd mobile infatigabilirer t fine oifficutrate. vtpm° moto?. a.u eni tile fit pfectiffimus in tota natura £3 aref.rij.metba. ira op raturalirer »o Pot efle pfectio? eo.t eius potetia nulla e maio?.ipe rnouedoJamu mob m teab eterno a virtute .ppria or infiniti vigoris.Scdo alujd or efle infiniti vi Sorte fimptr •? 1 pp?ijfttme.f.quocuq3mobili oato ipm pot mouere maius ? tn mftnitu:? qcuq3 velocitate oata ipfu pot moncri velociue:? ftc no itnagtV natus eft areft.neq30tnentator.q1n oičareft.ij.celi

e caufie. naf a lutnie alio.qtn ipa eft lume pup fup q6 no eft lume aliud.gj: bijs oib° pt3 quo ad ^pducedos effect’ bo? inferiop cae eftentialr fibijnuice fubordine tur.qin pma ca influit vtute m itelligetias fcoas z oiirer vna i alia fibi iferio re.itaq) tade mediate mobili fiue orbe ,pducat' influentia celi que mediance aere z igne multiplicaf ficut oocet eppientia in ifta inferio:a. z nalirer inferto o? no pot agere fine fupiou.necg fuperioz nifi mediantibus cattfis fecundis. C^^oclufio ad mentesmoto; eft infiniti vi gozis ti5 folumottratioe fedetia tnfinitepotetiefimpmti moduimaginadt Ibiobaf auto.aref.vt fnpr a.£t roe talt .*0?im° moto? mouitcduiufinttisre. iteratiotiibtts fine oifficultate:?mouebittaltTerfijarefan mfimtu^tute pro^ pria.ergo eft infinite ottratois z potetieactiue pmo mS.^tejllud qo mouet g infiuiiu tepus eft infiniti vigo?is.fed pmus moto? eft bmot.ergo. VIII fiuieftfo vitima denspatetgareft.bicintertu/Uoeiii poteftbabere nifipotetiam inftnitd. C&rgmmr panio. €)mnfe effectus | 5 mi’ motoas dl fimttJG in potentia actiua.g pzim°motozeft potetie finite.qm oieeftect 9 pzo pozcionat fue cae fjautoie oe caufie.£t oe q$ fit fit a fibi lili. vij.metba. ‘Ati ^jdefnegadooSflMUa^t ad autoiitates eoicedu g? oio effectus b? .ppoztiotf nem ad fua ca* refpectiue qz refpicit fuacam a q oepedet i eflfe vet tieri. Uet ficoie erfect b;,ppoztione t ftfitudiiie i fua ca.f.fim ee pdeale vel ejceplare. tLpr guic fccudo.p2imii6 moto2 ettalecudtiard. dtt funti vigozts fimptr.Tbzio qz eft infin ite pfectoie cu fit pfccufTim 0 .? gfectio^ nem maioze bere nequeat.Sc6o qzeft ene quo meti 9 etcogitari no pot.iiij. etbicozu. ergo eft ifiuitt vigozia/Audef gjfitpfcctifiim 9 .? eo metina ejccogi tari no pot quo ad fua eflentia fiue elTe eflentiale: qz eft ena eternu indepetv dens i pfectu fimpliciter fm arefto.no at rone vigozis quo ad ejeterioja. C^rguič vltio./Href.pofirit t>eu clTe libe#. ergo po/ teft in vtrfiq? oppofitozum:quia potentia libera eft q poteft in vtrficp oppoft to:u.ergo pot mouere -z rc8,pducere fim fua volutate q6 fatfnj e fm 3reft.cn non poiTir čelu mouere velocius z no poffit pducerc effectu fine caufte fecun dis/R ndef q> areft.p o fuit pin u mot oze efte libeau folu libertate q agit i fc.qz vult fe ee ttrafmutabileeternu x viuere vita oelectabtliflima. Ctii et fm fide nopot velle ee fe igfectioze cu fuu ee fit fuuvelle.libertas at oppofitiois q i boib° ee tradif ab 3ref.i etbicie no e fimptr gfectoie cu no repiat i oeo d tn eft gfectuTim 0 ? nt ta caret gfeetoe. io folet coit oici q> 6e fit oerermiat 0 ad bo nu ad idepedetia.qz no pot n ee bon 0 ? idepedes ? optim°pg q& oiffudit fua boitate f rute agedi ? oius rep oferuatoejl b ifmozapcjj boitat] fue icotinea (C^inis totius libzi Tbbificop Si ccipe leetoz buantffime multiua ria autop ercogttatoes i pbificen 3reft.q fane gketaprtioz faciliozcg mo i ali os aref.fumi pboppncipis libellos iter iecure tffare poflfis 3ndeq? qntu pnti bus icubttififejpfuit ttelligas.^nde et no potes no cogitare finta tgenij ne oica catliditate fj pzudetia imo fapia Šreft.vir fuerit clarifTimM ad fciaru q er ca ru oueticuf ee oebj iter patulu erbibuit.'0zicipio eni(vt iftius rei ergieria in futslibzis vilerenopigeatjfuppofitoibus ipfisaccuratiftimue z igemofusi tedit vt eu.ppe illic pede firmare eftiares.S 3 togo poft rge q6 callidt igeii ee oebu it ftabiiitd ifert fliiaj ptacita.jCatope tn b ree altiori egeret idagie vt te dia fozte oare fi ifta fatis elucubzare.3t fi i plerifq 5 locut'abude iterpte pnte efte tevideretibmon videaristid pzofectoz tempozinimis mibi credascurf fiuo ? adoletiiaiam ctatiprfue appouas.Si tn 3reft.fniam igenio fane apte eteris verba fp i me pietate ages mirmidonico fceptro m interne pulfaturua. iCetep vero ptufcutu foztafte tu placitiuum oelectus oeferibere in impio fato mibi fuccubendu fit apud mc inftitui.^tep vale fuauis. |[\Dpimo CC>ofcllant friderict Ouncjell ^Cffcnfu factlt' p:obdtbec cuiiie beneiuncia* CUiatuo: buniojum confonatarmoma. CXiU 6 t)co:finmt collecfa r ejrercitata fridcriri pbtlofopbie.-magiftrt i octo Ittooo pbiftco2« Hrertote/ liscih addmonc tertno noue traftatoto Robimo Hr/ fiiropolt ctrca qoce potiti cn ndero pmentariop oppo/ fifo lup qnem mota eft qd"5mp2effa titb bemtfperio ve neto^mpeitfia Leonardi Mldtfe 'jg>i bitopole vtennen tis /$irte vero z tgento ']bctn Siecbtenftein 4 Colomen tis ano.CO.t Kvj. &ie.jcKViy.®ycnfis madtj ££>an/ nttliano p mo Romanom BegefaitrtifTtmeipante zč.