■ »g^.i«t• ïm m-. • / ? T v fJL> «iT? ¡J. Ç:' . • i, .. \ v * / • «S 5« . P - & -T: «t G iSv .i ¿y. U.V-. y" > j .Vi i. -¿»I >;•' ^ - • r. vV.',-, ;VíJ. .4.« :i; \V< , H V iS, k/j S ■ K, V > & X / i* fmmñm S '** ra i .*• v.* * ' v o/.v -íjK V . / - - ^ »G. V v v.*» v v).».«!. - f ! , h V f£ \ I 4 « v > ' .') , fit" ■ ♦ *crt .•»,- .» ■ Ki v-tf v¿ ______j»ñrc- #5Pi » C« .' 'L Ll :• 1 • icf/ - '' . .1 • • r. fifcMll V' T Ji ^ jti • V'-' J ¿p.;:f " $ * • ít* - V M/ ^HT'v h r. . í 5 j - ' - ¿lirai.. ' .Z - fs -\y J> - ■ si ♦ i i - ^ ä» r f \ M; v 1 ;J > ■ WW'pr • - r H .M> A «ÏC, . ^ . ÍT P.; , f rM%t'- M-. • •v ' «PRST' acfri ..» luM ic Snf ■if ht l'Ww y MA SH] / / f »-¿•V .'. * '> ■ v \ . \ • • S§ 2 >" • • i, r* 7.'i; •- . - i'A'v» vA/l If '•/iA' ' '' ¡'"v i V,^' ,'j/' v A.MV v- í • • , 4 • k •t *v1 . Y v/ f -V1 i. W ■■ W _ít .V I ,••'», 'V »• Vil » VA'j' I^ y v v a} /,™flBffllS8S&¿v v/} M,* v \ ■ 1 . > ► ■iS ttlfcr • "S /■? « • vS • • • ' c - Í S*..-,-I - • '¿\ - -V- OjM* < « '"Vi .'v ' '/J', • v. JAS '-V Tffl;;'. ÄS M' ■ ' , ■ • •• ' - . .: • j.rj/ 5$ :■<>, . I wjï j C: a - ¿ ; * -v-^ •v1 SHfr ' ;r »i 4 ' ffiSS o....v • /• r s ' v ' i-¿a j vt |£>I\, 1 I T. V. ^ t, ,¿ TP. -j ,. ''Aiísív k- A\ ' iUV- v - S ■ « • • /p/ iv\: » • »S wira 'i < <$¡\ v V V. •• ■ ■ » ■ M 'K t v ' VV I « L # /éK j * J vi 'f 4 y J ikj 5 K ÎVâSBB? > X Çi I v\ .1 s dR • ■ à 'IS, J, :. i? # . > I : --V-irfS ' * \ ® V. fj Ä^SfS? Waft^ • * X' £f fl^HW r.i1 í ' , - , -m ' " 4 S* I AI M /L v -; : m č ¿I . ¿ { i • V / J > 9 ■ , ^ v.'S" y •• : IV. ).*. ■ VW • ^ . I ¥ v*' V.. .. > v M'- - ( f « * v® "/V 1 ^ ■ k? Si í.r'./- A. ,-/ ¿ Syîw ) XTñ im mmm • r •■ . ^ Aï . K* i > . - VI>• ■- . ^ > A . ' . C; V. V * v Ä> .Jv . v » » ; •'<. v' "v • 'i:: mK-'-Ç ÎMïl, i & '■SS vVSGföSvt^ v • ^ -V; ¡K ; •if ^ • ^ « 'Sforx'A -VÄ' Efe -C 1 v • ' . v • m. ... ; ' . .M I vmi ¡S > «rHu . ' n -"i ' "-i-- '^MJsSy ab- \ v/íjrtV * y'- • * ' v V ■ WWRHBH 'iflJlM 1 I f . - • f'i .•■A 3 ,v Iv;í/'vV-V ■A g ^ Vf-t'^ 'i ' : Ä:'. ' ".V ' Wi ragfr ¿Í ..tvT' Ï;. Y -Tv-íf •? M'ví '-••»'V > v® . / • . HjJriivV ' i -«-rKtt'A ta1 "«-w^»; ' v . o ■Ä; >/: I í y ■ ; ■ , , V • • ' ■ . , • - ' ' • > .. " V- V. - ' - ' :1 ' sBFBS - v r ; í>. s» w».•-. 'fl* v - sí - ' *L..n7#H *» » rti- Syí .¡ a ¿ftttaHSlvv- \ *.■>.. >».»*Jv.-. -«.' «v.v. *--■ * v.mjEd & • i ■ - . ; 4 " ■ •' ' ' <■•' ^süM* ■ ■ 1 ■ h^MMbto^ IS ( - Ä t lili H' m L i-'- . .. ' ;V. "J I * ~ - v , -i • • • , •BxS^iiAiglgB.1 I N ä . .... »..■Vi?*: ';>> (fe '«¡OTi^^ .^Sf . ■ ,v 'O^vv- / i'- .V- ■ ■ f .■■■•■■ - ■ -S, - ■ . . . •• • V. : v ' • ,, - ■• • f-v-.-y^•.oPíA ï Má ^^^^mf^mt fm, ^mm ^ ?r> f IN QVIBVS STELLARVM ET FÎ* xarvm'et errat1carvm motvs, ex vete* ribus atcp recentibus obferuationibus>reftituit hic autor* Praeterea tabulas expeditas luçulentasq? addidit, ex quu bus eofdem motus ad quoduis tempus Mathe* matum rtudiofus facillime calcu* : • 1 j". ; • i. ; ; 7 : ? î • . i -1 ' 1 ê\ lare poterie -A ■ ^ x - # ii . • • i .. . * J • ir 'f ■ v ' '. a ' t m K I 9 ■'■• i \ fi item, de lîbris rhvolvtionvm nîcolaî Copernic/ Narra t/o prima,perM;Georg/um Ioachi-mumRheticum ad L). Ioan. Schone- rumfcrÎDta, . i Cum Gratia & Priuilegio CseCMaieft, BASILE AE, EX OFFICINÄ * ■r i ) « henrkpetrina. I » v ' H -V} .g • tj \ r ' 1 • ■ • » ■ AD LECTOREM DE HYPÖ* thesibvs hvivs oper! S. ON d»bito,cjuincrüdiuqutdamiöuIgataiam de rio* uítate hypothefeon huius open's fama > quod temin mobilem, Solem u?ro in medio uníuerfi immobilem con ftúuít, uehemén ter fint offenßrputentcp diTcipliftas liberalem rede iam olí m conítítutas,turbarinon opcrterc* Verum fi rem inuenient authorem huius opens,ni* hü qüod reprehendí rnereaturcommifiiTe. Eft efti m Aftronomi propríum.híftoríam motuum cceleftium diiigenti & artificrofa obíeruatíone eolligere, Deindecaufas earundcm3 feu hypothec les^cumüeras affequi nulla ratione pofsit^uakfiun^exccgita* tzdCconfiiiig^re^quibusfuppoRtis^rjdem motus,ex G'eometrif principijsjtam íiifuturuta/quám in preteritum rede pofsint cal cular¿.Horumautemutrun(?egregiepra:ftirithíc arcifcx*Necp cnimneccßVe^eashypothefesefieiia'as.imöneuenfim dem,fed fufficithoc unum>fi calculum obftruationibus congru entern exhibeant.rifi fortequis Geometries 8c Optices ufque adeo fit ígnarus> ut epicycJium Veneris pro uerifimili habeaf, feuin caufa efíe cr€dat,quod ea quadraginta partibus, & eo ami plius, Solem interdumpraccedatjnterdum fequatur* Quisenim non uidet ? hoc poííto , neccffario fequi, diarfcetrum fteflse in 5ripiyuto piufquäm quadrupío,corpus autem ipfum plufquäm fedecuplo, maiora, quam in ¿aroy^apparerCjCuí tarnenomnis aruí experiencia refragatur? Bunt Be alia in hac difcipltna non minus abfurda, quae in pracfentiarum exctitere, nihil eft ne* ceffe. Satis enim patet, apparentium ina-qualium motuum caufas,hanc artem penitus 8¿ fimplíciter ignorare ♦ Et fi qua« ííngendo excogitar,ut certe quámplurimas excogítat, nequáquam tarnen in höc exeogitat, ut ita effe cöiquam perfuade* at,fed tantum, ut calculum rede inftítúant ♦ Cum autem u* ñus &C eiufdem motus , üarie interdurti hypüthefes fefe offe* rant ( ut in motu Sol is, eccentricitas, &T epicyclíum) Aftrono* mus earn potifsírnum arripiet 5 quae comprehenfu fit quam facillima ¿ Philofophus fortaffe, ueri fimilitudínem ma* \ ♦ ' S k gis reqtiiret: neuter tamen qmVqtiam ccrti comprctiendet>aut tradet,nifi diu/nítusíllírcudatum fuer it. Sinamus ígitur &has nouas hy pothefes,ínter ueteres^ihi lo üerífimiliores innotefee* re>pra:fertím ctím admirabíles fimul>8¿ fáciles finí, íngentemcp thefaurum dödhTsittfarum obferuationurrifecum ádüehant. Ñeque quifqüám>qüodad hypothefes attmet>quicquani certí abAftronomiaexpe:1:et,cümipfa nihil tale prarftareqüéat,ncfí * in a íam ufum confiÄapíouerisärripiat,ftultiorabhacdifdpli nadiicedatjquamacceiTerit. Valév * % i ' . ' NICOLAVS SCHONBERGÍVS CARDIN ALIS. CAPVAÍÍVS, NU col a o Copernicoj S. >^«4.»'' /'-Vi » C» * • r, / A ((■' i' I | • Vrt mihi deuirtutetua>cofi;anti omnium fermoneari* teanoSáliquotallatumeíTetjCcxpitum maiorcmin mo dum te animo comple&ijatq? gratulan etiam noftris horrtinibus,apudqüöstanta gloriaflorereS. Intellexeram enim teño niódoueterufflMathematicorum inüen ta egregie caliere: fed etíámrtouam Müridi rationem conftííuííTé;Qua doceaster rammdtíeri:Solemímummundí,adeo9 medium lociirh öbti* mre:Cedünlo¿fouumímmotum,at(pfixum perpetuó manerc Lunamfeunácúminclufisfuaefphgr^efe^ Veneris ccdúmfitam,an niuerfario curiu ci rcüm Solent cornier tere. Atque de hac tota Aftronomía: ratíone Commentarios á te confesos eíTe,ác erraticarum rtellarummotus calculis íubdü* clos in tabulas te contulííTe, maxima omnium cüm admirátioe* Quamobtem uir clodli fs i m c, n i ß tibimoIeftu$fum,teetiamátqi ctiamoro uehementer,uthoctuuminuentum ftudíofis commií nicesj&tuaádemundífphpralucubrationesunacuTabulis,^ fiquíd habespraerefea>quodädeatidem rem pertineat, primo quoqp tempore ad memíttas.Dedi autem negotium Theodori coa Rcden,utifticmeisfumptibus omnia deferibántur,atesad me transferantur. Qüod fi mihi rtloreni in hac ti geíTefis>inteüi* geste cum homine nómimstüifttídiofcrj&tant^tíirtuti fátisfa cere cupiente, rem habuiífo Vale* Ro^ Nouembris* annoM*D*xxxvi* 4 AD * \ t y D ANC D O M IN V M PAV- S I M V M IVM 111. PONTIF1CEM WAXIMVM, Nicolai Copernici Praefario in libros Reitolutionum. • i at is equidem, Säncftifsimc patrr * seft/març poiTum,futuru e(Te,ut fimulatqpquidamacce* pcrint>me hifce meis librisjquos deReublutio* nibus fphaerarum muodifcr/pfï>tcrr*globo tribuere quofdam motus, ftatim me exploden* dum cum tali opinioneclamitent.Nequeenim itamihi mea placent, ut non perpendam, quid alrj de illis iu* dicaturifint. Et quamuis feiam , hominis philofophi co* gitationes efTe remotas à iudicio uulgi, propterea qubd illi* lis ftudium fît, ueritatem omnibus in rebus, quatenus id à Dco rationi humane permiiïum eft> inquirere: tamen aliénas pror* fus à recflitudine opiniones fugiendas cenfeo • Itaque cum mecum ipfe cogitarem > quam abfurdum infarct exiftimaturi cfTent illi qui muitorum feculorum indicés haric opinionem confîrmatamnorunt,quod terra immobilis in medio cceli^tan* quam centrum illïuspofîta fit,fi ego contra afTererem cerram mouerirdiu mecum harfi^an mecs Commentaries in eius motus demonftrarionemconfcriptosin lucem darem > anuerofatiu« «flretPythagoreorum&quorundamaliorumfequi exempluirs qui non per literas,fed per manus tradere foliti funt my fteria phi lofophia!propinquis&:amicisduntaxat^SicutLyfidisadHip^ parch um epiftola teftatur ♦ Ac mihi quidem uidentur id feciiTe:nonutquidanl arbitrantur ex quadam inuidentia com* tnunicandarum do&rinarum: fed ne ris pulcherrimae, Simut to ftudio magnorum uirorum inueftigatœ, ab Ulis contemner rentur^quos aut piget ullis literisbonam operam impende* re,nifî quacftuofïs: aut fî exhortationibus Se exemplo aliorum ad liberale ftudium philofophia? excitemur > tamen propter ftupiditaa » * / > f K A E F A T i 0 A V T HO'lUSt * ^ • • * 4 " 1 km, 7*4* fr. * if i ftii^dit^enlineenijinter phüofoplios,tanqwafiifuciinter apes . u riantuv.Cjm igiturhxcmecum perpcnderem,conternptus, quivaihipropternouiratern abfurditatemopinionismetuen dus cra^propcmoduai impulcratmcjutinftitutum opuspror fus intermit tereirs. Verum amid rnc diucitn&antem atq? etiam relu&antem rc traxcrunt.inccr quos primusfüit Nicolaus Schonbergius Car* d/i3älisCapuanus,in omni gencredö&ririarum celebris,Proxi* niusiüiuir mei amantifsimus Tideniannus Gifius , epilcopus Cuhrieniis >facrarum ut eft, & omnium bönarum litcrarum ftu* diofifsimusJsctenimracpenumcroni€ädhörtatuseft,& conui* ti)sinterdumaddit!seiflagitauit,m^ in lucem tandem prodircfinercm^quiäpudn^prciTosnon in ro* num annumib!um,ied iaminquarturnnouenniü>latita(f^t^ I* demapud meegeruntalij nönpauciuiriemincutifsimi ctdotanto plusadmiratio nis atque grätig habitura efTet,poftquam per pdiiionem Co n* mentariorum meorum caliginem abfurditätis fublatam uide«; rcntliquidiTsimisdemonftrationibus.His/gitur periuaforibus ea^fpeadduitus^andemamicisperniifijutaiditionem operis, quamdmämepetiflenfcfaceretit* At nontam mirabiturfortaiTeSan(fi:itastua5qu6d hasmcas !ucubrationes3edereinlucemaufusfim5po(l:eaqj tantumopcrac in ¿Ill's elaborandis mihi fumpi?,ut meas cogitationes de terrae motu etiam literis committerenondubitäuerim: fed quod ma* gis ex me audireexpeac propemodum cotra communem fenfum.aufusfWrim imaginari aliquemmo-tumterra?,ItaqjnoloSan&itatemtuam latere,menihilaliudmo < uifTe^ad coguandtimde alia ratione fubducendorum motuum fpha:rarum mundi,quam quod intdlexi^Mathematicos Gbiip^ risnonconrtareinili/sperquirendis» Primumenimufqueadeo incerti runtdemotuSoiiiikLun^utnecuertentis anni perpe* iij tuara PR AE F AT! O Á V T H O R ï S. .A 1 f M B- • ùt B'pr \ tfâità magrtitüdinem demonftrare&otfcruare pofsîW^Ddn* dcínconltítuendísmotibusjcum illarum>tumaliarum quinche errantium ftella um, tieque rjfdem principes & aíTumptioní* litis aC apparentiurnreuolutíonurn niotuumcpdanonilrationû bus utuntur Alrj nanquectrculíshomocentnsfolum3alíl cccen trtsetepteyc^^^ non affequun tur.Naril qui homotemrisconfifi runt ctlïmorusaliquos diuer fos ex eis cornponi petTe deiViOn^rauerint : nihil tarnen certi* qtiod n ¿ mir u;n ph ¿ n ö m en i s rtíponderct, in de (tatuere potue* nint-Quíuerocxcogítaumin¿cc<:entnca5ccí]magna€xparícap parentes motus>con£ruentibu?perea numeWsabfoluíffe uide* ahtur:plèt^ique tarttehinterimadmiferuntiqua; primis princípi tsjdemotus a:qualitateyuidenturcontrauenire»Reinquoc^prxí cípuaaijhoceft tHundiformanl}acpartium dus certain fymmc triam non potu^runt ifMemrejtielexí Iiis colh'gereí fedaccidítcís |?erinde3ac fi quis à d íuerfisloris ,inanus , pedes, caput>aKaqúc jnernhra oprime quidem> fed non üniüs corporis comparado* nridepiftafumeret^iullatcnusínuicrm fibí refpondentibus,ut ifiortftrumpotíusquarrt homocxi!!í$ccmpoi¡ermir Jraquein procciTu demonrtrarionis^^am^göc/1^ uoamt, uel prxteriiiTe alíquid néceffariorun^uelalienurn qttíd,íVadrerr. mimmeper* tínens admiíiíTe inueniunturjdqtiod filis minimeaccioiffer,ß certa principiafequutieiiennNamfiafi urnpta: ¿llon:mhypo* cheíes non cffent fallaces, omnia quseexillisfequuntur^mHfican réntut proculdubio#Obí<"uraautem licet hxc fint>qua? nunc di certamen fu o loco fient a pernera Hanc igitur íiicertítüdíneni Mnthernâtic$rum traditio« HUrtljdecolligendismotíbus fph^rarum orbis , cum diu m¿* cumreuôlue^eni^ccepicmctardere^ûàd nulla certíor ratio moi ttium machí liar müiidí> qui propter no$,aboptímo èc regula* riís.omníumopífi'c^cond!tus effet, philofophís cohftarct ,qut alioqui rerum mihütiferefpedu eius orbís,tam cxquíHte feruta. rentur.Quarehanc mihioperam fumpfi,ut omnium phiîcfo* phorum, quoshabere poflem>libros relegerem: ind^gatiirus» an ne ullus unquam opínatus effet, alios eíTe motu,«s fphx* varum mundi , quàm illi ponerenr, qui in fchelis Mathen mata praefátio a v t ho ris. nma profit^rentur ♦ Ac reperí quidem apud Ci'orroném pri* mum.Nicetu tifenfilTe terrain moucri.Poftea & ápud Plutar* chum inueniquofdamalios ¿nea fuiíTe opinione f cuius uerba, utfintomiíi'Sus obuía^plac uithtcaiTcribere:dxaáqiv¿¿ yky^iAc&t&tfii Py(lx) ¿¿<1©* KVKÁÚÚ 7jfap¡>i nrv* KX¡XX(/k.AS Aújá ^aiÁWH.tffciKAájlys q vrjvjikc? t/libKcpxyr®- o Pi/úxyó^^ rtw yny i p«? yt titr&SotriK&s ^foyi^knf tv-^vior^vny i.710 <¡\>jcr¿ ií&yt/íi oy kvTHSWifoy» in le i^ittiroccafionem na ftas,ctépí & ego de terrae mo» jbíhtate ;o ncare. Bt quamuis abfurda opimo üidebatur: td* m^n quia f teb un alq$ anee me han: onceífim libertatern, ut quosUtKC fingerent círculos ad demonrtranduni pharnomena aitrorurti» Exíftimaui mihí queque facilepermitu^utexperí* rer, an poHto terra? a!iquo motu firmiorrs deiticiiflrationts quámíUorumdTen^inueníríinreuolutioneorbium cceleltium poiTent. Arque ira ego podrís rríótibú^qliós t^ír infra in opere trii buornuUa & >dnga obferuatione ran dem repetí, quod fi reli* quorum fideruro errántiuñi mot us ad rerrx circ úlatiditem éori ferantur,S<; fuppurencurprot uiufi ucfydcris reuolutióne. non inodoiilorum phenomena índ* Tequantur,fed & fyderum at* queorbiumomniumordinesjmagnítudínes,^ cceiüm jpfütrí itaronneftacjutin nullafui parte pcfsít tranfponí alíquid, i tic reííquarum pa tuim.actdtíüs w íutifitarisconfufionc. Proúte d€ ouo ;ue8¿ in progrdTu opér s hunc ítquutus i um ordincm lit in primo libro defcribamoniné* pofitiones orbium,aim ttr* rr.quos ei tribuo,morihus:ut is líber contineat communem quaüconilitutionem uniucríi, In reliquia «ero libris polica confero rehquorum fyderum atque omnium orhium motuís» cum terra? mobíl¿tace:uiíndecolligi pofsit, quatcnus rdiquo* rumíídmim atque orbmmmotus &¿ appateíttiae fai uari pof* íint,fiad terra?nioíusconferatur.Nequcdubito^quiningf n'oíí atque doriíMathematicímihiaftipulaturifintjíijnuod hcccphl lofophiaín prímhsexígítjnonobiter,fed penitus eaquarad ha» rumrerumdímonftrarionemáme inhoc opere áüferuntur, co gnofecre atqueexpendereuolueririt. Vtueropanter docti atep jndocti uiderent > oicnuUius omníno fubtcifugere iudiciunfí, V » « t • # ux) niadcoutetiam iilorumiudicium tanquam ccmerari* um contemnam. Non enini obfcurum eft> La&antium,cclc* bremalioquircriptoremJcdMathcmaticumparum}adniadurn pueriliterde forma terraeloqui,cum deridct eo$,quiterram gl o* bifWmamhaberepfodiderunt.lt quenondebetmirumuidcri ftudtoiisjßquitalcsnosetiamridebunc, Mathemara mathema* tiasfcribuntu^quibus Schinolirilabore^fime nonfalhtopi* nio,uidebünturetiarn Reipub.ecdefialticaij cöndücere aliquid, cu u$ principatum tuaSarivilitas nunc tenet.Nam non ¿am mul to antefub Leone X. cum in Concilio Laceranenfi uertabatur quscftiodcemcndandoCalcndarioEcclefiafticö^Usetum inde cifahärtcfolummodoobcaurammaniif,qü6dannorum&imen» ftum ttiagmtudines,atqueSo!is &Lunxrootus nondumfatis dimenfihaberentur. Ex quo equidem t*rnpere>hisaccuratius obferuandis>animumirtrendi,admönitus apt^darifs.uiro D. Paulo epifcopo Semprönienii ,qui tum tili negotio prarerac. Quid autem praeftitcrimeä in re,tux Sancftitatis prseeipue, atqp omnium äliorum doeftorüm Mathemäticorüm iudicio relin* quo.&T ne plura de utilitate operispromitteretuacSan* Aitati uidear,quam praftärepofsim,nunc ad in ftitutum tran# feo* INDEX çyy AE IN S I N G V L I S CAPITIBVS, fexJifarorum Nicolai GopernicijdcReuolutionibus orbium toslcftium,contincriiut. liber p r i m v s, Ou od mundus fit fpharricus; i. Qiiôd terra quocp ipharrica fit ' Qtiomodo terra cumiquaunum_ 4, (¿uodmotus corporum cœleftiumfitaequalis ac circuIaris,perpG* ttiUs5ueIcxcircuîatibusc6mpofitus. " ( ' f. Ancerraccompetatmotuscircularis^SCdelocoeius» f. Det\iimenfitatecoeliadmagrtiàidinémtèir*» 7. Cur antiqui arbitrati fini terra m in medio rnundi quiefcere,taquani centrum: $. Solutiodi t ti s de ccq tr o mundi. 1 o. De ordine çoeleftium orbium. 11. De criplici motu telluris demonftrariô. 12. E>e magnittidineredarUm in circulo linearum, 1Delateribua&arigulistriângulorumpte^ i4. Dctriangulis^hxricii, • / ^ " , i * ** * ' * ' J ' ^ '*" M ? t ' k v , ^ v ' • _ # • i j n1«, Và f 'i l i b è ft sec ir n d vi ' ' i* De circulé 6ieorumnomtnibus^ ; - De obligtarefignifen,& diftantia tropfcori^Siquomodo capïîtttr, Dearcuriiferentrjs&angulis fecantium feie circulorum,sequ/no/ n • 1 * A « n # < 1 < » ^ A i "f* < A « ctialis, <3a>decj$ edrum fupputatiorie, 4. Ouomodô eciarri cuiuslibet fideris extra circuf uns, qui per med/uni ligriéfûtrieft po(îii,cuius tamen latitudo cum longicudme confia terit5decli natiO ÔC afccnfio reda pa teat, ÔC cum quo graduiîgniferi . caelum médiat* *f •> ■ Defimtôris fedionibus* 6.i Qureïirit umbrartim meridiariarum differential 7«. Maxfmu^diès^àtitudoortuSjSi incïinat(o fphx^ cem dcmonftrentu^&dereÎiqyis dierumdiftçrentijs, %. DehorisSipartibusdieïà'noais. DeafcenfioneobliquaparciumfigniferiVôiquemadmodu adquem liber gradum,orientem,detur& is qui caelum médiat, 0 c.. " i o. Deangulo fèdionis (îgniferi cam horizonte» j i Deufuharumtabularum. : , ^ 12. De angulis 3C circumferenttjs eo rum qui per polos horizontis fîuftt ad euhdem circulum fignorum. • 1 4 i Déortu&occafîifidmmi afcenfîdre* e. UBBl í N © B XL 7 >:■■ T7' i f / \ ■ LIBER TERTIVS. w í DexquiiioÄ/oruti. ------------------ , Z, Htßori* obíeruatíonUm compróbantjum ínsqualem 3tquinoSiuomodomorus fecíprocus,íiité líbratioftís excírcu!aríb»conftet 5. In^qüalitatisanciCipántiumacquínoáiorum dioblíquicatisdemoa jo t - _ # ibús foötibus prxcefsionís arqtiinoflíorum & inclinaría- 1 v. / T ftrafícv • — 1 it'i tf. _ niszödiaci. 7. Qüsfiürjaxítfiá difterthtía ínter atqualem apparentemcpprsecefsu* O ^ ITl ^^ w» • •»■ ■ — ^ — — - — ^ 1 - De^afíicüfaribirsípfortímmotuum differentijs^ eorumCanonic caexpófirio. Deéorum qtix fcírca prxcefsíon¿ni «quínofliorum expoííta fun& cxaminatiorteacemendarione. i o. Quae fit maxima differentia fedionüm fquinocfHatis S¿:zodiaci\ - . Delocís gqualtf motuum ^qufrtocfcioru^ anomalíf conftiíuendt^ . Déprgce&ionis gqüinocStj üerní,&f obliquitatis íupputatione. ^. Deanni Solaris magnftudine 5¿ differentia. 4* Désequalibus medijscpmotibiis reuolutionum centrí terrar. x 5. Prothec remata adinequalitatem motusfolaris apparent!* demort> ftrandam. xtf.DeapparenteSolísínsequaíitatÉ. 17. ^rimst ácannüaf Solaris inequalitátís demonftratío cum ipfius par* ticularíbusdifferentrjs* - * 8 /De examina tíone motus árqtiaiis íecündum Iofigiftidinetin 9»Delocis&fprincipijsarquaIimoru!SoIis prarfigendis. o. De fecunda & diiplicí differentia,qu£ circa Solem propter abfidcmi mutattonetti cominéít x 1 X 2 * S 1 1 a t: . ^dífferenteexpltcet* 2 S' De árt0máI?aéSolisemendatione¿8f delodseius prarfigendis* 24. Expofitíó CánomVá difftfehtiafuttt squalitatis 8C apparently á 5. DeSoláfis apparéíittóftíppuratióne-2 4. Deíwt/^fli^^ hoctft diéi naturalis differentia. LÍBER QjVARTVS. ííypothefes riréutorum lunarium opinioneprifcortrnfc a- De earum aílumpífériurrt defecíhi. 3. Alia de motu Luna? fententia. uetmohitiötiibü*Limx,& motibusduspartícuíaribt»; 5 I#un3C^tMC ín naua con tingit demon* w&íqhwh «toó trótó , tora« CA P l T V L C RV iL EotSq dearquaíibXungmottbus Iongitudínis anomalíar expofîïé 7. Delocís Iongitudínis & anomalía:Lunarís* (funt,comprobatío» Defecunda Lunaedifferential quam habeat rationem epicyclus primus adfecundum. 5. Derel/qua dífterentia,qua Luna àfumma abfide epícyclí ínscquali/ toüídecurmouerí. 10. QiíomodoLunarís rriotusapparesexdatísequaÜbus demonftret. i x» Expofícío CanonícaprofthaphxreíÍum/íueacquacíonúLtmaríum^ 12. De Lunarís curfus dínumeratione* Quomodo motus latitudinis lunarís examinetur &C demonftrettnv 14. Deiocís anomalía la títudinísLunac. 15. Inílrumentiparallatíci conftrudio. 16. De Lunas commutatíoníbus. 17. Lunarís aterradiítantia,&quamhabéantratíónem inpattíbus3quí«> bus quae ex centro cerras ad fuperticiem eft una,demonftratío. í 8. De diámetro Lunae umbrae terreftns,inlocö tranfítus Lunse. 19. Quo modo Solís & Lunae á reí ra diftantía5eorumcp díametrí, ac um brae in loco tranfítus Lunar,&Caxis umbrae fimul demonftrentur* 20« Demagnitudinehorum tríum fíderumjSoIis^Luna^&lTerrsejacín* uícem comparar ione. ii ♦ De diámetro Solís apparente 8¿ eíus commutatíoníbus. DedíametroLuneinçqualiterapparenteô£ eíus comutationibus* Qu e fíe ratio díueriítatís umbrae terra?. 24. Expofítío Canónica particulàrium commutatíonum Solís &Luiîg in círculo qui per polos hörizörttis. 2 5. De numerationeparallaxisSolis Ô^Lunse. 2'6. Quomodö parallaxes iongítudínis 8C latítudinis díícernuntur. 27. Con firm a tío eorum,quae circa Lunae parallaxes íuntexpoíita» 2 s» DeSolís&Lunaéconiundioníbus^oppofitíonibuscpmedffs. 29. Deueiiscdíunclíoníb.&oppofitíonib.Solís &Lunaeperfcrutadte¿ 3 o» Quomodo coíundíones &oppöfitiönes Soil's &Lunj ecîypticgdi 3 i. QuantusfueHt SolísLunxcpdefecíius* (fcernanturabalijs« 3 Adpmiofcendumquantífper duraturus fltdefed;us. LÍBER QJV I ÍSt T V S. -f . » . > : ' 1. DereuoIutionibuseorum,&f medíísmotíbus. . (fcorunu 2. Aequalítatís&apparentíeípforiífid^ 3Generalis demonftratio inçqualitatis apparentís Appier motu terrae» 4. Quibus rnodis errandum motus proprrj apparearitinaequaies* 5* Saturfti tfiötüs demonftrátíonés* De aííjs tribus recentíus obferuatis circa Saturnunt acrönychqs* 7, De motus Saturni examinatione; DeSaturnilocisconßituendis* De Saturni commutatíoníbus jqüx ab orbe terrae annuo profiefa fcuntur,8¿ quanta illius fit diftantía, i ©♦ louis motus demonftratíones. 11 « De alíjs tribus acronychtjs Iouís recentíus obferuatis. INDEX CAPITVLORVM. 1 i. Comprobatio aequalís motuslouis* 1Loca motus Iouisafsignanda. i4. Delouiscömutationibus percipiendis3&eius altitudinepromfö.-. ne orbís reuolutionís terrenas DeftellaMarrís. í Dealíjs tribus extrema? nocí is fulíionibus,círca fiella Martís noui/ 17» Comprobado motus Martis. (ter obferuatís. s 8. LocorumMartíspraefíxío. 19. Qiiantus fie orbís Martis ¿a partibus3quaru orbís terr* annuusfue* 2 o. Deftella Veneris. (rít una» 21. Quae fit ratio dímetientium orbís terrae S£ Veneris* 2 2. De gemino Veneris motu, 23. Demotu Veneris examinando. 24. DelocisanomalíaeVenerís* 2 5; De Mercurio. 2 6. De loco abfídum fummar 8¿ infímae Mercuríj* 27..Quanta fit eccentrotesMercur^&quá habeatorbifi fymmetriatti, 2 8» Curdígrefsíones Mercuríj maioresappareantcircahexagonílatus* eis qua? in perígseo contíngunt. 2 9. Medíj motusMercuríj examinatío. 3 o» Derecentíoribus Mercuríj motibus obferuatís, 3 1. Depr*ficiendísloc¿sMercurí% 3 2. De alia quadam rationeacceíííis ac receflus. 3 Detabuíis profihaphaercfeonqu/ncperrantíumfíeüarum. 1 34. Quomodohorumquínty fiderumloca niimeiecurin longitud/nce 3 5. Deftationíbus repedacioníbusquíncncrranríiirn fiderum. 3 Quomodo temporajoca,8¿c¿rcufereot¿ere¿reísionu difeernunture LIBER SEXTvl 1. DeínlatítudinemdfgreíIiiqinnc^errantJum expoíTt/a generalis. 2. Hypothefes círculorum,quihus hst ítellce in lafitudírem feruntur* 3* Quantafítínclínatio orbiumSaturn?Jouis5ö£JV1artis. De ceteris quibushbet,& in uniuerfum latitudíníbus exponedís ho 5* De Veneris d¿ Mercuríj latítudíníbus. (rumtriurnfíderum. De fecundo ¿n Iatítudinem tranfícu Veneris & Mercuríj fecunduni oblíquítatem íirorum orbium ín apogáeo S¿ perígseo* (ríj. Quales funt angulí obh'qüatíonS utríuíqj fider. s Veneris 8¿ Mercu-De tertía la títudinísfpecie Veneris 8¿ Mercuríj,qua uocatDeuíano 9• De numerationelatítudinum quinq* errantíum. (nem, ^ * 6f-glo bofum effemundu, fiue quod ipfa for ma perfe&ifsima fit omnium>nulla íik digens compagine, tola integra: fîut quod ipfa capacifsima fît figurarurn* quecopreheniuruomnia>8iconfcrua turü maxime decet: fiue etia quod abfo lutifsima? qu£ qp mundi partes, Sole di co, Lunam ec ftellas> tali forma confpi ciantur: fiue quod hacuníuerfaappetatterminari. quodiri aqug guttis ccterisq? líquídís corporíbus apparet, dum per fe termina ricupiunt*Quo minustalem formam coeleftibus corporibusat tributam quifquam dubitauerit* Qiiod terra quocjj fphacrica fit* Cap, it Erram quocpglobofam eíTe, quoniam ab omnipar* te centro fuo ínnítitur * Tametíí abfolutu s orbís non ifatcím uideatur,ín tanta montíum excelfitate, defeen fuépuailíum>quar tamen uniuerfarn terra: rocundí ta tem minime uariant.Qubd ira manifeftum eft,Nam ad Septena trionem undequaepcommeantibus, uertexiiledíurnar reuolutio nis paulatim atcollitur, altero tantundem ex aduerfo fubeunte, pluresq? fteltsc círcumSeptentrionesuídenturnon occídere> S¿ in Auftro qusedam amplius non orírú Ita Canopum non cer* nít í talia,iEgy pto patentem * Et Italia poftremam fluuíj ftellam uidet>quamregio noftraplagac rigentioris ignorât. E contra* rio in Áuftrum tranfeuntibus attolluntur illa > refidentibus ijs» quxnobisexcelfafuntJntereaÓíipf^poIorumincIínatíonesad emenfa terrarum fpacia eandem ubique rationem habent, quod z ambabus in idem centrum contendcntibusgra* uitate ilia > fed utaliquas terrac partes animantíum faíuti relín* queret,atcp tothíncindepatentesínfulas • Nam &Típfaconti* T*ens,terrarumcp orbis,quíd aliudeft quám ínfula maíor carte* ris ? Nec audiendi funt Perípateticorum quídam,qui uniuerfam aquam decíes tota terra maiorem prod iderunt ♦ Quod feilí* ctt in tranfmutatíoncelementorumexaliquaparteterracdecem aquarum inrefoIutionefiant,coníe¿luramaccipientes)aíuntqüe' terram quadantenus íiepromínere, quod nonundequacp fecun* dum grauítatem aequilíbretcauernofa exiftens , atque aliudef* fe centrum grauitatis.aliud magnítudínís • Sed falluntur Geo* rnetrícesartísignorantia3ncfcientes quod ñeque fepties aquapo teíl eíTe maior,ut alíqua pars terrac íiccaretur,nífi tota centrum grauitatís euacuaret, daretcg locum aquís>tanquam fe grauiori* bus.Quoníamfphaerae ad fe inuicem in tripla ratíone funt fuo* rumdimctientíum. Si igitur feptempartibusaquarum terra ef* fet / / / . «¡i-/*' ftfllMHl • • ; ,tr, , ■ ■ Jf- . ¡fc p - i - « 7 ■ I- / -'Sir. 'v' ' ■ • • " + \ -V; : « •; '. * . w [ revo tnionvm lib, l 2 fet o¿Uua,diameter eius non poffo tro ad <írconí%rentß aquarum: tantüabeft,ut etia decies maíor fit aqua*Quodctiá nihil intcríit ínter centru grauitatís temc>8£ centrümagnitudiniseius-.hincaccipipoteftjquöd couexitaster r2cabovcanoexpaciata,nocotinuofemperm^ alíoquiarceret quám máxime aquas marínas,necalíquo modo ßneret interna maria>tam^uaftosfmusÍrrumpere,Rürfumá líe toreoctani non ceíTaret auíia femper profunditas abyfsi>qua propter nec iníula,nec fcopulus,nec terrenumquidpíamoccur reretnauígatíbus íongíus progrefsis Jam uero coftat ínter /Egy pcium mare Arabicumcpfinüuix quíndecim fuperefTe (radia in; medio fereorbis terrarUtEtuiciísimPtolerriacusín fuaCofmo* graphía ad medium ufcpcirculuterramhabitabileexrendit,reli da infuper incognita terra^ubi recentíores Cathagyam 8¿ am* plífsimas regiones,ufq? ad l x. longítudínis gradus adiererunt: utiammaiorilongitudineterrahabicetur,quám íítrelíqquocea ni.Magísideritclaríí,fiaddanturínfuÍ2eartate noítrafuiyHiípa níarumLuíitanig9Prínc¿píbusreperte,&: pradfertim America abínuentoredenomínata nauiumpra^feut Xc* nophanes>fedr0tundítat€abfoluta,ut Philofophi fentíuñu aij » Hi C 0 L A I COPftRHICt / L • ( * • M f»-» 9 Quod fflotu» corporum coelcftium fit arqualifi ac circula* / ris,perpe tiros, ucl cx circularibus com« pofitus. Cap. it it POft hxc memorabimus corporum coelcftium motum eíTe circularem*Mobílitas enímSphxrse,eftin círculum uolui>ipfo a¿lu formam fuam exprímentis,in íímplicifsi rnocorpore,ubi noneftreperíreprincipiujnecfinen^necununi ab altero fecernere,dumper eademinfeipfammouetur.Suntaii templurespenes orbíummultitudínemotus.Apertifsimaomí iiiumeft cotidiana reuolutio, quam Grarci v^x^^v uocant* hoceft>diurni nocfiurnícptemporísfpacium. Hactotusmun* dus labi putatur ab ortu in occafum,terra excepta,Haec menfu* ra communis omnium motuum íntelligítur, cum etiam tem* pus ipfum numero potifsimumdierum metímur.Deinde alias reuoíutioncs tanqiiam contranitentes,hoc eft,ab occafu ín or* tumufdemus>Solisinquam,Lun3e,& quincperrantium, ItaSol nobis annum difpenfat, Luna menfes,uulgatifsima témpora: Sicalrj quinq? planetas fuum quifcp circuitum facit. Suntramen in multíplíci differentia i Primumjqubd non in eifdem polis» quíbus primus ¿lie motusobuoluuntur,perobliquitatem íignis feri currentes.Deínde,qubd infuoípfocírcuitu,non uidentur a^qualiter ferri>nam Sol Sí Luna, modo tardi, modo uelociores • curfu deprehenduntur. Carteras autem quinqué erran tes Aellas* quandoq^etíam repedare,et hinc inde ftationes facere cernimus* Be cum Sol íuo Temper 8í dire&o itinere profícifcaumilli uarí] s modís errant, modo in Auftrum>modo in Septentrionem eua* gantes>unde planetaedifti funt * Adde etiamqued aliquanda propinquiores terras fíunt,& Perigaei uocantur,alias remo tío* reSj&dícuntur Apogaei.Fateri nihilominus oportet circulares effe motus,uel ex pluribus circuits compofitos,eo quod in^ qua lítates huiufmodi certalege,ftatísq?obíeruant reftittitiombus, quod fieri non pofTet>fi circulares non eflent♦ Solus enim circu* lus eft,quipoteft pera&areducere,quemadmodum, uerbí gra* tia ; Sol motu cireulorum compoííto dierum nocfhum ín* ac & quatuoranni temporanobísreducífcin quo plu res A ' ■■■='/ RE VOLITION Vil II B; I i \ . T 'v|[^^HHQHRV irQ / _ r ' • • MB jit Bw • res motùs intell/guntur, Quoniam fieri nequit,utcceleftfcor» pus fimplex uno orbe inaequaiiter moueatur* Id enim euenire oporteret,uel propter uirtutis mouentisinconftantiam>fiueafci tidafit>fiueintimanatura,uel propter rcuoluti corporis difpa* ritatem. Cumueroabutroqueabhorreatintelledusjfitqpindii gnumtalequiddaminillisexiftimari^quseinoptirna funt ordi* nanoxieconltituta : confentaneum eft acquales illorum motus apparere nobis inxquales, uel propter diuqrfos illorum polos circulorum.iîueetiam quod terra non fit in medio circulorum, incjuibus ilia uoluuntur, 8i nobis à terrafpe&antibushorura tranfitus fyderum accidat ob inaequales diftantias propinquio* rafdpllsremotioribusmaiora uideri,(utin Opticiseft demon ftratum)fic indrcumferenti)sorbisaequalibus ob diuerfamui* fus diftantiam apparebunt motus inaequales temporibus aequa libus, Quamobcaufam ante omnia puto neceiTarium,utdili* genter animaduertamus, quaefitad cœlum terras habitudo, ne dum excelfifsimafcrutariuolumus,quaenobis proximafunt, ignoremus>ac eodemerrore quae telluris funtattribuamuscce* le tubus* . AnCerrscompetatmotusdrcuîaris,dCde locoeius- Gap, V; • • " * J - ' * % t * l> f' *» - '» y - *f ' ;■'''» '"v . ' i I - ' "-V ^ ' . w " » ' r " 1 f Amquiadernonftratum eft,terramquoqpglobiformam hâ bere,uidendumarbitror,an etiam formameius fequatur mo tus,8£ quem locum uniuerfitatisobtineat, fine quibus non eft inucnire certam apparentium in ccelo rationem*Quanquam in medio mundi terram quiefcere inter aiitores plerunquecon* uenit,ut inopinabileputent,atqpadeoetiam ridiculum contra* rium fen tire. Si tamen attentius rem confideremus, uidebitur haec qu2eftionondumabfoluta>& idcirco minime contemner da . Omnis enim quae uideturfecundum locum mutatio,aut eft propter fpe&atae rei motum,aut uidentis, aut certe difpfc» rem utriufque mutationem. Nam inter mota aequaliter ad ea* dem, non percipitur motus > inter rem uifàm dico , & uiden* tem . Terra au tern eft unde coeleftis ille circuitus afpicitur &C uifui producitur noftro 4 Si igitur motus aliquis tcrrac a ifj depw / $ / >' a • / i * > \ £ ' \ g ^ * $ ^ ? | f.i % ' ' • » V ' V ' ' • ! • , \ . I ./JMtfäVS '»v 1 h i cro lai c o perni c1 deputetur,ipfe in uniucrfis quae extrinfecus funt,idem appare* bit>fed ad partem oppofitam,tanquam practereunnbus>qualis cftreuolutio cotidiana in primis.Haec enim totum mundum ui deturraperejpta^terquamterramiqugcp circa ipfamfunt* At qui ficcelum nihil de hoc motu habere conceiTeriSjterram uerö ab occafuin ortumuoluisquantumad apparentem inSole,Luna> &Stellisortum 8£oecafum,ßferiö animaduertas,inuenies haec fie fe habere♦ Cumcp ccelum fit quod continet 5C carlat omnia, communis uniuerforum locus,non ftatim apparet,cur non ma gis contento quam continenti>locato quam iocanti motus attri buatur.Erantfanehuiusfententiac Heraclides & Ecphantus Py thagorici5ac Nicetas Syracufanus apud Ciceronerrvn medio muhditerramuoluentes/Exißimabantenim Bellas obiectliters rae occidere,ea sqp cefsione ill ius oriri, Quo afium pto fequitur 8C alia,nec minor de locoteracdubitatio, quamuis iam ab omni' bus fere receptum creditumq? fit, medium mundi efie terram* Quoniam iiquis neget medium (lue centrum mundi terra obti* iiere,nectamenfateaturtantameirediftantiam , quae ad non er* rantium ftellarum fphaeram comparabilis fueritjfed infignem aceuidentem adSolisalicrumq$ fyderumorbes>putetcp propte rea motum illorum apparere diuerfum>tanquam ad aliud fint regulata centrum, quam fi centrum terrae,non ineptarn forfitan poteritdiuerii motus apparentis rationcm afferre. Quod enim crrantia fidera propinquiora terrae,8>C eademremotioracernun tur>neceiTarioarguitcetrum terra^noneffeillorum circulorum centrum*Quo minus etiam conftat,terra neiilis,an ilia terra?an* nuant 8cabnuant, Nee adeo mirum fuerit, fi quis praeter illam cotidianam reuolutionem,alium quendam terrae motum opina retur>nempeterram uolui>atq3 etiam pluribus motibus uagan* tern, &C unam eflfeexaftris PhilolausPythasoricusfenfiiTefer* «fr ♦ ^ tur > Mafhematicus nöii uulgarisl utpote cuius uifendi gratia Plato non diftulit Italiam petere, quemadmodum qui uitain Platonisfcripfere,tradunt,Multiuerö exiftimauerunt Geome* tricaratione demonftraripoiTc?terrarn efi e in medio mundi>8£ ad immenfitatem coeli inftar puncfti, centri uicefti obtinere, ac cam ob caufam immobilem efTejquödmotouniuerfo centrum - i! maneat » % rsvottf tío n vm lié: i j roaneat immotum,&qux próxima ftíflt centro tardifsim^ ít> rantur» l'P • - /¿4 -2 i , • Mitt/d « , ' .*'á . r• - . •• « Ir. * p1 i * 4 • f v 1 1 • De ímmenfitate ccelí ad magnítudínemi terra?* Cap» vi. . _ • « QVcd aütem tanta terra? moles ñullam habeat xftimà* tíonem ad cceli magnítudínem,ex eo poteft intellígw Quoniamfinitorescirculí (ficením ofávjccs apud Grx* v eos interpretantur)totam cotliSphaérambifaríam fecant> quod fieri non poteft>ii infignis effet teme magnitude zd ccrlu comparata,uel à centro mundí diftantia,Círculus ením María m fee an s fphaeram, per centrum eftfphaersc, Sí maximus circiimfcribiliumcircuius-Eftonamcçhorizoncirculus abcd> terra ucrô à qua uifus nofter fit e, 8¿ ip* fum centrum honzontísinquodefiniurt -Of* rarapparentia,ànonapparentib*is,Afpi r/ ciatur autë per Díoptram fiue Horofco* / piuni,tfelChorobatern in e collocattim, l / principiurtiCancriorientisín c pundó, cV^ y^ & eo momento apparet Capricorni prin cipíaoccidereín a. Cumigitiir abc fue* rintin linea reáaper Díoptram>c5ftatípfam cíTe dímetíentem * fignifen>oc^fex Signa femicírculum terminant,& e centrum ídemeftqüod horisontís* Rurfuscommutatareüolütíone,qua princípium Capricorni oriaturínb,uidebitür tüncquoq?Can* crioccafusin d,crítcpbed linea reifla&ipfadimetierisfigniferL lamüero appáriiitetiam a ec dímetíentemeíTeeíufdem círculi: patrtergon)f€(ftíonecomuniillud é éffe centrum. Sic igíturho* rizón círculús fignífcruquimáximüseft fphaerx circuíusbífa* riam femper dífpefdr,Atquíin fphxraíí círculusper medíuali* quemmaximomfeca^ipfequocçfecansmaximuseft^m.aximo^ rum ergo unus eft horcón, 6¿ centrum eíus ídem quod figniíeri prout apparet, cu tarrien neceíTe fit alia efle líneam quœ aíuper cíe terne, 8¿ qug à centro,fed propter ímmeñíítatem reípedu ter rx fiunt quôdammodo fimiles paràllelis,qux pra¿ ñimíadiftarí tía termini apparent eíí elineauna,quandomutuum quûd con* tifte* kicolai cöpernicl iinetfpacium ad earum löngitudinem cfficitur incomparable fenfu,eo modo quo demonftratur in Opticis.Hoc nimirum ar* gumentofatisapparet,immenfumeiTc coelum coparationc ter rae,ac infinitxm^nitudinisfpccicprarfcftrrc3fcd fenfusaefti* matione terram eilerefpe&ucocli,utpun&uad corpus,& finitü ad infinitum magnitudine^nec aliud demoftraiTcuidetur. Neqj cnimfequiturjinmedio müditerram quiefeereoportere, Quin magis etiam miremur5fi tanta mundi uaftitas fub x x 1111. ho* rar5fpacioreuoluaturpotius,quämrninimüeiusquod eft cer* ra.Nam quodaiunt centrum immobile,&C proxima centro mi* nus moueri\non arguit terramin medio mundiquiedere: nec all ter quam fi dicas, coelurn uolui,at polos quiefeere, 8C quae prexi mafuntpolis minimemoueri^Quemadmodum Cynofura mui to tardius moueri ccrnitur5qj Aquila uel canicula,quia circulum defcribitminorcproximapolo^cueaomnia unius fintfphgrar, cuius mobilitas adaxem fuu definens3omnium fuarü partium motufibiinuicemnonadmictitaequale,quas tame paritate tem poris non aequalitate fpacij reuolutio totius reducat. Ad hoc er* go nititur ratio argumenti>quafi terra pars fuerit cceleftis f phx* r^eiufdem^fpeciei&rmotusjutproxima centro parumouea* tur.Mouebitur ergo &ipfa corpusexiftens,no centrum fub eo* dem temporead fimiles cceleftis circuli circumferentias>licet mi nores.Quodquämfalfum fit luce clarius eft,oporteret em uno in loco femper effe meridiem,alio Temper mediamnod:em,uc necortusnec occafus cotidianipoffentacciderejcuunus&inre parabilis fuerit motus totius & partis .Eoruuerö quae differen* tiareruabfoluit>longe diuerfaratio eft,ut quaebreuiori claudun turambitu,rcuoluantur citius,rjs quae maiore circulum ambi* lintSicSaturni fupremumerrantiumfydustrigefimo annore* uoluitur, 8C Luna quae proeuldubio terrae proxima eft, njen* ftruum complet circuitu, & ipfa deniep terra diurni nocturnicp temporisfpacio circuireputabitur.Refurgetergo eadem de co* tidiana reuolutionedubitatio-Sed &locuseiusadhuc qus minusetiamexfupradifliscertus- Nihil enim aliud habet ilh demonftratio,quäm indefinitam codi ad terram magnitude nem,Atquoufq?fecxtendat haecimmcnfitasminimeconftat. Cur REVOL7TIONVM LIB, I 5 Í / ^ f M ^ \ * 4. »' • • t » • ^ y . Cur antíquí arbitrad fíat terram in medio muodi quie* iceretanquamcentrum, Cap, vil Vamobremaliísquibúfdamtationibus prifcí Philofo phiconatifuntaftruere terram in medio mundi confix ftere^PotiTsimam uero caufam allegantgrauitatis 8c \e* uitatis. Quíppe grauifsimum eft terra:elementum, &ponderofaomniaferunturadipfam>iii intimum eius conten dentia medium. Nam globofa exiftente terrapin quam grauia undeöuacBre&is ad fuoerficiemanptili nifi in ipfa fuperficie retinorentur,adcentrurrt eiuscorrtierent; quandoquidem linea re&a,quae feplanícieí fínitóris,qua fphx* ram continpitreíftísaccomddátánpulísjád centrum ducit. Ea O # /O , , uero qua?ad medium feruntur,fequi uidetur,utinmedio quie* fcant.Tantoigitur magistota terra c5quiefcet in medio, Sc quae cadentia omnia in fereceptat,fuopondere immobilispermane* bit.ltidem quoqp comprobare niturttur ratione motus,& iplius natura. Vniusquippeac fimplicis corporis fimplicem e(Te moi tum aitAriftoteles: Símplíciumueromotuum^aííumreátum, alium circularem,Re&orum autem,alium furíum^Iíum deor* fum.Quocirca omnem motum iimplicem,autad medium eiTe^ quideorfumraut á med^quifurfumrautcircamediii^iprufn ciTecircularem.Modoconuenitterrarquidem&aquXjquargra uiaexiftimannrndeorfum ferri\quod eft medium patere. Aeri uero Síignijquaeleuitateprxditafuntjfurrum &a medioremo* ueri:Confentaneumuidetur3hisquatuorelementis re&um con* cedimotum>coeleftibusautem corporibus circa medium in or* bem uolui\Haec Ariftoteles.Si igitur,inquit Ptokmaeus Alexan drinusjterra uolueretur,faltern reuolutíone cotidiana, oportet ret accidere contraria fupradi&is* Etenim concitatifsimum eíFc motuoporteret, ac celeritate eius infuperabile>quann x x 1111 horis totum terra: tranfmitteret ambitum* Qua? uero repentina uertigineconcitantur,uidenturad colledrionem prorfusinepta, magiscp unita difpergi,nifi cohaerentia aliqua firmitatecontinc' antur: 8a'amdudum,inquit,diisipata terra ccclumipfum(quod admodum ridiculumeft)excidiíTet,& eomagis animanriaatcj b alia NI C 01 A I COPERNI CI alia quxcuncp foluta onera haud quaquam íncocufla mancreht. Sed necp cadentiain diredum fubiretad deftinatum fibi locum, & ad perpendiculum, tanta interim pernicitatefubdudum.Nu bes quocp&qua:(£ alia in a'e'rependentiafemper in occafum fer< ri uideremus. , ^ | i * «4" 2 9 » » y 4 'I * v • • c • - • ♦ * t' ^^ Solutío dícfiarum rationum, SC earum ifi« fufficientia. Cap. viil ; His fane 8¿ íí mílibus cauíís aíunt terram in medio mundi quiefcerej&proculdubío fie fehabere* Vcrum fi quif* piam uolui terram opinetur,dícet utícp motumeíTena* turalem,nonuiolentum.Qu3euerofecüdum naturam funt,con erariosoperantureffe&us his quaefecundum uiolentiam.Quú bus enim uisuel ímpetus ínfertur, di íToluí necefTeeft,et diuíub* fi fterenequeunt:quae ueroá natura fiunt,re¿lefe habent,8C con* feruanturin óptima fuá compofitione. Fruftraergo timet Ptolc maeus>neterra dífsipetur,8¿ terreftría omnia ínreuolutionefa* ¿la per effícacíam naturas, quae longe alia eft quám art¿s,uei quae affequipofsit humano ingenio. Sed cur nonillud etíam magis de mundo fufpicatür,cuius tanto uelociorem effe motum opor tet>quantomaíuseft coelum terra? An ideo immenfumfa&um c ft coelum,quód íneffabili motus uehemetía dirimítur á medio, collapfurum alioqui fi ftaret ? Certe fi locum haberet haec ratio, magnitudo quoq* coelí abibit in infinitum, Nam quanto magis ipfe motus ímpetu rapíetur in fublíme,tanto uelocíor erit mo* fus* ob crefcentem femper círcumferentíam,quam neceíTe fit in XX íí il horarumfpacíopertranfireiacuicifsím crefcentemo* tu,crefceret immenfitas coelí. Ita uelocítas magnítudínem, &C magnitudo uelocítatem in infinitum fefepromouerent♦ At íux* ta íllud axioma Phyficum, quod infinitum eft,pertranfirí ne* quít,nec ulla ratione mouerí: ftabít neceíTario coelum ♦ Sed di* cunt,extra coelum non eíTe corpus,non locum, non uacuum, ac prorfusnihil, 8c idcirco noneíTe, quopofsít euadere coelum : tunefanemírum eft,fia níhílo poteft cohiben aliquíd. Atfícce* lumfuerítínfinítum,&:interíori tantummódo finítum concaui tate,magis for fan uerificabitur extra coeluefTe nihil, cum unum euodep REVOLVTiONVM L I B. I € quodq? fuerit inípfo,quamcuncp occupauerit magnítu^ínem, fed pcrmancb/f cnclum ímmobik. Nam potífsímu, quo aftrue* re nítunturmiindumeíTefínituiTbeft motus# Síueigiturfinítus fít mundus,ílueinfinitus,difputatíoní phyfiologorum dimitta mus: ho: certum habentess quod tetra uerticibus c ocluía fuperfi cíe globofaterminatur.Cur ergohaefitamus adhuc>rtiobílitate illi formx fuxá natura congruentem concedere* magís quám quodtotusIabaturmurtdu^,cuiusfin:signoratunrciricpnequit: neq? fateamuripfíus cotídian^reuolutionisiti cccloapparenti* am eiTe,8Cin térra uerítatern?Ethxc periridcfehabere,ac (i dice* ra Virgih'anus¿£neas:Prouehim dunt. Quoniam fluítante fub trariqüiilítate nauigio^un&a qua* extrinfecus fundad motusiiliüs imaginem moueri cernuntur á nauígantibus^cüícifsim fe quiefcere puta ntcum ómnibus qua*. íecumfuntJtanimirumin motu térra? poteft contingere>ut to* tus circuiré mundusexírtimetur.Quídergodiceremusdenubi bus,c2cterís y quomodolibetínaerepcndentíbus> uel fubfíden* tibus,ac rurfumtendentíbusín fublírrra í nífi quod nonfolum térra cumaqüeoelemento íibfcóníuncflo íic moueatur,fed non modicaquoquarumgeneratíoniipfumdc« putant k>cuiit,qu3c inflar altorurri quoqp fydcrum oriuntur se occidunt.Nos ob magtiam a térra diftantiam eam aeris partem ab illo terreftrí motudeftitutantdícere poíTumus.Proindetran quillus apparebít aér,quí térra? proximus, &ín ipfofüípenfa* mfíucntojuelalioquouíslímpctuultrocítroq^ut contíngit,agi* tetur-Quíd enímeftalíudaentusinaére^quárnfludusinrnarí * Cadentíum uero 8¿ afcendentíum duplícem eflfe motum fatea* mur oportetmunaticomparatione>& omnino compoííturp ex recio &C circularía Quandoquidem quaepondere fuo deprimun* b ij tur, % NIC OL At ÍÓfÉRHIC! Wñrtlfn Rnl máxime terrearon dubium,quin randern ferueht partesnaturam,quamfuunnotutti. Necaliarationecontingit in rjs,quar ígnea uirapiuntur in fublimia.Nam& terreftmhic ignis terrena potífsimummatenaalitur,^ flammamtion aliud ctíe definíunt quam fumum ardentem.Eft autem igníf proprio ta«>extender*quaeinuaferit,quod effícit ranta ui,ut nulla ratio* íie,nullis machíníspofsítcohiben quínruptocarcerefuum ex* pleat opus-Motus a utem extenfiuusefta centro ad circumferen tiam>ac pí rinde ft quid ex terrenis partíbus accenfurn fuerit,fer* tur ámedio in fublime . Igítur quod aiunt,firnpliciscorporis eflemoTurnfi rn pli :em (de circulan iiiprimisueríficatur)quam* diu corpus {implex in loco fuo naturalise unkate fuá pirmanfe lit fn lo cofí qui dem nonaliu$>quám circularía e(tmoius3quimá net in ferotusquieícenti ftmílís, Reftusautem fuperuenit rjs, qu«alo:cfuon^r p^regrínantur,udextruduntur>ue! quo* mddolibft extraipfum funt.Nihilautem ordínatiom roriu> SC forman munditar,iu;nrepugnat,quantum extra loiüfuum ef¡e# Rectus ergo motus nonaccid;t,nifi rebus non recfte fe habentí* bus,necpperfc<íris fecundum naturam,dumfeparantur á fuo to* ^Síeiusdeferuntunitatcm. Prarterea quarfurfum &deorfurii aguntu^etiamabfqpcirculari-nonfaciunt motü fimplicemun* formem&arqualem.Leuitateenim uelfuíponderisimpetu ne* queunttemperan\Etquxcunc^de:iáunt ¿principiolentumfi* cientia tnotu^uelocitacemaugen:cadendo# Vbi uicifsim ígnem huncterrenum(nequeenim aíium uidemus)raptum in íublimc ftatimlanguefcere ccrnímus,tanquam confeiTacaufauiolcntix terreftris materi\t\Circularísautern arqualíter femper uoluitun indeficientem enim caufam habet:illa uerodefínerefeftinantem, per quem confecuta locum fuum ceíTant eíTe grauia uel leuia, cef* fatc^ille motus.Cum ergo motus circularisfituniuerforum,par tiunruero etiam recius,dicerepoíTumusmanere cum redo cir* cularem,ficutcum acgroanimaLNempe&hoc>quod Ariftote* les in tria genera di ftribuit motíí fimplicem.á medio>ad meum, & circa medium,ratíonis folummodoa¿iuspurab¿cur,quemad mod um linctm>pun¿him, &C fuperfíciem feccrnímus quídem, cumttmen unum fine alio fubfifterencqueat, & nullum eorum fine RBVOt VTÎONVM tig; I 7 &ie corporc.Hisctiswi accedit>quod nobihor,ac diuinior coùdi tioimmobiiitat/s exiftimatur, quàm mutationis 8C inftabilita* tis>quaè ccrrx magi s ob hoc quam mundo con ueniat* Addo eti* am, quod fan's abfurdumuideretur,continenti fîuc locanti mo* tum adfcribi, Sinon potius contento 8C locato,quod eft terra, Cumdeniquemanifeftum fiterrantia fyderapropinquiora fieri terra?acremotiora5erit tumetiam qui circamedium,quoduo* lunteffe centrum terrae* à medio quocp ad ipfum,unius corporis motus.Oportet igitur motum>qui circa medium eft,generalius accipere,ac iatis enMum uriufqiiifcp motus fui ipfius medio in* cumbat. Vides ergo quod ex his omnibusprobabilior fit mobi* lttas terr^quàmeiusquiesjpracfertimincotidiana reuolutione* ianquam ce« tx maxime propria . * 4 - • • An terrae pîures pofsintatttjbutmotus* &C de centro mundi, Cap. IX , • ; zj » . « ' « CVm igítiírníhilprohíbeat mobilitatem terrx>uídeduni nuncarbitror, an etiam plures illí motus conueniant> ut pofsít una errantium fyderum exíftimarí ♦ Quod cnirn omnium reuolutionumceritrumnon fit,motuserrantium inaequalís apparens, 8¿ uariabiles eorum à terra di ftantiac decía* rant,qu2c in homocentro terrae circulo non poíTuñt ínteJlígí* Píuribusergo exiftentíbuscentrís>de centro quoqj mundi non temerequis dubitabit,an uídelicetfuerít iftud grauítatis terrene, anahud.EquídemexiftimOjgrauitatem nonaliud efie^uàmap pecemíamquandam naturalem partibus indítam ádiuína pro* uídentia opificis uniuerforum > ut in unítatem integritatemq? fuam fefe conférant in formamglobicoë'untes. Quam affe&io* nem credibileeftetiamSoli5Lun2c,caeterisqp errantium fulgori* busínefle^uteius efFicada in eaqua fe repraefentant rotundita* te permaneant, quae nihilominus multis modis fuos efficiunt circuitus ♦ Síigitur& terra facíat alios,utputa fecundum cen* mjm>necefíe eriteoseffe qui fimiliter extrinfecus in multis ap* parent,in quibusinuenimus annuum circuitum* Quoniam ß permutatus fuerit à folari in terreftrem3Soli ímmobiiítate con* h if) cefï% / ! NICOLAI COPERNICI ceffa,ortus &occafus fignorüm ac ftellarü fîxarumsquibus ma* tutin£ uefpcrtinaicp fiunt eödemmodöapparebuntiemntium quocç ftationes, retrogradationes atcp progrtiTus nô illorum, fed telluris èiïîe motus uidebi tur* quem illa luis mutuant appa» rentes. Ipfe deni<ç Sol medium mudiputabiturpofsideri,qu3e omnia ratio ordinis^uoilla fibiinuicem fuccedunt>& mudiio tius harmonià nos docet,fi modo rem ipfam ämbobus (ut aiu t) oculis infpiciamus» ' " t. i • > ■/*'■ ' : JT « 4 ' 1 De qrdine cceîeftium orbium* ' Cap* x* * I ,■ t < , "L/it '--Vp * i. A 5» r'. ** V «s iv H -m v % v * • '.i • * i j * ALtifsimumuifibilium omnium* ccelum fïxarum ftella* rumefle,neminem uideo dubitare ♦ Errântiumuero fe* riem penes reuolutionum fuarum magnitudinem accipe re uoluiffe prifeos Philofophos uidemus, aiTumpta rationed sequaliceleritatedelatorumquae lorigiusdiliant,tardius ferri ui dentur,utapudEudideminOpticis demonftratur.ldeoq? Lunam breuifšimo temporis fpacio circuireexiftimant5quod pro* xima terra minimo circulo uoluatur ♦ Supremum uero Satur* num,qui pîurimô tempore maximum ambitùm circuit*Subco louem.Pofthuric Martern» De Venere üeroatqj Mercurio di* uerfaereperiuntürfententiai,eoquod non omnifariam elongan* îuràSole,ut illi ; Quamobrem alij fupra Solem eos coliocant, ut Platôrtis TimaeUs>atij fub ipfo,ut Piolemacus,&l! bona pars re centiorüm-AipeträgiusfuperioremSole Venerem facit5& infe rioremMercuriurriJgiturquiPlatonem fequuntur,cum exifti* mentömnes ftellas,obfcuraaiioqui corpora,lumine folari con* cepto refplendere>(î fub Sole eflent>ob non multam ab eo diuui* fîonem>dimidia,aut certe à rotunditate déficientes cernerentur. Nam lumen furfum fermé,hoc èft uerfus Solem referrent acce* ptum,ut in noua Lüna uel définente uidemus ♦ Oportere autem aiunt, obie&u eorum, quandoque Solem impediri, ÔC pro eo* rum magnitudine > lumen illius deficererquod cum nunquam appareat, nullatenus Solem eos fubire putant, Contra uero, qui fub Sole Veïterem &Mercurium ponunt,exampl/tudine fpacfyquod inter Solem ÔC Lunam comperiunt, uendicant ra* • « tionem. REVOLVTION VM LIB. I « » ^ * . A J. * uonem.Maximam enim Lunae á terra diftantíam,pirtíum fexa gínta quatuor,&fextantis unius,qualium qua? ex centro terrae ett uua>inuenerunt decies od:íes fereufcp ad minimum Solis in* teruallum continent illarum eííepartíumM c l x. Inter ipfum ergo 8¿Lunam mxcv iProíndene tanta uaftitasremaneretin* anisjcxabfidumínteruallísjquibus crafsítudínemillorum orbí* Uírirarí3cínatur,comperiunteofdem proximecomplerenume* ros,uraltífsimae LunaefuccedatinfímumMercurí},cuius fum* mu ¡n pro xima Venus fequatur,quae demum fumma abííde fuá ad infi m um Solis quafi pertingat.Etenim ínter abfides Mercurí) prxfatarum partium clxxvils. feréfupputant,deinde reli* quum Veneris interuallo partium d c c c c x.proxímecompleri fpa ci u m, No n ergo fatemur in ftellis opacitatem eile aliquam 1 u narí fimílemjfed uel proprio lu mine, uelSoIari totisimbuta&cor poríbusfulgere,&ídcirco Solemnonimpedíri>quodfiteuentu ranfsimum, ut afpedtui Soil's ínterponantur,latítudíne pleruncp cedentes*Praeterea quod parua fintcorpora comparationeSo* lis;curn Venus etiam Mercurio maiorexíftens uix centefimam Solis partem obtrgere poteft, ut uultMachometus Areceníis, qui decuplo maíorem exíftimatSolis dimetientem.Et ideo non facile uíderí taiitíllafub praeftantifsimo lumine macula» Quam* uís Sí Auerroes in Ptolemaica paraphraíí,nigricans quiddam fe uídííTe memínit,quandoSolis 8í Mercurij copulam numeris in ueniebat cxpofitam: & íta decernunt haec duo fy dera fub fola* ti circulo moueri.Sedhaecquoq? ratio quam infirma fit 8¿íncer* taexeo manifeftí^quodcum xxxviil finteiusqux ácentro terrx ad fuperfi ciem ufqp ad proximam Lunamjecundum Pto* lemarum: íéd fecundumueriorem aeftimationemplufquam lil (ut infra patebit) nihil tarnen aliud in tanto fpacio nouimus con tineri quam aerem,& fi placet etiam>quod igneüm uocant ele* mencum Jnfuper quod dimetientem circuli Veneris5per quem á Solehinc inde xlv. partibus plus minusúe digreditur, fextu* plo maiorem eiTe oportet,quäm quae ex cetro terrae ad infimam lilius abfidem,ut fuo demonftrabiturloco* Quid ergo dicent,in toto eo fpacio continent tanto maíori quam quod terram,ae* renvacthera,Lunam>atqí Mercurium caperet, dC praeterea quod ingens NICOLA! COPERNICI ingensillc Veneris epicyclus occuparet>fi circa terramquietani uolueretur?Illa quocp Ptolemaei argumentatio,qubd oportuerit medium ferriSoleinjinter omnifariam digredientes ab ip(b,& nondigredientes3quamfitimperfuaiibilisex eopatet>qubdLu naomnifariam&ipfadigrediensprodit eiusTaliitatem* Quam uero caufam allegabunt i)>qui Tub Sole Venerem,deindelVkrai riumponunt,uel alio ordineTeparant,quod non itidem Tepara* tosfaciunt circuitus,& aSolediuerfos,ut cacterierrantiu,fimo* do uelocitatis tarditatisq? ratio nonfallitordinem ? Oportebit igitur ,uel terram non eiTecentrum,adquodordoTyderumor* biumcgreferatur: aut certe rationem ordiriis n on effonec appa* rere, cur magis Saturno quam Ioui feu alrj cuiuis fuperior debea turlocus.Quapropter minime contemnendutti arbitror,qubd Martianus Capella,qui Ency clopsediam TcripTit,dc quidem ali| Latinorumpercalluerunt.Exiftimatenim,qubd Venus Si Met curius circumcurrant Solem in medio exiftentern3et earn ob can fam ab illo non ulterius digrediputant,quarn fuorum conuexi* tas orbium patiaturiquoniam terra m noambiuntut ca?teriYTed abfidas conud-fas habent.Quid ergo aliud uolunt fignificare,cp circa Solem efle centrum illorum orbium ? Ita profe&oMercu* rialis orbis intra Venereum,quem duplo &C amplius maiorem cireconuenicjclaudieturjobtinebit^locumin ipfa amplitudinc fibi Tufficientem, Hinc fumpta occafione fi quis Saturnum quo* queJouem&Martemad illud ipTum centrum conTerat,dum* modo magnitudinern illorum orbium tantam intelligat, quae cum illis etiamimmdn^ntemcontinea^ambiat^terramjnoner rabitrquod Canonica illorum motuum ratio declarat. Con ftat cnim propinquioreseffe terras Temper circa ueTpercinum exor> turn,hoc eft>quando Soli opponuntur, mediante inter illos & Solem terra: remotiTsimos autem a terra in occaTu ueTpertino, quando circa Solem i>ccultantur,dum uidelicet inter eosatcpter ramSolemhabemus.QugTadsindicantiCentrumilloruniadSo Jem magis pertinere, & idem effe ad quod etiam Venus & Mer* curius fuas obuolutiones conferunt* At uero omnibus his uni medio innixis>neceiTe eft id quod inter conuexum orbem Ve* neris&concauum Martisrelinquiturlpacium>orbem quoque fiuc I •• mW'" 'v ' J^irT-. • ttf^-'i ' • > \ Ii H » » y 'I • • * • ' — » 1 R £ V 0 L V T t ON VM L I B. t $ Hue fphxram difcemicumilh*^^ } fuperficiem,qu:cterramcum fublunariglobac^ntinetur^cipiat Nullatenus enimfcparare poffumus i terra Lunam citra controüerfiärri ilii proximam exi ftente/n;prxfertim cum in €o fpacio cönuenientem fatis & abun dantem illi locuni reperiamus. Proinde non pudet nos fateri hoc torum;quod Luna praecingit,ac centrum terrae per orbem xU • lum magnum inter cacteras errantes ftellas annua reuolutione circa Solem tranfire, 8C circa ipfum eitecentrummundi: quo ft/am Soleimmobilipermanentc:5quicquiddemotu Solis appa ret,lioc potius in möbilitäte terrae uerifieärr: täntamuero eile mundimagnitudinem,utcüm illatcrraeäSölediftäua>ad quof* libetalios orbeserrantiumfyderummagnitudinemhabcatpro ratione illarum aiTipliiudinum fatis euidentem, ad non erran* ttum iiellarum fphaeram collata,non qua! appareat: quodfaci* lius concedendum puto,quäm ininfi nitam pene orbium multu tudinem diftrahi intelle&u: quod coafti funt facere>qui terram in medio mundi deti'nuerut.Sed naturaefagadtasmagisiequen* da ert^quadjeutmaxime cauit fuperfluuni quiddäm5uel inutile produxifle3ita potius unarri faepererri multis ditaüit effVcfh'bus* Qu de omnia cum difficih'a fint5ac peneinopiiiabilia>heitipe con tra multorurnfententiäniin proceiTu tarnen fauente Deö, /pfo Soleclariorafaciemus> Mathematicam faiteniärtem nöri igno* rantibus.Quapropter prima rationefaluämanentc,nemoenim conuenientioremallegabit*quäm utmagnitudinemorbiSmul* titudo temporis metiatun Ordo fphaerarum fequitur in hunt modum5äfummocapiensinitium, Prima S^fupremaomniunveft fteilarunt fixarumfphaera,fe* jpfam 8C omniäcontinensrideocßinimobiiis.nempe uniueriilo cus, adquein motus & pofitio caeterorum omnium fyderum confers tun Na m quod aliquo modo illarn etiam mutari exiüi* mantaliqiifmos aliam.curitaappareat^indeducftionemotuster reftr/safsignabimus caüfatmSeqaitür erranriurn primus Saturn nus,quixxx.annofuum camplcCaVcuiium* Poft hunc Iupi* terduodecennalireuolunonemöbilis. Dein de Mars, qui bien* nio circuit• Quartum in ordirie annuareuolutiö locum obti* c netg fnilclierrimotenipîalampadern hahcinaliouel metiofilocôpd iieret,quàmunde totumfimulpofsit illuminare?Siquidemnon ineptequidam lucemammundi,alrj mentem,air) re&crern uo* cant.TrimegiftusuifibilemDcurn^opliocl s Eiedra intuemc ommaJtaprofefed ut Ariftotelrs de animaHbus ait, maximamLunacumterra cognationëhabet.Côripitintcrea à Sole terra, 6C impregnatur jtnnjio partu ♦ Inuenimus igitur fub haa N'ICOLAÎ COfEfcHIC! M«t>{rtc(ù0tcrfarncumorbelunaritanquam epicydoccntirierî diximus.Quintoloco Venus nonomenferedudtur; Sextum deniq? locum Mercuriustene^o&uagtnta dierum fpaciocircii currens.inmediouero omniumrefidcc Sol• Quiscniminhoc t revolv ti onvm lib. l ig Wordinationeadmirandam mundifymmetriarn,accertu har moniac nexum motus & magnituditlisörbiümrqualis alio do reperiri non poteft.Hic enim licet animaduertere,horifegni* terconteniplanthCurrnaiorinloueprogreiTus ö^tegreiTus ap* pareat, qua min Saturno>8£ minor quam in Marteracrurfus ma iori/1 Wnerequam inMercurio.Quodq? frequentior appareat inSarurno talis reciprocatio,quam inloue-.rarior adhuc in Mar ie>SCin Vettere,quam in Mercurio.Prxterea quodSaturnusJu piter* & Mars äcrony&i propinquioresi fint terra?, quam circa eoru occultationem & apparitionem* Maxime uero Mars per* nox facftus magnitüdine louem square uidetur, colore dunta* >tatrutilodiTcretus:illicautem uix inter fecuridae magnitudinis iMläsiriuenitur/edülaobferuatione feaäritibüS cÖgnitüs^Qug omnia ex eadem caufa procedut, qua? in telluri s eft motu. Quod autem nihil eörum apparet in fixisjimmenfam illoruni arguit celfitudinenijquacfaciatetiamannuimotusorbemfiue eiusima ginerriaboculiseuanefcere* Quoniamomneuilibilelongituditf nemdiftantisc habet aliquam,ultra quam non amplius fpefta* tur,ut demoriftraturin Opticis.Qubd eriirri ä fuprerrio erranti* umSaturno adfixarum fphseram adhüc plurimüm iriterfit>fcin tillantiaillorumlumina demonftränt.Quo indiciomaxime d is fcernuturapianetis,quodq? intermota&tion mota>maximani oportebat efle differentiam . Tanta nimirum eft diuina hare Opt.Max.fabrica. j . 4 j/ t ] J ; ♦ .. De triplici motu telluris demonftratio; Cap. xr. • , * » "*■»*«■ ' « 1 ' ^ i • ( ' ■ % ' ' {, ■ ■ J> l • JL- if T i . r »1 « » ..." L I, t ' ^ I ' li (i .t ' ' w, '.',.<. », * * < T i 1 <• «4P 'i f CVmigitur mobilitati terreiiactottantaq? errantium fy* deru confentiant teftimonia,iam ipfum motu m in fum* mä exportemus, quaterius apparentia per ipfum tan* qua m hypoteiim demonftrentur,quem triplicem omnino opor tet admittere.Primum quem diximus wjflufäwf a Grsecis uoca* ri,dieinocfi:iscp circuitümpropriumjcircaaxemtelluris.aböcca fu in ortumuergentem,prout in diuerfummundus ferri puta* tur, arquino&ialem circulum defcribendo, qtiem nonnulli ac* quidialem dicUnt* imitantes fignificationem Grsecorum>apud £ T\ qüoS * t \ Nicolai coper nici , » » ftguos uocatur, Secundus eft motus centri annuus3qut circulum fignorum defcribit circum Solem ab occafu fimiliter in or tum> id eft, in confequentiaprocurrens, inter Venerem 8C Martern,utdiximus>cum fibi incumbentibus, Quofitutipfe Soifimtli motu zodiacum pertraniire uideatur: Quernadmo* dumuerbi gratia, Capricornu centro terrae permeante,Sol Can crum uideaturpertranßre^xAquarioLeonem.&ficdeincepsi utdiximus* Adhunc circulurn»qui per medium fignorum eft> 8C eius fuperficiem,oportet intelligi aequino&iale circulum>8£ axeni terra: conuertibilem habere inciinationem.Quoniamfi fi* :xa marieren t>&nonmifi centri motum fimpliciter fequerentur, nulla appareret dicrum & no6cium inaequaliras,fed Temper uel folftitium^ hyems,uei litcoriq^eadein temp oris qualitas manerent fui fimilis. Sequitu? ergo terrius declinationis motus annua quoqj reuolutione,fed in prsccedentia^hoc eft, contra motum centri rcflecftens.Skq? am bobusinuicem aequalibus fere obui]s mutuoaeuenit: ut axis terra?*Si in ipfo maxinius parallelorum acquinoclialis in ean* dem fere mundi partemfpedent,perindeac fi immobiles perma nerent,SoI interim mouericernitur per obliquitatem figniferi* eo motu quo centrum terrae: nec aliter quam Ii lpfum eilet cen* trum mundijdummodo meminerisSolis terrazdiftantiamui fus noftros iam excefsiiTein ftellarum fixaru fphacra ♦ Qua? cum $aliafint3quaeoculis fubrjcimagisquäm dici deßderantj defcri* barnusdrculum a b c d>quereprsefentauerit annuuscentriter* roe circuitus in fuperficie figniferi, Si fit c circa centrum eius SoL Quem quidem circulum fecabo quadrifariam fubtenfis diame* tris b e d.Punctum a teneatCancriprincipium5b Libre* c Capricorni>d Arietis. AiTumamus autem centrum terra? pri* mum in a.fuper qero defignabo terreftré sequínoctialem f g h föJ Jn J____ 1 . . fÍ+____\ 1 ' 1 # # A f * i led aomneodem plano,niiiqubd gai dimetiens,fitcirculofum {¿¿hocomunisjajquino&ialisi nquam,S£ figniferi. Dudto quo* quediametro fa h,adre&os& angulosipfi g a ijfit f maxima: dedinationislimesinAuftrum, h uero in Boream.Hisfanelid propofiias,Solem circa e centrum uidebunt terreftres fub Capri sorno brumalem conuerfionem facientemiquam maxima decli natío revolvtionvm i til £ It natióBórea h adSolem conuerfaefFicit.Quoniam dediuítas a?* quino&ialísad aelíneaperreuolutionedmrnadetornat Gbí tro pícühyemalemparalleiufccundum diflantí^quamfubeahati gulusínclinatíoniscomprchendit, Proficifcatur modo ccrrum terra?íncofequentia,actantunde f maxima: declinationís termi nuS;/npra:cedentia: donee utriqp in b peregerint quadrates circa ti, fTl . . « ' < ^ "» » • v • / • j . . ' .WbÉÜm r * / C v » A • * 5 1. .1 j ' v •» ; y ' í . • * • * Íorum-Manet interim e a i ángutus femper gqualis ipíí a eb,prb* pter a^qualitaté reuolutionü)5£ dimetientcs Temper ad inuicení fall ad fbh,&g a i ad gbi^quinó&íaliscpc^^ lus. Quar propter caúfani iam faepe dicflam apparent eade in ím* meníi este coeli J girar ex b Librae principióle fub Ariete apparc bít5cocídetq* fccftiocirculorucommunis in unalineam gbié>ad cjuamch'urnareuolutíonulláadmíttetdeclinationem>fed declinado entálateribus.lta^Solin aeqüinoítio uernomidebi* tur.Pergat centrum terra: c um afíuroptis conditionibus, d¿ per* iij \ NICOLAI- COPERNIC! ä&o in c femicircülojapparebit SolCancrumingredi. At f au« ftrinaa:quinofaciet illum Boreiim üideri 2eftiuum>tropicum pcrcurrentem prora« angülic c f inclinationis. Rurfus aüertente fe f ad tertium circuli quadrantem,fequi iïtcirca e.atcpacquû nodialiscirculiinclinatioboreafecunduangulurn>quirub i a e> tune motus circa axem defcribetparallelum aequinoftiaîi Au* ftrinum fecundum dimetientem k 1, &diftantem 1 i tropicunt __ * CapricorniinSoleapparentem. Siue ut rechus dicam: Motus illecircaaxem aduifum a e fuperficieminÎumitconicam,inccrt troierra^habentemfaftigiumjbafîmuerocirculumxquinoctiai! liparallelum,in oppoiîto quoeç fîgnoc omnia pari modo eue* îliun^fedconuerfa-Patetigitur quomodo occurrenres inuicem bini motus, centri inquam,& inclinationis cogunt axem terra: manere,acpoiîtione contimili,& appare* re^Oî^iiia,quaiî fintfolares motus • Dicebamusautem centri Sedeçlinationis annuas reuoÎutiones propemodum eile arquai lesvquoniamiladamursimideiretjoporteret axjuino&iàîia/ol* fticialia^ purifia, ac totam figniferi oblicjuitatem fub fkllafum aera,haud quaquampermutari.icd cum modua fit differ ett* % f y 0 t V T Î O N V M LIB; I, I» V Jj 1 diffcfcntia)non niiî cum tempore grandefcens patcfaÄa eft : à Ptolemxoqu/demad nosufcp partium propeXXLquibiis ilia iam anticipant,Quam ob caufam crediderunt aliqui, ftellarum qucq? fixarum fphacram moueri,quibus idcirco nona fphaera iu periorpiacuitjquxdunonfufficeretjnuncrecentioresdecimam iuperaddiinc5 nedum tarnen finem aflecuti,quem fperamus ex motu terrxnos coniecuturos.Quo tanquam principio & hy po thefi utemur in demonftrationibus aliorum* De magoitudine reflarum in circulo linearum* Cap» xil » Cv Voniam demönftrationes,quibus in tot o ferme operc lutemur^inredis lineis & circumferentiis.inplaniscon* ^ uexiscptriangulisuerfanturjdequibusetiîmultaiampa ""^ss^ teantinEudideis eîementis,non tamê habcnt,quod hicmaximequcritur,quomodoexangulislatera,6i cxlateribus anguli pofsint accipi.Quoniam àngulusfubtenfam lineamre* ctam non metitür: ßcut nec ipia augulum,fcd circumferential Quocirca inuentuseftmodus5perqucml/ne£fubtenftccuilibet circurnferentix cögnofcantür, quarum adminic ulo ipfam cir* cumferentiamangulorcipondentem,ac uiceuerfaper circuriife* rcntiam redarri lineam,qu^e angulum fubtendit licit aedpere* Quapropternon alienumcffeuidetu^fidehiicelineis trafarpius ctiam potent/a,alrj duodeciescentena milia3ali) ingenes,alrj aliter ra* tionalem conflitueruntdiametrum^ab eotempore quo indicée numcrorum figure funt ufu receptac . Qui quidem numerus quemcunque alium,iîue Graecum>ßueLatinumfinguiari qua« d anS I f . '.' , » NICOLAI CePERNICl dam promptitudine fuperat, omni generi fupputationum ap tifsim£fefcaccommodat.Nos quocpearn ob cauiam accepimus diametrúooooo.partestanquam fufFicientes,qu£pofsinterro rem excludere patentem- Qu? ením fe non habent fic ut numerus adnumerum,inhisproximumairequifatiseft, Hocautem fex Theorematis explicabimus3S¿ uno problemate^Ptolemarumfc réfecutú • ' ; "1 PffP^^? WB^vPP Theorema primum DÄto círculi diámetro* latera quocp trigoni\tetragoni, hexa* goni, pentagoni, &decagoni dari>quandem circuluscir* cumfcribit.Quoniäm qua? ex centro>dimidiadiametri arqualis eiilateri hexagoni* Trianguliuero latus triplumjquadratidu* plum poteíieoquodabhexagoní latere fitquadratum,prout a* pud Euclidem in elementisdemoníirata funt.Danturergolon* gitudine hexagoni latus partium 100000. tetragoni partium 141422.trigonipartium 173205.Sitautemlatushexagcni ab, quod per XI* fecundi, fiue XXX. fextiEuclídis,media 8¿ extre* marationefecetur in c figno,8¿ maius Tegmentum fit c b, cuiae- qualis appohatur b d.Erit igitur * t e ^ J & tota a bd extrema et media ra J 1 tionedifieíla^minusíegmcní» tum appofita, decagoni latus iiv fcríptí círculo, cvi a bfuerithexagonilatus.quodexv]uinta& no raxllhEudídislíbrifítmanífeíium.Ipfa uero b d dabitur hoc modojfecetur a b bifariamin e:Patetper teftiamemfdelibri Eu* clidis,quodebd quintuplumpctefteiusquodex eb.Sed ebda tur longttudíne partium 50000. á qua datur pötentia quintu* pÍum,S¿ípfa e b dl0ngitudinepartiüiii803.quibusfi50000* aufferantüripfiuseb,remanet bd partium61803,latus decago ni quaefitu.Latus quocppentagon^quod poteffc hexagoni latus íímul&Tdecágonídaturpartíum 117557-Dato ergo círculi día* metro>dantuf latera trigóni,tetragoni, pfntagoni>hexagoni,& decagoni eidecirculoinlcriptibilíü^quoderatdemonflrandum. jPorífma* npRoindernanifeßum eft>qübd cüm al ¡cuius circumferential A fubtenfa fuerit data, illam quoq? darí;quae rcliquam de fe* micírculo revolvtionvh l i b. r. •% * . - .'V* ' ' ' » ¿ * 'í * / "X* rnícirculo fubtendít♦ Quoniam ín femicirculo angulus reflus eftinre&angulisautemtrí^ io fit quadratum,hoc éft diametrí,arquale eft quadratís fa&ís a lateribusangulumre&üm comprehendéfttíbus, Quoniam igi* tur decagoni latus,qüod XXXV Apartes circümferentíae fub ten dít,demonftratum cft partium 61803,, qüarUnl dímetiens eft 200000. Datur etíarriqux reliquasfemícirtulí CXlIIII,partes fubtendítiliarumpartiuní i^d'iiJEtperlátuá p¿ntagdni,quod 117757.partibüs diametri LXXII.pártiüm fubtendic dífferen* t/am, datur re&a lineá)qüae reliquas femicírculi CVIII* partes fubtendit partium 1618 Ó3¿ ; , Theoréniafecundum, ; I quadrilateriinlcíícüíoínfcríptum fuerit,re&angulumfub díagonrjs compraehenfum,a?quale eft eis,quac fub laceribus oppoíítisicontinentur.Eftoenímquádrilateruminfcriptumcír culo abed,áío,quodfuba c 8¿ d b díágonrjácontírietut^aequa* le eft eis quae fub a b,c d, Sí fub á d, b ¿,Faí cíamusenint anguíum ábe, aequaíem eí q fub c b d,Erít ergo íotUsa b d angulus, totí ebc^qüalis,alíümpto eb d,utrique c6muni\Angulíquo<$fubac b>& bda ^ fibíinuicefuntaequalesírieodem círculí Tegmento, 8¿ idcirco bina triangula fimi lía b c e,b d a(>hábebuní latera proportioíialia,ut b c ad b d,ííc e c adad,8¿quodfube c &bd£qüaleeftd,qtiodfubbc:&ád.Sed 8¿tríangulá abe&cbd fimílíafun£,eoqüodárigúlíqüifub ab e, 8C c b d fa&i funt aequalés, &C qui fub b á 8í b ct c eánd em cír culícircüferentiamfufcípíentegfutlÉarqúaíes.FíÉ türfum a b ad bd5ficutae ad cd,8¿quodfubab 8¿cdaeqüaíeéí,qüodfub ae 8¿ b d.Sed iaftideclarafuéft,quod fubád,b c tantueíTe,quatum fub bd,8¿ éCéCóniündímigitúrqüodfub bd 8C ac acqüaleeft eís> q fub a d, b e, 8C füb á b,c d.Quocí oftedífTefuerít oportunu* Theofemaí tértítírm Xhisením,fíina? farfuerintdatseín femícircuío,eíus étíamquo maíormíno* rem excedít/ubtenfadatunVtinfemícirculo a b c d,8¿ dimetí* d ente * NICOLA! C O P E R NIC I ente ad dataeincequalium circumfcrcntiarumfubtcnfacíínt áb 8¿ a c^Volentíbus nobis inquirerefubtendentem bc,dantur ex fupradi&isreliquarum defemicirculocircumferenriarum fub* tenfse ed Se cd,quibus contíngít in femicírculo quadrilaterum a bcd.Cuiusdiagonrj ac &bd dan« j^cr—^ rurjcum tribus laceribus a b,a d,& c d, in quo ficutíamdemonftratum eft,qd fubac &bd arquaie efteiquodfuba b,c d, 8¿ qucd fub a d & b c .Sí ergo qd fubab Sí cd auferatur abeoquod fub a bd>rel/quum erít quodÜb ad S¿ bc.Itacpper ad diuiforem quantumpoísibííc cftfubtenfabc numeraturquxfita. Proindecumex íuperiori* bus data íintuerbí gratia pctagoni& hexagonilatera,d3tur hác ratíone fubtendens gradus Xll-quibus illa fe excedum3ciicp pzt tiumillarum dimetíentís 20905. Thct>rema quartum DAta fubtendentequamlibetcircumferentíamjdaturrtíarrt fubtendens dímídíam. Defcribamuscírcumabc,cuius dimeties fit á c ,ficq?b c circumferentia data cum fuá fubtenfa oC ex mro e,linea e f íecetad ángulos re&os ipfam b c,quaeidcirco g tertia tertrjEuclidis fecabít ipíam b c bífariá in f,8¿circuferentíarn extenfa in d,í ubtendátur etíam a b & b d, QuoniS igícur triangula abe rrcftangula íunt,8¿ infuperangulum ecf babentcs commu nem f¡miiia>ut ergo c f dímidiu eft ipíí b fe,fíe e fípfiusab dimidiu3fedabda¿ tur quaereliquafemicírcuii circumferen tiamfubtcd¿t3datureroo e f atCBrelíqua O & i d fádimídia diámetro,qua? complcatur Sí dtgiSí fít cónnmgaturbg.ín triangulo ig/turb á o abangu lo b redo dcícenditperpendicularisad bafim ípfa b f.Quod ígi turfubgdfjítqualíseftdquazexbdjdaturergob d logítudínc, quae dímidi'an b de círcumferentiafubtendit. Cumcf iam data fie,qua: gradus fubtendit XILdatur etiá Ví.gradíbus fubtenfa parrium 10467.& cnbusgradibuspartiumji^.S^ fefquigra* dus dodrantispartcs 130^. Theo* \ R E VOL V.T I O.N JTM XIB, I 44 Thcorema quintum. RVrfus cum datae fuerint duarum circumfcrentiarum fub* tenfar, darur etiam qua! totam exqs compofitam circumfe* rentiam fubtendit. Sint in círculo dataefubtenfae a b &bc,aio totiuseí/am abe fubtenfam dariTranfmiTsisenimdimctienti* bus a fdySi b f e fubtendantur ctiam reüxlincx b d & c e,quac ex prgceden tibusdantur,propter ab S¿ b c datas, &deaequaliseftipfi ab*Connexacd condudatur quadrangulumb c d e,cu a ius díagonrj b d Sí c e cum tribuslate* ^ ribus b c,d e, & b e dantur, reliquum etíam c d perfecundumTheoremada bitur,ac perinde c a fubtenfatanquam reliqua femicirculi fubtenfa datur to* tius circumferential abc,quse quaerebatur. Porro cumha&enus repcrtae íintredbelínea:,qua:tres,quaíi*$«qu3c dodrantem uní* usfubtendit:quibüsínterualli¿ pofsít aliquis canona exa&ífsi* ma ratíone texere, Attamen íí per gradus aícendere, &aliumalfj coniungere,uelper femi(Tes,ueÍ alio modo>de fubteníís earum partium non immerito dubitabít-Quoníam graphical raciones quíbusdemonftrarentur>nóbisddSciutlt. Nihil tarnen prohi* bet per alíum modum,citraerrorem tenfu nptabiiem>&aflum* ptonumerominimedíílentientem,idaíTequi ♦ Quod 8¿ Ptole* inarus circa uniusgradus &C fcmirsisfubtenlas^usefiuitjadmo* nendonosprimum* . f Theoremafextunt, MAiorem eíTe rationem circum* ferentíarum,quam redaru fub* teníarum maiorís ad mínorem.Sintm c i r c ul o d ua: ci r c u m feren tix in äquales coniuna b & b c,maíor autem b c., Aio maiorem eíTe rationem b c ad a b, quám fubtenfarum b c ad ab,quarco prehcndant angulum b>qui bífariam difpcfccturper lineam b d>& coniun* d i) gantur / « I ChX A i C o p I R N I C i ganftir ac,qu*iecetbd inc ngno-SimiliterSčadSčcd^Uap^ q\iat¿sfúntproptcrf qualescir tutvQuoniam igítur trianguli «uvuiiva^u^^i uKuiuuuudi, atiguium>fecatctiamacine,erúntbafi$fegmenta ecad a e,íicüt b¿ad a b,8¿ quoniam maíor eftbc quám á^maíoretíam ec quámea>agaturdf perperidiculariš ipííac>qüxfecfcbítípfam a cbifariamin f figno^quodneceíTaríumeftín e c maiori fegmert tč> inüenírí, Et quoniam omnis crían¿ MttMtaMHH^^M gUi¿>niaiorangUiUSarnaíorelatcrcfub tendítüfjín triangulo d e f,latus d c má íus cft ípfi d f,& ádhUc a d maíus eft ipíí d e,quáprojiter d centro,intérual lo aütem d e^cfcripta circümferentiá, a d fecábitj&df tranfibit.Secetigitür a d íri h,8¿éxténdátur in rectam line* PmUHHj am d f i. Quoniam igítur fedor e d t maíor eft th'artgulo e d f.Th'angülunt ueíó d é a rrtáius d e h fedori\Th'angulUni igitür d fcf>ad d e a triangülum,minóremhabebítratíoriequamdei fedor ad deh fedórem. Atqui fédores drcumfeíentrjs Rué angulisqui in cen* tro>triangula uero qüa¿ fub eodem üertice bafibus filis funt pro* portionaliaJdcircomaíorratioangUlorúfn edfád ade3quám bafium e f ad a e, Igítur & coniundirh angulus f d a, máior eft ad ade>quam afad aé:Ac eodem rúüdo cda ad ade,qu2macad ae.Acdiüiíirhimaíoreftetíam cdead eda,quam ceadea.Sunt autemipííanguli c d e ad eda>ut cbcírcumferentíaad a b cir* cumferentiam* Baíis autem c é ad áe,íkut c b fubtenfa ad a b fubtenfamiEftígiturratíómaior c b círcuniferehfcíuead ab cfr* cumferéritiam>quám b c fubtenfa ad á b fubtenfam,quod erát démonftrandunn Problemá* erhia ior exiftit,cum fitreda breuifsímaearumqu£ términos ha bent eófdem • Ipfa tatrteh ínapqualitá^á máfifríbuS átf tüihores circuli fediones ad 2£quálítatéiti téntíit,ut tándem ad ektremum círculí con tadum reda S^ambícíofáfiiTitilexeant¿Oportetigí¿ tur. REtfotVTIÖfr VM ti*; r Bf feut ante illud abfcp manifefto diferí* mine inuicem dííFerant. Siténim üerbí oratia a b eircumferentia gradus iii; 8¿ a c gradus I. a b fubtendens demon* ftrataeftpartium 5235.qüarumdimetU cnspoíítaeft 200000,& ¿ cearundem partium 261$ .Etcum dupla fit ab cir* cumfWentia ad a c,fiibtenfa tarnen á b • » . * » » ¡ * hi/noreftquaniduplaadfúbtenfamacjqugc tinam tantummo* doparticulam ipfiszó'í/.fuperaddit.Síuero capíamus a b>gra*¡ dum unum 3¿ femiflem,ac dodrátem ünius grádu$>habcbímüs ab fübtenfam partiumquidem2£i8>& á c partium etíímaióreíTedebetdimidíoipíiuá ab fubterife,nihil tarnen ui* detur differre a dimidío, fed eandem iám apparere ratíonem cijr* cumferetíárumre&arurhcp línearum* Cum ergoeoufcp nos per* ueriiíTe uidem us: ubi reftx & ambitíofse differentía fenfum pror fuseüadit tánqüam una línea faAarum, non dubitamusipíTus dodrantis unius gradus i^o^acqua ratiohc fpíí graduí & reli* quis partibus fubtenfas accommodarejUttríbiis partibus adie¿ quo compendio,tub quädrante comprehendemus,quod iri femícirculum oportebat diiíundi. Aceoprcdertímquodfre* ¿juentidri uíu ueriíüntindemónftratiónerri &C calciilum íemíf* íes ípfa^qiiámlinearüm aíTes.Expofüimüs autem canonetti au* clumperfextantesgraduum^tresordineshabentem. In primo funt gradus fiue partes circurriferentíae & fe^tarítés. Secúndüs continet numerum dímídíac línex fubtendentis duplam cir* pí rum, qux íínguhs gradibus ín£eriacet,é quíbus licet proporíionábiliteradderequod fingülís cotí gruíi fcrupulís graduum* Eft' étgo tabula hsec, d ííj t • • / 1 u ■ ; S v US ' * \ Sí v ' NICOLAI C O P E R N I C 1 Canonfubtenfarum incircülore&arumlinearum. IV i 2 5° o 29 o 8 5490 9874 «o i ¿4 Circö - Semífles Dif- feren- dup.cir» fere- tiar. cuferen. nce. gr.|fec.| 1 ' O 10 291 * 291 ! ° 20 582, I ....... 87$ 1 0 40 i i * » i - i 1 0 » ti V tr *745 1 1 • < : t 1 1 » 4 o t 1 ; • * ! ! 1 20 • » * . ^ * í* ; " t t, \ i 1 20 - * % i«l 1 2327 % * 1 - * > z 617 • • » * —-- 2' 10 ''1 3781 M 2 i 20 • 4071 m, 1 2 4 3*2 r jm 2] :40 J 4*5* 291 2 1 1 V* I [50 4 9 4 5 290 í" * O im * V 11 5**4 ? IO I " i 55*4 290 3 • - 20 i , 5814 r- y-\ 7 . t * L- * - » * 4O ¿59 5 » 5° t ff ff 85 4 0 » » ff 9 7 5 V ' /1 4 t IO : J 72ff5 I 4 20 7555 • ; .. 4 1 Jmi 78 45 4 4° I 8IJ5 • 4 5° [ 8425 • 5 0 1 8715 5 IO i 9O O5 / * 1 5 í í i 9*9 S 1 î * 5 -1 1 , 9 5*5 i * A ' * • Circu/ feien- tiar. tí ec. 10 20 ■»O 40 5° o 10 20 30 8 40 5° o 10 20 SO 40 I o id 20 3° (Sonifies dup.cir* cííferen. i o 7 4 ^ X 10 3 1 1 i 3 2 0 IKÍ09 1 t S 98 II187 ¿247* 12764 iö 13^29 1 3 9 17 1 f44$* 1 47 150^9 1 5 M d i 5 ¿43 15931 16 218 1*505 IDifc fere-tíae. í 289 238 287 REVOtVtiONVM L I & L it Canon lubteníarum in circulo re&arumlinearuni* CircO/ fe re a- • * tise» Semifies fubtend. dup.cír. pt. fee. 1 10 zo 19 4° 5° o 10 20 3° 20 40 j SO I O 10 20 3° Zl i 4°] o 10 20 22 40 j 5° o 10 20 3° 40 j 5° 23 10 20 SO 24 40 5° o 3*17* 45*4 73o 3 iootf j 282 Î57 *3Z 33106 • 381 ^55 929 34202 3*5 748 35o21 293 5 6 Z S32 36*108 379 ß 5 0 920 57190 4 do 73 9 999 382^8 538 805 z 9° 73 34* 608 «75 40141 40S *74 Dit fere-tí*. 275 d 5 5 5 5 4 4 4 4 3 3 3 v m 8 8 8 7 7 7 2<5-:- 9 47 | f 7 34 0 ' » • . • « — • 919 1 >•■ H 10 47204 IO 5 6160 \ ol 20 46-0 20 40 0 2401 . a . " w -J ■ ^ '» •i v 71* * » K » 5 - . ■ * * 30 s V y v 641 1 • . 1 -» • • '» 1 ¡40 971 5 40 880 < »* v 5° 4 8 2 2 <5" • 5 * £ ' - 5° 57**9 St ] z9 0 - >1 ■ 481 • \ 1 '' 1 • • r> 4 35 6 31*. ■ • 8 | ■ 10 735 4 - IO 595 • 20 989 3 r 20 j "** B A V 49242 f • . » 3 30 58070 O | V- -•> 401 495 1 f ( 2 I 40 | m 307 1 7 1? 5° s 748 2 50 543 1 31 .30 0 ' 50000 252 1 v II 3*[ 779 1 91 < c, « R E V O L V T I O N V M t i B., L 10 ¿0 3o 41 z 624 S35 J 40 • JO 44 o ^ 9 o 4 ^ i 10 20 3° *75 88$ 70091 45 I I I 298 | 5<>5 7" 10 ¿0 1301, 916 7 1 1 2 i Circu/ Semifles % ^ D& feren- fubtend. tise. 0 1 dup-cir. tuc. Rt. [i lec. J, - ..i : j«* JO ; l <57129 # 1 t 215 1 2,0 : 5 5° • • 74II9 i , ; 5 48 0 .. 1 314 1 > 4 Semilles Dií dupcir* ícre cCferen, tíse. Canon fiibtenfarum in círcuio reftarum linearum. Semilles dup.rir« cöreren. 96 4 9**45 125 2 O 6 285 3*3 97030 944 98$ 99027 401 9*050 7 50 79 0 1 5 10 2 rs 20 272 4 * M 4® [ - 5o 1 450 J 1 80 0 48 i 1 10 1 49 20 I 580 9 jo 1 1 6 z9 » RlfOtVTlOHr« ti t Canonfubtcnfarum in circulo redar um hnearum U jScmiflès DÍfcj [Circe. SiÄj « fabten d. fere] j fer en« fubtend. { ¡dap- cir ♦ tiac. 1 tix. dup.cir,/ ■u_i i 1 T NICOLAI COPERN IC t ........ T ... • . De Iatéribus 8C angülis triangulorum planórum redilineoruim Cap. xiu. r Rknguli datorum anguloruffi dantur latera^ Si quam,triangulum a b c,cui per quíntu problema q tiEuclidis circumfcribatur circulus.E _____________Eruntigitur&ab, b c,c a circumferentiaédatae,eomodo> quo CCCLX. partes funt duobus re* flisarquales.Datis atitem cíícumferen tíjs dantur etiam latera trianguli inferí* pti circulo tanquam fub tenfe, per expo fitumCanonem,in partibus, quibusd* metiensaiTumptäeft20oooo* II, - . • C Iuerocum aliquo angulorum duo trianguli lacera fuerintdä ta,8¿reliquum latus cum reliquis angulis cognofcetur, Aut cnimlateradataarqualiafuntjautiriseqüalia; Sed angulus datus autreflus*ft,aut acutus,uel obtufus.Ac rurfus latera datadatö angulum uel comprehendünt,uel non copre hendtíht. Sínt ergo prímu in triangulo abe dúo latera, 8C ab&acjdatäazqualiajqüae an* gulum a datum comprehendunt.Carteri igú tur3quíadbafim b c cum finí a:qüales,etíam dantur,uti dimidiárefiduiipfius a, édüóbus ^ reflis.Et íí qui circa bafim angulus prirhitus fuerítdatus,daturmoxipfi compar,aícp exhis dúorureflorumt reliquus-Sed datoru angulorum trianguli dantur latera,datur ct ipfabc baßs>ex Canonein partibüsquibusabuel ac tanqúam «x centro fuerít iooooo,partiufiuedimetíens ¿ooooo.partiu* / II L QVod íí angulus,qtií fub b a c reflus fuerít dat us coprehen* fus lateribus,ídemeüeníet. Quo* nía líquidiísimü eft,quod qua? ex a ac fíuntquadrata>equa!ía funt €1, » RS^OtVTiÖilVM ti fe;" i. id m • V - * Si>qUöd abaß bc,datur ergo longitudineb c,S¿ipfa latera {fluí* «m ratione.Sedfegmentum circuliquodorthogonumfufcipít» tfiangulum>fcrnicirculus *ft,cuius bcbaíis dímetiens fuerít; Quibusig/curbc partibusfuerít 200öoo,dabuntur ab 8¿ac, tanquam fubtend entes rcliquos ángulos bc,Quo$ ídcirco ratio Canoníspatefaciet ín partibus,quibus CCCLX.fünt duobus re áis äquales. Idem eueniet>fí b c fuerit datum cum altero rectum anguín comprehendcntium,quod íam liquide coftare arbitros mu Siriánldatus^quifubabcangulusacutusjdatisetíamcomprc henfuslateribus a b Sí b c,SCcx a figno defcedatperpendku larisadbc producta fíoportuerit,proutintrauel extra triangu* lu cadat,qux fît a d *per quam difcerniintur duo or thogonrj abd &adc,8¿quoniamínabddantur ánguli,nam d reftus Sí b perhypothefírmDantur ^ ergoa d Sí bdtaquamfubtendctesangulosa&b inpartibus,quibusab eftiooooo.dimeties circuli per Et eadem ratione,quaa b dabatur longitudinc,dantur a d Sí b d fimiliter,daturet/amc d,quabcó¿bdíeinuíce excedunt.Igitur in triangulo rectángulo adcdatislateríbusa d&Tcd,daturla tusquaríítuae &angulusa cd perprgcedentedemonftrationë, V* 1 NEc aliter eueniet,iï b angulus fuérítobtúfúSjquoníamexa flgno in beextenfam re&am lineam perpendicularís aéiá a d,effïcit triangulum abd datoru m ángulo * rum.Namabdangulusexterioripfïabcda tur, Sí d re&us,dantür ergo b d & a d in par* tibus,quibusabfuerit20oooo.Etquoniarii b a Se b c rationem habent inuice datam > da* tur ergo & a b earudem partium3quibus b d actotacbd.Idcirco & in triangulo reöangu lo a d c,cum data fînt duo latera a d SC c d, da tur étiàrii à c t¡úxú* tum>&¿ angulusbac cum relique a cb3 qui quserebatun VU Ç ftiamalterutrürn datoru laterumfubtendensarigulùm ^ tum>quod fît a c cum a b,datur ergoper Caetonem a c in pa* tifaitë* * t NICOLAI, C O P JE R N I Ç I a tibus,quibuseftdimetienscirculi circumfcribentis trianguhim abc partiumz00000.& pro rationedataipfitisac,ad a b,da* turinfimilibuspartibus a b,atcppercanonem,quifub a c b an* gulus cum reliquo bac ángulo,per quem etiam c b fubtenfa da tur,qua ratione data dantur quomodolibet magnitudine. rVv.il* • »'vr' ' À V A » MR]' ' ^^^^^^ ^ Atis omnibus trianguli lateribus danturanguli. De lío* pleuro notius eft,quam ut indicetur,qubd finguli eius am guli tríentem obtineant duormm re&orum* In Ifofcelibus quoqs perfpicuumeft.Nam aequalia latera ad tertium funt,ficutdimi* diadiametri ad fubtendentem circumferentiam,per quem da* turangulus cqualibus comprehenfus lateribus ex Canone,quÍ3 bus circa centrum CCCLX.funt quatuor rectis acquales.dcíndc caeterianguli quiadbafim3etíadanturé duobusrccftistancuam dimidia. Supereft ergo nunc & in Scalenís triangulis id demon* firari>quosfímiliterin orthogoníospartiemur.Sítergotríangai lum fcalenum datorum laterum a b c,& ad latus,quod longif&i* mumfuerit.utputa bc^defcendatpcr* pendicularisad.Admonetauternrics Xin.fecundiEuclidis5qubd ab latus«, quod acutum iubtcnditangulurn^oii* nus fit poteftate caeteris duobus latent / k bus>in eo quod fît Tub be &C cdbiau Nam acutum angulum ceíTeoportet^eucnietalíoqui & ab Ion gifsimumeíTelatus contra hypothefim,quod ex XVII. prima Euclidis&: duabus fequentibus licet a ni m ad uer tere • Damuc ^ & ^ erunt orthogonia a b d & a d c datorum îate* rum Síangulorumyutiamfxpius eftrepetítujquibus etiam con ftant anguli trianguli abc quacfitú Aliter- Itídem commodius forfitan penúltima tertq Eudidis nobis cxhibebiXfi'per breuiuslatus5quod fit b c2fa¿lo c centro3imer* s ualloautem b c,dercripferimuscirculû,quiambolateraqua^fii perfunt,uelalterumeorumfecabit.Secetmodoutrumq? ab in t fîgno,-&acin d,porre<íhetíam linea a dcinf iïgnumadœm* umdcf. HisitaprxftrucflismaniTenumcii exilio Euclideo precepto: Quoniam quod fub fad icquakeß «j / R EV 0 I V T I O N V M LIB. L 21 ei, quod fab b a e,cum fit utruncf aequalequadrato lineac,quae ex a circulumcontingitSedtotaa f dataeft,cumfint omnia ipfius Tegmenta data;nempe cf,cd, ae* f qualia ipfi b c, quae funt ex centro adcircumcurrentem,8£a d qua c aipfamcd excedit. Quapropter I & quod Tub b a edatueft,&ipfa f a elogitudine cum reliquab e fub* tendente circuferentiam b e,Con* jiexa e c, habebimus triangulum bee Ifofceles datorum lateru. Da tur ergo angulus eb c,hinc &in triangulo a b c, reliqui anguli c & 9 per praccedentia cognofcentur. Nonfecet autem circulus ipfama b,ut in altera figura,ubiab in con uexam circumferetiam cadit, erit nihilo minus b e data,&T in trian* gulo b celfofcele,angulus c b e da tus,8i exterior, qui fub a bc.ac eodeprorfus argumentodemori ftrationisquopriusdanturangulireliqui* Ethanede triangulis re&ilineis di Cap. xnir.- ; TRiangulumconuexumhoclocoaccipimus eum,qui tri A bus maximorum circulorum circumferentijs in fuperfi cieSphgricacontinetur.Angulorum uero differentiam & magnitudinem penes circumferentiam maximi circuli,qui in punAofecflionistaquampolo defcribitirr,quamq? cifcumfcren tiam circulorum quadrantes; angulum comprehendentes inters ceperunt.Nam qualiseftrircumferentiafic intercepta ad totam circumcurrentem,talis eft angulus fecfiionis ad quatuor rectos* quos diximus C C C LX*partes sequales continere* f Si N. / e* NICOLAI eoPSRMlCI I, OI fuerínttres circumferential maximorumcirculoninifphaÉ nc,quarum du^quelíbet fimuliun&a?,tertiafumntlongio* res,ex his tríanguiumcomponi pofíe fpharicum perfpícuum di Nam quod hic de circumferentq s proponitur,xxiii-Undej eftni lihri Euclidis demonftrat de angulisjcum fit eadem ratio aiigulorum Sc circumferentiarum, & circuli maximi funt qui per centrumfphacrae>patet quöd tres illtcirculorüfe&orcs, quo* rum funt circumferenti^apud centrum fphxrarangulumcon* iiituuntfolidum.Manifeftum eft ergoquod proponitur* IL QVamlibet circumferetiam trianguli hemicyclio minorem eil e oportet» Hemicycliumenim nullum angulu circa cen trumei¥kit,fed in lineamrecfläprocumbit^Atreliquiduo angu li^quorumfuntcircumferemi^folidum in centro cocluderene* quvunt.proindenec^triangulumfphaericum.Ethancfuiilrcau fam arbítror, cur Ptolema:u.s in huiufee generis tríangulorü ex* planarione,prad mim circa hguram fedoris fphacrici proteft tur, ne aííum ptae circumferential femícirculo maíores exiftant* 111. T Ntriangulis fphaericisreftumhabentibus angulum fubten* ^ des dupíum !ateris,quod redo opponitur angnlo,ad fubten* fam duplo afteriusre¿i:umangulum comprehendentium,eft fi* cutdimetiens fphjrr^ad eam3qug duplumanguli fubreliquo & primolateribus comprehenfi in máximo fphprf circulofubtcn dir. Efto namtß triangulum fphaericum a b c>cutus c an* gulusredus exiftat. Dico fubtenfadupli ab adfubten* famduplib c,eftficutdimeii ens fphf rp ,ad earn quae in ma xímo circulo duplü anguli b 1 ' ac fubtendit.Facfto in a polo, defcribatur circumferentia maximi circuli d e>& compleancur cuadrantes círculorüab d 8c a ceJBtex centro fphaersc fagantur comunes circulorumfediones f a ípforu ab d ÖC a c e,iplorum autem \ / % R E V o L V T I O N V M LIB* L .. zx autem acc&dciîtf e,atq? f d ipforum a b d 8¿ d eJnfajSer 8f Fc ) eirculorurnac&bc.Deíndead ángulos re&os agantur b g ipfí fa,bí ipiîfd kípíí fe3&connecftâtur gi, Quoniamigi* tur G círculus círculum per polo s fecat,ad ángulos recftos ípifum fecat,erítangulusquifub a e d comprehend! tur ireâus>& a c b perhypothefim,8£utrunqppÍanum edf>S¿ bcf réélu ád ipfum aeíQuaproptef fí ex figno ¿pfi f k e commurri Tegmento ad re* ¿fosangulosinfubieíto plano re&álineaexcitaretur>c6prehen detquocp cum kd ángulum reá:umvperre¿lorumad iníiíceplá* norümdefinítíoñem,Qüapropter etiam ipfakd perllll,unde* cimí Euclidísad aef re&aeft. Aceadem ratione b i ad ídem pía* num erigitur, &C id circo adinuicèm funt d k & b i per V Leiufd e* Verum etiam gb,ad fd>eoquodfgb,8£gfd angulífuntreíti, érítper X.UndecímiEucIídís,angulusfdkípfí gbí acqualis.At quifiib f kdre&useftj&Tgib perdefínitionemere&adínese.Sí* milium ígíturtriangulorumproporuonaÍiaFuntlatera>S¿ut df ad bg,fic dk adsbi.At bieftdimidiâfubtendentis duplum c b circumferentiam>quoniam adanguíum return eft,ad eam5qux ex centro fi 8¿eademratione bg dímidíafubtendentisduplüm Iatusba>8¿ dk femifsisfubtendentísduplamde,fiueángulum dupli a^atcjdfdimidiadiametrifphserai.Patetigiturjquod fub* teníadupliipíius a b,adíubtenfamdupli b c>eíifícutdbímetíenS ad eam quaeduplumanguli a,fiueinterceptarcircumferenti£ de fubtendit3quoddemonftraflefueritoportunum. i III- Y Nquocücp triangulo redtum ángulum habente, alius infuper angulus fuerit datus,cum quolibet latere,reliquus etia angtí* lus dimreliquis lateribus dabítur ♦ Sit e* nim triangulum abe habens ángulum a reftum, & cum ipfo etiam alterutrum ut putab datum.De latereuero dato trifa* ríamponimusdiuifionem,aüt enim fue ritjquidatisadiacetangulisjut ab,autre datut ergo SC quarta fubtendens duplum c b, &C ipfum latus c b quxit tum.Etquoniamrubtenfeduplíciumfuntípforum cbadca,8¿ b f ad efiquoniam utroruq? funt raciones ficuti dimetientis fph£ rxadfubtenfamduplo cba ángulo,&£qua?uniea:demfuntra* ti ones, fibiinuice fun texdem/Tribus iamigiturdatis bf,e f,8£ c b,daturquarta c a,S£ipfum c a tertiulatus triangulí a b c. Sit iamac latus aíTumptumindatis,propofitumq? fitinucnire ab &bc latera»cumreliquoángulo ^habebitrurfumpermutátim fübtenfa duplica ad íubtenfam dupli cbeartderationem*quatn fubtendensdupluabc angulumaddimetiente,quibus cblatus datur>8¿relíqua ad 6i be exquadrantibuscirculorü.lcarurfus habebimusutfubtefamdupli a d adfubtenfamdupli be,fic íub tenfam duplia b f,& eftdimetiens,ad fubtefam dupíi b f.Datur ergobf circumferentia,quodq?fupereft ablatus.Simíliratioci* nationeut in pracedentibus exfubtendentibusduplabc,ab;8£ f b e,datur fubtenfá dupli d e, fiue angulus c reliquus. Porro fi b c fueritinaíTumpto,dabitur rurfus ut antea a c»8Créliquae a d 5C b e,quibus per fubtefas redas lineas, & diametro,ut firpedícur^ datur HE rol VT! O N VM LIB. t datar b f circumferentia, 5C reliquum a b latus}ac fubinde iincti pra:c€densTkorema)perbc>abJ6¿cbedatasprodítuf cd cir* cumferentia,angulus uidelicet c reliquus,quem quaerebamus* Sic^rurfusintriangulo abe duobusangulis a 8¿ b, datis,quo* rum amfiusexiftit cüalíquo triumlateru datus eft angulas ter^ tius cum reliquis duobus lateribus>quod erat demonftrandura* V. n^Ríangulí datorum angutorum,quorum alíquís rectus fue* £ rit3danturlatera; Manente adhucprecedente figura,ubí proptcrangulum c datum>datur d e circumferential reliqua er ex quadrantecirculí.Et quoníam b e f eft angulus reitu^ec* quod b e defcendit á polo ipfius d ef>8C qui fub ebf arigtilus,eft aduerticem dato.Triangulumigitur bef re(ftumangulum eha bes,Scinfuper b datum cum latere e f,datorü eft angulorum8¿ larerurn perTheoremapraecedens^datur ergo b £> 8i reliqua ex quadrante ab,acitidem in triangulo abe reliqua latera a c 5¿ b c dari per praccedentia demon ft ratur* VL SI in eadem fphserabinatriangula rectumanguluni,ac infu* peralium äqualemhabuerint,alterualteri5unum9latusuni lateri cquale: fiue quod pqualibus adiacet angulis: fiue quod alter utro aequalium angulorum opponitür,reliqua qtioq^latera>re^ liquislateribus,a:qualia aÎterumalter^acangulum angulo, reive quum reliquoxqualem habebunt. Sit hemifphacrium a b c * in quo fufcipianturbina trianguÎa a b d & c e f,quorum anguli a & c fintreiflijS^pra^tereaangulus a db sequalis ipii c e f, unumcp latus uni lateri>8i primum quod aequalibus ipfis adiacetangulis,hoceft3adipiî c e. Aiolatus qu09 a b lateri c f, Se bd ip{îe£acreliquumanguluabd reliquo e femelle aequalia. Sumptis enim in b 8i f polis, deferibantur mäximoru circuïorum qua* drantes ghi Ô£ikÎ,cômpleanturcpadi &cei,quosfeinuicem fecareneceffeeftinpolohemifphxrijjqui fît in i fîgno,eo quod £ il] anguli NICOLAI CÖPERNICI anguli circa a & c funt redíate? quod g h i &C c c i per polos ipfi* us abc circuli furit defcri^tii(^oniam igitiir a d S¿ c e aíTumúri tur latera a?qualia,eruní ígítúr relíquac d i 8¿i e äquales circumfe rentiai* &anguli i d h SC i ek,funt enim ad uerticempofitiaíTum * ptorü aequalíum, 8C qui circa h & k efunt redi, 8C qüx uní funt eaedem ra* tiones*inter fe funt e£dem,erít parra tio fubtenfae düplí i d,ád fubtenfam C dupli hi^atcpfubtefacduplicísbi ai fubtefam duplícís i k>cum fit utracp pertertiurnprgcedensjfícutdímedí crttís fphaencad fubtendentem du* plum angulum i d h> due cquale d upíi: qui fub i e k.Et per X11 i l¿ quíntiElementoruEúclídis,cum fitfubtendensduplam d i cír* tumferentíam,equalís eí>qüc duplamiefubtendít>erunt quoq* duplícibus fubtenfac i k ÖC h i a¡?qüáles> Sí qúemad modum i n cir culis aequalibus aequales redae linear circumferentías auferuní arquales,Apartes eodemniodó muítipliciumincadem funt ra* tiónejerúni ipfse íímplicés i h 8c i k circumferential £qualcs,acre iiquaiquadrantiu gh8¿kl3quibüsconftantangulib&ííacqua« íes. (^aproptereádeníquoqpratioeftfubtenfacduphVis a d ad fubtenfámduplícís bd,atq?fubten£cduplícé adfubtenfamdü pli b d, quse fubtenfe duplícís e c ad fubtenfam duplícís e f; Vtraqpením eft5iit fubtendéiitísduplam hg fiue äqualem ipíí kladfubtehfamdupl ícis bdh>hoceftdímetientísperilLThea rema conueríím,8£ ádeñscqualísípíi ce.ErgoperXlIIl.quintí clementoruEuclidís bdxqualíseftipííef perfubtenfasipíisdu plicibus redaslineas.Eode modo per b d 8c e f äquales deinon* ftrabimus reliqúa latera 8C ángulos äquales. Ac uicifsim fi a hS¿ c f aífumatur £qüalía latera, eand é fequentur rationis i dcntirate. : , , \ ; :, . . Viii T Am quoqpfinoníueritangulú^^ A £qualíbus adiacet angulís,alterum álterí cquaíe fueritjtídem demonftrabítur* Qtiemadniodum fi bínorum trianguíorum ábd 8C ce f> duo anguli bSíú utcün<$fueríntaequalesdüobu$ angiitis e bí f,alter alteri^latus quocpbd.qüod adiacet acqualú bus ftBV'tft Vtl O N V M I I B; L 1_ Xrt X r ^X i büsahgulis>laterief arquale.Dicorurfus arquilatera 8¿^quíán( gula elleípía triangula-Sufcep tis enim denuo polis in b & f>de* fcribanturmaximorum circulorumcircumferentiggb&kl.Et produtfp ad&ghfefecentinn>atcpec&lk fimiliterprodu&£ ín m^Q?oniaígiturbinatríangula h h dn&ekm,ángulos h d n 8¿ke m habent equates,qui funt aduerti cea/íumptís pqualibus et qui circa h & k funt redi per polos fe&ione, latera etia d h & e k aequalia./Eqüi* angulafuntergo ipía triangula 8¿ equilátera per precedente demon ítracíonem.Ac rurfusquia gh&kl funt arquales circüferentirá ^pterángulosb &C fpoíítosa?quales#Totaergo ghn toti mkl arqualis peraxiomaadditíonis cequalíü. Suntigitur&hicbina triangula a g n 8¿ m c 1 habentia unu latus g n equate uní rn l,arí* guÍuquocganga?qualemcml>atcp g&l re¿los.Erütob ídípfa quocp triangula sequaliulaterum 8¿anguloru. Cumigitur pqua lia ab xqualibusfublatafuerínt^relinquenturacqualíaadipíícej abipfi cf>atcp bad angulusreliquoecf ángulo. Quod erat de* monftrandum* viil ADhuc autem íí bina triangula>duolatera duobus lateríbus -aequalíahabuerintjalterualterij&f angulum ángulo aequa* lem,ííuequemlateraxqualiacomprehendunt,fiuequiad bafim f uéri t>bafim quoque baíí.ac reliquos ángulos reliquis habebunt scquales* Vt in praccedenti figura, fit latus a b aequale lateri cf>8£a dipfice.Ac primumangulusa,acqualibus comprehend fus lateribus ángulo c, Díco baíimquoq? b d,bafi e f, 8¿angu* lum bipíí £5¿ reliquum b d a reliquo cef efíe aequalía.Habebí mtlsenim bina triangula agn8¿clm>quorumangul¿ g &líuni fecftiVatque g a n sequalemípfi m c Lquireliqui funtaequalium» ba d Sí e c f.^quiangulaigiturfuntinuicem arquilatera rpfa triangula.Quapropterexaeqüalibusad Sí a erelinquunturetí* ámdn bítñ e aequalia¿Sediam patuitangulumquifubdnhse* qualem eíTeeiqüiíub e m k>& qui circa h k funtre&i,erut quo* que bina triangula d h n Síemk^qualiuminuicemangulorum & latcrunM NICOLAI COFBRNICI 8daterum>equ&úsetíambd relínquetur arqualeipG ef,& gh ípfi kl>quibus funt b Sí £ anguli aequales>ac reliqui a d b & fe c g quales.Qüod fi pro lateríbus a d S¿ e c affu manturbafesbd 8¿ef äquales, aequalibusan gulis obíe&i,refidentibus ceteris eodem mo dodemonftrabutur,quoniam per ángulos g a n Sí m c 1 äquales exteriores, & gcrci d:os>atqp a g ípfi cl,habebímusítidcm bina triangula a g n Sí m c l,quae prius> cqualíum inuicem angulorum Se laterumJlla quoque particulada d n h Sí m ek fimiliter propter h k ángulosreAos, 8C dnWkmeacqualesjatqpdh&ek lateraa?qualia>quacreliqua íuntquadrantium,équibuseadem fequuntur:qua? dixímus. ix. TSofceliumin Sphscra triangulorum,qui ad baíim anguli,funt Afibi inuicem äquales. Efto tríangulum ab c, cuius duo late* raab8¿ac fintaequalía.Aba uertícedefeen datmaxímusorbis,quifecetbafím ad angu los re&osjhoc eft per polos, fitcp ad Cüigi* turbinorutriangulorum abd & a de latus b a eft äquale lateri ac,& adutriq? comunc, & anguli,qui circa d re¿h',patet g preceden tem demonftratíonem,quod anguli quifub abe SC acbfuntscquales,quoderatdemonstrandum. Porifma hinc feqtíitur,quod qup per uerticem trianguli Ifofcelís circum* ferenda ad ángulos re&os cadit in bafím,bafím fimul Sí angula aequalibus ¿ompraehenfum lateríbus,bifariam fecabit, Sí écon* uerfo, quod conftat per hanc praecedentem demonftratíonem. X- "D Ina quaelibet triangula in eadem Sphaera^qualia lateraha« bernia,alterumalteri,acquales etiam ángulos habebunt al* terum alteri íigillatím* Quoniam enim trina utrobíq* maxi* morum circulorum Tegmenta, pyramides conftituuntfaftigia habentes in centro íphsera?,bafes autem triangula,quae fubre* dislineis circumferentías triangulorum conuexorum fubten* dentibus plana continentur, funtqúe illa: pyramides íimiles Sí äquales R £ V 0 L T I O N V M LIB. I. äquales* per defínítionem arqualíum íimilium folídarum figura ,rum. Ratio autcm fimilicudiniseft.utangulos quocuncp modo fufcepto&habeantadinuicem äqualem alterum alcerius5habe* buntrrgoanguIosipfatriangulaxquilesínúicemjSíprxfertim quígeneraliusdefiníuntfimílitudinemfigura^easeffeuolunt, qufcuncpíímileshabentdeclinationesjacin eifdem ángulos fibi inuícem xquales.E quibus mantfeftum efíeputo,in fphcrra,tri* angula,quacinuicem^quilaterarunt¿(imíliaeiTe3utinplanis^ Xi. t * ' • OMne triangulum,cuius duolatcra fuerínt data cum alíquo angulojdatorumeffíciturangulorum 8¿latcrum. Nam íí lateradatafuerintfqualia>eruntquíadba(inianguli äquales 8¿ deducá áuertícead baí]mcircufi:rentiaadangulosre(ílos,facíle pnebunt quxfita per Porifma nonaé.Sin aute fuerínt data latera ina:qualia>utíntriangulo abc>cuiusangulus a fitdatus>cumbi nislateribu$,qu£uclcompreheduntdatüanguIu, uelnocomprehendunt,Síntergo prímum copres hendentesjipfuma b8¿acdatalatera,&facloinc polodefcribaturcírcuferetía máxímicírctilí d e f, 8¿copleanturquadrates cad 5¿cbe>atq? ab pro* duilu fecet d e in f (Tgno.íta quocp in triangulo ad f datur ad latus relíquum quadratis ex a c, Angulus etiam badex cab adduosre&os.Nameadeeft ratibanguloríí atq? dímeníío,qui re&arum lineara ac planorumfecTtionecotin* gut, SCd angulits eft re&usJgiturperquartam huius eritipfum triangulum adf datommangulorü&laterum.Ac rurfustriari guli befinuetuseftangulusf^ereilusperpolufeAióneJatus quoq? b f, quo tota abf excedit a b. Eric ergo perideTheorema &C bef triangulumdatoruangulorum&iatcru.Vndeexbeda tus b c reliquu quadratis &C latus qugíitu58¿ ex e frelíquutotius d ef,quod d e3 SC eft angulus c,atq? per angulu qui fub e b f,is qui ad uertice a b c qu;ciuus,Quod filoco abaflurrtatur c b,quod dato opponiturangulo,ideeueniet,Datur cm rcliqua quadrant tium ad & he,acq? eodeargumetoduotriangulaadf^ bef da toruangulorum Sc'latcru^utprius.equibustriangulu abcpro* poiitumdatorumfitlaterum&angulorum^quod intedebatur* Adhuc S $ ff! C Ó LA t CÖP IRR te t XII. ADhucautem ß duoanguli utcun($dati fuerintcum atiqno latfrcjcadem euenient. Mancntecnim prarftrucftionefiga Jf^cpríoris, íi nt trianguli a b c.duo anguliacb &ba cdaticumla tere a c, quod ucrußadiaceranguIo.Por» rb fi alter anjndorum darorüre&us fuiT* o •. ^ fet,poterat cetera omnia perquarcüpne cecicns ratiocinandocofequú Hoc *ute differre uolumus, quo minus fint reda tur de circumfcrcntia,8¿relíquaefatcpbef resíius,8¿f angulus comurtis utricp triangulo.Dantur itidem per cuarta huíus be 3C bfvquíbus c¿et riconftabuntlatera ab &bcquafita Caetera fi alter angulorüdatorulaieridatooppofitu5fuerit>utputa3(i abc angulusdeturJocoeiusquUub ac b remanetibus ceteris, cofta bíteadédemoñratíonetotum adftriangulüdatisangulis8cla teribus,acparticulare bef trianguíu fimiliter>quoniam propter angulu f utricp comunrm, Sc eb f qui ad uerticeeft dato,ÖC e re* ¿lucunflaetia lateraeius dariin pr^cedcntibusdmonftratur,* quib.tandefequutureadéqugdíximus.Suntem h£c omniamu tuoTempernexucolíígata.atqp perpetuóla forma gíobídecet. xiii. HP Riangulí demu datisomnibuslateri A ribus danturangulú Sint trianguli a b c o m n ia 1 a ter a d ata, aio om nes q uoquc ángulos inueniri, Autem triangulum íp* fum latera habebit acquaíía, uri minime. Sint ergo primum £qualia a b,a c.Manifc ftueft,quod etiafemifles fubtendentíum dupla ipforu äquales erunt.Sint ipff be, ce>quf fe inuicem iecabut in e figno>pro* pter äqualeearum diftantíam á centro fphaera?in feci ione circu* lorucomuni d c, quod patetper uu. definition? tertij Euclidia, & eius REVOLVTIONVM LIB, L 26 s fi * & eius conuer(ïonem,Scu per IIL eiufdem libri propofitionem debangulusreduseft in a bd piano,& dec iïmiliterin piano acdJgûurangulusbec eftangulusinclinâtiônisipforum pla norumperlIII;definit{onemUndectmiEuclidis,quemhocmo doinueniemus,Ciimenim fubtehfàfueritredalirteâ bc*habebi mus tria ngultimré&itineum bec datorum laterum per datasil* Jorum circumferentias,fietetiam datorum angulorum,&angu lum be c habebimusqu3cfitUm,hoceftbâclpha:ricurn,&:nlu quos peipraccedentia.Quod fi Scalertôii fiiérit triangulum>ut in fecunda figura,manifertuméft,qubd ie&ârùm Tub ipiis du* plisFerniÎTe^iitlearUrrtrninimeie tangent i Quoniamiïà c cir* cumferentiamaiorfueritipfi ab,fubipfa a c duplicatafemifsis* quae fit c f, cadetinferius.Sin minor,fupe* rior erit, prout accidit taies lineas propin« quiores remôtioresque fieri à centro per Xv.tertrjEuclidiSi Tuncautemipfi b c parallelus àgatur fg,quazfecetipfam b d ^ cornmuném circulorum fecîiônUm iit g figno, connèciîatur c g. Manifeftum eft igJtur,qUod efgangulus eft redus,tient* pexqualisipfâaeb,atq? efedimidia fub* tenfa exiftente cfdupliipfius a cetiamré dus.Eric igitur c f g angulus fediônis ip* forum a b,à c circulorum, quem ideired V - etiam affequimur-Nam d f ad fg,eft ficUtd ead eb,fimiÎeseniiti funtdfg&debtriangulu Daturigitu?fginiifdempartibus» quibus etiam f c data eft. At in eadeni rationeeftetiaal d g ad d b>dabitur etiam ipfa d g in partibusi quibus éft d c♦ iooooo* Quinetiamquifubgdcangulus,datuSeft perbe circtimfercna tiam. Ergo per fecundâm planorumdatut g c latus in eifdern partibus,quibusreliqualateratriânguli g f c plàniVigiturper ul timamplanorumhabebimusg f canguluitididceft bac fphx* ricum quantum,ac deinde rcliquos per XI. fphsericorum per* cipiemus* g i) Sida M v \ XIIII* ^ I data circumferentia circuit íecetur utcuntyututtimqucfo JL^gmentorumßtminusfemicirculo,& dimidiae fubten* dentis unius fegmenti,ad dimidium fubtendentis duplum alte* riusdatafuerit,dabunturetiam ipforumfegmrntorum circum* hrcmix ♦ Detur enim cir cum reren tía a b c, circa d centrum, qu^utcuncp fecetur in b figno,ita tarnen ut Tegmenta fint femi* circulominora>fueritautemratiodimidíaeTub duplo abaddi« midiamfubduplo be alíquo modoinlongitudine data,aioeti- am ab bib cdaricircumferentias, Subtendaturenim ac reda, quamfecet dimetiensin efigno,a termini's autem ac perpendiculares cadát ad ipfarn dimetientem, quae fint a f,cg,quasopor* tet eile femiffes fub duplis a b 6¿ b c.Triart gulorumigitur a ef & c eg re&angulorum anguli, qui ad e uertícem funt aequales,8£ ipfipropterea tríangulígquíangulí ac fimi les, habent latera proportionally äquales ángulos reípicíentia.Vt a f ad c g,fie a e ad ec* Quibusigitur numeris a fuel g c data fuerí nt> babebimus in i) fdem a e 8c e c, da* bitur ex his tota a e c in eifdem.Sed ípfa íubtendens a b c circum* ferentiam datur in partibus,quibus quae ex centro d e b,quibus etiamipfiusa c dimidia ak,&reiiquaek, ConiunganturdaSC dk .quaceuam dabunturineifdem partí bus>quíbus d b>táquara femíísísfubtendentis reliquumfegmentumipfiusabcáfemícir culojcomprehenfum fub ángulo d a k, & angulus igitur a d k da tur.comprehendens dimidiam a b e circumferentiam. Sed &C tríangulí edk duobuslateribusdatís.&angulo e k dre,da* bituretiam edk>hinc totus íub e d a angulus comprehendens a b círcumfercntiam, qua etiam relíqua c b conftabít, quarura cxpetebaturdemonftratío» xv. rpRíanguíidatísomnibus angulis>etiam nulío re<3o,dantur omnia latera. Eftö trianguíum a be,cuius omnesangulí fint dati.nullus autem eorum redus.Aio omnia quocp latera eius dari.AbaliquöenimanguIorumutadefcendatperpolosipfius b e circum» % üfcVOL V¿tl O N VM tlf. í || be circumferentiaad,quaefecabit ipfumbcadangulo$rí£os, ipfacp ad cadet ín tríangulum>nííi alter ángulo* ^ rum b uel c ad baíím o btufus eíTet, 8c alter acu* tus,quod ííacdderet,ab ipfo obtufo deducen* dus eíTetad baíí m.Completis igitur quadranti* bus b a f,c a g,d a e5faad dimidiam fub duplo ef,qug dimidia diametri fphg rxad dimidiam fubtendentisduplumangulie af. Similiter in triangulo a egangulum re&um habente g>femifsís quae fub du* ploaeadfemiílen^quaefubduplo eg,eandehabebit rationem* quam dimidiadiametrifphaeraead dimídiam5qu9eduplumann guli e a gfubtendit.Peraequam igitur rationem dimidia fub du« pío ef ad dimidiam fub duplo e g rationem habebit,quam fe* mífsísfub duplo anguli ea f adíemíffemfubduploangulieag«. Et quoniam fe, eg circumferential dataefunt/untenimrefidua» quibus anguli a & b differunt á reéh's, Habebímus ergo ex his rationemangulorum eaf 5C e a g,hoceft b a d ad cad,qui illis ad uerticemfunt>datos.Totusautem bac dattrseft,Perprarce* dens igiturTheoremaetiam bad 8C cadangulidabuntur-De* inde perquintumJateraaKbcjaCjcdjtotumq^ bcafTequemur» Hxc obiter de Triangulis, prout inftituto noftró fuerint neceffaria modo fufficiant. Quae íí latius tradiari debuííTent, fingulari opus erat uolumine» UNIS íRIMI LIBKl •r ••• g m * NICOLAI CO PERNICI RBVOL VTIOi nvm liber secvndvs. '' 7 ' i * i vm in prxceâcnti îibro ires in fumma telluris motus expofuerimus, quibus polliciti fumus äpparentiafyderum omnia demonftrare,id de* inceps per partes examinando fîngula &T inqui retidopro poffenoftrofaciemus. lncipiemus autemà notifsima omnium diurnino&urniq? terhporisreuoîutione,quamàGrarcis vt^/^foy diximusappei' lari, quamq? globo terreftri maxime ac fine medio appropria* tamfufcepimus.quoniam ab ipfamenfes>anni & alia tempera multisnominibus exurgunt,tanquamabunitate numerus.De dierumigitur 8£no&iumina?qualitate,deortu &C occafuSolis, partium rSodiaci & fignorum>6iid genus ipfam retiolutionem confequentibus,paucaquaedadicemus;eopreefertim>qubdmul ti de his abünde fatis fcripferint,qua:tamen noftris aftipulan* tur S>C confentiunt . Nihilq* refert, fi quod ilii per quietam ter* ram,$£ murldi uertiginem demoiiftranc,hoc nos ex eppofito Tu fcipiefttes ad eandem concurramtis metam:quoniam in his qu£ adinuicemfun^itacontingit jUt uicifsim fibijpfis cönfentianu Nihil tarnen eörüm quae neceflaria erunt pta:termittemus. Ne* moueromireturfi ädhucortum&occafumSolis & ftcllarum, atcphisfimiliafiitipliciternominatierimus^fed nouerit nos con* jfueto fermone loqui> qui pofsit recipi ab omnibus, Temper ta* men in mente tenente$,quod Qui terra uehimur,riobis Sol Lunacp tranfit, Stellar umcp üices redeuntjitetumcp recedunt* f'H Decirculis Sčeorom nominibiis. Cap- i. Irculüm seqtiinöAialemdiximüs maximum parallelo* rum globi terreni circa polos reuolutionis fuse coti* dianae defcriptorum 8 ¡Zodiacum uero per medium fignorum R S V 0 Í Y TI 0 N tf W LIB. It Ü fignorumcirculumjfubquocentrumípííus terrac annuamiolu tionccircuit Atquoniam zodíacusscquinocftialioblíquuscxí^ ftit:pro modo indinationis axis terrar ad illam, per cotidianam terra? reuolutíoncmbinos orbes utrobiqp fe contingentes deferí bít,tanquam extremos limites obliquitatis fua?,quos uocatTro picos.Soíenimin his tropas,hoc eft couerfiones facere uídetur* hycmalem uídelicet 8¿ £ftiuam*Vnde & earn quiBoreas eft fot» ftícíalem tropicura,Brumalem alterum qui ad Auftrum,appeN lareconfueuerut,prout ínfummaría terreftrium reuolutionum enarrationcfuperiuseftcxpoíitum^Dcíndefequiturd¿d:usHo# rizón, queni finientemuocantLatini: definítenim nobis appa* rentem mundi partem,ab ea quae occultatur,ad quem oririuí* denturomnia qug occidunt,centrum habentem in fuperfícíetet rae,po!umad uerticemnoftrum,Atquoníam terraadcali im* mHtatemincomparabilisexiftit,pra:fertimqubd etíamtotum hoc,quod interSolem 8¿Luname%iftit,iuxta hypothefim no* ftram,ad magnitudinem coeli concerní nequinuídetur horizon circulusccelumbifariamfecare tanquam permundi cetrum>ut á principio demonftrauimus ♦ Quatenus autem oblíquus fuerft ad a?quino&ialem horizon, con tingít 8c ipfe gemines hincinde parallelos circulos^Boreum quidem femper apparentíutu, A u* ítrinum ueroíemperoccultorumracillum Ar¿h'cum,hunc Ant anflícum nomínatosáProdo 8¿ Grxcis fereyquípro modo ob* iiquitatis horizontis fiueeleuationis poli xquinc&ialis, maío* res niínoresúefiut.Supereft meridtanus,quipejr polos horizon* tís^tiamper^quínodialíscírculípolasinceditjSí idcírco ere* ¿tus ad utrumq? círculum,quem cum attigcrit Sol meridiem me diatncp noiflem oftendit.At hi duo circulí centrum in fuperficie terra? habenteSjFinitorem dico & Meridianum,fequuntur omi nino motum terra^Siutcunqj uifus noftros* Nam cculus ubicp centrum íphscra: omnium circumquacpuifibílium Gbt aflumit* Proíndeomnesetíam circuliin terra fumprifuas in carlo fimi* les^circulorum imagines referunt,ut inCofmographia Si cir* ca terras dimenfiones apertiusdemonftratur.Et hi quidem funi circuliproprianominahabentesicumah] pofsint infinitismo* dis &C nominibus defignark Pf N t C 0 L A I C O P E R N I C v - v é % • r -w-.^- De obliquitate íigniferi,^ diftantia tropicorum, & quomodó capiantur-Cap. 11. /V » * I ft a ' y^t IgniTerergocirculus,cuminter tropícum SC a?quino&: artifició inftrumento* rum,quibushocpotifsimum habetur,ut pracpareturquadrum lígncümjUelmagísexalíafolídíorí materiaJapideuelmetallo:nc forte aéris alterations inconftans lignum fallere poílet operan* tem.Sitautemunaeíus fuperficiesexactifsíme complanara, ha* beatcp latitudinem,qux fecflionibus admittendis iuffíciat,ut íi cffet cubitorumtriumuelquatuor.Naminunoangulorufumí pto centro, quadrantcirculi proillíus capacítate deugnatur$£ díftínguítur in partes XC.axjuales, quae ítídemfubdiuíduntur in fcrupulaLX.uelqux pofsíntaccípere.Deíndeadcentrü gno mon affi'gitur Kylíndroídes optime tornatus* & erectus ad il* lam fuperficíem parumpcremineat3quaníumforfandígití latí* tudine^üei minus.Hocinftrumentoficpra^paratolineam meri* dianam explicareconuénitín pauimento ftrato ad planiciem ho rízontís,&r quámdiligenterexícquato per Kydrofcopíum ud Chorobaten,neín al quampartemdependeat. lnhocenimde* fcr/pto circulo c centro eius gnomon erígitur, 8C obferuantes quandoqp ante meridiem ubi umbrae extremítas circumcurren* tem circuli tetigerít.fignabímus, Similiter poft meridiem facie* Tnus,8¿círcumferenttam circuli ínter duo fignaiam notataiacen tembifaríamfecabimus. Hocnempemodoá centro perfecftío* t\is pun&um eduila re&a linea meridiem nobis & Septentrio* nemínfallibiliter índicabit. Ad hancergotanquam bafimcri* é gítur planicies inftrumenti Sí ad perpendiculum figitur,con* uerfoad meridiem centróla quo deícendens linca examinatim re ¿iisangulís lineae meridianas congruas Euenit enim hoc mo* do ,ut fuperficies inftrumenti meridíanum habeat circuluiru Hinc Solfticil&Brumacdíebus meridiana Solís umbrae funt obferuanda^ \ i ' ' - s % % REVOLVTI OIN V M LIB» it öbferuandäeperindicem ilium fiue Kylindrium ecentro caden tes, adhibitare quapiam circa fubieclam quadrantis circumflex rentiam: uclo :us umbrg certius teneatur, SC adnof abimus quam accuraciTsime medium umbras in partibus SC fcrupulis. Nam fi hoc fecerimus, circumferentia quainter duas umbras fignata, Soifticialem &C Brumalem inuentafuerit,tropicoru diftantiam, ac totam figniferi obliquitatem nobis oftendet,cuius aceepto d i midiö ,habebirnus, quantum ipfi tropici ab ecqüinödialidiftät, &quantus fit angulus inclinations sequino&ialis adeum yqui per medium fignorum eft circulum,fiet manifeftum.Ptolemaas us igitur interuallum hoc,quod inter iamdicioslimiteseftBo^ reum 8C Auftrinumdeprehenditpartium47»fcruptprimorum 42, fecundorum40.quarumeftcirculus^o, proutetiamante fe ab Hypparcho & Eratofthenereperitobferuatum:funt^par tes ii.quarum totus circulus fuerit83*&exinde dimidiadiffe* rentia>quacpartium eft^^.fcriiprpfimorum 51 Jecimdorumio, conuincebat tropicorum ab arquinocfh'ali circulo diftantiam* quibus circulus eil: partium 36b*8c angulum fe&ionis cum fi* gnifero.Exiftimauit igitur Ptolemy re,&£ permanfurum fempen Verum ab eo tempore inueniuntur hac continuedecreuiiTe ad nos ufc^Reperta eft enim iam a nobis &ali]s quibufdam coetaneis noftris diftantia tropicorum par* tium eiTe non amplius 4^ & fcrup,primorum 5 8 •Fere,& angu* lusfeSo! fticiuinajBrumaínc.AíTumaturaut f polus cotidianas reuolutionis, &C ex fi gnifero e g cir* cumferentiapartiíí,uerbí gratia, XXX.cuí fu per índucatur quadras circuli f g h.Tuncma nifeftum efkquodín triangulo e g h,datur la* tuseg partium xxx.cum ángulo eg hjcumfueritmínimuspar tíü XXHLfcrup.xxvilLfecundumaxímam declínatíoné a b, quibusCCCLX.funtquatuorredijetangulusghereduseílJgi tur perquartufphgricorumipfumehgtriangulu datorüerit an gu!oru&:lateru,Nempedernonftratu eft,q?fubtenfam duplí ís eg ad fubtenfam duplícis g h,eft fícut fubtedentis duplam age, fiuedimetientísfphgr£adíubtenfamduplicisa b>& femiíTesca rum ñmílíter,quoniamdupli agefemifsiseftexcentropartíum looooo.&quasfub ab earunde partium3?at eg partium joooo.&quoniamfiquatuor numerí proportionales fuerint, quodfubmedijsc6tinetur,£qualeefteiquodfubextremis,habe bimus femifTem fubtendetis duplam g h circumferentia partiu 19911.8c per ipfamincanoneeande gh partiu xi.fcru.xxix* dedinationefegmento eg refpondente.Quapropter 8¿in trían guio a f g dantur latera f g partiu LXX vilLfcrup. XXXI- & a g earundemLX,tancpreliquaquadrantíum,&:angulus fageít re icium,f g>a g>fg hydCbK fiue re. v. olvtionvm lib* i l 30 fíue corumíernílTespropordonales-Cumautemexhis tresfunt datae,dabíturetiam quartab h partium Ó2,fcrup. é. afcenfio re* fta ä púnelo íblftíttí , fíue h e partium 27, ferup. 54.a uerno acquis noctio. Similiter ex datislateribus fg partium/S-f^rup^uSi af earundem partium 6 ^fcrup.32.8¿ quadrante circuli,habebi musangulum agf partium^Jfcrup.a^s.proxime^ui ad uer* ticepolitus h g e eft equaiis.Hocexcmplo & in ccteris faciemus* Illudautem non oportet ignorare,quod meridianus circulus G* gniferumin iignisquibustropicos contingit ad re&os iecat an* gulos.Nam per polos ipfum tunc fecat>ut diximus. Ad punda uero £quino<ítialíaeo minorem refto faciatangulum3quo ligni* feráre¿lodeclinat5utiuxtamínimamquidem inclinatione par* tiumfit é^.ferup*^* Eft etiamanimaduertendum,quedad ar* qualesligniferi circumferentias3quasab aequinodialibus tropú cisúe punclís íurnuntur3anguli 8¿ latera triangulorum fequütur aequalia^quemadmodíí íí defcripferimusaequinodiialis circum# ferentiam ab c,8¿ fígniferum d be,fefe inb fignofecantesjin quofitaequino* &ium> affumpferímusq? sequales cir* cumferentias f b 8C b gatq? perpolos motus diurni binos quadrantes circuí lorum k r 1 & h g m,erunt bina tríangu la f lb&bm g,quorulatera bf &bg funt sequalia>&í anguli qui ad b uerti* cem>8¿ qui circa l&mredi.Igiturper VLfphscricorum a?qua* Ii um lateru Sc angulorum, Ita f18C m g declina tiones aequalesö£ afeenfiones redse 1 b & b m, 8¿ reliquus angulus f reliquo g.Eo* dem modopatebit inaffumptisapun&o tropico acqualibus cit cumferentrj s* Veluti cum a b &b c hinc inde arquales fuerint ä tropico conta¿iub:dedu&is enimexd £qui 1; nodialiscirculipoloquadrantibus da>d b> -eruntfimiliter bina triangula a b d Sí dbc, quorum bafes a b, & b c,&: latus b d,utrique communefunt£qualia,S¿anguliqui circab reperquám módica repcrítur ípfa differentia, utpotequxdecímam uhiustemporis parte non excedat3qua:qí in horariofpacíocentefimam folummodo& quinquagefimam cfFicit ♦ Tempora fiquidem uocant prifci>círculi scquino&íaíis partes5quf figniferí partibus cooríuntur,quarum utrarumcp cir cuius efcutfaepe díximus C CC LX*fed pro earundem difcretio* ne,figniferipartes gradus>aequíno(fi;ialís uero témpora pleríque nominauerunt,quod 8¿nosdecaeteroimitabimur* Cum igitur tantula ííthsecdifFerentia^quacmeritopofsit contemni,nonpi* guít Se hanc apponere.E quibus tumetiam in qua uis alia figni* feri oblíquatione eadem patebunt,fi pro ratione exceíTus á mini ma ad maxímam obliquítatem íígniferi fimiles partes fíngulís concernatur.Vtexempligratiaínoblíquítatepartíum23,fcrup. 34.fi uelim cognofcere quanta 30«gradibus figniferí ab acquino ¿lío íiimptís declinado debeatur Jnuenio quidein Canone par* tes t ¿«fcrup, 25?. acín differentia fcrup. ii.quseinfolidum adde* renturin maxima figniferí obliquítate, quae erat ut díximus par tium2^fcrup,52,AtiamponiturefTepartium 23.fcrup<34.ma¿ ior inquam 6.fcrupulísquám fit mínima>quaefunt quartapars, CX24. fcrup. quibus maxima ex cedit obliquitas.Eíufdemautem rationis partes é fcrup. 11 funt feré 3*quae cum adíecero partíbus n.fcrup,ip.habebopart.il-fcrup. 32,quibus tuncdeclinabunt gradus 30.figniferí,ab arquínocfiíofumptúEodem modo Sí in angulis Síafcenfíonibus veáislicebít facere,nifi quod his auíer* er oportet>iüis femper addere^ut omnia pro tepore pro* deaní examina tiora, * J ¿ V . » J —\ • ' Canon \ REtrOLVTI OSVM ' IIB. IL 5 «fe Canon dedinationum partium íigníferu j JO 1 D eclí- jDtfj • 3 0 1 Dedi» DifJ fdía.j na ti 0. ¡ fer. j < día. j natío. fer. Rt jfcr.J fcr* ßt- Et- fcr. fcr. I o| 24 0 H "'I S°l 1 1 I 2 O 48 i 32 I 2 11 i 1 2 • 5 I 1 2 i 33 I 2 3 * 1 1 2 4 I 3* 2 34 I 2 i 5 2,1 i 3 5 2 0 2 35 I 2 1 1 2 1 3 5 2 3 2 3* j 12 U2 14 7 \ 2 47 1 3 3 7 1 i'3 l52 8 3 1 1 3 38 12 14 9 3 3 5 4 39 Mi 14 10 3 58 4 40 14 5° 14 11 4 2 2 4 41 *5 9 1 5 1 2 4 45 4 42 1 5 27 *5 5 9\ 5 43 Í 5 |45 I 5 *4 5 32 5 44 i 5 4 I 5 15 5 ¿5 5 45 i 5 •2 2 ♦ i 5 I 5 j 1 9 5 • 4 6 I 5 39 1 7 17 1 * 41 6 47 I 5 1 5* J7 18 1 7 4 7 48 1 7 1 1 17 I 19 7 27 7 49 17 30 i 8 1 20 7 49 8 5o *7 45 i 8 21 8 I2Í 8 • 51 i 8 i i 8 2 2 8 34 8 Í2I ¿fi i 8 ¿3 8 57 9 53 i 8 3 2 i 9 24 9 19 9 54 i 8 47 i 9 M 9 4t 9 1 55 l9 2 1 * 9 25 1 0 3 10 5 6 19 i 5 k ¡ *9 . 27 1 0 2 5 1 0 57 l9 30 2 0 » < 28 1 0 45 1 0 58 fi 44 2 0 f I 29 X 1 8 10 59 19 57 20 430 1 1 ¿9 II 1 ,. » 15o K 2 0 < • . i 0 1 2 0 * 1»! 3o día. DecH= natío. Díf fer. gt. |gt. |fcñ| |fcr; di 5 2 *3 2 O 2 O 2 O 2 3 M 47 *4| 6" <5 2 O 2 I 2 I 58 9 29 67 58 2 i 2 I 2 I 3° 40 49 70 71 72 2 i 2 2 2 2 5 8 1 1 7 1 5 73 74 75 7* 77 79 80 8 1 82 83 í± 85 2 2. 2 2 2 2 2 2 22 2 2. 1 ¿3 ¿3 ü 23 ¿3 ±1 ¿3 23 87)23 88 89 23 23 9023 ¿3 3 0 J_7 44 5Ö II 1 5 1 o 13 *7 2 o 22 24 25 2 8 28 2 O 2 I 2 I 2 I 2 I 22 2 2 2 2 2 2 2 2 22 23 23 23 23 23 2 3 24 24 ±1 24 24 24 ■ » 24 24 24 24 24 24 fa ¿i* NICOLA! COPERNICl j * >r t Quomodo etíam cuíuslíbetíyderis extra circulun^quiper me* díum íígñorum eft pofítí, cuius tarnen latí tudó cum Ion* gitudíne conftiterít¿ declina tío & afcenfio reda pateat?&: cum quo gradu Íigníferi cc&= lummedíat; Capí. Iin¿ • * . ^ / t ¿£c defigniferoarquino&íali &f meridiano círculo, ac eo rum mutuísfe&ionibus expofitafunt*Verum ad cotí* dianam reuolutionem noníolum intereft fcire,quae per ipfum figníferum apparent, quibus Solaris tantummodoappa* rentise, áperiuntur caufac,fed etiam ut eorum quae extra ipfum funt,ftellárüm fixarum errantíurncf,quarum tamen longitudo &latítudo datac fuerínt, declinado ab acquíno&íali círculo, &C afcenfio reíia fimilíter demonftrentur. Defcríbatur ergo circuí lus, per polos tfqinoßialis &C figniferi ab'c d,hernícyclusxqui* nó&ialís fit a e c,fuper polum f, SC figniferi bed,fup er pol um g, fe&íoarquino&ialis in e figno, A poloautem g per ftellam de* ducatur circumferentía g h k 1, fi tep ftellae locus datus in h fi gno, per quam á polo diurni motus defeerí dat circulí quadrans fh m n.Tunc ma nifeftum eft,quod ftellaquann h exí* flit,merídianum inciditcum duobus m 8¿ n fignís,&ipfa h m n circumfe* rentía eft declinatio ftellae ab acquíno* dialí circulo,& e'n afcenfio in fpha:* ra redla^uae quaerimus.Quoniam ígi tur in triangulo k e 1,latus k e datur, 8¿ anguluskel&ek 1 re<ílus,dantur ergo perquartumfpharríco* rum latera kl&e^cumreliquoángulo quifub k 1 e, tota ergo h kl datur circumferentía. Et propterea in triangulo hin duo anguíi dati funt h 1 n, & 1 n h red:us,cum latere h 1: dantur ergo per ídem quartum fph*ricorum reliqua latera h n declinado ftei laéí8c In, quaeq?füpereft n e afcenfio reda,qua ab arquinóflio fphaeraad ftellampermütatur. Vel alio modo. Sí exprarce* dentíbus kecircumferentiam figníferiaíTumastanquamafcen fionem retfam ípfius 1 e, dabitur ípfa 1 e, uiceuerfa ex Canone afceníionum re&arum, & 1 k ut declinado congrucns ipfi 1 e, atq> R£?CL?ÍIONVM MB. I i 35 atqjangülus qui fub k 1 e pcrcanónem angulorum meridiano« rum,é quibus reííqua.ut iani demonftráta funt,cognofccntur. Deinde propter c ñ afcenfionemrcilam.dahturpariesiignifcri cm,quibus ftellacum m íígnó cerium mediate Definitorisfcdionibus. Cap» V» o 4 — • # * 1 • . -jä •. ' <■, * , j J , HOrizonautem circulus.aíiuscftrciftxfphxrap^alíusobli qux.Nam re&aefphacrachoriz^ iioitialis érigítiir^fiüe per polos eft aéquirio&íalis circu« li.ObliqüxuerorpbarraeuöcätTiuseum^ädqueni circulus sequi* notfialis iriclinaturJgitür in horizonte redd omnia orí üntür5¿ occidiintjfiiintq? dies no&ibüs Temper £quaíes,Omnes ením pa rállelos motu diurnö deferiptos per medium fecat hori2on,nem pe per pfolos, 8¿ accidunt ibi quae iäm circa meridianum explica uimus. Dierri uero hicaccipirriusabortuSolís ad occafum>nori uteunqj aluce ad tenebras>uti uulgus iritelligít,quód eft ä dilu* culo ad primamfacem,dequö tarnen circa ort um S¿ occáfurri fignoriím plurádicemus, B contrario, ubi áxís cerrad erígiiür ho rizönti)nihüoricur&occidit)fed ingyrümomniá üeífata fem* per inápercoruntjuelinoccuko^iíiqubdalius motusproduxe rit,qiiális eft átinuus círcaSolem:quó fcquítiirper femeftre fpa* ciúmdiemibidurareperpetuum>re!iquotempore noAem: nec alio quám hyemís Sí arftatis diícrimine^quoníam acquirioñiali* circulus ibi cóñuenit iri horizonte. Porro in íphxraoblíqüa, qüedám oríuntur Síoccidunt,quídam in áperto furic ft mper» aucin öccuitö>fiunt interim dies Sí nodes irixquács • Vbi hprí* zon obliquus exíftenscoritingíc duos circuios p¡arallelos,iúxtá modumiridinationisjcjuorumisqui adapparentem pol um eft, definit íemper patentiá, Sí ex ád uerfo qui ád latentem eil pol u m, iatentíá, ínter hos ergo limites pcrtotámlatitüdinemincedens horizon,omnes in medio paralleles incircümfcrert asfecatiiv ¡¿ * " * 1 f t *f : ^ 1 ¿ r Äquales, excepto arquinödiali,qui máxirrius eft paraiUlorüm: &maximicircu!i biíariám fe inúícetri íecahtV Ipfeigitur fihieiiS obiiquusdirimit in hemifphario fuperiört uerfusappare^tem polum maiores päralleloru m circumfercntiasjeisquarád Auftri hüm lateritem^ polum, de econucrío in occulto hemifphamo, i ínquibus r {a quibus Sol motu diurno apparens>efticit dierum & no&um difparitatem. ' QuacfintumbrarummcridianarumdifFe« • rentia:. Cap. vi. * « * SVnt S^umbrariim meridianarum differentiaejquibus all) Perifcfyalij Amphifc^alrj Heterofci] uocantur, Perifci) qui dem funtquos circumumbratilcsdicerepoffumus,cir cumquacpSolis umbram fprtientesEt funt rj,quoruuertex Hue poius horizon's minus uelnSamplius abeft äpolo terrae,quam tropicus ab arquinodtialiJbi^mparalleliquosattingithorizon, limitesexiftentesfemperapparentium ueloccultorum,tropicis funtmaiores uelaequales AcproindeSolaeftiuus infemperap* parentibus eminens,eo tempore gnomonum umbrasquoquo uerfumproijcit.Atubi horizon tropicos arc ulostangit,fiut S£ ipBfemperapparentiumj& Temper occultonxiimites.Quapro* pter Solinfolftitio pro media node terram radcre cernitur,quo mo men to tot us fignifer rirculusconuenit inhorizonte,&: con* feftim fex ßgna fimul oriuntur, hi totidem ex aduerfo fimulbcci dunt>dC polus iigniferi eu polo horizontis coincidit. Amphi* fcrj,qui meridianasumbrasad utrancp partem mittüt/unt inter utrumq? tropi cum habitantes,quod fpacium prifci mediam Zo namupcant, qu'oniam per omnemillum traflum iignifer cir* cuius b/s rectus infiiliitjUtin fecundotheoremate Phenomenon ' t i ' S j i . # • * * ■ j $ . ^ . • apud Eucli'dem demonftratur.bis ibidem abfumuntur umbrae gnomonumj&rSolehincindetranfmigrantejgnomones modo in Auftrum^modo in Boream umbram tranfmittunt. Carteri qui in terhos Stillos liabitamusHeterofcrjfumus>eo quod in al* teram folummodopartem3hoceftSeptentrione mittimus um* bras meridianas* Conrueueruntautem prifci Mathematici or* bem terrarum in feptem climatafecare,utputaper Meroen>per Sien^perAlexandriamjperRhodon.perHellefpontüjper me* dium Pontum,per Boritthene,per Bizantium>¿C cartera per fin gulps parallelos>ad differentia & exceffum maximorü dierum* Vmbraru quoqp longitudinem quas in meridiefub fquinodtijs, ac utrifcj Solis conueriionibus per gnomones obferuarut, & pe* nesele* r E V oL V TI O N V M LIB, IL 34 neseleuationempoli^fiue latitude temporepartim mutata>no prorfuseadem funt quae olim> pro* ptermutabilem^tdiximuSjGgnifedobliqüitatejqu^latqitprio res:fiueutre(iliusdicani5propt€racquinocftialis circuliadfignife ri planum uariantcminclinationem^ qua ilia pendet.Seddeua* tiones poli, fiuelatitudi nes locorü, 8C umbrae ccquinodtialcs con fcnnunti]s5qu3cantiquitusinueniunturannotata:quodoporte* baraccidere5quoniacirculus3equinodialis Tequitur polü globi terrae. Quocirca SC ilia Tegmenta,non fatis cxafte per quaecunq? uinbrarurn & dierum accidentiadefignantur & defiftiuntur,Ted reih' us peripforüabaeqüinödlialicirculodiftantiasjquae manec perpetuo. illauerotropicorummutätioquanc^ permodicaexi* ftens,modicamcircaloca Auftrinädierüm &umbraru diuerfi* t y tateadmittit.adfeptetrionemtendentibus fiteuidentior. Quod igitur gnomonu umbras concernit manifeftum eft,q? ad quam* Übet altitudinem Soil's datapercipiatur umbra! Ion gitudo,&econuerfo^Quemadmodum fi fuerit gno mon a b^quiiäciatumbrani bc^cumqpindexipiere &us exiftat ad planumhöri25tis,nec£iTe eft ut a b c angulum Temper re&urri effkiat,per definitionem re clarum ad planum linearurrt.Quapropterfi conne* d:aturac>habebimus a b c triangulum reitaoulum> o o oC ad datam Solis altitudinem, datum etiam habebi* must eum,qui Tub a cb angulumuEt per primu trian* gulorum prgceptum a b gnomonis,ad umbra Tuami b c ratio dabitur,8£ipTa be lorigitudine.Vicifsim quoq? cum ab Si b c fuerint data,cori(tabitetiaper tertium planoruangulus ac b,&Soliseleuatio um* bram illam pro tempore efFicientis^Hoc modo pri* fci in deicriptione illorum Tegmentoru globi terrg cüiti in aequi noacreliquamdierum differcntiam fimuldemoftrabirnus* Eft autelatitudoortus circumferentiacirculihorizomisabor* tu SolftitialiadBrumale intercepta,fiueutriufcpab exortuacqui no&ialidiftantia.Sitioiturmeridianus orbis abcd>& inherni* ipha^rioorientalifemicirculushorizotis bed,£quinoCtialiscir* culi a e c, cuius polus Boreas fit f. AflumptoSolis exortu fub acftiua conuerfionein g figno, defcriba* turf gh circumferentiamaximicirculi.Quoniaigi > turmobilitas fph^reterreftrisinf polocirculiequi no&ialisperagiturjnecefleeft gh fignain meridian no ab cd cogruere,quoniam paralleli circaeofdem ' funtpolos3perquosmaximiquicpcirculifimilesau ferunt exillis circumferentias.Quapropter idetem pusquodeftab ortu ipfius g ad meridiemeutur5etiam aehcir* cumferentiarn> & reliquam femicirculi fubterraneam parte c h,k media node adortu.Eftautemfemicirculusae c,& quadrantes funt circuloru a e & e c> cum fi nt a polo ipfius abed: erit propter reaehdimidiadifferentia maximidieiadacquinoclialem,^ eg inter aequino^ialem & folftitialem exortu latitudo, Cumigitur intriangulo e h g conftiteritangulusquifub geh obliquitatis fphgrg iuxta a b circumferetiam, & qui fub gh e redus3cu latere ghperdiftantiamtropicia^ftiuiabscqui^^ teraper quartufphcricorum,ehdimidiadifferentiadiei aequino ¿tialis & maximi, & g e latitudeortus dant.Idcirco ctiam fi cum latere g h latus eh maximi diei 5c aequino&ialis differetia,ueleg datum fuerit:datur qui circa e angulus inclinations fphacrac5ac perinde fdeleuatiopolifuprahorizonta.Quinetia fi non tropi* cum fed aliud quodcunqj in figniferogpun&ufumatur,utraq$ nihilominuseg&eh circumferctiapatebit.Quoniamper cano* ne declinationum fupraexpofitu^iotafitghcircurerentiadecli nationis,quaepartem ipfamfignifericoncernitjfiut^c^tera eo* dem modo demon ftrationis aperta. Vnde etiam fequitur,q> par tes figniferi,quae aequaliter a tropico di ftant eafde anferunt hori sontis circumferentias ab aequinodiali exortu, 8c ad eafdem par tes, * \ * r , RE VOL 7 TI O N Vfl t I I i 3Í t«>faciuntcp díerum Sí no&iíí magnítudines inuicem aequales, quod eft,quoníam ídem parallelusutrucphabet íígniferí gradü, cum fit aequalís ad eandecp partem ípforü declinado ♦Ad utraqp uero partem ab acquino&iali íedione^ qualibus fumptís circum ferentíjs accidut rurfus latitudines ortus acquales,fed in diuerfas partes,acpermutatim díerumac no&ium magnítudines,eo arqualesutrobicpdefcribütcírcüferentiasparaUeloru,prouti^ tfgna xqualíter ab aequinoftio díftantiajdeclinationes aborbe a,quíno(ftialihabentfquales.Defcribatur ením in eadcm figura paralleloru circumferential,8¿fint gm,&Ck n,qug jfecentfinientem bedíng k fignis3accommodato etíamabAuftnnopolo 1 quadrant? mstximícircu Jí Iko.Quoniamigítur hg declinadoatquaL's cft ípfi k o, eruntbina triangula d f g Sí b 1 k,quo* rum duo latera alterum alteri, f g sequale eft ípfi 1 k, &C f d eleuatio poli ípfi 1 b> & anguli qui circa b d funtredivTertiumígiturlatus d g tercio bk sequa !e,équibus etiamrelinquuntur g e, e k latitudines ortusaequales,Quaproptercumhícquocpduola« tera e g,g h fintarqualiaduobus ek,k o,5¿ angulí quífuntad c uerticem a?quales;relíquaeh,eo,obidlateraa?qualia,quibusadíS dítiscrqualibus colligiturtota,o ec circumferentía totí aeh x* qualis.Atquimaxímiperpolos círculí parallelorum orbíumfí* miles auferunt circumferentías:erunt8¿ípfxgm3kn fímilesín* uícem 8¿3equales,Quodérat demonftrandum • At haecom* nía poíTunt alio quoque modo demoriftrari • Dcfcripto itídem meridiano circulo a b c d, cuius centrum fit • í e,dimedens sequino&ialis communis íp* forum orbiumfedíofít a ec>dímetíenshori* zonds ac linea meridiana b e d,axís fphaerae 1 e m,polusapparens l,occultus m. Aífum* pta diftantía conuerfionís aeftiuae, uel quaere libet alia declinado fit a f, ad quam agatur f gdímetiens paralleli,in fe&ione quocp com* muni cum meridiano, quae fecabit axem in k> lincam meridíanam in n, Quoniam # 9 90 1 • » igitur \ NICOLAI COPERNICI ígítur parallelafunt,fecundum Pofydonrj definitionenh^p nec annuunt nec abniiut>fed líneas perpendicularesinterfefortíun* tur ubiqj äquales >erit ípfakere&a linea acqualisdímidicíubien dentis duplam a f circümferentí a.Similiter k n erít dimidif fub* tendentís circumferentiam parallel*,cuíus quf ex ccnrra eft f k, per quam quidem differentiam dies cquínodialis differc á diuer foJd9propterea>^omnesfemícirculí)quorumillaícommuneí$ fedioneS exí ftunt,boceftquorumfuntdimetíentes>utputa bed horízontis obliquU e m horízontis reñí,aec £quíno¿h'alis>S¿ f k g paralleli,redi funtad planu Orbis a b cd. Et quas ínter fefaciuntíediones per XlX.un decímílibriele.Euclidis>funteidépla^oper* pendicularesi'n ekn ngnis,&Tperiexcäeiuf* ^ dé parallelí, 8¿ k eftcentrü parallele tentrii íphfrg.Quapropter8íén íemiísiseftfubten dentis dupla circumferentia horízontís^qua oríens parallelí differt ab ortu aeqúínodíalí. Cum igítür a f declínatío fuerit data cu reliqua quadrantís f l,co ftabít fémííTesfubteiidetíum dupla k fipfiusaf,&flcip(íusf 1, in partibusquíbusa e eft i o o o o o. I ntriangulotíeróeknrecan gulo,quífub kenangulusdatur pehesdlelcuationepoliere líquuskne£quaií$ípfiaeb,quodín oblíquafphgra parallelí pa ríterínclinanturadhorízonte.danturineífdém partibus latera, quartf que ex centro fphgrg eft lOoooo.Quibusígitqu^ ex cen trof kparallelífuerint iooooo.dabítetíaípfakntanqpdimídia fubtendentístotam dífferentia díeí xquinodialís & parallelí ín partibus^quíb.fimílíterorbisparállelüseft CCCLX.Exhisma* iiifeftüeft,rationef kadk ncoftareduabusrationíbus,uidelícet fubtenfjrduplif 1 adfubtefamdupli af,ideft f k ad ke,atq*fub* te tifo dupli a b ad fubtenfam duplí d l,eftcp ficut e k ad k n> nem pe ínter fk8¿ k naffumítur ek.Símilíter quoqp beadenratío' nem>componunt b ead ek,atcp k ead en.Sícequídemexiftimo nonfoíumdíerum&fnodíuni inacqualítatem,uerumetiaLunse bC ftellarum,quarumcunq? declínatío data fuerit parallelorum, per eos motu diurno deferíptorumfegmeta difcerni>quxfupra terram funt,ab rjs qua: fubtus,quibus ortus 8C occafus illorum facile poterit íntelligi. Canon \ \ 3 1 RE VOL V TI O ti V M L I B.í I, ié Eleua* tio m I Canon differentiac afeen tionumoblíqüacfpha?r3é» Declí na* río♦ 3 i I 3 2 Bt|fcr,| Jgt|fcr. £t|fcr. 34 £t.|fcr. 35 gt[fcr. I 0 3 f 0 37 39 1 O 40 0 42 2 1 1*2 1 1 5 1 1 8 I 2 I I 24 3 1 48 9 1 53 1 57| 2I ( 1 61 J 4 2 24 2 3° 2 3* 2 42 2 48 5 3 I .3 8 3 1 5 3 ¿3 3 3 1 6 3 37 3 46 3 55 4 4 4 i 3 7 4 M 4 24 4 34 •■J 4 45 4 3* 8 4 5 1 5 2 5 M 5 2 6 5 39 9 5 28 5 4i 5 54 6 8 d 2 2 0 1 2 44 27 i i 3 4 15 5 3 9 23 5 5 d 7 52 3* i o i i I 2 dl 5 ¡ j 6\zb\ | d 13 5 d 7 42 2 o d 7 5 9 33 7 7 1 5 5* 7 8 5° 1 5 7 7 8 d 49 34 7 8 8 2 2 7 53 i 3 1 7 ¡ 5 81 1 8 Ji 8 1 37 r 8 58 j 9 i 8 9 39 M 8 37 8 58 m 9 i9 9 41 1 0 3 1 0 25 M 9 1 d 9 38 1 1 0 t 1 1 0 2 5 1 0 49 1 1 14 1 d 1 9I55Í i 0 )i9 1 0 44 i 1 9 1 I 2 5 * 1 2 2 *7 1 1 0 35 1 1 1 1 1 27 1 1 54 1 2 2 2 1 2 5° 1 8 1 1 1 i 6 1 1 43 T 1 2 1 i / i 2 40 * 3 9 i 3 39 *9 1 1 5* 1 2 25 I12 55 i 3 J 2 <5 1*3 ¡57 ) I14I29 ' 20 1 2 38 i 3 I 9 i 3 40 M i 3 1*4 4* 1 5 2 0 2l| Mj 2 0 5 3 1 '4 1 5 0 1 5| |3* 1 6 1 2 22 M 3 J M 37 1 5 M MI49 J" M 17) 5 23 M 47 *5 2 3 i 6 0 I 6 38 ■ 1 7 l7 17 58| ¿4 1 5 3 i 9 48 l7 2 91 1 8 1 0 1 8 • 52l 2 5 I 6 1 d - i tf 5* l7 38 1 8 2 0 1*9 3 1 9 48| 2 d *7 2 • *7 45 1 8 28 19 1 2 * 9 58 2 0 451 27 - • 1 7 5°l 1 8 34 19 i 9 2 0 d 2 0 54 2i¡44 28 1 8 38 19 24 2 ol t 1 2 2 1 1 2 1 5 1 2 2 43 29 19 27 20 2 1 d 2 1 57 2 2 5° 2 3 45 30 2 0 1 8 21 9 22 1 22 55 i 2 3 5 1 24 48 3 1 2 1 1 0 2 2 3 22 58 2 3 55 24 53 2 5 53 3 2 22 3 22 59 2 3 5* 24 5* 2 5 57 27 0 33 22 57 *3|54| P4 19 2 5 59 27 3 28 9 34J * 2 3 5 5 24 5* 2 5 • • ♦ 59 27 4 28 1 0 29 2 1 • M 24 53 M 57 27 3 28 1 0 2 9 2 1 30 ** 3* 2 5 53 27 -s. 0 28 9 29 2 1 3° 35 3^ -ti > / n ?nod uf iS 11 iS Lir 8* ! piip^i a Vir tt z^ 9f S iS 9i it 9t Lz tt zi z-k 9t o^ Sf j i 0 z pÍ7 81 tt Sz zt 6Í 8¡> 8 $ j* ' 6 8 s,l 1 zt oí ot oŠ 8 i Pi ¿5 fi ZS it t tfr 6 i ot Si Z Li 8 i Sf zf z S it L ot 6z Si pS 9 i 8 i SÉ S' \tí h i SI 6Í Si 8 i i* 9i P i S£ £S í i Si z£ 0* ( O 8 i 8 ? z S i O-tr i i z z zí 8 i i 6z Z I 9t ti iz ii • L zi t S. oí tt 6 z 81 81 ti L í i I S i i Si loi 1 6 z 6 z 1 1 z z 81 Lz 8 t zi z F i i 0 T oí I I \6z P 8 i L. Lz 91 z I i S o o i zS 8 ^ 8^|Zz 91 Lt \ Sz M 8 i 6 z i i 8 ^ J Lz ¿zt pz 1 pz 8 ^ Sz zi t z i^z 8 8 i S Zz S 9Z Z Sz * Z I tz 6 i iz iz O t Sz tz oŠ iz sS z z 8 zz zz ti Sri s*|H lit iz M zz P^jirj 6 S oz\ 11 r iS S z 8Í zz 8 zz I z I z Si oz oŠ 6 i 0 z 6z z z i J O^ I z i S o z 6 0 z Sz 6 i 8 i 6 j 6 1 I z j f z o z OÍ7 6 i 8 S 8ij M M 8 i Zi 8 i i iS 6 i 8 6 i Lz 8 i 8* Z i o I r1 ti P i Zi ti 8 i frS Zi PI Z i - o^ P i S ! [p i i i Si P i 6 j ¿i zt Pi| L P i zi S i o Si \si •iri IS i S P i oí Si 8S iri pZ t^i pS í i Lz i I r1 iS ti 0 z 11 oŠ í I I z i i 1" z I 91 Z I 6Í M "1 H iir Z I pil z I I s i i 91 I I Z I 8 z z I t z z I Li I I í I i i 6\r o I Lz O I I I i» i i « 0 I i i O I 0 I » 8*] ' i t o z £ j I i i i S £ 0 1 í VS z 8 ^ r z i i i Z 1 6 z ir z o z PS i z S ► i m L I * i Z ' 1 o 11 % 8S o PS - 0 J Lir P* St> I ** -«s i v neu kp»a on Li t * •Ii 'an wANOiiAiOiia* Elena w 3 tio u s. I Car lon dii Fe ren „X tisea ticen fio m jm obl 1 ic juaefph laerae, J Decli i 1 1 1 1 u\ . 1 • nat. 49 r • * • 5° 5 I ' 1 5* 53 { gra. ßt-i fcr. »1» ßt.|fix| .1 ßt-|fcr.|.: ßt|fcr.| 1 ßtfcr- I % 1 3 9 1 12 1 14 I *7 I 2 0 I 23 2 ,2 1 8 « 2 2 3 2 1 8 2 34 2 39 2 45 . * 3 27 • i 3 3 5 3 43 . 3 5i 3 59 4 . 8 4 » 4 37 4 47l 1 4 57 8 5 19 5 • 3 1 5 5 47 5 5° 5 1 2 24 40 5 55 c 5 57 • »» . 7 1 2 ... 7 27 ,7 44 1 8 1 8- 19 7 8 7 8 2 5 8 43 9 2 ! ^ 2 3 9 44 % 9 1 8 9 ?8 I 1 0 0 1 0 2 2 i 0 45 1 1 9 9 r 0 3° • 1 0 |53 . 1 1 l7 1 1 42 1 2 • »-*.» 8 i 2 35 I o 1 1 42 i 2 8 1 2 • V 35 1 3 3 * 3 3 2 1 4 3 «i L 2 55 * 3 24 * 3 53 x4 24 14 57 1 5 3 i I 2 I 4 9 '4 40 1 5 1 31 1 5 47 1 5 2 3 '7 0 *5 24 *5 58 1 5 34 *7 1 1 l7 5° 1 8 3 2 • 1 5 40 1 7 l7 l7 5* 1 8 37 19 19 2 0 4 • 1 5 ► «7 5 7 1 8 39 19 2 0 4 2 0 5° , 2 1 38 I 6 19 i 5 19 59 20 44 l2* 3 2 22 22 2 3 '5 l7 » 2 0 1 3* 2 1 22 2 2 • 1 1 2 3 2 2 3 5* 24 53 1 8 I21 57 12 2 47 2 3 • «4 - 39 24 34 25 33 25 34 2 3 2 0 24 14 2 5 1 0 25 9 27 11 28 «7 2 0 24 45 25 42 2 5 43 27 45 28 53 3° % 4 2 I f. 25 1 2 27 r4 28 1 8 29 25 30 37 31 54 22 27 42 28 47 I29 H 3 * 8 32 M 3 3 47 23 29 «4 3° 2 3 3 1 37 3 2 54 34 17 35 45 24 3 ' 4 3 2 3 33 21 34 44 3* 13 . 37 48 25 32 25 3 3 45 35 i © 3* 39 38 «4l 39 59 25 34 8 35 3 2 37 2 33 38 40 20 40 i 0 V 27 35 53 37 2 3 39 0 40 « * • 42| |42|33 44 2 8 37 44 39 1 9 4» 2 42 53 44 53 47 2 29 39 37 4i 2 1 43 12 45 1 2 47 21 49 44 3° [41 [37 43 29 . 45 29 47 39 5° 1 . 52 37 3 i 4? 44 * 45 44 47 54 5° 1 5 52 53 55 48 32 45 57 48 8 5° 30 53 1 f 1 59 * 9 48 1 9 5° 44 . 5 3. 20 .»'«••iti; J.5.* f 3 • » « 59 1* 8 2 1 34 50 54 » 1 p v 53 30 [20 l 5 9 42 tf? 3 1 58 1 1 35 5 3 1 » 40 5<> 34 59 58 • • i .4° (T8 1 8 74 3 2 3* Ii Ii •' 5^9 JLL 47. J 58 L- w.tl* V 74 3 f . 90 0 , \ Eleua¿ * tío REVOLVTÎONVM LIB. IL S* ia:ra\ Dedi nat. gra i d *7 i 8 *9 2 0 2 i 2 2 K 23 24 25 25 27 28 2 9 3 1 331 34 3 5 55 ßt|fcr. 5 $ g 1.1 fer. 57 |ßt j fer. 5* ßt I fer. 59 ß 11 fer- 24 25 27 i o 53 39 5 7 9 j z 6 j 1 2 28 48 28 3° 5 i 27)19 29(18 3 1120 28 30 3 2 3° 35 Í44 2 9 3 ' 3 3 2 7 19 1 5 3 0 3 2 41 3 9 34 4* 3 2 3 4 3* i 5 I A 33 3 5 37 2 d 37 54 34 3 7 3 9 58 *7 42 35 «4 $7 19 48 3 9 38 40 28 49 4O I / 42 47 39!29) k1!18! (431x7] (4^12I47I49 44 *5 57 Í43|44| 18 45 48 4Ü5 54 41 4 1 j 48 5 1 I 6 1 9 54 3 8 5° 54 5* 54 I 6 49 5 2. Í55|3 24 20 2 U2 55 58 I I 6 5 2 54 5* 62 58 3* 45 58 62 1*7 i 9 3 1 3 i o 2 d" 7 73 *4 i 8 55 59 6S 6 10 I 62 *7 74 53 53 * 9 l*7Í4 74 90 i 2 o 74 90 4 o 90 o ¿o ßt.fcr. I i 2 6 I j 29 »1 32 i 3* I 40J I 44 2 2 5Z 2 53 / ,3 5 3 i 2 / 3 2 0 3 28 3 t ,4 '7 4 27 4J 38 I 4 49 5 0 5 i 2 4 5 44 5 57 1 6 11 2 5 41 d 57 5 7 i i / 27 7 44 8 3 8 2 2 8 43 6 S 3 8 8 58 1 9 19 9 41 I 0 4 i 0 29 7 toi tf 1 °l i2 9 *o|54l I11 j 2 0 i i 47 1 2 l7 S I I 35 I 2 i i 2 3° 1 3 0 i 3 3 2 14 5 9 t 3 4 * S 35 *4 7 *4 41 1 5 >7 1 5 55 i 0 M 3 5 1 5 9 115I45 i 5 2 3 l7 4 17 47 i i i 5 7 I «5 45 n 2 5 I 8 8 i 8 53 19 41 |*7|4° 1 I«« 2 2 19 5 19 53 1 2 0 43 2 i 3* 13 *9 1 5 2 0 X 2 0 5° 2 i 4 1 2 2 3* 2 3 34 14 2 0 52 2 I 42 2 2 3 5 2 3 3 * 24 3 i 2 5 3 5 » 5 1 12 2 jo 2 3 24 24 2 2 2 5 2 3 |25 29 l27 3 £ 29 3 i 34 47 59 i 9 3 6 39 41 37 5 ¿LO 44 2 5 47 20 5° 27 53 57 61 5 2 3 9 57 u / 73 9.° 4 46" o 74 90 r i 3 3 o ■ 90 Qiiod htcuaeat?eis eft,quae nee oríuntur^nec occídunt. k » i o o *í t \ NICOLA! CO PERMÍ C¡ é .» • f- \« ' S ' De horis Si partibus did 8¿ nodts. Cap• V i i i. Xhísigitur manifeftum efoqübd íi cum dcdínatióneSoa lísín canonefumptam differentiamdíerum füb propoíl* ta poli ekuatione adíecerimus quadranti circuli ín declín» tíone Borea,uel fubtraxerimus in Auftrina, quodq? exinde pro* dierítduplícemus,habebimu:s ílliusdíeimagnitudine,8¿quodi relíquum eft,circuli no&is fpacium,quorü utrumlibetdiuiíum perXV-partes temporales3oftendet quod horarum ccqualíum fuerít,Duodecima uero parte fumpta,habebimushora:tempoa ralis contínentíam.Quas quidehoraedieifui\cuiusfemperduo* decimae partes funt,aíiumuntnomenclaturatru Proínde hora: folibldalcs.xquínOvftiaíeSj&Brurnales denominará prifcisin* ueníuncur.Neq^ucro aliar in ufu primituserat,quamifta?3ab or tu adocca'íurnXILfcd noileminquatuoruigiliasfiuecuftodias diuídebant: durauitq? talis horarum ufus omnium tácito gen* tium confenfu longo tempore: cuius gratía clcpfydraeinuenta: funt,quíbusperfubtra¿tionem adduíonemepaquarum diftillan tium díuerfitatedierumhoras concinnabant3ne etiam fub nubi* lolateret diferetiotemporis. Pofteaueroquamhora?pariles>5¿ diurnonodurnoqptemporicommunesuulgo funt recepta^ut* pote quae obferuatu facilíores exiftunt.temporales illa: in eam deueneruntantiquationem,ut íí quempiam ex uulgo quae fit pri rnadieí,ueltcrtia>uelfexta,uel nona>uelundecima roges,nonha bet quod refpondeatjUclcerte id quodad rem minime pertinct* lam ípfum quoq?horarum aequalium numerum, alíj á meridíe, alíj ab occaíi^alí] á media no&e,nonullí ab ortu Solis accipíunt* prout cuícp ciuitatifuerit conftituturru • __^ De afcenfione oblíqua partium fígniferf,6¿ quemadme* dumadquemlibet gradum orientem,detnrS£ ísquícoelummedíat, Cap. ix. íerum SC no&ium magnitudine &dífferentíjs expofitis, oportuno ordine fequítur expofitio afceníTonum obííquarums ICIVOLVTIONVM L I I £ obliquarum,quibus inquam temporibus dodecatemoria>hoc eft zodiaci duodenac partes uel quaelíbet alise ípííus cir cumferert ti^attollunturrcum nonfintaliaeafcenfionum re&ae&obliqug differentí£,quám diei aequino&íalís & diuerfi, quales expofui* mus. Porrododecatemoria mutuatis animantiurn,qu;r ftella* rum funt ímmobíííum nominibus>ab aequíno&io uerno initi* umeapíentes, ArictemjTaurum^eminos^Cancrum, Sí relU quatit exordine fequuntur adpellarunt. Repetito igitur maio* riseuídentíxcaufamendíanoorbe abed,cum femicircuio aec a?quinocl:íaÍi,8¿horíz(>nt£ bed>quifefecentin eíigno.Afifuma rurautem inh arquinofHum,per quod fignifer f hi circuluSjfc* cet finientem in !,per quam fe&ionem ¿polo k scquinodialisdefcendatqua dransmagnicirculiklm. Itafanéap* paret,quud cum circumferentia zo* diaci h l,attollíturin h e arquinocftia* lis,fed in fphgrarevihafcendebat cum h e m5harum differentia eftipfa e m, quam antea demonftrauírnus efle di* mídiam diei aequíno&íalis 8¿ diuerfi dilFcrentíam: fed quacillic adrjeieba* tur in decíinatione Borea,hic aufertur,ac uicifsim additur ín ñu ftrina^afcenfionirect^utobliqua prodeat, S¿ proindequanti* fper totum fígnum alíaúe figniferi circumferentia emergat,fíei manifeftumpernumeratas afcenfiones a principio ufqueadfi* nem. Ex his fequitur,qubd cum datus fuerit gradus alíquís (i* gnít^ri^quíoriturab^quínoftíofumptusjdaturetiamisquic^ lum médiat. Quoniam cum datum fuerit { pun&um,eius qui eft per medium lignorum orientis,8£ declinaèio penes h l,diftan tiamab^quinodioj&hemafcenfiorefta^actota ahem ferm* diurna circumferentia.Reliquaigitur ah datur,quaeeft afcenfio re^aipfiusf h>quaeetiam daturper tabulam,fiue qubdangulusr fecflionisahf daturcumlatereah,8£quifub fah re&us. Itaque tota figniferi f h 1 circumferentia inter orientem coclumqj me* diantem gradum datur. Viceuerfa,fî qui ccelum médiat priu& fuerit datus, utputa £ h circumferentia:fciemusetiam eûm qui * / NICOLA! COPERNIC1 oritur: nofcetur em ^ tatis fphcenraf b &fb reliqüa. Intrianguloautem bfl,angu* lus b f 1 exfuperioribusdatur5&fblrevftuscumlaterefb:datur ergolatus f h 1 qüaefítum>uelaliterut infra, » » De ángulo fedionis figniferi cum hori* zonte. Cap* X. Igniferprartereacirculusobliquusexiftensad axem fphx ra? uarios efficit ángulos cum horizonte. Quod enirn bis crigatur ad ipfum rjs qui inter tropicos habitant,iam dixi* circaumbrarum differentias♦ Nobisautem fufficerearbi* troceos duntaxat ángulos demonftrafíe,qui Heteroícrjs habita toribus.id eft nobis feruiunt,équibus uniuerfalis corum ratio fa cileintelligetur-Quodigiturinobliquafphxra^orientea^quino* díofiue principio Arietis^fignifercirculus tanto ínclinatíorfit* uergatcpad horizonta^quaptu addit maxima dedínátío Auftri na^quaeiri principio Capricorni exiítit, medium tunc ccclum te rente,acuícifsimeleuatiormaiorem effícíens a nguluffi orienta* lem:quando principium Libra? em€rgit,& Cancriinitium me* diumcoelítenet,fatisputomanifeftum.Quoníam tres hi circus Ii^cquinodialiS,fignifer,& horizon, per eandemfcdioncm com munecongruuntinpolismeridianicirculijcuiusinterccptp par ilios circümferentí^anguluillumorientalepatefaciunt.quantiis ípfecenfratur. Vt autem ad enteras quocp figniferi partes uia pa« teatdimenfionis.Sitrurfusmeridianuscirculusabcd^medietas horizontis bed: medietas autem figniferiaec^uiusutcun^gra dus oriatur in e,propofítum eft no b is inuenireangulum a e b qiiantus ipfe,fecundum quod quatuor recti i funt CCCLX.Cumeroodaturoriá o ens e>daturetiamex pr&cedetibus» quod cc\lumediat,atq?aecircumfe rentía cu a b alt/tudine meridiana. Et quonia angulus abe red us eft* upli áe,ad fubtefam dupli a b,ficut dimes fienus fphgrg ad fubtenfam dupli eíus qu£ angulu aeb metí tur: datur < REVOLVTIONVM LIS, II 4® -f V datur ergo &ipfea ebangulus.Quodfinon orientis fed medí] cccli gradus fuer/t datus>qui fit a^ihilominusangulusiileorien tismenfus erit>fa<íioenim ine polo,defcribatur qüadráns circuí 1 i maximí fg h,8C compleantur quadrantes e á g,eb h, Quo* niam igiturab meridianaaltitüdodatun&reliquaquádrantis a f,angulusquocp fag expraécedentibus,8¿ f g a rectus.Datur ergo f gcircumferentiáj&reliqua gh,quae atigulum orienten* metíturquae fitum♦ Proinde etiam hic mahifeftum eft> quomo* doadgradumqüi crelummediat,deturiUequióritur* Eoquod fubtenfa duplí g h,ad fubtenfamdüpliab fitficüt dimétiensad cam quae a e düpláni fubtenditjUtintriatigülisfphacricís» Ha* rum quoq? rerum fubiecimus trina tabülarüm éxempía. Prima erítafcenfíónum in fphacra reáá ab Ariete fumpto initio,8c ih* cremento fenuni partium ¿odiáci „ Secunda afcenfionum in fphacra obliquájfimiliterperfenosgradusáparallelóicüipolus eleuaturxxxix*partiuríi>ufq? ad eum qui Lvii.íiabet partes* .Reliquaan* enes gradus fub cifdem fc¿ 2 t * : / media incrementa per trinos gmentis v H.Et ea omnia fecundum minimám fignife* ri obliquitatem partium xxiiufcrup.xxvill. qua? noftro fere feculo congrum r T r / • s : : ¡«sä ? . \ » « I B '■ E- '»'.■> ° V NICOLA! COPERNIC! I Ca non aícénfionuíií «ianorum in obuolutione reciçlphaerac. Zodiac Aíceníio Vníus iZodia^ Afcenlio= Vníus Cl v"> num. gradus ci, ►1 num» gradus Sig. lgr-1 I' 1 parc.l (en jpt. 1 ici-- Sig. gr.| part. 1er. ißt-lier. Y ! * » r ! 5. • 3 0 0 5 5 A 'sQs • tf I8f| 3° 0 55 HZ 11 0 0 55 * I 2 191 0 0 55 j 1 s i <5 34 9 0 5* r 8 1 9 5 34 0 5 6 1 j z 4 2 2 Í 0 ! 0 5 6 24 202 i 0 ó 5« J 27 54 » 0 57 3° 207 54 0 571 V 6 1 3 * 43 0 53 tn * 6 213 43 0 5« j I z f ' f 39 35 * * 0 « 5 9 I 2 219 35l y 0 59 I i 8 45 32 i 0 i 8 225 3 2 i 0 J 24 51 37 i 1 ' / 24 23 1 3 7 i i I 3° 57 48 i • 2 r 3° 232 48 X 2 » I 31 6" 6 1 i 3 6 244 6 I * : 3 I t 2 V 7° 2 0 Jt i * «. t i 4 1 2 250 2 9 »1 Í 4 I 3 7* 57 i 5 > f ^ > 1 8 » * . z<¡ 6 57 I - 5 ' . ** £ 24 ». > F — . 8 3 27 t i 5 24 253 b I ■5 3° 90 / O i 5 3° 270 0 I 5 33 i «V 1 5 < » » " » Zj6 33 I • • 5 I 2 103 3 I 5 1 2 283 3 1 5 i 8 1 ô 9 31 I 5 V A • i • 1 8 289 1* I 5 24 • «Ml 54 « t 1 4 J r. • ¿4 295 54 1 4 3° 12 2 • i 2 I S t 1 ' 3° 302 1 2 I 3 6 12 8 2 3 % I 2 2» 308 2 3 I 2 - - - > f ' • 1 Z - M4 2 8 I i 1 2 3 M 28 1 i i 8 I40 25 I . 0 18 320 25 I 0 1 24 i4<> 17 0 59 24 3 2 tf 0 59 ] 3° 152 d 0 58 3° 3 3 2 c 58 i ^ 6 1 57 5° 0 57 X 6 337 5° 0 57 1 2 0 5* 1 2 343 26" 0 5* J 1 8 1 tf 9 0 0 56 18 349 0 0 5* 1 24 r74 30 0 55 \ 24 354 3° 0 55 1 30 180 0 I55 3° 3 0 0 ■ 55 % I » . , '.•*'■"' s » " • <¡ _ • , . y x Tabula ' \ ' . ' / * " . ; I _ f ' • ' r . i * ( j ' .V v' »y. ' .'-• I ' - • •: '.' . . ' . ' . 'if ' • 4 £ \ re^olvtionvm lib. il 41 Tabulaafccnfionum obliqua:íphacrx. Ele. 1 39 1 1 . 42 III 45 II 48 1 5 * .11 .54 J 1! 57 zod. Afccnt J1 Aíccnf | Afcenf. || Afcenf. AfcenC 11 Afcenf. || Afcenf. Sg. pt- 1 fell Rt- l: fcr.jl gt. |fcr.|| ßt. lfcr.|| gt. |fcr.| 1 ßt. 1 fer. d ßt. fer. IV 6 II ? 24 3 2 0 - 31 2t So|| *[ 3 2 <2| J49 I 1 2 II 7 I 0 ç 44 d 15 51 44 5 8 4 27 3 4O x Si 1 10 10 i 0 9 27 8 13 9 7 47 d 44 5 34 24l 14 S 2 13 39 i 2 43 I X 40 xo 28 9 7 7 3 2 3° i 8 25 17 2 i i 5 i i *4 5 1 I 3 26 1 1 40 9 40 22 3Ó 2X| 1 I2| 1 1 9 iS *4 i 45 H 48 H II 54 \\ 57 zöd||Afcen£ |jÄfcen£ ||Afcenf. HAfcenf. ||Afcenf 11 Afcenf. HAfcenf, ™ " ' gt. |fer.H £t. |fer.|| gt. |fcr.|| ßt. |fcr.|[ gt. \kt. S. g. Bt. ¡fer. fer. 187 2(5 iS7 39 I 2 194 19 I 81 202 2 1 203 0 24 209 49 2io|4i 3 0 217 2 2 218 27 m 224 5 6 2 2 d *4 4° 57 i z 5 2 2I5 * 3 2 1 6 224 8 2 2 6 4 2 3 5 241 57 244 250 47 2 54 2 5 9 32 2 tf 5 Tabula ; revolvtionvm lib, ii • •• I < <« ' «' ft " . — Tabula angulorum ßgniferi cum horizontefaCtorurru Ele. 39 | ,42 .1 45 1 48 1 5' 1 54 1 57 -1 POli» zod. Angul. jAngul. | Angul.|Angul. Angul. Angul. jAnguL|zod. S-g. Ißt M fcr.|gt. fcr.jpt. fer. gc» fer. g t. fer. j gc. fer. G. C Y o m • 5j 1 12I j lSl l27 32 27 37 27 49 18 13 24 32 24 35 24 49 2 5 9 21 32 21 36" 21 48 22 5 11 8 32 18 35 18 47 i 9 3 15 32 15 35 1 5 45 IM 59 12 32 12 35 12 43 12 55) 9 32 9 35 9 41 9 53 30 24 i 8 12 24 3° tf * 28 45 29 27 30 19 25 40 2 5 15 2 7 ,,9 22 34 23 II 2 3 59 19 29 20 5 20 48 I 5 23 15 55 17 34 13 18 1 3 45 14 . 20 10 13 10 13 11 2 30 24 I 2 i S 24 31 21 3 4 5 28 9 29 20 30 43 24 55 2 5 3 27 23 21 41 22 43 24 2 18 23 19 21 20 41 15 3 15 55 15 59 lu 40 12 25 13 2 0 « I 8 z 2 v 30 n * 1 12 3 5 4° 37 2 9 3 9 3 2 32 17 34 1 3* 4 28 52 30 97 I 3 2 3 2 25 2 6 2 7 5 28 55 '21 52 23 il I2 5 . 1 5 18 14 19 42 2 1 .25 ,14 25 15 48 17 23 30 24 i 8 _ i 8 24 1 3 ° 41 44 44 8 4* 41 38 14 40 32 43 1 * 34 41 37 2 39 33 3 i 3 3 3 22 3 5 5 3 27 I 8 2 9 3 5 32 5 23 25 2 5 37 28 5 19 I 5 2 1 25 23 52 • «t • i 2 * t 30 1 jSo 5 1 1 2 1 1 8 I49 18 52 3 54 44 + • • 45 51 48 34 51 20 42 15 45 0 47 48 38 35 41 8 44 . 1 3 ! 34 44 37 55 4°-. 3 ij J30 50 [33 43 3* 4°| 25 35 2 9 34 ! 32 39 24 1 i 8 I i 2 I 2 4 30 jft * 57 30 do 4 ¿"2 40 I54 5 59 50 38J47 .5 53 22|49 54 50" 015 2 34 43 3 3 j 45 21 49 9 39 43 42 43 45 37 3 5 5° 38 5 5 4* 57 *-Bi 30 I 24 1 I 12 I 18 1 24 *4 59 57 7 58 59 «ii 44 56 Í5 52 58 25 5o 20 52 ,42 55 .7 57 59 3 ° 5* 4* 54 . * 55.17 4S 19 5° 47 53 ; 7 44 48 47 24 49 -47 1 s I 12 il ! 30 m 6 ! 12 70 38 72 0 73 -4 ff7 '27 6S 53 70. 2 6*4 18 ^5 5i * * . 5 9 51 17 52 45 53 5 5 58 9 59 3 7 : 5 3 54 5 S 55 27 57 5° 52 38 53 54 4* 30 j 24 V 18 I 1 18 I 24 73 51 74 *9 74 2 ^ 1 70 50I 71 20 71 28 67 49 58 20 58 2 8 j 54 48 5ç 19 tf 5,.. 2 8 j 51 45 52 18 52 28 58 45 59 17 59 28| 5 5 44 55 15 ^5 28 12 H 5 I O-fíarj * i ij Dë • ., . vr • ; . . " ' • .': f¡ r . M' /? •'.'; '' . ":Ov ; ~ • ^ . * X • * • ^ « ^ • / imÄL éf « f , ■ ( « f, /-Ifl >\ ji * • , , ' » «§,' »r-,jL* , < «f ; 4 J. ' • 1 V i f • • * • , 0 • "V - « î De ufu harum tabular un« Gap. XL Susautem tabuiarumiâmpatetex demonftratis,Quô* niam fî cumgraduSoliscognito,acceperirnus afcenfio* nem re&am,eicp pro qualibet kora £quali qufndena tem poraadiecerimus^rae&isintegri circuliCCCLX.partibusfiex* creuerintiquodreliquumfueritafcenfionis reoftendet ad horam à rneria die prôpôfîtam. Similiter fi circa afcenfîonem obliquam region îiistu^idemfeceris5gradum figniferi orientem habebis ad ho* ram ab ortuSolis aiTumptam Jn fteliis etiam quibufcunq^quag extra circulumiîgîiorumfunt^quarumafcenfi'oredîa coftiterit, ut rupràdocuimus5daturper Canoneshosgradusfigniferi,qui cumipfispereandemafcenfionern recftaàprincipio Arictis cœ* ium mediant>âtq? per afeenfionë obliquam ipforum>qui grâdus figniferi ôriatur cum ipfis,proiitafcenfion£s &Cpartes fîgnf cri feîe proferut é reg!dnetabularum,Pari modo fed per locum fern peroppofitumoperabere circa occafum* Praetereâ fiafeenfioni tedix quae cœlum médiat addaturquadrans circuli3quod indc colîigitur, eft afcëfio obliqua orientis*Quapropter per gradum iTiedi]Coeli datutetiamisquioriturj&èconuerfo. Sequiturta* buîa angulorum figniieri cumhorizontejqui fumuntur per gra dùm figniferiorientem,quibus etiam intelligitur,quantumno* nagefîmus gradus figniferi ab horizonte eleuetur,quod in ccli* p fi bus foîaribus maxime cft fcitu neceffariurru » » Deanguîis éicircumfererittjs éorum Jqùi per polos Horizontis fîunt ad eundem çircuium fignorum. Cap, xii. i'.- /'i \ ' 7. ; vfv _ " \ '{.;*. T: y». ç >rx ' m ± Equitur ut angulorum 8£ circumfereritiarum > qua? in fe* ri cum rjsqui peruerticem funt horizon* tis,exponamusrationem,in quibus eftaltitudofupraho* rizonta,Atquid*meridiana Solis altitudine,fiue cuiuslibetgra dus figniferi cœlum mediantis,& ançulo k&ionis cummeridia no,lupra expofitumeft,cum OC ipfe mendianus circulus eorum tem üefpertítms, cum Sok occidente iiduá panter occidit,quod ¿ne^io quoque tempore uefpertinum dicitur , utpote quod inter keiroLVtiöiivü lit it; %} ^uiperuerticemfunthorizontisunus exiftat.Deangulo qüoqp odends iam fermo praecefsitjcuius qui reliquus eft ä re(fto,ipfe eil quem per uerticem horizontis quadrans circuli cum fignife* ro Oriente fufeipit.Supereft ergo de medrjs uidere fere petita fuperiori figura,circuli inquammeridiani cum femicircü. lis figniferi 8C horizontis3et affumatur quodlibetii'ghum f< gni* feri,inter meridiem &ortumueloccafum>fitcp g perquod ä pö* lohorizontisf defeendat quadrans cir* cufi f g h-Quoniam ea hora, tota a g e da tur cireumierentia figniferi inter menU dianum 8¿ honzontem,8íagperhypo theft m; Similiter 8¿ a f propter altítudi* nemmeridianam ab datam>cümangu* lo ipfo meridiano f a g.datur ctiam f g per demo ftrafca fph^ricorum, 8¿ relíqua g h.altitudoipfius g cum ángulo f g a,quxquaerebamus. Hacc deangulis & fe&ionibuscirca fígtiiferumintranfeurfuáPtole maco decerpfimus:ad gerieralem nos referentes triangulorum fphaerícorum traditíonemjin qua fi qüis fe fe exercere uoluerit^ plures quamquas modo examplificand0trad:auimtí8utílitates m potent inuenire* * r • • " • » " * De o itü & occäfu fiderorti Gap. xiil } ^ \ , * f * D coiidianamquoque reuolutionem pertinere tiidentur ortus St occafus fiderum, non folum illi fimplices > de quibus modo diximus5fed quibus modi's matutina ue* iperunaqüe fiunt,quod quamuis annuae reuolutidnis concur* fu ea contingunt5aptius tamen hoc loco dicetur; Prifci Mathe* maticifeparant ueros ab apparentibus ♦ Verorum quidem ma* tutinus,eftortus fideris quando cum Sole fimulemergit* Oc* cafus autem matutinus>qüandö Oriente Sole fidus occidit,quocS medio to to tempore matutinum dicebatur. At uefpertinüs or* ius > quando Sole occumbente fidus emergit♦ Occafus att* ( n i c o l ái cópernici íriterdiUpraftruíta iteromatutínus fideris ortuseft,cum diluculó 8¿ ante Solis orta primofeprofminemerfum^ácíncipitappárcre.Occarusautcm matutínus,quo Sole orituro fidus occumbere noüifsíníc uide* tun Vefpertinus ortus>eft cum in crepufculo íídüs apparüerit pr/mum oriri.Occafus aütemuefpertinus,cum poft Solis occa íumiamampliusappareredefínit,SC de cutero Soliš ádüentufi* dus occultatur,donec in exortu matutino in priórenife profe* rantordinem.Hscc iñftellíshscrentibusjfolutis quocp Satuino, Ioue>8¿ Marte,eodem modofehabent. Venusautem8¿ Merca riüs aliterortus 8¿ occafusfaciunt: non enim accelTu Solis prae / occupantur,utilliVneceiusdetegunturabíceíru.Sed pracuenien* tes Solis fulgori Tefe mífcen^eripiuntq?. Illiortüm uefpertinum* matutinum^facientesoccalum>nonutcun9latent>quinfuisFc* repernodatiuminibusrathirinedifcrimineaboccaruinortum delítefcunt^ec uíquam conípici poíTunt-E ft & alia differentia, quod in iííis ortus occafus maiutíni ueri,funt apparentibus priores3üerpertín¿pofteriorc^,proutíllicSoÍisortumprgcedüt3 hiceius dccafum íequuntur. Imnfericribusautemmatutini ac: úefpertíní cxortus apparentcš poftériores funt ueris>0ccafus au* tempriores.Modusautemquodeccrnanturex fupradidis po* teftintellig^ubiafcenfionem obliquam ftellac cuiuslibet,locüm habentiscognítüexpofuimus,8¿cum quo gradu fígniferíoria* tur,uel occídati in quo gradu uel eioppofíto fi tune Sol apparue* h\üerumortumueloccarum,matutinum5uerpertintímúcfidu^ éffi ciet.Abhis differunt apparentcš penes cuiufcp fíderís clarita tem & magnitudiném: ut quae maicriiurnine pollen t,breuíores habent latebra s folarium radiorum,eis quae obfcüriores funt.Et limites occultationís 5¿ apparentiaé>íubterraneís circümferen* tíjs circulorum>qUi per polos funt Íiorízontis,inter ipfum fini* ehtematq? Solem capiuntur.Suntcp ftellis adhieren tí bus prima* rifá partes fere XII. Saturno XI. Ióui X. Marti Xl.s. Veneri V. Mercurio x. In toto Ueró.quo diurna;lucís relíquum notfti ce* áit,quod crepufculum ueí diluculum complečhtur/unt partes XVIII.iam dičlicircüli,quibus partíbüs Sole fub moto mino* íesquoque ftellacincípíiint appareré: quá qüidem diftantíá ca¿ piuni R g V O L V T I O N V M LIB. It 44 piunt aliqui fub/ecflum horízontí fubterrarcum parallelu,quem dum Sol attingit,aiunt diefcere,uel no&em impleri* Cum ergo fciuerimus cum quo gradu figniferi fídus oriatur uel ocddat,tio uerímuscpangulum fe&ionis ipííus figniferi in eadem parte cum horizonte.fi tue quoep inter orientem gradum &Solem tot par tesßgniferiinuenerimuSjquotfufficiantcScernantcp Solis pro* funditatem ab horizonte^uxta términos praeferiptospropofiri fi der is, pronunciabimus primum ipfius emerfum uel occultatio nem fieri. Quae uero de altitudineSolis fupra terram in prasce* denti demonftrationeexpofuimus,per omnia conueniunt eius etiam defeenfu fub terra: neqs enim alio quam pofitionedifferut: quemadmodumquaEocciduntapparentihemifphaerio, latent! oriuntur^funtepomnia uicifsim,ac intelleflufacilia. Quocircai deottu&occafufiderum>adeocpdeglobi terreftris reuolutions cotidiana dí&a fufficiant* Deexquirendisßel[arumIocis,acfixarum canónica deferíptíone. Cap. Xu tu P Oft expo íí tarn á nobis cotidianam reuolutionem globi terrae, & quae cam fequuntur,iam annui circuitus fequi debebant demonftrationes ♦ At quoniam prifcorum ali* qui Mathematicorum , ftellarum non errantium phenomena praecederecenfuerunt,tanquamhuius artisprimordial Quam idcirco íéntentiam nobis fequendam putauimus, qubd intet principia & hypothefes aiTumpferimus non errantium (tclla* rum fphaeram omnino immobilem efle,ad quam uagantitim omnium fiderum errores ex aequo conferuntur-Sed né quismi* retur, cur hunc fufeeperimus ordinenveum Ptolemarus in fua magna conftru&ioneexiftimauerit ftellarum fixarum explana* tionem fieri non poiTe,nifipriusSolis8£Lunae praeceiTcrintlö* corumcognítiones: Sí propterea quacad ftellas fixas attinent* ccnfuiteouique diferenda. Qubd fi de numeris intelligas,qui* bus Lunas Solifqúe motus apparens fupputatur, ftabit fortáf* fefententia. Nam Sc Menelaus Geómetraplerafque ftellas,ca* rumcploca Lunaribus coniuncftionibus per números eft affecu* tus» % - , \ \ nicolai copernici • Í4 tus. Multo ueromeliuseíFicíemuS)fiadminiculoinftrumento* rum per Solls 8¿Lunaediligenterexanimata loca,ftellam quam libetcapiamus,ut moxdocebimus.Nos etiam ad monet irritas illorum conatus,qui fimpliciterab^qüinödi]sUeirolftitiis,nec etiam á ftellísfíxisanní folarismagnitudinemdefiniendamexi* ftimauerunt,in quo nunquam ad nos ufq? potuerunt conuenire, adeout nulla in partefueritdifcordiamaior, Animaduerterat hoc Ptolemaeus>qui cum annum Solarem fuo tempore expen* diflet non íinefufpítíone erroris,qui cum tempore pofsit emer* gere,admonuítpofteritatem,ut ulteriorem pofthac fcrutaretur eiusreicertitudinem* Operscpreciumigitur nobis uífum eft,ut oftendamus>quomodo artificio inftrumentorum Soil's & Lu* rix loca capiantur,quantum uidelicet ab acquino<íHouernoalí)k úemundicardinibus diítent,quxdeínde ad alia íídera perfcru* tandaprscbebuntnobis commoditates,quibus etiam ftellarum fixarum fphseram afterifmis intextam,eiusq? imaginem oculis exponamus, Quibüsauteinftrumentistropicorumdiftantia,figniferiob^ liquitas, 8C inclinatio fphaerae, fiue p oli aequi no&i alis altitude ca peretur,fupr¿eftexpoíitum^Eodemmodoquamlibe£aliamSo lismeridianialtitudinempoiTumus aeeipere. Quacaltitudofe* cundum dífferentíam eius ad inclinationem fphacra?,quantum Sol dedinetá circulo aequino$iali nobis exhibebit,per qua dein de declinationem locus eius ab aequino&io uel folftitio fumptus, fiet etiam manifeftius in ipfo meridie-Videturaute Sol XXIIIL horarumfpaciounumferégradumpertranfire: ueniüt itaeppro horariaportíoneferup. ii.s. Vnde ad quamlibetaliamhoram conftitutamfacileconieflabitur locus eius, • Pro lunariuero 8c ftellarum locis obferuandis aliud confirm turínftrumentum,quodAftrolabiumuocatPtolemxüsFabrí^ cantur enim bini orbes,fiue orbium margines quadrilateri,utui delicet plañís lateribüs, fiue maxillis fuperficies cöcauam & con uexam ad angülosfe&osexcípíant: anuales per omnía &fimí* Ies> magnitudine conueníentes* ne fcilicet magni tudine n imia mí nus fiant tra&abiles, cum alioqui a mplitudo plus tribuat exilira* tepartibus diuidendis, Latitudo autem eorum> & crafsitudo, finí C'■/,.* i REVO t V Tl> ON VM LIS. IL 45 finteé minimum trígerima?partísdíamctri.Conferetur ergo dC conne&enturre&te ínuicemangulís,congrüentibusinuicem ca uís Sí conuexís,udutiinuniusglobirotundítate¿ Eorumuero alter circuliiignoru5alter eius qui per utrofcp polos,arquinocftia* lís.ínquam^figniferitranfitjuicemobtineatjlle ergo fignoru eirculuspartibusarqualibus^quibXoletCCCLX.eftdiftribuen* dusalateríbus,qua:rurfumfiibdiuidanturproinftrumeti capa citare,In altero quocp circulo crrienfis á zodiaco quadrantibus, poh'ipfiusfigníferíaíTigncntur3á quibus fumpra diftantia>pro modulo obliquitatis íígniferi,notenturetiáni poli equino&ialis circulnHiá ficexpeditis,parenturalii| birii orbes, per eofdemzo diaci fabrefacfH polos,in quibus mouebuntut%exterior & interi* or-Qui crafsitudines inter duo plana aequales: latitudines uero maxillarum fimilesillisbabeant,ita concinnatúut maioriscauat fuperficies,conuexam,ac minoris conuexitas,cocauam zodiact íibicpcontingar.netameneorurti circümdu&io impediatur,fed zodiacum ipfumcum fiiomeridiariofaciliter,ac fe inuicc libere íinantpertráíire^HosigiturorbeSjinpolísillís zodiaci,íccundu díametrum cum folertiaperforabimus,inpíngemüscp axonia, quib*cónne¿fouitur ferantürqpJnteriorquocporbísín CCClX¿ partes aequales diuidatur,ut in ííngulis quadrantibus ad polos exeant nonagintá.ín cuiusinfiíg caritate alius orbis 3í ipfequin tus collocanduseft5acfubeodem plano conüertibilis,cuiadiriái billas infixafintryftematia ¿diámetro meatus habentíaatq? di* áugtafiuefpecilla,undelux ííderisirrumpereexireqp pofsit,ut iti dioptra folet,in ipfo diámetro orbis,cui etiam hinc iride coaptert türofFendiculaqugdamjindices riümerorum,orbis continents latítudinumgratiaobferuaridarum.Tandemorbisadhibendus eft ícxtuSjquitotumcapiaÉfuftineatcpAftrolabiuminpoloruiií Écquiiiodliaiium figurisaippenfumj&rcolumriellsecuipiam im* poí?tus,ac ea fubfultusereduscpplaino horizontis: polis etia acl indinationemfphaérsecollátisjmeridianümnáturah íitione teneat,ab eócp mirtimeíiacillet Sicigiturpraparato in* ftrumento,quadoaIicuius ftelíadocumáccipere uoíuerímüs^adi Uelperam ttel Sole iam obíturo,8¿ eo temporequandoLunám quoq? habueríriius iíi profped u exterioreorbem confercmus ad \ gradurn zodiac^inqüo tune bóleper pr^cedeíí tía cognitu acce írr £erímü6 % / J i N t C © L A 1 C 0 P E R H! CÍ JperírtlüSjcSucrternus^adípfum Soleorbium fe&ione>qiJoüf<|í taterq* eorü zodíacus inqj, 8č exterior illequi per polos eft orbís* feipfum pariter obumbret, tuc quoq? inter iorem orbe Lunae ad* uertimus, $C oculo ad plana eíus pofíto5ubi Luna ex aduerío, ué Ititi eodem plano dífíe&a uídebimus: notabimus locü in ínftru* mentí fígnifero:ipfe enim tune erít Lune locus fecundülongítu diíieuiíus.Etenim fiiieipfanoeratmoduslocisfteHamcompre hendedís>utpote qux ex omnib.fola díei 6C nočlis íí t partíceps* Ddndeno¿lefuperueniente,quando ftelia,cuius locum inquirí mustia confpícípoteft¿exteriorem orbe loco L unaccosptamuš* perqu? ad Lunaípfarrtsfícut in Solefaciebamus^onfmrnuspo í/tionemAítrolabfj.Tunc quocp ínteriorécírculum uertírr:usad ftella>donéc uídebituradhacrereplanícieiorbísjatqj p?r ípecills» quae in contento funt orbiculo confpiciatur.I ta enim & longitu dinecülatítudínefteligcopertemhabebimusJ^ecdu aguntur* quís gradus zodiac i ccelum mediat oculis íubfjdetu^&idcirco quibushorís res ipfageftafuerítliquido con ftabii nona die Pharmuthi,men* fís oítauí^gyptíorüinAlexandria^írca obferuarelocüftellar^qua^inpe¿tore Leonis bafílífais íiueregu lusuocatur,Aftrolabioad Solem iam oceumbentem coparato, quínqjhoris acquinodialibus á meridie tranfa¿Hs,düSoíin ill; partibus 8¿ femuncía unius Pifcíü ínueníret,reperit Lunam a So lefequente partibus XCII, o&aua uníus per admotu interior e circulu3quapropter uifuseft tuc Lunaelocus in v.partib* & fex* tante Geminoru.Etpoft horaedímídíü^quoiextaá meridieim píebatur, Sí ftella iam apparere cocpííTet>quarco gradu Gemino rum ccelii medíante>conuertitexterioreorbem inítrumcti;ad ía deprehenfum Lunae locu,pergenscümorbe ínteriorHaccepítá Lunañellgdíftantíaincofequentíafignorum partibus l vii« 8¿ décima uníus.Quoníam ígítur Lunareperiebatur ab occidente Soleinpartibus,utdiitueft nam in v,partibus,& fextanteGeminorum.Át coueniebat fub dimidío horg fpacío Lunam fuífTe motam per quadrant? uníus gradus: quandoquídem horaria portioínmotuíunarí dímídi* umgradum plus mínusúeexcipitrfed propter com m mat/onem tuncablatiuam Lunae,oportebat efle paulo minus quadrante, quod 1 R;E V O L V T I O N V M LIB, IL 46 quoicircitcriinciä defíniuit: quocircaLunä fuiíTc in V*grad. &C rrienteGemínoru.Sed ubideLunaribus cömutationibuspertra* ctauerimus,apparebitnotantäfuifl^^ liquere poísícJocuLiinxuífurnplustríentCiUixc^minus duabus quintis exceísiíTc quínqp gradus Geminorü>quibüs additigradus LVII* cu deamaunius parte, colliguntlocü ftelke inll.s.partibusLeo* n s ferédíftantemáSolisaeftiua couerGone partibus XXXri.s.cu larítudíneBoreafextatisgradus^HiceratBafíiircílocus>perquem & cxterarum no errantium ftellarum patuitacceiTus.Fävfia elt au temhazcPtolemaei obferuatio annöChriftifecundum Romanos CXXXIX.die XXIHLPebruarr),Olympiade CCXXIX.annoe* ius primo. Ita uirille Matbematicörüm eminentifsímus^quátum eotemporequ rqpftellaruaba^quinodio uerno locu cbtinuiflet, adnotauit5arlimantium^ccxrleftiumexpofuitafterifmos,Quibus hauJ parum ítudiohuicnoftroíubuenit,noscp labore fatisarduö relcuauit^ut qui ftellarum loca no ad acquinoctia^up cum tempo* remucantur>fed acquinöcftiaad ftellarum fixarumfpharä referen da putauímus,facilepoiTumus ab alio quopiam ímmutabili prints cipiodeducerefiderumdefcriptionemjquámáb Aríete>tan^prií2 mofignö,&aprimaeiusftella,qua2 ín capíteeius eft,aííumipla* cuít>ut fie eademfemper&abfolutafaciesmaneatíís,quac ueluti in íixa a c cohaercntíapcrpetua íemel capta fede collucent.Sunt au* te cura Se (blcrtia mírabiliantiquoru in XL VIIL formas dígeíta, cxceptis rjs quxá quarto fere per Rhodon climate íemper laten till círculiisdirimcbat^Siccpínformes ftella:,utillís incognita?,reman fcrunt.Necp enim aliam ob catifam fimulachris format^ funt ftellg fccudumTheonisiuniorisinexpoiitione Aratxa fententiam,niii u tunta carumultitudo per partes diícerneretur36¿denominatiOíS níbusquibufdáíígíllatim pofsintdefignari>antiquo fatis inftitu* to,cum etiamapud Hiobum quafdam iam ncminatas fuiffecon* ítet d¿ Pleiades,Hyadas^Ar&urumiOriona, apud Hefiodum 8C Hornera etiam nominatim legamus.ln earum igitur fecundü Ion oitudinedefcriptionenonutemurdodecatemoriis,qua?abarqui^ noctlis 8C conuerfionibusdeducunt,fed fimplici& confuttogra* duu numero,in cpterfs Ptolema?ufequemur,paucis exceptis,qua* uel drprauarajUelutcunqjaliterfehaberecomperimus.Quatenus autemípfarudiftantiaáb illiscardinibuspateatje^uentelibrodo' cebimus. m xj SIGNO* 4 y meoui coper ni et S IG NOR VM STELL AR VMQyÖ ' DESCRIPTIO CANONICA, ET PRIMO qusefunt Septentrionalís plagar. j »ai< * » i• rs.i,;.i \*4jch Forma? úeilarum. (Longúf ¡LatituJ | VR'SAE MINOR-IS SI VE CYNOSVR AH. tudinis gt. fer 1 dinis gt. fer. I magnit. | In extreme caudaa Sequins cauda. In edu&ione caudal. In latere quadrSguIipcedeieaaftra-for J 53 3° 55 5° 6*9 zo 8 3 0 <5*5 0 70 0 74 0 75 20 3 4 4 4 Eiufiem lateris Borea. Barum quae in latere iequete auftralior Eiufdemlateris Borea. > 87 0 IOO £0 109 30 77 4° 72 40 74 5° 4 2 2 Stellse 7.quarum fecunda? m^gnit.2.t- rtia? ¡«quarts: 4. Etqcirca Cynofuram mformisiniatere íequente ad reeftä lineam máxime auft. 103 20 71 i 0 4 1 . .. VRS£ MAIQRIS QVAM BLICEN VOCANT. Qua: in roftro. In binis oculis prxcedens» Sequenshanc. 73 40 79 10 79 A° 39 5o 43 0 43 ? 4 5 5 1 jln fronte duarum praecedens* Sequcns in fronte. (Qua: in dextra aüricula pnecedcnte. 79 3° 1 81 0 J 47 10 47 0 5Ó 30 5 5 5 Duaruin in collo antecedens. jSequens. jlnpedoreduaruroRoreav 85 <¡0 92 50 f ' 4Í ío 44 2 0 44 4 4 4 • JAuftralfor. In genu finiftro anteriore Duarum in pedefiniftro priöri borea. 89 0 89 50 42 0 3 5 0 29 0 * 4 3 3 i f 1 * (Quae magis ad Auftrum, jln genudextro priori» J Quar fubi pfb genu. 88 40 89 0 r 0 i 10 1. 28 30 $6 0 3.3 30 3 4 4 Qiiariuhumero. Oase in ilibus. Qua? in educ^i one caucte. 104 0 105 $0 1 1 6 30 49 o| 44 3 0 5 1 0 I 2! 21 3] In finiftro erurepofteriorc. Duara precedes in pede finiftro pofter. Sequenshanc i 1 7 2 0 1 I oí 0 107 30 4ededexcro. Iniftro pede. lateredexrro iub cingulo. ug fupra dextrum humerum attingit. • % 2 8 40 2 6 2 O j 0 401 34° 0 75 40 M 71 10 6$ 0 4 4 4 3 Qugdextram uertebrâ coxxcontingic. Qlïgfequitur eandem coxam attinges* Qux in pedore. 3 3 2 4° 3 3 3 20 3 5 2 0 72 0 74 0 K5 30 4 4 5 In bractiiofiniftro. j Trium in ciara Auftralis. Media ipfarum. Borea trium. 1 0 3 3 9 4° 34° 4° 342 20 52 3Ö 60 15 61 15 6" I 30 4 5 4 5 jmaior Steil*ii.mag.tertiaei.quartaei.quintx3* Informium duarum quç precedit tiara. Quac fequi cur ipfam* 3 3 7 0 344 4° ¿4 0 59 3 0 5 4 ✓ BOOT1S SI VE A RCTOPHILACiS, In manuiiniftra trium praecedens. Media trium Auftralion Sequens trium. . . - Quae in uertebra iîniftra coxar. | 145 40 147 3° 149 0 143 0 58 40 58 20 6*0 10 154 4° 5 5 5 5 Infiniftrohumeroc Incapite. In dextrohumero. '" " PWKaSBaa.1 |_ _ u -->,|| ,.-,.-1 10 170 0 179 oj (49x oj 53. 5 48 4 0 j 3 4 1 3 maior j k In revolví iönväi Lib. i i •t .r .' 48 b o r e ae p L A G AE. Formseítdlarum. LatiL J Ib 0 0 t 1 s sí ve arctophil. Jpt. fcr. pt. fcr.) magníc. fin co!orobo duarum Auftraliof. Qua? magis in Boream in extremo col: Duaruíub humero ín uenabuloborea. 179 0 178 20 181 d\ 53 15 57 3o |4d io| 4 4 1 4 |maior Atzftralíor ípfarum* In dcxrra! manus extremo. Duarum in uoia praecedens. 1 8 i 50 181 35 180 0 45 3 ° 41 20 41 40 5 5 5 I Quarfequituripfam. In extremo colorobí manubrio. In dextro crure. 180 20 181 0 173... 20 t 42 30 40 20 40 15 5 5 3 ! D uá r u m í n ci n gul 0 quae fe qui tur. Qií a: a meced ir. w íncaicaneo dextro. 1 <5^9 0 1 6 8 20 178 40 41 40 42 10 28 0 4 •4 3 maior In Íiaíftro crure Borea tríum. Medía tnum. 1 Auñralior ípfarum. i 64 40 i 6 $ 50 1 64 50 28 0 26 30 25 o 3 4 4 Stella: 22.quarum ín magnitud, terna 4.1'n quarta 9.1'n quinta 9. In for mis inter crura quam Ardurum uocant 170 20 31 30 1 • CORONA BOREiE. Lucens in corona. Pi Beedens omnium. Seemens in Boream. 1 188 01 185 ol 185 2 0( 44 30 46" 20 [48 of 4j 51 maior i maior ] H Sequens magis in Boream. Qiire iequitur lucentem ab Auftrö* [Qti^e proxime fequitur. 193 0 191 30 190 3 01 50 3 ol 44 45 44 5°| * 4 4 Poft has iongius iequens* Quae fequitur omnes in corona. Ú 194 40 195 0 4 6 10 49 20 4 4 6 eel 1 ae s. qua rum magnitud.fecundan 1.quarts 5. quinta? i.fexta: 1. | ENGONASÍ. „ , . * r - In cap i re. In axilla dextra. Ín dextro brachío. 2 2 1 o 207 Ó 205 o 37 30 43 ° 40 10 3 3 3 . • • * > .•V •• * In dcxrrisiii bus. Iníiníftro humero, ínfíniftrobrachio. 20 I 2 0 220 o 225 20 37 48 49 1 o o 3° 4 3 4 mator B O R H AH P L A G AE. . _ ' x . - . ; v.? - - -5 Formée liellarutru jLongi. | |Latit.| ENGONASÎ |gt. fcr[ |gt. ícr.j magnít. lnfíniftrisílíbus. | Trium in finißra uola. Borea duarum reliquarum. 231 0 238 50 235 0 • 42 0 52 5° 54 0 4 4 4 maior j maior Auftralior. In déxtro latere. In finiftro latere. 234 50 207 10 213 30 5? 0 5 6 10 55 30 4 3 4 1 Inclunefíníftro. Inedu&ioneeiufdem cruris. JTn crurefiniftro trium prarcedens. 213 20 214 30 217 20 5 tf 10 58 30 59 5° 5 5 3 iSequenshanc. Tertia fequens. jltifiniftro genu. 218 40 219 40 237 10 • * « ^ 60 2 0 61 15 61 0 v •4 4 4 Infíníftra nate. In pede finiftro trium praecedens. [Media earum. 225 30 r 8 8 40 220 10 69 2 0 70 I5 7 1 1 5 4I 6 6 ! {Sequens trium. In educflione fexti cruris. [Eiufdem cruris Borealior. 223 0 207 0 198 50 \ 72 o| tf 0 15 6*3 0 « •. , 6\ 4 4 maior jln dextro genu. Sub eodem genu duarum Auftralior. ¡Quae magi s in Boream. 389 0 I 8 6 40 183 30 3° 4° 6-4 15 4 4 4 I maior ., «. — jln tibia dextra. In extremo dextri pedis eadem quae in J extremo Colorobo Bootis. 184 3 0 j 178 20 ■ <5"o 0 57 30 4 4 j Prater hancftelta: 28.mag.tertiaetf.qiiartaei7.quintae2.fextae3. Ilnformis â dextro brachto auftralior. 20 6 0 ?8 io¡ 5| LYR^ ¡Lucida quae lyra íluefídícula uocatuiv Duarum adiacentium Borea. Quae magis in Auftrum. 250 40 253 40 253 40 tf 2 0 (5" 2 40 6l 0 X 4 4 maior maior • In medio educftionis cornuum. Duara co tinuarum ad ortu in Boreanh Qtiaj magis in Auftrum. 2 6z 0 2 6 5 20 1 2 6*5 0 I <5"o 0 61 20 6" o 20 4 4 1 4 1 PraecedentiG in iuncfiura duaru borea. Aiiftralion SequentiQ duarum m eodeiugo borea. Quae magis in Auftrum. 2 54 2 O 254 x 0 2 57 3° 258 20 |5 lin eiufdem extremo. 294 10 29.8 10 500 0 49 30 52 10 74. 0 3 4 3 maior j fin pede fíníftro. Inlíniftrógénü. In dextro pededuarum praecedens. (305 20 307 50 (294 50 t .i . % 55 5 7 6*4 0 4 4 4 maior | IQuacíequitur. {ln dextro geritinebulofa. - . 29 6 0 3° 3° . . . . _ . 1*4 3° 3 ~ 4 5 1 4 [ 5 [ t j Stellse i7.q|iarum magnit. fecundas i. tercia? f.quarta^.quintce z. | l Éf DVAE CIRCA OLÓREM INFORMES. Sub finiftra ala duarum Auftralíor. QuaemagisinBoream. -a cr_ t i . 2 06 0 307- 40 49 40 5i 4° 4 4 t J» GAS S I O P E I • t >> • • k« tj f m \ ■ fin captte. Jn pedo re. Incíngulo. 1 10 4 1 0 6 2 0 V — A • - * 45 4* 45 47 5° 4 3 4 • • maior 1 Supercathedraadcoxas. -. ____ Ad genüá. I n crure. 1 10 0 - 1 d 49 0 3 maior | 13 40 20 20 1. ^ 45 45-30 3 - 3 • . y^*'"* * - íj : In extremo pedís. Infiníftrobrachio. Iníiniftro cubito. - 355 0 8 0 7 40 48 20 44 20 45 0 • 4M 4 4 5 * ^ In dextro cubito. i In íedís pede. _....... .. 3 57 4°) 8 2 0 [ ^ V " 50 0 52 40 6\ 41 In afceníu medio. 1 In extremó. | 1 10 ^ j * 27,10 i 1 J* 4°l 51 4°| 3|mínor Stellac 13. quarum magnít. tercias 4. quartae s.qukitae i.fextarz. NIC Ó I 4 1 CO!» SR RI Cl t** » hormaeltellarunrn (Longit. PERSEI. ..M Igt fCrl în extremo dextrç manusobuolu/ In dextro cubito* (tíone nebulofa. in humero dextro. 2 1 o 24 50 z6 o j In finiftro humero« In capite fiue nebula, in fcapulis._ In dextro latere fulgens. îneodèm latere trium praecedens. Media. 20 24 24 28 28 3° 5° o 11 1 to 40 2 o Reliquatríum. In cubito finiftro. (lucens. In fínifiro manu ÔC capite Medufir w ■ 5* 24 *3 o o o Etufdem capitis fequens. Qag prgi t in eodem capita Prgcedens etiam hanc. In dextro genu» jPrgcedens hancin genu. Inuentreduarum prçcedens. I 22 2 I 20 3° o I o Sequens. In dextro coxendice. + % n. 58 10 37 10 3Í 4° 37 37 20 30 In dextra fura. Infiniftra coxa. «r In finiftro genti. m 39 4* $ o 10 3 2 . © Latit. I jgt. fer.| magnit. In finiftro crure* In finiftro calcaneo. In fumnio pedis finiftra parte. 3* 4° 24 30 29 40 mm 40 37 34 30 30 30 , nebulo. 41 41 minor 3* 34 M 30 27 20 3 • i o o « i® 47 40 4 4 4 2 4 4 *7 jo o o i 4 2 2 I 2 I 2 2 O O 1 5 4 4 4 28 28 M M i o I o 4 4 4 2* 24 1 5 30 4 î 28 45 2 i 40 19 50 5 4 3 mafot '4 45 12 o II o 3 3 3 maior minor maíor Stellar 2tf.quarum magnitud, fecundar 2. te rtiae 5*quart*itf. quintácx. nebulofa 1. CIRCA PERSEA INFORMES. * • • \ Quae ad ortum à finiftro genu. In boream á dextro genu. Antecedens á capite Mcídiífse. 34 I O 3 * __ » j 0 1 5! 38 20 3 * 0 5 i 8 • « O 20 4® |i Stellariini trium magnitud, quintac 2. obfeura una. obfeur. Heniochi \ K E V O L V ION Va L I B. II, BOREA SIGNA. Formac Itciíarum. |Longi.| .. |Latir. | HEÑIOCHÍ SIVe AVRIGAEjgt. fcr. |pt. i'fcr.j magnit. Duartim in capite Auliralior. QiicemagismBoream* (capellam. In úníftro humero fulges qua uocät 5 5 5 °l 55 4° ¡ 78 20 30 0 30 50 22 30 4 4 i 1 fin dextro humero* In dextro cubito, in dextra uola* 5 6 10 54 3° 5 6 10 20 0 1 5 M 1330 2 4 4 maior jlnfiniftrocubito. | 45 20 (Antecedenshoedorum* j 45 30 jlnfiniitrauolahoedoriimiequens. j 46* 0 2040 18 0 18 ^ 0 4 4 4 mator minor maior IIa finiftrafura, v | 53 10 In dextra fura 8C extremo cornu| 49 0 jlntalo. (TauriBoreo.j 49 20 110 10 i i 0 ! « s* 3 3 1,5 minor maior Unclune. [Infíníftro pede exigua. 49 4° 24 0 • ' 12 20 IÖ.20 5 6 • * » 1 Stellge 14.quarum magnitud. primati.fecundaei. tertiär.quartac7 j quintae2*fext£i. OPHIVCHT SIVE SERPENTARII. Li * * 1 < ^ < •«.'. • . .. ♦ . . . *»-,'•...... In capite. In dextro humero duarS precedes. Sequens. | 228 10 231 20 2 3 2... 2 0 [ ......T, i 3 6 0 27 15 2(5- 45 3 4 * .4 maior In liníftro humero duarß precedes. Quae feqúííuñ Inancónefíníftro* 2 1 6 40 218 0 2 11.40 -■» • • t » M" 3 S °j 3* 34 1.4 4 4 In fíníftrá manu duarum precede Sequens; In dextro ancone. • , • * 1 s; 208 20 209 20 2 2 0 O , 1 17 0 12 30 15 0 4 3 .4 In dextra manupraecedens«. Sequens. In genu dextro. 205 40 207 40 224 3 O t -••<- 1840 14 20 4 3° 4 4 3 maior In dextra tibia. In pede dextro ex quatuor pcedes. Sequens. 223 0 Z 16 2 0 227 .40 Bor. Auft.j Auft.f 1 2 Ml 2 15 . 1 H 3 4 _ 4 maior maior maior Tertia iequens. Reííquafequens. Quar calcaneum contingit. 228 20 229 I Ö 229 3 o| AuftJ Äüft. Äuftl 0 20 1 45 i 0 4l 5 5 maior maior ^» • ni) In fini» / J I" BORBA S I G N A. TT' • « • î. , _ ..• > Forma: ttellarum. jLongi,) |Latit»| OPHIVCHÍ SIVE SERPENTA. |gt. fcr. / / . Ißt. ícr. magnit. Iníiniftrogenu. | 1 In erare fí niíiro ad reeftam línea Bo-Mcdia earum. (rea tríum. 215 30 215 0 214 0 * 1 Bor. Bor. Bor. II 50 5 20 3 *o| 3 5 5 maíor Auftraiior trium. In finiftro calcaneo. Domeftícafíníftrí pedís attíngens. 213 i 01 215 40 214 0 Bor. Bor. Auft. i 40 0 40 0 45 5 5 4| maíor 1 Scelie 24;qiiarum magnitud, tfcrtif 5.quarte i ¿ .qumtae 6. CIRCA OPHIVCHVM INFORMES; ^bortu in dextrühumeru maxime Medía tríum. (Borca tríum. AuftraHs trium. ■ j 235 2 0 j 2 3 ¿ 0 233 40 28 10 Z 6 20 25 0 4 4 • 4 ! Adhuc fequeiis tres. 12 3 7 0 ¡Separata a quatuor ínSeptetríones. ¡2^8 0 \z7 o| 4I 3 3 4| Informíum ergo quíncp,magnítud.quarceomnes. í SERPENTIS OPHIVGHI. } « ' 1 , f * ^ M In quadrílatero que ín gena. | Que nares attingít. ] In tempore. 192 10 2 0 î ó 1197 4° S 8 0 40 0 35. 0 4 4 5 m* r • « » . Inedudíonecollí. Medía quadrilareri &C in ore. A capíte ín Septentriones. 195 20 i 94 40 201 30 54 1 5 5,7 1 5 42 30 3 4 .4 1 S - • In prima collí conuerfíone. Sequen tíum tríum Borea. Medía earum. ( \ 1 • 1 •• ' — 195 0 i 9 S lo 197 40 29 i 5 2 6 30 25 20 5 4 .5 j Auliralior tríum. (tartj. J Duaru precedens in fíníftra Serpen IQiiefequíkif hacín eadem manu. 1 99 40 loz O 2 11 30 24 0 16 30 i 6 15 3 4 5 iQl1? coxam dextram. Sequen tíum duarum Auftrína, Q ux Borea. 1 ^^^ v t«. • • « 227 O 2 3 Ö 2 0 231 10 i 0 30 8 30 10 30 4 4 4 maíor 1 « <• * w Poft dextram manum ín inflexione Sequens in cauda. (caud^ ¡In extrema cauda. 237 O 242 Ö 25t 40 Jv ■ . / 20 0 2 1 10 27 0 4 4 4 ma/or | ¡ StelIgiS.quarum magnitud, tertiç 5. quarte 12.quinche 1. f Sagifa \ t \ \ r E V o l v t t o n v m l ! b, ti A. f 5* í ; B CT R "E ASIGNA, v 1 Jl . » T ^ • # Forma? íteilarum. jLongi. i Laut. 1 S A GIT T AE. | Et. fcr. Igt. fcr. magnít. Incufpide. Inharund/netrium fequens. 27 3 3°\ 270 o| 39 20 39 10 I 4 1 * 0 Medía ipfarum. Antecedens tríum. ¡In Gíyphíde. 269 10 z6S 0 \z66 40 3 9 5 o 3 9 0 38 45 5 5 Stelle^.quarum magnitud.quarte i.quintg j.fextgi. AQ^ViLAi. I n medio capúe. ¡acollo. (qinlam. ínfcapulíslucídani quam uocat A- 270 30 2 6S i 0 / 2 (5*7 10 1 1 rv' * ' ' ~ z6 50 27 10 29 10 4 3 - maíor Proxima huíc magís in Boream. ín finíítro humero prgeedens. Qugíequítur. j 2 6 8 o 2 66 3 0 2 ó" 9 20 30 0 31 30 3 i 30 1 3 3 minor lint dextro humero antecedens. % B Z6$r 0 2 8 40 1 5 1 1 Qug íequítur. in cauda lacfieu círculum attíngens. Z64. 30 1 j 2 6 40 j z 6 30 i 5 1 5 maíor Scellg 9.quarum magnir.fecundg i.rertíg 4.quarre 1.quinte 3. CIRCA AQ^VILAM INFORMES. A cap; te ín Auítrum precedens. Que fequírur A(3 humero dextro uerfus Africum. 272 01 272 20 259 20 2 1 40 29 i 0 25 0 3 3 maíor Ad Auftrum. Magís ad Auftrum. Que priced ít omnes. 261 3 0 j 2 6*3 0 2^4 30 f ^ 20 0 15 30 i 8 20 3 5 3 Informturn tf.quarum magnitud, tertíe 4. quartei. &quínt£ 1. DELPHINI, In cauda tríum precedens-Reííquarum duarum magís borea. Auíxralíor. 281 0 2 8 2 0 282 0 29 10 29 0 26" 40 3 4 4 minor minor In romboideprecedentíslareris au EíufHerti laterís Borea. (ftralíor. Séquennslarerís Auftrína. - 281 50 283 30 284 40 32 o¡ 3 3 5 °| 32 o| 3 3 3 minor minor minor jEiufdem laterís Borea. (ftralíor.| {Inter caudam &rombum tríum Au j¿perarum duarum in boream prg* Qygíéquitur. (cedens. 28 0" 50 280 50 280 50 2 8 2 2 0 . ¡ 3 3 10 34 M 3 * 5° 3130 3 1 6 minor » * * t Stelle lo.urputa magnitud, terti£5.quart£ 2.fextg 3. #' • \ n ítj Equi- NICOLAI COPERM1CI BO REA SIGNA. MW Forma: ftellarum. |Longu j Latir. EQV1 SECT1QNIS, In capite duarum pr£cedens* Sequent In ore duarum prccedens. Qua^feqintur, Stellagquacuor.obfcur^ omnes« fcr. Jgt. fcr. J. magnit EQVI PALATI SEV PEG ASI. Inridu* in capite duarC^ppinquarum borea« jQiig magis in Auftram. 1 29' 3 0; _ j 1 40 i 40 i 20 f*' 2 1 30 I tf 50 I 0 3 3 4 maior in iuba duairum Auftralicr. Qug magis in B o ream. In ceruicejduarum prarcedens. 3 14 40 3 * 3 5° 3 1 2 _ 1 0 15 O I tf 0 l8 O 5 5 ,3 Sequent Infmiftra fuffragine. In firiiftro genu. ¡3*3 5 °i 305 4o| 3 11 °i . , 11 9 0 3* 3° 34 1 5 4j 4 4 maior maior [In dextra fuffragine., In pedtöre duarum propinquarum Seqúense (prgcedens. 317 0 319 30 320 20 41 10 29 0| 29 30 1 4 4; U4 maior % In dextro genu duarum Borea. ¡322 20 In Auftrum magis. (321 50 In corpote duarü fub ala que borea. (327 50 v 35 0 24 30 f25 40 3 j 5 4 to • • QugAuftralion In ícápulís Sí armo alse. (né. In dextro humero SC cruris educfcio 3 2 S 3 5 c 3*5 ! 20 > 0 ; 3° «1 25 0 19 4o 31 0 4 2 2 minor minor In extrema aia¿ (dg communis. In umbílico q ug 8¿ capiti Androma j 35 341 j • ' 30 1 0 12 30 2 <5* 0 2 2 minor minor Stell? 2o.nempe magnir.fecunde 4.tercr g 4.quarte 9. quinte 3. ANDROMEDA Qug in fcapulís. In dextro humero. 348 349 40 40 24 $0-27 0 31 4| In finiftro húmero. In dextro brachiö trium Auftralior. Qiie magis in ßoream. ( 347 347 34^ 40 0 0 23 0 32 0 3 3L 3o 4 4 4 Media trium. In iiimma manu dextra trium aü= «sssr 'wyj» " • . Media earum. (ftralior. 348 343 3 44 2 oi 0 0 I a 32 20I 41 0 42 0 5Í 41 4 0C j Borca t RBVOt VTtOMVM t~!B. (I rZf [ B Ó REA SIGNA. • • % | FórmxiielJarum* |Longi.| (Latir. 1 1 AÑOROM E D AH. |gt. fcr.| |pt. fcr.) magnit. ?Bo rea tríum* . I hnfiniíiro farachio. tlníiníffrocubito. f i 'rtr -"- -íf ' ■ 345 501 347 3 °| 349 0] 1 44 17 30 15 50 4 4 3 jín cíngulo tríum Auftralís. iMedia. |Septentrionalís críum. 3 57 10 3 55 3 55 25 20 30 0 32 30 3 3 3 — J tln pede Ííruftro. (¡adexrropcde. fAuflrsLorabhis. . ¿ ió io 10 JO S 40 > 21 0 37 10 35 20 3 4 4 —j maior j maior jSubpopitteduarumBorea. ÍAuftrina. In de* tro genu. 1 4* 5 20 5 30 29 0 28 0 3 5 30 4 h In iyrmatcfíuetududuaruBorca. Auilrina. A dextr3 manu excedes & ínformís 6 0 7 3 <* 5 0 f I r - 34 30 |2 jó 44 0 15 5 i 1 SceUszjietemmmagnítud.terciaíy.quartaeiz.qm'ntaí 4 * » I TR! ANGVLJi W . ' V r C- % * ' [In ápice trianguli. fin baft praceedens tríum. ¡Media. [Sequens tríum. 4 9 20 9 3® • • 10 10 I iS i 0 [20 40 20 20 19 0 3 3 4 3 f Srellae 4.earum magnitud, tertian 3. quartae i. Ilgicur in ipfa Septentrional! plaga ftella: omnes 360. Magnicudinis pri*! jilee 5. fecunda: i3. teniae 8x. quartan 177. quintaos, fexta? 13. nebulofa i.obJ mmmmm [i - 1 ■ - *' " 1 1 riir " ■ 1 ii * ' ^ ■ EORVM QV& MEDÍA £T j I circa íigniferum íuntdrculum. I f AR1ETIS. 1 ílncornuduaruprgcedens 5¿ prima jSequens incornu. (omnium. |Tn rí¿tu dua rum Borea. 0 0 1 0 4 20 Bor. Bor. Bor. 7 20 8 20 7 4o 3 3 3 delicies] X 4 If |Qua: magís in Auftrum« 1 Jírlmuice. 1 flnrembus. | 4 5 °1 9 5o 10 50 Bor. Bor. Bor. tf oj 5 3*1 -. - ^. - Media. Auftralis earum. 13 0 Ii JO [Bor. Bor. 10 40 10 40 .5 5 Stella: 5. quarummagnitud-tertiaei. quarts i.quintae?. T Ä V 'R I* In fecflione ex quatuor maxie borea Altera pofiipfam* Tertia. Quarta maxi me Außrina* Indextroarmo. InpecSore* in dextrogenu* Infufiraginedextra* Infiniftrd genu, In fimftra mffragine. (in naribus. In facie 5. qug fuccule uocant^gme Inter hanc dC boreum ociil um» Inter earid em &C oculS Auftralem. ___ilictudidaRo llnöccultöBoreOo (nu&äütem. Quä inter originem auftralis cor= cornu duariM auftralior. Quae rriagis in boream In extrenio ei ufdem* r » ♦< la extreme eiufde quaeq? in dextroj 49 o Inaureboirea duarüborea.r (pedej 20 earüm:' (Heniuchi.f 3 5 o y R E V 0 L V T 1 0 N V M l i b. I L _V f m e D i a QJ/ AE circa S IGNIFER VM. . > | Forma: iteJlarum. ILongi. w I. ... 1 La tic. T t a V r i. Ißt. fer, ! .. lBc-- icr.j magnit. In ceruice duarû exiguaru pcedens. Quxieqiutut. (ftrfna, la colio cjuadrilateriprçcedenciu au 30 20 3 2 20 1 3120 •0 . M Bor. Bor. Bor. » * • 0 4c 1 0 . 5 0 s| sl..... Eiufdem lateris Borea. Scqirenris latcris Auftralis* jHmus lateris Borea. j 32 10 (Bon ¡ 35 2o|Bor. 35 olBor. 1 7 *o 3 0 L 5 0 1 5 5 5 PleiadupcedctislaterisBore? term Guifdê lateris auftraltermin^ (nus 253c • 5e » Bor. (430 > Bor. J 4 40 5 5 Pleiadu fcques anguftifsimus term ExiguaPleiadü et ab extremis iecSî .) 27 o|Bor. il 26 olBor. 1 5 20 I*. ° 1 5 1 S Stellarum 3 2#abfcp ea quaein primai. tercieetf. quarts n. extremo cornuSeptentrionali.mag quinte i 3 .fextaci. q_vah ci rca ta VK vm informes, / » » • • —1 Inter pedem et armum deorfum. Circa auftrinu cornu pcedës trium, Media trium. Sequenstrium. j J 18 20 45 2° 47 20 49 jAuíí. Auft. Auft. Auft., \l7 So 2 0 1 45 2 0 4 Í 5 Ii • Sub extremo eiufde cornu duaruml Auftrinà. (bpreaJ SubBoreo cornu quinqj precedes. | Altera fequens. j 52 20 52 20 50 2 0 j 52 20j Aulr.l Auft. Bor. Bor. ' 6 2 Q 7- 4° 2 40 I 0 5 5 5 5 Tertia fèquens* 1 IReliquarum duarum quae B orea. | QuœAuftralis. | 54 20| 55 4° . 5 ^ 40 * Bor. Bor. Bor. 1 2 0 3 20 1 *5 5 S J 9 * * * fr Steliarum n ínforrnium,mag.qname i.quiritae io. G EMI NOR VM. i : IncapiceGemin.pcedetis.Caftorís. | in capire Geminifequétis fubflaua. In fin i ft ¡'ó cubito gemin.jp ced. (Pol 76 4o| 79 5° ! 70 0 Bor. 1 Bor. Bor. 9 <7 15 10 0 2 2 4 jlneodembrachio. In fcá pulís eiufdem Gemini. (In dextro humero eiufdem. 72 ojBor. 75 2ojBor. 77 2o|Bor. 720 5 4 5° 4 4 4 j íñ finiftro hum ero fequetis gemíni. In dextro latere antecedecís gemini. In finiftro latere fequen rís gemini. - 80 Ó |i 75 0 1 76 3 0 ¡ Bor. Bor. Bor. 2 40 2 40 3 0 4 5 3 * • MEDIA O VAE CIRCA SIGNIFERVM. j Forma? ftellarum/- ¡LongiJ |Latit.| | gemino R v M. |gt. fcr.| |pt. fcr.J magnit. In fíníÍTro genupraxedetís geminí. In finiftro genu Íeqiíentis. In fíníííro bubone eiufdem. | 66 3 0 71 40 ; 75. o| Bor. Auft. Auft. 1 $ o 2 50 0 30 3\ 3 3 maior Incauítatedextra eiufdem. In pede precedencia geminí pracce/ In eodem pede fequens. (dens. 74 4° 60 0 61 30 Auñ. Auft. Auft.¡ 0 40 1 JO 1 » . • « « v > 3 4 4 M maior | In extremo prsecedentis geminí. j !n fummo pede fequentís. ín ínfimo eiufdem pedís. 6; 30) <5*5 2 0 6 8 0 Auft. Auft Auft. 3 30 7 30 10 30 » 4 3 4 Stellçi8.quarum nragnít.fecundar 2jertiç$.quartç9.quintaî2, i §i CIRCA GEMINOS INFORMES. I | Precedes ad fummü pede gem.pce* Qu? ante genu eíufitelucet. (decís. Antecedes genufíníftrQ feq. gemí. SequetíQdextramanu gem.íequen 1 57 30 59 5o 68 30 (8x40 Auft. Bor. Auft. |Auft. 0 40 5 5° 2 15 1 i 20 4| 4 5 5 maior a Medía. (cium tríum Borea Auftralís tríu quar círca braehtu dex Lucida fequens tres. (trum. 79 40 79 20 84 . 0 Auft. Auft. Auft. 3 20 4 3° 2 40 5 5 4 Stellarum 7< ¿nformíum3mag.quartse quinta 4. | 1 V . • • CÄNCRL j Injped. neb. medía, q pfepeuocat. QuadrílateríduaruprgcedentiaBo Auftrína. (rea. 93 4o 91 0 9 i • 20 Bor. Bor. Auft. 0 40 1 15 i 10 ne 4 4 * % • buiofa J minor | minor | Sequentíum duarum quaeuoeäturj 95 40 Auftralísafinus. (afiníborea] 94 40 In chele feu brachíoauftríno. | 99 50 |Bor. Bor. Auft. 2 40 \ 0 40 5 ¿o 4 4 4 maior maior In brachío Septentrional!, In extremo pedís Boreú In extremo pedís Auftríni* 91 40 8 6 0 1 9° 3° Bor. Bor. [Auft. il 50 i 0 7 3° 4 3 4 maior j h tell a rum 9-mag.quartae 7*quíntae i.nebulofa 1. \ CIRCA CANCRVM INFORMES. I Supra cubitum Auíiralís Cheles, Sequensab extremo eíuícle Cheles. íój 0 1 ó 5 ó Auft.l 2 40 Auft.f 5 40 4 4 maior 1 minor i bupra \ REVOLVTIONVxM LIB. II. 54 MEDIA Q^V AE CIRCA SIGNIFERVM. | Forma?ttdlarum. ¡Longi, | iLaticJ i c A N C R i. Ige. fcr. Igt. fcr:f magnit. Supra nubeculam duaru praecedes. | 97 20 ¡Bor. riequensftanc. jioo 20(Bor. 4 3° 7 M 5 5 Qiiatuorinformium^mag.quartg z.quintf 2. 1 LBONiS, Innaribus. In hiatu» } ■ l m J • • • • r 101 40 104 3 0 Bor. Bor. 11 0 0 1 7 4 4 In capite duarum Borea. Auftralis, ¡107 40 110 7 30 • • |Bor. ¡Bor. 12 0 9 3 0 3 3 maior 1 In ceruice trium Borea» Mediä» Auftralis trium» 113 3ö|ßor, 115 3 o|Bor, |ii4 ,ojBor. | 1 1 0 8 30 4 3° 3 2 v 3 • ^ In corde qüeBaiilifcu ilue regulu uc In peefiore duarum Äuftnna. (cant. Antecedens paröeamqu£in corde. >| 11 5 50 I £ I 6 50 j113 20 1 ¡Auft. |Auft 0 10 1 50 0 15 X 4 5 i In genu dextro priori. (1 i 0 40 ilndracedextra, \il7 3° ¡In genu finiftro anteriori. 11 2 2 30 Auft. Auft. | 0 0 1 3 4° ! 4 10 5 4 1 ! 1 Indracefiniftra. Infiniftraaxilla. In uentre trium antecedens* 115 50 122 30 120 20 Auft. Auft. 'Bor. | 4 15 0 10 .4 oj !4 Ii 1 Sequentium duarum Boren. Qu ae Auftralis. In lumbis duarum qux prgit. 1 2 6 2 0 | 125 4o| 124 4 0 j Bor. Bor. Bor. 1 5 20 2 20 12 15 # 5 | Qug fequitur. | In clune duarum Borea. 1 Auftrinä. j 127 30 127 40 129 40 Bor. Bor. Bor. | x 3 40 XX 30 9 4° 2 5 3 1 Inpofteiioricoxa. | Incauitate.^ In pofteriori eubito. 133 40| 135 0 135 0 Bor. Bor. Auft. 5 * r 5 ö 50 3 4 .4 Inpedepofteriori. jln exrremo cauda?. » • »A | 134 o|Auft. 137 50 jBor* I 3 0 ix 50 5 1 minor j Stellarum 2 74 mag primae 2,fecund2e 2,tertia£tf.quarfa£8.quintae 5 { fextse4» J CIRCA LEONEM INFORME S. j Supra dorfum duarum prseeedens jQugiequitur. JSubuentre trium Borea; 119 2oL 1 2 x 30] 129 50] • « • # Bor. I Bor. Bor. •• • ,9« x 3 2 01 15 30 1 10 • • • * 5| 5l 4P % 1 tntnor rv l t f . » ' « MEDIA ÁE CIRCA SIGN1FERVM, Forma? (Miarum. t on gi. I Lactu I \ LEONIS. MM loe. fer. Ißt. 1er I magnít. Media. Auftralís rríum. 130 30 13 2 20 Au ft. A uft. O 3 0 2 40 5 5 m ^ W W • WV # ^ ^ » * W» • V v m — -----H ■ m. Inter extrema Leonis & Vríáf'ncbtiloÍ3cinuoluríonis,quam uoeant 3eroníces crines^q maxie m Boreâ.| 13 8 iojBor. |$o o|Lumínofa Aüftraltum duarum prsecedens. Quae fequítur in figura folij hederé. * 3 3 5 o 141 50 Infortnium 8.mag. quarte i.quíntz 4 lumtnofa i.obtcurae 2. VIRGINIS. In fumino capí te duaru pcedës Au= Scquens Septenrrtonalior. (ftrina. In uui tu duarum Borea. Auftralís. In extremo alefiniftrç& Auftrine. Earu que in fi níftra ala quatuor pre Altera fequens* (cedens. Tertia. VItíma quatuor fèquens. Indextro jatereíubcingulo. In dextra & Borea ala trm pcedens. Reliquarum duarum Auftrina. ípfarüBorea uocatauíndemíacor. !n ímiftra manu queSpica uocatur. Sub perizomate ÔC in chine dextra In finiftra coxa quadrilateri praece-Auftralís. (dentium Borea. Sequentium duarum Borea. Auftrina, ingenufiniftro. In poftremo coxse dextra?. In fyrmate qua* media. Quç Auftrina. Quç Borea. Iufinißroäf' Auftrínopede. indextro fi^Boreo pede. 3 9 4o|íSor. I 4 i 5 40 20 44 0 Bor. Bor. 5 4° 8 o 5 5 5 43 3 o|Bor* 42 2o|8or. 51 3o|ßor 5 30 6 o i i o 5 3 3 5 6 30 00 30 Bor. Bor. 64 2ojBor. z 5c I 3 2 5oj 5 i 40I 4 Bor. I 8 3 o Bor, (13 50 5 3 3ojBor. J i i 4c 57 4° 51 30 3 5 ! « 55 30 70 o 6 S 10 Bor. A uft, Bon 15 10 2 o 8 40 3 i 3 6 9 40 70 2 0 73 20 Bor. Bor. Bon 2 20 0 10 1 30 5 6 71 20 75 o y i 20 Bor. Bor. Bor. 0 2 O I 5 1 30! 5 8 30I 5 So o 8040 8 i 40 Bor. Bor. Mor. 7 3° 2 40 Ii 40 4 4 4 83 30 8 6" o Stellarum 2equens ex tribus, W «a. 170 30 Auft. 171 30 Auft. 173 2o|Auft. 720 8 20 7 5° 5 6" • ■ CHBLÄRV M. In extrema auftnna chele duarü lu= Obfcurior in Boream. [ (cens. In excrema borea cheleduaruinces. Obfcurior precedenshanc. in medio Cheies Auftrinae. in eadem quae praeít. 191 20 190 20 195 30 Bor. Bor. Bor. o 40 2 2 0 8 30 2 2 maíor Bor. Bor. Í94 4ojBor* 191 o 197 20 8 30 i 40 1 1 5 5 4 4 In media Chele Borea. In eadem que fequitur. Stelle 8. quarummag fecunda: 2. quarts4. quinta 2. ____ I ■ ■ !■ «——■ I mm mm i i—• i ■» i ■ n ■ ■ m m - _ w « ■ ■ i - - ■ i ■ mi m - - - ■ 11 ■ ■ mr 2 0 0 5O zo 6 20 Bor. Bor. 3 45 4 3° 4 4 CIRCA CHELAS INFORMES. In Boream á chele borea triu prgce/-SequennurduarumAul1ralis (dens. Borea ipfarum«, 199 3 o|Bor. Bor. Bon 207 o 207 40 9 o 5 40 9 1 5 Si 4 ínter Chelas ex tribus qug fequitur. Reîiquarum duarum precedêtium ____A ..«i«'« Que Auftrags, 205 50 203 40 (Borea.I204 30 Bor. Bor. Bon 5 2 t 30 o 6" 4 5 r ub auftnna Chele mum precedes. Rdíqmrum fequentíum duaríiBo Auftraîis. 196 2oIAuft* A uft. Auft. 204 30 (rea.¡2o5 20 7 30 8 i o 9 40 3 4 4 — — . ■ - ■ . ■■ .-; ;-—---------■--- ' ■■ ——— íniormium 9.mag.tertíf ^quarte5.quintÇ2.fextaei. ! ! 11 fronte lucenti um tríum Borea, Medía. Auftralís tríum. 209 40 209 o 209 Bor. Auft ojAuíh i 20 i 40 5 . o 3 3 3 maior Qugmagísad Auftrum ÔC. in pede. Duarum coniundarum fulges Bo-Auftralís. (rea. 209 20 210 20 210 40 i Auft. Bor. Bor. 7 5° i 40 o 30 3 4 4 in corpore triüluddara precedens. Media rutüans Antares uocata. jSequens tríum. 214 2 16 o o 217 50 |Auft. Auft. Auft. 3 45 4 0 5 3° 3 4 3 maior T / / O UJ In ukk v. / r ' * " • ' : ■ , • • / NICOLAI COFERMICI 1 MEDIA Q^VAE CIRCA Í UGNIPFRVM. * -1 | FormaHlellarum. [Longi | |Latir, | j Korfi l |gt fcr.j jgr. fc r ¡ magmt. j In ultimo acetabulo duarum pr£ce= Sequens* V (densin primo corporis fpondylo. j ziz 4o|Aufi.| zií 5o|Auft.| 221 ^ojAuft.j 6 10 * 4°| 11 oj '<1 1 ?! 1 In fecundo ipöndylo* In tertío duplicis Borea. Auftrina duplicis* í 22 2 1 o| j223 20 [223 30 Auft. [Auft. ¡Auft* 15 0 1 8 40 0 4| 4 3>¡ 1 . • » " ■ In quarto fpondyio. In quinto, iníextofpondylo. 22 6 30 231 30 233 50 Auft. Auft. Auft. f 19 30 18 50 1 6 40 1 i 3 3 t ! In feptimo qug próxima acúleo. In ípfo acúleo duarum fequens. Antecedens. k # 232 20 230 ^O 230 20 Auft. 1 Auft.' Auft. 15 10 13 20 3 1 4 Stellg zu quarum fecundas magmt.i, tertigi3.quarte5.quínrse2. 1! CIRCA S CORPf VM INFORMES. y i i • • — - Nebuíofafcquensaculeum. | Ab acúleo in borearn duarö feques. iQu^íequítun 234 30 228 ^O 232 ^O Auft. j Auft. 12 15 6 10 4 10 |Nc 5 5 bulofa \ Infortnium tr¿um?mag. quintas 2.nebuioíauna. ! j S A GITAR1L In cufpideíagitta% In manubrio liniftraemanusr. ' • * »L* t' '" In Auítraíí parte arcus;' 237 50 241 0 241 20 Auft. Auft. Auft. 1 • | * 3° 6 30; 10 50 i- f i «^v- ! ■ íriSeptentrionalídúaruAuftralior.[242 20 Magis in Boream in extremítate ar/ [24 a 0 In húmero íiníftro. (cus.[24 s 40 Auft.j Bon I Auft. 1 3 0 j z 5 0 ¡ 3 10 3 4 ! 3 Antecedens hane insaculo-In oculo nebuloía duplex. In eapftétrium quaranteít* 240" 20 24S 30 249 0 Auft. Bor. Bor. 3 5° o 45 [210 4|. Nebuloía | 4! 1 1 Media. Sequeris. InBoreo cotadu tríum'Auftralior 251 0 252 30 254 40 Bor. Bor. Bor. 1 10 z 0 2 50 14 1: {maior 1 Medía. Borea trium. Sequens tres obfeura. 255 40 2 5 6 10 259 c Bor* Bor* Bor. A So 1 6" 30 S 30 4 4 ! In Auftrali cotacftu duafum Borea. Auftralis. In humero dextro. ¿6 z 50 2 61 0 Mí 4°| Bor. Bor. Auft 5 0 2 0 1 5 o[ 5 6 51 Í REVOLVTIONVM II B. i l - \ '.w- MED I A Q^V AE C1RCA S I G N I F B R V AL Formar ltdlarum. ILongí. | ¡LatitT¡ S AGITAR Í I. |gt. fcr. |gt, fcr.) magnir. jln dextro cubico. In fea pulís. Inarmo. • • • • ... • 1 * , '. ; 250 io| 253 20 251 0 Auft. Auft. Auft. | 2 50 z 30 4 3o' 5 ¡3! ¡maíor jSub axílla. >• ' ^ jín fubtogi.ne ílníftra príore. j In gen ti etufdem cruris* 248 40 251 0 250 20 Auft. Auft. Auft. * 45 23 0 18 0 3 2 2 Jln príorí dextra fuffragíne. Infiniftrafcapula. jln anteriorí dextro genu# 240 0 z60 40 2 60 0 Auft. Auft. Auft. 13 0 13 30 20 10 3 3 3 Ineducftíonecaudae4.boreí lateris|¿tf 1 o|Auft. Sequens eiufdem lateris. (precedes. \z6i 10 ¡Auft. -4-5° 4 5o 5 5 Auftríní lateris prsecedens. Sequens eiufdem lateris. 2 61 50 2 6*3 50 Auft. Auft. 5 5° _ 6 3 0 5 5 • D ~--- < z*nebulofauna, " V ? CAPRICORNÍ. j ln precedente cornu tríum Borea. ¡Media. jAuftraiís tríum. j la extremo ftquentís cornu. jln rídiu tríum Auftralís. jReliquarumduarumprarcedens. jSequens. jSubociilo dextro. j In ceruíce duarum Borea. 270 40 |Bor. 7 30 3 271 0 Bor. á- 40 6 270 40 Bor. j 5 272 2 0 Bor, 8 0 6 272. 2 0 Bor. ó 45 6 272 0 Bor. 1 1 45 6 27 2 270 *75 ioiBor. | 3 o{Bor¿ 275 274 ¿75 j Auftralís. jín dextro genu. jín fíníftrp genu fubfra&o. fn í]njftro hum ero. 12 8 o Subaluo duarum contiguarum prg] z 8 3 ¿Sequens.__¡(cedens,|2 $ 3 Bor. 1 0 • o 4 40 5° 5 6 1 o I o o Auft. Auft. Auft. O 6 3 5° 3° 4ñ . 5 5 o|Auft¿ 3 o | Auft» 401 Auft.] 7 4° <5* 50 6 o 4 4 5 Un medio corpore tríum fequens. jRelíquarum prgcedentíu Auftralís. ÍSeptentríonalís earum, 1 . . » • ....... " .....■ 1 ■■ jln dorio duarum qua: anteít. ! Sequens* In Auftralí ípína antecedens duarfr 282 280 280 o o o Auft.) 4 15 Auft.| 4 o fAoft.j 2 50 5 5 i\ 280 2 84 28^ o 20 40 Auft. Auft. Auft. o ó 4 •l 5o 45 4[ 4 n» Sequen ¡i \ I media o,vae circa signifervm, ! ! Forma?Üellarum. jLöngi.l ¡Laut, j J CAPRiCo rnl lot. fer. |gt. 1er. magnit. | Sequens. \ 1 In edudione caudas duarum prgee-Sequens. (dens. 28 8 20 28 8 40 289 4o| Auft. Auft. Auft 1 4 3° 2 10 2 O 4 3 3 In ßorea parte caudç quatuor prçce Relïqiiarum trium Auftralis. (dens; Media. Borea quae in extremo caudas 290 10 K v 2 9 2 O 2 9 I 0 292 0 Auft. Auft. Auft. Bor. 2 20 5 0 2 50 I 4 4 5 5 .5 1 Stell^iS.quarummagnittertie^.quartep.quintç^fextae^. 1 AQVARIL Incapite. In humero dextro qug clarior. Quçobfcunor. 293 *4o|Bor* 299 4ojBor. 189 30¡Bor. 1*5 45 Ii 0 9 40 I 5 3 5 1 [in humero finiftro. JSub axilla. (trium. ¡Sub finiftra manu ínueftefequens ¡290 0 290 40 280 0 < |Bor. Bor. Bor. 8 50 6 15 5 3 5 3 ' < 1 « Media. Antecedens trium. In cubito dextro. ' 1 J < ' v. 279 30 278 0 302 50 Bor* Bor* ¡Bor. 8 ö 8 30 . 8 45 4 3 3 % In dextra manu qua^ Borea. Reliquarum duarum auftraliö prar* Quse fequitur. (cedens* I303 o|Bor. 305 2ojBor. ¡3 04 1 Stellas tres »magnítudínequarra maiores. [ | P I SGI V M. in orePifcis antecedentís. i n occípíte duarum Auftralís. Borea. 315 0 3 1 7 3° 321 30' A f . _ Bor. Bor. Bor. 9 1 5 7 3° 9 30 4 4 1 4 maíor . ' | 1 in dorio duarum quaepraeit. 1 Que fequitur. 1 ín aliud prgeedens. 319 20 ¡Bor. 324 o|Bor. 319 20¡Bor. j 9 2 01 7 3° 430 4l 4 4 ¡ Sequens. In cauda eiufdem Pifcís. In lino eíus prima á cauda. 323 0 329 20 334 20 Bor.. Bor. Bor. | 2 30 6" 20 5 45 4 4 Qinefequitur. Poft h a c trium Iucídarum precedes. ¡Medía. | 336" 20 340^ 30 Bor. Bor Bor. | 2 45 2 15 -1 4 , 4 i 343 5 o 1 1 0 j 1 [Sequens. ¿ • ff • 1 In flexura duarum exíguarG Borea. Auftralís. V y * ii . 9' " - ' ' 346" 20 345 4° Auft.J Auft.! \ ■ fl 1 20 2 0 f « 1 4 6 1 - 5 4 í 20 A ult 5 °| 6 1 Poftínflexionem tríum praccedens. Media. Sequens. í 5 0 2°| 552 0 , .5 54 0 Auft.| Auft Auft. 2 20 4 4° 7 45 4 4 4 *» • », j j p P in nexu S, \ MEDIA AE CIRCA V , ft S I G N I F E R V M. Formai íieílarum. [Longi. 1 é 4 • • • (La tit. ! P I S C I V M. gt. fer. 1 . Ißt. i"« . magnit. Innexuamborumlmorumu |5 54 ° inBoreo 3mo á connexuprecedes.] 354 0 Pofthan¿triumAuftralis". Í5 55 » . •• i' v • « i -r- ------ A uft. Auft. Bor. S 30 4 20 130 5 4 5 » Media. Borea trium et ultima in lino. . • - > c 353 4° 3 5 3 5 ° Bor. Bor. 5 20 9 0 3 4 PISCIS SE Q_V E N T I S. * înoreduarumBorea. Auftralis. - (tut. In capite trium paruarum que fequi 555 20 5 5 5 0 I 3 \ 2 0 Bor. Bor. Bor. 21 45 21 30 \zo 0 5 5 ! 6 | Media. 'Quepraeit ex tribus, inauitraliipina [riupcedcs^ppecu* 15 5 1 0 350 20 549 0 « Bor. Bor. |Bor. 19 50 23 0 14 20 6 6 4 : j Media« (bitu Andromèdesfiniftru. j'Sequens trium«. In aluo duarum que Borea. 549 4° 351 0 5 5 5 . 5 ° Bor. Bor. Bor. 13 0 12 O 17 O ' » 4 4 4 - Qug magis in Auftrum. In fpma fequente prope caudam. | 5 5 2 4° 5 5 5 2o| ¡Bor. Bor. J15 20 I11 45| 1 4 4 Stellarum 3 4.mag.fertiç 2.quarte zz.quintç j.fextçy. j QJVAE CIRCA PISCES INFORMES. In qüadrílatero fub pifee pce dente Qugiequit. (Borei îateris quçpit. 324 30 5 2 5 45 Auft. Auft. 2 40 2 30 4 4 Auftralíslaterís antecedens. Sequens. Informes 4. magnitudínís quar 5 24 °l 5 2 5 4°! ta?. A uft. j Auft.j 5 5 01 5 2°| 4 Omnes ergoquae in (igníferofunt5ftellç 3 4<<\ Nempe mag. prime 5. fecund^ 9* tertio 04. quarts 1 3 3. quinte 1 0 5. fextae 2 7.nebuIofe 3.Et Coma,quam fuperius Beromces crines diximus appeîiaria Conone Mathematico^extra rtumerum. ti-' ' i * T : r . . r. E OR VM QV& A VSTRAL1S S V N T PLAGAB. « 4 .» «Í ..." . ■ CETI In extrem i ta te na ris. In mandíbula fequens ttium. Media m ore m edío. 1 11 oj 11 0 6 oj 7 45 11 20 í í 30 1 4 5 5 iPrecedens trium in gena. In oculo. In ca pillamente borea. ! ' 1 1 .......... ■ ..-l 3 5 °J* 4 0 5 5° 1 14 oj 8 1 0 6 20 3l 4 4| Iniuba \ « R í V Q L VT I 0 N r M HB, n. • 5» A -— --— ' ■< ........* 1 i VSTRHIA SliiNA. | Formac ite;iarum. i 1 Longi. | iLatic, | J s + CETI. jßt. fcr. |gr. fcr.j magnit. In iuba p/ecedcns. . > fn pecfíorcqudtuor preceden tiu Bo jÄuftral/s. (rea* 1 0 355 20 35* 4ol .... 4 io| 24 30 28 0 4 4 4| ISequenriumBorea. jAuíira'ís. > , in corpore tríiim qug media. • - 0 0 0 20 345 20 Í , 25 10 27 30 25 20 4 3 lAuftraiis. ßorea triam. ¡Ad aiudam duarum fequens 34 6 20 348 20 343 0 ! I30 30 20 0 15 20 4 5 | 3 1 . 1 P r^cedcns. in cauda quadrilat Auftralis. ;eris fequentium (Bor. 338 20 335 0 3 34 0 ^ ^ f. « 15 40 1140 j*3 40 3 5 AntecedentiumreliquarumBorea. Auftralis. In extremitatcSeptetrionalicaiidf. In extremitate Auftrali cauda?. 332 4° 332 20 327 40 329 0 1 3 0 14 0 9 30 20 20 5 5 3 i 3 Í Stelle 22.quarum magnitüd.rmieio. quartg».quintas4. f ORION IS; íncapícenebuloía. In humero dextro lucida rubefcens. In humero iiniftro. JQue fequitur hanc. ^ 0 20 55 20 43 4° 48 20 \i6 30 !17 0 r7 30 1 8 0 nc 1 2 4 bulóla maior minor 1 ladexcro cubito, la ulna dexcra. jnmanudextra 4. auFcraliu feques. 57 4° 59 4° 59 5° 14 3^0 Ii 50 1 ö 40 4 d 4 i « i » — .. Precedens; Borei la ceris fequens. Preccdcns eiufdemlateris. 59 20 6" 0 40 59 0 9 9 45 8 15 8 15 4 In coloroboduarumprecedens. Sequcns. (quitar. ¡In dorio 4.adlínearrtre&arnqugfe= 5 5 0 57 4° 5° 5c .... i 3 45| Í 3 15 Í 9 40 5 1 5 4 jSecundoprecedcns. | íTertío prccedens. JQiiartó loco prccedens. 49 4°| 48 40 47 3° 20 0 20 20 20 30 6 6 5 i! n clypeo maximeßorea exnoue. I Secuncja. ! l ertia.! 43, 50 24 50 41 20 • «r ^ 8 0 8 i 0 10 15 4 4 4 i Q Marta, i Corinna, Sexta. • * • • 1 » ► * i > ■ .* ■ ** • • » »'•■■•••.í ———x 39 4° 38 30 "5 7 « • 12 50 14 15 15 50 / é 4 4 3 » ' • *, "i * » < p tj boptima, < .rnr^ t> [ avstralia s •0 i g n a. . . 1 « J horma: lie Harum. ¡Longi. 1 (Laut. J I o r i 0 n í s. Igt. fcr.J ¡gt. ícr.j magmt. | Séptima. Ortaua. Reliqua ex his maxime Auftralís. 38 ¿ó 38 40 39 40 17 10 20 20 21 30 3 3 3 in baltheo fulgenuum trium praeee Media. (dens. Sequens triam ad redam lineam. 48 40 50 40 52 40 24 io 24 5o [25 30 2 2 2 la manubrio enüs. In enfe trium Borea. Medía. jÄußtalis. % 9 47 10 50 10 50 o| j 50 20 25 50 28 40 29 30 (29 50 1 3 4 3 3 minor j in extremo enfís duarum fequens. priced ens. In fíniftro pede clarad flüuio cois. 1 ._.,■, -r j 51 0 49 30 42 3° 30 3 °¡ 30 50 31 30 4 4 i f Ihribíafiniftra. In finíílro cak aneo. jlndexrrogenu. 44 20 46 40 1 53 3° 30 15 31 10 ( 3 3 3 ° 4 4 3 maíor f Siellarum ^s.mag.primx2.fecundae4«tertía:8. quartae 15.quintan 3.1 fextîc 5.óí nebuloía una. ¡ » « > M%jPr J*, ^f L, ¿'J - éá< * v FLV Vil. * . ' qug á fíniftro pede Oriôis in princi Í11 flexura ad crus Orío- (pió nuurj. Poít bâc duar.feques. (nis maxíe bo 41 40 42 i 0 41 20 3 * 5o 28 15 29 50 « 4 4 4 * Queprarir. Deinde duarum quxfequítur. qu¿epra?cedír. 38 0 3 & 30 33 30 1 f 28 15 25 15 25 20 4 4 4 Pofth^c fequens trtum. Media. | {Antecedens trium. | 29 40 29 0 ! 26 10 • * 26 0 27 0 27 50 4 4 4 iPoft interuallu iequens ex quatuor. iQuiepraÊithanc. 4 [Tertio praecedens. 20 20 18 0 17 30 32 50 3 * 0 28 50 3 4 3 . 1 Antecedens omnes quatuor. Rurfus fimili modo quat fequit e:x Antecedens banc. (quatuor.. í<¡ 30 10 30 8 10 28 0 25 30 23 50 3 3 4 JPrçcedens hancetiam. {Qug antecedit has quatuor, (tíngit. Qiiçîcouerfioefluutîpedlp ceu co 5 30, 3 50 358 30 \z 3 10 h 3 1 5 13 2 10 3 4 4 if. • -tt C^ii^fequiturhanc. Sequentium trium prarcedens. 3 5 9 20 2 10 1 34 5°l 38 3 of ,1 R> V Media. REVOL VT I ON VM LIB, lt AVSTRALIA SIGNA. Formac iieiiarum.. [Longi. ILautt i F L V V I I. |jjt. fcr. Ißt fcr.| magnit. Media. Sequensfr/um. 7 10 10 50 38 x 0 39 0 .4 5 i In quadr/Jatero precedcntium dua* Auíírína. (rumbor. Seqt/enn's laterís antecedens. 14 40] 14 5o : 15 30 41 42 30 43 20 4 4 4 Sequens earum quatuor. Verths omim coniun&árum dua* Magís ¿n Auftrum. (rum borea. 18 0 27 30 28 20 • 43 20 50 26 5 1 45 4 4 4 t 1 • •• « ' *4 jín reflexione duarum iequens* /Prfcedtrns. ín rdiqua diftantía tríumfequens. 21 30 19 10 | 11 10 53 5o 53 |53 0 4 4 4 í Media. Prgcedenstrium. ín extremo fluminis fulgens. 8 10 5 3 53 3Ö < 53 30 52 0 5 3 3 0 4 4 1 8 Stelle 3 4. magnitud.prima 1. tertia 5. quarta 27. quinta í. i lbpokj8. » • •• • • .■• • • •■„•• - - . - é 4. r. 1 n aüríbus quadrilateri prarcedeñ= Auftraüsr (tium borea. Sequentís laterís borea. | 43 0 43 »o 44 4°| ,1 35 0 3* 3° '3 5 3 0 5 5 t>* 5 • % - * ▼ \ • ■ Auítralis. ; ■ Iii mentó. In extremo pedís fíniíírí príorís. | 44 4° 42 30 39 3 °| 3 * 4o 39 4o 45 1 51 5 4 4| maior i minor j In medio corpore. JSubaluo. In poíícríoríb. pedíb. duaru borea. 48 50 48 10 54 í 41 3 °| 44 44 o| 3 :l Quac magís in Auftrum. inlumbo. In extrema cauda. 5 52 20 53 »« 55 o[ 45 5o 38 20 38 i o¡ 4 4 4 Sccllg ii.rnagnir.terna z.quarta tf.quinta4 C A N1S. in ore íplendidífsíma uocata Canís. jín aun'bus. IIa capite 71 73 74 4o «1 O í39 35 o 3* 3° i 4 5 rnaxia fin eolio duamm Borea- JAuftralis. jlnpecfiore. In genu dextro duarum Borea. Auñralí's. In extremo pribris pedís. 7* *« 40 í37 45} 4 78 40 40 O k ™ 4 73 5° 42 30 5 69 • 4 30 41 15 5 20 42 30 5 64 20 4I 20 3 % 1 é** p "i In geni» AVSTRA-LIAA SIGNA. Formar ftcüaruiTT. |Longí. | (Latít. | C A N I S. |gt. fcr. Ißt ícr . magnit. In genu finiíiro duarum preeedens. Sequens. In humero ímíítro duarum feques. <58 0 69 30 78 0 45 41 Quscpreít. IücoxalTniftra. ¡Sub aluo ínícr foemora. 75 0 80 0 i 77 0 47 48 5 1 0 45 30 5 * 3 1 -minor jln cauícace pedís dextrí. In extremo ípfíus pedís. In extrema cauda. 7 6 20 77 0 85 3o i 55 55 |5° 1 0 40 30 4 4 I 3 minor Stelle 18. magnítud.prima i.tertía 5. quarta ^.quinta 7. : CIRCA CANEM INFORMES* Afepteníiíonead uertícem Canís. Sub pofteríoríb. pedíbus ad recia Ií Qug magrs in boreä. (neam Auft. 72 50 6 3 20 64 40 2 5 5o 53 1 5 3 0 45 4 4 4 • Qug etiä hacSepcencrion3líor.(rea. Refid ua i p ía ru qua t uo r m axí m e b 0 Ad occaíinn quafi ad recia líneam ¡Medía. (trium prgeedens. 66 2 0 6y 30 50 20 53 4° 57 5* 55 57 0 0 3° 40 4 4 4 4 % Sequeas tri um. Sub Iiis duaríí lucidarum precedes. [Antecedens. ¡Relfqua Auftraliorfupradidis. 55 4° 52 20 49 45 3° ¡5? 59 57 59 30 40 40 30 1 4 2 2 4 1 I Stcüg n.magnic. fecunda 2, quarta 9. j CANiCVLAb SEV PROCYNIS. • » V In Ceruíce. (Canícula. | ín fozmore fulgens ípfa x feu 78 2 01 82 $ o| | 14 I 6" 0 1 0 4 1 Duarum magnícud.piíma una, quarta una. ARÜVS bSVB NAViS* In extrema ñaue duarum praecedes. ¡ Sequens, Inpuppi duarum queborea. ¡ 93 4o 97 4° 92 10 1 42 43 45 40 2 0 0 5 3 4 Que magís ín Auítrum. Prgcedensduas. In medio (curo ful gen s. 92 10 8840 89 40 4. <5" < 45 47 0 3° 1 5 4| 4 4 Sub feuto prgeedens trium. Sequcns. Medía trium. j 8 8 50 92 40 9 1 4°í 1 49 49 49 45l 5° 1 5 4¡ :l In extremo gubernaculo. In carina puppís duarum borea. Auftralís. 97 20 87 20 87 20 A 49 5 3 58 5 0 0 30 4 4 3 1 int foleo \ \ REVOtVTt Ojjr'H LI B : Í 1. ifS [ AVSTR ALIA SIGNA. . ......^ ........ Fornax iteilarum. (Longi, | ¡Latit. | A R G V S SIVE NAVIS. |gt. fcr. . . jgt. icr.j magnir. [ In ioieopuppis Borea. | In eodem íoJio tnum prsecedens. Media. 93 3° 1 95 3° j 9 6 40 55 30 58 30 57 1 5 5 5 4 S equals. Lucida fequensin trariftro. (dens. Su(> duarun obfcurarum prece 99 5° 1 04 3 0 1 0 1 30 57 45 58 20 j » • r |59 20 5* 40 157 0 5 5 5 Jirs tcutuiis et ftatioe malí borea tríü. ]Med«a. J Auft ralis tríum. 119 0 11 9 30 (117 20 1 ; 51 30 5 5 3 o 157 10 4 4 4 maior mator Sub his daarum coniun<5terumBo* \uftraiior. (rea. ¡ i 2 2 3 0 j 11 2 2 2,01 6 O 0 61 15 4 4 In medio mall duaram Auftralis. Borea. fummo ueli duarum antecedens ! i *3 3 0 j I l~2 40 I 1 1 1 2 0 .i i »i Igt. tcr.j magtiit. Sub aluo duarum prgeedens. j Sequens. jln cauo pedís dextri. ] 1*79 5° 1 x 8 x 0 x 8 3 20 45 ° 4J 4? 51 10 1 3 2 Iníuraeiuídem. ' j In cauo pedís finiftri. Sub mufculo eiufdem. | i X 8 8 40 ¡188 40 184 30] | [5 « 4° |55 10 [5 5 4°| 2 j 4] 4| Infummo p ededextro priore-jlngenufiniftro. fDeforis iub femoredextro. x 8 x 40 197 31 X 8 8 0 141 10 45 49 10I X 2 r i •. Stellas 37. magtiit. prim^ i.fecundes- tertia^quartac^. quintst9. ■■ -r ......w .. ■ ............ ■ n ■■ ■■ 1 ■ — ■ 11 ■»■ ■■■ ■> ■■ ...... .......—i ■ ■ 1 ■ ■ ■ ■ ■■. . BESTIiE QVAM TENET CENTAVRVS. In íummo pede pofteriore ad manul 201 20 In cauo eiufdem pedís. (Centauri. 199 10 In armo duarum praecedens. U04 20 24 50 20 10 21 15 3 3 4 i Sequens. In medio corpore. ÍZ07 s \zo6 2 30 o 2 I M o I O 4 4 In aluo. Incoxa. In dudu coxaj dtiarum Borea. 203 30 204 XO I20S o z7 28 © o 5 5 Auftralis. ••» -»• t. Inlümmolumbo. * • - 1 * _ 4. In extrema cauda trium Auftralis. I207 oj 2 o 8 40 195 20 30 > O 3 } 4° fi 2 o 1 5 5 Medía, » —. .. 1 Septentríonalis trium. In iugalo duarum Auftralis. Borea. % • • • in ridu duarum praecedenf. Sequenz 195 10 196" 20 212 10 30 o 29 2 0 17 O 4 4 4 212 40 20£ 0 2IO O »5 1 £ 2 x 20 4 4 4 In príore pede duarum Auftralior. Quac magis in Boream, 240 40 293 5° 1 x 1 o 30 o Stellar i9«magnitud.tertiáe 2« quartag n¿ quinta s 4 4 «Mi RIS SEV THVRIBVLL In bafi duarum Borea» Auftralis. In media arula. 23 x 0 I22 40 5 \ 40 45 4 f " 'i : 229 \26 4| in * . REVOLVTIONVM t"! B. f f. 6Z 1 signa a v, S t, rali a. 1 Forma? ftellarum. |Longi.| 1 JLatic. 1 laris SEV thvribvli. l^t. fcr. 1 |pt. fcr.) magnit. J In foculo trium Borca. (lis. ReliquarS daarü cotiguaraauftra- 2 24 0 228 30 t 30 20 34 5 4 » * , ¡ Borea. ' In triedla fíamma. 228 20 224 10 I33 20 ¡34 10 1 4 1 3 SreIIac7.magnitud.quartac5.quintae2. | CORONA ÁVSTRIN&. i < ' . i * ' * * • > ' i i- ' ^ f • .i . \ . 1 i t!: í s 11 9 , f j k y .. > y • í . r - , r i . - '. t j V A ¡Que ad ambitu auftralč foris praece /Que hanc fequitur in corona (dit. :242 3 0 245 . 0 • 2 1 30 2 1 0 i- 4 5 _ 4 — Sequenshanc. Qiix etiam hanc fequitur. Pofthanc ante genu Sagittaríj. 246" 3 0 248 10 149 . r \ ' • f 2 0 2 0 2 0 o ji.8 30 f ^ i 5 4 1 5 # / Ji Borea in genulucens. r ; MagisBorea. 250 40 250 10 " * 0 • X 7 X 0 x 0 4 .4 Adhuc magis in Boream. In ambitu Bo reo duarum íéquens. Praxedens. J249 50 248 30 248 0 1 I15 20 15 50 14 50 4 6 t*;* '•'«V ' >%>i ■-- »• .v, •fNi O'f^.i'vf 4 ; '* r / * - :>,.■ v,. •'r.Tii'- 5i' II I V pernio i revolví^ nvm líber tertivfc I ¿ > p De scquinoâiorum folftitiori«ncj$ anticipations Cap. i. ■í-f 4 1 M TJ e l l a r v m fixarum fade depilad éft quae annuaereuolutíonis funt >tranfeundum nobis Sí earxi ob caufam de mutatione equino* riim, propter quani ftellac quoque fixae mo uerí creduntur, primo tra&abímus. Inueni* musautem p rífeos Mathemati cos annum uer* hntem filie naturaiem,qui aba,quinocfl:iouelíofticioeft>non di inxíiTe ab eo, qui ab áliqua ftellarum fixárum tncertqiiodannos Olympíacos., quos ab exortu Canicular auCpicabafttu^eofdemefle putarent, qui funt á íblftitió: non* v u n cogniia differentia alterius ab altero* Hipparchus ati* temRhodjus uír mirse fagacitatis^primusanimaduertithscc in* x ice.qi|idunni anni magnitudínem attentius obferua* cmaíomn inueniteumad ftellas fixas comparatumquamad «. * I • - ft * i V Jt 9 \ r ' JL J + l ¥ l ; + XiUiiioclia ftuefolftitia; . vndeexiftimauit ftellís quoque fi* l atiera inciTe motum in confequentia>fed lentulum adeo tí m píTcejjtibilem.Atiamtra(fluternporísfaqux primítus riominibusí fimul a : pontíone congruebarit. Ipfe praterea motus inaequa* ■iis-r pemur>cu!u$ diuerfitatis cáüíam reddere uolentes ¿diuer* » * 1a$Hr{u/eruniienienuas.^ií]iiDramentumeiiequoaaammwnf¿ ¿í oendentís>quaÍem 8í in plánetisrhotum inuenimus circa ía¿ itudines eorumtatqüehincindeácertish^ ceííerit,rédítürum aliquárido cenfuerunt>&f efTe expatiationèm ejus utrobiqueàmediofuo nô maiorem VIII;gradibus. Sed kjpe epiníóiamantiqmtó refidere no potuí^eó maxime quod N il "Í am NICOLA! COPER NIC! '« L J J» ïam fatisliquidum fît,ultra quam ter oiîogradibusdifsideTe ca putArieris ilellatiab^quinodioucrnoj&alisc ftellae fimiliter* nullo interim tot feculis regrcfsionis ueftigio percepto • AliJ progrediquidem ftdlarum fixarumiphaeramopinatifunt,fed pafsibusinctqualibus,nullum tamen certum modum definie* runt.Accefsit iniuperaliud nature miraculum ; Quod obliqui tas fîgriiferi non tanta nobisappareat,quama Ptolemaeo, utdi* ximusîQuorum caufa alii nonam fplrjrram 3ali) deci'mam exco* gitauerunt,quibusiila fic fieri arbitrate funt,nec tamen poterant pra?ftare,quod pollicebanturjam quoqueundecimafphaera in lucem prodire cocperat,quem circulorum numerum uti fupcr* fluum facile rcfutabimusinmotuterrse.Namut in primo libre iantpartimeftànobis expofitum>bina:reuolutiones>annua? de clinationis,inquam,& cetri telluns,nonomninoparcsexiftur* dum uidèlicet reftitutio dedinat/onis in modico prxoccupat centriperiodum.VndefequineceiTe eft,quoda?cuinOvrtia& co uerfiones uideantur anticipation quod ftellaru fixarum fphf ra in cônfequentia feratur,fed magis circulus arquincdialis in praecedentia,obliquusex/fl;ens piano figniferi>iuxtamodum dc fle^ionisaxisglobiterreftris.Magisenirn ad reeflet, arçuino* ' m^m^lJ^^^^SfX''' ^ « > . I jt «V Î'^S'f s^^îÉM'Y'î /¿Y* • S"- v f \• • K ■■■ Hiiloria \ ' > \ ' C f > • tvj iL' ■ ••«. . . ¡¿¿.V ' & ' V» J 1 ' ' ifV' ' > éP ' r ' ' ' ■ % ' * RE V O í VTt Q NV Mtifc lie '*é . > ' l • - . r'- ' ' » '3- ' » t ' . >JHy(ffiCTBfccjMwMT v H . » 'A • HiRorfaobferuatíontim comprobantíam inxquafenA jequinoäiorum conueriionumcp praccefsio- nem. Cap. iL ' ■ :'í i * • PRímaigitür LXXVi.annorum fecundumCaiíppum p¿ r/odojannoriusXXXVLquieratab exceffu Alexandri Magniannus XXX/Timochares Alexandrinus,cui prim mo fnarum loca fteilarum curac fuerunt,Spicam quam tenet Virgo prodiditafoiftitialipuriétoclongatapartibus LXXXII* 8C tríente, cum latitudinc Äiiftrina duarunt partium: &C eam quxin fronte Scorpi^e tribus máxime Boream, atque primami inordinc formationis ipfius figni,habuiffelatittjdinem partís uniüs ettrieiitistLongitudinem uerö xxxil.pams,ab Autum ni arquino&io* Acrurfus eiiifdcm periodiannoXLVllI.Spi* cam Virginis íongitudine lXXXII * s .partium, ab aeftiua con* uerfionerepperitmanenteeademlatitudine^ Hipparchusau* tem atino L^tcrtigCalippiperiödijAlexädriueroanno CXCVI* eam quae in Leonis pecftoriRegulus ttocätuf,inuefiit ab aefti* ua conuerßone fequentem partibus XXIX*$. & tríente unius partís* DeíndeMenelatis Geómetra Rorrtamis annoprímoTra ianiprincipis,quifuit a natíüitate Chrifti XClX.á morte Ale* xandriCCCCXXH- SpicamVirginis LXXXVrpartibüs.ec quadrante partís áfolftitíodiftantemlófigitudineprodídít. il* lam uerö quae in fronte Scorpiipart.XXXVLminüs Uncía ünim «sab xquinodtioAutumni.Hos fecutüs Ptoletnarus fecundo, utdiclumeft,annoAntoniniPij,quifuitamorteA!exändri an* nus CCCCLXIhRegulum Leonis XXXIL$<ßtes äiolftitiö,Spi ca m part, LXXX VI, s. di&am uero in fronte Scörpij ,áb arqüino &ioÄutumniXXXVLcümm^ iflTe cognouit,latitudineiiullatentis liiutata, quemad rtiödumfu pra in expoíiti'oneCanónicaeftexpreifum: Ethseeficuti áb ü lis prodita funt>recenfuimus.Poftrnultumücro tem poris, fierri peanno Alexandrini oeeubitus MCCll.Machometi Araceftfi» obferuatio fucccfsit,cui potifsimum fidé licet adhibere, quo art noRegulas(?ueBafilifcusLcöisad XLIIILgradus,« v.fcrupv k foIftirio;atc£ illaín frote Scorpíj ad XL VII. partes, 5c L.fcrup* abAa» • ' • . Ni« ' % - ■ ' \ N i V? ÓÍ 'Ai C O P EáNiCÍ ' '' ñ áb Autumqi xquino^ pcruenifTe» in quibus .omisL bus latí tildo cuiuf^fua femperniáriGtcádcnijUtRonainpliusiíi hacpartéhabeanr aliquid dubitátioois, Quaprópternosetiam AnnoChrifti M. D,xxvprimo poft intercalaren1 fecun dum, qui áb Aíexándri morte^gyptíorum annorum eíí m Dc$c* XlÍX. obferuauírfius fepenom Prtífsiar, Se uidebátur maxima eius altitud din circuló metídia* río par tiu rn pro xi me x^c v 1i JLa titudinem uero Fruebiirgi in* líenimuseí?epartiümtHII<¿cr*ip.primor um XlXs.Quápro^ pter c5 ftabií eius ¿Íeclíüa tío ab acqüino ¿iiali pártiu VIH. fcrüp* SxAfhdc patefa&iiseft locus eius,ütfequitur, Défcnpíimuse* riimmeridianum círculüm per polos utríufq? fígníferi 8>C acquis 1 ' áo&ialisa bed? in quibus fedíonés commu* '1 nesatque dimetíentes fuerinta ecaequino&i* *:U; alís38¿ zodiaci bed,cuius polus Borcusfit f Y axis fe g* Sitq? b Capricornio d Cancrí prin* " >x""—If cipium: aíTumaturautembhcircumferentías XX y quaríitaequalis Aüftrínadátitudiní fteílse duá 'k rum partium>S¿ab híígno ad b d parallelus h agatur h l,cjüac técet axern zodíaciin inquirió* ¿lialem in LCapiatur etiam fécurídüní dcclínatíoneni fteílse Au íírínam circumferéntia pártium viIl.fcrup,XL*ma,&a íígno iftjagatuir m nparállelusad ac.quaéfecabit parallelum Zodia* ¿ih ilríecetergomóíigrioj&o precita linea ad ángulos re&os, aeqúaííscritfemiísí fubtendentísduplam ipííusam declination ni$. At üero circuí* qiiorum fun i diiií etieñtes f g , h í > Se m n, re* fiint ád plánu ab c d> Sí communeseórüm fediones per XIX*: undecirtti denfentorütó^ ^ o 4 in o i fignis;ipfaepér fextam eiufdeiti funtinuicempáralIeli.Et qtíoniam i eft centrürn>cüiusdimetienseft h h Eric ípítur ipfa oiarqualis dimidiae fubteftdentís düpíam circUmfcrennam ín circulo dírnetientísh I,eiqj íímilem quá fíella diftat a principio Librae:, íecundiini longitüdíhem quam qua-rimus \ Iniienitur áuícmjiocmodo: l^amañguiicjüiíub okp5& á eb funt x* qviales,exteriorinteriori dC óppd^tb,^Q|)k recíus. Quocir* caeiuíclcmíünt'ratioiiisbp adokldimidiafubtenfx düpli ab» % revolvtionvm IIB. Ill \ adbe: 5¿ dimidiafubtenfaeduplia h ad h í k.comprehendunt e* nim triángulos/¡'miles ípfi o p k.Sed a b partiu eftx X11 I.fcrup. XXVII Lsmus femifsis fubtendentiá dupla eft partium 398 3** quarumbéeílíooooo^abhpártiuXXvXcrup^XXV II I» s. cuius femífsís fub^ a eftfemíf* fisfubrertdentisduplamdeclínationisparrium 15069, fequítur ex his totah i k partium 107 97 8. & ok partium 57 8 31. & reí is qua h 0,7 o 147.Sed dupla íi oi partium 99939,qüarum b e e* rantíooooo.&reliqua igiturói partium29892 -quatcnus au* temhoíeftdimidiadiametripartíum loööoo.erit ö i partium a^iO.cuicompetitcírcumferetiapartíux V ll*fcrüp.xxi. proximequadiftabatSpica Vírginis aprírícípío Líbrae58£ híc erat ipfíusfteliae locus. Ante decenniurri qtioque,anno uideli* cet M.D- X v.inuenimusípfamdcclínanparubüsvill.fcrup^ XXXV I.& locum eiusín partib^XVlLfcrup.XlIilXibrac. HancautemPtolemaeus prodídit dedínatam femiíTeduntaxa* unius partís: fuífíet ergo locus eíus in X X VI. partibus, X l* fcrup.Virginis:quod ueríuseíTe uidetur prarccdentíum obíer* uationum comparatione. Hínc fatís líquidtimeíle uídetür, quod toto feré tempore áTímochare ad Ptolemacum ín annis CCCCXXXILpermutatafuerinta?quino<ííia\8¿ conuerfio* nes pr£cedéndoin centenís píerunqj annís per gradum unum, habita femper ratíoné temporís ad longicudinem tranfitus illo* rum> quae tota erat partium 1I ii.cum tríente uníus.Nam Síxñi uamtropenad BaíMcum Leonis concernendo,ab Hípparcho ad PtolemacuminannisCCLXVi.tranfieruntgracitisll.cu dúa bustertqs¡,uthic quoq* comparationetemporis in centenís an* nis unugradum änddpaiTereperiatur.PorrüquaMn prima fro re ScorptjípfiusAlbategníjadeamíquaErMenelai inmedüsan« nis D C C l. X X XIL cum praeterteriftt grad.X I .ferup. l V. nru tíquam uní graduí centtimanni, fed l X V Luidebunrurattribu cndi.A Ptolemseó autem in annis d C C X l I uní gradüi LX V fo JummodoannúSideniqjreliquumannorum fpacíüdCXLV» ad differentiam gradüüni IX* ferup ¿XI» o&íeruatíonis noftrae coferaturíohtínebitaniiOSLXXl grádustfnüs.Equibuspatet:, tardiorefuiíTepncceisionem acquínodlíorumantePtolemseuiti r in N I C 0 L A f*C Ö P t ft N t C I In lliis CCCC.anm^quàm àPtoîemaeo ad Albitegnium:& fi té cjuoqmelodoremab Albitegnioadnoftra temporä. InmocU quoque obliquitatis iniiënitur difFercntia. Quoniata Ariitaw chusSamiusipfamzodiaci &C aequinocftialis obliquitatcm pa r* tium XXllLfcrup,primor5 Ll.fecundorum XX.eandcm quant Ptolemxus* Aibitegnius part. XXIlLfcrup.XXVI.Arj&achcl Hifpanuspoft ilium anniscxc.part.xxin* fcrup.X&XlIlU Ac<5 itidepoftannogCCXXX.Prophatius ludaeus duobusfe ré fcrup.minorem . Noftris äucem temporibus non inuemtur ttiaiorpartibus XXIlLfcrup.XXVllLs-Vchincquoqjmanifeji ftum fit>ab Ari (fare bo ad Pcolemccum fuiiTe minimum motuir» maximum uoro ab ipfb Ptolemaeo ad Albitegnium* x Hypotbefe^qüibus^quinofliorumjobliquitatisi^ - figniierî,& csqumodialis mutatio3de* monßracur. Cap. I IL Vodigitur aequino&ia &C foîftitia permutantur ifi art » Iquali mötü>exhi$ üidetur eifemarufeftunru Cuius caü* V,!^^famnenioforfiianmeU^^ axis terra?» ^ife^ SC pelorum circüli aeqüinoäialis dcßexüm querv* dam Jd emmexhypotheii motus terrae iequi uidetur.Cum ma* nifeftüm fit, circuîum qui per medium fignorum ciUmmutabfr lern perpetüornanere,atteibniibusidcmisftel!aruni haerenti* ümlatiiudinibus^qüinoÄialem liero mùtari.Quoniam fi mô* tus axis terrae finrtpiidter 8c exade coniienifet cüm motu centi i* Siulla penitüs,iit diximuSjapparcfetarquinodiorum cönucrfiö* numqjpraeüentio.At cum in ter fe differan^feddiiFeretitiainse^ quali5neceflefuit etiam folfticia 8C a?quinoraccedereldcafteIlarum.Eodem modo circa niotüm déclinai* fcioniscontingit,qui etiam insequaliter permutât obl/quitatemi ngniferi.qüa^tarnen obliquitas re&iusaequino&iäli cöncedere* tur* Quam ob caüfam binos dmnino polörum motus reeiprö* cospendentibus fimiles librätiönibusopörtet intelligirqüoniä poli SC circuli infphsera Obi indice cohfret 8CconfentiütAllu* îgitur motus erit,qui inclinationepcrmutatillorum circuloru, poliâ REiVOt VTt ON VM, L 1 B. I I L *ëb qubdpendentium inftar fub binis limitibuspercandcmuiamin medio cocitatiores fiunt: circa ex* trcmafardiisimi.Quales pleruncp circa laritudines planetarum contingunt)Utfuolocouidebimus.DiiFcruntctiamluisreuolu« tionibus,qubd inacqualitas œquino&ionim bis reftituitur iub unaobliquitatis reftitutioné,Sicut autem in omni motu inacqua liapparente^mediumquiddam oportet inteliig^per quodina** qualitatis ratio pofsitaccipi:itâ fané & hic medios polos medi* umqjcirculum gquinodtialeai:feâ:ionesqùoqp3cquitiodiales pun&a conuerfîonum media, neceffeerat cogitai é,fub quibus poli circuluscß aequinodialis terreftris hinc inde defledentes5ftà tis tamenlimitibus motus illos aequales faciant apparerediuer fos* I tabbing illae librationes concurrentes inuicem efficiunt,ut poli terrae cum tempore líneas quafdartidefcribant corollaeín^ tor tac íimiles.At quoniam h are uerbís fufficíenter explicáíTefa* cile no eft,ac eo minus>uti úereor,audítu peí cipientur^aiß etiarri confpícíanturoculis. Defcríbamus ígitur fígnoruni ínfphaerá circulumá be d,poluseiusßoreusfite,prindpiumCaprícorni a,Cancri c5Arietisb3Libraid5&f perác íígnajatqpepoluníjcircií lus aecdefcribatur:maxímádiftancíapolorum2odiaci8¿^qui ♦no&íaíís Borealíumííte^miníma e g:acperindemedio locó (ít i polus,ínquo defenbatur bh d circulusxquino¿í:ial!s>qui m¿ dius uocetur:Et b d a^quinocha medía, Quae omnia circa e po* lum aequalifemper motu in pracedentia ferantur:id e&contrá fignorum ordinem fub fíxarum ftellarum fpharraJento>utdi^ ¿tum effc motu Jam intelliganturbíni monis polorum terreftrí* um reciprocantes pendetibus íímiles,unus ínter f g limites>qui mocus anomalía;» hoc eftjínarqualitatísdeciínatiomsuocabitur. Alter in tranfuerrumjápr^cédentibusinconfequenuaj&acori íequentibusin antecedehtia^quem sequinodiiorumuöcabimus iínomaííam^dúplouelocíorempriori. Hiambömotusin polis terra? congruentesmirabili modo deflecrunteos.Primumcníni a ¿io&ialiá N1C0 L A I e 0 P fe R »1 CI HdiTtialiftperfadcm bd Tegmenta tranfibit,retrtpr pcrpcfot a f cc circuli:fed angulosobliquitatis facia rnaiores pro raticnef i cir:umfcrentix,Abhoc fumpto pruie pietranGcuiLrntcrr^po lumad media mobliquitauni in ¿:alccr tuperurnicns motus nun iimtr*(fla inccdere per f i, ed perambitum acextre* mam in confequentia latl tudincm,ctuae lit in k de* ducinptum, Inouoloco chfcripti fquino&ialisap parentis o p q;fc& in prg* cedenuaundes^xdpituf aconcurrenubusfirnul u* trifq^motibusin i medio* & arquinociialis appnres per omnia unitur a^quali iiuemediO,a reoprrtranfi ens potus terra tranfmigrat in pra^cf^entes partes,& icparat g* quinoftialem apparentem a mcdio>at!gct& in círcumferentía interíoris cir t culiafTumaturutcunqpf íignií, in ipfo f centrcuínteruallo ue r o f d cir cu1 us deícribat g h d, O quifecet a bredtamlíneam in h figno,etagatur dimetiens d f g¿ O (len dendü eftsCjp gemí nis rno tibusdrculorü ghd&c feco* 7 o t curredbus inuicem h mobile per eandem recRalmcámab hínc índerecíprocandorcpat.Quoderit>fiimelligaturbmoue ijeríam partem, duplo magís ipfo f.Quoniam ídem angulus¿ quífubedf íhcentrocirculi/feÎüRrentiaipfiusghdcorf fitlenscomprehendít utrancpcircü r» ferenda circuíortim £qua* lium gh dupla ipíi fcpoíitoc^alíquando in c o iumíh'o herejía* rum línearüacd 3¿d fg mobile hfuerit in g congruente cu a>8¿ f in c* Nunc aut in de^tras partes per f c motum eft centrum i plum h per g h eircSferentiámfiníttra* duplo maioresipíi c£» je iíj *4 ) / ^ NICOLAI COPERNICI ^ Vá 7 ^ • ' ' • ticlc conuerfo.h ígítür ín líneam a b reclínabítur;alíoqui accíde* ret partero efle máíorem fuo to* ti to>quod fácíleputoíntelligú Re cefsít autem á príorí loco fecun dum longítudínem a h retra* ¿lam per ínfra&am líneam d £ h,aequatemípfi a d,eo ínterual* lo,quo dimetiens d f g excedít íubtenfam d h ♦ Et hoc modo perducetur h ad d centru>quod eritín contingente d hg círcu* lo,abrecT;amlíneam>dum uíde* licet g d ad recitas ángulos ípíi a b fteterít > ac deindein b alte* rum limítem perueníet, a quó rurfus fímíli ratíonereuertetur. Patet ígítur é duobusmotíbus circularibus, Sí hoc modo fjbí ínuícem occurrentibus ín re&am líneam motuni componí, & ex aequalíbus recíprocum &insequalem>quod eratdemonftran dum- Equibusetíamfequítunquod g h reda línea fempererit ad ángulos reáros ípíi á b:re¿lum ením anguluminfemicírculo d h g línea edmprehendent Et ídcírco g h femífsís erit fubten* dentís duplam a g cíícumferentíam,&: d h altera femífsís fub* tendentísduplum eíus3qUod fupereftex a g quadrantís circulí, coquod agb círculus duplusexíftatípfi hg d fecündum día* iiietrum* r t • i v * . » i Inaequalitatís antic/pantíiim aequínocfliorum £¿ obliquítatis demonítratío. Gap. v. EAm ob caufam uocaré poflumus motum huric círculi iri latitudinem,hoceftiri díametrum,cuíus tamé periodum Sí aequalítatem ín círcumcurrente:atdimeOonem infub* teníis lineis accipimus,ípíum propterea in^qualem apparere, 8C uelocíorem círca centrum,ac tardío rem apud draimteréntiam taci le £ ItSVOtVÍfOÑVli 11 B. ni. > tí 4 ftdlcdemortftratur.Sít enim femicirculus a b c> centrum eíiis d* dímetiensadc,&feceturbifariamín b figno:aíTumantur au¿ lem circumferential a ey8c b f acquäles, Se ab fe ügnis in ipfam a d c perpendiculares agantíir eg>fk.Quoníam ígítur dupla d k íubrendit duplum bf,et dupla e g duplüm jpfius ae: äquales ígítur fünt dk 8C eg:fed a g per fepti mam terti} elem Euclidís>nii* noreftípfig e>mínoretiameritipfi dk. Äquali uero tempore pertranfíerunt g a 8C kd,propter ae &C b f circumferentias arqua ks.Tardíor ergo motus eft circa a circum* ferentiam quam circa d centrum. Hoc de* monftrato:Sufcipíatur iam centrum terrg ínljitautd 1 reda linea fit ad ángulos re* ftos ipfí a b c plano hemicycltj, 8c per a c íígna defcribatur in 1 ce tro drcümferentíacírculi a m c,&ínre¿bim líneam ducatur 1 d m.Erit idcircoinm polushemícyclí] a be, &ad c circulorum fe&io communis,& coniunganturía,l c,fimilíter &lk,lg.qu£ cxtenfae in redurn fecent ämc circumferentiam in n o ♦ Qüoní* am ígítur angulusqui fubldk;re&useft,acutus ígítur qui Tub íkd#Quare8¿lk línealongior eft quam Id,tanto magís ín ani bligonfjstriangulis>latuslg mains eft la tere lk,&l aipfol g; Centro ígítur Uníeruallol k defcriptüs3círculus,extra ípfani 1 d cadet:reliquis autem 1 g & la fecabit,defcribatur Sc fítpkr s¿ Et quoniam triangulum 1 d k minus eftíe&ore 1 p k: tríangulum tierolgamáíusfe&orelrs>8¿ propterea minor ratio triangülí l d kad fe&oremlpk,quam triangülí 1 g a^adfecfloremlr s; Vi ciíTímquoqueeritl d k tríangulum ad 1 g a tríangulum in ml noriratíonequámfe&orl pkad fe&orem lrs.ac per prímam fextiElémentorumEuclidís^ficutldk tríangulum ad 1 g a tri" angulumrííceftbaíísd kadbaííma g* Pectoris autem adfe ¿loremeft ratío5ficutdlkangulus adrlsangulumjííuernnciw cumferentíaead o a círcumferentiam, In minorí ígíturratíonc *ftdkadga,quámmn adö a« Iamuerodemonftrauímtig tnaíorem eíTe d k quám g a: tanto fortius ígítur maiof eris m n8 quám f w 4 V HICOLAI COPERNIC I nin,quamo a,qua?fuba?qualibus temporu m interuallís defería ptscintelligunturperpolos terrae,fecundum a e& bfanomaliac circumfmntias äquales, quod erat demo nftrandum.Verunta* men cum adeo módica fît differentia inter maximam minimâqj obliquitatem,qua?nonexcedit duas quintas unius gradus:ent quocpinter a m ccuruam,& ade refi fi m pli citer per ade lincam &femicir« culum a b e,operatifuerimus.Idem ferè accidit circa aîterum mo tum polorum>qui £quino<5tia refpicit.Quoniam nec ipfead me* diumgradum afcendit>utapparebitinferius*Sitdenuo circului abcd,perpolosfigníferí 8¿ aequino&ialis medí)» quem Colu* rum Cancri medium poííumus appellare» Medietas zodiaci fit deb, arquinodialis médius aec>fecantesfeinuicein e figno» in quoeritaequinosfliummedium. Polus aut aequinocfh'alis fit f > per quem defcribatur f circulusmagnusfet^eritpropterea & ipfe colurus aequinoctiorum mediorum fiue a:qualium. Separemus iam facilioris er« go demonftrationis librationem scquino* ¿Horum ab obliquitatefigniferi,fumpta ínefcolurocircumferentiafg,per quam auulfus intelligaturg po!usapparensaèquino(flialisab f polo medio, &fuper g poiu defcribatur alkc femicirculusacquinoftialis apparentisqui fe* cabitsodiacum in I. Eritigituripfum 1 fignum aequinoâium apparensjdiftansàmedio perl e circumferentiam,quam effi« cit ekacqualisipfifg.Quod iîink fa&opolodefcripferimus cir culum age,&intelligatur quod polus aequino&ial is in tempo* , re quo f g libratio fieret,uerus interim polus non manferít in g fi* gnOjfed alteriusimpulfulibrationis abierit inobliquitatem iig* niferiper g o circumferentiam. Manenteigitur bed zodiaco, permutabitur acquinotfiialis uerus apparens penes o politranf« pofitionem.Et erit fimiliteripfiusfedionís 1 apparentis acqui' noflij motus concitatior circa e medium,lentiffiimis inexcre* mis,proportionals fere libramento polorum iam demonftra* to.Quodoperacpreciumerat animad ucrtiife. De » Rifötvtto NVM LTÇ. Iii De st Äiiiclinationiszodiaci. Cap. vi. Mnísautem circularte motus diuerfus apparens,in qua cuoíTermínisucrfatuneílubitardusapparetjubí uelox tanquam in extremist ubimediocns ut in medijs. Quoniamafinediminutiönis& augment! principio, tranfit ad med/ocremramediocrigrandcfcitinudocitatemirurfusa uelo* ciinmrdiocrem tendit: indecjuod rehquumeftabarqüalitate in prioremreuertiturtarditatern. Quibus datur intelligijn c uä partecirculilocusdíuerfitatís fiue anomalía: pro tempore fue* nt,quibusetiamindicesipfa anomalisereftitutio pcrcípítur.Vt in quadripartito círculo fit a furnmx tarditaüs locus, b crcfccñs mediocritasjcfinisaugmeiitiatquepirincip umdimihuticniSjd mcdiocritafcdecr;fcens. Quoniamigiiur urfuperius recitatuni Tirriochari ad Ptoíemaeum pïx car tens tern paribus tar* dior motus praccefsionis¿cquinocftiorum apparensrcpertus ell &cuiaa?quaIísalíquandíuó¿üniform Sciïgnuminfecundo tempórisinteruallopra:terf,íTe,&: and fiialíamadtertium iamperucniíTe quadrartemcir«.u iíub c d, bC interuallo tertio ad nos ufq; anomalie teftitùtiônem prope* jiiodumcompleri38¿reuertiadprincipiü Tiftiöchärrös. Nara ÎÎM-CCCCCCCC.XlX#annisàTimochariad nöstotümeireui tum in parribus quibüs foletCCCLX comprehéndâmus,hâbè* bimusprorationeannorum CCCCXXXII. circumferentiâ par t/ÜLXXXV.s Annorü ueröCCCCCCCXLllrpartes CXLVl; ícrup LLatcp in reliquia annisDCXLX. reliquám çircumfèreri tUmpartiü CXXVlLicrtîp.XXXlX.H^çobûiââc fimplí i cori - à izáutá % 0 ' y «áf-^.r1 i N1C0LAI C0P!R M ï Cl ieÀura accepimus,fed examinatïori calculo reuoluentes, qua te* nus obferuatis exaiflius côfentirêt, inuenimus anomalije motu inM.Dccc.XiX.anis^gyptîjSjXXi.gradib.ctXXilii.fcrup. fua reuolutioriê copletâ iâm éxcefsiiTe, & tempus periodi annos M.D cc.xvil.folumodôiEgyptiôs cotinere, qtia ratioe^pdit« ëPcprirriucirciilï fegrhétû part.XC.fcrup.XXXV. Alteru part CLV-fcrup.XXXllIKTertiûuèrofubannisDXLIIKrelicjs cit* cuîigtcs CXlll-rcrùp^Lcôtincbit.His itacôftitutis>pcefsicntS qqjaequino&iorummédius motuspatuit,8č ipitim eiTegraduu XXliufcrup.LVliXubeifdêannis M,DCC;XVil.qbus omnis diuerfitas in priftinu ftatûreftitutacft,QuoniâinanisM.D Cxixhabuimusmotuapparetëgrâd.xxv.fcrupj.fcré, Verij à Timochari in annis ClLçjbus ahni M,D cC.XviLdiftant à M* D cccxiX.opoitebai motumapparentefuiiTecircitfr grad.I* / fcrupAIIl.eoq> maiufculu:tue fuiflfe ueriiîmile iît,cp ut in ccicnis annis unti exegifTetgradu, qn decr efcebat âdhuc fine decremerf hodu cofecUtus.Proinde fî gradû unii Se deciniaqUinta ailfoa* musexgtib.XXv.rcrupJ.remànebitquëdiximusin anni$M<ï3 C CX vil./Egypttjs médius ^qualiscp môtus dûierfo ac apparëd tue coaequatusgrad^XXlIi.fcrU^ jpqnocffr'oruâc fqualis reuolutio cofurgitin annis XXVD CCC* X VLin q temge fiut circuitiôes anômaliac XV* eu XX V Ill.gie fe re.Hùic q^ratiôifefeaccômodatobli^tatiâ môtus,cuius iionëduplo tardiorë ^a?quinočliorupraecefsionedicehanius# Nancp qpPtolemgus^pdidit obliqùitate partXXïil«fcnip, pri* hiorÛLLfecudomxx^ântefeinartnis CCCC.ah AriiforchoSa miominimemutâtafuiiTe5indicat ipfâ tuccirca maximg obîtàj\ tatis limitepené côftitiiTe:qn uidelicet Se peifsio œgnocftiorjun cratin motutardifsimo-Atiiucqcpdu eadèm tarditatfs appétit reft(tutio3inclinatio axis non ïte in maxima>fed i ri mihimâ tran fït,qua medio tgeMachometus Àratë(îs,utdiétu, reperit part. XXlll.fcrii.XXV. Arzachel Hifpânus poft illumamïis CXC- parLxxillJcrup.xxxilII,acitideportannosccxxx. Pro* phatius ludgus duobus^pximé fcrup. minoré, Quod denicp no* ftra côcernit têpora,nos ab annis XXX. frequeti obferuatiôe.m* iienimùs XXlII.partes}fcrup.XXVIII.&duas quintasferè uni us fcrupuliîà cjbusGeorgius Purbacîiius& lohânes de Môtere $ revotvtionvm lib. lit 7© me patet oblí¡qtatísgmutauone à Ptolemxo àd D c C C C.annos accidiíTemaíore^ínalioquouis interüallo tepofis. Cu ergoia habeamusanomalícpccfsioniscírcuítuinánttis M.DCCXVII. habebimusenâfubeoteporeobliqtatisdimidiû pefiodu^ac in annisilICCCCXXXniLintegraeiusM^tt^^ fi cCCLXgradusgeundenLCCCCXXXIlII.ànnorûnumeru paríiCifuerimus,uelgradusCLX^ nuusmotus fimplicis anomalie fcru.prim*VLfecüdorü XV IL tert.XXIHLquaitJX.Haec rurfus g CCCLXV.diesdiftributa redduntdiariümotúfcrupifecündorÜLtertioru Il.quartorü II. S/niílíterpcefsionisacqnodtiorümedíüs cu fiierít diítributusg annosM.DCCXVlL& erantgrád. XXIILfcru.prim-LVlI.exi bit annuusmotusfcrupVfecud.L.tert.XII. quart. v.at($ hue per dies CCCl X V.diarius motus feru. tert. vil L quart. X V. Vt aüc motusipfi fíat apertioreSjin prôptu habeant,qñ füeritópor* tunü.Tabulas filie Cánones eorueicpoñemus g continua equa¿ le^annuimotusadiedione^eiecftisfemp LX.ín priorafcru.ueí in graduS fi excreuerinteas^ aggregauimüs üfq? ad ordíne LX. annorüc6moditatisgratia.(^ fe offert faciès numeroru,denominátiohib.partiu 8¿ fcrupulo* tü folumodotranfpofitís,Utqpríu^ fiát>& fie decgterisjquo copedió g has breues Tabellas infra annós îTE DC.faltedupliciintroituto íítis motuseqles.Itaqq?in dicrunümerofehábet.Vtemürauíé ín fupputatiôue motuU cceleftiu annis íibiq? ^gyptij s2 tí foli in* ,ter ciuilesreperiuntacqüaÍes5oportebatem me fura côgruerecu mefurato,qd in ánnis Romanoru>Gr£coru 8¿ Perfaru, n5 adro cGuenit,qbusnounomodo3fed|)ut cüicpplacuit geriüínterca* la^Annusaüt^gyptíusnihiláffertambiguítatis íubcertodte* runumerdCCCLXV.inqbusfubduodenismefib. itqualibus* qs exordineappellant ipfi fu is nominibùs: Thoth, Phaophi, A* thyf>Chiach>Tybi>Mechyr>Phàmènoth) Pharmüthi* Pachón* PaunijEpiph^Meforijinqb^ex^ dierix, & quinq? dies refiduí>qs intercálaresnoíant.Sut^obídíti motibus ^quálib.dinumerandisanni/Ígyptiorüácconiodátíf« fimñinquosalíjquilibeíannirefolutíúnedieru s r¡ ¿Eqtialiá I /Eeualis motusprazceisionisacquínoárioru in annis . bi fexag.i i Anni 1 M O T V S. Anni j r ^__- M O T V S. "i m , 1 1 1 1 1 1 « f 1 Io 0 o 5° I z 3 i O O M 5«| !4Í i 2 O o I 40 24 3 2 O C 16 46 atfj j 3 ° 0 2 30 3 3 O • 0 27 3 6 —! t 4 0 o 3 2 O 48 34 0 28 2 <5 50 9 i 5! o o 4 I I 0 3 5 f O 0 29 17 # 1 6\ o o 5 I i 2 13* O 0 30 1 7 1 5 • I 7 0 o 5 5 1 24 37 O °l 3° 57 2 7 i t 1 8 o o 6 41 38 O 0 3 1 47 3 9 1 9 o o 7 3 I 48 39 O 0 3 2 37 5 fi I o o 0 8 2 2 O 40 O 0 3 3 2 8 * i i o o 9 I 2 X 2 41 0 0 34 i 8 1 5 I 2 o o I o 2 ¿5 14 2 0 0 1 3 51 « 27 o o l o 52 37 43 0 0 35 58 3 9 J 1 I14 o ó I I 42 49 44 0 0 3 6 48 5 1 11 5 o o I 2 3 3 i . vj l i ♦ 45 0 0 37 3 9* \ 3 I 6 0 o * 3 ¿3 i 3 4* 0 ( * 38 2 9 1 5 * 7 0 o 14 I 3 2 5 47 0 0 39 19 27 / i 8 0 1 o I 5 4 \ 3 37 48] 0 0 K0. 1 9|4° i 1 9 o 1 ° 1 5 53)49 i »i 1 . 'j '* ( * 49 0 1 |4o 59| 5 2 Z o o 0 i 6 44 i * 5° 0 0 4» 5° 4 Z l o 0 17 34 i 3 0 , 0 42 40 i 5 22 o ■ o i 8 24 25 5 2i 0 1 0 |43 13° 2 8 23 o 0 19 14 37 53I 0 0 44 20 40 24 o o 2 O 4 5° 541 0 0 '/ t 45 i o 52 Ml o o 2 O 55 2' 55 0 0 46 i 4 \z6\ o o 2 i 45 14 5 6 0 •0 4 6 5 1 i tf l27| ! o o 2 2 35 25 57 0 • 0 47 41 28 28 0 1 o 13 25 3* 58 0 0 48 3 1 40 29 o o 24 1 5 5 0 I [59 0 0 49 2 i 51 3° . "i ' 0 o Ml • 2 • 1 0 0 5° i 2 .M £qua!ís t / r REVOLVTIONVM LIB. lil. Lïqualis motus prarceísíonis acquinoft.ín díebus & íexagents. í nrnri/c i : '"Dies PM(TTV~ST *3 0 0 0 i 47 MI 0 0 0 I 55 1 5 0 0 0 2 3 I i°l 1 0 0 2 1 2 i*7 1 0 0 2 2 0 ti 8 0 0 1 - ¡28 I 9 0 0 2 i 2 O 0 0 0 2 45 / I 0 0 0 2 53 12 2 0 « 0 3 i T3 0 0 0 3 ». 9 J24 0 0 0 3 1 8 r5 0 0 3 2qu£cum maxima fuerit CCCCL partem redinotiexcedit*utimUrillis tanquam redis^ad fenfum angulisrnölluscnim prOpt^rei trrorappatebit. Quoniamigi* turintmgulo ibg5angutufribgdaturpart.LXVLfc^up,X3c. qüoniam reltquus ä redo d b äp ar t ♦ er atX*XilLfcrup:befcraff gu lus media! obliquitatis figtviferi,&: bgi ^öüsiatqiie ctiam^i fub big fere aequalisipfi i b di & latus rb frrüp.U bg drcum(W«fitiadiftaritiaepoiorum tnedrj inquibus fubtenfœ redac lineoe fuis drctimfercmijs propemodum coëqtiantur3uixcçin tmtis aliqua diUerfibércpe ritur,nihil erroris committemus5 fi pro c ire u m frc n tv\ sVeh5/* ti* tamurlineis.Sit ipfa portiö circuit' ilgnorüm a b c,in cfoti xcpî* nodium medium iît b, quofumpto polo dtferibatur fcmicirculus ad c^uiiècec cir* Hi culum fignortim in a c figriis: am a polo sodiaci d b,qui etiâm bifattäm* fecabitdefcriptumfemidrculum in d , fub a quofurrirhustarditatis limes intelligatur, ÔÉaugmentiprincipiumuln ad quadran* tecapiaturd é circumferVritia park XlV; fcrup*XVll.s,& per e figrtum à polo zodiaci defcendat e f,fitcp bf fcrupiilorum 1- propofitum eft ex his inuenire totarri b f a, Manifefturh eftigitunquod dupla bf fubtenditduplum d e fe gmentum* ficut autcm bf partium 7107 .ad a fbpanes 1 cocof ita fo îpim* b f fcrupülä ad afb 70. datur er go a b gfàdUs tin us fcrupvX.S^tantâe(îmediiapparentis!pmôtus srquinodiorum maxima diff erentia quam quacrebamus quamq fequituf maxi* mapolorum defledioferüpulorum XXV M. t De * Kr MIC OL AI COPfRNICl (I / I i / t » • ' 4 Dcpartícuíaribus ipfohim motuum differeritíji¿ & töriibi Canónica expofiuo. Cap. ■i -* Vm Jgiturdata fit ab fcrupulorum LXX.quá cfrcuitii ferentia nihiL diñare uídcturá renon crit dífFícilcquafeunquealias partí« cuíáres^difFcrentias medqs apparentibuscp motibus ekhiberé, quasGreci Profthäpbecrefes uocantjiuniorcsarcuatiorics^ua »um ablatione ucl adiepenes rationem ab adfubten« fambf^iiabebímusbfjProfthapharrenm fcrup.limSi fex gra* duumerunt,fcrup*vrr.pro nouem gradibusundccím)& fie de cgercriSfCircaobliquitatisquoquemutationem fimíli rationefa ciendumputauirnus5ubi inter maximam minimamcp inuent» iuntíutdixímusfcrup^xxiliu quae fub femicirculoanomaliac femplicis conficmnturínannísM^CCCCCCC.XVIl^ medía tonfiftentiafubquadranceciriulieritkrup.xn iúbi cric polus paruí circuli huiusanomaiise fub obliquitate partium XXIII* ferup.XLiAtqueínhuncmodum ßeutdiximus rdiquásdiffe* rentíse partes extrahemus proporcionales fermepracdiöis.prc« mínCanónefubie&o continetur,EtíIuari)s modis perhafcede monftrationes eomponi poíTunt motus apparentes. Ule tarntn modus magis plácuítvper quem particulares quxque Proftha* pharréfesfcparatim capiantur,quo fiat calculus ipforum motu» lim intelleÄu facilior, magiscp congruat explicationibus de« monftratorum • Confcripfimus igitur tabulam LX.ucrfüum aucflam per triadas partium circulú Ita enim neque diffufam ampiitudinem occupabit * neque coar&atam nimis breuita * fem habere uidebittmprout in catteris coniimilibusfaciemus* Haec modo quatüor ordines habebit, quorum primi duou* triurque femicirculi gradus continent, quos numerüm com« friünem appellamus»eo quöd per fimplicem numerum obliqui tas fignorum circuli fumitur, duplicatus Profthapharrefi a* ijuíno&íorumf«ruiet, cuius exordium á principio wgmenti fu* mitur revolví ro nvm lib. til 74 inítur Ttrtio loco profthaph ¿crefes aiquinocftiorum colloca« fc u ñ t iif fingulis trip a r t r, s congruentis addenda? uel detrahen* dec medio motuí>quem á prima ftella capitis Arietis aufpica* murin awjuinoflium uernum:ablatiuac profthaphxrefesina* nomalia inn irir culo minore>fiue primo ordirie:adieut in anomalía xxxill.graduu>eiuslocoponimus LV.Sic pro XX» fcrup.L.utinanomaliaxxviii.grad.& per hunc modum in caeteris prout in fubie&a formula patet. Q 1 i ft Tabula Numerí »quino, j ob Numerí atquino. ob comunes proftha flig comunes( {proftha Hfl Gra.|gra. j | g jfcr.j |fcr. propon 1 I € |fcf-l Ifa- Dceo» R I C 0 l A f € Ú P E R N I 11 Tabula proíthaphaereíeon x l^Jumerí comunes ino&íal ís 8c 0 bl ia tatisíie nifcri. • -1 11 57 6 o ti 66 *9 21 75 7* Si 84 «7 90 3»* JO? l 06 J°3 1 oo 297 » ■!■ I ■ II 2 94 z9i 288 285 282 *7S> ZJ6 »73 270 comunes aequino proftha lf$ 49 48 4* 45 44 42 4* 39 38 3 «1 11 3* ¿°¡ ri >it* * 93 9< 99 2 ¿4 z61 102 105 108 258 M5 252 IÍÍ IJ8 141 '44 »47 5° »53 1 »59 I ¿2 I <Í8 »7» . m m \ m A «74 *77 1 So 213 2 i o 1Q7 Z04 2 O X 198 195 x 92 189 1 8mediotemporefuiße,abannó xxxvi.primac found um Calippum periödi ad fecund dtimÄntomrti,a quo principio anomaliac motum oídimúr. Qüod an re&efecerimus, &C obferüatis confentiat, öportetad* hucriosexperiri.Repetamusillatria obferúata fiderá Timochà ridis,Ptolertisei, & Macbometis Aratei,et manifeftum eft,quöd inprimointeruallofiierint arini ¿EgyptrjCCCC.XXXII • In fecundo annt DGCXHuMotiis aequalis in primo temporis fpa cío erat part. VLdiffereiis part Jlli.fcrup,XX;anomaliac dupli* eis part- XC^fcnip.XXXV^auferéhtismotui acquali pärtfcm i. fcrup.XLilnfecundortiotús aequalis part.X*fcrup.XXl ; Di* uetffi pärt. xi*s,Anomäliac duplicis part* c lv . fcrup.XXXlllI ♦ Adíicientis aequali motuipart.l.fcrupJX;Sit módozodiaci cir cumfefentíautipriusab^&ín Bqüoel ßtacqüi* no&ium mçdiu uernum fiimpto polo, dreumfè* rentia autem a b partis uhius,&fcrup;X* deferí* batur orbicuîus ade e5mottís aütem aequalis íp¿ íiusb intelligatur in partes a,hoc éftin preceden¿ tia,atqpa fit h'mes occidentals,in quo arquinö&i lim diuerfum maxime prarit» Sc c orientais, in quo aequino&ium diuerfum maxime feqùittir. A olo quoqüefcodiaciper bfîgnùm defcendatcl e;qui cum circulo ßgnorüm quadrifariàmfecabit ad c é circuí lum paruum,quoniam redis arfguli s feinuicem per pölos feca L CumàutemfueritmotUsinhemicyclioadcad cönieqiientia>et reliquumceaad pí£cedentiá,eritmédiumtärditatisçqüinoär) apparentisin d propter reniteritiaiti ad ipiïùs b progreffum, ià c uero m axim a uelocitas promouen tibus fe ihuiccm mötibüs iiï eafdcm pattes,Sufcipiántür etiámnüm ánte & potied circûmfe* rentig fd,dg,utrac5partítíXLV.fcrup-xviLs.Sít f primus ter minus anomalías qui Timöcharia,g fecund S£ tertius p,qui Mâchometi Araten G, pèr qusefîgna defcén âit ma xiwiarculiperpoîosfigniferi f n,g m, d¿ öp^ui omnes in par • » t in NICOLAI COPERNICI • T ÜiVOiTT I ÖN fU II»; lit ** Öaiefit maxima differentia feAionum «quinodu alis & zodiaci. Cap. x , • " # 4 / / Imili modo, quae de mutatione Obliquität is iigtiiferi quino^ialis expoßta funt,comprobabimus rede fe habe* _ ir.Habuimusenim ad annumfecundum Antonini apud Ptolemxum anomaliam fimplicemexaminatam partium XXI« &qumsc,fubquarepertaeft obliquitas maxima partiu XXIII; fcrup. Li.fecundortim XX. Abnocloco ad noftrum obferüai tumfuntannicirciter M*CCCLXXXVlliin quibus anomaliae jJmplicis locus numeratur part. CXlV »fcrup;XXllll. ac eo temporercperitur obliquitas part.XXIIl.fcrup.XXVIII. cum duabusfere qüintisunius fcrupuli. Super quibus repetatur ab c cir cumferert tia sodi äci,uel proea recla propter eius exiguita» tem,& fuper ipram anomaliac fimplicis hemicyclium inb polo, utprius. Sitcp amaximuSdcclinationislimes.cminimus,quo« rum fcrutamur differentiam. AITuma turergö ae circümferentia parui circu« Ii partiumXXi.fcrup*XV. &rdiqua quadrantis e d partium erit LXViil* fcrup.XLV. Totaautem edf lecuti« dum numeraiiöhem part.CXLVifcrup a' &XIIII . &reliqüa d e part; lXXVI* - icrüp.xxix. Demittäntureg & f k perpcndiculares diame* tro a bc.Eritautemg k circumkrentiamaximid^culiprdpter differentiämobliquationuma Ptoiemaeöadnos cognita fcrup. primorümXXII>fecundonim LVI.Sed g b reibe fimilis.dimi dia eff fubtendentis duplum e d, fiue ei acqualis partium 932 .qua tum fueritkc inftardimftientisbart.2Öoo .quarum «ffet etiani k breitiifsisfubtencieritisdupludfpart.^75idaturcota g k par tiümiarüm i^.quarumeftac 2000. Sed quarüm g k fuerit fcrtlp.primorüm xxli.iecündorum LVI.erit a c fcrüp;xxiili* ptoxime inter maximamminimamcp obliquitatem different)* ¿fuam perfcrütatifumus.Quaconftat roaximamfuifleobliqui« tat cm inter Timocharim & Ptolemaeurii partium xxlii*fcrup.' t ii»completorBm,at9 nuc minimam appetcrepartium xxiiu II ' ~ (cwipt NICOLA! COPERNICl fcrup.XXVIll.Hincetiamquaecunqj mediae contingunt ineli« tiationeshorüm círculorum »eadem ratione* queráadmodum circa praccefsíoneiíiexpofuimusjínüéniuntur H 4 ^ I f wV é ' »t • |> " » \ • • 4 Delocis aequalium motuumaequinodiorun^iSC anomalías conífatuendís. Cap. XL 0 i Is omnibus ficexpedítis,fupcreft>ut ípforum motuum aequínoftíj uerni loca conftituamus,quae ab alíquibus radices uocantur3áquibus pro tempore quocunq? pro* pölitodeducuntur fupputatiönes. Huíusrei fupremumfco* pum conftituit Ptolemacus 5 principíum regni NabonaíTarí] Cháldacorum , quod apud híftcriographos in SalmanaíTar Chaldarorum regem cadít. Nos autem notíora témpora fecu* ti>fatiseíreputauírnus,íi á prima Olympiade exoríí fuerimus* quae XXVIlLannísNabonaíranospra^cefsíírereperítur5ab a:* ftíua conuerfíonefumptoaufpício,quo tempore Canícula Grae eis exortum fadebat, Sí Agon celebrabatur Oly mpícus/ut Cen forinus acalíj probad autores prodiderunt*Vndefecundum ex a&ioremiupputationem temporum > quae in motibus cadefti* bus calculandis eft neceílaria*a prima Olympiade ä meridie prí maedíeimeníís Ecatonbaconos Grsecorum ad NabonaíTar ac i |Jg ^ . / • f ' meridiem primaediei meníisThothjfecundum Äigyptios funt anni XX V11, & dies C C X L V11. Hincad Aíexandrí deceflum anni/Egyptí] CCCCXXlIil.ámorteauté Alexandriad ínitium annorúiulíjCgfaris,anniiilgyptij CClXXVIII . dies CXVIII. s>ad medía mno&em ante Kal.Ianüaríj.ünde IuliusCarfar anni áreconítitutifecítprirtcípium,QuiPont.IV3ax.fuo tertío,8cM. Ämylrj Lepidicofulatu annú ipfum inftituit.Ex hoc anno ita á lulío Carfare ordínato carteri deínceps luliani funt appellati, eicp ex quarto Carfaris confulatu ad Odauianum Auguftum Romanisquidem anniXVIII. perindeKal.íanuarí),cjüarnuís antedié X vl.Kal*FebruarrjIulf) Cadaris diuí filius Imp. Augu* ftus fententia Numatrj Plancí áSenatu cseterisq? riuibus appeU latus fciefft,fe fép tímo, & M. Vipfano Con ss. Sed Egyptij, q? bi ennioanteínpoteftatem uenerint Romanorum,poftAntoníí & Cleo* ft E V o í f T r 0 ft V M LIB. ill * 77 & Cleopatra occafu,habent annosXV.diesccXLVI.s-in me tidieprima?díeímenfís Thoth,qui Romanis erat tertius ante KaLSeptenibris;Quamöbrem ab Auguftóad annos Chrifti a lanuarió ííiriíiitcr incipientes , funt anni fecundum Romanos XXVlIi fecundum ¿Egyptiosaütem annieorurri XXlX'dies CXXx.HjncadfecudümAhípníniannum>quo C.Ptoie. ftellá fculocaáfcobferuatá defcripfit>funtanniRomaniCXXXvni; dies LV.qiiianni áddunt/Egyptqsdies XXXIIIuColliguntutr áprímáOiympiadeulcphucanniCCCCCCCCCXllL dies CI* Siib quo quiderh tempore aéqüinocftiorum antecefsio aeqiialis, fftgradiisXIufcrüp.primäXLIIh Anomali^fimplicisgrad* XeV;fcrup.XLlIIL At^uiahno fecundo Antonini,ut prodi tüméft,aeqúin0¿Hümü in capite Arietisfunt>prcCcedebatVLgrad.&XL.fcrup,Etcum effet á* homalia duplex partium XLlLs*fuit arqualis apparentisq? mo* tus differentia ablatiuafcrup. XL VIILquscdum reddita fuerit appárentimotuipart.VLfcrup.XL^colligitipfum medium x* qüitiö&q tier ni lócümgrád. VII .fcrup^XXVim Qiiibiis fi CC; C l,X;uriiü§ circuli gracilis addidérímüs, &C a fiimma auferámus grad.XiLfcriip.XLlllLhábébimüsadprímam Olympiadem, CJÜ2C ccepitámeridieprirrisedieimerífis Ecatotnbaeonos apud Atheníenfes medium a^qüinö&i] üerrii lócum grad. C C C LH i h fcí-up.XLlllLnempequodtuncfequebaturprimamftelIam A* rietísgrad.vJcrup.XVl.S^ ariomalígfimplicisdemantürgrad;^ . reiftané* büritád ídem Olympiadum priricipiüm i anomalía fimpíías locusgrad.CC.LXXXV-fcrup.XXX. Acrürfusperadiccftío^ nerri motuum fáclám penes diftántiam temporum, reiectis íeni per C C C LX.gradibüs quoties aburidauerint, habébimüs ío:á Cue radices Alexandra motus aequalis,grad.ünüm, ícrupJI ♦ nomalia^'fíhiplicíá grad. C C ÓXXXli .ícrüfL Li l;C¿fári$ inedia úmnwtugradjm II*Ghrifti lócum medium grad, V.fcrüp\X3CXlI. Anomalie gradus Vl.fcrup.XLV: acfic decaterisádqüglibettemporil &mptapríncípiáradícesrá^ ü Déptx* tt ICOLAI COPERHICI • 4 • ¡ ' '» \ • x4 • i Depraccfsíonis aequinoAíj uerni,^ oblíquU taris fuppúfcatioric. Cap. xil • '' * • ^ $ OVandocunque igiturlocum scquínocftií uerir cápefé ao'uer¿mus>frabaifumpto principio ad darurii tem* pusannifuertrit ínaequales , cuales Rottianorum funt ^ quíbus uuígo utimurjfecs in annos arquale$ fu e K¿ gyptios dioeremus. Ñeque emmanrjs in calculaticnernotuürit a*qualium ute ¿.urc .uám&gyptrjsannis propter caufi anomalía duplex fué W mi rwr fe mi cir c ulo, fu b t rahem us á medio motu. Sin aütem fe inuircuíü exceíTeri^plus habens C lXXX. gradíbus > addmuis ipfam REVOLVTIOfiVM LIB. t I L 78 ipfam medio motu^&quod ita colle&um reiiduumuefuerit>ue ramapp3rentem^prxcefsionis acquinocfii) Verni contiriebit, fiue quantum uitifšim prima ftella Arietis ab ipfo Verno arqui* nočiiofuerittune elorigata.Quodfi cuiuiuis alterius ftellglocu quefierjs,numerumeiuSin defcriptione ftellaru adiîgnatum ad dito.Quoníamuero qüae opere confiftünt> exemplis apertiora fieríconfueuerunt5propoíícumnobisfit adxvuKal.Marj an* no Chridi M.D*XXV .locüm uerü acquino&i) Verniinuenire una cumóbliqüitate^odiaci36¿ quantum Spicá Virginís ab eo dem^uinočliodiftet.Patetigitur^in annis Romanis m.D. XXIllLdiebus C vi;à pnnčipioannoru Chrifti ad hoc tempus intercalan funtdieáCCCLXXXl.quíínannísparilibüsfacíunt M.XXXXV;& dieš CXXlLÍaní^annorum fexagen£XXV.Ô£ an.xxv.Duseqüócpfexágenaedíerum cuduobusdiebus. An* norumautem fexagenisXXV*in tabula medij motus refpon* dentgradusxxjcru-prima l v.fecünda II, Annís XXV. fcru* primaxx.fecunda lv¿ Díerufexagenisduabus fcrup.fecüda xvl.reliqüorümduorümfü^^ cUm radi* ce quae erat grad *V . fcrüp - prima XXXII¿ collígunt.gradus XXVI.fcrup.XLVIII.mediampr^cersionem Verni acquino&ii Similiter anomaliaciimplicis motusbabetiiifexagenisannoru XXV-duasfexagenasgradiiu>& grad.XXXVILicrup. prima XvTecudalllJnannisqcpxxv.gradjlJcru^prima xxxvii. fecunda X V Jn dilabus iexagenis dieru fcrup prima iLfeunda IIILac in totidehidiebüsfecündaiLHa(?cquoquecüradiCe qua: cftgrad.VLfcrup.primäXLV.FaciuntScxaai. gradus XLVL fcrup.XL.anomaliafimplic^ ul timolocofcrupulaproportionüoccürrctiain ufum perquiren daeobliquitatis feruabo*& reperitur hoc loco unum folum. De indecuanomalia duplicätä,qux habet Sexa-V-grad 4 XXXIII« fcrup.XX*inuenioprofthä|ih^ coqubdänomaliam&ioreftiemicircuiojquae cum addatur me* dio motüi,proüenit üera appärensq* prarceisioaequinö&rj uer* nigrad.XXVIlircrüp.XXLcüifidemc^addamCLXX.gradus^ quibus Spicä VirginisdllUtäprima ftellä Arietis,habebo lo* cum eius ab acquino&io Verno in confequentia in X Vil. grad» ü xj SČ & xxi.fcr u.Libra:, ubi ferétgeobferuatióís noftrg reperiebau Obliquitasautemzodiací 8¿ declinaciones eam habent ra* tionem.quod cum fcrupula proportionum fuerint lX . excef* fusinCanonedccIinationumruntappofiti,differentíacinquam Tub maxima mínimaqúe obliquitate, iníblidumaddunturfuis partibus declinationum.Hoc autem loco unitas íllorum ícru* pulcrum addit obliquitatitantummodo fecunda XXIII I. Qua rededinationes partium fígnifcriinCanonepofitar.ut funt,du rant hoc tempore propter minimam obliquitatem iam nobis appetentcm,mutabilisalíáseuídentius. Quemadmodum uerbi gratia,fianomalía íímplexfuerítXClXpartium,qualis erat ¿a annis Chrí fti D C C C LXXX.Ägy ptijs > dantur peripfam feru. proportionum XX V. At ßcut LX.fcrup.ad XXIIII.differentie maxima:6¿mínimxoblíquítatís, íta XXV.ád x .qua: addita XXVIII. collígit obliquitatem pro eo temporepxiftentem part. XXIII.fcrup.XXX VIII. Si tune quocp alicuius partis zodiaci* utpote tertij gradus Taurí,quí íunt ab aecjnocftío grad. XXX11 u decIinationemnoiTeuelim,inuenioinCanonepartesXIl.fcrup. XXXII.cumexceíTuferupulorü XI I.Sicut auté LX, ad XXV» ftaXll.ad v.qua; addíta partibus declínationís facíunt partes Xll.fcrup.XXXVH.proXXXlII.gradibuszodiaci. Eodémo* do circa angulosfe(flioníszodiaci8¿acquíno(rtíalísjacarceníí0í nes recias facerepoíTumus,fi nonmagisplaceatperratíonestri an^ulorum iphaTÍcorum,nífiqu6daddereillisfemperoportet his adiraere,utomniaprotemporeprodeantexaminatiora. • De anni Solaris magnitudine & differentia. Cap. xiii m • • • Voá autem píraecefsío arquino&ibrumconueríionum fie fehabeat,quxab inflexione axis terrae, uti díximus motus quoque annuus centri terras, qualis eírcaSolem apparet>de quo iam diflferendum nobis eft,confir mabitjfequi nímirum oportet,ut cum annua magnítudo ad al* terumarquíno&iorum uelfolfticíoru fuerit collara;fiatinf qua* lis,propterina?qualé ipforutermínoru permutatione; funt em L ^ ____\_____^^ 9 • • 4 _ « /^1 « . -f OÍ Dis,ac Ge* finíendus E K V O I V T 1 O S V M LIB; lit yg fmiendus temporalis annusä fidereo. Naturalem quippefeute* poralem uocanius annu,qui nobis quaternas uíciísitudínes te* perat annuas Sidereum uero eum,qui ad alíquam ftellaru non er rantiü reuoluítur.Quod aütannus natural¿s,quem etíam uerte* tem uocaríínarqualisexiftí^prircorurn obferuata multíplicíter declara/ir. Nam Galíppus>AriftarchusSamíus>8¿ Archimedes Syracuíánus3ultra dies íntegros CCClXV* quartam diei parte conrineredefiniüt.abaeftiuacSuerßoneprincipium anni íume tes more A theníenfium. Verum C • Ptolemaeus anímaduertens difficile m efi e>6¿ fcrupulofam folfticíorüapprehenfione, haud . /af/s cotí fus eftülorüobfc chum,quinontam Solares conuerfioms>qua etíam gquino<íh'a inRhodonotatapoft ferdiquit>& prodídít aliquatulum deef* fequirtde dieúQuod poftea Ptolemaeus decreuit eíTc trecentefi* mam partem diei, hoc modo. AíTumít enim Autumni aequino* &íum,quaaccuratífsímeabillo obferuatü Alexandria, poft ex ceííum AlexandríMagní3anno CLXXVII.tertío íntercalariu die fecundumÄ:gyptios in medía nocfle,quam fequebaturquar tus íntercalariu. Deinde fubiungit Ptolemacus ide equinoCXXXIILânnis,dics V. mi il us unahora & quadrante/aeperannos CXXVlILdies unus. A1 Ptolemxoautem inannis M♦ CCC.LXXVI.dies XII.ferè,etfufe annis CXV.diesunus^efteprurfusutrobiquefadus annus inae^ REV OtVTlONVM jfct k lit U Accepimtfs etiam uernum arquinodium, quod fa&u eft anno {cquente ä Chnfto nato M.D.xvMNLhoris &:trientepoftme* diu .n'no&sad diemquintum ante Idus Marti], funtcp ab illö memo Ptolemxi #quinodio(habita meridiani Alexadrini ad noltrumcomparatione)anmÄgyptilM♦ CCC. LXXVLdieg CCCXXXli-horxXVLcumtrientejubi etiam apparetimpares dTeaxju/no&iorum uerni &autumnidiftantias.Adeo multum inrt reft lit annus Solaris hoc modo fumptusaequalisexiftat, ¡Quocfenim inautumnalibusacquino&qs interPtolemarum Si no^proutoftenfum eft, iuxta äqualem annorum diftributio* ncm centefima 5C quintadecima pars defueritquadranti diei,no conoruit Machometano Aratenfi oequino&io ad dimidium di em N^quequodeftä Machometo Aratenfiadnos,(ubi centefi* man uigefimam ociauam partem diei oportebat deeflequar* tr)eonfonat Ptolema:o, fed praccedit numerus obferuatümilli Vb rquinocftium ultra diem totum,ad Hipparchumfupra bidii iimJSmrliter 8C iMachometi Aratenfi ratio ä Ptolemaco iumpta per biduum tranfeend^t Hh'pparchicum aequinoitium, Redius igituraimifolans^qualitasänon errantium ftellarum fpharrai fumitur,quod primus inuenitThebites Chora? filius, & eiusmat gnitudmemeiTe dierum CCClXV* fcrupulortim primorum XV-fecundorum XXULquacfunt hora^VL.f:rup.prima iX.fe* cunda Xll-proicime fumpto ueriGmiliterargumentOjqucd Jri Äquinodiörüm conuerfionumcp occurfutardiori longiör an* rus ulderetur5quam in uelociori,idcp certa proportioe. Quod fieri nonpotüit,nifi^cqualitas eiletiricomparatione ad fixarii „ ftellarumfpbgram^Quapropter noneft audiendus Ptolemaeus in hacparte.quiahfurdum & impertinens exiftimäüit>annuam Solis xqualitatem metiriad aliquam ftellarum fixarum reftitu* iionem,nec magiscongruere,cpiiäloue uel Saturnö höc faceret aliqü&Itaepin promptucaufaeft^ürante Ptolemacülogiörfu* trie annus ipfetemporarius,qpoftipfum multiplici difterentiai factum e t breuior. Sed circa annuqepafteroterida fiue fidereüni poteft erroraccidere,inmodico tame,aclongeminor eo,queia explccaUimusJdqjpropterea^quodidem motusceritriterrae cit saöolemappareseuamin^quah'sexiftitaliaduplici diuerfitate^ Quaruna NICOLÀI C O P É R N IC 1 Qyarumdiíferentíárumprírnáatqp fimplex anniuerfariam betreftitutionem:altera quaeprimam permutando uariat,lcn* ^otempóriim traduperceptatft.Quocirca neijj ííimplex ñeque Faciliseftcogníturatioánhüaeacqualitatis.Nam fiqüis fimplí* citer ad certamalicùiuà ftellae locunihabentis cognitam diítañ «ani5üolúerítipfamáecipereCquod fieri poteft ufu Aftrolati} medíante Luna,quemadmodum circa BafilifcumLieonisexpli* câiiimus)non penítus uitabiterroreirhnifituhc Sol propter tno turn terracjuel nullam tunc profthaphtrefim habuerit, uel íími* !em &a¿qüalerri in ütrocp termino fortíatünQuod nifi eüeherifc &Talíqüápenesinàqûalitatem eortim Fuerit differentia, nonti* tiqüe intemporibusacqualibus acqualis circuitus uidebiturac* cidífíe.Sed fi in utroque termino tota díuerfitas dedu&a,uel pro rationeadh ibitafueritperfe&um opus erít.Porrb ipfíus quocp díuerfitatis apprehenfío, prsccedentemedií motus, quem piro* jptereaquaerimus,exígítcognitionem, Veruntamen utad reíolu tionemhuiusnodi aliquandoueníamus/quatuor omhino caü* fas iriüehimüsínacqüalisápp^ prac uentionis ccquinócftíoriim quam expofuimus ♦ Áltiera ¡eft qua Sol figníferi circumferential insequalîesintercipereuidettir, quae ferëanniuerfaria eft/Tertia,quamiam hancuariat,quamcf fecurt dam díueríítatem uocabimüs.Qbaftafupereftsquse mutât abfi* des centri terraefummám infimam3utinferiusapparebït.Ex his omnibus fecunda folummodo nota Ptolemseo, qiiaz foïa noñpótúiíTetiñacqüalitatemannalémproducere/ed carterísim plicatamagisidfacit, Ad demônftrandamueroa?qualitatisôi apparentíarSolaris differehtiàmjexadifsima anniratio nonui* detur neceiTaria, fed fatis eflfe, fi pro ahni magnitudine C C C V.dïes cum quadrante caperemus in demôhftrationem>in qui* busïllemotusprimae diueriîtakis completur.Quahdoquidem quodë to to circulo tam pàrum diftat,in minori fubfumptuni magnítüdinepenitüs eUanefcit. Sed propter ôrdinis bonita* terii ac ïacilitatem do&rina: motùs crquales annusc reúolutíoíi nis centri terraehicpra?pÓnimüs5 quos deiñde cum arquaíítatíi & apparently diíFerentííisper demonftrationes neceíhrías a* ftrüemus* i Dear qui* revolvtioMVm tIB. IIt n fJesqualibus medijscp motibus reuo« lucioiüimcentriterrar.j ~ ~ • Cap. xiiil Nni magnitudincm 8£eiusicqua!itatem,quam Thebith Benchorarprodid^unoduntaxat fecundo fcrupüio in« uenimusefl e maiorem,Sc tertijs X.utfitdierum CCClX ivfnihatX a^qualesVufcrüp.primaixJecündaXL.pateaicpccr ta/pirjsaequalitasäd noncrrantium ftellaruirifphxramA. uoi ergJÖCCbX*Unius cir.culi gradusmuUiplicäucrimus per CG ClXV.dics et cölle&urri diuiferimus per dies ec'CLXV.iaüp* jirirri^ anr.i ¿¿gy pjrirrtptüttlirt iexagenii graduum quivique, gradibus LIX* fcrup.pnmisXLIllLfecunJis XUX.tertqs Vil.quartis Illl* Et fvxaginta annörürrt fimilium oiotum reiecftis int'gr.s cin ü* Iis graduumSexagenasv.gradusXLliiLfcrup. prima XLIX* fecurtdayil.tertiailll.i Rurfuai liannuun motum parnanuir per dies CCCLXV.habebimuSd arium motum fcrup primo« runiklX.lecüridorum^^ Quod fi mediarri arquale mq? ¿rquinö^iorum prarceisiorie rr> adiecerimusjcomponerriusiaiqüaleni quo^ue mctum in annis teiiiporarijs>annumSexaWigräd^^^ x:iX*tert*XlX.quartJX,Et diärium fcf up\pri. UX.fecund,Vi ILtert.xix*quaruXXXVII. Etca rationeiliurriquidem n!io# turrtSoiis>üf uü!gariuerböütär3fimplicemarqiialcm poiTunijus a^peÜärc,huncueroarqüa!c^^^ ta' u !isexponemuseomödo,proütaVcapraeceisionem acqumo&io rum feciniü^Quibus additur motus anomalia? Solis aqüalis* dequapofiUä* z Tabu!« * t NIC Ó t A t eÔPBRNlf! Tabula moms Í Sol] is fi iïmpi. in annis & fexagenis annorû Anni M O T V & Anni J Iv lO 1 fl s/S. ► i in M . « . 1 Jr I I 1 1 1 a % ï. to " ¡5 59 44 49 7 3 » 52 9 zz\ J« ¡ ¿. i 5 59 2 o î* *4 f 3 * > i »r* 54 I I 40 j 3 15 • 59 14 27 2 i I** «■ I 3 3 51 39 « £ 0 53| ! 4Í - 5 5 8 59 tii 2 8 34 51 23 5° 0] 5 5 5 8 44 5 3 51 13 5 51 8 jr • 59 71 il w. 6 5 5 8 2 8 54 42 ► « « • • - - > » - \ r 5° 5 3'1 28 '41 n ** 1 7 i- ■ ■ V r •• - * % 5 I I5* [VI 43 49 37 5° 38 17 2 if il * M .'4 S /1 * F ** i 5 58 32 5 6 38 5° 23 ! tf 28I 4 9 F k5 5 5 1 ¡57 43 22 3 39. ; 50 7 55 351 1 o ^ < 5 57 28 i i 1 0 r m \ m • - ] 4 0 • 49 52J 44 42| V í * 5 57 » J 0 17 41 49 37 I 3 491 i z - - * ! % # 5 i 5 d 57 49 24 i • 42 49 2 2 z 2 1 3 5 5* 42 38 3 I 1 1 • * ■ 431 r I 49 7 i 2 31 M i 5 » 5 <5" 27 ¿7 38 44 48 5 2 ' r t or *S '5 5* i 2 i tf 49 25l *7 5 55 41 (5 5 0 47 48 . 6 9 .28 3 21 i 8 > f j 5 55 2 .1 ' * 5 21 6 . . . •» < 37 I 3 M 4 • % 5 2 2 37Î 1 6 34 • if^ y j 5 5 1 5 2 i* 5 i 9 I <5 / 5 58 48 1 tf 35 ? 5 \ 5 5 1 37 56 1 I 0 / 6 • ^ / 5 5 8 ? ? 55 54 3*1 5 5 ' 2 3 35 2 9 I 7 5 8 i? 35 *4 37 5 5 1 9 14(48 • 3 / 1 8 5 57 5 M 3 3 38 5 5° 54. 54 7 - i I 9 * / 5 57 5° 53 5 2 3 9 5 5° 40 3 3 26 • 1 ■ 1 1 ° 5 57 3* - • 3 3 1 3 40 5 5° 1 2 » 4* l 1 1 5 57 2 2 1 2 3.° 4» 5 5° L I 5 2 5 j I 2 5 5 6 1 7 5 1 49 42 5 49 57 3 * 24 11 3 A ?» , f 5 5 5 53 3 1 S 43 5 I49I43 1 0 43 I 14 5 5 tf 39 1 0 28 44 5 49 2 y 5 O! 2 1 " 1 5 * / 5 5 6 24 49 47 45 5 49 ?4 2 9 2 1 I 6 5 5 I O -2 9 46 5 » i 49 0 * * 8 4° B 117 • 0 J I 5 55 5 6 8 2 5 47 1 0 i 48 \ 45 48 0 f I 8 jVi il1*- * 5 55 4* 47 44 48| 5 48 3 « 27 j1 9 - 5 55 l27 2 7 p 3 49 5 4S 6 3« 120 5 54 \l3 d 2 2 5° 5 ' A • 48 2 45 57 (2 r > 5| 54| 5 8 45 421 5 1 5 47 48 I2 5 l 6 122 Tk « 5 54 44 2 5 1 5 2 5 47 34 4 3 5] \z3 • ^ i , 5 54 30 4 2 0 53 A 47 19 43 54' ■ I24 ^ 1 ^ 5 53 1 5 43 39 54| ; 1 15 47 1 - 5 2 3 • 14 1 In] H. 53 1 2 2 5 8 55 y « ; |4s 51 ! 2 133: ■ * * 5 53 47 17 5* 5 # 4« 3* 41 S2 I2 7 § P 5 2 3 2 4 1 3 ^ 57 5 4* 2 2 21 1 1 128 5 5 2 1 8 2 O 58 5 4 ' Tabula anomaliae Solaris in annis iexagems annorum * il ff • V UFA j Anni | MOTVb. ! Ml '1 L t- t l5i ! !• \ l- 1 | I 1 2 I 3 ^ / Jl 1 » « 1 / 5 5 5 % 5? 59 59 44 28 13 24 48 14 46 3 3 2 0' 3 « 3 2 33 * 1 i 5 r t 51 5 1 5» 5* 41 2 5 48 1 2 37 I I j 58 45 ml I 4 M V v | 5 ! 6 • _ # * ( • # 5 5 5 58 58 5 8 57 42 Z6 « 39 ! 3 2 8 7 .54 41 34Î ¡35 3 • r 5 1 5° 5° 1 0 54 38 52 32 »9 t V * L I 7 i 8 !9 5 5 5 » . ► | 58 .5 7 57 1 0 .55 39 53 1 8 43 27 1*4 1 37 38 39 < 4 * » 9 1 5 H, 5° 5° 149 2 3 ^ 7 41 5 2 j 6 52 39 2 «s! SI o III I z v; ; 5 5 Î5 •• 57 57 5 ® 24 ; 8 ■ 5 2 7 32 157 48 35 2 2 40 4» 4 2 > k. 1 4 < 5 > > 49 49 49 i* 2 0 5 3 1 5* 2 0 ,»3 0 j 47 ' 1 3 *4 15 ■ w 5 5 5 F • 5* 5 6 5* 37 2 1 6 22 4* 11 8 55 42 43 44 45 < < ^ ■ % < m 9 * 48 48 48 49 34 1 8 45 1 0 35 3 3 2 0 7 16 «7 l 8 [ [ « 5 5 5 i 55 55 55 5° 35 19 I?6 î 1 2* 29 id > : 4« 47 48 1 k r ; . 5 5 î 48 47 47 2 47 3 1 59 24 49 54 41 -2 8 19 Z 0 ZI 5 5 5 t 55 54 54 3 48 3 2 5° 1 5 40 49 3* ¿3 49 5° 5' ! < 4 5 > 5 ¡47 47 I 6 0 45 '4 39 3 14 I « I 48 . 22 2 3 24 i 5 5 54 54 5? ;»7 1 45 5 29 54 1 0 Î ;57 '44 5 2 53 54 i 5 î > 46 4 5 44 44 44 55 40 24 57 22 4<î 1 tfj 3 Ifj Motus _ftEV 0 LVTt O XVMU % ||t Motusanomalia? Solaris in diebus oC iexagenis dicrum Dies I MOTV8 • ------¿1_«•-«»• j Dies [ MQTVS, Ii LI I i i i jo 3 j|i i 481 11 ja ij» 551 3 313 0 3 & io| 341*9 44 *7l .1- ol__- - » »5 4* 9 57 1 6 45 i 8 5 17 44 2 6 n 18 45 *4 *5> 19 42 42 27 26 41 50 34 21405842 2 I 40 tf 49 23 39 14 5* 24 38 2 3 4 253731 11 39 18 2 I } ^U^U* M , A • * f > ' j ............* y V A ' - t 7 * I * v v {*• 1 " , Pro theorem a ra ad inatqualítatem motas folaris apparéntis demonftrandam. Cap. xv¿ D insequalitatem ueroBolís apparen tem magis capelTeit dam demonftrabimusadhucapertius* quod Sole medi* ummunditenentejcircaquemi tanqiiaixi centrum terra uoluatur,fi fuerit>ut diximus, inter Solenri & íerrarri diftantia, ¿juae ad imrrienfitatem ftellárüm fixarüm fpbaracnon po&it ex* iftímari, uidebitür Sol ad quodctinque fufceptum figniim iiel fiellam eiufderri íphaera: £qúalíter moiierú Sit enim rnaximus inmundo circulus ab in piano figniferi,centrum eius c, in quo Solconiiftat>&fecundum diftanti a amSolis& terr2ecd>ad quam im* menfa fuerit altitudo mundi circu* lus defcribatur d e in eadem fuperfi cie figniferi,in q ponitur reutílutio ann ua cetri tefr£, Dicó qiibd ad q d cuqjfignurri füícéptum úelftellam iriab circulo Sol arqmlitermouoi uidebitur : Íufcipíatur & fit a ad quod uifusSolis aterra qu? fit in d» porrigaturac d.Moueaturetia ter ra utcunq? per d ecircumferentiam5 ét ex e termino terr^agantur c e 8¿ be: uidebitur ergo Solmodoexein cíígnoquoniama cimmenfa éftipfic d,uelhuic arquali c e, erit ctíam a eimmenfa eidem ce.Cápiatutfenimin a c quodcuncue íignumf,&: connexflaturef-Quoniamigitura termini's cebafisi dux re&aelinear cadunt extra triangulum e f c, in a figntim per cohuerfionemXXLprimilib.ele.Euclidi^angulus fa e , minor Jiapropterlint^recft^inimmenritaiem exten faecoprehendeni tandem ca eangülumacutum>adeoutampli us difcerninequeati&Tipfeeft quo bcaangulusmaioreftangu* loa ecquíetianiobtámmodicá differetiam íiídenturarqualrs, Se lineas ac3aeparalieli,atqs Sol ad qüodcunqp fignum fphserae ftellarum REVOLVTIONVM III. Ill ftellarum acqualiter moueri,quoderat demonftrandum ♦ Eius auteminaequalirasdcmonftraturjquödmötus ccntri ac annux reuolutionisterra?,non fit omnitidcirca Solis centrum * Quod fane duobusmodisintclligi poteft,uelpetfec fit que apogeum in a>quod a Latirtis Cum ma I sbfis uocatur,remotifsimu$ k Centr o mündi locus, d uero perigeum > quod eft proximum 8C infima abiis.Oum ergo terra in orbefuo abed, aequaliter inecentroferatur.utiamdicftumeft, apparebit inf motus diuerfus.Sumptis enim scqualibus circum* c ferentrjsab,& cd,du(flisquelineisre(fi:isbe,ce,bf% d cf:eruntquidemaeb,& cedjanguliaequale^quikuseircaecert trurri circumferentijcfubducunturarquales* Angulus autem quiuidetur C £d>maioreit anguloced,exterior interiori; idcir* co etiam maiWanguloaeb,ac:quali ipß ced.Sed SCz ebängulus exterior,eftinteriofi a fb ¿flgulömaiör*tantömagisangü!us c f d,maioreft ipfi afb; Vtrümqueuero tempusäqualeprodu xit propter a b> dC c d circumferentias äquales* Squall's ergo motus circa e,iriaequalis circa f apparebit.Idemqtioque licet ui* dereacfimpliciusjqubdrernotiorfitabcircumferentia ab ipib f, quam cd.Nam per feptimam tertrj eleni Euclid is, linear qui* bus excipiüiiturafcb f,brigiores futit qua e£d fatqjutln Opti eis demonftratur,aequalesmagnitudincs quae pro pi ores funt, maioresapparentremtotioribüs; Itaque manifeftum eft^quod deecceniröproponiturV Eftq? prorfus; eadem d emofiftratio, ß terra irt f quiefceret,atqueSol in a b c dr cum cur rente mouere* tur, ut apud Ptölemaru m 8c alios. I dem qüoque per epicydiuiji inhomocehrröd^claräbittttl Efto enimhdrrtocentrica b c d* centrum mundi e^irfquöetianiSoijfitqüeitiiddem planoa cen* tfurti epicyclrj f g, et per a mboi centra iine*re> utpcte cu* itjs apogeum &T perigeum immutabiles fedes obnneptn t. Quem adrnodum fi fuerita b chomocentrus, centrum mutM id>dime* tiensadc3ponamusque quod cum epicycliuro ciT^t in fuerit in apogeoepicydr|>quod fitin gy&dimidia diametriip* fills in rectam lineam dag: capiatur autem a b rirewmferentiaij homocentri ex centro b ,diftantia uero arquali ag'epkydiurri defcribaturc^&extendantur de & cb in re^trt^ lineamrfumaturquecircumferentia e f in contrari* aspartes,atqueiimilisipfiab3fit9inf tidus uel ter* ra,&coniunganturb f,C3piatur etfam in a d lines fegmentum d k sequale iplB b f • Qiion/am igitutj anguliquifube bf>&:hd a funt acqi*ale$;*>&; pro* ptereaJb£&dk parallel! atquearqualesirqualibfis autem Si parallelis recti's lineis > fi re^ac linea: ¿en* iungantur * funt etiam paraileli 8c arquales > per. XXXil|vprimi Euclid* Et quoniam d k, a g po* nuntur Rito t V t 10 N V M ! "LIB. II!. UKê • < m ílüntür^qüalesjcommumsapponatur akjerítgak aequalísíp* fîak d:acquáli'sígíturetíam ipfíkf. Centro ígíturk5diftantíaau tem k a g dcfcríptus círcülus tranfibít per f,quem quídem ipfum f motucoriipoljtoíprorumabetefdercrípfiteccentrum homo centroaequálem,et idcirco etiam fixum.Cumením epícyclíum paresctim fídmocentro feceritreuolutiones,neceíle eft abfides ecceníníicdefcriptieodemloco mancre.Quod fi difpares cen* trumepícycltj 8¿ circumferentiafecerintreuolutionesjiann ncn fixum defignabiteccentrum motusfideris>fed eüm cuitis cen* trum & abfides in prpcedentia ud confequeti* tíaferantur,prout liderísmotuscelerior tardí orik fuerít cetro epicydrj fui . Qucmadmodû íí eb f maíorfuerít ángulobda,arquálís aute ¿llíconftítuaturqui fub bdm,demoftratítur icídem.quodííínd m línea>capiatur di xqua lis ípit b f/atq?l centro:díftantia autem linn^ qualiád,defcriptus circuíustranfjbítperf ÍU dás,qüó fit manífeftum n f circumferentíam m otutíderíscompoíítodeícribi, eccetrí círcu culúcuiüsapogeumáfignog mígrauít interim in pra?ccdentíá per gri circumferéntíam.Contrauero,fí lentíor fuerít íidcrís iri cpícyclío motus, tune eccentri centrum in confer quemíáfuccedet»atq?éó quo epícyclrj centrum fere tur 5utpütá 0 e fb angulus minor fuerít íp ib b d a; qualisaüteméiquífub b dm,manífeftum eft cuc* ñire quae dixírrius. Ex quíbus omnibus paretcan* dem femper appárentiadnarqualitatemproduci, íí ueperepícycliumiri homocentro ,íiue per eccen^ trumcírculumaequalem homocentro, níhilcpínuí* cem differre,dum modo di flan tía centrorum quaíís fuerít eí,qua: ex centro epicyclrj♦ Vtrum igí* tur é6rum exiftatín cxló,honeft fáciledífeerriere; Ptolemarus quidem ubi íimplícem intcilexitiiiaccuah'tatem,ac certas immü ta mÍoscb federal u íri S nem ici titre sV w eccentrotetis ration üero caterísq? quinqué planea sí uaeantíbus > eccentrepicy* y i) t\ó§ / HICOL Al C0PERNIC1 cfos accommodauit. Ex hisetiamfaciledarionftraturimax!^ mam differentiam aequalitatis & apparently tunc uideri>quan* ¿ofidusappar ueritin mediolocointerfummaminfimamig ab fidem,fecundumeccentrimodum, fecundum uero epicydium in duscontad:u}ut apud Ptokmacum♦ Per eccentrum hoc mo* do. Sit ipfeab cd in centroe,dimetiensae cperfSolem extra entrum.Agaturautem reS£ conne (ftanturb e,ed:apogeum fit a,perigeum c,a qui* bus b d fi nt media apparentia, Manifeftum eftt quod angulus a eb exterior motum comprehend dit2equalem,interiorautem efbapparente,eftq* j ipforumdifferentiaebfangulus.Aio quod neu* tro ipforum b dangulorum maior in circumcur* rente fupra lineam e fconftitui poteft. Sumptis e* nim ante & poft b fignis g h: coniungantur g d, g e,gf:Itemh e,h f,hd.Cum igiturfg,quct propi* or centro longior fit quam d f,erit angulus g d f,ipfi d. g k maior* Sed aiquales funt qui Tub edg,& egd, defcendentibus ad bafim arqualibus e g Si ed lateribusJgitur & angulus e d b aequalis ip* fiebf,maior eftanguloe gf* Similiter quoquedflongior eft f h :8c angul us f h d maior quam f d h,totus autem e h d toti ed h acqualis>a?qualesenimfunte h,ed:reliquusergoed faequalisip* fieb£rcliquoetiamehfrnaior eft.Nufquam igitur quam in b SC d fignis fupra ef lineam,maior angulus conftituetur. Itaque maxima diiterentiaarqualitatisS: apparentiae medio loco inter apogeum&Cperigeum confiitit* De apparente Solis insequalitate Cap- xvl f ine centro,capiatur a b pro pri* jiK>temporisfpaciopart. XCHI.fcrup* IX.b c profecundo part. X C I.fcrup. XI# Et ex a Vernum fpe&etur £quinodium> exb MCxiudi conuerfio>ex c Autumnale a?quinod:ium,8£ quodreliquumeft exd Bruma.Conne&antur a c,b d,qua: fein* tricem fecent ad rectos angulos in f 5 ubi Solem conftituimus. Quoniam igitur ab ccircumferentiaeft femieirculo ma* ior,maior quoque ab quam b ctintellexit Ptolemaeus ex his e cert trumcirculiinterbf^falineascontinerij&i apogeum inter a:* quinochum Vernum,&tropen Solis/Eftiuam. Agatur iam per ccentrumieg^adafcjquaefecabitbfdinl^atquehek ad bf d, qux fecet a f in m.Conftituetur hoc modo i e m f parallelogra m rnumreclangulum* cuius dimetiensf e inre&am extenfa,line* amfenindicabitmaximamterra^aSolelongitudinem, Si apo* gei locum in 11 ♦ Cum igitur a b c circumferentia part, fit CLXXXnn.fcrup.XX.dimidium eius a h part. XClLfcrup, X, it ^leueturex g b,relinquit exceflumh b fcrup, lIX • Rurius hgquadrantiscircuit partesdempta?exah,relinquunta gpar* teslLfcrup.X* Semifsis autem fubtendentis duplum ag parceshabet 378.quarumqua: excentroeftiöooo.&eftacqua Hsipfilf.Dimidiumuerofubtendentisduplam b h,eftquepar* tiumearundem 17 2,Duobus ergo triangulilatcribus e i f da* ti^erit fubtenfae £ fimilium partium 415 . uigefimaquarta fe* «parseius quaeexcentro n e, Vt autem e fad el,ficn e>quai tx centro ad femifsim fubtendentis duplum n h . igitur ip* fa h n,datur part*XXIllLs,& fecundum ißas partes n e h angu* lus, cui etiam arqualis eft If e angulus apparen tix. Tanto igitur fpacio fumma abfis ante Ptolertiaeum prsecedebat sefti* uam Solisconuerfionem,Atquoniamikeftquadrans circuli,a Y **) quoß ' !N ft 0 L A I C 0 P E R ¿lei ^uöfietcuentaric;clk,equales!pna g5hb>mnarietcd partiutii LXXJtVLfcruji".Li.&quod reliqüüeft ex c da^pfumd apart; LXXXVlILfcrup JCLIX.Sed pärtLXXXVLfcrup^LLrefport dent dies LXXXVIIL&: oitaiia pars dieipartibusLXXXVUU ferup.XLlX*dicsXC.&oqu3cfunt horae III;in quibus Tub aequali motu tellurisSol uidebatur pertrahfire ab Autumnalixquino&ioinBrumam>8£ quod retiquumeftanni äBrumain arquino&ium Vernumreuerti.Haecqiiidem Ptole* m^üSjnonaliterquamantefeabHipparchoproviitafunt etiam feiriüeniffe teftatur ♦ Quamobrem cenfuit & in relic.iium tern« pusjfummam abndemXXlllLgrad-&s-antetrcpena:ftiuam> &C eccentroteta uigefimamquartam.utdidum eft, partem , e^us quae ex ccntroeft^perpetuo pcrmanfurum ♦ Vtrumq^iaminuc* niturmutatum differentia manifefta* Mathornetus Arateniis J^ W apl « «I " • \ I __% ab aequinofho Verno ad Äftiuam conuerficnem diesXCIIL fcrup.XXXV, adnotauitrad Autumnale sequinocuumdies CLXXXIl.fcrup.XXVVlLe qliibliuxta Ptolcmaci prafcrijpt5 elicuiteccentroteta partnon amplius347^cuarum quae cx cen^ troelt ioooo,Confentithuic ArZachel Hifpanusiri eccentrotc tisratioe,fcd apogcumprodiditantefolftitiumpart.XlLfcrup. X.quod iVlachometo Aratefi uidebaturpart*VlLfcrup.XLlll, ariteidemfolrtitium.Q^iibusfaneindicr)s deprehenfum eft, alt amadhucfup^refredifferentiamin motu centri terrae, qücdeti* am noftrae aetatis obferuationibus coprobatun Nam ä decern &Tp!uribusannis>quibusearumrerum perfrrutandarum adie* cimusanimum>acpr&fertim abaequinodioVernoinAutumnaledirs compleriCLXXXVI. fcrup.V.s, & quo minus in capiendis fölftiirjs falleremur,quod prioribusintetdumcont/gilTenonnuilifufpicah alia qua:* damSolislocairi hoc negotio nobis adfciuimus,qtiae-€tja prae* terscquinocftia fuerunt obferuatu hcutiquam diiiicilia,qualia funt media %rtorümjTäuri,!^ nimusigitur abAutumhisequinocftioad medium Scorpij dies XLV.fcrup XVI, ad Vernum a-quinodium dies CLXX VIII. fcrup.Llll.s. ^quahsautemmötusinprimointeruaHoparti^ tuweft&y } 0iJ P......* ' ...... - xix ♦ Qui* ft fe>é t f * \ ö H * M -i tyt fe;< i IL XiX;Qvtibus iîc pracftr udi s repetatur abed circulusiSit§ * fî* gnum,aqûoSolapparuerûVernus xquino(^ialis,bunde Aw tumnale3cquirto(fîium confpiciebatur,c medium Scorpij, Con* iunganturab>c d,fecantes fefe in f centro : Solis>&fubtendatur a c.Quoniam igitui cognira eft c b circum ferenda. part ♦ enim xuiij/crupu.xxxviu8£ pröpterea an* guluscjui fubbacdatur, fecundum quod CCCLX'.iuni duo reutfuperiusrecitatum eft.centcfímus feptuagel? mus fepiimus ,poft diem tertíum quin que intercalarium in media nofie, quam feqüebatur dies quar« tus: fecund um uero quod Alexandria longítúdine Craeouiam ad orientemfequiturperunamferehoram,erat una hora ferian te medium noflís.IgíturfecUndumnumeratiónem fuperius tra ditam, erat Autumnalis xquinoetrj locus füb fixarum fphara á capite Arietis in parribus clxx vi. fcruji.x.& ipfeeratSolig appárens locusIdiftabatautemáfummaabfídejjarÉ ,cxllll.fc Ad hoc exeittJ)lum deíignetur circulus, quem defcripfit cen* trum téríaí a 6 c.füper centro d, dimetiens fitadc,S¿in eoSolcapiatar,qüííiíe> apo# geümín a,perigeüm in c.Atb fit undeSol Autumnalis appariierit iri aeqüino&io, 8¿ cortnetfantur fectac lineacb d, b e * Cum ígíturángulus deb5fecundun1 qüem Sol ab apogeo dí ftare uidetur partium fit ex IIII.s.fueh't^ tunc ¿epartiüm 415. qua¿ c rumbd eftloooo. Triangulum igiturb deperqüartum plano rum,ddtórum fie a ngu! orum,&ángulüsqui fub dbe partium H.fcrup.x»qúibusangulusbedlabeodifFert,qüifub b d a, fed % ángulus i NIjCOLA! COP ER NIC 1 ¡ , «ngulusb c d partitim eft CXllLufcrup. XXXy tritb d à parfc r GXvi*fcrup*XL.&perhoclocusSolísmédiusfrueaequalisàca pite Arietis fíxarum fph£ rç partiu C LXXV III,fcrup,XX*Huic comparauímus Autumniaequinocftiumánobís obícruatum iti Frueburgiofub^eodem meridiano Cracouienii>anno Chrifti natiMJD.XV*dédmoo&auo Cal 0eratin adbxrentíurii ftellarúm fphaera partXLÏl/crup> XLV diftansàfumma abfide iuxta praecedentepi demonftra* tíon em > l X X XI ï ï /p a r t. & fcrup* XX.Cohftítuatur íata angu* lus qui Tub b ea part lXXXII LÍtrup- XX* qUarum c LXXX. íúntduore XLI1I. fcrup.quodanteaá Ptolemaeoin DCCXl. annis per gradus prope XVII. proceííerat3íl!ipóllanncsCC,mjnus viKad gradé IIILs»ferérctrv:Ciís!ÍreLÍder^turobi¿q5alium quendarr pma* .batéfieiDOtum centriorbisannui5inparuoquedam circulóles cundum quem apogeum ante &C pone deflectem, AC Cfmrum iilíusorbísá centro mundidiiUntiaseflicerct inxquales* I uU .chrum raneinuentum5redideononreceptum>qu6d( in uniuer* fumcollationéca^tensnoncoharfat.Qiiemadmodum ii ex or* díneipíiusmotus fuccefsioconfideretur>quQd uidcíicet ahquá d?uantePtoIema:um confiiterit quod in annis CCCCCCXl* tielcirciter per gradus XVII* tranGerit ,dei6de que din annis CC.repetitis Iimuel V.gradibusin reliquumtemp4usad nosuf* queprogrederetur3nuliaaha in toto tempore regrefsione pew ccptainer^pluríbus ftationibus, quas motibus conttarrjs hinc indc^iecefleeiiinteruenire.Qiix nullatenus pofl unt inteliigi, in rnotu canonico & circulan. Qua propter creditur a mültis,i$* lorurnohferuatíonibus erroraliquis incidiíTe. Amboquidem io,& diligentiapares5utin ambiguo fit>quem potius fequamut ♦ Equidem fateör , innulla parte eiie maio* rem difficultatemjquam in apprehendendo Solis apogeo ,u* biper minima quxdam, & uixapprihcnGhilia* magna ratio* cin#mun Quoniam circa perigeum & apogeum totus gia* dus duo folummodo plus minusue fcrupulapermutat in pro* {tba^bxjfeiirciitaueromediasabfidesfub unoforup.V.uel vu raduspretercunt,adeocjmodicuserrerpoteftfcfe in immen* fum pro e fcirculum in pr£ RE V OlVTIONVMé Ll b; II fc jj fampfópagarctProindcetíamquodapogcumín vi* gramme* dictate 8¿ fexta Cancri pofucrimus ,non fuimuscontentí,utín fírurtientíshorofcopís conFideremus,nifi etíam Solíg & Luna? defe&us redderent nos certiorcs. Quoniam fi ¿n ipfis error latuerít,dcrcguntipfum procul dubio. Quod igitur uerofueric íimillímiuni.ex ipfo in uníuerfum motus conceptu, pofsumus anímaduertere quod ín confequentiaíikinacqualis tamen♦ Quo níam poft íllam ftationem ab Hípparcho ad Ptolemarum ap* paruítapogeum ín continuo.ordínato atque au&o progreííu¿ uíqueínpr£Ícns>exceptoeo qui ínter Machometum Araten^ fem &Arzachelem erróre¿ut credítur,inciderat, cum eserérá confentire uídeantur; Nattt quod etiam Solid profthaphscrefís íimílí modonondum ceffat diminuí5uidetureandem circuities nis fequirationeni.Atqueutramque ina:qualitatemfubillapri¿ ma íímplícicg anomalía obliquitatís fignifeíi5uel fimilí cocequa* rí. Quod ut apertius fiat>iit in plano fígniferi a b circulús.írvc centro dimetiens a cbjnquo fit dSolís globus tanquam in centro rnundi, & irt c centro alius paruulüs circulus deferibá turefjquinoncomprehendatSolenijfcís cundumquenrparuumcírculuni intelli gatur centrum reuolutíonís arinuae cen¿ t r i terr £ m o tier i; len t ulo q u o d a p rogr ef* fu.Cumq* fuerít e f orbícuius una cum a alinea in confequentía,centram uero fe ceden tía, utrunqUe uero motu ad jnodunl tardo > inuenietuf alí^ quando ipfurrt centrum? orbísr diftamía ¿ qu&eft de5aliquando ín mínima eft d f illic in tar* diore motu, hie in ueiociori á in medíis orbiculi curijatu* r/s accreicere dC decrefcere fecit iilam djftaniiam eentrorum cum tempore furamamque abfidem praccedere, ac alternating fequieam abiidem>iiueapogeum> quod eft Tub a c d lineal tan* quam medium contingit,; C^eniadt]qodurn fi fumattft eg circumferentia , ado g centro 5 circulus aequalis ipfi 8bdeforibatur,eritfummatunc abfisindgklineäj&dg diftait % it) tm - meó tit COPERNIC! tía minor ipíi d e,pervill .tertij Euclid. fcthsec quidem per eccentri eceentrunl fie demonftrantur. Pcrepicydijquocp epi* cydumho¿mádó.Siimundoác{olíhomócenmis ab,.8cacb diameter,in qua fumma abfis contingat, Et faéió in à centro «óicy dus defcíibattir d e,ác fùrius in d cért tro epícydiUriifg,in quo terra uerfetur* om» • niaíp íii eodem plano zodiáci ♦ Sitcpépicycli j>rim» motus in Aiccede jr, ?__\ \\ tía, ac annüus ferè, fe«. a y^^ \\ cundí quoque hoc eft M/r —i \\ difimiliteraiihuus, íed \ \ \ ptecedentia > ambo« \\ \ rumcpadaclineampa» >7 dát parumperipfid. V' v /j Ex hoc mâmfcftUm eft \ / j quod cüm terra füerit V X. / in f maximum eííkiet V ± ¡^¡¿^^ / Solis apogeum>in g mí >• nímum irs medijs au* .. i!»—^^ . temcírcürnferentijs ¿p» Cus f g epicyclíj facíet ípfuni apogeüm priced ere uel fequi, áUftumdimínutumúe,maiusaütitunus> & He motum appare» re díuerfum,ut antea deepícy cío & eccehtrd demonfiratum eft. Capia tur autem a i circumferential in i centro refumatur epi* cy cl us, et connexa c iextendaturinrtôam lineam ci k,eritcj k id angulus acqualis ipfí á c i, propter reuolutionUm paritatemJg «urutfuperiusdemonftrauimusdjfignum deferíbet eceentrum cit'cUlûhomocentrôàbcoCqùaleittirtl cêtro,acdiftantiac I,qug ipíí d i fuerít a?qualis,fquocpíUum eccentrum fecund um diftan tíám cl marqualérii ípíiid f,8c g fîmilitcr fecundum í g,&cn diftantiasacqualesJntercâ fi centrum terrscíam cm en fu m fuer/t ' utcunq» REVOL V TIOfj VM Li £. 11i; litcuntyFocircumferentíam fecundíacfui epicyc;líyamípfum o non defcríbct«cccntrum>cqi centrum in a c línea contingat, íedíneaquaeipfidoparaUeto^ p,QuodfieetU am coíüganturoi,S¿c p.erut & ipfae aequales, minores autipíis íf8¿ cm,&angulus dio ángulo 1 cpaequalís,pér vm • prími Éüclidi&TpfotantouidebiturSolisapogeumincp linea praece dereipfama Híncetiammanif^ftüeft5per eccentrepicyclum í* déconnngere^Quoniaminprgeiiciftentefolo eccentro5quemde ícrípfcrit d epicyclium circa 1 centrum, centrum terrae üoluatur in fo circumferentia praedi&is conditionibus,tioc eft, plus m o* d/coquäm fuerit annua reüolütio.Superinducetenim ailtcrum rccentrum priori circa p centru,accidentcpprorfuseadem,Cücp tot modi ad eundem numerum fefe cohferant,quislocum[habe athaudfaciledixerim,nifi quödillänümerorum ac apparentiui perpetua confonantiacredere cogit eorum effealiquenu o C| 7 ti C V tL * TR Jl #»■ i ' í- ' " ' i ' * r^ * < • * , • » * / Quanta fitfecunda Solaris ínarqualitatfé differentia. Gap. xxi. * • *• - i * ^ * i \ . . ^ .. ■k . í ' V »i f . I« f, » ' CVm igitpr iam uifurn fuerit,quod ífta fecundé ín&'c¡üa¿ litasprimaniác fimplicem illam anomaíiam Obliquität tisßgniferijüeieius ßmilicudinem fequatur,certas habe¿ bimus eíus differeñtías, íí noíi ob ftiterit error aliquis öbferuato* rumpraeteritorum.Habebímusenimípfam fimpíicem anomaí ÍiamannoChriftíM,CCGCC*XV. fecundumniimerationém grad, C LXV .fcrup.XXXlX-fere, et eíus príricipium fá&aretror fumfupputátione fexagintaquatuor feré ánnís ante Chriftum natum , á quo tempore ad nos üfque cólíigüntur anrií M. C C C C Ci LX XX. illíüs autem principe inuenta eft ä nobis ees centrotesmaximapairtíüm 417 ,quarum quae ex centró orbís eíTetxooGO.noftniueroutoftcnfumeft 323 ♦ Sit iám a b línea reda, in qua b fuerit Sol &mündi centrum. Ecceritrotes máxí¿ ma a b,mínimab d,defcrípti9párui circuíi,cuius dímetíensfüe tis a djcapíatura c circumfereñtia pro modo primae fimplicis a* nomalí^quac1 erat partium CLXV.fcrup, XXXIX; Quöni* Km igitur data eft a b partium 417. quae in principio fimpli* eis ano* NICOLAI CO PCR NIC! 4 I, ) f < f » f f^L . > ■ fls anomalía?,hoc eft in a repetía eft, nunc uero b c partium 525. habebimustriangulum abc,datoruma b,b claterum, atquean guli unius cädjpf opterreliqu am cd circumfcrentíamáfemicir cülopart.xniLfcrup*xxi.Dabitufergo per demonftrata pla inorumtriangulorumreliquumlatusacj6¿ angus i' las a b c differentia inter med íum díuerfumcp apo« gei motum,Sc quatenusac fubtendit datam circu ferentiam>dabituretiamaddimetiens circuliacd. Namqueperangüium cad partium XMl.fcrup. XXI'habebimuscb part.24?8»quarum dimetiens circuli circumfcribentistnangulum fuerit 20000. Sc pro rationeb cadabdatur ípíáabearundepar* tium 3^25* & qua; fubtendit a c b angulumpart* CCCXLI.fcrup.XX VI. Inde 8C reliquus prout CCCivX.funtduorec^ianguluscbdpart.lIlLfcru. Xlll.cuifubtendituracpart./35.Igiturcjuaruniab gt.e(t4i7.inuentaeftac part.}?5 .feré, quae fecundú quod datam fubtenditcircumferentíam,habebit rationem adadtanquam ad dimetientern. • Datur igituradpart.^.qualiumeft a dbpart.^i/.&re« liquad b part, 3.21. minima eccentrotetis diftanta. Angulusautemcbdquiinuentus eft partium IIii. fcrup.Xlil. ut in circumferentia,fedütin centro % partium H.fcrup.vl.s.&T ha?c eftprófthapha:reíis ablatiuaexgqualimotuipfiusab»circab Centrum* Excitetuf iam redtalinea becontingcns circulum in e figno,& fumpto centro f,coniungatur e f. Qtiöniam igitur trianguli b e f orthogonij datum eft latus efpartium48.8ébdfpartium3^. quibus igitur fbd tanquam ex centro fuerit 10000. crít e fparti* um o. qua; femifsis eft fubtendentis duplum anguli e b £eftcp partium Vll.fcrup.XXVlll.quarum CCCLX.funtquatuor re «fli maximaproftháphaírefis inter sequalem fmotUj6¿ e appare tem.Hinc caetera: ác particulares differentiae con ftarepoterunt. Qucmadmodum fiaíTumpferimusanguluma fe, vi. partium, habebimustriangulumdatorumlaterum e£fb, cum ángulo c| fubefb,€xquibusprodidit eb f profthaphserefis ferup. XLI. Sitiero - «rvOLVTIONVM LIB. III. 93 ^ - v . v • « / * i ; * • ; ; ■ ' i \l Si uero a fe angulus fucrit XII. habebimus profthaphœrefim pârtemunam fcrup.XXIII.fi Xvill.partesduasjfcrup.llll. ÔC fie de reliquis ac eo modo,ut circa annuas profthaphacrefes ft? • 4 f 4 « V * % ^ * • ' '. s» . \ ' • . 1 i v Quomodoarqualis apogeilblaris motus una cum différente explicetur. Cap. xxii. igitur tempus, in quo maxima eccentrotes principio primse ac fimplicis anomalise congruebat, e* rat Oly mp.CLXX vm.anno eius tertio, Alexandra ue ro Magni (ecundumiEgyptios anno CCLIX. 8£ L. .... .... .. ..............., minorumjHoce(t,ab acquinoflioVcrno grad.LXV.s. Jpfius. âutem acquinoiftii praccefsio liera turn etiam cum media congrtj enteeratpart iin.fcrup.XXXVm.s.quibusreie&is ex lXV. s. gra dib us, re m an 1er û n t à eapite Arietis fixariim fpherf grad. LX.fcrup. l Il.apogéi loco.Rurfus 01ymp.DLXXlll.anno fe« cundo,Chrifti uero M. D. XV.intientus eft apogeilocus VI grad.& duabus tertijsCancri,fedquoniam praeceisio aequino ctij Verni ieciindum numerationem eratpart&XVII.cum qua* V ** • • Tf | > it • » t; * f \ r A» r .* • dranteunius,qdxfideducantura XCVI. gradibus medietate &Ctertia,relinquunt LXlX.fcrup.XXV. Oftenfum éftautem, quod anomalia prima tunc exiftente partium ClXV . fcrup. XXXIx.fueritproftTiaphacrefispart.Il.fcrup.VII. quibus ue* ruslocus medium praecedebat,Patuit igitur ipfemediusapogei Solarislocuspart.LXXi.fcrup. XXXil ♦ Erat igitur in medijs annis M. D. LXXX.iEgyptijs medius $C acqualis apogei motus part. X.fcrjup. XLl.qua: cumdiuifafùerintperipforpm flnnAfirm fitim^ntn 3nnU3tTl pOftlOi ^ jfertja jqi* '.. ] . - M.Î iiiiTi: sinrs o 'nibip imi7q inifi r.. £ sj à* ! J J i I n . * ' I rx J-.v'H A >rn t «a i'jnmsQ o i NICOLAI COPERNICi * » » > / . ». ■ ^ ^ v l ' J ; • • . U • i y § ]t* • ; > - - • r f 0 t r. ; i ' f - • , t DcanomaliaeSoIíscmcndatíone^delocií eius präefigendiV Cap. xxnr. £c fi fubtraxerimus ab annuo motufímplicí, qui erat graduumCCCLlX.fcrup.primorum XlIIIL fecundo rumXLrXitertiprumVILquartorum IUI .remanebit añuus anomalipmOtüsgqüalíSjCCCLixJcrup.prímaXLllll^ fecundaXXiiiLtertiaxLvLquartaivHacc rurfus diftributa per CCCivXV-díurnamportíonem exhibebuntfcrup, prima* LlX.fectínda v IlLtertía V ILquarta XXII , Confentanea íllíS quaeín tabulisfupraexpofita funt^Hincetíam habebimusloco príncipiorum conftitutorum,a primaOlympiadeíncipientes* Oñenfumeftenim5qu6d XVIII* Calend ♦ 0ftobris01ympf C C c C C LXXiiLannofecundo^dimídiahora poft ortum Solisí íueritapogxumSoljs medium grad^LXXlXcrupXXXlLunde Solis dittantia acqualíspartium I>XXXIII ♦ fcrup • III. Suntq? a primaOlympíadeanni^gyptíí II CC .XC.dies CClXXXI* fcrup^XLVl^ínquibus anomalía: motus eft,reíedisintegrís cír culís^grad.XLjI.fcruptXLlX*Quae exLXXXlII. gradíbus 8C lllXcrup,ablata>reH^^ ad primS OlympiademanomalÍ3clocum5aceodem modo utí fuperius, annorumAlexancírilocusgradXLXyi.rcrup.XXXL Cgfans c e X i. fcrup.i i í L Chrífti grad, C C Xl.fcrup, X1111 - i-it'-T. Expofitío Canónica difierentiarum £ qualitatis & apparently - XXIIIL rT autem ek qua* de differentíjs motuum Solís aequalí* tatis 8¿ aDoarentiae demohftrata fuñí, ufui magisac* eorum quoque tabulam exponemus fexaginta üerfushábentemjordínes autem fíuecolumnellas lex Nam bini primi ordines utríufquefremicyclíí>afcendentís in« quam Sc defeendentis, números continebunt» coagmetatí per iríadaígraduumtutí fuperíus circa acquinoAíorum motus fe* o - 1 ' ■ '" 1 V dmus.Tertio ordine feribentur partes different motus apogeá REVOtVTIONVM LIB. IIL 94 Solaris,fiüeanomalíx,qu£difFcrentia afceridít ad fummam gra duumVll^dimídííquali,proütunicuíqUetripeniograduuni congru«. Qtíartus locus fcrupulis proportionum deputabitur, quac funt,ad fümmam lx. Etipfa penes excefluth maíorum profthapha?rcfeori annuac anomalía; a^ftimantur. Cum enim maximusearumexceiïus fît fcrup.XXXIl.eritfexagefîmapars fecundaXXXII.Secundum ergo multitudinem exccíTus(quem pereccentrotetá cliciemus per modum fuperius tradítum)ap¿ ponf/nus nümerum fexagefimarum firigulis fuis è regiôc triper tijs. Quinto fingulacquoqUeprofthàphaîrefes>annua:,acpri- m^diftercntia^fecundum minimâmSolis à centro diftantiam earum ,qui in maxima eccentrotete continguntJEtfcg tabula h arc. A S Tabid» !-. ? o ) % 3 ? Proftha centri. Numeri com- \ m unes. I NICOLAI C OPERN IC t Tabula profthaphgreleonSolis I Proftha. Orbis 213 2 10 20 I NIC O L AÍ COPERNIC! De Solaris apparen tíatfupputatíone: Cap, EXhiiiamfatíscónftaireccnfeo, quomodo ad quodeurt* quetempuspfopofitüm íocus Solis apparens numeren tunCjuaercndüs cftcnim ádiplumternpüsüerusgquino ¿ti] Verni ldcüs>fíüeeiu¿ antecefsíó, cüm ánoñialiá fimplici fuá prímaíUrifuperiüscxpofuimus. Ddnde médius motus centri terrf fimple^fiueSolís mottimh0itiinar^uelis,acartnuaanoma íia per tabulas arqííaliüm motuurri,qu#addantuf filis confhtu* fispriridprjs. Cümánorrtaliaigítürprimáácfimpíící > atque cíus numeíoiri ptimo uel fecundo ordiñe tabula? prsecedentís reperto3úel propinqtriori inüenies fibi occürfentem in ordine tertio anomalías ánnitx profthapharteG m3 Se íequentia feíupula proportionüm ferua eius íantummodo pro* fthaphaei*firri,addas^ ltafe habetratio Soíarísáppárentía?permdbiÍitatem terrsc, confenti cnsantiquisacrccentioribusadnotationibus^quo ma gis etiam de fut«* REV OL VTIONVM LIB, IIL $6 ¿efuturísprcfamírur íam elleprxuiTum.Vcruntarnen id quoqp; non ignoramus,quod fi quís cxíftímaret centrum annuac reuo lutíonis effe fixum tanquajm centrum mundi, Solem ueró mo* bilem duobus motibus fimilíbus 8¿ scqualibus eis,quos de cen* tro eccentrj demonftrauimus:apparebunt quidem omnia quae priusyjjdem numeri,eademq? demonftratio:quando nihil aliud permutBTctur in eis,quam ipfapófitio,pracfertim quod ad So* lrm pcrrinet-Abfolutus enim tunc effetmotus ccntri terras, ac fimplex circa mundi centrum, reliquis duobus Soli concefsis* nianebitqjpropterea adhucdubitatiode centro mund^utrum j/ioru fit>ut á principio diximus Kft^foAixa* in Sole uel circa ipfu eiTecentrum mundi ♦ Sed dehac quaeftioneplura diccmus>in( quinqué ftellarum erraticarum explanatione,quaspro peffe no ftro etiam decídemus/atiscíTeputanteSjfiíam certosnúmeros minimec^ fallaces adfduerimus apparently Solaris / • S-- ' ■> v . t I ' • * • ? " : ; A ' ' - 1 " / ' r; 4 DeN^ff«^sfA)5hpceíldieínaturalis differentia, Cap. Xxvi. 4 . * ' ? ' • • . ' / J©»* * * 1 " • • • - __' A 1 Jl Vv ' " * • REftat adhuc circa Solem de diei naturalis ínarqualítate ahquiddicere,quodtempusXXlIIL horarum sequalia umfpaciocomprehenditur: quo quidemhadenus tau quam comrrtini ac certa caeíeftiüm mptuüm menfura uíífu* mus- Talemúerodíem,alíjquod ^ftinterduos Sol is exortus* tempus definiunt , ut Chaldari &C antiquitas Iudaica:Alrj íntec duosoccáfus ut Athenienfes: Alií ámedia nocfle ad mediam, ut Romani: Álrja ñieridiead meridiem >ut ^gyptxj ♦ I^anifeftum v eftautem fub eotemporereuolutiönempropriam globi terrae complerilcum eoquod interea annuo pjrogreíTu fuperadditur penc¿ SoÍisápparente^ adiedlipnem fíe* riina:qúálem3ipfiüsin primisSojís apparens curfus inacqúalís óftendit,ctpraetéreáquod dies ílle naturalis in poliscírculífqui íiocfííalis contíngit,annuas uerofub fig nor um círculo * Quas ob res tempus illúd apparens communis 8¿ certa meñfu« i$ rnotusefTe non poteft>cumdies díei,ac ííbi ínuicem ab om¿ ni parte non conftent^&idcircp médium quendam Sí sequa« lern íri His eligére diem oportunum fait> quo fine fcrvip^lp. - " " ' - - " ' motufe . M M I C O I A t C O P E R N I C I motus acqüalítatem meitírí liceret. Quoníam ígitur füb totíus ah ni circulo funt C C CLXV.reüolütíones in poll's terrae ,qiiibus adiedionecotidiana per apparentem Solis progreíTum aceren ícit iíjis tota fermé reuolutio Fupernumeraria,conFequens eft,ut illius G C C LXV, pars ea fit,quae exaequälifuppletdiem natura* lern ♦ Quapropter definiendüs nobiseítatqüe arquaíísabapparentediuerFo.Diem igitur aequalem dícimus cum quitotam circuliaequino$ialis reuolutio nem con tih et, 8č tantam infüper portionem , quantám fubeo tempore Sol »qua Ii motu pertranííre uidetur, Inaeqüalem uero apparentemqj di cmi qui uniüs reuolutionis C C ClX«témpora acquínodiális ¿o* prehendit, 8¿praci:erca id quod cum progreííu Solís apparent te in horizonte uel meridiano conFcendiit. Horum differentia dierum,qüamuíspermodica íít,nec ftatim fen tíatur, multiplica tis tarnen díebus aliquot, in euidentíam coalefcit * Cuius quae funt cauíkí^umínaeqüalitasapparentíaeSolaríSjtüm etíam obli quítatis íígniFerí difparíaFcenfio prima que propter inaequalern Solís apparenterrtq? motum exiftít Jam patuít,quoniam ín Femi círculo in quo Fumma abíídís mediat,defíciebat ad partes zodíat ci Fecundum Ptol¿ma!um témpora LllLcumdodrante unius>ac in altero Femícircülo,in quo ínfima abfis erat, abundaban t totú qem* TÖtiis pfbpfereM'cxéeíTus Femicirculoru m uníus ad alte* rum erat ix .temporüm di dimidíj Jnalterauero cauFaqua? pe* lies ortürri S£occaFum,mäxima contíngít differentia ínter Fe mu fireulos utriulqüe conuer fio nís> qua: inter minimum ac maxi* muro exiftit dlenvdiuerfa plurimumínempeunicuiqjregioní pe culiaris.Qux uero a meridíe uel medía nočie accidit,fub qua« tuor terminis übiqüe contíneturs Quoniam á XVI • graduTau* rí id xiili.LeoniSjLXxxVlll.grädustempöribus XClli.fere pertíáhfeünt mérídíanÜm>8¿á quartodedmo Leonis ad Xy u Scórpíj partes XC11 .témpora lXXX V11 .prartercunt ,ttt hie quinqué deficiant teriipóra, illic totidem abundenÜtáquidem in primo fegmento dies colle&iyexcedunt eos qui in fecundo decern temporibus>quacfaciunt uníus horac partes duas,quod fimüíter in altero femíeirculo alternís uicibus Tub reliquis termi nisfdíamearoo|>|$0^:cofltíé§itv Placüít autem Mathema* «icis feparandus dies reyot VT I O N V M L ! 8. í IL 97 maticis diei naturalis principium non ab ortu uel occafu, fedá nieridie uel mediano:;eaccipt.Näm quae ab horizonte fumi< turdifFerctla.mulcípliciorexirtít.utpotequaeadalícjUOt horas fefe extend«, di prxterea quod ubiq? non eft eadem,fed fecun# dum obtíquítátem fphaergmuitipiiciteruariatur.Qíiacueroad meridianUmpertinetjeademufcicp éft,atcp íimplicior. Tota er* go differentia,qua:ex ambabusiarri di&iscaufis, cumpropter Soil's apparentem progrefíüm inacqualcm ,tum etíam obina:* qualemcírca meíídianum tranfiturrt conftituitu^antePtole« injumquiderriamedietate Aquarijdiminutiöis fumens prin* cipíum.cC a principio Scorpijdecreicendó)temporavni.8c tri ¿ritem urtiuscplligebat. Qua:nunc äüigefimo gtaduAquaiij udpropejaddecimü Scorprj diminuendo:ádécimoUeroScor« ptj ad uigefimumAquarrf crefcendo,c5traá;ácftín téporafep tem fcrüp.XLVlJI. Mutantur en im tc 1-pc propter pcrig^i &eccentrotetisinftabilitatemcumtempore. Quibusdemum ÍÍ maxima quoque different) a prgcefsionisf quinp&iorum com parata fuerit^poterit tota dierum naturalem differentia fupra decern témpora fe extenderefub aliquoannorum numero. In cjúo tertia caüíainj?qualítat.ís dierum laruít ha(flenus,coc:ucd ¿quinOvtialisc|r<:uIireuoli)^9 ad medium £qualecúe equino diu m cquaíisínüeinaet^noriadapparentía ^cuínocfríá, que ut . T .r ri • i 4 CllIJhAJ A 1 . -n - . I -. .\¿'M' *J> A fauspatui^nonfuntacimodum^quali^ Decern lPitur tem » i i> > rr> - i 1 t "• --r «'r f, poraduplicata em lunt horam unam cumtriente^quibusah* quandodies maiorcs exccderepoflTuntminores, H^C circa an« riuuti; Solis progreilum cacterarumq? ftellarum tardiorem moj turn citra errorem manifeli um pcterant forfiran con tem ni, Sed propter Lung celeritatem,obcuam in dimidio gradu & tertia poisit error committi.nullatenusfuntcontemncnda» Modus jgitur coricernenditempus fcjualecum diuerfoapparente^'nq omnes diffcrentic corigruant>eft ifte ♦ Propofi to quouis tern« pore^ugrcnduseihnui^^ princih pío ínquam & fi ne,locusSolis mediusab gquínoíh'oper medu iimeíus motum pqualem.quem compofitumdiximu^atque e* tiam uerusapparens ab equino confidetandumqúe íjuot partes temporales pertranfierint ex redis afeénfiombus B circa 4 • ' ' ' * * * r " nicolai č o p h il i c i < t 1 . 'm, « « ' J . t * \ r •■« } . , v? • t v . • x . : circa rile r i d iehi n o d ¿m ue mcdi-am > uelinterfuerinf eis >cujeà primolocoueroadfeeundum uerum.Nam fi arqualcs fucrint tïîis qui utroçloco niediointerfuntgradibuSjeritrunc tempus aïTumptum apparens a^cjualemediöcri.Quöd fi partes tempo* raîescxcefferint^ datorfi uerö defWerintjipfedefedustem^ Hoc eriim facienčes3ex r)s quae côlledârelicftaûefuerint , lïabébirftus terripus inacqualitatem commutatum > capicndo proqualibet parte temporal! quatuor fcrup.îïorxjuet X/fcrup fecundauni* us fexàgefi nias dieu Atqui fi tempus acquale datum fuerit,nof' feq? uelis,quantum tempus apparens illi iuppetat,è contrario fâ ciendum efLHabuimus autem ad priiriam Oly mpfademlocui Solis medium ab aequinodio Verno medio inmeridie primas» diei menfis primi fecundum Athenienfes Hecatombaeonos gra dušXC*fcrup*llx.etab çquinodio apparetegraduso.fcrup* XXXVLCancri.Ad annos autemChriftimedium Soliš motu vnLgradužJI.fcrup.Capricorni. Verum motum VIII •gradi XLVllLfcrupfeiurdem*Afcenduntigitur in reda fphaera à o : grad XXX Vl/crup.Canaiad VlllXrLVIlLCapricorni>tem* pora CLXXXVlll.Llllu excedentia mediorumlocorumdi* ftantiam in temporibusLLIll.Quacfaciuntuniushorx ferup* vils Etfîcdecaèteris, ,f V ¿¡¡.¿¿i. N V M LIBER Q^ V A R T V S. ' '' i ; , : f '» # i j r . i ■ J j * . - ^^^ -, . * I ' f ♦ i ' t 01 A » " /f f ' A # § p . * i ' t i V /1 1 » «m a i»». ' J t . \ 1 • |1 ^ ^^ * ' € ' » W W % • M ■ • ^ • W Î0 t ™ ^ . ^ ™ , j ^ •• tap * * * - V V ' J . * , ' ' . • - f v ^ ff g jj^^^^gMI V M in pra?cedentilibro,quantum noftra me* . ^^^^^^ diocritaspotuit) expofuerimus quae propter motumterra! circaSolemuiderenturjlît^ pro 1 'pofîtum noftrum per eandem occaOonem ilel larum errantium omnium motus diicernere, nunc interpellât curfus Lun9??idcç neceflario, quod per earn qü£ dieinodisqueparticeps eft^locaquçcunque ftellarum praedpuecapiuntur &exammantur:ddnde quod ex omnibus folareuolutiones fuas^quamuisetiamdiuerfas ad cen mini terrae fummatim conférât, fîtq? terrae cognata maxime, Et propterea quantum in ipfaeft, non indicet aliquid de m o tibi ti« tate terreftri,niii foriïtancle cotidiana,quinpotius credideruht eamobcaufam, terram eife centrum muridi, commune omni* um reuolutiorium.Nos quidem in cxplicatione curfus lûriaris nondifFerimusaprifcorumopinionibusin eo quod circa ter* ram fit.Attamen alia quscdamaddûcemus3quàm quae à niàio* *ibusnoftnsaccepimus,magte^ quo quemotum quantum pofsibileeft certiorem conftituemus* « •I'/' W « t4* W- 7 41. f À / , • y* ^ rff • f'^è V A -K * . ' t 4 JL • M* ' j t * ^ 1 f I ) " i ' ' ? f > . » Hypotheiès circuloram Iunarium opi- nioneprifcorum. Caput, L » » i * ' ' 1 ! - ' & ' * ** . r-" * * * v * * LVnaris igitür curfus hoc habet, quod medium (ïgnorum circulum non fe&atur5fed proprium inclinem,qui bifa* riamfecat ilium, uicifsimqûe feeätur, aquo trahfmigrat in utramquelatitudinemrQug ferme fe habens ut in annuo mo tiiSolisconueriïones, nec mirum : quoriiam quod Soli annus, Jioc Lune eft meriÎJS.Media uero loca fedtionum eclyptica di* cuntur,apudalios nodi.Et coniun&iones ôppoiïtionesq? Solis BiLung in his contingentés eclyptic£ uocantur, Nequeenim / B to funt NÏCOLAÏ COPERNlCt % I funtaliaiîgnautrifque communia circulisprarter h*c,in qul* bus Solis Luna:q? defers pofsi fit accidèrc. lnaliisenimlods digrefsio Lunac fa ci t, ut minime fibi inuicem obfint luminibut* fed prxtereuntes nonimpediuntfeie.Ferturetiam hic orbis Lu na:obliquus cum quatuor illis cardinibus fuis circa centrum ut rxsequaJuer^cotidietribus ferefcrupulisprimisunius gradus» decimononoannofuamcomplensreuoiuuonem. Subhocigi* turorbe^&ipfiusplano^Lunafempcr in confequentia moueri cerniturjfedaliquando minimum>ahquando plurimum.Tan* toenimtardiorjquantofubl/mior , uelocior autemquo terra: propinquior. Quodineafacilius quaminalio quouis > derc ob eius uicinitatem difcernipotuit.Intellexerunt id igiturp* re* picyiumfierijquumLunaillum circumcurrens,in fuperna cir* cumferentiadctraheretequalitatijininfernaautem promoueret candem Porroquarpercpicydum fiunt.euam per eccentrum fieri poiTedemonftratum eftSedclegeruntepicydumieoqubcf dupli:em uidereturLunadiuerfîtatemadmiitcre* Cumenim iniummauelinfimaabijdeepicycliicxifteretjnulla quidemap* p^ruitab aequali motudiiferencia^Circa uero epicyclq contai ctum nonunomodojfedlonge maiorin diuidua crcf.ente 8£ decrefcente,quàm fi plenaueifitienseÎTa^&hoccertaet ordinà riafuccefsione, Quamobremarbùratiruntorbcm7inquoepi* cychummouetu^noneiTe homocentrurn cum terra>fed eccen* trepicycluin quoLunaferatea !ege,ut inomnibuscppofirioni bus coniuncfhonibusquemedrjs Solis & Lunpcepicy clium in a* pogeofiteccentrijin medijs uero circuli quadrantibus in péri* gtoeiuidem,BinoserPo motus inuicem contrarios imaginât! jr * luntin centro terrxfquaUs,nempeepicyclum in confequentia, &f *ccentri centrum&abfides eius in praecedentia moueri, \i* neamedrj lociSolarisinter utrumquefempermediante. Atc\uc per hune modum bis in menfe epicydus eccentrum percurrit* Quacut oculis rubiiciantunSithomocentrusterrpcjrcuius ob* liquusLuna^âbc dquadrifariamdifTedusdimetientibusa & b e d^centrum terrac e,fuerit auteni in a c Iinea côniuncftio me* dia Solis & Luna?5atquein eodem loco & temporeapogeiim èc centri,cuius centrum fît fccntrumqueepicycli m n fimul♦ Mo* ueatur REVOLVTIONVM LIB; tili Lp o Af ... \ ^^ ghf c / 1 ueaturiameccentriapogeumin praecedentia> quantum epicy* clus in confequentia,ambo aequaliter circa c reuolutioi^ibus a?* qualibus &menftruisad medias Solisconiumfh'onesueloppo fitiones>8¿ a ec linca medí] loci Solí sin* ter illafemper media fit, Lunacgrurfus in preceden tía ex apogeo epicyclí) JHis enim/íceonftitutis congruere putant apparentía.Cumenimepicyclus in fe* nieílritempore ä Sole quídem femicír* culu m,ab apogeo autem eccentri totam copleat reuolutionem confequens eft, ut ín medio huius temporis , qüod eft circa Lunamdiuíduama diámetro b d inuicemopponantur.&epícyclusin éc centro fiat perigeus,ut in g íigno : ubi propínquíor terrae fa&us maíoreseíFicítínxqualitatísdifFeren tias*¿Equales cnímmagtiítudínes inaequalibus expoíítx inter* uaUís,quac oculo propínquíor,maior apparet,Erant igiturmí* iiimx%quandoepicyclusín afueritjmaxím^ueroing.Quoni* am minimam habebítratíonem m n dímetieris epícycliad a e lí* neam^maioremueroadgccaeterísomníbu^qüdc in alíjs locís reper¿untur,cum ípfagebreuífsíma íitomníum>8¿aeíiue equai lis eíde,eorumlongífsímaquaeá centro terrain eccentrum cir¿ culum poffuntextendú » De earum aílumptionum defeáii. Cap. á. * ll Alem fane circülörüm compofitionem tan quam cofi^ fentientem lunaribus apparentijs afiumpferunt prio* i ^ res. Verum firem ipfam diligentiusexpenderimus non äpräm hiis nec fufFirientem banc inueniemus hypotbefim -Quod irafiöne& fenfupoffumuS comprobare.Dumenim fa* tentur,mötuni centriepicydiaequalem effe circa centrum ter^ fXyfäterietiarti oportet inaeqiialem effe in orbe proprio, quem defcribifcecceiitrcL Quo ni arit fi,uerbi gratia, a e bangulus fu* matur partiumXLV^hoceftdimidiusredi, 8c aequalis ipfi a e djtittotusbedfedusfiat, capiaturqüe centrum epicycli in g, B iij & com J eft ípfige f,exteriorinteríori 8í oppofîto. Quaproptcr & circû ferentÍ3edab,8¿dg difsímiles fub úno tempore ambas deferís ptaejutcum dab quadraris fuerit,d g quem interim centrum ¿ epicyclidefcripfit,maioriit quadrânte cir« culi.PatuitautemínLunadiuidua utramqj da bó¿dgfemicirculum fuiíTéjinaequalis J>0\ \ eft ergo epícyclí motus in eccentro fuo que ñ ípfe deícríbít.Quod fi fie fuerít, quid reípó y(1 ¡\ debîmUs ad axioma, Motum coeleftiu cor« k ^r . ; $ W N. / ¡ porum ?e qualem efTe,& nifi ad apparetíam / inaequalem uíderí motus epícy clí aequa* lis apparens>fuerít re ípfa ínxqualís? acci* detcpconftitutopríncipío&affumptope^ íiitus CQntrarium* At fi dicas ¿cquaííter ípfum moueri círca ter* rae centrum,átqj id eíTe fatís ad a?qualitatemtuendam,qualís i* gitur erít illa sequálítas in círculo alieno, in quo motus eius non cxíftÍt,fedinfuoeccentro?rta fane míramur & illud> qubd ípfi usLünáe quoque inepicycío èeqlîa'itatem uoluntintelligi non comjparationecentríteíTa^perlinearh.uídelicet egm, ad quam méritodebebatreferriaequalitasjipfo centro epieydí confenti* €ns,fed ádpunfíum quoddamdíiierfum,at9ínteripíum 8¿ec centrí centrum medíam ëïTe terrá> 8c lineam i g h tanquam indi* cem a^qualitatisLunseín epícy dio,quod etíam re ípfa in arqua* lemfatís demonftrathunc motum ♦ Hocenim aparentiae,qusc hypotheíím hancpartimfequunturjcoguntfateri.Itaquoq? Lu naepícyclíum fuumina!qualiterpercurrente5fîiam ex inaequa* líbusinaequalítatem apparentíae comprobare uoluerímus,qua¿ argumentado licet anímaduertere. Quid ením a* liud faciemus, niB quod anfam prsebebimus his qui huíc àrti dcírahunt* Deínde€xperíentia&fenfusípfenosdocet,qubd parallaxes Lunas non confentíuntí]$,quas ratio ípforum círcu J^r^rppr|Q^;ttíttFíünt ením parallaxes* quas commutatíones uocantjob euidentem terrsemagnítudínemad Lunas vainita* tem^Cumenimqüscàfuperfícíeterras Reentroeíusad Lunam extenduntur re&£líneg,íam non apparuerínt paralleli : fed in* ; clína \ Ni CO ¿Al COPERNIC! i ' i > revolution vm li b. iui . . loa I ' ¿ « - , ' ? * ï ' { iríciinationemanifefta fefe fecuerint in liinari corpoíe, oeceffe habcntefficerclunarisapparentiaediuerOtatem, ut inalíoíoco uídeatur à conuexitate terrae per obliquum cotuentibusipfam, quàmijs,qui à centro uel uertice fiio Lunam confpexerínt* Ta ksigiturcómmutatíones pro ratiônelunaris à terra diftantia ua tiantur / Maxima ënim Máthematicorum omnium confeniit 4 { ) !» %' t , ' ; \ • i I * * / eftpartium lXIIII*8¿ fextantis>qüarurti qtix à centro terra? ad fuperfîciem eft una, fed ttiínima fecühdum illorumfymmetri am debuit çffe partium XXXilLtotidem^ fcrupulorum,ut La na ad di mí di um feré fp actum nobis accederet, 6C per confequen fcmrationemoportebatparallaxasin minima & maxima di*, ftantia in duplo quafí ínuicem differre. Nos áutémeas quae in díuiduaLunacrefcènte Sč decrèfcehtefîunt,étiam in perigaeo cpicydi parum admodum uel nihil differre uidemus ab eis** qusc in defedibus Soliš & Lunae contingunt,utfuoloco affa timdocebimus/Maximeuero declarat errorem ipfum Lunas corpus,quöd fimilifatione duplo maius Zc minus uideri con* Sí cu t au tem circuli in dupla i • . * * ; • % : * • * a »quadrüplo plerunquema* ior uídeieturin qúadraturis próxima terrae,quam oppofíta So li,fi plena luceret:fed quoniam diuidualucet, duplící níhílomí« nuslumineluceref,quàm ilíic plena exiftens. Cuíusoppofi* tum quamuís per fe manífeftum fit, fî quís tarnen uifu fimplíci, non contentusperdíoptram Hipparchicâ,uel per alia qua^is inftrumentrá, quibús Lunac dimetíens cápíatur, experíri uo* iuerit,inuenietJpfumnöndifFerre,niii quantum epicyçlus firye eccentro illo poftulauerít.Eam ob caùfam Menelaus & Timo* chares circa ftellarumfixarumínquilítionem per locum Lunac non dubítauerunteodem Temper utílunari diámetro pro femifc fe uníus gradus, quantum Lunaplerunque occupare uíderetur» Alia de motu Lunac fententia, Cap. m i ■ > ' ' * • « -, . 4 r * . 1 * ' ' - . ., r ■ Ta fane apparet, ñeque eccentrum efle, per quem cpyclus maior ac niínor appareat > fed ali um modum circuforum«, Sit emm \ f NICOLAI COPERN1CI Sitenimepicyclusab>quemprimummaioremqu^^ muSjCentrumeius fit c,8¿ ex centró terraequod fit d>rcda linca d c extendaturirifummam abfidem epicycli^&in ipfoaeentro aiiud quoqüeparuüm epicycliu deferíbatur ef,8¿ hjrc omnia in eodem planoorbísoblíquiLiinae* IVloueatur au* teme in conrequentia,aueroinpr2ecedeiitia,acrur fus Lunaab f fuperíorí parte ipfius e f in confer quentiá,eoferuatoordíne,utdum línea defuerít úná cum loco Soli's medio>Luna femper próxima fi centro c,fioc eft in e fignb >fub quadraturis au* tem atquein f remotifsima, Quibus fie conftitu* tis aio lunaresapparentias congruere. Sequitur enim5quod Luna bis in menfecircumcurretepicy clium cf,quo tempore c femel redierit ad Solem, uidebiturqjnoua8£ plena minimum agere circu* lu m, nempe cuius quae ex centro fuerit c e. In qua* draturisautem maximumíeciíndum diftantíam á centroc £ Sícquérurfus ilíic minóresete maiores £qualítatís 8¿ apparent^ different/as efFiciet Tub fimiiibusfedinpqualibus circa ccentrum circumfc rentqs* Cumcp c centrum epícydi in homocen* troterrf circulo femper fuerít, nonadeo díuerfas i t> fed ip ß epicy c lo folu m c 5for tries. E t in p^romptöcaufa criticetw corpus lu* narefibi fimilequdammodo uideatur,atque c£te* T. raomniaque circalunarem curium cernuntur (ic cuenientQuf deinccps per hanc noftram hypothefim demon ftraturifumus,quanquameadenirurrus per eccentros fieri pof funt,ut circa Solem fecimus debitaproportioneferuata Jncipie mus autem a motibus£qualibus>uti fuperius facieb am us, fine i non poiefh Verum hie non parua dif :rparallaxas quas diximúSvQuam ob rem per Aftrolabia atquealíáquguis inftrumentanon eft obferuabf lis locus eius# Sed nature benignitashumano defiderio etiam inhacparteprouidit>quöcertiusptrdefecfiuseius,quam ufuin rehendatur tri \ R E V O L V T I O N V M LIB. I I i i. i0¿ iSiafflcumcacteramundi pura fint,8¿diurnelucisplena,noiftê nonalíud eÎTeconftat>qùàm terrae umbram, quae in conicam fi* guramnititur,deßnitq? in mucronem, in quam íncidens Luna hebetatur,atqüein medias cönftitutatenebrissintelligitur ad So Ksoppoíitum locum periieniiTe.Necpuero Solares defedusjq Lun¿eobíe(ftü fíuní,certum prgbentlocilunarisargumeñtum» Tuncenímaccidit à nobisquidemSolís Sí Lunac coníünctío* tiem uíderi,quaítarnen comparatíonecentri terrae, uel íam prsc terijt,uel nondumfa&aeft5propterdi&am commutationiscaii hm.Et idcirco eundem Solís dcfe&um non in omnibus terris S' á ' W" * $ ' ^ ^ . • i } jC'. « ¿ s * * .à äqualem magnitudineÔÉ durations neq? fuis partibus ßmilem cernirnusJnlunaribusucrödeliqui]snüllumtale coníingit im pedimentum,fedubicp{uí fîmiles funt.Quoniämümbroe illíus hebetatrícis axem terra per centrum fuum à Sole tranfmíttít, funtq? propterea lunares defedus accommodatifsími^quibuá cernísima ratíonecurfusLune deprehendatur* f , ____\ Dereuolutíoníbus Lunx S¿ motibus eíus particularíbus. Cap» mi. ^ - . j EXantiquífsimis ígitUr,quibushaecres curgfuít,utpofté rítatínumefístraderetur,repertusertMethonAthenientf íís,qüí floruit Olympiade trigeíimafeptíma. Hic prodi* ditinXlX nempe collatis adnotationibus* quas in eclipííbus lunaríbus diligentífsime obferuauit>ad cas quasaChaldari«accepit:tempusinquorcuolutioncs rnenííumt ct anomaly íímulreuertercnturjdefiníuiteíreCCCLXV^annoi /Egyptios,LXXXlLdies,&una horam>&fub eotemporemcn fesnFrcCLXVll-anomaliguerom pleri.Cum ergo per numerum menflum díftributafuent propo fita dierum multitudes funtq? centena uigintifex millia XII# díe$>atq? unahora)inueniturunusmenfi&a:quaiisdieruXXIXrf fcrup.prímorum XXXl.fecund.L.tert-VIILquart* IX* quint* XX.Qua rationepatuítetiamcuiuslibet temporisrnotus-Nam díuifis CCClX. uníus menftruae rcuolutionís gradibus per tempusmenftt-uum^prodiít díarius Lunse curfusà Sole gra* düsV Il.fcrup.prima XI. fecunda XXVLtertía XLLquarta XX/ quinta XVIILHa^ctrecentiesfexageííesquinquics coliiguntul tra duodecím reuolutioncs annuum metum grad ,CXXIX fcrup.prímaXXX VII. fecunda XXXI. tertia XXVIII♦ quart* !XXIX.Porro menfes rrTTcCLXVILadiTiTCCCCCLXXIlU tircuitusanomalía? cum fintin numeris inuiccm ce irpofîtis3ut potequos numerantXVILcomrnunimenfura, erunt in mini* iVnumerisutCCLLad CCLXIX*mquaratíonepertheorema XV.quintiEudid,habebínuislunarecorfurnad anomalía mo* turn, Vtcum muítíplicauerímus rnotuLuncgCCLXIX.& c5 fecftu m díuiferímus g C C LLexibít anom al¿£ motus anuus qui# dempoftíntegrasreuolutionesXIII.grad, LXXXVIII *fcrup< pri.XLlII-fecunda VIII.tertXL.quarta.XX. ac perínde diaria üsgrad.XIll.fcrup.priJlLfecunda UII.tert.LVl.qta, XXIX» Latitudímsautemreuolutioalíáratíonehabet;Non en imcon* üenítfubpra:finitotemporequoanomalía reftítuitur, fed tunc folummodo latitudine Luna? redhíTe intellígímus, quoníani poftenbr Luna: defedus per oía fi milis &Tfrqualís fuerít priori, tüm uídelicet ab eade parte sequales utríufq? fuerint obfeuratio* ttesjmagmtudíneinquáetdurau^ fueríntafutTuuelirtfittw^ intcU lígítur aequales umbra« aequali tempore Lunam pertranfifíey Talis \ revolvtionem lib. il i l 1*2 \ v 'VI \ " ; • ** * * ' J '. . . ' - Talisauiemrcuerfiofgcundum Hipparchum in meniîbus v. 1 V , » I W , i ) 9 /f M + j 1 \ , <*» k • ** « CCCCLVIILcontingit quibus rcfpondeatlatitudinis y"tDcC CCXXlll reuoludones.Qua etiamratione conftabantpartku lareslatitudinismotus inannis &diebusutca:teri\Curn enini ' 1 •. # » i 7 it-' ' ' . i > ' « fc multiplkauerimus Lunacmotua Sole gmcfcsyTDCCCCXXI ÎL&colleftu diuiferimus pery~C CCC lV IILhabebimuslautu dinisLunaemotum,Inannisquidem poft reuolutioms XIII» gradusCLXyniXcrup.primaXLll/^udaXLVl. tertia XX. quart.HI.Indiebusautemgrad.XllLfcrup primaXill.ie«tm* daXLV.tertia XXXIX. quart. Xl*Hoc modo Lunae motu* a** quales taxauit Hipparchus,quibus nemo ante ipfum accd**î p pinquius.attamen in omnibus adhuc numeris abioiutos fuili e fuccedentiafecula manifeftarunfcNam Pidlèmxus> mediû cut . > i „ * « / 1 > 1 i V • / * ? fy- k x" " : demàSole motum eundem inuenit quern Hîpparchus5anoma* liar uero motum ab illo deficere annuummJfcrup#fecund. T^ter » 4 ^ . % r. .. v ¿7r- t A * * • % *** ttjsxi.quartis xxxixxatitudinisueroannuumabundareiti fcrup.tert* Lllquartis XLl.Nosautempluribus iam traniacftis temporibus Hipparchi medium quoqpmQtuni annuum inuè* ni mus defîcerein fcrup.fecundo uno, tertrjs Vil.quartis nomaliacuero tertia folûmodo XX VI*quarta^LV^deiunt.La titudinis quoqpmotui fcrup.fecundum unumumia u.quana XLlLabundat.Itaquemotus Lunseaequalis quo differt a motu terreftri erit annuuspart * CXXIX;XXXVÎI.XXÎÎ* c XXXVi,XXV. Anomalie part • LXXXvill^ I XLiLXLVtXvu>xxi^U i ! 111 L;j ; r ; • v • 'r " I c : j (r jX f : I 1 J hUi i ^ < ( ? ? I ^ fît! til ■ • ' ' ! !i]; ' 0M 12 1 1 ikiSÀt kÏ Jo tl ' . 1 , I ,_!.. ... 'JT\ . a4i . /■ Motus Lunar íftáhms.& ícxagenisannorúm. ..............¡ TAnni I MiBTVS; 27 i* 46 I o 48 % • t R E V O L VT I O N V M LI B. IIIL 1 3 '4 »5 i6 n « 19 z o •2* A4 »S Z6 Dies J MOT.VS. I ri " _ * » . • 1 1 1 » I 0 •1 I z I I 2 I 7J58 4° z i '5 51 1 I JO 29 ¿8 , .2 « H ■ I 1 22 40 54 43 57| u X I 34 '•z i 2S "5 8 t i. » 47 48 7 59 t 1 % 59 1 5 «4 4.« 60 • » 12 11 ztf 4* C tif i * Ê' • ' 1 *v ^ «v * * 5* X 8 54 43 7 £ • 4 2 i ' .3 58 8 à j V 5 • 49 45 1 z M • i 2 9 á if 4 Vkfe • i » 0 t 8 i.2 8 * m- '12 5 i 0 • r \ A » f 2 p • k 47 X X 3 * i 2 I X ft t rfk *, 4 f '5 54 40 19 I z 1 j 0 5 • 44 37 49 27 1 3 1 r r< • i » L * » i 3 2 0 53 34 '41 2 4* 4 7 41 M -U.i L-f . ^ri*r ■ ir 4 X 0 4.7 i * 48 * t v T i 3 9 5 3 < ' * z3 i z i il ¿3 24 r C i?? i & e i t z 4 /A. i 3 1 0 6 29 49 32 »i 2 O *f 29 38 h'9 46 ti 7 f4 *4 2 7 - ? ! O Ji ¿ i ; ? Tu ? » b Z 3 5> 2* 53 41 y —nii »SL. ■ 5 A O - H 5* 2 t 8 M 5 1 24 1413.3 Ö 17 B» « * t t" D Ann* [MOT V S. ■ l i M M ! 31 3 3 3 5 o 34 3 5 3* 2 3 5 5° 1 7 42 441 '9 0 5 1 5 2 47 44 0 59 i* 2 7 i 0 ö 45 i 0 19 i 3 » 3 5 3 28 2 i 37 0 42 3«? 37 28 38 2 1 i i * 9 45 3 5 39 - 3 1 40 2 55 42 40 5 i .8 «■P 4? 2 t .4 5° 41 0 37 2 9 13 57 42 • - r- , 2 6 i 2 2 3 4 43 \ 3 i frr ' 34 5.5 3 2 1 i 44 a. I A L A, , » 5 At r i k i • I r 3 38 4? '9 ' ' 45 • 0 •j 3 2 2 i 5° 2' ó ; t \ « > T + . i 4 # 59 3 3 47 9 t V 3 - 29 48 8 • f 40 48 V w 4 ► 1 » t 58 3 1 17 48 49 t r j t» f 4 ' 1 0 k r S - • 27 1.4 55 5° V v 1 » i < 55 57 3* -2 5* r O 3 — ? 24 40 45 ^ 1 ; ~9 Motu« fcEVÖLVflotfVM t IB. lylotus anomalía? lunaris in diebusfexagenis Sí fcrupul. Dies 1 MO T V S« j [ Dies | MOTVS 11 58 34 16 47 iz il 3 S 20 44 12 24 42 14 4o i Motus ri "t' 1 ft I C O L A I COPER NI Cl Í~Motuslatítudínís Lun£ ínanniset fexagenísannorum. --¡--—.-I—■ -.....- -— Ann i j MOT VS. I • j I z ¡28 42 45 17 2 4 57 M 3° 34 C I 2d 8 » 5 5 2 I 4 54 5 1 i 9 I 5 ô 23 Î3 4* 25 6 • 2 f»! iS í i 44 7 5 ío 59 17 , i 8 t 49 42 2 i 8 9 4 i 8 24 47 3*1 I to Mil i r i p 0 47 7 3 2 H fu p 3 M 5° i? xoj « M 5 44 3 3 3 281 l1 îl ž ¿3 i 5 48 45 1-41 4 • 4r 58 34 2 I1 51 1 ..J i i 0 51 19 2 0 jitf » . • t** 3 3 9 24 4 37 '7 i f* 0 f ■ 8 47 54 1x8 •Ç. «•!—• ff' . z V 3 6|49 35 12 5 5 32 2 0 29 Izo ' V À i 34 1 5 •r- 5 4ies j motvs~ In firm ' r LIIJJ..T J i 40 i o 2? 44 V i* 9 581 7 4' 48 n 2 I 27 28 ¿4 i 5 ' i 7 i7 48 58 4* 48 14 i7 9 128 ■ 248 14 41148 28 I i j I H« i rt 1 I t * i *1 7 ; il ( ; * t n .1 ; ? > 4 r • i i" « i 1 t * itr,rri y «.j ✓ ííí ; f i ti IC ÖL At CO PBRtUC I Primae mrequali tatis Lunse,qiise in noua,p!enafji connngitjdemonitracio. Capí . V. . y* j * i » * * * MOtus Lunxyqualcs, prout ufquein prarfens potue* runt nobis innotefcere, expofu/mus , Nunc inaequa* litatis ratio eft aggredienda, quam per modum epicy* $ j d/moiiftrabiAius,SC primum earn qua? in ccniuncfrionibus Sc oppojfitionibusSoliScontingit,circaquam prilc| Mathcma tkiingenio mirabili ufi funr, per tríadas deli qüfor ufó Lunari* um.Quam etiam uiamab illis fie nobis prapparatam fequen urt capiemus ^ treseclipfesä Ptolemxo dihgenterohferuaias qui* bus alias quoque tres non minoridilígentíanotatascomparabi mus,utmoiu$ äquales íam expofi tí, fi recite fehabeant examine* tur. Vtemurautcm in eorum explícatíone medrjs motibusSolis & Luna? ab £quinocírj Vernílocotanquam pqualíbus,irnitatío neprifcorum.Quoniam diuerfitas,qu£ propter ímrqualcm ar* cjuino&iorum prxceísíoncm contingir, in tam breui teroporr, quámuís etiam decern aunorum non pcrcipitunPrimam igitur cclipfimairumitPtoTem^usFaitamanno XVIl.AdrianiprinCi jpí s, uígefi ir o díf tra n fa (fto men íTs Pauni fecundum ¿Egyptios; annbrumuero Chrillíerat centcfimujs trigefimus tenius, fexta díemenfis Marj,íiueprídee Nonas. Defeatcp tota, cuius mediu terhpus era t per dodra ntem borx acqualisante media nocflem* Alexan d rí ¿víed Früenburgí fiue Cracouiar fuifíethora una, cue dodrantfanteinediumnbdísjquam íequebatur diesfeptímus ¿ole 3pi. partes, & quadrantem partid Tauritenente,fed fecund dum medium motum xiI.XXI-Taurí. Alteram fuiífeaít anno XfX . A*3rianí,peracíiisduobus diebus.menfis€híach>quart¿ uni.Drat^mtmano Chriftt^X-xÍHiV3gIíi. Caled, INouembris,etdefecit á Septentrioneperdextantedíamem fui, cuius medm erat una hora scquinoiftiaií Alexandrian. Cracouíae gut duabushor/s ante medium no¿h's,Soleexíftente in XX V gradu, dC fextante Hgni Libr^fed medio motu in XX V I.XLIII, eiofdc.Tmiaqc^eclipÍjs erat anno XX. Adriani tráfacftís XIX^ diebusParmuthimenfisodaui iEgyptioru »Annorum Chrifíf GXXXV < \ revolvtionvm lib. im i«^ ■ ¡cxxxv.vl.Martij tranfa&o,deficienterurfus a Septentrione Luna cxfemiffediametrijctiiuis medium «rat Alexandria; qua« tuorhorisacquinodialibuSjiedGracouiac tribushoris poftme diam notfem, cuius mane erat in Nortis Märtij.Erat quocg tunc SolinxniIigrad.etXlI;partepirdu,medioirhotuinXl.XLlIlU Pifcium. Pätet autem quod in medio fpaciotemporis,quod e* ratinter primamöC fecuridameclipfirö,Lünatäntumpertranfi u/t,quantumSolin motuapparente (abie&is inquam integris circuiis)CLXl.parteset lv .fcrüpula.Etafecudaadtertiäpart, CXXXVll.fcrup.LV.Eratäutein priori interuallo annus Unus dies CLXVi.horg äquales xXlll.cüdodrante ünius Fecundum äpparenuam,fedexaminatimhor3eXXIIlvcünlqüinc^öduo latera b c> c d data iînt,et angulus e par tíumLXXXl*XXXVl.uticircumferentíabc,habebi musetíam tertíum ec latus ex demonftratístríangu* lorum planorum earundem ilíarum part, ijyéo. Sed cum fuerít dímetíensepícyclí partium ducento* rummillium>ipfa b efubtendens lXXXI.XXXVL erit partium 130^8 4*atq? caeterç ad datam rationem talium partiume d 107 «2^8 4 > & c e 118637• S¿ipfius cecírcumferentíapart,LXXII.fcrup. prima XL VI. fecunda X.Sed ceacírcumferentía ex praeftru&ione partíumerat ClXVIII ♦relíquaergoeapartíurneft XCV.fcrup.prímoruxVLfecundorum l.eteiusfubtenfapart* H778^Hinctotaa ed línea earundemparta2204¿o.Quoni amuero eafegmentum minus eft femícírcuksnon erit in ipfo cen trum epicy cli,led reliquo a b c e.Sit ergo ípjfum k, Sc agatur per utrafqueabfídes d m,kl>fitcpl fuprema abfis,infimam .Ma* nifeftum eftautem per XXX*theorems tertij Eudidis, quod re* dangulum REVOLVTIÖN V M L IB, UI¿ lde>e a.rationem habent ad ínuícem catani in partibus>quibusi k eft centenum millium,et n e di midía ipfîus a e,partíum eft earundem73893'Tota ergod e n partium eft 114Ó577 .Atm triangulodkn,duolate* ra d k,n díunt data,&angulus nre&us,Erit propterea nkd angulus in centro partium LXXXVlXcrup,primorüxxxviII,$. toti demcprn eocircu nferentia,&l a orclíqua íemícircu ipartiu nXCIII.fcrup,XXLs. à a ua fubîai a o a di m id ia ip iîus a o e partit* m X C v 11. f i r u - X X X V111. $ ♦ m a n e t reíí d u a 1 a part^XLVéfcru^LllLqueeftdiftátía Lu* ngefumn àabfîJeepicycli ín primo delí* quioííue anomalía. Sed totaabpart.erat GxJcru XXí.reliqua ígit 1 b anomalía in al tero deliquio parc*eft CXííII. fcru ♦ XXXV í i L & tota 1 b c.part-cxl vi.fcrup .XlllLad quamtertfüdeliquíuincídebat.lamquoque perfpicvu erit.quöd cuangulus d kn fît part: í,xxxvi^cru.xxxvni'quarumCCCCi,x.funtquatuorrc(S:i r^inqüitur angulus qui fub k d n parMH. fcru. X X IL à re,qua& eft profthaph£refis>quaadditanomalíain primá edipfi.Totus au te angulus a d b erat part. LlLfcru*XLll jreliqùus ergo I d b partes habet mí.fcrup.XX«quaeminuunturab aequali motu Lunac in fe cundaeclipfi ad l b circumferentia.Et quoniam b d c angulus erat D ii) partí NICOLAI COPERN1CI part.I.XXL&reliquusergoc d m,remanetparMl,fcru.XLlX¿ ablatiuaprofthaphacrefisipßuislb c,drcumferentixin tertíae^ clipfitErat ergo nicdiusLúnxlocUs,hoc cftk centriin primae* clipfipamiX.fcrúfiiLlíIvScorp^éoquodapparens ciüs locus cfletin partibusXlinfcrup.XV.Scorp^tot íiiquam quot Sol c diámetro in Tauro pofsidebat^aeeodem modo mediüsLünac motusin fecundo cclipß habebat partes XXlX*s< Arirtis. In ter tía partes XVH.fcrup JlII.Virginis.Lunares quoqpáSolé^qua les diftantise in prima partes CLXX V ihfcrup,XXXin.in alte* ra partes CLXXXlLfcru.XLVllJnultima,partes CLXXXV. fcrup.XX, Hoc modo Ptolemarus3quoexernplofecuti,perga-musiam ad aliam trínitatém lunariunldeííquiorum.quaretiam ánobís diligentifsimefuntobferuata.Primum erat anno Chri-fti M.D.xUexdiebuämenfisOcftobris tranfacflísjcocpítcpLuna deficereuna hora,&o&aua parte hoirac ante medium noctis exhorisaequalibus,& reftituraeftin integrumduabus horis,et tertia poft tuediurtinoc^isjíiccpmedíum edípíis:erat hora dírní día cum duodécima parte horaepoftrríediümnocüius mane erat dies feptímusin Nonís Octobris>defecitqúeLunatots> dum Sol effet in XXlLgrad.XXVJcrupXibraftfedfecundum aequaiicatemiri XXÍIIIvXIII. Librae.Secundameclípfimnota* uí musÁnnoChríftí M ; D. XXIl.menfeSeptembri,elapiis quinqp dicbüs^toiartiquóqjdefidente^ bus qüintis hofse £qualis ante medium nóciís,fedeius medium uná hora cum tnentepoftmedíám no¿iem,quamfequebaturdí esfextusj&ípfe o&aüusante Idus Septembris, erat autem Sol fnXXlLgrad.8£quinta Virgiíiissfedarqualiter inXXIII ^feru* XLIX.Virginís* TertiámquoqueannoChríftí M D.XXIII* XXV* diebus AuguftírnenfiSpracterí^ tri- bus minus quinta parte hora? poft medíam no&em,etrpediuni tempus omníno etiám deficientís,erantIlll.horsemedietas minus duodecnnapartehoraepóftmedté ímmínete íam dieieptimoC/alend.Septembrís.SoleinXl.grad • XXI i ferupü. Virgini's,medio motu íri XIH.grad. Il.fcru. Virgínís . Et hic quoquemanífeftum eft,quöd díftantía uerorum locorum Solís &Luna;áprimaecIjpfiadfecundam fueritpart. CCCXXIX. ícru. partium XlVII . icrup.XXlil. t^uapropier ctii laui pari . 1042. & latus d e part, earundem gÔ24.quarum R&VfllVTlONVM -tin. till ug fcrup. XL VII. Ab altera uero ad tertiampart. cccXlix. feru» IX.Tcmpusauternaprimaeclipfiadfecundameftannorufqua îium decerndíerumCCCXXXVll.ó¿ dodrantís unius horaefe c un d um apparenstempusjfed ad exaítaiíiícqualitatemeratha ra una minus decimaquínta parte. A fecunda ad ter* » crifyalijsquia Ptolemaronos prfcenerut NICOLAI COPERNKI ixcentrocircumfcribentis triagulum fueritioooo. Pari modo a c cangulus pattiu eft C X C V11« fcrup. XIX. rircumferentia a c b conftitutus,&qui Tub ade partium eft il.fcrup.li.utad cetru fed utadcircumferentuparMlll.fcrU.il.rdiquus ergo,cjfub da etrianguli partium eft CXCIII.fcrup.XVILquas rum CCClXjfunt duore<5li.Sunt ergolatera quocp datainpartibus,quibus quae ex centrd circümfcfi» ^bentistriangulumade,eft looöo.äepart.702; de ^partium 1^865.fed quarüm de partium eft 8 024.ea' • rumeft aepart.283'fl^aruetiamcrat be part. 1042. Habebimus ergo rurfus triangulum a b e,in quo d uo latera a e&e b data funt>& angulusqui Tub a e b part. C C l. fcrup. XXX VI * quibus C C C lX . funt duoretfti. Idcircoperdemoriftratatriangulorum planorum,eritetiama bearun dem part. 1227 . qua« rum e b partium 1042. Sic igiturharum trium linea* rum a b te b> 8C ed lucrati fumus rationem,per quam etiam conftabunt inpartibus quibus quae ex centro eftepicyclidecernmillium,|quarum etiam ab capit io^75t.e b i3853.unde etiam t bcircUm* ferentiadaturpart.LXXXVII.fcrup.XLliquaicum bccolligit totamebcpart.CXL. fcrup. LVlli.cu« ius fubtenfa c e partium eft 18 851 • & totacedpart» 125 ö"o2.Exponatur iam centrum epicycli, quod ne« ceil ario cadet in e a c fegmenturri>tartqua maius femi circulOjfi t per utrafqueabndesinfifoami>&fummam g. Manife« ftumeft iterum.quod re&angulumquod fub c d e continetur>acqualeefteiquodfubgd i:quod autcm A una cum eo ' ' 0 ' ' i fpart. 1162a6>qüaru f g eft 1 oooö.quä eftcentenu milliü.eritfppartium 8 604. con REVOLVTIONVM LIE, IIH 109 proditu inucnimus.Ejcciteturíamex centro fipfîec ad ángulos re&os,que fit f 1,8C exteridatiir in re&am lineam fl m,fecabitq? bi fariam c e,in 1 figno.Quoniamigítur e d recita línea part, 1067 5 u etdimidiace,hoceftle,part.c)^^ fgeft 1 oooo5quarumetiamdf»eft ii<>22¿> .TnángUliergo d f 1, duo latera d d ldata funtrdatur quocpd f 1 part.LXXX VIII* fcrup.XXL& reliquusfdlpartisunius3fcrup.XXXIX>&: iem circümferentiafimiliterpartium LXXXVlll.fcr,XXI«etni cdi* Hiidiaipriusebcpart.LXX-fcru.XXlXterit tota i m c partium CLVIll.fcru,i>^relíquaTemicírculígcpartiumXXLfcru.X* Etha^ceratdiftantiaLunaeabapogaeo epicycli, (nie anomalías locus in tertiä eclipfi g b c in fecunda partium LXXIIII.fcru* XXVIL ac tota g b a in prima colligit partes C Lxxxill.fcr.Ll* Rurfus in tertia eclipfi ideangulus,utín centro partisuníusfcr. XXXIX.quaé profthaphacrefis eft ablatiua,& totusi d b angu* lus in fecunda eclipfi partium illLfcrup.XXXVlILctiam abla* tiuaproilhaphaÉrefisn'pfaenímexg de part,I.XXX:iX.8£ ipfí* us cd b part.lLfcrup.LlXjConftituitur: ÔC relíquus igitur ángu lusàtoto ad b partium quinqué, & eft a di\ qui remanébit feru* putorumprímorumXXlLquasadfjcíuntur aequaiítatí in pri* maecÍipfi.QuapropteríócüsscqualisLunacín prima eclipfi e* rat in XXILpártiümnLfcrupuLAríetísrapparentiVueroXXlI. fcrup.XXV.ac totpartes>quotSolexoppofitoLíbraecontine* bat.kaquoqueín altera eclipfi médius Luna? motus erat in par tibus XXVLLiPiTciumJntertíaueroXllLPifcium. Ac Luna* ris médius motüs perqüemfeparaturab annuö terr£ in prima ipart.CLXXifcrup.Lln fecunda partesCLXXXil.fcrù; LÜn tertiapartes CLXXIxJcrtip^LVIlU anomalías expöfita funt,comprobatío¿ X his etiam quae in lunaribus deíiqurjs expofi tá funt.líce » c. bit experiri. An Lunae motus aequales,quos iatn expo! ui _mus,refcrup*quadraginta nouem*Tempus autem quodintercefsitabanno decimonono Adríanú meníeChiaeh j£gyptio>diefecunda& duabushorisante medium nocTus, qua? dies menfis fecutus eft tertius>ufqj ad annum Chriftímilleñnium quineentefírnum uígefimum fccundum,ac qüintum diernSep* tembrís una hora &C trienteuniustemporeapparentiiquod cum arciuatumfueritjfuntanní^gypt^M, CCC.LXXXVIILclics CCClLhorjctres^fcrup^XXXlíILÍn quo tempore poft com* pletas reuolutíones rneníium decern feptem millíum centum 8£ LXV^qualiumfecundumHipparchum 8¿ Ptolemarum iuif* fentpart.CCCLVlIlLfcru^XXXVlll.Anomalif uerofecundu Hipparchum partes IX*fcru.XXXIX.fed fecundumPtolemy umpart.lX.fcrupul.Xl♦ DeficiuntigíturabíllísmotuiLuna^, f crup, prima XXVI. anomalía: fcrup.prima XXX VIlLquf no* ftrísaccrefcunt,confentíuntqj numeris3quos expofuimus* Vf ' . « * % ''mí w''m-f « 4 * * i • ■ ' * * ' j ' De IocísIongífcudínís8¿ anomalía Lunaris. Cap. vth Am quoqueeorumutifuperíusj S¿ hic loca funt praefígeii* daannorum conftituta principia. 01ympiadum,AÍexan* dri, CarfaríSjChriftí, 5¿ fi quse praeterea cuiqueplacuerint* Síígiturilíarrt triumeclipílumprifcarum fecundarn confidere* mus2fadamdecimonono annoAdriani, duobus díebus men* íísChíach ^gyptiorum,Uná hora a>quíne¿tíal¿ ante medium noctis Alexandrian, nobis autem fub meridiano Cfatouíenfi duabus horis ante medium no¿iís > inueniemus á pr/ncípío annorum Chrifti ad hoc momentum annos Ägyptios CXXXiiLdies@ccx:xv.horasXXl- fimplicite^exadc uero horas XXi/crupuLxxxviI- In quo tempore Lunarismo* tus eft fecundum numerationem noftram partes CCCXXXII. fcrupuLXLlX.Anomali^part.CCXXn#rcrup.XXXii. Qua; cum ah revolvtjonvm lib. nu ii© čum ablatafuerin t abillis,qux in edipiîrcpertafuerut>utrumq* à fpeciefua>relinquiturlociislUnaW$ â Sole médiuspart.CCIX* reru.LVlILAnomaliaeCCVllifcrUtVlLadprincipiuannorum Chrifti in media no&e ante Calend. lanuarrj* Rurfusad hoc Chnftiprincipiumfunt Olymp.centum nonaginta très, anni duo>dies CXCIlILs.qupfaciut anos tEgyptiàcos DcclXXV, diesXIl.s.examinatimuero horasXllifcrup.vil.s. Similiter à morte Alexandri ad natiuitatem Chrifti fupputatic annos ptios CCCXXIILdies CXXX.s«tempore âpparetctexquifite ue rohoras Xlllcrup.XIILEtaCaTareadCbriftUmfuntanniiii* gyptrj XLV.diesXII.in quo confentit utriufqp temporis ratio a:qualis8čapparentis,Cum igitur motus, qui has differentia» teporumconcernutjfubduxérimusàlocis Chrifti, fubtrahedo fingula finguiisjbabebimiis ad meridiem primi diei mcfis Heca tombxonis primxOIympiadisxqualem Lunx à Sole diftan* tiam.partiuXXXIXtrcrup.XLlIlLAnomalippart.XLVI.rcru^ XX.Ànnorum Alexandriâd meridie primi diei mënfis Thoth LuîiaàSolepart,GGCX,fcr.XLllILAnomalixpart.LXXXV. fcrup.XLÎ* AcîuliiCxfarisad mediamnočlem ante Calends lanuarii Lunam aSolepart^CCCL^fcru^XXXIX^ Anomaliae part.XVlLfcrup^LViil.Omniahsecad mer/dianumCracoui* enfemrquoniamFrueburgum^Ubipleruncp nofttas habuimus obferuationes ad oft/a iftola? fluurj pofita,hijic fubeft meridian no5utnosLunxSolisq^defecflusutrobique fimulobferuatido* cent,i n quo etiam Dirrhachium Macedonia, qua: antiquitus E* pidamnum uocaca eft, continetur. Defecunda Ltinae differentia.^ quam habeatrationem epicydus primus ad fecundum. Cap. viii. icigicurLunacmotusirquales cum prima esus differentia demonftratifunt.lnquirendunobisiam eft,inqua (intra* _ 'tioneepicyclus primus ad fecundu acUtcrcpad diltatiam centriterrf.lnueniturautem maxima5utdixirnUs,inmediisqua draturis differentia,quando Limadiuidua eft creicens uel decre icens,quae ad feptemgradus>&duastertiasfeeffm>ut etiamha E jj bent * betttprifcorumadnotatíones* Obferuabantenimterapu*,/rt quoLunadiuiduaadniedíamdíftantiam epicycli pioximeattí giiTci.idíp circa contadum linèacegrediëtis à centro terrc,quod per numerationem fuperiusexpofitam facilepcrcipt potuit. Et ipfa Luna tunc exilíente circa nonaged gradum figniFeri ab ortu iicl occafu fumptum cauebant errorem,quern parallaxis pcfTV tinge rere motui longítudUnis.Tunc ením,quí per uer ticemhorizondseiicirculusadangulos re> . » * A ; M ji t ftrolabici acccperunt locum Luna? adSolem>fa 8¿ conncâatur c e.quoniamigiturin tangente eft proftbaphxrc* fis maxima,quae fît in propofitopartVILfcni«. X l. quibus etiam eft angulus b d c, Si qui fub c z dreilus eft,nempein conracfî-ucirculiab»Qua* proptererit cepart, 1334*quarum eux cx cen* tro cdeft 10000.At in plena ímenteq* Luna e* rat lónge minor, partium fiquidem earundem 8 61 ♦ feré, R eiecetu r c e, e t fi t c f pa r t í u m 8 •cr** íiieodem centro f circumcurrens, cuam Luna - noua agebat,atqueplena, Sí relíqua f i.'ígíti tfpar tí um 47 4, erí t d i m etíen s ep i c y el i ícc u n di, & b is faríam{é^ioneingcentrumípfius>&:tota c f g partium ioetiamin pr£cedentia. î ^atc t igit>quod cum çqualis fuerit motus a e ipfî ta men xqualitatiepicycliumfecundum per el, curium fuumadditel circumferentia atcppermfminuit.Quoniam uero in triant gulocel>ad langulusrecrus eft,& el partis 1101237.quarumeratce io5>7«Quarum igU tur ipfa ce fuerit decern milliuir erit el 116o¿ quje perCanonem fubtenditangulum eel partiumXILfcrup' XXVIII • a^qualem ipfî rn efjCum (inttrianguli fimiles 8¿arqua!es; Et tan ta eft maxima d liferetia, qua Luna ua* riat à íumma abiîdeepicy di primi Jd a útem cotitingít,quando Luna motu medio defti terit alinea medrj motus terr^anteet pone J pirtibusXXXVIll.fcru.XLVI.Ita fane manifeílum eíl ,qubd fub medía Solis & Lunae dittantíagrad.XXXVIILÍcr.XLVU actotidê à media hincinde oppofitione contíngunt hae maxi* mac profthaphxrefes* E # M Qiiomodo Luna ris motus apparens ex datîs aegualibus demonftretur. Cap. x. A < Is omnibus ita prouifîs,uolumus iam oftendere>quo modoexaequalibusillisLunœmotibus propofîtis ap* parens acqualisq? motus difcutiatur, graphica ratione, cxemplum fumentes ex obleruatis Hipparchi* quo fîmul do* dxinaper experimentum comprobetur. Anno igitur à morte Alexandricentefimo nonâgefimofeptimojdecima feptima die meniîsPauni.qui dècimus eft Älgyptiorum, horis diei nouem SC trientetranfafus in Rhodö , Hipparchus per initriimentum Aftrolabicum Soll's & Lunarobfcruatione inuenità fe inuicem diftaregrad.XLVIIL&:decimapartequibusLunaSolemicque batur,CumcparbitrareturSolislocum eiTe in Xl.partibus mi* nus décimaCancrirconfequens erat Lunam XXIX. grao Le* onisobtinere.QuoetiätemporeuigeiimusnonusgradusÖ.cor^ pi] oriebatur,decimogradu Virginiscoclum medianteinRho* do,cüi polusBoreusXXXVLgrad.eleuatur. Quo argumento conftaba^Lunamcircanonagefimumgradûfîgniferiàxhliieiue conftitutam^uliam tune uelcerteinfeniîbilein longitudittcui fuscommutauonemadminiTe.Quoniamuero hxc colideratio fâctaeft à meridieilliusdecimifeptimi diei tribus horis Si trien* te.quacin Rhodo refpohdent quatuor horis œquinocftialibus, fuiiîentCracouixhorx arquinocliaîes III. &fexta pars horar* iuxta diftahtiam qua Rhodos fextante horario pröpior nobis eft quam Alexandria. Erant igitur ab Alcxandfi deaffuanni centunonagintareXjdiesCCLXXXVI.horcXtrcscu fexta parte umpiiciterrregulariter autëhorazllLcumtrientcquaÎL In quo tempore Sol medio motuadgrad.XIl.fcrup* IILCancri perue^ nit,apparente ueroadx*gradXL«fcrup*Cancri>ündcapparet Lünam fecundüueritatemiriXXVIILgrad.XXXVlLfcru.Lc* onis fuifFe.Eratautem arquâlis Luncmotusfecudum menftfua reuolutioneminpartibusXLV fcru^v.Anomalixafummaab fidepartcccxxxiix.fecundunumerationem noftra. Höcex cmplo propofito defcribamus rpky clum primum a b,centrum eiusc, RHVOLVTIONVM LIB. Hit m y i i ^ ciu* c,dimeticnsa cb,qu¿eextendaturinre&am lineamad cen* trum terrae,fit^ab d^capíaturctiam in epicyclo circumferentia ábeparuumCCCXXXlII,&coniungantur c e,qu3ercfecetür ini»ut{uefp:iruum257.quarumecelticyy • 8¿fa&oin ecen* tro díftantíaef defcribatur epicycíi epicyclíum f g> Súq? Luna in g figno.Circumferentia autem f g partiumxC*fcrup.X.rationedupli motus acqualis áSole5quí eratparc.XLV • fcrupul. v^Scconne* ctanrurc g>eo,dg.Quoniam igiturtriangulice g> danturduolateracepartiumloyj 8¿eg¿37.a?cua lisipíí efcumangulo g e c partium XC ♦ fcrupu!. XiDantur ergo per demoriltrata triangulotum pla norümreliquurnlatus c g partium earundem 1123* Sc anguius qui fub ec g partium Xlhfcru.XL qui* bus conll:atcuamcircumferentiaei,ac protlhaph£ refis adiecftiuaaiiomali^crfitcptotaä b e g> partium CCCXLV.fcru.XI.etreliquusgca,angulus part* XIll.fcru.XLVIlILuerf dilbntielunarisafumma *•' ^ •«.« . • 1 _ > • abftde epicycli ab* Langulas b c gpartiu ClXV# iCLQuapropterSí triangulígd cduo cucq? latera datafunt ge part.ii^.quarumcdfunt decern mil t um.SCg cdangulusparr*CLXV\XI. Habebimus etiarnexhisangulum c dg partís uniusjerup pri* irioruXXlX.Scprofthapharreíimquse medio mo* tui Lun£addebacur5uteiletuera Luna? diftantia á — ;>*• r*» ,» medio motu Soljspart.XLVI.fcru.XXXIIII.etlo cuseiusapparensúiXXVIlIéXXXVILLeonís di* ftansä ueroJocoSolispart.XLVILfcru.LVIhdeS cientibus ab Hípparchi confideratíone ferupul s primis no* tiem, Verum nequis propterea.uelillius ¿nquiSitíonem, uel no* ftrum fefelliiTenumerürn fufpicetur, quamuis id modicum fit: oíkndemus tamen5 nec ilium,nec nos erroremcomiTiíTe>fed hoc modo recle fe habere* Stením meminerimuslunarem oblíquS elTecirculum>qu:m ipfa fequitur, fatebímur etiam in fignifero aliquid longitudini díuerfitatís efiicere,máxime circa me* di? loca, qux inter utrofque limites ßoreum &C Auftrinum &c N I COt AI CÖP6RNICI , \ \ — Be ütrafque eclipticas fun t fe#iohes3eo fere modo,ut inter obit* quitatem figniferi e£ cquinoAialem circuluni, quemadmodum circa diei riaturalisinaeqüalitatem expöfüimusritaqüo<£ fi ad or bem Lunsequem Ptolemaeus prödidit inclinari fignifero, tran* ilülerimus rationes^inuenimusin illislöcisad ßgniferum feptc fcrupulorum primorumfacereiongitudiiiis differentiam, quae düpIicataeiFicietXlllLidqpfimiliter adcrefcendb& diminüen* do contingit. QuoniamSole &C Lima per quadrantem circuit diftantibus,fi in medio eorum fueritBoreus Auftrinusuelatiti* dinislimes: tunc zodiaci intercepts ciicumferentiä mäior exi (kit quadrantelunaris circuli xnn.fcrup.ac uicifsim in ceteris qua-drantibus^quibuseclipticacfecliones mediant,circuli per polos öodiäcitantundem minusintercipiuntqiiadrante,ita & in pre* fenti.Quoniarn Luna circa medium,quod erat inter Auftrinuli mitem et eclipticam fe&ionem afcendentem(quam neoterici üb cant caput Dracohis)uerfabatur,& Sol alteram fedionem defl cendentermuquam illiCaüdam uocänt,iam pteterierat,nihil mi funieftjiilunaris iIiädiftänuaparf.XLVIl4fcrü,LVlLinfüoof< be obiiquo ad ßgniferum collätä augebat ad minus ferüp* vif* abfepeo quod etiam Solinoccafum üergenääblatiuam aliquam adhibuerit uifus commutationem,dequibusinexplicatione pa rällaxium apertiusdicetunSic^illafecundumHipparchijmdt ftantialuminarium,quam per inftrumentum acccperatpart« Xl VIII. VL confenfu mirabili &quafi ex condido fupputatio* iii n o ftra? co n u en it* luna« Éxpofííio Canónica proftháphacrefium,íiue^ quationumLunarium* Cap, xl Öc igítuf exemplo modum difeérnendi ci res generalitei* intellígi arbítfor. Quom guííc eg duö latera ge¿ Sc C e Temper marient eadenu nés angülum g cî e, qui continue mutatur* attained da- tum difcernimus reliquum g clatuscumanguloec g, qui ano* maliaer cequanda? profthaphscreiis cxiftit, Deittde Sc in tri* angutocd g,cumduo latera d c>cgcum angulod c e numera circa centrum terra? ma* uermn^motuiru Quae p tiara ft £ v o l vtl o n v m ti j. mi profthaphacrefi "I quifexordinescontinebit.Nampoftb muñes,tertio loco eruntprofthaphaerefes i quae apäruo cpicy dio profesar, iuxta motum in men fib us duplícaium.anomalix prion's uarían t pqualítatem. Deinde feqüenti loco interim uacuo numeris futuris relicto.Quintú prg occupabimus,in quo profthaphacreies primi äc maioris epicydt, quae in coniun&ionibus & op* poiitionibus medrjs Solis Si Lunae contingunt ícribemü$,quaru maximaeft part.lill.fcru, lvi. Penultimo loco repönuntur n umeri, quibus quae fiuntirt diuidua Luna pro lihaplvxrefes>illas prio res exCcdunt>quOrum maximus eft part, il.fcrup. X L1111. Vt autem cactcri quoq? exceííus poífent ta xari,excogitata funt fcrupula proporiionum, quo rum hacc eft ratio » Acceperunt enim partes II. XLllll.tariqüamLX.ädqUöfüis alios exceííus iti contá&Uepícydi co Mingen tes. Quemadmodum ineodeméXemptó,übihabuimUslíneam eg part. 11 ^.quarurrt c d eft decern miílium,quae fummam cfficit in con tact uep icy cli profthaphaerefinpart, V i.XXlX.exceden tem illam primam in parte una, fcru.XXXiii. Vtautem partes ii.XLHii.adI. XXXIlLita LX.ad xxxilli.ac perinde habemus rationem exceiTüs,qüi in ferrii círculo parui epicy* lí) cóntingítád cum qui Tub data circumferentia part.XC.fcrup.XVlli. Scribemus ergö é regio* ne parti Uni X C, in tabula, fer up ^ X X X11 II. Hoc mö do ad ííngulas eiüfdem circüli circUmferentias in Canonepraeíígnatas reperiemüs fcrupula próportíonum> quar to locouacantecxponenda.Vltimoden * 4 J"' tes adiunximus Boreas &C Aüftrinas, cemus.Nam commoditas & ufuš operätionis com* monuit nos.ut ifta hoc ordinc pcncrcmus P Tabula • * NI C 0 L A ! COP^RMtC ! Numeri * f co in m U=| ne? | Gra.|gra j "3 3 57 354 9 j ? 5 12 J48 i 5 345 i s|34* r* M 3 3 9 M 355 z7l 3 3 3 $ °|3 3 ° 1 abu!aprolth«iph>vreOuuiLunariuni. haprhï. I 4 59 45 4 4 40 4 34 2 44 297 2 8 8 7Z 285 75 282 78 84 270 i d ô Tabula 2 6j Z 64 Z 6l Z6 F ¿j De Lu* Numeri commu= nes | gra. Igra.fcr. | i er. 240 234 41 44 REVOL VTIO'RVH L ) B. illl ■» 2 23 1 218 mUM] «ICOL AI CO PER M'lCl DcLunaríscurfusdínumeratione, Cap. XII. / •• , v . ' .• ' • A. . ' 1 - Lf. A?> ¿i J t - . Odusigítur numerationis apparenti* Lunaríi patrt exdemonftratis.&Teftifte* Tempus ad quod Lu* na: locum quaerimus propofitum^educemus ad ae* qualitaYetr^perhoc mediosmotus, longitudinís,anomalÍ2e &C Iat!tudinis,quem mox etiamdefiniemus,eo m od out in Sole fe* cimusádato principioChrifti,uel aliodeducemus>&: locaßn* gulorum ad ipfurn tempus propofitumfirmabimus. Deindcf longitudinemLunacarqualem íiuc diftantiam á Sole duplica* tain quxremus in tabula>occurrentemqúein tmio crdine pro* (thapha:refim, 8¿quar fequuntur fcrupula proportionum no* tabinius • St igitur numerus ille quo intrauimus in primo Jo* corcpirtusfuehtjliue minor ClXXX, gradibus addemua proiihaphaenfim anomalías lunari : fi uero maior quam CLXXX.uel fecundo loco fuerit,auferatur ab illa, & habebi* mus anomaham Lunar arquafam>atquetierameius afummaab* iidediftantiamjper quam rurfus Canonem ingrefsi capicmug ipfirtfpondentem in quinto ordíne profthaphacrefim> dC eum quifextoordine íequitur exceifum, quem epicyclusfecundus augetfuperprimum,cuius pars proportionalis fumpta , iux« taracionem fcrupulorum inuentorum ad fexaginta femper ad* dítur huicprollhaphacrefi#Quodqpco!le¿lumfuerit, fubtrahi* tur medio motuilorigitudinis&latitudinisi,dummodo añoro* lia a:quata minor fueritpartíbusCLXXX. fiuefemicirculo>8¿ addítur fi anomalía ipfa maíor fuerít, & hoc modo habebímus ueram Lunada medio loco Solis diftantíam > ac motum latítu* dinisöequatum. Quapropter ñeque uerus locus Lunaeig* liorabitur5ííueáprima ítella Aríetis motu Solis fimplfc¿,fcu ab aquínodtio Vernoin compoíito 5 uel praecefsíonis eius adié* 6:ione. Per motum denique latitudínis arquatum,feptimo ac iiítimolocoCanonishabebimuslatitudinís partesquibus Lu* na deíh'terit á medio íignorum circulo ♦ Qua? quídem latitudo Borea tune erit,quando latitudínis motus in priori parte tabu* laereperí* RE V 0 l VT I ON TM LIB. lilt 1f rrperitur.id eft fi minor xc.maiorúe C C lxx. gradibus fue* rit, alias Autfrinam fequeturlatitudinem.Etídcírcoerit Luna á íSeptentrione deícendens,ufquead ClXXX. gradus, & exinde ab Auftrinolimitefcandens>donecreliquascirculipartes com« pleucrit. Adeoqúe lunaris curfus apparens tot quodammodo circa centrum terrae habet negotia,quot centrum terra: circa So lern. ->• l j . , r* • • ' i ^ Y ""*• - ■ • 'i l Quoraodo motusIatitudimsLunatísexamí/ netur SC demonftretur* Gap. xi iL ' » f . < 'l * fcr. M • » i nb 1 L ' NVnc ftiam de Lunaris latitudinis motu ratio redden* da eft, qui idcirco uidetur inuentu difficilior, quöd pluribusfit circumftanti]s impeditus. Namutan* tea diximus , fi bini Lunae defedus omni quaque fimiles & arqualesfuerintjhoceftjpartibusdeficientibusineandempo fitionemBoream uelAuftrinamiaccircaeandem eclipticam fe* ¿Honemfcandentem uel defcendentem,fueritqj aequaliseius a terra diftantia,íiueáiumma abfide.Quoniam his it a confentí* entibus intelligíturLuna íntegros latitudinisfux circuios uero motu confumaiTe.Qtioniamenim cónica eft umbra terra?,8¿fi conusrecíius plano feceturad bafimparallelo, Tedio circuli eft rninorinmaiori5acmaiorinmínori abafi díftantía ,ac perinde rcqualísinacquaíijta quídemLunainaequalíbus á terra diftan* ti]sacqualesumbra?circuios pertranfít>8¿ aequalesfuadpfiusdi feos obtutibusnoftris reprsefentat* Hitíc eft,qucd seqüalibus ipfapartibüs eminensad eandem partem,iüxtaacqualem ä ceri iroumbra:diftantiam5de aequalíbus latitudinibus nos certoa efFioatjéquibus fequi neceíTe fit arquabbus, tunc etiam inters llallis ab eodem eclíptico nexu diftare ipfam reuerfam iri prioremlatitudinislocum* Maxime uero, fi locus quoque u* trobiqueconfentiatrmutat eriim ipfíusfíue terrae acceffus BC receílus totam umbra: magnitudinem>inmodicötamen>quod Uix aíTequilicet^Quan to igi tur maíus inter utrünqjtempüs me* F ü} diaucríi díaucritjtanto dcfinitiorem habere poterímuslatitudínís Lu* inxmotum)ut circa Solem dícftum éft . Sedquoniamrarum eft bino* defedushifce conditionibusconcordes ¿nUenire,no* biscertenonobuenerunt ad praefens. Animadüertnnus lamen al rum quoque eil e modum per quem id tftici pofsit. Quo* niam manentibus caeteris conditionibus, fi etiam in diueifas partes Luna defecerit,ac circa feitiones oppofi tasjfignificabit tunc Lünam in fecundo defeftu ad locum priori* é diámetro oppofitumperueniíTe,ac praeter íntegros circuios deftriphile femicirculüiTU Quod íatísfacere uidebítur ad hums reí ínquí* fitíonem* Inuenímus igítur tinas eclipfes his í eré modís atii* ijes^Primäm annofeptímoPtolem^iPhílomctoriSíqui eratan* nuscentefimusquinquagefimus Alexandria tranfaeftis diebus, utaitClaudius.XXVII.menfis PhamerOt ¿Egypfcíorüm feptv mUnnod^quam fequebatur dies XXVIII* defécitq? Luna a princípíohora?oítaua:,ufquead fínem hora? décima:, ín horís ternporatibus nccfturnis Alexandria ad fummum dígíti fcptem diametrilunarís á Septentríonecirca fe&ionem defeendentem* Erat ergo medium delíqürj tenipus duábus horís temporalis bus(inquit)á medía nocftejqüacfacíunthoras^qüínoí ialesdu^ ascum tríente, quoniam Sol erat ínfextogradu Taürí,fed Cra* couix fuíflet hora una cum tríente. Secundamobferuauimus fub eodemmeridiano CracouienílannoChriftiM.D ,ix.quar to nonas Iünrj Sole in XXl.grad. Gemtnoruro, cuius medium erat poft meridiem íllitisdíei horísacquinoítialíbus XI, trí^ bus quintisuníushoraCjinqua defecerunt dígíti proxime ocfto lunarísdíametriá parte Aüftrina circa fcandentem fecfh'onem* Suntigíturá príncípioannorum Alexändri,anni ¿ígyptiícen* tum qüadragínta nouem,dieá CCVI .horac XIIII. \ ♦ Ale* xandria^fedCracouía? hora: XIlLcümtrienteJecundum appa rentianí^examinatím uerohora:XllI,$. ínquo tempore ano* malíar locus a?qualí$ erat fecundum numerationem noftram congruentem fere cum Ptöiemf o part CLXIÍl.fcrup.XXXIII. Sc profthaphaereíís part/á L fcrüp, XXIII. quibus uerus'Luna: locus minor erat aequaIi . Ad fecundam uero eclipíím ab codem REVOLVTIÓNVM LIB. Hit tt$ eodem Alexandriconftituto principíofunt anni j5:gypt*j mil* Íeodíngentí trígintaduo>díes CCXC V.honc undecim >fcrup* XLV.tempore apparenti;aequatouero horxxi/crup,LV,uri dexqualis Lunar motus erat partium C LXXXILÍcrup. X V in« anomalixlocuspart*cllx* fcrup ♦ lv ♦ aequatumuero parti* um ClXI fcrup.XlII.profthaphacreiisqua motusaequalis mi* noreratapparente^partisunius/crup.XLlHU Patetigiturin utraquccciipíixqualemfuiffeLunGeáterra diftantíam>&: So* lern utrobiqueapogacumfere,fed differentia eratíndélíquijsdi gitus unus. Quoniam uero Lunae dimetiens dimidium fere gradumoccupare confueuit,ut poftea oftendemus>erit eius duodécima pars pro digito uno fcrupuLlLs.quibüsorbi oblí* quo Lunac circafectiones eclípticas congruit gradus fere diml dius,quo in fecunda eclipíí remotior fucrít Luna á fedione a* fcendente^quam in prima ádefcendentefe&ione, quo liquidif* fimumeftlatitudinis Lunseuerummotum fuiíTe poft complex tas reuolutiones partes CLXXlX-s.Sedanomaliae lunar isintet primam 8¿fecundamedípíim addít arqualitatifcrup^XXLqui bus profthaphgrefes feinuicemexcedunt. Habebimus igitut äqualem latítudínis Lung motum poft íntegros círculos part* Cl/XXIX. fcrup, LLTempusautem interutrumque deliquium erantannimille fexcenti o&uagínta tres > dies odluagínta o&o» hor£XXII.fcrupqtiä*tiam circa alios Lunac motus inquirendos ufi fumus,eä erat, quam diximus obferuatam à C. Ptolemäeö,annodecimononoAdriani,duobus diebus menfis Chiach tranfa&is,ante medium noctis una horaaequinoftiali Alexandria:, Cracoüiae üero düabus horis ante medium no&is, quam fequebatur dies tertius>defecitqj Lima in ipfo medio ecli« j3fisindextantediametri,ideft}decedigitisaSeptentrione,dum SoleiTetin xxv«X.Libr£,&eratanomaliaelunaris locus part. LXiin.fcrup.XXXViili& dus profthapherefisablatiua part. Illl.fctup.XX.circa feeftiortem defeendentem. Alteram quoqu« inagnà diligentia obferuauimus Roma;, anno Chnfti miliefi* tno qüirigentefimo poft Nonas Noüembris,duafcüs horis à me dia no&e,quaelucefcebatinodauumdiemante Idus Nouem* bris.Sed Cracouiae quae quinep gradi bus fequitur Oriente,erat duabüs höris & tertià hor£ poftmediu no3¿ o#auaparte,á parttbusXXxTcrupu-LVIir* reliant partes XX Vlli.fcrup.Ll.s, qua: excedunt má^ifriarn fjgnifcri obljquitatem,qua? tunc erat partium XXIII. fcfup. primorúm Llreliquxfolerti pcrfd* rations & axonrjs Hue paxíliís in his congruentibus, ut in ea* dem fuperficie mobiles in iundtirisillis rninime uacillenf. Irt norma autem íorigíorí a centro iun&urae fux examu'r redra linea per coram eius longitudinem, ex qua fecundum diftantú am iundhirarumquam exadifsimc fumptam, capiatur arqua* 1.« Haec diuidatur in partículas miiie arqUales,UÜ in pluses fi fieri posed ? quae díuiíio atitúdatüt in retiqum . ft atit n, 'íectíndüstt éí'. REVOLVTIONVM LIB,. I 11 L ni fecundumeafdem partes^uoufquotafiat partium 1414 .cux iubtenditlatus qua iratí inícriptibilis círculo,cuius quse ex ceri* tro fuerit millepartes ♦ Cacteru m quod fuperfucritex hac nor* ma,amputarelicebit tanquam fuperfluum• in altera quoq? nor* ma ä centro íuncntunc linea defcribatiir illis mí lie partibus equa ÜSjfiueei quxintercentraiunut in dioptrafolct.perqua^uíruspermeat, ita concínnata,ut meatus ipfi alinea in longítudinem norrnse praüfignata mínime declinent,fed díftent arqualiter.Prouifo eti* amut ípfa linea fuo termino ad regulam longioremporrecfta pofsitlineam dimfamtangere^fiat^ hoc modo normarum offi* cío tríangulumlfofcelesjcuíusbafis crit in partibus linesedíui* fac.Deindepalus aliquis optime decuííatus &¿ leuigatus erigid tur 5c firmatur,cui inftrumentum hoc ad regulam in qua íunt amboligamentaadnecfiiturquibufdam cardinibus>in euíbus quaíi ianuamdecere^poísít circumuolui.Ita tarnen ut linca re* era,quae per centrum lígamentorum eft regulan perpendículo femperrefpondeat,&ad uerticcm ftet horízontis tanqüam a* xis.Petíturüs ígítuf alicüíus fiderís á uertice horí¿ontís díftanti am>cumfidusjpfum per fpecilla norma? recfteperfpe^rum tenue ritiadhibitadefubtusregula cum linea diuífa, intellíget quot partesfubtendantangü.um^quiínter uifum &C axetn horizon* tisexiftít,quarum partíumdímenticscírcuíifuerítXX.miiium 8¿ habebit per Canonemcircumferentíam circulimagní inter fi dus8tuerticemqua:fitam* - ^ • t De Limac commñtationibusl Cap. xvn. . Oc ínftrumento, ut díximus, Ptolemfus latitudíneni maxímam Lunx efíe quinqué partium deprehendit. JL JL Deíndead corrimutationem eius pcrcipiendam fe con* uertit, SC aít feinuenifle earn Alexandrisc uno gradu,fcrüp. V11. dum eil et Sol íri v.grad.XXVlll.rcrup.Librsediftantia Lunas á Sole media grad us LXXVin.fcrup. XIII • Anomalía axjúalís parr.cCLXli.fcrup,XX. Latitudinismotúspart.cCCliiii; fcrup.XL ♦profthaphasrefís adíeftíua part, vii.fcrup.xxvl. G íj &Cid* r NICOtAí COPERMíCI V*/ ' ' . ' * / * í a 7 i • -7 'I / ; i J® ♦ , ~ &íddrco Lunx locusgradJiLfcrup^ixXJapricorni.Laí/tiií dinisniotusarqualispart^ Boi teapart.IIII.fcru. LIX . Declinatíoeiusaba:quino&ialiparteá XXIII.fcrup.XLlX. LatitudeAlexandrínapart.XXX.Ícrup. IsVlll. Erat ínquít Luna in meridiano ferecirculouifa perin* ftrumenturnáúerticehorizontispart.LJcrup^LV^hocért plus amogradu &C VIÍ Jcrup*quamexígcbatfupputatio. Quibus ex fententia piifcörum deeccentro S¿ epicy clö> demonftrat á ce tro terrae Lünacdiftantiam tunc fuiíTe partium XXXIX. fcrup; XLV.quarum quae ex centro terrae fit una pärs> & quae deinde fequuntur ratíonem ipforum circulorum, quod uídelicet Luná in maximaä terradiftantía>quamaíuntefieín apogxoepicycli fub noua plenacp Lunajhabcat eafdempartes LXIUI.fcrup.X* ßuerextantemunim:inminimauero>quac in quadraturís diui* duaqjLunaperigaeaexiltensin epicyclopartes duntaxat XXX III fcrup.XXXULHincetiamparaHaxes taxauit,qux circano* iiagefimum grada má ueríicecontíngunnMinírtiam fertñ LUI* fecundorum XXXIIILMaxímám partem urtam3fcrup; XLIÍI* titilatiusquaede híscohftruxír>licetuídere;At iamin propatulo cftconfiderareuolcntibusjhaeclongealiterrehaberejutmultipli citerexpcrtífumus.Düotamen óbferuatareCenfebímus,quibus iterum déclaratur>noftras de Luna hy pothefes illis eíTe tanto cer fior¿s,quomagísconfenu^ aliqiiid dubitatiohis.ÄnnoinquamaGhri CCCCC.XXIU quinto Calend.Odobns^quinquehorisaequalibus, & duabus ter ti]s á merídie tranfa&is circa Solis occafum Fruenburgiacce pimus perinftrumentümparaUaticümincirculomerídianoLií naecentrum áuertícehorizontis>aquo inuenimuseíus diftan* tiam partes LXXXII.fcrup, l, Erantigiturá principio anno* rum ChriñíufqueadhanchoramanniAigyptrjmille Otlingen* ti uigintid uo* dies CCLXXXIIlLhoraeXVIl*& duo tettif hoff fecundumapparentiam. ¿Equato uerotempore horae x VII* fcrup.xxiIll.Quaproptcr locus Soli's appare«ísf< rundum du* merationem erat in XIII.gradu,XXIX.fcrúpu. Librar uähs Luna:mofusáSolí$part.LXXXVII.fcrup,vl.Anomalia®q«a íisparStC C C C Lvni,fcru,xxxix»uera partium, C cclvuj „ . > -. fcrup/ i i t REV0LVT10NVM LIB. 1111 fcrup.XL.addensfcru.vll.Sicc^locusLunacucrusinXII.part» XXXIII.fcnip.Capricorni.Latitudinismedius motiis à Boreo limite, erat partium ceritum nonagintafeptem, icrupulum u« num. Verus partium.. CXCvil,fcru.vm.LatitudoLun£ Au* ltrina partium IIII.fcrup.XLVII.Deçlinantis ab a*quino anno Chriftl millefimoquingenteiimouigefimoquarto,vil. IdusAuguft* fex horisameridietranfadis, ui'dimuscp per idem inftrumen« tumLunamàuerticehorizontispartibus LXXXI.fcrup. LV«. Érant igituràprincipio annorum Chriftiadhanc horam anni /EgyptrjiM.CCCCC.XXlllI.dies CCXXXlIll.horäeXVIlI.e* xadtf autem horac XVlll.QuoniamlocusSolis fecundum nu* merationcm eratinXXlIll.grad.Xllll.fcrup.Leonis.Lun^mc dius motusaSolepart.XCVll.fcrup.vI. Anomalia scqualis part. C C XL I i fcr up. X. Regulatapars.CCXXXlX.fcrup* XXXXaddens medio motuipartes feréfeptem.Idjeo uerus Lu« h x locus erat in part. IX. fcrup. XXXIX.Sagittarij. Latitudini» motu s médius part.CXClll.fcrup.XIX.Verus part. CC. fcru- XVii.Latitudo Luna: Auftrinapart.llil.fcrup.XLl.Déclina« tioAuftrina part.xxvi.fcrup.xxxvi.quaccu,m latitudinelo ciobferuatiönispartium Lllll.fcrup. XIX colligit à polo ho« rizöntisLiinae diftantiam part. LXXX.fcrup.LV.Sed appare» bant partes LXXVl.fcrup.LV.I gitur pars una excedens trafmi grauitinparalîaxemlunarèm,quam fecundum Ptolcmacum portebat fuiffe partemunam feru. XXXVlIl.EtiuxU iam,quod harmonica ratio, ^üaeex eorum hypothefi fequitur,fafi t€ri coégit t f G $ *¿C*f T j- V- r: î ; í *'} " • ' - - ' - ■ jrfW-iv * - •■ - Lunarísá ¿erra díftantía^Síquamhabcant rationemínpar* tíbuSjquíbuá quae excentro terrx adfuperficium eft una3deníonftratío. Cap. xvil 1 1 í ' * * <0 I * 3 j i s* ■ r \ '1 | r • » fn ['■&' J f * f * ¡i» i' ' • V.;' , K >t 1 r : -r ■ -* K / • F " » * f - P . EXhis iam apparcÍ3Ít,quanta fit Lunaris à ierra di ñantía, fi nequanon potePc certa ratio afsígnari commutationuni, ádinuicemenim funtt&^eclarabiturhocmodo*Sít ter* ra: círculus maxímus a b,centrum eius c.In quoetíam deferiba* tur alter círculus, ad qüern terrse infignem habeat magnitud^ nem^É^de.&dpolushorizontís^atquein e centrum Lunar, rí lit fit cius à uertíce nota diftantía d e. Quoniam igitur angulus d a e, in prima obferuationepartiüeratlxxxii . feru. \ L. Se a e c ferü. L*qüc erant commutation ) nisthabemusace tríangulum datorum / angulorum Jgítur 8¿datorum laterum. y Nam propter angulum cae datum, erít c e, latus partium jji i^quarum dimetí cns circuli círcumfcríbentfs tríangulum a e efuerít centum míllí um,8¿ a c talíum 1454-quae funt in c e fexagefies odies ferc, qua« rumac^quxexcentroterrarjfueritunapais-Ethaecerat inpri* nia confîderationediftantïaLunaeàcentrô terrae* At in fecunda d a e,angulus partium erat lxxxl.fcrup.lv.apparen$,nume* ratusautem a cepar^LXXX^Ícrup.LV.&relíquusquifuba tt fcrqp.LXjgiture clatuspartiuïii9?oo£.8£àci747 ♦ quarum dimetiens circulicircumfcribentis^triangulum fuerit iooooo. ficcp c e Lunae diftantía partium erat l vi. ferup ♦ X LI ♦ quarum quaeex centro terrae a c eft pars una »Sit modo epicy dus Lunas maioirabc,cuíus centrum fitd^&fufcipiature centrum terrea quo reda linea agaturebda>quatenus fuerit apogaeum a,peri« ggum b.Capiatür autem circumferentia a b cpartíunt CCXLII* fcrup.x.íuxta numeratám anomaliaeLunaris aequabíiitatem,fa ¿iocpinc centro,defcribaturepícycliumfecundumfgk , cuius circumferentiafgk partium fît CXCIIII.ferup. XII ♦ duplicatas LtínarisáSolediílantiasj&Tconne^atur d k, quarauferensano malice autcm ut sit maior riuatio L-unae a a nonaomem» circa • ft - ibf ► J *'tf Ï s ipfas complcri,nequetamcnob anc inuenimus plus Unofcriw «I 4 C Ó L AI COPERNICI De diámetro Lun* ac umbrg terreftrís¡in lo co % iraníícüsLune. Cap. xvm Enes díftantiam quoque Lunae á terra, apparentes Lunas &C umbraediametriuarianturrquare &í de his attinét díceres Et quanquam Soil's 8¿ Luna: diámetri per diop-tram Hípparchi recite capiuntunidtamen in Luna multo cer- tí us arbitrantureffkereperdefecSu^ ¿nquibus sequalitcrá fummauel ínfima ab fide fuá Luna deftite rit,prefertim iítum etiam Sol eodem rnodofeaccommodauerít, uteireulus úmbra^uem Lunautrobíquepertranfierit, acqua-lisiriuerá^ in partibus inacquali* bus, Manifeftuiiieft enim,quoddifferentia partiumdeficient tium,8C latitudinis Lunaeinuicem collata,oftendit quantum circumferential circá centrum terras dímetiens! Lurix fubtendít: quo perceptó, mox etiam fernidíameter umbral inteííigitur. Quod exemplo fiet apertius>quemadmodum, fi in medio prio* rísdeliquqdefecerintdigitíjfiueunciae tres diametrí Lunada-titudinemhabentisícrup.prima XLVli.fecundaLllIl. In altero digi tidecem> c u m latitudine fcrup. prímorum XXiX.fe* cundorumXXXViU Eftenim dííFerentíapartiuritobfcura^ tarumdigitifeptem,Latitiu!inis fcrup ;prima XVIIK fecunda XVII.quibusproportionalesfunf XILdígitijád fcrup, XXXI, XX ♦ fubtendentia diametrüm Limas ¿ Patet ígítur, quod t • • 'T ' * f r * 3 * * - centrum Lunse in medioprioriseclipfisexcefsitumbram qua« drantediametri iui,in quofunt latitudinis fcrup.prima VII. fecunda l . quae fi auferantur a fcrup. prímis XLVII. fecun* dis Liin.totíuslatítudinis,remanentfcrupsprima XL. fecunda IlIT.femidíametrí umbrae, ficut in altera eclipfí, in qua fupra .primaX.fecundaXXVII. umbra pro tríente día metrilu naris occupauít, rum addita fuerint fcrup. .prima prima XXIXj Xl. fecunda riíT.ümbric femidimeticntem. lemari fententiá, du A Sot Luna in maxima á terra diftariíia coniunguntur uel oppotíuntur $ Lunsc dimrticns cft fcrup, " prímorum ) R.EVOLVTIONVM LIB. mi. tzi primorumxXXi.cumtricte,qualern ctiam Soils per dioptram HipparchiamfecomperrjiTe fatetur3umbra:uero partis unius, fcrup.primorum XXXI. ac trientise:xiftimauitq? haec eiTe ad in utcem,utXlll.ad V. quod eft,ut duplum luperpartiens tres quintas Quomodo Solis SC Lunae a terra diftantia>eorumcp diame/ tri^ac umbrae in loco tranfitus Lunar>&: axis um? brae fimul demonfirentur. Cap, VoniamueroSol parallaximfacit aliquam, qua? cum modica iit,nonadeofacile percipitUiV^fiquodhaecii* biinuicemcoharrentjdiftantiauidelicetSoljS 8i Lunar aterra)ipforumcp& timbra? tranfitus Luna? diame* tri Sc axis umbrae,qusc propterea inuicem feprodtint in demon ftrationibusrefolutoriis.Primum quidem recenfebimusdebis Pcolemariplacita, & quomodo ilia demonftrauerit ,e quibus, quod uerifsimum uifum fuerit3eliciemus, AiTumitillediame* trum Solis apparentcm fcrup primorumXXXL&Cterti^quo finediTcrimineutitur.ipfi ueroparem Luna? diametruirplenas. nouxcp.dumapogxafuerit.qd aiteiTeinpartibiis lXIIIL fcru» X.diftantix^quibusdimidia diamctri terrxeftuna* Ex his reli* qua demonftrauit hocmodo JEfto Solaris globi circulus a b per centrum ^eius d , terreftris autcm in maxima eius a Sole di ftantiaef g. per centrum quoq? fuumquod fttk,linex re&x u* trumq^contingentesag^ce^qugextenfac concurrant in umbras mucronem,inin s iigno, Si per centra Solis & terra: dks.agan* tur etiamak,kc>8£ conneftanturac,g e,quasminimeoporteta diametrisdifFerre5propteringentem earumdiftantiam-Capian turautemiridk sacqualeslkjcmjiuxtadifiantiasquas Luhafa citin apogxoplenanoua fecundumilliusfententiam partiuiru txilll^crup.x.quarumefte k pars una, q mrdimetiens um* brxfub eodem Lung tranfitu>atque n lo Lunpdimctiens ad an gulosredosipfi dk,&extendaturlo p; Propoiitum eft pri* muminuenirequgfueritratiodkadk e. Cum igiturangulusn k o fiierit icrup. XXXI.& trientis^quorum II11. redi partes funt C C C LX>crit femifsis 1 k o fcrup. Xv. Be beisis. Si qitiadlredus. Tridtwuli lPitur 1 k o datorum angulorum datur ratio later urn 55 s H kl r N I C O' L À I COPE R N Ï C ! " 4 k t ad i o, ipfa 1 ologitudinefcru. prim.XV Il.fecud, XXXliU quibuseftlkpart.DXiliLfcru.x.fiuekepars una, & fecudum quodl oad mr,eftuti v.adxilLeritmrfcrup.prim.XLV.fe* cundorum XXXV III.earundem partium.Quöniam uero 1 o p & mraequalibus interuallisfuntipfik e parallel!^ eruntpropterealop5m r fimul duplum ipfius k e,à quo reiectis m r & 1 o3reftabat o p,fcrup. pri* morüm LVI.fectindtXLlX. Sunt autemperfe* cundum fextiprçceptuniEuclidis proportional lese cad pc3kcadoe,&kd&l dinratione, qua eft ke ad o p3hoceft LX.fcrup. prima ad fcrupu; primaLVIILfecuttdaXlvIII, Datur iîmiliterl dfcrup.prirhorumLVLfecund.XLlX* quibus totadlk pars una fuerit, Sc reliqua igitur k I fcrup.prima.IILfecundorum Xl.Quatenus au* temklfuerit part.LXIIII. fcrup.X.quarum fk éftuna.&tota kderit partium M. CC.X ♦ iam quoque patuic,quod m r talium fuerit fcrupu* primorum Xlv •fecundorum xxxvIII. qui* bus conftatratiokeadmr5& km s ad m s: erit etiam totius k m s ipfa k m fcrupu. primorura XIIll.fecunda.XXll,atque diuifîm quarum fue^ ritkm partium.LXniLfcrupu .x.erittotakms partium CCLXVIII*âxis umbre.ItaquidemPto lemseus. Alijueropoft Ptolemaeum,quoniam in uenerunt haud fail's congruere hare apparentrjsv alia quardam de his prodiderunt Fatentur nihilo rninus>quod maxima diftantia plena? nouseq^Lu na?à terra iîtpartium.LXIULfcrup.X.Solis apo gxi diametrum apparente fcru.prim, XXXI. & ter tie concedüt etiamdiametrumumbrseinlocotranßtus Lunx efTe,ut XIIT„ ad v*uti Ptolemaeusipfe.Veruntamen Lunf diametruapparert tem,negant tunceiTemaiorem feru, XXlX.s^&^ppterea umbrg diametriipartis unius,&fcru.XVLcum dodranteferèponunt* eqbusfeqüiputatäpogsei Solisâterra diftantiâ;eiîepart* M ♦ C ; XLVL&aximurnbr^cCLHitqüaruqexcentfo terr^eftuna* attribuentes it < • . * I re volvtionvm lib. iui. 122 attribucntesharc Aratacoilliphilofophoinuentori\qusetamen v nullarationepoiluntconiungi.Nos ca concinnanda ac emen« c'anda fi crati iumus,cutn pofuerimusapogci Soli's apparentem diametrumfcrup.primqrumXXXI.fecundorum XL.oportet enim aliquo modo maiorcm nunc efTejquam ante Ptolemgum Lu nac ueroplcnxuelnouae}acinfummaabfidefcrup.primor5 XXX.umbraequoquediamctruminipfoillius tranfitu fcrupu. primorum LXXX.et trium quintarum: conuenit enim paulo ma iorem ipfisineiTeratione,quam V.ad XIII.fed utCL.ad CCCC ril.TotumueroSolemapogcCumnontegiäLuna nifi ipfaha* bueritdiftantiam ä terra lXh. partium, quärum que ex centra terra: fueritparsuna.HaLrc enim fic pofita certaratione cum in« ter ie,tum in ceteris cohaerere uidentur,& apparentibusiroliset Lunae deli'qurjs confentanca.Habebimus fiquidem iuxta prae* iedentem demonftrationem in partibtis & fcrupulis > quibus quae excentro terra: pars una,quaeeft ke/ipfaml o taliumfcru. primorum XVlI.fecundorum VIII.&proptereamr,ut fcrup. primorum XLVI.fecundorum l.8c idcircööjp ,fcrtip.primpiu LVl.ferundorumLl.Ettota dlkpart.M.C.LXXlX.Solis apo gaei a terra diftantia,& km s axis umbrae partium CClXV. \# ' v U < ~ * r . * r « • • \ De magnitudinc horum trium fiderum Solis,Lun:* SC Terrene muicemcomparatione* Cap* xx* y ' V J . .v r / * , • " , PRoindeetiammanifeftum efhquod k 1 eft decies outfeptem adduojdefl: tripla fefquíaltera ratione,quae cum triplatafuerít,oftendít ter Sí qua* dragies terram eííe Luna maiorem minus o&aua parte Luna?, ac perínde etíam Sol maior erit Luna fepties míllics, minus hXlU O De diámetro Solí* apparente,8¿eius commit tationibus. Cap. xxl Voníam uero esedem magnítudínes remotiores appa* rent minores ipfispropinquíoribus, accidit propterea So!em,Lunam0¿ umbram Terrae uaríari, penes ina:* qualeseorumä terra diftantias,nec minus quam pa* rallaxes.Quae omnia ex praedich's facile difcernuníur ad quam* cunquealiarn elongationem ♦ Primum quidem in Sole id ma* mfeftum eft. Cum enim demonftrauerimus>remotifsimam ab eo terram eíTe partium 1op2. quarum quae ex centro orbis an nuxreuolutionis 10000.a: in reliquo diametripartium 8* proximfLQuibusigitpartibuseft fummaabfis Mi C.lXXIX* quarum qujc ex centro terrae eft una,erit ínfima partium earun* dem M.C.v.perindeac media partium M.C.XLIL Cumigitur diuiferimusiooooo.perM^C.LXXlX-habebimuspartes 848* fubtendentes inorthogonio mínimum angulumícrup. primo rum Il.fecundorum LV.maximaccommutationisquic circaho rizonta contingít.Símiliterdíuiíis millenismillibusperM.C.V; minima: diftanttepartes,proueniunt partículas 905. fubten* dentesangulumfcru.prim.llLfecundorum Vlltmaximgcomn mutationisinfimx abfidis.Oftenfumeftautem ,quod dimetí* ens Sol is fi tpart, V.fcrup*XX VII ♦ quorum dimetiens terrae eft pars una,quodcp in fiimma abfide appareat fcrupul.primorum XXXLfecundorum XLVlll.Proportionales enim funt partes M.C.LXXlX.adpartesvJcrup.XXVILatcp200000tdiametri "irculi ad 924 5 .quae iubtenduntfcrup,prima XXXI . fecunda W__A, 4F » ^ iL # .. _ *m J*^ C XLVlii.Sequíturuti'nmínimadiftantíapartíum M.C.V.iitfcr prim or um XXXlIi.fecundorum liiil Horum ergo differ en* iiafcrup.primorum eft il.fecundorum VI, Inter commutation C ' .7 . ' : I , . ■ ■■ . .... , nes uero # revolvtionvm lib. nir. ties uero funtfecunda tantum Xll.Ptolemaeusutramq? confem* nendam putauitob paucitatem.attentoquodfcrup. unum, uel alterum non facile fenfu percipiatur,quanto minus poífibíle eft eft fieri in fecundis. Quapropter fiSolisparallaxim maximam f:rupul.lll.ubiqjtenuerimus,nullum errorem uidebimur com* mifíffe.MedíosautemSolisdiametros apparentes per medías dus diftantias capiemus,fîue,ut aliqui per apparentem Solis mo turn horariumquemexiftimanteifeadfuumdiametrum,ut V» adLXVl.fiueutunumadxini.etuniusquintam.lpfeenimjrao tus horarius fuae diftantiaeeft feré proportionate» De diámetro Lunae inaequaliter apparente,8¿ ei'u« commutatiónibus. Cap« xxil MAíorutriufquedíuerfítasapparetinLuna,ut in proxi mo liderc.Cumenim maxima eius à terraremotio fue rit partium LXV.s.nouacplenxqúe, erit mínima per demonftratafuperiuspartium lv. fcrupu!. vni.diuiduae autem elongatio maxima part. LXVlli.fcrupul. XXI. minima partium.Lll.fcrupu.XVll. Igiturinhisquatuortcrminisha* bebimusLunae OrientisuelOccidentisparallaxes,cum diuife* rimusfemidiametrumcírculí per Lunae à terra diftantias. Re inottfsimaeqttidem diuiduèfcrupul.primorum l.fecundorum XV ill,plenae nonaeq?fcrup.prim. Ll.fecund. XXllll. Infimae fcrup.prim.LXll.fecund.XXl.acinfimaediuiduèfcrup. LXV« Xlv. Exhisetiam patent apparentes Lunaediametriroften* fum eftemm,diametru terre ad Lunxdiametrum effe ut ièptc ' ad duo5eríicgea quae ex centro terrae ad Lunae dimetientem ut feptemadlin. inquarationefunt etiam parallaxes ad ángulos Lunae diámetros. Quoniam retfraclineae,quae comprehend dunt ángulos commutationum maiorum ad diametrorum ap* parentiam in eodem Lunae tranfitu, neutiquam difFerunt inui* cem, 8C anguli ipiî fuis fubtendentibus redis lineis > funt fe« re proporcionales,nequefubiacetfenfui eorum differentia. Quo compendio ^manifeftum eft , quod fub primo limite ism espofímum commmtmum Lunae dimetiens apparens H iij frítícrup» \ NICOLAI COPERNICl cxitfcrup.pfiniorum XXVIII.8¿dodrantis)fub fecudo fcrup. XXX.fere,fub tertio fcrup. pr inj örü X XX V * fecud. XXXV III. fub ultimo fcrupu . prímorumXXVÍl.fecundorumXXXIIII. Harc fecuridum Ptolemaei ac aliorumhypothefim fuilTct propc unius gradusjoportcretcp accidere.ut Luna tune dímidía lucens tantumlucisafFcrrctterris^uantum plena. . ' f' " " ^ft * • , * a i * » f * ' 4*" ■ 'V ' . * Quaefit ratio diuerfitatis umbrae terrae. Cap. xxiil -^Mbraquoque diametrum ad Lunsc diametrum iam / dedarauimuseíTe,utCCCCIll.adCL. cuac properea y in plena nouaq? Luna,dum Sol apogacus fuerit, mini* ma reperitur fcrupu. LXXX. cum tribus quintis, maxi* mauero fcru.primorum XCV.fecudorumXLim.fitcp maxima differentiafcru.Xll II.fecundorrmVIIL Varia tur etiä umbra terrae? quamuis in eode Lun£ tranfitu pro pter inpqualem terr£ ä Sole diftantiarn>hoc modo.Repe tatur enim,ut in precedente fígura>reXLVLfecund^l.e}ufdempartiske,etan* gulusapparentiarmkrfcrprimorü^XLil.fcn XXXIU connexís k r>& axis umbr^ kms p3rt.CCLXV«Cü au* tem fuerit terra próxima Soli,ut fi t d k part M.C.V. um* bramterra: incodemLunsctranfitutaxabimus hocino do. Agatur enim e z ad d k,ei untq? proportionales c zad ^e,3¿ekad ks:fed c zpart.eftllll.fcrúp.XXVll.&zc part. M.C.v./Equalesenimfunt^eßireliquad z^pGu dk keoarallelogrammocxiftentekz. britigituretks .partium earundeCCXLVlll.fcr.XlX.quibuseftke u* na.Eratautemkmearundem part.LXlI.iV reliquaigi* tur mseafdépartfshabebitCLXXXVI.fcru.XIX.At^ niamproportionalesfuntetiamsm admr,&skad ke, datur ergo m r fcr.primorum XlV .fecundö.I. quarum eftuna I REVOLVTIÖNVM LIB. Uli ,¿4 eftunake>acdeindeangulusapparently,qui Tub mkr fcrup* XLI,fecundorumXXXV,Acciditcpproptereain eodemLunx tranfituperaccefTum 8irecciTumSoli's & terrainumbrsc dia* metro maxima differentia fcrup Jl.quorum eft e kpars una > f« cundumuifum fcrup. Lfecuda LlIILquorumfuntpartes CCC. LX.quatuor anguli recfh'.Porro umbrae diameter ad Lunardia* metrum illic plus habebat in ratione quam XII Lad V- hie autem minuSjipfaquodammodomedia.Quaproptermodicum erro* remcommittemus.fiubiqueeademufifuerimuslabori parcen* tes> & prifcorum fecuti fententiam* Expofitio Canonica particularium commutationum Soli's QC Lung in circulo,qui per polos horizontis. Cap. xxiiii* Am quoque noti er it ambiguum fingulasquafque parallax xes Solis 8c Lunaecapere ♦ Repetatur enim terreftriscir* cuius ab per centrum c5ac lierticem horizontis, Atque in eademfuperficie cir cuius Lunae d e> Soil's f g, liiiea cd f per uerticem horizontis , & c egr in qua intelligantur Ucraloca Solis&CLunae>quibusetiamlodsconned:anfur infus ag, ae, Sunt igitur parallaxes Solis quidem penes angulum a g c: Lunae uero fecundum aec, Inter Solem quoque & Lu ^ nam commutatio per cum qui fub gae} relinquitur angulus iuxta differentiam ipforum a g c > & a e c* Capiamus iam angulum a c g, ad quem ilia uoluerimus comparare , fitque uerbi gratia partium triginta, manifeftum eft per dcriiohftra* ta triangulorum planorum > quod cum pofuerimus c g li* neam partium M* c. XLILquarum a cfuerit unä,erit aügü« lus a g c,quo differt altitudo Solis uera a uifa fcrupu. primt unius & femis • Cum autem fuerij angulus a c g partis um LX . erit age fcrupu . primorum II. fecund or um XXXVI, Similiterin ceteris patefient*At circa Lunarri in quatuor fuis limitibus* Quoniam fi fub maxima eius ä terra diftantia , in qua fuerit c e partium , üt diximus, LXVIILfcrupu.XXLquarumerat c a pars una ,fufceperimus angulumdce^iiuedecircumferentiam partiumXXX4 ^uä* rum s NICOLA! CO PERNICI I -t ' ^ » ' r ;' 4 T • ' ; . . , rumCCCLxXuntquatuor rečh\habebimustriangulum ace, inquoduolatera â c>ce,cUnianguloquifubac edantur, ë qui* bus inuenimus a e c angulum commutationis fcrup, primo* rumXXV. fecudorü XXVIII. Etcumfuerit ceïllarUm parti* um.LXV.s, eritangulusqui fub a e cfcrupu. primorum XXVI* fecundorum XXXVL Similiter tertio loco5cu fueritç e,LV.fcrup.VIII.eric angulus a e c commutationisicrup • pri* morum XXXI ♦ fecundorum XLlldnminima Jeniqjdiiiani tiad um fueritee partiumLlI.fcrup.XVll.eHiciet ae c anguiu fcrupu.primorum XXXIIIfecundorum XXVil.Rurfus cum decircumferentiafumaturpartium LXcirculi,erunteodem or^ dineparallaxes,primafcrupu. primorum Xliii. fecundorum LV.Secunda fcrupu. XL v* fecundorum LI* Tertia fcrupu. lliiivs.Quarta LVlLs* Qua:omniaconfcribemusin ordincm Canonisfubicdijquempro commodiWiufu,adinitar aliorm inXXX.uerfuumferiemextendemus * Sed perhcxades gradu« um.qûibusintclligaturduplicatus numerus^eorum qui à umi cefunthorizontisadfummumnonagintafexjpfum uero Cano nemdigcfsimusinordulesnouenl-Nanqiie primo Se fecundo erunt numeri communes circuli/rertioponcrnus Soliš parala laxes.PeindeLunarescommutationcs . Et atiartoJocodiRfe* .' . / ;>. ' > ; * rentix.Quinto minima*paral!axes,qu;r in Luna diuidua ac a* pogacâ continguntideficiuntjàfequentibusinpiena nauaque. Sextus locus eashabebitcommutationes, quas in pcr gxo pie* na uel fities Luna producit. Et qua: fequuntur fc-rupula* funt dit ferenti'cC:>quibUs qux in diuidua,ac ^ na parallaxes fiuntjllas fibiuiciniorcsexcedunt. Deindereli* qua duo fpada>qua^fuperfunt fcrupulis proportionum feruan* tur .Quibusinter hasquatuorlimites parallaxes poteruntdifuu merari,qua:etiamexpônemus, &T primum circaapogarum,SC quainter priores funt limitesjioc m odo. Sit ïnquam cmulus ab L UÄI m R E V O L V T I O N V M LIB. nul a h Lu nç epicycius primus, cuius centrum fît c,ct fufcepto d cen tro terraeagaturredalineadbca,&in aapogsco fa&ocentrode fcri batur epicy clium f ecundum e f g : affumatur autem c g cir« cumferentia partium LX.&conneitantUrâg^g.Qiioniam igi tur in praecedentibus derilonftratgfuntre&g linexc epartiumv.fcrup.Xi.quaruni dimis diadiametriterraceft una,quarumetiad c eft partiumLX.fcrup. XVill.acearundemef partium duarum,fcrup. LI. In triangulö igis tur a c g dantur later a ga partis unius, fcrup. xxv.&acpartiumvi.fcrup.xxxvi.cum àngulofub ipfîscomprehêfocag.Igitur per demonftrata triangulorum planorum tertio um latus c g earudem erit part, Vl.fcrup. v II. Tota igitur d c g in rectam atffcalineam, fiue ip fi equalis d cl,eritpartiû L XVI.fcrup.XXV» fed d c e part, erat lXV . Si Relinquitur ergo e 1 exceffus fcrup. lv.s.feré. Atq? per hanc da tarn ratiortem.cumfuerit d cepartium XLje* rite fearundem part.II, fcrup. XXXVlI.e! fcrup. X lV I.Qiiatenus igitur e f fuerit fcrup. LX.eritel exceffus XVlll.ferè.Haec fîgnabi mus in canonefeptimo loco èregionegradu* um LX.Similiter oftêdemus circa perigacum b,in quorepetatur epicyclium fecundum m n o,cum angulo m b n, LX.partium : fiet enim triangulumbcn,utprius datorum laterum, et angulorum,etfîmiliter m p exceffus fcrup«» LV.s.ferè,quibus femidimètiens terrae eft u« iia.Sedquoniamearundem eft part.d bni,LV.fcrüp.VIlI.quf ficonfh'tuaturpärtiumLX.crittaliummb opart.Hi.fcru. VII» & m pexceiTus fcrup. LV.Sicutautem très partes & vill.fcru. ad LV.fcrup.ita Lx.adxvm.fere,ac eademquacp«us: diftant tarnen in paucis quibufdam fecundis.Hoc modo & in ceteris ta ciemus, quibus com plebimuso&auam Canonis eolumnellam. Quôd iî ipforum loco eis quae in Canoneprofthaphaereßum ex* i \ • V t . ' * \ ~ :.V* • • V -vi ' ' -V;'«. V ■ ' » ) ' ' 1 • ■ - • * / fiHi'C O LA! COPBRNICI poí?tafunt,uíí fuerímus5ncutíquam com mítcemu$errorern: iünc ením ícreeadcm, ac de minimis agitur ♦ Reliquafuntfcrupuia proportíonum.quaefubmedijs funt termí* nísjuidelícet ínter fecundum &¿ ttrtium.E* ltoíam epicyclu* primus plena nouaq? Lu na defcriptus ab, cuius centrum fir c >8¿íu* fcípiaturd cent um terrae,& extendatur re* ¿ra linead b c a.Capiatur etiam exapogfo a quídamcircumferentia utpuia a e partium LX.&conne¿tantur d c,c e: habebimus t* nimtriangulumd ce,cütusduo latera data O funt cd partium LX.fcrup.XlX.ö£ cc part* V.fcrup.Xi.Angulus quoqsfubd ceinteri* ora duo bus reítis reliquus ípíius a c e,Ei it i* gitur per demonrtrata triangulorum de partiumearundem bXlII-fcrup.IlII-Sed to ta d b a partium erat LX V. s.excedens ipfum e Jparc.li f:rup Lunae 6i umbras ^d^^utquantumpofsíbile^cxpofitahabcantur. < r Canon •WS Sí i \ * : / T REVOLVTIONVM LIB. IUI XZ6 Canon parallaxiuin Solls ÜC Luna?. • * A « .Il •»«»•• * I • • M» • • Numeri communes. I Solis parai* laxes. Lunar prtmi &¿ ícdPi límítís différé minuëj Luna¿ fecudt límítís j paral* lax. Luna? íercrj límítís parat« lax. epi jepí cy: cy. mi ma lío. ícr. Gra. gra. ¡ i 2 1' 4...» 1,1*J2.1 1 fcr.J |(cr. 6 i : i 8 i 54 348 3 42 m tri rrf - 0 10 .0 19 0 29 7,1 O I4 O 2 1 2 45 5 33 1 8 3 i«| <5 3<Î 1 4 53 1 JA O 12 0 2 J 0 34 0 1 l v* • • t O O X 2 4 3° 3* 33* 3 24 . 0 38 0 47 0 5 6 O 2 8 0 3 5 0 42 1 1 4 <3 49 1 | 41 44 47 Ii 32 I138 14^ ,2281 12. 44) 1 2221 12 49 V 2 I 6\ |2 z[ 2 2 * 3 . * .,4 48 15 49 15 5 0 . 10 57 23 58 59 39 5 1 53 55 49 52 54 11 5 ' M5< 16. 3 110 204 tI98 a 54I 2 56 l».5«| 1: î >. 1 5° 5 5 5 1 2 9 5 1... 5 1 - 60 31 61 12 tfi 47 3 2° 3 22 3 2 3| 57 5 9 1 \ 1 5 ^ 571 58 16Í 17¿ 1 8< Ji92 > 180 2 59! 3 0 3: 0 u « 2 6 U....... 1 ¡5 2 131 |52 22 (52 24 ! ¡tf* 9 £2 1 p 2 1 i i 13 ® 3 3 44 3 24 ffo tfo] 59! CapJ XX v: Odümqüoq? numerandi parallaxes Solis 8¿ Lune per Canonembreuiterexponemus.Síquídemper díftan* tiam à uertíceSolis uel Lunac duplicatam, capíemus in tabulaparallâxes occürrentes^Solísquidemfinrtplídter, Lunge ueroin quatuor fuis límítibus,8£ cum rhotuLunf>fiueeiusaSö le diftantia duplicata, fcrupula proportíonum priora, quibus cuniaccipicmusutriuf^exceíruspnmi&uítímí termïnum par tes proportionales ad jLX*quasà próxima fequente commuta* tíoiiefempcr auFerenius3acpofteríoreseiqüaE: in penúltimo li* mite íemperadjQciemus,ó¿habebimus binas Lunas parallaxes recftificatas in apogeo & perígaeo,quas epícyclus minor auget uelminuit.Deinde curnanomalía lunari capíemus ultim^fcru* proportio'nu,quíbus e differentia paraílaxium proximeínuen* tarum fumemus etiam partem proportionalem 5 quamfemper addemusparallaxíexamínata^priorijquarinapogaco^ prodí* bit parallaxís Lunacquproloco &tepore>utinexemplo# Sínt díftantix à uertíce Lunar partes ljlli.medius Lunae rnotus part.XV.anomalías aequatac partes c. Voló ex his inuenire per Canonemparalíaximlunarem.duplicodiftantix partes ,fíun£ CVIILquíbus in Canonemrefpondent exceíTus ínter primum 8£fecuiidumlimítem,fcrup. primum ununi, fecunda XL VIII* parallaxis fecundi termini ferup.prima XLII. fecunda l.paral* laxisterci*)íím¡xisfcru-L.fécundaXLlX-Éxceflus tertíj, dC qrti feru* prima Infecunda XLVLqugfingitlatí notaboJVlotus Lu* tif duplica tus efficit partes XXX*cü ípfo ínuenioferu. propon tíonuiri priora quincp5¡qbus aeeipiöpartem proportionalem ad LX. funtqj à primo exctffu ferup.fecunda IX. haec aufero fcrup¿ XLlLÍecundisL^commutatíonis.remanent ferü. prima XLII. íecüda XLLSímilíter fecüdo exceíTu çj eratfcr.II*fecud. xl VI. pars propor tío nalis eftfcrup,fecund,XIIli*qüe apponoferup« priniisL.fecundisXLlX.fecü^ prima Ll/ecundä XIII, Harum uero paraílaxium differentia eftfcrup.VIll.fecundaXXXlLPofthgc cumgtibus fquatgcapioextremafcrüp.proportionum qugfüntXXXIiil- Ï ii) f - \ NlCOLAÍ COPERNI.CI & perhasaccipiodííFcrentiamfcrup.vill.XXXI.partempro« portionalem,8£eftfcrup.illLfecunda L.quamaddopríoripa* rallaxi sccjuatae, 8C colligüntur fcrup. prima XL Vil * fecunda, XXXL&b£c eritpárallaxisLun£in circulo altítudíiiisqujfita, Quomodo parallaxes longitudinis tic latítudínís difcernuntun Cap, xxvi. Ifcernitur autcm in longitudinem 5c latitudínem pa< rallaxis fímplíciter,fiuequa¿interSolem 8C Lunameft per circümferentias & ángulos fecantium fefe circulo« rum,figniferi &T eius qüi perpolos efl horízontís. Quoniam manífeftumeft,quodhic circulas cum ad re&os ángulos fignú feroincubueríí, nullam efficit longitudinis paraíiaximjed tota in latitüdinem tranfit,eodemlatitudin¿s&altitudinísexifien« fe circulo.At ubi contingat uicífsim fígniferum horizontí re* ¿himinfiftere}aceundem fiericum altitudinis circulo,tunc Lu« nalatitudinisexpersfuerít,nonadmittit aliam quám lortgitudí nisparallaxim. In latitudínemuero dirtracta,noneuadetali* quamlongitudinis commutatíonem.Quemadmodum fi fita be fignifercírculus,qui horizontire&us infiftát,fit(£ apolushorizontís.lple igiturorbisabe idem erit, quicírculusaltítudinís Lunaelatitudinecarentis, cu« ius locusfueritb^ritqúecommutatioeiustota bcín longitudinem.Cumuerolatitudinemqüoquehabue erit deferipto per pelos figniferi circulod b e,fumpta latitudíneLunacdb>ueíbe,manifcftumeft, qüod a d latus uela e,non eritxqualeipfia d, nec angulus qui fubd uelere<5hiserit,cum non fint d a,ae »circuli per poloSipfiusdbe,8¿ íatitudinis aliquid participaba commtitatio, Se eo magis quo fuerit Luna uertíci pro pinquíor.Nam manenteeadem bafi d e triangulí a d e, latera a d , ae breuiora ángulos ad baíim comprehendent acutiores * Et quanto mag'sdeílíterít Luna auertice, fient anguli ipfi reSis (i* miíiores Sitiamíigniferoabc oblíquus altitudinis Lunx cir* culusde b,non habentisíatitudínem, ur in eclíptica feeftione., quac íic R Ef O L VT r O N r M LIR IITT. u* c|ux{i£ b. Parallaxís autcm ín circulo altitudinisbe, & agatur circumferentíaefcirculí perpolosipOusab c. vQuoniamigí¿ tur triangulib ef,angulusqu¿ fubeb fdatuseft,uto* íienfumeft íuperius, S¿ qui ad frc¿his,latus quoq? b e datum.perdemonftrata igttur triangulorú fphjrríco . rumdanturrclíqualatcrab^fcjhoclatítudinísjillud longítudínísjípfi b econgruent'ía.Sed quoniáb c, c f, fbjn modicoetin infenfibili difFerúc aliñéis re g.Eruncem lo;a Lunx Licra flcundum longuetía umincí Gp ¿Sjuifaucroínk o3áqujbus aoantur drcunifercntig ad angulos reítos ip íí a b c íignife* ro>quifínt kmj g-Cü ígítür conftíterit logítudo 6clatítudo Lunccumlat:tudínercgíonís,cogníta eratíntríangulodeb;duo laterad b, b e,et angu* lusfe¿Hoisabd*8¿cu redo totus d be5 id circo S¿ reiíquü latus d e,cu ángulo d eb dabítur,Simil*tor í n trian guio d b f, c ü d u o la te r a d b3 b f d a ta fuerí n t euaivgulo dbfsquireh'quus eftípfiusqut fub ab, darectOjdabvtetiamdfcü d f b>angulo A7tríuf:3 O • * igitcircarhferentif de>d ^daturg Canone parallá xísekáf f g,acueraLung áuerticediftácía d eucld f ♦ Símil i t 8c tiíía d ek.ueldf g-ÁtqítriaguLoeb n faítaíedtíoeipfiusd e cu fi gniferoín nfignojdatuscftangulusrt ébrecübafíbc: fcíec Sé relkijüusqui íubbneangulus,cureliquis 1 a terí bus bn5 n e. mílft^r et ín tría-guio roto n k m exdatís m n anguHs,ac toto late re k c n, c o ftábit k m ba íí s. E t í p fa e ft 1 a t i t u d o L un e u i ía Á u ílrí na c * hl cu iís x.'cílusfupereb e(tlatííüdinisparallaxís,acrcliq nb ni dat,á (juo dcpto n b,rcmanct b mlógitudinis comutatio. ti: u í Sicut ctiamin triangulo Boreob fc>cum datum fueritlatusb f cum ángulo b f c, & b re&o,dantur reliquá latera b 1 c,& f g c> cu reliquoánguloablationef g,ex fgc,rdíiiqtMür gctiatum latus in triangulo g I c,cum duóbus ángulisl c g 8¿ c 1 g re(fto,ob idq* reliqtia latera danturgl,l c,acindequod relinqüítur exb ciSC eftbl cómmutatiolongitudínis^atquegllatitudo úifa,cu* ius parallax»s eftexceííusbf uerar latitudinis A/e runtamén,üti uides,plus babetíaboris quamfru* (flus i fta fupputatio,qu£ circa mínima expeñditur. Satis enimerit>fi pro ángulo d cbipfoab c>&pro deb ipfodbfutamur acíímpliciíer,ütpnuspro ípfisdejef^circumferetiísjmedia femperdb, negle (ftalatitudinelunari: ñeque enim propterea error apparebit>inregiómbusprxfertim Septentrional lis plagar > fed in ualde Auftrinis partibus > ubi b cóntigerituerticem horizontis cum maxima latí* tudiflequinquégraduum5ac Lunaterrar próxima exiftente3fexferéícrupuíorum eft differentia• In c* clipticísautemSolís coniuncfrionibus,quibus íítudoLunpí^fqui gradumnequit excedere,poteft eíle fcrupuli unius & dodrantís tantum. Ex his ígitur mamfeftum eft, quod Lunaelocouero5ín quadrante figniferi orientalí, ferrperaddi* tur commutatiolongitudínís,8¿in altero quadrante Temper au* fertur, utlorgitudinem Luneuifámhabeamus.Etlatitudinem Uifanípercoinmurationem latitudiniY.quoniamfiiheadem fue nntjíírnulíuníjuntur^fiindíuerra aufertürá maioremii or, & rclínquitur,eftlatitiido üifa eiufdem partis,ad quam ma* ior déclinât, Confirmar/o eorun^que circa Lunarpa» raliaxes íunt expofita., Cap, xxv il Vôd igiturparailaxes Lunae íícexpofitar conformes fint apparentes, pluribus alijs experímentis poffu* musafFírrnare>qüaIeeft hoc quod babuimus Bononíar _ feptimo Idus Martí) poft occafum Sotts anno Chrifti M.cccc, XCVIK Confîderauimusenim , quod Luna Luna occultatura ftellam fulgentem Hyadum, quamPaliiiciö uocantRomani, quo cxpccftato , uidimusftcllam applicatairi parti corporis Lunaris tenebrofijiamq? delifefceiitcm inter cor* nuaLunx in hora quiritanomanifefturnerät,quod centrum Lunx fecun dum uifamprxcedebatftcllamdimidiadiametri,&: idcircolocus e* iusuifus inlongitudine partium II.fcrup.XXXVl.In latitude nepart.v.fcrup.ll.fere.FueruntigitüräprincipioannörüGhri ftiani/Egyptij M.CCCC.XCVII.dies LXXVl horpXXlll.Bo nonix< Cracouixauterri qüxoricnialiofcftigradibusFereIX. horxxXnT.rcrup.XXXVl.quibusxqüalitasadditrerüp.HlI. erat enim Sol in XX V III .s.partibusPifcium.Motus igitur Lu nx xqualis a Solepart. LXXrill > Anomalia xqüara part. CXI. fcrup.X. Locus Lunp ueruspärtrlll.fcrup.XXIIII.Geminorir, latitudo Auftrinapart.llll.fcrup.XXXV.Nam motus latitudi nis uerus erat part. C C111I.fcru. X Ll.Tunc quoc£ Bononi? afcert debatXXVl.gradusScoi-prj,cüm angulo partium LlX s iSce* ratLunaä uerticehorizontispart.LXXXilll.&Tangulus fedio nis circulorum altitudinis &C fi gniferi partium fere XXlX+paral laxisLunxpars una,longitudinis fcrup.Ll. latitudinis fcrup. XXX.quxadmodum congruunt obferuationi, quo minus du bitaueritaliquisnoftrashypothefes,& quxex eis prodita funt^ re&e fe habere. DeSolis&Lun? coniuntfionibus,oppofitio- nibusqjmedtjs* Cap. xxviu. EX qux ha&enus de motu Lunx SC Solis didfo funt, aperitur modus inueftigandi coniundiones 8C oppofifiones eorum. Ad tempus cnim propin* quum, quod hoc uel illud futurum exiftimauerimtis, quae* remus motum Lunx xqualem , quem fi inuenerimus iam circulum compleuiffe coniun&ionem intelligimus » in ie* K tnicirculö * * • » — S'' ' NîCOLAi COPERNIC I micirruto-ptenirn Se J eumidrariusfrfe prüftet, confiden*nda eCiinccr cos diita.itia> quam cum partiti fuerimus per motum lvunxdiariu;n)fciemus qumto tempore prxctfTent altcrum, uclfuturum Gr proutp'us minusue habuerimusin motu. Ad hocergotempusquxremusmotus &loca>quibusratiocinabi mur ucra nouílunía.plenascplunationes, difeernemusqj ecliptic caseorum coníunftíones ab ali^utinferiusindicabimus. H are cu nfemel conftitutahabucrímusjícebitad quofuis alios men* íes extendere>ac continuare íñ annos aliquot per Canonem duo dedmmenfíum,contínentem témpora Símotusacquales ano* maliac Solis S¿ Luna^aclatítudinis Lunar,coniungenda fingu* la fîngulispridem reperds etíam arqualíbus.Sedanomalíamho* lis apponemus uerejutftatim ipfam habeamus adacquatam:necg enim in uno uel aliquot annis fentietureiusdiuerfi* tasobtarditatem fuiprincipij, hoceftfummaeab* fidís. c stinri \ revolvtion V'M 11 b.H nil >___ Canon Cbníun^tonis x Lunac Latitud in is partes r I r 1 <"f i Tí rf<' >> 1 'i Temporum tAhomali^fii I narismotus. 1" '> «ü " »4 1 7. 6 4 1 324 2 2 ! 5 0 jo 40 I i 2 ó I •J Ó z é i 40 z r * k 33 2 i y i- r i * * 4 I W 4 Anomalía: Solaris mo tus* mus KHVOL VYf ¿NVM £ f §T iiif frite? medíam ueram^coniuttdíonemudoppofitibneíiltHanc: addemus tempori medían coníuncflionísueloppoíitíoníSjfí Lu na priorSolí íuerít>uellocoSolísedíametrooppofito.uel aufe* remus fipofteríor, & habcbimus tempus uera? coniunuifunjq? coitu* QuaidumaüFeräturä tempore uersc coniun&ionis in partefi* gniferi orientalijUel addatur in occidüä(narrt illic coniun&ioui fapfaccedituenuillic fequitur)exibit tempusueraeconiun&io* nisquaeiitum.Ad hocergo tempus>numerabimuslatitudinem Lünac uifam äSole^fiue diftantiam centrorum Soliš &C Lun£ ui fibilis coniun&iohis deducfta parallax; Sol is. Hare latitudo (i maior fuerit dirtiidiodiametrorum Soliš 8č Lünar>flon fubibit Soleclipfim^fiminorjfubibit.Etexhis manifeftum elt,quödii Luna tempore uerc coniundh'onis parallaxim longitudinis non fecerit aliquauijiam eadem erit uifa at uera copula*quod circa no nagefimumgfadum figniferiab oriente ueloccidente lump* tum contingit QuantusfueritSoIisLunx^defedus. Cap. XXXi. V' a m t • ' - ^ • V POftquam ergo cognotierimus Solcm üel Lunam defenifiqüödprolätitudine uifa, utimur eius Amp lici > qua dempta ä dimidiö diametrorum Lunae 8C umbrae , remans pars Lunač deficieiis, dummodo latitudo Lunse V « revolvtionvm lib. IUI ] iit Lunae? non fueritminor dimidio diametrorum in Lunx díame troitotaením tuncdeficiet,acinfuper minor latitudoaddet etú ammoramintenebrisaliquam>qu2ctum maxima erit,cum nut ia fuerit latitudo, quod confiderantibus eiTe puto IiquídiíTi* mum.Igiturin particulariLun^edefedujCumpartem deficient tem multiplicauenmus in duodecim,produ&umq* diuiferimus per diametrum Lunac5habebimusnumerum digitorum defied entium,non aiiter quam in Sole dicftum eft. • .» - v • Ad prarnoícendum quantifper duraturus fie defe&us. Cap. XXXlb Eftatuidercquantum duratüfá fit eclípHs. Vbi nota«« dum eft, quod circumferentrjs ,qux intcr Solem,Lu* nam 8c umbramcontingunt^utimurtanqygj^j^^s^ líneab c pro taníitu Luna^cuius centrum contingent** Solrm uej umt>ram inprincipioincidentiaeiitb>in fineexpurgationls c Conne& bd ^ _ ^ ícqualisiptídcjquoniam & ipfxab,a c srqua* lesfunt,quae conftant utraquee dimidio díame trorum Solis 8¿ Lunaein folari,atqueLunx umbrsein lunar! edip(i,ft a d eft latitudo Lunae & umbrae in lunari eclipfi.et a d eftlatitudoLunaeuerauel uifa in medio eclipfis. Cum igitur quod exa d fuquadratum/ubtraxerimus ab ípfius a b quadra* to>relinqu!tur qucdexbdrdabiturergobd longitudine.Quod cum diuiíerímus perhorarium Lunaemotum uerum in ipfius defe&u,uduifibileminfolari,habebimustempus dimidiae du* rationis. Sed quoniam Luna facpenumero moram fa* cit in medtjs tenebris, quod accidit,quando dimidium ag* gregati diametrorum Lunae & umbrae excdTerít latitudincm Luna? plus quam fuerit dimetiens eius , ut diximus • Cum igitur pofuerímus e centrum Lunae in principio totius . obi curat! sr i 'cb' t A f COPÍRN I C I f > J t + • $ j é • \ f » _ i ^ * *** § - * ^ • • I, - K # ' c # • r » • •• • • # ^ Y obfcurationis , ubi Luna circumcuirenteín umbra? contírs* git íntrinfecus5atque fin altero conta¿tu>ubí prímum emergía Conex^isaejafdecíarabitur eodem modo quopríus,e d>d f tíTe dimidíamorann tenebrispropterea quod ad eft latitudoLu* nxcogníta>8¿aeímeakquoumbrae dímidia diámetro máíor eft Lunxdímídíadíametro.Conftabit ergo d e ííued f,qua:íür¿ fusdiuifapermotum uerumLunsehorarium habebimus tem« pusdimídiae morae>quod quarrebatur. Veruntameñ animad* üertendümeft hic,quod Luna in orbefuo mouetur , non fecat partes longítudinís circuli fignorum omninoarquales eis qu£in orbe proprio,medíantibus circuli,qui per polos funt figniferi. Efttamen differentiaperexigua>quadntotadiftantia partium XlI.abeclipticafe(fiione,fubquibus extremusferelimeseft deli quíorumSolís SC Lunae,nonexceduntfe inuieem circumferen¿ tianpfóyuni orbiuminduobusfcrup.qua? facerentXVapartes horscEa propter utímur farpe altera,pro altera,táquam eifdern-lea quoqufeutímur latítudíne Lunaeeadem in terminis defektu« um,quainmedíoeclípí?s,quanquamipralatitudoLunf femper crefcit uel decrefcít,fiuntq?proptereaincidentiar &expufgario nís fpacia non penitus arqualia,fed differentia tam módicaut fruftra tríuiíTetempusuidtretur^xaífti usiftaferutaturus. Hoc quídem modo tempera, durationes,8¿magnitudincseclípfium fecundum diámetros funt explicata.Sed quoniam multorum eft fententia* non penes diámetros , fed fuperficies oporteredecernídkfícientiumpartes,non enim lí* neacfedfuperficiesdeficiunt^Sitígitüra bed Solis circuíusuel umbrae,cuius centrum ííte* Lunarís quoqjafc g,cuius centrum fiti,quifeinuicemfecet in a c punefh's, 8¿ agatur per utrumque cen trurečla c6ne&antae,e c, i a,ic,&a k cad re&os . angulosipfiak Volumusexhisfcrutari,quan* ta fuer it fuperfícier obfeurata a d eg. quotú c uncíarum fit totíus planijorbis Soíis uel Luna? de ficientisin parte. Quoniam igi* turexfuperioribns utriufq ue orbis díñietiensae,a i datur,cíí* centrom*» * ft u e latitud o3 L unaris ei/Habemus tríangulum REVOLVTIONVM LIB. mi trianguluma eidatorum laterum>&: propterea datorumangu lorum pcrdcmonftratafuperius,cui fimiliseft 8cequalise ic. Erunt igitur a d c, 8¿ a g c, circumferential data! in partibus, qui buscircumcurrenscirculus eft CCCLX.Porro ArchimedesSy racufanus in dimenfionibus circuli prodidítcírcumcurrentemad díame* trum minorem admittere rationem, cjuam triplam fefquifeptimamjmaio* remuero quam triplam fuperpartien tem feptuagefimas primas decemjn* ter has mediam ailumit PtoUut trium fcrup.prima VIII.fecundaXXX. ad unum.Qua circumferential patebuntin cifdem partibus>quarum erant illorum dia* metrifiue ae&a contentafubip-fise ajad^fubia^ garqualia fedo* ribusaea i calterum altcri.Sed 8C triangulorumIfofcelium ae c,& aic* daturbafiscommunisakc^perpendic^^ turfubipfisak,k g daturj&eftcontinentiatrianguliaec^iimi* liter quod fub ak,ki,trianguii a c i planum,Cum igitur utraqj triangula,abutnfquefuisie(fto^ remane* buntfegmentacirculoruma fc,& acd,quibusconftat tota ad c g quacGta.Quin etiam totum circuli planum,quod fub b e, SC bad contineturineclipfiSolis,fiuequodftibfi,&:fa ginlunari cclipfidatur.Quot igiturunciarumfueritipfum ad eg, defied ens atoto circulo fiueSolis fiue Lunae fiet manifeftum. Ha?c dc y i ? / * •• - Luna modofufficianfcquae apud aliosfuntlatiuspertra« tfata>feftiriamusenim ad reliquorum quinqj iiderum rcuolutiones.quae infequenti* bus diccntur. • ' • '* • I V «.';", • Y >i 'f ' ' J ^ : VflLji , ■ . FINIS LIBRI CLVARTI RE* volvtionvm. CZ. / ' # • i •!! Ik r ■ t _k.\ C 4J/ • L NICOLAI I ■ f. . I • & > ' * 9 ~~ • /1 «:».* .I V c t e n v s iértx circá Solem,acLuriaécirca ter* Q^^Sa M_ram abioluimus reuolutiones ♦ Aggredknur to m modo quinqué errantium fteliárum m dtus,quo ^li^P^tó^ rumorbíum tirdínetn & magnítudines ípfa cer* rx mobilitaáconíenfu mirabi!i>ac certa íy mme* cria connech"t,utín primo libro fummarim receníuimus > dum Ot{enderemüs>qubd orbes ípfi non circa terram , fed magís circa Solem centra fuá Haberent ♦ Supereft ígítur, ut haec omnianngíllatimj&T euidentius demonftrerrus, fa.íamusqúe f romifsis, quantum in nobis eft>fatís : adhíbitis prxfertim apparent¿busexperímentís,quae cum ab antiques, turn á no' {tris temporibúS accepimus, quibus ratio ipfcrum motu* tim certior habeatur . Denominantur autemhsec quinqué fídera apudTimarumPlatonisfecundumfuamquodque fpeci* cm. Sacurnus Phaenon, quaíí lucentem uel apparentem dice* fesílatc^ áí£6 le/lüpiteráfpíendorePhaecon» MarsPyrois ab ígneo cando* re. Venus quind oque hoc eft Lucí* CfTerSí Vefperugo5prouteadem mane uel uefperefulferít.Deni t^ue Mercuríus ámícanteuibrantecplumineStilbon.Feruntur ¿¿ ípfiinlonsitudinem 5¿ latítudincm maioridifferentiacuám \ s \ citapparere,nonquodp!aneta fic detrahatur,qui motufuo fem perproceditjfed quod per modum commtitatíonis iic appare* atjquamefficitmotusterneprodifferentia8£ magnitudineillo rum orbium . Patet igitur, quod Saturni, Iöuis, & Martis úes ta loca tunctantummodo nobis confpicua fiunt, quando fue* rint¿Ki/^t/V/í«í,quodaccíditferéin mediorepedátionum.Coin* ciduntenim tunc medio locoSolisinlineamre$am, ilia com* i & mutationc ex uti. Porro in Venere 8¿ Mercurio alia ratio eft.La tentenim tunc hypaugíexiftentes.óftcndunt^folumfuasquas facíuiitaSolehíndndeexpatíátíónesjiitabrqüé commütatione hac nunc|üam inueniantur ♦ Eft ergo priuatím cüiufq? planetas fuá reuolutío corrtrnutatíonís3motum dico terrae ad planetam* quem ipfi inter fefe explicante Nám motuñii commuiationís nís hilaliudeíTedicimus3nifieumin cjuomotus terraeaequalis iílo* rurn motumexcedit,utín Saturno,Ioue^Martéiudexceditur^uÉ ' • V . . J . fe • _ _ i • in Venere S¿ Mercurio. Quoníam uero tales periodi cotnmuta* tionumreperianturinxquales differentia manifefta>cognoüe* runtprifeiillqrum quóq? motüs fíderum eííeinaeqüales, ÖC ab* fides habere circulorum ad quás iriaeqúalitás eorum reucrtere* tur,easq? rati íunt perpetuas haberefedes in non errantium ftellaí rumfphaena . Quo argumento ad medios illorüm motusaepe* riodosarqualesperdifcendaspatuitingreiTus^ Cüméniriilo* cumalicuíus fecundumcertamáSole ÖC ffcella fixa diftantiairt rnemorixprodítumhaberenÉj&rpoftiemporís in dusípíum adeundemlocum perüeniiTecomperirentcumlimi« tiSoiísdiftantía.uífusett planeta omnem inárqualitatem pera* gvaíTe58¿ per omniaad ftatumred^íTepriorcm cum terra. Síccp pertempus>quod intercefsit,räciocinäti funt numerü reuolutío num intégrarum5¿aqualium,&ex eis motusíiderispartícula íes.RecenfuitautemPtolemaeushoS circüituá fub numero an* > - - # V * v * * . norum folarium3prout ab Hip parchó íatetür fe recepífle ¿ Aná íiosautem Solares uult inteíligi5quí ab oequinóctio uel folftitió capiuntur.Sed iampatuittalesannoá admodum äquales non . _ % éíTe^íllisprOptefea nos utemür>qui aftellis fixís capiuntür ¿qui* bus etiam emendatiores horum quinqué fiderüm motus á no¿ bis funíreftítun>prQüt hoc noftro temp oré inuenimusdefeciTse k jf aliquia \ % s aîiquit!exeis,uelabundaffehoc modo . Nam ad Saturnum quinquagefîes feptiesreuoluitur terra, quem motum commuta tiûmsdiximus,inLXlX.folaribusnofais,dieuno,fcrupulispri mis Vll.fecundis XVIII.ferè,m quo tempore -ftclla motu pro* priobiscircui^adiecfto graduuno, ferup ulis primisV.fecun* dis L.ferê.Iupiter LX V.fuperât à terra in annis folaribns LXXI. à quibus défunt dies V.fcrup.prima LII1I fecundaXHI. fub quibusftcllareuoluiturfexiesjdeficientibus pittibus V. ferup. primis XLn.fecundisXXXIl.Mank reuolutiones ccmmfcra* tionumfunt XXXVII.in annisfolaribusLXXlX.diebus duo* bus,fcrupülisprimisXXHI.fecundisXLV. In quibus ftella motu fuo compIetisXLlI.pericdisadqdtgradusll.fcrup.pri maXXl.iecunda XLIHI, Venus quincuscsfuperat motum tel* Iuris,in annis iolaribus VIII. dempus diebus II. ferup. primis XXVI.fecundis XLIIII.Ncmpcper hoc vcirspus Soleai circuit XHI.rtïinusduobus gradibus fcrupuiis primis xxill.fecundis XXIX.Mercurius deinum CXLV.périodes faeit commutatio fiüinannisfolaribus XLVI.ädditis die fcrupulisprimis XXV. quibus SC ipfefuperat motum tcrnc.cum qua circa Solcm reuer titur centiesnonageiîe.setfemel, a ci i ecus ferupulisprimisXXI* fecundis LlII.Sunt igituriîngulis, finguii circuitus commuta* tionum.Saturnoin diebus CGCLXXVIll.fcrup.primis quin* quefecundis XXXlI.terti;jsxlll.Ioui in diebus cccxcviii. ferup.primis llii.fëcundisiil.tertrjs lviii . Marti in diebus DcCLXXIx.fcrup primis lVI.fecundisXIII.tertijs.lv. Ve neridierumDLXXXlll.iaup.LV.fecundorumXVH. tertio* rum L.Mercurio dierumCXV.fcrup.prim.Lll. fecund XXX VIII,tert.LIII.QiiosrefoIutosincircuiigradus & multiplica* tos in CCClxv. cum partiti fuerimus per nUmerum dierum àC ferüpulorum fuorum,habebimus annuum motum Saturn! graduum CCCXLVII.fcrup.prim.XXXll.feaind.III. tertio^ fümix.quartjiii.IouisgraduumCCCXXlX.fcrup.XXV.fe* cundorum Vlil.tertiorum XV.quart «VI» Martts graduum C liX V11f. ferup,XXVIIi,XXX»XXXvIs'IIII, Veneris graduii CCXXV.ferup. i.Xlv.III.Xl. Mercurijpölhres reuolutio* nesgraduumLiii.fcrup,LVll».XXili.vi.XXX. Horumtre* ccn* / > REVOLVTIONVM LIB. V. centefimafexagefîma quintapars,eft motus diurnus^ Saturni fcrup.lVII.VII.XLIIII. v.iouis fcrup. LIIII. IX. Ill. XLIX. Martisfcrup.XXVII.XLl.XL.XXII.Venerisfcrup.XXXVI. LiX.XXVlH.XXXV.Mercurrjgraduuill.fcrup. VI. XXIIII» XII I. XL. Prout in tabula ad inftar Solis & Luna? mediorum motuum,expofitafunt,quaefequuntur.Proprios autem motus eorum Gc extendiiTe,exiftimauimuseiTefuperfluum. Confiant enimablationeiftorum à medio motu Solis, quern illi compo* nunc, utdiximus.Athis non contentus aliquis,poteft prolibi* co fuofacere.EftenimannuusSaturnimôtus proprius ad non crrantium ftellarum fphaeram.graduum XII.fcrup. XII. XLV. "LVii.XXiili.louisgrad.xxx.XiX.XL.Ll. lVIII . Marti» grad.cxci.xvi.xvili.xxx.xxxvi.ln Venere autem & Me rcurio, quoniam non apparent nobis,ipfe motus Soil's,pro eis nobis ufu uenit, fuppletqpmodo, per quern apparentiae eorum perno« fcuntur ÔC demonftrantur, ut infra. L# If m Saturna 3° 41 2 2 6 2 6 i 8 54 9 s* i 6 z6 I 2 46 J 8 I ?1 louis / N I C O L i î C0PERNIC1 * ■ ' "é iouss motus conimutatiOnumin annis et (exagents annorum MOT V S, 1 Anm . MOTVS I 1 îl I, i 29 2 5 8 | 1 5 2 4 à 58 5° 1 6 3 0 ' 3 ■ 4 28 1 5 i4 45 4 3 57I40 3 3 0 5 3 2 7 5 41 1 5 2 \ 5* 3° 49 3 0 7 2 M 55 57 45 8 1 55 2 1 6 0 1 24 4■ < ■ lui 1 i 4 3 5 7} 4 9 1238 tf 5 jH * 3 'j* M 5 7 14 2 <î 25 ï 1520 34 4 ï.(S.1443 9 r M t C 0. t A t COPERNIC! ; & fcxagcnis annorû Anni J ' M OTVŠT" AcRvp.l I I I Marti» 3* 4 9 33 i o 2 I 57 i 3° <8 4 2 3 7 4* 34 fl z7 55 M 43 »4 13 49 M 11 0 48 5* z 1 49 45 1 5 4* t 37 « 3 Aegyp.| I I 4s 3 « »9 7 55 o 28 57 M 54 M 2 ? 8 '4 42 i t 39 3 i i 3* »5 5» *7 27 4» 5 revolvtiönvm lib. v. àJm 41 ill ií • I m \ UlCbtJl! CO|PERS! Cl Vencris motus commutatíonisín annis & iexagenis annorü Anni MOTVS. I Aegyp. | 1 1 1 1 1 i 3 |45 1 45 3 2 1 » 3° 3 3 0 7 3 • 5 15 5 M 1 1 4 3 0 7 0 14 5 0 45 8 45 1 8 •6 4 3° I 0 3 0 2 2 7| 2 • 15 12 i 5 2 5 8 0 0 14 0 2 9 9 45 15 45 3 3 i o 1 3° »7 3° 3* i i 5 1 5 1 9 1 5 40 I 2 0 2 1 0 i44 * 3 0 45 22 45 47 14 V v » 4 3 0 24 3° 5 ' 1 5 2 1 5 2 fc 3 0 35 I 1 3 12 1 0 45 3* 4* l7 122 4 38 3 1 2 0 r3 2 M 40 i<í 24. 24 0 O 14* 1 28 P 5 45 43 46 \z6 1 3° 45 3 * 35 1 7 5 1 5 47 1 6 39 12 8 t i c. 3 0 49 1 42 I29 • j y r 0 45 5° 46 45 lf<5 » . 4 3° 5 2 3 1 1Z 1 Anni MOTVS. Aegyp. | 3 1 2i 15 54 1 <í 53 3 2 O 0 5* 1 57 3 3 3 45 57 47 1 « 34 I 3° 59 3 2 4 35 5 1 6 1 '7 8 3« 3 1 ? 2 I 2 37 - 4*1 4 47 ' 5 38 4 3 1 '■ ' ■ ■ 1'% ■! „ ' _ ' "I , , •• '. ..... ■ ............|j eneris motus comutatîonis in diebus iexagenis & fcrupuUj Dies | MOTV~S. | Dies | MOTVl" NICOLA i CÔplRNtCi íVkrcuii) motus cômutationis in ÂrmT"! MOT VŠT^" ' Aegyp anniš Ô£ fexaoenis annoru. 2 3 24 I 0 53 57 z 3 <Í¡ f» i 2 i 47 54 46 13] - 3 . - 2 • *" ; <¿2 9 19 4 3 H 49 32 z6 5 4 29 4* 55 3 2 6 ■m*' 5 • m ¿3 44 i 8 3¿ 7 — ô ' 17 41 41 45 8 i í i î 9 4 52 9 2 _ •s ... 5 2 7 58 1 o 1 59 H 5 1 5 i I 3 53 îi H i i i i » . • • 4 47 28 37 18 M < 5 41 i 6 ó 24 ¿4 0 i 5 2 3 3 1 15 V* . i 29 2 0 45 37 i d z i 8 J| « 9 44 3 17 1 5 3¿ 50 i 8 4 11 i 2 55 57 t • <*ê\ l9 5 0 5 i 0 19 1 * ,20 5 59 7 42 I O f J i I 0 53 -5 v 4P 5 i 6 l47l 4° 34 i 59 57 ¿8 51 ri 14 23 ¿9 3* 2 5 4 28 54 37 42 » itV 2¿ 5 2 2 ö 49 ¿7 ... - . - 0 X 5 49 ¿3 55 2 8 V f i I 0 4* 47 2 A ^ V •• à 29 2 4 44 i 0 8 30 2 41 3 1 «S Annt MOT VS. Aegyp.„ L. 1 1, • 3 1 * i 52 38 5* 21 3 2 . 1 r 1 4 A6 j* 1 9 i s: i o ' 33 • 5 3 3 42 34 34 « 0 34 3 » 5 41 35 i 28 28 ¿8 47 S« : 2 - ' 22 ¿5 51 54 37 p ' 1 • 3 i* M •6 38 4 ÍO ¿0 ^ / ¿8 t 7 39 5 4' I 8 t ' i 13! 40 5 58 1 5 24 2 O! * 4*J 0 52 i 2 47 2 ■ 42 , ^ € % i 4*1 i 0, i 0 Sjj 43 2 40 7 3 Š 39 44 • 3 34 4 5 ^ 4$ 45 4 _ 28 2 1 9 52 _ y 4 6 21 5 9: 42 59 47 0 15 57 À 5 / 48 * « i ^k • i i. ^ 9 54 29 I2j 49 2 t 3 i 51 52! í 8 , 1 5° 2 57 49 1 5 2 5 5 1 5 1 46 38 3 » 52| 4 45 I44 i ■y 38! 53 5 39 41 24 44 541 0 33 38 47 51 55 i 27 3* í 0 57 2 i 2 t 3* 34 4 57 15 30 57 i 0 5« 4 9 28 20 *7 59 5 3 2 5 43 2 3 j 60 5 57 A3 6 • — —. J à Mercu ätvetvT iötfvi* Dies 1 MoTVs I ULI LI Dies I MOT VS. I Milil I Jtf I 8 {3 I J ' 1 i9 44 5 5 >7 : » 4* 5 » 19 ?* i 1 j 4¡¡, * itf J4 ioÍ2 Edrj igitur rriotus eorum hoc modo U habent, nuflc :f\ ad apparehterti infqualitatem conuertamur. Prifci Ma I V 1 themat*"»*!1" immobilem tencbanturrain, jmagin'asi fünC in Saturno,loUe Marte, & VenCre eccentrepicy dos,& prae tcreaalium ecceritrüni quertt epicyclusarqualker moumtur äcplanetainepicy cl°Quemadmod^pi fi fuerit eccentrus ab ' j 11 o s « eirculus,cuius centrum fit c, dimetitns au* Ji lL tem ac b,mquocientrüm terrae'd , ut fit-j^i^Hf^O' apogamm in a5pcrigfufn, in b, fe Si agatur.per centrum . yj eiusre S^plänetac reuolutjoad 1 melinram Condeduntigitiir&hiciiiotuscirciilansaf^uaiitatem fieripoi* fecircacentrumalicniimSc nott propriüm. Similiter etiam m Mercuriohocmagisaccidere.SediamcircaLunamid fuffirien terrefutatümcft. Hax & fimiiia nobis occafiohem pracftitc* runtdemobilitateterf3c,atiisipmodiscogitandi,qüibus scqtia* litas SC principia artis permanerent, 8c ratioinarqua litatis appa« rentis reddaturconftantior. 4 \ Generali» fcevolvtionvm ti b. fc . V * " |f» ( ill * u ■. <-i J ' f» 3 ' Generalis demonfíratío inaequalitatis a p parentis propter rao tum terra;. Cap. n l * # •V í A ¿ T * * - ** 0 — . - Vabus igitur exißentibus cáufis ,quibus planeta? a* qualis motusappareatinaequalis,eum propter motum _ terrae,cum etiarn propter motum proprium:utruftque eorum in genere decía: abimus 8c ftparattmoculari demon tione,quo melius inuicem difcernantur, incipientes ab eo qui omnibusillis fefecommifcet propter motum terrae. Et primo circa Venerem ScMcrcurium»qui terra? círculo comprehend duntur.Sitergo circulus a b eccentrus a Sole,quem centrum ter* rae defcripferit annuo circuitu,iuxta modümíupenus traditum centrum fit c.Nunc autem ponamus qtiaíí h nullam aliam habuerit inaequalitatem pi a« neta praeter hanc,quoderit, fihomocentru fecerimusipfi ab>quifitde,fiue Veneris ueMercurij,quem propter ljtúiídínern in* clinemeíTcopórtetipíi ab-Sed commodicr riscaufademonftrationis cogítentur, ac fi íínt in eodem piano,3¿ alTumatur in a lig* no,terra,äquoeduianturuifusafl, ag tri contingentes circulum planeta,in fg fignís &T dimetíens a c b u* triuftp communis.Sit autem utriufq? motus,terrg inqu2m St pla net3C,ineafdemparteis,hoceft inconfequcntia ieduelodoreexi ftente planeta,quam terra* Apparebít ergo c, & ípfa linea a c b fe : cundum Solismediummotumferri oculo in a delato:fidusau tem indt gcirculo,tant^in epicyc!io maiori tempore ^ bitfd g circumferentiam in confequentia,quam reliquam g e f inpraecedentia,8čilUctottim fagangulum adde medio motui Soliš,hicaufereteunde.Vbi igftur motus ftellaeablatiuu* prar* circa e perigaeum maior dumuincent^,uidcturrepedare ipnE^^dadiditlAfi^ftel* !is,quibusinc elinea.adaelineam plus iu rit in rabene, t;uam in motu a,ad curfum pfaht*i fčciindum dimonitrara Apoloni) — » — v «p PergieijUt poftea dicetur,Vbi uero «iotas äblätruus par fuerit N ad iesfu* fcáré&uld,compenfatís inuicem>íhtionem facere uídebitur>qüg omnia compctuhtapparentijs^Si igituralia non fuiflct inmota fteUacdífecntia^ütopinabatúrApolori te. Sed maxima? elongaciones á loco Sol is medio,quaríncclligun tur perangulosfae*8¿ gae,maiutinseetuefpertinarborum fidc rum noninueníunturybiqpi aequaíe^neq? altera alcen >neqj coil* xundimjSíadfeínuicemjCuidenticoniedura, quod curfus eo* rum non lint inhomocentris cum terreno círculo ,íed in alí]í quíbufdam quibus eíFicíunc díue^fitatcmfecundam.ldemqüó que demoriftratur in tribus íuperioríbus Saturno, loüe¿ Mar te,quíambiunc undícp terram.Repetíto epím térra: círculo prío xiaíTumaturextenord e homocentru$,tanquam in eodem pía* H| nojnquolocus planeta fumaturutcuncgin d fignd, áquo reiíg linear aganturdf>dg,contingentes orbera térra? ínfgfignis, & d a cb edíinenens corrimunis: Manifeiturn eft, quod ex a folummodo uerus locus planéese in lineademednmotusSolísapparebít exí* ftensacronydusjtttertf proxímus^Na ex oppofíto in bexíftentetcrra^quamuísin eadem línea niinirtlc apparebit>hypaugusfactus>propterSolisad ccogna tionemjpfe uerocurfus térra?maiorexíftens, qiio fu perat motum planete,perapogaeamf bgcircumferentiamap* ponere uidebitur motui ftellaetotumanguiumg df 5acin reli* quaga feundemauferrerfed temporeminoriiuxtag a f circüns ferentiamminorem-Et ubi motus ablatiuus terra: fuperauerit motum adiuncftiuum ftellae circa a pra;fertim> uidebitur ipfa a " - 4 * ■ J - * t i V » 1 # >■ I I- terra dcititui, 5t in praecedentia moueri,& ibi ftarionem facere, ubi minima fuerit differentia ipforum motuum contrariorum recundumuirum.Sicqprurfqsmanifeftumelljea omniaaccidei« perunum motum terrae, quae prifci quaefiuerunt per epieydia fingulorum.Sed quoniam motus ftellac non inuenitur aequalis praeter opinionem Apolonij & antiquorum, prodente id in xa qualiad iteJIamreupIutipneterrfrnon igiturinhomoceni troferuntur planetae,fed alio modo,quem protinusetiam demonßra* bim us, Öu&ta revolVtionvm li£ fc Quit us modfs errantium motus proprij app area fit inacquales* Cap. iul, i» ** > • f r\7 y ft ti * T ' ' i K Voniam uerorriotus eorurri fecundum lon^ftucfinem jtroprii eun Jem fere modum habent.excfpto Mercu* io.qui uideturabillisdirt'erre. Quainobrem * • ^ * M mm, *mm. " quatUorconiunitim traitabiruraMcrcurioaUusde« pucacusetttcicus.Qubd igiur prifctunum motuminduobusrc cemris(ut recertfituineit)pofueruiu,riosduosilIcmotus cenfe mus xquales,qui bus inxqual las apparcntiar com^ ponicur, fiue per eccentrieccctrum fiueperepicydie* picyclium>tiuceti ammixtim pcrec cetrepicyclu>qux candem poiiunt ingqualitatem if* ficere,utifuperius circaSolcm&Lu nam demonftra* uimus. Sit igitur eccentrus a b cir* cuius circa c ccn* trum > dimetiens acbmedrjlociSo lis per iummam ac infimam abfU da planet x,in q ia centrum orbisterreni fit d, Fa . abfide a. D i ftaiuix aute m tertix partis c d» defcribatur epiVy c\i* umefsin cuius perigseocuod faf planetaconftmiatur. Sit a«* tem motusepicychi per a b ^centrum iirconfvquentia: PI? w tae ueroincircumfcrentiaepicycli}fupcriori fiirxilitrr in corfecnrn fWl N i) v* K «I cotA! COPERNIC I 9 PP «Mi»«« .«« ^^ • iía}in teliqua ad precedencia,ac utriufcp epicy clrj inquam &f pía netx paribus iftiiicem reuolutionibús/Accídetpropterca.ut c\X quod fitkl*ac défubijpto qua* drantecirculiag,inipfog,epícycliumh ú&trifariarn iedta c d* fit c m triens,a?qualisipf< gi,connedtanturcpgc*i m, quae fecent fe in q. Quonia igitur a g,circumferentia (¡milis eft ex prf feripto hi circumferential 8c angulas qui Tuba eg, rectus eft: redus igi tur &C hgi anguIus.Etc¡uíadqucrticcmJuntetiama,quales>ac¿« qutangu¡afuntigííurtriangula5giq,8c qcm 5fcd &¿ aequalium laterum3alterum alterúQuonifin g i baíís ponítur aequaíis c m baíí3&maior eítfubtenfaqi,ipíígq Ticutetia ittq'm > ip H q c. Tota ergoiqm maiorefi: totagqc.Sedf m,ml,ác,c g5 fuñí in* uicem arquales,Defcríptusergo círculusin rn centro per fí fig* \ na>acperinde3equalís ípííáb circulofecabít ímlinéarnEodem v modo demonftrabíturejcoppofito.ac altero qiiádrante* Pláné* tes igitur per scqualcS motus epicyclfj in eccentró,eí ipfe in epicy clionondercríbitcírculumpertóumjfed quafi > quód erít de* monftrandum, vi { i i .f j > Defcribatur modoín d centro orbfsterrseánnúus^uifít n o>8¿extendaturidr,infuper et p d s,parallelus ipfí c gverit igitur i d rre<£hlinea ueri motus planetg>g c medí) 8¿ acqualís, ateg in ád plahetam.in $ mediu- AnguluSenimr d arqualem appareníemcg cgangiiíum &cdi*Qubd fi locó a bec* um/qúí centró fuerit sequalis ipfi dc,ín hoc i* fa REVO L V T I © N V M t IB. ¿^ pio quoc^ alterum epicyclium>cuius dimetiensfit dimidium U pfiusc d.Moueaturautem primus epicyclus in confcquentia>ie cundustantundem in diuerfum5in quo demum planetes dupli catorefle&atur inotu, accident eadem, qii£ iam diximus, EvJec multo aliter,quamcirca Lunamjfiiieetiam perquemlibet alio* rummodorumfupradiclorum.Sed elegimushic eccemriepicy clum,eoquodmanentefemper inter Solcm & c centrum ,dinte rimmutaiTereperitunutinioIaribus apparcntijs oftenfum eft, Cuiquidemmutationicxterispariter nonobfequeneibusjnecef feeftiillisaliquamfequidifferentia>qua^ tametfi permodica fk3 I^H^HHHHHHHBHVIB Quod ffsapparenti]sfufFiciant3amnicdoex obferuatis demonltrabi* miis,idq?primurn deSaturnoJouej&Martc.in quibus prxci* puum eft,atq?difricillimum apogxilocum&f c ddiftantiamiri* ueniflTe,quoniam per ea cxtera facile dcmonftrantur. In bis au* tem eo fere modo utemur,qud circaLunam ufi fomus. Nepe tri umoppofitionumfolafiumanti'quarum, ad totidem nouarum facta comparationc.quas acronychias ipfarum fulfiones Gr£ci appellant,nos extrcmanoexuitur. Taliaquippc locaexobferuationibuscapiuntur per inftrumenta aftrolaibi* ca,utfupra expofitumeft, Adhibita ctiam fupputationeJSoIiSa donee coiiftiterit ad eius oppofitum planetam Satumi motus demonilrationes; Cap» V. • • t Pf1 . V' L | ■ jL l ^^ » ß » A M ' • • • r , ^ • • , % * * * • 2f • kt • pi c.i ' i * • * ^ p I* 1 -T * ^ . t^ f® • • w « • • • » N cipiamus igitur ä Saturn o, a iiu m pt is tribus iodsacrony* chqsolimab Ptolemseo obferuatis : quorum primus erae anno XI. Adrian* menfe Mechyr, die eius feptimo p rima bora nodis.ChriftiannoGXX VII*die feptimo Calendis Aprilis, horis X VII.gqualibus,a media nock tranfactis,ad meridianum Cracouienfemhabitaratione,quem una horadiftareab Alexari dna inueriimus.Inuentus eft autem locus ftcllac partibus CbX X1111, fcr up. X L.fere,ad Hxar um ftel i ar u m jTphacram(ad quam harcommareferimuManquam principium xquaÜtans) quom* ~ '° 'motuiimplicierat tuncexoppoOtoinpart.CCCLini. M iij fcrup. NICOLAI CO PERMI CI rcrup.XL.äcornu Arictisrumpto exordio.Secunduserat anno AdrianiXVII,menfeEpiphy,dieeius XVIII,fecündum ¿Egy* ptios.Chrifti uerö,fecündum Romanos CXXXIII.die tertiaan te noiias Iun^ündccim horis a niediäno&e arqüino&ialibus, re peritqj ftcllaminpartCCXLlILfcrupJlLdumciretSol medio motu in patt,LXlII.fcrupJlI.horis quindeeim ä media iio&e. Tertiärii dein de prodiditannoeiufdem AdrianiXX*mcnfe Me fury^feKundumÄgyptio^die metifis XXlIII.quod erat anno ChriftiCXXXVi.dieodauoäntelduslüliijä media nodimetiensfdg,in cuo fuerite centrumorbismagniterrartSit autem a centrum epicycliihpfi manodtisfummitate/Dinfecunda.cint^rtiaJn quibusdcfcriba turide epicyclium fcciindünldiftahtiamtcrti^partisipßusde &ipfaa,b>c,centraiungäturcüder^^ fecabünt e* picyclijj circumcurrentem in k 1 m fignis>& capiantur fimilcs dr cu mferen tiac k n ip(T a £ 1 o ip 0 bf3atc^m pipG f b c,connefran* turq? en>e o^ep^Eftigitura b circumferentia fecundum numera tionempart.LXXV,fcru.XXXlX*bcpart-LXXXVILfcru.LI. Angulusauteappareritia^neoparULXVIIlJcru.XXnLetqui fub o c p3 part. XXX1111, fen XXXf 111. Propoiitum eft primum fcrutari>fumma?acinfimeab^ f gcumdi ftantiacentrorumde,finequibus äqualem apparentemc^mo* tumdi# an pus ItH^o triT6$VM lit; turn difcerncndi non eft modus,,fed occurrithicquo^ aiffiicu! tasnon minor cp apud Ptolemarum in hacparte. Quoniam fi ri t o,angulus datus comprehenderet a b circumferential» datam, Sč o e p,ipfam b c,iam pateret aditus ad demonftrandum eaqu£ qucerimus.SedabcircT—f------—- ? r ' iumipnotum,&fimi O liter Tub b cncta* la« tec angulus be c:o* portebat autcmutra* que nota efle* Sed nec angulorum diffc O rcntiaraen,beo, &C cc p, percipi pof* funt, nifi prius con* ftiterit af5fb,&fbc, circumferential fim i* les eis qua: funt epicy di) :adeoque depen* dentia funt hxc in* uicem,ut fimul late antuelpatefcant. 111m ergo demonftratio* num medrjs deftitu« ti a poil;eriori acper S ambages adnixi funt * _ ' , ^ ad quae rečta & a priori nonpatuit acceflusJta Ptokmanis if? his cxequendis prolixo fermone,iningente numerorii nem fe diffudit,qu2erecenfere moleftum cenfeo,& fuperuacanc ^ « m t ' M T ' ^ ___v - _ - * a X» um,eo prgfertimquod etiam innoftris quaefequuntur,eundete re modu fumusimitaturi.lnucnitcp tandem inretra&ationenu* meroruafcircuferentiaeirepart.LVlI.rcr.l.fb part.XVliI.fcr» XXXV Il.fb c part.LVl.s.Diftätiä uero centrorupart. VI .fen L/* quarum d f fuerit LX.fed quarüm in noftris numeris d f eft decern millium,funt ioi£, Ex his dodrantem accepimusde, partium 8$4-.reliquumquadrantem partium .epicy dtode* dimus,quibus fic aflumptis & mutuatis ad nofträ bypothefim, demöflfirabimus ea congruere apparehtrjs obferuatis. Quo* ñiarn in primo acronychiotrianguli äd ejatus a d datur partiü ioooö,&d e partium earundem S^.cum ad e ángulo relíquo ex a d f, équibusper demonftratatriangulorum planorum a e, conftatpartibüsfimilibus 10489. Sí reliqui anguli d e a, part, LlIl.rcrup.VLdaeparMll.fcrup.LV.quibusquatuorrediíunt CCCLX.fed angulus kan aequalisipfi a d f, partium eftearun* demLVll.fcrup.l.Totusergo naepartium eftLX8¿eft partís uníus,fcrupul. XXII. & reli quus n éd partium Ll.fcrup.XLlllLSimiliterín fecundo acrony chio.Namtríanguli bd e,datur latus d e partium854»quarum ed,eftioooo.cum ángulo bdc,relíquo ex bdf partium CLXI, fcrup.xxil.fiet 8£ipfedatorumangulorum8¿latcrum belatus partium 108£2.quarum erat bd toooo.&angulus dbo partís uníusjfcrup.xxvil.&reliquus bedpart.XVll.fcrup.Xl. Sed 8>C o b 1 angulus arqualís ipfi b d f partiú erat XVII I.fcru.xx VI. Totus ergoebopartíumeft earundem XX.fcrup.v.lntriangu lo igitur e b o dúo latera data funt b e partium 1 o 8. & b o part, 285. cum ángulo eb o,datur per demonftratatriangulorum pía norum,relíquus quifub b e o ferup^prímorum XXXII. Rema» net bed igiturpart.XVl.fcrup.XXXlX.InacronychíO quoque tertiotrianguli c d e,duo latera c d,d e data fun^uepríus»^ an« guluscdepart.LVl.fcrup.XXlX.perquartumplanorum pra?* ceptumdatur bafis c e,part.i05i.2.quarumeftcd,10000.&an* gulusdcepart.Ili.fcrupul.Llll.cum relíquo ced, partium Lir* fcrup.XXXVl.totusergoquifubecp partiumeft LX.fcrupul» XXlI.quarum quatuorrecftifuntCCClX.Sícetiam trianguli ec p dúo latera data funt cum ángulo e c p Datur etiam c ep angu Ius,&Ten:partísuníus3fcrupul.XXll.unde&ped)relíquuspart. eftLl.fcrup XlllI.Hírtctotusángülusoen apparentia* colligí* tur part. LX VI11. ferupul. X XIII. 8¿ o ep.pärt.XXXllll.fcupul. XXXV.quiconfentíuntobferuatis.Etff^mmacabfidísIocusec centri adparteís ccxxvi.fcrüp.xx.pertingit.a capiteArietís» quib.nadíícianturpartesfeXjfcrup.XL.preceísíonis fquínotftíj J Verní ê \ * • ' * ............* ' » ; 4 4.« V . ¿ " ü î y « r s tribus recent/us obferuatis circa Saturnum acroh'ychrjs, Cap. û A I. 1 tf «» f*-1 ^ S / v. J ' • ' r » i " ■/ •< » ■ m ' • . # • * M' r. s * " V "* " ** W | ' * GVimautem fupputatio motus Saturnià Ptolomaco trzi dira hand parum difcrepetnoftris temporibus3neqp fta* tim potueritintdligi>inquapartelateret error, coadiitu mus nouas obferuationes adhiberc3é quibusiterumaccepimus très extremitates eius no&urnas. Primam anno Chrifti M. CCCCC.Xllll.tertio'nonas Maij,horauna&quinta antenne* dium no&i$,inquarepertuseft Saturnusinpart.CCV. fcrupul* XXIIILAlteraeras annoChriftiM.CCCCG.XX. tertioIdus lu Ii^ihmeridie5inpârtibusCCLXXILrcrup.XXV.Tertia quoque annoeÎufdemMXCCOC.XXVILfextoIdusOdobri^fex ho* fis & duabusquintis à media nocfte in vil. fcrup, unius partis à cornu Arietis.Suntigitur inter primam & fecundam anni /Egy> ptrjfex>diesLXxJcrup#xxxiIlJn quibus motus eft Saturnus fecundum apparentiam part. LXXVIII.fcrupJ;A fecunda ad iertiam fun t anni jSgyptij feptem* dies LXXXlX.fcrup.XLVI* & motus ftellae apparenspart.LXXXVLfcrupul* XLIL Etme* dius motus in primointeruàllopart. LXXV.fcrup.XXXlX.In fecundo part, ^XXXVIII* fcrupul. XXIX, Igiturininquifitione fummseabfidis 6i eccehtrotetisagendum eft primum/iuxtaprg ceptum Ptolema:i, ac fi ftella in fimplici eccentro moueretur. jQuod quamuis non fufficiat>attamen cômijnus addu&i/acilius aduerumperueniïTUS . Sitigituriprecirculusabc,tanquamis, in quoplaneta arqualitermoucatur,ô£ fit in a fignoprimum acro nychium,in b fccundum^nctertium,^ fufçipiaturin ipfocen* trum terra?» quod fit d,cuiconnectanturad,bd,cd,arqueexhis unaquaelibetextendaturinredam lineam adoppofitas circum* ferenti^parteis,quemadmodum c d e,&coniungantur a ^be* Quoniam igiturangulusbd c datuseftpartium lXXXVI.fcru puhBxii.quarumadcentrum duo re&ifunt ClXXX- Eritre* •» ^ ' t • ' i ■ s ^ * * * • liquus b d e angulus,partium XCIII.fcrupul. XVIII .Sed qua« rum CCCtX.. funt duo recfti, erit partium ClXXXVI . fcru* pul.XXXVl. B>C b ed feciindum b c circumferehtiam partium I-XXXVIII. fcrupul. XXIX . Et reÎiquus igitur, qui fub d b c ' I f -. O part* y , f ' - ■ ?■ ."■'•''' 1 REVO L VTI0N7M L ífc V. ^ part. LXXXllll.ícrup.L v.TríanguIiigiturb d edatorum angu lorum darrtur latera p Canonem,b e part.1995 j. 8¿ d e par, 135 oí. quarum dímetiens circumfcribentis tríagültím füeríttoooo.Sw militer in triangulo a d e,quoníam a d c, dátur part. C ¿íiii.fcru, XlIII. quarum duo ré¿ti funt CtXXX. Etreli* quusadepart.xxv.fcrup.xvil.Sed quarum ' g CCCLX.funtduore Per fubtenfamigiturbe,daturiam baecircumferentiapart. CIII. ferup. v ii.Ainc tota e a b c,part. C X C i.fcru. XXX v I. et reliqua circuli cejpart.CLxxxvill.rcrup.XXllIl.acpèream fubtenfa cdepart.i^8^8'&c dexceiruspart.5>29^.Iam^mânifeftti eft* quodeiipfa c d e,fuiiTetdimetiêtis eccêtri,in ipfam caderêt fum* macae irtfimccabfidisloca,pateretcp centrorumdiflatia, fed c¡a maiuseftfegmentumeab c,inipfo erit centrum, fitq? ipfum f, per quodatcçdextendaturdimetiens gfd & ipfî c d e ad an* gulosreâosfkiManifeftum eft autem,quod rectangulú quod fub cdecontinetur,3cquale eft ei,quod g ¿»db.Sed quod g d,d h,cum eo quodexfd>fitquadrato}acqualeeftei qúdd àdimi* diaipfîusg dh.quaeeftfdh. Ablato igiturdimidrj diametri quadratoab eo quod fub o d,dh)fiue arquai i quod fub e d> de redangulo.remanebit ex f d quadratum. Dabitur ergo Ióngitu* dineipíaf d,&:eftpartiumi200.quarum quae ex centro fuerit ioooo.Sed quarum g f fuerit partium ¿o.fuiffet stpartium 7. / \ t fcriip.i2.quaeparum diftantáPtolemxo. Quoníamucro cdk eft fe rní is is totíus cd c d demonftrata eft par tiS «2^-reliquaergodkpartium eft^o.quarug fponit 10000. B¿ f d^xzoo.íed quarum fdfuerit iooQO.eritdkparr^ii.qusr f , ; pro íemííTejfubter.dentis P-T^ duplum anguli d f k > efí¡ l^jo ..-¡JSÍ) ipíe angulus partium. "Mt\ XXXII. faupuL Xlv. \\ \ v. i ' ^ ' i f j /// \ * . 4. m YV ( VI \ Quorum quatuor rcaá VV J/ \ funtCCCLX. Atquehís i // \ fimilesinhlcírcumferen * ' * \ \ \ -/- / f f' - - \ \\V /J/ \ tíafubtendítín centro e* , \ / ff , xíftentís círculi. Sed to* Ayld# , ta c h 1 medietas ipfius c y/\f /lepare, eft LXXXIliL* ^Yt J fcrup-Xllltcrgo reíidua / ch ab acronychío tertía gp^ / ad perígarum eft partís / LI Jcrup.XXVIIUquas demptseáfcmícírculo re línquuntcbf círcuinfes g - renriam part, CXXVI1L . fcrupuLxxxi.áfumn3a abfidead acronychiumtertiüm* Cumcpfuerítc b círcumfemi tiapart^LXXXVIll.fcrup^XXlX.entrefíduabfpart.XL^fcru» IíLafumma abfideadacronychiumfecundum^Deinde quxfe quíturb facircumferentia part*LXX.fcru,XXXlX.fupplet af quoderac ab acronychío primo ad apogseumfpartía. XXXV. fcr.XXXVLSít íam a b c circulus>cuius dímetíens fit fd eg5 cea trum d?apogaeu f,períga:um g^ircüferetíaafpart.XXXV.fcr^ XX^Yljl^ Capiat aut ex íam demoftrata cetrorudiftantiad e dodrás pare €joo.et quadras,cj reliquus eft part^oo.quaru qua?ex centrofd fuerint ioooo Jecunduque quadrante in a b c cetrís epícyclíisra defcribaturetcopleaturfiguraíuxtapropofi^ bus ficdífpofitís fi elícfrc uoluerímusgbíeruatalocaSaturriípet medum M I C 0 L AÍ C O PE RNI CI modufuperius traditu,ac mox repetedtijnueniemus no nihil di icrepanria.EtjUtfummatim dicä,nepluribusk<5i:orconeremu3, neue plus laboraiTeuidcamur in deuijs indicädis.c^tinusrc&a monlträdauia.pducunt hxcnecefiariop trianguloru demSt'ira Cionesadneojanguluparc.LXVll.fcr.XXXV.S^alceruqinfub oen>parc.LXXXVII.fcru.XII.acqhic appareti n>aiof eft iemü gra^u>& ilieXXVI.fcru.minor.Ättunc foiüquadrareinuiceiTi coperiraus.npmoto aÜquätuiu apogpo conlhtuerimus a fg.u XXXVHI.fcru.L.ac deiticepsfbcircuf^retiaparr.XXXVLfcr. XLiX.fbcgt.CXXV.fcr.X VIII.Cetrorücjq?d ediitätiä>parc. 854.atqje,t qex C£trQepicycii,parc.285.quamfdfucmiooQO. cju.^ fere cofcntiiic Ptolema:o,utiugius eft expofitu. Qübd enirri hx inagnitudines apparentiis cöueniät,ac tribus fulfi onions no «uniisobferuati^exinde gfpicuu fiet^ quoniä fub ac^onychia primoin trianguloade,latusd e datpartibus854*£bus a d^ft ioooo.Ecangulusadepart,CxLl,fvr.X.qrucirca cctru cii ad f fuatduore part, eritXXXIIII.fcru.LV,Inalteraqqj[ummxnoStisfuliioe triaii^ gulübe d duorü latcru datoru eil, nä d e gn 8 j^.tjliü d b icgoo. cuangulobe d^itidcircoSibeillarugtiuip^/ .anguius db epartJl!cru,Xi'V,8£ reliquusbcdpart.XXXiliurcru. LliLScd ^rublboequaliseftipfibdfjtotuscrgoeb opamericX icraXXXIllLad cetru. Huc aüt fufcipiut data latf ra b o 8 )> ^bepart.io^c)7.Quibusdemoil;raturbeof£:rupul.t-iici,ix.c| deptaabangulobed,relinqcoed,part.XXXill.icn > demoftratuefti primafulfioeanguluden fuifle part.XXXIli. fcru.LV.totusergoo en,anguluseritpart.LXvui.ß queappa ruft diftatiafulfiois prim£ afccuda,ac obferuatiöibus con1 nea.Stmiliteretiä oftedetde tertioacronychio: quoniä trianga licdeanguIuscdedatpartfuili,rcru.XMl,&:lateracd,dequ^ O iij p"«* ndem cfle paf tium^552.&re!iquíangü!iccdparnumCXXl.rcrupul.V,dcc partaui.fcrup.xni.totusergopce,partcxxix>fcru.xxxi* 1 ta rurfusepc,tríángulí dúo latera pe, ce, data funt cum angu* lo p c e,quibus oftenditur angulüs pee partís unius, fcrupul. XVIII.qüídéptusexcedjrelinquit angulumpedpart*CXIX. fcrup.xLV lLá fummaabfídeeccentri adlocumplánetacinacro nych¿otertio.Oftenfunleftauten1,quodín fecundo erantpar* | tes XXXIIi.fcrup.V.remanent ígiturín ter fecundam tertiamq? fummac noeftis Saturnifulfionem,partes LXXXVI fcr. XlII.quae etiam congruentes adftípu* lanturobferuatíoníbus. Eratautemlo-cusSaturní perconfideratíone tune ín* mntus in viilifcrup.uniuspartís ápri* níaftella Arictís i umpto exordio, Se ab ípfo ad Íníímárri abfida eccentri often* fumeft partes fütfleLX;'fcrüpul.XIIi. peruenitígitur ipfa íntima abfisadLX. grad.5¿ üníusferé trientem j átque fum» mx abfidís locus e diámetro iii partíú. CCXl.SC trientem uníus. Exponatur iam orbis térra? magnus rst,in ecentro fuo,cuius dimetíensset adcdlineammedfjmotuscOmparetur facfrs angulsf d c,8c des inuícem equalibuSjerítergo térraSC uífus nofterínpe lineá>utputaínr figno: angulus autem pes, fiue r s,círcumferentía,qua differt f d c angulus á d ep, arqualita tis abapparenti,qui demonftratuseftpartiíí. v. ícrup . XX':' ejúae cum fubducírcum ferentiam part.CLXXIIII.fc.XXIXidiihntia íiderisab apogeo orbisqüodeft t.tanquamáloco Solís medio. Sicqí demonlíra* tumhabemus,quodannoChriíl:i M.D.X^VlI.fejtto Idus O* ^obris/exhorís&rduabusquíntísfuerítSaturnimotüsanonia liaEáfummaabíide.eccentripart.CXXV.fcrihXVlil.iyiotus tcmcommutationispart.CLXXÍilí.fcru.XXlX.Ptlocus fum mx abfídis in p a r t. C c X l ¿fotip.-X X 7* a pri m a fiella Aríetís haeren tíumftellar urn íphacra. De "V T I au in moí R E V O L V T í) O N V M t I g; V. De motus Saturai examinations Cap. v i l m Stenfum eft autem,qùod Saturnus tempore ul timer iriV am confidcrationum Ptôlemà'i, fecundum commuta* tionis fux motum fuerit in part. CLXXIlll.fcrU.XLini.« Locusautemfumma:abfidiseccentri in part.CCXVI. ferupuî. XX il i .à capite Arietis ftcllati Pat et igitur quod in medio tempo reutriufque obferuationis Saturnus commutationum fuarùnr aequaium compleuit rcuolutioncs M.ccc.XLlIIT.minûsqua* dranteuniusgradus.Suntautem à"xx?anno Adriani,à XXIIII, die mentis Me iury ¿Egyptiorum,una hora ante meridiem.ufque adannumClirifti M. CCCCC. XXVII. fextùmldus Ocftobris, fexhorasjhuïus confiderationis, anni À'gyptij M, CCC. XL1I. dies LXX\^fcrup.XLVIlLQuibuseriamiîexcancn€colIigere uoluerimus motumipruni,inuememusfimiiitfr graduum iexa* gena^quinque gradus LlxJcrupuhx^VlILqûxriipcrfluuntà miolutionibuscommutationum, M* cca XXlll.Rccfie fe igi* tur habent^qua^expofitafuntdemcd^sSaturniraotibusJnquo etiam temporequia motusSolis iîmplex eft partium LXXXII* fcrup,XXX*àquibûsdemptisgrad,CCCLl^ rent partes Licxxil-fcrupuKxLv.motus Saturni medrj,qua: iam excrefcuntinXLVlLeiiis reuolùtionem fûpputationi con* gruentia.lnteriiriquoque & fummacabfïdis locuseccéntri pro* n>ôtu$eti:Xlil,çrad.& LVIILfcrupuLfubnonerrantium ftelîa* rum Iphacra> qu'en) credébat Ptolemscus rodein modo fîxum, atnuncapparet ipfummûueri in centum anniaptr gradum m nu m * / ' . • 3 . • • De Saturni locís conftítueridís. Cap. vin. SVnt autem a principio annorum Chrifti ad annum XXj Adrianí,XXIIII diem,merifis Mefury>una bora ante me¿ ____ rtdiemobferuationis Pto'omcci\ anni &gyptij CXXXV. dies CCXXli. fcrupul.XXVII.tn quibus motús Saturni com¿ mutationis eft part. C C C XX V IllX rup. LV.qug reie&a ex part. C^XXII ii.icrup. xl II ri.réliriquúnt part. CCV¿ fcrup. ±UX¿ locum % N I CO L'A i CO PERNIO iocumdiftantiarmedijlociSolisa medio Saturni,& eft rrcotus commutationiseius in media node ad Calend.Ianuari). Ad hue locum à prima Olv mpiadeanni $gy ptrj DC C LXXV .dies XIL s. comprehendunt motum praeter intégras reuolutiones part. LXX. fcrup.LV» Qui reiedus à part. CCV» fcrup. XLIX.relin* quit partes CXXXliil. fcrup. liiii. ad principium Olympia* duminmeridieprimidiei menfis.Ikxto^mov^,Exinde poft an* Xi * t I 4 * « • i I #* ♦ e "i* » * p I » <. " \ -m nos CCÇLi.dies CCXLVll.practerintegroscircuitusfuntpar* tesXIII.fcrup. vil» appofîta: prioribus colligentes Alexandra Maqnilocumpart.CXLVlll.fcrup.I.ad primumdieminmeri* die menfisThoth iÉgyptioru.EtadCîefaréanniCCLXXVllil diesCXVIII.s.Motusautem part,CÇXLVII.ferüp.XX. confti tuens locum part. XXXV« fcrup. XXI. in media node ad Ca« lend.Ianuarii. ^ I'» • ♦ - v • i « » - 4 7 . I ' * * ■s^ 4 I < V . • " .. ' 1 .* ; * :î n * -.V - > \ - / * * De Saturni commutationibus,quae ab orbe terra: annuo profîcifcuntur,^ quanta illius fitdi* ilanria. Cap» ix. f • * . x % ' * - • -A „ . . . . , - # AT . . / < / t t ; {.¿4, ; r àf [ • „•» ( • 1 . v . , ' v . . . . . / ^ • -4 • *Jk Otus Saturni longitudinis arqualesunacum apparent I \/ I tibus funt hoc modo dçmonÔrati. Cetera enim quae JL t A illi accidunt apparentia>commutatioi:es funt^ut dixi* mus>aborbeterrxannuo proficifcentes* Qiioniam ficutterrx rnagnitudo ad Luna: diftantiam parallaxes facilita 8i orbisiU liuSyin quo annuo reuoluitur circa quinqueerrantes ftellasha* bet efficere^ed pro magnitudineeius longé euidentiores. Tales autem commutations accipi nequeunt,nifi priusaltitudoftel* laeinnotuerit,Quam tarnen per unamquamlibetcommutation nisconfiderarionempofsibilceftdeprehendcre ♦ Qualem circa Satumumhabuimus annoChrifti m# CCCCC.XlllLfextoCa* lend. Marti] à media node prsccedente v ♦horis «quinodiali* bus. Vifus eft enim Saturnus in linca rcda ftellarum.quse funt infronteScorpi)5nemperecunda Si tertiajquaceandem longitUii dinem habentes, funt in CCIX.part •adharrentium ftellarum fphsrî&. Patuit ¡gitur Sc Saturnilocus per eafdem. Suntautem à principio ^nriorum Chrifti ad hanc horam anni Mgypii) ^Ç^CCÇJXIliifdies £xx iêcundum numeratia / / % r e v o l v t i on vkí lib. % numerationemlocus Solis medios in parr. CCCXV.ferupI Xu. anomalía commutationisSaturniparf.cxvi.fcrup.xxxi.ac propterea locus Sarurnimedius part.CXCiX.ícrup. X.&fum» m a; ab lî dis eccentri in partibus CG XL. cum tríen te fer é.Efto iam fecundum propofîtum mo dum círculus abc eccentrus, cuius centrum fîtd, Si in dimetiente b d c,fit b apoga?um,perig2eum c, centrumorbis terrace, con ne&antur a d,ae,5¿fa&oin a centro. diftantiaeautem ter ti a: partís ipíius d e$ defcribatur epicy clíum>in quo f fit loe us ftellae,facto d a f ángulo acqualí íp íí a d b, SC in centro e orbis terrae: exponatur h i, quaíí ineodem fuerit plano ipíius abe circuli, cuius dimetiens parallelus exiítat ipíí ad,uc intelligatur refpedtu planetas apogacum orbis in h,períg£um íni.De* cídaturautemex ípfo orbecircumferen* tiahhpartíum CXVi.fcru.XXXi. iuxta fupputationem anomalix commutation nis,conne&anturq?f l,e 1,8¿ f kern pro» duela fecet utramqí orbis círcumferen* tiam. Quo nía ígitur a d b angulus part. eft XL.fcrupul.X.qualíum etíam qui fub daf exhypothefi.&relíquus ad epart.CXXXVin.fcrup.L.& d e part.eft 854.qualium eftad ioooo.quibusíntrianguloa de, demonftratur latus tertíum a e partium eíTe earundem angulusdea part.xxxviii.fcrup.ix.&relíquusfub ead,part. m.fcrup.i.Totusergo e af part.xLini.fcrup.xi.Sicrurfusin tri« ángulo fae,latusf a,datur part. 285 • quibusetiam a e, demon* ftrabiturreliquumfkelatuspartiumearundemi04^5 .Sí angu lus a e f partis unius,fcrupul. v.Manifeftum eft igitur,quod tota differentia fiue profthaphœreiîs inter medium uerumq? locum ftellac eft part.nu.fcrupul. v I, quam colligun t anguli d a e, & a e f. Quamobrem fi terrae locus ink uel mfuiílet,apparuiíTet Satiir* nus in partibus c cin.fcrup .x V Lab Ariete ftellato,tanquam ex e centro locus fuus. lamueroin 1 exíftenteterra,uí fus eft in par ti* ¡bus CC v.DifFerentiaepart.v. fcrup, xli iu funt commuta no* .„L ~ ; \ '' ............ p NICOLA! COPE R N I CI jirspenesahgutum kfí.Atquoniam h 1 circumferentía feci»« dumsequalitatem numerata eft part.CXVl.fcr. XXXlll.á qua fublata h m profthapherefi>remanfit mlpart.CXll, f:ru.XXV¿ tiuarq? fupereftlik part.LXVll.fcrup.XXXl.quibusetiamcoo {tacangulus kel.Quapropter triangu'umfeldatorum ángulo rumlaterumquoq? ratíonemhabetdatair^perquamin partibus quibus erat e f, n 046" 5.talíum cuoq? e I par r.eft 105)0. quarum e* tiam a d>fiue b d,part.ioooo.fed quarú b d iuxta ufum antique rumfuerit partium LX.eritelpart.vi.fcru. xxxil.-quae certc pa-um etiam differt ätraditione Ptolemp.Totaígicur b d e par tium eft 10854,5¿reliqua diametric e par 1.9146.Sed quoniaca epicyclium itibjfemperaufertcelijtudini planeta: partesig^ .¿n c uerototídem addít.íd eft>dimidíum diamc triiui, erít propte» íeamaximadiftantia Saturniab e centro part. 1056?, minima part.^43i.quarum funtbd loooo.secundúhancrationem Sa® turno apog.ro funt partes ix.fcrup. Xlii . aititudinis quarum quaeex centro órbis terra: fuerit pars una pxrigaro partes Vill-fcrup.XXXlX.Quíbus iam liquido confiare poíTunt ,Satunii commutatiönesipfimaiores,per mod um circa Lunam de pax« sülisexpofitum.Sunt^SaturnomaximaM'n apogaro exilien tpart.v.fcru.LV.ln perigaco uero par t, x I .fe ru X X X IX.Diifcc runtcßinuicemfcrup.XLlUl.quar in conta Bfoluto Saturno,circa íouís quoqué motüm eódem nao* J a Qr __J •___1 ______í\j__, • •___• . . ' '_____f_______* . utemur.rcpetitis pnustn* crtiiifulfionibu*erat anno XVIÍ. Adriahi menfe Ep/pky ¿Egyptiorura,dieprimonienßs, una liöraante medium no&i* , fequenti» 191* gri*ngutd'fkduobu8 lateribus datiscajto 74..qua1iunufta k 119. ÖCangulo c a k, patefiet angulus a c k partis unius fcrupuL XV lI.Hcnc etiam.qui reliquu» elifubk c d,partium erit LXXlI-fcrupul. X.Similitcrolicndctur intriangulo b ed.mancntenim 4 iemper arqualia priori* ' i'" ' n^TT.. fcus latcra bd , d e.Sfd I angulus b d c datur I ^k/"' partium II •fcrtipuf. l. I «xibitproptcrca b c ba» I \ fis p. rtiüm 9314. qua» ... |t i \ Iiumcft4 b,iooco. Et 1 I angulus d b e partis uni* * 1 usfcrupul.XH. Sicquc ^S^ I rurfus intrianguloe 1 b / \ -e >• j duolatera funt data , & jK c' • - / totus c b 1 angulus pari // • ' / titlmCLXXVlI.fciupu«» I lA t J XXII« dabitur etiam qul U fublcpangtilus,{crupui S» j II I I.uniüs partis. CoU > . ' IcAa Iimulf< rupul.XVü cum ablata Jfuerint ab F ■J ® d b angu!o> rclinq^unf . , ¿¿:;: > ,part.CLXXVi.fcrupuU itTIIT.QuÄ 'unt an'jutifctaquo cum ablatusfuericked, par* fium l.xxl!.fcrupul.X*fuperfuntparresCllü.fcrupu.XLIIII, Suntque ipfiüs k c 1, anguli äpparenfiar intcr prtmum & fe* cuij lümobieruatorumtrrminorumftonorueutei fere. Indem c um,xXX.ferupu.XXX VI.Demonftr« itrabitur ecbaiispart. ^410.& angulus dce,part.ii.fcru. VIII* wndetotü8ecmpart.CXLVlI.fcrup.XLlIIl.intriangulo ecm cuibus oftenditurermangulus;fcrup.XXXlX.& exieriorqul iub d x e arqüalis ambobus interioribus c c c e x, oppofiio part.ll.fcrup-XLVll.quibusdem»itiinor eftipfi fd c,utiir g c «n>rcliquuspart-xxxm.r.rup-xxiii.$C totus i e m partim* XXXvL meat äi cd f f Hirtel r i revolvtl onvm ¿ce. ü * XXXyi.fcrup.XXXlX.qui cratá fecunda fulfione ad tertiam con féritiens etiam obferuatís. A t quoniam bxc furo tti$ no disfuííio ínuenta erat in v il.gräd. Sc xlv. fc¿¿p .íeqüens infw mam abfída,partibús(utoftenfurh eft^rf^iTT ícrtípu^XXnL declaratfumm^abfidis locu fuífle per id quocl fupereítfemícírculijínpart.CLIlll, fcru jcxx-fi xarum iphscrsc.Exponatur iam Circa e orbi«, ter* racannuusrs t cum diámetro s e t, compara ta ad d c lineam.Patuit autéquöd angulus g d c fuerit part.XXX.fcrup.XXXVl.cuiacquatís eftges>et quod angulus d x c,fiuescqualis ei r e s > atque r s cir zu mferentia eft partium d uarum,fcrü.x l V Ii di ftäntisc planet? á perigíco orbis medioper qua totats räfummaabfideorbisextatpart. CLXXXil.fcru Xlvii.Et per hoc corifirroatur,qüod in hac hora tertij acröny* cny Iouis ádnotatianno primo* Antónírií, die XX.menfis Athyr Mgyptiorum,quint^horis á media nodeíubfecutá, Iouis ftella fuerit fecund um anomalíam commutácionís in partibus CLXXXll.fcrup.XLVlLLocus eiusarqualisfecundum longt tudincm inpart.IIIl fcrup.LVIII. Ac fummsc abfidís cccentri locus in part.CLlIll .fcrup.XXH'iJtiacomniaHuic quoq? noftrjs tis terrae, atque #1 ' # De altjs tribus acronyefirjs Iouis recentius obferuatís. Cap. xr. mfm * ' * . * » • _ M 'buslocis (rellscIouisolimprodítís atqjhoc xatis,aUatriafubíh'tuemus,quaeetiam fummá diligen« tia obferuauimus ipß Iouis acronychi» Primüm anno ChnftiM. .XX.pridieCalénd.Maí),a téhorís XI.in grad.cc.fcrup.xvlll.fixarum fphscrae. Secun* dum anno Chrifti M.D.Xx vi. quarto Calend. Decembris á srnedianodehoristribus:ingrad. xlvill.fcru.XXXlill« Ter« t »umueroänno eiufdem M»Ö.XXlX.ipfisGaknd.Fcbtüarii,ho rísxix.á roédiá nöÄe tranfaftis,in Cxin.fcrüp. xliiii. P ii) Aprim® Ä primoad fecundum funtannifex,dies CCXlI.fcrup.XL. fub quibuslouis motusuifuseftpart.CÇVlll.fcrup.vi.Àfecundo aá ter tiu fu n t ^n n í p tí) 11. d í e s LXVl.fc.XXXlX. et motus fteliç apparenspart.LXV.fcru.X.Motus autê squall's in primó temporis ínteruaiio part .eft CX CIX. ferup.XL.In feeudo part. L^Ví,(crup.X. Ád hoc exemplu defcribatur circulus eccêtrus abc,in quo exift,i^etur planeta fîmpliciter 8¿ gqualiter mouerí, jö \ áeíígnehturcptrialoca notata fecundum ordi« ^^Bs^X, ! ren} literarumabc,icaquidern3ut ab círcumfe ~/J\ rchtAahab«atpartes CXClx.fcru.XL.b c part. ¿ / y \ LXyí-f-rup.X.acpropterea quxíupereftcircu y f liac,part.XC!IILfcrup.X.fufcipiaturquoque /tí/ d centrum orbísterraeannui,cui connedantur / 7 ' j/h a d>b d,c d,quarum quxlibetutpoted b, exten datur in rc&am lineam ad utrafque par teis cir* cúlíiquacíitbde, Sí coniungantur à c, a e,c e. Quoniamigituranguîus b d c, apparentisc partium eft lXv. fcvu]3.x*quarüm ad centrum quatuorreeftifunt CCCLX.&relí quusFd e5fimiiiumpartium erit CXllILfcrup, t. Sedquarum fu ht CCCLX.düort¿tiTut adcfrcumferentíam>erít ípfe partíu > "I r^ 'V EV" . f * f f f * t f "1» ^ » • ^r . . 4 \i »• * • i I, 11 » » 'í ' * • ♦* ^C^XXXTX'.fcrup. X L.Et qui fub c e d in b c círcumferentía,par tiüíií LXvl icrup.xi.Et relíquus igi'uir qui fub d cepar t. lXIIII. fcrup.i¿;Tnangülúgíturc d edatorumangulorum dantur late ra c e part-1S15 o. & e d part. 10511S .quarum dim etien s círcufcri* bentistnanPuUímfueritaoGGO.íSimilíterintrianPuloadejqnisí 'VínVi")i ">"■'' j.1 • 0 * i amangulusad bdaturpart.CLl.fcrup.Liiii. refíduus à círculo propterdíftantíam datam àprimoacronychioadfecundû. Et reliquusigiturhde part.eritXXvni,fcrup. vr.utín centro | fed ut in circumferentiapartLvl.fcrup.X Il.at qui fub a d e,in b c a cir cumferrn t l'apartium cLX.fcrup.XX erít reliquus äed , partíu CXlIii-ff r up_Xxyill..è quibusaèlatus iienitpart ^420. & e d partium i8^2.quarum dimetiens cïrciili circumfcribentis a d é triangulum partes habeuoooo. Sed quarum erat ed 10918-ea* rum erit a e 5:415. Quarüm erat etiam ce,i8i5ö.Habebimus er¿ gorurfus triangulum e ac,cuiusd'uoíatera ea}& e c data furit, cum anguloaec,ín circumferentiaac,partiu XClni.fcrupu-X REVOLVTIONVM LIB. VI ¿5S qüibus etiamdemonftrabitura c eangulus,ut in a c círctirnfe¿ rentiapartiumXXX ; fcrupuUXL. qua! cuma c,ecí!igitpar¿ tes CXXIIIIkfcrupul,l,cuiusfubtenfa c e partium eft 17727; quarum dimetiens eccentrí füerit 20000, Et fecuridum ratio* nem príus datam> erit quoque deearundeta partium 10665, Tota uerocircumferientia b c a e,partium CXCL féquíturre* liquacírculi eb partium ClXIX* quam fubtehdít tota bd e partium i9?o8.quarumfunt féliquá b d ,5?243.Quöniam igi* tur maius Tegmentum eft bcae,ih ipfo erit centrum circuí í¿ quod eft f.Exponatur iam dimetiensgfdh.Mamfefium eft aü tein^quodrefiatlgulum^quod ed,d bcontinetyr, aequale eíx eí quod fubgd3dh,quod idcircoetiam datur,Sed quod fubg d, dh,cumeoquodex fd acqualeeiítei,quodexf dhquo ablatoab eo quodfub g d,dhrelinquitur,quod ex f d fit quadratum. Daturergof d longítiidine 11^3 .quarum f g íunt locoo. fed quarum eífent LX.funt partium. Vll.fcrupíil. IX. Seccturiam bebifariam ínk,&extendaturfk l»erít idcírco ad angüles re* «ftosipfi be.Etquoniam femifsisbd k partium eft ^54. &d l> partium ^243.relínquiturd k partium 711. Trianguli igitur d fkdatorum laterum » daturetiam angulus d f k parciuni XXXVI. fcrupul. XXXV. 8¿ 1 h circumferentíá íimilsum xxxvi.partium.XXXV.fcrupul. Sédtotalh b partium eft LXXXlllI.s. reliquab hpartium manetXLVll.fcrupui.LV» Diftantiaä perigacofecundiloci, 8¿reliqua quae fequunturad apogacumb c g,partium CXXXII.fcrupul. V.reic&isb e, par« tium LXVI. ferup .X .reftantpart.LXV.fcrupül.LV ; Ter« tqlociadapogxumhsec ápartíum.XCllll. fcrupul. X.relirJ quuntparteis. XXVIII.fcrupul.XV. abapogacoad primuiti locumepicyciii.Quac nimirum parum conueniunt apparejitj}s non cúrrente planeta per propofitum cccentrum,ut neq: modus hicdcmonftrationis ihincerto nixus principio cértiquidpoíísc a.dfcrre: cuius etiamhocintermultaíndíciumeft.quodapud Pto lemafum in Saturno maioremiuftodiftantí'ám centrorum pro« -iulít,in Ioueminoren^nobisautem fátís ídem maíorem,ut eui* denterappareatuniusplanetacaiTumptisalnsatque aífís círcuU «rcumferentijs non eodem modo quod quxrítur prouenire. . fslea NIC 0 L A I COPEKN1C f Ncc aliter louis motum a?qualitatis Ô£ apparently pcfsibile erat coponere in his tribus termini's propolîtis,ac deindeomnibus» nili fequetemur totam centrorum egrefsionem eccentrotetis à Ptolemacoproditam part, v.fcrupi. XXX. quarumqUacex cen* tro eccentri fuerint lX. fed quarum fuerint iôood < funt 5)17» Quodqj fînt circumferentiae à fumma abfide ad acrOnychium primumpart.xLV.fcrùpuLii.abinfirnaabiîdeadfecundtimpart. lxi 1 iifcriip.xLi 1.& à tertio acroriychio ad fummam abiida par iiUXLix.icrup.vin.Repetatur enim figura fupetiot eccemrtpi* REVOLVTtONVM LIB, V. 155 quoniam dúo latera b d,d edata fuiit,6<: angulusb d e partíum LXIIII.fcrup.XLlI.eritetíamhíctertium latusbenotum,part. ^725.quibus eftbd>ioooj.fitangulus bdepart.m fcru.'XL» Proinde 8¿ ín triangulo b e l,duo c^üoq? latera b e^t b l data ÍUnt» cumtotoangulo ebljpariiumCXVHl.fcrup.LVlll. fi.t ecjam b e l datus partís uníus ícr up.X.átq? ex his qui fub d e 1 ¿part. C X. M f # M A Jf* f^rup.xXVIIí.Scdiampatutcttiaaiaedparc^XLhrcriK XX VU Totusergokel collígít partesCLl.icrup.LlIIUéxindeqüsc rea ftani:áquatüorrevílispart,CCCLX.runtpartesCCVIiU ícrüp* XLapparéntixinterprimamf cundamó^fulhonern cor truene tes obieruatts»Tertíodenicplo;odancureodem rnodod c¿deía* teratríanguííc de3angupru<ínucnro** quales íüntdíffefenti£ ínter f d c,S¿ d e m,angulos a-qualítatiset apparentí^acperindcipfedein parttuent XLV.Ícru.XViUiri acronychio tertío.Sedíanidémonftratue(tdel/ujlTepart^CX, ferüp.XXVIII.Erítígíturqu» mediatl em,part LXV.Ícrup.X ärecundaadtertiamobferuatamruinonem,conue iiiensetiamo\>ferüat!onibUs#Qiicn!ain uno terti usipíclouíslocus utíuseftinpa* t*CXUI ♦ ferupul* XUIll.noaerrantíü fp hartado ftendit (umm srcvülis Tufritfo partibusCLXXXUlJcrupTuoucromoiuinpa t.CiX.krupu. LI I. Ht quod apoç;urr eccentri tarn he Cl IX.uri purtibusà ccï na Ariensiiellati,quoderat inquirendum, , » * 4- j • Comprobario aequalis motus Iou s» Cap» X14. Tiamrupcriusiufurheft, cubd in ultima trtürn futrmœ r.ofiisfs lt^:mumàPi0lem£0C0iihderatarum fuerit mot i fuomedio inquj-tuor part.LVlIi.kru cum i'ia cominutarionum pari.CLXXXli.fcru,XLVIl Qui* bus confiât quod in medio tempore utrf%ifqueobferuaticnis*i* fluxennt in motu commutation-.* louis fuprapiena-s reuokitio lies pars unaXrup.V.& in motuf uopams fVré CHII . i^rupuL iLl lll/Fempus autem quod intercù n ab anno primo Antonini die XX.menfis Athyr.z£gyptiorum?poÎt hoiasqumq^à mcctia ïiofte fequentsuf^ ad annu r, Chrifti A • CCCC.XXiX«acip* fasCalend Februari) hjras XIX. poil: medium noctis prfcedtfi tisJunranni /Egypii) MXCCiXCII.dk* XClC.fciüpuhdief XXXVII.cuirtiam temporifeiundutn jiumerumiupra expofi tum refpond ntiimilitergradusunus^fcrupA .polt rruo uuo* r»rs iutegras quibusterra iouem xqualibus milüesbis XX. die rr enfis Athyr, quatuor hör sa media noefte fecuenre, afeendendo ad principium annorum Chrifti ? iunt anni Ägyptrj CXXXVItdiesCCC.XIIll.rcrupul.X'fubruibusmediuscom^ ni utationum mos us iunt parcel LXXlllhü rypul, XXXlQusc cumabla^ R E V O L V T I O N V M tl& V. ,54 cu ablata fuerínt partibus c lxxx i1. fcrupul. x l v n. manen t part.XCVIlUcrup. XVl.pro mediano&ead Calend.January principioanriorumChrifti.Hinc ad primarn Olympiadem in annis&gyptijsDCCLXXV.diebus xi I.s.numerantur in mo« tu praeter íntegros circuios part. lxx.fcrup. LViii.detracfta à part.xcvm.fcru.xvi.dimittuntpart.xxvn.fcrup. xviil. loco Olympiadico.Aquofub defcendentibusannisCCCCLi, diebusCCXLVll.excrefcuntpartesCXin c períg^urruet pro ptereaín d c i) t e cen trum orb is terre a nnui. Capiawr autern a b circumferennapart,XXXIX»fcru.unius,atqfinipfo b acfiocen229 preterí .aparte ipGus el e di ft a nt a quarumetiam eit b d loooo.Secuitur rtlk uiimia tus ex eisfepartium »0373 , anguíu^beficr. l Secantibus äutemfcJineisbd,fe ¿n x Ggr.o eritd x e angulus fefh'onis dit^ ferentia ínter fe bda, nie* <3nuerí^motus>quertt componunt d be, & be f partiumIIJ* frupuhxr.qux ablataparubusXXXíX.fcrup,!. rehnquuntf ed^angulum partium XXXV.fcrupuf.L.áfummaabf;de ecccn triad tWlam,Sedtümmxabfidís,locus erat in part» ClX* faciuiuconiuncHm partiumCXClIIufcrupul.L •Hie erat ue* rusiocuslouis refpečtue cen tri, fed uífus elí in partibu* CC V, fcrupuhlX^dffferend^igiturpaitium X. fcrupul.XiX. fane cotnmutationis.Bxpliceturiainorbis terrgcirca ecentrum r st> cuj£%díiTíetiensf et addbcomparetur^fitrapogarum com* tnutationfo AiTumaturquoque r s arc um ferentia ferundum mer turam medir anomalije commutatíonis partium CXk i nip.xv. & extwndatur feuin reftamlweamper utramque ctrvumférentiamorbisterr^erúcp inuapogarum ucrum planea t r,Cí angulus d ifFeren«a?r e u, ariquéis ipíid x e, conflituit to* cam ur s vireumferentÍAmpartium CXJUll.fcrupg!« XX vi, rtl/quuHi R E V O L V T I O N V M t 1 B. reliquumfe s partium LXV .fcrupul. XXXlin. Sed quoniam cf s>inuentuseftpartiumX,fcrupu.XIX*reh'quusqui fub f es» partium CIIII fcrupul Vll.erit in triangulo e fs datorum anon loru(\iratiolaterumdata5feades,ficut^^8adj7^i . quarum igitur eft £e,j0573.talium erites , quarumetiameft bd ioooo. Ptolemarus autem inuenit es,partiumXI.fcrupuL XXX. quarumquxfxcentroeccentrieftpartium LX.eftque eadem ferê ratio eorum,qu« partium, ioocoàd ij\6. in quo propterea nihil ab illo uidemur diftcrre» Eft igitur ad c,dime* tiens,ad ret dimctientem»urpartes V*fcrupul. XIIII.adunam« Similiteradaies,fiueadre.utpartesV.fcrupul, XIII. fecund. IX.adunum>ficeritdefcrupul.primorum XXI. fecundorum XX1X.& bf fcrupul.primorum Vll,fecundorumX. Tota igi* tur a d e mtnus b f exiftenteapogxo loue eritad femidiametrum orbis terra:,utpart . v.fcrupul.prima XXVll.fecundaXXlX» adunum>&re!iquaecunà cum bf in perigaro,ut part. mi. fjrupuLpvimaLVlil.fecundaXLlX.acin medijs lods pro ut conuenit, ruibus habetur, quod lupiter apogsus maximam coinmutationemfacitpartium x.fcrupuhxxxv. Perigarus autem partium X1 fcrupul.XXXv. Eftq? inter eas differentia gra J us unus. Proinde ÔC iouis motus asquales una cum appareil tibus funt demonftrati* Dc ileila Mart is* Gap. xv. VncMartfs funt nobis infpiciendag reuolutionfs, fumptis tribus illiusextremacnoOtisfulfionibus anti* __ quis,quibusetiamilli coniungamus mobiUtaus terre* nae antiquitatem. Ex ris igitur» quas prodidit Pt-lemaeus, prima erat anno XV * Adrianijdie XXVI» menfis Tyb« /£gyptiorumquinti, poft medium no&is feqUentis,unahora a*quinocfiiali:aitqueeam fuiifeinXX?.part.Gemiiiorum,fed ad fixarum fph^ram ftellarumcomparatioe, erat in part. DXXiiik fcrupul. XX. Secundam notauiteiufdemanno xix.fexto die « " U] NICOLAI CO PERN rCl" Pharmuthi5menßsÄ'gyptiorumo(ftaui>antc medium no&ís fe quentís tribushoris,XX V IILpart. L« (crup.Leonis,fed non er* rantium fphscraein part. CX Lll-fcrup. x/fertíam uero anno fe* cundo AntoníniXII.díe menfisEpiphy iSgyptiorum -undecí* mi, ante medium nodis fequentis > duabus horís arquino * ¿haiibuSjínduabus partíbus> XXXIIIL ferupu, Sagittaríí«, Sed ad hacrentium ftellarum fphacraminpart*CCXXX V Jcru. LIIIL Sunt igítur ínter primam&fecundam anní^gyptíj IIILdies LXlX.horxXXStue[crup.diei L.&C motus ftelkeap* parens poftíntegrasreuolutíonespart.LXVILfcriKL^Afecun^ dauerofulfione adtertiamllILanni^XCVLdies^unahora^t motus ftellse apparens part,XCIIl/crup,XLlIlLMctus autem medíus in primo interuallo praeter integras círcuitiones part» LXXXLfcrup-XLiriLlnrecundopart^XCvTcru.XXVIiLTo tamdeindecentrcrumdíftantíaminuenit partm. XII, cuarum qusc ex centro eccen tri eilen t lX* fed q uaru m fuer i n 11 o c oo p ro portionalesfunt 2Coo.atqueín medl)smetibusaprimafulfio* neadfummam abíkkm XiJ.ícrup,XXXlIl*ac deinde aliud ex ■ alíoíecundamfuIfionemárummaab(ídeinpart^XL.rcrup,XU 8¿ tcrtiafulfíonead mfímam cundumuero noftram hypothefnn acqualium rnotuum erunt - ínter centrumeccentri Síorbisterrse3prodo^ranteillariim par ti um 150 o>8¿ qui fuperefí quadrans 5 oo.pro femídiaroctroepí* cyclrj.Exponacunam hoc modocirculusecccntrus abe, cuius ( centrum íitd^dímetiensperutramcpabfídaf d g,inquafite c>;n truni orbísannuarrcuolutionis/unt^exordíneíígna obferua* tarura fulhonumabc.fedafcircumferentía part.XLLÍcrupu* X X X111L f b p art. XU ■ fer up ul. XI♦ Sí cgpart.XLlIIKfcíiipul XXL& in fíngulis ab epuneftis epicyclium deferibaturproter tiapartediftanticcde,8¿coniuriganturad5b d>cd Et inEpíop dioaljbn^cn.ítatamen^ut angulidalvdbm , d e ft, aquaks fi n t í p fi s a d f, b d f, c d f. Quoníamígiturin triangules de.an* gulusadedaturpárt-CXXXVIII'propterangulu f da datum, Sí duo lateraadydeihempedejpart. ^oo.quaruefta d 310000« íequítur exeis relíquum a elatus?earundem partium 11172. & an guiusquífubdae,part. v.fcmpul, VIL Toms igíturqtiífui " - .cal part. "N ftEVOtV'f iö Mi? St LIB: IC talpart.XLVl.fcrupui.XL. Sic quoquein triangulo éa!,datus cft anguluseál,cüm duobuslateribusae.part.iiV^&atpart. 500.qüaliumcrata d 10000. Dabítur anguluseal partíá uniusfcrupuLlVI.quí cumd ae>ángulo efficit totam different tiam ínter a df Sí a . '7i S: „ _ ¿ c d partium VII * fcrup.ni.atqj dea, parr-XXXIIILs.Si* milíterin fecuda no cftis extrema triagu* o lib de datus eít an« gulus b d e partium CXXXIX. ferupti!. XLlX^Sí d e latus part.150. qualíúeft bd toooo. efficiunt latusbepar.iiiSS. et angulus bed par* tiu XXXV. ferupué Xlll.etreliquúdbe part.lin.fcr.LVin. Toms ergo ébffl, part.XLV.fcrupul. Xíii.datísbeetbm - M te " m * comprehenfuslateribus3quibus feqüitürangulüsb cm,part, ü* hius5fcrupul.LlII.&reliquusdem,part.XXXIII.ferup . XX.' Totusigiturle m partium eft LXVILfcrup.L. per qúem etiam uifus eft motusfteilcä prima noífírísfulfioneadfecundamj&Cco fonatexperíentiac numerus.Rurfus quonia i ntertía noctis extre mitatetriángulúcd e,duoru laiteru cd,d e,datorü eftcomprehé dentíumangulumcde,part.XLllII.fcrup.XXI.quaebafim ce produnt part(8?88«quarüeft cei0000.fiuedei50,&: angula cedpart.xxxviLfcrüp.xXXlX.cum relíquodc e¿part. VI. rcrup.XLiLSícrurfusintriansulo c e ti totusecnanguluspar* CXLll.fcrupul.XXl notis e c n comprehenfus ett latería bus,quibus dabituretiam angulus c e n part. uníus?fcrupul¿II/ Remanes , . / if tVo LAI COPE RN rci; •' * ~ — 1 % c. « > * ^ » , _ Remanetergo reliquus n edpart.CXXViLÎcraV.inÎumm^ tätenoäis tçttix. lam uerooftenfum eßyqübd dempart erat XXXIlI,fcru,XX relinquiturm e n,paruXCIIILÎcru.XLV /Et eftangulus apparent!* inter fecündäm & tertiam no dis extrem ttutatem,in quibus etiam fatis congruit numerus eu obferuatis* At quoniam in hac ultima Martis obferuata fulfione, uifa eft (M lainpart.CCXXXV.icrup*LlllI. diftansab apogaeo eccentri part.(ut demonftratüeil)CXXVlLfcnv,Erat ergo locus apo gxi eccentri Martis in par ribus cetum övfta,fcriip. L,non errant tiumftcllarumfphserx.Expliceturiärnorbis terrx anuuuscir* cae centrums s tcumdiametro ret,paralleloipiï dc,quatenus rfitapcgacum cömxnütätiönis>tp£ rigeum.Quoniam igituruifusplanetaeratin ex, \ ad partes iecundumIongitudinem235X.horis àmeridiearqualibüsftellaMärtis fecun* dum motumlongitudinis medium fuerit in part • CCXlIIII.s* &anomalia commuta tionis inpart.CXXLfcrup.XXVl* Dealifs tribus extreme noctis fuIi]onibus,circa ftellam Martishouiterobferuatis. Cap, xvi. AD bas quoquePtoîemsci circa Martern confïderationes comparauimus très alias, quas non fine diligentia ac* cepimus.PrimamannoChfiftilvj. CCCCC.XII,nonis lunî] una hora â media ho&e.Inüentuscp eft locus Mârtisin part^CC,XXXVikl-up.XXXIILprout Sol ex oppofito eratin part,LV* REV O V V r I Ö N V m t í BV. part. L V fc r up. X X XI II. à jpri m a ftell a Aríétís fixar lim fph sera: îunip to initio. Secund a til aniiö Chríftt M : D. x v Ili.píiáié idus Decêbris5o(fïô horisâmèridieiapparuit^ftaïaïii %¿tr. lxiiï. fcru.n.Tertiam uero anrtö eiußdem M.'D;ix^iiivoSatia Gîtfêd; Martrj>feptenihorisantemcridiemin part.CXXllI.fcru. XX. Suntigiturà prima ad fecudâ anni iEgyptij vi.dies CXci. fer. tXLV. A fecunda ad tertiam anni im.dies LXXII. feru. xxni. Motus apparens in primo teporisinteruallo part.CLXxxvn. fcrup.XXlX.acqualisautêpart.CLXVIIl.fcru.VU.in fecundo temporis fpàcïo motüsapparensparr.LXX.fcrup.XViiL çqua lis part.LXXXlll.Repetatur modo cccentrus Martis circuîus» nifî<^ab fîtiampart.clxxili.fcru.vii.&bcpart. lxxxiii. Simili igiturmodo(utillorùnumerorûmultitudinë inuolutio* nemactacdiumfîlentiopraetereamus)quocircaSaturnû etlouë uiî fumus'inuenimus demum 8¿ in Marte apog^u in b c circum ferenda. Nam quod in ab no potueriteiTe,ex eo manifeftú eft, quod motus apparês maiorfuerit medio partibus qnippeXlX. fcrup.XXll.Rurfusnecinca,quoniâetfi minor exiftat praece* denshanc bc,in maioritamendiferirninemotum excedit appa rentem,quam ca.Sed^quemadmodu fuprademonftratûeft,in eccentro minor motus circa apoga'acotingitjacdiminutius.Re âeigiturexiftimabitur inipfab C3pog£um>quodiîtf> &dime tiens circulifd g,in quo etiâcentmorbis terrae fit.Inueuimus i* gitur f capart.CXX v.fcru.XXlX.ac deindé quae feqtfûtur bf patt.i-XVl.fcrup.XVlll.fc.parr.XVI.fcrup.XXXVl.Cêtroru uerodediftantiâ i^o.quarííquaeexcentrodffuntioooo.atq? epicyclr) dimidiadiametri earundêpart^oo.quibus apparens sequaliscçmotusdemonftrâtur inuicc coherereacplane côfen* tire experimentis.Compleatur ergo figura ut antea. Oftendetur enitn cum duo latera ad, d e,triangulia de,ilnt cognita, eu m an guio a d e, qui erat à primo Martis acronychio ad perigacû parc. Lliii.fcru.XXXl.exeuntanPulusda e,part»VlI.icrupvXXllll. &reliquus a edpan.cxviil.fcrup. V .Tertiu quoqjlatus aeßt. ualiseitau te m daiaftgufes ipßfda,ex hypothefi.To tus igitur e a i,parrf eft CXXXIL fcrupXï il Jta quo^ in triangu* locaí,duo latera ea,a Wacaíunt ahoutunlä datum çoiMprcbens R dentia [N 1,10 L A ! C 0 P E R N I Cl * * * ' * * ,* • ^entîa,Rclicluus igitur a el>eft part. I i/crup, xiLfelinquitur cjuJ amm acronychio fecundo ôfteadctu^qupdcumintriangulobd e duolatera data db,de, d e,partium.cxilLrcrup.xxxv; angulus d b c per démon (Ira* ta triâguloruni plan or uni fue* rit part ♦ VIU ^icrrup.XLCtreIi quusdebpart* UX.feru,XHli i afîs quoqueb e,part. 1066$+ quaruindb eft ioooo.&b m, 500 * Totus quocpeb mgu LXXIIl.fcrup* XXXVI*Sicq* que in triangu* loebm datorut laterudatu an* guïumcomprehendentium,demonfa^ an* guluspart.il fcrup.XXXVIiàquorelinquitur dempart.LVI* XXXVIIkDrinde qui fupereft exterior à perig^o meg part* cft CXXllLferup.XXll^ediam demonftratumeft, quod an* gulusled,fuerit partium.CXV.ferupuU LIII ♦qui fequitur ip* ftim,exterior,quifub 1 eg,partiumerit LXlIiLfcrup.VILquicp cum g e m iam inuento colligit part* ClXXX V II. fcrup. XXIX. quarurnCCCi>X,funt quatuor recti> quae eongruunt diiiantfe app irentiàprimoacronychio ad iecundum.Eftetiarnparima do uidere in acronychio tertio* Demonftraturenim d c e anga luspart.lLrcrupuLvi.&eclatuspartium.i^oj.quarum eftc dioooo/Toto igitur anguloe c m exiftenteparnXVlli.ferupiiu XWUdatisqûeiarrt ee> c n ¿lateribus trianguli e c n, conftabic — ~ angulus angutuscen/crup.i^quicumdee coponitpartesII.fcrtf.LVi. quibusangu!usapparentia;d em,minor eftacqtialiiatufubfdc, Daturergodetl part.XIll.fcrup.XL.quae ctiam fere corigruut apparenciae inter fecundum^ tertium acronych ium obferuatac. Quoniam ig; turapparuit Martis ftellain hoc loco,ufi nanaui« mus,acapiteArieti$ftellatiin part.CXXXni,fcrup.XX*& an« gul us f e n, o iien fus e ft part. X1114J;rup. X l . fere. ¡Via nifeiium eft retrorfumnumeranti.qubd apogari lo«•..« m . %. i . . . , «■ , & - , \ m t * 4 * cu eexcentroeccentri datur icooo^non quod erraumt Rtple-a; mpus uel nosjed argumento manifefto^quod centrum orbi s ma gnitellurisacceflcrit centro orb is Martis:Sokintc imimmebi* li permanent?* Refpondent enim hxc fibiinuicerr.: fere, tit infra iu;cclariusapparcbit. Expotiatur jam orbi* ipfc terrx annuus fuper e ccntro,cum dimctiente fuo,qui fit fer,adcd propter gqualitatemreuolutio» rum,Gtcp in r apogxum aequate ad del* lam.in s perigaum,in t terra. Secabitau» tem et extenfa,in qua uifus ftellae cd in x. Erat autem in ipfa SC x uifus ad partes loti gitudlnis, ut dicftum eft hoc ultimo loco, part. CXXXVIII. fcrupul.XX* Ar.gulus qux£dxe,detronftratuseftpart.li.Kru. LVI.EftenimdifTeren tiaquaxdf angulus ipfi x e d maior cxiitit medius apparent«* Sedipfeset,acqualiseft eiquifubd xe,a terno eftcj protthapbe refis commutationis quae cum ablata fuerit a femiarculo, rein* quit part. CLXXVii.fcrup, iin.anomalism comrrutationis "x* qualemab rapogaeoipfius arcualitatis dedufta.Vt etiam hie t'e« m o n ft ra turn habeani us>qubd an ri o Cbrifti M.CCCCC. XX ill. oclauoCalend.Mann,feptem horis scquinodialibus ante meri diem,Mart s ftella fuerit fuo mediofflotu.longitudmis in part* CXXXVl.fcrup.xvi,Etanomaiiarcommutationis emsaqua* s'î'c öl ar coperniîl Iis in pärt.CLXXVli.fcrupuUllLatq?fumma ablïs ettintrf iii part.CXiX.rcrnp.XL.qUiC€iantdemonftranda. ComprobatiomotusMartis, Cap. xvn. ^^HAtuitautemfupra,quödiri ultima rrium obferuationum Ptolemxi Marsfueritmediocurfuiri part, CCXlIIILs. &anoiràliacommutationisinpart i ÜLXXI. fcrupuU XXVligiturin medio temporepoit intégras reuohitiönfs, ex* creuerüntgrad.v,fcrup.xxxviil. Sunt aurem à fccundoan* fto Antônini,duodecimodie meniîs Epiphy Xgyptiorum un* decimUX.horisä mendie,hoceift ni.horis dequmo&ialibus an te medium rio • y- -Í» » H, . K- ' •jír-'.i* ' D hxcetiam obferuauítrius conidn$ïonem Martis cúm ftella fulgente prima Chclarum, Auftrina uoeata Chele, fa&am annoChríftíM.CCCCC^XILinípfiáCaíend Ja* nuan)*Vídimusením mane horís fex ánte meridiem ilh'us díeí 3cquinocT:íaIíbus,Martem à ftelia fixa diftantem quarta parte tí* nius gradusrSedinortumfolftítialem deflexum3c|uo fignifíca* batur>quod Mars ia m feparatus effet à ftelia fecundum iongitü* dinem in confequentía per oeftauam partem uníusgradus , íed latitudinemBoreamquínta,Coñftat autem îoeus ÛeWx à pri* ma Arietisínpart* CXCl;fcrup*XX.cum latitudíne Borea fcrupui.XL.PatuitetiamMartíslocusínpartw CXCJ.fcrupul. XXVIII.habentís latitudinemBoreamfcrup-Ll. Huíc autem tempori fecundum numeratíonem anomalía commutationís eftpart.XCVIII.fcrup.XXVill. Solis locus médius in part. CCLXIbac médiusMartíspart.CLXllI.fcrup-XXXIl.anoma- liarecccntri pt.XLlII- fcru^LlLQuibusfîcpropofitisdefcnba^ tur eccentrusa b c,cenfrumeius d}dimetiens ad c, apogaeum a, pmg^um c,ecccntrotetes d e>part.146o.quarum eRa d, 1 oooo» Daturautem ab círcumferentia part.XLlILÍcrup.LlI. fâcïo in b centro,Diftântia uero b f part 5 00.quarum eft etiâ a d,í 0000. epicyclium defcribatur5utangulus d b f, fît acqualis ip'fi a coniunganturbd.bcjf ejnequoq? centro explicetur orbisma gnusterra^quifitrs t^umdimetientefuoret^ad b d, in quo fit- rapogeumcommutationísplanete,tperig£umequalitatíseíus. Sit autem in s terra, fecundum r s circumfereñtiam anomalía commutationís sequalis.quarnumeraturpart.XCVIII.fcrupu;' XXviII.extendaturetiamfeinredârrtlineamf eu, quae fecet b din xi?gno,atcpin v.circumferentiam conuexam of bis terre,in quoapog£um comutationis uerum, Quo nía ígí t tríanguh b a e R iij dtio íatera data funt d eparf* i4éo.quarurn eft b d 10000,conti* nentía angulumb dedatuminpart,GXXXVl.fcru.VIll.íntert oremípííusabddatípart-XLllLfcrupuLLlLDemonftrabítur exeistertiurnbelatusillarumpartíurniioo/^&angulus d b e, partium v.fcrupuLxilLSedangulusqui íubd bfaequalíscft ei\quifubabdperhypothefim,erittotusefb partium XlIX. fcrup.v.contentusdatísebjbflateribus. Habebímus propter reaangulumb efduarum partium,&reliquum latus f e partí* umi077¿>.quarumdbeftioooo* Igiturquifub d xepartium eft VILfcrupuLxiILipfumenimcolliguntx b e.,8¿ xebinte' riores ÔÉoppofîti* H¿ec eftprofthaphanrfisabiatiuajqua an* gulusadbmaioreratipfixed^etlocusiVlartis médius uero.Me diusautem numeratus eft partium ClXíii , ferupul, xxxil prarcefsitergo uerusin part.ClVLÍcrupul, xix * Sed apparuíc inpart.cxcl •ferupul, xxviii, circa s afpicientibus ípfum» Facïaeftergo eius paralíaxís/iuecom mutatio partium XXXV.fcrupul.lX* in confequentia«. Patet ergo e f s an* guluspartíum XXXV.fcrupuLiX.Pa rállelo autemexiftenter tip fib d, erat dxeangulusipfireuaequa!is,& r eu circumferentia fimiliter partium VII» fcrup.XIIl.Sictotaurs* partium eft c v.fcrupuUXLUanomalia? commua tationis coaequata?. Quibus confiât angulusues3exterior trianguli feb* Exinde etiam datur angulus interior exoppofito f s e,partium lxx.fcrup. XXXiLacomnes in rjfdem partibus, quibus CLXXX.funt duo redi, Sed trianguli datorum angulorum datur ratio laterum,ergolongitudinefepar tium.9428.es>575/ .quarum dime* tiens circuli circumfcrtbentis triangu* lum fuerit 10000. Quarum igituref fuerit io/7¿.eríte$96f8o. feré, qua* rumbd R B V O L V T 10 N V M LIB. U§ rumb deft ioooo.ínmodícoquo^áPtolemaicoínuento.aci* dem fere.Totaueroad eearundempart.eftii46o.etrelt'qu£ec 8540 .Et quas aufert cpícyclium in a part.5 oo.fumnla abfide ec centri, easreddítín ínfima, utmaneantillic part. ioj?¿>o.fúmir hic 9o40,ínfimac.Quatenus ígítur dímídía díametri o rb i s ierre fuerítpars una,eruntin apogpoMartís ac fu m m a díftantia pars una.fcrup.XXXVIII.fecüdaLvilJninfima pars una,fc.xxil, fecunda xxvi.Inmedía pars una,fcru.XXXI,fecundáXL Jta quoq? ín Marte motus magnitudinis SC díftantiscratione ccr taper terrxmotum explicata fu nt. De Stella Veneris, Cap. Ríum fuperíorum Saturni, íouis 8¿ Mártís amfcíenííá um terram expofitis motibus ,nunc de eis quos ípíáS terra circuit,occurrit dicere ♦ Et primo de Venere: Quae fui motus demonftrationem faciliorem^qüam illi, euiden* tioremep adrníttít 5 fi modo obferuadones neceíTariaí quo* rundam Iocorum3non defuerint, Quoniam íí maximaíílius á locoSolismediohincindediftantix^matutina & uefpertína, inueníanturinuícem arquales,iam certum habemus in medio duorumíprorumlocorumSolis,Vcneris fümmam effe uel in* fimam abfida eccentri, quae difeernuntur ex eo,quod mino* res fíunt circa apogaeum>maiores in oppofitö, tales digrefe fíonum paritates, In ceteris demum locís per difterentías íp* farum3quibus fefe excedunt3quantumá fumma uel ínfima ab* fidediftetorbisVenerisjaceiuseccentrotetes^perc/pitur abique dubio,pro uthaecáPtolemaco funt apertífsíme tradita, ut ca ft gillatimrepetiflenonfueritopusjnifi quatenus ipfa etíam no* Ürx hypothefi mobílitatis terrena! appÜcentur ex eífdeoi Ptolernaei confíderationibus ♦ Quarum primíim jaccepit á Theone Alexandrino Mathematicö fačtam anno , ut inquit, XVh Adriani,die XXuParmutby rneniis, prima hora no* čiis fubfequentis,quoderatarinoChrífti., CXXXXL in crepu* feulo, o&auo Idus Martíj . Vifaqúe eft Venus in maxima diftantía uefperrina á loco Soliš medió > partium xl v ir* cum q&a* / f N I CO L A I C O P E R N 1 C I íuin quadrante partís.Dum efTetipfelocusSolis mediusfecun* dum nUiricratíonemínpartCCCXXXVIufcru.XLL fixarum fphserae.Ád hanc íuam contulitalíam obferuationeir^quam di* citfehabuiiTcanno Aiitoniniquarta,XILdiemenfis Thoth,il* lufcehteíiquídem annoChrifti CXLlI.ín dilucúló^ll. Calends Auguftijinqua rurfus ait fuiiTe maximum Veneris matutina? li mitem,part.XL V n.fcrup.XV .atcp priori aequalem á loco Sol is mediOjquieratinpart.CXIX-adhacrentium ftellarum fphaerx, quipridemeratinpart.CCCXXXVIlJcrup,XLl.Manifeftum eiit,qubd inter hacc loca,medía ííntabfidum,partium XLVIII. 8¿CCXXVIILcumtríentibus fuisinuicemoppofita,qu£quid5 adie&is utrobiqp part. V I.&d uabus tertrjs pracceísionís equino ¿h'orum,indduntinpartes.XXV.Tauri &Scorprj,exfententía Ptolemaeijinquibusediámetro iümmáacinfimamabfidas Ve* neriseíleoportebat. Rurfus ad maíorem huius reí affirmation nem aílumít alíud á Theone obferuatu anno lllLAdrianijdilu* culo díei uíceíímí menfis Athyr, qui crat a natiuitatc Chriiti an* nus Cxix:*quart0 IdusO&obrís mane.ubirepertaeft denuo Venus in maximadiftantiapart.XLVH.fcru.XXXlLalocoSo lísmedio^exíftenteinpartXXCLÍcrup.XIII.Cuirubíunxitfuii obferuatuannoXXLAdrian^quicratChriftiannusCXXXVl. nono die menfis Mechir$gyptrjs,Romanis autemo&auoCa* lend. íanuarí]5hora primano(flisfequentis5inquorurfum ue* fpertinadiftantiareperiebaturpar^XLVlLfcrup.xXXIl-aSo^ lemedíoínpart.CCLXV^SedínpraccedenteTheonísconfidera tíoneeratlocusSolísmedius in part, CXCLfcru^XllLlnterharc medía loca caduntiterumíngLXLllLfcru XX &CCXXVIIL rcrup.xx.quaii.inquibusoporteteiTeapogseum&perigpum. Suntcpab a(:quínocflíispart;XXV.Tauri8¿Scorpíí.Qii2e dein* deptraiiasduasconiiderationesfeparauitfequentes. Vna earu eratTheonís,anno XlII.Adríani,díeiIILmcnfis Epíphy. Sed annorum ChriftieratCXXIX.XILCalend.Iunij diluculo 5in quarepperitextremum Veneris matutina limitempart.XLIIIL fcr*XLVíri.duSolefTet mediomotuín part.XLVIII.etdextan tesS¿ Venusapparensin part,IIII. fixarum fphxrx. Alteram ac cepítípfePtolemanusannoXXí. Adriani, fecundo die menfis Tybi r e v o l v t r b 1st ¥m l i b? v. í(¿ Tybi ¿Egyptiorum, quib u s coHigimus aiirturA Romanum á na to Chrilto CXXXVI.quinto Calend.Ianüárrj, una hora no-ítis fequentisjSole exilíente medio motuinpart.ccxxvill.fcrup, Llili, áquo Venusplürimu dl'ftabatuefpfertina part. XlVIí. fcrup.XVl.apparensipíain párt.CCLXXVl.8¿ iextante. Qui< busdifcretefuntabfides inuicé5nempeíummainpart.XLVin. cum tríente,ubi breuíores accídunt Vcneris euagationcs, Sí ínfí ma in part. CCXXVIII ¿ & tríente, ubi maiores, quod eratde* hionftrandurrí. , Í ; ; ! \ inn W Í 'Vi ^ i i ( ' . * IC ¿ ^Ct * - Ji/fí -->>¡14 4 I i i ¿ J ff£ * ' L a * . .. » " ; *» r f * í * L * J ; , Quae fit ratio dímetíentíum orbís terrae£¿ '' Veneris. Cap. xxi, ir/ • > ^ & \ « 1 * | \ \ «V^ J> . ^ v * I Jf r • f f*. "i PRoínde etiam ex his ratio conftabit diametrorum orbís terracr,8¿ Veneris. Defcribatur enim orbis terrx a h^in centro c>dimetienseiusacb per utranique abíicajnqua capiaturd centrum orbis Vcneris>ecccntri ad a bcircuIunvSit autemapogseí locus a,in quo exiítente terra plurimuin diítabat centrum orbís Veneris, dum efTetipía ^ abmedrj motusSolislinca.ad part. XIII, HHÉ^H &tertiam.lrib ueroad part.CCXXVUI; & tertiairu Agantur etiam recta linea: o ae>b f> contingentes orbem Veneris in . 'O . c ef figníSjSC connectántur d e, d f. Quo* niámígitur qui Tub d a e>angulus íubten ditád centrum circüli partes círcumfe* rentixXLliiL8¿ quatuor quintas.Etari gulus aédeftre(ftus>eríttriangulum d ¿ e datoruni angulorum, ac déiríde late* rum,nempe d e.tanquam dimidia iub¿ tendentisduplum d a e part.7C4Ó'.qü3rum a d efttOOOO^Eo^ demmodointrianoulorectVnaulo bd£datuseílailgulus dbf partXLVli.8¿trientis.critquoqut fubtenfa d f párt./340-qua rum fuerit a d,iocóo.Quibus ígjtuf d f acqualísipíi d e futrit part=704^.erit b d earündem 9582. Hínc tota á c a c dimidia 97yi.8¿reliqua c d,¿05.Quateñus ígitur a c fuerit unapard>eritd eícrup.XLllli&: fextansferupuli, & c d ferup. S iinum ynum cumquarta fere>&qua'iumac iumtiocoo.eritd e, fitü c3 f,/ cd,2o8.fere,quod erat demonftrandum. A n De gemino Veneris motu» Cap xxii, Ttamen circa d noncftocqualitas Venfrfe^mplex duä* rum maxime Ptölemaci confiderationum argumentö* (^arumunamhabuitannoXVliuAdrianiJccundo die nTenfis Pharmuti iEgyptiorum, fed fecundum Romanos erat' annusa natoGhriftoCXXXIIILindiluculoXILCalend Mar^ trj/Tunccnim Sole medio motu in part- C C CX VIII. & dextan* teuniusexiftente. Venus matutina apparent in part, figniferi CCLXXV.&quadranteattigerat extremum digrefsfonis fuse lirnitempart-LXIILfcrup.XXXV.Secundamacccpit dnno IIU Antonimeodem menfe Pharmuti, diei eius quarto Qcutidutn /£gyptios,quod erat anno Chrißi fecundum Romanos CXl. in crcpufculo Xlhdieiante Calend. Martrj.Tuncquoqueerat lo cus Solis medius in part. CCCXVIIL cum dmante, ac Vcnüs inmaximaabillodiftantiauefpertinapart.XLVnL&tertia- ui* fainpartclongitudinisviL& dextanteunius.Hisitacxpoiicis fufeipiaturineodemorbe terreno gfignum,inquo fuerit terra, utßtagquadrans circuli,per quem Sclexpofito in utraqueob* feruationefecundum motumfuummediumprxcedcreuiiuseifc apogxumeccentriVeneris,&coniungatufg c,cui d k parol* Ieiusexcitetur,8£contingentesorbem Veneris ge>g f, ccnne* chnturcßde^dfjd g.Quoniamigiturangulusegd matut;'npe* logationisinobferuationeprioripart. erat XXIII. fcr/XXXV* acinaltera uefpertinacgf,part.XLVIlL&: tertia^colliguntam;* bototum cgf>part.XCLcumdeunceunius partis. Et idcircödi* midiusd gfpart.eft XLV.fcrup,LVll.s.Etrcliquuscgd5part^ duarumfcrup.XXHI.Seddcg refused:, igitur triangülicgd datorum anguloru datur ratiolaterum,8c c d longitudinc 41& quarum cgefticooo.Primusautemoftenfuseft^ qüodipiäcen trorum diftantiafueritearundempartium2o8 ,iam duplo rere maior facia, SeÄa igitur bifariam c d in m ßgno>erit {¡müitev a m3^o \ E I B . V. i Sz dm208 .tota differentia huius acceiTus S^recefTus * Hä?c ßrur fus difle(fla fueritin n.uidebitureiTe medium sequalitatis huius motusproindeut in tribus fuperioribus , accidit etiam Veneri rnotus eduobusacqualibuscompofitus,nueperecC€ntri epicy* clium id fiat,ut illic, fiuealium antedi&o f * t rum modorum. Habet tarnen hsec ftellä aliquid diuerfitatis ab illisin ordine Si commenfuratione ipforum motuum, idq? fadlius & commodius, ut opinor, per eccentri eccentrum demonftrabitur, Quemadmodum fi area n centrum, di* ftantia uero dn, circulum paruum de* fcripferimus,in quo orbis Veneris cir* cumferatur ac permutetur, ea lege, ut quandocüncp terra incident a c b dia* metrum>inquaeftfummaac infima ab* fis eccentri, centrum orbis planets fit Temper in minima di ftantia, id eft* in m figno-In media uero abfide, uteft g cen* trum orbis ad d fignum5& maximam di ftantiam ad perueniat.Quibus datur in^ telligi, quod eo tempore,quo terra fe* mel circuit orbem fuum centrum orbis planets gemihatas facia treuolutiones circa n centrum,ac in eaf* dem partes a d c^tias terra,idcp in confequentia* Per talem enim circa Veneremhy pothefi m omnimodis ex^mplis cottfefttiunt scqualitas & apparentia, utmost apparebit Jhueniuntur autem hxc omnia que hacflenus de Venere demonftratafunt etiam no temporibuSjUt quacprius erat tota part nunc fit35o.quodnosmult^ obferUationesdocent, ^ imusduo loca Mefurí Mefuri mends ÍEgyptiorumjn quaproditum eft quod Venus uiíafuít occupaíTe ítellamfixam pra:cedentem ex Illl.quxinfif niftraaía funt Vírginis?eftq$fexta in deferíptíone ipfius figní» cuiuslongitudine eft part.'CLl. s.latitudo Bor. partísuníus» 8¿re3¿tantís,magnítudinistertise.Eratigitur & ípfe Veneris lo* cusficmanifeftus.LocusautemSolis mediusfecundumnumeí: •» V * 4 »¿jllk < . •1 • • * y . •> ratíone in part, CXCIIIL fcrup. XXIII • quo ex* emplo in deferí* pta figura &íig* no a , in part* XLVIII.fc.XX* ' * . * t manente,erit a e circüfereríapar. CXLVI.fcr.lll. &relia[ be part. XXXlll.fcrap. LVII. aiigulus quocpcegdiftíw tixplaneccáSoa lis loco medio gt.XLlI.fc.LlIL Qm igit linea cd gt.eft312.quam c e> 10000. et angulus b c e part. XXXIII. fe. l V Il.erut reííqui ín triangulo c d e¿angulus cedpartisunius fc.l.&detertiülatus ^743 .Sed angulus c d f duplusípfib c e,par,eft LXVII.fc. LIIII. Relict é femicirculo b d f angulú par. CX11, fcr. V i.ctcj fub b d e íxterior triáguli c d e par. X XXIII i.fc .l VII. Quíb^ c oftat totus cdfpar.CXLllll.fc.iill.etdfdatio4,quarüfftde,^743.eriteí tía í triagctfo d ef>angulusd ef fc.XX'ac totuscefparsuna, fcr» XXl.etlatusefpar.^83i.AtiapatuíttotucegeíTepar.XLll.fc. tIII.Reliquusígitfeg,part.eritXLl.fcr.XXXll.Et qex cetro or data ration! láterum, 8c angulúfe g dâturanguîirelíquí, & e per part. R E V O L V T I O N V M LIS.. V, - ■ "i 16s part.LXXll.fcr.v.qbusadiccftafcmkirculo collíguttír-gtf. CC Li I. fcru. v. circüferetiac k 1 g,afummaabfideípfiísorbís.Síc§ quedemoftratuhabemus}(^año XIII PtolériiaE-iPhi'ladelphi in diluciilodidxVin.menfisMefury fucritariomaliaco^utatio^ wis V encrís,gt. CCl I I.fcru. V-Alterum locíí Veneris obferuauí mus ipftañoChrilti M.D-XXIX.quartoldusMartfyunahorá poftoccafumSolis,ac ín principio horg o<ítau£ámeridie.Vidi mus q>Lunacccp¡toccultare Venere ingtetenebrofafecundú media dirtantiamutriuf^cornüjdurauitc^occultatíohaícurque adfi néíp{iushonr,donec uideretplaneta ex altera parte in me* dio gibboíitatís cornuu,uerfus occaíum emergere. Patet ígitur cpin mediohuiushorscuel círciter fueritfecundUm cetra coitus Lunp 8¿ Veneris,idcpFrueburgi naftífumusfpe&aculum.Erat aút Venus inaugmentQadhucuefpertinOjác citráconta&umor bís.Suntigíturá nato Chrifto anni ¿EgyptijM.D.xxiX.díes LXXXVII,horas viLs¿fecúdú tepusapparens>acquatuuéroho rjc VIL fcru.XXXIHI.SL locus quideSolis fimpliciterrrediusg uenitadgt.CCXXXIl.feru.Xl.pcefsíoaí^nodíorugÉ.XXVli. fcru.XXllll.Lunae motusxqlisáSolepart.XXXin.fcr. LVII. anomalixxqualispart.CCV.fc.I.Latitudinis LXXI.fcr, LIX. Ex his numeratus eft uerus Lung locus in part.X.fed ab equino ctio ínQt.VII.fcru.XXniI.TaurijCÚlatítudíneBoreapartísuni us,fcru.XIII. At qníá XV.part. Libra: oriebantur,erat%|)pterea paralaxis Lunxlogitudinisfcru.XLVlll. íatitudinis XXXII. etideolocusuifusinpart. VI.fcrñ.XXVI;Táurijféd fixárufpfaf rsciogitUGOpart.IX.fcru.Xl.'cúlatítudíneBorea/crutXLl.átqp ideVeRerislocusapparés uefpertinae diftátis h Solisloco me* diopatt.xxxxil .fcru.I.Diftáciaterread fummá abíidaVene ns LXXVi.Repetatur ise figura fecundú pr eacircumferetia fiue angulus e c aíítpar^LXXVI. /fcru;ix.cuiduplusexiftatc d f,part.CLXILfcru.XVíH.eccen* __^ a » .^nj .. part Sed f>i04.quamceeft iQooo.Hábemus ergo in triangulo c de datü angalú,relíquíidc epart.criI.fcru¿Ll.datísc6 lateribus.eqbusdemSftrabitur angulus c ed parte una XV,&detertiumlatu$iQ05¿.&relíquusangulus cd e partiS S Mj „ 3LXXIIH« * ». ' * t \ • • • « N I C O L A I • C O P E R N I CI REV Ot1TTtONV.il ti g yt Mktff kmxi Philadelphi, l.diíuculo,díeí x vin. Mefury menfis ad an* num Chrifti m.D. xxix .ilii.Idais Martrj, horas vn.s.poft me* ridíemjfuntanníiEgyptíj M*DCCC.díes ccxxxvi.fcr. xl« ferèv Cum ígítur multíplicauerimus níotum reuolutionum "1» V V- .__. 1__•«■ W -M. Mi _ V ■ «te- __ — _ __■ Ü CCCLXV et colletfum diuiferimus perannosM.DCCC.dies G C XXXVI,; fer .XL.habebimusanuummotum grad.fexag.lligrad.XLVi fcrup.prima*fecund.Xi/V.tert.m.quarfcXL*Hg " "" ' ï>uta per dies C G C LX v.relinqutït diùrnum motu inorumXXXVl.fecund.LlX.tert.XXVm. Quibus ex *r «ftCanon,quemfupra expofuimus. Delocis anomaliae Veneris. Cap. xxiin. Vntautem à prima Olympiade ad arinum xili. maei Philadelphi addiluculum XVIII.diei menfîs ry,anniÄgyptrj Dill.dies CCXXVlll.Tcrup.XL quibusnumeratur motus pàrtium CCXC.Tcrupuî. XXXIX. quae fîauferanturâpaft.CCLll.fcrup.v.repetitaunareuolutjo ne,remanentpart.CCCXXl.fcrup.XXVl.piima;Oîympiadig locusjàquoreliqua loca pro ratione motus &temporis iam fç* £e d iûi Âlexandri part. LXXXl.icïup. li i.Caefaris part, Îcrup.xxvi.Chrifti CXXVl.fcrup,XLV, * • • . • ** H» ** f ^ DeMercurio. Cap. xxv. Vibus modis Venus motui teljuris alligetur, Si fub qua ratione circuÎorum acqualitas eius lateat, oftenftim eft: iupereftMercurius,qui proculdubio eidem qûoque af« f—' ' - ' fefepiaebebit.Qr--**-1 ■ — — • • M j^j a JL m M ^ m m d». m. m. w — —— — " ^^^----- jjjr gaturobuolutionibus,cp illá5Uelalíquis ex fupradi coaqualem circa Lune eccentrüadrnitíebant, adeoq* tribus exiftentibuscentrís,ncmpe eccentri deferentís epicyclu alteroparuicírculi,6¿ tertioeius(quem recentioresappellantac* quantem)circiili,duobus prioribuspr^teritis non niíi circa x* quantís centrum aequaiíterferríepícydíum conctíTerunt, quodl erat à uero centro S^eiusrauone^cutriufq? prarexiftentíbus ce trisaÍíenífsímum.Neq? uero alia ratíonebuíus ftdîae apparent!* feruaripoiTeratifunt^utdifFufiusin coftruft-Ptolemai adecla* tur.Vt aütethoc ultima íMusádetrahentíuiníuríaetoccafiont busutndíeetur.pateaíqjuon minus quam aliorum precedential eíus£quai¿tasíiib mobüitare terre, afsignabímusetíamilli ecetn tri eccentrum,procoquemopínabatur antiqiiitás epicyclum; fed modo quodamdiuerfb,qtiàm in Venerej Sc nihdo rrinus cpicycliumquoddam in ípfo eccentro,moueatur,ín quo ftdia non fecundum circumferentíam>fed diametrum eius furfum de orfumqpferatur3quodfîeçipote(t etiam ex scqualibus circulan« bus motibusjutí fupra circa arquinochorum pra-ccfsionem eít expofiturri.Nec mirum^quoniaSC Proclus in expofitroneEles mentorumEuclidisFateturpIunbusetiammotibusredam line ámdefcribipofTe* Quibusomnibus eius appárentisc demons ftrabuntur,íed utapertiushypothefisaccipiatur^íít örbis terrx magnusab,centrumeiusc,dimctiens a cbsin quoafTumpto d centrojínterbcíígna.Diíiantíaautemtertjarpartís cd dèfcriba turparuuscircuías e f5ut fit inf maxima diftántíaé ab ipfoc;SC in e minima. Ac fuperf centroexplicetur orbísMercurrj > qui fit hijdeindeiniiljmirjaabfidefjcflro cerro, fuperaddaturepicycliu; quod planeta percurrat.Fiat luorbis eccentri eccentrus exiftës eccemrepícyclus.Hoc modo expofita figura cadant hec omnia ex ordineiri lineam roí? a m a hced f kitb> interim uero plané ta ink,hoc eft in minimaà centro dilhntia, qua: eft k f, coirft** tua tur, RjÉ VO trTÍOÍÍVM L't W. .... V. téj tuatur.Tal»,iam conftítuto Mercurjj rcuolutionum cxordio,in telligaturquodcentrumfbinasraciatreuoluiiones. Vnamtcr« r^etad cáfdem partes,quodeft inconfeqüenria.Similiter&'pla netainkl,fed peripfam díametrum furfum acdcorfum rcfpeáu centri orbis h i. MMÍÉÉM ■ f* ^ * ^r- ■ r * • W * Sequiturenimex his, quodquan* ; docunque tena ¡ fuerírin a,uel btr cčtru orbis Mer*, v furí)fitinf>acre? r motifsímo ác lo co. . Inmediis • * % V ' 1 uero quadrantii? , bus exilíente ter* 4 | • / í J 3 j u-A. C M11 ^ * ra fie iíi e proxi* rao>acfecuniaíii hjccocrario tn> gyr ^ • » ' * O i | A J. >« 4 / ^ do.quam ín Ve* h ere. Hacquo* que lege Mercu* rius díametrum cpicyclí k l per* proxi* mo centro orbis deferentís epicyclíum exíftit, quod efi: ín fef quandotérrain abdíametrumincidic.Ac inlorisutrobiqueme di^sadllongifsimumlocümndusperuenict, Fiuntboc modo centriotbisincircumfetentia paruicirculié f,átqpi1:ellan per dia metrum hk,duacacgemina:reuolutíoncsinUicemarquáIes, SC annuorpaciotelluriscommenrurabilcsjnterim uero epicycliu, fiue f i linea,moueturmotu fuóproprio fecündum h¿ orbem 6C centrumipfiuscqualiterínLXXXViII.ferédiebus5unam uendoreuolucionemfimpliciterétad fixarüm fteilarum fpherá* Sed ineojquoniotum térra? fuperat>qucm commutationis mo tum uo:amu$,reuertiturad ipfam>fub diebus CXVJ.pto utexa currens áius ex Canone mediorum motuum Prcíndcfc* quiiur ti IC OL A t £Ô*Ë&ftIerunt ctíam laterum daca:rationes,utquarum a d, fuerítpart.ioooo. r ~ ^ T íj fi«d, Iit t Ó t A I CO P E RNI Ct 0íet?,qu3C ex centro orbis part. Sed quarum bdfuerU part. 10000.erat f d tahum partium 351474.Sed fecund um pac 1 tes quíbus eftf d,acqualisipfied,nempe ex centro circuli part, ^z^p.quarum etiam eratad,part.ioooo. erit reliqua d b> part» 82^85.bincdimidiaac,partium • ^i542.acrelíquacds part.8^)8» diftantía centrorum. Quarum au temac fuerit pars una íiue LX. fcru.erítqug ex centroorbis Mer 7i curijfcrup.XXI.fecund.XXVU —&cd,fcrup.y.fecund.XLI. Ec / \__—quarum a c eft 10000. earum eft ' -----dfparc.^5735.3¿ cd247?.qucd —' 1 erat demonstrandum. Sed hx y / ^^^ quoque magnitudines non mas / ^^^ nent ubiqj eaedem, diftantqjplu« \rimum ab eis, qua: circa media» o accidunt abtidaSjCuöd apparen* - tes matutina: Sí uefpertinxiniU Iis locis obferuata? longitudines docent,quales á Theone & Pto* iemaco produntur. Obferuauit c* tiím ThéOn uefpértinüfrt Mercuri) limitt m anno Adriani XI11 r* die XVlll.menfisMefuri,poftoccafumSolis, Sífunt á natiui« tateChriftianniCXXlX,diesCCXVI.fcrup .XLV.dtimlocus Solis medius eflfet in part.XClll,s.ideft,medíaferé abfidcMer* curn. Vifus eft autem planeta per inftrumentum prgccedere Leo ■nisBafilifcum tribuspartibus,& dextanteunius:eratq? propte rea locus eiuspart.CXlX.etdodrans,etmaxima eius uefpertiná diftantiapart.XXVL&quadramis.Alterumuerolimitem Pto lemaeusafeprodiditobferuatumannoil. Antonini, XXI.die menfis Mefuridilueulo,quo tempore erant anni Ghrifti CXXX Vlll.dies CCXlX.fcrup.Xll.Locus itidem Solis medius part* xcill.fcrup.xxxix.áquomaximam diftandam matutinam ÍVlercurij inuenítpart. XX.et quadrantis. Vifus eft enim in part. iLXXin.&duabus quintísfixarum fphacrae.Repetaturergoa c :................4b REVOLVTIO NVM B. v. i$f b b dimetiensmagni or bis, per ab Odas Mer cud] tranfiens,qui Solls mo j - 4 -----««quo deícribaturorbisMercuriíjqaem contingante h>e g,reûx\ineç Ecconiunganturfg,fh5e f- Propofitum eft iterum inueniref puncuim,&eam quseex centro fg,quamhabeantrationem ad ac.Quoniamenimdatuseftangulus ceg>part.xxvi.cumqua dranie;&:quifubceh>part.XX.cuquadrante,Toui$igitur he gpart-XLVLs.dimidiushef part,XXIII.&: quadrantis.Reli* quusigirur qui íubccfhabebit tres partes,ea propter trían gull cefreclangulidanturlaterac f part.D .XXIIII. ¿C fubtenfafe, iooi4.quarumeftceaequalisípfta c,part. 10000. Priusauteni oftenfum et^quod tot a c d fueritpartiurn earundem £>48 ♦ dum eííec terrainfummaueüníímaabfîde planeta?,erit d f exceíTus, dimetiens parui circuli, quern centrum orbis Mercuri] defcripfe rit part.424. ÔC qux ex centro i f,part-2 i2,Hinc tota c (ijfê.Si militer et in triangulo h e f,angulo h re&o^datur etiam h e fpart* XXIII.&quadrantis,equibusconfiâtf h part, 3947 ♦ quarum fueritef.ioooo.Sedquarume ffueritiooi4.qualium eft etiam epart.ioooo.erítípfaf hpart-3?53.Supraautem oftenfumeft camfuííTe partiumearundem3573.cui fitacqualísf k.Eritergo eliquahkpart.38û»maximadifFerentia elongationis ftellaeab f centro fui orbis,quac à fumma 3¿ ínfima abfide ad medías con* tingit>propter quam elongationem & eius diuerfitatem centrumorbis fui ftellainarquales círculos deferibét fecunduiti diucrfasdiftantias,mínimam part.3573 maximam part 1^53* ïn terquas mediameiTeoportet37^3.quoderatdemonftrandum^ CurdigtefsionesMercunj maioresappareant circa hexagon* latus,eis quae in pèrigço contíngunt. Cap. xxviiL ' ' ' Irte etiam minus miriim üidebítur , us circa hexagoni circüli látera máióres faciat digrefsio* mu nes5quâm iñ perigaco;quoniam etiám máiores eis quas jam demonftrauimus, ut in una reuolutíone terrae bis fieri T» ■■■i■■■■■■■i c r y / örbis eius terra? proximus crederetur ä prifdg.Coftitua tur eniift b c e angülüspart.LX. erit propterea b i f,angulus part. CXX. poniturenimf duplamfacereretiolutionem ad unarn ipfiuseter ra?,Conne&antur ergoef,ei.Quonianiigiturci ofteniaeft paw tium/äquales fuflt iri e c,ioooö, & angulus t c i daturparf; LX-erit propterea trianguli eci reiiquum latus e i, partili 55; & anguluscei\partJli*fcrupuI* XlV II. fere, quo c 2 e minor eft quam a c e>fed ipfe datur part* C X X, er it igituf c i e part. C X V L fcrup.XULSed &angu!usf ib partium eft CXX. duplus enim expr&ftrucihöne ipll eci,& qui fequiturfemicirculum ci f.part lX. relinquitur e i f parr, lvi* fcrupul, XHI.Sed i f ofteniaeft part .212. quarum c e i partium eft comprehendentes an* gulumei f datuni,eqüibus elici turf e/anguluspartis unius,fcru puUlII.qui^fupereftc ef,part il.ferup.XLlILquo di feerniturcentrumorbis planere ä medio loco Solis, 8C reiiquum latus e f part^540,Exponatur iam ad f cen* trum orbisMercurrj gh>&Texcitenturab e contingent tesorbem e g,e h>&conne&antur f g f h.Scrutandum eft nobis primum quantafueritquscex centrof gSmel h3inhac habitudine,quod ficfaciemus.AfFumaturenim circulus paruus cuiusdiameferkl5habeatpartcs 3S0,quarum a c fuerit 10000* per quam diametrum fiueei acqualem ftella in fg uel f h re&ali* nea annuerr,uel abnuere ipG f centro intelligatur, per modum qtiem fupra circa prxcefsionem aequinocfh'orum expofuirnus. Et iuxta hypotheßm cjua b ce part-LX-circunifcrentisc i übten* dit.Capiaturkm in fimilibus partibus cXX.Sc agatur m n ad reftosangulosipfi k l,quasdimidia iiibtenia,'dupli k m,i?ue m l,refecabitl n quadrantem diametripart.xcv.quodper duo« deeimatn jo REVOLVTro M V M ¿ IR ft aw decimam Xlll.coníun&a decímaquinta quintiElemeñtorunir Euclídísdemonftratur.Reliqua ergo lii.p,art. ipílus k n, crum part.285.qug cum mínima díftantía ftell^ coUigít385 g.hoc lo* ^ineam fguélfhquaííitam.Quarum fimílitera c íunt part, >oo.qualium etiam e f oftenfa eft part.9540.Quaprópter tri« angu!ifeg,íiuef ehrefiuedextarite,é quibus conijciebatur Mercurij locus lógitudínis part.CCX.medietatis 8c fextaclatitudinisBo reas pars una & deXtans fere.Erant aut ab Alexandri morte anní tIX.dksXVll.fcru.XLV<8¿ locus Solísmediüsfecundu numé í-ationemnoftram gt.CCXXVIIl.fcrup. VIII; 8C diftatie ftellx matutina part.XVH.fcru.XXVlll.créfceñsadhuc qdfubféque tibusIlll.diebusnótabatur.quocermerátplanetam nodugue* niíTe ín extremum matutinu limité,fteep ad orbís fui cotaclú. fed in inferíoríadhuc circumferétia Oí propiriquiore terra: ueríarí. Quonia uerofummáabfiseratin gt.CLXXXHi.fcru.xx. erác »dmediúSoIísIocumpart.XLiiii.fcru.XLVlii,SítérgórifrfuíS \ .. RICO LA! CO PER NIC! áiameter orbís magní a c Hquí fupra,& c centro cducatur línea medi]motusSolísce^utángulusa ce,partium íítXLlllI .fcril, XLVIir. &ini centro paruuscircülus,inquo centrum eccentri fera tur, quod fit f,&capíatur b i fängulu.s,fecundum hypodie* íim.Duplus ipíi a c c partium ^ L X XXIX« fe rüXXXVl ♦ co íungantur e f,e u Quoriiam igi tur in triangulóte i duo latera data funt>c i part. 7 ¿6 \. qua ra teell: 10000; comprehended tía datum angulum c c i pam CXXXV.fcrup-XII.connnuu ci quifuba ce, erít reliquum cí latuspart.10554. & anguíusc eí partJLfcru.XLlX.quo mi* noreiieícipíiaec.Daturergo &ciepart.XLLfcrupul. LIX. £ed S¿ c i í3 qui fucced í t ip fi b i f partium eftxc,fcrup,XXJllL Totusergoeifeftgt.CXXXIL -fcrup^XXIILquem etiam data latera comprehendünttríangy lief i,nempe eipart.io^^ . ifpart^xi^quaruma c peni* turioooo* Quibusinnotefcic angulusfeifcruptLv cum reli* quo latere éf partí 06j 8.8¿quifupereftcef angulus partís uní us,rcrup.LlX.Capíaturmodocirculusparuuslm3cüíus dime* tienslmiitpartium^Sö.quaruma efunt 10000.dC circüferen* tiaín íitpart.LXXXIX.fcru.XXXVLíuxtahypotheíim etagat císfubtenfa ln,atq?nrperpendicülarísipl]lm> Quoniam turquodabcnaíqualeeftcí,qüod fubl m ^r^ecundum quam datarn ratíonem datur utíque & 1 r,longitudíne part. 18? • fere. quarumídímetíeñslm,38o, fecundum qtiamlíneamrecflam,^ ue eiacqualem^Dignofciturplanetadiuulfusab f centro fui or* bis á temporequo e c lineaba ce angijíum compleuerit.Hangú tur partes ftEVÖLVTIONVM t *t B. V. tur partes cum adie<% fuerint ipßs tff^mmx diftäntte^oU ligütu hoc loco pirt.37 ^2Xentroigiturf,di(ftäntix autem par* «um57^2,defcnbaturcirculus,&:ägatür c g,quxfecet conue* xam circumferentiarri in g Ggno; ha tarnenür cegängtilusfic part.xvil.fcruji.XXVllLquïbiis ftellaâ medio lôeôSôlisèlon* gatauidebatur,Ô^coniungarui-fg,Ô^f k,paraUeiusipfice.Cùni autem c e fcangulum reiécerimiisàtoto c e g,reliquus fubf eg| partiû erit XV.fcrup.XXlX. Hinctriangiilief gduö laterâ data funtef,part.io6>8.&f g>37 ¿2. Angulüs qüöq? f é gpart.XVi fcru»XXIX.Quibusconftabïtâitgû!usef g,part. XXXlll.fcru. LXVI.àquo demptocfkcquali ipfi ce f rclinquitiir k fg,& kg circumferentia patt.XXXl.fcrup.XLVll.Diftäntiac iutiac à pe rigço mediofuiorbis,quodeltk,cuifi äddätur femiciruius,cot liguntur part.CCXl.fcru.XLVll.medr) motus ancmaliae coni tnuiationisin hacobferuatione,quoderatdeim)hftrandunl ^ ^ * 4 I ' 4 » . Derecentioribus Mercurij motibus ob« (eruacis. Cap. xxx. AnCfahè uiamhuius ftellf curium exami bispracmtmftrarût,fed ccelo adiuti ferei liori, nempe ubi _ _Nilus,utferunt,n5 fpiräc äüras.qualesapud nos Virtu* la.Nobisènimrigentiorem plägam inKäbitanribus,illam com* moditatemnatüra rtegauifcUbi tränquillitas actis rarior,ac iniu* per obmagháiiVfpha?raeobliqüitateinrarius íínit u dere Mer cu rium Qüamuisiri máxima Soliš díftánt¿a,fiquidemiñ AriereS¿ Pifcibus.hórioritUr confpečiui nóíli;o>nec rurfüs óccidítin Vir gine8í Libra: fed ñeque inCancro>uel Geminis fe reprafenrat quoquo mo d o, qua n d o crepufcuíum no ¿lis folum,vui ¿íluíii* lumeft,'nox ucro nunqUain,nífi Sol in bonani parterii Lconis íéceíTcrit.Multispropterea ambagibus&íábore nos torfiihoc li d u s, ü t cí us erro res fcr Ut a retn u r. Mu t u aü 12 r usproptei-ca tríalo caex eis,qüx Nórimberga: diligenter funt óbíeruáta; a Bernardo Vualtheró iRcgíómontanidifcípuloj anhó M.CCCC.XCl.v\ldüsSept< mbris,à media íioae quinq, scquaíibus per arniiílás aftrolabicas ad palliittiúmcOmpaí-atas, & uidú Mercuriumín part, XIII, 5C dimidia Virgi«ís,cüm latí* V tudine ..«IC a t A I 6 0 P E- R N f c I fedi IK B Off a p ar 1.1. m c d if ta te & tertia^eratcp tunc (tell*in pri»** cipio occultationis matutinac,duper praccedentes dies continue ¿ecreuiffet matutina, Erantigitur äprincipioannorum Chrifti anniM.CCc c.x c i.ptij,dies cclviu,fcrup,xil.s.8<: locus Solis medius fi mplex part. c x,l ix .ferup. x l v111. Scd ab öuinocflio Vernoin XXVI.Virginisjfcrup.XLVIl. undc 8C dm fhntia Mercurij erat part.XI11. Sc quartafere.Secüduseratanw» Chrifti M.ccccc.IlIl.V.Iduslanuarii.borisa rnediano ' s.dumcoclum mediaret Norimbcrgx X.Sccrpii,obferuatus k loanneschonerojcuiapparuit fteila in part. ill. 3c tcrtia Capri.« corni,Borea fcrup.X ivV.Eratautern Solis, fecundum numeraa rionemjlocustncdiusabacquinoctio Vernoinpart. XXVII. & fcrupAai Aquari^qucMercuriusmatutinis praecedebat^part* XXllI.fcru,XLll/Tertiaquoq^ idemq? annoM.CCGCC.lHJ.XV.CaL Apn!is3quainuenjtMer# curiummpart.XXVLcumdeWm^^^ tribus fere gradibus, dum cceium Norimbergfrnediaret XXV* Cancri per armillas ad eandem paliaiitrj ftcllam ccinparatas, ha risämeridie vil.s,in quo tern pore Solis locus mediusab equiis^ cTtio Verno part. v. fcrup.xxxix, Arietis, ad que IJAercurius uc rpertinusaSolepart^XXI.fcrup.XVILSuntig/turaprini^ adfecunduanniiF,gyptrjXILdicsCXXV JcruJII,fecud*XLV< in quibus motus Solis finiplexeftpartXXxXcru.^iilLanofna lia? comrnu talionis MercurijCCCXVl.icru.Llnfecundo inters uallo funt dies LXIxXcrUtXXXI.fecund.XLV.locusSolis me* diusfimplexpart.LXVin dia commutations part. CCXVl.Ex his igiturtribus obfmwtis iioltimus pro hodicrno tempore Mercurij curfus examinarejin, quibus concedendum putarnus ccmmenfurationes circulorum jnanfiile aPtolemcoetiamnuc,cum& inalijsnQn tnueniantuf in hac parte fefellifTe priores bonos authorcs.fi cum his etiarnab* iidiseccentrilocumhabuerimus3nihiiprscterea defideraretur^ni appareie motu huius quoep ftellx. AfTumpfimus autem fummac ablidis löcurii in part, c CXI, s. hoc eft in XXVIIl,s>grad.fign* Scorprj.nequeenim minorem lieuit aeeeptare fine prseiudicio,. obferuatorum • Ita liquidem habebimus .anoipaliam eccentfi^ JfcM^U - « ." . , ' '-ff * . '"'W * • % . diftantian* fe flir e£ Sí c t, cxtendatur in retías lineas e f h. Quoniam ígitur art.ll.s.quicp fub g e c, obferuatu* part.Xlil. ÖC quartae partís diftpnsiae ftellac matutinae á medio Sole» Erit ergo tótus fe g part.X V .cum dodrante. Sed Sí ratio e fad fg trianguliefg, ut 10371. ad j8^8cumangulo eftdatojoften* ditnobisetiamegf angulumpart. XLix.fcrupul.viii. Huíc éc reí i« quus exterior erit part. lXI i 11 .fe ru put.llll.quaeá tofo circulo dedu* <5be>relínquunt partes.CCXCV. fcrupuLvn. anomalía;cornmu« tatíonis uerse. Cui íi addas angu« ■ A r lum cef,exibit media sequalisqj partium. CCXGVII. fcrupulo* rum.XXXVll» quam quaereba* mus , cui fi adijeiantur partes; CCCXVI» fcrupul.i.íiabebimus fecund ae obferuatíonis anomalía 4 ' §t- f. 2 . ^ f 1 > % 1 " # I 7 r* V • : A vi' i*s ^ J» - «fe # • ^ t I f *a 4 H . * J ¿ V) • fe » fe am commutatíonis äqualem part* CCLlllTcrupuLxxxx^III. quarrt etiam oftendemus efle certam 5¿ • 1 * »* s w. s * -fe * , i ■ i .* v * % T ¿ 4 l^B * ^ * * & — *** r -"> i Jjt obicruationi confonam. Pona* * ? y i 2 í . . • --A . > > t j ^j.v í •• ■ i; mus enim angulum a c epro modo sinomaliaeeccentrifecundaípartiumLViii.fcrup.xxiXíTunc quoque triangulo c ei dúo latera dantur i c,7 5¿.qualíum eft e cr ioooo.&anguíusccipart.cxxi.fcrupulorum XXXiEttertí tím ígitur latus eieárundempartiumi0404.atqj angulus c e i, part.lii.fcrup.XxyiiLSimiiiterin triangulo c if,quoniaman¿ gulus e i f partium eil ex V Ii í .feru. III. 8c latusifom. qualíum eftte, 10404.erittertiumef latustalium 10505, atque fub i e f LXl.&Trelíquus ígitur f ec,partium II. XXVII.quar eft profthapharrefis eccentri, quacq? addita commutatíonis motui medio colligit ueram partium CCLVl.rcrupuÍorum. v. Iamquo^capíamusín epícycíioac* ceffus etrecéiTus dreumferen tíam I p» fíue angulum fub 1 o p,du REV O t V T t O NT It. i >£s!fÄ. tf 7 m / re plum ipß a ce,part.CX Vl.fcru. l v 11LTuhc quoqi trianguli ^ ¿ta n g uli a p s, per ra tionem da ta laterum o p o s, fícut i o o o q < ad4535.eritiplum os,85.qualiumop,fiueloJi«30.& tota 1 o s lögitudine27 ó.qug addita minima diftätij 3573 .collígít3849. Secundum quam diftantiam in f centro circulusdefcribaturh ut fi tapog^um commutations in h figno,aquo ftelladiftetper cirKUiriftrentiamhgpra2Cedentempart,CIIi.rcrup.LV.quibus < ciuit tota reuolutioámotucommutationis examinarse,qua:os rat part.CCLVLeftqj prcptereaquifequiturangulusefgparti LXXV hfcru. v¡ fie rurfus in triangulo e f g,duo latera data funt fg>3849.qualiumeftef,i0505.EritFpptereafe g angulus part. XXl.fcr.XIX.qui cum ceffaciattotuceg,partiumXXIII. fo XL V I.et eft dirtantia apparenti« inter centrum orbis magni c SC g planeta,quacetiä parum differunt ab obferuato.Quöd etiam* tertioconfirmabitur,dum pofuerimns angulum a c e,part* G X X V11 fcrup. I. íi ue feq uente m b c e, p ar t. LI I. fcru. l IX. h a beo bimus rurfü triágulújCuius duo latera nota funtjci.part quarumfunte c,ioooo. comprehendentíá angulum ec i,part« LiLrcru.LiX.quibusdemonftraturcieanguluseirepart.liLfc, XXXL&latus ie¿957 5.qualium,ec,ioooo.Etquoniam angu* lusei fcx praeltru&ionedatur part.XLIX. fcru. XXV III,datis ctiamcompi'cheniislateribusfi,^Li-7iqualiumei,5)57).eriteti-amrcliquumlatus,talium9440.&angulüsiefjfcrupul. LIX. quacatoto i ecdempta,relinquunteum,quífub i e c, reliquüm partium ii.fcrupulorumxxxiL&eft profthaphacrefis ablatio ua anomalía: eccentri, quae cum additafueritanomaliac commit tationis mediae,quam numerauimuspart.CIX.fcrup. XX&III. cumadiecerimus partes CCXVLfecödx,exiuituerapart.CXil. fcrupul.X. Sumaturiaminepicydio anguluslop,duplusipß «ci,partium.GV.fcrupul.LVlll.habebimushic quöque prora tionepoado s,ipfumos,52.uttotalos fit242* quajeum addi* derimusminima: diftantiac 3573. hábemus ad aequatam 3815« feoindumquam in centro fdefcribaturc irculusj in quofurnma abfi'scommutationumfith,inreftamextenfionefa&a ipfiuse £ blínea:,ateppro modoanomalixcommütatiönis uerae capiatur fírcumferentíae 2,part.CXli.fcrup.X;8C coniunganturgfrerit V itj ergo :-7 MI CO LA ! "C O P PKN ttCl Jl «•20 fequens fub g e f angutüs^part. lX vii.fcrup. L.qucm com prehertdunt datalatcra g ^.qualium ef,?44.o,quibus coiw ftabit angulus fegpartium XXiil. fcrup. L.ä dedu?hi>f ! : TLrpii oagi^ilfjintcr ftellamuclpertinam&ceiw V trumorbis magni»qualis fer* per •• *. 1: " - obferuationem feperta eft di« I ftantia, Hacrcergo tria loca fic : Ii kit obferuatis confonantia ätteftan* II . tur proculdubio ipfum eflelo* - i . V - cum fummae abfidis eccentri, 1 ^ quem aifumebamus paf.CCXI. §>\ \ ^^Nto s.fubfixärumfphgrahocfempo jy \ Jf ' >A re noftrö,ac deindeqUaefcquun» A s\ J^ l tur certa » an&alaliam u i* f\ / / / delicec commutationis aequa* . X \/ j kn* ,rl prirno locö partium / /sC' \ X CCXCVII. fcrupul* XXXVII» A //yV YS ln fecuridö partium CCLllLfcra X&s 1 XXXVIII > In tertiö CIX .parr. ' XXXVIII¿fcrupul . qua? erant I inquirenda. In illa ueroconß* ? * ' - Jk deratione antiqüa anno XXI» PcolemaM Philadelphiiii dilucu _ JodieiXlX; menßs primi Thöt fecund um iCgyptios , erat fummae abfidis eccentri lo* lt-«S—L| cus Ptolemsei lententiä ad fixarüm fphae* V raminpart. CLXXXII.fcrupul.XX. ano* 1 malia? uero commutationis acqualis in part * CCXI. fcru.xl vii.Tempus autem inter hac nouifsimä 11 illam aritiquam obferuationem funtanhiZEgyptijM.DCG, LXVlll. diesXX fcr.XXXllI.in quo tempore fumma abfiseccentri mo# ta eil füb non errantium (tellarurrt fpb^ra, part.XX VI1 l.fcru.X* commutationis mötüs ultra irttegraSftiiolutiöiies, qua? füftt i^CCCCCLXxVpart CCLyii.fcru, Ll.ßgtiidem teXXi änrtis * W f_ J cöinpleniur RE VOLVTIO N VM tl B. V; m eomptenrurpenodÍLXlllieré,qusccoIl/guntínM.D;ec.LX. eniiísperíodos v.D.XLIIII.&Tinrelíquis Vlli.annís 8¿ diebus rcuolutioncsXVI.Proinde in v.d.lXVIII.annís, cc.diebus, XXXIII.fcrupulisexcreueruntpoftrcuolutiones v~j>LXX.pt. CCLVll.ícrup.Ll.quibus diíferunt obferuatalocajprimusille a ntiquus a noftro^qu? etíam confentí unt numeris, quos expofaí mus in tabulis.Dum autem part.XXVlll.fcrup.x.comparaue' ríinus ad hoc tempus,quibus apogacumeccentri motum eft, uin debiturin LXilí.annisper unumgradumfuiíTemotum,íimo* doaequalisfuerit. / \ \ V . .. • t 1 \ J i i . ; I-.1 * + £ . , : \ - . * \ . ! • <, . f t i * * ft * * v V» De pradficíefldís lo'cis Mereurrj. Cap. xxxl / • ✓ • " * • éf OVoníam ígítur a principio añorum Chriftí ufquead u! timam obíeruationemfunt arinij$gyptjjM.D.llll.di¿ es LXXXVll.fcrup . XLVIII. in quibus eftanomaliací corrtmutatíonisMercurq motuspart.LXIlI.fcrupü; XlII.reicvíHsíntegrísreuolutionibus}quac dum ablata fuerint ár part.CIX.fcru.XXXvni..remanentpartXLVI.fcr.XXIIII.!o¿ cus anomalycomutationís Mereurrj ad principiuanniChrifti á quo rurfusadpríncípium primaeOlympíadísfunt añi/Egypí ti-)DCC.LXXV.diesXIKs.ín quibus numerantur part. XCV.; fcru.ULpoft íntegras rcuolutiontSjquacaloco Chriftí deduda inutuata reuolutíoneuna,remanet adprímamOlyrnpíademló cuspart.CCCXl.ícru.XXl. HuícquocpadAíexandrímortemi inannisCCCLl.diebusCCXLVlI.íuppütationefadapenienilí locus ad partes CCXIII. fcrup.IIL . . , jf éf - V^H^p vi , " . p wm v , A \ j J 1 w SSV * I «a • C A w H • r# C 1 » «J ! ^ * ' ** * f fc \ V i L % ■ . » ** •. fll DealíaquadamrationeaccefTusacreceflus. Cap. xxxtr. ÍX Rius autem quam recedamus ä Mercurio , placuit aliumr * adhuc mod um recerifere príóré non minus credibílem, I per quem acceílus 8¿ receíTus ille fieri ac íntelligi pofsít. bitenimcirculusquadrifaríamfe&us gh k pín f centro,cut • etíam paruus inferíbatur circulus homocentrüs 1 m ¿ ac rurfus centroljdiftantia: uero 1 f o^quali i]?fi fg> üelf h, alius circulus ör. Ponaturautem, quod tota hxc forma dfculorum fera* tur circa f centrum ín confequentia, cum luís g fr, & h fp fe&ío* r . . . ¿íibus NI C O t A 1 C O P E R N I C I ftibus,quotídieper parí, circiter i I.fcrupu.v ».quantum trideíí* cetmotus commutations fteliaefuperat telluris motum in 20* diaco,ab apogaco eccenfri ftellae, quae interim relíqutim á g fi« 4 gno motum per Or circuí urn proprium .JL commutations fuppleai * fimiiem feré y^^o^^K motui terreno. Affumatureíiamqtíod '/f in haceademq? reuolutíone,ideftánnusi / f.™ \\ centrumorbisorftetiamdeferentes» fe* i—-HlP raturmotu iibrationis per 1 f rif diame* \ L J J J trum,düplomaioremeoquampriüspc* Ov /y fuimus reciprocando, ut íuprá dictum eft Quibiis ffc cdnftítütís,cüriipofuer¿* ^-----mus terram níedíó motü cdntra apogae* üm centri fteílae moueri, 8>C eo tempore centrum orbisjftelladeferentisinljipfam uero ftellam in o figno quae tunc in minima abfdiftantiadefcribet motutotius mini¿ mu circulú,cuius quae ex centro fueritfo,& quae deindeíeqüun cur. Vt cúterrafueritcircamediamabfida,ftelláin h fignum ca« densXecundum maxímam adf diftantiam,defcribei máximos anfradusjnempefecundumcirculum,^ ct ením tunc deferes qui o r,cü g h orbe propter ünitate ceñtrí i r* fjhincpergente terra in partesperígaei,& cetro orbís o r,ín alte* rumextremoru>qd eft m>attollít etiá orbís ípfefuprag k,arque ftellainríncidetrurfusírt minima diftantíamipfif,8¿ accidétei qua? á principio^Concurrutením hi c tres reuolutiónés ínuíce f * quales,utpote,terra! in apogaeümorbis eccetrí Metcurí). Libra iíocentri fecundulmdiametrix^f^planetseábfglínea iri earr* dcmsáquibus folíidifFértmotus fe permanente, fíella ex a pro cederet, m axí mam circa h ádtnitieiei d jfFéreíia mpromod 3 eccentrotet¿$ * í RHVOLVTIONVM L IB." V. t7í eccentrotetisfl.SedexaíTumptis fequitur,quódftellaex opro* grafía ordítur quidem, promittítqjdífFerentiam, quamf 1 ccn trorumdiftantiahabetefFicere.Sedaccedentecentromobiliadf medíum,detrahíturmagísacmagíspromiír^diuerfitati>fruftra turq? adeojutcírcamediashpfe&íones tota euaneícac,ub¿maxt madebebatexpeclarí.EtnihilomínuSjquod fatemur» fadla etu amparuafub radrjsSolísoccultatur, atqueín Oriente uel Oc* cídentefíderematutino uefpertinoúe non cernitur penitus fub anfraclibuscírculi. Ethunc quidem modumpra?terírenolui¿ mus, non minus ratíonabilem priori, quícp circa latitudinum difceffusapertifsiméuíliueníet. 4 ■/'• s * - i * " ? " T a - i' - -Hfv • De tabulís profthaphxreíeon quínc$ errantium ftellarum. Cap. xxxiil H&cdeMercuríjac ctfterorurn errantíum ftellarum mo tu xqualítatis&Capparentiacíiedemonftrata, 8¿ nume* rísexpofitafun^quorum exemplisadquaclíbet allá lo* ca>difterentías motuum calculandi uia patebít: atq? ad huncu* fum Cánones parauimusjcuíquepropríosjex ordinum>ueríu* umueroXXX.pertríadesgraduumutifolemus*Prímo,dúo or diñes números habebunt communes ,tam anomalías eccentri quumcommutaríonum/Tertius profthaphcerefeséeeentrí col* le&as,totasínquamdifferentías>que cadunt ínter a^ualcmdí* uerfumcpmotumíllorum orbíum,C^artofcrupu!aproportío num5quaefuntfexageíimsc,quibus commutatíones ob maío* rem mínoremúe teme diftantíam augentur uel mínuuntur* 1 o , , Quinto profthaphaerefes ípfaz, quac funt commutatíones m fummaabfideeccentrí planeta:, ab orbe magno contingentes» Sexto ultimo exceíTus, quíbus füperant cae» quae ^ i fiuntin ínfima abfide eccentri» Sí funt Cánones íftí. "ü X Saturní % baturni protthaphxrcfes. I Numeri comtnu* nes. [ J Proftha pbajref eccetri. 1 * Scrup.' propor tionS. Paralla xes or= bis. | Excek fus pa* rallax. Gr. |Gr. { Gra. fcr. j icrup. ( G. fcr. «a • 2 / |G. icr. 3 tf 9 357 3 54 3 5 1 0 20 7? 4° O 58 S,"' -j 0 * . 0 0 SJBt 0 i7 0 54 i 0 51 0 2 0 4 0 IX M i 8 j 548 345 342 1 mm ■ 11 ■ 1 * I 3* . 1 55 • 0 1 I * 3 1 23 1 40 O O IO O 12 2 I 24 27 3 39 33* 333 3- > \ 2 I 3 2 J X 4 49 1 ✓ # ^r • 2 1, 1 56 2 11 2 2 ! 1 3 *4 I 6 1 5 8 5 17 5 M| » 0 37 0 5 s 0 f8 • 1 1 » 75 78 8 1 k * 285 282 279 • i ? V 6 14 tf 19 ' (f 25 *7 ir ^ * ■ jr y e 19 5 3i 5 37 1 5 4*1 0 39 0 39 0 40 84 87 90 • 27. x> -t i: r flu N { Saturni profthaphserefes. Numeri comm^ nes. Proftha pbaeref eccetri. 1 Scrup. Ipropor | tionu. JW' Paralla xes or= bis. 1 I Excef= fus pa« rail ax, Gr. ¡Gr. |Gra.fcr.| | fcrup. 1: |G. fcr. |G. icr. 9 3 96 99 J 2 6-1 2 64 i6l * 6 30 6" 28 t- » • • f ^ 25 27 2 9 1 .,.,: 5 52 5 33 15 53 0 34 0 44 0 45 10 2 258 6 26 3 1 5 5 1 0 45 I05 1 * M5 6 12 3 2 5 48 ? 0 46 i 0 8 252 6 17 34 5 45 „. - 0 45 111 114 249 246" 6 1 2 6" 6 K 35 3* 5 4° 0 45 0 44 1 1 7 24 3 5 5 «1 38 5 2 9 0 43 1 z 0 240 5 49 39 5 22 0 42 123 z3 7 5 4° 4i 1 5 1 3 0. 41 126 2 3 4 5 28 • % ^ | 42 * , 3 0 40 129 251 5 44 4 52 t 0 39 1 3 z M5 228 225 5 3 4 4*1 44 M9 11 6 2 i 204 201 198 2 4.........I X 2} Iouis § Nurneri cômtnu== nés. iir. 3 6 I 2 M i 8 Gr. 357 354 55 1 348 345 342 louis profthaphscrefes. Profthaj phœref eccëtri. Scrup. ( propor ttonu. jParalla xes or* bis. Gra.fcr. |icr. ¡G. fer. o o Ö i 6 3 1 47 o o o 3 1 2 1 8 o o o 28 5 6 2 5 1 1 i 2 1 8 3 3 o 0 1 30 4 5 3 1 2 2 53 *9 4*1 1 2 2 48 2 *7 1 1 2 2 3 48 1 8 3 * 3 3 4° 4 * 2 s 1 2 44 ¿•58 2 3 4 5° z6 1 o 4 32 4 57 5 22 Excef- fus pa-rallax. G. 1er, o o o o o o o o o o o o 2 4 0 44 • • 66 294 4 42 j1 5 3° 8 5 2 0 46 69 291 4 5° 1 6" 50 9 8 0 48 7 2 2 8 8 i 4J6 18 10 c 9 2 2 0 5° 285 5 1 75 19 17 9 3 5 0 5 2 78 'A. 2 8 2 5 5 2 O 40 9 47 0 54 8 1 f « 279 5 .9 2 2 2 0 • 59 r . 0 '55 84 \ 27<5- 5 12 23 50 1 0 8 0 5* 87 273 5 *4 25 23 1 0 »7 0 57 ; 90 270 À* > »'t^É 5 15 16 57 , ». ( » 1 0 24 I . ». 0 5 8 % ¡ProfHia Scrup. phacreC propor eccctrí. I I ti'onu. Numeri j communes. Paralla xes or-bis* |G fer. G ra. fer dEVOLVTÍ ON VM L ! B, V» v - n VJ f löüis profthaphscrefes. \ Veneris profthaphaereies. j Numeri ! commu-1 nes; ! ...... Profi ha phaeref eecetri* j i ! Scrup. propor tionu* Paralla xes Orbis. Gr. 1 |Gr.| 1 IGra.fcn jfcr. 2 JG fcr.j railax» m Maitis ♦ * 5* 2 2 2 II 2 2 O t 2 3 0 2 40 7 S 8 47 1 o $2 $$ 10 52 10 42 10 ^ 0 ! VÎ i8 14 46 if 4 10 11 t I »_ 5! 1 1 I7 24| |i8 45 20 8 2* 14 17 1842 19 45 294 291 288 285 282 279 *7 28 24 47 44 2d 40 35 29 > I 1L / Partis profthaphanrefeg. Numeri | commit ncs. •p Proftha| phaeref eccctri. Scrup.J proper tionu. 1, ' Paralla xcs ort bis. | 1 Excef- fus parallax. Gr. ¡Gr. [Gra.fcr. jicr. ; 2 G. fcr. G. icr. 1 Q "» \ 9 ' 9 6 99 2*7 1 6 4 2 tf I 1 1 7 r 1 8 1 1 7 2 1 32 2 2 58 2 4 3 2 3 1 45 32 3 0 3 3 .13 5 ¿2° 5 35 5 51 1 J I O 2 1 ° 5 i 08 2 5 S M 5 252 • • I 1 5 II 1 10 56 2 tf 7 *7 43 29 21 0 3 5 3 34 3° 35 3 1 7 71 3 3 3 O 53 2 59 i11 1 0 a 1 2 3° 33° O 59 3 3S 1 2 24 V 0 i 3 3 3 3 27 I 4 4 1 8 ' 3 3 7 » 0 *4 3* j . l - J 3 24 I 10 5 3 '4 5° 0 1 tf 39 321 I 15 5 45 1 h* 3 0 17 42 518 2 0 32 1 1 d $ 0 I 8 45 3M M 7 2 2 1 * : 1 8 ! '¡i 28 % 0 20 48 • 312 I 29 S 1 8 19 40 0 2 I u * 5 1 309 1 l 3 3 9 3 i 2 O 52 0 2 2 54 $06 I 3* 1 0 48 22 3 0 24 3 0 3 I 40 i 2 8 23 »4 • 0 2 <5 7 5 34 20 0 45 90 270 -. . 2 _ • •. _ _ _ 1 28 28 m„ , 13 5 2 1 0 47 Veneris ! r IT r! é v o l v t ( o n t m lib, v* j Numeri I communes. ! Gr. Veneris profthaphacrefes. Aequa= tio ec-centri. m ( Strup, propor lioniu Paralia xes or= bis. Gra.fcr. fcr. G. fcr. Y '77 Exec G fus pa= I rallax. G* (cr Mercurrj MieotAl COPERNICI »—■■MMM í I mm*ú »'¿ r " • -_ ' - __—__-i,_ Mercurq proítbaphxrefes. Numen communes. j Aequa* río eo centri. Scrup. propor ttonu. Parallaj xes or* bis. • ExceU fus pa* ratlax. G r. |Gr.| Gra.fcr. jfcr. 2. G. fcr. G» fer. 3 d , 9 557 354 351 y 0 8 0 17 0 2 6 0 3 0 12 1 0 24 0 44 1 28 212 O 8 0 15 0 23 1 2 1 5 I g 548 345 542 0 34 0 43 1 0 51 0 50 1 43 1 2 42 2 5 6 3 41 4 ¿5 I ; 0 3 i 0 38 45 2 I 24 z7 — 1 3 3 ^ 3 3 ; .0 59 i 8/ I I 6 3 5 1 5 10 6 4 i 5 « 5 51 6 $4 1 .. 0 53 1 i i 8 3 Î 3* 3 3 0 3 2 7 324 I 24 * 3 2 1 39 # 8 29 10 35 12 50 7 M 7 57 8 j S i • I 16 l 24 I 32 J 9 42 45 318 3 M • i 46 1 53 2 0 15 J 17 2 <5 *9 47 f \ 9 i» 9 59 10 38' ll 40 1 47 i 55 48 5 1 54 3 ^ 309 30 6 2 6 2 12 2 l8 22 8 -24 3 i 2,6 i 7 11 17 i i 54 12 5 i 2 2 2 10 2 18 57 6 0 3 0 3 300 2 97 - 2 24 2 29 2 34 29 17 3 1 39 3 3 5 9 * 13 7 i 3 41 14 14 2 2 f •__ 4-10 15 tf 2 04 i i 9I 5 3 2 3 i 0 44 \ 3 53 1 59 t d: ' 1 2 0 1 11 9 3 i i 0 i . 0 1 5 2 54 5 2 3 5 9 34 8 20 «V. 3 3 3 3 10 i 6" 8 1 95 i 9 2 0 5 * 0 4 i « 52 i 8 52 8 7 4 5 43 2 43 2 14 1 71 I 8 9 0 * i 5 2 - 3 • 4 1 9 * 43 1 74 i 8 6 0 2 i 52 2 2 54 * 9 '77 iS 0 **3 r S 0 [ -v • 0 10 0 0 1 * 52 2 52 2 j* P» * i 27 0 0 r, - ° 0 0 J Y i¡ Quo modo NxjCOLAI CÓPERNÍCi • , < o ■ . • ./ ■ ' 3 . , . , - Qjiomodohorum quinc^íidmimloca numeren tur in longicudíne. Cap. x x x n i í. PEr hosergo Cánones (íc anobísexpofitosfiorum quín* queerrantium fiderum localongitudinisjabfquediííicul tátf numerabímus ♦ Eftenim ín ómnibus bis ídemfere iupputationis modusrín quotamenilli exteriores a Venere 8¿ Mercurio aliquantulum differunt.Priusergodicamús deSatur no> loue, & Marre # Quorum cákulatío talíseft,ut ad tero pus quodlibet propofitum qu.xrantúr medí] fnotüs,Solís inquam íímplex,8¿ commütationis plañí tar, per modum fupra tradU tüm-Deindeldcus fummarabfidiseceentnplaneía?3 auferatur a loco Solis fimplici\atque ab eo cuod remanieri^commutatíonis ánornaliamrquod deinde reliquum fuerít,eft anomalía eccentri iUlU'jeu^usriumerumintercommunesquarrcmus.ín alterutro príniorumordínurh canonis & exaduerfoiñ ternacolumnellá ¿apiemus arquátianem eccentri, ¿vtequcntía krupu'a propor* tiooum. ¿Rquationem hanc addemus ancmaliae commutatio* auferemus ab anomalía eccentri, fi nummisquo ¿ntraue* rímus ín prima ferierepertus Fuerít, ¿k econucrfoauferemusat* anomalía* omn ütationís, & addémus anorralia?eccentri, fi cr* dintríí tenuerít fccundumxjuodqj collecftum reli¿túmue fuerít^ crunt anomalía commutationiá&f eccentri arquatac^feruatís ¿n* terim ícrupultsproportionum ín uíumrnoxdivendum.Porra anomaliamcommucationisficírquacam qua:remus et árn iniet priores números communes.ac é regioné in quinta columneí* la,commutatióriís profthaphacrefim capiemus cum eius excef* fuínfineoppóíító/aquoexceíTuácc picmus panemíproportfrc* riaíem iuxta numerum fcrupulcrum proportionúm qu¿m ftfn* per addemus profthapharrefn&f colhgtt uerum planeta? com* iriutationem,aurerendarnabanomaÍia commutatíonis arcuata% i fiipíaminorfuerítfeiTíicirculOjUeladdendamin femicircúlo i\ a iore.ltaením habebímusueramapparentemcp á bolis loco n e* dio ftellae diftantiam in pra?ctdentía,quam cum á Solé rcie* eri* mus^relínqueiurlócus ftdia? quxlitusaad non crrantium fphcC* rarn» REVOLUTION?M tIB. ... ram.Cuidlfmumiîpra£,ccrs«oa:quinodiorum apporta fueri^,ä fe&ionë Verna locum dus determinabit.ïn Venere &Merctirio pro anomalia qiiod à fumma abfide ad lo* cum Solis medium exifti't, per quam ànomaliam àdseqèamuâ rnortim commutationis & ipfam eccentri ariomah'am ,uti iam dictum eft. Sed profthapharreiîs eccentri unà cum parallaxiâr* cuaca>iT um'us fuerinc affevftionis uel fpedeiyfîmûl adduntur uel auieruntur à loco Solis medio. Sin autern dïuerfarum fuerint fpc aeruro,aufcratur à maiore minor,& cumeoquodreliqûumfuc rit, fiac quod modo diximus, fecundum maioris numeri pro« pnetatem adiecfriuam uel ablatiuam > &C exibit eius quiquseritur locus appareils. l . ^___Hl. De fiatfor ibus & repedationibt» quiriig crrâfl rit* n fiderum. Cap. D rationcm quoque motus, qui iècundum longitudi« nem efl:, pertinere uidetur, ftationum,rcgrcfsionum,8C repedationumeorum notitia, ubi, quando,quantacq?fi<« ant.L)equibusctiarnnonpauca tra(5hiruntiS^athematici%prae* lertim Apolonius Perg^eus : fed eo modo quaiî una dunta* xat indiquaittate, & ea qua refpectu Solis ftellae ipfae moue* rcntur,quam nos commutationem diximus» propter motum orbis magni terrsc, Quoniam fî ftellarum circuli, fuerinc or* bimagno terrachomocentrijquibusdifpari curfu ftellaj rerun« turomnesineafdem partes,hoc eft,in confequentia, 8C aliqua ftellain orbefuo,Si intraorbem magnum,ut Venus &CMercu* rius uelociorfueritquammotus terra?,ex quaa&a quaeda r«3a linea,iicfecetorbem ftellac3ut aiTumpta ipfius fe&ionis in dimidia , ad cam quae a uifu noftro , quod eft terrae ad infer/oiem,repandamqueferetro* cedetírtpríccedentía. Quibus demonftrandis Appoloniusle* tnationquoddamaffumit3iedad immöbilitätis terrc hypethe* fim,quodnihilofeciusetiam noftriscongruitpriridprjs in mo* • » k , j - ^ y bilitacecell uns,quo propterea nosetíam uternur.Et pon umus ipfum pronunciare in banc formar». Sitriangulittiaiuslatus itafececur.ut unumíegmentorumnoníitminuslateri fibi con* r ? o! vynÄ^erit ipiius fegmentiad reliquum fegme tum maíorratíojquámangulorum ad iplum g latusfeaüm conßitutorum ordine recíproco Sit/nquatrianguliabcjmaius latus bc,in{quo fi capíacur c d>non minus quam ac>aio> quod c d ad b d maíore ratione habcbit,quam fub a be angulusadeüq rubbcangulü,Demoílratauc JiQCmodo.Coplearen! paralldogramüadce, 5¿extc[¿ba&C ce coincidantinffigno* Quont am igít ac non eft minor ipil a c,centro igít c di {latíaq? a edeferíptus circulus5 per c trau bit ue! íupraipfum,tranfcat modo per c, quifítgec* Qumqúemaíusfitae ftriangu!umipfiaeg:fe* «fíori minus autaeftriagulu fefloriaec, maio re habet racione a e f triägulüad a e g > qua a e g fecftorad aec fe^torem Sed utaeftriangulum ad a e c> fie f e bafís ad e c> maiorem ergo ratio* nem habet fe ad e c,quám fub f a eangu* "luni^Sed utfead e cyita cd add b.arqualis e* nimeft f aeangulusipfi abequi uerofubeacípfib caJgitiir íus,adeacang* liso R E V O L V T I O N V M % | B. y S¿ c d ad d b maiorem habet rationem,quam fub a bcangolu7 ad eumquiiubac b.Manifeftumeft autem3quod multo maior er it ratio,(î non xqualis aíTumaturcd ipfi a c3hoceftae,fed ma íormiliponitur.EftoiamcirculusVenerisuelMercuri) ab cfu« per d centro, & extra circulum terra e cir ca idem centrum d mobilis, & ex e uiftt noftroagaturper centrum circuli recfta linea e c d a3fitq? a remotifsimus à terra locus>c proximus>&ponatur d c ad ce maiorem rationem habere,quam motus uíTus ad uelocitatemftelkc.Pofsibile ípí O tur eft lincam inuenireefb,ficfehaberu! tem,ut dimidia bf ádfe,rationem habe at>quam motus uifusad curfum ftellae: ipfaenimefblineaà centro d remota in f b minuítur,S¿ inef augetur, donee oc* ciirrat poftulata ; Dico quod in f fí* gno íídus conftitutum ftationis fpeci* emnobiscfficiet* & quantulumcunque defumpferimus abutraque parteipfius f circumferenciani , uerlus apogacum quidem fumptam progreísiuam inue* r niemus,ad pxrigacum ucroregreifiuam. Capiatur enimpri* mumu:rfusapoga:umcontingcns f g circumferentialextent datur egk>3¿ conneftanturb g>dg>d £Quoniam igitur trian* gulibgemaiorisbelateris>maiuseftfegmentum b fquam b g> maiorem rationem habet b f adef, quam fub feg angulus ad eumquifubgbfangulum, Proinde & dimidiaipfius bf adfe maiorem habet rationem,quam fub fe g angulus, ad duplum g bfangulíjíd eftgdfangulum, ratio autemdímidíacípfíus bfad be^adem eft quae motus terrae ad curfum fideris: minorem ergo rationem habet qui fub f egangulusad gd f,quâ uelocitasterr£ aduelocitatefideris. Angulusigit qui eandem rationem habet adfdgangulun?,quam motus terras ad fideris curfum, maior eftipfifeg.Sitigitur felacqualis.in tempore igitur quo g f cir* cumferentiamorbis ftellapertraniîuit,exiftimabiturin eo uiius nofter nofter contrariumilliusfpaciunipertraniiire,quodcft inter Ii* neasef &eLManifeftum)qubd in aequali tempore quo g f cir* cumferentia ad uifum noftrum ftellam inpraecedentia tranftu* lit fubangulum Feg minore , telluris tranfitus retraxit earn in confequentiafubf elmaiorc,adeoutftella relida adhuc fub ge languid,5c poftpoiita,nondum ftetifse uideatur • Manifc* ftum eft autem,quod per eadem media demonftrabitur contra rium. Siineademdefcriptione5ip(iusgkdimidiamadgepo* fuerimus.habererationem5quamhabet motus terrae adueloci* tatem planetac^CircumferentiamuerogEperigseum üerfus ab ekreCtalineaaiTumpferimuSjConnexaenimkf facienteq? trian* gulumkefjin quogedefignatur maior quam e f, minorem ha* bebitrationemkgad gequamf eg angulüs ad f k g♦ Sic quo q? dimidiaipiiuskgad gf, minorem habet rationem quämfeg angulus adduplum ipiiusf kg, hoc eft5ad g d f angulum uicif* fim^utpriuseft demonftratum.Etcolligetur pereadem>qubdg dfangulus minoremhabeatrationem ad f e g angulum, quam ftellae uelocitas ad uifus uelocitatem.Itaque eandem habentibus rationem, fa&o maioreeiqui fubgd£angulo,maiorem quo que in praecedentiagreffum quam progrefsio pofcit,ftella perficiet, Exhisetiammanifeftumeft,qubd ii afiumpferimus circumfe* rentias aequalesf c & c l,eritin 1 iigno ftatiofecunda.ducia fiqui* demlineaelm,eritquoquemediatalmadl eeadem ratio, quae uelocitatis terrae ad ftella?uelocitatem5iI cut erat dimidia b fad fe> & idcirco f & 1 figna utrafque ftationes comprehendent > to* tamqpfclcircumferentiam regrefsiuamdeterminabunt, Sc reli* quam drculiprogrefsiuani* Sequitur etiaminquibusdiftan^ trjs nonmaioremhabueritrationemd cad c e,quäm uelocitas terrae ad uelocitatem ftellae,neq? pofsibileeritaliam reefram line* amducerein ratione aequalihuic,neqjftare uel antecedere fteila uidebitur* Cum enim in triangulo d egaiTumptafueritd cre* cuius motus in orbe fuo mi nor eft quam uifus noftri celeritas in orbe magno * Cscterum cedet demonftratio oer omnia cuse oríus. p procede t cemonitratio per omnia quae prius. Quomodo témpora Joca, circumferentiç regrefsío^ num diícernuntur. Cap. xxxvi, OrroGiam crbís,quibusfideraferuntur5errantía eflent homocentrimagnoorbi>facile conftarent quae demon* ^ ftrationespollf^entur3eadê femper exíftente ratione cele i latísftelLcadutíusceleritaté fedeccencnfunt,et exindemotus ie uiv umapparctiamdiuerff.Qiiam obcaufamoportebitnos diícrt tos avkvquatoscp motus ub¿cp eoî um ucloci tatisdiiierentias ail umere,e sq? in demonftratio* tiombusuri>etnon fim^li;ibus jrqualibus, n»fi circa medias longitudinescontingateiTe ftellá, u bi folum modo mediocri motu ferriuidetur in o beíu^.Oítendcmusautem hccMartisexempl quo relu:uorum etiamrepedationes exemplofi ent apertiores.Sic enim ôrbis magnusa b c>îquo u fusnoftcruerfahltclîaautem in efgnoundea* gatur per centrum orbis recïalineaec d a>& efb, habueritq? dimidia bfad ef rationem,quamuelo citas ftelkcdifcreta ad uclocitatem uifus, qua fteU lam fupeiat.Propofitu eft nobis comperirefc cir cumfcrctiarn.dimidiirretrocefsionisfiueabf, ut ft iamus quantum ftella deftiterit a remotifsimo a b,Mocoftauonemfaciens,atq?angulumiub fe c coiriprchenfumrex his enim tempus Si locum talis aiVeiftionisftellar prfdicemus.Ponatur aute • ftella cir a medjamabfidaeccentri,ubi motus longitudinis oC ao.omaliarparumdifferuntab aequalibus.Cum igitur in ftella Karr is (-¡uatenusmediocriscius motus fuerit pars una.fcr.V III. ucunuivil.hoc eft medietas line* b f,eatenuscommuiatk>nis X, motus NfCOLAt COPERNIC! • . / motasjid eit,uifus noftri ad ftelisc mediocrem motu coîïigit par tisunius,eteft efre«iïa,utfît totaeb taliugt.Ill.fcr.X Vl.fecund. XIIII«etfubipfîsbefcomprchêfumredangulú totidêpart.lll. fcr.X VI.fecûd.XIIII.Demónftrauímusautc,quod d a,qex cent troorbis fît ó"580'q«aÍí5eftdc,ioooo.Sedqliumdcfuerít 60. «rit ad taliu m 35). 29. èC tota a e ad e c,iïcut9?.2?.ad 20.ji.ct fub ip fis coprehenfumreíiangulú 2041.4.CUÍ intelligitur arqtiale qd fub b e f.Queigit ex parab ola .pcreantur ,fa&a incpdiuifione \p* foru 2041.4,5 3.1^. '4-,pueniutnobis 624,4,8*: latuseius 24.58. j2.quod eft ef in gtibusjquibus^pponebatur 60.d e,qualiûaute fueriÊiôooo.eritipfae f,4i63,quali'umeftétiâdf,é58o .Triàtï* guliigitd h fdatorùlaterû,habebimusd ef angulú gt.XXVll. fcr.XV.^anguluseftregrersiónísfideri^Síangukimcd f ano* malig commücationísgt.xvi.fcru.L.Cuigíturad prima ftatío nemíídusapparuericín eflínea,&:ipfa ftellaacrony(íhisinec,fi neqccp moueretur Relia in cêfequëtia,ipf£ c f drcumferenti£ gt. XVl.ícr.L.cóprchcnderétrcgrcísíonisgtesinuétasXXVll.ícr. XV.fub a e f ángulo,fed penes expofîtâ rationé uelocitatís ftcllae aduelocitatemuifnsrefpodêtipfîs anomalisecommutatiois fe¿ ¿h'onibus XVI. L.longitudinis ftellaegt.XlX.Vl.XXXlX.ferè,' cjbusábladsaxxvil.XV.relíquuntab altera fhtionúad aero* ny¿l0gtesvill.fcr.vill.etdicsxxxvi.s.feré,íubqbusgte$il* 1c logitudínis côfkiunt XIX. VI .XXXlX.ac deinde totâregref* fíonégt.XVl.XVl.fub dieb? lXXIII.Hcc ílogítüdínib? eccë tri medí} s, q íí militer in aliislodsdernôftrant,fed adbibita ftelía difereta fêg ueIocítatcpputlocusipfedederit,utdiximus.Proíde 6íinSaturno,loue,¡ylartejpatetidédemóftratíGismodus : nec minus in Venere etMercurío.cíírnodo^p ftella uifú,et.p uifu ftel 1 âcapïamus:accidût ñimírü côuerfaKçc í orbibus,c[ terra ambw untur,ab his q térra ambiút,& idcirco neeâdë câtilenâ itetiderri repmmüs,íftarüfficíát.V7erúramenc5noparuáafFeratdiffícu! tatê uariabilis il le ftelle motus fecundu uiíuet ftationú ambigui taie,àc]bus neuticp reuelat nos Apoloniú aíTumptú.Haud feíoi fi no melipfecerit alicjs fîmplicíteret depximo loco incjrédo fta* tiones,eo modo q acrony cîi fîderisad linea medi] motus Solís in quirimus coiuncftionê, fîueqrûlibet fîderu coitü ex numeris mo (uunotis eos comungentes,qdreíínquimus cuiuslibetplaeíto* FINIS O^VINTÍ LIBRI, NIC OL AI CO PERNICI REVOLVTIO* nvm uber sextvj. v am uim cfFechimque lb aber et affumpta rc* uolutio terrae in motu apparente longitudinis errantiumfiderumj&inquem eaomnia cogat ordinem,nempe certum 8c neceffarium pro eo acpotuimus>indicauimus. Reliquum eft,ut circa tranfitus illorum fiderum, quibus in lati* tuiinem digrediuntur, occupemur:oftendamusqüe quomo« doetiam in his eadem terrae mobilitas exercet imperia, legesqj praefcripfit iilijj etiamin hac parte. Eftautem 6c haec pars fei« entiacneceilariajqubd digrefsionesipforum ßderum,haud par* uameff'ciuntcirca Ortum & Occaium apparitiones> occulta« tioiies.atc;.uealia,quaein uniuerfum fupra expofita funt, difFee renuatn.Quin triam ueraloca ipforum tunc cognita dicuntur, quandoio. igitudo fimul cumlatitudinea fignorum circulo con fticeri^Quae jgitur prifei Mathematici hicetiam per fiäbiiita« tem terra: demon ft raffe rati funt,ead emper affumptam eius mo bilitatem maiori fortaflecompendio,acmagis appofite fa&u* rüun.us« ~ t* M» * » t, .>* j» * De in latitudinem digrefsu quinqj errantium, expoiitio generalis. Caput, i. DVplicesinomnibushislatitudinisexpatiationes inue* nerunt prifei, duplici cuiufquam ipforum longitudi« nisinacqualitatirefpondentes, Et aiiam fieri occafionc orrnun* eccentrorum,aliam penesepicyclos, quorum loco epi* .eyaoruro unum orbem terrae magnum iam faepe repetitumac* cepimus.Nonqubdorbis ipfealiquo modo dedimta figniferi planbiemelin perpetuum obtento, cum idem ßnt, fedqubd orbes illorum liderumad hoc inclinentur obliquitate non fia 3ia. Qua: quidem uarietas ad motum ac reuolutiones orbis ma z n 8ni gtaí tétrx *eguletur,Quoriíam uero tres fuperíores, Saturnus Ji* pírcr 8¿Mars> al qs quíbufdam legibus feruntur in longitud i* nem,quámreliquíduo:ítaquoqueín latitudínismotu non pa* rum dífferunt. Scrutatí funt igitur prímum ubi nam eíTcnt>SC quanti íílorum exiremi limites Boreae latitudinis > quos ínue* nít Ptolemsrus in Saturno SC Ioue circa príncipíum Librar: ín Marteuero circa finem Cancriin apogxopropemodum eccen* iri.Noítnsautem temporibus inuenimushos términos Sep* centrionales,Saturno in VILScorprjJoui in XXVII* Libran MartiinXXVILLeönis^proutetiamapogaraad nosufqueper* jmutatafunt, Ipfürti namque motumorbiumilloruminclína* tiones 8¿ cardíneslatítudínum fequuntur, ínter hos términos per quadrantescirculorum íecundum díftantias sequatas, fiue epparentes nullum prorfus uídentur facere latitudinis abfcef* fum>ubícunquecontígerittunc eííe terram . In his ergo medí* isiongitudinibus inteJliguntureífe in íedione communi fuo* rum orbium cum fignifero non aliter quam Luna in fe¿faonibus cciipticis5quas hicuocat Ptolerr.eus ncdcs>afcendcntern,a quo ítdla íngreditur partes Septentrionales defeendentem quo tranímigrat in Aufiros.Nonqucd orbis terra? magnus ídem femper ín plano figniferí manens latítudínem eis adducat ali* cjuam:fedomnislatitudinisdigreíTusexilliseft,qui in alijs ab híslocispiurimumuaría^quibusappropinquantíterr^quan* do Solí uídentur oppofiti ac acronyifti, maiori femper cxcur* runtabfceíru}quamínquacunquealiaterra!pofitíone. In hemi cyclio Boreo ínBoream,ín Auftrino in Auftrum>ídq? maiori di ferímínequam terraeacceíTus&rreccíTuspoftulanQua occafio ne cognitum eít,inclina tíonem illorum orbíum non eíTe fixa m, fedquíc muteturquodamlibrationis motureuolutíonibus or* bis rhagní terrae commenfurabili5ut paulo infeiíus dícetür* Ve* nusautem &Mercunusalí}s quíbufdam modís uídentur excur rere, certa tarnen lese obferuata ad abfidas medías* extremas, ¿i r* w 9 olinfimas.Namin medrís longitudínibus^uando uidelicetíi neamedíj rnotusSolís perquadrantes díftíteríta fummaueliir fímailíorum abfide,ípfa:q? Üelíacab eadeffi línea medtj motus ab fueríntperquadrantesfttorumorbiumuelpertiní uel ir. a tu tí ni, nullum - ? * • REVOLVTIJONVM tlBÍ VI «ff nullumin eis ínucnerunt ab orbe íígnorum abfccíTum^pcifqtiod intciiexcrunteostuncciTcinfecftione communiorbium figno* rum &C íignífcrí.quscfedíotraníitperíllorumapogea & perí* gxa.Eudcircofuperiores uel inferiores refpecftu terrae exiften* tcSiegrefsionestuncfacíuntmanifeftas^Maximasuero in fum* maáterradiítantiajhoccftjcirca emerfioném uefpertinam ueí occuiíationemmacutínamjubí Venus máxime Borea uidetür, IvlercuriusAuftnnus.Acalternatiminpropinquiöriterr^loco quando uelpertínioceukantur,uelemergunt matutini> Venus AuftrinacftjIVlcrcunus BcreusA^iceuerfainíocohuic oppoíí* to exi teilte terra, arque in alteraabfidemcdía>dum uidelicet ano malíaeccentrifucritpart.CCLXX.apparet Venus in maíória terradiíianría Auftrína,Mercuríus Boreus,ac circa propina ijuíorem terrxlocum Venus Borea>MercuriusAuftrinus. In conuertioneuero terrae adapoga?ahorumfiderum,inuenit Pto lemseus Veneri matutina! latitudinemBoream>uefpertinx Aú ftnnamJdquoqueuiciíiíminMercurio matutino Auftrinam» ueípertino Boream.Qug íimilíter ínoppofitoperígariloco con uertuntur;iit Venus Lucifer Auftrina uideatur, VcfperügoBo* rea. AtMercurius matutínus Boreus5uefpertinus Auftrinus. Aé quiin hisutrífq? locis inuenerunt VenerisabfceflumBoreum femper maíoremjquamAuftrinum^Mercuríjmaíorém Auftri* num5quamBoreum.QuaoccaiionedupIicemhoclocö rationa tifuntlatícudinem3S¿tre$inuní^^^ medíjs longítudinibusJnclinatíonemuocanjnt.Alteramjquaeinfumtf rnaac ínfima abfíde*Obliquationem,Ác reliquámhuic cöniun ctam5Deuíationem. VeneriBoream femper, Mercútio Auftritt ílrinam.ínter hos quatuorterminosinuicemcommifcentur >ac a ternatimerefeunt S¿ deerefcunt,mutuoc£ cedunt>quibus om mbusconuenientesaíTignabimusoccafioneSt Hypöthefes circuIorum,quibus hse fíellar in latitudf* nemferuntur. Cap. H ) > ■ í i '*■ » Sfumendum eft igicurin his quinqué fiellís, orbes eo* rum ad planum figniferi inclinan", quorum feílio com* munis lít per diametrum ípfius figniferi inclinatione in \ _ líarí.Qiioníam in Saturno Joue, 8c Marte an* guiusre¿líonís,ínfe¿í-ioneííla tanquamaxelíbratíonem quan* dam accípitíquaíemcírcapraccefsionem œquinocfh'oru demon ßxauimusr ied ilmplieem&motui cornrautatíonís commenfii rabiiem^fubquoau^cturSi mínuiturcertointeruailo. Vt quo tfcfcunque terra próxima fume planetas,nempe acronyma* xima continga torbisplanctac indinatio ,in oppoííto mínima, in medio mcdíocristut cum fucrír planeta ín limite maximar la títudínis Boreaefme Auftrinar,multo maiorapparet eiuslatitu* do in propínquitate tcrrx,qukmeius maxima di ftáíía,Et quam uishf ciblapofletefïe cauía huiufze díuerfitatísinscqualis terre di ¿lamia,fecund um quod propínquíoramaiora uidenturremo tíoríbus,fed maiori differentia excrefcunt,deficiuntq? harum ftellarumiatitudines,quodfieri nonpoteft,nifietiam orbes illo ruminobliquitatefua librentur.Sed ut antea dixímus in his qu£ librantur,oportet medium quoddamextremorum aedpere. Qu^utaperciorafiant, ßt orbis magnus, qui in plano iîgniferi a b c d , centrum ha bens e> ai quem inciinus fit orbis planetx, qui fit f g k I, media: ac perma nentis declinationis > I cuius limes latitudinis BoreuskAuftrinus k, defcendens feciionis nodus g, afcendens 1, Se&io communis bed qux extendaturin re* (This lineas g b,d LQui quidequatuor termini - f _ nomutetur,nifiadmo* tumabfidu.inteiJigaturautem,qubdmotus ftellplongitudinis non feratur fubplano ipfius f g circuli, fed fub alio quodam obli quo ipO f g homocetro, quifi t op, qui fe inuiccm fecenti n eadera gb,dlre* í REVO LVTlOtfVÄ* LIB. Vi. it 4 gb>d!rech linea-Dum ergo (tellafub o p orbe feratur, Scipit interduríimótu libracionis coinciden* ipfi fkpiano, tranfmi* gratiautrafque partes>facitq3obid latitiudinemapparereuaria^ Sit enim primumftdlá in maximalatítudineBoreafubofignó próxima terrae,in aexiftentú&excr'efcct tunc ipfä latitudoftei* la^penesfangulumogfmaximaeinclinationiso gporbis.Cuius motus acceíTus 8¿recefTus, quia motuí commutation^ com* menfurabilísexi per hypotheíím,fi tune (erra fuerit ínb,con gruet o in f> 8¿ minor ápparebit ftell£ látitüdo in eodem loco qua prius.Multo etiam minor íí terra in c fignó fuerit. tranfmigra* bit enim o in extremam &C díuerfam librationis fuse partem,&C relinquet rántum, quantum á Libratione ablatiua latitudinis Bore£ i uperfuerít5nempeab ángulo ¿rquali ipfiogf.Exindeper reliquuhemicycljucda,crefcetlatitudo ftcil£ Bor*a?,undeexí¿ uttat.ldernproceílusatq? modus erit in ftelia meridiana circa k fignumconftituta/umptoá c terr£ motus exordio. Quod fi del la in altero guel lnódo'ucrit, acronycftus uel fub Höfelatens, quamuis tunc pluríma indinaría orbesfk éto p>nullapropterea latitudo ftellaefentieíur,utpote qu£ fe¿li¿ onemorbiumcommunemtenuer t.Exquibus^ut arbitror, fací íesntel!igítur>quóiTíodolatítudoplanetaeBoreá decrefcat,ab f adg,8£Aufírina ágad k augeatur5qu£ad l totaeuanefcittrán featq? in Septentriones Et tres lili fuperíores hoc modo fe habet, Á quibusuf in longitudinejficíiilatitudíníbus nonparúm dif* ferunt Venus Mercurius quod fisionesorbium communes per apogxa habiác & perígara collocatas,€órum ueromaxirnac inc'inarionesadmediasabfidasconuertuntur libramento mu* • ... • r , • tabiles,utillorumfuperiorum,íedaliarh infúper hi librationem íubeutpriori difsimile. Ambp tamereuolutionibustellurís funt convnenfurabilesXed non uno modo,Nam primalíbratio hoc habet^quod reuoluta femel terra adillorum abfidesmötuslibra tionis ipfsc bisreuoíui^axehabens gmancnte/eiftíone quädi* ximüs perapogaca & perígara,utqtíefcuqueline3mcdíjmotu$ fíolisfueritínperiggofíueapogfOíllorüm,maximusaccidat an gdusfe&ionis An medíjsaüt longitudinibus;minímus fempen Secunda' Secunda u?ro líbratío huíc fuperueníens difFert ab illa, in ec* qubd mobilem axem Habens effícít > uc ín medía longícudíne conftstucaterrajíjue Veneris5fiueMercurri3planetaiernper fit in axe> id eíl,ín fedíone com muni huíus libramentí. Maxime uerodeuíuSjquandoapogacumucl perígazumeíusrefpexerítter ram>Venus inßoreamfemper>iitdidumeft>Mercurius in Aus itrum ; cum tarnen propter priorem ac fimplicem inclination nemlatitudine tunccareredebuiffent.Vtempli gratia* Dum médius Solis motus fuerít ad apogacum Veneris,& ipfa in cos demlojojmanifcftumefl^quöd fecundum fimplicem inflexion iiemprimarnqjlibrationemincommuni fe&ione fui orbis cum planofîgniferi nullam tune admifîfset latitudínem,fed fecunda líbratío deuiatíonem fuam fuper inducít ei maximam , habens fedhonemfîueaxem per tranfuerfam diametrum orbís eccen* trí>fecans eamquaeperfummamacinfimamabfidaad ángulos recflos ♦ Si uero eodem temporefuerit ín aíterutroquadrante, a: circa abíídas medías fuíorbis tunc axis huíus libramfnti con* gruet cura línea medí] motus Solís. Et ipfa Venus addet refle xíoniBorexdeuíatíonemmaximam> quam Aufirinse reflexio niauferet* minoremqúe relink quetratquehoc modo líbratío deuíatíonís motus telluris com menfuratur.Qua? ut etiam fa* cilius capíatur, repetatur or* bis mag nus abcd,orbis Vene ris uel Mercurrj eccentrus 8C obliquusad ab c circulum/e* cundum indínatíonem arquai lern f g, k 1 ♦ Horum Tedio communis f g per apoga?um orbís , quod fît f, Sí perigac* umg.Ponamusprimum com modiorís caufa denionílra* tionís ipfîus g k f orbís ees ím tanquam fimplícem & fixant i ucl dum placet mediam ínter mínimam ÔC maxim am, nifi quod F gfe&io R E V O L V T TO N V M LIB.' VI i8f o fcsftio communis fecundumperiggi &Tapog£imotumperiiiu tecur.Inquadumfucritterra.nempeinauel c,atqp in eadem 1U nea plancta.'manifeftum eft,quod nullatuncfaceretlatitudinem quandoomnisiatitudoälateribuseft.Inhemicyclijsg k f & fl g> quibus ptaneta in Borea uel Auftros fade acceffus * ut di(ftum eft3promodoinflexionisipiiusfk gcirculi ad zodiaci planum Vocanc autem 'iunc planetacdigreflum obliquationcm, alij re* flexionem.Cum aero terra fuerit in b liel d,hoc eft ad mediasab fidas planetx,eruntea?demlatitudines fupra & infra fkg, & gl f>quas uocantdeclinationcs:itaqj nomine potius qua re differ runtä prioribus>quibus etiam nominibus in locis medijs com mifcentur.Sed quoniamangulus inclinationishorum circulo* runiinobliquatione^eperitureiremaiorquamindeclinationej intcllexeruntper quandam librationemidfieri5infleut poftea dicetur3 quo* rumfecftiocommunisfit fs,tanquam ax'shuius librationisin circuicumobilis,earatione5ut dumterrainauelb fuerit, plane^ tafitinextremolimitedeuiationis3ubicunque ferit int Ggno>8C quantum ex a terra progrelTum fuerit,tantumplaneta iubintei ligatur atremoueri:decrefcenteinterim obliquitate circuli de* uiationisiut dum terraemenfafueritquadrantem a b> intelJiga* tur planetaad nodum perueniffehuiuslatitudinisjid eft in r.Sed coincidentibustuncplanis in mediolibrationismomentoacin diuerfum nitentibus,reliquum hemicyclium dcuiationis, quod prius erat Auftrinum, erumpit in Boream , in quod fuccedens Venus Auftro neglecfroSeptentrionesrepeti^nun^appetitura Auftrum perhanclibrationem.Sicut Mercurius contrarias fe* ctando partes Auftrinus permanet,qui etiam in eodiffert,quod noninhomocentro eccencri, fed eccentri eccentro libratur.Pro quo circalongitudinismotumepicycIioufifumusM'nin^qualita tis demomtratione. Verum quoniam iiliclongitudo finelatitu* A a dine* H ! CO LÀ ! COPERNIC! - <3ine,tiiç latitude finelongitudin€Conííderatur,qugtum Unaeâ cJClT1c^rcuoluüo comprehendat pariterqj reducat* fatis apparet u-umetTemotum>eandem9libratioriemîqu^ potuit utramq? u ariecateiîî efffcere,eccentra & obliqua fîmul exiftens* Nec ali* am prêter hanc^quammododiximus^ypothcfinijde quaplu* «unira. Quanta fítínelinatioorbiumSatiírníJouis8^Martís. Cap. m Oit hypothefes digrefsionum quinçp planetarum expoíi tas,ad resípíasdeícendendum nobis eft , difcernenvia^ finguîa,atquein primis,quanta? fint (ïngulorum circulo rum íncÍmationes?quas g eumqui per polos eít circuit inclinad, Sí ad reatos ángulos ei> qui per medium fignorum eftdefcriptus njaxivuü circulumrat¡ocinamur>ad quem fe.undum íatitudí* ñero s:ranfitusconííderantur.H:senim percrptisi uia cogneícert darum cuiufcplatítudínum>aperittur:inc?pienfibus;rtcrum àtri Lus íuperíoríbus3quo ínextremislimiubuslatnudinumÁuftri íiis^expontionePtolemaíca.patentabfceírus Saturní acronydli grad-III Jcru.v Jouis grad.iLfcru. VII.Martis grad.vildnlo* císautemoppofirís^dumuidelícetSolícommeat, Saturnigrad* IíTcrupJlJouis^adJéfcr,v^Martisfcru,du!^axatV «adeo ut pene condngat fignorum drculu.pro ut exeis^quse circa occul* cationes illorum ^ernerru^obreruauítjlatítudínibuslícebatan! îi^aduertere.Quibusita propofîtiscfioinplanoquodfuerit ad rectos ángulos íignorum circulo, 8c per centrum fecfh'o comma riís^odiaciabeccentríuerocuiuslibet triumfuperiorurncd^per máximos Auftrinos Sí Boreoslimites>centrum quoq? zodíací e» ¿^magniorbísterracdimedensfeg.Sitautem d Auftrsna la ti tu do5 c Borea,quíhus coniungantur ç f,c g,d f,d g. I am ucro fupra cir^a fingulosdemonftratdc funt radones eg, orbis magni terras s i e d eccecriplanetasad quelibetlocaeorü^ppofita.Sedetmaxi màruîadtudiniHocadatafa^^^ ergob g d angulus maximxlaticudinis Auftrine datus fuerit, exterior tr¿ íinguiiegdjdabit etiampdemonftrata triangulorum planoní interioró^ oppoíítus angulusge d.Inclínatíóiseccetrimaximg Auftrinpad zodíadplanu.Similiterg minimálatítudíne Aufíri nam demonftrabímus mínímáínclinationem^utpote % anguín efd>quo * dZ ¡$6 cfd,quoniam triangulief d5daturratiolaterumefad f d>cüm angulo efd,habebimus angulum exteriorem datüdfe,mini* ma?inclinationisAuftrinae:hinc^ nationis totamlibrationem eccentri ad zodiacu, Quibusetiam gulisindinationum latitudines Boreas oppofi* tas ratiocinamur,quaies uidelicetfuerintangu liafc>& e g c, qui fiobferuatisc6fenferint,nos min im e erraffe fignificabunt. Exempli fica * bimusautem de Marte,eo quöd ipfe prx cacteris excurrit omnibusin latitudinem,cuius latitudi j' • ^ «•» t * • » * > | • (t I • *» ' • > * .' fc % « V nemmaximamAuftrinamadnotauit Ptolemar* us partium fere VII; atque hanc in perigaeö Martis: Nlaximam quöqueBoream partium» lIH*fcrup«XX.in apogaeo, Nosautem cum ac* ccpcrimus angulum bgds partium ♦ VI, fcru. -.l; inucnimus ei refpoitdentem afc angulum part, nil.fcrupul.XXXvfere.Cumenim ratiodata eg ade djiicficutunumadunumjfcrupuKxxiLfeii cund.XXVl.habebimusexeis cum angulo b g angulum d e g> part.I.fcrup. Li rfere, inclinatio* ismaximrAuftrina^Etquoniamefad ce, eft ficut unum adunum, fcrup. prima XXXIX fe* cund,LVIl,8£ angulus c e £ a^qualis ipfi d e g, part.l.fcrup. Li.iequeturexterior,quem dixi* muscfayarMllLscxiftenteplanetaacronycrto. Similiterin oppoßtoloco^umcumSöle curric i fiaifumpfcrimus angulum dfc>fcrup,V, ex d c '< * & ef datis lateribus,cum angulo ef d,habebiniusangut um e d f & exteriorem deg fcrup.propeIX, minittiacf inclinationis vqui etiam apcrietnobis angulum c ge pe V l,Cum ergo reiecerimus minimam ma,hoc eil IX. fcrup. ab una parte, &C ll.fcrup .rdinquitur pars una>fcrup.XLl. Eftcpiibratio hüiusincIiiiMiönisi&^diittkiiä fcru. l,s,fere-Similirtiodo äliorum düorüm Ioüis etSaturnipa pro a maxi* dinatio maxima partis umus,fcru,xuirminima, partis unius Aa ij fcrup % Ht i c O L A I C O f s R N I C I faijp.xvin.uctotaeiuslibratianon comprehendat ampîiua quamfcrup.XXlill.Sáturniautemínclinatíomaxímapart. IU fcrup.XLniïvminimapart.II.rcru.XVI.interealibratio fcrup, X vîin» Hî'nc perminimos inclinâuonum angulos>qui in oppo íitoloco conttngunt,dumfuerint fub Solelatentcs>exibuntab fceÎTuslatitudinisà fignorum circuloSaturnipartJIIJcru.nl* louis pars una>fcrup.Vïtqû£erantoftendenda>ac feruandapr© tàbulis inrra exponendis. De ceteris quibuslíbct,^ inuníueríintt latícud/níbii» exponendis horum trium fidérUtfl* Cap. lin» EXhisdeindeiic oftenfispatebuntín uniuerfumae fingid leclantudinesipforumcnuim fîderum* Intelligature* nimqua? prius plani redi ad circulum fignorum feper limites extremarum digrelsionum* Et fit Boreuslimesína,fe&taíiseft!ibramentitotiusadidquod modoab ángulo a d c decreuit.Datur propterea ad prscfens angulus a d c,idcir* cotriangulumadcdatorumangulorúm datur cum omnibus ciuslateribus.Sed qucniamc d^rationemhabet datamaded3ex priced en tibus, da t u r e tía m ad reíiqua d g.. îgitur cd 6¿ ad» ad eandemg d>hin c &rcliqua agdatur>quibusetiamdatur F g, cft enímdimídia lubtendehrís duplume f: duobus ergo latería tus tríangulí reéîranguli a g f datis» dacur fubtenfaaf, ÔC ratio a fiadaeâikdemum duobys Iateribus trianguB re&anguliacf datis REVOtVTÍONVM L!R VI tíy ârtîs dabíturangulus a f c,& ¿pfeeft fatítiidinís apparent«, qui qu^rebatur.Exemplificabïmusliocrurrum deMane,euiosma xirauslimes Auftrínar laticudínís fîtcircaa,qu* feré inínfima abííde contingít. Sít autem locus planeta: inc, ubi dum dft terra rn e fígno, demonftratum eft a d e anguluminclínationís maxj m u m f uiffc, nepe partís u^ nius> fcr. l. Ponamus iáterrafrt in f fígnb > & motum commuta tionisíecundumef circumferc tiam,part.XXV.Daturergofg recta y 071 ♦ quarum eft ed> 10000 # & g e^elíquaeiusquae ex centro part.¿^^Oftenfueft autídimídíumlibratíonísa de angulí eííefcrupuiL.s. rationë habensauomentí 8¿diminutía O rishocloco.utdeadge, ita 1 s, ad X Vproxime>qug cu reíecerí musà part, una, fcr. L.remáebit £s unajfcr.xxxv.angulusin* clinattonfsad c,in p r e íen t i. Erí tp ro p terea triangulum a d eda« torum angulorum atvp Iaterum: &T quoniam íupraoírenfum cft» cd part.cííc9040,quarumefted,^580'€ntcarundcmfg,4^5j. a d part.9036. 8¿ relíqua ae g,part-438 5 c part. .249 Trían guliigíturafg redanguliperpendicularem acpartium4383.ct baümf gpart.4é"53.fequiturfubtcnfaa fpartíum¿35)2. Sic de* mum trianguli a c f habentis c a f angulum rccírcaqj nodos,fecundum examinaros longí* tudínís motus per qüadrántes cir culorum coftituta terra ab apo garó 8Cperigxo planetse,cui in propinqùitate terrxinüenerunt latitudínis partes Auftrinae uelBöreg ín Venere.part. VI.Tcrup. XXII,in Mercurio part.lilLfcrup.vJnmaximauero diftanua terrar VTeneri partem unamfcru.ll.Mercurio part A fcru/XLV-quíbusángulí inclinationuminhoc fitu fiut manifefti per expo fieos Cánones a¿quationum,quibüs Veneris eo loci iñ íumma à arta.TcrupjUnima,part*VLTcrüp. XXIL con gruunt,utrobiqj circumferentiaorbis,part.n.s#proxime;]Vler^ curtí uero fuperne pars Lfcrup^XLV.infernepartJllLfcrup.V. iuiorbiscircumferentiampart^vitcuquadranteunius poftulat Vt fît angulus indinationis orbium, Veneri quídem partium II. fcrup.XXX.Mercurrj uero parc^VL cum quadran ta quaru CCCLX Stmt quatuor *edi,quibüs in eö íítü particulares qu^cp !atitudines,qu;rTunt decíinationis > poT* fun t explicar i, uti modo demoílrauímus & prim um in Venere, SiteniminTubie* (fio círculo íígnorum, ac per centrü redi plani Tedio communis a b c,ípfa uero d b e Tedio communis fuperficieiorbis Ve* neris:& efto centrü quidem terra? a>orbís autem planetxb,atq$ ab e angulus indi* nationís orbis ad fîgniferum,et deTcripto circa b, orbed f eg, coníungantur Tb g, di metiens redaad de dimeüentemJntelli* * <í . i 'i f ? i ~ * r - ír V* * Ä <4 ure gatur autem orbís planüad ¿tum ita fe habere,ut ipfi d e,ad redos an gulos irnpfo duc% fínt inuicem parallel/» U ciVcüli íígnorufií jjíano, & íhiípíb Sole ib g. Propofitum eft ex ab,b c,datís redlisííneis cum ángulo inclínationis a beda , Vtuerbi gratis REVOLVTIONVM tlB, VL tit * gratia,dumdeíh'terit ab ef¡gno,terr£ proximo partium, XL Vi quod idcírco elegí mus Ptolernanim fecuti,utappáreatfi Vene* riuel Mercurio atferat aliquid diuerßtatis in longítudine orbís Jnclinatío. Tales quippe differentias circa media loca inter d f e g términos oporteretplurimumuideri,eo máxime,quod ftella in his quatuor terminis conftituta eafdem efficít longítudines, quasra:eretabfqUedeclinatione>uteftde femaniféftum. Ca« piamus ergoeh circumferentiam>ut di(ítum eft, pact.XLV.8C agantur perpendiculares ipil bcquidemhk.ad planum üero fi gníferiÍubie&um k 1,3¿ k ms 8¿ connedantür h b>l m>a m, Se a H habebimus ik h m quadrangulum parallelogrammum et recftá gulum.eoquodhkad planum fit ligníferí:nam8dam,ángu* lu^longítudinis proílhaphacrefi comprehendit ipfumlatus, la titudinís autem tranfitum,quí fubh a m angulus,cum etíam h m in ídem figníferí planum cadat perpéndicularis* Quoníam ígi* tur angulus h bedaturparc.XLV.eríthk femifsísíubtendentís dupiuaihep3rt#707í.quw^l¿umeít eb^oooo-Símílítertríangii lí b k i,angulus k b 1 datus eft part. 11, s, 3¿ b 1 k recftus, 8C fubtenfa bk./o/i.qualíumetíambe eftioooo.Eruntetiam reliquala* teraearundcmpart.klpart^oS^etbl/o^.Sedquoniamabai be expríusoftenfís>eltutioooo,ad7i^3proxíme, eruntreli* qua ineifdempartibushk^og^hm aequalisípíi kl>22i)8¿bl, 5o8i,híncrei:qaala,49i9>Iamquocp tríanguíía im datíslateri* busaUm,cequalíhk>S¿ al m redo habebi mus íubtenfama 7075.8¿angulum m al^partíumXLVXcrupulLVllLquxeií profthapharrefis , fiue commutatio magna Venens fecunduni numerum Similiter tríangulídatíslateribusam part.7 07 5. mhaequalík í,conFtabítangulusm a h, partís uníus »fcrupuU XLVIl.latítudínís declínationís.Qubd fi trutinare nonpigeat, quid adferathaee Veneris inclinado diuerfitatís in longítudine, capíamus triangulum alh,cum intelligamus\h diametrum efs fe parallel! 1 k h m.Eftenim partium 50^i.quaruma 1,4919: & al h angulus re&us.équibus collígetur íubtenfa a 11,7079. data jgítur ratíonelaterum,erít angulush aLpartium.XLV.fcrüpu. !LVlll.Sedalm>oftenfaeft part.XLV.fcr.LVll.excrefcut ergo fcru.duntaxat ti.quae erat demon ft ra n da.Rur fu m in Mercurio fimili rationcdcdinationislatitudinesdemonftrabimus per de feriptionem praecedenti fimilenijin qua eh dreumferentia pona turpart.XLV.ututracçredarum hk,kb, talium itidem capiat tur part 7 oj i,qualium efth b,î ôôôô/ubtenfa*Qualium igitur fuerit b h ex centro 395 ?.ac ipfa a b^^hoc loco prout ex p* demonftrâtis longitudinum différentes eolligipoteft * Talium utraq? b k & k h erunt part.27 95 quo nia angulus inclimtio* nis a b e5oftenfus eft part, v I.fcnuX V ♦ qualium funt CGC quatuor re&i «Trianguli igitur re&anguli b k 1>dator urn angu o rum daturbafisk l,earundem part. 304.ècperpendicularis b I, 2778-igituretreliquaa186*Sed & 1 m,equalisipfi h^2795. Trianguli igitura Imangulo,Sčre(itocurnduobus datis lateri* busaUm,habebimusfubtenfama m,part,77io*8č anguluml a m part XXl.fcr.XVL & ipfeeft profthaphaereiïs numerata.Si* militer triaguliamhduob^lateribus dausam,&mh,£qualik l,recï um in angulum comprehendentibus, conftabit mah angu lus part. ILfcru. XV Llatitudinisqua?fita\ Quod exquiri linear, quantum uerac&apparentiprofthaphžeref) debeatur, fumpto dimetienteparallalelogrammil k,qui exlateribus nobis colligi tur patt. 2$ 11 ♦ & a l>part, 718 £,quc exhibebunt angulum lah, part.XXLfcr*XXllLprofthapha?refîs apparentis >qui excedit priusnumeratum infcru.feré viLqU£erantdemonftranda. Defêcundo/nlatitudtnem tranfitiiVeneris&Mercu« rrj fecundum obliquitatem fuorum orbium in apogaeo ÔC perigceo* Cap. v L HiEcdetraniîtulatitudinishorUm fiderum * qui circa me* diaš longitudines fuorum orbium contingit > quasq'ue latitudines, declinationesuocaridiximus. Nunc de ijs dieendum eft5qusc accidunt circa pa?riga?a & apogara, qui* busilletertiusdeuiationisexcurfus commifcetur.Nonutin tri* bus fuperioribus,fedqui ratione facilius difcerni fepararique poiTit, ut fequitur, ©bferuauit enim Ptolemseus latitude nes has^tunc maximas àpparere5quando ftella: fuerint in re* dislineisorbem contingentibus à centro terra?; quod accidit inmaximis REVOLVTIONVM LIB VL 18* snmaximisafolediftatiismatutinis 8čueipertinis,ut díxímus, I nuenit^ Veneris latitudineš Boreas maioresi tríente unius gra« idus,quám Auftrinas.Mercuríí ucro Auftrinas fefqui gradu fcr¿ maiores quám Boreas.Sed diffícultati&labori calculationum confulereuolens,accepitfecundum medíam quädam rationem feftercíagraduum in diuerfas partes latitudínis,quos gradus ad sod/acum redo circa terram latitudinesipfaefubtendunt, g que latitudínes definíuntur,praefertim quod non euidentem propte reaerrorem profuturum exíftímauit;pro utetiam mox oftende itius.Quod fi modo grad.n.s.tanquam á fignorum círculo ab* fceíTushincindeaequalescapiamus,excludamuscp interim de* uíatíonem,erunt demonftratíones noftrae fimplícíores ac facilio res, doñee ínflexionum latitudínes determinauerimus*Oítedeii dum ígítur eft primíí, quod huíus latitudinis excurfus circa con ta&us circuli eccentri maxímus contin gat,ubi etíamlongitudinís profthapbg refesfuntmaxímac.Efto ením commu* nis íe&ioplanorum zodiaci 8c eireuliee centri fíue Veneris,íiue Mercuríj ,per a s poggum Sí períg£um,in qua capíatur a terrg lo cus, ateß b centrum ec cenrri, c á e f g circuli ad íigní ferum oblíquí,ut uide licet re&£ líne£ qu£ cuntp ad re&os angu los ípfi c g,du¿hc ángulos comprehend dant acqualesobliquitati: aganturqj a e quidem cotingenscirculum a d utrun* quefeeans,ducanturetiamad5e5f3ßgnis perpendiculares,in c g quidem ipÍ£ d h> ek^ljinfubiečlumuerorigniferi planu ipfac dm,en,fo, Sí coniungantur mh, ti k,ol,8£infuper an, ao,a m, ipfa enim a omrečta eft,cu tría eius fignainduo* bus íintplanis,nempe medí] fignoruta circuli&ipfíusad m,reload planum figniferi,(^oniäigituri^ c¡uidemanguli,qui fub h a m, ¿ ka n,profthaph£refes harü ftel* Bb lar um NICÔLAI CO PER NICf larttitiCdmprchenduntXatkudini^ . 8Cean,Aioprimum,quodcanangulusIatitudinis,quiin conta ¿lu conflituituîvfit omniu maximus>ubi etiam fere profthaphas refis logitudinis maxima exilait. Cum enim Tub e a k angulus ma ¿or ritomnium,ipii keade amaioremrationemhabebit, quàm utracpb d,&lf,adutramcp d a & f a.Sed utckad e n,fit h d ad dm>& 1 fad f a,aequales enim funtanguli,ficutdiximus,quos fubtendunt,S£ qui circa mno re&i.Igitur & n eadeajnaiorem habetrationem^quamutracp md*8£ of^adutramcpd a-ôc f a:ac rurfusquifub d m a>S£en a>8£ of a funtangulircdijinaioreft igiturÔ£ quifub e a n angulus,ipfo d a m>atq? omnibus eis,quœ hoc modoconftituuntur.Vnde manifeftum eft,qucd etîaquae fïuntex hac obliquatione fecudumlongitudineminter proftha phxrefes drfFcrenti^maximaeftjquxin maximotranfiiudetcr tninantur circa e fignum. Nam propter angulos,quosfuhten* dikscqualts h d>ke>&lf proportionalesfuntad hm3k n,& lo* Cumc^maneateadem ratio earum ad exceffusfuos, confrquens c ft exceiTumekSiknjmaioremhabereratiohem ad ea*quàmre liquos ad fimilesipfiad.Hinc etiam manifeftum eft^c.uod quam habueritrationemmaximafecundumlôgitudincm profthaphae refis>adlatitudinis maximum tranfitum>eandem habebunt ra* tionemfegmentorumecccntrifecundumlongitudinemproftha phaerefesjadtranfituslatitudinis, Quoniamut k e ad en,fie SC omnes fimiîcsipfisl f ÔC hd3ad fîmiles ipfîs f o &dm,quaede* monftranda proponebantun Quales funt anguli obltquaticmurci utriufcp fideris,Venc^ ris&Mercurij. Cap* vil His itapr*notatis, uideamus quantus utriufque fider/s fubmflexioneplanorum angulus contmeatur. Répété tis quae prius dida funt , quod inter maximam mini* mamq* diftantiam v, partibus uterqueipforum ut plurimum, Borcus magisÂuftrinusq?fieret,in contrariaiuxtaorbispofitio nem,Qiiandoquidrm VeneristranfitusfiuedilFerentia manife* ftamaiorem & minorèm v. partium per apogscum &' periga^ «m eçcenni difcefcionem facit, Mercurij uero medietate partis plus REV O L 6 N tP M t'li." V I plus minusue.B^oigitufqujc prius ietflio cômunis sodiaci ÔC eccertfri abc,ecdvfcriptocirca b centrum orbecbliquofte%ad fignifcri plànû fecundu expoGtû modü,edücatürex centroter* , rara d recta lineatangensorbemin d iïgnovàquo deducanturg pendiculares in cbe.quidemdf,in fubiedum uerö fignifcri pla numdg,&eoniuhgiturb d,fg>ag.AiTumatur quocpfttbda g anguIuscompraeHenciensdimrdiû expöfitar,fecundümlatitudi nemjdiiïerentia^utriuslibetfiéeris parc.1ls.qualiùm fecundum quatuorreâifuntCCCLX.Pr0poiitumiit angulù cbliqùïtatÎs planomutriuftçquantus rpieiitinueilirejhöc eft, comprachen« fumfub d fga ngulu m.Quo rit amigititrm ftcïlà Vtättis quali« um qup excentro orbis part eft/ i^.demôftfaraèft diftâtia ma ior,quadnapoga:opartri 0208,&minor,qua* in perigaro part, 5>7^2.atcçinterbas media parMOOoé.qùam aiTumi in hanc de» monftrationem placuit Ptoletna?o,uolenti confulere diffïc ûjl t«ui &fextànti,quantumIicèr,cômpêdia.Vbiéniméxtrema nôjfecç irintapertam differentia, tutius erat mediûiequi.lgitUra bad b djratiönemhabebitjquamiOOOO.ad/i^j.Siangulus a dbeft re&us:habemûsergoÎatusadjlongitudi7iepart.7- ^ifftili ¡modo,fcjnoniàmutbaadad>ficbdaddfi& ipium d f habebi« fnuslöngitüdinepart:49$>7,Rurfusqüoiiiam qui fub dag ait* gulus,potiitur ciTe parti IL s. ec agd reqü;c ab u« triiquea»gvSö gfi*Ui\tquadrataiDânturergolatitudit1éa g pärt, 69 40. f g 4 <$e?Qp i b us au te m a g fu -rit 10 00 0. ërit f g» 7187. & angu! us fa g part, X L v *f;r L V î î; & quäru â d füeritröoöö, «rit d f,/ 195; à angUÎ asdà f partmm propë Xl V l.D*fîcit?erga :* Bb ij inma* Ill .feré.Patuitautem quod ímnedíaabfideangulus inclinado:« orbiurn fuer it I Lpaítíum cum dimídia,hic aüt accreuít totus fe* régradus>quem prímusílíelíbratíonísmotus,de quo diximus» adauxttJn Mercurio quo^ demoüratur eodem -—modo;qiialiumemmqua:excfncra orbis fueric part 3573. talíum maxima orbis aterra diftantíai \ eft 10948. minima uero .ínterhaecmedía b \ loooo Ipfaquoc^abadbdrationembabet>quí ^ 110000 ad3573,babebimuscrgo irnium carun* Jdema dlatus,part.^34o. & quoniam ut a b ad a y díftcbdadbf>eftergodfÍongítudinetaliU3357: Cum^ d a glatirudinis angulus poíítus fit parís j " e n,s#eritetíamdg,407.quaIiumdfT3357tStcqía i : triangulod f g horumduorumlaterumdatara« \ tione,erangulogre^4o.6^df,3337.Siigitur quod exd g quadratüauferamusabteís qua: funtad Sí d f^relrn* quenturea quae exag,8£exfg>habebímus ergo longitudine a gquídem933i>fguero33?.41quibuselicit angulus prqfthaphg re íis gaf pan,XX¿fcru.XLVUl.quitícrofubdafpartXX*fcra* kVl.aquodefícítillequifecundu^^^ quafr*Adhucfupereftufuideamu&, fiangulitales oblíquationu atqp la tí tudínes penes maxima n^ínimam^ orbis d ífta nt:^ formes inueníantur eis quae ex obferuationibus fünt receptar* Quamobreafíumatur iterü ineadem defcriptioneprímüadma xima Verieri orbis difta tiaa b ratio,adbd>quac itep&ftd 7\9y dC qniam fub a d fr^ctus eft a ng ul u s> eric a d longitudíne earüde 19 1 C Ó í A ! CóPEKHltt % frt itia jcíma obliquatíone commutationís proftbapb % refís in Tcf* REVOLVTÍ O NyM L tm üi¡ Í$Í Hetatium5»Ó^fed angulus oblíquítatis dfg,intientus eftpafre* ni.fcru*XXIX,eritreliquu^^^ Qualíüigítad fuerit loooo.t^iücritdg^/.undeconclüdiiuí daganguluefíepart#II;fcrup.XXVII.in fumma aterradiftan* tía. At iuxta minima,qiíoriiá qualiüeftquseex centro orbisbd» y 19 3 ♦ talíum eft a b>jj 92, ad qua a d perpendieularis 6644, Et fi niiliter uta b ad a d,8¿ b d ad d f,daturlongitudined f taliui part. 488^Sedangulusdfgpofituseftpart.m.fcrtí.xxiX.datur cr god gpart,2^7.qualium eftetíacn ad>6^44.Etidcircodaror5 laterumtríangulídaturanguíusdagpartJI.fcr.XXXllIU Sed nec lli.icrup.ncc ini.fcrup.tanrifunt^^ ftrolabicorum artificio caperentur?bene ergo fehabetjquasputa batur maxima latitudo deflexionisín íleila Veneris, AíTumatur itidé maxima diftantiaorbis Mercurfyhoc eft abad bd, rati<¡> quse 10948 »2103573. utperfimiles prioribüS derrionftratíones eolligamus^ d quidcm part.^452.d f aute3o8j - Sed hicquoqp ^ f g>angulü obliquationís proditü habemus part VII Jxéftaue ro d gppterea talíu 37Ó\qualitieft d £,3085 ¿Gm da>^45¿ Jgííur in triangulod a gre&angulodatoní Íateru,habebimusanga lumda g^partjlJcrUéXXai^pxime^maxím^dígrcfsíonís in la titudinejn minimauero diftatiaabadbd ratioponit 90J2 . ad 3573*ea/pptera d gt.eft earündem 8317^ f aüt3283.Cuauteob candé oblíquátiorie ponit d f ad d g ratio, q 32 83 • ad 4 oo.qlíunt cftctíaadgt.83í7^ndeetiaangulus fubda g,gtiumeft II. fciv XuV.Diítertígit ab ea qiuxfecudu mediaratíone latitudínts di grefsíoe,hicqq?part>Il.s aíTumpta quae inapoga^ad minimi icru.xni.quarueroinpcrigxoadmaximüfcru.xv.^p cjbusíti calculatioc iuxta media ratíone uníus partís qdranteJecBdufen fum abobferuatisn5 differetehínc índeutemur.Hísíta demon ftratisatq?etía>qp eádé habeat ratíone maxímaclogitüdinís pro fthapherefesád maximu latitudinis traníítu,& in reliquísorbís fefttoibuspfthaphasrefeonpártesad fíngulos latitudinis traníi iusomnes nobis ad manus uenietlatitudínum numerí,qu£ per obliquitatem orbis cotingunt Veneris Mercurrj. Sed exduta xatq medio modo inter apogeu 8£perig£u,ut dixí mus, col liga turara oftenfa eft maxima latitudo part Profthaphaereffé Eb í¿j autem ti i cot At coPERNícr áitemVcnrrisniaximaeftpárr. XLVl. Mcrcüríj uero circiter XXII Jamqphaberiíüsin tabülis inscqualiurn iriótiium fingulitf orbiurofe^tionibusappofitasprofthaph Qpanto ígitvt quxcp earum minor fíicrit maximá,pammilli firrjkm in titroq? fidere ex lilis ILs-partibus capieniüSjipfamafcribeliiiJsCaiiorií ánfraexponendoíüis numeris,8¿ hoc modo particulares quafq? lautudinciobliqiiati6num>quarin{umrna Scinfitiná abide illo rüm exiftenteterra,habebimusexplicatas.pro ufc ctiam in flne* dí]squadrantibus longitudínibus^ medí]s declinstionum la* titudiriesexpofuimus* Qua? uero ínter liósquáiucrtermines; contingunt,IVlathematica quídem ártísí ubníitate^x fíropofita círculorumhypothefi poteritexpíicari,non íinelabore tamen* Ptolemarus aucem,quantum fieri potuit, ubique compendiofus «iidensqubd utraqtiefpeciesbarun^btitudmumrecundumfeto ta SC in omnibus iuispartibusproportionaluer creícerctS^ de* creícerft,ad inftarlatitu^inislunariSvDuodccks igicur fumen« do¡ quashbeteiuspartescoqued maximaeíus Janrudo quinqué íicpartium,qui nurneruscítxij*pars Sexagefimc/crupulapro pertionum ex eis coníbtuífcquibus non folum in his duabus iMlis,uerum«iam in tribu* fuperiorib us utendüm putauit¿ut De tertla Iatirudmis fpecie Veneris 8C Mercurif $ quam uocarn deuiacionem. Cap* vnfc « » i V -1 f I*•%.■ * • .TL • I K V J;,«' A .»J* »*», i 3 X £ • t f ¿if } *£~' , • OVibus etiam(tcexpoiitis5reftatadhuc de tcrtici latitu* dinismotualtquiddicere,quxeft deuiatia Hancprio res qui terramin medio mundo detineht per eccentri ^Ifc^fimuicumepicychdeclinationefieri exiftimant cir* cacentrum terrar^maximeinapogaroueiperigapo corsttituto e* picyclioJrt Venereper fextanterrt partis* in BoreaferopcrlVier curio uero perdodrantem femper iri Auftro? ut ante diximus* Ncc tamers iatis liquet,an aequalem femper eandemque uolue* rintciTeufemorbium id enini mthcti illorUm indicant > durri iubent iexfani fertiper partem fcrupiiio* rum proportionahum accipi prodeuiatione Vcneris,IVlerctf* fij uero dodrantem. Quod locum non habet,nifi manferic idem maipruel minor ídem femperanguliisínclínationís3proutratio illoru fcrúpulo* rumexíg t)in quofefefundant.Quinetiam rnaneteeodem atigu lo non poterit intelligi,quomodo haeclatitüdoíllorumfiderum ä fedíonecommuní refileatin eanderepente Jatítudínem>quam pridemrelíquerit5nííi dicas id fieri per modSrefra&ionis lumi* :nurn,urin opticis,Sed hie de motuagímus,qui inftantaneusno eil,fed ipfi fuapte natura commenfurabih'st Oportetigitur fate rilibrationem illisineiTe>qu3efaciat partes circuli permutari in diuerfa3qualem expofuimus.Quam etiam fequí neceíTe eft>u til* lorum nunjeri per v*parterft uní us gradus in Mercurio differät. Quo mínüsmirumuíderidebetjíifecundumnoñram quoeßhy pothefim uariabilis eft,nec adeo fimplex haeclatitudo,non tame apparentem producers errorem,qu^inomnibusdifferentrjsfic pote't dífcernú Efto enim in fubie&o plano ad fi* J gniferum rec°to communis fe¿h'o,in qua fit a cen* trumterr#>b centrum orbis,in maxima minima* úe terra?diftantiajqui fit c d fitanquám per polos ipfiusorbisin JinathEtquoniaminapogxo 8¿pe rigxo, hoc cft>in a b exiftente centro orbis^ftella exiftit in deuiatione maxima ubicunqp fuerit,fecun dum circulum parallelum orbi:eftq? d f dimetiens paralleliad cbejdimetientemorbiSjquorum^com munesponuntur felones re&orum ad c d fpla* num.Secetur autem bifariam d f in g,eritq? ipfum g centrum parallels 8¿coníungán^urb g,a g3a d,8£ äf,pönamusq?fub bag angulum qui comprehend dat fextantem unius gradus in fumma deuíatío * ne Veneris. In tríanguli igitur ab c, ángulo redo bjhabemusratiohem laterumabad b g,ut loooo.ad 29.fed to* ta a b c earundem partium eft 17 i^j, & a ereliqua 2 8 07 .quarum etiamdimidiae fubtendentium duplacd,5¿ ef sequalesfun t. ipfi b g,Eruntigituranguli cadfcruptü¿y L&e affcrup*fereXV\ ab eo diferentes qui fub b a g3illic fcrüpul.duntaxat IlliJiicV* qux plerunque contemnuntur ob exíguítatern ♦ Erít igítut ap* parens dcuiatio Veneris in apogaeo Sc perigaeo ipfius conftitu* 1 X: in quacunque ¿arte NICOLAI Cd IP Ë It Ä ICI jparte fui orbis ftella fuerit At in Mercurio cum ftatuerimus àtt* gulum bag dodrantem unius gradus, et a b ad b g, ut io ooo, ad I3i,atqucabc>i35^5.etrcliquumae>^827.habebitquifubc ad angulusfcrup.XXXllLeafaute/crup.propeLXX^Defuntigi« tur iilicfcrù,XlLhicabundantrcru. XV .au J tarnenhasdiÎïcrentiaefubradrjs Sol/s fereab s*0"^ jlvsv fu mu tur,priüfquam confpe&ui noftro emer X gatMercurius,quamobremapparentem fo* \ lùmmodoeíüs deüiationefecuti funt prifei» J quafi il mplicetruSi quis nihilominus etia la* y J tentes illosfüb Sole meatus laboris minime S j gtefus exacta ratione fequi uoluerit, qmodo ......J^ ^ y id fiât >hocmodo oftendemus. Idautëexem* ^JJ^ pli gratia in Mercurio,eo qp iniîgniorê faciac A ^ I deùiationêqua Venus.Sit em a b reda linca V Y ^ I mfe&ioecomuniorbis ftella: èc figni fer i 3 duî ^ J terra quaefî ta fuerit in apoggo uel perigaeo or Vi I bis ftellse.Ponamus aüt a b línea abÍ9 diferí« Y, J minepärtiöooo. quafî logitudinê mediam J inter maximam minimamq^ut circa obliqua M tíonemfecímus.Defcríbatur autë circuí us d ® cF,in c centro,orbieccëtroparallelus fecudu c b diftantia,in quo parallelo ftella tune ma* ximam deuiâtioiîemfacereintelligatur,& fît dimetiens eius d c f quametiàm oportebât effe adab>Ô£ ambaelineadn eodë piano adorbem ftellae recito* AiTumatur ergoe f circumferentiagt.uer bigratia,XLV.adquafcrutamur fteIlaedeuiationem>etagantur pcrpediculares egipfic f^&^adfubieduorbisplanuekjgkjcon nexaq? h k> conîpleatur parallelogrammu re&angulu, Si coniun gantur ae>ak,ec*Gum ergo b c fuer it in Mercurio fecundum maximam deuiationempart^^ eft etiarncetf/freftcp triangulureAanguludatoru anguloru, erit etiamlatus eg,fítiekh earundem^jaó'/edablata bh3qua?pqua liseftipfîeg/iuec g,relinquíturah,7474*Tríanguliigita hk, datorulateru re&um hangulucoprehendentiu erítfubtenfaak 7 8 S^àxqusâis ípííc h,Gueg h,eft taliu 15 ijgítur^ín trian Sillo * r e v o l v t i ónvm lib. v í. m gulo a k e,duobus lateribus a k,k e datis, k re&um comprehend dentibusjdatur anguíus k a e refpondens deuiationi ad e f út* cumferentíam,quamquaerebamus,quaeetíam parum dífcerní* tur abobferuatiVSimiliterinalrjs et circa Vcnerem facíemus,cp fignabimusq^ ínCanone fübá: fcribendo.Quíbusííc expofí tis,p-ro eis quas inter hos funt limites deuíatíonibus tam Ve neri quam Mercurio Sexage* fimas fiuefcr.proportionurrt adaptabímus.Sít enim circu< lusabeorbís eccehtri Vene* ris uelMercurrj,fintq$ a c nodí huip latitudinís motus b líneg maximacdeuíatíonís,quo fa< cto centro circuí us paruus deferíbat d f g, cuius dimetiens d b f fit per tranfuerfum, per quem contíngat libratio deuíatíor.is.Et quoniampoíitumeft, terra in apogaeo uel perí* ga?oorbíseccentrirtella?,ípfaftenamaximafaciatdeuíatíonem, nempe in f ligno, Sí circulus ipfam tune circ üumtangebatin f.Sit modo terra uteunq? remota ab apogaeo uel perigasoeccentrí ftellc/ecudum queni rriotum capíaturfimi lis tircumferentíaparuicirculi,qua; í¡t-fg,S¿ deferiptusa g ccira cuius qui ftelíam defert parüum cf rculum,fecabit Síeius díame -trumin e.Sítqpííeílainkjeritq? ek circúmferentía ípfi gf fímil/s íuxta hypothéfim,agaretíámklperpendicularísad ab c circuí lum.Propoíítum eft ex f g,e k,et b e,inuenirema id eltd i lian tía m ft ella: ababe círculo. Quoniam enim per f g ,'erit eg dafa^anquam *e£tá,minime circular!, Sí e f fi mtlíter in partibus, quibus bf tota,ct£elie[ua be. Eft autem b fad b e,íícüt fubtenfa düpfi c e qüádránguíu tenfam ¿ u plí c k, a tep b e á d kl.Síigíturad numerum éo.pofue rimuSjSdbf,?^ etíam quae ex centro ce, habebimus etiam b eiri eifdem.qusc cum in fe multiplicata fuerit,etprocreatum per 6di uífum,habebimuskl fcrup.proportíonum ek circúmferentía! quasfita.QuxetíamadfignauimusCanoniquinto,&ultimo lo co,utfequítur. Ce Latitu* t SS*! CO t AI ÍO? ER V I C 7 A Latitud toes baturniViouís35¿ Martis. Niimcrí com muñes. t»ATVRNI| latitud. ] Bor. | Auft. IOVIS. Bor. | Auft. | MARTI S Scrup. ^por- Bor. [Auft. ( I tíonü. G. < g. fcr. g. fcr.| 2- fcr. S- fcr. Ig. fcr. grícr>j 3 3 57, 2 3 2 2 X 6 X 5 » 0 6 0 51 |5 9 48 <í 5 54 2 ^ 2 2 X 7 I 5 0 I V 7 0 5 59 3 6 ?! (3 5 1 >2 4] * , 3 t f I 7 X 5 1° 9 0 6 59 ö I 2 34« mgs^i. 2 5 2 3 X 8 X 0 9 0 d 5 8 3 & 1 5 345 z 5 2 3 X 8 X j yl, • 0 I O a 8 48 i S 34- 2 6 3 I 8 r 6" J 1 * a 0 1 I 0 8 57 O- ? '5 39 2 6 2 4 X 9 X 7 Io I 2 0 9 5* 48 24 33* 2 7 2 4 I 9 X 7 0 • M 0 , 9 54 3* 27 3 5 3 2 8 2 5 I x 0 I 8 0 »4 0 x 0 53 18 3° 3 30 2 8 2 5 X x 0 X * é s 0 »4 0 1 1 52 0 3 3 3*7 2 9 2 6 X I X X £ 'o 15 y 0 X I 5o x 2 1 3* 32,4 2 1 0 2 . 7 I I I X 9 0 í 2 *8 X 1 8 X i 8 i 1 0 3 1 0 27 24 24 : 29 I 2 2 Ó Z 19 I 19 ¿ 19] t 0 3 3 . / « 0 19 2 1 24 7a 288 2 / V 2 I Z 2 1 I 4 21 X 2 1 1 0 3 5 0 i1 1 8 24 75 285 2 22 2 22 X ¿2 X 22 0 37 0 34 *5 zA 7 8 282 2 24 2 24 X 24 X 24 < 0 40 0 57 1 2 24| 8 I 279 • 2 25 2 • 2 * ¿25 2 52 2 53 i 53 X 53 2 ¿ O 2 15 * 1 r 4 ^ • i 2 rfS 222 2 53| 2 54 11 ^ 2 X 54 < P 2 X 9 2 2 S 21 * «irjr *..5 5 2 5 I* 5 5 X 57l p 2 37 2 48 t * 48 24 l47 213) 2 5* * 57 I 5 * X 53 2 47 3 4! 50 X 2 i 5 0 210 2 57 2 58 * 5* X 59 ^ 5* 3 2 0 J 5 i .: 0 I1 53 207 2 58 2 59 i 59 2 i > 3 3*1 1 5-3 156 204 2 59 3 0 2 0 • ^ 2, I 2 1 « -9 »3 3 52 t i t: 54 3 * 1 59 201 2 59 3 i 2 oili 2 <> 3 » 3 84 4 * 3 a ? f 55 48 j I <52 i 9 8 3 c 0 3 - 2, 2 2 2 4 • 3 4* 4 3 2 3: 2 5 t /M a 4 • 9 5 M 58 3 * \ V I7' 189 3 1 3 3 2 3 2 6 : 1 4 17 5 4*| t • v/ -5:9 6 j174 i 8* 3 2 3 4l i * «M 2 • 4 23 6 15 :TV * 5 9 k 3 * j177 183 3 2 3 ' 4 i 2 c 4 ' 7 i .. t ** 4 27 J . » * 35 1 t t M $9 48 r . Jt8 0 180 3 i» 1« '5 ^1*2 cs 4 z ;7l ' «4 3<* K. 5°| I SO o O .....f- -. > r % C c JI Latitudincs i i j co m iti u-ne«?. 3 6 I 2 * 5 i 8 357 3 54 11L ¡34* 345 3 42 I j 24 z7 S 39 3 3^ 333 3 0 3 3 3* 3 3° 3*7 3 2 4 3 9 3 2 1 42 45 318 3 * 5 48 5 1 54 3 1 2 309 3 o 6 Latitudu es Veneria Mercurrj. VENERISj j MERC VR. | |Vene | Mer. I Deel! Obli. Ded.[Obit. ris de* uia ti o eur.de uia ti o I G j G..| |g. fcr4g.,fcr.| ¡g. fer.jg, fcr.| fcr.jg fcr. 72 z p 4 291 288 75 78 8 i 282 279 >1 . - -s l I i 2 2 i o o 4 8 o 12 —'j, m "j . a 1 o o o 7 7 7 1 45 1 45 » 45 0 5 o 11 o ii o 3 3 i o trr i i i i o o o 16 •O 21 o 2 5 o o o 7 7 7 1 44 1 44 1 43 o .o 27 0 3 3 o 33 o 33 o 3 3 o 59 o 59 o 5 8 ,0 2 9 -o 33 o 37 o o o 7 7 7 1 42 1 40 i 38 o 38 o 44 49 o 33 o 34 o 34 0 57 o 5 6 0 55 o 41 p 45 o 49 o o o 8 8 8 1 1 1 3* 30 0 55 x o 1 6 o 34 ,0 34 o 34 o 53 o 5 f o 49 o 5 3 0 57 o o o 8 8 8 i 27 1 23 i 19 1 1 1 I I 6 i 2 i 0 35 o 35 o 35 o 4 6 o 44 o 41 1 1 1 9 * 3 o / 8 o 8 o 8 * 15 1 ix i 8 1 2 5 i 3l 1 39 o 3 6 o 3 d o 36^ 57 3*3j 0 3 »I1 l7 6o[foo\ o 35^1 20 J £ 31 - 9 7j 3 24f o 2$ ö 2 d o 2f 1 28 I 3 2 ' 3 51 o o o o o o s|x 4| |i 40.(0 37j 5P| U 44'|.£ * 3 8 j 8 3 54) (1 48(0 38) 9 9 9 o 49I o 44 038 I 1 52 1: 55 o 39 o 39 o 40 O 2 O. o i 6 o IZ i 38 i 42 »i 4 5 M 9^ 9 9 o 32 o z 6 o 21 84)27* 87 00 2 7 3 270 o 6 o 8 4 i i r 5° 5 7 o 10 O 1 o o o a ig o 16] 8 o Scrup. .^pport. deuiat O 33I h9 3* 5 9 12 58 25 v 1 « 57 55 4« 54 9 52 12 49 43 47 21 45 4 42 o 39 i 5 3 5 5 3 32 51 29 41 2 6 40 2,3 34 20 39 17 40 15 o 11 2 20 9 55 7 38 5 39 3 57 2 34 1 28 o 40 o 10 o o >t»< ■ v-1 •i? . .i »' »» REVOLVTIONVM LIB Vt .'f r> :** Latitudines Veneris Sí Mercurrj ♦ jr r Numerí VENERIS | | MERC VR. | j Vene Mer= Scrup commu= 1 rís de- cur.de í>port nss, < 1. |Ded.|Obl/. | | Decl.| Obli. | | uiatíojuíatío '1 * deutac. G. l G- g- fcr. g.Tcr. g- fcr. g. fcr. 1 g- fo- g. fcr. 1 ¡ O 5 2 0 0 1 O 0 8 2 2 3 O 45I 1 0 1 0 2 O 1 0 2 5 0 I O 0 1 5 2 M O 4* 0 40 99 26"l O 1 5 2 0 14(4 2! % m O 24I 1 «1 59 1 2 * • 177 183 7 0 25 0 14 4 4 O ' i 1 2 • % I 9 1 59 3*1 Uso í 3o *■ • i • i • j. ( t » # • • ' . • 1 V DenumerationcIa«ítudi'narri quirtqj errantium. Cap. ix. DJ us autem íupputandarum iatitucürum cfviticp fleU 'arumcrratkärumperhas tabulaseit:quöniam in Sa* turno,Ioue>& MarteanomaliamccctntfidiTcrctano ii a^quatam,ad númeroscommunescomparauirnüs« Partís qüídemfuamqualu fueritJouísautemfadiapriusablatioé XJ # parr u n,SaturruuvroadditisLpartíbus,Qii£Íg:turo cctrirrur.c é rcgiot ercKigríima:, (lue ícrupU'á proportíonum ubi no lo« copolua norabimus/. iínílíterper anormliam commu íríorís cLieretam, runicrum < thufque proprium, capiemus adiacen* tern atitudmem : prin;am quídam arque Boriam , (i fcrupu^a J^ropöfnonüm fu pericia fueríñt^c rodaeodit cutí) áncn^ía €c c e. i ir i ra j n us c¡ u á m X C. uel p l ü íl ú a n CCLXX. h a L uen t-A letrina m uno qua intrsturjfuiífent.Siigituralte* ram hsfurri Jamudiñuníper lúas féxagefimas -iriiltiplicciTrur^ proJí! ra circulo ílgnorií n diliantiaínBorcam ue! uitiuirf luxca enominjatio m circüíorümanumpforu.n#Sed in Vcí ttere^ZMercurio aifu uiendaMunt primúm per anoilialíam co* tivitxti mis Jifjretam írcsíadtudines declinatióriis, obliqbano íi¡s , Sí deuiationís ocrürrentctf , cux íeorfim fisítcntur, niíi % C3 n cu >d in Merau .orerjcutürdecimä parsobIiruátioris>íi aro* ití:ií/aecc;tri SC <í jsnumerus ínueníjiurin lüpfíiori« ártctabu* la* u ladditurrancun lem fi ininferiori,S¿ rcltr.uümuebggre* gytuai eis feruetu \ Earum uero denomí* atienes, an Bofes! Au-írin rúefumnt> funt dlccrnendac. Quoriam fi anomal a Cummiuaiionisdií rctafuerit itiiipogaco femicirculo,hoc eft* tnniorxc/uelpíuscc^xx^eccentri quoqtíe anomalía minor femícirculo Äutrürfus fi anomalía commutationísfuerit incita cum ferenda períg ra nempe plus XV. ac minus CClXX* Snoma-ia eccentri íemicírcuío maíor,cric declinado Venerís Bo¿ iva, Mcrcurrj Auítr/na. Sí uero anomalía commutatíonís in per igxacircumftren tía exilíente, ecccntri anomalía Íemicírculo ■ . / \ minor hifhor fuerít, uel commutationís anomalía in apogea partí,8¿ ^ccentnanoniálíap!usremicircu!o,criruicjTsírn declinado Y'cnc vis Auílrína,Mercurr) Borea.ín oblíquatione Uero.fi anomalía commutationís femicirculo mínor, & anomalía eccentri apo* gxa.aut anomalía commutationís maior femicirculo,& écccn* trí anomalía perigxa ,erit obliqíiatio Vrenerís Boréa, Mercurí) Auítrína>quaeetíam conuerrüntun Deuíatíones autemfemper manentVcneri Boresé,Mercurio Aurtritist- Porrocunrt&ncma* lía eccentri diícn ta, capíántür fcrupula proportionum, omni* bus quinqué cornmunia,quamuis tnbus fuperioribusafcripTa, qua: afsígnentur oblíqüatíoní,ac última deüiationi ♦ Poü hscc addítís eidemanomaliar eccentri XC*gradíbus>cum ípfosggre gato itcrum ícrupula proportionum communía,quac btcurrüt, appiicando latítudiní dedinatíonis. Hís ommbtiS in ordínem fiepofitisjmultíplícínturfingülactreslatitüdincs expofitse> pe* fuá qirarcj? fcrupula proportioi um>8¿cxíbunt ipfse pro tocó temporeomnes examínate. Vtdeníqj fumtnamtrium latitud i* rumin hisduobus fideribus habeamus, íi fucrint emnes Uniüf hominis,fimul aggregaiitür :fin míntis,duo faltím,quseeiuf¿ demíuntnominiscoiunguntur^quxprout maior es mínoresúe íuerint,tertix latítudiní diueríae ab inuicem auferaxi* tur, & remancbicprarpollenslatittiü do quxfita, • INIS IrlBRt SEXTl ET VLT1ÍI* Rcuolutioaum* DOCTISSIMO VIRO D, DOCTOR! GEORGIO VO G É LI NO CO N S TANT IE N S I, PHfc ' ' : iofopho, S¿ Medico, Am ico tanquam Fratii, Achil- * IE j ■ J i* iesPt Gafïàrus LindauenfisSalu- terridicicv Nmittod teVir exceUentifîime,fiocr7rip nrfoç ttçctiiK&oy hfâoy Libeüm hune non modo Houum.noJlrisq^hominibuS ignotu/ed tibi quoq^tii plane faUor, admixabilem0çr undiquaq;ddftuporêufy 7r§xAol«jrcc*>ti.Quem Georgius lox jebimus Rhcticus arturn liberdliu Mdgijkr>Mdthemdtumq- apud Vuittcbergatn ait quando Proftjfor,Ciuis>cr Amicus meus fimmus fupçrioribus diebus una cum epijbla h drum re* rüm refeïrtijïimdex Gedano ¿id me dédit. Qui Liber licet cônfuete h ¿(lenus docendi méthode nott refyoHdedtypofîitq; non unido themate ufitdtiiÉchoîarm theoricis contrdrius& ( ut M onachi di cevent ) b ¿retiens exiftimariiuidetur tdmen nou8£relíquas ad hanc do-, Prolemgo Preceptor raeus commune driiif partem pertinentes ita de integro habet,utinftícutamaílronomígernehdaí £oñftruxít,utobferuatídnes -omnium g* tionemDiuinaadíuuantedementia ab ta tum, per partem proportionalemac* folueretjCUm Regiomontanus, heu cru- commodari pofsínt qui potuero,tíbí Deo dante5dflucídere> cäs , Sí Geométrica mediodo,docendtf cítabo.Cüm D.Dodor meus Bononíg, ■8f demonftrando >totam Aftronomíanl non tam dí(cípulus,quám adiütor,& teco m plexus eft. Primus Líber generak ílis obferuatíonum docftífsímí Vir i Do/ jem muadí defcriptionem,&: fundameri minici Maríe*Romg autem circa annum p d Domíít ÑARRA Domini MÍ> ñatas an ti os £>Ius minus ui gíntí feptcm,Profeiïor mathematum, in magna feholafticoruhifrequentia,&:co roná magnorum Virorum,& Artificum in hoc: dodrinx generedeinde hic Var= mise,fuis uacansftudtjs,fumrna curaob feruationes annotaiîet, ex obferuationi bus itellarum fixarum elegtt eam,quam amio Domini mdxxv defpíca Vírgí* níshabiiít* Conftituit autem eam elon-gatâiuiiTe ápundoautumnali 17 grad. *i.m.fer¿,cu ipfius declinationëm meri« díanam non mínorem 8 grad. 40 mi. de prehenderer*deindč coferens onineç ob femariones Aurhoruni cum fuis, íntie/ * » liítanomalígreuolutione/eu círciílt dû uerfîtans eííe completam,ní soi noítra f tate â Tímochare uíque, in ¿ecunda rè tiolutione eíle. Quaremédium rootum fteliarurn fixarum ,atcç equationes di-uerO motus Geometrice coftituit.Quia ením Timocharis obferuatio Spicç, an-no xxx v i prime periodi Calíppí,colla ta cum obferuatione anni XL v u 1 eiuf-dem periodi nos docet ftellas illa etate in Lxxn annis unum gradum procef fíííe.deínde abHípparcho ad Menelau femper in centum annis unum gradum conteciiïe^conflituit apud fe,Timocha* ris obferuationes in poftrema quadran-tem circuîi diuerfitatis incidiiTe, in quo motus apparuerit mediocris diminuta in tempore autem intermedio ínter Hip parchum, di Menelaum motu diuerfita* tis futiTè iti loco tardifs i m d- Siquidem Meneíat obferuationes,& Ptolemçi coi lata: oílendun t i n L xxxvr arínís per u-num grada fteílas tune motas,qtiare Pto lemgt obferuationes fachas motuanoma Iiçexiftente in primo quadrante, ftellaf-qùetunc motas mptu tardo addito, ílue audo.Porro quia á Ptolemeo ad Alba* tegniumuriígraduílxvianní reípon* dent,atep rioftrg obferuationes collât^ cum Albategnrç óftendant ftellas mo/ tudiuerfo íterum in lxx annis ujium 3radum confícere,fed ad alias fuas in íta Ju habitas obferuatío ea,quámfüprádtV xíy coiláta oftchdit ftellas tíxas motu di* T \ Ó' _ ______ iierfo in centum áhnís íterum pér limitó gradum progredi. fole quoq* clarius eft* à tempore Ptolem çi ad AlbacegniS, mo tum diuerfitatis, termínum mediócrem primum prçtenjiTe,totumc£ quadran-tem mediocris additif circa Albate-gntj témpora fuiíTe in loco fummç uelo cítatís ♦ Ab Albategnío autem ad nos tertiutiíquadrantem motus díueríí efle abíoíütum, & ínrerim ftellas progref* fas motuueloci diminuto,alterum límí-tem mediocris motusprçtergrefliim, ÔC noftra gtate íterum in quartum quadran tem morus mediocris dímínutíanoma* líam perueniíTe,proinde iam íterum mo tumdíuerfumtardifcíroum límitem ap« pëtiere» Hçc autem D,Prçceptor,utad cfcrtam rationed redígeret, quo ordíne cum omnibus obferuatíoníbus confen-tirent, conftítuít motum díuerfum iti Mbccxvn annísAegyptijs complerr, maJcímamcp gquationem 70 fere mínu* torum, motum autem medium ftella/ ruthinannoAegyptío 50 fecundorum feré efle,atqueíntegram motus medí) fu turamreuolutionemín xxv MDCCCxvi annís Aegyptrjs, Hanc motuum in ftellís fixís ratíonem comprobant etíam annuç quantítates à pundís equino* díalibus obferuat^atquecerto conftat, quare à Tímochare ad Ptolemeum dies 1 integer ñiiílüs—dte¿ ínterciderit;ab hoc to áuterti ad Albategnium 7 dies fere,ab Albategnío ad fuas obferuationes,quas anno Domini mdxvhabuít,dies 5 rereé ñeque hçc omnino inftrumentorum ui-tío,ut hadenus credítum,fed certa,8¿ c5 fentíen tí fib i ubique ratíone fierL Quaré minime abçquinodijsçqualitatem motus fumehdám,fed á ftellis fixis, ut mirai-bilí confeti fu omnium çtatum tam de fo Iis&îurtf,quàmde relíquorum píane« tárum motibus obferuationes teftâtur. Quia a tímochare ad Pcolemcum ftellg i * proceiîerunt motu tardiísimo—folum diei, ' - • ,PRÏ díei5quartc fuper î^s dies.áPtolcmgo au . i tcrn ad Albategnium, quiaueloces—- ; -V r io5 dici^quadrantidecedere receptueft.no-ftra actate fi coferantur obferuationes ad Albategni), patet deefle quadranti i * ï r- log dieiparte.Tardo igiturmotuimaioran* ni quantitas ab gquinocfl^s iefpondere uidetur,ueloaminor5decrefcentiueloci tat i anni augmentum adeo^utfi accurate anni quantitas ab aequtnodtjs noftra a^ tateexaminetur5cum Ptokmseo fere ite-rumconfentiat-Proindeftatuendu pun da gquinodialia moueri in prxccdentia quemadmodu in luna nodos, &C nequa/-quam ftellas iecundum fignoru confe-quentiam progredUmaginandum itaq* fuitefiegquinocfiium mediu,quod pro* cedaca prima ftella A'rietisorbis ftella* tijCquali motu poftponendo ftellas fi-xas,ÖC utrinqi ab hoc gquinodio medio ipfurn gquinodium ueru motu diuerfo, 6c regular! diicedere: cuius tarnen elon-gationis femidiameter 70 minuta non multum excedat'ficq? certam 5C quanti* tatis anni ab equinodrjs ratiöne ilngu-lisetatibusextitiile,S£adhuc hodie de-prchendipoi!e,preterquam quodhgera tioexadifsime5&quafiadminutumsob feruationibus ftellarüm fixarum omniu * V v*\ Artificum refpödet. Vt autem huitis rei guftum aliquem tibi dodifsime Schone re pr2beam,en computaui tibi precefsio nes gquinodiorum ueras^ ad quaedam obferuationum tempora. AnnoAegyp* Prgcefsiouera Tepore ■G. M. * , . * - . \ .•> Antenati- 19$ * 24 Timocharis uitatem , 'V- ■ ■ Domini Pol nati 138 tf 40 Ptolomsri uitarem sso 18 10 Aibategntj Domini 107^ tp 37 Arzahelis _1525 27 zi Noftro T^tölemei prgcefsio fubtrada a locis J27 4 ? M A. ftellarum in Ptoîomço poíítís, relfnatïït quantum á prima ftella Aríetís diñe nu Albategníj deínde precefsio addita o- irendíc uerum locüm obferuatíonís, hoc fit in omnibus alrjs Omiliten Maxfméaii tem * 0« mnium Artificum îtfpondet ■ ubi étíam finguIaannotantutminut^uelexdecîiV natíonibus poíltís habêtur,aw ex lute: mo tu adrnaiorë praecífionem red udo, ut noftro nos doeënt èbfèrua tionds eu Veteru colla tg.nanegtedis utuides, ali- *%f \ ff«^ ff2 t V5'* ' ri T : ' . ' \< : ' ' * I §t minutiSjparte faite gradus récitant v.-ï' x • ■ - 2 uel—uel—Sic.Hçcaûtem motibus abiî s 4 ...; -T.* ■. . d um planeta r urn n on fa tis fa ci un t, p r o i ri de peculiarem motum eis tribuí ópor^ tuitjUt patebit ex Soil's Theoría. Csete-rum cum deprehendilTet à ftelîis fíxís se-qualitatem motus fumendam? ínueftiga uít dilígentiísime annum íídereum,-que reperít CCCLXt^ díerum x x y 'mihu¿ torum.xxirirfecundorum fereeíTe QC perpetuo fuiíle 5 â quo tempore fadas obferuationes confiât, rente Albategnio Babylonijtna da plus ponu'nt;Thlebit unum dum minusi hçc fine iníuría uél ínftrü* mentís 3 Qc obferúationibus 3 quç ut feís neutíquam Mfi&sccrroc¿ efie poílunt, uel diueríitati motus fblís, ue! etiam quod üétíiftífsími, non habita certa eclipfíurri ¡racione diuerfítates afpedüs Solís ín ob feruationibus neglexerunt5imputan po tèft , nequaquam tamen comparandus hic error^totius huíus temporís á Baby-Idníjs ad hos3cum iHo¿qui eft ¿¿fecundó rum dici ínter Ptolomçum5&: Albâte-gniûrxi.Qiiod autem necefíe fuerít ínter Hípparchum5&: Ptolomgum, diem mí- ¿us—íníercídere.inter hunc 8C Alba te- . ^ > . » «y^ /V.'iJ J 4 ■ - « * " ' © 20 ■ gníum 7 fere deñeere,nonííne fumma uoluptáte,ex prgdída motuum ftella« rum ratíone , ÔC ípfíus D. Preceprofis De Mo tu folís traelatíonetíbí Dodii- Dd 2 fime , _ NARRA fimeD,Schönerecbllcgí,ut paulo pofi: ûïdèbis. Mutationen? maxime decii- riarioníshancratíonem habere D. Do- . , # é * 1 » • • / dorPrçceptor meus rcperit.uc dum mo túsdíuerUrattsíiellarum Hxaruro fetnel compleretur^dímidsao^iíquitatis; con^ fingeret, Quare 3¿ integram fnutsi.tio-nisobl|;quica;isrc;uoiuuoaem in in ,M» cccgxx x 11 n ôms AegyprrjsHerí con fatuit. Tiçpochar?s ^nftarchiT§: Pco- lomçitçm p o n b us m ara ci o ne m ob 1 í qui iätis «ri tardiísima usmtipne futffe confiar,adeo utunmutabilcm maximam de ' , - - v . / , - '; J .. - - , clinationcm creoérent íemper,—partes T■ ... ri r - • : circuïi magm\ Albatcgnius poil hos grad.55 minur.ferèiua *etateprodidiLde ¿nie ^Vrzahei poil; euren ç x C grad i 1 mûiut JProptiatius Iudseus ab hocíteromccx x xannís,*} grad.25 mí nut* Naîtra autem metate non maior 2j - V4., * f ; > , * 1 ¿L - y : 1 gradas —mínut.apparet Proíndecura 4 2 ». 1 ' .?* t ' - t-çlarumfi^in ccçanm's afltePtoïemariî m o tum rnutarionís obliv}uira.us tardiísí- mum fuiiïe, ab hocutro ad Albategntu per DC .CL annos fer¿ cicxrrctiíí^e pér ti minuta, & ab Aleaceomoad nos in d = i / \ t ; Cl çLannis fa Ítem per 7 minuta, fequitur mutatienem obH^tmatis lier-, quemad/ modurn plane té rum ab eclíptica difcef* fus,motu quodarn librationis^ feu in li? neam rtclam\cuius eft,m medio ueloci£ fímiini 4Ílercirca extrema tardifsimum. FuitigiturpoSus eequmocfiiahs,feu eclíptica: circa Albategntj tempers, in medio fere huías lib rat i on i s motu, hoc au= tèmfeeylo cirfa alteram tqvmimim tar» difsimu,quo in loco maxima uni us p dC d í vierfitstem nnnuxquantitatis ab çquino ut redoiârtsioie D Schone/ lèobitsr moneam^quates hypoçhcfes* T ! O » * * ' » feutheoriasmötuiim ob/ertfatiön« exî gant,uerùm adhuc clariora teftitnonia audi.es.Porro afliimitD.Praeceptor mí-nimamobhquiratemfj grad, ¿c. mmuc* futuram,cuius ad maximam fit difieren* tía 24mimitorum.exhísconltúiw Geo mctríce tabulamminucorurn proporrío-naltum,ut maxíma eclíptica: objíquifas índead omnes çtates elf ci poûir, Sic fuere minuta proportíonaiia, remporc Ptoleoaarí 5.8,LAIbatfgnt} *4 Arzabehs 15, noftra setace r. hte ad 24 minut. diffc« renciç fada parre prcpcrricnali, patet mutationis obl;quitatiscertarn regularm elle deprehenfam. In Soh's motu, cum circa anni fluxam infíabilemc^ quanti/ tatemomnis dificultas uerfetur ,pnus de apogtj Si ecccnîricifatîs mutatíonc dicehdum,ut omnes caufas inaequalfta-tisanniadfhuamus'quas tamea regula res SC certas oííendrt L). Precepror, af-fumpos theorrjsad hoc accommodant Cual Pcolemeus ftatutret apogium So iís fíxumjmaluK uuigatarn recípcre opi* nionem, quam fuis credne ubfrruat^o« mbu?5quç parumfortafsís á m igara dif fcrebaiu. íed ut cerra tarnen consecfiura exípfíusnarratioßeeliciriir. conftat ec* centrítatem circa H^pparí hum. neimpe per ç c ante ipfurn annos^talnim par-tumi 4)7 fciiie,qualiLmquar ex centro cccenfricí eft 10000.Ptoiemei aurem eca v* ik teearimdem4t4,Arz«iheliS (oui poxio-rem fídem etíam Regíomontanu^ no-ftertribuít ) ex.maxíma cquatione^^ fer¿ fuíffe conftar, fed noiico tempore jtjjjfîquidem maximam arcuatíoneni no •• • .í 1 » - ; •• maioremigradib-50 — mínut.fedepre/ a > 1 £*t\ 1 h en déreD. Preceptor ^íBrrr^t. df rnde cum díligenrífsíme per pender et mottrse? abfídumSphSjSí reííquorum paneta-rum.primumînuenf'r3utctiarn çkpf&âi ¿fíjs uides, pecuiíanbas motíbí « »■ > > . tunccíie^cufus circuadUjmtindíMonai' chíginítia fumant,atq* mucentur. in hue enim modafumrne tbtsus hífiorí^ mun di m uta ti on es, tan qua m hoc círculo ¿n^ ícripteconípícíuntur. Porro qualía illa' Imperia eííe debuerínc , fquis ne Iegi* buscanTyranníci's conílitutai quomo-do ex magnís coíundíoníbus^ altjs e-ruditis coníedurís deprehendatur3áte breuí,Deo uolente5corám audiam. Porro dum centrum eccentricí deícen dít uerfus centrum imíueríi^confenta^ neum eft,centrum paruí circuli íecupdó íignotum cofequ enría m, fíngulis anais Acgvptíjsper25 fere íecudd procedere. Fe quia centrum eccentricí á íumma di-fíantíá ín antecedetía mouetur^fqaatío refpodensraotuí artornahe tepor/s pro pofíti,á medio motu íub^rahíair,doñee íemícirculuscompleaíur \¿nrehquoue* ró addítur5ut u^ras apogn motus b^bea tur; Maxima wem équatio ínter apo- - ---------- " Pd i N ARR. gíum ueriim,& medium Geometrice,ut conuenit.e&praididisdeduda eft 7 gra, 24 mín.relíqu^, ut fieri foht pro racione cauri eccetrící in hoc patuo circulo fuíít confhtutae* Motum diuerfum certum habemus5qui funt tna loca data. deme* diomoru-eft alíqua dübítatío,quia non habemus ad illa tría loca ueram apogtj Solis Tub eclíptica pófitionern,idcp pro= piererrorem, qui inter Albategntum &C Arzahetemmcidit^utrefert Regiomon tgnusnofter Lib.f.Propofitione 13 Epi= tornes. Alba egm'usnímíslibere abuti* rur myftens aiironomi^ut multis in lo cis uic ere dt.fi hoc in conftitutione apo gij Solis quoc$ íecít, ut demus fane eum eertu rem pus equinodxj habuiile,quia tamenímpoísibile eft5utetiam Ptolemg us teftatur/olftitíorum témpora prstci= feínftrumentísconftituere íiquidem u* * num minuturn declmationis, quod cer* té facile fenfum efrugit,nos quaruorfere gradibus hoc loco defraudare poteft, bus quaiuor reipondet dies, quomodo potuit locum apogíj Solis conftituerei Siprccefsítper loca eclípticas intermedia,ut propofítíone 14 eíufdem tertt) Re giomontanus tradít, parum cértíoríar« gumento ufas eft. Quod ergo erraue= i%fíbi ímputet, qui edípfes elegit non circa apogiiíy fed circa longitudíncs medías eccentnci Soíis contingentes^ubí apogium Solís per fex gradus, á üero i* pfius loco coilocamm, nullum notabüe ín eclipfibus errorem índucere potuit. ArzaheI5referenteReg!omontanó340¿ obíeruationes fe habuííle gloriátur, Sí ex hoc ap ogtj locum coñfts tuííTe.cónce^ dí mus,t ft a drbgenna ueram quídem ec= centrícítatem reperifler/ed cum ríoñ pa teat eum ecf?píesLuriarcírca abfidas So lis adhíbuifíem confilíum, nihil magís eí aUenríendtim apparet in fumma: ab-fídis conftitutione, qusm Albategma Híc uídes quanto cum labore D, Prsece ptori enítendum fuerít, ut médium apo gíj motum conftitueretapfe per x Lfere anrios in Italia, & híc Varmía? eclipfes$ &¿ motum Solís obferuauít, atque de~ 1TÎÔ .. v .. • , ,> githanc obferuationem,qua ccnßituie anno Domini mdxv apogium Solist — Cancri grad, obtinuiiTe. deinde em's nes eclipfes in Ptolemaeo examinans, ad fuas quas ipfe diligenriisime obiei ua; üit conferens medium apogtj annuunr mötum,aftellisquidemfixis 25 ferefeeir dorum5ab çquinodio aute medio 1. mi.1 fee tin. fere efte confiuuit. atcp hac ra« tione per utrumq? motum medium &C diuerfum5uera prçcefsione adhibita^ol ligttur,quod uerus apogfj locus ab çqut nodio uerOjHipparchi quidem tempo« : ': . . - ' - - '. " ; i rein6] grad.fuerit5Pcolemîei <54—Alba 1 2 tegntj 76—Arzahelis 82 : noftra autem t \ ' a^tate aum experientia omnia confenti^ re*- Hazc profe&o melius conucniunt, quam Alfohfina3qiwbus apogium Soil's in 12 Geminorum Ptolemei tetrporefu-iiTe coftituiturf noftro,! n prineipiö Can cri;ad Arzahehs fentêtiamnos duobus gradibüs propius accedimus. Albate-gnrj loci àpogtj iuxta illos computatio 1 grad.fuperai5nosabeonon immerito € gradib.deficimus.Nam D. DocfîorPre« ceptor meus minime à Ptolomço, ÔC fuis obieruationibus diieedere poteft^ru quiafuasoculis fuis uidit fîcdeprehen/ dit,tum etiarmqui cernit fumma diligen tia per eclipies Solis,Luneq5 motus p tolemçu ad àmtifsim examinafle 3 cer-tosep quoad enus fieri potuit 5 cohfîituif-feV Quodautem abeouno graduferê differre co g im Ur, id hos motus apogtj, quod ipfeitxum putâuit-edocuitj quare & minore hoc in loco examinandicurâi adhibuit Habès, que fit D. Prçreptoris mei de motu folis feritêtia.côpofuit ita^ tabulas quibus omi teinpcrèpropofîto, ueruIocS apogtj Soli^uerâ eccenrricita tèm? uera çq uationes, eqùalesSoU's motùsadfteIlâsiîxas,etçquinouera planetarum loca ab arquinodio uero diititerint, colli-git.dC confíítuit* Qt O i ft ralis pauló an ce noftram çtatem rerumcceleftíum do» ¿trina extitiflet,ntliam Picus in eda-uo,&nono Libro occafíonem, non fo-lum aftrologiam, fed & aftronomíam impugnandihabuífiet. ípfí ením indies uidemus5querriadmodum notabiliter â ueritate communis ealculus dircrepet* Pleriqj in emedatione Calendar!] diuer-fasetiam quanritates anniab Authori* bus conft itutas,fed confufe enumerant: neq; quicquam determinant,quod certc miru in tanrts MathematicisA/ides autë dodifs» me D.Schonere quatuor ex prç* didis caufas inçqualis motus Solis ab ç-quínodns,inaequalitatem praecefsionis srquinodiorum, marquaittatem motus Solis in eclíptica, decrementum eccen= tricitaris,denicp apogn duplici decaufa progrefium,quare ÔC íjídem de caufis an num ab arquínodíjs minime çqualem eflepoffe.Ptolemeo quidem facile igno fci poteft,quod equalitatem ab çquino* dtjs fumendarn pofutt,cum ftellas fixas inconfequcntía moueri\Iocumc^ apo^t) fixum ftarueret2neqj eccentrieitatem So lis decrefcere quomodo autem aírj fe ex-* cufare uelint,ego non uídeo. Etfi namqj concedétetñm eis,ftelfas,&? apogíS So« Iis eodem motu in fignorum coníequen tiam ferri, nihilq* propterea de tempore ab £quinodio uero,in reí ueritate muta ri^íed potíus propter ínftrumeritorSí de- fedumJomnem(quod tatnendicere,no« itra gtateforetabíurdifsítnüm)diuerfita tem contingere, iiquidem äpogq So« lis ptogreiTus parum admodum quanti tatem anni mutar tarnen non ideo fe-quetur,SoIem regularíterad ^quínodíu uerufemperequaliíemporeredírequé« admodum Lunam dicímus regularíter abapogio medio Epicyclí elongari,sd ídeme» squall tempore reaerti,utdodsf firnus Marcus Beneuentanüs ex Alfonfi noru fernen tja r efert. Nam cum certe eo> centr ícitate SoÍjs non pofsímus negare, no mutarijipfi uíder/nt, quomodo affií* ment,propter mutatíone angulí díuerft-tacis á motu medio, anni quanti täte ab sequínodío obíeruata non muraría Egc* profedó reip.&í ftudiofís omnibus. qui bus D.Dodorís Prgceptoris meílabor profuturus eít,plurimu gratulor, q> nos certa diuerfitatísanni ratíonem habea« mus. Sed uc hec omnia facilíus animo fpícías dodíísíme D. Schönere, en tibi ob oculosídem ínnumerispropono,ut his deníq?5que fupra promifí, refpodea* Sit foí in pundo uei nalís g quínodrj me díí,^ tempore obferuationís^quinodíf autönalis ab Hípparcho fade, anno ante natíuitatem Domini cxlvii tribus rad.ipm prima ftella Arietis precede-at.Sol procedatabeodepudo odauaí fpharrf,ut in anno fid er eo, fci í.ice t CCC« lxv dieb.xv mi. xxmi fecfere)ad idern pundum reuertatur Qtiia autem a^qui-nodium medium in anno proccditob uiam per jo fere fecunda, fit ut Sol prius ad pundum uernale me» díurti pcrüeniat,quám adlocúundc di« greílus fuit ubi videlicet Sol & £q«mo' tfiium medium in eodem eclipticf pun- öo coniundi erant.Minor igirur annus ab equmotf io medio, quam fídereus, q ex noflris hypotheßbus CCCLXV d.e=* rum x IUI min. XXXHU fecun. fere eile colligí'" r . NARR coüígítur* Sedfí ínqtM'ramus quot dies, & partes dieí refpedu aeqüinodíj me* drj,ín c cl xxx vannís, qui funt ínter ''Hipparchutn,& Ptolenmirtl exdrefcat, ínueníemusLXixdíes^iXmín.feré. de ficerent i taquen dies, vi minuta,fi lis arniis quartamdieí partem excrefce-reaíTumamus. Perpendámus igitur 8£ reliquas caufas,donec unum tantutn di/ i em minus—-díeidefíderarí reperiamus. 20 Tempore obferuatíonís Hípparchi,a¿-quino dium nerum prircedebat equino dium medium fecund um fignorum an tecedentiam32i mínutiseclípticgftellatg feré,in quo parido tue Sol erat/ed tempore Ptolenieí fequebatur fquínodíu uerumspfum medium 47 íere mínutís* Igitur cum So! tempore Ptótemgiperue mífotad^mínutSante püridum equi-nodíj medíj,tibí Hipparchí tempore quínodialium uerum relíquerat, none* rat gquínodí um, neo; cum pefücnít ad equino dium itiedíum.fedpoftquarfiil* lud per 47 minuta tranícedít,in centrum terre,utPl¿níus loquitur,incidit, inlocu iiídelícet gquinodrj ueriFuerunt igitur Solí i grad*s.m.afcededa^uearcíj mo> tu ueroi die 8 mín*cofecit. hocferuoad latus,8£perpeado quantum angulus di uerfitatis hoc in loco decreuít, 8¿inue-nio ¿U¿ ünum feré-mínutum dieí corre-fpondere.patetitacgdiebiis aboquilló' dio medio computaos, tenipus 1 dieí, 9 minuta accedere,quare 5¿ rede Ptole* rngüjn prodidiíle íncerfuarn Q¿ Híppar-ehíobferuatíone á uero equínodío ad uerum3ccLXxxv annos ,LXxdíes, XVIII minuta eíTe. Proínde QC lviidieí minuta defícere, quod etiam ex fubtra-díone 1 dieí,9 míout.de 11 díebus?vi mí* ñutís,fupra refpedu ^quinodíj medí) defíderatis,ínnotefcít. Verum dícamus dedefedii7 díerum ínter Pcolemgum Sí Albategniusquodídeo eft ílluftre, quia maíus eft temporís interuallum, nempe DCCXLiii annorum, quare omnes raufg magís erunt conípícug* Tempere ati o Ptolemçi çqumodium medium, prgee« débat ipfam primam fiellam Arktis 7 grad* 28 ferè miiiu.in fignotum antece* dentiam. Aequinodio autemmedio^ fubindé Soliobuiam euntei ut didum* fadum eft, ut in annis incermedijs inter Ptölemeum dC Albategnium clxxx dies,14 minutafciëperadditamenta re* fpedu equinodi] medrj excrefcerent* Deficient igitur 5 dies^i minuta, fi remplis ad equinodium medium, ad id Cora feramus, qüod exultât, cum in quatuor anniâ unüs dies colligitur, Cçterum Sol tempore Ptolemgi çquinodium ueruoi in47minu. poftçquinodium medium in fignorum coniequentiam reliquerar* Albategnij autem ç täte equinodium ue rum in 22 min*antegquinodium mediS in fignorum antecedentiam^erat. prius igitur Sol ad aequinodiu uerum, quàm ad mèdiumjuel ubi çquinodialem uera reIiquerat5üenit5quoci eft contraria prio riexemplo.Qirantumitaq^ temporis u* nigrad s>mirt.reipondebit,tantumdedie bus refpedu çquinodtj medrjdeceder dC refiduo?nempevdiebus,xxxminu. accedet*&quia eodem modo cum diffce renriaanguli diueriitatis propter ecceit triatarisdecrementum3cui 30 dieiminu ta refpondent, agendum, unus dies $0 miri.propter mutationem anguîi diuer« fïtatis,& inçqualem prsecefsionismo-tiMtt j reliquis duabus inarqualis motus Solis cauiisadmixtis,temporemcdiocri decedêrtt,8£additamêtum uerum àteni porePtokmfi ad Albategnij obferua-tionistempusi78dierum,44 min.exi« bit. fed idem decrementum adiundum 5 diebus,} i min.monßrat 7 dies,& i mine excidiiTe.quod oftendendum eratTaru tgmolis erat,taliratione ftellarum fixa-rum, & Solis motus reftituere, quo ex mottium eorum colIigantia,uera annug quantitatis ab equinodtjs ratio coll/gi poÎîet.Regnum itacß in aftronomia do* éiifs. Viro D Preceptor/ meo Deus fine fine dedir^quod dominus ad afîronomi ex ueritatis reftaurationem gubernare, tuerijÔÉ augerïdignetur, Amen» Staiui tibi PRI tibibreuiterdodif D.Schoíiere íntegra tradationem motus Luna^Si teliguoru planetarü^quemadmodüftellaru fíxaríí, &¿ Solis confcribere,ut quae titilítates ex D*Praeceptoris Líbrís ad ftudíofos Ma* thematic*,totamq* pofíeritatem * uelutí ex ubérrimo fonte promana tura fínUn* tellígas.Verúm cuuíderemíhí Opus in prxlentíarum nímis excrefcere,peculia-rem hacdere Narrationem inftítuenda duxí.quod ígítur his tanquam praecurre re, uíamcp preparare ríeceílarium puta= uero5hoc loco expedíame hypothefíb-motusLun^& relíquoru planetaru generaba qu^edainfperga, quo &de toto hoc Opere maiore fpem cocípias,8¿qug eu coegerít necefsítas ad alias aflumen* das hypothefes, íeu theorías,perfpícias-Cu ¿n principio noftra? Narrationis prae-miferim D. Preceptor? fuum Opus ad Ptolemseí imitationeinftituere,mihi am plius nihil quail relídííí cííe üídeo, quod de ipfius emedandí motus ratione apud te praedíce.Siquide PtoIem£iindefatíga bile calcülandí dílígentia,quafí fupra uí= res humanas obferuationü certítudine, & uere Díuina rationem omnes motus, & appárentias perfcrutadúexequendiq* acpoftremo tam ubicp ipfius inter fe có-íentientem docetidi,dC demoftrandi me thodu nullus,cui quidem Vrania eft pro pitia,fatis admiran, 5¿ prsedicarepoteft. in hoc autem eo D, Pr^ceptori meo má ior,quám Ptolemgo labor íncübít3quod feríem,&ordínem omnium motuu& apparentíaru, quem obferaationesim annorum, tanquam pneftantifsími duces inlatifsimo aftronomfe campo ex* plicant,íncertam fibic£ mutuo confen/ tientem rationem,íeu harmoníam colli» gerecogiturcu Ptolemaeusuixad quar tam tantí temp oris partem Veterum ob feruationes,qu¿busíe tuto ctimmítterec, haberetEtcum cc&orv ;¿fcWuefoDeo, ^Praeceptorelegum politice coeleftis er rores aftronomúe nobis aperíantur ,fi> quidem ínfenfíbílís,uel etiam neglecfíus; error, in principio conftitutíoriis h jpo-thcfíUjPraeceptoru&lTabularumaiiro/ M A, . ,. . 2 01 nomia?,procedente tempore feiè aperir, aut etiam in immenfum propagatur,D. Dodori Prseceptori meo,nö tam ínftau randa efi: aftronomia,quam deintegro exçdifîcanda.Ptolemgus potuit plerafcp Veterum, utTimo chatis, Hipparchi, ÔC alio rum hypothefës, ad íeriem omnís di üerfitatís mo tuu,quae fibi ex tantilío ob* feruatíonum temporeelapfo nota erat, fatis Concínne accomrnodare.ideö ieefte ÔC prtidenter, qüod ôC plaufíbilíüs erar, eas elegit hypothefes^quxôirationi^no ftriscp íenfibus magis confonde efie uide bantur,8¿ quibus íümmí anteeum Arti fices ufí fuerana Cum autem omnium Artifícumobferuationes, &ccelum ip* íum,acmathematíca ratio nos conuin-cat,quod Ptolomd, 8¿ comunes hypo- theíes5neqüaquamadperpetuam,íibács inui ce Cónfen tientem collígantía, ÔC har moriía feiruccdefííüm demonftrandâ,et in taBuIas ac prarcéptá ¿oHígerldám fuf* ficiant,neceflefuit ut D. Preceptor me* us nouas hypothecs excogítaret>quíbp uídelícetpofítis,taIes motuum rationes Geometricé ÔC Âritbmecicebona confe quentfa deduceret,quales Veteres, Prolemçus olí m t¿ è&v ia altum eleuati deprehenderutjqualescp hodie Veterum uéttigia collígentíbus in cœlo eiïe3dilrgentes obferuanones e-docent. Sícnempeín poftehim üídébut íludíofí^qüem Ptolemçus, 8¿ reliquí ue-teres Authores ufurn habeant, quo eos hadenus tanquam ex fcholis excluios, reuocent,S¿ in príftínum honorem3ueI il ti poftliminio reuerfoä reñí tuant. Poeta ínqüítjlgfloti ñulía cüpído:Ideo non mí rum,qiÍ3rePtoíomfus hadenuscu to/ ta Vettiftatein tenebrísnegícdustacue rit, quemadmodu proculdubio ÔC tu o-ptímeD«Schonere,cum alíjs íte bonis, dodisqp Vírísíiepíus doluífií. RatioË^ clipfium uel única, Aflronomíg honore apud imperitum uulgus tueri uídetur. hgcautem quam hodie á communi cat culo & in tempore,^ pr^dicenda quan tita te diícrepet,indies uidemus. Cum uero accuratifsírnas Ptolemçi, ÔC alío- E e ruíií N A R R A T í O _ / ' ftíin optímprunt atithorttm obferuatío* reuídetur, itafa!uat*aííum!tLúnx cois nesmunúne in cbnftícuciidis tabulisa- pusepicyloepícyclíbomocettíctmoufe fironomícís^quod quofdam facere uíde rí3hoccft prima, qui fere in coníunáío«* m trs % ta n ci ú s it? ñuías, &¿ reprobas reíjcere ne,& oppofiríoneapparet epiryclo3alí6 debeamüs3nífí nianifeftum alíquem ar* paruum,Lun£corpus deferentcm epíc^ güenteaécatejCrrore(rrepñfíe4eprehén« clum.afhngírproportionem atuem di» dámus. Quid en?rn nriagís efthumana, metr* primí epícyclí.ad diametrum fe- quamfaííi nonnunquaS dceíp^ucietia cundi/ícutio^adi^eíTe demcriftrat, íoeci e red:Kprcíercimindiffíciiíí misi ft is Caeterum talis eítmotuum rar/o.circu* & 7«L i - r€b,ahftruílís!m¿s,&*n€qiiaqüa cbuíísí lus decliuis/uam utante hac,mocusrain Ltínse moíu dehiafirahdó áiTuínit D, tíonern cbrinet nifi quodeiuídcm cena Pra^cepcorrneushiuüfmoduheonas^ litatcm áftellísíbcishaber.deierens, qui moruü r3dones,qu¿busueteresexcellent & concentrícus.mouecur regularíter,8£ tífeimos Pbiioíbphosmíniméin obíer- arquslírcr fuper fuo centro (lalicetters 113£íCíl iD OS i- tí?.S carcosíuiiTe appareat* r^)iÚT/ílirerfquali(er, ®uíarircr á 11* Quapropter fícuí Íupraánní ao ¿quino nea rnedtj inotusSolís diíeedens Epícyai íumpti augmeatUjSí'deciemenrum clus primus cris rn íuper fuo cenrro unu regulareeíTe oííendímusaca ex dirigen- formíter,parui5&' feaw.ái cpícyh centrCr, ti qooq?3o!ss,8£ Lañ^.mocuü examina/ in fuperiori parte in antecedentis3in infc tífíneáeducípctehc, quae ñnguiis ^tr*tí= ríorí inconfequemía deferendo circuid bus utí&ÓQhsJ^um fo terra: a íeínuice uoIuíturPomr autcifíum motüab apo-díuancí^qiia'uerarío^e diámern SoSis7 gío u€r0,qucd in fuperiori parte epicy* Lung, 8c* umbrs: díueríis teporibus alicer cli primí línea ex centro terr£ per centré atfyálíter repetí^ fuerihi; üícena ínfug eíufdcm in círcumferentía eíeda cíten-ctiam iiuenuaiis ?.fpc&uü Solís ditgqualem.&r regularem eííe-Lunaat* narra tí o habere tur.Regíómontanus no tern in círcumfcrentía parui & fecundé fterLíbro^ Propoíltione Epitomes epicyclíetiSregularíterj&fequaliterma ínquJt:Sédm¡rueitquodinqijadiatura^ uefur ab apogío ueroparutepícyclí df-Luna in perígio epícyH exifteñteno tan fcedens,quod uídelicet á linea exeiinie ra appareatjcum tame íí integra íueerer, á centro primí epícycl/5per cenrrñ fecunr quadíuplam ópbrre'iet apparcread ma- díínipfiusdrcuferentíaoftenditur Atqp gnitudinem, que apparer in oppoímo* huíusmotus h^c eft reguía^u ípfa Luna ne,cum fuerít in apogío epicyclt* Senfe== bis in íüo epicyckvn una deferentis pe* tiint & ídem Timochares, &MeneIaus, nodo reuoiuatur, quo tamen ín omnf qui Temper in obferuatíonibus ílellsru coníundione, & oppofítione Luna ítf eadem Lun^ diámetro utuntur. Sed QC perigío paruiepícycitjin quadraturis aií D. Precepto rem meum experíentia do= lem m apogío eíuidem reperíatur, Ha?c cuít díuerfí tareszí pectus, & quamícates efí machina tío ,feu bypothefis, qua Da corporis Lunejn omñí ipfius ¿ Sole di« Preceptor omnia prgdicfta ínconueníeri ílantía par5,uel nihil difivi reab íjs, qux tía excludit56c' quam omnibus apparent incQniun&ione^dC cppoíitíonecontín- trís fansfaceread oculoí ofíendí^quem gunt,ut manííeft um fie Ltjn^ mín/me ta adroodum eciam ex tabulís spfius eft cof iem,ut receptum3cccentrícum tribuí pof Jígere* Porro docftír$itneD. Schonere^ fe.ponit ¿tacp quod Lun^orbís,terra ca quemadmodum nos bmcínLtinaab adíacentíbus elemeatis compledatur, quanteliberaroseíteuides, & rali íníu-cu i ti s centra fir deferentis. centrum ter- pertheoríaa0umpta?quee>penenn^a£ tx,fuperqüo %quaSiter centrum epicycíi omnibus obíeruatíonibüs comípóder Liliisc deferens feratunlllam autefecuhf ira etíam in reliquis planetas equates rol dam d¿ueríItatem3qu3á^oklíWíSa fíabé iuanbuens cuilíbet triutn íuperíorum: * unum , : « •> .: s P R uniim iolummodo epuryclurn^&eccen-rrícum3quorurn utercp iuper fuo centro «qualiter moueaturs&pares planeta in eptcyclo cum eccetríco reuolutiones fa/ cíat. Venerí autem3S¿ Mercurio eccentrí cum eccentrícúQiiQd enim planetasdí= recíii,ftatíonartj,retrogradi?prop¿nqui et remoti á terra,8íe*fíngulis annis confpi* cíuntur, peralium ¿nfuper, quám ex fu* perioribus adftruitur?regularem telluris gíobímotum fieri poíledemonftrat.qui eft3ut Sol umuerfí medium occupetjter-ra autem loco Solis in eccentrico, quem orbem magnum appellareplacuit^clrcu* feratur, Atcg profe&ó Diuíni quídda m eft, quod ex uní us terreni globi regula* ríbus 0¿srquahbus motibus certa rerum coeleftium ratio dependeredebeat* Pri* mum autem ,ut terrae mobílítate appa= renrias in ccelo plerascp fieri pofle^aut certé commodifsime íaluari aíTumeret> eum equino&ioru indubitata(ficut audi uiftOpratcefsíOp&eclíptícaeoblíquítatis mutatio induxit. Deinde5quodilla ea-dem eccentricitatís Solis diminutions ri ratione 8C proportionabiliter in eecen tricítatíbusrelíquorum planetarum ani= maduertitui\Poftea3quod planetas fuo* tum deferentiumcentracirca SoIem?tan quam medium uníuerfí habere appare* at.Senfífieaute & idem Vetuftífsímos, Pythagoricos interim ut ta cea ,uelhinc fatís liquet, quod Pliníus aít, V encrem & Mercuríum ideo non longius. á Sole, quám adcertos,8¿ prefiniros términos dtfcedere, óptimos haud dubie Autho* res fecutus, quia circa Solem conuerfas abfídas habeant, unde& medium quo* que Solis motum eis accídere-oportuit» cum ueróxMartis curfum inobjeruabí-lemáit,atqj praeter reliquas in mot? Mar tis emendatíone difficultates ,dubium nonfít5quinmaíorem nönunqua quám ípfe Sol diuerfítatem afpedus admittafc impofsibile cííe uídetur, terram mundí medium obtínere* Porro 8Cliex S,aíufe= nilouis in matutino?uefpsrtino^ or= tuadnoshabítudíne>id ipfum hoc,fa* cile etíam colliga tur, in Marris tamen di I M A., - r , . 20%.. uerfitate oreuum , prsecipue Si maxime animaduertitun Quia enim Martis 6« dusobtufum admodum lumen habep, n on adeo ficut Venus, au t lupiter uifum decipit • fed pro ratione a terra diftan ti>, magnitudinis mutationem refers Pro-inde cum Mars in uefpertino ortulouts fidus magnitudine gquare uideatur, ut nifi igneo fulgore difcernatur♦ in appa/ ritione autem occultatione uix a ie-cundse magnitudinis fteilis difcerni pof fit# fequituripfum proximead terram uc fpertino in ortuaccedere # contra in ma/ tutino quam maxime procul abeiie,qd certe ratione epicycli nullo modo con-tingere poteft. Terras igitur ad Martis,2£ aliorum pianetarum motus reftituen* aos,aliumlocumdeputandum efte pa« tet. Quarto hacunica rationecommode fieri poiie D.Prg ceptor uidebatjiit quod maxime propria circularis motus eft om nes reuolutiones circulora in mundo g* qua|iter?& regulariter iuper fuis centrist 8£non alienis mouerentunQuinto cum non minus Mathematicis, quam Medi* cisftatuendff,quod pafsim Galenus in* culcaukh cpvo-iy ipyctfe(r3cu,tjt VTtoS avacroi/ (Unfitsfycy nyL&y o2¿/H tK&soy r£(/ VTTO ccuri yiyovoitoy t^tif rny iix^ccXkcc ngu (Avo^a, ratify(¡j:t urteivs ^AAaK/iiquarecum cum hocunico ter= rgmotu,infinitis quailapparentijs fatis-fieriuideremus,Deo naturae conditori cam induftriam non tribueremus^quam communes horologiorum Artifices ha^ bere cernimusi qui ftudiofifsime cauee, ne ullam inftrumento rotulam inferanr, qu^autfuperuacaneaiit3aut cuius alia pauiujlum mutato Ctu, commodius ui> cem fuppleat.Et quidD.Prgceptore mo ueret5ut tanqua Mathematicus apta mb tus terreni globirationem non aflume^ tetCcumuiderettali aiiumpta hypothec fi ad certam rerum coeleftium dodrinS conftituenda3nobis unica ociiaua iphgra eamcpimmota?Sole in medio uniueril immotoin motib.uero reliquora plane* targ cccentrepicyclos aut eccentrecc^f ri cos,uelepicycli epicyclos iufficere. His. E e tl accedit* / \ tf a r r ziïèdit, qtiod motus tctrç iníuo orfc^o mium plaaëram, excepta Luna , argiu menta conífciarquicp, imus Colus, cauía ernnis diuerfícátis motus cíTeuideaeur, qiïf ujdelicetrn tribus qui dem faperío= ribas á Sotara Venere 2 irtem, & Mercu do circa Solem apparet/dêniqj Sí himc mbtum eííicerejUt única ñhcm :n la titu-dín^deferentisplanetaédeuiationeg/ líber planetarü fit contenais,ffcqs princi paîitérpîanetara motus taler ëtta hypo* ït cíes digéré* Sexto, & poftremo hoc màkïûièD.Dódorem Preceptor? mèu mouít.quod prarcipuurn omnis incerti/ tudriiîS in aftrcnófrifercaufam eile uide/ xîcm'a DiuiniPtoIeman aftronorníi pa» lentis dictum uolo)iuasTheörias5& rar-tiones mdtirs corpbrurh c cel eftiu ernenn dandi,parum Teuere adÜHam regulam *e uocauerunfcqus: ordinern 5 6C motus or~ bium ccelefhutn abfolurifsímo iyftema^ iecôftareadmonet*utenim amplifsime fuum honorem iïHs (quemadrnodii par efOtnbuamuSjtamenoprfrdum ne erač, in in harmonía motuurn conftittrenda Huficos fuiffentimifati,qui chörda una creí extenfa, ud rem iffa, cartérarS omniu fonos tamdíu fu m m a cura,fk diligentia ad hibi ta form 3 nt, & ar tem perantjdohec omnes ílmul exoptararn referantcocert tum,ñeque in uHa chfíont quícqu'am an-n o t et u r v Ho c, u t de A ! b a te gn ¿0 intérim dîcâ/i infuo Opere ieciifus eiTet, häud dubiè&hodre oniriium motuutri rado* nem certiorem h a berem us . eil: enim ueii fímíte A Fío n fi n o s plarimum ex eo de* fumpfifT¿,atqj hac única reneglečfo al í* quando,fi modo úera fatcri animus efl* totius aftrotfÖnnar ruina metuenda fuit ictíncommunibus aßrönomiat princi prjs erat quidem uidere,ad mëdtum So« lismotum omnes apparentas-codeftés fe dirigere,cötam<^ momum ccëleftium harmoniam oro ipíius modèramineeo* ftftuí,8¿coníeruarh Vndè& à V eterïbus Sol ¿0^0?,na tura? gubernator, 8¿Rex divfl'us eítfed quomodo hac admínifira iionem getcretf an quemadmodö Deus a t i o rdtum hocunfuerfum gubernaíCutpuf- eherrime Arift óreles tsttfixíb-pv depin* n gii.an ucró ¿píe totum ccelum totíes pe¿ ragrando^uílocp in loco quietus Dei in natura adminiftratoremageret,nodum uidetur omnino explicatum,abfolutunT qíieeífé»Vtrumautcm horum potáis afc lumendu fit,Geometris, &C Phrlófophis (qui mathematíca quidem iinéii lint) determinandum relinquo. Siquidem in hiiiuímod¿aeftimandis,dr|iidicandis/ que conerouerftjs, non ex plaufibilibus opmionibus;ied legibus marhematicís (m quorum foro caufahsec dicitur)fe* renda eft fententia. prior gubernationis modus eftreiecfius, pofterior rcceptus* • D.Docftor autem Preceptor meus»dam natamrationem gubernátionts in rerQ natura Sohs,reuocandam íiatuir, i ta ta* men,ut receptas etiani approbate íuus locus rehnquatur.uídetnac^,necpin¡hu manís rebus elTe opus, utlmperatorfin* gulas urbes ¿pfe percurrat, quo fuo dení que muñere? á Oeo fibi tmpofíto>de¿ íungatur« ñeque cor in caput, aut pedes aliase^ corporis partes propter aní-mantis coníeruanonem tranfmigrare¿ fed pér alia ofym*c á D^o in hoc aeftmasi ta.ofticio íuo pr^efíe. . Deindecumiiaiucret medium motunt bolísi talem motum eile oportere, qui non tantum írnagmatíbneconftaret, ut iri reíiquis quidem planecíé, fed haberes eaufam perfé,cum ipíum uerifsime yo?-* (PwTHy c&is xyu gegcserrnp eíle apparerers fádumeíi,utfuam fententiam Hímam2 necé ¿ero abhorrentem comprobaren ham per íuas hypothefes caufam efiieiení tem íequalis motus bolis Geometricé áeducí polic lentiebat,^ demonfírarío quareiftemediusSolis motus,in omnib^ reliquortím planetarum motíbus, d¿ ap-parentíís,certa rationem in fingulis apü paret, necéílario deprehenderetur -atef? exinde pofitocelluris mom in ecccntav co, in prornptueííecertam rerum coeic^ ftium do(firinsm,in qua nihil mutandu^ quiqíimul totum (yííema, uc contenp** mumerat3 deaoug ia ácbicss raciones icñituere- ___ . ____ t ' P a r tmituctetur. Hiriufrnodi Solísín rem ha tura gobernarionem cum cx commit jnibus noftris theorijs ne fufpicari qui* dem jpoteramus^pîeraq^ Vecerum Solis tyxw&icc, tanquam rocdra negligeba-mus;y¿des icaque,quales ad faiuaridos motus hypotliefcs, D.Prarceptqrem his icacoRÍticurísaíiumsreo porcuir, Interrumpo cog/cationes tuas clarifsime Vir, Ufdeo enim te dum caufàs renouanda? turn hypotheílum agronomía:, á D.Do dore meo excellenn doárína/urnrnocp Íuidío indagaras audí$,animo tecum co guare, quaeuam tandem apta, rcnafeeiv tís aiíronorni* hypaiheimni futura ííc ratio.illud autem homtnu genus 5 quod Omnes íirnul flcílas pro fuo arbítratu, haudtecusaciníecfíjs uinculis3in*ethere círcumducereconaíur, commiferationc ^ /vi potius,quam od/o eut dignum, ceíuxta cum alîjs uerís Mathematjcis, omnibüC que Virís bonis indicare. Cunhaud ignores, quem locum hypothcíes, feu theorize apud Aílronomos habeant,6¿ in quantum Mathematícus à Phyfico différât, femio re hoc quo que fía tu ere. quppbíeruationes>ípfiusq3ccelí teftimo Iiia trahant.rerrahuntcp fequendum,om nemcn difí cultarem ferendo. Deo duce, Mathematics, S¿ índeíafrgabilí ííudío com/tíbus fuperandam eñe* Proindefí quiíp¿3mad mmmum5pnncipalemq3 fi nemaítronomiy ííbi refpiciendurn ica* tuen^unánobifcumD^DodoriPr^ces prorimeo,grafías h3bebít?cogitabítcp &C a d fe Anftotelís íüud pertinere5T¿£ tpKKfiGtetftiSKVccyKXtorcty u$ ¿zrfTVji«*?** Ji Tch ivçtcKZ'cri : Et cum nos Añíleteles Çahppi,& fuo exernplo confirmer ad cauiàs ray fptuvc^aoy af$t= gnandas,aítronorníam,pro ut fe diueríl ço rp o ru m cozleftfurn motus obtulerin t, .¡oftaurandam-neep Auerroem fatis cle-menternPtolemei Anftarchu.fi modp A « O %» L 1 j - ad phyOoiogiam gquis oculis refpicere ueltt,acerbiusP* Praeceptoris hypothec fes excepturu fperauerim. Tancum ab-efi,utPto!omeum adeo hypothefibus ÍUis,ü ri ia uicarn redire 4awar, addict« v ï M A. - ¿e| Siadiurafiim putauerim, ut ad ccrtam re rum cceleftium doftrinam ex^difiCatu darr^ubi regiam uiam totfeculorum Hii nisimpedit2rn,&inu(am fa&arii depre henderet 3non aliud infuperiter per tcr* ras mariaqj inquifiturus eilecum per se rajapertumcßcoelum ad optatä metarn minüsfeandere beeret. Quidnamq; de ifto aliud,cuius bitc funt üerba3ftatuerei et'/¿¿cpzyct cpctivo(jStias kctrctÄXpvntctr% X^S1? Tiv&yXgL t7iis(icitiS Wfncijcu Jlv - VHTCU? KCCjJ (/[Voii'€iy flfa -7V op i VSJfcf ^ ac/^v« fdit'ibCT^TiäCi aniVHVWS i /ioyotr SuSovouxvTtoiJtdC adderet,^öAA^ Qtßxmrcis ßicis X^'P WjV viroy cicy Aeyop ray $cuvc^%vc:y uJiwctii Bc i 17 - km?. ' . . ' • ' ., '''A ' % » \ » • .. % Y. * % v . , i i • > . N A R R A T I O o - Verum drtf muero,cum haec non tarn hu quo orbíum qtiínt^ pfahcíarmn ius loci fint,quarn altérius cuíuídam di i circa Solem rcperirenrurScd intra cou* fputaríonis,quae porro reílaiit D.Do« cauamfuperficiemorbis Martis^Sícofá dorisPrgceptorísmei hypbttórcs,ííber uexam Veneris,cumiatisamplureliQ® re,&uthis,quaefupra dixímúsalíquíd fit fpacium,globatelIurís cum adíacM* lucís accedat, narrare ordinép'ergam. A- jtíbuselemetis.orbe Lunarícircundat^ riftoteles, íriquit, Verífsímum éft id, á magno quoda orbe, intra fe Mercurr^ '-'quod pofterioribus ut uera fin ti caufa d¿ Veneris orbes?icem Solem coplele® efc.Sic cum D. Preceptor meus, fibí ta- té,tircumferri,ut no alicer,ac una ex ftd les hypqthefes aíTumendas eíle ftatué* lis ínter planetas fuos motus faabeát. rer,quaefuperíorumfeculorumobíerua=: Hanctotíusuniueríidífiributíonem ci tíones,ut ueras eíIeconfirmarentur,cau=: D. Preceptorís mei fententiámihí $>er¿ íascont/nerenf Síquemadmodum fpe= pendentidílígentíus, preciare fímul,ac randum,cáuíe eflént,ut in pofterumom recle PlihíumfénfííFe intelligo, cürnm* lies aftronomicae^ctivopívtoy prsedí- quit:Mundi5feu ccelí,cuius rircufiexutc cflionesuerapdeprehenderentur,princí= guntur cunda,exteraindagere,neciníes píononmedíocribus laboríbus íupera* e{Tehominum3neceaperehumang coíi= tísper hypothefim conftítuit,orbem fiel íectura mentís. Etfubdit,Sacer eft, larum,quem ocííauum uulgo appella- fus,totusín totojímó ueróípíetotü,frná mus, ideo á Deo condítum, ut eííet do= tus & infinito fita ilís,8fc Nam ubi D- rnicílium íllud, quod fuo cornplexu to- Prgceptorem tnéufequemur,nihílextrá tam rerum naturara coplederetur. qua- concauu orbísftelláti,qiiod inquiramos re ut uniuerfi locum, fixu ímmobilemqj erít'nífi quantum nos Sacrg literj dehis condidífle, Etquoníam non percípitur fcíreuoluerut3turri etíam quícqua extra motus, nífipercollationem ad aliquod hocconcauu conílítuendi prasclufa erít fíxunrfícut nauígantes in marí, quíbus uía. Quare totam relíqüa hanc Natura, necamplíus uj.lse apparent térra?,codum ceufacrofandam3áDeocoeloftdlátoííE undíq3,&undíc£pontus,traqui!lo áuen clufam cum gratíarum acftíone admira* tís mart nullum nauís m o turn fcntíunt, bíinur5&contemplabíniur,ad qua par- tametfí tanta ferántur celen ta te,ut in ho ferutandam , & cógnofcendam mullís ra etía,aliquot míHraríamagna emetian modís5ínfinitisinftrumetis3&:donisncs tur * ideo Deum tot eum orbem, noftra locupletauit, 6¿¿doneos nos effecit.fiC quíppe caufa, ¿níigníuiííe gíobulis ÍÍel= quidem eo ufep progrediemur,quo ípfe lantibus,ut penes eos, loco nimírum fí= uoluít, necg ab ipfó conftkutos línikes xos.aliorum orbíum^ planetarum con tranfgredí tentabimusjmmeniumpra^ tentorum animaduerteremus pofítus ac terea mundum eíTe5S¿uereinfinito firm motus.deínde,quodhís quídem confen lein3quantum etíam ad eíus concauum^ taneu eft, Deum, ín huius theátrí medifí ex eo quidem inconfeílo eft, quod ftek Solem,íuum in natura admíníftratorem las omnes fcintillare uiáeamus^ plane* totius^ uníuerríKegem,Díuinamaíe* tís exceptís, etíam Saturno,qui eorum ftateconípícuum collocaíTe: ccelocítímus,maxímoferturcírculo.re orbis ídem lohgé manífeftíus ex D.Prgcepto= Accipiutleges,prtffcaptdcjjfocderdfcruct: riS hypOthefibus per ktstoMIu$ patet, reliquos autem orbís in hunc modu Au Cum enirn orbis magnus terram defe^ fínbutosefíe,prímum locüm irifra firma rtns;ad quinqué planetarum orbesper* mentum, feu orbem ftellarum Saíurn» ceptibilem rationemhabeatjundeuíde* orbem fortítum,intra quem Iouís, dein- lícet omnem apparentiarum áiüerftta* de Martis contineamrSoIem uero Mer tem in his planetis, per eorum ad So * curij deinde Veneris orbe círcumdari, lem habítudinesprouenire demoftratur. acomnfe p r r acomnis in terra horizon orb em ftella-rum in jquaii&ut uniuerfi circulus ma-^nus iiuerfecet,6£ orbes rcuolutionum uarum afteJJisilxisfqualitatem habere comprobefurfacis clarixt f^oibcm ftel-latum m3ximeinfinitoiimilemciie5quo niarn quidem orbis msgnus ad cum col latus euancfcat, omniaa* tac ßterra in me dio imiuerfi confediilet.Porrö quanqua admiranda,8chaudindi&na turn opifi-ce Deo,turn quoqueDiumishiscorpo^ ribus motuum,& orbium fymmerriaac nexus, que predidis hypothefibus af* fumptis conferüatur,animo citius conti pi(proptcraffinitatern, quam cum cödo habet) quam ulla uoce humanaeloqui potle arnrmauerim ♦quemadmodumin demonftradombus fton ta uerbisj,quam. perfects 8£ abfoiurrs-, urica dicam,ideis harum fuauilsimarum return noßris ant mis imprimifoknt. Tamen & in gene rait hypocfaefium contempknone eft ui dcre5quomodo incftabilis quoq* conue nientia^omniumqj conienfus fefe offe^ rat.nam preterquam quod nuflus in uul ga ribus hypothefibus finis efiingenda-rum fpherarum apparebat,orbes5quorti immenfitasnuilo ienfujautratione per-cip i porerat, tardiisimis, & uelociisimis circumducebantur mottbus • altj^ a (u* premo mohili omnes inferiores fph^rras motu diurnorapiconimuebant.cum ta men maxima turba difputatiomim hac daecondtata,qua rationefphera fupe-riorin iriferioremius habest,nec dum confiituercpotuerint.AIq, utEudoxus, qui eum (tmt fecut!5cu!lihet proprium crbem tribuebant, cuius mom in die na turali circa r er ram femel circumferretun Prgterea^Dq immortales, quae digladia-rio5quanta lis ufq? ad hucfuit;de orbium Veneris &Mercurij ütu,dC quomodo fint ad Sclem colloca ndi♦ uerüm a dhuc iubiiidiceliseft, quamc£ unquam pof $componi,uulgaribus iftis hypothefU m conftituris.indifficili admodum eile atcp adeo impofsibile,quis porro eft, qui ~ enim obfuterit^ fi quis M . 204 Saturnum infra Sole collocet,orbium üiiiuerfi me diumcircumdanteSjquorum orbís ma« gnus terram deferens comunis eft men« íura, quemadmodum S¿ orbium Lunar» ítem Solís á Luna díftantía?, &cc. ea qu¿c ex centró globi terréhi.Et quídem fena-rio numero quis comodíorem alceríJ, dígníorem elegeritíquouetotahoc uní uérfum fuos ín orbes áDeo Condi tore, mundíq^opíficediftinaxi Síjpoíis brbts magnl, aute« clípticg gquidiftantes, círculos paraos dercdbendo.His autem motíbüs.ubíex D.Prgceptorís mei fententia binas polo rum terrg librationes, duos item motus» quibus centrum orbis magni igqualiöt different! motu fub eclíptica incedít,ad* íecerímus,cum his qugfuperfus de Lung motibus circa terrgcentrudídáfunr^ habebimus dodifsX) Schönere,qug Ik uera hypothHium ratio, ad tot?m dodri nam^quaprimi mctus Recen tío res uo* tcanrquaq* de cmnímodís ßellatg fphg* rgmotíbus habemus,deducendanv8£ caufas eorum afsígnandas, qug circa So lis Lungcp motus di pafsíones inbis mil leannísiam tranTadi:ís3diligentibiis Ar« tifícum obferuatíoníbus contigiíTe 'eft a* nímaduerfüm,ut fane quod poßea übe* rí us dícendum erít,filen tío ^rgter eamus quodnímírum orbís magni motus ap-parentias ín relíqU's quinq? planetis in« gerarram paucis5&,' ceu in uho orbe,tan ta rerum doctrina coprehenditur* In prí« mí motus dodrína nihil uenít muran* dum.qugením efl: proprietas eor5,qux (uní äd muicem,maxima declinatíone coíiftirtita.eadem ra tí ó re ínuefhgabun* turreiíquarumetíatii partium eclipticae declina t{ones,afcenfionesred^,ín loto terrarumcrbeumbrarum^&gnomong ratio,díerum quanrítates,afcenfiones o* blíqua?,ftellarum ortus Si occafus,8£c* hoc tarnen ínter has, S¿ Veterum hypo thefcs íntereft?quódíníllís contra ac á Veteríbus prgfcríptum eít,ftellatoín or« bepreterecüptícam5nullus círculusíma gínatione propríe defenbatur. Relíquf uero, uí funtgquinodialís, duo tropici> ardici 8^anhrdíci\horí2:ontes,merídía ní,omnesc£ alrj ad dodrínam primi mo tus pertinentes círculí,uerticales, altítu* dínurn,parallel*,coíuri, Sic. ín terrg glo* bo propríe defígnan tur,Si per relatione qüandamíficcelum referuntun Eorum áutem qug circa Solem apparent, prgter ap paren tía m nionia cozleftis pcrficiacur, udi ornes o mnes fibi eo pado fuccedant,ut ÖC nulla ab altera ad alterum interualli Îmniénfi-tasrelinquacurSiquifcß Geofaetria fc ptus fuum locum in hünc tueâtur modu ut fi quemeunq? loco hioUere tentes, fi* mul etiam to tum iyftema dilToluas. Sed generalihus his prglibatis,äccedamus fa nead laticnem circülarium, qug compe tumfingulis orbibus &fibi adherenti* busacincümberitibuscorpoHbus,enu* meratiohemTprimo äutern dicemusde hypothefibus mötuu terreni globi,cui nostnheremus* Cum D.Prgceptor me* us: Pia tönern, Si Pythagoreos fummos Diuini ¡Iii? feculi Mathcmaricos feques fpherico terrg corpori circulates latio* 'nésad'ra?//$ccivc^iv^y caufes aisignädas, tribuendas cenferet,uiderctcp(quemad* rnodum Ariftoteles quoeß relia tur)uno aöributö terra? motu,&alias item latio* — « nesipß ad fteiiarum imitatidnem com= petere,tribus cam principio ut maxime prgcipuis mouerumotibus, afTumcndu iudicauir. Prtmo nam ç uniuerfali m un* didiftnbutione, ut mox didum eft, ai* rumpra,conflituttterram intra Lung or* Bern, fuis uer/icbus inclufam tanquam fphgrulam in torno,Diuino ira ordinan tenumine,ipfius gîobi ab occafu ad or* tum moru,diem nodemcp, at q$ aliam fu per aliam cccli faciem mortalibus,prout fcSoli cbuerta^produceh: Secutido lo* co,centrum terrg cum fibi incumbent!* bus, elementis fcilicet, Siorbelunari ab orbemagno^dc quo iemelatqueiterum iam meminimus,uniformiter in eclipti* cgpSanö/ecutidum fignorS confequen tiam circumferri. Tertio, çquiiiodia/ lern, ÔCaxëm terrg âd planum ecliptics conuertibilem habere inclina tipiièm, SC contra mo tum centri refledi ira, ut ubi* cuncp fit centrum terre, equiriödiälis SC poli terrg,propter taîem axis terre inèli* nationem,8£ftelîati orbis immenfitate ad eafdem mundi partes Temper ferme rfiipiciantquodfiet/iquantu terrg cen= trum ab orbe magno in cofequeatia du^ P R apparentiam diurna: circa ferram reuo= lutionis,qmm cum omnibus ftellis,&f planetis reliquiscommunem habet, Si qugPtoIemgusacRecentiores proprtjs Solis motibus tribuerunt,accidunt ei 8C ea,quas circa mutationes pimdotum fol ft/tialium xquinodialtum $&C ftellarum ab rjfdem elongationes,atq? apogrj a ftel lis fixis uariaciones cötingere deprehen duntunquas omnia ferioftris oculis of= ferunt3haud (ecus,ac fi Sol, &ftelbrum orbis mouerentur.quomodo enim in o/ rienteemergere5feüoriri, Öl paulatim fu pra horizontem eleuari,donee mcridia= numpcrtingant,aquopari ratione de= fcendere,deinde inferius hemifphasriu permeare,indicsq3 diurnas fuas reuolu= tionesconncere uulgo credantur,expri mo motu,quem terras D.Prarceptoriux= ta Platonem m'buit,fan's euidentes cau fas habet. Quod autem Sol nobis fecun dumfignorum confequentiam progre^ diuideatur,atquetali motu eclipricam defcribere, 8C tempus annuum coftitue= re nobis periuadeamus,per altefum mo tum,quern D.Prxceptor terras tribuit,iie ripotelt-Tcrra enim orbe magno lata, inter ftellas Libras, dC Solerii morante, nos,quiquidem terrain quiefcere puta= mus,Solem Arietem ftellaturri habere exiftimabimus.quippe ex terrae centro Ii nea perSolem in orbem ftellarumeieda in Arietis aftrum incidet, de/ride terra progrediente ad Scorpionem, Soi Tau-rum petere uidebitur^&hunc in modum 2odiacuperrrieare3cum tarnen ipfo quie fcentejiuncmotumei comperere ftatua mus.Et annus fidereiis erittcmpus3quo centrum terra:,feU Solis iä apparentia, abeade ftella ad eadefemelreuoluitur/ Tertius terras motus cerras, &C ordinatas ititoto terrarum orbe temporum uidfsi tudinesproducit'perhunc rianqjfit ,ut Sol reliqui planets i n circulo ad equi nodialem obliquo ferriuideanturea* demq* fit Solis ad fingul os teme tradus habitudo,quacfutura erat.terra medium uniuerfi per hypothefin occupante,8£ planetis in circulo obliquo motis*Quo- IMA. 2 o'e niam nanque asquinodíalís planíí, pro« pter polorum f uorum,ut diduni, moru ab eciíptice piano,in collaricne ad Sole refleditur 8c declinar,feu,ut Grarci dicut áo^cí/ítccc^'tícu fc>KAíV(f,íubíífdem feré eclí pticx loci's eadem gquinodialis ab ecli* ptica redit declinado, ípficp poli diurna reuólüíionis femper fub eodem quaíí ftellátsfphxre fitu uéttantur. dcindeíri maximis decltnatiónibus £quinodíalis, ab eclíptica: plano ad Solem linea ex ccn tro Solis extens,ad térras centrum,fedío ne cónica t errar globuDíirínaretiol litio necircumuolutum dilTecát?tropíco sq* defcríbit.Preterea quando £qüinodía» lis plariuab eclípticas plano ad Sole ma= ximerefleditur,iriuníuerfa terraasquí-ftodium contíngir, quippecum á pr^dí da linea globus terrgin^quinodiali ¿n duasfemifpherasabicíndatur. Sed re!i^ qui parallel! díerum in terra, prout refle= dio 8¿declínatio(fíue,utuerbisutarPto Áüfócris i(cju íyKhuris) ^ qüihódialis ád Solem fefecohimífceñt.notantur. ardid uero &antardici ápudis cotingen tibJiorízotes deferí bunt. Sed polaresD. Prgceptori poli eclíptícfcqdííiates'cí rea gqnodíalis polos depingur. globí terre autem circulus magnus tranfíensper e= quiriodialis 8C dídos eclíptíce £quídi-liantes polos, colurüs ftílftítíorum eríi, dC alius eündem ín gqüiíiodíalis polis ad ángulos redos ípherales interfecans colüri fquinodiorum uícem fubibit. Ac que in hurteniodítm; üel cuiuslibet Iocí proprtjcirculi, uelaltj quoteune^ facile rerrgiñfcríbí5exindead íuperexten* fum ccelum referri ínteUiguntun Porro cum propter obferua tíónum imperiüm terrg globus in eccentrici circumferen= tiam euo!auerít,SoÍ in medium uníuerfí fubfederit,8ífícut ín uulgahbus hypo-thefibus centrum eccentrid ínter centra tofíusuniueffi?qiíodín iífdém QC terrg, itátWs Gemínoruín noílra ftateeraé, itáéóntráin D-Préceptoris hypóthéfi-bus centrum orbis níagni, quod ín prín= cfjpío noftreNarratíoñis per centum eccentrici intellexímus , ínter Solem D. Ff P^ce« é , , ' j .r - N A R R A 'pr^cep'torf uníuerfi medium, 5¿ íielias Sagúcan) reperíatur /acdiameter orbís magní in centrum terre incidens, medrj motus Solís líneam refera r eumep línea ex centro terrae pcrSolis centrum in eclí pticam eieda, uerum locum Solís deter mí ne t,non eítobfcurum,quomodq Šol de Prokmgí, Recentíorumc^ traditions $n aequaliter íüb eclíptica moueri gftime tur,atqp angulus díuerfiratís á motu medio Geom eme einueftígecur. Terra au-tern in fummaabfide orbis magni exi-frente,Šol apogtj locum ineccentríco 0ccupare credatur,& contra íila in ima abOdemorante,ípfe in perigío ccnfpi/ cía tur. Vera enimuero qua ratíone ftel= Igfíxg ápundís equínodíalíbus,&foU ftícialibus eíogari uideantur,S£ maxima Soli's obliqúitas uariari, 8¿c. quod fub i-nitium Narratíonís ex D, Preceptor» Lib111 deduxi , ex motu dechnationís, que generslíter propofuimus binís ííbí inuicc occurrenubús líbratioriíbus depCdere-.D^Preceptor- collegia ápqlís* eciípüC£polis,utnonKa multo ante di-dum.equidíílanfíbu^utrinc^ 2$ g ra. 40 min.circuli magni numeretur,ibicBduo* notencur pun¿ta-,qug polos equínodía-lis médtj reíeran^ac utconuenít,dijo co~ luriíolíticia, ¿fcaequínodia medía diftin guentes deOgnentur tíxc fane áifcendí gratía concípiantur\dC delíníentur in o r bículo globum terrgcontinente,cuius uniformi motu>tertíus, qui quidem set* rgtríbuítur motuš ,coíKinrgat. Centro autem terrf ínter Solem ftelias Vírgí nís commorate,refledatur^feu oblique« tur gquínodíalis medíus ad Solem • SC línea uerilocíSolís per co m m u» em fa-dione plani eclípucjvgquínodíalí3 me-dfy&coluridiftinguetis equinodíame día traafeatídcp íta, ut fír gquinodíum uernale medium, &fimul equinodium uernale uerum , ubi ídem/quemadmo== dum ex íequentibus liquido conftabit, ratio motuumficexíget.ab hocloco ter r£ centro gqualí motu ad fiellas fixasfin gults díebus 59 piirM fecun. 11: ter. pro ce« deote^pundiim uernak medium tan/ Tro . ¿ tundem in procedentia fuper terreced tro coficíat,& paulo uelociorígreifu io-cedens 8,feré ter.angulum maiorem dC fcribar&haeceft eauía,quamobrepauP lo antedeclínatíonís motum £ quale fer-me, sequali motuí centrí terra? ad fiella? fixas djxímus.Sed crefcenre fubínde ai* guio,qui á pundo uernali arquínodia« lis medtj íuper terre centro(¿uxta iam po fitum canonem) defignatur, priuíqüam centrum terrse ad locum eclip ticg, unde dígreflum reuer ta tur denique,linea uerl locí Solís in gquinodium medium inci detrSíftcllg uídebuntur nobis medio, feuequalíalíquomotu in cofequentía» pro antícipatíonís ratióe,progredí. quae anticipatío,ut principio dixí,in año Ae* gyptio eíÍ5o fecun;fere,8¿ífaxxYMDCCO xvi annís Áegypttjsínintcgramreuolu tíonem excrefcíc. Pare* itac^ quid fit ac-quínodíum medium,quid equalís prac« ceísíoj&quomodohgcceu inftrumen-talifabrica ocuiís pofsínt fubrjci.De Lu bratíonibus.Sit linea reda determínate t A B.ut exempli gratía ^4-niin. hxc pun* do C ín dua$ aequales parteís diuídatur, demde altero circíni pede íh C collocato deferíbatur círculusD E,extefíone CD, uerfus Aj<5min. Cquartaparte fcílicet) SC eiufde magni tudínís de alia ab hac ma* teriaduo círcellí (ut fie interim loqiiííí> ceat)fabrícentur,&: íta componantur^u^ alter ebrum círcumferetltig akerius ap-plícetur, quo libere circa íuum centrum moueri pofsit.Qui auterti alterum in cíe cumferentia fert,prínius uocetur^ac centro linee A B in pudo Caffiga tur fecurt dícirceüi centro nota F,S¿ín círcüferen« tía eiufdem ad plací tSpundo affiimpto, nota Gadpíngatur^ Quod fi nota GfeW cudícircelliapplícetur A,termino líne¿ aflumpt£>&' t,not^ D eiufdem. ac gqüá It tempore Gínunam partem fuper cea troFangulum defcribat,duplum angú> Jo ab F íuper C in partem díueríam deU fetipto,patee in una primi circellí reuoí/j ríone notam G linea A B bis deferiben-do perreptaííe, 8¿ fecundum cicellu bis tcuolutwii). Quia aiitcm taUdsfcriptio^ ne li* p r i nelineaereditper duos circulares mo* tus compoíícos>G pundum circa A, 5C B términos cardífsime promouetur, in medio autem circa C concitauus, pla* rutt D.Prxceptpri talem notdc G,per A Blíneam motum^iibrarionem uocare, <;um talis motus adfímílítudínem pen* dentium inaerefiat-appellatur hicetiam motus3motus in diametrum.nanvtmagi nationeailumpto círculo,cuius A B, cetro C fit diameter3ex chordar urn dodri* na*quo in loco eiufdem diametri A B cir cell u m m o tu, que m d i xi?com p'ofí to, G pundumfíc,coníiítuitur, tabulaqp pro-fthaph^refia fabricatur.Motu prinii ctr. celtifuper QPiaeceptoranomaliamuo* cat: eo nanq? motu profthaphacrefis 4e< prehendicur.SicF centrum fecundi ciiy celii in circufcrentia primi i D pundp in fimitram difcedens, defcribat angulum, qui Tub D C F fit graduum $o> fr incircu fcrentiam circuit A B, ex centro Qeie^ c;a, C FH totidem graduum AH arcS continent,fimilem ai cui D F primt cir-celli'SCquia fecund i circellí pund ü Gab H5addextram ratione dupla procefsit,a íignoH in fignum G línea reda duda, pateteandem efie íemtíírm dupli arcus A H , & GC , íemiíTem .dupli arcus refíduí A Harcus de qliadráte.quare6¿ A G1340 parríum,quarum qua? ex cen/ tro 100.00,quantum uidelícetGdiftat ab A, in diámetro A B, Qiiod fiuero AB prxíupponauirtfo^Gentraitum^,8C G U 5^,unde ta da parte proportionalí ad 24)liabebitur,in qua parre,aíTumpta* li* neae reda* determínate Gfígnum fubfU fíat in ta! i caíu. His ita na^yi i¡>ct fané <3¿_perceptí$ , in facilí fuent íntellígere, quomodo dC maxima sequínodiaíis ab eclíptica plano oblíquitas uaríetur, S£ uera gquinodíorum pr^cefsio ingqua-lis hat. Principio namqvciim breuiores arcus aliñéis redís, quoad íenfum quí^ dem,nihil differant5equinodialís medtj polo íepteiurionalí pundum C ímagi* natione applicetur.Línea autem A B fit diftínguentís íblfticía , me* día B. inter polum gquínodíalís medtj MA. , ¿ 206 fcptentrtona!em adíacehtem polum eoru,qut eclíptica polis çquidifiât.qua re &C terminus minime poli díurnae reu® lutionis/eu terra*,& ecUpflc^utdidum, polodíftantíae.A ueró ínter eundem Bo realem gquinodíalis medí] polum, e* clipt.ícx planum ,unde &maximç poii terrç, à polo eciiptrcç,remotionis. Prç* terea dpobus círcelUs linea A B,utí cöue nit,applícatis,ínteliigatur quantu ad pre fenspolus terrae Bprealis in G pupdo, ÔC motuduorum círcelIorucompofi(0,U neam ÄB24 min defcríbere'ÍÍtTuIínem-pemachjnatione polomerídíonalí mo^ to5lege oppofitionis feriiata?ceu penden te mundo maxímam declínatíonem mu 0 j tante.Etaírumaturpnmumcírcellum ín XXXIIIIMXXXIIJ1 annisAegypuj* rcuolurioncm compIere>& tei mínum, i quo príncipium motus anomalía? efie. Á pundum círcumferentte circuit > cu-iU5 diameter //bracíone prima deícribiV tut;atque cuilibet fiatim patebít, fi piaí^ ter hanc unícam poli lerrsr nullam liabe^ i ent libra tíonem,ipficppoli terra-á coluro diftinguenre íblfticía media non ab-. fcedcrent5quomodo rali polorum terrae mocu tanfum5angulus inclínatíonts pía ni çquinodialis uerí ad eclíptica? planu, propter polorum fuora progrefium ab A uerfusCad B decrefcerer5contraaliä círculatíonem complendo3aB C ad> ue'r fus A crefcerex, nuüamcp propterea inar^ qualúatem ín arquinodíorum procet fioneappareret» Porro autem quoníam perobferuationes certo confiât pünda ^quínodialía uera apundisçquinodia libus medtjshíncinde^ominutís maxíi ma profthaphaerefi elongarí ? obliquita^ tisq? mutationem.ad hancduplam ratio nem habere, ad conftítuendam D. Prar* ceptoi dC alteram ínfuper illa rem lib ratio nem aniiniim fuurn indu- x it, qua uidelícet poli terrae à coluro du fííngueíeíolííicía medía, ín mu di latera excurrerét íde^ ita,ut fauiusíecúde libra tionís ÂCBarcus,feu línea reáa,cö colu ro diñínguéfe íolftítía media quatuor an guio s reíros có-ftítuac At uero ía fepçen- Ff i trionc J i NARR r N tnoncAdextrffmiindí la tus, B finiftru occuper, in meridk autem A'finiftrum, Bdextrum,&:Ghuîus,pernotasG pri= mar líbratíonis utríncp A CB lineas 24 min. eíufdemdeícríbat, denf^ ínbíuíus G notas poli térras re liera affiícgjn'tur.ec hac fecunda liberation* utríricf? à di do co íuró ín Ay uel B extremis terminís Con-ftí tu rís,1 è ta n tu m o do m ínutré d efleda n turtum polis in talibús locís, colurus di Bínguensyrolftícíauerajcum dfftínguen tç fplítícía medía notabilité^ maiorê an* gulum 70 mínutísnon contin-eahVeru; quoniam proftbapbeyefes pra^cefsions leípedu adp wftuiftaíernalemed'um fu me ndx ♦ D. Pre cep tor fe cun d a m 1 i b ra tío nem,tanqu3m per pundum uernale ue rum ad medium coíumgeret,eande per* perdit,maxímecum hunc ¿n modíí pro* fíhapba^refíum inueífogatío íu faciiíor* quarc&línea A B140 mín. eríüSí fie di/ ■ fpofíta utrefpondeatlinesr boreali libra tionís fecunda^ C autem in pundo uer* naii medío^pundo meen all uero G nota occupante^ ut quse ex centro alieiutri-usxírceííorum 35míniit. Prœterea aute terminus á qud ínítíum metus, eft pun« :dum uernale medium ? à a tío pun dum Verçtale uerum ad d ex tram, A, uerfus ex« currítAnomalía ueró numeratur á pun éïo fuprem o círculí, cuius dímetíemem pundum uernaíe uerum defcríbít>quod jaeíufdem círculí circumferentía ad fe« ptentríonem á coluro ^quínodíorum inedío determmatur.Etcum ínuna obli qyítatís refítfutípne, precefsíonís ínae. qualítas bis compleatur, huíus fecundan líbraríonís anomalía MDGCXVIi an^ nísAegyptrjs perfieíetur.quare E¿ ob!í> qui cans anomalíatéx tabulís dèfumpta duplicata, preceísíonís anomaüam red« dít,etillí fímplícís ,;huíus ucro duplica* tgcpgnomen eft, Quod 0 fecunda hçc fíbratío tantum ponenda futfTec angulas inclinatíonís plañí çquinodialisue ri et eclípticas quod quíáem dígnum a* nímaduerfioneeíTeú^non uartaretur, ut patet*Veruomnís apparentíarndiueríL tas propterca cotingesin foia prçceisto- atí o nis gquínodtj ín^qualítate deprebende retur,utriíc]5 autelibratíoníbí? coinciden tibus,polí terrffibíinuícem occurrentí-bus'Utdidu,motibus circa polos cqui-nodiális medrj,figuras corollaru íntor/ tara delíníabunt.bt cum poli terrf in co-lurumdíftínguentefolftícía medía ínci dunt,uerus colurus cum medio íneode racebit planö4pundumcj3 uernale ueríx cum medio cöiungfctur,cum taimen níií polis utríufq; fquinodíalís coníundís, planaaequíncclíalía,^ cofuroru dittín* güentí&tam medía, quam uera folftítía, 0¿ acquínodía-omníno coníungentur. Poloautémfeptentríonali in parte á C fecunde líbratíonis uerfus A dextrum hV mitem,morate>mer¿díonalí polo in pun do o ppoíito conftiruto,£quino diu nerum íequítur medíüm?& Solprius ín me díum,quám uerum equínodíalem inci dít. Sed polis terr^ thundí latera permu* tantíbiiSjUtnempepolusBrealís á colu* ro folííícíoru medíor® finíftru, auftralís dextrum latus teneat,ueru equínodium pr^cedit medium,citius^ Sol cum uero quam cum medio gquinodialí ccngre* di tur. Ceterum ab A uerfus B polis ter* rg procurrentibus,quía equínodiu ueru Solíquafíobuíaprocedít,annus adgquí nodia propterhanccaufam decrefcir á B ueró uerfus A, cuSolem quafi fugíat, annus ad ^quinodia creícít. Et polis ter rgcircaC h¿erentíbus,breuiori annoríí fpacío notabüeannicrementum,autde cremen tum percípírunCum^ apparens íkilarum fixaruproceíTüs annug quan-tímtí^ad sequinodía collígátus fít^eadem prorfus ratíoneueldcíor^Sí tardíor pun dorum folfticiorum 8í a^qtiinodíorum áfteílisfixíselongatíoín antecedetía a* itímaduertíf.DeSolís auteapogío5quac principio ex obferuatíoníbus fecündu D.Prgceptorís meí fenteñtíam deduxí= mus 5 quantu ab jequínodrj uerni ab eo eíotigátíone attínet, ex mox dídís fatís ínnottiit. progrefííis ueró ipfíus apogi| fub eclíptica á motu cell tri paruí círculí, &orbís magnicentrí ínparuí círculí cir/ cumfereritia uniformilatione depender. Díame« P R I Diameter orbismagfií.aut ecliptics per Solís paruíqj círculí centra tranilens, eft línea medíarum abfiduSolís'feddíame* ter per Solís3orbísqj magni centra eft Ii= nea uerarum abíidum, Quemadmodu autem cetrumorbis magni inter Solem locum eclíptícae,ubí Sol pérígíum te-nerecredítur?reperítur. ítaümíliter ccn= trum paruí círculí inter locu perigrj me* drj5&: Solem ftaíüitur.Tempore Ftole= it)sti linea uefaruabíidum á prima ft?fla Aríetís in 57 gradeo mín Joco apbgtj ap parentis58¿2j7grad.50 mín, perigrj utrítv que terminabatur medíarum autem ab-fídum in 60 grádíb* mínut* 8¿ pundo oppoíito 240 gradib*i<5mínu. nam centrum orbis magníjá fumma paruí círculí a centro Solís díftantiazi—ferearadib* * - . : t 3 inantecedentía proceílerat, tantundem nempeeode tempore anomalía íimplí-cí,quae Se obliquitatís exíftente. Vnífor míter autem procedente centro paruí cir culífüper Solís centro,orbís magm centro ín parui círculí circuferentía, uifa eft fumma abfís Solís, tempore obferua tionís,qtia habuítD.Prarceptor, 69 gr prima ftella Aríens tenere-at cu eodem tempore anomalía ftmplexi^ gtadib.fermeeifdt5proftli2phireíis io*mi«'ferme reparta eft, centrumcp paruí círculí ínter Solc?8t 251 grad.37m1.lo*- cum perigrj medtj conftítúít. Prarterea eccentricóas orbis magní, feuexcentri* ciSolíSjfí placet íta Ioquí5qugPtolemgo I . i . >! ; • ' U M A» 20y musjbaüdmagnoculabore íntellígí po teft. In contemplatíone uero quince pía- netarum5cum duo potifsímum confide^ randa ueníant,quomodo,& quatus cen trí térrae ad deferentíu plañeras centra ac ceífíis , uel receíTus fiat, deíndequa íllud augmentum3uel decrementum ratíone, ad íllam quae ex centro deferentis cuíuf/ libet planetahabea t,non opus erít catí > fas longíus petere. In Saturno cíí uel to* ta dimetíens paruí círculí nullum perce^ ptíbílem admodum refpedum adeam, quae ex cetro deferetís eíus habeat, pro-pterea quod primus fub ftellato orbe fe rátur, nulla m uaríatíonís ecccntrícítatís Saturní, obíeruatíones íngerere pote-rtint.deíndequía Iouís apogíií per qua* drantemfereá Solis apogíoconftítít,ho die propter centrí orbís magní procefc fum3 nulla fenfibílís eccentricítatis eíus deprehendíturmutatío^tamecfí notabi* lis 8C perceptibílís ratio díametrí paruí círculí ; ad earn quae ex centro orbis fui eflet. Atc£ ha?c eft cauía quare ín Mercurio quocg nulla eccentrícíratís fe ri tí a tur mutatío,cum íimilíter Solis apogtj fatua fuo apogío clatkÍát.Mártf$ apogium di* ftatabapogio Solis adfíníftram 50. fere grad.Veneris autem ad d extra 42. grad/ iuntitaq; centra horum deíerentium in ídoneísiocís conirituta5ad percípíenda uaríatíonem.&cum diameter paruí cir* culiadutriuíq? orbem5notabílem habí-tudínehabeatjobferuatíónibusdeduo/ bus his planetis per tríagúloru doefirína examínatís.inuenít D. Prgcep torMartis X ' , I 1 eíus quae excentro orbís magní fu*fc, quídem eccetricítatí uero 24 9 • « í • • . A? ^ x % - % * * > noftra aetate—partem feré at tfngít3ut öb » m * . f •> . ' 1 ft - ^SíDíPr^céptorís hypothefíbus conftítutis ,ma'iHematica adhibíta,facile dedticí tur. Qitóm odófau tern, & propter centrí drbis magfíiin paruo circulo motum ; eccehtncítatés quinqsplanetarum uaríencur^utín cau^ m partem propter aceefliim cetri Orbis ma gnfadSolemdecefsiile-Neautem unus aliquis mötus terrxattributus partim te ftimontj uideretur habere induftria 'fccSiios tïotI w¿creecpucri£ Íkccvh ywo¿TO ßfofncrpu i¿h 6cu/¿jLctsH2^tTfc^crí« : Cum autem apud te anno fuperiori eílenr>atc£ in emendatío* memotuumRegiomontaní noftri,Peur bachrj Prgceptorís eíus,tups>$£ alíorum dodorum Virorum labores ui Jeremín tellígere pnmü mcipiebam>quale opus, quâtusep labor effet futurus,hanc Regí-nam Maihematu Aftronomia, indigna erat,in Ree ía fuam reducere,fórmame^ Imperíj ipuus reílítuere,Verum.en Dep itauolente/pedatorac teñís talium labora,quos^alacrí fane animo fuftinet, &magna ex parte fuperauitiâ D.Do&o rí Precepto rí meo fím fa¿íus,me nec um bra quidem tantç molís labora fomniaf feuideo,eilaûuâta hgclaborü moles,ut non cufufuis fit Herois,eanaê ferre pok fe,8¿ fuperaredenícp. Quibusde can* fis,ego quidê Veteres memoria prodi-diflecrcdtderi^Hercylem Ipuefummo prognatS,codum poftquä humerisfuis amplius3diíRderet3Atlantíteruímpoíu= tíTe,qui çtarelôga afluefadus magno a= nímo>ínfradísqpuíributfemelcceperat5 hoc onus ufc£ p er ierre t. Àd h ç çDiuin us Plato, íapietíe3utinquítPlínius,anriftes a t i o haudobícuréin Epínomide proniïciafy Aftronomia Deo preeunte muentam ef íc.hancPlatonísfenrentia alij aliter for-taflfeinterpretâtur.ego uero? cum uideS D.Dodorem Prçceptorem meum cb* íeruatíonesomniuetatum cum fuis, or* dine ceuin indices collectas, (emper in confpedu habere* deinde cum aliquid uel coniiituendum,uel in an cm &¿ prece pta conferendum, a primís illis obferua-tionibus ad fuas ufcp progredí,S¿qua in ter fe ratíone omnia confentíant,perpen dereporró qug indebona cofequen tia, Vrania duce,colIegít5adPíolern¿i,&Ve terumhypothefesreuocare^poftqua eafdem fumma cura3perponderans,ur^ gente Afîionomica ivccynn deferendas deprehend«t,neque quidem One affiatu Diuino,£t numine Diuum nouas hypo theíes alTumere, di mathematicaadhibi ta quídnam ex talibus bona confequen tía deduci pofsit Geometrice conftitue* re.atq* Vetera depjq^& fuas obferuatiQ; nes ad aflumptas hypothefes accômoda re,& fie,poft iftos labores omnes exant* latos,leges Aftronomiç demu côfçribe- r^huncinmoduPIatonêintelligendum ct|eputo,Mathematicufiderii motus ferurantem, recfîifsime afsimulaii cçco^ cuí tantummodo báculo fuo duce,ma* gnu5 infinite, lubricu, í nfi n i t i s qj d eu t j s lnuoUuu iter fií conficiédum. quídfietí alíquandíu fbllícíte íncedes, báculo fuo uiam qugritans,2¿eidem quandoq; de-fperandus ¿nníxus,CQdu,terrá,omnesq5 Déos ¿nuocabit^mííero ííbt auxiUo ut ue níánt#hunc pérmíitet quídemDeus al i/ quot annoç fuas experín uires, utintellí gatdeníq^,báculo fuo minime ex ínftáti periculofe liberan peíle - porro iamíam a ni mu defpondenM,ípf|üs mifcrtus:Dea us5manu porríg¿r,manuc^ ad optatáme tam perducit.Baculus Aftronomieft ip= reípicerequis uelit,nullis alrjs a£ fumptis hypotheíibus,cómodius,ác re* diusdemôftraueriradeô omnia hec tan quam aurea catena, ínter fe pulcherrimc colligaca efle a pparenr planetaru qui-libet iua in pofitionetfuoc& ordine,ô£ o-mní motiisfuidíuerfitateterram mouç* nteilatur,ôinos pro diuerfo globi ter-*£>cuiadhxremus,fitu credere diuerfi-modiseosmotibus proprtjsdiuagarú Et quidem fiufqua alibi eft uidere quo-mo do Deus mundum noftris difputa-íípnib.reliquerítjhoc certe loco,ut quod max/mè,eft confpictium- .Neque ue= rô quenquá niouere hoc polTe arbitror, quod Deus Ptolem^S^ alios item prg üantesHeroas hac in pi!re differ? tiatur^mn uon fit hec ex earum opinio« S I * ^ * ¿ 'jr m nu genere>quas Sócrates ín Gorgia ho* mínibus pernícioíasdicíc ñequeullanri hincaut arsipfa,aut diuinatrix illa exin-depromanansruinamtrahar* Veteres omnem motus diueríltatem, quam tres fuperíores per refpedum ad Solem ha bere compenebant, pioprijs ipforu epi cyclis t r i b u eb a n t. D ei ndc cu m in ijíclem planetis reí i quam apparentem ínequa* lítatem minime foía eccentrici racione fien perfpícerent. accalcuius ih eorum motuufupputatíone,ad ímítátiohe hy* pothefium,Veneri$ cum éxpefíentia,¿x obferuationíbxoníenti'ret,taíe ni quocp fecundg apparetís ín^qualítacis ratíone aílumendam putauerunt,quaiem ex de« monftratíonibus Venerem habere con-cludebanrutnempe?quemadniodum iti Venere,cuiuslibec planeta? centrum epi« cyclí.aíquidíftanter quidem cetro eccen irící moueretur?fed gqualitatem motus, refpedu centri gquátisfortiretur,ad qd* punčitjtpCe qupcjjpianeta motu proprío ín epicyclo, £ qualíter ab apogio medió dífcedens, reía tío nem haberes Cocerá quemadmodum Venus proprío,6C pe^ culíarí ín epícyclo mota lúas reuolutío* nes conficeret, ratione autem ecceñtricí medio Soliš motu incederet,íta iflí con» tra ín epícyclo Solem refpi'cerént, iri ec-centrícouero neculiaribus ferretur mo« tíbus,ípíi obferuationes ut coftítueret, exígebant,dum terram ín uníuerfí medio retiñere nitún tur* at prçterquam ea quae ad Veneris apparentias faîuandas competéreíudícauerunt, Mercurtj theo ría alíum ínfuper ^quantis locü,& quod ipfum centrum, a quo epícyclí eflet sç-quidiftantia,ín paruo circumuolueretür circuloarecipiendum duxerunt* haec a qh te fane, ut Veterum plerac^ omnia futít inuenta,fatísq* cocínna motibus,&raç-parenttjs, fi orbes cocleftes ínarqualitate habere fup proprrjs centrist a quo tarnl natura abhorretadmittaníüs.prím5cp,eí: maximenotabíle diuerfitatcapparentís motus qn^ planetaru,ipfis,c0e5ndf;íík fis per ^cçiçjens apparerç coftet^aiîquâ^ propria tribuamus Jalatítudíníbus aut? pîaqetaruo? N A r r a t I O * * • '* • v -v " ' _ .. planetarum &illud quoq* V ete= ca propc uerum tanfum uerfari« Poftre* res negi igtreuidem ur, quod nempe o= mo cum ho mines,quod Anftoteles ali- nines motdš corporuniTocleftium aut bi pluribus oftendit,natura iua fcireap- circular€siiiif,aut ex circularibus com* petant^ng molefium eft iatis,quod nuf- ponaritur, nifi fortaTfe quiipram Vene= quam seque caufe iot>y Qcuvotiivtoy fintab ris,&C Mercurtj reflexiones declina tio* ftrufar5atc^,ceu Qmmerrjs tenebris,inuo nesq3,quemaamodu paulo ante demo lute,quod ipfe etiam Prolem^us nobi* tudeclinationistei raieftdiclum.fieri in fcum teftatur ut interim plura de Vete- telligi uelit, 8C dedinationes epicycloru rum in quincp planetis hypothefibus,cj£ ¿ntnbLisruperidnbus,acdeuiationes in forte ipfa nouarum Cutfic dicam ) hypo* inferioribušpet' libiatioha motus.hcc, thefium cum £nutneratio,tum ad Vete* utfafteebhtedatur,in refiexionibus,SC res collatio requirit5nonadducam .Pto* declinationibus Veneris,& Mercuri] 5fi= lemgum equidem, & qui eum fequutur, quidem eorum ihclinationum snguli; «eque atq? D*Praeceptorem exanimoa* planorum eccentricorum, & epicyclo* mo.fiquidem ueroiandum illud Arifto rum ubiqp ijdem manent - dedinationes telts pr£ ceptum femper in conipedu,ac tiero epicyclorum in tribus fuperioribp, memoria habeo^/At^^ ^^Ttf^^ f* deuiationčš Veneris, ac Mercurtj per ficticci ¿y j(gu i/ri *šrc?[AyHAioycrxHyL(trt(rii&$ tidnem,Mercuri} ueroii — minaexpo* contingereuidetur, propter annuu ter* 4 ix motum in orbemagnofiafut^ pla- fceret.in illidš enim centri epicycli fitti, nete re uera Tola adhuc altera ingqualita angulus tnclinationis plani ečcetriciad te,qugpenesžodiačipartesobferuatur, ecliptics non maior 5 minu>inhuiusue incedant' quamobrem eiseae hypothec 1 fes tantum^ quibusdug diuerfitatesmo ro22—exlibrationuin proprietate mo* tus derrtonftrari poiiunt.competunt. 2 Quemadmodum autem in Luna D.Pre tus reperirentur* atc^ ideo fortaile loan* ceptor m hi uit epicyclo epicycli ut^ita in nes deRegiomontemonendos ftudio- ttibus quidem fupenoribusplanetis.ad fosputaui^calculumitilatitudinibus cir ordinem,&motus commenfurationem comma' : O E R commodiqsdemonGraudam eccentre* pícyclos elegirán Venere uero, d¿ Mer* curio eccentrí eccen trieos, cum autenos ueluti ex rerrg centro triüm fuperiorum mocus fufpíciamus,at inferiora resolution« tanquam infra nos íntueamtír5o5 fentaneu erar,utadcetrum orbís magni, orbium planetarum centra referrentiir, áquodcindeadípíüm terrg centru mo« tusjomnesc^ appare&tias, quám redifsí métransferamus;.<^ia*e Oí in quinqué planetiseccentricuíllumintellígi opor^ tet, cuius centrum extra centrum orbís magni eft.Veritríi utfcedíus ínteNígatur nouarum 209 ratio,omnia deniq* perfpícua magis,ma gisqjinapercofínt}ponamus principio quinqué planetarum plana eccenírico* rum eíle in eclíptica piano>8¿ centra de< fcrentíum?&equantíum circa orbís m?a gni centru ilcutapud Veteres circa ter« rgcentrum demdefpacia> que funt ínter orbís tnagni centrum,8t ptmda/eucen tra fquantía.ín garres quatuor gqiraies díurdatur* Porro cuiushbet qüidem tria fuperlorumcentrutn eccentrici ín tertt-am fedíonem.ab orbís magni centro a - pogíum uerfus eieuetur 'acextenfione quartac refíduejn eccentrici círcüferert* tia epícyclus defcribatur,8¿ appaíebít fa bricamotuspropríí cuíuslibetin longí-tudinem'íiitaq? exD. Pracceptorís mei íentetia,planeta in huíus epícyclí círcu» currentís parte fuperiori ín cofequentia, ininferiorí in antecedentía ita proceda^ ut centro epícyclí exiítente ití apogío ec eentrící.ípleplanetaínperígío fui epícy elí reperiatur&cotracentro epícyclí in eccentrici perígío morante,planeta epi-eyclíapogíuobtíneatatc^hacmotuuii miUtudincplaneta in epicyclo,cu cetro epicYcliineccenrricopari tempore fuas periodos abfoluat,clarum eft/ublatís e-quanttbus fuperiorum planeíaru3díuer-íitatem motus^efpedu centri orbís ma gni regularem eíTé,8¿ex £ qualibus copo ni.epicyclusnancp tali ratíone aflump-tuSjin munus aequatis fuccedít,& eccen/ trícus fuper fuu centru,ac planeta in epi i m a. cyclo ad cetrírepfeyclí,cui ihhg gqua Ii tepore^quales defí gn a ta n gut os. \ & ' neris aureus motus fie conííabítM:eíe Iís?ipfe planeta motu libratienís reptan doinímeamredadefcribithaclege fer* uata ut cum centrum eccentrici mobilís in maxima á centro orbís magrn diftan^ tiafuerit,planeta perigium luí epícyclí (3g tenca t^ teheat,quód eft inferior teíminus díame crí,quam defcríbit • uice tierfa relíquum term inum,qui apogiu did poterat, cum ídem centrum eccentríci mobiles proxf-mvm centro oí bis magni fuerit. Ixíotus utem abíidum planetaríí, quemadme-dum &aiia quídam alteríetía reíeruan* tur Narrations Haeeeft tota fere hypothecs ratio, ad otanem propria diuerfí-tatem motus planetarg, fecundum Ion« gímdínem íaluandam• quapropter ft o-cuius nofter in centro orbis magni exi-fter«t,radi) uifuales cxeo per planetas, ecu lineae uerorum mocufi initeilarum fpb^ram eíeds, á planetís non alicer in eclíptica circuducerentur, quám dido/ rum círcu!oru,8t motuu raticnes exige« rent,ur propias eotum diutrfítates mo* tuumínzodíaco oftenderent. Verum quia nos terree íncote, exeacoeleftíuap-parentes motus ccnfemplamur,adcíus centrum tanquam adb&fimjíntímuiricp domiciíí] noítrí omnes motus^apparen» íiascp referímus* edudis ex eo per plane fas líneís,uelutio.culo ex orbis magní ce tro, in ter rg centrum transía to, omnium inde,uta nobis quídem uídemur,7¿y Q>atvoi¿¿vb>if díueríitates ratiocinandas efe íepatetuerasautem &proprías díuerfí tates motus planetarum,fi eíletanímus collígere, i el per líneas ex cetro orbis ma gni,utdidum,exeuntes efficíendum fo re. Veruntsmen que expeditíus nos ex íjs,quae porro refíant enumeranda \\¡ ttls qcuwySUQis planetarum expIícemus,to/' tacptradatío facil¿or& fuauíor exífiat. concipíantur fane animo non tantum líneas uerorum apparentium rnotuum ex centro teme per planetas ín edíptí-cam procedentes, fed etiam ex centro orbis magni, ideocg propjríe diupriita* tis motus líneas did». Incedente ítaque erra motu orbis magní, ubi eo peruen=. tüm fuerít,ut ípfain cadem linea reda ín ter Solem,& aliquem ex tribus fuperio-ribus planetís interpoíiatur,planeta qijt demuefpertíno ortuoriri uidebítur & quia terra fíe fita ipil quám próxima eft, Veterespofuerutplanctam eííe terrg jp* Tío xímum,& cítca epicyclí fui perigía. So^ leauteappropínquante ad lineztn ueri & apparentís loriplanetar, quod fit ter« ta perueníente ad oppofituíam didilo* ci, planeta ueípertíno occafu diíparere ¿ncípít3maxímecp á terra elógarí, quoad línea ueri loci planeta eria per centrfi So lis tranleat,at¿jj Soleínter planeta dC terra in terueniete, planeta occulteruná qua deinde occultaríone propter perpetua terra: mo turn,quia linea ueri loci Solís,á linea ueri loci planetardífcedít,pfaneta ¿terum matutinoortu, ubi quantum ar» cus uifíonis requirit,ii¡ftam á foledífían tíanadus fueritoriri cófpicietur, Porro quoníam orbis magnus ín horum trium planetarfi bypothcTibus, múñete epicy* clí á Veteribus cuilibet planetai u artribu ti fungítur ín día metro orbis magní, ad planeta ufqjcotínuata,apogíS peiigíEq* planet^ uerum refped u orbis magni re* períretunApcgíQaüt^pengiÍjmcdiij, in diámetro orbis magni ,qusehne£ ex centro eccetríci in centi c e picycli pi otra dj fquídíftanter mouet ur & cu terra in mcdíetateuerfusplaneia;tpfiplanetgap propinquetjinreliquaSioppofita remo ueatur,íihcquidcmextrcmítatesdíame-trorum erbís magni perígía refcrenrhic uero apogia>cum illa medietas in locum inferícrís epícyclí partís fuccedat, base autem fuperíoris. Fac eííe baud longe á Solís,& planetaeccníundíone, fit cerras centrum ín plañere apogtj loco uerc,r€~ fpedufcilícetorbis magní,ipfség línea propríe diuerfítatiscum apparentislo^ cílinea planetseccincidatabhcc autem loco terra íuo motu procedente Jíneae propríj diueríitatis,& línea ueri loci pía tiet£, fefe in corpore planeteínterfecarc íncipíentaltera regulari ftio motu díuer foin íignorum confequentíam perger altera ueró ab eadem íefe refledens, refe ret nobis planetam uelocíus in eclíptica incedere,quám reuera motu propríopro ce da r^ Veium terra perueníente ad por-tione orbis magnípfanetg propíore5bec eueftígiotn anteeedentía íefe couertíf utapparenspIaneteJ)greííU5ncbísfub, íüdt f P R í índe tardioruideaíur, AmpJius quía ter= ra uerfus planeta afcendít, ípía uerí motas Soh's linea áplaneta prornouebitur. ac planeta ad nos accedere ueluti de parte fuperíori deíccdens xftimabítur.Tam díu autem planeta díredus uidebitur, quoufcp térra?centruad eum3orbís magni adplaneta/ítum peruenerit5ubi an/ gulusdíurnus reflexionís línea? uerí lo-ci planeta: tnantecedentia a?qualís exí* fíat, ángulo diurno propriaediuerfitatís ín conícquentíaíbi náncj? duobus fe pe= rímentibus motibus planeta ftat/one pri ma g alíqüot dies,pro ratíoneorbís ma-gni ad eccentricum planetas: propofítí, tpfiusqj planetgín fuo orbe íitum, pro= priaqj motüs íuí uelocítate fiare appare bit,Porro ab hoc ítem loco térra propio re fada planeta?,fit ti t planetam regredi, & ín antecedenria moueri credamus^íp* fa quippe reñex.one notabilítcr propriíj píanetf mctum (aperan te 3idq*eo ufq?, quo térra perígíum uerum planeta? reípe du orbís magni coringat3ubi planeta ín medio repedatíois loco>oppofíttoni So Its3tcmfc|* proximus coniíuerquo in fí= tüMars repertus, prgter communem, racione orbís maguí , refiexíonem, feu diuerfitatem afpedus, Se ah'arn íníuper, propter perceptfbálem.quantitaté eius, qua?ex centro teme ad ípfíus diftanua, aípecftus diuerfitatem admíttít, quemad modumdtlígens teflabitur obferuatío* Poftremo ut térra ab hac centrali cum planeta 5ut ítadícam^coníundíone ín confequentia rémouebíturjipfareflexío ¡nantefcedentia eademratione,qua ante creueratjminuetur, doñee facfla denuo moruum compenfatione3planeta ftatío r i * * o ' ^ pro prio planeta? motu fuperante nem^terra procedente dírígatu^quo tan demin dire&ionís loco medio planeta appateát>terra iterum apogíum planetas tierum unde eam deduxímus, obeíneat, ©mnesqjtam di&as apparentias ordíne inííngulis planetís nobís íntroducar afc rima orbís magni, in con* motuum Dlanetarum utüi- i1 ^ lio m a. tas,qua a tribus magnís epícyclís íh Ss* turno,Icue>&: Marteííberamur. Qiiodl autem Veteres argumentum píañetar di xcrunt, hocD. Preceptor metum com* mutatíonís planeta? uocat,quía per et! apparetias rationemotus terrs ín orbe magno cotingentes ratíocínamur, quas nihil aliud eile confiar refpedu orbís magni, quam parallaxes Lun^propter habitudinem eíus qug ex centro terrae ad eiufdem orbes. Cumslibet autem planet £ centri epicyclí motus,á terr£ mo tugquali,qu¿ & Solís motus medíus eft, fubtradusjcomutationís motum äqualem relinquít Enumera tur ab apogío mediOjá quo & tetra jqualíter elonga/ tur,unde &ín proptu cuíuslibet uerus & apparens planetg motus ín eclíptica ex ü Pr£ceptoris tafcuíís profihaphaere fíum planetaru habetur. Álteram porro orbís magni utilitatum partem5haud il- n Venerís,Sí Mercuríj theo ti a nacífcemur cum na nqj noshos dúos planetas ex terra tanquam é ípecula ob* íeruemus, 8¿ íl ípfí non aJíter atqueSol fixí manerent,tamen nos3quía per orbís magni motum circa eos círcumduci« mur^níhílomínus ¿píos planetas, tit So« km,fuismotibuszodíacum peragraré . putaremus.Etquía obíeruatíones reftait turVenerem, aMercurium ín fuísor*-bibus etiam proprrjs moueri motibus, ' prf ter Solís motum medíum,quo ín íuc cedentía feruntur5&: alig quoc^ in eis ap parentig per accidens,rat/one orbís ma* gni confpicientur# principio ením cr> bes eoru^epícyclos putabimus, quí ta«« quam proprrjs deferennbus cum Sole equalíbus pafsíbus %oáíacum confictat fie terra exifiente ad perígíum prímorS deferendü, totí ípforum orbes íneccen-trící apogío exíftimabuntur,8¿ contra ád apogium orbes ín perígio. Prgterea quemadmodum planetís fuperíoríbus apogia5&: perígía per refpeiSum ad pía« netas,ipfoín orbe magno determinan* tur,íta econuerfó ín Venerís dC Mercurq orbíbus , refpe&u centrí terr^ ubícuny que fuetit fignantur, d¿ pro motu terrae Gg Ä annuoí annuo per omnia deferent/urn loca per« ¿tahuntur* Termini diametri deferens U'smobiliSjquglineacmedijmotusSoIis, icilieec quse ex centro orbis magni in ter rg centra acquidiftanter mouetur,funt ab ikies roedi:e< Abfides quae in parte defe* rentss mollis , oppofita terrg ,fummar qu^in propiore, infimg haud iniurtauo cabuntur* Si autem motus terras annaus quiefcer.efecuni Venus in nouem menfi* bus fuam,relutionem,ue fupra di&um peragat^ 5i Mercurius quaii in tribus, quilibec in fuo temporis fpacio, bis no/ bis e terra cum Sole coniungi, bis ftatio-narius,biscp extremos limites in deferen tium curuaturis contingere • femel au= tem matutinus, uefpertinus, retrogra-dus,direclus,apogeus>&: perigeus appa reret. Porro oculo in orbis magni cen* tro3propnj fakem motus diuerfi Vene* ris^Mercurij, quemadmodum reli* quorum fefe offerrent.nempe totum zo diacum fuis motibus peragrantes fieret sdfolem oppofi£i,reliquiscgeum intue ticx^cCTte¿ Venus,aut Mercurius in la teribusfuideferenris deprehenfus,ma/ xime a Sole nobis diftare uidebituredu dis ueró ex centro terrgtineis co tingen« tibus, utrincp Veneris Sí Mercurrj dsfe* rentes, in fuperiori portione ad terram relatione fada,in fignorum confequen» tiam fercnturin inferíori,8¿ terra? proxú ma contra, ubi &C ftere retrocedereq^ act íenfüm uidérenturcum nempe linea ue-rilocrplanetg equalem angulu diurnay fuperterre centro efficitin antecedentia, ángulo medí) motus,qui dC ter re in co(c quetia,uel maiorem,8íc ex hisitacp rna* nifeftum eft,quare Venus,3i Mercurius circa Soiem inuoluiconfpiciantur. Car/ terum Sole quoqj clariuseft, orbem terf ram deferen tem uere magnS appellarf. fi enim Imperatores propter resfelicitee bello géftas,aut g^tes deuidas,Magno^ rum acceperecognomenta, dignus cer« te St hie orbis erat,cui auguftifsimum at nomen,cumipie quaii icius? legem coeleftis politig partícipes nos faí^ cíaromnes^ errores motuum emedét, cum^ín gradum íuum pulchernmam h an c p h í 1 o fo p h if p a r rem rep o a a t Ideo autem eft dicfius orbís magnus,quia tan* ad fuperiorem planeta rum orbes, quáro ad inferiorg magnitudine notahíll' p it- bet,qua?pr£cipuarum apparentiarumfit occafíó. Forró in latítudínibus planeta-rum prímumefhudere,quám recftedefe* ren ti centrum terrc magní nomen tribua tur. quod co infuper maiorem admiratio nem mere tur,quo Veteru hac de re prae* cepra perplexioraobfcurioracpeilecon-ftat*Motus planetarum íti logítudínem, egregia qúídem teftimonía perhibent, quod ferret centrum orbem,qitem dicw musmagnun^defcribat.inlatitudinibus aurerri planetarum eius militates, ccu in illuftri quodam loco pofita?,magis funt confpicux,cum ipfe nufquam eclípticas plano difcedens,pra?cipua tamen caufe omnísdíuerfiratisapparentíarum in latí tudinem exiftar. Tu ueró dodifsime D; Schpnere ideo íummó amore orbe hunc profcquendum SC amplededum uides, quod totam motus in lacitttdinem do-cirinam tarn bretiiter, tamq? dildcide, omnibus propofitis caufis,ob oculos po rat. Sint primo trium fuperioium deferentes ex Ptolem&i fentemia adcclíptí-cam ¿nclínat^quorum apegia feptem río nemiierfus5pengia autem ad meridiem repetían tur. utq* fie ipil planets in fuis orbibus , quemadmodum Luna in orbe dfeclíüí,extra cuíits planum non egr¿di/ tur,circumferanrur.Línf^ propria: diner fitatiSyDracones planetarum,utiiulgo uocant,deferentíum ad eclípticas habitu dines dC interfediohes, ad planetartim motus defignabunt. línea? autem uero/ rum lócorum,predas lineas in ¿entris planetarum ínterfecantes,pro centro ter ra in orbe magno fitu adplanetam, 8C tpfius planeta? in fuo orbe declíuí,uera planetarum loca prop; ora, & remotíora adeam quse per fígnonim medium refe/ tent,pro angulorum habítud nobis ab eciipticac piano,reflexum uidebitur,nam itlud nos in tali fitti per traniuerfum afpicimus' ÖC quia idem plana ex inferior! loco intue* mur,quae ad feptentrionem prominet, arsnobis oculos meridiet obuertenti* us,eritfiniftra*reliqira ueroad meridie, dextra.procedente autem terra furfum uerfus planer abfidem fummam, orbis Veneris a fui eccentric/ apogio defcen« der?creditur^piumq3 adeo planum de* ferentis Venerem inclinatum„ tanquam exloco alriore defpicere incipimus.Qua re reflexio fuccefsdidí círculí diametrum deferíbat* Porro circuí us mobilís ínfequatur plane *?motum,ut Venus fijo motu íncedens, relinquatduaru quamlíbetfe infequen* tium ínterfedíonem, ídép hac lege, ut ¿nnoexado ad relidam deníque reuer-taturdudo uero círculo magno per u* críufque planj polos,ab huíus communi eumplano uero ín terfedí one, utrínque 90. gradibus numeratís, cum poli plani, «en & medtj fcílícet dífferunt,nodí feu interfedíones didg determínantur« inte im mtm\ dum Veneris adakerutrum wrß"- A V- ■ . ¥ - •? fj .....— - w -<— ** « — ••• • - 2.Ï ^ <*»* A M A. ; ' nodorum periodus cornpîetur, â polo plani ueri per líbratíonís motu>dídí cir* culi mobiiís diameter bis deícribatur ha?c autem ira fiant,quo planetarn ci un terrg emtio tale padum ínrjfle a ppa reaty ut quoties terra ad deferentis abiídas fue; rit, v enus ubicunq^ fuo ín deferenre ue/ ro,maximeínfeptentríoneá plano me* dio deu¿et,hoceft,maximeextra uiame-, día confíftat*Prgterea terra per qua d ran tem ab abfídibus deferentis díftate, ípfe planeta cum t oto fuo plano uero,ín medtj deferentis plano íaceatfed terra reite qua loca intermedia peragrate,ipfequo* que ín deuíatíoníbus íntermedrjs fu um curfum teneat.Hoc terra?, ÔC planetae padum ut eilet perpecuu,ordínauit Deus* ut prímislibratíonís círcelius(ut ¿ta dícá) ,eodem tempore femel re u oî u er e t u r ;q u o, una Veneris ad alterutrum mobílíum nodorum fieret reuerfío'hgc ut exem pía illuftríora fiant,fi in alíquodeuiatíonís motus principio peius feptentrionalis plañí ueri á polo plani medí) adíacentís, maxime meridionalís fueríf ac Venus tatum ín máximo deuíationis limite,qui eft feptentrionalis extíterít, terrae quoc^t centro ín alíqua abftdum Veneris com^ morante,ín quarta anní parte,terra motu annuo ad locum ínterabfídas medium ueníet,&:eodem tempore planeta ad/uä interfedionem/eu nodum mobilem- ÔC quia motus líbratíonís commenfuratiir cum motu planeteadnodos,feuínterfe=» díones,primus líbratíonís ctrceUus qua drâtemquoc^conficief?8<: per relíquun\ circellu,qui altero eft ueíocíor duplo, po lus plani ueri fub polu plani medij cóftí-tue^quareôC ambo plana cöiungentur* Recedête aut planeta ab hoc nodo^terra cedet ad altera abfidaeccentrici primi,, polus plani ueri per libratione a polo, plani medtj ad ieptentrione^mouebir. ilcfietjUt ÓCñ Venus meridiana fit,quem admodum in noftro exemplo,tame lati-tudo meridiana mínuat5fí feptentríona-líseademcrefcareo lociaütubí peruen^ tum fuerit, polus plañí ueri,líbratíonís motu maximum ad feptentríonale hmí- Gg 4 tcm N A R R *em arti nget5& planera m o tu fuo annuo ad nodos îri medio ínter utramqj ínter-fedionem,maxima m itertim in fepten-triónem deuiationem habebít ♦ Appa* ret itáquemotunl circuli aílumpti, hunc habereufum,üt in anno,Veneris ad no= dos fiat reuoluíiá ,femperq* terra collo= cata in abfîdum linea , planeta übicun-que in fuo pîano ùerôfoentvmaximam â piano medio deuiationem habeat,S£ in medio ínter Littsmq? abfida terra con« ftitutá fit in nú dis* Porro librationis mo-tu fieri * ut Venere in alfquo nodorum fXifferiíe.árnbo plana coniimgantur *S>C ilia pars plani ueri,quamingreditur,ad fepteritnonem Temper á medio difce* dat*quo5prout conuenit,lat-itudo haec perpetuo Borealis maneat . Quemad* modum autem Veneris planum;quod medium appellare placuit, in aBfidum eccentric! primi linea ab eclíptica inter íecatur,¿V eius plani medietas áfummá abGde in confequentia ad feptentrios nemprominet,reIiqua oppofitioflis lege in meridiem uergente*ita in Mercurio Íimilí racione eft planum medium, quodfuperruarum abfidumliñea5utpar erar,ab eclíptica* piano utrinque inclú hatur, ut uiceuerfa medietas plani me= dfj à fu m ni a abfíde in ânfteçlederitia íe* ptentriorialié fit Qua re in centri terrai anriua reüóíürioné, décfinàtiones, ÔC te/ flexiones in Mercurio perrnutataead Ve neris ícilicet, depreheridentur* uerutrf hec uaríetas ut eo conípícua magis fo* ret5diípofuít Deus & deuiationem pla= ni ueriMercurtj à medí 0,rüt ea medietas perpetuoquam ingreditur,á plano medio ád meridiem difcederetrerra ad ab' Jas ipías confiftente , cum fuo pía-nouero ín medio plano iacerer quofit demque, utín latitudínem^preterdidas differeritiasá Venere nulîas habeáé,nííl quôd h ec quó<$ detííát í^étáió f ín Mer> curio eft, quâm in Veñere/udutí eríam inclinationis angülum maíorem habet. ceterum rel'quelarítudínum habet Mer curtj uaríetates facillime non aliter, atqj ín Venere collígentur. A T r o • . « . -. _ • Pars fuperat cospti, pars eft exhaufta it* boriV Hie teneat noftras ancora ía da rates: ut primam hanc Narrationem noftram Poetf uerbisfiriiam. Alteram autem met promifsi partem, quum primum iufto adhibícó ftudto totum D * Preceptoris mei Opus euoluerojcollrgere incipiam* eo ueró gratiorem tibiutramqp fore fpe-ro,quo clarius Artificum propofitis ob« feruationibus ita D.Prgceptons mei hy-pothefes vols qcavopwctQ confeiitire uiV debis , ut etiam inter fe , tanquam bona definitiocumdefinito conuerti pofsint* Qarifsime, & dodif simeD. Schbnete, ac tanquam P¿ter mihi fempér colende, reliqtrum nunc tani eft, ut hahc meam operam quáfemcunqjarqui borliq* con~ íulas.nam quanquam non nefctam,quíd humeri mei ferre pofsint, quid'tie ferre recuiertr,tamen tuusin me hngularís38¿ (ut ficdicárn)Parcrnusamót fecit, ut om-ninonor! formidarini 'hoc ccelum fubi-re, quoad eius quidem fieri potuit,om=s nia ad te refe? rem quod Deus Opt-Max* bene uertere d qeovivr t7Tt fctoficc yLiKfcty\\t Anftorelis utsruerbis. uel ardentium ingeniorum, que à quo« libetuento/uisfeeflredibus moüentur, ac reguntur,ut euam ceu «i/fof/iTÍexcuf fo,quoduis obuium fibiarnpiant5&: cet rime propugnen u Verum uíncar ue* ritas,uincat uirius, fuusq* honos perpe« tuo habeatur arnbus* 8t quilibet boous fuçartis ArttfexinIucem,quod profit, proférât,atcp in hune tueamrmodum, ut ueritatem quçfiuiile uideatunNcqye uero D. Prçceptor bonorum 5 ÔC do^oj îum Virorum iudicia unquarn ab-horrebit,quç fubire ttl-tro cogitât, DE LfBRîS R EVO LVTfONVîi NicolaiCopernià, tiùli . t «j y t-1 * if t / r v 1 a * - ^ iro.vrvr ' 'J*.-- '.¿4 •- \ V., . m I1 f i s * • ¿' »¿'t v v ; A à rU* t ■ f, ? « * i * ' , * i v • . , •» Jt Jr k • » * • * ■à V..'* » * . V 1 . J I V ^ I «|t i /i } -J i V^ J t^'â I i h JM ) u • I • * , . ' j mt Ji i S/ i « V « * r ' • n '.j I .y M V i I /f % H V * ** * » * t ' ) i « £ r. U fi>fiJUl.? * ' ! - • > i f> vi UuP • ? % * i ! ^t • • ' s i 1 1 ; ¿vi : j | f i / lili /«•>41] «i t Iv U« /'J) ¿w V . # DniJfl rt (pJßclM>io!q ■ :>',:: tö]:t:'ii$u;j rrrwB-nrj îii ; i ;■jfi0(iiöi01>r,ii,T .CI ¿i3r 3rion ui r*ij.\>rV mm antivol oil « . t'.' • > "t » f ' "ti; '. ^ > A A . k ? ; y î 'J' >¡1 jjft ' i'H. ■ J: i > ; . J l> ■ < » » . , i jI J ÏI f^l é »i ' f ■ A 1. t • '«" 1 1 • r*. ■ V i'1'*' ' fl A f*') J \ . V < « \t \ . , , \ 4 • ' i . . d. < t . • V f . ; pt 4t ♦ . > If il' t ( » . V » . . . 2, ú r ♦ V . .. VV s - V « « \ ; # ■ » », "v ^ <| • % * /, ■ / ♦ r ' '3 f i' ■ f'ij iJW. é ** * 'VO* "it T^ , * m o< ■t w j[ O i t i ^ v 0 ¿^ • • • , « ' - J- \ ' Kl j M r~* »' • S f Jj J . :»U|i J - • * n r '-i m v? . p ' -1 » » ■ t * •* « » í t v^ 1 • jiiOE Jfri.^C ^ !■> # . .Tj k ! Jü '41 ? t * r i rt ; , ti f J to t 1 J t ' / \ ' * * r * * S K ' \\ . • . A ' < « **i * * i \ » ; » ^ ~ fr- * A * ¡ «M1 * : « î ^ * 7 t IJAl »f •.'•'.»■' . 5 ; i.í i. . i .d ^Jí ¿Ariil J i y* "- v'"' • " •■ * * ( ¿fi Xi r ' r k t £ •*>r* rr# r < * J' \ 1 • I UM. / ' >lblivjf2ij . ;.. . f If r • * *■ 41» V « « 4 c || i • / i . J 9 » . í »j ícDjnvfto rrv fH r % » ^ ? í  t ff / r/ U ) ^ * . ^ rf 1 ^ « . » i • t ** f. * Í r^f- 'v fy5 i » . t A « tf « . B 1 • ¿ • v ' • • ^ i % •• • * • • » « s » • • W1 A - f • r t # «4 * t ** q j ri- 'n^í-j t i fc ci O « ' 'Ï t* L » - • * jé ■ + r* i.: i v îéi k ¿¿is ilifi1 i ^ ^. * n ?7 . I i «< Á. ; > ■ r 1 » y BASILED, A HU Q I; X.^owfi N S ß SEP T E Al B KL \ k i 4 N A < ^ o . f m* A rr\  &ÍS -i -i ' I - 1 • -»• , ... - > Sr ; / /. • ^ j .. 2 : ■ & < Mi v v V .' £ • V -J ' M '< H . P. i 1 'V ^ ' * ^«fll ■ V* • ■ * V ji», .dr ^ •> ' •> -i. ■ * ' ' m?*" ; 1 .v-., *£ \. -. " > - X • % § ♦ * l» «SV« Jl^ jV •i* * * . 'J ; " //■• ,, 3» ' ■ ■ t •'rv; Jr*- J •M V t 'k/ m % - $ 9 è. ži/li ^ f / ' ; t • * v *»t!Í f 4 •» ( \ •V » ï u «SS»»-.*- • i it \ I * J4 X • h r »i,.v if \ ¡tTJt^Žt ' Mf# k- * - PVv /n$T F . "Ç- * * % • J».. .4 m\ ; - • . 4 * y 1 - Xi m - * f » ■ N . - N » » 2. * - ^ v-.- í » ' T I • v // ' . • ' ' s - » ' i ?-» » j» 7 « Laf, -».r,. »i ' ! ■ i i It • ■ ■ -"iii ¡-s ^ ^^ > ~ / . * .T ¿ - r.K \ t „f L F < ■ 1 ». ■ v ^ J ■ / • • < * A 5 . . -s * »iliv . .«■ iN' » > V CSV -v • . / ; / Í ML ¿»v v > 52 1 su.. C f"' ' . v r - v • * > ;> . X s ( ' Vf ' r ' vt- fr fURr 1 ir; H {H ffr< mfl'i# « % ffl & H - m^Flf ^»Jff-lpfci '.i/" V '•VÍA- ' ' /v" ■ •w ' ., ' r '•.» 11'A/' • >JV*V »■ v|k J ' ' ■■' » /"v-/ •*,<> < k • . at v F&Brt '¡ < fMf " ■ i 'îf g vvíífr, 1 wrä * v.< •• v; vi'kM ?'»i^i 3:(Ssfttät v- 4V' '/J- - ¿j- - m v; . -v $ i t v I i r l r -W- - • r ^^»if S/M Yy « ; i £ i >H (l /r, • - <7 .y jlft ÍJk V A »V. ,¡v AV ■ ; ' F v Ji ' ^ j /•/ 1 V -i \'f ■ » . •'vS - . ISS® 7 -V;;--i . v .^ / 'j', ^ K.-: .... J -V ' - V' . _ < 'VVr'A. -X» / V ' / ) ■ rJT Kufl v • '-y -i. iV» « v*'-- îr M' Wr • # V . ■■ r • £ . . - va ' . «f ' ' Í m. "-I > ¿toÍ? S » ï • ( "" / - f 'K.zTJc\ »V.IVjF j-•/•»sip- _ % îj ¿ ' ' :i • • ' £ v Vž Î k' ^ ¡5* - >>;X V« •• , . ■ : . V' ñm •.. -, iMí ■ //. ; , ; ■ a '. . m «i v ' 'V \ : WiH «•/■fia ■ • : • : ■ • • \ \ ' X-- . », 'v ji? , ;. [ v.'-v J / >. I r t ' U.:' k fei" -i" í, - Vi * v v/' 5h V--' • V «©jPsH» •• A • - ^ ' . * î' if -M^^M'-ik) - É- ' ? / i'K-- ' f--X'-¡'-E* . ''À^Èti- ~ o f , *. r Va * * ^ ■ v*, rj * * J -C-'V^ .•;!'< J Vi Cr. -i î»'vj! ï > íi'Z fJBBf th •fim • Xifffiïsv «îwî^Sç v'l;0 ■ ■ fe' iüA^' Ii-' ./ v V' * ^^^Y^/k ù/jSSI - . -;. • WÂùi* .tms it -- -».o ^ ■ »SûWM - » V V v ^•.f V J-2 / V. « i 3 -f. ■s y X- fT/ z*» >»■• A ■ 4 > i t z»« •v L - «NSafe^ ' 2 » . ^ ■K v i fe m • i - ' a ' u . v-*.* x\ r . ? > ; v-rf ; ^ ■ s JtV . ' m ¡tifR^vi • M >Ma ' " . -v V ; P ■ ■ - , ■ ■■■ : v vo .. x: . mrn-'b ■ : - - 1 ■ ■ ' ». •ï'IRot v - * s- ,v. v .■ v- . . , v v!5ï v • * SS y&tvfiífuí; í¿. v>kW • ^ ■ < "TS \ s * p r . v k V / . ra V r*;«,«. >. • v. ■ .- , ï «v • • ; ; • v i ^^HSjC« . DÎ\îf4A v.H* 9¡r" > . ',.v VrMvW ; Ä. Jpl/Í •v\! ■f ' .-v^'- ÍA'S^TV -.wî m i&^xxmß J •. t ■ - » ; * » 'imkrs 1 #i ' - ' - < < ' , . • 'V H ■ ■■ ■ ■ . y .•5 ,ii \ . y.. ■ i'- ■ .... > - ■ ■ ■ ■ R V. ¿ V, T ¡ i as . ^ • mm. } ¡"í^ ■, . ai ,;:,.) . ; v . .. v- " ' , Sj \ ' . .. - 'A ■*}■ •• * ■ r\ - 4 v ^v;. ^ w . v v lt." . ÍAt ■ ^r ■ : .. - Í • J > •■> : ' \ ' Jfc. . > / ' ■ '■ . •• Ö . • , .v. uR