'•*.

7



'

/



i

'  ?

\


t

I

I

I

t

'*





f


\ -


0






#


\


. .

'


v


. - s*--."

• ■ •  - .... - .

.











M


\

S P E C I M E N. '

archontologij:.

C A R I N T H I M.

CONSCRIPTVM.

A B.

ERASMO. FROLICH.

SOC, IESV. SACERD,

VIENN^E. PRAGJ. et TERGESTI.

Tyfis. IOANNIS. THOMA TRATTNER. Cjes.  Reg. Mai-est.  Avtx

Typographi. et. Bibliopoe^.

M. D C C. L V I I I.


v




v \ V;


. r*'


i

\

• • ;

• - • -






IT:. ' )  -I T • . .'L: / /. 'V j Z Zli TV

• t ■ i


<  51  V; - -vi

. ?  T


.« I •< v .i V D a' M




rchontologice Carinthiae, id eft, fuccef-

*

fionis ac feriei Principum ejus, fpeci-
men aliquod in prasfenti TIBI L. B.
offerimus, nequaquam Hiftoriam, aut
Annales rerum omnium in Carinthia geftarum. Prin¬
cipum porro nomine non modo ifthic veniunt Duces

b 3 ipfi,

L e c t A o r e

ipfi, {ive Archiduces Carinthice, verum etiam Mar-
chiones Illriae, Aquilejce, Veronam Styrice, atque Do¬
mini live Marcliiones Carniohe, ac demum Comites
Palatini Carinthice, quorum omnium cum Carinthiae
Ducatu nexus fuis quique locis inveftigabuntur : ne-
que vetuftiffima tem pora, fed ab an. S. CIVILXXVL
orli, reliqua complečlemur.

Libri iftius 'OEconomiam ejusmodi conflituere
libuit, ut partibus duabus opella omnis confifteret,
atque prioris quidem partis primo loco : Series Du-
cum Carinthice compendiaria , Mmulorim , adnotatis
initi , finitique Ducatus annis, exhiberetur : confe-
queretur deinde continenter: Series Ducufn Carinthice ,
Sf Mmulorum , illuftratci fuhfidio diplomatmn  , & me-
liorum Scriptonim ;  neque tamen integra diplomata ,
nili perquam raro, proferimus ; fed quae ad rem vifa
funt, excerpta damus, indlcato Tabulario, aut libro,
unde eadem defumpferamus. Principum fucceffiones, ac
diplomatum aučloritates prascipue ifthic fpedavimus.

Alteram bane Seriein excipiunt Tabnlce Genea-
hgiece^  non perfečlas illae quidem, neque omnium fa-
miliarum numero femper inftručtse , verum quatenus
finis nobis propolitus poftulare videbatur. Genealo-

gi*

gicos hofce Principum, ad Carinthiam referri foiito-
rum, ordines partim altera in Serie illuftrata , partim
fubinde in Capitibus  feu D ifte rt at ionih us decem , aučto-
ritate diplomatum, Scriptorumque veterum, pro viri-
bus comprobare ftuduimus.

Illis demum, quibus opellae pars altera conflat,
Capitibus X.  Teu Dijfertationibus , ea difcutienda, il-
luftrandaque fufcepimus, quae haud ita facile Seriei
Ducum illuftrata , citra conturbationem aliquam, al-
ligari poffe exiflimavimus. Nolo lingulas iftbuc X.
Capiturn  illorum epigraphas tranfcribere, quas facile
quisque fuo loco inferius pofitas percurrere poterit:
id unum hic attingo, reliquorum illic, praeter Duces ,
Carinthiacorum Principum  Series, quantum obfcuritas
temporum, aut nollra mediocritas ferebat, digeri,
illuftrari, comprobarique: deque titulo Archiducatus
Carinthia , ejusdemque Scuto  honorario, ac de Mo-
netiš Archiducatus Carinthia ,  qu£edam in medium
proferri, haud omnino obvia fortalTe ac protrita.

Qua de re ut aequus Lečlor commodius, fi
difcutere libeat, judicium ferre poffit, utque gratus
ipfe prolitear, e quibus profecerim , brevem fylla-
bum Audtorum, qui de Carinthia fcripfere, exhibeo,

paullo tamen ampliorem, atque in Bibliotbeca Hifto-
rica feletta Stnivio-Buderiana, Tomo II. Cap • XVIII.
§. X.  confpiciamus: attamen de medii, ut vocamus,
& noftri aevi Scriptoribus hic folum fermo erit, non
de antiquioribus, Teu Geographis, feu Hiftoricis.

De Samone, Franco origine , fed Vinidorum
in Carentano Rege, & Vinidorum contra Avaros
vindice , fufe agit Fredegarius Scholasticus
in Cbronico  edito, cum notis, a Theodorico Rui-
nart, cum operibus S. Cregorii Turonensis Pa-
rifiis MDCXCIX. fol.  Fredegarius Saeculo VII. flo-
ruit, quo & Samo regnavit.

Slavicos Carinthiae Duces, & Religionis Chri-
ftianas exordia potiflimum debemus opufculo , quod
infcriptum eft : Libellus de Converfione Bajoariorum ,
Carentanorum ad Ji dem ChriJIianam.  Vulgatus eft
a Marouardo Fr eh ero primum inter Renim Bo -
hemicarnm Seriptoves parte I pag.  //. £rY. Sed emen-
datius ex codice MS. Bibliothecce Auguftag Vindo-
bonenfts, pretiofam hanc opellam reprasfentavit R. P.
Marcu s Hansjz S. J. Germani'a Sacra Tomo II,  ubi
& alia bene multa, Carinthias faerae ac Civili illu-
ftrandas protulit.

Ve-

Veterum Scriptorum deinceps pauci fuppetunt,
qui Carinthiae paullo liberalius meminiffent, fi Bio-
graphos quorundam Archiepifcoporum Salisburgen-
fium excipias, & Chronica quaedam, qualia Henrico
Canisio, & utrique R. P. Pezio debemus.

Vetera documenta Carinthiae, Diplomata, ac
fimiles Chartas fufficit: Landshandvejt des Loblicben
Erzberzogtbums Kbarndten,  juffu Ordinum ejus Provin-
cia; typis datum MDCX. Atque jam antea MDCVT,
fed quam editionem priorem non vidi. Continet do¬
cumenta a Rudolfo I. Caefare ad Ferdinandum II.

Diplomata item Carinthiae illuftrandae idonea
complura proftant in R. P. Antonii Ste y ere r S. J.
Commentariis pr o Hifiork Alberti 11. Ducis Auftria  :
item in opere a nobis edito, eX colledione Pufchianci :
Diplomataria facra Ducatus Styria Partes du<e , Findo-
bonaMDCCLV1 4* 0  Deniquein Rdissimi Hergot-
ti fplendidiflimis operibus, atque inMEGisERi Anna-
libus  (de quibus inferius} atque in laudati M. Hansizii
Tomo 11  Germ■ S.  complures veteres Chartas invenire
hcet, rebus Carentanis elucidandis peropportunas.

Chorographici Carinthiae Scriptores complures
proftant Primumloeummeretur: Johan. Wechardi

b Ba-

Baronis de Valvasor Topographia Archiducatus Ca¬
rinthia antiqua , & moderna completa: Norinberga
MDCLXXXVIII. fol  eft elegantibus iconifmis re-
ferta, Germanico idiomate confcripta. Proximi funt:
Martini Zeilleri Topographia Promnciarum Au-
ftriacarum , Auftria , Styria , Carinthia , Carniolia ,
Tyrolis &c.  cum iconifmis Matth^i Merian
Francofurti M D CLX XV 11- fol  Subinde praeclaram
Carinthige Topographiam concinnavit, etli non ad-
ječto nomine, R. P. Carolus Granelli S. J. olim
Amaliae Augulta a Sacris Arcanis, in G er mani a Au-
flriaca , edita Vin dob on a , ac dein ibidem recufa an.
MDCCLII. fed line Chartis Geographicis, quae prio-
rem editionem ornant. Minora funt, quae in aliis
Germaniae defcriptionibus extant, uti JEnea: Silvii,
Munsteri, & recentiorum Geographorum. Mino-
ris quoque momenti funt libelli : MichaŠlis Ho-
r 1 n g  s Befchreibung de s Landes Karndten Lipfia
MDCFIII 8- vo 1)  Johannis Salivani de fitu totius
Carinthia , de Sylva Herquia , &de Civitate montis
D . Anna B a file a MDLV1I 8-'°')  Roberti Pa-
pafava liber: De fitu Carniola , Carinthia , Styria,
atque Epiri. Roma MDCLVll 8-D

Hi-

Hiftoriam, & Clironologiam, ac Genealogiam
Ducum Carinthias, una cum Chorographia comple-
xus eft notiffimo opere : Annales Carini bi a , das ift ,
Chronica des Loblichen Krzberzogtbnms Karndten ,
Hieronjmus M e gi s e rus , vernaculo fermone ,
Lipfice MDCXII. fol Libri s XII cum appendice infi-
gnium fcutariorum .  In hoc opere multa praeclara ,
muka contra in rebus paullo vetuftioribus fabulofa,
incerta alia. Pars hujus operiš debetur Gothardi
d v e Christallnick Manufcriptis Collettaneis , fisr*
Hijlorice Carinthice . Nimia facilitate acquievit Me-
giserus narrationibus Wolfgangi Lazii , quas
de Carinthiae rebus feu Libro VI. p.m. ifp.  &c. de
Migrationibus Gentium , feu Lib. XII Commentar. de
K epu bi Romana  , veras falfis dubiisque mifcuit, di-
gnus, qui & legatur, & corrigatur. Ufus quoque libera-
liter eft Megiserus Aventino , & Cuspiniano,
quibus plufculum interdum credas, quam Lazi o.

Corrigendo in multis M egi s ero proderit exi~
guas nobis, fed plenus bonae frugis Liber: Johan,
Christoph. Pesleri Series Ducum Carinthia
Saculi IX. X. XI. XII. XIII.  &» XIV. Viteberga
MDCCXL. X° • Seriem Ducum, Chronologicam,

b 2 &

& Genealogicam do&e illuftrat, cui pro vetuftiore
zetate multa nos debere fatemur: uti & Cl. Pesle-

N

rus haud pauca fe M. Hansizio & Ant. S t e y e -
rero Jefuitis, & Reverendiffimo Hergotto , in
acceptis referre ingenue profitetur.

Eodem Anno  M D CCXL.  Argentina  lucern
vidit infigne opus Adm. R. P. J. Franc. Maria
de Rubeis  Ord. Prudič. Monumenta Ecclejia
Aquilejenfis Commentario Hiftorico - Čhronologico - Cri-
tico ilhiftrata : cum appendice , in qua vetvfta Aquik-
jenfiinn Patricircbarum , rerumqiie Forojulienfium Cbro -

niča . prodeunt.  Ifthic Ducuin Carinthise, con-

nexorumque Principum res egregiam lucern acci-
piunt, nobisque bene multa ufui fuere. Alber-
tus Reicha rt us Breviarium Hiftoria Carintbia
concinnavit, quod fua utilitate non caret. .

Libet nune paucis vetuftiores quosdam com-
memorare Chronographos , qui de Carinthiae rebus
aut ex inftituto, aut ex occafione haud pauca con-
lignavere. Johannes Abbas de Vittoria Ord.
Cifterc.  in Carinthia, Chronicon Carintbia  ab anno
MCCXVII. ad MCCCXXXIX. confecit, quod ma-
nu exaratum fervat Bibliotheca Mellicenlis in Au-

ftria,

ftria , teftante Cl. P. Hieron/mo Pez , Scriptor.
Auflr. Tomo I. in pr afat ione ad Cbronicon Anonymi
Leobienfis ;  ubi memoratur : Anonymum  hunc bene
multa deCarintMa^ ex illo Johanni s Abbatis opere,
in fuum transtuliffe. Inter cetera in Anonymo Leo-
bienfi , Saeculi XIV tl  Scriptore, primum invenio defcri-
ptionem prolixam ritus illius fingularis , quo Carin-
thioe Duces per ruflicum inaugurabantur. Inde hau-
fiffe videtur vEneas Silvi us , Smculi XV tl  Hifto-
ricus, atque ex eo reliqui fortafle omnes.

Aliud Cbronicon Carinthiacum,  Jacobi Unresti
Theologi , & Sacerdotis Carinthiaci  (qui fub Saeculi XV U
finem floruit) vulgavit Simon Frid. Hahnius, colle-
btionis Momimentorum veterum recentium Tomo I. a
pag. 479.  Chronicon iftud a Sasculo VIII. orditur ,
dennitque cum quadam notitia nobilium Carinthiae, in
Saeculo XV, quo audor vixit; efl: opufculum exigui
momenti. Minoris porro etiam pretii effe Cenfeo li-
bellum Theophrasti Paracelsi , hac epigraphe:
Chronica & Or igo Carinthia , extatque inter ejus opera
reliqna Vol. I. pag. mibi  245. Geneva MDCLVIIl.fol.

Contra vero de antiquiffimis Carnorum & Čaren-

• -

tanorum rebus egregia multa conquifivit Petru s Al*

b 3* bi-

binus, Ducum Saxoniae ante Megiserum Hiftorio-
graphus, cujus opellam feu commentatiunculam de re¬
bus Cnrinthiacis  juriš publici fecit Celeberr. Lude-
wigius Tomo X. Reliquiarum Manufcriptorum , &c.
pag. j42. &c.

De Monafteriis Carinthiae Caspar Bruschius
in Chronologia Monaftenorum Germania , item Ga¬
briel Bucellinus inGermama Topo-Cbrono-Stem-
matographica facra & profana , videri poflunt: San-
čtorum hve beatorum Carinthiae indigetum ačta apud
Hagiographos Bollandianos  optime digefta invenies,
praecipue B. Domitiani, & B. Hemmae, illius ad diem
V. Februarii: hujus ad XXV. Junii. De Epifcopio
duplice, Gurcenh, & Lavantino ad S. Andreas, de-
que omni Hiftoria facra Carinthiorum optime meri-
tus eft R. P. Marcus Hansizius S. J. Tomo II. Ger¬
manice facra , qui Vir dočtiffimus etiam Chronicon Ca-
rinthiacar m rerum  confcripfit, quod utinam lucern
propediem videret.

Ne longior hm, Carnioliae, quae Carinthiae por-
tio fuerat, fcriptores praetereo, quorum alioqui pras*
cipui fuere Baro Valvasor, qui praeter Topogra-
phium Carintbia , opus egregium de Carniolia con-

fe-

fecit, editum & au&um hac epigraphe : Die Ebre
de s Erzberzogtums Crain : Labaci MDCLXXXIX.
ab Erasmo Franciscu, IE. voluminibus in folio ;
atque ante illum Johan. Ludovicus Schoenleben
vulgavit Labaci MDCLXXXI.  Carnioliam antiquam
novam , quod opus non nifi ad Annum Salutis
Millefimum pertingit. Verum extant in Labacenfi
Ducatus Carnioliam Tabulario complura Schoenle-
benii Manufcripta HilJorica , & Genealogica , ad
res Patriae explicandas illuftrandasque profutura.

Mappam Geographicam Carinthiam, paullo fo-
lita forma majorem, confecit, vulgavitque R. P. Ca-
rolus Andrian S. J. olim in Academia Gramcenft
Hiftoriae Profefior, qui ipfe jam antea per Carin-
thiam eum in finem iter fecerat. Optandum eft au-
tem, ut quemadmodum ceterarum pene omnium Au-
ftriacarum Provinciarum magnas accuratasque habe-
mus tabulas Chorographicas, Hungariam quidem &
Bohemiae ac Moraviae per Johann. Christoph. MiiL-
lerum : Auftriam & Styriae per G. Math. Vische-
RUM :  Carnioliam per A. R. D. Floriantschitsch:
Goritiae Comitatus nuper per Ilhiftrijfminn D. Comi'
tem  Ru dolfum Coroninu m de Cronberg , & Quifcha>

ita

ita & Carinthia nancifcatur Geographum, qui illuflrem
Provinciam perfečta denique imagine expingat.

Denique Virorum profapia, geftis muneribus,
dočtrinave illuftrium gratam ifthic mentionem adjice-
rem, qui conlllio & ope literaria ad hanc opellam
confcribendam mihi prasfto fuere; nifi ipfo
libri decurfu id commodius me
praeftiturum putaffem.


S  C V TA. . DVCVM . CARINT HIAE1.

OttoKcirus <J\ac (Sohemice. Ut
-tarar.

L-cn-otu«? V c vrča
_ r 7 n, oSiuiMe.

Ctcirca, l£j)7
in-^CcLpide  (portfii

'O tot d/Luftrlc

i 484*7 148

cin. fl urrupnati

toc Uctrint
lh&ff. islGl

gJMk*.

,rnus

cjt&nricLos V
(fiioe CarinmitE-

1*5 0

zfr, Ofiatlbo

y*u 9 ycr M
finem, Cflnnalium,
Carinifuai. J 6J Tl

jesr eccluo TiurriL,
unciales cMuKimdi.

ricLertco

picborurtL

cA rcfinlvLcahus Curinidiicc.
ČcLturn, d.6d.O.

rum

(lUeittflarcLi


'LnhcLrdv-th^ ^

ucvs

. r .  j n.

trius initio jJtnrmuiirri  L anriuua

S E R I E S

DUCUM CARINTHIiE?

E T

R  M U L O R U M,

C O M P E N D I A R I A.

D U C E S. JE M U L L

976. HenricusI. Bertholdi
filius,DuxI. Carinthine.

978. P ellitur Henricus, Dux
fitejusloco OttoI. Cun-
radi Franconici fiiius.

985. Otto cedit Henrico L
iterum Duci.

996,vel 997 HenricusI. obit
Otto I. iterum Dux,

Cbronol.  P. L A  1005. C ir-

2

Series C.ompendiaria

D U C E S. I M U L I.

1005 Circiter: Otto I, obit :
ei fuccedit Cunradus I.

Ottonis Ducis filius.

1012 Cunradus I. obit. (vel
ion. exeunte ) Adal-
bero Eppenfteinius, Mar-
quardi fil. antea Marchio.

1035. Adalberoni exaučlorato,
fed refiftenti

1036. Succedit Cunradus II. 1036. Adalbero anteaDux.
Cunradi I. filius.

1039. Cunradus II. obit. 1039. Adalbero  obit.

- - - Godefridus Arnoldi
Lambacenfis filius, forte
Carintbiam načlus : aut
Liupoldus Adalberonis
filius.

1047. WELFus,Welfi Suevi
Dynafhs filius.

1054. vel 1055. Welfus obit.

1057. Cunradus III. feuCu-
no, cognatus Henrici IV.

Ctefaris.

1058. Cunradus III. obit.

1060. Beri?-

Ducum Carin-thije.

D U C E S.

1060. Bertholdus I. Zaerin-
genfis Birthilonis filius.

107.2. Bčrtboldo I. exau<dorato,
fed relucbmti,

vel .

1073, Succedit Marquardus
Adalberonis Ducis filius.

1077. vel 1078. Marquardus
obit.

1078. Liutoldus  Marquar-
di filius.

1090. Liutoldus obit.

Henricus II. Marquar-
di filius.

1127. Henricus 11. obit.

1128. Henricus III. Engel-
berti Ortenburg. fiiius.

11 3°' Henricus III. obit.

Engelbertus , Engel-
bertifiLHenrici III. frater.

SI 35- Udalrico  I. filio fuo
cedit Engelbertus pater.

3

M  M U L I.

1072. Bertholdus I. Zae-
ringenfis.

1077. Bertholdus I. obit 26.
OHobris.

1078. Bertholdus II. pri¬
mi filius.

1090. Bertholdus II. obit in
Majo.

Bertholdus III. fecundi
Filius.

1122. Bertholdus III. obit. 19.
Februarii.

CoNRADUsBertholdilll. fib

A a

1142. En-

4

Series Compendiaria

D U C E S.

1142. Engelbertus, Monachus
obit.

1143. Circiter,UdalricusI.obit.
1144 Henricus IV. Udal-

rici I. filius.

1160 .  Forte HERMANNUS Col-
Iega Henrici fratris fui.

Ii 61. Henricus IV. obit circa
Tulium.

Hermannus , Udalrici
I. filius > D ux.

«181. Hermannus obit.

UdalricusII. Herman-
ni filius.

1201. CirciterUdalricus II.obit.

1202. Bernhardus , Her¬
manni filius.

1256. Bernhardus obit in Fe-
* bruario.

Udalricus III. fieu Ul-
ricus, Bernhardi filius.

iE M U L I.

1152. Conradus obit, -8- Ja*
nuarii.

Bertholdus IV. Conra-
di filius.

1186. Bertholdus IV. obit 8.
Septembris.

Bertholdus V. quarti fil.
Videtur defiitifie ab gmu-
latione tituli Ducis Ca-
rinthiae.

1218. Bertholdus V. obit, ulti-
mus linege rečlas Zaerin-
genfium.

1268. Udal-

Ducum Carinthi.®.

S

D U C E S.

M  M U L I.

xa68. Udalricus defignat du-
cemCarinthke Ottokarum
Bohemum.

hemiae, feu TremizlausIII. 1271. Philippus cedere co-

padis Rudolfo Habs- recipit, fine pofleilione.

burgico, RegiRom.Carin- I2 79 * Philippus obit CremliL
thiam , Auftriam, Sty-
riam &c. die 26. No-
vembris.

Meinhardus Comes Goritis
& Tyrolis, Gubernator Ca-
rinthias, pro Casfare & Im-
perio.

1282. Rudolfus filiis Alber¬
to I. & Rudolfo Au-
Rriarn, Styiiam , Carnio-
liani, itemJuRA adCa-
rinthiam confert, led

Wenceslai 111. Ottokari
filius.

gitur.

S276. Ottokarus cedit bonis

1273. Philippus a Rudolpho
Rege feudum Carinthias

A 3

fine

6

Series Compendiaria

D U C E S. iE M U L I.

fine pofleflione Carinthbe,
ac fine titulo ufurpato.

I2g6. Meinhardus, Mein-
hardi Comitis Goritise fi-
lius, Comes Tyrolis , D.ux
fit die i. Februarii. In-
auguratur in Carinthia die
i. Septembris.

1295. Meinhardug obit die
1. Novembris. Succe-
dunt in ducatum fimul
filii ejus : Otto  II.

Ludovicus. Henri-

cus V.

1305. Ludovicus obit 24
Aprilis.

1310. Otto obit 25. Maji.

Henricus V. folus Dux,
etiam Regis Bohemiae ac
Poleniš: titulo ufus ab
anno 1306.

1335. HenricusV. obit4 April. 1335. Mar-caretha ( difta
Ludovicus Caefar die 2. Senior, & Maulta-
Maji confert Carinthiam sciiia) HenriciV.Ducis

D Ur

Ducum Carinthi.®.

D U C E S.
Ducibus Auftrhe &e. Al¬
berto (II.) & Ottoni
(III.) filiis Alberti I. Csef.

1339. Otto III. obit die 16. Fe-
bruarii. AlbertusII.folus,
di&us Sapiens y  Carin-
thi$ prteeft, nomine jfuo,&
filiorum fratri Ottonis de-
funčli: Friderici I. &
Leopoldi I.

1344. Obiere Fridericus I. &
Leopoldus I.

I 353-' Albertus II. obit die
20. Julii. Succeduntejus-
dem filii fimul: Rudol-
fus I. (Auftriacorum IV.)
Fridericus II. Al¬
bertus IIL Leopol¬
dus II.

r 359 Hudolfus {umit titulum
Archiducis Austri^e,
St vrije,Car inthi,®.

1362. Fridericus II. obit die
10 Decembris.

AE M U L I.
filia, ac Maritus e j us Jo-
HANNES HENRICUS,Jo-
hannis Lucenburgii,Bohe-
miae R.filius, Carinthiam
fibi vindicare conantur.

1 337- Johannes, Friderici IV.
Burggravii Norimberg. fil.
natus ex Margaretha, Al¬
berti filia, Meinhardi ducis
nepte, vano impetu Ca-
rinthhe inhiat.

1341. Margaretha repudiat Jo-
hannem Henricum.

1342. Nubit Ludovico II.
filio Ludovici Bavari Cas-
faris, qui in eos Carin¬
thiam, collato feudo,trans-
ferre fruftra molitur.

1361. Ludovicus II. obit 18.
Septembr.MEiNHARDus
II. ejus filius ex Margare¬
tha , fuccedit in titulos.

1363. MeinharduslI. obit fine
1365. Ru-

I

8

SERIES CoivfPENDI ARI A

*

D U C E S.

1365. Rudolfus I. (IV.) obit
27 Julii. Albertus III. &
Leopoldus II. Duces.

1379. Certe (fi non jam anno
1376. vel antea ) divifio
provinciarumfufcepta efl,
qua Alberto tota Auftria
ceflit, Leopoldo Styria,
Carinthia, Carniola, &c.
eopaftojiit Heredesquo-
que ea divifione Aarent :
atque fi impuberes in al-
tera flirpe eflent, Senior
totius Gentis Aufiriac$
Tutor eflet.

1386. Leopoldus obit 10. Junii,
in prslio ad Sempach;fuc-
eedunt filii heredes, nem-
pe: Wilhelmus^ Er-
nestus^LeopoldusIIL
Frider icus III; fed po-
firemi tres fub tutela &
Gubernio Alberti III.
eui id ultro detulit

/E M U L I,
lil^eris 13. Januarii. Ejus
Conjux Vidua, Marga-
retha junior Auflriaca,
etlam titulo Ducissae
Carinthias ufa fuit.

369. Circa 3. Očlobris obiit
Margaretha fenior , feu
Maultafchia, pofleaquam
etiam Tyrolim Auftriacis
ceflit, ac tradidit.

FIN IS JE MULO RUM.

1RLMUS.

1 395 -

Ducuum Carinthi^e. 9

D U C E S.

1395. Die 29, Augufli obit Albertus IIJ. reli&o filio Auflri®
herede Alberto IV. minorenni, cujus tutelam & Guber-
nium ptoFratribus suis fufcipit Wilhelmus, fenior
totius gentis.

1406. Die 14. Julii obit Wilhelmus, relittis fratribus Ducibus ;

Leopoldo, Ernesto Frijderico.

1411. 3. Junii obit Leopoldus III.) Erneftus & Fridericus aut
omnino novam divifionem faciunt, aut fačlam innovant,

qua Ernestus ( Ferreus dičlus ) Styriam , Carin-

*

THIAM &c. na£Ius eft.

1414. Erneftus fe Archiducem , & Carinthiam Archi-
ducatum  appellat.

1424^ Erneflus obit die 10. Junii: fuccedunt filii ejus duo : Fri¬
dericus IV. ( poflea Imperator, Placidus) & Alber¬
tus (Ducum Carinthiae) IV. Sed ambo fub tutela patrui
Friderici Tyrolenfis.

1435. Fridericus IV. ipfe gubernat pro fe, & fratre Alberto.
1453- Fridericus, jam Imperator, Archiducis titulum fo-
lemniter tribuit Auftriacis, qui Styriam, Carinthiam,
Carniolam poffederint.

I 493- Obit Fridericus IV. (Imperator ) die 19. Augufti.

Succedit filius Maximilianus.

151:9. Maximilianus obit 12. Januarii , fuccedunt filii duo :
Carlus, & Ferdinandus.

Cbronol. P. 1 .  B

1521. Ca-

i.o Series Compendiari a Ducum Carinthi^e.

D U C E S.

1521. Carolus Imperator fratri Ferdinando  cedit Auflriam,

• ' Styriam, Carinthiam, Carniolam

1564. Ferdinandusl. Imp.obit 25. Julii, divifione fadaCAROLO
II. filio Auflriam interiorem leu Styriam, Carinthiam y
Carniolam vivus in Apfili hoc anno attribuit.

1590. CarolusII. obit. die 1. Julii: fuccedit filius Ferdinandus
II. fub tutela& gubernio patrui Rudolfi ILCref. deinde
Ernesti, demumMAxiMiLi ani Archiducum ad 1596.

1637. Die 15. Februarii obit Ferdinandus II : fuccedit filius
Ferdinandus III.

1657. Die 23. Martii obit Ferdinandus III. fuccedit filius Leo-
poldus (IV. Dux) FerdinandoIV. mortuo ante patrem.

1705. Obit Leopoldus Imperator, die 5. Maji. Josephus filius
natu major fuccedit.

1711. Die 17. Aprilis obit Jofephus Imperator. Succedit frater
Carolus III. Dux, & Rex Hifpan. Imperator VI.

1740. Die 20. Odobriš, obit Carolus: fuccedit Filia natu .major:
Mari aTheresi a, Regina Hungar. & Bohem. &c. Impera-
trix Aug. cum Conjuge F RANCisco,Conrogente,dein Impe-
ratore an. 1745.13. Sept. quorum Filii Archiducesquinque.

Filiče Archiduces odo.

S E R I E S

DUCUM CARIN THLE,

E T

iEMULORUM,

ILLUSTR ATA

SUBSIDIO DIPLOMATUM, et MELIORUM
SCRIPTORUM.

uo pačlo Carinthife Ducatus a Bajoario 976.
ieparatus, collatusque primum fit Henrico ,
minori  difto : Bajoaria vero Ottom  obtigerit
eodem anno CMLXXVI, & cur cre-
damus ejus divifionis occafionem fuifle
he\elonm  leu Henricum II. Ba/oarias Ducem ; hasc inquam
mferius Ca pit e  /, uberius exponemus, atque flabiliemus. Hic
feriem diplpmatum compendio reprsfentare libet l  & iis inter-

B 2  dum

12

Series Illustrata

dum tedimonia Veterum infpergere; ut ita & prtemida Se -
ries Ducum Carinthia Compendiaria  rite comprobatetur, & porro
indrumentum fuppeteret, quo potidimum didertationum illa-
rum fabrica confieret , quas X. Capitibus  deinde coarple-
člemur.

Otto II. Imperator Piligrino Patavienfi Epifcopo Iar-
gitur Abbatiam S. Mari« , intra Padavienfe territorium :
,, Precibus dile&ijfmi fratruelis nojlri Ottonis Ducis videlicet Ba-
„ joariorum .... Datum 11. Kal. Augujli. Anno Dominicx Incarnat.
,, DCCCCLXXV 1 . Indidf. IV. Anno vero Regni Domini Ottonis
„ Imperatoris Augujli XV. Imperii tuitein IX. Adi um Ratisbona
5 , in Chrijli nomine feliciter. Amen. J  ( Hun d  rus Gewoldi
,, Metrop. Salisb. Tom. 1 . pag. 2 3 9 P)

Hic Otto-)  Ludold filius, Ottonis I. Magni Nepos,
Fratruelis  vocatur ab Ottone II.  Imperatore , qui Ludold fra¬
ter erat. Vide Tab. I. Genealogicam.  Otto ide tantum Ta¬
jo ar ior um Dux  vocatur.

Otto II. Imp. Rodoaldo Patriarch« Aquilej« donat
locum Idri«, Infulam diftum : ,, Oitod Henricus Karentano-

„ rum Dux noji ra humiliter fuggejjit Majejlati . Datum XV.

„ Kal. Maji, Anno Incarnat. Dominka DCCCCLXXVI.  (addel.)
,, Indidf. V. Anno Regni XVI. Imperii X. Adtum Ingelenheim feliciter. J
(Ughellus Itaka Sacra Tom. V. edit. Veneta , pag. 46. & 47.)
Annum legendum ede DCCCCLXXVII. confuadent Indidlio
& anni regni ac imperii  Ottonis II.

Hoc

DucUM C a R I N T H I M .

n

Hoc anno DCCCCLXXVIL Hezelo fexau£loratus an- 977.
no fuperiore ) confilio Henrici minoris ( Ducis Carinthite )

Pada vi um obfedit. Anno CMLXXVIII. palam Hezeloni ad- 973.
h telit Henricus -minor ; fed ambo ab Ottone II. capti funt. Henricusl.
Ita Chronographus Saxo Leibnitii Tom. I. acceff. hiftor .
P a g.'*89.  Henrico minori ademta Carinthia datur Ottom Otto l.
Conradi Franconici ?  Ducis Lotha ringih, filio ex Luitgarda,
filia Ottonis Magni. En diploma !

Otto  II. Imp. Ariboni liuebas, feu vilias rufticas, re- 979.
galis proprietatis, donat fitas in valle Liubna feu Leobienfi,
cuin- potedate alienandi. ,, Ob interventum Ottonis sEquivoci
„ & Confobrini noftri Carinthienorum DuciSj Datum VII. ldus Octo-
„ bris. Anno Incarmt. Dominka DCCCCLXXV11I1. Indici. VI.

„ Anno regni XVIII. lmperii XII.  Acium Rieda.J (Diplomataria
facra Ducatus Styria Parte  7 . Gojjenfium N. 111. pa g. 6. )
Indičtioni 'addenda unitas, ut fit VIL Cetera omnia rite
congruunt.

Habemus igitur hac teta te tres Ottones  cognatos, nem-
pe Ottonern II.  Imperatorem , Ottonem  Ducem Bavaria; , &

Ottonem  Ducem Carinthia;. Otto  Dux Bavarite obiit anno
DCCCCLXXXII. tede Audlore vita Mmvotrci Paderborn. apud  982.
Surium ad V. Junii.  Anno fequente CMLXXXIII. deceffit 983.
^ tto  II. Imp. VIII. Decembris, cui fucceflit Otto III. Ve-

rum Otto II. antea eodem hoc anno gedit fequentia : Ve-
r °nse Comitia celebrans Otto II, demortui fratruelis Ottonis

B 3 du-

ducatum Bajoarite confert Henrico Minori , antea exaučlorato
Carinthice Duci, fed poenitentiam profitenti. Eadem cefla-
te, eodemque in loco , Otto II. Ang. Rodoaldo Patriarchte
Aquilejte caftella qusedam dono dedit: • „ Petitione nofkri di-

„ lecii Ducis  ( Carinthias) Ottonis . Datum II. Idus Junii.

„ Anno Incarnat. Dom. DCCCCLXXXI 1 I. In diet. XI. Arno regni

„ Domini jecundi Ottonis XXXII. Impcrii quoque ejus undecimo.

*

,, Acium Verona feliciter. Amen.J  (R.P.Rubeis Momrn. Aquil.
pag. 479. šPc.J  Annus regni potius erat XXXIII. ltaque
hoc anno Bajoaria data Henrico : Ottoni Carinthia non fuit
ademta : prius ex Ditmaro:  poflerius ex diplomate con-
ftat. Htec inferius Capite I.  amplius illuftrabuntur.

Hezelo, feu Henricus II, quondam Dux Bajoarias ,
ab Ottone III. Csfare recipitur in gratiam , ducatumque re-
cipit, quem aegerrime cedit Henricus minor. Otto Carinthias
Dux interea pacis ftudio decedit Carinthia, qute rurfum Hen¬
rico minori confertur. Hasc Capite I.  comprobabimus. En
duos Henricos in ducatum fuum reflitutos , fequente in
diplomate !

Otto III. Rex Piligrino Patavienfi Epifcopo quasdam

largitur gratias : „ lnterventionibus - amborumque Nepotum

„ m (ir or um Henricorum  , Ducuin fcilicet Bavarire ac Carintbice

m

„ regiomm . Datum pridie Kal. Octobr. Anno Dom. Incarnat.

3 , DCCCCLXXXV. IndiB. XIII. Anno autem tertii Ottonis re-
„ gnantis II. Acium Babenberga. In DEI nomine feliciter. Amen■ J

(Hun-

Ducum CarinthiTE. 15

• •

(Hundius Gewoldi Tom. I. Metr. Sal. pag. '240.) Hezele
ob fanguinis nexum , Henricus minor  ob Judithara , Heze-
lonis matrem , ab Ottone III. Nepotis vocabulo , Iaxius,
uti folebat, ufurpato , cohoneftantur, Vide Tabulam Ge-
nealog. I mam -

Otto III. Coenobio S. Zenonis, fub Hilderico Vero- 9 ^ 8 '

nenfi Epifcopo , privilegia impertit. „ Henricum Karen -

„ tanorum Ducem noftrumque fidelem , noftram humiliter implorafje

„ excellentiam . Datum VI. Kal. Septembri s , Arno Dommica

„ Incarnationis DCCCCLXXXVIIL Indici. L Anno autem tertii
„ Ottonis regnantis V- AStum Adaresburgh. feliciter. Amen. J  (TJg-
hellus  Ital. S. Trn, V. pag. 746.)

Abrahaino Frifingenfi Epiicopo Otto III. donat ali- 9 % 9 '
qua fita: „ In Mareka Ducis Henrici , <S? in Comitatu VValti-

„ lonis Comitis , in Car mola . Honefiis petitionibus dileStce Ma-

tris noftrce Tbeophanii , nec non čari Nepotis noftri Karenthino-

„ rum Ducis Henrici . Data Kal. Ociobris An. Inčam. Dom.

n  O C C CC L X XXIX. Indici. H Anno autem tertii Ottonis regnan-
>•> tis VI. AStum Franckfurt. feliciter. Amen.J  f Meichelbeck
Hiftor. Frifing. Tom. I. P. I, pag. j S 5. & 18 6.  Item Hundius
Ge wo l d 1 Tom. I. p. 4 2. & 93. J

Otto HI. Saxcni cuidam confert tres domos rufticas 993 *
„ ....  Ob mterventum dilecii ac fidelis noftri Hainrici Bajoariorum ,

„ & Karentinorum Ducis  .... Data XVII. Kal. Julii Anno In-
„ carn. Domini DCCCCKCIII. IndiCl. VI. Anno autem III. Ottonis

» rc ~

16

Series Illustrata

995-

996.
vel 997.

Otto J.
Iterum,

„ regnantis X.  * /letum in Civitate Ncrthufm , felkiter. Amen.)
Hundius  G e w  o l d 1 Metrop. Salisb. Tom. I. pag.  p j. 9
Vide noflrum Caput f.  de duplice Hainrici iflhoc titulo.

Henricus Dux Veronte judicium lolenne inftituit, cujus
tabulae, etfi non integrae, fequentia fufficiunt : „ Domnus

„ Henricus  - - SCLavorum feu Karcntanen. atque ijlius Mareki<z

„ Veronenfium . Et infra . Domnus Henricus Dux .

„ /inno ah Incarnatione Domini nofirijefu Chrifli nongentefimo no na-
„ gefimo tertio , fub datum de Menfe November. Indici, feptima
„ feluiter. Amen. J  ( Ughellus Ital. S. Tomo V, pag .
747.  Sr* 74S.J  Indičlio VII. a Septembri incepta.

Hezelo feu Henricus 1 1. Bajoarbe,&olim fimul Carinfhiae

Dux, vitam laudatus finvvit. Certus ed hic mortis annus coni-

*

pluribus tedimoniis. Vide Pfeffingerum innotis ad Vitriarii
Jus publ ., Tomo 'II. de Ducibus Bavarice. pag. 42 s. Lih. I. Tit. XVI.
Ex Ditmaro & Annalista  Hildeshemenfi  Dies XXV 1 IL
Augudi, apud Gandersheim, liuic morti aflignatur.

Henricus minor , Dux Carinthiae , & olim Dux
Bavarias , moritur anno DCCCCXCVII. tedibus Chro -
niča Aif!rali Freheri Tom.I. pag. 477.'  Sed errat in patre Du-
cis : & Urspergensi Abbate, & Hermanno Con-
tracto,  ac denique Chronico  Salisburgensi  Peziano ,
Script. Anjin. Tom. I. pag. 340. An. DCCCCXCV1I.  qui omnes
Bavarias Ducem appellant, & nonnulli cum Hezelone confun-
dunt bunc Henricum. Vide nodrum Caput I.

Mor-

DUCUM  C A R INTH*IiE. . 17

Mortuo Henrico minore, Otto, Conradi filius, du-
catum Carinthice recepit, Chartis teflibus, & Ditmaro
Lih. V.

Otto III. EccleficE S. Lamberti, & illic DEO milita- circa
turis vgria largitur in Carinthia, feu fuperiore Styria : 100 °'
„ —Interventu Ottonls Carenthinorum Ducis.  Defunt notte Chro-
nic$, & lublcriptiones ,• led commodiffime h$c Charta huc
refertur. (Megiserus Annal CarintbiceLib. VII. pag. 6so.)

Otto III. Adalberoni Marchioni  centum manfos donat I00a
in Provinci a Karintbia  , ac in Marchia, Comitatuque memorati
Marchionis Adalber.onis fitos.  Hoc diploma datum anno mil-
lefimo , ac non dum Vulgatum , integrum dabitur Capite IX.
od finem: ex Tabulario Ccenobii S. Lamberti.

Fragmentum documenti refert Adm. R. P.  Rubeis
Monum. Aquil. Cap. LIH. pag. 491.  quod ita orditur : Datum

in D El Notnine civitate Verona , in dom. Epifcopi , S. Zenoni s  1001.
Solarji ..... Dom. Otberti Epifcopi  ....  refiderct Domnus Hotto
Dux iflibts Marchia , ad fingulorum hominum juflitias faciendas  ,

& dcliberandas . &c.

Subjicitur Ottonis III. Imp. conrtitutio de pertračla-
ta materia , quomodo Comiti Forojulienfi Werihen medie-
tatem- prtedii Slikano & Gorizia contulerit, cujus altera me-
dietas Johanni Patriarchs Aquilejas data lit. Diploma incipit:

„ In JSonnne SanSta Individuae Vrinit at is. Ho .

» Tam prafentium, quam futurorum noverit Univerfitas : quod
Cbronol. P. L'  C

Series Illustrata

18

,, nos interventu Hottonis rnjiri . (utique Ducis Carin-

„ thiae) .PVerihen Comiti dedimus medktatem Cfc.  Sub finem :

„ Data. fexto . arino Dominka Incarnationis . quinta-

„ decima : anno tertii Hottonis rtgnantis XVII. Imperii fui -

• .

A&utn Papix.  Indiftio XV. coepit in Autumno Anni MI.
fecl annus regni videtur unitate augendus, ut fit XViI(.

Ut extra dubium fit, hunc Ottomm Ducem Cariniki «.,
Duci Henrico iterum fuffečlum , eundem efie, atque eum,
qui Anno DCCCCLXXIX. Confobrinus Ottom II.  dicebatur,
Dttmari  verba referam, de hoc Ottone Duce, ad annum
1002. MII. vel fequentem fpečtantia , quae ita habent . Lib. V.
100 3 - pag. $70. Leibnitii Script. Brunfvic. Dom. I.  „ Horum neccf-
„ fitati  ( Germanorum in Italia pro Henrico II. Rege de-
gentium) „ ad fuccurrendum Otto Carentanorum Dux , & Vc-
„ ronenfmm Comes  ?  cum  ....  ob fpetn aimilii majoris ab Italis
,, promijfi a Rege dhigitur. Opis autem Ule Dux Otto fuerit ,
„ quia fuperius reticui  , breviter intimabo. Hic igitur a Cenrado
„ Duce  , &> Luitgarda filia Ottonis primi Ccefaris Maximi pro-
,, creatus , mor um gravitate , actuumque probitate parentelam fuam
n  decorabat. Et cum poji mer tem Ccefaris  (Ottonis III.) jure
„ confanguinitatis , & cetatis , virtutumque maturirate  5  ab Hen-
„ rico , tune Duce , (Bajoarias) in Regern eligeretur , totum hoc
„ onus humiliter excufans , eundem  (Henricum) primos per in-
„ ternuncios  , ac per Je ipfum , quafi ad bet c aptiorem fibi propo-
„ fuit , fideliterque femper adjuvit.J  Similia habet Annalista

Saxo

Ducum Carinthi jul.

19

Saxo  pag. 388. Eccardi Tom. I.  Deincle Ottonis Ducis in
Italiam tranfitus, fed infelix 5  a Ditmaro  enarratur. At-
tamen hib. VI.  Carentanorum fortitudo laudatur ad annum 1004.
vel MIV. vel MV. qui vičtis Harduini leu Hardwigi co- 100 5 -
piis, Henrico II. Regi aditum Italije faciliorem reddidere.

Ottonis hujus Francom® & Carinthi® Ducis obitum circa
annum MV. accidifle exiftimo, quod ejusdem deinceps nul-
la fe prodat mentio : atque anno MV. jam Conradus Dux
in fynodo Tremonienfi de inceftis nuptiis accufetur , quas
cum Matbilde inierat; qua de re ex Anonymo in vita'II. A dal-
beronis Metenjis Epifcopi: Labbei Tom. I. Vibi. N. MS.  D oble
plura refert R. P. Sigismundus Calles Annal. Ecclef. Ger¬
man. Tom. V. Lib.I. Cap. LXXII.  &>c.

Ottoni Duci filius Conradus fucceflit, cuius obitus Circa

1005.

duntaxat memoratur ad an. MXII. ab Annalista Saxone ComadusL
pag. 423. Eccardi Scriptor. Tom. I.  Itidem ab Hermanno I011 *
Contracto , Pifiorii Tom. I. pag. 2J2.  His verbis : „ Cm- 1012.

radus Dux Carentani, filius Ottonis Ducis 3 fraterque Brunonis Aualber fi
33 dudum Papa,  obiit , &, privato filio ejus puero Cunraao 3
33 Adalbero ducatum accepit.  ^jflfeCunradi Ducis obitum anno
MXI. II. Idus Decembris ponit AAecrologium Fuldenfe.  Succeffo-
rem mox cčnfirmant chartte iequentes.

Muratorius Antiquitat. Efienf. Cap. XI.  Tabulas profert
fententiae cujusdam lat® Veron®, anno MXIII. ubi primas par-
tes agit: Adalperio Dux ifiius Marchia , nempe Veronenfis. Hic

C 2 A dal-

20

Series Illustrata

1017.

1019.

1027.

1028.

Adalbero e flirpe Eppenfteiniorum Comitum in Muerzthal
fuit, uti ex Nepote Henrico liquet.

L au d atu s Muratorius Antiquitat. Italia Tom. L pag.

16 p.  repraefentat placitum, habitum in agro Tarvifmo, anno
MXVII. „ Dum jidicio refideret Dominus Adelpeyro, Dux iftius

„ Marclria Carentanorum _ Anno Domni Henrici grada DEI Im-

„ perator Auguftus Tercio XV. Kalend. Februarias. InditHone XV. J

Ad hunc annum MXIX. de bello inter Conrados duos
Franconicos & cognatos ex una, ex altera parte inter Adab
beronem* Ducem agit Hermannus Contr. quo ad Ulmam
vičlus eft Adalbero.

Conradus II. Rex (hoc anno MXXVII. die Pafchatis
Imperator coronatus ) Veronae litem dijudicat, quam agebant
Popo Patriarcha Aquilejae, & „ D. Adalperto Dux de Krin -

„ tbia . Anno Conradi Imperatoris Angufli in Italia primo,

„ XIII. Kalend. J-unii, Indici ione decima. J R. P.  Rubeis
Comm. Aquil pag. soo. &c.

Idem Conradus II. Hartvvico Brixinenfi Epifcopo con-

fert Clufas, fitas in pago Orital „ Interventione . necnon

„ Adalberonis Karentani Ducitf^r. .. Data ociavo Kal. Maji:

„ Indici ione undecima  , anno Dom. Incarnationis AlXX VIII. Re-
„ gni IV. Imperii II.J  Hundius Gewoldi Metrop. .Sa -
lisburg. Tom. I. pag. 317.

Eodem anno Conradus Aug. Poponi Patriarchce *
Aquilejce cudendae monetas jus certis conditionibus impertit:

In

Ducum CaRINTHIjU. 21

„ Intevventu . nec non Adalberonis Ducis  ....  Data an-

„ no Incarnat. Dominka MXXVIII. IndMone XI UL Idus
„ Septembru. Arno Conradi regnantis IV. Imperii vero fecundo:

„ ejusdemque ImperMoris filii Henrici Regis anno primo. Actum
„ ImmidersUrton feliciter. J  R. P. Rubeis Comment. Apnil,
pag. SOS■ &*c.

Circa hunc annum MXXIX. erupere, aut proceflere 1029.
diffidia inter Conradum Aug. & Adalberonem Ducem; nam
Wippo , Pijlorii Tom. III. pag. 4pS-  ita fcribit ad annum
MXXV 1 I. „ Paulo poji' Adalbero Dux Hijlnanorum , Jive Ca-
j, rintanorum , reus Majejlatis, viStus ab Imper atove , cum Jiliis
„ Jitis exjdatus e(l, ac ducatum ejus ijle Chnono ab Imper atove ac-
,, cepit, qnem Ducatum pater ejusdem Cimnonis dudum habuijje
„ perhibetur.  Verum base non uno anno gefta fuerint. 1035.
Adalberonem enim anno MXXXV. demum exau£Ioratum,

& anno fequente Chuononem , feu Conradum, Conradi I,

Ducis -filium , Conradi II. Ccefaris fratruelem, qui antea Dux
Wormatienfis dicebatur, Ducem Carintbbe renunciatum fuif-
D memorat Hermannus Contractus Piflor. Tom. I. ad
an. MXXXV.  „ Adalbero Dux Carentani Hijlria, amifja

» Imperatoris gratia, ducatu quoque privatus ejl.j  Et mox an-1036,
no  M XXXVI. „ Conradus, patruelis Imper atoris  , patris fui 'Tl™
ducatum in Carentano ,, & in Hijlria , quem Adalbero babue-
rat,  ab Imperatore fujčepit. J  Confentit Annalista Sa-
xo j Tom. L Eccardi pag. 464. )  Wilhelmum Comitem

C 3 ab

/

1039.

Circa

1042.

22 'Series Illustrata

ab Adalberone occifum fuilFe circa hunc annum , probat
CI. Peslerus pag. 39.  &fV.

Adalbero decedere ducatu debuit; verum tertius ab-
hinc annus Conrado II. & Adalberoni fatalis fuit, rurfum
Hermanno tefte, ibickm ad annum MXXX 1 X. „ Chunradus
„ Dux Carentani , Gf J  Adalbero amulus ejus , qui ante eum
„ Ducatum eundem babuerat , ipfo mino obierunt. J  Conradum
II. patruelem Imperatoris , Carinthiae Ducem die XIII.  Kal.
Augufii  deceffiffe, memorant Annales Hildesbcim : an. MXXXIX.
Leibnitii fcript. Brunjjp. Tom. I. pag: 9 30. J Adalbero  Dux
filios reliquit Marquardum ,  poflea Ducem , & Adalberonem
Epifc. Bamberg®, uti Hundius Tom. II. ex Tradit. Geijjenfeld.
eruit : Liupoldum  filium Annalista Saxo prodidit ad
annum MXLV.  Eccardi Tom. I. pag. 499.  nifi is Liupoldus,
potius Adalberti Auftriaci filius fuit, uti eum Annalista
Hildejienjis  appellat.

Ab anno MXXXIX. ad MXLVII. Carintbia Ducis  non
occurrit apud vetuflos Scriptores memoria. Marchionem
Carentanum Godefridum  circa an. MaLII.  profert Aventinus
Annal. Boj. Lib. V.  qui Hungaros Carentano infeftos fortiter
repulit. Eundem Marchionem innuit apud Thwroczium
Cbronica Hungarorum Cap. 36. pag. 42-  Idem efle hic vide-
tur Godefridus,  de quo Anonymus Lambacenjts , auffor vita B.
Adalberonis Epiftopi JViirzeburgenJis, apud Hier. Pez. Script. Auflv.
Tom. II. pag.  7. ita ad h®c tempora icribit : „ Erat qui~

dam

Ducum Carinthi^e.

* n

j, dam Comes Arnoldus nomine, qui Cajlrubi opinatiffhnum in Lam -

„ bacenji loco .  . . inhabitabat . Hi: ex Regila nobili uxore

» ex Francia Orientali oriunda . hahbat filium nontine Got-

„ fridum, dignitate Marcbionem, virum ftrenuum & fortem, vi-
„ rum rebus bellicis aptijjimum , .crebris praliorum fuccejfibus
fy  fortundtum  ....  Cujus ditioni cum reditibus čircumjacentibus
» ferviebat Putina Urbs inclyta , & famofa, qua quaji Metro-
„ polis, mater Civitatum ver [us Pannoniam ad Auftralem pla-
„ gam ad arcendos Pannoniorum incurjus, & devajlationes anti-
„ quitus confiituta fuit. J

Videat ?equus Ledor, an non ločo Putina  legendum
fit Petoma  leu Petova ; Petovio  enim omnia ifta aptiffime con-
veniunt, inferse Styri& Urbi vetuftiffims ac celeberrimas ;
dum contra Putinom  , ne urbem quidem, alibi unquam ap-
pellatam legimus, led Caftrum in Auftrias & Styri$ finibus,
Hungariam fpedantibus. Sane Petovium,  feu Petovionem  vi-
detur legijfe Aventinus , qui Godefridum Charinorum limi-
tis Prafe&um  appellat (Inferior enim Styria hac aetate Mar-
cha leu limes Carentanus vocabatur) atque Hungaros juxta
Petanionem Urbem Noricorum  c s los affirmat. Thurowczia-
num Chronicon etiam Petomam  Urbem, fed Gotfridum Au-
ftria Marcbionem  appellat.

Quod fi Marchio Godefridus Carentanum intejea non
adminiftrarat ; aut Liupoldum,  (Adalberonis fortafle filium)
Hungarorum vidorem , anno MXLV. extindum, tefte An¬

ka-

Series Illtjstrata

24

nalista Saxone Eccard. Tom. I. p. 479.  & MarcHonis  titulo
iHuftrein, aut JVelfum , de quo mox dicetur, Carinthiae prae-
fuifie jam inde ab anno MXL. fufpicor, vel ab an. MXLVI.
Cina  • Enim vero de JVelfoS uevo ad annum quidetn MXLVII.
]pf 2 ‘  fcribit Hermannus Contractus Piftorii Tom. I. pag. 279.
(attamen tempus haud latis definitum indicat ) his verbis :
,, Quo tempov e JVelfum Comitem Suevigenam , JVelfi dudum Co-
„ mitis filium, Carentani ducem promovit,  nempe Henricus IIF.
Ccefar. Aventinus quidem certe jam circa an. MXLII.
in illo bello Carentano, adverfus Ovonem feu Abam regem
Hungariae gefto , meminit copiarum Welfonis Ducis. Ve-
rum quče de Moderatoribus Carinthiae pod Chunonem,& ante
Welfum divinavimus, veterum documentorum defečlu > in
inedio relinquimus. Laudate rexifle Welfum , & fine he-
• rede deceflifle, perhibet Cbronic. JVeingart. C. 7. Leibnitii Tom. 1 .
1053. Conradus, exau£Ioratus Bajoariae Dux, ad Hungaros

confugerat, ac ab Andrea Rege gratanter acceptus, ejusque
liifFultus militia , Carentani partem aliquam , inferioris Sty-
ricE, ut opinor, quasdam regiones, occuparat. Herman*
n  us Contractus ad an. ML 11 I. Piftorii Tom. I . p. 296.  £5*
297.  At non idcirco Conradum ifium Carinthiae Ducibus,
aut Marchionibus inferendum arbitror.

De obitu Welfi Ducis variant Annalifhe. Interea
accedo Annalifta Saxoni  , qui cum nonnullis aliis mortem
1055 - Welfi anno ML.y. adtcribit. Hermannus Contr. Pifto-

Ducum CarinTH iiE.

25

ni Tom. L pag. 238. J  (Bertholdus Constant,

UrJUJii Tom. I. pag. 342. J  (Urspergensis pag.

231. Edit.-1340.

Et fane Welfi Ducis, haud pridem defunčti, nifi fal-
lor , menioria cum honore fa<da ed in tabulis Henrici III.
Imperatoris an. MLV. queis confirmat privilegia Coenobii
S. Zenoni s : „ Similiter etiam (iatuimus, ut diflncium duode-
„ cim hominum Harmannorum > qitos Welfo gloriojiis Dux con-

„ tulit pcr invejlituram . Data lil. Idus Novembris An-

9>  no lncarnat. Dominka MLV. Indici. Vlil. Pfc. Ačium
„ Verona. J  Ughellus Ital. S. Tom. V. pag. 362. &c.

De Welfo Duce alia quoque in Veronenfi Marchia pro ju-
ditia geda , & in expeditione contra Hungaros fideliter
pnedita commemorant: Hermannus Contr. ad an. ML 1 .

Pijlorii Tom. I. pag. 233-J  & de Veronenfibus rebus Cbro-
nicon PVeingart. C. 3. Leibnitii Tom. I.p.384 .

Cuononem  Carinthiae Ducem, Henrici IV. Casfaris cogna- 1057.
tum, fed incertum quali nexu, nobis hoc anno MLVII. exhi- f^iT
bet Lambertus Schafnaburg. Pijlorii Tom. I. pag. 323- Con jjfj s
■» Cuono cognatus Regis Dux faffius eji Carentinorum. J  Decef-
bt Cuono , Lamberto item tebe , anno MLVIII. Carin-
thiam intraturus, quam non‘dum viderat. Sub finem anni
MLVIII. extin<dum fuide Cuononem, probabile facit tempus 1058.
Succedoris, quod fpe&afle puto Hermannum potius, quam
tempus obitus Cunonis: „ Conradus , qui Carentanis folo no-
Chronol. P. I.  D

mi-

26

Se ries Illustrata

BerthoL

'dm L

io 6  o,

1073-

Maujuar-
dus & Ber-
tholdus L

,, mine Ducis prafuit, moriens locum dedit, cujus Ducatum Ber-
„ tholdus Suevigena accepit. J  Ita Hermanmus Contractus
ad an. MLX. Pijlorii Tom. I. pag. 299. J  De Bert-holdi hujus
Zseringenfis Stirpe  plura proferemus Capite II ; hic enim Jilc-
cejjiones Ducum  prcecipue fpečlamus. Videbimus deinceps
pofl hunc Bertholdum I. Zaeringenfem, ejus etiam pofleros
Bertholdum II. Bertholdum III. Conradum IV. & Ber¬
tholdum IV. titulo Ducis Carintbia ,  fed inani , fuifle
infignes. Vide , fi libet, Tabulam Genealogicam II.  De Ber-
tholdo I. Carinthjce ducatum adepto , verba Annalifta Saxo-
nis ad an. MLVII. Eccardi Tom. I. pag. 490.  referre libet ,
quae lecuturis etiam rebus lumen aliquod praderre polliint :
„ Quod animmn Bertholdi non parum commovit.  (nempe nega-
tus, qui antea promiiTus fuerat, Suevias ducatus) „ pro qua

„ commotione lenienda ducatus Carintbiormn ei committitur, quem
pojlea filio Juo & aquivoco  ( Bertholdo II.) rog atu ip/ius Rex
„ Henricus commifit  ; Jed pojlmodum quorunclam infiinStu eundem
„ ducatum Liudolfo confanguineo dedit, Jicque patrem & natum
„  (Bertholdos) p ar vi pendens.

Haud fatis accurate htec Annalijla  cxpofuit; Antea fenim
. MLXX 11 I. Bertholdo I. in* Carinthiae ducatu fubrogatus fuit
Marquardus , Adalberonis olim Ducis filius, deinde praeterito
rurfum Bertholdo I. vel ejus filio Bertholdo II. ducatum Ca-
rentanum načlus fuit Luitoldus  , Marquardi filius , anno
MLXXVII. aut fortafle fequente.

Mar-

Ducum Carinthi^e. 27

v

Marqmrdum  vix dubito patri Addbevoni  Duci , antea
MarcUoni , in MarcMa Carintbia ,  & podedionibus Carentanis,
faltem ab an. MXXXIX. fuccedide ; quando prsfertim de
Liutoldo ( de quo fuperius di&urn ed ) Adalberonis dlio ,
res dubia ed , an ea , qu?e ab Annalijia Saxone  de Liutoldo
illo, Hungarorum vičlore , proferuntur 5  velut Adalberonis
fdio ,  non potius ad Liutoldum Audriacum pertineant, Adal-
berti filium.  Marquardi , non dum Ducis 5  Charta extat,
cujus apographum babeo ex Tabulario Celeberr. Ccenobii
S. Lamberti, led line anno , &: loco, qua : Marchmart fi-
lius Adalberonis Ducis, & uxor ejus Liupirch,  decimas, & alia
in manus Gebbardi Arclnepifcopi Salzburgenfts  tradunt. Exarata
haec charta fuit intra annos MLX. quo Gebhardus lejem
adiit, & MLXXIII. quo Marquardus  jam Ducem  fe ferebat ,
uti mox dicemus.

Bertholdo 1. ab Henrico IV. Ofare ablatam Carin-
thiam datamque Marquardo propinquo luo , tradit ad an.
MLXXIII. Lambertus Schafnaburgensis VifioriiTom.l.
Verum Scriptor idem paullo pod CaAarem Te Bertholdo ex-
culalFe memorat, atque adeverade , non collatum Marquar-
do fuide ducatum Carinthis , led ab eodem privata pras-
lumtione ufurpatum , necjue de jure fuo quidquam imminu*
tum fuide Bertholdo. Acquievit tantifper Bertholdus, in-
terea fidelis Csefari.

23

Series Illustrata

I0 77-

Bcrthnl-

dus II.

Attainen fubinde HenriciCaef. aučloritatem acceiTilFe ex-
auftorationi Bertholdi, oftendit diploma HenricilV. relatum a
Rdissimo Hergotto Genealogij Habsburg. Cod. diplomat.
Tom. II. p ar te I. N. i£8- pag. 126.  ubi: Bertholdi jam non Du-
cis  fir mentio : Datum Moguntia Kal J-ulii anno MLXXVII. J
Neque vero Bertholdus in fide Henrici permanfit. Poit Ju¬
hi Menfis initinm obiit hoc anno MLXXVII. Bsrthollus I.
in oppido fuo Luiberch, confenfu Chronologorum: Conra-
di Urs-pergensis y  'Annalist^e, itemque Chronogra-
phi Saxonis,, & Fragmenti Hijlorici  apud UrJUjiumP.il.  So-
lus Bertholdus Constantiensts apud Urjlijium parte I.
ad an. MLXXVIII. Bertholdi mortem fubmovit.

Bertholdus II. primi filius, patri in titul um Ducis Ca-
rinthice fucceflit, fruflra fperans proniifliim olini ab Henrico
Casfare ipfum ducatu m , uti ex AnnaliJla Saxone  monuimus.
Eodem hoc anno dece/hlle Marquardum ■> documenta per-
fuadent, mox adferenda. Non ante Majum tamen menfem
vita funčium fuiffe Marquardum , colligitur ex elečlione Ru¬
dolfi Anti - Cadaris , quae in Martio hujus anni MLXXVII.
fufcepta fuit, & ex verbis Burkardi de Cajibus Monajl. S.
Galli Cap.  7. Goldajli Script. Alemann. pag. /0. & 71. Edit. Illu-
Jiris Senkenbergii. ,, Rex vero Henricus mox ut Ducem Rudolfum de
„ Rinfelden regnum fibi ujurpajfe audivit, Pafcba Verona moratus,
„ per Carintbiam, Domino Marquardo,  &f jilio Jiio Luitoldo, Duce,
„ fibi ducatum prabentibus, ad Teutonicas partes rediit.

Si

Ducum Carinthi^.

29

Si rite haec Burkardi verba interpungantur, folus tune
Marquardus DUX appellatur ; neque enim duos hac astate
Duces eadem Provincia nancifci folebat: aut Liutoldus Dux
dicitur, quia mox patri fucceffit.

Henricus IV. Casfar fugato aemulo Rudolfe in Italiam
illico non. eft reverfus. Nam ante dimidium Junii Norim-
bergas Sigehardo, ad fchirma tradučfe, Patriarehas Aquilejenfi
Carniolias Marchiam, & Iftriam dupiici diplomate contulit, utro-
que D ato III. Idus Junii anno Dom. Incamat. MLXXVII. In - 1077.

diSf. VII . ASium Nieremberg feliciter. Amen.  In utroque Luitoldur.

diplomate hiter pradentium nomina legitur : ....  Ducibus
autem JVrititzlao Bolema , & Liudolfo Charintlia.  Hic folius
Liudolji  mentio , probabiliter docet , Marquardum patrem
obiilFe, qui deinceps vivus non occurrit, fed folus Luitol-
dus Dux Carinthiae.

Habentur deinde hujus anni Tab ul če Kal Julii Mogun-
ti£ f  Si Kal. Novembris Wormatia  ab Henrico IV. editae ; priores
paulo ante indicavimus: pofteriores vide apud Cl. Georgisch
in Regejlo diplomat. S. I. pag. 427. J II32  vero congruunt cum
eo , quod pod: Pafcha hujus anni ex Italia redivide Henri-
cum IV. diximus, focio Liutoldo Carinthke Duce. Aliud di¬
ploma di£H Henrici Gsefaris extat , quo Sigehardo Patriarclne
Aquilejs Comitatum Fort Julii, & villam Luzanicam, alia-

que impertit. A Hum Kapla Anno Incamat. Dom. MLXXVIL

Indici. XV. Anno Ordinationis Henrici IV. XXVI. Regni vero

D 3 XXIII.

go Series Illustrata

XXIII.  fine die. In decurfu mentio fit: Interventus..’. Ducis etiam
Liutoldi.  (Rubeis Monum. Aquil. pag. SS7-J  Enim vero Sigehar-
dum Patriarcham an. MLXXVII. die XII. Augufti decelMe,
ofiendit dočli/T. P. de Rubeis Mcnument. Aquil. pag. sJ9- ex
C kronico Aiigufiano,  & rebus SucceJForis probabiliter. Henricus IV.
porro pofi- Pafcha hoc anno in Junio  , Julio , & Novembri
menfibus in Germania fuit; non itaque Papiče  hoc anno hxc
affa funt  in gratiam Sigehardi , nifi ante Pafcha. Annos
Ordinationis & Regni non moror , qui incerto funt initio ,
aut hic efie vitiofi , etiam a P. Rubeis , cenfentur. Annus
Regni XXIII. convenit exeunti anno MLXXVI. ab anno
MLIV, quo elečlus. & coronatus efi: Rex Henricus IV. vivo
patre : vel certe ab an. MLili. quo defignatus ac propofi-
tus a patre Rex fuerat. At enim Liutoldum  jam tune Ducem
Carintbia  dičlum vivo patre Marquarrdo fuifFe, nifi ab Ital is ?
Ducis filium pro Duce appellantibus, vix adducor, ut čredam :
aut nifi pater ultro filio decelFerit. Marquardi Ducis demortui
mentio recuruct ad annos IM CII. vel fecjuentem , & MCIV.

Bcrtholdum II. Zaeringenfem tegerrime tulifFe , quod

Liutoldus ducatum Carinthias , ac frater ejus Henricus

*

Ifiriam a C<efare obtinuilFent, perhibet Burkardus de Caf
ogb- S. Galli Cap.  7. pag.  77. Script. Aletn.  Henricus IV. Mo-
gunlia Kalend. Martii MLXXXVI.  Tabulas edidit, in quibus
res adda feribitur : „ Cum afenfu Laicorum Ducis Boemovim

„ IVratislai y  & fratris ejus Cunradi Ducis , Ducis Pridevki,

Du •

D ucu m Carinthi^e.

3 l

„ D uc is Luitoldi  ....  ( Balbinus Mifcellan. Hi flor. Regni

Bohem. Doc. I. Lih. VIL P. L pag. n. N. <)■)  Hic Liuto'dus
haud dubie Carinthiae Dux erat.

Liutoldum Ducem hoc anno MXC. extinčfum fuiiTe, 1090.
comprobant : Annalista Saxo Eccardi Tom. I . pag. S / g -
Annales Hildesheim. Leibnitii Tom. I. pag. / 32 -  Et adjecla alia
notitia AValtjramus de Unitate Ec dejta Lih.11. FrekriTom.I.
pag. go <j.  qui ita fcribit : „ Eodem anno MXC. defunStus eft

■» Luidolfus Dux Carentinorum  , c um SA ipfe appeteret regnum
„ contra hnperatorem Henrichum. Porro  Bertholdus Con-
stantiensis ad hunc an.  repente deceffifle Liutoldum refert,
cum nuper uxorem aliam fus fuperinduxiflet, concedente
Guiberto Antipapa.

Eodem boe anno deceffit Bertholdus II.  Ziringetjfis ,
temulus Luitoldi, teflibus: Bertholdo Constantiensi,

c

Urstisii Part e I. pag. g 6  g. J Chronico Augujlenjt Preberi

Tom. I. pag. gos-

Animadverto, tertium jam temulorum par pro Duca¬
tu Carinthis , eundem annum poflremum vitae habuille ,
nem p e : Adalberonem Sc Cunradum II.  an. MLX. Marquardunr
& Bertboldum I.  an. MLXXVII. Nune denique Luitoldum, Sc
Bertholdum II.  an. MXC.

Bertholdo II. Zsringenli ftacceffit filius Bertholdus IH. 1090.
Luitoldo vero frater Henricus , hujus nominis Dux Carin- n . Ber -
thite fecundus 3  antehac Marchio Irtriae. Hanc Henrici , tholALsLlL

Mar-

32 Series Illustrata

Marquardi filii , fuccefTionem in locum Luitoldi comprobant
documenta deinceps afferenda.

1096. In Tabulario illuftris Coenobii S. Lamberti Ordinis

S. Benedikti, habefur diploma Henrici IV. Imperatoris, quo
Abbatiam S. Lamberti , conflitutam in Epifcopatu Salzburc,
in Coniitatu Friefach , quam Henricus Dux Carinthia  , a pa¬
tre fuo aedificari coeptam , confummavit, mpltis gratiis Im¬
perator donat , quam Abbatiam Henricus Dux  pradente Im-
peratore , in Intelom Romani Principis , Petro Apoftolornm
Principi  tradidit , prsfente etiam Duce VVelfone , per ma¬
miš Burcbardi Marcbionis . Anno Dominka Incarna-

tionis Millejimo nonagejimo Jexto. Indi&ione IV. Henrico A°
XLIII. regnante , Imperante vero tertio decimo. Verona feli-
eiter-actum efi.J

Ex hoc documento confiat ,* inclytum S. Lamberti
Monafterium, faltem anno hoc MXCVI. jam plene confti-
tutum fuifle , quod anno faltem MLXXIII. fi non antea ,
Marquardus Dux molili coeperat. Complurium Imperato-
rum & Regum confirmatoria privilegia S. Lamberti, haben-
tur in laudati Coenobii Tabulario, quod muko locupletius
e/Te ex apographis ad me benevole miflis comperi, quam
fallax rumor ferebat.

1097. De Henrico II. Duce ita Hermannus Contractus

ad on. MXCVI 1 . „ Idem Dnx  (Bajoariae Welfo) adjutorium
v  Heinrici Dncis Carentini & fratris ejus Acpiilejenjis Potriarcba

(Udal-

DuCUM  CARINTHIiE. 33

(Udalrici ) coaČhis .efi adfcifcere.  Tabulas Henrici II. Du-
cis, quas memorat Lazius de Migrat. Gent. Lih. Vl.pag. 181.
. & ex eo Megiserus Lih. Vil. Cap. <j.  in quibus anno
MXCVI. Wilhelmus & Cunradus Comites de Starchant in-
ter tefies legerentur, mihi dubi^e lunt fidei ; tum quia Star-
. chant  non eft familias, aut arcis nomen : cum etiam, quo'd
confudiire videatur Lazius has tabulas cum illis , quas ad

an. MCIII. indicabimus.

Longobardi in Palaeftinam proficifcentes , permi/Tu-
que Henrici Ducis Carinthiam tranfeuntes , Hungariam pe-
tunt. Conradus Urspergensis ad an. MCI. pag.zso-.J

Monafterio S. Lamberti Ord. S. Benedičli in Styria fu-
periore, olim in Carinthia, varia donavit Dux Henricus , cum
familne Ture mentione : Quod Carinthia Dux Henri-

y, cus pr o arama Jha rentcdio, G? dilecla Conjugis fua Liutkar-

v> da, & pr o animabus patris & matris fua Marcim? ar di &
» Liutpirga  , fratrumque fuonim  , &J 2  aliorum parentum ....
Inter teftes : „ Udalfljalch.Comes , Walt Comes de Rima ,

» Chunrat filius Udalfcbalchi Comitis , JVilibalm de Huninpurch ,

■>■> & Starchant Marcbio de Soune, G? frater ejus Udalricb . J

» Scripta efi bac notitia Anno Incarnationis Dominka Milkfimo CI1I.
» hAiBione X.'V11. Idus fij-anuarii. J  Aut Indičlio XI. aut
annus MCII. fcribi debuit. Bern. Pez. Tbefi anecdot. Tom.
VL feu Cod. Diplom.  P. 1. pag. 283. ad 286. J

1101

1103

vel'

1102

Cbronol. P. L

E

Hen-

34

Serties Illustrata

1104.

■vel

II 14.

Henrici II. Ducis primam Conjagem Liutkardam hic
tenemus : alias duas eundem liabuifle uxores, quod re&e
fcripfit Lazius , docemur e documento anni MCLXX ,
inferius indičando, in quo diferte demortui hujus (filii Mar-
quardiJ Henrici Ducis Carintbia Sopbia tertia Uxor  memoratur.
Hanc Sophiam probabiliter jam ex Mfcto Chronico Gloknicenji,
Henrico afTeruerat R. P. Calles S. J. in Amini Aufir. par-
te I. Lib. Vil. pag. 427. J  Alteram Henrici uxorem Beatri-
cem vocat Lazius, quod ifthic eidem čredi poteft, cete-
ra aflecuto. Fratres Henrici ( prster Luitoldmn  Ducem )
Udalricum,  prius Abbatem S. Galli, deinde Patriarcbam Aqui-
lejae : & Hermamum  Epifcopum Patavienfem , comprobatos
legere eft apud R. P. Rubeis Comment. Aquil. a pag. 542.
ad SS8-  Item apud R. P. Marc. Hansiz S. J. German. S.
Tom.l.  Et apud Cl. Pes l e rum in Serie Ducum Carintbia £fc.

Henricus Dux fundationem Monaflerii S. Lamberti,
a patre fuoMarquardo  inchoatam, amplius perficit, &confirman-
darn curat Moguntias a Ccefare&Principibus Imperii. „Conjir-
„ mata eji auiem hac traditio apud Mogunciam in univerfali cu-
„ ria, prafentia, mitu, & autloritate Hainrici Imperatoris quar -

„ ti Augufii . AStum Moguncia in Chrifio feliciter. Seri -

„ ptum XVI. Kalend. Februarii. Inditl. VII.  (corrige XII.)
„ Anno Incarnat. Dom. millefimo centefimo quarto ... J (Di-
plomataria faera Ducatus Styria  P. II. pag. 274. J  Sed inipe-
His pluribus hujus Chartae apographis, dubito, an non haec

ad

Ducum Carinthi,®.

35

ad an. MCXIV. fpe&ent, cui Indiftio VII. convenit, & quo
Henricus V.  Moguntite, Menfe Januario Comitia habuit; at-
tamen utrique anno diverfa confinuatio attribui potefl.

Compačlatio inter Pafchalem II. P. M. & Henricum V. mo
Caefarem refertur a Muratorio Serif t. Rerum Ital. Tom. III.

P. I. fag. 360. 361.  ubi hcBC in rem noftram leguntur :

„ Mediatores dobit Rex Domino Papa Principes , quos petiit....

), Henricum DucemCarinthia, Bertholdum filium Ducis Bertholdi — J
Et inferius in formula juramenti : „ Ego Henricus de Cariu-

„ thia: ego Bertholdus, filius Ducis Bertholdi . J

Bertholdum,  hic memoratum, cenfeo effe  Bertholdi III.
Zaeringenfis filium natu majorem, quem ano MCXI. deceflifle
čredo ; quia eum annum emortualem Pistorius , nefcio
ubi inventurni, tribuit, fed non rečle, Bertholdo II. ; & ve¬
ro neque Bertholdo III. Duci  is annus mortis tribui potefl.

Sane in prasmifTo diplomate is Bertholdus  non vocatur Dux,
fed Jilius Bertholdi Ducis  , quae formula patrem viventem in-
dicat. Ratio etiam hinc patet, cur Bertholdo III. Conra-
dus filius natu minor in Ducatu fuccefierit, prtemortuo nem-
P e  filio Bertholdi tertii Bertholdo juniore, fe.d filio natu majore.

■At Bertholdus III. diferte Dux Carintbice  appellatur ad an- 1106
nos MCVI. & MCXIV. in Chronica S. Pantaleonis Eccardi  ^

Tn  T  '  II14

1 om. 1. p a g' „ Colonienfes deditionem faciunt  ,

» n Mdiante Duce Bertolfo Carinthia.  Et infra : ,, Plures Snge-
mi V milit ar es trucidantur, & capiuntur, inter quos & Ber-

E 2 ,, tol-

Series Illustrata

3 6

„ tolfus Dux Karintbiorum, Caf ari fidijfimus captus. J  Sed hic
inanis titulus erat Ducis Carinthiae. Laudata Chronica re-
gia S. Pantaleonis,  atque Fragmentum Uftorkum Urfiifii p ar te II.
pag. 8,4.  mortem Bertholdii III. adfcribunt anno MCXXII.
Fragmenti auttor  porro h$c adjungit: Omnes enim  ( Ber-

„  tholdi Zaeringii) ufque acl prafentem dim Duces ditii funt,
„ nullum ducatum habentes , Jbloque nomine fine re participantes ;
„ nifi quis ducatum ejje dicat Comitatum inter Juram, gf mon-
,, tem fiovis : vel a ducatu Carentano , quem nunquam babue-
„ runt , Ducis eos nomine honorandos contendat.)  Bertholdi

Com-adus  I[[. Patris fui terras ac titulos naftus eft Conradus,  premor-

'J.jOtVUlv 6tl~ *

fis.  * tuo, uti diximus, Bertholdo juvene, filio Bertholdi III. Du¬
cis natu majore. Vide noftrum Caput II.  Prcetereo hic ea
. teftimonia, quibus Conradus  nofter non nifi Dux Zaringia  ap-
pellatur, vel BurgundiaDux,  qualia in Guillimanni Habspur-
gicisLib.V.  producuntur, &-plura ab Rdissimo Hergotto
Geneal diplomat. Tom. II.

1114. Henricus V. Imperator , Petitione Henrici Ducis Karin-

tbia, dileftijfimi nepotis nofiri;  Privilegia confirmat & impertit
Ecclefiae, & Coenobio S. Lamberti, quod Marquardus pater Ducis
inceperat. Data XVI. Kal. Februarii IndiSUone Vil. Anno Domi¬
nka Incarnationis MCVIIII.  (corrigo XIIII.) Regnante Uenrico
Quarto Rege Romanorum Anno VII. Imperante II. Athim efi
Moguntia in Cbrifio feliciter. Amen. (Fx TabularioS. L/imberti. J
Annum Chrifti MCXIIII. nempe loco V. ponendo X 5  re-

fcri-

Ducum Carinthi^e.

37

fcribendum elTe , comprobant IndiSHo,  & anai Regni  & Im-
perii ■>  qu$ in Henricum  vulgo (juintum , reipia Imperatorem
Quartum,  rite omnia conveniunt ad an. MCXIV.

Henrici II. Ducis mortem ex vetufiis Annalibus  an. 1127.
MCXXVII. ad diem XXV. Martii Lazius , & Megiserus
confignarunt: lile Libro VI. migrat. G. pag. id 7. Hic Lib.VII.

C. gd. pag. /Jd.  qui diem notavit. Henricum hunc Conjobri-
num Henrici Quarti Imperatoris,  veterum Annalium fide appel-
lat Lazius, Eundem de Eppenftein  vocat Fragmentum vetus
Genealog. Bibliotb. Vindobon.  apud Hanjiz Tom. II. Germ. S.
pag. ga 1.

Ducatus Carinthiffi e familia Muerzthalenfium Comi- Henri™
tum translatus eft ad flirpem (haud dubie cognatam) Co-
mitum de Lavanda valle, in Henrico III.  Engelberti filio, quos
recentiores appellant : Sponheimenfes Comites de Ortenburg.

Andi or vita Conradi I. Salisburgenfis,  Bern. Pez. Thef.
Anecdot. Tom. II. P. III. p. 240. & 242.  pofteaquam narrafTet
Henricum II. Ducem a Conrado Archiepifcopo, nudiš pedi-
bus advenientem, abfolutionem ab interdičtis facris petiifle,
veniamque perfecutionum; profequitur ita : „ Poji hunc Hen-

» ricum  ( II. ejus nominis Ducem ) perfecutores habuit  ( Conra-
>> dus) etiam Henricum III. qui junior appelldtus ejl y  L? priore
9) Henrico mortuo ducatum Carinthia obtinuit, & fratres ejus
„ Engelbertum , & Bernardutn Comites. J

E 3

At

38

Series Illustrata

• 113°- -At non diu novus hic Henricus principatu gavi-

Engelber-  f us  . Engelbertum  enim fratrem eidem fuffeftum fuide
anno MCXXX. pod Februarium Menfem , ac probabiliter
anno jam inclinante, odendit R. P. Marcus Hansiz Ger¬
moma S. Tom. II. pag. 227.  e binis documentis. Prius ed
Fragmentum eplftola Innocentii II. Papa,  qui hoc anno MCXXX.
die XVII. Februarii elečlus fuit, ubi ita fcribit Papa : „ Pro
„ quibusdam Ecclejiis a te  (Conrado Salisburgend) interdi&is ,
„ nos Henricus Dux Carintbia pofulavit.

Poderius documentum ed Charta Lotharii Claris, qua
fundationem Undedorfenfis IVIonaderii confirmat, praefenti-
bus ....  „ Engelberto Duce Carintbia. . . Engelberto Marchione. ..
„ Ali a funt bac Anno Dominka lncarnationis MCXXX.  Inditiione
„ VII. In Curia Ratispone , feliciter amen.  Extat apud Hun-
dium Gewoldi Tom. III. Metrop. Salisburg. pag. joj.  His
accedit fupra laudatus Biograpbus Conrad. Salisb. , qui Hen-
licum juniorem non multo pod aditum ducatum dece.jf-
dde perhibet.

De hoc Engelberto Duce vix quidquam e vetudis
monumentis proferre podumus. Ex Traditione Monafierii S.
Pauli  in Carinthia colligunt recentiores : Engelbertum vitse
antea&as pcenitentem fe in Monaderium abdidide : id quod
omnino condrmat Necrologium Admontenfe , Hier. Pez. Script.
Aufir. Tom. II. pag. 202.  ubi demortui memoria ita adnotata
legitur : „ JI. Idus April. Engelbertus ex Duce Monacbus.

An-

Ducum Carinthi^e.

39

Annus abdicati Ducatus nos Iatet; attamen eum efle
vel MCXXXV, vel proxime prascedentium aliquem , conji-
cio ex cliplomatibus fequentibus, ubi primum anno M C XX XV.
Udalricus, Engelberti filius, & Dux,  & filius Ducis  appelli-.
tur , velut recente memoria abdicati a patre ducatus, idem
etiamnuni Ducis  titulo honorandus videretur : tum deinde fa¬
lus Udalricus Ducis Carinthiae titulo fe offert.

Dum Lotharius II. Imperator Coenobio S. Joannis 1135
in Madelhartftat gratias largitur ; inter praefentes nominan- UMri-
tur podremo pod Marchiones & Palatinos loco : „ Udalri-

„ cus Dux j filius Engelberti Ducis.  Quod ipfum aut admo-
dum juvenem fuiffe Udalricum arguit, aut fortaffe abdicatio-
nem patris Engelberti , ac fuccedionem filii , non dum ab
Imperatore folemniter confirmatas fuifle. Datum Anno Do¬
minka Incarnationis MC. tricejimo quinto , IndiBione III. XVI. Kal.

Aprilis. Ordinationis anno X. Imperii II. Acfum Bamberga, feli-
citer amen. J  Indidioni addendum X. ut fit XIII: Cete-
ra' conveniunt. ( Hundius Gewoldi Metrop. Salisb.

Hom. II. pag. 31 p.

Udalricum Ducem cum Lothario II. hoc anno in Ita-
lia moratum fuifle, etiam in Curia Aquinenfi, probat Celeb.

J°- Jac. Mascovius in Lothario II. pag. ios.  &J 2  107. Lib. II.

§• XXIX. XXXI.  & in annotat. pag. 349. ex Gattola.

Apud R. P. Bern. Pez. Thefauri anecdot. Tom. III.

P. III. pag. 699.  exhibetur traditio VVeringandi fada Con-

ra-

^37*

Circa

1138 .

4 °

Series Illustrata.

J138.

1142.

rado I. Archiepifcopo Salisburgenfi, cui : ,, Romanus Gur-

eerjis Epifcopus, Udalricus Dux de Karintlia, & Bernbardus Co-  •
„ ms interfuere.  Annus quidem defideratur ; fed circa hoc
.tempus memorati onines floruere.

Cunradus III. Rex Monaflerio S. Blafii privilegia Er¬
ni at, & nova confert. Teftes ... ,, Engelbertus Marcbio
„  (Mrke ut opinor, frater Udalrici) Udalricus Dux C ar milna,
„ Poppo Cornes de AndeJJe  ....  Datum apud Babenberch mino
,, Dominka Incarnat. MCXXXFI 1 I. Inditl. I. regnante Cuonrado
Rege Romanovim lil. anno vero regni ejus primo. Achim in Chri-
flo feliciter. Amen. J  (Marqu. Hergott. Genealog. diplomat.
Domus Aufir. Tom. II. P. 1 . N■ CCX 1 F. pag. 158. J

Cunradus I. Salzburgenfis Prasful Seccovienfi Cano-
nicorum Collegio decimas confert: „ Ačlum boe efi Friefach.

,, Anno Inčam. Dom. mili. cent. quadragef. fecundo. Indicfione quin-
,, ta prafentibus., adjlipulantibus Venerabilibus fratribus Alt-
,, marino Trid. Romano Gurcenji Epifcopis. Plač autem ut in-
„ convulfa permaneant fubfcriptis certificamus teflibus : Udalrico

„ Duce, Otacbero Marcbione . J  (Edidimus hanc Char-

tam inter Diplomataria faera’ Ducatus Styria Parte I. Seccov.

NIIP  pag. 143. J

Mortem Engelberti I. olim Ducis huic anno aflignat
R. P. Marcus Hansizius S. J. German. S. Temo II. pag.
242.  his verbis : ,, Obierat Engelbertus eoruni pater Anno

MCXLI 1 . ut babet  Aventinus , priclie Idus Aprilis, ut ve-

tus

Ducum Carinthi,®.

41

tus MS.  Vetus hoc manufcriptum effe puto 'Necrologium Ad-
montenfe aut ex eo defumtum, ex quo folo dies obitus cer-
tus non haberetur.

Anno MCXLIII. aut fequente extinčlum cenfeo Du-
cem Udalricum I. eique fuccefMe filium Henricum IV.  cu-
jus fratres fuere Udalricus, Sc Hermannus.  Hcec Tabula III.
Genealogica  propofuimus ; rationem dabunt porro documenta
fequentia.

Conradus I. Salisburgenfis Reicherfpergenfi Coenobio
gratias largitur ; memorantur illic : „ Heinricus Dux Carin-.

„ tria, & frater ejus Udalrich. Atlurn in Salzburg X.Kal. No-
„ vembris Indici. Vlil. J  Indikio indicat annum MCXLIV.
qui non eft adfcriptus. ( Ludewig. Script. Bamberg. Parte
II. pag. 2SS- in Cbronico ReicherJpergenJi.J

Noniinatus ifthic Udalricus,  qui non Dux ,  fed tan-
tum Frater Ducis  Henrici appellatur, alius utique efl ab Udal-
rico,  qui anno MCXLII. folus Dux Carinthia  confignatur. Ita-
que Udalricus I. Dux jam inter vivos non erar.

Conradi Ducis Zčeringii mentio fit inter tefles ita :
Conradus Dux Carinthia.  Refert Tolnerus, in Cod. Diplomat,
V a S • 4.P poji Hifloriam Palatinam  , hanc Chartam, a Conra-
c ^° Ul. Rege editam apud Trajekum XV. Kalend. Novem¬
bru & c . MCXLV.

Conradus III. Rex, Obernburgenfis Ccenobii, S. Bene¬
diki Ordinis, inStyriae &Carinthiae hodiernis confiniis liti, pri-
Chronol. P. I.  F v i_

U 43
1144

Henricus

IV.

1145.

II47.

4 *

Series Illustrata

1147.

-vel

1149.

1149.

vilegla & fundationem confirmat; teftes .... Henricus Dux
Carinthia. Engelbertus Marchio  ....  Datum Idibus Februavii
'Anno MCXLVII. J  Hujus Charte memimit Valvasor De-

0

fcript. Carniolia Lib. X. pag. 208.)  Hoc anno Conradus III.
per Hungariam in Orientem movit poft Pentecoflen.

Idem Chunradus Rex per Carinthiam , ut videtur, iter
infiftens, OfllacenjfiBenedidiinorum Coenobio quasdam confert;
inter teftes : „ Henricus Dux Carinthia  ....  Datum in Foro

„ S. Viti II. Idus Maji Anno Incarnat. Dom. MCXLVIIl. In-
„ diff. XI.  Megi3Erus Annal. Carinthia Lib. VIL Cap.
54. pag.y(j8 ■ J  & Indičlio fcribi debuit XII.* & annus po-
tius MCXLVIIII. vel Indift. X. & an. MCXLVII. Nam in
Majo anni MCXLVIII. Conradus III. in Palceftina degebat.
Quare & Bernhardum Comitem Carinthiae , Henrici Ducis
fratrem, qui tefte Anonymo Leob.  in Palaeftina obiit, ante dif-
ceirum Conradi Regiš obiifle čredo an. MCXLVIII. Aprili
Menfe ineunte , aut exeunte Martio ; quia Necrologium Ro-
facenfe MS tum  Bernhardi  memoriam die VIII. Kal. Aprilis  con-
(ignatam exhibet.

Eodem tempore (anno MCXLIX. redeunte Conrado
Rege ex PalsRina ) exarata videtur notitia variarum dona-
tionum Canoniae Seccovienfi fačlarum ufque ad an. MCXLVII.
Si  ulterius, quibus ita fubjungitur : „ FaSla hac Traditio-

, y  ne intra decem die s Chunradus Rex Frifachiam venit, cau -
„ famque Juperius dičtam judicio Principum roboravit, tejle s

1

„ ad -

Ducum CarinthijE. 43

„ adduxit, quorum funt nomina: Otlieb Bdfilienfis Epifopus : Hein-
„ rkus Dux de Karinthia , & amnculus ejus Hartmmnus Mav - .

„ chio de Baden . Engelbertus Comes de Gorze. J  Vi¬

de ii libet Diplomataria facvd Duc. Styria Parte L pag. 146.

Seccov. N . VIL

Hartmannum Tea Hermannum , Badenfium Marchio-
nem II. alium efle cenfeo ab Hermanno Provincia Veronenjis
MarcHone,  quem fratre m efle čredo Ducis Carinthiae Henrici
IV, cujusque inter Conradi Regis focios in Paljeftinam, me-
minit Willermus Ttrius Hiftor. expedit. Sacva Lib. XVII.

Cap. I. Bongarfii, gefla Dei per Francos pag. p 10. J  Vide no-
ftrum Caput V. de Serie Marchionum Verona.

Conradus Zaeringenfis, & Carinthice Dux titulo, vi- 11 52 .
tam terminavit anno MCLII. die VIII. Januarii. Si Pisto- duš ic.
Rio acquiefcimus, aut aliquot menfibus pofl: , fi Guilli-
majntno , Lib. V. Habjpuvgic. pag. 284. 4 t0 .  qui ita de obitu
Conradi : „ Paucis poji  (Martium anni MCLII.) Menfibus

,, obiit etiam Cunradus Dux Zaringenfis, Jepultusque efl in Mo-
» nafierio D. Petri ad Harciniam. Reliquit ex . Clementia, Got-

„ frvdi Namurci, Lucemburgi Comitis filia  ..... liberos
y> quinque , Bertholdum IV. Zavingia Ducem, Rudolfum . J

De die vel Vlil. januarii, vel II. Junii, obitus Conradi, ipfe
Guilli MAN]sus  f e  dubitare fatetuf, cum certus fit annus.

■Ad Annum MCLIII. occurrit apud Ludewigium 1153.
Reliqu. MStovum Tom. XI. p. SSL  i n  diplomate Friderici I.

F st Cce-

n$4-

1156.

44 , Series Illustrata

Caefaris inter teftes : Otbelrkus Dux Carintbia.  Sed mihi ad-
modum fufpe&a eft fcriptura : Otbelricus  ; in nullo quippe,
prcecipue Germanih, diplomate , Otbelrkus Dux , fed femper
Udalricus,  vel Oddrkus , vel Ulricus  legitur: prasterquam quod
conftet Henricum IV. multis porro annis Ducem Carin-
thiae fuifle. Et vero alter Henrici IV. Ducis frater Herman-
nus, ferius. circa an. ML 1 X. no.n nili Frater Ducis de Carin -
tbia  falutatur.

Non dum Zaeringenfes deftitere ab ufurpando Ducis
Carintbia  titulo. Cum Fridericus I. Rex Theobaldo Veronenfi
Epifcopo privilegium peramplum conferret ; teftis inter ce-
teros legitur : Bertholdus Dux Carintbia  , ( nifi in apographo
loco Zaringia  fubrepfit Carintbia ) . . . Datum in campo qui
„ vocatur Calegnus X. Kal. Decembr. anno Incarnat. Dom. MCLlffl
„ Indi&ione fecunda  , regnante Friderko Rom. Rege gloriofo ,
„ anno vero regni ejus lil. J  (Ughellus Italia S. Tom.
V. pag. 64.)

Certior, veriorque paullo ante Dux Carintbia? confi-
gnatus eft in literis Eberhardi Epifcopi Bambergenfis, Datis
in territorio Brixinenji XIII.  Kal. Decembris Anno MCL1V..  ubi
teflis adfuit: Henricus Dux Karentdnus.  ( Ludewig Script.
Bamberg. Tom. II. pag. 263.)

In celeberrimo illo Friderici I. privilegio, Au/lriacis
Principibus dato ( cujus autographum intemeratum vidi in
Tabulario Auftriaco Vindobonenfi) inter teftes hocan. MCLVI.

\

oc-

Ducum Carinthije.

45

occummt : 9)  Henricus Dnx Karintbiat : Engielbertus Marcbio
IJlrue . ... J In Cbronico Auguftano apud Freberum,  & in
nonnullis aliis apographis male lečlum fuit: Hermannus Dux
Karintbia.

In Comitiis Roncalienfibus adfuit Dux Carintbia  Hen- H58-
ricus. (Goldast. conftit. lmp. Tomo III. pag. 335- J

Sane Hermannum, Henrici Ducis fratrem, non dum IX 59*
Ducis  titulo inclaruifle, monet documentum relatum ab Ug-
hello It ali a S. Tom. V. pag, 64 .  ubi de Mofacenfi Coeno-
bio memoriie caufa plura recenfentur: „Anno Domini MCLVI1I.

„  (ob Indiftionem corrigo LVIIII.) Indi&ione OSIavaJ ... .

Tefies . . . „ Hermannus frater Ducis de. Carintbia: Udalrkus

ž

„ Comes de Hunnoburcb : Meinhardus Comes de Hifiria ...J

Eodem: „ Arno ab Incarnatione.Domini MCLVIIII. In -
dici. VII.  . . XII.  Kalendas Martii, Dat. in loco Materno in Ter -
ritorio Terdonenji,  dum Berzo Judex judu Imp. Fridericil. deci-
dit litem inter • Albertom I. Frifingenfem Epiicopum, & Eze-

linum de Bafano ; praeientes adnotantur :. „ Herman-

«

nus Marcbio Veronenjis , Henricus Dux Kar ent anus. ... J
Hermannus, licet natu minor frater Henrici Ducis , hic
eidem prarponitur , five quod ordinem non femper obferva-
rint  ti, qui tefiium nomina adfcripfere ; five quod in Italia
les ageretur , cujus portio erat Veronenfis Marchia, jam fe-
parata a Ducatu Carinthiae.

F 3

Hen-

n6o.

j

1161.

4 6  Series Illustrata

Henricum Ducem, Friderici I. Augurti in Italica ex-
peditione hoc biennio Comitem , fiftunt literas fequentes.
Vidoni Archiepifcopo Ravennas Fridericus Imp. confirmat
privilegia, ubi teftium loco habentur. . . „Hernimnus Marchio
„ Veronenfis, Dux de Carentana  (fufpicor deefle literam H.
feu Henricus,  ante illa : Dux de Carentana. J •>•>•■. Alta fant
„ hac anno Dom. Inčam . MCLX. Indiff. Vlil Datum Lauda.
„ XVI. Kal Maji. J  ( Ughellus Ital. S. Tomo II. pag.
371. 372.

Deinde Pelegrino Patriarchas Aquilejenfi Fridericus
donat Bellunum ; inter tedes.... „ Henricus Dux Carintbia,

„ Bertholdus Dux Lotharingia . Ali a funt bac anno Domin.

„ Inčam. MCLX. Indilt. VIII.  ....  Data Papine in generale
„ Comilio pofl dejbuliionem Crema XV.Kal. Maji. J  (Ughel¬
lus Tom. V. Ital S. pag. isi • 1S2.

Fridericus rurfum fe beneficum exhibet Conrado Pa-
tavienfi Epifcopo ; tedes . . „ Henricus Dux • Carinthia  , Ber-
y , tboldus Comes de Andeze  (Andechs) . . . „ Alfa funt hac
„ anno Dom. Incarnat. MCLX 1 . Indili. IX. regnante Domino Fri-
, 9  derico Rom. Imperatorey Viclore. Anno regnvejus X. Imperii
yy vero XII.  ( corrige VI.) feliciter Amen. Datum ante portas
yy Civitatis Mediolani tcmpore vajlationis  , tertio Non. J-unii. J
( Hundius Gewoldi Tom. 1 . Metrop. Salisb. pag. 247. 248.J

Literas publicas, anni notis deftitutas, proferuntur in Co-
dice diplom. Admontenf 3  Bern. Pez. TbeJ. anecd. Tom. 111 . P■ III.

pag. '

Ducum Carinthia?. 47

pag. Ji 4 -)  in quibus memorantur : „ Heinricus Dux de Ka-
„ rinthia , Hermannus frater Ducis. .Bertholdus  Comes de

„ Andechfen ■ cognatus Henrici Ducis de Karintbia. J  circa annum
MCLX hcec charta exarata videtur.

Henrico IV. Duci Carinthiae annus MCLXI. poftre-
mus fuit. Tede Chronico Admontenfi Hier. Pez. Script. Auftr.
Tom. 11 . pag. iS8.  itemque Chronico Auguftenji Preberi Tom. I.
pag. Sn.  ubi & fucce/Tor frater commemoratur ita : „Hainri-
y , cus, Dux Carinthia, periit in fonio mm, Hermannus frater
,, ejus ducatum gerit. J

Adulto demum Autumno Henricum Ducem periifle,
in.de conficitur, quod Junio denirjue Menfe, aut podea, Hen-
rious Dux a Friderico I. ad Manuelem Imperatorem Orien-
tis ablegatus fuerit; de qua legatione verba fecere Anony-
mus Leob. Hier. Pez. Tom. 1 . pag. JJ2 . ad. an. MCLXVIII.
plura, ut folet, coacervans: & Radevicus de geflis Fridericil.
Lih. i. C. j4. Urftifii P. 1 . .pag. SS<J- ad annum 1160.  Sedan-
nutn MCLXI. reponendum effe diplomata docent. Verba
Rade vici funt : „ Ad Imperatorem quoque Gr ac or um Ma-

» nuel nuncios dirigit  (Fridericus I.) videlicet Henricum Ducem
7) Caventanum, fortem, exercitatum in bellicis confiliis virum,
77 & Henricum facri Palatii notarium. J

Neque Henrici IV. neque fratris ejus Hermanni, Du¬
cum Carinthia;, nomina uxorum ab antiquis prodita haber
mus. Attamen Henrici II. Ducis  uxorem tertiam Sophiam

1161.

Kaman'

ms.

cer-

48 Series Illustrata .

certo nafti fumus e fequente diplomate, cujus indicium fe-
cimus fuperius ad annum MCIII. vel pr<ecedentem. En '
Epitomen !

1170. Fridericus I. Imp. Coenobii ad S. Lamberti, Ordinis

S. Benedifti privilegia firma efte jubet: . . . „ Quacumque

„ Comes Marquardus , ft 5  flius ejus felicis memorite Dux Carin-
„ tbue Henricus eidem Ecclejia contulerunt: ad hac etiam Jibi con-
„ firmantes, quacunque poji obitum pranominati Ducis, Sopbia
,, uxor ipjius tertia  , conata eji ab Ecclejia ujurpatione violenta

„ fitbtr obere . Hnjus rei teftes Junt : Hainricus Gurcenfis

,, Epijiopus : Hermannus Dux Carintbia : Engilbertus Marchio de
„ Kreiburg  ....  / 18 a funt hote anno Dom. Incarnat. Millejimo
j, centejimo Jčptuagefmo , IndiHione tertia. Regnante D. Evidenco
„ Rom. Imp. Gloriofo. Anno regni ejus decimo feptimo: Imperii
„ autem decimo quinto. Datum apnel Friefach , quinto Nonas
„ Martii. J ( Diplomataria S. Ducatus Styria Parte II. pag.
2 7 8. N. XXVI. Mifcellan. J

1174. in Charta Friderici I. Augufti , qua firmat privilegia

Coenobii Benediftini ad S. Lambertum , inter teftes : Herman¬
nus Dux Karintbia.  Ratifponae II. Nonas Julii an. MCLXXIV.
Ex Tabulario laudati Coenobii Lambertini.

1176. Hermannus Epifcopus Bambergenfis conferens tute-

lam in Dietrichftein & S. Vito, ita feribit Hermanno Duci:

„ Videli & amico nojiro Hermanno Duci Carintbia . ... J
Extat apud Lude\vig Scriptor. rerum Bamberg. T. 1 I. p. 11/7

hoc

Ducem Carinthi^. 49

hoc documentum , in cujus apograho , vel in typo , male
fcriptus eft annus MCLXVI. quem anni regni Friderici I.
XXIV. Imperii XXII. fatis corrigunt , ut reftituendus fit
MCLXXVI.

Vetus infcriptio habetur Veron® (quam refert Tom. V.
Italia S.  Ughellus pag. 799. 800. J  his verbis : „ Arno Do-
„ mini MCLXXVll. VIL Kal. Augufti, Indiciione X. D. Alexan-
„ der Papa lil. dedicavit Altare majus Ecclejia S. Maria antiqua
„ Verona, in honorem Beata Maria Virgims , ubi interfue-

„ nmt .&r ' J  D. Hermannus, Mar cino, & Dominus to-

„ tius Marcbia Veronenjis . J

Ifthic Hermannum Marchionem Badenfem appellatum
čredo ; Ducis  enim abeft titulus: atque alia id conluadent,
quas Capite V.  ordine exponentur.

Aft Hermanno Carinthio Epiftolam hoc circa tempus
infcriplit Vodalricus Patriarcha Aqui)ej® , quas ita inchoatur :
?? Diledo fideli Jiio H. inclito Duci Ka. cnm Jincera diledione
,, falutem . ...J  Certiorem ea reddit Ducem, de benevolo
in eundem affeftu &c. Reprasfentat eandem epiftolam R. P.
de Rubeis Monum. Ecdef. Apuilejenfis pag. 624.

Hermannum Ducem anno MCLXXXL decefiiflfe con-
IHt: menfem ac diem feu obitus ejus, Teu anniverlari® me-
m °ria=, ita memorat Necrologium Rofacenje MS tum  : ,, lil. No-
„ nas Odobriš, Hermannus Dux.

1177.

j

Cbronol.  P. I.

G

H er-

Series Illustrata

ii8i*

Udalricur

II. vel lil.

118&

5 °

Hermanni Dacis obitum , & filii fucceflionem ita

i

Chronicon Admontenfe Hier. Pez. Serif t. Aufir. Tom. II. pag. igo.
perhibuit ad an. MCLXXXI. : „ Hermannus Dux Carintbiee
obiit : eni filius Oulricus puer fuccejjit.  Confentiunt de anno
obitus Chronica  duo , Aufirale ,  & Augufienfe ,  ambo Fre-
kri Tom. I.

Udalricum & Bernhardum fratres fuifle, documentuni
anni MCXCIX. diferte docebit. Udalricum II. folemni ritu
hoc eodem anno MCLXXXl. inftitutum fuifle Carinthiae Du-
cem, Chronicon Auflriacum Hier. Pez. Scriptor. Tom. I. pag. $6 p
ita enarrat: ,, Hermannus Dux Carinthia obiit, cujus filius,

„ filius Leopoldi, Ducis Aufiria , ducatibus p utr um fuorum in
„ Erbfordenfi Curia ab Imperatore  ( Friderico I.) invejliuntur. J
Solus Ulricus, natu major Hermanni filius, Dux appellatur :
quin & anno MCXCIX. Bernhardus  tantum frater Ducis  legitur.

Apud Ughellum Italia S. Tom. V. pag. 807. &c.  ex-
tat documentum , ubi Hermanni III. Badenfis fit praecipua
mentio his verbis :

„ In Chrifii Nomine Domini DEI eeterni
„ Anno a Nativitate Domini nofiri fiJ-Ffu Chrifii MCLXXXVI. In-
„ diSl. IV. Die Dominka II. intrante Novembri in Lepeja, in pr a -
„ fentia D. Armanni Theutonici Marchionis, Domini totius

„ Manina . Adi a fuerunt hac in loco, qui dicitur Epeja....

„ Pontificatus Domini Urbani Papa lil. anno I.

Hoc

Ducum Carinthi^e. 51

. Hoc itidem anno MCLXXXVI. die- VIII. Septembris,
ut habet Pistorius, deceffit BertholdusIV. Dux Zaeringius,
reli&o filio Bertholdo V. ducatus Burgundici, vel Portionis,
& fors tituli-Ducis Carinthiae, herede. Confentit de anno
ac die obitus Bertholdi IV. Guirrimannus Habsburg.  L.-FL
pag. 308.  qui addit: eundem ad S. Petrum fepultum fuifle.
Ducis Burgundije titulo ufi funt Bertholdus IV. & V. Vi¬
de Caput II.  inferius.

Udalricus II. feu Ulricus, Dux Carihthise 5  qui puer
patri fucceflit , fero nune demum in monumentis publicis
comparet. R. P. M. Hansiz. S. J. Geom. S. Tom. I. pag. 338.
ex Codice MSto bibliothecae auguftae Vindobonenfis hasc ex-
cerpfit : In conventu Principum Ratisbonae fub initium an-

ni MCXCII. interfuere. . Bertholdus Dux Merania: Ul-

„ rkus Dux Carinthia  ....  Datum Ratisbona IV . Idus ff-anuarii.J

Parthenoni Sacro Ordinis S. Benedifti ad S. Geor-
gium in Carinthia liberalem fe exhibet Ulricus Dux, atque
ita tabulas orditur : „ In Nomine SanBa & lndividua Tri-

r> nitatis ego Ulricus DEI voluntate Dux Karintbia, & frater
» meus Bernbardus  ....  Datum in foro S. Viti II. Kal. Apri-
» Us, Arno Incarnat. Dom. MOXCIX.  IndiBione Jecunda.  (Me-
giserus Annal. Carinthia hib. VIL pag. 824.

Ulricum Ducem Carinthiae anno MCCI. (vel ;am
antea ) lep ra  correptum , Ducatu,n fratri Bernhardo eon-
ceffide , atqu e  anno proxime iequente vitam finivifle >

G 2 rs-

1192.

n 99*

1201.

1202 .

BernJurdtit

Series Illustrata

1207.

52

refert Meoiserus Lib. Vlil. Cap. 3. pag. s34.  ex Aventi :
NO, & Lazio,  quos ipfe teftes appellat.

Res ipfa fat probabilis fit ex diplomate anni MCCI 1 .
quo ante Januarii finem folus Bernhardus Dux producitur,
qui-antea non nifi frater Ducis  audiebat. R. P. de Rubeis
Momm. Aquil. pag. 644. 646.  debemus tabulas concordiae in-
ter Pelegrinum Patriarcham Aquileja; , & Comites Goritise
Meinhardum, fratremque ejusdem Engelbertum. „ Afta fant
9y  ijia anno Domini MCCll. Indiff .. . Menfe farni ar io quinta die
„ emmte  (XXVII- Januarii) apud Ecclefam S. (fakini juxta

, f  Cormon . Haec autem omnia fačla funt verbo & au-

„ ftoritate D. L.  (Leopoldi) Ducis Anjina, Styriaque: Duce
„ B.  (Bertholdo) Moravi#:  (corrige Meraniče) Duce Karin-
„ tbia Bernardo _&c. confentientibus.

Reges ac Imperatores Germanicos deinceps afleftatus
fuit Bernhardus Dux : Philippum , Ottonem quartum , &
Fridericum II. in quorum diplomatis teftium numero in-
fertus legitur.

Philippus Rom. Rex Temper Auguftus Manegoldo
Patavienfi Epifcopo gratiam largitur. Inter teftes Laicos pri-

mus eft: „ Bernhardus Dux Carinthia . A&a fant h#c

„ anno Domini MCCVll. Regnante Philippo Secundo gloriojo Ro-

,j manorum Rege Augujlo anno regni ejus nono . Data per

„ mamiš Sifridi regalis Aula Protonotarii IV. Nonas Novembris.
)f  hidicHone X.  (M. Hans  iz S. J. German. S, Tomol. p-351.

In

DuCUM  CARINTHIiE. 53

In Ottonis IV. Imperatoris Charta apud Niirenberg. 1213.
Data VI. Idus Maji MCCXIII.  rurfum teftem fe prsbuit : ^
Bernhardus Dux Karinthia  ( Duellius Hiftor. Ordin. Teuton. indtH.
Appendicis pag. n.J Ibidem pag. 12.  In Friderici II. ( contra
Ottonem anno MCCXf. elečti) Regis Roman. Charta teftis :

„ Bernhardus Dux Karintbia  ....  Datum apud Hagenovia An-  1214.
j, no Domini MCCXIIIL X. Kal. Februarii Indičt. IV.  (corri-
ge II. ) Itidem in Charta fequente Friderici II. eodem anno :

„ Datum in Caflris prope jjnliacum Non. Septemb. ) ( Ibi¬

dem pag. is- J

Parthenoni regali S. Marije Patavii, privilegium imper- I2t^.
tit Fridericus II. Cjefar; inter teftes: v  Bernhardus Dux Karin-
„ thia , Otto Dux Merania  ....  A ti a funt hac An. Domini
„ MCCXVII. Datum in folenni Curia Niirenberg anno pmtaxato
„ XII. Kal. Februarii. V. IndiSl.J

Bertholdi V. Zasringenfis Ducis, & fuas Stirpis ultimi 1218.
mortem huic anno MCCKVIJI. adfcribunt Annales Colmarien-
fes , Urfiifii Parte II. pag. S- J  Filiolos quidem ex Ida Flan-
drica fuicepit duos, Fridericum & Bertholdum; fed ii ante
patrem decellere. Friburgi obiit Bertholdus, uti ex verfi*
kus antiquis , pro hoc anno, colligit Guillimannus rer.

Helvet. Lib. II. C. XIV. pag. 28p.)  *

In tabulis Friderici II. C<ef. apud Goldastum Confit.  1219.
Imper. Tom. I. pag. 2<)2-  teftium fyllabo infertus eft : „ Bernhar-
iy dus Dux Carinthia.

G  3 Bern-

54

Series Illustrata

1220. Bernhardus Dux Karinthia  Parthenoni Goflenfi tradit

minifterialem Ottonem de Miilberch ... „ Datum an.MCCXX.
„ ad S. Vitimi hulifl. Vlil. IV. Idus Januarii. C Diplomataria

facra Duc. Styria Partel. pag. 38. Go/Jenf. N.  XX. J

1227. Apud Raim. Duellium Hijlor. ordin. Theuton. in ap-

pendice pag. 18.  exftat documentum Henrici VI. Regis Rom.
quo Ordini Teutonico gratiam confert. Inter teftes Lude-
ivicus Dux Carinthia.  Videtur poft to Ludeivicus  aliquid omif-
fum fuiffe , una cum nomine Bernhardus,  ante : Dux Carin¬
thia. „ Aclum Aquifgrani in Curia Jolenni. Arno ab Incarnatione
Domini MCCXXVII. IV. Kal. Aprilis.) '

Hoc etiam anno Transačlio publicata fuit, inter Ecber*
tu m Epifcopum Bambergenfem, & Bernhardum Ducem Carin¬
thia ,  qua Dux Epilcopo arcem Werdenberg cedit, eandem-
que a prslule Feudi titulo recipit ....  ,, Datum Gradi

,, Anno MCCXXVll. XV. Kal. Decembris.J  (Ludewig. ScripU
rerum Bamberg. Tom. 11 . pag. 1142.)

1228- Confecrationi Ulrici I. Lavantinenfis Epifcopi inter-

fuere honoris caufa : Bernhardus Carinthia, Otto Merama Duces:
Henricns Marchio de Andechs ;  tefte Chronica Augnjlenfi Arno
MCCXXV 111 . Freheri Tomo 1 .

1230. Bernhardus D ux+ Carinthia  teftis legitur in compluri-

bus Chartis Friderici II. Imperatoris, quem affiduus Comes
fequebatur per hofce annos*

Qua-

DuCUM CARINTHIiE.

55

Quatuor Friderici II. diplomata anni MCCXXX. indi-
cat Cl. Peslerus in ferie Ducum Carintbia pag. jo.  nempe.

I. Apud Fogiam in Aprili.  ( Hun d i us Metrop. Salisk
Tom. III. pag. zj6.)

II. Apud S. Gmnanum, Menfe Augujlo.  (Hansi z Tom.

II. Germ. S. pag. 331.)

III. Apud Anagniam , Menje Augujlo.  (Lunig Spicil.

Eccl. Cont. III. pag. j68. J

IV. Prope Anagniam, Menfe Septembri.  (Hundius Tom.l.

M. S. pag. ii  o. J  Sed apud Hundium  male fcriptum ha-
betur Bertboldus  (loco Bernhardus') Dux Cdrintbue  ; nam apud
Meichelbeck Tom. II. pag. 8. Hijlor. Fr Jing. , in hac Char-
ta lego : Pernhardus Dux Karintbia.

Fridericus II. Imp. Medlicenfe Benedičlinorum Coeno- 1231.

0

bium inferioris Auftriae in protedionem recipit , Abbate
Walthero. Teftes. . . „ 0.  (Otto) Dux Merania: B.  (Bern-

„  hardus) Dux Karintbia . Datum in Cmtate Ravenna

» An. Dom. Incarnat. MCCXXXI. Menje JJanuarii. V. Indici ione. J
(Hueber Au/lria ex Archiv. Mellic. illujlrata pag. i8-J

Porro Friderici II. diplomata hujus anni alia cum tejfte
Bernhardo Duce Garintbia  laudatus Peslerus pag. jo. & ji.
conimemorat, nempe tria : Ravenna  data , Menje fanuario
MCCXXXI.  Et rurfum alia duo In Foro Jfutii,  Menfe Majo.  1332,
An. MCCXXXII.  exarata , atque tertium eodem anno Apud
Portum Naonis Menfe Majo. J

His

Series Illustrata

56

His adjungo aliud, relatum ab Heineccio in adden-
clis dfc. ad Syntagma de Sigillis pag. 219. 220.  Friderici II.
diploma, quo confirmat collata Principibus a filio fuo Hen-
rico Rege in Curia Wormatienfi ; inter teftes : ,, A. Dux

„ Saxonia. 0 . Dux Merama. B. Dux Carintbia . J

„ AB a funt hac anno Dominka Incarnationis mili. ducentejimo  ( ad-

,, do : tricefmo) fecundo . quinta Indidtionis. Imperante Do-

,, mino noftro Friderico fecundo  ....  Romani ejus lmperii duode-
„ cimo, Regni jjferufalem feptimo : Regni vero Sicilia tricefmo
„ quinto f  feliciter amen. Dat. apnel Utirnim, Anno, Menfe, &
„ Indidfione praferiptis.

1234. Bernardus Dux fundat Ciftercienfi Ordini Monafterium

in Landesflrot in Carniolia. Vide Chartam anni 1248.

12 35 - Tria anni MCCXXXV. diplomata , a Friderico II.

•

publicata , queis teflis ineft Bernbardus Dux Carintbia  Cl.
Peslerus rurtum indicat in Serie Ducum Carintbia pag.  7/.

I. Apud novim Forum in Styria, Menfe Majo.  (Bern.
Pez. Tbef Anecd. Tom. III. P. III. Cod. dipl. Admont, p. 682.)

Ii. Brixia, Menfe Augufto.  (Ludewig. reliqu. MS.
Tom. II. pag. 21 y. N. 19.)

III. Hanovia, Menfe Augufo.  (Lude\vig. ibidem pag.
221 ‘ N . 21-J

1236. Duas hoc anno Chartas Friderici II. Peslerus com-

memorat, alteram Vienna jj-anuario Menfe  , an. MCCXXXVJ.
alteram Pavia, Menfe Martio  datas: utrobique teftis Bernbardus

Dux

Ducum Carinthi^e.

5 ?

Dux Carintbia.  (Bern. Pez. Tbef Anecdot. Tom. VI. feu in Co~
dice Diplomat. Epifolar. P. II. pag. 88. 8p. 9o.

Goflenfi Virginum Ccenobio quxdam donat Bernhardus
Dei gratia Dux Karintbia ....  „ Acia funt bac ab IncarnaUone

„ Domini anno MCCXXXVI. in foro S.. Viti. J  fine Menfe ac
die. C Diplomataria Sacra Duc.Styria Partel. pag. sC. Gdjfenf.

N. XXXI.  )

Fridericus II. Auguftus confirmat privilegia Ordin.Teu- 1236.
tonici domorum in Auflria, Styria, & .Carniolia. Inter te- I2 ^
ftes : „ Bernhardus Dux . Carintbia;  ....  A&a funt bac Anno

„ Dom. lncarnat. millefimo ducentejimo tricejimo fexlo , Menfe Fe-
„ brutiHo decima Indici. .  . . Datum Vienna.  Subjungitur an-
nus Imperii XVIII.  Regni Jerufalem duodecimus, Sicilia tricefimus
oSiavus. J  Non latis cohsrent Charačleres annarum ; etfi fub
Friderico II. varient numeri initii regnorum. IndičtioX. anno
MCCXXXVII. congruit. Extat diploma inter Diplomataria fa-
era Ducatus Styria P. II. pag. i8r.  18z. Teuton. I. N. II.

Styri$ Ordinibus privilegia confirmat Fridericus II. 1237.
I m P tefte cum ali is Bernbardo Duce Carintbia. ASI a Junt

» bac anno Dominka Incarnationis millefmo ducentefimo tricefmo
» fptinio, Menfe Aprilis >  decima Indictionis  ....  Datum apud
Anafum ... J  ( Luni g Reicbs-Arcb. P. Speciali Contin. I.
jT- V. de Styria, pag. 141. 142. J

Ad hunc an. MCCXXXVIII. tedem Bernbardum Du-  1238-
eem Carintbia  i n  tabulis Friderici II. Pavis exaratis , addu-
Cbronol. P. L  h  cit

58 Series Illtjstrata

cit Peslerus pag.  7/. ex Crusii Annallbus Sne vid P. III.
Lih. L pag. 44.

1239. Chunigundis miferatione Divina -AbbatifTa in Gode

confirmat renunciationem quandam, fačtam a Damino Con-
rado de Mufperch. Sigillum adjecit „ Bernhardus Dux Ka-
„ rinthia . .  . Ačta funt hac in Vridolofegehe anno Incarnationis
,, Domini MCCXXXV 11 II. J f Diplomataria S. duc. Styria P av¬
te I. pag. 64. Gdjjenf. N. XXXV. J

1242. JSos Bernhardus. Dei gratia Dux Karintbia&c.  tračlatur de

pačlis liberationis Friderici Gode de Griven, quem captivum
detinebat Comes Henricus de Ortenburg. Fit mentio Wil-
helmi Comitis de Hunnenburch. Teftes: „ Ulricus 'Venera-
„ bilis Gurcenjis Epifc. : Bernhardus fdiiis nofter . . . . Acfa funt
„ hac anno Domini MCCXL 1 I. Indi&ione X 1 III. V.ldus Septembr.
(Autographum vidi in Tabiilario AuJlriaco.J
I2 43 - Bernhardus Dei Gratia Dux Carinthid , confert Gyrienfi

Cartufice aream pro domo extruenda in urbe Labaco, & im~
munitatem a teloniis. . . „ Alium Anno millef. ducent. quadrag.
„ tertio. Itflbus Aprilis. Indici ione I. (Diplomataria Sacra duc. Sty-
ria P. II. pag. 141. Gyrienf  JV. VI. j
1245. Ulricus, Bernhardi Ducis Flius , ex Juta Primizlai II.

Bohemiae Regis filia , cum ducentis equitibus in Bohemiam
venit, opem laturus Wenceslao III. Regi Bohemiae contra
Fridericum bellicolum Aufirice Ducem. Pugna prope Laa
qonferta, vičlor Fridericus Ulricum captivum naftus eft cir-

ca

Ducum Carinthi^.

59

ca anni MCCXLV. finem, eumque deinde in Caftrum Staž
deducendum curavit. Anno fequente libertati reftitutus vi- 1246.
detur Ulricus, qui cetera inter pačta fpoponderit: dučlurum
fe A gnetem Meraniam , a Friderico Auftrio, cum Epifcopo-
rum confenfu, dimilTam.

Hasc fufius relata , atque ex Pernoldo, Hageno, 1248-
Haselbachio &c. comprobata habentur apud R. P. Calles
S. J. Amid. Aufir. Lih. V. pag. 324. UP 34° • & Ct  Bartis II. J
Duxit Ulricus dein eandem Agnetem an. MCCXLVIII. Vi¬
de Dilpenfationem Innocentii IV. P., Baluzii Mijcell. Lik
VIL pag. 450.

Infigne documentum protulit R. P. de Rubeis -Mo-  1248.'
mm. Aquil. pag. 744. &c.  quo Bernhardus DEI gratia Dux Ca-  I2 ^.
rintbia,  fundatum ab fie an. MCCXXXIV. Coenobium Cifier-
cienfiumFontis S. Marise in Landeftrot, nune An. MCCXLVIII.
IndičHone VIL Octavo Idus Maji,  liberalius firmat : „ Pr o re-

y> tnedio anima nofira , nec non pf-uta uxoris nofira> ac Vlrici y
3? Bombardi, Philippi , filiorum noftrorum ■> Margareti)a filia no-
» firm.  ....  Cujus rei tefies funt Pbilippus filius nofter , qui
» poft Datum primi Privilegii  (An. MCCXXXIV.) in Salisbur -
jy genfim Archiepifcopum eleBus efi; & Ulricus filius nofier fenior...j
Indičlio VII. Menfe Majo congrueret anno MCCXLVI 1 IL
Attamen eundem & Anni , & Indičlionis numerum lego
ap’;d Baronem  Valvasor defeript. Carniolia Tom. III. Lik
XI. pag. gjs.J

H 2

Mu-

6o

Series Illustrata

1249.

1250.

1251.

Munificus quoque in Ciftercienfes ad S. Crucem ia
Auftria fuit Bernhardus DEI gratia Dux Karinthia  annuum eis-
dem oieum aflignando. „ Datum Anno Domini MCCXLIX. J
(Bern. Pez. Tbef Anecdot. Tom. DL P. II. pag. 100.)

Bertholdus Patriarcha Aquilejas confirmat Monafterio
in Landeftrot ea, quas Bernhardus llluftris J)ux Karinthia  iis-
dem donaverat. Datum in Monajierio Sitticenfi An. MCCL. die
XII. Augufii. IndiČHone ociava.  (Rubeis Monum Aquil.
pag. 725.)

Tabulas Concordiae inter Bertholdum Patriarcham
Aquilej$, & Nobilem Virum Ulricum  , filium D. Bernhardi 11 -
lujiris Ducis Carinthia  , ubi & mentio fit Domina Agnetis ne-
potis  Patriarchas, & mariti ejus prafati Dompii Virki.  A&um
in Stain, ineunte Septembri MCCL. produxit IlluftriJJimus Do -
minus Comes Coroninus in Tentamine Cbronologico Comit. & venim
Goritia,  ab fe multum amplificato.

Meichelbeckius Hiji. Frijing. Tom. II. P. II. N- XV.
pag. 8 .  illuftre diploma adfert, quo : ,, Nos Vlrims ji Hus Ber-

„ navda . Ducis Karinthia, & Dominus Carniola  ....

Reftituuntur quaedam Ecclefias Frifingenfis : „ qua pater

„ nojier Bernhardus inclytus Dux Karinthia , contra debitum juriš

„ detinet, . Datum in Lok. Anno Domini MCCLI. Indici. X.

„  (vel IX.) XVI. die exeunte junio.

Ifthic Ulricus non dum Dux,  fed Filius Ducis , alta¬
ni en e Carentanis Principibus priinus Dominus Carniola  fcribi-

tur,

DuCUM CARINTHIiE. 6l

tur , quem titulum antea fibi adjecerat Dux Auftrias Fride-
ricus Bellicofus, uti CapiteVI.  pluribus exequemur.

Hoc etiam anno , die & menfe latente : Bernbardus
Del grada Dux Karinthia  ad fepulchra Majorum fuorum in
Monafterio S. Marice in Newenburch, perpetuum lumen fuu-
dat. ’ „ Aclum in S. Vito: Anno grada MCCLI. IndiSHone VIIIJ
Potius Vlili. Bern. Pez. Tbefauri anecdot. Tom. VI. Parte II.
p lig, 100.

Duo documenta anni MCCLII. R. P.Meichelbeck 125 %
vulgavit , Ulji. Frijing. Tomo II. P. II. N. XXI. & XXII. pag.
io. ad 12- J  quorum priore UIrici, filii Ducis Karinthia,  iterata
Ft mentio, qui jam negotia loco patris traftabat , atque in
fublcriptione legitur: Nos Ulricus filius Ducis Karinthia Jubfcri-
bimus.  Quare quod in decurfu femel legatur : diČU Domini

Virki Ducis Karinthia  , id aut minus accurate fcriptum puto ,
aut omiflum to F. ante Ducis  ... „ AUa funt hac anno Do¬
mini MCCLII. II. Nonas Augufti IndicHone X. apud Lok  ....

Datum  . . . Idus Ang.)

In altero documento judu Papas Innocentii IV. ex-
communicationis minis percellitur , & ipfum fulmen vibra-
tur in Bernbardum illufirem ducem Karinthia feniorem ....  „ Da-
» tum apud jj-udenbnrc. Anno Domini millejimo, ducentefmo , quin-
” agefinio, fecundo. XVII.  Kal. Septembris, decima Indicf.)
Tametfi hic Bernbardus Dux Karinthia fenior  appelletur, non
confequitur, Ulricum  etiam Ducem Carintbia  fuilfe, fed curas

H 3 du-

6 2

Series Illustrata

ducales loco patris fufcepide ; nam alioqui & Ulricus  fefe
Ducem  hoc anno fublcripfidet, & excommunicatio ob detenta
praedia Fridngenfis Ecclefiae, in Ulricum etiam dringi debuiflet.

. Sane in privilegio Vi&oriend Cidercienfium Coenobio
concedo hoc anno MCCLII. Ulricus ita fe appellat: „ Nos
„ Ulricus Dci Gratia h er e s ducatus Carintbia.  Hujus docurhenti
mentionem facit Schoenleben Origin. Habsburg. P. II. Uro -
legom. C. VIL J". I. N. XII. pag. us • ex manuferiptis.

1254. Et vero apud eundem Schoenleben ibidem, alia

in Charta anni MCCLIV. legitur duntaxat : Ulricus filius D.
(Domini) Bernardi Ducis Carintbia , in privilegio Sitticenfibus
dato. Quare in tertio documento ,• ibidem  indicato, quo ad
an. MCCLV. Ulricus Dei Gratia Dux Carintbia,  Freudentalenfi
Cartufi« liberalem fe exhibuit, aut anni numero unitatem
addendam fufpicor, aut fub anni finem fenio & morbis fra-
čfus Bernhardus , filio Ulrico Ducis- dignatione omnino

Ulricus

lil.  decedit.

1256. Enim vero anno MCCLVI. ineunte, vita funčfum fuif-

fe Bernhardum, Cbronicon Augufienje Preberi Tomo I. pag. Sfii-
ita memorat : ,, In ipfo Menje  (Februario) Bernhardus Dux

,, Karintbia obiit  ; Ulricus filius eifiiccedit.fi  Similia Continua-
tor Martini Poloni, Eccardi Script. Tom. I. pag. 14229  qui ad-
dit : fepultum fuilfe in Carintbia Bernhardum : „ in monte

,, fantli Pauli de valle Laventina cum prifiinis Ducibus Jepelitur,
,j reliftis duobus filiis,  (Ulrico, & Philippo, pra?mortuo Bern-

3>  bar-

DuCUM CARINTHI/E.

63

hardo) ex jllia Regis Bohemia  (Primislai Ottocari II. Juta)

„ progenitis. )

Haud fatis cohasrere videntur htec, de loco fepulturae
Majorum Bernhardi Ducis Carinthice ad S. Paultim , cum iis
quap in Charta Bernhardi Ducis MCCLl. de fimili iepultura
in Comobio S. Maria Nejvenburch  memorata funt ; nifi dicas,
Ducum Carinthite, Bernhardi Majorum, alios inNewenburch
(ieu Ciauftro-Neoburgi in Auflria , feu in Carinthia) alios
ad £. Paulum in valle Lavantina depofitos fuiffe: aut to: Majo-
res  in diplomate latius acceptum efl  pro Cognatis  ; nam in Ca¬
rinthia lociis Nevburg,  feu NcrDenburch  nen reperitur.

. Anonymus Leobiensis , Hier. Pez. Tom. I. Script.
Aitjlr. p. 8 jo  j.  certo peccat in anno obitus Bernhardi MCCLVI1.
Bernhardum porro juniorem, Ducis filium , ad S. Mariam
in Landeftrot: patrem vero Bernhardum feniorem ad S. Pau¬
lum in valle Laventina quiefcere perhibet. De die Si  men-
fe obitus Bernhardi Ducis certo non conftat. Necrologium
MS lum  Rofacenjis  olim Cmiobii , ita habet : II. Nonas jj-a-

)> nuarii Bernhardus Dux.  Sed Necrologia non femper diem
mortis defignant.

Novus aut folus jam Carintliite Dux Ulricus Ciftercio
Runenfi i n P Styria beneficia confert : v  Nos Ulricus Dnx

5 ? Carinthia  , ^ Dominus Carniola . . . Pro remedio črnima
„ pairis noftri , borne recordationis, Bernhardi quondam illuflris
}> Duris Karinthia  , Comobio in Runa feptem manfos in Villa

Scloeu-

Series Illustrata

1257-

J2 59-

64

„ Schenflicb . A tl a funt hac anno Domini Milkfmo

„ ducentefmo quinquagefmo fexto. Indiff. XIV.) (Diplomata-
ria S. ducatus Styri<z P. II. p. yg. Runenf N. XX. J In
Repertorio Aufriaco MSto  epitome Chartas ad an. MCCLVI.
ita adnotata legitur : „ Dux Ulricus de Carinthia recipit fib

„ prote&ionem Comites Heinricum, & Fridericum de Ortenburg :
„ & contra , Comites Je obfrinxerunt obJequio Dncis contra qnosvis>
„ exceptis Com. Ulrico de Sternberg , Com. Ulrico de Heunburg ,
„ Com. Henrico de Pfannenberg, IVolfingo de Stnbenberg, Co-
„ mite Meinhardo de Gor z, fi ipfins  (Meinhardi III. AlbertusII.)
„ flius duxerit Ortenburgicorum jbrorem.)

Caftrum Juriš Frifingenfis ultro refignat Ulricus, anno
MCCLVII. uti opinor , fcribendo : MCC & LVII. loco
MCCXLVII. quia anno hoc non dum competebat Ulrico
foli negotia, fine patris mentione, tra£tare,neque cum titulo ifto:
„ Nos Ulricus Dei Gratia Dux Karintbia, Dominus Carn. con-
„ fare volumus. . . . Datum inLaibaco anno Domini MCCXLVII.
„ in die beati Rudeberti. )  (R. P.Meichelbeck. Bifor. Fri-
fing. Tom. II. P. II. N . X. pag. s. J

Goflenfi Parthenoni : . „ Nos Ulricus Dei gratia Dux
„ Karinthia , & Dominus Carniolce :  confirmamus ea , quae
dederat : „ Pater nofler B. quondam illufris Dux Karin-

„ tbia . Datum in Gdfs die S. Pangratii MCCLIX. )

C Dipiomataria facra ducatus Styria Parte I. pag. y<j. GdJJens.
JV. XXI. j

Ducum Carinthije. 65

„ Ottokarus Dei Gratia Dominus Regni Bobemia, Dnx
„ Anjina  &f Styria, Marcbio Moravia &c.  Runenfibus qu$-
dam confirmat. Teftium Laicorum primus : „ Illujiris Dux
„ Karinthia Ulricus cognatus nojter  .... Datum in Gratz > Anno
Domini MCCLX. in die Natalis Domini.  Quod fi anni ini-
tium a Natali Domini die fumtum fuiflet, Charta ad annum
MCCL1X. referenda eflet.

„ Ulricus Dei gratia , & miferatione divina Dux Karin - 1260.
55 tbia , a c Dominus Carniolia  , fundat Cartufiam in Vroniz,
feu Freudenthal , defignatam olim a Bernhardo patre fuo.

„ .... Acla funt bac anno gratia Domini millejimo ducentejimo Je-
„ xageJimo, Calendis Novembris, Tertia InditHonis.  ( Baro
Valvasor defcriptio Carniolia Lih. XI. pag. 141.  item R.

P. de Rubeis Monum. Aquilej. pag. 728. J  Apud eun-
dem pag. 747. &c.  memoratur documentum , quo Ulricus
Dux Carinthias qua;dam donat , pro damnis illatis Ecclefue
Aquilejenfi, ejusque Patriarchae Gregorio, An. MCCLXI. 1261.

Gotfenfi rurfum Parthenoni Ulricus confirmat donatio-
nem faftam de loco Lebenach ....  Datum ad S. Vitim Anno
MCCLXL III. Nonas Aprilis. J ( Diplomataria Sacra Ducatus
Styria P. I. pag. 81. Gdjfenf.  JV. XLVII. J

Ulricus Dux Carinthiae fundationem Hofpitalis San- 1262.
£d Antonii in Pocksruk , fa&am ab Ottone L Duce Me¬
snice , Socero fuo , confirmat Agnetis Uxoris, & Jilii Hen -
rici  confenfu , pluraque indulget. R. P. Anton.  Steyerer
Cbronol. P. I.  I Tom .

66

Series Illustrata

1263.

Tom. III. MStorum , ex tabulavio Ccenobii ViStorienJis, Or d. Ci-
flerc. prope Clagenfurtum.

Teftatur etiam Anonynms Leob. ad an. MCCLVII. Hier.
Pez. Tom. I.  Ulricum Ducem ex Agnete Merania genuifle

ji Hum  & filiam.

Idem Anonymus ibidem  mortua Agnete Merania priore
uxore, Ulricum duxilie narrat aliam Agnetem, filiam Gertrudis
MarchioniJJa  (Auftri*, & Hermanni Badenfis) Jororem Fride-
rici j uveni s Padenjis.

Annum fecundis his Ulrici Ducis nuptiis certum te-
nemus exHoRNECK: Cbronico rbytbmico Cap.XVII. Script. Auftr.
Hier. Pez. Tomo III.  item ex Cbronico Auflrali,  & Neoburgenji.  Po-
flerius hoc matrimonium Berile fuit

„ Ulricus DEI Gratia Dux CarintHa, Dominus Carniola ..:
Equitum Teutonicorum in Laybaco jura confirmat. Ačlum
in Claujlro Landejirot V.Non. Maji. MCCLXIII.J  (Duellius
Hift. Or d. Teuton. P. III. Cap. VI. pag. 103.

Sigillo etiam fuo hoc anno Ulricus Dux munit chartam
fundationis Parthenonis in Studeniz, Ordin. S. Dominici . . .
,, Datum MCCLXIII. Vlil. Kal. jjunii. J f Diplomataria facra
duc. Styria P. II. pag. 238- &c.

Paullo poft idem „ Ulricus DEI Gratia Dux Carin-
„ ibia, Dominus Carniola  : Ecclefi^e & Coenobio Benedi&i-
norum in Obernberg (feu Oberburg) poflefliones ftabilit...
„ Datum apud Stain , Anno Domini Millejimo ducentejimo fexa-

še-

DuCUM  CARINTHIiE.

«7

gejimo tertio, in Fejlo SS. Apoftolorum Petri & Pauli. (Diplo¬
mat. S. duc. Styria Parte II. pag. 292. J

Denique eodem anno Ulricus Seccovienfi Canonico-
rum Collegio nonnulla largitur. ... „ ASium & datum in

„ Seccowe Anno Dom. millef. ducent. fexag. tertio: prirna die in-
„ trante Augujlo. J (Diplomataria facra duc. Styria Parte I. pag.

222. Seccov. N. LXX1X. J

Mirabilera Gttokari Bohemi chartam nobis exhibult 1264.
R- P. Philibertus Hueber Auflria ex ArcHv. Mellic. illu-
Jlrata L. L Cap. IV. pag. 2S . hoc titulo : „ Nos Ottakarns Dei

„ Gratia Bohemia Rex , Dux Auftria , Styria, ac Carinthia , Mar-
„ cino Morama, Dominus Carniola , Manina , Egra , Portusque
„ Naonis.  Confirmat privilegium Mellicendbus conceirum a
Friderico Duce Audrias ....  ,, Datum Vienna Anno Domini
MCCLXIV. III.  Nonas Aprilis.J  Sigillum vero etiam fcutum
Carinthias hodiernum exhibet ibidem Tabula IV. N. 4.

Quoniam Ulricus Dux Carinthiae Anno demum
MCCLXVIII. Menle Decembri (ut inferius dicetur) terras
iuas Ottokaro puhlico documento tranfcripfit, pod obitum
*uum polfidendas, qui anno MCCLXIX evenit ; Ottokari
porro diplomata reliqua ufque ad annum MCCLXX. Carin -
Dia Ducis  titulo carent : fufpicari quisquam haud injuria
poifet , in Charta ifta omidum ede to X, atque legendum

aoaum MCCLXXIV.

68

Series Illustrata

265.

At enim in Tabulario Aujlriaco  altera extat Ottokari
Regis Charta, hoc item Anno MCCLXIV. fignata, qua feu-
da privato conFert, & cu/us figillum fimillimum e(l  ei, quod
apud Hueberum delineatum ruditer habetur, cum adje&o
Carintlna Scuto  ; attamen in titulo hujus Charfce initiali non
legitur: Dux Carintbia.  Chartam hanc & figillum ipfe infpexi,
quin fraudis veftigia Fe darent. Hoc primum an. MCCLXIV.
novum Carinthiae Scutum in Ottokari figillo ifthoc animad-
verti ; Ulricus tamen Dux Carintbia  ante, & poft hunc an-
num, vetere fuo figillo (quod Styriaca 2  Panther<e ferme ge-
minum cernitur) conftanter efl ufus.

„ Ulricus Dei Gratia Dux Carinthia, Dominus Carniola
confirmat CiftercienFibus in Landeftrot collata a Patre Fuo
Bernhardo Duce. ,, Datum anno Domini MCCLV.  ( corrige
„ LXV.) IndiSUone Vlil in Cajiro nojio Landejlrot. J  Tefti-
bus : Domino Friderico Marchione de Verona , confobrino nojlro.j
(R. P. de Rubeis Monum. Aquil. pag. 726. & 727.  qui etiam
ex Bellono  refert : hoc anno inter Ulricum Ducem, & Gre-
gorium Patriarcham Aquileja3, initas fuifle pacis conditiones.

Cum FriFingenfis EccleFi® Epilcopo Chunrado, Ca-
rinthiaca negotia quxdam conftituit tribus chartis Ulricus
Dei gratia Dux Carinthia?, Dominus Carniolae Sc  Marchiae.
„ Datum Laibaci X. Kal. Julii MCCLXV.)  Aliud: Datum Lok.
XII. Kal. OSI obris.  ('Meichelbeck Hiftor. Frijing. Tom. II. P. II.
pag. 45. Sfc. JSl. LXXU. LXXIIl LXXIV.

Ul-

Ducum Carinthi^e.

69

Ulricus Dei Gratia Dux Karinthia, Dominus Carnibla  1266,
Manina,  Minifteriali fuo concedit aliqua in utilitatetn Ec-
clefias Frifingenfis. ASlum datum in Cbrainburcb Anno Domini
MC€LXVI. XI. Kal. Septembris.  Documentum protulit R. P.
Meichelbeck Hifloria Frijing. Tom. II. P. II. N. LXXXL
pag.si.  Teftes: Ulricus Comes de Sternbercb, Ulricus Com. de
Hejpnenburcb, Fridericus de Petana ■  . • Albericusprapofitus SanČH
Virgilii, Vice-Dominus nojier per Carintbiam  ....

Meinhardus & Albertus fratres, Comites Tyrolis & 1267.
Goritite, partitionem terrarum fuarum conflituunt, tefte etiam
Ulrico Duce Karinthia. Datum Leontii die Vlil. Febr. MCCLXVII.

(R.P. Anton. Steyerer S. J. Collect. MS. Tom. VI. N.39.

Seizenfi Cartufice vetera firmat, & nova largitur Ulri¬
cus hoc titulo: ,, Nos Ulricus DEI Gratia Dux Karinthia, &

„ Dominus Carniola. .  .. Datum in Scbeiitz prope Laybacum, An*

„ no Domini MCCLXVII. XI. Kal. Junii.  Integram Chartara
refert Bern. Pez. Codice Diplomat. Epijiol. P. II. pag. 114.)

Idem Dux, eodem titulo, apud eundetn Pezium pag.
eadem  a jurisdičtione fua, & a judicio fanguinis eximit homi-
nes Peregrini plebani de Meyngalburch : „ Atta Jimt bac apud

?? Vulminum  (forte: Tulminum ) in Camera Parochiali.

» Datum Anno Domini MCCLXVII. X. intrante Junio. X
IndiSHone. j

Hoc demum anno Ulricum Teutonicorum Equitum Ordi-
ni qutedam contuliffe innuit Raim. Duellius, Hiftor. Ordinis

I 3 Teu-

1268.

70 Series Illtjstrata

Teuton. Pavte II. pag. „ ASlurn in Lok Anno Inčam. Dom. Mil-

lejimo , ducentejimo, fexageJtmo, feptimo.J  Dies deeft.

Johanni Abbati in Obernburg ( Benedičlinoriim olim
Coenobio ) confirmantur termini alpium Lofek & Erlau &c.
in finibus Styrias, & Carinthiae, hoc initio & fine : „ j Nos

Ulricus Dei Gratia Dux Karinthia, Dominus Carniola, &

„ Marchia &c . Datum Labaci in Cajiro noftro Anno

„ Domini MCCLXVIII. Indici ione undecima, in die S. Akxii
„ ConfeJJoris XI. Juhi. ( Diplomataria facra ducat. Styria Parit
II pag. 293. )

Ottokarum Bohemiae Regem Ulricus Dux fucceflb-
rem fibi, quippe cognatum , deftinat , fi ipfe fine legitimo
herede deceiFerit. In hac charta nulla fit mentio Phi-
lippi , fratris germani Ulrici Ducis , nullus itein memora-
tur confenfus aut confilium Provincialium , aut Minifteria-
liuin Carinthke. Philippus quidem Clericali vitje adfcri-
ptus, antea Wiirehradenfi Ecclefe Praepofitus, deinde an.
MCCXLVI. Salisburgenfis Archiepiicopus elečlus , at non
confecratus , ingentes tuibas dedit : de quo Hansizius
Germ. S. Tom. II. pag. 3.44. ojpc.  videri poteh. Memora-
tam vero Uirici Ducis chartam , quia vitiole relata fuit
a Pessina de Czechorod M ar tis Morami Libro 111 . C.
Vil. pag. 364.  & quod fummi in re Carinthiaca fit momenti,,
eorreAam, integramque reprsfentabo ex autographo..

„ In

Ducum Carinthi^b.

7i

„ In Nomine Sančhe & Individuae Trinitatis Amen. 1268.
„ Nos Ulricus Dei gratia Dux Karinthke, Dominus Carnio-
„ lae omnibus in perpetuum. Cum ineffraenata rerum cupi-
„ ditas, quae mater eft litium genitrixque difcenfionum in
„ hominibus , quibus pacem reliquit ac quietem difpofuit
„  Rex pacificus & aeternus, callumpniarum materiam pariat,

„ caufasque novas fufcitet litigandi ■> expediens effe dinofci-
„ tur & lalubre ad cautelam & evidentiam futurorum, ut tra-
„ člatus rationabiles & fafta digna memoriae in fcripta publica
„ redigantur, ut ex fcripturaj teftimonio rei geftae habeatur
„ notitia , & quadibet calumpniandi materia apud pofteros
„ auferatur. Hinc ed, quod ad notitiam omnium cupimus
„ pervenire, quod nos interioribus oculis diligentius intuen-
„ tes , quod nulla fit flabilitas ftatus humani & ad mortis
„ interitum fit tranfitus omnibus generalis, nosque etiam ex
„ divina provifione, cujus difpenfatione provida fingula gu-
v  bernantur, haeredibus careamus, Dominum Otachrum Se-
„ reniffimum Regem Bohemorum, Ducem Auftriae & Sty-
-»  ri^e , ac Marchionem Moravioe > praefertim cum fit Nobis
» conianguinitatis vinculo alligatus , multaque amiciti® be-
„ neficia ac indefefia dile&ionis argumenta percepimus ab
» eodem, hajredem nofirum flatuimus , ita , quod poft
„ mortem noftram, fi fine filiis & fiiiabus decefierimus, per
„ nos legitime generatis , terras nofiras , proprietates ac
„ pheoda , (eu alia bona noftra ?  qnocumque ipfa poileflio-

Series Illustrata

72

nis titulo teneamus , podidere debeat libere & quiete ,
talibus tamen conditionibus interječdis , qucd redditus
centum marcarum de hcereditate nodra locis religiods le-
gabimus, in quibus nobis placuerit, ut nodr® depodcio-
nis memoria fpecialiter peragatur. Si autem de bonis
nodris prasfatus Dominus Rex aliquid addicere voluerit ,
inchoatce a nobis charitatis opus pro anim® nodr® re-
medio ampliando , illud fuas dnceritati ac bdelitatis con-
ftantias duximus relinquendum. Ad h®c etiam, d forte
charidima Uxor nodra per mortis diuortium fuerit fepara-
ta a nobis, aliamque duxeriraus legitime in Uxorem, bo¬
na , qu® pro dote eidem fecundum condlium dičdi Regis
decreverimus adignare, pod: mortem nodram pacifice ac
dne contradicdione qualibet podidebit. In cujus rei tedi-
monium ipd dedimus pradentes literas dgilli nodri munimine
roboratas. Tedes autem funt Albertus Comes Goriti® &
Tyrolis. Magider Petrus Prspodtus Widegradenbs, Regni
Bohemi® Cancellarius. Ulricus Comes de Hevnenburch.
Henricus Comes de Hardekke. Liber de Cauriaco. Ulri¬
cus de Riffenberch. Jeroslaus frater Galli. Smilo de Bru-
„ mowe. Hartlebus Camerarius Moravi®. Chvnradus Pr®-
podtus Brvnends & alii quam plures bde digni. Datum in
Podibrat. Anno Domini MCCLXVIII. pridie Non. De-
cembris. Indičlione XI.)

Sigillum Equitem Ulricum refert, in cujus Scuto Panthe-
r® Styriac® fpecies. Hoc

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

99

Ducum Carinthias.

73

Hoc demum anno Ulricus Dux, fi Salzburgenji Chro-
nico apud Hanftmm Tom. II. pag. 363.  aflentimur, ob darnna
Ecclefias Salzburgenu illata , fafti poenitens, ut ea farciret ,
contulit praedičFe Ecclefias Civitates  , fora , df cajlra S. Viti ,
Clagemvurt, df S. Georgii, dans proprietatem Ecclejia , df re-
cipiens ea in feudo. J

Mortuo die VIII. Septembris Gregorio de Monte Ion- 1269.
go Patriarcha Aquilejenfi, elečlus fuit XXIV. ejusdem Men-
fis Philippus, frater Ulrici Ducis , opera ejusdem Ducis, &
eommendatione OttokariRegis Bohemis accedente. Qua de re
ita Ulricus ad Ottokarum fcripfit : „ Excellenti d? Magnifico

„ Principi confanguineo Juo KariJJtmo Domino Otakero lllnftri Regi
„ Boema Ulricus Dei Gratia Dux Karintbia, feipjum ad ejus be-
,, neplacita , & mandata,  (narrat obitum Gregorii) „ de futuri
„ fubjlitutione Patriarcha tradantes termino apud Aquilegiam, Jcili-
„ cet die odam exeunte prajentis Menjis Decembris , ad eledionem
„ prafiKo y  ipjo die (fuper  quo laudes dignas exolvimus filio DEI
» vivi)  mediantibus vejlris apicibus, df precibus , nulloque penitus
y> difcrepante KariJJimum fratrem nojlrum Dominum Pbilippum in
?? Patriarcham df Dominum pradida Ec dejta unanimiter , d? con-

» corditer per formam Jčrutinii elegerunt . Subjicit dein-

de : fe quoque Capitaneum Fori Julii conftitutum fuifTe.

P- Hansi z S. J. hanc Epiftolain ex MSto Codicc Bi-
blioth. Caf. Vindobonenfis  produxit Germania Sac. Tomo II. pag.

S 6J. dr Jequente.

Cbronol. P. I  K No n

74

Series Illustrata

1270.

Non diu his folatiis fruitus eft Dux Ulricus, de quo,
deque ejus obitu ita Synchronus Ju lian us in Cbronico Foro-
Julienfi apud  R. P. de Rueeis Monum. Aquil. Append. pag. 21.)
„ Dieto anno  (MCCLXIX.) die XIV. intrante Septembru Nobilis
„ Vir Voldricus Dux Carintbia e letin s fuit per Forojulienfes in
„ Capitaneum Forojulii. Qui eodem anno > die V . exeunte Odobri
„  (die XXVII.) mortuus ejt in Civitate Anjina. J

De dubiis, hoc ne, an fequente anno extin(ius fit Ulri¬
cus, deque Ottocari titulo Ducis Carinthise -tračlabimus inferius
Cap.III.  Aquilej<e deceflifleUlricumDucem perhibetHoRNECK
in Cbronico Aujlr. Cap. LXXXVII.  pag. 93.

Duas deinceps Agnetes uxores habuit Ulricus: prio-
rem Ottonis I. Ducis Meranias filiam , a Friderico Auftriaco
an. MCCXXXXIII. repudiatam, duxit an. MCCXLVIII. qus
obiit MCCLXII. vel fequente: peperit Ulrico filium Henricum
(qui ante patrem deceflit) & iiliam, de quibus ad annos
MCCXLVI. & MCCLXIf. egimus.

Alteram Agnetem, Gertrudis Auftriacas & Hermanni Ba-
denfis filiam, Ulricus fibi junxit anno MCCLXIII. qute fubin-
de Vidua, Ottoltaro urgente, ad depreflionem generis data fuit
Ulrico Comiti de Heunburch. Vide Annal. Aujlria  R. P. Cal-
les P . II. pag. 42s. 470. 479.

Mortuo Ulrico Duce , Philippus ejus frater, omiflo
Patriarchatu , ad quem elečlus paullo ante fuerat , Ducem
Carinthias , paftis neglečlis, fe ferebat, quem Forojulienfes

fibi

Ducum Carinthi^:.

75

fibi Capitaneum legerunt: tefte Julianno in Cbronico Fo-
rojul Appendix Rubeis %mg. 21.

Ottokarus Rex Chnnradum Praepofitum Brunenfem ab-
legarat, ut Carinthiam in fidem Regis , ex paftis cum Ulrico ,
reciperet; Sed ChunradumPhilippus fibi adjunxit. Horneck
Chron. Cap. LXXXVII.  pag. p p.

Philippus Dux & Capitaneus, Goritianos Comites bello 1271.
impetit, aut antea geftum continuat. Conciliationis mentio-
nem infert Repertorhim Aufiriacnm MStum P ar te II. foi. psj-
ubi memoratur : Prolongatio , acceptata ad dies ofto, fpon-
fionis mutuas, faftcE in arbitros, Stephanum Regem HunRarije,

& Henricum Ducem Bavarice, de jure controverfo ex una par-
te inter Patriarchatum Aquileja2, & Capitulum, atque Ducem
Dbilippum de Cannthia, Capitaneum Patriarcbatus Aquileja:  ex al-
tera parte inter Comites Meinhardum & Albertum de Gorizia,

& eorum focios : Anno MCCLXXI. ineunte 3  ut fequen-
tia monent.

Indignatus Chunrado fibi infideli Ottocarus Rex, jam Ottokarus.
anno inclinante MCCLXX. pace cum Stephano IV. Hungarice
Rege inita, arma Carnioliae & Carinthiae per Ulricum Liechten-
Reinium primum, deinde & ipfus intulit. Anno iequente, ut
opitior, ineunte nempe MCCLXXI. bello continuato, cum Phi-
lippo debellatum eft, cum Carinthiae Proceres fefe ultro Otto-
cari elementi® permitterent, atque ut bonis paftis caufa Phi-
lippi tranfigeretur, poftularent Defignati quatuorviri arbitrii

K 2  fe-

Series Illustrata

1272.

76

ferencfi, pace ftatuta pronunciarunt: Philippus oppida Si  caftra
reliqua Ottocaro traderet, ab eoque veniain peteret, atque jus
omne in Carinthiam & Carniolam Regi concederet. Crem-
lium denique, in Auftriam, fe conferre, modicisque illic redi-
tibus vivere julfus eft Philippus, ne quid novarum turbarum
fuboriretur. Haec fufe fatis Horjneckus in Chron. Aujlr. Cap.
XC. p. 102.  Item Anonymus Leob. & Chron. Salisburg.  £r Chro-
nicon Auflrale.  Vide Callesii Annal. Aufiria P. II. pag. 46(j. Ssfc.
Item M. Hansizii German. S. Tom. II. pag. 364. & 365.

Ottokarus Rex Runenfi Ciftercienfium Coenobio, in Sty-
ria, donationem confirmat, titulo afliimto Ducis Carinthke
(quali poft j\lCCLXlV. velut poftliminio, jam menfe Martio
anni MCCLXX. ufus fuerat) nempe : „ Ottokarus Dei Gratia
„ Rex Bohemia, Dux Anjina, Styria, & KarintUa, Dominus
„ Carniola, M ar cina, Egra, £f Portus Naonis  .... ABum Pr a-
„ ga anno Domini MCC. feptuagejimo primo, tertio Idus Odobriš,
„ Coronationis noflra decimo. Datum ibidem ....  anno & die pra-
„ diftis, Indi&ione decima quinta. ( Diplomataria S. Ducatus Sty-
ria P. 11  pag- 28- Rnnenf. N- XXVIII.)

Ottokarus, Polito titulo infignis, Parthenonem Meren-
berg Ordinis S. Dominici inStyria, in tutelam recipit: „ Datum
„ Praga anno Domini MCCLXXII.  Decimo Kalendas Maji.) (Di¬
plomataria faera Ducatus Styria P. II. pag. 326.)

Quae fub hoc pneferipto anno MCCLXXII. temere
congerunt Continuator Martini Poloni, Eccardi Tom. I.  atqueejus

ge-

Ducum Carinthice. 77

gemellus Anonymus Leobienjts Hier.Pez. Tom.I.  videlice|j r  Mein-
hardo Comite Tyrolis Principibus Germani® inter Catfclidatos
Regni propofitum fuifle Bernbardum Bučem Carintbia;  ea uti-
que huic tempori minime conveniunt, Bernhardo jam anno
MCCLVI. extin&o.

Prsedifti duo Cbronograpbi  perhibent: Philippum ducatu i* 73 >
Carinthice privatum , cum audiviffet Rudolfum Habsburgi Co-
mitena Romanorum Regem renunciatum fuille , ad eundem
Rotenburgum fefe contulilfe , atque Carintbiam  &T* Carmolam
fifcepijje infeudum.  Ea res, fi ita (e habet, anno MCCLXXIIII* 1274.
in Comitiis fačta videtur, quse Rotenburgi celebrata fuifTe me-
m or ant , quo Rudolfum Regem Rotenburgi ineunte Aprili
fuifle, ex ejus diplomatibus, a Cl. Georgisch in Regejlo
diplomatko  indicatis , conftat.

Ottokarus interea Gradi, XVII. Kal. Maji,  Coenobium
Obernburgenfe, ad confinia Styri<e & Carinthice fitum, in tute-
lam recipit. (Diplomataria fucra Duc. Styria Barle II. pag.294.)

Tum idem (pleno titulo) Seizenfi Cartufi® corroborat con-
celTa olim ab Ottokaro p ritno Styri$Duce. „ Datum in Gratz
• ••• Incarnat. Domini anno MCCLXXIV. Septimo Kal. Maji.

„ Indigi. II. J ( Diplomat. S. duc. Styria. P. II. pag. y 3. J

Philippum , titulo Ducem Carinthice , Rudolfo Re¬
gi fefe ho C  anno Comitem junxiire , tria conteftantur Ru- 1275*
dolfi diplomata, queis teftis adfuit : Pbilippus Dux Ka-

rinthia.

73

Series Illustrata

*I Datum Augujla, anno regni Rudolfi fecundo, hicarnat.

MCClXXV.  ubi tračiatur de jure elečforis controverfo inter
Regem Bohemise, & Ducem Bav.ariae. (Goldastus Colkff.
docum. Imper. Tom. L pag. 311.  Item Hundius Gewoldia-
nus Tom. I. Metrop. Sallsburg. pag. S4- J

II. dum  Augiifl£  item Datum , XV. Kal.fjulii,  (XVII. Ju-
nii) quo Eberfpergenfis Coenobii jura firmantur. Hundius
titatus Tom. II. pag. 192.

HI unm Laujhna  publicatum, XII.  Kal. Novembris  (XXI.
Očlobris) quo S. Sedi Romanae Rudolfus omnia jura, ac pri-
vilegia confirmat. Inter teftes : Philippus Dominus KarintHa-
Forte fcriptum fuit D. Karinthia,  quod mallem legere Dux Ka-
rlntHa.  ( LiiNiG Cod. Italia dipl. Tom. II. pag. 331. J

Ottokarus (ufitato titulo) mandat Milotas Capitaneo
Styrke , ut Canonicorum Seccovienfium Collegium tueatur.
Datum IViemue VII.  Kal. Februarii.

Confirmatur prsdifta tutela anno MCCLXXVI. Id
colligitur ex addito documento, in quo notatur : Affum Anno
Domini millef. ducent, feptuagef. quinto.  .Atque ex documenti con-
textu colligitur, deinde id anno fequente fuifTe Datum Bruna
V. Nonas Maji. (Diplomatar. S. Duc. Styria P. I. pag. 236.
Seccov. N. XCIX. & N. C. j

Rudolfus Caefar .Auftriam, Styriam, Carintbiam & Car-
niolam, ab Ottokaro Rege fine aflenfu Ordinum Imperii oc-
cupatas , ab eodem repofcebat, evocato ad iterata Imperii

Co-

Ducum Carinthi^:.

79

Comitia. Comparuerant quidem Herbipoli an. MCCLXXV.
Ottokari Regis, & Henrici Ducis Bavariae, iticlem refračlarii,
Legati Bernardus Epifcopus Seccovienfis, & Henricus Prtepo-
fitus OEttingenfis. At cum verbis nihil proficeretur, ad ar-
ma ventum eft hoc anno MCCLXXVI. Porro pacem pu¬
hlicam Rudolfus Vienna III. N on. Novembris  an. MCCLXXVI.
fervandam pr<efcripfit terris Auflrite , Styrise, Carinthice &
Ca;niolee. (Landsbandvejt. Carintbia pag. i.)

Enim vero Rudolfus caftris' ad Viennam promotis ,
partim terrore , partim Principum interventu , eo perpulit
Ottokarum , ut bonis pačlis decederet omni jure, fi quod
habuiflet in Auftriam, Styriam, Carinthiam, Carniolam &c.
Documenti ab arbitris confečli autographum in TabularioAuJlr.
Vindobonenji  aflervatur, quo Anno MCCLXXFI. X. Kal. Decem-
bris  (XXII. Novembris) utrimque delečli quatuor arbitri,
Bertholdus Herbipolenfis, Bruno Olomucenfis Epifcopi , Lu-
dovicus Dux Bavariče, & Otto Marchio Brandeburgi, in ca-
Rris prope Viennam ita pronunciarunt : ,, Item arbitramur,

5 ? quod Dominus Ottokarus Rex Bobemia cedat Jimpliciter, & cedat
» pracife omni juri, quod bahebat, vel habere videbatur in terris,
55 zf bominibus, cujuscmque conditionis exijiant, Aujlria videlicet,
55 Styria, Carniola, Carintbia, Marcbia, Egra, & Portu Naonis zfc.

Ita verba ex autographo refert Steyererus nofter,
in additionibus ad Commentarios pro Hift. Alberti II. pag. 147.
Aliis in apographis male provinciis illis addita fuit Goritia.

Vi-

80 Series Illustrata

Vide hoc Laudum concordiae editum a Leibnitio in man-
tijja Codicis diplomatki:  item apud Lunig Reichs-ArcHv Parte
Jpeciali, Contin. L pag. 147. &c.  Variant tamen in verbis non-
nullis haec aliaque apographa.

Rudolphus porro folito ritu Ottokaro Bohemiam
& Moraviam Viennae contulit, ceteris provinciis Imperio
vindicatis fervatisque. Haec omnibus nota funt.

In Repertorio Aujiriaco MS. P. III. pag. 18J.  Meniorjjtur
epitome documenti, quo contedantur Leonhardus Ratisbonen-
fis Epifc., Ludovicus Com. Palatinus Dux Bavariae, & Land-
gravius Hadiae, Ottokarum Regem, interventu Bernhardi Wurz-
burgenfis, item Olomucenfis Epifcopi, Marchionis Ottonis de
Brandeburg, & Burggravii Friderici de Nuremberg, deceffide
Audria , Styria, Carinthia, Carniola , Marchia Vinidorum,
Egra, & Portu Naonis: at vero a Rudolfo Rege eidem Otto¬
karo Regi collata fuifle Bohemiam, Moraviam, aliaque here-
ditaria feuda Imperio obnoxia. Datum Vienna III. Kal. Ja-
nuarii MCCLXXVI.

Rudolfus  Interea Comes Meinhardus a Rudolfo Caefare in Sty-

tf Impe- J

rim.  riam, & Carinthiam , cum alia militum manu prcenddus, egre-
gie prompteque ibidem rem gedit , ac plurimorum proce-
rum animos, ab Ottokaro alioquin alienatos, Rudolfo con-
ciliavit: Porro fub anni finem , Meinhardus cum Stvris
& Carinthis Viennam ad Regem venit. Horn ec k
Cbronic. Aujlr. pag. 140. £?c. ) (Anonymus Ltob. Amio

MCCLXXV.

Ducum Carinthi.®. 8i

MC€LXXF. Hier. Pez. Tomo L pag. 84S> & Continuator
Martini Poloni. )

Ad anni proxime praeterlapfi finem, aut ad praefentis 1277.
potius initia referenda puto, quae Anonymus Leob. ad An.
MCCLXXVIL pag. 8S > Hier. Pez.- Tom.I.  ita narrat: „ Rex
„ reverfus in Auftriam, Styriam luflravit, ibique Karinthianos,

,, fep Carniolos alloquitur , ejp fidelitatem ah eis recepti: terrisque
„ eortim per Meinhardum Comitem , & officiales, dijpojitis , venit
,, in vallem Aneji.)  Videbimus deinceps Meinhardum Comi¬
tem Tyrolis & Goritiae, Carinthi® Gubernatorem, pro Caefare
Rudolfo & Imperio, negotia Carinthi® procurantem.

Hoc anno varii, tefiibus literis publicis, continuati funt
traftatus concordiae inter Rudolfum &Ottokarum Reges, cum de
politicis rebus, tum de nuptiis inter proles Rudolfi &Ottokari,

Sane in Tabulario Au/lriaco  documentum aclefi , quo
per Fridericum Morimbergenfem Burggravium, aliosque Lega-
tos, declarantur, & ftabiliuntur ea, quas de mutuis prolium
nuptiis &c. anno fuperiore in Laudo Concordia  conflituta funt.

Datum Vienna pridie Nonas Maji MCCLXXVII. jub regio Otto -
j? kari Majejlatis figillo, quia novum Jigillum nondum babebat ;

>7 quare Rudolfo id fr audi non ejto , in figillo ifto alia fcuta adejfe
r> prater Bobemia & Moravi#. J  Nempe cum Auftria, Styria,
Carinthia, Carniola &c. decefierit Ottokarus, etiam earum regio-
num infignia pr® fe ferre tum ei non licebat. (Repertor. Aufriac.

MS tm Parte III. pag. 18/. J
Cbronol. P. I,

L

In

8*

Series Illustrata

In aliis Tabularii Auftriaci literis  MCCLXXVII. habe-
tur ratihabitio Rudolfi & Ottokari pačforum haftenus initorum,
ubi praeterea novi fponfi nomlnantur: Hartmannus  Rudolfi Regis
filius, & Cbunegund  Ottokari Regis filia. Tametfi in docu-
mento prascedente fine nomine fponfi memorentur , reličto
vacuo fpatio, nempe : Filius  ....  Regis Rudolfi, & Filia  ...
Regis Ottokari. Qu;e nos docent rem hačlenus incognitam,
de nuptiis inter Hermannum  & Clmnegundem  primum ačhrm fuilfe;
tametfi rebus mutatis deinde Rudolfus , Casfaris filius, Agnetis
Bohemicte, & Wenceslms  Bohemus Gutta  Habsburgih fponfi
fuerint. Obfervavit ifta DoffiJJimus  Rosenthalius Tabularii
Auftriaci intimus Cuftos.

Rurium in Repertorio Auftr. P. III. p. is6.  memoratur
ampliatio pačlorum concordiae, fačla aučloritate Ottokari Re¬
gis de mutuis auxiliis Regiim: de obfequio Ottokari erga Ru-
dolfum Caefarem, qui vice mutua Ottokarum aliquanto tem-
pore ad Comitia ne evocaret: de Rege. Hungariae Ladislao,
aliisque pacis conditionibus.

„ Hanc ampliationem Sacramento Jirmavit Dominus Albertus
„ pro Patre fuo Rudolfi Rege , jurans ad animam ejusdem: Ot-

„ tokarus Rex jurejurando corporali id firmavit: porro Principi-
„ bus quibusdam poteftas fit, arStiora etiam amicitia fadera in-
ter ambos Reges conciliandi, & arbitrium de Us ferendi ... Da-
„ tum Praga, pridie Idus Septembris MCCLXXVII. j  Sigillum
hujus chartse jam fola Bohemite & Moraviae fcuta -oftentat.

Ex

Ducum Carjnthije. 83

Ex his colligo: hačlenus inter Rudolfum & Ottokarum
Reges bene convenifie, quantum externa indicia prodidere ;
qus ipfa res coarguit fabulam illam de tentorio lapfili, fub quo
Rudolfus Ottokaro feuda ad Viennam contulifle , atque ita
Ottokari animum a fe alienafle fertur.

At paullo poft tamen, nefcio quibus intemperiis, in
transverfum aftus Ottokarus amicitiam Rudolfi abrupit, da-
tisque ad Rudolfum literis an. MCCLXXVII. III. Uus Novem¬
bru,  fe gravatum queritur ; tum circa id tempus ' Cbunegundem
filiain , Hartmanni  Habsburgici fponfam Monaderio intrudit,
quod faftum etiam Continuator Cojma. Pragenfts  improbat.

Quae deinde indaurato bello acciderint, fatis nota funt. 1278.
Ottokarus a Rudolfo prasko vičlus in campo Marchico occubuit
die XXVI. Augufii , uti condat ex Epjiola Rudolfi apud  Cl.
Hergott. Geneal Diplomat. Domus Habsburg. Tom. II. Parte
altera, pag. 483.)  Exau<Rorato nuper a Ducatu Carinthice,

Sc  nune fublato Ottokaro , Carinthice 'Ducatum ipfum Phi-
lippo redditum non invenio. Sed Meinhardus Comes, Ca-
rinthias porro pro Csfare praefuit, uti fub hujus anni initium
docent literae Rudolfi „ Data Vienna in Vigilia Epiphania
» MCCLXXFIIL  ad Berchtoldum Epifcopum Bamberg, cul
mandat, ut procuret Ecclefias Werdenfi fatisfačlionem de
damnis, ab Ottone de Vinkendein , advocatite titulo, eidem
illatis. Inter cetera legimus: „ Cnm propter dilečti nobis Mein-
» bardi Comitk TyrolenJis, afmis nojiri KariJJimi , ( Elifabetha

L 2 Mein-

84

Series Illustrata

I2 79*

,, Meinhardi filia Alberto I. nupfit) abfentiam & etiam propter
„ Procuratorum fuorum & Officialium impotentiam, fieu clefidiam ,
„ quos loco fiui, regimini tena Karinthia prafiecit , Ecclefia IVer-
„ denfiis periclitetur.  (Meichelbeck Hifior. Frijing. Tomo II.
P avte II. pag. <j6. &c. N. 163. J

Meiuhardus Comes, circa haec tempora, a Rudolfa
Caef. prteftitae operte pretium petit aliquam e provinciis, Otto-
karo ereptis ; non abnuit quidem Caefar, fed iftud citra Prin-
cipum Imperii affenfum fieri non pofle, reponit. Anony-
mus Le ob. Lib. II. pag. 8  S3. Eier. Pez. Tom. I.

Rudolfum nemini adhuc dum Auftriae, Styriae, & Ca-
rinthiae ducatus contulilfe, probat charta hujus anni, qua Rex
idem profitetur : fibi obfequia, & filiis fuis etiam feuda prae-
ftita ab Epifcopo Babenbergenfi, cui quaedam in Styria & Ca-
rinthia largitur: „ Cedimus pro nobis filiis nofiris , ac omnibus

„ futuris Aufiria & Styria Dncibus . nofiro & filiorum

nofirorum nomine, vel cujuscunque tena Karinthia Principis y  ant

Domini fiuturi . Datum apud Rotenmann Vlil. Kal. No-

9)  vembris , Indiff. VIII. an. Domini MCCLXXIX.  Regni VIL
( Lunig Spicil. Ecclefi Tom. II. pag. 33. &c. J

Vitam variis turbis cafibusque exercitam finivit hoc
anno Phibppus, titulo Dux Carinthiae, Bernhardi Ducis fi-
lius, Ulrici III. frater, de cujus obitu , praeter Cbronicon Salis-
burg.  ita Anonymus Leob. Hier. Pez. Tom. I. pag. 8SS- ad an.
MCCLXXIX.  ,, Philippus eleffus Salzburgenfis  (& poftea Aqui-

Ducum Carinthi.«.

85

,, lejenfis) moritur apud Cremfam : teflamentum condidit Jub ti -
j, tulo Ducatus Karintbia, & Laibacum Ecclefia Aquilejenji difpo-
,, nit, & fratris donationem ratifcavit. Titulus fepulchri fui babet:

„ quod fuerit Dux, Epifcopus, Patriarcba. J  Conditus fuit in
templo RR. PP. Praedicatorum Cremfii.

In literis Henrici de Silberberg, queis* tračlat cumVen. ia 8 o-
Abbatifia de Goff Herburgi, de advocatia in Arbendorf, oc-
currunt fequentia : „ Goram illujlri Comite Mamb ar do Tyrokn.

„ qui de confenjii Domini Rudolfi Rornanorum Regis, Ducis Karin *

„ thia, tune fe gejjit  ....  AČtum in Silberberch Anno Domini
M. mo  CC. mu  LXXX. mo  XVII. Kal. Mar cit. J  Videtur poil  illa:

Ducis Karintbia  deefle Vicariitm  vel aliud fimile ; tametfi
fententia etiam fine hoc conftare fibi pofiit. f Diplomataria
S. Ducatus Styria• Parte I. pag. Gojjenf.  jV. LXIII.J

Albertum , Rudolfi Casf. filium, a patre, hoc faltem 1281.
anno MCCLXXXI. ante diem XX. Maji conftitutum fuifle
Vicarimn Generalem per Aujlriam zff Styriam,  teftantur literae
fignatas die & anno, modo rnemoratis , ubi Cives in Laa,
Auftria? infera? oppido, Alberto Vicario Generali obedientiam
fpondent. (Hergott Moram. Aufir. Tom. L Aučlarii pag. 215.)

Alberti titulus deinceps, ufque ad obtentos ipfos Ducatus, le-
gitur : JSfos Albertus DEl Gratia de Habsburcb & de Kyburcb
Comes , Lantgravius Aljatia  , . Illujlris Rornanorum Regis Pri *
mogenitus , ejusdem per Aujlriam, Styriam Vicarius
Generalis.

L 3

In

86

Series Illustrata

282.

In Repertorio Aufir. MSto  P. 1 . fol. i. acl  7. adnotantur.,
atque in Tabulario Aufiriaco  affervantur literas confenfus Ele-
člorum Germanih, ut a Rudolfo, Rege Alberto filio conferantur
ducatus Auftria }  Styria, KARINTHIAE, cum Carniola , Manina,
Portu NaoniSf  omnes fcriptae anno MCCLXXXII. nempe:
JVernhri Moguntini  X. Kalend. Octobris.

Henrici Trevirenjis  itera X. Kal. Očiobris.

Sigefridi Colonienjis  die S.Jacobi. Hic terras non nominat.
Ludovici Palatini Rbeni, & Jobannis Saxonia Ducis , II. Kalend.

Septembris.

Ottonis March. Brandeburgici,  itidem.

Ex hoc Principum confenfu colligo : Rudolfom filiis
Alberto Sc  Rudolfo CarintMam  quidem cum Aujlria Sc Styria  con-
tulifle ; fed excepifle ejus podedionem, cum refervato poftli-
minii jure, dedinato jam Meinhardo Comite, cui Carinthiam
quarto pod anno impertiret. Unde fačlum čredo, ut in di-*
plomate, quo reipfa foiemni ritu an. MCCLXXXII. VI. Kal. j-a-
nuariii, anno regni decimo, Augujla,  filiis fois Alberto 8c  Rudolfo
Aujlriam, Styriam Sv c.  contulide fe profitetur, nulla illic Carin-
tbia  fit injetda mentio, & ad declinandam etiam tot Ducatuum
in domum fuam derivatorum invidiam. Hoc diploma nune
extat in Tabulario Cafareo Aufiriaco Vienna.

RevermliJJimus  Hergottus Geneal. Diplomat. Domus Habs¬
burg. Tom. II. pag. soj.  & Monum. Aujlriac. Tom.l. p a g. s: 16.  bina
documenta adfert, ambo anni MCCLXXXI 1 . prius die XXIX.

Ducum Carinthi^e.

87

Januarii, alterum XXIX. Juiii, in quibws Albertns  jam Ducn
titulo compellatur. Verum aut minus proprie id fcriptum fuit,
aut anni numero unitas addenda videtur: nifi Albertus antea
jam Dux  renunciatus fit, quam diploma folemnis inflitutionis
publicaretur.

De Carinthia nihil fingulare occurrit, quam curce Mein- 1283-
bardi Čomitis, uti antehac, commillam fuifle čredo. Meinhar-
dum quidem certe hoc anno , menfe Junio prope Labacum
fuille (quod Ducatui Carinthias etiamnum adjunčlum erat) con-
ftat e duobus documentis hoc anno exaratis, altero nomine
Alberti Com. Goritiae, fratris Meinhardi, qui erat in Geiflel-
mansdorf prope Labacum die Dominka ante S. Viti, feu die XIII.
intrante fanio.  Alterum ab ipfo Meinhardo editnm eII poli bi-
duum, ibidem die S. Viti,  id eft XV. Junii. (Meichelbeck,

Hiftor. Frijing. Tom. II. P. II. pag. 106. N- 178 - & 1 79-  Pr ^-
ter adminiftrationem totius Carinthias, Carniolae partem, pro
mutuo datojjere, pignoris nomine a Rudolfo Caef. Meinhardus
babuit 5  tede Anonymo Leob. Hier. Pez. Tom.l. & Continuat.

Martini Poloni ad An. MCCLXXXVI.

Albertus Dux Saxonite confentit, ut Meinhardo, Comiti 1285 «
Tyrolis & Goritice, conferatur Ducatus Carinthkz,  cum de jure
fuo decellerint Duces Auftriae Albertus & Rudolfus 5  idque a Ru¬
dolfo R. ipfi petierint, quibus prtedičtusDucatus Carinthiae antea
datus fuit ab Rudolfo Rege. DatumNorimbergee IV . Kal. Aprilis
Anno Domini MCCLXXXV.J Repertorii Aujir.  P. I.fol 8- J

Au-

88

Series Illustrata

28^'

Augufta Vindelicprum An. MCCLXXXFI.  Cal. Februarii
( prima Februarii) Carinthire Ducem Meinhardum Rudolfus
Rex renunciat. Memorabilia funt verba hujus diplomatis, qu<e
Steyererus Comment.pr o Alberto II. pag. 8 2 .  ex Tabulario Gra-
cenjis Aula  repraefentat: „ Noverit prasfens stas, & futuri tem-

„ poris fuccefliva pofteritas, quod Illuftres Albertus & Rudol-
„ fus, Duces Auftris & Styris, Domini Carniolis, Marchiae
„ & Portus Naonis, Principes & filii noftri diledi, apud A*
„ guftam in noftra pnefentia conftituti, Celfttudini noftrre de-
„ votis precibus inftiterunt, quatenus principatnm five Duca-
„ tum terrs Carinthias, quo ipfos jam dudum cuin ceteris Du-
„ catibus videlicet Auftris & Styris fupradi&is, de confenfu
„ Principum Eledorum, jus in eledione Regis Romanorum ha-
„  bentium, inveftiville recolimus in Augufta, in manus no-
„ ftras libere refignatum fpedabili viro Meinhardo Comiti Ty-
„ rolis, & heredibus fuis conferre, ac ipfum de eodem folemni-
„  ter inveftire de regali noftra Clementia dignaremur... .)

Apud Steyererum legitur: Fridle Kal. Februarii ; led in
Autographo Grsecenfi eft tantum Cakndis Februarii.  Id Auto-
graphum hodie eft: in Tabulario Viemenji,  ubi idem vidi, Por¬
to eodem anno MCCLXXXVI. Calendis Septembris 3 Meinhar-
dus folenni & vetere apud Carinthios more fuper menfa lapi-
dea, prope Ecclefiam S. Petri ad montem Carinthianum (Kar-
noburgi) per ruftieum Glafendorfenlem , didum Herzog (aut
Edlinger) inauguratus fuit: idem Dux mOx poftea feuda di~

ftri-

Ducum Carinthia?.

89

ftribuit in alia Tella lapidea duplice, Furften-Stnl dičla (in cujus
averfa Tede Palatinus Carinthise fua feuda conferre folet) haud
procul Clagenfurto, hodieque fuperftite in Solienfi Čampo.
Meinhardus porro fratrem fuum Albertam  , Comitem Goritiče,
Comitem Palatinum Karinthia  inftituit, eidemque primum nonni-
hil haefitanti (fortalfe quod fratri Duci ad genua accidere nol-
let) fed aliorum confilio fe fubmittenti denique, feuda Palatina-
tus confert. (Anonymus Leob. ad an. 1287-  Hier. Pez,

T. I.  AJneas Silvius de Statu Europa Cap. XIV. de CarintUa,

Freheri Tom. II. pag. 406.  Megiserus Annal. Carintb. Lih. VI.

Cap. XI. fufe  de  boe ritu.  Item Haselbachius, & Chronicon
Weichenjkphanenfe , & alii.

DePalatinatu Carinthite vide inferius noftrum CaputVU.
Meinhardus Carinthiam, & Carnioliam (alioquin pignoris etiam
loco a Rudolfo Rege, pro coriimodatis pecuniis jam antea tra-
ditarn ) pacifice ad obitum ufque poffedit. Plura Meinhardi
Ducis diplomata hic non adduco; cum quod apud Anton.
Steyererum, & in Tentamine Goritienji tam Genealogico, quam
Chronologico  complura indicata fmt, tuni quod fciam Virum
Cl. Josephum Spergesium , Pro - Archi varium Csfareo-
Regium , perfeftum aliquod opus de Meinbardo  ifto molirb
Easdem ob rationes de Filiis  Meinhardi pauca commemo-
rabo, uti & de Filia Margaretba,  & Mantis ejus.

Meinhardi filios Mit documentum ab ipfo patre editum 1290,
Arno MCCLXXXX.  die XV. exeunte Aprilis.  (XVI. Aprilis) In-
Cbronol. P. I.  M di-

I ■

90 Series Illustrata

diStione III. apud Burcbftall,  quo inveflit Henricum Clavigerum
fuiim in Griez de uno jugero in Eyficher-Aue : ,, Datum co-
„ ram bis tejiibus: Ottone , Alberto  , Ludovico, & Henrico Jiliis
,, nofiris karijjimis. J  Has tabulas autographas vidit, & coni-
municavit C!. Roschmannus Archivarius Ctelareo - Regius
OEniponte.

1292. Ex liis quatuor filiis primus vivo patre Meinhardo,

mundo valedixit Alb e rtu s , de quo ita Chronicon Stam-
sense : Anno Domini MCCXCII. in die S. Georgii Martyris obiit
Albertus Illuftris Dux Carintbia, filius fundatoris noftri, bic tu-
mulatus.  In charta paulio ante relata quatuor filii Mainhar-
di , vivo Patre , non appellantur Dače s Carintbia  , quare Cbro-
nologus Stamfenfis , paulio liberalior de titulis fuilfe videtur.
Hereditario tainen Ducatus jure gaudebant Meinhardi Du-
cis filii.

1295. Mainhardus Dux decefiit Calendis Novembris inGreif-

fenberg, fepultus in Stams. Hsc ex HornecEo,& Cbron.
Stamfenji  & c. probata funt in Tentamine Geneal. Goritienji pag.

Otto , Lu- 2 38. $fc.  Patri in Ducatu fucceifere filii fuperftites tres,

dovicus, Ijf 0

Hemicus  fimul Duces : Otto, Ludovicus, Henricus. Atque

V. Duces.  . .

ifii primi mihi, certique fuifle videntur iimultanei, feu Col-
legai Duces Carinthhe, quos etiam Meinhardus Pater fimul-
taneos heredes inftituit, tefie Hokneck pag. spi.
dna  Burglehner in Aquild TyrolenJiMSta , Lib. XIII.  Cap. V.

12 9 ^- literas Adolfi Regis Rom. commemorat circa an. MCCXCVI.

exa-

Ducum Carinthue.

91

exaratas , ia cjuibus tres fratres lion appellantur Duces
Carinthi/e,  fecl: Otto, Ludovicus , & Henricus, fratres nobiles
deTyrol.  Id propterea fačlum arbitror, quod hi Duces Al¬
berto Auftriaco, Adolfi temulo , adhteferint, neque ab Adol-
fo Ducatus jura receperint.

Albertus Rom. Rex feudali jure inftituit Duces Carin-  1299.
tUa  affines fuos: Duces Ottonem, Ludovicum, & Henricum ,

Comites de Tyrol ....  Datum Spira MCCXC1X.J  Ita habetur
Repertorii Aufiriaci Parte 1. folio 10 .

Verona; XXIX. Decembris pax fundata inter : Otto-  I3 01 -
nem  , Ludovicum £ff Henricum, Duces Carinthice, Advocatos Eccle-
ftar. Aquilejenjis, Tridentina, Brmnenfts.  Ac inter Mantua-
nos & Veronenles. RouJJet Supplem. au Corps Diplom. T. 11.  I 3°5-

r> tt  ... Obit Ludo--

1. 11 . pag. S. J  A q no MCCCV. Ludovicus Dux vitam finivit die • vicus.Otto ,

XXII. Septembris, iepultus in Stams, tefte ejus loči Chronico. C us Duces.

Henricus Dux, duela Agnete, Wenceslai jfenioris, Re- 1306.
gis Bohemite & Polonite filia, elečlione quorundam Procerum
adit regnum Bohemite, ac una titulum Regis Polenite MCCCVI.
menie Augufio ; fed mox Bohemia excedere cogitur, inva-
lefcente te mul o regni Rudolfo Duce Auftrite , Alberti Regis
filio. Tentamen Geneal. Com. Goritia pag . ex Contin. Cofma

Pragenfs.  Attamen hoc anno MCCCVI. in Carinthiam redux
Henricus in documento apud Burglehner. L. XIII. C. 111.
non dum Regio titulo  appellatus videtur, five quod in conlortio
fratris natu majoris Ottonis, & in negotio extra Bohemiani,

M 2

eo

Series Illustrata

T 3 ° 7 -

1308.

13C9.

92

eo titulo uti nollet : five quod puderet regno gloriari , ex
quo adeo propere exačtus eflet , nec accepta corona ; docu-
menti ita meminit Burglehner : Otto, & Henricus Duces
Carinthia, Comites Tyrolis & Goritia Bfc. Honorabili Vir o Do¬
mino Berchtoldo di&o Maifer , prapojito,  &r Conventui Monajierii
ad Rožen, annnas decem ve Bur as Salis donant.

Mortuo fub initium Julii Rege Bohemite Rudolfo Au-
driaco, revocatur Henricus Carinthius, & Pragte pro Rege re-
cipitur. Vide Tentamen Geneal. Gorit. pag. 265. & 342. Bfc.

Cum Friderico pulchro Duce Audrite, novo regni Bo-
hemiae temu-Io , pacem init Henricus, cedente Frtderico Au-
driaco certis paHis. Repertorii Auftr.  P. 11 . fol. 420.  Erepta
antea Henrico Carinthia & Carniola redituitur. Chronicon
SaJisburgenfe Pezianum , & Anonymus Leob. ad an. 1309.

Meraorabile ed, quod pod: reditutam ab Audriacis Hen¬
rico Duci Carinthiam narrat idem Anonymus Leob. Hier.
Pez. Tomo 1 . pag. 848. „ Et veniens  (Henricus Dux) ad Ka-

„ rintbiam , infiinBu Officialium  , ad fublevamen Jua> penuria,
„ Monafieria & Ecclejias talliavit  ( feu pecuniaria iis fubfidia
imperavit) quod ante eum fieri non confuevit.

Francofurti Henricus VII. Caefar cum Principibus fen-
tentiam dicit: Henricum, Mainhardi fHium, regno Bohemiae,
Sc  Ducatu Carinthite privandum ede, eo quod regnum pr<e-
ter jus adierit. An. MCCCIX. dies deed. (Goldast. Conjiit.
Imper. P. 11 . pag. 24. )  Henricus VII. nempe filio fuo Johanni

Re-

DuCUM  CARINTHIiE.

93

Regnuin Bohemiae aflertum volebat. Anno MCCCX. Hen-
ricus Caefar novo decreto Henricum Ducem tyrannidis in-
cufat. Oeniponte vitam claufit Otto Dux die XXV. Maji,
hoc anno MCCCIX. Chronic. Stamfenfe.

Solus ergo fratrum Henricus fuperfles Rex & Dux ; I 3 I °-

r i • . . Otto Dux

led idem regno Bohemias die XIII. Decembns ejectus eft per obit. Hen-

VIC US

Johannem, Henrici VII. Csefaris filium. Tentam. Geneal. Go- i us  Dul.
ritia Com. pag. 346.

Cum Wulfingo Bambergte Epifcopo , de fundis in Ca- 13 n.
rinthia , concordiam init Henricus Dux, & titulo Rex. Datum
Injpruck die Luna poji dimidiam Quadragejimam MCCCXI.)  Lii-
nig Spicil. Ecclef. Tom. II. pag. 36.

Plenum Henrici noltri titulum ita lego (apud Steye- 1324.
rer. Comment. pro Alberto II. pag. 592. J „ Nos Henricus DEI
>, Gratia Bohemia & Boloma Rex , Carinthia Dux, Tjrolis,  &P
„ Goritia C orne s , Apuilejenfts, Tridentina  £3® Brixinenjis Ecclejia
,, Advocatus ... profitetur fe JVilthinenJi Pramonjlratenfium Cwno-
■>■> bio quadam donajje. Achim  cf datum Tyroli anno Domini
r> Millejimo trecentefmo vicejimo quarto , die decitna quinta JJanuani,

» IndiSlione Jeptima.

Margaretha, filia fenior Henrici Ducis, nubit Johanni 1330.
Henrico, Johannis Lucenburgii, Bohemite Regis filio. Ten-
tam. Geneal. Gorit. a pag. 283. ad jo 8S-  Defponfatus fuit

Johannes MCCCXXVII. & una Margarethee heres defignatus.
Steyerer pag'

M 3 Ta-

94

Series Illustrata

1330. Tabulas germanice fcriptas exhibet Steverer in Al-

f'. Dux,  berto II. pag. j 8 .  queis Ludovicus Ba varaš Cadar Datis Me¬
rama die Martis poft Hypapanten B. V. Maria , anno Chrijli
MCCCXXX. Regni v.oftri XVI. Imperii III.  concedit : dilecfo
avunculo Principi nobili Dud Henrico Carinthia , & Comiti
Tjrolis & Goritia, Advocato Ecclejianim Aquileja, Tridenti
Brixina ,  hsc tria : I.mum Ut Henrico in Provinciis

fuccedant filial. II. dum  Ut his deficientibus fratris filite.
III_tiura Ut {3 Henricus generorum aliquem velit heredem fcri-
bere, de eo fciat Cdar, led defignatum probaturus.

I 335- Henricum Regem ac Ducem die IX. Februarii hujus

y OttoII.  anni etiamnum vivum fuilfe probat documentum relatum a
Aujtuaci.  ^ p DE  r ubeis  Monum. Aquil. pag. 849.  quo Johanni Hen¬
rico Goritiano , confobrino fuo, qusdam vendit. Datum in
Tyrol an. Domini Millejimo CCCXXXV. in Ocfava Purijicationis S.
Maria.  Meminit & P. Steyerer pag. 8 J.  Sed eodem anno
in eodem Caftro Tyrol colicus morbus Henricum e medio
fuliulit die IV. Aprilis. Filia ejusdem lenior Margaretha, cum
Johanne Henrico marito, Carinthiam lihi deberi putabant.
At Ludovicus Imp. Ducibus Audrias & Styriae ( haud du-
bie etiam jus refervatum ab an. MCCLXXXII. & MCCLXXXVI.
obtendentibus) Alberto II., & Ottoni fratribus, eorumque he-
redibus, Carinthia Ducatum  die II. Maji, atque eadem die Co-
mitatum Tyrolis , quippe feuda , ad mulieres non dum here-
ditario jure devolvi lolita, led Imperio vacantia, contribuit.

/3 Utrum-

Ducum Carinthias.

95

Utrumque documentum Lindi  in Auftria datum reprcefentat
P. Steyerer j) ag. s 4.  cT 8 S- Commentar. pro Hift. Alber¬
ti II.  Carinthiam, mtffo Ulrico Pfannbemo Comite, & Ulrico
de Walfee, tardantem non nihil, favore Auffen/lainii, Carin-
thice Capitanei, Duces Auftrice, cum Carniola, ad obiequium
promtiore, obtinent. Vide  Anonymum Leobiensem, &r‘
Tentam. Goritienfe Chron. pag. 463. & 366.  Albertus & Otto
Duces (filii Alberti I. Cteiaris, & Eiifabethce filiae Mainhardi
Ducis Carinthice) nonnifi Duds  titulo (non ArcHduds)  in omni¬
bus chartis leguntur, quarum complures, de Alberto prceci-
pue, Stevererus exhibet a pag. 8y.  Sr 112. 8fTc. 8cpag. 34.  SrV.
Inter alias adfunt hujus anni MCCXXXV. tabulce Fride-
rici Archiepilcopi Salisburgenfis, qui fa&o cum Alberto &
Ottone foedere novos eosdem Carinthiae Duces , pro vetere
inftituto, EcclejiaSalisburgenjis Arcbidapiferos  renunciavit Steye-
rer pag. 8p.

Margaretha, vulgo Maultafchia , cum Johanne Henrico
marito, adnitente Johanne Rege Bohemice, contendebant per
hos annos, adhibitis etiam armis, Carinthiam obtinere, fed ni-
mis fero, quare titulo faltem Ducum Carinthice  contentos vivere
oportuit. Bellum id Tyro!im potiffimum infeftavit, & confi-
nia  Carinthice ; nam illata, per ipfam Margaretham Maulta-
fchiam , Carinthice arrna & damna , vetere teftimonio dedi-
tuuntur, uti fufe ac folide oftendit Steyererus nofter a
pag. <jp. Ijf c, Commentar. pro Alberto II.

Jo-

Series Illustrata

9 6

1336. Johannes Bobemiae Rex bellum in Borufllam meditans,
cum Ottone & Alberto Ducibus Auftrise, Styrise, & Carinthise
pacem, & concordiam init Laureaci VII. Idus O&obris (feu
X. Oftobris) die B- Dionyfii. Binas hac de re tabulas profert
Steyererus pag. (/J. & < j 8 .  Quibus Tyrolis, & qusedam
Carinthise Caftra, Margarethse & Johanni Henrico ab Auftria-
cis addicuntur: Carinthise jura & poiFeilio Auftriacis relinquun-
tur, qui fumtus belli serario regio reftituant. Spondet Johan-
nes Rex curaturum fe , ut intra paucos menfes hsec a filiis
Johanne & Carolo, & a nuru Margaretha rata haberentur.
Sed de hac re effefta nihil conftat.

Attamen hoc eodem anno Johannes Henricus folo Co-
mitis Tyrolis  titulo honoratur (eodem loco & die, quo prio-
res tabulse) dum foedus mutuum ineunt Principes, ita in do-
cumento fcripti: „ Nos itaque Karolus DEI Gratia Ungarise,
„ Joanues Boeinise Reges, Albertus & Otto Auftrise, Styrise, &
„ Karinthiaj Duces, Karolus Marchio Moravise, & Joannes Co-
„ ms  Tyrolis. . . . J  Steyerer. pag. 112.J  (Verum biennio
poft , dum Bertrandus Patriarcha Aquilejse, die Vil. Aprilis
feuda contulit Johanni}  eundem Ducem Carinthise, Com. Gori-
tise & Tyrolis appellavit. f Com. Coronini Cbron. Gorit.J

1337. Friderici IV. Burggravii Norimbergenfis filius natu raa-
Norfmber-  ximus Johannes,  rivalis pro Carinthise Ducatu, fi Superis pla-
šfflmiiui.  ce ret, repente extitit. Natus is erat ex Margaretha, filii Al¬
berti illius, qui ante Mainhardum patrem Ducem Carinthise

mor-

Ducum Carinthia.

97

mortuus, ipfe nunquam Dux fuerat: Augufe Vindelicorum
Johannes ide Albertum Ducem deCarinthia compellat, &arma
minatur. Reponit Dux: nihil fe alienum podidere. Johannes
podea in fe rediens, re melius perpenfa, conquievit. Hsec
Anonymus Leob. ad An. MCCCXXXVII.  item Haselba-
chius in Chron. Aujiriaco MSto apud  Steyerer. edito ab Hier.

Pez. T. II. Strip. Aufir. J  Fcemineum feudum nec tum erat
Carinthia: neque, fi fuiflet, Johanni Margarethae filio, fed po-
tius Alberti & Elifabethae filiis deberetur.

Albertus Dux Audriae, Styria2, & Carinthise die Jovis 1338-
ante AiTumtionem B. V. Marice ad S. Vitum in Carinthia vetat
fiteris publicis Monomachias. Steyererp- 121. i22.Landshand-
uejl Carinthia pag. <j.  Deinde, ordinatis Carniolhe rebus, Grae-
cium abiit : illuc ordines Carinthias Legatos fuos mittunt, qui
novas Leges, & veterum feudalium indaurationem ab Duce
fuo peterent. Albertus eisdem optionem dat; ii Styrorum ve-
tuftis legibus in multis vivere datuunt, lcriptasque conditutiones
in Odervicenfi arce fervandas reponurit. Hasc Anonymus
Leob. ad An. MCCCXXXVIII. ad XVIII. Kalendas Otto-
bres  contigifTe narrat, id ed XII. Septembris. Hoc anno
Otto D.  G. Dux Aufiria &c. Gradi Feria IV. ante Domini-
cam  Reniinifcere,  firm at Runenfibus data olim ab Ulrico
Duee. p Diplomat ar. Sac. Ducatus Styria Parte II. pag. 34.

Run. XLVI. j

Chronol P. L

N

Die

98

Series Illustrata

x 339* Die XVI. Februarii ]VICCCXXXIX. dece/Iit Dux Otto

Albenus, n  ,

tffilii 0t r  Auftriacus, qui ultima voluntate A.berto fratri filios fuos com-

dericus , £;r mendavit. Itaque exinde folus Albertus  Ducatibus pnefuit

Leopoldu?.  & filiorum fratris, Friderici 8c Leopoldi  nomine. Sane

in diplomate , quo Albertus Dux hoc anno , Greedi  , die

undecima Decembris,  Comitibus Goritias Alberto IV. & Main-

hardo VII. Palatini Comitis Carintbia  jura confert , diferte

binis locis meminit, & heredum fuorum, & patruelium, fuorum

Ducis Friderici, & Ducis Leopoldi.  Hanc chartam integram da-

mus inferius Cap. FII. de Palatinis Comitibus Carinthfa.

I 34 I - Margaretha, pertasfa mariti Johannis, eundem prasten-

fae impotentne caufa, thoro & Tyroli exigit ineunte Novembri.

Antea jam Ludovicus Csefar (fpe Tyrolis & Carintbis ad ftir-

pem fuam adjungendae) cum Margaretha clam de Johanne ab-

dicando egerat, deque novis nuptiis, cum Ludovico , Impe-

ratoris Ludovici filio, celebrandis.

Albertus Dux a Johanne Rege Bohemice, Sc a Carolo ejus
filio, novam ceflionem Carinthiae accipit čS-Nov.  Decembr.
1342. Nuptiae illce Margaretham inter & Ludovicum Bava-

rum , Brandeburgi Marchionem (fed illegitimae, tametfi Ludo¬
vicus Csfar difpenfafTe feratur) procellere Meraniae, die X. Fe¬
bruarii. Johannes Henricus interea apud Bertrandum Patriar-
cham Aquilejae auxilium caufe fuas, led modico cum frufru,
quaefierat. Ludovicus Caefar filio fuo, & Nurui, non tantum
Tyrolis jura & privilegia confirmavit Monachii die XXVIII- Ja-

nua-

Ducum Carinthi^e,

99

nuarii ;  led etiam iisdem (etfi contra sequitatem ) Carintbia
Ducatom  contulit: uti perhibent Cortusii de JSfovitatibus Pa¬
du#, Grami Tom. VI. pag. ios.

Sane hic Ludovicus junior, peračlis nuptiis, deinceps
pleno titulo publicis in literis appellatur : ,, Ludovicus DEI
,, Gr ati a M ar cino Brandekurgi  Sr 1  Lufatia, Sacri Rom. Imperii Ju-
,, premus Camerarius, Comes Palatinus Rheni, Dux Bavaria, Ca-
„ rinthia, Comes Tyrolis & Goritia &c.  Steterer pag. 614.

Haec omnia de Margaretha & Ludovico, & his plura,
diplomatibus etiam invenies probata apud Steyererum
pag. IX! (j.  &rr. & pag. S 8 3. Bfc.  Porro etiam in Tentamine
Goritienji pag. 283. &c.  & pag. 371. &c.  Hoc demum an-
no (ut refert Anonymus Leob. ) Albertus Dux fibi non
nihil de Carinthia a Ludovicis metuens : ,, Dijpoftis necejfa-

„ riis, fe, vel cle fratruelibus unum  ( nempe Fridericum, aut
,, Leopoldum, Ottonis filios) fublimare volens infolium.Ducatns
,, Carinthiaci ,juxta confuetudinem ante cliBam, & cum ad pun-
» tl um fiendi negotium pervenijjet, fe ipfum ad tbronum hujus
» gloria pracipit elevari, Chunrado prof ile Gurcenf benediffiones
„ ad hoc Jpe&antes Jolemnifante facne Mijja tempore fliper ipfm .
r> Quafiio autem non parva inter milite s efi exorta , cur fratrue-
,y libus non indulferit lome bonorem quidam fenferunt, quod pro -
,, pnum filium per hoc aque in Ducatu hoc voluerit hereda-
,, re; alii vero definierunt, quod nobiles terne hoc egerunt ,

>, ne conjhingerentur duplici juramento , Ji forte Principes dif

N 2 „ fen -

IOO

Series Illustrata

„ fentirent , in confervatione ficki alteri ji ar ti obnoxii ha-
„ berentur. J  Htec Anonymus.

1343. C um Ludovico Caefare pacem init Albertus Dux, con-
ciliante Johanna Ducis Conjuge. Steyerer. pag.  7.

1344. Ottonis olim Ducis filii Fridericus  & Leopoldus  obiere
unus pod: alterum. Chron.  Alberti Argentin. pag. 124.
Urfifi Parte II.  ad hunc annum MCCCXLIV.

1346. Carolus IV. a quibusdam, Ludovico infenfis, Bonrne
Rex coronatur XXVI. Novembris MCCCXLVI.

1347. Ludovicus Bavarus Imper. periit die III. O&obris
MCCCXLVI 1 .

1348. Carolus IV. (Johannis Regis Bohem. filius, frater Jo-
hannis Henrici Tyrolenfis) Alberto Duci conciliatus , con-
firmat ipfi, & filiis Rudolfo & Friderico, & basredibus, omnia
jura,  & privilegia die Luna poft S. Urbani  (XXVI. Maji) Bruna.
Diploma adfert Steyerer. pag. 148.

JohannesHenricus, Tyroli expulfus, confirmat quasdam
concordata patris fui Johannis Regis Bohemise, in cadris
ante Francofurtum, die XI. Oftobris, utiturque hoc titulo:
Nos Jobannes DEI Gratia Dux Karintbia , Tyrolis  csr Goritia
Comes.j ( Lunig. Cod. Germ. Diplom. Tom. I. pag. 10S8.

1356. Rudolfus IV. vivo patre Alberto , literas edidit, quas

I 3 57 - exhibet R. P. Steyerer , pag. 338 . &c.  jam fuo nomine,

1 X S Q*

confenfu tamen patris, annis MCCCLVI. & duobus fequen-
tibus , cum titulo provinciarum prolixiflimo , cujus initium

eft :

Ducum Carinthije.

lOt

eft: Noš Rudolfus DEI Grada Dux Anjiria, Styrm & Carin-
tbia , Dominus Carniola , &T 1  Marcbia , & Portns Naonis, Co-
mcs Habsburgi, Kyburgi, Fenetarum &c. &c.

Viennae die XX. Julii Albertus II. fapiens diffius,  expi- 1358-

• r .  , „ _ . 1 r r -I Rudoifus

ravit, fepultus in Cartufia Gaming ab le tundata : reliquit cum fratri-
quatuor fitios , ac tres filias ex Johanna Phefretana. r ico,Albtr-

dolfus (Auftriadum IV. tus ) Rempublicam fuo, & fratrum Fri- Leo P oU
derici, Alberti,  & Leopoldi,  nornine gubernat.

De Rudolfo IV. plurimae exflant & res geftae, & ta-
bulae publicte , quarum nonnullas , prascipue ex accuratiffi-
mo Steterero  noRro, indicabimus ,  ut inde pateat: quan-
do Rudolfus iRe fe Archiducem Palatinum  fcribere cceperit, &
quanto tempore circiter intermilerit, ac rurlum quando Ar-
cbiducem ,  oniiflo P alatino , fe appellaverit, non item ab aliis
Principibus ita falutatus. Atque vivente quidem patre Al¬
berto, ac toto anno MCCCLVIII. non nifi titulo Ducis,  cum
titulis lolitis , legitur Rudolfus ,  fed cum prolixa titulorum
aliorum cauda; ac primum fub anni hujus exordium, dum
Colmaria  piae fundationis tabulas roborat die Veneris poji Puri-
jicationem  (die IX. Februarii ) Steyerer. pag. 264.  Deinde
lub ejusdem anni MCCCLVIII. finem, die S. Nicolai  (VI.
Decembris) Gemnicenfium Cartufianorum res in Auftria,
confirmat Vienna,  ubi multo breviore titulo utitur : Nos Ru¬
dolfus Dux Auftria, Stjria, & Carinthia, proftemur palam Lfc.
Steyerer. ,pag. 269.

N 3

Ru-

Series Illustrata

359 -

102

Rudolfus Dux Aujlrue, Styria Uf Carinthia,  cavet A gneti
olitn Regina Hungariče (Andreje III. Conjugi) de iis, quse Alber-
tus Dux eidem promiferat. Datum Vienna die ffovis ante S. Ur¬
bani  (XXIII. Maji.; anno MCCCLIX. Ufe.J  Steyerer. p. 277.

Verum idem Rudolfus Vienn^e anno eodem MCCCLIX.
Die proxima Venem ante S. Margaritba,  id eft, die V. Julii,
(fecundum vetera Auftriae Calendaria & Necrologia, quce Fe-
ftum S. Margarithae Iocant ad IV. Idus Julias) titulo fe~
quente novo ufus eft : „ Nos Rudolfus DEI gratia Palatinus
„ Archidux  (Phallenz Erzherzog) Aujiria, Styria, Carinthia,
,, Princeps Suevia Uf Alfatia, Dominus Carniola, Manina Uf
„ Portus Naonis, Uf Sacri Rom. Imperii Arcbimagijler Venoto -
,, rum. Et nos Catharina de Bobemia, filia invictifimi Domini
„ Caroli Rom. Imperatoris Uf Ref s Bobemia, Conjux modo di~

„ tli dikelijjimi Ducis Ufe . J  Ordinant res fundatae ab

fe recens Ecclefiae S. Stephani Viennae. Steyerer. pag.
276. Ufe.

Rurfum boe eodem anno MCCCLIX. Rudolfus Dux
die XVIII. Augufti Arcbiducis Palatini  titulo abftinuit dum idem
Rudolfus cum Ludovico, Margareth® Tyrolenfis marito, &
aemulo fuo , tranfigit , concordiamque firmatam nuptiis vo-
lunt, ac de dote agunt danda Margarethae Auftriacae, forori
Rudolfi Ducis , Conjugi Mainhardi, filii Ludovici. Am-
bo Principes fe Duces Carinthia  feripfere ; ita ex Germani-
co titulos reddo : „ Nos Ludovicus DEI gratia Marchio

Ducum CarinthiA,

103

„ Brandeburgi, & Lufatiae, S. R. Iraperii fupremus Came-
„ rarius, Palatinus Comes Rheni , Dux Bavarias & Karin-
„ thice, Comes Tyrolis & Goritis &c. Et nos Rudolfus
„ ex ejusdem DEI gratia Dux Audriae, Styrbe & Karin-

„ thiae & c .) Datum Salzburg! die Dominica poli Af-

„ fumptionem B. V. Mariae (XVIII. Augudi) in Auguilo,

„ anno poli Chridi Nativitatem millefimo trecentefimo quin-
„ quagefimo nono ) Steyerer pag. 6iS-

Denique fub finem anni MCCCLIX. in literis datis
apud Steyerer pag. j?po.  £r g<j6. Vienna die Dominica poji
fejium S. Lucia,  id ed, XV. Decembris (& in aliis I. Novemb.)
quibus Haimburgenfium jura confirmat, refumit de integro
titulos: Archidux Palatinus Aujlria, Styn<z> & Carinthia  ....
Arcbimagijler Venatorum S. R. Imp. &c.  Tedium primus le-
gitur: Exceljus Pmceps Mainbardus Marcbio Brandeburgi, Dux
Juperioris Bavaria, Comes TyroJis S. R. Imp. Archicamerarius no-
fier affinis.  Hic Mainbardus conciliatus, & aflinitate juftčlus
Rudolfo Duci , abdinet titulo Ducis Carinthia  , quo tamen
deinde iterum ufus fuit anno MCCCLXI. ( Steyerer
m- 6s4. tfc.j

Ouemadmodum anno fuperiore, ita & hoc MCCCLX. 1360.
Rudolfi titulus variat, en idius rei authentica qu$dam exempla!

Gradi die S. BlaJii  (III. Februarii) Rudolfus quartus DEI
gratia Palatinus Archidnx Anjina &fc.  . . . Runenfi Cidercio
in Styria confirmat privilegia. Item X. Februarii Gradi  Teu-

to-

104 Series Illustrata

tonicis Diplomataria Sacra Ducatus Styria Parte II. Runens. N. L.
&r Teutonicorum N- XXV. pag. i<jy.

Verum idem die XIX. Martii , feu die Merami poji
Latare  dum Muraponti  Godendbus qu;edam , in Carinthia
fita, tuta predat , Dux  tantum Anjina , Styria & Carin¬
thia &c.  appellatur. Diplomat. Sac. Duc. Styria Parte I.

GoJJ'. N- XXIII.  Gprienfis Cartudas privilegia dum Rudol-
fus  Dux roborat: Datum Cylia, feria tertia proxima ante Lo-

minicam, qua cantatur: Domine ne longe , (id ed, die XXIX.
Martii ) legitur: Palatinus Archidux Aujlria , Styria Ca¬
rinthia  . Diplomatar. S. Ducatus Styria parte II. pag '

148. Gyrienf. N. XXVIII.

Rurfum Vienna die JJovis poji Fejlum SS. Petri &
Pauli  ( die II. Julii ) Rudolfus ita legitur : Nos Rudolfus

quartus DEI gratia Archidux Aujlria, Styria, & Carinthia edfc.
ubi to Palatinus  omiflum ed. ( Steyerer pag. 2 <yp.  Lite-
ras hafce refert , quibus Cartudae Mauerbacends rebus pro-
fpicitur.) Simili titulo Palfavii Arno 13 6  S-  le fe fcripdt
Rudolfus. Hundius Gewoldi Metrop.Salish. Tomi. pag. 270.

Attamen in literis, quibus cum Carolo IV. Imperatore
varia tračlat Rudolfus (hic & fratres ejus a Carolo feudum
boe anno die XXI. Maji accepere) Dux  tantum appellatur,
dve a fe ipfo, dve a Carolo Casfare. Utraeque Literas Data
in campis prope Eslingen die Sahhathi ante Nativitatem Virginis Glo-
rioja. J  Steyerer pag. 306. &c.)

Item-

Ducum  CARINTHIvE.

I0 5

Item in Charta, qua tranfigit cum Ludovico Rege
Hungariae, Rudolfus Ducis  titulo contentus eft. ( Datum Pofonii
die II. Augufli an. MGCCLIX.)  Steyerer  pag. 3 8  S-

Denique Dux  tantum fcribitur , cum Friderico fratre
Rudolfus,  in negotio privati hominis. Datum Srtnvabach die
Veneris ante S. Thoma Apojloli.  die XVIII. Decembris MCCCLX.

Tres igitur titulorum formulas hoc biennio ufurpavit Ru~
dolfus: Palatlnus ArcUdux,  vel Archidux, vel Dux  tantum , quo
poftremo femper compellatus legitur, quando cum Principi-
bus majoribus, aut Eequalibus negotium tračlabatur.

Hoc anno MCCCLXI. non nifi Ducis Anjina, Styria,  1361.
Carinthia, Domini CarnioU $fc.  titulos tributos lego Ru¬
dolf) y  & fratribus.  Seu fub initium anni, F erreti  fine die: feu
in Monafierio Lutra die XVIII. Martii.  Sive fub initium Julii
Viennce,  five denique Goritia die SS. Mauritii Sociorum  ,

XXII. Septembris: Rudolfo cum Mainhardo Goritia; Comite
pacifcente. Literae iftae ordine apud Steiererum
habentur: pag. 319. 321.  &J 5  333.

Die XVIII. Septembris MCCCLXI. obiit Ludovicus
Bavarus , Comes Tyrolis , Margarethas fenioris alter mari-
tus •> relicto Meinhardo filio, ( Tentamen Geneal. G o vitla: Com.
ad finem. J

-At enim anno MCCCLXII. rurfum titulus Rudolfi va- 1362.
riat. Vienna die VII. Juniumi: Rudolfus Dei grada Dux Aujlria ,

Styria Carintbia, Dominus Carniola &c.  fuo & fratru m Ducum
ChronoL P. L  O

nc

! 3 6 3 -

106 SeRIES IlLUSTRATA .

nornine , Ludovico Regi Hungariae fe fubfidia ex paftis de-
bere profitetur, Steyerer. pag. 333.

Porro deinde Vienna die L Aprilis, Rudolfus D. G. Anhi-
dux Anjina  &rV. privilegia firmat coenobio Ciftercienfium ad S.
Crucem in Auftria. Hergott Monum. Aujir. Tom. 1 . pag. 229.

Eodera ArcUducis  titulo Rudolfus roborat PaJJavii die
penultima Julii MGCCLXIL  privilegia Ecclefiae S. Nicolai. Hun«
dius Gewold. Metr. Salisb. Tom. II. pag. 797.  Demum
Vienna Sabbato ante S. Nicolai,  II. Decembris Rudolfus funda-
tionem Auguftinianorum in Furftenfeld conftituens, Archidux
Aujiria ejfc.  comparet. Steyerer pag.. 348*  Die X. Decem¬
bris obiit Fridericus,  frater Rudolfi Ducis. (vide Steyerer.
pag. Sp. ad s7 4 - J

Margaretha fenior , Henrici Ducis Carinthia? filia,
(mortuo filio Mainhardo , fine herede , die XIII. Januarii:
Vide Tentam. Goritia Geneal.fub finem J  cuin confilio procerum
Tyrolis, eandern provinciam, & jura fua in Goritiam tranfcri-
bit Rudolfo IV. Auftriaco, & Alberto ac Leopoldo, ejus fra-
tribus, atque ipforum heredibus. Datum Božen die S. Polycarpi,
die Jovis poji Converjionem S. Pauli XXVI. Januarii MCCCLXIU.J
Steyerer. pag. yS8. &c.  His in literis Margaretha ifia fe
fcribit DuciJJim Carinthia,  quo titulo abftinuit anno MCCCLIX.
dum prima vice Monachii die Jovis ante Nativitatem B. V. Maria,  *
easdem terras Ducibus Auftrias Rudolfo, & fratribus promile«
rat, quos ipfa Duces,  non Arcbiduces,  appellat.

In

DuCUM CaRINTHI/E. 107

In re]iquis hujus anni tabulis publicis : Pridie Idus 1363.

Aprilis, (XII. Aprilis,) Vienna,  ubi de iua fepultura Rudol-
fusBatuit; Steyerer. pag. 378.  Ant Vienna  item, XVIII.

Maji .fin  Vigilia Pentecojles J  ubi de SS. Reliquiis , in Eccklia
S. Stephani repofitis agi£ur. Steterer. pag. 318.  Sive rur-
fum Viemia XXI.  Maji.  Goffenfi Parthenoni qucedam privile-
gia impertiens Rudolfus,  femper fcribitur : AnUdux Aujlria ,

Styria & Carinthia, Dominns Carniola  cffc. ( Diplonutaria facva
Ducatu s Styria. Parte I. Gdjjenf. N. XXIV.  J

Dum Rudolfus, & fratres hoc anno Brun® cum Carolo 13 ^ 4 -
Ccefare, & cum Bavariae Ducibus tračlant, feu VIII. feu X. ■
Februarii, id eft, in fefto S. Scbolafticte, ternis documentis,

Duces  tantum fcribuntur. Steyerer.  tabulas refert pag.

379 - ■ • & c '  Subinde Die XVI.  Martii, Actnm TA Da¬

tum Vienna, ‘Rudolfus Stamfenfi Coenobio in Tyroli, privile-
gia confirmans ita legitu-r : Rudolfus Quar tu s, DEI gratia Ar-
cbidux Anjina, Stjria Carinthia, Dominns Carniola, M ar cina,
ac Portns Naonistjfc.  ^SteyeRer. pag. 399.)  Hic poftreinum
milil occurrit Dominns Carniola  an. MCCCLXIV.

Nam eodem anno (die VIII. Maji) die Merami poji Inven-
iionem S. Crucis  in tabulis Ludovici & Ottonis.Ducum Bavariae, le-
guntur: D liX  Rudolfus, CsV Albertus, ac Leopolclus Duces Aujlria,

Styria, Carinthia, ET CARNIOL/E, Domini Manina Vini -
donim Fjfc.J  Steyerer. pag. 391.  Deinceps Carniola  femper
Ducatibus Aoftriacis adnumerata legitur , uti hoc anno in

O 2 char-

Series Illustrata

*3 6 5-

Rudolfus
fibit. -Al¬
bertu. r, y
Leopoldus-

108

charta Alberti Comitis Goritias, dala Vienna die J-ovis poji S.
Petronella,  die VI. Junii, ubi appellat Ducem  Rudolfum, Du-
cem Anjina, Styria, Carintbia, & Carniola &c.  Steyerer,
pag. 39 !)•

At enim femet Rudolfus, & fratres rurfuni Archiduces
compellat in literis, datis de unione inter fratres, & fimulta-
nea polleflione provinciarum ad mentem Alberti patris : ac
de adminiftrando regimine per Seniorem familiae Auftriacae &c.
Datum Vienna pridie S. Elifabetba  (XVIII. Novembris) Anno
MCCCLXIV.  Titulus ita inchoatur : Nos Rudolfus quartus,
Albertus, Leopoldus, DEI gratia Archiduces Anjlria, Stjria,
Carintbia, Etf Carniola, Domini Mareka Vinidorum, Portus
Naonis .  .. Steyerer. pag. 401.  £fV.

Die Jovis ante Purifcationem B. V. Maria  (XXX. Ja-
nuarii) Viennas, Johanni Abbati ad Mariam Zeli in Auftria
privilegia rata habet Rudolfus D. G. Arcbiclux Aujiria, Styria,
Carintbia, SfP CarnioU t-fc.  Steyerer. pag. 403. £fc.

Simili titulo ad mortem ufque ulus eft Rudolfus ,
una forte, vel altera charta excepta. Vienna, die S. Scholajlica
(X. Februarii) Alberto Epifc. Patavienfi confirmat, quae pa¬
ter Albertus Dux rata olim pronunciaraL Hundius Gevvoldi
Tom. I Metrop. Salisb. pag. 270 .  Deinde Vienna XII.  Martii :
Rudolfus Quartus, Albertus,  fif Leopoldus, fratres uterini, D. G.
Archiduces Auflria, Styria, Carintbia, Carniola &c.  confti-
tuunt, & ordinant Scholas Viennae. Steyežrer,^. 41S.&C.

Item

DuCUM CaRINTHI/E.

109

Item Vienna  (die IX. Martii) Rudolfus fundat miflam, dicen-
dam apud Runenfes Gftercienfes in Stvria : Datum Vienna,
Dominka Reminifcere,  An. MCCCLXV. ( Diplomataria S. Duc.
Styria P. II. Runenf. N- LIL pag. p J Vienna  rurfum Par-
thenoni S. Claras immunitatem circa vinum dat Rudolfus,
die XVIII. Martii, clk Martis ante Dominkam Lat are,  atque id>
hie tantum DUX Rudolfus  fcribitur ; nifi in defcribendo eft
erratum. Steyerer. pag. 379.  Denique Badenis,  in Au-
ftria , die Sabbati pof Pafcba  (XIX. Aprilis) Rudolfus cura
duobus fratribus, Archiducum  titulo infignes, controverfa com-
ponunt cum Capitulo, & Epiicopo Patavienfi , de Ecelefia S.
Stephani Viennas. Steyerer. pag. S 4 S •

Omitto alia diplomata anteriora Rudolfi & fratrum apud
Steyerer. p 488 . 457 .  Attamen Albertus PatavienfisEpifc.
Rudolfum, & fratres, Duces  appellat. Die VIL Martii Ste yerer.
pag. 415-

Die XXVII. Julii Rudolfus IV. Auftriacus , cogno-
mento Fundator,  & Ingeniojiis,  ad meliorem vitam abiit Medio-
lani, nullo filio herede reličlo: fepultusfubindeViennasadS. Ste-
pbanum. Ducatuum regimen fimul geffere duo re!iqui fratres
Albertus  & Leopoldus.  Steyerer .pag. 26. & 549. &c.  Fa*
bul« funt, quas de Margaretha Maultafchia, a Rudolfo IV. in
conjugem adfcita , quidam narrant; nam fola ejus uxor ca-
riffima, & marito fuperftes, fuit Catharina,  Caroli IV. G-ef. fi-
lia. Steyerer. 27.  CfT' Sd4‘

P  3

Al-

no Series Illustrata

3366. Albertus,  ac LeopoJdus  fratres, poft Rudolfi o bitu m ti¬

tulo Archiducis fepofito , Duccs  & ab fenret, & ab aliis ap-
pellati fuere.

Catharina, Rudolfi vidua, cui liberallter provifum erat,:
cedit omnes praetenfiones fuas, cum confenfu patris fui Ca-
roli Augufti, in terras Auflriacas Ducibus Alberto & Leopoldo,
Datum Vienna  (XXVIII, Decembris) Die Luna ante Circumd-
Jionem Domini.  Steyerer. pag. 365.)

1366. Varias hoc anno gratias CaroJus IV. Imp. contulit Al¬
berto Duci, genero fuo, & Leopoldo: illa preecipua eft, quod
omnes terras eisdem , a patre & patruo reličfas, de novo
contulerit, feu confirmarit. Datum Vičana pridie AJcenJionis
Domini  (XXV. Martii.) Lunic Cod. Germ. Diplom. Tom. II,
pag. Sip. J  Item : Repert. Aufiriad Vartel.pag.j23.  ubi die s
S. Vancratii  (leu XII. Maji) adfcripta eji.

1367. Duces fratres, dum Gradi die Luna poji fejlum SS. Pe¬
tri Pauli,  quaedam annunciant, & ordinant Decano Vien-
nenfi, & Canonicis ad S. Stephanum, hoc titulo, uti & alias,
utuntur : Nos Albertus & LeopoJdus fratres, DEI grada Du-
ses Aujlria, Styria, Carintbia > fr 5  Carniola, Comites Tjrolis  &rV,
(Steyerer.. pag. 527-)

Iidem Duces hoc anno Gradi Feria II- po(i S. Jfacobi
Apojioli  Runenfi Ciftercio privilegia, a patre fuo indulta con-
firmant. (Diplomat ar. S, Ducalus Styria. Parte II. Run. LIJI-

m- 37 -j

Mar-

DUCUM CARINTHIiE. III

Margaretha Maultafchia, Henrici Ducis Carinthice filia, 1369,
Mainhardi neptis, titulo DucilLe Carinthi;e ufa, clie III. Odo¬
briš Viennas deceffit, ibidem in Ecclefia S. Crucis fepulta.

Dici ea folet Margaretha Senior  ; nam junior Margaretha  Au-
driaca erat, Alberti II. filia, Mainhardo Bavaro-Tyrolio uxor
data an. MCCCLIX. Deinde MCCCLXIV. nupta Johanni
Henrico, olim Margaretha fenioris marito; obiit MCCCLXVI.

XIII. Januarii. Vide Tentamen Geneal Com. Goritia prope finem.
Aliquot Margaretha junioris tabulas adfert Steyerer.
pag. 670. &C. •

Alia Alberti & Leopoldi Diplomata ufque ad annum
MCCCLXXIX. hic prstereo ; in Regefio Diplomatko  Cl. Georg.
aut in Diplomatariis facris Dueatus Styria  nonnulla videri podimt.

Non adentior Fug g ero Birkenii ( fpeculi honor. Domus
Aufir. Lih. III. Cap. VIII. pag. 347. )  qui Alhertum • & Leopol-
. dum  Duces, divifiones provinciarum iteratis vicibus tres indi-
tuille perhibet, & primam quidem paullo pod mortem Ru¬
dolfi IV. an. MCCCLXV. cum tamen anno prscedente op-
pofita omnia folemniter fratres condituerint , uti fupra anno

MCCCLXIV. indicavi. Deinde alteram divifionem anno

• «

MCCCLXX, ubi Leopoldo Styria,. Neodadium, & Comitatus 1370.
Buttenenfis acceflerit ad Helvetica & Suevica, qu$ jam anno
MCCCCLXV. obtinuidet. At enim inter diplomata Runenjta,
Diplomatar.S. Dueatus Styria Partell. N.LIV. & LV. pag. 38. J
Albertus Dux fuo & fratris nomine in Styria gratias didri-

buit,

112 Series Illustrata

1371. buit, nempe Dux Albertus Runenfe Ciftercium per omnes
terras Auflriacas a Večfigalibus immunes declarat fVienna feria
II. poft S. Andrea Arno Dom. MCCCLXXI.J  De tertia Fug-
geri,  & fortafle prima , aut altera terrarum divifione mox
agetur ad an. MCCCLXXVI.

I 37 a - Idem Albertus Dux,  Germanicis literis (qua 1 eserant &

praecedentes) declarat: Aclvocatiam Runenfls coenobii nemini
competere, nifi fibi, ac fratri fuo Leopoldo. Datum Gradi feria
IV. poji S. Laurentii Anno MCCCLXX 1 I.J  Quod fi Leopoldo
Styria cefliffet anno MCCCLXX. Advocatia Runenfium a Leo -
poldo  aflerenda prsprimis erat Gnecii, fuo, & dein Alberti  fratris
nomine, ob communionem jurium , etfi pofleflio divifa fuiflet.

1376« Ad an. MCCCLXXVI. divifionem provinciarum inter

Albertam  & Leopoldum  procefljfle, perhibet Fragmentum hiflori-
cum de IV. Albertis,  apud Hieron. Pez. Script. Auflr. Tom. II.
pag. 384.  A 1 bertumque, amatorem pacis 5  folam fibiAuflriam
(totam, uti eft hodie) retinuilTe. Haselbachius in Citron.
Auflr. ibidem pag.  <?//. De duplici divifione fubobfcure loqui-
tur; attamen annum demum MCCCLXXIX. certae ftabilique
divifioni aflignat, faftce in Neunburgo Cl auflr ali , Dominka ante
Micbaelis  die XXV. Septem.bris, qua folatn fibiAuflriam (cum
Styrenli arce, Ifchland & Hallflat&c.) Albertus fervavit. Ita-
que Leopoldo etiam Carinthiae DucatuS obtigit. Fuggerus
(fupra citatus) divifionem tertiam provinciarum in annum
MCCCLXXX. rejicit, qui fortafle ex Hageni Chronico Auflr.

f vel

Ducum Carinthi^e. 113

('vel ex Arenpeckio, J  Hi er. Pez. Tom. I. pag. nsj . eam fen-
tentiam defumit. Sed Hagenus ( uti & Arenpeckius
pag. 1244-)  divifionis annum non exprimit; mox tamen aliud
narrat Hagenus, quod anno MCCCLXXX. accidide perhibet.
Haselbachio itaque accuratiori adentior de folemniore di-
vidone provinciarum an. MCCCLXXIX. fufcepta ; tametd non 1379.
negem, anno MCCCLXXVI. priorem aliquam diftributionem
fuide fadam, qua (tede Fragmento illo vetere) Leopoldo Hel-
vetic® , Suevic®que provinci® contribut® fuerint. litinam
Tabul® ipf® harum dividonum ad manus edent! Varia Wen-
ceslai Regis Diplomata, in negotiis Leopoldi Ducis edita, con-
drmant dividonem anni MCCCLXXVI. qu®, uti & ipdus Leo¬
poldi aliqua diplomata in Regeftis diplomaticis  Cl. Georgisch
videre licet, ad annos MCCCLXXVIiI. & duos fequentes.

Fada licet provinciarum feparatione, titulos tamen ftirps utra-
que eosdem omnes retinuit, atque pada, de gubernio per fe-
niorem famili® etiam alterius ftirpis, fi minorennis adedet, in
fuo vigore deinceps manfere.

Leopoldus Dux, jam folus poteflatem fuam per Sty- 1380.
riam & Carinthiam exercet, dum fuo duntaxat nomine cum
Lanipreclito, feu Lamberto Epifcopo Babenbergend pacifcitur,
de mutua defenfione in Styria & Carinthia, eaque in heredes
Leopoldi, &; fuccedores Epilcopos duratura. Datum Gradi in
Vigilia S. Mattbai Apojioli  (XX. Septembris) Anno pofi Nativita-
tem Cbrifli Alillejimo trecentejimo & ottogeftmo.  (Luni g S pidi
Cbronol.  P. I. P Ec-

ii4 Series Illustrata

EccleJ' Tom. II. pag. so. & Si-)  In his literis fit etiam mentio
Judceorum inCarinthia; fed nulla ufpiam veftigia Arcbiducatus.

Videri etiam poteft: Diplomatar. S. Ducatus Styria P. I.
Seccov. N. CLXXXIX.  pag. 282.  ubi Leopoldus Dux  Seccovienfi
Canonice hoc anno concedit navim ad vinum vehendum : Fe-
ria VI. ante Dominicam Miferkordia.

1386. Leopoldus III. Dux, Probi cognomine , ad Sempacli

in pugna ab Helvetis vičtus, fortiter dimicans occumbit, die

£S-X- Junii, fepultus in Koenigsfeld. Ex con juge Viride, Ber-
nabovis Ducis Mediolani filia, reliauit heredes filios quatuor:

devicus, m- if/UheJmum , Lemoldum , Ernejlum, Fridericum,  qui fiinul pa-

bernanteAl - ' 1

hertollL  tr j s  provincias omnes pofledere, gubernatione debita JVilbel-
mo f  natu maximo. Ea etiam quatuor filiorurn fecunditas,
caufa antea fuerat, cur Albertus (III nus , & cum Trica  dičtus)
cui unus fantinu filius Albertus IV.  obtigit, fratri Leopoldo  omnes,
pneter totam Auftriam, provincias conceflerit.

1386. Wilbelmus  Dux 5  cum hoc anno nuptiis Hedwigis

fponfae, & fpe regni Polonire excidiflet ; e Poloma in Au¬
ftriam redux, jus gubernandarum provinciarum, quod fibi,
fratrum natu maximo & majorenni competebat, omne trans-
tulit in patruum fuum Albertum III.  his pačtis: AIbertus 5
qnoad viveret, omnia Auftriacorum regeret, & fratris filiis
de nuptiis provideret; Alberto III. mortuo IVilbelmus,  aut
agnatorum fenior, omnes terras Auftriacorum, etiam Aiber-
ti IV, filii Alberti III, in poteftate haberet. Quod fi Alber¬
tus

Ducum Carinthije. 115

tus IV. pet vim divifionem extorqueret , lola ei Auflria ce-
deret, patris alioquia fola hereditas. Has literas exaratas fuif-
fe Vienna Feria IV. ante S. Colomanni  feu die VIII. Očlobris,
memorat Haselbachius in Ghron. Auflr. Hier. Pez. Tom. II.
pas;. 822.  & germanica literarum verba recitat.

Gubernium ergo provinciarum, ex pačlis recentiffimis,
nomine fuo & filiorum Leopoldi Probi, lufcepit Albertus III.
fenior familise Auftriacae. Teftantur id diplomata in rebus
& CarinthicE, & Helveticis ab Alberto III. edita. Nam fce-
dus a Leopoldo Probo ante annos Vil. initum de fundis
Carinthias & Styrice mutuo defendendis , curn Lambrechto
Epifcopo Bambergenfi, hoc Arno MCCCLXXXV 1 I. Halla, in
valle /Eni, die Sabbati poji S. Dorotbea,  IX. Februarii, inftau-
ravit Albertus Dux hoc titulo, & exordio : Nos Albertus,

D. G. Dux Auflria, Stjria, Carinthia, Gf Carniola, Comes Ty~
rolis &c.  Notum facimus tam pro nobis, quam pro patruelu

bus no (Iris,  £r heredibus . (Lumig Spicil. Ecclef. Tom. II.

pag. S2. N. LIX. J

Similes Helveticas Alberti chartas refert Hergott.
Geneal diplomat. Vol. I. p. 222. & Vol. III. ad ann. 1378. £fc.
Alberti Literas complures confequentium annorum , apud
Gl. Georgisch invenies.

Albertus III. fcum Trka, J  diem fupremum Lachfen-
burgi vixit XXIX. Augufti MCCCXCV. ' Ita Haselbachius
in Cbron. Auflr.  Attamen Vitus Arenpeckius in Chron.

P 2 Auflr.

1387;

1395 .

Albertus
lil. obit.
IVilbelmus
cum fratri-
bus Z/ Pa-
truele.

Series Illustrata

116

Auflr.  annum fequentein Alberto fatalem notat, ac diem
XXVII. Augufli, feu Dominicam ante S. Auguftini. Hasel-
bachio utique aflentiri malo, cum quo tabulas public$ con-
fentiunt. Enim vero ex paftis anno MCCCLXXXVI. initis,
IVilhelmus  Auftriacarum terrarum gubernator tam pro fratri-
bus iuis inStyria, Carinthia, Carniola, Suevia, Helvetia &c.
quam pro Alberto IV. Alberti III. unico filio efTe debuit.
Atque etiam IVilhelmus  Dux in negotiis Auftrias Albertam  ,
in reliquaruin terrarum rebus fratres fuos  commemorare in
literis publicis folebat.

J 39 ^- Et fane Anno MCCCXCVI. Vienna Dominka, qua cani-

tur: Reminifccre , in Quadrageflma.  (XXVII. Februarii) Dux
IVilhelmus  Frifingenfi Epifcopo Bertholdo, Cancellario fuo,
confirmat gratias Frifingenfibus fubditis in Carinthia , olim
ab Ulrico Duce an. MCCLXV. conceffas, de exemtione a cer-
tis judiciis. Initium ita habet : „ Nos IVilhelmus D. G. Dux
„ Auflria, Styria, Carinthia, Carniola, Dominus Marchia Vi-
„ nidorum &c. profltemur pro nobis, & pro noflris charis fratri-
,, bus, Duce Leopoldo, Duce Erneflo, & Duce Friderico, & pro
„ noflris heredibus, ac JiicccJforibus, tanquam fenior Princeps, &
,, Dominus pradiffarum prozinciarum.  (Meichelbeck Hifl.
Frifing. Tom. II. Parte II. pag. 210. &c.

1396. Alterum documentum in rebus Auftriacis. Datum Vien-

na, die S. Bartholomai Apofloli,  (XXIV. Augufli) q U0  caftrum
Waldenfels Dominis de Starchenberg fratribus Cafparo Sc

Gun-

Ducum Carin tki^e. 117

Gundaccaro, pignori pro pecunia opponitur, ita inchoatur :

Nos JVilhelmus,  &f’ Albertus patrueles,  D ti Auftria,

Styri<£ y  Carintbia , Carniola, Comites Tyrolis &c.) (  Bern. Pez.

Cod. Diplomat. Epijl. Par te III. pag. iij. N . LXXIX. )

Ubi vero JVilhelmus  non aderat, ibi fratrum aliquis,
prtecipue ceteris fenior, fuo & fratrum nomine aliquid con-
ftituere poterat. Ita Dux LeopoJdus , fratrum nomine excepit
jusjurandum fidelitatis Dominorum de Arco in Tyroli, hoc
ipfo Arno MCCCXCVI. die V. Januarii. Datum Bolzano  (Lii-
nig Codex German. Diplom. Tom. II. pag. 794-)

Rurfum JVilhelmus,  cum Leopoldo fratre,  hoc eodem
anno V'mina. die Mantis Pafcbali , aliam gratiam conferunt: Nos
Wilhelmus , & Leopoldus fratres, D. G. Duces Auftria £fc. pa-
lam facimus his litens pro nobis, ejp nofris fratribus, beredibus,

& pofleris. . .. J  ( Meichelbeck Hijl. Frijing. Tom. 11.

P ar te II. pag. 266.)

JVilhelmus St Albertus  patrueles, inftaurant pačla mu- 1399.
tus defenfionis in Carinthia , & Styria , cum Alberto Epifco-
po Bambergenfi. Datum Vienna die Mercurii ante S. Viti, anno
MCCC. nonagejimo nono.  (die XI. Junii) Lunig Spicil. Ecclef.

Tom. II. pag. S4-

Albertus IV. ob dillenfionem cum tutore VVilhelmo 1399.
Palseftinam adit vel MCCCXCIX, vel MCCCC. (Hasel-
bacii. pag. 81 j .)  Confequentibus annis interdum Leopoldum ,
alias JVilbelmum  fuo & fratrum, vel patruelis Alberti nomine,

P 3 . lite-

ii8 Series Illustrata

literas edidifle invenio apud Georgisch, Hergott, Sc in-
ter Diplomataria Sacra Ducatus Styria,  qute Brevitatis Au¬
dio prsetereo.

1404. Tede Haselbachio pag. 8JtS- coli at a cum pag. 8 jo 6.

VfrJZZ  Anno MCCCCIIII. Claudro-Neoburgi AlbertusIV.  Dux & pof-
fedor Audrite, decedlt die XXV. Augudi. Ex Johanna Ba-
vara, Alberti filia, filiolurn re 1 iquit Albertam V.  fub Wilhelmi
patruelis  tutela.) Appendix adHageni Cbron.  diem obitus ponit XIV.
Septembr. annum MCCCCIV. Eundein ann. Arenpeckius.

Wilhelmus Dux pro fe tk fratribus,  ac patrude Al-

1404. berto V.  facit pačfa fuccefTionis cum Wencesiao Rege Bohe-
micB , die III. Novembris : & eadem die Wenceslai Regis
liorum pa&orum , jam olim initorum, confirmatio , data ed
die Luna poji fejlum 00 . SS. in Budejpeis.  (Lunig Cod. Germ.
Dipl. Tom. 1 . pag. 1415. J & R. A. parte fpeciali, Contin. L
Fortjez. I. pag. 68.

IVilhelmus  Dux, uxori fu* Joanna  Duciffie Dyrrhachii,

1405. forori Ladislai Regis Sicilije, cavet de Antidote Sc Morgen-
geba , pignori opponens Carinthiam 7  excepto Neyburgo, &
Dominio Ort in Audria , pro ducentis millibus florenorum,
ad dies vit* Joann*, cui Ladislaus Rex CCC. milila flor. pro
dote promifit. (Repertor. Aujlr. MS. Parte 111 . fol. Jysj

Podremus hic annus fuit JVilbelmo  Duci, qui antea

1406. XXXI. Januarii, nomine fuo  Sc Alberti V.  patruelis qu*dam
fibitf Ui " IUS  condituit de ibcietate delite argenteae 5  fibula fuffix*. Datum

Vien-

Ducum Carintui^e.

119

Viennee, Dominka ante PurificationemB. V. MCCCCVI.  (Rousset
Supplem. au Corps Diplom. Tom. I. PartelL pag. 311-J

JVilbelmus,  antea cum Sigifmundo Rege diflentiens, de«

CeJTit Viennas die divifionis SS. Apoftolorum, Tub vefperum,

( feu die XV. Julii,) fepultus item Vienn.ce. Nullam reliquit
prolein ex Johanna, Caroli parvi, Hurgari® olim Regis, filia.

Alberti V. tutelam in Auftria fufcepit Leopoldus,  reliquo-
rum fratrura natu maximus; fed cum Ernejhis  quoque de eacon-
tenderet, cedente Leopoldo, alternis ut menfibus fratrum al-
ter (vel fine temporum difcrimine uterque) Auftriam guber-
naret. Haselbach. Chron. Anflr. Pez. T. II. Script. Auftr. pag.

81 /. Sr 1  818. J  (Anonymi Vienn. Chron. ibidcm pag. 148. J
( Appendix ad Chron. Hageni, Hier. Pez. Tom. I. pag. 1164.)
Diplomata in rebus Aufiriacis data hoc, & fequentibus annis
occurrunt, qiuedam Leopoldi,  qiuedam ErneJU  Ducis nomine
exarata, apud Georgisch & Meickelbeckium,Hergott.

& alios, fed qu:« ad rem proprie noftram non faciunt.

Hoc item anno MCDVI. tres reliquos fratres Duces
Leopoldum , Ernejlum , & Fridericum  divifionem terrarum, quas Emejlus .
quisque fuo jure gubernaret ac pofiideret, de integro iniville,
recentiores Hiftorici produnt, qua Leopoldo  Helvetica, Suevica,
Aliatica, 8 c  pleraque Rheno adfita ceflere: Ernejlus  Styrhe, Ca-
rinthiae, & Carniolae Ducatus, cum annexis obtinuit : Friderico
natu minimo •> Tyrolis &c. obtigit. Titulos tamen omnes Au-
ftriadum, Duces finguli retinuere.

Equi-

120

Series Illustrata

Equidem Vitus Arenpeckius in Chron. Auftr.
Hier. Pez. Tomo I. pag. i^jS-  Anno dem um MCDXl. di-
1411. vifionem aliam provinciarum , & mortem Leopoldi  Ducis.
ita refert : „ Hic Dux Leopoldus decollari fecit XXXVI.

„ Cives Viennenfes , & obiit Anno Domini MCDXI.
„ in dieS. Erafmi Martyris. (IILJunii) Mortuo igitur Wilhel-
„ mo Duce, ac fratre ejus Leopoldo Juniore fine liberis, Erne-
„ Jlus  & Fridericus  fratres diviferunt terras. Ernejio  cedit pars
„ inferior, fcilicet Styria, Carinthia,& Carniolia; Friderko  pars
„ fuperior, fcilicet Tyrolis, Alfatia, Burgovia, &c.

Dies obitus Leopoldi  Ducis vitiofe aliqua ex parte nota-
ta extat apud Haselbachium Lib. V. Chron. Aujlr. pag. 840.
ita: In die ipfa S. Krajini , qua tnnc er at qnarta feria in fejlo Pen -
tecojles , tertio Maji Jubito cecidit Leopoldus.  Nam fcribi debuit
Ill.jjunii,  qua die olim S. Erafmi fedum celebratum ed, & cui
feria IV. Pentecodes hoc anno MCDXI. convenit. Sepultus
Viennas fuit Leopoldus  ad S. Stephanum. Laudatus Hasel-
bachius nihil de divifione terrarum anno M CD VI fačla me-
morat; fed ad an.MCDIX fpag. 839.)  Vienns, menfe Augu-
IIo tres fratres cum Alberto V. patruele, Theiaurum Audria-
cum inter fe didribuifle perhibet.

1411. Itaque Arenpeckio  hac in re addipulari malim, de

divifione terrarum anni MCDXI, quam recentioribus, qui ean-
dem quinquennio antevertunt, nifi duabus vicibus didributio
fufcepta fuit. Leopoldo mortuo Audriaci proceres Albertum V.

hoc

Ducum Carinthi^e. 121

hoc anno Audriae foiio imponunt, excluds patruelibus Emefto,

& Friderico , quos id male habuit. Haselbach. pag. 842.

In Palaedinam hoc aut praecedente anno pietatis ergo 1412
iter indituifle Ernedum Ducem, refert Haselbachius pag.

844.  at inde reducem in Poloniam abiifle , atque Ducidam
Maffovice Cimburgam  Ziemoviti filiam duxilfe , ex qua anno
MCDXV. natus fuit Fridericus, podea Imperator hoc no-
mine III.

Ernejius Dux  Viennae II. Februarii, deinde Neodadii I 4 I 3
Feria V. pod AiFumtionein B. V. literas edidit, quae funt in
Avchivo Gracenji:

Die XVIII. Januarii Grascii Ernedus Ordinibus Styrite 1414
jura & privilegia confirmat. CLandshandveJl des Herzogt. Steycr.J
deinde Carinthiam- & Carnioliam ludrat , in Carinthia an- #
tiquo ritu per rudicum Dux renunciatus. Memorabile in
primis ad res Carinthiae documentum ed, typis olim editum
in Libro : Lands-bandvefi des Loblicben Erz-Herzogtum Kara¬
ten  an. 1610. fol. pag. 13.)  quod recufum habemus apud Lii-
NiG- Teutjcbes R . Arch. Parte Spec. Contin.I. Tom. II. pag. 162.)
cujus initium ita habet , ex Germanico Latinum : „ Nos

„ Ernedus D El Gratia Archidux  Audrise, Styriae, Carinthiae,

„ Carniolas, Dominus Marchi<e Vinidorum, & Portenavhe,

»  Comes Habsburgi, Tyrolis, Ferretarum, & Kyburgi,Mar-
„ chio Burgovije, & Landgravius Alfatiae &c. hifce literis
3 , notum facimus omnibus prasfentibus & futuris; venide ad
Cbronol, P. L

nos

122 Series Illustrata

nos dileftos fideles noftros Nobiles , Equites , Plebejos ,
„ omnesque provinci* ordines noftri ARCHIDUCATUS
„ CARINTHLE.) Confirmat vero Erneftus  ju¬

ra, favores, immunitates, bonas confuetudines, quas, a Du-
cibus anteceftoribus acceptas, deinde enumerat ; addit fub
finem : velle fe , ut in omnibus , qu* hic fcripta non ha-
beantur, fequantur jura procerum & Nobilium Styri*. „ Da-
tum ad S. Vitum in Carinthia, die Martis poft Domini-
,,  cam , qua canitur : Judica, in Qu3dragefima. (XXVII.
,,  Martii) Anno poft Nat. Chrifti Millefimo quadringentefi-
„ mo & decimo quarto.) Ali* du* Ernefti  Chartae, cum
titulo Arcbiducis,  & mentione Arcbiducatus Carinthia,  dat* hoc
anno , item ad S. Vitum die Dominka Judica :  & altera die

Martis  proxime fequente, extant in Landsbandvejl Carinthia
pag. ii. & 12-  In altera, feuda cum immunitate dantur
Gregorio Schatter, diffo Edlinger,  ruflico, qui Ducem Carno-
burgi paullo ante Sedi Ducali, pro vetere more, impofuit.
Vidi Tabularii Aujiriaci  chartam aliam feudalem Ernefti ,
ubi Archiducatum Carinthi* appellat M C D XI V. ad S.
Vitum , Die Luna poji Dominicam Judica.  Hic denique
primum , quod ego norim : Carinthia  titulo Arcbiducatus  ab
ipfo Principe honoratur , de quo titulo pluribus agemus
Capite Vlil.

Dux Erneftus etiam Labaci in Carniola per Quadra-
gefimam Sacramentum fidelitatis accipit , variasque Ordini-

bus

DuCUM  CARINTHIiE. I2J

bus provinci^, & coenobiis gratias impertit, de quibus Val¬
vasor P. III. fol. 277.

Cum -Fridericus Dux AuRriacus, Comes Tyrolis, in 1415-
Concilio Conftantienli Paparn Johannem XXIII. adjuvillet ?
ut clam Conftantia elaberetur; Sigifinundus Rex Rom. Fri-
dericum terris fuis excidiffe pronunciavir. Itaque ne alienas
in manus es, devenirent, Erneftus, Friderid , interea captivi,
frater, Tyrolim occupat. At cum fubinde Friderico reduci 1416
Erneftus decedere cunftaretur , difcordia inter fratres ali-
quamdiu obtinuit. ABa Concilii Conftmtienjis.  (Haselbach.

& alii. J

Dnces Ernejius, Albertus,  & Fridericus , cum antea va- 1417.
rias ob caulas dilTidereut, hoc anno funt confcederati, tefte
Haselbachio pag. 846. Hier. Pez. Tom. II. J  Nam cum
Alberto V.  ob tutejam tricte. erant ab an. MCDXI. Inter
frates vero Ernejium  & Fridericum  ab an. MCDXVI. ob reten-
tam ab Ernefto Tyrolim lites fervebant.

Feedus defenfivum, jam olim a Leopoido III.  & Alber-  1423
to III.  & IVilhelmo  Ducibus ratione Carinthiae initum cum
Epiicopis Bambergenfibus , de fundis in Carinthia, & Sty-
ria mutuo tutandis, Ernejius Dux  innovat cum Friderico  Bam-
bergenfi Antiftite. Datum NeojiadiiSabbato ante S. Mattbai Apo-
JioliSfP Evangelij}#,MCDXXIII.  (die XVIII. Septembris) Lunig
Spicil. Ecclef. Tom. II. p. 57.  Tn titulo initialiomiflum eft per incu-
riam to DUX, vel Archidux. Attamen in pr<efixa eptiome legi-
tur: Arcbidux.  q 2  Er-

124

Series Illustrata

1424. Ernejlus  vitam claufit die Sabbati ante S. Viti ( feu

^■f us  die X. Junii) Ita Appendix ad Cbron. Hageni, Hier. Pez. Tom.I.
Script. Aujl?- p/ig- 1164 ; Sed Chronicon Stamfenfe, ibidem Tom.
II. pag-4Sy.  annum quidem eundem, fed male diem V. Uus
Julii,  notat, feu XI. Julii  , fepultumque fuifle Runae in
Styria. Chronicon breve Anonymi Tegernfeenjis  diem X. Junii
confirmat. Ibidem pag. 46p. Tomi II. J  Diem X. Ju-
Fridericus  nii ipfe Fridericus, Ernefti filius, in libello adfcripfit, de
^Aibertus , q U o Lambecius Itin. Cellcns.  Reliquit e Cimburgi , altera
Fr.Ziti  uxore, duos filios, Fridericum Placidum  (vel Pacificum  didum )

TyrolenJis.  & Albertum.

H33-

e/

1435-

Fridericus

Albertus.

* 43 6 -

Fridericus , natus MCDXV. die XXI. Septembris, cum
fratre juniore Alberto  , iub tutela Friderici  Tyrolenfis fuit 5
ufque ad annum MCDXXXV. quo ipfe regimen adiit. Li-
bellus ab ipfo Friderico conjčriptus de .rebus, fuis , apud Lambe-
cium Itin. Cel. pag. a 3. J  Transadionem de limitibus fadam
inter Duces Auftriae , & Hermannum Comitem Ciine, con¬
firmat Fridericus Junior Dux Auftrice &c. pro fe & patruele
fuo Duce Friderico, & Alberto fratre fuo : Gradi MCDXXX 1 II.
die Mercurii in Pafchate.  (Pu s c h. in MStis ex Tabulario Gr a -
cenji Lad. 39. N. 36. J

Die S. Blafti  (III. Februarii) Gradi an. MCDXXXFI.
Fridericus junior, jure Ducis Carinthiae, & Carniolae, inno-
vat foedus defenfivum mutuum cum Sede Bambergenfi, ejus-
que prtefide Antonio.  (Lunig. Spkil. Ecclef. Tom. II. pag. Sjj-J

Fri-

DUCUM CARINTHIiE.

125

Fridericus  ifthic titulo Ducis  tantum utitur, more folito ple-
rorumque majorum, ac fubinde in Palasftinam loca facra ve-
neraturus , cum Marino de Coroninis, Epifcopo Tergeftino,
multisque nobilibus, quos ipfe in LibeJlo Jiio  enumerat, pro-
fečlus eft Fridericus,  qui die S. Laurentii Tergefti navim con-
fcendit: Eques vero folemni ritu equitum Cypri,  Teu de S.

Sepulcro ,  creatus fuit per Dominum Albertum de Neiperg,
die Dominica pofl Nativitatem B. V. Mariče, četatis fuee an-
no XXI,

Quoniam die XXX. Novemb. anno MCCCXXXVI.
ab Sigifmundo Imper. Comites Cilire, Principes creati funt,
reclamantibus Friderico  & Alberto  Ducibus Auftriče, & Sty-
riče, & Carinthice &c.

Idcirco bellum in Styria & Carniola ortum eft cum 1437 -
Comitibus Ciliče MCDXXXVII.

Sigifmundus Imp. Rex Hungariae & Bohemiae, obit
die IX. Decembris , qui unicarn filiam heredem Elifabetham
Alberto  Auftriaco dederat.

Albertus Dux Auftriae, die I. Januarii Rex Hungarise, 1438-
die XX. Maji Rex Romanorum renunciatur: die XXIX. Junii
Praga= Rex Bohemiae deligitur.

Tabulže in Avcbivo aulico Gracenji, Lad. 43 • Fajc.  7.

N- 76.  a Puschio  exfcriptae adfunt, quibus Fridericus  & Al~
bertus  Duces, primum quefti de Ciliče Comitibus, citra fuum
confenfum in Principes Imperii evefris, deinde enatam inde

0. 3 dif-

Series Illustrata

126

difcordiam inter Duces & Comites perhibent , ac demum
Albertum Regem arbitrum litis ex parte fua conftituunt.
Datum Viemue die SS. Pbilippi & Jacobi Apofi. MCDXXXFIII.
Initium Chartae efl hoc, e Germanico Latinuin: „ Nos Fri-

„ dericus & Albertus fratres , DEI gratia Duces Auftrias ,
„ Styrke, Carinthiae, & Carniols, Comites Tyro!is &c. pro-
„ fitemur, quod difcordia & lites inter Nos, & Fridericmn
„  ac Ulricum Comites de Čili enata; fint, qui fe contra no-
„ ftra, & domus Auftriacae privilegia, intra terras noftrae po-
„ teftatis, Principes Imperii iieri ctiravere.

1439- Albertus Rex decedit die XXVII. Očlobris, gravidam

relinquens conjugem Eiifabetham. T\ rolenfis etiam Frideri-
cus obiit, relifto Sigifmundo filio, die XXV. Junii. Ineunte
Decembri Auftrke Proceres declarant tutelam nalciturae pro-
lis defunfti Alberti R. ex Elifabetha Vidua, competere Fri -
devico y  quippe feniori Auftriacorum, cui & Albertus pater,
fi filius nafceretur, eam curam demandarat. Datum Vienna
in Comitiis Provinc, die Sabbati ante S. UIvici.  ( Rousset.

Supplem. T. I. P. II. p.

I440. Fridericus Dux , eligitur Rex Romanorum, die II.

Februarii : deinde XXII. Februarii nafcitur ex Elifabetha- ,
Alberti Regis Vidua, Ladislaus, Pojibumus  dičlus. Fugger.
Lih. V. Cap. 1.

Labacum obfidetur frufira ab Cilejano. (Haselbach.

¥<%' J

In

DuCUM  CARINTHIiE. 127

In Vigilia S. Bartholomaei Fridericum Regem inter, & 144 $.
Fridericum Comitem Čilije armiftitium concluditur. Charta
■Talnilarii Aulici Gracenjis. Ladula 39. Fafc. S- N . 48-

Comites Cilias, Fridericus, & fllius ejus Ulricus, cum
Friderico Rege Rom. Domino fuo pacem fanciunt, ut poft
diuturnum bellum ex utraque parte erepta reffituantur &c.

Datum Neojiadii Arino MCD. quadrageJimo tertio, die Vener is poft
AJJumptionem B. V. Maria.  (XVI. Augufti.) Ex Tabulario Au-
lico Gracenji Lad. 39. Fafc. 6. N- S6.  Hanc pacem aliis li-
teris firmat eodem loco SP die  Rex Fridericus, & Cilejanos Co-
miter Principe s  appellat. Ibidem Lad. 4S . Fafc. $. N. 79.

Fridericus Rex, die XXIX. Decembris adS.  Vitam  an. 1443.
MCD. quadragefimo quarto  , led a die Natali Chrifli inchoa-
ta (quod probabiliter monent chartae duae lequentes) cavet
juribus Archiducatus  Carinthiae, qui Regi petenti remifit,*ne
in campo Zolienfi in fede folita inauguraretur, fed ad S. Vi-
tum, neve Sacramento, per fe ipfum dicendo, le obftringere Or-
dinibus Carinthiae teneretur, idque propter dignationem Regiam.

( Landshandveji Carintbia , pag.iS.)  Alia Charta m Tabulario
Aujir.  Hic nulla jam fit mentio menihe lapideae Carnobur-
genfis, fed tantum Sediš Solienfis , in qua feuda dabantur
olim ipfi prinium Duci a ruflico, dein aliis a Duce. Vide di~
tta ad annum MCCLXXXVI.

In iti o anni MCDXLIV. Fridericum Regem in Carin- 1444-
thia etiam moratum fuille oftendunt documenta bina Data

ad

158

Series Illustrata

145°.

145  2 *

ad S. Vitum,  pr;us quidem Dominka ante tres Reges  (feu V. Ja-
nuarii) quo jura & judicia Provinci® Carinthi® confirmat,
atque illic Carinthiam Arebiducatum  iterato appellat ; feipfum
vero in utroque docuniento (& in tertio anni pr®cedentis)
tantum Ducem Anjina,, Styria, Carinthia , & Carniolia,  more
majorum, fcribendum curat,

Alte rum Datum Jub aurea buli a, die Mar tis ante S. Antonii
(Eremit®) eodem anno ad S. Vitum , quo Fridericus rata habet
ftatuta & privilegia illa , qu® olim ab Exce!/b Principe, Duce
Ernejlo , Arcbiduce ac Domino pradiftarum provinciarum, Carin-
tbia Ordinibus  collata fuerant , eaque integre fuo Diplomati
inferit. Ambo documenta extant apud LiiNiG. R. Archiv.
Contin. L Tom. II. pag. 164. 166. Etin  Lands-Handvejl Ca-

rintbia.  Alterius autographum, cum aurea bulla, extat in Ta-
bulario Clagenfurtenji  integrum.

Rotnanum ad iter fe accingens Fridericus Rex , Al-
bertum fratrem Villacum cum mille equitibus pr®mittit : eo¬
dem ipfe advenit Gr®cio, atque circa diem Natalem Domini
Albertum in Italiam pr®ire jubet. Fugger. L. V. C. s.  Ha*
selbachius fuje bac in Cbronico pag. 861. $fc.

Die II. Januarii Fridericus, focio Ladislao Pofthumo,
defignato Hungari® & Bohemi® Rege, Villaco Romam abit:
ibidem die XVIII. Martii Imperator coronatur a Nicolao V.
Pontifice, ac Eleonor® Lufitan®, Eduardi R. fiHa* defponfa-
tur. Roma redux Imperator Neoftadium Auftri® venit, ubi

a fe-

Ducum Carinthi^®. 129

a feditlofis Audriacis, & moventibus varia Hungaris, & Bo-
hemis, obfidetur. Ladislaum Podhumum, ob quem hae tur-
bx  extitere, tandem extradit Fridericus Aug. in manus Udal-
rici Cilejani, qui Ladislaum Regem Viennam ducit. Hasel-
bach. in Chron. Auflr.

Fridericus Imperator Diplomate Dato cum aurea buli a,
MCDLIII. Neoftadii in fefto trium Regum,  confirmat omnia
privilegia domus Auftriacse, tam fabulofa illa Jfulii,  & J Veronis,
quam alia ab Henrico IV.  & ab Henrico Caf.  olim Leopoldo da-
ta, item ab Friderico II. 8c  a Rudolfo Rege  collata. Item da-
tuit cum confeniii Principum , & mandat potedate Impera-
toria: ut Princ fes Domus Auftriaca, atque nojlri,  cff eorum be-
redes, & pojim, qui qnovis tempov e pojjederint Princip atus Sty-
ria , Carinthia,  &f Carniolia, deinceps in perpetuum Archiduces
appellentur, atque ab omnibus JucceJJoribus noftris in Imperio, &
ab Elefforibus, aliisque Principibus ita appellentur .

Quando ifthic Arcbiducis  titulus iis tantum Audriacis
tribuitur , qui Styriam, Carintbiam, & Carniohm pojjederint,
affečlum fuum erga interiorem Audriam declaravit Friieri-
cus. Alberto Duci , fubinde Auftriae podedori , & Sigif-
mundo Tyrolenfi , vi prasdičli decreti Casfarei, Arcbiducis
titulus non competebat ; quare Sigifmundus pro eo ho-
liore fupplicavit Casfari Friderico , Sc  fupplicem exaudivit
Ctefar. Vide annum MCDLXXVII.  Albertus tamen , Fride-
rici Aug. frater, quod eiFet Collega fratris, & fimul Dominus
Chmol.P.1  R Du-

H53-

1457 -

1458 -

v *459-

130 Series Illustrata

Ducatuum interioris Auflrias, titulo Archiducis  ufus eft. Vide
Dh  Mont. ad an. 1459- pag. 237• Tom. III.  P. I

Ladislaus, Rex Hungarias & Bohemiae, Prags in flo¬
re aetatis decedit die XXIII. Novembris. Haselbach. Chron.
pag. S 8 S-

Poflefliones liberas milici Gregorii Schatter , heredi-
bus confinnat Fridericus Aug. Datum Valkenmarck. die Mer¬
ami poji S. Luca MCDLVII.  (Megiserus hib. X. Cap. 8 .
pag. liso. J ( Vide an. 1414. )

Mortuo Ladislao Auflriaco , Hungari® & Bohemiae
Rege, reliqui AuRriaci Principes, Fridericus Cajar,  ejusque
frater Dux Albertus ,  & Sigifmundus  Tyrolenfis, Friderici fe-
nioris filius, eorum patruelis , inter fe ita partiti funt here-
ditatem Ladislai , ut Fridericus Ccefar. Auftriam infra Ana-
fum : Albertus Auflriam fupra Anafum nancifcerentur : Si-
gifmundo aliqua portio Carinthiae, Tyroli vicina, aflignata fue-
rit. Haselbach. Chron. Auflr.  Hier. Pez. Tom. II. pag. 889.

Albertus, conquefl:us de iniqua Auflriče divifione, a
Friderico fratre pacis amante obtinet Styrenfem arcem &
Comitatum, qui ita rurfum a Styria avulfus, fuperiori Auflriae
manfurus acceflit. Haselbach. pag. 889 • Sfc.

Styrenfem Comitatum jam olim anno MCCLIV. a Sty-
riae Ducatu fejunčlum fuifle, per pačla pacis inita inter Belam IV,
Regem Hungarice, & Ottokarum Regem Bohemije, dofte oRendit
R. P. Sigism. Calles.S. J. Annal. Aujlr. T.II. h. VI. p.384.

Ma-

Ducum CARINTHI/E.

I 3 I

Maximilianus Neofladii die XXIII. Martii nafcitur. 1462,

Imperator Fridericus cavet Provinci* Carinthi*, ipfi
non fore oneri, quod fponte plus, quam deberet, ad bellum
contulifTet. Datum Marchburgi die S . Ulrici MCDLXII. Lands-
handvefi Carintb. p. 27.

Vienn* de improvifo a rebellibus civibus in aula lua
obfedus fuit Fridericus Aug. , quem altero poft menfe libe-
rarunt Styri pnecipue , cum Carinthis & Carniolis , atque
Podiebradus Georgius Rex Boliemi*, cum Viftorino filio, qui
pacem conciliavere. Haselbach. Clron. pag. $SS-

Albertus Dux inquietus, die II. Decembris mane Vien- 1463.
n* extinftus efl, fepultus -ad S. Stephanum VII. Decembris, Mt. nus
nulla prole relifta ex Mechtilde, Ludovici Palatini Rheni filia.
Haselbach. Lib.V. pag. <j8i . Sed Vitus Arenpeck. in
fine Cbronici Aufir.  ait: Feria fexta ante Thomas Apoftoli Alber-
tum obiilTe. Haselbachium pr*fero, domefticum fcripto-
rem St  co*vum. Fridericus tota Auflria potitur.

Immanis Turcarum irruptio in Carnioliam&Carinthiam 1473 -
anno MCDLXXIII. &biennio abhinc etiam in Styriam inferam, 1475.
ingenti damno eas regiones affecit. Valvasor, & Fugger.

Sigifmundus Auftriacus, Tyrolis Comes, cautionis lite- 1477.
ras dat Friderico Imperatori, ob indultum fibi titulum Arcbi-
ducis  , id praejudicio non fore fpondet. Datum die Lun*
Conceptionis B. V. Mari* MCDLXXVII. Autographum eft
in Tabulario Aulko Vindobonenfi.

R a

Omit-

132

Series Illustrata

I4S6.

1493-

Fndericus

obit.

mn.

1494 .

Omitto feuda quajdam Carinthiaca a Friderico Casf.
collata, feu Die 00. SS. Gradi an. MCDLXXXIIL  feu OEni~
ponte Fcvia V. poji Fejlum Dorothea an. LXXXV1IL  qu<e do-
cumenta Tabulario Aulico Gracenji  illata funt: Item eodem an-
no tračlatus cum Epifcopatu Bambergenfi , de ejus prsdiis
in Carinthia &c. preetereo. •

Maximilianus die XVI. Februarii Francofurti Rex
Roman, eligitur.

Fridericus III. Imp. pacificus Lincii vivere defiit an.
MCDXCIII. die XIX. Augufti , fepultus ad S. Stephanum.
Succedit Maximilianus unicus Auftriadum fuperftes, cum Si-
gifmundo Tyrolenfi , & cum fuo filio Pbilippo , nato anno
MCDLXXVIII. die XXIII. Junii ex Maria Burgundica, Ca*
roli audacis filia, Burgundije & Belgii herede. Cuspinianus
in Friderico  & Maximiliano.

Vienna die Merami poji S. Erbardi  (die XV. Januarii)
Maximilianus Carinthice, quam Archiducatum  nominat, Ordi-
nibus confirmat jura & confuetudines, uti pater ipfms Fri¬
dericus ftabilierat, & fingillatim multa enumerat. In titulo
Maximiliani to Archidux Auflria  leparatum fuit a continuis
alioquin vocabulis Styria , Carinthia , Carniola,  per titulum in-
terpofitum Ducis Burgundia  £fc. ; nempe titulus hic fequens
exBat, e Gerinanico latine redditus: „ Nos Maximiliamis }

„ DEI gratia Romanovim Rex femper Augujlus, Regnorum Hun*
„ garia , Dalmatia , Croatia $fc. Rex,  Archidux Aujlria, Dux

„ Bur -

DuCUM  CARINTHIiE.

133

„ Burgundia, Lotharingia, Brabantia, Styria , Carintbia, Car-
,, niolirt, Limburgi &c. &c.  (Lunig. R. Arcbiv. Contin. I.

Tomo II. pag. 167. cfc. J (Landsb andvefi C arinih, pag. 28. J
Subinde itidem Vienna ,, die San Čl onim Fabiani  dr* Sebajliani ,

(XX. Januarii) rata habet ea, quae de ftatutis provincialibus
ArcUducatus Carinthia  , Ernejlus Dux, Arcbidux , Dominus
pradiFtarum provinciarum,  & Fridericus Imp. comprobaverant.
(Lunig. ibidem pag. 263.)  & Landsbandveft Carinthia, pag. 33.
ubi adjnnguntur alise dux Chartse, data Viennae die Mercurii
ante , & die Veneris poji S. Antonii :  de juribus Carinthice
tradantes.

Maximilianus adita hereditate Auftru-e, Styrise , Carin- 1496.
thi® , & Carniolae, edodus de variis Judasorum fceleribus,
decernit, ut iidem ex Principatu Carinthice ejiciantur, & $ter-
num extorres fint , quod ipfum Ordines Principatus Carin-
thias petierant. Datum Wer da Suevica die Mercurii poji Domi¬
nikam Oculi,  (die X. Martii) Arno MCDXCVI.  (Lunig. R.

Arch. Contin. I. Tomo II. pag. 170. J (Landshandvejl Carintb.

Pag. 38. )

Sigifmundus Archidux, Comes Tyrolis, moritur OEni-
ponte die IV. Martii, astatis LXX. anno, fepultus in Stams.
heredem Maximilianum jam antea fecerat.

Philippus , Maximiliani filius , XXI. Odobriš ducit
•Johannam, filiam Ferdinandi Catholici, Aragoniae Regis, &

Ifabellae Caftellanče.

R 3

Mar-

1 34

Series Illustrata

1497- Margaritha, Maximiliani filia , nubit Johanni, Ferdi¬

nandi Aragonici,& Ifabellse v unico filio ; fed is Aprili menfe
nuptias, mox Očlobris II. die, vitam claufit. ( Fugger.
Uh. VI. C. II j

1 5 00 - Nafcitur die XXIV. Februarii Carolus Philippo Archi-
duci in Hifpania. (Fugger. L. VI. C. ULJ

1 5 01 - Carinthiaca quadam feuda Maximi!ianus OEniponte
confert : Sabbato poji vincula SS. Petri & Pauli.  (III. Julii)
Ita Si gi s m. Pusch.  S. J. in MSto ex Tdbulario. Auht
Gracenjis.

Die X. Martii Compluti natus eft Philippo filius alter
Ferdinandus. (Fugger. L. VI. C. V.J

1506. Maximilianus Cafar memorat in literis datis ad Vitum

Welzer, Pratorem Carinthia, velle fe, ritu vetere in campo
Zolienfi per rufticum feudo dato inaugurari. Literas binae
funt, priores data : Krieglev die Palmarum  ; pofteriores, ubi
per Legatum Cafar fe ea praftiturum memorat, data Lyntz
die XXIX.  Decemhris.  Habentur amba, cum tertiis hujus anni,
de apocha pecuniaria , in libro Landsbandvejl des Erzberzogt.
Karndtcn. pag. 4 S■ &c. )

1509. Comitia generalia celebrantur fingillatim in AuFria ,

Styria , Carinthia, & Carniola , quibus ea capita gravami-
num difcutiuntur , qua anno fequente Augufla Vindelico-
rnm Cafari, ipfo annuente, proponenda videbantur. Codex’
Provincialis Styria  apud Pusch.

Li-

DuCUM CaRINTHIjE.

135

Libellus gravaminum , cum ab univerfis Aufhi« in- 1510.
terioris provinciis Auguft« Vindelicorum Maximiliano obla-
tus eft, tum fingillatim a Carinthias Ordinibus. Uterque ex-
tat in Landshandveji Carintbia a pag. 54. ad 81.  Datique funt
ambo die X. Aprilis MDX.  fingulis petitionibus Provinciarura
fubječla efl; refponfio Principis.

Comitia generalia Auftriacarum omnium provinciarum I 5 I S*
Neoftadii celebrantur Menfe Martio , evocatis Ordinibus
Murreponto , ubi antea convenerant. (Langius in bodeporico,

Fr eh eri Scriptorum Tomo II. pag. 621. edit. Struvii.J

Rufticorum Vinidorum turbre per Styriam & vici- i 5 r 5 '
na defeviunt :

Seditiofi anno fequente MDXVI. prope Runam Urbe- I 5 1 ***
culam,adSavum fluvium,Cceduntur a provinciali milite, Duce
Dietrichfteinio. Valvasor P. III. p. 41/. & 418.

Maximilianus Senatum Regiminis terrarum Auftriaca- iS 1 ^-
rum Vienna Muraspontum, commodo interioris Auftrias trans-
ferri curat. (Styria Landshandveji J  Idem Clagenfurtenfem
Urbem incendio vaflatam , & aulam, donat Ordinibus Ca-
rinthias ?  certis pačKs. Datum OEniponti die XXIV. Aprilis J
Lunig. R. Arch. Contin. I. Tom. 11 . p. <J5.  & Originaria Charta
in Tabulario Provinciali Carintbia  extat.

XVelfli die XII. Januarii mortem oppetiit Maximilianus 1519.
Csfar, fepultus Neoftadii : Nepotes ex Philippo reliquit duos. nus obit. ‘
Comitia Muneponti celebrant provinci« Auftriac« omnes,

.... dut )
llllC

Series Illustrata

136

illic unionem inter le, arma defenfiva, ac legationem decer-
nunt Dominka O  culi , ad fimultaneos novos fuos Principes
Carolum  & Ferdinandum  in Hifpaniam mittendam. De unio-
ne mutua provinciarum Auftriacarum in Comitiis Muraepon-
tanis extat documentum, datum Dominica Oculi MDXIX.
apud Luni g. R. Arch. pag. 44.) f Landsbandveft C arinih.

•< m- 1 34- J

Carolus, Rex Hifpanhe, eligitur Imperator Rom. die
XXIII. Junii. (Valvasor P. III. pag. fjo.j  Freheri Tom .
III.  de eleffione Caroli malta.

I$20.  Vienns rebelles quidam omnia turbantes, & regimen,

a Maximiliano inftitutum, contemnentes, etiam fideles inte-
rioris Auftria: provincias, fedfruftra, follicitant in focietatem
feditionis, ac tyrannidis. ( JSfarratio de dijjenf. provincial. Aufiria
Hkv. Pez. Tom. II. pag. 488-  &rV. 992.

1520. Carolus Imp. juo, & fratris fui Archiducis Ferdinan¬

di nomine per literas cavet provinci^ Archiducatus Carintbia,
eorundem juribus & privilegiis fraudi non fore, quod Prin¬
cipes, per alios, non per fe, Sacramentum folitum dixerint :
fpondentque fe ftaturos iis , quae Legati iplorum juralfent.
Datum Aquisgrani die XXV.  OB  obris MDXX.  . .J  (LiiiviG.
R. Arch. Parte fpec. Cont. I. Tom. II. pag. 17 4 -)  Die eadem,
Carolus confirmat jura & confuetudines Carinth'‘ae , appro-
batas ab Ernefto Archiduce. Datum Aquisgrani &c.  (Lunig.
Obidem pag. 17s. šfc.j  H<ec, & alia plura diplomata, hifce

an-

Ducum Carinthije.

137

j^pnis edita, de homagio Carinthiae, Legatis duorum Princi-
puin prsdito , deque aliis negotiis videri poflunt in Lands -
1bandveft, Carinthia a pag. 148. ad 1 64.  Legati omnia , qus
decerent, qua?que e confuetudine domus Auftriacae ellent, fe
fafturos promifere.

Ferdinando fratri fuo Carolus Imp. cedit omnes ter- 1521.
ras Auftriacas in Germania, idque fignificat Ordinibus Prin- Ferdinan-

1  dus falus.

cipatus Carinthiae diplomate, dato IVormatia die XXIX  Apri¬
lu AIDXXI.  (Lunig. R. Arch. P. fpec. Cont. I. Tom. II. pag.

J y6. J ( Landshandveft C arinih, pag. 16  <j.J

Ipfemet Ferdinandus Archidux Lincium advenit XXVI.

Maji, nuptias celebraturus cum Anna, Uladislai II. Regis Hun-
garias filia. (Narratio de dijjenf. provindal Anjina Hier. Pez.

Tom. II. pag.  Lincio Gnecium profedUis ed.

Ordinibus Provincise Carinthis, Ferdinandus hoc ti¬
tulo ufus : Nos Ferdinandus , Princeps Hifpaniarum , Archidux
Aujlria, Dux Burgundia , Styria, Carinthia , Carniolia &c.  con-
cedit potedatem, fed ad fuam voluntatem revocabilem, cu-
dendi omnis fpeciei monetas aureas & argenteas , ea pon-
deris ratione, & probitate metalli, quam Maximilianus Imp.

Vi en n $ olim condituiflet. Porro Monetae forma praefcribitur,
ut una ex  parte fcutum Archiducis, ex altera fcutum Carin-
thi<e effigietu,. ; infcriptio fit fequens : FERDINANDV-S.

DEI. GRATJA. PRINCEPS. HISPANIARVM. ARCHf-
DVX. AVSTRLL. et. carinthia:.... . Datum Gradi
Cbronol: P. 1 .  S XII

Series Illustrata

138

XII. Juto MDXXI.)  (Luni g. R. Arciiv. P. Jpcciali Ccntin .J.
Tom. II. pag.  777. 1/8.J ( Landshanveji Carinthia pag. 1/3. J
In hoc diplomate, Vernacula fcripto, nulla mentio fit dat*
antea a Duce quodam decelfore fimilis poteftatis cudend*
monet* ; attamen quoniam jam fub Maximiliano I. pecu-
nis in Carinthia fignat* comparuerant, e*que titulo Archi-
ducatus Carinthia  ornat* ; credibile eft, laltem a Maximiliani
indulgentia. monetam Carinthi* fuide impetratam. De Mo-
netis Carinthiacis Cap. VIII.  plura, ubi dicemus, Frifaci du-
dum antea monetatn fuifle procufam.) Hoc anno MDXXI. Sty-
ri*fuper* pars, haftenus Carinthi* portio, Styri* contributa
fuit, tefte Hijloria MSta Ccenobii S. Lamberti , Ordinis S. Bcnedicii.

1530. Carolus C*far pro fe, & fratre fuo Rege & Archi-

duce Ferdinandom rurfum confirmat omnia privilegia ab Ernefta
Archiduce, & a Friderico III. Imperatore collata Archiducatui

Carinthia . Datum  ( fub aurea bulla Imperiali) Augufta die

XXVIII. Julii MDXXX.J fLandshandveft Carinth. p. 1/8. J

Ferdinandus MDXXVII. Rex Bohemi*, & Hungari* :
MDXXXI. V. Januarii Rex Rom. fa&us eft.

1551. ' Ferdinandus, Rex Romanorum, fatetur, anteriores qui-
dem Duces  Principatus Carinthi* , feuda in lede illa faxea
didribuilfe , atque Ordinibus Sacramentum dixille : fe autem
ob dignitatem regiam, ab jurejurando, & fedione illa ab Ordini¬
bus exemtum fuilfe, quod ipfis fraudi non fore fpondet. Datum
Augud*, XIV. Januarii MDLI. (Landshandveji Carinth. p. 238.J

Ca-

Ducum Carinthi^s.

139

Carolus Imp. & Ferdinandus Rex, OEniponte fugiunt 1552.
arma Mauritii Saxonis , ac Villaci Carolum Orator Venetus
muneribus donat. (Megiserus Lih XI. Cap. jS-J

Varia fubinde concordata Ferdinandi Regis Rom. ac 1535..
deinde Imp. cum Matthaso Archiepifcopo Salisburgenfi, & * * 1 5 5 8
cum Georgio Epifc. Bambergenfi , qui ambo partem Carin-
thiae poflident, integraque alia eshibentur, ab an. MDXXXV.
ad MDLVIII. pertinentia, in libro: Landsbandvejl Carinthia a
pag. 188. ad čSi' ■

Maximilianus , Ferdinandi I. filius , Rex Rom. eligi- i 5 ^ 2 -
tur XXIV. Novembris.

Ferdinandus I. Imp. filio fuo Carolo ( cui provincias I 5 ^ 4 *
interioris Auftrice pro hereditatis portione deflinavit) comi-
tiis coačlis, Carinthias Proceres, Ordinesque obedientiae fa-
cramentum dicere jubet, pofteaquam Carolus Archidux, mo-
derato jam vetere inftitutionis ducalis ritu, in campo Solien-
fi, iisdem falva fe eorum jura, ac privilegia habiturum, ri-
tusque veteris omiflionem aliquam prcefcriptioni non fore ,
fpopondit. Cetera Clagenfurti die XVII. & XVIII. Aprilis
an. MDLXIV. peračla funt. Documenta ipfa extant in
Landsbandvejl Garintbia , a pag. 2SJ- ad 256-  cum formula
jurisjurandi & Principis , & Ordinum. Carolum Archidu-
cem pro more in faxea fede illa , campi Sulienfis , feuda
boe Anno diftribuilfe , accepto fidei Sacramento , etiam
docet MStum Clagenfurtenfe ,  quod habemus. Prolixe de

S 2 his

1564.

1564.

I 57 I -

140 .Series Illustrata

liis Megiseri Annales Cdrinth . Lib. XII. Cap. I. pag.
ISO 8. &?c.

Ferdinandu* I.  Casfar deceffit Viennas die XXV. Julii,
reliquit ex Anna Hungara filios Maximilianum , cui Auftria,
& imperium cedit: Ferdinandum  TyroIi &c. potitum, & Ca-
rolum,  cui Styria , Carinthia , Carniola, Iftria, Goritia & c.
obtigere.

Hoc anno peftem Clagenfurti graflatam effe , & op-
prefla a Lutheranis religione Catholica , fupplicationem Theo-
phoricam ea in Urbe intermidam fuifle, adnotavit MStum
Clagenfurtenfe,  e quo & illud conftat: Prasconem Lutherano-
rum Martinum Knohr Clagenfurti anno praecedente MDLXIII.
Miflam Germanico Idiomate dicendam inftituifle. Attamen
dudum antea a Pfeudo-Evaogelicis Carinthiae Nobiles, aliique
complures in transverfum afti fuerant, pofteaquam jam an¬
no MDXXVI- Michael Stifelius, Arithmeticte gnarus , fed
fanaticus, dogmata Lutherana Auftriacis in terris anni unius,
& fi quid excurreret, fpatio fuftinuiflet, inde , uti aliis ex
locis, expulfus.

Carolus Vienn* nuptias celebrat cum Maria, filia Al¬
berti Bavariae Ducis, & Anna; Auftricce, fororis Caroli, die
prima Septembris. Sponfa Gnecium deinde abducitur : Hi-
ji o vin Ducum Styria pag. 12. Partis III.

Dubito, an ad hunc annum referenda fit Charta Caroli,
vel ad fequentem, qua Viennas die XXIV. Aprilis confirmavit

pri-

DuCUM  CARINTHIiE. 141

privilegia Archiducatus Carinthis, annus enim in libro Lands-
bandveji  vitiole adlcriptus eft : im Funfzehenhundevt und zwan-
zigflen Jahve.

Ferdinandus filius nafcitur XV. Julii, fed eodem men- r 57 2 -

r Carolui .

fe Julio obit , lepultus Seccovii III. Augiilti. MStum Leo-
bienfe apiid Pujčh.

Muraeponti in Styria trium interioris Auflrite Duca- T 575-
tuum Comitia celebrantur : Valvasor Carniol. P. III. p. 49$'

Scspius a temporibus Maximiliani I. Muraeponti, ob fitus
commoditatem, Styrise, Carinthiae, & Carniolas Ordines bo¬
ni communis caufa convenere.

Carolus, cum Conjuge Maria , & cuin duobus PP. 1576 .
Soc. Jesu,  Georgio Scherer a Concionibus, & Joanne Ni-
colao a Confefiionibus , in Carinthiam X. Februarii profici-
lcitur , und e redivit G reci um XVI. Maji. Annales Collegii
Gvacenfts S. J. MSti apid Pufri).

Carolo nafcitur Ferdinandus II. Grtecii die IX. Julii. I 57^-
Ho c rurfum anno Styrine , Carinthiae, & Carniote Ordines
Comitia Murteponti celebrant, extorta a Principe 5  aliter
fubfidia contra Turcas majora non obtenturo, religionis
Lutheranae pro cjuibusdam Urbibus libertate, ( falva otnni
reverentia Catholic® Religionis) nempe pro Grtecio, Juden-
burgo , Clacrenfurto & Labaco. Khevenhuller /lnnal
Fevdin. T. J.  ^ ^ Šfjmg. 6.)  & Jacobus Steinzens.

142

Series Illustrata

*$ 79 -

i585-

I 59°*

Carolus

obit.

Ferdinan¬
dus II.

1590 .

I 59 I -

1 593-

CaroloPadium in Croatia Urbs munitur , Caroli cu-
ris , contribuentibus provinciis, Styria CC. mili. Carinthia
C. mili. Carniola L. mili. Rhenenfium. Khevenhuller
Annal. Fe/din.

Non facris modo , pro more , Prccfulibus, led jam
etiam laicis nobilibus Provinche Carinthite Carolus Archi-
dux indulget, uti eximantur ab obligatione jurisjurandi ( Cor-
poralis,  ut vocant) prrePandi, dum tePes agunt ; nifi contra
invicem tePes agendo implicentur. Datum Gradi XXI.  Fe-
bruarii isSS-J f Landshandvejl Carinthia pag. 262.)

Provinciarum fuarum Styrite, Carinthia & Carniolias,
inita pada de mutuis ad exequendas di&i juriš fententias
auxiliis, rata habet Carolus Gradi die X. Aprilis 15<jo.) (Lands-
bandveft Carinthia pag. 264. J

Laborum & curarum, pro Religione fufceptarum, prte-
mia recepturus Carolus , ex hac vita ad meliorem tranfiit,
Grtecii die X. Julii, fepultus Seccovii, vifcera tamen Grtecii
in tede S. ^Egydii S. J. condita fuere. Annales MSti Coli.
Grac. S. J.

Succeilit in omnes Ducatus patris Caroli , filiorurn
fuperPitum natu maximus Ferdinandus II.  decinto vix dum
aetatis anno expleto, atque adeo fub tutela patrui Rudolfi II.
Ctefaris conPitutus. Ctefar rerum initiis probe ordinatis
tutelas exercitium paullo poP ErnePo Archiduci, fratri fuo
commifit ; eo quoque ad moderandum Belgium, pop bien-

nium,

DUCUM' CARINTHIiE.

143

nium , evocato fratrum alteri Maximiliano Archiduci Fer¬
dinandi , & provinciarum ejus cura eft demandata. Hiflo-
ria Ducum Slyri<£ , Parte III. pag. is . & Chron. MStum
Pufcbianum.

Rudolfus II. Imperator , cum aurea bulla dato diplo- 1 595
mate, confirmat ftatuta provincialia, & immunitates Archidu-
catus  Carinthite. Datum in noflra arce regi a Praga XXI. Fe-
hrumi anno poji Nativitatem Cbrifli Domini & Salvatoris nojlri
Millejimo quingenteJimo nonagejimo quinto , regnorum nojlrorum,

Romani XX. Hungarici XXIII. cV Bohemici XX. f Carintbia
Landshandveft pag. 268-J

Rudolfus II. Cžefar, hačlenus prtecipuus tutor Sc  cu- i 59 ^
rator Ferdinandi, qui XVIII. tetatis annum jam explevit,
edicit Ordinibus Carinthias Comitia in annum fequentem ,
Clagenfurti XX. Januarii inchoanda, qua diejubet prsftan-
dum Ferdinando hereditario Domino fidei Sacramentum. Da¬
tum in noflra arce regia Pragenfl, clie VI. Novembris on. &c. nona-
geflmo fexto . ) Landsbandvefl Carintbia pag. 272.

Aliis literis, eodein die & loco datis ad Carintbia; pro-
ceres in pr<edifto negotio, legatis fuis, in Carinthiam milTis,
fidem & aučloritatem deberi profitetur. Ihidem pag. 277.

Maximilianus Archidux, bačlenus reipfa tutor Ferdi¬
nandi, abdicat fe vicario tutoris jure in gubernandis Ferdinandi
Archiducis provinciis. Datum Vienna XXVII. Novembris an.
XCVI.J Landsbandveft Carintbia pag. 27p.

Fer-

i44

Series Illustrata

1597 -

Ferdinandus II, inauguratur , fed fine interveniente
rufiico, in campo Solienfi Archidux Carinthias , juratque in
verba praelečla a Burggravio Carinthias, Bartholom«o Barone
de Khevenhiiller die XXVIII. Januarii MDXCV1I. Hasc ita
Germanice referuntur in Landsbandvefi Carintbia pag. 282.  &T 3
2  8j-  Verba Burggravii: „ Serenifiime Princeps, & Domi-
„ ne, Domine Ferdinande, Archidux AuBrias & Carinthias &c.
,, Domine gratiofiflime, Serenitas vefira honoratas fuae pro-
„ vinciae Archiducatus Carinthias vovet & jurat, prasdičlam
,, provinciam in omnibus gratiis , & immunitatibus , fe-
„ cundum Bat uta, & jura provincialia , veterem obfervan-
„  tiam, bonas' confuetudines, uti ab antiquo jufle obtinuit,
„ fe confervaturam & tuituram.

Deinde fua Serenitas aflurgens e fede, & caput ape«
riens, ere<Bisque digitis, fequentia verba, praseunte Burggra¬
vio , pronunciavit :

„ Ita, uti nune praslečlum nobis efl, juramus Sacra-
,, mento noBro , communi provinci« prasfati noBri Archi-
„ ducatus Carinthias , conBanter, firmi ter , & in violabiliter
„ Ncs obfervaturos, gratiofe & abfque periculo , ita Nos
DEus adjuvet, & omnes Sančli.

Sequitur Provinci« CarinthicE nomine prasftitum jus-
jurandum his verbis :

„ Nos communis Provincia Archiducatus Carinthias,
» vovemus & juramus Vabiš, Sereniffimo Principi & Domi-

j,  no,

DUCUM CARINTHIiE.

145

„  no, Domino Ferdinando, Archiduci Auftte & CarinthicE,

„ tanquam Domino noftro gratiofiflimo, & novo hereditario
„ Principi , Serenitatis Veite bonum nos promoturos ,

„ & Serenitatis Veite damnofa , ac noxia nos averfu-
,, ros, nosque fideles & obedientes fore , uti hoc ab anti-
„  quo jure obtinuit: fideliter & fine periculo : ita nos DEus
,, adjuvet, & fančlum Evangelium.

Cautionis literas, ob omifias Ceremonias veteres, dedit
Ferdinandus Clagenfurti XXVIII. Januarii. Ibidem pag. 28 8 J
(Megiserus fufe pag. 1677. &c.J

Redux Gnecium Ferdinandus, Ordinibus Arcbiducatus
Carinthia  fupplicantibus confirmat omnia eisdem collata hafte-
nus privilegia , jura, gratias, confuetudines , ob eorum fi-
delitatem, & majora iolita ad bellum Turcicum prasftita fub-
fidia. Datum in Urhe nojlra Gracio  , die prima Menjis Maji,

Anno Nativ. Chrifti Salvatoris Noftri amantijjimi Millejimo y  quin-
gentejimo , nonagejimo feptimo.

Ruftico etiam Clementi Herzog fua vetera privilegia 1600.
Ferdinandus Grascii inftaurat. Datum die VII. Junii. Chartam
integram refert (Megiserus Annal.Lib. XII.  Cap. 28. p. 1670.)

Ad reformandum Religionis in Carinthia fiatum , hoc
anno MDC. Menfe Novembri mifius a Ferdinando Martinus
Epifcopus Seccovienfis, Clagenfurtum etiam advenit, poftea-
quam Styriae reformandce egregiam navaflet operam , cui
firenue collaborabat Georgius Stobaeus , Lavantinus Epifco-
ChronoL P. I.  T pus,

Series Illustrata

146

pus, Vir in reducenda ad bonam frugem Carinthia infatiga-
bilis. H$c pluribus defcripta legi poftunt apud M. Hansi-
zium S. J. Germ. S. Tomo II. pag. 732. &c.

1606. Cavet tabulis publicis Ferdinandus Imp. Ordinlbus

Carinthiae praefcriptioni non fore, quod ipfi jam quartum in
annum egregia fublidia peculiaria Principi in bonum publi-
cum contulerint. Datum Gradi XXVIII. Maji MDCVI. J
( Lanclsbandveft Carinthia pag. 232. 2 ( J3-)

1609. Gr$cii natus eft Ferdinando II. Ferdinandus III. die

XIII. Julii.

1619. Ferdinandus II. Rom. Imp. eleftus die XXVIII. Au-

gufti , dein coronatus.

1622. Ferdinandus II. fponfalia fecunda celebrat Mantuce ,

die XVII. Jan. cum Eleonora Mantuana, pofteaquam prima
Conjux Ferdinandi II. Maria Anna pie decelliflet an. MDCXVI.
die VIII. Martii. (Annua Gracenfes Litera. J

1625. Rex Hungariae agnitus fuit an. MDCXXV. Ferdinan-

^27  dus III, volente patre Ferdinando II, Bohemi® Rex idem
an. MDCXXVII. renunciatus eft.

1631. Anno MDCXXXI. die XX. Maji Ferdinandus III, a

Carinthis agnitus Archidux in cafum mortis patris Ferdi¬
nandi II , cavet juri & confuetudini Carinthiorum. Vide
annum 1637.

1633. Pridie Nativitatis B. V. Maria? natus eft Ferdinando III.

filius Ferdinandus IV. Diar. Grac. MSt.

Fer-

DuCUM  CARlNTHIiE. 147

Ferdinandus III. Rex Rom. eligitur die XXII. Decem- 1636,
bris Ratisbonte. Hiftoria Ducum Styr'uz. J ( Kbevenhiilkr.J

Ferdinandus II. Viennae XV. Februarii fan&a morte de- 1637.
fungitur: Grascii fepaltus in MaulFoleo fuo : cor in Ecclefia
Parthenonis S. Clarke eadem in Urbe depofitum fuit. Succe-
dit patri Ferdinandus III. (Khevenhulleri Am/m j ftDia-
rium Gmc. MSt.J f Hiftoria Ducum Styr'ut, & alii.J

Pleno jure Carinthiae Archiducatum adiit Ferdinan¬
dus III, cui, vivo adhucdum, & volente patre Ferdinando
II, Carinthia: Ordines fidem obftrinxerant. Ea de re ex-
tat diploma Ferdinandi II[ , germanico idiomate confcri-
ptum , quo „ Ferdinandus D El gr atu ek Hus Rex Hunga-
„ ria H? Bobemire, Archidux Aufiria , cT Carintbia , Dux Bur-

i

j, gundia }  Styria, Carniolice, & Wiirtenbergi , Comes Tyrolis
,, Goritia Hfc.  fatetur fe, volente Patre Ferdinando II,
in cafum mortis ejusdem, a Carinthi$ Ordinibus, per Prin-
cipem Johannem Ulricum de Eggenberg, fidei jusjurandurn
accepifle, ac dediffe : porro cavet Ordinibus, ne prasjudicio,
aut fraudi fit, regije perfonas fine indultum fuifle , ne co-
ram adefTet , neve prifci ritus obfervarentur. Privilegia & jura
confirmat. Datum Vienna die XX. Maji anno Nat. Cbrifti milleji-
fmo fexcentefimo tricejimo primo.J  En totum :

^erbinattb ber ŽDritte / »en ©tnaben ,

ern>6fjlter ju 4>ung«nt uub 35 ff)auub, (Srjljetjeg ju £)tfler*
rcid) Mb ^aruten/ |)erjog ju SMtrgunbi/ / Utam, uub

T 2  2 Bur*

Series Illustrata

148

SBurtenberg, ©rabe ju Sptol/ unb ©orje, Sef^nnett offentfiej)
mit bifem 2$rief, unb tbuen funbt aHermenigltcb, Stt$ Unnčbie
3tbm. $ ap. Stojejh tt.  tc. unfer ©enebtgfter geliebjier £err 55af*
ter ;  SSdfferticb genebtgften Difpofmon nacb, nemblicb auf
.©erofelben begebenbfen f^unfttgen $obWfa^t/ melcben ©£>tt ber
STHntdcbttgc abet, genebigft lang »crbueten n>6Ke ,  Unfere ©rfc
gurftentbumben unnb£annbe, eingcben taffen. Unnb rott barauf
etnet erfamen Sanbfcbap, beruerfeč Unfer$ (Srjfjerjogtbum&č ju
.f bdrnten an beut dato im ©otfeibt / ben geroobnltcben 5Tt>b ,
burcb ben Šiocbgebornen gurjten Unnfern £)^aim unb lieben gcs
tbreuen 3>obann Utripen &erjogcn ju £romau, unnb fturjien ju
©ggenperg ,  ©rauen ju SCot^pcrg , :perrn ju $ettau, ©b™ s
f>aufcn unnb ©fraff, £>briften (Srbmabrfcbalcfb in £)cfterreicb f
unbter« unnb ob ber ©tut$ , £)br* ©rb=fimmrern in ©tet>er,
£)br*(Erbfcbenfb in £rain unb ber Binbtfben 9Jtarcb, Sftttern bef$
gulben gluf, Sbccr 3tbm. ^apf. SRapefl. tc. k  ©ebaimben 9iatb/
SBoIl-raec^ttgen ©tattbalfern bero %  & ©rbfurficntl)umben unnb
£annben, unnb fimmrern gct^an ,  unb bertviberumb »on 3br bie
(Erbbulbtgung an*unb aufgenobmen, unb Unnč bann ain ©rf.
Sanbfcbaft/ unnferer felbjt fb^S 5  Mb Srjberjoglicben ^crfobn
mit eufct)einung/ unnb ber ubrtgcn Caeremonien balbcn ,  fo unbter
fotcber ©rbbutbigung etroo gebalfen / umb atn ©cbabtof S$ricf
unbtertbeniglicben angelangt : mir bemnncb in fofd) etner

Erfamen £annbfd)(. unbtertbenig Stntangen unnb SSegebten mit
®naben bennKigt b«ben / tbuen bofš aucb biemit roijjentli#, tn

ffraft

Duccm Carinthije. 149

£rafč bi« S&rfef«, alfo, bač e« 3f)nrn, S^eu (Srben , unnb
Slac^fommen, an 3#ten grepljaiten, ^rioilegten, unnb alten$n*
f^ammen , be^ unp unnb Unnferen 3ta$ff)ommen, cf)n allen
fc^aben, SRac^tatC, unnb gdnjli$ unabbrucbig fein : ait$ foldje
geljorf. ertaffung unfer« t$ail$ ju fainer Confequenz gejogen
totrben foHe.

<0eneb<gittf; imb tmgeroarltd; : M Urfljunbtlj bit$

S$rief«, bejtgelt mit unnfern fljoniglicben anljangenben Snnfigt,
bet gcben iji ju B;enn btn jtoanjigijlen , nad) ff&riflt unn*
fcr« liebcn £vrrn unnb ©edtgmacberč ©eburtl), im ©ecbjeljn 4>un*
bert ain unb brepftgiflen 3al)r.

Commmicatum apographm ex Tabulario Clagenfurtenfi ,
ab Illuftrijjimo Domino Barone Ernejlo Antonio de Schneejpeis.

Ipfe fubinde Ferdinandus III. confenfu Ordinum Ca- 1651.
rinthi® obtinuit, ut filius ipfius Ferdinandus IV, futurus pa-
tris Augufti heres, anno MDCLI. Carinthia Archidux  prtevie,
fed per Legatos inauguraretur; Legati, more vetere, in cam-
po Solienfi nomine Ferdinandi IV. Regis Hungaris & Bohe-
mhe Sacramento Ordinibus promifere, quse Principes folent.
Legatione ifta funfti funt Maximilianus Princeps Dietrich-
fteinius, & Comes Sigilmundus Ludovicus, ex eadem fplen-
didiffima Stirpe.

Ferdinandus IV, Ferdinandi III. filius, hoc anno die 1653.
ultima Maji R e x Romanorum eleftus, ac Ratisbonje ad d.

XIV. Kalend. Julias inauguratus fuit, cum jam antea an-

T 3

no

I5Q Series Illustrata

no MDCXLVI. Bohemhe, & MDCXLVII. Hungariie coro-
nas recepiflet.

1654. ■ Verum idem altero mox anno Vienns morbillis extin-

clus ed VIL Idus Julii. Hiftoria Ducnm Styria PartellL p. s2.

1657. Podremus Ferdinando lil. Augudo fuit hic annus
MDCLVII. diesque IV. Nonas Apriles, quo Viennae decedit.
Reliquit e prinia Conjuge Maria Anna , Philippi III. Regis
Hifpanire filia, Leopoldum fuccedorem in regnis , terrisque
Audriacis, ac paulio pod: in Imperio, cujus caput conditu-

1658. tus fuit anno MDCLVIII. die XVIII. Julii: Corona Romano-
Germanica redimitus die XXI. ejusdem Menfis.

1660. Interioris Audriae provincias MDCLX.  prasfentia

fua honorare voluit Leopoldus Imperator , ludrataque an-
tea Styria, Carinthiam adiit, & Clagenfurtum, die XXVIII.*
Augudi, magnifica Pompa ab Ordinibus dipatus, introivit.
Accepit ab Ordinibus Caefar Archiducalis provinci^ fidei Sa~
cramentum , & condabilivit eorundem jura vetera, & pri-
vilegia , qui a Caefare jusjurandum perfonale  non exegere;
Verum podeaquam Sinzendoriius Cancellarius Casfaris nomi-
ne ad Ordines Carinthis fermonem habuit , Leopoldus
in h ase fere verba prasfentes aperto capite ed allocutus :
Magnopere placere fibi , quod Archiducatus Carinthias Or¬
dines , ob Majedatem Caefaream , folituin jusjurandum non
flagitadent, atque fine vetere ritu folemnitatem hanc tranfi-
gendam voluilfent: eam ob rem polliceri fe fide Csefarea, &

Do-

/

Ducum CaRINTHIjE. 151

Domini terras, confervaturuin fe omnia jura, favores, con-
fuetudines, quae olim jufte introdučla, & conceffa fuerant:
eaque omnia ab fe conftabilita velle. Denique etiam Rufih-
cus, Herzog dičfcus, veteris inaugurationis infirumentum, in
aula menfie fingulari adhibitus, & cum filio fuo, duobusque
cognatis opipare habitus , pecuIioque afperfus fuit , confir-
mata ejusdem avita libertate.

Clagenfurto C^efar in Carnioliam proceflit, Labaci die
VIII. Septembris fplendidi/fimo apparatu exceptus; die XIII. da-
ta & accepta fides : difceflum eft die XV. Subinde Go-
ritiam ingrefius Leopoldus , die XVIII. Septembris, Goriti®
Ordines in fidem , dičlo jurejurando , accepit. Tkatrum
Europ&um.  P avte IX. jjag. 28. Item Aldus Homagii Ordinum Archi-
ducatus Carinthia 1660. feorfim cditus.

Jofephus, Leopoldi filius natu major, Rex Hungariae 1687.
coronatur die IX. Decembris.

Idem Jofephus Romanorum Rex renunciatur XXIV. Ja- 1690.
nuarii, mox coronatur XXVI. Januarii. MDCXC.

Die V. Maji MDCCV. Leopoldus Magnus ad meliorem 1705.
vitam Viennaj abiit, reličlis ex Eleonora Palatina duobus filiis,
Jofepho & Carolo. Jofephus in Germanicarum ditionum, Im-
pern , & Hungarias regimen patri fuccedit : Carolus Hifpa-
niarum regnuni fibi armis afierebat ab anno MDCCIII. quo
Rex Hifpaniarum a Leopoldo declaratus eft, qui filio de fuo
jure decefterat.

Jo-

/

*52

Series Illustrata

1711. Jofephus in medio vi&oriarum curfu morbillis extin-
guitur Viennse die XVII. Aprilis. Filias duas, filium nullum
reliquit. Succeffit in regna & provincias Domus Auftriacce
Carolus, Hifpaniarum Rex, Jofephi frater.

1712. Carolus Regni Hungaria? Corona redimitur XXIIF
Maji. Roman. Imperator eleftus eft XII. Očtobris : Coro-
natus XXII. Decembris.

1 7 I 3 - Sančfionem Pragmaticam, de fucceffionis ordine in

Auftriaca regna, & provincias omnes, deque regimine omni ad
filias Caroli VI, ac prasprimis ad natu majorem, fi filius non
adefiet, deferendo, ipfe Carolus Aug. non dum ulla prole
beatus , primum Vienme, privatim aulas Proceribus, & qui
ab arcanis confiliis erant, an. MDCCXIII. XIX. Aprilis pro-
I 7 2 4  pofuit : ea dein diplomate publico an. MDCCXXIV. die VI.
Decembris prodiit. Approbata fuit ab omnibus regnorum &
provinciarum Auftriacarum, & a pluribus Imperii Germanici
Ordinibus, pluribusque Principibus exteris. C Vita Maria The-
refia res gefta, Germ. fcrijpta , edita 1743* pag. si • &c.j (Le-
xicon. Hifior. Ifelini, in voce Pragmatica Sanffio: alii.J

1728- Hoc anno illuftri itinere fufcepto, Carolus Aug. inte-

rioris Auftrife provincias, portusque marinos Iuflravit, acce-
pto ubique fidelitatis folemni Sacramento. Die XXIII. Junii
Graecium , Styrias Metropolin , fplendidiflima pompa eft in-
grelfus, ac die VI. julii fidei juramento fe obftrinxere Ordi-
nes, & Princeps Ordinibus.

Die

Ducum Carinthi.®.

153

Die vicefima Augufti Imperator Clagenfurtum introiit,
atque XXII. ejus Menfis ingenti cum fplendore, ea ratione,
qua fub Leopoldo I, folemnia datae acceptasque fidei perafta
funt. Rufticus is, Herzog  nomine, qui, vetere more, Ducem
Carinthias mirabili, notoque ritu inaugurandi jus, feu confue-
tudinem, familke fuas annexam gloriabatur, fpe&ator ac te/lis
ad pompam hanc admiffus eft, confirmatisque ejusdem pri-
vilegiis, ipfe cum omni familia fua lauto epulo in palatii con-
clavi aliquo refefrus, atque munere quodam honoratus fuit.
Progreflus Csfar, receptse fidei folemnia Labaci XXIX- Au-
gufli : Goritias V. Septembris , Tergefti XI. ejusdem raen-
fis , ac denique Flumine S. Viti die XVII. Septembris per-
egit. ( Hiflorijcher Bilder-Saal IX. TkiL Ter.  J. Cap. 1 .
pag. 108. &c. J

Illud, ex Manufcriptis homm Jolemnium aSHs,  non prx-
tereundum putavi: Clementiflimum Casfarem in allocutione,
ab femet fačla, ad inclytos Ordines Carinthke , non modo
gratias habuifTe Ordinibus , quod Sacramentum, ab fe di-
cendum , non exegerint, rituque vetere, inaugurationis per
rufticum , fe fe exemerint : verum etiam facro Principis
verbo recepifle , confirmaturum fe lcripto privilegia Carin-
thorum , & cautionis etiam literas , ob omilfas veteres Ce-
rimonias , iisdem daturum. Hac in oratione ipfe Carolus
Auguftus Archiducatus  titulum Carinthia  attribuit , atque in
omnibus refcriptis , mandatisque , ipfisque literis confirma-
Chvonol. P. I.  U tio-

Series Illustrata

740.

154

tionis privilegiorum ab Aula Csfarea in Carinthiam miflis ,
Temper tam exteriore in epigraphe , quam iplis in literis ,
Archiducatus Carinthia  titulus adfcriptus fuit. Denique Ca-
rinthi<e illuflriflimi Ordines Carolo Augufto, & quod Impe-
ratoris Celfiffima Dignatione emineret, & quod coram ipfe
adeflet , Sacramentum ab femet dicendum, & antiquos ri-
tus,ut dixi, remifere, integro tamen vetere jure perftituro,
fi Legatos duntaxat, fen CommiiTarios Princeps mitteret, per
quos folemnia peragerentur, uti annis MDCXXXI. & MDCLI.
perafta fuerant.

Carolum VI. Augurtum dies XX. Očlobris, Vienme
in palatio fuburbano (Favoritta  dičlo) mors Auftria: per-
acerba fuftulit. Communem lučlum temperavit filia Čarali
natu major MARIA THERESIA,  ex Elifabetha Brunf-
vico-Guelferbitana nata MDCCXVII. die XIII. Maji, nupta
FRANCISCO  Lotharingire, & Hetruriae Magno Duci
jam anno MDCCXXXVI. Februarii die XII. Eadem illico
poft beatum Caroli Parentis obitum terrarum omnium Au-
ftriacarum regimen, titulosque fufcepit.

Maria Therefia ,' Hungarije , & Bohemis Regina ,
Archidux Auftriae, Dux Burgundiag &c. Styrioe, Carinthize,
Carnioliae &c. Literis folemnibus, die XXI. Novembris anni
MDCCXL. publicatis , renunciat Francifcum Regium Con-
jugem fuum Conregentem  in omnibus Regnis & Provinciis Au-
ftriacis , falva tamen omnibus in rebus SancHone Pragmatica.

At-

Ducum Carinthi^e. 15,5

Atque i-pfe Serenidimus , Regiusque Dux Francifcus literas
cautionis dedit y  nihil fe unquam ačlurum , quod Sančlkmi
Pragmatica  quoquo modo adverfaretur.

Die XIIL Martii natus ed Jofephus, Princeps & Ar- 1741
chidux hereditarius Hungarke, Bohemis , omniumque Au-
driacae Domus Provinciarum..

Sereniffimus, Regiusque Magnus Dux , & Conre^- 1745
gens Audriae Francifcus , Imperator Augudus Francofurti
renunciatur y  elečlus die XIII. Septembris MDUCX.LV.
Coronationi interfuit die IV. Očlobris, Conjux Maria The-
refia Auguda y  fed Coronam Imperii Romano - Germa-
nici ipfa non recepit, quippe regnorum Hungarias & Bo-
hemiae Coroniscum.  fuprema poteftate, jam antea con-
decorata.

Labente anno Millefimo, feptingentefimo, quadrage- 1747
fimo feptimo , Aučloritate Maris Therefias Augudae fufce-
pta ed qu<edatn indauratio Regiminis politici in Archidu-
catu Carinthice , uti & in aliis hereditariis Ducatibus idem
negotium executioni dabatur. Porro uti nihil repente per-
fečlum fieri lolet r  ita confequentibus annis , nonnullas va-
riationes indituta regendi methodus fubire debuit, ad annum
ufque MDCCXLIX, quo conquievit. Ea res intelligi fa-
tis vix poterit , nifi antiquus rerum hujus Provinci® politi-
gus ftatus antea paucis faltem exponatur.

/ Us

v

Olim

Series Illustrata

*5<s

Olim itaque Carinthine , militaris perinde a c politi¬
čne rei pro Duce curandis negotiis pneerat Capitaneus , feu
Landes - Haubtmann ,  qui abfentis Ducis veluti vices etiam
fudinebat : Tribunali proprio , & Judiciis provincialibus
idem pneerat , primumque, e laicis , in Comitiis Provin¬
ci® j atque in Deleftornm Collegio f Aus-Sclmjš J  fuffragium
ferebat.

Vicarius Capitanei vocabatur Adminijlrator Provincia
( Landes - Venvefer )  qui Tribunali, jure Provincialibus di-
cundo , prnefidebat , nifi cum Capitaneus ipfe id mu-
neris coram in fe fufciperet. Magidratum hunc defigna-
bat Provincia, fed Princeps indituebat.

Proximus huic Vice-Dominus  , poifefliones proprias ,
Teu rationes , & nerarium Principis curabat, iisque jus di-
cebat in caufis politicis, qui Principis ad Cameram >  uti vo-
cant, fpečlabant.

Capitaneo ante duo fere Snecula adjunčlus ed alter
Ordinum Provinci® Prnefes, titulo Burggravii , qui deinceps
& Comitiis totius Provinci® , & Collegio Procerum Dele -
Borum , itemque Delegatorum  ( Verordneten  ) corpori pr®ci-
puo prnefidebat. Idem prafidium contendebat fibi compete-
re in Comitiis provincialibus Provincia Marefcballus  ; at non
concediis ed ei honor ide , nid cum de limitane® militi®
dipendiis ageretur.

Burg-

Ducum Carinthije.

157

Burggravius eligebatur liberis Provincialium fuffragiis,
primum ad dies vit® : dein juffu Caroli VI. Augufti, ad an-
nos VI. fed ita , ut prorogari tempus pollet.

Ad Capitanei  dignationem defignabantur in Provinci®
Comitiis ex Provinci® nobilibus indigenis aliquot, quorum
unum Princeps ad id muneris deligebat. Quaftor Provinci<z
Generalis ,  quique in Delefforum Senatum  reciperentur, fola
Provincialium au&oritate nominabantur. Denique cum Vice-
Dominus,  tu m Fodinarum Principis Summus PrafeStus (Obrift-
Bergmeijler J  ab Archiduce, cujus rationes curabant, conftitue-
bantur. Podremo Provinci® Carinthi® Dicafteria fubordinata
erant Excelfo Regimini interioris Auftri®, & Confilio intimo,
qu® Gr®cii conftituta fuerant, nempe in Caufis politicis : in
negotiis Cameralibus vero Camer®, in bellicis rebus Confilio
bellico Gr®cenfi parebant.

Jam vero fub anni MDCCXLVII. dimidium Clagen-
furti Carinthiae Senatus novus a Principe auftoratus fuit,
nomine Excelfx Reprafentationis -, qu® rebus Camer®, Com-
merciorum, & Politicis prorpiceret, neque ab ullo interioris
Auftri® Dicaflerio , fed a fola Cancellaria Aulica Vindobo-
ne nfi mandata acciperet. Aliud quoque Tribunal, Appella-
Uonis Camera  dičlum, inftitutum fuit, Gr®cenfi Regimini ni-
hil obnoxium, ad quam Cameram recurfus fieret, feu appella-
tio■)  m caufis juftitias. Attamen cauf® eo delat®, promoveri
poterant ad confilium Intimum Grscenfe, ut Ulic reviderentur.

U 3 Qu$-

i58

Series Illustrata

Qu®dam etiam in duobus Tribunalibus, nempe Judicii
Proviucialis ,  & Capitanei  , redri&a funt ita 5  ut ambo Cmer£
Appellationis  fubordinarentur ; quin & ea duo Tribunalia
unita funt, atque abrogatis Capitanei  & Vice - Capitanei  mune-
ribus, uniti hujus Tribunalis Provincialis Prafes  unus (Pv<z-
fident J  inauguratus fuit. Burggravii  quoque abrogato mu-
nere , ejus loco, Delegatovimi  qui fenior edet > res Provin¬
ci® moderatur , titulo : Burggravialis munevis adminiflri  / leu
Burggraven-Amts-Verja alter.  Nominantur Delegati  in trieiv
nitim , fuffragiis Provincialium.,

Vice-Domini  munus ac jurisdičlio fublata , ac pro
negotiorum ratione pars. Repreejentationi  , de politicis nempe
ac publicis, pars juditi® dicund® , Capitaneali , & ei unito
Provinciali judicio  (olim Schranen , bodie Landsfurjlliches Land-
vecht')  ed attributa.

Nonnulla quoque in colligendis ve&igalibus ac tribntis
innovata funt, atque Quajlor Generali s Provincia,  cum fuis ad-
jutoribus, non jam ab Ordinum Provinci® Collegio, fed ab
Excelfa Reprafentatione  pendere j udi funt.

1^48. Anno MDCCXLVUI. Reprafentationi fubdituta ed De-

putatio Cafareo - Regin,  & C amer a Appellationis  loco, Rcgimen  in-
trodučlum ed, potedas pene omnis utrique eadem fervata ed,
1749. alio fub nomine. Denique anno MDCCXLIX. Deputationis.,
& Regiminis  fublatiš vocabulis, rurlum Exeelfa Reprafentatio , at-
que Camera,. titulum auck>ritatemque fuam recepere. Regimi¬

nis

Ducum CaRINTHI/E.

159

ms  vero loco, ad caufas juftitia cognofcendas, ac judicandas,
nullum novum fubrogatum eft Collegium; atque idcirco caufe
juriš provincialis, Appellationis titulo, ad Regimen Graecenfe
recurfum obtinuere, uti olim in ufu fuerat.

Poftremum fe fe extulit Dicafterium : Confejjus in Caujis
Sirnimi Principis , quod delegati judicii audoritate gaudet, idem
fubinde appellatum fuit, hodieque appellatur: Reprafentationis
tfujiitia Dicafterium ( Reprafentations- Juftiz-Stette J  ubi caufas
filcales, & querelas fubditorum contra Dominum difcutiuntur.
Minora qu$dam , de militia tum limitanea, tum Urbis Cla-
genfurtenfis, de čerario, variisque flipendiis, aliaque fciens pras-
tereo; quando mihi propofitum non fuit, Hiftoriam Carinthias
politicam confcribere, fed Principum feriem, ac imrautationes
praecipuas illuftrare, a quo inftituto illuftris ifta rerum provin-
cialium converfio, perfedioque, quod praecipua faltem ejus-
dem attingit capita, minime aliena videbatur.

D EU S Optimus Maximus, Optims Principis mater¬
na in Provincias fuas ftudia , laudatilTimamque voluntatem,
in puhlici boni perennatura commoda ver tat,
ftabiliatque.

O. A. M. D. G.

SPECIMINIS

ARCHONTOLOGLE

CARINTHIiE

PARS POSTERIOR,

■ s




(


*








'

f




CONSPECTVS

CAPITVM DECEM

PARTIS POSTERIORIS.

C A P V T I

e Primordiis Ducatus Carintbia  , Arno Salutis
DCCCCLXXVI. j sp ar ati a Bajoaria Ducatu, de-
que primis CarintMie Dncibus , Henrico minore, tj?
Ottone Ludolfi filio, eorumque alterno Carintbia gubernio : pauca-
que de proximis Carentanonm Principibus , pracipue de Conradi
I. Ducis f  & JVelji familia  ; ad Tabulam I. Genealogicam.

A 2 CA-

ConspeCtus Capitum.

C A P V T II.

De Zaringenfmm Ducitrn Suevica Stirpe, unde Duces Ca_
rintbia , Bertholdi quinque, Conradus unus , prodiere  ; tametji fo-
lus Bertboldus I. reapje Dux Garentanorum fuerit, ceteri Ducis
Carintbia titulo interdum bonovad legantur : itern de Marchionibus
Badenfibus, altero bujus Jlirpis ramo, ejusque nexu, qui etiam Marcbio-
nes Verona, Jerius appellati fuere ; a d Ta bulam II. Genealogicam.

C A P V T III.

De nonniillis dubiis in ferie Ducum Carintbia occurrenti-
bus : de Kngelbertorum, Ducis, & Marcbiohum difcrimine : de
Genealogia Engelbertorum Garentanorum : de difcernendis duobus
Udalricis Ducibus, quos alii pro mio babusre: de anno obitus Ul-
rici UL Ducis;  ad Tabulam III. Genealogicam.

C A P V T IV.

De Marchionibus & Comitibus IJlria, doneč avulfa a Ca-
rintbia Ducatu IJlria, minores quosdam Marchiones aliqua Jui par-
te nancifceretur: & bac occajione pauca deMerania Ducibus, ex An¬
de cbjia Jlirpe, qui pojlremi Principom, titulo Marcbionis IJlria funt
ufi;  ad Tabulas III. & IV. Genealogicas.

C A P V T V.

De Marchionibus Verona Aquileja, antea ex Jlirpe Du¬
cum Carintbia , deinde ex cognata Marcbionum Badenjium Jlirpe de-
Jimtis: deque Veronenjium perturbatis rebus, atque de extu.Bo deni-
que Marcbionis Veronenjis titulo, cujus translationis in Bodenjem Pro-
fapiam occafio, modusque invejligatur.

CA-

CONSPECTUS CAPITUM.

C A P V T VI.

Senc s quadam Cbronologica rerum, & mutationum prači'
puarum Carniolia, quod Principe s ejus attinet: quibus paSUs hac
Provincia  •> variis obnoxia Principibus, e tribus partibus, ant plu-
ribus , in urnim denique Jat amplum Ducatum , fub Augujla
Aujlriaca Domo coaluerit.  Vide Tabulas III. IV. V. & VII.
Genealogicas.

C A P V T VII.

De Comitibus Palatinis Carinthia, quorum incerta omnia
ante Comites Goritia , qui ipfi admodum Jero titulum illum fibi in
literis publicis adjcripfere , circa annum AICCCLIX. In ejus rei
rationem inquiritur : fondi, locaque Palatino Carinthia propria, in¬
dic antur. Landgravius Carinthia, Comes Tyrolis, non nji Uxiore
notione accepto Landgravii vocabulo , appellari'poterat.  Vide Ta¬
bulas V. & VI. Genealogicas.

C A P V T VIII.

De titulo Archiducatus Carinthia , negleBis fobulojis &
incertis, ojlenditur  : eundem exortum ejje Arno MCCCCXIV .
Jiib Duce Anjina Ernejlo' Ferreo  ; attamen occajio fumpta fiuit
a titulo Archiducis Aujlria, Styria, Carinthia, Carniola,
quem Rudolfus IV. Aujlriacus fibimet attribuit. Archiducalis
tituli continua pojfejjio Carinthia, Principum au&oritate,
publicarum monetarum tejlimonio a faculo XV, ad nojlram ata-
tem, ajferta exhibetur.

CONSPECTUS CAPITUM.

C A P V T IX.

De Manina Carentana , feu Styria, vetuftis Vrincipibus  ,
brevis notitia profertur , Chronologica potiffimum ac Diplomatka,
mjperjis etiam Genealogije Ottokarorum Styria Marchionum, nexi-
bus pracipuis: anteriorum quoque Marchionum Garinthia brevi/Jhnum
Jpecimen delineatur.  Conferatur Tabula VIII. Genealogica.

C A P V T X.

De Scuti Carinthiaci Jignis , cum antiquis, tum hodie ujitatis ,
differitur  ; Ottokaro Bohemia Regi immutatio Scuti tvibuitur, quid-
que eundem ,-o induxerit y  ofienditur: Signa Scuti pracipua, ab or¬
namentu accidentariis ,' qua fere pro libitu mutabantur  , feorfum
confiderantur. Denique variationes Scuti Carinthiaci, in monu-
mentis publicis obfervata , fingulari iconijmorum

Tabula proponuntur.

CA-

e A P V T I.

De Primordiis Ducatus Carintbia, feparati a Bajoaria>

*

deque primis ittius Ducibus. Ad Tabulam
V rimam Genealogicam.

orici Mediterranei pars, quse a Carnicis olim CarinthU

Ducet ve-

habitata populiš, fubinde Vinidos quoqu etujiijfmi.
incolas accepit , Carnia , Carnutum,
Carnuntum, Carentanum, Karan-
TANUM , KARINTHIENORUM ReGIO ,
ac denique Carinthia eft appellata.

De vetuftiffimis Carinthiaj Principibus, quorum certa
feries conflitui nondum potuit , ifthic non agitur , fed de
Ducibus illis, q U i proprio titulo, feparatam a Bajoaria Carin-
thiam, fub Germanicis Regibus, aut Imperatoribus, admini-

ftra-

2

C A P U T I.

ftrarunt. Silentio igitur hic praetereo cum Suevicos illos,
tum deinde Longobardicos Reges, Ducesque, quibus Carenta-
num, aut pars ejus, cum Foro Julio, aliquando paruerat : ne-
que Bajoariae quosdam Regulos moror , neque Vinidos five
Vinidas, quorum praecipuus Princeps, feu Rex, Hunnorum
viftor, a Fredegario memoratur Samo, ab an. MDCXX 1 II.
ad DCLVII. Carentanos ftrenue moderatus. Omitto quoque
Slavicos illos Carentani Duces, ab anno circiter DCCXX. ad
DCCLXXX, quorum nomina in Libello de Converjione Bajoa-
riorum & Carantanorum  produntur: Boruth, Karastus,
Chettumarus, Walinch, quique bos circa DCCXCVII.
confecutus eft Ingo, idem fortaife ipfe (aut ejusdem pater)
cum Sancto Domitiano, ejusque SuccefTores.

Et Duces  Neque vero illi Fori Julii Duces, aut PraefečR, ifthic in

fiib Caro-  _ t

lingis,  foV cenfum veniunt, qui fub Carolo Magno, ac deinceps Caren-

^™ tei  tanum quoque , aut partem ejus rexere: Rotgaudus, He-
riCus, Cadolaus, & fi qui funt alii. Praetermitto etiam
PRiwiNNAMSlavum,ac filium ejus Hezilonem, circa feculi
noni dimidium: Karolomannum item, LudoviciGermanici fi¬
lium,tametfi Lazius de Migrat.Gent.L.VI. f.m. 161.  perhibeat
ejus diploma, S. Emerammo datum, in quo fcribitur, faltem a
Lazi o: Karolomannus DEI concedente Clementia Rex Franconim,
Dux Carantanorum:  ... Hune inquam ifthic Karolomannum
item praetermitto, ejusque filium Arnulfum, poftea Iinpe-
ratorem , cui Carentanum circa an. DCCCLXXViI. a patre

com-

De Primis Ducibus Carinthia.

3

commiirum fuit, quin tamen Arnulfum in literis publicis
Ducem Carentanarum  appellatum legamus : etfi Regino , &
Albericus tvium fontium  collatam Arnulfo Carinthiam con-
teftentur.

His itaque interea fepofitis ad illos venio Carinthia; Dum  Ca-

1  ... n . rinthia ful>

Duces, qui fejunftam aBajoaria Carinthiam funt naai. Quod Ottonibus

Cajaribus.

ut ordine oflendam, primum illos Bajoariae Duces comme-
morabo , qui Bajoariam una cum Carinthia Ducis titulo fub
Arnuld Caefaris tempora obtinuere. Tabulam primam Genea-
logicam  confuli deinceps velim ; in ea Stirps Saxonica Otto-
nuMj  & Stirps Bajoarica Liupoldi feu Liutbaldi exhi-

bentur eatenus, quatenns ad finem noftrum fieri oportebat.
Probationes earum rerum, quse funt ab aliis abunde produ-
£he, hic non recoquimus, obvias apud Struvium, Hah-
nium , Pfeffingerum in notis ad Vitriariiim,  Brun-
nerum , Adlzreiterum , Koelerum , Hansizium ,
Callesium &c. Id genus jam ab aliis dočle commonftrata,
funt fequentia: Luitbaldum ab an. DCCCXCV. ad CMVII.
Bajoari® Umitem, Comitis Ducisve titulo adminiflraffe, ei-
dem fucceflilfe Arnolfum, filium natu majorem, qui exu1,
& ad Hungaros profugus , ac feditiofus, refipuit, atque re*
ftitutus an. CiYlXXXVII. extinftus eft. Exclufis Arnold filiis
Otto I. R ex  Ducatum Bajoariae dedit ejusdem fratri Ber-
tholdo : mox arina corripuere Arnold d!ii Eberhardus,
Arnolfus , Hermannus, fed nequidquam. Bertholdo
Cbronol. P. II.  B mor-

4 C A P U T I.

mortuo circa CMXLV. fuffečlus eft CMXLVI. Ottonis I.
Regis frater Henricus I. cui nupfit Juditha , Arnolfi o!im
Ducis, filia : inde natus Henricus II. five Hezeeo, qui
pod: obitum patris anno CMLV. Dux Bajoaris renunciatus
fuit. Seditionem commovit Hezelo an. CMLXXIV. mox ca-
ptus, & e cuftodia elapfus, arma refumpfit; quamobrem ari¬
no CMLXXVI. ab Ottone II. Imperatore , fratruele fuo ,
exaučloratus fuit. Hasc inquam fatis ab aliis expedita
tenemus.

B-hbhjt  Venio jam ad il!a, qu<e deinceps de Bajoarice atque

Dux  H«»-Caf entani Ducatu adda funt, a me pro viribus comprobanda.
Ajo itaque : Ottonem II. Ccefarem exauctorato Hezelone,
eodem anno CMLXXVI. Bajoarias Ducatum a Ducatu Carin-
thise diremifle, atque Bajoariae Ducem confiituifie Ottonem,
Ludolfi filium, Ottonis II. C$f. nepotem : Carentani« vero
Ducatum dedifle Henrico (Minori di&o) Bertholdi filio,
e flirpe Arnolfi olim Ducis.

Porro Henricum minorem cum Hezelone, primuni
fub finem CMLXXVI, clam confpiraire , anno fequente pa-
lam Ottoni II. fe rebellem tulifie ; quare eidem ademta Ca-
rinthice Ducis dignatio an. CMLXXViI. translata fuit in alium
Ottonem, filium Conradi Ducis Lotharingia;, & Luitgar-
dae fororis Ottonis II. Ccefaris. Subinde mortuo anno
CMLXXXII. Ottone Ludolfi filio, Bajoarire Duce , Otto
II. Auguftus anno fequente Henrico Minori & veniam,

& Ba-

De PrtmIS DuCIBUS  CARINTHIiE. 5

& BajoaricC Ducatum impertiit, interea Carinthias Ducatum
retinente Ottone, Cunradi filio.

At enim extinfto CMLXXXIII. Ottone II. Imperatore,

Otto III. Rex Hezelonem recepit in gratiam, eique Duca¬
tum Bajoarias CMLXXXIV. reflituit, quem cum tegerrime,
nuper fibi datum, eripi pateretur Henricus Minor, Ca-
rinthiam eidem Henrico rurfum contulit Otto III, ceden-
te , pacis caufa, Ottone, Cunradi filio, alioquin Fran¬
coma Ducatum nafto , nec fine fpe recipiend® Carin-
thi$, quam etiam poft Henrici Minoris obitum , Otto
idem fub an. MCXCVII. recepit. Atque his Ducatus Ca-
rentani primordiis ac vicillitudinibus, in praefentia facienda
eft fides.

lllud primum erat: ab Ottone II. Csf. Carinthis Du- Bajam*
catum a Bajoarico feparatum fuifle ; oftendi igitur a me an- Canlthia
tea debet, conjunftas antehac fub uno Duce has fuifle Pro - blul m ' ta '
vincias. Ante Ottonis II. Jmperium Bajoariae pnefuere dudum
antea, uti fupra diftum efl, LuitbAldus, ac deinceps duo
•jus filii Arnolfus & Bertholdus : poflea ad Henri*
cum I. Ottonis I. fratrem, denique ad Hezelonem, Hen¬
rici I. filium , Ducatus Bajoari® tranfiit. De Luitbaldo
quidem ftatuere nihil certi aufim•> an utramque Provinciam
gubernarit ; de reliquis vero probabiles fuppetunt rationes.

Aque horum primus Arnolfus (five Arnoldus aut Ar-
nulfus) diferte a Luitprando Ticinensi Hiftor.Lih 1IL

B 2 Cap.

6

C A P U T I.

Cap, 14. apud Reuberum pag. 127.  ita appellatur : Arnoldus

Bajoariorum , atque Carentinorum Dux.  Ipfe vero Arnolfus
fe fe vocat : Divina Frovideritia Bajoariorum Ducem , adja-
centium regionum.  Apud Meichelbeck. Hiftor. Fri/ing. Tom. I.
Parte II. pag. 429.

Arnolfum in Ducatu excepit Bertholdus , cui,
tametfi rebelli ac fugitivo , reftituto tamen , nihil ademtum
fuifle invenio. Contra vero idem Bertholdus, Carenta-
num adverfus Hungarorum incurfiones fortiter propugnavit;
qua de re ita Chronicon Salisburgenfe Hier. Pez. Script. Aujlr.
Tomo I. pag. 948.  binis locis perhibet : ,, An. DCCCCXLII....
,, Ungari in Bawaria in Trungoeu a Perth o Ido Duce occiji funt.
Et rurfum : „ An. DCCCCXLIV. Ungari cim Bawaris ,

Carentanis pugnantes vincuntur.J  Nullius certe proprii Caren-
tanorum Ducis, neque in hoc bello, neque diu antea, poft-
eaque fit mentio , ut ita omnia in Bertholdum Bajoaris
& Carinthis Ducem convenire videantur.

SuccefTores Bertholdi Henrici duo, pater prius, dein-
de filius, in diplomatibus Ottonis I. & II. Augg. leguntur
deprecatores pro conferendis in Ducatu Carinthis beneficiis.
Norunt autem rei dipiomaticae veteris periti, Ottonum Sta¬
te ) eorum fere Ducum precibus prasdia , aliave beneficia a
Regibus in provinciis indulta fuiiFe , qui iisdem tum prs-
fefti fuilFent. Unum & alterum de Henricis Ducibus exem-
plum proferam. Otto I. Rex duas villas rufticas donat Die-

prechto

De Primis Ducibus Carinthi^e. 7

prechto Clerico in pago Crauvati  ... per interventum fratris
nofiri Hainrici  (primi) Ducis . Datum II. Kal. Septem¬

bru, Anno Incarnationis Domini DCCCCLIIII. IndiSHone Vil .....
( corrige XII.) Vide Diplomataria Sacra Ducatus Styria Partel.
pag. s■ Gdjjens. N. IIJ  Pagus Crauvati intra Leobium & Knit-
telfeldam erat, ubi hodieque Crauwat Pagus efl: in ea Superio-
ris Styri® parte , qu® Carinthi® olim annexa fuerat.

Jam vero eidem Henrico I. Bajoari® Duci, adje&a
ab Ottone I. an. CM LIL Veron® Marchia, & Aquilejae, cum
Foro Julio (quas regiones Henricus olim Berengario eripuit)
fatis ipfo fitu indicare poflunt , Carentanum quoque Henri-
co commilTum antea fuifle , quippe quod inter Bajoariam ,
& Forum Julium intercedit ; illa vero de Verona & Foro
Julio ex Annalista Saxone , & ex Witekindo cer-
ta tenemus.

Subinde idem Ottol. Dieprechto, itidem in pago Crauvati,
grati® aliquid largitur.... per interventum Hainrici Ducis.  . .
(feu Hezelonis). .. Datum Idus Februarii anno Inčam. Do¬
minka DCCCCLX. Indici. 111. regnante pio Rege Ottone anno XXIII.
Regenfperg. Hac in Domino, Amen.  Ita Diplomataria Sacra Duc.
Styria Parte I. pag.  7 . Gdjjenf. N- IV.

Porro Otto II. donavit qu®dam Abrahamo Epifcopo
Frilingenfi Jita in Comitatu Popponis Comitis, quod Carniola voca-
tur . . . per interventum dileffa Matris noftra Adelheid, & fuklis
nojlri Henrici Ducis.  In alio fnnili fere diplomate habetur: Et

B 3  čari

8

C A P U T I.

Carintbia
Ducatus ,
Bujoarico
Jepuratur.

čari nepotis noftri Bajoariormn Ducis Heinrici.  Ambo diplomata
data an. DCCCCLXXIV. vide vel apud Hundium Gewoldi
M e trop. Satisburg. Tom. I. p. m. jji. & <)2.  Vel correAius apjad
Meichelbeck. Hiftor. Friftng. Tom. I. P. L pag.i 80 .& i8i-
Notum eft, Carniolam partem Carinthke fuille.

Habemus itaque quatuor deinceps Bajoarice Duces, Ar-
jstolfum, Bertholdum, Henricum I. & II. leu Heze-
lonem , Carentanorum item Rečlores, probabili admodum
ratione dedučlos.

Reliquum eft, ut ab Ottone II. feparationem Duca-
tuum Bajoarite & Carinthiae anno CMLXXVI. rufceptam vin-
dicemus. Primo itaque, anno CMLXXVI. exauftorato He-
zelone, Bajoarias & Carentani Duce, Ottonem , Ludolfi
filium, Bajoariae Ducatum ab Ottone II. naftum fuifle teflan-
tur: Ditmarus Lih. IIP pag. 342. ejfc. Leibniz. Serif tor. T. l.j
(Item Annalista , & Chronographus Saxo ,  atque
Lambertus Schafnaburgensis , omnes ad hunc annuui:
ifiud comprobat diploma Ottonis II, indicatum a nobis in Se-
rie Ducum Carintbia illuftrata , ubi anno CMLXXVI. die uJtima
Julii , Otto II. aliquid Iargitur: precibus dileStiJJimi fratruelis no¬
ftri Ottonis Ducis videlicet Bajoariormn. J  Itaque ante finem Ju-
lii anni iftius abdicato Hezelone , Otto  Ludolfi fil. Bajoariam
načlus eft. At vero Carentani Dux alius mox comparet in
noflra Serie Ducum Carintbia illujlrata,  ad annum fequentem
CMLXXVII/ die XVII. Aprilis,  ubi ab Ottone II. Imp. me~

mo-

De Primis Ducibus Carinthi^e. 9

moratur diferte : quod Henricus Karentanorum Dux noftra burni -
liter JuggeJJtt Majejlati.  Certus igitur Carintbia Jeparata  Dux
Henricus cum habeatur hoc anno; non exillimamus eun-
dem hoc potius anno CMLXXV7I, quam praecedente (quo
Bajoaria Ottoni data fuit ) Dncatum obtinuifle. Neque
enim adeo imprudentem fuifle Ottonem II. Imperatorem mihi
perfuad&o, ut Ottoni fratrueli vix collatam cum Bajoaria Ca-
rinthiam auferret, corrumperetque gratiam, quam feparatis
antea Ducatibus, integram conferre duobus poterat. Graves
vero etiam fuppetebant caufe, cur provinciae, eatenus Du-
ci Bajoariče concreditae, duobus deinceps Ducibus commit-
terentur : primum enim amplitudine jam iua laborabat Ba-
joariae Ducatus, pr^ter Bajoariam propriam, Noricum pene
omne, Rasti® partem, & Aquilejanam cum Veronenfi Mar-
chia , complexus. Deinde Ducum feditiones , Arnolfi
olim, & recenter Hezelonis, ita Regibus ipfis metuendae
erant, ut ad dividendam imminuendamque Bajoariče Ducum
potentiam pene cogerentur. Itaque ipfo probabilius anno
CMLXXVI. vel certe iequentis initio fejunčlus a Bajoarico
Carentanus Ducatus Henrico Minori eft ab Ottone II.
impertitus.

Difcutiendum porro reflat: quisnam, & unde domo
hic fuerit Dux Henricus, quaeque porro viciflitudines eun-
dem exercuerint ? HenriCum hunc primum, propriumque
Carinthiae Ducem, eum efle arbitror, quem veteres Chrono-

graphi

Henricus
J)ux  J.
Minor ap-
pellatus.

Otto
Dux IL
Carinthia.

IO . C A P U T I.

graphi Minorem  appellant, Chronographus Saxo Leibnitii
accejf. Hift. Tom. I. p. 189.  rite tempora diftinguens ita nar-
rat: An. CMLXXVI. Hezelonem rebellem exauftoratum :
anno fequente CMLXXVII, (exeunte, opinor) eundem He¬
zelonem conjilio Minoris Henrici  obfediffe Patavium. Demum
anno CMLXXVJII. ambos hoice feditiofos Hehricos  captos
fuille. Similia Annalista Saxo, & Annalista Hil-
desheimensis ad an. CMLXXVIII. de HenriCo Minore
feditionis focio 5  periode atque captivitatis.

Porro ad eundem annum Hermannus Contractus
Piforii Tom. I.  ita perhibet: „ Henricus Dux Bajoaria  (Hezelo)
„ & alius DVX, Auguftenjis quoque Epifcopus Henricus, rebsl-
„ lantes Imperatori cap ti , exilio mancipati funt. J  Profefto
ifte alius Dux,  medius hic inter duos Henricos  pofitus, alius
Chronographorum confenfu efle nequit, ac nofter Henri-
cus Dux Carinthiae, quem igitur illum e (Te Minorem Henri -
cum  cenfeo, toties a Veteribus nominatum.

Id rurfum egregie confirmat diploma Ottonis II. Aug.
quo donat qucedam in valle Liubna : „ Ob interventum Ot-
„ tonis aquivoci & Confobrini noftri Karintbienorum Ducis. Da-
„ tum VIL Idus 0  Čl obris, Anno Inčam. Dom. DCCCCLXXVIIII.
„ Indici. VI.  (corrige VII.) Anno regni XVIII. Impcrii XII.
„ Ati mn Riecla.  Vide Seriem mftram.illuftratam.  Nempe Hen¬
ricus Minor ob feditionem cum Hezelone promotam ,
anno CMLXXVIII. captus , Ducatuque Carinthhe privatus

fuit

De Primis Ducibus Carinthi^e,

ii

fuit , quem Ducatum eodem , aut fequente anno Otto
obtinuit, Conradi ex Luitgarda filius, quem itaque hoc di¬
ploma (appellans eum Confobrinum Ottonis II.J  probe diflinguit
ab Ottone , novo Duce Bajoari® , Ludolft filio , quippe
quem diploma anni CMLXXVI. FratrudemOttonis II.  declaravit.

Hcec vero etiam rerum confequentiMm narratione fta- Henri™L
biliemus. Ottoneml Ludolfi filiumBajoari® Ducem, an- rum.
no CMLXXXIL deceflide conftat ex Auftove vita S. Meinmrci.

Otto II. Im p- Veron® in Comitiis CMLXXXIII. Henrico
Minori  veniam dedit,. cumque Carinthi® Ducatus non va-
caret, Bajoariae Ducatum, recens. liberum, eidem Henrico
tradidit. Ita. enim Ditmaru^ ad an. CMLXXXIII. n  Hen -
n  vicus. Minor exilio folutus , Dux Bavariorum effettus ejl.  Ita
novo fibi 5  ac majore Beneficio Otto II. obftringebat Henri-
cumMinorem, qui eidem Bajoariam Ioco Carentani dabat;
Carentanum quippe fideli Duci Ottoni Confobrino fuo  colla-
tum auferre citra caufam ullam. Imperator non potuerat,
quem Ducem hoc anno in diplomate legimus. Vide Seriem illuftr.

Mortuo anno CMLXXXIIF. VIII. Decembris Ottone II.
fequente anno Otto III.. Rex Hezelonem, etiam regni fpe
inflatum, in gratiam recipiendum, & reftituta Bajoaria pla-
candum putavit. iEgerrime eo Ducatu decedebat Henri-
Cus Minor, uti Ditmarus, aliique Chronographi conte-
flantur ;  at nemo tamen enarrat, quibus pačlis denique al-
tero jam Ducatu fe exui pallus lit Henricus Minor, prius
Cbroml.  P. II.  C Ca-

12

C A P U T I.

Henrici

titulus

duplex.

Carinthice, deinde Bajoarite Dux. Rem ita compofitam nul*
lus dubito, ut pacis publicas amore, & fpe fafta recipiendas
Carinthice, ejusdem Carinthise Ducatu Otto Conradi filius
fponte deceflerit, itaque Hezelo Bajoariam & Henricus
Minor Carentanum anno CMLXXXIV. aut fequentis initio,
receperint. Hanc opinionem mire confirmant diplomata,
quae in Sene Ducum Carinthia illujlr.  ad an. CMLXXXV. &
fequentes indicavimus , ubi Otto III. ,, Interventionibus arnbo -
,, rum nepotum nofirorum Henricorum Ducum , fcilicet Bavaria ,
,, ac Carinthice Regionum ....  q useda m donat: Pridie Kalend.
Off obris, An, DCCCCLXXXV.

Porro annis DCCCCLXXXVIII... LXXXIX... CXIII.
Henricus Carentanorum,  & item Sclavorum Dux,  Mar¬
tina Veronenfium , legitur. In illo vero Ottonis III. diplomate,
anni DCCCCKCIII. quo conceditur aliquid : ,, Ob interven-
„ tum dilečti ac fidelis nofiri Hainrici Bajoariorum, Karenti-
„ norum Ducis ,  vel deefle videtur to : Utriusque , nempe di-
le&i ac fidelis  ....  vel Henricus uterque fibi titulum etiam
alterius Ducatus refervavit : nempe Hezelo Dux  Bavarite,
titulum Ducis Carinthite retinuit, quod olim utrumque Duca-
tum conjunčlum rexerit; Henricus Minor autem reftituta
fibi Carinthia, titulo Bavarite gaudere voluit, quod eam Heze-
loni vix denique cefliflet. RariiTune tamen utroque hoc titulo
ufi funt ; neque in prtedifto diplomate certa adlunt indicia, cur
alteri potius Henrico  prte altero duplex is titulus adjudicetur.

He-

De Primis Ducibus Carinthias. 13

Hezelo  feu HenriCus  II. Bajoarias Dux vitam lau -'Henrici L

• Dueti

dabiliter terminavit die XXVIII. Augufti anno CMXCV. Ba- 0 utus.
joariae Ducatum adeptus eft Hezelonis filius Henricus III.

Sančlus,  & Clandus  compellatus, poflea MII. Rex, & MXIV.
Imperator. H$c extra dubiunr funt.

At enim Henrici Minoris  obitum anno CMXCVII.
aut pnecedenti tribuendum cenfeo, fi non erravit Scriptor Chro-
nici Salisburgenfis Peziani;  is de obitu duorum Bajoariae Ducum
Henricorum,  ne.npe Hezelonis,  quem ipfe HenricumlV.
vocat, & Henrici V,  qui nofter Henricus Minor  efTe debet, ita
perhibet : „ An. DCCCCKCV. Henricus IV. Dux Bajvariat obiit:

„ Henricus filius ejus jiiccedit.  Deinde : „ An. DCCCCXCVH.

Henricus V. Dux Bavuiria obiit.  Hic fane alius intelligi nequit,
quatn Henricus Minor  , qui anno CMLXXXIII. Bavariae
Dux fuerat; Hezelonis  enim, feu Henrici  IV. filius Henricus
Sanffus  utique hic defignari nullo modo potuit. Ita etiam
dum Chronicte  Scriptor Auflralis , & Conradus Urspergen-
sis  anno CMXCVII. Henricum Bojim obiijje  memorant, de Hen-
rico Minore  Carinthiae, & Bavarice Duce accipiendi videntur ;
quod Hezelo  certo an. CMXCV. decetferit.

Henrico Minori  extinč!o in Ducatu Carinthiae Otto itc-

• • , vwn Uux»

poltaminio certo fuccefiit Otto , Conradi filius ,  qui antea
pacis ftudio, uti diximus, eodem Ducatu decellerat. Id unum
a m bigo , an non jam anno prascedente , nempe CMXCV[.

Otto Carinthiam , aut faltem Marcbiam Veronenfem , feu jegro-

C 2

tan-

i4

C A P U T I.

tante, feu ultro partem Ducatus concedente Henrico, feu
ita volente Ottone III. Casfare adminiftrarit; cum Ottonem
Dncem jam anno CMXCVI. aliqua ratione Feroncnft  Marchiae
fuiffe prasfečlum, diferte perhibeat Annalista Saxo , Ec-
cardi Corp. Hifi. Tom.I.p. 363.  Erat vero Aquilejana, & Vero-
nenjis Marcbia  Carentano Ducatui attributa, uti diplomata
an. CMLXXXIII. & fequentium annorum, in Senc Ducum Ca -
rintbia illuftrata  comprobant, & Capite V.  porro comprobabitur.
Sufpicari igitur coepi , an non anno obitus Henrici Mi-
noris CMXCVII. unitas demenda efTet, ut cum rebus An-
nalifta Saxonis  is obitus facilius conveniret, tametfi non omni-
no inter fe pugnent, fi Henrico aegrotante , Otto res
Marchis curaverat.

Ottonem vero, Conradiftlmm , receptam Carinthiam
deinde moderatum fuifle, ex Ditmaro , & ex Diplomatibus
certo edocemur, quorum teftimonia produčla in Serie Duc.
Carintbia illuftrata , hic repetenda non funt: Vide illic annos
MI. MIL MIH.  ubi etiam circa an. MV. Ottoni extin<fto,
Conradum filium, in Ducatu Carentano fuffe&um fuifle
meniinimus.

Henrid L  Hačlenus palam facere conati fumus, quisnatn primus,

•JProjapia.  noftra fententia, feparatas Carinthiae Dux, & quibus vicifli-
tudinibus, conftitutus fit, eumque in Henrico Minore
nos deprehendifle opinamur. Supereft, ut de Henrici hu-
jus ftirpe aliqua proferamus , quns ipfa propofitum fyftema

no-

De Primis Ducibus Carinthi.®. 15

noftrum amplius ftabiliant. Brunnerus nofter, pneclarus
alioqui Annalium Boicorum  Scriptor, hib. III.  pag. 136. 143.
Edit. i/io.fol.  Henricum minorem filium facit Ottonis,
Ludolfi filii, Ducis Alemannias & Bajoarije. Sed ea fenten-
tia, Henningesii , aut ejuscemodi recentioris au&oritate
nixa, vetufto fuffragio deftituitur. Multo fane alia Anna-
lista Saxo, Eccardi Script. Tom. I. pag. 328.  his verbis pro-
dit: ,, Henricus ijle, cognominatus Minor , qui poftea Manino
„ inBavaria fuit, & babuit genus. Lotbarins Comes de lValbike,
„ pojlquam Ottonem Imperatorem, ut pradiBum e(l, conatus ejl
,, occidere  , captus etiam in Bavariam mijjus , Bertboldo Comiti
„ committitur  ; deinde receptu j in gratiam Cafaris, eidem Bertbol-
„ do jiliam Eilam conjugem dedit , qua ei bunc Henricum dedit.J
Bertboldum  hunc, pati;em Henrici , in Bavaria Comitem ,
ex profapia Luitbaldi,  Bajoarias olim Comitis, feu Ducis, fuifle,
etfi veteres non prodiderint, inde tamen haud vana conje-
čtura deduco, quod Luitbaldi  prsdi&i nepotes tres, Eberbar-
dus,  Arnolfus, Hermannus,  pod: patris Arnolfi  Ducis obitum,
Ducatum Bajoaria?, velut antiqua lege, vel confuetudine, fibi
debitum , perdite captarint; fed vičli, ac exilio multati, aut
fubačH, a d Comitum ordinem reda&i fint. Alicujus ex
his tribus filium, aut proximum certe confanguineum, fuilFe
arbitror Bertboldum,  Henrici Minoris patrem. Neque
eniin aliter HenriCo Minori Carinthias Ducatus primum,
deinde cum feditionis venia Bajoaria ipfa collata fuififet, nifi

C 3 vel

Fuit co -
gnatus Ot-
tomimCcsjš.

Snlvuntur

dijjicultates

16 C A P U T I.

vel aviti juriš aliquid , vel cognationis cum Ottonibus 5  aut
utrumque potius intercefliflet.

Pulcherrimam porro occafionem načlus fuit Otto II.
exauftorato Hezelone Bajoaris & Carentani Duce , cum
flirpis fus lplendori, tum aequitati ac pači confulendi; dum
Bajoariae Ducatum in duos diremtum ita divifit, ut fratrueli
fuo Ottoni Bajoariam, Henrico Minori, ex avita Du-
cum Bajoaris profapia oriundo, & fuo item cognato, Caren-
tanum cum 1 tališ parte largiretur. Et vero Otto III. Hen-
ricum Minorem Nepotem fuum  iterum appellat, latius
paullo , ut fere in diplomatibus fit, id vocabulum ufurpan-
do, ob Juditbam  uxorem Henrici I, fratris Ottonis I. ean-
demque probabilius magnam amitam Henrici Minoris , de quo
vide Tabulam I. Genealogicam.  Atque ea /lirps & cognatio
tantos infpirafle animos Henrico Minori videtur, ut Ca-
rinthia non contentus, cum Hezelone, propius cognato,
contra Ottonem II. confpiraret, ac denique ipfam Bajoariam,
eaque aegre fubinde dimifla , Carentanum iterum nancifce-
retur. iEquus Lečlor hic facile confpiciet, quam apte inter
fe Diplomatum perinde, ac veterum Scriptorum telfimonia,
ipfeque rerum, & Genealogicus ordo cohsreant.

Occurrendum nune etiam eft illis, qus obmoveri pode
animadverteram. Primum,non videtur jam CMLXXIX, ac deirj-
ceps Otto Carinthiae Dux datuendus; cum quod Diploma Gof-
fenfe erroneam Indicfionem praeleferens dubis fit fidei, tum

quod

De Primis Ducibus Čari n t hi ^e. 17

quod a Ditmaro Lih. IV. p. 348. LeibnitiiBrunf. Script. Tom. L  acl
an. CMLXXXIV. vel fequentem, Henricus appelletur Dux Ca-
rentani, his verbis : „ Dux  (Hezelo) in Bavariam continuo

j, profcifcens, cum venire aut noluijjet, ant propter Henricum Du-
„ cem 9  qui tune Bavariis, atque Carentis prafuit munere profati

,, Imperatoris , (Ottonis II.) non potuijjet . )

Enim vero Ditmari au&oritatem, pro eo, ac parD«Wf/^

n  • • " cus dubius.

eft, magni facio ; majoris tamen apud me momenti eft dl-
plomatis probi locus certus, quam dubia Ditmari  locutio.

Illud autem Goftenfe diploma fufpečlge fidei haberi non po-
teft, in cujus apograpbo fola unitas Indiftionis numero deeft,

(quod non raro obfervari , neque vetuftati obeffe jam mo-
nuit Celeberr. Mabillonius) cetera vero omnia mire con-
gruunt , cum aliis Ottonis II. literis , in Cbronico GotjpicenJi
pag. 193.  produčlis, videlicet Monogramma Ottonis, ejusdem
anni regni, & imperii, Hildeboldus Cancellarius, totaque di-
plomatis ratio. Indubite igitur fidei diploma ifthoc difertis
plane verbis fiftit: Ottonem aquivocum & confobrinum  ( Otto¬
nis III.) Karinthienorum Ducem  anno CMLXXIX. Contra vero
illa Ditmari verba : Henricum, qui tune Bavariis atque Carentis
prafuit....  dubio non vacant; dubium quippe grave occurrit,
an non illud: atque Carentis,  recentioribus Ditmari codicibus
alfutum lit: quando Annalista Saxo, vetuftiore haud du-
bie ufus codice , & rem hanc iplam, & ipfa fere Ditmari
verba reprtefentans, nihil de Carentis  adjungit, dum ad an-

num

Ditmmus
tbjčurus .

18 C A P U T I

num CMLXXX 1 V. ita fcribit : „ Dux  CHezelo) Bavariam
„ contimio petens  , cum venire aut noluijjet, aut propter Heinri-
„ ricum, jilium Bevtholdi y  qui tune Bavaniis prafuit muneire pr<e-
„ fati Imperatoris, non potuijfet .

Accedit etiam T  non Carentos  a probis Scriptoribus,
fed Carentanos  appellari bolere populos Carinthis. Neque ve¬
ro ego čredam > unquam commilTuruin fuifiTe Ottonem II. ut
periculofa illa Ducatus Bajoarici moles, graviflimas ob caubas
in duos nuper divifa Ducatus, rurfum in unum coalefceret.
Denique Ditmari Scriptoris egregii, at minime perfpicui,
verba ita accipio, ut to TVNC circiter  annum CMLXXXIV.
defignet, atque tum verum erit: Henricum TVNC Bavariis  &T*
Carentis prafuijje,  qui circa finem pr£edi« 5 Ii anni Bavarile Du¬
catu decedens, mox Carentanum recepit. Illud etiam ita ex-
cufari poteft , ut ob refervatum utriusque Ducatus tituluni
(de quo paullo ante adum fuit) Henrico utriusque Ducatus
vocabulum adfcriberetur.

Quod fi paullo feverius apertiusque de Ditmari lo-
co flatuere velim, dicam, confudifle eum tempora, atque Hen-
rici  titulos binos , qui diverfis temporibus utique convenie-
bant, in unum temere conjecilTe. At ne id meae fententias
amore facere videar, do&iorum Virorum de Ditmaro opi-
nionem exponam. R. P. Sigism. Calles S. J. Annal. Ecclef.
Germanih Lik VL  jf. C ad an. 973*  ita habet: ,, Sed id Ditmn-
}J  ro ujitatum , ut cpiidcpiid memoria occumret de aliquo, id quam-

jj vis

De Primis Ducibus Carinthi^e. 19

n  vis annis difcretum, urnim in cumulum conjiciat, ut fexcentis lo-
„ cis demonfirari potefi.  Haucl aliter fenlerat Celeberrimus
Johannes Georgius Eccardus in prafat. ad Tomum I.

Corporis Hifiorici medii avi,  ubi de Annalifla Saxone  agens, ita
fcribit : ,, Ditmari, & JViticbmdi prafertim narrationem con-
„ fufam in ordinem Cbronologkum digejjit  ( Saxo;) & ea opera
, f  facem ad intelligendos exaffius obfcuriorcs hofce Scriptores ac-
,, cendit. )

Atque ejufcemodi de Ditmaro, & Annalista Sa-
Xone reida judicia pro me quoque ida in re faciunt, quod
de Henrico Minore, Bertholdi fiiio, Saxonis narrationi
acquieverim potius, atque illis, quae Ditmarus Lib. V. pag.

368. Leibnitii Tomo L  de alio, ut opinor, Henrico,  itidem Ber¬
tholdi , Eila fiiio,  aut certe alieno loco ac tempore perhibet,
ad annum nempe MIH , ante quem annum dudum obiide
Henricum Minorem ,  Bertholdi Coni. & Eils filium , &
Carinthias Ducem, fupra docuimus.

Illud mihi vix quispiam, uti fpero, objiciet: non vi - Tituli Ve-

1  ..... tertatt ■vo¬

den  eundem Henricum Ducem,  in chartis publicis alias ne-riant,

potem,  alias duntaxat fidelem,  ab Ottone II. appellari, annis

nempe CMLXXVII. & CMLXXXV. Perfacile enim hic

nodus folvitur apud diplomaticae rei peritos, qui norunt, va-

rio modo nonnunquam eosdem ab Imperatore, aut Rege ali-

quo appellatos fuide. Profeclo vel indicat® a nobis charbe

huic rei fidem faciunt. ‘Otto Dux Carinthice ab Ottone II.

Chronol. P. II.  D Imp-

20

Cafut I.

Pritnis pr o-
ximi Du-
ces Carin-
tki a.

Imp.an. CMLXXIX Confobrinus , idemque an. CMLXXXIII.
tantummodo : Nofter fidelis Dux  falutatur. Et vero iple, de
quo agimus Henricus Dux Karentinonm , annis CMLXXXV. Sc
CMLXXXIX ab Ottone III. Nepotis  titulo honoratur: at in-
termedio anno CMLXXXVIII. Henricus, utique idem, non
nifi Henricus Dux Karentanorum , nofterque fidelis,  compellatur.

Comprobatis jam, ut arbitror, priinis Carentani fepa-
rati Ducibus, Henrico Minore, & Ottone Conradi filio,
eorumque alterno in Ducatum reditu, vix aliquid hoc Ioco di-
cendurn reftat de reliquis Carinthias Ducibus, ad Marquar-
dum ulque, ejusdemque a?mulum Bertholdum I. Zasrin-
genfem ; cum quod in Serie noftra illuftrdta  neceffaria produ-
xerimus, tum quod apud Cl. Peslerum in Serie Ducum Ca-
rintbia  hasc fint egregie pertra&ata. Ottoni I. videlicet Du-
ci fucceflit Conradus I. filius: huic Adalbero Eppenftei-
nius: tum Conradus II, Conradi I. fiiius, Adalberonem vi
extrufit; polt intervallum Welffus fuffečlus eft. De Con¬
radi I, & WelFFI Geiiealogia bsec duntaxat, ad Tab. I.
Genealog.  adnotare libuit. DoftifT Koehlerus in Dijfertat, de
Familia Augufta Franconica Tab. II. pag. 18. £f?c.  retulit verba
e Conradi II. Regis Augufti diplomate, qu:e Schannatus
in Codice Probationum  • ad Hift. JVormatienfem N. s 6 >.  apud CI.
Peslerum ita exhibet : „ Qualiter nos pro umore DEI, &
t, fempiterna memoria noftri, & diletta noftra Conjugis Giftla
» Imperatricis  , ac ftlii noftri Hcnrid Regis , ftlia quoque noftra

„ Bea~

De Primis Ducibus Carinthi^e.

21

„ Beatricis, imo etiam pro remedio Parentum nojtrorum defunRo -
„ mm, Atavi  (fors Abavi) noftri Ducis Chunradi, Avia.no-
,, ftra, fcilicet Juditha , Patris noftri Henrici, ac Patrui Ducis
„  (Carintbise ) Chunradi , ejusque Conjugis digna memoria Ma-
,, thildis , S or or is etiam no ftra gfuditha G? c.  Mathildem
hanc, Conradi I. Ducis Conjugem, fuifTe filiam Hermanni
Suevi<e Ducis, Laudatus Peslerus oflendit ex MSto Codice,
Sz  ex Ditmari Lih. V.  prascipue ex vita Adalberonis 11 . Me-
tenjis Epifc. Lahbei Tomo I. Bibl. N. MS.  Inde hoc Schema-
tion Genealogicum eruo, quod illicitas Conradi I. Ducis cum
Mathilde nuptias oflendit.

Otto 1 .  Dux Carinthke.
Uxor Juditha.

Girhergia

Soror Ottonis I. Ducis.

Conradus I.
Dux Carinthiae.
UxorMathildis.

Filia N.

Uxor Conradi Ducis Burgund.

—— -- ^

Gerbirga  nupta

Hermanno Duci Aleman.

(—

'-o

Mathildis.

Denique "Welffi Ducis Carinthiag, Welffi filii, foro-
rem Cunizam nomine, feu Cunitham, vel Conzam nobis
fiflit Monachus Weingartensis, Leibnitii Script. Brunfvic.
Tom.I. pag.&803.  quteCuNizA Azzoni Marchioni Eflenft
marito fuo peperit WelfFum Ducem, aučlorem Nobilih-
fims Brunfvicenfium Principum Profapias.

D 2

CA-

Cafut II.

C A P V T II.

22

De 'laringenfium Ducum Jiirpe , nnde Duces Carint&ia,
& quidam Marcbiones Verona e Badenjibus :
ad Tabulam II. Genealogicam.

Zaringia

Stirps.

Zaringii,
Ba.ienjes
ejusdem
fiirpii.

I lludris admodum , Sasculo undecimo, ac duodecimo pod
Chridum natum , fuerat gens Zsringenfium Ducum in
Suevia, e qua Bertholdi quinque, cum Conrado uno, Du¬
cum Carinthia,  Suevis, & Burgundije, nempe Cis-Jurana?, ti-
tulis, variis temporibus refplenduere.

Porro a Bertholdo I. Badenfium Marcbionum dirps no-
biliflima, qus Hermanni  praecipuo gaudebat nomine, atque a
Conrado Teccenfium Ducum familia originem traxit. Vide
Tabulam II. Genealogicam.

Promiferat CI. Peslerus in Serie Ducum Carintbia
fag. 34.  Zreringenfium Principum feriem fingulari ab fe com-
mentatione illudratum iri ; ea utrumne lucern puhlicam, quod
utique optandum , jam afpexerit, nondum comperimus. Nos
quoque in nodra Serie Ducum CarintUa illuflrata,  Zsringendum
Ducum memoriam , quantum ad Carinthias Ducis titulum
attinet, diplomatum prascipuo fubddio indauravimus , non
omidis Hidoricorum veterum tedimoniis , quibus Bertholdo-
rum Zčeringendum in Principatum fuccedio dabiliretur.

Verum in prasfenti genealogicum potidimum nexum dir-
pis Zaeringiorum Principum comprobandum fulcipimus, Ber-

thob

De Zjeringensium Ducum Stirpe. 23

tholdorum in primis Ducum cum inferpofito Conrado, dein-
de Hermannorum Badenfium fucceffionem, ad Rudolfum uf-
que Hermanni VI. (feuV.)  fratrem , fub quo Marchiones
Badenfes titulo Marchiomm Veronenjium  podrem um in diploma-
tibus compellati videntur. Genealogicum inquam nexum
hic prjecipue fpe&abimus ; qus enim ad ipfam Marchionum
Veronenfium feriem proprie referuntur, Capite V.  inferius
difcutiemus.

In defignanda Bertholdorum Zceringenfium Genealo- Bertholdui

• . I. ejusque

gia paucis in rebus a Pistorio dilbdemus, qui Schema Ge- Pater,
nealogicum Zaringenjium,  adjunxit ad Chronicon Conflantienje, Seri -
ptorum German. Tomo III.  Attamen prolatis Veterum tefti-
moniis id non comprobavit, nifi quod ex Literis  eadem de-
fumta fuifle perhibeat. Bertholdo I. Pistorius patrem af-
fignat Bezzelinum, matrem Ermenfridam Sonnebergicam, uxo-
rein ejusdem Richwardam Carinthiacani; fed vetufta his omni¬
bus deeft aučloritas. Nos vero cum Celeberrimo D. P. Her*
gotto Genealogia Diplomat. Ang. Domus Habsburgo-Aujlriaca
Tomo I. pag. 273-  patrem Bertholdo I. tribuimus Gebhar-
dum , & avum Birthilonem , feu Bircilonem , Brif-
goviae Comites. Equidem Cl. Hergottus Tomo II.  e
Chartis vetuftis liquido comprobat : Bircilonem ab anno
C M LX V 11  p a d MX. Brifg ovi$ pomitem 9  e;usdemque fi-
lium anno MX. Gebhardum appellatos fuifle : porro
autem Bertholdum annis MXXVUI. & MXLVIII.

D 3 Co.

'Bertholdus

I. Dux
Cariniki*.

34 * C A P U T II.

Comitem Pagi Brifgoja  diferte in Diplomatibus falutari, idem
oftendit.

Quibus omnibus inter fe comparatis, Bertholdum
hunc propemodum citra dubium eundem elTe arbitramur ,
qui fubinde fpe Ducatus Suevhe evanefcente, anno MLX.
Bux CarintUa  renunciatus fuit, quemque vulgo Zaringenfem,
feu de Zaringen,  vel Zaringen , antiqui Chronologi appellant.
Illud offendere neminem debet : Bertholdum hunc in li-
teris publicis an. MLXXIII , in laudato Hergotti opere
Tomo II. pag. I2S-  fine Bucis  titulo comparere. Nam Carin-
thias Ducatus anno MLXXII. vel certe fequente, per Hen-
ricum IV. Ccefarem, aut eodem diflimulante, translatus fuit
in Marquardum Eppenfteinium , oblučlante licet .Bertholdo.
Et vero in literis illis anni MLXXIII. Henricus IV. Impe¬
rator ita loquitur: „ Quasdam venas, fojjas argenti, in

,, Comitatu Bertboldi, in Pago Brifgove.  Enim vero in Pago
Brifgove  utique Dux  non erat Bertholdus ; quare tametfi
non dum Carinthia depulfus elfet Bertholdus, atqueHen¬
ricus Aug. tefte Lamberto Scbafnab. , Bertholdo Marquar-
di ufurpationem excufare niteretur, le invito fačlam; his ta-
men in literis Ducis titulo minime opus erat, quando pne-
fertim de titulo Ducis Carinthi$ duo difceptabant. Et fane
anno MLXXVII. Henricqs Imperator citra dihimulationem in
diplomate nominat Bertholdum non jam Bučem,  uti in Serie no-
ftra illnjlrata  videri potefi. Quodfi htec minus cuipiam fa*

De Zjeringensium Ducum Stirpe. 25

fatisfacerent, dicerem verbis illis : in Comitatu Bertholdi , fub-
audiri Bertoldum II.  primi filium, jam tum virili in cetate ,
cui Pater Comitatum ceflerit.

Conjugem Bertholdi I. Beatricem fuiffe, Ludovici BertholdiI .
Comitis , & Sophi® filiam, Friderici Marchionis Soror etn,  Libri!
nos docet Bertholdus Conftantienjis Urftijii Parte I.  ad an-
num MXCII, quo etiam Beatricem decefliffe commemorat.

De Richwarda priore Bertholdi Conjuge nihil certi apud
Antiquos invenio. Mortem Bertholdi I. ad an. MLXXVII.
retulerunt Annalifta  ,  & item Chronographus Saxo, Conra*
dus Urjpergenjis , & Chronica Auguftenfis Freheri Script. Tom L
atque Auttor fragmenti hiftorici, Urfllfii Parte II.  Sol us, quod
fciam, Bertholdus Confiantienjis  eum obitum adfcripfit anno
MLXXVIII. qui fortafle alio anni initio eft ufus.

Bertholdi I. Zseringenfis filium fuille, natu maxi-
mum, Bertholdum II, eundemque jam olim ab Henrico
IV. Cae!. defignatum patri in Ducatu Carinthia? Succefibrem,
ita memorat Annalista Saxo Eccardi Corp. Hiji. Tom. I.
pag. 4<jo. P?o qua commotione lenienda  (Bertholdi I. ob ne-

gatum, contra promifia, Sueviae Ducatum) Ducatus Carinthio -
» nim  ei committitur, quem pojlea filio Juo, & aquivoco  (Ber-
„ tholdo II.) rog atu ipjius Rex Henricus commifit.J At  enim
reipla Carentanum Ducatum Bertholdus II. non eft con-
fecutus, patre ejus Bertholdo ipfomet exaučlorato. Agne-
tem, Rudolfi Sueviče Ducis, ac deinde ele&i Regis, filiam

con-

26

C A P U T II.

De Ber-
tboldo JI.

conjugio fibi adlegit Bertholdus II, quod luculentus teftis
comprobat Otto Frisingensis , Lih. I. de geftis Friderici I.
Cap. VII.  his verbis : „ Igitur Rndolfus Dux Suevorum ab

„ eis  (Principibus Germani®) Rex faffus 5  diadema a Romana
„ Ecclejia accepijje traditur, cum bujusmodi Jčripto : Roma dedit
„ Petro , Petrns diadema Rudolfi. Hujus Rudolfi filiam qui-
„ dam ex nobilijjimis regni Optimatibns Bertolfus nomine de ca-

„ firo %  Z er ing en habuit . Occifo Rudoljb-, gener ejus Bertolfus

„ Ducatum Suevia, tamquam a Socero fibi concejfum, uftrpat. J
Itaque baud fatis proprie locuti videntur Scriptores, licet ve-
tufti laudatique , Bertholdus Conftantievjis  , Chronographus
Saxo,  & Scriptor Chronica Auguflenfs , qui Bertholdum II.
Rudolfi Suevi appellarunt Filium ■>  cum Gener  duntaxat fuif-
fet : nifi forte adoptio hic aliqua intercefTiffet : aut vulgo
Gener  etiam Filius  diceretur.

Bertholdum Z®ringenfem (utique fecundum) vit®
metam attigifTe anno MXC, confentiunt Bertholdus Con-
flantienfs,  atque Chronica Augufenfis Preberi Tomo 1. pag. soS-
Illud non fatis affequor , cur omilfo hoc anno obitus Ber-
tholdi, eundem ad annum denique MCXI. referat Genealogia
Piforiana  ; quando hunc annum MCXI, obitus Bertholdi, in
vetuftorum Scriptorum nemine invenio. Atque inde fieri
omnino debuit, ut ego qu®dam Bertholdo 111, Berthol¬
di II. filio, tribuer^m, qu® ab an. MXC, Pistorius ufque
ad an. MCXI. Bertholdo II. adlcriplerat. Inter cetera Gabi-

ro-

De Z/Eringensium Ducum Stirpe. 27

ronem Teu Gebhardum, Berthuldi III, non fecundi, fra-
trem fuifle cenfeo, quem antea Monachum Hirfaugienfem ,,
fubinde an. MLXXXIV. XI. Kal. Januarii confecratum fuifTe
Conftantienfem Epifcopum, ac deceflifle MCX. die XII. No-
vembris, Chronicon Conftantienfe  perhibet Bijlorii Tom. III. pag. 666.
Probabili admodum ratione ifta colligo e verbis Bertholdi
Confiantienfis y  qui ad an. MXCII. ita de Bertholdo III. „ Iterum
„ Brincipes Alemannia ad defenjionem S. Matris Ecckfia. contra
, y  J\cbijmaticos  ( fautores Henrici IV. Caefaris ) unanimiter con -
„ venerunt , fibique ad hoc negotium exeqnendum fratrem Conftan-
p,  tienjis Epifcopi , Bertholdum Ducem Suevia conflituerunt , qui
„ nondum Ducatum aluptem babuit, etiamji jam dudum. nomen
r , Ducis bober e confueverit..

Et vero etiam Carintbia Ducis  titulo Bertholdum III -Benholdus
faltem in Ohonica S. Bantaleonis,  ad annos MCVI. & MCXIV.
honoratum fuille, verbis ipfis prolatis docuirnus in Serie Du¬
cum Carinthia illujirata.  Violenta morte an. MCXXII. ad
diem XIX. Februarii, Molenhemii interiille Bertholdum III,
ex Fragmento Hijlorico, Urjlijii  P avte 11.  conftat, cujus verba
mox producemus: itemque ex Cbronica regia S. Bantaleonis , & ex
Pistorjo. Sophiam, Henrici nigri Ducis Bavariae filiam ,
Bertholdi III. conjugem, nobis exhibet Monacbus IVeingartenjis r
de Guelfis. Leibnitii Tom. I. Script. Brunfvic.  Eadem deinde, poft:
extinčlum an. MCXXII..Marituin, in manus convenit Leopoldo>
Marchioni Styrienfi, Ottokari IV. Marchionis filio..

Obronol. B. 11,  E

Con,

528

C A P U T II.

Cenradus
Be rtholdi
J L filtui.


5 ?

y>



5 ?

Conradi
Conjux, tf
Soboles.

Conradum ego quidem Bertholdi III. filium ifta-
tui, at non indubie ; atque etiam Fragmentum bijloricum Ur-
ftijii Farte II. pttg. 84 . Conradum eundem filium Bertholdi III.
appellare videtur, ubi ita lego : „ Hic Bertholdus  (nempe ter-

tius) po [le a Mollensbeim occifus ejl. Omnes enim Bertholdi ufi
que ad prafentem diem Duces dicli funt , mllum Ducatum ha-
bentes, foloque nomine , fme re, participantes ; nifi quis Ducatum
ejfe dicat Comitatum inter f-uram & montem [f-ovis, quem poji
mortem Wilhehni Comitis, filius fuus  (Bertholdi) Cunra-
dus ob Imperator e Lothario Jufcepit. J  Cur vero &. efie
Conradum natu minorem Bertholdi III. filium, & natu gran-
diorem Bertholdum ante patrem extinftum čredam , etiam
Bertholdum nomine , rationes adduxi in Serie illufirata  ad an-
num MCX. & MCXIV. & MCLII. quo extinftum fuitfe Con¬
radum, vel VIII. Januarii, fi Pistorio fides, vel ferius ali-
quanto, fi Guillimanno adflipulemur, memoravimus.

Conrado uxorem fuifie Clementiam , Godefridi
Comitis Namurcenfis filiam, ex Ermenrende Luxenburgenfi,
& Henrici fororem, quse marito peperit Radulfum feu Ru-
dolfum , Mogunthe antea, dein Leodii Prsfulem, item Ber¬
tholdum IV. Ducem, Albertum & Conradum &c.
ea omnia e fequentibus Alberici Monachi Trium Fon-
tium  verbis colligimus, Editionis Leibnitiana pag. fif.fi. & 551 .
„ Comes Godefridus Namurcenfis duxit fecmclam uxorem , genere
v  nobiliorem,  Sr 1  vita fanttiorem, videlicet Ermenfendem, fororem

■»  Co-

De Zžeringensium Ducum Stirpe. 29

« Comitis JViMmi de Lufcdeburg > & genuit ex eajam praliba-
tum Comitem Henricum Namur cenjeni, & tres forores germa-
, y  nas ejnsderpk Primafuit DuciJJd Zaringia  ( Conradi uxor) qu<z
„ ji operit Radulfum Leodienfem Epifcopum , Ducem Bertholdum
n  (quartum) & fratres e or um. Dnx ifte Bertboldns. duxit filiatn
„ Comitis Hermanni de Frieburc, & genuit Bertholdum alterum
„ (quintum) duas forores.  Paullo ante ita fcripferat Albe-
ricus : „ Apnel Leodium ded us eji boe anno  (MCLXVIIi.) in
„ Epifcopum Rodulfus , frater Bertboldi Zavingia Ducis , Con -

„ radi, & Alberti , mediante avunculo Jko Comite Namurcenji Hen-
„ rico , qui Rodulfus apud Maguntiam poji Henricum  £r Arnulfum

v  extiterat Archiepifcopus.J

Ex hifce duntaxat Alberici verbis fequens conftat
Genealogije Z;eringiorum portio-
Conradus.

Uxor Clementk,-  Godefridi Namurci Coin. filia.

'Bertholdus V. Dux.  N. N.

Filia. Filia.

Horum allqua confirmat Otto Frisingensis de re¬
bus gejlis Friderici I. Lib II. Cap. jop. „ Hac eadem Provin-
cia ejt  (Burgundia Minor) a qua Conradus Dux ejusque filius
n Bertolfus , Duces vocari confuevermt.  Et pofi pauca fororem

E 2  Con*

3 °

C A P V  T II.

Conradi Ducis •> ejusdemque Maritum ac filium manife-
ftat ita : „ Conradi vero Ducis Jororis .(Agnetis) filius rentni

. „ Jummam, dum adbuc viveret, in illa Pr ovinek bakerct.  Wil-

•

helmus nempe, filius Agnetis  Zuringije, & Stephani Burgun¬
dije Comitis, deceflerat Juvenis, cujus Comitatum vel Hen-
ricus V. vel Lotharius II. contulit Reinhaldo cognato : eo
male rem adminiflrante Lotharius mox Comitatum Burgun¬
dije in Conradum tranflulit: quod omne ex Ottone citato,
& ex Fragmenta bijiorico  fuperius prolato, deducitur.

Berthohkf  Bertholdum IV. Conradi filium, etiam e Diploma¬

te novimus, quod Cl. Hergottus protulit ad an. MCXLT.
Geneal. Diplomat. Tom. II. pag. 166.  Ducem Carinthise Berthol¬
dum  liunc anno MCLIV. apud Ughellum  falutatum fuifle,
alibi diximus. Idem Bertholdus IV. Burgundia Dux  legi-
tur in Charta Friderici I. anno MCLV. apud Pistorium
Tom.lILpag.62s • Porro an. MCLVIII. in Italiam profe&us
fuit cum Caelare, tefle Chronico S. Pantaleonis Eccardi Tom. I.
pag. (J3J.  Apud eundem Evcardum I. pag. 1623.  Marti-

nus Minorita nobis exhibet Bertholdum cum Welfo
Duce dimicantem. Anno MCLXIX. Friderico I. Imperatori
quaedam de Burgundia fua in regno Arelatenfi (ponte. cedit,
tefte Ottone Frising. de gejlis Frid. Lib. II. C. 23.  & altero
Ottone a S. Blafa. Cap. 21. Urjlifti Parte I. pag. 20/.

Filium Bertholdi IV. cognominem legimus apud
P. Browerum Annal. Trevir. Lib. X 1 F , & apud Rdiss,

Hont-

De Zjeringensium Ducum Stirpe. 31

Hontheimium, Tom.  L Trevir. Hifior. pag. 603.  ubi anno
MCLXXI. Bertholdus pro fe, & filio iuo Bertholdo
(quinto) feuda qu3sdam ab Arnoldo Trevirenfi accipit.

Annum MCLXXXIII. diemque VIII. Septembris ,
mortis Bertholdi IV. ex Pistorio defumpfi , itemque
uXoris ejus nomen Heylwiga, quam, ex Alberico,  fi-
liam Hermanni Comitis de Freyburg fuiffe didicimus: ex eo-
dem fratres Bertholdi IV. edočli fumus Rudolfum ,
Coiiradum, atque Albertum Teccenfium Ducum aučlo-
rem ; his Hugonem adjungo ex diplomate indicato a Guil-
limanno in Habsburg, hib. VI. p. m. 307. edit. 1636.  ubi al
annum MCLXXXI. Bertholdi Ducis fratres  appellantur
Adelbertus , & Hugo.

Bertholdus  V. (quem jam c.ertum vidimus Ber¬
tholdi IV. filium) cum titulo ifto : Dux & Reffor Bur¬
gundije  occurrit in chartis an. MCLXXVIII. & MCLXXXVIl.
apud Cl. Hergott. Geneal. Diplomat. Tom. II. pag. 201.
& 202.  Verum annis MCCX. & MCCXII. tantum Dux de
Zaringen  in eodem Libro legitur. Regem Romanorum a
nonnullis Principibus defignatum fuille Bertholdum V,
fidein praster alios facit Conradus de Cajibus Monaft. S.
Gulil y  Cap. VII. pag. 73. Scriptor. verum Aleman. editi per Illujl.
Senkenbergium.  Obitum Bertholdi V, Zsringenfium Ducum
line® rečice poftremi, ita adlcripfere Annales Colmarienfes, Urfiifii
Parte II. p. s:  „ Anno MCCXVIII. Dux Zaringia Bertholdus oblit.

E 3 Con-

Bertholdus;
V .

3 2

C A P U T II.

Conjugem eidem, PisroRii fide, attribuo Idam, Matthsei
Comitis Flandrije filiam , e qua filioli duo nati funt Fride-
ricus & Bertholdus, in tenera jetate vita funčli. No-
minat quoque Pistorius ambas Bertholdi V. forores ,
Agnetem & Annam, quarum priorem Comiti Huguenoni
de Eura, feu Urach , alteram Annam Kiburgenfi Comiti
matrimonio junčtas fuifle Albericus Monachus pag. gSi-
perhibuit.

Badenfes  Tranfeamus Jam ad genealogtcum nexum Marchio-

Hermannt.

Hermann w num Badenfium, cum Zsringenfi ftirpe, atque ad eorundem

Marchio.  _ ,

Marchionum brevem ieriem, non integram genealogiam, ut-
que ad Rudolfum II, quem poftremum inveneram Marchio-
nis Veronenfis  titulo infignem. Ita Hermannom,  Bertholdi I.
Zsringenfis, Ducisque Carinthis filium , ejusque Conjugem
& filiurn tinicum (Vide Tabulam Genealogkam JI.)  Ita nobis
exponit Bertholdus C o n s t a n t i e n s i s Urftifii Pavic L
]pag. 34S . ,,  Hermannu s Marchio, filius Bertholdi Ducis
„ Cluniaci , vitam Angelicam arripiens , perfečliffime adhuc
,, adolefcens , uxore & unico filio, & omnibus, qus poffe-
,, derat, dereliftis, vere Monachus migravit ad Dominum,
,, VIL Calend. Maji.) Hsc ad annum MLXXIV. laudatus
auftor , qui deinde ad annum MXCI. fequentia docet: „ Ju-

„ ditha pite uiemorhe Marchionilfa, nobilis genere, fed nobi-
,, lior fanAitate, Uxor quondam Hermanni religiofiffimi Mar-
,, chionis, migravit ad Dominum V. Kal. Oftobr.J

De Z^ringensium Ducum Stirpe.

33

jam vero filium Hermanni , pii Marchionis, & Judiths, Hermannu
itidem Hermannum  nomine fuifle , quem alii Badenfem  Mar- Badenfu.
chionem primum, alii fecundum dicunt, fatis comprobatur
ex iis documentis, ac diplomatibus, qute Pfeffingerus
in notis ad Vitriarium Tomo 11 . a pag. 656-  de ido, &
confequentibus Hermannis  folerter adduxit. Hermanni  hujus
II.di ( aliis I. mi  ) bliam anonymam licet, eruimus e charta
Seccovienjis Canonia an. MCXLIX.  in nodra Serie Ducum Carin-
thia illujlrata ■>  ubi Hartmannus Marcbio de Baden  memoratur
dilerte Avunculus Henrici Dncis Carinthia . Quoniam hic Her-

mannus  (II. vel I.) Badenfis, anno MCXXX. obiide a Pi-
storio perhibetur, (ab Irenico  MCXXXVII.) atque
Udalrico  J, Duci Carinthias, filius Henricus IH.  anno MCXLIII.
circiter , in Ducatu Carinthias fucceffit ( uti alibi probatum
ed ) confequens e d: Hermanni Badenjis I.  (feu II.) filiam, Udal¬
rico 1 .  Duci conjugem obtigide. Equidem LaziusS  bane
Udalrici Carinthii Conjugem Agnetem  vocat. Lib . Vlil. de Mi-
grat. Gent. pag. m. 4 o S-  Sed magnopere vereor, ne Ulrici  po-
ftremi ejus nominis Ducis Carinthice uxorem, etiam Agnetem ,
itemque Hermanni Badenjis  filiam, cum hac nodra confuderit.

Conjugem Hermanni  nodri Juditi)am Badenfem  , &
heredem provinci* Badenfis, memorat documentum , quocl
apud laudatum Pfetfingerum refertur ad an. MCXXII.

Indičl. XV. XIII. Cal. Martii.

Ex

34

C A P U T II.

Hermannus

II. vel III.

III. vel IV.

Ex hoc altero Hevmanno,  alteraque fuditba  natus fuit
Hermannus 11 . Badenfis  (vel III.) cui uxorem tribuunt Genealo¬
gij Recentiores apud BuCellinum, Pfeffingerum, & alios,
Bertbam  Lotharingam; ejus Matrimonii fručlus fuit Hermannus
III. (ve\ IV.)  quem Marchionem Bodenjem,  legimus anno c ir ci¬
ter MCLXiII. at Marchionem Veronenjem  documenta Annorum
MCLXXVII. & MCLXXXVI. perhibent, uti Capite V. di-

cetur, ac etiam rnemoravimus fuo loco.

Hermamus  Ex Hermanno III.  ( v el IV .) & Bert h a  Palatina de Tu-

Iv,vsl V .

bingen (recentiorum fide hanc profero) tres prognatos fuilfe
filios Pi stori  us  monet, in Tabula Geneal. Comitum, JeuMar-
chionum Hacbbergenjium , Scriptor. Tom. lil. ad pag. 6 S S-  videli-
cet: Henricum,  Hachbergenfium Marchionum patrem : Her-
mannum IV. vel V.  Badenfium propagatorem, & Fridericum
Badenfem. Enim vero Hermannum , & Fridericum  legimus etiam
in diplomate Friderici II. Imperatoris an. MCCXVL dato Her-
bipoli V. Idus Maji , in quo nominantur : Hermannus Mar-
cbio de Buden , & Fridericus frater ejus.  - Extat apud Luni g
Reichs-Arcbiv. Farte Jpec. Contin. II. XV. Abfaz. IV. Abtbeil. jf.
36. pag. 337.)  Ambo hi fratres eodem anno occurrunt in
Chartis publicis apud Becmannum HiJior. Annal. Farte II.
hib IV. Cap. 2.  & apud Hundium Metrop. Salisb. Tom. II.
pag. 5<)2,  referente Pfeffingero Tom II. p. 637.  Atque
apud hunc Scriptorem porro Hermannus Mar cbio de Baden  re-
currit annis MCCXVIII. .& MCCXXVIII. Idem denique

Her -

DE ZiERINGENSIUM DuCUM StIRPE. 35

Hermannus Badenjis Marchio  (IV. vel V.) memoratur apudHuN-
dium Gewoldi Metrop. Salisb. Tom. III. pag. 188.  ad annum
MCCXXVI. Hermannum  hunc obiifle anno MCCXLIII. atque
ex Irmentrude,  Henrici Palatini filia, genuifle Hermannum V. Jen
VI, Rudolfum  item & Elifabetbam , conftat partim Recentiorum
fide , partim fequentibus e tefiimoniis.

De Hermanno V. vel VI,  poflea Auflrias Duce, d eque Hermannu s

, V .vel VI.

ejus filio Friderico,  & nlia Agnete,  ac de uxore Hermanni Ger-
trude  , & matre Ir mg ar de,  feu Irmentrude  ita egregie Cbronica
Augujlenjis Freheri Tomo I. pag. S24. edente Struvio : „  Tune

„  Hermannus Marchio de Baden, natus ex Irmgarde, forore

,, Dominae Agnetis Duciilae Bavarias. duxit in uxorem

„  Gertrudem, filiam Heinrici Ducis, qui fuerat frater Fride-

„ rici Ducis Auflriae.qui (Hermannus) genuit filium

,, nomine Fridericum, & filiam nomine Agnetem, qus Ulrico
„  Duci Carinthiae poflea copulatur.

Porro de Irmgarde , Henrici Palatini Rheni filia, Hen¬
rici Leonis nepte, ac Hermanni (IV. vel V.) Badenfis Con-
juge, diploma Fridericill. Casfaris, quo Ducatum Brunfvicen-
fem, ac Luneburgenfem an. MCCXXXV. erigit, apud Meibo-
mium Tomo III. rerum German, pag. 207.  ita habet : ( ,, Ci-

„ vitatem infuper de Brunfvic , cujus medietatem proprie-
„ tatis Dominii a Marchione de Baden ( Hermanno) &

,,  reliquam medietatem a Duce Bavariie , dilečlis Principi-
„ bus noflris emimus , pro parte uxorum fuarum , quae
Chronol  P. II.  F fue-

Cap.IL De Z^ringens. Duc. Stirpe.

,, fuerunt quondam filias Henrici de Brunfvic, Comitis Pa-
,, Iatini Rheni, patrui dičfi Ottonis . . .

Hermanni  Qua3 deinde ad Hermanni V. vel VI.  Badeno- Auftriaci

V familia  . .

if fmter.  annum nuptiarum MCCXLVIII. atque admortis anum MCCL,
quasque ad Gertrudem  Auftriacam., conjugem, & ad F ridericum
filium fpeftant, natum an. MCCXLIX, ac Neapoli occifum
MCCLXVIII, vel fequente, aliaque de his ita accurate com-
probata funt in Annalibus Anjina  R. P. Sigismundi Calles
S. J. V ar te II. Lib. VI, VIL  nihil ut iftis a nobis addi
pode videatur.

Quoniam Fridericus  Badenfis fine prole relifta, & vero
non dum dučla conjuge extin<Rus fuit, Marchionum Baden-
fium & Veronenfium propagatio Rudolfo I. Hermanni V. vel VI.  fra¬
tri debetur. Huic Rudolfo  conjugem tribuunt Scriptores re-
centiores Cunigundem ,  Ottonis Comitis de Eberfiein filiam.
Filios lioc e matrimonio exortos, Hermannum VI. vel VII, Ru¬
dolfom II.  & Hejfoonem , nominatos in diplomate Conradi lil Re-
gis Romanorum, producemus Capte V.  quo rejicimus omnia
illa 5  quas ad translatum a Carinthis Ducum familia in Ba-
denfem fiirpem Verona Marchionatum, aut ejus titulos, ab
Hermanno III. vel IV.  ad Rudolfom II.  ufque per-
tinentia , e vetufiis documentis
eruere poteramus.

CA-

Cap. III. DeDubiis inSerieDuc.Carinth. 37

C A P V T III.

De nonnullis Dubiis occurrentibus in Serk Ducum

Cariuthia. Ad Tabulam III. Genealogicam.

I n Tabula III.  Genealogica  Muerzthalenfium Comitum ex una, jje En?d-
altera ex parte Comitum de Valte Lavanda , feu Špan- ^ktjiiuš
heimenfium , ac Ortenburgicam ftirpem fiftimus, quarum
utraque Carinthte Duces fuffecit. Qus de priore ftirpe dubia
fe offerunt , ea partim in Tent amine Geneatogico de Comitibus
Goritia y  partim in Serk Ducum Carinthue illufirata  diffolvere
conati fumus. Alterius vero in profapte Serie, nempe Co-
mitum de Valle Lavanda, nonnulla fe mibi obtulere , qus
praefente Capite majore in luce collocanda, quoad vires fine-
rent, exifHmavi. Hic tamen Engelberti I.  proles , & reliquum
Genealogte proxims ordinem omnem non difcutiam , led
Capiti IV.  feu fequenti pleraque refervo , in quo de Iflriae
Principibus tra&abitur.

Primus igitur nodus in prasfenti difliiendus fumetur
de Engelberto II ,  Marchione Iftrte , ac deinde Duce Carin-
thte ejus nominis unico , ac de ejus filio , Engelberto III ;
ambiguum enim eft 3  uter horum Engelbertus, aut an alius
fortaife eo nomine, Tu (c te Marchiam hac State obtinuerit,
filiamque fuam Theobaldo Campante Comiti fponfam tradi-
derit. IncomparabiMs Mabillonius  , editor & illuftrator
ocenim S. Bemhardi, in notis ad epijlokm CXXX.  Tomo I. p. 140.

F 2 pri-

C A P U T III.

33

primus mihi hoc injecit dubium : in eo folvendo ut ordine
procedam, ante omnia ipfa S. Bernhardi verba reprseien-
tabo , qu® ad Pifanos anno MCXXXIII. fcripta, ita habent:
„ Commendo vobis Marchionem Engelbertum , qui Domino Papa
„  (Innocentio II.) mijfus efl in adjutorium , juvenis fortis  £ 3 *
„ Jirenuus > fi non fallor  , fdeliš.

Engeibev-  DočtifiTimus Mabillonius Marchionem hunc Engel-

tus Marchio

Tufaa bertum  ipium e de cenfet, cujus filia Theobaldo III, Blefenfi

Comiti, conjux obtigerat, tefte fcriptore vita S.Norberti , rebus
gefiis cosm Porro de hac Theobaldi conjuge, deque ejus
nomine ita fcribit Ordericus Vitalis Lib. XIII. Hiftor. Ec-
clef. pag. 811 . inter Scriptores Normannia Andfea Ducbejhe :
„ Matbildem vero , Ingelberti Ducis filiam , uxorem duxit Thed-
„ baldus , five Theobaldus III. de quo auftor fiic agit. His
denique Mabillonius fuam fubjicit fententiam: „ Engel-
„ bertus porro, feu Ingelbertus, Dux erat Carinthia;, Mar-
„  chio Foro-Julienfis.

Quod fi temerarius non videar, qui hac faltem in re
a tanto viro feorfum fentiam, dicam : Engelbertum,  cujus fi¬
lia Mathildis Theobaldo III. Comiti Blefenfi nupfit , alium
omnino videri ab Engelberto Marcbione Tufcia , de quo S. Bern-
hardus, & Mabillonius mentionem fecere. Tiia enim
vero eidem Engelberto  hic tribui videntur a Mabillonio,
l mum  : eundem Tufcia; dici Marchionem anno MCXXX1II.
Ud«™ . Patrem fuiflfe Mathildis , Conjugis Theobaldi III.

IlI tiB ®:

De Dubiis In Serie Ducum Carinthi^e. 39

Illtio«; Carinthi® quoque Ducem , ac Marchionem Foro-ju-
lienfem eundem Engelbertum  compellari. De eo non litigo,
quid nomine Marchionis Foro-JulienJis  ilthic veniat, minus hac
tctate ufitato ; fatis eft, CarinthiEe Ducatui Veronenfem, &
Aquilejen(em Marchiam illam hoc etiagi tempore, iftam oiim,

& ex parte tum quoque, obnoxiam, aut connexam fuifle.

Mihi rem hanc expendentitres hujus astatis , vel Engelherti

hac at at e

quatuor Engelberti  te obtulere, nempe duo ex Comitibus d e-varit.
Valle Lavanda in Tobula Genealogica III. Engelbertus II.  Mar-
chio prirnum, dein Dux Carinthis , tum ejus filius Engelber¬
tus III.  Marchio : Engelbertus  alter Kreiburgenfis Marchio, ac
denique Engelbertus  Comes Goritias , feu primus ejus nomi-
nis, feu fecundus. Ut porro facilius dilpicere quisque pof-
fit, cuinam ex his Engelbertis  ea conveniant, quae de Engel-
berto Tufcia ManUone  prodita tenemus, cum hujus, tum pra?-
diftorum Engelbertorum  conferenda funt tempora, quod hacce
Tabella prjefiare conabor.

MCXXXIII. Tifanis commendatur juvenis Engelbertus a S. Engelber-

'  ° tusMarchis

Bernhardo Epflola 130. Tufii*■.

MCXXXIV. Idem Pifis inauguratur Marchio Tufcise. Chro-
nica Pijana , Muratorii Script. Ital. Tomo VI.
yag. 170.

MCXXXV. Idem Engelbertus a Lucanis vičlus, Pifas fugit
lacrymans. Cbronica P Jana ibictem.

F 3

MCXXXVII.

40

Cafut III.

Engelber-
tusII.Com.
de Ealle
Lauanda.

Engelber-

tus III.

Comes de
V alle La-
vanda.

Ducum Carintkia
illujlrata. &
Cap. IV.

Ibidem

&=

Cap. IV.

Engelb. I.
Covies
Gor iti*.

Engelb. IL

Comes

Goritia.

Engelber-
tus Mar-
cbio de
Kreilurg.

Engelber-
tus Dux,
non ejl
Marchio
Tujci*.

MCXXXVII. Idem ab Henrico Duce Bavarias adjutus Tufciam
recuperat. Annalista Saxo ad hunc anmim ,
Eccardi Corp. hift. Tom. I. pag. 674. 676.
MCXXVIII. Circiter, Marchio Iftrias. 1 Nn p a Series

MCXXX.  Idem Dux Carinthiae fačlus.

mm

MCXXXV. Circiter, decedit Ducatu.

M C X X X. Marchio  comparet, cum Engelberto Duce/
MCXXXVIII. & MCXLVII. Legitur Marchio.

MCXLVI. Legitur: Marchio de IJiria.  & MCXLVII.I
Marchio  tantutn.

MCLVI. ? Idem (ut arbitror) legitur, & certius^
MCLXVI. ^ Marchio IJiria.

M C XXI.  Circiter, cum fratre Meinhardo I. legitur tan-
tum Comes. Tentamen Geneal. Com. Goritia pag.
88.  SrV. De ejus obitu nihil conftat.

MCXLVI. & MCL. tantum Comes occurrit: obiit circa 1187.
Ibidem pag. 71. $fc.

MCLXX. Legitur teftis in diplomate Fridertci I. Impera-
toris. Diplomataria facra Ducatus Styria P. II.
pag. p 77.

Hos Engelbertos  dum inter fe contendo , unicum vi¬
deo fuifie Carintbia Ducem , Engeibertum II.  e rtirpe Comitum
de Valle Lavanda. Hunc nequaquam Tufcia Marchionem  il-
lum fuiffe čredo-, qui iisdein annis Marchio  duntaxat renuii-
ciatus, Si.  ab Hiftoricis, aliisque Scriptoribus appellatus fuit,

qui-

De  Dustis In Serie Dticum Carinthi^. 41

quibus Engelbertus  Lavandenfis Ducatu Carinthia  potiebatur ;
neque enim titulus Ducis  femper omidus fuidet, d idem jam
antea Dux,  anno MCXXXIV. Tufcis Marchio inditutus
fuiilet. Neque vero e Goritianis duobus Engelbertis  unumTu-
fcise Marchiam obtinuide čredo ; quod Engelberti  Goritiani
non nid Comites  in documentis publicis, nunquam Marchio-
nes  falutentur. Kreiburgenfis  Marchio Engelbertus , quem ego
in Bavaria potius, quam Crainburgi in Carniola datuendum
cenfeo, nimium fero occurrere videtur anno MCLXX ; fa-
teor tamen, nihil obdare huic fententire, d Engelbertus Tufcice
Marchio leni um attigit, qui anno MCXXXIU. ^-uveniš  vocatur,

Verum enim vero mihi quidem Engelbertus III.  e dir- Sed Engd-
pe Comitum Lavandendum , is ede videtur, qui commo- Lamnden-
didime Marchio Tufcia  Anno MCXXXIV. deri poterat '/edinka
eundem quippe Marchionem  tantun#( omido, ut depe debat, ru J cl<t -
Marchias nomine ) & ante , & pod eum annum compella-
tum tenemus, qui antea Marchiam Idriam, & podea quo-
que , obtinuidet. Atque hunc Engelbertum  a S. Bernhardo
commendatum Pifanis fuide eo credibilius puto ; quod Ma-
thildis , Theobaldi Comitis Blefends uxor, hujus Engelberti UL
foror, atqne adeo Engelberti II.  dlia fuerit. Manifedum
id ede puto e verbis coasvi Scriptoris Orderici Vi-
talis , pau'lo ante relatis , qu;e Matbildem  , Ingelberti Ducis
filiam,  Theobaldi fuide Conjugem diferte docent. Dux ve¬
ro Engelbertus,  in Germania, hac State, alius nemo fuit, nid

En-

42

C A P U T III.

Engelbertus  II, Lavandenjis Jlirpis , Dux Carintbia.  Attamen
hunc eundem Engelbertum II , patrem fponfae Theobaldi III,
etiam rette Marchionem  , qualis antea fuit , vocat Biograplms
S. Norberti,  cujus verba, ex Ačfis SS. Bolhindianis Tomo L Ju-
nii die VI. pag. 842 ,  magnat auftoritatis, quia Scriptoris co-
svi, ita habent : „ Ajjitmptis itaque Legatis Comitis  (Theo-
„  baldi III, cui nuptias fuaferat S. Norbertus ) ufque Ratis-
„ ponam fecmn perduxit Norbertus ; er at enim Epifiopus ejus ci-
„ vitatis nobilijjima progeniei, & babebat fratrem potentijjimum,
„ Engelbertum mlelicet Marchionem, cui er ant nubilis atatis fi-
„ Ha, e quibus ima quajita Comiti Tbeobaldo , conjugio concejja
„ eft danda.

Epifcopum Ratisbonenfem, fratrem Engelberti II,  Mar-
chionis antea, dein Ducis, rečle nota Bollandianorum  vocant
Hartvicum,  fed non refte »addunt: flium Engelberti Ducis Ca-
rintbiorum  eundem fuifle. Nam Hartvicus I.  Ratisbonenfis ab
anno MCX. ad MCXXVI, quo obiit, Ratisbonte Epifcopium
tenuit, tefte Andrea Presbytero Bern. Pez. Tbefauri anec-
dot. Tomo IV. pag. S op.  £rV. Partis 111.  Ea vero stas En¬
gelberti II.  folius Ducis , fratri, non filio , congruit, uti ex
Tabula Genealogica III.  liquet.

Et vero Hartvicum I. Ratisbonenfem Prasfulem e flir-
pe Sponheimenfium Ortenburgiorum (ita Comites de Valle
Lavanda appellati funt) ortum fuifle, confentiunt Aventi-
nus, Hundius,  aliique eruditi Recentiores. Illud ego ne-

gare

De Dubiis In Serie Ducum Carinthi^:. 43

gare nolim, etiam Hartvicum II.  Ratisbonenfem Prjefulem ad
Ortenburgicam Profapiam illam referendum efle, uti aflerunt
Haselbachius r  & Aventinus , qui Hartvicum II. Engel-
berti II.  filium faciunt. Certum tainen efl:, cum Hartvico II.

4$

Epifcopo agere de nuptiis Theobaldi Comitis non potuifle
Sančlum Norbertum ; Hartvicus  enim fecundus Ratisbonen-
fem Cathedram confcendit an. MCLV , Sančlus vero JMor-
bertus ad fuperos abiit anno MCXXXIV, die VI. Junii, quo-
rum alterum ex Andrea Ratisbonenfi pag. si8 . alterum ex Bio-
grapho  laudato edocemur.

Itaque ex collatis inter fe hačlenus Scriptorum coae- Conclu/to -
vorum, aiiorumque teftimoniis fatis certo conficitur I mo  : En-gelbertit !
gelbertum II.  e Comitibus de Lavanda Valle, feu Ortenbur-
giis, Marchionem antea, deinde Ducem, fratrem fuiffe Hart-
vici I.  Ratisbonenfis , & una patrem Mathildis , conjugio jun-
£tx  Theobaldo III. Blefenfium Comiti. Ex quo II. d0  confe-
quitur Engelbertum  Tufcis Marchionem, non efle eundem
cum hoc noftro Engelberto II; quiaTufcus ille an. MCXXXIII.
appellatur Juveniš  a S. Bernhardo: at Engelbertus ,  Theobaldi
locer, jam anno MCXXVI. (quo Hartvicus I. obiit) nubiles
filias, una plures habuerat. III" 0  : Engelbertus III.  Lavan-
denfis, potuit is efle, qui Tufcite Marchiam an. MCXXXIV.
ac deinceps aliquot annis obtinuit, atque probabilius certe,
quarn vel Engelberti  duo Goritiae Comites , vel Engelbertus
MarcHo  de Kraiburg. Attamen nihil obftat, quin alius deni-
Chronol.  P. II.  G que

44

C A P V  T III.

que Engelbertus Tufcia Marcbio  renunciatus fit, qui neque Mar-
chio Forojulienfis, neque Marchio Carinthire, aut Kraiburgi,
minus autem Dux Carinthias fuerit; cui tanien MatUldis  illa
attribui filia nequiret, & qure Theobaldo III. Comiti, jam anno
MCXXVX aut antea nubilis, in manus convenit.

Engelberti  Alterum jam aggrediamur dubium de filiis Engelberti

pUi'l i[M  II.  in Tabula Genealogica III.  Viri do&iflimi, deque rebus
Carinthiacis oprime meriti, Engelberto II,  feu Duci ejus no-
minis unico , aflignant filios, quos ego eidem nepotes tribuo,
videlicet Henricum, Udalricum,  & Hermannum;  ego vero En-
gelberti II. filios flatuo : Engelbertum III.  Marchionem, Udal¬
ricum  I, Hartvicum II.  Ratisbonenfem Epifcopum, & Rapoto-
nem  Comitem, atque priori demum Udalrico  filios adftituo tres
illos: Henricum, Udalricum II.  & Hermannum.

Equidem perfpicuum hujus ordinis Genealogici tefti-
monium antiquius non fuppetit, quam Haselbachii , &
Aventini, quorum loca indicabo Capite IV.  Attamen ho-
rum vicem egregie explent diplomata, qus  recenfui in Serie
Diplomatibus illujlrata  ad Annum MCXXXV. & fequentes.
Videlicet anno MCXXXV. legitur Udalricus Dux, jttus En¬
gelberti Ducis  ; quod vel a patre Duce collega afTumptus ef-
fet filius , vel quod Engelbertus  pater hoc , aut prascedente
'anno fe Ducatu Carinthi® abdicans, facram folitudinem pe-
tierit, filio Udalrico  Principatum tradens , quod ego verofi-
miLius puto. Eft quippe res mihi propemodum certa, duos

fimul,

De Dubiis In Serie Ducum Carinthi,e. 45

fnnul, pluresve Carinthi<e Duces ante Meinhardi Tyrolenfis
filios vix unquam fuilfe , fi unum fortaffe Hermannum  exci-
pias , uno alterove ante obitum patris anno ducali titulo ab
exteris honoratum. Prsedifto in diplomate Udalricus Dux ,

JiJius Engelberti Ducis  appellatur, quod Udalricus  reapfe Dux,
Engelbertus  vero reličfo recens & fponte Ducatu , eo titulo
tarnen a filio appellandus videretur.

Subinde ad annum MCXXXVIII. folus, & fine men- Vdalrici

dan prube

tione patris legitur : Udalricus Dux Carintlia,  atque eosdem dfonguendi.
inter teftes priore Ioco nominatur : Engelbertus Marcbio, q uem
ego idcirco Udalrico Duet  prcepofitum autumo, quod Engel¬
bertus  setate major elfet fratre Udalrico  ; neque vero novum
iftud eft : Marchiones ante Duces in teftium ordine collo-
cari. Poftremo Udalricus Dux,  folus comparet in charta anni
MCXLII. At enim anno MCXLIV. in charta Chunradi Sa-
lisburgenfis, alia fefe offert Udalrici  Carinthii mentio, nempe :

Henricus Dux Carintbia, Uf frater ejus Udalrici.  Hic profe-
fto Udalricus,  qui non Dux,  led frater Ducis  tantum faluta-
tur,alius effe debet ab illo Udalrico, qui jam annis MCXXXV,
MCXXXVIII. & XLIII. folus Dux , fine ulla Henrici  mentio-
ne compellabatur. Atque hoc eft,  quod me ad Haselba-
chii, atque Aventini fententiam adoptanefam impulit, cum
quorum Genealogia, duos deinceps Udalricos,  Ducem unum,
alterum fatrem Ducis ftatuente , diplomata egregie confen-
tiunt. Sane fimilia exempla-, ubi filius etiam Ducis Carin-

G 3 ,  thfce,

C A P U T III.

Nnn fnere
dno hnc ata-
te fimul
Duces Ca-
rinthia.

46

this , etfi adultus jam, & negotiis gerendls adhibitus , non
nifi Filius Ducis , vel Heres Ducis  fcribitur, produčla funt in
noftra Sene Ducum Carintbia illujlrata  , de Virko III.  & uiti-
mo ejus nommis Duce, ad annos MCCLI. & reliquos, quan-
do vivo patre Bernbardo Duce  in diplomatibus filius Ulricus
memorabatur.

Quod ex diplomate Friderici I. C$f. ad an. MCLIII.
objici poftet , duos fimul fratres Duces Carinthiae fuifTe ,
cum illic legatur Otbelricus Dux Carintbia ,  fueritque eo tem-
pore Henrkus  indubius Dux Carintbia;  id jam in noftra Serk
Ducum illujlrata,  elevare contendimus. Sufpicamur enim haud
fine ratione, mendum in vocabulo illo cubare, ac refcriben-
dum efle: Henrkus  loco: Otbelricus  ; quia nufpkni Otbelricus  in
diplomatibus Dux Carinthiae, fed Udalricus, Ulricus , aut Odal-
ricus  invenitur. Si Otbelricus  rečie fcriptum veliš, dicam, lo¬
co Otbelricus Dux  reponendum videri: Otbelricus frater Ducis.
Neque infrequens id eft, mutari in apographis nomina, aut
male aliqua omitti. En exempla ! etiam de ipforum Carinthia;
Ducum vocabulis , quse in vulgatis diploinatum apographis
leguntur. Apud Hundium Gewoldi Metrop. Salisburg.
Tom. I. pag. m. no.  Anno MCCXXX. loco : Bernbardus,  le-
gitur: Bertholdus Dux Carintbia  ; eo enim anno jam Berthol«
dorum Zceringenfium nemo fupererat, certumque tune, ac
folum Carinthise Ducem Bernbardum  fuifte, nemo dubitat. - In
Cbronica Augufienfi, apud Freberum,  in celebri privilegio , Au-

ftria-

De Dubiis In Serie Ducum Carinthi^:. 47

ftriacis dato a Friderico L anno MCLVI. vitiofe habetur :
Hermannus Dux Carintbia , loco: Henrkus Dux Carinthia,  uti
in ipfo Autographo vidi in Tabulario Auftriaco Vindobona?.

In eodem apographo Freheriano :Albertus de Baden  fcriptum ha¬
betur , cum lit in autographo: Adalbertus de Staden.

Tertii materiem dubii fubminiftrat annus obitus Ulri- V« an *»

obitus Ui¬
ti III.  ( feu IV.) Ducis Carinthiae eo nomine poftremi • ne- na UL

que enim ita certus eft annus mortis hujus Ulrici  MCCLXIX.
quin obmoveri argumenta pro anno fequente MCCLXX.
fatis plaufibilia poflint. Equidem Synchroni, & pene prs-
fentis audoris Juliani , in Cbronico ForojiilienJi  5  quod in Se¬
rk illuflrata  retuli, magni momenti teftimonium habemus pro
anno MCCLXIX, dieque XXVII, Odobriš obitus Ulrici Du-
cis.  Suffragatur porro diei huic Necrologium Cartufla Sei-
zenfis , e Schedis Puficbianis  a me publicatum, P ar te II. Diplomat ar.

S. Ducatus Styria fub finem')  ubi dies anniverfaria Ulrici Ducis
adnotata eft XXVI. Odobriš. Accedit etiam teftimonium
Henrici Steronis Freberi Tomo I.  itemque Paltrami in
Cbronico Aufiriaco Hieron. Pez. Tomo I.  qui ad an. MCCLXIX.

Ulrici Ducis deceftum confignarunt. Quin anno jam pršce-

N

dente MCCLXVIII. Ulricum  obiifte, perhibent: Anonymus
Leobiensis, ejusque Gemellus Continuator Martini Poloni , qui
quidem ambo certo errant, literis Ulrici  ipfius refragantibus,
quas in Serie illuflrata  memoravimus. His accedunt literse ,
nuper ex illuftris Coenobii S. Lamberti Tabulario mihi fubmif-

G 5 fes

48

C A P U T III.

Pro anno
j 2/0.  ar¬
gumenta.

£e , queis : „ Ulricus DEI gratia Dux Carinthiae , Domi-

„  nus Carnioliae-, fatetur fe largiri aliqua , pro compen-
,, fatione damnorum , quas ipfe olim Ecclefice & Coenobio
„ S. Lamberti intulerat , cum per Bavariam iter ageret, ut
„ fratri Philippo , elefro Salzburgenfi, auxiliares copias ad*
„ duceret. Datum in Villa Trudendorf circa Gravenftein,
„  Anno Domini Millefimo ducentefimo fexagefnno nono ,
„ V. Calend. Junii, Indiftione duodecima.

Jam vero Annum MCCLXX. morti Vlrici  Ducis
diferte affignant Chronica  duo, Auftrale , Frekri Tomo 1.  & Clau-
flro-Neoburgenfe, Hier. Pez. Tomo I.  His pondus haud leve ac-
cedit e duobus diplomatibus Ottokari Bohemiae Regis, deligna-
tique .ab Vlrico Dnce , Carinthias heredis, quae ex autographo
puhlici juriš fecit R. P. Bern. Pez. Codicis diplomatki Epijlol.
P. II. N CCVIII. CCVII. pag. uy.  &rV. Piius diploma ita
orditur : „ Nos Ottokarus DEI gratia Rex Boemia, Dux Aufiria ,

„ Styria, kf Marclno Moravia . Datum Laa, Anno Domini

}>  Milkjimo ducentefimo feptuagefmo, IV. Idus Januar ii.J  I lihi e
non adeft titulus Ducis Carintbia.  Sed pofterius diploma ita ha-
bet: „ Nos Ottokarus DEI gratia Boemide Rex, Dux Aufiria , Sty-
„ ria, Karintbia , Marcbioque Morama, Dominus Carniola Mar-

„ cina, Egra . Ačlum Datum Praga Anno Domini

„ MCCLXX. II. Idus Martii.  Quod fi Ulricus  exeunte Odo¬
bri anni MCCLXIX. extin<Rus fuiflet, id profe&o ante anni
hujus finem perlatum fuiflet ad.Ottokarum Regem, cujus id

nolfe

De Dubiis In Serie Ducu-m Carinthi;e. 49

nofie plurimum intererat. Quod fi id innotuit Ottokaro, cur
idem fedie nonajanuarii nondum CarintbiaDucem  fcripfit, quod
tamen fecit circa medium Menfis Martii ? Videtur fane inde
deduci pofie,anno demum ineunteMCCLXX. Ulricum obiifFe.

Attamen Juliani  au&oritas, feriesque rerum ab eo -p r o anna
dem enarratarum facit, ut eidem aflentiri malim; quando pro T2<jp. pO-
Ocfobri Menfe, quo Ulricus  deceiFerit, etiain vetus Necrologium  pu - tm raUo '
gnat, atque an. MCCLXIX. duo vel tres alii confirmant Chro-
nographi. Poteft etiam excogitari caufa, quamobrem in priore
diplomate Ottokari Ducis Carinthije fit prcetermidus titulus ,
feu Philippus Ulrici extincH frater, D.ucatum captans, mortem
fratris aliquamdiu occultandam curarit, five deliberarit initio
Ottokarus de ampliandis titulis, dum rem obtineret: fiveCan-
cellarii, Scribasve negligentia, five demum aliud aliquid, uti
facile contingit, intervenerit. Annum itaque MCCLXIX.
probabilius, pr$ fequente, morti Ulrici lil. vel IV.  Carinthke
Ducis adfcribi polFe, comparatis omnibus conftituo. Minora
qu$dam dubia, Carinthiae Ducum fuccefiionem, aut genealo-
gicas, aliasque qua 2 fi:iories implicantia, in ipfa noftra Serie Du~
cum Carinthiee illuftrata , aut in Capitibus  pnecedentibus
diflblvere duduimus, aut in fequentibus id
praeftare conabimur.

CA-

5°

C A P U T IV.

C A P V T IV.

De Marchionibus , aut Comitilus IJlria , deque D11-
cibus Mer anus. Ad Tabulam lil.  &f IV. Genealogicam ,

Vetuftiora  Tdrije Marchiones ab eo duntaxat tempore ad indituti noftri

IJlna prat-  I <

ter mit tun-  JL rationem illudrandos fufcepimus , quo divifa fuit a Ba-
joarije Ducatu, Carinthia, fuo etiam Duce honorata, id quod
DCCCCLXXVI. evenide, CapiteI.  evincere contendimus. Ve-
tudiores itaque Idrije Duces , ac Marchiones , fub Carolo
Magno renunciatos praetereo, Johannem  certum, fed Marca-
rium  dubium Ducem: Ericum  item, feu Hericum , vel Henricum ,
virum fortem , qui Cadolaum  circa annum DCCCII. fuccef-
forem na&us ed, fub Carolo Magno, & Pipino Italije Rege.
Pipinus vero viftis an. DCCCX. clalfe Grjecis, atque Vene-
tis, Mrite Dominatum dbi dabilivit , aut ampliavit. Win-
terium  quoque, feu IVinticherium,  Marchionem Idrije omittimus,
qui anno CMXXXIII. fub Hugone Italiae Rege, ejusque fi-
lio Lothario conditutus, pacem cum Venetis inivit, qua de
re tabulje memorabiles exhibentur apud Ughellum Ital
Sacra Tom. V. edit. Veneta pag. 229. & 290.  -Atque per id
tempus Judinopolim, celebrem Idrije Urbem , foederatam
fuide , & cuidam cenfui obnoxiam Venetis, ac fub Petro
Candiano feu Sanuto Duce, eisdem fe adjunxide, perhibet
Dandulus in Cbronico Lib. Vlil. Cap. X. Parte V. pag. 202-
Muratorii Script. Ital. Tom. XII.

Ex

De Marchionib. Istri,®, et Bucib. Meraniis. 51

Ex prjedičlis colligimus : Idrije Marchiam , ejusque Jftrk ful
Duces aut Marchiones Imperatori, aut Italije Regibus faecu- gibu*  ^
lo IX- ac X. obnoxios fuifle, ac nominatim pod: Carolingos
Berengario I , Hugoni, Lotbario }  Sjf Berengario 11.  Veneti quo-
que jam Idrije littora 'tentare , fibique Idrianorum animos
adjungere, ubi ubi fe daret occado, non omifere. Plura de
antiquis illis Idrije, Sc  Forojulii Marchionibus invenire licet in
prjedantidimo opere R. P. Jo. Francisci Marice de Ru-
beis Commentar. Aquil.  ubi fub finem eorundem Marchionum
Catalogum exhibet.

Subinde an. DCCCCXLVIII. Henricusl.  Bajoarije, Čaren- Henricuij.

Dux Ba\

tanique Dux, Aquitejam cum Forojulio Berengario II. Italije joari*,  Es*
Regi ereptam Ottoni I. Cjefari fratri fuo alferuit: eamque Hus!™ ™
vičloriam Ludolfus , itidem Ottonis I. filius, conciliatis Ita-
lorum animis , condabilivit anno CMLI. Denique Otto
I. Henrico I. fratri, Ducique Bajoarije anno CMLII. Aqui-
lejenfem, ac Veronenfem Marchas regendas commifit , re-
liqua Italia Berengario II. permilla. Hjec certa tenemus, &
jam ab aliis egregie cornprobata : e quibus, fi locorum fitum

♦

confideremus, illud ultro confequitur, Idriam quoque, cum
Aquilejana Marcha, ab Italia reliqua avulfam, Carentanoque
adhjerentem, Henrico I. Duci quadam ratione fuifle obnoxiam.

Jam vero Bajoarije amplidimo Ducatu, in duos, nempe
Bajoarije, & Carinthije, an. DCCCCLXXVI. divifo, Henrico I.
Carentanorum Duci Idrije quoque Marchia , cum Aquileja-
Chronol.  P. II.  H na,

C A P If T IV.

52

na, feu Forojulienfi concredita fuit, uti fequentia common-
ftrabunt. Illud univerfe, pro fsculo faltem hoc poft Chri-
ftum nono, duobusque deinceps, di&um pro Germania ve¬
lim, Marchias, & Comitatus plerosque, tametfi Ducatui ali-
cui contributos , eorumque re&ores , Regi aut Imperatori ,
non Duci, obnoxios fuilfe, nifi quaedam belli tempore prse-
flanda excipias, quibus tamen ipfis imperio aut regno T  non
ipfi Duci, obfequium exhibebatur. Interdum tamen & Du-
ces Marchiam territorii fui ipfimet adminiftrabant, uti de Mar-
chia Iftris, & Veronenfi deinceps videbimus.

Hemicus I.  Ottonern J L Auguftum in lftria fupremum exercuifle

rentani if  jure fuo dominium , eamque ad Carentanum Ducatum tuni

Ipu.  fp e ^ a ff e ?  probat documentum ejusdeni Imperatoris , quo
Rodoaldo Patriarchse Aquilejen(i donat locum dičlum In-
fula , in Iflria, interceflione Henrici Ducis Karentanorum,
anno DCCCCLXXVII. Ughellus Ital. Sac. Tomo V. pag.
4 <> • & 47 •

Weribent  Sub Ottone III. Rege, & Henrico I. iterum Duce, ad

Comei r

Jjirtanorum.  annum DCCCCXC. legitur : Dominus Hueribent  (feu Weri-
bent ) Hiftrienfium Comes, pro Tribunali fedens, in Paren-
tinis tabulis , relatis apud Ughellum Tom. X. in addendis
ad Ital. Sacr. pag. 313.

Haud ita multo poft,Petrum UrfeolumVenetiarum Ducem,
(qui Dalmatine iittora qu[edam circa annum nongentefimum no-
nagefimum o&avum occuparat) cum clafTe in Idriam appulfum,

Epi.

De Marckionib.Istri^e, et Ducib. Meraniis. 53

Epifcopi ejus Regionis duo , Polenfis & Parentinus, multo
cum honore fufcepere. Tedis ejus rei ed Dandulus Obro¬
nki Lih. IX. Cap. I. Parte XV. XVII. Muratorii Tomo XII.

Script. Italia.  Attamen nihil hic de occupata quadam Idriae
parte commemoratur a Dandulo.

De JVeribent , feu Hueribent  , Comite Idriae, paullo
ante ad an. CMXC. indicato, dubium ed, fitne idem cum Va-
riento  Comite Forijulii , qui in diplomate Conradi II. Cae-
faris an. MXXVIII. ita fiditur j „ Quandam Jilvam in Pago
„ Forojulii in Comitatu Varienti Comitis.  Apud Rubeis Mo-
num. Aquil. pag. 503.  Porro ibidem pag. 431.  ad an. Millefi-

mum occurrit Weriben Comes ,  medietate locorum Silkano &

%

Goritiče donatus , qui omnino cum Hueribent  Idriano idem
fuifle videtur.

Idriam interdurn , aut ipfos Duces Carinthiae per fe Adalbevo

Dux Ca-

adminidrafle, aut certe Carentanos populos cum Idrianis ar- nntliano-

rum  , Jeu

de connexos fuilTe docet nos Wippo, Pijlorii Tomo III. pag. Iftnanorum,
43 S-  pod annum MXXVII. fequentia : „ Paullo poji Adalbe-
„ ro Dux Hijlrianorum , Jive Carintanorum , reus Majejlatis vi-
„ Hus ab Imperator e , cum filiis exulatus ejl , Ducatum ejus ijle
„ Cbuono  ( Patruelis Conradi II. Imperatoris ) ab Imperato -
„ re aceepit.

De eodem Adalberone Duce fimilia fere prodidit Her- Conrudus

r  JJux ia-

mannus Contractus ad an. MXXXV. : „ Adalbero Dux rentami if
» Carenti IJlria,... J  Ac mox idem Aučlor, ad an. fe-

H 2  „ quen-

54

C A P U T IV.

„  quentem MXXXVI. ita : „ Conradus patruelis Imperatoris

„  (Conradi II.) patru fui Conradi Ducatum in Carentano, d? Iftria ,
„ quem Aclalbero babuerat, ab Imperator e fkfceperat.

Cnmites  Nihil tamen ifta obfunt , quin pra?ter Carinthhe Du-

IJiria.

ces hac jetate etiam Comites, aut Marchiones in Iftria mu-
nus fuurn exercuerint. Fragmenta quEedam Iftrianorum do-
cumentorum protulit R.P. Rubeis Monum.Aquil. p.SJS- £fc.
qucE Vecellinum Comitem , filiamque ejus Azzicam f  eandemque
Ulrici Comitis  matrem , atque Udalrkmn, Udalrici filium,  com-
memorant. En fragmenti unius verba, quibus tamen adfcri-
ptse temporum notas dubiae funt , & inter fe minus aptae,
nempe annus Chrifti MXL. & Indi&io XIV. cum anno VI.
regni Henrici; verba ita habent : „ Qnaliter illujlris Azzica

„ Jolius nobilitatis compos , patre Vecellino, £j? Vilpurga nobilijjima

„ matre , Iftrienftum qnondam Comite, & ComitiJJa procreata .

„ Dat igitur pradida Domina Azzica  , conjenfu Domina Vilpur-
„ ga Matris fua , adbuc viventis , confenftt Domini Udalrici,
r> fah • ••• J

Udalricus  In alio fragmento fe offert ad an. MXIV. Udalricus

Marchio

Iftriaannis Marcbio lllria.  Item ad an. MLX. „ Privilegium Henrici Regis

incertis.  . .

„ de XX. MaJJariciis clatis Vodalrico Marcbiom m cer tis locis
„ Iftria.  Attamen hos annorum numeros vitiofos efte mo-
nuit doftiffimus P. Rubeis , iisaue magis etiam fufpe&as
notas temporis , quas exhibet: „ Donatio Sandi Syri fada

v  per Voldaricum Marcbionem Iftria , Ecclefta Aquilejenft mino

De Marchionib.Istrije, et Ducib. Meraniis. 55

,, MCI IndiSi. XIII. J  Denique fine anni Charaftere docu-
mentum indicatur ita: „ Injlmmentum donationis faSta de Caftro
,, Portulenji Aquilejenji Ecclejia, per Dominum Voldaricum, filium
„ Voldarki Mardnonis. J

Hifce incertorum annorum Udalncis  Iftrianis, certio- VMrkus

Miirchio

rem aliquem Udalricum Marchionem  invenio apud R. P. Mei- Ijlri* 1067.-
chelbeck Hijloria Frijing. Tomo I. Parte I. pag. 261.  in Char-
ta, qua Henricus IV. Csfar qusdam largitur, quorum loco-
rum nomina funt : „ Cubida, Lotriča, Ozpe, Razari, Tru-

,, fculo, S teina , Sachte Petre, in Pag o IJlria, in Marcha Udal-
„ vici Marchionis ....  Datum anno Incarnat. Dominka MLXVIL
„ IndiSt. V. Sfc.J  Horum locorum faltem aliqua funt in ho-
dierna Carniolia ; quare aut Carniols pars olim Iflrice conjun-
čla, aut unus utrique provinci« Marchio prasfuifle videtur.

Udalrici duo, vel tres, deinceps hac State Iftris Mar- VMrici

, oi arii,ac du-

chi-Comites , anne iidem fint cum duobus Udalncis  , Carin- bia de bis.
tbia Marclione  uno, altero Comite : filio Popponis priore Udal-
rico, & Wilhelmi de Wimmar nepote, decidere certo non
aufim, etfi tempora congruere videantur. Attamen mallem
alios Udalricos Iftrianos, ab Udfllrico Marcbione Carinthia , con-
ftituere ; q ua  de re alibi difceptaveram in libello : Genealo¬
gij Sounekiorum Celeja Comitum , Cf Comitum de Hamburg.
Jpedmina duo a pag. 14 • n d 29.  Aliqua etiani attingentur
inferius Capite  IX. de M ar dna Carentana , feu Styria vetujlis
Principibus.

H 3 An-

56

C A P U T IV.

Patriarche
Aijuikja in
Ijlriam ijus
Hccipiunt.

Sed non
Ulico pof-
fident.

Henricus
Eppenftei-
nius Mar-
ehio IJtri*.
1077 -

Annus MLXXVII. aliquam Irtri se  mutationem intulit,
dum Henricus IV. Imper. binis diplomatibus ( qua 2  refert
Ughellus Ital S. Tom. V. pag. S8.j  confert Carniolam &
Iflriam Sigehardo Patriarcha* Aquilejč; atque Caefar Comita -
tnm Ifiria  (Patriarchae & Ecclefi<e) perpetua proprietate cikat ,
ta quidem ratione, ut idem prafatus Patriarcha Sigeando liberam
potefiatem habeat eundem Comitatum pojfidendi , obtinendi, vel
(uicunque velit , dandi.  Ita habent diplomatis verba. Comita¬
tum  ifthic ; Marcbiam Ifiria  appellari non dubito. Anonymus
Leobienfis  h xc  ad an. MLXX. enarrat; fed annorum ratio
apud eundem faspe fibi non conflat , aut prima defignatio
hujus donationis fortaffe anno MLXX. contigerat.

» Attamen Polfeflionem Iftriae adiilfe anno MLXXVII.
nondum videtur Patriarcha ; feu obnitentibus Marquardo, &
Luitoldo Carinthiie Ducibus, atque Henrico, Luitoldi fratre :
five ultro cedente, aut conferente Iftriam Sigehardo ipfi Hen¬
rico , qui alioqui etiam Henrici IV. partes cum Luitoldo
Duce fequebatur.

Sane eodem circiter anno MLXXVII. frem ita, uti
fufpicor, conciliante Imperatore Henrico IV.) Henrico , fratri
Luitoldi Ducis Carinthije, Iftriam conceflam fuilfe teftatur
Monaclus S. Galli Burkardus, de cafibus Monafi. Cap. VII.  pag.
j j>. Goldafii Script. Aleman. editio iyg o.  his verbis: „ Quia

„ Juus frater  (Udalrici fubinde Patriarchae) Luitoldus aliqua
yy Jiii juriš  ( Bertholdi I. Zasringenfis j ut fibi vijiim efi, fii-

„ licet

De Marchionib. Istri.se, et Ducis. Meraniis. 57

j, licet Ducatum Carintbia , concejjione regia obtinuit, & alier
>, ejus frater  (Henricus, Luitoldi) Marcbiam Ifiriam fub ea-
, r  dem concejjione pojjedit. J  Luitoldi Ducatus initium anno
MLXXVH. congruere , oftendimus in Serie Ducum Carintbia
ittujirata ;  ibidem diximus: prolatum a R. P. Rubeis Mo-
num. Aquil. p. s 37 >  omni omnino dubio non carere diploma,
quo Henricus IV. Caefar Comitatum Forijulii , & Luzzani-
gam donat Sigehardo Patriarchas AFtum Papia MLXXFII ....
fine die. Attamen Forijulii pofleffionem antea captam fuif-
fe arbitror, circa liasc tetnpora, a Patriarchis Aquilej<e, quam
Limitaneae Iftrianorum Provinci^, etfi jura in utramque eo-
dem anno quam proxime collata videantur.

Henricus, Iftrise Marchio, Luitoldi Ducis frater, eidem
in Ducatu fucceflit anno MXC. vel fequente. Fuit hic
Henricus II. Dux Carintliite poftremus e ftirpe Eppenjleinia ,
poli quem conftat Henricum III.  Ducatu potitum fuiffe anno
MCpCXVII. quem Henricum Minorem  vocat AuBor vita Con -
radi L Salkburgenfis , uti h ase omnia ftabilivimus in Serie Du¬
cum ‘Carintbia illujirata.

Henricum II. Ducem, Eppenfteiniunrfine herede obi-
viffe , colligunt Viri dočli ex illis verbis Fragmenti Genealo-
gici Bibliotb. Vmdobonenjis  apud Hansizium German. Sac.
F orno II. p a g' 211. : „ Et faSius eji h er e s Luipoldus Marchio

„ (Styrienfis) ex tefiamento pojjejjionum Minijlerialium , vo-
,, luntate Henrici Ducis de Eppenjiein.  Nempe in bonis genti-

li-

C A P U T IV.

58

litiis heres Luipoldus fuerit ; nam Ducatum Carintbiae Hen.
ricus III.  obtinuit, e cujus ffirpe Duces Carinthite, & Mar-
cbiones Iftriae deinceps prodiere.

Engelber-  Et vero Henricum II.  Ducem Eppenfteinium , dum

vanden/is,  Carinthias Principatum adiit , Iffiiam alteri , feu turn il-

Ijlria.  lico , feu paullo poit cefTifle, probant ea, qus de Engel-

berto 1 .  Iffiiae Marchione mox' proferemus , quem , uti &
Bernhardum, Henrici III. Ducis Carinthiai fratres fuiffe, pro¬
di t AuSlor vita Conradi 1 .  in Serie Ducum Carinthia illufirata
a nobis ad an. MCXXV1I. allegatus. At enim de horum
fratrum ffirpe , deque ipfo parente fatis vetuffi defunt au-
ftores. Recentiores hanc ffirpem appellare folent Comitum
Sponheimenjium , & de Ortenburg  ; quamquam Ortenburgi Co-
mites in Carinthia potius deinde ex hac Ducum familia oriun-
dos čredam. Ego hac in re Thomam Eberndorferum
de Haselbach Sasculi XV ci  Scriptorem , maxima ex parte
fequendum duxi, cum quod vetuffior non fuppetat, tum etiam
quod AvenTinus Annalium Bojorum Lib. VI. p. m. 640.  con-
fentiat, ac prascipue denique, quod cum diplomatibus ille
ffirpis ordo apprime conlentiat.

Engelberti  Sic ieitur Haselbachius Hier. Pez. Script. Aufiriac. .

ejusdem  #

Genealogia. Tomo II. p(ig. 744. : „ F er tur etiam j quoa Comes de Pfan-

„ beim  ( Spanheim ) Fridericus nomine, Germanus Beati Hartvici
,, Juvavenfts Arcbi-Epifcopi , temporc Ottonis tertii,  Sr 1  Henrici
„ Imperatoris, ex Richarda maj oris Carinthia genita, genuit Engelber-

„tnm

De Marchionib. Istri je,  et Ducib, Mer aniis. 59

„ tnm Comitem de Lavande , qui jeniori fratri Juo Sigefrido ce-
„ dens, Carinthiam inhabitavit, qui Engelbertus  (nobis primus)

„ tempore Henrici tertii  ( Casfaris vulgo quarti) per Henricum
„ quartum  (vulgo quintum) expulfi, firenua egit : Goti ar dum
„ uvavienfem ob fcbifma expuljum reduxit, Monajlerium S. Pauli
„ in Valle Lavantina Ordinis S. BenedicH fundavit, frequens bellum
,, cum Henrico Duce de Eppenjtein habuit: ex Hedwige 11 x 0 -

„ re JuJcepit filios , Hartvkum Magdeburgenfem ArcH-Epifcopum,

„ Henricum  (tertium) Carintbia Ducem, heredem in Ducatu  P a-
„ trini  ( feu adoptantis Patrls , ut Aventinus  accipit )

,, de Eppenfein  (Henrici II.), Engelbertum  (fecundum) Du-
„ cem Carintbia, pofiea Sigefridum,  O 3  Bernbardum Comitem de
,, Strubfin. Engelbertus Dux genuit quatuor filios : Engelbertum,

„  (nobis tertium) Ulricum, pofiea Ducem Carintbia, Hartvi-
„ cum Ratisbonenfem Epifcopum, cjf Comitem Rapotonem. En-
„ gclbertus largus  ( fecundus ) reliquit Ducem Carintbia Ulri-
„ cum , qui reliquit Henricum, cfi Hermannum  ( quibus ad-
dendus Ulricus .)

Ex hifce Haselbachii  verbis deduxi Scbema Gene a- Geneahpa

.  . cum Hijio-

logicum Comitum de Valle Lavanda , Tobula III ,  quod annis a d- m come-
fcriptis illuftravi : quorum nune ad comprobandum il!um %  °’
ordinem reddenda eft ratio, prsprimis quod tres Engelbertos
Ifiria Marcbiones  attinet. Quoniam igitur Henricus II.  Dux, ,
antea Marchio IHria? fuerat, atque liberls carens Henricum 111.
e ftirpe Lavandenfi Ducem fuccelTorem an. MCXXVII. accepit;

Chronol. P. II.  I e xiffi-

6o

C A P U T IV.

exidimo eutidem illura Henricum II , olim quidem contra
Engelbertum 1 . Lavandenfem bella gerentem, quod Henricus
fchilmati, Engelbertus Pontificice parti faveret;/ed concilia-
tum fubinde Lavandenfibus, fibi vel affinibus, vel fanguine
junčlis impenfe faviffe.

Bella illa inter Henricum II. tum etiam Iflriae Mar-
chionem, 8c Engelbertum I.  Comitem exarfifle puto ; quia con-
ftat Engelbertum l.  praefto fuilFe Gebhardo Salisburgenfi contra
partes Henrici IV, uti teftatur Haselbachius. Quoniam
ergo Gebhardus an. MLXXXVIII. deceffit, ea bella utique
ante MXC. componi poterant. Circa id tempus Engelbertum I.
Iflriae Marchionem renunciatum arbitror , quo nernpe Henri¬
cus JI.  ex Marchione Iflriae Dux Carinthias eft fačtus. Subin-
de inter Engelbertum 1,  & Udalricum Patriarcham Aquilejce,
novum exarfit bellum circa annum MCXII> fi Megisero
hib. VIL Cap. XL1V.  credimus. Illud certum tenemus, circa
annum MCXX. Engelbertum Marchionem, pcenitudine du-
člum, Udalrico Patriarchs, jam admodum feni ( qui anno
MCXXI. aut fequente obiit) de datnnis fatisfecilfe. Ita enim
in tabulis Udalrici Patriarchas, jam fenio confefli,  legimus apud
Rubeis Monum. Aquil. Cap. LV11I. pag. SS4 • •' » Decem quo-

que manfos, quos a Marchione Engelberto pro facrilegio y  quod
„ fideks Jiii per incendium Eccleftce in Carniola commiferant, recepi.

Engelbertus ide paullo pod, anno MCXXII. in char-
ta concordias Henrici V , qua CaUixto II. Papaj inveftituras

cum

De Marchionib. Istri,®, et Ducib. Meraniis. 61

cum baculo & annulo concedit, legitur inter tedes : En -
gelbertus Marchio Ifiria , apud Guillim annum m Habsbur-
gicis Lih. V. pag. m. 267. in 4.*°  ( Lunig Reicbs-Archiv. Spi-
cileg. Ecclef Tom. I. pag. IS 4 -J  Annum obitus hujus Engel¬
berti 1 .  Marcbionis Idriae tametfi ignorem , haud diu tamen
ultra annum MCXXIL proferendum idcirco arbitror, quod
jam ante annum MLXXXVIII. virilem statem attigifle idem
ex adis relatis videatur.

Sane quidem ad annum MCXXVII. Engelbevtum I.  in- Engelber -

tus ll.

ter vivos non fuifle cenfeo , quando Engelberti I.  filius Hen- Marchio  &
ricns II.  feu Minor , eodem anno, aut fequente, Ducatum Ca- Dux '
rinthis načlus ed, atque Engelbertus II , primi item filius ,
jam Idriae Marchio, faltem biennio erat, uti ex iis probabi-
liter deducitur, qus de Engelbertis Capite pracedente  difcepta-
Vi, ex anno rnortis S. Norberti, aliisque rebus circumdan-
tibus: ubi hunc Engelbevtum II.  Marchionem Idriae eundem
efle odendimus , cujus filia uuptui data fuit Theobaldo III.

Ca m pa n is Comiti. Quae vero ad Engelberti II. Marcbionis ,
Ducatum Carinthiae referuntur, quem an. MCXXX. adiit,
ea in nodra Serie Ducum Carintbue illuftrata  fumus executi.

Ipfo anno MCXXX. Engelberti II.  jam Ducis  filio En- Eagelber-

.. jj T  . r  iuf  tli.

gel&erto  lil. Jdriam collatam fuide cenfeo : Ducatu Carinthiae Marchio
refervato alteri filio Udalrico , cui vivens pater, fluxis rebus
vale difto, eundem Ducatum tradidit circa an. MCXXXV.

Equidem praedičlo Anno MCXXX. Indici. VII. in Cum Ratis-

I 2 pona f

62

C A P U T IV.

pona j  in charta Lotharii Regis , inter teftes legitur : Engel¬
bertus Manino ; quem ego noftrum Engelbertum III.  efle cenfeo;
quia Engelbertus Dux Carintbia  teftis in eadem charta appellatur.

Engelbertilll.  mentio deinceps occurrit an. MCXXXYIII.
de qua in noflra Serie illufirata  dičlum. . Diferte porro En¬
gelbertus Marchio de YJlria  teftibus accenfetur in charta Chun-
radi I. Archiepifc. Salisburgenfis an. MCXLVI. apud Hun«
dium Gewoldi, Metrop. Salisb. Tom. III. pag. 159.  Et apud
Valvasor Carniolia Lib. X. pag. 208.  MCXLVII. Idibus Fe -
bruarii,  in diplomate Conradi III. dato Oberburgenfibus Be-
nedičHnis, praster Henricim Ducem Carintbia , inter teftes legi¬
tur : Engelbertus Marchio , utique Iflriae, cum de rebus vicinas
regionis ifthic agatur. Apud Cl. Mascovium in Annotat.
acl res Conradi III,  pag. jSS*  in Charta Conradi Regis, Ort-
liebo Bafileenfii Epifcopo concefli privilegii, inter teftes : „ En-

„ gelbertus Marchio Hy(lria, Hermannus Marchio de Baden .

„ Data Ratisbona Kalend. Junii  , Anno Dominka Incarnationis
„ MCXLVIIII. IndiBione X.  anno regni Conradi XII. Idem
Conradus Rex Coenobio S. Lamberti Ord. S. Benedičli ,
Abbate Wolframo confirmat privilegia MCXLVIIII. XII. Kal.

Junii. Telles... . Heinricus Dux Carintbia . Marchio Hi-

Jlria Engelbertus - QEx Tabulario Ccenobii S. Lamberti. ) Rur-

ium in celeberrima Friderici I. Charta , qua an. MCLVI.
Auflriacis privilegia impertit, inter teftes habetur : Engielber-
tus Marchio IJlria , uti in ipfo praeftantiffimo Autographo Ta¬
bu-

De Marchionib. Istri^e, et Ducib. Meraniis. 63

bularii Vindobonenfis  legeram , non vero Engelbardus  , uti ha-
bent vitiofa qučedam apographa.

In Comitiis Roncalienfibus a Friderico I. Imp. anno
MCLVIII. celebratis, Principes prčefentes ita adnotantur apud

Goldastum Conftitut. Imperial. Tom. III. pag.ggS-  : . . Dux

„ Merania .... Dux Karintbia . Marcbio Iftria ....  Dux

„ Zaringia.  Quorum Principum nomina ita fuppleo : Cun-
radus  Djx  Meranite: Henricus  Dux Karinthiče: Engelbertus  Mar-
chio Iftria;: Bertboldus  Dux Zaringia. Certa funt omnium ho-
rum nomina. Podremo Iegitur Engelbertus Marcbio Ifiria , an.
MCLXVI. Indičl. XIV. in literis Volrici Patriarchce Aquil.
confirmantis donationem Engelberti Com. Gorkiče. Notitiam
hujus debeo Illuftriflimo D. Comiti Rudolfo Curonino de
Quifcha, qui ifta uberius exponet.

Etenim anno MCLIX. Indičl. VIII. ( potius VII.)
memoratur Meinbardus Comes de Hijlria  apud Ughellum
Italia S. Tom. V. pag. 64.  Quo quidem loco Cl. P. de
Rubeis  fubftituendum fufpicatur: Meinbardus Comes de Go-
rilia  , quod ego interea in medio reIinquo ; tametfi conftet
Comites Gorkiče partem Iftriče , fed aliquanto ferius, obti-
nuilfe. Utut ifta fe habeant, Marchionem Ifiria  in diplo-
matibus p 0 ft MCLXVI. deinceps nominatum non invenio
ufque ad an. MCLXXIV, quo demurn Bertboldus  Comes An-
dechfius hocce titulo honoratur.

v ...

I 3 Qna

Meinhardus
Comes de
Hijlria.

Anilechfii
fiunt Mar¬
ekione s
IJhice.

Bertholdus
IJlria Mar-
chio , y
Dux in di¬
plomati!.

64 C A P tJ T IV.

Qua porro occafione, caufaque Marchia Iflrke, quae
eatenus apud Rirpem Ducum Carinthias in tribus deinceps
Engelbertis , perduraverat, ad Andechfios tranfierit, puto mg
deprehendi/Te in tabulis Codicis diplomatki Admontenf. Thefauri
meedot. Bern. Pez. Tom. III. P. III. pag. 714.  ubi legitur circa
annum MCLX : „ Bertholdus Comes de Andechfen cognatus Hen-
„ rici Ducis , ac praeterea „ Henricus Dux de Karintbia, & Her-
„ mannus frater Ducis.  Cognationis ratio nos quidem fugit,
attamen ipfe cognationis titulus fatis eflTe videbatur , ut cir¬
ca an. MCLXXIII. Hermannus Dux Carinthi* ( cujus fra-
tres decefTerant improles , quique ipfe ant nondum duos fi-
liolos, ant admodum infantes eo anno haberet ) Marchiam
Iftrire daret, aut ab Imperatore dandam curaret cognato fuo
Bertioldo II.  Comiti de Andechs , quem titulo MarcUonis
Iflricz  deinceps ufum fuifle fequens tabula docebit , com-
pledens Synopfin documentorum , qus noftram notitiam
non effugerant.

Ante annum MCLXXIII. Comes  tantum legitur Ber-
tholdus II.  Andechfius, de quo vide Tabulam Genealogijam IV.
Ab anno vero praedidlo ita duo Berthokli , nempe fe-
cundus , & tertius, fecundi filius, in tabulis publicis com-
pellantur.

MCLXXIII. In charta Henrici VI. Regis data apud
Wurtzburg Monafterio Eberfpergenfi : B.  (Bertholdus 11 }
J)ux Merania.  Huisdius T. II. Salisb. p . 142.

MCLXXIV.

De Marchionib.Istri^e, et Ducib.Meraniis. 6 $

MCLXXIV. Indičl. VII. Tabulas ex Fontanino  memo-
rat R. P. Rubeis , Monum. Aquil. Cap. LX 1 JI. pag. spS-  ubi
lego : Marcbione Yfiria nomine Bertboldo,  nempe Jecundo,  uti
mox patebit.

MCLXXIX. IncUsSl. XII. in privitegio Friderici I. Coe-
nobio Kaltenbrunenfi dato inter tedes : Bertboldus Marcbio

YJI na.  Bunatj in Friderico I. Append. III. pag. 430.  Et Lude-
wig. Reliqu. MSt. Tomo X. pag. iji.

MCLXXX. Dus charte habentur, quas dedere Coe-
nobio Wiltinenfl : Ego Bertboldus Marcbio ljiria, & filius meus
Bertboldus Dux Merania.  Defumta; ex MSta Hijloria Tyrolenfi
Burglebneri^-b. XIII. Cap. IV.

Hoc anno etiam apud Goldastum Tomo. 1 . Confiit.
Imper. pag. 285.  exhibetur in charta Friderici I. Data Ratisbo-
na III.  Idus JJulii. .. Bertboldus Marcbio ljiria.

Item MCLXXX. in alio Friderici I. diplomate : Berthol -
dus Marcbio Yfiria  le fe inter tefles oIFert apud Hundium
Metrop. Salisb. Tom. I. pag. iij.

MCLXXXI. tefles inter legitur in confirmatione pri-
vilegiorum Cremifanenfium a Friderico I. data: Marcbio Ber¬
tboldus de ljiria , filius fuus.  Apud Rettenpacher An-
nal. Cremifan. hib. II. Cap. XII.  pag. 166.

MCLXXXIII- In charta Ottonis Epifcopi Bambergen-
fis inter tefles: Bertboldus Marcbio Yfiria  , filius fuus Bertboldus
DuxMerama.  Refert ifla Hundius Metrop. Salisb. T. II. p . 44.

MCLXXXIV.

66

C A P U T IV.

MCLXXXIV. In charta conventionis inter Godefri*
dum^Patriarcham Aquilej<e, & Henricum Comitem Tyrolis,
Data Vincentia XIV. Kal. Decembris,  memoratur: Bertboldus Mar-
chio de Andecbs.  Autographum vidit, & comraunicavit excer-
pta CI. Rosenthalius.

MCLXXXVII. Tabuls Bertholdi III , mortuo patre
Bertholdo II, de lite inter Coenobium Wiltinenfe, & Cives
OEnipontanos, ubi : Bertboldus  (tertius) Marchio Hijlria, &
Dux Merama,  meminit Bertholdi patris Jiii  defunčli. Burg-
lehner Hift. Tyrol. MS. Lib. XIII. Cap. IV.

MCLXXXVIII. In charta Diepoldi Epifcopi Pata-
vienfis , Dux Dalmatia Bertboldus  lem el atque^ iterum oc-
currit, apud Bern. Pez. Cod. Diplomat. Epift^rarte II. N.
LXV 1 . pag. 46.

MCXCIII. Henricus VI. Imperator Tegernfeenfibus pri-
vilegia dat ; fubfcribit etiam : Bertboldus Dux Merama.  Ita
Hundius Metrop. Satisb. Tom. II. pag. 276.

MCXCIV. Inter eos , qui cum Henrico VI. Impe-
ratore Crucem lufcepere , belli facri pignus , nominatur
Dux Dhlmatia de Meran,  nempe Bertboldus lil.  de Andechs.
In Chronico Admontenji  , Hieror. Pez. Tomo II. Script. Aujlr.
pag. 1<j 2.

MCXCIX. Bertboldus Dux Merania  , teftis appellatur
In diplomate Philippi Regis, quo firmat privilegia Monafterii
Alderfpachenfis. Hundius T. II. pag. 44.

MCCI.

De MarChionib. Istri.®, et Ducib. Meraniis. 67

MCCI. Bertbotdus Dux Merama  teftis in confirmatione
privilegiorum Coenobii Steingaden a Philippo Rege. Datum
Norimberga XII, Kal. Oti obris.  (Burglehner Lib.XllI. Cap.

IV. Hifi. Tytol MS.

MCCII. Pacificatores inter Peregrinum Patriarcham
Aquilej?e, & Comites Goritite, in tabulis leguntur: Bertholdus
Dux Moravia  (Meranije) filiique ejus Otto, & Henricus.  Apud
Rubeis Monum. Aquil Cap. LXVI. pag , 644.  &rV.

MCCIV. Bertholdum III. Marchionem Iftriae, DucemMe- Henricui

, _ _ Marchio

Tanne, & Dalmatias interdum compellatum, hoc ano obiifle, con- IJlri*.
corditer perhibent Arenpeckius, Aventinus, & Burg-
lehner. Iftrias Marchiam Henricus , Bertholdi III. filius natu
mi nor, at Otto  natu major Tyrolenfes terras cum titulo Ducis
Merania  confecutus fuit.

MCCVII. Philippi Regis nečem (qus die nativitatis
S. Joannis Baptifbe accidit) ita ad hunc annum refert Chron.
JVeichenfiephanenfe, Hier.Pez. Tom. II. pag. 404:  „ Rex Pbi-
,, lippus interfečius efi in ioco Babenbercb ab Ottone Palatino Co-
„ mite de IVitelinesbach , &r Heinrico Marchione Hyfiria.J  Con-
filio duntaxat Henricum  concurrifle produnt alii.

MCCjX.  Otto IV. Rex die Epiplianite apud Augu- Ludowco
Ram colloquio inftituto : ,, Ottonem Palatinum de JVitilirfi- ipu con-

„ pach , nec hon Marchionem de Anadehfe  ( Henricum ) Lege
Bavarica fententialiter profcripfit, eosque dignitatibus , bencfi-
„ ciis, ac pradiorum fuorum reditibus, fine fpe recuperativnis
Chronol. P. II.  K „ ./«-

68

Cafut IV.

Patriarchi
Ai/uileia
Jur ti in
IJlriam in-
Jtuurat.

„ judiciatiter privaliti , dignitates eorum in alios transferens.  Ita
perlpicue tradit Otto de S.Blasio, UrJliJU ParteI. pag.226.

Iftriam quod attinet, ea quidem ab eodem Ottone IV.
Rege, Henrico  Andechfio ablata, collataque fuit Ludovico  Duci
Bavarias. Teftaturid primum Anonymus Leobiensis, Hier.
Pez . Tom. I.  multa, ut folet, ad unum aliquem annum, male
congerens , uti hic ad an. MCXC. his verbis : „ ljlria &

,, Marchia Carniola  ( hujus pars fortalle ) qua Hainrico Mar-
„ cbioni Yftria fuerat adjudicata, pr op ter crimen Ufa Majejlatis
„ in Pinlippum Regem, . Ludovico Duci Bavaria collata eft.

Porro hereditarii etiam juriš titulo aiiquo Idiiam Ludo¬
vico Duci concefTam fuille, colligo ex iis, quae ferius ad an.
MCCXCII. memorant Annales  Eberhardi, Henr. Canijti Tom.
I. pag. JS7' prima Edit.  uti fequitur : „ Ifti funt , quorum

„ bereditas . ad Ludovkum Ducem, filium ejus funt de -

,, voluta ... . Henrkus Marcbio lfria de Andecbfen , Otto fratrue-
,, lis Jiius Dux Merama de JVolfracbufen.

Enim vero huic Ottonis IV. Beneficenti^e intercede-
bat illico Volkerus Patriarcha Aquilejte, qui vetera jura pro-
ferebat, de quibus fuis locis diximus. Ludovicus Dux Ba-
variae Patriarchae cedit, tefte Anonymo Leobienji citato ,  qui
fcribit : Volkerum Patriarcham ab Ottone IV. Iftriam & Mar-
chiam Carniolas, Heinrico ablatas, & Ludovico Bavaro col-
latas, tamen inipetrafle. Majorem hifce fidem facit, quod e
Manulcripto Codice Cl. P. de Rubeis Monum. Aquil. Cap.

LXT 11 L

DeMarchionib.Istri,e,etDucib.Meraniis. 69

LXVIU. pag. 664.  ita vuTgavit: „ Tranjimpum privilegij Ot-

„ tonis IV. . Qualiter Dux Bavaria per definitivam fenten-

„ tiam ceflit Marcbionatum'& Comitatum ljiria, & qualitev di-
„ ffius Otto Volkero Patriarcha;, & Ecclejia Aqnilejenji in plena
3 , Curia confirmavit anno MCCV 1 I 1 .  ( Corrige MCCVIIII.)

Attamen a Volkero Patriarcha Idriam cum parte Car -Otto I.

' . Meranim

niolte-, quieta plenaque pofleiTione obtentam tum fume vix Ijirhm
autumo ; Henrici enim exau&orati frater Otto L Dux Mera- *’
nia 0  haud ita facile concoquere poterat, terras illas ab jftirpe
fua unius ob noxam continuo alienari. Ab  Ottone IV. Re¬
ge nefcio an aliguid impetraverit Otto Meranius : attamen
fub Friderico II. felicius euridem rem fuam geflide docet
Burglehnerus , Lih. XIII.  Cap. IV.  quo tefte : MCCXV.

In Comitiis Ratisbonenfibus Otto I. Meranis Dux a Fride¬
rico II. Rege recepit fiduciario jure Idriam, quam Otto IV.
anno MCCIX. Ludovico Bavaro contulidet. Bonane idud
Volkeri Patriarchas gratia , aut quibus conditionibus condi-
tutum fit, dicere nequeo, hariolari nolo. Sane anno prte-
cedente MCCXIV. idem Fridericus II. Volkero Patriarchte
Idriam & Carniolam , ab Ottone IV. collatas , amplidimis
cum juribus confirmaverat. Extat diploma iliud apud La-
zium de Migrat. Gent. Lih. VI. pag. m. is 7. Et apud Mura-
torium Scriptorum Italia Tomo XVI.  pag. 101.  Datum Au-
gudae, Indičlione fecunda , Menfis Februarii leptimo ex-

K 2  Op-

eunte.

7 °

C A P U T IV.

Bertholdus
fucceljbr
Vfilkeri
Ptiirturcha
IJtriam ob -
tmet.

Ottom L
M eranio
cedente.

Opportune tamen Aquilejenfi fecli illud evenit, quod
eidem Patriarcha, mortuo Volkero, prsficeretur an.MCCXVII.
Bertholdus Andechfius, Ottonis I. Ducis Meraniae Germanus.
Is enim vero negotium iftud cum fratre bonis pačlis confe-
cit fub annum MCCXXX , uti niox dicemus. Jura tamen
fua jam antea , puhlica etiam in charta profiteri voluit Ber¬
tholdus, qua apud Ughellum Italia S. Tomo X. in adden-
dis ad Epift. Parentinos,  fcribitur anno MCCXXLI. Indiff. X.
die VIL exeunte ftf-anuario  ....  Bertholdus S. Aquilejen/is Ecclcjta
Patriarcha, nec non lftria , atque C ar mola Marclno. J

Equidem Ottonem I. Meranium, five ante, live poft
annum conventionis MCCXXX , non memini me fcriptum
legifte alio titulo, atque Dux Merama,  uti ad annos MCCXXVIII.
MCCXXX &c. videre efl apud Hundium Gewoldi Metroji.
Salisb. Tom. I. pag. 2SS- & Tom. III. pag. 276.

Anno MCCXXX. inter Ottonem I. Ducem Meranium,
& Bertholdum Patriarcham convenit de jure, ac pofteflione
Idriae, & partis Carniols ; ea pačla confirmat hoc anno Fri-
dericus II. Casfar , quibus Otto I. Dux Meranije: ,, Cedit,
,, ac remittit in perpetuum Bertholdo , £f eidem Sedi Aquilejenji
„ omne jus quajlionem , qua contra eum in ejusdem Mar -
„ chia & Comitatu Iftria , & Carniola requirere poterat,  £9*

„ Ji quid juriš in eis videretur habere . Anno MCCXXX.

„ Menfe ftj-ulii III. lndiftione  Repnelentat ifta, & por-

to Bertholdi Patriarchas jura , & pofleftionis exercitium in

Iftria,

DeMarchionib.Istri^, etDucib.Meraniis. 71

Iftria, & Forojulio commonftrat R. P. Rubeis Monum. Aquil.

Cap. LXX. pag. 697. 698.

Pod hunc annum MCCXXX. titulo Iftria Marcbiouis Ottoner

duo Ducet

in tabulis publicis compellatos non inveni, neque Carinthue de Meran.
Duces, neque Goritije Comites, neque Ottones duos Mera-
nios, neque alium Principum. Otto I.  Dux Meranise vitam
claufit An. MCCXXXIV. is ex Beatrfce,  filia Ottonis Pala-
tini Burgundije (quje obiit MCCXXXI. tefte Calendario Dief-
fenft  ) reliquit filium Ottonem IL  Ducem de Meran, & filias
quatuor, quarum natu mastimaslgnis  Friderico bellicofo Du-
ci Audrise nupfit anno MCCXXIX,  eademque repudiata
MCCXLIII. fubinde collocata fuit MCCXLVI1I. Ulrico Duci
Carinthije , deceflit circa MCCLXII : de qua vide R. P.
Sigism. Calles. S. J. Annales Auftria , Tomo II. ad hofce an~
nos:  item Chronicon  Pernoldi, & Haselbachii.

Otto II. Dux Meranis, & Comes Palatinus Burgun¬
dije , cum vita fua finivit dirpem mafculam Andechfiorutn
in Tyroli , ineunte anno MCCXLVIII. De eodem ita ad
praedičlum annum Chronicon Melliccnje, Hier. Pez. Tomo I. Script.

Auftr. pag. 240  : ,? Obiit Otto Junior Dux Merania , Co-
„ mes Palatinus Burgundia, fine liberis, interfetfus a fuis in Ca -
?■> ft ro  Niftnftrangen  , ultimus fua ftirpis , paterna fundatione in
„ Lankheim fepultus.J  Ab Hagero quodam, vel Hogeo oc-
cilum Ottonem fcribunt alii, eique filiam Elifabetham, leu
Alifam tribuunt. Tobula IV. Genealogica  Andechfiorum dir-

K 3 P em

Cap ut IV.

Merania

JDucum

recenjio.

Tres Con-
radi Comi-
tes de
Dachau.

72

pem exhibui, ejus magna pars comprobata jam fuit in Tenta-
mine Genealogico Comitum Goritia :  pars nonnulla hoc Capite,
de Idris Marchionibus , diplomatibus prseprimis condabilita
fait: cetera ex H u n d i i Stemmatographia Bavarica ,  ex Al-
berico Monacho trium fontium  , ex Arenpeckio denique de-
fumpta fuere , qui poftremus in eo peccat , quod unicum
Ottonem  Meranije Ducem proponat.

De Merama Ducibus  hi c pauca inferenda duxi. Pri-
mus anno DCCCCL. eo titulo legitur Conradus Franconi-
cus , Dux Lotharingias, Ottonis I. Imperatoris gener, de quo
ita Ekkehardus, Decanus S. Galli , Goldajli Script. Aleman.
Tomo L pag. 245. Edit. Senkenberg.  „ Cunone vero Dnce Me-
„ ranio genero ejus  (Ottonis) accurrente. )  Verum quando
is titulus deinde ufque ad an. MCLIII. non memoratur :
atque idem ille Cuno  Teu Conradus  , paullo pod ab Ekke-
hardo Juniore  dne illo titulo nominatur ; idhic dubitari
merito poted de recentioris manus interpo'atione.

Certiores paullo fefe nobis dedere Cunradi de Dachau^
e nobilidima Bajoarife, & ilndechfiis cognata familia. Tres
Cunrados  de Dachau nobis exhibet Vitus Arenpeckius,
Libro V. Cbronici Bajoarici pag. 236. Bern. Pez. Tbejhuri anec-
dot. Tom. 111.  P. 111 .  Videlicet Cunradum II, Cunradi I. fi-
lium, ab Friderico I. Rege Ducem Dalmatia  & Croatia  renun-
ciatuni fuide perhibet, eundemque an. MCLVI 1 I. ad Bergo-
mum in Italia decedide: fed mallem anno fequente ; denique

Cun-

DeMarchionib.Istri,®, etDucib. Meraniis. 73

Cunrado II. filium fuiife Cunradum III. de Dachau, qui fine
herede extinčlus fit. Sane Cunradum II. in diplomatibus in-
venio hifce cum titulis, nempe an. MCLIII. in diplomate Fri-
derici I, apud Lude\v ig. Rdiqu. MSt. Tom. XI. pag. SSO.&TC.
fiftitur teflis : Conradus Dux M er anus.  Idem recurrit anno
MCLIV Cbunradus de Daebime Dux Croatia, Dalmatiaque:  in
Charta Ottonis Epifcopi Fr lingenfis, apud Meichelbeck,
Hflor. Frifmg. Tomo L pag. SSO.  Et fane ipfe Otto
Frisingensis, ejusque Continuator Radevicus,
modo dičla confirmant. Otto Lib. I. de ge(lis Friderici I.
Cap. XXV. Urflifli pag. 421.  dum de rebus a Friderico I.
Caefare , in juventute ante imperium geflis tračlat, ita ha-
bet : ,, Comes quidam Conradus de Dacbom  , tune nobilis Co-
„ me s }  poflea Dux faStus Croatia, atque Dalmatia , qui incau-
tus extra remanferat, ab hoJUbus capitur.  Eum Fridericus ge-
nerofe fme lytro dimifit.

Radevicus porro Lib. II. de geflis Friderici I. Cap. XIV.
ad tempora anni MCLIX. fequentia retulit: „ Tune etiam

,, Conradus Dalmatia atque Croatia Dux , natione Noricus , de
,, Caflro Dacbowa oriundus , apud Pergamim finem vivendi fecit ,
„ ejusque corpus in terram Juam deportatum  , in Monaflerio
„ Scbiren fepultum efl.  Sequuntur laudes Conradi II. defun-
fti. Urflifli pag. 516-/

Cunradum III. de Dachau obiide puto paullo ante an-
num MCLXX 1 II. quo titulus Ducis Merama  , ac Dalmatia

trans-

C A P F T IV.

74

translatus fuit ad Bertholdum III. Andechfium , uti fupra
oflendimus. Ulud nondum fatis liquet, cur Puc e s de Meram
appellati lint ? cum Maramm  in Tyroli exiguus fit locus :
Meranum  vero Forijulii, Andechfiorum nunquam fuerit: Du-
cesque illi nunquam de Maram , Ted de Meram  conftanter fcri-
bi folerent. Accedit Dalmatine  &J 2  Croatia Ducis  titulus, Me-
raniis  interdum adjunctus, quem Andechfii, poft Dachavios
demum, una accepere : neque vero Meranum ., neque Mara
mm  ad Dalmatiam, Croatiamve unquam pertinuifle novimus.
Porro autem minus huc facere arbitror. Meranum  Mifniae,
tametfi Mifnia oliin etiam Dalmatia,  vel Delmantia,  vel Dale-
mintia  dičia fit, atque Principatus fedem hunc locum fuiiTe,
nonnulli contendant, cum Zeylero , in defcriptione Topo-
graphica Saxonia jupera.  Attamen idein aučlor Meranum  Ty-
rolis, olim urbem multo, quam hodie, majorem fuifte, at-
que per exundationem anno MCCCCXIX. magna fui parte
imminutam fcribit. Mea quidem opinione Comites de Dachau ,
Boji quidem certe (at fortalle lines Tyrolenfis, quie Mera¬
num  Tyrolenfe pofiidebat )  vel a Conrado III, vel a Fri-
derico I. Rege recens elečlo, anno MCLII. aut fequente ,
omati fuere bonorario titulo Ducis Dalmatine & Croatine;  atta¬
men , vit fepe alias fiebat, etiam Duces de Meram ,  a loco
fibi proprio , faltem Andechfii appellabantur, tametfi Mera¬
num  ipfum minime Ducatus  proprio honore gauderet. Ita
fane in Suevia Duces de Znzrmgen,  a c Duces de Tecca , a C a-

Rris

De Marchionib. Istri^e, et Ducib. Meraniis. 75

ftris ejus famili®: ita in Auftrla Duces de Medelik  5  a Caftro
& oppido, perfimilibus exemplis, fcriptos novimus. Emor-
tua Dachavienfium Ducali illa Stirpe (etfi Comites Tyrolis,
cognati fupereflent ) titulum Ducalem  , cum hereditate Me¬
ram,  ad cognatos Andechfios translatum fufpicor, dum cer-
tiora edocear.

Sed revertamur in Iftriam , anno MCCXXX. Patriar-
chis Aquilej®, majore ex parte affertam; partem enim Me-
diterrane® Iftri® Comites Goritianos obtinuifle certum eft,
uti & Moetlingam , & Vinidorum Marchiam , qua de re
Capite VI.  diiceptabitur. Interea Veneti qu®dam I/lri®

loca , qua terrore , qua amiciti® vinculis fibi obftrinxe-
rant, atque circa annum MCCLXXVIII. Montanam ad ob-
fequium redeuntem , in tidem & amicitiam recepere, uti
& Parentium , falvis juribus Patviarcba Aquilejenfis,  uti eft
in margine Codicis Ambrojiani , Cbronici Andreat Danduli hib. X.
Capitulo IX.  apud Murator. Scriptorum ltalia Tomo XII.
pag. 3PS-  Ibidem narratur : Bellum Juffinopolitanis .& Pi-
fini Comiti a Venetis illatum fuifle , quod Judinopolitani,
veteris fidei dat® obliti, Venetorum , beliis aliis tum im-
plicitorum t  naves infeftaflent. Juftinopolim oppugnarunt,
atque Infulam, id nomen eft oppido , occupavere Veneti.
Omitto reliq ua  in Ifhia ab anno MCCLXXX. pr®cipue ,
ulque ad M'CCXCI. bello gefta inter Venetos, & Patriar-
chas Aquilej® , focio Comite Gorki® ; quando ad Ca-
Cbronol. P. II.  L

IJlria varit
Domini.

rin-

Cafut IV.

7  6

Veneti Pn-
triurchatus
A j ut le j a
terrns ob*
tinent.

JJlria Pa -

iriarcbis

Mejita.

Tmthiam h®c jam vix referenda videntur. Ejufcemodl apud
Dandulum , & in Tentamine Chronologico de Comitibus Gor
ritia  legi pofTunt

Illud unum paucis attingam, Ludovicum, Teccium
Ducem , ae Patriarcham Aquilej® , inconfulto & infelice
cum Venetis bello expertum, ingentia Patriarchatui damna
intulifle , quo & Forum Julium pene omne, & Iilrlse par-
tem peflumdedit.

Poid Ludovicum Teccium Anno MCCCCXXXVIIL
morte fublatum , anno proxime fequente Ludovicus Sca-
rampus Mediarota ab Eugenio IV. Pontifice Maximo Pa-
triarchatum obtinuit. Erat is Patavina ex Urbe , jam
tu in Venetis obnoxia, ariundus, faftaque anno MCDXLV.

cum Venetis pace, eas conditiones iniit, uti Venet® Rei-
Public® terras Patriarchatus, bello captas, concederet, quas
inter & pars Idri® fuerat, refervatis Patriarchatui perpau-
cis locis , atque penfione quadam , a R. P. Veneta quot
annis prsftanda.

Quoniatn vero jam didolutus dudum fuerat vetus
ille Marchi® Iftri® cum Ducatu Carinthi® nexus , ne-
que porro Marchiones Iftri® , qui quidem ad Principum  or-
dinem fpečdent, in monumentis publicis inveniantur; reliquas
IRri® viciditudines perfequi, non eft noftri inftituti.

Manhio-  Equidem non ignoro , pod: concedam ab Ottone L

minom.  Duce Meranio Bertholdo Patriarch® Iftriam , ab anno vi¬
der

DeMarchionib. Istri.®, et Ducib. Meraniis. 77

delicet M C C X X X , ufque ad annum M C D X L V , quo
abalienatcE funt Patriarchatus terras , in Hidoricis monu-
mentis efferre fe nonnullos , Marchionis Iftria  titulo hono-
ratos ; uti funt : Pbilippus de Portis , Marchio Iftria  appel-
latus apucl M. Antonium N i c o l e t u m in Libra
MSto : Generalato d ’ Aqnileja Sotto Henrico Cante di Gorizia.

Iteni Francifcus Savorgnan y  titulo Marchionis Iftria  infignis
legitur apud Johannem Franciscum Pal la-
d 1 u m , Juniorem diffurn , in Hiftoriis Forijulii Lih. Vlil.
Partis L pag. 3 6s.  At enim Marchiones  idi, tametfi fplen-

dida, nobilique e Profapia oriundi , inter Principes  ( qua-
les* olim erant Marchiones ldrias ) locum habere non pof-
funt, eoque minus nodrum ad inditutum faciunt, quod
a Carinthise- rationibus avulfi , foli Patriarch« Aquilejs ob-
noxii effent. Egregie ad rem noftram Vir Aquilejen-
fium Hidoriarum peritidimus CLP.  de Rubeis, Mo-
mm. Aquil. pag- 6g)g-  ad annum MCCXXX  ? & fequen-
tia tempora admonuit : „ Podedionem ( Iftria  ) hoc an-
no adierunt Patriarch^e, novamque Regiminis rationem
„ invexere. Marchiones frequentius ad Annum defigna-
„ bant , mittebantque certa condituta pecuniarum fum^
,, ma, quam ipd perfolverent.

ltaque podremi ejufcemodi Marchiones Iftria  & a Pa-
triarcharum Aquilejenfium pendebant arbitrio, Sc eorum velut'
Stipendiarii Nobiles Minideriales cenfebantur,

L a

CA-

73

C A P U T V.

C A P V T V.

Series Cbronologica Marchionum Verona , Aquileja

Ad Carinthia Dnces JpeSiantinm. Ad priores tres
Tabulas Genealogicas.

95 2,  r

Henncu r I.
Bdjoariii ,
! 'jfCarenta-
ni Dux.

O tto I. Germanist Rex, iiberata ab infultibus Berengarii
II, Regis Italire, Adelhaicle, Lotharii Ciefaris Vidua ,
ac devičlo Berengario, eidsm quidem Italije regnum con-
cedit, fed Marcbiam Veronenfem , Aquilejenfem  adimit, eas-
demque confert fratri fuo Henrico I, Bajoarise (& Carinthias)
Duci ; illas quippe terras Henricus Dux anno CMXLVIII.
Berengario eripuerat, aut viflorije certe initium fecerat. An*

nalista Saxo ad an. 452. Eccardi Scriptor. Tom. L pag. 282*
Item Witekindus Amial. Lib. III. Meibotnii Tomo L p.6S2 .
Et SiGEBERTtrs Gemblac. ad an. 448. Piftorii Tomo 1 .

95S-. Henrico I. Duce extin<fl:o , in Ducatu & Marcbia Ve-

U^Bajoar donenji , filius Henricus II. fuccefTit , qua de re ita Conti*
%ux‘ lUnt '  nuator Reginonis ad an. ys5- Piftorii Tomo I. pag. 44.
„ Henrichus frater Regis, defperatis rebus recuperatis, re-
„ cepto Bavariae Ducatu obiit , cujus filio Henrico pius

97 6 ’ r

Henricus I.

J)ux Ca-
rentani.

,,  Rex Ducatum & Manam  dedit.

Veronenfem Manam  iffchic intelligi { čujus nomine &
Aqnilejenfts  veniebat) probabiliter demonftravit R. P. CalleS
S. J. Amial Auftria Lib. IV. Tom. I. pag. 254 • Nota F.  Con-
firmant idem documenta, de hujus Henrici II. Ducis, {uccef-

lo-

De Marchionib. VeronJE, et A^uilej^e. 79

fore Henrico minore, primoque feparatte Carinthice Duce,
prolata in noftra Serie illuftrata  -acl an. 976. & 977. ac prai-
cipue ad an. 988, & 993.

Sane Radoaldo Patriarchae Aquileja,  Otto II. Impera- 977.
tor largitus eft anno CMLXXVII. Infulam, Idrije oppidum:

„ Quqd Henricus Karentanorum Dux ncflra bumiliter fuggejjit
} , Majeftati.  Probabiliter ergo Aquileja ad Carentanum Du-
catum fpečlabat.

Exau61orato Henrico Primo Duce Carinthiae ,  anno 98$.
DCCCCLXXVIIJ. Otto Carinthiam & Marchiam naclus ed, Ca-
tede etiam Charta anni CMLXXXIII. qua Otto II. Aug. rmthta '
Rodoaldo Patriarch<e Aquikja  qutedam Cadella Forijulii  do-
nat, petitione dilefti Ducis Ottonis  (filii Conradi ) cum Co-
mitia Verona celebrarentur.

Henricus I. Dux Carintbi<e, Bavarias Ducatum načlus 085.
CMLXXXIII. eundern altero pod anno Hezeloni cedens, r e-
cepit ab Ottone Carinthiam, & Veronenfem Umitem. Sane
Otto III. Rex anno CMLXXXVIII. Coenobio S. Zenonis , 988.
Dioecefis Veronenjis,  tub Hilderico Epifcopo,-privilegia imper-
tiit: Jiipplicante Henrico Karentanorum Duce.

Henricus Sclavorum feu Karentanenfmm , atque iftius Mar-  993-
chia Veronenfa*Dux  Judicium Verona  exercet, uti tabularum
fragmenta tedantur ad an. CMXCIII.

Otto I. Dux mortuo Henrico I. Dače, Carinthiam, & 99&

^ vel

forte anno priore, nempe CMXCVI. Veronenfem Marchiam r e-  997.

L 3 ce-

Otto L
Dux iti-
rum,

1001 .

1002 .

1005.

Cunradus I.
Dux.

1012 .

Adalbero

Dux.

IOI3.

IOI7.

X0’7.

1036.
Cunradus
II.  & Adal¬
bero Duces.
1 0 3 9-

IO47.

Welfus
Dux &
Marchio
Vir ena.

80 C A P U T V.

cepit; Annalista Saxo  ad didum annum ita de Ottone;
qui Marcam Veronenfem fervahat .

Papis judicio praded: Hotto Dux ifiius Manina,  atque
in eadem charta memoratur : Werihm Comes , Comitatus Fo -
rijulii.  a d annum MI.

Otto Carentanorum Dux, Veronenfium Comes,  Italiam
intrat,. tede Ditmaro Lih. V.

Podrema Ottonis Ducis mentio fit ad an. MV. a Dit¬
maro Lib. VI.  & ab Annalista Saxone.

Ottoni Ducl  & Marchioni fuccedit Cunradus I. filius
at Cunrado mortuo MXII. Adalbero fufficitur.

Judicio praeed Verona  : Adalperio Dux ifiius Mareka
ad annum MXIII.

Tarvifii  quoque judicium celebrans Adalbero appella-
tur ita : Dominus Adalpeyro Dux ifiius Mareka Carentanorum y

aa MXVII.

Cunradus n. Imperator litem Verona  dirimit inter Po>
ponem Patriarcham Aqnileja ,  & Adalperionem Ducem de Ka-
rintka.  Anno MXXV1I.

Adalberoni opponitur Dux Cunradus II. primi iilius:
Adalbero repugnat : ambo decedunt an. MXXX1X.

Pod aliquem hiatum in Serie Ducum Garinthis, Mo h
nacbus IVeingartenfis de Guelfis, Leibnitii Tom. 1 Script. Brunf. pag.
784 .  ita de JVelfo  memorat: „ Qui Ducatum Carinthiorum, Gf
Marckam Veronenfim auptifivik  H ase ad an. MXLVII.

Welr

De Marchionib. Verona^ et A^uilej,®. 8i

Welfus Dux gloriofas  appellatur, quique Veronenji  Coe*
nobio S. Zenonis fe liberalem exhibuerit. Obiit circa MLV.

Dux Carinthi® renunciatus Cunradus, ea non adita
mori tur M L VIII.

Bertholdo I. Z®ringenfi collata fuit Carinthia MLX.

4 ,

Hadenus de Ducibus Carinthi®, atque Marchionibus Vero¬
na? Sc Aquilejae dida, antea comprobata dedimus, e tabulis
publicis, in Serie Ducum Carinthia illujirata • Sequuntur jam
aliqua Marchi® Veronenfi propria.

1054.

I0 55-

1057.

ioj8 -

Cun.ydd.LLL

1060.

Bertoldu*

L. Dux.

Apud Ughellom Itatia  S. Tomo V. pag . 76S -  me- 1062.
moratur : Milo, quondam Ugoniš, Verona Comitis  , filius ,  in %^clms
charta ab ipfo Milone edita Verona die X, 0 clobris, Arno Verena -

MLXll Indici. XV.

Ugonem  illum, Verona Comitem,  exifiimo Marcham Ve-
ronenfem adminiftrafie tempore Cunradi III. Ducis, qui Ca-
rinthiam non vidit, atque fub initium Bertholdi Ducis, quem
etiam in Carinthia, aut Veron® fuiffe, non invenio. Milo
vero, Ugonis-filius , fueritne etiam Comes Marcbia , cum in
tabulis id non exprimatur, afierere non aufim ; tametfi ibi-
dem poji Milonem  fubfcripti fint: Ubaldus Judex, ......

%udex Sncri Paktu.

-Alium quidem certe paullo poft , ad an. MLXXIII. 1073.
Verona Comitem Bonifacium  in egregio documento nobis ape- CmeT™
ruit Celeber. Muratorius Antiquitatum Italia medii avi Tom. f 0 u n d ^
l pag. 401.  quo Bonifacius Comes in Veronenfi agro j udi-

cium

83

Čapu t V.

cium indituit , cujus initium ita habet: „ Dum in DEI

„ nomine in Comitatu Veronenfe, in vico Ulas , in Curte
„ Prote , propria Inverardo , per ejus data licentia in judi-
„  cio refideret Domnus Bonifacius Comes iftius Comitatus
„  Veronenfis ad dngulorum hominum juditias faciendas,

■ i

„ ac deliberandas. Petimus ad vos Domnus Bonifa-

,, cius Comes, propter DEum, & anims Domni Imperatori,
>f  ac vedram mercedem, ut mittatis Bannum.&c.

Hune Bonifacium Muratorius  ad Majores clarif-
dmae familice Comituin S. Bonifacii referendum cenfet, at-
que animadvertit e folemni jurisjurandi formula mentio-
nem fieri anima Domni Imperatoris etfi hoc anno Henri-
cus IV. Rex  duntaxat fuerit. Ejuscemodi Verona C orni-
tes  judiciorum caufa , pro Imperatore exercendorum, con-
ftitutos fuide credit Muratorius. MurcUonum  abfen-
tium locum Comites idi fuppleverint , quales prasceden-
te State , ac deinceps aliquanto tempore, aut ipd Du-
ces Carinthis , aut eorundem fratres fuere., Inditutis
porro Comitibus Verona ,  Marchionurn Ducalium dignatio
potius in honoris titulum declinade videtur, ea tamen ra-
tione , ut cum Marclnonem  Veronam venire contingeret ,
ipfe tum judiciis prsfideret. Exempla idiusmodi vidimus
fub Ducibus Henrico 1. Ottone I.  & Adalberone :  atque no n-
nulla fe deinceps dabunt.

Ca«

De Marchionib. Verona, et Aquilejv£. 83

Carinthiae Ducum in Aquilejenfi Marchia & Foroju- 1077.
lio aučloritas aliquantum accifa videtur fub an. MLXXVII,
quo Henricus IV. Csfar Sigehardo PatriarchcB Aquilejs ( prte-
terlftriam, & Carniolse partem) etiam ipfius Ducis Carinthid
Liutoldi  interceflione donavit : ,, Comitatum Forijulii , &T 1

„ Villam Luzanigam diBam, omneque beneficium, quod Luclovi-
„ cus Comes habebat in eodem Comitatu Jitum, cum omnibus ad re-

„ galia, & ad Ducatum pertinentibus . Datum mino ab

„ Incarnatione Domini MLXXVII.  IndiSHone XV.. anno autem
Ordinationis quidem Domini Henrici IV. XXVI.  Regni vero ejus-
,, dem XXIII.  Ačtum Papid feliciter.J  Diploma integrum repra-
fentat R. P. Rubeis, Monum. Aquil. pag. SJ 7 -  Chara&eres
temporum in hoc diplomate non bene inter fe congruere, mo-
nuimus in noftra Serk Ducum Carinthid illujirata.

Utut fit de hujus diplomatis fide, Aquilejenfes tamen
Patriarchas circa hoc tempus Csefarum largitate Forumjulium
magna ex parte obtinuiffe, ac ejusdem provincias feuda con-
tulifle, fatis confirmant confequentium temporum afta, quo-
rum decurfu nullus jam Aquileja2 Marchio, aut Forijulii Co¬
mes, aut Dux memoratur. Patriarcharum Seriem ifthic non
obtrudimus ; quod eain perfečlam fatis invenire liceat apud
Cl. P. de Rubeis in laudatis toties Monumentis Ecclejid Aqui-
lejenjis.  Memorata porro Patriarchatus Aquilejenfis jura ac
privilegia polt feculi lapfum corroboravit etiam AIexander
III. P. M. dum anno MCLXXVII. Venetiis celebrem cum
Ghronol  P. II.  M Fri-

84

C A P U T V.

1148-

Hermannu?
Marc hi o
Veron*
qui? i

1149 .

Fiiclerico I. Augufto inivit concordiam : ubi nempe Vodal-
rico Patriarchre, atque Succefloribus confirmavit : „ Comi -

„ tatum, Mar cinam, Ducatum, Regalih us feu Imperialibus pri-
„ vilegiis concejjos.  Bullain ipfam refert R. P. de Rubeis
Monum. Aquil. pag. 618.

Aquilejenfi itaque Marchia ad Aquilej$ Patriarchas
translata, ad folius Manina Veronenjis,  jam ftričlius acceptas,
moderatores convertimur. Eorum in Principum numero ,
qui anno MCXLVIII, cum Conrado III. Rege in Palasflina
pro Chriflianis Sacris militabant, nominatum lego : Herman-
num , provincia Veronenjis Marchionem.  Hune ego Hermannum
non ex illuftriffima Badenfium ftirpe, Ted Carinthium efle ar-
bitror, Udalrici I. Ducis filium, fratremque Henrici IV. Ca-
rinthiae Ducis, & Udalrici, de quibus confule Tabulam lil.
Genealogicam.  Equidem Hermannum Bodenjem Marchionem  iti-
dem in Palseflina fuifle cum Conrado Rege, colligo prse-
ter alia ex documento Canonia Seccovienjis N • VIL Diploma-
Ur. Sacr. Ducatus Styria Parte I. pag. 146. 147.  Ubi

anno MCXLVIIII. inter eos , qui cum Conrado III. Fri-
faci fuere , teftes appellantur : Hainricus Dux de Karinthia ,
& avunculus ejus Hermannus Marchio de Baden ,  hunc ta¬
ni en Hermannum , Marchionem Verona , nondum fuifle , ex
documento anni MCLX,  quod mox indicabo, fatis cer-
to me confecifle puto.

Ac-

De Marchionib. Veron^e, et Aquilej.e. 85

Accedunt his documenta duo Conradi III. Regis ,
altermn Datum AEmona  pod: reditum e Palceftina ,  cui fub-
fcribitur Marchio de Radin,  & item diploma Datum Ratisbona
Kal Juhi MCXLIX ,  in quo legitur Marchio de Baden.  In
tertio vero Conradi diplomate Dato Ratisbona MCLI.  nomi-
natur Hermannus Marcino Verona , quem hic ego rurfum Ca-
rinthium fuilfe cenfeo. Trium horum diplomatum mentio-
nem fecit Illustris Mascovius in Annotatione XVI. ad res
Conradi III,  pag. 361.  Quoniam in tertio hoc diplomate
Hermannus, Ratisbona;,  fcribitur Marchio Verona, ex  eo pro-
babiliter etiam colligo, non efle hunc Badenjem ;  quippe Ba-
denfes rarifiime, & ferius, ac non nifi Veronae, aut in Carin-
thia, leguntur titulo Marchionis Verona , fed pene femper titulo
Marchionis de Baden,  cujus inferius porro reddetur ratio.

Poftea Hermannus Marchio Veronenjis  teffibus infertus ob-
fervatur in charta Friderici I, qua litem dirimit inter Henricum
Leonem, Bavarhe Ducem, & Ottonem Frifingenlem Epifcopum,
„ Datum Augufla XVIII. Kal. Juhi Anno Dominka Incaniationis
„ MCLV 1 II. IndiB. VI.  ExtatapudMEiCHELBECK Hiftor. Fri~
fing. Tom. I. pag. 337. & 33$-  Atque ibiclem  in alio documento
anni MCLIX. teftes" leguntur: Hermannus Marchio Veronenjis,
Heinricus Dux Karentanus. (pag. 354 -)

Rurfum anno MCLIX. aut fequente : Hermannus fra¬
ter Ducis de Carintbia  , fine Marchionis titulo, teffis occurrit
in charta Mofacend, relata ab Ughello Tomo V. Ital Sac.

M 2 pag.

1151.

1158.

i* 59 -

1159.

•Vri

1160.

Hermannus

JSackn/is.

86

C A P U T V.

Fit Mar-
ehio Ve-
rona.

pag. 64.  Ea Marcbionis  tituli omiHio nihil obdat , quo mi¬
nus Carinthius ide Hermannus ,  hoc eoclem tempore certus
habentlus fit Verona Marcbio.  Enim vero diploma Friderici
I. habetur apud Ughellum Tomo II. pag. 371.  quocl in
Serie Ducum 'illuflrata  memoravi, in quo tedis confpicitur :
Hermannus Marcbio Veronenjis, Dux de Carentana.  Aut hic
interponendum H. feu Henricus Dux de Carentana : aut legen-
dum frater Ducis  loco Dux:  aut Italus Scriptor Ducem mi¬
nus proprie appellabat: aut ab Henrico IV. Duce Carinthiae,
jam Jane collega adumtus fuit , confenfu Caefaris , Herman¬
nus  frater ; anno fiquidem proxime fequente MCLXI. Hen-
ricnm Ducem  mortuum fuilfe e duobus Chronicis alibi con-
dituimus , eique fucceffilfe in Ducatu Carinthiae Herman-
num  fratrem.

Sub hoc denique Hermanno  Duce Carinthiae, eodem-
que antehac Marchione Veronte, titulus Marcbionis Veronenjis ,
& quidquid eidem potedatis , inter tot liujus aetatis Italiae
turbas erat reliquum , translatum fuilfe arbitror in Herman-
num III.  (vel IV.) Marchionem Badenfem. Neque vero de-
funt caufe, cur Hermannus Dux,  Marchionatus dignationem
haHenus Ducibus Carinthite, aut eofurn fratribus propriam,
Badenfium Stirpi tradendam curarit, vel certe permiferit.
P rimo :  Marchite Veronenfis adminidrationem , five tituluni
a Ducatu Carinthiae jam feparatum fuilfe , vel in ipfo Her¬
manno  vidimus. Secundo  ; Hermannus Dux Carinthiae anno

MCLXI.

De Marchionib. Verona et Aquilej/e. 87

MCLXI. inftitutus, fratrem fuperditem non habebat , duo
porro Hermanni filioli aut nondum ambo lucern viderant ,
aut teneram admodum agebant iufantiam; quod vel ex Bern-
hardi . alterius filii , tempore obitus liquet , qui anno de-
mum MCCLVI. decellerit. Tertio :  Aderat vero Hermanni
D acis cognatus, Hennannus lil. Badenjis >  Hermanni II. filius,
cujus Secundi foror Mater fuerat Hermanni Ducis ; quod
condcitur ex documenti verbis paullo ante ad an. MCXLVIII.
addučdis, ubi Henrici  ( quarti) Ducis Carinthia avunculus  ap-
pellatur Hartmannus Marchio de Buden. Quarto :  Hermanni
Bulemes certo ex eadem cum Bertholdis Zjeringenfibus flir-
pe fuere, uti videre licet in Tabula Genealogica  IT, compro-
bata noftro Capite II.  Bertholdi porro illi titulo Ducis Ca-
rintbia  ad Saeculutn ufque XII. interdum honorati fuere : quae
res etiam aliquid momenti afferre poterat, cur alienandus a
Carinthhe Ducum ftirpe Marchionis Veronenfis titulus , in
cognatani alioqui familiam , & CarinthicB Ducis titulo gau-
dentem, prte reliquis traduceretur. (Juinto :  In tantis Italije,
perdurante fchifmate Fridericiano, conturbationibus , facile
Marchi® Veronenfis praefečluram in alium transferri vel pa-
tiebatur, V el etiam optabat Dux Carinthiae, cui alioqui mo-
leftiarum plus ?  aut vacui tituli, dignatio htec ifta tempe-
flate , quam utilitatis afferebat ; tametfi Verona ipfa circa
annum MCLXI. & fequentes, a partibus Csfaris flaret.

M 3

SV-

88

C A P V  T V.

1177. Septimo  denique : Tametfi annum definire nequeam,

ItnnurfU  quo Hermannus Badenfis  renunciatus fit Ver ona Mml.no ,  led
Marcht’  fulpicer duntaxat, id evenilTe circa annum MCLXII. Her-
Verona, mann0  Carinthia Duce  recens inflituto; attamen an. MCLXXVII.
in documento (quo Alexander III. PapaVIII. Kal. Augufti, Ve¬
ronenfis antiquce Ecclefias altare majus dedicafle memoratur)le-
gitur Badenjis , uti ego opinor, Hermannus,  Verona tum praefens,
his in verbis: ,,D.Hermannus, Marcbio & Dominus totius Marcbia
„ Veronenjis.  (Ughellus Ital. S. Tom. V.pag.  7^.) Hic to D. le-
gendum cenfeo Dominus,  non vero Dmx; neque enim hic additur
aliquid de Carinthia:  neque aliter to D. legi debet in documento
anni MCLXXXVI, uti mox dicam. Itaque dum fententia
h ase fubeft : Dominus Hermannus, Marcbio, & Dominus totius
Marcbia Veronenfis,  intelligendus eft alius Hermannus  a Duce
Carinthiče ; Badenfis  itaque fubaudiendus eft , cui flirpi hunc
titulum certo acceflfifle fequentia oftendent.

1181. Hermannus Dux Carinthia  anno MCLXXXI. obiit, ut

fuo loco diximus, reliftis filiis pueris, Ulrico  & Bernhardo.
Itaque in Tabulis Veronenfibus (Ughelli Ital. S. TomoV.
pag. 8 07. &c.  ) notatis „ Anno a Nativitate Domini Nojlri
„ JjESU Chrifti MCLXXXVI. Indici'. IH. Die Dominka II. in-
„ trante JSovembris)  ubi negotia quasdam tračlata perhibentur:

In Lepeja, in prafentia D. Armanni  (Hermanni) Theutonici,
„ Marcbionis  &T D. totius Marcbia Veronenfis ;  hic inquam
nulla ratione to D. Dux  legi poteft, Duce  dudum mortuo ; ita-

que

DeMarchionib. Verona, Er A^itilej as. 8<?

que & ifthic, & fuperius in formula fimillima anniMCLXXVII.
certa ea fubeft fententia: Dominus Hermannus, Marchio & Do-
minus totius Marchia Veronenjis.

Verum quemcunque demum hunc Teutonicum Her- n8^*
mannuni Marchionem Veronae fuide contendas , alia fe hic l^erona
infert difficultas, enata e quadam Scheda TabuUrii Veronenfis, Tum fa *
teftante Ughello Tomo V. pag. SOS-  quae docet : anno eo-
dem MCLXXXVI. a Friderico 1. Imp. multo ante Novem-
brem, Riprandum Veronenfem Epifc. inveflitum fuifle : „De
toto honore & diJlriStu, quod Imperium habet in Epijcopatu  S 3
„ Comitatu Ve/ona, Jecmdum antiquum conjuetum ufum.

Conciliari tamen h$c ita poflunt, ut vel Marchionatus
honor, ac jura, a Comitatu  alia fuerint: vel ea tantum prs>
dia intelligantur, quae in Comitatu Veronenfi fita ad Epifco-
patum pertinebant. Sane novi juriš aliquid non videtur Im*
perator Epifcopo contulifle, cum ifla fcribantur : Data Jecun-
dum antiquum conjiietum ufum.  Sed neque Vicariam quan-
dam, abfente Marchione , Veronenfis Marchi® moderandte,
judiciariam poteftatem Epifcopo Veronenfi reipfa traditam
fuifTe, conficio ex charta anni fequentis MCLXXXVII. relata
apud Muratorium AnticUta EJlenfi P. L  ubi haec legun- »
tur : „ Ego Opizo Marchio de Heji  ( Eftenfis ) Vicarius

„ Nuncius Domini bnperatoris Federici , ad audiendas caufas ap-
„ pellationum Verona , ejus difirichis.  Videtur jam Mar-

chionum quoque aučloritas Veron® elanguelcere ccepille ,

cum

C A P U T V.

9°

cum hic Vicarius Imperatorio nomine, fine Marchionis men-
tione, Veronenfium caufis audienclis prasfuerit.

Jam vero ut iis fidem adftruamus, qu$ fuperius de
illata in Badenfium , dudum MarcUonum,  ftirpem, Vero*
nenfis Marchionis nova dignatione alferuimus, atque de Her-
manno Badenfi non nifi probabiliter conftituimus ; Frideri¬
ci II.  & Rudolfi I.  Badenfium mentionem in diplomatibus fa-
dam, ad eum finem adhibebimus. In Tabulis Udalrici III,
1265. Carinthiče Ducis, queis an. MCCLXV. Indičl. VIII. confirma-

Fridencus
II. Buden/is
M.Ference.

1277.

Rudotfus I.
Badenfi s
Marchio
V eronce.

verat privilegia Ciflercienfium in Landeftrot, exarata charta
memoratur tefte, inter ceteros : Domino Friderico Marchione
de Verona, Confobrino nofiro.  (Rubeis Monum. Aquil. pag. y~ 6 .')
Alium ego bane Ulrici Ducis Confobrinuni,  hoc temporis de-
curfu , non invenio , prteter Fridericum II.  Badenfem, Her¬
manni V. (vel VI.) Marchionis Badenfis, ac Ducis Auflrite, e
Gertrude Auftriaca filium, tum annos fexdecim natum. Enim
vero Agnes,  hujus Friderici foror, Udalrico III. Duci Carinthias
an. MCCLXII. nupferat: vide Tabulas Genealogicas II. & III.
Conflat porro Confobrini  vocabulum ufurpari, medio praefertim
svo, pro quovis nexu vel languinis, vel affinitatis, qui Sororis
caufa coaluiflet; quando ne apud veteres quidem Latinos to Con-
fobrinus  eadem femper notione fuerat acceptum.

Poft Fridericum II.  Badenfem indigna forte Anno
MCCLXVIII. Neapoli fecuri perculfum, Rudolfum I.  Baden¬
fem, Friderici II. Patruum , Marchionis Veronenjis  titulo infi-

gnem

De Marchionib. Verona et Aquilej^. 91

gnem nobis produxit Clarijf.  Mascovius in 'annotat, ad res
Conradi IIL Reg is pag. 363.  ubi communicatas fibi ab amico
memorat literas : Rudolfi DEI gratia Marchionis Veronenjis, da-
tas in Oppido Befenkeim Idibus Aprilis m. MCCLXXVII.  Re-
cenfentur in ipfis etiam filii Sc  heredes Rudolfi , videlicet:
Hermannus 9  Rudolfus , Hejfo , Rudolfus ,  quos vide : Tobula
Gene ah II.  Mirum illud in hac charta, Sc  fortafie apographi
vitio aliquo infertum , duos fratres viventes eodem Rudolfi
nomine compellatos fuifie., Attamen ne folis amici Mafco-
viani literis totam fid-em harum tabularum debeamtJSj anim-
adverto easdem haud dubie, aut fane ad finem nofiruin ejus-
deni momenti literas Rudolfi Badenfis confpexiffe IreniCum,

& Lazium. Irenicus Exegefeos Germani<z hib. IIL Cap,

CVI. pag, XCVI.  ita habet : „ Rudolfus etiam Badenfis Mar-

„ chio Veronenfium titulos fibi dejumpfirat , ut liter a adhuc te-
fiantur  , qua fiub nomine S. Rudolfi fubfcribuntur.  Anni ad"
fcripti hic auftor non meminit. Tum Lazius hib. VIII.  de'

Migrat. Gent ~ pag. m. 40 S-  perhibet Rudolfum,  qui M ar chio Ve-
ronenfis  in diplomate legitur r  vixiife etiamnum anno MCCXCV.

Verum hicScriptor aut Rudolfum I,  qui anno MCCLXXXVIII 0
obiifle memoratur r  cum Rudolfi) 1L  confundit , aut fortafie
aliud diploma vidit, in quo etiam Rudolfus II.  Marchio Ve-
lonenfis appellatus fuerit..

Nos quidem cum Rudolfi I.  Badenfi Marcbmum Vero-WP a ;' eni

1  ' M areni on e?

nenfium>  cum Carinthite Ducibus quocunque titulo connexo- f eron f’fffi
GhronoL P. Ih  H suag

92

C A P U T V.

- rum, feriem terminamus, atque , quod hačlenus comproba-
re conati fumus , pod Hermannum  Carinthium, antea Mar-
chionem Verona, deinde Carentanum Ducem , ex illudrif-
iima Badenfium ftirpe hoc ordine Marchiones Verona  extitifle
arbitror : circa MCLXII. Hermannum III.  (vel IV.) fubinde
ejus filium Hermannum IV.  ac nepotem Hermannum V.  hujus
dein filium Fridericum II,  podea Rudolfum 1 , Friderici II.
improlis patruum : ac denique, d Lazio credimus , Rudol¬
fum II,  quod ego non praedo.

Marchio - Non diflimulabo tamen , titulum  fere potius , quam

nuni pote-

Jlaf anten  poteftatem , ac exercitium (d prima fortade tempora exci-

defiit, quam  1  .

titulus.  pias ) Marchionis Veronenfis  Badenfibus Principibus accedme ;
tametfi ne eodem quidem haberent opus, qui dudum antea,
faltem ab anno MCXIV. Marchionum titulo  infignes in Mo-
numentis coasvis occurrant, apud Guillimannum in Hab-
fpurgicis,  item apud Pfeffingerum in notis ad Vitriarium
hib. I. tit. XVII. Tomo II. pag. 634. &fc.  atque etiam apud
Rdiss. Hergottum Genealog. Habjpurg. Tomo II.  Quare
dudum expIofa ab Eruditis ed illa quorundam fabella, & a no-
bis novis confutata momentis : Badenfium nobilidimam dirpem
Verona oriundam fuide, atqiie Marchionis  titulum a Veronenji
Marchia  primum Badenfes accepiife. Enim vero multo an¬
tea tempore Marchionum  dignatione honorati Badenfes Prin-
cipes, adeo magnam fe honoris acceffionem Marcbionatu Ve¬
ronenji  nattos ede non exidimabant, ut raro admoduin , ne-
' que

D e  Marchionib. Verona, et Aquilej^. 93

que nid aut Verona degentes, aut in Carinthiae rebus, fefe
fere Marchiones Verona  fcriberent: quippe qui mallent avito
ilio , plenique juriš titulo MarcUonum Badenfum  , ad-
ventitia altera , vacuaque fere MarcUonum Veronenfium.  ap-
pellatione gloriari.

Ut autem clarius ob oculos Le&oris ponamus, quam Ejus afi
exigua? aučloritatis, potedatisque inclinante Saeculo duodeci - menta!^
mo, ac deinceps, MarcUonum Verona  dignatio fuerit, Veronen¬
fium res prcecipuas pod annum MCLXXXVI. gedas, paucis

commemorandas duximus.

Opizonem Edenfem anno MCLXXXVII. fe Vicarium 1187»

Caefaris Veronse in judiciis geffide, idque dne ulla Marchio- jlftenfis
• • • Vicmus

ms Veronends mentione > fuperius retulimus. i, n p„.

Subinde anno MCXCVII. mortuo Henrico VI, ^ ut ^ as '
interregni in Italia fpecies fuit , quo tempore Italije urbes
fuamet dbi auidoritate Rettores , ac Poteflates  (uti vocabant)
delegere. Edenfes vero Marchiones, hac aetate, Opizo , &
dlius ejus Azzo  , qui Ferrariae fedem fixerant, per omnem
Marchiam Veronenfem Guelficas partes fortidime propugna-
barit. His fidem aliquot locis facit Muratorius in Annali -
bus, fen Hifloria Italia ad annos 1196. ii(jy. 1198.

Libet porro ex Chronico Veronenjt  Parisii de Ce- 1198.
reta , Mnratorii Script. Ital. Tomo Vlil. pag. 622.  SfV. fe-
quentia in rem nodram excerpere de Veronenfium bellis ,

ac perturbationibus. „ MCLXXXXVIII. Veronenles pu-

N S  gna-

C A P U T V.

94

„  gnarunt cmn Mantuanis in capite pontis Molendinorum de
„  Mantua, & de ipfis Mantuanis vičloriam habuerunt.

1206. „ MCCVI. Roba Comes,  fuit Poteftas Verona &c.

^1207^'” MCCVII. Azzo Eftenjis Marcbio  exiftens Poteftas Veron®

jizzoEjlen -cmn  parte fua , & communis Bononi® ex una parte , &

jis poji *  , • .

Odorkum.  „ Bonifacius Comes de S. Bonifacio Sc  Monticuli ex altera
„ parte pugnaverunt.

Idem etiam aučlor deinde narrat: Azzonem eodem
anno MCCVII. rediiffe Veronam, unde antea expulfus fue-
rat, Odorico Vice-Comite  interea poteftatis Magiftratum adepto:
id vero aut ante annum MCCVI, aut parte ejusdem anni,
ac fequentis fieri debuit ; quia anno pr®difto MCCVI- Roba
Poteftas metnoratur.

Anno MCCVII. de Azzone Eftenfi, Veron® Poteftate,
prolixa documenta extant apud Ughellum Ital S. Tomo V.
pag. 811 .  Laudatus Parisius reliqua Veronenfium bella,
Rečlores , ac Poteftates eorum recenfet ad annum ufque
MCCXXXVI. quo Fridericus II C®far Veronam venit. Ne-
1236. que vero tum aliquid Veron® innovaturn fuifte proditur; fed

Ihzalttiuf  A

de Romano. Ezerinus  ( feu Ezelinus ) de Romano  eodem anno, & Bonifacius
Comes de Ranico  Reftores Veron® dele&i funt. Ezelinus dein-
ceps C®fari fidelis fuit, cujus auftoritate fretus pluribus annis
Veron® prsfuit, obiitque anno MCCL 1 X.
rss6o. Extin<fto Ezelino de Romano, anno MCCLX. MaJUnus

dejala. $ e  Scala  primum Potefias,  anno MCCLXII. Capitaneus, deinde

etiam

De Marchionib. Verona^ et Aquilejas. 93

etiam Dominus Verona  faftus eft , tefte rurfum Parisio de
Cereta,  qui Hiftoriam fuam concludit ad an. MCCLXXVIII.

Eodem anno mortem fubiit Maflinus,  cui in Dominio Veron® 1278.
fucceffit frater Albertus de la Seula.  Muka quoque de Vero- dehScah.
nenfis Marchi®, & Urbis Rečloribus Italis, rebusque ad h®c
tempora fpe&antibus, exequitur Monachus Paduanus, apud
Urjlijium Varte I. a p. s81+  Etitem apud MuratoriumSVh-
ptor. Ital. Tomo VIII. Lib. II. III.  qu® oinitto.

Ab anno MCCCI. Continuator PariJU  Scaligerorum res

& Veronenfium illis obnoxiorum , prolequitur ad annum
ulque MCCCLXXIV. quo deceflit Cari/ignorius de la Scala ,  1354.
qui antea an. MCCCLIV Ganem Grandem II.  fratrem fuum in-
terimendum curaverat. I11 toto hoc Principum, ac rerum Ve-
ronenfium decurfu nulla Marcbioms Verona  occurrit meinoria. 1374 -
Et vero interea , dum an. MCCCX. Henricus VII.

C®far in Italia degebat, Veron® nihil immutavit ; Sed Sca-
ligeros, Veron® Dominos , qui fefe tamen Vicarios Imperii
& Imperatoris profitebantur, benigne habuit: uti narrat Al¬
bert inus Mussatus Lib.I. Rnbr.X. apud Muratorium Script.

Italia Tomo X. pag.  a??. Paullo poft fub Friderico Pulcro Vicarii

a  . 1 J  Paduant.

Aultriaco C®fare, Henricus  quidem Carinthi® Dux, Vicariam
Imperii potejlatem  in Paduanos liaftus eft circa an. MCCCXX.
qualem antehac Henricus  Comes Goriti® obtinuerat. At enim
Paduanis duntaxat, non toti Marchi® Veronenfi, neque ipfi
Veronenfi Urbi ( Scaligeris obnoxi®) hi duo Henrici, ne-

N 3 que

1

C A P U T V.

Reliquti

Verona.

96

que Marcbionis Veronenjis  titulo, prsfuere. Necjue vero. Hen-
ricus Dux,  Paduam delatus, anno MCCCXXIV. contra Ga¬
nem Verona Dominum efficere quidquam potuit, quin Vi-
cariam illam poteftatem infra fuum ordinem ratus ( qui fe
Regem Polonite & Bohemia?, Ducemque Carinthbe ferret)
alium fibimet Vicarium fubftituit Engelmanm , quem, cum
Grifone  fratre , anno MCCCXXVIII. Paduani Urbe fua ex-
cedere, bonis licet paftis, compulere ; atque is exitus erat
qualiscunque hujus Vičarise Poteftatis.

Denique quam nulla pene Veronse auftoritas fuerit
poftremorum duorum e ftirpe Badenfi Marcbionum Veronenjium,
nempe F riderici II.  &r Rudolf L  Satis ex eo defumi poteft ,
quod anno MCCLXVII. ne mentio quidem ulla fiat Friderici,
titulotenus Marcbionis Veronenjis , Principis Auftriaco-Badenfis,
in ea ipfa narratione, qua Conradini Regis adventus Veronam,
mora ibidem, & inde inflituta profe&io, a MonaCho Pata-
vino exhibetur in Cbronico,Muratorii Tom. Vlil. p. 728.  Tametfi
conftet, Fridericum cum Conradino (cu/uslateri individuus ad-
hterebat Comes) Veronse adfuifle: qucd inter cetera conficiunt
literas Conradini Data Verona VI. Kal. JJanuarii MCCLXV 1 I.  qua-
rum teftes fubfcripti : „ Fridericus Dux Aufria dile&us con-

w  fanguineus nofter. Vide Annales Aufria  R. P. Calles S. J.
Parte II. Lih. VIL pag. 461. Nota B.J

Tuto igitur Marcbionum Veronenjium  qualem'cunque fe*
riem, quce ratione aliqua Carinthias illigabatur , cum Fride¬
lt-

De Marchionib. Veronje, et A^tiiLEjfiE. 97

rico, atque Rudolfo, Badenfibus concluferamus. Brevilllme
reliquam Verona , ejusque Dominorum fortem ita habeto.
Anno MCCCLXXXVII. Galeacius Mediolanenfis, pullo An¬
tonio Scaligero, Veronam occupavit : eadem Venet® Rei-
public® cedit Menfe Julio anni MCCCCVI. Bello Camera-
cenfi anno MDIX amifere Menfe Majo Veneti Veronenfem
Urbem agrumque : at eandem recepere Januario Menfe an.
MDXVII. ex quo tempore Venetorum Reipublic® Imperium
Verona veneratur. H®c apud Venet® Hiftori® Scriptores,
in Danduli C kronic o  , continuato ex Bembi Chronico , Muratorii
Tomo VIII. Script. Ital.  porro apud Sabellicum, Bembum,
Parutam  & c. in colleSHone Hifiorkorum Venetorum  Aposto¬
li  Ženo : atque alibi qu®renda erunt ei, qui de his am-
pliora noffe defiderat.

Attamen de Marchionibus Veronenjibus  paucos invenias,
qui eosdem ordine aliquo receniuerint. Torellus Sa¬
ra yn a in Libro : de his , qui potiti fuerunt Dominio Verona,
pag. 26.  &rV. in Thefauro antiquit.  Sf Hiftor. Italia Graviano
Tomo IX. Parte VII.  ne mentionem quidem Marchionum Ve-
ronenjium  intulit: Parisius de Cereta in Chronico Veronenji ab
anno MCXVII.  Magiftratuum duntaxat, Poteflatis , Re&oris,
Capitanei , ac deinde Scaligerorum Dominorum Veron® me-
minit. Neque alia fere apud alios Italicos Scriptores inve¬
nias, ut in Defcriptione  Itali® Leandri Alberti, in Mo-
mcho Patavino  & c. Inter noftri S®culi & pr®cedentis Scri-

pto-

98 Cap. V. De Marchion. Verona, btAquil.

ptores funt quidem, qui de Badenfibus Marchionibus, Mar*
ebionis Veronenjis  titulo bonoratis , aliqua attigerint, at de
Vetuftioribus Marchionibus rari funt, qui inveftigandum
fibi aliquid paullo diligentius putaverint. Solos pene ex-
cipimus Viros Clariflimos R. P. de Rubeis  in Monn-
mentis Ecclefia Aquilejenjis  , & Johannem Christopho-
rum Peslerum in Serk Ducum Carintbia  , atque Celeber-
rimum Muratorium tam in Hiftoria Jen Annalibus Italia y
quam in Antiqnitatibus Italia medii avi  , Illuftrem denique
Mascovium fupra laudatum, quorum etiam opera nos pro-
fecifle libenter profitemur. Utrum aliquid hac in re Mar-
chionum Veronenfium notitiam promoverimus , periti arbi-
trentur ; tametfi agnofcamus multa etiamnum ad perficien-
dam Marchionum Veronenfium Seriem defiderari. Antiquif-
lima Verona? tempora, quae nos non attigimus, Scipio
Maffejus Marchio, magno eruditionis apparatu
in Verona Illujlrata  pertračiavit*

CA*

Cap. VI.DeRebus, etMutation.Carniolije. 99

C A P V T VI.

Series Chronologica Rerum & Mutationum prcecipua-
rum Carniolia , quocl Principes attinet. Ad Tabulas
III. IV. & Vil. Genealogicas.

arniola, feu Carniolia, quafi Carnia minor, eosdem Sasculo

undecimo, quos Bajoaria, Duces habuit, & quosdam
Marchi-Comites, quibus tamen Marchionibus nequaquam Car¬
niolia, quanta eft hodie, commi/fa videtur. Separato fub
annum CMLXXVI. Carinthije Ducatu a Bajoaria, Carentanis
Ducibus, fed fub Regibus Germaniae, Carniola obnoxia fuit.

Prima ejus memoria fub Marcha Greina  & Carniola  nomine 00
currit, cum MarchicE Comite Poppone  , tametfi Carniola  nomen
& Carniolenjium  jam Longobardorum, Italije imperantium, tem-
pore legatur. Sed nobis non nifi ab Ottonum Casfarum aetate
Carniolias epochas quasdam evolvere propofitum eft,atque often-
dere, quomodo in hodiernam amplitudinem accreverit.

Primus itaque fe nobis ofFert Poppo Comes,  in Marcha  974
Greina , quae & Carniola vocatur, in Ducatu Heinrici II. Ba-
joarife & Carentani Ducis, quem nobis prodidere diplomata
duo Ottonis II, Abrahamo Frifingenfi donantis qusdam prae-
dia Carnioliae circa Loncam,  alias Lack,  feu Bifchof-Lak  di-
dum oppidum , hodieque Frifingenfi Ecclefne obnoxium.

Ad an. DCCCCLXXIV. Diplomata illa Hundius Gewol-
dianus Tomo I . Metrop. Salisburg. pag. <ji.  ac deinde cor-

Cbronol. P. II.

O

re-

IOO

C A P U T VI.

, 989 -

PValtilo

Comes.

Io57-

Udalricui
Msrch.o
IJiri«.

rečKus produxit Meichelbeckius Hiftoria Frifing. Tomo L
Vam I. pag. 180. 181.  Mentio hic fit Fluvii Zoure,  qui

hodie Zeyre  dičlus eft , Loncamqus  alluit.

Ejusdem Marelice Greinae, feu Carniolae alter Comes,
paullo pofl, nempe anno CMLXXXIX. comparet Waltilo 9
in cujus Comitatu fita illa prsedia , quce donarat Otto II,
confirrnat , ac donat, augetque Otto III. Abrahamo Frifin-
genfi Epifcopo. Meichelbeck Hift. Frifing. Tomo I. pag.
18 S-  Sr 1  186.  Hundius Tomo I. pag. 92. 93. j  Hen-
ricus II. Rex anno MII. VIII. Kal. Decembris, Gotefcalco
Frifingae Epifcopo donat omnia, Regi propria, inter fluvios
Tibnizam, Savum, & Zoaram, in Regione Carniola, in Co¬
mitatu Waltilonis Comitis. Diploma refert Gewoldus ad
Hundium Tomo II. Metr. Salisb. pag. 406.

Quoniam Lonca,  feu Lack ,  haud procul Crainburgo
abeft, videtur diffa a nonnullis Marcha Crainburgica  hic intelli-
genda, quae Carentani limes verfus Italiam fuerit, ufque ad
Karflum, & Goritienfis Comitatus fines extenfa. Aliam fuilfe
tum cenfeo Marcbam Vinidorum  > quae Croatiam contingit;
tametfi nihil obfit, uni interdum Comiti utramque, aut etiam
Iflriae Marchioni ambas, vel alterutram Marchiam contribu-
tam fuilfe, quas hodierna Carniolia item ambas, & his am-
pliora comple&itur.

Equidem anno MLXVII. hanc Marchiam Greinam,  aut
ejus partem, Idrise adnumeratam fuilfe, fatis oftendit docu-

men-

DeRebus, etMutationibus Carnioli^e. ioi

mentum, quod attulimus in Serk 'CbronoJogica Mardionum Iftria
ad hunc annum ex Meichelbeckii Tomo I. pag. 261.  ubi
in Pdgo Iftria, in Marcha Udalrici MarcMonis,  nominantur lo-
ca : Cubida, Lounca , Ozpe, Razari, Trtifcnlo, Steina, Šarite
Petre.  Ex his colligitur : hunc Udalricum Idriae Marchionem,
Marchae Grein« ufque ad Steinenfes Alpes extenfae ,  tura qui-
dem prrefuide.

Henricus IV. Imperator, turbidis illis temporibus, 1077.
quibus & cum Pontificibus, & cum Germani« Principibus, Patviarcki
conflidabatur , amicis egens, Sigehardo Patriarchas Aquile- Aqmle ^~
jenfi , fuas partes fecuto, Iftria Comitatum , & Marclam Car¬
niola  donavit anno MLXXVII. Indidione XV. Nueremberg«,
duobus Diplomatibus, quorum prius de Idria , alterum de
Carniola refert Ughellus Tom. V. Edit. Veneta pag. s8-
Ex altero, de donata Carniola, fequentia verba reprsefentamus:

„ Marchiam Carniol« de nodra Regali proprietate, & pote-
„  date in proprietatem, atque potedatem prsfatae Aguilejen-
,, ds Ecclefiae, & prasnominati ejusdem Sediš Patriarch« Si-
„ gehardi, fuoruraque Succedorum tradimus, & perpetualiter
,,  concedimus, ea videlicet ratione, ut idem Sigehardus Pa-
„  triarcha eandem Marchiam podideat, obtineat, & omnimoda
,, lege, 8c  quo dbi placeat jure, utatur, ac pod vitre fure de-
5, curfum Succedoribus fuis cundis in idipfum relinquat.)

Hujus donationis mentionem quoque fecit Anony-
mus Leobiensis,  fed ut depe muka fub eodem anni nu-

O 2 me-

102

C A P U T VI.

IO9I.

Uodniricus

Patriarcha

AijUilej#.

mero temere congerit , vitiofe illic adfcripto anno MLXX.
nifi dicas: defignatam circa eum annum, petitamve primum
ab Henrico eam fuide gratiam. Porro autem Patriarcham
Sigehardum prjedi&o anno MLXXVII. vita funčlum jus fuum
perfequi non potuide res ipfa loquitur. Sed neque proximum
Sigehardi Succefforem Henricum , ac deinde Fridericum II.
Patriarchas, reipfa Carniolia potitos fuide condat, feu Hen-
rici Imp. incondantia , feu Principum aliorum, qui eas terras
fibi venditabant, contrariis conatibus.

De Idria diximus fuo Ioco , circa eundem annum
MLXXVII. Liupoldi Ducis Carinthije fratri Henrico ipfam-
met Idriam ab Henrico IV. concedam fuide , tede Bur-
kardo SanSf  - Gallenji.  Carniolje quoque Marcham Idrije in-
terdum connexam , aut Carinthice Ducibus, aut Idriae Mar-
chionibus a Patriarchis fponte, aut ingratiis hac aetate per-
midam arbitror.

Sane Carniolje Marcham ipfe Henricus Cjefar , datis
anno MXCI. novis donatje Carniolae tabulis, fatetur: fe alio¬
rum condliis alteri dedide pod primam donationem; hac ita-
que nova donatione Uodalrico Patriarclue, Henrici Ducis Ca-
rinthine fratri, Carniolam iterum plena & libera potedate con-
fert. Diploma vide Ughelli Ital S. Tomo V. pag. 59.
Enim vero Idrije perinde, atque Carniolise podedionem ne
pletiam faltem ac quietam Uodalricus adiret, obditide puta-
mus Engelbertum , Henrici junioris, Ducis Carinthias , pa¬
tre m ,

De Rebus, et Mutationibus Carnioli.®. 103

trem, quem probabiliter Iftriffi Marchionem ab anno MXC.
fuifle, alibi, dum de Iftria ageremus, conjecimus; ubi cer-
tum pneterea documentum attulimus, ex quo conftat, En-
gelberti I. vel II. Comitis de Valle Lavanda , milites quos- En%elber-
dam in Carniola damna Patriarchali Ecclefias intulifle ante Marchio
annum MCXX. eumque Engelberturn Marchionis titulo 1 ^' u '
compellari.

Pod: hcec tempora nulla Carnioliae Dominorum ( nifi

Patriarchas eo nomine cenfeas) fatis certa ac propria fe fe

produnt indicia. Engelbertos deinceps duos, Iliri* Marchio-

nes, etiam puto Carniolias partem obtinuiife, parte ejus ma-

jore Carinthi* Ducibus fervata, qui ex eadem Sponheimen-

fium, feu Ortenburgiorum de Valle Lavanda Pirpe cum En-

gelbertis fuere, uti Tabula Genealogica III.  exhibernus.

Ab Enejelbertis hifce ad Andechfios Comites , co -Engeiber-

tus II.

gnatos Sponheimenfium (uti de Iftria agentes probavimus)

Idria, & Carniol* hodiernae pars translata eft, circaMCLXXIII. II 3 °-

En^elbef-

nempe ad Bertholdum II. Comitem de Andechs, cui anno tu/lil ad
MCLXXXVII. Bertholdus III. ejus filius, ac Dux Merani*, 117$.
in Marchia Iftriae fucce/Tit , & in annexa Carniola? parte.
Bertholdo Duce, & Marchione anno MCCIV. extinčIoi Otto i e ' An ( echsi
filiorum ejus natu major in Ducatu Merani* , ac Vallis 1187-
OEni Dominiis fuccedit, in Idria vero , & probabiliter in ijid u *£/
parte Carniol*, Henricus,  natu minor. Henrico ob ne-^^o^'
cem Philippi Rem s  exauftorato, Ludovko  Bavariie Duci ab H? nr ‘f u *

° March.ljtr .

o 3

Ot-

1209 -

Ludovicus

Bavarus.

Wolkerus
Patriarcha.

1214.

Otto I.
T)ux Me¬
rama.

1220 .

1229.

Berlholdus

Patriarcha.

1230.

104 C A P U T VI.

Ottone IV. Csefare an. MCCIX (vide res IJtrianas') Iftria  &
Marcba Carniola  concredita fuit.

Attamen VVolkero Patriarcha jura fua exponenti, Lu-
dovicus Dux ceifiiTe perhibetur, idque Otto Auguftus ratum
habuit an. MCCIX. aut fequente.

Fridericus II. Rex Germanise a nonnullis eleftus ,
VVolkero Patriarcha an. MCCXIV. confirmavit Carniolam,
& Iftriam ; Diploma ea de re protulit L a  z 1 u s de Mignit.
Gent. Lih. VI. pag. is/ . & Muratorius Script. Ital Tomo
XVI.  & Rubeis. pag. 663.  AEmulum Patriarcha fe fe op-
ponebat Otto I. Dux Merania, Henrici exaučlorati frater, qui
ut terra illa ftirpi fua eriperentur, non putabat ferendum.

Interea mortuo VVolkero Patriarcha fuffečlus eft an-
no MCCXVIII. Bertholdus Andechfius Ottonis I. Meranii
frater : cum eo convenit denique, ut Otto Dux, mortuo an.
MCCXXVIII. fratre Henrico, jura fua m IJiriam & Carniolam
Patriarchatui concederet, circa an. MCCXXIX. Ea omnia
Fridericus II. anno MCCXXX. rata habuit. Sed haec omnia in
rerurn Iftrianarum ferie paullo curatius executi fumus.

Antequam Carniola  Dominorum feriem profequar, di-
cam aliquid de Auftris, Styri$que Ducibus, e Babenbergi-
ca flirpe , nempe , de primo in Carniolam , ab illis illato
pede. Extat apud Cl. Meichelbeck Hiftor. Frijing.
Tomo II. pag. s . documentum, quo Leopoldus Dux Auftrias,
& Styriae, a Geroldo Epifcopo Frifingenfi em.it feuda quae-

dam

De Rebus, et Mutationibus Carniolije. 105

dam in MarcMa,  anno MCCXXVIII. qu<e a Frifmgenfi Ec-
clefia Henricus Iftriae Marchio obtinuerat. Has fiduciarii ju¬
riš terras in MarcMa Grelna feu Carniola  fuifTe, nullus dubito,
ubi certum eft Frifingenfem Ecclefiam complura jam olim
prasdia ab Ottone II. Augufto nadam fuifle ; tametfi in ta-
bulis iilis neque MarcMa,  neque feudalium locorum nomina  di-
ferte exprimantur.

Subinde Leopoldi Ducis filius Fridericus , bellicofus 1233.

• Fvid/čvicuf

ille, & inquietus Princeps, duda anno MCCXXIX. Agnete, Dux Au-
filia Ottonis I. Ducis Meraniaj., five titulo dotis, five aliis , ^tusCar-
qus ignoro, padis, terras fuas in Carniolia ita amplificavit , nloU '
ut anno MCCXXXIII. titulo Domini Carniola  primus, quod
fciam, & primum eo anno fe fcriberet, in charta relata a Cl.

P. Meichelbeck. Tomo II. pag. 12, qux lili. Calendas Majaš
exarata fuerat. Confequentium quoque annorum tabute , a
Friderico ifthoc Duce publicatae, titulum Domini Carniola , Du¬
cis Auftrias Styri?eque titulis adjungunt. Vide Seccovienjis
Epifcopi Diplomata N. XI. Diplomatar. S. Duc. Styria Varte I.J
Friderici Ducis, cum titulo Dominus Carniola  Diploma „ Da-
„ tum in Ertparch VIII. Kal. Martii Anno MCCXXXiV.)

Item eodem anno Cl. Linkii Annales Aujlrio-Clara-Val-
lenfes Tomo I. pag. 305.  Item R. P. Bern. Pez.  Co -
dicis Diplomat. Epijlol. Varte II. pag. 8S • Porro ad annum
MCCXXXV. Reverendijfimi Hergotti Monument. Aujlr. Tomo I.
pag. 3 o (j. £fc.

Enim

ic6

C A P U T VI.

Enim vero Fridericum, ut aliamulta, ita hunc titu-
lum palam fibi, tribuere aufum iuiffe, nihil miror; attamen
Carniohe pars major cum Labaco, Urbe prascipua, viciniaque,
in Carinthice Ducum poteftate & hifce annis , & deinceps
fuit, uti difpicere licet e Sene Diplomatka Ducum Carinthia ,  a
nobis propofita, ubi Bernardus Dux Carinthia , an. MCCXXXIV.
fundat primo Ciftercienfium Coenobium in Landeftrot, atque
idem confirmat an.MCCXLVIII. )( Anno MCCXLIII. Bernar¬
dus Dux  Gyrienfi Cartufite donat aream pro extruenda domo
in Urbe Labacenji,  & alia his fimilia.

1234. Dum rerum iftarum, quasque prcecefTere, nexum hi-

uFmL-  ftoriaum confidero, aflentiri penitus vix pofTum iis, qua2 apud
chio intm-  £) 0 ( qj{p imum  p Hahntaler Faftorum Campilil. Dec. IV. jf.

L pag. 812. N. 39.)  & pag. 1314.  leguntur, tanquam fcripta
a Pernoldo, au&ore Synchrono, cujus verba ita habent,
ad an. MCCXXXIV. pofl pacis, & nuptiarum pafta: ,, Omnia
,, fplendide, & cum pace ačla funt F. ( Friderico ) Duci ob
,, fute Generodtatis famam Carnioli, defunčlo Marchione
„ fuo de Crainpurch, Angilberto fine liberis, Principatum
„ fuum obtulerunt.

Adeo a verifimilitudine hic abludunt pleraque, ut luec
Pernoldo, olim aduta, & fuppofita dicere malim, quam
iisdem acquiefcere.

Quis enim vero Carniolas Marchiie, fane exiguae re-
gionis, (ut eam poflidebat Fridericus Audriacus) proceribus,

po-

De Rebus, et Mutationibus CarniolivE. 107

populoque eam poteftatem tribuat, ut fibimet, hac State,
Principem  deligerent ? cur nulls partes hic Patriarchs Aqui-
lejs, aut Carinthis Duci, aut Csfari denique tribuuntur?
Quis ille Angilbertus , feu Engelbertus Marchio Crainburgenjis ,
quem nulls vicinorum Principum Hiftoris, aut Genealogis,
vel Diplomata indicant ? Engelbertum Marclrionem de Kreiburg
( non Crainburg) lego MCLXX. poftremum in docum.  Fri-
derici I. Diplomat ar ionim Sacrornm Styria pag. 2j(j. Partis II.
Sed locus Bajoaris Kreiburg  cum fit hic certus, ad Crain-
burgenfes  Carniols, ut puto, non facit. Engelbertus III. Go-
ritis Comes jam circa annum MCCXX. obut, filiosque duos re-
liquit heredes, neutrum nomine Engelbertum, uti oftenfum
eft in Tentamine Genedogico Comitum G oviti a pag. 110.  &rV.
Alium vicinum Engelbertum hac State non novi. Si porro
an. MCCXXXIV. obiit Carniolicus Engelbertus  , ac tum de-
nique Friderico Duci  oblata eft Carniola ; cur ergo Fridericus
idem Dux  fe jam anno MCCXXXIIL exeunte Aprili, Domi-
num Carniola  appellat ? fed hoc documentum ignotum fuerit
Pernoldo  , aut ejus interpolatori : atque nefcierit porro, jam
■ antea Auftris Duces Carniolis aliquid obtinuifte. Prstereo
leviora, quale eft : Farna generofitatis Pridevki Ducis  alle&os
fuifte Carniolos ; qui fortafte potius farna violentis ac libi-
' dinis abfterreri potuiftent : malunt plerumque populi clemen-
tem ac moderatum Principem , prs fui impotente ac belli-
cofo, fi libera fit iisdem optio.

ChronolP.il  P Ve-

C A P U T VI.

108

Vereor, ne ex Engelbsrto Kreiburgenji, Crainburgenjis
enatus Tit Marchio. Aventinus  Scec. XIII. Engelbertum Crai-
burgi in Bauaria  Marchionem facit, & genus ejus enarrat,
qui obiit fine liberis. Aventin. Annalium Bojorum Lik VIL
pag. 6(j4. Edit. ISS4-J  Utut fit, Fridericus Dux Auftriacus
Carniolee portionem qua emtione patris fui Leopoldi, qua
dote Agnetis Meraniae confecutus, Dominum Carniola , (non
Ducem, Prmipetnvc,  non Marchionem ,) feu permittente, feu difli-
mulante Casfare, & Patriarcha Aquileja;, fe anno MCCXXXIII.
fcribere coepit, quin tum Carniolia tota potiretur, cujus pars
major Ducum Carinthice erat. Diploma Meichelbeckius
refert, de quo fuperius.

i? 45 - Fridericus II. C$far, eidem Friderico Duci Auftrice,

Camioiia  quem antea exaučloraverat, omnino conciliatus , etiam fin-
gularem gratiam circa an. MCCXLV. Teu eontulit, feu po-
tius obtulit, paravitve, qua poteftas ipfi Hebat, Auftriam &
Styriam Reg is  titulo poflidendi, & Carniolam  in Ducatum eri -
gendi.  Apud Petrum de Vineis Diploma illud legitur,
quod effeftum tamen fortitum non fuit; cum anno proxime
fequente Fridericus Dux occubuerit. H<ec plenius tračlata
vide fis in Annalibus Auftria  R. P. Calles S. J. Tomo II.
pag. 337.  ubi hcec charta, anni ac diei notis deflituta,
refertur probabiliter ad an. MCCXLV.

lila Friderici bellicofi, titulum Domini Carniolce  ufur-
pandi libertas , Ducibus Carinthiae merito dilplicuilTe vide-

tur;

DbReBUSjEtMuTATIONIBUS Carnioli^e. 109

tur ; quare Bernardo Buče  (qui in adumto, & jam diu ufur-
pato folo Ducis Carinthia  titulo nihil mutandum cenfuit) mor-
talibus exemto, filius ejus Ulricus Dux  primo datim regimi- 1256.
nis fui anno (& jam etiam antea apud Meichelbeckium) bIikCu.
fe Ducem Carinthice, & Dominam Carniola  fcripfit, ubi vi- ™inVhi-
dere licet in Serk nojtra Ducum Carinthia illujlrata  ad annos ^
MCCLI. & MCCLVI. quo poderiore anno Bernardus Dux
obiit. Proximi etiam pod: Ulricum Carinthhe Duces, cum
Vhiliffus,  tum & Ottocarus  Rex Bohemiae ( pod obtentam
MCCLXX. mortuo Ulrico Duce, Carinthiam j fe fe Domu
nos Carniola  fcripfere; ad Mainhardus  deinde, & filii, Duces
Carinthice, Domini Carniola  compellatione abdinuere in Audria-
corum Ducum gratiam, ut opinor, de quibus mox plufculum.

Si Bellono , & Anonymo Leob.  credimus, Ul- 1261.
ricus Dux Carinthias, pro fe , & Philippo fratre, dedit Pa-
triarchae Gregorio Laybacum, & alia; fed eadem illico feu-
di titulo recepit circa annum MCCLXI. Enim vero hac
letate a Patriarchis Aquilej$ Marchiones quosdam , minoris
ordinis, conditutos fuifle, qui MarcHonis Ijhia,  & interdum
Carniola  q UO que titulo honorabantur , docuimus fub finem
Capi tis IV.

Bonis pacdis anno MCCLXXVI. Rudolfo Regi Au- ^ 6 .

driam , Styriam, Carinthiam, & Carniolam ceflit, dein de- 2^

viftus & occifus MC( 3 LXXVII. Ottocarus Rex, ac Dux Ca- Dux Au-

.  ^
rintbia , ac Dominus Carniola.  Rudolfus victor, Carinthiam Styri* ,

Dominus

. , P 2 & Čarni o he.

IIO

C a P tr t VI.

& Carniolam , jam antea per Meinhardum Tyrolenfem an.
MCCLXXV occupat , Imperii nomine , eidem Meinhardo
regendas commifit: Carniolam  prasterea etiam pignoris titulo
Meinhardo pro mutuo datis XX. millibus Marcarum Rudolfus
conceffit, tefte Continuatore Martini Poloni  ad an. 1286.

Anno MCCLXXXII. Rudolfus Ca;far Alberto & Ru-
dolfo filiis Auftriam , Styriam , Carintbiam  ( fed hanc , jure
pollliminii refervato, Meinhardo fepofitam deflinabat) Si Car--
molom  contulit, quarum pofleflionem ( dempta Carinthia, Si
Carnioli® majore parte, quae vel oppignorata erat Meinhar¬
do, vel Carinthia propria) adiit Albertus, fumto titulo: Al-
bertus DEI gratia Dux Aujlria, SP Styria , Dominus Carniola,
Martina, SP Portus Naonis SP c.  In hoc titulo, cum Carnio¬
la  a Martina  difcernatur, citra dubiuin intelligenda videtur
Martina Vinidorum  feu hodiern<e Carniolis pars orientalis, Sc
Croatire contermina.

AnpoJJede-  PofTederitne Albertus I. Carniolam, & Marchiam Vi-

rit Carnio-  . .

lam Alber-  nidorum, an iolo titulo & jure refervato gavdus fit, decide-
re non aufrni. Sane pofteaquam anno MCCLXXXVI. die I.
Februarii Meinhardus, antea TyroIis & Goritia: Comes, Dux
Carinthice renunciatus ed, atque idem fratrem fuuin Alber-
tum II. Goritias Comitem, Palatinum Comitem Carinthias, d
Anonymo Leobienji  fides, folemni ritu condituit; certa fubinde
documenta occurrunt, queis docemur* Labacum, & Carnio-
lice magnam partem Meinhardo Duci, Marchiam vero Vini-

do-

De Rebus, et MuTATioNiBusCARNioi/iiE. m

dorum , & Mbtlingam , cum portione mediterranea Iftrice ,

Alberto II, Comiti Goritbe, & Alberto III. & IV. Goritianis
deinceps fuiffe obnoxias. Has Marchae Vinidorum 5  & partis
Iftrise terras, aut ex Merania hereditate pod: Ottonis II. Du-
cis obitum anno MCCXLVIII, Goritiani accepere, aut cum
Carinthia Meinhardus acceptas, fratri Alberto contulit, Pa-
latino Carinthise.

Nonnullas aflertorum probationes fubiicio. Anno Gmti*

1  Conntes

MCCLXXXVI. Albertus II. Com. Goritis Fradnicenfi mpartmCar-

. . . niolia pnj-

Carniolia Cartufia; immunitatem a vecrigalibus largitur, i nfedere.
iis locis, qus ad mare Adriaticum procurrunt, & in Mar cim
Vinidomm.  Ita P. Mart in us Bauzer S. J. Renrn Norica-
rum,  &J 5  Forojulienjium Lih. VI. N.  7. in MSto.  Eodem tefte,
eodem Libro VI.  JV. 78.  Anno MCCCXXV. Albertus IIP. Al¬
berti II. filius , Comes Goritije, Pifini in Iftria,  cum nobili-
bus Idrianis fuas ditionis, conventum celebrat, atque cum
Patriarcha Aquilejae Pagano Turiano , cumque Venetis de
limitibus Idrbe folemniter tranfigit. Sed & antea MCCCIII.

Albertus II. Comes binis tabulis, quas in Tentamine Goritienji
Cbronologico  adduximus, le pofleffiones in Iftria,  in Carji,  in
MarcUa  (Vinidorum) & in Carniola  habuifle declarat.

Albertus quartus Comes Goritice anno MCCCLXIV. Hdm Au-
Viennae die jovis pod: S. Petronellie cum Audriae Ducibus ^dunt^certis
mutua, in cafum mortis fine herede, fuccedionis pačla init, Sj '
queis Albertus Comes, Rudolfo, Alberto, & Leopoldo Du - tm '

P 3

Cl-

112

C A P U T VI.

cibus cedit Goritiam, Iftriam, Metlingam,  Lontium, & Pa-
latinatum Carinthiae certis conditionibus. Econtra Rudolfus
Dux fe obligat ad folvenda Judaeis debita Alberti Comitis &c.
Tabulas integras vide apud Ant. Steyerer. S. J. Commen-
tar. pro Uifi. Alberti II. pag. 399.  Vi horum pa&orum , ut
opinor, mortuo Alberto IV. Goritiano , an. MCCCLXXIV.
IJfria  & Metlinga  Audriacis cedit, easque Carniolice tune uni-
tas fuide refert Baro Valvasorus hib. X. pag. 2S8- ex
Notitia Provincia.

Porro anno MCCCLXV. Albertus IV. Goritice Co-
mes, tertii filius, Incolis Iftria:  & alio diplomate M ar cime Vi-
nidorum,  & Metlinga  privilegia comprobat. Utramque char-
tam refert Luni g Arch. Imp. Parte fpec. Cont. 1. Tom. II.  j f.
IV. N. 118.  a pag, 195.  ad 198.)  Haec, atque his dmilia,
mihi perfuadent, ad Audriacam Domum Idrije partem, cum
Marchia Vinidorum , reipfa & integra poflsdione , non nifi
pod mortem Alberti IV. Comitis Gorkiče, ( ex pačtis an.
MCCCLXIV. initis) anno MCCCLXXIV. tranfiide; tametfi
titulo Carniolia, Manire Vinidorum  Auftriaci jam inde ab
Alberto I. Duce Audriae gauderent, ac dein prčetlia fortade
quaedam in Idria & Metlinga pačtis, pignore, vel emtione
obtinerent.

Certiora dunt hačlenus ditda per diploma Friderici
III. Augudi, quo, Dato Labaci, die Mercurii ante Dominicam
Reminifcere in Quadragejima an. MCCCCXLIV.  Confirmat pri-

vi-

De Rebus, et Mftationibus Car-niclije. 113

vilegia Mettingenjium, & M ar el a Vinidorum ,  ac profitetur ,

eas terras ab Alberto Comite Goritia,  bona memorhe, ad Au-

driacos Principes Majores fuos, atque ad fe efle devolutas.

Lun ig  jR. A. Parte Jpec. Cont. I. T. II.

Meinhardum porro, Ducem Carinthiae, in Carniolia  fe Reinhar¬
dtu Dux

Principem, attamen fine titulo illo, geflifle, praster alia, oden- quid in Car-

niolia  ?

dit diploma, quod exhibet Baro Valvasor Carniolia Lib.

X. pag. j 2 jS-  Eodem: Meinhardus Dux Carinthia> Tjrolis Co-
mes, Tridentin. ac Brixinenf. Ecclejiarum advocatus , eximit Coe-
liobium Carniolias in Freudental a mutis quibusdam , ac
teloneis in Rupp , & Hulle. Datum Laybach die Vlil. Fe-
bruni MCCLXXXVII 1 .

Pod Meinhardum, filii ejusdem, uti in Serie DucumCa-
rinthia  di&um ed, Carinthiam rexere, & Carnioliae potiorem
partem, ad etiam dne titulo Domini Carniola;  quod eo titulo
uteretur familia Audriaca, cui cognata dirps Meinhardi mul-
tum debebat. Filiorum Meinhardi podremus Henricus anno
MCCCXXXV. die IV. Aprilis extin<dus ed, nullo filio relifto,
fed dlia Margaretha Maultafch, conjuge Johannis Henrici, filii
Johannis Lucenburgii, Regis Bohemiae. Eodem anno Ludo- 1335-
vicus Imperator Alberto II. Duci Audriae, & Ottoni ejuse/ Otto  "
fratri , Ducatum Carinthiae confert , cujus ipd podedlonem Carinthiam
capiunt, atque una majoris Camiolias partis potiuntur, qu & Uam ^obti-
cum Labaco urbe , Carinthi^e Ducatui ad id ufque temporis Zfam. 3 ^'
conjunfta Iegebatur. Atque adeo ab hoc anno MCCCXXXV.

Au-

Cafut VI.

114

Audriaci Principes, titulum Domini Carniola  pleniore cum pof-
fedione confociarunt, Goritienfium tamen Comitum portione
in Metlinga & Idria , nondum imminuta, uti patet ex Di¬
plomate anni MCCCLXV, quod ab Alberto IV. Goritiče Co-
mite publicatum indicavimus, pod: cujus obitum Audriaci
plenidime, quanta ed hodie, Carnioliam podedifTe videntur.
Quando ad felicidimum Augudae Domus Habsburgo-Auftria-
cse in Carniolia regimen delapfi fumus , illud eruendum re-
dat, quo primum anno, loco tituli : Dominus Carniola,  alter:
Dux Carniolia,  & a quo lit ufurpatus; atque adeo quando
Ducatus  honore reapfe auda fit Carniolia ?

1364. Inter Diplomata Runenjts Cijlercii Diplomatar. Sacr. Du *

j catus Styria P. II. N. LIL  Rudolfi IV. Ducis Audriae, char-
lV°^Dux  tam  P r °d ux i rau s 5 datam Viennce Dominica Reminifcere an.
Carniolia  MCCCLXV, in qua Rudolfus fcribitur non jam Dominus,  fed

frimus.

Dux,  vel in confortio aliorum Ducatuum , Arclndux _ Car-

niola.  Runenfis Codicis illius colledor addidit fequentia :
„  Adverte , quod in hoc diplomate prima vice Rudolfus

,,  Carnioliam inter Ducatus numeret.) Hoc manufcriptum,

idamque animadverfionem, bona fide retulit Bauo Valva-
Sorus Carniol. Lib. X. pag. j?sS-

Verum ex Diplomatibus, a R. P. Antonio Steye-
rer S. J. in Commentariis pr o Hijloria Alberti 11. Duc. Auftr .

pag. 3 j (j. y(j(j.  addudis, colligo: epocham tituli Ducis

Carniolia  affigendam efle anno MCCCLXIV. intra XVI. Mar-

tib

De Rebus, et Mutationibus Carnioli;e.  ng

tii, & Maji VIII. diem, quod ita oftendo. In diplomate da-
to VI. Idus Februarii MCCCLXIV. feu VIII. Februarii: item
in tribus chartis, datis die S. Scholafficfe, feu die Lume ante
S. Valentini, id eft X. Februarii, Rudolfus IV. eodem anno
appellatur: Dux Aujlria , Styria , & Carintbia, Dominus Car-
niola , M ar cina , Portus Naonis.  Demum pag. yyy.  Dum

Rudolfus IV. confirmat privilegia Cjenobii Stamfenfis inTy-
roli, ita fcribitur : Rudolfus qmrtus DEI gratia Anbidux An¬
jina , Styria , & Carintbia , Dominus Carniola , Marcbia tffc.
AStum datum Vienna XV I. die M ar tii, Anno Domini MCCCLX11II.
atatis nojlra XXV. Regiminis vero fexto anno.  Verum eodem
anno in diplomate dato die Mercurii pod: inventionem S. Cru-
cis, id eft, VIII. Maji MCCCLXIV. item in alio die Jovis
poft Petronillce , feu VI. Junii, titulus Rudolfi legitur : Av-
chiduk  (vel Dux)  Aujlria , Styria , Carintbia , Carniolia,
Dominus Marcha Vinidorum , Portus Naonis.  Seu Germani-
ce: Herzog  (vel Ertzberzog  in alio) ze Oejlerreicb , ze Steyer ,
ze Kernten , und ze Crain : Herr auf der JVindifckn Marcb  ,
und ze Portenau.

QuemadmocR.m Rudolfus IV. primus Audriacorum an.
MCCCLIX. fe Palatinum Archiducem , feu Pfalenz Erzberzog  ,
ita primus item Ducem Carniolia an. MCCCLX1V  fe fe publi-
cis in literis compellavit ; utrumque, nifi fallor, fplendoris
fuas gentis, & antiquitatis dudiofus, ac fublimium defigna-
tionum plenus Princeps, defumfit ex antiquis juribus ac pri-
Chronol P. II  - 0.

Rudolfi IV.
ingenium-

vx-

ii6 Cap. VI. De Reb. etMutation. Carniol.

vilegiis, Auftriacis Principibus per Imperatores olim indultis.

Arcbiducem Palatinum , Ducem Aujiria  appe!lari p o (Te, noto illo

privilegio Fridericus I. Imperator conftituit: Carnioliam  vero

ad Ducatus  honorem extol!endi Fridericus II. Caefar circa an.

MCCXLV. Friderico bellicofo Auftriae Duci poteldatem fecit;

utroque jure ufus eft Rudolfus quartus, eosque titulos Char-

tis & Sigillis luis primus inferendos curavit. Nulla deinde

Priucipum feu Ducum Carniolire mutatio infignis fuit, fed

ex Augufta Auftriadum Domo ClementilTmios Dominos na-

la eft Carniolia, eosdemque Duces, leu Archiduces, quos

Carinthia ac Styria, atque a Ferdinandi II. temporibus eos-.

lem, quos Auftria Archiduces, & Germania Imperatores eft

renerata , hodieque in Maria Theresia Auguda vene-

ratur, atque in regiminis thorique Augufto Conforte,

*

Francisco Romanorum Imperatore, quos
DEUS diutiffime fervet.

CA-

CaputVII. De Comitibus Palatinis. 117

C A P V T VIL

De Comltibus Palatinis , & Landgrafiis Carintbia.

Vide Tabulam V.  <Sf VL Gmealogicam.

I n Franconico, Germanicoque Regno, de quo hic Termo , Quid Pa-
Palatini Comitis  titulus, ac munus a cura Palmi  Regi s, aut mesi
Imperatoris, ortum habet ; aliquo enim in Palatio , abfente
Principe, jus dicebat is, qui Comes Palatii,  Teu Germanice
Pfalenz Graf,  five Pfalz-Grof  appellatus ed. Integra Provin-
cite interdum Judex conftituebatur Comes Palatinus,  Toii Prin¬
cipi fubječius; porro fine confilio & confenfu Palatm Comitis,
ne Duci quidem ejus regionis magni momenti negotia per-
tra&are licebat. Adminidrabant quoque Principis qutedam
prtedia, terrasque Palatini Comites  , ea prtecipue , quae ad Pa¬
latii, atque ad ejusdem famulitii Tumptus tolerandos Tpečlabant. -

Ab undecimo circiter pod Chridum Sas c ul o, uti Du- Ea if^na
ces, & Marchiones, ita & Palatini Comites , qui omnes for-
taiFe olim ab Regis pendebant arbitrio, Prtedia ac dignatio-
nem ipfam hereditaria Tenfim Tamilite Tute attribuerunt, con-
Tentiente nonnunquam , aut didimulante Principe, in arčlis
condituto. Palatinos in ter Comites eminebant Palatini Ba¬
jonete, praecipue e Schirenfium dirpe, qui multis ad Rbe-
nuin quoque podedionibus ditati, Tubinde velut per eminen-
tiam aliquam Palatini Comites,  vel Palatini Rheni , vel a dirpe:
de Witelfpac} )  aut: Palatini de Schira  appeiiati Tunt: Toli-

Q %  que

C A P U T VII.

Carinthia
Palatini
Comites
c,uam 've-
tufti.

n8

que fere hodie veterem hujus tituli dignationem fuftinent.
Neque enim ifthic illis de Palatinis Impevialis auhv Cotnilibus  fer-
mo eft, quorum haud ita vetus app dlatio , cum privilegiis
nonnullis, literatis quibusdam Viris, etiam nulla generis nobili-
tate confpicuis, Casfaris indulgentia tribuitur.

Sed ad Carinthia Palatinos Comites  veniamus. Sepa-
ratus anno DCCCCLXXVI. a Bajoarico Carinthis Ducatus
anne Ulico proprium fit naftus Palatinum Comitem ,  aut an
antehac quoque in Carinthia Comes Palatinus  refederit, ma-
gnopere dubito, propter obftinatum veteruni documentorum
filentium. Enim vero nullum Palatium Regium, & vero
ne Villam quidem Regiam in Carinthia. propria olim memo-
ratam invenio. Mosburgum arx vetus Carinthia?, anne fit illa
Curtis C Montana,  cujus Annales Fuldenfes ad an. DCCCLXXXFIII.
meminere, incertum efie cenfet, ipfe doftillimus Gottwicen-
fis Abbas Godefridus , in egregio de Palatiis Regiis  čffc.
opere. Attamen cum Anonymus Leobiensis ad annum
MCCLXXXVll.  memoret Mosburgum arcem Palatinorum Ca¬
rinthia Comitum  poflefiionibus attributam fuiffe, probabile fit,
ibidem curtein, aut Palatium Regium, praefertim Caroloman-
ni, & Arnulfi State fuifie, unde confequeretur, probabiliter
etiam Comitem  illic Palatinum  confedifle; fed altum de hoc ti¬
tulo filentium. Bollandus ad d. V. Februarii pag, 721.  & fc.
De Agatha Hildegarde agit, quam Pauli Comitis Palatini Carin¬
thia  conjugem appellat circa annum MXXIV. Sed hsc omnia

fa-

De Comit.Palat. etLandgraf. Carinth. 119

fatetur fola vulgi traditione condare, quorum fi cetera anti-
qua, veraque crederem maxime, at titulum illum minime.

Enim vero Palatini Comitis Carintbia  inditutio, fi ere- Eommpri-

nm memoria

dimus Lazi o Lih. VI. de Migrat. Gent. p. m. 173.  & Commsnt. dubia i ».
Reipubl. Rom. Lih. XII. Cap. II. pag. 10 24 -•>  debetur Henrico
II. Ctefiiri, Regive, qui Ezelino eam dignationem contulerit.

Verba Lazu funt de Ezelino : „ Primus namque ab Henri-
„ co Cafare Palatinus Carnorum creatus  , & Salveldo oppido
„ Tlmringia donatus &c.  Hune Ezelinum ex Andechfiis oriun-
dum 7  patrem Alberti facit, qui primus Goritia Comes  ab eo-
dem Lazio vocatur, atque idem Albertum hunc Carintbia
Palatinum  appellat. Verum haec fine idoneo tede probata
funt. Nifi me Mit conjeftura, Ezettnus  ide idem videtur
cum Cazelino  ?  quem Celeberr. P. Rubeis , Monument.

Aauil. pag. 346. Comitem Palatinum  feriptum fub exitum
Sasculi XI. in venit, & Carintbia Palatinum  fuilfe fufpicatur.

Sed minime confeHa res ed : Cacelinum Cornitem in
Idria quidem, Carinthia, & Forojulio complura podedide con-
dat, ac cirea ScEculi undecimi finem obiide; at enim in unico
documento, ac in eo femel tantum, in titulo pr<efixo Iegi-
tur : Cacelinus Comss Palatinus,  apud laudatum P. Rubeis ,
qui addit; Chartam idam perquam putido anachronifmo fca-
tere : in eadem vero , & aliis in chartis, nonnifi Comes Ca-
zelinus  invenitur. Habeo integrum apographum tabularum
fundationis Canonicorum in Dobrendorf,  hodie Eberndorf  in

0 . 3  Ca-

ISSO

C A P U T VII.

Carinthia, in quibus Wodalricus Patriarcha Aquil. sn. MCVI.
binis vicibus Cazelinum Comitem,  jam defundtum, commemo-
rat, nulla Palatini  mentione , muitoque minus Palatini Carin¬
thia.  Nihil ergo fatis firmum fuppetit, quo certo perfu adea-
mur Goritice Comites jam Sasculo Xf , publico cum titulo
Palatinos Comites Carinthia;  extitiile; tametfi negare quoque rent
ipfam non poflimus. Lazu Ezelinus temporibus Cazelini
fatis congruit.

Sequentes  Subinde ad ScBCulum ufque tertium decimum nulla

item Lite-  1

Xif[ CUli  j P a ^ a ^ norum  CarinthieB fe mihi obtulit memoria, & vero h sc
ipfa difficultate dubiisque non caret. Literas binas a Bol-
lando ad diem V. Februarii pag. 722.  prolatje funt, quibus
Albertus  quidam Cornes , anno MCCXXXVIII. Palatinus Comes
Carinthia  fcribitur. Literas iftas in Tentamine Genealog. CbronoL
Comitum  cir 1  rerum Goritia pag. 125 • retulimus, atque Alberto
Comiti Tyrolis , adfcripfimus ; neque eam fententiam in pras-
fenti mutamus, fed aliquid hifce apographis literis a recen-
tiore manu adjedlum fuilFe arbitramur..

Enim vero literarum prtedičlarum pleniora apographa,
inter Manufcripta adverfaria R. P. Sigismundi Pusch. S. J.
inveneram, Iibetque Tabulas idas, priores quidem integras,
poderiores autem , fere conformes prioribus , necedaria fui
parte reprasfentare ;  quando prcefertim apud Bollandum ,
loco citato,  priorum Tabularum fragmenta duntaxat, poderio-
rum folus titulus exhibentur» Priores itaque Tabulas,

queis.

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. i<2i

queis Bertboldus Patriarcha Junenfi Ecclefia? in Carinthia,
quasdam conrert, ita habent:

Bertholdus DEI gratia Sanjaš Aquilejenfis Eccle-
„  fia? Patriarcha , univerfis pra?fentem paginam infpe&urrs
„  falutem impertimur. Univerfitatem tam futurorum , quam
„ prrefentium fcire volumus , quod nos Ecclefiam S. Lau-
„ rentii in Stain Vallis Jane propter miraculorum infignia,
))  quibus eadem Ecclefia noftris mirabiliter refulfit tempori-
„ bus, a jurisdičlione & poteftate, quam Junenfe Monafte-
f ,  rium ex concefTione i\quile;enfiis Ecclefis in prfedifta ob-
„  tinebat, de confenfu & voluntate Franconis prspofiti, &
„ Conventus Monafterii in Oberdorff memorati , duximus
„ exiinendam, (cleefl hic aliquid ) apud Ecclefiam S. Danielis
,,  prope Stain, ita quod Ecclefia prrelibata ad nos, & fuc-
„ celTores noftros tantum pertineat, nec Archidiaconus, nec
„ (forte: Epfcojjus,  velaliud) vel Archipresbyter, vel Judex
„ fiecularis aliquid in ipfam Ecclefiam fibivendicet poteftatis:
,, & praefertim Ecclefiam (redundat bac vox)  volumus, quod qui-
,,  libet plebanus ibidem in Stain Vallisjune plenam poteftatem,
„ & aučforitatem habeat in perpetuum pnefentare , & con-
„  firmare illos duos praebendarios , quos Dominus Alber-
„  tus Comes de Tyrolis fundavit ,  & ordinavit, & fingulo-
iy  rum  (forte: fingulos')  Colonorum hujus przedičls Ecclefia;
„  deftituere , & inftituere valeat ad honorem DEI, & San-
„ čli Laurentii, & B. Hildegardis.

Litera Pa¬
triarcha: b?
Com.Aber-
ti Anm
123.1.

122

C A P U T VII.

,, Ad ejus rei evidentiam nobilis Vir Albertns Co-
„ mes de Tyrolis , qui pnefens extitit, cum h ase a&a funt
„ apud Velacum , prcefentem paginam figilli fui munimine
„ roboravit in praAentia Meinhardi Comitis Goritiae, & Ber-
„  tholdi Archidiaconi Velacenfis , Magiftri Philippi Cencii
,, Aquilejenfis, Dofroris Friderici Plebani de Stain in Car-
,,  niola , Ruperti Capellani in Trovaii & ali o rum. Anno
„  Domini MCCXXXVIII. II l.  die exeunte Aprili, Indičlio-
„ ne Undecima.

Cmitis  Huic docuniento Latino fubiečlum eft Germanicum

ejus dem

aha litera  Alberti Comitis , ifthcEc fua etiam poteftate firmantis , ubi

cum titulo

fujpeSlo.  eadem pene verba repetuntur, quibus prius documentum con-
ftabat, nifi quod ifthic queedam minus vitiofe feripta fint.
Reddam Jatine, quae in rem funt.

„ Nos Albertus Comes Palatinus Carinthia?, Comes
„ Goritiae & Tyrolis, Aquilejenfis & Brixinenfis Ecclefis Ad-
„ vocatus, univerfis pr$fentem paginam infpe&uris falutem
„ impertimur. Univerfis, tam praefentibus, quam futuris,
„ notum facimus , quod Ecclefiam S. Martyris Laurentii,
„ in Stain vallis June , propter miracula & figna, quae no-
„ ftris temporibus in eadem Ecclefia illudri modo exhibuit,
„ & prieftitit , tenerum ac verum Chrifti corpus in mani-
„  bus Sacerdotis: intuitu hujus laudabilis divini obfequii pne-
„ diftam Ecclefiam exemimus, favore & voluntate dilečli fra-
„  tris ac Domini noftri Bertholdi Patriarchae Aquilejenfis,

„ ab

De Comit.Palat. etLandgraf. Carinth. 123

j, ab omni Eccledadico ac civili judice , jure , & admini-
„  dratione , qux  idhic competebant Monaderio Oberndor-
„ fenfi in Valle June, quasque feudi titulo ab Ecclefia Aqui-
„ lejenfi habebat, idque totum favore & voluntate Prepoditi
„ Franconis & Conventus prEedifti Monaderii permutavimus,

„ redemimus, & accepimus, pro prasdiis dtis ad Eccledam
„ S. Danielis in Valle June.) Hac pojlrema defunt in latinis
tabulis Patriarcha. Reliqua fere, uti in pracedente documento ,
decurnmt.

Titulum initialem hujus Alberti Comitis,  in hoc Germa- Cnjistituli

1 • . - . Palatini

nico apographo ab imperito delcriptore ampbficatum fuide Carintbi*.
fufpicor, ad eam formam, qua pod Saeculi XIV. dimidium
ufi funt Comites Gorkiče : atque hic Albertum Tyrolenfem
cum Goritiano male confufum ede.

Operofe in Goritienji Tentamine  odendere conati fumus,
Illudridimus D. Coroninus  Cornes, & ego, Albertum,  qui
idhic fe Palatinum Carinthia, Comitem de Goritia, & Tyrolis }
Advocatum Aquik]enfis Ecclefia , & Brixinenjis }  appellade fertur,
n on pode dici Albertum Guritianum,  fed Albertum Tyrolis Co¬
mitem  ; neque ida de fententia in pnefenti decedo. Verum
tituli  ratio alium ea in re mihi fcrupulum ingerit. Si anno
MCCXXXVIII. dve Albertus Goritianus,  dve Albertus  potius
TyrolenJis  , jam titulo Palatini Carinthia  ufus ed ,  eccur titu-
lus hic tam fplendidus nufpiam, n^que antehac in chartis Co-
mitum Tyrolis ( quod fciam ) & vero ne in ipds quidem
Cbronol. P. II.  R mio-

124 C A P U T VIL

prioribus tdbulis  > quas modo retulimus, neque deinceps five
in Tyrolis> five in Goritiae Comitum documentis antiquitatis
certce fe fe prodit, ufque ad annum MCCCLIX. etiam ibi,
ubi plenum adhibuifle titulum Comites Goritiani videntur ?
Attamen Goritiani Comites Tyrolenfium Comitum terras, &
jura primuin ex parte, dein Hirsbergio Comite mortuo, ple-
nius etiam funt adepti.

Attamen cum Goritianos Comites ex eadern cum Ty-
rolenfibus Comitibus ftirpe defcendifle, probabile cenfeamus,
cumque Leontium Tyrolim inter & Carinthiam, vel in hac
potius olim fitum , Palatinorum Carinthiae Comitum Sedeš
fuerit, Tyroli poftea adfcriptum ; non abhorreret a verifimi-
litudine, Palatini Carinthiae Comitis titulos ac fortunas poft
obitum ultimi Tyrolenfium Comitis Alberti, ad Goritianos
efte translatas poft annum MCCLIII : dummodo aliqua fal-
tem fyncero in documento ejus tituli fe fe proderent vefti-
gia, quae ab Saeculi demum decimi quarti dimidio aut circi-
ter, deprehendimus, continuo deinceps tituli Palatini Comitis
Carinthia  apud Goritianos Comites ufu, atque ita recepto, ut is
titulus ceteris omnibus anteponeretur, & preerogativas inftar foli
fere natu maximo inter fratres tribueretur.

Alia cforta  Aliam quidem chartam , qučE fatis antiqua vifa eft,

bi&uo*!n.  praeclara fua induftria nuper e tenebris extraxit, lllufirijjimus
Comes  Rudolfus Coroninus  , latentem inter documenta
lllujlriffimi Baronis de  Dornbergck ,  ubi anno MCCLVII.

Mein-

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. 125

Meinhardo III. Comiti Goritias, fequens titulus, charts initio
adTcriptus legitur : „ Menhardus de Guriza & TyroIis, &

„ Palatinus Comes Carinthiae , & Eccledarum Aquilejends,

,,  Tridentinae, ac Brhdnenfis Advocatus, omnibus notum fa-
„ cit, qualiter redituit nobili fideli fuo Leonardo de Dorn-
„ bergck praedium Strain, cum omni jure &c. . . Datum
„ Goritiae VIL intrante Odobri, in Villa in hypocaudo didi
„ Leonardi de Dornbergck MCCLVII.)

Quancb huic chartae neque figillum (quod quidem
abede hoc loco , & hac Goritienfium Comitum $tate poterat)
neque Subfcripio Notarii  adjunda comparet ; videtur hoc non
autographum, fed transfumptum efle documentum, in cujus
titulo  , uti nonnunquam debat, tranfumptor titulum  Comitis
Goritiae , fua State ufitatum, veteri fimpliciori fubdituidet,
quod pod Sfeculi XIV. dimidium acciderit. Sane anno
MCCLVII. vix tum auderem Meinhardum III. Goritianum,
Advocatum Brixinenfem  appellare; cum ex documentis, in Chro-
nico Goritimji  indicatis, doceamur: anno MCCLIV. Advoca-
tiam Brixinenfem , in divifione fortunarum Alberti Tyrolii
Gebhardo Comiti de Hirsberg cedide, atque etiam eundem,
fub dnem anni MCCLVI, viventem comparere.

Tandem anno MCCLXXXVI. paullo minus ambigua Allevius

. ' Y  6  11. Comes

tametd non diplomatica, de Comite Palatino CarintUa , nemp e Goriti* ,

de Alberto II. Goritiano, Meinhardi Ducis Carinthiae fratre, cVmhi* *

fe fe odendit notitia apud Anonymum Leobiensem, Hieron . ias6 '

R 2 Pez.

126

C A P U T VII.

Palatinus
Carinthid:
čjus Dud
obnoxiui.

Pez. Tomo  I. pag. 858 . & fequ.  ubi de ritu inaugurandi Ducis
Carinthiae, deque Meinhardi adito Ducatu agens, ita fcribit :
„ Comes autem Goritice, quia Palatinus eft, cum XII. vexillis
„ laterl Principis adhasrebit. Deinde pod enarratas cerimo-
nias fubjungit Chronologus: Admonitum a Meinhardo Duce
fuilTe fratrem , ut terras , quas Palatinus Comes fiduciario
jure ab Duce Carintliis haberet, ipfe Albertus flexo genu
pro more ab fe reciperet. Haefitalfe tum Albertum Comitem,
ac fubmiflionem illam erga fratrem averfantem , petiifle, ut
filio potius fuo ea conferrentur. Repoluiffe Meinhardum Du-
cem : fi ipfe Albertus ea nollet, fuorum potius filiorum uni
praedičla prtedia & arces fe fe collaturum ; amicorum confi-
lio denique fe fubmififle Albertum, & Palatinatus feuda de
genibus fufcepifle.

Qucedam hic nonnulla conlideratione digna occurrunt.
Pnmo : Palatinus Comes Carinthia  non jam ab Rege Germanih,
fed ab Duce pendere, fuaque eidem debere confpidtur. Iftud
Iuculenti!rs etiam patebit e diplomate Alberti II. Ducis Au-
ftria? & Carinthiae, quod inferius integrum dabimus, ubi Go-
ritiae Comitibus Palatini Cornitis Carintbia  dignationem , jura ,
ac pofleffiones, nulla hereditarii juriš mentione fačla, propter
merita, oblequia, & impenfas in bello faftas, ipfis & eorum
heredibus veluti de integro an. MCCCXXXIX. Dux Albertus
feudi titulo largitur. Equidem Wenceslaus C$far nonnihil
hac in re vetera Regum jura inRaurare voluifle videtur, dum

di-

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. 127

diplomate dato Lucemburgi ultima Aprilis MCCCXCVIII.
Henrico & Johanni Comitibus Goritise Palatinatum Carinthias
aliaque dat, vel confirmat his verbis: Die Pfaknz  - Grafschaft
zu Karndten, und Bann , Acbte, Zvile, Miinze, IVocbemnarkt,
and Leben, v on der Hand zu kiten, und alk andere Lehen, die
fie zu recht v o n dem heiligen Romijčben Reich herbracht haben.
Sed hxc  generica omnium jurium confirmatio nihil Ducum
Carinthia? jam ftabilitas audoritati offecerit.

Secundo :  Anonymus Leoeiensis proprias Palatina-
tus poIFeffiones commemorat, ac de nomine Cajlrum Mosburg ,
Palatinatui proprium, appellat. Prscipuum inter Palatini Ca-
rinthice terras & Caflra locum obtinet Urbs Leonzium , feu
Lonzimn,  aut Loncium  (Luenz) cum fuo diftridu, de quo,
alias inter notitias, charta Meinhardi VII. ComkGoritire, de
fundato ab eodem Loncii Carmelitarum Monafterio ita memo-
rat : „ Ccenobium fundavimus & adificavimus Lontii in noftra
„ Civitate Palatinali. J  Hoc documentum commemoravit ad
an. MCCCLXIX. P. Martinus Bauzer S. J. in MSto Syl-
labo Comitum Goritia.  Porro vicinain Lonzio regionem Go¬
rkiče Comitibus , Carinthias Palatinis, paruille, collegit Cl.
Spergesius ex literis concordiae inter Johannem Ducem Ba-
variae , nomine conjugis ipfius Catbarinae de Goritia, & in¬
ter Johannem Epifcopum Gurcenfem, tutorem Henrici & Jo¬
han. Meinhardi Comitum Goritiae, datis Salzburgi die Omnium
Santforum MCCCLXXXV,  ubi terrarum tradus cina Dravum

R 3

Palat ina-
tus Carin-
thia pro-
priie regi fi¬
nes.

in

Cafut VIL

i?8

in Carinthia, Palatinatui ejus proprius commemoratur. Vr-
tus Netlichius Saeculi XVJ. Scriptor in memorabilibiis de
Dynajlia Loncenji,  ad Palatinatum Carinthiae fpečlafie perhibet
Valles dim,  quas vernacula appellant: Das Draa-Tbal,  & Das
Mel-Tbal.  Itaque Palatinatus Carinthiae non inani folum ti¬
tulo ac dignatione confidebat, fed perutilem etiam terrarum
tračium, Comiti Palatino obnoxium, complečlebatur.

Sero Gori- Tertio : Illud mlrum nonnihil mihi vifum ed:: Comites

tuhComitis  Goritis & ante , & pod; annum MCCLXXXVI. nunquam
Carinthia.  fuis in chartis fibi attribuifle tituluin Comitis Palatini Carin¬
thia ,  ufque ad an. MCCCLIX, quantum ego quidem obfer-
varam, etiam illis in chartis , ubi pleno titulo ufi videban-
tur, atque in negotiis Carinthiae propriis. Porro in divifio-
nibus terrarum, atque ipforum titulorum , quales cum inter
Gebhardum Comitem de Hirfsberg, & Meinhardum III. Go-
ritienfem , heredes Alberti ultimi Tyrolends an. MCCLIV :
tum inter Meinhardum IV. & Albertum fratres Goritiae Co-
mites, MCCLXVII. fufceptte funt, nulla fit mentio tituli ant
dignationis Comitis Palatini Carinthia.  Chartas idas tnemoravi-
mus in Tentamine Cbronologico Comitum  &r rernm Goritia.  Alias
tabulaj Comitum Goritiae, cum prolixo titulo , fed fine Co¬
mitis Palatini  mentione, videri podunt apud Meichelbeck
Hiftor. Frijingenjis Tomo II. P. II.  ad annos MCCLXVI. pag.
48. & so.  ad an. MCCLXXIII. pag. yi.  Porro ihidem  ad an¬
nos MCCLXXXIII. MCCLXXXV. & ad ipfum MCCLXXXVI.

fed

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. 129

fed ante Palatini inveftituram , pleno titulo Goritiani, fine
Palatini Comitis titulo leguntur. yag. 106. 120. 123.

Ea res fufpicionem mihi ingefiit, fueritne ante Main-
hardum Ducem , feu ante annum MCCLXXXVI. Goritiani
Comites Palatini CarintMa , aut an omnino ea dignatio in Ca-
rinthla antehac obtinuerit; cum anteriora documenta, Pala-
tinum Carinthiae memorantia , dubiae, faltem hac in re, fidei
efie videantur. Verum aut haec filentii ratio pugnat etiam
pro tempore prolixo poft an. MCCLXXXVI. aut alia affignan-
da erit caufa , quam ob rem pod eura etiam annum Gori¬
tiani titulo Palatini Carinthi® abdinuerint.

Quarto :  Caufam hanc, nifi fallor, fuppeditat ipfe Ano- Ejus m
nymus Leob. qui, uti retulimus, Albertum Comitem Go -babilil
riti® non nifi aegre a fratre fuo, Meinhardo Duce, feuda Pa-
latinatus Carinthiae denique recepilfe perhibet. Pronum ita-
que erat, ut quam invitus fufcepiflet dignationem Albertus
Comes, & cujus caufa fubmittere fe fratri clientis more de-
buerat ,  eam nollet inter titulos fuos profiteri, tametfi fibi,
ftirpique fuae alioqui novo decori futuram. Albertum II.
Comitem Goritiae imitati funt filii Henricus II. & Johannes
Albertus, feu Albertus III, nepotes itidem Henrici II, filii,
qui omnes Comitis Palatini Carinthia  titulo abftinuere ; quod &
idi nollent patruelium fuorum, Meinhardi filiorum, Ducum
Carinthiae, fe fe clientes profiteri.

Exem-

C A P u T VII.

Ex empla
omijfi Jlu-
diofe tituli :
Com. Pala-
tini Carin¬
ikih,

Occajto in-
Jlaurati ti¬
tuli Com.
Palatini
Carinikih.

i3°

Exemplum unum , aut alterum in medium profero,
quo palam fiat, Goritice Comites, prolixiore etiam titulo in-
fignes, atque de titulis ipfis traftantes, Palatini Comitis appel-
lationm  de induftria omififle. Inter Colleclanea MSta P. An¬
tonii Steyerer S. J. Tomo VI. fol. 20 .  exhibentur lite rje Co¬
mitis Alberti II. Goritienfis, queis terras titulosque filiis Hen-
rico II. & Alberto III. difpertit, atque titulum : Comitis Go -
ritia , Ecclejiarum Aquilejenfis , Tridentina. & Brixinenjis Advo-
cati,  filiorum utrique communem efle jubet, nulla Palatini
Comitis  tituli fačla mentione. Acium Lnenz die XXV. No-
■vembris MCCCI11.

Alterum exemplum praebet Henricus II. Goritianus,
qui in  documento edito per R.  P. de Rubeis Monum. Aqui-
lejenf. pag. 84J.  ad annum MCCCXXII. pleno, ut videt-ur,
titulo ita compellatur : „ Illujiris Dominus Enricbus, Comes

„ Goritia , Tjrolis , Confalonerius domornm Aquilejenjis Ecclejia,
de Trento, Brixen, Vicarius Tarvijii , ex p ar te Romanorum
„ Regis Vicarius Generalis.  Praetermifius ifihic Palatini Comitis
illufiris fane alioqui titulus fatis oftendit, Albertum II. Gori-
tianum, ejusque pofieros' abfiinuifie ea compellatione, ne fe
Meinhardi, & filiorum ejus, fratrum, & fratruelium fuorum
clientes palam profiterentur.

Alia paullo Palatinorum Carinthiae fcena fe fe aperit,
pofteaquam praepotentes Auftriae Duces Albertus II. & Otto,
ann-o MCCCXXXV. Carinthiae Ducatu lunt potiti. Tametfi

enim

De Comit. Palat. et Land6raf. Carinth.

131

enim non continuo Goritise Comites, Audriacis perquam ad-
didi, palam Palatini Comitis  titulum adumpferint; tamen haud
ita muko pod, anno nempe MCCCXXXVIII. de Palatini Co-
miiis Carinthia  dignatione^ titulo, feudisque velut indaurandis
(quippe qus fub Meinhardi filiis Carinthke Ducibus , qua-
dam ratione ab ipbsmet obliterata negleftaque fuere )  ferio
cogitatum fuit. Occafionem ejus rei ita generatim quidem
enarrat, fed apte plane ad nodrum inditutum Anonymus
Leobiensis Hier. Pez. Scrip. Aujlr. Tom . I.fag.  j ?SS- „  Anno
„ MCCCXXXVIII. XVIII. Kalendas Očfobres Minijleriales  Ca-
„ rinthiae communi decreto ad Albertum Ducem in Civitate

m

»

r>

y>

o

Styriae, quas Gracz dicitur, accederunt, dicentes, quod
abolitis antiquis terrae dne juribus , & in transaftae obli-
vionis caliginein emigratis, vivendi forma fub certis legi-
bus indigerent, petentes novis fan&ionibus, & punčfis fu-
per diverlis cafibus, & terrae populum communiri. Dux
fub quibus vivere legibus decrevident , & inditutio-
nem morum agere , fcifcitatur , ut edet populus unus,
& ne pro difparitate ufuum feditio , vel averdonum gra-
vitas oriretur. Ac alii certos articulos exprederunt d efeo-
dalibus , & propriis, ac aliis diverfis fpecificatis: in reliquis
non expredis intra Stiriendum judicia, quae a prilcis Du¬
cibus, čk Marcbionibus procederunt, elegerunt.)

Tametd dngularis aliqua Palatinatus  hic non dat men- Colhti ab
tio, quoniam tamen Minifierialium  primorum Princeps erat PMutltus
Chronol  P. 11.  •• S Pa- docuraeiitC.

C A P U T VII

132

Palatinns , aut fupra eos, & ejusfeuda,  ab Duce conferenda,
maximi habebantur momenti ; etiam de Palatinatu Carinthia
ifthic aftum fuifte, propemodum res ipfa monet. Et vero
anno proxime fequente infigne ad rem noftram documentum
exaratum tenemus , quo Palatinatus CarintUa.  ab Alberto II.
Duce Auftrite &c. veluti de integro Goritlanis Comitibus con-
fertur ; id hic integrum reprtefentamus ex accuratiflimo P.
Steyerer. Comment. pro Hijf. Alberti II. Aujir. pag. 128 , e
Germanico fideliter latine redditum. „ Nos Albertus DEI
9>  Grada Dux Auftriče &c. Quod nos propter aniicitiam &
„ obfequia, qu<e nobis dilečii noftri cognati Comes Aiber-
„  tus, & Comes Meinhardus de G&rz  prsftiterunt, & porro
„ facere debent ac pollunt, item propter damnum, quod in
„  obfequio noftro padi funt, ipfis & eorum heredibus no-
„ ftrum Palatinatum in Carinthia contulimus, & conferimus
„  etiam his literis ita, ut eundem Palatinatum cum omni eo
„  jure & utilitate, quae ad eundem Ipečlant, uti prifco mo-
„  re obtinuit, deinceps a Nobis & a noftris heredibus, at-
„ que a patruelibus noftris Duce Friderico, & Duce Leopol-
„ do, tanquam legitimum feudum habere debeant: Nosque
y,  eosdem tutari debeamus, & fpondere, uti jus feudale ex-
„ pofcit. Verum & praidičti cognati noftri Comites de G<erz
„ teneantur ob dičium Palatinatum Nobis, & noftris heredi-
bus, ac prtefatis patruelibus noftris, Duci Friderico, &
Duci Leopoldo in perpetuum prtefto elFe obfequiis , tan-

,, quam

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. 133

„ quam legitimis Dominis fuis, uti deceffbres ipforum Pala-
„ tini Comites praeftiterunt, atque hasc ita, ficuti Nobis Sa-
„  cramento di<% promiferunt. In quorum fidem has lite-
„  ras edimus noftro figillo munitas. Datum Grscii a Chrifti
„ Nativitate , anno millefimo tercentefimo tricefimo nono,

„ die Sabbati ante S. Luciae f Die XI. Decembris.J

Nihil hic de hereditario Goritienfium ad Palatinatum GoritUCo-

mite s tituli

jure : deceffores quidem Palatini,  & vetera eorum jura me- Palatini c»-

r-iirr' _ . • • . . miti s ufum

morantur ; led deceliores Palatini non appellantur Goritiano- certa condi-
rum majores. Ut ut ida Te habeant, Goritiani tamen nonlmatT^
illico pod bane novam inditutionem, Palatini Comitis  titulum
re1iquis fuis adfcripfere ; quod non videretur facile a recepto
Majorum more recedendum. Enim vero paullo pod, fub an-
num MCCCXLiI. de tituli Palatini Comitis' ufu, inter fe quce-
dam condituerunt Comites Goritice, Albertus IV. 5  Meinhar-
dus VII. 1  & Henricus III, qui fufcepta nova terrarum & ju-
rium didributione inter cetera fanxerunt: uti Comitis Palatini
Carinthia  titulo, natu maximus Comitum Goriti® folus utere-
tur, jure reliquorum integro. Aftum in Greiffenburg die Jo-
vis ante S. Viti MCCCXLII. (Repertorimn Auftnacum MS. Par-
te III-  fol s 62 .J  Hujus chartae autographum vidi in Tabu-
lario Vindobonenfis Aulte, in quo natu maximus fratrum Alber-
tus IV. nondum titulum Comitis Palatini Carinthia  ufurpavit.

Enim vero ipfi Goritienfium natu maximo titulum Co¬
mitis Palatini Camtbia, Joti ,  non aliter competere, quam in

S 55 con-

C A P U T VII.

134

contortio aliorum , alias vero etiam natu minorum aliquem
eodem titulo infigniri pode, evincunt & claufula illa : Jure
reliquorum integro , Sc multo efficacius exempla, quorum ple-
raque e Steyereri Comment. pr o Alberto II-  producam, qui-
bus Sc inittum puhlici certique ufus tituli Palatini Com. Ca-
vintbia,  a me obfervatum, patefecit, Sc modus utendi dein-
ceps titulo illo inter Goritianos Comites introdučlus plene
illuftratur.

Exemph  Itaque, quantum quidem meam ad notitiam pervenit,

fraJfti.  primum Tub Rudolfo IV. Duce Auftriae, in chartis publicis,
ac deinceps frequentifiime leguntur Goritis Comites fcripti
titulo Comitis Palatini Carintbia,  uti fequentia palam facient.

Anno MCCCLIX. in binis Rudolfi IV. Auftriaci char¬
tis inter tefies confpicitur: Comes Meinbardus de Garz nojler Pa-
latinus Comes Carinthia.  Apud Steyerer Comment. Alberti II.
pag. 27s- & 27S.

Anno MCCCLX. Rudolfus IV. Runenfi Ciftercio pri-
vilegia Grscii die Sanfti Blafii. Inter tefies primo poft Epi-
fcopos loco : Item Nobiles Viri avunculi nojiri dilefti , Albertus
Palatinus Comes Carinthia, Meinbardus & Henricus Comites Go-

ritia, nec non Comes Otto de Ortenburclo . J

Florebant ab an. MCCCXXXVIII. hac State, ac diu dein¬
ceps, tres fratres Comites Goritis Albertus IV. Meinbardus VIL
Sc Henricus III.  In binis chartis priore loco allatis, quia aberat
natu maxirnus Albertus , idcirco natu alter Meinbardus , Comitis

Pa-

De Comit. Palat. et Landgraf. Carinth. 135

Palatini  titulo infignitur; at pofleriore loco anno MCCCLX,
ubi omnes tres fratres adfuere, folus Albertus  titulo illo de-
coratur. In documento fequente duo fratres occurrunt, &
rurfum foli natu majori Palatini  honos tribuitur, quae dein-
ceps quoque obfervata animadverti. MCCCLXII. Apud
Steyerer pag. 343.  in diplomate Rudolfi IV, dato Vien-
nae in Vigilia Annunciat. B. V. Mari;e , teftium ordini ita
inferti funt duo Goritiani Comites: Et nobiles clilecH nofiri avun-
culi Comes Albertus de G ar z Palatinus Comes in Karinthia , Comes
Meinhardus de G ar z Tyrol, frater ejus.

Anno MCCCLXIV. Albertus IV. Comes in tabulis,
quibus ipfe Ducibus Auftriae, fi fine prole decederet, varias
regiones cedit, die Jovis pofi: S. Petronillas, feu die VI. Ju-
nii, hoc titulo utitur : Nos Albertus Comes Goritia & Tyrolis,
atque Comes Palatinus in Carinthia , Advocatus Ecclejiarum Aqui-
leja, Tridenti,  &J 5  Brixina.  Attamen in aliis ejusdem anni ta¬
bulis titulo breviore idem Comes ita orditur: Nos Albertus
Comes de Garz.  Ambo documenta protulit P. Steyerer
pag. sp 1. cf 344.

Ouidnam vero Goritianos permoverit, ut fub Duce
Rudolfo IV. denique titulo Palatini Comitis Carinthia  primum
refplendere voluerint , facili conječiura ex ipfo Rudolfi IV.
charačlere animi afiequemur. Vidimus Capitibus prčeceden-
tibus, quam fludiofus magnificentiae, & glorize fuae gentis fue-
rit hic Rudolfus : primus ipfie fuorum fe Archiducem,  ex pri-

S 3

VI-

C A P U T VII.

136

vilegio Friderici I, appellavit : primus ex indulto Friderici II.
Carniolam in Dncatum  evexit : primus Auftriacorum ingen-
tem teftium catervam •> e nobilibus minifterialibus, adfcriptis
eorum muneribus illuftrem, diplomatibus fuis inferendam cu-
ravit. Quid ergo mirum , fi Goritianos Comites eo etiam
Rudolfus perpulit, ut Palatini C ar intim Comitis digmtionem  fane
perilluftrem, ipli Rudolfinis in tabulis primum profiterentur.
Cafus fin-  Illud a more, titulum Palatini Carintbiat  Goritienfium

S tmlo%t  uni adfcribendi, alienum videri po (let, Johannem Comitem,
t tZ. Cmn '  Henrici IV. Goritiae Com. filium, vivo etiam & valente pa¬
tre fe fe Comitem Palatimm Carinthia  appellafle, in privilegio,
quod idem fuo & fratrum nomine Civibus Goritienfibus an-
no MCCCXLV. Goriti* impertiit , hoc exordio : „  Nos

„  Johannes DEI Gratia Palatinus Carinthiae, Goritiae & Ty-
„ rolis Comes, Aquilejenfis, Tridentinae, & Brixinenfis Ec-
„ clefiarum Advocatus , pro nobis & UluflriiTjinis Principi-
,,  bus Comite Leonardo, ac Ludovico Comite, noftris dile-

,, čHffimis fratribus.) Ita refert P. Martinus Bau-

zer S. J. in MS. Syllabo Comitum Govitia.

Ex Hiftoria Goritienfi conflat, Henricum IV. Comitem
adeo inconditis fuiile moribus, adeoque rei publicae incurium,
ut & filii Ulrico Comiti Celejano educandi c o nnnitte r e n t ur,
& Catharina Henrici Conjux eurdem etiam carceri manci-
paret, porro ordines Goritienfes Johanni filio natu maximo,
jam Majorenni, rei publicae gubernium deferrent j quare nihil

De Comit.Palat. et I-andgraf. Carinth. 137

mirum, qui poteftatem omnem a patre in fe translatam re-
cepifTet Johannes Comes , ab eo titulum quoque patri pro-
prium fuifie ufurpatum, iis prascipue in literis, ubi nulla pa-
rentis abfentis, & velut exaučlorati fieret mentio.

Facilius multo , certiusque finem dignationis ac tituli F inh Pa-

.....  T  laiinatus

Comitis Valatini Carinthia , quam lnitium, invenimus. Leon- CavinthU ,
hardus Comes, Goritienfium ftirpis poftremus, Valatini Comitis™ Mult '
Carinthia  titulum & vivens in monumentis fuis ultimus adhi-
buit, & fepulchro fecum intulit, anno MD. XII. Aprilis Leontii
ext‘inčlus, uti in Tentamine Goritienji  pluribus expofitum videre
licet. Leonhardo extinčk>, Maximilianus I. Csfar & vete-
rum paftorum, & Imperialis Majeftatis jure Goritienfem Co-
mitatum, terrasque eidem obnoxias occupavit, qui cum Dux
Carintltia  jam antea fuiflet, ejusque itidem pofteri eodem du¬
catu potirentur , Valatini Comitis Carinthia  titulo ac dignatio-
ni locus porro efle non potuit, Goritiai Comitatu alteri ne-
mini collato.

Quanto prolixior eram in recenfendis Comitum Pala- De Lmd-

_ . grafiis Ca~

tinorum Carinthias rebus, tanto brevius de Carinthise Land- rinthi*.
grafiis,  feu Landgraviis  difleram. Equidem alibi Landgrafium
Carinthia  memoratum non deprehendi, praeterquam apud fo-
lum Anonymum Leobiensem , loco fupra citato ad an.
MCCLXXXVIl.  ubi ita habet de ritu inffitutionis Ducis Ca-
rinthite : „ Comes autem Goritia , quia Valatinns efi, cum XII.

„ vexillis lateri Vrincipis adharebit. Reliqui Comites, Jcilicet Ty-

ro-

138 Cap. VII. De Comit.Palat. et Landgr. Car.

„ rolenfis , qui tena Landgrajins efi, cim aliis, Officiales atque
„ Nobile s cum fuis Jignis , quanto cultius fotuerint, Princip fe
j, conjnngunt. J

Solius Anonymi  hujus auftoritas tanta non eft, ut Ty-
rolenfes Comites CarintUa Landgravios  fuifle credamus; fi qui-
dem vocabulum Landgravii  ea notione accipiatur, quae me-
dio revo congrueret. Erant enim olim Landgravii  interioris
Provincke Judices & Curatores, uti Marcbgravii  limitanecE re-
gionis : minime vero Tyrolis interiori Carinthia; convenit,
quam ego ne quidem Carinthis, a Bajoaria divifie, attribu-
tam čredo, fed Bajoarke, aut Alemannias, Rastiaeve confo-
ciatam. Landravii  etiam Comites Patria , aut Comites Provin-
ciales  dicebantur. Quod fi Anonymns  ita Comitem Provincialem
nominat , ut intelligat , qui in Provincia caftra praediaque
poflideat, & illic jus ducat, dabimus Comites Tyro-
lenfes CarintUa Landgravios ,  feu Comites
Provinciales  fuifle.

CA-

Cap. VIII. DeTitulo Archid. Carinth. 139

C A P V T VIII.

De Titulo Archiducatus Carinthia.

V ocabulum Arcbidux  e Gnečo & Latino compofitum ,
Prinčičem,  feu pracipuum Ducem  fignificat. Arcbiducis
titulo olim ab audrtoribus Cbronici S. Trudonis , atqne Magni
Chronici Belgici  coboneftatum fuifle & Saeculo VII. Pipinum de
Landis , faipius multo & Brunonem Archiepifcopum Colo-
nienfem , fratrem Ottonis II. Imperatoris ( cui Brunoni alii
quoque hunc titulum adfcripfere) jam pod alios monuere
Viri dočliffirni : Schonleben poji dijjertat. de primn origine
Domus Habjpurgo  - Aujlriaca Prolegom. ud annurn Sanchim An¬
jina y  Pavte II. Cap. VIL  Atque Pfeffinger in notis ad
Vitriarii JJ-us publ. Lib. I. Tit, XVI. N. 9. Tom. II. pag. 16. &c.
Ambo erudite multa de Arcbiducis  titulo, Auftriacfs duntaxat
Principibus legitime  & conflanter  attributo , laudatis in libris
protulere.

Mihi de Carintbia Archiducatus  appellatione proprie iftbic
tračlaturo necefle videbatur, de Arcbiducis Aujlria  titulo ini-
tium facere; quod Archiducatus Aujlria  compellatio aut origo,
aut occafio fuerit fimilis tituli Carintbia  adfcribendi. Enim
vero difcuflis ea de re ambiguis , expenfisque Veterum do-
cumentis, diplomatibus praecipue, & monetis, fequentia de
Archiducatus Carintbia titulo  conftituenda exiftimavi: l Dl °.  Ante
Auftriacos Principes, Carinthis Ducatu potitos , altum fuit
Cbronol. P. 11 . "  T de

Quadam
initia tituli
Archidu -
ca lis.

Otianam
de titulo
Archidttca-
tus Cartn-
thia ajje-
ranlur  ?

Avchiduca-
tus Carin¬
thia nulku.
ante Au-
Jlriucn-Hab-
Jpurgos.

140 Cafut VIII.

de Archiducatu Carinthia  filentium. ll i0  •' Auftriacorum pri-
mus Rudolfus IV, anno MCCCLIX. Archiducis  titulo ufus efl }
fed non condanter, neque Ita, ut ad Carinthiam proprie  re-
ferri pollet. ll[ t!o :  Prima Archiducatus Carinthia  propria & le-
gitima mentio fit ab Ernefto Ferreo, anno MCCCCXIV. cu-
jus tituli origo probabili conječlura inquiritur. lV t0 :  Atta-
men ex titulis Auftriacorum Principum , aliisque deinde di-
plomatibus ufque ad Maximillanum I. vix quidquam fe of-
fert, quod titulum Arcbkhicatus  proprie Carinthia  aflerat prae
Styria. V'°:  Ab tetate Maxiiniiiani primi ulque ad noflra
tempora fola, praeter Auftriam, Carinthia in legitima poffef-
fione tituli Archiducalis  permanfit, tabulis publicis atque mo-
netis id conteft-antibus.

I ma  igitur njo : de Archiducatu Carintbite altum fuiffe
, antea filentium , quam Principes Auftriaci Steculo XIV. Ca-
. rinthire Ducatu potirentur. Alfertionis iftius veritatem omnia
lila commonftrant diplomata , quae in Serie Ducum Carinthia
illujlrata  indicavimus : ubi praeprimis illud operam dedimus,
uti titulorum variationes ipfis diplomatum verbis defcribere-
rnus. Enim vero illa in Serie vetuftiores tabulre non occur-
runt, quae Archiducis  vocabulum pnefeferant , atque Rudolfi
IV.  Auftriaci anno MCCCLIX, qus ipfe , Carinthia  Princi-
pem non proprie, fed cum Auftria & Styria, Archiducem  ap-
pellant. Anno demum MCCCCXIV. proprie ac primum ab
Ernefio  (Ferreo) Auftriaco Carinthia Archiducalis  tituli honore

pu-

De Titulo Archiducatus Carinthi.®. 141

publicis in literis mačlatur , quas ad eum annum in Serie
noftra memoravimus.

Quod Megiserus ChroniciCarinth. Lih. 1 . vaz. 11.  er' Lih. Taiui* de

1  ° hujus Muh

VI. pag. 4 ( J 3 • ejusque fequaces, jam Inguonem,  & (erius Carolo- vetupte.
mannum , Ludovici Germanici Regis filium , atque Arnuljum
deinde, Arcbiduces Carinthia  appellent, faciunt id auftore ve-
tufto nemine , & vero contra manifeflam documentorum
omnium fidem. Felix Fabri vulgatus apud Goldastum,

Hiftor. Suemrum Lib. I. pag. m. 2 o 4. m,4 t0 .  Dudum ante Au-
flriacos , Ducatu potitos Carinthics, eidem provincia; Archi¬
ducatus  praerogativam affingit , dum ait : „ Auflria Duces ,

„ QVIA Principes Carintbia funt, Arcbiduces nominantur.  Sed
fallitur hic Sscculi poft Chriftum decimi quinti Scriptor, quan-
do neque ante Auftriacos alius quisquam Carinthia, Dux  , in
tanta documentorum Serie , Archidux  feribitur ; neque ipfi
Auftriaci Principes, qui primi fuorum Carinthiam poftedere,
Albertus videlicet, & Otto, fe fe unquam Arcbiduces  com-

pellavere.

Lepidum aut ridiculum potius bac de re mendum in
medium afferre libet. In libro perutili R. P. Philiberti
Hueber : Auftria ex Archivis Mellicenftbus illujlrata , pag. is.
Friderici Djcis Auftrias & Styri-e, ex Babenbergicis poftremi,
charta exhibetur, exarata an. MCCXXXI, cm inter teftes ii>
fertus legitur: Liuprandus Arcbidux Carinthia.  Sed vitium cer-
tum tenemus; nam eodem in libro mox pag. 22.  idem uti-

T 2  que

142

C A P U T VIII.

que legitur: Liuprandus ArčHdiaconus Carintbia.  In priore nem-
pe Charta autographa compendio fcriptum fuerit Arch.  vel
Archkl.  quod infortunio nefcio quo in Archiducem , loco Ar-
cbidiaconi , defiit; certus quippe anno MCCXXXI, multisque
antea, & poftea annis unicus Carintbia Dux Bernhardus  fu.it. De
fimili aliquantum errore, quod Arcbiducis  titulum attinet, in fi-
gilli Leopoldi Ducis e<ftypo extante paullo inferius agetur.

Rudolfus Il. do  Contendo : Rudolfo IV. Auftriaco, inter Duces

IV. primus . .  . . • r

tituhAnhi-  Carmtbne ommum pnmo deben ulurpatum titulum Arcbiducis

c jhia c Jc.  ab anno MCCCL 1 X. Id comprobare fibi quisque poteft, ex
ordine diplomatum ac titulorum reprtefentato in noftra Sms
Ducum Garintbia ilhiftrata.  Lečloris commodo inde excerpfimus
tabellam fecjuentem, quas exbibet titulos varios a Rudolfo IV.
in tabulis publicis adhibitos, videlicet aut Arcbiducis Palatini , aut
Arcbiducis  tantum, aut Ducis:  id unum teneri velim^ nunquam
Rudolfum aliter Archiducem  appellatum fuifle, quam conjunftim
Auftria,Styria,Carintbia,  & ab an. MCCCLXIIII. etiam Carniolia.

T A B E L L A

Mutationis Tituli Rudolfi IF. Auftriaci

in quibusdam Cbartis eclitis.

Variatio  1359 - 23. Maji. Traftat cum Agnete Regina. Dux  tantum

ner tituli

Rudolfi IV.  appellatur.

- 5. Julii. In fuis terris: Archidux Palatinus  vocatur.

— 18. Augudi. Cum Ludovico Bojo, Comite Tyrolis. Dux
tantum.

-—- 1.

De Titulo Archiducatus Carinthi^. 143

- 1. Novembris & 15. Decembris. In fuis terris : Arcbi-

dux Palatinus.

1360. 3. Februarii. In fuis terris: Arcbidnx Palatinus.

- 19. Martii. In fuis terris: Dux.

-— 29. Martii. In fuis terris : Archidux Palatinus.

- 2. Item 31. Julii. In fuis, & Paflavii : Arebidux  ( five

Palatinus.

*— Septembris initio. Cum Carolo IV. Caef. Dux.

- 2. Augufti. Cum Ludovico R. Hungarke. Dux.

- 18. Decembris. Cum extero privato homine. Dux.

1361. Initio anni, in Julio, & Septembri. Dux  femper.

1362. 7. Januarii, cum Ludovico Rege Hungarise: Dux.

- x.  Aprilis, cum fuis terris: Arcbidux  tantum.

-- 30. Julii, Paffavii : Archidux  tantum.

-2. Decembris, in terris fuis : Arcbidux  tantum.

1363. 12. Aprilis, item 18. & 21. Maji, Viennae: femper Ar-
cUdux  tantum.

1364. 8» & 10. Februarii, item 10. Maji, agens cum Carolo
IV. Ccefare, aut cum Ducibus Bavarias; Dux.

—— 16. Martii, in fuis terris: Arcbidux  tantum.

- 6. Januarii, ab Alberto Comite Goritiae vocatur :

Dux.

-18- Novembris, in fuis terris: Archidux  tantum.

1365 9. &12.  Martii, item 19. Aprilis, domi fuas Rudolfus
Arcbidux, Sc  fratres Arcbiduces  compellantur.

b> T 3 — 18.

144

C A P U T VIII.

- 18. Martii, Viennas Dux  fcribitur, nifi in apographo ?

ut opinor, mendum cubet.

- 27. Julii, Rudolfus mortem oppetiit.

Setjuek ex  Ex hifce diplomatibus, alibi accuratius indicatis, de-

dedutta.  ducuntur fequentia. P rimo : PaJatini Arciiducis  titulum prima
fibi vice tribuit Rudolfus IV. circa Menfem Junium anni
MCCCLIX. Secundo:  Epitheton illud Palatinus  (Germanice:
PfaJenz  Erzherzog) omifit Rudolfus (pofito folo vocabulo Ar-
chidux ) in Vere, aut ineunte iEftate anni MCCCLX ; cnm
nempe contra pugnaret , eaque de ufurpatione apud Caro-
lum IV. Caef. quereretur Comes Palatinus  Rheni. Tertio Ita-
que folo deinceps Ducis ,  vel ArcMducis titulo , fine addito Pa-
latinus ,  conftanter ufque ad mortem fcriptus comparet Ru¬
dolfus. Quarto :  Quoties major e cum Principe, aut cum fibi
<equali, tračlaba-t Rudolfus IV, folum Ducis  titulum adhibuit;
rseque exteri Principes, etiam minores, eidem alium, quam
Ducis  titulum attribuere. Quinto :  fub finem diplomatu m ,
ubi fe Princeps fubfcribere folebat, Rudolfus nunquam fe fe
ArcMducis  , fed Ducis  compellatione adnotavit. Denique
proximi Rudolfi SucoefFores Albertus , & Leopoldus ArcVu
ducis  titulo abftinuere , D tiče s  tantum ab ie , atque ab aliis-
appellati. In iconilmo Selite faxeas ducalis Cariniki te apud
Megiserum pg. 484 -  infculptum legitur Selite : RVDOL-
PHVS DVX, -

-s r'v m'--,*'■  ' ' r-rn-* A

*i ; Cv ' 1  j • •' - v  * ' ' - r .

't * 1  i Quo

De Titulo Archioucatus Carinthial 145

Quo vero jure, quaque alliciente occafione Archidu- Unde titu-
cem Palatinum  fe fe palam ferre aufus fit Rudolfus, ita pau- dutisa Ru-
cis habeto. Juriš fundamentum haud dubie nititur folemni fmptus  ?
ilio Friderici I. Imperatoris privilegio , anno MCLVI. Au~
ftriacis Principibus conceffo, in quo praster cetera indultum
e id Andrice Duci, ut : ,, Si quihusvis Cuviis publicis Imperii

„ Dux Anjina, prafens fuerit , nnus de Palatinis ArcUducibus ejl
„ cenfendus.  Vide Codicis Aujiriaci Parte II. pag. 8 <J>  Inde vero
titulum fuum deduxifle Rudolfum, praster ipfam Palatini Ar-

chiducis  compellationem , in diplomate ita memoratam , cora-
p rob ant Rudolfi IV. figilla, in quibus Aujiria Scntum  ds 2  Cof
Romani Imperii fcribitur,  quas pene eadem, loco citato,  in di¬
plomate Fridericiano leguntur: „ Penam Anjina, qua Cly-
,, peus cor Sani Romani Imperii ejje dignofcitur.

Jam vero, qusnam Occafio, atque ilimulus Rudolfo
IV. fuerit, ut ipfe primus fuorum Arcbidmem Palatinum  fe fe
fcriberet, tametfi certo non conftet, probabile tamen illud
fubefle exifdimo. Eledlorum Principum potentiam fua po-
tifiimum četate accrefcere, & corroborata eorundem prascellen-
tia per bullam auream Caroli IV, an. MCCCLVI. evulgatam,
videbat Rudolfus, fe velut ad inferiorem Principum ordinem
detrudi; attamen, ut erat niagni animi, & gloriae fuae idirpis
perquam ftudiofus, cum cireumfpiceret fe fe Ducatibus ali-
quot, aliisque'Provinciis locupletem, atque potentia Eleddo-
rum nulli iecundum , & fere fingulis potiorem ; čegre fane

fe-

C A P U T VIII.

146

ferebat Rudolfus, fecundo fe in ordine confiftere : quare in
domus fuae Jura inquifivit, faciieque invento Friderici diplo¬
mate Valatinum  fe fe ArcMdncem,  primo etiam durante regimi-
nis fui anno palam fcribere conflituit.

Aujlrmo - Fruflra effent, qui ante Rudolfum IV, jam Leopoldo

rum alujuis  _ 1 r

anten Jeri-  gloriofo, Rudolfi Patruo, Archiducis  adfcriptum titulum vindi-

ptur Archi-

dux,frujira  čare vellent, quod in figillo Leopoldi, appenfo chartas anni
MCCCXX, apud Fuggerum in Jpeculo honorum Domus Aujir.
hib. III. Cap. III. pag. a S  S- tam in editione  Birkenii, quam
in autograpbo Bibl. Vindobon.  legantur fequentia : LEOPOL-
DVS. ARCHIDVX. AVSTRIJE. ET. STY-
RIJE. CARNIOL^E. COM.. HAB. AL S A. KIB.
At enim infelix in legendo, aut delineando hoc figillo fuerit
Fuggerus, uti fane fuit in exhibenda bullaaurea, appenfa
privilegio Friderici I. quam vidi in Tabulario Vindobonenji , mul-
tum abludentem ab iconifmo Fuggeriano. In pr;edido porro
Leopoldi figillo nullus dubito , attrita elementa haud rede
reddita fuiffe, fed !oco ARCHID  VCIS, in figillo iplb fuilfe:
D. G RA. DVCIS.  Dei Grada Ducis.  Et fane alterum in
apographo menduin eft, omiffuin fuiife to DN. vel Dominus
ante CARNIOLiE.  Denique contra intrufum iflhic Ar-
chiducis  titulum, pugnant omnia & bujus Leopoldi,  & fratrum
ejus Alberti , ac Friderici  natu majoris, atque Ottonis  diplo¬
mata , quorum in titulis nufquam fe offert Archiducis  voca-
bulum, nec apud Steyererum, vel Hergottum, neque

in

De Titulo Archiducatus Carinthi;e. 147

in Tabulario Vindobonenji ,  teftante iftud ejusdem intimo , ac
do&iffimo Arcljivario perilluftri Rosenthalio  , cui varias
notitias debemus.

Alberti II. Auftriaci literas, quae a Megisero Lib.IX.

Cap. XII.  velut anno MCCCXXXIX. fcriptae obtruduntur,
quibus Prajidis Archiducatus Carinthia  fit mentio , quot quan-
tisque fcateant fubleffce fidei notis , dočle ac fufe oftendit
P. Anton. Steyerer S. J. in Adclit. ad Comment. pro Hijl.

Alberti II. pag. 103.  vide praecipue pag. m.

Quod deinde in epitome apographa Chartae Anni
MCCLXXXV, qua Albertus Dux Saxoniae affenfum dat, ut
Carinthia detur Meinhardo Tyrolenfi, legatur in Repertorio Au-
Jlriaco MSto ,  quod in manibus habeo: Archiducatus Carinthia,
is deferiptoris error efl; quando vel in autographo collate a
Rudolfo Carinthia , aliter nunquam eadem, quam Ducatus,  aut
Ducis  dignatione infignis, memoratur.

IIP 10 :  Tametfi Rudolfus IV. primus omnium Te vro-

r  Rudolfus

dat, qui titulo Archiducis Aujlria , Styria , & Carinthia  refplen- fuerit Ar-

. chidux Ca-

duerit; nequaquam tamen ea Archiducatus Carinthia  , proprie rintbia  ?
accepti, vera origodici, fed occafio poti us debet. Etenini
nunquam Rudolfum feorfim Carinthia Archiducem  invenias, fed
is e fententia privilegii Fridericiani, fe fe Aujlria Archiducem,
fcripfit, atque ob connexas tum Aujlria  Provincias , fociali
quodam jure fub eadem Archiducis  appellatione Styriam  & Ca-
rinthiam  efl complexus. Prasterea in Rudolfi IV. tabulis Styria
Chronol. P. II. ..  V

con-

C A P U T VIII.

148

conftanter Carinthia  prspofita legitur; quippe qu$ dudum ante
Carinthiam Ducibus Auftriae accelFerit: quin tamen inde Sty-
ria  unquam Archiducatus  honorem fibi arrogarit.

Emejlus  Verum enim vero ab Ernefto Ferreo denique diferte,

tuli Anki-  ac proprie Archiducatus Carinthia  appellatus fuit in duabus
rinthite, &  Chartis anni MCCCCXIV , ipfeque illic Ernejius  fcribitur :
ArcUdux Auflria, Styria , Carinthia & Carniola , uti in Serie
illujlrata  ifla retulimus.

Illud tamen hic obfervo , in ea Charta , qua initio
anni MCDXIV. Erneftus Styrije privilegia rata efle jubet,
DVCIS duntaxat titulum exhiberi: ,, Nos Erneftus D El

„ grat. Dux Auftriae, Styrhe }  Carinthia;, & Carniola, Do-
,, minus Marchia;, Sclavonis, ac portus Naonis, Comes in
,, Habipurg, Tyrolis, Feretis, & inKhiburg, Marchio Bur-
„ govis, & Landgravius Elfatis &c.

Confirmat privilegia Styri$ Ordinibus. ,, Datum in
„  Gra;z decima o&ava die Menfis Januarii AnnoDom. Millef.
„  Quadring. quarto decimo. Dominus Dux per Fe in confilio.
Ex Tabulario Provincia Styria, fol. 1S8. Latini Original. N■ 74.
ita adnotavit  P. Sigi s m. Pusch S. J.

Verum idem Erneftus eodem anno exeunte Martio, in
Carinthia Archiducis  titulo appellatur, & Carinthiam Archiduca-
tum  compellat. Quam vero ob caufam & Erneftus ipfe Archi¬
ducis  titulum, poft Rudolfi IV. obitum a proximis SuccelForibus
intermUFum, circa an. MCCCCXIV. refumpferit , atque Ca -

nn-

D e  Titulo Archiducatus Carinthi^e. 149

rinthia  fingillatim Archiducatus  titulum & honorem palam ad-
fcripferit, puto me verifimiliter aliquid invenifie apud Tho-
mam Eberndorfeiium de Haselbach , qui in Cbronico
Aujlriaco pag. 842. Hicr. Pez. Tom. II. Script. Auftr.  perhibet:

Alberti Quarti Aufiriaci filium Albertum V. (cui in partitione
terrarum Auftrise Ducatus cefferat) fub Ernefti patruelis tu-
tela fuifie ex paftis conditutum ; porro eundem Albertum
repente an. MCDXI. ab Auftrite Ordinibus, inconfulto & in-
vito Ernefto ereptum, atque ducali folio plena aučioritate
fuiffe impofitum.

iEgre jam utique id primum tulit Erneftus, cui mox
acceflit illud: Erneftum a Neoftadienfibus Auftriae, etiam ur-
bis fuae introitu fuiffe prohibitum. Itaque ut Auftriam, ejus-
que propriuin Ducem Albertum, aliqua fe re excellere palam
oftenderet Erneftus, ipfe fe, trium Ducatuum Dominus, Ar-
chiducem , refumto Rudolfi titulo, appellari voluit.

Porro autem ut foli Auftriae 5  tum fibi invifie , eum Carinthu
titulum ne debere videretur Erneftus , Carinthiee  potiffimum, va.
pervetufti Ducatus, prasrogativa uti voluerit. JSJeque fane
deerant Carinthis argumenta , quibus prae reliquis Auftriacae
Domus Ducatibus fibi eximium aliquid vindicarent. Styria
anno demum MCLXXX, Carniolia lerius etiam, ducali digna-
tione honoratce funt, quin etiam Styriee faltem pars magna,

& Carniolia omnis Carinthiae olim erant contributae. Auftria
ipfa non dum Marchiones  habuit hereditarios, cum jam Duces

V 2  pr o-

C A P U T VIII.

Infeliciter

impugnata

■vetuftasAr-

chiducntus

Carinthia.

* 5 °

proprios numeraret Carinthia , porro Duces  anno demutn
MCLVI. nafta fuit Auftria. Ampliffimus quoque fuerat olim
Carinthice Ducatus, Forum Julium , Iftriam, & Veronenfem
limitem comprehendens. Has ergo caufas habere poterat,
atque probabiliter habuit Erneftus Dux, quibus permotus &
fe Archiducem  fcriberet, & Carinthiam anno MCCCCXIV.
Archidlieatum  appellaret, ac diffimularet, ab fe primo  Carinthiae
proprium  hunc honorem fuiflTe attributum.

Haud fatis perfpicio, quid Viro perquam literato Da¬
vidi Kohler in mentem venerit, ut Vdrte III.  Hiftorifcher
Mtinz-Belujligung, pag. 282.  Sufpicari fe proderet, in memo-
rato illo Ernefti diplomate anni MCDXIV , quo Carinthia
ArcUducatus  falutatur , aliquid immutatum fuifle , atque edi-
tores Carinthos hujus diplomatis, in libro: Landshand veji des
loblichen Erzherzogtum Karndten pag. 13.  ftf' c.  fubftituiife voca-
bula ArcUducatus,  & Archiducis , loco Ducatus,  & Ducis.  Sed
vindicanda eft illuftrium Carinthiae Ordinum fides , quando
in ipfa Operiš laudati praefatione editores profitentur , dili-
genter fe omnia cum autographis contendiffe.

Equidem autographum ChartcB, in laudato libro relatae,
non vidi ; attamen, quod ejusdem fane momenti eft, infpexi
in Tabulario Aula Vindobonenjis , Chartam Ernefti, ejusdem anni
MCDXIV. qna feudum privato confert: Dat. ad S. Vitum
die Luna poft Dominicam Judica ,  in qua Erneftus ita : Als

JVir unfere Lehen unfers Erzherzogtum Karnden . J

A c-

De Titulo Archiducatus Carinthias. 151

Accedit iftis , quod in confirmatione privilegiorum , anno
MCDXLIV. a Frklerico III. Casfare concefta , diferte iidem
tituli Ernejli Archiducis ,  & Archiducatus , nempe olim jam adhi-
biti, non modo repetantur , fed etiam integrum Ernelli di¬
ploma anni MCDXIV. infertum fit iis plane verbis, quibus
extat in Carintbiaco Landsbandvejl pag. 13.  Autographum hoc
Friderici diploma, cum inferto Erneftino extat in membrana
fcriptum, cum bulla aurea appenfa, in tabulario ClagenfurT
tenfi, ubi id infpexit ac perlegit IlluftriJJimus Dominus  Er-
nestus Anton. L. B. de Schneeweis Archiducatus Ca-
rinthia QuaJlor Generalis, clie XI. Augujii MDCCLVII.

Alterum porro errorem hac in re erravit Kohlerus, Fnlfumin-.

. n . .... tiumArchi-

quod exutnnavent lnitium Archiducalis Carinthia tituli  reteren - ducatus Ca-

• •  • • ? 'iflthi & •

dum efTe ad diploma aliud Friderici III, quo, auftoritate Im-
peratoria, conftituit: titulum Archiducis  impertiendum Princi-
pibus Auftriacis, qui interioris Auftrias Provincias obtinerent.

Hnjus diplomatis fententia ultro nos deducit ad quartum pa-
ragraphum , qui nune illuftrandum Te offert; illud interim
obfervo, ea ipfa de caufa, quod Fridericus III. diferte Archidu¬
catus  titulum affixerit illis duntaxat Ducibus Auftriacis, qui Sty-
riam, Carinthiam  & Carnioliam  reipfa poftiderent, nihil inde proprii
argumenti pro fingulari Archiducatus Carinthia  titulo exfculpi pofle.

IV t0 :  Videamus enim vero verba ipfa laudati Privi- Sokmnis

. . injiitutio ti-

legii Friderici III. Imperatoris , quo Archiducalis  tituli hono- tuli Avchi-
rem Imperiali auftoritate attribuit Stirpi fute anno MCDLIII.

V 3 Sic

152 C A P U T VIII.

Sic igitur inter cetera : „ Ut Prindpes Domus Aufiriaca,  at-
que noftri, & eorum heredes & pofteri, qui quovis tem-
„ pore poflederint Principatus Styria , Carinthia , & Carniola ,
,, deinceps in perpetuum Arcbiduces  appellentur, atque ab
„ omnibus SuccefToribus noftris in Imperio, & ab Elečlori-
y>  bus, aliisque ita appellentur.. . .) Ex hifce verbis mani-
feftum fit, Fridericum Imp. Carinthiae his quidem in Tabulis
nihil fingulare , neque ab aliis duobus Ducatibus feparatum
quidquam atque eximium contuliffe ; tametfi Fridericus aliis
diplomatis annoMCCCCXLIII. Sc  lequente editis, Carinthige
proprium Archiducatus titulum iple tribuerit, aut tributum
repetierit , uti in noftra Serie Dimim Carintbia illujirata  vi-
dere licet.

E reliquis tamen Auflriacorum Principum Chartis uf-
que ad Maximilianum I, vix quidquam erui poteft ad fingu-
larem Carintbia Arcbiducatus  titulum; quando Principes ipfi Au-
ftriaci non nifi Duces  fe fe appellare folebant, quin iple fere
femper Fridericus Casfar , & ante eum Ernedus Fcrreus ,
Dux  interdum fcribitur, qui tamen primus poit Rudolfum IV.
refumto Arcbiducis  titulo an. MCDX 1 V, Carinthiam quoque
primus Arcbiducatum  nominavit. Et vero ipfo anno MCDXIV.
Literas Parthenoni Gollenfi in Styria dedit Erneftus Gradi
die S. Dorotka,  in quibus non nifi Duds  titulo eft u fus, quas
literas edidimus inter Diplomataria facra Ducatus Styria Parte L
GdJJenf.  JV. XXV. pag. 44.

Tem-

De Titulo Archiducatus Carinthi^:. 153

Tempore Maximiliani I. (cui Burgundije Ducatus cum Arckiduc *-
omni Belgio per Mariam Conjugem accefferat ) titulus Ar- qitadam fi~
cUducis Aujiria,  cum Styria, Carinthia, & Carniola  notnim-
bus antea conjungi folitus, divulfus primum fuit, interpofita
nempe continenter poft Auftriam, Burgundia , aliisque interdum
Ducatuum vocabulis, fuitque fere fequens Maximiliani primi,
diplomatum initio, titulus: „ Nos Maximilianus DEI gratia

„ Romanovim Rex ( vel eleclus Imperator femper Augujlus )
Hungaria, Dalmatin, Croatia $?c. Rex, Archidux Aujiria,

„ Dux Burgundia , Lotbarmgia , Brabantia , Styria , Carmthia  ,

„ Carniolia .......J  Quoniam nullum Archiducalis  tituli jus

Burgundia  &c. competebat, eos tamen Ducatus vellet Maxi-
milianus proximo pod: Auftriam  loco conftitui, inde faftum,
ut iociali illo Archiducalis  dignationis cum Aujiria  titulo inte-
rioris Auftrije Ducatus tres Styria, Carinthia, & Carniolia,  fub
MaximiIiano, ac deinceps plerumque privarentur, quo antea
fub Rudolfo IV, & Ernefto Ferreo gaudebant, falvo tamen
Carinthia  fingulari jure alio.

Alia tamen paullo ratio titulorum in Monetis Princi- Diploma-

4  . tlim tituli

pum & Provinciarum fe fe ofFert, quando & in Maximiliani I.Jjmt alii,ac

... . . in monetis.

pecurms interdum legitur vetus tila Archiducalis tituli conne-
xio. Ra moneta minor, vulgo GroJJus Cafareus  occurrit in
Libro inlripto: Grofchen-Cabinet, L Band, II. Fach, pag. &

Tab. L N- 8.  Cufus Maximiliani primi, dudum Burgundia
jam potiti, tempore, qui ita habet :

AR-

154 C A P U T VIII. i

ARCHIDVX. AVSTRIE. MDXVI. Scutum Au-

ftris pileo Archiducali coronatum.

STIRIE. CARINTH. THIROLIS. Tria earundem
Provinciarum Scuta.

Similem GroJJum,  fimilique cum epigraphe, alio tan-
tum anno MDXI. fignatum poffidet Vindobons C/. Dominus
de Martiniz.

Iftiusmodi Grofti in Styria procufi videntur ; quod
omifla Burgundia , aliisque adventitiis Auftris Provinciis, vetere
more, Auflria  continuo Styria ,  fub eodem Archiducali  titulo
fubnečleretur, ac deinde Carinthia . Quod vero hic, citra fo-
litum Comitis  titulum , Tirolis adjungatur ,  aut fpatii lucrandi
ergo fačlum videtur, aut ea de caufa , quod poftremus ex
Auftriacis, ea State, Tvrolis proprius Princeps SigiCmundus,
diCerte a Friderico III. Augufto Archiducalis  tituli communio-
nem petiiftet, obtinuiftetque; tametli idem Sigifmundus literis,
die Lunae Conceptionis B. V. Maris MCCCCLXVII. datis,
cavere Friderico debuerit, ejus tituli Archiducalis  ufum, ftbi
indultum, (qui alioquin Polis Principibus Auftriacis Styris,
Carinthis & Carniolae Ducatuum Dominis proprie tributus
fuerat) nihil prsfcriptionis pariturum.

In effigiandis porro Provinciarum (quarum plures
eundem Principem venerantur ) monetarum formis id fere
ufurpatum obfervamus, ut, ubi titulos Principis omnes a Pro¬
vinciis petitos, monets annulare fpatium non reciperet, eos

dun-

De Titulo Archiducatus Carinthia 155

duntaxat titulos Monetarius infculpendos curaret, quos praj-
cipuos habebat Princeps, quique ad fusmet regionis memo¬
rialu honoremque pra?primis facerent. Inde fačium effe quis-
que facile perfpiciet, ut Carinthia Avctiducatis tituli  honore a
Maximi!iano I. ufque ad Carolum VI. Aug. in monetis Carin-
tUacis  omnium, & Numifmatibus quorundam Principum re-
fplenderet: at in nullius horum Principis titulo initiali, Diplo¬
mati  inferto (nifi Diplomat it confirmans jura Carinthije) Ar -
cbidux Carinthia,  fed Dux  duntaxat Styria, Carinthia,  & Car-
niolia  legeretur. Nihilo tamen minus monetie Carinthia?, cum
Archiducatus  titulo procufe, quoniam confenfu Principum id
fačlum fuit, & vero e.tiam Ferdinandi I. niandato, publicte
auStoritatis vim obtinere debent, qua podelilo ( vetuftiore
initio) Archiducalis  tituli Carinthia  proprie aderitur inde a Ma»
ximiliano I. ulque ad Carolum VI. Augudum, id quod fe-
cpuente paragrapho exemplis commonftrabimus.

V'°:  Superius in Serk Ducum Carinthia illufirata , ad Demona*
an. MDXXI. Ferdinandi I. nondum Regis, diploma retulimus,>£ Ferdi-
quo, dato Gradi XII.  Julii , Carinthia? potedatem facit, quoad
ipfi Principi vifum fuerit, cudendi omnis generis monetas,
exačlas ad pondus & mixtionem metallorum, olim a Maxi-
miliano I. Viennas praeferiptam , ea forma , ut una ex parte
fcutum Principis totum , altera ex parte fcutum Carinthire
effigietur; inferiptio fequens edo: FERDINANDVS. DEI.
GRATIA. PRINCEPS. HISPANIARVM. ARCHI-
Chronol. R 11  - X DVX.

I$6  C A P U T VIII.

DVX. AVSTRIAE. ET. CARINTHIAE. Ita prcefcripfit
ipfe Princeps. Initialis tamen hujus diplomatis titulus, pro
more Archiducem Anjina , Dusem Styria, Carinthia &c. Ferdi -
nandnm  appellat.

De anti-  Porro autem Carinthize Ordines nequaquam vrimum  a

/jui or e iteni

»toneta.  Ferdinandi indulgentia monetam, & in ea Archiducatus  titulum
impetrafle (etfi documenta alia non extent, neque Ferdinan-
dus ipfe fimilis gratiae a decefioribus conceflae meminerit) do¬
cent numi ipfi in Carinthia  fub Maximiliano I. cum Archiducatus
titulo proprio fignati, quos idhic, cum confequente fimilium
numorum ferie, quotquot fere ejufcemodi nancilci potui, dein-
ceps fervato annorum ordine, expromam Tabulas Principum,
queis Archiducatus  titulus Carinthia  tribuitur, pod Maximilia-
num I. a Carolo V. & a Ferdinandol.  Casf. a Carolo Archiduce,Ru~
clolfo II.  Casfare, & Ferdinando II,  vide in Landshandfejl Carin-
thia a pag. IS8.  ufque ad finem.

Dum de monetis Carinthiae , a Maximiliani I. tem-
pore fignatis, idhic agendum ed , nequaquam nego , per-
vetudas extare alias monetas in Carinthia , feu in Urbe S.

s

Viti, in moneta Ducis, five olim Frifaci, proculas; id cum
aliunde condat, tuni loculenter comprobatur in elegantifiimo
libello Viri doftidimi R. P. Antonii Maria de Rubeis
Or d. Prad. De Numis Patriarcharum Aquilejenjium ,  ubi docet:
Denarios quoque Aquilejenfes, Frifaci  fignatos, appellatos fuilfe
a variis Scriptoribus, 8c  in documentis antiquis: Frixachos,

• vel

■\

De Titulo Archiducatus Carinthi/E. 157

vel Frixerios,  vel Frexacbenjes.  Porro autem dudum ante
Ferdinandum I. monetam in Styria, Carinthia , & Carniola
fabricatam fuiffe, colligo ex libello illo gravaminum ?  quem
Interioris Auftri® Ordines anno MDX. die X. Aprilis Augu-
ftae Vindel. obtulere Maximiliano I. ubi de moneta etiarn tra-
dlatur , atque deinde conceditur , ut in quaque Provincia ,
pro vetere injlituto , monet® thefaurus habeatur, & Provinci®
aequali pondere & valore pecunias fignent, uti Vienn® ea de
re de integro conftituetur. Vide Landsband-veft Carinthia p. 61.

Nos vero in praefenti eas tantum Carinthia? monetas Quonm
. ,. r A  Carinthia

recenfebimus , in quibus diterta Archiducatus,  vel Archiducis mmorum

hi c det ut

Carinthia , fit mentio. Quare omittemus vetuftos licet Grof- Sjiktus.

(os Leopoldinos,  (ab imagine S. Leopoldi,  Ducis Auftri® di-
ftos) quales in Carinthia cufi ab an. MDXVI. fub Maximi-
jiano I. ac deinde occurrunt. Prasterimus quoque argenteos
unciales, fub Ferdinando 1 . an. MDXXII. effigiatos, in qui-
bus legitur : ARCHIDVX. AVSTRIE. DVX. BVR-
GVNDIE. ET. CARINT. cum fcuto Carinthi®& aliis,
apud Mellen pag. 41. 43.  Neque elegantes illos un¬

ciales argenteos hic referemus ,  qui an. MDXV 1 II. fub Ma-
ximiliano cufi, Carinthi® non quidem vocabulum , fed fcu-
tum, vel ceteris majus, vel priore ante Styriam ordine loca-
tum , exhibent ; qualium iconifmi extant in Libro vere Re-
gio : Monnoyes cFargent de S a Maj.  L’ Empereur. pag. 6 0.

158

C A P U T VIII.

Itaque Archiducales  duntaxat r  ut ita dicam, & proprias
Carinthia  monetas defcribam, adjunda metalli, a c valoris, aut
magnitudinis ratione, & Mufeo »ut Libro, ubi easdem inveni.
Aurea numifmata, & monetas priore loco feorfim dare libuit,
ex incomparabili Thefauro FRANCISCI. IMP. AVG.

NumifmataMoneta Archiducatus Carinibia

Ex Auro.

VALOR. M VSE A.

Aureus  MAXIMI. IM. CA. PIVS. (Maximiliams Impe- Francifci

1517*  . Au g'

rator Cafar Pius .) Caput ejus coronatum.

DVCATVS. CARINTANVS. (feu moneta au¬
rea Carintana')  1517. Scutum quadrifariam fedum.

Hune aureum fimplicem , tametfl Archiducatus  titulo
careat, quia tamen primus, & fingularis eft, hic re-
fene libuit.

4. Amo-  MAXI. ROM. IMP ERA. AVG. ARCHI- Fmmfd

rum. Alt".

DVX. ČARI.

Protome Maximiliani I, torque velleris aurei
ornata, Capite pileato.

ItcmAr.  PLVRIVM. EVROP. PROVINCI AR VM. Monyeteu

genteum. argent. de

'isis.  REX. ET. PINCEP. PO. Scutum Carinthiae corona- SaMJEm-

pereur,

tum, medium inter fcuta Auftrbe, & Burgundije : infe- pug. a.
rius Scuta Styrias, ac Tyrolis; in imrno loco 1518.

6. Aureo-
rum.

Simiiis protome, & inferiptio Maximiliani, cum Franc. Aug.

titulo ARCHIDVX. CAR Intbia.  ' SSj.

1’Empereur
Iti pa g. 6 v.

VAL OR.

Jtem Ar-
genteum.

Aureus
ISS3 •

Aureus

isCo.

Aureus
1 $(> !•

Aureus

JS67-

Triplex

Aureus

1S7*‘

De.Titulo Archiducat. Carinth. 1^9

MVSEA.

In averfa Caena Domini, cum verbis inftitu-
tionis Euchariftiae Germanice redditis. Sine anno.

(cina an. isiS.

MON. A VRE. FERD. D. G. RO. Ferdinan- Frandfei

Aug.

dus I. ftans armatus.

HVN. BO. REX. INF. HI .sporna  ARCHIDhjc
CAR intim.  1553. Scutum Carinthiae coronatum.

FERDI. D. G. EL. RO. IM. S. A V. GE. HV.

Aug.

Ipfe Ferdinandus armatus Sc  coronatus ftans , cum
lceptro & globo. Infra fignum incufum continens
coronam, & duas cruces.

BO. ZC. REN. IN.HIS. ARCH. AVJiria. Et.
Carinthia.  1560. Scutum Carinthias coronatum.

Similis aureus praecedenti , fed in averfa Francifd

-ARCH. AV. E. C. EC. 1561. H '

CAROLVS. DEI. G. ARCHIDVX. Ipfeftans

Aug.

adverfo vultu, armatus, dextra fceptrum.

AVSTRIiE. ET. CAR 1 NTHLE. ZC. 67. Scu¬
tum Carinthke.

CAROLVS. D. GR. ARCHIDVX. AV¬
STRIJE. Ipfe dimidio corpore, d. fceptrum : in¬
fra 10.

ET. CARINTHIAS. ZC. 1572. Scutum coni-
pofitum Principis, quatuor fcutis circumdatum: fu-
premum Auftriae.

X z

CA-

i6o

C A P u T VIII.

VAL O K* M VSE A.

J 0 .Aurec-  CAROLVS. D. GR. A R C HIDVX. AV-Fraučifci
nm. js7*> STRIAE. Protome Caroli Archiducis armata, cum Aug '
fceptro & gladio.

ET. CARINTHIAE. 1572. Scutum Carin-
thiae coronatum.

Aureus  Infcriptio utrimcfue , & figurce prorfus fimi- C/. Schwan.it ' -

1  * 7  0  1  neri Vic n n or.

les , uti fuperius anno 1567. Sed hic annus: 76.

Aureus  CAROLVS. DEJ. G. ARCHI. DVX. Ipfe Francifci

ftans adverfo vultu, armatus, d. fceptrum. A ‘- s '

AVSTRIAE.ET. CARINTHIAE. 1579. Scu-

Aureus
iss o.
Aureus

ISS2..

IS91.

Aureus

29 '

tum Carinthias & Auftriae coronatum.

Ita plane, uti anno 1567. fed hic annus 80.
Sirnilis unius aurei.

CI. Schvandt-
ncri ViennoCi

1Umi D. Bar.
de Schneejva?

CAROLVS. DEL G. ARCHIDVX. Ipfe ftans Franca
adverfo vultu, armatus, d. fceptrum.

A VSTRIAE. ET. CARINTHI. ZC. 91. Scu¬
tum Principis compofitum , aurei velleris torgue cin-
£lum, fuperius fcutum Carinthiae.

Carolus Archidux ohiit anno pnecedente 1590.
die primajulii. Simileexemplum fub Leopoldo occurret.

FERDINAND. D. G. ARCHIDVX. Ipfe ffans Franov
armatus adverfo vultu, d. fceprtum.

AVSTRIAE. ET. CARINTHIAE. 1559. Scu¬
tum Principis compofitum, vellere aureo cinčtum r fu¬
perius fcutum Carintliite.

IL-

De Titulo Archiducat. Carinth. 161

VALOR. * MVSEA.

Dupiex  ILLVST rium.  ARCH 1 DV Catus.  CARINT/Ag . FramiJU

1 . PROCER?im. MVnus.  Scutum CarinthicB coronatum. ^
MANDATVM. EST. LVCERNA. ET. LEK.

LVX. ET. DISCIPLINA. VIA. VITA. Hxc  infcri-
ptio a quodain Lutherano inepte congefta, fine figu¬
ra , & fine anno comparet. Videtur Sasculo XVP*
tribuendus numus.

2 0. Aureos  MARIAE. AN N A E. DVC. BAV. FERDI- Franciju

Ii0 °'  N ANDI. AVS. ARCH. SPONSAE. SERENISS. /% '

Protome Ferdinandi IT. Capite nudo, collari crifpato.

CARINTHIAE. ARCIDVCATVS. IN. PER-
PET. FELICIT. OMEN. D. D. Scutum Carinthia
figura ovata, coronatum,

Aureus  Similis priorianni 1^99. Sed hic: AVSTRIAE. Francifci

1610. 77  * Aug.

ET. CARINTHIAE. ZC. 1610.

».Aureo-  FERDINAND. D. G. ARCHIDVX. A V- Francifci

rum id is.  crn  , Ang.

STRIAE. Epitome armata, coronata, cum fceptro
in dextra.

ET. CARINTHIAE. ZC. Varia Auftriaca,
aureo vellere cinčla, lcuta : fupra quae fcutum Ca-
linthiEe.

Aureur  FERDINANDVS. II. D. G. R. I. S. A. G Francifci

I ^  T»

H. B. REX. Sedens in Throno cum ornamentis
Casfareis,

AR-

C A P U T VIII.

162

VALOK.

MVSEA.

1621.

ARCHI. AVS. ET. CARINT. DVX. BVR . hemCi.de

. ,  . r  ,. ar Manaretta

Aquila biceps, expaniis a!is, in pectore icu- Vkmta.

tum compofitumFerdinandi: infra fcutum Carinthias.

Dupkx au-
n:us 16 32.

Aureus dimi -
dius 1640.

Duplex au¬
reus lis 3-

sCS 4 .

S. Aur.

Duplex au-
rtus s 65

FERDINAND. II. D. G. R. I. S. A. G. H. B.

REX. Stans ipfe armatus.

ARCHI. AVS. E. CARIN. DV. BV. 1632.

Aquila biceps expanfis alis : in pe£lore fcutum Prin -Frandfd
cipis multiplex: infra fcutum Carinthire.

CharaHeres hujus monetae funt forma Gothica,
prteter iftius astatis morem.

FERDI. III. R. I. S. A.G. H. B. R. Protome iau- Frandfd

Aug,

reata : infra : I.

ARCHI. AVS. ET. CARIN. D. BV. 1640. Scu-
tum Carinthice impofitum duabus crucibus ina£qualis
magnitudinis.

FERDINAND. III. D. G. R. I. S. A. G. H. B. REX. Frandfd

Aug.

Ipfe flans coronatus cum fceptro & globo.

ARCHI. AVS. E.CARINT. D. B. 1653. Aquila

biceps cum fceptro & gladio : in pečlore fcutum ovatum

Principis: infra fcutum Carintliite. Vide inter Argentea.

LEOPOLDVS. D.G.R. I. S. A. G. H.B. REX. Fnmdfd

1 ^ U S'

Protome laureata, & aureo vellere ornata.

ARCHI. AVST.ET. CARINT. DVX. B. 1659.

Aquila imperii, in pečlore fcutum Principis : infra fcu¬
tum Carinthite coronatum.

10 -

VALOR.

D iplex au-
reus 1710 .

VALOR.

Grnjfus

1S12.

GroJJus

J $18.

Gruffus

isb-

Unciales
J Sl 8.

De Titulo Archiducat. Carinth. 163

M VSE A.

IOSEPHVS. D. G. RO. IM. SE. A V. G. H B. Franc ja

Allg.

REX. Protome armata, capite iaureato, cum vellere
aureo.

ARCHIDVX.AVS. 'E. CARIN. DVX.B. 1710.

Item in area hinc II. inde P ( forte duos Ducatos,  feu
Anreos  ordinarios indicat, fi D eft loco P.) Aquila
imperialis in pečlore gerens fcutum Principis : infra
fcutum Carinthize.

Numi Archiducatus Carinthia

ex Argento.

S VB MAXIMILIANO I.

MVSEA.

A R C HID V X. CARINT.

rinthise.

COMITATVS. GO RICI E. 1512.
ritienie, cum Galea & pavonum pennis.

Scutum Ca-G^Ei*.

Cubinet
J- Band.

Scutum Go-- Tabi c \

VP a S- so.'

Similis Groifus anno 1518.

Ibidem.

MAXIMILIANVS. DEL GRAC. 1517. Scu-Gwja*-

. Cabinet

ta Auftriaj & Tyrolis conjunčla. I. Band.

ARCHIDYX. CARINTHI. Scutum ejusdem rlitj.

Carinthias.

Argentea duo Numifmata, aureis fimillima,
vide in ferie Aureorum. d ' .

de Sa  71 daj.
1’Empereur
pag. to.

išt 61.

Cbronol.  P. 11 .

Y

Snb

VALOR.

l64

MVSEA.

Unči ali s
arg. JSS*•

Unči ali s
org. isjJ

Uncialis
org. 1S S 7 -

Uncialis
ar g. JSS  7 <

Uncialis
ar gen t.

Uncialis
ar g. jsSS,

C A P TJ T VIII.

SUB FERDINANDO I.

FERDI. D. G. ROMA. HVN. BOEM. OE.
REX. INFANS. HISPANI. Protome Principis ar-
mata : Caput corona claufa ornat: pone 1532.

ARCHIDVX. AVST. ET. CARLsT. D. ŠTI¬
RI. ČARNI. Scuta feptem: in tnedio Carinthi® ;
circum : Romanum, Hungarne, Bohemia;, Auftrise,
Styria2, Carnioliae.

Similis fere praecedenti , nifi quod coronje in
Capite Principis una, altera fuper fcuto Romano, non-
nihil aliter effigiatae fint.

FERDINAND. D. G. ROM. HVN. BOE. D.
CR. REX. Protome Principis armata, coronata, d.
fceptrum, f. Capulum Enlis.

INF. HIS. ARCHID. CARINTIE. D. BVR. 1557.
Aquila fimplex in pečiore fcutum Carinthias. Infra
)( In alio D V. BV. 1557. cetera fimili.

Similis , fed fine anni nota adfcripta; at in
epigraphe Capitis loco D. CR. nempe Dalmatin, Croa-

tia  habetur DA C. forte Dacia  , nifi mendum defcri-

*

Pentium fubeft.

FERDINANDVS. D. G. EL. RO. Im. S. AVG.
GER. HVN. 1558- Protome armata, & coronata, d.
fceptrum, f. capulum enfis.

Monnoyes
d’ argent
de Sa Maj.
I' Empereur
pav;. 62. N.

ste C.

Ibidem.

Mofiojes de
S.M.  /’ Em¬
pereur p. c 7
N. ultimo.

Revevendif-
fimi 1? [Umi
Com.GaiJruk
Prepojiti
Solienfis,
ambonumi.
A Mellen.
pag. 60.
Kohler
Munz-Be-
lujlig. pag.
2x9.

Momoyes
d’ arvent.
de Sa Maj.
I’ Empereur

BO.

VALOR.

Uncialis
ar g. 1SS9-

Uncialis
mg. IStO.

Unči ali
paullo tni-
nor arient.
IS74-

■Uncialis
ar g. 1 S 80 -

M VSE A.

De Titulo Archiducat. Carinth. 165

BO. Z. REX. IN. HI. ARCHI.AVST. E.C.Z.

Aquila biceps coronata ,  in peftore fcutum Carin¬
th i je ; infra f^r)

Tota epigraphe ita legenda e/l : Ferdinandus
Del gratia eleftus Romanovim Imperator femper Augujius,

Ger manire, Hungaria, Bohemia &c. Rex, Inf ms Hijpa-
nm, Archidux Anjina, & Carinthia  c 'fc.

Siinilis Ferdinandi moneta cum anno 1559. Mufeum R.

P.Leopoldi

fed nomen FERDINAND, non integre fcriptum, & Fifiher s.J.

• r 1 r /  V ItemMeilen

m averia loco Z eit Z.C. p ag _

Similis prtecedentibus. Cum anno i<6o. Infcri- Monnryer

de Sa Maj.

ptio uti in proxime przecedente anni 1559. lEmpereur

p. cj.N.t.

SUB GAROLO ARCHIDUCE.

CAROLVS D. G. ARCHIDVX. AVSTRIJE. Rdtjjimi Uf

Ulm Com.

Protome armata pileo Archiducali tecla, d. fceptrum.rt Gaifiuk

r  1 r Prepojiti

1. capulmn eniis. <£> Solienfis.

ET. CARINTHIiE. 1574. Scutum compoli-
tum Principis , in cujus medio fcutum Carinthiae :
feorfim quatuor minora fcuta in ora infcriptionis, Au-
Brise, Styri<e, Tyrolis, Goritiae.

CAROLVS. D. G. ARCHJ.DVX. AVSTRIJE. Mu leum Cl.

D  de Mana -

Protome armata coronata, d. fceptrum, f. capulum eniis. zettaVien.

Tfom Mel-

ET. CARINTHRE. ZC. 1580. Scutum Carin- knp. ica.
thite in medio aliorum.

Y 2

Si-

1 66

Caput VIII.

VALOR.

Vncialis
arg. iS$4-

Grnffus
J Sir d.

MVSEA.

Similis prtecedenti (an. 1580. relato.) fed h C Mnnnojes

d’arg ent de

annus 1584. -

S. M. l’Em-
p ro  per.p.130.

~ Mufeum Cl.
Martiniz.
Vterma.

'Grnffus

CAROLVS D. G. ARCHID. AVSTR,
torne folita cum fceptro & gladio.

ET. CARINTHI. ZC. 1586.

Similis praecedenti (anno 1586. relato) fedhic

I. Band. Tab,

annus 1590. vu.1r.e3.

SUB FERDINANDO II.

Gmffus  FERDINANDVS. D. G. ARCHIDVX. A V- <?«/?&*.

1607. Cabinet

STRLE. Protome folita , archiducali cum pileo '• L Band.

, r , ’ T f  ^ //. Fauh.

d. Iceptrum, 1. capulum enlis. lntra © 'Tab. 1 IL

ET. CARINTHLE. ZC. 1607. Scutum Ca -pag.%

rinthia?.

Grnffus

1C10.

Uncialis
arg. sCir.

Unctad. ar-
gent. major.

1622.

Similis pnecedenti (an. 1607. relato) fed an-#* Mufeo

R P. Leop.

HUS l6lO. FiJiherS.J.

FERDINANDVS. D. G. ARCHIDVX. A \T.Monnnyes

d\irgent. de

STRLE. Protome coronata, armata , d. fceptrum S-.MrEm.

. pereur pag.

f. enfis capulum. /j/. N.i.

ET. CARINTHLE. ZC. 16n. Scutum coro-
natum pileo archiducali, vellere aureo circumdatum,
compofitum e pluribus, in medio majufculum Carinthia*.

Infigne numifma duplici infcriptionis ambitu ita: Monno y es

FERDINANDVSII. D. G.R. I. S. A. G. H."E.B. REX. s 27 kt
ARCHI. AVS. "E. CARINTHLE. D. BVR. EC. %

ELEO*

VALOR.

De Titulo Archiduc. Carinth. 167

ELEONORA. IMPERATRIX. G. H. B. ~EC.
REGINA. DVCISSA. MANTVANA. "EC. Protomas

M V SE A.

GroJJits

16 26.

dus capitibus conjugatis & coronatis , Ferdinandi &
E.eonors, infra peddus parvum Carinthke fcutum.

Aquila biceps in medio, circumdata duplice
ordine fcutorum : fuperius conjunčla fcuta Hungariae,
& Bohemias: inferius icuncula S. Viti, in lebete igni
impofito, cum epigraphe circumpofita fequente: DIE.
STAT. S. VEIT. 1622.

FERDI. II. D. G. R. I. S. A. H.

E. B. REX. MufeumR.

P. jLeopol -

Item Cm-  Protome Principis, laureato capite, armata, cum au -diFijiher

cifer,

reo vellere. Infra ©

S. J.

Groftu

1628 .

1636'

ARCHI. AVS. ET. CARINTHIAi. DVX.

BVRG. ETC. 1626. Tria leuta, fuperius Aquila
biceps : inferius Carinthiče, & Burgundije.

Similis prsecedenti ( anno 1626. relato) fed gjf
annus 1628. Fachtlp.

73 -& 74 .

Similis Groflus, fed notatus an. 1636. Mujeii R. P.

FiJcberS.J.

SUB FERDINANDO III.

0 "** DISES. ERZHERZOGTVMB. KARND- Monnoyes

ar$, dargentde

& ^ ureus TEN. REGIERENDT. Scutum Carinthiae coro- S.MJEm-

S. Aureo-  _ . pereur pag,

um.  natum pileo archiducali , utrimque Leo arrečlus & s*4'
alatus, feu Griffo. Sic

i68

Cafut VIII.

VALOR.

M VSE A,

UnciaJ.
irgent .

Groffus

1648 .

Groffus

Uncialis
mrg. i6s7‘

1645. HERR. BVRGGRAFF. VND. HE- A m . im
REN. VERORDENDTEN. Sex fcuta Proce-^t d?'

^ • .1  • Scbnee-uieis-

rum Garintnue.

Fortaffe ad hxc  tempora pertinet numus fe- Ibidem.
_quens anni nota deftitutus.

ILLVSTRIVM. ARCHIDVC. CARIN.
PROCER. MVNmj.  Scutum Carinthiie, cum pileo
archiducali.

TIMOR. DOMINI. ODIT. MALVM.AR-
ROGANTIAM. ET. SVPERBIAM. ET. VIAM.
PRAVAM. ET. OS. BILINGVE. DETESTA-
TVR. H$c fola epigraphe aream mirni explet.

FERDI. III. D. G. R. I. S. A. G. H. "E. B. E Mufa

. R. P. Leo-

RE. Protome laureata Ferdinandi, infra valor © poidi Fi-

arch. avs. -E. carint. dv. bv. et/ w A '^

1648. Tria icuta, Aquila Imperii fuperius fola: infe-
rius a dextris Carinthiae: a ffniftris Burgundije.

Similis groffus, uti anno 1648. niff hiec alia R.P.Fi-

'fcher S. 'J.

DV. BVR. 1653.

FERDINAND. III. D. G. ROM. IM. S. A. A Mellen

* P a g' 1 S

G. H. E. B. REX. 1657. Protome Imperatons lau-
reatum.

ARCHI. DVX. AVS. 'E. CARINTHIAE.

D. B. "EC. Infignia coronata , torque velleris au-
rei cinfta.

hi'

DeTitulo Archiduc. Carinth. 169

VALOK. M VSE A.

V neki. ar g. Infcriptio ut in pracedente.  Protome fimilis ;Mormoye^

fed fine numero anni. SaMJEm-

ARCHIDVX. AVS. "E. CARINTHLE.

D. B. Scutum Principis e multis compofitum , cin- ^Tncifci'
čtum torque velleris. aurei : fuperimpofitum eft fcu-
tum parvum Carinthiie: fupra id corona C$farea a
duobus geniis fuftentatur.

Monete argentete , majoris moduli, unciales
neinpe & femiunciales. in Carinthia fignate, poftremum,
quod norim, fub Ferdinando III, occurrunt.

SUB LEOPOLDO.

Qu.inarius  LEOPOLDVS. D. G. R. I. S. A. G. H. 'E. B. Ex Mufe *

1664. ' R.P.Lea-

REX. Caput laureatum, infra quod valor @ poidi Fi-

ARCHI. AVS. -E. CARINT. D. BVR. 1664/^ ^ *
Aqui!a biceps, in peftore fcutum compofitum : Infra
fcutum Carinthiae cum pileo archiducali.

Septemrius  Infcriptio & caput, uti anno 1664.  Infra © Rdijjjmi Zf

I67S '  ARCHI. D. AVS. “E. CARINT. DVX. aGaijrT

BVR. 1673. Aquila biceps coronata , in pečlore Solllfis.
fcutum Carinthiče, cum pileo archiducali,

Simili figura & epigraphe uti Quinarius an. 1664. % x
Sed annus 1675. & nota valoris (D fcherS.J.

LEOPOLD VS. D. G. R. I. S. A. G. H. R. R

Iltmi Com.
a Gaifruk.

Grnffus
167 S-

Denarius

1632.

Caput laureatum : infra quod valor ©

AR-

VALOR.

170

C A P U T VIII.

Groffus

Groffus

1702.

Groffus

1706,

Groffus

S711,

M VSE A.

ARCHi, D. AVS.~E.CARIN. D. B, 1682. Scu-
tum Carinthiae, Caefarea corona teftum, torque aurei
velleris cinftum.

Simili figura & epigraphe, ut Qumrms 1O64 ,Ex^/Iufeo
fed annus 1696. & nota valoris ® fcherS.j.

LEOPOLDVS &c. uti in Ouinario 1664.  (Sed|V“'
hic in averfa annus 1720. vitiofe fignatus eit, loco /c ™£ a ^

. T  - „ P.  f. Fadl.ll.

1702.) Infra caput nota © m-3'-

LEOPOLD. D. G. R. I. A. G. H. B. Caput Ex Mufeo
laureatum, infra quod nota valoris (D poidi Fi -

ARCHI. D. AVS.-E. CARIN.D. BVR. i 7 o 6.§"fpf
Tria fcuta,fuperius Aquila biceps: inferius ad dextram
Carinthias, ad finiflram Burgundije. Infra ©

In hoc GrofTo rurfum peccavit fcalptor in
numero anni 1706. loco 1705. Nam Leopoldus
jam anno 1705 , Maji Menfis die 5. ta  ad Superos
abiit.

Complures alii fub Leopoldo habentur Qui-
nari , Septenarii , & GroJJi ,  fed nulla fere a pršce-
dentibus typarii varietate prster anni numerum.

SUB JOSEPH  O.

IOSEPHVS. D. G.  R. I. S. A. G. H. BO. REX. Ex Mufeo

_ . . R. P. Leo-

Caput laureatum ; infra © poidi Fi-

fefar S.'J.

AR.

De Titulo Archiducat. Carinth. 171

VALOR M VSE A.

ARCHI. D. AVS. ET. CARINT. D. BVR.
Aquila biceps , gerens in pedore fcutum Carinthiae
cum pileo Archiducali.

S U B C AR 0 LO VI.

GrnJJus

1714’

CAROLVS. VI. D. G. R. I. S. A. G. HI. HVN.
BO. REX. Caput laureatum ; infra (D

ARCHIDVX. AVSTRIAE. ET. CARIN¬
THIAE. Aquila biceps in pečlore ejus fcutum

E Mufeo

R. P.

poidi
Jther

Carinth i?e.

Praster Numifmata & Monetas, aliucl monumentum in*
dicare libuit , quod Archiducatus Carintbia  mentionem facit.
Refert R. P. Philibertus Hueber m Aujiria ex Archivis
Metlic, illuftrata, Appendice 111. pag. j 2 py. inter faeras antiquitates
in Monaflerio Mellicenfi adfervatas:  vetus Sepulchrum S. Colo-
manni Martyris ita inferiptum :

„ Rudolphus IV. Det gr ati a  Arcbidux Anjine  fo 5  Carin-
,, tbie f  Dominus Carniole , Marchie,  P ortus Naonis  , Comes in
„ Habjpurg Veteris Kbyburg,  &r' Athajis, Mar dno Burgundie,

„ Landgravius Alf ode me fecit in honorem S. Colomanni, Arno
„ Domini MCCCLXV.

Si ifla inferiptio aučloritate ipfius Rudolpbi IV. ita
concepta fuiffet ; hoc vetuftiflimum mihi quidem fe obtulif-
fet documentum , quo Carintbia , cum jota Auflria, Archidu¬
catus  titulo honorata fuiiftt. At enim lisec Epigraphe ferius ab
Cbronol. P' II.  Z ho-

■U . ’ “ -

k Co

C A P U T XX.

17 *

homine non fatis perito addituta videtur ;  propterea , quod
Rudolfus IV. jam anno MCCCLXIV. Dux Carniole , non fo-
lum Dominus , appellatus fit, uti fupra odendimus : neque
Rudolfus IV. unquam omifit titulum Styrite , inter Audriam
& Carinthiam, ut alia prceteream.

C A P v T IX.

DeMarchia Care?itana r feu Styria Vetufiis Principibus->

brevis notitia: ad Tabulam Vili. Genealogicam.

De Mar-
chionibus
Stjrenfibus
Scriptores.

D ubius haerebam, dicendumne hic aliquid edet de antiquis
Marchiae Styriacce Principibus, quorum plerique Otto-
kari nomine inclaruere. Primum enim haud adhuc fatis demon-
dratum ed, an omnino, aut qua ratione Styria olim Carentano
Ducatui contributa fuerit: deinde Ottokarorum,Styrenfium Mar-
chionum, res & Genealogia, jam funt ab aliis dočle folideque il-
ludratte. Hos inter primo fane loco laudari mereturR.P.SiGis-
mundus Pusch S, J. qui in prasdantillima illa Cbronologia facva
Ducatus Styri<2  (edita Grascii MDCCXV. & MDCCXVI.) ParteL
apag. 26. &C.  Genealogiam,ac deinde hidoriam veterem Styrite,
Viciniteque, primus ex antiquis documentis feliciter eruit. Dein«
de R. P. Pet rus Halloi S. J. in Origine Genealogia Illujiriffima
GentisStabrembergica:  R. P. Marcus Hansiz S. J. Tomo 1 .

II- Germania facra :  item Valentinus Brevenhueberus
in Annalibus Styrenjibns,  de Genealogia rebusque Ottocarorum

Sty-

De Marchia Carentanj; Vetustis Princip. 173

Styrenfium praclare funt meriti. Lazium & Aventinum
prjetereo , quibus, cjuid credendum fit, nefcias. Nos quo-
que in Diplomatario Garfienji  quxdam infperfimus Genealogije
Ottocarorum profutura.

Accedit, quod de Marchia Styrias, Marchia Carentan j
vocabulo interdum appellata, nonnulla jam protulerimus in
libello, qui Genealogij Sounekiorum , Comitum Cele j a,  &r' Comi-
tum de Hennburg jpecimina dno  complečtitur, ubi pag. 28- 29.

Sr* 30.  Leopoldum Styrenfem Marchionem, Carentinorum
Marcbionem,  e fuis primum falutatum fuiffe, probabili ratione
oflendimus.

Attamen quando & libelli illi Puschii & Halloii Quanam

. #  _ hic tvaSlan-

jam rarius occurrunt, & ipfa Archontologia Carintbiaca  ratio da  ?
podulat, ut hac etiam de Marchia , ejusque Moderatoribus
aliquid proponatur ; rem non ingratam erudito Lečlori ido
Capite nos prsdituros cenfuimus: quando praeterea notitiam
idhic paullo uberioreni de chartis illis publicis adjungemus,
quje vel funt ab ipfismet Styriae Marchionibus editae, vel eo-
rundem fecere mentionem : atque de nexu Carinthi® cum
Styrias Marchia , alia hic etiam qujedam fumus difcuduri.

Prius itaque de hoc nexu , deinde de Genedogia Ottocarorum , qua-
lem TabulaVIII.  propofuimus, argumentis e vetudate petitis,
ac fingillatim de Ottocarianis diplomatibus traktabimus.

Mar cinam ,  feu limitaneam prefekturam , quae hodi e Styria Jla-

c ■  ti  . tur anti-

Ducatus otyna  appellatur, olim Bajoarice, una cum Carentano ; mr.

Z 2  lirni-

C A P U T IX.

Styria mu
tationes.

174

iimitem fuifie, antequam Bajoariae Ducatus anno CMLXXVI.
in Bajoariae ,, & Carentani duos Ducatus diremtus fit , ne-
quaquam dubito. Sed poftea, quam fingularem propriumque
Ducem nafti funt Carentani, exiflimo Marcbam  ieu Umitem,
adverfus Hungariam tuendum, alteruni Bajoarbe fuifie, netn-
pe Auftriam , feu Ofterricbiam , vel Auflralem ter ram ,  alterum
Hungaris oppofitum Carentani Iimitem , qui hodiernam Sty-
riam , inferiorem potiflimum, fit complexus. Erat quoque
alius duplex Carinthi?e limes adverlus Slavicas nationes exte-
ras, nempe Iftris unus, alter Carniolae, cui videtur tertius
fubinde, M ar cina Viniclorum  appellatus, acceflifle.

Styria Provincia id fingulare habet, quod ea, quas
oiim Styrenfis regio,  feu Styra Marcbia,  ab arce, & dein ab urbe
Styra  nominata fuerit, hodie Auftrite fit portio; contra Styria  ho-
dierna, parte fui inferiore, Marcbia  tantuin (quod aliis quoque
in provinciis ita in more fuifie conflat) vetufiiore jetate fit ap-
pellata, fuperiore parte vero Carentano fere attributa fuerit. No-
men Styria Mareka , a Marckionibus , feu Comitibus Styrenjibus  bsc
provincia tum fortita fuit, cum Ottacari IV. filius Leopol-
dus potiorem Marchae illius partem, qua hereditate, qua em-
tione, qua commifia ejus Marcbia cura , fibi vendicavit.
Eo fa&um, ut Ottokarus,  nobis eo nomine Sextus , Marchio
Styrenfis, fe non nifi Marcbionem Tertium  fcriplerit in diplo¬
mate Cremifanenfibus dato an. MCLXXIX. Rettenpachek
Annales Cremif.  p. 170.  nempe teraus erat a Leopoldo,  qui

pri-

DeMarchi^e Carentanje VetustisPrincip. 175

primus Marcbam Carentanam  ( feu Styriam  deinde ) admini-
ftrandatn fufcepit, potiifima jam parte fibi propriam. Atque
id caufe eft, cur Leopoldus  hic Manbio , (quem conftat an.
MCXXV1III. die XXVI. Odobriš deceffiife , ex Puschii
Chronol. S'. Duc. Styria Parte I. pag. j oj.  ) ab aliquot Chro-
nologis appelletur Marcbio Carentinonim,  vel Karinthiorum , vi¬
del icet a Cbronico Aufirali , Preberi Tomo I.  & a Claufiro Neo-
burgenfi Hier. Pez. Tomo I.  ambobus ad an. MCXXVI1I. & ab
Anonymo Leob.  ad an. MCXXV. plura, ut folet, congerente.

Rurfum Claufiro Neoburgenfis Cbronifies  illum Ottocarum Karinthij
Ducem  vocat, qui Styri£ Dnx  primus, certusque fuerat. Nun-
quam tamen fe fe Ottocari ifti Marchiones C arinih Le  fcripiere,
Marcbionum de Styra,  vel Styrenjinm , vel Styra,  eoque avito
titulo contenti.

Duas itaque res ex diclis colligim-us: Marcbam , hodie Marchiones

Styri<*

Styriam,  Leopoldo Styrenfi Marchioni, pleniori jure e fuis autti Mar -

• r  1 • n r tt  cAm Caren-

primo, lnbjeclam fuifle, eamaue antea Marcbiam Carentanam , um.
faltem, Chronologorum fide, appellatam, fubinde a Principi-
bus fuis Styria  nomen obtinuiffe, obliterato tum prascipue
Carentano  nomine, cum Styria Dncatus  bonorem an. MCLXXX.
a Friderico I. Augufto adepta fuit. Plufculum de Marcbja  hac
Caventana,  ejusque Marchionibus , ante Styrenfem Leopoldum,
vide , in Genealogij Sounekiorum Com. Celeja & Com. de Ham¬
burg Spečim. 1 pag.  *?<?. . . jo.

C A P U T IX.

T76

At erim in diplomate Friderici  (bellicofi dičli) Ducis
Auflrite , e Babenbergicis poftremi, anno MCCXXX, Gras-
cium, Styria  hodiernae Metropolis, vocatur : Bayrifcb Gretz,
feu Grachim Bavaricum,  ut a Gr mio Vinidorum  difcerneretur:
Duellius FUJI. Or d. Teatonici P. III.  Item circa Hardbergam
Styriae, Meta Bavarica  loca vicina appellantur in charta Leo¬
poldi March. Styrenfis circa an. MCXXVIII. Pusch Chronol.
S. P. I. pag. 302.  Quare Styria  potius Bajoaria Marcbia,  quam
Carentani  dicenda erat. Enim vero appellationes halce ab
antiquioribus čredo temporibus adhcefilTe , quando Bajoaria
Duces Carentanum una poffidebant, aut etiam antea , quam
Carentanum Bajoarke adjungeretur, atque etiam ea de caufa,
quod incolte Styriae, fanguinis Germanici, e Bajoariis oriundi
efTent. Perdurant fa?pe locorum vetera nomina , mutata
ratione Principum & populorum : uti fane hodie JVindifcb
Giirjlen  in Auftria: IVindifch Matruy  in Salisburgenfi provincia
nullis Vinidis  illic locum obtinentibus.

Equidem poft feparatum a Bajoarico Carinthia* Duca¬
tom , Styri?e iuperioris partem magnam conftat Carintbiam
fuiile diu appellatam, uti mox oftendam; ex qua re, confi-
derato locorum Titu, ultro confequitur : Styriam inferiorem,
qua e Marcba  dici foleret, tum quidem certe Carentanam Mar-
cbam  efle, & appellari debuide. Jam vero de fuperiore Stv-
ria , etiam qua Auftriam, non modo qua hodiernam Carin-
thiam attingit , teftimonium habemus luculentum in literis

fun-

DeMarchijrCarentan.® Vetustis Princip. 177

fundationis Cosnobii Kotwicenfis, datis a B. Altmanno Pata-
vienfi Epifcopo anno MLXXXIII. quas originarias olim Got-
wici vidi , & e quibus Lazius quoque hib. XII.  de Re-
publ. Rom. Cap. III.  fequentia commemorat : ad Ioca StyricB
hodiernae iuperiori vidna, aut propria , nominari allodia ac
terras, nempe, Mavcbionis Ottocari,  & Piligrini,  item Marcbio-
num Havdevici & Rudolfi , ad Trafinam fluvium, ubi ad Occi-
dentem in Carintlia oritur.J  Trafma vero,hodie Trafen, e mon-
tibus Styrice & Auftrias limitaneis certo profluit: & Styrenjis
Marcbio  erat hac astate Ottocarus III ,  uti inferius demon-
ftrabitur. Satis igitur me indicafle puto nexum , quem
cum Carentano habuit olim Styriae hodiernas Ducatus , &
qua de caufa Archontologia Carinthiaca  Styrice Marchiones in-
ferendi eflent.

Unicus etiam fuperare videtur fcrupulus, hic eximen-
dus. In diplomate Henrici Ducis Bavaria , & Marchionis Au-
ftriae, quo Coenobio S. Petri Salisburgi quoddam pratum do-
nat anno MCLVI. Tedium ordo, qui interfuere, ita inchoa-
tur : De fidelibus nofiris Otakarus Styrenfis Marcbio.  ( Thefauri
Anecdot. Bern. Pez. Tom. VI. feu Codic. diplomat. P. I. pag. 382.
Videtur igitur Marcbio Styria , qualis jam erat hic Ottoca¬
rus V, Bavariae Dud obdridus fuide, quippe, qui eundem fi-
delem fuum vocet. Attamen hic nihil aliud ea Fidelis  ap-
pellatio conficit , nifi feudi titulo aliqua in Bajoaria, vel in
Trungovia prteter Styram pofledifle Ottocarum V. Styrice

Mar-

Marchio
Styvia noH
par ebat Du¬
ri Bavari*.

Cafut IX.

178

Marchionem; nequaquam vero Marchae Styriacae feu Čaren-
tanae caufa iclem Fidelis  Ducis Bajoariaj dicebatur. Manifefto
exemplo de eodem hoc Ottokaro V. explicationem meam con-
firmo. Certum eft Marcham Styriae, feu Styriam hodiernam
& vero ne quidem Comitatum Styria;, Bambergenfi Epifcopo
non fuilfe fubordinatam ; legimus tamen in cbartis Eberhardi
Epifcopi Bambergenfis, una anni MCLI. altera MCLIV. Ot-
tocarum fidelcm no [ir um  ab eodem Praefule appellari, fed addita
caufa, tituloque : Fideli no/ir o Odoacro Marcbioni de Stira de
qnodam benefcio , qnod a nobis babuit, cum jam dicia Reicbenfper-
genfi Ecclejia facere Concambium concejjimus.  Vide Chronicon Rei-
chenfpergenfe apnel Ludemig. Scriptor. Bamberg. Vol. II. pag. 262.

266.  Enim vero Marchiones Styrenfes nulli Duel , ne
Carentano quidem, fubječlos, & ne fubordinatos quidem a
Sasculo faltem XI. fuiiTe, omnes eorum Chart;e publicae fatis
declarant, ubi propria, plenaque auftoritate donant, alienant-
que fundos, ac Minifterialibus fuis donandi, ac alienandi po-
teftatem faciunt, aliaque flatuunt, quae plenum tum quidem
jus territorii ipfos obtinuifle commonftrant : p’ane ut nexus
Marchffi hujus Carentanas feu Styriae, foli Casiari fubječls,
cum Carinthia in nomine potius ac vicinia quam in fubječiio-
nis aiicujus titulo fundatus videatur, fi fuperioris Styri:e ma-
- gnatn partem excipias, a Carinthia ad Styriae Principatum an-
no MDXXI. tradučfam. Sed de hac parte fatis.

Re-

De Marchi/£ Qarentan^e Vetustis Princip. 179

Reliquum eft, ut de Genealogia Styriae Principum ea Genealogia
paucis comprobemus, quae Tabula Vlil.  exhibuimus. Qjlio- ^mS^rU.
niam fex, Ottocari  nomine, Principes ftatuimus, & unum Leo -
poldnm j  nonnulla difficultas oritur rite bos Ottocaros ditcer-
nendi. Diplomatum fubfidio praecipue nitar , attamen ad
eruendos primos quatuor Ottocaros utar etiam verbis Fra¬
gmenti veteris Genealogici,  quod plenius exfcripfit ex Biblio-
theca Casfarea Vindobonenfi Hansizius G. S. Tom. H.
pag. mi.  & ante eum e Chronico Voravienji  protulit Puschius.

En verba : ,, Otacher Marchio Styrienfis , filius Otachyr

,,  Marchionis, genuit Ozy Marchionem, qui temporibus Henri-
„ ci III. Imperatoris pollebat. Hic Ozy genuit Otachyr Mar-
„ chionem, qui temporibus Henrici IV. & V. inclytus fuit,

,, & Salzburgenfibus Arcbiepifcopis Gebhardo, T} moni, nec
„ non & Conrado jam fenex viriliter aftiftens , eos in per-
„  fecutionibus fovebat, qui etiam cum Germano fuo Adyl-
,, berone Gweram habuit , doneč idem Albero a Minifte-
„  rialibus fuis occifus eft juxta Julben ( Liuben  ).

Primos qmtuor Ottocaros,  & quarti fratrem Adalbe-
ronem , cum quibusdam temporis charafteribus, hic nafti Tu¬
rnus. Porro ex Bernardo Norico difcimus in Chronico
Laureacenjium  cV Patavienjium Epifcoporum  Hieron. Pez Tom.

1. in appendice pag. gos-  Pr;edia quaedam a Piligrino  Pata-

vienft collata fuifte Otacbero Marclioni Styria : Piligrinnm  ve¬
ro feclifte ab anno DCCCCLXXI. ad DCCCCXCI. His
Cbronol. P. 11.  » A a

ac-

l8o C A P U T IX.„

accedunt diplomata duo Altmanni Patavienfis , alterum an-
no MLXXXII. datum , continens commutationem cum Ot-
tokaro Marchione Styrenfi  pro Ecclefia Garftina , ubi Cleri-
cos fundabat Marchio : Diplomatarii Garftenjis N. I .) Alte-
mm ( quod habeo integrum ex MStis Puschii,  e Glu-
nicenfis Coenobii tabulario ) datum Laureaci XIV. Kalend.
Augufii , Anno MLXXXVIII.  quo aliam permutationem
cum Ottokaro Illuflri Marchione Styria B. Altmannus  Anti_
ftes conftituit ; verba in rem noftram funt : „ Haec

„ omnia prsdi&us Marchio ( Ottokarus  ) & Pater ejus

„ Ottakerius , qui Romae obiit , dudum ante anatem no-
„ flram a Perergrino  Patavienfi Epifcopo in beneficium fu-
„ fceperat. )

Denique diploma Garftenfmm N. III.  quo circa an-
num MCXII.  Ottokarus Marchio  memorat : patrem fuum
Ottakarum Marchionem  inftituiife Clericos in Gjerften, ac
Romae defun&um dormire : fe vero BenedičHnos ( con-
firmante Udalrico  Patavienfi) Clericis in Gaerften fubfti-
tuiife.

Ex hifce documentis inter fe collatis, fequens fy-
ftema Genealogicum confeci, cujus nexus ex adjefto fche*
Ijiate patebit.

C/E-

De Marchi^ Carentanas Vetustis Princip, i 8i

Episcopi
Patavienses,

C M  S A r e s. .

Henricus III.
Imperator.

ab 1046. ad 1056.

Henricus IV.

ab 1056. ad 1106.
Henricus V.
Rex  1199.
Imperator
ab 1111. ad 1125.

:  Marchiones
Styrenses.
Ottachyr I.
circa 970.
Ottacher II.
ab anno 99i.circiter
ad 1039.

Oezo,  vel Ozy , feu
Ottacher III.
Incipit circa 1039.
Clericos in Gasrften
inducit 1082.
obit circa 1088.
Rom® fepultus.
Ottacher IV.
Incipit circa 1088-
Benedičiinos in
Gsrflen inftituit
ab 1107. ad 1112.
obit 1122. fenex.
Adalbero  feu Albero,
frater Ottacberi IV.
Ex Fragmento
Genealog.

ET

Salisburgenses.

Piligrinus Patavien/ts.

ab 971. ad 991.
Altmannus Patavienjis.
ab 1065. ad 1091.
Udalricus Patavienjis.
ab 1092. ad 1121.
Gebhardus
Salisburgenjis.
ab 1060. ad 1088.
Thiemo Salisburgenjis.
ab 1090. ad 1101.
Conraclus I.
Salisburgenjis.
ab 1105. ad 1147.

A a 2

Omni?.

182

C A P U T IX«

Omnia ifthic concordant cum praemiffis documentis ;
fed in Colo diplomate Glunicenfi, loco: Et Pater ejus Ottakerius,
qni Roma oblit,  pronam ac neceffariam in apographo mutatio-
onem unius fyllabce fubftituo: Et Pater ejus Ottakerii, qui Ro¬
ma oblit . Neque enim Pater ejus Ottakeri, qui an. MCXII.
certo, immo decennio amplius, vivebat, potuit anno CMXCI.
negotia cum Piligrino vivente tračlare ; nifi Patri & filio ultra
CXX. annos Principatus affingas.

Tempora Principatus ac vitas primorum trium Ottoca-
rorum incerta funt, & ex conječlura ita annos ad fcriptorum
ac diplomatum teftimonia accommodavimus. De tertio tamen
Ottocaro, feu Ozy illud confiat: eundem anno MLXXXII.
vel fequente Clericos in Gsrften flabillvifle: atque fubinde Ro¬
maš mortuum ac fepultum fuifle. Ceterorum Styri?e Marchio-
num res minus difficultatis habent, quorum iflhic diplomata
annorum ordine indicabo , & quas ad Genealogiam faciunt,
paucis adnotabo.

Diploma-  INDICVLVS

tum Serier.

Diplomatum vet er um, Principum Styria,

vel de lis.

Ottocarus III. Filius Ottocari II.

Oezo , feu Ottocarus III. inter teftes primo
loco nominatur ita: Oezo Marcbio de Styre , in charta
Ernefti Marchionis Auftrice, qua is cum Swanehilde

uxo-

IoS2.

1083-

io88-

De Marchi/E Carent. Vetustis Princip. 183

uxore Medlicenfi Benedi&inorum Coenobio confirmat
prsdium Wikendorf. Annus deefi:: fed Erneftus flo-
ruit ab an. MLVI. ad MLXXV.

Hueber Anjina ex Archiv.' Melik. Illnftrata,
docum. I.

Lazi  us hib. XII. de Republ. Rom. Cap. III.

Chartam fundationis Admontenfis Coenobii commemo-
rat, anno MLXXV. a Gebhardo Salisburgenfi Archi-
epifcopo publicatam , cui teftis fubfcripferit: Ottoka-
rus Marcbio Styria.  Verum ea charta in Diplomatario
Admontenji Bern. Fe z Thefauri anecdot . Tomo III. Parte III.
non comparet. Attamen alibi Lazius documentum
iftud videre potuit.

Altmannds Patavienfis commutat Ecclefiam Diplomata-

, rium G,ar-

Garftinam pro aliis Ecclefiafticis fundis cum Ottokaro tlenje N. i:
Marcbione Styriee.J  Hic obiit Romee.

I11 charta fundationis Kotvvicenfis mentio fit
Ottokari Marchionis, uti fupra didum fuit 1083.

Ottocarus IV. Filius Ottocari III.

Altmannus Patavienfis Commutationem, & re* Ex  ' Tabu .-

luno

fiitutionem prasdiorum acceptat ab Ottakerio illuflri Mar- mcen/i  «
chione Styri<£, ... Hac omnia pradidtus Marcbio & Pater Pujchii.
ejus Ottakerius  (corrigo Ottakerii') qui Romee obiit &c...

Datum Laureaci XIV. Kal. Augujli  MLXXXVIII.

A a 3 Hoc

i 84

C A P U T IX.

Hoc diploma, admida correftione ?  poted ad
Ottocarum III, vel ejus filium Ottocarum IV. referri,
d correGio non admittatur, led legatur: Et ejus Pa¬
ter Ottakerms , qui Roma oblit , tum certo Ottacari IV.
erit, quia idem in alio fequente diplomate ipfus ait:
Patrem fuum ( Ottocarum III .) Roma Jepultum dormire.
Ego Ottocaro IV.  potius hoc diploma , correčlione
fačla, tribuendum puto, ob rerum ceterarum confen-
lionem, pracipue ob Gebhardum Salisburgenfem ab
Ottocaro IV. adjutum ; nam anno 1088- obiit Geb-
hardus.

Cit ca

IIO^.

Infra

IO92.
V  III2

C ir ca

1112 .

1122 .

Obiit Elifabetba  Leopoldi Pulcri March. Audrias
diia, Ottocari IV.  uxor, VI. Idus Očlobris. Puschius
ex Cbron. Vormenfi , & ex Tabella plntnbea.

Udalricus Patavienfis confirmat concambium
Altmanni decelToris cum Marcbione Ottokaro.

Ottokar IV. Marcbio  Bertholdo Abbati primo in
Gterden confirmat donata a Patre luo Ottakero Sty-
rienjt.  . . . qui Roma defuncius dormit , quique Clericos
religiofos in Gsrden indituit; iis Ottakar filius Mona-
chos (Benedičlinos) luffecit. Datum apud Laureacum ,
in Camiterio S. Laurentii An. MCX. II. Indici. V.

Ottacarus IV. obiit MCXXII. IV. Kal. Decembr.
fepultus in Garden. Cbronicon Mellicenfe : dem Admon -
tenfe: item Vetus Anjina Cbron. Hier. Pez. Diern ex Tabella
plumbea Pufcbius er uit.  Leo-

Garjien-
fnm N. II.

Garlienlium
N . Ul.

1123 -

Circa

U23.

1128.

circiter.

1129.

II38-

De Marchi^e Carent. Vetustis Princip. i85

LeoPOLDUS OtTOCARI IV. FlLIUS. Gmfienfmm

N. IE.

Leopoldus Marchio Stjrenjis  Bertholdo Abbati in
Gaerflen, confirmans,'^^ Pater meus pia memoria Ottackar
Marchio StjrenJis  Ecclefiae in Garftine donavit. Datum
Styra an. MCXXIII.  Indici. XV. II. Kal. Martii.  Compro-
bat hoc diploma annum & diem mortis Ottokari IV.

Liupoldus junior  Marchio Auftrias , vogalu c o- Garflp/ium
gnati Ji'd Luipoldi Styrenfis Marchionis  , donat Vineam
Gardenfibus. Sine anno & die.

Leopoldus DEI favente grada Marchio de Styra  > V l pl° ma ~
inftindu Conjugis mea Sophia  )( in favorem Runenfis Runejfe.
Cosnobii prsdium Rudigero datum : quod Coenobium
a fundo conftruxi. ( Deefi annus ).

Leopoldus deceffit an. MCXXIX. die XXVI.
Odobriš. Probat id e tribus Chronicis Pusch Chro-
nol. S. Ducatus Styria Parte I. pag. 3 oj.  Ubi & Conju-
gem Soplnam  Henrici Nigri Bavari® Ducis filiam inve-
nies, quas etiam mox recurrefcum filio Ottocaro V.  an¬
no 11385 in qua memorabili charta perhibetur: Leo-
poldo Marchioni  patrem fuifle Ottocarum , matrem So-
phiam , forores Elifabetham  ac Margaretham.

Ottocarus V. Leopoldi Filius.

Conradus I. Salisburgenfis Archiepifcopus, m z-Diphm-

r  tarii Ku-

morat cum laude, & confirmat, quas ohm Leopoldusnengu

Mar - N '

C A P U T IX.

1142.

1144 .

1145 .

1146.

186

#

M ar cino  ?  ab Ottokaro Marchione Patre ji 10  accepta Ru-
nenfi Ccenobio dederat, qua?que Domina Sophia Mar-
clionijja cum jilia fno Marchione 0 ‘takero  donavit : pr o
remijjione peccatorum fuorum, pro falute JUii, ac jUiarum
fuarum, Ottokari fcilicet Marchionis  (quinti j, Elyzabet ,
ac Margarethce, maximeque pro reclemptione anima Ma-
riti JuiLeupoldi Marchionis, focerique fhi Otokm  (quarti)
fenioris , Henrici Ducis  ( Carinthbe), Ottonis de Nami ,
Waldonisqne Comitis  (de Riuna). .... ASI a fmt hac
anno Dom. Incarnat. Millejimo, cente/imo, tricefimo, ocfavo

die oBavo Kal. Martii.

Conradus I. Salisburg. qusdam donat Canonbe Diphma-
Seccovienfi : Achim ejl Friefach. anno mili. cent. quadra-co-v. Canon.

gef. fecundo. IndiBione quinta . Tejlibus : Udalrico A ' UL

Duce  ( Carinthite) Otachero Marchione .

Cedente Ottocaro Marchione de Styria ,  Villa qua- Dipioma-

__ _ __- tarii Ru¬
dam  a Cunrado II. Rege Rom. Runenfi CiRercio do -nenfis

natur. An.MCXLIV. Ind. VII. RegniCunradi VlI® 0 ^' ll1 '

Datum Wirzeburg feliciter Amen.

Mentio fit hoc anno Marchionis Styrenjis,  in Diplomata.

Garjlenfe

charta Garftenfi. N. TAL

Otokarus mifericordia & permijjione AltiJJimi Mar- Diploma-
chioStlrenjis... Donat Runenjibus Villas quasdam. Ati a funt nenfis
hac Rune an. ab Incarn. Dom. mili. centef. quadrag.Jexto. In - A ' lV '
diB. IX. fexto Idiis jfunii, regnante Conrado Rom. Rege Je-
cundOf Anno regni ejus nono.  Eo-

ii4^*

1148.

De Marchi^Carent. Vetustis Princip. 187

Eodem anno Incarnationis Domini MCXLVI. Diploma-

In tribus deinceps chartis Runenfibus 0 tak ar us Mar- nlnfu

N V VI.

ctio  comparet ; in prima firmat donatior.em Hen- vil.
rici de Dunckenftain , fui Minifterialis. Datum

in loco Stanga dičlo , XVI. Calend. Julij , Indi-
čtione IX. hac fubfcriptione : Ego Otahmis mitu Su *

perni Opifcis M ar cino Styrenjis . )  Deinde pe-

nes monogramnja : Sigrnim Otakari Marchionis invi-
ČUjJimi.

In altera charta VI. Idus Julii, Ind. IX. ASium
in Epifcopatu Ratijponenfi , Conradus II. Rex praedium
ab Otokar o Marchione , & Heinrico Duce Ba varite elibe-
ratum, donat Runenfibus.

In te rti a Otakarus Divina favente Clemcntia Mar-
chio Styrenfis,  ratum concambium fadum inter Abba-
tes Runenfem & S. Lamberti. Data Grceze XI. Kal.
Septembris.  ....

Otokar Divina favente Clementia Stirenjis M avdio, Tabuja.
donat Sančlo Lamberto Ecclefiam S. Maria?, Sančh- 'Lamberti.
que Michaelis in Grazluppa, cum omnibus eo fpe-
flantibus.. .. Fecit hoc pro remijjione peccatorum Jiiorum ,
pro falute Cunegundis, Uxoris Jiia diletta , ceterorumque
karijjimorum fuorum  , maximeque pro redemptione onima

patris Jiii Liupaldi Marchionis, G? matris Jua Sophia .

Anno ab Incarnatione Domini MCXLV111. Indici ione X.

Cbronol. P. II:  B b ( po-

188

C A P U T IX.

( potius XI.) Die IX. Kalendarum Martiarum. Data
Graze feliciter Amen.

Signum Domini Otakri Manhionis InviSHjJimi,

1151. Eberhardus Eptfcopus Bambergenfis in duabus Chmkon

11 K A r\  • Reicher-

* > ' 4 " Chartis mentionem factt Odakeri Mtffcbionis de Styra > Jberg.Lude-
quem  & jidelem Juum ,  & Advocatum Juum  vocat, de- Bamberg,
que beneficio ei collato qu<edam tračlat. An. MCLI. //'.
& MCLIV. • ^ atf<r *

Pnuiio poji  Commutatlo inter Cunradum  Epifc. Patavien- Dtylom-

11 •JA r.  „ tarii Gar »

lem ,  & Sigehardum Abbattem Garftenlem, & Coeno- Jlenfis
bium, cujus nomine Advocatus  Garftenfis Otokar Mar - 1  '
chio de Styra , preedia tradidit , & Teflem egit cum
Calelhoco Prapojito Patavienji  & aliis. ( fine loco & anno)
fed annus circiter colligitur ex Epilcopo & Pnepo-
fito Patavienfi, una cum Abbate. Cadelbocb  Prspo-
litus apud Hanjitium Tom. I.  occurit anno 1143. Suc-
ceffor Cadelhucbi Albonus jam an, 1165. P;a?pufitu-
ram finivit.

1156. In Charta Eberhardi I. Salisburgenfis, quaidem Boloma-

Runenfes a decimis immunes declarat, teftis aderat: Ota- n-nfu

■  j"

kar Mar-cbio. Datum apud Modniz V. Kal. Martias MCLVL
IndicHone quarta Pontificatus nojtn anno nono: regnante Im-
peratore Friderico.  De-


De Marchi as Carent. Vetustis Princip,  ig^

De Charta Henrici Ducis Bajoarias & Marchio-
nis Auflrise, Anni MCLVI. fupia dičlum eft.

1161. Otaker Marcbio Styrenfis  confirmat permutatio -Diploma-

nem pnediorum fačtam a Wernhero Praspofito Sec- covienfis
covienfi. Actum Leuben Indiff. Oftava XVI. Kal Maji ^

Arno MCLXI.  . . . j

1163. Ottackarus DEI gratia Marcbio Styra>  . .  . Avas Diploma-

t/ClVll Graf**

meus Ottackarus Marcbio plantationem in Gerften omni-jlenfis
bus modis ampliavit.  .....  Pater meus Leopoldus fide-
liter confervavtt.  Declarat Advocatiam Gferjftenlem
Hberam &c.

Invefliturce tejles funt Leopoldus Marcbio ftius

meus . Datum in Caftro Styra Arno Dominka hi-

carnat. MCLX 11 L

Vereor , ne ifta : de Leopoldo filio ,  ex aha
Charta, Ottocari IV. ifthic repraelentata, & confirma-
ta , huc intrufa fini, omiffis prascedentibus. Sane
Leopoldus  ifte Marcbio  deinceps, vel antea, nufquam
comparet. Hoc vero anno MCLXIII. natum fuiffe
Ottocaro V. ex Chunegunde Vohburgica filium Otto-
carum VI. die XIX. Augufti, perhibet Chronicon Ad-
montenfe, apud Hieron. Pez. Script. Auflr. Pom. H. p. 189.

1163. Ego Odacker Divina pietate Stjrenfis Marcbio  . . .Dipkma-

_ „ „ tuni Mi-

pro falute nojlra, & dikčia Conjugis no (Ira ChunegundisfjieM

m non kariffimi filii noflri Otakari , . . fundat Ca-

Bb a

no-

190

C A P U T IX.

1164.

1164.

noniam fub regula S. Auguffini, in Vorows  feu V oran*

ASI a funt bac anno Dominka Incarnat. M. C. LXIII. apnel
Fifcbach , annuente confilio Sj? afjenfu Domini Eberbardi Vene-
rabilis uvavenfis Archiepifcopi anno Pontijicaius Jui XVI.

Otokar annuente Ccelefii Clementia Marchio Styriee, Dipioma-

_ . tay " R u ~

Oerlaco Abbati Runenfi, & Eccleii® quasdam donaf. nenfis  _

In urhe Graze  (fine die).

Otaker Marchio de Styria  dotat fundatam ab fe Diphma-

Cartufiam Seizenfem. ASI a funt bac anno Incarn. Do- zentis

N. I.

minica MCLXV. Alexandro III. Apojlol. Sedi prafidente,
Friderico Imp. regnante, Udalrico in Catbedra AquilejenJI
prafidente, Bafilio Prior e in eremo Cartufienfi, Beremundo
Prion loči bujus exijiente, feliciter Amen .) Dies deeft,
fed pod XXI \ r . Decembris anni vel MCLXV. vel
potius MCLXIV. datum eft ; feribitur MCLXV. in-
choato nempe anno a die Natali Domini. Siquidem
conftat Ottocarum V. in PalcelKnam moventem , in
Hungaria ad Qyinque Ecclefias mortem op.petiilfe die
ultima Decembris.  Ita Cbronicon Voravienfe,  & Necrolo -
gium Seizenfe.  Item Cbronicon Allerjpacbenfe Henr. Canijii
Tom. III.  p. 261 . infolio , quae Chronica etiam annum
MCLXV. notant. Reicberjpergenfe Cbron.  errore typi ha-
bet MCLXX. loco MCLXV. vel LXIV. Reliqua enim
omnia Chronica notant ann. MCLXIV. Godefridi mon.
Salisburg. Aufirale, Auguftenje &c.

Or-


« 73 -

vtl

h 83 -

De Marchiaž Carent. Vetustis Princip. 191

Otto  c a rus  VI. V u  Filius,

Marchio  & Dux.

1170. . Compofitio litis Admontenfis Ccenobii fačtacofc di¬

eti: : His teftibus tune per aurem attraffis : Otagrio ^Mmnt.

MarcUone de S:yre .) AStum Anno Inčam. Dom.  z/L

MCLXX.  Item Otokari mentio in Bulla AIexan- ^ ^

dri III. PP. Admontenfibus data. N ' 4 '

1172. Ottokarus Marchio de Styra  confert Seccovienfi Diploma-

Canonice Ecclcfiam Schaenberg. Anno Incarn. Dom. covien fis
millef. centef. feptuagejimo Jecundo , Indici. quinta , Fe n in
tertk*, die decima feptima Kal. Junii in foro Gr reze , im-
perante Friderico Augufto  , feliciter Amen.

Otakefus Marchio Stirenjis omnibus Chrifti fideli- Tabuia-
bus in perpetuum.  Finnat delegationem traditionis ^mberti.
Goutfndi de Dirrifiein,  fačlam Sančio Lamberto. Anno
Incarnationis Dominka MCLXXX 1 IL  juxta Eccleftam S.

Martini , juh Čajko Cajfenberg , regnante Friderico Impe¬
rator e  , Juh Archiepifcopo Salzburgenji Adalberto . Puto,
anni numero dernendum X, ut fit MCLXXIII. nam
titulus Marchionis  alioqui non congrueret jam quar-
tum in annum Duci  Otakaro VI ; attamen & Fride¬
riki I. imperium , & Adalberti fedes  nihil hic certi fup-
peditant, quippe quje ufrique anno conVeniant.

11 73 * Ottockarus D. G. Dux  (corrige Marchio') Stvria , Fiphna-

J  tani Sec-

VVemhero Praepofito, & Canoniae Seccovienfi Turis -eownfu
1  ■ N. XX.

B b 3 di-

C A P U T IX.

192

& immunitatem

dičtionem Civilem in fuo territorio,
a ve&igalibus confert.

ASium anno Dom. Inčam, millef. centef. feptmgef
tertio, Indičt. V.  (forte VI.) Die Dom. XV. Kal. April.

in foro Leuben .) Diei nota annum comprobat,

Ted titulum Ducis  male hic pofitum efle , fequentia
probant ;  tum & figillum appenfum Marcbionis  titu-
him refert.

1174. In nomine .....  Otacher Marchio Stvrienfis  Wern-

* : J  n’.  xxi.

hero Prasponto & Canonias Seccovienn donat (imi-

tatus GloriofiJJimorum Parentum & PradeceJJorum  munifi-

centiam) filvam & praedium. ASium in foro Grace, in

Ecclefia S. JEgidii Anno M.C.LXX 1 V . IndiSi. Vil. decima

tertia Kal. Martii.

1176. In Codice Diplomat. Admontenji, edito Tom. III.

P. III. Tbejauri Anecdot. Bern. Pez.  Perperam fub hoc
anno MCLXXVL citatur Charta Ottocari Ducis,  quam
nos fuo loco ad annum MCLXXXVI. referemus.

1177. Alexander Papa 111 .  Seizenfes Cartufianos fo- Diplom«*

latur , & addit : Nos enim dileStum filium noftrum, zen f u
noinlem Virum Otokarum Marcbionem Styrenfem per nojlra /V '
feripta attente rogavimus, ut vos propenjius diligat, ma-
nuteneat, Sf bonoret . Datum Venetiis in Rivoalta

JI. Kal. Aprilis . J

Con-

ii79*

H79-

H79-

n3o.

De Marchi^eCarent. VetustisPrincip. 193

Conftat hoc anno MCLXXVII. Alexandrum ITI.
fuIITe Venetiiš, & cum Friderico I. Aug. conciliatum,
fchiiina folviife.

In Nomine Sančta ....  Ego Odoakarus tertius DEI Annalet

Cremiftt-

gratia Styrerfs M ar cino  &r Advocatus S. Salvatoris mm-nenfes Ret-
di, San£Hqne Agapiti Martyris in Chremesmonafterio :  adST/F
toliendos abufus Advocatis ejus Coenobii Benedičlini,
novas eidem Advocatbe leges ftatuit, devi&us pre-
cibus Udalrici Abbatis, & fratrum. Data Chremefno-
najierii anno Dominica Incarnationis MCLXXFIIII.)  fine
die. Tertius Marchio  vocatur, incipiendo a Leopoldo ,
primo Marchione Styrix  hodiemas, e fua ftirpe.

In Nomine ....  Otokarus mitu Superni Opificis Diplom-

, . ... . . ku~

Marchio Styr.  Donationem Hainrici , & Sigenhardi nenfis

Coinitum de Schala Runenfi CifLercio faftam ratam Cap. XII.

habet. Ačia funt hac Dom. Inc. Anno mili . cent. feptua-^^' K  '

gef. nono.J  Sine die & loco,

Ottocarus VI. Dux Styri,e.

Nonnulla Chronica , & nonnulla Diplomata , fed
Vitiofe defcripta , ante annum MCLXXX. Marchio-
nem Styrice Ottocarum VI. DVCEM  renunciatum
prodidere ; fed e melioribus Chronicis,  & ex complu-
ribus Tabulis publicis , haftenus memoratis, certum
eft : Ottocarum non nifi aut an. MCLXXIX , forte

die

194

C A P u T IX.

ii8i*

vel

Il82.

Il82.

Il 82 .

die Natali Domini , aut pod eam, aut potius anno
MCLXXX. Ducis  dignatione cohonedatum fuide. Sa¬
ne coasvus Aucior Chronici Garjienjis MSti  (quod inter
Co!le£tanea Puschii inveni) fcribit: An. MCLXXX.
Ottacarum Ducem Styria? fačlum; mox an. MCLXXXI.
fuide hoc Chronicon ab fe finitum tedatur.

Quoniam Marchia Styriai, feu Carentana, in
Ducatum erečfa, quisquis demum nexus Styrije cfum
Carinthias fuerat, hic certo defiit, brevidime chartas
Ducis Ottocari indicabimus.

Dux  chartae Gardenfes extant, quarum priore Diploma-

n tarium

Ottokarus Dux Styrcnjis :  altera Leopoldus Dux Anjina, Garftenjc.
ob amicitiam & cognationem Ducis Ottokari  dant quas- AXVL
dam gratias Gardenfibus, eo tempore, quo in Palas-
dinam iter parant. Id fuit anno vel MLXXXI. vel
fequente, quo Leopoldus Dux eo movit. Quare de-
fideratus in chartis annus fuppleri poted.

Otacher DEI gratia Dux Styrenfis,  in Seizenfes Dipinma-

tarii Sei-

fe munificum praebet. Ačtum ante Ecclefiam Racher- zen/u
fpurch Anno MCLXXXII. IncliSi. prbna  (pod: initium
Septembris inchoatae.) Dies deed.

Otacberus Divina favente Clementia Dux Styria, Diploma

•  . . tarii Sec-

Privilegia qu<edam Canoniae Seccovienli impertit ; covien/ir
Achim Anno ab Inčam. Dom. mittef. centef. offiogef fe-
cnndo >  Indičt, XV. tertio Kalend. Decembr. Luna XXX.

De-

De Marchije Carent. Vetustis Princip. 195

Decennoven V. in Vigilia S. Andrea Apofloli feria II. ante
Ecclejiam S. JEgidii , bora die tertia , foro Grace , feli-
citer Amen .

Accurate chara&eres temporis fignati funt.

1182. f Otaker DEI gratia Dux Styria,  roborat con- Tdula-

traftum inter Perengerum Abbatem S. Lamberti , Tamberti.
& Ditmarum De Liechtenftein, initum, prsfente Epi-

1

fcopo Frifingenfi Alberto. Datum Frifach Anno Do¬
mini MCLXXXII.

1184. Lucius III. Papa confirmans Seizenfia, meminit Diphmata-

gratiarum collatarum a dilečiis filiis noftris Viris nobilibusfl n!vu.
Otacher Marcbione de Styria, & Otacber Duce, filio ejus ....

Datum Verona XIIII.  Kal. Aprilis.

11 84 - Otacher Styrienjis Dux  praedia donat , & privile- Diplomata-

• r  n/r Mijcelli

gia firmat Canonias Voravienfi. Meminit Patris fui Ota- N.XLUl.

kari Marchionis fundatoris.  Acia M. C. LXXXIV.

11 85 * Nos Otocbarus Divina miferatione Dux Styrenjis ,

Seizenfibus Cartufianis confirmat vetera, & largitur
nova. Datum in Rakerjpurg V. Kal. Octobris. Indiffiione
tertia. Incarnat. Dom. Anno M. C. LXXXV .....

1186. In Nomine Sandi a Trinitatis & Individua Uni-

tatis Ottokarus Dux Styria omnibus jidelibus in perpet^um
Ducatum Styri$, de confilio minifterialium, tranicri-

*

bit, poft mortem fuam poflidendum, fi abfque herede
deceflerit, cognato fuo Leopoldo Duci Auflris, fal-
Cbronol.  P. II.  C c

Diplomata'
rii Seizen-
fis X.X.

Pufch Chro-
nol. Sacra
Duc. Stjria
P. II. pag.
jr, 1. ifc.

VIS

C A P F T IX.

1186.

i c,6

vis Styris juribus, & aliis pačlis; fed nulla mentio-
ne venditionis. ASfa funt hac anno Dom. lncarnat.
mili fimo centefimo oSluagefimo Jexto  , IndiSlione quarta ,
Jexto decimo Kalendas Septembns, in monte S. Georgii,

apni Anefum forum . j

BenefaSla lllujiris Principis Otakir Ducis Styren-
fis,  qui conceffit , ut Minifteriales fui libere dona-
re poflent Admontenfibus &c. Anno lncarnat. Dom.
MCLXXXVI.

Codex D'pl.
Admont.
Bern. Pes.
'l om- Lil.
P. III.

N. 66.

11S8' Idem Otaker D. G. Dux Styrenjis  Admontenfi- Uid.N.67.

bus dat duas Capellas Leobienles , precibus Adal-
berti II. Salzburgenfis. ASI um An. Dom. MCLXXXVIII.

Indici. VI. IV. Nonas Augujii.

1187. Ottackarus DEI Gratia Dux Styria  binis tabu -Dipimu-

1 J  tani G8f-

lis gratias impertit Parthenoni Goflerifi hoc anno fenps
MCLXXXVII. Ambs in Cajlro Gnetenja er eh. Kal. OSI o- n.  XVI.
brisf  rem aSfam  perhibent.

n 88 - Vide paullo fuperius Admontenfem chartam. Diplom*-

tarii Ru~

1189 . Otakarus Divina favente Clementia Dux Styrenfis,nenju■

tres vilias Runenfibus reftituit ,  ubi recurrit : Pater
meus fclicis memorial Otokar Marchio de Styra,  & Pater
fuusMarchio Leopoldus cognomento fortis  ?  cum affenfu

Matris mea Cunigunclis MarchioniJJk . ASI a funt

Graze in Civitate omnio ifla Anno Inčam. Dom. millef. centef.
oSluag. nono. IndiSl.Jeptima die quarto Idus Augufi die vide-
licet S. Laurentii . Die-

\

1191.

vel

1192.

DeMarchi^ Carent. Vetustis Princip, 197

1191. Diemudi Traunkirchenfi Abbatilfce reflituit ju -PuftkChron.

y  ... oacra L)m .

ra AdvocaticE violata , inftaurato privilegio Ottocari Styr. Part«
Comitis  unius Proavorum Ducis Ottocari. Acia apnel Ludvig.

X r J'o lil i V

Anifum , an. Inčam. Dom. MCXC1. Indici. IX. Rd. MS.

Otackrus D. G. Dnx Styria  Seccovienfi Collegio Diplomata•

rit oeccov.

Canonicorum prajdia & alpes donat. Adi a pint hal c an. Do- Canon.

A« Ac 2CIV*

mini MCLXXVII. apnel Judmburch imperante D. Henrico VI.

Imp. fub W'erenbero Trapojito.  Annus vitiofe feriptus, effe
debet MCXC 1 I. vel prscedens; quia Henricus VI. an. de-
mum MCXCI. in Aprili Imperator  Romie coronatus fuit.

Anno Domini MCXC1I. Septimo Idus Maji mori-
tur Otacherus Dux Styria.  Ita Necrologium Seccovienfe , &
Traunkircbenfe:  alii VIII. Idus. Obiit fine liberis; quare
fucceffit Leopoldus Dux Auftrije. Fueritne Ottocaro
Duci uxor, filia Leopoldi Auftriaci, uti recentiores Ta -
bula Clauflro-Neoburgenfes,  & alii perbibent, merito du- ,
bitatur; quando nulla uxoris mentio neque apud vetu-
ftiores Chronologos, neque in ullo diplomate occurrit.

1192. Annum obitus Ottocari Ducis, atque fuccedentis Biplma-

• tarii Sa¬

lti  Ducatum Styria2 Leopoldi Ducis Auftriae confirmat covienjis

Charta ejusdem Leopoldi Ducis Styria & Aujlria,  qua Sec- N.XXVI.

covienfis Collegii Advocati munus fufcipit, & privile-

gia confirmat. Ačia junt hac anno Inc. Dom. millejl centef.

nonagef. femndo f  Indici. X. regnante Rom. Imp. Henrico VI.

Grace, feliciter Amen.

Cc 2

H<ec

C A P U T IX.

198

"N

Marchiones  H$c interea de Marchionibus Styri$ ?  Duceque ex

'UČtufllOVČS ,

Mdrchia  eadem dirpe primo atque podremo dičla funto. De aliis
fiuStyr£il  Marchionibus Marchite Carentana?, qui ante, vel intra hanc
Ortocarorum dirpem, cum titulo Marcbionis  occurrunt, atque
in Tobula Genealogica VIII.  adlcripti habentur, videri poffunt,
quce protulimus in Libeilo : Genealogije Sounekionim Comiium
Celejce & Comitum de Heunburg fpecimina dno ,  toto fere lpe-
cimine priore, ubi Udalricum , Bopponem,  & Starcbandum  ex
profapia Wilhelmi Comitis de Wimmar in Turingia , Mar-
cUones Corentanos  exhibuimus: deinde vero Guntberum de Ho-
bemvarte ,  Piligrini filium , Marcbionem  inferioris Styrice, e
doeumentis Admontendbus defumfimus.

His nune adjungimus e documentis Tabularii cele-
berrimi Coenobii ad S. Lambertum , Ordinis S. Benediki,
duos Marchiones Carinthia  , certum unurn Adalberonem,  pro-
babiliter alterum Burchardum.  Enim vero in diplomate Hen-
rici IV. Imperatoris, Dux Carintbia Henricus  , perfečlam ab
fe Abbatiam S. Lamberti tradit , lub tutela Imperii, San-
čio Petro Principi Apodolorum per manus Burchardi Marcbio¬
nis,  anno MCXVI. Conveniens utique erat, Carinthire Mar-
chionem ad id deligi ; tametd aliud nihil de hoc Burcbardo
Marchione  norim.

Adalbero  vero diferte Manilo in Carinthia  in diplomate
Ottonis III. memoratur, quod ita habet integrum :

n

In

DeMarchi^e Carentan.® VetustisPrincip. 199

„  In nomine Sande & individue Trinitatis : Otto
„ Tertius Servus J ESU Chridi, & Romanorum Impera-
„  tor Augudus fecundum voluntatem D El Salvatoris, no-
„ drique liberatoris. Omnibus fidelibus nodris pragfenti-
„ bus & futuris notum efle volumus , qualiter nos inter- •
„ ventu Henrici Ducis , n'odrique confanguinei dilefli, &

„ Udalrici nodri amabilis Capellani , Adalberoni Marchioni
„ centum manfos donavimus in Provincia Karinthia, ac in
Marchia Comitatuque memorati Marchionis Adalberonis
„ fitos , ubicunque Iocorum terris eidem Adalberoni pla-
„  cuerit adumendos. Atque eosdem manfos cum omni-
„ bus utenfilibus, areis , $dificiis, terris cultis & incultis 5
„  agris, pratis, carnpis, pafcuis, filvis, Venationibus, aquis,

,, aquarumque decurfibus , pifcationibus , molendinis, viis ,

„ & inviis, exitibus feu reditibus, tam quefitis quam inqui~

„  rendis, ceterisqbe appendiciis, qure adhuc dici, aut inveniri
»  poffint, fibi in proprium tradidimus. Eo terore ut fepe jam
„  habitus Adalbero de eodem pr^dio liberain faciendi, quod
,■)  velit, poteftatem habeat, dve illud tradere, commutare,

„ vendere, feu magis fibi obtinere voluerit. Et ut hcec tradi-
„  tio firmior permaneat, hanc paginam manu propria corrobo-
„ rantes figillare juflimus.

Casfaris invičlidimi.

» Heribertus Cancellarius vice Wiligid Archiepifcopi novit.

C c 3 „ Da-

•»  Signum Domini Ottonis

200

C A P U T IX,

Anno 1000.
eirciter ad
JOjS.

Ah io jr.
a d i od 2 .
eirciter.

Al roS2.
eirciter ad

lo?n.

„  Data Idibus Aprilis : Anno Dominke Incarnationis Mit-
„ lefimo. Iridičlione XIII. Anno Tertii Ottonis Regni XVI,
3 ,  Imperii IIII. Ačla Quitelinburg.

Neminem hic ofFendat tituli initialis formula, aliis qui-
dem AuguRis infolita , fed Ottoni III. minime infueta, uti
videre licet Chronid GottjpicenJis' Tomo 1 . Lib. 11 . pag. joi s-
Adalbero hic in Carintbia Marchio  , poRea Dux Carinthias ,
agmen ducit Marcbionum Carintbia , ante Marchiones Sty-
renfes occurrentium , quorum alii certis indiciis , alii pro-
babilibus conječiuris, fe fe mihi obtulere. Eorum hic fe-
riem, at minime perfečlam , aut potius fpecimen feriei all-
quod adfcribo.

Adalbero  Marquardi Comitis in Muerzthal &; Eppen-
Rein, filius, Marchio circa iooo : Dux 1012. exaučIoratur
1035. obit 1039.

Marquardus , Adalberonis filius, & haud dubie Heres
Mar dna , licet Ducatum anno demum 1073. fenex obti-
nuerit. Dubium efl, an Leopoldus Marchio , qui obiit 1045.
Adalberonis Carinthii, an potius Adalberti AuRriaci filius fuerit
Dubium eR item, an Godefridus  , Marchio Rrenuus , circa Pet-
tomam (aut Pettoviam ) Arnoldi Comitis Lambacenfis, &
Rigilas Franconic® filius,, Carinthiaci limitis Marchio fuerit,
qui tam en circa 1045. floruit.

Odalricus  , Popponis filius , nepos Wilhelmi Comitis
de Wimmar , certus eR Marchio Canntanus  ab anno 1062.

cir-

DeMarchije Carentan^eVetustis Princip, aoi

circiter ad 1070. circiter. Sed aliquod dubium reftat, an non
lfiria Marchio  fuerit; quia certus Udalricus  unus & alter hac
State Manino Ijlria  legitur.

Poppo  Udalrici filius ab 1070. ad 1090. circiter. ^ \°oX
Erbo  leu Aribo  nobilis de Carinthia Pnnceps, & olim
Palatinus Bavariae Comes, forte Marchio:  obiit 1102. Conra*^ 110i '
do Urjpergenji  tefte.

Ab lica ad 1122. circiter , nihil probabile oc.

currit.

Leopoldus  Otakari IV. March. Styrenfis filius, ab 1122. Ab 1122.
ad 1129. circiter, Marchio Carentanus.

Guntberus de Hobenjparte , Piligrini filius, Marchio limitis Ab U2 9 .
Carentani circa Cilejam ab 1139- circiter ad 1137. Recepere
hanc deinde Marchiam, Styr<e Marchiones in Otakaro V.  Leo¬
poldi fi',io : ejus iuccefibr Otakarus VI.  anno MCLXXX.

Ducis Styria  dignationem naftus, Marchionis
titul um extinxit.

CA-

202

Carinthia
Ducum /cu-
tum vetus.

.Ducum Ca-
rinthiat Jcu-
tum recen-
tius.

C A P V T X.

De Sciito Archiducatus Carinthia.

S cutum Principum, ac deinde Provinci^ Carinthiae duplex
confpiciendum damus in Tabula iconilmorum, ad hoc
Caput fpečlantium. Vetuftius fcutum Ducum Carinthiae
Bernhardi, ejusque filii Ulrici ( quale in figillis Tabularii Au-
ftriaci  ipfe contemplatus fum ) feram refert, quam, nefcio,
an Pantheram , Leonem, Gryphum fine alis , an Draconis
quoddam genus dicam. De coloribus hujus fcuti nihil e ve-
tuftis monumentis colligi a me potuit. Vide figuras ipfas
JAum. I. & II. cum annis diplomatum.  In figillis ifiis Princeps
eques effičius, finiftra fcutum, dextra vexillum gerit.

Recentius, atque hodiernum quoque, Carinthias fcu¬
tum delineatum habes N. III. fequmtibus.  In eodem dif-
pefcenda cenfeo ea,.qujeintra fcutum continentur, ab illis,
quas fcuto imponi folent. Varietas porro qu<edam fe offert
cum in iis, qu;e ipfi fcuto inferta, tum quas fuperne confiitu-
ta funt. Rurfum interme figuras easdem quidein conftanter
in Carinthias fcuto ,  ab anno MCCLXIV. vel certe ab an.
mcclxx 5  ac deinceps confpiciuntur; attamen fitus, com-
pofitionis modus , ornatusque interdum variant. Sane in
Tabula N. Ul. IV • V. VIL X. XI.  fcutum bifariam linea per-
pendiculari fečlum, ad dextram tres leones gradientes ad fi-
niftram fcutum exhibet , cujus campus fafcia horizontali di¬

vi-

De Scuto Archiducatus Carinthi^e. 203

viditur. • At enim A. VI.  tres leones finiftram fpe&antes :

& A Vlil.  iidem dextram fpe&antes , utrique ad fmiftram
fcuti bifečK partem translocati funt. Ea variatio in aliis
cjuoque figillis Sc  monetis eft a me obfervata. Apud Fugge-
rum in fpeculo bonorum Domus Aufinac a hib. lil. C. V . pag . 312.
tres leones in dextra quidem fcuti parte locantur, fed intror-
fum fpedantes, contra quam Sigilla Sc  Numi exhibeant faltem
plerumque; nam in numis id nonnunquam obfervavi N. XII.

Porro autem N. IX.  tres leones fuo quidem loco ad dex-
tram fcuti partem comparent, fed adverfo vultu, eoque fitu,
quo ejusmodi animalia effigiata apud fcutaris artis peritos fo-
lent Leopardi potius, cfuam Leones appellari.

Minoris momenti funt diffimiles illi ornatus, queis fcuti
pars finiftra (Auftriacum fcutum interea dicemus) variata pro-
ponitur N. V. VI.  Vil. Vlil. X. XI.  Quas varietas uni fcalptorura
aut piftorum ingenio tribuenda videtur: quo referenda quoque
fuerit Leonum in Leopardos metamorphofis, atque eorundem
duplex cauda N-X.  efformata, in qua tantundem latere myflerii
arbitror, quantum in aliarurn Provinciarum fcutis, quas bi-
caudatum Leonem exhibent.

Itaaue perpenfis omnibus prscipuae, certaeque fcuti Ca- Certa h

* r r r r 1  fcuto  rečen s

rinthiaci recentioris imagines funt, addextram tres leonini ge-tiore.
neris ferae, fuper invicem pofitae: ad finiftram campus, fafcia
horizontali intermiffus. Colores quod attinet, vetuftius docu-
mentum non inveni, atque librum infignem Tabularii Auftriaci
Cbronol . P. II. -  D d Vin-

204

C A P U T X.

Ornamenta
exteriora
fcuti Carin-
tbi# varia.

Vindobonenfis , qui foliis membraneis compluribus maxim«
form« conftat, pičforum fcutorum pleniš. Is Liber initio anno
1445. infcriptus eft. Hoc Duce N. IX.  fcutum Carinthi« hifce
pičlimi coloribus indicavi : Dextra pars fcuti tres nigros Leo-
nes feu Leopardos in carnpo aureo fiftit : finiftra fafciam al¬
bam feu argenteam, campi rubri medium occupantem. Porro
Gale« chalybe«, fcuto impofit«, corona aurea imminet, e qua
duo aurea exiftunt cornua, quinque prominentibus extrorfurn
ab utroque bacillis, quorum fingulis tria folia (forte trifolii)
pendent, ad dextram rubra, ad finidram uigra. Lemnifci, feu
lacini« e galea defluentes, aureo rubroque colore alternantur.

Verum enim vero in externi$f hifce fcuti ornamentis
iterum varietatis aliquid intervenit. N. IX. X. XI.  gale« fitus,
& bacillorum item , nonnihil divergunt; porro N. IV.  galeam
tegit pileus militaris, ut opinor, pennato faftigio infignis.
N. XII.  quatuor tantum bacilli e cornibus enaicant, qu« ar-
genteo & rubro colore difcriminantur. At enim hafcS galea-
rum formas , ac decorationes pro voluntate Principum alfo
alioque modo ufurpatas fuilTe mihi perfuadeo, atque podremo
cornua illa , a fcuto cujusdam Ducis, ad Provinci« Carin-
tbi« fcutum fuifTe ferius tradučla. In monetis plerumque
pileus Archiducalis fcuto Carinthi« impofitus cernitur : vide
Unrestus in Chronico Cmnthia ,  Germanice confcripto, apud
Hahnium Colkcl. Momrn. Tom. I. pag. 4  8  S-  fcutum Carin¬
thi« ita defcribit: „ Duces Carintbu ab antiqito fcuto nji funt

„ tjus-

De Scuto ArChiducatus Carinthi^e. 205

??  ejusmodi , ut galea impoftta fuerint dno alba cornua, pelle ber-
v  metina , ‘Sr 1  pennis pavoninis helle ornata : fcvtum ipjirn aitreo
„ in campo tres nigros leones exbibet  ; atque hac etiammm Junt
„ Carinthia inftgnia. J  Ita Scriptor Ssculi XV. exeuntis^ quo
vetudior tamen paullo ed Liber injignium  , lupra laudatus ,
quem fequor. Videtur Unrestus confpexifle figillum fi-
mille illij quod A 7 . IV.  protulimus, ubi pileus hermelina pelle
indu&us, & pennis pavoninis ornatus confpicitur ; fed ida
cornibus, alibi obfervatis, haud rečte, ut opinor, idem ap-
plicuit, & prster tres leones nullam fcuti Audriaci men-
tionem fecit.

Singularis form® pileus , galeje impofitus, confpici¬
tur in figillo Meinhardi Ducis A. XIIII.  Quodque animad-
verfione dignum , id figillum appenfum fuit diplomati anni
MCCLXXXVI. Die S. Urfula & Sociarum , five XXI. OBo-
bris  ; cum eodem anno Kalendis Septembris Meinhardus fo-
lenni ritu per agricolam , rudico veditu ipfe conte&us ,  in
Carinthia Dux inauguratus eflet. Pilei forma bic fane a
militari abludit, atque rudicanum petafum aptidime refert T
qualem primo fuo Ducali figillo haud illepide inferri vo-
luit Meinhardus. Sigilli hujus notitiam & eftypon Cl. S^er-
gesio debemus. Sane haud abfimili pileo conte&us exhibe-
tur Dux Carinthia, inaugurationi addans, apud Fuggerum;
Jpeculi bonorum Dom.Auflr. Lib.III. Cap. V.pag. 311.  tametfi non
condet, unde iconifmum illum Fuggerus defumferit. Vide
etiam A- XV.  •• D d 2 Ex-

C A P U T X.

206

Expedita infignium Carinthiacorum defcriptione , de
eorundem origine qu<edam pertentanda duxi. Atque de
priore quidem Ducum Carinthke fcuto , quod Pantheram,
ut opinor oftentat, originem indagare (nifi fortitudinis fym~
bolum {it) fi  quis vellet, ille fane in conječluras fe fe, fine
vetuftatis fubfidio implicaret. Vetus id Comitum de Valle
Lavanda (quos Sponheimenfes, & fubinde Ortenburgi Co-
mites 'appellant ) gentilitium fignum fuit , firniljimum ei ,
quod in Ottokarorum Styria2 Marchionum, ac Ottokari Du-
cis figillis, apud Puschium in Colleff. MStorum  delineatum
confpexi. Q_uare haud ex vano fufpicor , Veteres Styrite
Marchiones ex eadem olim ftirpe defcendifie , e qua Comi-
tes de Valle Lavanda , iidemque fubinde CarinthicB Duces,
ortum duxere , quorumque poftremi Bernhardus & Ulricus
Duces Carinthige figillis fuis Pantheram illam aut fimilem fe-
ram nobis prodidere.

De recepti  At vero de altero , eoque hodierno , Carinthiorum

Cariniki*  . . ...

fcuto dubia.  fcuto res eit intricata magis , quam primo intuitu fe fe of-

ferat. Fuggerus (aut  Birkenius) fpeculi hono-

rum Domus Auflriaca Lib. III. Cap. V. pag. 312.  ab Otto-

ne Duce Suevke & Carinthite , tres Leones Suevias pro-

prios, Carinthise fcuto illgtos fuifie opinatur jam inde ab an-

no DCCCCLXXXiX. Eam rem, ab aliis dičlam, refert,

nec improbat Spenerus Operiš HeraJdici Pavle II. Lib.  J.

pag. m. 63. & 64.  Idem tamen fcutum Auftriacum Leoni-

bus

De Scuto Archiducatus Carinthije. 207

bus adflitutum fuiffe exifliraat a Principibus Auftriacis , de
gente Habfpurga , de quibus antea egit: quem nonnulli Re*
centiores fequuntur.

Sed mihi feriem Ducum Carinthiae confideranti, at-
que conferenti cum iis temporibus , queis tres Leones ,
c um fc uto Auftriae pro Carinthiae fcuto ufurpari coepere ,
nihii profečlo e Suevia pro Leonibus , nec ab Habfpurgo-
Auftriacis, pro fcuto Auftriaco, arceffendum videtur. Enim
vero fcutum iftud tres Leones , & Auftriacam fafciam re-
ferens ab Ottocaro Bohemije Rege primuni produčlum fuif-
fe , ex Figurarum Tobula noftra  conftat , qu$ prifca Carin-
thiae fcuta a N. L  ad N . Vil  e figillis, ordine temporum,
fiftit. Ottokarus in figillis ab anno MCCLXX, vel jam for-
talfe anno MCCLXIX, praedičta fcuti fymbo!a primus adhi-
buit, qui Carinthiae Ducatum non ante annum MCCLXX,
vel e)us titulum anno praecedente adiit.

Quce autem , quaefo , vel confingi caufa fatis tuta
poterit, quam ob rem Ottokarus novum CarinthiEe fcutum Suevul

. _ Jumtt  ?

e Suevia mutuandum putaffet ? Primo enim Otto ille, qui
fub Ottone III. Imperatore Carinthiae praefuit, Franconise,
non Suevia ieu Alemannise, Dux antea fuerat, uti Capite L
& in Serie Ducum Carintbia illujlrata  oftendimus; ita & Con-
radi duo , Carinthiae Duces, Ottonis hlius , ac nepos, ad
Franconicam Ilirpem fpeflant. At VFelfus Dux deinde,
dicet aliquis ,  Suevigena fuit : porro autem Bertholdi Zae-

Dd 3 rin-

C A P U T X.

2C8

ringenfes quatuor, cum interpofito Conrado , Duces Carin-
tbice appellati fuere ; igitur horum in memoriam vetufta
Sueviae infignia Carinthiae reffituit Rex Ottokarus , ea Pro-
vincia potitus.

Sed videamus , quam hsc fmt levia. Welfus ille
Suevigena & folus e fua ftirpe , & nimium longo abhinc
tempore Dux Carinthiae fuit, cui qualenam fcutum gentili-
tium, aut an omnino proprium fuerit , nemo , ut opinor,
neque noftra , neque fortadis Ottokari Regis aetate novit.
Bertholdi Zaeringenfes , cum folo titulo Carinthiae Ducum ,
eoque ( fi primum excipias ) rariflime ab aliis condecorati
funt, tum etiam Zsringenfium fcutum Leonem unicum of-
fert apud Bucellinum Tomo I. Germania Parte 111. pag. si-
Porro Badenfium Principum fcutum ( qui certam e Zsrin-
genfibus originem deducunt) nunquam tres in eodem fcuto
Leones commifit. Illud unum pro Suevico fcuto dici ut-
cunque poife exiftimo : Ottokarum Regem , cum novum
omnino fcutum Carinthiae tribuere conftituidet, atque intel-
lexiffet, complures Suevicae Gentis Principes (re vel titulo)
Carinthiae olim praefuifle; alfumpMe lcutum Sueviae, quale
fua letate, feu Saeculi XIII. dimidio , receptum efTet, quin
fatis indagaret, eadem ne olim eorum Suevis Principum
infignia fuiffent, qui Carinthiam rexident. Hsc de tribus
Leonibus , e Sueviae fcuto mutuatis, quae probabili ratione
pro, & contra difleri poife putabam, paucis indicalfe fufficiat.

Au~

De Scuto Archiducatus Carinthi.®. 209

*

Auftriaci porro fcuti ad tres Leones affociatio nulla ratione
pro Carinthice fcuto fufcepta primum fuit ab Habsburgo-Au-
ftriacis Principibus quippe Sceculo demum XIV. Carinthiae
Ducatu potitis ; quam rem abunde-Ottokari Regis astas &
figilla commonftrant.

Jam vero aliam de tribus Leonibus, deque fcuto Au- Alk opink
... . . , de lil.

ftriaco , Carinthiae attributis, originem , aut mutationis oc- Leonibus.

cafionem, nos docet , Aventinus Annalium Bojorum Lih.

VIL  j nag. 667. Edit. Latina ISS4- Ingoljladii. J  his verbis :

", Inter hac Fridericus Q  bellicofus ) Auftriacus magni animi  ,

,, quietis atque otii impatiens, laudis avidus  , ftnitimos armis uh

„ tro lacejjere coepit. Omnibus vicinis Juis , Bojiš , Bohemis , Ugris,

„ Charionibus  ( Carinthis ) bellum indicit. Agnetem--Uxorem ,

,, filiam Ottonis Dalmatia Pra/ldis , ab Andecbs  (Meranice Du-

,,  cis) in Bajoaria Dynafta , quaft cognatam repudiat. Ulricum

,, Cbarionum Ducem, quod Pantberam Styria, Ducatus fui inft -

„ gne ufurparet, capit eundem, poftbac Auftriacum fcutum tribus

„ Leonibus a dextra diftinguere jubet, atque his porro pro in-

„ ftgni Cbarionum uti pracipit: Agnetem a fe repudiatam huic

„ nabere permittit.J

Ut ifthic dubia a certis fecernamus , animadverto :

Anno MCCXLV. betfu m inter Bohemos, & Fridericum bel-
licofum , Ducem Auftriae & Styrke, exarfi(fe : Bohemis au-
xilio miifus fuit a Bernhardo Duce Carinthiae , fiiius ejus-
dem Uiricus. Pugna fub finem anni conlerta , Fridericus

vi

210

C A P U T X.

vi&or , atque Ulricus captus fuit. Haec certa funt, quae
teftimoniis corroborata videri poflunt in Annalibus Anjiria R.
P. C alk s S. J. Tomo H. pag. 340. &c.)  Quibus conditio-
nibus Ulricus, & quando, libertati reftitutus fit, in veteri-
bus non invenio. Illud conftat, Fridericum bellicofum fexto
poft Menfe, nempe in Junio anni MCCLXVI. in prašijo ad-
verfum Hungaros inito occubuifle.

Ea opinio  Jam ad Aventini narrationem revertamur ?  in qua

dijcutitur.  nonnu jj a  ^ifplicent. Ulricus captus fertur , quod Panthe-

ram Styrias, ipfe Dux Carinthias, ufurpadet. At Ulricus
Dux Carinthiae tune non fuit , neque Pantheram primus
ipfe ufurpavit, fed Bernhardi Patris viventis, qui fcuto illo,
haud dubie avito , ufus antea fuerat, veftigia preflit : ne-
que ob Ducum Styrias, & Cnrinthias infignium fimilitudi-
nem ( quas quidem vera erat) capi potuit Ulricus , qui
fuppetias duntaxat Bohemias Regi Wencezlao-, tanquam co-
gnato fuo , adduxerat. Deinde Styri<e fimilem Pantheram,
licet avitam, ereptam vult Carinthiis Fridericus , ea ( apud
Aventinum  ) de caufa, quod ipfe Styriam poflideret : atta-
men Auftriae , idem Fridericus, pnecipui Ducatus fui fcu-
tum obtrudit Carinthiis ; quae fane non cohaerent. Deni-
que fi  hasc etiam de mutando fcuto .pačfa captivus inivif-
fet Ulricus, ea tamen extinfto mox deinde Friderico Du-
ce effe&um nunquam fuiflent fortita ; quod egregie com-
probant Ulrici Ducis figilla , quas in Tabulario Aujlr. Vin-

do -

De Scuto Archiducatus Carinthi^. sii

dobonevji  a me confpečia ,  ad annos MCCLVI.  & confe-
quentes, ve.tere Panthera , uti antea ( vide JV. 1. II. ) funt
infignita. Haec figilla, uti & Styriaca, Aventinus  cum
viderit, mutationemque fcuti Carinthiaci jam fub Ottokaro
obfervaverit, eandem per conjefturam ad capti liberatique
Ulrici hidoriam applicuide videtur.

Nodra demum opinione ab Ottokaro Bohemire Rege NovumC*.

rintkia fcu-

fcutum Carinthiae, quale hodieque. videmus, circa annum tumquando,

CHY

MCCLXIV. induidum , deinde annis aliquot intermiflum
atque anno MCCLXX. refumtum fuit, in reIiquos Carinthiae
Duces duraturum. Nam Anno MCCLXIV. primum apud
Hueberum in Auftria illuftrata , uti alibi monuimus, Ottoka-
rus Rex comparet & in titulo diplomatis initiali, & in figillo :

DVX. CARINTHI/E. Ne vero chartam fifHtiam, dgillumque
ex alia charta decerptum, & huc translatum fufpicaremur, fere
vetat charta Ottokari alia ,  ejusdem anni MCCLXIV, Tabularii
Aufir. Vindob.  dgillum fimillimum, (quale etiam MCCLXXIII.
recurrit) appenfum vidimus, quin tamen initiali titulo KarintMa
Dux  Ottocarus idhic diceretur. Pod an. MCCLXIV. ad an.
MCCLXX. nufquam in Ottokari diplomatibus Ducis Carintbia
indicium fe prodit, neque in titulo, neque in figillis, quod ego
norim. Multiplexhic reddenda ed ratio: I“°Cur an.MCCLXIV.
vivo tum Ulrico Duce, Carinthiae fcuto ac titulo ufus fit Ot-
tokarus? II d0  Qua caufa h*c deinceps quinquennio omiferit?

III ti0  Quid ad mutandum Carinthiae fcutum Ottokarum per-

CbronolP.il  .. E e

mo-

212 C A P U T X.

moverit? IV t0  Ecquid tres Leones cum Scuto Auftriae prte
aliis arriferint ?

Tempus  Ad primum refponfio difficilis idcirco videtur, quod

novi fcuti  <  ' n

Carinthia.  Ottokarus Rex (uti in Serk Ducum Carinthia illufirata f  & Cap.
III.  perhibuimus) anno MCCLXVIII. demum ab Ulrico Duce
Carinthiae heres, in cafum mortis Ulrici, fine herede proprio,
inftitutus fit Ottokarus: atque an. MCCLXIX. defunfto Ul¬
rico, ejusdem frater Philippus Carinthiam fibi vindicare con-
tenderit, anno fequente armis ab Ottokaro extrufus. Ulri-
cum Ducem inter (qui Ottokari amitam matrem habuit) &
Ottokarum, conftans amicitia vigebat: Philippus, Ulrici frater,
facris deftinatus, & ele&us quidem Salisburgenfis Praeful, at
Roma primum, deinde Capitulo Canonicorum refragrante, fed
de illa an. MCCLVI. frufiratus, Ottokaro item adhsrebat. Sane
Pernoldus in Faftis CampiliL editus aR. P. Hanthalero , ad an.
MCCLVII.  memorat: Regem Ottokarum adjuvilfe caufam Phi-
lippi amorc Carinthia obtinenda.  Agnovit ergo Philippi jus ali-
quod in Carinthiam Ottokarus, fi Ulricus abfque herede (quod
etiam deinde contigit) decederet. Ideo igitur ad Salzburgen-
fem , ac deinde ad Aquilejenfem Sedem obtinendam enixe
Philippum juvabat Ottokarus, ut ita Sacris initiatus, illiga-
tusque Philippus , a Ducatu Carinthiae excluderetur. At
quando Sacerdos Ordines non dum fufceperat Philippus, Ot¬
tokarus fat fecurus de pofiidenda Carinthia efie non pote-
rat > nifi Philippus etiam de fuo jure decederet.

Ex

De Scuto ArchiducatusCarinthi.«. 213

Ex his igitur, quae fatis certa funt, conječluram haud
improbabilem facio : pa&a qu3edam anno MCCLXIV. ant
praecedente, inter Philippum & Ottokarum, confenfu Ulrici
Dueis , conRituta fuilFe, ut Ottokarus ad Sedem priRinam
obtinendam Philippo, ne excluderetur denuo , praeflo eflet :
Philippus vero , affentiente Duce Ulrico , de fuo ad Carin-
thiam jure Ottokaro decederet. Hifce fretus Ottokarus ti-
tulum Dueis Carintloia,  ac fcatum , fecuritatis majoris caufa ,
eR aufus anno MCCLXIV\ ufurpare. Ea res cum merito
difplicuiflet Ulrico Duci ( etfi amicus Ottokari eJfet, & co-
gnatus, eundemque fibi fuccefforem dedinadet) ac de prae-
coce Bohemiae Regis dominandi cupiditate quereretur *, ab-
Rinendum fibi eo titulo fcutoque Ottokarus interea puta-
vit, qui non dum literis publicis ab Ulrico, cum Philippus
paullo antea Aquilejte Patriarcha ele&us effet, atque abnuen-
te Roma confirmationem, CarinthicE Ducatum idem Philip¬
pus anno MCCLXIX. & fequente captaret, vi depulfus eR
ab Ottokaro, bonisque paflis anno MCCLXXI.  le fe de-
dere , Cremfiumque fe fe recipere eR coačlus. His igitur
refponfum eR primo  & alteri  quaefito : cur an. MCCLXIV.
ab Ottokaro Carinthia? fcutum ufurpatum, ac fubinde quin-
quennio omilfum Rt ?

Tertium  erat: quidnam ad mutanda Carinthias inRgnia
Ottokarum permoverit ? Id quidem in promtu eR, ex iis ,
quas bujus Capitis initio  protulimus , ac deinde ex Aventi-

Ee 2  no

Rutio m-
tanrti fcu¬
tum Ca¬
riniki#

An olim
aliud fcu-
tum Ducis
aliud Du¬
catu.s i

214 C A P U T X.

no commemoravimus. Scuta Principum aut libera eorum
voluntate mutantur, uti Auftriacum, dam Fridericus belli-
cofus Aquil£e fimplicis loco , fafci3m albam feu argenteam ,
Campum rubrum horizontaliter diflecantem circa Annum
MCCXXXI. fubffituit, de quo fufe Reverendissimus
Hergottus Tomo I. Monnm. Auflr.  aut fcuta mutantur ne-
ceffitate quadam , qualiter evenit apud Ottocarum Regem ,
qui jam antea Dux Styrias ftabiliter faltem ab an. MCCLX.
cum fuilfet, Pantherain Styrias ab eo tempore fcuto fuo,
figillisqXie infertam geftabat. Quoniam vero fuae ftirpis
poftremus Carinthias Dux Ulricus eandem Pantheram, atque
eodem modo effičlam , quo Styrice Duces, prte fe tulit, vel-
letque Ottocarus Rex fcutorum fymbolis pracipuas Provin-
cias fibi fubječtas, fingillatim, ac diftinčfe indicare ; Carin-
thiče , qua recens potitus eift, aut cujus antea fpem devora-
verat, infignia utique immutanda fuere.

Quod fi quis injiceret: alia fortaffe infignia etiam
, olim Carinthiae Ducibus  , aliaque fuiffe Ordinibus Provinci# ,
quorum Corpus fcuto uti poterat trium Leonum cum Anjina -
co y  tametfi Principes veteres Pantberam  adbiberent : atque
adeo non eife ad immutationem fcuti fub Ottokaro recur-
rendum.

His ego ita occurrerem: negare me, ante Ottokarum,
fub antiquis illis Ducibus , Corpus Ordinum Provincialnim*
cum auRoritate , quali hodie pollet , in Carinthia quidem

cer-

De Scuto Archiducatus Carinthi.«. 215

certe conditilFe, adeo proprium eidem fcutum ea aitate ad-
fcribi non pode. Et vero in diplomate illo , quo Ulricus
Dux Carinthice Ottokaro cognato fuo terras omnes , pod
obitum fuutn , podidendas fpondet , nulla mentio non mo¬
do confenfus, fed neque confilii Ordinum Provincialium,
fa£la legitur. Quonam vero tempore Provincias Carinthiae
Ordines in Corpus unum , aučtoramento Principis , vel
paullatim crefcente Procerum potentia , coaluerint, definire
non aufim. Vedigia quidem ejus Corporis prima illi tem-
pori tribuenda puto , quo , ‘ Ottokarus Rex adverfus Rudol-
fum Ccefarem , bellum commovere , atque Audria , Styria,
& Carinthia ad Rudolfom fe fe inclinare coepit. Invaluilfe
fubinde , lentis tamen padibus , hujus corporis aučforitas
videtur , podeaquam anno MCCCXXXV.  mortuo Duce
Henrico , Meinhardi filio , Alberto , Si  Ottoni Audriacis
Carinthia a Ludovico Ctefare collata fen reddita fuit. Sa¬
ne ferius multo in literis Ernedi Archiducis Audriaj , Sta¬
riče, & Carinthiae &c. , quibus Archiducatus Carinthis ju¬
ra & privilegia anno MCCCCX1V. confirmat, fatis aperta jam
lit mentio Ordinum Provincia , feu der ganzen Landfchaft -unfers
Erzbsrzogthums Khaerndten.  Utcunque de hoc alii condituant,
ante Ottokarum Bohemiae Regem, Carinthiae Dpminum, Ordi¬
num Carinthiae Provincialium Collegium, quod privatas pro-
priasque rationes, fiinctionesque haberet, conditide vix čre¬
dam,  nifi difertis tedimoniis contrarium edocear.

E e 3  Quar-

2i6

C A P U T X.

In fcuto
novo Carin-
thia cur
fcutum
Auflria
icf tres
Leonei ?

Epitome

diitorum.

Quartum  denique de fcuto Carinthiaco evolvendum,
aut potius divinandum reftat : ecquid tres Leones cum

fcuto Auftriaco, Ottokaro prae ceteris fymbo!is arriferint ,
ut iftis Carinthias fcutum adornaret ?

Quod fi conječlura illa non probetur , quam fupe-
rius indicavimus : nempe Ottocarum edodtum -> complures
olim Suevicos Principes Carinthias Duces fuifle , fcutum
Suevicum , quale Ottocari tempore fortaffe circumferebant ,
pro novo fcuto Carinthias adoptafle, adjefto, difcriniinis cau-
faAuftriaco  ; fi inquam hoc tion placeat, uti mihi fane
parum placet : de alia infignium iftorum origine cogitan-
dum erit. Hariolari ergo liceat, Ottocarum Carinthias Du-
cis fcutum , non omnino no-vum , fed audum affumpfifle ,
ita ut feu Pantheras, feu paullum immutato Leoni Carin-
thio , alteram Pantheram five Leonem Styrias , ac tertium
Bohemias fuas adjungeret: adderet porro fcutum Auflrias; ut
ita indicaret fe Bohemias Regnum cum Ducatibus Auftrias,
Styrias, & Carinthias conjunxifle. Si cfuis meliora, ac certiora
docuerit, habebo gratiam.

De fcuto Ducum Carinthice (nam a Principibus olim
fuis infignia accepere fubječtae Provinci* ) ha&enus difce-
ptata , in pauca conferre libet : Vetuftiflimum , quantum
novi, Ducum Carinthias, e Comitibus de Valle Lavanda,
fcutum Pantherin* , aut Leoninas lpeciei feram dextrorfum
aflilientem exhibet, in figillis Bernhardi 3  St Ulrici Ducum.

Suc-

De Scuto ArChiduCatus Carinthize. 217

Succeflor Ulrici Ottokarus Bohemus mutatis CIy.pei fymbo-
lis, aut adau&is , tres Leones vel Leopardos dextrorfutn
fupra fe invicem gradientes, eosque nigros in campo aureo
adhibuit, atque ex altera parte fcutum Auftriacum recen-
tius adjunxit , campum nempe rubeum fafcia arger.tea ho-
rizontaliter didinčluin ; haec prjecipua , cetera fcuti Carin-
thiaci fere accefforia funt & interdum variata. Protrita
illa non moror : Leonem feu Pantheram fortitudinis effe
iymbolum : fafcia vero candida flumen, indicari prascipuum
pode, quod regionem permeat, uti Danubius Au-

ftriam, Dravus Carinthiam. •

F 1 N i S.

\

TYP 0 THETA 2  ERRATA.

P A R T E I.

+

m m tta i

TAB

DVCES SAX0IfI^5
BAJ0ARJ7E, ET ČAREN TAM &c.

Henricus  ( Auceps) Rex Germ an. 919.^ f 93^ 2. Julij.

r'     —  .-———- --

Otto  I. Rex 936'. Imper. 962. 2. Februarii.
t 973- 7- Maii.

Uxor J. Edita  Uxor IT . Ade.lheid

p   ...A — ......... . • ■■ — ■ p—~— --- O \ 

Luitgarda Ludolfur Henricus

Maritus dux Alemanniae obit
Cunradus  uxor Ida  J uveni«.

dux Lo- r (j tt0  Dux Allemanni^?
thanngise ^em Bajoar.97^. t 982.

fit

Otto  II. Rex
961. Imper. 957.
f 983. die 8. Dec.
uxor Theophania.

-TV

- - - - — .  .«> ■    ' " VW  ■—  - ■ i.i  ■ «i ■»——.—s

Otto  Dux Franconias: dein Carentani Otto  III. Rex
Dux 970. Cedit Carentanum 98f. Re- fit 9H3. Imp. 995.
cipit Carentanum 996. f circa 1005. f 1002.24.Janua-
uxor Juditba.

~A_

rn.

Henricus  Dux Franc.
Uxor Adelheid y  filia
Eberhardi Com. in
Egenesheim.

Cunradus  l.Dux Ca-
rentani circa 1005.
f 1012. vel roti.
Uxor Mathildis  Her¬
manni Sveviae ducis

Bruno  Papa
fit fub no-
mine Gre-
gorii V.

9 66.

Henricus  I. Dux 1
Bajoari* 945. f 953.
Uxor Juditha  Arnoifi
ducis filia.

p-——-A-- ^

Henricus  II. Hezelo . Dux
Bajoarise 955. Exau-
čloratus 975. Reftitutus
98f. t 995- 27. Sept,
Uxor Gijela  Conradi
Burgundia; Regis filia.

Henricus  III. ( Sanftus)
Dux Bajoar. 995. Rex
1002. in Julio imper.
ior4. 24. Febr. f 1024.
13. Julii.

Uxor Cunigmd.

- A__

Conradus  II. Rex
fit 1924. in
Septembri Im-
perat. 1027. in
Pafcha. f 1039.
4. Junii.

Uxor Gifela, Her¬
manni ducis Sve-
vias filia.

filia, exGerburga B urgnndica. _

~Juditha  ^ 1 Cunradus  II. feu Chuno. Dux Wor-
matienfis: Duxfit Carentani ios^.
cojatraAdalberonem. f *°39»

V L A I.

DFCES B A JO ARHE
ET CARENTANI.

Luithaldus  feu Luipoldus  Bajoaris Comes ac dux 895. t 9°7*

Uxor Cuniguni  Erchangeri Comitis filia: vidua nupfit Conrado I. Regi.

Arnolfus  Dux 907. f 937. Bertholdus  Dux 937. t 945-

Juditha ,

Henrici I. ducis
Bajoar. Uxor.

Eberhardus.

Exul 954.

Arnolfus.
t 954-

Her

mannus.

<—

..A.-

»—» p

Bertholdus  Comes in Bajoaria.

Uxor Eila,  Lotharii Com. de Walbike filia.

Henricus  (diftus Minor ~)  Dux Carentani 975.
Rebellis pellitur 977. Fit Dux Bajaor. 983.
Bajoaria decedir, & Carentanum recipit 98f.
J 996 vel fequente.

t —

[Veifo  dynalia in Svevia.

Coma  feu Cuniza
Uxor Azoni  rmarch. Ertenfis.

IVelfo  Dux Carentani 1047.
f 1054 velfequente,improlis.

^ elfoni fucceffit Cuno  t io\8. circ. 1  iy e y 0  Brunfvicenfium ducura
Huj us Cunonis  feu Cunradi IH. ducis  Satori

profapia latet.

—1

r

Birchilo
feu Bbthilo

Gebhardus. 1010

T A B V L A II.

BREVIS ZAERINGENSIVM CARENTANI ETI A M , T1TVLOTENVS DVCVM, GENEALOGIA-ET MARCHIONVM BADENSIVM AC VERoNENSIVM

* *

Bertholdus  l. Comes pagi Brisgovi® 1028. 1048- 1073.
ducatu fvevise promilTo excidit 1057.

t 1077 vel fequente Lintbergii. Uxor P forte : Richviarda  Carinthiaca.
filia, Soror Friderici Marchionis. f i°92. VII. Kal. Novem br.

Carinthiae dux fit ro5o.

Exauttoratur 1072. velfequente: acmulo duce Marquardo.
Il dl  Uxor: Beatrix,  Lud\vici comitis, & Sophiae

1

Bertholdus  II. fpe, ac titulo, Dux Carinthix  ab 1073.
f inter turbas an. ropo. menfe Majo.

Uxor Agnes , Rudolfi, fuevi* ducis, dein anti-Cadaris filia,

G Jela , uxor S. Ladislai

Regis Hungariae.

Hermannus  Marchio: deinde paftor, vel monachus in Cluniacenfi

Camobio f 1074. VIT. Kal. Mai.

Uxox Juditha  j- 1091. V. Kal. Otlobris

Hermannus l:  (vel II.j) Marchio Badenfis
1116 & 1122.  Marchio de Baderi appellatur.
j- 1130 (vel 1137. Ir enicus  )

Uxor 'ffuditha,  Badenfis heres.

Bertholdus,  obiit im.
ante patrem.

Agnes  Uxor
Stephani Coin.

Burgundiae.

Atlalbertus  primus dux
deTecca \1x01Adelheid.

Clementia  nupta duci

Conradus  Comes inter J uram
&  montem Jovis. Dux Burgund.
titulo 1127. Dux Carinthiae 1140.
f ir<2. 8. januarii.

Ux. Člementia,  Gotfridi Namurc. filia
f 1159. die 28. Decembr._

titulo ducis Canntbia  1155.


Hermannus  II. (vel III.) Marchio N. Nupta

de Baden legitur: 1139. 1147. Gdalrice  1. duci

1149. 1150. f 1 i5o. Carinthise.

Uxor: Bertha  Lotharinga

Bertholdus  IV. it5.4

Henrico Leoni.  Repudiata 1158. cum Friderico II. imperat. in Italia.

1162. die S. Clementis. Cedit Friderico H. jus Arelaten(e,& partem Burgundiae 1169.

t it86. 8. Septeinbris. Uxor Heylviiga,  filia

Hermanni Com.de Freiburg.

Rudolfus  elettus
Epifc. Moguntinus
dein Leodii
Epifc. eleitus 1168.

Hugo

Comes.

Hermannus  III. (vel IV.) Marchio de Baden
11153. legitur. Marchio Veronenjis  legitur.

1177. & n8ff. t H9°-

Uxor: Bertha  Palatina de Tubingen.

Bertholdus  V. 1187. Dux &  Rečtor Burgundiae.
Uxor: Ida,  Matthaei Comitis Flandriae filia.

1198. Rex Roman, a paucis eligitur. f 1218.

Anna

Agnes
C. Urach uxor.


Fridericus  & Bertholdus , obiere pueri, ante Patrem.

Henricus  Marchio
in Hachberg j 1321.
Hachbergenfium & Ro-
telanorum parens.

Hermannus  IV. (vel V) Marchio Badenfis
legitur 1208- 1216. 1226. 1228. t 1243.
Uxor Irmengardis  Henrici Palat. filia.

Fridericus  I. 1216.
legitur: Frater Hermani
Marchionis de Baden

Hermannus  V. (vel VI.) 1248 dutfa Gertrude  filia Henrici Auftriaci, dux Aufiri*. 4- 1250 .\EUfabetba.  uxor Ludovici Rudolfus  1.1277, marchio Verona;.!

^  die 4. očlobr. ! Dni, de Lich tenberg. U x. Cunigund de Eberftein j 1288*1

fw t 1 A1  I r  , 1 " I ^ ^ T  _ r "’~rr—    . > 1 TT J-faflsi  _J 1

HTridericus  11. ( Aullriacus) Natus 12 49. Mnrchio de F er ona  1265. legitur.

t 1268. 29^ O&obris Neapoli capite plexus.

Agnes

bis nupta

11295-

Hermannus Vi.
Propagator
ftirpis.

Rudolphus II.
1272.

Hejfo.

Adelheid-

Irmingard.







<**■-  'iv v- .

T A B V L A III.

BREVIS GENEALOGIA COMITVM EPPENSTEINlORVM
ET INMVRZTHAL, AC DVCVM CAREN' 1 'ANL
Marquardus. Richardis  969. nupta Virko  Com.

uxor Hadmuda,  Adalberonis Com. de Ebersperg filia de Ebersperg f 1013.

Adalbero  Fit dux Carinthiae-An. 1013.

Exau£toratur 1035. f 1039.
uxor Brigidla  , filia Hermanni, ducis S ve v is.

■■ - > V.-

* JLuipoldus  Marchio

f 1045. forte HliUi.

Adalberonis.

-1—^ p—-

Legitur 1013. 1^7. 1028.

.

MARCHIONVM ISTRLE, ET DVCVM CARENTANI BREVIS GENEALOGIA E
COMITVM DE VALLE LA VANDA STIRPE , ()VI £T SPONHEIMENSES ET
POSTEA COMITES DE ORTENBVRG, DlCTI SVNT. ’ 1

Engelbertus  I. Ante 1120. Marchio Iftriae, &  1122 - --

Marquardus

Fit dux Carinthiae 1073. fed
temulo Bertholdo, antea duce.

t I0 77 -. .

uxor Liutpirga,

Adalbero  Episcop.

Bamberg- 1054.
t 1057. XVI. Kal.
Martii.

Richardis
forte, uxor
Bertholdi I. Zx-
ringenfis.

Henricus  HI.
dux Carinth. irag.

t 1130.

-^

Hartiuicus  I.

Ratisbonae epifc.
mo. f 1126.

Engelbertus  II. Htriae Marchio

circa 1x3 8 . Dux Carinthiae fit,

an. U 3 °> Monachuminduit,

circa 1135.
f 1142. forte.

Bernardin  Cotnes
f 1148- in Palaeftina,
circa Aprilem , aut
Martii finem.

Luitoldus  dux
Carinthiae 1077.
t 1090.

-A,-

Uathildis

uxor Theobaldi III.
Com. Blelenfis
qui f 1151. in Jan.

Engelbertus  Hi. Marchio Utrite
ab an. 1130. (legitur 1x38.
1146. 1147. 1155. n66>

Henricus  II. Marchio Iftriae 1077.

Dux Carinthiae 1090. 1096.  1103. nq,
f 1127.'

uxor I 1  Luithardis

II* forte Beatrix

III a  Sophia  Leopoldi Pulchri,

Marchionis Auftriae, filia.

mentio Sophi <* in diplom.Friderici L Imp.

1170.

Vdalricus  Patriarcha
Aquilejs rog6.

T nar. vel 1x32.

Hermannus  1
Epilc. Patavi-
enfis 108 s.
t 1087.

O

Henricus  IV. dux Carinthiae

Iegitur 1144. cum fratre,
loius 1x54. 1156. 1160.  xi6i.
t iitfi. polt Junium.

C-

Vdalricus  Iegitur:

1x44. frater Ducis.

1x53. Ducis  titulo , forte.
Videtur ante Henricum
fratrem obiifte.

Hermannus  Marchio

Veronae 1148. 1158. (1160.
Dux Carinthiae 1161. 1174.
f xi8 r -

_ __ _____—-" v —--  ——^

Udalricus II. f ve l III.) dux Carinthiss ix8x. Bernbardus.  dux Carinthiae Iegitur;

Legitur 1x93. 1x99. f 1201. probabiliter. iao2 - Iao 7- iaI 7- i*tS. 12x9.1220. 1227.1230.1231.1232.

1235. I 23 < 5 .1337. l * 38 . 1239. Ia 43 - I 24 &. 1249 - ^50. I2 5 I ;
f 1356. Merile Februario, iepulius in Monaft. &. Pauli.
Uxor Juta,  Primizlai, Bohemiae regis, filia.

Vlricus  feu Vdalricus  III. vel IV. dux Carinth. & Dominus Carniol® 1256.
Legitur 1255. ta^. t2f 0.^1262.  12153. 126^.  1265. 3257. r268- 1269.j 1269.

Henricus  Vivus 1262 Filia  N.

Gxor I' Agnes  Ottonis I. Meraniaf duc. filia
nupta  1248 . f 126 2 .  vel 125 3.

— n

Ii a  Agnes  Hermannf Bad.

&  Gertrudis Aultr. filia
nupta 1253. 1270. Ulrico
Heunburgio nupta. f 1295. 2.
Januarji,

Bernardus.

fante patrem
lepultus in
Landeftrot.

Philippus Salisburgenlis:eleflub i2^6.\Mar<garetha
Aquilej® Patriarcha eledus 126'.. Ejus men-
23. Septemb. DuxCarinfhia 12^9.  no 1248-
cedit Ottokaro Bohemo 1271.

A Rudol, hoR. Jura Ducis recipit £ "*ux Ca¬
rinthiae lpgitur. 1375. f 1279. Cremiii.



-


JI




I


/

\  - «


Bertholdus  Patriarcha Filia (juatuor.

Aquilejse iai8- AbOttone ei Gertrud  Andreas Regis|^H£j Philippi
Iftria ceditur circa 1229. Hungar. Ux. f 1212. Regis Galliae uxor

t 1251. 23. Maji. vel 1213. i 1250.

Hedioig  Hermanni Si- Matbildis  Abbatiffa in
lelii uxor f 1241. Kitzing ad Herbipol.

Otto II. Dux M tram a , Comes Palatinus Burgundia. Agnes  uxor Friderici !!•  D ucls  Auftrias

\  1248- in Blafienburg, occifus ab Hagero. 1229. fed repudiata 1243-

Uxor: Blanca  Theopoidi Campaniae Coni. filia. Nubit 1248- Ulrico III . ( ve ‘ IV-)  Duei

Carinthiae. j 1262. circiter.

n . . - -  -- - -— . -"*)

Elifabetb-,  feu Alija  uxor 1. Hugonis Comitis Burgundia?.

II. Philippi Sabaudiae Comitis.

Elifabeth  uxor

I. Herdegen de Grundlach,

II. Friderici de Zoller
Burggravii Norimberg.

Beatrix  uxor
Comitis N. de
Orlamunde.

Margaretha

Cedit fua jura in
BuTgundiam Hugom  Coni

Ecbertus  Epifcopus
Bambergenlis 1203.
i  1237.

Otto I. Dux Merania, & Comes Palatinus
Burgundia.  Decedit jure in Ilinam Patriar¬
cha; Bertholdo , liio fratri , circa 1229. f
1234.

Uxor: Beatrix , Ottonis Palatini Burgundrae
filia. -)■ 1231 fepulti in Lankheim ambo.

Henricus  , Mar eh 10 Jj{ ria

1209. die Epiphaniae exaudoratur
4 /228- circiter.

Uxor: Šopku  filia Alberti Com. de

Weichfperg.

Albertui II.  iaoa.
1204. 1308.

TABULA V.

BREVIS GENEALOGIA
COMITUM TYROLIS.

BREVIS GENEALOGIA PALATINORUM CARIN THL&
EX COMITIBUS GORITE«.

Engelbertus III.  Com. Goritiže. f circa 1220.

r—

Berchtoldus  1141.

Comes Tyrolis 1x77.

Albert us I.

H58-

Ulricus  forte


Henricus I.  1184. 11 89-
Uxor: Agnes  de Wangen.

r—

Meinhardus III.  1223- &c. f 1258- 22. Julii.
Uxor: Adelheid,  fiJia Alberti Lil. Com. Tjrolis,
t 1275.

___A____

Albcrtus I. \  Circa 12^0.
Uxor forte; Hippolita Neva
Rambaidi de Collalto filia

Meinhardus IV. Albertus II.  Com.

_ )  ( VIDE Tab. EL')  Goritiae, Palatinus C.

Henricus II.  1203.

r —

Carinthia  1236. f 1304.
ux. I, Eupbemia  Glogovienfis

II. Eupbemia Oitenburgii Hermanni filia.

_A----

Adelhaida.
uxor Friderici
Com. de Ortenburg.

Pertha
ux. Conradi
Com. de
Wuelenftain.

Meinhardus  V. 1301. 1313

Albertus III. 121».  1314. 1217. 1224.1234. 1238- Mentio
dubia Comitis Palatini Carinthia  I24 1, I 253 < t I 253 >

Uxor; Juta,  feu Guta,  vel Uta.

Henricus II.  | 1323. 2 j.. April. Tarvifii.

Uxor L Peatrh  de Camin. Ux. II. Beatrix Bavara.

~A_.

I.

2 .

Joannes Albertus , feu Albertus III.  f 1327.
Sponla I. N. filia Ulrici Heunburgii filia

II. Elifabetlia Henrici Halli* Landgr, fil.

III. Offmia Utehild  de Matfch,

Meinhardus IV.  j circa 1319.
fine Liberis.

Joannes  feu Joannes Henricus
t I338- Sponla I. Beatrix.
Petri R. Sicil. fil. Sponfa II. Anna
Friderici pulcbri Auftrii filia
fine Liberis.

-A__

Adelheid

Ux. Meinhardi III.  Com. Goriti*

Elifahetha

Ux. Gebhardi  Com.
de Hirfchberg.


Albertus IV.  f Circa 1374»

Ux. E Helena 1342.

Ux. H. Catharina, Friderici Celejani fil. 1353.

1 —

Meinhardus VIL  t r 385-
Ux. I Catharina  de Pfannberg.

II. Utehild  Udalrici de Maetfch. fil.

___A.

Henricus III.  f 1353.
Ux. Ziliola  Jacobi
Carrarienfis filia.

Filia quinque.

Henricus IV.  natus x 37A. f 1454.

Sponfa E Elifahetha  Leopoldi probi Auftr. Fil.

II. Elifahetha  Hermanni Celejani Fil.

III. Catharina , (Polona vel Hungara.)

2.

Joannes Meinhardus.  f 1430.

Uxor I. Magdalena  Friderici Bavar. D. Fil.
n. A’nes  Petovienfis.

( Filia quinque.

I  1

Margaretha

Uxor Joannis  Com. de

Ottingen.

Joannes  f 1462.
Sponla: Elifahetha  Ulrici
Celejani Fil.

Ludovicus.

t r 45 6. vel 1457.

Leonbardus  Ultimus
Comes G oviti a, & Palatinus Carinthia
t 12. Aprilis 1500. Leontii, ibidem
fepultus.

Uxor I. N. Nicolai Bolhi* regis fil.
II. Paula  Ludovici III. Gon-
zag* Mantu* Marchionis filia


1




J


/


.





T A B V L A VIL

BREVIS GENEALOGIA DVCVM CARINTHIAS EX AVGVSTA STIRPE H ABS B VR GO-A VS TRI AC A.

/  V- . . *

Albertur  Rudolfi Imperatoris ifilius, fit Dux Auftrise , Styriae, ac titulo juriš refervati, Dux Carinthiae 1282.

Cedit Carinthiae poffefllonem Meinhardo Tyrolenfi 128^. f 1308. i.^Maji.

Uxor Elijabetha  Meinhardi Tyrolenfis t I 3 I 3 - 2 8- Odobriš.

Praeter complures filios & filias :
Rudolfum lil. Fridericum  Caefarem &c.

Albertur 11 .  Dux Carinthiae 1335. 2. Maji- + 20. Julii 1358-
Uxor Johanna  Ulrici IV. Com. Feretenfis filia f 1353.

__

Rudolfur IV.  Dux Carinthiae
cum tribus fratribus 1358.
t IS^S-. 2 7 -

Uxor Cdtharina  Caroli IV.
Imperatoris filia f 1373.

Fridericur IH.
Ditx 1358.

•j- 1362. 10. Decemb.

Albertur III.  Dux 1358.
cedit Carinthiam &c.
Leopoldo circa 1379.
t 1395- 2 9 - Augufti.
UxorI. Elijabetha  Caroli I V. filia,
II. Beatrix Friderici IV.
Burgg. Norimberg. filia.

1 —1

2.

Albertur IV.  uatus 1377.

•} 1404. 25. Augufti.

Uxor Johanna  Alberti Ducis Bavarise filia.

Anna.

Albertur V.  ( Imperator II.) fit 1438.
Rex Hungariae Bohemiae & Romanorum.
f 1439. 27. Odobriš.

Uxor Elijabetha  Sigifmundi Imperatoris filia,
heres Hungariae & Bohemiae.
t 1443-

-a ---—n

Ladiskur.

Pofthumus. natus 14.40.
RexBohem. &Hungar.
I 453- t X457- 2 3- Nov -

EVilhelmur  Dux Carinthiae
cum tribus fratribus I 38 < 5 .
Gubernium cedit Alberto III.
Sed 1395. ipfe gubernat.
t 1405 . 15-

Uxor Johanna  Caroli Kegis
Hungariae filia-

—■-----*

Leopoldur III.  Dux 1358.
Solus Dux Carin¬
thiae 1379.

Uxor f iridir,  Bernabovis
M e diol. Ducis filia.
Leopoldus | 1386.
ro. Junii.

Otto  Dux Carinthiae cum fratre, 1335. 2. Maji.

+ 1339. 16. Februarii.

Uxor I. Elijabetha  Stephani Bavar. Ducis fil. f 1312.
II. Johannis Regis Bohem. filia. f 1340.

2. , 2 -

Fridericur II.  Dux Carinth. 1339. Leopnldur II.  Dux
cum fratre fub tutela Alberti II. Carinthiae 1339.

t 1344 - . . t r 344 -

Dejiit hic ramur.

Leopoldur Dax 1386-
f 1411. 3. Junii.
Uxor Catharina , filia
Philippi Ducis
Burgundi.

Ernejlur  Dux 138®.
Solus interiorem Au-
ftriam obtinet 1406.
i4r4.Archidux Carinth.

-j- 1424. xo. Junii.
Uxor I. Margareta  Bugi-
slaiV. PomeraniDuc.fil.
II. Cimburgis,  Ziemoviti
Maflbviae Ducis filia.

Fridericur IV.
Dux 1386.

In diviftone Tyro-
litn&c. obtinet 140$.
t 1439-

Uxor I. Elijabetha
Ruperti Caef. filia.
II. Anna  Friderici
Brunfvic. filia.

_-A-

■ -n

Elijabetha.

Fridericur V.  (Imperator III.) Dux Carinthiae
cum fratre, fub tutela Friderici Tyrolenfis
ab anno 1424. ad 1435 - Rex Rom. eledus
1452. Coronatus Im^et-1452. X8-Martii.
t r 493 - 19. Augufti,, Vhennae fepultus.
Uxor Eleonora,  Eduardi Regis Lufitani filia.
nupta 1452. f 1467.

Albertur VI.  Dux cum fratre
ab 1424- t i 4 <S 3 - 2 - Decembri*
Uxor Mathildu,  Ludovia IV.
Coni. Palatini Rheni filia.

Sigifmundur
t I49 5 -


Maxtmilianur  Dux Carinthiae ab 1493. Rex Romanorum eledus 1486. XVI. Februarii-
Uxor I- Maria , Caroli Ducis Burgundiae filia,  nupta 1477. t I 482. x6. Alartii.

II. Blanca Maria,  Galeacii Mariae Ducis Mediolani filia, nupta 1494. f 1511.

f 1519. 12. JanuarL

x» . . . .

Philippur  obiit ante Patrem anno 1506. 25. Septembris in Hifpama.
Uxor : Johanna  Ferdinandi Catholici Regis Aragonise filia, & heres
Hifpaniarum.

Philippus non fuit reipfa Dux Carinthiae.

___, j\ _._

<—

Carolur V.  Duxl. Carinthiae cum fratre ab 1519. Imp. Rom. eled. 1519.
Cedit 1521. fratri Germanicas Provincias. Abdicat Imperium 1 $5'),
-j- 1558- 2r. Septembris.

Uxor : Ifabella  Emmanuelis Regis Tuhtanje filia.

Ferdinandur  Dux cum fratre ab 1519. Rex Romanorum 1531.
Imperator 1555. f 1554. 25. Julii.

Solus ArchiduX Auftriacarum terrarum fuit ab I 5 2r -
Uxor: Anna  Soror LudovicUI. Regis Hungar. & Bohem.
nupta X 52 t. t 1547.

—^

Mariu  nupta Ludovico II.
Regi Hungariae &  Bohemiae,
C[ui occifus eft 1526.  29. Augufti.


Maximilianur II.  Imperator Romanorum 15(54.

f 1576. 12. Odobriš.

Uxor : Maria  Caroli V. Imperatoris filia.

Ferdinandur  , Tyrolim nadus.
t * 595 -

Carolur  1564. Vivo Patre Auftriae interioris Et ali a

Archidux. f 1590. 10. Julii. Proler.

b xor : Mana  Alberti V. Ducis Bavariae filia.

(-

-

Rudolfur II.
Imp. & Tutor
Ferdinandi II.
1590.

Ernejlur
Tutor Ferdi¬
nandi II. ab
1590. ad 1592.

Mathiar

Imperator.

Maximtlianur
Tutor Ferdi¬
nandi TI. ab
1592. ad 1596.

Ferdinandur IJ  Archidux fub tutela Patruelium ab 1590. ad 1596, + 1537. re  Februarii
Uxor I. Maria Anna  , Wilhelmi Ducis Bavarise filia.

H. Eleonora,  Vincentii Ducis Mantuse filia.

1. 1

Ferdinandur  ///. natus Moj?. 13. Julii. Rex Rom. 11536. Imperator 1637. ftmul Archi-
dux Auftn* & Carinthiae. f i<557. 23. Martii.

Uxor 1  : Maria Anna,  Philippi III. Hifpan. Regis filia. f 1646.

II : Maria Leopoldma , Leopoldi Archiducis Tyrolenfis filia,

III : Eleonora , Caroli II. Mantuse Ducis filia.

Ferdinandur IV . R ex  R om . r653 ;  t M54. 9. Julii. Leopoldur  natus 1640. 9. Junii Imperator 1658

tt t M JulU ; C^enfturtiitftfo.^ Septembris Carinthiam in fidemrecipit. f 1705.5. Maji!

Uxor I. Margaret ha Therefia  , Philippi IV. Regis Hifpan. filia.

II. Claudia Felicitas , Archiducis Ferdinandi Tyrolenfis filia.

III. Eleonora Magdalena ,  Philippi VVilhelmi Palatini Neoburgenfis filia.

(-


O'

jofephus  Rex Rom. K590. Imp. 1705. f 1711. 17. Aprilis.
Uxor : Amalia ,  Johannis Friderici Ducis Hannover,

—n

O'

Carolur VI.  natus 1685. i.Odobr. Imperator 1711. &Succeflor
Jofephi in Archiducatu. Clagenfurti 1728. 22. Augufti fidem
aCarinthis juratam recipit. f Viennae 1740. 23 . Odobriš.

Uxor : Elijabetha Chrijiina,  Ludovici Rudolfi Ducis
Brunfvicenfis filia.

Leopoldur  1716. 13. Aprilis na¬
tus: & f 4. Novembris.

_

Maria Lherefia  nata 1717. 13. Maji.

Imperator is fit 1745.

Nupta Francijio Stephano  Duci Lotharingo 1736. 15. Februarii.
13. Septembris.

Maria Anna
nata 1718.

-A_

Maria Anna  I JoJephur
nata 1738.6. Odobr.Juat. 1741. 13. Mart.

Carolur

nat. 1745.1. Febr.

Petrur Leopoldur  I FerdimndurFrancifcur
nat. 1747. 5. Maji. | nat. 1754. 1.Junii.

Maximiliamr
nat. 1756.8. Dec.

Et Filise feptem aliae
prseter duas mortuas
in tenella aetate.

■»•«r

T A B V L A TLEL

MARCHIONES MarcH^E C A REN T AN A£ , DEIN £TYRL& APPELLAT JE.

EX DIVERSIS FAMILIIS.

M.irquardus  Comes in Muerzthal & Eppenftein.
forte Marcbio.

Adalbero  Comes in Muerzthal Marchio iooo.

Fit Dux Carinth. 1012. Exau&oratus 1035. t i°39*
Uxor: Brigida , Hermanni Suevi iilia.

( Liupoldus  Marchio forte ) Marquardus  Dux Carin*

t 1045- thise 1073.

Vide Tabulani III.

Ab an. 1045. circiter ad loffa. Godefridi  Marchionis de Petf°va
vel Puttina mentio fit.

Arnoldus  Comes Lambacenfis.

Uxor : Rigi la  Franconica.

( -- a ---——■")

Godefridus  Marchio circa 1045. & 1062.

PVilkelmus  Comes de Wimmar. f circa I034.

Oda  XJxor altera.

—O

IVilhelmus  Marchio
Turingise f 1062.

Otto  de Orlamunde
Marchio Turingise,
t 1067.

Poppo  Comes.
Uxor. N.

1 —

_.a_

--o

Odalricus  ( Ulricur  ) Marchio Cariniki#.  -j- 1070.
Uxor : Sophia  , Belse I. Regis Hungarise filia

--'V.

- -**)

Poppo, Marchio.  [ Uhricus  Comes. | VVerigandus  Comes.
Idem Starchand  ab 1070. ad II24. circiter.

, -A_ _ ___O

Filise II. & forte Filius vel Nepos Starchand Junior.

Piligrinur de Hohenviarte Comes.
probabiliter Ortulphi  filius.

Guntherus  de Hohenwarte , Marchio  circa Cilejam.
ab anno 1129. circiter, ad 1137. &c.

--o

EX STIRPE COMITVM, SEV MARCHIONVM DE STYRA.

Otakar I.  ab anno 970. circiter, ad 991. circiter.

__.___

Attala  de Styra. *

Uxor Cadoldi de Helfenftein ,
Mater Gebhardi Salisburg. Archiepifcopi.

Otakar III.  ( feu Ozio,  vel Oezo  )
ab anno 1039. circiter.

Clericos in Gserften fundat 1682.
f 1088. circiter.

Romse mortuus & fepultus.

Uxor : IVilburgis.

Otakar II.  Marchio de Styra
ab aiino 991. ad an. circiter 1039 ,
quo -j- Romse circa diem 3. Martii.

Adalbero *
Marchio forte.

Atha  Abbatifla
in Traunkirchen.

Froauiza  forte
Uxor Leopoldi ( fortis )
Marchionis Auilrise.

_A_

Otakar IV.  Benediftinis confert , & firmat
Gserften 1I07. im, ihz.
f ri22. 28. Novembris fepultus in Gserften.
Uxor: Elifabetha , Leopoldi pulchri Mar-_
chionis Auftrise filia. f io. Oftobr. ( UI4- circiter)

Leopoldus  ( fortis ) fundat
an. 1128. CifterciumRunenfe.
f 1129. 2S. O&obris.
fepultus Run*.

Uxor: Sophia , HenriciNigri
Ducis Bavarise filia :
BertholdiHI. ZseringenfisVidua.

-—1

Cbunegund  Uxo *•
Bernardi  illuftris
Comitis Carin-
thise, qui

t H47-

Adalbero  Comes in Enfwald,
& Goiferwald.
circa io88- &c.

Adalbero  ifte
Sator creditur
Dominorum de Styra ,
de Starhemberg,
de Lofenftein , &
de Grsez.

Berna rdus  Comes
de Styra.

Uxor: Luitgardis  Wiirtenbergia
fi Laz  10 fides.

Bernardus  ifte
Sator creditur
Dominorum de Pernegg.

Otakar V.  (vel Oda ) fundat Cartufiam In Seiz H5 r *
Et Collegium CanonicorumRegul. Voravii 11<?3-
-J- 11(54. 31. Decembris in Hungaria.

Uxor: Chunegund,  Diepoldi Marchionis de
Vohburg filia. f 21. Novembris.

Elifabetha.

Margaretha.

—'i

Otakar VI.  natus 1153. j m, Atrgu-iir ex Ma-ri 2W Jtijru*- 7 i &0
Leopoldo Auftriaco Styria^n/ li&Q> . jvojd udvnaL&nc in/ čadu  yW htsuAb .

Uxor , v tl ifuAuPVLov a. .- CluutiMtmsI vvUmoJv

-c











/

*

l

I

*


!



( , '




\


/


.


</