VERENIGING VRIENDEN VAN 5LOVENIE
Združenje Prijateljev Slovenije

Lipa

lndien onbeslelbaar relour aan
De Gaarde 278
2542 CP Den Ha ag

ISSN 0928-8376

Inhoud en colophon
VVijziging nummers internationaal teleloonverkeer
Van de voorzitter
Adressen bestuur
Over de door Ferdinand I geplande handelsvveg
van Ancona en Pesaro in Italie naar Nederland
via Ljubljana
Veremging Vrienden van Slovenie: wat u moet weten!
Dvanajsta Poletna sola slovenskega jezika v Ljubljani
Slovenen in Nederland...............rubriek......
Ajax-hajduk Split in Ljubljana

2
2
3
4

5
8
9
10

12

In dlt nummer publiceren Stanislav Blažič, Dr Marjan Drnovšek, Dr Ferdo
Gestrin, Marije Gorički en Frank van Krevel.
Jaargang 2, Nummer 4 werd verzorgd door de redactie en het bestuur.
Deze uitgave is verzendklaar gemaakt door P. Iskra en M Selan.
Oplage: 145 ex
Het volgende nummer is een dubbeldik nummer en zal verschijnen in december
De uiterste inleverdatum is 20 november Gelieve uw bijdrage te verzenden aan
het secretariaat.
Uit deze uitgave mag mets worden overgenomen, tenzij met bronvermelding
Een exemplaar is te bestellen bij het secretariaat voor 5 gulden per stuk Leden
ontvangen LIPA gratis Leden kunnen zich aanmelden bij het secretariaat
Memngen, die in LIPA vvorden geuit, vvorden niet noodzakelijkervvijs gedeeld door
het bestuur

VVijziging nummers internationaal teleloonverkeer van en
naar Slovenie
Het internationaal toegangsnummer van Slovenie is mmiddels gevvijzigd
in 386 (voorheen 38) Indien u vanuit Slovenie naar het buitenland belt,
draait u eerst 00 in plaats van het vroegere nummer 99
De telefoonnummers met netnummer 061 (Ljubljana e.o.) en die
beginnen met het cijfer 1 zijn gevvijzigd in een 7-cijferig nummer. Voor
intormatie kunt u gratis bellen met de buitenlandservice van
de PTT :06-0418.

3

Van de voorzitter
Onlangs vond in Utrecht een bijeenkomst plaats van het VVetenschappelijk Bureau van het CDA. Minister Kooijmans van buitenlandse
zaken sprak daar onder andere over het door sommige
Middeneuropese landen geambieerde lidmaatschap van de NAVO.
Volgens de minister dienen die landen eerst lid te zijn van de Europese
Gemeenschap, alvorens lid te kunnen vvorden van het Atlantische
bondgenootschap.
Opmerkelijk is, dat de Adviesraad Vrede en Veiligheid, adviesorgaan
van de Nederlandse Regering, in haar onlangs verschenen rapport "Is er
toekomst voor de NAVO?" aangeeft dat Middeneuropese landen ook lid
kunnen vvorden van de NAVO zonder per se lid te zijn van de EG.
Overigens zal het met deze aanpak wel meevallen, nu Boris Jeltsin
kenbaar heeft gemaakt problemen te hebben met een NAVOlidmaatschap van voormalige VVarschau-paktlanden.
Afgezien van het verschil in beleidsvisie tussen Kooijmans en de
Adviesraad, hebben beide aangegeven om vvelke landen het gaat
Kooijmans somde de landen op, die in aanmerking komen voor EGlidmaatschap op termijn: Polen, Hongarije, Tsjechie, Slovvakije, zelfs
Bulgarije en Roemenie. Maar degene, die hoopte op de naam Sloveniš,
vvachtte tevergeefs.
De Adviesraad Vrede en Veiligheid is met betrekking tot NAVOkandidaten nog terughoudender en spreekt in eerste instantie van
Polen, Tsjechie, Hongarije en Slovvakije. En ook hier vvordt Sloveniš niet
genoemd; overigens afgezien van de vraag of Sloveniš een NAVOlidmaatschap opportuun acht. Dat komi doordat de Adviesraad MiddenEuropa definieert als de Visegrad-landen (Polen, Tsjechie, Slovvakije en
Hongarije), tervvijl onder Oost-Europa mede het voormalig Joegoslaviš
vvordt verstaan...!
Op deze manier kunnen vve onze Europese samenleving natuurlijk nooit
begrijpen. Uit bezorgdheid hierover riep de Sloveense premier Marjan
Drnovšek, in zijn toespraak tot de Assemblee van de Verenigde Naties
september 1993 op tot een benadering van de landen in Oost-Europa,
die recht doet aan de culturele en historische diversiteit in deze regio. De
gualificatie "Oost-Europa" is naar zijn mening een te simpele
benadering, die te vveinig ruimte laat voor de bijzondere
omstandigheden, vvaarin elk individueel land verkeert.
In de vorige LIPA schreef ik dat Sloveniš ook al niet in de recent door de
Europese Raad gedane opsomming van de Middeneuropese
kandidaten voor het EG-lidmaatschap voorkomt. Teleurstellend, omdat

4
die opsomming voor het eerst plaats had; eerder sprak men vaag van
"Midden- en Oosteuropese landen".
De leus "Mijdt Sloveniš!" vvordt nog steeds gehoord. Daar kunnen wij als
veremging uiteraard geen vrede mee hebben. Dat betekent niet dat wij
als Vrienden van Sloveniš een ssmi-diplomatieke rol mosten gaan
spelen tussen de Sloveense en Nederlandse overheid; dat is een klus
voor Sloveniš zelf. Maar het betekent wel dat we met de bescheiden
middelen die ons ter beschikkmg staan, ons voortdurend dienen at te
vragen vvaarom Sloveniš vvordt doodgezvvegen en dat we betreffende
mstanties, ook als het de overheid betreft, op een zakelijke manier om
opheldering verzoeken. Het gaat erom dat aandacht vvordt gevraagd
voor een reele benadering van Slovenie; die mag ook best kritisch zijn.
Frank van Krevel, voorzitter

Verenlging Vrienden van Slovenie: wat u moet weten!
De Vereniging Vrienden van Sloveniš is opgericht op 7 juli 1991.
Ds Vereniging Vrienden van Sloveniš is een zelfstandige en
onafhankelijke landelijke organisatie, vvelke zich ten doel stelt om met
name op cultureel, economisch en maatschappelijk gebied de
samenvverking tussen Nederland en Sloveniš resp. Nederlanders en
Slovenen te bevorderen en zo mogelijk te initišren en onderhouden.
De vereniging beschouvvt zichzelf als de gešigende plaats voor
ontmoetingen tussen Nederlanders en Slovenen. De vereniging wil
voorts in het bijzonder een ontmoetingsplaats zijn voor de Slovenen in
Nederland.
(uit artikel 2 van de Statuten)

Bestuur
Voorzitter
Frank van Krevel
Bezuidenhoutsevveg 127
2594 AE Den Haag

Penningmeester
Stanislav Blažič
B.Bekkerslaan 52
5628 RC Eindhoven

Vice-Voorzitter
Pavel Iskra
Fagotstraat 47
2287 BC Rijsvvijk
070-3942435

Algemeen Bestuurslid
Vesna Marolt
Van Helt Stocadestraat 22-1
1073 JD Amsterdam
020-6754640

Secretaris
Marjan Selan
De Gaarde 278
2542 CP Den Haag

5

O ver de door Ferdinand I geplande handelsweg van
Ancona en Pesaro in Italie naar Nederiand via Ljubljana
Met betrekking tot de problemen, die in de omvangrijke monografie
"Liaisons et concurrences des voies maritimes et des voies terrestres
dans le Commerce international depuis la fin du Moyen Age jusqu'au
XIXe siecle" vvorden behandeld, wil ik enige vvoorden wijden aan het in
de titel genoemde concept, dat vvelisvvaar qua belang niet is te
vergelijken met de algemene vragen die in bovengenoemde monografie
vvorden behandeld, maar dat vvel kenmerkend is, enerzijds vanvvege de
verstrekkendheid voor de voorziene weg- en zeeverbindingen,
anderzijds omdat dit concept verbonden is met het economische
verkeer van het Sloveense gebied in de Noordadriatische regio in de
eerste helft van de 16e eeuvv (1).
Het concept draait om de realisering van de plannen van de
Oostenrijkse groothertog Ferdinand I om de handel tussen Italie en de
Habsburgse Nederlanden tenminste gedeeltelijk via de eigen havens
Trieste/Trst en Rijeka/Reka en vervolgens Ljubljana en Villach/Beljak
naar Antvverpen te laten lopen. In verband met deze inspanning de
handelsvvegen te verleggen, kondigt ferdinand I in 1527 een decreet af,
vvaarin Italiaanse handelslieden uit Ancona en Pesaro gunstige tol en
belastingvoorvvaarden vvordt geboden indien zij gebruik maken van de
nieuvv geplande handelsroute (2).
De redenen om tot deze nieuvve handelsroute te komen, vvaren
ongetvvijfeld zeer verschillend van aard. Het schijnt echter dat de
voornaamste redenen te zoeken zijn in de positie van het economische
verkeer en de betekenis van de Habsburgse en vooral Sloveense
landen in het handelsverkeer met Italie, voorts de fiscale politiek van de
Habsburgers en tenslotte hun strijd tegen de monopoliepositie van
Venetie/Benetke in het Adriatische Zeegebied. Op al deze drie terreinen
zien va juist in die tijd versterkte inspanningen, die alle onderling sterk
samenhangen.
Tot het begin van de 16e eeuvv heeft het Habsburgse bezit in het
noordoostelijke deel van de Golf van Trieste en in de Kvarner zich
definitief voor langere tijd gevestigd. De oorlog van keizer Maximiliaan
tegen de Venetianen (1508-1516) bevestigde deze status quo nog eens.
Het optreden van diens opvolger keizer Karel V in het Adriatische
Zeegebied, nog voor de deling van de Habsburgse landen met diens
broer Ferdinand, had eveneens ten doel het Venetiaanse monopolie in
de Adriatische Zee te doorbreken. Met de Vrede van VVorms in 1523 en
daarna de Vrede van Bologna in 1529 kenden de Venetianen de
Habsburgse onderdanen vvelisvvaar het recht toe op vrije zeevaart,

6
echter bleef de realisering van deze afspraak een dode letter. Juist in
deze tijd - tussen de beide vredesverdragen - toen er nog emge hoop op
succes heerste, presenteerde groothertog Ferdinand als toenmalige
heerser over de Habsburgse stamlanden, zijn idee van de nieuvve
handelsroute. De gedachte alliantie met Ancona en Pesaro valt te
beoordelen als onderdeel van de strijd tegen het Venetiaanse
monopolie in de Adriatische Zee en zeker ook als middel om de
Habsburgse havens in de noordelijke Adria op te vvaarderen ten koste
van de Venetiaanse sleden in Istrie -vooral Koper- en Venetie zelf
Ancona, dat juist in de 16e eeuw grote vvelvaart beleefde en krachtig
ontvvikkelde handelsbetrekkingen met de Oostkust van de Adria
onderhield, stond steeds lijnrecht tegenover Venetie (3). In Pesaro had
zich toentertijd de Heer van Urbino, Francesco Maria detla Rovere,
gevestigd; ook hij was een tegenstander van Venetie (4).
Een groot deel van de handel uit de Habsburgse landen, vooral uit het
Sloveense territorium, richtte zich op Italie Tussen de regio's vvaarheen
de goederen vverden getransporteerd vanuit het oostelijke resp.
noordoostelijke achterland van de Golf van Trieste lagen ook
Habsburgse kuststeden zoals Ancona en Pesaro. Alleen al de handel uit
het Sloveense achterland naar de havens in de Golf van Trieste en
Rijeka en vice versa, overschreed vanaf het eind van de 15e eeuw
200.000 goederentransporten per jaar Veel van deze goederen ging
niet alleen naar Venetie, maar ook naar Ancona en Pesaro En zo
kwamen er ook goederen uit deze sleden naar het Sloveense
achterland
In de goederen- en belanstingregisters van Ancona vvorden transporten
uit Ljubljana en de Sloveense landen vermeld (6) In Pesaro meldden
zich in dezelfde tijd kooplieden uit de Habsburgse landen, vvaaronder
ook uit Ljubljana (7) Anderzijds traden de rijkste adellijke en
patriciersfamilies. vvaaronder het Anconese geslacht Ferducci, in
contact met de sleden in de Golf van Trieste en Rijeka (8)
Juist in de rol en betekems van de handel uit de Habsburgse landen met
Italie moeten vve de hoofdreden zien voor het breed opgevatte plan van
aartshertog ferdmand. De keuze van Ljubljana en Villach als
tussenstations op de vveg van Italie naar de Habsburgse Nederlanden
vvas dan ook niet uitsluitend gebaseerd op verkeers-geografische
inzichten. Beide plaatsen vvaren ook belangrijke uitgangspunten voor de
handel met Italie En met betrekking tot deze handel vvaren de
Habsburgers vanaf het laatste kvvart van de 15e eeuvv en vooral sinds
het begin van de 16 eeuvv begonnen hun fiscale beleid tot gelding te
brengen. Hierbij bleken de voordelen samen te vallen met de aspiraties
van Trieste.

7
Als de Habsburgers tot deze tijd min of meer onverschillig staan ten
opzichte van hun havens, steunden zij voortaan met beslistheid vooral
Trieste en diens inspanningen, opdat de gehele handel tussen het
achterland en de kustplaatsen resp. verder Italie invvaarts, naar de eigen
markt getrokken zou vvorden. Met alle middelen van de middeleeuvvse
economische politiek richtte zich het verkeer uit de eigen landen op
Trieste en andere van hun eigen havens.
Over deze route zou voortaan gehandeld vvorden, gegarandeerd door
een tolsysteem en belanstingstelsel en nieuvve tarieven die de
schatkisten van de landheren alsmede de handel naar Trieste
bevorderden. De rol van de Venetiaanse steden in Istrie, vooral van
Koper dat tot dan de handel vanuit het Sloveense achterland naar Italie
domineerde, verminderde en de leidende rol in deze handel verlegde
zich langzaam naar Trieste.
Wat zou in deze strijd tegen de Venetiaans-lstrische steden en tegen
Venetie zelf meer ten goede komen aan Trieste dan het feit, dat de
handel uit het grootst mogelijke deel van Italie direct naar haar zou
vloeien. Dit eens temeer daar met het optreden van Karel V tegen de
Venetianen de mogelijkheid opkvvam, dat hun zeemonopolie in de Adria
een grote slag zou vvorden toegebracht.
Maar de dingen liepen anders en met de Vrede van Bologna viel elke
hoop op de doorbreking van het Venetiaanse monopolie ze in het vvater.
Hier moet o.a. de hoofdreden gezocht vvorden, dat het concept van de
handelsvveg naar de Nederlanden niet begonnen is gerealiseerd te
vvorden. Het is echter ook mogelijk dat de vergrootte toestroom van
Italiaanse handelslieden en ondernemers naar de Sloveense landen,
vvaar zij niet alleen maar handel dreven maar er zich ook vestigden,
hieraan bijdroeg.
Alles vvat ik veronderstelde in het voorgaande is slechts een bevvijs extra,
hoe de verkeersvvegen in deze tijd, zoals in de hele middeleeuvven, in
veel grotere mate bepaald vverden onder invloed van politieke krachten
dan door economische handelsstromen.
Dr. Ferdo Gestrin.
noten:
1 Prim F. Gestrin. Trgovina slovenskega zaledja s primorskimi mesti od 13. do
konca 16. stoletja, Ljubljana, 1965.
2. J. Zontar, Villach - Nurnberg und der Sudosten. Zur vvirtschafts- und
sozialgeschichte Villachs im 15. und 16. Jahrhundert. V Jahrbuch des Museums
der Stadt Villach, 1 Jahrgang - Neues aus Alt-Villach, p. 100.

8
3. Prim M Natalucci. Ancona attraverso i secoli II, 1960. p 127; E Spadolini II
Commnercio, le A rti e la Loggia de Mercanti in Ancona. 1904, p 37 e v.
4 Prim. G Vaccaj. Pesaro. Paginedi storia edi tipografija, 1909. p 103 e v.: P E.
Vecchioni, La vila e gosti lllustrissimo Sig. Francesco Maria della Rovere di Prat e
Gratia de Francia. V Bollettino della Societa degli amici. II-IV. 1924-1926. p.31 e.v.;
R Marcucci. Francesco Maria della Rovere. Parte I (1490-1527). p 28 e v.
5 F. Gestrin, a w , p 43 e v
6. E Spasdolini, a w . p 21 e v.; idem II libro della franchigia di Ancona (1471). in
Atti e memorie della R deputazione di storia patria per le Marche. vol II. fasc.ll,
p 117 e v.; idem La Loggia dei mercanti in Ancona. Portocivitanova 1904. p, 14 e v
en p.30 e.v ; C Ciavarini. Statuti anconitani del mare del terzenale e della dogana
e patti con diverse nazioni. in Fonti per la storia delle Marche pubblicate dalla
Deputazione marchigiana di storia patria Statuti - secoli XIV-XV, vol I. 1896.
Archivio storico comunale - Ancona; Libro sulToflicio del fondichiero e suoi
pagamenti rinformanti nel 1518. fol 8 e v., fol 20 en 21.
7. Prim. V Fabjančič. Zgodovina mestnih sodnikov in županov v Ljubljani. I
(machineschrift in Stadsarchiel Ljubljana), p. 151; In het jaar 1510 voerde bijv.
burger Peter Reicherl50 vrachten koc en 150 vrachten ijzervvaren uit naar Ancona
en Pesaro Archivio di Stalo - Pesaro notariaatsarchief van Milij Milioni uit 1527
(Repertorium instrumentarum et contractum de prestiti Anno 1527), fol 387-7' en
411-11'. fol 15; notanaatsaicliief van bernardino Fattori (1536-1539). fol.60-62; F
Gestrin. Arhivi v Markah Zgodovinski časopis nummer 28 (1964), p 241
8 Prim Bo ek van de Veertigste Penning in Rijeka/Reka voor 1537, vvaarin Nikolaj
Ferducci wordt genoemd (fol 11'-12) en Andrej Ferducci (fol 20’-21). Staatsarchief
van Sloveme, vic-archief F 1/74

(HwITTE) F. WITTE & PARTNER
Levering en installatie van computers en netvverken.
Computerlessen, o.a.;
Apparatuur kennis, MS-Dos en
Wordperfect 5.1

F. WITTE k PARTNER
VAN AREMBERGELAAN 117
2274 BR V00RBURG
TEL: 070-3476026
FAX: 070 3854662

9

Dvanajsta Poletna sola slovenskega jezika v Ljubljani
Slovenščina je jezik za zaljubljence, saj poleg ednine in množine pozna
se dvojino. Ce nisi zaljubljen v neko punco, ce nisi zaljubljena v nekega
fanta, potem si vsaj zaljubljen(a) v deželo Slovencev... Dvojina torej
vedno velja. S to prijetno resnico so se seznanili tudi udeleženci (iz
dvajsetih držav) letošnje Poletne sole slovenskega jezika, med katerimi
je bila tudi Članica Združenja prijateljev Slovenije, Marije Gorički z
Nizozemske (provincie Zeeland). Spodaj objavljamo intervju
slovenskega časopisa Dnevnik z Marije Goričkim.
Frank van Krevel

Intervju v Dnevniku z Marije Goričkim
Dnevnik:"S podelitvijo spričeval udeležencem Sole slovenskega jezika se
je v organizaciji Centra za slovenščino kot drugi jezik v ponedeljek, 5.
julija, začela mednarodna Poletne sola slovenskega jezika. Pod
predsedniškim vodstvom prof. dr. Mirka Juraka so pripravili pester
program, ki tokrat ne bo zajemal le tečajev jezika, marveč bodo
udeleženci sole, ki jih je letos vec kot sto, lahko navzoči tudi na
posameznih strokovnih predavanjih is slovenske zgodovine,
umetnostne zgodovine, književnosti, etnologije, kulinarike, lahko se
bodo seznanili s političnim položajem Slovenije in bivši Jugoslaviji...
organizatorji pa so pripravili tudi nekaj ekskurzij, krajših potovanj,
kulturnih in športnih ter sploh najrazličnejših dogodkov, ki bodo soli, ki se
bo končala 30. julija, pritisnili pečat sproščenosti in zabavnosti. Ne
nazadnje gre samo za Poletno solo, katere namen ni zgolj spoznavanje
jezika, večurno vsakodnevno piljenje slovničnih značilnosti, laeksikalnih
zakonitosti itd., marveč je njena funkcija tudi v medsebojnem druženju,
spoznavanju. (...)
Marije Gorički:"Slovenscine sem se začela učiti iz dveh razlogov; prvič,
oce je Slovenec in rada bi se naučila njegovega jezika, in drugič - vec
znaš, vec veljaš. Nikoli ne ves, kaj se bo v življenju zgodilo. Slovenija je
samostojna država, ki se odpira v svet, je dežela novih možnosti, se
neraziskana, vzpostavljajo se nove vezi. odpirajo se možnosti
poslovnega sodelovanja itd. Ker vem da se v tem trenutku ne bom kdove
kako veliko naučila, bom sla po končanem tečaju se za mesec dni v
maribor, kjer bom kot sobarica delala v Hotelu Slavija. Sicer pa jeseni
začnem študirati ekonomijo na Univerzi v Mariboru."
(V naslednji LIPI uredništvo bo objavilo prispevek Marije Goričkega o
njenih doživetjih v Ljubljani).

10

Slovenen in Nederland (*)

rubriek.

.................................................................

...........................................................

Het gesproken en geschreven Sloveense vvoord speelden voor de
Sloveense migranten in hun vreemde omgeving een beslissende rol bij
het bevvaren van de Sloveense identiteit. Als onderdeel van de culturele,
politieke en religieuze activiteiten van Sloveense gemeenschappen in
VVest-Europa, vverden dan ook vele tijdschriften uitgegeven van
uiteenlopende aard. Al deze publicaties hadden echter het
gemeenschappelijke doel de gemeenschappen van de Slovenen in het
buitenland te versterken en hun band met het moederland levend te
houden.
Haast zonder uitzondering kan gesteld vvorden dat de Sloveense
bladen, die uitkvvamen voor de Tvveede VVereldoorlog in VVest-Europa,
grote moeilijkheden hadden met een regelmatige verschijning. De
moeilijkheden bestonden vooral uit kleine of gestaag dalende aantallen
lezers, vvaardoor men zich ging richten op niet alleen migranten in een
land, zoals Nederland of Duitsland, maar op de Slovenen in heel VVestEuropa. Er zijn zelfs voorbeelden van abonnee-vverving overzee. Zo
spoorde het in Heerlen uitgegeven blad "Slovenska delavsko-kmecka
republika" lezers aan om het blad "Delavski list" te lezen; dit blad
verscheen in Argentinie. Toch zetten ook dergelijke maatregelen vaak
geen zoden aan de dijk.
Voor de communistisch en socialistisch georienteerd bladen speelden
ook de legale of half-legale omstandigheden, vvaaronder deze moesten
verschijnen, een rol.
De doorgaans uitgesproken politiek-ideologische of religieuze identiteit
van de in VVest-Europa gepubliceerde bladen (katholiek, socialistisch,
communistisch, Joegoslavisch) had het effect dat de lezerskring werd
beperkt tot gelijkgezinden. In het onderstaande behandel ik het
Sloveens blad "Rafael", dat in de dertiger jaren in Heerlen verscheen. In
de volgende LIPA zal ik aandacht schenken aan het blad "Slovenska
delavsko-kmecka republika", dat eveneens in de dertiger jaren in
Heerlen uitkvvam.

Rafael (1931-1935)
Met de uitgave van dit blad (1) werd begonnen door Sloveense
migranten-zielzorgers, als hulpmiddel bij hun misionair, cultureel en
sociaal werk onder de Sloveense migranten in VVest-Europa. Uit het
meermalen vvisselende onderschrift van "Rafael" blijkt dat het voor alle
Joegoslavische migranten bedoeld was, aanvankelijk alleen voor de
migranten in Nederland en Belgie, vanaf het zevende nummer (1931)
ook voor de migranten in Frankrijk en Duitsland, vanaf 1934 echter voor
alle migranten in VVest-Europa. Met dit blad is de naam van de

11
geestelijke migrant Drago Oberzan nauvv verbonden. De redactie
benadrukte meer dan eens het niet-politieke en tegelijk bet migrantenarbeiders karakter van "Rafael". Men engageerde zich echter sterk voor
de versteviging van het geloof. "Het tijdschrift is vandaag het
belangrijkste en meest doeltreffende middel voor de verbreiding en
verdieping van het Evangelie... We vragen ons af, vvaarom wij
katholieken, waarom katholieke Slovenen in het buitenland zo weinig
geven om de katholieke pers (2). Deze gedachte is geschreven in het
begin van 1934, toen het tijdschrift vvaarschijnlijk in moeilijkheden
verkeerde, want nadat het blad de eerste jaren in Heerlen gedrukt vverd,
vond de productie vanaf 1934 plaats in de drukkerij H. Cirullus te
Maribor. December 1931 had "Rafael" zo'n 1500 abonnees (3).
Uit de overvvegingen van Zakrajšek in het nieuwe blad over het
samengaan met de uitgave "Izseljenski vestnik" tot het tijdschrift
"Izseljenski vestnik - Rafael" (1935) weten we, dat "Rafael" geteisterd
vverd door redactionele moeilijkheden en problemen met het drukken,
die uiteindelijk leidden tot de fusie met "Izseljenski vestnik". Zakrajšek
roept dan ook alle abonnees op het nieuvve blad trouvv te blijven (4).
Dr. Marjan Drnovšek
noten:
* Het bovenstaande artikel is gebaseerd op het eerder verschenen artikel van M
Drnovšek "Izseljensko in drugo časopisje med Slovenci v zahodni Evropi do leta
1940” (in: Dve domovini/Two Homelands, 1992-2/3, Ljubljana, p 265-316); de
inleiding is een vertaling en samenvatting van p 265-272, het deel over Rafael is
rechtstreeks vertaald (p.287-288). [Vertaling door de redactie).
1 Naslov: Rafael - Podnaslov: Glasilo jugoslovanskih izseljencev v Holandiji in
Belgiji (do 1931, 6), Glasilo jugoslovanskih izseljencev v Belgiji, Franciji, Holandiji,
Nemčiji (od 1931, 7), Glasilo jugoslovanskih izseljencev v zapadni Evropi (od
1934, 2). Izdajatelj: Drago Oberzan (do 1931, 6), Slovenski izseljenski duhovniki
(od 1931, 7). Ogovorni urednik: Drago Oberzan (do 1934, 1), Franc hrastelj (od
1934, 2). Urednik: Drago Oberzan. Tiskar: Limburgsch Dagblad. Heerlen (do
1934,1), Tiskarna sv. Cirila, Maribor (od 1934, 2) Bevvaard in Narodna in
Univerzitetna Knjižnica in Ljubljana: jaargangen I tot en met IV: 1-12 (1931 tot en
met 1934), jaargang V, nummer 1 (1935)
2. origineel citaat: "Časopis je danes najvažnejše in najucinkovitejse sredstvo
razširjanje in poglabljanje Evangelija... Vrpasajmo se, zakaj se katoličani, zakaj se
katoliški Slovenci v tujini tako malo zmenimo za prespeh katoliškega tiska..", in:
Rafael, jaargang IV, nummer 1, Heerlen, januar! 1931 (Blagoslovljeni nase vere).
3 Rafael, jaargang I, nummer 12, Heerlen, december 1931 (Izjava resnici na
ljubo).
5. Izseljenski vestnik - Rafael, jaargang V, nummer 2. Ljubljana, februari 1935
(Kazimir Zakrajšek Izseljenski vestnik in Rafael en list).

Reeds 30 jaar uw betrouwbare partner
in gemotoriseerde tweewielers...

TOMOSIMI®lMLM®
TOMOS NEDERLAND TRADING COMPANV B.V.
Kweekweg 24, 8161 PG Epe - Postbus 172, 8160 AD Epe
Telefoon 05780-13155 - Fax 05780-16480

Ajax Hajduk Split in Ljubljana
-

Ljubljana:"pittoreske hoofdstad van Slovenie" stond enige tijd geleden in
het Eindhovens Dagblad te lezen. Het artikel had te maken met de
voetbalvvedstrijd Ajax - Hajduk. FC Hajduk is, zoals menigeen vveet, een
Club uit het Kroatische Split. De vvedstrijd werd gespeeld in het kader van
de competitie voor de Europa Cup. Normaliter vvorden deze vvedstrijden
gespeeld in de plaats van een van beide clubs. Nu was Split aan de
beurt, maar vvegens oorlogshandelingen kwam deze stad niet in
aanmerking. Dan zou Zagreb, de Kroatische hoofdstad, de aangevvezen
plaats zijn gevveest Maar Zagreb werd niet veilig genoeg bevonden. Er
moest naar een andere plaats vvorden uitgevveken. De tijd begon te
dringen, omdat de vvedstrijden volgens een vastegsteld rooster dienen
te vvorden gespeeld. De verschillende uitvvijkplaatsen passeerden de
revue, vvaaronder Trieste, maar Ljubljana kvvam als vvinnaar uit de bus.
Er valt aan deze beslissing natuurlijk een diepere betekenis toe te
kennen dan louter de "plaats" vvaar een voetbalvvedstrijd gespeeld zou
vvorden. Aan het Europese publiek vverd namelijk duidelijk gemaakt dat
Slovenie een veilig land is. De boodschap vverd de ether ingeslingerd:
naar Slovenie kan men gerust (met vakantie) gaan Het vverd tijd;
Slovenie vvordt door vele Nederlanders nog steeds gezien als een
onderdeel van het "voormalig Joegoslavie" met alle voor Slovenie
negatieve gevolgen van dien. Tervvijl in Slovenie al meer dan twee jaar
geen sprake meer is van vvelke oorlogshandeling dan ook.
Voetbal heeft in het voordeel van Slovenie gespeeld.
Stanislav Blažič