X^Jsiffimi, ac Revefendiffimi

■'«  domini domini

1  5  9  73

I. ARCHIEPISCOPI LABACENSIS,

BRIGIDO

de Marenfels & Bresoviz , Sac. Css. Reg. Ap. Majeft. Confiliarli
intimi ačtualis, folio Pontificio affiftentis &c.

PASTORALIS EPISTOLA

in qua praefcribitur ordo in Archidicecefi fervandus, dum facrae res peragunlur,
aliatjue monita ad Parochos continentur, ut fuo re&ius officio fungantur.

L A B A C I ,

Tjpis Joannis Bapt. Retzer Anno 1804.

Jl$bW

153979


NA MISERATIONE ARCHIEPISCO-

PU5 LABACENSIS, S. R. I. PRINC EPS, S. C. R. & A.

M. CONS. INT. ACT. &c. &c.

Dile&is Nobis iti Chrifto, Venerabili Capitulo Ecclefne Noftra
Metropolitan^, Decanis ruralibus, Parochis, cssteris^ue animarum
Re&oribus & unirerfo Clero Archidicccefis Noftrae*

Gratia vobis, & pax a Deo Patre noflro & Domino Jefu Chrifto.

A

Ji, SA.  prima die, qua ad regendatn amplifsimam hanc Dioscefim divino eonfilio
eledi fumus, nihil paternam folicitudinem Noftrain, quam Clero, populoque No-
firae fidei commifsis debemus, acerbius fatigavit, quam magna, qua undique
premimur, Sacerdotum penuria. Me/sis quidem multa, operarii autempauci. Vi-
demus enim gregem hinc inde proprio etiamnum pafiore orbatum : videi n us indefef-
fos in vinea Domini operarios ant annis jam decrepitos, aut contiouis iabori-
bus attritos pondus diei portare, &  aelhu, qui onerum mole opprefsi, auxilium
a Nobis, ne in via deficiant, jure pollulantes incafsum praefiolantur.

Huic malo vehementer condolentes faepenumero in caufas ejusdem pro offi-
cii Noflri gravitate indagavimus. Ac  inter innumeras, quas maxime h-orum inju-
riae temporum debentur, contemptum ftatus ecclefiaftici invenifse , & principem
locutn tenere arbitramur. Ea quippe praecipue ffudiofae juventutis indoles elt, &
natura , ut praecoci quodam pruritu ad eum ftatum anhelet, quem magni pne
reliquis fieri, colique confpexerit. Unde fit, ut optimae fpei adolefcentes ex hor-
rore tantae vilipenlionis, qua facerdotium hodiedum vapulat, emenfo philofophiae
curriculo ad alia pronius, quam facra Itudia convolent.

Clerus quidem quia in fortem Domini vocatus, ficut &  religio , quia malig-
nis hominutn appetitionibus contraria else dignoscitur, fuos semper ofores , va»
lentesque hoflium patiebatur incurfus; nunquam tamen , fi incunabula Ecclefiae
excipimus , ardentius pro veritate, fuique fplendore fatigabatur, quam infauftis
hifce temporibus, ubi nonfolum, quidquid erat pravi ingenii, calliditatis, frau-
dis, atque furoris, in ea oppugnanda impenkjm ingemifcimus, verum etiam in-
valefcente quadam effrasni opinandi, fcribendique libidine, profani« undique li-
belculis obrutos nos efse dolemus, qui velut agmine fafto in id conjuraffe viden-

A  tur,

š

tur, ut ftatum ecclefiafiicum eontemptui, ludibrioque homitmm čscptmentes pro«
verbium, & fabulam facerent.

His omnibus ClementiffimuS, ac Religiofiffimus Imperans Franciscus II. in- 1
ter affiduas regiminis Sui curas animum admovit , &  data ad Epifcopos Provin-
ciarum Encjclica die 2da Aprilis 1802. ea omnia fapientilTime fancivit, quae ad
vindicandam ab injuria temporum facrae religionis, atque ejus minifirorum
au&oritatem , priftinumque Iplendorem reftituendum , ac augendum exinde
CLerum quoquo modo conferre poffunt, ratus, religionem principem in po-
litieo locietatis regimine libi vindicare partem , ex eaque pendere pluri-
mum tam totius Reipublicae incolumitatem, quam fingulorum civium yeram,
ac ftabilem felicitatem. Piiffimam hanc Caefaris mentem quoad potiora, quse vos
ttinent capita,jam litteris Hoftris sima Julii ejusdem anni aperuimus.

Veram fateamur ingenue, nos qu9qu$, aut aliquos certe noftrorum, licut
in oanonicis vifitatiombus n041 finžuamgn% 'anilhLnitetotC^aniniadvertimus, efle
in percuffione«nb%'i*^'imo#, k jturfmtrRrt[u’^coi»^-^cu^ rfkiifterium , quod cce-
lefiibus negotiis continetur, in oculis mundanorum Vilefcat. Huc autem poti/G-
mum pertinere judicantur:

I. Studii ecclefiafiici negleftus,

II. Inftitutionis publicae incuria,

III.  Doftrinas , quae  praedicatur, diverfitas,.

IV. Difpar publicas devotionis forma,

V. Quotundam vita, fanftitati vocationis noti conformis, ac demum

VI. Defpečti veteris difcipiiaas Canones.

Quae licet paucos admodum de Clero afficiant, irmneris tamen, &  Ratus
ecclefiafiici contemptum pedetentim promovent; dum quod vitio hominum con«
tingit, in fiatum ipfum refundi confuevit. His ergo, ut opportunc iempore vul-
neri, dum adhuc rem.ediabiie eft, medelam adferamus, officio Nofiro paftorali
compulfi l'equentia ftatuimus s  ac mandamus.

I.

De ftudli eccleftaftici negle&u«

§. 1.

Ac pritmim ad vos Ioquimur, nove'la germina curatoruffi; vos exhortantU¥
affečUone potius, quam poteitate, qui m forteai Doroiai vocati pnmas vigilan*

ti£e Noftrse čuras jure vobis merito vendicatis. Mementote, abfolutis /tudiis tfieo-
logicis de domate in agrum , de requie ad labores, de portu ad fpatiofiim de-

f ravati faeculi mare vos commigraile; idcirco fatagite, ut non caflcs mc do, fo*
rios & immaculatos ros fervetis a faecuio, verum e ponte velutin vorticem
profpicientes attendite, ne & qui vado, ant narigio contendunt, in profunduin
metgantur, & vos ipli e ponte praecipites, quanto fublimiori, tanto graviori Japfu
naufragium patiamini. Vos utique elegit Deus, pofuitque, ut eatis, &fni&um afieratis,
& fruftus veder maneat: vos elegit velut lucern de tenebris, agnos de medio lupoi um,
ut eatis, non ut mollem ducati* Vitam, autotio confummemini, fed veluti cascorum
duces, &languentium baculi infirma erigatis, disrupta confolidetis, deprarata conver-
tatis; vos pofuit, ut fručlum, non plaufum, non aurum, aut argentum afferatis ,
fed uni Deo, qui cor intuetur, & videt in abfcondito, piacere, animasque iu-
crari ftudeatis.

§• 2-

Verum dum a filiis Sion incljtis, meifem Nobis abundactem promittlimis;
quid ab iis fperare licet, qui abfoluto ftudiorum eurriculo leftionem , &  omneftu-
dium ita negligunt, ut officio le fuo abunde fatisfeciffe judicent, fi horis canoni-
cis perfolutis, mifTa celebrata, & exterioribus quibusdam fiatus officiis obiter
pera&is, poft adinventiones fuas abeuntes , aut otio diffluant, aut mundi negotiis
Je implicent ? Nonne non folum ea, qu* utut rnodica in fcholis delibarunt,
fucceffu temporis memoria evanefcent, fed &  ipfe intelleftus denfis ignorantiae te-
nebris obducetur dicente Domino : Quia tu fcientiain rcpulilti, repeliam te, ne
facerdotio fungaris mihi. Cfeae. 4. 6. ?

S- 3 -

Sed haec, dum candor lucis ignoratur, exindeque obfcura pro Iucidis appro-
bantur, interdum adfiuc connirenda forent, nifi ex ejusmodi ignorantia facer-
dotum , ffatus quoque ecclefiafticus contemptui, ordo facerdotalis dedecori, fa-
era minifieria vituperiis, ipfa religio vilipenfioni, fanctiffimaque myfieria profana-
tioni, ac impiorum irrilioni exponerent,ur. Unde nonimmerito Deusolim conque»
ftus eft: Speculatores ejus caeci omnes, nefcierunt univerfi: canes muti non valen*
tes latrare , — ipfi paftores ignoraverunt intelligentiam : omnes in viam iuam de-
clinaveruut : • • - & eritficuthodie,/ic &cras,& multo ampliu8.Isai.56. 10. n.  12.

§• 4.

Quomodo enim labia facerdotis cuftodient fcientiam, nisi illamprius men-
te, &  corde ruminaverit ? qnomodo veritati contradicentes arguet, nisi veritatem
ipfe norit? quomodo paftor gregem iiium pafcet, aut pater filiis panem franget,
nisi ille ovibus de jpafcuis , & luc iibi de pane providerit? quomodo medicus

■A 2  aegros

4

segros fanabit, nisi morborum naturam, & medicinam perfpe&am habuerit ? au«
quomodo judexjudicabit, nisi legem Domini meditetur die ac no&c ? quomodo
denique, exclamat S. Bernardus, ignorantia mater cuU&oram errorum, excufari
pofietineo, qui fe magiftrum infantium, & doftorem infipientium profitetur ?
Ignorans utique ignorabitur, imo & multos ignorare faciet, &  ignorari, Nunquid
cseco caecum duftante non ambo in foveam cadent?

§• 5-

Dum autem de scientia animarum paftori neceffaria loquimur, nequaquam falii
nominis fcientiam, illam fcilicet mundi fcientiam intelligimus, qu<e liultitia eft apud
Deum, quasque plus fapit, quam oportet fapere, de qua tam auditores, quam
doftores reddituri funt aliquando rationsm; fed luavein illam fapientiam fapi«
entiarum, fupereminentem nimirum fcientiam Jesu , in quo funt omnes tkefauri
fapientiae, & fcientiae abfconditi, qum liumilibus confentiens ad fobrietatem fa-
pit, qua S. Paulus ex alto provifus non judicavit fe aliqu*d fcire, nisi Jesum,
ik  nune crucifixum, propter quem omnia detnmentum fecit, &  arbitratus eft
ut Itercora, ut Chriltum lucrifaceret.

%. 6 .

Hanc vero fcientiam SanSorum prseprimis vobis propinant facri libri novi,
& veteris teftamenti. Scrutamimi fcripturas , in his rnvenietis tidei dogmata, mo«
rum praecepta, &  requiem animabus veftris: legite cum liumilitate, &  oratione;
& erunt eioquia veltra tanquam gladius acutus, & dulciora super mel, & favum.
Omnis enim fcriptura docente Apoltolo utilis eft ad docendum,' ad arguendum,
ad corripiendum, & erudiendum in juftitia, ut perfe&us lit homo Dei ad omne
opus bonurn inftruftus. Nam quidquid homo extra didicerit, li noxium eft,liic dam-
natur: li utile elt, Hic invenitur; & cum ibi quisque invenerit omnia, quae utili-
ter alibi didicit, multo abundantius ibi inveniet ea, qu« nusquam alibi invenire
pptuit.

. S- 7*

LeSioni facrae fcripturse accedant Ss. Patres, facri illi, &  unftione pleni
divinarum litterarum Interpretes; jungantur conciliorum decreta, quae majorum
nollrorum traditiones ad nos u. r que trsnsmiserunt, ac probatiffimorum Theolo-
gorum fcripta, qui ex lus genuinis purifftmisque idjitibus doftrmae, & moram
preecepta hauferunt.

S*

Quare vehementer optamus, ut quilibet Sacerdds Archidicecefis Nofirae fibi
de Sacris Bibliis juxta Vulgatam editionem tam in latina quam vernacula lingua
provideat, habeatque interpretem, qui aut univerfam Scripturam, aut partes
aliquas, & difficiliora loca expoluit. Inter lios comendari meretur Calmet, du
Hamel, Sacy, Akxander Natalis in Evangelia, &  Epiftolas.

S. 9.

Pro Theologia dogmatica fint: Gazzaniga, Bcrtierl, Contenfon, Theologia
snentis, & cordis.

§• 10 '

Pro Theologia Morali: S. Gregorii Papae Moralia: Befombes,, Genetto,
Antoine uovilTimae Romauae editionis.

$. ir.

Pro jure Canonico: Rieger, Pehem, Van Efpen.

S- 12.

Pro inRruftione paRorali: Regulse pafiorales S. Gregorii Papas: Monitio-
nes, .inftru&iones S. Caroli Borromsei: Habert, praxis pcenitentias.

S. 13 -

Pro Catechetica inRru&ione: Catechismus Romanus, Pouget, Fleuiy Cate*
chismus hifloricus«

S- 14-

Inter Afceticos, quibus animarum PaRores pro fui, populique a;dificatione
operam navabunt, commendamus ConFelfionum libros S. Augultini, ejusdemque
Soliloquia: S. Ch r yToltomi libros de Sacerdotio; Librum de im taticne Chritti:
opera omnia S. Francitci Salesii: Muratori, de vera devotione ;d:rf«nnfii*jj €()ru
(ji; Abelv Sacerdos ChrdUanu*.

S. 15

<>

S- 15-

Pro rituum norma teneat quilibet Rituale Labacenfe , quod ob defečum
■exemplarium ulumae edititionis ncviter emendatum fuo tempore in lucern prod-
ibit. Adfit quoque concilium Tririentinum , & Pontificale Romanum. A prcfanis
autem , praefertim modernis Pfeudo - politicis, tamquam a pefte abdorreat ne
animum duplicitate, iimulatione, aut hppocrifi coirumpat.

S« 1 6.

His & alii optimae frugis libri fuperaddi polTent quam plurimi; aft his con*
lenti, neminem quoque obligare intendimus, ut libi de omnibus provideat. Ex
recenfitis tamen unum faltem, ut de qualibet Theologise parle fibi quisque com<
paret, vehementer optamus, deluper etiam in canonicis Noftris vifitatiombus fpe-
cialiter invigilaturi.

S- 17-

Quia vero omnis profe&us ex alfidua Ie&ione, vivacique meditatione pro»
cedit ^ ac leftio adhibita collat.one majorem intelligentiam praebere ipfa expe-
rientia probatur, opportunum duximus, perutiles illas eccleiialfica* exercitationes
ad venerabilis antiquitati$ , & aiiarum Dioecefeon exemplum, in quibus hicmos
jam diu laudabiliter viget, etiam in noftra Archidioecefi uieunte anno introducere.
Elit autem harum exercitationum lisec materia , hic ordo :

$. i8-

Proponentur ab olFicio NoRro Archiepiscopali fub cujuslibet anni principiura
materiae anni decurfu pertra&andae, ita, ut univerlae Tiieologise cognofcenda a d
cujusque captitm , & intelligentian enubilentur.

S- i9‘

In his autem exercitationibus agetur praecipue de omnibus iis, quas praxim,

& animarum curam propius afficiunt. Ac imprimis exp'onenpur Chriftianae re-
ligionis fundamenta, &fidei dogmata, rindicando illa adverfus recentiores Pfeudo-
prophetas: fecernendo accurate, quae ad fidem , & religionis eflentiam, aut ad
exteriorem ejus difciplinam fpeŠent: commonftrando , quem nexum fidei dogma¬
ta cum fidelium moribus habeant: tradentur quoque & morum praecepta, often-
dendo viam , qua ratione ad praxim deducenda fint, quomodoque praxis cum
theoria combinanda. His accedent homiieticas interpretationes, exercitatioue»
catecheticee , & qu*ftiones lyturgicae.

7

§• 20 .

Ad qtižeftiones Bas propofitas omnes Sacerdotes tam curati, qtram non cu-
fati, in dvitatibus, aut ruri degentes , exceptis Decanis, Parockis, aliisquejam
fenio confe&is in fcripto refpondebunt: quas elucubrationes intra annum coope-
ralores fuis refpe&svis Parochis , capellani locales vero , & Vicarii expo*iti, alii-
que Presbjteri fuo Decano exhibebunt, qui accurate dijudicatas annexis etiam,
si opus fuerit, animadverlionibus, ante menfem Novembrem Officio Noftro Archie-
pifcopali confignabiuit, ubi denuo rigidse disquifitioni, ac judicio Confiftorii No-
itri iubjicieatur.

S- 21.

Elucubrationes autem fint breres , claraj , & ex purls Scripturas, Ss. Patrum,
&  conciliorum fontibus, ex monumentisque venerabilis antiquitatis fimul, & fu-
pra recenfitis Audoribus definitae. Evitentur omnes inutiles fubtilitates ad rem
non pertinentes, novitatis amor, ac ftudium partium. In fine decifionis cuique
dubia, vel occurrentes fpeciales cafus proponere liberum efto.

S- 22.

Per has exercitationes ecclefiafiicas vero nihil derogamus examinibus ex
prasfcripto in ccncurfibus generalibus omni femeftri pro beneficiis curatis haberi
folitis; quinimo quemlibet Sacerdotem beneficio ftabili necdum provifum obli-
gamus, ut polt fex aiuios in cura animarum transados irrequifitus fe fiftere
conetur.

II.

De pullicte inftručtfonis incuria.

§• i.

Ex datnnabili fhidii ecclefiafiici negledu neceffario quodam nexu promana-
re debuit publicse infirudionis incuria. Quosdam enim alia omnia ferventer , &
cum guftu, fua vero aut cum taedio, &  averfione agere, aut plane prascipuum
boe animarum paftoris ofiicium negligere audimus; iios minus paratos ex ca-
thedris pro fermone dicere miramur, illos fabulofis narralionibus verbum Dei
profanare, alios denique audiloribus fermone in Ion«um protrado faftidium pa-
rere, fibi vero, totique Clero defpedum & vilipenlionem creare ingenuscimus.


*.

<///.

Ouapropter ac! vol, animarum Cbrifti fidelium Padotes, paterni cordis cu-
ras, cogitationesque denuo convertimus, obfecrantes mifericordem Patrem & di-
vitem Redemptorem, qui vocavit vos in fortem miniderii hujus, ut ejus implendi
vobis virtutem tribuat. In par tem folicitudinis Nodrae vocati vos quoque onus
portatis, Augelicis humeris formidandum , dummunus Epifcopale , & amplitudine
fua grave, & temporum difficultate moledum proparte vedra, officiique ratio»
ne cum Cap.te vedro fufiinetis. Sponfores fafti eftis, dum pafcendarunv curam
animarum fufcepidis, defixidis apud extraneum manum verfram , quia Chridus,
cujus funt a-nimfe, amicus ed in fpondone, fed erit extraneus in reddenda ratione.
Pafeite ergo illum, qui in vobis eri, gregem Chrifti non coafte, fed fpontanee :
traditam vobis ejus pafcendi Iegem adimplete corde magno, & animo voienti:
praedicate verbum , inftate opportune , importune , arguite , obfecrate, increpate
in omni patientia, &  doftrma : quafi tuba exaltate vocem, & annunciate populo
fcelera, & peccata eorum. Non enim femper pafcendi donnnicas oves poteda-
tem habebitis; fed eeternam, fi vedro tempore bene paveritis, percipietis
coronam.

§■ 3 ’

Ut vero uberes praedicationls fručlus colligatis, femina bonae operationiS
praemittite; nam Ioquendi authoritas perditur, quando vox opere non adjuva-
tur. In fermonibus ad populum, & facris coneionibus non moralia tantum, fed
fidei quoque prcecepta tradere fatagite. Infipidus enim eft omnis fermo, nisi di-
vinorum eloquiorum fale condiatur. Re&e tra&antibus verbum veritatis, quod
Apodolus 2. Tim. 3.  15. m'onet , illud maxime cordi efie debet, ut didione dog-
matica, vel catechetico - morali auditorum fuorum fidem firment ad retie creden-
dum , & moreš forment ad fobrie, jude, pieque vivendum, omnis & jpraedicatio
fit non in perfuafibilibus humanae fapientiae verbis, fed in odenfione /piritu«, &
virtutis, ut credentium fides non fit in fapientia hominum, fed in virtute Dei. r.
Cor. 2. Ita divinis eloquiis corda vedra implentes prius, quam exeratis proferen-
tem linguam, ad Deum levate animam dtientem , ut ruftet, quod biberit, vel
quod impleverit, fundat,

§. 4.

Quem in finem vobis fummopere commendamus Homiliarum ufum, id ed,
forevem & pianam Evangelii, aut Epidolae occurrentis explanationem cum ap-
plicatione ad moreš, qure populi Cbridiani infiruendi methodus ed antiquifdma 5
Sanftis Patribus familiaridima, & popuiorum captui accomodatifllma,

§• 5 ’ ,

Ineptas, ac aoiles fabulas ad mentem Apodoli devitate, quia omne, quod

nos

9

non aedificat audientes, in perieulum vertitur audientium. Cavete quoque a nimia
fermonis prolixitate, quae tefte Sando Auguftino intelligentia caret, fpiritum au¬
di e uti um obrnit, imo attentionem minuendo naufeam & acediam parit.

6 .

Primus aulem ad inftitutionem populi Dei, praefertim rudioris, gradus eR,
rudimenta fidei tradere, & parvulis petentibus panem frangere, ut eo enutriti cre-
fcant in falutem. De quo vos iaepius admonere erit prascipua femper pars follici-
tudinis Noftrae. In opere enim tam falutari, quia nunquam poteft fatis eife, quod
dicitur, nulla cautio nimia, nullaque cura fupeflua videri debet. Nam cum lota
confuetudo vivendi fit ratio credendi, &  ita plerumque vivatur, ut creditur, qua
ratione rečfe vivent, qui formam refte vivendi falutari doftrina deftituti non te-
nent? Exemplum igitur Domini, & falvatoris noftri, qui parvulos, quorum vo-
cabulo credentes omnes per audientiae fidem nuncupantur, juffit venire ad fe, prae
oculis habentes, ac iaudatiffimorum Prasfulum fan&itate non minus quam doctri-
na infignium veftigiis inhaerentes ftudium, ac fedulitatem veliram iterum excita-
mus, ut in tanto opere, quo Cfirifti fidelibus ad falutis viam confulitur, litis
ferventes.

S- 7-

Methodus, quam in rudibus iiominibus Chrifiiana doftrina erudiendis fervare
debeatis, Sando  Auguftino Libr. de catechizandis rudibus cap. to.  proficua pra»
casteris ea videtur, qua poft explanationem familiares inftituantur interrogatio-
nes, ex quibus compertum fiat, an, qua; quisque audivit, mente perceperit, vel an
potius iterata explanatione opus fit, ut alieno captui res fubjiciatur.

§■  8 .

Ita vero omni die dominico, feftisque de prascepto, etiam principalioribus
pro majori eorum fan&ificatione non exceptis, ad captum adultorum fimul, &
parvulorum dočlrinam pertradabitis, ut omnes catechismi materias cum anni
decurfu ablolvatis. Hanc veftram in tradendis fidei rudimentis follicitudinem, &
felertiam, f finita catechefi, & recitatis Oo. Ss. litaniis primum adultos, dein
parvulos familiari colloquio fuper illis, quae puhlice prolata funt, tentare fataga-
tis, ampl lT mus ille fruftus confequetur, ut fideles veftrae curas concrediti & in
fide inveaiantur ftabiles, & in opere efficaces.

S- 9 -

Rebus ita comparatis ouam facile vobis erit per femitas fuftitiae Chriftianae
iti viam falutis eorum greilus dirigere, quorum genua debilia jam ante per fidei

B docdri’

do&rinam roboraftis. Quod corde credunt adjuftitiam, opere exercebunt ad fa*
lutem; &  gaudebunt legis, quam didicerunt, fa&ore* efie, non audifore* tantum.
Id ut certius aiTequamini, examen palchale laudabiliter a ncftris PrasdecefToribus
introdučhim, ubi omnes adulti ad dignam facrae communicnis palchalis fumptio*
nem preeparari conlueverunt, acnuatim orani diligentia iterare fatagetis. In qua
faluberrima planeque necefiaria operatione, ut veftris conatifcus optatus re/ponceat
efife&us , nec per alienam defidiam opera vedra reddatur fruftranea, omnium ani-
marutn numerum in catalogum ad calcem hujus Ncfirae ordicationis delineatum re-
digite, & earumftatum notato fingulorumnomine, cognomine, ortu, aetate, fidei, mo-
rum, & inllructionis qualitate componit«, & annis fingulis polito recens natorum, ac de
novo adventaatium incremento, (k  mortuorum, ac decedentium decremento varietate,
Sacramento Chrismatis fignatorum, nec non confeffionis, ac communionis capa-
cium notas accurate diftinguite.

§. 10.

Ad examen hoc rite inftituendum ordinamus, ut pro qualibet die certus nu*
merus per hebdomaden examinandorum ex cathedra denuncietur; & quidem viri
leparati ab uxoribus, & pueri disjunfti a puellis, ne res eorum familiaris curanda
ullo modo detrimentum patiatur. Preeprimis autem quisque tentetur in illis rudi-
mentis fidei, quar a theologis necefiaria necellitate medii nuncupantur, line
quibus nemo falvari, aut digne Saaramenta percipere potefi: apud eos quoshacin parte
lat inftrufios repererint , defcendant ad ea , quae neceilaria necefiitate prsecepti
dici affolent, qua:que obiigatiocem fiatus, cui quisque addifius efl, concernunt.
Nec oberit interdum de illis periculum facere, qu* per anni decurfum in pome-
ridianis catechefibus explanata fuerunt; hac cuippe ratione Parochiani ad doc-
trinam , & inftruftiones catecheticas teSo quodam c'oio capti frequentius com-
parere contendent, Paftores vero eoium in clariorem cognitionem, quocum fruc*
tu praedi&s inltru&iones excipiantur, fie devemfie gaudebunt.

§. it.

Modum examinandi habeat quilibet placidum, &  hilarem , ut pueros , & adul«
tos ad attenticnem alliciat, ncn avertat. Gum adultis nem minus, quam cvm
parvulis diseretus lit, ne plus exigat, quam aitas, aut. habilitas admittit, abiii-
nendo penitus a quarflionibu» captiolis, aut senigmatids : nullum ignorantero
pub]ice confundat, led omnes in patientia & charitate inltruat.

§• 12 .

Quia vero non pauca funt adultis fcitu necefiaria, quae parvuli iisdem mixti
portare nondum podirat, hihc perutile erit puf.ilum bunc giegem, dum a peco-
rum cuftodia vacare dignoscitur, fiatutis intra hebdomadam diebus, & boriš ad
domu m parocJbialem, aut fi hjemis prsecipue tempore aditui difficilior redditur,
jam m hac, jam in illa vicinia praevia ex pulpito deuucciatione ad deftinatam


II

domum e^ocare , eisque cjuafi modo genitis lac dofirinae Cliriftianae praEbere; ex
parvulis enim bene inftru&is, atque timoratis progeiminabit focietas omili virtu-
tum genere ornata, populufque San&orum.

S- T 3*

Hoc autem nt & ordine, & cum frufiu ad effe&um deducatur, proles in
duas clafles fecernantur oportet, quarum haec nondum confefTas contineat, ut in
primis fidei principiis, utpote roemoriae magis mandandis inttruamur, illa ve¬
ro jam confefTas compleftatur, ut in iis, quae propius ad dignam pcenitentiae 9
& Euchariltia: perceptionem fpeftant, commodius erudiri valeant.

• n

S- «4-

Quos promptiores, ac melius infiniftos adverterifis, Iios ad alios palam
inftruendos defignate, immo inducite, ut quae in publico didicerint, vefperi dome*
Iticiš exponant. Munuscula tamen , fiquae ad manus fint, non femper praeftantio-
ribus, quandoque etiam infirmioribus diftribuite , ut ftimuios ad comparendum,
& proficiendum addatis,

5- 15-

Permittimus &  laudamus quidem confuetudinem lllam proles , dum ad pri-
mam communionem admittuntur, brevi aliqua Paraenefi ab altari alloquendi;
fed luec fieri diebus dominicis, ac feliivis de pra;cepto non fuademus; proles
vero ipfa die in ecclefia tumultuarie examinari minus confultum judieamus,
quia illinc praefcriptus devotionis ordo turbatur, hinc vero recolleftio mcntis tutn
maxime in proltbus necelTaria difirahitur.

III.

De dodrinse, quae praedicatur, diveriitat^.

S- i.

Ad ftudii ecclefiaflici negle&um, & infiruftionis publicae incuriarti, quae ad
promovendam Cleri vilipenfionem haucl parum con^ulifie vidimus, accedit doc*
tripae, quae prasdicatur, diverfitas,; per bane enim relifto. fenfu vefitaiis lite#
&  Tchismata, a quibus fides fubrertitur, veritaS corrumpitur , cha-

B a ritas

12 ,

ritas. fcinditur, ipfaqne re&a do&rina ita evacuatur T  ut plerique,, maxime ffm-
plices, quorum raentes hoc contentionum Audio in contraria lenfa detortae funt,
Ms controverfiis turbati animo hasreant, cui fidem. adhibere,, aut quam partem
fequi pro eorum falute conlultius. foret-

S* ar-

Ha-c vero doftrina difformitas ex opinionumquibus nonnulli milTa Scrip-
turarum do&rina, huraanam rationem affeSimm diverforum caligine obfcuratam
confulentes, addi&i funt, direrfitate oritur. Ouas lieet illius folnm fubfint judicio,
qui renes fcrutatur, & corda, vigilantiae tamen Epifcoporum , quibus depofitum
iidei commilTum efle; dignofcitur,, quoad pradieationem, ejusdemque obfervan-
iaam. fubjiciuntur..

§• S-

Quare ne rudis plebecula, quae diverfos faepe nancifcitur paftores, ftabiU
db&rinas normse alfuefa&a variis docendi modis turbetur, diftri&e mandamus, ut
ad mentem Ss. Cone. Trid. quemadmodum unus eft Dominus , una fides, ita una
lit tradendae fidei, ac ad omnia pietatis officia popuium Chriftianum erudiendi
communis regula, atque praefcriptio : ut idipfum dicatis omnes & non fint in vo¬
bis fcliismata; :  fitis autem p erfečti  in eodem fenfu & in- eadem fententia.

§. 4.

San&a fit vobis do&rina Ecclefiae: quod femper, quod ubique, & ab omni
Bus traditum elt, hoc tenete ,• hoc commiffum vobis popuium Dei docete, devi-
tantes femper profanas vocum novitates, & oppofitiones falfi nominis fcientiae.
Id enim docente Tertulliano Dominicum, quod prius traditum, id vero extra-
neum , & falfum , quod pofierius immiffum. Non hominum figmenta, non fcbola-
rum fyfiemata, quae exortis diuturnis, pericuIosilfimisque litigiis Ecclefiam Dei
devaftaruntj led fan&a, &  fimplex doftrina Clirifti,, & Apofiolorum- lit vobis nor.
ma docendi.-

s: s>-

Si etiam contingeret’, quemdam'de fratribus vedriš'a' verifatis tramite aber
rafle, liberationem ejus potius, quana infultationena , potiusque auxilia, quan
convitia meditemini, & quantum facultas tribuit, fuscipite: cavete etiam , ni
quemquam, iive is major vobis lit',- live inferior, in fuo munere fugilletis; fe<
ni quem notaveritis defe&utn, memores' praecepti Dominici dextere corrigite, ve
perfonam'fuavifer, & feereto in Omni manfuetudine monete; faepe enim flecti
lldmilitas quod nec virtus fuperare potuit,, nec ratio. Si ab aliis notatum au

k


is

dieritis, pro veftra prudentia excufate. Cavete praeterea, ne quemquam ( invidia
fuggerente ) apud Patochum, vel Decanum denigrantes odiofum reddatls,fed po-
tius^ honore invicem praevenire, inferioribus non arroganter, fed paterne imperare,
fuperionbus ex coide obedire contendite.

s. 6.

Quod fi aliquid in quopiam reprebenfione dignum adverteritis, nec fpes af-
fulgeat, Parochi reprehenlionem , aut fecretam corredionem effedum habituram,
ad Ordinariatum N o It rum, vel Decanum potius lub fecreto (depmata tamen
inteatioae ) rem deterte, ne apud loči Clerum odiofi fiatis.

IV.

Difpar publicse devotionis form*.

§. i.

Praememorata uniformitas quoque vel maxime neeeffaria commendari me-
retur, dum fundione« facrae peraguntur. Licet enim ifta ad exteriorem Ecclefiae
difciplinam referri, indeque pro temporum circumftantiis mutationi fubjacere
videatur; ipfa tamen lic comparata conformitas divina peragendi adeo unitatem
Ecclefiae commendat, ut Sandorum Patrum authoritate, Antiftitum decretis, imo &
Summorum terrae Principum ordinationibus ftabilita, ac roborata comprobetur,

§• 2.

Difparitas enim divinorum, feu devotiones illae privata quadam, nunquai»
tamen probata authoritate in Ecclefiam introdudse , quas interdum aut fuperfti-
tio alit, aut (dolentes dicimus ) turpis quaeftus fovet, hinc diflenfiones, & fchis«
mata gregem inter, & paftorem parere, illinc obloquia, & dideria in eos, qui
praefcripto ordini fe conformant, concitare, quinimo rudioribus dubium de pafioris
orthodoxia, quali de fidei fumma ageretur, ingerere confueverunt. Ex quo agendi
modo contemptum ftatus ecclefiaftici, ejusque officiorum vilipenlionem progerminafle
vel ipfa experieatia docemur.

S. 3-

Huic Eccleli® vulneripro officiiNoftri gravitats mederi volentes fiabilem, fixum.

que

que publicae devotionis ordinem ad normam illius, qui a fuprema Aula jam anno
1737. p r :«fcriptu s  fuit, paueis tantum pro tenporum circumftuntiis mutatis, obtento
deluper afienfu fupremi Provinci* Regioums pro Arcindioecesr Nolira liatuimus,
ut i'equitur.

s. 4.

Omnibus Dominicis, & feftis de praecepto diebus fiat in illis ecclefiis, ubj
tantum unus Curatus reiidet, bora pro populi opportunitate ftatuta, miffa paro*
cinaiis dida juxta conciliorum, & novilfime Ss.  Concilii Tridentim Seis. 23. de
reform. C. 1. pro populo offerenda, five dein curatus ifte fit Parochu*, five Vi*
carius parochialis, iiv.e Capeilanus iocalis. Intra milTam polt Čredo lit fermo,
vel brevis explanatio Evangelii, aut Epiftolae abaltari, vel facro fuggellu.

S- 5-

Ubi autem duo, vel plures facerdotes in eadem Parochia verfantur, fub fa¬
cro matutino brevis inltrudio cateciietico morali*fiat; fub ipfo autem facro Pa-
rochiali ordinaria concio habeatur ad praefcriptum conciiii Tridentini Sefs 5. c. a.
docendo populos vobis commiffos, quae fcire omnibus necefianum eft ad falutem,
annunciandoque eis cum brevitate, et facilitate fermonis vitia, quae eos declmare,
&  virtutes, quas fedari oporteat, ut paenam aeternam evadere, & ccele/tern glo-
riam confequi valeant. Porro hae duše milice folemnes ejusmodi temporis interval,
lo diftribuantur, ut qui mane culiodes domorum extiterant, fecundae commode
interefie queant.

S* d.

Ut fidelium corda praecipue rudiorum magis ad pietatem inflamentur, fit in-
ter Miffarum folemnia cantus praefcriptus; quem in finem muficam,ut dicifolet,
figuratam, gravem, modefiam, atque loči fanditate dignam concedimus; alt le¬
vem illam , profanam, ruri palfim haberi folitam, quae adltantes magis diftrahiR
<quam sedificat, ab ecclefiis prorfu* eliminatam volumus.

§• 7 -

In  Dominicis Oualuor temporum, & Adventus, quemadmodum & infeftis princl-
palionbus exponatur fub facro folemni fanSilfimum Euchariftae Sacramentum. In quo
eandem metfiodum obfervabitis, quae ad mentem Ritus Romani praefcribitur, ut
videlicet non in expofitione , fed in repofitione populo benedidio detur.

S. 8-

Ne vero prsefentium attentio, fervorque in divini* conceptus, fi tempus publi-
caj devotioni dieandum nimium protrahatur, tepefcere incipiat, commemoratio-
nes ili.se e lacro ambone poli fermonem ex pafto certi flipentlii, indicatis v largien-
tium nominibus, &  intentionibus recitari Joiitas, utpote Simoniam redolentes,
atque genuinam de fruftu precum ideam pervertentes, impofterum intermittantur:
quarum loco brevem commemorationem fieri fuademus pro omnibus, qui fe Eccle-
fise precibus commendarunt: inftruendo fideles vim precum, ac fruaum earun-
dem ab interna ipforum difpofitione, qua fe benignitate, &  mifericordia Deidignos
reddant, non a ciato ftipendio dependere.

S- 9-

Ex facro fuggeftu nihil promnlgetur, quod vel ab OfFicio Noftro Archiepifčo-
pali, vel a Caelareo Regio circuli Čapitaneatu hae appolita claufula: Promulgetur
tx catbedra : vobis non fuerit intimatum.

§• to.

A meridie hcra ftatuta ad parvulorum, rudiumque inftruftionem catechefis
inftituatur, cui femper, licut & orr.ni concicni fubjiciantur virtutum theologicarum,
&  contritmnis atus ad populi verbarepetentis faciliorem memoriam pronunciandi
fecundum formulas ordine primas in libio Evangeliorum recentioris editionis
exifientes': quibus finitis, ac coram expolito Venerabili Eucharifliae Sacramento
recitatis Oo. Ss. Litaniis, adjecfisque precibus de Ss. Sacramento, pro Auguft.
Imperante, atque pro averfone omniurn malprum, quas tum in eodemEvangelio-
rnm libro, tum in libelLs litaniarum feorfim editis reperire eft, persolutis bene*
dicatur populo.

$■ ii*

Hocloco, ubi de trafiandi* in Eccltfiaagimus, facerenonpofiumus,quin de illis
fermcnibiis, quiinSan&oium lolemnitatibus hcnminauam proferri folent, aliquiddi-
camus.ScimusSanclorum giorias aa hocdivinoconfmo aDei populiš frequentari,ut
& illisdebitusbonordicetur, &  nobis viilutis exempla favente Chrifto monftrentur.
Hanc S. Cbrvfoftomiregulam libipropofitam babeantfacri Encomiaflae, ne unquam
tumidos, &  ab auditorum capacitate remotos conccptus improbo cpm labore,
nullo cum fruftu conie&entur. Nam ut optime ad propclitum S. Ambrofius: major
cloquentiae mendacio f!mplex veritatis fides, quae Sanfiorum merita non inaniter
jaftat, fed utiliter imitanda proponit. Magnifičetur Dem, qui eft mirabilis in
fanftis fuis ; laudentur Sanfti vafa mifericordiae Dei; excilentur fideles ad fe&anda
eorum vcftigia , ut fančmrum vita fit iplis forma vivendi, ne imitari pigeat, quod
celebrare dele&at. Vos ergo, dileftiftimi, qui fpirituales eftis magiftri, plebes vo¬
bis commiftas inftruite in fpiritu veritatis, cultum, & invocatiorsemSanfiorumno-
bij cordi efle debere, ut ecs apud Deum mediatores nancifcamur, qui quondam
ficut nos infirmitate circumdati noverunt figmentum noftrum, noverunt neceftita«

tem:

1 6

tem: quique Iubentes nobis fuccurrunt tanqam fratres, qui e flu&ibus erepti, fra-
tribus aliis adbuc periclitantibus auxiliatricem manum gaudent porrigere, fi in-
vocentur. Cui ut optatus refpondeat effeftus, ardens defideriumNoftrum vobis pa-
lefacere geftientes fummopere commendamus, quatenus virtutesSanftorum verita-
te five evangelica, five hifiorica nixas ob oculos ponere, fpecialem praeprimis
erga EeatilTimam Mariam Virginem , Matrem Savatoris, & Mediatoris nofiri pie-
tatem concipere, pieque, atque fuppliciter ad eam confugere, ut nobis pecca-
ioribus lua interceflione conciliaret Deum, bonanue tum ad bane, tum ad aeternam
Vitam necefiaria iropetraret, edocere; preces ab Ecclefia approbatas, praecipue
Rofarium fingulis faltem fabbathis, ac peivigiliis B. M. V. ejusque fefiis religiofe
recitare; aliis item piis exercitationibus vos, vefirosgue continuo, & inftanter
in timore Dei continere nitamini, folidae devotioni, &  pietati ita confulentes,
ut omnia, quae aut fuperftitionem, aut anšles fabulas redolere, aut ecclefiafti-
ca authoritate carere dignolcuntur, quam longiffime a cultu fan&orum femove«
antur, ,

12 -

Porro cum in Sacris vifitationibus compererimus, quosdam ex curatis, qui
fine adjutore refident, Dominicis , feltisque de prascepto diebus catecheticas in-
firu&tiones negligere fub praetextu , quod fibi excurfus pera&ionis caufa ad filia-
les praediftis diebus ex prasferipto faciendi difficilem praebeant ftatuta hora redi-
tum, & domus Parochianorum per montana difperfae ‘importunum faciant ad
ecclefiam parochialem acceflum. Nos ejusmodi praetextum reprobantes ferio prae-
cipimus, ut praememoratis diebus catechefes omnino inftituantur: neve ullo mo¬
do culpae, quae fit, aut etiam fieri potefi, jfi per abfentiam ab ecclefia matrice
Sacramentorum adminifiratio emergente periculo in mora, aut praepeditur om¬
nino , aut retardatur, patrocinia defenfionis admittamus, omnem pera&ioni®
caufa excurfum Curato coadjutorem non liabenti Dominicis, fefiisque diebus di-
ftrifte interdicimus, ac proiiibemus.

S- 13'

In illis locis veno', ubi prseter Parochum unus , aut plures cooperatores exi-
fhmt, concedimus quidem in Patrocinio cujusque filialis, ii eft fefium de prae-
cepto, autfin Dominicam cadit, quod fecus in fubfequentem transferatur , ibidem
primam , aut fi“"magis opportunum videretur, fecundam mifTam folemnem cum
fermone fieri; principalem tamen funftionem femper in Ecclefia curata haberi
decernimus.

S- M•

v  { ; ' - : •

Pcrmittimus quoque in his Parochiis illis Dominicis fefti*que diebus, quibus

Justa

juxta Parochise Matriculam jam ab immemoriali confuetudo obtinuit, mifTam cum
fermone fiaberi; excipimus tamen fefta principaliora per annum, videlicet;

Feftum Cireumcifionis D r  N. J. C.

Epipiianiae Domini,

Punficationis,

Annunciatae ,

Dom: Palmarum. .

- Refurredionis D. N. J, C,

Fer. adam Pafchae,

Feii : Afcenfionis, D. N. J, C.

Dom: Pentecofies,

Fer. 2dam Pentecoffes T
Feft: Corporis Chrifti,

Dom: infra Oftavam Corporis Chrifti,

Feft : Ss. Apoftolorum Petri, & Pauli,

- Aftumptae,

Nati vita tis B. M. V.

Dom. ( gtiam Odobriš, Dedicationis Oo. Ecclefiarum,

Feft : Omnium Sanftorum ,

- Conceptionis B. M. V.

- S. Stephani Protomartjris.,

Fatrocinium Eccleliae parochialis,

l 5’

Idern obfervari indulgemus, ubi Parocho dno cooperatores adjundi funt, hac
tamen fubintellsda conditione, ut in parochiali Ecclefia temper duae millae folem-
nes cum didione catechetico - morali fiant, & uni tantum facultas excurrendi
tribuatur.

S- 16.

Ut  vero &  illorum votis s at is fiat, quibos tantum unus Curatorum praeeft,
eoncedimus cooperatoribus Ecclefiae matricis ad filiales , quse neo - erefiae Paro-
chia:, Vicariatui, aut Capellaniee locali adfcriptae funt, diebus fupra nominatis
excurrere, quin tamen per hoc devotioni in Ecclefia: matrice quidquam dero*
getur.

S - * 17.

Alils vero feftis diebus omnenr ercnffum pro libitu' facere, aut ibidem miP
fam  absque fermone celebrare omnibus lacerdotibus five curatis, iive non curatis
fevere interdicimus, injungenda redoribas ecclefiarum, utfacra illa, quar in Do*

C  mini-

18

minicis , fefiisque peragenda fignantur, quantum fleri poteft, in dies non feflos
transferantur. -Ne vero populus eapropter fiipulata triLuere recufet, placide edo-
ceatur , hsec non ut milite fiipendia led pro bonelta facerdotrs fufientatione
prteberi,

S.

Allii Sacerdotes in Parochia degentes diebus Dominicis, & fefiis hora ipfis
a Parocho ftaluta miflam absque campanae pulfu in parochiali Ecclefia celebrent:
facris etiam tunčtionibus, publicis precibus, &  procelTionibus intervenire, fideli-
um confefiiones exaudire, & Parochum pro viribus adjuvare non renitantur, led
ejus , cooperatorumque vicibus fupplendis fe promptos exhibeant.

$• 19.

Adfit in facriftia liber, in quo, dum facrutn fundatum peragendum occurrit,
annus , menfis , dies , nomenque facerdotis illud peragentis propria manu adno-
tetur: ferventur etiam ibidem libri baptizatorum %  mortuorum, & matrimonio
jun&orum, quorum, licut &  patrinorum, telliumque nomina accurate infcri-
bantur.

§. 20.

Publicae , facraeque procelTiones, feu fuppiicationes, quibus ex antiquo infli-
tuto Ecclefia catholica in Litaniis majoribus in feflo S. Marci, & in minoribus
Rogationum triduo, & in die fefto Corporis Chrifti, aut ubi hac die fieri non po-
tuit, in Dominica infra Oda vam , ut confuevit, ea modeftia , ac reverentia ce-
lebrentur, quae piis, ac religiofis hujusmodi adionibus maxime debetur: reliquas
vero tanquam extraordinarias, ut quae variis, ac publicis Ecclefise de caufis aut
emergente aliqua populi calamitate in dies inducuntur, absque fpeciali Officii
Noftri facultate, aut in difiantioribus a refidentia jSfoftra locis fine Dečani aUenfu,
cujus prudentiae , & difcretioni decidendum relinguitur, inftitui profiibemus; prius
tamen, antequam facultate Officii Nofiri, aut afFenfu Dečani utamini, per tres
ad minimum dies coram Sandiffimo pubiicse adorationi eum in finem exponendo
preces ordiuari mandamus.

§« 21.

Hae autem omnes procelTiones femper ab Ecclefia parochiali ad filialem pro-
pius adjacentem, & nunquam ultra Parochiae limites infiituantur: ubi vero prae-
ter piincipalem ecclefiam nulla alia exifUt ,  proceffio ab ecclefia pet femihorae
viam fada ad hanc iterum revertatur.

S- 22.


19

§. 22 .

Pro his ecclefiafticis fun&ionibus autem facerdotibus quibuscunque mercedem
aliquam live fatigii,five itineris caula, aut quocunque alio titulo praetendere ve-
tamus; quia docente Apoftolo Hebr. r y  ». omnis Pontifex ex hominibus affump-
tus pro hominibus eonilituitur, ut offerat dona, & lacrificia pro peccatis.

§• 23.

Expofitionetn Sanftifllmi, quae hucusque in Dominicis quatuor tempornrn
fiebat, impofterum ^ exceptis civitatibus, &  majoribus pagis) vel exinde inter-
mittendam ducimus, quod praster horas ad puhlicam devotionem deftinatas vix
fufficiens popuius pro decenti adoratione adelTe credatur: hujus autem loco per
oftavam Corporis Chrifti intra miffam , ad quam ex antiqua obiervatione copio-
fiorem populum confluere fcimus , praerhemoratam expolitionem ad recolendam
hujus Sanadlimi Sacramenti memoriam determinamus.

§. 24.

Sacrum fepulchrum Salvatoris Noftri Jefu Chrifti, ad quod fer: 5ta,<5ta &
Sabbatho majoris hebdomadte San&dTimum reponitur, remoto omni theatrali ap-
paratu, juxta exemplar die adta Septembris 1798. praefcriptum, fidelium oculis
reprsefentetur.

S- 25.

Ad recolendam vero memoriam Refurre&ionis D. N J, C. in Sabbatho Sanfto
ante folis occafum, cantato matutino intonetur Allelufa  coram altari, ubi Sanftif-
fimum repofitum erat, dein translato ad altare majus Venerabili fiat Te Deum,
& benedi&io.

S- 26.

Candellas arundini circumpofitas, in lingua noffrate (Stavntee ) vocitari fo-
litas erigere haud abfonum judicamus, fed folemnem illum apparatum , & muli-
corum concentum, quo in quibusdam locis introduftio in ecclefiam fieri narra-
tur, tanquam vanitatem, & faftum Pharifaeorum , qui dum eleemofvnam faciunt,
tuba ante fe canunt, ut honorificentur ab hominibus, reprobamus, & abolitum
volumus.

20

S- 2;.

Hicquoque, ubi ftabilem, fixumque publicae devotionis ordinem praefcribi-
tnus, cordibus vedriš infculperc gedimus, quatenus in eccledis, ad quas populns
peregrinationis grada confluere conluevit, non aliae, quam a Nobis ordinat*
devotiones datuto tempore habeantur; utquefru&us optatus e concionibus refera-
tur, auditorum capacitati adaptentur feclufis omnibus miraculis, ac revelationi-
bus, quae eccledae judicio probata non inveniuntur: commendamus quoque vigi-
lanti* vedrae, ut. hac temporum iniquitate fores eccledae, dum vefperafcit, occludi
curetis, neque ulli peregrinorum accefTus ad perno&andum ibidem patescat.

s. 28.

Quamvis pulfum campanarum, quo in Sabbathis, & vigiliis San&orum d«

{ »raecepto lublequens fehum populo ruri difperfo indicitur, ratum habeamus, il-
am tamen immoderatam campanarum firepitationem , ac tormentorum explofio-
nem tempore tempedatis exoriturae, cui hinc inde plebecula ad fuperditionem
psque addifta reperitur, feverilTime interdicimus, ferio mandantes, ut imminen-
te tempedate brevi tantum pulfu minimae campanae ad inftar pulfus ad Ave
Maria  populus ad preces pro avertendo fulgure, &,  noxia tempedate fundendas
admoneatur.

§. 29.

Sacras caeremonias ab Eccleda certis per annum diebus ordinatas, ut in die
Puridcationis, feria quarta cinerum, Dominica palmarum, in majori hebdomada,
&  1’abbatbo Pentecodes ad prasfcriptum Mi (Tališ Romani, qua par ed, religione ob-
fervari prsecipimus; continent enim magna, ac divina mryderia, & falutares chri-
flianae pietatis fruftus eas pie exequentes a Deo confequuntur; de quibus fideles
vedrae curae concreditos praemonere, & erudire, quo tempore magis opportunum
fuerit, ParocJroritm officium ede vos node minirne dubitamus. Alias vero cu us*
cunque generis devotiones, Proceffiones, circuitus, quatuor initia, & benedidio-
nes, quae in Midali, & Rituali Romano, aut in hac publicae devotionis norma
per Nos fpecialiter congeda non comprehenduntur, hifce penitus abrogamus,&
inhibemus. Quocirca Parochiarum Matriculis, utpote authoritate legali deditutis,
ficubi huic a Nobis praelcripto ordini contrariae inveniuntur, omnem vim obli-
gandi adimimus injungentes Parochis Archidiceceds Noftrae, ut novas pro Paro-
chiis fuis matriculas ieu devotionis dire&oria ad prsefcriptum praememorati ordi-
nis quantocyus adornent, atque unacutn at)tiquis matriculis approbationi Officii
Noftri Arclriepifcopalis fubjiciant.

S- 3 °i

§• 3 °*

21

Cumque in Ecclefia Dei nihil fan&ius, & utilius, nihilque excellentius, aut
magds divinum habeatur, qtiam Sacramenta ad humani generis falutem a Chrdto
Domino inftituta; quivis veftrum, ad quem eorum adminiftratio pertinet, me-
minifie in primis debet, fe fanSa tračlare, &  omni fere temporis momento ad
tam fan&že adminiftrationis officium paratum effe Oportere. Quapropter illud
perpetuo curabitis, ut non folum integre, cafie, pieque vitam agatis, fed etiam
ad ea fanfte , & religiofe adminifiranda vos omni pietate, -vefte  t alari femper in -
duti  paretis in tot mjfteriorum, quae ibidem latent, meditatione toto animo de-
fixi. In  h is, aliisque divinorum obeundis, ab erroribus vel leviffimis cavete,
quaeque de h  is pie, riteque defungendis prsefcripta funt, fiudiofiffime fervate, ut
fidelium mentes, dum inoculis, vultu, ac toto corporis habitu nonnisi devotio-
nem, reverentiam, ac majefiatem cernui venerantur, per hsec vifibilia religionis
ac pietatis figna ad rerum altiiFimarum contemplationem excitentur. Nihil in ge-
ftibus, in inceffu, ac voce appareat, quod non maxime gravitatem, modeftiam,
fan&itatem ac pietatem quamdam redoleat, animosque adliantium in Deum erigat«

S- 3 1 ‘

Dofiremo Domus Dei decorem omnibus ecclefiarum re&oribus plurimun*
Comendamus. Nitida fint, li pretiofa non poffunt effe, quae ad divinae majeltatis
cultum pertinent, corporalia, & purificatoria, mundiffima. Species Sacramen-
tales fingulis menfibus binis ad minus vicibus renoventur, &  toties ciborium ab-
fumptis prioribus particulis, & micis in fundo haerentibus purificetur. In altaribus
crucis effigies ex pnefcripto fanftae recordationis Benedifti XIV. non parva, & mi.
nutula, fed majore forma ita inter candelabra collocetur, ut paulifper promineat,
& tam a facerdote, quam adftantibus miffae facrificio cum pio erga palllonem
Dominicam affe&u fpeftari poffit.

S- 32.

Monumenta illa juxta rias erefta, quse plerumque imaginem Crucifixi, vel
alicujus Sanfti repraeTentant, fi deformia, aut obfoleta fint, aut removeri, aut
decenter refiaurari curate, ut intentus ex imaginibus fruftus percipiatur,

V.

De vita fan&itati vocationis non conformi,

S- 1.

Quemamodum tune maxime ab Apofiolicis viris minifierii fui dignitas hono-

* tifi-


22

rificatur, <& miniflri fecundum ApoRoli diftum fideles inveniuntur, dum muneri
fuo, quod fusceperunt, intenti illud fanftse converfationis exemplo, & impigras
operationis Rudio implere in finem usque contendunt, fpecioRs evangelizantium
pedibus curium fuum identidem profequentes, ne ab itineris nondum finiti inten-
tione ceifantes ibi incidant in deficiendi periculum , ubi proficiendi depofuerint
voluntatem. Ita cpiotidianis experimentis docemur, quantum ex minus probalis
nonnullorum minifirorum exemplis accrefcere foieat, & religioni praejudicium,
&  facerdotaii bonori difpendium, dum eorum mmifterium plerumque defptcitur,
quorum vita damnatur.

$■ 2.

In quorum primo punfto, quia plurimorum confratrum excellit devotio, quo*
rum folers pro grege CfiriRi vigilantia maxima ex parte perfe&um jam probat,
quod fermo nofler fuggerere poffet faciendum, eo duntaxat quoad alterum punc-
tum pafioralis Noflrae allocutionis monita dirigimus , ut fi qui fint, in quorum
aftibus auidpiam a fan&a vocatione diverfum reperitur, impoflerum feminent
hominibus bonum per aperta opera exemplum. Vos vefiri Pafloris~ verba reve-
renter hac in parte excipite, obedienter cuflodite, ut ex comuni profe&u crefcat
tam gloria veRra, quam confolatio NoRra.

S- 3-

Apofiolus Paulus 2 . Tim. II. 15 . unius infiitutione animos omnium, qui eandeift
pari fine, licet impari gradu quovis tempore ingrefluri funt viam , facris inRruens
difciplinis inter caetera praecipit: Solicite cura te ipfum probabilem exbibire Deo  ,
eperarium inconfujibilem , re3e traffantem verbum veritatis.  Quo quxd aliud ras eledio-
mis, n:fi formam, quam imitemur exprelfit, ut ad hanc, in qua Domino mini-
firainus, fortem prove&i fludeamus fine offendiculo confcientiam habere ad Deum,
&  ad honrnes femper lolicite curantes , ut in nobisefletea mentis integritas, quae
tanto muneri non minus adderet fplendoris , qiiam ab eo reciperet dignitatis : fum-
inus nempe ardor fidei, condita fale Apofiolico modeflia, ut ipfa externa con-
poris fpecies indicium effet mentis, figura probitatis, nosque ipfos in omni con-
verfatione probabiles exhiberemus Deo , operarios inconfufibiles, refte traftan-
ies verbum veritatis, ne cum aliis praedicaverimus, ipli reprobi efficeremur.

5- 4-

Atque boe efi illud, quod a fuis minifiris pracipue exigit Deus, ut fermo*
»es vitae, &  vitam fermonibus comformarent,. Nihil ecclefiafiico miniflerio in-
disn us, quam aliud exprimere verbis, aliud faftis oflendere, & ačlum vita? a
fon o linguae diferepare. Praeclare ad propofitum S. Iiieronjmus: Sacerdotis Chri-

■

■I

fti os, inquit, mens, manusque concordent, exprimant opere , qnod ore profi-
tetur, per cujus minifterium dat Deus fidei incrementum. Probata quippe vita,
&  ab omni tum privata labe, tum publica offenfione pura converfatio, quemad-
modum operarium apud Deum innoxium , ita apud homines facit omnis confu-
fionis exortem, prooabilem Deo, ut Apoftolus loquitur, operarium inconfu-
ibilem.

S- 5*

Quaproptet obfecramus vos in Domino : exemplum eftote fidelibus in ver-
bo, in converfatione, in charitate , in fide , & caftitate, nemini dantes ullam
offenlionem, ut non vituperetur minifterium noftrum. Ad nos dirigitur lllud :
Kes eflis fal  teme, lux mundi.  Quid nitidius luce? Quid purius elTe deberet facer-
dote ? Manum illam, quae Ciirifti čarnem ira&at: os illud, quod fpirituali igne
repletur i linguam, quae tremendo nimis Sanguine rubefcit, quo non folari ra¬
dio puriorem elTe oporteret, inquit Ciirpfoflomus ? Vos eftis lux mundi.  Lux non
inficitur luto, aut terrena corruptione, licet per terram tranfeat: fic nec fa-
cerdos infeftionem debet contrahere, licet cum hominibus praviš, &  luteis de-
beat converfari. Lux viantibus iter praemonftrat, ita debet Paftor deviantibus.
Sine luce omniaintenebris, & caeca caligine jacent, &  quodam frigore conftrifta
languefcunt: ita line bona, & lucida Paftorum vita, mundus.vivit in tenebris er-
rorum, ignoranti« , & flagitiorum frigefcente fide, & charitate. Ves quoque eftis
fal terne;  quia metites fideiium fapore veftro falire, & condire debetis , & a
putredine vitiorum protegere. Sed fi fal infatuatum fuerit, mittitur foras : fi vi¬
ta veftra corrumpatur, vel aqua carnalis concupifcentiae, & praviš humoribus fu-

E erbiae , &avaritia;, vilipenditur , & velut fal infatuatum proteritur, quia nec
onor facerdotio debitus exhibetur. Sal ergo, imo Chrifti bonus odor fimus ih
omni loco; omnia noftra opera, converfatio, &  vita cmleftem redoleant gra-
tiam ita, ut nihil lit in adu inverecundum, in geltu iramodeftum, in verbis pro-
cax, in inceftu turgidum, in fermone obfcaenum, fed lit femper fermo gratiae
fale conditus. Hac forma vivendi fulgebit per vos Ecclefia, & dilatabitur a ma-
ri ufque ad mare , ufque ad terminos orbis terrarum; fient quoque prava in di«
reda, &  afpera in vias planas, & videbit omnis caro falutare Dei.

S- 6.

Caeterum non poftrema veftra cura fit, ut familiam veftram habeatis compo-
iitam, ne fi quempiam argueritis, redarguamini in proprio : fufpeftam inter do-
mefticos perfonam aut corrigite, aut pellite, ut omnem a vobis fufpicionem
amoveatis.

S- 7 ’

Cum fexu altero, aut uunquam , aut nonifi neceffitatis caufa fermonem ha-

bete,

24

bete,  & in Domino faeminas omnes aut aequaliter diligite, autaequaliter igno*
rate , nec a mericlie, aut vefpere otii fallendi caufa ad quamque accedite , mi¬
nus primum in ejus gratia locum appetite, aut favorem quaerite. Confdfiones
illarum nunquam domi , vel etiam in Ecclefia extra Jedem confejfionalem , vel genu-
fiexas e conJpeStu fedis vejhce, Jed a liter e paenitentis , If nonniji crate interpoji}a. ex~
eipits : Decret. Vilit. Apoft. Tub. S. Caroio Borroinseo.

S- 8-

In Sacramentorum adrniniftratione praefertim pasnitentiae operam veftram nul-
lo teni[ ore, nulla occafione deftderari finite, (icque hac in parte reconciliationis
facram jnialis faedus a Chrifto Domino conftitutum tueamini, ut nec pronam ve-
itrain mprobi homines laudent facilitatem , nec vere pcenitentes acculent veftram
quafi duram crudelitatem. Errantibus ,  ut in viam poffint redire jultitiae , nec de-
iit cenfura , quae increpet, nec dodrina, qua; inftruat, nec medicina, quae fanet.
Confeftiones: tamen ad feram ufque noftem protrahere, praefertim luminibus non
accenfis feria interdicimus, ac vetamus. Coafeffionale autem iit in inferiori par¬
te ecclefiae loca aperto, atque confpicm in omnium oculis collocutum , ut & confef-
Jariiu , confitens pofjit ab unoguogue facile confpici,  Decret. Vilit. Apofl. fub S.
Caroio Borramam.

S• 9-

Sicut inliserentes antiquis conciliorum praefertim Laodiceniis can, 54. Cartha-
ginenfis, Lateraneniis fub Innocentio III. & Tridentini feif. 22. de ref. c. 1. & fefll
»4. de ret c. 12. decretis, &  PraedeceflTorum Noftrorum ftatutis, omnibus, qui per
Clericalem tonfuram in haereditatein Domini vocati funt, pro ea, qua pollemus,
autlioritate mandamus , ut a fpečtaculis publicis, commelfationibus, choreis,
ludis r  ac quibuscunque criminibus, ubi plerumque voluptuoia libertas, religionis
defpeftus, aliaque id genus vitia triumphare folent, abitineant;ita quoque Ani-
marunt curator, qui baptifmi Sacramentum infanti minijtravit ,, ad convivium ne acce»
dat  , quod in icdibur parentum infantis recens baptizati ob id paratum fuerit , Nuptialibus
•jpneterea epulis, qiue: [ponfarum, quos conjunxerit, quibusve benedixerit , nomine pa-
rantur y  ne interfit , Ji in eis luxus  , cbprete, faltationesve agenda fint , aut nrmtorii vel
lajcivi cantus canendi:  S. Carolus Borrom. Syn. dioeces. III. Decret. iq.Ne vero ut
patrini ba.ptizatorum his  epulis -  interveniendi anfam habeantad  mentem pluri-
morum Conciliorum ,, praefertim Aouenfis de Anno  1585- &  fecunda? Sjnodi S.
Čarali Borrom. Decret.. 17.  prohibemus , ne adhibeatur compater, five patrinus Re-
gttiaris, alitpuis , nec Clericus; Jtcularris: Jacris initiatus aut beneftcimi obtinens.

,  tO’-

Ab omnr  pecunise afTeS« cor Iiberum fervate , ne  avarltiac Iaqueis pede-

tentim

25

tentim irretiti, charitatem Dei, & proximi prorfus amittatis; noveritisqne, tefte
Ecclefiaftico, Nibil ejfe iniquius , quam amare pecuniam: bic enim if a nimam fuam
venalem babet.  Ufuras quoque, & foenera execremini, ut qu* jam concilium' JS!i-
caenum C. 7. in Epifcopo , Presbjtero, Diacono, &quocunque Clerico clamriavit;
Quoniam , inquit, muhi avaritiam,  E/ turpia lucra Je dimit ur, obliti divina Scriptune
glorificantis eum , qui pecuniam fuam non dedit ad ufuram.

§. n.

Hinc ad prorentus vefiros non plus, quam olim fiatutum , aut quod per Ie-
ges fummi terrae Principis definitum lit, exigite; imo & ea, quae vobis juro de-
bentur , non vi, aut minis, praefertim a pauperioribus extorquete: led li quas ab
eis exigenda habeatis, modelle, ac fuaviter poftulate , vel potius per alios exigi
facite judicio nunquam contendentes.

ia.

Abufus illos per milFarum ftipendia a nonnullis introducfos, qui aut iisdem
fe fe niinium oneraado , aut plus quam a Nobis praefcriptum lit, exigendo, aut
quod memorare de facerdotibus erubefcimus, ad alienas dioecefes, imo & ultra
Auftriacos limites eadem, retenta quadem llipendii parte ablegando fe, ftatumque
fuum diffamant; aliaque hujusmodi, quae a labe fimoniaca, vel certe turpi quas-
ftu non ionge abfunt, fub feverillimis paenis probibemus: fub  qua prohibitione
etiam'omnis generis negotiationem , praecipue educillationem vini tam dnini,
quatn extra domum compreiiendi hisce declaramus. Nemo enim miiitans Deo im *
plicat Je negotiis facularibus .

S- l 3-

Obfecramus vos quoque per vifcera mifericordiae Dei nofiri, ut Sacramenti
confirmationis, quod propter inlignem eminentiam fuam follus Epifcopi manibus
refervatum efl, lingularem exiltimationem in lidelium animis identidetn excitetis.
Ejus rite fuscipiendi methodum cum magna patientia docete pafvulos , ubi ad
feptennem aitatem pervenerint, quo ad praeffanliflinium hoc caeli domim ubere cum
fruftu recipiendum praeparentur. Sane fi eoufque ilios inllituere diftuleritis, dum
facrofanfta propemodum unftione donandi funt, vdira tune culpa , maximoque
malo eveniet, ut & in ipfos Divinimi hoc beneficium frufira collatum elfe videa-
tur, & Nos raro admodum ea, qua oporteret, plenitudine , bac officiiNofiri par-
te gravi filma defungamur. Cavete igitur ( utiinur energieis verbis S. Pii V. in fuo
catechifmo Romano) cavete maxime, ne in' hac re fanftitatis plena , per quam
nobis divina munera tam large impertiuntur,, aliqua par vos negligentia itnpo-
fterum committatur.

D

'$• M'.

56

-  S- M-

Ad infirmos dum avocamimi, non fit vobis vanum mane furgere ante lu¬
cern , ant noftem infomnem ducere, ac fine perfonarum acceptione ad omnes ex
motivo fincerae, non affe&atae charitatis currere. Infirmum convenientes, audito
morbi fiatu fuavibus verbis ad infirmitatem a paterna Del manu cum omnimo-
da in Divinum beneplacitum refignatione acceptandam hortemini, fuadentes, ut
hilari eam animo fufferat, nec tanquam paenam, led velut opportunam fatisfa-
eiendi, aut meritum augendi occafionem refpiciat. Sic excitatum ad tolerantiam
infirmum, ad facramentalem quoque confefiTionem pedetentim difponite, ut fubla-
ta malorura origine, feu culpa, infirmus ad falutem etiam corporis a Deo im-
petrandam , & per patientiam adponendum de condigno merit .m difponatur.

E morbi violentia imminens mortis periculum conjicientes, facrum pariter viati-
■cum, ac extremam unftionern infirtno pra?vie difpofito adminiftrate, eunique ad
mortcm fereno animo fufcipiendam difponite , & excitate.

$• i s-

Sed oportet etiam infirmum Sacramentis provisum faepius visitare, ut illi fo-
iatium aliquod fpirituale adferatis; hortemini eum ad iubjeftionem divin® voluntati,
ad patientiam, ad confidentiam in Deum, ficque ei ad aeternitatis portum ad>
itum prseparetis ; quare in Domino obsecramus &  hortamur vos omnes , qui in
vinea Domini laboratis, utinfirinos parochia; aifidue, magna cum charitate, &
patientia vifitetis. Est enim, ut omnes noveritis, infirmi ie&us, uberrimus cam*
p us fpiritualis mefsis,

S- id.

In hoc ergo charitatis exercitio aflidue verfemini, ut dum Parochianorum
.aliquis in civitate, oppido, pago , & viciniore loco graviter decumbit, tametfi
Sacramentis jam fit munitus, vefiro licut femper indigef, ita nunquam deftitua-
tur labfidio. In locis paulo remotioribus fubfiituantur perfonae piae , & ad hoc
munus idoneae , praevie a vobis inftruftae, quas facerdotum vicem fuppleant, &
lu&anles in fupreino agone animas pii* precationibus, ac prascipue virtutum
theologicarum, ac contritionis, plenasque in Divinam voluntatem refignationis
aftibus ad fuum terminum promoveant. Erit hoc Chrlfii fidelibus fumme profi-
cuum , & falutare, ac vefira, qui ad eselefiem patrjam aliis duces efiis, & efle
debetis, meate, et charitate plane dignum.

TL.

27

Defpe&i reteris Ecclefias Canones,

S- i*

Ex his, quae hucusque fcientibus legem , &  legis fe debitores profitentibus
de pafiorali otficio breviter locuti lumus , omnibus colligere licet, cunfta base
nequaquam ab iis praefiari, & impleri polhe, qui gregi fuo mercenariorum more
non invigilant, neque afliftunt, led continuam cum aflldua vigilantia paftorum
praefentiam necelfariam elfe. Quapropter innovantes decreta Ss. Concilii Triden-
tini leJT. 6.  de ref. C. 2. & feff. 23. de ref. C. i.  quemadmodum &  ordinationes
iNofiras , &  PraedecelForum Noftrorum admonemus, & liortamur omnes Deca-
nos, Parochos, omnemaue Clerum 'curatum , ut divinorum praeceptorum me-
mores, faftique forma gregis, in judicio, & veritate pafcant, & regant, utpote
obligati ad perfonalem in ecclefia fua. refidentiam , ubi injunfto fibi officio de-
fungi teneantur; neque fine gravi caufa abefle polfint, nin obtenta prius fupe-
riorum licentia. Et quidem Parocbi , Vicarii parochiales, & capellani locales
liane a Decano, cooperatores vero, ac reliqui curati officio addifti a fuis re-
fpe&ivis Parochis exquirant. Si quis autem ob urgentem aliquam necelfitatem ul¬
tra hebdomadam, aut per diem feftum Ioco abefie, aut gravium negotiorum
caufa extra Dioecefim commigrare compeiiatur, caufis Officio Nofiro Archiepif-
copali exponendis licentiam pra-ftoletur. Demum defiderium, ac voluntatem šo¬
firam omnibus, & fingulis declarant.es injungimus, ut quotiescumque eos Laba-
cum, tanquam locum Refidentiae Noftrae adventare contigerit, coram Officip Ar-
chiepiscopali fe fifiere non intermittant,

S- 2.

Dum quempiam curatorum ad alium locum transferri contigerit, intra očfi-
duurn a die percepti decreti ad deftinatum fibi lpcum fine ulla renitentia , aut
tergiverfatione tranfire volumus ;  diutius commoranti exercitium muneris facer*
dotalis interdiftum declarantes, >

S 3-

Sacerdoti, vel Clerico hujus Archidioecefis in animarum cura non conflituto,
rel ab aliena Dicecefi adventanti facultas miffas celebrandi, vel concionandi, aut
Jidelium confelliones excipiendi a Parochis non concedatur, nifi approbationis lit.
teras ab Officio JMoftro obtentas exhibuerit.

D a  S* 4*

Quoniam ad Collapfam Cleri difciplinam renovandam, mutuamque animo»
rum cbaritatem in unione Spiritus Sandi fovendam, comrnunem Cieri habitatio-
nem, <fc vidum plurimum conferre quotidiana experientia docemur, Nos Ss. Pa-
trum infiitutis, conciliorum decretis, &  eccleliarum -Antifiitum, prsecipue Ss. Au-
gufiini, & Caroli Borromaei cum fuo Clero in commumi viditantium exemplis in*
haerentes, & ordinationi ddo. 1 6 .  Od. igoe. novifiime emanatae, qua iummus No-
fter Imperans fapientifTinio decreto aulico idem in effedum deduci urgere digna-
tur, ex animo obfequentes, ornnes quantum poffumus, hortamur, & obfecramus,
lit piani bane, &  laudabilem Caefaris voluntatem quantocyus execuiioni man*
dantes,etiam in iis Parochiis, ubi cooperatoribus de vidu in Parochi redditi-
bus ex majorum , aut fundatorum pietate proviiiim non elt, impofterum eadem
menfa, & frugali vidu cum cooperatoribus veltris utamini.

§■  J.

Tandem morum difciplinse etiam veftitus refpandeat, qui fit decens, &  fa»
cerdotaliItatui congruus, nec vilitate nimia,aut lorde contemptum faecularibus in-
ducens, nec notabili fuperfiuitate vanitatem fapiens, ut per decentiam liabitus
'extrinfeci, morum honeftatem intrinfecam oftendatis. Coliaria geltantes de infig-
nibus ftatus clericalis non erubefeite, corona fcilicet feu tonfura. Profedo cum
hsec indicet confortium regise digr.itatis cum Cbrifto, cujus per facerdotium jam
participatio donatur, nunauam iilius decet oblivifci, quin potius continuo fiimu-
lus effe debet, ut regio , & excelfo animo infima base deipicientes ad četernum
regnum adfjnretis.

S- 6.

Sed quid pofrunt etiam fapientifTimae leges, fi ab iis, pro quorum utilitate
graviflima cum confultatione conditae funt, fideli, ac debita culiodia non obfer-
ventur? Hievarchicus ordo a Deo in Ecclefia conftitutus, c;uo inferior fiiperiori
fubjicitur; votum, quod in Sacra ordinatiene in manus Epifeopi depofu.ftis; &
antiquillimae Ecclefia; lancita itrifiifumam .a vobjs exigunt obedientiam, & fiib-
jedionem : Nosque eo vel magis bane jure poftulamus , quos Spiritus Sandus
poTiiit Episcopos regere Ecclefiam Dei, tanquam rationem reddituros pro aui-
mabus veftris: curate igitur omni folicitudine, ut & cum gaudio boe faciamns,
non gementes. Iuferioribus quoque Prsc-pofitis, Decanis , &  Parochis, qui in par-
tem pafioralis folicitticlinis Noftrae vocati funt, impenfse vobis charitatis digna-
tionem, venerationis, d obedientiae obfequiis compenfate: quibus inler caete.
ramunera, prsecipue non folum praslucere verbo, & exemplo, fed & fedulo
invieiJure injungimus, ut ftatuta hsec, tanquam inviolabiles Dicecefis Nofirae
conftitutiones a Clero eisdem tubjedo accurate, & ad amuflim obferventur: ut
que aberruntes bis terve debits fine obfigatiouis in Domino admoneant, proter-

vos

fos vero  Officio Nofiro Archiepiscopali denuncient, quatenus in eos, quos ut
leguin eccletiafiicarum transgrefores, ac poteltatis Noltras contemptores agnore-
rimus, ad avertenda majora mala psenis pro gravitate praevaricationis compe-
teatibus animadvertere ex debitopaftoralis officii valeamus.

S- 7*

Speramus autem , &  in Domino confidimus fore, ut necefle non lit bis
pungere non recalcitrantes, aut per fe latis erubeicentes confundere amplius,
quibus fua ipforum ratio magifter eft, & propria confcientia virga, ac ingcmina-
ta verecundia lex dilcipiinae. Hinc ad ea, quae liucusque proiixius inuuimus,
breviter recapituianda digredimur.

§■  8 .

Imprimis confratres chariflimi, parochianorum veflrorum fidem, & moreš
fiompertos habete, fuperftitiones, vanas obfervantias, odia, inimicitias , & quid-
quid lana?, do&rinse adverlatur, de medio tollite, Eorum di&a , &  fafta , qui ex
haereticorum iinibus veniunt, diligenter obfervate. Publicos peccatores, corrup-
tores aliorurn, concubinarios , adulteros, ufiirarios , blafphemos vel ipfi ad redam
viam reducite, vel ad fuperiores veftros pro remedio recurrite. Modeitiam , &
verecundiarn Chnltianam in verbis, vefiimentis, converfationibus pro viribus re-
ftituite, & fcandalis hujusmodi lublatis promovete. Solerti in prsedicatione verbi
Dei minilterio , & vigilanti pro vedriš parochianis in viam falutis dirigendi 1'oli-
citudini incorruptos vitae moreš adjungite, faSi forma gregis ex animo, memo*
ria retinentes illud Apoftoli: Ne fortt,  cim aliis pnedicaverim , ipje reprobus ef-
ficiar.  Ad fovendam pietatem quotidie mane facras meditationi, & vefperi confcien-
tise esamini unum ialtem horae quadrantem impendite. In adminiftratione Sacramen-
torum veftram operam nunquam deliderari linite. Dominicis, feftisque diebus in
facro tribunali tempeftive adefiote, & paenitentium expeftationem velira feduli-
tate prsevenite. Cum magno fpiritus fen^ore , & cautiflima circumfpeftione mini-
fierium iliud obite peritorum medicorum more vel emplaftrum, vel cauterium
ad fanandas morbidorum plagas adbibendo. Infirmos, & male habentes fiepe
invilite, eisque Ecclefiae Sacramentis praemunitis in extremo agone luftantibus
vigilanter afliftite. Pauperum, aliarumque miferabilium perfonarum curam pater-
nam gerite, Ecclcfias , Regni, Principis terrae , optimatum , veftras, vobisque
fubjeftorum necelTitates in Ss. miflae facrificio, precibus , & orationibus Domi¬
no commendate. Sit quotidiein manibus vel divinarum Scripturarum , vel utilium
ad veftram culturam librornm leftio, in fenfibus pia cogitatio, oratio jugis non
cefTet, falutaris operatio perfeveret. Luceat in converfatione 'mimilitas, in fi^e
ftabilitas, in eccleliaftico minilterio gravitas, in verbis modeftia, in faftis jufti-
tiS, in adverfitate patientia, in operibus mifericordia, in moribus difciplina.
Haec fi vobiscum adfuerint, & fuperaverint, non vacuos, nec /Ine fruftu vos
coriftituent in Domini Noftri JE3U Chrifti cognitione, & muneris veltri execu-

tione.

3 o

tione. Cito pervios habebit animos operatio fpiritualis, quos paternae flejcerit
fervor. charitatis, ernntque femper per gratiam Lei albi ad mefTem campi, fi
parati fuerint ad metendum operarii. Haec omnia iacientes , & vosmetipios fal-
vos facietis & eos, qui vos audient.

S • 9 -

Vos pariter devoti Chrifii fideles, quos cura Nofira comple&itur, paterno
exhortamur affe&u, ne in vacuum gratiam Dei accipiatis, neve pios Paftorum
conatus in veftrum tendentes profe&um inutiles fieri, atque inanes patiainini.
Vifcera, & Sanguinem JESU Chrifii redolens cura animarum erit adverfum vos
in a;terno divini Judicis examine in teftimonium, fi tantam neglexeritis falutem.
Judicium quidem duriffimum bis, qui praefunt, fiet; fed quis finis eorum, qui
non >pbediunt Evangelio, qui facerdotes Domini, minifiros Chrifii,animarum pa-
ftores, & ad caeleftem patriam duces duracervice, & fuperbo tumore contem-
nunt, incircumciiis labiis profcindunt, & falutis adjumentum vertunt in damna-
tionis augmentum ? Nolite ergo negligere gratiam Dei, obedite Superieribus
ecclefiafticis aeque, ac fascularibus non folum propter iram , fed etiam propter
confcientiam; ipfi enim pervigilant quafi rationem reddituri pro animabus vedriš.

> Sic fiate charifTimi in Domino , & promptis ad obediendum animis fufcipite hanc
adhortationem Nofiram, reliquosque Noftros, veftrorumque Praepofitorum cona¬
tus pro vefira exhortatione, & falute, piis apud Deum precibus adjuvate, qui-
bus in perpetuae felicitatis aufpicium, & paternae pignus charitatis Paftoralem
Nofiram Benedi&ionem peramanter impertitaur, Labaci ex Refidentia Archie-
pifcopali die 23 ti a Martii igo 4 -

Michael Archi - Episcopus mp.