KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 21 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 JUNA 1940
PATENTNI SPIS BR 15702
N. V. Philips’ Gloeilampenfabrieken, Eindhoven, Holandija.
Električni filtar.
Prijava od 17 februara 1938.	Važi od 1 jula 1939.
Naznačeno pravo prvenstva od 18 februara 1937 (Nemačka).
U teoriji električnih filtara često se polazi sa idealnog slučaja da je filtar na ulaznim i izlaznim spojkama zatvoren impe-dancama koje su simetrične kao ogledalne slike a osim toga da je sastavljen iz kale-mova i kondenzatora bez gubitaka. Ovakav filtar ima dve granične učestanoSti fi i U koje u filtru za propuštanje izdvojenog opsega učestanosti obe imaju konačnu vrednost, međutim u filtru za propuštanje visoke učestanosti ili za propuštanje niske učestanosti jedna od tih osnovnih učestanosti prelazi u beskonačnu vrednost odn. u nulu. U području propuštanja t. j. u području između obeju graničnih učestanosti idealni filtar nema nikakvo prigušivanje međutim prigušuju se učestanosti koje leže izvan tog područja učestanosti.
Na sl. 1 crteža pretstavljena je kriva a prigušivanja nekog idealnog filtra. Kao abscisa je naneta učestanost f, a kao ordinata prigušivanje «. Granične učestanosti obeležene su oznakama fi i h. Kalemovi i kondenzatori koji sačinjavaju neki filtar imaju u stvarnosti gubitke. Osim toga u praksi je retko ispunjen uslov da je filtar zatvoren impedancama koje su kod svih učestanosti jednake ogledalnim impedancama zavisnim od učestanosti. Zatvaračke impe-dance su većinom na pr. Ohn-ski otpori koji su izabrani tako da su za srednju učestanost fm = V fi . f2 od propuštenih učestanosti zatvarački otpori podjednaki ogledalnim impedancama. Zbog tih gubitaka i zbog toga što ne postoji prilagođenje, kri-
va prigušivanja nekog praktički izvedenog filtra odstupa od krive prigušivanja odgovarajućeg idealnog filtra pa ona ima tok koji je na sl. 1 označen krivom b. Ova kriva pokazuje da prigušivanje u području propuštanja nije nikako konstantno nego u znatnoj meri zavisi od učestanosti.
Ova pojava je vrlo nezgodna pa je svrha ovog pronalaska da se taj nedostatak ukloni.
Ta se svrha prema ovom pronalasku postiže time, što se na red sa i/ili otočno sa nekom zatvaračkom impedancom i/ili između dva filtarska odseka uvezuje neko resonantno kolo koje sadrži neki Ohm-ski otpor a koje je kolo podešeno na učestanost koja leži u području propuštanja filtra pri čemu je taj otpor izabran tako da je prigušivanje u području propuštanja približno konstantno.
Na si. 2 pretstavljeno je jedno izvođenje ovog pronalaska u kome uporedno sa izlaznom impedancom Zb nekog filtra F leži serijsko resonantno kolo koje sadrži kalem L, kondenzator C 1 otpor R. Kada su L i C odmereni tako da pri srednjoj učestanosti fm od propuštenih učestanosti nastaje serijska rezonanca, onda se kolo LCR za tu učestanost vlada tako kao da postoji samo otpor R koji tada leži uporedno sa zatvaračkom impedancom Zb pa prema tome pojačava prigušivanje filtra. Pravilnim izborom otpora R moguće je da se prigušivanje za srednju učestanost fm dovede na vrednost (si. 1) koja je je-
Din 10.—
•dnaka ili prvenstveno nešto veća od prigu-šivanja filtra pri graničnoj učestanosti fi odn. f2. Za učestanosti koje su više ili niže od te srednje učestanosti raste impedanca kola LCR tako da to kolo doduše izaziva prigušivanje ali manje nego li za srednju učestanost fm. Kod graničnih učestanosti fi i f-2 mali je uticaj kola LCR tako da pri tim učestanostima filtar daje približno jednako prigušivanje kao i bez tog kola. Jasno je da se time, što je prigušivanje za srednju učestanost dovedeno na vrednost koja je približno podjednaka vrednosti pri-gušivanja za granične učestanosti, može postići približno ravan tok krive prigušiva-nja u području propuštanja.
U rasporedu pretstavljenom na si. 3 je umesto serijskog resonantnog kola otočnog zatvaračkoj impedanci prema si. 2, vezano na red sa zatvaračkom impedancom neko otočno resonantno kolo LCR. Ovim se raspoređenjem mogu postići isti rezultati. Moguće je takođe da se serijsko ili otočno resonantno kolo veže između dva filtarova odseka ili u filtarovo ulazno kolo.
Napred su prečutno upotrebljeni filtri sa simetričnom krivom prlgušivanja tako da je resonantno kolo podešeno na srednju učestanost. Ali u slučajevima gde kriva prigušivanja nema simetrični tok naspram srednjoj učestanosti je preimućstveno da se resonantno kolo podesi na neku učestanost različitu od srednje učestanosti na pr. na onu učestanost u području propuštanja za koju je prigušivanje najmanje.
Ovaj se pronalazak naposletku može primeniti i za filtre za propuštanje visoke ili niske učestanosti koji se mogu smatrati kao naročiti slučajevi fm =f2 = oo odn. fm = fi=0 filtra za izvdvojen opseg a osim toga za filtre koji eliminišu opseg.
Patentni zahtevi.
1.	Električni filtar zatvoren impedanca-ma, naznačen time, što je na red i/ili otočno sa jednom od zatvaračkih impedanca i/ili između filtarskih odseka vezano neko resonantno kolo koje sadrži neki Ohm-ski otpor a koje je kolo podešeno na neku učestanost koja leži u području propuštanja filtra pri čemu su otpor, samoindukcija i kapacitet izabrani tako da je prigušivanje filtra u području propuštanja približno konstantno.
2.	Filtar prema zahtevu 1, naznačen time, što je resonantno kolo podešeno na srednju učestanost od učestanosti koje propušta filtar.
3.	Filtar prema zahtevu 1 ili 2, naznačen time, što se resonantno kolo sastoji od o-točne veze neke samoindukcije, nekog kondenzatora i nekog otpora koji leži na red sa zatvaračkom impedancom.
4.	Filtar prema zahtevu 1 ili 2, naznačen time, što se resonantno kolo sastoji od serijske veze neke samoindukcije, nekog kondenzatora i nekog otpora koji leže u-poredno sa zatvaračkom impedancom.








Ađ pat. br. 15702