PR AXIS CONFESSIONALIS ET EXPLICATIO PROPOSITIONUM DAMNATARUM a SANCT1TATE D. N. PAPA5 ALEX ANDRI VII, INNOCENTIJ X l/£ >•*jj8Rt A U T H 0 R E P.F. JACOBO DE CORELLA SS. Theologi# Lečtore, ac MifTionario Apoitonuo Provinci* Puriflimse CONCEPTIONIS Regni-Navarrenfis SUPREMjE COELORUM IMPERA7 RICI marine sanctissime DOMIN« NOSTRAB AR EODEM DIC ATA. Tradučta ex Hifpanico idiomate ad Italicum k P. F. PETRO FRANCISCO DE COMO Capucino Provinci# Genuenfis. Ac de mu m Latina idiomati trudita a P. F. FRANCISCO MARIA Gradifcano Capucino SS. Theologiae Le&ore, & Guardiano SECUNDA PARS Editio Prima. PermiJJu Superiofum , Privilegio Sac. Caf. Majeftatk, LABACI , T vpis joan. Georgi j Mayr, Inči. Prov. Carn.Tvpogr.&Bibliopoke. 4 N HO M. D C C. XIU. (^ 00 -^ 3 ^" I N D E X TRACTATUUM, ET CAPITUM Secundac Partis hujus Libri. P Eroratio deprecatoria Autho- vis ad Sacerdotcs, pag. J TRACTATUS XII. De fiatu , & obligatione Saterdotum. Cap. i. De Ordine, pag. i ? Cap. 2. De Titulo , aut patrimonio pro Ordinibus, pag. 26 Cap. 3. De Officio Divino, pag. Cap. 4. DeSacrificio Mifla: pag. 59 Pars 1. De diebus, horis, & jejunio ncceflario pro celebranda Mifla, Pag- . . 5 9 Pars2.Dedecentia, & intentione ad Miflam celebrandam requifi- ta, pag. 64 Pars j.DeStipendioMifla:,pag. 78 Cap. p. Exhortatio Sacerdoti con- htenti facienda, pag. 9f TRACTATUS XIII. De Officio j & fiatu farochorum. Cap. i. De obligatione Parocho- rum rcfidendi in eorum Paro- chijs, pag. ioi Cap. 2. De obligatione Parocho- rumpraedicandiEvangelium, Sc docendi Do&rinam Chriftia- nam, pag. 106 Cap. 5. De obligationeParocho- rum ceiebrandi Miflam Populo, & pro Populo, pag. £ j ^ Cap. 4. De obligatione Parocho- rum adminiftrandi Sacramenta, P a S- . 125 §. 1. De adtniniftratione Baptifmi liib conditione, pag. 123 §. 2.Deadminiftrarione Sacramen- ti Poenitentise, pag. 127 Cap. f. De obligatione, quam ha- bet Parochus erga fuos fubditosj quando funt in periculo mortis, pag. 129 Pars 1. De obligatione, quamha- bet Parochus exaudiendi con- fdltones infirmorum , & quo- modo in hoc fe gerere debeat, pag. 129 Pars 2.De modo, quemParochus obfervare debet cum infirmis in adminiftrationeviatici, pag. 140 Pars 3. De modo , qui obfcrvari debet inadminiftrationeExtre- mse unčtionis, pag. 147 Pars 4. De modo, quem Parochus obfervare debet quo ad tefta- mentum infirmi, pag. if4 Pars p. De obligatione Parochiari- juvandi (uos Parochianos ad bo- nammortem,pag. 160 Cap. 6. De Exhorranone facienda Parocho , quando confitetur, pag. i** TRACTATUS XIV. De fiatu Religiofi. Cap. I. De Miniftro, cui Religiofi confiteri debent,pag. 16/ Cap. 2 De Miniftro, qui Religiofos a cafibus refervatis abfolvere poteftpag. 171 Cap. 3. Notitia cafuum, qui com- c-’ )( muni- lndex "Traaatuum , & Capitum. muniter ifl Religionibus refer- Cap. 6. De obligatione teftium, vatitur, pag. 179 Cap. 4. De voto obcdientise Reli- giofe, pag. 184 Cap. p. De voto Paupertatis Reli- giofae,pag. _ 188 Cap. 6. DevotoCaftitatisReligio- fic.pag. 192 Cap. 7-De alijs rebus particularibus ad ftatum Religioium pertinen- tibus,pag. 199 Cap. 8- Dealiquibus rebus fpecia- libusMonialium,pag. 204 Cap. 9. Bulla Paps Clemends X. prohibens Religiofis donativa, pag. # _ 213 Cap. 10. Exhortatio faciendaper- fonis Religiofis, pag, 214 TRACTATUS XV. De fiatu Minifirorum Jufiitia. Cap. 1. De ftatu Judicis, pag. 217 $. i.Demodoinquirendifuperde- linquentes,pag 217 f. 2.Dejurisdičtione,&{ufficientia Judicis, pag. 224 $. 3. De modo procedendiin fen- tentijs, pag. 229 Cap. 2.De ftatu, & officio Advo- catorum,pag. 255 Cap. 3. De ftatu, & officio Procu- ratorum, pag. 244 Cap. 4. De officio Notariorum, Secretariorum , & Scribarum, pag. _ 249 §. 1. De Notarijs publicis, pag. 249 §, 2. De Secretarijs, pag. §. 3.DeScribis,pag. 2 p g Cap. p. De ftatu, & officio Refe¬ rendum, pag. 26 3 pag. 264 Cap. 7. De obligatione Rei, pag. 274 Cap. 8. De officio, & ftatu Accu- fatoris, pag. 286 Cap. 9. Stipendium taxatum, quod in Regno Navarrenli Leges Mini- ftrisaffignant,pag. 288 Cap. 10. De irregularitate, quani incurrunt cooperantes in caufis criminalibus fanguinis , pag. 290 §. 1. Deilla, quam incurrunt Judi- ces, pag. 290 §. 2.Deilla , quam incurrunt Ad- vocati,pag. 291 §. 3. Deilla,quam incurruntaccu- fator, & denuntiator, pag. 292 §.4. De illa, quam incurrunt teftes, pag. _ 293 §. p. De illa, quamalijMiniftri in¬ currunt, pag. 293 Cap. 1 1. De exhortationc k Con- feftario facienda Miniftris Jufti- tiae, pag. 294 TRACTATUS XVI De alijs Statiku: , & Ojjicijs parfi- cularis. Cap. i. De Officio, & ftatu Militis, pag. 298 Cap.2.DeCapitaneis, pag. 303 Cap. 3.DeMedicis, pag. 30P Cap. 4. De ChirurgiSj&Barbiton- foribus, pag. 315 Cap. p. De Pharmacopolis, pag- Cap. C Statuta Legum Navarren- lium lndex Tratiatuum , & Čapu um. TR ACTATUS XVII. fiumcireaMedicos, Chirurgos, &Pharmacopolas,pag. 319 Cap. 7. De Officio & ftatu Merca- tonim, pag. 320 Cap. 8- De Officio, & ftatu Sarto- rum, nag. ' 324 Cap. 5. De flatibus, & officijs par- ticularibus, pag. 3 26 §. 1. DePidoribus, pag. 326 §. 2. DePifčatoribus, &venatori- bus, pag. 327 §. 3. De Sutoribus, & alijs vendi- toribus inRepublica,pag. 327 Cap. ult.Exhortatio proniovendo Peccatore ad dolorem de fuis peccatis,pag. 328 Exj>licantur 4f. Propofitiones Alt- xari dri VII. Advertenti* generales circa hoc Decretum, pag. 337 ExplicationesPropofitionum, pag. 3 39 TRACTATIIS XVII. Aj>pcndix. Notitia , 5 : exp!icatio viginti ex- communicacionum Buli* Coe- n*, pag. 459 §. Advertenti* generales circa hanc Bullam,pag. 45-9 Explicatio didarum excommuni- cationum, pag. 462 F A- APPROBATIO O F FIC11 E Pl S C O P AL IS LJBJCENSI s. C ''Um pnefens Liber in duas Partes divifus, ac j intitulatus : Praxis ConfefTionalis , & ex- plicatio propolitionum damnatarum a SančHtate . D. N. Papse Alexandri VII. Sc Innocentij XI Au- tKore P. F. Jacobo deCoreilaCapucino SS.Thcol. Led:ore, a P. Fr. Franctfco Maria Gradifcano Ca- pucino SS. Theol. Lcčtore Sc Guardiano in Lati- num idioma translatus judicio Theologorum , a quibus ex CommifTione noftra revifus Fuit, nihil fidei orthodoxae , aut bonis moribus adverfum contineat, concedimus hifce licentiam, ut im- primatur. In quorum fidem Scc . Ex Officio Epifcopali Labaci die 27. Februarij 1713. JOANNES ANTONIUS Thalnitfcher de Thalberg, SS. T heologise Doftor, Prot. Apoltolieos , Cathedralis Ec- clefise Decanus, Sc Vicarius Genera- lis Labacenfis. r PERORATIO DEPREC ATOR JA, Inqua Authorhumili affečlu horta- turVenerabiles PatresSacerdotes ad zelum Chriftianum falutis Animarum. Et nune Fratre s , Quoniam vos ejlis Presbjteri in Populo DEl,&ex vobis pendet antma illorum , ad elocpuium vefirum corda illorum erigite. Judith.cap. 8.21. ITmma qua veftram dignitatem proleauor reverentia (VenerabilesMiniftri Altiflimi) humi ad terram proftratus, lingua pulveri- bus afpersa alloquor vos officio Vices DEI gerentes fuper terram Progeniesad Coe- lum eleda,Auguftum Sacerdotium,Gens Sanda,PopulusacquifttionisOmnipotens. Vos genus ele&um , regale Sacerdstium , gen s Sanda , popitim at- 4. Petri 2.0» juifitionis : Fas fit meo obfequio veftrum excitare zelum, & meo zelo veftram implorare attentiouem liceat, A 2 juAfceB- Dtutc. 32 . Exodi. 23 * 4 , <%?©>•> 1. Afcendamus cum Moyfe: nfcende in montem ijlum : nonquidem in montem Nebo unde terrte promiffionis amseni- tas Iadis candoribus, ac mellis dulcedine redundantis detege- batur: quA la.Be & mtlie manabat\ quandoquidem li ex altitu- dine Eccleliae Ipatiolam Chriftianitatis vallem profpicimus cam- pos nec candidorum moram lafte dealbatos nec dulci virtu- tis melle madefados videbimus. Afcendamus inquam, led in montem Sinai, & exindePopulum DEI pnevaricantem, inter mundanas voluptates perditum, veri D EI lui oblitum, & in profanis delitijs adulterantem cum Moyfe intuebimur: Vidit vi- tulum j & cbsros : AdMundianotomiam procedamus, fi,quam infeda fint ejus membra agnofcere peroptamus. 3. Vicos, & Plateas perluftremus, & hominem seter- nitatis immemorem tempori vero totaliter addidum, ineodi- fcordiam, temulationem, adhaefionem , tumultum, maledi- dionem, blafphemiam, juramentum contemplabimur. vEdes, & penetralia ingrediamur s ubi conjuges adinvicem crudeles, Filios Parentibus rebelles,hos in Filiorum educatione delides; famulos heris infideles, hos cum famulis afperos cernemus. Ad JuftitkeTribunalia tranfeamus, ibique dolum, affedionem de- ceptionem, juftitiam venundatam , emptarn gratiam, delida impunita, inkjuitatemprotedam, latrociniadillimulata, vota fubornata inveniemus. Negotia & Mercaturas examinemus) Sc mendacium, fupplantationes, cupiditatem, avaritiam, frau- dem inmercibus, fidionem , & malitiam confpiciemus. Au- lam ingrediamur, a qualongeeftfinceritas, cui familiaris cftadu- latio, inimicaveritas, intolerabilis hujusrevelatio; ineaprse- miantur recomendationes, & merita non arllimantur, perver- Fus triumphat, & juftus derelidus ingemifcit: Sacra Templa vifitemus, &hoc, boneDEUS! Coeli Sanduarium profanatum, Sacrumin profanumconverlum,oculos ibiincautos,ne dicam impudicos, verba obfcena, ceremonias mundanas, alidque abominationes comperiemus, quas filentio, ne verecundia of- fendatur, prseterire expedit. Sacerdotes , fi hujus Sanduarij examen licet, adeamus: & quia videbimus ? Angelos puritate ? inamore Seraphim, infcientia coeleffi Cherubin? in virtutum fplendorefoles? Eliasinzelo? in fpirituApoftolico Paulos? in folitudineAnachoretas? Antonios, & Hilariones in pcenitentia ? tia m B č* f ita efle deberet* &ita pietas praefumere debet; attamen Hea! Heu! lacrymatur D.Bernardm: Domine DEUS quia ipfi funt in D. tern. percujfione tu a primi , qui videntur in Ecclejia tu a prim at um di- fer. n. 24 ligert , gerere principatum , arcem Sion occupaverunt ; Non ejl fuper cant. jam dicere , ut populus , fic Sacerdos ; quia nec fic populus, ut Sa¬ cerdos. Oh utinamnon verificetur de aliquo aflemim Helmef- •fij. Et quid efi Sacerdos fine feientia Divina Leo is P Sepulchrum Hclm. in pattns j plenum immunditijs : puteus abyjji, laqueus mortis , rete cap. 12. diaboli, janua inferni , fpeculator cacus , eques fine equo , mi le s fi- Luca. ne gladi o , negotiator fine ptcunia , agricola fine femine , avis fine al/s, corpus fine anima , lucerna fine igne ; mutus ejl , opprobrium hominum , &' abjeBio plebis. 4. Si de aliquo Sacerdote affirmari podit quod fit igno- rans Legis Divin*, ac obligationis fui ftatus infcius in facro munere & Divino minifterio adimplendo negligens, immori- geratam vitam ducens; hic vere erit fepulchrum patens, abo- minationis intrinfecus occlufe foetorem exhalans, erit puteus abvffi profundus in fiiarum pravarum pafllonum voragine fub- merfus: erit laqueus mortis, & fatanse rete animam fuam cul- pis, eafque proximorum fuorum malo exemplo illaqueans: erit porta inferni qui ad portas cceli animas conducere debuiflet: erit ficutvigilia cteca, qu*hoftiles aggreffus nofcere, aut cam- pum fibi commiffum defendere haud valet: erit velutmiles fine armis, qui facile ab Adverlario vincitur: velut mercator fine capitali pro nihilo reputatus ; velut Agricola fine grano femi- nando, & confequenter fine Ipe colligendi .* erit volucris fine alis, quae coelum verlus volare non poterit: erit corpus fine ani¬ ma 5 fcetidum in vitijs, cadaver mortuum grati*, & virtuti : erit veluti candelabrum extin£tum in Domo DEI non illumi- nans, fed moleftans, erit demum ad fuadendum bonum fuo exemplo ineptus, & ad retrahendum a malo per dočtrinam mutus, vilipendio populi ac) gentium contemptui expofitus: Opprobrium hominum , &•' objeBio plebis. <>. Protantaemorum ftragis remedio Mundum relaxatum divexantis Deus ter optimus Maximus pretiofi fui fanguinis in San&orum Sacramentorum fontibus depofiti elixir vit* dilpen- favit : h*c funt refugium malefa&orum , falus infirmorum, medicina dolentium , fuccurfus indigentium, thefaurus pau- A 3 perum, i' Amb. in Qupdjir. Threnor. c. I.fc.4. Threnor. c 2 . v. 15. 6 perum, (ubfidium mendicorum, inhis denique Deus pro om* nibus mundi malis medelam , vigilantise Sacerdotum deman- data cura fanandi collocavit. Proh dolor ! quod hjec Divina Sanduaria turpiter profanentur! quot funt qui indigne ad San- dum Confeftionis Tribunal accedunt ? quia in permultis nulla aut modica eft dilpolitio r examen confcientia: perfundorič inftituitur , peccata fepiflime velo excufationis ablconduntur, neceftariae circumftantiae non manifeftantur , dolor de DEI oiFenfa eft valdč exiguus : propofita nimium debilia. EEec veritas patct ex plurimis perintegros annos in vicijs jacentibus. Res aliena, farna, & honor non reftituitur, odium non deponi- tur, illicitse correfpondentiae perleverant. Quot "Altifti- meDEUs! Sacro Altari corde immundo appropinquant! quot & quotoh Longanimitas Divina ! Sacrilege velut Judaspanera Angelorum fummunt ! Ah ne hoc contingat ex Confeffario- rum culpa, qui auc nefciant, aut nolint, aut obligationi fust in Confeffionalis Tribunali latisfacere nonftudeant, &utinam hic tam modicse dilpolitionis ad tremendum hoc Sacramentum reatus in ejus Miniftros non redundet: ex inordinata & indifci- plinatnmultitudim Sacerdotum ( ajebatS.Ambrofius) hodit datur contemptui Kedemptoris nofiri Vener abile Sacramentum , nam cjid debuerant ejfe Vicarij Apojiolorum , & ftiij Petri , facli funt focij Juda. 6. Nonne miferanda tragedia h je c eft , quod in Populo Chriftiano, tantamalitia, tanta abominatio, tot vitia videan- tur ? quod peccatum tot habeat ledatores, virtus vero lit de- ferta ? vije Inferni frequentatjE, & Coeli femitje adeo derelidae ut ipfemet conquerantur ? via Sion Lucent, ed cpuod non Jint , cjiii veniant ad folemnitatem : Angeli pacis afflidi lamentantur: Angeli pacis amare flsbunt , dijfipata funt via , cejfavit tranjiens per femitam .* adeoquetartarei Miniftri in lolitudine femitarutn coeleftium , & infernalium frequentia exultant: Blauferunt fli¬ per temanibus omnes tranjeuntes perviam : Sibillaverunt y & mo- verunt cap ut fuum fuper fliam Hierufalem. Haccine eft urbs,di- centes , perfeiii decoris , gaudium univ erfa terra ? Hiccine ajunt inimici Crucifixi! hiccine eft populus illeChriftianus tanto de- core a Chrifto eredus ? HtEccine eft illa Ecclefia quam Deus ita Ipeciofam St immaculatam plantavit ? cjuomoda nune ejus mem* s \ 1 1 h c c ti di rt el vi f u j ini tei Q! ere Eci del gis »bi ijs, gin erai pen ne h part Jint, tina tum Clrij nifte iubti mife »Ut J m* in- ina in- illa riž ur, >EI xc us. ni- ffi- JOt era •io- fute am ura P \tut qid (brij ralo :an- de.- ictae r mt, tur: fhns rum tfm mo- > junt de- )eus ejus eP» m m čv T . . , 7 membra adeo aculpa foedata funt ? Hicctne eft populus eledtus, Urbs defiderabilis , a fuo primordio coelis Jucunda , terras ad- mirabilis ? Quonam pax a FilioDEi antefuum in coelumafcen- fum Mundodemandataperexit? Ubinam paupertas fpiritus, & humilitas , quas fuo exemplo Chriftus Dominus fuis fidelibus commendavit, dum tanta cupido , & ambitio in Gatholicis cernitur ? llbinam puritas vita:, Divinarum legum obfervan- tia , & obedientia prseftita a Redemptore , qui fačtus eft obe- diens ufifue ad mortem Crucis ? quidquid confpicitur non nifi relaxationes, transgreftiones&inobedientiasredolet ? Ubinam eft reverentia rebus facris, honor Divinis ? 7. Verž&cordicituseftnobis lugendum propter omnium viarum corruptionem. Omnis quippe car o corruperat viam fuam fuptr terram \ Et quod tanta & tališ fuerit verfutia, invidia, & ars inimici ut omnem ftatum etiam facrum coinquinare, & fcedare tentaverit.* Mamtm fuam mifit hojiis ad omnia defiderabilia ejus. Quare & unde adeo lacrymabilis ftrages ? quia vidit gentes in- grejfas San&uarium fuam, de quibm praceperas , ne intrarent in Ecclefiam tuam : quia ingrefti funt Ecclefiam illi, qui aforis ftare debuiflent, Sacerdotium lufceperunt qui in Laicorum ftatu ma- gis quadraflent, fuper cathedram Confeflionalis Confeflarij abfolventes indignos fedcrunt: animarum cura concredita eft ijs, quibus nec cura corporis demandari potuiffet : Ecclefite re- gimen comiffum eft illis , qui nec pro domus gubernio idonei erant: Bona Venerabilium Superiorum venia dicam ; Siforte permittunt ingredi gentes in Ecclefiam DEl , de quibm praceperat ne intrarent in eam. Ob qudm difiržBum judicium minatur Epifieo- pis, ali]squt Pra/atis , finegligentids curamfuam agant, & mn op- portune provideantfaluti animarum , probando ase ur ate , an idonei finty quibrn Dominicum gregempafcendum tradunt. Penfata tru* tina ajliment merita , aptitudinem, fcientiam , pietatem Sacerdo- tum , an Confeffariorum partes adimplere valeant ? An Sanguink Cbrijii participatio eorum manibus congrue daripojfit. 8. Exiftimo multoties curam animarum demandari. Mi- nifterio tam fublimi ineptis, quia magis idonei ab hoc fe onere fubtrahunt, miror tatnen quod hinonexpavefcant,&contre- mifcant fiquidem cum plures fructus pro Coelo in confeftionali aat pulpitucolligerepoftent, muneribus adeo excellentibus ex mera Gen, v. 12. Threnor. c. I. v. 10. 8 mera negligentia & incuria non vacant, frivolis pra?textibu$> & caufis addu&is pro tepiditate propria coloranda. Omnibus notaeft parabola in qua Chrillus Dominus ficum infručtuofam Lm.c. 17. abfčindi ac flammis tradi precepit: Suceide er go illam , ut quii etiam terram occupat? Hsec arbor ait Glofa Moralis , perfonas Ecclefiafticas a Deo in fua Ecclefia ad fručtificandum plantatas indicat : Ver arborem fci fignificatur qualibet Perfona in Eec/efia VEIplantata ut fruBificet ibi. Si hx plantje poft ftudiorum & gratiae Dei culturam fruftus fiios in animarum lucro non fa- ciunt, fciant ipfis imminere prolatum Evangelicum fuccide ergi illam 5 ut quid etiam terram occupat ! ac peccatorum ex eorum omiffione& negligentia commiflbrumrationemDomin© DEO T). Jotm. ab ijs reddendam : Sacerdotes , ait Magnus Chryfoftomus, prt Cbrfoji. in populorum iniquitatt damnantur Ji eos , a ut ignorant e s , non era- Mattb. Hunt , autpeccantes non arguunt. 9. Ad vigilantiam hanc, folum animarum curae, ex ofEcio vacantes obligari dicent, casteri vero feabhoc onere fuifleim- munes ante Chrifti Tribunal refpondebunt. At juftus Jude* nunguid rcplicare non poterit. Dic 6 homo, pro falute animx tuts obligabar ne de coelo ad terram defcendere ? inter anguftias praTepij nafci , Mundum fummo labore peragrare, dolores, injurias, contumelias, fupplicia tormenta fufferre, ac demum inter tot cruciatus affixus mori ? Vere non : Igitur fi ego infi- nitus Deus absqueullaobligatione tot, & tanta pro anima: tus cura perpefliis fui, tusque faluti tam ferio applicui; quomodo de tua omiflione excufationem afterre potes quod animarum faluti incumbere non obligabaris ? Mattb. c. 7. Sententia tamen Chrifti innotefcit: in qna menfura menft fueritis , remetietur vobis: necfapiens & prudens ignorat huma- nae inconftantiae fragilitatem eo ufque devenifle, ut nemo a 2. ad Co- lapfti fecurus efle poflit: tefte S. Paulo : qui fi exijlimat Jiare, rintb . IO. videat ne cadat , fi ergo cadet ( quod abfit) Sacerdos curam animarum negligens,quidni & alios animae to curam negle&u- ros ipfi formidandum erit ? & quod Deus eadem menfura qua in proximi fui falute quserenda menfus eft , remetiatur ei per- mittendo ob fua infcrutabilia judicia , ut in profunda peccati fovea pereat, qui peccatorem in eandem lapfum fublevare noluit ? Quomodo babe) e poteris ali q no s , qui te juvent , dieti S. Joan- m # , 9 S, Joannes Chryfoftomus, & liberent a mambus Dtaboli , Ji qxtindo ( f ) escideris ? Paulum ( confidera te ipfum, m Š" tu ttnUris ) quaji diceret, Ji abfaue compajjione , & mifericordia fratrem pr a, Ur is , forte te ,fi cecideris, aliusftmi- liter prateribit. io. Depropriafragilitate dubito, dicent ali}: me ipfum profalvando proximo perdam? fub culparum pondere, aquo alios liberare tentavero, ipfemet fortč decidam : Modica eft meahabilitas, fpiritusmeus tepidus, fortitudo mea debilis, magna mea fragilitas, (umrna mea imbecillitas : fi vix meče, quomodo aiiorum faluti vacare petero ? Confultius eft pro me animam meamfalvare, quam pro aliis, & forte non falvandis, eandemperdere? His omnibus pratextibus coloratis Doemon Sacerdotes , ne animarum faluti ineumbant, decipere folet; vel proprius amor tepiditatem (utam tegereftudet. Etenim Ii- cet tanta fit noftra fragilitas, 8c debilitas, valde tamen potens eftDEIgratia, qua omnes pro ejus amore in animarum falu- te, ac peccatorum extirpatione intentos munit, Sc fulcit: Magna eft quidem infufficientia humana ad opera tam divina, major tamen eft DEI potentia pro inhabilitate, Sc defečtibus noftris fupplendis: Fiduciam talem habemus per Cbrifium ad D EU M; non quod fufficientes [imus cooitare aliquid d nobis, qua- i. ad Ča¬ ji ex nobis, fed jhffieientia nojlra ex DEO eft, qui dr idoneos nos rinth. c. J, fecit mimftros , &"c. Prfeterea ipfamet fanfta exercitia concio- nandi, inftruendi, Sc adminiftrandi faeramenta adeo efficacia funt, ut nontantum ea fufcipientibus, verum etiam ea admi- niftrantibus profint ; uti ben& ponderat S. Damafcenus : Quemadmodum qui agrotantem unguenta, vel alio pretiofo oleovult Damafc. inungere , & pyior ipfe ungendo particeps ejl unBianie : itd qui pro Jklute proximi adhibito Jludio aliq ut d pačit , primum Jibi , dein- de proximo prodeji : Qui balfamo ungit infirmum, fragrantiam patienti applicatam in fe recipit, qui manibus pannum abluit, padem aqua mantis fuas lavat, Sc qui igne comburit lignum de calore ignis manui propinqui participat; Igitur Sacerdos, qui confeftionis balfamo poenitentes peccatores ungit, Sacramen- torum aquis eorum maculas abluit, ac verborumiuorumigne fui proximi lignum incendit, abfque dubio unguenti hujus pre- tiofi fragrantiam in fe recipiet, animam fuam falubribus his B aquis 10 aquis mundabit, ac animabus ignem lacrum applicando coe- ieftem calorem in corde fuo fentiet. Non ergo de propria perdidone eftformidandum quando ex charitate aliorum lucro opera datur, nec de damnis anim* fiice obventuris cogitandum quando proximorum falus quseri- tur; quandoquidem hoc idem elTet ac cogitare quod cum re- medio perdi, cum falute infirmari, cum aquismundis macu- lari, cum ignefrigefieri, cumnive accendi, ac in planineprce- cipitari pomt. Qui in pralio pro tuenda vita a facie inimici fu- giuntj&propriam&commilitonum vitam perdunt, fed (i com- milites reciproce le feadjuvant,quilibet vicam fuam per aliena: cuftodiam tuetur, ut S. Joannes ChryfoftomusafFatur: in pr a- ChrjjoJl. ii 0 ^ ac expedita acie , qui fiii foli confulit mi le s , ne: ali ud refpi- boru. 6. in Cl p } quim quomodo pojfit fugiendo animam fuam j er v are , is cj,- ttros quoque milite; Jecum ad perniciem trahit: quemadmodum ,« eontra, penerofusmiles,eumalios tutari conatur ,fe ipfum defendit. n. Inadtimabilem animarum thefaurum incujus lineamen- tis fupremus Artifex Imaginem {uam Divinam impreftit magni faciamus; pulcherrima; hujus figura; a labe peccati denigratae confideratio cornoftrum afiligat. Margaritae hujus ingens eft pretium, cum pro ea redimenda fui pretioii fanguinis coralla Mercator Divinus effuderit. Plurimi adtimandaefthsecvinea, quam coeleftis Agricola tanto labore plantavit, faiuberrima fute dočlrinte aqua eamirrigando, ac fublimis fui exempli la¬ bore eam colendo, magni pendenda eft hcec arx (piritualis ad cujus cuftodiam Angelorum exercitus aftignavit; coelum ip¬ fum aeftimat ejus valoris confcium c Infernus eam perfequitur ejus pulchritudinis invidus, DELIŠ maximo pretio eam rede- mit, quia ejus excellentiam nofcit : &" ft propter iUum Cbrijlm 'D.ChrifoJl, fttnguinem fudit , qu/d mapi um tu facis , ft per exkortatiomnt tuorum verborum jacentem erigas ? exc1amat D. Chryfbftomus. Et nos Sacerdotes Confeftionis Miniftri pretiofam, & adeo admirabilem Margaritam nihili pendemus ? Humiliter rogo, fubmi(liftim£ obfecro, genuflexus deprecor, & per vifcera Mi- fericordije DEI noftri quantum mi h! pofttbile eft, hortor PP. Sacerdotes, ut huic gloriofo muneri folicitč incumbant, labori > Confeffionalis, in quo fervitium tam gratum DEO, ac peru- tile peccatoribus prceftare poflunt , non fe fubtrahant: Mi- niftc- I* nifterium hoc Chriftiano telo non relpeau humano aut ter- reno fine dudi exerceant ; in hoc lacro Tribunali non celeri- ter, & perfundorii, fedfenfim, pedetentim, & quieti afli- deant, patienter peccata exaudiendo, propensi pauperculos, rullicos, idiotas, ac ignorantes examinando , impertinentias aliquorum toleranter fufferendo, omnilcjue ad vitiorum emen- dationem hortando , ac ijldem deformitatem ofFenfi fummi boni, pulchritudinem gratise, qute per peccatum amittitur, prae- tium animae, glodam ac poenam aeternam, & fuper omnia immenfamOmnipotentis bonitatem, a qua propter vilem mi- feram , ac contemptibilem culpa: voluptatem recedunt obji- ciendo. Peccatorum ftatum tranquille perpendant, ejufdem infirmitatem confiderent, propter proximi fui peccata non terrefiant, laplis compatiantur , benigni egenos excipiant, medicamina opportuna pradcribant, remedia curativa, prae- fervativa,ac fatisfadoria imponant, non afperi ac vultu le- vero cum ijldem agant, led peramanter pufiHanimes animent, obftinatos arguant, vitium reprehendant, Divinam Juftitiam repraelentent. Perpendant falutem, aut damnationem animaj a bona vel mala Confefitone, & utr 4 mque utplurimum a Con- feflario dependere,innumerabiles quoquefacrilege fadas Con- fellionalis Miniftris efle imputandas. Quando unius ConfeC fionem exaudiunt protunc eidem foli vacent , nec cogitent plures alios efle exaudiendos, quia Dominus DEITS ex eo quod paucos in die exaudiverint , rationem non petet, bene vero ftridilfimam exquiret, fi officio luo non benefundi fuerint. 1 2. Si hoc modo in Confelfionali Sacerdos le geret multa bona fratribus luis praeftabit, & dum proximum luuma culpis liberare conabitur, proprias fibi a DEO remittendas jure me¬ riti) fperare poterit; juxta didum S. Jacobi : Qupniam qui con- verti ftcerit peccatorem ab errore vi a Ju a faluabit animam efus a morte, >i«. 2 JraS. 4. Mifcellan. yuajl. 11. num. 11. cenfet nec ve- nialiter peccari fufcipiendo SS. Or- fli 01 lu praeceptum de ejufdem receptione, fed neque in ordinandis eft prtece- ptum de prtevia receptione Confir. mationis , fiquidem Concilium Tridentinum loc. cit. ut Moya Ui¬ dem aliegat, hocnonprcecipit, er¬ go non erit peccatum Veniale fufci- pere SS. Ordines ante Confirma¬ tionem. Hic difcurfus Moyae mihi videtur probabilis , & genuinus, ade6que ex ipfo infertur, quod V. D. potuerit deponere confcientiam dubiam, & ličite ordinari. 2 .Nune dicat mihi,dum cum hoc dubio SS. ordines fufcepit, putavit ne eos invalidi fufcipere. P. P.R.Dehoc dubitavitempore ordinationis. C. Putavit ne, quod prte via re- ceptio Confirmationis effet condi- tio neceffaria ad validam ordina- tionem. P. P. R. de hoc etiam dubitavi. C. Habuit ne intentionem rect- piendi SS. Ordines? quia cum vo- luntasnequeat velle, aut attentare aIiquidimpoffibile, fi V.D. putavit Confirmationem effe conditionem neceffariam ad valide fufcipiendos SS.Ordines, videtur quod non po¬ tuerit habere intentionem eofdem fufcipiendi. P.' P. R. Ego habui intentionem &fc u 01 R. ra, lo( re ta-' set. dic do ta, fufi fiifl caf ner int< nifi Co imf fuit tior 3 Th< difp trat fačii erre pedi ten re c fciu- mer Auc dun ditic Caput ftifcipiendi SS. ordines cafu quo omiflio Confirmationis in hoenul- lum afferret impedimentum. C. Ergo V. D. ver£, & valid£ fuit ordinata, eft dodrina in cafu fimili R. P. Torrecillse itifuis Confult. Ma¬ reki. trači. i. confult. zi.num. 2.Elbi loquendo dequodam, qui tempo- re fufcipiendi fubdiaconatum dubi- tavit utrum haberet fufficientem setatem , quam tamen habebat, dicit validd fuifle ordinatum,fi ex- clufiva intentionis fuit conditiona- ta, nempe non habeo intentionem fufcipiendi ordinem nifi habeam fufficientem jetatem, fed innoftro cafu V. D. pariter habuit intentio¬ nem conditionatam , ideft habeo intentionem fufcipiendi ordinem, nifi adlit impedimentum omiffionis Confirmationis , ergo cum hoc impedimentum non adfit, validč fuit ordinata praefuppofita condi- tionata intentione 3. Confirmaturhoc exdodrina Thoma Sanchez lib. 2. dematrim. difp. 33 . num. 2. ubi ait quod con- trahens Matrimonium cum errore fačJi , & fcientia Juru , ideft ille qui erronee putat fe habere aliquod im¬ pedimentum dirimens, quodapar- terei nonhabet, & cum hoc erro¬ re contrahit Matrimonium , con- fcius quod impedimentum diri¬ mens illud irritet, ait, inquam, hic Auftor talem valide contrahere, durnodo habeat intentionem con¬ ditionatam contrahendi, nempč fi I. de Ordine. if impedimentum non obftet, ergo licet in cafu noftro adfit dubi- um utrum obflet vel non omililo Confirmationis , non propterea nulla eritreceptio Ordinis cum fu- pradida conditionata intentione. 4. Dicetaliquis, quodh^c do¬ drina lit oppofita Decreto Inno- centij PapteXI. per quod damnatur fententia alferens licitum effe fequi opinionem probabilem relida pro- babiliori, &tutiori in rebus, aqui- bus pendet valor Sacramentorum ex inftitutione Chrifti, atqui ex in¬ tentione recipientis dependet valor Sacramenti ex inftitutione Chrifti, ergo in hoc cafu relida opinione probabili eligenda eft tutior, & pro- babilior : fiibfumo, fed tutior eft opinio ; Quod ordo receptus cum hac intentione conditionatafit nul- lus, & quod neceffario fit iteran- dus, ergonoftrarefolutiononfub- fiftit , & confequenter dicendum nullam fuifle fulceptionem Ordinis. Relpondeo primo noftram dodri- nam nullo modo efle oppofitam hujus Pontificis decreto, per quod folum damnatur fententia ad- ftruens pofle nos fequi opinionem probabilem relida probabiliori, 8c tutiori in his, k quibus dependet va¬ lor Sacramenti ex inftitutioneChri- fti , fed opinio , quod Sacramen- tumfufceptum cum conditione ve¬ ra de praefenti, aut prteterito non efttantum probabilis , fed certifli- tna& tutiftima, ut cum Suarez ait Tor- KS 7 ractatus XII. Defiatu Sacerdotali. Torrecilla loc. cit. loquensdecon- P. P. R. certus fum me ex mali- didoneinfecundofenfu, ergocum tiaeumnonomifilfe, feddumtaxat C) in noftro cafa Sacramentum Ordi- quia in fufceptione ordinis feftinan- t nis fuerit lufceptum cum vera in- ter me geffi, hoc dubium mihi re- tentione lub conditione de pr® teri- manfit.| to , fequitur certiffimum effe , & C. Habet ne V. D. fundamen- jj. non tantum opinabile , veram & tum aliquoddubitandidedidicon- validam fuiffe fufceptionem Sacra- tadus omilfione. menti, adeoque nofter cafus in di- P. P. R. Nullum aliiid habeo pj. dacondemnationenon includitur. prtcter didam feftinationem , & p r Refpondeo fecundo Propofitio- ambiguitatem in qua pro tune me r j nem damnatam comprehendere inveni. p C Miniftros conferentes Sacramenta C. Ergo V. D. debet hoc merum ] u in conferendisSec. nonrecipientes, fcrupulum reputare, & ut talem f u prout cum R. P. Torrecilla dixi i. contemnere. Et ut V. D. animo ba part. Praxis traft. n.n.9. ergo non magisquieto vivat, Scampliusnon & feextendit ad noftrum cafum, qui fluduet,fdatvaldeprobabileeffead 2C non de Miniftro fed de recipiente valorem Ordinis non requiri ne- f c i ordinemloquitur. ceffario phy(Tcum, & realem con- fp ( f. P. P. R. accufomeeffeindu- tadum‘materi®. Ita cum Alber- C o bio utrum tempore lufceptionis to, Armilla,Hcnriquez, Vafquez, r 'n Ordinis materiam ejufdem teti- & alijs tradit Layman p. z. lib. 5. V. gerim. traB. 5. cap. 5. num, 4. nec ob/lat Oi C. Omililo contadus Materi® relatum Decretum Innoccntij XI. fuitne cum advertentia & malina? cum hoc de Miniftris , d non de dis P. NonP.R. recipientibus loquatur, ut fupra- co C. Si cum advertentia, Sc mali- diximus,idemqueafferitinterminis lic; tia omififfet contadum diet® ma- nollri cafus A. R. P. Torrecilla uii in teri® graviter peccaffetita Baffeus fup.Canfult. 2. n. 110. & 111. Di; Verb.Qrdo 2.fub.num.z.^. AdtoUc- 6. P. P.R.Meaccufb, quodpoft lat randos, in fm. quia contadus ma- contradacum una puella Iponlafo 1®1 teri®eftdeneceflitate pr®ceptiEc- SS. Ordines fufceperim. fcij clefiaftici, Scinmateria gravi, led C. Petijt ne V. D. confenfum nic transgreffio Prscepti Ecclefiaftici puell® prodifTolutionefponfalium? do in materiagravieftpeccatummor- P. NonP.R. ter tale, ergo graviter peccaret, qui C. Certum eft , quodfiV.D. uti fcientcr , aut cum malitia materi® petijlfet confenfum puell® , hoc alk fui Ordinis contadum omitteret. obtento absque ferupulo SS. Ordi- (ec ne* ali- txat lan- re- len- :on- ibeo , & : me rum dem limo ;non fead i ne- con- lber- |uez, ib. 5. ibftaC ijXL m de upra- minis a uti d poli nfali* nfutn lium? V. D. , hoc Ordi- n« Caput I. De Ofdirie'. 77 liesfufciperepotuifTet, conveniunt fequitur copulaconcummt dam- enim DD. quod fponfalia per mu- tuum confenfum contrahentium diffolvantur. 7. Dicatmihi, cognovitneV.D. hanc pueliam uirttite fponfalium. P. Non P.R. G. Duar opiniones, Sc ambce probibiles funt circa hunc cafum, prima eft Sanchez. Lih. i. de Mat- rim. difj>. 47. w. ?. dicentis. non poffe Ličite fufcipere Ordines , il- lum, qui contraxit Sponsalia de futuro ; Secunda eft Sod, Cordu- bce, Pontij, Sc Nauarri, quoscitat, &fequiturDiana^. 3 iTr qui cum ad confitendum finim peo catum ad D. Petrum, aut aliura mia exinde fequetur, quemadmo- Apoftolorum non acceffiiTct, Prin- dum nec fequeretur fi aliaPerfona, cipibus Sacerdotum id confeffus vel V. D. dimitteret aliam famu- lam, quod freauenter contingit. Hasc ratio, Sc doctrina eft valdš no- tanda a Confelfarijs, ut innuit Joan, Sanchez ubi [upr. num.1%. adfnem difp. 10. 1 f. Hoc fuppofito, 8cquod V.D. fuit. Principibus Sacerdotum , er Se- nioribus Matth. 27. qui er ant parti- eipes ejufdem criminis. 1 6. Meam confcientiam juftifi- carenequeo,necV.D. debet veli« meam damnationena propter fua peccata, Sc eorum abfolutionem, fitinoccafione proxima voluntaria dumTheologiapro eaimpertienda conftituta, jam nolcit me eam ab- mihi non fulfragatur. folverenon po£Teabfque violatione P. P. R. promitto firmiter aiU' Decred Innocentij Papse'XI. Pro- plius Deum non offendere. pof 6 1 Sc abfque me* fuseque animse damnatione. C.Hoc Caput L C.Hoc idem fuppono V. D. pro- mififfeinalijs confeflionibus,quod tamen nunquam ,executioni man- davit. P. P. R. nunquam mea promif- fio fuitita firma ficutrhodo. C.Non fedefatiget, fieu ut vul- go dicitur,non aerem verberet,quia nifiab hac occafionefe abfentetab- (olutb eam non abfolvam. P. NonneV* P. meffacris vefti- bus ad celebrandum indutum cer- nit, & omnes hic adftantes Miflam audituros expeti;are, apud quos magnam notam incurram, nifi me abfolvat, & ego.eeSebrem ? C. Hoc jam ferio confideravi; culpa non eft mea, fed V. D. qute ufque modo diftulit confefiionem, quam antecedenter debuiflet per- folvere. Nota, quamapud adftan- tes poteft incurrere ex negatione abfolutionis, evitabitur per largi- tionem Benedictionis cum folitis praecibus, abfque tamen forma ab¬ folutionis. P. P.R. Quomodo poflum omit- tere celebrationem Miflše abftjue notabili infamia, cum fimitapara- tus, & difpolltus. C. Poteft hoc evitare fimulan- do aliquoddeliquium, veIjquod V. D. fueritvocataob aliquodurgens, & grave negotium, quod non pa- tiatur dilationem, & fi hoc commo- d£ fieri non poteft, nec aliud juftum motivum adinveniatur ad evitan- dam notam, Sc fcandalum circum- Dc Grdine, n ftantium. V. D. poteft Ce gerere ad- inftar illius, qui tenetur celebrare, nechabet copiam Confeflarij. Di- fponatfe ad fervidum ačtum verse, aut exiftimatse Contritionis, & hoc fufficiet ad celebrandum. Ut in cafufimili dicit P. Emanuel a Con- ceptione infuo trači, de 1‘otnit. difp.z. quajl.\6.num. 232. 17. P. Aut V. P. fert judicium, quod habeam attritionem, & me poeniteat meorum peccatorum, vel quod non me poeniteat; fi primu, quomodo mihi denegat abfolutio- nem. Sifecundum quomodo mihi fuadet ut ad celebrandum eliciam ačbum contritionis, qui eftpraeftan- tior, & difficilior attritione. C. Quantumvis ego exiftimem quod V.D. non habeat attritionem, poflum judicare,quod poflit fe di- fponere ad a&um contritionis me- diante D'El grada, qusenullideeft ex partefuje pietatis, & mifericor- dia;: & licet judicarem V. D. efle attritam, Seftando interminis Judi- cis poflem hac ratione eam abfol- vere,quiatamenhic non folum Ju- dicis, fed etiam Medici animae fiiae officio fungor, ideo teneor appli- care medicinam ipfi neceflariam pro fua fpirituali falute, & cum pro cura fui morbi medium neceflariu fit ablentatio a focietate illius per- fonae infečhe, ne lepra contagiofa culpte ampiius inficiat, propterea ufque dum ipfamnon dimittat,ne- queo V. D. abfolvere. Denique C | licec Traci at m XII. D e fiatu Sacevdotali. licetego feram judicium ipeculati- vum deattritione V.D.mandatum tamenrigorofum habeo, a Summo Pontifice in propofitionibus dam- natis non abfolvendi Pcenitentes in fimilibus cafibus. V. D. autem potcft fegerereinhoccafu, (icutis, qui non habet copiam Confeffarij, & celebrare prasmiffo ačtu contri- tionis vers, aut exiftimatx, ideo- que eam non abfolvam, licet fbr- marem judicium fpeculativum de ipfius attritione. Ad excitandam vero in fe contritionem , oculos mentis elevet ad fupremam, & in- finitam Altiffimi Bonitatem,quam Omni amore digniffimam turpiter contempfit, & defpexit Majeftatem illam inquam perfečtiffirnš, quam laudant Angeli, adorant Cherubin, Poteftates Soda exultatione con- celebrant, V. D. abfque ullo timo- re, &refpeftuinjurijs, & offenfis affecit. Nune eam diligat tota cor- dis conatu, animam fuam ei ofFe- rat, affe&us luos eidem confecret, & erimina contra tam amabilem DEUM patrata deteftetur’, cum fir¬ mo propofito vitam emendandi, proximknque occafionem dere- linquendi. i8- Refolutio hujus caffis alijs fim ilibus applicari poteft v. g. quan- do Beneficiatus faerum cantatum celebraturus accedit ad reconcilia- tionem, quando Curatus paratus eftlegere faerum folemne, vel filia- familias cum Matre, & iororibus confitetur, aliifque fimilibus. In omnibus vero in quibus involvitur occafioproximapeccandi, Amore DEI, & fui ipforum PP. Confeffa. rios rogatos volo, ut cautb fe ge- rant, & beneperpendant,quonam fundamento abfolutionem imper- tiantur. Experientia enim docec plurimas animas per longam tem- poris feriem peccatis obnoxias vi- vere ob omifiionem, & modieum zelumPP. Spiritualium, qui fumma facilitate ad'abfolutionem proce- dunt, quando juftiffimbdeneganda efiet. 19. P. P.R. Me accufo,quod hu¬ jus perfons in peccatis meis com- plicis multoties confeffionem ex- ceperim, eamque abfolverim. C. Indecurfu Confeffionis con- fenfit ne in ačtum venereum ? P. Aliquoties motus concupi- fcentite fenfi , fed femel tantum conlenfi. C. Perhunc confenffim commi- fit faerilegium non tantum ex cir- cumftantia Ordinis faeri, verum etiam adminiftrationis Sacramen- ti: Fuitne urgens caufa excipiendi ejufdem confeffionem. P. P.R. Unica caufa fuit ipfius puder revelandi alijs Confeflarijs fuam fragilitatem. C. Abfolutb loquendo, non eft illicitum confiteri eidem complici, modo abfit periculum pravi con- fensus. Ita Baffeus Veri. Conculinn- tus.num. 6 .UwML]>. strast, i^.rc* Caput L folut. no.Maya in fuisfeleB. tom.i. trači.difput. 3. q. 2. cap. 4. n. 22. ratioeft,quia per hocnonredditur invalida Confellio, fiquidem com- poflibilis eft verus dolor,& propo- litumemendationis cum confeillo- ne fačta complici, ergo &c. Verum univerfaliter Ioquendo hoc non eft conveniens, quinimo valdepericulosu: Quas enim docu- menta, confilia, admonitiones, & medicinas applicare poterit Con¬ feflarius illi, cui fuit, & erit forte eodem tempore Confeflionis la- queus perditionis ? Quomodo ad DEUM amandum hortabitur, qui antecedenter ad amorem profanu induxit? Quomodofcelerafua de- fiebitPoenitens in confpečtu idoli, cui (uos affeftus dicavit? Quomo- do ex percuftione calybis, & filicis fiainms infernales adurentes ani- mam non exurgent ? In aliquo ca- fu tolerari pofiet,nempe fi alius non daretur Confeflarius in illo loco, aut vicinia, vel fi dum eflet expofi- tus ad exaudiendas indifferenter confefliones inter alios Poenitentes complex veniret,ac line nota dimit- ti non poflet, & in alijs fimilibus ca- llbus,in quibus Confeflarius valde caut^ fe gerere debet objiciendo complici turpitudinem, & deformi- tatem peccati, maiori diligcntia & rigore auam cseteris. 20. P. P. R. Me accufo, quod cum in libro baptizatorum non poflet inveniri authenticum Icri- De Ordine. 23 ptummeiBaptiffni, SS.Ordines fu- fceperim cum folaatteftatione Pa- trismei,quod fufficientem tctatem haberem. C. Conftabat ne aut conftat, quodV.D. talem artatem habuerit ? P.NonP.R. quinimo contrariu defačto conftat; nemp£,quod in luiceptione fubdiaconatus viginti tantum annos habuerim, Diacona- tus viginti unum, & Sacerdotij vi¬ ginti tres. C. Sufcepitne V.D.Ordinesbo« ni, vel mala fide? P. P. R. bona fide regulando meam conlcientiam cum dičlami- neParentis, quieft vir rečtus, & ti- mensDEUM. C. Initiatus Ordine facro mala fide ante legitimam tetatem affici- tur fufpenfione, doneč abfolvatur, ut cum Quarantana ait Bonacina tom. x. dijp. 8. de Sacram. Or d. lege : ergo licet Finis Eccldi* conferentis Ordines Minores fit, ut fuccellive recipiantur Majores, hic tamen finis non cadit fub prae- cepto, aut obligatione, & confe- quenter non erit peccatum Mor- tale eofdem non recipere. C A P U T II. De Titulo a d Ss. Ordines recipicndos requijito. 27. "p P. R. dieo meam culpam, • quod poftobtentum^bene- ficium redditus viginti ducatorum renuens Epifoopus mihi conferre ordines, alios triginta fidi patrimo- nij qusefiverim, & ad utriufque ti- tulum fuerim ordinatus. C. Bene fecitEpifcopus noncon- ferrendo ipfi Ordines ad folius be¬ neficij titulum, quia viginti ducati funtouidtenue, titulusautš debet effe fufficiens pro decenti fuftenta- tione, jus enim prteferibit titulum ne Clericus cum dedecore ftatus Ecclefiaftici mendicare, aut turpem quaeftum exercere cogatur. Sed ad hoc non fufficit tenuis proven* tus, ergo neceflario debet efle fuf¬ ficiens, qusenam vero quantitas ad vita; fuftentationem fumciat, arbj- Caput I. trio Epifcopi dijudicanda eft, nam determinatio eorum , qute a jure praefcribuntur , led non definiun- tur, prudentis viri judicio relin- quuntur: ita Bonacina de Sacram Or d. difp. 8- unic. punB.%. n. 38. in quo attendenda eft diverfitas Re- gionum , in aliquibus enim terra magis fru&ificat, quam in alijs. -g. Qup modo, & forma V. D. confinxittitulumPatrimonij ad fu- fcipiendos Ordines? P. P. R. Titulus hic fuit fiducia- rius, quia amicus quidam id mihi affignavit extorta promillione re¬ ftituendi bonapoftordinationem. C. Fuitnefaclumhoccumcon- ditione reftituendi, poftquam V.D. alium fufficientem proventum ac- quireret, vel etiam eo non adepto ? P. Ego abfolutč promili, & obli- gavi me ad reftitutionem immedia- tb polt ordinationem nulla polita condidone. C. V.D.graviterpeccavit|,Dia- rvapart, 3. traB.^. rfjo/. 184. quia fecit pačtum remanendi abfque congruo proventu ad decentem fui (tatus luftentationem; proba- bile tamen eft V. D. non incurrifle lufpenfionem a jure latam contra ordinatos fine titulo, fiquidem ab- folute loquendo V. D. habuit titu- lum, in foro tamen exteriori pote¬ kat relčindi tališ retrodonatio , & hoc in poenam donationis , quia voluit decipcre Ecclefiam, & Epi- fcopum. Ledefma in funt, tom. 1 .cap. De Ordine . 27 7, de Sacram. Or d. conclaf.G. dif. e j . 29. P. Polt Ordinationem obli- gabor ne reftituere ;donatori hoc patrimonium; 5 C. Ledelma loco cit. negativž refpondet, quem fequitur Villa- lobos in [um. part. I. trati. II. dif- fcult. 1 10 contrarium cen- fetprobabile Diana ibi. cum Avila, 8f alijs citads. Sed verior mihi vi- detur opinio Ledefmce tanquam conformior mentiConcilij, acde- centias ftatus Clericalis : quando- quidem fi reftituatur patrimonium primo Domino , Ecclefiafticus re- manet line proventu, & his tem- poribus parum prodeft clerica, cum derici videantur in magna necefi- fitate conftituti, &adfe luftentan- dumfamulatuiobligati cummodi- co eorum decore, quin imo addičli minifterijs valde inconvenientibus eorum ftatui, & quandoque jure Canonico vetitis cum detrimento propris confcientise. Aliud eflet,fi collatorPatrimonij apponeret pačtum reftituendi fibi prtefatum Patrimonium, cum V.D. adepta fuerit beneficium, aut ali- und£ habuerit, quo fe valeat lu. ftentare. id enim licere affirmat Garzias de bekejiciis part.2. cap. 4. num. 169. Et in hoc c a til exiftimo ueram opinionem Auilte & Diame. quod Patrimonium fuo Domino fit reftituendum,modo adfit confenfus Epifcopi,ita Bonacina id ij upr. k. 3 j. 30. P. P. R. dico meam cul- D2 pam, iS Traflatm XII. De fiatu Sacerdotali. pam, quod bonum frugiferum pro Patrimonio mihi ab Amico adigna- tum fuerit sere alieno gravatum. C. Fuit ne hoc prsedium credi- •toribusobligatum per modam nehypothecas? P. Non P.R. C. Si hoc pradium furfiet hypo- thecsefubječfum, non eflettitulus legitimus, & V. D. fiifcipiendo Or- dines cum hoc titulo incidiffet in paenam liifpenfionis: Bonacina/oc. sit. num. 34. nam bona tranfeunt cum onere hypothecse, polito au- tem onere hypothecse, non po¬ teft ordinatus ali, & fuftentari ex ijs bonis, (i creditorvelitfblutionf; fibi fieri, ergo non eft titulus fuffi- ciens, & fecurus ad recipiendos Or- dines; fi vero pradium non eft hy- potheoe fuhječlum, arbitror titu- lum 'in hujufinodi prsEdio valid& conftitui pofle, & confequenter or- dinatum ad illius titulum fufpen- fionis vinculo non ligari, ratio eft, quia ordinatus habet dominium il¬ lius pr«dij,& jusadfručtus,ergo ti¬ tulus in prsefato prsedio validčcon- ftituitur, ficut enim valida eft illius alienatio, ita valida eft tituli con- ftitutio, quamvis forte fieri podit, ut graviter peccet, fi aliunde ne- queat creditoribus, vel ipfe, vel donatarius fatisfacere. Bonacina ibidem. 3 1 • P • Sciat etiam V. P. quod ex trigintaducatis Patrimonij mihi at fignati ab illo amico, de.cem fue- rint exannuoredditu uniuscenfus, quem ad fuum lucrum amicus habuit. C. Erat ne cenfus perpetuus, aut redimibilis? P. P.R. erat cenfus redimibilis. -C. Si cenlus fuifietirredimibilis, potuiflet affignari pro competenti titulo, cumhujufmodi ftipendium, feu penfio, feu annuus redditus fit jus reale proprium illius,cui adigna- tur, & confequenter ad illius titu¬ lum ordinari poteft, led cum cen¬ lus fit redimibilis, cenfet LIgolinus, quem citat, & fequitur Bonacina [upra num. 32. §. ego vero: non efle titulum fudicientem, quia non eft permanens, & fixus. Eft tamea valdč probabile titulum poftecon- ftitui luper cenliim teniporalem, & redimibilem. Ita cum Palao,& alijs Diana p. 9. traB. 8- refol. 25. citans pro fe Azorium tom. 2.lib. %.c*p.\\. ej/uajl.7. Ratio eft 5 quia quamvis cenlus podit redirni, regulariterlo* quendo intra modicum tempus de* nuo fundari poteft, ad quodEpi* fcopus obligare debet Ordinatu ad* hibita interim cautione,ut pecunia collocetur apud Idoneasperfonas, & in res frugiferas conuertatur.vi- de Marchadum. tom.i. lib 4. part. I ■ trači. 7. docum. 7. num. 6. in fine. 32. P. P. R. dico pariter meaffl cuipam, quod fačfa fuerit mihi af- fignatio uiginti ducatorum cum pacto non fruendi ipfis, feu nott petendi quidquam a donatore. C. Hoe Caput II. de Titulo SS. Ordinum. C. Hocpačtumergofccit V.E>? Vtrb. Juramentum 4. num. 5, Fuit ne hasc obligatio feria P. Ita P. R. C. Fuitne hocpačtom juramen- •to aut fcriptura authentica firma- tum? P. P. R. cum juramento sne obligaui. C, “ aut ficta ? P. Fuit feria, & animo eamadim- plendi. C. Si V. D. emififlet hoc jura- mentum abfque animo id adirn- plendi, corhififlet peccatum perju¬ ri) defečiu ueritatis de prcelenti in juramento , non teneretur tamen feruare promiffum, nec fručtus Beneficij refignare, Rado eft, quia juramentum non obligat ultra in- tentionem jurantis : ut inquit Les- fius Lib. 2. de iujl. cap. 18 . dub. 10. num. 73. ergo li V. D. nonemifis- fet juramentum animo illud adim- plendi, neque illud adimplere te¬ neretur. 3 3. Cum vero juramentum fue- rit lerium ,8c animo illud adimplen- di, grauis quoque culpa fuit dup- licem malitiam fpecie diftin&am continens, unam, lufcipiendi Or- dinesfičto titulo, alteram,inuocan- di Deum in teftem rei mate : quia juramentum non ejl vincu/urn inijui- tatis: adeoque V. D. non obligatur retrodonare, & renuntiare fručtus donatori, quia hsec promifiio irrita eft, Sc inualida. Videatur Bona- cina difp. g. J,e Sacram. Or d. j. unic.. punft. 5. num. 25. & 26. Balteus Necobftatpromiftio jurata, qu?a juramentum de re Jure canonico uetita non obligat, nec debet adim¬ pleri, ut ait Triom. Sanchez in funt. Lib. 3. cap. 9. num. 29. fed (ic eft, quod materiajuramenti fit jure ca¬ nonico fub culpa uetita, cap. pan.de Jimonta: fiquidem imponitpoenam fulpenfionis, ergo hoc juramentum non obligat, nec V. D. tenetur il¬ lud adimplere. 34. P. P.R. debeonelb Epilco- po petere relaxationem hujus jura- menti ? C.Nullatenus, quia juramentum nullam inducens obligationem non indiget relaxatione , ita Bonacina tom. 2. difp. 3. decontraB. ejuafi. i. punB. 1 .fub. num. 7. §. exquo patet. ita ut juramentum dere mala,ideft, quae absque peccato Mortali, aut veniali adimpleri non poteft, non obliget, nec indigeat relaxatione, fi vero absque ulla culpa adimpleri poftit, ne adimpleatur, relaxatio- ne opus eft : v. g. perfona aliqua cum juramento promittit latroni- bus po. Ducatos pro tuenda vita, & cum nullum fit peccatum tradi- tio fo. Ducatorum, necefle eft, ut Judex relaxet hoc juramentum, fi adimplere nolit. In cafu V. D. non eft neceffaria relaxatio juramenti, cumfueritde re mala, peccavit autem illud emit- tendo, ut ante dixi: nec non adim- plendo peccarct: & prseter pecca- D 3 ta Tra&atm XII. de JI atu Sacerdotali. 3 ° tacommifia inhoc pačto jurato in- currit fufpenfionem , ita cum Na¬ varro Avila fart. 3. difp.^. duh. 4. Sc cum Suarez , & alijs Bafikus Vtrb. Ordo 3. Jub. num. 7. §. Qui ma/afide. 3 p. P. P.R. Major adhuc cir cum- ftantia adfuit in collatione hujus beneficij, nempč quod ejusfrudi- bus frui non poteram ufque ad fu- fcepiionem Presbyteratus. C. Hocnihil obftat, quiapoteft aliquis ordinari lubdiaconatu, & Diaconatu ad titulum beneficij, cu- jus fručhis folum ut Sacerdos per- cipere poffit, ita cum Garzia, Sc Barbofa Leander de SS. Sacram. tom.Z.traB.6.diJp. io.y. 14. 3 6 . P. P. R. Alia circumftantia notabiliseft, quodhocbeneficium non fuerit perpetuum ? C. Titulus ad quem clericusor- dinatur debet efte perpetuus , ita Bonacina ubi [up. num. 40. quod tanquam certum afferit Leander ibid. cjuaft. 16- quiaredditus requi- ritur in Ecclefiaftico ad evitandum inconveniens mendicandi luften- tationem cum fuo dedecore $ fed hoc inconveniens non ceffat per beneficium ad tempus, ergo debet efte perpetuum, Sccumillud V.D. non (it tale , verificatur , quod fuerit ordinata fine titulo fufficien- ti, Sc confequenter quod hac de caufa inciderit in fufpenfionem la¬ tam contra fufcipientes ordines fine vero titulo; in cap. Nemirom & cap. S.tnStorum difl. 70. 37. P. P. R. non fui ordinat« absque redditu, leu titulo, quam- visparsipfius (nempebeneficium) fuerit mihi allignata cum pačto ni- hil petendi kprtefentante. C. Duplici ex caufa V. D. ordi¬ nata fuit absque titulo lufficienti; primo, quia beneficium fuit tem- poraneum , & non perpetuum, & cum tale lit, idem eft ac non habe- re fufticiens patrimonium, ut dixi: fecundo, quia vi pacti initi cum do- natore , leu praefentante benefi¬ cium ab eo collatum remanfit in terminis tituli fičti , ordinari vero fine titulo, ac cum titulo fičto paria funt. Ita Leander de S. S. tom.\. trači. t\.dijp.^. §. 1. cjua.fi. (3. 3 8- P. In hoc capite num. 5 % V.P. dicit me non incurrrfle fufpen- fionem , quamvis pactum inierim cum donatore retrodonandi eideni patrimonium poft ordinationem, ergo neque potui incurrere ob pa- čtum non petendi ab eodem quid- quam nili poft ordinationem. C. Paritasnoncurrit, quia inire paclum cum praefentante non pe¬ tendi fuftentationem, eft exprefsč vetitum aJureCanonico, 8c poetu fulpenfionis lata cap. pan. de Sirne- nia, ut affirmat Bonacina G cr/rrA Or d. tem. 1. dijp. %.qu/zji.unica punci’ - num. 20. inire autem pačtum re- ituendi patrimonium donatori exprefsaria n.if pen- dem etn, > pa- [uid- inirf i pe- refsž icena tirno- •un$‘ nre- atori d fr :n(io* ontra fr Cap fiifcipientes Ordines fine titulo: & cumfitopinio (nifiobftetpadum) quod Patrimonium collatum fit, vel non fit verus titulus, & primum fit probabile, propterea' dixi cit. n. 28- probabile quoque efle in illo cafu non incurri fufpenfionem. t, st.V. Et quis me poterit abfolve- reafufpenfione? C. Fuit ne publicum vel occul- turn hoc padum initum cum colla- tore Beneficij? P. P. R. Inter nos fecreto fuit initum, C. Cum ergo delidum fit occul- tum,poteft in hujufinodi fiifpen- fione Epifcopus abfolvere ita Bona- cinade Cenluris difp. ^.punR. uit, num, 2. & patet ex fupradidis cap. l.num. 24. &confequenter poterit abfolvi virtuteBulfr, & privilegio- rum Mendicantium ut Uidem num, 25.conftat, Et quia,ut inquitLa7m, lib. X. tra&, s. part. ^.cap.^. prope finem, Sanda Sedeš Apoftolica con- cefiit PP. Societatis JESU faculta- tem abfolvendi in foro confcientite ab omnibus fufpenfionibus, quod alijs Religionibus habentibus Bul- lam participationis generalis Pri vi- legiorum competit. 40. P.P.R. dico meam culpam, me diu ante fiifceptionem Subdia- conatus percepifle Beneficium, quodpofteadimifi, & quando illud percepi, non habui animum fufci- piendi Presbyteratum, fed ducen- di uxorem. . II. de 7 itulo SS. Or dimim. _ _ _ _ C. Beneficium fuitncr *.rC 5 ^ a ^ e: P. NonP.R. C. Si beneficium efiet Parochia- le gravis efiet culpa illud aflumere absque animo fufcipiendi Presby- teratum intraannum cum inten- tione colligendi frudus, eoquere- lido ducendi uxorem; & V. D. te- neretur ad reftitutionem omnium fruduum perceptorum. Villalo- bos part. 2. traR. 9. difific. 1 p. num. 10.& eftcommunis. 41. Hoc beneficium habuit nc annexum Ordinem Sacrum ? P, Non P. R. ac proinde bene potui eofungi, ejiifque frudusper- cipere absque fufceptione Ordinis Sacri, C. Si Beneficium fimplex habet annexum Sacrum Ordinem , gra- viter peccatur illud aflumendo abfi- que animo lufcipiendi Ordinem Sacrum , ita cum Šoto , Toledo, Guttierez & alijs Sanchez lib. 7. de. Matrimon. difp. 45. num. 14. aflii- mere enim Minifterium absque ani¬ mo fatisfaciendi obligationibus ipfi annexis peccatum mortale eft, fed ficeft, quodpofitaconnexione Or¬ dinis Sacri cum Beneficio adiit obli- gatio illum fufcipiendi, ergo qui aflumit Beneficium , aut pofiidet absque animo fufcipiendi Ordines, obligationi adeo gravi fatisfacere non intendit, ergo graviter peccat, quamvis in hoc cafu frudus refti- tuere non teneatur , ita cum Na¬ varro , Sa, Sc alijs Sanchez ibidem »um. 13. 42.Quan- p Traci at m XII, defiatu Sacerdotali, 42. Ouando Bfineficium fimplex fionhabetannexum SacrumOrdi- nem,Sotus, Toledus, &Navarrus citati a Caftro Palao, tam. 2. trati, 13. difp. \.punB. 7. n. i^.fentiunt graviter peccari id accipiendo abs- queanimo in eodem perfeverandi, fed illud deferendi, ae opulentam uxorem ducendi, idem fentit cum Azorio, Filliucio, & SyIuio Baflieus Vtrb. Benefcium 3. num. 13. Htec Opinio eft valdč probabilis, & ra- tioni confentanea , etenim dede- cet, ut fruaturfru&ibus Ecclefise, qui eidem parum addičtus habet animum eam deferendi. Sanchez locopattle ante cit ato vum. 19. cenfet efle peccatum Veniale. Caftro Pa- laus ubifup. num. 10. aftirmat, nec venialiter peccari: idem probabile efle opinatur R. P. Torrecilla Io- quendo de penfione in fuisConfult. Mor al.tr aB. A.ConJtl.%. num. 6. quia ubinuliaeftlex, neceftpeccatum, fed non eft Iex, vel prseceptum obli— gans Beneficiarium ad fufcipiendos SS. Ordines, quando bi non funt annexiBeneficio,ergo&c. Confir- matur licitum eft Beneficiario di- mittere beneficium fimplex, & du- cere uxorem, ergo panter iicitum erit habere animum eandem ciu- cendi dimiflb beneficio, cui Sacer Ordo non eft annexus. 43. P. P. R. dico meam culpatr: quod ludo deditus fuerim. C. Perdidit ne multum in eode fuis facultatibus? P. Ita P. R. C. Notabilem quantitatem per- dere in ludo eft peccatum Mortale, quando hoc fit cum detrimento notabili Filiorum, &uxoris(fub- trahendo eis alimentadebita) quod intelligendum eft non tantumin uxoratis , fed etiam in quolibet alio, fi ob hoc fit impotens adfol- vendum debita. Diana part. 7. tnB. g.refo/,37. Dicatmihi cujufmodibona fole- bat V. D. ludo exponere ? P. P.R.propriabona. C. De hoc non interrogo , fed bene utrum illa bona fuerint Patri- monialia, vel Ecclefiafticifrute! P. P.R.exutrifque. C. Certum eft, quod EcclefiaKi- cus habeat verum dominium bo- norum patrimonialium, aut ex in- duftria acquifitorum, & quod libe- rč de ijs difponerc poffitin vita, St teftari in morte , ita Azorius pari, 2. lib.7. cap. 9. juaft. 1. & eft com- munis. DifficultaseftdeboniS) & pro ventibus Ecclefiafticis. Dicat mihi, fru&us hi Ecclefia- ftici j quos V. D. diftipavit, fuerunt neexaliqua Capellanialegata, aut ex diftributionibus perceptis pet modum ftipendij, vel fueruntfru- čtus beneficij? P. Omnes fručfus indiffcrenter Iudoexpofui. C.Diftributiones, quas percipi £ Clericus intereflendo Divinis Oft' cijs, poteft pro libitu donare tan- qu cu ton §• : Au g at dic brs eju Jlit qu< afti fil- Ra 1 col Eci tul fari ad Mii dei p er biu nef cul noi Va Lel Le: trat fiaf čhi ficii pro tali ftiti idji Cap Jer¬ ale, rito "ub- uod n in ibet fol- ra3. ole- fed jtri- tus? afia- bo- xin- ibe- -1 * tue ( ade aut nul čfu tan in c ftit ] put Mil nia ( hur pro dur chii nor frul bus tio! hab tur der tan dičl que cita fuis refi, ten qu3 a(Ti : fidi ichis :£to, bent lifiio s tot :s in ergo duos nme- cum quot ntur. snu- Tho- |uxta pof- udi, V. D 'c' 1 )- • ftitu- ufaffl neos Hitu- m. J. D. nenb prae- ioeni- com* ri pO- rf/- i* p.Et Caput III. de tn. P. Et quantum teneor refti- tuere? . . ri _ a C. Ex fex primis menfibus polt adeptam pofleftionem Capellania?, aut beneficij obneglečtas horasad nullam tenetur reftitutionem,ut di- ftumeftiKi« i\. quod refpondet tamen fex menfibus pofterioribus, in quibus etiam omifit tenetur re¬ ftituere. P. In reftitutione debet ne com- putari portio refpondens flipendijs MifTarum fundatarum in Capella- nia? C. Nonfili, quiahcec portio ad hunc effečtum afngnata eft, & non pro ftipendio Officij, quemadmo- dum, qui habet Beneficium Paro- chiale,& omittit recitare officium, non tenetur reftituere illam parte fručtuum, qure refpondet oneri- busParochi. lit funt adminiftra- tio Sacramentorum &c. nec ij, qui habent beneficium fimplcx, tenen- tur reftituere quantitatem refpon- dentem alijs oneribus beneficij, fed tantum refiduum ex fatisfačtione dičtorum onerum, ita cumHenri- quez,Rodriquez, Sanchez, & alijs citatis N, P, Leander de \1 urcia in fitif diftuiflt. tom. 2 . lib. 4. refol. %.num. 2. ficpariterV.D.non tenetur reflituere illam portionš, refpondet ftipendio MifTarum affignatarum infundatione, fedre- uduum ipfarum. f 8- P. Secundum hoc dempto ftipendio MifTarum, totum refidu- Divino Officio. /9 um pro rata omiftionis officij obli- gabor reftituere ? C. Ita cft, quia licet in beneficijs fimplicibus probabile fit, qu6d fo- lummodotertia pars fručtuum re- Ipondentium diebus omiftionis fit reftituenda,in Canonicatibus quar- ta: inBeneficijsParochialibus quin- ta; ut cum Enriqucz, Sanchez, & Triillench ait Murcia ibi num. 7. cum Lumbier,& alijs nofter P.Tor- recilla in Confult. tmB. 4. confult. 1 o. num. 33. quiacumhsec non poffint metaphyficč taxari, &metiri,Ied judicio prudentisrelinquantur, ra- tioni confentaneum videtur eam quantitatem in dieta forma affigna- re; quia veroinCapellanijs eft fi- xa, & firma quantitas ftipendij re- fpondentis numero MifTarum a fundatore affignato , nec alia one- ra Capellano fint impofita, fequi- tur, quod totum refiduum dempto ftipendioMiftarum refpondeat one- ri Divini Officij, 8rconfequenterid omittendo pro rata omiftionis de- beat fieri reftitudo. In cafu V. D- facile erit affignare quantitatem reftituendam, quia ip- fius redditus demptis obligationi- bus Capellanis erant quadraginta Ducati, prout antecedenter mihi dixit num. 52.pro annua omiffione horarum non tenetur reftituere quod refpondet primo femeftr L juxta dičta num. 53. fed folum pro cajteris fex menfibus, quod eftdi- midium anni, ergo tenetur tantum refti- Traffaim XII. De Jiatu Sacerdotali. reftituere medietatem redditus, nempe viginti ducatos. f g. P. P. R. modo non habeo media reftituendi hanc quantitate. C.Poterit ne V. D. per alios lex menlesbis quotidieDivinum Offi- cium recitare.aut alias precesa?qui- valentes, applicando hoc fuffra- gium animabus Purgatorij, ac ani- tii:£ Fundatoris Capelke ? Per hoc enim V. D. excufaretur a reftitutio- ne pecuniaria in fententia Navarri, Stiarez, & aliorum,quos cirat, e.'un- que probabilem putat Leander k Murcia: ubi frpra rejo/, g. n. 4. P. P. R. ad hoc me refolvere nequeo„ 60. C, Poteritne V. D. accipe- re Bullas compolitionis relponden- teshis vigintiducatis? etenim cum reftitutio debita ob omiflionem of- ficij fit facienda pauperibus vel fa- bricae Ecclelke, poteft fieri compo- fitio cum Bullis dando eleemofp- nam quatuorRegalium pro quali- bet Bulla, duos in llibfidium Cru- ciatce, & alios duos fabricse Eccle- fis, ubi eft fundatum Beneficium. Torrecilla in Confr.lt. Morali brn tra&. 4. confult. 1 o. num 47. 61. P. P. R. pro certo fciat me necunicum habere Regalem, ade6- que nec has BuMas pofle accipere: eleemofynastamen aliquas elargi- tus fum pauperibus, videat V.P. utrum aliaualiter podint hce fup- plere reftkutionem faciendam ? C. Qu cenam potuic efle quanti- taseleemolynce fada:? P. Erič circiter quantitas duo- rum ducatorum. C. Has eleemolynas fecitneex frudibus Capellanice ? P. partimexip(is,partlm ex alijs meis bonis. C. Diftribuit ne ipfas antequam omitceret recitare Divinum Offi- cium, vel tempore omiflionis, vel poftea? P. P. R. Poftquam neglexi obli- gationem recitandi. C. Dilpenlavit ne eas cum ex- prefla intentione per eafdem fatis- faciendi obligationi reftitutionisfr bi debitae ? P. Non habuihanc expreflam‘m- tentionem, led folummodo pietate dudus faciebam eleemorynam. C. Et (i fuilTet interrogata,an per illas eleemolynas intenderet facis- facere obligationi reftitutionis de- bitce ob omiflionem Horarumj quid relpondifiet? P. P. R. procul dubio dixiffeni me per eas obligationi meče fatisfa- cere velle. C. Eft opinio Layman , LugOt Ledij, & Sanchez, quos citat, & &• quiturBaffieus Verb. Hord Canonid f. num. 1$. quam probabilem pu* tat Leander a Sacramento torti. 6> trati. %.dijjp. 7. quafl. 3 x. quod Be- neficiarius obligatus ad reftitutio* nem ob omiftlonem Divini Ofii cl l> per per pod a re exp tisf: ms, inte face relp Ut. elee efle me itid. nun Tatic aut iplis fum quo los: ficia Pau] fpec min fru vel )bli- i ex- atis- tisfi- nffl- tate a. iper it/S- de- um, (Tem jgo, kft- niU ‘P u ; n. o* Se¬ jno- licij) pet' Caput III. De per eleemofynas datas pauperibus poft ejufdem omiffionem liberetur k reftitutione,8dicet nonhabuerit expreflam intentionem cum ijs fa- tisfaciendi obligationi reftitutio- nis, fufficiet interpretativa, ideft ii interrogatus an per eas vellet fatis- facerefuae obligationi, affirmative relponderet. Suarez tamen dicit. lih. 4. de Hor. cap. 30. n. 21. Has eleemolynas ex frudibus beneficij efle largiendas, quod eft confor- me opinioni Pelizarij, & Leandri ibiL cjiusfi. 3 g. nempe Beneficia- ritrni ob omiffionem horarum non fatisfacere reffituendo pauperibus aut fabrics de alijs bonis , fed de ipfismet frudibus beneficij, & hoc fundatur in afferto Bullae Pij V. epsb&r.onfociatfruBusfuos. Ideftil- los frudus non pertinere adbene- ficiarium omittentem horas, fed ad pauperes, St ficut res aliena eft in fpecie reftituenda. quia res pro Do¬ mina [uo cla-mat , propterea ijdem frudus funt reftituendi. 62. Probabile tamen cenfeo,Be- neficiatum per quoslibet frudus in bonitate & quantitate tequivalen- tesijs, quos percepit , licet fit in fpecie pecunia , pofle fua; obliga¬ tioni fatisfacere , quod probo ex dodrina Petri de Navarra tom. z. 1,6 • , 4 - ca P- i. v um. 5. & Valeri de Mračne faro Ver h. Debitum dijfer. 8. Juh .mm. 1. Afferentium in foro conlcicntite fatisfieri obligationi re- lututionis, quamvis eadem res in Divino Offido. 41 fpecie non reftituatur, dummodo aliasequalisbonitatis, St qtiantita- tis detur , poterit tamen delinqui contra charitatem, (i Dominus eam rem fpecificam multum teftimabat, Sc amabat v.g. fi effet equus pulcher Scgenerofus : Ergo pariter obliga¬ tioni reftituendi frudus beneficij fatisfiet dando rem tequivalentem in bonitate, Sc quantitate, Sc cum pauperes non poffint in noftro cafu contriftari, five eadem res in fpe- cie , five altera ipfis difpenfetur, quiainneutram fpeciali afifedu du- cuntur, confequenternec erit con¬ tra charitatem, fi ijdem fpecie fru¬ dus non reftituantur. £3. Exquovideturinferri,quod Benčficiarius cum eiecmoffinis fa_ dis poft omiffionem horarum, li¬ cet non fint ex, frudibus Beneficij, liberetur ab onerereftituendi. Ete- nim fi per eleemolynas fadas ex frudibus beneficij cum intentione interpretativa fatisfaciendf fax obligationi fatisfacit, ut inquit Sua¬ rez , ergo cum reftitutio non fit ne- ceifario facienda ex frudibus bene¬ ficij, ut dixi , videtur illum fatis- fadurum per quamlibet eleemofy- nam fadam poft omiffionem Offi- cij, cum intentione interpretativa extinguendi tale debitum. 64, Nec obftat huic dodrinar De- cretum Alexandri VII. in propofi- tione 3 3. damnata, quia fua San- ditas folum Damnat aflertum, quod reftitutio frudum ob omifi F fionem ft Trači. XII. De fiatu Sacerdotali. fionem horarum fuppleri poffit obligationem proCapellania? qni} per quafciimque eleemofynas fa- čtas ante omillionem, non vero pereas, qutefiuntpQftomilfionem horarum , ita cum Lumbier , & Prado fentit N. P. Torrecilla fuper did.propr.num. po. 6f, P. P. R.necefleeft, uteire- velem, me non omnes has eleemo- fynas erogafle in pauperes loči, in quo eft fitum meum beneficium, led in alios q.uoque itinerantes, 8c peregrinos. C. Hoc nihil refert ita cum Vil- lalobos, Sr alijs Diana part. 2 . traB. 12. refol. 27. quia Pius Papa V. in Bulla, in qua’allignat modumrefti- tuendi in hoc cafii, non decernit, quibus pauperibus fit elargienda eleemofvna, fe fbliim dicit in com- muni pauperibus, in p aup er um de e* mofynas. et-iam hoc modo poterit fatisfieri huic obligationi. ita cum Suarez, SrBonacina, Caftro Palaus tom.% tra 3 . 7. difput. 2. punB. -j.num, 11. in fine. P. P. R. cum (Im aliquo Miffa. rum Capellanise onere gravatus, & mei proventus fintjtenues, caetera- rum Miflarum ftipendio pro raci fuftentatione indigeo. Ex viginti ergo ducatis aV.D. reftituendis demamus duos paupe- Quapropter fi Beneficiarius ant Ca' ribus diftributos, remanent modo pelianus habeat Parentes, Fratres, x 8. pro quibu$ V, D. tenetur fatis- facere, P. P.R. Jam ipd dixi, me non ha- bere media ad modo fatisfacien- dum. C. Non {perat intra breve tem- pus ea habere ? aut forores pauperes , non foluffl mendicas, verum etiam fi neceffa- rijs ad eorum ftatus, & perlona! ti”; centiam careant, poteft ipfis o arl per modum reftitutionis alijs p al1 ' peribus faciendae. Quin imoicle® Beneficiarius, aut Capellanus p* u ‘ P. NonP.R.quiameusredditus per poteft fibi ipfimet applicare 1 ^ ^ • - quod pauperibus reftituendum 1®' eft ita tenuis, ut vix fufficiat ad me- t am honeftam fuftentationem. ret cum confenfu fui ConfeflaOh 66 . C. Et non potetit lucceftive aut alterius viri dočti, cum non i' 1 celebrare aliquod facrum pro de- pejeris conditionis cseteris pa^P®' funclis,diebus,in quibus non habet ribus ( mod6 fit verč pauper) f tun der ( tati P r plic dic 67. C. Habet ne V. D. in fuado- mo Parentes , aut forores pauper- culas ad fuftentandum? P. P. R. Duas forores Orphanas alere debeo, alias fine meo ausilio perituas. C. Poteft ergo V. D. per expffl- fas, quasexcharitate, Srpietateh- eit cum fororibus fupplere refti® tionem hujus quantitatis pauperi¬ bus faciendam , Diana in refol. 27 ' citata. Torrecilla u&ifupr.num. 4

alic- • re- ti or: Tarij e 'fi. inti- ofa- rre- rum uod :rim a ex nec )US, mo ,& )ras ;t o- ;rat • a d [pa- liti¬ ne- rar- eft cto- ,eD> / 7 /. Dhino Officio. 4 / nemreftitutionis inpoenam culpa;, _ C. Qui omittit Matutinum cum qiiar committitur ob omiffionem Divini Officij, ergo quando omit- titur absqueeulpa, nulla erit obli- gatio reftitutionis , ftd fuppolitis mihi narratis nulla fuit culpa in his occallonibus omittendo officium, ergo mili um hab et onus reftitutio¬ nis. Advertat tamen , quod fi fci- viflet aliquam horam memoriter, licet eflet folum Completorium, mortaliter peccafiet, id non reci- tando, ut dico part, i. Prax.traB. 10. frapojit. <54. damn. num. 2 io. Et conlequenter teneretur ad refti- tutionem partis correfpondentis hora;, quam culpabiliter omififlet, Laudibus, debet reftituere dimi- diurn illius portionis relpondentis diei omiffionis; fi omittit alias fex horas, debet reftituere aliud dimi- dium, fi unam tantum ex Minori- bus,fextam partem fručtus illius diei: ita exprefše conftat ex Con- ftitutione Pij V. qute dicit: Qui Ho¬ ras omnes Canonicas uno, vel pluri- bus diebrn intermifirit , omnes Bene- flcijifeu Benejiciorum fuorumfruclus , ,qui lili, vel illis diebus refponderent , Ji quotidie dividerentur : qui vero Ma¬ tutinum tantum^dimidiam ; qui ca- tera-s omnes Horas, aliam dimidiam , qui barum fingulas fextam partem 7 h P- P.R.Confiteor,mealiqui- fruBuum efus diei amittant : Et fe¬ tus diebus omilifle unam horam cundum opinionemfuprarelatam, Divini Officij, per hancdimidiam,autfextam par- C. Omilit ne eam culpabiliter, tem reftituendam a beneficiario autexnaturalioblivione? non debet intelligi dimidia, aut P. P. R. non fuit ex oblivione, iexta pars totius portionis refpon- fed^;x pigritia. dentiscuilibet diei, bene vero dimi- O. Fuit ne Matutinum, vel Lau- dia aut fexta tertite , quarte, aut des,aut aliaex Minoribus Horis? quintat partis illius, quoddebene- P. Bis omifi Matutinum cum ficio relpondet cuilibet diei, juxta Eaudibus, Stvigeliescompletoriu. diverfitatem beneficijlimplicis, aut O. Si V. D. omififlet ex naturali Parochialis, autCanonicatus: ita o rvione recitationem, nec pec- Torrecilla ubi [upr. num. 34. caliet, nec teneretur adreftitiitio- 74. P. Confiteor , quod multis nem, ut dixi num pracedenti. led -diebus omilerim in Officio culpa- CUm omiferit ex pigritia graviter biliter, &negligenteraliquascom- P ecc . a ™ quotiefcunque aliquam .memorationesSan£lorum,aliquas ex dictis horis omilit, & tenefur preces, aut partes ali cujus plahni, tjnantitatem fručtuum ijs corre- C.Fuitnealiquid notabile,quod ipondentem reftituere. omilit? P* E r quantum eft id,quod tene- P. Fina vice fuit tertia pars unius or reftituere? F i horas F 3 a 6 Tra etat m XII. De [latu Sacerdotali. horaeMinoris ; alijs vicibusfuitdi- midia , & casteris aliquis Nočtur- nus Matutini. C. Non conveniunt omnes Au- thores in decernendo , quaenam pars officij fit materia gravis. Na- varrus, Azorius, & alij, quos citat Bafloeus VerbMoraCanonk* f. num. 2. exiftimant omiflionem tertias } >artis uniusparvaeHoraeefle letha- e peccatum: Sylvefter, Tabiena, Suarez, Layman, & alijs citati aBo- nacina tom. i. de Horit Canonicu di~ fput. i . 5. punB. i. num. 2. ar- bitrantur tertiam partem bora: non efle materiam gravem, fedmedie- tatem. Idem Bonacina Hi fentit cum Leflio unam horamexmino- ribus conftituere materiam gra¬ vem. Egoprimamopinionemcen- feo aliquantum rigorofiim, tertiam nimis laxam , & fecundam magis confentaneam , juxta quam dico, quod omiflio dimidia: partis nnius Hor$ Minoris, fit materia peccati mortalis, & hoc in praxi quilibet vir confcientiolus teneret, & approba- ret. In HorisMajoribus, Matuti- no,Laudibus, & Vefperis, aiteum Sanchez & alijs N. P. Leander de Murcia in txplic. t\epul. Seraf h. cap. J.fup. 5. Reg. num. 29. quodomif- fio quartae partis fit peccatumMor- tale, &BafEeus^i [upr. quemlibet Nočturnum in Matutino dicit ma¬ teriam gravem teftimari.Sanchez in fum. tom. 1. IH. 1. cap. 19. num.%. tres lectioues cum refponforijs in feriali officio , aut Sand fimplicis docet efle materiam parvam. Se. cundum has dočlrinas quotiefcum- que V. D. intermifit culpabiliterdi. midiam partem alicujus Horae es Minoribus,aut aliquemNo£turnum Matutini graviter peccavit. 75. ReftituitnealiquidV.D.pro rata omiflionis culpabilis harum partium Divini Officij ? P. Nihil P. R. quia exiftimavi, nulli reftitutioni me efle obnoxi- um , nifi integram Horam omit- tendo. Non defiint Authores qui tuen- tur opinionem V.D.fiquidem eaiii approbat, Sr fequitur cum Filiucio Diana part. 2. trati. 12. refol. 2 & & cum ijsdem Leander de Murffi, Torrecilla u&i [up. num. g ■5-. qui ci¬ tat Bonacinam pro hac opinione: non tamen rečte, q uia Bonacina ex- prelse contrarium aflerit dijp. 1. At HaruCanon. judtji. punti. 2.»ww, 14. Cocludunt tamen fupradičb Authores pro omiflione minori, quamunius h o ra integrae, non e® a!iquid reftituendum, pofle ta men peccaremortaliter, idem efto judv- cium de illo, qui in fingulis ho® paucos verficulos omittit, qui fumpti gravem materiam conftrU' unt. Torrecilla pro hac opinio¬ ne citatpariterDianam, qui tatnč 11 oppofitum expre(sedocet, ut viA* ripoteji ibidem. Contrariam opim°' nem veram cenfeo, acdico, qud<> quotiefcumque peccatur gravit# perc cuju refti do t hac vis, grai inad net hah fi le’ * 7 ' nun ad r tem fit, /ion etui! at fiurii parv titat tali a Deci te pi riun durr ti ca ipfur C verb taliti fet 1 Omr P. plicis , Se- bum- er di- ■je ej :num ).pro arum navi, noxi- sinit- tuen- . eaiti judo ird», !ui ci- ione: iaex- z. Ji nu% idifli nori, nefff imen jufi' horis fimul lftru- )inio- ime» vii v >inio qubd tviter Cap ut III. De Divino Officio. /p} peromiffionem notabilis partisali- mifsa redtaverim, pronuntiavi ta- * . - - . _ _i/?^ „1,1: cujusHorte, toties adfit obligatio relbltutionis-Sic ex Suarez,Reginal- do apud Dianam e a Jem tefol. 26. & hjEC obligatio reftitutioniserit gra¬ vis , fi pars fruduum refpondens lit gravis, & leviš, fi pars fit leviš, que- madmodum qui furatur, aut re,ti- netrem alienam gravem, gravcm habet oblfgationem reftituendi, & fi levem, levem* 7 6 . Addo eumBonacinaeodem num. 14. illum teneri fub mortali ad reftitutionemqui faepius par- tem notabilem Divini Officij omi¬ lit , quamvis fingulis omillionibus non relpondeat pars notabilis fru- čtuum, fed pars notabilis relponde¬ at omnibus omillionibus fimul fumptis : quemadmodum qui per parva furta accipit magnam quan- titatem, tenetur fub peccato mor¬ tali ad reftitutionem, ita dicit in luo Decreto Innocentius XI. damnan- te propofitionem 3 8. quas contra- rium aflerebat: ergo idem dicen- dum pariformiter in noftro praden- ti cafu. 77 • P* P* R. Confiteor , quod alic juoties recitaverim Divinum Officium voce adeo fubmifla,ut me iplumet non audirem. C. Pronuntiavit tamen V. D. verba Officij? quia fi folum men- taliter ea recitaffet, non fatisfecif. let obligationi, ita communiter pmnes DD. P- P. R. Licet voce vald£ fub- men verba. C. Quamvis fententia commu- nis tefte Leandro a Sacramento tam. 6 . tra$. 8. difput. 4. cpuaji. 47. dicat, quod recitans privatim debe- at taliter pronuntiare , ut prjecila furaitate feiplum audirequeat, efl: tamen probabile contrarium,quod tenetAzorius, &FiIiucius,quosci¬ tat , & fequitur N. P- Leander k Murcia, fuper 3. Rpp. Seraph. cap. 1. §. 2. n. i2.quiaEcclefia folum prte- cipit, ut Officium recitetur non in¬ terne, fed externd, atqui pronuu- tians verba, licet fe ipfum non au- diat, recitat externe: ergo fatisfa- cit obligationi recitandi Divinum Officium. 78* P. P. R. Confiteor, quod alijs vicibus recitaverim ffincopan- do, deglutiendo, & corrumpendo lyllabas. C. Contigit ne hoc voluntarib, aut ob lingus impedimentum ? P. Sum aliqualiterbalbutiens,& prceceps in formatione verborum. C. Cumergohocaccidatobna- turale impedimentum linguje, non habet, undeangeturlcrupulisVil- lalobos tam. 1. [um. traB. 24. diffic. 10. num, 7. fed ille, qui culpabili- ter, aut quia magna feftinatione, & prjecipitantia recitat, peccabit graviter, vel leviter ad proportio- nemexcelTusin abfciffione Ijdlaba- rum, & tune erit excelfus gravis, auando taliter obtruncantur ver¬ ba , S Traftatm XII. De fiatu Sacerdotali. ba, ut corrumpatur eorum fignifi- catum'V. G. fi addicendum Domi¬ ne labiamea apcries , diceretur Domi abia me aperies &c. 75). P. Alijs vicibusrecitavicum focio, qui ob linguce impedimen- tum aliqualiter male pornuntiavit. C. Nihil refert, V. D. fufficien- ter ad'mplevit obligationem reci- tandi Divinum Officium. Diana 2. part. trači. 12. rejol. 3 2. § Igitur cjui fkcum DianaLeander aSacramen- to. ubi[upr. quaji. 60. 80. P. P. R. confiteor , quod multoties fuerim. diltractus in reci- tando Divinum Officium. C. Erat nc voluntaria, vel invo- luntaria diftračtio. P. P. R. multoties erat involun- taria, & aliquoties voluntaria. C. Qui recitat Divinum Offici¬ um cum diftračtioneinvoluntaria, fatisfacit prascepto, & non peccat, nifi caufam culpabilem dederit fua: diftračtioni, defečtu prseparationis, & modica: diligentice in ea evitan- da, inhocenim caffierit peccatum veniale, diftračtč recitare. Ratio eft, quia peccatum debet eftevo- luntarium in fe, vel in fuacaufa, & alterutrum ex his eft neceffarium, & lufficiens adconftituendam cul- pam, ergoille, qui eft, involunta- rič diftraftus in Officio, fi caufam culpabilem dederit fuse diftračtioni peccabit, fecusfi non dederit. 81. Dicat mihi, hae diftračtiones voluntaria: , fuerunt ne extern£e, vel interna: ? P. Semper fuerunt interna:, re- citando mente diftračta, & una, vel altera vice etiam externefuidi- ftračtus. C. Qui recitat Divinum Offici¬ um cum interna diftračtione volim- taria non fatisfacit prsecepto Eccle- fice, &graviter peccat, inopinione Navari, & Azo ij, quos citatosfe- quiturVillalobos*£/y»/rrtrf//fic. 15, r,um. 6. idem fentiunt Cajetanus, Medina, & plurimi alij citati a Dia¬ na. part. 2. trati. 12. refoi. 2. docent- queobligari ad reftitutionem. Na- varrus de orat. cap. 20. num. 3 z. So- tus de jujiit. lib. 10. quafl. q. artA> cancluj'. 4. & 6 . Contrarium affe- runt Lapman , Sylvefter , quos citat Diana ibidem klquc^o- babile cenfet Leffius lib. 2. de jujiit cap. 3 7. dub. 11. ( non 2. ut ibidem eum citat Diana) num. 6 %. ejusdem opinionis eft pariter Diana, quia Ec- clefianon praecipit ačtus internos, fed externos, ergo qui externe re¬ citat, quamvis interne fit diftračhis, fatisfaciet prtecepto Ecclefia:, pec¬ cabit tamen venialiter, fi volun«' ria fit diftračtio,non tamen morta- liter, necfručtus beneficij reftituert tenetur. Utramque opinionefl probabilem exiftimo, fed prim* probabilior, communior, St vera mihi videtur. Vide Moyam, tort- I. traB. 2. dtfput. 2. qu. i.nurrr 9- 82. Nune mihi dicat, quotiest'C' citaverit Divinum Officium cuC extcrna diftračtione voluntaria- P,P.R 1 fin< do alic . ( due pec nor ver feo cits V.i me dea 6 .t Rat reci con con fed bilij Divi duei mar fcril non tatl do I Ora lava dam tur, fibilr 8 quo perfi bant re- na, idi- fid- lun- ;cle- ione »s fe- •> 5 ' nus, Dia- ;ent- . Na- ..So- T U affe- a/if i ;pro- jupt' lideni sdeffl iaEo rnos, ndre- ačdus, ,pec- luni*’ nort* :ituet« ione 1 * prim’ 5c vet! m’ 9 - tiesre- i cu * 1 aria- p,Pi' Caput 1 IL de Divino Officio. 49 p p R . femel meinduendo, in C.-Erat ne magnus rumor con- F. 1 • i'--„ verfantium, & colloquentium ? P. P. R. elevabant aliquantum vocem, licet non exceffivd. C. Procul dubio fuit femper per hoc V.D. perturbata ab attentione. P. Ita eft, P. R. fine recitavi primam, & me exuen- do Completorium : alijs vicibus aliquid fcribendo. . C. Quando V. D. recitavit in- duendo, aut exuendo fe venialiter pecca vit ex defe&u reverentiae, fed non mortaliter. Quotiefcumque verd recitavit fcribendo, non fatis- fecit praecepto, & li hoc modo re¬ citavit notabilem partem Officij V.G.Horam aliquam parvam,aut medietatemgraviter peccavit. Vi- deatur LeanderaSacramento tom. 6. traB 8- difp. 4. quajl. ig. & 20. Ratio eft, quia non fatisfit praecepto recitandi , quando fit aliquid in- compoffibile cum attentione , ut conftat ex cap. dolentes de celei. Mifs. fed lic eft, quod fcribere, legere, pingere, 8c limilia fint incompofli- bilia cum attentione rcqui(ita ad Divinum Officium , non vero in- duere fe, exuere, aut vultum, vel m anus Lavare, ergo qui recitat fcribendo, legendo, aut pingendo C. V. D. introduxit ne fe inter converfantes cum ijsdem difeur- rendo ? P. AliquodverbumfoIebam eti- am ego proferre fuper his,quatdi- cebantur. Qui recitat, ubi eft ingens ru- mor, & ftrepitus, non fatisfacit praecepto Divini Officij, ita Villa- lobos infum.part. \.traB. 24. diffic. 15. man. 7. quia nequit fatisfieri, quando recitatur tali modo , cum quo eft incompatibilis attentio, aut quando adeft res aliqua externa ejus impeditiva, fed fic eft, quod magnus ftrepitus fit incompatibilis cum attentione, quam externdim- pedit, ergoille, qui recitat, ubi eft magnus ftrepitus , non fatisfacit non fatisfacit, bend vero qui reci- praecepto; fi ver o tatlavando,veftiendo,autfpolian- guus,neco ia ’ - do fe, fiquidem Ecclefia ordinavit effet peccatum Mortale, ijuamv Orationes dicendas, dum Sacerdos lavat, veftit, & exvit fe ad celebr an- dam Miham, quodnonpermittere- tur, fi hae aftiones eflent incompoft libiles cum debi ta attentione. $5 - P.P.R.Confiteor,quodali- quoties recitaverim in loco , ubi perfonae aliquae inter fe difeurre- bant. recitans aliquod verbum in con- verfatione proferret, fecus autem fi recitan do frequenter loqueretur: clarum eft enim in hoc cafu gravi- terpeccari, nec fatfsfi eri praecepto, cum hac interlocutio cum debita attentione fit incompatibilis. 84. P. P-R. confiteor, qu6die- mel recitaverim mente taliter di- G ftracla, Traciatm XII, de fiatu Sacerdotali. / quo pled ipec dive rum in C *• § quo pu gl tem alio jusn ihn Spto mio fuf. ntio ora- are- ,fed cce- reci. ititl m i hic evi- . si i >d in Di- ionc um, rim, pet iem, pse■ aper :»« .gfi' [entis ntel- toin- iver- tt#' i n°’ tionjs Eiid? 1 Cap. III. De Divino Officio. fiierit materia gravis, plenus con- quenter in Confelfione aperien- fenfus ,&perfeda adverccntia, non dam. Confirmatur: peccata, qua: eftdubium, quin V. D. graviter opponuntur diverfis virtutibus, di- peccaverit, & in ea fpecie peccati, in qua erat objedum, cum quo ha- buit animumpeccandi. 87. Dicatmihi putavitne, quod confenfus in hoc peccatum tempo- reDivini Officij exhibitus di ver lam fpecie malitiam contineret ? P. P.R. Optimenovigraviorem effe culpam. C. Effe quid gravius nullam ha- beo difficultatem. dubium eft, utrum (it circumftantia mutans lpe- ciem, &neceffario in Confeffione aperienda. Diana negativam te- net part. 6 . trači. 7. refoi.36. & cum Navarro Sanchez m confil. tam. 2. lib.p.iub.^.num. 3. aitrecitantem cum propolito peccandi non com- mittere diftindu peccatum. Con- trarium afferunt Sylvius in refol. •var. Veri. Oratio, Moya in fileti, tem. I. trati. 2. iijp. 2. qudfi. i. num. 7. quorum doctrinam, ut veram am- pledor, eamqueprobo; Diftindio fpecifica peccatorum defumitur ex diverfa diformitate ad regulas mo- rum, ieu ad rationem, ut habetur in Confer. ubi fupr. fid. 6. Confir. J. §. 1. num.6 . fr fi q . fed fic eft , quod habeat diveriitatem, feu re- pugnantiam cum ratione peccatum ftinguuntur fpecie , utdico/oco cit. num. 7. fed fic eft, quod confenti- ens recitando cogitationi impura diverfas ofFendat virtutes , V. G. Caftitatem , & Religionem , ergo duo peccata ipecie diftinčta com- mittit. 88* Dlcat mihi, crediditne V. D. {e fatisfacere obligationi Divini ofi ficij hoc modo recitando ? P. P. R. Liceticirem me culpam adeo gravem committere,attamen prsedidam obligadonem adimplc- re mihi videbatur. G. Per adum etiam graviter peccaminoftim fatisfieri poteft prse- cepto, & legi Ecclefiee, ut cum Pa- lao, & Cafpenfi Dico in Confer. trači. 3. Conf. 3. §. 1. num. 3. V. G. ille , qui pergit ad audiendam Miffam ex fine libidinofo, ut mulierem k fts turpiter amatam cernat, quamvis mortaliter peccet, fatisfacit pras- cepto audiendi Miffam. Limitant tamen hanc dodrinam in recitatio- ne Horarum Canonicarum. Pala- US tom.z.trad. 3. dijp. punti. 1 fub. num. 2 . §, Divi. Sanchez in funt. lib. 1. cap . 14 num. i.Bonacina de Ugibm. iom. 2 , difput. 1. do fe re » rec jtare horas de feria, quan- donofciturrecitandas cffe deSan- uiiffl' ft °ergo&c. it m!' ?6. F.x didis infertur, quod ille, nnuf 1 n u ' recitavit totum Officium de feria 1 v an 7*° > a ut de feria, & poftea fcit ' c^tandum efle de alio Sando, fi SeiU' cul P a °ilem antccedentem negli- 3 pina- S Ci,Uam noncoounifit, nec pecca- tw verit. Leander loc. citat. quctjl. 4. 97. Infertur fecundo , quud fi quis recitavit de aliquo Sando die currenti in loco fui domicilij, & poftmodum tranfivit ad alium, ubi nondum celebratum , fed transla- tum fuit Officium de tali Sando, quamvis non teneatur recitare de- nuo de illo Sando , poflit tameu hoe facere, ita Leander ibii. quat.fi. p 2. 98. P. P. R. confuetudinemha- beo recitandi Matutinum, & Lau¬ des die praecedenti fero, dicat mihi V. P. utrum bene faciam ? C. Qua hora vefpertina folet V. D. recitare? P. P. R. aliquando tertia, ali- quando quarta hora pomeridiana. C. Ex confuetudine jam intro- duda licitum eft recitare Ma tuti- num cum Laudibus pridie ad ve- fperam abfque ullo peccato nulla interveniente caufa, Sc poteft reci¬ tari tertia, aut quarta hora pome¬ ridiana, ita cum CaramueleTru- lench,&alijs Diana p. 10. traS. 16. rtfiol. 46. alij vero quos omiflo no- mine citat Marchadus tom. i-lib. 2. part. J. traSi. 2. člocum. 6. num. 3. fenti* Traflatm XII. D e JI atu Sacerdotali. fentiunt, quod poflint recitari poft fecundam horam pomeridianam, fed hocnec fequerer, ncc alijs con- fulerem, benč vero primum. No- tandum, hic efte fermonem juxta ufum , quo numerantur horte in Hiipania. 95». P. P. R. Interdum etiam pri- die recitavi folum matutinum, Laudes ad fequentem diem diffe- rendo. C. Habuit aliquam caufam illud dividendi ? P. Interdum ob aliquod occur- rensnegotium, quandoque ex tte- dio recitandi quasdam horas Matu- tinas longas, & fubinde etiam fine caufa. C. Ex jufta caufa licet Matuti- num dividere a Laudibus ufque in diem fequentem eas differendo. Et fi hoc fiat abfque caufa pecca- tum foreveniale, ajt Azorius part. 1. lih. to. cap. g. qua.fi. 4. ego vero probabile puto, nec fore peccatum veniale, licet fiat abfqueulla caufa. Baflacus Ver b.Hora Zanamca 3. num. 2. & cum Navarro, Suarez, & alijs Leander de SS. uhi[upr. cjuafi. 70. In quo cafu Gavantus docet, in fine Matutini dicendam efte Orationem diei, cum Dominmvohifcutn&c. Ec- ntdicamus Domino num. 1411. & probatur nofhA fertio exemplo S. Severini Epifc' : Colonienfis , qui fuit graviter Purgatorio cruciatus ex eo , ' p Cipui III. de Deus autem eum non puniviflet, nifi peccatum V eniale infupradido cafu commififlet. 101. P. P. R. Nec venialiter in hocDeumoffendere vellem,ade6- que piaceat me edocere, quonam tempere debeam recitare officium, ut ab omni cuipa fim immunis. C. Ad hocfufficiet recitare Ma- tutinum cum Laudibus pridih ad vefperam, atrt propria die man£ : Horas Minores ante meridiem, & poft meridiem Vefperas, & Cotn- pletorium; excepta Quadragefima, in qua dicendse funt Vefpera ante meridiem. Sic N. Murcia tom. i. Difauifit. Moral. lih. 4. difp. 6 . refel. I 3. num. 16 102. P. P.R.confiteor,memul- toties cum interruptione recitafle Horas Canonicas. C. Quomodo fuit hsec inter- ruptio? P. Poft unius , vel duorum, aut trium pfalmorum recitationem ceiiabam , & poftea continuabam no ^, rc P Men d° ab initio priora. . ' u ' 1 - ne diuturna hasc inter- ruptio ? P. P.R. aliquando ita, aliquan- do vero modica fuit. C - Leffius, Ledcfma. Villalo- ,? s . ai ) citati a N. P. Leandro de Murcta Uidem num. 12 fr juj>. cap. 3 - i \ t £ul- firapk. cap.i. §. 2 .num J 2 . enem q U ^d quamvis intcrruptio Hivini Officij notabili tempore, & mejulta caufa fiat, non fit mortale Divino Officio /; ab initio non repetere; quia ( di- cunt) continuationem non perti- nere ad eflentiam Officij, fed ad modum, &fo!um venialiter pacca- ri Violando hunc modum abfque caufa. Peccati mortalis damnant hanc interruptioncm fadam abft que juftacaufa, nifi ab initio repeta- tur : Navarrus de Orat. cap. 16. num. 75. Suarez, Vafquez, & ali), apud Mureiam loco Difijuifit, cit. num. u. quia unitas partium Offi¬ cij pertinet ad ejus integritatem, & formam, ergo illudrecirandocum notabili interruptione fine jufta caufa, erit peccatum mortale. iot. Meaopinioeftprfm6,qu6d modica , & valdž brevis interrup- tto, etiamfi fiat abfqne jufta caufa, peccatum Veniale non excedat, quia non obftante hac levi inter¬ ruptione continuarur moraliter Officium: Secundo, quod feparare Nodurnos Matutini, ac divifim eos recitare, licer abuno, adaliumef- fluanttres horte, nec fit peccatum Veniale, fi jufta caufa concurrat. B a fileti S Vrb. Hord Canonica 2. num. 16. Navarrus [upr. cap. 3, num. 64. & Leandro de SS. tom. (f.trad. 8. difput. 4. qu*fi. 73. in fine. videtur, etiam abfnue caufa jufta recitare di¬ vifim Nodurnos non efle Veniale, quod non improbabile exiftimo ; quia quilibet Nodurnus habet mi- norem connexionem cum altero, quamrfalmi unius Horte inter fe ; Tertio, quod fi interveniat caufa H jufta c TraB. XII. De fiatu Sacerdotali. s juda, nullum erit peccatum inter- rumpere quamlibet horam Divi¬ ni Officij, quamvjs lit pernotabi- ietempus,quia interveniente cau¬ fa jufta cohoneftatur irreverentia recitandi interrupte Officium : Quarto, quod 11 abfque jufta caufa interrumpatur notabiliter Offici- um, erit peccatum Mortaie ; nifire- petatur ab initio, lic DD. citati pro fecundafententia. Caufa autem ju¬ fta erit aftlftentia ad Chorum, ad- miniftratio Sacramentorum, appli- catio ad aliquod grave negotium non admittens dilationem, & fi- milia. 104. P. P. R. confiteor, quod una die inceperim recitare a Laudi- bus Officium, & poft Nonam reci- taverim Matutinum. C. Et quare hoc modo recitavit ? P. Quia fui in itinere. C. Non habuit Breviarium pro recitando antea Matutino ? P. P. R. Solum Diurnum me- cum habui. C. Invertere Ordinemhorarum, quamvis fine caufa fiat, non eft Mortaie. Ita docet cum communi Diana part. 2. traB. 12. rejol.16. quia in hoc nihil effentiaie, fed fo- lummodale, feu accidentale viola- tur; fkfi rationabili fiat causa, nec venialis culpa; damnatur , quam caufam V. D. habuit defektu Bre- viarij, ac proindenecilludcommi- fit. Layman tom. 2. lib. 4, traB. 1. sap. f. nam. 7. §.Adde. P. P. R. In diurno Sandi novi commemoratio non dabatur, eam- que omili, ut poftea fiipplerem. C. Potuithocfacereabfquepec- cato. Laijman ibidcm. iof. P. P. R. confiteor, quod in alia occafione recitaverim cum Amico, qui jam dixerat Matuti¬ num j ac cum eo officium a Prima inceperim, recitando poftea Matu¬ tinum. C. IfteAmicusrogavitne,utfe- cum diceret Officium ? P. Ita P. R. C. PotuitV.D. hoc ličite facere rogata, &invitataafuoAmico. Ita cum Sylveftro Cajetano, Suarez, & alijs Bonacina de Horis Camr.kii difput. 1. q. j. punB. 4. n. 3. P. Sciat tamen V. P. quod hic Amicus non ex obligatione recita- verit Divinum Officium,fed folum- modoex devotione. C. Nihil refert, licitum eft reci- tanti ex obligatione Officium cho- ratim illud dicere cum non haben- te obligationem. Layman ubi fuprt num. 8. Aliae dantur canfie recitandi abf- que aliqua culpa Horas inverten- do Ordinem , V. G. fi quis recite 1 adualiter horam immemor, quo» antecedentem non recita verit, d- fiftentia ad Chorum & fimiles, qu* poflunt videri inBonacina loc. citatc, 106. P. P.R. Confiteor, qu^ femel ante Vefperas, & compIetO" rium dixerim Matutinum pro d' 8 fequenti. C. Quan> Caput IV. De C. Quam caufam habuit hoc modo recitandi ? P. P. R. iilo Veiperi fuit obliga- tio recitandi Matutinum'in Eccle- fia, nec fui recordatus prius orare Vefperas. C. Poilmodum temen recitavit? P. Ita P. R. C. V. D. In hoc cafu nonpecca- vit. Villalobos tom. \.traB.z\. dif- fcttl. 13. num. 1. fiquidem adimple- vit fubftantiam praecepti, habuit- que caufam, & excufationem non obfervandi modu. Pluresalicepro- lixitates fe fe tračbandas ofFerunt in hac materia Officij, quas curiofus Lector videre poterit apud Lean- drum de Sacramento tom. 6. trači. 8. djfput. t\.per mam. fufliciat fcrip- fiffe magis pradicas, & neceffarias. Caput IV. De Sacrificio MifTze. A d Vioccdeiidum cum da' litate hoc Caput in tv c s pATtvs d iv id um. PARS I. DeD/ebm, Ilorh , &Je- junio necejjario nd dicendam MiJJdm, 10 7* p P. R- me accufo, quod . notabiliter neglexerim aliqvubus temporibus celebrare Sančtum Sacrificium Miffie. Sacrificio Adifjlt. ^ C. Celebravit ne V. D. in qui- busdam anni diebus~? P. Annus integer praeterijt, in quonunquam celebravi, alijsvero annis paucis tantummodo diebus. C. Omilit ne V. D. celebrare ex contemptu Sacrificij ? P. Non P. R. C. Secutumeftnefcandalumin populo ex eo, quod V. D. non ce- lebraverit ? P. Certum eft, quod caufaverim notam, ac occafionem prarbuerim judicandi me malč vivere. C. Abfolut£loquendoSacerdo- tem legitimenonimpeditum mor. taliter peceare , fi nunquam cele- bret toto anno, ita fentire videtur S.Tho. part. 3. qdtift. 82. art. 10. (apudBonacinamTb^ž. 1. cltfp.^, d e Sacram. Euch. qudfl. uit. punB. p. num.i. ) Riccardus,Paludanus,So- tus, Suarez, & alij. quos citat, & fequitur Layman. tom. 2. lih. traB. . concluj. f. §. nihi- lomintK. Leander de Sacramento m e ft M&ifupra quafi. 26. male citat pro j e ] 0 . Eac (entcntia Caftro Palaum part. Lap 4 - i^.punBo 7, num. 4. &' f. j. hoc q u ia, quamvis hic Author id judicet fini/' P r °babile, probabilius tamen cen- 11 ur in Et contrarium, ergo cum Leander >acr*- a ‘Etat probabilius effe, quodpoflit nento cc ‘ e brari in Sabbato Sando (cum 20. caut ela, & leclulo Ičandalo ) mal& iriter, CIU [ P r ° Eia opinione Palaum, qui 1 Sab- P r obab:liustenet contrarium, . Eum V. D. hacdie celcbraverit, ; cele- /' nc Ecit dicendo Introitum Re- x !'^ ec b 10n is, &potuit etiam legere , a tFe- 1 am Annundationis eadem die e Do- ■ ^trcntis, Ledefma loco cit ato. Et C. E' licet hic Author cum alijs, & Palao Uidem dicant, non pofleilla die ce- lebrari Miflam antequam dicatur folemnis, probabilius tamen cenlet oppofitum Leander [upr. quont» ;ioBu|' ntent>' m k' js \/0* »f 2177. Sc alij citati a Moya i£id,§. 1. nam. 4 . dicentes , per privilegium Bulk Cruciatse licitum efle^cele- brare in Oratorijs, in quibusante- cedenter ex concefllone Apoftoli- ca hoceratindultum, quamvisex- piraverit tempus conceflionis , dummodo Oratorium lit decens, ac in ufus profanos non fuerit con- vertiim: quia privilegium concef- fum h liia Sančbitate in his cafibus, licet primario relpiciat perfonam, fecundario tamen, Sc indirectd re- fpicitetiamlocum, ergo licet refpe- ftu p er fona.’ ( quce vel eft mortua, velmutavit domicilium) expirave- ritlicentia, remanente decentia lo¬ či, remanet facultas habenti aliud privilegium (quale eftilludBulk) in eodemcelebrandi. 114 - Notandum tranfeunter, quod Regulares vi fuorum privile- giorum poflint celebrare in fimili- , us Oratorijs ( quamvis expirave- } 1C c °nceffio Pap«) Sc in quolibet tonefto l° co non contradicente ' 1 otnario. VideaturMoya loco ci- *“ t0 3. t tr mam. Et N. P. ' rec iHa/» confult. trači.3. tonfult. 8 . num.i.&fej' r k'. P- R- me accufo, quod ti toneš fumpferim Tabaccam ante Mjflam. c - Quo modo V. D. fumitTa- °accatn.? re \- ( f mn ' m °d° j infolijs, pulve- ^ e fcendit ne aliquid ad fto- P. P. R. de Tabacca lumpta per os nihil defcendit; de altera, quam fumebam in pulvere, Scfumo, ali- quoties defcendit paululum ad pe- dtus. C, Certum eft, fub reatu pec- cati mortalis neceflarium efle jeju- nium naturale ad fumendam Eu- chariftiam; nec in hoc datur parvi- tas materi«: advertendum tamen adfračtionem jejunij naturalis duas requiri conditiones; primo, eflis, vel potus alicujus rei ; fecundo, ut id, quod deglutitur, fit per modum cibi, autpotus. Hinc fequitur quod Tabacca in fumo , Sc pulvere non frangat jejunium naturale, quam- visdelcendat adpectus,fea ftoma- chum, quia non furnitur per mo¬ dum cibi, aut potus: fic Cafp enfis to m. 2. traB.22.difp .9. fect. 4. v um. 46'. Tabacca, quae fumitur per os, fi aliquid de ea, dedita opera, in fto - machum traijciatur, frangit jejuni¬ um naturale; fed non quando tota faliva, Sc tabacca eijcitur ex or e: fic Diana part. 5, trači. 13. rejol. 1. §. Veram modo. rado eft, quia tabac¬ ca in folijs fumitur per modum cibi, cum dentibus conteratur: ergo fi transmittitur in ftomachum, fran- get jejunium; feciis vero non fran. get, quianonerit per modum cibi, aut potus. Certum tamen eft, quamvis non deglutiatur, indecens efle fumi ante Miflam, nec efle fu¬ mendam : primo, propter reve- rentiam Sacramenti: Secundo , quia 7 raflatm XII. de fiatu Sacerdotali. quia ex al ilisV» c decč ri? sotai* >ulo. piči*' arij ' 1 Caput IV. de decentia tu V. D. poffecfacileelevarein eam octrlos? P. Ita P. R. in ipfomet facro Conviviofuit Cruxclepida. C. Quamvis aliqui Dočtores ci¬ tati a Fagundez in 1. prač, lib. 3, c tip. r.um. 32. dicant efiepecca- tumMortalecelcbrarcin Altan, in quo non eftCrux : communis ta- tr.en opinio hoc negat, ita Marcha- dus tam. 2. lih. 4. part. 1. traB. 11. Doc . j. num. 4, Villalobos tam. 1. trači. g. diffic, 26 . r.um. 6 & licet Gavantus/»/er Rubric. Mijf.part, 1. traB. 10. litt. D dicat, non fuffice- reCrucem depidam in Al tari, con- ti ariumtamen cum Tamburino te- net Diana, part. 10. traB. 1 p. rafal, a8- Ego opinionem Gavanti veram exiflimo, quando Crux non eft pro- Xima lapidi Altaris, fedvalde emi- nensinaltitudinePidura: i feuIma- g nis, quo Sacerdos nec facile ele- vare oculos, nec caput inclinare poteft, Opinionem' vero Tamburini ar- ntror Veram, quando Crux depi- ( - , a eft adeo proxima, ut Sacerdos Cl ™ n ^°deflia, Scdecentifacilitate poiiit inclinare caput Cruci juxta °>dinationem Rubricat. - ! 1 8- P- P. R. ine accufo, quod dum me induerem adlegen- | J fh Miffam, in duas partes fradtim i n l p ln ^ u ’ Lim ’ Še cum unicumfuerit p C ' e fia 1 cum eodem celebravi. • Fuitne fufficiensuna exdua- r l,s Panibus Cmguli,ut V.D. poflet Rpr^cingerc? , & Intentiom &'c. 6 / P. Non P. R. fed fuit neceffarium, ut coligarem partes ad me prcecin- gendum. C. Habuit ne V. D. pratcifam neceilitatem celebrandi illa die? P. Fui pro tune in uno Pago, & nifiego celebrafiem, omnes habi- tantes in illo diftridu fuiflent fine facro. C. Eft Opinio Theologorum graviter peccari celebrando abfque aliquo indumento facro,fedpolita neceftitate, ut erat in cafu V. D. non fuit peccatum Mortale cele- brare abfque aliquo ex minoribus veftimentis, V. G- abfqueManipu- lo, ftola j aut Cingulo; itacum Pe¬ tro deLedefma in fum.tom. \ .cap, 2 .0. de faeram. Eucharif, Carici, j. diffic. 3. Joannea Gruče, & alijsait Diana part. 2. traB .14. refol. 57. Et quamvis Leander de Sacramento tam. 2. traB. % difp.p .epudtJhAf.2. af- firmet, quodLedefmafbium dicat, aliquos graves viros putarc non eft- fe Mortale 5 celebrare in cafu neceft fitatis abfque ftola, aut Manipulo, attamen fi Leander bene perpendif- fet Ledefma , comperiffet aliauid plus eum dicere , fiauidem relatis addit loco citatc-.Hdc opinio mn ejl cen¬ tra viam , &finefundamento (inquit Ledefma) quia duriffmum effet h a c de caufa in Jtmili cafu locum priv are facro : Nec mirov - t . I z quafi. tf Tracfatm XII. De (latu Sacerdotalu ouajl, 23. cenlet probabile , pofte fieri etiarn finita Prsefatione, 124. Addunt ali j, quod in de- fečtu particularum liceat Sacerdo- ti, ad latisfaciendum devotioni ali- cujus Perlona?, cum fragmento ho- flioe eam communicare: Ita sa Veri. Eitcharijiia 1 p. Sancbez in fuisple&. dijp. 22. num. 2 1. Alijtamenidne- gant, & rationabiliter, cum lit con- tra ufum , & commimem praxim Eccleliae, & folum lit concedendum in cafu neceditatis adminiftrandi viaticum infirmo, li aliac non den- tur particula-, in quo calucommu- nis opinio-hpc permittit tefte Mar- chado lupra num, 2. iap. P. P. R. meaccufo, quod quadam die celebrando , tempore lump ionishoftiae, fuper Altare par- ticulam viderim, ob quamfui valde fufpenltis , & perplexus, quidnam effet mihi agendum. C. Fuit ne particula fuper Cor- pora'e, vel extra ? P. P. R. in ipfomet Corporali, in quo fuit Hoftia. C. PofiiitneV.D.particulas,ut eas confecraret ? P. P.R. Nullam ego pofui. C. (>uidnam fecit de hac parti¬ cula ? P. Poft fumptionem SS. San- guinis immediateeam funipli. C. Etquandoconlecravit, qua- lem naniintentionemhabuit? P. P. R. eam, quam femper ha- beo, nempe confecrandi totam ma- teriam mini pnelentem. Quamvis Sacerdos habeat in, tentionemconlecrandi totam m ? , teriarn libi prcefentem, li tamendt- tur aliqua particula prcelens fflj ignota , hac c non remanet confe, crata; ita Coninch de Sacram. U char. in p. nrt. 2, dub,\ num. 39. 8t alij, quia intentio, le« adlus voluntatis non poteft fe de- ternjinare ad id , quod intelledoi non cognofcit juxta illud Philofo- phicum adagium: Kihii volita quin prcecognitum. V. D. non novit, quod tališ particula fuerit pnefens, ergo nec potuit habere intentio- nem eam confecrandi, licer habue- rit generalem confecrandi materi- am praclentem, illa autem particula erat pracfens tantiim materialiter, non formaliter feii intentionaliter, Ceteriim bend operata eft V. D- fr mendo illam particulam ante pri mam ablutionem, &poft fumptfr nem SS. Sanguinis , quia fortd al alio Sacerdote fuit confecrata, corporali reličta; in dubio auremi an fuerit, vel ne confecrata, debet fumi clicto tempore, ratio eft, q® 3 li effet confecrata, & poft purifo tionern fumeretur, tune non adef- fet jejunium naturale; li non eftet confecrata, St fumeretur ante ^ Sanguinem , per eam frangerefft jejunium naturale, necpolfet pofr modum Sacerdos, ut jejunusfuntf' re fanguinem. 1 26. P. P. R. me acculb , q u0 poftquam allata; fucrunt fuper A' - tar* Ca tare? nonf pe fu] verte C. coni« P. aČtui C am, rum P. C. partii Mffa 4. qi .nend tem confe ergo inten li aliq tentii vera! ea di tas; nem nem coro< fe co apud 103. inc s ( idcirc dum, medi mi Si Caput IV. Par, II. de decentia , & intentione &c. 69 tare aliqua? particulas confecrandce, 127. P. P. R. me accufo, quod jionfuerimrecordatuseascolloca- in quadam occafione celebrando, je faperCorporale, necadhocad- fuerit allatum vas pardcularum,ut verterim,nifi poft confecrationem. eas confecrarem , & (acram fyna- C. Habuitne V. D. intentionem xim prteberem aliquibus Perfonis, confecrandi illas particulas? P. P. R. In facriftia formavi actum jntentionis eas confecrandi. C. EtquandoconfecravitEIofti- am, meminerat illarum particula- rura ? P. Non P. R. C. Non fuerunt confeeratas illx particute, ita Gavantus in Rubr. Miffalis tam. 1. part. 3 tit. 7. num. 4- quia intentio Sacerdotis fuppo- nenda eft rationabilis, non effet an¬ teni tališ, fi Minifter intenderet confecrare particulas extra Aram : ergo cenfendum eft, non habuifle intentione eas confecrandi. Quod fi aliquis dicat, virtute adualisin- tentionisin Sacriftia habitae, perfe- veraffe virtualen - ) in Miffa, ac cum ea didas particulas fuifte confecra- f as; Refpondeo , 'illam intentio- nem virtualem ceftafte per omiftio- nein reponendi particulas fuper corporale, ideoque non potuifle eft 'e confeeratas. Et quiaTannems apud Dianam part. 5. trat}. 6. rafol. ?° 3 - opinatus eft, didas particulas t»(ii pftefenti fuifte confeeratas, | C ''rco ad caute & tud proceden- ( '"n, debent a Sacerdote fumiim- J ncdiatfe poft fumptionem Sandifil« Wl ^nguinis, ego verohabui intentionem confe¬ crandi totparticulas, quot perfonte erant communicand.e, C. Novit ne V. D. quot Perfo- nx fuerint communicandx? P P. R. hoc determinatd non novi, C. Ergo nec habuit intentionem confecrandi deterro.inatum nume- rum Pardcularum ? P, Non P. R. C, Nec V. D. determinavit qna- les nam ex illis particulis volverit confecrare? P. Non P. R. fed mea intentio fuit ex illis omnibus in vaferepofi- tis, tot confecrandi, quot perfona? erant communicandx, C. Ergo V, D. non folum faeri- leg£, & graviter peceavit, male ap- plicando formam illi materix, ve- rum etiam nulla ex illis fuit confe- crata. Ralio eft evidens, quiain¬ tentio Sacerdotis debet verd ten- derein hanccertam, ddetermina- taminindividuomateriam, fed in¬ tentio V. D. tendebat in materiam indeterminatam , ergo V. D. non confecravit: adeo, ut fi adconfpe- dum viginti pardcularum diceret; ego volo confecrare decem , non determinando, & defignando in in- dividuo in illo vigefnno numero 1 3 illas 10 illas decem , quas intendit confe- crare, tune nulla eflet confecrata; Et fi defignarentur illse decem, di- cendo: ex his viginti has decem de- terminatasvoloconfecrare, inhoc cafu decem defignata: eflent confe- cratte, quiainhocfecundo cafu jam daretur materia determinata, non vero in primo. Sic Coninch de Saeram. Euckarif qua,Jl. 74 . trt. 2. dub.^.nnm.2,^. quareappofitisfu- per Arampluribusparticulis,quann' vis Sacerdos nefciat prascisš earum numerum, fi habeat tamen inten- tionem confecrandi omnes fibi in vafe , aut corporali prasfentes, in hoc cafu omnes manent confecra¬ ta , quia materia eft jam determi¬ nata. 128- Dicat mihi, communica- vit V. D. cum illisparticulis perfb- nas ibi difpofitas ad fumendam fa- cram fynaxim ? P. Non P. R. quia poftmodum tuli judicium, me eas non confe- craffe; non propter rationem a V. P. mihi addu&am, hanc enim igno- rabam, fed quia tales particulas an- te conleerationem in Sacrario re- pofui, cum intencione casdem lic occlufas confecrandi. C. Ex duplici caufa illas particu- larnonfueruntconfecrata;; primo, quia non fuit materia determinata; ftcundo, quia non erant moraliter, feu fenfibiliter prsefentes, tanquam repofitas in Sacrario, it^ cum Sua- rez, Valentia, & alijs BafTseus Veri. Eucharij. 1 . mm. if. C P. P. R. me accufo, quod poj a[ j co , confecrationem Calicis, gutta vini prop ji affixa circumferentise interiori cali- jnota« cis ceciderit, & admixta fuerit fan- qua f, guini, ex quo habui ferupulum fi. pr0 pi[ mendi calicem, ne violarem Jejuni- ( um naturale cum illa gutta non cliftan confecrata. C. Qualem nam intentioneir. anx ; e habuit in confecrationc Calicis? tum c P. P. R. habui intentionem con. n j t ; on feerandi juxta ritum Sančtas Romi. madvi nx Ecclelia?. i m 6 ft C. Et hasc gutta admixta, en: catorii ne tempore confecrationis m ul tim ( [jgj propinqua alteri portioni vini, ve rificatc erat valde diftans, & fliper labimt tiam c Calicis ? 129. P. P. R. Erat in parte fuperior fibi f ac calicis propinqua ipiimet labioca Sanftifi licis,unde fenfim defcendit,ufqo gutta n dum fuit admixta Sanctiflimo Sat ta; qui guini. minici C. CommunisintentioEccleliJ nionati & quam communiter cenfenturfe dinalis bere Sacerdotes, eft confecrant Eucban fblum liquorem, qui per modufl qtiandc unius continui potabilis, tempo* 1 h confe confecrationis eft in calice congo' concav; gatus, non vero guttas remota 1 iilamfui & feparatas a vino ( nifi fortc hab# uthabet tur alius modus intentionis) ita Cc - K ninch. ubi [upr. num. 42. Et co* 11 e jejun V. D. habuerit intentionem co# crandi, modo praeferipto a San# in . Ecclefia, confequenter habuit i<| ?lur a tentionem confecrandi modok| , arr >, fo t tirno, 6c prudenti, qui cum ten#. i l| s Sacrj Tra fiatu* XII. de (latu Sacerdotali. Cap. IV. Var. II. de decentia , & intentione &c. /r l pot ac j con fecrandasguttasproximas& Conferentiarum Moralium remit- a v * propinquas alcerimaterije, nonre- to, ubi ex profefto in Tradatu de i cali- mo tas: hine eft, quod illa gutta, Sandiflimo Euchariftiae Sacramen- itfffl c] U a: fuit admixta fanguini, fi fuiflet to de ijs agam. m propinqua alteri materije, reman- 150. P. P. R. me acculb , quod ejuni- /jff et confecrata, cum vero fuerit in diePafchatis Relurredionis prce- a not diftans, non fuit confecrata. termiferim in Miffa Communicantes Quare ad tollendos fcrupulos , onem anxiecates, ddubietates, conful- cis? tum eftj‘uxta communem DD. mo¬ ri con ' nitionem,& r praxim,illas guttas ani- loim madverfas ante confecrationem , imo ftatim poft infufionem purifi- 1, eral catorio abftergere , circumducen- ultuit do digitum indicem coopertum pu¬ li ,_vd rificatorio per totam circumferen- labiut tiam caliclš. 129. V. D. autem non debuit perior fibi facere fcrupulum in fumendo oio ca SanftiHimum Sanguinem, licet illa ,ufq« 1 gutta non confecrata fuerit ei uni- 10 Sat ta; quia cum lumeretur per mo dum Hnins cum materia confecrata, jeju- ;cleu? nionaturali non obftabat: ita Car- . tur h« dinalis de Lugo difp. 4. de Sacram. jcraJt Eucharif, fift, 7. n um, 139. ficuti aodaff quandofumiturfanguis, fi particu- ;mpo rl ra confecrata fit affixa interiori, feu ongfi' concava parti, fas eft poftmodum mota* dlamfumerecum primaablutione, habea uthabetRubrica Miffalis. tit. de de- itaCc ftth&uj num a blquetransgreflto- Etcu J ne jejunij naturalis, cum fumatur 1 conR dumunius: ergo idem dicen- Santf dl, Jnnoftrocafu J a Ura a -* a fpedantia ad materi- J°‘ e ? j 01 ’ tfir mam, &intentionemhu- iten ». s Sacramenti ad tertiam partem proprium illius folemnitatis, & di- xerim commune. C. Prtetermifitneillud V,D.ex naturali oblivione? hac enim poli¬ ta, nulla interfuiflet culpa. P.P.R. ex oblivione non omifi. C. Cur ergo illud omilit? fortč ex contemptu ? quod culpam gra- yem faperet. P. P. R. Non ex contemptu, ftd ex negligentia , & ne revolverem folia antecedentia ad illud dicen- dum, C. Probabile eft, non fuifte pec- catum mortale, fed tantum V enia- le ; ita cum Suarez , Granado, & alijs Leander de Sacramento tom. 2. traB. 8- difp. 7. quajl. 61. ubi ait efi- fe folum veniale, ex parvitate ma¬ terije : fedhancrationem allegatam a Leandro, quamvis non impug- nem an fit vera, vel non, puto ta- men , quod ipfemet Leander fibi contradicat, guaft. 61. citata : et- enim cum citaverit Bernal de Saeram.difp.6. fed.4.num. p.docen- tem , quod omittere in Canone MiiEe odo , aut decem Nomina Sandorum non excedat culpam venialem , Leandro videtur hunc Authorem nimislaxelocutum fuif- fe: Mo- 72 Tratiatm XII. defiatu Šaccrdotali. fe: Modo qusero a P. Leandro: ubi- nam fint plura verba, an in addito ad Communicantes commune diebus Pafchatis, Pentecoftes, & Nativi- tatis, aut in očlo, vel decem Notni- nibus Sandlorum ? clarum eft, quod plura, quamdecem lint verba con- tenta in Communicantes proprioho- rum dierum , quam in communi: ergo fi videtur Leandro materia le¬ viš omillio duodecim verborumex Communicantes , quomodo affirmat quid grave omittere očto, aut de¬ cem verba Nominum Sančlorum ? quare alio medio exiftimo proban- dam efle fententiam Leandri, nem- pč, quod omittens Communicantes proprium Pafchatis, Sdegenš com¬ mune , effentiale Mihce non viola- ret : ergo nec graviter peccaret; prout idem Leander ajt ibi cjua.fi. 6?. non efle peccatum Mortale in fefto duplici, aut in Dominica , le- gere'Minam Votivam, aut de Re- quiem. At cum nominare Sanctos Canonis, non'fitquid accidentale, feit Modale, fed effentiale', ideo cul- palethalliserit omittere očfo, aut decem Nomina Canonis, quamvis non (it omittere id , quod additur diebus relatis ad Communicantes commune. 131. P. P. R. Sic pariter me ac- cufo, quod femel omiferim in Miffa poftcommunionem, illam Oratio- nem, quae incipic Qnpd orc Jumpfi- P. Ita P. R. non tamen ex con- temptu, fed ex tepiditate. C. Soiutio hujus' cafus multuii pendet ex notitia, quandonamin. cipiat Canon, & quandofiniat. Ni varrus putat incipere ab illis verbis, T" igitur; quidamprobabiliter aifi trantur a claufula Co- munic„m. alij ab illis verbis, C/ Crid.c cjut pattreiur : Suarezputat, quodtet rninet u(que ad confumptionem incipiendo d te igiiur. Gavant; vero putat teminareufque ad Lik ra nos, & alij ufque ad Orationemd: minicam ; Omnes h K Opiniott poflunt videri in Diana part. K traB. 11. rejo/. 6. §. Verum. Con munis opinio eft, quod Canoni/id piata Teigitur ; cujusratio eft,^ ibi Miffale ponit Canon Miffa , & jul ta hoc dicendum , quod finiati Corpus tuum Domine^uodfumpfU incluflve.. Linde fecundum hanc fentcff quam judico veram , diet C am mus Domine / 5 " c. C. Omifit ne eam advertenter ? quod V. D. graviter peccavf' omittendo advertenter Graf nem r Quod ore fumpfimm Do* ne &c. quia fi omiffio decem 1 borum, aut nominum Sunete’-’ in Canone eft peccamm More- ita pariter erit omiilio hujus C tionis , quae eontinet piiis 111 ' mittendaeft, nifi fčandalum t* 111 ' Ca tur: S: ajt: tu iucapti lurn ti n fertur, Sacrifii vis Ca Ranila tielcut populi eft, qu f/uali 1 linqui, quajn < tilum i. & proii dalum quibus tur obt do a Sat vi pecc alijsten itaBafli (et inge ego ear te Cam fe jejun lent; p fci/obfi mitti; feandali eonleer tum Di etificio. n 6.1 eordatu cuipa g, dum co. Cap. IJ. Par. 11 . de decentia , & ivtenticne ad cel. 7 y C. Quando peccati hujus memi- li? onem n, te¬ lim ioni* teriu! 1 j. tri conjt rfci 'tilom , qu«, umct )feni' najoii rcecep 'inuti jo fui> quai icani i vin«' ,&pt fe j«f , del* re; 1 ' Jafft* to »j* i, inf . in A; etu^ n eftf ecor* raint £! itin* ' vi tur: sle Sančhis Thomas [upr a , ubi ajt: t uti us rep ut ar cm , qucd Miffam inc/rptam dtjireret , ni [i prave fcetnda- lum timeretur: Ex quibus verbis in- fertur, quod polito gr^vi fcandalo, Sacrificium (it perficiendum,quam- vis Canon nori fit ineteptus: quod (čandalumputare timendum; quo- tielcumque elt magnus concurfus populi ad audiendam Miffam, ratio eft, quia vident omnes Sacrificium, qua(I liibftantialiter incaeptum re- linqui, & non vident caulam, ob quajn citra culpam Sacerdotis mu- tilum &: imperfečtum relinquitur, nit? quia li polt confecrationem me- miniffet, debuiffet pcrficere Sacri¬ ficium , prmhabitacontritione cum propofito confitendi, ita Angelicus DoCtor. ubi [upret. P. P. R. ante Canonem fui re- cordatus hujus peccati. C.. Commifit ne hoc peccatum ante ultimam Confeflionem? P. Non P. R. led polt. C. Si V. D. commriillet hoc pec¬ catum ante ultimam confeflionem, & ex naturali oblivioneideonfiteri intermiliffet ( fuppofito fufficienti & proinde prceter praedičtum fcan- prmcedenti examine) neque hujus dalum oriuntur fepe alia plurima,, meminiffet, nili in Altari exiftens; quibus Sacerdos fub Mortali tene- tur obuiam ire V. G. quia defilten- doaSacrificio, fe infamaret de gra- vi peccato , & offendiculum effet alijstemerarie judicandi, & fimilia: itaBaflinis ubi [upr a; idcircoli adef- fet ingenspopulus audiens Miflam; egoeam ablolverem, quamvis an¬ te Canonemrecordarer me nonet le jejunum. Si audientes pauci ef- ient; poffent in hoc cafu fieri con- fcij oblivionis naturalis, & Milfa di- m| tti; etenim in hoc cafu ceffaret fcandalum, & cum non fueritfačta confecratio,nequbinllaret prtecep- tum Divinum de integrando Sa- crificio. l3 6.P.Inaliaoccafione,P. R. rc- c °rdatus fui in ačtu Sacrificij, me fulpa gravari mortali, quam nec- duni confeffus fueram. quamvis non confecraffet, poterat non lolum lequi Miffam inemptam , led neque obligabatur , ajt Diana part. 2. trati. 14. refil. 48. pro tune elicere ačtu m contritionis, fed po- ftea confiteri fuo tempore pecca¬ tum illud oblitum, & tune de illo at- teri, vel conteri: led harc dočtrina Diants nequit generaliter intelligi, led tantum in fenfu, mox in fequen- tibus explicando. 157. Dico igitur, fi Paenitens in ConfeUTone habuiffet verum , & univerfalem dolorem de fuis pec- catis confellis, & oblitis, eum poft- modum non obligari in Miffa ad Ipecialem dolorem de illo peccato inculpabiliter omiffo in Confeflio- ne: quia contritio in hiscafibus re- quiritur ad obtinendam veniam peccatorum,&gratiam conlequen- K z dam j S TraHatm XII. de fiatu Hace fdot ali. dam: Ted lic eft, quod cum dolore generali pnecedenti fuerit remif (um ( iicet inclirecte ) illud pecca- tum, & acquifita grada: ergo non crit neceflarium in hoc cafu elicere adtum contritionis inMiffa, imo po- terit differri ufque ad proximarn Confeftionem, in qua debet confi- teri oblitum peccatum. 138- Si dolor Confeftionis non fuit generalisde omnibus peccatis, fed lolum de tune confeffis; quaero, aut hic dolor proceflit ex motiVo generali, vel particulari? fi ex mo- tivo generali: V. G. propter Dei OfFenfam , ob amiffionem gratice, aut glorije, ex metu inferni; remil- fum fuit pariter indiredtd peccatum oblitum, Srrecuperata gratia, ade6- q.ue, nec requireretur in Miffa adtus contritionis : & rado eft, quia haec motiva generalia funt communia omnibus peccatis mortalibus, haec enim omniaDeum Offendunt, pri- vant gratia, & glorij , paenifqud je terni s tradunt: ergo polito dolo¬ re de unico peccato Mortali'prop¬ ter ifta generalia motiva , ponitur etiam , vel in eo includitur dolor de omnibus alijs peccatis Mortalibus, fiquidem ad omnia hoc motivum le extendit. 13 9, Ver hm II motivum doloris fuit particulare ob fpecialem defor- miratem, quam habuerunt peccata confefta; nonextenditur ad pecca¬ ta oblita, aiterius fpeciei; nec haec remittuntur, aut gratia acquiritur: videatur P. Cafpenlis. tem. 2. trt\ 24. de Pomit. dijp. 4. feB. 11. num.c^ Etratio eft; quia deformiraš fpecij. lis V. G. peccati furti, non eftuni- voca, nec convenit cum deformi tate fpeciali peccati Luxuriae: ergo ille, qui habet dolorem ex motivo aeformitatis fpecialis furti, n« propterea habet dolorem de pet cato Luxuriae: ergo hoc nnllo mo. doremanetremiffum; cum nullui peccatum remittatur ablque dolo¬ re fpeciali, aut generali de eoden peccato : ergo in hac confefliont non acouiritur gratia. Pr ob ato 1 haec confequentia; quia gratia noi infunditur, abltjue remimone om- nium peccatoru Mortalium: fed (if eft, quod non remittatur peccatun Mortale, quando non adeft dolor fpecialis, vel generalis de tali p® cato : ergo nec acquiritur gradi fed ad fummum poteft Sacramtt tum efle validum, Sc informe. 140. Ex quo infertur, in hocc: fu, in quo dolor procelflt ex mo' vo deformitatis particularis peccf torum confeflbrum, dari obligatio- nem eliciendi adfum contritionis^ peccato oblito, inAltari memorj propolito, feu objedlo. Rado A quia hoc peccatum non eft rent Ititn, nec Sacerdos eft in ftatu g ra ' tise; atqui Sacerdos tenetur ceh brare in ftatu gratia’: ergo tend ul in hoc cafu elicere adlum contrit' 0 ' nis: inhocfenfu, & cum hislimit 0- tionibus intelledta lententia D* Ca nse ei modo 141 catum fa, no tum, 1 fe pof quitir ac pri dtrins difgul leient: tioner P. ad celi minan morat C. fcienti celebr P. anima teriori fmerei feftus. C. V. D. ne celi damo: tam, probar dum S hotno , telice b . Ha. j»s pet quid r Cap. IV, Par. ll.de deceniia, & mtentione ad cel. 77 ,trt\ nEE eri c ampledenda, non aiio P, PR. ačtum Contrironis eli- 99, modo. fpetia- 141. Sed fuppofito, quod pec- ftuni- catum, cujus V. D. meminicin Mif- iforni fa, non fuerit in Confeffione obli- 1: ergo tum, cum dixerit feiilud commifift notno fe poftultimam Confeffionem, ne- , non quitin hoc caiu uti dodrina rdata; e pet' ac proinde, ut convenientem do- lomo- čtrinam ei proponam: dicat mihi, luHum difguffit ne aliquo modo fiiam con- ; dolo- fcic ntiam ?,ntequam fc ad celebra- eoden tionem difponeret ? efiiont P. P. R, cumaliquafeftinatione obatrn ad celebrandum peresi, necin exa- tia non minanda mea confcientia fui im- ie 0» moratus. ifedlii C. Non habuit remorfum con- ;catum fcientice, pergendo hoc modo ad t doloi celebrandum ? di pet- P. P. R. aliquem latratum in gratia- an ac motivum prtebentes fe t-j 0 el; P r obandi, & examinandi, juxta di- rernil- otumS, Pauli : Promet autem fe ipfum ;u g ra ' ^ omo j Jtc de p ane lilo e dat , & de r cek- e ‘diee bibat. i. ad Corinth. 2. ene®' _ '42. Et dicatmihi, quandohu- itriti 0, l Us peccatimeminic, celebrando, [im' ta ' *l Ul ^ tefolvit ? i D is ' a cere fui conatusmeliori modo mihi poflibili: & meo tenui judicio, vere excordeillum elicui, cum propofi- to confitendi, ac me gmendandi, C. Bene operata fuit V. D. & hac diligentia adhibita potuit fecure ab-- folvere Miham ; nec tenebatur ab ea defiftere, quamvis non incepif- fetCanonem, leclulbfcandaloj ita cum Paludano, & Splveftro Baflae- US Verb. Miffa 2. fuppkmento 2, fub^ mtm. 4. §. Dico tsrtio. 143. P. P. R. in alia occafione, poft fumptam calicis ablutionem, vidi in Patena aliqua minutiftima fragmenta Sacramenti, eaqu£ fumpfi, ■C.. Contigitnehoc, dum fuit jam in Sacriftia , vel adhuc in Altari ? quia finitaMiffa, nonpoteratinSa- cr i fli a furn ere i 11 as r el i q u i as, fe d pri- mo Sacerdoti celebraturo, eas lu- mendas cum fanguine relinquerej fed cafu quo non fuiffet aliud fa- erum, necpoflenthonefteuftjuead fequentem diem confervari, inSa^ criftialiceret eas fumere: itaFagun- clcz in 3. prdcept. fccl. lib. 3. cap. nun*. 30. P. P. R. Fui adhuc in Altari, quando eas fumpfi, nempe imme- r ff e cl | y bjuomodo pro alia Perlona ap- . plicavit ? tionts i) n d , • tei 1 • ft- Amicus meus me ro- § S 1 '''" 1 ) ut fecundum fuam intentio- Dr ot! nem tdebrarem. -.fe ^ hic Amicus accepit ne fti- ■ciatf : ^ Crid ’ um P ro Pacrificio., quod V. D. , 0 a PI>i*cavit fecundum fuam intentio- oft jp m ^ ^ aS non erat V. D. aliud ‘upendium accipere, & pariter ap- umlli v lcare fecundum intentionem alte- • gi 11Us ) hoc enim erat, duo ftipendia ‘ linj y Uno fecribcio accipere, .& pa- ore i rUm re fe rt 5 quod ftipendium ab fibi i ( | !r ’°p Ve * a duobus accipiatur; cum . 10 cfitcontraomnem rationem, & fr>i ' USnatu fale. ItaMoya mjuisjelcci. de ftipendi o MiJJit. 7 / to m 2. ad tr&li. Z. dijjp. z. quajl. 4. 3. z. n. 17. P. P. R. Amicus non aceepkfti- pendium pro facrificio, fed tantum debuiffet eam celebrareprofunda- tore pij operiš lihi affignati C. Habuit ne amicus obligatio- nem ex juftitia celebrandi bane Mit farn pro fundatore, ob aliguoJ onus Miffarum ipli reliftum ? P. P. R. non exob!igationeju- ftitice, fed folurn ex gratitudineali- quod facrificium pro ipfo objtuiit- C. Et qualem portionem, feu fručtum facrificij applicuic V. D. fe- jcundum intentionem hujus Arniči ? P. P. R. eum, quem habet fa- crificium ex opere oper ato 3 aut cor- refpondentem meritis Chrifti, ap- plicui pro collatore ftipendij ; fru- cturn vero ad rnefpečtantem ex ope¬ re operantis applicui Tecundum'in¬ tentionem alcerius. C. Bene egit V D.. quiapotuit, Sc debuit applicare fruetum , quem habet facrificium cx meritis Cbtijli, pro collatore ftipendij, & afiam portionem pro amico, quinon ob- ligabatur ex juftitia celebrare pro fundatore: ita M op a K&ifupranum. 18* quiaid, quod damnatur per De- cretum Alexandri VIL eft perdpere duplicatum ftipendium, fed non ce¬ lebrare fecundum intentionem duorum, unjus,ex juftitia, alcerius ; ex gratitudine : ita cum Lumbier, fentit T orrecillap« Conjult. traii. 13. Confult. 9. n um. 1 j. 14 6. to T raciatm XII, de (latu Sacerdotali . 146. P. P. R. accufome, in alia occafione percepifle ftipendium pro facrificio , quod cscommunicatio- ne irretitus cclebravi. C. Erat ne excorhunicatio major, vei minor? P. Fuit major excommunicatio. C. Erat V. D. in ftatu peccati Mortalis, quando celebravit? P. Si excommunicatione majori fui excommunicatos , quomodo oteram non efle in ftatu peccati lortalis ? C. Poteft Fili dari, quod aliquis fit excommunicatus majori excom- municatione , & tamen non fit in ftatu peccati Mortalis; quia licetad eam incurrendam requiratur culpa gravis, poft tamen ejus incurftim, li fiat adus contritionis perfedte, remittitur culpa, & anima gratiam Dei recuperat, quo non obftante non ceffatexcommunicatiomajor: & paritet, fi excommunicatio fit re- fervata, & inftet neceftitas confiten- di, quce abfque fcandalo evitari ne- queat; poteft abfiolvi a peccatis, & cum non detur facilis recurftis ad fuperiorem, cui cenfura eft rdcrva¬ ta, ab hac direde non abfolvitur : ergo poftlbileeft quempiam vinciri nexu excommunicationis majoris, abfqueconfčientiapeccati mortalis. 147. P. Hoc ignoravi, ficque cum mala confcientia celebravi. C, EratneV.D, excommunica- tus tolcratus, aut vitandus? P. P. R. toleratus. C. Fuit ne notorium V. D. irrt. titam efie hac cenfura? P. Non P. R. fied occultum. C. Poterat ne V. D. abftinerel celebratione abfque nota , & fct dalo ? P. Non P. R. quiadebui celeb« re Miftam folemnem, quam li oni fiflem , magnum fcandalum fe« tum fuiflet. C. Cum V. D. fuerit excomi» nicatus tolcratus , St ejus cenfm occulta, potuitpracmifsaConfeilio ne, & abfolutione direda a peča tis, & indireda k cenfura, celebraii abique culpa. Baflseus Veri. Mi$t) num. 3. 148. Et quem frudum , feu poi tionem facrificij V.D. applicavitpn datite ftipendium ? ,■ P. Frudum provenicntem?.«" tutc Chrifti. C Triplex communiter 'af%? tur fr udu s SacrofančH Miflit Si crificij: primuseft, qui procediu meritis Chrifti fummi lacerdotisf cujus honorem, & nomen ofFertui fecundus eft is, qui nomine Eccld; ob fuas publicas neceftitates ap/ f catur: St tertius, qui correfporf® eidem faccrdoti celebranti, & <$' cetur in hoc opere bono, fanftd; meritorio. Celebrans in pe cC3 ' Mortali conlequitur ducs frucb’ nempe meritornim Chrifti: & ihf 1 qui offertur nomine Ecclefi® quamvis non confequaturfrud 11 ex opere oper ant k , qui fibi ip“ lT " cerreij Thom in co>p 149 excon peccat višate correl non 1 pax d queni clelis: comir cerdo: nomir nicatu Sum: qui ofl ftvolu cutgr: propri compi dum (i tea pei celebr lucrati tio M; fuperii tur. V tfc cerdo; liceta ttiam c 'us, a i rum c, ftum thrift ob ap D. im. im. ftinerei & fci cclebii n li oni m fect :omim ceni® mfe(li» a peča elebffl feu po: lavitpn m cxvh 'afligff iflieSi iceditf •dotis,« Dffertu Ecclefc es apff ;fpo$ , &eX0' indO) 1, pecca- ; frudus cclefe fru&* ; ipfi' 1 ’- Cap ut 1 V. Par. lil. correfpondere debuiffet. Ita D. * Thomas 82. articul, 6 . in corfsre . 149. Sacerdosexcommunicatus mommunicatione majori , & in peccato Mortali cekbrans , ii eft vitandus-, lucratur folum fi uči um correfpondentem meritis Chrifti, non vero proprium, cum fitinca- pax defedu grada; ; nec valorem, qucmhabetfacrificiumexparteEc- c/efia, quia, cum haec prohibuerit communicationem in Divmis la- cerdoti vitando, non permitdt, ut nomine fuo oret: fi eft excommu- nicatus toleratus confequitur fru- dum meritorum Chrifti, & eum , qui ofFertur in nomine Ecclefiae: & fi voluntarič & fpontč celebret, fi- cutgraviterpeccat, ita fr učtum (ibi proprium amittit : fi neceftitate compullus celebrat , & ad evitan- dum fcandalutn, juftificando Te an- tca per Confeilionem, non peccat celebrando, & tres fručtusfacrificij lucratur, quamvis excommunica- t)0 Major remaneat, uftjue dum k luperiore, cui eft refervata abfolva- dff* VideBafiseum u&ifuj/ra num . 2. 1 f0. Exdičtisinferrur, quod Sa- cerdos poffit recipere ftipendium , '■čet celebret in peccato mortali, & euam fit excommunicatus , vitan- 1 us > aur toleratus; qu!a in nullo ho- tum cafuum facrificium perdit effe- ^ um correfpondentem meritis 'brifti: atqui ftipendium recipitur a fplicationem fručtus facrificij deftipendio Aiijfe. Si correfpondentis miritis Chrifti: er- go Sacerdos celebrans in peccato mortali, velexcommunicatus, vi. tandus, au‘ toleratus, poteft reci¬ pere ftipendium pro illa Mifia. 1 fi. P. P. R. me accufo , quod femel a duabusperfonis ftipendium acceperim, & pro ambabus unicum tantum facrificium obtulerim. Q Quo fundamento hoc egit? P. P. R. quia modicum, & tenue milu vifum fuit ftipendium, a quali- bet ipfarum mihi traditum. C.Quantum unaqusque ipfi tra- didit ? P. Regalem argenteum. C.Quantum ordinarib,®u- lariter (olet dari pro ftipendio ? P. Synodus afiignat duos rega- les argenteos. C. Et ordinarij folent ne dari duo regales argentei ? P.P.R. Ordinarie unicus tantum regalis folet dari. C. Stipendium Miflce reputatur juftum, quando eft in ea quantitate, quam aftignatlynoda!is, antcon- fuetudo; & fi ccnluetudo prceva- luit contraconftitutiones Synoda- les, illud cenfebiturlegitimum fti¬ pendium, quod regulariter folet dari: & datoetiam cafu, quod fti¬ pendium ordinarium, k conluetu- dine taxatum, eflent duo regale* argentei, non potuitV.D.accipe- re duplicatumftipendium unius re¬ galis aqualibetperlona: quia, licet pro priori hoc admitterent tan- L quanj Sz * Traffatm XII. de fiatu Sacerdotali. quam licitum Rodriquez, Suarez, & alij, apud Dianam part. 2. traB. 12. rcfol.j. modotamen nequeunt re- cipi plura llipendia, quamvis exi- gua pro unaMiffa , poftDecretum citatum Alexandri VIL ita P. Mar- tinus de Torreciila ubi[upra ,fuper dietam propofitiont-m n um. 6 . undc infertur, quodV. D. nullo modo potuerit accipere duplex ftipendiu prounaMiffa,exeo, quod quodli- bet ipforum tenue ipfi videretur, nifi forte propter moxdi.cenda ex- cufaretur. 152. Dicat mihi,fuitneV.D.in hacoccafione ab aliquavaldž gravi neceftitate- fui ftatus , aut perlona: oppreffa? etenimSaeerdosinfimi- ii neceditate extrema , vel quafi extrema conftitutus, poteft recipe- re in luccurlum pro unaMiffa plu¬ ra ftipcndia, fi aliud non luperfitre- fugium ad dedinandas iuas angu- ftias : Ita Lumbier in [um. Ar cin. num. ( mibi ) 327. P. P. R. Licet nili.il fupcrfluum habeam; in tali tamen neceditate non fui conftitutus. C. Fuerunt ne tradita V. D. ne- ceffaria ad celebrandum, ut funt Lurnina.Hoftia, Vinum, & Velli- menta, quando celcbravit hoc Sa- crtficium ? Quia eft opinio Leandri de Sacramento tom. 2. traB. 8 .dijp. 4. quafl. 13. quod, fi Sacerdos obli- getur cmere ornamenta, candelas, vinum pro celebrandaMiffa, podit cum ftipendjo fibi compenfarc has expenlas. Quod paritet fcquitut Torrecilla/oto citata n um.z. ego ve- ro huic dočtrinse non me confor- marem; quia, vel folet in iila Pa, tria, ubi celebratur, dari neceffarij pro edebratione, vel non? fipri- mum, fuppono, id non fore negati- dum. Quod fi negaretur, tune lo- cum aliquem poffet habere hit opinio: finon eft conluetudofub- miniftrandi neceffarium: ergo duo Regales, autRegalis , vel Quanti- tas quac datur , erunt ftipendium jultum, pofit& etiam obligationt Sacerdotis providendi fibi de nccef farijs pro celebrandaMiffa; Probo confequentiam : quia ftipendiim juftum eft, quod regulariter folet dari: ergo fi folet dari unusRega- lis, &eft conluetudo, quod Sacer¬ dos fibi provideat de candelis, vi¬ no, hoftia &c. Stipendium juftum ent regalis cum onere pr o vi deni' fibi de neceffarijs pro celebrationt P.P.R. Ecclefia, in qua celebro omnia neceffaria pro celebrationc tribuit : & fciat V. P. Miffas hoc modo a me celebratas fuiffe quan> plures, accipiendo duplicatumffi' pendium t enue pro unica Mifla- _ 1 f;. Ergo V. D. tenetur reftj- tuere totum exceffum unius ft' pendij. P.P. R. jam totum conlumpff C.Recipiebatne V. D. bonžfi^ hujufinodi llipendia? P. Ita P. R. nec unquam hab!# ferupulum , quia mihi videhatur. quod pro 11 nepc bus \ C, fide ’ P. fumi C ften peci pene P. krgi pend C dem eider dast cepit reftit ideft fafti« perfv Um reci! regu quot alien id, j I; quo( tjuot quia bus hoc rem. Caput IV. Var. III. quitur quodtaxante Synodo duos regales go ve- pro ftipendio, in horum diminutio- onfor- ne poflem hanc quantitatem adua- 'la Pj. bus perfonis accipere. effarii C. Confumpfit ne pariter bona fi pri. /ide V. D. esceflum ftipendij ? aegan- P ItaP.R.abfquefcrupulo con- rnclo- fumpfi. e hac C. Confumpfit ne eum pro fu- iofub- ftentationeliisedomus, itautaliain duo pecuniam in vidu ordinario ex- haanti- pendendam refervaret ? J^liun P. Non P. R. quia, aut cumeo ationt largitus fui elcemofynam, aut ex- nccet P cnf b cum amicis, aut lufui expofui. Probo C. Sacerdos, qui ftipendium x- ndium puoplusmalafideaccepit, ad ejuf- r folet dem reftitutionem , vel ad Mifias Rega- 'idem correlpondentes celebran- Sacer- dastenetur: fibonUfide illud ac- is, vi- cc P|t, ac ita conflimpfit, tenetur 'ufliim reliituere id, in cjuofadm tjl ditier ; ideni 'deft, quod luperfuit ex expenfis itiont cum ftipendio: Sc fi nihil fu- elebro pevfuit,nihil tenetur reliituere. Sic a tio« Lumbicr loco citato rum. 127. Tor- is I10C lec !lla»^i [upr a num. 1 3. effc enim quam- re S u ^ a fixa in materia reftitutionis, imffi ^°d confumens bona fide rem iffa. ? ' enam teneatur reliituere folum relti- *d> ‘ n ‘juo faBut t-Ji ditior. us Iti- J f 4 - P- Ponamus cafum P.R. qnod ego deberem reliituere ; pfi. komodo id mihi agendum elfet? i^fide 1 c i Ula 5 fi applicui Millam produo- , Us tollatoribus llipendij: fi uni habui noc rellituo , injuriam alteri face- iatur, rcni )fiquidem ambo jequaliterpar- _quo tot faera celebranda habuerimf' tribus reg&libus e!eemolynx; S utrum velit ea c-elebrare pro fr pendio communi, & currenti; audito abfque alia altercatione £l acceptavit, C. Hoc fuppofito, potuit V.p: difpenlare herc faera minori ® collato ftipendio ; ita lentit cu® aliquibus modernis, quos orni 1 * 1 ’ nomine citat Lumbier in torn.z.fragm. 2. n. 598 .fot. (mik 5 fj, & cum curfii Morali, & P ] ' aat idemTi obftant Alexam datum Ipenfar« minori ftipend tione, modo 1 pendio topit, majus j ablčjuč - ' accepte hoc mo tur cede quam a modum pendio, poflet a tetinere quando pendio < •collato i lebrand poflmoi fina, fed C. N; kalij, c fltento t fent ^ebrat tamen ^em p fiecelTe Cap. IV. Par. 111. i V. D idem Torrecilla uir fupra num. 19. , feni tip 177. 2 .imprtfs sta quod, non um* obftante Decreco tlvbani V-III. & Alexandri VII. polEtSacerdos, cui datum cit majus ftipendium , di- ponti fpenfare alijsMiffas, collatoijfdem ciperc minori, judo'tam en, & ciUTenti lpoftt ftipendio, abfque aiiqua conten- Miffi tione, necqu£eratur modo unus, ato I modo alter, qui ea pro minori fti¬ pendio celebret; &ille, qut ea fu- ftipti- /cipit, fciat,quod alter difpenfator aritm, majus ftipendium acceperit , ae abfčjužvi, aut metuconientiat,.& modi acceptet minus ftipendium : quia minoti boe modo procedendo, praffumi- turcederealiam partem ftipendij, cutui, quam alter fibi retinet: quemad- at-usl mo dum fi lufcipiens ablque ullo fti¬ pendio, & mere gratis celebraret, Sccot foffet alter totum ftipendium (ibi 11, d fetinere; ita pariter poterit partem, im! quando voluntarie pro minorifti- fuitfr P e ndio celebrat. quo! 157. P.P.R. me accufo, quod imprf ^°nato mihi jufto ftipendio pro ce- ix; f "dirandaMiffaVotivaDominseno- >ro® id adimplere promilerim, & ;.qV pof.modum de ea non celebrave- one a tim > tedde currenci fefto. V; Navarrus, Bonacina, Diana, V.® quos citat Leander aSacra- >ri ® ,11Cn to tam. 2. trači. 8> dtfp- 7 - 7 !td ft- c cuu 7 - jentiunt, adefle obligationem jmi® ** ^ ,J ''andi Miffam promiffam ,• non frtf' iub mortali, fed veniali. , Cm Leander cenlet probabile, p r aoi ‘ Cc cfle veniale. Ego cum majori ide® * de ftipendio Miffte*

' C. Et alterum, in quo V. D. cele- aufif .bravlt, eft ne pariter privilegiatu? it dicu P. p. R, interdurn celebravi in •cli& Altari privilegiato, & aliquando in rh. 4 Altari, quod non erat tale. ft. d rJ ’ C. Habuit ne V. D. Numifina , m Rolarium, cui eflet concefla ten# & at,a liberandi animam a Purga- tbravi 1 u ’do, celebrando cum eodem? , A Non P. R. aliter' ^dluotidcftnque celebravit in driipf Altari privilegiato , quamvis ut uez,Nj (,l 'A graviter peccaverit, ad nul- žlvefl® ‘‘J? 'dlitutione m tenetur ; cum .rut# V _ 1 a gium Indulgentite fuppleve- 11 lL 1 %uando celebravit in alio nus i effct concefla gratia liberandi ani¬ mam a Purgatorio neque obiigare- tur.ad a!iquam reftitutionem ; ita cum Diana, Leandro, Garlia, Sc alijs Torrecilla^/«« Confult. moral. traB.%. conf. 6. nuna. 14. led cum V. D. non habuerit tale Numifina, Crucem, aut Coronam, tenetur reftituere pro rata Miflarum non eelebratarum in Altari privilegiato. P. Et quid reftituere .debeo P. R. C. Pro quacunque MifTa non ce- lebrata in Altari privilegiato, po- teft vifitare femelquinque Altaria, diebus, in quibus liberatur ariima a poenis Purgatorij, vi Bulice, aut aliquam aliam Indulgentiam ple- nariam applicare, fecundum inten- tionem illius perlonte, pro qu a de- buit čelebrare in Altari privilegia¬ to, &hoc modo line obligationi fa- tisfaciet. 164. P. P.R. dico pariter ipfi, quod aliauoties non dixerim MiR lam de Requiem, quando celebravi in Altari privilegiato. C.EtPontifex, qui concelTit pri¬ vil egiumhuicAltari, prsecepit ne, ut diceretur MifTa de Recjukm pro iucranda Indulgentia? P. Non P. R. C. Cum Sacra Cardinalium Con- gregatio declaraverit, quod in Al¬ tari privilegiato Miffa de Rrpuiem lit dicenda ad lucrandam Indulgen¬ tiam, lentit cum aliquibus Diana part. SS TvaB. XII. De fiatu Saccrdoiah, part, g. trači. 2. refol. quod, quan- tutnvis in Indulto fuce Sančlitatis hoc non exprimatur, debeat tamcn dici MifTa de B^quiem pro lucranda Indulgentia: contrariam fenten- tiarri tenent Philippus de Cruce, Trullench,Sylvius& alij, quos ci¬ tat Diana, aitque effe eommunem, ibi, & noviffime eam docet P. Tor- recilla loco citata num. n. qui di- cunt, quod!ifua Sančlitas in Indul- to mandet, utdicatur Miffa de I\°- qukm pro lucranda Indulgentia, hccc fitdicenda: fed lihoc non ex- primit ; neq;neceffariura eriteam de Ejquiem dicere, fed de Sando oc- currente poterit celebrari Qui rna- jorš, acampliorem hujus quteftio- nisnotidam defiderat, legat Silvei- ram in Opufculis. Op. 2. refol.%. quajl. 11. per totum. 16 f. P.P.R. me acculo , quod *Iiquanti(per Capellaniam habue- rim, vi cujus omni die celebrare debuiffem, ego autem aliquot die- bus eam intermifi. C. Quot diebus non celebravit ? P. Semelin hebdomada. C. Et quam caufam habuit in¬ ternet tendi illa Sacra? P. Ex timore, & reverentia tkm fublimisSacrificij ; quiameadiIpo- fitio modica mihi videbatur pro ac- cedendo ad adeo Sacram Menfam lingulis diebus. C. Et quando non celebravit pro fua Capeilania, obtulit ne aii- qua vice Sacrificiuin pro alijs. P. Non P. II. C. Fundator hujus Capellanit, relpexit ne locum, aut Altare, t nunquam Miffa deeffet ? aut # fpexit Capellanum inejusfavore eaminftituendo ? P, P. II. nihil certi de hoc po Fum dicerc. C.Dicebat n6 Fundatio Voh) 1 in Altminulla die intcrmittaturU fa : Obligo meum H dr edem, autii pellanum , ut omni die Mifami brari Jludeat, vel CapeUanus ptrj vel per alium tene&tur cetebm Quia, fi Fundatio aliquam exh claufulis contineret, fignum eli quod Fundator relpexerit locuit non perlonam ; in quo cafu nit Miffa intermitti debuit. Etfi Vi per le nonpoterar, per aliu fupple obligabatur. I'taSylveftcr, lat na, Armilla,& alij, apud Bonači® tem. 1 . difp. 4 , de Sacram. & quafl. uit,punci. 7 . §. 2 . num. !?■ P. P. R. nullam ex his claufi continebat Fundatio. 166 . C. Force unam exfef f tibus: Eli o at ur Sacerdos , qttif' die celebret, vsi volo, ut Sacerk' Capellanum eleSlus, quotidie ceh'd P. P.R. una ex his claululč fundatione continebatur. C. Signum eft ergo, quod r dator reipexerit perfonam, & 011 , lumentum Capellani , c011 quenter potuit V. D. ex jufta c ' fa omni leptimana femel ceh tionem omittere, nec ten^ ; per al citati, rentia tionis mend crame ex re cundi nonli cipere Diana infne , 167 quodc Miffan meaC C J confen P. N quibus funt, pr te folec omnitn lebravf citatne etiamc C,P, tuitV.l cr a cuit docet c Piana g dicunt, drare 0 aut f ex cumalij ^alis e ex a illanij, are, s aut k avorei oc po; Voh) i i tur M. , auti Cap. IV. Par. III deJtipendio Mijpe. Sej per alium liipplere. Sic Authores credendum eft, fecundum omnem s ptrj ele&n n exb ium el locuit afu nul :fi Vi fupple , Tabf naciitf n. &’ m. 17' claufl s feqtf oni f ! ' icerk j cel aalulii uod f l & C0»' jufta ci | cele 11 teneb ): citati. Caufainhocjufta eft , reve- rentia,&timor juxta dičtamen ra- tionis debitus tam fupremo, ac tre- mendo Sacrificio fic LeanderaSa- cramento tom. 2. trači. 8- difp. 8* ijuafi. 14. Diebus vero , in quibus ex reverentia non celebratur fe¬ cundum intentionem Fundatoris, nonlicet celebrare pro alio, &ac- cipere ftipendium ; ita cum alijs Diana part. 2. traB. 1 4. rejo L 28. in fine« 167. P. Me accufo pariter P. R. quod quatuor diebus celebraverim Miffam, non applicando eam pro mea Capellania. C. Apglicušt ne tune pro aliquo conferente fibi ftipern fpecialem ? P.NonP.R. fed quia diebus, in quibus mei Genitores defuncti funt,pr.o eorum animabus celebra- te foleo, & in dic defunčtorum pro omnibus animabus Purgatorij ce- lebravf. Quarta vero die deceilit e vitameus intimus arnicus, pro quo etiamcelebravi. p- Propter htec motiva benč po- tuitV.D. celebrare illaquatuorfa- cra cum 1 elatis intentionibus: ita docet cum Naldo, & Homobono Gana part. traB. 5. refol. 23 . qui mcunt, Capellanum quotidie cele- rare obligatum, poffe quatuor , aut fex vicibus in anno celebrare CUri \aliaintentione ex jufta caufa, ^'alis eft fuffragandi Genitoribus, aut alio fimili motivo: etenim bonam rationem, quod fi effet ad- hucin vivisFundator, Scinterroga- retur, an placitum effet ipfi, ut his quatuor, vel fex diebus celebrare- tur pro relatis neceffitatibus, affir- mative refponderet: hoc tamen repugnaret, accipiendo ftipendium pro diftis quatuor, vel fex Miffis, quia in hoc prudenter non pratlu- mitur de confenfu Fundatoris. 168. P. Sic pariter me accufo P. R. quod aliquo tempere ob infir- mitacem non celebraverim, nec per alium Miffas Capellanise cele- brari curaverim. C, Et quotiesnoncelebravit? P. P. R, očto diebus. C. SiFundator ftatuiffet, utMif- faceiebraretur cuotidie habita ali- quaratione loči, ut dičhim eft num. i6f. V. D. obligaretur alteri affi- gnare Miffas legendas, diebus, qui- bus ob infirmitatem, aut aliud lesti- tirnum impedimentum ipfa non poflet celebrare: fed cum Funda- tor non relpexerit locum,fedper- fonam, Leander opinatur u&ifupra yliceji. 19. quod Capellanus in infir- mitate non teneatur per alium fa- tisfacere. Barbola, Homobonus, & alij, apudDianarn/ar/. %.traB.\a f . refol. 27. arbitrantur hoc verificari, quando Capellanus per očto, aut decem dies aegrotaret. Petrus de Navarra, & Naldus apudeundem Dianam ibidem ajunt hoc poffe concedi, etfi per Ipatium unius, M vel TraBatm XII, de (latu Sacerdotali. §o vel dueram menfium aegrotaret: Diana ver6, fi Capellani infirmitas perduraret ufqu& ad quindecim die*. HcedodrinteFundantur in pia, & fuavi interpretatione mentisFun- datoris: quia ( dicunt) non eft prae- fumendumforetam parum pium, Ut impofito onere quotidie cele- brandi, ab hoc non eximeret Ca- pellanum aliquo tempore aegro- tantem. 169. PlacetmihiinhoccafuDo- drinaCaftroPalai,?o»2. 2.tra&. 13. difp. 1 .punB. 6 . num. 2 quicum di- ftindioneloquitur,nempč, quod 11 fundatio difponat, ut Capellanus celebret per fe, vel per alium, di- cendo: volo , S" mea voluntas eft, ut Capellanus celebret talibus diebtu per fe, vel per alium, aut fimilem claufu- lamponat; in hoccafa Capellanus ftante infirmitate, aut alio legicimo impedimento, per aliurn celebrare teneatur. Et ratio eft, quiaFunda- tor ponendo hanc claufulam ex- plicitč fuam intentionem manife- ftat, & dicendo per fe, vel per alium, prše ven it cafum cujufcumque im- pedimenti Capellano obventuri, obligando eundem ad fupplendum per alium: ergo ad hoc obligabi- tur, quando in fundatione eft ejuf- modi claulula. Si vero Fundatio imponat onus perfonale Capella¬ no celebrandi per fe ipfum, dicen¬ do: Eligatur Capellanus, gui per je ipfum celebret, aut volo, ut ipfemet Capellanus tlečim celebr et j in hoc ca¬ fu, (I odo, aut quindecim dieta Kgrotaret, non teneretur per ali® fatisfacere, quandoquidem c® tam commune, & ordinarium (iti hac vita fuccumbere infirmitat bus,, alilfque miferijs, necFunl tor exprefterit 3 quod Capellanus hoc cafu per alium celebret, (e eundem per Fe celebrare obligav: rit; fupponitur , & prteFumiti eum exemiffe ab onere celebrani per alium, ftante infirmitate odi aut quindecim dierum. 170. P. P. R.. me accufo, qw relida illa Capellania, & alia obtei te cum onere ter in feptimanao lebrandi, aliquoties tempusantiti paverim, celebrando prima fept mana fex, &fecunda nullam Mi ! fam. C. Fuit ne mens exprefla Fut datoris, ut determinate qua!ibt feptimana tres Milile celebrare: tur, dicendo : volo, & eft mea infr tio, ut nuli a feptimana trarfeat gub tri um Mt (far-um celebra /10* hoc enim polito non poteratant cipatč eas celebrare, aut transferi ' 1 Fed in Qualibet Feptimana easL f gere : ita docet cum Cenedo,* alijsFagundez fuper praeepta fia in 1. pracept. iib. g. cap. 9. n. 5 - P. P.R. nihil Fimile expiicuitFi ,[l dator. C. Si ergo hoc non espreuj 1 nec datur circumftantia particul* ris, propter quatn lit prmFutf® dum hoc voluifFe Func!atoreiU)P° tir tuit va Fagum num. t, do, & i refol.v bio eft ticiper go&c 171 non e pendi) celebr roelee Miffie rum: fus cer in uno tionisl mmini iolisft gut a z abhom Ctnfult <5* 8.1 cjuanA crifla, Capin talia perFoh gendi, cum A dez ub, 172. Frcnem ^1'Und ampliu d o in ft C. F i diebu er aliot m cur um fiti irmita; :Funi Uanus' ret, li bligav: :fumitt [ebrani iteofio b, quft a obtci iana» is antie la fept jm » fla Fai :brar« >a inft feat ni rddin' ;at ant nsfen eas L‘ iedo,‘ ta £‘ if . vi* luitFn 1 -preft 1 rticitla ■fumet eiifiP 1 : ttf Cap. IV. Par. III. tult valde bene eas anticipare; ita Fagundez cum alijs citatis Uidem mm. t. & cum Rodriquez,Reginal- do, & alijs Diana part. 2. trati. 14. rcfol. 16. melius enim absque du- bio eft pro anima, ut fuffragia an- ticipentur, quam differantur: er- go&c. 171. Advertendum tamen eft, non efle licitum celebrare pro fti- pendijs adventitijs v. g. hodievolo celebrare Miffam pro mihi collatu- roeleemofynam: quia Sacrificrum Miffie non poteft fufpendi in futu- rum: & contrarium dicere eftca- fus cenfuratus a Clemento Očtavo in uno Decreto Sacrte Congrega- tionis his verbis. Tancguampluribm nminibm perieulofam^fdeliumfcan- mit , & oijenfionibus obnoxiam 5 at- <]u° ivetujio Ece leji a more ni mir um abhonmtem: videatur Torrecillai« Ctnfult. tra&. 3. Confult. 1. num. 1. 8. hoc tamen poteft admitti, quando ex Tabeli a fcitur, quod Sa- crifta, aat Collečtor, aut Decanus Capituli debeat diftribuere tot, & talia fs era, quar poterit anticipate perfolvere is, qui habet jus ea le¬ gendi , & cui funt diftribuenda: ita cam Aragon, V ega, & alijs Fagun- dez ubtfupra num. 8. P.R. accufo me ob amif- ’ f incrnreddituum meseCapellanise a ‘ Undatore relictorum, non tres ‘jHtpliusMiflaSjfed duas folummo- 0 in feptimana celebrare. C Facit ne hoc V. D. cum au- flofftatefuperiorisj deftipendio Aiijjk. pi P. NonP.R.quiacum habuerim recurfum ad Epifcopum, ut Miflas sequipararet redditibus fundatio- nis, nihil refolvit,dicendo,quod per DecretumSacrteCongregationis fit hoc ipfi vetitum. C. Taxavit ne Fundator elec- mofynam, nempe,ut tantum pro qualibet Mifia detur Capellano ? P. Non P.R. fed fblum reliquit aliquos eenftis, &prsdia, ordinan- do, ut eorum proventus afiigna- rentur Capellano cum obligatione triumMiflarum in feptimana. C. De fačto quantumremanflt pro ftipendio Miftarum ? P. P.R. unicus regalis argen- teus pro fingulis Miffis. C. Quantum ftipendium foled ordinarij dari in fua Patria pro quo- libet Sacro? P. P. R. ordinarie duo Regales argentei.- C. Non obftante Decreto Sacra: Congregationis relato a Barbofa, de pot rji. Epifc.part.2. ali e o.2<). num. 6. & Balisto Verb. Miff. j. num. 1 r. probabi!eeft,quod Epifcopus poC fit Mifia s jufta de caufa ad minorem numerum reducere, quando funt valde diminuti proventus reličfci k Fundatore. Ita cum Marchantio tenetLumbier tam. i.fragm. num. 13 1. pagina ( mihi ) 329. pr im 6, quia fecundum Marchantium De- cretum Urbani O otavi non eft re- ceprum in Hifpania, fecundo, quia probabileeft, quod Decveta Sacrae M 2 Coa-, p Traciatm XII. de fiatu Sacevdotali. Congregationis, licet fint maximas authoritatis, & teftimationis, non faciant legem; ut cum Suarez, Vafquez, & alijs, dixi in meis Confer. moral. tom. i. traft. 3. Conf. 3. §. 2. num. 17. 173. Et additLumbier/^«?.quod redditibus Capellanice totaliter ex- tinčlis , podit Capellanus propria authoritate defiftere a celebratio- neMiffarum: Probatur fupradičta dočlrinaLumbier. Si remanlerunt aliqui proventus, vel Fundator af- fignavit ftipendium pto qualibet Miffa , vel non; fi primum, & proventus non correfpondent fti- pendio , poteft Capellanus redu- cere Miffas ad numerum corre- fpondentem quantitati ftipendijafi- Ugnati k Fundatore: Si non affigna- vit ftipendium, aut proventus at- tingunt, quantum datur regulari- ter de ftipendio pro Miflis liberis, vel non, fi hoc fecundum, poteft le- gere Miffas ad proportionem fti- pendij communis; fi primum, non poteft eas minuere abfque autho¬ ritate Ordinarij: tota htec dodfri- na eft M. Lumbier loco cit ato. 174. P. P. R. me accufo , quod aliquotiesnegligens fuerim inper- folvendis fubitb Miiiis, pro quibus ftipendium accepi. C. Quanto tempere (olet V. D. eas differre? P. Aliquoties ad duos, vel tres, & etiam ad quatuor menfes eas di- ftuli. C. Miffie fuerunt ne V. D. tri quo d Sa ditatab una, velpluribusperfonis L-tem P. P. R. a pluribus. J U nddm C. Diu differre celebrationen f on aruir Miffarum acceptarum eft pecct a dditqus tum mortale; ita cum Rodrique babile, i Sylveftro,Henriquez,&alijs|B(® g p 0 fita cina tom. 1. difput. 4. d e Sacram. Em, de mde qudf.fi. uit. pun&. 7. §. 5. num. 1. š perlona iicukas eft in aftignando tempo« f imu l fi notabili: Villalobos in fua fm q U od u part. j. trači g. diffic. 18. ten«, Jebretui quodSacerdos poffit eodem tet fimul dc porefumere fibi onus quinquagii & confe ta, autfexaginta Miffarumdifferan finitis totidem accipere. Sed kc nul. Je intelligitur, quando Saeerdos i feft. 3,? omni alia obligatione eft immunis: infertur nam fi alio onere v. g. Capella denturf nite&c. fitobftridlustotfolumrw> quot int do acceptare debet, quot pote! lebrari, perfolvere intraquinquaginta,t iaojuri. lexaginta dies. LeanderaSacB Veru: mento tom. 2. tracJ. g .dišf . 4. mdiget 1 14. dicit, quod poffint differriat tione,n tres menfes. Diana part. 2. twB.\\ ftrum fr refol. 2

t tione, nempe, quod collator Mit traS.i\ Firum (it Dominusftipendij: quia fi : opinio cfthsres, aut Fidei commilFarius, a citatf non potelt hic cedere juri Teftato- :qui® ns, &inhnjusanimce detrimentum ion i®' permittere, ut Sacerdos diu dilFerat non l ( Ce Jebrationem MilTarum. Et ulti- >art. i> mo, fi MifiOg petantur-ob aliquam m ' i, |J'^ entern necellitatem: V. G. pro udri d G^viter tegrotante, aut pro felici raxi to Pirtu, non podint differri, led im- dičFamt mtdiate funt celebrandts, ut benč i» fuit' ait Leander«^/ [upra. nernp { 176. P. p, R. meaccufo,quocl quo 1 de ftipendio Mijpe. MilFamimeacceptamnon celebra- verim. C. Nec per alium celebrari cu- ravit ? P. Non P. R. C. Omifit ne eam cum adventen- tia, aut ex oblivione? P. P. R. cum advertentia, C. Habuit ne pro hac ftipendi- um ? P. Ita P. R. C. Quantum ipfi datum fuit ? P. P. R. duo regales argentei. C. Peccavit ergo in hoc contra juftitiam; verum tamen eft, proba- bile elFe, nonfuifle grave pecca- tum , ita Sanchez citatus a Diana part. to .trači. 15. rcfol. 4 j. Proba- turnoftra allertio, quia inhoccalu non menfuratur gravitas culpte ii pretio fručtus Sacrificij, elFet enim fimonia valdč lacrilega, velle eum, ut rem temporalem ceftimare , fed attenditur refpedtivč ad proximum, juxta datum ftipendium: ergo cum duo regales argentei non fint mate- riagravis, fed leviš communiter lo- quendo, nonerit peccatum merta- le omittere celebrationem unius Miflte, fed veniale, & in hoc genere, gravius cteteris, quare lerio injun- gendum eft, ut omilFum facrifici- um celebretur. Hinceft, quod fiquatuorregales argentei eflent ftipendium unius Milite, mortale foret ejus omiftio; quia ha’C quantitas reguiariter cen- fetur gravis, & quando quantitas M 3 gra Trači. XII. DeJlatu Sacerdoiali. gravis datur pro ftipendio Miflar, non retordetur eam renoVare. grave pariter peccatum eft eam non celebrarc: ita cum dicaftillo Diana ubi [upra. 177. P. P. R. me accufo, quod femel non fuerimrecordauisin pri- rro Memento applicare Miiiam le- cundum intentionem petentis,led in fecundotantum Memento , eam applicavi. C. Etnonapplicuerateamproil- la perfona antecedenter eadem die, vel die praecedenti ? P. P. R. die pi secedenti eam ap¬ plicavi pro alia obligatione, &intra me dixi, forte craftina die pro alia perlona erit applicanda , eamque cras applicabo. C, Ad fručtumMiffte percipien- dum necefleeft, ut celebrans eam applicet, licet cum Lefllo dicat Dia¬ na part. II. trači. 6. refol. 40. §. fed. hic or it ur\ Quod fi Sacerdos oblivi- fcaturtalem frudum alteri applica¬ re, cenfeatur fibi applicare, idque per intentionem virtualem, feu in- terpretativam, quae quoties non ap- plicat frudum bonorum operum alteri, a fecenfetur velle fibi appli- care: Haec opinio tamen meo Judi- cio eft magis pia, quam vera. 178. Verum eft, quod licet Sa¬ cerdos non applicet eadem die Mif- fam , fi tamen eam applicavit die prtecedenti, dicendo , craftina die volocelebrare pro tali perfona, nifi revocethanc intentionem, tališ ap- plicatio erit in fug rgbore> quamvis vero •diceret; propono applicj poftea craftinam Miflam prot: perfona, & de fado eam non app caret, non prodeflet, ita Bonač tom. 1. di[p, z. de Saeram. qiuft, punci. z. §. 3. fui num r ii. K, | trtB.v. men ef quč jud C Exho fpondeo. cer 179. Contra hoc dices: illai tencio diei praecedentis eft habiti lis, atqui in prima propolitioi damnata ab Innocentio XI. ded ratur improbabile fequi in Sact mentis intentionem habitualem, minus tutam, quam adualem,; virtualem, ergo nonpoflumusftf opinionem aftruentem, quodi dat applicare die antecedentiSac ficium Milfe : Refpondeo dam tum elfe, lequi intentionem ha ; tualem in adminiftratione Sao mentor um, nos autem hic non! onim ur de intentione necdfau celebrandum, fed de intentione; plicandi fr udu m Sacrificij; de? nihil dicit eondemnatio. 180. Pro refolutione noftri e fus, dico in fententia communM rente, quod ratio formalis, fe»f fentia Sacrificij Mi (te confiibi confecratione , V. D. non fa® : cifle applicando Miffam in lecun- Memento; cum vero fit p robat! quod ratio formalis facrificij f confiftat tantum in confecratioe fequitur, quod fufficiat appl' cl ’ Milfam in fecundo Memento : 1 Tamburinus apud Dianam M** 1 m N° r ; cerdotj fentare quam I fui Alte tas hoe Angelis teftatib raphim (imis H Regi ad: ligentij; cura cu Saeram cui Min rentia, ineumt tcature »c quafi etinde Myft:cri fi. Quo, hom. g 0 hrrtfiui rt froptt Hoc qui ^irentu & ho a Cap. V. Par. III. de de exhor.faciendce Sacerdoti. $$ v ai - e , 1 troti- 12. refol. primaopiniota- a ppi; C} men eft communis, & vera, eam- pf 0 * judico in praxi fequendam. !? na Pf C A P u T V. Bonači ■ Erhortatio facienda Sa- • l ' §■ 1 c trdoti in fine Confejfionk. s: illa t \]On ^ ac '^ crit m ' Domine, 1 •. **■ ^ fnhlimic A/fnnKc rSio-ntf^at-tc habitE potiti« fubiimis Montis dignitatis Sa- cerdotaiis eminentiam V. D. repraf- [[_ fjj/ fentare, fummamquž puritatem , in Saa talem,: lem, quam Divina Majeftas in Miniftris fui Altaris exigit. Suprema Boni- tas hoe Minifterium non contulit nusf« Angelis, non Archangelis, non Po- uodfil te ftatibus, non Cherubin, non Se- ntiSaci ra phim, non caeteris, ex illispurif- > dami ^ mis Hicrarchijs Spiritibus, cselefti em hal ^ e 8' a dftantibus; his fupremis intel- iigentijsfolummodo demandata eft cura cuftodiendi Realem Chrifti in Sacramento latentis pranfentiam : cu ' Minifterio adeo fubmifla reve- rentia,8ttam reverenti attentione 'ncumbungutD. Chryfoftomus fa- Cca tureos cum timore, & tremore, ac quatx cscutientes ob fulgurantes : fei;;- radios non audere liberi Myft e e Saa : non: eflari« tione; 5 def loftri c urnirf ltiftai fatist ftciffl" 1 ‘opitl. Antiocb. videntes Sacerdot. cap. 9. Honor , &fiubiimitas obalA ,rrt / c ^^, ntqu'elibereaudent intue- 0 —.*- ficij ft T ' 'micantem indefplendorem. radon 1 u oc ' n quam Sacrum Minifteri- pplic? jjj 1 ’ c l u °d licet devota Eemulatione ,to : / t( j j ntur Seraphim, non tamen ijs , part J ' 10m ’nibu$, creaturis aaturali brium adeo Venerabile intue- Ogpd Angeli ait Chryfbftomus ordine ijs valdč inferioribus fiate concreditum. Quantaergo debet efle teftimatio, qua in nobismetipfis dignitatem adeoeminentem vene- remur ; & quam neeeflarium eft , ut non tanquam feculi Filios , fed tanquam cafli Cives nos geramus? Tališ deber efle puritasSacerdotis, ait S. Jo. Chryfbftomus /ib. 3. de Sa¬ cerdot. ut fi in medio Angelorum collocaretur, decenter in eorum- dem focietate poffet manere : Ne. cejfie efi Sacerdotem ficeffe p ur um , ut fi inctdisipfis collocatm , inter Ctdejks li¬ la* virtutes medim Jlaret. Perpenriat V. D. utrum tališ fit •fui cordis mundities; contideret ■qusefb, quam modicus fit fuorum morum candor, ac tua opera a tali munere valde deflečlere .; nec an- numerari patiatur cum ijs, quos David abominatur pfi. 48. eb quod prseftantiffimi fibi concrediti mune- ris magnitudinem intelligere negle- xerint: Homa cum in honore effet , mn intellexit , eo quod Minifterium, Gfficium , & Dignitatem Sacerdo- talem adeo fubiimem efle ignora- verint , ut non detur fublimitas , qu$huicpoflitcomparari. Itaaffa- tus eft S. Ambrofius lit. de Dignit. Sacerdotalis nullupotefi comparationi- 6 us adapuari. Cum vero dignitas fit adeo fubiimis, nonne conveni- ens eft, ut cogitationes fint humi- les ? cum Munus fit adeo grave, cer- tum eft,gravesquoque debereefle; moreš TraBatm XII De JI atu Sacerdotali. $ 1 n Deu* »acerdo inirnepj itLeg' s ariaref Cap. V. de €xhort.faciendd Sacerdoti. p? ni mel: ( Levit. 2. v. n. ) Nec mel Redemptorem noftrum inhu- quidquam mtllrs adokbitk in Sačrif- maniter crucifigentes fanguine tin- cio Domini. Etratio eft, quia apis xerunt; Aft, prohdolor/ ait Ter- illud fabricans-, originem ftiam tra- tullianus/iA de Idololat. cap. 7. quod hit ex putrefačfis bovum cadaveri- quotidie Miniftri Aitaris deterius bus, utfcribit PhiloHebra;us//A. de eum tračbent? Prohfcelus! femelju- tiSim. oj ferentib. Fortaffe , qui‘a cottt- čtrix ejus apis mimal eji impurum ; na- tum e putribm bovum , ut\firtur , cada- voibus : HincSacerdosfole purior; in converfatione modeftus; in agendo morigeratus; folitudini ad- diftus; corde caflus; in cogitatio- nibus candidus; in verbispondero- lus; in omnibus cautus j & circum- tpedus efle deberet: Propterea enim vocatur Angelus in Sacra Scriptura (Malacki#cap, 2.-')-Ange¬ li* (zddlt S. Hieronvmus /^/) Sacer- ios DsiveriJJiml dicitur, Cum ergo tanta purifcas in Sacerdotis anima requiratur, quanta abominatio , fi iurida& immundaerit? Quam de- teftabiiisres j Sacerdosin cogitatio- itbusimpurus, in ver bi s obfcserius, in converfatione diffolutus , irreli- gi°(us inoperibus, in incefTu obli- puns, Jafcivus corde, animo fenfiia- , s > &affečtibusinordinatijs? 0 per- hdi Judrc-i ignominijs Chriftum Do- m| num affecerunt, non minus eum P°ntemnunt Saeerdotes, qui vitam ln ca(lam ducentes proprijs manibus Reliant, ait Theodoretus in cap. 11. /'A 1. ad Corinth. Eumignominia , ^vdteore »$\ciunt,c[ui SanSli£imum ' ctr pw immundis manibtu accipi- mt; Habtei tacrilegas manus fe- daiChriJio manus intukrunt , ijli quo- tidie corpus ejus lacejjunt. O’ manus praifcindenda! Per amorem Dei. q limfo Filt, per- pendat illa Apoftoli verbaad fe di- **> reČta, quod anima ipfius fit Dei de¬ po fi tu m, & Chriflijefu membrum ( 2. ad Connth. 6 .) Nefciti(,quia Tem- plum Dciejlis: Ne/c/te, quia corpora vejim rnembra funt Chrijli , & cum ipfius peftus fit Reiiquiarium, ubi reponitnrDeus, Jefii CJ-hrifli Taber- nacnlum, cMeftisRegisSacrarium, Divindrumthefaurorum Area, Al- tiflmii Thronus, ac Omnipoterttis Habitatio , coiiveniens ne erit, ut ab adeo amabili Majeftate fe aver- tensprofanitbr feimmifceat depofi- to Daemonis, turpitudinum cubili, luxurite habitaculo , imtnunditia- rum diverforio, & enormitatum re~ ceptaculo; Tollens ergo ( fubjungit Apoftolus ibid. ) membrum Cbrijli , faciam membrum meretricis o-Ah liti¬ nam non verificetur de V. D. ilia fententia S. Hieronimi: Ijk pollu- tis manibus , & cjuibuspaulo ante mu- Ihris cerpus traciavit , falutc-m bomi- num tangit , & recipitore , cuo p a ti IS ant e bajta meretrici imprejjit. IJte ort fatente, & corpore polluto demergit eum,qucm Angeli vi dere concupifcunt, N Jr TraHatus XII. de fiatu Sacerdtfali. P* ii? quem afpiciendo cleleBdtioncraUr- nasaccipiant : Si faeoilaribus ad De- umaccedentibusiniungit S.Paulus, ut ab aliksfibilicitis, & permilfis ab- ftineant, quam deforme erit Sacer- dotem quotidiein fuismanibus ear¬ li Dominumgerentem, in abfolutd fibi vetitis fecoinquinare? itaegre- gie ( S. Auguftinus ferm. ad Fra- tres in Eremo.) Ecce laicis confugatis ad tempus abftin~re pr&cij>itur utva- eent orationi ; iT Saardotes , quos Cor- pus Domini confecrare omni die opor - tet > concubinas in donjo fua habere non erubejcunt. . Commendo pariter ipfi diligen- tiam in fe praeparando cum fumma reverenda ad DivinumMiffe Sacri- ficium, & antequam ad Akare ac- cedat, didlum D.Pauli i.ad Corintb. I. fequatur ; Fr obet autem fe ipfum komo ; ut debiti decentia faerum Minifterium peragat. Qui corana Monarcha perorare debet, ante huncačlum probat fe, verba ibi profe: enda examinat, in eteremo- nijs faciendis fe exercet, modefte fe mundat, & induit, ac multum tem- poris adhoneftdcomparendum in fiimit: -Si ergo mi Domine tanta adhibetur diligentia pro honoran- do , & alloquendo terreno Rege , quieftpulvis, cinis, ftereus, terra, nihil, quid faciendum erit tam pro- pd, & familiariter cum cadefti Rege agenti, ut inAltari contingit? om¬ iliš ratio poftulat, ut antea confci- entia mundeiurj animapurificetur, humOitate, patientia, acanimifi} miftione adornetur, p.erpenfa p pria vilitate, &dummaDeiinSact mento latentis magnitudine,acfi limi Minifterij exercendi eminent Si puriffima Angelorum Regini turbat, humiliat, annihilat, adte ram profternit, quando in faiifil mo fuo utero Divinam MaJeftnK eft receptura; cum.idemet.fkDa quem V..D, recipit, ut graviterpoi derat S. Auguflinus 'fuper PJak Veneranda Sacerdotum .dignitai, quorum manibus , velut in utero f: ginis Filius Dei inčamatur! dign® & juftum eft, ut antecedenter feb. miliet, fe.pratparet, dilponau' per mediamhoram internum fe recolligens, attentione polHbilif premum opus coramCreatorel peragendum recogitet. ♦ Suadeo pariter, ut Miflam race rata gravitate, gravi circumlpe® ne, Religiofa modeftia, ac hi® Majeftate legere ftudeat: celebrare, idemeft, ac etena® Chrifti Domini nollri menfaftf re : Feftinant.er abfque. maturi? & modeftia in Principis menfi.' medere, nimium dedecet, accc- vitatum villem. ruftieum, rigeratum denotat. Ad cxli ^ fam abfqudrefpeclu federe, Pa® Angelorum abfque reverenjj manducare, feftinanter Miffom. gere, Divinae Majeftati fummo$ difplicet: idcirco graviter ctex*$ nite funt faciendte , attentd vet . P ' 1 profere ibi repr cet cjin idem D tus fuit conten fpinis c< tanqua mento maMu te facr exercft ad affifi adoran tributu Conlidt at,quo randa J gencijs fine.att ledtion* bil plus remoni 'Wumqi renum ne, no um fibi erit col nationi *ternie Poli efl, in c Ppitis ir tonfide fc quijs cordisc c °nfign fentias Cap. V. de exbdVt.facicnda Sacerdoti. 99 mifii! fa pn iSatt ,ac| inenc :gim adit mSi dlatc itDes erpoi sro p gnu :r fete nat,i n fuii ibffi orel' moi pefr ha* juii naffl' 1 fuo» urita-' nfa? icf im® 'ime Pant' » r en l aini' 10^ r efli ( veii pri proferenda,, mature facra Ivij^fteria ibi reprmfematameciiranda, videli- cec cjuod in facrificio incruento idem Dominus offeratur, qui obla- tus fuit in ara 'Crucis , cruentus , contemptus, derifus,' fiagellatus, fpinis coronatus,cruci clavis affixus, tanquam obje&unr dolorum, tor- mentorum , pamarum, ac peripfe- ma Mundi. Perpendendum eftftan- te facrificio Miffx cselos aperiri, e-vcrcitus- Angelorum defcendere ad afliftendum Menfe Altaris, ad adorandum, venerandom, & lat rije tributum eorum Regi exhibendum. Conlideretergo V. D utrurndece- at, quod dum Sacerdos tam Vene- randa Myfteria peragit, ac intelli- gentijs illis Supremis circumdatur, line.attentione, devotione, recol- icctione, ac m atentate celebret, ni- liil plus hoc exeratium, quam cse- remoniarum fcholam ceflimando , illurrujuepancrn, qua{Inoltrum ter- renum manducando ? Non Domi- nc ) non fic agendum, alias judlci- utiilibimanducabit, Etbibet,reus ei! t corporis Domini, ac fini dam- tnttionem acquiret in eo,quod tttcrna glorije pignus foret. Poft celehrationem neceffarium p’. ,n caelefiis panis, acdulcis ho- >" us , in pečtoris cubiculo repofiti ^niideratione immorari, gratis ob- eum excipere, affečtus fui COr dis ofFerre, defideriorum claves t Co .S n are, animam, fenfus, & po- Cotlas cidem confecrare , ut tan- quam ejus (ie^urje fideliterei fa- mulentnr, (uprefnos cadorum Or- dines ad debitas gratiarum actio- nes, & laudeseireferendaspro tam eximio fibi prjeftito beneficio, ac intima fecum unione invitando; plagas fuas, Scmiferiasei oftendat., verecundiam, & infirmitates, tan- quam SapientilTTmo Medico pro fb- lius amoris ftipendio ad fanandum expedito detegat, ac demum per mediam horam in alijsmeditationi- btis , ab eodem vetje fidei auditu prjemiffo fuggereftdis fe detrneat. Divinem Officium pariter tem- pore pro qualibet hora determina- tocummodeftia,maturitate, &at- tentione eftrecitandum. Nec V.D. hoc exercirium velut quid perfun- dorium, & ceremoniale reputare debet, fedtanquam vecbigal, & tri¬ butum , čari or um Monarchce in no- flrs fervitutis recognitionem fol- vendum: Recogitet recitando, fe in medio Angelorum ftare ( Pfttlm. 133. ) in confpeBH Angelorum pfal- lamtibi Dem mem ; ac in terra idpe- ragere, quod Beati in cselo perfol- vunt. Loca folitaria, ac a tumul- tibus remota pro eo recitando eii- gat: ab initio recitationis recolligat fe, confiderando, quod dum ver- ba ore profert, Deus ibi prsefens fui cordisfcrutator adfbet: hoc exerci* tium taliter peračtum , non mole- ftiam, fed delečtationem, non tje- dium, fed lsetitiam parit, acDorni- no Deo, tanquam graiiffimum in- N a cenfum , ioo Tračiatm XII de JI atu Sacerdotali. cenfiim, fuaviffim^ komata , ac dulcis fragrantiapkcct: Angeliseft gaudium, fanftis exuitatio, ac V.D. maximum iti hac vita meritum, ha- bens jus ad prasmium, & coronam in akera polfidendam, • EXEMPLUM. In quo cftcndhnr quan- tum Sacerdos male difpofiius ad Al¬ tan accedens De um djfendat. 182. "OEfertur in Flerii E'xem- * flor. tom. 3. cap. 5. titul. 28* Exempl. i. Saccrdotem quem- dam vitam apparenter morigera- tam duxiffe, usq»e dum femel ex comrrninis hoftis inftigatione, ac fubtilifiima fraude mulierequam- dam, non prava aliquaintentione, fed luicero protunc motusaffeftu invifereftatuit. Verum cum pa¬ lca igni propinqua nunquam tuta fit, & concupifcentia,pulvis ex levi ctiam exigute feintillse taftu facile accendatur : ab urbanitate ad ii- centiatn , i familkritate ad impu- rum arnorem tranfit, & nuod ab initip aulica urbanitas vidcbatur, in fine turpiiTimaamicitia fuit. Oh quand cautela Dei Miniftri indi- gent, fi a vitij contagio immunes vi- vere cupiunt. Sacerdos hicDivi- jium Altare frequentare non defi- nebat, licet in Sacrilegse Veneris ara idololatriam committeret, nec in cordeillo, in quod fcetidam im- munditiarum maffam introduxe- r^t, Deum recipere pavebat: Aft Deus, quieftMiniftrorum fuorut fulvit,i Zelator, fi inter nivis candores® ni adhu rari delitiatur, inter latrinarumi refponl formitates manere abhorrct; > cxpefta immunda hujus Sacerdotis vi: nitentis adeo offenfus fuit, ut femel inacl Antiffit primo confumptionis ex ejusder Sacerdi oculis evanuerit, cor adeo iramu & cont dumingrediabhorrens: obftupu pun&ii Sacerdos, fed non totaliter refipui: more a experiri voluit, utrum cafus fortii ejufcjiii tusilleeiTet, acproindefequentic: fuit, ui denuo celebrans; fecunda quoqc hoftiair vice Chriftus Dominus e mani ctiam ejus evafit : quodcum tertiavic coniecr probaverit, kiem pariter contiff lorum . conlcius vero, quod durum fitcot cefferit tra ftimulum calcitrare, & q® fumpfit tžm evidenti Dei indignationin Deoaci bellem fe oftendere, Divinam.) tniffa fi. ftitiam ad noviffimam punitiont' grandi infiigendam cogere erat, in fen bere, ti verfus fcelera fua majores pronj' infervir reri parna? novit, magnamque® b,xh Divi nam mifericordiam, in eott fcamus tiusiignis, quam caftigatione pr f cru in 1 veniendo : Quaproptpr ficutf I um offendi per cuipam, ita perp gnitati nitentiam placari nofcens, Epi j! on du po fuo cafum lecutum manifetof ate u quo confulente aufteram , Sc ri- ''CSnoj- dam vitam aggreffus eft, eteninj ,: cu mentum ejus fuit jejunium, <$? , l! :. tate ’ abflitientia, fomnusvigilia, deli® c "ftoi fiageila, confolatio amaritudinS F 1 ema < ac recreatiolacryma,: aliquote® * ,0s luo pore in hi s aufteritatibus transa^ d” a bitii adijtEpifcopum,.eumdemquft®f flCL ipai . fuora! Mesim arami rret;s a tis vi elinafl ejuscfe immii abftupi ■ refipuit as form uentii i quoqe mani rtia vic :ontifjt| nfitcoc & quc tioni c inam.) litionfl in fen i pro# Kjuec ineocf one pt» icut R iperp , Epi? ifeftaf & ris »niffl* a, cit« , delit' tudin® uote* •ans*®. |UČC° B fulvifi Cap. V. de exhort.faciendd SacefdotL ioi fulvit,utrumnam adAltareDomi- fi priusillo doloris, & compundio- nis vefcemur, nec unquam ejus grada nobisdeerit, fi opera aeternS gforia digna faciemus, Amen. - Advcrtentia. 7^0n poflum hic intermittere, quin admoneam P. P. Confe.fi farios dere, quce bona eorum venia mihi neceffaria videtur : animad- vgrti, qu fed neceffaria eft ex- preffa ; ita Bonacina in difput. fiu var. traSt. inf ne tom. i .difp.) .punci. 4. num. 12. P. P. R. implicitinonfuicon- tentus, fcd explicitam impetravi. C. Obtinuit ne eam vivae vocis oraculo, vel in fcriptis ? k Officio Varocborum. ( P. Solummodo oretcnus lice q p tiam obtinui. r p C. Secundum Epiftolam Sar ua V ConcilijTridentini fefs. 25. c.,p derefrrm. requiritur licentia in fci ptis : Difcedendi autem liteniimi rot | 1 j fcriptisprathcjue concedendam; 8i ,' alitcr obtincatur nullam eflc con p p cefTionem cenfet cum alijs Caftr g aC g r( j ( Palaus tom. 2 . frači. 1 3. difput ,) ^ em j Q punti. f. n um. g* inpne. egotamc q £ probabile puto * in foto confciet nan *o pj tiar non requhi licentiam in fcripti ^ us p fed t ufficer e vcrbalem; ita Bona: e ,- comt na ubi[upra. LelTTus 1. de jujlit.u . roc hj an duf>. 39. num. 158. TorrecŠ p p ubi infra dif. 8- num. 36» dinario. 2. Habuit ne caufam V. D.pi q pj tendf hanc licentiam, & fe abfc cxc ipi er tandi. abfqužc P. P. R. aliudmotivumnonk ram Pai bui, quam me recreandi, ac me p. p confanguineos, & amicos invifed habuit. C. Ad fe abfentandum a Pai' C. P chia ultra biineftretempus, ref facuka: ritur major caufa, quam adduoi cerdotc ut infra dicam ; pro bimeftri tanj c tiče ? conceiTo kCnocilio capit.cit. fuftc p, q haeccaufa, nempe fublevament batus a< quodcapiendum, itaLeanden- nece/Tar cramento part. ^.trad.j. difpuC Ppiicop ( quaft, 3, C. s 3. Subftituit ne V. D. ali<]U e!,: kptemc qui toto hoc tempore vicesi"^ bacerdo gereret ? ty tum, ( P. Ita P. R. Amicus Sacerbc* non p ot - ( hanc gratiam mihi praeflitit. P° faren ji»rt. I. £ C.I m. 1US lice am Sat da in iči entimi am: & effe con ijs Cafe difput. I go tanit confdo nfcripB a Bonač Cap. I. de obligatione refidentia Parochor. ioj C. Ethic Sacerdos , cui V. D. sConcilio Tridentino, quod cap. cit. fuaeParochice curam commifit,erat ne Parochus in propinquo a!iquo loco? quo pofitobenčpotuit V. D. eidem commendare curam fuae Pa- rochisE » ita Marchadus tom. z . lib. 4, part. 2. traB. 4. dne. 4. >mm. 1. P. P. R.noneratParochus,fed Sacerdos particularis incola ejus- dem loči. C. Erat ne approbatus ab Ordi- nario pro excipicndis Confeflioni- busr fetus enim non poterat V. D. ci committere curam fuorum Pa- jujlit.aj fochianorum. orrei V. D.pt fe abfc a nonli acmefi P. P. R. Erat approbatus abOr- dinario. C. Habuit ne pariter licentiam excipiendiConfeffiones mulierum? abfqužeaenim neque poterat ei cu¬ ram Parochiae concedere. P. P. R. generalem licentiam habuit. , C. Petijt ne V. D. ab Epifcopo facultatem Eubftituendi hunc Sa- cerdotem per bimdlre fuce abfen- tis? P- Gum ffierit pro priori appro- hatus ad excipiendas confeffiones, ■■ecefTarium non duxi manifeftare Epiicopo ineum fubftitutum. C. Si abfentia fuiffet fex , vel ' ; P tc m dierum, poterat V. D. hunc ■'Kerdotem eligere in fuum ftibfti- A11 ' ,tl,rn > ^dprodiuturnioriabfentia laceri) non poterat hocinconfultoEpifco- 1 a P# s, re# addu® tri tam« it. futfč imen a 1 iderai' iliqueffl ices ^ ait: Vicarium idomum relinquat ab ordinario approbandum\ non dicit, approbatum, (ed apprcbandttm: quia cum requiratur major habilitas pro Officio Curati , quam pro admi- niftratione gratuita, & ad libitum Sacramenti Poenitentite, propterea noluit Conciiium, ut Curatus pos- fet fuo arbitrio fubftituere cjuem- libet approbatum ad excipiendas confdliones; led ut denuo appro- baretur ab Ordinario, pro fubfti- tuto in abfentia Parochi ; & per hoc probatur id, quod antea dixi cum Marchado, uidelicet, quod !i j ‘fubftitutus fuilfet Curatus alterius doci, poterat abfquč noua licentia -Ordinarij (upplere abfentiam .al¬ terius Parochi, idem habet Barbofa Uidem quia hic fuit jam judicatus idoneus, pro Officio Parochi exer- cendo. - . 4. P. Ex modo mi hi dictis , & ab inicio propofitisfuperuehit inihi ferupulus ; nernpe , quocl elapfb anno pariter per bjmeftre tempus me abfentauerim ; & quamuis fu- bftituerim Parochum uicinum pro adminiftrandis Sacramentis meis Parochianis, non petij tamen li¬ centiam ab Epifcopo me abfen- tandi: C. Quamvis aliqui Dodores citati a Barbofa in Col led. luper Concil. Trident. in feff. 2;. cap. r. fub nuM.67. doceant,quodParoc- £, ■ - Ui wWiii.viJi.i-vy P° acere; Barbofa de Officio ['arochi d _, _ , n -- I. num; j2, conftatex hus exjuftacaufapolfitfeabfentare per bimeltrs /54 Trači at m XIII. de Ojpcio farocborum. per bimeftre continuura, aut divi- fum abfqud lieentiaEpilcopi;contra- rium tamen , tanquam tutum , & cercum eft tenendum, ita Barbofa ■bi num. 6J. & part. 3. de poteft.- Epifi. alleg. f 3. num. 97. citando pro fuaopinione Vgolinum, Tole¬ dom, Leftium & alios; idem fen- tit Torrecflla in exam Epifi. trači., 2. (guaft; J-fett. 2. dijjjc. 5. num. 2f. Sc colligitur ex verbis Conciltj loco fiipracit: Difcedendi aulem licentiam in jcriptis , gratifque cdncedendam ultra bime/ire tem p m , nifi ex grmi caufa mn obtineant.&cgb lupponitur, quod pro bimeftri abfentia lit ne- ceftaria licentia Epifcopi: exhinc infertur, quadfecundiim hanc len-- cenriarn , Parochus fe abfentans per dictum bimeftre no n perci- peret fručtus fuos cum onererefti- tutionis, ita Torrecilla ibidem num. Quomodo autem fit facienda hsec reftitutio, inferius dicam. f. P. P. R. dicomeamculpam, me eodem anno, in quofui ablčns per bimeftre cum licentia Ordi¬ narij a meaParochia,alia uice quo- que fuilfe abfentem. C. Et htec abfentia fuit ne per breve tempus ? etenim fi fuilfet per duos, aut tres dies, poterat V. D. abeffe etiam abftjuč licentia Epis- copi, nec erat opus alium idoneum fubftituere, dummodo inParochia non fuerit aliquis infirmus, & dies feriales , non feftiui fuerint. Ita Palaus tom. 2. traB. 13, dijp. g. punci. f. num. 2. P, Diutiusfui abfens; ‘. C. Forte per integram hebdr. ° ixer1 ^ madam ? quia dicit etiam cumB» ' boba Palam , quod ex jufta caiii . ^ ie poflit Parochus abire extra h ^ rochiam per hebdomadam, rdiš- a . , Vicario klone© abftjue licentiaO; V ■ „, dinarij : contrarium tameo mas plaeet; uidelicetnon polic ablijii 0 /, t j m ejuftlem licentia Parochum abeS £ per hebdomadam , etiam relict: t Vicario idoneo, lic enim deelanii ^ ^ ^ SačrafGengregatio, ut cum Gani _ c ,. ait Leander a Sacramento part .,i tas q, traB. 7. dijp . eguajl. 7. ^ P. P. R. ultra hebdomadam fel ^ un mea abfentia. chuso C. Quanto tempore ergo fuit g eret t P. P. R. Quafi per uigintidia qvtod ii C. Fačtum fuit ne hoc cum! at . ter centia Ordinarij - abEpif P. Ita P. R. cum ejufdeml g atov centia, & in fcriptis fubftitueni d ;n sE nominiatum, Sc approbatumabe lit aS) , demEpifcopo , dum i C. Habuit ne V. D. caufamfi* lem, j ficientem petendi licentiam f timd\ hajuftnodi abfentia ? 1 /te Ec 6. P. Caufa quam habui, fe Superi ut uiderem folemnitates Patri* emcrg conlanguineos inviferem > ac ® Und mum relaxarem ; licet hmc ff dufta; fuerit caufa a me addudta Epifi ncnda po, fed quod mei conlanguine |(i fuilfet fanguineam litem odiolehabck ligaret ideoque necelfariam efie m £! - lito et Perfonam ad eos conciiiandos^ lun Vi rumqud controuerfias, & dift cr dias dirimendas. C. OH 3 ®' i hebdo umito ta catii ctta R tjrdii ■ntiaOi ra.t e abfqn .n abefi 1 reli: sclarair n Gani: i paril dam te rgo i .iti dies, : cumi 'ileir. ticuete mabffi .ifamf«* lam F ,; Patri« , ac *> iaic x Ep® ;uinei^ Fiabean«. ; me« 1 ' ndos^' { dift 01 Cap. L de obligatione C. Quamuis fupra num. i. dixerim, quod pro bimeftri abfen- tia a Concilio permifia , fit caufa fufficiens aliquod fublevamen ca- piendum; attamen pro ulteriorl abfentia hoc non fufficit, fcd requi- ritur caufa gravis , ut habet Cone. Jej s. z>. cap. r .de reform, ultra Urne- Jire ttmp'M , nifi ex pravi Caufa nori obline ant. Caufo autem juftte pro petenda, & obtinenda licentia fe abfentandi quatuor enumerantur, & ab Azorio referuntur part. z. lih. 7. čep. 4. puajl. 4. Prlma eft Chari- tas Chriftiana; ideft ad dirimendas lites,controverfias, & odia: fecun- da, urgens neceffitas V. G. fi Paro- chus ob morbum curandum indi- geret thermis , aut alio remedio, quodinfuaParochiahaberi neque- at: tertia eft Gbedientia, V. G. fi ab Epifčopo, aut fute Sanditatis Le- gato vocaretur : quarta , eft evi- dinsEcdefiae, vel Reipublicse uti- Etas, ut cum quis abelt, ad Syno- dum generalern „ vel Provincia- > aut Diarcefanam ritž, & tegi- tirnc vocatus, vel cum quisabit pro ute Ecdefiae, vel pro obtinenda a ^uperiore reformatione in varijs emergentibus. tfnde infertur, quod fi caufa ad- dufta a V. I). Epifčopo pro obti- utnda licentia ejusmodi abfentia: yffet vera, necpeccaftet, necob- ''garetur ad reftitutionem, fuppo- lt0 etiam quod reliquerit idone- 14111 Vicarium ab eodem Epifčopo refidentitf Parochor. 10 riominatum, & in feriptis licentiam habuerit: cum tamen caufa allega- tanon fuerit vera, fedfida, gravi- ter peccavit, & ad fručtuum refti- tutionem tenetur: ita Leander k Sacramento. uli [upr. puajl. 1 6. Barloja de potejl. Epijcop. aiieg. 53. part. 3. n um. cyj. Bonacina in difp. varijs , dtfp. 5. punci. 4. n um. \ t. 7. P. P. R. Quidnam debeore- ftituere, ex eo, quod abfqub caufa legitima a mea Parochia recefie- rim ? C. Mox dicam ipfi: Nonne V. D afiignavit aliquam mercedem fubftituto relido in fua Parochia? P. Ita P. R. C. Clarum eft, itadebuiftefieri fuxta determinationem Concilij Tridentini loc. fupracit: Vicarium idoneum cum delita mer cediš ajfpna- tione reltnpuant : Verumeft: quod fi ille gratuitb, & ex amicitia ab- fentiam V.D. fupplere volviflet, ad ni Ham mercedisaffignationemte- neretur. Modo ergo ei dico, quod frudus V. D. obtingentes tanquam Paro- cho pro rala dierum abfentia:, de- beat reftituere : eosvero,qui ex fua induftria, aut Iabore ipfi conv r «e- tunt, V. G. pro concione, admini- ftratione Sacramentorum, &fimi- libus, non tenetur reftituere: Poft- fevinus, & Barboia, Leander udi Jupra difp. 6 . puafl. i.fr p. qua: re- ftitutio fruduum facienda eft abi- que alia fententia Judicis, itaCon- O cihum \o6 Traflatm XIII. de Officio Parocbonim. ciiium lot. fupracit. ali a etidm decla- veniente eis aliquo improvifo cafc ratione mn fecuta fr c. cum fumma amaritudine mori,! 8. P. Cuiteneorreftituerehanc portionem fruftuum ? C. Pauperibus, aut FabricceEc- clefice funt reftituendi, ait Conci- lium. P. Et cum Builis compofitionis non potero me componere, ut pof funt facere ij, qui non recitarunt horas Canonicas ? C. Minimč, quia in hoc cafuid exprefs6 prohibetConcilium: pro- hibita cjuactimcjuc conventione , ve/ eompofitione: idem etiam tcnetBar- bofa de poteft. Parochi part i. cap. g. num. 68- cum Navarro , & ah)s. Alias quoqu£ paenas imponit Concilium Parochis non refidenti- bus, utputa, dare facultatem Epi- fcopis, eosrevocandi cum cenfuris, fequeftro deponcndi frudtus, vel his privandi, aliaqu6 remedia legis Canonicas, qua: relinquuntur Or- dinariorum atbitrio, ideo eaomit- to, cum non fit hic proprius de ijs tračlandi locus. Advertentia. 15 Ono meo defiderio (atisfacere peroptans, R. R. D. D. Paro- chos ad vigilantiam gregis, cujus cura ijsdem tam ftridle demandata eft, impensb adhortor. Fragilis eft vita humana, nec eft vitrum ita frangibile, licut hecc eft finibilis; id- circo cum mortales in hoc periculo vivant,non expedit,utParochi a luis fubditis fe abfentent, etenim fuper- cum non minori afflidione viva coguntur: fingulariter in locis,: quibus folus eft Parochus poli: ejus abfentia , animse facrofan: MifTar facrificij auditioneprivantir fufFragijs defun&i, & cuitu fandill mum Sacrarnentum. Si Paftorprc cul eft a grege facile diiperguntt oves, intricantur in arbuftis,pn cipites ruunt ex rupibus, ac lup? rum dcntibus funt expo(itar. Qut Mecenarius eas deferat, tranfit; i eum enim non pertinent ovesi quod abeat Paftor, & cas deri quat, valdb deplorabiie eft,(if dem a fuo Minifterio,Offid o,&« mine degener eft : Quare lupit® Princeps Paftorum in fevero tt; menda: Refidentias die, de ejus® di negligentijs ftričtiflimam rad nem expoftulabit. C A P U T II. De Obligatione Paroch rumpradicandi Sacrum EvamA um, acinjlruendifuo s Panelih■ nos in do dr in a Chrijiianti. 9. T) P. R. confiteor,quod fuerin A . negligensin.expiicandoS^ dum Evangelium meis Parochi* nis. C. Ad diftinčtb procedend« 11 in hac materia non minus ardua quam ferupulofa; neceflario fi? poneadum eft,triplici ex prtecep 1 * nemf 1 Cc nempe fiaftico dicand Parod radon« inter P in his ( ut i\le niftret ex ue JrSnn demui ero C( 23 Cu m p mniln mijpt e quc Di Etui h; obliga dicand tando uitia f nam a minit; de refi eum l> uitia , fttas/t nam t [ 0K h fuos fl nam,f tepta Eufcipi 10. Eemin; faroc 1 . 'ifo caii mori,! ie vita iocis,! is potil crofani 'ivantui fanflill itlorpri rrguntt tis, pri ac lupi r. Quc anfitji »ves: fe dercfr ft, tif io,&n( ipremi ero tri ejusmt m ratit; I. rodi ? c hit? ut. fuer® doSat irocbi* endii® arduai io fi? ecept° nemi* Cap. II. de obliga. Parocborum pradicandi. 107 nem pc Naturah, Divino, & Eccle- P. Ita P. R. licet non frequen- jiatlico Parochos obligari ad prae- ter. dicandum , & intlruendum fuos C. Jure Naturali, & Divino , Parochianos :,Ex lege Naturali , faneitum non eft quibus diebus ratione quafi contractus exiftentis inter Paroehum, & Parochianos, in his eum in temporalibus alendi, utillecibum fpiritualem eis admi- niftret: Ex lege Divina, ut habetur ex uerbis Chriffi Domini noftri. Jodnnis cap. zz. Pafce oucs meas : ac demiim ex lege Ecclefiaftica, a Sa- cro Concilio Tridentino Sancita , fe[l'. 23. de reform, cap. i. ubi ait: ium pracepto Diuim man d at um fit rmmlm^uibus cura animarum com- mijftt eji , oues fuas agnofiere , uerbi- que Divinipratdicutionepafcere , &c, Etuiharum legum Parochi duabus obligationibusobftringuntur: prar- elicandi uidelicet Euangelium, hor- tando ad uirtutes fedbandas , & uitia fugienda , ad cadeftem glo¬ bam animando, acpsenas aternas mmitando. ita Coneilium fejj. 5. de refirmat. cap. 2. Annunciando ek tam breuitate, &faciliiute fermonis , u,tu t e os declinare ; 0 ” uirtutes , J 1 '-as fr d ari oporteat , ut p znam ater- mtm euadere , & cdlejiem gloriam tonfegui v a le mt: Secundo, docendi uos Eubditos Dočtrinam Chriftia- nam > prtecipua Fidej Mpfteria, Praš ■ le P* obferuanda , Sacramenta Ut 'pienda, & Orationi vacandum. 10. Nune dicat mihi, Non dis- ^minabat V. D. interdum fuis *wochiani$ Verbum Dei ? Parochus praedicare debeat; idta- men determinat Sacrum Con- cilium fejf. 34. de refr» m. cap.j. prai- eipiendo Parochis, ut diebus fefti- uis, & folemnibushancobiigatio- nem adimpleant Diuinorum offi- ciorum tempore: Nec non ut inter Miffarum Solemnia , ant divinorutn celebrationem Sacra eloepuia , &’fa- lutis monita eadem uernuculalins.ua fingulis diebus frfiis , vel Solemnibus explanent. P. P. R. Nonprcedicaui omnibus diebus feftis. C. Theologi, ScDodorescom- muniter docent hanc determina- tionem Concilij obligare diebus pradcriptis; ita Marchadus tom. z. lib. 4. part. 2. trači. 3. docum. 2. num. 2. Quamuis Sotus lib. 10.de juftit. epitafi. x. art. 3. dicat, quod difputatione orta in Concilio, ut- ru|i Parochis onuspraedicandiim- ponendum foret, quteftio indecisa remanterit; & quod Parochi fiaee obligationi fatisfaciant, docehdo Mpfteria Fidei cum reliquis con- tentis in Dočtrina Chriftiana :Hanc opinionem Šoti Marchadus citat ibidem: quam tamen non fequi- tur, Barbofa paritet de Offic. ParocL part. i. cap. 14. num. \. eumdem citat, fed neque fequitur; Moya denique eum citat in fukJeJleB. tom. O i x. xo$ Trajat m XIII. de Officio Parochomm. Ca 2 . ad trači. 2 . de {{elto.dijp, tpua.fi. 2 - num. 4. & 5. & non folum non fequitur, fed etiam adjungit, effe oppofitam dičtamini Concilij:quod puro cfle certum ; quia Tridenti- num pl)’, 7. cap. 5. de reform. Cie lo- quitur: Curam animarum kabentes per fe , vd per alios idoneos file firme ithpeditifuerint j Dl busJaltemDomi- nicis , &■ F-fiis folemnibus plebem fibi commiffam pr o fua , Š" eorum capa- citate p a fant $ (i ho c exprefle de- terminat Concilium , quomodo poteric verificari , quod hrec ma- teria indecifa remanferit? quomo- do poterit dici, quod nihil defi- niverit,quandoin hoc, & aiijs locis tam patenter eam declarauit?qua- propter indubium habeo, fuiffe ex- preffum mandatum Concilij , ut Parochi diebus Dominieis, St feftis, Verbum Dei difleminarent. Ali- qua induigentia potefl in hoc ad- mitti, quam mox affignabo. 11. Dicat mihi, computatototo anno poffet ne numerari fimul in- teger menfis, in quo non fu#rit concio 5 fed bimefter difeontrauus, modo omittendo duas Dominicas, poftmodum alteram, & deindeal- teram, quiE fimul fiimptae bimes- trem conftituerent ? P. P. R. ultra femeftrem Ver¬ bum Dei diffeminare intermifi. C. Non obftante Decreto Con¬ cilij Bonacina tom. 2. dijp. 5. c Irca 3. prač. Deeal. p. unica , punB. Z.fub vum. 31.$. Quamobrem , fentit , quod Parochus toto anno oni jnvenio tensconcionem, quafipermenfes fentiri; non continuum, probabiliter poli Concili excufari a mortali: fi vero intcgr diebus i menfe continuo, aut etiam lidm do cre< bus j vel tribus menfibus toti grauitei anni difcontinuis non concioneta pnedice grauiter peccet: idem dicit Lear materia der k Sacramento ubi fupra cju\ tatione 15. quod fcilicet Parochus prz altera d termittens concionem per menfer his corr continuum, vel per bimefl:re,ai fore gr; trimeftre difcontinuum , mortali tionabil ter delinquat. Etcircahocpunt diu om tum Suarez de Kdig. tom. 1. lik 1 dibile? C cap, 16. num. 7. quamuis non de venioir terminet tempus , dicit tamen Paroch quod interdum , vel multotie neceffai omittens diebus affignatis a Con autper; cilio, non peccet grauiter. f chusha tamen videtur ( ah') tam rigonfit tum, v prači se idprocipere , ut peccare 00 poteft (i ter cenfeantur , fi interAum , vel[fi quia tar id omittemt. Laxior fuitTrullerf d'ment : lib. 3. in Decal. cap. 1. dub.^.n* Um pfs 14. ubi dhdtParochum toto intf idoneos gro anno nunouam prardicante* Et fi Pa peccare mortalitet, modo perft dere n aut per .alios prouideat necefr e >'go pe faluti animarum. Htecfunt vet? 1 dem cu Trullench iflrimpeccare m .rti'" ten t alii fi toto integro anno r.unpuam prA j l, m: N carent 3 modo tamen per Je, aut f tulit alios prouideant mc e [fari a faluti '0 Clt > ut mar um. j < 12. Fateor me, nonpofle^ ' u pra n fentiri huic Sententiae Trullench 13. J quam fine contradictione n° r 9 u sndo invem « 1 n. Cap. II. de obli ga. Parochorum pradicandi. io9 10 omi; invenio ; non poflum q uidem as- menfei fentiri; quia, fi expreflč praedpit ter poli Concilium , ut Parochi omnibus ) intcgt dicbus feftiuis prsdicent; quomo- n liduo do credendum erit, eos folum is totii grauiter peccare, fi toto anno non rionetu; prsedicent ? Quod ob parvitatem 'it Lea materi«, aut ex benigna interpre- tatione Concilij dicatur, una, vel altera die non prsdicare, licet ex hiscomponaturunus menfis, non fore grauem culpam, videtur ra- tionabile , 8 i probabile ; fed tam diu omittere , quomodo erit cre- r,l qui) ius pn menfet ftre, at moral o c punt i. lik i diblleJContradičlionemparitcr in¬ venio in aflerto Trullench ; quia Parochus debet providere ornnia neceffaria faluti animarum per (e, autper alios; jam qu«ro: vel Paro¬ chus habet legitimum impedimen- tum,vel non? fi non habet, non poteft fubftituere toto anno alium; quiatantum in ca(u legitimi irnpe- dimenti hoc ipfi concedit Concili- Um f'fs. f. čaj?. 2. de Reform. Per alios idomos , fi legi time tmpediti fuerint. fi Parochus per fe debet provi¬ dere neceilaria faluti animarum : nondt tameit lultotie : a Cot :r. p r talil 9 v prP aut f lutifi bi Dei prardicationem , licet per menfem difcontinuum , non pec¬ care graviter; quod hoc debeatin- telligi relpečtu legis Concilij Tri- dentini; quiarefpečtulegis Divin«, quotiefcumquč Populus gravitgr indiget pr«dicatione, tenetur Pa¬ rochus iub mortali oves fuas ver- bi Dei pr«dicatione palčere : ita Barboia ubi fupra^fub.num. 8. Bo- nacina loco citata num. 30. & ali j. 14. Nune mihi dicat, qua de cau- fa V. D. non habuitconcionemad populum ? P. P. R. aliquas caufas habui, propter quas me putavi excufatum. C. Qu«nam fuerunt ? P Prima fuit videre, quod plu- res alij habuerint concionem. C. Confuetudo legitime intro- dučla derogatlegiEcclefiaftic«, ita doceo cum communi : in men 1. parte Confer. tra&. 3 Confer. 7. $. 3. num. is), cum ergo determinatio Concilij fit lex Eccleliaftica, pr«ci- picnsParochisDominicales, &Fe- ftivalcs conciones faciendas, h«c _ Iex ceffaret, (i efiet confuetudo le- ergo per fe debet pr«dicare; fiqui- gitime contra eam introducta: at dem cum maxima difficultate po- quod bate confuetudo fit legitima terit aiiter provideri faluti anima- non conftat; quiaadhancinterc«- teras conditiones requiritur con- fenfus Legislatoris; conftat ex leg. de quibm L.fid eajf. delegibus ; quod tanquam certum tenet Caftro - Pa- laus tom. 1 . trači. 3 . difp. j. punčt. 2. §. 4. num. 1. & loca cit ato Confer, num. 17. ego teneo. Sed fic eft, rum: Nec Suarez, aut alius citatus . hillench ipfi favet, aut hoc di- c ! t > ut advertit Leander quafl. 9. c .' dta 'i & conftat exverbis Suarez offert ' u pta relatis. Ilendi 13. Notandum dixiParochum, , e nor <]uandoquc prstermittentem ver- ivenif' O quo. 4. cap. 1. dni. 8. num. 1: ait Parochum per fe ad hoc« teneri, licet poftit, & habeat: titudinem ad prasdicandum, Tri lench fequitur Diana part.-6. tu 7. refoL 13. dhancfententiampt babilem videtur cenfere Leanš a Sacramento part. 8. traB. r jJ i 8'. qu*Ji. 12; quia contrariam,qus fequitur, vocat folum probabilit rem : Oppofitum amplediturA guftinus de Barbofa deOfiic, p. r. cap. 14.. num.- 9. Leand«n«i Bonacina tom. 2. dijp. 6. čira- Vrdcept. Decalog. punB. 8' j* num. 4» 16. Veriim haj duš fententt meo judicio funt neceflario con liandas in hoc fixo pundo ad di conditionesredudo: Primaefi conciones, quas aiij habent,i' adeo frequentes , ut asauival® obligationi , pncdicandi’ Par« juxta Concilium, diebus Don® cis, & feftivis cum hac estenfio* quod ficut Parochus non pe £t graviter, quamvis per le ipfumi* pradicet aliquibus diebus Fefti® Ca. eft, quc Parochi carij fint bent fetj & confe ciones,< beret fa< fit exem Concior alijs Go: trinales, rum prc conditio toribus rochis, titato , Cocioni las , & a RtDiajia Ipulus t dttrimtn ditionibi Trullenc lerem, (i dni intei ^ujuslep 'A y quaexdi deficient tmgit;q, juxta dida num. 3. nequč gravi* fit peccaturus, quantumvis t£ dem diebus aliusConcionator® prardicet: Ratio hujus afterti t» quia acceflorium fequitui natur 1 fui principalis, ut conftat,^ f ' jur. in 6- reg. Accejforitm 2P & n es non facere Pj tn num o •nles ,fec <)uas vel lej line fi c eria m , Cap. II. de obJipd. Pamchmm ptetdkandi. m m oni eft, quod principalis obligatus fit ipulun Parochus, & ejus fubftituti, feu Vi- 10 fup carij fint velut acceflbrij: ergo de- num.i bentfejui naturam fui principalis, ioc m & confequenter fupplere tot con- beat ;• ciones, quod ipfemet Parochus de- n, Tr. beretfaccre, ut k fua obligatione . 6. tri fitexemptus, ampi' Leani & 7. Aj m,qii »babili: itur-A nderf 17. -Šecunda conditio eft, ut Conciones infra annum fačtae ab alijs Concionatoribus , fint doc- trinalcs, & ad fpiritualem anima- rura profečtiim ordinata?. Ha?c conditio exprefle ponitur ab afler- toribus fententiae fauorabilis Pa- rochis, fiquidem Trullench k co titato , dicitj fuppofiti.6 prte dieti s g. Ji Cocionibus; non defraudaturPopu- lus, fr agitur utilittr tj m ne go ti um : Bt Diana fuprainjine , ait: Sicg uidem ftpulm tune nuli um fit lut is p Mit ur d.trimentum: Cum his duabus con- ditionibus opinionem Pofleuini, & ^ rullench non improbabilem cen¬ eni, (iquidem ConciIij Tridea- bni intentum haberetur 9 & fini« Dontf hu ius legi. 4. ciip. 1. iub. 8. num. 12. cumCardinaliToleto,& Pofleuino ; & hoe modo tantum V. D. quandoque concionari tene- batur, ita Leander [upra fit virtute reform. ut prscdicetur eum non: Lea te , & facilitate Jermonis. pro ft c ;, 2i. Dicat mihi V. P. cf 1 ® rc Hum,S temporc Meflls habetur Irccnt- ts auter borandi diebusfellis,obligabj! Marchad praedicare ? * i alicuji ucuni iribusl detinc :rimot ipinioc quife ,t, etfl ;em pi are au & impi iuultf. jcere s ftd # 7 m [.Qur lis Mm r veric ationi culgac ; neiTic ort#' ttibus- tur: M iod V. nfuO' epidii 1 diet iranA; ereac 1 Cfif- n bi® cfitf iccn® [igabot V Caf). Tl. de O Migat. Parochorum pradicandi, iij C sl Populus, cui V: D. praeli- ligationem ex Concilio oriri exifti- mant: led ha:c qua?ftio parum re- fert, quia cum fuerit decifum , ut det, componitur ex gente merce- naria, &pauci fintCives, &Nobi- les orantetinEcdefia, nontenebi- tuv V. D. his Siebus concionari; (juandoquidem nemo ad tem fru- Itratoriam obligatur, qualis effet concio fine auditorio: fi vero Po¬ pulus componitur ex pluribus per- fonis, curis, & negotijs deftitutis, ac intereffe valentibus, neceffaria critconcio; quia concurfus fuffici- ens erit pro audiendo Verbo Dei. 22. P. P. R. Confiteor me pa- riterfuiffe negligentem in docendo meosParochianos neceffaria ad fa- lutem'. C. Dodores communiter di- cunt, ParochostenerifingulisDo • minicis, & Feftisdiebusdocere ru- dimenta Fidei, & Dodrinam Chri- ffianam fuos fubditos r Sic Barbofa btOjjic, 1 ‘aroch. part. i .cap. l.num. i.Marchadus tom. 2. dijp. 6. circa 4 -pračep Decnlog. quajl. unica puvB. 8-/«4 num. 4. §. Quintumcft. Poffe- 'inus deOjjicio curati quem citat, & fecjuiturRemigius infuafum. tmB. 2 • C “P- 1- §. 1.Leandcr aSacramen- 8- traB. 7. dijp. 8- qu*ft. 1. xl>amvis hi Authores non omnes conveniant, utrum haec obligatio lt virtute Concilij Tridentini, vel 110n : Leander nerati vam tenet, ac P r ° ( č citat Sa, f rullench, Victo- re, * UlT > > Sotum, Ledefma; Filliuci- ' s autem , Parbofa , Bonacina , '■'■tchadus, & Remigius har.cob- communiter aftirmant, Parochos ad hoc obligari, ad noftrum inten- turrt parum prodeft fcire 5 utrum vi Concilij, aut alterius legis diftindas hoc proveniat. 23. Nuncdicatmihi,quadecau- fa dodrinam Cluiftianam explica- re neglexit ? P. P. R. quia in meo loco eft Magifter Scholce, qui eam diligen- ter explicat, C. Magifter explicat ne eam in Scholatantum, vel etiaminvijs,& Plateis ? P. P. R. folummodoinSchola. C. Quando adeft Magifter Do¬ drinam Chriftianam explanans, Leander a Sacramento cum alijs citatis [upr. quajl. 2. lentit Paro- chum ab hoc onereimmunem effe: ego tamen huic Dodrinte affentiri nequeo, quia in Civitatibus, & Op- pidis non omnes pueri fcholam fre- quentant, &illi, qui frequentant, folent in domo habere Praecepto- res, fufficienter in hoc eos inftru- entes: led dantur plures infantes, pauperumParentumFilij, qui eam nec in domo apprehendunt, nec fcholam frequentant. Et quomo- do eam fcient Filia:, qute ordinarij, & ut plurimum fcholam non fre- quentant, & ex iplis plurimse ha- bent Genitores egenos, mercena- rios, ac rudes, qui nec eas docent P rudi- IT4 TfaBatm XIII. de Officio Parocborum. rudimentaFidei, necipfimet ea fci- unt, prout fummo dolore , & mci cordis amaritudine miliies exper- tus fui, & vidi in Populiš, apud quos habuiMiflioncs? Nechocpernicio- fum malumreperitur tantum in lo¬ čiš exiguis, verum etiaminpopulo pleniš; quod atteftari poffunt om- ncs illi Confeflarij, qui Zelo,&cha- ritate dudi ledent in ConfelTionali- b.us, ac de Doktrina Chriftiana in- terrogant: experientia quotidie do- cet, quod & in infantibus, & in adultis fumma lit ignorantia My de¬ ri oru m Fidei, nen obftante exiiten- tia Magiftrorum in fcholis docenti- um; Quomodo ergo his tempori- bustanta ignorantih fedatis locum habere poterit fententia Leandri ? Si Magifter fortk omnibus diebus Dominicis, &Feftis percurreret vi- as, & plateas, ac doccret Doktri¬ nam Chriftianam, interrogando pueros frequentantes fčholam , & ab his adulti, & alij pueri non fre- quentantes eam audirent; tune poilet adhuc aliqualiter vera effe doktrina Leandri. 24. Exhacrationejudico,quod Parochus fus conlcientiae fatisfa- cere cupiens, diebus Feftis poit prandium, aut alia hora magis op- portunh teneatur figno Campanse congregare fuos Parochianos, ac ijsdem qualibet dieFefti explanare unurn, vel alterum Myfterium , prout ipfi expedire videbitur; quod fi non adimplcat, timeat illud V* Pajloribus , quo ei minatur Ea chiel Propheta cap. 54. ap. P. P. R. SiParochianind lent comparere,quid in hoc cafut cere potero ? C. Si hi nollent comparere s audiendam Doktrinam Chriffi nam ipfis imputabitur in DeiTc bunali, non V. D. quae eos invit; vit, &cumcampana, Stadmonei do Parentes, Tutores, & csetero ; ut pueros mittant; quodfinonpn derit, poteft V. D. id notificareb fcopo, qui per cenluras adeami prehendendam eosdem compel re valeat, ita Barbofa^e fotefi.lt ro:h. part, 1. cap. 1 f. num. 6. PrJ terea quando confitentur, inteff gandiluntde Fidei rudimentis:f enim fi quilibet Confeflarius In facere debet cum illis paenitentil* quos prudenter credibile eft ■ ignorare, ut ait Azorius lom. moral. lib. 8. cap. 8* quaeji. ]■' fnc. & ego ipfemet dico part. i’ jus praxh trati, i. cap . 1. nam. 1 fortiori debet ad hasinterroga- nesprocedere Parochus, quiet ficio tenetur habere curam 5 ut- Parochiani ncceffaria ad calleant. C A P U T III* De Obligdthne Parod 1 rum Legendi Miffam ad fo/f lum, & pro Popu/o. 26 . T) P. R. me acculb quod ^ * . tis diebus non celebra 1 rimMiffaminuieaParochifc 1 C. c. cxami tio,qi Miffan in hoc cundu famac jus re erant in qu propr nos ? P. C. quibu ptialet rum ? p.: c diebus teri Sa р. : с. non c chiali P. mili e C. teneai diebus eam a pm. ] Marci Ir ati. : dtOffic 3-&C & alijs 2 6. qu v n. itur Ezs hianino! )c cafut >arere t Chrifti DeiTr ds inviti dmons caetero 1 nonpft icareEt deam; ompel >o/4 h . 6. PR , intem ;ntis:( rius to centito e e(h m. IJf ■fl- f-; rt. }•* mffl. ■ roga- |uics ( i'M falutf II rock odi" 1 ebra' i. Cafi, III de Obligat. Taroch. leg. A4i{f. Top do. n? r Duo in hoc cafu concurrunt pariter habet vi fui Officij ad bene- vaminanda : Primurri eft obliga- didiones nuptiales impartiendas, fin auam habet Parochus legendi & pro fepeliendo mortuo, ubi cum MiSm pro fuisParochianis, de quo Miffa fepehtur: ita Marchadus loe. in hoc capite inferius loquar : Se- cundum eft, obligatiolegendi Mif- fam ad luos Parochianos. Pro hu- )us refolutionc dicat mihi V. D. erant neFeftivi, vel Feriales dies, in quibus V. D. non celebravit in propriaParochia ad fuos Parochia- iios ? P. P. R. Feftivi, & Feriales. C. Neglexit ne hoc diebus, in (juibus debuit iegere Miftam Nu citat. S( Barbofa ibidem num. 6 . Le- andera Sacramento part. 8. traB. 7. difp. 9 §. 7. 3f. ex jufta au- tem caufa hujusimpeditiva per ali- um id facere poterit. Sic Diana fu- pra ,Barbofa izidem ,Marchadus ibid. mod6 taineri hoc non faciat per longum tempus, & frequenter ftc Poflevinus de Officio Curati c,tp. 4. nuni. 5. Barbofa eodem num. 6. 27. Dicat mihi, quoties in die- r 1 __- 1 f \ r* /r • ptialem, aut in exequijsDefunčl:o- bus Ferialibus non legit Miflarri ad rum ? P. Non P. R. C. Et auando non iegit Miftam diebus Feftivis, commifit ne hoc al- teri Sacerdoti ? P. Ita P. R. Populum ? P. P. R. fubindž per iritegram hebdomadam, S: interdum etiam pertotum menfem non legi Mif lam, nifi diebus Feftivis. C. Graves Authores affirmant, C. Habuit ne aliquam caufam Parochum per fe, vel per alium te- non celebrandi per fe in fua Paro- neri Iegere Miflarri fuis Parochianis chia fupradi&is diebus ? diebus Ferialibus; maxime fiParo- P. P. R. interdum eam praeter- chianiauditioniMiffiEpropenfifint; mili exmodica, aut nullacaufa. ita fentiunt Vasquez, Gafparus , C. Certum eft, quodParochus & ThomasHurtadus, quem citat, teneatur Iegere Miftam omnibus & non fequitur Leander ubi [upr. diebus, quibus Pppulus obligatur Mmaudire: SicVillalobos in [um. fr/. j. tr/iB. g. diffic. 14. num. 4. Marchadus tam. 2. lib. 4. part. 2. lr, 1 3 . 5. docum. 1. num.2 .Barbofa Paroch. part. 1 cap. X1. num. cpidft. 34. Sotus, & alij Canoniftae allegati ab eodem Leandro part. 2. trači. 8- difp. f. qu confuetudini Regionum toleratse, P 2 &ab- nčf Tfdelat m XIII. de & obfervandm abfqui ferupulo ftandum effe affirmat. 28. Egocen(eo,nonob' 1 igari Pa- rochum ad legendam Miffam fiti- gulis diebus ferialibus .fuis Paro- chianis; fedfoluminaliquibus: Sic Suarez, Sotus, & Azorius, apudFa- gundez. inPracept. pec/efiafi, lih. 3. cap. 1 f. num. 8- ratio eft, quia Pa¬ rochus tenetur oves fuas cadeftis pabuli adminiftratione palcere .* led non legendo Miffam in aliqua die feriali hoc cibo eas privat, ac Po- pulum fummc affličtum relinquit: ergo cum nonobligetur celebrare fingulis diebus ferialibus, faltem in aliquibus celebrare obligabitur: 8f hoc meo judicio neceffario debent concedere Leander, & alij citati pro fecunda opinione; dicunt enim , quod feelulo fcandalo non oblige- tur Parochus celebrare diebus fe¬ rialibus, fed non eft poffibile feclu- di fcandalum, moraliter loquendo, fi Parochus nunquam diebus feria¬ libus celebretfuisParochianis, nifi conftet caula hujus omiffionis: er¬ go Scc, 23. P. P. R. accufomenonob- tuliffe facrificiuni pro meis Paro- chianis, fed pro alijs Perfonis ftipem dantibus,velpro alijs, quibus eram addičtus. C. Ad minimum diebus Feftivis V. D. non celebravit pro fuis Pa¬ ro chianis ? P. P. R. aliquoties, fed raro. C. Redditus,quemhabetV.D. c ft ne pinguis, vel tenuis ? Officio Parocborum, P. eft mediocris. C. Eft ne confuetudo in fual; rochia legendi Miflam pro Pat; chianis ? P. Aliqui Parochi hocprafiic runt, alij non. C. Circahancquxftionem ) qir. funt capita, tot fententiae: Alie dicunt, Parochos jure Divino 0: Jigari ad legendum Miffam proP pulo: alij ex juftitia, alij, exdur tate, alij attendendam effe cona tudinem, alij ftibftantia m, & qu titatem reddituum : Quare I ponam propria verba original deftimpta a fuisAuthoribus,adta ut quivis ferat judicium magisn tioni confonum ; & poftmodu meam opinionem afferam. 50. P. Dominicus Šoto A;#/ & jure lih . 5). quafi. 5. art. t j Nihilominus , fol ( mi hi ) 7 3 3. Cffi : Parochum habere hanc obligf nem ratione fručtuum, quosflf pit , qui fi fint fufficientes pr0‘ alendo , omnibus diebus ad brandum obligari, vel minus j* eorum quantitate. Ecce ejus vt ba : Parochi jute decimarum fi' dič celebrare tefrentur pro fitta ^ ehia , fimodofruBusfiatu fint adfi 1 alendum \fin minus,pro eorum fi s t it ate , vel ter,vel quater in hehl^ 1 da , ad judicium Antiftitis , qito&$ us ejl , vel ad arhitrium prul-f Henricus Henriquez SocietatisJ' fu lih, g. cap. 22. num. 6• p utJ ' hanc obligationem oriri - ^ n ’ 1 G volunt tirni e> tumex ihte (it jup E t aut con pne M t eft Mi[ ter pn Ni]i hi ut Hita tlim 1 tirnem fupnto inftruB in hac tam cc tus: i{ tur cele chianis lih. 9. c telligcn, rum pit f"jjicere hm Fifi dijS, l hoc ant dendg , mam. 7 -prop, Km in ^nerit c 'puis ] Hebdot Populc i*xtap, pYi 1 fual; 'O Pat; araflic :m,qn : A% dno o: . proP; ;x char confi: &qia ;are l >inalilf ,adta lagisn mod® h '4 ■u I,f j.cerff »ligi* losred prof id cel; nuspf JUS f n a/ ut ^ td$ bfo* /O J M 1, atis ] 1 put jl rum' ypllll ji,p Epifcopi imperio, 0 " ex juriš , iut confuetudinispracepto tenetur of- pmMiffam profuis ovibm ; non po- ttfi Mijfum fic delitam ojfirrejfeciali- ter proalieno ftipem contribuente — Nifi benefcium tarochi effet itd tenue , utillum conorue non dat, nee Paro- chiimi aliterper colleBarum contribu- tkntm provideant congrua Pafioris [ujlmtationi. Cardinalis Toletus in injirud. Sacerd, lib. y cap. 5. dicit, in hac materia attendendam effe tam conluetudinem, quam reddi- tus: fyirfiis, quarto (inquit) tent- tur celebrare Jingulis diebm pro Paro- tdligeniuntefi, c um redditas decima- rumpinguesfunt. Crediderim tamen fujjicere celebrare Dominku , & die- b'K Fefiis, & aliquot etiam ex diebm Učit non omnibus celebret, in Mtem muli mn confuetudo atten- < n dt, vd obfervanda ejl, 3 b Bonacina tom. 1 .dijfiut. 4. de Wrm, Estcbar, qudi.fi. nitim, punti, 7‘propofi 2.fitb. mm. 5. §. Ofiamob- Um i* fine , exiftiraat Parochum ltnei 'i celebrare-Dominicis , & pne- jJNs Feftis, auc femel faltem in e bdomadaSacrificium offerre pro . °Pulo : Dicendumejl teneri faltem j' xta P r udmtii viri iudicium j vir au- ■ i,n prudensmeo jeedieiojudicabit Pa- Cap . IU. de O Migat. Parocb. leg. Miff. Popiilo. irj voluntate Epifcopi idprjEClpienfis, rochumpracifaalia conJUtutiont tene- tiim ex lege, & confuetudine , & ri in pračipuis folemnitatibm Domini, tum ex quantitatefručtuum: Paro- & Dominicis diebm, autfemelfaltem (inquit) iMls diebut, cjuibm ex in hebdomada faerifcium fuo Po pub applicare. P. Leander a Sacramen- to tom. g. trati, 7 dijfiut. 9. .§. 7. quafi. 40. affirmat, Parochum te¬ neri jure Divino pro fuisovibus in- terdum celebrare ; fed probabilius refpondeo (inqult .) .teneri.Parochum’ jure Divino, licet non femper, inter- dum tamen applicare faerifcium Mif- 'fepro ovibtafuis. idem -dicit hic Au- thor. 2. part. trači. 8- diff, qua.fi. 5. additqud, Parochum (atisfactu- rum offerendo facrificium pro fuis Patochianis folemnioribus Feftis: fujf cerefolemnioribm Fefiis pro Populo ojferre ad implendum Divinum Pra- chianis,nec pro aiijs,fecunSum fot um ceptum d Tridentino declaratum, nifi lib. 9, cjuafi, 4. art. 1. Hoc tamen in- alids vigeat alia confuetudo: Concor- dat cumLeandroBarbofa de potefi. Parochi, part. 1. cap. 22. num. 10. quo ad dies, in quibus Parochus te- netur celebrare pro Populo : Ifi* autem applicatio ( feclufa confuetudi¬ ne, aut Sjnodali aliqua confiitutione, Jivepa&o ) fufieit pro populo fierid Pa- rocbo diebm jbltmnibus. Pater BaP- feus Ver bo Miff« 5. num. 4.1equitur opinionem Bonacinre, & lic dicit: Veram in hac sontroverfia dicendum videtur, Parochum pračisa alia con¬ fiitutione teneri in pracipuis fslemni- tatibus Domini , & diebm Dominicu, aut faltem femel in hebdomada facriji- ciumfuo Populo applicare ut docet Bo¬ nacina. Paulus La/man Hb. %, P j ' trud? ul Traffiatm III. de Ojjicio Famborum. iraB. 5. cap. 3. num. 3 . opinatur Pa- rochos folbm ex charitate teneri, interdum offerre facrificium pro Populo : Interim tamen lex cbarita- tis j & aquitatis ratio fiuadet 5 ut Pafio - res Ordinarij ; videlicet Papa , Epfco- ptts , Or din um Prelati , Parochi pro¬ fitu fubditls Deo intra, fr extra facri - f.ciumfrequenter fupplicent ; aliquan- do etiarnpro ipfis offerant , 32. Villalobos in fum. part, 1. trači. 8. diffic. 14. num. 5. putat , Pa- roehum, ubi eft confuetudo, tene¬ ri diebus Feftis celebrare pro Popu- io : ipfamet ejus verba referam : En los Domingo s, y Ficfias , ejlaran ob¬ li zada s d zde br ar por fus Parroquianos, donde buviere cofiumbre , como diz.en efiosDoBores ( que fon Navarro , Cor- fiova 3 Suarct,,y Ledefma, quee[foci- ta nel num. 4. ) y entonces no podrdn recibir otra limofna por la Miffa.Tfino conflare , que aii cofiumbre, no ten- drdn oblioacion d ello, fino folo el de- z.irla para que la oiigan. ^gidius Coninch de Sacram. quafi. 83. art. I . dub. 11 • num. 1gg. poft verba fe- tjuentia, Parochi ratione Beneficij Pa- rocbialis non tenentur ulla Ordinaria Sacra pro fuis Paracbianu celebrart ( addit poftmodum ) Videntur ratio¬ ne Officijfui faltemer. charitate teneri *liquanda pro fuisJubditis or ar e , quod convenit Jdltem per oblationem Jacri- fcijferi. fid quanta h&c obligatio fit, fr quoties obliget, non itdfacile potejl dejfin : ri , fed ex circumfiantijs pru- deritis judicio djiimandum ejl. Ca- ftro Palaus part. 4. trafik. 22. Ji ij fr)fub unica, punB. 13. num. 8. poftquar fttniur dixit: fi ver d una vel alt er a vici el;, bt, tor gentur inhebdomada ( celebrarep libus S Populo ) ut tenet ccmmunis fentti tefis. tia: ( (equentia addit:)yši^i,i: 34. rim exiJlimo Parochos rationeknj chadu' non ejfe obligatos fruBumfacripcijj f ort. 2 cialiter pro ovibus applicare &e. ( bis (ec profequendo ftatim dicit) Nrn btbilii ex confuetudine, vel fundationep ordinaria lege, fr' pracepto alifii diebus determinatis facrificare ttf, obligentur , non poterunt JUptn1 cipere fr c. 33. P. Franciftus Suarezi#! part. tom .3. qua.fi. 83. dijp. §6,(' 6 . fefit. I. §. de Benefcijs igitur : jt qUt tli re, por g/clon tl ficn que m prcctpt tiones i reiatam aliorum opinionem c en cludit in fine Paragraphi dicend Nulla er go cer ta regula in boe daril tejl, fed confu/enda efi conjktii aut ,fi de iUa nonfatis conflat , Efi vus deberet aliquid certum in hit' tuere ,• quodfi boe nonfaciat , prd tis arbitrio ipfius Parochi relinf dum er it. Gabriel Vasquez» part. tom. 3. quajl. 83. difiutJ ■ cap. 4. num. 27. ait: Vera ti' fententia efi, Parochum jure diV rum, aut ratione beneficij mn d‘ f per fe, autperaliumquotidiep^\ ditis facnjicium Ojfirre, fed tfr coram Populo Miffam celebrart ! magis infra ftatim dicit. Etefif bi indi huvitft *'?unat ftvino, ctdom iemrnt le in fin1 po con ell[ chadu: tom, 1, poftqu hioner chado d. Muto que aporte pronuntio, Parochi tione infiitutionis primaria Juil cijnort teatri ad ojferendum anfi » /'‘‘Mil Cap. IH. de O bližat Paroib. leg, MijJlPopulo, Jip 22. it? proJubditis ( St poftmodum addit:) poftquam citavitSuarez, Vasquez, Dftqmr pndumigitur trit , utnotavitCordu- Hurtadum, Tamburinum, Lugo, victili la, ctnfuctudini , fr Jlatutis, Jeu Le- & Bauni dicit, quod fequitur : Ve- ir ar ep Sjnodalibut cu]ujcumque Dia- rumtamen quiartec ex Jure Divino , 't Jmt« ttfis r/ frc. [ ) Nm ioni alijui rt kfi iptnu \q UH ; ' 34 Magis fuaviter fcribit Mar¬ enj chadus in jut [um. tom. 2. lib. 4. part.i.truB. 3. doc. i.num. 3. ver- bis fequentibus: Otros conmaspro- btbilidad defendtn abjolutamente , 1 jutclcuracn ninguna manera ejld ob- ligado d tip pite ur las Mi Jas , que dixe. n, por[us Fciigreffet j porque la obli- garion de Jacrificar , y la de applicar tl Jacrijieio , fon d iver Jas. Demds de que mn conjlando Ji a obligacion por preetpto de la IgLfia , o por Conjlitu- tioms Sjnodales , no Je ha de aduti tir , p«« en prejuyz.io de terceto , no Ji de¬ lt inducir obligacion. 3f aunquando huvirjfe cnjlumbrc de aplicar el cura agumu por [us Feiigrsfes , a fr man PoJ- Jtvino , yotros , que no obligarla d pec- c«r!o mm taffundades en quelos emu- itmtntos , de que poza el Cura , no [e . porque celebre por el Pueilo, J m; por raz ,n del Oficio Pajloral , que ton elips exncita. llsq ud huc Mar- ‘ezi»! 86 . t ur: rp em en licenc' : daril Juetti t, %; n hip , prd 'linji aez in bul . 2 : a td 1 defr m M e pri j 1 l 10» mr 1 ! ttrof ■Mn ulit* 0f ntc ex ullo alio communi, nee excon- fuetudine nnivcrfliiprobatur ob liga ti01 Purochi ad Snem jfecia liter offerend* pr o Juis ovibus, ided talent obligationent in Par o c ho p er Je negamus c um com- muniori Theolegorum judicio , uttejU- tur Anverfaqua,Ji. ii.feB. 17.v, alij tamen : & magis infra dicit Henao r Nec fotsim negamus obligationent ex jujiitia ,fedetidm ex charitate a dJacra applicanda Jp;ci a liter pro Parochianis > c um Jatis Jit applicatio generalis, fr »rationes communes , nifia liquanda ( ut ait C a Jlro Pal at [upr a num. 7. ) gravi aliqua neccjfitatc premerit ur ai cujus remedium credat Paroehus ,J}e- cialcm Sacrificiorunt “pplicationem necejfariam ege , quod 'vix,vel rard contingere potejl , hac omnia Henat : idem quafi dicit Antoninus Diana part. 2. tra&. 14, rejbl. 26. hisver- fed licet ut diximus tentatur bis ^ celebrare in his diebus ( Dominicis , cl udus, & Truliench/iTpr DeeaJog. & Feftis ) non tamen infertur , quoi tm - 1 • /1^. 4 cap. 1. dub. S. num- 1 1 ■ teneatur ? r0 PP ul ° ^as Miljan ap- p lic are; & ided potejl Jlipendium ab Jijs pro JupradiBis Mijjis fine Jcru- pttlo accipcrc , nifi adfit conjuetudo in contrarium ( & in Paragrapho lequenti flatim addit: Et etiam f adfit , p ut at Poffevimus de Ojficit Cu- rati , cap. 2. num. 4. fr Faxinellus d; ob lig. Saccrd. JeB. }. Ctncluf. 2. P°ftquqm retuft intercasterasopi- n .onem Poflevini citatam k Mar- c ado aic : cuijententit/jlandumejl , ^'“d confuetudinc , vel Epifcopi c ant um non tjl. 5f. Demum P. Gabriel de He- •f 'Z 0 S °cietatis Jefu part. 2. deSacri- '* ' C ‘dij]>. 15. jiB, 2. num. 2j. no Tračtatm 111. de g. i. num. 4, & alij , bane confiuetu- dinem non obligarefiub mortali , Ruan¬ do de boe onere mn conjlat ex tabulu Ecclefiai, velexpracepto Epificopi,cum' inprajudicium alicujmnon fit indu- cenda obligaiio , fine c/aris pr ob at io- nibuf. Etpart.^. trati. 4. refol. 232. idem fic loquitur: fupponendum ejl Parochum tx vi beneficij Parocbialis teneri ad offerendam Mijfiam:pro po¬ pulo , quia obligatio Parochi ad id nul- lo jureficripto , nsc confiuetudine intro- duihprobari potejl, nec exinfilituti@- ne beneficij Parocbialis deducitur , auid ex boe tantum deducitur ob liga-- tio Parochi ad cehbrandam Mijfiam , ut populus eam audiat. Valde proIixum eflet hic referre omnia qux Dočlores lcripferunt fuper hoc pun&urn, fufficiant jam dičia, quas volui feribere ad litte- ram, prout ea in fuis Authoribus re- peri, ad hoc, ut quifquis exhac no- titia ferat judicium, quod fibi ma- gis rationabile videbitur ; Id quod ego fentio in hacmateria, fequen- tibus conclufionibus preponam* 3 6. Dico primo; Parochi ex ju¬ re Divino tenentur ceiebrare Sa- crificium Miffe pro fuis Parochia- nis : fic Leander ubi fupra citatus num. 31. Probatur ex Concilio Tridentino fefs.27,.cap, i.dereform. ubiait C um pracepto Divino manda¬ tna fit omnibus 1 puibuscuraanima- rum commiffa ejl , svesJuas ainoficere , p o bes Sacrifirium ofierre. &'c. ex caib' . verbis fic arguo ; Diverfa Officio Parochorum. Q a + res eft dicere Miflam ad Populit ( 1 q & dicere eam pro Populo: ita ut| oc Q ar genuina acceptione , & coimnu e ] us ; opinione htec verba fic intellig^^ p pf tur , quod dicere eam ad /ty*Lg- e * retH folum fit ceiebrare, ut Popu! ,g_ pj eam audiat, dicere vero eam ^ 0 ’j n c0 , Populo , fit ceiebrare , applicanider 0 gar< eam pro Populo; fed fic eft, qm fuetudo Concilium dicat, Parochos j- praevale Divino teneri ceiebrare non st; ^tcertui pulum , fed pro Populi: Pro his fifip, num ficiumofferre : ergo Parochi juret obligatic vino tenentur celcbrareMiflam(( cat ex leg fuis Parochianis, ideft pro ijsda fuetudo eam applicarev men lice 37. Dices cum Henao uMfi Jus Divi num.- 18. ©" 15. illud ofjerre pt pravaler intelligi fecundum intentioneraf le extenc neralem, & communem applš tionem : tionem, qud Miflli pro omnibus! Divini p: deiibus offertur , quandoquii Miffe pn Concilium non loquitur de a|I tio, ut ti catione Ipecialis fručtus Sacrife cantur, Jedcontra : quiahocnonfuitncf derecon fiarium prtecipere Parochis, &t ni °dinca ftraneum foret de ep fieri meni nulluste nem a Concilio; fiquidem ofl® Miffe fir Sacerdotes offerunt Sacrificiu® ®ffcrend: generaliter illud applicant f# 1 * lanc mo dum portionem fručtus comffit poterit; pro omnibus Fidelibus : ergo c °n(iietu hac generali applicatione erart ( J u atuor "i nronrii Parnrhinn? • ereof c bent, 1 clufi proprij Parochiani: ergo« — ftraneum foret dicere Parochisi tn fir.pa\ pro his ofFerant facrifieium ft cl . }fi D dum hunc fručtum commi ,neff0b ' , § at i° & generalem. Non poteft^ 10 ^! Q d h' J U. de O Migat. Paroch. kg. Miff. Populo. 12 r °puk' u0( i Concilium fruftra pofuerit nibus: lic Barbofa & Leander locu ltauti :ommt, hoc Capitulum : ergo dicendum Ji, ejus intentionem Rafte, uc Pa- atdligaljchi fpecialeip facrificij fručtum ! ft M|fferrent pro ovibus fuis. Popul x 5 ico fecundo: Confuetu- 1 eam /do in contrarium huic obligationi pplican,^ er0 garenequit:Probo; quia con- sft, q» f ue tudo adverfus legem Divinam chos jipraevalere, autei derogarenequit, ion ni: vitcertum eft, & patet ex prač. cap. 0 kis [M. num. 14. fed fic eft, quod h a’c hi jurel obligatio Paroch orum ortum du- liflamp catex lege Divina: ergo nulla con- ro ijsds fuetudo poteft ei derogare: atta- men licet confuetudo adverfus hu- 1 ubi]i> Jus Divini prarcepti lubftantiam m pn pnevalere nequeat, poteft tamen ioneroffe extenderead ejusdem modifica- n applil tionera : Porrd fubftantia llujus nnibuslDivini prsecepti eft, ut dicantur loquii Mffe pro Populo; ejus modifica- de a[ tio, ut tot, & in talibus diebus di- Sacrilii cantur, & ad hanc poteft fe exten- fuitn® htreconfuetudo: rado eft,quiahac is, &■ ln °dificatio nonejlde {ure Divino , cu i me® ^illustextus affignet, & dicat quot monii h”* fint a Parocho pro Populo ificiu® ®ncrends : ergo confuetudo ad tnt feo :lnc modificationein fe extendere lomn)! 1 potcrit; ad quod tamen requiritur : ergo c °niuetudo legitima, & ut fit tališ, : eranii cjuatuor conditiones concurrere ergo® c fot, quae poffunt videri in mtis rochisj tH fir.part. 1 trači .5 ,Conf.j.§.%.n. t7. }?• Dico tertio : Paroehum fuae r obli im fe® imun' 8 ' - w,v, rtcft ,; P 10 oiis Parochianis diebus folem- 'gationi fatisfacere, applicando citatu[upr. num. 31. Per dies autem folemnes intelliguntur prascipua Fefta Chrifti Domini noftri, San- čtiftimiE Virginis Marite, dies Apo- ftolorum, & dies Omnium Sančto- rum: Quod infero ex dočlrina ali- quorumAuthorum apud Fagundez inpracept. Eccles.lii. 5 .in 1. pratcep. cap. 15. num. 6 . prope mediitm: qui loquentes de diebus, in quibus qui- cumque Sacerdos celebrare tene- tur, hos determinant tanquam fb- lemnes: & rado eft, quia, cum ju¬ re Divino ftatutum non fit, in q ui- bus diebus determinate Parochi te- neantur celebrare pro populo, nec Ecclefia generaliter hos determi- naverit; aftignandum eft medium non nimium onerofum, per quod impleatur, & falvetur prteceptum Divinum : fed ficeft, quod medi¬ um rationabile,prudens, non one¬ rofum , ac pro adimpletione prae- cepti Divini fiifficiens fit, quodPa¬ rochi diebus relatis pro Populo ce- lebrent: ergo in his tenentur cele¬ brare, ficque fuct' obligationi fatis- facient, nifi fortb occurrat, quod in conclufione, &numerofequen- ti dicam. Ex hac conclufione infer- tur, Paroehum non teneri eeiebra- re fingulis diebus, nec ter, aut qua- ter in hebdomada pro Populo, ut vult Sotus fupraallegatus num. 40. nec fingulis Dominicis, aut Feflis, aut fernel in hebdomada, ut putant Bonacina > Vmalobos,&Baffaeusci- tati /22 Traaatm XIII. cle Officio Parocbonm . Ca\ tati num. fi.er $2, necjuč poflunt omittere celebrationem pro lem- per, ut affirmarunt PolTevinus , Marchadus , Sc Henao citati num, 34. & 35. quia hte opiniones funt cxtremae, noftraautem eftmedia, & tangit medium, quod rationabi- lius videtur. 40. Dico quarto; li infundatio- ne beneficij Curati exprelse ordi- natur, ut Parochus femel, bis, vel ter in hebdomada celebret, vel Pa¬ rochus exprelfum pactum iniret cumPopulo, autejus capitibus, in collatione Parochite celebrandi , tot, & tales Miftas pro eodem, in his cafibus tenebitur eas celebrare: ratio primi eft, quia Capellanus te- netur celebrare pro Fundatore Mil- fas in fundatione ab ipfo ordinatas: ergo pariter Parochus tenebitur celebrare eas , qute funt expreflže in fundatione Parochise: Ratio Ib- cundi eft, quiain contraftibus one- rofis luftinenda funt o.nera impofi- ta, led fic eft, quod politohocex- prefto patfto inter Populum, & Pa- rochum celebrandi tot Miftas pro Parochianis, contračlus fit onero- fus, ergo hoc onus fuftinendum erite.v ajuitate, Š" juflitia. Nec valet dicere, quod fortaftis redditus Parochi erit tenuis pro tanto onere; quia ad hoc relponde- tur , Parochum hujusmodi oneris jam fuifte pro priori confcium: & cum acceptaveritprincipale, etiam accelforij onus lufcipere necellc erat, fecus vero necParochiann t ifice c( ceptare debuifiet, ad quam m j n quop aflumptus cum onere fi bi noto,; fcopoP ceffarium eft, ut illud ferat. Paroch 41. Dico quinto: Si in Syne omnibi li eflet exprefliim prteceptiim. chianis Parochi celebrent pro Populoi Miffrn Sc talibus diebus, hoc Decrenim dum it[ fet adimpiendum juxta afferc hm Do> Caftro Palao, Suarez, Sc Vasij! era frc citatis fupr. num. 52. & 33, f /uit ter, hoc prteceptum eftet jam moti bus alia tio fubftantise Divini Pratcepti Si haec talem finim modum obligans,li patuPr obligat modificatio praecepton alios E Confeftionis, &Communio*i verliad cta ab Ecclefia, quse, cum finttj cendun ad fubftantiam de Jure Divin lemnib Ecclefia ea modificavit det 1 rando , Sc decernendo quo k pore obligent: Verum eft,adi ^ fus hanc modificationem Syn« lis pofle prae.valere conluetudi« De C legitime introdučlam; ratio t rum quia confuetudo legitimč intrcc 6ha adverfus humanas leges ptf let, ijfijuč derogat, ut dico l« lf ' D( y tato confer.num. 19. led fic eft,f , haoc modificatio Synodaliselfi -pv humana.’ ergo conluetudoh' mž introdufta adverlus eanif t j 0ne valeret, eique derogaret. ^ Hic ultimo notandum m« ! ; V.D. ]• buifle copiam Decreti Sacttt h p. p gregationis Eminentidim 0 ' 11 po(it. Un Cardinalium Cone. Trident■ f' ne, q u j emanati oclavo anno Pontifr* tizatu s Innocentij XII. Sc ab eodem n 'm. ochiatni lam mc inoto,i :rat. n Syno eptum, 'opulot icretum i affert: it Vasij! * 3 M modi rsecepri gans,(i; rceptort Ljnioffii n fintf : Divin it det quo k :ft, adv a Synf letutfc ratio ( t intim ;esptf co / intet iequi minus tutam in \fa 3 o effe : ideft, Vicario committcndo. ione i: quandoSacramentum eft jam con- C. Frequentavit ne V. D. Con- ebapt feftum. Ita Lumbier in i .propoj', feffionale, quando Parochiani prte- mehi hmn. num. 1981. ergo cum no- cepto.Ecclefim fatisfacere teneban- nndus ftra ouaffiio fit de Sacramento in tur ? i in Ep fjctoejfe, & adminiftrato ab obfte- tici at trice, non damnatur in hoc calu fe- manis. qui minus tutum , licet tale eflet re fi (quodnegatur ) nonrebaptizare. 5 bapt in loco rejidere ( attende ) ac per fe ipfos curam animarum fxercere vale- ant , conferantur. ex quo conftat non latisfacere ifuo Omcio Paro- chum, totam curam adminiftrandi Sacramenta relinquentem Capel- lano, fubftituto, aut Vicario: Ita Sa Veri. Bpfidentia. Diana part. 3. traB. 4. refol, 1 56. 49. Verum quando, 5 f in qui- bus occafionibus tencatur Paro¬ chus adminiftrare per fe Sacramen¬ ta, non conveniuntDočtores ; Na- varrus, i af Trači altu XIII. de varrus, Sotus, Suarez, Filiucius, Vasquez, & alij, quoscitat, S: fe- quitur Bonacina tom. i. dijp. p. de Sacram. quitjl. j.punB. 4- §■ 2. num, 23. cenfent,quod Parochus tenea- tur exaudire Confeffiones fiiorum fubditorum, quotiefcumque ratio- nabiliter eum petunt, nifi fortč Pa¬ rochus tune temporis ferrjs deti- neatur negotijs, ita ut paenitentem audire nequeat: Addit etiam Joan- nes Sanchez ubi fup. num. 4. quod Parochus non folum ad hoc tenea- tur , fed quod fecus faciens non ef- ficiat fručtus beneficij cum onere ureflituendi, Sc pro fua opinione ci¬ tat Graffium, Cordubam, Hofti- enfem,Aftenfem,Sylveflrum, Co- varruvias, Aragonium, & Ludovi* cum a S. Joanne,quamvisGarzia, St Hugolinus apud Dianam refol. 1 p 6. citata contrarium teneant quo ad reflkutionemfručfuum. Secunda fententia exiftimat cu- ratum non teneri Jfub psnapeccati mortalis audire fubditorum Con- feffiones extra cafum, quo confite- ri tenentur vel jure humano, ut fe¬ ni el in anno, vel jure Divino, ut in veriflmili mortis periculo, aut quo- tiestale remedium eis neceffarium efle videtur ad aliquod mortale peccatum vitandum. Ita Medina, Ricardus, Sylvefter, Armilla, & Reginaldus apud Dianam part. 2. traB. 16. refol. 2. Tertia fententia dicit, quod Parochus teneatur exaudire fuos Parochianos in Pa- Officio P aro cb onim. Cap Non] fchate, in periculo mortis, & ge documque pamitens vuk confitt r ochus 1 ex Devotione , fub mortali eus nU ens a exaudire debeat, fi alius Confeii tentis e rius non adfit. Ita Poffevinusi cam pe Officio Curati cap. 5. cjHatt. r j .Omni primae f has opinionesprobabiles putatD; 49. Sic na part. 2. traB. 16. refol. 2. in jim ubi frpr po. Opiniomeaeft, quodPart JeleB.ta chus non folum obligetur exaul deat to re fuos fiibditos, ftante prsecept ter per Confeffionis; verum etiam qur Licta do petunt Confeflionem tanquc J}tr fiftet medium ad vincendam aliqu flores) gravem tentationem, aut diffiffl pori ded tatem, vel quando ad peragente agttis.A aliquod longum iterprseviamcoi t'milišJi feflionem defiderant; aut temp« um} Jubilad, & folemnioribus diebr n , non Ita Leander k Sacramento part. rim , U traB. f. dij}. II. qi!dft. 1 20. f O* f P‘ Parochus tenetur providere fff jumdo tualibus neceflitatibus fuorum mt pom ditorum , ac animarum ut®* P^ (n c«/ confulere, fedficeft, quodtefflf ( ribus a Deo, 8t Ecclefla prarcep® aut quando ab aliqua: gravi t® ;: tione agitantur, vel longum i: aggredi debent, Confeilioft' neceflaria, &in Jubikeis, aut h folemnioribus utilis pro fpirj® tes non dolor! ofcio m oves tun. rtu earir, & o alta h tua df animarum profečtu, ergo inhis c tx P°jlula cumftantijs, & temporibus tent' Parochus fuis Parochianis ® non omnibus per fe ipfum Pttni^ tiae Sacramentum adminifkare:' de Leandrum loco fup m 11,1 putejl. 121 C c I Cu;n S “Mtana 7 . ) & o ust r . h v v ar s I. de abfolutione in perkulo Mortu. 119 ' 'ubit tamem er aviter Pa- tem , & diRindlionem illud in tres Monpeccabi g _ parte s dividam: in prima agam d« confite rochus binis, ^ nfeffionem ?xn \. Confeffione Moribundi, in Secun- tali cs nuens audire fnlummodo da de Viatico, & in tertia de extre- i^TmpeTentis? e ti ant adha*endo malInaione,&modoeumdemad ivinusi Omr; prim* fententiae citata (upra num. bonam mortem difponendi . t\ * -v r 1 n • r-* • t-« -L utatD; 49. Sic Nugnus apud Bonacinam l, in fin, uki[ufr’ autFtf fpiriff' inhisf tx P°ftulans. 5 tenet nis ^ Paenit ? D C rareo ■a & $ K P U T V. ,f Obligatione Parochi lr P Juos Sitbditos , in perkulo Mor ti.s conflitutos ... in boe capite plurapunčta “N Agenda, ad majorem clarita- CuiTi 1 P A R S I. De Obligatione Parochi excipiendi Confejfiones inflrmo- rum y & quomodo fe gere- re debeat . 51. "H P. R. Confiteor me angi . aliquo ičrupulo propter abfolutionem traditam uni intirmo confiteri non Valenti. C. Petijt ne hic infirmus abfo¬ lutionem ? quia fi exprefs£ eam pe- tijffet, abfolutčquoqu£ dari debu- iffet. P. P. R. non potuit eam pete¬ re, quiafuitquafifenfibus,&maxi- me loqueladeftitutus. C. Oftendit nelignadoloris, St contritionis ? P. Ita P. R. C. Erantnefignacerta, autdu- bia ejufmodi doloris ? P. Non erant figna fatis mani- fefta, aut certa. C. Quando Moribundus exhi- bet figna V. G. dum pugno pettus fuum pulfat, fufpirans oculos in cce- lum tollit &c. Sed dubitatur an fint orta ex contritione, vel ex an- gufiia rnortis , tune abfolutio fub conditioneimpertiendaeft. Ita Jo- annes Sanchez in Je teci. dijp. 44* R num. ijo TraBatm KlTT.deOfficio farochorum. Cap. . ~ ~ ~ liri /i -a „ ^ V t i/ Kum. 3 5. Diana part. ^.traB.^.refol. j.Leander a Sacramento part. 1. traB. ne quidem fub conditio- e moribundo, qui fenlibus defti- igz TfaflatM XIII. de OJ-ficio Farocborum. nuiftimam, fed verb folidam, & fir¬ mam : Si loquitur de probabilitate intrinfeca, quomodo ait ,faltempro- pter Autkores docentes in tali cafu pof- Je abfolutionem exhiberi , videt ur tam fententiam aliquam probabilitatem habere , qupfi fub conditione dari, quamvis ex fi' a gilitate in peccata lapius fuerit. Ex quo infero non folum F. e > Fed etiam deberc fub con.di- f ,0 neabfolvi moribundum, qui fu- 11 Peccator, & peccaris in vita ob. '!°*! us > quamvis inmortefenfibus dbtutus, fignum ptEfiitentiar non juxtadičta n um. 6. injint ; beantprobabilitatem, non funt ta- men damnatce , & eonleqcienter poterunteligi; quiadamnationon loquitur decafibusextremacnecef- fitatis, ut eft nofter cafus, ita dico I. part. mea Praxu trači. io. num. 2$. in explicatione 3. Propof. dam- 61. Dices tertio, in materia, & formaSacramentorum; tutius efi- ft eligendum , & oppofitum da¬ mnari ab Innoc. XI. in r. Propofi Sed tutior eft opinio, quod in hoc cafunequeat abfolvi fub conditio¬ ne : ergo &c. Refpondeo, nequč hanc condemnationem fe exten- dere ad cafus extremaj neceflitatis, ‘!. llla hic in extrema neceflitate Ipi- ut patet ex ejufdem explicatione j conftitutus, poteft per abfo- loc. cit , num. 9. quemadmodum in , l0 , nem conditionatam adiuvari; nf C ^. n ' c l u ^ proximus in extrema Cc flitate conftitutus, debet, fi calu neceflitatis poteft deficiente aqua naturali baptizari cum Lixi- vio infans moribundus , non ob- ftante decreto Innoc. Papaj XI. 1^4 TraBatu* XIII. de Officio Farochorum. Gi. P. P. R. confiteor , quod na,quamvis alias cflet parumpro fuerim vocatus feftinanter ad ex- Ca cipiendam confeftionem unius viri Lethali vulnere affcčti, & licet hoc confeftimvellemperagere,cum in manifefto mortis periculo eftet conftitutus, Chirurgus tamen mihi dixit, eum neceffario efle prius cu- randum alioquin improviia morte periturum. C. Afleveravit ne chirurgus, quod prsmifla infirmi cura, hic eft fet (upervifturus, ut poftmodum confiteri poflet ? P. ItaP.R. ,C. In hoc cafu, in quo inftat cu- ra infirmi, & inftat pariter prtece- ptum confeflionis, valde mihi pla- cet opinio Diana: part. 5. traB. 3. re- foi. 56. aflerentis polfe dimfdiari confeftionem, & poft curam inte- grari. Ego vero inquit Diana in hoc cafu uram faltem peccatum fecrete audirem, & ftatirn illum ab- folveirem, ut medici poftea vulne“ rato mederentur, & poftquam me- dicamenta appiicata fuiffent, inte- gram confeftionem audirem. Si ve¬ ro Medici, & Chirurgi nolent a me- dicamentis defiftere, & interim pe- riculum eft, ut vulneratus moria- tur, fufficit, addit Sanchez apud tundem Dianam Hi. ut alta voce di- cat fe efle peccatorem , & tune Confeflarius poteft eum abfolve- re, eum conftričtus neutiquam fit coram alijs fua peccata in fpecie, etfi leviamanifeftare; qux Do&ri- babilis ,'poterit tamen fecurip cticavi ob urgentiam, & arftitti nem pradentis cafus. 63. P. P. R. quandocunquedt beo exaudire aliquem moril* dum, magnis coarčtor an perplexitatibus C. Undenam oriuntur ejufiro di ferupuli ? P. P. R. Ex dočhina Suite juxta quam in articulo mortisdf bet elici actus perfečfte contritic nis. & eum hac fic difficilior atni tione, fiimmopere dubito, utrui infirmus habeat perfectam contr.- tionem, aut attritionem. C. V. D. Non habet, undecoit triftetur propter hoc motiva quia Sicet Suarez id affirmat in \ part. tom. 4. difp. 1 4. nami & alij quoquč eum fequantur,f tamen probabile contr arium, c®; pe quod non fit neceflaria con® tio ad c onfeflionem editam in att culo mortis : ita docent Confc Beccanus, Layman, & alij, quost- tat, & fequitur Cardinalis de IM de poenit. difp. 7. ftčl. 13. nurnM & 262. Etratioeft, quiapr£tcep B qute Deus hominibus impofuit, 00 *' funt dura, & intolerabilia, fed ve, & dulce;jugum: Jugumtn^ fuave ejt.Mattb. n. Sed fic eft, q u ° durum,&afperum fit obligarep tC confeflione in articulo mortis j; adum contritionis, qui ad cb&M cilis eft; ergo dicendum non^ fetale re att per c( tur; ( forec confit nis, ( furnir nenti ad ea tur ai dec an f %• lentio dicit,; tio ex dicent morti: quae ir tutior C/ Titom »f. 1 . cuit al nap.; tunik •tantre operat fi in vit probaf do nor dtum bfotn ] tis: n e P.fcru *,ab !, Cap. V. P*w P de abfolutione inpericulo Mortis. i// umpro. fctalen^obligationem, fedfuffice- fte incitandi, quando confitentur, ure pn re attritionem fupernaturalem, ut ad aftum contritionis. fftitul pcr confcffionem anima juffifice- 6f. P, Dicat mihi V. P, poft- tur; quamvis nojinegem falutare quam infirmus fuit c um attridone ique dt fore confilinm, excitare infirmum, confeffus,nonne obligabitur ad eli- loribiit confitentem, ad adum contritio- ciendum adurn contritionis ex ;uftij5,t nis, eidem fuaviter proponendo furamam DEI bonitatem, ac emi- ejufmo nentes ejus perfediones, ad hoc 5 ut ad earum confiderationem incite- Suarei tur anima ad perfedum dolorem ortis g de tam amabilis obfedi ofFenla. nntti 64. P. P. R, Bencnofco, &c con- orattii ftntio effe probabile, quod V. P. , utr« dicit, aft novam difficultatem fen- v cona do cx dodrina Thoinse Sanchez dicentis non poffe eljgi in articulo ndecoj uiortis’ opinionem probabilem , otivura 1 <1® in vita potuit eligi, led quod nat in i tllt 'or fit eligenda. ■ minil C. Veram eft , hoc docuiiTe ntur,fi Homani Sanchez in [um. lib. 2. m,# -mm. 6. led contrarium do- ^contri' Cl 'tt alius Sanchez in feleB. f lifp. 15. n in # Xum & & cum Francifco Lugo Dia- 3oninC ria A8. traB. 1. repi. 95. §. Adfe- quost> Cltn wm ; q uia opinio probabilis tu¬ je Lug® amr ddit operationem, & cum ea utn.iti ®P era _ns liber eft a peccato: ergo r*cepf- ' lln v itaIicetpračHcare opinionem fuit,n® 1 P l °babilem, qu.ia cum ipfa operan- fed f® 1 ' ( .° nori peccatur, itapanter erit li- m 00, eandem opinionem proba- ;ft, q u0 Cffl pračticare in articulo m©r- Tarep lC P er quod ceffare poteft in V. ortis ®' Adiis, St anxietas, St cum j e 6dl; , cta libertate aftiftere moribun- onatld i abfqub obiigatione eos mole- praicepto charitatis obligante in articulo mortis ? C, Non nego effe opinionem -valdb probabilem , & tutiorem, quodin articulo mortis vjgeat obli- gatio ex prcecepto Divino charitar tis eliciendi adum contritionis, vel amoris DEI; ita docent Valentia, Suarez, & Coninch apud Palaum tom. \ r tra.B, 6. difp? 1 • ptinB P 4, nam. 5».®Sancheztamen, & AzGrius quos ibid fequitur Palaus, docent etiam in hoc cafu non vigere talem obli- gationem, quando infirmus non gravatur culpa mortali, atqui cum hicbeneconfeffusfuerit cum attri- tione, anima ejus abfque re.morlu culpae mortalis rcmanet (fuppono nullum poftmodumpeccatum ob- Jitum ei occurrere, nec poft con- feUion.em aliud novum comififfe ) ergo cum confeflus fuerit cum at¬ tritione non indiget novo aclu contritionis. Veram ab hoc etiam prsefcin- dendo, fic argumentor, «ut Pceni- tens fcit in articulo mortis vigere obligationem eliciendi adum con¬ tritionis, aut hoc ignorat? fi incul- pabiliterignoratjUt ordinarij con- tingit in iljis, qui Tlieologiae mo¬ rali non vacarunt 5 cur Confeffa- Trajat m XIII. de Officio Parocborum rius debet excitare in eo (trupu- lum, & affli&o in lilo dolorofo tranfitu novam affličtionem aclde- re metuendi, utrum habeat vel ne venim ačtum contritionis ? Si infirmus fcit hanc obligationem, conabitur eam adimplere, ut tradit Diana uhi fupra§.fed. adbuc. Con- fultum tamenerit, ut Confeflarius fuaviter hortetur infirmum ad eli- ciendos ačtus Fidei, Spei, Charita- tis, & Contritionis; v. g. dicendo credit' ne V. D ; fperat, & amat DEUM (uper omnia propter fuam incomparabilem bonitatem, &c. Quando tamen moribundus non poflet confiteri, tune pro certo te- neo eum obViganfaltenrper accidenf ad eliciendum actum perfeds con¬ tritionis, & amoris DEI, utdixi r. Part. Franu traB. 10. num. 33. C" 2. Part. Confer. traB. 7. num. 125. 66. P. P. R. confiteor me abfol- vifle a ca(u refervato infirmum, qui poftmodum in illa infirmitate oc- cubuit, habuique ferupulum; an quando eum abfolvi, fueritvel ne in articulo mortis, C. Qualem nam infirmitatem habuit harc perfona ? P. Vehementem coftarum do- lorem. C. Non tantiim quando infTr- museft in articulo, fed etiam quan- do eft in periculo mortis, poteft ab- folvi a cafibus refervatis, ita eum Zambrano, & alijs Thomas San- chez lib, 2. inDtcalog. cap. 13. num . 1. 5. & N. P. Cafpenfis trn,. traB. 24. de punti. drjj>. 5. fig, num. 25«ha:c autem eft differem fecundumhos Authores, intett ticulum , & periculum more quodarticulus mortis dicatur 1 in quo mors eft propinqua,⁢ raltter eft certa , & inevitabi quamvis phyficepoftit evitariip laculum mortis eft, quandofiitt dubium probabile,quodinfirmus moriturus, & frequenter in illai firmitate folent homines mori,v. in dolore coftarum, mofbo coi: giofo, deliquijs Src. Vide Sand® & Cafpenfem citatu locis ; Prt® gula autem in boe generali el mo, quod quandocunque Mediti praecipft infifmo, ut Viaticum: mat, reputetur pro periculo nit tis; quia modernis temporii Medici non fuadent, ut recipif viaticum, nifi in morali perc mortis, 67. Enarret mihi ca(um,H V. D. abfolvit, an habuerit ans xam cenfuram ? P, Ita P. R. habuit annexaffl e communicationem ex eo, f manus violentas occulte inR fiaftieum injecerit. C. Non reprcefentavit \0 neceftariam efle fatisfactionenii injuria huic Ecclefiaftico illa«'' P. I aP.R. C. Petijt ne cautionem pt° ^ conditione adimplenda ? P. P' Cap, P. P. lit ad ea dito acq C. Ei deliš, a c /peranete P. kr tur mih C. H Cruciat P. h C. O ConfefTi bent jur cenfuris, ticulo, \ tanttam' chezuii mm, qu fus ad iu til cafus thez; qi Epiičopo P r o pete debeat S jusmodii inquiunt tem in h non det 1 Superior« 'tcurfus tQ dcm o! hvt.n *> ff n Ec& \0 nemf lata! iroE P.f’ fap, V. Tar s 1. de abfolutionc m pcrktdo Morth. i // P. P. R. ipfemetfpontb feobtu- pateatrecurEis,fedben£adEpifčo- pum , hic debeat adlri, ab eoqu& peti facultas abfolvendi ab hac cm- furain articulo mortis. Ego vero puto valdč probabile Contrarium curn Hurtado de Men- dozza, quem citat, & fequitur Dia¬ na part. f. traB. refol.6 f.nempe quod licet facilis fit recurfus ad Pradatum, eni refer vatus eft cafus, aut Centura, non effe neceffarium recurfum ad ipfum pro facultate abfolvendi, ratioeft, quiaaegrotus non poteft perfonaliter adire fupe- riorem ad petendam illam faculta- tem, quando vero per fe ipfum im- mediatb non poteft , eenfetur im- peditus. cap. quamvis de fent. excom. nec tenetur mediatb per Confeffa- rium hoc facere ; aut fiiperiorem accerfere, quia aut non veniet, aut magna nota erit, cum qua ad hoc non obligatur ita Sanchez /upr. num. 14. 68. In cafu autem V. D, non eft haec difficultas, quiacum habuerit infirmusBullam Cruciatse, vihujus poterat V. D. eum abfolvere ab ex- communicatione , quam incurrit propter manus violenter injeftas in Ecclefiafticum : ut dico in meti Vrax.part. 1. traB. 5. cap. 6. num. 48* Et quamvis Doftores com- muniter dieant, adhocreouiri,uc Psenitens det cautionem juratam, aut pignoratitiam; dixi tamen cum _„ Layfhan loc. cit. £ } rax. num. 49. & ^ rc fttTata j quod fi ad hunc non modopariter dico(uflicereveram S pre¬ lit ad eam adimplendam, quo au- dito acqujeui. C. Etat ne inftrmus perfona fi- deliSi aqua promifli executio effet /peranda ? P. Ita P. R. & in tali cafu videba- tur mihiprseftandam effe ei Edem. C. Habuit ne infmnus Bullam Cruciaffi? P. h P. R. C. Onmes Sacerdotes Licet Confefltonibus non e-xpofiti ha- bent jurisdičtionem abfolvendi a cenfuris, & cafibus refervatis in ar- ticulo, velpericulomortis. Limi¬ tam tamen Suarez, & alij apud San- cfozubifupra num. ^.hanc dočtri- tnm, quando non eftfacilis recur- fe ad fiiperiorem , cui refervatus cafus: Quapropter dicit San- diez; quod fi cafirs fit refervatus Epilčopo, & facilis fit ad eum aditus E ro petenda facultate abfolvendi, debeatSacerdos eum adireprohu- ;u smodi facu 11 ate impetranda, quia 'ntjuiunt, poffe quemlibet Sacerdo- te minhoc cafu abfolvete, eft ex P r$ fumptione, quod infirmitas det campum eam obtinendi a ^periore; ergo fi eftfacilis adhunc tCc urfus, debet fieri, & facultas ab ' ot 'em obtineri; Et addit Suarez in rfvt.tom, 4. dijp. ^o.Ječi. 3. num. j* ,( Mprjefertim hoc fit obfervan- J ltl1ln Excommunicationeobper- tem eleriti contrafta, & Pa- i;l TraBatm XIII. de promifiTonem Pcenitentis de fatis- fačtione exhibenda , fuppofito , quod tališ perfona fidelisfit, & fpe- rari poffit promiflionem ab ea fore adimplendam. 69. Prceterea licet ccnfura effet ex refervatis Summo Pontifici in Bulla Caena:, poteratV.D. vi Bul- la: Cruciataeeum abfolvere abfcjub onere fe praefentandi poft adeptam falutem. Si infirmus non haberet Bullam, teneretur adepta falute le prarfentare Superiori, quando ca- fus refervatus habet annexamcen- furam, utdixi inAppendice i.part. Vrcixh num. 4. & 'notat Cafpenfis - tom. 2. trati. 2f.de cenfedijp. 2. feB. 12. num. 145. hanc praefentatio- nem Superiori, cui cafusfuit refer¬ vatus, poftmodum poffe fieri per Procuratorem , vel per litteras , quod tamen limitatSuarez in cen- fura, quae incurritur ob percullio- nem Clerici; quare fi infirmus ab- folvatur abfqub privilegio Bulla:, obligabitur immediate per fe ipfum recuperata falute ad Superiorem recurrere. 70. P. P. R. modo mihi inci- dit aliquis fcrupulus , videlicet, quod antequam eflem Parochus, & approbatus pro adminiflratione Sacramenti Paenitentia: , excepe- rim confedionem , & abfolverim perfonam in periculo mortis con- flitutam. C. Dabatur ne alius ConfefTari- us approbatus , qui eam exaudire . valeret ? Officio Parochorum . P. Ita P. R. ’ «quibus C. ConfefTarius ifte advcnit: l em P u j^ r poftquam V. D. jam incept 7 1, exaudire infirmum, vel antea! P 113111 t ^. n P. Quando advenit, jam ir. ^ antare *' L1 peram exaudire. ^ aS( 3 ( uez : C. Eft opinio gravium Aul■ fe * vt rum, quod fimplex Sacerdospt *i" ure ^ exaudire infirmum in periculo« j> a P™ ez r - - - babiliorer ftitutum, etiam prtefenteParod vel alio Confeffario adhocapp bato. ItaNavarrus,Sa,Ledef[ p Rodriguez, Vega, & Henri« u “ relati a Sanchez in Decalog.lH , u cap. 1 3. num. 6. Barbofa, Vili i tenu .^ , a f bos, Coriolanus, &alij,quosj tosfequltur Diana part. 1 .trn r j «/./.5.tacrationefu]ti,qu(i* Concilium fefes. 1 4. cap. 7. čire, & abfolutb dicat, ; bmnes ^ cerdotes el poteflate gaucta | . eo articulo, .videtur.o^nib^ parem jurisdiaionem pro .s- tell -1 culo concedere : Atvueidei« j ? Sacerdotes , auoslibet potni tent f A dos i l a m m, bmvispeccatis , cen. f ii nem ' n firn l 0 $ nt ’> eum autem tonemu; te(lc 0lltI ; n J enjuru r tus adveni- Concih« te( . . ‘ folutč, & abfq uelimkationeb re ^ tur, five fit praefens, five noiv ( ac l l Sacerdos,approbatus, non eft 1 - in(j r curnos id limitemus, & refe j|j cu s rr mus. Quia ubi lex non diM nec nos dijiinouere debetna 1 ; fg t 5^^° pretio ff. de puhlic, in rem aB. & ,( i' llm plex felex atiud volvijfe: /, exprefsi[f !t ‘ 1 dit rjt L. unic, §.fin autem Š"c. & ( i el,l ‘ altc r c ^ _* r__ /•_/.'' c ‘CCl quia: Lex oeneraliterlocjuensf e liter cfemtclligenda L. pretio ut h 1. Cip. V. Vdfs I. de dbfolutione inpericuto AAorik. 1^9 ex quibus principijs valde probabi- fi Sacerdos approbatus non poffet, lem putant hanc fententiam 71. Coritraria tamen efttutior, quam tenent Bonacina, Coninch, Santarellus, Reginaldus , Avila , Vasquez & alif allegati a Diana j iUl Sylvefter, Arrnilla , Sotus, & ^ alijptures, quos citat, &fequitur Sanchez [upra- n um. 7. eam q ue pr o- kbiliore]ff, qham : contrariam ad- llriii?Leahder aSacramento, tom. l.tM.difp. n. cjuaft. i8.quiaufus, & confuetudo Ecclefite fuit, quod fimplex Sacerdos , nifi in ablentia' venit neepe tea! am k Parod 3C app Ledi inrifi 'op, lil, , Vitli alterius approbati abfolveret; & uos! Conciliu, inquitSaiichez,nihilno- tri v '' n b° c cafu lancivit, fedveterem ;* uod , con ^ et: udinem approbavitf ergo , j n | Cl ™ antiqua' confuetudo fuerit, mne 5 uod Sacerdos nifi in ab- audffi [ ent ' aa tarius abfolveret, fequitur 10c e inon competer e altero appr o- ba |o prsfente: hoc tamen non in- telligitur, quando fimplex Sacer- nite o ,e# idil i* •ptii '*4 ali® 1*® incepit exaudireconfeilio- ncm ln fitmi, anteo uam appr06a- 'liium ! u 5 adve niat;' in 6oc enim Cafe po¬ mel« 1 e . contln uare, eariique condirde- |J i j 1 utra qu£ opinione, i ita Leander p, 19. addendo , quod fi re (lrit j. ri ? u s malč confeffus fuiffet ob Mrf ' cu l Us gravis peccati occultatio- ,gs ■ I p Ve l ob fimilem caufam. pot BM dp ‘ m P le x Sacerdos, qui antece- 'f.vi dj'™ er 'Hfirmi confeffionem exau- i u rata eft eum abfolvendo CI mani: uno, vel altero peccato, caeterf tem pus neric j re velatis eum propofito* 1 ^ Vi; nia confitendi inredituV.D-f- £°™et depofito San&iflimo Sacrant® e *Jvone in Ecclefia debuit redire ad c£ : 74-1 omniaaudienda: ita docent i ocat us branus, St Granados apud D« 1 mum 1 part. ^.traB.^.refol. &radC' ’-amaK quia prsceptum naturale con . UIS °M1 vandi famam praefertur Divine etioms integritateConfeflionisjfedft 1 oc . r quod fi V. D. fe detinuifletpr 01 "! r a ^ on grč exaudienda Confefli°n e : 3 infirmi diu duratura, hoc in £ • ^ dem infamiam apud cireumih 11 redundaflet: ergo non te nebJ Un e w lir »ejnlip it depe onfelli pofti biumt ditais n,qid Jud pt litttf S« eflioet peraj! it, at® •it pet tipus! idarae tasrt' >enž«; 0 d eters )(itO* D. p« ram® d ctf :ntZ* 1 Diar rado- » con' »ivino sdlid nro®* me ilj : in e? rnlb 1 ' 1 » n ebs ! f Cap. V. Fars II. de modo admmift. Viatkum. 141 inSrmus pro tune facere confeffio- tando ei fuaviter fummam Dei bo- rem tnaterialiterintcgram, fed po- nitatem, modo infinitam ejus mu "iteam dimidiare ; & V. D. hac fericordiam, & glorije exceilenti- audita, & adminiftrato Viatico ad mtegrandam Confeffionem rc- verti. Idemdiccndum, quandoSacer- dos exaudiens tegrotum rcvelan- tem aliquod peccatum -occulta- tum, abftjue modo terminandi Confeilionem advertit, quod Pa- rochus jam adveniat cum Sacra- raento; tune pariter poteft dimu diare confeffionem, & eum abfol- vere ; & percepta SS. Eudhariftia denuoeum exaudire, ut eonfeffio- nem inceptam perfolvat: Et ad evitanda adeograviainconuenien- tiaprocurandum eft, ut ducatur ad infirmum Confeftarius ignotus, ad ^_ oc » utlibere confcientiam fuam d manifeftet, & Eufficiens ad hoe te tnpushabeatur ; Parociius autem c % Viatico non compareat, nifi ei conftet, quod infirmus fuam Con- ElTionem perfecerk. 74 - P. P. R. me accufo, quod Vocatus ad cxaudiendum infir- > a primordio Confeffionis , |ja mak difpofitum, ac in peccatis j 1 * 1 j obffinatum noverim, utabfo- ‘Utionis capacem non invenerim ; *hoc no n obflante publied com- jj-unionem pet-ijt, quam tamenip- 'dminiftrare nolui. V Non procuravit V. D. pro- ponere motiva ad ejus duritiem Kuringendam , m odd repratfea- am , modo ei obijciendo terrorem inferni, ceternitatem paenarum , ejufqud flammarum horribilita- tem ? P. P. R. Quantum leivi, &po- tui 5 totum in ejus auxilium im- pendi. C. Dicatmihifuitnehicnotori- us peccator ? P. P. R. Peffimd vixerat. C. Peccatori notorio publicž petenti Communionem, poteft, & debet hsec denegari ; fed peccatori occulto , publied eam petenti non eft deneganda , praefertim fi ejus peccatum ex Confeffione innote^ fcit; eft communis Docfrina Do- čtorum , ut teftatur Fagundez fli¬ per pracepta Ecclefise /ib. j. in 3. pracept. cap. 10, num. 1 6. Caftro Palaus part. 4. trači. 24. dtfp. unic . punB. 20. num. 13. & exprefs& id docet Dočtor Angelicus part. 3, qudfl. 8. art. 6,in corp. ubi ait: Ma - nifejih er go peccatoribm non debet eti- am petentibm Sacra Communio duri. Si verSnon funt manifejli peccatores ; fed@eeulti,non poteji eh petentibm S A'*■ era Communio denegari. 7f. Huncmilii.dicat, inquoge» nere culparum notatus erat homo ifte? P. P. R. ludis, juramentis, ac inhoneftatibus deditus erat. S 3 C. Quan-’ 2 Tra Bat m XIII. de Officio Parocborum. C. Quandoeratinfirmus,habu- litas fuerit occulta, nonbeneV,] it ne in domo occafionem peccan- di, ideft aliquam perfonam, cum qua in concubinatu vixifle dicere- tur: P. Non P. R. C. Pro notorio , feu publico Peccatore intelligendus eft ille (lo- quendo de calu denegandi Com- munionem) qui habet peccata publica, quae funt obex ad Sacram Communionem V. G. publicus Ufurarius petens Communionem abfque reftitutione malč acquifiti, Concubinarius nolens e domo eij- cere amicam ; his & fimilibus ha- bentibus peccata publica denegan- daeftS Communio: illivero,qur habet notam peccatoris, led non habet notam peccatipublici, quod lit obex ad digne recipiendam Eu- chariftiam , dandaeft, quando eam petit; quapropter V. D. mal£ egit denegando S. Communionem me- morato; fiquidem licet fuerit pub¬ licus peccator, non habuit tamen peccatum publicum impediens Communionem; ejus vero obfti- natio, & indignitas fuit occulta. P. P. R. Čum noverim Com¬ munionem ipfi fururam fore in ve- nenum, propterea eam ipfi dene- egit denegando eiCommunionen quam publice petebat, fiquida magna infainia in eum refultabat y6. P. P. R. me accufo pariti cum fcrupulo adminiftralfe Con munionem uni ftolido , feu fatut in periculo mortis.* C. Erat ne phreneticus, htjii poflet timeri irreverentiam i quam efieinferendamSacramenti P. P. R. Erat valdč pacifiau, & realiter nullam irreverentiai commifit. C. Erat nealiunde pius, deqt poflet fperari, quod fi effetfa® mentis S. Communionem peta« P. Ita P. R.* C- Quamvis Sa Veri. Euchd num. dicat ,- amentibus nonet dandam Euchariftiam in peric«! mortis: lioc tamen intelligitur cur periculo irreverentiaz, qua ftcf® additpofle dari amenti, qui ani" vitate non eft tališ, & etiam cum Suarez, porrigendam efTeč periculo mortis, fi quando fuit- compos, prrebuit figna animif gavi. Cum ergo in cafti a V. D. propoii' nullum fuerit dubium, leu peric-' lum irreverentite, & pra?fi.imerc fi eum petiturum Euchariftiam, ^ na: mentis eflet, potuit benč^ C. Quod V. D. ipfi praebebat itaMarchadus fowz. 2 JU.4- non erat venenum, led medicina, trači, z.docum. i^.num. 5. & ^ quamvis ex fua mala dilpofitione eam in profečtum animae non lu- meret, & cum hxc infirmi imbecil- cum alijs Diana/>nionis ex devotione ) Eucbari - xim®- fi u ronfumereturtanepuamViaticUm , prit- q»k k c tantum datur proficifcenti- 1 r n J * lx haet'ita ; quse ratio aequč ve- n’ inltf . Cat urin eo, qui ut fanus commu- radenj' ^cavit uria, vel altera die antea, ac rcepti; >neo,, q U j communicavit eadem viatiO' tabfqu^ a ]iq UO novo vitje difcri- ^ eStt ( ft? ^ d^dcjuid fit de'hoc, pot ^ e , te (V ere c °mmunicari permo- ”1 L« fan ' aCl ' c ' ^firmum,qui mane ut f ,i n V a 5 0r nmunicavit ex devotio- 16J ; ‘ j affirmaot Gafparus, Hurtadus, adrmmjlr. Viaticum. 74 / Hurtadus de Mendozza, Ludovi- cus a S. Joanne, & alij citati a Lean- dro k Sacramento part. 2. traB. 7. diff>. z.cjudefl. 6.Turrianus, & ip(e- met Ochagavia, quos citat, & fe- quitur Diana/rtrf.5. traB.^.refol.o,^. ff" part. 8. traB. X. refo/. 87. $. fti affirmativu, citatis Hurtado,Zam- belo, & Efcobar addit cum Chri- ftophoro de Garzia hanc opinio- nem aliquoties pračticatam fuiffea PP. Societatis Jesu. 81. Quamvisutraque opiniofit probabilis, ego cenfeo in hoc cafu, non dati obligationem communi- candi fecunda vice per modum Viatici,quamquam pofle licitč fie- ri non inficier, Probatur prim a pars, quia ille , qui ex devotione audit Miffam cum ignorantia diei fefti,hac ablata non tenetur aliam audire, fed per auditam fe fatisfe- ciffe fecui č credere: ut docui in Confer.tr aB. 3, Confer . 3. §. %. num. j 9. ergo qui ex devotione commu¬ nicavit inlcius periculi mortis fibi obventuri, non obligabitur com- municare fecunda vice fuperveni- ente eodem periculo mortis. Pro¬ batur fecunda pars, quia fialiquid obftaret, eflet interdidunr Eccle- fire communicandi bis in die: cap. confulviftis de cele&r. Afiffi. Sed de pietate Ecclefiae non efl creden- dum, quod cum ranto rigore ve- lit id vetare, ac filios fuos privare cor.folatione fiimendi SS. Sacra- aientum per modum Viatici in fi- T mili 1 4.6 Tračlatm XIIL mili occafione, cum innotefibat, quemvisChrift!anum in neceflita- tib'lis atieo urgentibus cum majori feruore,&diligentia fe praeparare, & difpo.nere ad novum augmentu gratice: ergodicendum erit, pofle in hoc cafu fumi Euchariftiam fe- cunda vice per modum Viatici. 82. P- P. R. me accufb pariter bis, vel ter adminiftrafle Euchari¬ ftiam aIiquibusinfirmisnon jejunis. C. Detulit ne V. D. SS. Sacra- mentum occultč,vel cumfolemni- tate ordinaria ? quia primum eft prohibitum per Decretum D. N. P. Innocentij XI. emanatum 12. Februarij anni 1679 8c publicatum Madriti 1. Septembris ejufdem an- ni, ut teftatur N. P. Torrecilla in fuis Confult. traB. 3. Conjult. 15. num. 37. quod Decretum refert R. P. M. Lumbier in fne tom. 2. fum. Aran. P. P. R. Nunquam portavi oc- cultč Viaticum , led femper cum debita decentia. C. Perfeveravit ne infirmus in eodem periculo mortis ? nam , fi convaluit, Sc poftmodum recidit in idem periculum, clarum eft, de- buifle ipfi dari Viaticum. P. P. R. non ceftavit periculum mortis. C. FortaftTs infirmus poft pri- mam fumptionem Viatici lapftiseft in aliquod grave peccatum ? quia hoc pofito, tenebatur infirmus ite- rum illud furaere in opinione Šoti, io Parocborum. Tabiena;, Sc Armillte apudDianr part. 5. trači. 3. rejo L 45. Qu» ego lentiam in hoc cafu obligaii: iterandam Confeflionem, cum! cramentum Patnitentiae fitnecel rium ad aeternam falutemoroc ni tempore, quo quis lapfusi peccatum mortale, non tenerc tamen iterum Euchariftiam im dem articulo recipere, quiafc non eft neceflaria neceftitate mi ad falutem , fed fblum neceffit prarcepti, quod, cum jam fa prceftitum fit, jam deincepsnonc ligat pro illoarticulo, fed proi Ita cum Lugo, Hurtado, 8 c 0 tt gavia Diana ibld. P. P. R. Hoc fačlum eft* ex eo, quod infirmus fumproV tico noveritfegraviter delitjA fed quia habuit devotiorjeoife communicancji. C. Adminiftravit ne V. &*'• chariftiam ipfi ut jejuno ? quia» cafu certum eft > fiepd poffe ipfi 1 miniftrari. P. P. R. ut non jejuno eam adminiftravi. 8?. Non dubito, quinpoffip multoties Communio infirmof amper modum Viatici perfe v - :; te eodem periculo mortis •• i fa “J cet cum Suarez ; Henriquez Fagundez in 5. praccept. lib. 3. cap. f. num. 20. &CUtnIV Marchantio , & alijs Dia na p Op j redila in (uit. I2.t non ell fi elabi ab 1 ram; Su us, & E Commui qubd elai diebus p' nicariinf guisa/Tue čare,aut tionem , abflineat tero ftatii chariilian at non je periculun dit tom. 2 «/• 6' fi Torrecill; Sk,&aiij< effe, quo infirmus | fpirituali rum hoc eft contr; tam, p 0 f dn infirm Oratorio. center dr contingit P mc rrfol. 37. 8t cum Coninc h Layrtf' Unč w ^ -p Palao, Bonacina , Sc alijs, 1 Tit p ] [0 7 . dDi; Ouan,- redila in fini t, onjult. traS. 3. con- jbLM 12. mm. 13 - Dtfhcultasin hoc 1, cumfnon eR fita, fed quot dies debeant fit necs clabi ab una Communione ad alte- -rjprod ram. Suarez, Reginaldus, Filiuci- ,pf us | us, & Baffeus eos citans Verb. teneri Communio num. 45* ^rciffimant, amini quodelapfis decem , odo, aut fex q U j a (j diebus poffit fecunda vice commu- :ateE nicariinfirmus. Layman fentit, fi , ece § qu/saffuetusfrequenter communi- am f a čare, autfacrificare, propter devo- 3S noj: t'™ 6111 » aut defiderium difficilč Cap. V. Fars III. de modo dam. Extrem. Uncfio. 'ift tempus, & punčhun adminiftrandi infirmisextremam unčtionem. C. Non adminiflrat eam V. D. in articulo mortis. P. lta P. R. fed meus fcrupulus eft, an eam adminiftrem, antequam per hoc periculum conflituatur in extrcmi( infirmus. C. Ex D. Jacobi Apoftoli epifiol. cap. f. conftat hoc Sacramentum adminiftrandum effe infirmis; non veroijs, qui moriuntur per fenten- tiam Judicis, autalia morte, quam r . flfi uiain- ^ p r0i i abftineat, permitti ipfi pode, ut al- non prcecedatinfirmitas; nequein- gjOd teroflatim die iterum SacramEu firmis, quomodocumqu eam ! ■mof t 'h contra confuetudinem recep- t3m j poflet tarnen admitti, quan- ^ inhrmaria effet propinqua alicui fevfl* ( rat °no, unde poflet Sacerdos de- . iral cer >ter dare Communionem, ut zfii Cont ingit in noftris infirmarijs. trf P A R S III. fi e Modo , quo Extrema ajniis 1 VtnBio e ji adminifiranda. p, E' ^ p P. R. Dico meam culpam, r« 1 quod angar dubio circa Traftatm XJIT. de Officio Parochorum ’ 1 2. in fine , putat collato Viatico immediatč pofte conferri extre- mam unctionem; etenim fi Viati- cum adminiftratur in periculo mor- tis , etiam extrema undcio poterit poftmodutn dari, &fatiu$eft, quia .cum in tali fiatu infirmus (it com- pos fui, poteft uberiorem percipere fhi&um Sacramenti, & ne fi diutius differatur, mors, vel faltem fenfu- ttm defečlio fuperveniat, ficqu£ tegrotus abfque un&ionis Sacra- mento decedat. S f. P. P, R. dico paritet meam culpam , quod fubinde omiferim Pfalmos Paenitentiales , & litanias dici folitas in adminiflrationehujus Sacramenti. C. Contigit ne hoc, quiapericu- lum videbatur efle in mora, vel in¬ firmus (olicitabat ? in tali enim cafu propter mortis accelerationem, ftatim incipiendum efl ab unčlioni- bus,nec precumfolitarumomiflio eft peccatum, ut notat Henriquez lib. t, . cap. 2. n um. f. P. P. R. aliquando abfque hac neceffitate eas intermifi. C. V. D. malb operatur eas omittendo , quamvis probabile fit earum omiilionem abfque caufa, dummodo non fit ex contemptu , non efle mortale, itaCaftroPalaus fupr.punB. S. num. 14. quia Ritua¬ le eas prsecipiens, non utitur ver- bis imperativis. g£. P. P. R. dico meam cul- psm , quod in quadam occafion« adeo feftinanter merim vocat? Sandam Unčtionem adminiiln dam, ut abfcjuč candeiis,ftolJ,ii perpelliceo eam adminiftraveri quia davim Sacriftise inveniret potui; & nifi feftinanter illucpt: dus fuiflem, infirmus abfque: Sacramento decefliflet. C. Hoc Sacramentum alt ftola, & fuperpelliceo admiral nequit, quin lethalis culpaina tur , quantumvis infirmus ati eo mori deberet, ita CaftroM citatisSuarez, Naido, & Bonač ubi[uprapnnB. 8. num. 11. CMC rium probabiie cenfet cumPi vino, Leander a Sacramento u 1. trači. 4. d]p. 4.7.23. quipro opinione allegat Palaum,fed® fiquidem hic Author oppolitiro prefse aflerit loco ab eodemb dro, & a me citato; ubi Palm dicit: Ut Sacerdos miniflrata'’ Sacramentum accedat juperpu & Jio/a indutm : &' abfatu ti’ 1 bm J,'aeris peccatum effet mor tihi cramentum mini/iraret ; 'etiamfr mm ab[cjue unBione decederet'. reverentia Sacramenti cuiiibetf ta utilitati prafnenda efl. b eCi randum de iftoLeandrilapfiri mi. Ouia alicjiuando bonus Homer us. Addit Leander ibi$ niftrationem hujus Sacrainent |Ji qud ulla caufa, & fine lucnims® latione, veniale peccatum n 011 cederc„ Ego at Tkalo h 217. pol mentum liceo: qu mentum cx mora ornamer fta unft quia cim ptr ticcid am,fuKc deret,ob patiens e tamen fi ant comi ftola ipli mini rum, qu ret, qui tanta ne 87. P pam,,qv firmo Sa -ftionis c prscede; habui. C. Fu P. Ta cumvets tnusablf Ph« fuif C. Ef frems Ll “'ftoanr ^cumr fed 'm r ocat® miniti lol 4 ,i traven 'eniret liucptt bfquil m abf iminil >aincur ius abi ho Pat : Bonač i. cone um Po iento ii ]ui pro jfednii olitum; iemLs Pal)®- -atan* >er/>tk : te 'talij ntmfr tret : iktf Nec' apfu cl it hi* ■Miti nenti* ininis 9 nno^ % Cap. V. Fars lll.de modo adm,Extrem. Unclio. Egoarbitror cum Amico/» curfu Caftro Palaus ter:?. 4. traSt. 2 6 d/Jp. fkthg.tom.%. dijp. 1 j.feB.S.num. 217. pofle miniftrari hoc Sacra- mentum abfque ftola, &fuperpel- liceo: quando infirmus aliudSacra- mentum fufcipere non potnit, &fi exmora, qucc fit in accipiendis his ornamentis, infirmus abfqu£San- fta unftione decedere debderet, quiacum hocSacramentum poffit ptr aeciiens caufare primam grati- am,fodecenti adminiftrationi ce- deret, ob ingens beneficium, quod patiens ex eo percipere poflet: at- tamen fi infirmus confeffus fuiffet, -ant communicaffet, putarem abi- qu 4 ftola, & fuperpelliceo non eiTe ipfi miniftradum hoc Sacramen- cum, quamvis abfque eo decede- Iet i quia in hoc cafu non effet fanta neceffitas. 87. P. P. R. dico meam cul- , qu6d miniftraverim uni in- frraoSacramentum extremte un- rtionis cum oleo benedičto anni f fcedentis , quia novum non habu/. * C- Puit ne ex mera neceffitate ? '• Tanta fuit neceffitas , ut fi tum veteri nonminiftraffem, infir- ^ sa b(quž hoc Sacramento.mor- tUl « fuiffet. v-Eft opinio communis D. D. miniftrari Sacramentum ex- 3 * Unftionis cum Gleo Lene- at " ° anp » pneeedentis, & fi hoc fi- WA CU , rn nece fittate non fblum vali- dč r . ulLate non loium van- > led etiam ličiti hoefievi, ita unic, punB. 2. num. 12. & licetV. D. illud miniftraverit cum oleo ve¬ teri in cafu neceffitatis, potuit ta- men peccaffe propter rnox dicen- da. Dicat mihi, ruit ne V. D. cul« pabiliter negligens in procurando oleo noviter benedičto ? P. Ita P, R, negligens fui. C, Etnoncogitavit, quodtem- pore hujus omimonispotneric oc- currere aliqua urgens infirmitas, ob quam obligaretur miniftrare ex- tremam llnčlionem cum oleo ve¬ teri ? P. Certumeft P. R. mehabuiffe aliquem remorfuin fuper hunc ca« fum. C. Eft dočtrina Poflevirii, Zam- brani, Trullench, & aliorum apud Leandrum k Sacramento tom. 1. traB. 4, dijp. 2. qutafi. 11 . graviter peccare Paročhum miniftrantem extreroam unčtionern cum oleo veteri extra cafum neceffitatis, & Leander ibi pro hac opinione citat pariter Dianam part. 3. traB. 4. rsfjl. 176.$” part. 9. 6. re/o/. 46. ci- tatio part. 3. eft fidelis, & vera, fed non part. 9. cum in ea Diana non aflerat doarinam , pro qu : a eum Leander allegat, fed contrariam , dicit enim ibi Diana : Item poterit Set cer do s in defeBu olei epu dem orani uti oleo veteri alt trm anni : fed qutd- quid fit de hoc, affirmat Leander ibi cum Henriquez, Sk, Ledefina, ‘ graviter mini- T r ftrando & alijs non peccari Q . ip Trajat m XIII. de Officio Farochoruni. ftrando extremamlIn. concupifcentiam videndi, audien- di, tangendi: ergo propter hanc rationem un&io in ijs partibus erit facienda: Fateor hanc rationem magnam mihi difticultatem caufa- re; quandoquidem fi furduspecca- vit per concupifcentiam audiendi, pecus per concupifcentiam viden¬ di , & mancus per eam tangendi $ hocnecfuit peccatum anditus, nec oculorum, nec manuum : ergo vi- detur non pofie dici cjuidpuid per auditum per vifum , per taBum deli- epuijli, fed dicendum erit ( ftippofi- ta hac ratione Layman) Qufdauid per concupifcentiam videndi , audien¬ di , tangendi deličjuijli , quod nequit 9t- P. P. R. dico pariter me- concedi: NihilominuscumDo&o- * m culpam,qupdinaStuminiftran- resadeogravesliane dočtrinam af- jliEttremam Unftionem uni caeco, Jerant, eam fequor; quia, quemad- modum in eo, qui accedit contri- tus ad confeflionem, vel cum fo- lis peccatis vita praeteritae, falvatur veriras forma Ego te dhfolvo , licet illa ablblutio ačtualiter nullam cul- pam deleat; cum ejus lenftis fit: Sacramentum abfolutionu tihi impen- 4./« B.i.num. 13. exquolicarguo, interveniente fcandalo , aut pru- denti ejus formidine, poteft inter- dumomitti id, quod de lege Divi¬ na, aut humana obligat; cum lex naturalis evirandi fcandalum pra- Ferenda fit legi Divina:, aut Huma¬ na:: Ergo a fortiori poterit omitti fupplementum defečtus commifli 'nneftro cafu pofca prudenti for- midinede fcandalo; cum nullum 5. im le putai xit fact I efle ti no con probal :ma 11 mate ■ation: etfpett Ghri : un® t Petji« nocent opolit* icč f in mat ^Aetprsceptum Divinum,aut hu- •unv® m anum obligans /ii//e»zgraviterad ifniatt lufcipiendum Sacramentum Extre- ionift ena;Unclionis juxta opinionem re- ; fiteo: utam. :nim® s.tf 1 eliti; cof .tibif batW pite" 1 de# :m to ddepr; ; ceP lin®' til etiam oculos unxerim. [7 Etat ne a nativitate cmcus ? Pa P. R. 7 Protulit ne V.D. formam fu- Hahuncfcnfum abfolutč, vel con- "itionat^ ? p Abfolutb eam protuli, Quando mgrotus caret ma- do , utinquit AngelicuscalamusD. >aicLayman Jupr.mm. 6. d- Thomas part- 2. 24. art. 3. ad 5. i?2 Trajat m XIII. de Officio Farochorum . ad f. in fine: ita pariter falvabitur fenfus form* extremae undionis, quamvis perfona per fenfum non peccaverit. 92. Ex qua ratione infero poffe dici formam Extremee Undionis abfolutč, & non conditionatž, ut inquit Valentiaapud Dianam part. I o. traB. 1 6 .Mifc:l. 6. > efcrl . 8 1 • §-fed hic : quia ipfamet forma efftcitfen- fum conditionalem : Quidquidptc- eajii , ideji , fifortc peccttjli; & quia ejus fenliis eft (icut ille abfolutionis dataproportione: Sacramentum rt - mijfivum reliquiarum peccatorum ti¬ hi impendo. P. R. dico meam cul- mile vitd difcrimen inciderint. tjuj cum hoc Sacramentum non impr mat charaderem, non eft rado,a irnpediatreiterationem, poftquai ceuavit primum periculum moro & lecundum advenerit: & noti Balfteus liibtiliter, & egregii h Extrtma UnBio 3. mtm. 3. non el necefiarium, ut infirmus conval; fcat, fed fušficere, ut melius hak re caeperit, & medicorum jut extra probabile, leu propinquc mortis periculum conftitutusit rit ad hoc, ut poli aliquod temp iteruminungipolfit: & additLea: derdeSacramento part. 1. trd dijp 4. qufi; exprefse concedit reiterandatf Extremam Undionem, dum^: qu»ndo infirmusč periculo^ i.o juvari potemni , cum in ali ud Ji- ergo durante eodcm periculo" 1 , «1“ orca 1 j*tema ‘peculati tontrari «0 Veri diclo d ( . 56 . Ic c %d 0 < it. {]« n impt, itio,ct mortii & not c v P 777 de modo adminiftr. Extrem, Unflio, hi nrobabilius cft, non poffe ite- affirmatDiana fart.K. h rejo/. w >r lu . 88, videhcet, quod in caiunecem dico meam cul- nonet conval; iushals n jul; pinquir utusrt d temp iditLei i.trAi fufficie :riculoi ie adalt rigintii nius me ras gn; ydropl bi fuf« Si, P« 1 indro* n fine^ o mu®' )babi!' v :um,f lius,^ : COtlfr 11 litur,^ andam f dumf ;uloe VJl ■iculon' rum conferri. 9f . P. P. R pam, quod dum pergerem pro mi- niftrsmda uni infirmo extrema un- flione, repentinus cafus eum fen- $im ad mortem reducens fuperve- nerit,&ne abfqu£ Sacramcnto de- cederet, quinqu& ejus fenfus fub unaeademqudformaunxerim, di- cendo; L‘tr tjias Savci m unctio- ms &c. C. Hoc docučre aliqui Dočto- resinfimilicafu: alijdixereunicum tantum fenfum poffe ungi, & dici: br ijhm SanSiam UnStionem ere. inUlftat tihi Dominu! quidquid de- tyuiji per vifum , auditum , odora- tuvioujlum , taftum , fr grejfum: e S° vero puto, hoc aliqualiter tontravenire damnationi Innocen- ^Unpropofitione prim a, fecun- dumquam tenemur fequicertum Jlj tebus, k quibus ex inftitutione ^briftiDomini noftri pedentvalor bjeramentorum, ut funt materia, ° rma , & intentio Miniftri: fedfic *. > 9 u °d ha; dočtrina: verfantur C,rc * fubftantiam Sacramenti ? trem £ Un&ionis , & licet fint r e eulativd probabiles, tutius eft TOntrariu ■ ■ * n • ^ r pb arium, u t videri poteft in Bat f xtrema UnBio i. v um. g. fr. §. v erum. ergo has • aliquantum opponuntur dičlo Decreto. . & Idem arbitror de eo, quod c, ^doSuarez } Barbofam, & aUos tatis plures Miniftri uno, eodem- qud tempore effe poftint in Sacra- mento extrema: unčtionis , ita ut unus unum fenfum ungat partiali forma prolata, & alteralterum fen¬ fum ungat itidem prolata forma partiali: quia, cum hajc do&rina fit folum probabilis, contraria au- tem tutior, & a Miniftro pendeat valor Sacramenti, non eft feguen- dum probabile reličto tutiori : ade6que fecurius, & fatius effe te. neo, infirmum abfque extremaun- ftionedecedere, quam|Sacramen- tum irreventia; periculo exponerc; cum hoc Sacramentum non fit de neceftitateprrecepti, benč vero re- verentia Sacramento debita. 57. P. P. R. dico meam culpam me extremam unčlionem mini- ftraffe puero, qui nondum ad Sacram Communionem admiffus fuerat. C. Pervenerat ne ad fepten- nium? P. Ita P.R. C. Fuit ne adhuc ufu rationis prteditus ? P. ItaP.R.inmeaopinione. C. Cur ergo dubitabat de ličita in hoccafu Sacramenti adminiftra- tione? P. P. R. Quia pbftquam exaudi- vi ejus confeffionem, nunquain peccatum ačlualefibinotum com- mififfe deprehcndi. V C.Pue- Trajat m XIII. de Officio Parochorum. C. Pueris ufu rationis prttditis, quod ordinarie circa feptennium contingit, danda eft extrema un- čtio, tametfi Sacram Euchariftiam nondum receperint, ita Layman tom. 2. lib. 5. trači. 8- cap. 6. num. 2. & licet conftaret nullam eos com- milifleculpam ačtualem, pofletip- fis adminiftrari, ita cumS.Bonaven- tura, Suarez, & alijs, docct Villalo- bos in /um. part. \. trači. 10. diffic. 4. num. 7. qui afferit non requiri pec- catum aftuale, ut hoc Sacramen- tum fufcipi poflit: Albertus Ma- gnus quoquč ait inMariali cap. 72. 74- Mariam Sančbiftimam Do¬ minam noftram fufcepifle extre- mam Unčtionem, prout refertS. Antoninus/rfr/. 3. tit. 14. cap. 8. §. 3 .Ponit Albertm^ quod Beata Maria inmortefefecerit inungi, ficut enim communicavit; & boe mn quia in- digeret, c um nullumpeccatum , etiam veniale , ne c reliquia peče ati ejfent in ta,fed , ut pr a.ber et fdelibm in omni- bus excmplum humiiitatis , & vita. Cbriftiana : idem fentiunt Sylve- fter in Kofa Aurea, Bernardinus de Bufto,&Canifius,tefte Suarez tom. 2. in 3 .part. quaft. 87- art. 4. dift>, 1 8. fe 3 . 3. §• folum igitur. 58. Hoc Sacramentum poteft pariter miniftrari fatuis, feu illis, qui ufum rationis amiferunt, licet tanquam rationis expertes illud non petierint , fi ante lapfum in amentiam id interpretative petie- jrint, Chriftianč vivendo,8cceternas falutis memores fuerint, quodpi? fumendum eft, dummodo nihil contrariumconftet; itaBarbofc poteft. Parocb. part. 1. cap. 22. m 14. (non num. 3 \.utex Correflorij; rore refert D'ana part. f.traS, p fol. 84. iufne ) ubi etiam fejui i. alijs citatu bane doBrin.vn. P A R S IV. De modo obfervank, Varocho in t eft amen tis inj.r- morum. "VTOn eft meum hic agere de■ lemnitate civili, qus ad tel menta rečtč condenda requirit: quiainhocfurttfatis periti Nore neque de fub.ilitatibus, cautioi bus, aut cautdis , quas legesc cernunt in hac ma teria; hoc ei fu(Iorem,& copioiiorem trafl® poftularet. Solum ergo hief de aliquibus rebus a Parochcv Confeflario fciendis temportif infirmus eum conlulit in ordine- difpofitionem (use uiti m* vol® tis , aut quando contra confc tiam eum teftari animadverte- hoc, ut de ritž faciendis eun £ admonere poHTt. 99. P. P. R. Confiteor, f uni infirmo, multum, 8fultra® lubftantiam debitori confuh® quod abftjuč ferupulo poffet ( ; nere de fuis facultatibus necd ; profuneralibus; &quodrd 1(il! daretur creditoribus. C.Vj c. v in exequ crigend« paratibu fedmod P. P- fuithoc, nefutep & ptopc GB fonaftui quxm P. P. fuerunt £i ultra; C. Si fuerunt; bilia, au prietas a tet, tun crant: 1 eum ho praeteroi farnim p fieri nor de illis bi Funere bonaillii quamvis Vata elTe dum pr ?ompa, P e n(is, c fcneralil «ina P & T «firuna n. juodpn o nihlt iarbolai 22. »a reflorijt raS. j,i n ftyui i. [V. infr. ;eredei: e ad tel ■equirit! ti Noti , cautio' ; legesi hoc eoi trato h hicf :ocho,< nporeif i ordint ; X vol®' i confe dverte' lis eunt cor, f c ultra 1 & )nfulver ; ' offetf s neceli .drefi«^ Q t y_ p. IV. de modo. obferv C. V.D.admonuitneipfum,ne inexequijs magni liimptus fierent, erigendo Caftrum doloriscum ap- paratibus pretiofis, & nimia pompa; fedmoderatč fierent expeniie ? P. P. R. Primum quod dixi, fuit hoc, ut fierent cum moderatio- nefuspaupertati correfpondente, &proportionata. „ C. Bona, quce habuit haec Per¬ lona,fuerunt ne aliena, aut propria, fuarzrealieno effentgravata ? P. P. R. Bona , quce habuit, fuerunt propria, licet tantundem, &' ultra alijs deberet. C. Si omnia bona illius infirmi fuerunt aliena: V. G. fi habuit mo- bilia, aut immobilia, quorum pro- prietas ad aliam perfonam fpečta- fetunc fuo Domino reftituenda trant: nec poterantfieri funeralia cum horum bonorum expenfis , praeterouam, fi hoc efletita necef- hdumpro exequijs, ut alio modo fari non poffet; in hoc enim cafu, deillisbonispoflet accipi, quod pro Funere moderato opus eflet. Si “onaillius infirmi fuerunt propria, guamvis debitis, & hypotheca gra- ^aeffent, poterat accipi necefla- riUm pro decenti Funere abfquč ?°mpa, &apparatu, autmultisex- l^fis. cumfumptus, qui fiuntpro u oeralibus fint privilegiati. Eft do- !t toa Petri de Navarra tom. z. lil>. T * re Ji cap.finale , Hub. 2. num. 23. : f & pro fua opinione citat Syl- 1 j Paludanum, & alios. C. v " . ti Par. m tejlam. infir. 100. P. P. R. confiteor, quod infirmus petierit h me confilium , utrum poifet mutareteftamentum conditum intervivos, ad quodre- Ipondi affirmativč. C. Primum teftamentum fuerat ne conditum cum juramento illud nunquam revocandi? feclufoenim hoc juramento,cum teftamentum fit ex natura fua revocabile, pote¬ rat ex juftacaufa mutari. P. P. R. cum juramento pri- mum teftamentum firmaverat. C. Habuit ne juftam caufam re¬ vocandi primum teftamentum? P. Mihividetur eamhabuifle. C. Qualem caufam habuit ? P. InprimoTeftamentounicam Filiarn htereditate privavit, nihil prorfus ei relinquendo, ex eo, quod contra luam voluntatem matrimo- nium inierit. C. Contraxit ne Matrimonium Filia cum perlona conditionis nota- biliterinferioris? P. P. R. Perfona, cum qua corv- traxit matrimonium non fuit a:qua- lisconditionis; fuit tamenhonefti« Parentibus nata. C. Fuit ne vigintiquinque anno- rum Filia, quando duxitmaritum? P. Adhuc ultra. C. Suppono primo pro folutio- ne hujus caliis ( quod F!ia conrra voluntatem fui Parentis contra- hens matrimonium cum perlona inferioris conditionis, non propte- reaexhaeredari poifit, quamvis ali) Y 2, afer- ijS TraB at m XIII. de affirmativam teneant juxta relata part. i. Prax. traB. 4. cap. 2. num. 19. pag. 80. fedfiFilia habetvigin- tiquinqueannos, nec operil Paren- tis duxit antecedenrer maritum , non imputatur Filise fecundum le- ges , fi contrahat matrirnonium cum Perfona inferioris condicionis? nec Parens hac de caufa poteft eam haereditate privare , ita Villalobos tom. 2.traB.2,o.dijfic. \%.num.z. Suppono (ecundo , Teftamen- tum juramento firmatum, com- muniter non pofleličite, Sc abfque gravi peccato revocari ita cum Ju- IioClaro, St communi Villalobos ib id diffic. 22. num. 7. quamvis va- lida eritrevocatio, fi ineaexprefla fiat mentio juramenti emiftiin pri- mo teftamento. Villalobos ibid. num. 6. Sanchez in Confil. tom. 2. lih. 4. cap. 1. dub. 17. num. 5. 101. Hisfuppofitisdicatmihi V. D.nunquid abfqu£ ullo dubio cre- didit, infirmum condidifle tefta- mentum juratum ex odio concepto adverfusFiliam, propter matrimo- nium iplo relučfante contračfum ? P. Ita P. R. C. Ergo juramentum emiftum cum hocmotivo eum non obliga- bat, ut dixi part. 1. Prax. traB. 2. cap. 1. num. 7 2 pag. 5 6. & licet non fuiflet teftamentum juratum pro¬ pter hoc motivum, poterat tamen illud mutare, ut infero ex dodrina D\mxpart. 5. traB. j.refol. 22- ubi •it teftamentum contra juftas leges Officio Parochorum. C. V. conditum 5 licet lit juratum, poj v. G. ličiti revocari: fed fic eft, qiE bus co hoc teftamentum fuerit contra j gradun ftas leges conditum, fiquidemnt cus, au poterat ob hanc caufam Filiatne Mod hseredare: erg6 hoc teftamentin poterat quamvis juramento firmatumf: rio,erat tuitličite revocari: ex quo evide cum, ei ter patet, V.. D. potuifte ličiti,! lem pa debuifle huic infirmo fuadere,t ret,qu; primum teftamentum revocara fetličiti Iuamquž Filiam hrercdem inffittt cipere; ret. _ ne, aut 102. P. Alius infirmus habuitF quendi lium fpurium, cui aliquamfubte hite prt tiara relinquere intendebat, e. caminol autem hoc nefas efle dixL tenereti * C FilijIpurijnonpofluntfucct 60.^6: dere eorum Parentibus,neepert hendum ftamentum, nec ab inteftato,#; Geni percontračlum intervivos, fe® *i°ipuri( dum Textum Civilem: Op' debeai damnato funt coitu , omniprorf- ' n quere nefcio exduduntur , T. licet , G nat. iiberis , infne : Quatnvisf : at ds 8 naturales poftint inftitui univer- Ipuriuss les hteredes, fi Parentesmonh^ * c ur on ant legitimum: C. de flij's n 0 ’ 'T t j c ^ u ead. L. Sthoctenet Leftius LJ* ,/'?• & jujlit. cap. 29. dub. 6- num. 71. p nis mer ' us naturalis dicitur ille, qui nafi jj Uer o a! exGenitoribus, interqu ostem; hci re conceptionis, & nativitatis" fuit impedimentum dirimens f ’ ~ d trimonium; fpurius eft ille, f Icitur ex parentibus , inter f . l0 F tempore conceptionis,Senati' 1 ' Cr| ml tis fuit impedimentum diritff ,71 pra r y, p. IV de modo. obferv. a Var. in iejiam. infir. it; tj pol v. G. ille, qui nafcitur a Parenti- , qut; bus confanguineis intra quartum ntra j; gradum, vel cujus Pater eft uxora- emns tus,aut facris initiajtus & c. iatnc Modus licitus ,quo hic infirmus entuni porerat allauid relinquereFilio fpu- :um p tio,erat, inltituendo haeredem ami- evidc cum,eundemrogando, ut filio ta- cite,: lem partem fignanter dare place- lere,i ret,quampoftmodum AmicuspoC- ocare fetličite 1 tradere, & filius fpurius ac- indiffl cipere; ablqu£ tamen obligatio- ne, aut promiflione amid exe- abuitE q trendi petitionem infirmi; quia fublli fiaec promiffio eflet graviter peč¬ at, cf caminofa, eamqueadimplerenon teneretur: ita Lefilus ibid. num. itfucti < 5 o.tr 62. Inhoccafunoncompre- eper« henduntur alimenta , qute certum itOjffi ^ Genitorem poffe relinquere fi- , few jj°fpurio, cum hcec jure naturae ip- Cji i ddebeantur, nec tantum potefl re- 'or‘p : \ ji^uere alimenta ad vitam necef- , G " r ' J iverum etiam pro dscentia fui ivisfi 8t perfonatum, quas filius niverl *puriusalere tenetur, V. G. fi habe- m hab Kurorem, aut filios: Sanchez in »0‘ 'jf u l c a’i.^.cap. ^.dub. 34. num. 3. Z.; & etiam titulo remuneratio- 1 1. ‘ n,s me ntorum poteft Pater relin- nafe' jj Ucrc aiiquid filio fpurio ; Modus i temp faciendi videri poteft in San- atisP ^p&id.dui. 3 %.num. 1.&2. & in erts f ' j ' Je Matrim. lib. 6. dif. 6. & in , rt. p. trači. 3. rfel. 131. ,j ’ 0 b P-P. R. confiteor, quod ’, an '! h Cfl ‘ n ^ rmo prono ad relinquen- ■i^f ;n P ra ^er legitimam aliam por- tionem uni filio fu&ferim, uta’qua- liter omnes haeredes inftitueret. C, Et quodnam motivum ha- buit Pater relinquendi iili filio por- tionem praeter legitimam ? P„ Quia hunc prte eseteris dili- gebat. C. Suppono licitum efle relin- quere aliquidplus uni, qukm alteri filio, V. G. tertiam , aut quintam partem, plus, vel minus juxta di- fpofitiones legum Municipalium; Veruntamen fi juftacaufanon lup- petat, & ex inordinato afFečtu inter liberos (quorum natura commu- nis eft) fuccellionis insequalitatem conftituere plerumque peccatum eft, ita Layman tom. \.hb. 3 ,fe&. p, cap. p. num. 13. Licebit tamen ex caula jufta aliquam incequalita- tem inter liberos conftituere: juftas autem caufae intequalitatis inter li¬ beros conftituendte funt, fi inter eos aliqui de Teftatore domefticis oblequijs, ali j luč officijsmagis me¬ riti fuerint, fi qui plus indigere vi- deantur, quia bonisadventitijs ca- rent, fi aclhucpufilli magno fumptu inftudijs educari debeant, deniquč fi fecundum gentis confuetudinem priusgeniti alijs, aut mafeuli ftemi- nis infucceflionepraeferantur 8cc. 104. P. Alium infirmum, qui prteter pauperculum Fratrem, ali- os non habuit confanguineos, nec eum hteredem inftituerecogitabat; Ted alium extraneum; nolvi abfol- yere, doneč voluntatem mutarer. V 3 C. Fr*- ejusmodi perlona; fanguine, * tia, aut obicquijsconjunct*le£ honorcntur, ha:reditatte ip!ap C V J Si ceftaroi propio op na liberis animtelalutem, ut monetLavm tild. iof. P. Habeo pariter fcru; lumexeo, quoduniinfirmo,piii opus fundare cogitanti, id dl ferim. ealegatis i It at ix L, a hscliberc cordat o n ipla fit, qi partcm k C. Qualenam motivumhi arbimumj relinguat, neceilaria ijS Traftat m XIII. de Officto Parochorum. C. Frater ifteerat ne in extrema a teftatore caveri confultiuselt, vel gravi neceffitate ? P. P. R. Non fuit intalinecefi fitate conftitutus, fed aliquo fubfi- dio indiguit, ut decenter, & cum peribus alijfuč caufis pijs relicia omn minori labore vivere poflet. C. Fuiffet ne motivum fcandali, fi hunc fratrem haeredem non infti- tuiflet ? Frater plurimum conquereba- tur, & alij pariter teftatorem infir- mum arguebant. C. Si Frater effet in extrem», aut gravi neceffitate conftitutus, teneretur infirmus faltem necefla- ria ei relinquere, ut de eleemofyna agendo dixi, part. \.l‘rax. tra 3 . io. num. 44./^. 3 48. de quo fufius tra- čtatP. Moya in felc 3 . tom. 1. trači. 6. d$. 6. q. 4. fi vero in gravi, aut *xtrema neceffitate non fuit con¬ ftitutus, quamvis alicui miferias ef- fet fubjeaus, non tenebatur tefta- tor eum hceredem inftituere , nifi fortč fcandalum fequeretur: Eft doftrina Bonacince, Sa, & aliorum apud Dianam part. 1. trači. %.refol. 85. quianullalex nec naturalis, nec Divina, nec humanaobligat adin- muguuui giituiuumisaiu.ju<“ ,,r (j a , ftituendoshseredesfratresinnecef- rum partem bonorum eidern '* fitate gravi, aut extremanoncon- ftitutospraecifo fcandalo. Per fcan¬ dalum autemnon intelliguntur la- mentationes,murmurationes, que- relce fratru,& amicoru,eo quod hse- redes inftituti no fuerint. ItaLayml tom. 1 JO>.%. tra 3 . $.fečl. y. cap. f. fub. num, 17. §, Dico. V, Interdum ver6 V. D P. Videre, quodplureshabsi filios, &defiderium, uteosdem. man vites relinqueret. . I0 ^ ” C. Fuit ne Teftatorperfonao: ^ lter habeo bus affluens, ita ut reličHs neceli c ar, i innrrr rijs pro fuftentatione filiorumi tll ' ,0 ' iem 1 centi, poflet opus pium pariterfi > & dare? * P. Ita P. R. Capitalefufe remanfiffet. „'.™ tllum C. ErgoV.D. non ben 4 $' J| a ’' ta caut pia hac intentione eum retrahc ent0 [ do; quandoquidem valdd con« L . am c niens eft, ut Teftatores recordsn- el,e omnia bona aDeo acceptaf« in fignum gratitudinis aliquafl^ C- V.D guamvis ut fuce Ecclefice offerant in anim&c Cbij^ 0 ^ ita exp priae utilitatem,autinpauperes (I ^ gent; quatenusChriftoDomi 111 ’ . perfona pauperum , tanquamjj ® hseredecum fuisfilijsinftitutol * lc «nd 0; j| vinam afliftentiam adeo necd 1 ' j: am pro fpiritualibus & temp 0,t di u bus emolumentis confequan tur ( ti/, • C. V. P. IV. de modo. objet e ■' Siteftatornonhaberet fubftantiam propio operefundando, ac ejus bo- ipfan na liberis ad fuftentationem hone " relias omnino neeeffaria videantur, r , ea legaris minuenda non effe, con- J fattxL, affert. Non debettamen r f cri » hscliberorum neceflitas teftatori n0 pi [ cordato major apparere, quamre- id dir. ip (a bl i S u0 minus faltem a!iquam partem lecnndum prudentis viri jhIhJj arbitnumpauperibusproanimafua ’ relinquar, nifi clarum fit filijs omnia shabr neC£ ii"aria fore: cit doctrina Lay- isdemi ^uiifup.num. 17. 106. P. Remorfum aliquempa- ■fonac: dterhabeo in ca(u fequenti: Qui- s ne«! dam infirmus mihi revelavit refti- jrumt' tU! ' onem aliquam ab ipfo effefa- riterfj Bendam, & nulli alteri, quam fuo Confeffario prudenter manifeftan- fufSoe l i am ;ego autem ignorans modum, ^medium fatisfaciendi cum re- cauteia,dixi ei,ut in fuote- .gtrabc ament o prarciperet mihi confi- k con« gnandam qnantitatem, quam re- is vc ‘iavir effe reftitutioni obnoxiam. a f u & ^-D.Non malčoperataeft, uan iji'' 9 Uamv is una defuerit circumftan- dem ' J' 5 ’ nern P^ ? ut infirmus fchedu- • im sf r a /l! P ro priž manu feriberet, fi poC- ere sc ’' e . era ^velper manusV.D., in 0 niin ? Ita ex primeret: Mea voluntas ma® 1 * , m ° Confeffario fanta quanti- ' u to,P | J '‘ w kwur’ & pofteaclaufulam l£ ceit i Cla ' em teftamento apponeret , mp orf : Mea veluntas eft, ut febe- an tiff' fjf ’ reperietur in mambi« Ti- * ' ’ t r opr\a f aut e j ls feripta • v. a Par. m teftam. infir. i recognefcatur pr o mea , ac eidem d meU baredibies immediate poji m?um C bit um conffgnetur qu ant it as in dicia fchedula con ten ta, & ne ratio ab ipftt pet at ur ( Jicut peti neejuit ) de f ne ad quemhae pecunia eft dftinata. Ita Marchaaus in fum. tom. 2. lib. 7, part. 3. traB. uit. docum. 2 . num.2. 107. Similes cafus regulariter pofllint occurrere Parocho, aut Confeffario segroto intereffenti in ordine ad ultimas voluntates. Ut autem Confeffarius praefertim Re- ligiofus majore fpiritu, libertate , & fručtu hominum animas juvare poffit,conftiltum non eft, ut con- feUioniteftamentorum ipfe inter- fit; fiquidem difficulter evadet il- laefus,8cimmunisa murmurationi- bus, eegre ferentium dilpolitionem infirmi, licet revera hme abfqu& fuo interventu acciderit: Jn caufts pecuniarjif ( aitS. Ambroftus lib. 3. de Ojfic. cap.t).') intervenire non eft Ca- cerdotis , in quibus non poieftfterirfuin frequenter Udatur a It er , qui vinci- tur , quoniam intercefforis bcnefcio fe viBum arbitratur : Prseterea Con¬ feffarius nullo modo teftatori in particulari fuadeat, quibus hjere- ditas,vel legatarelinqui debeant; praffertim fibi, vel proprke Eccle- fis, aut Conventui, quia hoc fapit avaritiam,aquadebet valdč cave- re perfona Deo addi&a, juxta di- člum Chrifti Domini Lucte cap. 1 2 . cavete ab omni avaritia. Sed expe- dit fermč in genere tantum pias di- fpenfa- 1 6o Traffiatui XIII. fpenfationescommendare,nifi te- ftator confilium petens dirigendus fit, ipsique explicandum, quidnam confideratis omnibus honeftius ad tnimce ejus falutem utilius, De6- que gratius exiftimetur. Debet pariter ConfelTarius fua- dere infirmo, ut tempeftivč de fuis rebus dilponat, & ne in mortis ago- nem differat, fed id facere aggre- diatur, antequam mortis pericu- lum timeatur, dum fenfus, & ratio vigent, ut quietius meliore confi- lio , & majore apud Deum merito perficiat, tempore, quo in gratia DEI piaemifla etiž facra Confeflio- ne, ac Communione conftitutum le efte exiftimat; iniuper eundem admoneat, ut de pr&dičHs clarč, & diftinčtč difponat,nelitibus de- tur occafio, quae (unt origo, & fb- mentum odiorum,& diflenfionum: Demum ut in difpofitione Mifia- rum ita (e gerat,ut quantocyus ce- lebrentur pro celeri animse fute fuffragio, utvanitatem in apparatu fui funeris abhorreat; etenim val- de dedecenseft, quod cadaver vili terrse confignandum, per plumas vanitatis ad ventum elevari prae- (umat; & quod jacensinfepulchro omnium pedibus fubječtum , alijs fupereminere ambiat. P A R S V. de Officio Parocborm . c, V. > 108. O, P-R. accufo me fi| I0 g, * negligentem in affiiic tutffim doinfirmisj & moribundis. quia in i C. Inter caeteras graves Pat n e pluri chi obligationes eft afTTftentia,, commui vifitatio infirmorum cum chariti: contend chriftiana, ut ponderat Cardir; viimpet Toletus lih. 5. cap. 5. fui. mm:,. quaprop his veri is : „ debet (Parochus)inS litio in c „ mos fua: Parochise viiitarei&f: tuto fupj ,, re,an Sacramento indigeant,ip pericJitai „ periculofus eft morbus; & dti; ‘nhndt „ miniftrare, ipf6fque ad Mij® CX 'Š UK •• „ dum exhortari, & ad facicnc. Dolores teftamenta,& alia Chriftianao: c °mpefci „ ra & in hoc non exequi offi« animam : „ eftgraviftimum peccatum. cn ‘ us: a Etquamvis citando Poffevk ^ r< j™ n ^ 1 dicat Marchadus tom. 2. IH. 4./»' ® . : c 2. traB. 3. doc um. 23 ,num.\A ' n ® lorie peccare graviter Parochuni c | a . lc > ff rentem moribundum, quai# J\ acit > 1 SančtiftimisSacramentis f? na velet® tus, & benč difpofitus; vu :: quandoin phrenefim incidit,, erj terquš fi eflet irnpoenitenS) co^ k ri ac occalione a fe amoverers c ens: hanc tame dodtrinan: nauta ex dilimitatR.P.MagifterLuM 1 • |Utai ^atun fragm. tom. 2 .fragm. 9. mirni' ^ nempe lialius non interfitad® [( ^ ^ fortandum infirmum, & ' n ^ do$pL fuis propofitis pro felici fubej c^,.^ De o bližati one PaVochi tdjuvand; fu^s Parochianos a d ion&m Morton. morteconfirmandum,tenea®' rr, thlJs 1 rochus fopč eum vidtare a ‘ ; ati,8c v« dem ftatum dignofcendu-& utr# 't,i Cere ^ majori affiftentia indigeat. de ai) ^ 10! J n. C, V. V. V. de Obli g. Paro. adjuvan.fuos Paro. &’c. \6\ me fii! 109. hanc fententiam Lumbier contra Charitatetn tentat, adeo- i affiilf; tbuflimam, Sccertiftimam cenfet; que opera pretium eft, ur Paro- is. q U ia in illo fupremo vira difcrimi- chus frequenter ad adius Fidei , ves Par ne pluribus aggreftionibus hoftis Spei, & Charitatiseliciendos infir- tentia,: communisanimce caftrum fuperare mumhortetur. Proponatinfirmo i chariu: contendit, ac fuarum deceptionum Cardii i vi impetuofa id occupare conatur, ,num, 1: quapropterliParochushuic forta- hus)int litio in obfidione ita ftricta confti- :are:M: tuto fuppetiasnon venit, fumopere ieant)(|s pericJiratur. Tentationes in illo infanti funt multae, vires infirmi [ f u fčipffl tx 'g U2: anguftice cor opprimunt: faciendr Dolores potentias fupprimunt, & ftianac; C0| npefGunt: anguftiae obftringunt i ofFciis animam: accidentia perturbant tum. *' en *' US: affliftioeft magna : pavor oflevirii tre mendus: horrormortis formi- lii.ifF ^' S: dubium defalute, vel da- aw. M ^tione, tormentum eftintole- bumfc ra ^ e i fpesconfortat, timor ter- uandop’ rct " ac ' t 5 & inter fpem, & timorem , elf/jint sn ®!e navicula flučtuans, in fub- i/elt® rntr ^ 10n ' s )ac damnationispericulo 'iditj p 1 a( *. lnven itur. Quomodo ergo non is,conf :: , cntnece ffarium ut Parochus, ve- verers ut | na , ura dexter teneat puppim nMard 5 Cnn "^ e xhortationis , admonitio- um pi num i uunimje navigium tot undis ' uin x ad fecurum glorije por- J t3 det Uni perducere valeat. Sc in tif ,i 1 1?* V ai ‘ios folet attentare mo- L fubetf tv' Dcena °n ad animam in hoc ; nea tuit r ra piendam, quos faplens Pa- ad £ j af;, ! JS non debet ignorare, ut ■ rc atl >^ verfuti ferpentis illufiones it dem* 6 S Ueat: aliquos contra fi- ‘ j alios contra ipem, Sc alios \oy $ magnam Dei milericordiam, im- menlam ejus bonitatem, 5 c amo- rem, vi cujus neminem perdere , led ornnes falvare peroptat: nec veniffe in mundum ad juftos , led peccatores quasrendos; pretiolum Chrifti JESII Sanguinem ei reprce- fentet, in cujus rubicundis corallis redemptionis noftra; pretium affer- vatur , ac exiguis noftris meritis, non gloriam , fed deličlis pmnam seternam deberi: acproindeChri- flum Dominum morte lua, & paF fioneCoronam illam immortalem nobis promerviflfe : potentilHmž Reginse Angelorum interceffione eum fulciat, quse lemper fuit, & eft Peccatorum protečlrix, meticulo- lorum afvlum , formidoloforum animatrix, defolatorum refugium, afflidorum confoIatrix, dereličto- rum Mater, pauperum Patrocini- um, milerorum Špes, feopus fplen- dens, ad cujus lucern cordis noftri lupplicationes, & affečius direčti, felix iter inter mortis turbines, & tempeftates nobis promittit. 11 r. Si infirmus nimium de Di¬ vina Pietare praeliimat, inferutabi- lia Dei judicia ei obijciat: latro enim č Cruce a Chrifto ad Paradiliim du- citur, & alterum č fuis humeris in infernum emittit, & tamen primus X in M) 2 Tratim XIII, de invitanonfuit minus iniquusquam alter: Judam, poftquam ad fuam menfam, fkfocietatem admiffuseft, perirefinit; &fuper injurium, & blasphemum Longinum benedi- čtionem fuam effundit: Magos, Regionis adeo longinquce incolas fute lucis radijs illuminat; Herodem in eodem diftričtu commorantem inter fuorum errorum tenebras re- linquit: Terribilis in confilijs Deu* ! ffalm. 6f. His alijfaue motivis ju- ftum, ac debitumDei timoremin- firmo incutiat, & fiiadeat. 112. Alios ex preteritarum cul- parum reminifcentia valdč affličtos deprehendet, hos ad fpem animet propofito infallibili Dei verbo, par- cendi peccatori veri contrito, ac cadum, & terram potius tranfitura, quam verbum Domini practeritu- rum. Alios in fuis fceleribus de- flendistepidos, &defidescomperi- et, quibus Dei offenfie graviraš eft proponenda, & quam abominabilis fit injuria , fummum Bonum pro Dacmonis fervitute deferere: & ut in Chrifti Crucifixi libro culpce gra- vitatem legant, fiquidem qurevis ejus pasna eft copiofiis tra&atus no- ftrarum culparum turpitudinem detegens. ii 3. Demum in hoc articulo juxta neceflitatem infirmi Paro- chus fe gerat, asgrč ferenti dolores; Chrifti Domini cruciatus,Purgato- rij & inferni poenas proponat; ob conjugis, Filiorum, Amicorum, & Officio Parocbornm. divitiarum amorem afBi&ooms caduca , terrena efte (pern® fuadeat,& quidquid'inhocmut: invenitur, efle lutum, cineres.E ram , pulverem , .nih.il : Vini: Orationi , frequentiže Sacrant torum , ac Dei amori deditos>: fuavem actuum anagogfeorm orationum jaculatoriarum trni tem conducat, ac quemlibetjur ejus neceflitatem, genium, n ram, & tentationes, & indige am fpirituali lubfidio fulciat; i quidem libenter adjungeremb ves aliquas exhortationes pro: vando infirmo ad bonam morte fed ne a meo aflumpto declinei eas omitto. 114. Non.oblivrfcaturParod munire infirmum indulgendjs,(]E vi Bulice , vel Rofarij, CruciV Numifmatis, cui fit annexa m gentia in articulo mortis,p aquirere : & licet non requira® quod infirmus exprefse fibi P gentias applicari petat, fedfufe; interpretativa, quas includiM; accipiendo Bullam, aut defe$j Rofarium, Crucem, aut Nuffl^ nec quod infirmus fit perfecK'. pos fui, ut videri poteft in P |! part. f. traB.^.refil. 15 j. nihil“ l[r ’ nus confultum eft, easipfDPr re , antequam fenfibus dejfr* .fit, eumdem ad aclum conrf 01 ® vel etiam fi poflibile eft adno' 1 reconciliationem hortando > ‘ hoc, ut per iteratum culpar unl lorem f prmce, concedi conditic articulo gat. Li< borum dulgent rit tami ,, Mifer „&c. »nem, „ rirate „neslm „ poffur d am pe »am: c » bi ind „ ciatce, »Imagi »fortb i »ftris, »pro hi » Patri; » Amei »Pa/lic » nis, { «quidq n patien »temift »rum 5 Hicf ^to P at Antoni fualgru re > cafu bo® pernat »cmuie eres,!i Vim acrant iitosj! orum : ra trai ibetjir m, ut indige? dat j E :rem b: :s proi morta ledine: Paroct Cap. VI. Exbortatio ad Varocbos. i6$ , fadlius obtineatur remifiTo pertinentes , a Dodoribus difcut lor •* * ' ' ' fos, ad termin partem Conferen- :ucis,s ; xa li is,F : Ibi irf dfufEC; uditut ieferent lutnji in D ' 1 nihiiof j appl s ' trfri onC dno^ do j ’ arum” lor* pinx, quse mediante Indulgentia conceditur : & fub futura mortis conditione Indulgentias pro ejus articulo concefias applicare fata- gat. Licet autemdeterminataver- borum forma pro applicandis In- dulgentijs non fit neceffaria, pote- rit tamen fieri his, aut fimilibus : ,, Mifereatur tui Omnipotens Deus „ 8 tc. Indulgentiam , ablblutio- „nem,&remiftionem &c. Audo- „ ricate Domini noftri JESII Chri- „ fti, qui fungor, concedo tibi om- „nes Indulgentias, quas concedere >, poffum, & Ipecialiter Indulgenti- i) am peccatorum tuorumplenari- oam: quam SummusPontifexti- »bi indulfit in Bulla Sančke Cru- » dat*, aut tali cruce, grano, five >1 Imagine conceflit &c. Q_uod fi »fortž nune ex hac vita non difcef- » fer isi refervo tibi hanc gratiam n pro hora mortis tuac. In nomine » Patris, 8 t Filij, StSpiritus Sandi, »Amen, EtpoteJl,Jiplacetaddere: » Paflio Domini noftri JESUChri- i)'») St meritaBeatje Mariae Virgi- » n,s i & omnium Sandorum , & n quidq u id boni feceris , vel mali ” P at ienter fuftinueris , fit tibi in » re >nilIionem peccatorum tuo- »rum &c. fe offert tradatus de Modo, v’°Parochus debet aftiftere Ma- t u"l °r'° ’ ^ etl c l u * a ’ s ^ a ^ etur ' n re ? ''^perfluum eft de eo hic age- > c aius tamen ad hanc materiam tiarum remitto. C A P U T VI. DeExbortatjonefacienda Parocho Conjitenti. 11 f. ^Hriftiana invidiahabenda ^ eft, cuiDominusanima- rum fuarum curam demandavit, non tantum ob cuftodite thefauri adeo pretiofi honorem, venim eti- am ex eo, quod in ftatu magnam coronam aquirendi pofitus fuerit. SummopereD. V. fiiummunus, & Officium aeftimare debet , quo Creator animas fuo fanguine re- demptas, ac hortulos, in quibus ejus afFedus delitiatur , ipfi confi- gnavit. Adam, ait Sacra Hiftoria, k Divino Artifice ad imaginem, Sc fimilitudinem luam fadus fuit Gen. I. Faciamus hominem ad imaginem , & fimilitudinem nojiram : Sc Theo- doretus ibi 20. inquit, hane imaginem fitam fuifle in Dominio Paradifi, quem Deus Adami cufto¬ dite commendavit: Ut operaretur , & cuftodiret illud. Omnes jufti per participationem gratite Dei imagi- nes fiint, fed fingulariter htec exčel- lentia de Parocho prtedicari poteft, cumDominusconfervationem, 8 c cuftodiam Paradifi, ac delitiofum animarum fuarum viridarium ei- dem confignaverit; poft cujusfolj- citam culturam certum, & ingens conlequetur prtemium. Paftoriilli X 1 Phila- iff TraBatm XIII. de Officio Parocberum. Philadelphise, quera nomine An¬ geli fcripturafacrahonorat, ( quia in confpečhi Dei fimiles Perlbnse Angelis «quiparantur) dixit Supre- mus Judex: Eace vemo citd Apoc. $. Hxc verba in rigore faltem, adven- tum judicis indicare viden tur: ica eft, non tamen judicis juftitiam vindicativam, led remunerativam erga hujus Predati vigilantiam, fo- licitudinem, ScZelum exercentis. Tene quod habes,ut nemo accipiat co- ronum tuam. Si V. D. eft Angelus nomine, fit operibus Angelus Cu- flos, oviculas fibi commendatasa luporum dentibus defendens, & in hac vita magnam cadeftis gloria? coronam fibi lucrabitur. 11 6 . Aft fi Parochi fuo munere fungentisforseftinvidenda, ineo- dem negligentis infortunium eft deplorandum: Si inpropria Paro- chiarefidet, animte fuee fručtum, ac Parochianorum fuorum utilitatem confequitur: Si vero ab eadem fe abfentat, fummis miferijs animx funt obnoxiee, & tefte fapiente Prov. 27. v. 8. funt veluti ova, & pulli, quando avis nidum deferit: Sicut avis tranfmigrans de ni do fuo ; fic vir , qui derelinquit locum fuum , addit Liranus Hi: Per boe intellioitur ma- iitia Pr a/ati animarum c uram negli¬ gentis: Avicula a nido abiente, ova abfqu£fomentoremanent, &cum periculo ne prte frigore corrum- pantur, eorumquč fubftantia eva- nefcat; ft k nido Mater abeft, pulli defacili auta voluerib 9 rapince,s a ferpentibus devorati pereuM formiterfi Parochus fuo5Paroil anos derelinquit Draco infernt eos perfequitur, rapit, eoneuh ac bona defideria, & propolis, ijsdem tepefeunt, & evanefci Abientia (eptem dierumPropft Samuelis : cxpe 3 avit feptm h juxta plaeitum Samuelis , fr nm nit Samuelfr c. 1. Reg. cap. i],t caufafuit, quod Saul peregris tur a Domino, quod Populus... derelinqueret, & mille furnr. trageedias experiretur. Dilf que ejl populus ab eo : ob ablentii trium dierum Davidis Sicelegls cenfa fuit, ac mulieres captivsi člte funt: Amalecitie. impetnmji runt ex parte aujlrali in Sicthf fuccenderunt eam , fr captivas runt mulieres ex e a d tnM 0 f ad maximum 1. Reg. 30. v. lf l Per quod datur nobis adint# dum , ait Nicolaus de Lira, fi abfens fit Parochus , cui M® rum cura concredita eft, vitiot*- igne corda incendantur. DP : ' incenduntpopulum fuumig'^ 1 ^ pi[centi a c ar malh , fr cupiditf' ducunt eum eaptivum tnultip peccatfs irretitum : Si quand<>- radiorum fuorum jacula ei# non datur medium interp umbram faciens viatori , hunc opprimit, & calor infla® 1 "! fi Parochus animas fuee p 1 '® 1 ' ; umbraculis nontegit, ab ig nC donum liammee Soribns curfus P cumfalu fraudule lupus ab numcan plorat,i in Luc. t (jiM fom iefidim flificina« las defei ant,&fij m fua a Ezechiel Dijfrfa j {ftt R 1 JI 0 : imemor. 117. ] ■dicere,fi querer cario Aai puio, ut tamen a ! x 'a, ut fenfualiti iatriae fe ftksmat im, fr c itftifliin cerdosE tCt luanc heutute |otem ) i ,n venit : m. i?irar,s : eat;pii ■ Parod inferni 3 tlCulci opoiim inefe Propk m M J na: «g* luluil- : fund Dilf ibfenti ;elegli iptiVJ! etmnji 'kelihi 'vas k 10 f lt# ra,f ji 20 vitioff /M litri#. Itijfi indo ! effli 15 »rieft' \sM$ rad 01 Caput VI. Exbortatio a d Parocbos. i6f fionum fuarum percuffe decident; bi a, ut faceret er Thefaurum in vrjti- j jm mx viriorum in humanis pe- bulo Domus D e L i. Efdra 1 ]. num. Soribnsardent, neceffarius eftac- 7. v. 3 > quia Vicarij, aut (ubfticuti curfcs Parochi pro tanto incendio folumlucrum quterunt, aitCardi- cumfaludferisaquisextinguendo; nalisLugom cap. 32. Exod. &ne- fraudalenta calliditate, & verfutia quaquam animarum fkiutem , Vi- lupus ab&ftriatn Paltoris, & fom- numcanum, gregem tuentiura ex- plorat, inquit S. Arabrofius lib. j. in Luc. cap. 10. Lupi befii.A funt t puafommm um um , abfentiam , ac ieftiim iajlorum explorant , ut car- ■nifieinara fuper pauperculas ovicti- las defenfione deftitutas exerce- ant,&fiParochus eas dcfčrit, liun- mafua amaritudiue Prophetia ilta Ezechielis verificabitur cap. 4. v. 3. Dijfirfa funt oves me a , eo' quod n on f p Riftor: & factd funt in devora- tionem omnium bejliarum agri. _ 1 17* Nec fuffragatur Parochis ^icere,fe idoneos Vicarios relin- (jusre: reliquit Moyies pro fuo Vi- tario Aaron, quando difceftic k Po- P u ^o, ut Montem afcenderet: Sc tamenabfentia Moyfis fuit ita no- * la > U[ Populus ebrietati, Iudis, , .ualitatibus, ac demum idolo- atr ® fe turpiter traderet: fcdit Po- }“ 1,1 manducare , & furrenerunt lu E vodi 32. Nehemiseper- CCj !Iimus Viearius vidsbatur Sa- ^dosEliafib, Sc hoc non obftan- ^quando regreflus eft Nehemias, ^umtenentem fuum prsevarica- i ren b & cupiditati obnoxium ad- : V en ’ in- Jer ufid e m, & in - ’ quodfecerat Eliafib To- caritsi pecuniam sxtorquet a populo ji- bi commijfo , de jalute animarum ptt- rum sunit. 1 r 8- Paftores nonlac ovitimre- fpicere debent,fedpafcua falubria, de quibus providere ijTdem tenen- turpro munere foliciti Paftoris: (a- ne augentur oves ( feribit S. Atha- nafius epi ji. 1. ad Epijiop. Cretenfemj „ & intutofimgcum pr te funt boni „ Patlores, non anteni qai folum „ ebibant lac , 8t lana tegantur: de limilibus Paftoribus, proh, do- lorl verificatur illa fententia D. Bernardi, ferm ad Cier. in Cone. Rc- msnfi: „ Ecclefia DE 1 vobis' com- „ miffa eft , & dicimini Paftores „ cum fitis raptores, St paucos ha- „ bemus ( hea!) Paftores, multos „ autem excommunicatores,& uti- „ nam vobis fufficeret lana, Sc lac, „ fititis enim fanguinem. V. D. nonfithujufmodi Patftor,a cupidi- tate ditcfcendi, ac locupletandi cum redditibus Ecclefiafticis non finat fe trahi, fed a zelo fuo fubditos erudiendi, quod DEUS indicavic, du prseeepitAaroni ingredientiSan- čtuariu, ut campanulas aliquas au- reas ad fimbriam pendentes porta- ret: Sdceriia^aitS.Greg. lib.i.regiji. Epijl. 24. „ingrediens, St egrediens X 3 „ mori- „ moritur, fi de eo fonitus non au- „ diatur, quia iram eontra fe occul- „ ti Judicis exigit, fi fine fonitu „ praedicationis incedit: V. D. te- netur ex officio oves fuasVerbi DEI praedicatione pafcere; ne quoe- fo fit negligens in tam Sando, ac proficuo Minifterio: fciat de pec- catis a fuis fubditis defeftu exhor- tationis, bona; dodrinaz, patrandis, rationem k DEO fummo rigore ef- fe exigendam, juxta vaticiniumil- lud Ezechielis, cap. 5. v. 1 8- », Si „ dicente me ad impium, morte „ morieris, non annunciaveris, ei „ neque Iocutus fueris, ut averta- ,, tur a viafuaimpia, & vi vat: ipfe „ impius in iniquitate fua morie- „ tur ; Sanguinem autem cjus de „ manu tuarequiram. JudexSu- premus cuicumquepeccatori mor- tem aeternam minitatus eft, fi V.D. per pradicationem fiiorum Paro- chianorum crimina impedire non nititur, ipfi peribunt, & V.D.ftri- diftimam rationem reddet, ac de- clarabiturcomp!ex, inquitS.Gre- gorius in cum lo cum Ezech. in parna, ficut eft complex per fuam fomno- lentiam in culpa : Marti , cui mn tontradicis , adjungeris. 119. Excitet fe pariter ad inftru- endas fuas oviculas in dodrina Chriftiana, quia praceptum illud Divinum eam alloquitur : „ Do~ „ ceatifque filios Ifrael omnialegi- „ tima, qua Iocutus eft Dominus „ ad eospermanum Moyfi: Levi - ptum: rum, & primit iir lic verb: nullam fc . rochianis £>rmos; „ omnium quos regis: munt; j, „ lierum, puerorum, atque ve s.jfidom ,, rum, tu rationem reddituru« fj snon e! „ tanto igni tuum fubijcis cape centi perc Per vitam fuam V. D. feduloi c i 0 e ft V( minifterio ineumbat, intentk conform; te fuam obligationem adimpis q U0 p roc animarum fiiarum faluti invigii tur juxta perpendat, & recogitet tantast cet . n ^ Parochi obligationes: ut aufusfc )t f ermon rit dicere Chryfoftomus Mili „ non im ror,Jipotefi falvari alicjub Rediti 1 n turpiter 120. Bono exemplo pariters c j em p ei viribus fuis fubditis praeeffeftufc „ cebat: etenim dodrinae fulgoribus rr; tentijs , 8 cum fplendebit lampas, q uk f; fufficiat \ chnium habet in tenebris; V lisillaDei ( ait S. Gregorius in cap. 2jf fit fibi ap remi a,') „ prius in fe virtutum| ; „ Peccatc „ tualium radios bend vivendo : „ quare t „ veat, quos providendis fuf »& afliit „rum itineribus loquensad® »per os ti ,, ftret. Paucis verbis fentent 121. p multum dixit Plautus ut Gent ffibarum Monendui, nemoneat , 1111 m fp ec rigendus, quomodo alios con- ^aminet re audes? fi emendatione indij; fatione a! quomodo alios emendare J^abus mis ? Corrediones mald viv^ .^at, qj funt ficut figillum fine figura,®; erit jnfu( Fabius : „ Sigillum rafurn, ffinoi „ fum , nullifqud notulis ' n '- '“^bit. 166 Tratiatm XIII. de Officio Farocbomm. tic. 1 o. num. 1 2. Viri, & muli® pufilli, & magni neceflaria ad fj tem fcire tenentur, & V. D, 0; ram dare debet, ut ea calleant:; diat didum S. Joannis Chryfof mi bom. 34. in cap. 13. epijl.dl ?. mulietc riaadfi V. D. 0| lleant:; Caput VI Exhortatio a d Paro c bos. i6j tra V. D. Ejaergoad falutem fua- ■pijt.ui regisi tque vi iditurust cis cap fedulols temin idimplsi :i inviglf : tantri t aufusfc [S imi iKei pariterp: jfleftudei ibusw ! ris: ™ . :ututnff ivendo- lis fubdi ns adu ; 'entent' it Geri . qui esf os coni ie indigi are p le viver* nira>^ ilis J ^ptum: quia ficut figiilura pla- mim,&,abfque figura nullam im- primitimaginem cera:, autmaffe, (ic verba Parochi male viventis nullam formamChriftianam in Pa- rochianis eum audientibus impri- munt: interLaceda:monesinquit S.I(idorusPelu€ota/^.5. efifiol.2^. fasnon eratfcaodalolam vitam du- centi perorare, q uia ajehant, Con- doeftvelat umbra; & (icut hsc couformatur figura corporis , a quo procedit; Ec dodrina recipi- turjuxta vitam illi.us, qui eamdo- cet: „ Apud Lacedtemonios, qui d fermones adionum .umbras efle »non immerito definierunt, qui >, turpiter viXiflet, neprobam qui- »dem fententiam pronunciare ii- «cebat: fed omiflis ritibus , fen- tentijs, & obiervantijs Gentilium^ ItiffidatV. D. pro dodrina terribi- lisillaDeicomminatio, q uk utru m fibi approprianda , recogitet : » Peccatori autem dixit Deus ; n quare tu enarras juftitias meas, d « aflumis teftamentum meum »perostuurn? Pfal. 49. v. 16. . l2 i- Poftremo hortor V. D. ut "duarum permu! tarum obligatio- ni, m fpeculo confcientiam fuam ^minet: Sciat ftridiflimam Deo at . 10ne ab ipfa reddendam efle pro fle&^abusfUse c ura: commillis; Re- quod fi negligenter fe gef- rod ! n ^ U0 Minifterio, fiiorum Pa¬ noram fanguis ad cselum ‘ n:i bit, petendo vindidam con- rum animarum cum Chrifto JESU fe inflammet: perpendendo quan- ta pro earum ablutione Redem- ptor nofter perpeflus fuerit abfijue obligatione eas redimendi : Hoe onus V. D. humeris eft impofitum, fihuic folicite, Sc gnaviter vacabit, Deum fibi propitium , Sc propen- ium experietur, oviculae fibi con- credita: bono pabulo nutrientur; anima ejus in tuto pofita , uberes gratlce frudus acquiret, ac inv menfa gloriae praunia confeque- tar, Amen. TRACTATUS XIV. DE STATU RELI- GIOSO. CAPUT 1. De Aiiniftro cui conjiteri debent Religiojt. TN hoc capite loquar de Sacerdo- * te, cui Religiofi pofllint confiteri peccata nonrefervata fuo Pradato, &in fequenti de Miniftro habente facultatem eos abfolvendi k refer- vatis. Suppono autem hic efle fer- monem de Religiofo confitente alicui Sacerdoti faeculari, vel Reli¬ giofo alterius Ordinis. 1. P. Placet ne V. D. meam Confeflionem excipere? C. Dicat 1 68 Trajat m XIV. de Confejjione Regularnim . C. Dicat mihi V. P. habetneli- 24. cap. 15. de reform, ubiamj modiSa centiam a fuo Pradato mihi confi- tcndi ? P. Non Domine Reverende. C. Eft ne ftatutum > aut confue- tudo in Religione V. P. dansfacul- tatem Religiofis egredienribus de Monafterio, eligendi (ibi Confefla- rium, quinon (it ejusdem Ordinis ? P, Domine Reverende fi ex- prefsč id non concedunt Pradati, non eft confuetudo noftra confi- tendi aiijs extra Religionem. C. Non pofluntReligiofi confi- teri , ni(i Confeflarijs ejusdem Re- ligionis deputatis,& approbatis ab ijsdem eorum Pradatis; & ii confi - tentur Sacerdoti feculari, aut Re- ligiofo alterius Ordinis , cjuamvis lint approbati ab Epifcopo abfque licentia proprij Pradati, ConfeilTo eritnuila ex defedu Jurisdidionis. Ratio eft, quia Religiofus non eft fobjedus Epifcopo, nec fubditus Praftato alterius , (ed fui Ordinis : ergo necEpifcopus, necPrtdatus alterius Religionispoteft concede- re facultatem , & jurisdidionem abfolvendi Religiofam non (uum: Ita Joannes Sancius in feieB. dijj>. 49. num. f. Ochagavia de Sacr. V Anit. traB. 2. epu a ji. 37 . num. 7 , Leander k Murcia in expof. B^gul. Serapi. ad. cap. 7 . 7 . j. feieB. num. 1 . Nec Religiofi indigent approbatio- ne Epifcopi pro excipiendis Con- feflionibus (uorum Confratrum; quia Concilium Tridentinum Seji. approbatione Epifcopi,loquituri leni fdi Confeftionibusfeculariumjfe [upre §.; fionesfacularium , etiam Snciriš doipfem audire; ita cum Navarro, Het valensfu quez, Suarez, Lezana, & aiijs; faflarij, tavit Barbofa fuper hunc lot grauitate Concilij num. 9. Joannes Sane quecircu loco cit ato num. i. ConinchiJ tibus .* it, dud. 7. num. 48. /tel 4. m 2. PolTunt paritet Religiolif: alias pec> licentia (uorum Pradatoruni:'? fibi Conf re fibi Confefiarium Sacerdc noranten Simplicem non approbatum: Ji. & co; Ordinario : ita OchagaviaejusCon num. 4. Trullench fuper Bullaft ]■ In a 1. §, 7. cap. 1. dud. 1 . mmX jeteffeft cum Vafquez, Reginaldo,&i introdučf Bonacina tom. 1. dijp. 5. Jo Si fc itiner; Polnit. qu > lic rum idoneus &hocintelligenJ J°ftell eft, auando pcenitenseligi^;; cr i a m, bi agjti quiniti mjCot' sctrk o, Her k alijs: nc lot: :s Sane teh igiolitt :um(fe cerdcr >atum; avia/f iullain. iim( lo,&J Jei ercW mili® 1 cOšf Reli? Pia li ' mtlfa kalija r. od li 5 rorius fin#* :aWif :erdo> : lige®* githui 1 Caput I. De ConfeJJario Regularnim. i Sacerdotem in Confeffarium tat de ff. Minoribus, 8 modi Sa< foni jide; ut inquit Bonacina ubi ( U fu §.2. num. 13.& 14. vel quan- doipfemet Pcenitens eft vir dočtus, vakns fupplere ignorantiam Con- feffirij, eumque admonere de grauitate, vel levitape peccati, ejus- queciicumftantijsfpeciem mutan- tibus: itaLugo de psnit. dijp. 21. JA 4. num. 70. in pne, & num. jz. a\ias peccaret pcenitens eligendo fibi Confeffarium Sacerdotem ig- norantem, inquit Lugo eod. num. 7’.& confequenter invalida effet e/us Confeftio. ]. In aliquibusReligionibus fo- let effe ftatutum, aut confuetudo introduda, quod quandoReligio- fus idneratur cum obedientia liio- tum Superiorum, habeat faculta- tem,&licentiam tacitam confiten- difuofocio, licet fit fimplex Sacer- dos; ita practicatur in noftra Reli¬ ji' 01 ^ Capuccinorum tefte N. P. Leandro a Murcia fiuptr 7. cap. Reg. 9 u 4 - i.num. 8. licet ex oblivione, aut negligentia Religiofi iter fa- ttentesnon petierint expreffam li- eentiam ab eorum Prselato. ^ i' 1 in aliqua Religione effet fta- tut uin,aut confuetudo introdučba, r t u od Religiofi extra Monafterium a “eant tacitam licentiam ab eo- r j"U Pradatis confitendi Religiofis a ^rius Ordinis, aut Sacerdoti fte- 5 ’, licitum erit ipfishoc facere. ortellus in duh. Reaul. Verb.Con- ^ er i a % Us.num. 12. C ubi trac- I< 5 > & ferme de omnibus alijs Ordinibus) cenfet, quod fi Religiofiis iter faciens ex oblivione nonpetijtlicentiam con¬ fitendi extraneo Confeffario, poflit confiteriReligiofb alterius Ordinis, vel Sacerdoti fsculari: li vero ante egreffum t Monaflerio recordetur hujufmodi licentfte petendte; te-> neatur eam a fuo Pndato petere. 4. Nune ergo mihi dicat V. P. fi non habet expreffam licentiam k fuo Prselato, nec eft confuetudo, aut ftatutum fuse Religionis, quod Religiofi extra Conventum cen- feantur habere licentiam tacitam confitendi Sacerdoti alterius Ordi- nis;quomodoinftat,utipfiusCon- feflionem excipiam ? P. Hoc dico ei, quia habeo Bul- ' lam Cruciatte. C. Eft opinio Rodriquez, & alio- rum d. d. falmaticenfium , quos omiflo nomine citat P. Leanderk Murcia ubi Jiipr. juajl. z. num. 1. Mendi, Hurtadi, & aliorum apud LeandrumaSacramento, qui eam probabilem putat part. 1. trači. 5. dijp. 12. quaft. 62. affirmantium , Religiofum per privilegium Bullae poffe eligere fibi Confeffarium quemlibet approbatum , ut eum abfoluat a peccatis mortalibus non refervatis abfque ulla licentia fui Pradati, quam opinionem in praxi tutam judicat Diana part. 1. traS. it. refol. 14. in fine. quare fecun- dum hanc doktrinam ličite potefl Y V. P, 1/6 V. P. mihi confiteri peccata non refervata. Contrariam (ententiam afferen- tem, Religiolum vi Bulice non pos¬ le eligere fibi Confeffarium extra- neum approbatum ab Epilcopo ? pro ablolutione mortalium non refcrvatorum in fiia Reiigione , fequitur cum Corduba, & Petro Navarro P. Leander a Murcia loco citata num . 3. Bardus, Lugo , &alij apud Dianam part. n. trači. 6. refol. 38. & hcee fententia eft vera, adeoque tenenda; quia Pontifices Clemens VIIL&Vrba- nus VIII. declararunt, quodReli- giofi in ordine ad Confeffionem fint fubordinati, & fubiefiti dilpo- fitioni Pradatorum, Butla Cruciatas in hoc minimč ipfis luffragante : ergo non poterunt ablque licentia {liorurn Pradatorum eligere fibi Confeffarium virtute Bulla:, ut eos abfoluat a peccatis mortalibusnon relervatis. f. Attamcn dicat mihi V. P. Prarlati luae Religionis conlentiunt ne, ut Religiofi aceipiant Bullam cum notitia, quod ejus privilegio utantur pro ablolutione peccato- rum mortalium extraReligionem? quia hac tolerantik, & tacita li¬ centia luppofita probabile exifti- mo , poffe Regulares uti BulM ad hunc finem, ut Ioquendo de pec¬ catis relervatis, tenet cum Henri- quez, Lugo , Trullench , & alijs Leander a Sacramento part. r. de fiatu Rcligiofo. trdit. 5. aifp. 12. rpuit.fi. f9. inhot enim cafii iam ceffat declarati: decreti Vrbani VIII. fiquidemfe ligiofi utentes privilegio Bullscu tolerantia, & licentiatacitafuont Pradatorum verificatur eos c; lubiedos eorumdem dilpofitioiit ordine ad Confefiionem. P. Domine Reverende in ms Reiigione hoc non tolerantPn lati, quinimo fi fcirent, qu6di quis fubditorum utatur Buli/*/ confitendum extra Reiigione, eum punirent; led fi V. D. non;: mittit opinionem, fecundumqffi vi Bulice pofiim ipfi confiteri, fcii apparuiffe modo Jubilaeum I fančditatis, per quod daturfacuc cuilibet eligendi fibi Confeffaric' approbatum ab Ordinario, & virtute hujus meam ConfeM® excipere poteft. C. Et hoc jubikeum concedi ne facultatem generalem tji^ Confeffarium , comprehendet etiam fpeciatim , & nomtoJ® Regulares. P. Ita Domine Reverende. C. Ergo probabile arbi® quod in hoc calu pofiTt V.P^ fiteri Sacerdoti approbato ab p dinario, licet non fit fui 0 r , Ita Boflius, Leo, 5 c Diana eos cit part. 5. trači. 12. refol. 37. toff' Leander k Sacramento ubi\k difp. 14. pua.fi. 8f. qui dicunttc pore Jubilsei , in quo confi facultas generalis eligendi TraŠatus XIV. C.i feflarit tim Re cuilibe Ordins Bradati Bonači: hnit.p Sorba, Diana i mccto cant, q tur Reg Confell dinario alterjus Superio non lit; men ct quam ( Vega,, Lugo d M 1 1 di°m c Ordinat inte/ligi que alic ^gular k hst vera, S toiea, p 1* ^diom tnaiti f ei i- in h« :clarati: lem to illa en iiioni! eos e fitiofi 2 in im mt Pn juodif MM jioneii' . nonji !mqua eri,fo( .im ft ■facufc effarin o, ifliona concfitft eligtrf ;nd® : mina® nde. rbin-' .p. O ) ab^ (W oscitf ift jntttf li CJ s 0 C. 11 de Minifl. babentefacult: abfohendi &c. iji feffarium comprehendens fpecia non de Regulari alterjus Ordinis tim Regulares, pofle hos confiteri approbato tantum a fuo Pradato. cuijifcef Sacerdoti approbato ab Ordinati o: & in hoc gafu non pofle Traclatos efie raticnabiliter invitos, guoadhujus facultatis ufinn. d. Hic notandum , quod licet Bonacina tom. i.dijp. 5. de Sacram. hrit.fumfl. 7. part. 4. §. r . num. 25. Sorba, Zanardus, & alij relati k Diana ali [upra Leandcr k Sacra- mcnto ibid. djp. II. juajl. 55. di- cant, quandoin Jubilao concedi- tur Regularibus facultas eligendi Confeuarium approbatum ab Or- dinario, pofle confiteri Regulari alterjus Ordinis approbato k fuo Superiore pro Confeflario , licet non (it ab Epifcopo; Sententia ta- men contraria efl: communis , 1“atn cum Suarez, Reginaldo , ^ e ga,& alijs, tenet Joannes de i-tigo it Sacram. Pomit. difp. 20. M mm. 141. quia illa verba di&Mt Confejpirium approbatum ab Ordinmh loči , in fenfu genuino mteiliguntur de Epifcopo, nec abs- l l Ue nliqua violentia ad Pradatos ^ e gulares extendi poflunt, ergo, ^ c ' hmc fententia meo judicio efl cra i & rationi magis confen-, tanea. . 7 ' Idem dicendumincafu, quo : gulares poflent uti Bulik pro ^dione Confeflarij, juxta pri- , ;i: " fententiam adduftam num. /t? Crri P^ debere intelligi de Con- ‘ iario approbato ab Epifcopo } Tametfl cum Angelo Valero, & alijs aflirmet Joannes Sancjus in [uit fe/etl. difp. 451. num. 6. in hoc cafu etiam fufticere , quod Regularis elečtus pro Confeflario a Regulari alterjus Ordinis, uirtute Bulije, lit approbatus tantum k fi.10 Pradato; primum tamei? efl: verum, & tu- tum, & femper confulendum. C A P U T II. De Aiinijtro habentefa¬ cult atem abfo/uendi Rjgularet d cafilus Refervatis. g. Suppono primo , cafus re- fervatos efle triplicis generis ; alij refervantur abEpifcopis in Confti- tutionibus eorum fynodalibus:alij funt refervati Summo Pontifici, SealijPra-latis Religionum. Regu- lares non incurrunt refervationem cafuum , quos Epifcopi fibi re- fervant, cum non fint eorum Sub- diti,pofllint tamen incurrere re¬ fervationem cafuum refervatorum Summo Pontifici, & Pradatis fute Religionis. 9 Suppono fecundo,perBullam Sančtee Cruciatte concedi faculta- tem abfolvendi ab omnibus cafi- bus refervatis Summo Pontifici; a refervatis vero in Bulla Cannse fe- mel in vita, & femel in periculo mortis ( exceptk Hserefi externa ) & Regulares pofle abfolvi ab his Y a cafibu6 17 2 Traflatm XIV, cafibus refervatis Summo Ponti- fici, vi Bulte, eorum Prselatis ufum non interdicentibus : Verum qui- dem eft , Pnelatos communiter non effeinvitos, quod eorum Sub- diti poftmt abfolvi a Confeffarijs Hue Religionis a calibus refervatis Papaj, virtute Bulla:,fedfolumne utantur ipfk pro eligendo Confes- fario alter jus Ordinis, vel etiam ne k cafibus fibi refervatis abfolvantur k Confeffario ejufdem Religionis. io. Suppono tertio, in noftra Religione ConfefTarios approba- tos,& deputatos pro excipiendis Confeftionibus Religioforum pofTe abfolvere ab omnibus peccatis, & cenfuris Papaj refervatis ( exceptk hterefi externa, & cafibus refervatis in Religione ) in folemnitatibus Chrifti Domini, & Beatiflimaj Vir- ginis Mariae , in fefto Omnium Sančtorum , Apoftolorum Petri, 8t Pauli, in fefto S. P. N. Francifci. S. Claraj, S. Catharinaj Martyris, in Hebdomada Sančta; 8c prajterea in quatuor diebus anni eligendis k dičtis Religiofis: ex privilegio Leo- nis Decimi, & per aljud privilegium Sixti Quarti conceffum Monialibus Sančtae Claraj, poterunt abfolvi k dičtis peccatis, & cenfuris quoties- cumquč neceffitas aderit: ita docet N. P. Leander a Murcia in explic. Reg. Seraph. ad cap. 19. &" 20. quo privilegio potiuntur aliae Religionesparticipantesprivi- legia noftrae Religionis: hoc fup- de fiatu Reli'J i o Jo. £ // pofito, dubium tantum eftdcci fubditus bus, quos fibi refervarunt Prsi; b 0 cexerc in Religionibus. e xponenc ti. P. P. R. accufo meinloe §.Ter/w,i aliquam pecuniam perdidiffe, giofus alic C. Lulit ne prohibito hlegit; d/r/spro f ut funt aleoe &c. hoc enim «t licitoillud illicitum, cum dedeceat Religiol; hanc efle ludis k legibus prohibitis ludert Prselati. nec intentio Pradatorum eft, ut; P. Qu fimilibusludispecuniamexponim quantitas ita S. Antoninus,Azorjus pu u, C. IU>. 5 . cap. 6. cjU£ji. 8 . §. i.p. Prarlato s ( miki ) % 5-7. pendendi P. Non expofui hanc pecunfe niam? qui ludis prohibitis, fed ludispermiii tiapoterat cartifoliorum. ponere, f C. Eft ne vetitum in Regula dum eadei aut ftatutis Religionis V. P-neul' dere; ita < lus Religiofus tali ludo ludat?h« JtltUaom, enim fuppofito, non poteratVi 4 ludere cartifolijs; licet effetcon; fuetudo, quod multi Religij idem Ordinis ijsluderent; quiahacwj Navarro a fuetudo eft corruptela, tanf-' catum. ] contraria legibus Religionis, ^ 7 ' traB. g eft legitime introdučta : (it Dj 1, Migiofm ftillo apud Dianam part.^dt^ ui Prcelat rejo/. 14. §. Tertio dico. ( S a Wdtat( P. Domine Reverende,non i Ir >en pccc nobis vetitus lufus cartifoliorum do. Seni C. Expofuit ne V. P. ludo (j 112 : ^mat titatem notabilem? etenim (i e ‘ f ip. modicaquantitas, &honefte l£ ‘ c Mlo. reationis caufa, non effet M Reli ludere cartifolijs, feclufa pro} 11 pralen tione,quiarationabiliter pr ^amvis illicitč : confe- tacitam , nec expresfam , graui- ter peccauit contra paupertatis votum in Profeflione Ileligiofa editum, & abfumendo hanc pe¬ cuniam in lufu, incurritpeccatum proprietatis; Quare A. R. P. Lum- Y 3 bier 174 Tratfatm XIV. defiatu Religiofo. bier in dud. Reg. addit ad 2. part. fer vališ fuo Pr ari a to ? fine qua» in [me pag. ( mihi ) num. Jr a? m. 16. ait, quod Religiofusexponens Judo quatuor Regales, aut quan- titatem a?quiualentem invito luo Praelato,fit proprietarius. Hinc eft, quod colluforlucran- do Religiofo quantitatem expofi- cam invito fuo Prad ato, teneatur ad reftitutionem ; quam fufficit fieri ejdem Religiofo,ita Villalobos udi[upr. num. n. & confequen- t cr, fi Religiofus ludens contra vo- luntatem fui Predati, lucraretur fuo collufori, teneretur eidem re- ftituere totumlucrum,fecundum communem fententiam tefte Moya udi [upr. num. 33. š' num. 3 4. qui citat Gabrielem, Armillam, Navarrum, & alios, dicentesReli- giofum in hoc cafu pofle efle exemptum ab onere reftitutionis lucri ; & hoc probabile cenfet Diana part. 9. traB. 6. rc/ol. 25. 14. Nune dicat mihi V. P. pec- catum proprietatis eft ne referva- tum in fua Religione ? cum lit unum ex undecim , propofitis a Clemente Papa VIII. Religioni- bus pro relervatione ; ut dicam Iequenti capite, in quo patebit hoc Decretum. P. Ita Domine Reverende, pec- catum proprietatis in materia gravi eft refervatum in mea Re¬ ligione. C. Habet ne V. P. facultatem time fcit, me non habere juts dičtionem eam ablblvenili;® men li V. P. non poteft noneti brare abfčjue gravi nota, aut fa dalo, potero eam abfolvere ao teris peceatis non refervads hoc ver6 refervato folum im rečtč, cum onere le poftmodu: praefentandi lito Pndato, auti eodem petendi facultatem, p tenus direčič k peccato referffl abfolvi polfit. P. Habeo Bullam San&Ct ciatoe, vi cujus rogatam uolo' D. quatenus dignetur me abfolvt a peccato relervato. C. Conceditur ne k Pri liti Ordinis ufus Bullae, ad hoc,t lubditi h relervatis poftintabft hac enim permiftione, &licef tacita Pradatorum fiippofid J lem quidem in virtute Buli? 6 ® abfolvere juxta dicia Jupr.ufd num. c. P. Domine Reverende,hoc- mea Religione non pernita® nec toleratur. 1 f. Quseftio ccIeberrimJ; temporibus fuit illa, utrum ‘ fragetur Religiofis Bulla,pi' ort J pienda abfolutione a pcccatis • fervatis in Religione, abfqt’ e ^ licentia Pradatorum : affirmatiuam amplexati funt>^ ti Dočtores, tefte P. F- de Torrecilla , qui pro hac c. n tat in fi iir.Jult. tidimus fuft trač tiuam p: cotmri; mentacc mcl. t. ( deeuidi Jattuam, moderat Frfman tnBJtp, K7- Oppoi gulares t abfolutio w :om Superiori ttmtjue; biles D01 sdeoijue confolen tisbofto R. P. F.. 24, M 6.1 ton tuta ^'alijspa ne c extri Vma fofunt t trii V* «m. 2 'H M H dic bfolutionis palfivae a cafibus re- nione ultra lexaginta AuthoR', h c impi S quaof •fe jun idi :at; non c i autfa ere k /ad$,i jm in: [tmodii 1, auti sm, qtc refernc dteOi' I uolo' abfolve Prslai d hoc,i tabloid 5r licem rftS p® ulfe«« r. Mf ' 1 2, hoc • mictitt' •rimaj’ rumr proft' ecacis ^ Sf»* itentia-' untn"' Martič hac H horesf c, II. de Min ji: habentefdcnlt: abjolvendi&c . rfj tat in fes coffult. Moral. irsB. 2. etiam timendum valdč pernicio- lamfore. Prsecipua inter carteras horum Authorum ratio lica eft in Conftitutione Clementis VIII. quoe incipit: fontani Pontifcis cma- nata 2 3 . Not emir is anni r 599. Sr vidcri poteft in Bullario Cheru- bini inter ConflitudonesClemen¬ tis Očtavi num. 64. & in Confli- tutione Vrbani VIII. quce incipit; in fpecula militantis Ecclejia edita 15. Julij anni 1630. quam refert idemBulIarium tom. 4. inter Con- ftitutiones hujus Pontificis num. 1 06. qui declararunt Bullam Cru- ciatae non fuffragari Religiofis pro abiolutione caftium refervatorum, fed inovdine ad Confeftionem efle Superiorum eft communifllma , fubiečtas diipofitioni fuorum Prse- tamgue ample&untur innumera- latorum. 16. Quotiefcumquž hanc Vr¬ bani Vlil.. Conftitutionem lego, tale robur, & tantam aučloritatem experior , ut opinionem contra- riam nec ingredi, nec eam lequi, Iicjult. 6. nam. 7. ubi hic erudi- tidimus Theologiar MoralisHeros fufe tračrat qu«ftionena; affirma- tiuara partem probat, argumenta contrnria dilvit, Sc eorum funda- mentaconvellittac demtim n. x 57. trni. 1. concludit hanc opinionem deeuidenter probabilem, fpecu- Jatiuara, Sc pračticam : eamque moderatč cenfet probabilem R. P. Frpmanvel a Conceptione in jko IraJUe fanti, dijp. 6. quajt. 7. num. %\r Oppoftta fententia aflerens, Re- julares non pofle uti Bulla, pro abfolutione a cafibus refervatis in ione ablque licentia fuorum bilesDočtores 9 Sc verillima eft, adeoqu^ tenenda , fequenda , Sc confulenda: contraria veroamul- tisDoftoribus cenftiratur : nam a P- F. Aloyfio Cafpenfi tom. 2. tr ‘j 2 4^e Siicram. Pomit. difp, 6. j* ***• 31. vocatur impro- J o;lis ; a F. joanne k S. Thoma t°n tuta ; ^ Mendoza, Fragolo aut confulere audeam ; quando- quidem in ea Sua Sančlitas refpečlu Regularium, dicit Privilegium Bul- —. a , i 1 , lae: locum minime habui[fe , nec ha- ®Jlijiparum probabilis: aMendo iere, neque illis ullo modo fuffragari c e xtrinfecž probabilis ; a Lugo potuijfe , nec poffetre. in quo videtur majori cenlura : quae omnia declarafle mentem, cum qua Cle- 1 mmt videri in P. Moya tom. j. mens Očtauus ejus Prtedeceflor , difp. g. quaji. 8- §• c£Eterique Pontifices conceflerunt j 28 .props finem. Etultima- Bullam, quae femper fuit cum re- ^ “ M. Lumbier tom. 3. mm. ftričtione, ut non prodefletRegu- ,• r dicit, non tantum efle prač- laribus ad hunceffe&um jalias non •^probabilem, verum etiam diceret Vrbanus VIII. locum mu bsduifft, ij6 Tračiaim XIV. babuijfe, non profuifle, aut luffra- gari potuiffe , led tantum, nolo, non eft mea voluntas, ut meče Bul- lx ijs fufFragentur pro ablolutione peccatorum refervatorum; & qua- muis aliqui dicant, pro ufu hujus Bullse fupplicatam fuifte fuam Sančlitatem ; hoc tamen non eft euidens, fed dubium; in dubio au- tem melioris conditionis debet efle pofleffio Conftitutionis,ufiim Bul- ix interdicentis. 17. Prteterea , non licet fequi opinionem tenuis probabilitatis ; opinio autem tenuis probabilitatis eft illa, quce non eft cert£ proba- bilis, led foliim probabiliter eft probabilis; ut aflerunt Filgueira , & Lumbier luper tertiam Propo- fltionem damnatam ab Innocentio XI. Et ego iplemetdixi luper hatic propofitionem 1. p ort.pr ax. traB. 10. n. 27. illa vero opinio dicitur probabiliter probabilis, cui intel- lecius aliqua ratione fukusafienti- tur cum formidine de ejus proba- bilitate; ita Lumbier tem. ■$. [um. num. 1737. ftq u enti:fedlic eft, quod dato, quod intelledus ali- quaratione fultus aflentiatur opi- nioni, juxta quam Bulla fuffraga- tur Regularibus pro abfolutione refervatorum, tališ alfenfus fit cum formidine de probabilitate hujus opinionis: ergo erit tantum probabiliter probabilis : Inluper opinio probabiliter probabilis eft illa j quam licet aliqui Dočtores de Jlatu Reltgiojo. fequantur; alij tamen com® ter de ejus probabilitate dubitt aut eam negant, ut dicitFilgu ubi[upr. & ego dixi loc.ciut.f t num, 17. led lic eft , quodplt Dočtores dubitent de proti! tate opinionis, quae fauorab facit Bullam Regularibus prt fervatis, & alij eam negant : conftat ex clictis fuprafubmm: ergo opinio, quae fauet Regii bus virtute Bullae pro ejulmc:. folutione eft tantum probar probabilis : ergo eft te probabilitatis: flibfumo: atqe damnatum ab Innocentio X propolitione tertia lequi op: nem modicae probabilitatis:: non poflumus fequi opinio: alferentem , Regulares vi lk polfe eligere Confeffariumitf abfolvat a peccatis refervatft Dices contra primam ratfe® de intrinfeca ratione probi© 11 ' eftformido de oppofito:ei$ r ex eo , quod intellečbus a(fc tur cum formidine opinionV pterea tenuis erit ejus prof tas : Refpondeo duas formi: efle conliderandas in opiniof una eft de veritate obief materin opinionis , altera f probabilitate ejufdem opim of formido de veritate obied'' de intrinfeca ratione opin^; quia eo ipfo, quod veritas M' terminis probabilitatis , & 0 bilitatis, neeeflario non ref certitudinem inintellečtu,^ br cn fequenti de eadei probabil ter con v dieum p eft certč liujulmo opinio fe fragatur refervati nemdefi terea di: fcabilitatf 18. ' humani judici js, 1 opinione pretium, nem difci epi feren ptobabili n fufFrac folutione moderati fone ut; aliquo ca timoratu farna: ex queni cal (oemo e ^°lorofb attentafi natur®) 'ationis c an guftijs ca jjjinioni« f 'omn® dubit! tFilgit titit.pi lod pit proti! uoral; us pro egant : 'bm: : Regiii .lfmo:. roba:' dl t : atqd l tio S ui op: 1 catis.-t opiniot vi& rvatis. ra V 1 ' . :ergo? is alfe lionir probr 'orrnic liniot' jiefli; ;ra ^ jpinic* liefli« opin® :as ^ l re!i r ' tu,^ CII. de Mimft: habentefacult : abfofaendi &c. 17 j fcquenrcr remanet alicjua formido uti ea opinione ( etiam admifla ejus decadem veritate: Atformfdode probabilitate ) indififerenter pro omnibus; quis non videt, perhoc probabilitate proprič & peculiari- terconvenitopinioni, quceeftmo- diciim porobabilis ; ea enim, quce eftcertč probabilis non relinquit hujulmodi formidinem; hinccum opiniofecundum quarh Bulla fuf- fragatur Regularibus pro cafibus refervatis, fecum ferat formidi- nemdefuamet probabilitate, prop- terea dixi effe tenuem ejus pro- babifitacem. i8- Verum cum intellectus humani adeo dilcrepent in'j fuis judicijs, nec fit facile eos in unam opinionem trahere, nori eft opera pretium,ut fufius hanc qucrflio- nemdifcutiam; folum caueantiili, qui ferent judicium praclicum de probabilitate opinionis, quodBul- la fuffragetur Regularibus pro ab- lolutione refervatorum , ut cum ^oderatione, & parcitatehacopi- uione utantur, nempe tantum in nuquo cafu, quo ReligioIusaliquis tuooratus, exemplaris, & bonce 3mx ex humana fragilitate in ali- 'pemcafum refervatum incideret, ^ nc mo enim in hac mifera vita, & 0 °rofo exilio certuseft,necadat Jtt tntafumma fragilitate humante ) & propter onus praden- comperiretur affliftus, & ^guftijs circumdatus, in hoc in- ^ cafu poterit juuari perufum dari libertatem fubdito reIaxato , ut perfpedl^ facilitate abfolutionis vi Bullse, abfque ullo timore ha- benas vitio laxet? quis non pene- trat, quod timor adeundi Supcrio- rem pro ablolutione fit frcenum , continens appetitum intra termi- nos Iegis Divince ? Quis non per- pcndit per hujus Bulice abuium reddi irritam , & manem relerva- tionem callium, & finem inten- tum a Religione, & h Summo Pon- tifice Clemente Očtavo, in affig- nando probono Religionisguber- nio peccata, quaz refervari in Re¬ ligione expediebat? Quisnonper- cipit prcejudicium , damnum , & detrimentum exinde Religioni fecuturum ? Abfque dubio hoc prcevidit Vrbanus VIII. quando in Conflitutione fupra adducta, oftendit amaritudinem cordis ex- pertam ex notitia, quod Regula- res polt Decretum Clementis Očlavi fui PraedecdToris ufi fue- rint pro cafibus refervatis privile- gio Bulice. Nihilomini/s ( ait Vr¬ banus VIII. ) nobis non fine animi nojiri moleftta innotuit ; non- nu!!i j>ratextu Bul/te cju ‘ 54. cum Rodriguez Novitiu® 3 ’ incurrere refervationem Vf refervatorum a Prtelatis R^!; nis, idem tenetcum Villalo^ 0 ' & v 21. S Regularil fctvatos hic liber pro omni ribus, & hi habeat in Religii alicuius excipient breve hi »plicatic tius in R lent, 22.Sup damoccc multiplic; refervato Rientisf Cementi hitutione foittt Don Ptodijt R videri po Gerubir N Oft; tft- (mih j° n e Cl< dei pm ca 1 , “ Vd fibi r< 0 fe coi :entis,fc remfaji in hoc,i onfelfr tioneps crvatoi intelliga alibus,j confin' atisals 5 ( E apprč' incitC* uae inči;; a 1622.! .ta in fe ul.inU it ad h® Buli#)* in ca® 1 nonintd mafA st hft® 5 libus 1 privil*? iro abfc . u t vi« Murcia. //. 8'f 3 0 rtell° Hitih r,!> ■ibil* vitium* n cafu® is ilalob° ! ' & c' Cap. UL Nothia Cafuum Ref er v at. in Relig. 179 communi Diana part. 2. tmB. 2. nesundecim,veleostantum,quo- rum refervationem expedire Judi- cabunt, abfque facultate fibi re- rt[oL no. c A P v T m. Kotit/d, & Explkdtio Ctftmm cjui communiter refervan- tur in R elioioniim. 21. Suppono primo omnibus Regularibus innotefcere cafus re- fervatos in fuo Ordinc , fed cum hic liber imprimatur indifferenter pro omnibus Confefiarijs Regula- libus, & fecularibus, ad hoc, ut hi habeantnotitiam refervatorum Religionibus, quandocumquč alieuius Regularis confeffionem excipient, operte pretium duxi breve hic ponere compendium rtplicationis cafuum, quifrequen- in Religionibus refervari fb- lent, 22. Suppono fecundo, ad tollen- *lam occafionem Prcelatis nimium mukiplicandi numerum cafuum rdervatorum cum grauamine co- fjentffifubditorum, Sanditatem Uementis O davi edidifle Con- nutionem, quas incipit: SanBis- ‘ >m pomirim nojier , quse in lucern Pfodijt Romee 26. Maij 1 3. & Tk P ote ^ in Bullario Magno herubini inter Bullas Papaj Vr- a ni Oftavi tom. 4. poj f num. 28* ( miki ) 67. In hac Conftitu- j° n . e Siemens Papa Odauus un- A !tn .cafus aftignat, quos Prce- ‘hbi reIervarepo£funt,vel om- fervandi alios, preeter undecim a fua Sanditate aflignatos; quod (i expediens efiet adhuc aliosreferva- re, hoc folum pofle fieri in Capi- tulo Generali a toto Ordine, aut in Capitulo Provinciali a tota Provincia: Cafiis, quos Clemens Odauus allignauit relervabiles in Religionibus, funt (equentes. „ 1. Veneficia, incantationes , „ Sortilegia. „ 2. Apoftafiaa Religione, five „ habitu dimiffo, five retento, & „ quando eo pervenerit, utextra „ fepta Monafterij fui, feu Conven* „ tus fiat egreffio. ,, 5. Nodurna, & furtiua c ,, Monafterio, feu Conventu egreP- „ fio , etiam non animo apofta- ,, tandi fada, „ 4. Proprietas contra votum „ Paupertatis, qu«e fit peccatum „ mortale. „ f. Juramentum falfum in ju- „ dicio Regulari, feu legitimo. „ O Procuratio, auxiiium, feu „ confilium ad abortum faciendum „ poft animatum fetum, etiam et- „ fedu non fecuto. „7. Falfificatio manus, feu fi- „ gilli officialium Monafterij, aut „ Conventus. „ S. Furtum de rebus Monas- „ terij, feu Conventus in eaquan- „ tirate, quae fit peccatum mortale. Z 2 „ Lap- ih Tra fiatu* XIV. „ o. Lapfus carnis voluntarius ope- „ re confummatus. „ io. Occifio, aut vulneratio, „feiigravispercuflio cujufcumquč „ perfonte. „11. Malitiofum impedimen- „ tum, aut retardatio, aut apertio „ litterarum a fiiperioribus ad in- „ feriores, & ab inferioribus ad „ Superiores. 23. Primus Cafus refervatus Vcnejiciii &c. Omnis adus male- ficij, aut cu)ufque fuperftitionis per quteuis figna, five fafcra, five na- turalia fiat, fi ex advertentia,.& deliberatione fufhciente proce- dat, & in materia, quce fit pecca- tum mortale, refervatur in hoc primo cafu; ita N. R. P. Leander a Murcia fuper 7. Reg«/. eap. 8* num. 5. 24. Secundus- Cafus Apojlafia &c. adincurrendam hujus referva- tionem requiritur , ut Religiofus animo deferendi Religionem fepta Monafterij egrediatur : quaprop- ter hunc cafum non incurrit ille, qui animo apoftatandi ufque ad portam pergeret, & illico rever- teretur, quamvis ad hunc finem dimififlet habitum,utvideripoteft in Baflato Vtrb. Cajus Rjfervatus poji num. 4. §. 2. Neque incurrit deli- dum Apoftafise, fecundum Jus commune, ille, qui tranfgreditur Claufuram non animo deferendi Religionem , fed aliquo tempore vagandi j & poftmodum redeundi; de fiatu Religiofo. neque ille , q.ui exit e Monalte ad fublevandos Genitoresint trema neceffitate conftitutosp ad ingrediendam cum debitalia tia aliam Religionem. i). Tertius Cafus Mo 3 umi furtiua &c. Tria requiruntut. incurrendam hanc refervatiom Primum eft, ut egreflio (it m turna; unde egrediens de die,: in crepufculo diei, vel nofliu animo apoftatandi, non incitf in hunc caflim : Secundunv egreflio fit furtiva , & .occalii ideoque 9 fi aliqui Religiolir complices tališ egrefITonisfintcc Icij, non erit cafus refervatu Tertium requifitumindecretot ut egreffio fit extra Monafterir feu Conventum, ideft fepta M: nafterij, five illa fintmurijdo® five fepes hortorum, proutin® quaque Religione daufun®;- fita, & recepta eft : his trik®' mul fumptis conditionibus K currentibus cafus erit refervatc unica deficiente, non erit. 26. Quartus cafus/Vff/rifM' poteft benč veriftcari, qučd K' giofius graviter peccet contra f tum paupertatis, St tam en nfli' proprietarius: V, G. fi ad ^ ufum haberet res fuperftaV quantitate notabili cum ličen®' Prselati, peccaret graviter c® paupertatem ; fed non effe •; prietarius,nec hunc cafiim rel&? tum incurreret: hunc tam cn »lienat,: in mater txprefla fumpta fi red, fk 1 Porro ad culpam c tis, & hi fecundun ©pinionei qua; ex fe tijs fuffie furti, fic Quantita tenfet efl chez in ft 5. fed in 1 non fum ^viando R da accipit ftantiam: tantumq eft de f a fdiH.ftn t a g- 276. 2 7 ‘ Q Hm, & Religiofu; Stjmž In cu ' fecun ttnetur r ?etur ut re fon(i 0 - ^r et ;( Nnter Vdnec "ifanii Kj Cap. IIL Notitia Cafuum Refervatorum in i 8 um red, & reaiiter eft proprietarius: do juxta mentč Predati: videantur runtur. Porro adcontrahendam lethalem vationc culpam contra votum pauperta- 10 fit not tis, & hunc cafum incurrendum le die,t fecunditmcommunem Docborum loflisi' cpinionem ea quantitasrequiritur, inči r ^uz ex fe prsecifis alijs circumftan- idum,: tijs fufticit ad peecatum mortale .očal« nitti, (ic Baffeus ubi [upr. ■§. 4. iglolir Quantitatem quatuor Regalium isfinto Knfet eflegravem, Thomas San- fervatii chez in funt. lib. 7. cap. 2. n um. seretoi ?• led in pocuJentis, & efeulentis lafteric non fumitur cum tanto rigore, feptaJI: quando Religiofus ad ea abfumen- -i,doni- da accipit, & Predati quo ad fub- utinš' ; uantiam inviti efte non folent, fed im®?- quo ad modum, ut diet um trii®- , ! ' e famulis , & filijs famalias bus tf f r ‘ w 'ftrt.prax. trati: 7. num. 176. fervaff t*l'i 76. £• pag. 286. num. 19-f. t. S- Quintus cafus Juramtntum riiM- y“ w > &c. Incidit in hunc cafum icdK Ke !'giofus, quando juridic£,§de- intra' interrogatur a Superiore , nnfif Ul *ecundvim jus ad interrogato ad l ;i - Cnetur tefpondere, five interro- •fluas ut reus , five ut teftis, fi in ;en tiJ Ponfione ad fimilia interrogata r co11 tif r - et ’ ver o Prcdatus legitimč !' et P r j ' 'J^errogaret ex eo, quod nul- re ^ er ' irŽ' nt ‘ C ^ ein! plenaefTet probatio ™ c \ 1111:6 > vel ob aliam caufam, non dieta 1 . part.pra*. traB. 2. cap. 1. num. 20. pag. 30. & dicenda traB. 15. cap. 1. §. l.per. M um. 28. Sextus cafus. Procuratio , anxilium , abortus &e. quamvis non fequatur effečfcus abortus, in- eurrit in hunc cafum Religiofus eum procurans , confulens, dans auxilium , ordinando potiones , medicinas, aut onera mulieriprae- gnanti imponenda, aut quid aliud ad hunc finem, dummodo foetus fit animatus, fed, fi non eft anima- tus , non incurritur refervatio .* neque fi fcemina non intro accipiat medicinam , petionem, aut rem ordinatam ad abortum: aut fi cum ignorantia prsegnationis fceminae prcedicta ordinentur ad reddendž eam fterilem, aut propter alium diftinčtum finem ; prteterea pro¬ curans , aut confulens abortum, ineurrit excommunicationem: ut patete* 1 .part. Dialog, aut prax , traB. 5. cap. f. num. 34. pag. 98. 29. Septimus cafus, Falfificatio manus aut figilli &c. P er manum intelligitur ipfa alicujus feriptura, vel fignum feriptum , feii Chiro- graphum; Falfificatio autem ferip- turte ejufmodi fit non folum imi- tatione, dum fcilicet fignaturam Z 3 quis ih TraStatm XIV. deftatu Religiofo. C quis imitator malo fine, vel ali- attento Decreto Clementis(j »onrenfu quid litteris additur , fed etiam tavi, ut videre eft in P. Murciii f c exteri cum aliquid, quo fenfus intentus per. 7. Reg«/. c,p. 1 f. mm. i;„ dj x i in / mutatur, detrahitur, veleraditur tamen fi in opinione alicjuor: fart.pm ex ejs,imo etiam applicationem non incurrit cafum refervjti dum in veri figilli Superioris ad falfas lit- qui furatur rem ad ufum part: res, gum teras: Falfificatio autem figilli eft, laremaltcujusReligiofi concei mm.k ct quando aliquis ad imitationemfi- gilli Religionis, vel Officialium ejus aliud effingit, ut eo utatur, vel illud appendit, vel aftigit lit¬ teris , five ved, five falsb fint Su¬ perioris , vel Officialium Mona- fterij: Nomine autem Oflicialium comprehenduntur Generales , Provinciales, Commiffarij, Prio- res, Guardiani, Miniftri, Vicarij, Praefides, Secretarij, &c. falfifi¬ catio fcriptura , vel figilli cujus- cumque ex his Officialibus eft ca¬ fus refervatus : videantur alia ad hoc fpedantia part.prax.inAp- pend.cafuum refervatorumnum . 17 . Nota \J.pag. 431 . 3 o. Očtauus Cafus, Furtum de rebus Monafterij &c. ut hoc pecca- tum furti lit cafus refervatus, de¬ bet effe materia gravis,& tališ erit quantitas dičfa num. 26. qui au¬ tem accipit didž quantitatem de bonis Monafterij; V. G. exBiblio- theca,CellarioSacriflia&c. com- mittit peccatum refervatum j&li- cet fit quaeftio, utrum furtum de rebus non fpedantibus ad ufum communem Monafterij , fed ad ufum particularem alicujus Reli- giofi fit in rigore cafus refervatus* indubium tamen efteumincurr; intendat, refervationem quarti cafus neit bahtpoL Proprietatis; quandoquidemt ftip[qute 31. Nonus Gafiis Cle bautpi &c. hic cafus firefervatur,« , |' comprehendit , & fe exteni‘ m far, § omnepeccatum opereconfutf In aliqi. tum in quacumqueex feptem- nic cafus r ciebus Luxurke,five fit natur- <)uo eum j five contra naturam; fi vero t Ms folet t fit opere confummatum > no> - . ttiturin refervatum, V. G. . aet > Sefe ampkxw libidinofi, pollutioflt b urna, qi fecuta; neque erit cafus refer'-' ic, pollutio voluntaria procede”- J:. De< fola interna deledatione in° r ( ' %r(! Cap. 111. Notitia Caf Rerferv. in Reliji on. iiemisfi «onfenfu,& defiderio, modoope- aut vulnerans quamcunque per • Mutci!] re externo non fit procurata; ut vm. ij.j im in Append. cafuum referu. i. alicjUDB perl.prax. num. 2f. No/rt 25. hunc efervat: cafum incarrit ille , qui exercet im part; res, gum per fe influunt in pollutio- concett; mm, fecuto effeftu: licet eam non mincurn intendat, nec velit, V. G.ille,qui afusneit: kiti poHutionem taBibus impuris in pridane ftipjo,aut in tertia perfona, autas- is,quifii p&ihsliiidinofis , autturpibus , aut jmejiK olfanir,ille vero quiprocuratpol- tmeftft lutioncm taftibus, aut alio mo- tcontM do, (i ea non fequatur, non erit ncfetjM peccatum refervatum, quia non Furtij&o tropin confummatum ; & licet in alicui Ra fimnis fequatur pollutio,quce pro- .n lifoli curatafuit in vigilia, effeftu tarnen ndiseap non fecuto, non erit refervatum, 'id. »«** 'taMurcia [upr. num. 2. cap. 16. qui ?. Lumjf mi addit, nec effe refervatam quirat ! ' poHutionem voluntariam, quse fe- .'■"* H ui ’tur ex taftu libidinofo, qui fit tan ®mpeccatum veniale, neoue tur. c 3m,quK fequitur ex afpeftu fa- apfa [ c * e j, aut peftoris foeminte. Mur- tur,» culpam in hoc cafu, in quo V. P. & contra virtutem , cuiculp^ deliquit ? quia fi e,us Regula non miffa opponitur: Contrariatf »n- »v illtc . mi (nliriilnanIilinum. I 2 .pag. 121. fupra Regulam, fed fecundum Re* ltiseC£ ](. P.P.Rfdicomeam culpam, gulam, aut direčte,velut in eacon- luidnonobediverim meo Pršela- tenta, autindiredč, tanquam me. to\nre,quam mihi precepit. dianeceflaria proxima ad ejufdem PJ' C. Quod precepit ipfi Prelatus, obfervantiamSic N. P. Leander 9 ue ‘,j erat ne contra Regulam, aut con- i Murcia ad 10. cap. Reg. S. P. N. jnoiti; in ea contentum ? ete- Francifci cap. 5. num. 7. & g. ■njiiittf jJj !j ui 'ffet contra Regulam, aut P. P. R. Regula non obligabat c l Ult| inea contentum, non tene- ad jejunium illa die, in quaPrela- ^ Ur obedire, ut colligitur ex S. tus mihi idem precepit. ^ • • n tv Tht iip aCCl :« !°tt* 2.2 .fuajt. 104 .art. f.adi. C. Precepit ne ipfi Prelatushoc ':0 7 m caru 5 quo Prselatus poffet jejunium ob aliauam tranfgreffio- adtf JNarein ea parte Regulse,con- nem Reguk, vel aljam culpam Re- pV.J ek ipfius mandatum, ha- gularem? “tniip.ina.« P Tea P im pM adoK‘ u # — , r0 itn' A Jlte , ita Cajetanus fuptr hunt Ct precipere rem , quse non fit fe- f.‘- ^.Thomtt. cundum Regulam ; poteft tamen J ? t! iue juftam caufam difpenfan- 7^nc enim fubditus teneretur P. Ita P. R. C. Quamvis Prselatus non pot Aa be- t£6 Tfactatm XIV. de Statu 'Religjofo. benč pracipere rern , quae non fit hoc, vel illud faciat, nunquam » ex Regula, per modum pcenae ob fendum eft prseceptum Supi aliquam tranlgreflionem. ita Lef- fius lib. 2. de ju/lit. cap. 41. dub. 9. num. 75. & in hoc calu fubdituste- netur obedire, prout etiam V. P. tenebatur, eum Pradatus hoc je- junium ei prcpceperitin poenam fua: culpte. 3 7. Dicat mihi V. P. Pradatus impofuit ne ipd hoc jejunium per modum imperij, autprsecepti. P. ItaP.R.exprelsč mihi prsecc- pit, ut jejunarem. C. Fuitne hoc verž fadum ver¬ bis fonantibusprisceptum, v. g. di- cendo : In virtute San3a Obedien- t iam, in nosita D. Thom. 2. 2. quijd- P ltur -Mur Orado me tonus, ft r, 'd fead eu P r °feffiom C. Quando Praelatus prsecipi __ 1 . endoaliquidutitur verbis, ex qui- ari. 5. in corp.prope mediu «!; bus vel ex Ordinis conftitutioni- hoc intelligitur de adibus met bus,auteonfuetudinibuscolligide- tcrnis; fitamen hi fint anne*' p- P.I quodcum; c . e P t0 forn bet, quod conlcientiam ex obedi- ternis , benš poteft eos Pr^' ne ull __, 1 1 . /* . . r .. . /< a ., rine ,* antisevoto ad parendum obftrin- gerevelit,tuncad culpam gravem obligat: v. g. (i dicat: Eraeipio in Dirtute Sanila Obedientia^vel in Ka¬ mine Domini nojlri J ESU Chrijli , aut alia hujufrnodi verba; fed quan- do non adhibet hcEC verba, led tan- prceciperej prout dixi in Con j I. tra&. 3. Confer. 1. 2. tos ingreci hoc praece] cum ergo adus internus cel® 5 V Vet; -& _ -*» pore ¬ di Miflam fit annexus extern“' e togrei VJ.I ivxn.uai.il lil. (UlIJtAU3 VAV" », O w lebrationis, hinc eit, quod ^ »Non latus poflit prardpere fubdi«' applicet Miflam fecundum & 0, Eftn .^Ucens lum fuaviter dicit, priEcipio, ut intentionem, &fubditus pat-' ad c f Caput IV. de Voto Obedientice. i i pameti Super® igare, i m cul]« 5 Prala :efsž ni irera Si .ldutn r. »men» egentf i intatt eV.P.i m celeb tentiona :ioMife mihi Pr* latern® Sut ©® 5 ičtus in tfi qi*4 ''? ’.hi0 if is anne* ; s Priti? 9 Confr: », n0' s cel^ 11 , xt ern « 1 ^uoci^ ubditOi dum |i: ' r netur: Et licet Gavantus & ali} rdati a Diana Part. 2 . trači. 14. de (ilci.MiJf.refol. 72. fentiant, quod fi fubditus applicet Miham contra mentem fui Prelati), applieatio fub- dicinonfit valida; ego tamen eon- trarium verius puto: idemque cum Filiucio, Fagundez, & alijs tenet Diana \bidm ; peccabit tamen fub- ditusnon obediendo fuo Pralato jufte pracipienti, ut fecundurrt fu- am intentionem facrificium offe- rat: fed re ipsa facrificium juxta in¬ tentionem celebrantis validum erit. Hincfequ!tur, ouod fi Prelatus praciperet fiibdito, ut orationi mentali hora, & tempore, a fua Regula ftatuto operam daret>terie~ tttur fubditus obedire; quia, licet Oratio mentalis fit aclus mere in- ternus, fubditus tamen volunta- fi^feadeum obligavit, quando in pmfefiione promifit obfervare Re- gulam, inquadičta Oratio preci- fitur.Murcia [upr. cap.num. 12. p P. P. R. dico meam culpam tjuodcumPraelatusmeus fub pre- ce pto formali obedientiic inhibue- rit > , ne ullus fubditus cellam alte- % ingrederetur poft Ave Maria; r Jt pr$ceptu tranfgreffus fuerim. pVetat ne Regula tali tem- b ' n §reffum adcellas ? ^Non P. R. ■ Eftne hocmediumproximž ,v Ucen s ad obfervantiam alicu- rei > ad quam Regula obligat ? P. Ita P. R. quia Regula nos obligat ad obfervantiam filentij poftpulfum Ave Maria: j & ut hoc melius , & exadius obfčrvetur, prohibuit Prelatus eo tempore in- greffurh ad cellas. C. His ita ftantibus, preceptum Prelati obligat juxta diaa num. 3 6 . obligante autem precepto, cur V. P. id non adimplevit? P< P. R. Dubitatio me invafit, utr um hoc obligaret, vel non , ad culpam gravem ; quia mihi vide- batur materia leviš. C. Liquido conftat in re levi non pofie adeffe mandatum obli* gans ad culpam gravem, attamea firesin fe leviš ex aliquo fine, aut circumftantia fiat gravis, fub culpa gravi precipi poteft: quapropter licet obfervare filentium. aut non ingredi cellas videatur res in fe le¬ viš ; ex aliquo tamen fine, & cir¬ cumftantia gravi, poteft fub culpa gravi k Prelato precipi, ut dixi m Gonfer. 1 . part. Ant:loq. qumfi. 2. num. l^.pag.f. Dicat mihi, non depofuit V.P. filum dubium ferendo aliquod ju- dicium probabile, quod Prelatus in hoc ad culpam gravem eam obli- garenonpoflet? nam fiprobabili- ter judicaffet fe non peccaturam, hoc fui Prelati mandatum non adimplendo, neqite peccaffet in fententia Sanchez in fuhfelcSt. dij}. 3 3 . num. 32 .8“ feq. & aliorum. Aa a P. P.R. 188 Tračiatm XI V. P. P. R. non cum aflenfu proba- bili, fed cum meo dubio fui ope- ratus. C. Peccavit ergo graviter ex duplici ratione; primo, operando cumconfcientiapračficc: dubia; fe- cundo, quiaquando fubditus eft in dubio, an juftum, vel injuftum, obligatorium vel non fit manda- tum Prelati, tenetur obedire, quia in dubijs melior ejl conditio pojjiden- tis: Sed Pradatus eft in pofleftione fuae poteftatis imperativa;; ergo in dubio fubditus tenetur imperata facere; Heec materia poteft fufius videri in Thom. Sanchez tom. 2, fum. Iib. C, cap. 3.per totum ; Ve- rum licet V. P. graviter peccave- rit non obediendo fuo Prtelato, eft tamen probabile, eam non commi- fifle duo peccata fpecie diftinčla contra virtutem Religionis, & obe- dientiac, itaLedeffna,Diana/w/. 1. trači. 7. de circumjiant. ctggrav. re¬ jo l. 16. 40. P. P. R. dico meam culpam, quod in aliare mei Praelati manda- tononparuerim, quia ejus elečfio- nem legitamam, & canonicam fuif- fe dubito. C. Res praccepta k Pradato fuit nejufta, ut eam ličiti prcecipere poflet? P. ItaP.R. C. Hic Pradatus eftneinpacifi* Ca pofleftione fui Officij ? P. ItaP.R. C. Quando fubditus dubitatj de fiatu Reiigiofo. utrtfm nam Pradatus fit legitimj Superior, legitime ele Dicat mihi V.P. habuitnel^ tiam k fuo Prad ato abfumen 1 ufus profanos hanc pecunmm ® interrogo, utnofcam,utnimi'' iatus poffit licitč dare lic entlS } fubdito abflimendi resinufusp fanos; nec an fubditus fit exemP; a peccato eas cum tali l' eenClJ . L fumendo; quiafuppono utrup in hoc peccare: folum erg° .4 rogOj u ftitiam, pcccavei P. P. Ucentiarr C. L citatis lit teneat, 1 fumens i cum lice: contra |t & id reci tionem; babile, ( Spluefter Murcia i> di re, q eentia fui Prelati? babiliter exiftimavit fuum Prj|> titione 1 P. ItaP.R. tum conlenluruminacceptioncr C. V C. Per votum paupertatis Re- & ufum illius rei ? quia ut fubdir. P. talen tigiofiis cujafuisrei temporalisdo- excufetur k culpa gravi in ufutt dfeul; tninium k le abdicat, adeoque le rum , non eft neceflaria expri rus videi obligat ad nihil accrpiendum,dan- licentia fui Prelati, led fufficiu utli» C. Er; Sandi Joannis, & CanoniciRegu- judicium probabile ; ita cum Ger- feverus, £ lares (unt vere Religiofi, 8c hoc fone, S. Antonino, & alijsTk »vitus in non obftante conceditur jjs ufus Sanchez in [um, lih. 7. 1} f ®ur re rerum temporalnim amplior, qua num. 13 .prope finim. , ac «ptare caeteris Religiofis: & inter alias Re- P. Nec judicium probatf ^ j. acit a, at ligiones eft major latitudo quo ad quod meus Superior effetco# Wanda ufum in una, quam in altera; ete- furus, ut abfquelicentia talent a ' e j er eo , nim iudubium eft, uni pauperculo acciperem & ea uterer. P° n 't fe Capuccino non licere ufum rerum C.EftneinfuaReligione con k temporalium ek abundantia,quk li- tudo introduda, ut Religiofis. rat, onis,{ cet alijs Religiofis calceatis: Omnes piant, Sc utantur fimilibus ret ^r e fi ri tamen Religiofi tenentur in ufii quia fi dlet tališ confuetudo^' C i rerum fe conformare laudabili fui idem indicaret Iicentiam tacita* ^eret C ( Ordinis confuetudini, Sc fi aliquis autprafumptam, accipiendi,d* “te uta in ufus fuperfluos resinfumat etiam di, utendi, Sc expendendi id Wi , m P ta cum licentia fui Prelati, in opinio- abfque exprefia licentia folet ^ . !| dobos neprobabili, validč quidem,fedno ita cum Pifano, Corduba,^ j ; 4 'mn licitč id facit: Moya u&i[upr.n. 11. mU ni N. P. Leander a M urCl3 ', ' v R. 44. P. P. R. Confiteor merem exflic. 6. cap. Reg- 7- nU T< npta dicitur;ita cum Azorio, fubditus e& J a *°b.os in fum. part. 1, trači. 22. etiam abfciue i i* fum. part. re uteretur , verum bfque petita licentia; in hoe -cafu eft probabile, nec fore veniale, dj. v R. meus Pralatus eft val- ita cum Navarro, & Mendoza af- 0,1 atl ° n ' confentaneus , neuti« firmat Murcia ubi fupr. quatft. 1 o. (Lj. ,H rus > aut afper in coace- num. p. ^Ecentijs, ^ 4f.P. ij£» Trači at m XIV. 4f. F.P. R. confiteor,quodes¬ tra Monafterium exiftens,remali- quam cum licentia praelumpta mei Pradati perceperim; de quatamen in meo redituiplum certiorem non feci. C. Confumpfit ne V. P. rem, antequam rediret ad Monafteriu? nam fi res percepta fuit ufti con- fumptibilis, V. G. aliquod come- ftibile, & fuit infumpta cum licen¬ tia pradumpta ante reditum ad Monafterium , non erat opus id notificare Praelato. P. Non fuit res confumpta ante reditum ad Monafterium. C. Et licentia pradumpta, cum qua V. P. hanc rem accepit,fifte- bat ne tantum in eo, quod pro tune non poflethabere prom ptum recurlum ad Praelatum; vel in hoc, quod luppofito etiam hoc recurfu Pradatus eflet confenfurus in ejus receptionem ? Etenim fi licentia fundatur tantum indiflicultatere- eurftis ad Pradatum, teneretur fobditus redeundo ad Monafteriu, hoc eidem notificare, ac licentiam expoftulare : Sanchez uit fuj>r. n « 8. Murcia q. 8. num. j. P. Licentia pradumpta non fuit fundata tantummodo in abfentia, & difficultate recurlus ad Prada- tum, Ted in judicio,quodquamvis eflet pradenSj confentiret, ut eam 'acceptarem. C. In hoc cafu non fuit culpa gravis contra paupertatem eatn de ftatu Religiofo. accipere : Murcia ibiltm *«,- jj n tiendi Sanchez num. 9. eflet tamenpt Caftro I catum veniale, fi Pradatusfe hn :imp invitus quo ad modum; videlic; temerari, quodfubditus revertendo ad)l: piai nfua nafterium non manifeftarett trt.], ni quidquid acceperat;nec licenc cenliira e peteret eo utendi. Mop /», C A P U T VI. n 2 -' 1 De Voto Caflitatii M Snmun giofa. fnifum 46. p # P. R. accufo me inte Dodomi A * ftum acceflum habuifc principio mulierem votum fimplexCais cet matei habentem. hictame C. Novit ne V. P. hujufo da penes copulam praeter malitiam con." bidonem virtutem Caftitatis, aliam lp puntati diftinčlam nempe Sacrilegij ccC “cere re votum continere? tumeftn P. ItaP.R. bendl P ra C. Licet fuerit opinioTi« 1 * tus . )J alcit &aliorumapud Thom. 5 ®^ lih. 7 . de matrim. difp. e ‘‘ aflerentium, fornicationeniSaP 1,1 not dotis , aut Monachi non a^ 1 Um j 1 ' circumftantiam Ipecie diverfa 1 ; , 5 > ‘o fimplici fornicatione,ac necejli' fatendam hac ratione , bendu quiunt , votum non cadit prf ^ ' r ‘' fupra materiam alio praecepto®’ t . P tam, feu prohibitam, atpec CJt ' ® incontinentiae non eft maten J t j 0 > 1 bera, fed iam prohibita: ergo* u P ^ hanc non poteft cadere oblf' ,, p voti. Hanc fententiam erfC teter acr ; Sc longč a veritate, Sc coW^ m »a, [ men pt itus f« viddic !o adlt larett licenc VI. is Rili e inte' labuillri cCaffita lujufc im coff ara fp t? Capnt VI. de Voto CaJUtatu. 03 lentiencfi modo alienam appellat tum proprium Caftitatis, &obvo- Caftro Palaus apud Sanchez ibi- turri erniffum a perlona, cum qua im- improbabilem, fcandalofam, peccavit. ' - P. ItaP.R. ■J 0 Č emSa® )n temerariam, & erroneam D. Ta- piai»J2w caten. tom. I. lib. j. q. 3. d rt^.Kum. 4. &.■ f. eademque cenfura eam afficit Conradus tefte Moji in feleS. tom. 1. tra 3 . 7 ,.difp. 3. 2. tuf. 2. num. 7. & merito; quia pneterquam quod fit contra communem opinionem, praxim, & ufum Eccleiia’, ac unanimem Doctorum fenfum , fundatur in principio falfo; quandoquidem li- cet materia voti debeat effe libera, hsc tamen libertas non eft fpečlan- da penes praeceptum , vel prohi- bitionem, fed penešTrictifferentiam voluntatis, ad poflefacere,Velnon facere rcm voto obligatam; Cla- rum eft non tenere votum non ha- prauas cogitationesvel mo P. Putavit ne quod hcec duo peccata Sacrilegij effent diftinčla fpecie, aut folurri numero ? P. Ego ipfemet judicavi me committere duo Sacrilegia, ob mei, & alterius perfonce votivio- lationem, abfque diftinčlione, ut- rum hcec facrilegia effent numero, vel fpecie diftindla. C. Ad poriendam dodlrinam fliper hunc cafum, duae quaeftio- nes a Theologis difcuffoffiintno- tandce : una eft, an votum folem- ne Caftitatis fpecie differat a fim- plici ejufdem voto , altera an in unico, & individuo ačlu poffint ef- fe duo peccata numero diftinčta. Prima Sententia dicit, votum fo¬ to iralcibiles, aut concupifdbiles, lemne caftitatis effe alterius fpeciei neceli quii' ; lit prof eptod* peccatr nateria- argoji quiah^c non eff materia libera , nec eft in poteftate voluntatis fi- miiia non pati; validum tamen eff v °tum non inebriandi per exceffu P° tu s > ludendi cum periculo blaf- Pbemandi, licet ha;c alia lege fint prohibitaergo procertiflimoha- ’ ei rdum eft , quod votum Caftita- erron 5 co 0 l a fpecie voti fimplicis , & confe- quenter in confeffiione hanc cir- cumftantiam aperiendam effe ; ita Ledefma , Coninch, & alij, quos refert Diana part. 1. trači. 7. refil. 3. &. 4. haec. Sententia eft pro- babilis ; contraria pariter eft pro- . ____ babilis, quae ait votum Iblemne a tls compleiffens totum id, quod fimplici non difterre fpecie, neque ^ kbefa&are, & commaculare alteriusrationis vinculum effe, led ,te ft, fit validum, ejufque viola- folurri accidentaliter , ac fufficere in confeflione fe accufare de vio- lattone voti,abfque explicatione . _ 1It uuu tuimiiu.- hujuftnodi circumftantiiE: itacum merilegia, nempe propter vo- Henriquez, & Villalobos, Diana B- b ibu- ■■ ')»>• \dimum, ejuitjue viuia- j^ein effe facrilegam, ac proin- 7 ex plicandamin confeflione. Putavit ne fe duo commit- a, nempe propter vo- i $$ TraBatm XIV. de fiatu Religiofo. ihidem Caftro Palaus tom. i. trači. 2. dijp. ^.punB. 3. n um. 11. Murcia tom. 2. dijp. moral. lih. 4 . difp. io. refil. j.mtm. 13. Tho. Sanchez a me citatus 1. part, pr ate. traB. 7. cap, 7. Quo ad fecundam quxftio- nem propofitam Martinus a S, jo- feph, alijque citati k P. Matthseo Moya in juis jekel, traB. 3. difp. 2. tputzft. 4. §. 1. nam. 1. Filiucius , Layman, Suarez, & ali} quos citat Diana part. 3. traB. 4. refol. 164. putant, in eodem numero aftu phylico non repeririplures malitias morales numero diftinčtas, & con- (equenter non cenferi plura nume¬ ro peccata : Contrarium tenet cum Vafquez, Diana, St alijsTrul- lench in Decal. tom. 2. Uh. f. cap. f. duh. 4. nam, 7. utraque opinio tam intrinfeca, quam extrinfeca pro- babilitate non caret. 48. Hincinfertur, quodinSen- tentia aftruente, votum fimplex , Stfolemne differre fpecie , ac in unico, & individuo attu pode effe plures malitias numero diflinčtas, V. P. commilerit duo faerilegia numero, St Ipecie diftincla: led in opinione afferente, votum folem- ne a fimplici non differre Ipecie, St in eodem aetu non polfe elfe plura peccata numero diitin&a, unieum tantum fpecie, St numero faerilegium commilit, St in prop- rijs terminis Zanardus, Martinus a S. Jofeph, & alij citati a Moya /upr. paaji. f. J. 4. mm. 11. do¬ cent , unum numero pecci-- committere eum , qui cumw; Caftitatis peccat inhonefti er perfona fimili voto adftricla;; addunt Sa, Va(quez & alij ret Moya ead. juaji. 4. num. 12, j.- fatis elfe in ConfefITone expli© psccatum Sacrilegij, reticendot: cumftandam voti in altero cot plice. Oppofitum eft comrar St verjus, idque tenet in termi® no Etri caliis, cum alijs mufe, Leander a Sacramento mu traB. 4. dijp. g. §. fttdj .Jfi P. F. Emanuel a Conceptionel Pdnit. difp, 3. c/UAft. 15f.iww.51. 49. P. P. R. accufo me, cc feniilfe cogitationi oppolits i tuti Caftitatis. C. Adfuit ne in hoc plenaadva tentia, St plenus eonfenfusif duo necelfario requiruntur jdcoi ftituendam gravem culpsm;" 1 /dieti in mej s Confer. traB. 2.jtM Confi 1 . §. 2 . n. 9 & feq. P. P. R. plenus fuit confeAi St plena pariter advertentia. C. Hic confenlus fuit nepetf dum defiderij efficacis, aut i' C. h tec' del malitiam esm violi P. Ita C.Qu; rera apud rtfd. 34 . i nonviolai rolam, ne eum, qui tatBcomj bus oblet monem n traria eft < quč refen lench, Fil rado eft feetse, St t mtatem, tationibus adeopue t q®dlibet idem viol nnttit; T plicis complacentitE ? quia;fi® deliderium efficax, non lolum 1 - Sacrilegium ob violationem V. P. annexi, led etiarn eandem Ipecie malitiam £t: obiedto defiderato. P. Non fuit effieax defider^ fed deledlatio morofa , ^ii ! plexcomplacentja. 5 • 6 . Ei deleftatio Malitiam - tJ u and te tminatu 2. fil >15. ^ tatic M>n;e t ab eaderr tm, Caput VI. de pečatu C. Etfiftimavic ne V. P. quod cum n hsc'deledatio morola haberet tefti ct- malitiam Sacrilegij, & quod per ftricfa; eam violaretur votumj ilij reli Ita P. R« . 12.fr: C. Quanquam Eufebius de Her- : expfc rera apuci Dianam part. 7. trati. 11. icendoi njil. 54. fentiat, votum caftitatis tero c o- nonviolari per delečtationem mo¬ torni: rofam, neceommittere Sacrilegiu n termi eum,qui cum voto abfoluto cafti- s mat: tariscomplacet fibi in cogitationi- 0 ti ru, bus obfcoenis: hanc tamen opi- ■tajl.fll nionem non cenfeo tutam : Con- eptione; ttaria eft communis, & vera, eam- mm.c refert cum Reginaldo, Trul- me, cr l en ch> Filiucio, & alijs Diana U>id. iplits «■ tat '° eft, quia votum per- f e &, & totalis caftitatis, quale eft enaadrc "bdReligiofi vetat omnem obfcac- tnfusif ni;atem 5 & turpitudinem in cogi- tursdcoi ta; i®ibus, verbis , & operibus , jlpm;« aae oque tali voto adftričtus; per f. zj&i ^y°dUbet peccatum inhoneftum 7. 11 'ftolat, & lacrilegium com- confeb ^^'tjvide etiam Dianam part. rntia. ?' 6- refol. 7 J . § . Mota tamen , ne P er!r '(\ Mi’ ^ cet ft c °pinio 5 quod , aut' e ' e 7 at io morofa non contrahat }uia;!>'* Jj 13 ,t ' am circumftantiarum obiec- 1 loluim ; ’ Ruando ad eas delečbatio non Dnem' ," railn atur; ut docui in confer. lin ^ 7. Confer. 1. 2. c as. I. iam r; 4 l5 ; tališ tamen deleftatio in- r ati° n em circumftantiarum lefidtt 1 .; a t ;i ^ eam habentis , cum fint , leiC l3t j ^ ern infeparabiles ; utpatet 'H f t. prax. trati. 6. cap. 3. n. C. & Voto Cafih ati*. ic)f 15. ergo dicendumeft, quodvoto caftitatis adftričtus, confentiensia delečtationem morofam , com- mittat Sacrilegium: fi votum eftet partiale, V. G. fi quis faceret vo¬ tum non fornicandi, non nuben- di, aut non fe pollvendi , in hoe cafti fimplex delečtatio non eftet contra votum, nec haberet mali¬ tiam Sacrilegij. fo. P. P. R.accufbmeuniper- fonae fuafifle, ut peccatum contra caftitatem committeret. C. In quo ftatu hcec perfona conftituta erat? P. FuitperfonaSoluta. C. Sualit ne ipii, ut cum V. P. vel cum tertia perfona peccaret ? P. Cum tertia perfona. C. Et haec tertia perfona hab uit ne votum Caftitatis? P. Hoec paritet erat loluta 3 8c nullo voto caftitatis adftričta. C. Habuit ne V. P. aliquem ve- nereum confenftim, aut morofam delečtationem ? P. NonP.R. C. Siha'cperforta habuiftet vo¬ tum caftitatis, aut aitera, cum qoa V.P. fuafit, ut peccaret, velfipri- mam induxiflet ad lecum peccan- dum, indubium eft, quod ejus confilium, aut fuafio malitiam facri- legij contineret, quia fcandalum generale reducitur ad illam Ipe- ciempeccati, ad quam indučtus eft proximus: fed fi alterutraper¬ fona habens votum, peccaffet, vel B b 2 «tiam i Cj6 Tra Status XIV. etiam V. P., eflet peccatum facri- legij: ergo eandem malitiam fa- crilegij haberet hsec fuafio ; cum •vero utraque perlona fitlbluta, & abfque voro , nec V. P. habuerit dele&ationem,, aut conlenlum ve- nereum nec protulerit verba ob¬ lečena, per qure pariter violatur pro- prium votum, ut fupra dixi) pro- babile cenleo V. P, per hanc indu- ftionem, aut pravum confilium lacrilegium non perpetrafle : ita in fimilibm lentit Sanchez in funt. lib. 5. cap. 6. num , 11. & cum eo- dem Sanchez dixi 1. part, prax. traB. f.ejp. 7. num, <;<). hanc len- tentiam tenct cum Oviedo, Cara- muele, & alijs, Moya tom. i.dijp. q . qitdjl. 2. cap. num. 1. & 2. Et ra¬ do eft, quia fi Religiolus inducit eum,quinon habet votum obedi- entice, ad non obediendum fuis Parentibus, quamvis peccetmor- taliter, nontamen contra propriu votum obedientice : ergo neque peccabit contra luum votum cafti- tatis ille > qui conlulit peccatum inhoneftumalteri non habenti vo¬ tum caftitatis, licet malum confi¬ lium foret mortale. f 1. P. P.R. accufb me induxifi- le aliam perfonam voto caftitatis adftri&am ad peccandum cum per¬ lona foluta. C. Habuit ne V. P. in fe ipfaali- quod obfcoenum defiderium, aut morofam deledationem ? P. Non P.R. de fiatu Relifiofo. C. In hoc cafu V. P. fua poj, fione, & pravo confilio non fe peccavit contra caftitatem, ven etiam contra Religionem, pro: votum perlonse indučhe ad tir tudinem ,)‘uxta dieta in prsecedt cafu , quia leandalum generali ducitur ad fpeciem peccati,. quam indučlus eft proximus:i hicproximus fuit indu&us adpc candum contra caftitatem ,&r tra votum ; ergo has eafdeitn tias habuit coniiliu V. P. id, de V: dubitari poteft, eft, utruml! contra fuum proprium votum- ftitatis in hac indu&ionc, aut f vo confilio peccaverit ? n alte' uodint 1 onfilio' im,& r lafuco- ccavit riterP- ione : urite jte ^ -nuratte ive ite ■niferit' Caput V L de Voto Caflitatis. I 97 C. In difcurfu immifcuit ne V* tiones, nec opera, nec verbaV.P. p, V erba indecentia, Sc provocan- militarunt contra caftiiatem: Ičd tia ad peccatum incontinentite ? hoc enim pofito ; V. P. non tan- tumeffetreapeccati fcandali, ve¬ lim etiam per hunc profanum di- fcurfum proprium votum violaftet. P. Non P. R., verba enim a me prolata valde modefta, caftigata, & ponderata fuere. C. Prsevidit ne V. P., quod vir eam audiens, ad incontinentiam dletprovocandus ex auditu lapfus illias fceminte,? P. ItaP.R, experientid enimmi- hinotumerat, quod ex auditu ali- cujus laplus venerei, confeftim in idem peccatum laberetur. C. Vir ifte fuit ne ita conftitutus ® ipontd ad peccatum jam fe de- terminaverit ? quia; quando pro- 5®us eft adeo perverfus, ut ex fe l am lit determinatus ad peccan- dum,non eft fcandalum coram eo proferreverba impellentia ad pec- catum, ad quod conftatjamIe.de- tcrm/nafte; utdixi i.part. traB. 5. u nd'fcand .num.^. pao. 107 . 1 - Vir, qui fuit Pradens, non at adeo perverfus, ut eflet ad pec- utUm determinatus, fed propter l11eum difcurfum ad id fe deter- aimavit. c (P* CertumeftjV.P. in hac oc- fj:~ ne peccato fcandali obnoxiam probabile tamen eft juxta dadifta^ubdno violaveritpro- 1 ^ votUjfujuidem nec cogita* ipfius culpa fuit in fpecie murmu- rationis contra odtavum praece- ptum; gravis quidem, (i deličtum illiusfoaminse fuit occultum, leviš verd , fi fuit notorium: Dubium eft, an V. P. per peccatum fcanda¬ li commiferit facrMegium ex eo* quocl motivum prsebuerit viro illi voto obftričto, peccandi contr* idem votum: Lugo,Navarrus Sua- rez,Coninch,Salas, Sc ali j, relati k Moya/owj. i.feleS. trači. 3. d/jp. 3. yuaji. 2. cap. ?. num. 10. ceaient, quodlicet confulensvoto caftitatis obftriclo ejufdem tranfgreflionem peccet contra votum; eum tamen, qui exercet aliquam ačlionem, ex qua przevidet fuum proximum, vo¬ tum caftitatis habentem, idem fo- re violaturum, non patrare facri- legium perhanc ačlionem, feu in- dučtionem, nec teneri in confef- fioneexplicare votum, quoperfo- na fcandalizata erat obftricta : ex quo infertur fecundum hanc opi- nionem, V.P. non fuiffe operatam contra votum perfonm audientis ex eo, quod per fuam detra&io- nem ad voti tranfgreflionem can- dem incitaverit: Oppofita fenten- tia eft vera , quam cum Thoma SanchezfcquunturVafquez, Bo- nacina, Azorius, Sc alij , Moya iiti. num. 14. & juxta hanc afleren- dumeft, qu6d V. P. egerit contra votum illius perfonse ob caufam B b 3 eidem io8 Traclm XIV. dc Statu Religiofo. eidem praeftitam illud violandi: & pollui (cecularem: qui paritern rado efl: cvidens , ex didlis; quia obligetur aperire alterius votlin {candulum generale (quale efl; hu- led (atisfaciat, fi dicat, tadibusf jufmodi)reducitur adlpeciempec- enis pollutionem pafiiis fum: cati, cujus patrandi data fuit oc- hac eadem opinlone Caramuela cafio proximo: fed fic efl:, quod citat Diana part. 7. trati I. ii.r proximo fuerit datacaulapeccan- 27. §. Honde Jeram-.it Llamas/n di contra votum, & caftitatem : er- l.traB. 9. rejol. f o,. Grafis. & Tut go ad hoc idem peccatum, & cir- burinum part 9. rejo L 6 $. fed t; cumftantiam reducitur Ičandalum opinio efl: improbabilis minimek adtivum V. P.; unde colligitur, quenda ; unde fancitu fuit in o non fatisfieri in hoc cafu confeffio- purgatorio Inquifttionis Hifpan/2, ni manifeftando fimpliciter fcan- ut deleretur exoperibus Llamas, dalum paflivum datum, fed debet prout fatetur idem Diana/rt) fieri Ipecifica , individua, feu ex- cit. & Murcia loco [upr. cit. qu» prefia mentio peccati, in quodra- brem tanquam certum habendm tione fcandali aditivi proximu.S la- efl, quod Religiofus vel ligatustt piliš fuit, & voti, quo tališ proximus to caftitatis, proprijs tadfibusfaffi obftridtus erat. larem polluens, committat facrilf- 5$. P.P.R.aecufome,proprijs gium;prim6propterpericulunw( tadtibus fuiffe caufam, quod fšecu- ximuincidendiinaliquamdele®' laris aliquis effuderit femen. ione venerež, fecundo quia limfo C. V. P. eftiidit ne & ipfa lemen ? taclus lunt contra caftitatem; P. NonP.R. qui quandocunque Religiof®^®' C. Deleclationem ne aliquam lat caftitatem , committit fac# veneream habuit ? gium contra fuumvotu: erg° & c P. P. R. videtur mihi, ouod non. ac demum quia Religiofus ton® C. Fuit opinio NicolaiMofcinen- fuum corpus DE O confecra' 11, fi s, Gefualdi, & G rafti j, quos ci- ergo facrilegkim efl tangere k'-' tat, non tamen fequitur N. P. Le- dice alios, quod eftocca(iopo ;> ander a Murcia indige. Moral, tom, tionis. 2. lih. 4. dijp. 10. rejo/. 7. n um. 9. Hinceft, non fatisfacere con' quod Religiofus, qui proprijs tacti- fioni Religiofum dicentem: bus focularem poiluit, non com- bus pollui fcecularem; fed ^ ‘ mittat facrilegium contra propri- fuivoti circumftantiam expb car : um votum , nec in confeflione te- & fi quis fit conftitutus in f acril 'l neatur id explicare : fed quod fa- cet non fit Religiofus, tisfaciat dicendo, proprijs tadtibus hoc explicarej ita etii debet?* 1 ' votum non (iti initiatu: lari, qu< dicereir eni« voli nem; fi ij taftus cris con iimplici 1 tem dic ftmtaft tatis hat votum i t tis inter Ji.47.inl C Dc al tibu *p. fione, gf doadoei j C. Hi dendiad tranfgref P. P.I >1 c. C Ntum H 'S'o& f -p. interna s votum, ftibusl rum: Ji amuels II. rf. »mas/«, s. &T» fedfe ninimift uit in a Hifpni/ ; Lta, aa/fltj t. qu» labenh igatusv? ibusfet at facrfc :ulumpw- i dele® tia limite atem; f' jiofcvto- ■it facrile- ergoto fus tot® nfecra* ere inf Caput VI. De Voto Caftitatu. 199 votum fimplex caftitatis', quamvis violavi, nunquam tamen ex con- non (it Religiofus, nec or dine facro inidatus: idemdicendum de&cu- lari, quocinon fufficiat jn hoc cafii diceteinconfeflione; tačtibus aii- enisroluntarte paffus (um pollutio- nem; fed debet explieare, utrum if tsftus fuerint Religiofi,autin la- ois conftituti, aut perfona: voto temptu. C. Habuit ne nonnunquam in- teraum propofitum non tendenci« ad perfeciionem Religiofam? P. Non P. R. C. Certum eft, quod Religio« ius, quamvisnonteneatur efle per- fectus ; ad perfečtionem tamen Jimpjici caftitatis obftrictae, vel lal- tendere obligetur, ita D. Thom tem dicere: pollutionem paftus fiimta&ibusperfona: votum cafti¬ tatis habentis; probabileeftenim, votumfimplex, & folemnecaftita¬ tis inter fe fpecie nondifferre; ut »■47.10 hoc eodemcap. dičfcueft. Caput VII. 2. 2. f uajt. 186. trt- i.ad^.hit verbis; undt mn oportet, quodqui - cumque ejl in Relipione , jam fit per- feBus,fed quod adperfeclionem pen- dat. Nec tenetur Religiolus ten¬ dere ad perfectionem pet omnia opera fupererogatoria , led per exercitium eorum, quseinfuaRe- Dt (tim rebrn particula- s ula ei pntcpiuntur; ita Docbor r.htil -1«.. { /• ■ r Angeiicus eadem Qica.fi. art. i. m nbMi adji l tum earl ubi ait : fimtitfer ciiam non per inentt tu. tenetur ad omnia exercitia , quibus . R. dico meam culpam adperfečlionempervenitur , fedadil- * de mea tepiditate, omifc la , qua determinate funt ei taxata ' one i k negligentia, in attenden- feeunditm Kegulam , qaam profejfus ooadperfeciionem- eft. • Hujufmodi negligentiaten- Eft pariter certum, quod Reli- n ®adperfe£i:ionem,fuit ne cusn gioftis ex contemptu prtetermit- tens conlilia, qute ad perfečlionem ducunt, graviter peccet, non pec- re conf^ m : t# fed deW ;xpl licare ; i fttcrii jetpari tC filial ^"Igtelftone votorum, aut Re- p J* R eSigionis? »j a- 'quandoque eafui tranl- vaiulu? lamui,» ji--v...-., ; ^ l,s >prout iam ante confeffus negligentia eadem pnetermittat : a Unde nonpeccat,fieapratermittatj Uii).,, Cotifilia Euangelica , qux Jed Ji ea contemnat, fcribit Angeli- . -um »■*.-— • ^ cus calamus eod. art. 2. quod (i ex malo habitu, aut malitia prteter- mittantur, non pr opt rrea dicuntur Mi ' Jm )uuant ad perfečlionem tt r „v 0:ac quirendam, ex con- p plortenonadimplevit • • R- Multoties quidera ea violari ex contemptu , ita N. P. Lean- 200 Trači at m XIV.de fiatu Religiofo. grediendi, fed ea obfervandi,tj Leander a Murcia in explic. Reg. Serafih, in cap. i. 7. 4. num. 11. & alij: videantur fuper hancmateria dieta in meis Conf. part 1. trači. z. feft. 4. Conf. 2. §• 2. num. 40. pag. 106. & §. j. num. apj.pag. 107. 5-5. AdditThom. Saachez in fum. tom. 2. lib. 6. cap. 5. num. 10. Murcia [upr. num. 9. graviter pec- care Retigiolum, qui obfervando fuam Regulam , »Ota, & Confti« tutiones, habet intentionem non proficiendi in vitce Religiofae per- fečtione , ac in fine ab eadem in¬ terno: Cafus tam en hiemihivide- tur. metaphyficus, & pračtice in- compoffibilis, nam fi obligatio Re- Iigiofi tendendi ad perfeciionem, cit, ex vi obfervantiteRiseRegulte, & votorum abfque diftinčto prte- cepto, eum ad hoc obligante, uti habet Murcia /bi. qu&JI. 3. num. 7. & Sanchez loco cit. num. 6. ergo videtur moraliter incompoftibiie, quod Religiofiisfuam Regulam, & vota obfervet 5 quin habeatanimu tendendi ad perfečtione, quce per haec media acquiritur : Prteterea quia hic animus, feu intentionon tendendi ad perfeciionem , licet obferventur vota ,& Regulte; vel eft animus ea in futurum tranfgre- diendi, vel non tranlgrediendi? fi eft animus, & intentio ea tranfgre- diendi , confiat in hoc cafu fore' culpam gravem , non habere in¬ tentionem tendendi ad perfečtio - aemfi non eft. animus ea tranf- ipfo tenditur ad perfečtionem^ go videtur non pofle compo; pračtice, & moraliter (licetfp culative,& metaphyfice podite:; cedi ) obfervantiam Reguk,: votorum cum animo non teni di ad perfečtionem. Quamobrem ego dicerem,quj fi Religiofus obfervans Regulam & vota ad culpam gravem# gantia, haberet animum nontfli dendi ad perfečtionem per ob fervantiam legum, & ftatutom ad culpam venialem obligantiur. & non vitandi ullam culpamls in hoc cafu inquam opinorif peccaret graviter ob morale je culum, cui fe exponeret violi* quoque ccetera, ad culpam gravr’ obligantia ; in fimili docent fe chez , & Bonacina a me citati. Confer. ubifupr.num. 55 & in terminis noftri cafusii® 11 net Tho: Sanchez ubi fup^ num. 18.- Murcia egudft. 4 - 1 nam. 6. 56. P. P.R dicomeaincul* quod in quadam occalione ;: gionis habitu me exverim- C. Fuit nefačtumhoceP" caufa neceflaria, V. G. ob in"’ tatem,aut fomnum capiend® ^ id licet, & permittitur fe cunC t Regulam , 8t confvetudinen 1 •• P. P. ceffaria 1 C. Su nis majo: pmlofa in (. veti habitus i aitBonif: rum Um nmmu Religionis ) ! quia hoc modo imifjoj ditiones j 6 . fum. ct 1 tur,ut R incurrat: S ofeflus onafter ut habitu: nisrtertič ®,quar flantijs c eundem c $7- I)i ne verč f ftperpofu cularem? ‘ntentum ponere h: sliam vel ibid Knfeatej Wamen> fobabile To,& »dere i n ^ Reli: eflet quid fingulare; ut o. Palaus part. 3. tratt. punff. 6. num. j. oiarem Mt, Ii c P^care. Cnp. VILDealijs rebusparticular.ftatusRelig. 201 randi > P. P.R.non ex cauta adeo ne- P. P. R. Habitum Religionis 'nemif, ccffaria habitum dimifi. compo: C. Sub parna excommunicatio- licetijt n is majoris, ut habetur in cap. ut offitce fnkuloja, nt Clefici , vel Monachi, :guk,i i»^vetita eft temeraria dimillio nteni Aabitus Religionis. fi quh autem , aitBonifacius Oiftauus loc. cit. ho- •em 5 qii 5 runi limerarim violatar extiterit , legulu nmmunicationis ineurrat Sentcn- vem <§ imiffofaBo: quatuor autem con- inoffl ditiones juxta Tho : Sanchez lib. 1 pjoi- 6./««. cap. 8. num. 38. requirun- :atuto® tur, ut Religiofus hanc cen Turam ligantiur. ineurrat: prima eft, ut tanquam Ipamfe pfeffus relinquat habitum' in' ionMonafterio aut alio loco: fecunda, aralept uthabitus dimiflus fit RiteReligio- :t violi* 1 ' nis:tertio, ut temerč eum dimit- mgravt' tat, quarta, ut attentis circum- icentfe ftantijs cum periculo divagandi ie citati« cundemdimittat. UP% ! ® 57 * Dicat mihi V. P. depofuit usŠ® y nc veri habitum Religionis , vel fy r ‘ l f' %rpofuit aliquem habitum fe- '{• 4 '' plsreni? licetenimadhabendum intentum idem formaliter fit de- nncult ponere habitum, aut luperponere [ione b sram veftem fsecularem , & San- 'im* ''"-lilid num. b^.utrotjuemodo icex>' Ccn feateandem incurri cenfiiram, obinb #tamen num. 62. oppofitum putat iendu®_ Mnbile cum Suarez, Tabiena , M alijs , qui dicunt non in- dineB’ 1 ere in hanc excommunicatio- inod° ; -mReligiofum, qui habitum &- Ut "ji r! ltem .. Religionis habitui fuper- R' p'i. licet graviter poflit in hoc depofi.fi , & aliurn farcularem indui. C. Mutavit ne V. P. habitum intra , vel extra Monafterium 1 Quamvis enim cum Sylveftro, Navarro, ScRofelia doceat Azorius tam. 1. infi.it •> Moral. lib. 12. cap. 17. quus faeris Conflitut Pfohiben; cationisR tationi tai Pomnit f'tur;A hlini, & ? c ner*lit ^olitsr %tnj a % tl Cap. VIL de alijs veh m pa rtiču. Reli. r. T),-rsfa(Vn_ rlpfrf>|-fi nnn rrmnrphp: Ufil .anafjr, «. qmt iimitta andi« idfutm quamn ljufut len pec irtafiti pr# : Qmv \ s, Ml z Mi »mmuii- IX Iimitta icr ta idendu* tum erit ercont- nfuraf ifeiW relet' 1 ' [etus t' : ;rnc4 erim 1 ! ciui bf ; qua ^ ares $ ires n® 203 V P R poftemiffamProfeillo- decreto non comprehendi Monia- 1 1 ? les , quia Conihtutio de ijs non loquitur : Quia lex fi aliud volvifiet , J 0 y data"?' quia non defvit, txprejfijfet L unic. § .fin autem adde- ... . t. .• ■- f- — rv„j: ficient. 13" C. P. P. R. iam fvi facris Orainibus ordinatus, dum mihi occurrit ca- fus. C. Dantur aliqua: Conftitutio ncs Pontificiar fuper has agitatio- nes Taurorum , inter has tamen modo magis vigct ea Clementis VIII. emanata j 3. Januarij 1596. adinftantiamPhilippi II. Catholici Regis Hifpaniarum, in qua prohi- betur Regularibus cujufčumqu& Ordinis, & Inllituti afiiftentia agi- tationi Taurorum : Edicet aliqui ^ Dočlores, quos tacito nomine ci- tftcummultis, & gravibus Autho- tat Marchadus/*/>r. num. 2. Thom. Abs, univerfaliter in hoc Decreto Hurtadus,&Remigius citati aDiana comprehendi quofcumqu& Regu- 11. trači. 4. rejo/. 11. conleant, lares, live fint Clerici, vel Ordini- folum vemaliter peccare Regula- facris infigniti, five Laici, quia res intereffentes agitatiom Tauro- _rum;opinio tamen communis, & vera, dicit, eosgraviterdelinque- re: Ita Gallegus cum Lopez, Gut- tierez Palatio, Soria,Suarez, Vas- quez, Salas,Rodriquez ?quos om- _ _ O- 1*. - *- n r* • ^ * nem. C, Erat ne tune V. P. ordine icro initiara ? quia non defvit, qui dixit, Religiofos in facris Ordi- nibusnon conftitutos in hac prohi- iitione non comprehendi ; ut vi- deripoteft in Marchado tom.i.lib. 5, (nrt. 2. trači. 2. docum 9. ntmt. 3. ki fortiori, fi Religiofus necMajo- P^jjjl rte, nec Minoribus Ordinibus initiatus effet; ita Caftro Palaus ftrt. 6 trači. 25. de cens. difp. 3. funS.yj.fub. num. 22. §. fid du- iimeji: Et de Religiofis laicistc- net villalobos in jum. tom. 2. trači. 12, de homicidio , dijfic. 20. num. 16. «>$ in hoc non comprehendi fe- thfo fcandalo: Mea tamen opinio Conilitutio Clementis Očtavi , ptohibens fub parna excommuni- tationisReligiofis affiftentiam agi¬ lni taurorum, indifčriminatim ^omnibus, & cum omnibus lo- ^uitur; Monacbis (9 Fratribiu Men- i,Cm tiim , cmterifiput cujutcumcjue ^ d »jr, fr infiituti Regularibus ; Lex quce generaliter loquitur, ^ ner *liter eft fumenda : Lex ge- r ‘filiter locjuens , generaliter efi in- pzada , /. de pretio , jf de pub h e., Ji nes, & alios citat, & fequiturDia¬ na ibid. Cafh'oPa!aus//?r/. 3. tre J. 29. difp. 3. punCi. 57. a num. 22. Trullench in p. Dec a/, tom. 2. lib. 5. cap. 2. dui.4,num. 3. Villalobos feipr. num. 13. p!erique alij; ratio .eft, quia Clemens Papa (Dčtauus »a. fr c. licet cum Villalo- precepit Regulanbus, ne limilibus 4 **i. num. 17. puiem fub hoc agitationibus alhfterenc, lub psna G c a EXr I 204 Tra Batin XIV. Excommunicatio nis Majoris: At- qui res prsecepta fub hujufmodi poena obiigat ad peccatum mor- tale : ergo graviter peccabuntRe- gulares cujufcumque Ordinis, & Inftituti, qui in Hilpanijs tali agi- tationi interfunt. P. P. R. Dico tneam culpS, quod femel de Baptifmo infantem lufceperirn. C. Ex aliqua urgenti neceftita- te forte V. P. hoc exercuit ? P. P. R. Solummodo adpreces Genitorisinfantis. C. Vetitum eft Abbatibus,& Monachis deBaptifmo fufcipere Fi- lios, ut conftat ex lege Cononica cap. non licet Abbati, velMonaeho de Baptifmo Jufcipere Fihos,deeonfscrat. dijl. 4. ita pariter de Confirmatio- ne Monachi fibi compatres , Comma- trefue nonfaeiant ead. difiint. 4. Mo- tiuum hujus prohibitionis fuit, quia confueverant Patrini ofculariNut- rices; ut colligitur ex boe cap. Mo¬ nachi, ubi additur ne ofeuletur fit- niimu: & quamvis Caftro Palaus part. 4. tra&. 19. difp. unic. punčt. 11. num. 4. Coninch , & alij te- neant, quod htec prohibitio non fe extendat ad Regulares Mendi- cantes, nec ad Canonicos Regula¬ res ; quod pariter affirmat Lean- der a Sacramento part. 1. traS. 2. difp. 7. cjiuzft. 16. quia inquiunt, Decretum loquitur tantum de Mo. nachis, fub quorum nomine non veniunt Regulares Mendicantes, de fiatu Religiofo. nec Cononici Regulares: vetra tamen eft oppofitum, ita cutaaii Layman tom. 2. lib. 5. tra$, u , <-). num. 3. §.fed contrarium , ^ in omnibus Regularibus militate. dem ratio euitandi inconvenic ofeuli fcerninarum ( ubi effet en fuetudo ) & cavendi ab carunde: familiaritate, quod pariter fuitir,: tiuum lmjus prohibitionis. Et licet Quintanaduenas ap Dianam part. p. trači. 6. remi excufet a peccato , faltem gnf omnes Regulares Mendicai)tes,i non Mendicantes, & eriamMoi® les, fufcipientes abfque licentiai Baptifmo pueros, & pradertimc Abbatibus, & Monachis, probS le id putat Leander jup.r.qut},\], Contrarium tamen £equunt® communiter Doctores, tene Do¬ na ibidem proindeque dicen« hoc gravem fecum ferre calf : indubium eft , id faltem Fratrum Minorum efle vetitum;* cap. 11. Rep Nec fant comptit^' rorum, vel muli trum , &c. C A P U T VE De aliqmbm rebrn'fj)0 Q': tim Moniales concer- nentibm. ,llidquid in hoc tračbatucte^ gularibus dičlum eft,mrof‘ ad election etnCo n fdlari j pro^ lutione cafuum refervatoru® • non refervatorum, quam q a vota Oi Caftitati nialibus i ordine ac tis debej ab eorur funt fub confiteri ligioni, a Videatur fttt.l. t: &Torre< irA 2. niales ful bus lubja refervant Ordinari' cenfuris, neraliter Diana pa 5' forum «ptione rum. §y: fo. Pi Radami verivneh v 'at!m Di C. H a ob q fene D. ,c laliam fehoc 01 P, p. feifam. C. N( fepect durr iu o ,J Caput s ! veri* i cumj a 9. 2,(i j im, (jj nilitatt, mveni® tffet ct, :arundtt irfuitm is. nas ap refil,/:, m gta, :ai)tes,i m Moii icentiai fertimi qiuj, l'i equunE ;eite Dii- licemfm cu/pi ; etitum« vin. »ota Obedienri£,~Paupertatis, & Caftitatis, etiam refpectivč de Mo- nialibusintelligendum eft,qus in ordinead Sacramentum Pamiten- radebent fe fubdere Confeflarijs, sbeorum Praftatis affignatis : li funt fubiečhs Epifcopo , debent conffteri electo ab Epifcopo, fi Re- ligioni, a Pradato Regulariele&o. Videatur Leander a Sacramento firt. i. traB. 5;. difp. 46. &Torrecilla in fuu confult, Moral. trt 3 . 2. Cpns. 4. per totam. Ma¬ mki fubditce Prtelatis Regulari- ksfubjacenc cafibus, quos ij fibi teferant; & qute funt fubiecte Ordinario, fubiacent cafibus , & cenfuris, quas ipfe Ordinarius ge- neraliter refer vat pr o fua Dioecefi. biana^ar/. 10. traB. 13. refol. 52. §• hrum ; Sc P. Emanuel a Con • teptione de vanit. difp. 6 . auatl. 10. »"«.873. ' fo'P.P.R. connteor, quodin ex iliis, qujE fiifHcienter "boconereliberant? P-R. non habui eiufmodi Vam. t 5 Non putavit V. D. fe gravi- P ecc ave omittendo Diviuum De Monialibiii. 205 * P. P. R. Habui in hoc magnum fcrupuium, licet audierim Monia- les non teneri ad id recitandum extra chorum. C. Veram eft, aliquos Autho- res in dubium pofuifle, an Moniales obftringantur ad perfolyendum Di¬ vinum Officium extra Chorum; opinio tamen communis, & vera, eft affirmativa, ita cum Maldero, Aragonio Rodriquez , Navarro, Toleto, &pluribus alijstenet Dia- nzpiirt. 2 . traB. i j. rejo!. 17. & P. Eulebius de Herrera apud Dianam part. 10. traB, 11. refol. 45. §.fed ego. Oppofitam fententiam temerariS appellat, eamque tanquam impro- babilem fuse refellit M. Ferdinan- dus delaNave tefte .Diana part. 11. traB. I. refol. 25. §. Oupro tertio ; Idem dicit deRegularibuS, nondum in facris Ordinibus conftitutis. vi¬ deatur etiam idem Diana eadem part. J r . trače. 2. refol. 10. §. Ad id vero ; & part. 7. traB. II. refol. 4. Certumeft,fuppofito Reguke, aut Superiorisprxcepto,obliganteMo- niales, autReligiofos facris ordini¬ bus minimč initiatos (pront Regu- laS.P. N. Francifci prcecipit cap. 3. Clericifaciant Divinum Ojfcium^fe- eundum Ordinem San Boe Komana Eeclefta) quod in hoc cafti ad Horas Canonicas perfolvendas obftrin¬ gantur, Si etiam prtefcindendo a tali prcecepto, tenendum eft, dari hanc obligationem ex generali C c 3 con- 20 6 T'ratfatm XIV. confuetudine introduda, non in- tercifa &tanquam lege acceptata. 6 1. P.P. 11 . confiteor,me fimulaP fč, &finxilTedeliquium,ob quod in caufafui, qubd Medicus ingrefllis fuerit Claufuram Monafterij. C. Fadum nefuithoc exaliquo malo,&tufpi fine J P. P. R. Non habui perverfam aliquam intentionem in hujufmo- di cooperatione’, fed tantummodo, ut meam fidam infirmitatem cc- larem? C. Quale motivum habuit,ean- demfingendi? P. P. R. Fuit meratentatio ini- mici. C. Interdidum eft viris, & mu- lieribus ingredi Monafteria Monia- lium abfque vera,& manifeftane- cellitate , ut conftat ex conftitu- tione Bonifacij Odavi, qua; inci- pit: Periculofo , in 6. Decretal.Ul>. 3. timi. 1 6. de (Lati Rfigul. & ex Con- cilio Tridentino fub parna excom- municationisidem prohibente fejf. 2f. cap. f. de B^egu/aridus, ubi ait : Ingredi autem infra fepta Monafterij nemini licet , cujufcunujite generis , ant conditionis ,fextn , vel (ztatisfne- rit fine Epifcopi vel Superioris licen- tia in fcriptis o&tenta ,fu6 excommu- nicationis petna ipfofa&o incurrenda: Htec cenflira eft euidens; & folum circa eam notandum fe oftert , quod quando Concilium dicit, tujuscumcjue generis , ostati s &c. tan- tummodo loquatur de illa jetate, de fiatu Relifiiofo. qua; eft composrationis;adeo(n in ea non comprehendunturk ■ ’ [' fantcs , & pueri, qui nondimj non ! nc ; Lir annos dilcretionisperveneruntji te ? 3 's 6, communis cumBarbofa/a/jfd;, \ , r ' focum nuna. ff.Ncc prohibeturb ■' 'T ' greffus aliquarum famularunta mm e ? fervitioMonialiura.&pudhil«" ad Bonam educationem ibide V ^ . menmcur cornmorantium, adhibmscaurf m licentia expreftis, & catensl ^ Barbofa addudis n um. ^ p, Et licet per Decretum Ctrij y p’] Tridentini ad ingrediendumltp ' ' Monafterij licentia infcripiti j|j cuem j n tenta requiratur, hoc taraenn J enece (T intelligitur in cafibus ordinariji 1 p p" jb J puta quo ad Medicos, Chirurgd Carpentarios , Ctementarios,! ■ alios fimiles operarios; quon? CM i 0nea {p opera pafiim indigent Moniala: ^ non t2 ita Diana part. trači. 2. njim doft a ) lat Notandum eft pariter i&m tionem co communicationem jure co®®' 1 ' 1 modiin^e refervatam nonefte, juxtaBow- ? g Q p ro ^. e cinam tona. 1. iracl. de Clauf. p*} 1 C. Gret punB. 5. (Už> n um. 2. §. OiferifM creto Met tamen inteliigendum eft, quisnon ingrediatur Monafter 1 ’- SullarioM Monialiumadmalum finem; 'j latio enim claufurte Monialii®* jg, ^ malum finem, eft cafus ftajorj s L Pontifici refervatus; li tanienc A^ 0 ]j^ fus fit occultus, poteft ab e 0 ’; al^Js f u i- folvere Epifcopus vigore Con« «nft er j a ^ Tridentini, quod etiam po tc “ ^ nev cereConfeftarius vigoreBulb^ au ‘alij g u ciatarjita Diana part. ■ Wuiapt! >5adco(j dunturl} nonincurrunt Moniales, admitten- Caput VITI. De Momaltbm. 207 Hanc autem Cenfuram tant & c. Et addic in §.4. ,, Quin „ etiam lab eifclcm poenis iplb fačio „ incurrendis prchibemus, atquc „ interdicimus omnibus, Sc auibus- „ eunque Perfonis Ecclefiafticis, Sc „ ficcularibus; ac etiam Ordinum „ quorumcunque,8fc. Ne Mona- „ fteriaipfaMonialium prolibitufed „ neceilitatibus urgentibus dum- „ taxat ingredi,neve Moniales fub „ eifdein pcenis illos aliter admit- ,, tere prseiumant: Ad hanc aute cenfuram incurrendam notateum Suarez Sanchcz tom. 2. funt. lil>. 6. sap. 16. num.O) j. requiri concurlum dire&um vel indirečtum Monialis ad ingreffum perfonae in Monafte- rium; & Bonacina [upr. punti. 6. num. 1 6. adjungit attento hujus conftitutionis verbo pr dfum ant , ad eandem incurrendam requiri lden~ tiam vel ingentem temeritatem, quae Icientice comparatur, & con- fecjuenter non fumeere bonam n- dem, inadvertentiam, oblivionem, aut etiam ignorantiam vincibilem, craffam, Sc lupinam: exquoinfer- tur,quod cum V, D. operatafuerit cum aliqua ignorantia hujus poe- nae, licet craffa, fiquidem jam ali- quid dehocaudierat, in dietam ex- communicationem non inciderit, - , pcccavit tamen graviter ex eo , ? iub praetextu licentite Mo- quod fuerit caula ingreffus Medici in Claufuram abfque vera necelfi- tate. 63. P. P.R.Confiteor,quodin pta licentia talenj admit- aliaoccafioiie,cum effem janitrix, virum l0nd ®< ,esaliquem intra fepta Monafterij, :nerun '« etiam admatum finem ;Mta Diana M iti htfol. J2.&34.quarenecV.D. / lbet “ r; ‘ in eandemincidit ex eo , qubd co- iar “f' operata fuerit ad ingreffum Medici P™ r; abfquevera necefiitate, potuitta- : m ™ menincurriffe aliam cenfuram, ut itiscautd j n f e q Ue nti interrogatione exami- c nabo. (1. Dicat mihi, Notum etat ne n uo| v.D. latam effe excommunicatio- 5clu “! t tJ nemcontra Moniales, admittentes »liciuemintra fepta Monafterij abf- ■ an ™ M (penecelfitate? ordinat.' p,p. r,N orum mihi fuit,quod Lhirurp j n g ret jj ent:es a pfq UC urgenti caufa ltarl0S ’.. graviter peccent, & excommu-ni- »ioneafficiantur; Sc etiam audi- * 10n j a " v (non tamen k perfona multum do da)latam effe excommunica- •' 11 ®v ti°nem contra Moniales ad ejuf- : C °"L mo ^’'ngteffum cooperantes; licet uXta •, e §°procertohocnonfcirem. \“V !u ^ GregoriusPapa XIII. in De- ’a W -ri(i5 °5° ^ ttu p ro p r i° quod incipit: ut ’ » 7 * o* indulta , Sc l-efertur in 3n3 . f> u '!arioMagno tom. 2. intsr ConjU. nem) f, u - m Pontipcis pao. 2 9 3 .nam, nialiuffiS. fub J 1 & - - ■ as P cena excommunicationis Cona , n0t e(tf' mj! ria ^°nialium ingredi prtefu- BuflsO autj|:^ ve Abbatilfe , Abbates, f .j, i prjf 1 Su periores ullo modo cum 2p$ Traclatm XIV. de St atu Religiofo. virum quemdam admiferim intra 64. P. P.R. confiteor, nuijj, Claufiiram. quadam mea infirmitate, fub 0; C. Qua dc caufa V. D. eum in- ditione futurre mortis perfonft troduxit? hi amicitiajunčtae effigiem,feui®. P. P.R.Ut intro ferretaliquam ginempretiofamreliquerim. fuppellečtilem Sacriftiae, alijs mu- CEftneconfuetudointroduc: tuo datam. quod Moniaies poffint in mor;;; . C. Nonpotuiflet V.D.eam rem quid de rebus difponere? introducere, aut cum alterius Mo- P. P. R. Interdum hocvidipr. nialis auxi!io ? čticari, non tamen frequenter, P. P. R. Certum eft, quod fi ve- ritatem fateri velim, ego ipfamet potuiflem hoc facere. C. Peccavit ergo graviter V. D. admittendo virum intraClaufuram ebtam levem caufam. lic Lumbier tem. i.fum. Aran. 466. & hic, nifi bona fides eum ex- cufet, incurrit excommunicatione Concilij Tridentini. Et fi V. D. eundem introduxiffet prostextu licentiarum , incurriffet pariter excommunicationem re- iervatam a Gregorio XIII._/«/>r. ni¬ ti fortč excufaret ignorantia , ut lupra dixi: fedfi V. D. eam perfo- nam admififfet, ( quamvis abfque vera necefiitatč) non praetextu ali- cujus licentiae, fed precibus, aut proprio geniomota,licet graviter __ _, peccaflet; dietam tamen cenfuram eft, quod perfonte Religiofe C 3 Gregorij XIII. non incurriffet, ita fpropriam ad manus PrioriP atiuair gravis, obtenta prius licentiam'- lum qu^ )c j periore, fi haberi pofllt, vel fi ; pitna Obe poflit ab hoc haberi, ab iAbbatf^ aut huji jfr alias effet contra votlim paup^ ^bium, tis : ita Lumbier ibid. In omni eventu tutius, & frtopio j fm Obe verba ? P. P. huipio fi • C. Dul utriim Pi Monialiur f^dome "milim* 1 ijjji vpi.eni mfitjuj j. ( ^^afterij Smchzzlib. 6 .fum.caj>.i 6 .num.'j%. Abbatiflie , re!inquendo e|°' ; sr chado & j 9 . quia htec Bulla motu proprio difpofitioni diftributionero r ^ ' L '. 4. folum ad ingredientes , & admit- ad ufum proprium concejjL J»ti cafa r tentes prxtextu licentiarum exten- ditur. & ad fummum poterit fiipp^ 3* r c fub bi foregratum, quodherc, vd /Ni, u ra fuppellex confignetur fonas. ali?; f e r r fubcoi 'foniit i,feui* im. trodutii nortti Caput Vlil. de Adonialibm. (f. P. P. R. confiteor, me, ut ducebat ad bonum Abbaiiflarri femel praeceptum for- maleSan&aeObedientiae impofuif- 2 O 9 gubernium fanitatis di- feuni Moniali. C, In qua materia fecit hoc prae- ceptum? P. Vt omitteret paenitentiam aliquam ejus faluti valdd noxia. C. Adhibuit ne V. D. in luo prjecepto haec verba: Pracipio tibi in virtutc San 3 a Obedientia , aut in mine Špiritu; SanBi ; vel lolum, (riuipio per obt&ientiam , aut fub fm Obtiimi*, aut hujufmodi nafuai- verba ? P. P. R. verba mea fuerunt, hieifia fub pa.no. Obedientia. C. Dubium eft interDodores, utriim PriorilPe , feii Abbatiflče Monialium pollint prmcipere iir esinm'' TOtuteSandae Obedientiae , ficut ropri.i ! Faciunt Superjores Regulares : MtiW' L *>anchez lib. 6. cap.i.fum. n um. ^iatiuamtenet, & bend; led fo- cen®* lum qubd poftint pracipere fub , vel' P^naObedientite mihi promiffe , Abb^ ^ bujufmodi verba : Eft pariter n pa 1 - 1 ?" ':|Wum, an poftint prrecipere res nuw> ■: ;,r 'tuales fub obedientia, veltan- , ^domefticasjconcernentesgu- iofe". ,: rna| m temporale , & pacem enter, am a t: li peric : abfens. .em do :iorii&£ ^onafter do ej# Harcb newf y 4- dacum. ^. mtm. i.Inprs- )nce“" ^ Cafi r,r,t-,..v vr n r,v^. u, 7 Quod poteft videri in rcha do tom. 2 . lib. 5 . part. 3 . . c a>u potuit licitd V. D. prar- fupP 1,c .\ ^fub pama Obedientia: huic ‘Hilli. ur r....^ InrliC, ^alr, ut cohiberet fuum indif- ur 13 y fervorem ; quia hoc con~ temporale, & ejus redionem. 66. P. P. R. confiteor, me fe¬ tiš frequenter colloquia habuifle cum feculari perfona. C. In hac converfetione, com- mifit ne aliquid contra fuum infti- tutum ? P. Ita P, R. aliquoties. C. In qua materia : P. P. R. in hoc , quod verbis nimium affeduofis eandem allo- cuta fuerim. C. Fuit ne admixtus his verbis aliquis affedus indecens, & inor- dinatus ? P. Semper habui fimiles cogi- tationes. C. Ad has incautas cogitatio- nes accendebatur ne voluntas? P. Aliqua fcintilia ex illis ,quas per fuas ideeas phantafia movit, ignem excitavit, & luccendit in voluntate. C. Succenlus eft ne taliter ig- nis aliquando in voluntate, ut plenus ejuldem confenlus adfuerit, & plena advertentia incelledus ? P. Quartdoque hoc contigit. C. ex hoc confenfu prodijt ne aliquis exterior affedus? P. P. R. hunc effedum cau- feuit il!e conlenfus , quod inter- dum dexteram ad eum extende- bam? C. In quo ftatu fuit hcec per¬ fona ? D d P. P. R. ti o Tračiatus XIV. de ftatu Reliviofo. P. P. R. cmiferat votum Cafti- tatis, C. Confenilt nc identidem in has cogitationes ? P. Plerumque quando me vifi- tavit. C. Vifitavit ne valde frequen- ter ? P. Ad minus femel in Septi- mana. C. Suppono, quod quotielcum- que V. D. confenilt alicui cogi- tationi contra caftitatem, five per modum defiderij, five per modu complacentise, leu delečtationis, Sacrilegium commiferit, juxta fu- pra difta cap. 6. num. 4 : aupe r£f P.R-«* Cafut Vlil. de Aiomalibm. P, P. R. erit mihi impoftibilis quium, autquid limite? hujusperfonte abfentia. C. Erit pariter impoflibiie , ut (go eam abfoluam; quia in occa- (ione proxima peccandi conftitutis (ur in cafu noftro ) nequit dari ;l)folutio abfque firmo propofito tandem vitandi; & opinio contra- riadamnata eft ab InnocentioPapa yi.inpropos.6i. & 62. quarum ex- plicatiovideatur 1 .part. Dial.fen prmtraČl. 10. &loquendointer- minis exprefiis de amicitiaMonia- lium, tenet noftram Dodrinam R. P. M. Lumbier in fine tom. 1. \m.Aran.num. 489 ( miki ) 4f)d' & tom. 2,. num, 2002. pag. I247. in imprejfione Cdfiaraugujlana to. 80. fic pariter R. & dodiflt- musP.Leander aSacramento part. trsti. 1. de pomit. dijp. 7. quafl. 7 i' cumThom. Hurtado,Lum- j' ier , & Leandro, idem docet R. y Emanuel a Conceptione trači. * e fm, dijfi 2. juttjl. 1 6. num. ® fij. qui addunt dependen- tUm Monialis k (uo devoto irt tem- poralibus non fuffragari ei, utper- ,^ eret in occafione peccandi j fic k citati, & optimč fend f8. P. V. p, refledat, me mox ‘fcfam Synaxim cum com- kitate accefTuram efTe, alioquin lJ «dalum orietur. non poterit V, D. a ''quo prsetextu intermittere ^munionem abfque fcandalo , fingendo aliquod deli- P. NonP.R.quia omnibus nota eft mea bona valetudo, quinimo hoc idem eflet majoris notse mo- tiuum. C. Si V. D. non poteft abfque fcandalo intermittere communio- nem , eliciat adum contritionis ver«, aut exiftimat«, & commu- nicetvelut is, quinon habet co-* piam Confeflarij; ita P. Emanuel k Conceptione Jupr. num. 2^2. & patet ex fupradie. traB. i2.eap. 13, infimili cafu. P. P. R. Promitto firmitep emendationem. C. Ego cenfeo , hoc verbum non efle ferium , et verum , fed tantummodo ad extrudendam ab- folutionem; quafi vero hac ob- tentk, dimittenda fint ei peccata, licet non fit difpofita; (ciat ramen feSacrilegium patraturam, fifido animo abfolutionem recipiet. P. P. R. hoc me non latet, & quod non V.P.fedmedeciperem; fateor tamen fincerč, ne meinhis anguftijs amplius inveniam , non folum hoc, fed & rem magis ar- duam mundi vellefacere, Scfufti- nere; fit ergo certa V, P. de meo firmo propofito derelinquendi hanc perfonam, quamvis perire , ac mille tribulationes pati deberč, quiaammam mcam filper Caeiera omnia teftimo. C. Snppofito hoc efficaci fix> propofito pro hac vice eam a b- D d 3, folvam^ 2iz Traftatm XIV. folvam; at Iciat hanc elfe poftre- mam, nifi fe emendet, Scabhujuf- modi familiaritate abftineat. ad hoc me refoluo ex confiderationc explanationis caRis ,acferendoju- dicium,quod ex corde proponat emendationem, quam ita futuram fpero: cum his circumftantijs fen- tit P. Emanuel k Conceptionea^' +fupra num. 125. & num. ag 2, poffe dariablblutionem,dummodo non fit fundamentum -dubitandi de in- efKcacia propofiti. 69. Quod didum efi: inrelolu- tione hujus calus,idem dicendu, & pradicandum, cum Monialis ejulcjue devotus ob frequentem mutuam familiaritatem,& conver- lationem prarbent occafionem alijs cenfurandi, aut lufpicandi de ali- qua reciproca illicita correlpon- dentia , quantumlibet revera nul- lum interfit malum; ita egregid P. k Conceptione i&id, num. 226. nam fi perfona fiecularis habensin domo,vel extra vilitans aliquam perlonam, lulpicionem malam de le caufat, ac ad tollendam hanc fcandali occafionem obligatur, li- cet reipla nihil illicitum contingat; cur idem non eft inferendum in noftro cafu , in quo eadem ratio, & paritas militat? 70. P. P. R. confiteor etiam , me aliquoties faciem fucafle,po- liendo me , ac inaniter compo- nendo. C. Fuit ne praceptum Obe- de fiatu Religiofo, dientke a fuo Prselato impofitn ne Moniales inlumerentternpt hujufmodi profanis ornamenti ,quia preecepti hujus tranfgrei elfet grave peccatum. Jta/n Aran. tom. 1. veri. Vejlidos pugr. his verbis : ji los KiUgiofis , Rtliin „ profanan el habito de fu ordc „ o el trage , es peccato mori „ ( y en efpecial fi el Preladofri; „ prohibe con precepto, feriten ,, dudarlo ) porfer cola tan0:1 „fta a la Regla,y votodipokt „ Y vio Sanda Magdalena debi „ muchas Religiofas condeiffi „ por profanar el habito de „ orden. P. P. R. Non fvit practptt fuperhoc a Praelatis impofitum C. Forte V. D. exfolalevie- ac vanitate hoc fecit ? nam v nialis,quae ut decenter compat« ornat fe, & componit abfqii' i malo fine, venialiter tantiiflf cat, ait Marchadus tom. 1 o-.' r , lih. 5. part. 3. trači. 4. doc«" 1 ' num. 2. quamvis fit res valdi- na a Religiofa,quaelui lponli f ‘lis tantiim pulchra apparere,'-i latenus oculis hominum pl acJt fatagere debet. P. P. R. motiuum etiam alC hujufmodi mearum vanitatuP' defiderium placendi illi P er ‘°‘' cui fvi amicitia junda. _ . C. Advertitne V.D.e^j 1 "i quod damnum Ipirituale n* 1 ‘ fonae advenire ? r.. P. ItaP.R, C ' C C. C nans le a cupifcen audiam.u dotisž.; ub/ poft virosbal eorumm Sandus „quic vil »luntha „ habenc „ polfunt »placere „ concup »dareeii ,,fi quid „ nent,u i, cupilce Hsc Div omare peccatun Monialis dtcumor tibus, jc terpecca: Mdeatur viter pec ut hujus f Peduif e ^ ciden °ftnden oilegiun «min a . 'oto ca c °oftat c ipolitut, temp®! amenti; .nfgrefli Jta/n : A f % fu ordt :o mort jladofelt feriaer tan os lipote ladelt indenai to de. rarceptJ (OfltUlU alevitč nam)! imparc )fquw' itiftf io .)■' , iocu lonlif; ere/ plat!' natif ati# 3er foe-' jjind« 1 Caput IX. Bul la Clementis l J apa VIII. &c. 213 C. Čemim eft, quodmulier or- nansfe animo provocandi .ad con- cunifcentiam, mortaliter peccet; audiamusdočtrinam Angelici Do- Sovis2. 2. quajl. 169. ari. 2. in corp. ubi pofftjuam con eflft mulieres viroshabenrespofle (e ornare, ut eorummaritis placeant, fubjungit Sanftus : „JUte autem mulieres, viros non habent, nec vo- „lunthabere,& funt in fiatu non C A P U T IX. BullaClementitPap. VIII interdicens Rpgularibm largitionem Munerum. TN fine hujus tračlatus volui ad- 1 jungere Bullam Clementis VIII. qute omnibus Regularibus tam vi- ris, quamfceminis interdicit largi¬ tionem munerufub gravib 9 pceni* >cndi ( ut funt Moniales) non privationisačtivse,& paffivae vocis, „poflimtabfquepeccatoappetere, infami£e,&alijspluribus; cujus te¬ nor, ac ipfamet Bulla tiabetur in Bullario Magno tom. 2. pag. 39. inter conftitutiones hujus Pontifi- cis num.z%.At quabreviter aliqua .difleram. 71. Certo nonconftat, quod htec Bulla recepta fuerit in Regnis Hifpaniarum, quinimo aliqui Do¬ ji placere virorum afpečtibus ad I, concupifcendum: quia hoc eft ndareeiincentivum peccandi : Et 11 ti quidem hac intentione fe or- »nent,ut alios provocent ad con- ii cupifcentia, mortaliter peccant. Hsc Divus Thomas. Nec tantum ornare cum hoc pravo fine eft pttcatummortale,verum etiam fi čtoresidexprefse negant,ut videre ™on;alis diligenter compofita, ac eft in Diana part. 1, trati. 6. refol, ScinN.P.Leandro a Murcia fu- per fex.cap. Reg. Serapbic. cjudjl. 1 G. num. 1. haec autem Bulla non im- c |joumornata fe oftenderet fiecula - ™ us > ac ifti hac occafione gravi- toi peccarent: Marchadus*^/ [upr. 'oeatur pariter Arana in [n. t. ponit novam obfganonem praeter tovJcfragm. num. 497. Š“fiq. pag. eam, quam Religiofus vi voti pau- exquo patet V. D. gra- pertatis habet non largiendi mune- Vlter pcccaffe nimium fe ornando, ra, fed folummodo aflignat novam p P £r fonae obtutui, & con- formam,& diftindtam ab ea ,qua p ^tuifeofferretjconfcia occafio- approbanda eft caufa fufficiens ad poidemprseftitseDEj?!M graviter largiendamunera>taxatquepcena* Jendendi. Num vero fuerit fa- dieta: conftiturioni contravenien- ^ lle 8ium in hoc cafu fcandalum , tibus: Duplex autem fuit finis hm m >na, quam V. D. illi perfonse ius Bulla:: primus, ne bona Mona- ' Oto caftitatis - K L .. ’ - ’ c -p cond - - °bftričta: intulit, to CX ^'ptadičtis in hoc trati. r'*-num. p 0 . fi.ir fz. fterij dilapidencur,fecundus ne pra¬ va ambitione compulfi Religiofi D d 5 pto 2i4 Tratim XIV . de proconfequendis officijs alter alte- rius gratiam, vel protecloris, feu aliorum benevolentiam aucupen- tur: &hxcBulfa loquitur genera- lfter de omnibus Regularibus Prse- latis, & fubditis. 72 . Non prohibetur per hanc conftitutioncm largitio leviorum efculentorum, leu ad devotionem, vel Religionem pertinentium , ut iplamet exprimit; frater efculenta kvioret 5 a'it poculenta , feu ad Reli fo¬ nem , vel devotionem pertinentiaptiu- nufcula : Etper eitenfionem inquit N. P.Mureia J upr a n. 6. quod pof- lint dati alia hujufmodi, quamvls fint alterius fpeciei, fuppofita ta- jnenin omnibus tanquam necefla- tia licentiaPradati: & etiam addit Diana eodem traB. refol. 7 , quod Re- gularis dans quantitatem duorum aureorum, non incurrat in peenas hujusBulice, quamvis poffit pecca- re contra paupertatem, fi id fine de- bita lieentiafaciat: Neque contra hanc operatur Religiofus pi&or, vel alia arte pollens, qui de licentia fui Prcelati pičturam aliquam , vel remaliam fuce artisgratisfacit amt* co, vel cognato ; Valerus in dif atrtufcjuefori, Veri. Munera. n. 66. Nec prohibentur Regularibus do- nationesremuneratorice, licet ali- quantum excedant obfequia prcg- ftita. Diana refoL if. &• 16 . neque vetita eft inter Religiofbs, & Mo- nialesreciproca munerum largitio, habfitpericulum alicujus ambitio- Statu Iie ligi oj o, fse fubornationis ; Sc univ«! C rtim c ter loquendo , eefiante iilo dupli fine Bulice numero antecedentiii ' )rcl .„' du£to,cefiant quoque ejuspracejt ^° n! * e " ficbris, ficpcence. itaMurcia jupr.nm,\\ . Hcec conft : ;do pariter non# jj. turaReligiofis 1 argierrtibuspropj ' manufcripta , fermones, le® m ^ nes, &c. Quicupit majoremhak R ,rp man re notitiam hujus Bulice legati: eni0 | um toninum , Dianam part. utril j ar ; p U [ c j per Valerum in differ. ttn> dijfa Rc tpuefori. Veri.Munera’, P.Miri« quajl. 1 6 . fuptr 6. cap. Francifci. Omitto hcec, & aliit ftatum Religiolum fpedantia,® | tnc | ere , ejus profeffores ea callere non is tumv | an bitem, & ad inftručMonemP® 1 ( j amgen chorum, aliorumque Confeffa® rum dičta fufficiant; adhoc ® bid umrr quandocunq; dabitur oecafioflp |, Un( jj s diendi aliquem Regularera, «" vanitatui obligationis magis effentialP*' inter ven tiam habeant. tam ani, C A P u T X. 1?“^ A i u x 1 gioauten Exhortatio ad Perm S uo «eie Heligiofat. animam, quando ab innuffif 1 ! ^ culi periodi s eam eruens> g ^ ftatus crum Refigionis ftatum ^ ?Uoqu e e vocavit. Ohquam decepti' - totn pecc homines in mundo! pulch r ®^j ''on it em tatis luminecarent, cceci am* c ^cideru r per illuftonis tenebras, ^^niml: a I Cap. X. Exbortatio adFevjonas Relmofat. 2iy rtim caducarum folicitudinibus ex ftatu iiiblimiori praecipites fede- dcrunt: Ad quod illud dičhzmPoe- tse alludit. Et Celja grjvior cafu iniverfi ito dupit edentit, 5 ? rae: - ncbris, &' umbra mortis. Econtra nonvi premuntur, humanarum curarum pondereonerantur, fedentes inte- s. remhak legati l.lrdi Decidant tums: feriantpat fummos fulmina mcntes. (Hordtm.j Numerar. tuj. 4. Toleravit Deu% qu6d Philifttci Arcam nudamtan- gerent: non verb, quod Ifraelitar quantum in claro Religionis He- misphterio veritatis radij emicant! us F f :/ lucidis acquifitamm cognitionum {ulgoribus inasftimabilia coeli bona aftimantur, viliflima vero terrse emolumenta defpiciuntur: fingu- laripulchritadinefplendidiores ra- 0 - --, ^- dijinReligionis firmamento relu- eandemveltangerent, vel confpi cent,ubi innotefcit, quod prseeipi- cerent, rili erant in ftatu irnperre- tem vidorum femitam fequi, ad čto; hi ex Populo D El elečto, . ^ profundum abpfti laxis habenis fit Quare fi fieculi Filiorum crimina* tendere ; & quod feiicem virtu- DEO tolerantur, non (ic faeilc in en 0 p„ tumviam currere , fecurum fititer fublimi Religionis ftatu commo- ie “ to sdamrnam glorite Patriam capef- rantium peccata diftlmulantur: Cui 3n !f *. lendam. Mundus denique eft tur- pha dignitatis adfiribitur ( dixit S. & aliaii lin a „ oc " bidummare, cujus flučtus a furi- liundis padionum ventis agitati, ae vanitatum (pumi! intumelcentes, 'Metventofas tempeftates, inquie- tJm ®imas Navim cum evidenti }(, Haufragij periculo deferunt.: Reli- :a(ioe» rera tuliš«* Cyprianus tracl.^. de fimpHc'. Pralat) plus ab eo exigilur fervitutis. 7f. Religiofus promifta DEO fafta fideliter obfervet; in.obedi- entia exequenda diligens effe fata- gat ad imitationem Chrifti Domini, g ac defiderabilem felicita- jubditus illic: Luca, cap. * er iii s * tcrn * portum tranfinigrat. ad Verilm proratione eminen- ndč r , tUs Religiofi, lacrpmabilior er 't in eo lapfus. Angelo- eropi t?< :on unn ns j n ea' chro vfij, P ec catum fine remedio fuit, ami pul^ c ' ’ ', tem illud hominis; e codo illi an 4 sI i«on, 5 i Un,:, ^’ c ' nt:e rra decidit ; & r 111 lapius miferabilior fuit, quia z. verum etiam alijs inferioribus ; ut notavit S. Bernardus in cura illius c teci Evangelij : „ Quidvis,ait Dominus „ adcacum illum , ut-faciam tibi! „ Quanta eft miferatio tua Domi¬ jane? quantadignatiotua? ficcine „Dominus quterit, ut fervifaciat „ voluatatem. S. Bernardus ferm. I Je iiS TraBatm XIV. 1. de Converf. D. Pauli p Etquodplus eft,obedivit iniquis Judicibus, ty- rannis, Pharifteis, & crudelibus Miniftris, qui inhumaniter eum vi- tft privarunt : Modo fi DELIŠ eft obediens, Magijler difcipulu , DEllS hommiiu*., S.Bernardus ferm. 19. in Cnntic. quanto major erit obligatio Religiofi obediendi fuo Pradato? nec ulla eft admittenda excufatio, quod contra proprium genium, vel nimisdurum videarurid, quodex obedientia praecipitur , vel quod Pradatus fit indifcretus, & abfque rationepraeceptaimponens;' Con- fundathujufmodi praetextus JESLI Chrifti exemplum, qui in rebus ita arduis obedivit, & viris fine ratione, fine aequitate 8cj'uftitiaoperantibus fe fubj'ečit. Simpliciter ergo fili obe- diat,& exequatur prrecepta ftii Pre¬ lati, hsc eft enim via tuta ad coe- lum; ut notavit Doctor Mellifiuus fuper audi , & vide Ffal. 44. Proin- „ de audi, & inclina aurem tuam, „ ut per auditus obedientiam ad -„gloriam pervenias vifionis. S. Bernardus Ser m. 41. in cantic. 7 6 . Paupertas voluntaria eft pre- liofiflima Margarita, in cuj'us em- ptione tota teme lubftantia benč impenditur: Pauper (piritu totam Ipem fuam in D E O collocat, §c in Divina Maj'eftate pretiofiores the- faurospoftidet: tujpes mea, aitRe- ligiofusDEO, partio me a in ter ra vi - ventium $ & addit S. Ambrofius firm. 118. cuiportioDKus , de fiatu Religiofo. eft,j totimpoffeffor ejl natura. Aet 77, I certi funt fručtus ftujus Divini« (fetiš N rorum pauperum capitalis, ut« feelos (iccitate fterilefcant, nec diluviaa tisalis ar inundent , nec imber dilfe tt tolit; nec calor comburat: a comu: j.inLui deniquepericulis, quibusboEt „(entien rena (unt expofita, paupertatisp „gepec< dia Iuntexempta. Portiotm[k „iuurnip S. Ambrofius (upr.) „nonarifc „coelum „ te ficcatur, non imbre diiuii; Hscenii „ non frigoreuritur, non tene iinjuitSa „ tequaffatur; eaeftportiojp m pan. „ terrenae partes tvquare ncr. HiincoU , „ftint: ad IequendamEvangdi Hialesim Paupertatis viam Cceloruml® tionales, Chrifti Domini faerum exempfc bitatores multum confortac, Stroboratp vertit. cum omnium bonorum lup® tcm Ccel turalium, & naturalium effetati- Angelort lutuS' Dominus, ftričHoremj® ' r| xGlor pertatem eiegit uniusPrrff! 1 guftij"s pro lira nativitate coJ® 1 ®' tur >puri Ecce ffex tur/s ( ait Prophetal 1Ul ' jj c ) 'fer rias cap. 9 . venit tiiijujim, S e, Fj gTa tor ipfe pauper ; Vixit pariter 78- A pauper & mendicus: mendicusfitm , & pauper. y|® nil n ac demumfuper foinarumca 1 ' 'ho inclinato capite,in Iigneole®' 1 e ^t la nuditate contečbus, em®-! ^ 1 tum : Et fi DE US ?J e ce pauper fačtus eft; Egenmf^*- e(i 'i cum effet dives, ad Corinti-^. v , fi p a h J fingulare erit,quod[ animaKjj fa contemptis omnibus ten- 1 ': tatibus, Ccelorum Regi c ° l1l ‘‘ ut tun ’ 1 mare ftudeat? 7 r Caput I. De Judkibm, 77. Inseftimabilis deniqtie eft ca- 21 * :r dilfc: iu. Al, Diviniv, diutis Margarita,, qua: homines in lis, uti Angelos tranfrnutat, ac fure purita- " tisalisanimasad ccelumjelevat, & «tolit; ut dixit S. Ambrofius lib. ■j.itiLuc.eap. 12. „ Caro, fi con- is boni: „ fenticns DEI legi ,& exuensfe lc- •rtatisg „ gcpeccati,in naturam anirme fen- Um (4 „iuumipuritate tranfierit, alis ad ion atiji „coelum fpiritualibus clcvatur j re diluiu Hkc enim virtus {in coelo habitat, itenrc: imjuitSančtus, lib. 1. Je V ir g. in rtio,p nltpatriaejl cajiitatis ; hi c advena, re nonfi iiiimitfji: Caftitas homines ani- Evangi males in fpirituales, brutales in ra- jrumRa tionales,terrenos in cceleftes, ha- T RACTATUS XV. De St atu Miniflro - rum JuJlitue. Caput I. De Statu Judicum, D eta $ Uas Propofitiones damnavit Innocentius XI. Circa Judi- ces; & unam Alexander VII. Ex- exerapk bitatores terrse in coeli incolas in- plicatio duarum pracedentiumpo- )borat,J vertit. Perhanc gloriofam virtu- teftvideri part. 1. mene lmxu trači. n fupen» tcmCctlorum Regina, Mater DEI, 1 o, n um. 22. &' num. 26. terna? ve- effeti-- Angelorum Domina, ac Impera- to habetur in hac 2.part. trači. ioremp Glorij effe promeruit; Hanc Pio majori claritate hoc caput ia fequentes §. dividam §. 1. De Modo inquirendi De/icla. 1. T) P. R- Ego publico Judicis A ’Officiofungor,&fiunquam in hoc deliquiflem, me accufb. C. Habet ne V. D. retnorluna confcientia; de re aliqua particula- ri ftium officium concernente ? P. P. R. non deeft aliquis (cru- pulus me|affligens. C. Dicat ergo in qiH materij confcientia eam redarguat. S* iriter« , f[M im cer' 1 ' :0 * an '®a Religiofa diligerc gloria- co#- ,; tur ,puritatem quoque fummope- rediligere debet, qu&’ eft principa- ' M pfi gratum cbječtum, , p Adtrium horum votorum ; Ac *’ u ' T /iegul s , ac ei annexarum obli- ^ationum exačtam obfervantiam tefl ^° rt0r , ^ ^ ' n ki s .deiiq u it, ,1/1—, cc ‘ at: unde exciderit: Mtmor imifi^f 'p n ^ e e xcideris.slpoc. 2. A perfe- ccc idit in vitium; e coelo in J eParadifoin Baratrum; iti- 8’f . • c S a “ Throno ad viliflimam fer- na R e ^\ c :. tem j UtFilius factus eft: !*»•■ .vcjriii ’ >uus tu man- cerr3E 'fii nunc e mancipio faciat fe r ut cu ’ f devetfe * culpaadgratiS; fe coi 7 / o _ P. Magnum fentio fcrUpulum gratia confeaul poftit Glo- propter caufam crimin 4 em,qu*m ' Am “- E« agitavi, 218 Trdelat m XV. De agiravi, utrum {ufficientibus indi- cijs, oc conjecluris inquifiverim. C. V. D. Ex Officio, vel ad inftan- tiam partis hoc fecit ? quia quan- do fit adinftantiam partis, vižaccu- fationis; juridicčproceditur, exa- minando teftes ab acculatore no- minatos: Bonacina tom. 2. dijp. 1 o. firca %.pra,ceptum qai.fi. 2 .punci.6. n um. 1. P. P. R. Ex Officio proceffi. C. Quando Judex procedit ex Officio dicitur procedere viž inquifi- tionis, qu£etriplexeft, nempe ge- neralis, fpecialis, & mixta. Gene- ralis eft,quando de perfona in com¬ muni, quaeritur crimen in commu¬ ni, an fcilicet fubditi fervent leges, an non committantur crimina, an de nullo lit farna, vel fulpicio alicu- juseriminis: Hac utuntur Pradati, 8 c Superiores in vilitationibus fuis. Specialis eft, quando de certa per- fona, 8 c decerto crimine quaeritur; an fcilicet Paulus commiferit ho- mieidium. Mixta eftilla,quae con- ftat ex generi, Sc {pedali: Sr poteft e{feduplex: aut enim de peiTona in communi qu«eritur crimen parti- culare, ut fiinvento cadaverequas- ratur,quisillud homicidium com¬ miferit ; aut de perfonapartieulari, qumritur crimen generale : ut fi quaeratur, an Cajus homo flagitio- fus fit, vel an aliqua deličta com¬ miferit. 2. C. DicatmihiV.D.cjuamam harum inquifitionu prseceflit caufia? Adiniflm Jnftitia. P. P.R. Specialis. l)ic; C. Precedit ne infamiailliusp#. flte(f ^ m P e . r notorium in majori parte?«f Š la ®oit autVicinice; unde ad in farnih t e P® dicialemrequiritur,ut fitfref '" opinio, 8c vox bonorum j vo*® 1 ' vn -‘ dvfcolorum, & hominum M ! ,■ : fortisnon efficitlegitimam, 5 ' - at ” dicialem infamiam , cum bzfi' ^ j® mia inducipoffitabfcjue indifi- conjeauris-Mcientib«, > excap. Inqurfitionis , de accuffi r J £** ,ubi ad finem cap. dicitur V,;. irt anif J propter dieta paucoruvn eurnfi ^ tum reputare non debet , Th^* bonos, & graves Uffi 1 Hbj^ eieifiit; pj| Uiusps. rocel! iquifi svia inf, onem le qifr nuni [p. infamii n mil¬ om«; irfonadt- ravepi- alemnr ai icuraj lf jtfi tefr ifniaro 1 ’ •fref m ® J? im,°: hxc P ndiciM ? coi)“ itur,' tnirft 1 ' ;»/** 'n r ’ jF /. De Juditibuš, 21 c) Dicat mihiV. D.fuerunt ne ali- dum Ordinemjuru, p uta , e/m pr&- cejfit infamia Ju p er aliquo crimine , vel alicjuet exprejfa indicitt apparue- rint. ?. Ex accufatoribus, veldenun- tiatoribus fuit ne aliquis, qui depo- fuerit, puhlicam efle infamiam hu- jus perlona: circa prsfefentem ca- fum? etenim duo teftes publicita- hoc eflet indicium manife- tem infamia? deponentes fufficiunt ad probandam dietam infamiam, & ad procedendum ad fpecialem in- quifitionem; nec eft neceffarium, Ut ipfimet a podori parte loei hoc audierint, fed fufficit, quod jurent feidaudivifle, tanquam publieum, aperfonis fide dignis, exprefse eas nominando. Trullench fupr. n. f. P. P. R. Nemo dixit fe audivifle faetum, tanquam publieum. C. Pracelfit ne femiplena pro- batio conera delinquentem ? quia, Cum hac poteft fieri Proceflus ad fpecialem inquifitionem ; ut colli- giturex S. Titoma/«/™ : & ad hoc fufficit teftis omniexceptione ma¬ jor, quideponat querelam contra’ delinquentem, hune reum efle af- firmans. Leflius lik. 2. dejajlit. cap. 29. dud. 1 (J>.num. I^.itaopinatur, quando deličtum eftnotorium, & delinquens ignoratur i in quo ca-- fu inquifltio eft mixta juxta fupra dičfa.- P. Nec femiplenam probatio-- nemhabui contra delinqaentem. C. Fačla ne fvit inquifitio eo fine, ut innotefceret, utrum ?c- E e % eufa- autem fperatur per delatiom occultam paternam,teneturp rt mus occulte , & paternd er® deferre Prarlato; ita cum tenet R. P. Leandera Sacram® part. 6 . trači. 6 . de correB. ‘k~' quafl. n. Diana part. "]• /ri rejbl. 39. §. & ideo not oviti® l 4.3. Coninch , & alij cum ^ idem docui cum Bonacina Confer. part. 1. ouaft. 4 ' V ' EtV>“ tamen procedc commu trdi 6. Quaproj tresPer deliftutr fasnon tionemf 6 . num. 22. pag. ^_ tiatio debet fieri Judici, n° nr ' guam Judici, fed ut Patri : traaccu lateum correftk aliquam prarlerva Palaus ii P. P. do noftr. daiioiie & r prsefei Jis, proč piendas i banda in cialem ir C. Hi aie confu belorum . P. No ! n '|s, qi J nvoluvr C. Ta rar >quam Ptaxir K Ita C. Et Etcisž j ar, um a J.Q, Caput L De Judicibm. 221 d*[ijj tam en non poteft Judex juridice catur , ideo fit, quia ad bonum procedere contra reum ; ita cum commune neceflarium efle puta- utfur, communi Caftro Palaus tam, i. tur. ad fp. trstt. 6 . diffic. j. p unči. 11. n um. i. rabs (tapropter cum illte dua; , aut ms Perlon a; notificaverint V. D. i$,a deliftum oecultum delinquentis , t, tii: fas non erat procedere ad inquifi- deber: tionemfpecialem,& juridi cam con¬ tra accufatum : ad lummum pote- ielb rateum vocare, ac prasmilsabona i,dck eorreči ione , aut reprehenfione , mi aliquam pscnkentiam occulcarn , ira,po- prafcrvatiuam eidem imponere : umfi« Palaus iti num, 2. 0 delit P. P. R. Communis Confuetu- Angei■ (pedal em gravitatem ramen’ Jnvoluvnt. , m ^ Tališ modus eft ne receptus, trp a nquam legitima confuetudo, & V^ r , 5 , P rax *m dedučta ab hominibus 1 Su®' W,s, & bona; confcientiae? a i’ 1 ' 1 P' Ita P. R P'" .} J \ Tt hoc folet ne pradicari V J USŽ in poenam, vel ut necet ' l0 . n p m a( l bonum commune ? ‘ QiL°tiefcumque hoc pradi- C. Jara video efle Confuetudi- nem receptam inTribunalibusfar- cularibus, quod prcevia denuntia- tione li&oris, aut alterius privatae perlonse, aut querehl licet abfque obligatione probationis, fiattran- fitus ad informationem, adproba- tionem indiciorum , & r cum horu probatione formetur fpecialis in- quifitio ; haec tamen praxis, feu conluetudo eft contra torrentem Theologorum, & Juriftarum dočt- rinam; hancque cum Gloda affir- matNavarrus cap, inttr veri a 11. cpuajl. 3. concluf. 6. Corol. 63.num. -( miki ) 2 5 3. & in hoc nulla eft dif- ierentia inter judicem fecularem, & Ecclefiafticum: quare ficut Ec- .clefiafticus nequit procedere abf- que praevia infamia ad fpecialem inquifitionem ; ut ex cap. Injuifi- tionis fupra dixi num. 2. ita neque Judex ficcularis. Leflius tamen de juftit. lih. 1. cap. 29. duh. 14. num. 134. cenfet, non efle reprobandum ufium Judi- cum fiecularium, quiin dičfo calu procedunt ad inquifitionem abf- que prtevia infamia, quando hoc fit caute, eircumfpečte, Sc fecun- dum leges , & confiietudines in Provincijs receptas , prtefertim in caufis gravibus, ut funt furta, ho- micidia, Sacrilegia,inceftus, & alia deličta, quae Rempublicam pertur- E e 3 bantj 221 Tračfatus XV. De MmijiruJuflituz bant; nec procedatur ob mešam fifecutumfuifletaJiquoddamnip g. poenam, fed propter bonum Rei- hoc relarcire teneretUr; ita Lt; i publicte: idem docet cum Bartolo Canonica c. Qualiter , & p. f Cardinal!, & Alciato Villalobos de accufationibus,hisverbk:,^, x c i um tam. 2. traSt. 14. diffic. %. fub r.um . g. §.Hac fecunda. Cenferttit in hoc cumLellio, Filiucio ,& Villalobos cum dičtis conditionibus Trul- lench tam. 2. in Deca/og. lik. 8. cap. 2. dub. 17. mm. 23. Sicque pro- bari poteft; quia cum fit proba- biic, quod anteceilio infamice non fit de lege naturah’, nec Divina, fed humana, poteft contra eam prsvalere confuetudo; ut videri poteft in Sanchez to m. 2. confil. lib. 6 . cap. 3. num. 2. «rgo fi htec eon- fuetudo Tribunalium fiecularium eflet iam introdučia, tanquam le- gitima, poflet derogare legi fan- cienti, ne abfque prasvia infamia ad fpecialem inquifitionem proce- datur. 6 . Dicat mihi, fecutumne fuit afiquod damnum famas, aut bonis hujus delinquentis? P. Non P. R. quia duo teftes , quos ego examinavi , funt viri difcreti, nemini revelaturidelidfu; & caufa eft dereličta , nec ufque modo conftat , me ad talem inqui- fitionem proceflifle. 7. C. In Communi Sententia’ affirmante, quod ! Judex fiecufaris nequeat procedere ad inquifitio- nem abfcjue prcevia infamia, V. D. non tantum graviter peccavit per talem inquifitionem, verum etiam- „ que m an darnus quatenus adcoi P, dicit „ fcientia veftrte judicium rec« C. I „ rentes , fi contra praelcripta lidum; „ Ordinem tanquam homina dus de „ cornmififtis; non pudeat vostt feu Sac ,, rorem veftrum corrigere ji utrum! fed cum nullum fuerit fecuti Min. damnum, hac lex ceffat ; bo» P, C tamen erit, quod V. D. ijsptA miferit ms fecretu m co m mendet ; & lii ta: cuju quid in fcriptis habetur, comf tuvs, 1 ratur, aut laceretur , ut pofth fuit de nullum prsejudicium ei eueni* homicit Modus , quo Judex debet rep* C, ( re errorem commiffum in caiifi, delifto videri poteft in Villalobos trd rea po 14. cit. diffic. 16. per toiam ; &■ tio de Leffio [upr. duh. ig. infamat 8- P- P. R. me accufo,f^ timuit poft factam inquifitionem lp» dicit® contra Reum , & probatai® 15 ,, beat famia , inquifitionem recerim c „ quibi alio deličfo , abfque ulla »feruni pafiiva informatione. ., ^wit ii C. Deliiftum, de quo eratb' mit .fig matus reus , fuit ne fufficiens ' 'icet d e diciumad comprobandum alt®* r amia, < de quo nulla eratinformatio.'^ 1 dens it hoc pofito, poflet fieri inqu !, * u V Nprijs V. g. fi unus eft infamatuSi. convictus de homicidio , & ® c ! 9- P fus invenitur expoliatus, p ote , lf , p- auiri, utrum homicida ejus v f ■ «prot furatus fuerit: Marchadus COn >pli( damnni t vitaLti ' yumii is :„Ideo. usade«, im rectr Caput L de Judicibm . trači. 3 . do a. f 225 homira at vosa gere St ■ fecutuu :; bo« ijspti itj&fii comk t i eueifi rep® incaii, bos d \m ; &-■ lb,f" n (pedali :a iaffl® cerim 4 a pr*® eratirf' iciensf m alte" 1 itioif iquib‘ iC ; atus 1 & of 30 tefti f usvf |!fl tO* 1 ' 1 ’ //> ;S ti. 6 . f#t. t tturtt. I. P. Prius deličtum non fuit in- dicium alterius eo modo, quo V. P, dicit. C, Poterat ne nofci unum de- ltfium,abfque altero ? V. G. convi- ftus de furto in Ecclefia patrato, feii Sacrilegio, poteft interrogari, urim fregerit portas: Marchadus Mm. P. Cafus fuit, quod vir com- miferit adulterium cum coniuga- taicujus maritus inventus eft mor- tuvs, & quia adulter convictus fuit de adulterio, fuit pariter de homicidio interrogatus, C, Quamvis aliquis de uno 'ielido fit infamatus, non propte- te a poteft fieri fpecialis inquifi- tio de altero , de quo non eft 'ufamatus, conftat ex cap. Injuifi- 1,1)1 K it Accufationi&uf:[upra cit. ubi diettur: „ Cum Inquifitio fieri de- »tat folummodo fuper illis, de n quibus clamores aliqui prtecef- »ftrunt: l n cafu V. D. cum vir uerit infamatus de adulterio , po- , r , lm fiwi inquifitio de homicidio , 'tet de hoc nulla prteceflerit in- ' arn ia ,quia adulterium fuit fuffi- t>ens jndicium homicidij, ita in ‘ r °prijs terminis docet Villalobos nrn - 2. trud. 14. diffic. 9. num. 2. ip- P-R. me accufo pariter, poft examen juridieum Rei, ^obationem ejus infamiae, de ^piicibus in fuo deličto eunde etiam mterrogavenm. C. Culpa huje reo imputata fuic ne tališ, ut fine focijs patrari noa potuerit v. g. fi fuiflet deprehenfu« magnam ciftam abftulifie , quam folus exportare non potuiflet;&c. aut quando deličtum licet ab Uni¬ co committipoffet, conftat tamen a pluribus patratum fuifie. P. P. R. Notum fuit, habuifle complices in deličto. C. Hi complices erant ne pari¬ ter infamati de tali deličto ? in hoc enim calu, poterat V. D. fpeciali inquifitione procedere contraipfos modo fupradičto. P. Non P. R. C. Hcec inquifitio fuit ne fačta in generali, vel in particulari. P. P. R. Ad generalem , non vero partjcularem inquifitionem procem. C. Eft decifio legis Canonica:, cap. cum Monajlerium 1. deconfejjis, quod non ex eo , quod reus fit conuičtus de aliquo deličto, pollit fieri inquifitio de complicibusnon infamatis : „ Cum fecundum ut- ,, riulque juriš ftatuta de fe con- „ fefti, fuper aliorum confcientijs „ interrogari non debent Src. Aft quando deličtum nequit commit- ti abfque complicibus, aut con¬ ftat, reum illosin eodem habuifte, poteft fieri generalis inquifitio fti dičtis complicibus, nulld interro- gatione fačtž de aliqua determi- nata perfona: v.g. fi deprehendi- tur 224 Tračtatm XV. de Adinijim JuJlitice. tur perfona a trrbus, vel quatuor interfeda; & horum unus conuin- eitur fuiffe aggreflor defunčti,po- teft hic interrogari in genere de focijs homicidi}, Marehadus fr pr. num. 2. Villalobos/or. cit a. dfffic* 10. num. 2. S- ”• DeJurifdiffione , &fuffi- cientia Judicum. io. T) P.R. accufo mefemel, 1 * ut excommunicatum munere Judicisfundum fuiffe. C. Fuit ne minorexcommuni- catio ? quia haec nonobftat, quo minus licite,StvalidčJudex fuo of¬ ficio fungi poffit. P. Erat Excomunicatio major. C. Eratnepublica,feunotoria? nam fi fuiffet occulta, potuiffet pa- riter fuumofficinm ličiti & valide exercere. Sylvefter Veri. Excom- municatie ^.num. 3. & plures alij: ratio eft,quialex naturalis confer- Vandi fuam famam prsvalet pofi- tivae, quae prohibet Judici cxcom- municato fui officij exercitium, ergo ad confervandam indemnita- tem lua’ farna, poterit validč, & li- citč fuo Officio fungi, fi oceulta fit excommunicatio. P. P.R.notorium erat, me effe excommunicatum. C. Erat ne excommunicatus toleratus, aut vitandus ? quia ex- communicatus vitandus, & non toleratus, nontantiim peccatto viter exercendo adus Jurifdictij. nis fui Officij, fed etiarn irriti.S nulli funt tales adus, cum litje, vatus ufu jurifdidionis. Sic DE communiter Diana part. 5 .trd} deexcom. refol. 108. P. P. R.non eram vitandus,fd toleratus. C. Dicatmihi, exercuit ne" D. fpontč adus judiciaies, velpo- ftulatusaparte? P. P. R. fpontč hoc exerai. C. Cefta per Judicem ex® municatumtoleratum vali da te quia Ecclefia eum tolerando M privat jurifdidione: Bonaeins/«* I. dijp . 2 . de cenfur. quif.fr 2. fr 7. num. j. Sefi eft poftulatusapt- tibus adferendam fententismte peccat fungendoofficio: ledliip femet fpontč hoc agit mortafe peccat in communi fentf® j: quamvisCajetanus, &Hei®f' ! cenfeant folum peccare ter : quod probabile aflerit Tr- lench tam. x. in Deeal. lib. dub. 9 num. 4, Verius taino n i tutius eft afferere a mortali nonj' cufari; eo quod adio judicS- qu£g prohibetur excommunj cl1 ' per fe videatur valdč gravis, fufficiens ad peccatum ffl° rt , De excommunicato toleratOi * vitando videatur prima par 5 xis. traSl. p. cap. 6 . num. 42.^ 11. P.P. R. Sic pariter accul ‘ 1 Judicis officio fundum fuifl® r: \ qua caul babuifle C. E munere didione, a&inva afaeft, ve bieda, v funt fubd vel licet | effe tališ n. v. g. I fecularis. fibus, in c fiaftica vi V. D. in tnodis del P. P.B fona fueri C. Hic hmmodc incedens abfqueull priuilegio /?//• 2j. f p - U fuit, C. Fuit rliio fK CU ] Trib Ncio fui , a,e g- C rl r' ^° n lefiafticu; . p- Fori ^»hujm :cata rifditfc, ittid,S n fitfr, SicDC trd} idus,fd uit neV , veto terca, l exc® Caput 1 . De Juditi hm. 225 m caula,ifl qua dubito, me non ncxa iplo fačlo degradatio, ex cap . babuifle jurifdi&ionem. pr o hum. de homicidie in 6. verurn C. Euidens eft, Judicem hoc eft, qubd ad hoc, ut Judex fecu- munere fungentem ab(que Jurifi laris poflit idjudicare, requiratur didipne, graviter peccare, acejus fententia feltcm declaratoria Ju- adainvalida efle ; quse Jurifdi&io dicis Ecclefiaftici, ut videri poteft abeft, vel quia perlona non eftfti- in Diana part. i. iraB. 2. refol. j z. P. P. R. non commiferat hujufi- modi deličhim ille Clericus. C. Cur ergo V. D. fe intromi- lit in caufam hujus Ecclefiaftici? P. P. R. ego noti me intromifi animoeum proceffandi, ac ferendi Sententiam , led accipiendi judi- cialiter lecrcto informationem ,& indo K teina/« 1. fd ttusap*- tiam,n« fedfiif lortalitc ent®® : » venii' lit Ti* ainen,- ]inon f udica* ravisi* ltiort* ;rato , 2 oars V 2, -■ ec#' io: biecla, v. g. Ecclefiaftici, qul non funtfubditi Judicibus fecularibus; vel licet perfona (it fubie&a, ceftat effe tališ in aliqua caufa particula- ri. v. g. fi ab Ecclefia extrahatur fecularis, qui illuc confugit in ca- Cbus, in quibus immunitas Eccle- fiaftica viget. Nune dicat mihi V. D. in quonam ex his duobus poftmodum ad Judicem Ecclefia. tnodis defuit ipfi Jurifdidtio ? P. P.R. Primo modo, cum per¬ lona fuerit Ecclefiaftica. C. HicEccIefiafticus erat nefo- lummodo primk tonlurk initiatus, incedens veftibus fecularibus, 8t abfqueulIo beneficioEccleliaftico; fi hoc eflet, non gaudebat priuilegio Fori, ut conftat ex Cone. 6. de reform. . p P.R. Ordine faero initiatus fuit, C. Fuit ne degradatuš, ac bra- C r traditus? quiainhoc ^' u i Tribunalis quoque fecularis l“'0° fubeffe poflet, ut conftat j e S; Canonica ex cap.deora- ftieum eandemremittendi. C. Neque hoc modo potuit V. D. le intromittere,acproindenon tantum graviter peccavit, veriim etiam in excommunicationem 1 f. BulfeCtenae incidit, ita Bonacina tom. 3. difp. 1. eputfl. 10. punci. 1. rmm. 7, plerique ali): Quapropter non licet Judici Laico ( exceptis aliquibus cafibus k lege permillis!) in caufis Criminalibus judicialiter informationem accipere contra perfonas Ecclefiafticas , quia has proceflare dicitur in ijfiiem caufis; & hoc verum eft, etiamfi Judex Laicus hanc informationem occul- tb fumat animo praftentandi pro- p , — cefliim Summo Pontirici, vel Prte.' tk iv ° n ^ degradatuš tališ Ec- lato, adhticenim contraBulltediČ- Ijuticus. politionem delinquit; cum in ea - u : • Fortfe °b ddičttim aflalTTnij? fimpliciter fua anathematis dift- hujufcemodi delietis eft an- ričtione interdfcatur, procedura * v ■> F f con- Trd at ut XV, de Miniftrit JuJiitia, contra perfonas Ecclefiafticas in caufa criminali inftituere.. Videa- turLeander k Sacram.part. if.tr aB. $. difp. i f, per to tam :eamdemque cenluram incurrunt non folum Magiftratus , §c Judices , verum ctiam Notarij , Scriba: , Juftitise Miniftri, aut executores Curis fecularis quomodoiibet (e intro- mittentes; ut conftat ex textu ejufi dem Bulls. 12. P. P. R. me accufo, quod delinquentem ad Ecclefiam con- fugientem per vim extraxerim. C. Eft culpa gravis Sacrilegij de Ecclefia Reum eapere } quando prodeft ei Immunitas Ecciefiaftiea; ita D. Tho. 2.2. qa[ re conf reli ^ 0 ’ 1 jccidef 5 ’- inem '■ thP« 0 •oditoj «. 2’ Caput I. De Juditi hm. 227 LtraS. 9. cap. 3 -f*^ num - 8 - probabile eft, privilegium im- V p. Hujufmodi crimert riort per- munitatis non amififle .* ita Bona- petraverat. cina, Diana part. i. trači. 3. refil, C. Erat ne publicus fatro ; vel 9. quamvis alij in hoc cafu immu- noSurnus depopufator agrorum, nitatetn nihil ptofuturam fentiant, velaflaflinus, qui viaspublicaspa- ille tamen , qui extra Ecclefiam • • -l/:j - -j 1-;—. csiftens, ferit in Ecclefia commo- rantem, imfnunitate non gaudet; ita citartdo Suarez docet Portel. in duh. regul. veri. Ecslefu immuni - tat , num. t f. P. P. R. tam vulneratus, quam Authores utriim diurnus agroru aggreflor in Ecclefia erant. depopulatof tali immunitatefrua- C. Vulnus fuit ne inflidum in turj&Palaus/^/ nun/, f.affirma- iplamet Ecclefia, aut violenter tiuam probabilem tenet. fuit extradu$ ab aggreflbre ad cun- P. Neque hujulmodi delidum dem vulnerandum ? quia tali modo commiferat. probabile eft, poenam privationis C. Fortaffis fuit ab Ecclefia ex- lmmunitatis non incurri: fic tenet fraftus, quia dum duceretur ad contra alios Bonacina tom. 2 . in 1. c »cerem e manibus fatellitttm praeept. Deealog. difp. 3, ejuajl. 7. tualit, ac ad locum Sacrum con- punti. 6. §. 2. num. 4. ‘ u git? in quo cafu multi luftinent P- P. R. Delidum non fuittali- lm «>unitatem nihil ei prodefle, ter patratum. quamuis alij piž contrarium tueart- C. In Icalis, atrio, vel porticu, ,ur ' ita Fagundez fuptr pracept. vel tedo Ecclefia: fuit fortčcom- ict ‘- ‘ n I. pracept. lih. 4. capi 4. miflum?quia juxta Diana part. 6* f7- traBi i.refol. 7. §. Oritur , in hoc r Neque hujufmodi delidum quOque cafu immunitatis privile- " r gium non ammittitur. fuit. p ~ o—--;- ^ hujufmodi ergo delidum P. Intra ipfammet Ecclefiam C! jmiferat hcec per fona ? cafii contigit. P. R. in ipfamet Ecclefia C. Ex vulnere fecuta fuit ne ^us i n flixit perfonse. mutilatio, vel mors ? fecus enim w ' & ptrfona vulnerata erat ne non amittitur immunitas, Diana f 0 , cr ' n Ecclefia? quiafi aggrefi /h/d. §.unde Necfufficitqua’cum- » 1 :^ ^ cc ^ e ^ a exiftens vulneraflet que mutilatio. v. g: abcifllo digiti, ^ e xtraEcclefiam exiftentem» errorf’ J*obabilior ratio partis leelae ? Non fuiflet probabilior, fed Mprobabilis. VJj Do* od*' ration:* ialo« jr ' proptf 1 exerc £ ; viter J citatdi .: ltaquc in faai contingtntit , era D?um , ut Judex tihi amiem (’ T fo’ 5 ■ 1 ametfi cum Vafquez,& j 6 . P. Dico pariter meam cul- i ^,.j Zc * occat ^-' 3 ^ ro ^ a - aus/0S? - pam, quodincaulkCriminalicon- 1 Tj a. i. iifp. 2. punci, lo.num. demnaverimReum,privatjinotitiž Pixt U °1l ^ U< ^ ex ^ e ^ cat dumtastat mihi notuminfontem,cxeo,quod n ui e » ata ’ & probata,non ve- habuerim plenam probationem de ^alleganda , & probanda ferre ejus deiičlo. n .; contranum tatnen 1; \ c !' Um > quod docet Dicaftillo ; l l ' lari arn part. 5. traii. pj.rejo/. M-rr*’ C 1 U0C ^ poterat allegari ^ilioretii elFetiftet rationem C. NonadhibuitV. D.aliquam diligentiam ad eum liberandum , & ablolvendum ? v. g. Suadendo acculatori, vel per fe, vel per per. £onas Religiofas 3 ut defifteret k F f 3 caula, o Traftate* XV\ deMinijlrit JuflitU. caula, aut afiA viž qusrersdo ejus trinfece mala, cujus poteftatat Ecclefia rtemini vult, autpoteftfc GCte e. inejuifuioni de fent. emti ita pari ratiofte Communitas,?t| gentium jura neque volunt,® que poffunt Judici dare poteh tem , ut hominem, qnem cettl innocentem effe fcit; morti adjj dicet. Verum quidem eft, qno: Ecclefia, & qua:uis Commutiitn velit Judicem in publicis Judiciji etiam gravioribus, ftu, CriruUI liberationem. P. Omnem conatum adhibui pro ejus liberatione, fed accufator ita fortiter mftitit, utpoft omnia remedia adhibitaeum condem tia¬ re debuerim. C. Graviscontroverfiacftinter Authores fuper hunc cafum, quid nam debeat facere Judex ? quan- do hominem fecundum publicas allegationes, Sc probationes convi- dum, privatS. tamen ncstrtft fcit bus procedere fecundum public« effe innocentem? S. Tho. 2.2. allegationes, fed expraffumpti«, ejuttft. 67. ar ti c. 2. in corp. plerique quod ese vera: fint, fi autemcoii' ali j fentiunt, poffe judicem in hoc trarium Judici mamTefturti effnoi cafu eum morti adjudicare; quia poteft effe locuspraefumptioninifc notitia , quam habet Juder > eft ramque opinionem probabila privata, Sententiam ver6 ferre de- putat Msrchadus tom. 2. M- rt bet, tanquam perlona publica fe- part. 2. traB. I. docum. 4. »V cundum allegata, & probata; non- nulli Sentiunt, non poffe Judicem m hoc cafu innocentem morti adiudicare : ita cura Nicolao de Lyra, Adriano,Angelo,Navarra, & alijs tradit LelTius de jufiit. & jure fedulam operam det, ut s< tia. 2. cap. 29. dnt>. 10. num. ig. tem cteptam non profequatjt quia inquft hominem innoxium per fe, ac direčlž occidere ( nifi Dhus ita iubeat) per fe, & intrin- fecd eft malum , ficut fornicari: quare ficut Judex Matrimonium, quod fecundum publica alfegata # _ validum apparet, ipfe vero inuali- fim per interualla diligeotefj® dum effe feit, nullo modo fuadere minet fuper circumftantijs “ poteft, ne dicam prtecipere homi- per earum fpecies, partes, ni, ut conjugi putatitio carnaliter cidentia ad dcprehendendam*' adhaereat, cum harc fit copula in- riationem corum, five & 'F' Id, quod Judex in hoc cafu tene tur facere , eft, omnia po®® 1 media adhibere pro liberatioiieio- nocentrs , avertendo ačioftni® accufatione, quodfinonobtW Ite infe utqute ditur, c impertii cenfuit cumftati cuod te gifle ful Quod f commo' queat; ( apertum tjuidera udicem 'afchatt orninis dat fupt fetVei das tem berandu natOffi condem vita. 1 da Sent curetque five ipfum, five feereto admonert per doto" prudentes de fua falfltate.vercf turque Dei judicium. Si 11“ minus nolint defiftere, litem p trahat, teftes bis, ter, quaterfc° ! ln caufi ctiminal fnm mu P r 'vatioi dpcetL ( fe d fedhi feon ffev e ius ij feof tnum k V t. >otelhttt itpoteflft ■nt. mi □nitas,vd olunt,» re potefj nem cetti norti adji> 1 eft,qao: immuniti! cis Judiciji m iimptionij utem® imeftiM iptioni:* robabikit 2 , lit. ili , 4. i*fa cafu tene- po®* ratiooOT' Sforenu- 1 obtinest, c aftori' feauattfi ive tel« Joto/ => vere 1 * 1. Si nihilo- item f latcrto’ •eter e»- tits 6 * es,& af tidamf Quod fi hac via non proficit, fi commodč, & abique feandglo queat; carcerem curet tnanere apemim, ut reus fuglat,fi ne hoc ouidem fueoedit, ad Superiorem fudicem remittat, vel Principesin Pafchate vifitantes carperes , de linis innocentia cerriores red- fe f it« Capui L De Judkibm . 231 lire int-er le, nec facife permittat, dicia ternainentur. Quod proba- B tqus variatiofbrtafle deprehen- bile cenfet Marchadus tthi fupra y ditur, cenfeatur effe dumtaxat de idque cura eodem LcHio, & Ga- jmpertinentibus : ficut Daniel non Iparo , Hurtado fequitur Diana cerfuit .elfe impertinentem pir- part. io, traB. 15. rejal. 16. cumftantiam in fafto Sufannac, 17. P. P. R. dico meam cul- quod teftium unus diceret conti- pam, quod in caufa, cui prsefui tan- ;iffe fub fchino, alter fub Pino. quam Judex;unipartiinformatio- nem alterius oftenderim. C. Gllenditneutriquepartiin« formationes contrarias? P, Non P. R. tantummodo uni mihi amicitia junčtae, hanc gradi praeftiti. G. Cardinalis de Lugo to m. 2. de JuJtit. & jure difp. JeB. 15'. dat fupplicationibus nonintermit nuni, 183. dicit, qmdperfelojuen- fe: Veram fi poftquam omnes ^a, non fic illidtum Judidexami- tentaverit ad innocentem li- čitia uni parti informationes alte- taandum, nihil profecerir, depo- rius oftendere; quia hoc, inquit, oat Officium potius, qukm eum prodefl: Judici pro majoridominio tondemnet, edam cum periculo caufie fibi cojnparande, ex notitia Ita Dočtores citati lecun- Iblutionis allegationum utrjufque ^ntentim; vide Dianam par/, partis ; addit tamen hoc utrique 5 ' 4. de homieidh , refo!. iz. parti fi res eft individua, confignan- itum til ‘M forti, 5: is fuper quem cadit >itisadnt> fe, majus jus in effc&um habere debet: Diana i&idtm. •i di»>® 20, R P. R. dico meam culpit, [ecundus ^uod alicpiantum piger fuerim in ,m,vel«' cx pediendis celeriter caufis. unled^ , y' Diftulit ne hoc V. D. ob le- irro, P P 1 , ln 'um impedimentum, ratione ;rusi»* c , u l Us irapoftibile fuerit cas expe- einiorf p* t , • Fuivalde negligcns,& piger ‘uit i# " :a Ppl'tat ione. ■g deMortalitet peccat Judex re Judices eam fequi folerent? P. Non fuit ita modica, quin multoties eam Judices lecuti fue- rint. C. Advocatus caufie injuftae pa- trocinari nequit, fecus enim non tantum violat juramentumemifsu de nonpatrocinandis caufis contra juftitia; ut inquitMarchad. tom. 2. lib. 6 . part. 5. trači. 1. docum. 2. n. 5. led etiam peccat contra juftitiž cum onere reftitutionis damno- rum. Attamen fi Caufidicus cen- fetluce partis rationemefleproba- bilem, potefl ei patrocinari; & etia licčt judicet efle minus probabi- lem oppofita,ita Calpenfis tom. 1 , trači, n.de confcicnt. djp. 8, num. 6 1 . Sripfemet dico cum Lum- bier, & Torrecilla 1. part. Praxis traU. 10 . fliper pr opos. 2. damn. ab Innoc. Xi. num. 2f. In hoc tarna obijciar cafu ait Diana part. 2. trati, p,,; q UK k c opin. prob refol. 4. tenetur mani; farum i ftare parti minorem probabilitti juaritia fuae caufie, ut hujus conlčia,«. licibus c lentiat vel ne in initium litij; levolen quod fi non adimpleat, tene /as, & c reficere damna, & expenfas,i: nientia vero opinio fuce partis eflet tal caufe ut raro , aut nunquam Judices montes eam inclinarent, non potefl e ; . quod ef patrocinium lufcipere, quiaero veram [ ,nit le manifefto periculo perdn: /litiam f caufam;&fi hanc lufcipit, p ridet, lertim non manifeftando Client velutju qu6d Judices raro , aut nunquai tumex; foleant juxta talem opinionemi- do. A- .dicare, ad reftitutionem ten::.' Advoca Trullench in Dtculog tom. 2M peccato tap. )*. duh. 4. n. 4. verum 1 Si probabilitas eflet modia litem (i aut tenuis , five intrinfeca, b' Tf tat em v extrinfeca, neutiquam er/f £ tienda 1 quenda ; cum hoc lit *b iifdei tum ab Innocentio XI. in J.p rC 9 u ^qi pos: cujus explicatio videa®' 1 tln nem mea Pra vi ubi fubr. num. 26. ^ P' e tum< t6 minus Caufidicus feu Advoc n °n juc tus potefl: lufcipere cau.fi®) f’ p ert ',°K do ejl mere dubtum Jus fu£P a(t ; / lr ®a Quidquid in contrarium or tari Lorca apud Cafpenlem u!n /f COm pot Advertentia . me aii a ' 22 . A dmoneo hic lpeciali Jttt fendifle ' • tione P.P.Confe^ Uili. jut quando ad eorum pedesR ^ cumbet aliquis Advocatus ^ e ‘ Ret Caput II. De ic tamtn iS. \].k r mani oabilit« ~cia,con m fc; tene: snfas,i [Tet tal udices 1 : oteft t|.i iiiKirt perttf >it, pri' i Cii«' iunquc onemi tenettr. ,2./Al modla :a, .ft! er it /e- iliattct 'efTaritf Jes F : iseif i ieatur ' 1 Advoc:- ist par 1 '; : obijciant gravia mconvententia, qute fequuntur ex patrocinio cau- farum injuftarum , cupiditate, & auaritiadučli, nihil ponderantes cx lidbus oriri odia, averiioncs,ma- levolentias, amaritudines, expen- /as, & quamplurima alia inconve- nientia, Nonnulli enim cujufuis caufe defenfionem fufcipiunt , montes valde afperos exp!anando, tpodeft valde dubium, tanquam venim pingendo, promittendo ju- /iitiam propitiam, cui injuftitia af- ridet, injuftiflimas praetenfioncs velut juftas laudando;bonumexi- tum ex peflimis principijs pollicen- do. Admoneant ergo hujufinodi Advocatos non tantiim de gravi peccato cum onere reftitutionis, verum etiam , quod poft carptam litem (i in progreflu caufie iniqui- tatem videant, teneantur ab ea tuenda defiftere juxta juramentum ab ijfdem emifFum; & fi noverint, 9 u °d quamtumuis pars habeat ra- tmnem probabiIem,Judices tamen pl e nimque juxta talem opinionem n °n judicent , litigantes de hoc ttrtiores reddere debeant , ac bhfiftian^ Charitateeos adpacem dortari meliorioue modo eos c °mponere; alias V/e illis ! P- P. R. Confiteor pariter, ? e a ,^m caufam Criminalem de- Wr^ eCUm 0 P lni " one m * nias P ro ' v P’ V. D. Defendit ne A&orem, ‘^eum? quia in Rei defenlio- Jdvocati*. 2%°f fcat# auft D. P a:: •ationft t tu^ 0 T im. 2 . de jujlii. dijp. 41 ■ feB. (yn jim, proindeque tum onere teftituendi damna fectita; ita cum Kodriguez, & alijs Fagundez in g, jiuctft. Decalog. lih. g. cap. 47* mm. 13. P. Non mariifeftavi parti ad- verfe fundamenta, & rationes in fauorem mes partismilitantes. C. Defendk neV.D.in una ea¬ dem inftantia, aut in difFerentibus ambas partes ? P. In diverfis inftantijs ; nam mearn partem defendi in prima in¬ ftantia, & contrariam in caufa ap- II. De Jdvocatb. 2/7 contra juftitiam redolet; ut cum aiia caufa, in qua funclus Fui Offi- Šoto, Navarro, Sc alijs tenet Lugo cio Advocati, poftmodum tanqu 3 judicem tuliile Sententiam. C. Tulit ne V. D. Sententiam }uxta leges, & Juftitiam ? P. Ita P. R. C. Duda ne fuit V. D. ab alt- quo inordinato affečtu, dependen- tia , aut refpedu humano ? P. Non P. R. cum omni liber- tate, 8caequkate poflrbili Sententta ferre nixus fui. C. Tametfl fecundum difpofi- tionem Juriš videatur,quod Advo- catus in eadem caula nequeat efle judex j attamen cum hteclexfun- detur in prtefiimptione alicujus inordinati affečfus, hoc ceffante , & Sententiam ferendo justa leges, ait cum Corduba Diana part. 3. trači. f. refel. 56. quod in foro confcientiae podit efle Judex in caufa is, qui fuit in eadem Adv o- catus. 27« P.. Confiteor etiam P. R. ___ r _ r _, „ r ._ quod defečiu debitte, & podibilis a ' ;a in caufa appellationis, lic applicationis lis,pro qua advocavi, f hotn. Sanchez in Confil. tom. 2. perdita fuerit. C. Non adhibuit V.D. diligen- tiam circa punftum, Sc materiam litis ? P. Aliquam diligentiam adhi- bui, majorem tamenadhiberepo- tuiffem. C. Pro relblutione hujus cafus fupponendum eft, triplicem ede culparn Juridicam : latam,levem, & levidimam: culpalata, eftomif- G g ? fio C. Secutum ne fuit exinde ali- (juodfcandalum? P. Minime. C. Seclufo fcandalo, non eftil- licitum , fecundum fi, Advocsto in diverfis inftantijs advocare pro duobus collitigantibus, videlicet pro unoin caula principali, & pro p 6. tap. j. dub. 7. num. 3 .Dixi, fandum /e, hoc non ede illicitu, l^apoflet efle vigore legum Mu- ^'paliun.1 interdicentium , ne t!. C H° CatUS ' n Una cau ^ a ’ & ' n ft aF1_ ' 3 aefendatunam partem, & in lo ra e ^ntrariam ; idem Sanchez 1 ’ m citando 'lib. 2. de las Grden "bS Mb. ?I . 1C> ' P- P. R, confiteor» me in fio dilfgentfse, quam paflTm Advo- cati mediocriter incumbentes liti- bus adhibere folent: culpa leviš, eft omiffio diligencis, quam ordinarij folent impenderc Advocati foliciti, diligentes, & dodti, ac timoratrE čonfciehtise : culpa levifina, eft omiffio diligentke , quam folent prseftare dočtiffimi, & diligentif- fimi Advocati in fimilibuscaufis. Si omiffio Advocati eft culpa la¬ ta, & propterea amittitur caufa, certu eft, teneri ad reftitutionem damnorum ex fua omiffione con- fequentium : fi ex culpa leviffima, certum quoqueeft, non teneri ad reftitutionem , licet caufa perda- tur : Controverfia vero eft inter Authores, utrum Advocatus ob- noxius fit reftitutioni, quando per- ditur lis ex culpa ejus levi ( dicitur leviš,non quia dumtaxat fit pec- catum veniale, fed comparative ad culpam latam ) nonntilli fuflinent, teneri ad reftitutionem, ali} con- trarium fentiunt, ut videre eft in Diana part. 2. traB. 15. refol. f 9. & in Marchado tom. 2. lti>. 6 . part. 3. traB. 1 . do c um. e,, nuni. 5. Ego vero exiftimo, fi contingat caufam amitti ob culpam levem Advocati, non adhibentis eam di- ligentiam,quam paffim folent ad¬ hibere caeteri boni Advocati, eun- dem teneri ad compenfatione da¬ mnorum exinde parti confequen- tium ratio eft, quia inter Advo- catum, & clientem eft contradlus rius til foluf cjfum fo catus lab riteracci tim eft { Silnrium tmporis, inquo ca qu6d par Advocati mentum &'inhoc; totumSa tiim part ()uo labo ut patet, ponit tot fam: Ser tur vera,c terat vac vere obli Mum, c C. Accepit ne V. D. tune* - dlius falarium ? P. Non P. R, C. In hoc cafu vult Dia ni ' [npra refol. 42. Azorium, 9 ueil ; tat,opinari, quod Advocati 1 queat accipereftipendium,q° J '‘ eo anno non occurrunt Azorius tamen non docet ' opinionem in terminis,iP‘? nJ j fitis, fed in cafii valde.dfff quandoquidem, quod dici [ • ■. ■238 TraB at m XV. De Mmiftrit Juftitia onerofus , in quo uterque hal« Jus, cliens quidem ad fui defenfc nem, & Advocatus ad fbipendir pro Iabore:fedficeft,quodin(ji traetibus onerofis, in quibusutn que pars habet jus, adfit obligt reftitutionis, quando res amitti’. ob culpam levem, ut teneteo: munisfententiaTheoIogorum, Juriftarum, & docui 1.part,[n traB. 7. cap. f. part. 1. num.fz go fi Advocatus ob levemcuk amittat caufam, ad reftitutha inintegrum obligabitur. 28. P. P. R. Confiteormt" nuatim percipereab aliquibuspff- fbnis certum ftipendium pro: fendendis caulis, eo anno ipfisit- currentibus; & fubinde accidi quod per totumannumnullafi fa fuerit patrocinanda , quont obftante falarium percepi. C. Contigitne, quodaf} 5ar nis fucrint plures caufie,® e ® tes pretium ordinarij falarij? P. Ita P.R. multoties. MUS intes Revert talde prc Uatn Guti bernpe q\ oecorrat aecipere; Snatum ; da con-v plures cai fpeftu “tom, n c *Us ma ,S°ut a»qi ue haki Caput II, De Jdvocatis. 239 jjijj ^.^rt.lfk.j J. cap.29.dukh to. tur, aequitas didat, poffeeum ac- )din(/ ; bus utn oblige amitiie net co: priim,: )art.fn m.p.s .ne 4« tUtiffll® )r mtt jibuspff- i proi 0 ipfoK' 1 acc® lullao quo «f ii. i ali/s an excedC’ •ij? tunct )iani* que» ; catus" ,quH> C J ;etb* Jianaf divtf' cit $ _ (biuntodo , ,quod li ob aliquem cjliim fortuitum non potuitAdvo- catuslaborare in lite, negueat pa- riteraccipere totum falarium: led W m eft (inquit Azorius) nimirum Sikrium tdntum dekeri, pro rata tmfmi, quo Likov at um tjl in lite', iiujuocafu fupponit hic Author, ijiiodparshabueritlitem, & quod Advocatus ob aliquod impedi- mentum ei ineumbere neq uiverit; &in hoc cafu inquit, quod negueat totum Salarium recipere, fed tan- tiimpartem, pro rata temporis, " fub morra advocatis aperiatur vincendi L catus ei p a per fraudes, ut parte pr°f J ftrl, fruantur: licct tamen pačile J hi. ^ ^ j lolute de tanto pretio folvend® :‘.Uite r „ m ve caula obtineatur, five nofli c tune Advocatus ex vi prsedid 1 ;' r , n a( jj Uv cuniae promiflie tenetur pr° ‘‘ r Ce fiitatela caula profequenda. ita Trullc p uP) f fupra num. 5. Navarrus, R e r‘ ^poteft dus, Azorius, & ali; comrn® 11 ^ T -cera fu a verbis: que h« nciencu ta er :ras. t: n fufc pucdr. nentd , por;:: ios,y,i- queloi Caput II. De ddvocatis 241 ter peccat. juxta illucl i. Jo. 3. cjui bab utr it fu&jlantiam bujus mundt , & vider it fratrtm Juutn nccejjitotem habtr -, &■ cLiuferit vifcera Juti at co , cjuomodo obarit as DEl manet in eo! nihilominus certum eft, in nulla neceffitate teneri Advocatum fer- re patrocinium cum graviflimo fuo incommodo; quia opera cha- a cd® parab y muli a. \Sf lat hurr Jicioia i nequ» elientei fi vm liaiDi® em I* , ved® nit) e , & a endi t; proiri aciTci 1 vene mtdium ; & ali j; ^ ! °elt, q U i a ^ Advocatus gratis ■ rii Udjuvet pauperem, gravi ne- v^^telaborantem , cumpofiit, I ct iribftantiam, qua juvare il- ^Poteft, ac nihilominus claudit .' era Eta ab eo ; igitur mortali- ritatis non obligant cum tanto damno: itaVillalobos Jupnt diffic. 1. nuni. 4. quod damnum raro aut nunquam accidet. P. Neque pauperes , quos de- fendi, fuerunt in gravi neceffitate. C. Ergo horum pauperum ne- cellitatesfuerunt comunes ? com- munis neceffitas eft , quando nifi juvetur pauper litigans , is jačtu- ram aliquam patietur ; quamvis nori adeo gravem : utnotabiliter ftatum ejusimminuar. P. Erant hujufmodi neceffitates pauperum, quos tueri neg!exi. C. jurecommuni fancitum eft, ut Advocati abfcjue mercede ali- qua defendant pauperes, ubi nul- lusalius Advocatus condučius pa-, trocinium praftiturus eft, quinimo antequam huic muneri dent ope¬ ram , jurant fe eofdem gratis de-, fenfuros. ita Marchadus jupr. do-, cum. 5. num. 1 . & num. 4. qui citat nonnullos afferentes, in commu- nibus neceflitatibuspauperum non. teneri praedsč eos defendere : at Villalobosf^. num. 5. fentit adeff fe talem obligationem in ijfčlem H h ne- 242 Traftatm XV. de MintjtmJuflittdt* neceftitatibus; licčt affirmet, non peccari graviter unum , vel ake- rum pauperem non defendendo, modo Advocatus nullum abfolutč defendere intendac ; Ver um D. Thom.a. i.ouaji. 41. art.i ait Ad- vocatumcum levi fuo detrimento teneri patrocinari etiam in com- munibus pauperum necedicadbus $ nam ex fuperfluis tenentur homi ■ nes facere cleemofvnas in com- munibus necoflitatibus ; patroci- nium autern eleemofyna qucedam eft, &hocipfo, quodlevi cum de¬ trimento fieri poteft, habet ratio- nem fuperfiui. Ego vero fequorDo£h-inaml J efi- fij lit. 2. de jujlit. cap. 31 • duh. 7 .fub num.6.infne, ubi ait; in hac ma- teria vix poffe dari in pauperibus neceftitatem, quae fit mere com- munis. Communis neeejjihu vix 'lo¬ mni habet in ijia matsria ; quia cau- fie Judicia.es funt erdinarie magni momenti rejpe&u pauperum. vel ser te pauperes non funt. Sic LeftlUS, eui relatis ijfdem verbis confentit Trullench /oe. cit. dub. 2. num. 2. quia, etfi caufte pauperum ( prce- fertim Civiles)fint parvi momen¬ ti refpečtu perlbnae divitis, refpe- €tu tamen pauperis multum inter- funt: ergo&c. 31. P. P. R. confiteor, me le- *nel ut excommunicatum fundu fuifte Officio Advocati. C. Tametfi dixerim [upra cap. 1 . §• 2. quod aftus Judicis excom- municati non toierati fintnulli^ invalidi ; ij tamen Advocati non ftmt hujufmodi, licet fi efletvitan. dus , peccaret exercendo fu® Ofticium , vel venialiter ut vuk Villalobos tom.i.fum. traS. 17.it. fie. 14. num. 8.aut mortalitet,! fentit Marchadus tom. 2. liki part. 5. traEi. 1. docum. 8 .num,i verum eft, quod Judex poffit, S etiam debeat reijcere diet® Advocatum excommunicatuiti tandum, ut conftst ex cap. Dot- nimus d* fini. excammunic. \t[, Et fi defačlo Judcx eum reijciat, nulli fimt adtus a tali Advocati reječto facii: fed fi eft toleratus, non folum funt validi ejus adus, fed nec peccat exercendo fuumOI ficium poftulatus a parte; (i veni ex (e hoc agit, peceat, comm® cando in hac occafione cum tok libus. Aliqui cafus funt, in qu/fw< Judex, Advocatus, & ali j exconv municati, quantumlibet vitandh & non toierati, poflunt commi®' čare cum fidelibus, & Fidelescu® ipfis, & folent comprehendi in«' lis verbis : Uti!e,lex , burnih f' ignorata , nceeffe, quorum expli ( '' tio videri poteft i.part.prtx.tt® f. cap . 6. num. 4 ~j.pag. iof , 32. P. P. R. confiteor, q« r ; ( poft aliquot annos in Advocan ■ impeidos , faerum Presbyt eiatL , Ordinem lufceperim; & h° c ^ obftante primum officiume- te!t re non intermifi. M C. ™ do? q bus eti cationi fulere, jiesin! U.reft P. F doque C. I criminr qu/a !i Senten iicut ir fas non hujufm P. N fedcivi C. I Utrici . ftemii dinibus tularei: >» Suhi cit. & ( >2.fub jHetjut fcjlic lir ijud ® nota Hinorii defiafti ei \ Šercer Jb Pu ca : nuIH,| :ati non 'etvita 0 fuua 1 ut vuk h 17 M tli ter ,i 2 . lik i , num, i, oilit, !i diftura :atum w- p. Dectr- tie. h reijciat, .dvocatt ileratus, js A "uumOf, ; (i vero tmmi®' um Sfc n quibu< j cxcom- vitandii immu*' elescu« ndi nilt , I? expfc 34 ' , vocar tera [Ci hoc no( Caput II. De Jdvocatk. 249 C. Hoc contigit ne in forma enim non prohibetur, fediplamet juridicaj vel dumtaxat coniulen- lex hoc permittit cap. cit. Nifi pr a. do ? quia clericis incafibus,inqui- priam eaufam , aut Ecc/ejta Jaafut- busetiam intetdidum eft, Advo- rint profecuti. P. P. R. nonfuitinpropriacau- , exe ! ' cC ‘ Q,P cationis ofHcium, fas eft domi con- fuiere, & conficere juriš allegatio- jes in fcriptis: Diana part. i o. trači. U.refol. 69. §. Nota tamen. P. P.R.InformaJuridicaquan- doque advocavi. C. Factum eft ne hoc in caufa criminali contra aliquem reum ? quia fi hoc effet, & fequeretur Sententia mortis, aut mutilatio , ficut incurritur irregularitas , ita fas non effet Clerico advocare in hujufmodi caufis. P. Non fuit in caufa criminali, fed civili. C. Decifio Canonica eft in cap. Urici , It pojlulando ; ne Clerici fiyeminoribus, live majoribusOr~ dinibus initiati ante judicem fie- c darem advocare queant : Clerici 'HpUiatonatu & Jupra ( ait cap. Clt - &ConciliumLatcranen(e cap. l2 'fub Alex. IH.) <&' in Ordinibm rjtopuc miner ib m , fi Jiipendijs Ec- ‘ppticis fujhntentur , coram facu- pjudice Advocati in negptijsfacu- •riimferi non prafumant :verum ® notat idem textus, fi elerieus in 'noribusOrdinibus ftipendioEc- ‘diaftico non fuftentetur, non eft , lc e > vetitum Officium Advocati ttercere. H- Sed dicatmihiV.D.inpro- “* caufa fortč advocavit ? hoc la. C. Forfitan pro miferabilibus perfonis, non habentibus media profequendi fuas caufas, ut funt pupilli, viduce &c.quiainfimilibus etiarn cafibus permittuntCanones, ut Clericus advocare poifit. „ Aut „ pro miferabilibus fortž perfonis, „ qute proprias caufas adminiftrare „ non poffunt, eod. cap. P. Nonfuerunthujufmodicon- ditionis perfonae. C.Forte ad adminiftrandsš cautam alicujus perfbnte conjundte ? quia ctiam hoc concedunt Canones cap. cum. Sacerdotis ,fnal. depo/lulando y fi tališ perlona indiget: vel ( fine- cejjitas immineat ) pro perfonis con- jundis : quod Barbofa , St alij, citati a Marchado tom. 2. lib. 4. part. 1. trači. 5. docum. 4. nam. 4. dicit, poffe extendi ad amicos, qui in illis verbis perjonis conjundis comprehenduntur. P. Nec Conjundi, nec Arniči fuerunt ij, pro quibus advocavi. C. Defendit ne V. D. plures caufas fimul, & femd? P. Non P. R. unicam tantitm, qua finita, aliam tuendam fufcipie- bam. C. Non obftante hac prohibi- tione Canonica, docent Garzia, H h a & r 244 Tračlatut XV, deJMmiftrkJfiiftitia, & F. Martinus a S, Jofeph apud Dianam it bi[upr* & tefte Marcha- do loc. cit, eft coiTimunis; quod polITc Clericus munus Advocati cxercere coram Judice foculari pro uno tantum ncgotio, & hoc finito, pro aiio, & fic de fingulis : quod puto probabile , quia cap. C levici cit. dicit in ncgotijs in plurali, nempequod no adminiftretplures caiifasunoeodemq;tempore, quia hoc eflet impeditivum quietis,re- quifitae ad Divinum {ervitium : ergo non prohibebitur ipfi, quin poffit fufcipere patrocinium unius caufie y. poftmodum alterius, & fic confequenter f 34. P- P. R- confiteor, meali- VII. nuw. 11. ientic, nondams: kane opinionem Leandri. C A P U T III. De Officio , & Ji atu h euratorum. 3 j . ^FficiumProcuratorumnoi muleum differt ab Offid Advocatorum, & ferme totum quod dičbum eft in prcecedentici- pite de Advocatis, con venit plicari poteft Pro curatoribus,qi/i graviter peccant, procurandoia caufis injuftis, aut rnodicae proba- bilitatis, aut in ijs, quibusraro,aif nunquam foient favere Judices ferendis lententijs, nec debenta' Himere tot caufas, quas celeritcr quoties non jejunafle tempore prsecepto,ob Iabores mei Officij. expedirenonpoflint, mukoma C. Laborabat ne V. D. totadie qua;rere, aut dilationesfuperfe in fuo Officio? aut falfitatibus, & fraudibusp^ P. ItaP. R. adverfam defatigare ; & li bp C. Leander a Sacramento part. datur ex eorum culpa lata 5 3. trači. p. difp. g. ejitafl, 122. cum levi, ad reftitutionem tenenturj Pafqualigo, & alijs, probabile cen- Quapropter ingenub & fimplj^ fet, quod Advocati, Judices , & debent manifeftare parti qualiw- ! Procuratores,laborantes tota die caufie,quamadminiftrant,ancn Tribur quam ( lupra I pariter nentur itaVilfi t/iffic. 1 eft tuer vias jufl gendo dilation lege Re legatior ncc tali que pra & iuran & fincet im. 2, h ftr umu 3«. I quo fcri °iei lab' ceperim C. A quod cc in fuo munere ( lecus non ) non fundamento fit fpes, vel ne e obligentur ad jejunium; eo quod vincendi; ncutiquž ver6expb r labor eorum fit valde ingens, & notabilis , fpečbata diurna conti- nuatione : quamvis contrarium te- neant Azorius, Ledefina , & alij, quos refert Leander /&;quiamo- dieum efle eorum laborem exifti- mant,EtR.P. Torrecijla fuperpror pos. 30. damnatam ab Alexandro re difficultates, aut pontem J velut aureum repnefentarej J Excomunicatione funt irretiti) Officium exercere nequeunb' cum limitationibus fupradid;' Advocatis; & fi effent Clefi fl v ' neficiati, aut Ordine faeroin 11 ^ eodem fungi non poflunt tcr ' . P- Si tis Proč C. N Pere eX c ^11$ \)(>i iuita ex v el leve Culr e wrdem re coirm CUr ator, «brn daramii II. ub rum n« j Offid totuni) dentia- nit&aj). bus,qoi: randora ; s proba-1 raro,aut idices ir :benti l celerite t6m®> as Caput III. De Frocuratoribm.- 245 Iribunalibus fecularibus, prseter- ccniuetudini legkime introdučhe, vel determinationi juftar prudentu, attento labore,diligentia, &peri- tia Procuratoris. auspaf« lilisp tr- atai®' pplid® ^anctf ne ci ” ;X p!ar>- m vi® unt) r sr» c '. - cor Jlt n quam cum conditionibus, quae ut (upra Advocatis fuffragantur : & paviter ficut hi in jifdem cafibus te- nentur gratis defendere pauperes ; itaVillalobos/OT??. 2 .[um. trači, 18. di§c. i. rum. 6 . Eorum Officium eft meri fuam partem per omnes vias juftas, ipfis podibiles , porri- gendo fupplices libellos, petendo dkiones &c. jifdem cautum eft legeRecompilationis conficere al- iegationes more Advocatorum; ncc tali munere fungi poflunt abf- que prsevio examine dehabilitate, & iuramento prseftito fidelitatis , & finceritatis : vide Marchadum hm,2M.G.part. 3. trači. i.doc. 13. ftr Utum. P. P. R accufo meangiali ¥» fcrupulo , utrum ftipendium m ei laboris meritum excedens ac- ceperim. C. Accepit ne V. D. ultra id, tjiiod communiter folent csteri in '■milita caulis aecipere ? , !’• Suadeo mihi nihil pluscmte- r,s Procuratoribus accepifte. ^ Non licet Procuratori acci- !l cre ex cedens ftipendium, itaBaf- . Ius tierb. Procurator , n um. 7. & v^j 1 exce fl' u m iftipendij fravem , p. 1 levem, gravis quoque vel leviš fp. cu lp a cum onere reftitutionis ,Uldcni exceffus: cum autem k jn- re co m c «ratr muni non (it taxatum Pro- : °tum ftipendium, debent fe CQ tarmare leeihns Regni, vel Marchadus u&i [upra docum. 1 . nitm. 2. 37. P. P. R. accufo me pariter in aliqua caufa accepifte ftipendiu, etiamfi Notarius, & Advocatus ni¬ hil acceperint. C. Solvit ne pars V. D. id, quod pro fuo labore debebatur ? fecus enim potuit fibiretinere,quodpro Advocato, & Notario acceperat: modo nihil ultra fibi debitum re- tinuerit. P. P. R. Pars in integrum mihi fatisfecit. C. Conceflerunt ne gratis ačta Advocatus, Sc Notarius intuitu, & in gratiam V. D. folummodo ? quia in hoc cafu probabile eft, quod potuerit eorum ftipendia fibi reti- nere; ita Bonacina tom. 2. eirca g. pr&eept. dijp. 10. qutzfl. 3. punti, 4. n um. 13. P. Vere nefcio, an mei intuitu hoc fecerint. C. Fortallis intuitu partis con- fanguinitate, aut amickia juncbe haec cefiio ftipendij ab Advocato, & Notario fa&a fuit? fi enim cel- fiftent intuitu partis, non poterat V. D. eorum ftipendium fibi reti- nere, fedteneretur eidem parti re- ftituere >■ idem dicendum , fi indi- ftinčfe ačta gratis concedunt, vide- licet nec intuitu Procuratoris, nec intuitu partis. Hh 3 P. Nec 24 ^ T'račfatm XV\ de P. Nec fcio, an intuitu partis, Vel in gratiam meiačtagratiscon- ceflerint; quia utrique eramus Advocato , & Notario amicitia junčti. C. In dubio non potuit V. D. ftipendium Advocato, & Notario alias debitum , vel dari confuetii recipere, vel retinere, ac proinde parti id reftituere debet: fic Bo- nacina fupra §. Quando autem. Baf- fieus "o srb. frocurator , in fuppkm. rmm. i. quia in dubio eft melior conditio Clientis, ftiam pecuniam poftidentis: atqui Clienseftinpof- lellione juriš ad fuam pecuniam : *rgo in dubio utrum Advocatus, & No tari us actagratis conccflerint intuitu V. D. Clienti eadempecu- nia applicanda eft. 38- P* P- R- rne accufb, quod t um pro falario ad tuendam litem percepifiem viginti coronatos , mediante alio Porcuratore , cui duodecim coronatos largitusfum, hoc impleverim. C. Procurator fubflitutus fuit ne aeque idoneus, peritus, & ap- *us ? P. Ita P. R. C. Duodecim coronati eidem *raditi,fuerunt ne fufliciens ftipen¬ dium pro labore illius caufie: P. Maximč. C. Si ergo duodecim fuerunt fufficientes, cur V. D. viginti per- cepit ? P. Quia cum non detur taxa rel terti fibi rete. conieniii torum, pit; rade riam , r clienti, c quantum lupridoi ftituto; ci Minijlrh Juftitiae. limitans ftipendia caufarungct«. fuetudo introdučta eft , quodij caufis alicujus momenti 6j conventio cum parte de falario, 8t hoc accipimus. C. Labori hujus caufe vel k- bebatur ftipendium viginti, vd duodecim tantum coronatorum; fi viginti ,Quomodo V. D.poni aflerere, quod dando fubffi® dimidium', juftum ftipendium t tradagu! praeberet ? fi dimidium dumam nur promerebatur, qua confcientiii'. y t j D. de viginti coronatis accipieii gotij, f e pacifci voluit ? denti ftipe P. P. R. mox ei dicam : ab# rum, fua tio cauia videbatur valde ardua, verit talin ejufque apparatus diutinam W laborduoi prtedicebat ; ac proinde atteiffi natosproi ejus arduitate; viginti coronatiif babilitate nue ftipendium erant pro Solo® accipere, ne laboris , qui exinde p» hujusftip e denter timebatur : Placuit» 55, p ; men Deo, quod diligentia (j®* ftouniusc; a me adhibita, via plana refe* diffejudicj fuerit, cum qua litis materu' 1 C. L Uc facili tračlabilis devenerit,ta J ftliocegii duodecim coronati refidui laW h Ne q ( congrua,& bona merces fuerit r cjuod« enti & e falario, fevdi, ginti, ti fiatoma! D. potni fubffitml sndiurat duuioa ftieiM liaiiil m: aDt de ardua, nam lita de attens oronatitt- ro Sol® 1 ' inde pi* 'lacuit tt ntia i na refetf! materij' svit, it^ dui lsH :s fuerit- jilis , f tioruffl? , ouinf' aus $ ro folsf flipen^ ;U rator tC um ^ idiai* Cafut III De vel tertia flipendij parte , relicjuk fibi retentd; modo hoc faciat de confenfu faltč tacito,& fine damno eorum, quoru patrocinium fufce- pit; ratio eft, quia nulli facit inju- ram , non enim facit inj.uriam (fienti,cumtantum illi repcndat, ipantum promifit, & per alium Kjužkioneum fuppleat; nonfub- ftituto; cum illi juftum ftipendium tradat,utlupponitur. itaBonacina [upu num. 12. quare fuppofito, ou6d V. D. videns arduitatem ne- gotij, fe expofuerit labori exce- denti ftipendium viginti coronato- , (uaque diligentia explana- v «rit taliter materiam, utrefiduus lilrorduodecimfoiurnmodo coro- Mtospromerereturjufficienti pro- babilitate potuit ab initio viginti »ecipere, & dimidiam foliim partč bujusflipendij fubftituto afttgnare. ? 9 - P. P.R.accufo me indie fe- feuniuscaufe informationem de- diffejudid. «. Lucri, vel pietatis gratik V. "•bocegit? ^'Neoccafionem lucrandi duos re galesperderem. ^ ntc f alias res die fefto pro- p c ltas \dantur Judiciales, qum a Canonico vocantur Placi- 5... ’ c *P-ontnes 1. Jefcriis, ubiait: dies Domtrj/cos , d vjpera in ,,!) ' a>n ■> zum omni veneratione de¬ lna '^‘ . Procurator in jhpplemento nnm. j. P. Nihil de mercede ab initio cogitavi. catum circa aliquod negotiunun iplemet proprio marte confih confecerim, quod ab eodemAtb cato firmari, & approbari atf medietatem autem pecilnih hunc finem mihi traditam refem vi, St aliam Advocato confignai’ C. Fuit ne confcius Adv«® totius cafus, & detentions f cunke? P. Ita P. R., quinimo Iibentern cepit, quidquid ipfi tradidifl®’ C. Erat ne litigans confangui- quia alium laborem non hal 1 neus, aut (ibi addičtus P. Nihil horum. C. Si V. D. habuiflet animu grd¬ iti fufcipiendi tale munus, non po- terat peračt& causž. (ibi retinere ftipendium fui laboris, beneverh cum intentione recipiendi juftum ftipendium: in noftro autem cafii cum nihil cogitaverit de mercede, dicunt Trullench, & Baftkus/ec. cit. quam firmare confilium, tuntr cum in meoarbitrio efleteuni' alium confulere, fuit content® 5 lata mercede. C. Confilium fačtum i* '■ fuit ne eruditum , S c bonu® caufa? P. Ita P. R, quia caufa n°"; adeo ardua, ego veni fui va%, a c. c tionibus Bonacina k.cit.nu dicentes, rit, & ni que Jus t totum ftii a ue 1 . , uem gete, nec ruflivolut curatores menta co nei, ac ip( tari j, ut fu r/or mihi nalis Tok S' 6 1 non efie I ratorum c fibi parte f nato pr 0 (j m o,quiac perfeae, tafum, fe luftante r; v diet con Advocatui '■cru m et : " c b. nec ta 1 'niret pei Cor >fici. . 42. Et ] tlrtlUs , qui ^nducTne K Vum fetus in ejusTheoritica, & Pftj ret irtioPto. > fit, aai )rincip4 munus,i auteift 2 folett Cus ink fi eandis i Proce etiamfc acepittj : acctf rfonaii em Afc >tium,fl confili emAdifi ari cimi; cunice «1 n refem onfigM*] cionis f benters; iidi, nff' n hafctfj tuM t euw, v: tencuS 1 , *v.( jonui" • inon vawd C,4put IV. De Notarijsfeu 'T a belli onibm. 249 C. Concurrentibus his condi- paritas tamen eft , quiaibifittran- litus a Procuratore ad Procurato- rem, hic autem a Procuratore ad Advocatum; minufque difcrimen eft inter iilos, quam inter hos, & ..... facilius prarlumitur de confcnfu que jus violari; cum fubfcriptio . implicito Clientis, quodProcura- totum (lipendium no n mereatur , tor fubftituatur alteriProcuratori, quam quod Procurator fungatur Officio Advocati. C A P ti T IV. Av. --—- tionibus, cafurn iicitum aflerunt Bonacina/*/>n< num. i f.Trullench k.cit. num. 5. Baflacus HiJ. num. 4. dicentes, id videti lucrum induft- rix, & nulli fieri injuriam: nuliiul- !j)tl lit, iProcuratoribus tiberum l!t,quem velint Advocatum eli- gere, nec quicquam contra clien- tumvoluntatem faciant; dum Pro- curatores ad confilia, vel inftru- menta conficienda aequ& funt ido- nei, ac ipfimet Advocati, vel No- tarij,utiuppono : Nihilominus ve- rior mihi videtur dočtrina Cardi- nalis Toleti in injlruB: S acerd. lib. 5' up. S i. num. 5. aftirmantis fas non effe Procuratori more Advo- otorum conlilia conficereretenta fibi parteftipendij, & altera Advo- «to pro fubfcriptione tradita j pri- m o, quia difiiculter Procurator ita perfefte, ac Advocatus attinget cafuirg fecundo, quia hoc fit re A P II 1 De Officio, & fiatu No - t (triov um ,fecretariorum , &' Scriiarum. §. I. Dc Publicis Notarijs, feu Tabellionibus. 4 J* O P. R. dico meam cul- js- * pam, de aliquibusdefe- čtibus probabiliter commiftis in meo Officio. C. Quinque conditiones requi- runtur in puhlico Notario, nempe —u, tecunao, quia noc nt re- runi« m “f ludante rationabiliter cliente, qui Selena«.Obhgmo , Vem» , F_- vc 'ict confilium per inftruciiorem delitas, & Juftiua , quamnarr * J*«caa, m n o„ folum fubfcribi, rum V.tt violav,> • „ c _ 'tium etiam proprio marte con- i . m 1 uoucu "dinectantum ftipendium daret, l! Iciret perProcuratorem confiliu confici. , 4 2 - Et licet fupr/t num «37. dixe- nrtlus i quod Procurator ftipendio ^ndučlus poflit fubftituere aeque 'i° ne um collatoilli minori ftipen *«,8cr- . i tiectantum ftipendium daret, ccflariatn claufulam prcetermifi. C. Claufulafuit ne tališ, utejus defečftu nullum, & irritum eftet in- ftrumentum ? P. Ita P. R. fuit quid eften- tiale. C. Praetermifit ne eam V. D. >« retenta flbi alia parte; dif- ex malina, obhvione, auc ignoran r tia ? 11 P- Pro r 250 TraSiatm XV. De Miniftrk Juftitia. P. Pio tune ejufmodi ClaufuiS, efientialem effe ignoravi. C. Ex illius claufulce omifiione fecutum ne fuit aliquod damnum tertio ? P. Non P. R. quia Advocatus advertens diminutum effe inftru¬ mentum, praecepit mihi, ut aliud eum omnibus requifitis conncere; quod & fačlum eft. C. Nequit licitč fungi Officio Notarij, qui ignorat, qute ad hoc Officfum pertinent; ut funt clau- fula:, quce in contračtibus opponi confueverunt, aliarquc folemnita- tes, quas fervari, & adhiberi fo- lent; tjuilibet enim ea fcire tene- tur, qute ad proprium Officiurn pertinent, folemnitates autem , quae ad validum , & authentieum inftrumentum requiruntur, funt Invocatio Divini Nominis, Annus ejufdem, Indičtio, dies Menfis, in quo celebratur contračius, locus, in.quo legitur inftrumentum, te- ftes, Nomen, & (ignumTabellio- nis. Quamobrem li ob Notarij negligentiam, vel ignorantiam pnetermiffa eft a!iqua folemnitas, ex cujus omiffione pars aliquod damnum padatur, Notariustene- tur ad illius reftitutionem ; cum vero in cafu V. D. nullum fuerit fecutum damnum, ceffatejufmodi obligatio ; non fuit tamen agravi culpa immunis, exercendo tale Of- ficium cum annexa2 obligationis ignorantia , nili forte bona eam excuiet. In Concilio Tridentiao/fflij; cap. 10. de reform, fancitumeijj Epifcopi valeant Notariorunil ficientiam ferutari, Quaravis lis creati a fede Apoftoliea aut ablj. peratoribus, & Regibus, Scmints idoneos e negotijs Ecdefiafticb pellere. 44. P. P. R. dico meam culfi quocl vocatus ad conficiendumia- ftrumentum , & teftificandm, quamdam perfonam folvifleqr titatem pecunite , id teftificaa fuerim licet revera coram me! pecunia exburfata non fuerit. C. Creditor dixit ne coram i' D. quodillam quantitatempaw' perit ? P. ItaP.R. C. Pofuit ne V. D. in fuo i" 1 ftrumento, quodcoram fe^“ r ’ fata, & conlignata fuerit eafK- nia ? P. Non P. R. fed dumta» ! quod ea quantitas folutafu® 1 C. Non habet ergo V. D ®' ferupulo aliquo angatur;quia' tarius non peccat, fi dum p 3f! fatentur fe pecuniam recepifct bat pecuniam acceptam n' 1 . quamvis reipfaaccepta non r u nam perinde eft, ac fi P ec . u ? ia !. cepta fuerit, cum pars juri p> dat, & Notarius non prop r ®'^ rat pecuniam realiter accep. fuiffe, fed potius referat coni- . a nem pa niam cc cum re non ftie, inquo a lisfoluti cina toru Uft. Cjllfi Balfeus 4f' P culpam, fflffltO c tiamfalft C. E> malitia h P. P. ■ C. Ac dannuir P. M; C. D; »a, aut P. In C.Fu .P. Da 8'ntaduc i C. Di 'Minfta °ccafio n virtutem tem jura jitatis, q ^ Scriba 'filtra je 'iicaufa ' e reftic du catos na mille. r ona % ioM.nl umefl,! orum It tmvis lit autabk Caput IV. D c Kot arij nem partium, fecus fi dicat pe cu¬ njam corarn fe exburfatam fuifife, mm revera coram fe exburfata non fuerit; ut in contračfu cenfus, • m q U o ad ipfiusvaliditatem ačiua- !is folutio prte fcri bitu r. SicBona- ana toru. 2. dijp. 10. circa 8- fra.- ,&mki "(l.cjiutji. 5. punB. uit. num. z. fiafticisti. Baifeus Veri. Not ar im mtm. 3. 4P P. P. R. dieo etiam meam lamcdii culpam, cjuod in cuodam Inftru- enduiM- meato claulirlam , Sc circuinfi.au- icandum, tiamfalfaniappofuerim. dflepiB- C. Ex inadvertentia ne, aut ex :eftificaa malitia hoc fačlum fuit? im met P. P. R. Advertenter hoc feci. fuerit. C. Advcnit ne exinde aliquod coraml imnum proximo? empet» P. Maximb P. R. C. Damnum fuit ne in vita, fa- *' a > aut facultatibus ? P. In facultatibus fblummodo. C. Fuit ne in re gravi? ,P- Damnum fuit, quaniitastri- S^taducatorum. C. Duopeccatamortaliafpecie commifit V. D. in hac iccafione; unum nimirum contra ' ftutem ReJigionis, ob violatio- "fujuramenti, fidelitatis, & vera- c ‘ tat >s>quod Notarij, Secretarif f/Cibae emittere folent; alteru ( ' ntra iuftitiam , ex eo , quodfue- ■ caufa damni proximi,cumone- f re ftituendi triginta praedi&os r- n U . Ca *° s perfonce damnificatte : acC nf> cu!?' i e ’ ^ UI caufa efficax ali- ;oflf , jUs damni, obligatur ad reftitu- in fuo ® . fe exbur- c eap® umta» ! i fuerit r.D®* ; quiaf' : im p 31 ' 1 n fr* on :cuni a, ‘ irif 10 ? »pri •s, feU TabelHonibm . 2 % 1 tionem : at V. D. fuit caufa effi- cax hujus damni: ergo ad ejufdem reftitutionem obligatur. P. P. R. pro nune non habeo commoditatcm folvendi hanc pe- cuniam. C. In cujus utilitatem redun- darunt triginta prardi&i Ducati? P. In utilitatem Perfonmcolliti- gantis. C. Htcc ergo Perlona primarib tenetur ad reftitutionem , & in hujus defečtu V. D. tanquam cau- fi lecundaria : proindeque eidem fuadeat eorumdem reftitutionem; quod fi adimplebit, V. D. libera- bitur ab onere reftitutionis; fecus, de proprijs fupplere tenetur : Sc in cafu, quo fuperveniret V. D. mors, aut periculofa segritudo, debet ad- monere hanc Perfonam ( fi prius facere nequeat ) quod injuftč ac- ceperit , Sc detineat triginta illos ducatoss adeoque uteosreftituat, fub feereto naturali illius claufulas falfitatemmanifeftando;&fi V. D, dičtam perfonam ad fe vocare ne- queat, fčhedulam fi.ro Confeffario relinquat cum vevelatione fačli, ac in fuo teftamento remittat harre- des ad dičlam fčhedulam , praeci- pienclo, ut de fuis bonis, fi adfint, fiat reftitutio. Sic Cardinalis de Lugo tom. z. dt juft. Jijp. 41 2. num. 17. 4 6. P. P. R: dico meamculp&, quod inalia occafione confecerim inftrumentum, in quo qumdam I i 2 per- 2p> Trači at m XV. de Afiniflm Jaftitia. perfona fe obligabat ad folvendam cum ufura pecuniam , mutuo a o ceptam. C. Inftrumcntum fuit ne tali- ter confectum, ut euidenterpate- ret contračlum elle ufurarium? P. Non P. R. udira fuit palliata titulo colorato alterius contra- čtus. C. Non tantum peccat Notarius hujufinodi inftrumenta conficiens, ut bene dixit Navarrus cap. 2f. ». 4. verum etiam inExcommunica- tionem incurrit, ex Clemeniina mica de ufuris ; imo cum onere reftitutionis, ita Caftro Palaus part. 7. 'traB. 5 2. de juJUt. commut. dijp. 4. punti. 26. num. 7. fi vero in inftrumento contineatur ex- prefse ufura, etiamfi peccetNota¬ rius in eo conficiendo , nulli ta- men reftitutioni eft obnoxius ; ita Sa Vcrb. Ufura nam. 12. quiacum hujufinodi inftrumento tanquam manifeftč irrito, St nullo, nequit exigi ufura; quando autem in in¬ ftrumento adinuenitur ufura pal¬ liata, diftimulata, &colorata,No¬ tarius obligatur folummodo ad re- ftitutionem, fi iliurarius tale luc- rum percipiens , eandem non adimpleat. 47- P. Dico pariter meam cul- pam, quod litiganti caufam ante Judicem, & Referentem Ste. de- ferre volentifuaferim , ut eandem ante alios deferret, prout reipla Kico coniilio annuit. C. Sccundum OrdinemTi nalis, etat ne caula deferendaa* illos, ad quos ex intentioneli gantiseadem venturaerat? P. Ita P. R. C. Miniftri, adquosV.il, eum remifit, crant ne alijs idonei ? P. Omnes funt examinati,&ip probati, St funguntur hocmimt, ficut ceeteri. C. Tametfi aliqui doSora, quos omiflo nomine citat Cii nalis de Lugo ubi [uprt mmi dicant , in hoc cafu nullamfitti injuriam litiganti, fiquidem on® Judices funt approbati, & grauamen vero, feu damnun® latum Miniftro , ad quem p®' nebat causa, inquiunt,pofleret‘ čiri, apponendo eiaiias caufa$if c quas lucrum ex prima lite ob® turum recuperare vaieat; Opp* tuna tarnen eft verum , quoddoc> cum alijs i&id. idem Lugo dice® graviter peccare cum onere rt* tutionisNotarium, autSecre® 11 qui caufas ex lege, auteonfa® dine ad aiiquos Miniftros perone^ tes, ad alios defert; in tantum fit injuria Miniftris_u ,0 |: re privatis , led etiam li t $ af l. cujus plurimum intereft, u£ f ' caufa ad hunc, St non aliund cem , 1 Poftrei retariu vertenf Verum retur c miona caufa ai deferat tateme iii, eulpam me con pretioe C. F dium ju P. P, ta, St f( C. Si midium So. & quam4 neretur etterno ebligati D. tanqi •am co empta Nj, ■ So. & j ri f S-i “ocuert fraude, reftituei Lentire Pripri m Trii*, rndaaatt ione ti* t? )s V. E. lijs seip latij&f :nmei? lota, at Cii mm, i(. Hami® m on* & Q* joteuif itaetir jdert)® ds eligK nnum' :m peti' )0eret luCas# e obvff oddoct* ) dicen> ere ret ■cretai ,;t onfte® ,ertine f quo n» ftiof , ut ( l tun M Caput II- De Notarijs,feu Tabellionibm . 2/3 C em vel Referentem deferatur; rendo linic opinioni; ncc V. 1 ). Podremo nec Notarius, nec Sec- hujufmodi obligatione uinciretur, retarius habent poteftatem pcr- vertendi Ordinem Tribunalium; Vermn eft, quod litigans non ope- tctur contra juftitiam, difcreti & rationabiliter folicitando, utipfius caufa ad tales, vel tales Miniftros deferatur, & ut ab habentefacul- tatem eadem tractetur. Sic Lugo iii. P. P. R. dico etiammeam tulpara, venditionis contračfcum me confecifFe, ui cujus res modico pretio empta fuit. C. Fuit ne res empta infra dimi- dium jufti pretij? P. P. R. res conftabat očtogin- ta, S: po. empta fuit. C. Si res empta fuiffet infra di- Riidium jufti pretij, v. g. fi valeret So. & emeretur minori pretio t|uam 40. in hoc calu emptor te- nereturtam in foro interno, quam f-vterno ad reftitutionem ; quam Gbligationem pariter haberet V. D.tanquam cooperans per feriptu- fJni contračtus : cum autem res tffl pta fuerit ultra dimidium jufti pretij, v. g. juftum pretium luit So. & 5-o. empta fuit, inhoccafti *ttqui relati 1. part. prax. traB. 7. P' 5 - fort. 3 . num. 11 252 . ocuerunt, feclufo dolo , aut ^aride, non adefie obligationem ’ utuendi refiduum in foro con- , ficut nec eft in foro ex- ®°ri: Et confeguenter adhse- quia in hoc calu principalis, &pri- maria caula eft emptor , & Nota¬ rius lecundaria & accefforia .• ad- hterendo ergo opinioni eximenti a reliitutione illius, quod ultra di- rnidium jufti pretij emptum fuit ad hanc V. D. non obligatur. Hoc non obftante (ententiaop- pofita aftruens obligationem refti- tutionis, ličit res ematur ultra di¬ midium jufti pretij, fi praecisejuft« pretium non folvatur , eft com- munior, & vera;Et quamvis loco citato Praxis, feu Dialogi adduxe- rim hanc opinionem , non tamen dixi , eam me fequi , fed folum cam allegavi ad aliud probandum.- modo vero exprefse communem fequor, ad quam lequendam fuf- ficit mihi aučloritas Angelici Do- čloris 2. 2. ijuteft. 77 art. 1. ad 1. eam docentis; etenim quamquam in foro exceriori ad euitandas lites non puniatur is, qui emit, aut vendit, ultra , vel infra dimidium jufti pretij, non propterea id ad- mittitur ut licitum in foro interiori: Sic leges Civiles non puniunt ma- ritum, interficientem uxoremin- ventam in ačhiali adulterio, & ni- hilominus nefaseft marito in foro interiori uxoricidium in hoc cafu , ut declaravit Alexander Papa VII. in propofitione 19. damnata,cujus explicatio patebit infra in traB. 17. 1*3 Hinc 254 Traffatus XV. De Aiinifim JuflitU, Hinc infertur juxta hanc com- nuncupativum alicujus non (j® munem fententiam, obligari ad re ( ftitutionem etiam Notarium, ob fcrip.turam venditionis, inqua res empta fuic infra juftum pretium, etfi non fis infra dimidi-umj; prae- terquarn fi fcriptura non efiet ve- pa, led fičh, in qua manifeftb ap- pareat injuftitia fada emprori: fic Emanuel, Sanchez Veri. venditio , num. 28. vide Palaum pat t. 7. tra&. 5 L. dij}. f. punil. |i7. §. 11.num. 3 - & S- 45. P.P.R. dicomeamculpam, me confeciile teftamentum mori- bundi ratione deftituti. C. Eratneadeo rationisimpos, ut a fe difponenda non nofceret ? P. ItaP. R.ufurationis prorfus deftitutusfuit. C. Noveratne hoc tuncV.D. P. ItaP.R. C. Quem inftituit hseredem ? P. Cum non haberet alios hse- redes neceffarios , ne ab inteftato moreretur, animam fuam hsere- dem inftituit. C. Audivit ne fortaftis, ante- qnamufum rationis amitteret, ul- timam fuam voluntatem fore ani¬ mam fuam hseredem inftituendi? P. Multoties P.Rhoc mihi dixit. C. Scivit ne eum hujufinodi voluntatem retradafle ? P.P.R. pro certo habeo, eandem non retradaffe? C. Notarius, Secretarius, aut Scriba, conficiens teftamentum mentis peccat, ečtenetur rs re legitirnis hseredibus,qui abia- tcftato fucceffiftent, fi hoc fden- ter faciat. ita Navarrus s; Baflseus Veri.Notarius^ »«»».40111 autem ha'c perfona non habucrit hseredes, & V. D. fciverit ultima ejus voluntatem fore , anima fuam hseredem inftituendi, lica peccaverit, conficiendo teftatt® tum invaliclum, & in foroexm poense obnoxius fuerit; proti!« tamen cenfeo , in foro confden- 1 tise ad nullam obligari reftitutio- nem, cum nulli injuria fafta (it,jj voluntas antecedens infirmi, nun-l quam retraclata, adimpleta fuerit 50. P. P.R. dico meamculpa®i quod multo tempore non mati' feftaverim legatum } a Teftatoru fadurn. C. Quamdiu V. D. hoc ulj glexit ? P. Per integrum annum. C. Detrimentum aliquod 1* paflus eft exinde Legatarius’ P. Abfque dubio, quia eoant' non potuit frui fuo legato. C. Ousenam quantitas fuit lida? P. Decem Ducati.' C. Quifham hoc tempore ijsf ; titus fuit ? P. Ego P. R., &utexinde^ quam milnatem haberemj manifeftare intermifi. C. R ducatos P. Ul C. N feftare q lini (i fir načina nomrap: mnum, adeoque mirni fo gatario; per duas feffiones gationi-s 51. P, me habc fet cor rumtran penesme cinthdr ffleas 00 C.Hsei utpoflin: E No *hqua ac fttia efter f -cap 'jter pec fiufmodi jene, fv t0r maler Petima "«• Ca 1 »fiit. ^tiiis fi, on faju rs ui abif, oc fon. ■cip. 25, ».4.0111 habueri ultimat, aniraa idi, lictlj eftaim ) extemo jroUlt ronfcien- eftitutis- da (it,S mi, » tafuert 1 culpanii in m» 7eftator« doc * 3. juod # us? eo a ® 1 3. ; fuitl'' rcijspo inde ^ j leg*" CM Caput IV. De Notarijs , feu TabetUonibm . ^f C. ReftituitneV.D.hosdecem funt talia, utpoffint fidem facerc in judicio vel non ducaros legatario.? P. Ufque rnodo eos non reftitui. C. Notarij obligatio „eft mani- fcftarequantocyus legata, prajfer- timli fintadpias caufas fada : Bo- ničmtem. 2. in pracept. 8. dtp}. 10. pimB.uit. nuni. f. quod fi nonimpleat, tenetur refarcire da¬ mnum, quod fequitnr, ut pater. adeoque V. D. fatagat quampri- tniim (olvere decem ducatos le- gatario; alioquin hoc negligendo per duas, tres, aut quatuorCon- fefliones exponit fe periculo ne- gationis abfolutionis. 51. P.P R. dicomeam cnlpam, me habere aliqua protocolla, & licd conljgnaverim partibus eo- tum tranfumpta extenfa; attamen pcnesmehabeo ea breviter, & fuc- c >nrt adnotata ob varias, & mulcas m ws occupadones. ^•H*c protocolla funt ne talia, ut poffintfidem facerc in judicio? /•Non P. R., funt dumtaxat a . ! H Ua adnotata pro habenda no- titiaeffentise rei. lit C. Cardinalis Toletus in fitm. . ),Ca P’ 6 ufui. n. 4. cenfet,gra- . ,te r r Peccare Notarios, fervantes ^ modi protocolla, quiainquit & -' n ") fuperveniente morte ante ^aletn eorum extenfionem, a '^' ur ^ a exinde oriri pof j, /ardinalis de Lugo tom. 1. 41. fiB. Z.num. If. ? fi hoc fecun- dum, didamen Toleti fedatur, ac peccari gravis damnat; fiprimum, dicit, Confeffarium poffe cum No¬ tarijs benignius fe gerere, hortan- do eos, ut fucceflive ejufmodi pro¬ tocolla extendant, Sc componant: Certum eft, in hocquam plurima adinveniri negligentiam, quapro- pter ponderandum eft damnum, ex hinc partibus reliiltans, fi No^ tarius e vita decedat, ut poteft, Sc folet interdum contingere, relin- quendo inftrumenta diminuta , etenim data occafione extrahendt tranfumptum, quomodo poterit fieri abfque vero, Sc form ali Ori¬ ginali? 52. P. P.R.dico meamculpam, quod denegaverim litiganti , pe- tenti tranfumptum Originalis in- ftrumenti. C. Denegavit ne V. D. ex eo, quod ftrenam aliquam, feu munus ab Adverfario collitigante perce- perit? P. Non ob aliquod munus, be- ne vero quia Adverfarius erat meus confanguineus. lic ar guit, aut protocolla C. Accidit ne aliquod damnum parti, cui V. D. denegavit tran¬ fumptum? P. Ita P. R., ad viginti ducato- rummuldamdamnatus fuit. C. Muldatus ne fuiffet, fi oftcn- diflet tranfumptum kV.D. occul- tatum? P. Non 2f 6 Trači atu* XV. de Mimjlris Jufthia. P.Non P. R. quia ex hoc inftru- gatione, fidelitate, veritate, m e n to conftabat non fuiffc debi- torem. C. Graviter peccavit V.D.cum onere reftitutionis , occultando prsediftum inftrumentum, ac de- negando tranfumptumparti: To- letus ubi J'nprti vam. 4. Trullench tam. 2. in Dccalog. lib. 8. cap. 7. dub. unic.num. 4. Bonacina fupra n. 3. quia Notarius eft perfona puhlica, & ad obfequium omnium ex Offi- cio deputata, St confequenter te- netur ad reftitutionem damni, quod pars ex denegato fibi inftru- mento, leu tranfampto Originalis inftrumenti patitur ; cnm faciat contra proprium Officium cum damno aliorum : Porro licčt te- neatur dare tranfumpta exiflentia in fuis manibus, debet tamcn re- tinereOriginalia adhoc , ut quan- do opus fuerit, podit ex eis tran- fumptum tranfctibere, St petenti- busdare : Baflaeus Vtrb. Not ar itn, Tram. 3. ideoque tenetur Notarius quamprimum commode poterit dičta inftrumenta extcndere , St redigere in completam, St perfe- čtam formam , prout habetur ex leg. Ji qnii j}', de edendis injlrummtis. §. I I. De Secretarijs. y-pEdem fermč obligationes, quas diximus pertinere ad Notarios, conveniunt pariter Se¬ cretarijs ; adeoque fcientiž, obli¬ no umve ltitiA pollere debent, graviter c de Jure I leviter juxta qualitatem exceft peccaturi, fi aliquam expraft conditionibus violaverint : S culpa omifiionis, aut commiflioj fecum ferret detrimentum prot mi, reftitutioni funt obnoxij. P. P. R. confiteor, me® no fervai fnm; & lum inču didamnu Hujufn inMiniftr ab ip litiganti manifeftafic datum ce gianomir adjudicandx. C. Quo motivo hocegit? P. Quia bonam quantitm pecunix mihi obtulit. C. Agitabatur ne hrnc caufri SecretariaV.D.? P. Ita P. R., Ego fui Secretarif inhbenegotio. nim g fcc lirer,utii< va/de gra' dealiquo aliquo titi aut de re Secretariu etiam cun C. Ex prmdičba manifeftan® cum advenit ne aliouod damnump® adverfe ? P. P. R. Expofui rem pe r ^ : plurium abfurdorum, quandoabr qu >,fe Ure Yela v ate, 5i] t . avitcta 1 exci : prsilift: nt : Sl nmiflioii j m proi. )xij. r, tTieini :um ak egit? lantiottu :c caufiii lecreta® ifeftatta' num p*” n peric«!* uanitoff emp' 1 ! 1 ndi fraudi- jltates/ ientes* caufa^H AdverH Caput IV. no univerfalem dari obligationem de Ture Divino, nacuraii, & huma¬ no (firvandifecretu m fibi commif- fum; & ex ejus violahorje pecca* incurri cum onere relarcien- didamnum inde ohventurum. Hujufmodi obiigatio eftftričfcior inMiniftris publicis, & Secretarijs; ab iplamet etiam Ethymolo- gii nominis defumitur, Secretarias trn i fecreto fcrvando d: cit ur ; ta- fajutficaufa , de qua agitur, fit valde gravis, v. g. de vita hominis, de aliquo fiatu, aut Majoratu, de aIiquo titulo, Duce, autComite; aut de re magni honoris, nequeat Seeretariusrevelare ftatum caufe, etiam cum periculo propriae vita:; ita cum Šoto fcntit Sanchcz in ty u fi- tem. 2. lib. 6. cap. 6. duh. 2. (idem dicenclum de Judi- dbus) hoc IimitaC D. Na var rus in hi.Hijf. cap. i §, n. 32. inf ne, di- cc ns,quodquando ex ejufmodire- v datione fecutura effet mors, aut itiutilatio membrorum, nunquam 'CitepolTit manifeflari ftatus cau- x ’ etiam cum eodem periculo; fi ' ei °taniumfequeretur pesna pe- cumaria, aut exiiium, non adfit ® bll gatio fervandi feeretum cum Wo periculo proprio, fiquidem ‘tedamna, inquit, poffunt com- „ 1 P er pecuniam. Certumeft, cui° | ^' graviffime peccaverit, abfqu e tormentis, aut pericu- folius avaritim impul- e Yelaverit, quod fhb tam rigo- De Secretarijs. 257 rolo flgillo filentio prarterire de- buifiet; &lia!iquoddamnumcon- tra Juftitiam ex V. D. infidelitate obveniflet, ad reftitutionem tene- retur: quodinhoccafiudičhim eft de Secretarijs, intelligendum eft pariter deScribis, &Notarijs; vi- de Trullench tem. 2. in Dec alog. lib. 7. cap. 10. dub. ->2. num. 9. prof e medi um. 54. P. Confiteor pariter P. R. qu6d prteter mcrcedem mihi rie- bitam, aliqua munera a litiganti- bus perceperim. C. ReltituitneeaV.D.? P. Non P. R., ,quia Ipontč ea mihi data fuere. C. Perlegem recompilationis, quam refert Thom. Sanchez in Opufc.tom. i.lib. 3. cap. unic. bub. 1. num. 4. prohibetur ftričtiffimž Secretarijs, ne dona, & munera k litigantibus accipiant, licet fint efculenta, aut poculenta, nec ti¬ tulo gratitudinis,nec per fe , nec per alios fubpcena quatuornumo- rum aureorum pro prima vice, & pro lecunda, lub pcena fufpenfio- nisab Officio, &additlex: „ Yque „ juren de alfi lo guardar , y pa- „ gar las penas, en las qualcs los „ condenamos defele aora , por „ manera que fean obligados a las ,, pagas (in faro confcientia ) fin que „ mas fean condcnados en ellas: Juxta quoe verba obligantur Secrc- tarijinforo confcientiae ad folutio- ncmpoeiiK,adquam hic damnan- & k tar 2')8 TraBatm XV. de tur ob munerum perceptionem ; abfque alfa fcntenda dcclaratoria. ita cum communi tenet Marcha- dus tom. 2. lib. (S.part. 3. trati. 2. docum. 1. num. 4. Quaprepter fe- cundumhancdodrinam valde ti- mendum eft de damnatione ali- quorum Secretariorum , qui fine uiio refpečlu, & indifferenter do- na, & munera aceipiunt, cum pauci reftitutioni fuccumbant, pro- ut hic declaratur : Oh periculo- fom OfKcium! §■ m. fint fecretarij,diftinguntur tamen aliqualiter ab his, & a No- tarijs, Secretarij enim funt, & vo- eantur fcribse cubicularij, funtque deputati pro confilijs, Cancellarijs, Rebus publicis : Notarij regu- lariter funtij, qui deputantur ad caufas Ecclefiafticas, nullatenus ad profanas, & feculares: fcribis in- cumbit conficere Fcripturas 3. ačtus judiciales, & extrajudiciales, qui- bus integra fides prseftatur; quo- rum aliqui vocantur fcribce publi De Scribis. src. TPAmetfi Scribce multoties 1 , Miniftm Jujlitid. rales claufulas fcripturarum igno- rantes: Res falfas fub parna tel tutionis damnorum fequer.ti» fcribere ne.queunt, nec conticete . ufurarias fcripturas, aut teftan® taeorum, quirationisufudeffitt videntur: Legata a Teffatorcit- ličita manifeftare debent; prot colla extendere inftrumentorfc qusc in fcriptorio habentur, trard fumpta prtebere Originali detet- to, eorumque adnotationemfi- -cere. f G. P. P, R. accufo me, confe- ciffe inftrumentum imunitatib cldiafticae contrarium. C, Qui ftatuta immunitatib deffte contraria conficiunt, M tantum gravitcr peccant, veriira etiam in Fxcommunicatios* Bullac Coenx incidunt: S ! f' ci, feu de Numero, & ali) Scribse Regij: videatur Marchadus Um. St. lib, 6 .part. 5. traB. 2. documu &' a. & utrique tenentur ad verita- tem , Scientiam , Fidelitatem, Obligationem , & Juftitiarn, lir cut Notarij, & Secretarij; pec- cantque graviter fcribce gene- quamvis Marchadus ubi frp- cum. 4. nttm. 4. dicat, in cape non incidere ipfo fa&o fcrib®! ejufmodi inftrumentum contrav fam conficientem , verius taro® eft oppofttum; quod fi qu;s aic-i nonincurrerehancBullamCff' in aliam tamen a Textu Cano' : editam incurret. cap. GravW' Jent. Excommun;c. & clarius, ® Noverit eod. tit. ubi dicitur '-r. cxcommunicamm Statutarni 1 “ Scriptores St at utor um ipfruM ^ ita docet Leander a Sacraff®;' part. 4. traB. dij}. if - j Idem dicendum de Notarijs, cretarijs conficientibus inftr u,p tt ta con fticam ; ter pec commi currere 17 - '■ txconi’ biicum C. I catus tc validun pollulat gravitei tžhoca P. P vitandr C.C inftrum P. k C. G munica fediom tjuam e & in fi dum fu in foto obnatu tibus c; dentibi nem. fi hjfaat c omtm c pmmi c onditi cufent. Vtiltle [ Jeantu JUdicit im igno. :na rcffi [uentiu® :onficere eftamen- 1 deftitut atorett; ; prot?' rntorJ tur, trm . 1 Ji detet- onem/i- e, confe- litati Ec- nitati Ec- int, n® t, ver« oationem lunt: Jupr, h' [ eand® contrat as tara® iuis "n C« t! Jano® ravif 1 rius, (J ; *•>, trtos i “ \rufl iratfl® itr# Cdput IV. ta contra immunitatem Ecclefia- (licam, nempe ndn tantumgravi- ter peccare, veriim etiam in ex- communiGationem majorem in- currere. f7. P. P.R. accufo me, majori Kcomrnunicatione irretitum, pu- blicum inftrumentum confecifle. C. Erat ne V. D. excommuni- catus toleratus ? quia in hoc cafu validum efiet inftrumentum; & (i poftuiatus a parte id fecifiet, nec graviterpeccaflet, quamqu&fpon- tehocagere nefas fuiflet. P. P. R- Non fui toleratus, Jed vitandus. C. Confecit ne V. D. ejufinodi iniJrumentti cum confenfupartis? P. MaximeP.R. C. Graviter peccavit V.D. com- municando cum fidelibus in con- fedione hujus inftrumenti, tan- ( l Ulm excommunicatus vitandus; ~ ' n Poro fori irritum, Sc inuali- dumfuit inftrumentum; quamvis ^ Poro poli validum efle potuerit, ojinaturalemobligationem a par- . s_ contraftam mutuo confen- ^ntibusin inftrumenti confečtio- *J e m. fic Suarez de cenzur, tom. f . d jhat. i^. ^ num. f. & num Partes quoque peccarunt ° mmu nicando cum V. D- ut ex- P ir >niunicato vitando.nifi hte d lis idones Neceffe , š" utrle , id ex- , Cnt ’ ! uxt a ea generalia principia: j ! f ex Sumile, res ignorata (Tc. Vi- /n i nt -? r c * rca hoc fupradi&a de J^dtctbus, Advocatis« , De Scribh. , 25*9 f8- P. Me accufo pariter P.R. quod in ftipendijs mei laboris ta- xam folitam, & affignatam pra> tergreflus fuerim. C. Magnadiftenfto, & contro- verfia eft inter Authores, utrum Taxa k Lege aflignata obliget in foro confcientis Miniftros. V T ilIa- lobos \tmi. 2. trači, i %Jiffc. 4 .num. 4-citando Lopez, & Ledefma aR firm ati vč relpondet. Idem docet infignis Dočtor Navarrusjca/.^p. num p4. Sr cum Rodriquez, Regi- naldo, Glavi Regia, Fernandez, & alijs: idem fentiunt nofter P.Baf- fieus Verd. Notar m num, 5. Tole- tus lih. 4 eo uq ib eade dij perce C. Ui ne juftur P. Ita C, pr* /mpediel benda di doijuidei bonam non pote ambas tu pere. P. Al poteram cundse. C. Qi R® oper dum, & Oguliš, ^hihita . ' x 'gere, 1 pro eo m hb, a »um deque V °^jgare »ccipere “nius ea duum al net T anr T *fert Di '?• Trul trocMi naiusta- 10C cot- s judicii aitaei ris vi LXamq» 6 tale; nonanr xam:ia i piri, i ftatfc imesi.- k: Pande- ieffoeti' , &iH > (temi iga® !garedf’| i oblitt funtfo lisaccei i erant: ifervan- ;uatenm tori® iran# enusR , i infiil rt- . M no et,f tenfj [iu«. S nfr , (,t ut edf f Caput IV. patrocinanda caufa unius perlona, ijus viginti regales ftipendij mihi dedit; codem tempore ad inftan- tjam alterius perlona; c-aufse non ito urgentis patrocinio liilcepto, ab eade duodecim regales ftipen¬ dij perceperim. C. Lftrumque ftipendium erat nejuftum relpedu laboris ? P. ItaP. R. C. pro agitanda fecunda caufa /mpediebaeur ne V. D. ab adhi- benda diligentiaproprima ? quan- docjuidem fi una caufa impedivit bonam expeditionem alterius , »onpoterat V. D. eodem tempore rnbas tueri, ncc duo falaria reci- pere. P. Abfque pri m k prtejudicio ptiteram tradare negotium fe- ciinds. C' Quando quis pluribus obli- pst operam fuam finguiis in foli- ' ,Jm i_8c illa xquž commodafult '"guliš, ac fi pro illis folis fuiflet . 1 bita, poteft a finguiistantum ^ X| gere, quantum ab uno poflet, ' pto eo lolo praeftitiffet; itaLef- • Z. de JuJiit. cap. 24. duh. f. f • 28. §. Dico tertid , proin- J Ue V. D. finguiis operam fiiam Jc !§ are > ac a finguiis ftipendium 1] Cl l' ,ere potnic, modo patrociniu t jJ Us Cau & non fuerit impedi- alterius. Contrarium te- r tfetn- lerUS ’ 0rtiz ’ &ali )>q uos uiana/>ari 3. traB. 5. rejbl. r ullench tamen tem. 2. in De Seri Ih, 2 6t Dec tl. Iti. §. cap. 7. d alf. unic. nam. 1 %. in fine, fentit opinionem Leffij efle veram attento jure naturali ; t oppofitam efle tenendam (pe¬ to jure pofitivo aliter dilpo- nente, modo ei conluetudo legi- timč introduda non derogaverit: fi nullum eflet jus pofitiuum in con¬ trarium , fententiam LeiTij , 8c Trullench valde probabilem cen- (eo , tum quia ficuti Chirurgo aut medico ab una Communitate ftiperidio condudo non eft veti- tum, provifis fiiis, in alio loco alios curare , ac ftium ftipendium accipere , ita neque Miniftro abf- que damno primse caufe valenti tradare (ecundam , hujus nego¬ tium prohibetur : tum paritet , quia contradus cum primoinitus, eft foiicitandi, & fuae caufie in- cumbendi; atqui hic contradus non violatur, quando abfque ejus detrimento defenditur alia caufa ergo &c. 61. P. P. R. accufo me pariter aliquibus diebus feftis confecilfe inftrumenta. C. Erant ne ex ijs, quce prohi- bentur , & annullantur a legibus, fi diebus feftivis conficiantut ? ve- tita enim a legibus non debent fie- ri diebus feftis. P. P. R. Nulla lege cautum erat prardida conficere. C. Extendebat ne form aliter ejufmodi inftrumenta, & Scriptu- ras , vel (olummodo confenfum K k 3 par- • 2&2 'Trači, M ut XV. partium', quod fit per interroga- tiones ? quia hoc tanquam quid leve, ad fummum poffet effe pec- catum veniale. • P. Formaliter, & per extenfum ea conficiebam. C. Sylvefter , & alij relati a . Sanchez in Cons. tonu. z. lib. f.cap. z.aub. io. num. i. fentiunt, non licereNotarijs, Secretarijs, Scribis, aut eorum Miniftris conficere in- ftrumenta , & fcripturas diebus feftivis: Oppofitum tenetcum Na¬ varro , & alijs, idem Sanchez num. 2. etiam pro mercede : rado eft, quia in die fefto prohibentur tantum opera fervilia ; atqui fcri- bere non eft opus fervile; utcum Šoto , & alijs tenet idem Sanchez ibid dub. 8. num. i. nec intentio faciendi pro mercede pačlamutat naturam operiš : ergo nefas non erit in die fefto conficere fcriptu¬ ras, & alia inftrumenta a lege non prohibita. Et quamvis idem Sanchez eod. dub. io. num. 5. putet , quod acta tranfcribere non liceat in.die¬ bus feftivis; contrarium tamen do- cet cum Lopez , Suarez , & Me¬ dina, Layman tom. 2. lib. 4. traB. 7. cap. 2. num. 3, Diana part. 2. traB. 15. rejol. 35. quod rationi magis confonum mihi videtur; quia fcribere, & tranfcribere funt eflentialiter idem : ergo fi fcribere non eft opus fervile, neque erit tranfcribere: Prteterea a&io tran- miftrk Jufiitia. fcribendi de fe mentoli*, tuaiis eft, & per accidens adilfej w eft, quodhac, vel lila intentio:: r fiat ab operante; ergo uide® eflicitur fervilis ex officio, vdb m ftf cro feu mercede. Videatur/4 ^ 'ČdJ cap. 3. num. 38. 62. P. Sic pariter me accufol (). D < R. quod in aliquibus diebusjeju: de prtecepto non jejunaverim j indando meos labores. C. Tota dienelaboravitiufc bendo ? P. Quandocumquenonjeje vi, tota dielaboravi. C. Controvertitur interi res, utrum Scribse , Notarij, Set retarij, qui totam dieminferibe do impendunt, teneantur adf ^uod dan junium : Azorius , Reginalfc P, Fuit Vega, Filliucius, Stalijo® edamfiea lio referei C. Pra Hantiale c curiam ? P. P. 1 non peret C. Sec fert Leander a Sacram. 0 traB. 5'. dijp. 8. qu&fi. ntfiibjeft; t tum fuit, fdettem, roentumj mativat adhterent. Jo. San® in feleB. difp. 4. num. i6. boe confulat Scriba fuatn ftudiumid tatsm ; per quse verbaindicat,# C.Offt, excufari prarcise ob fuumla^ & c fed ob debilitatem comple®* Gin cede ')s, ; nter i ita ut idem labor , qui non * sneret alium robuftum 9 u 'afiexfi pofllt excufareviribus debili® *ntibu$ al fed Leander ibi, cum Ang®" Cu nioner alijs probabilius judicat,ferib® nf) nper a | obligari ad jejunium, qua:b°; .J4 1 rt44rt 4 rt..4 /Lrtv,rin ut ns liti : 'gan die laborant in feribendo, PjjMittat feribendo : quod non da®” J | ^te, & in propofitione 30. Alcxani r; o u 't6g ra r S; fpij. adillu :entio« ide m , ve It turjip iccufoi usjej«| rerima i/itiaičri' mjefffi' 3 (črte 1 JiW )lexio» :: non 6 elot' mdoq liti: Caput V. De Referentibm. 16% utinfradicam, traB, iy.inexplicM. mm alterutri parti manifeftet, prjufquam euulgetur, undepollinc gravia incommoda fequi,v. g.Ju- dex recufari 8cc. 64. P. P. R. dico meam cul- pam, me pariter aliam caufam re- ferentem, magis ad unam, qukm ad alteram partem inclinafle, C. Fačtum ne fuit hoc unjus clientis juftitiam magis, quam al- terius explicando? P. P. R. Fateorunumintimura. mihi fuifle amieum, & optafle, us in ejus favorem caufa: decifio fie- ret; verumtamen (pero me fide- liter, & iincerč geftifte, allegan- do, & referendo utrique parti fa- vorabilia. _ . C. Referens peccat, fi partialis , • ™it manifeftum periculum; } coneturqueunius partisiufti- tiam magis, quam alterius ob hu> manam dependentiam explicare : ut inquit BuiTemb. in.[m fum. lih. 4. cnp. 5, duh. 4. nam. 2. idque ra- tio naturaiis fuadet; fed fideliter rationes proceffus juxtaftatumfa- fti referre tenetur, & Jus , quod unicuique Juxta allegata, & proba- ta convenit; cum ex oppofito feidjs vacare, & ineumbere j multa damna poffint partibus ad- tenire, ad quorum compenfa- tionemReferens partiaiis tanquan* caufa obligatur. 45. P. Sic pariter dico meam Jgantium ervere debet; nec culpam P. R. quodin ftipendijsob meum Iaborem perceptis , taxae non me conformaverim, 3°. Caput V. D< Officio , eb 5 fiatu Re- frmtium. p, P. R. dico meam culpam de ncgligentia commiffa I in dando operam litibus in Confi- lioreferendis. C. Pmermifit ne aliquid fub- iiantiale defectu ftudij, vel per in- curiam ? P. P. R. femel defečtu ftudij non percepi aliquid valdč necefla- rium. C. Secutum ne fuit inde ali- ur adf ?uod damnum Clienti ? jnalJsf , quos': edamfi ea die caufa votis non fue- M tlt fubjefta, adeoque mihi prsecep- 32 A fum fuit, ut alia vice negotium San® rdetrem, & pro tune in fupple- >• niti; mentum primi defečlus poft bonu Ihtdium id retuli. C. Officiu Referentis eft referre p) 8 ( caufas in Cancellarijs, & fonlilijs, quapropter debet ante- *-— * *-* i jejo*; ^ulati exFua omifisotie fequitur cli- , :i:r,r *otibus aliquocl damnum, peccat cu m onere reftitutionis j ac per fe, tlAn - - 1 • ; 0 a t P er a '>os relationes a feriptu- v 2 e Ca h Ut P artes P o{Hnt eas i Q d ftatumcaufe adnotare: gtavius peccabit, fi Senten- C. Cae- 2^4 Tračtatm XV. de Mmiftm Juftitia, C. Cseteri eodem Officio flm- C. Erat ne neceflarium V,D, gentes parent ne taxae ? tellari ad euitandum aliquodgrsvt P. P. R. nemo illam taxatione perlona; in(ontisdajnnum?in» obiervat. cafu exCharirate etiarn non citatu C* Accepit ne fibi illud incre- a Judice, tenetur quivis offemj mentum ufque ad limites jultipre- ad teftandum pro auertendoeju tij, & meriti fui laboris ? P. Ita P. R. C. Circahoc punčtum, qutedc fcribis nam. 57. & 58. difta funt, hic applicanda; Sc in proprijs ter- minis de Referentibus dicit Mar- chadus tom. 2, IO. 6- part. %.trači. I. docum. n.num. 2. hanclegem taxae efle paenalem , nec obligare in foro interno, praefertim fi at- tenta varietate temporum judice- tur veterem taxam de prsefenti effe tenuem, & nimium reftri- čtam. 66. P .P. R. dico meam culpam, srliqua quoque munera a litigan- tibus fopra mercedem mihi debi- tam accepiffe. C. Lex pofitiua munerum ac- ceptionem Referentibus prohibet, quamvis Marchadus Oid. num. 2. dicat , hujufmodi legem effe poe- nalem , proindeque ad poenam taxatam dumtaxat obligare, id- modi damno : pr£eterquam fi s teftimonio (ibi, vel liiis immira notabile damnum ; tune enimtfr deNava D Uttlof. ' 24. & ali nem dar {Otuiflet nocentis. rer defen Molina, {tari non tenetur. Eft doctrinaif in 8. fr it Thomte 2. 2. quatjl. 70. c.rt. i,ii corp. P. Erat neceflarium menite- ftimonium, ad praedičtum da* auertendum. C. Judex ,leu Superior habem ergo nec 1 poteftatern , preeceperat ne leji' utraque c time , ut compareret ad » matamet men ? P. Ita P. R ij.Ratic ftitstionis til comrt hoc cafu: mutativa P. <|iiod in q C. Innotuit ne ei hoc prače j doteftem ptum de damni P. Ita P. R. Sthocnonobhntc tumvis m aufugi, & me occultavi. ''eritatem C. Euidenter conftatV.D.gt' 1 ;' per hoc viter peccafle non comparendoi 1 examen , ad malum proximiaura tendum : dubitatio fupereft, j: ' rhm propterea ad reftitutio® 1 teneatur. Quocirca fi habitat' C. Nev Pcccare , ^ eanc turl que poft declaratoriam judicisSen- titia preecepti judicis ad coinpaP C, Fui tenuam. ».IVIH jk/i bV VV|^U JUUtVU I ,, J * dum , V. D. fe abftondit, n ef damni D c C A P U T VI. De Obligatione Teflium. 67, p P. R. confiteor, quod in una caufa teftimonium ferrereculaverim. notum ficret, non tenetur V P Ita ? 11UU ■ “-rt J ftitutionem ; ita communiS te, ‘ Cl1 fati s .IH Marchado in Jum. tom. a part. 4. trači, 2. docutn , I- n . Sin ver6 fuit ipfi citatio noti^ juxta Filliucium, Saloniu, Na v5 \ Cl *ltavi ve n «usadp 'Scem im V,S, lodgfjv, n? in (jm on cit® offertei ;ndoej«. Jam fi c imminti c eniratt ločtriniSj aru ui ' Caput V L De Ttjitbm. 265 ; malitiam incurrit: nempe contra virtutem Religionis, & contra juftitiam: ficTho.Sanchez infum. de Navarra , fiagundez ton?. 2 in Dialog, lib. 8. cap. 42. n um. 9. čr 24. & alios 5 tenetur ad reftitutio- nem damni, quod teftificando potuiflet auertere in favorem in- nocentis. Oppofitum probabili- rerdefendunt Lefllus lib. 2. elejtt- memK' m dai tom. 1. lib. 3. cap. 1. n um. 9« in fine: Frobabile tamen eft, V. D.teneri quidem parti de darnno, non ta¬ men Flfco de mulčta, poena pt.up.30.dub. %.num. f9 &cum pecuniaria, quas inflidafuifletreo, Bonacina tom. 2. dijp. X. (iveritatem aperuifiet : Ita Sk Verb. V\cftitutio num. 44. quia htec poena non debetur ante fententia Judicis; & fiquidem V. D. fatetur, ipiumet Reum fatisfecifle parti ob damnum caufatum in vinea, ab is %fracepto qudjl. 3 p unči. 3. n. H,Rado eft, quia. obligatio re- ffitutionis oritur ex loefione jufti- tfccommutativae non legalis ; in ® hoccafu non leeditur juftitiacom- i mutativa, fed dumtaxat legalis : orhato ergoneceft obligatioreftitutionis; : ne b utraque opinio eft probabilis, pri- ad ffl' ma tamen tutior. 4 hoconere liberatur. 69. P. Confiteor, me accepifte pecuniam pro fubeundo exami- ne in perfonte favorem. C. Contigit ne aliquod damnu V. D. ex hoc examine ? nam ad P. Confiteor pariter P. R. ^od in quadam occafione, agen- - _ »c P 1 *® doteftem contra reum accufatum juftam compenfationempoteftali- ^ damnificatione vineae, quam- quid accipi: v. g. fi mercenarius ad tunrvis me juridiceinterrogaverit, 'entatem nolverim aperire, ac P e 'bc Reus fuerit obfolutus. " Noverat V. D. le graviter arendoi fimiauff' peccare :reft tutioneff labitar-' jmpaff occultando veritatem, tur : ca ndem manifeftare teneba- 1. j. n. i' fubeundum examen in favorem alicujus extra ftium domicilium proficiicens, mercedem diurnam perderet, potefteurare, ut fibi ab eodem reficiatur damnum emer- gens, & lucrumceflans pro tem- pore, quo fe ftibeundi examinis caufa detinet. P. Nullum exinde damnum per- tuli. r _ _ C. Accepitne V.D. di£fcapecun& , -atisfecit: fed quia ego oc- pro vero teftimonio ferendo: quia tatu V ' , Ver ' tatem > non fuit dam- Navarrus cap. 2f. num. 2s. & alij ‘ ^ ad pcenam debitamFifco. fentiunt, quod teftis accipiens pe- Qii' Palso jurat in iudicio , cuniam pro vero teftimonio feren- “Aem r_„:_ a -folum — —— P'ita P. R. ;>*l 4 ./ d ““„" c com P e “ w ° tur p, j ta p p unis4 c iltž f a Domino Vineae? ipfemet Reus oc- it) ' em gfavem Ipecie diftinčta do, non L1 peccet, verum etiaiji 266 TraBatm XV. De etiam a d reftitutionem pecunise acceptte teneatur ? Steft coramu- nis Doftorum tefte Trullench tam. 2 .in Y)?ca!og. lib. §. cap, 5 . dnb. %.num. i.Quamquam idemTrul- !ench/^/probabile judicet non adef fe ejufmodi obligationein. Prima tamenfententiaeftvera, quia nul- lo titulo poteft teftis fibi retinere dičtam pecuniam. P. P. R. non pro vero, fed pro falfo teftimonio ferendo, pecunia mihitraditafuit. C. Et reipfa emifit ne V. D. ju- ramentum ? etenim in hoc ca(u tenetur ad reftitutionem pecunia: acceptce pro falfo teftimonio. ita communiter Dočfores. P. P. R. Fateor , qu6d falfom teftimonium tulerim. C. Suppono V. D. duo peccata mortalia comiiifle d er hoc falfum t juramentum, videlicet contra Reli- gionem , & Juftitiam, & qua:ro, anteneatur ad reftitutionem pecu¬ nia: acceptte pro falfo teftimonio ferendo ; cujus refolutio pendet abilla quceftione,utrumpromiftio fačla pro re peccaminofa obliget ? in qua duasfunt opiniones, & am- bx probabiles, ut videri poteft in meo Dialogo part. 1. traŠ. 2. cap. 1, ad finemu. 2 $. pag. 41. In fen- tentia aflerente , quod promiflio rei malce obliget, V. D. non tene- retur ad reftitutionem: ita Navar- rus in proprijs terminis noftri ca- fus loe. cit. Bonacina«^' fupra n, 1 g. L Miniftru Juftitk. , do Trullench ibid. num.2. In opinio. Jecuniai ne affirmante, quod promifltopra pi fpo re peccaminofa non obliget,coni. tereandf quenter dicendumeft,teftemolli do, quia gari ad reftitutionem rei accepu »tur: K pro falfo teftimonio ferendo; (p ®te ob valde probabile cenlet Marchadit dom, qi 11 bi fupr.docum. 5. inf ne. Ucraq:: prodeftai opinio eft valde probabilis ximi , ut Dices contra hoc : Dni modo p communem , & veram dleopi- fignum eJ nionem, qu6d teftis teneatira-l trn (it tuere id, quod accepit pro vttott-l poodimr ftimonio ferendo : ergo afor-J dum: er: tiori tanquam communis> &w tenetur ii erit do&rina, quod teftis obligcnt ad reftitutionem rei accepaP falfo teftando : Refpondeo c® ceflo antecedenti nego confequer. tiam; difparitas patet, quiateit tenetur ex fola charitate tcfe quando exhac omiftioneiffl®® damnum proximo; proeoautcw quod tenetur facere, neq® t j lll i pere folutionem, aut mercM^ led cum non teneatur falso tu- h In c cum hoč fit liberum , p ote ■. fačfum retinere pecuniaffl foatior ptam: ouemadmodum A® 1 ;’ p ‘ - ■ ration- galiju incomm poterit p mm. 70. c.: p. No veritaten dendo. C. ha qui accepit pecuniam . micidij patrandi, poceft P 0 ^ ^ p® ^ tum homicidium retinere m pecuniam, quia exercet ?• P- ad quam nullatenusoblig^T^on, Et fiinftes dicendo, q u ° non teneatur comparere undum examen, & veruifl teftimonium ferendum 1 - y "'•Plena 1 •) sr In opinio. imilliojji get,coii sftemoi ei accepa ndo;quo: vlarchafe t. Umij: ilis Diaki n effeoi eaturrf ro vtrott- rgo a fot- lis, &TEtl cceptsep ndeo ro ;onfequtt quia ti ate tete ie inatnitif a eo auteffl ;equ' t,ct: nerceck®-] liso tip poteftrj iiam at "i Air# 1 r 3 don« : ' poft P 1 ® 1 ' »re settf- ' 3 juridice non interrogavit, ^čta cap. 1. hujm traB. , nec 'fttenebatur aperire veritatem. .; R. anceps eram, utr um in- . 'ttonem Judicis prscefierit fe- ^aprobatio. p ' Opando teftis, autReus du- ' an Judex habeat, vel nefe- De Tefiibm. 267 miplenam probationem, nec te- nentur manifeftare veritatem ; itacum Murcia dixi i . pat t. Prax. traB. 2 . cap. i. num. 21 .pag. 40. Fuit ne adhuc aliquis prteter V. D. confcius deličli ? nam fi fola V. D. id fcivit, non tenebatur idem manifeftare Judici, (ive proeedenti Ex Officia , {ive ad inftantiam partis; quod cum Joanne de la Cruz , Sc alijsprobabile putat Diana part. 3. traB. f.refol. 100. P. P.R. Bene čredo adhuc alijs id notum fuifle. C. Scivitne hoc V. D. lubfigil- lonaturali? in hoc enim ca(u non eft obligatio manifeftandi Judici crimen, fub (ecreti naturalis figil- lo patefačfum ; quia lex naturalis fervandi figillum magis obligat: modo tamen teftificatio non fit ne- ceftaria ad averentdum aliquod damnum publicum, velprivatum: Baflšeus vzrb. Teftis num. 7. P. P.R. non fub(ecreti natura¬ lis figillores mihirevelata fuit. C. Timuit ne V. D. ex manife- ftationeveritatis, fibi, aut fuis ali- quod notabile damnum obventu- rum ? lex enim charitatis nemi- nem cum tanto incommodo ad manifeftandam veritatem obligat, nifi aliterpoftulet bornim commu- ne : Bonacina tom. 2. in %.pracept. dijp. 1 o.tputzft. 3. punB. i.num. g. P. Nullum damnum nec mihi r necmeis, ex vero Juramento im- minebat. L1 2 C. A«- 2^8 Trattatns XV. DeMimftrbJufihut C. Accufatus fuit ne Reus de providendi Reipubliae de ,T violatione alicujus puella:, ut obli- garcturad contrahendum cum ea fponfalia? quia fi hxc nota fuiflet Reo impolita, & hic ad id non obligarctur , poflet juramentum emitti abfque ullo ejufdem grava- minc: Sanchez tom.i.Jum.lib.$, cap.G.num. 32. P. De hoc non fuit accufatus Reus. C. Fortč dealiquofurto?[quod fi fuiflet fačtum in occultam com- penfationem fibi debiti, poterat V.D.jurare, quod rem furto non acccperit.Palaus/ar/. 3. trai 1 . 14. elrjp. 1. punti. J.fieo n ant. 4. §. 3. P. Nec hujulinodi deličtum fuit eiimpofitum adeo vili pretio fuittaxatamei ta , ut ultra duos regales non;«. tuerit eam vendere , mihi ven conftabat virum cariori preti': empfifle; quamobremfetaliifc no obnoxium cernens, occulth num aqu£adulterabat, in me«: fidens; Judex autem pratvia:: informatione me obligavit adi,- ramentum , quod ego emilijurc do, nihil injuftumeum patra! C. Suppofita veritate reiii' narratse, quod V.D. nonconk, Judicem habuifle femiplenam ft bationem, nec prsecdfffef- cam infamiam, & quod attffll qualitate cafus taxa flierit injulu, ac vir ličite potuerit admifccrc notantum de aqua, quantuim( C. Deličtum fuit ne notum V, D. exauditu? quia; quando teftis quirebatur, utejus bonitasif interrogatur, num fciat deličtum, pararctur pretio taxae, juxtak" poteftrefpondere negativd, fi dun- 1 .par(.prax. trači, 7. cap. p.ff-r taxatexaudituhochabet.Sanchez num. 120. pag. 2^3. Vcrb.Judiciahs ačlm detejlibm num, nebatur in juramentofateriveri' 8. quod cerdus eft, quando auditur tem, ut in fimili cafu affirmad fačhim a perfonis modicae fidei: Moya in fuit fileti. tom.\.V fcd fi deličhim confiftit in verbis, quam deličtis idem eft audirea Reusjuftam habent caufarn 0 ^ contumeliofo verba offenfiva, ac in alijs videre committi deličtum. P. P. R. Ex vilu novi deličtum- aulain 0U ' tandi veritatem, non tenen tur fpondere ad mcntem Judit' 5 ', ; fic eft, quod in hoc, & i° rC ' 1— & iurt- C. Ob quam caufam ergo oc- cafibus Judex legicirn^, tultavit veritatem ? noninterroget, & teftjs ) u $ P. Cafus fuit ifte, quod cum quR beat caufam occultandi vet dam vir habuerit obligationem ergo non tcnctur relpon ^ mente rcftuti fenlibi! ic mifi dem na 7i- tum Ir ne 16. phibolc dodrin les, mo ^pondei modo precisč teri cx I part. d trai «circt ciunt li «a eft, Officio pndi • dic^ no Officio Reus v< do cauf ^anifei ilibere ’ d kc. a Quo P f uden guendc jW p<- ipfomei P r sbet 'oiphib f 'Xori (le vino, ata menli es nonpo. nihi veic i pretioi; letali da. 3ccultžt; in me co.: praevia n ;avit atrafff. c conftnet, enampto- ITfle pult .d attenu rit injuflii nifccrtti' antumre itas uxta f /4 D.nontt eriveri'il iffirmatl i.4‘ a quo(" & 'f :effiv amO a ' lentu!'; dicis ;|; in rej erjurie- M erfta K f Caput VI. mentem Judicis; proindeque po¬ teft uti amphibologia externa, feu jenfibjli ad eandem occultandam, ac miferum Reum ab injufta con- demnatione liberandum. 71. Objicies contrahocDecre- tum Innocentij XI. in propofitio- neSc 27. damnans ulum am- phibologise, }uxta quod, etfi olim doftrinse addu&e efient probabi- ks, modo tamen non fant: Re- fpondeo fuam Sanftitatcm folum- modo damnafte amphibologias prscisč mcntales, Scinternas, non ?er6 extcrnas, 8c fenfibiles, ut dixi l.part. pran. in enplic. harum pro¬ ti traB, 10. n. 79. & fej, pag. 3 f 8. ex circumftantijs autem quoe fa- dunt fenfibilem amphibologiam, * J eft) quar defamitur a tempore, Officio,'perlona & modo interror pandi; quapropter fi Judex juri- dicž non interrogat, ipfomet fuo Officio facit, ut fit fenfibilis am- phibologia , cum quateftis, aut Reus veritatem occultat: & quan- caufa urgens fabeft ad eam non ™anifeftandam, poteft etiam ad- 'Jte verba metaphorica, ut di- ‘ 0!: -cit, num. §9. OH? fi intentio Judicis non fit P ru dens, & rationabilis in extor- ^ l| endo veritatem rei, quae juftifi j 1 ^ 1 poteft, & debet ei occultari, Pomet fuo modo interrogandi, ^ r efponfioni fundamentum v Phibologiae fenfibilis videatur orrecilfa inJ'nu Con fuit. Moral. De TeJiibm. 269 traB. 5. fuper propos. l 6 . & 27. Papa Innocentij XI. num. 134. qui num. 164. & feauent. tenct, circa teftes, quod poffint abfque viola- tione di&i Decreti occultare veri- tatč, tam quando Judex juridicč non interrogat, quam in pluribus alijs cafibus. Verum ad cautib, Sc fubtiliter adhibendas amphibologias fenfibi- les, & abfque peccato occultan« dam veritatem, videantur dičla loc. sit. pran. prcefertim num. 2x0. er fsf, 72. P. P. R. confiteor , quod alio teftimonio ferendo occultave- rim judici veritatem. C. Adfuit ne aliquaex circum¬ ftantijs fapradičtis, in quibus po¬ teft teftis refpondere Judici utendo amphibologia ? P. Non P. R. C. Falso nejuravit in detrimen- tum proximi? P. Non P. R. fed folum inter- rogatus utrum nam rem aliquam fcirem, negativi refpondi. C. Secutum ne fuit exinde da- mnum aliquod proximo ? P. litinam non eueniflet. C. Certum eft , quod V. D. peccaverit contra Charitatem, non auertendo hoc damnum pro- ximi per revelationem rei fibi no- tse, Sc fi adhibuit amphibologiam abfaueneceflitate occultandi verir tatem , fi ea fuit interna, periu- rium incurrit: Dubium eft, an L1 3 pec- 270 Traffatm XV. de Mmiftm Juftitia. peccaverit contra juftitiam cum onerc reftitutionis ? Azoiius Infl. Moral. part. 3. lik. 15. cap. zp.duč. 4. affirmatiuam docct, quia fi te¬ ftis in judicium vocatus non ma- nifeftat veritatem cum damno tertij , peccat contra juftitiam commutatiram : ergo tenetur ad reftitutionem. Negatiuam Sen- tentiam probabilem tuetur Diana part. 3. traB. f. refol. 101. cum Joan. de la Cruz, Sylvio, &alijs dicens , quod licčt hujufmodi te- ftis graviter peccet contra Chari- tatem erga proximum, & contra Obedientiam, &juftitiam legalem ergajudicem, non peccat tamen contra juftitiam commutatiuam, nam ante mandatum Judicis non tenetur ex juftitia commutativa, etiam fecundum Authores con- trarite Sententiae; fed per man¬ datum Judicis folum accedit obli- gatio juftitite legalis& obedien- tite : ergo nullum eft vinculum juftitite commutatiute , & confe- quenter nulli reftitutioni eft ob- noxius. Quamquam tutiorem exiftimem fententiam Azorij, im- probabilem tamen non damno contrariam ; quia teftis antequam in judicium vocaretur , non tene- batur ex juftitia, fed ex charitate veritatem dicere , ad fui proximi damnum vitandum, ut didbum eft num. 6f. fed ficeft, quod per mandatum Judicis folum fuper- venerit vinculum jurameuti, & obedientiae Judici prsecipienti te- velationem veritatis , & Jufticis legalis , bonum publicutn refpi- cientis : fed nec virtus Religionis, dičtans redč jurandum, nec obe- dientia , nec Juftitia legalis indu- cunt obligationem reftitutionis; ergo &c. 73. P. Sic pariter confiteorP, R. quod in alia occafionefalsote- ftatus fuerim contra Reum. C. Ex ignorantia ne, oblivio- ne naturali, aut mala fide V,D, ita fe geflit P quia teftis cum igno-, rantia inculpabili falso jurans, nec peccat, nec tenetur reparare le- čuta exinde damna ; quandoqui- dem obligatio reftitutionis ob in- juftam damnificationem ornim habere debet a culpa Theologica, atqui non adeft culpa Theologica dum res fit cum ignorantia invin- cibili: ergo fi teftis falso juratcnm ignorantia invindbili , non obli- gaturad reftitutionem : Etquam- vis ignorantia eflet venialiter cul- pabilis, neque teneretur proba- biliter ad reftitutionem; quia cul¬ pa venialis tantum , non inducit obligationem reftitutionis ratione injuftae damnificationis j ita San¬ eh ez in [um. tom. l.lib. z. cap 2 j' num. 160. P. Non‘cum ignorantia, ^ mala fide juramentum prseftit'- C. Accidit ne Reo a!iquodgr*' ve damnum , ob ipfius falfiim j u ‘ ramentum ? p. P. 1 C. i Reus j fi Reus tune t fecit, 1 non eft redditu adeoqu ftitutioi feciftet kn c! teftimo Diana / P. h conteft quod tieutinc C. 1 contra P. N C.1 tnnum tetraft; P. P me reti tibulun C. C ? ,e ge>f »npočt P. p C. S Raftati tum R, ■entent Mce$ r »ti rc- Caput VI. De Tejlibm. vefpi. gionis, c obe- i indu- ionis: eorP, ilso te- blivio- V,D. i igi\0' is, nec ire (e- doqui- obin- ortura | logica, logica invin- it cum i obli- quatr er cu erob; liacul- nducit atione i San- j>. l)< ;iti. dgra- im i u ' P. I« P. Ita P. R. C. Erat ne convidus adhue Reus per alios conteftes ? nam (i Reus hoc modo fuit- convidus, tune teftimonium V. D. nihil ef- jfedt, e6 quod poenapropter illud non eft addita, nec Judex firmior redditus eft ad eam irrogandam ; adeoque V, D. non teneturadre- ftitutionem , quia etfi injuriam ei feciffet, non tamen eflet caufa ef- fat damni, quod ex prioribus teftimonijs jam cen letu r illatum : Piana part. 3. tra£t. f. refol. iop. P. Non erat convidus peralios conteftes Reus, & cer-tum eft, (juod feclufo meo juramento, aeutiejuam fuiftet condemnatus. C. Eft ne jam lata Sententia contra Reum ? P. Necdum P. R. C. Tenetur ergo reparare da- rooum imminens Reo, etiam eum tetvaftatione. P' P- R. Si tanquam falfus teftis me tetrado, irremiilibiliter ad pa- tmulum damnabor. S* Cujuftnodi p cena taxata dl ? e S c > pro deiido a V. D. huic Reo 'mpofito ? ^ P- R. Poena mortis. /7 Sperat ne V. D. ex fua re- , atione liberandum fore mife- ^ Reum ? C ^ 1 Nullo modo P R. quialicčt y tentia nondum fit lata , tamen J conveniunt in praedidam 27 I pcenam, adeo ut impofliibilefit eos divertere. 74. C. V. D. ( &qujuisfalfum teftimonium dicens ) tenetur om- nia media poflibilia adhibere pro liberatione Rei , etiam ftiarn pri- mam depofitionemretradando,& cum pari periculo vitae; quare ft Reus eft fulpendendus ad patibu- lum, V. D. tenetur fua dida re- tradare, etiam cum periculo fi- milis poeme incurrendse; fi aliud non fubfit medium ad eum libe¬ randum : ratio eft, quia in arquali damno habenda eft potior ratio innocentis , cujus melior eft con- ditio. Ita docet cum Corduba , Šoto , & communi, Petrus de Navarra de rejlit. tom. 1. lib.i.eap. 3. num. 233.0“ 234. quod fi re- tradatio nihil fit proflitura, teftis falftis non tenetur illam facere; idem tod. num. 233. Fagundez in Decalotom. 2 . lib. 8- cap.\ 2 .n. 4. in fine. Diana part. 4. tra&. 4. rejol. 59. Bonacina tom. 2. difp. 10. circtt 8. pracept. tfudft. 3. punB. 3. num. 16. tenetur tamen ad reparationc damnorum , quae ex morre,mu- tilatione, aut alia pcena Rei con- fequuntur. Et notandum cum Marchado tom. 2 . M>. 6 . p. 4 .tra&. 2. do cum. 2. num. 4. quod quando falfus teftis dubitat, an ejusrevo- catio fit profutura, vel non, te- neatur fua dida retradare , licet fibi fimilis poente periculum time- ret5 fin vero damnum ex retra- datione T'ratfatm XV. de Miniftm JvJlitia. m &atione fecuturum eflct majus, quam illttd innocentis, non tene¬ tur : Marchadus ihid. fed alia viž. reftaurare debet damna , expen- fas, &c. innocenti, aut ejus ha:- redibus ob fuum falfum teftimo- nium fecuta; hic pariter notan- dum , qm& in lih. 4. Rscompilatio- nis legum I\eoni Navarra , titul. 7. lih. 1. praecipiatur, ut falfi teftes in caufis criminalibusfufpendantur ad patibulum , & in caufis Civi- libus abfcindatur eorum lingua. 7p. P. Confiteor pariter P. R. me duos alios conteftes ad falfum teftimonium ferendum induxiffe. C. Erat ne in Caufa Criminali? P. Ita P. R. C. Tenetur ergo ex juftitia V. D. fuadere praediais teftibus, ut falfum retra&ent ; & ijs recufam tibus ipfamet retračtare, & fi aliud non fubfit remedium in favorem r tako jt ne, u vel pit rum, fuper eorum quatuor,falfum teftimonium tulifle. C. Suppono circa obligationej reftitutionis, dičta in duobusp.' probari cedentibus cafibus, & pariterdm fpecič diftinčbas malitias hicadfuif- fe; unam contra Religionera ol invocationem Divini nominis: teftem mendacij, alteram contr. juftitiam, cum fuerit juramentn legitimum , & juridicum ; & I: hoc fuiflet fačhim ex odio,i ; ; vindicta , aIiaquoqueefietmliiii contra quintum praeceptunvj' pofita virtuti Charitatis; mos- muitiplicationem numericamptt catorum in hoc cafu inquirai® Dicat mihi : quod numeroptt cata putavit V. D. fe conimit© falfum jurando fuper quatuori- ftinčbos articulos ? P. P. R. verž nefcio. C. Sine dubio noveratfe®? 1 ,* peccare jurando fuper quatuovw u" Rei, tenetur Judici fraudem ape rire , quamvis fibivitaepericulum ftinčtosarticulos, qukmfuper* manifeftum immineat. Ita Leffius cum ? lih. 2. de jujlit. cap. 5. duh. j, num. 54. Petrus de Navarra uhifrpr.fith num. 235. §. ex* >1 6. quo I fc ue , l £e Maji Utonite. P-P.I fae a, in C. Fot J Ula exc< Jf agen de P- Nei i r n e, utrum hoc fuerit in uno. gationta . vel pluribus articulis : qnod fic obusptj. probari P oce ^ i probabilg eft cir- • " n — --- —-_ c. :a. riter dms tiicadfi ionemol aminis ii m contu amentra m; &£ idio,® Fetipi :um, op¬ is ; modo -icampec- quiran» nero p& mmittere, aatuordi- it fefflf? uatuotiv fuperuni- ilis,f : ’poiioioo jnun^f com® 1 iquez a. 5. , F. U® S.f' | S? r°> i r Capttt VI. De TejUbm. 273 tabo juraverim abfque expiicatio- C. Erat ne V. D. excommuni- catus , toleratus, aut vitandus ? P. P. R. Toleratus. C. Vetitum eft majori excom- municatione excommunicato te- ftimonium ferre, non fofum ex generali prohibitione in tales lata communicandi cum fidelibus,ve~ rum etiam ex fpeciali Decreto Textus Canonici } c ’/?- Decerni- mus de fent. ex:ommunicat.in 6. ubi dicitur:,, Decernimus, ut Judices „ feculares repellereexcommuni- „ catos ab agendo, patrocinando, „ Sc teftificando in fuis Curiis , & „ Judicijs, compellantur : tolera¬ tus , fi requilitus teftetur , non foliim valide, led etiam ličiti id facit; fi vero eft vitandus, nul- lum erit ejus teftimonium, modo tempore depofitionis ei obijciatur exceptio cenfurte , fecus vero pu- tant aliqui validnm fore iplius te¬ ftimonium ; oppofitum tamen eft verum, quod docet Dfsmapart. f. trati. 9. refol. 11}. qu?a ei non eft obligatio credendi, valor anteni teftimonij confiftit in eo , quod ci cumflantias intra eandem fpecie iggravantes non neceflario efle jitriendas ; ut docui in mejsCon- fir, tud. 2. jed. 1 . Confer. ume. §. j, par. 26. num. 36. fed ficelt, quod juramentum falfum fuper ptares artjculos , fit folummodo rircmflantia aggravans refpečtu /uramenti falfi emiffi fuper unicu articulum ? ergo probabile eft, quod jurans falfum fliper plures articulos non teneatur id explica- tc in confefiione, led fatisfacere fando, fe falso juraffein judicio, cum, aut fine Damno proximi pro ratione materise juramenti 77 - P. P. R. confiteor , quod majori excommunicatione afte- frus, teftem egerim. C. Forte examen fuit de rebus ™ c i ■ quia in hujus favorem con- cc 'dit lex m cap. fidci, da Hareticis w ^ J)uodexcommunicati poflint dbri: & addit Glofla ih hoc :G u c poffe extendi ad crimina Majeftatis & etiam ad deličta donite. ^ P- R. Non erat ejufmodi cau- ’ in qua fui teflis. . Forti in caufa Matrimonij ? l ' a exc ornmunicatus poteft in agere teftem. ItaSanchez p de m at nm. dijp. 41 . n. ■ ^ et fue in hac materia. debeat čredi; prteterea peccat fi fit teftis in judicio, folummodota- men venialiter ratione excommu- ntcationis juxta Suarez de Cer/furts 1 6. JeB. 6. num. to. modo nul! a injuftitia , aut falficas inter- cedac. num. < M m Cafut 274 TraSlatm XV. de C A P U T VIL De fiatu, & obUgatione R,ei. 78 "D P- R. me accufo , quod A * in examine interrogatus de homicidio niihi imputato, id denegaverim, licet verum fuerit me illud perpetralfe. C. Interrcgabat ne Judex juri- dice , leu juriš ordine fervato ? quia li is non lervatur , ex eo , quod non prcecefferit femiplena probatio deličti, nec inf'amia,nec teftis exceptione major , teftifi- cans contra Reum , non tenetur hic fateri fuum crimen : neque fi dubitet de femiplena probatione , qute deber ipfi conftare ex depoli- tionibusa Judice oftendendis ( abf- que tamen manifeftatione fubfcri- ptionis teftium) ut veritatem fa- teatur : Trullench tom. 2. in De- ealog. lil>. S. cap. 4. dub. 2. num.i. Marchadus tom. 2. lib. 6. part. 4. traB. I. doc. §• num. 3. & alij. P. P. R. Judex juridicč proce- debat, quia conftabat mihi , eum femiplenam probationem contra me habere. C. V. D. commifit ne hoc ho- mieidium in jultam defenfionem fiite vita:, farme , aut fubftantite cum moderamine inculpatce tute- Ite ? quia in hoc cafu poterat id occultare , cum Judexinquirat de occilione criminola , qualis non Mtnifiru Juftitia. efl: hcec , quae fačla efl ad fui d t . fenfionem abfque notabiliexcel Sic Baffcus Verb. num . j, Quamobrem Titius qui defendei. do (e cum moderamine inculpa tutelae, vel faltem abftjucmore culpa occidit Caium , ‘non ten; tur fateri le Caium occidiffejti negare poteft, etiamfi de homic dio ab ipfo commiffo praecefferii infamia. P. Non in meam defenlioflffli, fed ex malitia homicidium"^- travi, C. Quoraodo ergo lubticvk veritatem , & occultavit patra homicidium, Iciens Judicemb bere femiplenam probationem P, Quia durum mihi videbatu mei ipffus carnificem agered 1 per ipfammet meam confelM ad mortem me damnare. C, Communis fententia ^ polita femiplena probationed® 1 Reum aperte veritatem (licej ac crimen fuum Judici ma® e re : contrariam tamen conu^j tuetur Jo. Sanchez in far difp. 45. num. 29. &' fip. ^7 Reum dsmnandum ad morttf triremes, exilium, aut arnm iOI! , bonorum,non teneri crim^* Judici exponere, etiarn cu :11 , miplena probatione inquff eri11 '., interroganti; ac pro fe clt , at jt varrum , Rodriquez 5 R e | in |, Filliucium , Malderum, ® V, quia nemo tenetur efle itaUC nis in 1< damnat mes, eii bonorui tirno le: jdfefen ced : t; 1 femiplen retur fat prio ore pcenas, iera/plen Higendas Judici, ] bationen lentia ap Sententi; lieo uti j faam p raftimat 27. tfH nu r «m efle e ^i qui; ®ura in H mo: 'itamrei ‘»tUHli ‘itte lice ifema f : Polente l^ibus. ^ficandi žuine jjj ttiagi s e ^ana 1 fui i ' excei, num, 1 sfcnden. iculpn e motu! on te® difleja : homicr ■secefe inlioin, m fiibticvk c patri licem It itioneiti videbattt sere, t ( )nfeflio5> itia ,ne,ra £t | , dicert nanifcf^ :on(b^ [uit di^ niort« rime« 1 ;: i cum \ iirer.f',1 ■ 2 * Cdput VIL nis in fe ipfum, utproprio.orefux damnationis ad inortem , trire- m es, exilium, aut confifcationem tonorum audtor cfficiaeur;; qui- citno lexnaturalis jus, & ačtione jdfefervandum indemnem ei con- ced : t; fed fic eft , quod (i polita femiplena probatione Reus tene- retur fateri fuum deličtum , pro- prioore fe damnaret adpraedičtaS panas, a!ioquin k Judice ob fola femiplenam probationem fion in- fiigendas: ergo Reus non tenetur Juditi, habenti femiplenam pro- ktionem, vel indicia EtqtiipoI- fentia aperire fuum deličtum: Heec Sententia videtur probabilis Bat feo uti [upr a. num. 4. probabilif- limam pariter & in praxi tutam Diana part. 2. tra 3 . 1 f. "M 27. in fine. & Marchadus ubi [“pa mm. 6. modo communio- re m efle cenfet. Etratioulterior quia eft quidem hominibus h J^ura inditum , ut fe defendant, . a moftis faucibus incolumem Vlta mreddant. Hinc leges oriun- f»luibus invaforem cum mo- Cff «mine inculpatce tutelte occi- ^licet, & alienafubripere ex- r Enia famis neceftitate ad id im- !*te Ste. deinde ex leg. 4. ff. de L ! ° Us 5 nemo cogi poteft ad te- ' tandum contra parentes • fan- °^ r,e )' u nftos, fed nemo cuiqua Q J' S e ft coniunčtus fanguine, jjJ' 1 '*b* >pfi: ergo. Poftremo lex atla non obligat cum periculo De Rco. 275 : mortis, nifi magnitudo negotij aliud exigat; ergo non obligabit praeceptum humanum, nam utri- ufque eadem eft ratio cttteris paribus. 79. Veriim ego non difcedere a prima Sententia , cum fit }uxta mentem expreffam Angelici Do- čtoris 2. 2. quafl. 69. art. \.in corpore. ubi ait Sandtus : Et ideo ex debi to tenetur accufatus Juditi veri- tatem exponere , quam ab e o fecun- dhm formam juriš exigit. Ex quo fic arguitur , accufatus, feuReus* fecundum D. Thom. tenetur ape¬ rire veritatem , quando Judex ea exigit fecundum formam & Or- dinem Juriš ; fed fic eft, quod quando Judex habet femiplenam probationem , exigat veritatem fecundum formam, & ordinem ju¬ riš : ergo tune accufatus, feuReus fecundum D. Thom, veritatem aperire tenetur. Et etiam Fautores contrarias Sententiae cum Iimitatione debent eam docere, nempe fi occultando veritatem, fitfpes euadendi,fiqui- dem hac fcpofita,aut quia alia vi:\ haberi poterit plena probatio, aut alia de caufa , non poterit veriras occultari, etiam ftando fecundas opinioni, quando Judex habet fe- miplenam probationem : debet etiam intelligi, quod occultatio veritatis fiat ab(que mendacio ; cum hoc fit intrinfecb malum, & nullo jure cohoncftari pofiit: ac M hi 2 proin* 2j6 Tračiatm XV. de Afiniftrk Jiiftiii#. proinde eft occultunda cum am- phibologia non mere menrali, quae tanquam mcndacium damna- tur , led cum amphibologia, feu a?quivocatione externa , juxra di- fta cap. praded, num. 70. & fufius I. part. drav. Loc. cit. in diJ. num. 7 °, go. R. P. R. me accufo, quod non manifeftaverim poftmodum veritacem, denegatam Judici in- terroganti cum lerniplena proba- tione mei delidti. C. Ledefina, Vega, 8č ali j, quos refert Diana part. 5. ir a 8. 5. refol. 103. Sentiunt, Reum, qui negavic veritatem , poft judicium finitum, etiamfi contra illum lit lata a ju- dice Sententia condemnatoria te- neri eam manifeftare. Contra- rium tenet Diana ibi Baffeus [upr. ■num. p. & cum Rodriquez,8calijs idemdocetVillalobos/ow 2. trati. 1 6. dijfic. 3. num. 4. A. Diana, Si Villalobos citatur prohacopinio- ne Navarrus, attamen hic eximius Dočtor, & illuftriscalamusnoftne Navarra; hoc non afferit, in Sum. Komance j & in Jatina, cap. if. num. gg.aui eft locus ab ijs cita- tus,, cum limitatione id affirmat, nifi fequatur indenotabilealiquod damnum: Htec (unt formalia ver- ad lupplicium , non teneri jd ba "Navarri : „ Ad nove autem „ qutefitum refpondeo , eum qui „ ritč interrogatus, negavit deli- „ dum, quodconfiteritenebatur, „ & nihilominus damnatus ducitur confitendum iilud, nifi „ aliquod damnum inde aiicuipro. „ babilirerfequeretur. P. Thomas Sanchez in fin, tom. 1. Itb. 3. cap. j. num. 6. bi & 10. docet, Reum , oui nem veritatem, non obligari poftmiJ dum ad eam manifelland:>m,liv( Sententia abfolutoria , livecon- demnatoria, five neutrafitcontrj eum lata, mod du ?®'itj q vfferens, tlt atetn, 03 Prob; meri jJ notabik icuipro. h fin, .6. (h ne« poftlJM am,liv( ive con- itcontri nor riilt qua®j impoli* imitatio- hezhuic ;c čredo e, quM numter- tmodi® l, OCClil' ;rrog3n- ndat in* ; com* ffcantb* ce i!!m ; falli® IS /o*'* bdCo» d fupf ieli» d oceni- emf i obli? .m,? Caput V II . De Reo . 277 tionem: quod approbo cum dičla ligitur, quando pcena, qutetimeair limianone, mli exmde notabile eft valde gravis: v.g. mortis tri daminim alicui immineat. remis, &c. non quando eft leviš gi. p. Me accufo panker P.R., »u&dinalia leviori caufa accufa- tus, occultaverim Judici interro- ptideliftum, cum tamen vere id perpetraverim. C. Interrogavit ne Judex legi- timdfervato Juriš ordine? P.lta PR. C.Hracneddidum inclamnum tertij? P.NonP.R. folumodo ad mul- ftamFifco Regio applicandam da- ranatus fuiflem, fi veritatem faf- fofuiflem,qua occultata liber fui »b ejufmodi poena. C. Probabile eft, quod V. D. ®on teneatur in foro confcientice folvere mulčhm, ad quam damna- tus eftet manifeftando veritatem : Sit Navarrus in fitm. lat. cap. i§. nm ' 49. Azorius in inft. moral. tj, cap. g. cjudft. f. & alij, jjjjja hic pcena non eft debita, nec r«cus habet in eam Jus ante fen- l ®riam Judicis condemnatoriam: m u * non fuit fententia Judicis C0n -demnatoria ad hujufmodi poe- J 3m i ergonecad eam tenetur in ( ; ,r ° conleientia:: verum eft, gra- t !tcr peccaffe occultando verita- en V dum Judex juridice interro- ll: > 9 u 'aopiniorelata n um. 77. ti ; rcns ,Reumpode occukare ve- j^ Jtem ’ l'cdt Judex cum lemiple- P r obatione interroget; intel- ut in prarlenti cafu. 82, P. P.R. accufo me obdeli- ftum falso mihi imputatum, tor- mentisexpofitum fuifie, cjuse cum fuflferre nonpofi'em,fallum crimen mihi impofui, licčt fčirem capita- lem lententiam pro eo efte ta- xatam. C.Judex nequit torquereReum, quando habetplenam probationč, led quando indicia funttalia,utet- fi non fufticiant ad eum plečten- dum, lufficiunt tamen ad eum torquendum; qualitas autemtor- mentorum eftarbitraria Judici, ju- xta qualitates, & compIexiones fortes , aut debiles perlonarum; quocirca quardam perlona: tor- queri non debent, ut impuberes, quamvisterreri, & virgis caftiga- ri poftint , item Senes decrepiti, quamquam etiarn hi terreri pot lint, oftendendo locum tormen- torum. Mulieres prargnantes ob periculum abortus, quorum tortu¬ ra differenda eft , doneč vires ex pueroerio confirmatac lint, vel ob privilegium, videlicet viri nobiles, feu ordinis equeftris, Dočlores, & Confiliarij Principom, eortimque liberi,quiomnesne leviter quide torqueri poflunt, pr^terquam in criminibus exceptis, ut haerelis, proditionis, Lsefe Majeftatis,vene- M m 3 fjcio- 27B Trafiatm XV. de Miniflm Juflitiae. ficiorum, & alijs quos recenfet Marchadus tom. 2. lik. 6. part. 2. trači. 5. doc um. 6 . &’ 7. 83. Modo dicat mihi V.D. ha- buit ne Judex fufficientia indicia ad eam torquendam ? P.Ita P.R. C. Tormentum, cuifuitexpo- fita, fuit ne valde atrox ? P. Fuit tam horrendum, ut igno- miniofiorem mortem ejus fuffe- rentite praeelegiffem. C. Eft comunis opinio Dočto- rum, teftejDiana part. 5. trači. f. rfjol. 7. non peccavc mortaliter Reum, quiob vitanda graviator- menta iibi faifum crimen imponit. Et alijs citatis addit jo. Sanchez in fele 3 .dijp. 0 f 6 . num. i6.quod adea- dem vitanda excufabitur quifpiam etiam a veniali labe, falfum fibi im- ponendo, licetob illius confedio- nem effet rriorte ple&endus: dinhoč cr ' men cum juramento iibi imponere poterit. Šf Kunc dicat mihi, poft tor- mentum nonne icerato interroga- rtmteam de dato refponib? quia tx prseiiimptione de violenta con- feffione Rei emifla in tormentis, noviter interrogatur de dieto, ut pateat, an liberč fateatur,quod an- iea per vim faflus fuerat. R Omnino P.R. iterati fui in ergo nec e im, phibolo- endaciu; [O. n. ateftfs falfum t amphi- iec men- :cabit. .Reus ob .im podit n criffl® :ores nt- 1 fuppoli e fenteB' tam oj iento® } non dt- um ju 1 } 1 m. 2$ 2f, W obflf* um ]p fquep e [' ■qu^ terrogatus de veritate primat con- fedionis. C>Et V. D. ratificavit fecunda dieta , confirmando im- po/idonem falficriminis? V- Ita P. R. C.Etfi V. D. in hac fpontanea tonfeffione denegaffet deličtum, ;(c |ata ne fuiffec tortura ? R Non eft dubiurn P. R. e ?es ita fanciunt. quia 5, P’ ,Qui ad evitanda tormenta n 1 cr '|Uen falso irnpofuit, non te- etur ic\ retračtare , quando pru- ^ n '. er judicat, fibi de novo infti- Roaa effe gravia tormenta, re- ^ etando dieta : ratio eft, quia non “netu: r cu m tanto incommodo vi- & alijs docet Bonacina tom. 2. dij}. 2. de reji. tjuajl. 4. ptmB. 10. n. 8. quod ex fupradičtis valde proba- bile puto. 85- At dicat mihi; habuit ne V. D. familiam, quat ob hujufmo- di faliam impofitionem poflet in- honorari ? P. Ita P. R. C. Quamquam verum fit, quod vita , & farna non fit digna tanto dolore; prout eft is, qui fuffertur in crudeli tormento; attamen cum Reus non fit Dominus farme _alie- nat; fi htec damnificatur per pro- priam impofitionem falfi criminis, dubitari poteft, utrum liceat dieta impofitio cum difpendio famceiui ftemmatis , & familia:; ad quod reipondeo cum Trullench [upr. n. 6 . Bonacina /oc, cit. & Leftio lih. 2. de jujl. cap. 11. duh, 7. num. 10. fi tormenta prteponderant alienae famte, non teneri pro hujus con- fervatione ea fufferre; & fiinfamia inde fecutura pratponderat tor¬ mentis , harc ad eam indemnem Servandam toleranda lunt : Jed tja&nam , audjo , trutina tormento- rum , & inf amid pondera dJUmabiiH fatius eftet, quod Reus, poftqua euafit e tormentis ( fi poilibiie fo- ret) famam laefam reftauraret, manifeftando fe non patraffe cri¬ men , fed illud patefeciffe ad eui- tanda tormenta, etii neque hoc modo 28o modo fuorum farna illcefa euadet; vel fi hoc non profit, adhibeat media efticacia pennes Judicem , ne tormentis eum exponat operS difčreti Confeffarij, qui efficaciter de veritate certiorem reddat Ju¬ dicem ; aut alia via, quse attentis circumftantijs prudentia fuggeret, ScPietas Divina in defenfionem in- nocentice dičtabit. 861 P. Me accufo paritet P. R. quod in alia denuntiatione contra me data, infamaverim teftem, obij- ciendo eidem fuum deličtum oc- cultum. C. .Erat ne verum ejufmodi de¬ ličtum ? P. Ita P. R. C. Obječtio hujus delicti fitit ne medium neceffarium ad propria defenfionem r P. Unicum, Sc neceffarium medium fuit ad meam juflam de¬ fenfionem.. C. Habuit ne V. D. animum infamandi teftem, vel folitm le defendendi dičto modo? P. Solummodo me defendere intendebam. C. Damnum ex hujufinodi re- velationefecuturum Keo, praepon- derabat ne illi, quod V. D. irnmi- rtebat, nifi hoc modo fe defendif- fet ? P. Non erat adeo notabile , ut poffet damnum mihiobventurum attingere. C. Non ličit Reo ob defenflo- jtli.2•> culras e fublifter ratio du cetimpc itquisfl defendai litione 4 quod ac deiidum jppellarc Mium cr mnatur £ lit appel torera, verum, 1 Ni dubitand pofle dici tur, den tu m, qui lit verum dioritate M® i ie ca fi 1 U 0& intet tur ' calu ‘ c JTientir ut probari non poffet. C. Ante Decretum PapV noc. XI.fatis probabile erat >

. a. de ;V- c jj ; , Tratfatm XV. de Aiiniftm Jifihič. nem fui honoris, & innocemii falflim crimen tefli imponere St contrarium damnatur ablnno. centio XI. inpropos.^Vauk* men Reus obycere tefli deličtum occultum verum, modo fitpr*. cifum medium ad fuam defenlio- nem , & abfque animo eunfc infamandi. nec damnum indetdS eventurum fit gravius imminen- te Reo; Sc quod teftis non vi,& coačtč, fed voluntarie teftimi tulerit: ita docui i. part, p, trači. io. mum. 165. Sc viden po- tefl in Villalobos tem. 2. trdi.i diffic. 6. per totam. 87. P. Sic paritet me accufo! R. quod a Judice vocatus adest men deličti, de quo fui accufei dixerim accufatoremmentiri. C. Erat ne verum, quod V.D. commiferit deličtum ? namli® 11 falfum, ličite potuit dicere,^ accufatormentitusfuerit. Sid J- gundez tam. 2. in Decalog. lili cap. 5 1. num. 17. P. Verum erat, rne conut / fe deličtum , de quo me accul- - vit. J C. Erat ne occultum del 1 ®!' P. Ita P. R, erat adeo occuPi ‘dunivia; n: Et ad '■‘/“aft. 3 n ' ttur , p ' c ar gum ion or< fe ,at > &n< Caput (mW ecufo?. adesi cufatiSi itiri. )d V,D. m ■e, (H iitm* ; accuB- delili >cculw> ap^f; lt,f deli ® 1 llarei ( ; ah"' M* VIL De Reo. 281 f ' tt }'Z,nm. 6 . plerique alii: Diffi- nerefalfum crimen : fubfumo ■, fed eum, cjui imponft fallum crimen, poteft Reus appellare mendacem, etiam poft Dccretum Innocentij XI. utdidum eft: ergo acculatori delidi occulti, quod probare ne« quit, (licet fitverum) poteft obji- ci, quod mentiatur, etiam poft De- cretum Innocentij XI. Secundurn probatur , quia du- plex eftmendacium; unum fpecu- lativum, alterum pradicum: fpe« culativum eft, quando verbaftint ccntraria conceptui mentali: pra¬ dicum eft, quando verba fiint con- traria voluntati diredte a reda ra - tione;ita docet Villalobos/a»2. 2. trati. II. diffic. 2,-p.Jub num. f. Et ego dixi 1. part.pr ax.tr ati. 8. cap .<$. num. 2,2,. pap. ji 1. & in hoc fenlii verificatur illud Omnis homo mtn- dax, Pfalmi 115. non quod omnis homo mentiatur ex eo, quod ver¬ ba ipfius non fint conformia men- ti, fed quia omnis homo pradice mentitur , quia omnis homo eft peceator, & ut tališ Ilia opera, & verba non conformat voluntati diredae a reda ratione: fed ficeft, qu6d accufansReum dealiquo de- ličfto occuko, licet vero, non con- formetluaopera, & verba volun- tati diredae a reda ratione: ergo ui acculat Reum de a!iquo deli- o occuko 5 licet vero, eft pradi¬ ce mendax: Minor probatur; quia reda ratiodidat; neminem accu- fandum effe ante Judicem de-de- N n lido cultas eft, an hsec dodrina poffit fubiiftere poft didum decretum: rado dubitandi eft j quia non li- cetimponerefalfum crimen alicui, utquisfuam juftitiam,& honorem defendat; ficuti conftatex Propo- fitione44. damnata : fed lic eft, quod accufatorem, qui depofuit delidum verum, licet occukum, appellare mendacem, lit eidem falfum crimen imponere: ergo da- mnatur aflertum, quod Reus poft lit appellare mendacem accufa¬ torem, denunciantem .deličtum verum, licet occukum. 88. Non obftante hac ratione dubitandi, probabile puto, Reum pode dicere Juciici, quod mentia tur, denuncians delidum occul- tum, quod probari nequit, licet lit verum: Primum probatur au- dioritate Glolfe in cap. cum dile- i ie calumniatoribm , ubl dicit; R&d fi denuncians non probat , intendit , calumniari prafumi- t,ir - calumniari autem ide m eft, l , c '^entiri; ut habet lex L. 48. ffi. ! politionib.crim. iib.j. hisverbis: ^mniari efiJaJffi crimina impone- | £ ' ^ additGlofla in c.p. Sipuem o-ficvidetur , epuid calum- f Ww » non probaverit : Modo ^ ar gumentor; is, qui accufat, J 10 ” t' r °hat, eft calumniator: at- jIP lllr |niatorefi.iUe,qui’mponit at Ul ^crimen : ergo is, qui accu- ’ ® n °n probat 3 dicitur impo- 282 Trači at m XV. de lido occulto (licčt aliks poffet ipfi manifeftari tanquamPatri; ut oc- cultč cum.corrigat; nontanquam Judici, adhoc,ut judicialiter pro- cedat contra Reum) ergo is, qui accufat Reum ante Judicem de aliquo delido occulto, non opera¬ tor conformiter voluntati diredte a reda ratione: ergo pradicč men- titur; ergo fas erit Reo dicere, quod mentiatur is , qui impofuit ipfi aliquod delidum verum, fed occultum , quod probari non po- terat. 89. Undeconftat folutio ratio- nis dubitandi fuprapofitse; quia Sua Sanditas folum damnatafier- tum, quod poflit irnponi falfum crimen alicui ad propriam jufti- tiam , & lamam tuendam : atqui dicendo accufatori imponenti de¬ lidum occultum , licet verum, quod mentiatur , non imponitur ipfi delidum falfum, fed verum, quia verum eft , quod pradicč mentiatur: ergo haec dodrina non opponitur Decreto condemnato- rioPaparlnnocentij XI. in propo- litione44. relata. Neque opponitur Propofitioni- busač. & 27. damnatis ab eodem Pontificc circa amphibologias; quia hoc verbum ^mentitur^ quod Reus imponit accufatori in dido cafu , eft ex Je aequivocum, potens fignificare , quod mentiatur vel fpeculatiuč, vel pradicč: ergo non erit amphibologia interna, oualis Aimijlm Jiiftitia. eft damnata, lčd fenfibilis, qu«noa eft tališ, juxta dida in ref lic, fi, Propofpart. 1 ,prax.ira 3 . 10. nm, 82. pag. 559, quare Reus habem intentionem dicendi, qu6ddenm. cians fuum delidum occultumve. rum, pradicč mentiatur, non® traveniet damnationi carumPrO’ pofitionum. Verum eft, quod fi ReuspolIIi fe indemnem 'fervare abfquein> pofitione mendacij, ad hoctei» tur; &ctiam fuppofita impoi- ne, tenetur id facere ablcjuera¬ mo eum infamandi, cum 11011» nibus circa teftimonium fupradi- dis in cafu pr&cedentinum .8f 90. P. P. R. me accufo, quod in aliqua occafione poft fententiaffl contra me latam ab inferioriTn- bunali, ad fuperius Tribunalu! appeilaverim. C. Jurenaturaliconcediturll!* appellatio, cum fit ei injuffi®''® ficredendobonafide hanc fibi odi ri, appellat, nonpeccat, mala fide faciat, cognita iu® 1 fententia: folummodo ad finen> c '' lationis, graviter peccat, &^ £l _ penfas ftatim damnandus eni 11 ' 1 r — - - -a* habet Textus Canonicus cap appellationibus , de appellatiof^* 6 . quia appellatio non fuit duda in defenfionem iniqn lta fed in refugium innocenti*) Glofla in ec cap. Non enim., , ut ejfet iniquitatit venta , P’ nam f C. runt r teftes ante hisfup data, rum c rus pr diodi P.b habuit Superii revocs C.'! tiam, nioner enim c fed innotentid prtfidiHV?' ^ velerr jufmoc tet, fi, ftntem M probat "ione i *quali: fuit. .C. 1 tiam!, itabilio Reum eum L tjumti Diana |usno« nk, $, O.nm, 1 denun- Itumve. loncon- jm Pto. .us pol fque im- >ct® ipofm- que a» mitatiO' fupral' .Sf. ),

a. P. P. R. accufome, majo- ri exeommunicatione obftri&um, in judidum citatum comparvifle. C. Fuit neexcommunicatus vi- tandus, auttoleratus. P. Vitandus. C. Potuiflet ne per Procurato- rem idoneum comparere, 8c fe de- fendere ? P. Procurator non deerat, aft non potui plene mihi fuadere, eum me pari efficacia defenfu- rum. C. Euidens eft, Sc decifum per •facros Canones, csp. intel/eximu. ds juclicijs , quod Reus pofiit, Sc debeac comparere in judicio, etia ur excommunicatus ,non tantum iu caufa Puce excommunicationis, verum etiam in quavis alia , five Criminali : ne vidcatur de Jua ma¬ li ti a commodum r spor tare : inquit Textus, Sc etiam Glofla ibi, num vero teneatur per fe , vel per Procuratorem refpondere , con- troverfia eft inter D. D. aliquifen- tiunt, debere refpondereper Pro¬ curatorem, 8c pro hac opinione Diana part. f.traB. 9, refol. 111. ci- Mimftm Juflitia. tat Hurtadum , Sc Auilam; Auilt tamen hoc non afierit abfoluti fed conditionarč , ut paulo pot patebit. Contrarium verius pii. tat idem Da na Uidem, addittt men , quod fi excommunicatiii pofiit obtinere abfolutionera at excommunicatione, omnino dt- centius effe, ut ante illam per fe non refpondeat. Pro fua fenten- tia citat Diana cap. cum inttrji exceptionibw , cap. uit. td. lit, Pa c: tamen tanti , Sc adeo periodi viri reor, non favere hatc capin fute opinioni; fiquidem in cap .(«* inter i folum conceditur Reo ((]« erat perfona nobilis) poteftas ts defendendi in ordine ad recufan- dum Judicem : PrsdiBo notiidf tima dffenjio in iudicio refervi !/«': & max'tm'e Judicis recufatio obftante excommunicatione ! f 1 irretitus erat. Neque ei favetMf- uit. vener abilem ds excepti« niM ' quia dumtaxat decernebatur peilationem excommunicati ® validam; eamque profequip°" e ' „ Quia nihil excommunicato J- „ peli are pfodeflet ; (i non p° :; ' „ appellationem fiiatn proRpr Ex quo conftat in nemine h 01il ' textuum concedi Reo eKCom 111 ^ nicato, quod pofiit per ft'P u refpondere, fed quod ps r P l0L ratorem fe defendere vale at ' ; . 93 - Quapropter nionem veram judico, juxta h R eus majori excommunic a . i irretitus curator« juod cc li iudici, ftulafti »murne „ Refpo „ ri pote „ judicio quod Re imicati Mm nc refponde 8t limit; unf p. 2, ferit, Re lpondere cum defi datur, r Rdelia ] perfefa< Ruando ® fui def Si ven fliunicati polita cit delium, tem coir ftip.fumi ce fttone ar >nuenti lium cui ln alioru 54. P fanam • ccž «me : tRtn tei m; Auilt abfoluti, Julo pot j erius pu. j addit tj. j minicam ionem ai 1 mino (!(• im per ft Lia fenten- i inUr,k . ed. lil, 0 perMa ixc capiu 'ncepM Reo (<]i »oteftas fs 1 recufan- nobia h' ■eferv0 1 fiitio 11 1 ® aonejf 1 i favetwf • ption i'*! Matura?' licati en« qui poti licato a:- ion pol'" profef' ne horiii 1 xcomo ,J ' r fe ipH ,er Pr° clh aleat. nam jxtaq^ ani< CaputVII. De Reo, 28? irretitus non per fe , fed per Pro- C. Erat ne pcena gravis , vel curatorem reipondere poteft: micis, & leuis ? quiarečtč poteft cuod conftat er cap. intellerimm , ]i iuiieijs , ubi dicitur:Quia po- (lulafti h nobis, utrfim excom- „ municatus in judicio ftare poflit ? „ Refpondemus , quod conveni- „ri poteft .* & debet per alium in „judicio refpondere : Verum eft, quodReus,five accufatusexcom- lnunicatus, fi Procuratorem ido- nem non haberet, per fe ipfnm refpondere poflet; & hic eft cafiis & limitatio, cum qua Auila de ««f p. 2. cap. 6 . dijj>. 7. dub. 2 . aft fetit, Reum poffe per fe ipfum re¬ fpondere in judicio ; quandoquide cumdefenfio jure natnrali conce- denuncians non obligatur ad pro- Procuratores, & Miniftrb n* bandum delidum ; bene vero ac- pradtando illico fidem accufat° rl ' cufator. Sex conditiones requirit q U i ira & indignationefčatens c() ' accufatio : prima, ut fiat in ferip- ra m eis comparet, fed gatur,c diminej ilti D01 S8.1 pam P. tim acci abeadei C. E fsntumi fctnim eamacc Hianžp; do, F P. N offenfan | ta D. Thom« 2 . 2 . q. d X ' in cor P- &’ i^eo (ait Do- ^ugelicus ) Ji crimen futritta,- & Statu Accujatom. tSj le , quod ver pat in detrimentum i %ei- publica , tenetar homo ad accufutio- nem. P. Non erat hujufmodi delidu commiffum. C. Erat ne tale, ut poffet pro- bari ? fecus enim non erat obliga- tio accufandi; ita D. Thom. ibid. Dummodo fujficienter pojjit probari t quod pertinet ad officium accufat.oris j In delido tamen hcerefis eft obli- gatio denunciandi eum , quem euidenter conftat effe hacreticum, quamvis probari non poffit; & contrarium damnatur ab Alexan- dro VIL in Propof f. cujus expli- eatio videri poteft in hoc libro, traB. 17. num. 52. P. Poterat fufficientcr probari delidum, cujus accufationem prte- termifi. C, Erat ne delidum in Dam¬ num alicujus innocentis ? quia fi effet tale , nec adeffet aliud me- dium defendendi innocentem, ni- fi accufando delinquentetn, tune effet objigatio hunc denunciandi: fic Trullench tom. 2. in Decalog. lib. g. cap. 2. duh. 2. num. 2.j P. Neque hujufmodi delidum erat. C. V. D. fortč ex officio tene¬ batur ad accufationem, velut Cu- ftos&c. quia, fi tales perfonse ex Officio obligatte ad accufationem, fecus faciant, peccant contra ju- ftitiam; de onere autem reftitu- tionis locutus fui 1. pari. Frax. traB. i 288 Tra fiat m XV. de Minifim Juftitia. traB . 7. fuper. 7. pracept. cap. f. part. 9. «»f». 1 p 4. er /ef. 271. P. Nullum ex his officijs ha- bui. C. Cujufinodi ergo fuit deli- čtum, cujus accufationem prteter- mifit ? P. P. R. erat Concubinatus. C. Erat ne publicus, & fcanda- lofus. P. Ita P. R. C. Erat ne edičtum , aut prae- eeptum cum cenfura promulgata ab aliquo Judice, aut Praelato ma- nifeftandi peccata puhlica? P. Omnino P. R. Epifcopus in vifitatione Dioecefis,fub pcena Ex- communicationis majoris prece¬ pit , ut manifeftarentur peccata Scandalofa. C. Tenebatur ergo V. D. in hoc cafu manifeftare hunc delin- quentem Prelato, aut per modum accufationis, vel li ad hoc non inclinabat, ne obligaretur adpro- bandum deli&um, faltem debuit hoc facere per modum denuncia- tionis judicialis, ad hoc, ut judex procederet ad poenam, & tanti mali remediu : Villalobos u&iftipr. diffic. 2 . nune. 4. &. mm. 10. quod cum neglexerit, inciditin excom- municationem latam abEpifcopo; quia vero peccatum erat publicu, & fcandaloftim, non erat facienda fraterna correčtio ante ejufdem denunciationem; ita D. Tho : 2 . 2 . qua.fi 33, art.j.incorp. „ Siqu r . dem fint puhlica (pecttu)^ „ eft tantum adhibendum ren*. „dium ei, qui peccavit,utmeliu „ fiat, fedetiam alijs, in quonts „ notitiam devenit, ut non Scan, „ dalizentur; & ideo talia peča „ llint puhlice arguenda, &c, < 59. Concludo breviter hocaf put, animadvertendo, quod Afloi allimiletur Acculatori; Adorau- tem dicitur ille, qui poftuk« ponit in juaicio; & poftulatriiti- tur Reus: adus vero fačbi abAtio- re excommunicato funt validip 1 fi Reus, aut Judex exceptiontir, excommunicationis ei obijciat:« fi eft vitandus, debet Judex ant recufare, licet Reus excomn®j cationem non obijciat: Auila." Cenf. part. 2. cap. 6 . dijf. 7.W*' Verum fi pretenderet efTe Aac: in caufa filae excommunicatW': vel probando le non efle excc' municatum, vel abfolutionem® ei impartiendam , debet adm - in judicium: videatur Marchuj* to m. 2. lih. 6 . part. f.traB. I * ii '"' per totam. C A P U T De Taxa (Upendiof^ pr o Alinifiris l{epni N 100. tu decurfii hujus TrsjK * diflervi aliquoties •: pendijs, que fecundum taxa gum Recompilationis, p°jA. ic debei nalium ; ijs, quac fes fanci hujus R jod dir tscipien nes. lor¬ de Judici Miriš afljgnatu pereRef nalium, rius C01 acedatt plicis fol lit applic ceperunt tera Cai cianti, n tia pars i 1. pto Noti tar ijs,Ac bus. l n l2 -prced ® obfep ftcedair toruin s Miniftro k‘ I.eo w Paro- 'atam fi ,'Oi.P! In coni n dla ac h «Siqrf. cau ) »j, um rent. , utmeliot n quona non S» Ha pečata i, Src. f cer hoccj' 1 [uodAik Aflotit- oftuktft ulatusdici- rtiahA&o- Cap. IX. de Taxaftipendiomm &c. 289 jf debent accipere MiniftriTribu- antiquitusdidacleges juftce fucriac, modo jalium ; & hoc capite loquar de ij S) qu£e circahoclegesNavarren- fesfanciunt, adhcc ut Confeflarij Jiujus Regni ea calleant pro ma- jori direčtione , & fecuritate in excipiendo eorundem Confeffio- nes. ioi. In lege t 6 . lih. 2. tit. ig. de Judicibus ponituv taxafadapro Miriš Juftitice anno 1675. & al%natur id , quod debent acci* pereReferentes RegiorumTribu- nalium, fcribte Aulici, & Secreta- rius Confilij j prtecipiendo- , ne ncedatur taxa Rib peena quadru- flicis folutionis , cujus medietas- litapplicanda petfome, k qua ac- ceperunt ultra permiflum, & al- Kra Camene , Filco, & Denun- ®nti,nimirum horum cujuister- ! ' a pars hujus medfetatis : In lih. 5 'u de Ohifpo s , habetur taxa ptoNotarijs Ecclefiafticis, Secre- ' ar 'j$>Aduocatis, & Procuratori- Us ' In lege 1 p. ejufdem libri tit. ,: 'prcecipitur Scribis Judicialibus, "tobfervent taxam, eamquenon ft ceitant \ fub peena viginti duca- !'! rum *qualiter diftribuendorum ."'titroi Fifco, & Denuncianti: in I , "''J- C °J- Uh. tit. 14. prcecipitur, ll 00 j l ^ ai ‘ochi, ctetericue Officiales aXai1 ' fervent. j n ' ° : ' H^difti Mini ftrijuftitia: taxa nu „ COn rci e ntia fervare tenentur t 3 atl miffa excufatione, quod 1 P 0l ' a fiat mutata, & quodlicet ceptioi® jbijdatii udex eor. comffl® : Auilai , 7. M i' efle Afto nicatifffib le excom- ione® f j et adw ftarcbfl U.k\ IX. Tracbi ies ta s« 01 : P' s n tamen non fint 5 quia id neutiquam habet locum in hoc Regno 5 cum lex Rt adeo moder¬ na,. tanquam condita anno 1679. a decem autem annis eius condi- tionis tempora non funt taliter mutata, ut propterea reputetur lex injufta, quce tam rede ejuftnodi fti- pendiataxavit. Neque lufficit dicere pnedidam Iegern efle poenalem, ut conftat ex num. 100. & a lege 16. lih. 2. tit. 1 g. ihid citata. quce ad quadruplu condemnat Miniftrum, exceden- tem taxam : probabile autem eft, leges poenalesnon obligare info- ro confcientia; .* Refpondeoenim, quod licet haec Iex exeapartequa eft poenalis, podit non obligare in conlcientia; obligat tamen ex ea qua taxavit, & limitavit ftipendiu debitum Iabori Miniftri ; quod ita concludo .• Nemo poteft in con- fcientia accipere pretium excedens valorem rei: fed fic eft,quodhctc lex moderna condita cum com- muni confenRi tam Venerabilis Senatus, & totum Regnum Judica- verit Iaborem Miniftrorum Ju Hi¬ tite , non promereri ffipendium majus ab e a de m taxato: ergo nul- lus Minifter Juftiti® poteft pro Rio labore accipere majus itipendium a legetaxato. 105. Nec valet excu(atio, quod litigantes gratvito dent exceftiim ftipendij, quia falRim eft dicere „ Oo gratui- TraRatm XV. de Aiiniftris Jiiftitia, r 290 gratuifam effe hujufmodi dona- tionem , fed bene (at coactarn : primo j quia Miniftri requo plus folcnt petere , (ecundd , quia ad iiiterrogationem partis de pretio debito pro aliqua expeditione,re- fpondent hoc ejus arbitrio remit- ti; quare mifer litigans, vel caufa gratificandi Miniftrum, vel proprij tiecoris, vel vitandj opinionis de propria inopia, & miferiaultra poC fe offert; proindeque nec a Mini- flro accipiendum: Poftremo;quia videt mukoties magis fiifcipi pat- rocinium, maiorem (lipem dantis, quiim majorem rationem haben- tis, ac citius expediri majori libera- litate pollentem: adeoqueauariti(i & (ocordia Miniftrorum eos co- gente , aequo plus dant, alioquin non daturi, (i femitce juftitise fe- ruarentur. 104. Taxa aliorum Regnorum non eft mihi nota, nec an tališ lex /it antiqua, & ob variationem temporum aliqua reformatione indigeat ; idcirco Confelfarius a Minifiro Pcenitente dehoccertior fiat, fuppono enim OmnesCuria- les debere habere notitiam ordi¬ narij taste, pro accipiendo jufto ftipendio, tam in foro interno, quam externo ; & quod interro- gati a Confefiario, Chriftiana in- genuitate hoc, & aiia, ad eorum falutem necefiaria manifeftabunt: fiquidem in hoc facro Tribunali Confcffioais non fave.t fcicntia Juriš peritia, (čci humilitas, devo- do, ingenvitas , & contritio; hic nihil pro/Lmt cavillationes lcgales, Fed veritas, compunciio,lacrymi, propolitum ver um generalnem# dationis. materia irregularitatis ex defeSu Imitatis incnrrunt Mii Ftri juftitite 5 Tefies, & Accufais- res in caufis fanguinis, in pr® denti bus hujusT ra&atus Capini® de ca non diflervi; fed ad hi® locum refervavi, ubi breviter av ea fpečtantia (equentibus phis difcutiam. §. h De Judicibus 105. Tudex fiveEcclefiafticud* J fecularis, ferens ienteni' in caufa fanguinis, pleftendotf 1 ’ te, aut mutilationeinernbror“® eft irregularis; conftat sxcf J Archiepijcopatum ds raptorii^d- fufcepimrts , de homkidio ; d” w <’' litteris de excefiim Prahi tor urit dem irregularitatem incurrit;^ for Judicis, ferens tentiam : ita cum Šoto, Vif* Ca m, & C A P U T X, De Jrregularitate , qm incurrunt eoopermtes in tiujt San^uinis Criminali^m, U' feparatim tračtarem Jel« jtrt. 7. nrobabi Afe/for mortis, oirrere tiireffef licNava alij:Nec nantes j obarurr M Sit irregulai torment debilitat piiead a Panormi m. 2c Judex, c muti!ati( non (it t municat bus »qut dri® a j li c^i l 105 ^ c j ftatur tn Cu 'o efft 'amen n bndens dan r as, devo- ritio : hic es legal«, .lacrvmat, :aliseraea X. , CjUM in mjs lih w n: feb itis,(]P runtMiii Accufffl' in prst- : Capitita 1 ad hunt reviter si' is paragr* US ifticus# s fente^ endoiti'*' reibroru« 1 ' SX C'; 1 j ribtufi' fr tif ra#t ‘- e f arricAJK* ntiodi af Vi* ’ A Cap. X. de hregularita , 0) & coinmuni, Auila A? cm/. prt, n. dijj. 8- 2- 1 • valete ptobabik tam en eft, judicem , & Mefforem, ferentes Ssntentiam mortis, aut mutilationis, non in- niiTcreirregubritatem, nifi feqna- itireffe&ifs, Sc executio Sententke: (icNavarrus cap. 27. num. 111. & alij:Neque irregulares funt, dam- nantes Reum ad triremes , licet obsrumnas brevi moriatur :Lean- derlSacram. part. f. traft.2.dijp. I. quajl. 1 §. Non eft pariter irregularis Judex, qui plečtit Reu tormento aut alia poena, per quam debilitatur aliquod membrum uft fluead amiffionem ufus, ita cura Panonnitano,& alijsNavarriis iiid. **«• 206. Eft tamen irregularis ]udex, damnans ad mortem, vel mutilationem , quamquam Reus non (it baptizatus, vel (it excom- jtiunicatus 5 & in mukis alijs cafi- , us > qui poffunt videri apud Lean- riJD1 a Sacram. [upr a a na ji. 3 . uf~ 1 ut d gnitji. 40 * mclttfive. . ^dvocatus in caufa criminali n contra Reum, fi hic ple- at urrnorte, aut mutilatione, (e- ^ to effečhi, e ft iiregularis; hanc r , en n °nincurrit Advocatusde- tem T cau ^ am rei, licet ad mor- 1 damnetur, nifi forte hoc ex 'te, quam mcurrunt &c 29 j fua negligencia, aut ignorantia fe- quatur : Villalobos injam. tone. 2. trati. 21. D/ffic. 27. num. 6. Et li¬ cet ad tuendam innocentiam Rei; fequeretur ptr accidens , (enteotia, mortis in Acculatorem, non pi?op- terea irregularis eftet Advocatus, Reum defendens , praeterquam ft Accufator, opera Advocati eonvi- aus de calumnia; damnaretur ad mortem : Sic Palaus part. 6. trači. 29. dijp. 6- punB. 1 y §. 3. num. 6. jrregularis pariter eft Advocatus, qui injuftč defendit Reum, 8c ob injuftarn ejus defenfionem iecuta eft mors, vel mutilatio Accufato- ris,turic enim ačtione fua injufta cenfetur caufa omnium malorum,. indc provenientium; confequen- ter etiam cenfetur reus in eguk- ritatis ex deličto, nifi hoc bona bi¬ de fecerit, credens accufationem fuifle injuftarn ; tune enim ratione bonte fidei, (icut ex'cti!atur a deli¬ čto , ita etiam videtur excufandus ab irregularitate: ita Bonacina tom. I. dijp. 7. de irregul. 4. punS. 3. nttm. f. 107. Quod diximus fn hoc pa- ragrapho de Advocato , dicendu eft pariter de Procuratore; cum de utrifque currat eadem paritas, Sc eadem ratio militet: ita Bona¬ cina [upr. num. 7. Incidit pariter in irregularitatem confilium dans judici ad ferendam Sententiam contra Reum, qui ejus confilio poena fanguinis, aut mortis plecti- Ooj tur: Tra & at m XV. de Miniftrh Jujlitht. tur: Confeflarius tamen eam non incurrit, renvens abfoivere Judit eem , nili ferat Sententiam mor- tis, fuppofita obligatione eam fe- rendi; necquandoReusobligatur ad fatendum deličlum, jure natu- ra!i revelandum, licet morte dig- num lit: videatur Palaus h c. cit.n. 7 . 8 -©” 9 - §. m. De Jccufatore , & De- n unči ant e. io§. A Ccufator,autDenuncians Ileum, fi exhinc contra hunc feratur Sententia Sariguinis ( nimirum mortis,autmutilationis alicujus membri) in irregularita- tem incidit: exci‘p. Clericis , neCleriti vel Mo n d c hi , &" cap. Sententiam, eod, tit. lin vero ex accufatione, aut denunciatione non lequatur mors, led ex alia caufa v. g, li de aliaua levi culpa acculavit Reum, Judex autem Jullitije terminos praiter- grediens, damneteundem ad mor- rem, aut mutilationem, non prop- terea accufator , aut denuncians eft irregularis; neque li poftquam acculavit Reum de crimine non tam gravi poena Digno, Riperve- niat alterum, ob quod morte, aut mutilatione plečtarur, quia id ac- culatori imputari non poflet, ita Layman tem. i. lib. 5. part. y.traB. J . sap. 7. j'eb num. 6 . §. Alittrvere ; Minus incurrit in irregularitatem Accufator , aut Denuncians, f proteftatur exprelle, fe non inten- dere poenam languinis contra it cufatum , quamvis alias de jut« poena fanguinis in tali cafu fitirro- ganda : conftat ex cap. PrM,ii fomicidio i n 6. ubi habetur: „ Pro- „ teftando cxprefse, quod vini- „ cteim, leu poenam fanguinis dm „ intendunt, imputari non debet: „ quamvis alias in tali cafu de/ure „ debeat poena fanguinis irrojiri; „ li Judex mortem illis inferatju- „ fhitia exigente : & additzAGlof- fa , id neque imputandura accufa- tori, aut denuncianti, (i Ju* 1 proprid ficvitia, jgnorantid,veloi aliam accidentariam caulam nio- veretur ad mortis, vel mutilano- nis Sententiam Reo inferendam ; Porro non requiritur, uthscpro- tellatio fiat fimul cura accufe® c ’ led lufficit, ut fiat, antequ®r dcx Sententiam ferat; Sferi®® probabile, non incurrere in irr! ‘ gularitatem , licet interne P 8 animum , quod Reus pl e * M pcend fanguinis, fi externdp r0 ' ftatur fuam intentionem ® v efle alienam : ita cum alij* part. 7. doc um. p. [ec. 2- j ' Notandum tamen, quod a® V Ut accufator praemiua p r0tc K ne excufetur ab irregularir* currenda, debeat elTe r,ego tll C propria caufa , in qua P r 2 e . te .j, c fatisfadionem ob lselionei 11 . ur in prop bonis; ob telit ip(i con pinqui, pertinei Parente Hurtadi lrntf. 2. JOJ. JR Reum ir « ipliu mors, a Udepon Vis pr a tufatori« cato; ne to Reui ptomere efiamli J to)aut ; P«na m toS, 2! tabileel non inči Mcis c coa& c, nfa Sa t ' a capit; to Coni 5«. Etn fJitientc laritatem tiaro, lonintei- :ontraac- is dej« ifu litim- , ir: „ Pril- lod vini- guinisnoa on detet: afu de/ure s irrojsri: infentjj- \kiliQl im accuii- , ud e*pj *><*£ tis confertationem, innocentbe defcn'ionem , vitiorum fen um, reritatis deciarationem, peccato- tum remedium , quibys effenis Filiorum perditormn feculi auda- cia,rebeilem (e Creatori oftendit, Icandalizando Mundam , mole- ilando Bonum , perturbando Ju- (lum, ac infernalem dilcordite Zi- zani.am inter virentes pacificorum jktas feminando, Etfii!li,qui ex officio ad confo- litlandam pacem, fervandam tequi- tatem, relegandum vitium , ad augendam virtutem obligantur; econtra fovendo iites, &tuendo injuftas dilfenfiones, Sc raneores caufant, juliiciam eliminant, veri¬ zem pervemmt, falfitatem, do- hnpmendstcium, St fraudem le- quuntur, injuftitiam a?quitatis co- ■®bus pingunt, iniquitatem ratio- n > s j& veritatis pallio velliunt, & cnntegunt; quae ftrages! quse per- tl| d)ationes ? quat mala ex hujuf- fnot ^i nox:jsexceflibus non infur- • qukm egregiS ea intellexit, ( l' u melcganter,& veridlcb ea pon- Crav ic Sanclus Cpprianus lih. 2. jAi.ad l)enal. Forum (ait San- ^firtaffe v!Je at ur immuncil~ "■ titam fieth , (3" plura Ulic , w&e»/M.T,ribunal vi- e ^urimmunitatisSacrarium, in ‘oluirunodo Sanctitas relplen- pp a 'd ji in illud mentis oculos >& diligenter fiečhs, non ‘ ^es amandas, led vitia dete- ' a videbisj & comperies. Profequitur Sančtus : „ Inter „ Leges ipfas delinquitur, inter ju- „ rapeccatur; innocentia, nec il~ „ lic, ubi defenditur, refervatur. „ Ste vit in vicem difcordantium ra- „ bies, &-inter togas, pace rupta, forum litibus mugit inlanum! Qure major roileria, auam quod leges, quai murus, Stantemurale pro tuenda virtute effe deberent, cum peccato fcedus ineant! Quod Jus a!ioquin rečtitudinis Miniftro- rum regula, obliquis, & irrecbis iliis negotiationibus interturbatum ap- pareat? St quod innocentia fulci- mento careat, cujuspatrotinio ni¬ ti valeat? homines furore amen« tes litigant,StpacisinterMiniftros rupto vinculo, odiorum, & paffio- num igneTribunalia ardent? Ad- dit Sanftus Cpprianus: „ Quis in- ter heec vero fubveniat? Patro- „ nus? led prtevaricatur, & decipit. „ JudexP fed fententiam vendit. „ Qui fedet crimen vindicaturus, „ admittit, & ut Ileusinnoeenspe- 3, reat,fit nocens Judex. Flagrant 3 , ubique delieta, St pallim multi- „ formi genere peccandi per im- „ probas mentes nocens virusope- „ ratur: Et quis tot malis obviam ibit ? ForteAdvocatus, qui patro- einatur? fed iplemetprtevaricatur, &addicipiendum leges adulterat! Fordtan Judex, fed quomodo id faciet, fijuftitiam vendit ! neque poterit tot malis mederi, qui affi- . dens Tribunali ad confervandam jufti- 2c )S Tratfdtm XV. de juftitiam, in foveam impietatis, & injuftitite prasceps ruit. Incer ro- gos vitiorum ardentes tota terra flagrat; bitumen peftiferum per virulentos noxiarum affečtionum canales effunditur; & in Miniftris faluberrima zeli aqua pro tanto igne temperando, virtutifque op- portuna theriaca pro. tanta conta- gie fananda, penitus deeft: „ Ini~ „ micus infimulat, ( concluA.it D. „ Cjprianus ) calumniator impu- „gnat, teftis infamat, utrobique „ graflatur, In mendacium crimi- „ num proftituta vocis venalisau- „ dacia ; cum interim nocentes, „ nec cum innocentibus pereunt: Hollis infeftus ftmulatione,& rabie affluens accufat, adverfarius calu- mnia, & fraude contečtus impu- gnat, teftisabfqueDE I, Sanctilll- mi Nominisreverentia teftimoniu ferens, infamias, &falfitates depo- nit: circumquaque, & undequa- que mendacium, &impietasfpar- guntur, audaciaelatis, &perverfis vocibus intumefcit; fontes mul • toties abfolvuntur , & infontes plečhmtur. 113. Idcirco V. D. muneraa li- tlgantibus accipere renuat: mer- cede h lege, & ratione taxata fit contenta : quia Minifter muneri- bus addičtus de fua falute fummo- pere periclitatur. Nec accipitumu- nna ( dicit D E U S, Exodi 23.8.) Qua etiam excacant prudenies , & jubvzrtunt vcrbajujlorum. Si pru- c Jičlum cupidir. >ienda 114. tir gM mttur. D. afiid gis feve parere l pendat, ffl(]uac Sdiiorti tas, & ji Uit o) Miniftrh Juftitia. dentes ,& jufti muneribus peno. tuntur, idem timeat V. D. ijfdeir, etiam qualitatibus praedita. Da. teram ad muneraextendere,id« eft, ac eandem ad inicjuiratempro- nam habere, juxta proloquium David P [a Im. 2 f. v. 10 . Jn tjurn t manibm miquitates funt, Aexttnn rumrepletaejl muneribut. Laqucii- non magis volucrem perftrinpt, quam beneficium, & domini reci- pientem iliaqueet: Ut aves ltpn, Ji: hominet auro capiuntur aitS.Gre- goriusNazianzenus?»/fK».M]- gnus ilieOratorDemofthenesik Athcnis contra Milelios perorare cogitabat , ab his per Nuntiom quantitas non mediocris auri d- dem mifla fuit, ob cujus fulgorffl coecutiens, contra eofdem p® - rare deftitit, ab improvifo faud morbo cruciari infimulnns; ip concordat cum dičto S.Peniča miani lib. 2. Epifi. Acceptitw in:n hm , Ji contra datorem ahfcl "J volumus , mox in orenojln^ 013112 Tr mollefcuni, locutionis neumendl**' Aitur ,lingua cjuadam puilornu 1 j i£, 1 fcentia prapeditur : intellečh®!ff| L „ ] ® n es neribus exca’catur; voluntas corrumpitur , lingua contra muneratores looui tepefcit, proinde nec Judex fua m ii’ a j tatem tueri ,• nec Advocatusf trutinarej nec Procurator ^ . n 101 nonp bilo erut na prarfi falfitates non pote c °rdis ab tl nd;m erit. d- tix refiftere; nec Secrcrarius vare Iegesj nec teftis verum tl ‘ monium ferre: nec Accul 2 [p ' 3 '"fleftenc “ c|| nand; «abitu r . ? Un erun- "“um p 0 J ud ‘cium un ^Alia« Cap. XI. Exbortatio ad Minifl ros Juftitia. 297 pm«. l.ijfdtir, a. D«. re,idem :empro- loquium 1 qmim »cttnts Laquen rftrinjjti mm red- es bftti, iitS.Grc- rtui.Ma- enesduir. pero® Nuntiiffl s auri e- fulgorffl erapci°; ifo fau® ns; : quod Petrih; e ni«w^ quib {P' jJlrov ‘‘ ;rum 19 lii& 'orisi r* edusn# jntasii |ci ontra i* »efcit; id inf catuf or in, i tarius^’ jithim manifeftare poterunt , fi cupidirate dueti ad prsedi&a reci- pienda propenfi fint. ' 114. Recogitet illa Dei verba; ItjUtpecciU rjuis ,per hac & tor- Ium. %. c lip. 11. quapropterV. D. affidens Tribun ali, ad aliudma- gis feverum, & incorruptum com- parere fe praeparet; mature per- pendat, fe perventurum ad horam, 'mijiiacoram Supremo vivorum, &mortuorum Judice profubeun- dojudicio fiftet: Ibi veritas,xqui- tiS) k (uflitia adinveniuntur : Ju- Uit urban ter ra. in aqu.it ate, dr* ftpttlos in ver it ate fua 5 pfalm. 9^. Iti nonproderunt fraudes, proni- hilo erunt ingenšof! difeurfus a va- na prafumptione excogitati: ibi tttates, crimina, excc(Tus celari pon poterunt, nec caufarn coram luftifiTmo, ac potentifiimo Judice, «in!is abfcondita penetrante, agi- r^ndsm cauillationibus invertere as erit ' Ibi injuftitiae, quae hu- mana Tribunalia impune pratte- nrrunt, patebunt, ac paffionem *" J} ,!e 1 cupiditate veritati, inter- h''° nes ad Miniftri conftantiam n e dendam, & virgam aequitatis 5 bandam praevalvifle manife- 'tur; Juftitite interim trutina &unl rUrn ’^ humanorum refpe- per fftdm. 42. &C. dicens: judica me D E US Nam propter tria , UUrtl pondere dejefta. ijf- Magnum vere nic ' c ] Utn ; Srhumanum critdiferi- ndvertit Cardinalis Pet- inter DEI ^Ali; acu s in meditationibus fu- „ qu£E his notantur verbis huma- „ num habeo fufpe&um judicium, „ ideoque ad divinum recurrere „ cumpuftus (um. Propter teftlum „ falfitatem, quia fep£ gens non „ (ančlateftiseft, propter judieum „ iniquitatem,quiafiepčhomoini- 5> quus Judex eft; propter Advo- „ catorum, & Procuratorum do- „ lofitatem, quia faepe homo dolo- „ fus Advocatus, vel Procurator ,, eft. Econtra vero in Divino Ju- „ dicioteftis erittua infallibilisve- „ ritas, judexerittuainobIiquabilis „ squitas. Advocatus , & Pro- „ curator erit tua impertnrbabilis „ pietas, mifericordia , bonitas , „ clementia, atque benignitas. Si in humano judieio teftes falfum teftimonium ferentes nocere po(- funt, non fic in Divino, in quo te¬ ftes veritate infallibili fulcientur, fiquidem idem teftis erit, & Ju- dex. Effo Ju m tejiis , & Judex. Hie- rem. 29. u. 24F. (i in terra Judex perverfus iniquam Sententiam fer- re prafumit; (upremus vero non nili juftilTimam operumt merito re- (pondentem feret. Nec jufto in- juftitia per diminutionem prarmij ipfi debiti, nec fcclefto injuria per Kternam damnationem ipfi intti- čtam fieri poterit. Si in Mundo Advocatus, & Procurator do!o,& aftutia manifeftas injuftitice , velut euidenti juftitite patrocinantur: in P p cadefti rečHtudine , ac zelo non aberrantes, »terno in cselis remunerabitur, TRACTATDJ XVI. De alijs ftatibus, &0f. ficijs particularibus, C A P U T I. De Ojficio, &Ji atu it lit um. ci. XVL de alijs jiaiibmparticulariki CEclefti Tribunali nullius caufe , dio terrse injuflitiam vindicap nifi jufla?,& legitimne defenfio,& patrocinium fulčipietur. Pietas, Bonitas, Clementia, &Benigni:as Domini pro ratione meritorum , & demeritorum omnibus patroci- nabitur. Demnm Accufator hic in fiuo munere delinquere potelt; fed illic ipfamet confcientiahomi- nem de patratis criminibus accu- fabit: Tejlimeniumnddmt? iUiscon* Jcievtia ipjbrum , & inter fe invicem tooitationiiui accufantibu* ad i{pm. 2 . «. 1 6. confcientia inquam perver- lum Minillrum de iniquis tergi- verfationibus, de irredo fine, ac peflimis in conclulicne caularum rnedijs adhibitis redarguet: omifi- fionem , & negligentiam,in diffe- rendo expeditionem miferi litigaiv tis, cum ejufdem gravamine, ac permulus damnis, tam fpirituali- m tv-ii»pv/t aiicztio nauefli. I bus, qukm temporalibus obijciet, cx : quia vero quamplures Ki & increpabit. tes nirniam libertatem Mu' 1 116. Podremo V. D. memine- gantes , non paucas comn^ rit fe fungi munere valde pericu- injuftitias, peculiares obIig at j® lofo; & quam plurimis ceterns Sa- hic ponam pro direčhone c»-. lutis naufragijs obnoxio: dumque rij, mili tu confeiliones excif“ •• id deferere non fuadeo , mea in- tereft hortari, ut cum cauteia, vigilantia , attentione illud exer- ceat ; in omnibus fuis operibus arčtifiimam rationem DE O red- dendam, ante oculos habere fara- gat, ad hanc fuas caufas dirigen- c!o, ac taliter fe gerendo, ut ante Divinum Tudicern comparerenon - i r • ~ --'It 11 , (j & luidera confciei tegem fidtis T ju cum de Vale t I( P. F. quaquan Um C. Fu Mus k estraneu bellare, de juftiti Rs militaris, ejufcjueeir tium, eft inter magista’ rifica, & utilia munera,o’ in temporalibus habeantRefpnl • \ 3 A' i. P. P. R. confiteor me mel dubitaffe, num juftum*”® bellum excitatum a Rege jus vexillis militabam. ^ ^ U T VAilllvI UHlUai/am* ■ C. Erat neipfc Vaflallus, &■'; ditus Regis pro quo mili" vm-uj tvezlo pi W quia Vaflallus poteft bell^,;, fuo Rege, modo ei non c “ d uivinum judicern comparerenon bellum effe injuftum , 1> C S, 1 crubefcat, qui fi fuse juftitice gl a- lativč dubitet de ejus j Uil!t »a. 2, P. P. milesvoi . C. Pt “hi efle “Htarius jendo jiu b Seju fendum *®matic Sineš Sandi "4 Va) e "‘ilio • £ , at >lque u Vili., P-Ee, d u i Chrifiu ;1 ° pni) r, TDJ ' 5 bus, atu I que exerc- lagishono- iunera,f icRefpuH jures ni i fibii* omnii®- bligatic®* Cap. L De Militibm. 299 m pra&ice poteft deponere C. Habuit ne anirnufri pugnan- di, five juftum, five in Jud um elfet confcientiam dubiarn , judicando, fegem bellum non gdlifte incon- liiltis Theologis, &,Dočtoribus , itacumVidoria, & alijs Gregorius de Valencia to m. 3. in 2. d]p. 5, jutift, 16.punti. 2. §. Sextocertum & dcfertaverim. C. Fuit ne traditum ipfi juftum ftipendium, fecus enim miles non tenecur militare, & poteft fugam capere, ficut quivis alius famulus, cui Dominus falarium non prae- bet. P. P. R. ftipendia a Rege exa- čtč habemus. C. NeceiTaria ne fuit ejus per- fona pro bello? quiafi fatisliquet, fuam ablentiamnon fore noxiam, nec peccaftet per fugam ; ita Vil- lalobos in [urn. tom. z. trači. 4. d/jfie. 11. n um. 4. Advertendum ramen, ut dixi, debere euidenter conftare, quodmilesnullum dam- nura inferat; quia fi hoc militum arbitrio, St opinioni relinquatur, propria utilitate dučli, femper di- cent, fe non eflenecefiarios, adeo- que bodic unus, cras alter , poft- cras alter aufugiet, & fic plures, cum boni puhlici detrimento. P. Non eftdubium , quin mea perfona fuerit neceflaria , ficut 8f aliorum ad bellum. C. Difceftit ne k Caftris, feu cxercitu ex jufta caufa, v. g- ob quid fimile, obtenta prius Ducii licentia ? P. Non difcclfi ob huiufraoi caufas, nec dičbo modo, fedfc tiu6. C. Miles judo ftipendio condu- čtus, caftra deferendo , gravit« peccat, cum onere reflituendiac- ceptum ftipendium; itacumcom- muni affirmat Marchadus trnu lih. G.part, tj. trači. I .doc,im, 2. & ratio eft, qnia Rex mul## fumptus facit in milite, (liftentan- do, & afportatido abfqueullaud- litate eo fine, ut fideliterinferviat, & pugnet : ergo fi id non adim- plet, fed fugit , graviter pečat cum onere reftitutionis. 5. P. Confiteor etiamPi' qu6dftationem k Duce mihidt- mandatom non fervaverim, ^ manifeftum meče vitre periciM ac in fecuriori loco me colM' run. C. Erat ne aliqua IpesViftoo* ineo bello? P. Non erat res delperata. C. Secutum ne fuit Danrn* aut vičforia fuit deperdita G c0 ' quod eandem ftationem non$ ; ' vaverit? P. Non P. R. quia illico fortior, Sc animofior me, ft 3 ® 11 * occupavit. C. Miles tenctur fervareH 3 ® nem k Duce fibi concreditamd r \ c u¥' a ita Ca! C krit. sft co adfit suidens mortis peric ptnma reparar pereftet 1. trud, quando Duce m ut obte; titulo it prtefere catvert li leten litate p *t quan proprio fructutr ram i k titudini« ficuti fe Palaus i , 4 -P- kvetrsal: /čfiedul: d UOS h “mimd ^'ab al >cud eu C. c ra reftji kofpiti : [um eo 0( pitia de m tr [onced, V 'Halol MlIS £ r bili, an , nt us Du« lujufnir , fedfij. io coni , graviterl :uend: ne- :um com- us (m,:, | >c,6.m x multos fuftentiii' e ul!a uc- •infervii, on adim- sr pečat hm Pl mihi i srim, el erieubrn, , olloa«- ;ViW ata. Damnunv ca exeoi non Iic6 altff f , ftatioofj ,r dP. iram, -iculi ,fl? ' iti Caput L De Militibm. 301 17. tl e recipiatdi&ecuniam, autduo 1 • • • cT* 1 ju Cafpenfis tem. 2. traft, f kril. /lij}'. 7. fečL I. n um. 21. & dl comnuinis ; alias obligatur rmnia damna inde- provenientia rtparare; pneterquam fi nulla fu- perefe fpes refiftendi: Palaus tom. Ur,« 7 . <0. jrj}. p. punB. num. 4. C|iiandoquidem tali pa£to k belli Duce miles condu&us cenfetur, utobtemperet, & le exponat pe¬ riodo in defenfionem boni publid pnrferendi bono particulari. Pec- catverd miles contra fortitudinc, lifetemerč, & abfque ulla necef- litate pcriculo vitas exponeret; «quando efl: probabilis fpes cum proprio, vel aliquorum damno , iructum copiofum efle confecutu- ru m j laudabile erit, 8c ačtusfor- budinisjfe mortis periculo tradi, jj cut > fecerunt viri fortifllmi, ita Palaus Uidem. . 4 * P- P. R. Confiteor, me pro jemali holpitio percepifie duas pdulas, ad id obtinendum apud u °s hofpites , ego vero apud “ n um dumtaxat hofpitatus fum , ' 2 '’ altero accepi pecuniam , ne "'d eum hofpitarer, .. ' .Gfaviter peccavi peccavit cum one- v ‘outuendi pecuniam fecundo "°'piti: peccaret quoquegraviter CUtr > codem onere , praderibens ^°lpitia, fi advertenter uni , & ei- tnilici Chirographa diverfa ^ncederet: Cafpenfis ubi [upra ’• alobos loc. cit. num. 8- cum u ‘ Us adfit tituius, ob quem miles 1 b 1 / hofpitia ei aflignentur , quando unum fufficit. f. P. fic pariter confiteor P. R. quod non fuerim contentus ali- mentis mihi prasftitis in hofpitijs, idcirco ab holpiubus aliquid plus extorfi. C. Nunquid non fubminiftra- runt hofpites neceflaria juxta eo- rum poffe. P. Ita P. R. C, Infolitis, ac indebitisextor- fionibus , & axačtionibus (olent milites gravare eos , apud quos hofpitantur j fubripientes , aut ab invitis extorquentes , prceter ea , quce ex conftitutione Principis dc- bent ijs fubminiftrari, quae fervitia vocare folent; ut funt lumen, ig- nis, le&us, paleoe, per quod non tantum graviter peccant,verume- tiam ad reftitutionem tenentur : Marchadus ubi [upr a num. 3. Pa¬ laus, & Cafpenfis loc. cit. Villalo- bos fupra num. 9. Diana part. C tra&. 4. rejo L 26. Nec excufantur , fi hofpites petentibus, autquan- doque etiam ultro ijs offerant pecuniam, aut fimilia, quia dona- tiones illac communiter non funt fpontanece, fed coačtas metu majo- ris mali, atque ita peceant acci- pientes, nifi conftet eas omninb libere fieri. 6-P.ConfiteoretiamP.R me in tranfitu per villas, & agros aliqua rufticis fubripuifle. P p 3 C. Fuit. 302 c f'račl. XVI. De ali j sfiati hm particularihm . C. Fuit nein extremanecefhta- te conftitutus? tune enim ličite poffunt necefiaria accipi, in gravi tamen hoc non licet, cum fit dam- natum , velut fcandalofum ab In- nocentioXI. in Propofitione 36. P. Nonfuiin extrema necelH- tate. C. induxit ne aliquem ex fuis comilitonibus ad furandum in his occafionibus ? P. P. R. abfque ulla indučtione omnes indifferenter fubripiebant. C. Quampluresinjuftitiasfolent committere milites , tranfeuntes per oppida;, & villas, atque adeo graviterpeccant, cum onere refli- tuendi omniaabfque caufa, &EEI timore fubrepta: Cafpenfis fupra, &eftcommunis: Verum quidem eft, non obligari ad compenlanda omnia gravamina quemvis rnili- tem, quando ad ea alios non indu- xitj fed folummodo partem luo furtorefpondentem. Alt Duces, & Prasfides militim, qui ex officio tenentur avertere ab hujulmodi damnis milites,ad omnium,qua; ex eorum confilio,autculpabiIiomifi- fione perpetrata funt, reftitutione obligantur. ita cum Navarro , & Leffio Cafpenfis tom. z. tra&. 18.de rejiit. dij}. I .fe&. 9. §. 3. n. 114. P. P. R. Non eft poffibilis raihl h ječ reftitutio, quia ex perfonis da- mnificatis aliquas non nofco, vel ece, quas nofco, valde diftanr. C. In hoc cafu pauperibus faci- enda eft reftitutio, vel per Mili« autBulias compofitionis. ut docui 1 part. Praxis trači. 7. cap. 2. nn, 20. pag. zn. quia ad impoffifcjf nemo tenetur : ergo cum lit ii, polHbile compenlare gravamina ijfdem perfonis gravatis, per elee- rnofynam, aut Bullas compolitio- nis latisfacere lat erit. Jdverte?2tia. Raviftimi lolent efie infuk; quos milites prsecipue novicorhit- tunt, putantes, quod aggregatio ad militiam fit ad vitam licentio- lam liber aditus. Furta, injuftitiV, damna ab ijs caufata, funt permu!- ta: turpitudines , & fenfualitates | apudhosfunt vulgares ; pkaur« j abhorrent a blafphemijs, jurarnen- tis, 8t execrationibus, a peftifais eorum faucibus prolatis; ter ve* nerando PEInoftri nomin einHf liter contempto : Duella parit« ; inter eos funtfrequentia; multo- > ties omittunt farnim , qu alll ; ;; fintin locis, ubi poftent idaudirc. In vigilijs, & jejunijs fiepž vefeun- tur carnibus, alijfque cibis vetins- In frequentandis Sacrainentis ne- gligentiftimi: quinimo muln re in Pafchate annuam Confel« 0 ^ & Communionem inflituunt: ! I ludo die nocluque confum 1111 '”' ordinarium ftipendium, & cl j non perfolvitur , furantur ae dendum; exhinc polica raeirte, perturbationes, rixtc, dll ‘ la, bi refult panis docui que . volo,; lites, f munic & cur; pcienc falutis conve: conftič randut cumol pietate cxercit C De P. taftilit um tan *ccepei C. I vertant. | J - Non P. R. fuit tempore pacis. Y j' Notum ne fuit Principi, quod defueript tot milites r ete- De Milhibm . 905 sim (I cumhac notitia ftipendium pro centum perlolvendis prarbuif- fet, videtur conlenfiffe in retentio- nem ftipendij, refpondentis immi- nuti.oni militum, P. P. R. Exifumo, quod Rex Co~ lutiones mittat juxta numerum militum , & fi putaret očtoginta dumtaxat effe milites, pro centum perlolvendis abfolute non mit- teret. C. Quamvis Duvallius apuc! Dianam part. 6. trači. 4. reje/, zr. §.Sednon ntiat, quod Dux, vel Čapitaneus tempore pacis paucio¬ res ha.bens milites, quam Rexedi- xerit, poftit percipere ftipendium excedens numerum militum,& fi- hi retinere corrdpondens immi- nutioni eorumdem; quia inquit Rex in iftud tačke confentit, videt quippe hoc, cum ordinarium lit, tacet: ide6que annuit, Diana ta- men hoc non approbat, fed bene contrarium, dicens, Capitaneum graviter in hoc peccare cum onere reftitutionis ftipendiorum, qux in proprios, & privatos ufus propter parvum illum militum numerum convertit: ita paritet docetPetrus de Navarra , Rodriquez, Molina, & alij, Bonacina tom. 2. dij}. 2. de rejlit.cp.ult.punft.ult §. i.num.zj. fiquidem nulius efttitulus,ob que Čapitaneus poftit fibi retinere hunc exceffum ftipendij: necRex fcit, eum pauciores habere miii- tes,quam ab ipfo conftitutumfue- go 4 T'tl. XVI. De alijsfiatibmparticularibm, Si autemCapitaneusnonha rit. bcret kRege libi debitas fblutiones, tune poflet in harum compenfatio- nem fibi retinere ftipendia militum inluaCenturia deficientium. 8. P. Me accufo pariter P. R. me folicitč non prteparafle ea, quae ad bellum necefiaria funt ex vo- luntate Principis , & debito mei officij. C. Neglexitne V. D. providere alimentum neceflarium militibus? peccat enim graviterDux,autMi- nifter Principis, cui ineumbit ne- ceffaria ad bellum parare, nifl fuo tempore id adimpleat. P. P.R. non defiierunt alimen- ta, ied non fuerunt adeo bona. C. Erant ne corrupta taliter,ut milites inde infirmarentur ? P. P. R. Hujufinodi fuerunt ali- qua etiam alimenta. C. Graviter peccantDuces, & Miniftri Principis , fi ob negligen- tiam, necefiaria ad bellum paran- tes,parent cibum, &potum,&cae- tera hujufinodi corrupta, ex qur- businfirmitas, aut mors militibus provenit, aliasque aerumnac fe- quuntur;jatque adeo tenentur ad compenfationem damnorum, tum quee indepafliis eft Princeps, tum qusepafii funt privati in vita, vel in bonis : fic Bonacina uM frprct y §.Addo. Peccant ffmiliter,fi nulla cogente necefiitate in locis palu- ftribus, & valde inlalubribuscaftra figant cum periculo morbij vel contagionis; vel fi afcfque necef. fitatis caufa tem ere exponant mi- lites certae internecioni, autvia periculo Diana loc.fr.pra cit. 9. P. Sic pariter me accufo R, quod ducendo feme! exercitm5, acceperim ab uno populo pecunii ad redimendam vexationem; ut videlicet non ad ipliim,fed ad alios adduceretur , quod etiam adira- plevi. C. Peccant mortaliter Duces, & tenentur ad reftitutionem,quan- do extorquent pecuniamapofu- lis, ut ea accepta exereitum alio transferant, hac enim rationevi- detur populus injuftč gravari:ita VillaloboszVz fr.m. tom. 2 . trdj' diffic. 21 . -aum. p. 10. P. P.R. accufo me,figna[- lemeum famulum in militemi & centurionem, illique fblitum&ju- flum minuifieftipendium. C. Erat ne idoneus famuto® peragendum ejufinodi munusiIt' cus enim peccafletV. D. idei®‘ ferendo, nontantum ob injufi® quce potuit fieri alijs veter«® exercitati«, & benemeritis bus, verum etiam ob detrini®™ quod Regi, aut Reipublics'^’ nere poteft ex inexperto M* ni ‘ 1 P. Valde expertus, &id°^ fuitmeus famuius, ad fubeun li, ‘ munus ipfi collatum. , C. Ceffit negratisV.D. fg' Ius portionem ftipendij fibi® j quia fuppofita hac voluncartf; ptim fuit in P. I ttllTilpt nreum obdani ei id tn C. D ctMuni pendiur minuan vent,p lionis j cibus d (juod ra »a m L 1 muli inf natio; c tialem ( Benefatf *bflinet. Alias Duces, ( Cl purn ir libi retin n °n (ub P ec Uniai veh ci 'atis m n 0vos it Sh6c bidiiis vi punderi; 'Hateria Cincat m. ue ncctt »nant mi- aut vij it. culo fl ercitiim, o pecunii nem; ut d ad alios im alk' :r Duces, em,quaD- n a pojo- itum aSo atione vi- ■avari: iti j. trdi' ie,(igi«j' litem, S tum&i“- [tnulus s £ unus.' 11 ' id eicon- injuriatt veteran« itis milič- trimen® icse im" 1 ' Mini^ 'i idont® beund^ D. 6®? ibidebi® icarin- Caput II. tratuita ricmatione nulla injufticia fuit in detentione. P. P.R.verč nefcio, an fponte, igratis id feeerit: fuit bene ro- tumipfi, quantum ftipendium an- ue>:um fuerit tali officio, quonon obftante nihil ultra imminucum ftipendium petijt: fuadeo etiam mihi, quod libenter accepiffet ,fi ei id tradidilfem. C.Ducesfignantes inmilites,& centuriones fuos famulos > ut fti¬ pendium a Principe fignatum im- minuant, Sc fibiillam partem refčr- vent,peccant cum onere reftitu- tionis, nificonftetipfosgratisDu- dbus donare : Bonacina [upra ; puod taro eft credendum, ait Dia¬ na ml r e/o/. 27. Nec ex filentio fa¬ buli inferenda eft voluntaria do- natio: quia ob metum reveren- tialcm erga fuum Dominum, & knefa&oremfacile a prtetenfione tbflinet. Alias fraudes folent exercere *j l >ces,Capitanei, & Miniftri Prfn- nipumin folutionibus militum, vel 'biretinendo aliquam partem, vel n ° n lubminiftrando fuo tempore P e euniam, panem, S: ali a alimert- ?’ yd dimiffis veteratiis, & exer- ^ atls ^ilitibus, in eorum locum pvos itiexpertos minore ftipen- |o?h6cauc fibi retento, ut fplen- . Ius y‘ V; mt,fubftituen(io. Magni ^ n iicris, 5 f Con peq U entix eft htec ^ ac graviflimoru damno- De Milktbm. Alias prolixitaces drča Duces, & Capitaneos folent difeutereDo- dores, quas curiofus Ledor vitie- repoteritin Marchado tam. 2. IH. 2. part. p. tra:l. i.ptrtotum. Caput UL De Obligatione , & Statu Medicorum. 11. "D P. R. dicomearn culpam, 'me cum fcrupulis vivere, ufrum fufticienti feientia pro meo oftido exercendo prscditus (im. C. V. D. non peregit curium ordinarium in hac arte faciendum prtevio examine Protomedici, ac praxi duorum annorum fub dire- dione alicujusMedid ? P. Ita P. R. more aliorum, inte- grumhunccurftim peregi. C. Si ergo V. D. fubijt examen, fuppono neceflaria teientia cam pollere ; & fi pofth^c negligens fuit in hujufmodi ftudio, necella- ria pariter fdet pro adimplendo fuo munere. P. P. R. Multotfes mfimulant noftram ignorantiam hujus ar tis examinatores, vel ob interventum efficacium mcdiorum, vel ratione alicujus obfequij, & etramob fpern, quod comitante pradica Theore- ticam,ad meliorem, &.uberiorem notitiam efleniias, & modi curan- di infirmos perventuri (imus* C. Medicus cum-carentiafcien- tiae fufficientis fungens fuo officio^ Q_q mor- 3 o 6 Trati. XV L De ali j, mortalitet peccat, & tenetur re- parare damna, quibus obnoxius fuksgrotus obejus ignorantiam: ita Sylvefter Ver h. Medtem y. i. i a. Dicat mihi, fuitneV. D. ftlpendio condučla in a!iquo pau- perculo Pago, aut iritra montes, ubinullus fuerit, ve! potuerit efle d o cti or, & expertior Medicus cu- rans ? quia in exiguis locis, in qui- bus nequit ftlpendio condaci Me¬ dicus idoneus, non peccat gravi- ter alius Medicus, etiam non ni- mium expertus, & dočlus, exer- censfuum ofticium.Marchadus in fum. tom. 2 . lili. 6.part, 8. tra&. j. doc. 2. nuni. 2 . P. AUj Medici magis periti, & idonei dabantur in loco. C. Occubuit ne a!iquis mgrotus ob fiiam imperitiam, & ignoran¬ tiam ? P. P. R. pro certo teneo uni rnortem intulifle, ob error.e curse. C. Habuit ne asgrotus Hmredes, qui ex ejus morte damnum pate- rentur. P. Non P. R. C. Graviter peccat Medicus ignorans, iuo officio fungens, lieGt infirmus convalelcat, quiahoceft per accidem , & jam le expofuit pe- riculo eum interficiendi ; & fi in- terficiat, tenetur refarcire darnnu Filijs , Parentibus, vel Conjugi exinde fecutum, nifi eum excufet carentia hseredum, aut aliquaalia ratio a me addučla i, part. 'sjlatibm partkulmhm. traB.j. cap.]. n. n.š-fctf.pti^ ex ignorantia Medicus eft eaula, quod infirmus, fi non moritur,iii fumat tamen fuam fubftantiami medicinis, vel diu aegrotet, exp& las, & lucrurn ex aliquo officioci P. N -ligati lans relarcire debet: nec abfoh, poteft Medicus ignorans, nifi di rat Officium, uftjtie dum necela j ria pro eo debite ežercendo fi comparet. 13, P. P.R. dico etiam mer culpam , de negligentia in vac: doftudiomes artis,. C. Quamquam Medicus lit« fua facukate dočftus, tenetur

pro applicando probabili ? nUirn > aut dubio ? quandoqui- 111 non licet Medico, omiflo me- ' C3 mento certo.applicare dubiu, ,ur probabile. • Nunquam prtetermifi medi- medicamentum dubiurn ad fa- ciendam esperientiam, utr um n Ž effet profuturum, vel nociturum? illicitum eft enim Medicis expe- rientiam faeere de medicamcntis, an fint falutaria, vel nociva, etiS in tEgrotis defperatis: fie Palaus part. 1. trači. 1. dijp. z. punSt. 9 .n. 3. cum Azorio, Corduba, Savro, & alijs. P. Neque dc Pharmacis hujufi- modi experimentum ftimpfi. C. Erat ne a?que dubiurn, an profutura, vel nocitura effet me¬ dicina? P. Ita P. R. C. Erat ne dubiurn, quod effet profutura, &r certum, quod non effet nocitura ? nam Medicus, quando nullum, aut probabile ex- ftat pharmacum , feu remedium, poteft applicare dubiurn , modb certo fciat, non nociturum, licet dubitet profuturum. P. Non erat certum , quod pharmacum non effet nociturum, led dubiurn, an effet nociturum, vel profuturum. C. Erat ne defperata falus in- firmi ? P. Judicavi infallibiliter eum moriturum , nifi illud pharmacu effet profuturum. C. Quando nuli a eft fpes de /a- lute infirmi, nec aliud remedium 2 adeft 3 o 8 T'raft. XVI. De alijs-ftatih m, part kuhribm. adeft prarter medicamentum , dc plicac caufam efficacem mortii quo £tque dubitatur, an (It profu- ergo non eft iicita tališ applicaiic. turam, ve! nociturum, aliqui Do- Confirmatur, quia ut fupra dir čtores opinantur, pofte Medicum mus, ideo oinnes Authores n: appiicare remedium dubium cum tali dubio : Ita docet cum Valen¬ ti a Thom. Sanchez in [um. tom. j. lik. i. cap. 9. mim 39. & rado eft, quia ex duobus malis minus eft eligendum : fed fic eft, quod in cafu defperatse falutis infirmi, minus malum fit exponere eum periculo accelerandte mortis , quam privare eum fpe recuperan- dae Salutis cum medicamento du¬ bio : ergo cum fit defperata falus infirmi, nec adfit remedium cer- tum , aut probabile , poterit ap- plicari remedium, licet fublit du¬ bium, an fit profuturum, vel no¬ citurum. Nihilominus Ccmmu- niilima Sententia, & probabilior negat: ita cum Angelo , Salas , Vafquez, plerifque alijs Paiaus uU [upr. n um. p. Hi proinde docent, non pofte ličite Medicum appiicare medica- rnentum, de quo dubius onmino eft , an fit profuturum vel nocitu¬ rum , etfi ciefpc rata fit falus infir¬ mi ; fcd neceflario requiri, vel quod certus fit non obfuturum , vel quod probabile fir profuturu: ratio eorum eft, quia applicans med’camentum, de ouo nullam probabilitatem habet efie profutu¬ rum, fed potius dubitat, an noci¬ turum fit; ouantum eft ex fe 3 ap- gant,Medicis licitum efie,ininS> mis defperatis medicameata ei periri, ouia perhancexperbfc manifefto periculo infirmumeJ ponunt ejus mortem acceleraifl fed idem prorfus eft in prsefentici l fu : ergo; adde : qui dubius d: nociturum, vel profuturum 1» dicamentum, non format juti de ejus nocurnento, vel utiiiat, fed harret fufpenfiis , ac proirs: proprie , & in rigore nefcit, t udle fit, an damnofum; e. cum applicat, applicat ati a- periendum; experientiarn auren facere de medicamentis, eft orat' no illicitum : ergo &c. 1 6- P. P. Ii. dicopariterffiffl culpam, quod alijs vicibusap?^ verim infirmis medicinas,

dP r# J rum C jrobd*’! am enr !l \/F\ Caput III. De Medicis. 309 profuturu, quia certiori modo, qui fibi vide> tur , infirmum curare tenetur : Atquirelinquendoprobabiliorem» non curat certiori, qui fibi vide- tur, modo; ergo &c. Oppofitum unum nociturum , aut _ h de altero conftarec , non efie uociturum, fed probabiliter pro- liiturum, hoc effet applicandum relicio eo, quod probabiiiter ef- fctnocitnrum, & probabiliter pro- futurum. Sic Cafpenfis tem. i. Ulil. 11. de confcient. drj]>, 5 .feil. 8* um, 62. P. Onmia medicamenta, qu-te in cafu poterant applicari, proba¬ biliter erant profutura, & m eo jo¬ didi) non nocitura. C. Ex his erant ne aliqua alijs probabiliora? P. Omnino P. R. C. Applicuit ne ea, quat pro- babiliora ipfi videbantur ? tenet cum Azorio, Aragonio , Sc alijs, Jo. Sanchez in jeleci. dij}. 44. mm. 56. quia operans cum opinione probabilr, rationabiliter operatur 5 tuni, quia durum gra- vamen effet Medicis haec obligatio examinandi continvo probabilita- tem opinionum: tum etiam, quia, cum probabilitas opinionum pen- deat a judicio hominum, & opinio, quam a!iquiprobabiliorem putant, alijs videatur minus probabilis ; fi daretur opinio communi Authoru P: Cum tot fint opiniones in judicio probabilior, tune benecre- Mftra facultate; medicamenta , do, Medicum fore obligatum ad |!®aiiqui Authores cenlent pro- eam fequendam, reličta eft , quas babiliora, alijs ea minus probabi- communiterreputaturminus pro- ' la 'jidentur. babilis. p- Atcamcn fecundum propriu 17. P. Sic pariter dico mcam 'nctame« nonne V. D. applicuit adpam P. R. quod fermč femper f ‘1 fibi probabiliora videban- ad pharmacopaeam unjus mei ami- ci miferim fchedulas medicamen- tornm. C. Infirmi erant ne obligati alijs Pharmacopolis ? quia in hoc ca(u y. D. feciffet ipfis injuftitiam,non mittendo fchedulas ad eorumdem tur? . ?• Non femper P. R. licet ego J‘“Carem ea probabiliora , fcivi 3 l‘os Authores minus pro- “abiliatenere. c^Dubkant Dociores, niimli- , 1 ^> co applicare medicinam J j -abilem, reličta probabiliori: pharmacop&as. ,, . P. Non erant obligati P. R., Sanchez [upr. mr,n. 41. fed quivis ad placitum poterat Medicum peccare contra fchedulas mittere, applicando medicini C. Et Pharmacopola, cuiV.D. ' ^btlem, reli&a probabiliori : cas mittebat, bona ne medieamem 04 J ta gio Trači. XVI. De al/j s ta miniftrabat ? P. Ita P. R. C. Graviter peccant Medici mittentes fchedulas ad pharmaco- pseas, in quibusdantur medicince, vel non bonte, adulteratce, aut imminutse a Pharmacopolis ; ac proinde Medicus non debet cuili- bet fidere quo ad ufum medica- mentorum, nifi certo Sciat effe virum bonte confcientiae, acinfua arte expertum : Marchadus ubi fupr. doc. 5. num. 3. Sin autern Pharmacopola , ad quern V. D. mittebat fchedulas, erat vir fidelis, ac bonis medicamentis provilus, non peccavit mittendo ad eum fchedulas ob reciprocam amicitia, & fcclufa alia obligatione infirmo- rum, modoV. D. fraudulenter non egerit, repnefentando, alios non haberebonamedicamenta, fedfo- lummodo (iium amicum, quod ta- men re ipfa non eflet verurn. 1 §. P. P. R. dico meam culpa, me aliquoties cum aliquo fcrupulo remanlifle , ob datarn licentiam comedendi carnes aliquibus infir- mis. C. Fuit ne fufficiens neceflitas pro hujufmodi difpenfatione im- pertienda? quia quemadmodum graviter peccat Medicus abfque caula dans licentiam vefcendicar- nibus,vel non jejunandi, nonau- diendi Miffam, aut non rccitandi D. Officium ; ita quoque licitž operatur* in his dilpenfando , po- flatibm^partkularibm, fita cansa non tantiim certa, ve- rum etiam probabili. P. P. R. ordinarie dedi ličen, tiam, praemiffo judicro practicode fufficienti neceftitate; una vice tantummodo dilpenfavi cumdu. bio de ejus fufficiehtia. C. Quandocaufadi{jien(kfe comeftione carnium eft dubia, Medicus nequit dare hujufmodi licentiam, quia in cafu dubioii:- ipenfatio pertinet ad Superioren: ita cum Azorio, Angelo, Roft, & Sy!veftro, Fagundez in4.p1- cept. Ecclef. Ud. 1. cnp. 9. nm.\ Alij Authores fentiunt, quodn hoc cafu poflTt difpenfare Me;- cus , quod intelligi debet, ait jo. Sanchez in ficleci. aijp. pi.nuin.p in fine, quando damnum,excib efurialibus proventurum dubin; tur , fore grave, & tale, to : ačlualiter adeflet, ab jifdemese faret; fi vero hujufmodi nocumefr tum futurum non eflet adeo no- tabile, & tale, ut fi de ^ cederet, non excufaret modi licentia impertienda , ho , c ^ n da: Multoties tamenin aimi Ullet in ^ rm i ^nt culpabiles atn au gendo, & amplificando De Medtcb. gn propriam imbeciiiitatem, quocir- ca Medicus fope te dirigens juxta dieta, & pratenfiones a?grotorum, nec habens indicia ad dignotcen- dam veritatem excutationis, fa- ciie eft, cjuod bona fide proce- dat, & quod tota culpa fit male informantis. P. P. Confeffarij igi- tur zelo Apoftoiico ferveantinhac materia, obijciendo Medicis pro¬ priam obiigationem; & hortando imbecilles ad tolerantiam 3 quando imbeciUitas non eft multiun mo- lefta. 20- P. P, R» Dico meam cul- pam , quod in curando praegnan- tem in periculo mortis conftitu- tam, applieuerim aliqua remedia, ex quibus tecutus eft abortus. C. Procuravit ne V. D. direčtž abortum ? quia hoc non licet, ut in q uit Letlius lih. 4. cap. 3. duh. 14. ful>. num. 96. in [ne. P. P. R. non procuravi direčte abortum , fed folummodo reme¬ dia ad ejus falutem neceffaria ad- miniftravi, quamvis ex ipfis perac- cidens , indirečte, & praeter inten- tionem tecutus fuerit abortus. C. Eratnefpes,quodinfanspof- fet ad Baptifinum pervenire? fup- pofitaenim probabili fpe, quodin- fans fit nafeiturus, ti ea remedia no applicentur, licet ex eorum omif- fione fecutura fit mors Matris,ne- quaquam debent applicari j cum vita tpiritualisinfantis prteferenda fit corporali Matris: ItaPetrus de Na- 5T2 Tra ti. XVL De alij s Ji ati bm particularibm, Navarra lib. 2. de rejlitut. cap .g. falutem Matris, quantumvisini num. 154. licbt Thoni. Sanchez rede fequeretur abortus. Tri lib.j.dc Matrim. d/Jp. 2 o. n urn. 1 lench fupra num. 4. & additS* arbitretur effe moraliter impollibt- chez cum Corduba tbid. nmx Ie,quod flante morcali infirmitate quod in hoc calu, in quo licetn Matris, infans vivus egrcdiatur: tri (iimcre hujtrfinodi retaeti r quiavitiatis hamoribus Matris, ex quibus infans alitur, e(t fermb mi- raculum, inquit, quod foetus non pereat. Anno tamen prteterito 1687. mihi conftat, natum fuilfe vivum infantem , ac baptizatum fuiffe ftante gravi infirmitate Ma- tris, qu;e etiam intra mediani ho- ram defunda eft. P. P.R. modica, aut nullalpes fuit, quod fcetus animatus nafci- turus cffet. C. Remedia h V. D. applicata tendebant ne magis ad falutem Matris, quam ad expulfionem foe- tus: quiafiatqučadutrumqueten- debant, non fuit lrcitum ea appli- care: ita Rodriquez, & alij, quos recenfet Truliench in Decalog. tom. 2. lib. 5. cap. 1. duh. 3. num. p. Vil- Ialobos tamen tom. 2. traB. 1 2. dtf- fc. 13 ,fub num.2. §. Š" dicit , con- trarium tenet, fultus ratione ad- duda a Sanchez , quod graviter stgrotante Matre raro, & miracu- losč fit vidurus infans. P. Remedia applicata potius, & principalius virtutem habuerunt fanandi Matrem, etfi haberent pa- ritervim ad enecandum infantem. C. Hoc fuppotito, fasfuitappli- care remedia, direde ordinata ad non fioKim pofiit Medicus applb re, led qu6dinterdum teneaturii facere; cum pofiit fuccurrsreii tx Matris, d modica fubfit IpeSj moriente de vita infantis. Neque huic obftatDecretutnl nocentijXI./w propofit. 34 ea Sua Sanditas tantum opinionem, fecundum quam lifr tum erat procurare abonira, - puella deprehenfa gravida occl retur,aut infamaretur; noftcrf tem cafus eft valde diverliis, loquimur demorte, qua: din«* fe co poteft accidere Matri, cujusre- medium tentatur mediantibusrfr medijs neceffarijs, etfi hxcpre¬ den s poffint cauiare abortuop nondamnatur in hac progo]. ff> 1 dixi i.part. L J rax. traB, 10. flJ 1 pag. 370. 21. P. P. R. dicopariternjtf culparn, quod alij infirmo ali? medicamenta habentia vim lendi materiam ordinatam^ 1 nerationem applicuerim._ C. Hujufmodi medicam^, erant ne ex fe ordinata ad $1 fionem dida: materfe ? 02111 hoc diredo influxu inferreturp^ curatio effufionis feminis: nam returpf i: qu ličite poteft Medicus prafcriberc medi¬ cinam, tendentem adexpullionem humoris vitiofi, quamvis acciden« taliter toquatur eftufio feminis non corrupti; quod probabile cenfet Trullench tom.z.inDecalog. lib. 6 . cap.ume. dub. 8. §. r. num. 14. ra- tioeft,quianefas non eft exercere aliquod opus licitum: v. g. exci- perecOnfeftiones: quamvisfequa- tur invofuntarto efFufio feminis, & feclufo periculo contonfus in de- le&ationem: ergo cum liceat pro- curare falutem corporis o.pciictr¬ do noxios humores, non eritpec- catum praefcribere, aut fumere potiones,aut medicinas d i reči e ad corundem expulfionem ordinatas, auamvis indirečie toq.uatur pollu- tio inveluntaria, prmcifo femper peri-cukftoonfentiendi in dclečla- tionera veneream. 22. P. P. R. dico meain culpam, aliquo ferupulo me angi ob infir- murn, abfque perceptione Sacra- mentorum defun&um. C. Tenentur Medici admoilere infirmum ut Sacramentis fe mu- niat, conftat cx cap. cum in fr mit as de p fed ad libitum barbiton- *°tum. Si V.D.hocintermifidet die¬ bus feftis, magnum ne Iucr um per- didiflet? P. Sine dubio P. R. plures re- gales amififlem, nifi diebus feftis barbam totondifiem. C. Hoc luppofito bene potuit Seri in lent-entia Balfei Veri. leji um 2. num. 4, quod probabile cenfet Marchadus to m. 2. IH. 6. part. g. traB. z. do c um, 3. num. 4. oppofi- tum tamen docent Reginaldus, & ali j, ibi citati. 2-8. P. P. R. eonfiteor pariter, quod nulia fuffraganteeaula,prie- terquam ordinario meo exercitio, non jejunaverim a!iquibusj diebus prteceptis. C. Etli Fagundez in 4 praccpt. Eccles. IH. 1. cap. §. num. \ 6. in fne, excufet k jejunio Barbitonfo- res ob laborem annexum eorum officio, intuitu illius Conceffionis Eugenij Qtiarti, eximentis a jeju¬ nio indifferenter Omnes officiales corporaliter laborantes in Repub- lica;eft tamen damnata ab Alexan- dro VIL in propoiitionc 30. Sen- tentia do.cens, efie excufatos ab obligatione jejunij abfolutč ejuf- modi officiales : Idcirco docetBo- načina, Stcommunisapud Dianam part. 1. traB. 9. refol. 8- Barbiton- Eores obligari ad jejunium, quod abfolute tenendum eft, nifi mul - titudo infirmorum eos exculet , aut exercitatio nimiurn in felabo- riofa, vel relpečlu perfonte , fit tališ, ut reddat impoffibile jeju- jiium, R r 3 CA- k ji S Traft. XVI. De alijsflatibm partkularibm. T-T ^ C A P U T V. De Officio, & Ji atu ?bar- macopoUrum . 23. ^penetur Pharmacopola jux- -*■ ta dičta de Medico, ScChi- mento pollit aliauid finiftrumco- gitari, nefas non erit illa vendere; magna tamen cautela adhibendj eft in hac materia, quandoqui. dem ingentia mala orta fuere es facilitate Pharmacopclarum in vendendo lolimatum , aliofque pulveres abfque advertentia ail emptores. 51. P. Me accufo pariter P. rurgo fcire neceflaria ad fuam ar- tem, percipere fčhedulas Medico- rum, fuis temporibus aquis diftil- landisincumbere,componereme- __ dicinas; nec poteft potiones dare, aliquod pharmacum abfque fche- quce habeant influxum ad caufan- duJa Medici prtebuifie dum abortum, nifi in cafibus, in C>. Erant ne phannaca radica quibus licet Mediciseafdemappli- lia , aut levia v. g. Sarapium Re. čare. ' *. jo. P. P. 11 . accufo me, uni Perfonas folimati pulverem vene- nofum vendidifle. C. Vendidit ne eum, cogitan- do, quod aliquam perfonam ve- neno inficere vellet ? P. Cum hac cogitatione ejufi- modi pulverem non vendidL C. Cogitabat ne V. D. quod O > ^ ~ **“»*■ **iwaji j mu uwuti - hcec perfonamala intentione eum proficua, & tempore opportunoj peteretj ^ ^ ^ attamen, ii medicina fit leviš, & gium, aut aureum,vel aliahujuf- modi? P. P R. Quidquid praebui, fuit leve, Sc ordinarium, nec potens damnificare. C. Non licet Pharmacopol* abfquefchedaMedici prarbereme- dicinas radicales, quia hte notabi- liter alterant, 8c poffunt intcrfice- re infirmum, nifi’detur congrva,- R.qui bendi« nem A C. {delite P. 1 mini n C. 1 bonicai quia fi certo c W — } U XUVUtVUlM U k *" ' ’ P. P. R. petij t pulverem di- ex communibus, modo Pharnu* cens, velle eo uti ad interficienda copola nofcat conftitutionempfr 1 _ o. j_ r • r * r > . r —-«ik quaedam peftifera 3 Sc damnofa ani- fontc, Sc potionem non nociturafli maha m propm do m o. illicitum non erit earn abfqueMe C. Non licet Pharmacopok dici fčheda applicare; Quamvisin vendere folimatum, nec aliamrem foro externo podit puniri in Vl :' venenofam, cum notitia, autfuii- tatione Protomedici, fi conftabit d a t a p r k fu mp t i o n c, q u 6 d e a e m a n - Pharmacopolam tales potione' tur addamnificandumproximum; abfque fcheda praebuifTe : vl: . : fed fi emantur ob aliquem bonum Marchadum tom. z. lw. 6 .p‘ ,r! ' Sj ' finem , Sc emptor nonfitfufpečbus* trati. 20. docum. 2, num.\* nec tališ 5 quod de eo cum funda- non ea Kt p; dederit P. F fuit, r prtefcri C. ( topola; oddaš, P^fcrij non ha necfol, , turu on ‘le obvi dllS Hi ( quod e •ut Puhlica Grandi nor daru m •'•ndun feibic c 'Pfis t a; fl on d r ti. trumco- vendere; dhibenda andoqii fuere es arum in aliofipie :cnda ail ter P. I ]ue fche- a radira* )ium Re* :bui, fuit c potens bere me* e notabi- nterfe* rongrva, jortuno; ievis,& Pharma- nemptf* crturam: 'čjueMe amvisi° i in vilj' :onftal ,|t 5 otionf ? : ; ,ptrt& Cip. V. De ojjieio , & 1 J!atu Pbarmacopolar. 319 p. P. Sic .panter me accufoP. feiunt, vel praefumunt non folu- turos, vel fieasdederunt, poffunt J. R.. quod non fuerim fidelisin pr* sendis medicinis juxta ordinatio- nem Medici. C. Qua de caufa in hoc V. D. fidelirer non fe geilit ? P. P. R. quiaquodjuftumcrat, mihi non foivebatur. C. Dedit ne V. D. rem3equalis bonicatis rei praelcripta: a Medico? quia !i fuit cequalis bonitatis, & certo eundem effeSum habitura, non eam darnnarem culpsegravis, licet praefcriptam k Medico non dederit. P. P. R. quod dedi , bonum fuit, non tamen sque bonumac pnderiptum in (chedula. C. Graviter peccant Pharma- copolae, vendentes medicinas pu- tr 'das, ant infruduofes, vel non pr$fcriptas a Medicis, fed alias , habcntes eandem virtutem ; Ate folum peccant contr.a Chari- rate!T >, ledetiam contrajultitiam onere reparandi damna exin- 1 c obvenientia in dr m o ; Marcha- ' us dy. nam. 5. nec valet dicere, 1 ll °d eas non fatis folvant,quia w (imr ftipeadio condudi a Re- j toiica cum obligatione fubmini- r ? nc *i medicarnenta toti viciniae; , e ‘ n °nfunt condudi? fi primum, J; ui unr eft , eos obligari ad pra¬ protim, quidquid Medicus pra- ^Rtob ftipendium a Republica jp tax atum : fi fecundum > vel ,J!1 dent medicinas jis , quos ex juftitia exigere jultum pretium: ergo in largiendo medicinas adul- teratas non fuffragatureisexcula- t‘10, quod non plenč folvantur, De obligatione Pharmacopola- rum inlerviendi ex charitate pau- peribus , idein dicendum , quod lupra diximus fuper hoc idem pundum de Medicis , & Chirur- gis. Multum intereft , quod Phar- macopola fit vir redus, ac timens Deum, cum ab eo vita, autmors hominum pendeat, quocirca P. P. CordcHarij ad propriam obliga - tionern adimplendamferio eosad- hortentur ; fopiffime enim folent mel immilcere ferapijs , alioquin cum zaccharo componendis , ac fimiles medicinas cum non levi Reipublics prajudicio ; quod eft valde ponderandum. C A P U T VI. Determinatmies Le pum Navttrrenjium c ir c a Medico s, Chi- r ur gos , ac Plarmacopolat. 33. 7M lil>. 2. Recompilationis tit. 16. leg-. 3. decernitur, ne Medici ad curam admittantur ,nifi perado artium curriculo per qua- driennium arti medicime vacave- rint, & per aliud triennium pra- dicam ab experto, & dodo Me¬ dico didicerint. Lex 2. ejufd. tit. §. 1. & 2. taxateorum ftipendiu, i. V-° T ra $• XVV. de dhjsftatibmparticularibrn. & §. 3. fancit, ut Medici Pampe- lonenfes gratis vifitent Nofbco- miurn, & § 4. ut pro ratione fche- duls taxent pretium pradcriptaru medicinarum. 34. In te ge. 4. ejuflem tit. 6f. >prcecipitur, ne quis poflit admitti tanquam Chirurgus, velPharma- copola ante vigefimum quintum tetatis annum ; praeterea quo ad Chirurgum fancitur, ut per qua- driennium inferviverit in officina Čapu t VJ{, De Officio , & JI atu Met, catorum. 3f. UMptiones , & venditioim fpedant ad Mercator«: de his trači o in j. part. gin. traB. y. fuptr. 7. pracept. up, j, part. 3. n um. io£>. pag. 249. (k mutuo, & Ufura p ari ter ago,ni part. 2. n mn. 99. pag. 246. &dc ^liutr contradibus condudronis,&loo dabint BMtUl jiiia qi /aatur Me, a iredij, < »m res P. P. rum no tium. C-Ji nimetta tore Me fub diredione Magiffri, & poftqua tionis Mii. part. 1. num. 5.4, m, per trienium Theoreticse fu* fa- 244. & traB. 10. num. 1 fjj cultatisin llniveriitate approbata f e? . pag. 370. habetur exp!ica:. : o &'transfl incubuerit, eodem triennio pra- trfum propoiitionum de contra. 'endis, ; diete ftuduerit. Quo ad Phar- dibus damnatarum a Papa Inna- bN.P. macopolam decernitur, ut lingua ce ntio XI. Quo ad hanc poftrert totl.tr latinam calleat, & per quinquen- materiam etiam Alexander Vil P r *terea nium ab aIiquo approbato Phar- in propofitione 42. damnat affer- macopola pradicam apprehende- t um , quod mutuanti Rdtumlir v endere rit, ac poftmodum examen fubeat, aliquid ultra fbrtem exigere, li h ' atls > ita habilitate, ac moribus bene per- obligetadnonrepetendamTorten . ufcjueadcertumtempus. Vido- _ Dernum in lege C.tit. perexten- tur exp!icatio huius propofitionis Piern. fum habetur taxa prerij accipiendi m traB. r 7. , rcat oi pro Pharmacis fimplicibus, radicr- 36. p. p. R. dico meamcuj- “»mert bus, aromatibus ; gummis, her- pam, quod aliquas merces vendT inler Lis, floribus, leminibus, 8cfrudi- derim fupra earum pretium. ' r; mdo bus, fuccis condenfatis, acquis, C. Vendidit ne eas V.D.u^ m . erc «: ferapijs &c. & in lege prtecipitur, fupremum, & rigoroliim prerij 1111 ' ^ Vat aiu ne foiu ionem praetenderepofiTnt, etenim cum res habeant pretL' ::: °natis nifi ob medicinas, quarum fche- infimum, medium, & fupremf- '°ne fi dulas ab rnfirmis habuerint. Hcec ha?cque fint juda pretia, qu°' 1 " “ voivi adnotareadhoc, ut Confef- eorum res vendi poflunt. Lar hi s fciat rnodum fe gerendi cum p. Ultra fupremum rerumP r{ ' hujulmodi viris , ac cum jis, qui tium eas vendidi. .. . eos conduceie volunt, (i conliliu C. Hujufinodi mercium < llir petent. ta#® Po: IP^uin A If6 T W. VII, «/Vfa* inditione rcaiores: Mtf. pit 't- «/• I' . 249. (It ago ,M 46. &de is, & loca- 54 'W 1,-7. ff ’Xplicado e contft tpa Inno- poftretrii ider Vil nat afler- idtumft ere, li It m forteni Videt- politionis eam cut- es ventil' um. .D.* 1 preriniti : pretiu® jremumj , quo«»' rump^ riti** ta#® Cap. VIL Dcofficio , Mtatumalege juftum preti um; aiia quanoo rei pretium eft a lege iffltum, tale pretium eft indivifi- bile, aWque latitudine fupremi, medij, &infimi, adeoque juxtata- iam res vendenda eft. P. P.R. Rerum amevendita- rtm non fuit a lege taxatum pre¬ tium, C. Juftum pretium rerum ven- dibiiiutn non tarvtum metiendum eftabintrinfeco earum valore, ve¬ nim etiam ab extrinfeco, nempe la- loreMercatoris, in ijs afportandis, itransferendis, vedtigalibus fol- vendis, Sc. 4. feli. 1 f. num. 88- po tat cum Rebel- lo, 6; Turriano in hoc calu delin- qui contra juftitiam cum obliga- tione reftitutionis; contrarium te- netcumalijs Bonacina/o»z. z. Jijp. 3 de centrali. y. 2 .p. de vendendis mercibus fummo pretio, non operantur contra jufti¬ tiam , & confequenter ad reftitu- tionem non obligantur : Nihiio- minus primam fententiam preba- biliorem cenfeo , quia libertas in hominibus emendi res medio,& infimo pretio, eft ptetio atftim^bi.- lis: (ed ftceft, qucdinmonoDo!io, & conventione Mercatorum i vendendis rebus dumtaXatfumn» pretio, priventur hominesfe te emendi eas medio, & infa pretio : ergo in hoc monopoli privant eos re pretio ceftimabili: fubfutno, atqui eft contra julliti« pri vare homines re pretio dim bili: ergo in hoc cafu peccantMer- catores contra juftitiam cum one¬ re reftitutionis. Veruin in ordine ad V. D. pri- babilius puto,quodcum noncoit fpiraverit cum his mercatorita. potuerit vendere merces preš, de quo ipfi convenerant: SicRe- ginaldus, & aiij apud Dianam/« i. trači. g. rejci. 2 i. ratio eft,(JJ- V. D. vendidit eo pretio, quodei commune, fed pretium coitude juftum eft, etiamfi lit auchim; fraudes aliorum: ergo V. D.ve' didit jufto pretio, & aliundeO habuit partem in pri vando peri® nopolium homines libertate- - rectč potuit quo ad pretium^ conformare šjs, qui exercucta- monopolium. 40. Daturaiiafpecics mon&ft tam in einptione, quam in tione non excedatur pretij, nec ulla adfit fraus, 3U ^ lus; probabiliter puto > Ct contra jul rolium: I 41.P.I cuodadfa merces, ji verim, nr reipfa oft C.Jura laendo de tatis expei fcuvečtiga P, Omr C. Pote! dacio uti non (it int teritatem: adlimatur : ifS.io.fi, r- p. F r >bus fol JMante 1 pb antec ° r poftm Mr dare Mcipatar v. »nopolio, srnin 4 ItflMl sjliberti 5 c infim onopolij ftimabii: juftitia o seftimj, :antMtr- :um on& f.D.pa non cm ratoribui, :s preš, : Sic Rfr iam [M eft,f :oroiW" čJurap« r. D.vst jnde r* o perm! ate.-erp ircuer^ monopf ;niuot* jne a!® ocuseJ» in ven* uitasr is, 5 ' iutf flO” Cap. VIL De officio, &'fiatu Alercatomm. 323 tontra juftitiam hujufmodi mono- tur lana: inlia juftum earum pre- rolium: fic Cafpenfisj«/r. n. 92. tium, effet contračlus injuftus, ita 41. P. P. R* dico meam culpam, cuodadfacilius vendgndas a!iquas rrerces, Jufo tamen pretio, jura- vcrim, mihi conftitilie decem , & reipfa o&o tantum confliterant. C. Juravit ne hoc V.D. fubintel- lijcndo decem ccnftitiffe compu- titis expenfis vefturae, portorijs, ftuvečfigalibus, periculis ? F, Omnino P.R. C.PoteftMercator abfque men- dacio uti amphibologia ( modo »on lit interna ) ad occultandam veritatem; &jurare decem cen¬ ile, quod oclo conftitit,com- [utatis expenfis, portorijs, pericu- K cum quibus merces decem sftimatur r ita docui I. par s prax. l'Aio.[ufr. ?ium. 87. pctg. 361. 4- P.P.R.dico meam culpam, ctiiid aliqua infra infimum pre- ^ntemerim, ob pecuniam diu an- ddpate datam. C. Eftcontradus valde ufurc- te P tu s is, quo datur anticipata Kcuniain emptione aliquarum re- prsfertim lante; quod fit mo- ®Equenti: Mercator cupit im- ••tndere pecunias in emptione Ia- b conventionem facit cum Pa- ■ 1 ibus folvendi protinus tot pon- 1 r, ' au ® ofto , vel decem menfi- |. J S antequam colligatur, & Pa- ‘ 1 ’ P°ftmodum fuo tempore te- -l lr ^are lanam : fi prtecise ob ICl Patam folutionem emeren- Villalobos Jupra dtffic.j. num. 12. Poteft tamen cohoneftari cum ali- qua ex rationibus mox dicendis. 4J. Dicat mihi fuit ne pertcu- lum fortis, feu fute pecunias, ant nonobtitiendi deinde lanas? nam ob hujufmodi periculum poterat tanti minoris emere, quanti sefli- mabatur periculum, P. Modicum , aut nullum fuit ejufmodipericulum, quia cumvi- ris fidelibus fuit fačtus contračlus, C. Ob anticipatam pecuniam ceffat ne aliquod lucrum V.D? etenim etiam lucrum ceffans eft pretio aeflimabile, & juftus titu- !us vendendi cariori, & emendi minori pretio. P. Nullum lucrum exinc!e mihi ceflavit, cum aliam paratam pecu¬ niam habuerim, in meis negotijs impenclendam. C. Dabantur ne muki, qui ven- derent lanas, aut merces, anticipa¬ tam folutionem recipiendo^ P. Ita P, R. C. Et erant pariter multi, qui anticipata fblutione merces eme- rent ? P. NonP. R. quinrmo paucL C. llnus ex titulis minoris ven¬ dendi res, eft multitudo vendito- rum, & paucitas emptorum; qua- re fi multi lint venditores lanarum, &mercium pro anticipata folutio- ne,&pecunia, &pauci hoc modo S f 2 em- i racL X VI. D s ali j s'ftatibm, partkularibm. emptores; ob hunc inquam titu- lum videcur poffe cohoneftari em- ptionem lanaram,&merdum mt- nori prerio anticipando folutio- nem: Vide Cafcenfem tom. i. IH, %-Pitrt. $ .trači. 2. Joe. 7. Villalobos Jupra num. 5 3. Nihilominus inhoe cafu lanarumNavarrus in Manuali cap. 23. num. 28. efteontrarke opi- nionis, eumque fequuntur alij Au- thores : veriim licet ego tutiorem hanc Navarri opinionš exiftimem, oppofitam ramen non improbabi- lem cenfeo, pofito a!iquo ex fupra- didis tit ulis Teu circumftantijs pro juftificatione contradus.Videatur etiam Diana p. 1. trači. g. ref}L 22. • 44. P. Dico pariter ineam cul- pam P. R. me carius vendidiiTe res, quae in officina minucatim, qukm guae in m agna quantitate emuntur. C. Caufaaugendi, vel diminu- endi predum eft modus vendendi, nam aliquando una res carius ven- ditur uno modo, quam alio j pri¬ me, fimeneminutatim vendatur, carius fenditur,quam fi vendere- tur in magna cjuantitate; icaPe- trus dc Navarra ds refiit. tom. 2. IH. 3. cap. 2. num. 47. cum communi Bonacina tom. 2. dijfi. 3 .de centrali. f. 2 .pun 3 .c\. num. 21. lecundo, fi merxulcro offeratur,viliusvendr- tur, qukm fi non offerretur juxta tritum (ermone proverbium: Ui- troneat merces pro tertia parte vile- & ali) communiter, tertio etiam, quando eft major copia minuta- dm, qukm in magna quantitat; emptorum , quia hoc modo ven¬ dendi plures merces Mercator pereunt. Utrum liceatMercatori exerct- re Hrum officium , quando eft d proxima occafio peccandi,conflat ex fupra dičiis de Chirurgis,«^ num. 26. G A P U T VIII. De Ojftcio & Stm Sar tor um. 4 f ■ P. P.R. confiteor, me deti- nbus, r Ibrem, nernea: lit cum haberel Magiftrt refpeftu cut Dor folvere frufta de Hrifolen ratores, dem car Islobos t Run!, ita Emanuel Sk veri. nuiile aliqua frufta vc,u- mentorum. C, Habuit ne V. D. juftam folij' tionem luilaboris a Dominisvelo* mentorum ? P, P.R. Modo folurio eft v.* tenuis, Scdiminuta, in cujuscoffl- penfktionem ea frufta mihi refe- vavi. C. Abfoluteloquetidopec® contra juftidam cum onerend®"' doniš Sarrores, libi retinentesi^ fta veftimentorum ; praeterqua» fi vel Domini in hoc nonlintinu®' ve! defečf u juftre folutionis ea 'jj retinerent: quo circa P- Mop Culi felecl. tom. 2. ad trači. 6- A/j cjutx.fi. 3. num. 11. cum SancheV dicit : Confeflarios P° fidem farroribus o m. 7. 46. P, Kcomn etnifle p veftimer veri de niham p medium Lugo eftare tmptio num. 4. Filliucius num. 70. pl tCrtui c/ nuv-iii »»i. tv/** . confciendte, comuniter aft 11 ' 1 ' 0 ^ M, hanc tinui. C. M ut gratai J d fuan; merciun fuit ejus neus ? %'f. »iti deo fcio eun didiffe; >ori p re C- Si * 0t earn V-D. ( «. etiam, ninuta- anti ta« do ven- ircator exercfr o eftci conil* III. >t0 ne det? a vel tmfol lis vel ft valde as coni- ii rcfer- peccant ■rcllitt 1 ' ites ft u ‘ ertjUJ® tinuiOi s ea do)!' 1 JM :hez.“ s p 0 * 11 s K#* fiim» Caput VIIL ,j us, non fibi fiifficienter (bi vi la- jčrcm, ac in hujus compenfatio- nerneafrufta fibi retinere: Et ad- ditcum Lugo Moya ibidem, hoe haberelocum, non foiiim rdpectu Magiftrorum artis, vcrum etiam tefpeftu mercenariorum; nam (t- cut Domini v e iti um foient minus (blvere fartores ex eo, quod fibi (ruda detineant, ita pariter Magt- Iri foient minus folvere fuos labo- ratores,feu mercenarios ob ean- dem caufam. Videatur etiam Vil- Islobos tom. i, trači. 2f. diffic. 14. «»7. 7. 46. P. Confiteor etiam P. R. me Kcommifiione cujufdam perfonae tniifle pannum pro conficiendo veftimento; Mercator autem etfi verb deeem Regalibus venderet ^iam panni, mihi tamen remifit ni edium regalem pro qualibet ul- Mihancqu.e partem pretij mihire- tirui. C Mercator reipexit ne V. D. %atain fibi redderet, & iterum a ‘ iuani officinam pro emptionc ^ctcium eam invitaret, vel quia dlt ejus amieus , aut confangui- neus? 0 P-R-dixitmihife alteri non jf’. 1 venditurum, & certo ordinarij tali pretio ven- .5 ingratiam vero mei mi- pretio vendere. t ' venim efiet, qubdmerca- v j 1 ' 5111 P a ttem pretij in gratiam • cederet, docet Filliucius De Sartorihm. 325 apudDianam part i.tra&.^.refol.i >. quod fidelitcr peračlo negotio per- fsnre, potuerit fibi retinere eam partem pretij, qutainquit, li farto- res fidditer agantnegotia eorum , pro quibus mercem iliam emunt, non apparet uila injuftitia in acci- piendo ejufmodi pretio : revera enim magni refert Mercatoribus, ut Sartores potius ad fuam offici¬ nam veniant, quam adalias: §tex altera parte non pluris venditur merx, quam valet: & aiteri cui- curnque traderet. Sartores au¬ tem, qui pro alijs emunt, & dicunr iliisMercatores fe in ipforum gra¬ tiam minoris rem vendere, quam eflent vendituri, nihil poffunt fibi retinere : quia Mercatores falsb hasc dicere foient, ut alliciant Sar¬ tores, ut a fe ipfis emant, & non ab alijs, ita Salas apud eundem Dianam ibi quod puto verifimile, quia cum Mundus in maligno po- fitus fit, tališ modus agendi, erit potius induftria Mercatoris, quam veritas, Stingenuitas , ac proinde fententiam Salaseffe fequcndam, 47. P. Confiteor pariter P. R. me nonnullis diebus feflis labo- raffe. C- Fačiumfuitne hoc diuturno tempore? quia modico tempore: v.g. per horam, aut paulb plus, non effet culpa gravis. P. P. R. quandoque ultra tres, & quatuor horas laboravi. Sf 3 C.For- g2č Trači. XVI. De alijsftatibmpairtkularibm. C. Forte ex vera, & fola ne- quajl. 5. Bonacina tom. z. difpia& ceftitate? de pc-ccat. qi tc efi. 4. part. z. §.»„;• P. Non fempcr, interdum po- num. 29. Peccant eciam ij, quiin. tuiflemidprartermittere. difFerenter pingunt, & vendunt C. Opus fervile, eft diebus fefti- profanas imagines ad luxuria priv vis prohibitu,uti eft munus confu- vocantes, v.g. nudas feeminas,&c, endi; licebit tamen in cafu folius Picture, quorum pretium a lege, neceftitatis v. g. confuere veftes vel communi aeftimatione nontit lugubres,&illorum omnium , qui ijs indigent ad fervandam decen- tiam ftatus, vel concurrente ali- qua ex ijs caufis, propter quas die¬ bus feftis licitum eft laborare. Vi- deatur 1. par s me a l'rax. trači. 3. sap. 2. mm. to.pag. 6 f Notandum incidenter Sartores prmcisevi lui officijnon excuFaria jejunijs praeceptis; ut dixi loc. cit. cap. j. & dico trati. 17 .fecj. in expli- cationePropoft jo.d-amnatae. C A P u T IX. De alijs Statibm , & Offi- c ijs particularibm. "VTE opus nimiiim excrefeat, in hoc capite breviter colligam ... „ fpeciales obligationes quorundam n:io ditas corporis non ipettatu ■ OfficialiumperFequentes §§. ItaAngelus, & ali}, quosrefert > 10 J- 1 C /nm r\ /l/t oblSTV^ 1 taxatum, fi fint fingulares, pofluot ab ijs tanti vendi, quanti vendipot Funt abfque dolo, & fraude. Vide Dianam part. 1. trati. 8. refil.fi Quamquam nonnulli Doftorcsa jejunio excufent Pidores; egota- men puto , quod labor pingendi non fit ex natura Fua incompatibi- lis cum jejunio ; fpedata tamen debili aliquorum complexionepo- teft primum verificari: itaLcflius lib. 4. dejujlit. cap. 2. dub. 6 . n. Delineare imagines diebus Feftis; non vero eas pingere, tanquamb citumPidoribus concedit Sand® Verb. Fejlumnum. f. alij etiam pi> i; gere, ft gratia animum reficiendii aut diicendi fiat, quia tunecom- §. 1. De Fifforibm. 48. pidores pingentes prtEcibus A adolefcentis imagine puel- Iae mortaliter peccant, fi credant adolefcentem imaginem adhibi- turum adlibidinem. Azoriusm /»- Jlžt. moral. tom. 2. lib. 2. cap. 18. laus tom. 2. traSi. 9. de obfinfi Fejl. difp. z.p. 5. n. 6. & alij > d ^ etiam rationelueri, aut merce® acquirendte: fic cum Cajetano^ alijs Layman tom. 2. lib. 4. trS- 7 ' cap.z.num .4. quod non iniprol’ 3 ' bile mihi videtur ; molire tanit- colores eft opus fervile ade6qu £ diebusfeftis rainimd licitum. 49 ' J cation comtr obliga tamen num i caret reftitu Ctiptt catio I mativ; diebus Fagun fetjuiti cotnpi Sa ci Thum busfo illo t< minus turo Y e nat done vel ro Hunu dum ji •ftab donii treati >udec Hi f umb doae m. d’fflil .1 ■ §.m, f, quiin. vendunt uriapro. iinas,&t, n a lege, e noneft , poffunt endipot ide. Vide refoL oftoresi ;_egota- pingendi >mpatibi' ta taraen sionepo- taLelliui 6 . n, 4). us feftisj iquamii* ;Sanchez tiam pin ! :ficiendii inc com- pe&tur: •efert Pa- objtn& ij, ljW mercedš ietanOjSi . trS- 1 ' improba- e tani® 1 ade6q uC ai- fl. Caput. IX. De ulijs O fficijsparticularihm. 327 S. I I. pe Fifcatoribm , & Ve- natoribm. ;o, nRobabile eft, leges prohi- * bentes venationes, & pif- cationes in montibus , & flvuijs communibus, efte poenales , nec obligare in foro confcientise; at- :amen fi Venator culpabile dam¬ inim inferret feminatis Ste. pec- caret contra juftitiam cum onere reftitutionis: Eft6 controverfum fitinter DD. an Venatio , St pif- catio (int acliones ferviles ; amr- madvam ego teneo , proindeque diebus feftis efte prohibitas : Sic Fagundez, & ali}, quos citat, S: Fequicur Palaus [upr a nuni. 9. Non Mnprehenditur tamen pifcatio f?- & cum arundine, nec pifcatio Thunnorum, qui certis tempori- folent apparere, cujus pifcatio : ^° tempore facienda eft , quin m inus magna ex parte amittere- jat: Vtruin a jejunio fintexempti 'jtnatores, St Pifcatores? prora- ' 10re majoris, vel minoris laboris Ve ‘ r oboris corporis hominum hoc J U "US exercentium ; erit feren- J? n l iudiciura, quod explorandum . ijs, qui venationi,autpifca- tlo ni ineumbuntg illivero, qui re- us,quodin hoc infismunt: ita Leander a Sac- ramento part. j. traB. s. di$. f. quajt. 12. Non tamen liceteosre- ficere, aut perficere ( quoduu1ga- riter dicitur pulire ) cum hujuf modi opus fit {ervile ; nec datur confuetudo legitima in hoc gene- re favorabilis, proindeque viri ti- morati id non exercent, ob parvi- tatem materiae poteft non efte mortale, quinimo ex caufa aliqua nullum erit peccatum. Contra juftitiam peccant, vendendopelles modiete durationis , ac fi eftent Baiearicte pelles. Non funt obftri- čti futores jejunio, ut dixi 1. part. prax. traB. 3. cap. 3./ 'ub.niim. 22. pag. 69. quod docet cum Azorio, LeiTio , Reginaldo, St alijs Lean¬ der ibid. traB. f. dijp. 8. c/uaft. 66 . & cjuajl. 68. addit non foliim ex- cufari a jejunio confuentes calceos, fed etiam Magiftros abfcinentes, modo 328 Trači. XVI. Dealijsjlatilmparticularihm. Ca modo tota die huic exercido va- cent. Quod eft in hujufmodi Opifici- bus fummopere animaduerten- dum, eft, calceare foeminas : res, qu2E attenta humanafragilitate eft valde perrculofa, adeoque mora- liter difKcillimum mihi videtur , quod non (ir occafio proximapec- candi.; quapropter non faeil j abfol- veremeos, quinonhabentverum propolitum abftinendi ab hoc pe- riculolo minifterio. In Sartoribus pariter folet efle aliquod periculu ( licet minus ) quando metiuntur corpora fteminarum pro confuen- dis earum veftibus, quod abfbhitj non damno tanquam occalionem proximam, nili refpečtiv j ad hanc, vel illam perfonam. luinen rcquirererur : ex princip; tamen & r do&rinis adductis cit.; fupradictos flatus facile pofc alice pro cccteris omnibus inferrl C a p u t Vltimum, Exbortatio , p er qum cujafots conditionis frnitentamu- ri pojfunt ad contritionem , vtl,i- trition&m fuorum pečatu rum. ad propofitam brevitatm parcicularem exhortationem in fine cujuluis ftatus, &ofci extendere non conducatjhictr- cam tantummodo omnibus perl:- nis, communem ponere volvi pri incitando peccatore ad luariffl culparum dolorem; Sc quamv , c.. A -r- . , tuiudiuai uuiurem; a. uuju" fi. Ali, Opihces, qui vendunt, pag.^ 7 .p.,.bujusPrax.trW ponderant, menfurant ut. funt propofuerimadhunc finem alif* aniones, abeinarij, & Caupo- rationes, opera: tamen preti® nes, qu. fraudulenter agunt pon- duii, htc alfas adiungere>«i derando aut vmum curn act]ua u t Confcfirij umfrne prM* adulterantes > non tantbm pec- • • • ' •~~ 1 1 eant, verum etiam tenentur refti- tuere, aut perfbnis damnificatis, vel fi ha: eflent ignotx, ut ordina¬ rij contingit propter copiam emp- torum, reftitutio poterit fieri, vel augendo pondera , & menfuras-, ut volunt aliqui, vel diftribuendo eleemo(ynas, veleum Miflis , aut Bullis compofitionis-, ut magis pie i. Vf Atcriaprosima Sacrair*" ahj docent. J- pcenitentis, funt Flures aliae artes dantur, ad quo- rum omnium tra&atum majus vo- UU41VjillC bus habentes, poftint eas adhfej re, qux fibi magis efficaces Suadendum poenitentibus, buntur: & ad majorem claritate® hoc caput dividam in varios S. L De dolore Peccatof^ poenitentis; & hi tres eiiumer® tur: Oris Confeffio, Cordi- u ' ttitio, Confefi iaSacr: prijspec djs fpcc cerdoti. ibeore corumd tritio ef peccato ipfopatt mi cont lud vita volunta Confeff; DELIM; pars efle tentiae; lis; De ftrt. tra do de c< duplex c imperfei do. a. Cc ptCCJt hrume t Contrici i iolor Citaten ] JOlvis c «Iruth , ' 3 > qu »ugis ti Jtt tition Cet b (e hm. T <■ pvineipjjs uttis circa ^ poffunt is inferrl Cap . Vit Exbortatio ad dolorem pcccai&fuffl. 929 j t | 0 gt operiš fatisfačtio : Oris Porro attritio naturalis eft doior ’ - " " ' de peccatis ob motiuum aliquod mum. CjUMl ;ntcsmm n , vdat- centu revitatem rtationem & ofliciji t, hicuni- busperfo- : volvipro j fiiartffl 1 quamvis r atleti' :m aliquas _ id hoti )rx m® 1 ' is adbik icaces as, vi*- laritate® rios §§■ Oris Confelfio, eft accufatio integra in Sacramento Poenitentice de pro- prijs peccatis cum ftiispircumftan- tijs (peciem mutantibus, fačta Sa- cerdoti, ad abfolutionem illorum abeorecipiendam pne vi o diligenci corumdem examine:Cordis con¬ am eft cordis doior, per cjuam peccatori difplicet peccatuma fe iffopatratum, in D El oprimi maxi- micontemptum cum propoficoil- H virandi: fatisfačtio eft paftio voluntaria peense pro peccaro a. Confeflario impofitre ad placandu DELIM; qua: ratisfaftiamt/oio-,eft fars effentialis Sacramenti P ceni- tentis ; & in re eft pars integra¬ li: De fatisfačtione dictum eft i. /iirt. trail. 9. cap. 4. pag. 3 32. mo¬ do de contritione difteram , quse |luplex eft , una perfečta , alrera imperfečla , quae vocatur attri- naturaie. v. bo, \rum< irainf 12 nt $ uffl^ rdiJ^’ BltiOt 2. Contritio profečta : ejl doior h pečatiš afjumptm propter DEUM hmm'c iiUBum , cum propojjto con- ft l »di r non peccandi de c ftuamvis contritio perfečta lit ^gis tutaj.Advertendum tarnen, a! Uitionem naturalem non fufti- ' erc > fedrequlri fupernaturalem: g- ;,qu!doletde pec¬ catis ob infamiam indefibiobven- turam, vel ob amiftionem fanita- tis , bonorum, autaliarum rerum temporalnim, dicitur habere attri- tionem naturalem ; quam nori fufficere dixi 1. part. trači. 10. n. 220-pag. 3 97* $. r 1. Motiva ad Contritionem lecc at or um. 3, ^jMnis Eeccator ejt ignorant ; drxit, ut Gentiiis Pililo-- fbphus , quia nec peccati umbra adeilet in mundo, fi peccator ad immenfam bonitatem , quam per fuura peccatum offendit,.reflečfe- ret: proindeque bomo etiani fa~ piens, peccando imet fgnorantes- annumeratur :m dignita- ccando a tergo tem DEI, quam p abijcit, non conftderat: hancque notam V. D. per peccatum incir- rit: magna igitur fummum bonu ofFendere, fuit ftultitia; & tamen contraMajeftatem adeo amabilem patratas culpas audire mUerabilis neceffitas eft. 4, V. D. oftendit DELIM fuiitn, qui eam ex nihilo creavit, St ad ftatum exiftentiae reduxit, cum in ftatu poffibilitatis, in quo millenai creatura: poffibiles perrnanent , eam relinquere potviflet. Nec T t eam g 5 o Traci. XV L de ali j s eam dumtaxat creare placvit ,'fed aliam gratiarn imgularem adiunxit, nimirum creafiejhominem ratione prseditum, licetBrutum, arborem, plantam , petr.am , vilillimum, S: putridum -vetrnem facere potuif- let : hominemi, inquam, fecit ad iniaginem , Stlimilitudinem fuam, seternceque glorice compotem : : auid ni caecitati, lurditati, defor- mitati, dementise, alijfoue pertnul,- tis defc.ctibus obnoxiam facere non poterat ? & tamen potentijs, ac fenfibus perfečtam formavit, Prcr- terea non inter Barbaros, Ge.nti- les, Turcas , aut Efereticos, fed inter Catholicos fuam vitam pri- mordia, ac Baptilmi S. Sacramen- tum habere decrevit. Vitam da- tam, & ufque modo confervatam, in quod V. D. impendit ? in offen- fas, ingratitudines, injurias; de his Divina ejus Juftitia abfqueulla ihjuftitice nota vindictam fumere ac ad inferna eam detrudere pot- viffet. Aft, oh magna DEI Pie- tas, & bonitas! filvit ? patiensfuit, fiati bm, partkularibia , eam vocando, dum DEI fuiob’itj erat; adijcere volvit: nunquidV, D. inter fiioium criminum tene- 'bras, caeleftis lucis radios, fuicor- dis cacitatem detergentes, no: ,expcrta fuit ? quid nam proprif confcienriae latratus fučre ? nii: DEI voces de profundo culpak- E fuftulit; In compenlanenem bene- ficiorum V. D. ofFenfas icerabat; & tamen immenfus ejusamor has multiplicatis favoribus repende- bat; Oh quantus effe deberetdo- lor V. D. de DEI tam amabilis offenfa! 5. Ad hcec Renignitas DEI i!Ia- tas fibi injurias nonlblumfufferre, difimulare , ealque dimittere , quin etiam Maj o res mifcricordias hargo eam excirantes ? Poft ani- mam fuam currebat DEUS,qu:n- do Ji rte k DEI confpeftu fugiebati devora Divina ' k , eac a m id donand tkiend tamen, fonalite fcender id lalv clanaabat DEMS ad cor.auando hoc eum audire renvebat: lucis radios in fpiritum infundebat, quando fpiritus in tenebris vivere fatagebat : Oh Bonitas infinita O.h quam ingens Domineelhuus amor ! FortafITs creaturis mi DF,OS indiges ? haud quaquam, quinim6 creaturtc ablque tua Di¬ vina afliftentia nec relpirare valent: quomodo ergo Creatune tam parvi tuam potentiam pendunt. quia magnitudinem tuam nonccr.- fiderant: ejusacauanimitatemno 1 perpendunt ? quia mifericord^ tuarum non eft numerus. G; fiimmo diligent dcfcend feccaii minori tea eles impaffil te , & d tuiffet, Sbilis, | sbiedu: culoprc til fubi igitur de tam fu premce Bonitaf* offenfa non intensd d.oicbit ? 6. Si DEJ Bonitatis magnitud' nem adhuc magis V. D. nofcere perqptat,Puce men tis oculos inSan- flilllmum ejus Filium llnige^ tu ® J ES tl M CHRISTUM P° lllin j neftrum devet: RecogiteM 1, I# cum eflet propter peccatuirij rd Mundus perditus, cceluniB- * - • A^nll' rea cu UUUU5 UCLU1UO, j :ulpa daufum j & infem 11 r tlevc--* ptftatei tates, 1 ^'torm totus C fttnart c °ntin\ [ ®exei f 7,P lase p e] di j;ccel ®>inibu ^titn t' r fuiob'itj 3quidV, m tene- fuicor- es, no: proprit Ire ? nili ulpael.t- ?cft ani- IS,qtm- fugiebat; quando at: kis debat, Ls vivere infinita! : eft tuus uriš mi laauaro, tua Di- e valent: ■x tam endunt! loncon- tem non cordiara Q* 3onita'J' it? gnitudi- nofčere s in San- renitn® jininu® 'X,f. iirinun' in)?* •-'j ;rnt> s? Op. uit. Exhortatio Jevorandos peccatores referatus, Divina ejus pietas tot maiis obvia e,eaque reparare decreverit; 8c mm id, aut gratis peccata Con- jonando, aut per Angelum fatif- ticiendo facere potunTet , mafvit umen, ut ipfemet DEL Filius per-- fonaliter ad nos rediniendos de- Lsncferet. Oh pietatis abyftiis ! ad falvandam ingratam Creatura DELIŠ offenfus in Mundum venit? fiimmopere ergo Rex caleftis eft Igendus, ex eo, quod in terrarn defcenderit, ut homines a tyranica feccati fervitute Iiberaret, ac non minori ob modum, quem propte- tea elegit, affeclu pro(equendus: impaffibilis, immortalis, Majefta- t£) & divltijs aftlvens apparerepo- tiket, & tamen mortalis, &paf- tiilis, pauper, & humilis, vilis, & J Hedus, comparvit: in pauper- culopnrfepetemporuminclemen- •ttfubiectus nalči; perfecutiones, ftptobria, ludibria, injurias,pau- pettatem, farnem , litim , anxie- tates > labores , dolores , pcenas, * torr nenta fuftinere dignatus eft, ,ctus denique vitre illius curfus ‘ irr iarum leminarium , dolorum ■ r, ntinvatio, diutinumque patien- '■^ercitium fuit. , 7- Poflremo ad ultimam vita periodum redadus , amoris ^oqtie fiii figna e videntiora often- ftcceleftem fuam dodrinam ho- irnpijs eorum cenlurisin- lln to letatis, communicare non ad dobrem peccatorum. 131 dedignatuš eft : inlanire , doemo- niumhabere, peccatorem, b!a(p- hemum, proditorem, ac ledudo- rem vocari non abhorrvit: pre- tiofiftimum fanguinem in paftione fua efFudit, ftegclla, fpinas, co!:>- phos , Iputa , irrifiones non tim- vit : clavis configi, in cruce pen- dere , inter angufliasmori comp- lacvit: Quis Domine in hoc la!u- tifero iigno te coadavit ? tuus arnor , tua bonitas, tua CJemen- tia. Oh bonitas fine termino ! materia, ex qua hi fanguinei davi confedi funt, fcelera rnea fuere : extenfis brachijs Suramus DEUS in eo ligno ftat, ut ipfumrnet pec- catorem Grucibxon.m dulciterre- cipiat: quod & V. D, mifericor- diter pneftabit, modo ejus invita- tioni libere, & ex corde annuat, jam dudum eam expedat, quam- vis dulces ejus amplexus turpiter averterit: negligentram ergo lita deteftetur , ingratitudinem de- fleat, quiamagnum, & amarum eft dereliauifle Dominum DELIM fijum. 8. Ex Sacrofandis tot beneficio- rum effectibus imrherifa, infinita, ac aeterno amore digna bonitas Domini pauluIcCilum dignoLci po- teft: etenim omnis perfedio,pul- .chritudo, & bonitas creaturartim' eftpattieipata,& in easex copiofif- (imo Divinae Bonitaris fonte dif- fluit: flcrum pulchritudo, praro- rum amsenitas, aequarum candor,- Tt i jteris> 3 3 2 l raci. X VI. De ali j s'ji atih us parikularibm, aeris fubtilitas, ignis ačiivitas, fru- Sapiens Sa\ c.ip. 1 6 . morstemporj. &uum varietas, apium dulcedo, lis corpus animS privat; Šepetu kicis claritas, fblis radij, luna: fplen- tu m DEIgratiam ab eadem aufct: dor, flellarum fulgores, coelorura oh quam lacrymabilisperditio? motus,ac demura tota creatura- cedente anima mox corporih rum venuftarum (pecies, & decor tor, corruptio, putredo, vermis eilfermd indivifibrlis perfe&ionis particula, ijsa fiimmo Bono om- nem creaturarum bonitatem par- ticipatam eminenter , & in gradu mfinito in le continenfe commu- nicata : Hoc bonum infinitum neceifario aBeatis,quia dara ejus ...... v vifione fruuntur diligitur; nonfie fit in corporis fepulchro vivo tu- autern a viatoribus qniaid cogno- nus anima? jam fepultae. Quare'!- fcere negligunt; & h So de causS hujuftnodibonum V. D. offendit, modoergo infinitam ejus bonita¬ tem perpendat, acDElIM omni amore dignuin, pro viliffimae crea- turre dilečlione dereliqurfle fummd effe dolcndum inferat ; quapro- pterinlčitiam fuam deHeat,errores deteftetur, ac criinina DEI oftenfi- va fecominififFe doleat. / -1-> r-? ■ ..i dnis, horror, Scomnia vifu dete- llanda fuccedunt: fic pariter di. fcedente D E O confeftim venit ii animam peceatorum fcetor, co:. ruptio criminum, vitiorum putre¬ do , eonfdentise vermis, vanita- tu m einis, infidelitatis horror, & ni Motiva ad Jttritionem Pieecttorum. 9. CI V. D. animam fuam amat, ac miferandum ftatum , ad cut fi a fepulchro lapis cadaver cooperiens tolleretur, deformira- tes ibi latentes non abfque gravi naufea confpid poflent. ita quo- que fi corporis lapis ab anima peccatum mortua detegeretur,ne¬ mo ejus fjedrnatem fufferre va- leret Doemonis olim tam pul- ehri, Srgratiofi intolerabiiis effe vifio; & tamenejusimago inani- nul peccato mortali obnori Id - pta videtur: Oh qua;n terribi- lis vifio! i o. Quando anima V. D- g f;J DEI niunica fuit, D E U S qtmq uf poflediteam: acejus eorfuiOr^j toris Thronus gratiflimus etat :i- adventum peccatt DEI? 211 quem eam reducitpeccatum, con- per »uvraium fiderat, intenfiflimus cxinde pro- amiiTa, Divina uia Majeitas a veniens dolor erit. Peccatum mor- ma receilit, ejufque domt nl ^ j( , tale eft gladius acutus, crudelem Dcemonemtranslatum fuit- _ __ , WU1. 5 d\’ psccj. eni aufctti :rditio?Et. irpori fo. », vermis, vifu dete. pariter £ eh veniti) 2tor,cot< 'lini putre- s, vanilj- lorrotiSt ) vivofii- Quareii- > cadaver Icformita- que gravi ita quo- animapef retur,ne- terre va¬ tam pu!- biiis efe ro in ani- osia fcil;' i terribi' D.gnt' ! j quoq* fuiCrei; erat: J ® Elgotii as ab ani’ linii ®' 5 r Cap. uit. Exhortatio addolorem peccalorum, 333 (piritiiuiTi fa&um eft tabernacu- abundat, fulciretur, non tam faciič oh quam horribiiis tranf- peccati femitaspercurreret.Paflio• nes decipiunt, diaboli fraudibtts Chriftianus allucinatur , ne mor- tem, & anguftias propter peccata mutatio! Anini a, q ase pri iis DEO n-*: :iW' [Jena etat, modo totalker k Doe moneobfeffaadinvenitur, & quam DEUS veluti Filiam luae cnrae con- creditamhabere dignabatur,nunc velut mancipium Satanas habere (ejaftat, e;imque tanquam Tyran- jius fervitutiš peceati vinculis ob- ftringit: Nonnefatis eft miDomi- ieDELIM potius, quam Docmo- nem habere eomitem? DELIM ne Patrem, vel Dcemone dominium tam habere cupit? Dulciftimi il- rius Domini Filius, vel fanguinarij ius tpranni mancipium elle deli- tet? primum non dubito re- fpondebit, Sc tamen propter patra- tadelicta defiderabilem Filij D El libertatem perdidit, & abominabi- taiDiemoniscaptivitatem elegit. ' t ‘ c 'rc6 ad hanc avertendam pec- ®a fua deflere, de ijs poenitere “Keffarium eft ; ut ita ab anima predere inimicus eogatur , & 1 f in ea fibi obventuras confideret; Se exhinc fine perditionis origo: Oh. quales anguftias ! qualesterrores! quales poenas peccata fine uilo ti- moreDEI in vita patrata in mortc caufant! Huic bene nofcit V.D.Ie efle obnoxiam, St licčt ejus ms- moriam abrogaverit; ad hanc ta¬ men horam funeftam perveniet, in qua juramenta, blafiphemise, male- dičtiones, detračfiones, verba ob- fčoena, St.aiia hujufino di.com mif- fain vita.fcelera occurrent: quan- tas experietur anguftias in illo exi- tu ? quaii confutione cor eam ita alloquetur? nune coram fiipremo Judice comparere debeo , quem totiesmea facrilegalingua, Sančtifi. fimumejusnomen ablque ulla re- verentia proferendo, contempfi ? j. -.. eogatur , Sc nune turpitudines, obfcoenitates, JfSadeandemrevertidignetur. illicitte voluptates fevero ejus ju- 3 niDEUS! qualis dementia fuit dicio fubjicientur : ubi modo fu- te , er elinquere! qualis ftultitiate gaces illse delitia;, quas fiti infatia- ^endere! oh utinam lupremam bili hydropicus appetitus appete- U3ni niagnitudinem non often- batPOhmaledičts voluptates,quas protinus advolarunt, St modo cor meum ita torquent, St cruciant. Nuncnofco inauratas fuifle pillu- las, venenofam amaritudinem fub apparenti dulcedine afterentes; iL lico htec evanuit, 8t modo in ani¬ ma amaritudo diffunditur : Oh T t 3 quaa- Wern. D tf- 1 v. * peccatomm in bor, t mortu. ' y hotno in vita veritatis lu- m hi2, q U0 j n hora naprtiš 534 T'raft. XVI. V) e alijs fiati ki? particuiaribm. quantum peccata inconfiderate terrenis, & tanta fornnolentij eommiffa fpiritum cruciant ! Ah ccelcftibus? me miferum,eoquod peccaverim! 13. Demum V.D.coram fuprj. infernum promeritus Turn, DEUM mo Judlce s tanquamrea comparc. meum offendi; nec fcio, num ejus re debet: maturi nune confulio- pietas mihi pcpercerit,quia ignoro, nem ante terribilem ejus afpech utrum bene confeflus fuerfrn , ac a le luftinendum penlet. Quorac- verunv peccatorum meorum do- do mulier a marito deprehenfaia lorem-habuerim. Ohfinunquam adulterio , coram eodetn comp- ea commififfem! ftolidus gratitu- dine, Scrationedeftitutus fui, quia hujus extremi oblitus, anguftias in hac horaob meas iniquitates ad- renturas non confi deravi. i V.. inquiet, Chriftianefpurič.cur* dereliquifti ? cur me ofFendifii? damnum aliquod fortb tibi intim! rere audebit? animam fuami.il SančtoBaptifmo fibiDEUS defpon- favit fidem juratam faero huic fponfo hujufmodi injuriae fibiillatt j conlcio V. D. fregit, quomodo coram eo comparere noneruk- fcet ? quam ftridam rationem fe-1 De Confufione , in D El verusnic Dominus petet! Dicico, . Tribunali apeccatkcaufmda. rnnr!*. mr* ra. TNUrum eft, eundemadver- farium, & Judicem cau- fa? habere, prout continget in ftri- čHflimo illo Tribunali, in quo idem DEOS ut offenfus, adverfarius erit, & Judex in feria, Srgraviffima falu- tis, aut damnationis tcterntE cau- fa. Litigantes in mundo Judicem neficiaoflenfis compenfare propitium toto conatu habere fa- fli?NunquidDEUMtuummee tagunt; ct in negotio aeternae fa- ac judicem futurum ignorab-'- lutis, aut perditionis ad JE Sli ~ - - - v Chrifti Tribunal peragendo, non folum V. D. media opportuna ad eum fibi propitium reddendum non procuravit, fed pofitivb ejuE dem indignationem contra fepro- vocavit. Oh peccatorum demen terefift p,fup. iratum c limmur fedex to roptabit ceptabi!« nune inc tere, nur citiam, | valet; m Iruttuofi ti) ejus la contemp DtPt fortaflis injurijs te contriftavi, aut opprobrijs affeci ? aut aliquamtm inndelitati caufam praebui ? N® ne te millenis beneficiis, gratijs, S favoribus cumulavi ? ex quik* iniquis legibusfavores injurijs,k' rm tJ.JNfe A trei ftrnatur motiv ut turiora < fotionen L ~ ms is * tia! tanta. lolicitudo in negotijs quoties Confeflarij, &Čoncion> tores id tibi dixerunt? quotiest-° per infpirationesidem infinua' • 14. Mature penfet V. D-dol® rofum,& inevitabilc hoc ac horrendum efTe incidere in : ' nus DEI viventis,coramquo‘ uir ma verccundia,&tremore eo tclT ; por* imus liTll is- in Divina J t titorum PfOiunds ""ms p 1 Ue niali: c °nibus b 0) m. lentij 'a im fuprt. lomparj. confufio- afpeftm (juomo- ehenfain ti compa- fuam 'in S defpon- icro huit fibiilla« piotnofo m erube- onera ffr : J Dicito, ibi intulil iitavi, aui juamtui li ; Nofl* rratijs,^ x quibus jurijs.bc- re dediči- time A noraba s: oncion 3 " otiese? inuavi- D.dol°' iLin^ 1115 ’ re in 11,11 iuo^®’ teo^’ C nam memoria cruciatur ex remi- nifcentia prteteriti coram pnefenti; quivis enim damnatus iemetipfum fic inerepabit: propter quid hatc intolerabilia tormenta incurri ? pro- gg 6 Tra$. XVI. De ali j sftatibm partkular. C propter momentaneasvoluptates : propter bona apparentia, in ičtu oculi tranfaeia, propter vana ob- kftamenta,quae in inftanti advo- larunt: prafentes vero calamita- tes fine fine durabunt. Intelledus torcuetur ob bearihcat vifionisca. rentiam, & fecum clifcurrendo concludit curn Ezechia .* non vide- bo Dorninum D EIIM in terravi- ventium: promejam claufameft C o.] um; occidit fpes ingrediendi Gloriam! Angelorum locietate non fruar ! Coelorum Reginam, Marnem mifericordke, folamen af- fiidorum, irc teternum videre mi hi vetitum erit. Eh. eheu 1 D E U M fummum bonum , inrinitam , & amabilem illam Majeftatem , fa- crofandtam effentiam, immenfam Ueitatem,intueri non licebitPvo- luntas jam contumax , & rebcllis eruciatur odio contra D EIIM, in dettftatione fummi Boni abfiinii- tur, in ejus contemptu delperato excande(tit : Oh me miierum! tjuam infeiix fum, quia tališ ex propria voluntate effe volui, aiio- quinBeatus futurus luavem DEI legem obfervando, bonam confel- fionem peragendo, peccata mea deflendo, ac vitam meam emen- dando: nuncfruftra plango, cru- cior, affiigor, uror: quia nimis fe- aeterms tormcafc na , ouae me damnarunt. 17. Poftremh preedičlh confc nat, quod in legenda S. Joannj Apoftoli recitatur, quemaib dum ju veniš q.uidam a S. Joanns Apoftolo relufcitatus a motit milita narravk de gloria ParadiliJ que fupf & de tormentis inf er ni, Deqa : - u’r,aca:t bus Ipecialiter odo narravit, continentur his metris. aliud pi im, qi tis (it ej rionis pi vitam iu corrigat. ibonisc Fermes , & fenelra , flageUuffl) frigrts , & ignii , Dtzmonum afpeihi *, Jcderum cin- fufio 7 luBus. ',Amc Jel D O Ml (JUOl vocareai fnDEl infinitteBi Ecce quce , & quanta, quanr» comparabilis,& imenfa, atqueper- petuaeftmiferia, poena, & infelid tas damnatorum, certe qui d pratdictis earum deferiptionib® non Perterretur, obtenebraM & obftinatus efteorde: necfpirp liter fentit, fed-mortuus eft. '■ rumtanien refipifcat V. D. profundovitiorumemergat,ati) lt adifta confideranda cordis ocp* ' i:ltUri erigat; & fi adhuc peccatuffl ^ rp< A ledat, horum conliderationeitv dolorem fiice menti imprimat.- 1 faltem tantorum horrore feu ciorum retrahatur a vitijs, faluraria dirigatur: nunc^' . lur.ei am quomodc degener f hominerr tues, qu i 'Kilo infii ™deus fadi fuft 'alde mo fltntioris te Domini bament meis. ro! Nunquam ergo ab hoc carce- fua deHeat, penlando fe ejuffl^ re egrediendum erit! nullainhoc poenasjam promeruifle^cfc 111 ergaftuloeritredemptio! Ohma- tiam lecundinn pradenteffi jii ledicta peccata, maledida crimi- tiam jam contra fe latam fui^Lj vit: u °mine.. amo plus ( te mv :ormcnis Hs coni >. joaniB emaib S. Joannj i morit; i Paradifi, De qut'- avit,fs lelluin. m cM - quam in- itquepff' k infcliš e qui lebratus, ec (piritJ- eft. ^ D. fr*? lis ocu:os Ituio k' onefl^ rimat,“ : re lip* c d# ejuln^ clef sni 'f gt, J Cap. uh.Exhortatioaddolorempeccatomm. 337 |i U d pro ea avertenda dari me- DoleoDomine, doleo DEUS ani- mre mese, doleo meduliitus me of- fi:m,quam poenitentiam. Gran ,(it ejus dolor, uta fiatu perdi- : nis praffenti fe liberare queat, vicam (uam emendet, moreš fuos corrigat, in peccata non relabatur; ibonisoperibus non torpeat, sic- ciie liipplicia illa horrenda evita- iit,aca:ternam gloriam confeque- wr,Amen. Jetrn Covtrhiorm. PiOMINE mi J ESU Chrijie: at ^(juomodo te D EU M meum vocareaudeo,fi ego tuus effe nolui. VtmDEUS , 0” verus bomo ; (i DEUS mfinitreBonitatis es, quomodo ego vilisvermis te offendere auflisfui ? iin-.ci amore faclus es verus bomo, (juomodo ego a natura hominis degener fačlus, DELIM mei amore Eminem faetum contempfi? quia : ' J «, qui es, fummaBonitas, Per- feclioinfinita. Oh quambonuses raiDEUS, cum a vili creatura of- 1Ci 'di fuftuleris; & quia te cimo ; 'EE modieumeft, quo te amo, roultum id, quo te amare defi- £ro ; Ah utinam te amarem ar- e ntioris Seraphim amore. Arno j c 'Emine ex toto corde meo, ex ! "2mente mea, ex omnibus viri- bUs meis. Arno te DEIIS plus J«* vitam meam , amo te mi ^'M.plus quitm animam me- c > a mo te dulce pignus mei cor- Ep'usquam omnia, & folum ^ 1,ite amo,teadoro,actequKro. fendiffe tuam infinitamBonitatem: DELIM tampium,tam amabilem, nunquam amplius offendere pro- pono, D E U M, in quem čredo, in quem rpero,cujusbonitatem amo; potius mori, quam foedari firmi- ter decerno, non mete fragilitati in- nixus, fed de tua pietate, de tua mifericordia, de tua grada confi- fus, qux perfeverantia? donum in hac vita praeftabit, 6t poftmodum ad aeterna gloriam perducet, Arne. TRACTATUS XVII. Compendiofa Notitia, & Explicatro 4^. Propofitionum damnatarum a Sančlitate Domini Noftri Papac Alexandri VII. die 14. Septembris anni'1667, &die 8- Martij 1 666. jtdvertentLz Generale s eirca hoc Decrctum Alexan- dri VII. I# TVfOtandum primo omnes propofitiones contentas in hoc decreto, tanquam fcanda- lo(as,improbabiles,&r praclicč fal- fas damnari,&quamvis ali ds non- nullte ex ipfis poffent effe fpecula- tivč probabiles, pračlice tamen itnprobabiles declarantur, proin- dčqueeasadpraxim deducere mi- nimč licet. V v a.No- . 338 Vrati. XVII. Explic. Fropof. dam. ah Akx. Vil 2. Notanduni lecundo luam creto impofiti, juxta dičia Sančlitatem non tantum declara- re, velut fcandaiofas, falfas, &im- prohabiles didas propofitiones, verum edam prsecipere, ut nemo eas docere, defendere,publicare, de ijs publicč, aut privalim, con- jundim, aut divifim difputare pras- fiimat; nifi forfan impugnando, Rib pcena excommunicationis, Se- di Apoftolicm refervatte ; inftiper in virtute San čire Obedientiae, & fub interminatione Divini Judicij, prohibet omnibus Chrifti Fideli- bus cujufčumque conditionis, di- gnitatis, acftatus etiamfpeciali,& Ipeciaiiftima nota dignis , ne prte- didas opiniones, aut aliquam ip- larum ad praxim deducant. 3. Notandum tertid, quod, ta- rnetfi hocDecret. AlexandriVII. non (it puMicatum in Regnis Hi- fpanite, non propterea Iiceat ali- quam ex dičtis propolitionibusj ad praxim deducere, cum tanquam fcandalofie declaratte fint a Sede Apoftolicaj & pradice imprbbabi- les damnatce a fummo Chrifti Pon- tifice,qui in hujulmodimateriaer- rarenequit; Verum eft, quod ii quis in Hifpania ad praxim dedu- ceret aliquam didarum propofi- tionum,licčt mortaliter peccaret, probabile tameneft, quodnonin- curreret excomunicatione latam Confer.tr a&. 3. Confer. 2. i.nim, 27. & jfr. quia probabile eft, legcs Pontificiasnon obligare in fingulis Dioecefibus 5 St Provincijs, in quL bus non promulgantur; ut diii loc cit. confer. confer. 1. §. 2. nm.r quod etiam docet cum Medina, Si alijsDiana pert. 1. ir 10. refii.l 4. Notandum quarto quodqui- cumque in Hifpania docuerit,de- fenderit, ediderit, vel difputadvJ, publice, aut privatim tračlaverit de propofitionibus damnatisaSan- čtitate Innocentij XI. ad Sacrum Inquifitionis Tribunal denuntian- dus fit; non itern , qui docue¬ rit 8cc. damaras a Sančlitate Ale- xandri VII. ratio eft, quia fuprema Inquifitio publicavit , & acceptavit Decretum Innocentij XI. lervando pcenam tranfgreffoi* die24- Junij 1679. quod non fecit cum Decreto AlexandriVILetf quicumque docuerit Sc c. ali qu «non 1 iuftificat tlnltrine K ad J< ^ts vii V. Vil ta im. i, 2. MIH, eft, lege« n flngulii >, in (ju'. ; ut diii 2. mm.], [edina, & o.rtfili quodqui- ■uerit, de- fputativi, ractaverit atisaSan- d Sacrum enuntian- ji docue- itate Ale- a fliprema acceptavit [I. fibi re- reflorum, non feci [ VII. ergo orum j m Inf ' Linciannus rnnatis >> ^ lores^ is, ccd jl ' oblif tr . «0 £1 p St al'i EfumP^ e fu< Propofitio I. Dar/mata. 339 je; ut retuli part. j. me a prax. vi prcecepti Divini ptr fe obligare, quod conltat ex facris litteris; nam de fide ait Chriftus Marci cap. 1 6. Qui vero non crediderit , con- demnabitur. De Spe dixit S. Pau- lus ad Rom. cap. §. Spe falvi facti Jumus: St de Charitate idem Chri¬ ftus Matth. cap. 22. Diliges Do mini DEUM tuum ex toto corde tuo , dre. hoc fuppofito. 7. Dico primo in hoc decreto non determinari rempus, quo praccepta Divina Fidei, Spei , Sc Charitatis obligant; quia lolum- modo damnatur opinio aflerens, hominem nullo unquam vitse fuce tempore adharum virtutum exer- citium obligari abfque determina- tione temporis , quo praeceptum obligat : Ex quo conftat, non damnari opiniones aflerentes, non adeffe obligatione eliciendi ačtus Fidei, Spei, Sc Charitatis, in in- troitu vitte, ubi ad ulum rationis pervenitur ; vel omnibus diebus Feftivis, autfolemnioribusFeftivi- tatibus, neque alias hufufrnodi opiniones, quia propofitio dam- nata dicebat , ad hac exercitia nunquam hominem obligari, cum in totius vita: decurfu obligatio non premeret, alice vero id non dicunt,fed folumaliquibusdeter- minatis temporibus. 8. Dico (ecundo, quodlicetin hoc Decreto non determinetur tempus, cuo virtutesTheologicte vtrtutum Theologicarum ex obligant; dicendum eit tamen obFi- V v 2 gare : „£t. S.cap. IO. n um. n6y.pag.igj. hoctamenminimčhabetlocum in hisDecretis damnantibus tanquam falfas propofitiones, quas non li- cebit ad praxim deducere eo mo- tivo, quod ceflet finis, aut prae- fumptio dietorum Decretorum : Verum eft, in caFu extremte ne- cellitatis nefas non fore aliquam dičlarum propofitionum ad pra- jim deducere ; ita cum Hozes, Lumbier, 8c Filgueira Torrecilla in inimio, diffic. p. num. 22. Propositio I. Damnata. Ramo nullo unquam vitdt fua tem- pore tenetur elicere a&um fdei , fyei, fr Charitatis ex vi pracep- torum Divinorum ad e as virtutes pertinentium. 5 . Tj-AEc Propofitio coincidi c cum propofitione 16• damnata ab Innocentio P' sfTerente, Fidem non cen- cadere fub lpeciale praeceptu, ® fecundum fe ad eam obligan- te > St cum Propofitione 7. ab eo- 'p 1 Pontifice damnata, juxta qu quando tenemur juftificari, • il” n habemus aliam viam , qua j 5 Jr i poflumus ; Omnes hte DOftfi ■ :r >nae funt falfie, Sc improbabi- sčiu a ^ COt l ue aflerendum eft 34o Trači. XVII. Explic. gar c per fe Takem femel inanno,ut d\xit.part. prax.tr.18. i.eap. 3.77.16. &"fep. pa?. 22. idem affirmatPet- rus Ledefma, loquens de fide, part. 2. traB. I. cap. 8 . consl. 4. & deSp zibidem, trači z.cap. 4i concl. G & de Charitate Uidem traB. 3. cap. 9 .fub. concl. 5 . §. Diofecundo. Et probatur; quia prarcepta Di¬ vina Confeftionis, &Communio- nis, qum ex fi erant indetermina- ta, quo adtempus eoruin obliga- tionis, ex ftatuto Ecclefiat obligant femel in anno: ergo cum Ecclefia prudenter, & fecurž judicaverit ea prscepra obligare femel in an¬ no,'idem pariter , prudenter , & fecurd de prteceptis Virtutum Theologicarum concludendum eft. 9. Dico tertio , ačtus virtutum Theologicarum interdum obliga¬ re per accidens : v. g. cum quisgra- vi contra has virtutes tentatione pullatur, earumque ačtus expliciti medium funt non folum condu- cens, fed & neceffarium ad vičto- riam tentationis obtinendam : ra¬ do eft, quia qui tenetur confequi aliqucm finem, tenetur etiarn con- fequi medium neceffarium adcun- dem finem: fed lic eft, quod hotno teneatur non affentiri tentationi oppofitie virtutibus Theologicis: ergo pariter tenebitur elicere ac- tus earum explicitos, quando hi funt medium neceffarium ad vi- čtoriam tentationis obtinendam : T Propof. dam. ab Jlex, V][ Attamen fi eflet aliud medtimj- vincendas hujufmodi tentationei v. g. ConfefITo, Oratio, lej librorum fpiritualium, inhocci ačtus prsdiclarum virtutum ut obligabunty»er accidens , quiaqur- do quis habet duo media adc® fequendum finem , poteft libat utrumlibet eligere, nifi adfites- preffum prtrceptum unum prai tero eligendi : ergo &c. 10. Dico 4to. ille, qui exomif- fione ačtus virtutum Theoiogici- rum, quando per accidens obligant,| confentit tentationi, duplexpec* catum mortale non comnuttit unum contra virtutem, quamvic- lat , alterum contra precep® eliciendi ačtum illius virtutis, unieum tantum contra virtuer viol atam: v. g. fi quis tentatus d: fide, ex omiftione hujufmodi afb confentiat in hserefim ; non con. iinicutr mortal cipiunti dia ad t nendan 11. Di deerete aftus ej ligent i tamen tli, qu rie occi contra i num a. cisverit tanas c< defpera nimiam contra DEI or amandt mm, & mittit duplex peccatum mort*i (' 1 - * 1 r . _muli l' fed unieum hcerefis : quia ffioi vinc 'nes. unum obligat tantum ratione ab obligab rius, vel prtecipitur folum tan: j Qy 0 medium ad alterum , viola »us Tl utrjufejue eft unieum folum p fl ' tloris catum , v. g. fi quis in pec « ;1 px.tr mortali fine prtevia confefli° nC ® Plitvi mat Euchariftiam , unieum jjpei, { -ni 1 mittit faerilegij peccatum 1 c ontn. Hnt elic dignarn Sacramentifufccption^' . ut videri poteft in Diana l rejo/. 3 tj. ergo R ( om'i trači. . / t/v*. , . . ačtuum virtutum Theologicf.' & aflenfus tentationi contra -t’ ! ‘ r Ep 'exM K entationti tio, ! e $] in hoc c;: utum ut quiac|uar- iia ad con- >teft libert fi adfits- um prsi ui exomif heologici- uplex pec- ommittit, quam vic- iraaceptum rtutis, ftd virturem uniciim tanturn erit peccatnm mortaie, quando per accidem rpraz- cipiuntur hi aftus , tanquam me¬ dla ad tentationis vičtoriam obti- nendam. ii.Dicoquint6; quamvis inhoc decreto non determinetur , quod actus ejufinodi virtutum per Je ob- ligent in articulo mortis , tutius tamen eft aflertum , quod tune obligent faltem per accidens: ratio eft, qa]a in hoc articulo ordina- tie occurrunt graves tentationes Propoptio II. Damnata. 34r potejl iUud acceptare, ne timidi¬ tatis notam apud alios incurrat. 12. ^iTppono , quod duellum Jitpupna inter duos excon- di&o j fen ex conventione fufcepta ; nam !i folum procederet exfubito iracundke motu alterius provoca- tio per hacc , aut fimilia verba ; aptus non eft ad pugnam locus ifte, ad alterum pergamus, vel illuc fta- tim me fequere, vel fi duo ver- bis akercantes, euaginent in liti- gio gladium , & inter le pugnent, contrafidemimpellentesChriftia- id duellum non eftet, de quo lo- num ad diferedendum Catholi- qvuntur BullaoitaLumbierm/rag- ment. tom. 2. rutm.. 713. Duellum ergo juxta Bullas Pontificias tune eft, quando pratcedit conventio pugnandi in tali, vel tali loco, hoc fitppofko. 15. Dieo primo, nemini licet acceptare duellum, ne timiditatis notam incurrat ;8t contrariumeft cafus damnatus in hac propofitio- . . r .. _, ne : ratio eft , quia non licet peri- ol)|l gabunt virtutes Theologicm. culo exponere rem majoris aefti- , Quomodo fatisftat his virtuti- mationis, & valoris , ad aliam , U i Theologicis mediante a&u Ordinis inferioris confervandam; ,” or ' s > dičfum eft 1. part. hujm fed fic eft, quod vita fit majoris cis ventatibus ; tentat quoque Sa¬ te contra Spem, hominem ad ddperationem prtefumptionem, & Miiam conftdentiam alliciendo: contra charitatem, animam ad - ncaa, l, ; ^ oc ^ Llm incitando, nec efle nodia® fflandum , tanquam totanguftia- aon m- tuni, & dolorum Aučtorem: ergo n^ortaie, M vincendas hujufmodi fiigge- ia quav ones, faltem per accidens tune ione®'; - '— - - ni taneM violac n p - vuiiii vil 1. part. hujm ,: x 'trati. 1. cap. 3. ubi pariter ex- u m coifrl Spet n con” puli ■ r ■ 1. , ^.LiuiptuiLvi la- seftimationis, Sc valoris, quam fa- uftionC‘“ pičvi eflentiam ačhium Fidei, ma: ergo non licet in duello ex- & Charitatis, & quomodo ponere vitam pro confervanda fa¬ rna indemni k nota timiditatis: Conftrmatur, quia abfque prajju- dicio famce poteft duellum recu- fari, ergo dato etiam auod tanti, vel cluris aoftimaretur farna, quam vita, non propterea liceret peri- V v 3 culo puon® i part- elicieadi P O n. (Tičarji ltraf* ! y,r R ° P o SITI kamnata. ^ l Ue Jlris ad duellum provocatus 342 Trači. XVII.Explic. culo exponere in duello vitam; probatur antccedens; quia farna eft bonaopinio, quam prudentes habent de excellentia , & bonis operibus proximi, led fic eft, quod inter prudentes nonamittaturhmc bcna opinio, quamvis recufetur duellum, ne Leges Divina: , & Chriftianae offendantur: ergo abf- que prccjudicio farna: poteft recu- fari duellum: minoreftcerta;quia prudentes judicant magis ab ho- mine teftimandum, & praeferendu ftatum Chriftianum ftatui Eque- ftri,nec efle quid nobile, led vile, rufticanum , timidum, & fragile violareLeges Divinas, neiniquum Mundi forum ofFendatur: ergo in¬ ter prudentes non eft bona opinio acceptare duellum, led magnus honor id recufare ad Leges Divi¬ nas fervandas. 14. Confirmaturulterius noftra do&rina, quia nequit efle honor, & teftirnatio, fed maxima infamia inmajorem excommunicationem incurrere, ac Chriftianum fiert membrum feparatum ab Ecclefia, DEI expreffum inimicum, vile Sa¬ tana: mancipium ,ac polita morte in duello, more beftiarum Eccle- fiafticalepultura privari: quas om-. nespoenasincurritacceptans duel- lum , ut dičturn eft 1. part. prax. trati. f. cap. 4. num. 51. pag. 97. ergo revera nullum dedecus, aut infamiam nullam fubit, qui in Di¬ vina: , & Eccleliaftica legis reve- Fropof. dam. ab Alex. Vil rentiam duellum provocatus nos admittit, imo magnum,veriimi]ii{ fibi honorem adfcifcit, ut exEvan- gelio conftat: eaque infamia, 4! notatur a mundanis vera non eft, fed m er C apparens, & imaginacij. Hanc do&rinam egregie percepii nobiliftimusille eques, 8: tes noftra: Hifpanise noftri tempo- ris, qui provocatus per litterasab alio nobiliad duellum; relpondit famulo : Diaalcd D. N. qut'nmn- hufo el Jalir al defajio con el, e at o/ros veinte como el , contaUfU papel del defafo , que me embk^a- ga frmado de los Theolcgos ni deli toncotn Miti*} tondifto p: ( l u amqu: fonibus K pral ker imp l ll Vop ®°tes, n be « im] tione prt hibetur- Oc carion r x Vil catus non ferumijut : ex Evan- imia, qu! a non eft, naginarii e percepii k Magmi :ri tempo- litterasab refpondit ■ tipnim n 1 c/, CCDlJ tctlljutt os Mn: , & Chri- a dignum, fub ved luceredC' n damna- .pari h' 5 , ličiti® ationem- itur mor- n t i prud®- :člum d ( ’ JID)^ - quia jr mo# icurratuj iute«V“ n contf ,den# juell u . t11 ' dive^ f Propoftio II. Danmata. -sterea quivis habet jus defen- aendi nropriam vitam contra ini pum aggrefforem: (ed fic eft, juodprovocans tentetinterficere -ovocattim, nifi fecum pugnet: trgoadtuendam propriam vitam, lidtum eft admittere duellum : Haec dočlrina tamen intelligenda til ftnato moder amine inculp at * tu- ulr, videlicet quando aliud ju- iom medium non fuppetit defen- dendipropriam vitam; juxtaquod t(lgeneralisregula,quotiefcunque tloccafio ofiendendiinjuftum ag- gtelTorem. i6. Dico tertio ; quamvis pof- fitadmitti id, quod dicit Lumbier ».718. & Torrecilla approbat, 'f? hanc propof Alexandri n. 17. nimirum [cundum Je pofle efle li- C| tum duellum fičhim fub conven- !l °nepraeftitaque lecuritate de eo, 8 u °d duellantes quamvis in lo- cunulelignatum exeant, pugnam "^committent, quam impedient jUftitia: Miniftri ad id muneris ex c °ndifto deputati, leclulo fcanda- b & pravo exemplo ; attamen < j u amquam utdixi cumhislimita- |;onibus potlit id admitti fpecula- 'spraftic^ tamen cenleo mora- !ier impoftibile fecludi fcandald; |‘ a ?'opter dicunt, & fane hi Au- l )p 0lc ?> quod etiam inhoc cafu de- c '^pediri duellum : tum ra- IjjJ 6 P r avi exempli, quod alijs ex- a Uf; tum quia decertantes in 1 ‘'bone conftituti facilč pugna- 34 ? re,& DEIlegem offendere poflunti fed dato etiam, quod in hoc cafu gravepeccatum perpetretur, nul- lus tamen excommunicationem incurret; quia totum illudnego- tium fi&um & fimulatum eft; ut di- xt 1 .part. prax. cap. 4. cit. & tenet Lumbier ibidem. Hic notandum non folum duellantes eandem in- currere, verum etiam Patrinos in- tereflentes tanquam teftes, Ipe- ftatores ex induftria, vel conce- dentes locum, Sditum propugna juxta dičla loeo citat. 1. part. prax. Notandum pariter ab hac excom- municatione pofle abfolvere Men- dicantes virtute fuoru privilegio- rum, & virtuteBulke Cruciatae, ita Torrecilla ubi [apra num. 4 G. Š" 47. &patetev 1. part. meaprax.m [ne cap. 4. cit. fecundum jus anti- quum. Modo tamen hoc privile- gium abolitum eft in Italia per De- cretum Clementis g. & Pauli p. Propositio III. Damnata. Sententia afferens Bullam C mn d folUm prohibere abfolutionem barefis , &' a\iorum criminum , Ruando pu¬ hlica Junt, id n*n ierogarefa- eultati Tridentini. in qua de oc¬ enit is ertminihus fermo efi , anno 1629. die 1 8- Julij in Confijhrh Sacrtf. Conoregationis Eminentijju moram Cardinalium vifa , & to- lerata eft. 17. Pro L g 4 4 Tva$. XVII. Explic. FropoJ. dam. ah dlex. VII, 17. Pro majori hujus propofi- 20. Supponoquarto in hactcr- tionis intelligentia , fuppono pri- mo j Concilium Tridentinum fe[f. 24. cap. 6. de reform, concedere fa- cultatem Epifčopis abfolvendi per fo, vel per fiium Vicarium Ipecia- tim nominatum h cenfuris refer- vatis Sedi Apoftolicas, quandoob occultum crimen incurruntur; a peccato vero hcerefis concedit fa- cultatem abfolvendi per fe ipfum, non per Vicarium. 18. Suppono fecundo per pri- vilegium Bulke Crudara* concedi facultatem abfolvendi in foro con- fcientite poenitentes a cafibus re- fervatis Epifčopis: Regularesquo- queMendicantes, &alios cum iftis in privilegijs communicantes ha- bere facultatem abfolvendi fiecu- lares a cafibus jure communi Epi- fcopis reforvatis, quamvis non pof- fint abfolvere a cafibus jure parti- culari feu ab homine ijfdem refer- vatis; ut poftea dieam inexplica- tione Propofit. 12. 15. Suppono tertio, in Bulla Ccense, ficdida (quia in dieCoe- na; Domini legi,& publicari aflolet) prohiberi fub poena excommuni- cationis majoris, ne quis priefumat abfolvere a cenfuris in ea conten- tis, quamvis fint Epifcopi, aut alij Prodati, pneterquam in articulo mortis, aut ex privilegio Cruciata; quod concedit facultatem abfol¬ vendi femel in vita , & femel in morte. tia propofitione condemnata dno falfa contineri; primum, quoddt fado poflint abfblvi cafus Bulli Coenai,quando funt occuki&non. dum de dudi ad forum contentio- fum, nonobftante prohibitionela- ta in dida Bulla ne quis ab ijfdem abfol vere praefumat, & confequen- ter polfe moderno temporeF.pi- fcopos uti facultate Concilij Tri. I dentini fijf. 2 ^..fupra citat, vi cuj>l a didis cafibus occultis abfolvere poterant: quod docuerunt Ban-; nez,Nugnus, Lorca, PetrusLe-J definajGranados, Rodriquez, Avi- la, Aragonius, plerique alij citatia I Filgueira in Cenfur. Pontifo. [■[ loz. §.Dicendum e /2 & pnrterea quod cafos Bulice Coma; oceniti poterant abfolvi toties qucm vir- tute Cruciatce, aut Privilegiorum Mendicantium: fecundumfalft® tertio: propofitionis condemna® fuit, quod hite opinio concetfo hujufmodi facultatem in Corij- ftorio Sacroe Congregationis Emi- nentifiimorum Cardinaliuffl '4 fa, & tol etata fuerit. . 21. Controverfia modo £■- num hocDecretum Alexandfl ptimi damnet ambas partes c(® tentas in hac propofitione, vel um cam tantum ? nempe an darovi aflertum , quod moderno K j, pore pollint abfolvi cafus b ! a Coenae, quando funt occukj>' quodhcecfententia vifib ! tifueri ualibus cundan tnritim. Julk C poffe at non folij fententi; ta fueri dinalibu ' fcopi eju L P. N m. ji mat, vii quorum gorem p ds,quia propoliti tantumr btolnat fjiiamvis te,exjuf tutionis H-P.Mat Um. 2 j, lutneam dicit °pinion< 22 . D kcenfec Pfopofiti te, "expi J fferit li< 'ere a c ttiltis; j 'ttitiolu; .VIL hacter- ata dno luoddt s Bulh i & non. itentio' donela- b ijfdem fequen- ore Epi- :ilij Tri- vi cujiis alolveie nt Ban* M Le* ez, Avi* j citatu 'j,c. irsterea oceniti ties vir* jgiorum fropofitio III Damnata. 545* tafufrit ab Eminentiffimis Gardi- trarium fit verum, tutum, & cer- i emnatat icedeni Conli* lis Emi- um 1 '’ - do eft: indri le* es con* veluni* dan^ 1 o teif s Buli' uiti, & ;tole r2 ' nalibus, veltantummodohanefe- candam partem ? P. Emanuel Fil- jneira loc. cit. pag. 103. §. Sed con- ;rjndfw,tenet, Epifčopos a cafibus Suite Coenae etiam occukis non foffe abfolvere; & confecjuenter nonfolum damnari affertum,quod fententia favorabilis vifa, & tolera¬ ta fuerit ab Eminentiffimis Car- dinalibus, verum etiam quod Epi* fcopiejufinodi facultate gaudeant. L P. Magifter Lumbier tom. 2. mm. 720. pag. ( mi bi) f2f>. aftir- mat, viros dočtos non defuiffe, quorum aliqui putarunt juxta ri- jorem phrafis ftričtč interpretan- te,quia condemnatio eft, damnari propolitionem illam, quo ad eam tantummodo partem fcilicet vifa, btilnata ejl : Et idem P. Lumbier, «mvis videatur ad hoc inclina- fe, ex jufto tamen timore condem- Mt >onis non audet id refolvere: HEMartinus aTorrecillaf« cxam. M^ptraB, \.,cumexpue- re in Ecclefia non fit lignumorji hcerefis indicativum: Hccrefisoc- culta per accidens dicitur, quando concepto interni aliquo errore contra fidem, externb prorumpi- turinaliquaverba, aut figna«-' cum illo errore connexionem I«- bentia; quae verba tamen non pro- feruntur coram alijs: v. g- M 0 ' folus exiftens , & non credef Chriftum efle hominem, aut cK mortuum , dicat externe: Ciin- ftus nequit efle DEUS, & b otT1 ;’ quia fi erat DEUS, mori non p ote ; ' rat, aut non credens in Sandi ! ' mo Sacramento adeffe Chri|‘ u J E SII M, non revereatur Hod 3 ® confecratam: in his cafibus ban fis eft externa, & occulta p- r ^ dtns , cum non dmtur teftes, erroris nonete- ;nto Eu- &exin- on pro- raanife- n expue- um nf f refis oc- quando i errore arumpi- ;na«i f aem bi" ionpro- fifS crede^ auteffe : Chri- homOi n P 01 ' - and 1 ^ - lirik 0 s itr ;es, f ■cipe rf ' Propojitio IV. Damnatd. 347 luamvis (# /e poflet percipi, fi quis ternos nofcere , aut judicare ne- tliet id videns, & perdpiens. queat: ergo hos nonfibirefervat, af, Suppono fecundo, hacrefim nec cenfuris afficit. pofleeffevel mere internam&oc- 27. Dico fecundo; quivi$Con- cultam perfi, abfque'verbis, aut feflarius ab Ordinario approbatus, mernisfignis ejufdem indicativis 3 poteft abfolvere eum,qui externe ut diftum eft; vel mere externam, profert verba haereticalia, interni ab(que ullo errore interno: v. g. /i quis externi diceret, Chriftus non eft D E U S, etiamfi interni DEUM effe crederet: vel pofle da¬ ti hserefim internam, & externam fimul; quemadmodum qui interne non crederet, Chriftu m efle verum fminem, idem verbis affirmaret. his fuppofitis. 26. Dico primo, ab hserefi inter¬ na, & occulta per fs pofle abfol- vere.non folum Prcelatos Regula- ,c b verum etiam quemvis Čon- feflarium ab Ordinati o approba- tam , praftcindendo a privilegio Eft communis, & proba- tur ; quia per haerefim internam, acperle occuliam nonincurritur K Wmmunicatio, nec ea eft pec- tatum refervatum : ergo quivis Eonfefiarius approbatus poterit 3 e a abfolvere : Probatur ante- ^ ens 5 quia Ecclefia non libi re- e i 7 at j nec excommunicatione ^ C| c aftus internos; ergo haere- ^interna, nec eft reforvata, nec i er eam excommunicatio incurri- Probatur antecedens; Eccle- ( *!' on refervat, nec cenfuris affi- Kl ?i]Uod nofcere, aut judicare ‘ i Ult j fed lic eft, quod ačius in- tamen non eft infeftus errore con- tra fidem, abfque violatione hu- jus Decreti Alexandri, vel Bulla: Ccence: rado eft, quiacenfura,8c refervatio fertur in peccatum hce- refis : fed prolatio verborum hte- reticalium abftjue ullo interno er¬ rore contra fidem non eft haerefis: ergo nec excommunicatio, nec re¬ fervatio incurritur: minor proba¬ tur ; quia haerefis eft errorpertinax. fed in noftro cafu non eft tališ er¬ ror; ergo neque haerefis, ergo nec erit cafus refervatus, nec excom- municationi obnoxius,& confe- quenter quilibet Confeflarius ap¬ probatus in foro confciendac po¬ terit ab eaebfolvere; quantum- vis proferens verba hameticalia abfque interno errorepoflet a Tri¬ bunali inquifitionispoena affici: li- mitatur tamen noftra conclufio , praeterquam fi in aliqua Dioecefl Epilcopus fibirefervaret hujuimo- di harefinijinhoc enim cafiiCon- felfarius approbatus non poflet ab ea abfolvere, nifi per privilegium Bullae Cruciatae. 28- Dicotertid.Pralatos Regu- lares non pofle abfolvere ftecula- res in foro conicientice ab hasrefl Xx 2 oc- * 9.48 Trači. XVII. Explic. ©čculra per accidtns , & contraria ©pinio eft cafus damnatus in hac propofit. 4. quam juxta Filgueiram afteruit Leandcr a Sacramento part. 4. traSl. 2 . dijp. 17. tandi eft , quia eft opinio I' ei quez , Navarri , Fagundez aliorum , apud Leandrum a - Cia in juh dijp. moral. tom. ^ 4. d’< 1 tandi tc ho rum Jenu; h- S I E-uai uange alteran- 'ntendi »«: Ju 'anqu a l fterr (ittr i ir opimo, ilarespof- :os abhx- m id non :um,tan- licendum i gauderc i. trd m. 721. 3 - M pia facru Hifpaniji le, revo- -ia Regu- icramen- 7. Judicialis, qu£e fit fuperiori, ^piam Judici, Rei punitionein ^crorem aliorumprocurando: V. Daftniata. 349 luppono fccundo, magnum efle di- Icrimen inter Acculatorem > Se Denunciatorem ; & inter ccetera, ob quoe difcriminantur,eftob!iga- tio acculatoris adprobandum de- ličtum, lecus vero Denunciatoris. 57. Dico primo, in delidohse- refis denunciandum efle delin- quentem, efto deličtum ejuspro- b.ari non poflit; & contrariam damnatur in hac propofitione, primo , quia denunciator non tc- netur probare deličtum , ut dixi: fecundb , quia fortaflls in Tribu¬ nali aliqua indicia funt verificata, & probata infamia tališ perfonce ; adeoqne per novam denunciatlo- nem aliquid plus poterit detegi pro pcena faltem arbitraria impo- nenda, ac demum, quia alioquin pateret aditus ad multa ablurda; fiquidem hcereticus tam cautč, Sc aftutč poflet zizaniam fuam , Sc errores fuos difleminare; ut ne- quaquatn probari poflen:: ergoad htec inconvenientia vitanda , ne- ceflarium erit denunciare ilfum , quem evidenterconftateflehaere- ticum,etiam(i probari non poflit. 34. Dico lecundb, vi hujus con- demnationis non teneturquis de¬ nunciare eum, quem non conftat, fed tantum dubitatur efle hacre- tieum : ratio eft, quia propofitio damnata dicebat, quod quamvis evidenter conftet, Petrum efle hteretieum, nuli a (it obligatio eum denunciandi; fed quando dubita- Xx 3/ ttir g?o Trači.XVII. Explk.Fropof. dam. ah JIex.VlI, tur, an fit haereticus, non conftat nemfaciendafitcorreSiofratetm evidenter: ergo quando dubita- & quod cefiet obligatio denur' tur, an fit hcereticus, nonerit ob- ciandi, quando reus eftjamemt;. ligatio eum denunciandi : Jmo datus j nec complex in eode; quamvis probabiliter judicetur, peccatofitdenunciandus;quiajm. aliquem efle htereticum , vi hujus ta propofitionem damnatam noj Decreti tališ obligatio ceflat;quia tenetur quis denunciare delita, id , quod eft probabile tantum , fi probari non pofiit ; ha; autem evidens non eft : ergo fi eft pro- opiniones eximunt ab ejufmoji babile tantum > Petrum efle hae- obligatione ob alias caufas, ut reticum, non erit obligatio eum Iiquet: attamen quamquampu. denunciandi virtute hujus Decreti tem eas non damnari in hacpto- Alexandri VII. Videatur infra. pofitione, tutas tamen efle m num. 3 8- reor, & oppofitum docui k til, Dico tertio, idem efle in- Praxis. telligendum de omnibus alijs de- 37. Dico quinto , neque hit lidis, qute fapiunt hareflm , &con- condemnari opinionem Bona« tinentur in Edido Sandte Incjuifi- tom. 1. dijp. 6 . de denunc. pl tionis, ita P. Torrecilla fuper hanc I. §. 5. num. 1. quaeafleritviEdi- propos. traB. 6 . Confnlt. 17. n. 10. di neminem pofle cogi ad denun- quapropter fi conftat, quempiam ciandum Reum , cujus delita incurrifle in aliquod delidum ex lub fecreto naturali no vit, ut quod ijs, qute continentur in edido novit per folam confultationem Sacrae Inquifitionis , etiamfi pro- prteftandam , vel ad remediufl bari non poflit, debetdenunciari; adhibendum pro falute anima, quia in omnibus his delidis verifi- aut corporis, aut honoris , a ul catur ad intentum eadem ratio, pro defenfionebonorumexterno- ac in delido ha;refis; & denuncia- rum ; ratio eft, quia jus naturalt tor nullum ex ijs delidis probare lervandi lecretum praeponta 1 tenetur. juri pofitivo Edidi, propofitio aU ' 36. Dico Quarto, in hac pro- tem damnata excufabat a denun- pofitione non damnari opiniones ciatione ex eo, quod non pd |f relatas 1. part. prax. traB. 6 . cap. probari delidum ; licčt ata 1 10. num. l£f. (Tfeij.pag. 194. jux- hanc propofitionem non ta ta quas delinquens non eft denun- damnatam exiftimem ; in ta'- ciandus, nifi prtecedat infamia de tamen particularibus hserefis, eius delido ; neque opinionem afi non aflentior, fed onpofta C Č ferentem, quod ante denunciatio. Palao part. 1. trud. 4. did>- 9 -Pf' I JO.*** p, r.urt jat bon sadit cc ;rsferer Itcretun »romifli 1 ceptus < damnurr E oari opit P §• 4- edifta, jubemur Ičiraus, (ianda e bus perfi minis, S t isah ali; fed non verimus ignotis, feiente; nis eft v »ione, fedeont frjrS, j-, totes d nutn pe liint, b tonditic notitis. 'um de dendun °b ean di xeri 1T | dc itinat "etn d x.YU. > fraterni, 0 denur,- amemct. n eode; ; quiajui itam noj deličhun, ia: autcra ejufmnJi aufas, ut [uam pu- hac pro- effe m ji k d eque h:c ionacins ic. (ud it vi Edi* d denun- deličhim , ut quod ationem medil® anioKp ris j au* ;xterno-1 naturi 1 * onderaf (itioau- dcnun- n poli* 1 aurerfl' 1 fuilfr, deli* ;lis, * :x cu" 1 0 . 1 * p, rum. 5. quia jus naturale dj- : at bonum publicum , quod in- snditcompefcere haereticos, effe jraferendum privato , fervandi „tretum naturale , propterea in rromilTTone fecreti, cenfetur ex- ceptus cafiis, quoties vergit in damnum Reipublicae, vel tertij. j8* Dico fexto , neque dam- nari opinionem Bonacinte ubi fu~ prt §. 4. num. 1. fecundum quam edina, feu monitoria , quibus iubemur denundare aliqua , qux timus, non obligant ad denun- I cianda ea, qute accepimus a levi- bus perfonis, feu gente parvi no- minis, &aeftirnationis; imo, quk- 'isabalijsfide dignis audiverimus, '•d non recordamur, k quo audi- vcrimus vel li audivimus k perfonis ®°tis, vel a perfbna nil certum lnente; quia cafus condemnatio- dlvalde diverfus ab hac opi- [" one ) quam tamen non fequor, •tdcontrariam cumDiana/xirf.4. !r ^‘ f• refol. 28. quia ad Inquifi- tf ’ res deinde fpedat difcernere, i lJ!t ' perlona, k qua ea audita " :r i bonte fit farna:, vel leviš c °nditio n is, & prseftare fidem " otit| s, ac ponderare fundamen- Uni denundationis , ad proce- '■|ndum poftmodum in fačlo , & ^ e andem rationem , quamvis j| lcr ' m num. 34. vi hujus con- ^nationis non adeffe obfgatio- 111 denundandi, quando deli- VI. Damnata. 35-1 dum tantum probabiliter innote- fcit; hanc tamen dodrinam non fequor, fed contrariam. Propositi o VI. Damnata. Confejfartm , in Sacramentali Conftjjione trii uit Panitenti char- tam pojlea legendam , in pua ad Venerem incitat , non cenfetur fo~ Jicitdjfe in Confejfone , acproinde non eji denunciandus. 39. CUppono, Confeffarium fo- ^ licitantem poenitentem ante, vel polt Confeflionem ad turpia, vel in Confeflionali ad hunc finem fimulando Confeflio¬ nem , denunciandum effe ad San- dum lnquititionis Tribunal , ex Decreto, & Bulla Gregorij Papte XV. quod fi poenitens hoc non adimpleat, aut Confeffarius poftea exaudiens , eum abfolvat abfque impofitione hujus oneris , ambo in excommunicationem majorem incurrunt; ut dixi part. i. Deca~ log. traB. 6 - cap. io. num. 157. pag. 192. ubi ex profeffo de hac materia tradavi. 40. Dico primo, damnatum in propofitione fexta eft affertum , quod Confeffarius tribuens pceni- tenti in Confeffione Sacramentali chartam poftea legendam , inqua ad Venerem indtat, non cenfea- tur vere folicivare, ac proinde quod non fit denundandus: quod eft manifefte falfum, quiaconcep- tus 352 TraT XVII Explic. tus animi verbis , & fcriptis ma- nifeftantur: fed fi Confefiarius ma- nifeftaret verbis pravam fuam in- tentionem poenitenti, certo de- nunciandus eflet : ergo idetn eft dicendum, quando eam manife- ftat fcriptis; quod intelligitur tam de foeminis,quam de virisfut dixi ioc.cit. i. part. Prax.num. i 6 t. 41. Dico fecundo , non tantu efle denunciandum Confeflarium, qui tribuit Poenitenti in Confefi fione chartam provocantem ad luxuriam, verum etiam enm, qui ante , vel poft Confeflionem ifn- mediate eam dat, vel etiam, qui in Confeflionali, aut in loco, in quo frequenter exaudiuntur Con- fefliones, vel in fitu, ad nune effečtum elečto, fimulando , aut fingendo Confeflionem id exer- cet: rado eft; quia is, qui folici- tat ad turpia in occafionibus, aut locis relatis,eft denunciandus, ut in fuaConftitutionedecernit Gre- gorius XV. fed fic eft, quod ob- latio Chartse provocantis ad ve- nerem , in condemnatione hujus propofitionis declaretur pro foli- citatione : ergo is, qui in occa¬ fionibus , aut locis relatis tribuit poenitenti chartam provocantem ad venerem , Inquifitioni eft de¬ nunciandus : Notandum tamen, qubd fi charta non daretur in locis relatis, nec immediatb , fed me- diatč poft Confeflionem , non efi fet obligauo denunciandi, v. g. fi Propof. dam. ab dlex.Vll Confefiarius exaudita Confeffiont poenitentis exeat ex Eccleiia, J porrigat ei eiufmodi chartam; htec folicitatio vocatur median, ac proinde non inducit obligatio. nem denunciationis : ut dixi k cit. Dialog de fblicitante pceniten- tem mediate poft Confeflionem, 42. Dico tertib , non damnari opinionem LeandriaSacramento, part. 1. trači. p. difp, 13. qux dicit,}non efle obligationem, denunciandi Confeflarium folici- tantem ad alia deličta non turpiai nec eum , qui in alijs Sacramen- tis, pr£EterquamConfeHionis,aa eadem folicitat: nec opinionem ejufdem Leandri ibid. ; 8. & 15 ' |uxta quam non eft denunciandi« laicus . qui fimulans fe Sacerdo- tem , folicitat in Confeflionali, vel Sacerdos, qui abfque potetat Jurifdičtionis excipit Confefiionž, & in ea folicitat ad turpia- v,er6 licbt exiftimem , quod h« opinio non lit damnata, ei tamen non aflentior ; & reor , Sacerdo* tem (Implicem folicitantem ia Confeflione efle denunciandum-’ ita Diana part. 9. traB. 9. r ( r}!' §. Objerva. Nec damnatur °pi r -- relata in Dialogo [upra in fext. pracept. cap. 1 o. riurn. 1/ : ' quod pcenitens conlentiens fo' !l tationi non teneatur denuno; Confeflarium , quam doftrinS' tamen nec ibi, nec hic fel 11 ®' fed oppofitam j ratio noft' a ’ cn 5 cludoni: jiones i demnati la ex rel damnat; fequar. 45-1 do mod nuncian qui in C poeniten Confefh confeflk ut ab i| verberet venit, r vapulat ml poeniten Fagunde 4 '1 ad pecc; modo ir dicos: T- 11. pariti tetperfe lutam, c Monet «ulum fi »is Chi 'iit cafu s-iudtt ( Soufa^rt ft 44 - 1 «0 foli, htatem kVU. 11 fefTiont lelia, J hartam; mediata, bligacio- dixi k 3ceniten- flionem, damnari ■amento, ationem, m in- n turpia» cramcn- ionis,ad inionem lciandui »acerdo- (fionali lOteflaK iedionži a. Ega iod hst lacerdo- e( | tem i a mdoffl** opini° M* irt.if 1 sfolio- Linčih Irina® »quon ■$co n ' Tropofitio VI. & tlufionis eft , quia omnes lueopi- jiones funt valde diverf* a con- demnatione , ut patet j ergo nul- laex relatis in hac conclufione eft damnata, quamvis ut ctixi, eas non fequar. 4;. Dico quarto ( praefcinden- do modo a condemnatione ) de- ininciandum efle Confeflarium , qui in Confeftione exigit, & dicit poenitenti, ut eum amet , vel Confeilarium , qui fcemin* fibi confeffe, poenitentiam imponit, ut ab ipfomet Confeflario nuda verberetur, & cum ad hoc per- venit, manupropria, autScutica vapulat ab ipfo. Leander u&ifugr. 16. & 17. fic pariter eum , qui folicitatus in Confeftione a poenitente folicitationi confentit: Eagundez in 2. pr&ccpt. Ecclef. lit. 4 ' "f. 5. n um. $ 6. vel fi folicitatus J d peccatum , confentiat lolum- ^°do in ofeula , & tačius impu- Joannes Sanchez in jeiecl num. 28- denunciandus panter Confeftarius , (i folici- ' ct perfonam confeflam , & abfo- dum eam ftatim poft Con • dimnem in domum , leu cubi- c . u, n fuum ducit, ut Confeflio- !j! s Chirographum tradat, quia 1 e cafusratione dependenti* in- Confeftionem. Diana ex (,l, !a part. 4. trači. rjo/. 11. ^ 44 - Dico ultimo in hoc deli- n folicitationis , non dari par- atetu materi* , ac proinde VIL Damnata. 353 Confeftarius , qui in Confef- fionc , leu Confeflionali habet cum foemina leues tačius manus, & contrečlationes , aut fimilia , eft denunciandus ; tum quia in rebus venereis non datur parvitas materi* , tum quia dato , & non concefto, imo negato eandem dari, in occafione tamen & Ioco adeo facfo , ut eft locus deftina- tus ad Confeftionem, neutiquam dari poteft : ita cum Fagundez, Efcobar de CorroTrullench , & alijs docet Filgueira in hancpropofi. pag, 120 inf ne. Pr O P O S I T I O VII. Damnata. Modus evadendi otltpationem denun- cianda folicitationrs efl , fi Joliči - tatut confteatur cum Jolicitante ; bic potejl ipfum atjblvere atfiguc onere d enunciandi. 45. TVco primo , quamvis poe- nitens folicitatus k Con¬ feflario ad turpia in Confeftione , velConfeftionali confiteatur poft- modum cum eodem Confeflario folicitante, non propterea eximi- tur ab obligatione eundem denun- ciandi; & oppofltum eft cafus condemnationis in hac propofi- tione 7. a quo onere pariter non liberatur poenirens folicitatus, ta- metfl Confeffarius folicitans de- nunctationis onus non imponat : ratio eft , quia obligatio denun- ciandi in hoc deličto provenit ex y y Decretis 5 5" 4 Erdel. E VII. Explk. Decretis Summorum Pontificum: ergo licet poenitens confitcatur Confeffario folicitanti, ifquc de- nunciationis onus non imponat, ad hoc tamen poenitens tenetur; Probo confequentiam , quia infe- rior nequit derogare, feu abro- gare obligationem ortam ex lege Superioris : ergo cum obligatio denunciandi in his delictis ortum ducat ex lege, & Decreto fum- mi Pontificis , Confeffarius tan- quam inferior obligationem ex hac .lege ortam abrogare , vel derogare nequit. 4 6. Dico fecundo, graviter peccat Confeffarius folicitans di- cendo pcenitenti , eum non obli- gari ad ipffim denunciandum, nec propterea poenitens liber eft ab onere denunciandi : primum eft evidens, quia praefumit abrogare obligationem , & legem in mate- ria gravi abfque poteftate, fecun- dum eft etiam certum; quia con- trarium hic damnatur : Verum eft , pofie accidere , quod poeni¬ tens folicitatus erroneč &invinci- biliter putet, fe onere denuncian¬ di obftričhim non efle ex dieto fui Confeffarij ; & in hoc cafu ftante bonft fide , & confcientia erronea invincibili, ab ejufmodi onere cen- feturimmunis. 47. Major difficultas eft , num damnetur opinio, quod Confeffa- rius folicitans non teneatur pofi- tire dicere pcenitenti folicitato, ut Propof. dam. ab J!ex. F// ipfum denunciet; cujus refolutb' nem abfolutam poft Decretia Alexandri VII. noninvenio. \\ detur tamen non damnari alfe tum, qu6d Confeffarius folidtj non teneatur admonere pcenit* tem de ejufinodi obligarione, quod fic probatur ; diverfa ressJ dicere : „ Poenitens euaditobliea- „ tionem denunciandx folkir- „ nis, (i folicitatus confiteaturct „ lolicitante , qui poteft ipfumab „ folvere abfque onere denunoan- „ di, ac dr etre : Confeffarius not „ tenetur dicere expreišč, &f0' „ fitivč pcenitenti folicitato, m „ eum denunciet ; quemadmor propofitiones valde diverfa: lu'.: hae : „ Petrus hccreticus poteft i- „ cere Joanni, confcio iui pecca-j n ti, ne ipfum denunciet, li ^ „ eum liberare ab onere der '• 5 , ciandi : & Petrus hcereticusnor » tenetur dicere Joanni, cul®- „ notefeit liium peccatum, M „ fum denunciet: Primuin dh" citum , & improbabile, fe®® probabile , & Iicitum : ergo^j vis illicitum , & damnatum 1 ■ tanquam improbabile affer tu ^ quod Confeffarius folicitans ■ queat eximere poenitentem I citatum , cum eo confitente® onere denunciationis, non p®? terea videtur damnatuin auer tl ® quod Confeffarius folicitans teneatur dicere pcenitenti t j 1 ^ fum denunciet j fiquidemp l ' -: { tilde dif siri, & ubit. 48. Et feffarium pitent cnere ip kane obli Himere ; it dixi v quod nor ipfum de modi obl folum po ielinquer tekDecr ijtiod, ui lum: erg Itrtum, fltanspol folicitatu ™;non fertuin, titans no pcenii det. Praetei di lolicit te m folic "ntem; 'Nm pl, Jfnienti’ ^ntifici ^bantu Jonfefli d 'cere r l« 0; \ c ž° eai C.V 11 ecreti® io. Ti. iri alfe olicits »cenita. gatione; faradi t oblica ličita«- :eaturcii afiiroab- ninciaa- rius nonl i &F 0 ] ato, m rfe funt otelit ii pecci- , fef* denufr icusnor cuiin- i, uti : i fecunčc. um |!t ' iertumi ans ^ :m ntemJ - 1 m pr? Tertuff- ins n* ,r '# Tropojitio VIL olde differt a fecundo , ut ma- .i, & attente confideranti pa- itbit. . Etconfirmatur, quia Con- felTarium folicitantera abfolvere foenitentem folicitatum abfque cnere ipfum denunciandi, eft , bane obligationem pofitivč ab eo Himere j quod eft improbabile, ut dixi mm. 45". fed affirmare , quod non teneatur ei dicere , ut ipfum denunciet , non eft ejuf- modi obligationem abrogare,fed foliitn pofidve non itnponere, ac relinquere pcenitentem cum one- reaDecretis Pontificijs impofito; pofita opinione probabili, eum ab ritate ordinarij, aut Conftitutioras hoc onere excufante , non tenea- tur ConfefTarium denunciare : er- go pofita dičfa opinione, Confeft iarius iolicitans poteft abfolvere nos, verum etiam poenitentem ablque onere ipfum abfque fimonia accipere, fiquidcm denunciandi. licbt temporale , quod eft dipfj 1 ’ PponrvcTTrrv VTIf dium detur pro Miffa, quseeH ( p 1 ROP OS I T I O VIH. fpjrituale , quia tamen non Damnata. p er mo dum pretij, fed eleemolj 111 D up lic at um ftipendium poteft Sacer- pro fuftentationeSacerdotis, p r “j dos pro e..dem MiJJd ličite accipe- pterea nec dans, ncc accipiens o re applicando petenti partem etiam jpecialjjinamfr učite , ipfimet ce¬ le krami eorrepondsntem ; idqut poji Decrctutn Urbani Vili. f I • 1 H)E ftipendio Miffte ex pro- polito diftervi in hoc libro r Synodalis eft taxatum , & ufu re- ceptum in Disecefi, hocque ftipen¬ dium non folum Sacerdotes ege- divites polit limoniacus. f3- Suppono tertio, tripljj^ efte fručfum SS. Sacrificij primusdicitur generalis, nimirufi 1 is, qui applicaturprocomtnun 1 ^ necefiitatibus Ecclefiee > P r0 nioPonti te, Sen: fidelibus tandus fr jliqui voi Ipecialem Sacrificiui Jicorrefpi jro ofFere ipplicandi citurfpeci det merit (juemadm V.( pcemtentii retur, & fa nis peccat' taproalij' Sacerdos i meretur, tisfaftio c trercitio ftus fpecia diferentia mediu m, ftiamft Sa “ "ratia , c 'aliftimus f4- Dic e°s pro e; frtutn I e«mque ir llc « pro ( JPplicec p »to alte lcb tanti ; j w, Vob c.VIL ubihic 1; qm- 3intel damis •em c!i. sDecrt srt Che- ad uwl, rb, Milf, fea. ubi A bacer- licatum ]ue in- iccipere ftipen- laufto- :ution» ufure- ftipen- es ege- s pod« [uidem ftipen- :ftf«i datur ioljn* p r0 * jlicem ftiifel niruni inibn* po ra, &univerfaliter pro omnibus fidelibus vivis , &c defundis : fe- oindus frudus eft medius, quem i!iqui vocant fubftaritialem , ali) Tropofuio VIII. Damnata. 55 ^ moPontifice, pro Pretlačiš, Regi- propofitione 8. Ac Torrccilla in CanJult. trači. 3. Confult. 9. n um. g. &' num. 6 . ratio eft. Quia etfi Alexander VII. loquatur folum de ftipendio ingenere, fivefitexiguu, Ipecialem , & eft is , quem habet five congruum. Urbanus VIII. ta- Sacrificium Miffe ex opere operato , men exprefsedec!aravit, quod du- torrefpondet meritis Chrifti, ac plicatum quantumcumque exiguu jroofferente ftipendium exjuftitia pro eadem Mifla accipi nequeat : ergo cum Alexander in condem- natione hujus propofitionis fequa- tur decretum Urbani, evidenter coliigitur damnare , ut improba- bile pofle accipi pro eadem Mifla duplicatum ftipendium , quam- quam incongruum, & exiguum, flve ab una,Tive a pluribus perfo- nis. ff. Hinc declarantur damnata; propofitiones, afierentes, primo jpplicandus : tertius eft is, qui di- citur (pecialiflimus , & correfpon- det meritis ipdusmet Sacerdotis; ijuemadmodum qui alia pietatis opera V. G. eleemofynas, jejunia, poenitentias in gratia exercet,me- retur, & fatisfacit pro fuis, & alie- nis peccatis hujusmodi bona ope¬ ra pro alijs ofFerendo ; ita pariter Sacerdos in ftatu gratia; celebrans, meretur , & fatisfacit; & herc fa- tisfadio correfpondens Iabori, & quod Sacerdos poftit accipere duo. txercitio Sacerdotis vocatur fru dusfpecialiiTTmus: Porrohaeceft dvterentia inter hunc frudum, & m edium , quod hic obtineatur, tiiamfi Sacerdos celebrans non fit "1 S r atia, fecus vero frudus fpe- tttliflimus. dos ff Dico primo, nequit Sacer- flicai P>o eadetn Mifla accipere du- tria , aut tot ftipendia , quot fibi neceflaria eflent ad fuftentationem illius diei; fecundo, quodnon fo¬ lum poflit accipere neceflaria ad propriam, verum etiam Parentum pauperum fuftentationem : ratio eft, quia collator ftipendij non fe obligatad fuftentandu totadie Sa- cerdotem , fed ftiftentationis partem tar.tum ei fubminiftrare : tUm ftipendium , quantum- incongruum, & exiguum, quemadmodum ille qui conducit ' Ce f. P r o collatore unius ftipendij per horam mercenarium, non te- * ■ lcet: partem mediam frudus, netur ei folvere, quantum fufficit cial'r a ' ter ° c °Aatore partem fpe- P ro , a!, riimam correfnnndentem ce- ciuč diurna fuftentatione : tertio p,.v ai “ correfpondentem ce- quod Sacerdos die fefto poftit pro w . tant >; 8tcontrarium damnatur, eadem Mifla accipere duplicatum ‘"nprobabile, & fcandalofum in ftipendium, ac Si maioris valons, Yy 3 & la- ^S'TraB. XVII. Explicdtioprop. dam . abJlex . Vil & laboris eflet Mifla Feftiva, quam bus, in quibus ex co-ntradn,^ Quarto quodlicitum fit Ferialis. _ pro eadem Mifla plura ftipendia ac- cipere ad emendos Juriš, & Theo- logiae libros, fi Sacerdos Jurifta,vel Theologusfit: hseinquam,&hu- jusmodi opiniones , in quibus, & contra quas eadem ratio , ac in damnata militat, modo utimpro- babiles cenfenda? funt. $6. Dico (ecundo,non darnna- tur opinio Marchadi tom. 2. IH. 4. part.\.tra&. 11.doc. ?. num.7. fe- cundum quam Sacerdos poteft pro alijs gratis applicare partem frudus fibi correfpondentis : & ratio eft, quia propofitio damnata , dicebat pro hac parte frudus poffe accipi ftipendium , ha-c autem id non afferit , fed quod gratis poffit pro alijs applicari ? ergo non damna- tur opinio , quod Sacerdos gratis pro alijs partem fručtus fibi corre¬ fpondentis applicare poflit. 5-7. Dico tertio, is, qui libera- liter, &gratuito offert amico ali- qua facra celebranda fecundum ejufdem intentionem, nequit fti¬ pendium accipere; etiamfi amicus id accipiat, vel cum ijs Miflis ali- obligationi ex teftamento , cui fundatione &c. contrada? fatisfa- cere debeat; ratio eft, quia hoc idem eflet ac duplicatum pro ea¬ dem Mifla ftipendium ačciperc, quod eft in hac propofitione dam- natum. 58. DicoQuart6,in Religioni- fundatione, aut alia fimili obligj. tione celebrantur Mifla; pro Rdi- giofisFratribus,autBenefa&oribus defundis , nequit ftipendium pr? didis Miflis accipi : ratio eft,qui» fuppofito contradu, aut obligatio. ne fundationis &c ex juftitia cele- brandae funt Mifla? pro ejufmodi obligationibus : ergo pro hišne- quit accipi ftipendium; probatur confequentia; cum unica, & ea¬ dem Mifla duabus juftitia? obliga¬ tionibus fatisfieri nequit, atqui lup pofito contradu, aut fundatione, ab hac, Scftipendio , duplex jufti- tise titulus refultat: ergo cum ea¬ dem Mifla ambobus fatisfieri ne- quit. Dico quinto,- non damna- tur fententia Baflki Veri. Mifi "> num. io.dicentis,pro eadem M® pofleSacerdotem accipere audius ftipendium, pro obligatione dicen- di Miflam fumrno manč, vel ad!o- ca diftantia, quia majori labore.it- ficitur; item , quando imponitur ei Mifla cum officio Defunctori®! quia hic non accipitur augmenun 8 eleemo{yn£epro applicationei'- u - dus fpecialiflimi Sacrifici j, fedp r0 * pter Iaborem, feu incommofl 111 ’’ antelucano tempore furgenA ca ‘ nendi, aut ambulandi, q uX lUl j pretio mftimabilia, & motiva ' 3 de diverfa ab opinionis dami 13 - intento. 60. Dico fexto Ecclefe lot pia, fe nequeu celebrai minima penfaru rum cel lis mani ritim , torum, ždimilit loca ipfa tus, qut penfaru 1 {ftunc, bunt, n valorem ipfomet neceliari lominus { lt, ut funt, 0 Molutč quot pr; tentibus Vlt Sacr; donibus ^ateriar tlim. Urbani 1 ' ffoptere privatis kcultas Alia nc [up L-K« ,°. n grej Vac f* r ^ntu mr M lu,aut obliga. *o Reli- ioribus um pro )ligatio- tia cele- R O hišne- robatur i,& ea- obliga- :qui lup- iatione, ex jufti- cum ea* fieri ne- damna- Mlfio emMifi : auftiui ie dicen- el adlo- iboreaf- lponitur dorumi nentum sne & fedpro- modurfl :ndii ca ' ux f unt tivaval' anins® Vropojitio IX. Damnata. ria, Teu illorum Adminifiratores p ncqucuntex eleemofinisMilfarum celebrandarum ullam utcumque minimam portionernj-etinere ex- penfarum, quas fiibeunt in Miffa- rum celcbratione v. g. pro expen- (is manutentionis Ecclefiae , Alta- rium , inlervientium , param en- torum, luminum , vini, hoftice, Mmilium, nili cum Ecclefice, & IX. E) iof' fr P O S I T I O Damnata. Poji Decretum Vriani Vlil. poteJlSa- terdss , cui Mijfa cele bran d a tra¬ duntur , per ulitim fatisfacere , eollato illi min trt fiipendic , ali K parte Jlipendij fili retcnta. 6 1. CUppono per Decretum Vr- ......, ....._... „_, .. ^ bani VIII. Eipra relatum locaipfa alios non habent reddi- pariterprohiberi,neSacerdos , cui tus,quosin ufum earumdem ex- Milfa celebrandae traduntur cum pcnfarum erogare licitč poffint , certa eleemofyna; v .j g. duorum tune, quam portionem retine- Rcgalium , per aliurn fatisfacere ’ queat collato illi minore ftipen- dio: v. g. Regali , aut Regali, & medio, alia parte ftipendij iibi re- tenta: „ ac limiliter ( ait ) omne „ damnabile lucrum ab Ecclefla „ removere volens prohibet Sa- „ cerdoti, qui Miffam lufcipit ce- „ lebrandam eumeerta eleemofy- „ na , ne eandem Miffam alteri , ,, parte ejufdem eieemofynce fibi „ retenta, celebrandam comnrit- „ tat. --.iaui Lcicurauums prupumu- 62. Dico primo, aflertumpro- qus fant annexac Decreto pofitionis Damnatte fuiffe , quod 'fini VIII.fuprarelato tium. pr. non obftante hoc Decreto Vrba- P r ppterea tamen non conceditur ni , poterat Sacerdos, cui Miffat f ll fis Sacerdotibus huiufmodi celebranda: traduntur, per alium ] c J !ta 5 , quando prcedida ab Ec- fatisfacere collato illi minore fti- jjV a noia fubminiftrantur : juxta pendio , alia parte Iibi retenta : PffaratraB. 12. cap. 3. part. quod merito , & juflillimč dam- fp- »um. 37. quia hocDecretu naturtanquamlucruminiquum, & I ""gtegationis , Ecclefijs , (pijs abominabile ex refacrofan&apro- aceorum Adminiftratoribus veniens ; vel etiam quia fupponi- ' lU mmodo favet, & fuffragatur. tur , quod Sacerdos nullo titulo poflic « i-vuiv j cjuatii puiuv/iivui funt, nullatenus debet excedere valorem expenfarum , quae pro ipfomet tantum Miffe Sacrificio neceflario funt fubeundce & nihi- lorninus eo etiam cafu curandum { ft) ut ex pecunijs, quce Eiper- f® 1 expenlis ut fupra dedudis, »bfolutž tot Miffce celebrentur, 3. Dico fecundo , quod qua- vis Sententia Bordoni) apud Fil- gueiram in Cen. Pontif. pag. 15 I. citato etiam Torrecilla in 2. im- preff conjult. tra&. 3. confult. <).dif- fc. 2. fui. num. Ig. §. Advierto lo fecundo , aflerverit, quod Sacer- dos committens alteri Miffam ce- lebrandam minore ftipendio col- lato , alia parte fibi retenta non peccet mortaliter, fed venialiter abfque onere reftitutionis , etiam poft Decretum Vrbani VIII. quod licčt non fequatur Torrecilla, pu- tat tamen cum Prado non effe damnatum ab Alexandro VII. in hoc Decreto : quiainquiunt,pro- pofitio damnata aflerebat, Sacer- dotem pofle ličite fibi retinere partem ftipendij : Opinio vero Bordoni), dicens, peccari venia¬ liter , non affirmat, efle licitum; quia hoc caret omni culpa ? ergo htec opinio Bordonij non erit dam¬ nata. Ego autem exiftimo, hancopi- nionem non folčim non pofle ad praxim deduci, fed prasterea per Decretum Alexandri condemnari: & ratio eft , quia propofitiones damnatae adhibentes htec verba ( eft licitum , permiffum, poteft, Pr op. dam.ab Alex.] J \l &c. ) condemnantur fmL 1 fu^ieftam materi,rm. ita ut (i mj. teria propofitionis fit in re gravi, damnetur tanquam grave peča¬ tom , fi leviš, velut leve, e dixi I. part. Prax. in 4. imprtjfm fačta in Burgos, š" in imptf, p fačta Cefarauguftae traB . n./«) num. f. 8t fupra dičtum eft trn 10. num. 7. pag. 356. Sc in ali; modernis impreftionibus videti poflunt fundamenta hujus docl- rince : fed fic eft, quod materij hujus propofitionis 9. fit gravis: ergo fub peccato quoque gravi damnatur: Minor eft certa j ftipendium Ordinarium uniusMif- fe , nempe duo Regales, po tcl efle materia leviš, ejufčjuereten- tio totalis j vel partialis peccaturr veniale : fed propofitioj damnati loquebatur non de unica M© fingulari , fed in plurali, jn Senfu etiam Ioquitur opinio © donij ( nam fi loqueretur de V quantitate , non eflet dubium ejus do&rina ) ergo materi©-' pofitionis damnatae eft g r:r,< ergo illud poteft Sacerdos , tt"'.” mortaliter , & non tantum v nialiter illicitum damnatur- 64. Multo minus afTentiri p- fiim , Sententiam Bordoni) n damnati, quo adeximendtj 1T ’. cerdotem ab onere reftituti 01 - partis ftipendij fibi retents 1 lato alteri minore ftipendio- hsecpropofitio damnatur vd^ ia | polita jt tanquam reftitutio tur; ret« titulo, e lic eft, q declaretu fragari tit lius fliper damnatur retention- effe conti tur verbi qui hoc r riim: fed injuftum li que reflit Decretun dij eft refl VIL dam conforniit ergo li in tj® dami 'jam retei trem dan ^bandri p on tanti c »dotem M quan diorum fc btandas ftipendio toftitutioi Di tUr opini« Ij -ca/>.4. aflerei 'x.Vfl ficrnl, ut fi n te gravi, ;ve pecca- leve, irnpnjj, l n./«} i eft trd & in aliji us ' ijus dof i materij t gravis }ue gra/ rta j qu uniusMi !S ) PO« jueretei peccatum I damnati a Miffa« i, inf >inio ir de l« r ubiuffldf iteriapro- graf , tinf itum v£ ' tur. utiri po Ioni) n ' ndumi' tutionii tse Ctt Jio:f veff Propofuio IX. Damnatd. 361 polita juffitiac: crgo damnatur majaš ordinario re!iquit, podit P ( M ; jn quam opinio eximens ab onerc reiiitutionis : antecedens proba- tur; retentio rei alience abfquc titulo, eft contra juftitiam ; fed lic eft, cuod in hac propofitione dedaretur Sacerdoti nullum fuf- fragari titulam pro retentione il- lius ftipendij; ergoDeclaratur, & damnatur in hac propofitione , retentionem illius partis ftipendij cffe contra juftitiam , Confirma- tur verbis Decreti Vrbani VIII. f hocreputat, ut damnati le luc~ m : fed fic eft , quod lucrum injuftum fit contra juftitiam, adeo- pte reftituendum : ergo fecundu Decretum Vrbani, ea pars Hipen- dij eft reftituenda: led A!exander VIL damnat hanc propofitionem coaformiter ad Decretum Vrbani: ergo (i in hoc damnatur, ut luc- rom damnabile , & contra jufti- oam retentio illius partis ftipendij, damnabitur cer Decretum Sandri VII . ergo dicendum eft, r °ntantum peccare gravifer, Sa- eerdotem fibi retinentem in nota- "! ’ ouanritate eas partes ftipen- forum Miflarum , quas alterice- teprandas committit cum minorj 1 j!? nd 'o, fed ulterius teneri ad f eltitutionem. °b Dico tertio, non damnan- J °piniones fupra addučfte, trati. 7 c p-i-part. : .n. 15p. pa?. 84 .part. • aderentes, primo, auod: Ca- ailUs > cui Fundator ftipendiu per alium fatisfacere collato ilii minore ftipendio : fecundo, quod quando ex amicitia , aut intuitu perfona , majus ftipendium alicui datum , poftit alteri Mifias cele- brandas committere coilato mi¬ nore ftipendio : tertio , licitum fore, fi iile , cui Sacerdos alter Miflarum celebrationem commit¬ tit , fcit eumlargiorem eleemofy- nam accepiffe , & eam fic Iciens voluntarie cedit , modo tamen id fiat citra pačtionem, & inteti- tionem lucri, 8 c omnino fincere: ego pro ftipendio tantum accipio, ribi congruum dabo : vide? an veliš : nec etiam hic iile , vel al¬ ter hinc indc quseratur ; lucrum enim id fapit , & mercatorium con trači 11 m , cujus evitatio eft motivum intrinfecum Pontificis in his prohibitionibus: ita docet cum Lumbier, Torrecilla ubi fu¬ pra rtum. 19. Videatur trači. 12. citatu? ubi hce, & ali;e dočtrinae ad hancmateriS pertinentes habentur. Propositio X. Damnata. Hon tji contra [uflitiam pro pluri- but Sacriftciis Jlipendium accipere , dr Sacrificium unum ojprre: ne- cjue etiam ejl contra pdelitatem , etiarr/Ji promittam , promijjionc etiam i ur amer,to frmata , dan ti jlipendium , quod pro nulio alio operam. Z Z 66 . Hu- 5^2 Trači. XVII. Explic, 6 6 . Hujus Propofitionis tres funt partes: prima, affirmans non efte contra juftitiam pro pluribus Sacrificijs Itipendium accipere, & Sacrificium unum offcrrc: Secun- da , non efte contra fidelitatem promittere danti ftipendium, qu6d pro nullo alio offerretur , licčt revera offeratur ; & tertia , hoc verificari ctiam promiflione jura- mento firmata, his fuppolitis. 67. Dico prim6, graviter pec- cat , qui pro pluribus ftipendijs unicum Sacrificium ofFert; & op- poiitum eft calus exprefsč damna- tus in hac propofitione : & meri- to , quia inter dantem , & acci- pientem ftipendium , eft fermč contračtus implicitus , & inno- minatus, nempe do , ut facias : do fiipenditim , ut facias fecundum meam intentionem Sacrifcium : do tibi unum ftipendium , ut unum Sacrum pro me celebres, tibi do duo, tria , aut plura, ut duo , tria , aut plura Sacrificia pro me offeras : led contra juftitiam eft non oblervare contračtus, vel quafi contračtus : ergo contra ju¬ ftitiam delinquit Sacerdos, qui pro pluribus ftipendijs unicum Sa¬ crificium offert; & hocintelligen- dum eft , non folum de ftipendijs pongruis, fed etiam de exiguis, & Trop. \ dam. ah Altx, Vil tuere vel Domino ftipendium, aut per fe , vel per alium totSj- crificia ofFerre, quot fuerunt ac- cepta ftipendia ; quia pro pluri¬ bus ftipendijs unicum Sacrificiua ofFerre eft contra juftitiam,« utcumque , Fed contra juftitiam commutativam ; ita cum Auerla, Filgueira fuptr h im c j>rofa[uiom 1 o. fed qui operatur contra jul. tiam commutativam tenetur ad reftitutionem r ergo Sacerdos pro pluribus ftipendijs unicum Sacriii- cium ofFerens, tenetur ad redi tutionem. 68- Dico Secundo , cjufmodi Sacerdos non folum peccatcontra juftitiam , verum etiam contra fi- delitatem, fi poft promifiionm danti ftipendium fačtam, quodpro eo tantum Sacrificium offeret,pro alio etiam celebret: ratioeft,qtiii violatio juftas promillioniseftcoo’ tra virtutem fidelitatis: led in hoc calu violatur jufta promilfio :ergo haec violatio eft contra virtutc® fidelitatis. 69. Dico tertio, fi hxcpro®'; fio lit juramento firmata, #< violatio non folum eft contra' tu tem fidelitatis, fed etiam con¬ tra virtutem Religionis: ratio e ’ quia virtus Religionis prarcipM 1 incongruis. Hinc infertur , quod Sacerdos pro pluribus ftipendijs unicum Sa¬ crificium ofFerens, teneatur refti- adimpleantur vota,juramcnu ergo qui non adimplet juftamP 1 ^ miftionem juramento firma ® 11 liane virtutem offendit; Eti'h- 1 julfnodi pronaillio fiat ablq ue3n . mo tnoean peccatu ijuin m: ipiia dei in jurar tum mi tnatena prafenti promilli ergo qu adimple mento 1 graviter materia Attar rendi Mi dium h; poftmot non ad ordinati fe in Sei li. cap. (trt. 2, p emiftini fetenti ro fi ma juia del injuran: fiaell g v is, pri de Raflb tum. j, de futui fio fit ai menti : Rtavitei vis,8c . vil ndium, i tot S». funt ac- ro pluti- :rificiuu iin, non juftidam Auerfa, •ojitimm era jufti- letur ad rdos pro i Sacriii- ad redi- cjufinodi ateontra ontra fi- iffionem ^uodpro eret,pro )eft,quii ; efteon- :d inhoc io: ergo eirtuteffl :pro®if , ejufd* ntra vil¬ am con- rado A čipih 01 enta^ .amp r0- maram- Etli^ Tropofitio eam adimplendi, grave periurij peceatum incurritur, quamvis alio- Ln materia effet leviš ratio eft, q U ia defedus veritatis de pnefenti in juramento promifforio pecca- tum mortale perjurij eft, etiamfi materia fit leviš : fed veritas de prafenti eft intentia adimplendi promidionem juramento firmata: ergo qui non habet intentionem adimplendi promiflionem jura¬ mento firmatam eft perjurus, & graviter peccat , quamvis alias materia effet leviš: Attamen fi in promiffione offe- rendiMiffam pro folo dante ftipen- dium habeatur par intentio, & poflmodum mutata voluntate non adimpleatur, fi materia eft erdinarium ftipendium unius Mit feinSententia fupra relata traB. la. cap. 4. part. 5. n. 17 6.pan. 53 . (url.!, pofterior violatio juramenti emiflinon effet mortale fecundum fetentiam probabilem ; lecus ve¬ ro fi materia effet gravis, ratio eft, pa defedus veritatis de futuro juramento promiflbrio fi mate- oneft gravis , eft mortale, (i le- ' ls ) probabiliter, eft veniale. vi- e foflaeum Ver S. Juramentum 4 . r ‘ Uw - i. fed fic eft, quod veritas o futuro in juramento promiffo- r; °fir adimpletio realis tališ jura- 7 en ji : ergo qui id non adimplet, >>aviter peccat, fi materia eftgra- y S > 8c leviter, fi materia eft le- X. Damnata. 363 70. Dico quart6,in hac propo- fitione non damnatur opinio, fe- cundum quamSacerdos,poftquam promifit danti ftipendium , quod pro nullo alio facrificium offeret, poteft partem fpecialiftimam fru- ctus facrificij fibi propriam pro (e, aut pro alio applicare : ratio eft, quia is, qui promittit Sacrificium collatoriftipendij, folum promit¬ tit pro eo applicare id , quod tc- netur ex juftitia,fed quod tenetur ex juftitia eft pars media , feu ftib- ftantialis frudus, non vero pars correfpondens celebranti .* ergo hanc pro fe , vel pro alio poterit applicare, etiamfi promiferit dam ti ftipendium, quod pro nullo alio offeret: pro hac tamen partefpe- cialiffima correfpondente Sacer- doti, aliud ftipendium accipi ne- quibit, cum hoc fit damnatum in propofitione 8- Propositi o XI. Damnata. Feccata in Confejfone omiffa , feu ob¬ lita ob injlans periculum vita, aut ob aliam caufam non tenemur in fejuenti Confejfone exprimere. 71. CUppono primo inConfeffto- ^ neSacramentalialiquapec- cata abfolvi,& remitti direčfč,alia indiredč: Direde abfolvuntur,8c remittuntur ea peccata , qua' ex- prefsč confeffioni fubijciuntur, modo in poenitente non fit obex Z z 2 id $6 4 Trati. XVII. Explk. Pr op of. dam. ah Akx, yjj t idimpediens: indiredb rimittun- ftans periculum vita:,vel obala® tur peccata omifla in Conf eflione, juftam caufam,tenemur infequen- aut ex oblivione naturaii, aut ob ti Confeflione exprimere,&con. aliam juftam caufam, obquam li- trarium damnatur in hac propofi. ceat dimidiareConfeflionem : v. done tanouam fcandalofum, J g. caufij juftadimidiandiConfeflio- pradice falfum : rado cft,qia nem eft periculum mortis, in quo integriraš Confeflionis eft ih jm infirmitas non dat tempus expri- Divim , vi cujus tenemur cjonfi«. mendi omnia peccata; vel quan- ri omnia , & lingula peccata fpt- do in cafibus refervatis non eft fa- cie, & numero , poft debitam& cilis recurfus ad fuperiorem,&in- diligentem eorum prcemeditatio- ftatprasceptungleu obiigaciocom- nem; ut eonftat ex ConcilioTri. municandi , aut celebrandi, vel denrino/e/f 14. cap. f.&Ctml quando peccatum , aut ejus cir- led qui ex oblivione,aut ob aliam cumftgntia eft reticenda, ne Con- juftam caufam omilit in Confellio- feffarius veniat in cognitionem ne aliqua peccata , hanc legem complicis. non adimplevit: ergo in Contei- 7 2. Suppono lecundo, peccata fione fequenti ea exprimere tene- indiredb remifla in Confeflione tur. efie aperienda,cum commodbfie- 74. Dico fecundb, non danim- ripoteft;fecus vero diredbremif- tur opinio juxta quam is, quia la ; pofleoue contingere, quod oblivione, aut ob aliam juftam peccata nec direde, nec indiredb caufam omilit aliquod peccatum fint remiffa abfque obligatione ea in annua Confeflione, non ten:- iterato confitendi; ut contingit in tur id' confeftim confiteri , v led po* Scntentia, admittenteSacramen- teft differre,ufquedum in (let p® tumvalidum, & informe; nem- ceptum annute Confeflionis, vo pc quando poenitens confitetur periculum mortis,aut prteceptum omnia fua peccata, &obaliquem Communionis, lic TorreciH-C' obicemSacramentum eft informe, p er ham propf. 11. Filgueira/«-- & fimul validum ; huic inquam eandemprepos.infine:rattodh Ted ft J°nfefla Cl Pergol nantur: Et opi n x.V!l ob aliia n fequcn- ‘ t & c«. : propofi. )fum, J sft, qu» :ft k jm r cpnfite. :cata fpe- ebitam & ledititio* icilioTri* 'Cmn.% ob aliam !onfe(lio- c legem 1 Confef- ere tene* 1 damna- , quiex i juftam leccatu® on tene* ,'ledpo* fletpra:* >nis, ^ Ecefjtum | ecilla/*' :ira/f ir eft#* ,atxM teripec* b juftani eni hop [Hnt dit' •ceptufli hcec op'- pt fropofitto XI Damnata. fiionon damnatur : Verum , etfi Filgueira damnatam non effe cen- feat; ei tamen non adhacret, quia inquic, peccata omifta, feu obli¬ ta in annua Confeftione^er /eper- tinent ad taiem Confeffionem , adeoquc ad eam perficiendam, neceHarium eft eaimmeciiatecon- fiteri, quam primum memorite , autcommoditatiproponcntur. vi- deantur circa hoc dieta 1. part. ha. p a p. 5. n um. 4. 75. Dieo tertio , neque dam- fiatur opinio , afferens , quodis, qui confitetur dccem peccata mor- ulia abfque plurium rccordatione, & addens ea verba pa rum plus a ut w®quamvis poftmodum remi- nifcatur peccata fuiffe duodecim numero, non teneatur hacc dao peccata confiteri: neque opinio s &mans , quod in accufatione Kntum peccatorum , dicendo pa- nn plm, vel minus non tenea- pcenitens confiteri quatuor , 2;| t(]uinque aliapeccata memoriae oceurrentia : Videatur Leander a Kramento part. 1. trači, f. dij]>. 10. (r i.r* Probatur con- 11110 » quia in propofitione dam- (rtf % mo etat de peccatis non ] 0r ‘i;fiis, atquihte opiniones non oquuntur de peccatis non confef- fi-ipponunt expreffa , & (, lr ' cl ' :i cum addito plus, minu- ■ cr go hx opiniones non dam- ' f" 1 - 21 fortiori neque datn- opinio, juxta quara confef- 3% fus vigefies , inveniens poftea le tantnm decies illud peccatum comnrififfe , non tenetur numertl retračiare : nam id pcenitens fecit bona fide , & Confeffio fuit inte- gra , cum in numero majori con- tineatur minor : Sic Bafiseus Veri’. Confsjfio Sacramentalu 4. n um. 20. Neque damnatur opinio Sanchez in fileB. dijb. 41. nnm, i§. quod ei, qui peraao fufficienti examine omnia peccata memoriac occur- rentia confeflus eft, non tenea¬ tur poftmodum inftituereexamen de praeterita vita, utrum vel ne aliquod peccatum Omiferit: quia hoc opiniones, utpatet , valde di- ferepant a propolitione damna- ta. 76. Dico Ouarto , neque dam¬ natur d o etri n a addučta 1. part. hujus prax. traB. 2. cap. 1 nnm. 1 o. p a g. 5 p. & traB. 6. cap. 1. num. (>. pag. 11 6. nimirum, quod is , qui in Confeffione non poteft expri- mere certum , & determinatum numerum peccatorum , fatisfa- ciat, fi fe accufet de habitu , & confiictudine peccandi, & confe- quenter fi recordetur de tali, aut tali individuo peccato, non tenea¬ tur id confiteri: rado eft , quia in ea accufatione habitus includitur peccatum poftea occurrens , 8c direčte remiffum, quod valde dif- fert ab aflerto propofitionis dam- natoc , quando meretrix omnibus fuit expofita, & concubinarius Z z $ tenuit 2,66 Trati. XVII. Explic. tenuit concubinam tanquam uxo- rem, fi numerus certuspeccatoru haberi non poflit a Confeifario fufficiet tempus explicare , quo concubinarius permanfit in concu- binatu , utendo concubina loco uxoris, & meretrix in meretricio; tenetur tamen merctrix quantum poteft , e^primere fpecies , & cir- cumftantias mutantes fpeciem, ut toties cum conjugatis , vel cleri- cis facrorum ordinum, vel con- tra naturam &c. Baffeus fupr. num. zn Prop O S I T I O XIL Damnata. Mendicantes pojfunt aifolvere d cajt- i>us Epifcopis refervatis , mn oi- tenta ad id Epifcoporum facul- tate. 77. CITppono primi, aliquosca- ^ fus Jure communi effe Epi¬ fcopis relervatos, & alios jure par- ticulari: jure communi refervan- tur Epifcopis cafus refervati Papse, quando funt occulti ,• & jure par- ticulari. funt refervati Epifcopis ij, quos ipfimet fibi refervant in, aut extra Conftitutiones Synodales ; cum hoc difcrimine , quod cafuu refervatorum in Conflitutionibus Synodalibus perfeveret refervatio etiam mortuo Epifcopo, aut ad alium Epifcopatum translato, fed refervatorum extra Synodum per particulare decretum ceflat refer- Propof. dam. ab dlex. Vil, vatio defunčto, aut derelinouen. te Sedem Epifcopo; & in hoc f;. cundoSenfu non lolum Confeflj. rius Regularis, verum etiamquh vis approbatus poteritabijsabfA' vere, modo noviter nonrefer- ventur. Suppono fecundi, quemlibtl Confeflarium pcffe a refervatisab« folvere , obtenta ad id Epifcopi facultate , ablque tranfgrdlionc hujus Decreti Alexandri VIL 78. Suppono tertid, Religio- fos Mendicantes a Pontificibus, Sixto , Vrbano , Eugenio Quar- to , & Julio Secundo obtinviffe privilegium abfolvendi a calibus refervatis Epifcopis j ita docent Miranda , & Rodriguez citati in proprijs locis a Filgueira in tajni Pontifc. pag. 161 . &" 162 . Suppono Quarto , inter Re^ lares efle communicationem p vilegiorum , ita ut plures Religio* nes non mendicantes grudeart privilegijs Mendicantium : r Regular privilegi rerant o! tuš rele vigore n principal po cum c fiat hujt Mntium cipaliter meri E participa iplis acce Jere poti 80. D Clio dam calibus, refervant refervati; quod M< ▼ere k c fervatis ] '17. L gratijs, indultis, Sc privilegijsai' 0- 1 J ’-».62g rum Ordinum Mendicantiu&jJ 1 mendicantium j ut videri poteft n Balfceo Veri. Privile g. f. & i»l ll ir mento , ubi refertvariasconclulh 0 nes fumrnorumPontificuirt' 79. Dico priino, Mendio^ nequeunt abfolvere a calibus r fervatis Epifcopis, non obtenta id Epifcoporum facultate, cl1 '^ oppofitum daainaturin hacp r °^ fitione la. & coniequentcrt* phane Prado: i fcone d ttfbus 1 Epifcopo utc xeac N M, ""infrno “One Vn ca L ditNp«. n hoc f:- Confeffj. tiam qui. > ijsabrol.' on refer- 'uemicl Tvatisab- . Epifcopi greHio« VIL Religio- dficibus, fo Quar- Prepojiti o XIL Dam fiat a. 3^7 a cafibus i docent 5 citati in in Cen[m :er Regu- nem pri- i Religio* grudeant poteft n ncluflio* m. idicantd fibus rt* ,tenW Jt e, euju* cprop 0 : »r ctEtef ' fr dcsnlares, qui per participationcm rrivilegiorum Mendicantium po- j eran t olim abfolvere k di&is cafi- te refervatis, modo eorundem Vijrore non poifunt; quia ceflante principali, ceflat acceJTorium: er- gocum ceffaverint, & fublata fue- rint hujufmodi privilegia Mendi- cmdum,quibus primario, & prin- cipaliter concefla fuerunt, neque ateri Regulares ob generalem raticipationem, in qua funt quafi ipts accefforij, ijs uti, p o tiri, & gau- ierepoterunt. 8o. Dico fecundo, haec propo- Stiodamnata folum loquitur de cafibus, quos jure ordinario fibi refervant Epifcopi, non vero de refervatis ijfdem jure communi; ptoinddque non damnatur opinio, fluod Mendicantes poflint abfol- ! ere a cafibus jure communi re- -natis Epilcopis: ita cum alijs te- wMoya /»fuu fr kB. tom. i.traB. 8. ‘judfl. 6. §. linic9, num. l€. * l 7' Lumbier in fr nem. tom, i. ^■623. & Torrecillafu- ; a hanc Propofit. Confult. 2. n. 3. ' trn afieritcum Curlii morali, & /. at * 0: &ratioeft, quiain Propo- | t '“ ne damnata fermo cit de illis g| ,us ! ad quorum abfolutionem .pcoporum facultas requiritur, JSeadcm colligitur: fed fic eft, “Mendicantes non indigeant m °di facultate pro abfolutio- Ca fuum Papalium ( cum a "'" m ° Pontifice ad id habeant facultatem ) non folum quanda funt occulti, fed etiam puhlici, ut inquiuntMoya,Lumbier, &Tor- recilla, exceptis cafibus publicts BuIIa; C cente (idid. num. 8.) ergo Mendicantes abfque tranfgreflio- ne condemnationis AlexandriVII. poffunt abfolvere a cafibus Papa- Iibus jure communi Epifcopis re¬ fervatis. 81. Dico tertio, nequedanma- tur aflertum , quod Mendicantes vi Bullie Cruciatte poflint abfolve¬ re k cafibus etiam jure particulari Epifcopis refervatis: ita cutn cur- fu Morali, & Prado docet Torre- ciila uhi fupra num. 10. in fecunda. impreffione : ratioeft , quia fecun- diim propofitionem damnatam, Mendicantes vifuorum Privilegio- rum poffunt abfolvere: fecundum noftraautem conclufionem vi Bul¬ ije Cruciatce, per quam concedi- tur facultas abfolvendi ab omni¬ bus cafibus jure particulari Epifco¬ pis refervatis : ergo non damna¬ tur aflertum, quod Mendicantes ex privilegio Bulla; fCruciatte k prcedičtis cafibus abfolvere va- leant. 82. Dico quarto, in hac propo- fitionenon damnantur, nec revo- cantur Privilegia Mendicantium difpenfandi, vel commutandi vo- ta, & juramenta, ant difpenfandi in impedimento petitionis debiti cum eo , qui voto caftitatis obftri- čtus contraxitmatrimonium, aut polt v Trači. XVII. Explic. poft contradftum matrimonium confanguineam uxoris in prirno, aut fecundo gradu confanguinita- ris cognovit : rado eft, quia in propofitione damnata agebaturde cafibus refervatis , nos autera di- cimus de vous, juramends, &alijs valde diverfis: ergocondemnatio- ni non fubiacec opinio , quod Mendicantes uti pollint fuis Privi- legijs in ordine ad commutatio- nem, & difpenfationem votorum, juramentorum, ac petitionis de- biti: Propof.\dam. ab Ahx, F/( Religiofi non Mendicantes poiunt abfolvere a cafibus jure particulj. ri Epifcopis refervatis virtutefuo- rum privifegiorum, cum id non habeant per participationem p;, vilegiorum Mendicantium ;Pro- pono hoc dubium tantumrnoilo curiojitatis , in genij aruti^n quod affirmem, aut fequar ratio. nes , & difeurfiis mox referente, fed ad dodos , & pios Authores meum judicium remittendo. Vi detur igitur, quod fi Religiofi Mendicantes haberent 83. Dico quinto, nec videtur in hacpropofitione damnata com- prehendi opinio , quod Mendi¬ cantes pollint abfolvere a cenfu- ris refervatis Epifcopis ; li6cque infero ex dodrina Megalae , apud Dianam part. 3. traB. 2. refol. 13. qute dicit , Decretum Clementis O davi auferens a Regularibus facultatem abfolvendi a cafibus refervatis Epifcopis, non prohi- bere , quin pollint abfolvere a cenfuris ijfdem refervatis : ergo edamfi per hoc Decretum Alexan- dri damnetur, qudd Mendicantes pollint abfolvere a cafibus refer- vatis Epifcopis , non tamen dam- nabitur , quodpofIint abfolvere a cenfuris ijs refervatis, nam a di¬ verfis non lit illatio : verumta- men hanc dodrinam non fequor, quamtumiibet ob didatn ratione non videatur damnata. 84. Et fi quis qusreret, »n proprium & peculiare privilegira abfolvendi a cafibus jure particu- lari Epifcopis refervatis, polfc eo uti non obftante Decrcto Alt- xandri Vil: & ratio eft, quiahoc Decretum loquitur folum delte- ligiofis Mendicantibus r ergo non debet extendi ad non Mendican¬ tes : coniequentia probatur;# odiofa non funt amplianda, 1:1 reftringenda ; haec condetim» J eft odiofa : ergo non eft 8®!" denda ad eos , quos nonesf mit : fed non exprimit Reli# non Mendicantes : ergo ad ■ non eft extendenda. 83. Dicet alicuis, efleDe tum Vrbam' Odavi Romat natum 17. Novembris «628-° nibus Regularibus general^ 1 terdicens abfolutionern C -V refervatorum Epifcopis: el §, to, & non concefto, q' J °^ Decretum Alexandri v n- ttndere ttfola f Oftavi coffe abi drum, i iefilgui >63- S- 5 folvere a idem afft pni 10 . ditBaffo folum vii dum dub tum, & 1 nijs: erj beeretur fat, qui fikus refi vere: er dri Septii non exte; te b vid« lent vi ab dentis a < tis abfolv . J x qu “tlerri, < Poflent al ca ,( i id pr Nliare ^ndicai t,ci Pation Sis r Va di£ % Mei L C. TIL '5 poffl« articula. tutefas- i id noj lem pri- m ;Pro- lmmolo Mit, BOJ iar ratio- 'erendos, \utho«s do. Vi- giolinon aliquod ivilegioa particu- , po®* reto Alt- Vropofitio XII. Damnata. 369 ttnderetur ad non Mendicantes, hujus propofitionis 12. damnatae non poflint virtute fuorum privi- legiorum a cafibus refervatis Ep : 111 de fe' ergo n® [endican- itur;<)! :1 ich, demnati« \ extcn- on expn- Leligi 011 , 0 ad ii rl e Deo* nx •alite r!: ‘ ergo* u> [. tjfola prohibitione tamen Vrbani Octavi dicendum eft , eos non toife abfolvere a cafibus refervatis Epifcopis. Refpondeo , non ob- ftanteDecreto Vrbani VIIl.Lean- drum, & Hurtadum docuiffe, te- fieFilgueira in cens. Pontifc. pag.- 165. §. quo 1 Regulares poffe ab- iolvere a praedičtis; cum Filgueira idcm afleric Vitalis, apud Dianam pl. 10. trati. 13. refol. 22. & ad- »itBaffieus hoc Decretum Vrbani foliitn vigere in Jtalia , ac Hurta- .mdubitare, utrum promulga- ,& receptum fuerit in Hifpa- nijs: ergo juxta hos Dodores Decretum Vrbani VIII.; non ob- fct, quin Regulares poilinta ca- 'ibus refervatis Epifcopis abfol- '?re: ergo fi Decretum Alexan- d r iSeptimi inhacpropofitione 12. non extenditur ad nonMendican- !c b videtur fequi, quod hi pof- 7vi alterius privilegij id conce- d cafibus Epifcopis referva- ^ abfolvere. . qua dodrina videtur pofle 7 ' > quod etiam Mendicantes v ■' cnc a b ejufmodi cafibus abfol- ' re ' c afu quo non Mendicantes 'a privilegium proprium , & • ptiuare haberent , quia cum Mendi- - - - - Jcantes habeant Bullam par- V | /-ionis > v i hujus gaudent pri- Jb. non Mendicantium , ut eft ’ num ' 77 - ei '§° "»»Kucantes juxta tenorem _ 1- fcopis abfolvere , videtur id poife per participationem privilegiorum non mendicantium, fuppofito hu. jufinodi privilegio ijs conceffo. Hace volvi dicere per modum argumentationis , non vero ex eo , quod hancdodrrinam fequar, aut eam probabilem cenfeam, aut confulam, tum ob fupradidasra- tiones, tum quia extat aliud De¬ cretum Clementis Decimi in Con- ftitutione, qute incipit-S^er^^c. quam refert Bullarium Magnum tom. 5 '.pag. 494. ejuftjue mentione facit Lumbier tom. z.Jum. num. 1180. 8 “ feq. & tom. pnum. 1699. CS” Tomcilla in fuis Confult. Morrt/. trati. 2. confult. 4. num. 12. Š" feq. quod Decretum italoquitur Ex „ facultatibus per Mare magnum, „ aliave privilegia Regularibus cu- „ jufcumque Ordinis , inftituti, ,, aut Societatis , etiam J ESU, „ concelfis , fadram ejs non effe „ poteflatem abfolvendi in cafibus „ ab Epifcopo fibi refervatis: P. Torrecilla tamen j upr n num. 30. dicit, quod in Hifpanijs non fue¬ rit acceptata haec Conftitutio Pa- pae Clementis Decimi, faltem uni- verfaliter , quoadpundumfacul- tatis Monialium fubditarum Ordi- nario confitendi Regularibus ; li- cet non dicat , quo ad noftrum pundum : addit tamen eod. trati. A a a Oti- 37 cfTrač?. XVII Explicatio prop. dam. abAhxI\[ Covfult. f. in 2. impreffione , quod bus focularium indigeant, jurili in publicatione difti Decreti M a- čbionem tamen immediateaPot. triti fa is qui coii ftet, & conftet de Decreto , huic ftandum eft. XIII. tetur Regulari Epifcopo pral® to , fed ab eo injuftč reprobito, non fatisfacit prtecepto annit Confeffionis , & Scntentia op fitum adftruens damnata trnu per hoc Decretum A!exandril & meritiflunč, quia licetReguli* poteftatem jurifdiftionis imraec te a fummo Pontifice habeat;p probatio tamen Epi (čopi pro dem executione , tanquamco ditio neceffaria requiritur :* five jufte, five injufte denegetEp Propositio Damnata. Satisfacit pracepto annudi Confjfio- nis , cjui cor.ftetur Regulari Epi¬ fcopo prafentato , fed ab eoinjufe reprobato , 86. Cllppono primo , poft Con- v cilium Trid. feff. af. cap. 1 f. de reformat. ad adminiftratio- nem SaaStnenti Pocnitentiae prte- f CO pus approbationem , Regi ter Ordinem Prelbyteratus , ne- jurildidionem exercerc abfoivff ceflariam efle approbationem Or- '■ " dinarij; hancque approbationem čile tdiimonium authenticumfuf- ficientice Sacerdotis pro hoc mu- nere fubeundo. Suppono iecundo, hanc appro¬ bationem requiri non foluminSa- cerdotibus Sacularibus , verum etiam in Regularibus, utfubdito- rum Epifcopi confeliiones excipere queant, ad excipiendas vero Con- jpprc Cor.fi valida Seri j nis: f< naturr opimo reporl podit Confej iemna mo, E alijs fu cipiend nes dej toanni Regulai ftentes latorun cerdoti ptobatc cepto i res i qu feffiones aliorum Regulariumnon do nequit: ergo Gonfefliones# fačfte erunt nullae : fubfuniop qui per nullam Confeflioiiems iatisfit praecepto annute Coiift- nis , ut ex fequenti propofcj 1 fcopo , patebit : ergo qui confitet®>' fario ab gulari Epifcopo prafentato,^ ptado eo injufte reprobato j annur 7 lo nis; j feflionis prarcepto non fatisfa-'' ciimP ra ExhinC damnata declarattR is com quam docet Fagundcz ;, j Qtiiafq 0 mo requiritur approbatio Epifcopo- rum, fed Prselatorum fiiorum re- Ipečftivd. Suppono tertio , quid Regula- res , quamv!s e'ulinodi approba¬ tione pro excipiendis Confeffioni- pracepto Eccles. lib. 7. cap- 2, *j j^°tabi 15. plerique ali j pariterdot® dicentes, quod Regularisd 0 ; injufte reprobatus ab Fpifč°P 0 ‘'. fit exaudire Confeliiones,- li tališ eflet apnrobatus; quia - gularis reprobatus Nariun 89. D ^ ODi M R *.nt it, pl. iteaPot. tantpa qui coii prafenu- Propojitio XIIL Darmiata. 271 otatus eas exaudire , etiam non foeminarum confefllones, ex quod quadragefimum annum co anm ntia ita mani tandril tRegtilit! i imraeda iabeat;i; ii pro i :]uam o itur:« enegetEp- , Regulš c ablolvtt eflionesif tionemo' :ConSH ropoM itato^j nnuit laratrJ«;, undtz'*'. •a.** rdo< tris pifcopoij' )neS i' £ fc 1 ti tališ*" tpp r - r n. c Confefllones cum eo fadtse forent validsc : ergo per ipfas poflet fatis- fieri pratcepto annuae Confeflio ds; fedfic eft, quod hoc fit dam- natum i ergo pariter damnatur opinio , quod Regularis idoneuS reporbatus injuftd ab Epifcopo, poffit velur approbatus exaudire Confefllones. $8. Dico fecundo , non con* icmnatur opinio, affirmaris pri- mo, Regulares confitentes cum alijs fui Ordinis a praelatis ad ex- cipiendas Subditorum Confeflio- nes depuratis, fatisfacere praicep- toannuae Confeflionis; fecundo, Regulares extra Monafterium exi- flentes cum licentia fucrum Prae- latorum , confitentes cuilibet Sa- cerdoti Regulari, aut faeculariap- ptobato, ab Epifcopo, eidem prse- ce pto fatisfacere : quia Regula- tes i quamvis nonlint fubditi Epi* Ho, indigent tamen Confef- ' 3 tio ab eo approbato pro adim- P‘*do praecepto annuae Confef- L '“ois: Idem tenet Curfus Moralis “ni Prado de Novitijs, & famu- 'ett aif uii 89. Dico tertio r opiniones f e 8 u ^ ar i s approbatus ad le ndas tantum virorum , & ls tommenfalibus Regularium, paNovitij; &ejusmodi famuliin 4 ' ) Orabilibus veniunt nomine Re- Plarium. nec damnan- dicentes primo eo . non pertigerit, poffit earum quo- que Confefllones audire. fecun¬ do , quod Regularis p'ro tempo- redeterminato approbatus, pofITc eo elapfo virtute Bullae, aut ]u* bilaei eligi in Confeflarium : ter¬ tio , tjuod Regularis approbatus pofita injufta revocatione licentias Ordinarij poflit nihiloininus vigo- re Kulise exaudire;videaturTorre- cilla ubi[upra. num. 33. & fe^uent. rado eft, quia propofitio damna- ta fuppofuit Regularem nulla ap- probatione gaudere, atquihaeopi- niones aliquam bend fupponunt: ergo non damnantur , quamvis ego non aflentiar ; quod pro de- terminato tempore approbatus, vel revocationis fententiam paf- fus ; fittranfačto illo tempore per Bullam, aut Jubilaeum eligibilis. Ex quo infertur , quod appro¬ batus in uno Epifcopatu abfque tranfgreflione hujus condemna- tionis , per Privilegium Bullae flc eligibilis in Confeflarium in alio Epifcopatu: vel juxta Sanchez de Matrim. tom. 1. Iti. 3. difp. 34 ,n. 1. & alios, quod approbatus in una Dicecefi poflit extra ipfam ex* cipere Confeflionem fubditi Epi- fcopi , qui eum approbavit , fe- clufa etiam licenria Ordinarij loči, in quo eft de praefenti. Adver- tendum tamen , quod licdt hx duae propofltioncs noji damnen- Aaa 2 tva* 372 Trači. X VIL Eplic. Fr op. dam. ab Jlcx. VII, tur per Decretum hicexplicatum, 3 , confenfu impetrcntur, Frate- fuerunt tamen damnatte per Bul- rea tališ Regularis peccat, aut lam Clementis X. qua: incipit: mortaliter, ut abfolute terret Pe- Superna &c. & poftremo, Sandi- regrinus velut redius dicitMegalat tas Innocentij XII, eas damnavit apud eundem Dianam iiidem,\m tanquam temerarias, erroneas, & determiriandum effe ex vi fuaeRe- fcandalofas per Bullam emanatam gulae , & Conftitutionum , qu® 15). AprilisAnno i7oo.qu£eincipir: fi ad mortale dbligant, mortali- Cnm ficut non fine gravi animi do- tertalisConfeflariuspeccabit, lore &c. Ubi fertur fententia ex- Commnnicationis refervatae Surno Pontifici contra prtefumentes eas docere , defendere, edere, prte- dfcaret Nec damnatur affertum, quodPcenitens quihabetfo!apec- Cata venialia , confitens Regulari veniale, tantum venialiter. Propositio XIV. Damnata. Quifacit Oonfejfioncm voluntarieni lam , fatisfacit prdcepto Ecckfu reprobato ab Epifcopo, latisfaeiat 9©* V^Uppono primo Confefr' nem pode efle nullam, vei defedu Gonfefiarij , vel cleftciu pcsnitentis : defedu Confeffatij quidem ; fi careat Jurifdidione abfolvendi a peccatis confefc aut formam abfolutionis vel non proferat, vel fine debita intenoo. ne: Defedu poenitentis, fiexma- praecepto annuae Confeffionis. 90. Dico quarto, condefnna- tioni non fubiacet fentedtia, jux- ta quam is, qui eonfitetur Regu¬ lari fine licentiafui Prelati praefen- tato , & approbato ab Epilcopo Valide eonfitetur: ut inqoit Diana part. X. traB. 11. tejbl. 13. & con- r _, fequenter per talem Confeflionem litia aliquod grave peccarum, ™ praecepto annua: Confeflionis la- aliquideflentialeomittatj tisfecit, quia propofitio damnata loquttur de Regulari reprobato ab Epilcopo : led hatc opinio non lo* quitur de reprobato , led appro¬ bato : ergo haee opinio non eft damnata : Nihilominus quamquš hoc verum fit, opponitur tamen Confti utioni Julij III. tenoris (e- propofitione 14. eft aflertuf 1 ' quentis: „ lieentias audiendi Con- quodfaciens Confeflionem volu }) felfie.hes emanatas ab Epifcopis tarie nullam , latisfaeiat ,, efle sulias, fi fine Superioris to Ecclefi* , nam licd prti /tali m anim amat clefa men «o, Confi (is eft litefli miea: udjt 1 atisfac tffenti; f8° q flot, »ene ®a(feus fi U Kh Micus 1 confiter 9 B fndi Suppono lecundo , Confeffo; nem pofic efle nullam , quo ^ valorem > & effedum fimul, ^ tantum quo ad effedum , ut® Sacramento valido 5 & inforfliij uJ ' ta Sententiam id docentem. 92. Dico primo, damnatum qu< - lai le ®oni s Won* talione funt ( nu Ham: fatisf % ttlii pe f ique 1 f^andi Otelim II Erne- t, aut :net Pe- : Megala 'm. hoc luteRe- l, qu* mortali- ibit,fud r< siv, tarihml ' Eccltfit bnfefc’ lam, vel [ defefli .onfeflarij ifdiflione confefc ; vet n® . intencio. , fi ex ma- rum, vel Jonft® 0 * qiio d mul, vd ti, ut« formi j u? m. in atim' ; aflertuffii ?rn volum f Vropofnio XIV. Damnata. 579 prarceptrs fatisfieripoffit per ačtum mam peccandi, facit eonfeffione ~ ! voluntarie nullam:ergo talesper¬ lona: faciunt Confeffionem volun- malum ex accidenti.: v. g. is , qm mdit Miffam ex vanitate , aut ad cam audiendam pergit ad Ecclefia mimo videndi perfonam turpiter amatam, fatisfacit praecepto Ec- de(is audiendi Miffarn ; hoc ta- men non poteft habere locum in eo, qui voluntarie nullam facit Confeffionem , & ratiodifparita- tiseft, quia Ecclefia folum pršeči- pit eflentiam audiendi Miffarn ; is, (juieam audit, aliunde peccans , šiit effentialiter Miffam : ergo fatisfacit huic praecepto ; fed de tflentia Confellionis eft validitas: er S0 qui hanc voluntarie nullam fcit, praecepto Ecclefiae fatisfa- «re nequit. Hinc damnata venit quamprobabilemputavit MfellS Vnb, Confejfio Sacramenta- hi.riutn, 13 nempe , quod pu- “iiais Vfurarius , aut meretrix, confitentes fine propolito relin- ^ndi occafionem proximam , a ^°que dimiffi abfque ablblutio- 5 'j’ latisfaciant praecepto Con- e 'jonis annuae; quia hujufmodi (idem dicč de aiijs in oc- c | Jl0ne proxima conftitutis) fa- J,? t Confeffionem voluntarie j , aiT l : ergo nec praecepto Eccle- ati s f ac i unt . CO nfequentia eft c :.[ a ’ ante cedensprobatur; quia r .|, $ P e rfonte voluntarie nolunt ^ occafionem proximam ^ 1: ac qui nolens volunta- tlln quere occafionem proxi- tarič nullam minor probatur Confeffio voluntarie nulla,eaeft, quae voluntarie fit fine propofito emendationis: atqui is , qui vo¬ luntarie renuit relinquere occafio¬ nem proximam peccandi, volun- tarie non habet propofitum emen¬ dationis .• ergo qui voluntarie ren- vit relinquere occafionem proxi- mam , facit confeffionem volun¬ tarie nullam. Ex quo infertur, abfolutum ab£que propofito relinquendi oc- calionem proximam non latisfa- cere praecepto annuae Confeffio- nis: ratio eft, quia , quinonha- bet propofitum dereiinquendl oc- cafionem proximam voluntariam, nec habet voluntarie propofitum emendationis: led quivoluntarie non habet propofitum emendatio¬ nis , facit confeffionem nullam : ergo qui confitetur fine propofito derelinquendi occafionem proxi- mam voluntariam , non fatisfacit praecepto Ecclefiae , etiamfi Con- feffarius eum ablolvat vel ex ig- norantia , vel ex alio refpečtu : Verum, fi occafio peccandi effet involuntaria , propter eam prae- cise ablolutus fine propofito eam derelinquendi, fatisfaceret prae¬ cepto Ecclefiae, nifi ob aliam circu- ftantiam faceret confeffionem vo¬ luntarie nullam. A a a 3 53. Dico 374 Traft. XVII. Exphc, 53. Dicofecundo, non damna- tur aflertio, quodfatisfaciat prae- cepto Confeflionis is, qui eam fa¬ cit nullam, non fuaculpa,fedCon- feflarij, vel carentis Jurifdičfione, vel non proferentis verba abfolu- tionis, aut fine debitaintentione, modo poenitens hos defečtus igno- ret: ratio eft, quia juxta propofi- tionemdamnatam, qui facit con¬ feflionem voluntarie nullam, fa- tisfacit praecepto Ecclefiae: fed fic eft, quod in noftrocalu poenitens non faciat confeflionem volunta- rič nullam, fed involuntarič, cum ignoret caufam nullitatis : ergo haec aflertio non eft damnata. Ve- rum eft, quod fi poenitens poftmo- dum fčiret fuam Confeftionem fuifle nullam, teneretur iterato confiteri ea peccata, a quibus nec direčfč, nec indirečte fuit abfolu- tus, & fi novit Confeflarium care- re Jurifdičfione, non fatisfacitprae- cepto, cum confeftionem volun¬ tarie nullam faciat. 54. Dico tertio, nequedamna- tur aflertio, quod fatisfaciat pnE- cepto , qui facit Confeftionem va- lidam,& informem : itaLumbier ton?. 2.fuw. num. 735. Torrecilla inConfult. traB. 2. confult. 10. nam. 13. Stprobatur, quia qui facit Sa- cramentum validum , licčt infor- me, non facit confeftionem vo- luntarič nullam; fed juxta propo- fitionem damnatam fatisfacitpne- cepto, qui facit Confeftionem vo- pfop. dam. abJlex.Vl[ f luntarie nullam: ergo non dar;, tur aflertio, quod fatisfadt pr®, pto qui facit confeflionem v., dam, fed informem. Quod verificatur non folia, quando confeflio eft informis« defedu extenfionis doloris adcn nia peccata mortalia, veriunetir quando eft informis exdefedub tegritatis, quod accidit, quar,. omittitur aliquodpeccatuma gligentia etiam culpabili, nit: . . non fit crafla, aut lupina,auti cn3lttlta ‘ l recte voluntaria, in quo calu mittit confeftionem validam informem Sotus In 4. diji.ii.f 3.art.%. §.SedeJibic. 95. Dico quartd, quifacitcJj feffione voluntarie nullam, p nu,am dtmalž calioncm pando e ne involi didain e> facit confi Sunonft totum de i 56. Di< [ur afterti cepto ani doinftat ejus prceceptum, in« :^ ns ; in excommunicationem latam aliquibusEpilcopatibuscontra" ' m ‘ n fatisfacientes pratcepto Eccb' 111J| ratio eft, quia, qui facit confc-; j Jl . u!irnn: nemvoluntarienullam 5 non(i;' trroneč m tis error e (tiia juxta tam fatisf (jui facit c* I f facit pruecepto Ecclefiae: atiju 1 '' ' s,01niu communicatio fertur contrai cu n ergo qui facit confeftionem v< pranum. 21. contrariump 1 irob jF ' le cenfet cum Diana, Baf&' alijs. Ex hac conclufioneind’ non abfo!utum,ob impedjffl cnr occafionis proximae volun« incidere pariter in hancexco nl ; cum hic noofUf. nicationem ciat praecepto Ecclefiae idet»* r antiaetia: c «um, q tfepcccat 70 non t ,in ' ^iflo : j H&a t.vil ion dan® adt pr?«; Dnem i juando eft abfolutuscum occafio- •e involuntaria ; neque incurrit dietam excommunicafionem, qul fcitconfefllonem nullam cx defe- ftunonfuo,fed Confeffarij, quod Fropofitio XV. Damnata. 37? je mald abfoluto ob eandem oc- 4. refo/. 108. &egoijfdem terminis cafionem voluntariam , non vero, docui 1 .part. prax. trači. 10. num y 13. pag. 359. ergo cum probabile fit in hoc cafij, non adeffe obliga- tionem reiterandiconfefliones, fe- quitur, fore probabile, tales con- fe/ITones non effe voluncarič nul- lotum deduciturr ex fupradičtis las, & confequenter noncompre- m.92. &' 91. hendi in condemnatione noftram 56. Dieo quint6 , non damna- conclufionem, cujus dočtrinam tur aflertio, quod fatisfaciat prat- impugnat P. F. Emanuel a Conce- tepco annuac confeffionis , qui ptione infuo trači, depomit. dijp. 2. rnjittit aliquod peccatum, putans quajl. 2 3. uum. 29^. fed cum ejus rrronečnon effe mortale, quam- obječlionibusadacquat£ refponde- vserror effet vincibilis : ratioeft, rim i.part.hujus prax. trači. 10. n , 13 & j~eq. pag. 3 ]9. videantur ibi dieta. P RO P O S I T I O XV. Damnata. Pomitim propria authoritate fuljli- tuere foi alium pet?ji , cjui loco jpjut pmniientiam adimpltat. 5*7. Cltppono primo, poeniten- ^tiam k Confeffario pceni- tenti impofitam, aliam effe medi- cinalem, aliam fatisfačtoriam. Me- emvob vincibili putat non effe mor- dicinalis eft, quce imponitur ad ca- venda peccata,& futurosrelapfus, ac poenitentem ab animse infirmi- tate prcefervandum ; fatisfačtoria on nformiii orisadon srutnetir : defedtni it, c]uai: itumes; ili, mo: [na, autd 10 cafu i alidam,^" . «.i8.?«P a i uxta propofitionem damna- tain fatisfacit prsecepto Ecclefiae, cu iacit confeflionem voluntarid nullam: fed probabile eft, quod omittens aliquod peccatum cum conlcientia erronea etiam vincibi- vidim non mortale, non fa- Ci ‘confeflionem nullam : ergo contm jvuiamnatur aflertio, qu6d fatis- ,non Ji ' Jt praecepto annuce confeflio- : atquib| s > omittens aliquod peccatum, ntrati' l 1 ^ cum confcientia erronea i facitc* am, n, inči n lata® pontran* Ec# jnican' ' ,;c i mmor probatur, quiaproba- ienft' le . e(t >qu6d omittens cum igno- 1 proban^^'aietiam vincibili aliquodpec- .--, - lafW t3 ; Ul n, quod crroned putat non eft, quae imponitur pro peccatis ■.uc wlenrnrn«-.,_ r _rr _s. einft fl limen- lun# {C0W ff ' jnfi^ idein c , ht^ CCCatum ’ vel non effe mor- I M n pnteneatur iterare confeff ^»in quibu s illudomifit, fed i , fe accufare de peccato « ' 0 : ' ta cum Navarro, Vaft ez ) Sc alijs Diana part. 3. trati. confeffis , & extinguendo reatu poenoc ipfis debito: depcenitentia medicinalinoneft dubium, quod teneatur pcenitens eam per fe ip- fum facere; quia npeenitenti im¬ ponitur, ut jejunet, čarnem fuam ma- ?7 S Traa. XVII. Bcplk. maceret adrebelles fuas paftiones fubjugandas, nequit htc eflfečtus haberi, etiamfi aliusloco poeniten- tis jejunet. Suppono fecundo, poenitentiam, feu fatisfaclionem in voto efle par- tem effsntialem Sacramenti Poe- nitentke; non vero in rt •. v. g. ani- mus, & intentio acceptandi poeni- tentiam juftam, & rationabilem k Confeffario imponendam, eft pars eflentialis Sacramenti, ac proxima ejus materia, ita quod abfque hoc animo, &propofito nulla fit con- feftio; quamvis fubfequens ejus adimpletio in rt non fit pars eflen- tialis, nec materia proxima poeni- tentite, fed ejus pars integralis. 98, Suppono tertio , Confefla- rios regulariter loquendo, teneri in Confeftione, quantum fpiritus, & prudentia fuggeflerit pro quati- tate criminum, & poenitentias fa- cultate falutares, & convenientes fatisfačtiones injungere, ne fi fortč peccatis conniveant, & indulgen- tius cum poenitentibus agant; Ie- viflTma quidem opera pro gravifli- mis deličtis injungendo; alienorum peccatorum participesefiiciantur: ita ConcifiumTrid. fe[f 14. cap . 1 8. Verum eft, in aliquibus cafibus ex- cufari Confeflarios , leves pceni- tentias pro gravibus culpis impo- nentes: v. g. quando pcenitens eft morti proximus, aut impotens ad cam adimplendam , vel quando poteftlucrari Jubikum, aut Indul- niicntian idimplca fo damr ff. & jur Propof. dam. ab dkxH\[ gentiam plenariam, veltali,^, tacontritione, compundiont t lacrymis accedit, ut non tani® macularn peccati abftergere^ji, rum etiam reatum p cena erpiij L valeat, & in fimilibus. |j 0 f eua . 99 - Suppono quarc6,qu6dj)o: rel; nitens teneatur poenitentiamtok tanquam rabilem, & humana fragilitatis »opoiti commodatamacceptare,acccp& Jj um , q tamque adimplere : ita Bonača Sacramer tom. 1. de Pxnit. Sacrm. iij.j j 0 i. I ymejl. p.punB. 4. num. 1. & ffi demnatu' D. Thom. Scoto, Riccardofo pi te ns rez, Valentia, ConinchjLajm Confeflat & alijs Barbofa in ColltB. f«p.q fo poer 8. cit. Trid. alioquin fruftraneia Torrecill eflet onus Confeflarij impond nem k. 9. poenitentiam, fi pcenitens eam:- ^ teneretur acceptare, & adimpfc runt S. T, exquoinfertur, mortaliterpetfr Durandu re poenitentem , non impld ra; rado poenitentiam gravem accepta®- doniš dar fivegravis illa poenitentia inju® 3 tensprop fuerit pro mortalibus alias' fufcftituer confeftis, five pro mortalibusaN ranitent confeflis , five etiam pro ver draopin? bus; ratio eft, quia faciens cof 1 renski pr obligationem in re gravi p £t0i ^oritat« mortaliter; qui vero non ai® tar - “ --- plet poenitentiam le vem, non P' fns aut cat mortaliter,etiamfi poenit® jibialiu r injunčta fuerit propeccatoino 11 ; ■ uspoer li, nunquam alias confeflb. 8 ° ! " I02. cina ibi. num. 4.. . ‘ J: °pii ilicetpf eet pcet 100. Dicoprimo, non liceje ; Cec pcen nitenti propria authoritateiib j j^mm ftituere alium, qui loco lp 5 ^, opmi aftiont,* lontanM =rgm,4 ns exi r Fropofitio XV. Damrmtd. ^tfitiam a Confeflario injunctam arqualem, vel meliorem eft ca- m idimplcat; & contrarium fo damnatus in hac propofitione ^ jure merito declaratur im- ■obabilis hsec opinio, quia fatisfa- Jo, feu adimplctio pcenitentisc efl; >,quodp(i jijus relativus ad Sacramentum , ntiamtole tanquam pars ejus integralis: er- agilitatis ; 0 poenitensnequic fibi fubftituere ‘e,acctfft ilium, qui adimpleatid, quodin a Boraai Sacramento (ibi imponitur. m.iq: 101. Dico fecundo, non con- !• demnatur opinio, fecundum quam ardo,Sa; pnitens authoritate , Sc licentia i,Lavra Confeffarij poteft per fiibftitutum 3 . fup.ti fo pognitenticE fatisfacere : ita •uftrana Torrecilla fliper hanc propofltio- impons n emBi 9. & Filgueira fupereandem nseamBlpt,!^. §. In 'hac : idem docue- rantS.Thomas, S.Bonaventura, turandus, Sc ali j ibi citati a Filguei- impl® f , ra: ratio efl, quia opinio propofi- cceptatasj tionis dam n at ar fuit, quod poeni- dainjttf' terispropria authoritate pofletfibi alias ^fubftituere alium, qui loco ipfius alibusi' fotnitentiam adimpleret; fed no¬ ro vfli*] lira opinio non dicit, quod pceni- ensccs-* lensidpropria, fed- Confeflarij au- avi p e ^ dioritatefaciat: ergo non darnna- ion 2®-’tur opinio, fecundum quampceni- > n0 . n > ■;'; s authoritate Confeflarij poflit jcenit® nbialium fubftituere, quiloco ip- ‘ ww0,i : ‘^pcenitentiam adimpleat. :flo. c°®I 102. Dico tertio, neque damna- ,J ‘ opinio , fecundum quam li- ^pcenitenti propria authoritate ilicetpj tel# ipfiusff si frutare poenitentiam fibi in- M ‘ am a Confeflario, iti aliam Til Torre-. cilla ibi d. num. 10. ratio efl, qufa propofitio damnatal6quiturde fa- tisfačtione poenitentiae per ftibfti- tutum: noftra autem de coinmu- tatione poenitentiae in arqualem, vel meliorem adimplendam abip- fomet poenitente: ergo non dam- natur opinio, fecundum quam poe- nitens propria authoritate poteft commutare poenitentiam in aequa- lern, vel meliorem: verurn quam- vis haec opinio non fit damnata, eam tamcn non fequor, fed oppo- fitam cum Sanchež in Jum. tom. 1. Hb. 4. cap. n. nmm. 36. quia commutatio poenitentiae eft ačtio Sacramentalis , Sc eft ačtus Juris- dičtionis, qui fit a Confeflario , tanquam a Superiore ; poenitens autem non poteft in fe actionem jurifdiclionis Sacramentalis exer- cere , cum nuilus fit fibi Supe- rior. 103. Dico quarto , non con- demnatur opinio , quam probabi- lem pufat Leander a Sacram.part. 1. trmB. f. Jijp. o. quaft. 91. nem- pe , quod poenitens, qui per fe ipfum nequit adimplere pceniten- tiam , poflit alium propria autho¬ ritate ad id fubrogare : ratio eft, quia poenitens cum impotentia adimplendi poenitentiam ad hanc non tenetur, : ergo ablčjue culpa poteft eam omittere : atqui per alium eam adimplere melius,, & fatius eft, quam omittere : ergo E b b in r 378 TraSt. XVII. Explic. in hoc cafu poteft per alium eam dem adimplere : attamen fi aliam prteter affignatam poteft adimple¬ re, hujus commutationemaCon- feflario obtincre curet, & in hoc cafu per alium fatisfacere non po£ fe exiftimo. 104. Dico Quinto, fi pceniten- ti fuit pro poenitentia eleemofjma injunda, fatisfacit per alium eam largiendo : v. g. Paterfamilias per Filium , Famulum , pauperi : quia revera hic fatisfacit per fe , licčt immediate eam non largiatur pauperi; praeterea intentio Con- feffarij injungentis eIeemofynam non eft , ut pcenitens eam per fe ipfum tribuat, fed ut de fuis bo- nis fuccurrat neceftitati pauperu , fed hoc adimpletur etiam per aliu, elargiendo eleemofynam : ergo hoc modo fatisfiet: limitatur no- ftra conclufio , quando Confefla- rius ex jufta caufa prteciperet ex- prefse pcenitenti , ut ipfemet im¬ mediate daret eleemofynam, tune enim per alium eam dando, non fatisfaceret. Frop. i.dam. ah d!exl\[ ficium Parochiale Ikt cuii \tCwfuh ji), pa?. f quod in compreh rique Fr cum onere curse animarum plicem Sacerdotem intelligi B byterum nec approbatura, nj expofitum ab Ordinario adtni' piendas Confeftiones juxtaDem. tum Sacri Concilij Tridentini| 53, cap. l f. de reform. 106". Dico primo, in hac pro. pofitione 16. damnatur afferti quod Parochus, feu Curatuspcf- fit fibi eligere in ConfefTa« quemvis fimplicern Sacerdotem etiam non approbatumabOrfc rio ad hujufmodi Minifteriumin tio hujus condemnationiseft ; 'f etfi olim Jus in cap. fin. k (mi* remijf. concederet Prtelatis fe tatern eligendi fibi in ConfeB fimplicern Sacerdotem, mododo- dum , 8c idoneiim; Parochi n men non veniunt nomine Pr® torum : ergo non poflunt ga** re hac facultate, nec taler’ ^ ConfefTarium fibi eligere, efej ^ g fit Dodor, Ledor, Licentfe graduatusin Theologia, Jur^; di endi p u nonico , aut eximius Cona® ^ m • animarui funt Vili trS. 9. ‘ lanus, A Diana fen ttarium dzorius, felius, S ninch, Fe & Ipifcop, pl idem doi idem Bar 10. if.d tile vera itadeere’ SacraCo Propositio XVI. Damnata. Qui Eeneficium Curatum habent ; poffunt fibi eligere in Confeffarium fimplicern Sacerdotem ,non appro- batum ab Ordinario. ^Uppono , per Beneficium Curatum intelligi Bene- tor , cum etiam ifti licentia <■ _ miflione Epifcopi ad au< confeftiones indigeant c “ Henriquez, Suarez Conin®. driquez, Fagundez, & a''l s . bofa de poteji. Epif. pari. Z- idem dicit cum n if cit. Ir* n um. 15 colled. fuper. cap. mm. ■$.&'. 10. DicofecundM^- 107. Ji« Raudien a Pprobat ncitate, c °ncedo »at difte modo di St go coi L jf.ru u atinci; Mgi H ura, 3 ad xtaDeat- ientiniJJ i i hac pto. 1 affertm iraruspf iifeffarra; erdotia ib Ordb sriumav is eft Propojitio XVI. Damnata. 375 » llct cum Prado fendat Torrecilla Contra. eadem Confeftio fatta j 9 ccnfult. trati. 2. confult . i. num. ab Epifcopo fiuplici Sacerdoti, eft fecundaeimpreflionis; virtualis hujus approbatio : er- fliiod in hac condemnatione non go Scc. diftingpo antecedens; ea- comprehendantur Epifcopi, cscte- dem confeftio eft virtualis appro- " ’ ' ‘ ' batio, fi Epifcopus id faciat, ju- dicando fimplicem Sacerdotem idoneum pp^ ConfefTario , con- cedo antecedens; fi hoc modo itis fc' onfefinu jiijue Prelati , habentes curam immarum ; quod etiam opinati funt Villalobos in fum. tom , i. trS. 9. diffic. p 5. num. 4. Corio- lanus, Valerus , & alij citati k Diana part. ;. trati. 2. refol. 3. con- ttariura tamen docent Suarez , dzorius, Filliucius, Megala, Mol- felius, 8c alij citati a Diana , Co~ t)inch,Fagundez, čkcaeteri, quos citat, &(ecjuiturBarbofaJe/u/e/?. Ififcip.part. 2. aileg. ine inc ^ando Hantijs 1 r “m, a no to. , Suppt bcitum tiodera ,B: ndar «ia m a ^IlOt; T *.n >et actua- go hunc m libidi- rslatiRt, lire fecii- , nifi (int Proha- .res, ntc ilares hj. :r feculi- ercerejti- is abftjiit : confe- iurffitio eri a Pri- eputatis, Pretas ior &cu- approba- :ft ab eo Prelat«! obacio« vere ne- n propoiitionc damnata : ergo jeque primum ; infuper nec de jure comnuini, nec de a!iquo par- liculari conftat, Parochum habe- refacultatem deputandi ad exci- piendas fuorum Subditorum Con- tediones, Sacerdotem non appro- batum ab Ordinario : ergo &c. jrdotci im rimi P J ' les: ' tJ k ftt‘r b' ujufino- loti m c c liti lit nea^ 1 Propojitio XVII. Damnata. 381 t-rc fecuntkim facere , ut conftat notabilem , quia ob confervatio- nem unius numi aurei nequit oc- cidi fur;ut dixi i. part. hujusprax. traB. 10. num. 123. pag. 7,(09. 114. Suppono tertio, Propo- fidonem damnatam duo contine- re : primum , licitum efle Reli- giofo , vel Clerico occidere que- libet minantem fe , vel fuam Re- ligionem infamare , Ipargendo crimina gravia , quando alius mo¬ dus hoc damnum imminens repa- randi non fuppedt : Secundum in ea contentum eft , quod non vi- deatur aliud remedium ad id fup- petere, (1 calumniator lit paratus, vel ipfi Religiofo , vel ejus Reli- gioni puhlice , & coram graviili- mis viris pra: dieta impingere , nifi occidatur. 11 p. Dico primo , Haec propo- fitio damnatur tanquamimproba- bilis , & fcandalofafecundumam- bas partes in ea contentas ; & quo ad ambas eft praedeč falfa: Probatur quo ad primampartem: nam verusEcclefiafticorumhonor eft pro calumniatoribus orare , 8 c Chrifti Domini manfuetudinem PROPO S I T I O XVII. Damnata. Ijl licitum tjelioiofo , vel Clerico , ulumniatorem gravia crimina de ft , vel de Jua Rfhgione fpargere minantem, occidere , quando alius modus defendendi non fuppetit , uti lugjiet‘re non videtur , Ji calum¬ niator fit paratus , vel ipfi Reli- pfo ) vel e fr« Rpligioni puhlice , C coram gravijjimis viris pradi- Hii impingere , nifi occidatur. ••J- ^Uppono primo , nulli pri¬ vatne perfonae hčere oc- ™ e re aliam , nifi cum modera- arochus, J ^neinculpatat tutehe, nimiritm, Ruando fpeftatis omnibus ejreum- ,ln tijs loči, temporis , perfona- > aliud medium ad defenfio- n °n fuppedt , quam occi- ,, ,^ u ppono fecundo , non folum j. 11 , m e fle occidere iervato hoc t era mine incul pata? tutelae, ad ( ' n ; arn propriam vitam , led ',' m 3 tl defendendam famam , ' nota bilem fubftantiam : dico imitari, cum alia non occurrunt ličita , & decentia media fe , lufi- que Religionem defendendi; cum ijs prtefertim dictum fuerit : Dif- cite d me , quia mitu [um , &" hu- milis eorde. Matth. cap. \ I. Occifio vero calumniatoris graviter mo- derationem excedit, qua noftrum honorem tueri poffumus Ecclefia- B b b 3 ftici J t 582 Tratit. XVII. Explic. ftici; Quidquod ex ipfo filentio , & patientia major plerumque ho- nor refultat, (Icute converfo gra- viflimum dedecus pareret , ca- lumniam calumniatoris occifione repellere, unde apparet, non efle id medium idoneum> & modera- tum , dedecus evitandi. Quod fi quis dixerit , jus unicuique inefle proprium honorem defen- dendi, libenter concedo , dum- modo per mediadefendatur, qu£e juxta uniufcujufque ftarum debitu moderamen noti excedant. Probatur etiam falfitas propo- fitionis damnatee quo adfecundam partem ; quia } quamquam ca- lumniator fit paratus fpargere ea crimina, alius tamen modus abf- que ejus internecione defendendi fupereft: v. g. interponendp per- fonas graves , minitando juftitiam vindicativam , timorem Domini, ejufque vindičtam reprtefentando, alijfque pluribus modis: ergo fal- fum eft aflertum , quod qnando calumniator eft paratus publice, & coram graviftimis viris crimina im- pingere, alius modus hsec damna reparandi non fuppetat, nifi oc- cidatur. 11G. Dico fecundo , non fo- lum eft illicitum interficere calum- niatorem minantem de Religiofo, Clerico, vel de Religione gravia crimina fpargere, verum etiam ea de faBo fpargentem , non licetin- terficcrc : ratio eft , quia occiilo Propof. dam . ab Ahx, Vil non eft ličita , nifi cum njpdttj. mineinculpatcetutelce: fedfice| quod occidere , fpargentem c:.’ mina de Religione , Religiofo, «) Clerico , non eflet cum moden- mine inculpatte tutelae: ergoin hoc cafti occidere non licebit. M- nor probatur; moderamenincul- patat tutelte eft, quando alius mo¬ dus defendendi non fuppetit, Id in hoc cafu , alius modus delt dendi fuppetit: nimirum obligan- do ex juftitia calumniatotem ti fe publicč retračtandum , ac Jt falfitate , mendacio , & malte- centiaeundem convincendoiera occidere in hoc cafu non eritcun moderamine inculpatte tutelz. Verum eft , quod quamvis®i fit licitum occidere de /teh tab crimina fpargentem; hic cafust- 1 - men non damnatur in propos.i" quia in hoc folum eft fermode;- lumniatore minante, aut pan* prsedičta puhlici impinger« autem opinio loquitur non L "' nisadn fliiia.To ditionib fori: ut ergo li bus pote nit nom minus in jenda, iiajiis prt cit hoc f licet pra Calumni; paratum famanter damnum aomen c diftum el Unde tumvis h; iatur de Jolis, vi Mominu: dderecal de minante aut parato infam**’ autparatia fed etiam defaBo infamante eft valde diverfum. 117. Dico tertio , h% c demnatio non Ioquitur defj^ co , qui prima tantum tonfur--; initiatus abfque habitu Clen c . &C!erica,aut cxordination« . fcopi, vel ejus Vicarij adfc' alicujus Ecclefite non eft ^ tatus , nec eft in Seminario ’ Univerfitate , tanquam ti* ftitnam a l^ndoav * Z “tott rep; 6)1 hanc [fort. p, .p, '18. 1 av e pei ^niatoi ra htrn gr x.m mote- fed M, ntemi igioM i moden- : ers,oa cebit.M;- menkii . a\iusiM-i t j u fmodi petit, Id [us delci- n obligan- itotera tl n , ac d{ Sc malti- :ndo:erj9 n eritcum e tuteli imvis*;’ jitčk tsSi : c cafust.’ iropos. i' rmode&i lut p« 9 ;ere, H ion foluo infam^' ,nte,ratumirApingere aliquam in- fauij a* modus indemnitatem fute teparandi (uppetit. Videan- lJr hanc materiam concernentia [ f^t. pr ax.tr aB. 10. num 121. * ,22 -m 68- 11 8. Dico Quarto , etiamfi 1 JVe _ peccatum fit occidere ca- ^niatorem minantem; aut pa- ^ gravia crimina fpargere , Propositio XVIII. Damnata. Licet interfcercfalfum Accufatorem, falfos tejles , ac etiam Judicem , d cpiio inicjua certo imminet Senten- tia , Ji alta vid non pote ji innocens damnum evitare. 115. Sup~ L 384 < Tr'd$' XVII. Esčpiic. 1 j c). Cllppono primo, tanquam ^ ccrtum Iicitum non efle, interficere falfum Accufatorem, falfos teftes, vel judicem, aquo inioua certo imminet Sententia , fi alia viž poteft damnum evitari; quia hac fuppofita , & non adhi- bica non fervaretur in hujufmodi homicidijs moderamen inculpatte tutelse. Suppono fecundo, quando cer- t 6 non timetur , Judicem laturu iniquam Sententiam , led folum- modo habetur fufpicio, aut timor probabilis , velimaginariusdeini- qua Sententia, nequaquam lici- tum efle interficere: quia vita ho. minisplurimiseftimatur, ac prcin- de non auferenda defi&o ob con- jeduram aliquam, fufpicionem , aut probabiiitatem de iniqua Sen¬ tentia ferenda. Major difficukas eft, quando certo timetur iniqua Sententia ex praevia falfa accufatione, Stmen- daci depofitione, nec aliud mediu defendendi fcippetit , nifi accufa- tor , teftes, & Judex interfician- tur ; an liceat id facere ? Rado dubltand i eft, quia licet mihi in¬ terficere furem , detradorem , iniquum aggreflorem , fi alia via nequeo me defendere , nifi inter- ficiendo: ergo (peculativeloquen- do videtur licitum efle interficere falfum Accufatorem, falfos teftes, ac etiam Judicem , a quo iniqua certo imminet Sententia, fi alift r Vropof dam. ab Jlex, Vil viž damnum evitari nequeat, Ho. non obftante. 120. Dico primo certumefe, & modo indubitatum, non lica interficere falfum Accufatorerr., falios teftes, ac Judicem, aqiw iniqua certo imminet Sententia, etiamfi alius non fubfit modus it defendendi, nifi homicidiumps- petretur , S: contrarium damnt- tur tanquam improbabile, prao¬ če falfum , & Ičandalofuminpto pofitione 18- ratio eft, quiatamet- fi Jus naturale cuilibet conceda: iuam vitam, famam , bona es¬ tra injuftum aggreftbremdefeuo- ponat. C hoc tamen permediaidonei, ličit, ext: Rano lefpond- cuique ju vita; &c. kito mo< adexerce esce/fivo lumconc ral ab acc in eo, at tat, qua; arpellatio inliruat, cem confi tecaufe a re & moderata faciendum eft; fic eft , quod interficere la accufatorem , falfos teftes 4 j 3 ' dicem , a quo iniqua certo«- minet Sententia fit medium a® moderatum fed exceftiuuni)C® id adhiberi nequit, etiamfi al - 1 ad propriam defenfionem notifr perfit : praeterea quia per'tay modi permiflionefti gravib damnis , & abfurdis aperir® mramere pofrtioner dum iftn »torbi pri 1 lururn acc Kivolvit ; tami Cf ffiuum 1 Wac fi ■ f] e bis hon Svitam: via etenim quivis coeca ^tnvita ne dučtus , poflet judicare ial ; fuiffe accufatorem , teftes h juraffe, ac Judicem injufte 0 ^ rari , ficque quod paftio M®;® ret injuftos fuiffe, vel me (l! vel immediate in judicio ’ fie , interficiendos efle • e! vj porta hujufmodi inconvenien 11 ^ occluderetur, rečtiftnneh^^. pofitio 18. damnata fuit. f,) irn excef fa c ommi ne tlis foret, ' lta fpolia >-non a 'ter. quia tribun Qcr >tate vi c m teat. Ho; tumdt, non lic® ifatorem, d > atjiu ientendi, modusit idium pa¬ ri damra- ile, pral uminpro- uia tamet- concek bona ® n defende- iiaidona, i eft; W re fafa tes, & certo in- diura n® uum> e ® amii ali* 1 :m nonN per Dr rravil !® 9 anerirs®' icap^ aretff :ftes & iuftč > iugf r! ' media"’ >fus<* : erg° l »nienti^ Tropofitio XVIII. Damnata. 385 Rarioni dubitandi fuprapofitae Refpondetur , verum effe, quod cuique fus concedatur ad proprice vk&c. defenfionem , cnm de- bito moderamine procurandam, jdexercendam tamenmedio adeo Hcedivo, qualis occifioeft, nul- lumconceditur; fed cum adTribu- nal ab accufatore provocetur, fud in eo, auc alijs defenfionem qua»- ■at, ouas poffit, teftes adferat, aipellationem, aut accufarionem inftruat, vel ad Superiorem Judi- (tmconfugiat, quia pro aequita- tecaufe authoritatem fuaminter- ponat. Quid fi nihil horum fuf- fcit, extremam vica: fiiae horam imminere fibi perftiadeat j'uxta dif- politionem DEI, qui ut potuit ■tam ičtu tegulas , aut vi fubiti morbi privare vita, ita falfarum ^rum acculationum permifftone volvit in eundem finem ; me- tamen occifionis utpote ex- licebit nunquam : non ‘fus ac (i Rex ftričto enfe infimae fjčbis hominem invaderet, poffet llc vitam fiiam tueri, cum Ilegice ■^nvitjc jačtura non poffet: hoc ‘ ln iexcefiiui]mmedium, &con. Jc ommune bonum eft. Sicut t ' JI ? > nec cafu quo Rex tyran- ■ u Uoretnullius au&oritate pri- ,/ a 'Poliari pofiet vita , velReg- . >■ ion auditus in caufa : itapa- irr • < d u ' a delatis accufationibus j. . r, bunalia , qute publica au- ' ntatc vigent, impetitur, gla- dij operibus accufatoris , teftium, Judicifque occiiione; relpondere pro fe minime poteft. 121. Dico Secundo , in pro- pofitione contentum , damnari tanquam peccatum mortale , & non fblum velut veniale , ut dicit Pradus fuper bane propos. num. p. & cum eo Torrecilla fuper tandem num. 14. in z. imprejjione • quia qnamvis propofitio damnata dicat-, licet : qui autem dicit , quod fit veniale, non dicit licere, unde videtur falvavi rigorofum lenfum propofitionis; attamen cum ma- teria ejus fit gravis, cenfenda eft damnata tanquam gravis, & mor¬ tale peccatum, eam fequi , ut dixi in explicatione praecedentis propofitionis num. 116. PROPOSITIO XIX. Damnata. Ne n peccat Maritus, occidens pro~ pria auBoritate uxorem in adul- terio deprehenfam. 122. Cllppono , leges Civiles v non condemnare Mari- tum , occidentem propriam uxo- rem in adulterio deprehenfam j quia , cum hce fundentur in prte - ftimptionibus , & maritus ad id facinus non ex vindičta , fed ve- hementi dolore infamiae correptus prsefumatur , citra ullam pcenam civilem incurrendam , uxorici- dium in fimili cafu permittitur: & C c c ex- r 38 S Tra 3 . XVII. Explic. cxhincaliqui inferunt, licitum effe marko in foro interno occidere uxorem in adulterio deprehenfam, fiquidem in foro externo illacfus evaait. 123. Dico primo, peccarema- ritum , propria audoritate occi- dentem uxorem in adulterio de¬ prehenfam ; cujus oppofitum in hac propofidone damnatur : pro- batur primo ; quia quamvis liceat occidere ad tuendam propriam famam , hoc tamen intelligicur cum moderamine inculpatae tute- lae: maritus occidens propria au¬ doritate uxorem in aduali adul¬ terio deprehenfam , non fervat moderamen inculpatactutelac: er- go peccat : minorem probo, quia moderamen inculpatac tutelžE eft, quando aliud ad defenfionem me- dium non fubeft; fed fic eft, quod maritus poftit mediante judice pledere uxorem , ficque fui ho- noriš indemnitatem confervare: ergo propria audo/itate eam oc- cidetido, non Servat moderamen inculpatae tutelac : probatur fe- cundo , quia uxorem occ derein- defenfam, & non auditam in cau fa, eft contra legem naturalem : nec potuit jus Civile contra natu¬ ralem jurifdidionem dare marito, ut fine caufše cognitione uxorem occideret, quac forfan vi coada in adulterium, immunis a culpa inveniretur. 124. Dico fecundo, quamvis Pr op. dam.ab Jlex.] r [[ hsec propofitio proprijs tertnifiis non loquatur de Parente, ocd- dente Filiam in aduali fornicatia- ne deprehenfam ; ob identiteta tamen rationis hujufmodi occo illicita pariter cenfenda eft, cun eadetn paritas militet; po(litque Parens refarcire injuriam fibiilb- tam per viam juftitte , non ve« propria manu occidendo Filiam: ergo fi id propria aučforitate ti- ciat , non obfervat moderamen inculpatae tutelac: idem dicendum de Filio , occidente matrem,vel fratrem , aut fororem in acMi delido adulterij, aut fornicario- Jioc fferet cum ftccatum idem dicc motu Filic aut comp deprehenf quia omr voluntarit iflus, qu mii prime Jliber: u UrtS. 2 1,2. c occidens prnr nis deprehenfas; nempe id mini- idvertenti me propria audoritate licere. I2f. Dico tertio , tametlite propofitio nec loquatur de adul- tero , in aduali del do cum pro¬ pria uxore deprehcnfo > nec : perfona cum Filia , matre, lori)' re in aduali adulterio , aut fes- catione invenra , idem tamen &■ cendum, quoddidumeftdellx> re , Filia , Matre , aut forore; quia eadem rado, & paritas,f 1 urget in occifione uxoris, 1 ' ;I ; Matris, aut fororis , veritica^- etiam in occifione perfonae 1 aduali delido cum ipfis invent’-- 126. Dico quarto , non cor ' demnatur , nec erit peccatu*; uxoricidium ob aduale adult^ propria audoritate a marito c® miflum ex motu primo primo' 1 ; & abfque ulla advertentia , tem, aut tcrio depr fc fi id faci mo, feu tentia, ve As erit 4 c.fi/. Con 127. D Braffertu Bseffet ]t damnarc | delidu cundo, e Juftitia, movter 8tm, ec ■ t0 cxecu ■ianc exeq ■ > f tr bane ' J,( ]uiafe “^natan T x. n > termim; ite, occi- 'ornicatis. lemitata 3di occife eft, cii® poffittj® m (ibi 1. non veto lo Filiam: oritate ft oderamet dicendura icrem, vtl in aftuali ornicado- e id rr icere. metli te de adul- cum pro- , nec de re, loro- aut forni- namen & ft delto- t forore; .•itas# s, Fil®t erific#' rfoni ® invent* 1 ion c0B ' ccatufl 1 ; }dulKri { roco« 1 ' riraoirt ili Tropof.tio XIX. Damnata. ,, c fieretexmotu fecundd prirno, čtoritate occiderc femiplena advertentia, ieu cum -cccatum veniale non excederet; jd e m dico de occidente exeodem motu Filiam , Matrem , fororemj jut complicem in actuali peccato deprehenfos : ratio eft evidens : (j U ia omne peccatum debet efte voluntarium> & liberum , fed aflus, qui provenit ex motu pri¬ mi prim o irae non eft voluntarius, Siiber : ut dixi in mejs Confer.part. ItrtS. 2. fe 3 . i. confer. 3. §. 1. m. 2. & num. 8. ergo maritus occidens propria aučtoritate ex motu primo primo, & abfque ulla idvertentia uxorem, Filiam, mat- ttm, aut fororem in ačtuali adul- terio deprehenlas non peccabit , idiidfaciat ex motufecundopri- mo, feu cum femiplena adver- tentia, venialiter delinquet; quia As erit femiplene liber : ut dixi krit, Confer. n um. 9. 127. Dico quinto non damna- ®faffertum;primo, quod fi tnari- ^effet Judex , poflet ad mortš 387 uxorem in adulterio deprehenfam: atqui pro- pofitiones hic relatae non dicunt, quod maritus propria aučtoritate id poflit facere : ergo hte opinio- nesnonmanent damnatae: pecca- ret tamen graviter maritus con- tra charitatem , fi in his duobus calibus damnaret ad mortem, vel hujus Sententiam exequeretur ex odio j & vindičta, & non praeci- sb ex Zelo juftitise : idem dicen- dum in his cafibus de occidente Filiam, matrem , lororem , aut complicem in ačtuali adulterio, aut fornicatione deprehenfos. 128. Dico Sexto, quod quam- vis fecundum rigorofam interpre- tationem hujus propofitionis 1 9. videatur pcfle falvari ejus fenfum, dicendo , non damnari aflertum, quod in hoc cafu occidere , (it tantum veniale, quia propofitio damnata dicebat , nonpeccat ma- ritm ; qui vero dicit , quod in :i3i hoc hoc cafu peccaret venialiter, non dicit, quod non peccet. ergovi- detur , pofle falvari condemna- tionem , dicendo , lolum venia¬ liter peccari in hoc cafu occiden- do ; attamen cum materia propc- i[| mortem uxorem ob tale deli- fitionis (it gravis affirmandum eft ' i m , eandem marito traderet eam damnari , ut mortaliter, 'St non tantum venialiter tnalam , ut dfčtum eft , fupra. num. 1 16. & 119. fimnare propriam uxorem , cu uelictum plenb probatur ; fe- “ndo, etiamfi non eflet Judex, !i Juftitia, poftquam damnaflet ;r ° cxecutione fententiae , quod !Jnc exequi poflet: (ic Torrecilla P bane propofitio 19. traB.j.n. ' !,( )uia fecundum propofitionem ^natam licet marito propria au¬ di c c a Pro- i 588 Traff. XVII. Explk. Propositio XX. Damnata. JUgJlitutio d Pio V. im pojit a Beneficia- tis non recitantibus , non debet ur in confcientia ant e Sententiam de- tlaraioriam Judicis , e o cjuod fit prsna. I29. Ctlppono primo,qu6d,quo- ^ tiefcunquč Beneficiatus excufatur kpeccato ob omiffionem Divini Officij, excufetur pariter ab onere reftitutionis fruduum ob candem omiffionem alias facien- dx : v. g. fi ex oblivione naturali, infirmitate, tenuitate Beneficij, aut ob aliam Iegitimam caufam , pro- pter quam Divinum officium abfi qne culpa omicti poteft, id Bene¬ ficiatus omittat, ceftat quoque ob- ligatio reftitutionis, ut colligitur ex ijCJem verbis Conftitutionis, Concilij Lateranenfis, & Papte Pij V. nempe legitimo cejjante impcdi- mento : quomodo , quando > & quibus fit facienda reliitutio fru- duu ob omiffionem Divini Officij, didum eft fupra traB. 12. cap. 3. num. p 6.0” feguent.pag. 58. 130. Suppono fecundo,reftitu- tionem a Concilio Lateranenfi , & Pio V. impofifam Beneficiatis non recitantibus,non efle poenamcon- fimilem ijs, quas legesCiviles ta- xant contra occultos delatores mercium, venatores in alienis montibus, aut pilcatores in refer- vatis fluvijs 8cc. quia opinio proba- Propof. dam. ah Aln.]% bilis eft, quod cum hujufmodi It- ges fint merč poenales, nonoft gent in foro confcientiae: juxtadi- da in meis Confer. traB, 3; Owfr, 6 . §. 1. num. f . pag. 448, obli* tio tamen reftitutionis ob omilio nem Divini Officij oritur ex čaren- tia legitimi juriš ad fručtus bene¬ ficij, qui dantur propter officium, 131. Suppono tertio aliquabe- neficia habere alia onera annen praeter recitationem Divini Officij, & in his Beneficiatus non recitans, non tenetur ad reftitutionemfni- čltuum in inteorum fed tantiim re- ipectivam &proportionatamomi(' fioni, dedudis ijs, qui correlpon- dent alijs laboribus, exercitijs, & oneribusBeneficiati; ut dixi/ffi 12. cit. cap. 3. num. 37. &'nmSp- pag. 43. Suppono quart6, Beneficiat® non fatif recitationis obligationi facientem primis(ex menlibuspot pacificam pofleflionem beneficij, quamvisgraviter peccet, non neri tamen ad reftitutionem, 132. Dico primo, Beneficiatu-, qui ob omiffionem Divini Oft (! l obligatur ad reftitutionem l r “‘ duum, tenetur id facere ante Ser- tentiam declaratoriam Judicis, opinio contraria eft cafus darnni- tus in hac propofitione 20. E tlJ |us culpa; fcenis civi jigantinC tsecution žia requiri ipfemet ct : erge neceflaria Judicis, pl citantes, e (litutionis tsra occui notitiam p judex abi poteft feri declaratoi da dedai plures Bei ttcufaren erg 1 l\IS Sententia seficiatur feftus pr Ob I natur opi cenfetDi; nemp ^ionis c “i non o ^ediem tio eft, quia Beneficiatus neglig eni • _I rr~ ■ • r. r.Sin COfl" in recitando officio i/fofaBo trahit hanc obligationem, & ‘ |C ^ concederetur , hanc efle p® 1 ^ Muta, ] tr, nais fe We(fio, teur a Pdqui Uni ptun tac tcu[; , <>ni modi l e . ion obli- juxta di- !'• taft obliga- omili. :x čaren, us bene- officium, IiquaRc- i annen recitans, nem fru- itiim re. jmomil- rrelpon- cicijs, & ixi mi ficiatum on fatiC buspoft :nendji non K* m. ficiatus, i Oflicij m fro- iteScn- icis , & damni- Etra- gligea* h con- & ličit KgV 0 fot Tropojitio XX. Damnata. 589 InKufp* 1 non eft tamen ex illis anteSententiamdecIaratoriam Ju- dicis : atqui hsc opinio non excu- fat ante hujufmodi Sententiam, fed i«nis civilibus , quce vel non ob¬ darit inConfcientia, vel ad earum cscutionem (ententia cleclarato- ferequiritur, fed eft poena, quam infemet culpabilis per te exequi de¬ te: ergo Scc. deinde,quia fi eflet neceftaria Sententia declaratoria Judicis, plurimiBeneficiati nonre- «tantes,excufarentur ab onere re- lutionis : etenim quam plures id ram occuite faciunt, utad Judicis notitiam pervenire nequeat: atqui Judex abfque praevia noritia non poteft ferre hujufmodi Sententiam falaratoriam, ergo fi hsec Senten- tij declaratoria eflet neceftaria, ptoes Beneficiati non recitantes ®ufarentur ab onere reftitutio- ** •• ergo dicendum eft, abfque Ententia declaratoria Judicis, Be- oeficiatum obligari ad reftituendos Wus pro rata omiflTonis. t?5* Dico fecundo, nondam- Mur opinio , quam probabilem c ®fet Diana part. 2. trači. 1 2. refol. nempe, quod obligatio refti- ^onisobomiftionem divini offi- l| l non oriatur ex virtute Juftitice “'mmutativžE, fedReligionis, & , ’edientice: quia fi proveniret ex ■. ,l ; la J Beneficiatus non recitans tnenfibus poft pacificam j£ efuonem Beneficij, non excu- ’ U| Jr ab onere reftitutionis: fed liilv U 'd ^ h° c ) probatur af tj ,tUn *5 quia propofitio damna- ^ufabat ab onere reftitutionis loquitur deradice, aqua procedit obligatio reftitutionis : ergo hcec opinio non eft damnata. 134. Dico tertio, quamquam non damnetur hic opinio, fecun¬ dum quam Beneficiatus una, dua- bus , vel etiam očto diebus omit- tens recitationem, non tenetur ad reftitutionem, quia hcec opinio, ut patet diflfert k damnata ; hanc ta- men merito improbabilem judicat Torrecilla in fuis Conjult. trači, 4. confult. ioi num. 42. inf ne , cum CaftroPalao, 8c alijs ; quiaBulla Pij V. aftignat quantitatem reftitu¬ tionis faciendam , ob quamvis in- tegram diurnam omiflTonem , & etiam cujusvis horac Canonicce : ergohoc ftante,nequit habere lo- cum opinio, fecundum quamBe¬ neficiatus abfque caufa legitima non recitans una , vel altera die anni excufatur ab onere reftitutio¬ nis fručtuum pro rata omiflTonis earumdem dierum. Neque damnatur opinio apud Dianam part. 9. traB. 3. refol. 67. fecundum quam recitans Divinum Officium vulgari idiomate, quam- vis verč peccet, fatisfacit tamen, & confequenter non tenetur ad reftitutionem ; quia opinio dam¬ nata loquitur de non recitante, & hcec de recitante vulgari idiomate, quce duo valde differunt. Caete- C c c 3 va 590 Trači. XVII. Explk, ra ad hanc materiam fpe&antiadi- čta manent fupra traB. 12. cap. 3. tit. Pr OPOSITIO XXI. Damnata. Hii^cns Captllaviam coUativam , a ut cjuoivh aiiud Beneficium Ecclefia- Jlicum , JiJiudio litterarum vacet , Jatisfaeit fua Obligationi , Ji Ojp- cium per ahum recitet. i 3 f. CUppono primo , Capella- niam collativam a non collativa, feu legata diftingui in hoc, qu6d illa inftituatur aučtori- tate ordinarij cum obligatione re- citandi Divinum Officium ; non collativa vero fču legata abfque ejufdem aučforitate, & abfqne di- do onere recitationis. Suppono fecundo, aliqua onera efle mere perfonalia, alia non per- fonalia, feurealia; meriperfona- lia funt, quibus k propria perfona, non ab alia adimplenda funt v. g. jejunium, auditio Miflae , Confefi fio,Communio ,recitatio &c. non perfonalia, feu realia funt,qeiar per alium adimpleri pofTunt, ut elee- jnofyna, celebratio Miflarum &c. 156. Dico primo , Beneficiatus ftudio litterarum vacans , non fa- tisfacitfuae obligationi, fi per alium officium recitet ; & contrarium modo eftimprobabile, falfum, & fcandalofum,& ut tale damnaturn, & valderationabiliter; quia oneri perfonali nequit fatisfieri per alium, prop. dam,. ah Ahx . FI[, fecl recitatio Divini officij eftomi perfonale : ergo Beneficiatus, f eii habens Capellaniam collativa® quamvis ftudio litterarum vacet', vel in propria domo , vel in uni' verfitate aliqua , hutc oneri pa alium fatisfacere nequit- 137. Dico fecundo;quotielcuit' que Beneficiatus legitimi excufa- tur ab onere recitationis, huicfe cretoAIexandriVII. contra venira non dicitur, ličit per fe, velpt alios non recitet: ratio eft, (jiiii juxta propofitionem damnatam ftudium litterarum fuit caufaluft ciens,ad eximendum Beneficiatum ab onere recitationis per fe ii praeftandee ; ego autem hoc m dico, fed quod non obligeturad recitationem occurrente legitimo impedimento : ac proinde noo damnatur hic aflertum, quddes- cufentur k recitatione Lečtor Con- troverfiarum,ConfefTarij,Conc> natores, qui Conciones, & feftiones ad aiiud tempus differr« nequeunt: Sic Torrecilla « ^ fult. traB. 4. confuit. 10. riutn. i!; eč" 20. neque damnatur opini° J ' dimna! ebligati (nam in jellanus alium rc jtio dati ie(i intei reftitutit demnati lertum ution di, Ben alium rt feccare. »nem i ! jl ul! neficiatu toeinfe ferens, in Religionibus Predanim ~ ti' ftudij caufa pofle commutare čtoribus horarum Canonicai' i! ' recitationem in feptem pfalmn^ fepties OrationemDominit' anv bis Apoftolicum Symbo!um n i tandum : Torrecilla ibid 138. Dicoterti6,qu6d,^ tumvis videatur in propof dtf* truftus: Beneficie ttitans ttamtei Dices literatur čred «andi B jj^ciat, #efpond ^reale ‘ 5 °, Ci [iiusrec “‘Perfoi ficiatu 'ntural % re : 'i eftonti ciatus, ieu ollativam, um vacet, vel in uii oneri pet jotiekum- nč excufj- s, huicDt. tra venirer fe, vel pt > eft, quii amnatam, caufališ- :neficiatam :r fe iplii i hoc non bligerursd :e legitimo >inde nos , qu6d es- edorCoii' ij, Concio- i, & Cci> us differrt illa in to* , num. d; opinio sf Prslatu® iutare h' tonicarum ; pfalmoš- inicam^ ilum ret ' Intifflf' )d,qi l3J ; v (tun- Tropofitio XXII. Damnata. 991 Pr o po sitio XXII. Damnata. Non e JI contrajujlitiam Beneficia Ec- clefuijiica non conferre gratisj quia coUutor conferens illa Beneficia,Ec- cleftajlica pecunia interveniente , non exigit illtitn pro collatione Be¬ neficij , fed veluti pro emolumen- to tempov ali, ep it o d tibi conferrt mn tenebatur. 139- J^Uppono primo,Beneficium w Ecclefiafticum effe j us per- petuum percipiendi fruclus ex bonis Ecclefiajlicis , ob alipuod officžum Spi- rituale auBoritate E c clefia conjlitu. itennata, non efle fermonem de (sligatione reftituendi frudus, rsam incurritBenefidatus, leii Ca- jcllanus ob ftudium litteraram per jliuni recitans ; fiquidem propo- 5dodamnata dicebat,talemfatis- fjcere fua? obligationi: quod po- ted intelligi, eum nec peccato,nec reftitutioni fore obnoxium,& eon- demnadoni poteft folum lubjacere ifetum, quodnon peccet, non v;:o, quod non teneatur ad re- lutionem; attamen dicendum Beneficiatum ftudij caufa per im recitantem non dumtaxat peccare, verdm etiam ad reftitu- nonem fru&uum obligari : rado quia ex hoc antecedente Be- Kficiatus peccat non reckando, kneinfertur hoc confequens: er- toBeneficiatus tenetur reftituere fuftus: fubfumo; fed lic eft,quod " ftciatus ftudij caulaper aiium '“tans certo peccet, ergo certo "am tenetur ad reftitutionem. ,, D 'ces: Debito obftridus ab eo ** atu t, fi alius ioco fui fatisfa- llJt creditori : ergo fi debito re- Wandi Beneficiati j alius pro eo fa- ,'iaeiat, liber erit a reftitutione: dpondeo, diftinguo, fi debitum ' i r eale concedo, fi eft perfonale, ;s°i cum autem debitum , feu />usrecitandi Divinum Officium, -perfonale , hinc eft, quod Be- ] j Clatus nec fatisfaciat, nec exi- uL Ur onere reftitutionis, fiper ^recitet. tum ; ita ut in Beneficio Ecclefia- ftieo tria confiderentur primum , eft obligatio Beneficiati ad aliquam fundionem , aut Minifterium Ipi- rituale ; fecundum, jus percipien¬ di frudus bonorum Ecclefiaftico- rum : & terdum, ipfimet frudus, & bonaEcclefiaftica: lisec lunt res mere temporales, ac proinde pro ipfis poteft accipi pretium abfque delido limonne: fi pro jure Ipiri- tuali Beneficij accipiatiff res tem- poralis, eft fimonia ex jure Divino ; fi accipiatur pro jure percipiendi Bona Ecclefiaftica, eft ex jure hu¬ mano. 140. Suppono fecundo, Bene- ficium unum efle Curatum , alte- rum fimplex ; Curatum eft,quod habet annexam curam animarum: fimplex,quod non habet annexum hoc onus, fed illud recitandi ho- ras r 392 Trači. XVILExpHcatw pr op. d am. ahAhx^\[ ras Canonicas, celebrandi aliquas quia non exigeretur pecuniap., Miffas, intereffendi choro , ,juxta Beneficio , fed pro emolumento fundationem tališ Beneficij. Po- ex tali Beneficio Beneficiato teft etiam Beneficiatus effe fimpli- citer Titularis ; & id , quod datur in titulum perpetuum, nequittolli abfque gravi caufa : vel poteft effe manualis , feu ad nutum , quod Patronus , feu Pradatus tollere poteft. 141. Suppono tertio, Benefi- cium poffe acquiri pet prcefenta- tionem , elečtionem, collatione , aut refignationem : Quando Pat¬ ronus prcefentat aliquem ad Bene- ficium , modus, quo poftmodum Superior illud confert , vocatur inftitutio ; quando beneficium confertur per elečtionem, modus quo Superior concurrit, vocatur confirmatio , & quando ad Epi- fcopum 3 vel Praelatum Ecclefia- fticum pertinet collatio Beneficij, abfque pratvia prtefentatione, aut elečtione , modus quo jllud con¬ fert , vocatur coliatio : Permu- tatio eft, e»ando unum Beneficiu datur pro fltero aučtoritate legi- timi Superioris : & Refignatio eft, quando ceditur Beneficium in fa- vorem alterius eadem aučtoritate praefupofita. 142. Dico primo, fenfumpro- pofitionis damnatae fuiffe , quod Patronus 3 feu Elečtor ad Benefi¬ cium poffet abftjue violatione ju- ftitite conferre Beneficium pecu- oia ioterveniente, ea ratione, venturo : & quia Patronus noj tenebatur tali. perfonse, fed ad ['- bitum cujcumque alteri Bendi, cium conferre , ideocjue obhanc liberam colladonem poffe accioi dičtam pecuniam ; quod totum condemnatur ut pračticč improba- bile; quia nemo poteft percipere lucrum ex re non fua: atqui emo- lumentum temporale Beneficij, non (pečtatadPatronum,(euE!:- čtorem : ergo ex eo nequit perri- pere lucrum : infuper etli Patro¬ nus non teneatur Beneficium cor,- ferre tali determinatse perloni, tenetur tamen illud alicui confer¬ re : ergo ex eo quod determinatr perfonte conferat, non propierea poteft emolumentum percipere, alioquin gratiam venderef. 143. Dico fecundo, q uodqtj- tumvis in propofitione non expn- matur ; num fit, vel ne Simon o beneficium propter pecuniarn conferre, fed folummodo, qu®® hoc non fit contra juftitiam, y tamen dicendum eft, nontantunj delinqui contra juftitiam , Simoniam faltem ex jure huma n ° committi , beneficium pe cur, ;j interveniente conferendo : |[ Torrecilla /up fr hanc /ropot. ■■■ num. 142. quia jurehumanop^ hibetur tanquam fimoniareceff pecunite ob collationem Ben^ Icclefiaf jis hum Patronu: interveni tium. 144. 1 tor Bene te lit Sir contra ju liitutione habet titi pretium, titulum t tenetur e pecunia ir neficium mere : S pretium ; te Sente tadum nonamif btentia: serit; V biiius eft Judicis p tendum tii non e dehiscor tem Ec c danti, q ri >mque Situ '4f. 1 ^ tanq to juftit P*o Bulli ntc quai toitij at i ■xSl[ ;c Unia pio »lumento. iciato % onus n« fed adt fi Bend s ob liane >fle accipi od totum improba- percipere cqui emo Beneticif, i, (euEle- uit perci- :(i Patra- iurncon- oerlonz li confa- orminatz iropterea ircipert, f- uo m expn- Simoniti ;cuni2t| ) . & proba- Mius eft, etiam ante Sententiam Mcis pretium iftud efle refti- ^ndum Ecclefiae: quia ordina- ^non eft Judex , qui Epifcopos iiid 'khiscondemnet, & contra men- Ecclefiae eft, ut reftituatur CJnt i, quia Ecclefia intendit ut- ,IJn tque punire vide Baflaeum ^■Simonia 7: num. 1. ' 4 f- Dico quarto nondamna- ^ tanquam Simonia , nec con- ^ Pftitiam id , quod folet dari - ,n Bullis in collatione Beneficij, ‘ ec . quando in permutatione Be- *® c ‘i authoritate Supcrioris pita- 393 gujus Beneficium refervatur ; 8c lic in pluribus alijs calibus 1. part. hujus prače. trači. 10. num. 174. fejuent. pag. 384. quia omnes hi valde ditFerunt ab allerto Propo- fitionis 22. hic damnatae. Propositio XXIII. Damnata. Frangens jejunium Ecclefia , ati tpuod tenetur , non peccat mor- taliter , ruji ex contemptu , vel inobsdientia hcc faciat , puta , quia non vult fe Jitbijcere pra~ cepto. 14 6. Suppono primo , tanqua certiflimum, & de Fide, in Eccle- liadati poteftatem condendi leges ad gravem culpam obligantes , & de fatio plures fuifle conditas leges Eccleliafticas cum ejufmodi obli- gatione , q ute nam autem condi- tiones requirantur ad hoc, ut ob- ligent, videri ppteft in Confer.part. I. trati. 3. Confer. 3. §. l.num. 2. Suppono fecundo, tranlgreflo- rem legis Eccleliafticse ad mortale obligantis , mortaliter peccare, prtecifo etiam contemptu: ut dixi in meh Confer. ib id. num. 1. & ve- niale ex gtnere fuo , fieti mortale ex accidenti polito contemptu le¬ gis , ut pariter docui in Confer. tra 3 . 2 . feci. 4. Confer. 2. §. r. num. 7. 147. Dicoprimo, frangensje- junium, ad quod tenetur, fec- D d d ltifo 394 Tračt. XVII. Explk, Propof. dam . ah dlex, Vil lufo etiam contemptu , autino- alijs ceniet probabilem bedientia , graviter peccat; & contrarium eft cafus damnatus in hac propoiitione : ratio eft, quia leges Eccleliafticse inducunt obli- gationem peccati mortalis, quan- do materia eft gravis, & legisla- tpradgravem culpam obligarein- tendit: led lic eft, quod jejuniu lit materia gravis, & Ecclefia id prscipiat cum intentione obligan- di ad mortale , ut conftat ex con- fuetudine, & communi Fidelium x u .. opinione : ergo jejunium obligat adhuc eft , an expleverit vigei f orm [ ta ti s ad mortale : atqui prtevaricator le- mum primum annum > non tene- njttitur jc gis obligantis ad mortale, gravi- tur ad jejunium, quia noneftpoi ( | linine q^ ter peccat, etiam feclufo Verb. jejunium 2. Kum. 6, nem;* £exagenarios,licžt viribuspolleant, excufari a lege jejunij. a, opinio Leandri a Sacram. part. 3.trn3,j, dijp.ft.f. 1qui dicit, foeminaseo. quodcitius quam ho mineš feod cant, non obligari ad jejuniu, cum ad quinquagefimum annum p«, venerint; quod probabiliuselU conjugatis, quse filios genuerunt 5. opinio, fecundum quam,i quis fačta debita diligentia peccat, etiam lecluto con¬ temptu , aut inobedientia : ergo frangens jejunium , adquodtene- tur graviter peccat feclufo etiam contemptu , aut inobedientia. 148- Dico fecundo, nondam- nantur opiniones , cximentes k iejunio ob tctatem, infirmitatem, laborem , aut ob alias juftas cau- fas:ratio eft evidens: quia in propo- fitione damnata erat fermo de frangente abfque contemptu jeju¬ nium , ad quod tenetur, fed hx opiniones non loquuntur deobli- gato ad jejunium , fed de exemp- tis ob aliascaufas,ergohteopinio¬ nes in condemnatione non com- prehenduntur. 149. Ex hac conclufione infer- tur, quod nulia ex lequentibus opinionibus in hac propoiitione damnetur. 1. opinio , quaat cum jmando. til, it prai mm. natur opir tareeum tat, puts Bandi cau: «ufa non inqui B feftio pro prsecepto jejunio pro libertate illius dubitantis^Da- na part. 4. traSl. 3. refol. 21. Ven eft , tam lenes, qukm adolef® tes ob aetatem a jejunio effllt tos , teneri abftinerc k diebus vetitis. 4. opinio docen oegros , & convalelcentes noi obligari ad jejunium , etiamfieo rum culpa infirmitas ijs advent _ rit ; nec eos, qui ob debilitat-t 5,p {f ^ j ( ftomachi neceffarium alimentu® ^ nec ? horis determinatis l umere V teti ad jej queunt; Leander#*?; 2 5 : 'Mcultat nio alferens, non obligat 1 , intur,: mam jejunij eos, qui ob m r tatem polfunt vefci carm Henriquez lib. 7. tap. i].^' 6 . opinio , juxta ’ f( J incoenatus non poten c ap ere num nec tenetur jejunare: J ^ nes Sanchez inJeleBJijp- ' 1 °'. 1 gri opini feregrinc a lege (j ritcrijs, Jeti pote (irftr.p fecundo, išdens ationabil titis part. Mo, 1 rem prali! ingent ftander l % t k iminasti nes fene!. jniu,cm .num pa. iliuseltik enuerim quam cia dubii uri opiniones eximentes; primo, (cregrinos, & vagos a jejunijs 3 lege fpeciali praeceptis in ter- jtorijs, ubi hofpitantur : ut vi- jcti poteft in meh Confer. trači. 3. Inftr. 5. §. 2. num. 10. a° 11. icundo, Pauperes non habentes šciens alimentum ad linicam fflionabilem refečtionem: Azo- iiu$ part. I. lil>. 7. cap. 17. 7. 7. Ttrtio, lIxorem , quae ob tirno- . nn praute Valetudinls , aut de- rit V1 Š* formitatis, vel metu viri nonper- non ten: -j^j. j e j unare} ve l maritum , pneltpot dum nequit reddere debitum je- x.Vll Fropofitio XXIV. Damnata. 9.95 ICO. Infertur panter non dam- nočbis, & poft adhibitam diligen- ' tiam adhuc manet dubius , poteft ederecarnes, & econtra fifitdies fabbathi, autjejunij, & dubitetur, an fit media nox, aut hora duo- decima nočbis fonuerit, non po¬ teft edere carnes , nec ctenare , quia in primo cafu pofleflio ftat pro libertate, in (ecundo proprae- cepto. Baflseus Verb.jejunium 2. num. 11. 2. quod qui ex inad- vertentia , aut ignorantia jejunij aliquo die bis comedit, reliquo tempore fit immunis ab obliga- tione jejunij : Bonacina ubi [upr a quaji 1 . punB. ^.num.%. 3. quod qui mane notabiliter comedjt, five ex malitia , five ex inadvertentia non teneatur ea die amplius jeju¬ nare : Leander ubi fuprapuajl. 14 f. & 146. qui tamen comedit ex ma¬ litia , graviter peccavit , fecus vero , qui ex inadvertentia incul- pabili: Quamvis autem cenleam hanc opinionem , exculantem k jejunio non efle damnatam ; non aflentior tamen, fed reliquo tem¬ pore jejunio vacandum efle adju- dico , modo matutina comeftio loco cxnx fufficere poflit; Non damnantut pariter alite dočbrina: relatae in meo Dialoeo part. 1. trači. 3. cap. 3. num. 22. & [ecj. pa?. 69. Propositio XXIV. Damnata. MoUities , Sodomia , & Bejlialitat , [unt peccata e jut dem[eciei in[ma^ D d d a ijto- juniojd intis.D» ar. Veri dolefo 3 excul* carnibu o docen ntes n® tiamte ; advent bilitaten irnentus ,j jmando. Bonacina tom. 2. dij}. lit.itpracept. Ecc!e[. c/uajl 1. punci, k mm. 14. quarto, nec dam- muropinio, docens, non peč¬ ate eum , qui jejuniumnonSer- v ib putans (e juftam non jeju- i caulam habere } licet reipfa ®fa non fit jufta , & fufficiens ; a'ainquit bona fides ipfum ex- cfat, Bonacina ibid. num. 20. 'pni. jejunium num. 14. Quin- '"inecea qua: aflerit, non te- ner f e 0 J^d jejunium eos, qui magna r , ^cultatem in jejunando expe- r "! tUr ’ non ex vitio g ulae > fed •hm ' 3 ln Š e ntem calorem naturalem. \u*S> J nder ^acram. part. 3. tr., 8 . 5. re foit ,p ] ‘ hfertur pariter ex dičbis , , jgjD f 111 damnari 1. opinionem, jux- 'i.ji i ! 1 Uam fi quis dubitet, an die % . Q ,I> ^ hora duodecima medite } 9 g Trači. XVII. Explk. icheout fitffcit d/cere in Confjfio- ns , fe procuraffe pcnutiomm. 152. OtJppono primo , aliqua ^ peccata diftingui fpecie infima, & alia numero : diftindtcio fpecifica peccatorum delumiturex diverlitate obječtorum , & virtu- tum , quibus opponuntur , vel ex diverla diflonantia ad regulas nao- rnm : diftindlcio veronumericade- fumitur ex diitinčtione adicuum, & obiedtorum ; ut fusd explicui in meh confer. part. I. traB. 2. fect. 6. Confer. 1. §. 1. pertotum Confer. 2. § X. n. 1. &“ fepuent. Suppono fecundo, peccata,aut cifcumftantias mutantes fpeciem, efle exolidce in Confeftione ape- riendas; ut conftat ex Concilio Tridentino feff. 14. cap. j. eft ta- men valde probabile, circumflan- tias non mutantes fpeciem , led intra eandem aggravantes , non efle necel fario in confeflioneexpli- candas. 155. Dico primo , Propolitio damnata ( ex (uppofitione, quod pollutio, Sodomia , & beflialiras, quatenus conveniunt in ratičine peccati contra naturam, eflentpec- cata ejufdem fpeciei :) affirmavir, quod qui commilit foclomiam, aut beftialitatem latisfaciat , li dicat in Confeftione, pafiiis fum molli- tiem aut me polivi: quod meriti damnatur tanquam improbabile; quia pollutio , Sodomia , & be- tlialicas habent diverfam diformi- Prop. dam. ah J!ex. Fft tatern ad regulas morumiet; diftinguuntur fpecie infima, Sc; fic neceflario erunt explicanda a Confeftione; nam peccata, q ; diftinguuntur fpecie,aperiendaft ; in Confeftione : atqui pollutio, Sodomia, & beftialitas diftinguun¬ tur fpecie : ergo neceffarid expl- canda funt in Confeftione ;&cc:, fequenter , qui commifit Sod • miam , aut beftialitatem, nont tisfaciet, dicendo, le commilit:: peccatum contra naturam, aut procurafte Dollutionem , led de¬ bet exprimere, fe commiliffefe domiam, aut beftialitatem. I5'4- ExhacConclufioneinfe- tur primo, quod is, qui pertatti Sodomiticos paOus eft pollutione, non fatisfaciat confitendo folum- modo pollutionem, led debet d explicare tadtus Sodomiticos,d qui ex tactibus beftialitatispalb eft pollutionem, debet pariterei- plicare in Confeftione hos tac: fimul cum pollutione: rado »i ... quia tadicus impudici exfntW n *™nei ad eam fpeciem peccatorum, !co de d rum funt principia, ordinantur, uetur c reducuntur ; fic tadicus cum i; : ' , a mina loluta ordinantur , & re , cuntur ad fimplicem fornict -’ nem , cum conjugata ad adip rium ; cum Virgine ad ftup rll0,! cum confanguinea ad incefturn- ergo tadicus Sodomitici ad So miam, & beftiales ad beftu tem ordinantur, & reducun- fcdficefl fcmiam neaturid creo etia miiicis, pollution confeftlo U5* 1 qui habu Jodomiot Ssfaciat i it habuil contra n: Icareot jcanidft »it belici: fax hab Cum fuo tollution malitatis < patiter es mnguent tata fpec fene exp Mderiui falitatis pm pr, »antem ftplicare fe in de ftati ■'»ftr, i r t num, ^natur f % fff, um: ergo ma, 8t e alicandaii *3t3 ^ (JU riendafc pollutio, liftinguuiv ario ejpf aej&con. ifit Sod«' n,nonfr commili aram, a« i, fed imififfeSc- Propofitio XXIV. Damnata. 397 faHiceft, quod committensSo- de morofie eorum dcledlationes explicandae funt. Vide Dianam draniam , ant beftialitatem , te- neatur id explicare in Confeffione: trgo etiam is, qui tadlibus Sodo- mitids, aut beftialibus paffus eft pollutionem, hujufmodi tadlus in confeffione explicare tenetur. if5> fnfcrtur fecundo , quod (jiii habuit defiderium pollutionis Sodomije, aut beftialitatis non fa- tisfariat in Confeffione, dicendo, ft habuiffe defiderium peccandi (uitra naturam , fed tenetur ex- flicare obiectum fui defiderij, nem- pean idfuerit pollutio , Sodomia , sit beftialitas; quia defiderium ef- ficax habet eandem fpecie malitiž cum fuo objedlo: atqui obiedta pllutionis, Sodomite , aut be- ttiaiitatis diftinguuntur fpecie: ergo priter earum defideria fpecie di- feguentur • fed fic efl, quod pec- Cjta fpecie diftindta fint in confef- foneexplicanda : ergo qui habuit tterium efficax pollutionis, be- -'alitatis, aut Sodomije, inCon- ■fniap' 1 bllione id expličare tenetur. Idem U m,quf- ™codedeledlatione morofa,quae . ' circa pollutionem, Sodo- j il3m , aut beftialitatem ; & qua- tem. ioneinfer- Ipertaro lollutione, io fol» debet etJ liticosft ;atis palfo oariteret- ios tad’ ratio dt aantur cum fe' jrnicano* d adultc- ftuprWi nceftin * 1 jd So*- 3 efc ||[J ' jcuatf; < Uam ptobabile fit morose dele- ar Jtem in fcemina , non teneri ^plicare ejufdem ftatum , quan- ,,, ln deleclatione a formalitate ' ^foatus prsfeindit : ut dixi in trati. 2. fed. i* ačtum internum abfque externo explicet, ut communis Theolo- de Pienit. dijp. 6. ftueft. n .n. 879.’ 8 orum affirmat : ergo nechabens 880. feq. luarn Sententiam pro- co P u ^ am latisfaciet ,_fi folumrno^ babiliorem putet, in qua dicit,in dicat, fe commififfe cumjolu« tum pe< tem cui dus, ' non fuf fed hsc idimple Confefli 160.1 tur fente itnU. ( quod taf iequente ceffario ( led quo< ftus fuffi fubleque mm ani tune eni peceatun [«' ftleB M- •luihabui |ue intei hoc cafu non reiervari pollutione 8 rave peccatum contra cafu ■ voluntariam , & extern£ procu- P r °batur conlequentia; q uia j ratam;quia eam Ibliim, quse pro- catum cum foluta contra «1 cedit a cogitatione , aut delečta- tem > poteft patrari per adum tione interna voluntaria, mecum ternum defiderij :*ergo u 0 convenit num. 88 f. non efle re- dicatur peccatum cum loluta n . fervatam; cum vero ejufdem do- explicatur ačtus esternus čuta ptotint ,£ neatur fcneexp »ecopul; *ft>quiaj ^tam pi tr at nec •ttjui ha» Plicandar °pinione 161. ] ^opinii Čandru ^odCa X Flf, npugnavc. 'utare, non xir, folutt , ji- ectatt, A- j/«/d trm o ut m , »i# ]ui habei )Iuta, non ntegritatii , commili itum con- :tur exp!i- rariumei ir in hac iia quam- : externiis ;o pecca- obftantei non fatis- epto i A : externo Theolo- jchabens ummodo m foluM ;aftitaK ; nuia F eC ‘ i ca(b’ ta ' iftuniin- (i foluH [uta non . irni coflJ Propojitio XXV, Damnata, 399 )um pcccato gravi contra caftita- fcemina Gentili, ftu Infideli, non tem cum foluta explicarentur ta- Jfus, ofcula , amplexus , hoc non fufficeret fuppofita copula , fed heec pariter effef explicanda jdimplendo prsecepto integritatis Confeflionls- 160. Dico fecundo, non damna- tur fententia relata in Dialog, part. i, trncl. 6. cap. J. n um. i ^.pat. I19. quod tačlus prascedentes, 8c lub- [tt]uentes copulam , non flnt ne- ceffario explicandi in Confeffione, led quod explicata copula ipfi ta- Sus fufficienter explicentur; nifi fabfequentes copulam haberentur cum animo repetendi acceffum, tune enim eorum omiflio effet peceatum : nec fententia Moyse in h ftleS.tom. 1. traU. ]. Ji]}. 2. 1 u fi 2. nam. 2. ubi dicit, qu6dis, luihabuittaduscum foemina abf jj ue intentione copulee ab initio, tiprotinus fecuta eft copula, non teneatur eofdem tačtus in Confef- teneatur cxplicare circumftantiara carentiaeBaptifmi; quodetfidam- natum non fit: verum tamen non puto, ledoppofitum; quod pro- babilius effe affirmavitLeander ibii necopinio,quamprobabilem cen- letLeander tbipuasfi. f9.quodqui habuit copulam cum foemina de- funčta, fatisfaciat confeflioni, di- cendo, le habuiffe pollutionem, quod pariter afferit Diana part. g. tra&.9. refol. i.neque opinio, jux- ta quamis, qui occafionaliter ha¬ buit copulam cum foemina dormi- ente, non committat formaliter peccatum raptus: Leander ibi epitafi. 60. quamvis fi eflet conjuga- ta,diceretur adulterium, fi Virgo ftuprum &c. non damnantur in- quam hae opiniones, quia earum lenfus valde differt k propofitionc 25. hic damnata. 162. Dico quarto, nec damnan- ___ tur opiniones i.quodhabens olcu- ®neexplicarej quia in confeflio- la, non teneatur explicare inCon- copula: cenfentur inclufi: rado feflione, in qua parte ea habuerit; '^uiajimapropofidonemdam- quia licet fint in partibus puden- r stam polita etiam copula , non dis,omnia ofcula funt ejufdem Ipe- ciei: Diana part. 3. traEi. 4. rejol. 225. in fine II. quod Iponfi de futuro , habentes acceffum ad al- teram perfonam, non teneantur explicare circumftantiam Iponla- lium : Henriquez lib. 11. cap. 15. num.^. III. quodhabenscopulam - - s . vuajl . , cum Virgine voluntarič confen- ^ °“Catholicus,qui peccavit cum tiente, ftuprum formale non cora- mit- tra t neceffarium eam explicare: fP« h^propolidones dicunt,ex- P ‘candam effe copulam: ergo hee °P>niones noti damnantur. '6t. Dico tertio, nec damna- t f °Pinio Azorij: & aliorum,apud ^drum Je Sacram.part 1. trači. puafi. 50. dicens, [1'fp- 8. §. '4oo Trači.XVIl.Explic. mittat, nec circumftantiam Virgi- nitatis teneatur aperire, fed (at e (le, fi dicat, habui copulam cum fo- luta; )uxta dieta [upr a, part.i.traB. &.cap.^. num. irg.pag. 124. IV. quod qui per totam noftem cum amafiadormivit, noneft opus, ut dicat, ego eam cognovi per tot vi- ces, fedfeci,quod votui, dummo- do non habuerit interruptionem mentis, & operiš. Zanardus part. 1. sap. 18. huic tamen dočlrince non adhaereo; quia hoc modo non ex- plicaturnumerus peccatorum, qui tamen in uno major eft , quam in alio: ergo dicendo feci, quod vo- lui, non declaratur numerus: nec dočtrinae Zerolae 12. quaji.ii. juxta quam fi quis haberet rem cum concubina tota nočle, non tenetur exprimere hanc gravita- tem , (ed (ufficit confiteri nume- rum peccatorum, videlicet (emel, vel bisfornicatusfum, qutedočlri- na Iicet hic non damnetur, & eam nonnulli quoque (equantur, ego tamen, ut dixi, eam non fequor; quia qui dormit per totam nočtem cum concubina, praeterconcubi- tus, ordinarij alias obfcoenitates, ačtibus non omnes continuas, committit, ergo &c. Videatur Diana part. 1. tra&. 7. refil. 59. &' part. ^.traB.^.refol.6p. §. refol .35. V. quod vir, autfcemina amitten- tes voluntarič, & fpontanee Virgi- nitatem, non teneantur explicare, id effe peccatum, quo pretiolam Propof. dam. ab Alex, F/( hanc margaritam amiferunt: >■.. tio cur nulla ex propofitionibus; num. 1 60. ufque huc relatis noj damnetur , eft , quia propofitio damnata dixit, habentem co;j. lam cum foluta fatisfacere coj. feftioni, dicendo, commificum fc luta grave peccatum contra cafti- tatem abfque expli catione copult: Opiniones autem addučtse ab hac multumdifterunt, ut fingula cois fideranti patebit. Propositio XXV!, Damnata. Quando Litigantes habent grofi f niones aque probabiles ,gottfifi' dex pecuniam accipere gr o j' ■ da fententia in favorem uniusp alio , ičj.CUppono primo, qu6d e ^ caufis civilibus Juda® neatur ferre Sententiamjuxtao nionem probabiliorem, necpd fit in conlcientia minus probabilc, fequi, cum hoc fit damnatum* Innoc. XI. in prop. 2. cujus« 1 plicatio-habetur 1 .part. hujmp^ traB. 10. num. 22. pag. $4 v Suppono fecundo , qup ! '' communi cautum fit Judicibu« 0 ' dinarijs , Scdelegatis, aC ‘ nK j‘ ribus Miniftris accipere mnn^ litigantibus, idem prohibe_ nt f . Caftilite : ut videri poteftm J ' part. 7. de juftit. & jure, d$. 2. punci, 21. §• 164- ^ res hab< probabi accipere favoreir trarium prop. 26 det eft ( rcndasS' dom i & neceftari nequit a renda Se pra alio condemr pe ration incitat, u verfufqu, freejuent mente, i Iicet mag fes; p; Jfflore li lito fpec lem ufqi lat; & tpinione fetem 1 fedift; damn iccepta c 'fniali,, fcla nui 'ti 1 tnque Npofiti tyj*d uod vi '°Wi pe erunt • tl . fitionibusa relatis n® propofitio item copj. acere con- nifi cum fc. ontra calti- Jnecopuli: iftse ab hic ingula m XXVI it projtf es i pote}! 1 ' ■e pro ji w m uniisfH | i, quod i' s Jud«® m juxtaop<; i, nec poi' probabdt’' ninatua^ >. cujus hujKif 1 • 545 '. quod P jdicibu 5 f ' acinftf* 1 ' e mnnera' dbentlf , trafr L M Propofitio XXVL Damnata. 401 ,a. Dicoprimo, cjuar.do litigan- :es habent pro fe opiniones ceque probabiles,nequit Judex pecuniam accipere pro ferenda^Sentencia in favorem unius prte alio ; & con- trarium eft cafus damnatus in hac prop. 16- Sc meritiftime ; quia Ju¬ ta eft ftipendio condučtus ad fe- tcndasSententias in caufis litigan- tium, &in akerutrorum favorem neceftario eas expediendas : ergo aftjuit accipere pecuniam pro fe- renda Sententia in favorem unius pra alio: Prseterea alia ratione eft eondemnabilis ifta propofitio,nem- peratione Fcandali. Judicem enim indtat,ut (e quotidie vendat,per- verfufcjue mente Juftitiae ordinem fapuentibus injuftitijs corrumpat: trate,inquam , perverfus : nam ftetmagna fit opinionum inacqua- fes; paffione tamen , St coeco *ore lucri perducetur, ut adhi- bito (peciali ad id ftudio ad tequa- ' em ufque probabilitatem pertra- '- 1 ; • & cequ6 probabilem judicet binionem, quae alterius probabi- p at sm ut attingat, quam longif- diftat. Sc hxc opinio cenfenda :,t damnata fub mortali, quando lc cept a quantitas eft gravis, Sc Fub bnuli, quando leviš, juxta fiapra fta num. 118. 1 2 1. quantum- Ct "nque attento rigore verborum Nolitionis darnnatte,qu£E dicit, f Juitx :videatur poffe Falvari, r°d vi hujus condemnarionis (it 0111111 pcccatum veuiale j fiquidem aflerens Judicem in hoc peccare venialiter,non dicit, quodpodit, auia id jblum poffutn.us , quod jure poffumus : contrarium tamen te- nendum eft. ut dixi loco citata. 16 f. Dico fecundo ,quamtum* vis propofitio damnata loquatur in terminis de opinionibus aeque pro- babilibus in favorem litigantium , idem tamen eft judicium, quando alteruter litigantium habet opinio- nem probabiliorem , aut jus cer¬ tum; quia eadem, Sc etiam potior ratio militat,quod nequeatjudex accipere pecuniam pro ferenda Sententia in favorem unius pras alio, quando unus litigantium ha¬ bet jus probabilius , aut certum, quam dum habet tequž probabile: ergo ficut Judex nequit accipere pecuniam pro ferenda fententia in favorem unius partis, qute ha¬ bet jus acquč probabile,ac ejus ad- verfa , a fortiori , neque poterifc accipere pro eadem ferenda in fa¬ vorem partis, quce habet jus pro¬ babilius, aut certum. 166. Dico tertio, non damna- tur hic exprefse opinio Ledij Itd. 2 . de jujiit. 14. dud. num. 64. apud Dianam part. 3. trači. p. rejo L p 5. quamvis faltem virtua- liter fit damnata , nempe, quod ftando in folo jure natura;, fi for- te circa litem aliquam ea eft varie- tasfententiarum, ut Judici liberum fit utramlibet partem in judicando fequi, non fit contra jultitiam, fi Ece Ju- 402 TraEt. XVII. Explk. Vropoldam.ah Altx. fff > Judex aliquid ab unaparteaccipiat, alius efle nequit,quam gratuitado. ut inejus podus favorcm judicet. natio litigantis, qui dominiumin Quia propofitio damnata dicebat, Judicem rcceptorem tranftulit; id abfolutč efle licituni Judici; fed led fic eft, quod hscc recepcio& fic eft, quod opinio Leflij non di- abrogataalege,utprobatSancha cat hoc abfolut£ , fed ftante jure in Cons.tom. i. IH. 3. cap.umtM , naturali efle licitum, feclufo lem- 1. n um. 26. crgo nullus adefttitu- per jure pofitivo, quod tamen id lus, ob quem Judex podit fibire. fieri prohibec, ut ipfemet Leflius tinere pecuniam a litigante accep- loc. cit docet: ergo non damnatur tam pro Sententia in favorem fm opinio aflerens, quod attento jure opinionis ferenda. naturali non iit contra juftitiam, fi 1 6g. Dico Quinto , llcet htt Judex a!iquid 2ccipiat a litigante opinio damnata ]oquatur de pet' pro ferenda (ententia in favorem ceptione pecunkeproferendaSeiv ipiius opinionis probabilis. tentia, non vero expreffždealiare, j 67. Dico Quarto, Quamquam quce non lit pecunia; attamentan- in hac propofitione damnata non quamcertum tenendumeft,(]uoi fit Sermo in proprijsterminis,quod Judex non folum pecuniam, ftl Judexteneacur reftituere acceptu necquidquaoi aliudpoflitacripeit a litigante, in cujus fauorem tulit k litigante pro Sententia inejusfr Sententiam : ut cum Prado tenet vorem ferenda. Ita Palaus/fj Torrecilla in Conjult. truB. 1. Con- num. 1 p. tumquiaeademratio,^ fult.\.fub.num.]±^.infccundaim- paritas militat de pecunia, ac® prejfionc: idque rationibus metap- quacumque aliare;tum quiai'> hyficis, & fundamentis valde inge- cxprefle id fancit lex Regia Cajo- niofisdefenditidemDoftiflimusP. liže leg. p. tit. 9. IH. 5. his verbis: num. I4p.&lequent. Ego tamen Correčtores, Miniftri, & juditf* arbitror cum Lumbier num. 172. noftrarum Civitatum , Pagorurti «juod non folum pcccetjudexacci- & locorum,tam falariati,. q ualt piens pecuniam k litigante, in cujus nonfalariati; tam Ordinarij, q ulin favorem fert Sententiam, verum Delegati, nullatenusaccipetep 1 ' 1 ' etiamquodteneatur ad reftitutio- lurnant, nec puhlice, necclam,^ nem; quia nullus adelt titulus, vi perfe, neeper aliosniuneraalif cujus Judex poflit iibi hujusmodi k nulla, vel nullis perfonjs,c'U)t' pecuniam retinere: ergo ad ejus vis ftatus, & conditionis litigan^ reftitutionem tenetur:conlequen- bus coram ipfis, live munera ^ tiaeftelara, antecedens probatur: inauro, five argento,fiyepe cl1 ^ titulus retinendi dičtam pecuniam panno, veftimentis, cibis, hujufmodi Ste. Limi Infra ni damnati accipere in modic terdiesi mera lih' Terifimil pericului ejufmod 16^9. i trio dair liter, nu ms rei a hilomini judicem litigante in favore lisferat. tpiaprot nor, qut Jtidex ac S’s liber ia Cafti- s verbis: j Judit« agoruffli i, quam rij, q uam ^ereprs- :lain- nCC ra aliq ul lis.cujuf litigaf iera w pecuf 1 > Vropofitio XXVI. Damnata. 403 r imitat hoc P. Torrecilia ubi a 1 iqua munera ad redimendam ve* L -• ^ xationem; nempe quando proba- tfrt num. 64. dicens, non effe ilamnatum, quod Judices poflint iccipere aliqua comeftibilia, fi fint jnmodica quantitate. & paucos in- icrdiesconfumptibilia, & ha’C ex meraliberalitateofferantur; quod terilimile videtur, modo non fubfit periculum perverlionis Judicis ob tjufmodi dona comeftibilia. 169. Dico Sexto, hsecpropo- Itio damnata non loquitur forma- ker, num Judex acceptarepodit promiflionem pecumte, vel alte- rius rei accipiendie k lirigante; ni- hilominus dicendum eft, non poffe Judicem ejufmodi promiflionem a litiganteacceptare,ut Sententiam iiavorem fine opinionis probabi- lisferat. Palaus ubi[upra num. 1 f. f apromiffio cft adhuc pernicio- w,qu:undonum, quandoquide j'd?xaccepto dono remanet ma- P liber ad jufte judicandum, ac ^ando fperat id , quod iplt pro- ®®im fuit: Nequelicitum eft Ju- dcidebitori litiganti acceptare rc- *®onem debiti, vel ut additcum «!do, Matienco , & Menochio ^ro Palaus ibi/H. accipcre mutuo P”-Uniam pro ferenda in ejus favo- ! em Sententia; quia pracfumitur ails in hoc mutuo, nimirum , ? !lt >d donatio colore mutui palliari ^cndatur. ' 7 o. Dico feptimi , non dam- r affertum, quod lirigans pot ‘ °“ crre Judici j aut ejusMiniftri« bilitertimet libi faciendam injufti- tiam: Torrecilia lot. tit.num. 163* qu'a propofitio dn mnata dixit poffe judicem accipere pecuniam h liti- gante, pro favorabili ipfi Sententia ferenda : fed haec opinio non dicit poffe Judicem accipere pecuniam, led litigantem eam offerread redi¬ mendam vexam : ergo non dam- naturaffertum, quodpoflit lidgans offerrepecuniam, aut munera ju¬ dici ad redimendam vexationem, videlicet ne injuffam Sententiam ferat, de qua probabiliter dubita- tur. Quod confirmari poteft a paritate beneficiorum , in quibus abfque (imoniais, qui habet j us in re aliquam pecuniam ad injuffam vexationem redimendam offerre poteft: ergo &c. 171. Dico Očtavo, neque dS- natur opinio Layman lih. $ .fed. f. trati. 4. cap. 4. num. 9. apud Dia¬ nam part. 3. trači. 4. refol. 45. at lerens, quod attento jure naturali pofljt aliquid accipi a litigante pro expedienda ejus caufa antealias eo- dem tempore patrocinio fiffčeptas; ita Torrecilia fupra num. 168. quia fecundum propolitionem damnaiš Judex poterat accipere pecuniam pro ferenda Sententia in favorem unius prte alio : atqui ho?c opinio non propter hoc, fed propterex- peditionem caufa; unius prte alia, dumlitigantes jure temporis acqua- Eeea liter 404 E raci. XVII. Explk. liter gaudent, pecuniam poffe ac- ctpi aftruit: ergo haec opinio non intelligimr damnata. . Advertendum tamen eft, quod fi alterius caufa ante eam colliti. gantis tribuentis pecuniam debe- ret expediri, non poffetJudexac- ciperc pecuniam pro celeriori hu- |us expeditione; quia injuria fieret alteri:atqui cum alterius injuria nequit Judex accipere pecuniam, pro condudenda citius alia caufa: Propof. dam. ah Alex. F//, Propositio XXVII Damnata. Si Liber Jit alicujm J umorit ^n\. d črni, debet opinio cenferi fnk. bilu , dum nonconjkt rejeHm sli i fede Apojiolica ergo 8cc. Prteterea advertendum eft,quod fi caufa litigantislargien- tis pecuniam effet ante alias expe- dienda, non poffet Judex acci- pefe di&am pecuniam ob celerio- rem ejus expeditionem , quia ad hanc in confcientia tenetur; qua- propter in tcquali tantum curiu duarum caularum dicitur non con- demnari affertum , quod Judex poffit accipere pecuniam pro ex- pediendauna prte alia; quod licet condemnationi non fubjacere cen- fcam, hanc tamen dočtrinam non fequor, tum quia noninvenio ju- ftum titulum, ob quem Judex pof¬ iit dičfam pecuniam accipere: tum quia hoc effet caufa, qudd judices cupiditate excaecati , caulas tem- pore aequales effe cenferent, quse tamen aliquo jure anteriores ef- fent. babilem. 172 (pllppono primo, probabili- C .. tatem unam efle intrinfe. cam, extrinlecam akeranuintris- feca eft fundamentum, & ratio,d opinio innititur: extrinleca eftiu- čtoritasDočiorum opinioni patro- cinantium: probabilitas extrinfeca dependet abintrinleca;quiainta- tum praebemus affenlum audori- tari Dodoris, in quantum pffi- mus eura ratione fulciri: Porto aliqute opiniones funt cteteris tu- tiores, & aliqute probabiliores,& alice minus probabiles ,• quod Vi - deri poteft in meh Confer. perU trači. i.Conf. i.num. Confer. 2. num. 4. 175. Suppono Secundo,nul- lam ex opinionibus damnatis a$e- de Apoftolica effe in confcientii lequendam , quamvis plures, # Clafftci Authores eam docuerinti & etiamfi prtecipue folidis fun®; mentis , validis rationibus videatur : Neque funt fequendJ opiniones , quas Dodrores coni- muniter cenfurant, ac impr 0 ^ 1 'J les exiftimant, quamvis unusri alter authoreasfequatur. 174. Suppono tertio , babilitat« por con fulciatur roreraco abolita & non lit ab mr Bonai funti. 9. n Supponi babilitatei ta eam 1 ton polili mo, fed thez in [d men non < tionem ra nionem , propterea lis; qi rent, eti; appareat. thez/^.i, i?f. D pofitionis 1 tio inven ierni aud !jl >ilis,du kamnat :j; quod j 1 Jandoqi jmodert 11 Ptobab ' ! 1 dodr "go non ^tho r t :rn )h$ ( v a l e1 XVII s, ■n frak je3m& m mn. ; intrinfe. n: intria- ratiojtii ca eftau- mi patra- xtrinfeca liaintan- audori- im puta- : Poni eteristo- iores,S IJUOll vi- ft rt. I. 16 , nul* itis iiSe- ifcientia jres, & cuerintj ; funcia- s fulciri quend* :S coni- ,robati- [US d® id P 1 ?* bitu- PropoJitioXXVn.Damnata. 407 tabilitatcm alicujus opinionis qua- qui didamen tališ Authoris quan- do oretenus conlulitur, liceat pa- riter ejufdem impreffum didamen fequi; cum id, quod pralo datur, exadius, & applicatius ponderetur, 5 c perpendatur tanquam coram Mundo, &ejuscenlura comparen- dum, & fubijciendum , quod eft fundamentum opinionis damnara: Relpondetur enim ad hoc, quod confulens oretenus Authorem, id bona fide faciat, nec alios majoris nora Dodores confulendos quat- rere teneatur; ex fuppofito etiam, quod is,quem confulit cafum pro- poiitum velutunicum maturčper- pendet; cum vero in libro plures cafus imprimantur, facilimč con- tingit, quod aliquis ex ipfis non bene perpendatur ab Authore, qui fi amicus eft vanitatis, ac idceis, & metaphyficis folius fui ingenij ratio- nibus addidus, in veritate inqui- renda, & proponendapericlitatur: Quis dubitat, quemvis poffe fequi didamen oretenus dandum aMag- no Auguffino, Ecclelite lumine, & eruditionis Apolline ? &tamenhic eximius, & graviJlimus Dodor ali- quafcripfit,qux poftmodumretra- davit: ergo&c. Hinc damnatam adjudico opi- nionem, dicentem, quod non fo- Ium poftimusfequi opinionem im- preffam Authoris moderni, verum etiam ea,qux obiter, Sc incidenter in margine, & indice libri pofuit; quiafiin ijs , qux ex propofito, & E e e 3 prx- mor conditiones requin, prima ,tfolidaaliqua,6t non leviratione fulciatur: fecunda, ut nullum er- iorem contineat, terna, ut non fit abolita & antiquata: Quarta, ut non fit ab Ecclefia damnata: videa- turBonacina tom. 2. dij}. 2. 4. funti. 9. num. X. SupponoQuarto adeandem pro- babilitatem pariterrequiri, utcon- a eam ratio convincens adduci ion podit; alioquin noneffetopi- , fed error, ita Joannes San¬ ta m/e/e$. d/Jp. 14. num. g.atta- mennonex eo, quod aliquis fblu- tionem rationis impugnantis opi- nionem , adinvenire non podit, croptereahtcccenfenda eftimpro- babilis; quia ali) faciliter eam fol- V£ nt,etiamfi alicui irrefragabilis ippareat. Videatur Thom. San- chez//^. 1. inDecalog. cap. g. num. 6. ' 7 f- Dicoprimo, affertumpro- taionis damnara fuit, quodopi- 10 inventa in libro alicujus mo- e[ niaudoris cenferi debeat pro pMs, dum non conftet rejedam, •"-laninatam efle a Sede Apoftoli- tl; T J °d juftiftime damnatur ; _-Jandocjuidem Audorexeo,quod “-'nodernus, non prabet opinio- p ptobabilitatem , fed fundamcn- ^A’ratio, qua eadem probatur, ^ doclrina & pietas Authoris : P,: ri0n ex eo, quod modernus „. tl0r c 7pis mandaverit opinio- r 1 ") h$e probabilis cenfenda eft. v *let dicerc 5 quod fi licet fe- 4o £ Trači. XVII. Explic, prsmeditatč fcribuntur, aliquis er - rorexcurrere folet, quanto magis in ijs, quse incidenter folum, & obi- ter tanguntur tam in corpore libri, quaminmargine, & indice, in qui- bus tanta diligentia nonafloletap- poni. 176. Dico (ecund6 , non dam- natur aflertum, quod Author mo- dernus, pius, & dočtus rationiin- nixus, ac fingulares opiniones ex- ponere non ambiens, poftltfacere opinionem probabilem: fic tradit Torrecilla in hanc propofitionem traB. 8 .Concl. f .num. 11.ratio eft, quia propofitio damnata ad proba- biliratemalicujus opinionis ajebat, (ufficere, fi ejus author fit moder- nus: hoc autem fat efle non dico, fed neceflarium efle, quod Author fitpius, dočtus, non fingularis in ©pinionibus, & rationi innixus: er- go non damnatur aflertum, quod Author modernus cum ejufmodi conditionibus opinionem probabi¬ lem conftituere poflit. 177. Dico tertio,neque dam¬ natur aflertum Caftro Palai tom. 1. traB. r. dijp. 2. punB. I. num. 3. quod fires,pro qua eft opinio,ab Authoribus agitata non lit, nemi- ni poteftefledubium,didtumunius gravis, & pij Dogoriš moderni, “ exprofcffb, & refolutoriž dicatut* ita Caftro Palaus Hi , [uprt M * 1,5 irobe- & quod haec opinio nonrept tur; probatur, quia non dicitu ’ ut in propofirione damnata , t} 1 * ad fundandam probabi!itate ffl ficiat, li opinio in libro alicu)^ 79 - Di tJturhica fiopiniot ^babilioi tudi ^ dam n a Nolitioi ^atur: 1 poli J K. V\l onemfn. atjratio, amnctut, ciAuthot is, & fuai : } eande« dquia® >d eftfun. > intrinfe. affertum LIS pol me fulci- non fil igularcm uereopi •fusaro firma i Si /m#. i' nopi« :omnm- lontf* cidenttr] nentidi' Prepojiti o XXVIII. Damnata. 407 tforismoderni inveniatur, fed re- opinionem ex eo, qu6dinlibro ali- ' ' c cujus moderni Authoris imprefla habeatur : atqui noftra conclufio hoc non dicit, fed quod poffimus fequi opinionem probabilem, reli- da probabiliori, 8t tutam, relida tntiori: ergohic nondamnaturaC. fertum, quod pofllmus fequi opi¬ nionem probabilem, relida pro¬ babiliori , & tutum, relida tu- tiori. Propositio XXVIIL Damnata. Populus nsn peccat , etiamfi abfcjut ulla caufa non recipiat legem a Priti, tipe promulgatam. ■p\E materia receptionis Iegutn Ecclefiafticarum, & fiecularid exprofeflo tradavi in me is Confer. part. i. trači. 5. Confer 2.por totam^ ubi hsec materia poterit videri,cum nonparvi momenti flt, id , quod ibi didum eft ad majorem intelli- gentiam hujus propofitionis dam¬ nata; videatur prtefertim ibi cafut 4. num. 27.28.29. & ftq. Hic So- lum de neceflarijs ad ejufdem intel- ligentiam, St Senfum, inquodec- laratur pradicč falla, difleram. 180. Dico primo, Populus qui abfque ulla caufa non recipit legem k Principe promulgatam, peccat; & contrarium formaliter, St red& damnatur in hac propolitione 28. quia Populus tenetur obedire luo Principi: atqui fi abfque peccato poffet non recipere ejusleges,non tene- »iiiri, quod Author fingularis fir iarationemuniatur, Strefoluto- deea tradet, quod eft valdedi- rerfum a cafo damnato in hac pr 0- ps. 17- ‘ Advertendum tamen eft cum Lezana, Lumbier tom. 2.frag. 7. n. ()2. quod Author modernus ad conftituendam fuam opinionem probabilem fex conditiones necef- Mihabere debeat. Prima, ut fit pius, & bonus, non litigiofus, aut . piflione dudus : fecunda , ut fit ltroverii , & verfatus in materijs, nontantum fcholafticis, fed etiam moralibus .* Tertia, ut ex profeffo nateriam tradaverit: Quarta, ut fatio,qua munitur, fit firmior, St mdior ac ea Sententim adverfe: ‘ ta 7^ Quinta, U t eseteri Dodores com- *Mer eam improbabilem non Knfeant: St fexta> ut tališ opinio »nlit damnata ab Ecclefia: Con- fJ rrenribus his conditionibus te- ^lumbier, quod opinio fingu- ‘ lr, 5 Authoris fit tuta in praxi, & n. . ;, " ! j , «-’fentit, idnon fuitfedam- a b Alexandro VII iadprO"| ■itur,ut dicatur; nu*-S' ;prob £ ' licitur» em f u ‘‘ iusAj'' 0 * x 79 - Dico Quarto, non dam- r % hic affertum, quodliceat fe- J"'opinionem probabilem relida Habiliori, St opinionem tutam, ^'datutiori, pra:terquam incafi- ls damnatis ab Innocentio XI in ’°politione 1.2. $. St 4. evidenter ^batur; quiapropo(itio damnata poffe quempiam amplexari 4 o 8 Traft. XVII. Explic. tenereturei obedire : ergo peccat popu!us,qui abfque cauia legem a Principe promulgatam non reci- pit: Et quamvisin hac Conclufio- nefolummodo dicatur, quod pec¬ cat pra*fcindendo a peccato mor- tali, vel veniali; tenendum tam en eft, quod fi materia legis fit gravis, graviter quoque peccet , abfque caufa eandeni non recipiens, & fi leviš, leviter, ut dičtum eft [upr a n. 121. sr I Ig- 181. Dico lecundč>,non dam- natur aflertum, primo, quod po- pulusnon peccat ex jufta caufa le¬ gem aPrincipe promulgatam non recipiens; quia juxta propofitione damnatam non peccat populus , etiam abfque ulla caufa non reci¬ piens legem promulgatam aPrinci¬ pe; ego autem dico eum non pec- carefiex jufta caufa non recipiat. Secundo, quod lex nonacceptata ii populo non obliget in confcien- tia, ut cumLumbier, & Torrecil- la dixi loc. citConfer. num. 5. Ter- tio, quod lex non promulgata non obliget; fiquidem propofitiodam- nata dixit, pofita etiam promulga- tione populu m non peccaturum, legem non acceptando : ergo non damnatur aflertum , quod popu¬ lus non peccet, non recipiens le¬ gem non promulgatam, vel eam non obfervans. 1S2. Ex hac dočtrina infertur, fequentes opiniones addučlas m tonfcr. z. citata non condemnari; Propof. dam. abJlex.Vlj\ Primo, quod leges Principi Iaris nifi recipiantur, non oblite, quando a populo habetpotefta;;» legislatiuam condendi leges lii conditione ejus coofenfus: Se* do , quod non obligent leges 1., mance, quando opponunturFr aut coniuetudini receptsapopub, vel quando funt arduse > & oblet- vatu difficiles, čad. confer. num .f ■num. g. &" 9. Terdo, Pontificite, & Ci viles nono fi Legislator advertens eas nonrt- cipi, & obfervari, pro eariini oblervantianon inftet, ibilm 10. vel fi contra legem prxfcrip! legitima confuetudo idil num. Quarto, quod non peccet pope ^ j T_ _•_ n _ r __ \ Dfinn . * lus, ex jufta cauia, petensaPra pe dilpenfadonem a lege, quaK: plicatione interpofita, fufpendJ- extunc obligatio legis; idib* 17. & 18. Quinto, quod lexno obliget, quando dubitatur,an recepta, vel ne num. 12. Nulla exhis dočtrinis eft d® nata; quianulladicit, quodp°f; lus non peccet, etiamfi abfqu eu caufa nonrecipiat legemiP |l|lC pe promulgatam, led quod p “ obligent leges non recept®,' quando dubitatur deearup 1 ^ ceptione ; quod valde difter afterto propofitionis dam naW ’ Prof fiitjcp mnth jrtingit ‘ii- Š l carmum. nem, & ( latiuncul; formalite liter mo frangere tur, erit madmod M°’ talem cul tura eft, 1 dat, ut q densin di tur, & 1 materi* ttituneja na part. j ,,184. jfiunij ftq dtt, (i noi "c come tontrarii “tiprobal luod im parvitate ,n tecede ttendi, f lc fitlens ex.\'H vir icipisfet«. »nobligert, Propositio XXIX. Damnata. (d iis jejunij , qui fepiwmodicum fjuiA comedit , ctfi notabiiem juantitatem inf.ne comederit , non jrun^tjejunium. IS;. ^Uppono, de eflentia jeju- nij, praeter abftinentiam tarnium , effe unicam comeftio- r,em,& quamvisconcedatur col- latiuncala, hcec tamen nondicitur formalitcr comeftio; fuppono pa¬ nter modicam quantitatem non frangere effentialiter jejunium , tjurefi abfcjue ulla neceffitate fuma- tur, erit peccatum veniale, que- madmodum modica quantitas in ecC ^ t T ?^1 ^ urt0 5 leviš defečlus in Mifla &c. talemculpam non excedunt; ve- rumeft, quod modica caufa fuffi ciat,utquismodicum quid come- densin die jejunij a veniali excufe- 'w,& ha:c quantitas parvitatis Fr opofitio XXIX. Damnata. 409 *- t»-« r r. 1 1 • • 11 -i • _ • • n ‘us: Secia- tlegesh anturForc, tei popit e j & obl*. fer. nu%, quod lij on oblije! 'easnoniij eanmlrJ , ibid.m 1/ 1 prxfcrip >id. »m. lij ens kErinc- ge,. , fufpendi- iod les ne tatur, a« 12 iis eft d® qu 6 dpo > 1 las ccmedendi i!la die : Jcratioeft,- quiahrc parvitatescontinuantur in ventriculo in ordine ad nutritio- nera : crgo five ex intento , five ex accidenti lumantur, violabunt jejunium illius diei, fi omnes fimul fumptoe notabiiem quantitatem conftituant. 18f. Dico lecundo, damnatur pariter opinio, quam cum alijs do- cuit Leandcr a Sacram. part. 5. trati. f. dijp.^.juttjl. io. videlicet, quod in die jejunij quotiefcumque iumitur hauftus, liccat aliquid mo- dicum comedere, ne potus noceat, modo hoc non fiat in fraudem je¬ junij : quamvis hanc opinionem non damnari Sentiat cum Prado, Torrecilla Japcr hanc pr op. tra&. 9. fub num. g. in 2. selit ione pas. 477. ratio noflras conclufionis eft; quia quamtumvis non fiat in fraudem jejunij, verificatur eadem ratio , 1 Ha fart. . Dico tertio, non damna- 187. Dico Quarto, non dar, tur opinio communis , affirmans natur affertum, quod plures par- iteratum potum jejunium non frangere:'& hoc intelligitur non fbliun quando famitur ad extin- guendam fitim, verum etiam ad faftentationem, & moderationem famis. lic Fagundez in 4. pr&ccpt. lii>. 1, cap. 3. num. 15. quia pro- pofitio damnata loquebatur de comeftione; quijapi us comedit , no - ftra autem de potu, ex quo tamen non infertur, licitum cffe multo- ties in die jejunij fumere Chocola- tam, cum ha?c non fit potus, fed cibus,ut dixi I. part. hujmprax. trači. 3. cap. 3. in jim num. 30. pag. 71. Hinc infertur, in haccondem- natione comprehendi affertum , qnod fumptio modica iterata vua- rum, pomorum, pirorum, maloru citreorum. & hujuftnodi frudtuum non fran- gat jejunium, fi omnes hce parvi- tates notabilem quantitatem con- ftituant: & probatur; quia hi fru- čfus non fant potus, fad cibus, ut dicit Leander ubi fupra quaji. 6 . 7. &’ g. atqui damnatur affertum , quod in die jejunij fiepiusmodicum pra?terquaai fi prope temp uS quid acdpi poflit, etfi notabilem latiunculcecomcdiffet, & quantitatem quis comedat: ergo tes ( addo ego ) ad n0ta u . f . vitates farni poffint in quando omnes fimul fumptanon excedunt quantitatem,femel ličiti comeftibilem. v. g. licitum elit mere duas parvitates uniusiincii qualibet vice ; quia cum poffint fiimi dum uncise fi mul, & femehbf quefra£Uone jejunij, poterunteda farni dum unciae binis, ternis, qua- ternis, & repetitis vicibus: &’ ra¬ do eft, quia propofitio damnata annuebat parvitati , quamvis er ea notabilis quantitas refultaret; ego autem non concedo,utexpar- vitatibus refultet notabilis quanti- tas, fed tantum duarum unciarunii qum non frangit jejunium: cip non damnatur affertum, quodpm- res parvitates farni poffint) quando ex ijs fimul famptis quantitas dua« uncias excedens non refaltat. 188 * Dico Quintč>, nequedaffl‘ natur opinio Sanchez ' 3. qute dicit, quod non jejunium is , qui inadvertenter^ 3. qute iniur die jejunij fumit plures p ar 'j ( faltcm non peccat)nec pt°P ^ S col- latiunculce comcdiffet, & P ar '’ tenetur abftinere a collatiunc (juantitat quamqua frangi m parvitate: jotabileti rent, cul] ncinadve nionon lat; quia diverfis a damnata 189. E tor opinio tjuantitati ncceffitat' advenient quantitat< comedere Confeflio quid man toncionai iliud moc pcctore, ličiti corr fotefl pra Ritima tit femel, foni: nec Honftitas tondemn ^ hujufr 'jjs; v. g. tibus; de 'itiumin ^leand Placet ^ jejun xJll pius n«. ■jVuisfe, uantitatc ion dam. urcs par- e 1 ' iptx noa mel ličiti um eitfii- ius unči* n polit emehtif- rruntetii niš, qua- s: & ra- damnata amvis ei rfultaret; utcxpar- s quanti- nciaruffli m: ergo juodplu- , quando itas dua( tat- jueclam- c f- frangac ;encerii> irvitaK' roptere* iunculai pus col- parvita- ta biI crTl qi^ Propofitio XXIX ,, Damnata 411 frequentia lapfus voTuntarij, ut modo quiš fcienter dicat unum verbum otiofum , modo unum mendacium leve &c. ita non fiat jejunium corporale, cumquis mo¬ do comedit parum, pdftea aliud parum, & fic deinceps. jejunet ergo oculus ab afpettibus curiofis, auris k fabulis, a rumoribus, k curiofitatibus: Jejunet lingua a de- tradione, ab inutilibus, & inani- bus verbis. Jejunet manus ab otiofis fignis, & laboribus: jejunet animak vitijs, & fic totushomo a cunčtis peccatisetiam levibus jeju- naredebet, ut dicaturponerejeju¬ nium fpirituaie : fic pariformiter jejunet hotno ab omnicibocorpo- rali, fi uult verum corporale jeju¬ nium ponere. Propositio XXX. Damnata. Omnts Officiales , f ui in Kepu.b/ica eorporaliter laborant-, funt excufhti ab obligathm jejunij , nes debent fe certifeare , trn lab or Jlt compati- bilis cum jejunio. 15)0. CUppono primo , dari ali- qua munia, ac officia la- boriofa, & incompatibilia cum je- ■ • ft- uci pcucin c tuu.ipicii- junio , & alia levia cum eodem deleroprandentibusobfer- compatibilia: officia laboriofa , & 'jdumin menfa Dominorum. Vi- incompatibilia cum jejunio; ut funt " s Uandrum/ magis ex eadem caula pote¬ nj' (omel, & iterum modicum quid [omhnec efl verifimile, quod fua točlitas rem adeo rationabilem ®ndemnet: idem efto judicium c hujulmodi laboriofis Minifte- ,i ' s: v - g- de iter pedeftre fufcipien Ott l e ]Unium fpirituaie non ftat cu Oificia, & exercitia levia, ut Funt Fffa ea 4T2 Tra&. XVII. Explic. Propof. dam. ab Alex. Vil ca Pičtorum, Sartorum,Barbiton- Diana part. 3. trači, 9. rtfil. 8, č* forum, & huiufmodi, aprsecepto part. 8. trači. 7. refol. 40. jejunij non exiinunr. Linde infertur., neque reprobari Supponofecundo, quodquam- opiniones , cxcufantes a jejunio, tumvis aliquod officium, & exer- primo Concionatores, quiperto- citium ex fua natura fit cum jeju- tam Quadrage(imamter, autqua- nio compatibile, refpečbivčtamen tetinSeptimanaVerbumDEIdif- adaIiquamper(onam poflicellein- feminant; (ccundo Judices, &Ad. compatibile ob debilitatem vi- vocatos, Procuratores, Scribas, rium. Notarios, qui multum laborant, 191. Dico primo, Opinio Pro- ita ut totum diem in fuo munerc pofitionis damnatstfuit, quod om- infumant. Tertib, CoquosCom- nes Offidales corporaliter in Re- munitati 60. perfonarum infer- puhlica laborantes, quamvis non vientes : Quarto, famulos, &fa- cflent certi, quod eorum labor ef- mulas multum laborantes in (co- fetincompatibilis cum jejunio, ab pando, poliendo, afportando hoc tamen eflent exculati; quod aquam : Quinto , in Quadrageli- juftil]nnetanquamimprobabilere- mafeflagellantes ufque adfangui- probatur ; quia jejunium eft lex nem; & alios, quos refertP.lor- Eccleliaftica gravem obligationem redila fuper bane prapor, num. n. inducens inforoconlcientise: ergo & 12. neque damnatur aflertum, ut quis ab ea fit exemptus, caufa quod ruftici, cseteriquernercem* vera, & legitima requiritur: ergo rij, & operarij nonfolum excufen- fiofficiali non conftat, neclecerti- tur a jejunio eo die, quo laborant, ficat, quod ipfius labor fit cum je- verum etiam eo die, quo laborem junio incornpatibilis, ab hujus ob- intermittunt , utfi intcrvematdies Iigationeimmunis efle nequit. feftus, vel pluuia, & prsefertimu 192. Dico lecundo,non dam- jejunandograve fentirent inconv natur opinio, quod omnes Offi- rnodum ob laborem prsecedenn* ciales, quorum labor cum jejunio diei, vel fi redderentur inepti a eft incornpatibilis, ab ejus obliga- laborem lcquentis dieijuxta ]'J' tionefintexempti; quiapropofitio dicium prudentis viri: Torreci damnata dicebat efle excufatos, Uidem num. 115. euamvis non fe certificarent, an 195. Dico tertii, nequerep r labor fit compatibilis cum jejunio: batur affertum, qu6da ,i quis e r go fi conllet, qubd eorum labor cialis fit excufatus ab obliga tl0 ^ fit incornpatibilis , a tali obliga- jejunij, licčt ejus labor fit p »ione erunt excufati; videatur tura fua leviš, fed ob debib^b tirium 1 ptibilis delicats fo mult tur ed je romaffe nata exc praviš compoll labore, Kcufoal polHbilit tali fubie ftituto: 1 lerttim, tuskjeji natura lu junio ob fatibilis. Hincl »dertum juatnvis «teffe 1 nitatem lis, qu$ tioexcu! •ata exc leiales r •tione 1 lat alias «cuf 0 . fcrtum, tiam le •sitaterr v. vil fot- i e* .0. :eprobari jejunio, uiperto«, i aut qua- i DEI dif. ;s,&Ad. Scribas, aborant, > muneri ios Com- im infer. os, & fa- ss in fco* portando ladrageli- "d fangui- cP.Tor- nun>. II. aflertum, aerccna* excufen- laborant, laborem sniatdics rfertim (i t incorn- :ccilcntis inepti ad juxta ju- orrecill« aerepro- |uisO^*' ligation« t cx na- ,ilitatcn> Propofitio XXXI Damnata tirium eft ipfi gravis, ac incom- patibiiis cum jejunio: v. g. fartor ielicats complexionis in laboran- bmultum fufferens non obliga- tured jejunium: & probatur noft- rnmaffertum; quia propofitio da¬ nita excufabat Officiales a jejunio, quamvis non fe certificarent de in- compoffibilitate jejunij cum eoru labore, ego autem k jejunio non iscufo abfque notitia hujus incom- pflibilitatis, fed eam fuppono in talifubiečto debili, & viribus de- fticuto: ergo non reprobatur af- fertum, quod officialis fit cxcufa- tus k jejunio, licčt ejus labor fit ex natura fua leviš, eft tamen cum je¬ junio ob debilitatem virium inctK Hinc fequitur, neque reprobari feum, quod omnes omciales, tjuamvis eorum labor fit leviš, poft fcteffe excufati k jejunio ob infir- jpitatem, & alias hujufinodi cau- ils ) (juaefeclufo iaborc alios k jeju- tl!) excufant; quia propofitio dam- *® a e xcufabat a jejunio omnes of- " Cl |iles ratione laboris: a£qui non ^ionehujus, fecl ob infirmitate, fJt alias hujufinodi caufias eofdem * lc u(o: crgo non reprobatur afi quod omnes officiales, am leviter laborantes ob infir- ] atem, & a |j as caufas, k jejunio n£ ®ptieffe oneant. Propositio XXXI. Damnata. Esceuftntur a&fohste d pracepta ieju- nij omnes illi , quiiter ciguntcaui- tando,utcumqueiter ngant^etramfi it er neceffarium non Jit , &' etiamfi iter unjm diei conficiant. 1^4. CUppono in hacpropofitio- ne tria contineri; primu, quod omnes iter agentes equitan- do, utcumque iter agant, vel in lečtica, carpento, curr u, equo, 8cc. excufentur k jejunio; fecundum , etiamfi iter non fit neceffarium, & Tertium , etiamfi iter unius die* conficiant. Dico primo, ablblutčnoa excufantur k jejunio omnes iter agentes equitando, vel in lečtica, carpento, curru Čkc. etiamfi iter neceffarium non fit, & iter unius diei conficiant; cujusoppofitumin hac propofitione 31. reprobatur : Sc merito; quiapro exemptione a lege jejunij requiritur, ut labor fit cum ipfoincompatibilis: fed fic eft, quod cum jejunio non fit incom- patibile, abfolutč loquendo, iter unius diei equitando, in curru, čar- pento 8cc. ergo iter unius diei hoc modo conficienSjkpraccepto jejunij non excufatur. 196. Dico fecundo, non dam- natur Sententiaaflerens,quod iter equeftre unius diei excufet ab obli- gatione jejunij perfonam, quce in «0 conficiendo , ex complexione Fff 3 par- 4i 4 I~XVII. Explk. particularimagnam contrahat lal- fitudinem; ratio eft , quia propo- fitio damnata omnes abfolute iter agentes equitando, a jejunio ex- cufabat, mea autem fententianon abfblutč omnes, fed tantum re- fpečtivž ob debilitatem comple- xionis multum fuftinentes, in ejuf- modi itinere, excufat: ergo non damnaturSententia aflerens,quod iter agens unius diei equitando, excufetur a jejunio, (I multum in eo conficiendo fuftineat. 197. Dico tertio, neque dam- natur aflertum, quod iter necefla- rium, & plurium dierum agens equitando , excufetur k jejunio; quia propofitio damnata Ioquitur de agente iter unius diei, & non neceflarium; ego autem de confi- ciente iter neceflarium ;& plurium dieruin,: licet autem id non efle damnatum cenleam, cenfeo tamen non quodcumqueiter neceflarium & plurium dierum excufare k jeju¬ nio, nifi alia circumftantiaitergra- ve,& dolorofum reddensconcur- rat: v. g. curfor pofttE, aut eque- ftervelociter incedens, & fimiles, qui multum defatigantur in itinere ad jejunium non tenentur: Tor- recilla fuper hanc propos. man. 1 6. fi vero iter conficiens plurium die¬ rum multum fufFerat, ac propter itineriscontinuationem virium de- bilitatem experiatur,aliqua die mo¬ ram faciat, non tenetur vi hujus condemnationisadjejunium. Jux- t %fuf radija mm. 190. in Jim. Prop. dam. ab Aln. Fft 198. Dico Quarto,nequcdam- natur aflertum, quod iteruniusdiei neceflarium agens equitando, fm via alimente careat fufficienti ii unam refectionem in die jejurij fumendam, non teneatur ad jeju. nium ; quia fi domi manens, !i ejufmodi alimento carens,nonit- netur ad jejunium, k fortiori,nec iter agens ob eandemcaufam. It fipetas, qusenam cenfenda fiteon- gruens refečtio ad jejunium,Re- lpondeo juxta aliquos non Met' re paneminquantavis quantitatc, ficut nec etiam fručtus, & okra, fed requiri cibos, qui fint majori nutritionis; quia cibi prtedidiim- raliter cenfentur incongrui lufficientes ad completam fuftea- tationem: ut videri poteft in Baf fteo, Verb. Jejunium 2. tunu. O in Leandro k Sacram .parf.frtfj 5'dijp- %.quafl. 42. & 43- curo c ' ftindtione tamen loqui debentf nempe fi perfona eft robufta,* cibis rufticanis aflueta, tune diet' rem, fufficere panem, fručlus# ... ...11_. r. ; (?r det ra > vel Iegumina; fi vero (it dt'j bx cata,ac in pretiofis obfonijs vefcfrKk ftj pfdeftre j^entibu! Hat t uta;: ac Etate mar Decretun i jejunio, ks. Un de opiniones ', pede [;cund6,t Scientes ] p!exionis, pedeftres nece: tumeunte ks venali dreumear fuipedite: treuitio v tode laboi keajvder J, jfopoiitioi k itinere: doconfečl itinere p didi num e dis ufum habens, ac proinck ^i^ponen olerum, vel leguminum, fr® 1 aepanis efu nocumentum pj haec non conftituent fufiicientt • ad jejunium refedtf onem, & fequenter non tenebitur ad /P nium. 1 99 . Dico Quinto, in h® \ . demnatione non eft termo “ncri ad ptio c , Hoc f : ‘clligi de ^ iilo ir l^lufcept ita pecc *. n. “qwedani- runiusiSci ando, fiin Scientiaj die jejunij ur lanens, ot is, nontc- rtiori,nec ufam. Et ida fitcon- lium > Rc< on Mb luancirate, , & olera, nt majorii jediftinKt' jrui, & in' ant fufto teft in Bal- num. i.S ir/, [trd ,3. čutni- debeti* obuftad 1 tune db uftus,olt- -6 (it d* ijs vefcen- roinde d n paifttf' (ficientf® rt ? 5 r con ir Fropofitio XXXII. Damnata. perlfftre fufcipientibus, fed de iter caufam non jejunando thaccofr 00 jrentibus equitando ; ut con- dat ex textu propofitionis dam- m k: ac proinde cum fua probabi- Itatemanent opiniones, antehoc peeretnm probabiliter excufantes Ijejunio, ejufinodiiter conficien- tes.Unde infertur, non reprobari opiniones excufantes k jejunio, pri¬ mi , pedeftres tota die itinerantes; f;cund6,triumleucarum itercon- irientes pedeftres delicatte com- pfaionis, & non aftuetos; tertio, pedeftres conficientes iter etiam non necefiarium : Quarto , cir- tumeuntes civitatem cum merci- bus venalibus fi per totam diem dfcumeant; quia comparantur ijs, fi pedites iter agunt, tališ enim dreuitio valdč defatigat corpus , »ndelabor fufficiens eft, ut folvat Migationemjejunandi: Videatur beander [upra quaji. 59. quia in ‘topoiitionc damnata crat Termo p icinere non neceflario equitan- "°confefto: nos autem loquimur ; jtinere pedeftri. Fx diais infertur primo, valde ■idluin ex labore lumpto ob re- lTc ationem, vel ex ludo pilte , non ‘fneri r . . r • 4 T? vel non prarvidit, aut expertus eft, ex illo impedimento lequi neceffitatem non jejunandi? & in hoc cafu non peccabit poftea non jejunando nec in le nec ob fuam caulam $ Villalo- bos part. 1. trači. 23. diffic. 4, num. 11. idem dico de fatigaco in vena- tione, aut alijs indifferentibus cor- poralibus exercitationibus. Infertur hanc condem nadenem nihil prorlus loqui de pauperibus ftipem oftiadm emendicantibus, qui a Dočtoribus communiter ab obligatione jejunij eximuntur, fa- tis enim jejunat, qui parce come- dit; Verum cum hujus vitcegenus adeo ab alijs laboribusimmunelit, fi aliqui Torte efient, qui fibi poflent unicam comeftionem ad fuftenta- tionem vita; fufficientem quotidie providere ex ijs, qute in alimen- tum , vel emendicata colligunt, vel in duabus, aut tribus Religio- num januis gratis accipiunt., a je¬ junio non excufantur ; utpote quorum labor non eft cum jejunio incompatibilis: ita Lumbier tom.z . fliper hanc propos. num. 779. pag, ( mi bi ) 651. ' ' o' (f ! e i unium > fi tališ defati- Propositio XXXII. p,. c um eodeni incompofti- S H°c tamen cum diftinčtione Damnata. ' ell 'gi debet; quia vel tališ prte- cvidem,quod confuetudo mn ! T autprsevideredebuit, quod comedendi ova, & laclieinia in " bjo impedimento voluntarii Quadragefirnaoiliget. ^ ulceptonon valebit jejunare ? 200. ^Tlppono Čonfiietudinem lta Peccabit mortaliter ob fuam ’ legitimž introdudam -, habere 4i 6 Trati. XVII. Explic. haberc-vim legis, & obligare in foro conlcientiae ut dixi tom. i. Confcr. traB. u Confcr.p.§. num. 17. & 2i.ubiexplicui conditiones requifitas ad confuetudinem , ut vim legis habeat. ao 1. Dico primor evidens eft, conluetudinem non comedendi ova 5 & lačticinia in quadragefima obligare, & contrarium eft cafus damnatus in hac propofitione 5 2. quiahaecconfuetudoeftde re ho- nefta voluntarič introdufta, & a tempore immemorabili acceptata tanquam obligatoria in Ecclefia DEI; habetque omnes conditio- jies requifitas ad confuetudinem, adhoc, ut habeat vim legis, & obli- get: ergo evidens eft obligare con¬ luetudinem non comedendi ova, ncc lačticinia in Quadrage(Tma; & quamquam verum fit v qu6d hsec propo(itiononloquatur explicitč, quanta lithujufinodi obligatio, an leviš, vel gravis, tenendum eft tamen ad peccatum lethale obli¬ gare; quialex in materiagravi ad lethalem culpam obligat: atqui confuetudo legitima, qualiseftea non comedendi ova, & lačfticinia in Quadragefima , eft lex, & in materia gravi.-ergo ad lethalem culpam obligat. 202. Dicofecundo,condemna- tioni non lubjacet opinio aflerens, non extare pratceptuEcclefiafticu, obligans ad ova,& lačticinia in qua- dragefimanon comedenda: be- Prop. dam. ah Akx. Vil ne probat N. P. Torrecilla jp hanc propofitiomm mm. 19, £1;. quia propofitio damnata afievvi; non effe evidens, quod confuctu! do non comedendi ova, &lačtid- nia in Quadragefima obliget: nos autem affirmamns hanc confuetu¬ dinem fub mortali obligare, & [o- lum dicimus condemnationi non fubjacere opinionem afferentem, quod ejufmodi obligatio a prače?- to Ecclefiaftico ortum non habeat; ergo condemnationi non fubiac« opinio aflerens, non extare pri- ceptum Ecclefiafticum , obligans ad ova, & lačticinia inQuadrage- (ima non comedenda : Quanivii autem id hic non damnetur, te nendum eft tamen, dari precep tum Ecclefiafticumadova,Stlači- cinia in Quadrage!Ima non come¬ denda obligans: Torrecilla M 1 ’ 25. š" 26. 205. Dico tertio, nequec° D ‘ demnationi fubeft opinio, fccer- dum quam in alijs jejunijs extri Quadragelimam v. g. in epte temporibus, & Jejunijs de prij-V to, in Hilpanijs non funt proh'.b ; t» ova, & lačticinia,necexleg«.^ ex confuetudine : ita Torrecm num. go. ratioeft; quia proptM* damnata loquitur de Oii 31 ' 1 " (ima, led noftra opinic>de hac n loquitur, led de alijs jejunijs & Quadragefimam , ergo conl ,‘V. nationi non fubeft opinio, q u ° oT 3 , & la¬ te e, nec fot. 204- E mo alfere tadrage ova, & 1 adcoque 1 tern virtus tccilla fup 1 fcrmaliter trio eft , fctjuiturdi tem non d itJius dieb 1 reputant c fisopmioi liter, & e jejunijs extra quadr£ rreliaia' 1 ’ 1 orh opinio affe Quadrage lačticinia ; buic opini fom vera čebus Dc c 'a, & lač tbftjue Bu u Congre idsmand aguodam liiit, ut t 'Ti. II. tli fupra 1 Unde it *>tidamn ®lici M i^dimijs- 'igeGmce ^ tam er c. yn injitr. IM a affervit, confuetu. Iiget : nos confuetu. are, & fo- ttioni non ferentem, a praccep- mhabeat: Trop opiti o XXXII. D a mižat a. , Jclafficinia in Kifpanijs nec ex vera. ouamtunrvis hi stare prit' , obligans luadrage- Quamvis| netur, ce¬ ri precep- /a, ion come- Ha M/ ;que con- io > fecun- nijs exw a quatuor ‘e precep- prohibit* tlege,^ rorreci propoli® Jiiadrag 6- e hac no« nijs estn condefl*' j quoJ J efinianii ofl> P nec ex confuetudine vetita fot. r 204. Dico Quart6j, falfaefl opi- j;o aflerens, quod in. Dominicis Onadragelifn* poflint comedi ovj, STladicinia abfque Bulla , idcoque licet non formaliter, fal- tem virtualiter efl; damnata: Tor- rccOla [upr a num. 31. quod non fit fimaliter, & explicitž damnata ; trio eft, quia propcfitio damnata btjuitur deQu_adragefitna, hsec au- ttmnon ds Quadragefima , fed'ds ■ usdiebus Dominicis, quas non reputant dies q uadragefim a! es hu- iiscpinionisPatroni: ergo forma- fer, & explicite non damnatur tirno aflerens, diebus Dominicis Quadragefimae ličita efle ova, & lifticinia abfq,ue Bulla : Nec ego 417 vera, quamtunwis hic non lit da¬ ti at a propter rationem numerd praecedenti diciarn. 20f. Dico Qainto, neque dam¬ natur opinio aflerens, primo, quod pauperes mendicantes abfčjueBulla poflint vefci in Quadragelimareli- quijs ladicinioruminrnenfa eoru, qui cum privilegio Buli* ea come- dunt. Secundo , quod rullici, cteterique egeni, aut itinerantes poflint abfque Bulla comedere in Quadragefima ova, & ladicinia, quando aliud obfonium non ha- bent, quo unicam comeflionem ad luflentationem vita- fufficiente inftituere poflint: LeandcraSac- ram. part. 3. trati. 5. difp. 3. 7. 1 f. f. 16. & 17. probatur noftra conclufio; quia hte opiniones non affirmant, quod conluetudo non t®c opinioni adhaereo, led oppo- comedendi ova,& ladicinia in qua- Kam veram effe fentio, juxta quž dragefima non obliget juxta afler- ebtis Dominicis Quadragefimte tum propolitionis damnatse ; led ov a, & Iačiicinia in Quadragelima quod fuppofita obligatione /er Je ' iue Bulla vetita funt; quiaSac- hujusconluetudinis,/er4cc/iewin relatis cafibus ab ea aliqui exemp- ti fint. 206. Dico Sext6, Non damna* tur alTertu,prim6: quod inQuadra- gefima abfque Bulla fint ličita ova, & ladicinia ob infirmitatem, aut aliž caufam: v.g. quiapifces ilocent fanitati: fecundo, Mulici con d udi -,-ad canendum, live falarium, aut f 1 inti i s vefci in Dominicis Qua- pratbendam adidhabentespoflunt tgeiimae, & Dominica Pal m aru; non fervare jejunium, fi ad canen- ptamen opinio non eftcenlenda dum redderentur inhabiles, non G gg enim . ...—5 n congregatio S. Officij, & In- femandarunt 5 hanc Sententiam iquodam libro deleri, quod fada I™ > ut teftatur Diana part. 1 o. "p. u .rtfil, 4 6. tr Torrecilla ’' bpra mm. 32. Ande infertur, quod quarnvis pdamnetur opinio, quod Eccle- ilci abfquc Bulla ladiciniorum 418 TraB. XVII. Explic. enim caufii jejunij aftričtus eft ali- quis diminutč fuum exequi mu- nus : Vide Dianam part. i. tra 3 . 9. refol. 11. tertio, quodis, quicx privilegio poteft veleti ovis, Sr la- čticinijs, poffit quoque comedere pifces, quando ex ovis, Sr lačtici¬ nijs nequit unicam comeftionem congruam inftituere, vel ciuia con- tinua eorum comeftio faftidium parit: lic Azorius part. i.lib.p.cap. 10. quafi. f. Ha; dočtrinsK difcre- pant a propofitione damnata , ut conftat ex dictis num. prteceden- ti, proindeque non funt damna- ttt. 207. Advertendum primo, quod non ex eo, quod quisexcufetur a jejunio, propterea poffit vefci ovis, & Iačtidnijs, cum prttceptum jeju¬ nij, & praeceptum prohibenslačti- cinia fint diftinčta: lic Ruftici,& cce- teri Mechanici, ac operarij, cxer- centes artes laboriofas abfoluu ntur a jejunio in Quadrage(ima, & ta- men non propterea poffiintcome¬ dere Iačticinia: fic faeminte prceg- nantes, & lačtantes deobligantur a jejunio, & tamen non ideo pofi funt vefd ovis, Sc Iačtidnijs, (i fint robufts,in SententiaDianse part. 4. tra 3 . 4. refol. 126. Advertendum fecundo,quod die- bus quadragefimte vefcens faepius lačticinijs fine Bulla, peccet, toties, quoties velcitur ; quia prohibitio vefčendi lačticinijs eft divifibilis , adeoque licet iemel violctur, non l*rop. dam. tih Altx . F{[, propterea cefrat obligatio prohr'. tionis: Videanturdieta i.pm.h. jut Pr**, trači. j. taj). t a g- 70 . PropositioXXX1II Damnata. Kejiitufio Fruciuum ob mijjim horarum fupp/eri potejl p;r tumpue eletmofpnas , mm benefcinrhis defruBibm fiti Im fcij feerit. 20 S. TAE reftitutione faciendal Beneficiario ob omillio- nem horarum locuti fuimus^n traB. 12. cap. 5. n. $6.pag. 0 in hoc traB. inexplicat.prop. :1 quapropter hic folumrnododent- ceffarijs ad intelligendam huffl propofitionis difTeram ; Et fuppo- no, quod obligatus ad recitali nem Divini Officij ratione tanita Ordinis facri,vel voti,Patrim(W vel Capellaniee legata: non tenti- tur ad reftitutionem ob orni®# licčt graviter peccet, r 209. Dico primb, pofitionis damnata; fuit, qu( ;r; - neficiarius fupplere poffit redit - 1 tionem fručtuum ob oiniflior^ horarum per quafcumqueeh £n ®' lynas, quas antea de rručtibus !- beneficij feceric; quod omntnu j natum eft; quia obligationi n ’ —, quta , contračts fatisfieri nequit: ' c =wi* - -j e ft, quod Beneficiarius anten- fionem horarum nullam contf^ rit obligationem reftitutionfi ,f v p d« gučtibus fttisfacet p o(t o IT trate- _ 210. i natur hic rius fatisi tionis ob elcemofy [leneficij fecerit : I 7P- f' 1 ?- 1, Torr Im J a i' olitio ds iiter de o tea fačtis qute ante ntum fa Intjtiimur fiione ad omillionc fomnatu rius fatisi tionis pet hisbene tanim fat Notan hbtrc le. duš habe oon fati; pot illas t j|>iudfi r iotentior tosfatie faktur, ^ hoc o C. PIL 3 prohibi- ■p trt.k mm. jj, XXIII. imijfam > }uxs trn ts fui im r aciendai b omidio- mus ]tfri 58 .p*t .prof. :3. jdodenfr am huje Et fuppo- reciratio- ie tantiiB acriinomj, on ten* ,-tum pro- it relii« lifITond »elcenio; clibus ft inini^ ioni n' t: fed ^ ute 01^ rnis* 1 ^ f Propofitio XXXIII. Damnata. *r eleemofynas, quas antea de refponderet; in hoc ructibus fui beneficij fecit, nequit jjtisfacere obligationi reftitutionis ■ : (t omiffionem tantum con- Iraftar. 210. Dico fecundo, non dam- natur hic opinio, quod Beneficia- riusfatisfaciat obligationi reftitu¬ tionis ob omiffionem horarum per clcemofynas, quas de fructibus fui eneficij pofteandem omiffionem fecerit: fic Lumbier tom. 2. num. ■f2. f Quinquagefim!e, cceterifque c'- bus particiiiaribus anni, in ^ bus fingularia Myfteria ccleb.u- 1 tur. 2if. Dico rertio, non danmi' tur Sententia afferens, fiii' fubftuntia ti Die D< at Offici econtra, jro alio, ulla caufa lum;quia dus, & n gravem iv tens: & \ clufio; q' loquitur d minica P; oaodnofti led de ali, quatur, in tas: ergo lantiae prt Dominica Sandi, & Sandi s O; redila fup 1 in Diii/og. t bfa.pag. 116. Hin d die paln dum Paft ffionepa Wdentis vcit preect 'Aitutior. 'dponden ^ Palma f hic te: T 'duum hutem c Mali reci x.ni ordiaetui StPafo* ificationn »ves, gn. limž fatij. indiePi Je. [uanuuiu. mata noi auninisde fedfolun k Pafcha- lam dl, iquodOf- diverfam i,nonfa- do urnim 1 Advcn- (ima noi um Pafo atio eft k Pentfr jftioncni itusSat' itus, & alde (li¬ go tein - ageftn* :dionisi mininai amini® i« , & me die- in qu>* Jebran- Janana- sfacer« fiii' ” Propofitio XXXIV.Dam fiata ♦ 421 tjblhntialiter praecepto illum , qui rra , vel Officium unius Sandi lo- qDie Dominica , ant feriali reci :at Oflicium alicujus Sandi , aut rcontra , vel Officium unius Sandi proalio, (i id tamen fiat abfque ullacaufa, erit veniale, fecus nul- |iim;quia hic violatur tantum mo¬ dus , & modus nullam diverfam prem lignificationem fecum fe- rens: & probatur evidenter con- quia propofitio .damnata loquitur de Officio PafchaliinDo- minica Pal m ar um : fed lic eft , ouodnoftracondufio non de hoc, led de alijs diebus, StOfficijs lo- tjuatur, in quo magna eft difpari- tas: ergo peteric fatisfieri fub- flands prsecepti, recitando in dic Pominica , aut Feria , Officium Mi, & econtra, vel in die unius Sandi s Officium alterius: lic Tor- fecilla fuper hanc propofitionem H' 8 **- 52. Videantur fupradida ufiialoo.traB. 12. cap. 3 . num. 91 . n- . : »6. Hinc infertur,bcneficiarium ^iepalmarum recitantem Ofti- 'iim Pafchale , obligari ad refti- Jptione partis fruduum ipfi conre- Mndentis; quia is, qui non fatis- jjjjf prajcept-o Officij: teneturad '«tiitionem fruduum ipd cor- fpondentium : atqui recitans in Jlalmamm Officium Pafchale, 11 btisfacit praecepto Officij : er- J c te nerur ad reftitutionein Ll »itn ipfi correfpondentium : * qui in die Dominica, aut '‘ lA urecitat de Sando, aut econ- co alterius, cum fatisfaciat prte- cepto quo ad fubftantiam, nonte- netur ad reftitutionem, quamvis fit Benenciarius : Torrecilla Ui¬ dem. 217. Dico Quarto , non dam- natur Sententia afferens, quod in cafu urgentis neceflitatis poilir re- citari Officium Refurredionis alijs temporibus extra QuadragefimŽ, aut tribus Dominicis praecedenti- bjJs.-OcLumbier/o ^ 2. num. pa?. ( mib>) 6 f f. tum, quiapropo¬ fitio damnata non loquitur de alijs temporibus, fed de Dominica Pal- marum : tum, quia alijs tempori¬ bus extra Septuagefimam, Sexage- fimam, Quinquagefimam,& Qiia- dragefimam , Officium non adeo diffonat Pafchati Relurredionis: tum etiam , quia licet haec diflo- nantia adeffet, ex ipfa urgentne ratione fic probabile id, quod abf- que ipfa ad praxim deduci non poft let. Et fi q uk ras quanta debeat efle ha’C urgentia, & neceffitas? Refpondeo cum Torrecilla uMfu- prafub. num. 57. non requiri tan- tam, ur vi iplius poflet abfquecul- pa omittiDIvinum Officium; quia in hoc cafu fi non effer obligario recitandi, neque ferupulandum eft fet, num poflet loco currentis aliud Officium recitan'; quocircainhoc cafu iila dicenda eft urgentia, & neceftitas, quae licčt non exirnat k recitacione Divini Officij, eft ta- G g§3 men 422 Trači.XVII Explk.Propof.dam. ah Alex, Vil men tališ ad brevlus recitandum : re dupiici praecepto prodieprsfen. v. g. convalefcens poteft ablolute ti, & Craftino. v. g. fi quis recitet recitare Divinum OfHcium diei horas matutinas hora dedma n«. currentis, licbt cum labote, ratio- ne liujus urgentiae Refurredionis Officium recitare poteft: vel iter agens neceffarium tota die,nequit recitare, nodu defatigatus poflet quidem, fed cum labore id adim- p!ere,haec urgentia videtur fuffi- ciens ad recitationem Officij Pal- chalis, prxterquam in diebus ex- ceptisin Conclufione 4. Sthoc mo¬ do alij cafusurgentite,& neceJlita- tis exempliticari pofflmt. Propositio XXXV. Darnnata. Unico Ojficio poteft quis fatltfacere du- phci pr&cepto, pro dieprae.fent/, ZS* Craftino. 218- ^Uppono, prseceptum reci- °tandi feptem horas Cano- nicas cujuisindividute diei,& omni¬ bus diebus inftare praeceptum eaf- dem recitandi; quemadmodum je- junium Quadragefimte cujuis de- terminatas diei eft alligatum, & omni die inftat praeceptum jejunan- di; ita ut ad fingulam omiffionem jejunij, aut Officij unum fit pec- catum, ob binam, vel ternam duo, vel tria , ad plures plura quoque peccata. 219. Dicoprim6,aflertumpro- pofitionis damnatte fuifle , quod unico Officio poffit quis fatisface- dis hodiernae, Craftinsque red- tationis prteceptum imp!eret;ho. diernae quidem; quia necdum et- fluxiflet dies naturalis, Craflinj vero ; quia tune incepiffet Crafti- na Dies Ecclefiaftica; quod eftini- probabile, & ut tale damnatum; quia qu.ando plures ačtusindividui prtecipiuntur diftindis praeceptis, per unieum adum nequit ijs fatis- fieri: atqui in hodierna, & crallim die funt duo diftinda prteceptai qus prsecipiunt duo diftinda,&!«• (lividua Officia : ergo unico Ofc cio dupiici praecepto recitandi pro die prcefenti, & craftino fatisfiffl nequit. 220. Dico fceundo, non dam- natur hic Sententia afierensffi unieum adum pofte plures leges t Sc praecepta impleri; ut docui« mtk Cenfcr. trati. §. 1. num. 14. quod intelligi™ 1 quando leges non prtecipiuntp 0 ' res adus individualiter diftin® 5 ’ fed unieum pluribus trtulis •' Lumbier tota. 2. num. 7°b^ dp7- ratio eft,qaia hic da®'/ manet opinio, quod unico c _ poffit quis fatisfaccre du°bus|" ceptis prtecipientibus dtios dosindividualiteradustnol t® conclufio dicit, quod P 0 * 1 . 11 : j pleri plura praecepta, P r£cC |Xj unicam rem individuam p 11 ^ lentia aft ta adimp dividuuir prsecipiur 221. I co auditc cere plur Dominic: co jejunii faa^&te rino Sace licio, ime at dixi lot 10. videa ulij cafus dam; rat in his ca( cepta, ha tosaftu fcd unicu turn: era & Officii dupiici p: Mlibus. hopo bplarts ftifrh Si nvo imam. ,a utiam ulij Trie luni pr a . Suppc ■.ra is recita tima no. |ue red- :ret;ho. :dura tl- Gradil« :t Crafti- id eft im- matum; individai ■sceptis, ijs la# : craliini JEcepta , Sta, & in ;co Ol' andipro fatislieti on dam- :ns,p« ;s legeSi docui» Cnjir-\ lligiM- untplo- dinfl« lis •’ i’* )}•/* aninJ| J Odi £ ' c iusp ^- ; diHl> Ira^ intif ipienK luri^ [ji d’ Fropojitio XXXVI. Damnata. 423 Btiilfs: ergo non dan natur Sen- lium Tridentinum, Rcgulares ha- itntia afierens, pofle plura prtecep- buifie a!iqna Privilegia concefla a ta adimpleri, quando unieum in- Tede Apoftolica, quae per dičtum ividuum actum pluribus titulis Concilium revocata fuere. pnecipiunr. 223. Suppono tertio, Privilegia 2:1. tlnde infertur, qu6d uni- Regulariurn eflein duplicigenere: co audiro faero pofllt quis latisfa- a!ia circa qute Concilium Triden- cere pluribus feltis: uti, li eft dres tinum non folum decrevit oppo* fttum gratijs per ipfa conceftis, (ed & addidit ultra claufulam revoca- toriam cujuslibet privilegij fuo Decr.eto contrarij, ideft:Non ob- ftantibus quibufcumque privile- gijs, concelfionibus, praefčriptio- nibus, confuetudinibus, faoultati- bus &c. Alia circa quaelicetCon Dominica, & Apoftolo faera; uni- cojejunio obligationi quadrage- 6na;,&temporu: unicoOfficio Di¬ vino Sacerdo s & Orclini, & Bene- 5 cio, imb & pluribus beneficijs : lit dixi loco cit. Conftr. num. 3 8- cat. 10. videantur ibi num. 30. Š" fcq. >lij cafus Ipečtantes ad hanc mate lian; rado omnium eft; quialicčt cilium in oppofitum fanxerit, clau- inhis calibus occurrant duo prte- fulam tamen privilegiorum revo¬ lta, haoc tamen non prsecipiunt catoriam non adjecit. tosaftusindividualiter diftinčtos, SupponoQuarto, Privilegia con- falunicum diverfis titulis prsecep- cefla a lede Apoftolica aliqua efte tum- ergo un j co faero, jejunio , leripta , alia viva: vocisoracula : fčripta funt ea, quce conceduntur in Bullis, Brevibus, & hujufinodi: vivce vocis oracula Iimt,qua2 ore- tenus SummusPontifexconceftit. 224. Dico primo , Regulares nequeunt in foro confcientiat uti privilegijs fuis, qute funt exprefs& revocata per Concilium Triden¬ tinum ; cujus oppofitum damnatur - in hac propofitione 36. & merico, 5: - V^llppono primo,omnesRe- quia Regulares tenentur obedire, gulares teneri ad obfer- & fe fubijcere Decretis Concilij Tridentini: ergo cum hoc exprefsč revocaverit aliqua Regulariurn privilegia, in foro confcientias ijs uti nequeunt. 13. f. Dico ‘“«1; cigo unico lacro, jejunio , Officio poteft qu.is fatisfacere Duplici prtecepto in fupra relatis talibus. Propositio XXXVI. Damnata. bftires poffunt in foro Ccnfcientid vi privilegijs fuis , cjua funt etepref- h vocata per Concilium Tridtn- hnum. guiares teneri ad obier- ' 2 ntiam Decretorum* Sacri Con- p Tridentini, ut idem Conci- Uni pr*cipit fej. if. c up. 22. Suppono fecundo , anteConci- 4 Trači. XVII. Explic. 22 f. Dico fecundo , non con- demnatur Sententia aflerens, Re¬ gulares pofle uti privilegijs, drča quoe Concilium Tridentinum de- crcvit oppofitum, fed abfque clau- fulaeorumdemrevocatoria:Lum- bier to m. 2. mm. 794. Torrecilla fliper hanc propofitionem num. 3. ratio eft; cjuia juxta propofitionem damnatam Regulares poterantuti privilegijs exprefsč revocatis per Concilium Tridentinum : led lic eft, quod noftra Conclufio non dicat, Regulares pofleinforocon- feientiae uti fuis privilegijs expre(sš ab eodem revocatis, led ijs, circa quče lic£t decreverit oppofitum, claufulam expreffam tamen eoru revocatoriam non adjecit : ergo non condemnatur Sententia affe- rens , quod Regulares pofiTnt in foro conlcientite uti fuis privilegijs, circa quae licčt Concilium decrc- verit oppofitum, claufulam expreft lam tamen eorum revocatoriam non addidit. 226. Hinc infertur primo, non condemnari optnionem Henri- quez, Rodriquez, Sanchez, & alio- rum, quos citat, & fequiturBona- cina tom. 3. dijp. 2. de excom. cxtra Buli. C<&v.d , jiuejl. 8* punS. 14. n. ai.quodper Concilium non re- voceturPrivilegium, vi cujus Re¬ gulares celebrare , faeculares ad Divina Olficia tempore interdičti admittere poffunt; quia licetCon- cilium ftj- 2 f. cap. 12. decernat, Fropof. dam. ab Alcx. F//, ut cenfune, Sc interdich necdutn a fede Apoftolicaemanata,fedetis ab ordinarijs promulgata, nun. d ant e Epifcopo a Rcgularibus in eorum £cclefijs publicerrtur, & fer- ventur, nullam tamen claululam privilegiorum Regularium revoca¬ toriam adijcit: atqui quandoCon- cilium nullam ejufmodi claufulam ponit , Regulares poflunt uti privilegijs, licet Concilium ipfisop- pofitum decreverit: ergo Sčc. 227. Infertur fecundo, neqi;e condemnari opinionem Portelli, Villalobos, & aliorum, quos alle- gat Barbofa fitper Concilium in (ti 25. cap. 8. de reform, num 4, RO' driquez, & aliorum,quoscitat,& fequitur Diana/^rf. 3. traB. 2. nf 31. dicentium , quod Regulares virtute fuorum Privilegiorum pol- fint ordinari ab Epilcopis extn quatuor tempora cjualibet dieDo- minica, aut feftiva: ratio eft, quamvis Concilium TridentinM feff. 23. tap. 8.dicat, ordinatione* faerorum ordinum ftatutis a jw* temporibus effe celebrandas, nu¬ lam tamen claufulam Privilegij rum Regularium revocatoriam ponit: ergo Regulares virtute rum privilegiorum poterunt 01 - nari extra tempora afiig n2ta . Concilio , omnibus diebusDon 11 - nicis , & feftivis: tum qu nha condemnatione non eft fe rlTl0 ,./ privilegijs conceflis poft C° nCI ' Tridentinum, privilegiji* 11 ^ de quo 1 Concilic Religiof? tefte Ro« tuji. 2 5 mendica tum ipfi ordinibu Dominic 'a. cit. & h'?- 228.1 [obari fi Villalobc Meme>: ! 4 tr.iB . i]. afterc tirnim nc gularium nterftitii Prilatis, Conciliu: ^14.in teria, reli jotum,! Mam rev ^gularii na tur 3 qi fe privi °ppo(itui daufula ntdiftun tnndemi fid R, Wvflcgi Jterftiti Matis. *»9.: !ts non necdutn a,fededi ta, man. laribus in :ur,8cfo- daufulm Tirevoa- ndoCoii- daufulam nt uti fin jtipfisoj- 3 &C. j , ncque Portelli, quos alle- um in fil m 4, KO' oscitatjSt 8. 2. rtfil' Regulares arumpof- ipis extn ;t die Do> dentiniMi inationel tis k jut« idas, nul- rivilegio- catoriam ■tute fuo- untordi- Ugnatai js Domi- iia in h# rent«* Concilm ma utern d* V/opofitio XXXVI. Damnata. 425 jtnuohic loqu?mur eft poftcrius nibuseodem die initiari, necquem- Concilio , & a Clemente Očlavo quam eorum adfubdiaconatus Or- ilcligiofis minoribus Conceffum dinem ante vigfefimum lecundum, -efte Rodriqnez tom. quart. 2. de pote ji Epi[c:p. if?|. 17. num. 6. 28. Infertur terti6, nequere- [obari (ententiam Rodriquez, & vilialobos quam citat, & prcba- kme.-: : ;UmatCaftro > PaIaus/d Regulares pollint uti fuis hoc privilegium conceffum Regu- ctvilegijs qu° ad difpenfationem laribus : ergo nec condemnatur Sententia, quod Regulares eo uti pollint. uxoris in primo.aut in lecundogra- du, modo a fuis Prsdatis ad id cd- milfionem habeant: ratio eft, quia Concilium non revocat exprels£ I qtlO ^torftitiorum Matis. difpenfationem proprijs eorum l2 9 - Infertur Quarto, Regula- poffe duobus facris Ordi- Hhh Nee p-6 Trači. XVILExplkatio prop. dam. abdla.Vll Ncc obftat diccre, quod hoc 231. T)Ro majori hujus mi»(V l0 Privilesnum fuerit vivas vocis or*- -•-—n:-• !■ culo conceuum, & quod vivaevo- cis oraciila ab Urbano Očhvo re- vocata fuerint, ut inquit Diana part. 6. trači. 8- refol. ja. Rclpon- deo enim primo, hanc conceiTio- nem non folum habere rationem vivae vocis oraculi, verum etia In- dulti,& gratice exnovaConftitutio- ne Pontificia conceflše. Ita Lean- der Hi §. Tum etiam: Refpondeo fecundo, dato, quod fuerit vivse vocis oraculum, fuit tamen opinio Portelii, & aliorum, quos citatos fequitur N. P. F. Leander de Mur- cia ftuper fex. cap. Rm. Scraph.cjim.ft. 20. non fuilfe revocata vivae vocis oracula concedentia Regularibus privilegia:qute opinio hic non con- demnatur loquendo de privilegijs conceffis vivae vocis oraculo, & a Concilio exprelsč non revocatis nis intclligeatiaaiiquaa; hanc Indulgentiaruin materiam pertinentia apponam, & fuppono priiiio, in peccato duo adinveniri; unum eft macula per quam anima coram Deo deturpatur, alterura eft reatus poenae debitst propcer culpam, ut explicui in mcit Coiifir, part. 1. tract. r. fetl. ultim. §. u. 1. macula tollitur per Sacramen- tum poenitentis; reatus poenaepet bona opera, ac Indulgentias con- donatur. 252. Suppono fecundo, quod Indulgentia fit pratia , tjuacermli- j ho opere iniunile , pana temparit pr o peccato dedi ta remittitur: veiiic deffiniri poteft : eft pm* tsmporili pro pescatu aCftuilibtu rctniflis idili ,relaxatio , de tbejduro communik elefia , ab eo , qui potejiattm bik: ita ut de thefauro Ecclefia;, qui uti affirmat P Torrecilla fuper hanc componitur ex meritis Jesu Chn- propos. 36. num. fed fic eft, quod privilegium, de quo lo- quimur, non fit exprelsč a Con¬ cilio revocatum: ergo dato etiam, quod fuerit vivse vocis oraculo conceffum, non condemnatur in hocdecreto Alexandri VII. quod Regulares poflint eo uti. Propositio XXXVII. fti, Marice Sanctiliinvj: Domini noftrse , & aliorum Sanctoruni, Divina fua Majeftas rcliqueritpo- teftatetn Sunimo Pontifici diftn- buendi Indulgentias, per quasp®j nce debitar peccatis, quo ad culpi jamcondonatisrelaxarentur 23 j. Suppono terno,per gentiam non remitti peccatura quo ad culpam, nequequoad, c; nam ce ternam, fed temporale® Suppc Indulge luftorit; aliquam ic Indul tionatan (juodjnd pa,etiai JriUicitč inunior t folum ef validam. duba, L; laus part /utici. 7. *? 4 - : gentiam plenariar len parti; tius prer Iffic veri luntateir concelfit patet, oj tališ, k plenaria ponitur; £ lt parti Ruando »liquot < Damnata. __ Indulgentiaeonceffa Y\egularibus , & quce poft remifiam culpam, 3l, 'r revocata d Patih V, hodie funt hoc Mundo, aut in Purg atorl revalidata. luenda crat, nec remitti pcenam 1 antequam fit remilla culpa- Sop* indutgei Partem Um pec n 'ficatui V 1 * prc fedebit l«ntia \ (.1 'ir. qu*ft\o- aiiquaad nateriam fuppono im amina alterurn proptet ■is Cmfir, l. §, 1 . 5 . icramen- loensper tias con- o, qu6d icertoili- tmttrdii r: vel lic »mportli Jis Miti nuni fr n bik: k> q«i su Chii Domini toru®, lerit po¬ li idiltri- uaspff- id culpi ir. rlndul' cca® 11 iadp®' ij-alenii , autin gatcri® mami Sit Propofttio XXXVII* Damnata. 427 Suppono QuartS, ad valorein miilam remanfit : unde quando ' 1 Poatifex in forma conceffionis-Iri- Indulgentiarum prarterlegidmam jiftoritarem ukerius requiri juftS jiiauani, & rationabilem caufani, •c Indulgentia: concefias propor- iionatam ; & quamvis aliuui dicant, midjndulgentra concefla ex caula fia,etiam ipfi non proportionata, h illicitd concefla, fit valida s com- munior tamen opinio affirmat non folum efle iliicitam, fed etiam in- validam. Sic cum Caetano, Cor¬ doba, Layman, & alijs tradit Pa- laus part. 4. trati. 25, dijp. unie. fmS. 7. num. 3. J54. Suppono Quint&, Indul- gentiam aliam efle totalem , feu plenariam, aliam non plenariam, feu partialem, illa eft remifiiua to- tius poense pro peccatis debitar , hsc vero partis tantum juxta vo- Imtatem coneedentis in forma conceflionis expreflam , ex quo patet, oporno do Indulgentia par- >'*, ieu non plenaria difterat a plenaria, & totali, quando enim ponitur aliqua conditio reftri&iva partialis, & non plenaria ; ut ^ando conceduntur Indulgentice %ot dierum, vel annornm, vel juadragenarum, (imiliter quando bdulgentia condonat aliouam partem : v. g. tertiam , aut Quar- 'p peccatorum , nihil ali ud fig- ^catur, nifi remitti pcenitentiam, J 1 * pto tanta parte poense pecca- jsdebitae expianda fuiflet. Indul- i f ntia vero plenaria totum poenee wJt um tolik, qui poftjculpam te- dulgentiam plenariam exprimit , vel Indul^entiam oninium pecca¬ torum , eo ipfo plenaria intelligi- tur, quia cadcre cenfetu r fupra poe- nas omnes ex condonatis peccatis reličtas: Indulgentia p oteli etiam dividi in Perlbnalem , Realem, & Localcm, Indulgentia Perfonalis dicitur illa, quse direčle conceditur perfonte , aut individute, & parti- culari, aut communi, 6t Genera¬ li , ut toti Religioni, vel Commu- nitati, idque vel in perpetoum , vel ad tempus; & quando,Indul- gentia indefinitč conceditur perfo- nis,non exprimeijdo certurn genus perlonarum ad omnes, & fingulos extendi cenferi debet tam fecula- res, quam Regulares: Localis In¬ dulgentia eft, quar alicui pio loco conceditur ad ejus devotionem augendam, in ordine ad perfonas in tali loco orantes, vel aiiquod pium opus exercentes; utpatetde Indulgentijs Romee Ecclefijs prin- cipalibus conceflis : Reaiis eft ea, quae conceditur Granis, Numiirna- tibus, Imaginibus, AgnusDei, Ro- farijs &c. unde h src Indulgentia ferd coinciditcumlocalij & foliim differt ab ea, quod hcec concedi¬ tur alicui mobili rei in ordine ad omnes, utfunt imagines,numilrna- ta, & fimilia. 2%f. Suppono fexto, ad aquiren- dam Indulgentiam aliquas concii- tioncs requiri: Plima eft, ut per- H h h 2 fona, 4 28 TraB.XVlI.Explk.Prop. dam. ab Alex. FJJ, I fona, qute eam lucrari intendit, Saerificium Milke,tuneeritnete;. prteftet opera a tali Indulgcntiain- farium applicare pro eononfob junfta: v. g. eleemoiynam , Ora- Indulgentiam, fedetiam fruftum tionem, jejunium: Secunda, ut fit Sacrificij Palaus Uidem mm. 9, in gratia, laltem dum ultimum ad 237. Suppono oftavo,quando Indulgentiam requifitum adim- in concellione Indulgentiadiu:,- plet: tertia, ut habeat intentionŽ eam concedi sontritis , &Conft§ 1, virtualem, vel habitualem ( ut in- neceffariam efle ConfelTionemS:- quit Lumbier tom. 2. num, 804 J cramentalem proea!ucranda,led lucrandi Indulgentiam : quare.ne quando hoc nonexpnmitur,M' perdantur aliqu£elndulgentkeccn- cit, ut perlona fit in grada percot- ceffie operibus , qus frequenter tritionem, licet non confiteatur: praaftantur, conlultumeft, mane ita Bafkeus Vtrbo Indukentittu, formare intentionem generalen! 2. SdicetinConceftionelndulgea- iibi, & animabus Purgatorij lucri- tke prtecipiatur Confdlio, is ta- faciendi omnes Indulgentias,con- men, qui peccati lechalis macula ceffas operibus ea die prteftandis. non eft infečtus, non tenetur ad 23 6. Supponq leptimo, Indul- eam confequendam confiteri;ita gentias polke per modum fuffragij cum Suarez, Reginaldo, Filiudo, applicaripro animabus Purgatorij, Bonacina, & alijs pluribus Lean- quando Pontifex cumhacfaculta- der de Sacram. part. 1. trA [ te eas concedit, fecus vero , non dijp. 24. "1 fuo Decreto contentas, ut dulgentiarum intelligentia,opene J Ž u ^ifa in Cem. tontif. pa 252. pretium duxi hic referre DecretCi "P. M Uft, oya tom. 2.feleSiar. ad traB. 4 > 8 . n. 4 . frfeij. Sacrte Congregationis Romee 7. Martij 1 <178- emanatum , in quo H h h 3 nul- 450 Trači. XVII. Explic. nulla?, & invalidcedeclaranturplu- res Indulgentk typis data:, quod Decretuvn refert P. Lumbier tom, 2. jrag. num 676. pag. 74!. & P« Franciičus Diaz in fpeculo Seraph. pari. 1. caf>. 3. docum. 11. & eftte- noris fequentis. Decretum. Dc gliquib-/< Apocrjphis Indulgmtijs. 141. Delatce Icepius fuere ad facram Congregationem Indul¬ gentk qusedam eonfičlie, & om- nino faliče,qu£e per diverfasOrbis Chriftiani partes circumleruntur; alk vero examinanu£e, qux adhi- bko ftudio inventee funt vel Apo- crypha:, velaRomanis Pontifici- busrevocatse, vel nu!kc,quodda¬ tum eis tempus praeterijflet:qua- rum quidem plurimae, cum non facile cognitionem habeant Chri- fti Fideles harum rerum minus peritos fallunt, qui fpe Indulgen- tiee , remiffionisque peccatorum Suorum con!equendae frufttantur. Quamobrem eadem Sac. Con- gregatio vehementer eupiens huic malo magis in dies ferpenti occur- rere, animarum profcčhii, & fn- dulgentiarum dignitati confulere, plures illarum fingulari diiigentia colligi j & iu Indicem referri cura- vit. §. 1. Tales in primis funt illee, liti aflerunt, concelfse a Joanne II. & Sixto IV. recitantibus ora- cionem Charitatis JESU CHRISTI Domini noftri: Precor te, pi,klime Propof. dam. ab Altx. Fj{ Domine &c. ab Urbano II.Ecclt. lite S. Maria?, ut vuigo dici fo|«, Compagnok , & S. 'Videm* a Eugenio III. Revelationi deptaji in humero JESU Chrrfti facVi. Bernardo, ab Innoccntio III. At. chiconfraternitati, & oralni R;. demptionis,a Bonifacio IX. vili- tantibus Cappellam S. Nicolai de Tolentino in ejus die fefto r aJoan- ne XXII. ofeulantibus meniuram plantte pedis B. Mark Virginii, ab Alexandro VI. ImaginiB. Ma¬ rk , vuigo di£tce, laghetti,kLeo- ne X. geftantibus funiculum S. Francka, primum in Urbe imprel- k, deinde Mediolani annol^f ( fuastamen habent,&vera$con- fiatresArchiconfraternitatisChor. digeorum S. Francifci) recitarm- bus Salutationem Angelicam id pulfam horologij, & Imagini Con- ceptionis Marja Virginis immaor lata: in circulo depieta:, cujusr:- dibus luna lubječh eft, a Pio B vel Pio V. Principi Senarum; Clemente Vili. dicentibus Ora* tionem , O magnum myfteiiuto- St Ecclelk S. Mark, quam cant, Montis Serrati 5 Auein® 1 * impreflar, tum alk pro anirna. ' Chrifli fidelium defunčlorum 1!i preffa: Matrici 20. Julij i^°“' Paulo V. cantantibus PIymnu ^ Te Matrem Dei laudamusit c '" riam Virginem conficemureto' 11 die Sabbati intererint dumiO; ! canitur , & Coronis j Rofan)>^ Imaginibus,&NumifiTiatibuS)S Diedalli; ŠisjFed toplica! Romseir retur,& XV. dic Šimo J tooSaci in honor precibus Sacerdot centibus Mater D recitantil Vefperč Angelus 1 gratias, ! inonnul tributce, riorum ESU Cb itruriae. SsS.Nic< (s Oratit •Angeli luolibet 1 ■rmant. ‘•iternita “'i&Roc Wdi T »les de fJ mS.FA Bi »&Bc 1 c °nccffie 'želeli ^ Rodit ^Trini xl ; ll 1 H. Ecclfr dki Polet, iftori* ji n de plagj li fara S. io III. Ar. jrcBni Rt- ) IX, vili- Nicolal d{ :o, ajoan- menfuraai Virginis, ;ini B. Mi- tti,aLeo- iculuni S, be imprel- nnotfff ireras con- tatisChor, recitanti- elicam ad gini Con- ; immacti' cujus pf* k Pio IV. larumi > bus Ora- Propofitio XXXVII. DamnaUl 451 medallias appeliant, ab eo benedi- tionis Sančfiflimce Crucis, vel ge- j ctisjFedciicoCardinal;Borromaeo ftantibus funiculum S.Francifcide Paula, vel celebrantibus MiffasS. juain vo- Auenion« animabu* orum i» - )' 160O ymnun>i us, te Ms; ur&c- v ’| lum idf® Rcfarii 5 ' ibiM* ti* fupplicante anno 161 i.duEccIefia Romseinhonore S. Caroli ardifica- retur,&ab eodšPau!6,&Gregorio XV. dicentibus, (ia lodato il San- tillTmo Sacramento, laus Sančtiff liiuoSacramento, ab Urbano VIII. inhonorem ejufdem Sacramenti, precibus Cardinalis Magalotti, & Sacerdodbas, celebrata Miffa, di¬ centibus, AveFiliaDei Patris, Ave Mater Dei Filij &c. a ClementeX. recitantibus manč, meridie , ac Vefperč confuetam Antiphonam, Angelus Domini &c. 6f in fine, Deo ptias, Sc Marice; ac demumalice inonnullis Romanis Pontificibus tributce, ut ajunt, Coronis Myfte- riorum Pafiionis Domini noftri KU Chrifti preče magni Ducis itruriae. f 2.TalisiodulgentiaSodalita- 'A- Nicolai,qua repetita quinqui- ts Oratione Dominica, falutatio- t:Angelica,ufiam liberari animam J"°l>bet die a purgatorij poenis af- ■cmant. Tales ali te Perufij Con- •iternitatis SanČborum Sebaltia- jjARochi, & Romee SocietadsS. ? nar di ad columnam Traiani: J ' es demum alice cruce-lknato- Auguftini, autalias quinque inho¬ norem quinque feftivitatum B. V. vel recitantibus Officium S.Frau- clfcce Romance aut Antiphonam, O Paffiomagna&c. inmemoriam PaIIionis jEsu,autRoIarium S. An- nse (quod Congregatio Sacrorum Rkuum, non probat) aut Oratio¬ nem, quximpreffa cum imagineS. Annas circumferri folet, Ave gra- tia plena, &c. ( quce oratio probi- betur) aut Offiiciiira Conceptio«- nis B. V.immaculatce, quod affe- runt aPauloV.probatum fuiffe,aut Orationem, Deus , qui nobis in S. Syndone & c. ( excipitur indulgen- tia centum dierum anno 1671 .con- ceffa precibusDuciffieSabaudia: ad annos 15. eunčlis in illius ditione degentibus) aut aliam , Ave filia DEI, &c. poft communionem re- citandam, vel aIiquo conlpicuo fi- gno venerantibus Sančlillimi Eu- charifHce Sacramenti nomen, In- dulgentia: rurfus očfcsginta milli- um annorum veteri de Tabula ex- feriptte, quatn in Bafilica Latera- nenfi affervari affirmant, pro di- -... „ llu . v.. centibus orationem illam verč EuftorgijMediolani, Arimi- piam, Deus qui pro redemptione Mundi, &c. tum quce impreffa: fue- runt Papiče anno 1670. fub hoc ti¬ tulo, Sommario delle Indulgenze conceffe dalla Santita di Noftro Sign. Papa Leone X. ali’ imagine deli a Goncezione della Gloriofa Ver. "b&Bononiae. M- Ejus generis funt, & illse :°jce(T$, ut ajunt Capelke Rofarij t' jClelia S. Antonij de Rovigo, j. 3 vel Ecclefiae Sanctidi- K, r ' n jtatis Bergomi, aut S. Pe- °ntisTodonidie fefto Inven- 4p Trači. XVII. Explk Vergine Maria, vel Pifauri fub no- mineB.Joanncr.anno 1608. evul- gatse, vel Barlcttae, feu Barnli are- citantibus quafdam, nonlanč ma- Tas Orationes, lucrandae; velPar- a vifitantibus per Quadrage- fimae dies Ecclefias Tercij Ordinis S. Francifci,vel Piftorij, & Vaftel- la: a recitantibus OratIonem,Ave Sančlifs. Maria, Mater DEI> Re¬ gina Cceli, &:c. Et aliae in peculiari imprelTo libro defcritttse, quibus frui dicunt Devotos Seraphicos, & Benefačtores. §. 4.Hisannumerandce funt,quce Ctucibus Caravacenfibus tributse dicuntur, vel Coronce, five ftella- rio Conceptionis Virginii imrna- culatte, quod ex duodecim globu- lis precarijs conftat, vel Granis, Crucibus, & Coronis AIoyfke ab Afcenlione Hifpante Monialis Or¬ dinis S. Gara:, vel menfurte altitu- dinis Jesu ChriftiDomini noftri,veI Imagini, aut menliirae vulnerisla- teri ejus infličti; vel Orationi, ut ajunt, in fepulchro Domini noftri repertaej &Indulgentia.-,ut aiunt, innixx revelationi fačiae Sančlis Birgittae, Mechtildi, &Eli(abeth, vel B. Joannee de Cruce, & concef- £e, ut aflerunt granis, quce aliquod extiibus granis tetigerint extanti- bus penes Romanum Pontificem, Hifpaniarum Regem, & Miniftrum Generalem FratrumMinorum Ob- lervantise S.Francifci. §. f. Omnes vero, Sc fingulas jam dictas Indulgentias facra Con- rhoritate tar, nulliu ti pariter . Vrop.dam.abAlex.y\\ x gregatio partim efle confiftasi plane falfas declarat, partim aro. cryphas, vel ex alio capitenii^ quae nemini fufFragaripoffunt,eaf. que infuturum ulfo in loco,utvt- ras publicari, & lucrandasChfi Fidelibusproponi vetat; FoIiaquq & Libros,ubi fic proponuntur,(eu afleruritur, omnino prsecipit abo- leri, nifi pra?dičfoeIndulgentfefu:- rint di!?genterexpun£bt;ned!u tamen vult.alias, quashocDem rum non cotrtinet, pro veris,&lc- gitimis, tacitč probatishaberi. §. 6 . Ac dem um omnes In gentias conceflas ante Decretum Clementis Vlil. latum die 9. arij 1 f57. Coronis, Rolarijs,Gra¬ nis , feu calculis, Crucibus, &Im- ginibus facris, vel ante BrevePa- li V. quod incipit Rornanus P®- tifex,&c. editum aj. Maij anni 1606. perfonis Regularibus rumcumqueReiigionum, iumtaxat num, etiam Mendicantium, d fentiam i anteConftitutionemi 1 f .Clernen- tis VIII. cujus initium, Qu® c ®' que, &c. Et 69 - Pauli V. indp 1 * tem, quse lalubriter &c. habitas pt aggregationem, vel aliaffi com® : ; nicationem ab Archiconfrat err3 tate ulla, Ordine, Congregap|; Societatis etiam Jesu, Capij^ vel Coetu quocunque vel ab rum ofHcialibus, fuperioribus, a 1 . 'que perfonis, vel perlona, pj 3 ". earum, vel ejus mentio fpe c ' a . ( i nifi ^ individua facienda efTet, . ^ rint deinde Romani F° ntl " u ^. 5.7.PC tiarum pt firinx C1 tatibus Si Redempti tis DEI,R rede, & F B. Maria clurie S. / lili ab ea< cognita, n 8 .&« tionumlli tificibus fi cio, vel c conjmunii Quibus loc fonis, diet Millali Ro: ri poffe 1 ! dlitantibu pium opu; De quil feretaifu fundaSat “"'iolatž I Datum] Alo M ‘chael A ••Flf, fifiM tim aro. tenuli«, iunt,taf. co,ut \t- asChrfi Foliaaut, mturjeii cipit abo- sntiab ;nec icDectt. sris,&k- abeii. ,es In JecretiB e 9 . Jana- irijs, Gra- s, 8r Ima- revePt nus Pora [aij ann7 bus (p ;um Clemcn- ^usciffl fn incipio ibicasp« com®f ifraterni ;e;ation' lapituk sl ab?-' }US, *&. f ecia^ ;ciali s, “ nili i uf ificis^ du* ftrinsc Čhriftianar, Sc Confraterni- tatibus Sanftifltma: Trinitatis, & Redemptfonis captfvorum, Nomi- nis DEI,Rofarij, B. Marive de Mer- tede, & Redemptionis captivoru, P. Marce deMonte carmelo,cin- Propofttio XXXVII. Damnata. 433 rhoritate innovatce, aut confirma- 242. Hoc Decrctum declarat, ix ,nullius cffe roboris, & momen- & exponit funditns P. Diaz in fpec. ti pariter declarat. Seraf h. ubi fugra num. 10. er fif. j. p.Porro Summarialrfdulgen- & P.Lumbier exqilicat aliquas clau- tiarum pro congregationibus Do- fulas num. 985-. & ego pariter ad evitandam pro!ixitatem folum de nonnullis , quas adhuc aliquam diffictiltatem patiuntur difTeram,& adverto primo : quod licet decla- rantur apocryphce, aut confičfce Indulgenticr, qoce dicebantur con- clure S. Augullini, & S. Monica;, ceflaealiquibusOrationibus,granis, Numifmatibus, aut Crucibus, non proptereaprohibeanturdiehcCru- ceSjNumifmata, Rolaria, aut Ora- tiones ; exceptis his duabus rela- tis in §. 3. & funt: O PaJJto magna , dr Ave gratia plena &"c. ( prirnam non approbat, fecundam prohibet Sacra Congregatio ) castera; om- nes Orationes meritorid recitari poffuntr v. g. Oratio Sančfee Syn- donis, &c. Adverto fecundo, non- nullas ex indulgentijs relatis in De- creto declarari confidtas, Scapo- cryphas, eo quia nuila inventa fuit conceffio Pontificis,quem eas nili ab eadem congregatione re- cognita,non permittuntur. 5. S.&9. Indulgentras vero fta- tionum llrbis, q ute a RonianisPon- tilicibus fingulari quodam benefi- cio, vel comtnunicatae funt, vel conjmunicabuntur interdum, ali- fluibus Iocis , Ordinibus , autper- ionis,diebus tantum ftationum in Wa!i Roniano defcriptis fuffraga- •> pofle declarat : femel autem i Iumtaxat in plenariam Indul- i ifraiam in certos dies Ecclefiam tifitanribus conccflam, vel afiud ■ra opusperagentibus Iucrifieri. De quibus relatione fačla per ^retarinmr, ad Sančtiflimum , Sanftitas Sua probavit, & ® v Matd fervari juffit. conceflilTe aflerebant ; attamen fi verificaretur alium Pontificd (non nominatum a Decreto ) eas con- .. .. ceflifTe, aut datum eis tempus non Datum Romaš die7.Martiji 678. pracerijfle, non forent revocata;, aut nullce vi hnjus Decreti Sacrae Congregationis. 245. Circa §. 8- aliqua difficul- tas oriri poteft, utriirn declaretur, quod per privilegium Bulice San- dtce Cruciatce, non lucrifiant oni ni- busdiebus,vilitando quinque Al. Aloyfius Card Homodeus. Loco Sigilli ^‘ c Hael AngelusRiccius, Secretar. Iii tana. 454 Tr*8. XVII Vxplk. taria, Indulgenti« ftationum Ro¬ mee, vel an folum poflint lučrifieri ijs diebus, in quibus in Miflali Ro¬ mano dicitur Rorase efle dičtas fta- tiones ? Pro cujus explicatione notandum primo, in Bulla Cru- ciatce inveniri claufulam tenoris fequentis: ,, Item concedit ijs, qui j, diebus quadragefimce, & alijs die- „ bus anni, in quibus funt ftationes „ Romee, vifitabunt quinque Ec- „ clefias, aut quinque Altaria; & fi „ non eflent quinque Ecclefice, aut quinque Altaria,quinquies unam „ Ecclefiam, aut unum Altare, pro ,, fupradičta unione , & vičtoria „ Devotas ibique preces fuderint, „ ut omnes Indulgentias lucren- „ tur, quas lucrantur, & confe- „ quunturij, qui perfonaliter vifi- „ tantEcclefiaslIrbis Romance, & „ extramuros ipfius, & eo modo, „ quo eas lucrarentur, fi perfona- ,, liter di&as Ecclefias vifitarent: Notandum lecundo , Indulgen- tiarn ftationum Romee efle plena- riam: itacum Lopez, Rodriquez, Sc alijs, quos citat, & probatMen- do in Bul. d ! J]>. 20 . cap. 1. n um. 2 . Notandum tertio, omnibus die¬ bus anni efle ftationes Romaj, uti conftat exverbis, qucc in fine Bul¬ ice juflit imprimi ComiflariusCru- ciatce,& funt (equentia : „ & orn- „ nibus alijs diebus anni lucrifiunt „ Indulgentice , quce funt in LIrbc „ Roma, cum in hacquotidie fint ., ftationes: Etquantumlibetcer- tum non lit, quod Indulgentia fta- Prop. k dam. ab Alex. V[[. tionum exceptis diebus fignatisb Miflali, fit plenaria; niulti tarna graves Authores fentiunt,qri. dic efle Indulgentiam plenaria conceflam ftationibus Roms; ur videri poteft in P. Moya in faiji. leB.tom. 2 . adtraB. 3 .diJ]>. i.ijuj. 9 . num. 2 . Hoc fuppofito arbitror, indičto §. 8- non declarari, quod virtute Bulice nequeant lučrifieri quotidie ftationes Romee,&prob tur; quia in Bulla conceditur quod quandocunque erunt ftatio¬ nes Romee, obtineantur, vifiran do quinque Altaria, Indulgemii dičtarum ftationum, ut conftat u relatis verbis Bulice: fedlicei', quod omnibus diebus anni fintlh- tiones Romee, ut conftat exdaniš- la noviter pofita in fine Bulice: er- go omnibus diebus anni vilitand« Im quinque Altaria, Indulgentice lu- tionum Romee obtinentur: &cuffl graviftimi Authores opinentur, quod omnibus diebus anni In® gentia plenaria concefla lit te 1 ' nibus Romee : fequitur, quodf> tidie poflit lučrifieri Indulgent 1 plenaria virtute Bulice vifttan® quinque Altaria : Haec doctnni Confeflarios multum fubk'“ poteft, ne graves paenitentias ha bentibus Bullam 'imponere gentur, fed tantum vi/itatione- quinque Altarium. Videantur j pradičta. t .part. traB. <>. c ‘ l p4’ 111 37- /> a g-333- V er ba Decrett adduda §■ ff n ' loquuntur de privilegio Bute r “j‘ defuis li dum, fed ril, quia mtum fi Commifl min fine ipponere dictum D privilegiu Itarionurr nolndulf J4f S dum eft,i celfaalicu dlet plen; hocDecrt rimultoti fcliim loq uria: er j id non pl ’ idulgem m cone iuarez, : fendo m ‘9' ob e; dumeft, c dliind$ ; onceftae fuineade eadem jsneeder jJoanni> •■eclefiatr *ni,&C »8tc. N Jas Buli * taden pj/ Tropofitio XXXVII. Damnata. 435 IgMtisB Iti tatnen it,qu®. ilenarh .omae; ut . m [m ji. y 4 .ijuj, 1 arbitror, ari, quod : lucrifteri ,&profr nceditiir, mt ftatio- •, vifitan dulgendi :on'iat a bd lic el!, ni fintfta- ex daufr lulbict' vilitandfl entb b ir: & cum pinentft ini Indii (it IhiiO' iu6dqLio ;dulg entil vilitando : dobrin; fublevan sntias ha- tere o^‘ tationem antur fr 4»** i§- 8 ,n0 ' uliftf at dcfuis Indulgentijs, quo ad pun¬ tom, fed de alijs indultis: & ratio { ft, quia didum Decretum ema- -atum fuit anno 1628- & exinde iommiffarius Cruciata praecepit, min fine BuIIse claufula jam relata jpponeretur, quod non fecidet, li didumDecretum declaraffet, per rivilegium Bullae folum diebus rationum fignatis in Midali Roma- lolndulgentias lucrifieri. 244, Super §. nonum adverten- iumeft,qu6d fi Indulgcnda con- ceffiulicuiloco,autpio operi, non tffetplenaria, non prohibeaturper »cDecretum, quin podit Iucrifie- rimultoties indie; quiaDecretum olum !oquitur de Indulgentia ple- mria: ergo non eftextendendum d non plenarias , eum revocatio ndulgentiarutn fit odiofa, & ea- concedio favorabilis v ut cum Wez, Sylveftro , & alijs dicie bndo m Bul. dijp. 1 . cap. 6, num. 4 ob eandem rationem dicen- “'oeft, quod d diverfis opetibus Indulgentia plenarise -Onceffae funt, non interdicatnr, :l 'ncademdiepoflint accipi: v. g. 1 c *deirt die Indulgentia plenaria : jicederetur vifitanti Eeclefiam . Joannis,Sc alia plenaria vifitanti oclefiam S.Petri, aut Confedio ^b&Ccmmunionem infiftuen- , Neque prohibetur, quod ^ asBullas in anno accipiens, pof- "^dem die j vifitando quinque Altaria, duplicem Indulgentiam plenariam aquirere: ita Lumbier tom. 2 . num. 1012. pag. Jf2. ubi advertit, quod licet quis habeat unicam Bullam, multoties tamen in die Altaria vifitare fatagat (idem efto judicium de alijs Indulgentijs) adhoc ,ut fi prima vice necedaris diligentia non fuit adhibita ad lu- crandam Indulgentiam, fecunda, aut tertia vice eandem luerari ftu- deat; & etiam,ut faltem lucrifiat meritum, impetratio, & fatisfadio, quasbonumopus ex lehabet, da- to etiam, quod Indulgentia no* obtineatur. Et fi quis peteret, qua de caula multum referat eadem die fiepius luerari Indulgentiam plenariam? Refpondeo ob fequentes caufas primo, fi concedio prims indul- genttse non edet legitima juxta iii- pradičba in boe trači. num. 253. fe- cundo,fi prima vice debitar diligen- tias non fuident adhibitse ad eam lucrandam, defečhialicujus requi- fitgutdidumed: num, 2 3 p. tertio quia aliqui Authores tenent, quod podit applicari Indulgentia per modum fuffragij pro defunčtis, li- cbt cum hac conditione concefia non fuerit: ut videri poted in P. Diaz ubi [upra docum. 12. num. 4, propefnem, quamvis ego contra- rium teneam. fupra in boe tra&. num. 236. * ### Ih % 43^ Traft* XVII. Exp!ic. Propositio XXXVIII. Damnata. Mandat um Tridentini Ja&umSacer- doti,facnfcanti ex nccejjitatecum peccato mortali , conftendi quam- primum , eji conjt/ium, non pra- ceptum. 245. CITppono primo, quod nul- ^lus fibi confcius peccati mortalis, quantumvis fibi contri- tus vicleatur, abfinue prcetmifla Sa- cramentali Confeftione adfacram Euchariftiam accedere debeat, ita declarac Concilium Tridentinum feff. 15. cap.7. & in hoccafu con- fellio non eft de jure merž huma¬ no, fed Divino; fic Azorius, Hen- riquez, Hurtadus,Vafquez, &alij apud Barbofam, in tnm la c um Tri¬ dentini, num. f. Suppono fecundo, Sacerdotem ex neceftitate ob inopiam Confef- farij cum peccato mortali facrifi- cantem, pofle pracmiflo aduCon- tritionis celebrare, &poftmodum quam primum confiteri : ut dicit Concilium Tridentinum loc. sita- to: Quod JI necejjitate ur;ente Saccr- dos aijjue pravi a. Confejjione cele&ra- verit cjuhn primum confttatur. 24 G. Dico primo, mandatum Tridentini fačtum lacerdoti facri- ficanti ex neceftitate cum peccato mortali, pracvio ačiu contritionis confitendi quam primum, non eft confilium, fed praeceptum; cujus oppofitumreprobatur inhac prop. 38- nam illa verbaTrident. quam Prop o f. dam. ab Aln . VII, primum eonfteatur : quis dubitet, non efte ccn(iliativa,fed praecc va: & ad gravem culpam oblh-, tia,cum fintin materia gravi • % rumtamen licčt praeceptum Con- feftionis ad percipiendamEuchat ftiam fit Divinnm,probabile tarna eft,illud confitendi qudmprmm poft celebrationč in peccato mor- tali ex carentia copise Confeffarij, efietantuHiEcde(iafticutn;itacm Leftio, & alijs Torrecilla in Im prop. num. pG. 247. Dico (ecundo, non con- demnatur fententia allerens,qu: Sacerdos communicans velutfr cularis abfque celebratione cum peccato mortali, & abfque cofa Confeftarij ex urgenti necelftaic non teneatur qnarn primiim con¬ fiteri, Torrecilla HitT. tu® quia propofitio damnata loquitr de Sacerdote celebrante ; noftn autern de communicante ablifut celebratione: tura quia probab ' eft,quod Laicus cum confcienta peccati mortalis, 8t abfque cof' Confeftarij communicans inftante urgenti neceftitate, communics- J! _ • 0 di prtevio ačtu contritionis teneatur quam primum confiter ita Suarez, Va(quez, Filliud^ Bonajjna, Layman, & alij> qt )0SCI tatos fequitur Leander h Sacrain- part. z. tracl.dc Euchariji. ^" )babili t( de Sacerdote more laicorum Pfafl. 48. ergo idempro^ co[C , mumeante. ,[[»• mri afie ledu co :o mor »ntritic liingcns cans, noi confiteri. damnata crificante S Sacer ftrdm in dTentia fi conlecrat natur afli die Venci comunic; primum i nioni non quam ter &alij,qnc tli [upra Sacerdot< iltcrius p cumbenti idomoc tieatur q 5“amqua ®utr6qu fel Sacer m entum ] H 9 . r “uirmatui dos ( . caept< "do in ip delil " tcr > qua ilom de S 'elebratic c.FII dubitn, intcepd. oblima. O ■avi: ve¬ ra Con- Euchati- ile tamen i fr mm ato mor- mfellarij, i;itacum in im non con- ;ns, qu6d velut far¬ ane CIMI [ue copii ^ceilitaic 7 'iir/j con- 1.44. ti® lotjuitur ; noftn e abfip iroba* nfcientia ue copii ; inftantf nunican- lis , :onficeri illiucius, quos ci- Sacra® 'Jff babili' !er im coib- 4 8 > Propojitio XXXVIII. Damnata. 437 I Linde infertur, non dam- mortalis meminic: fic Torrecilla -iri aflertum , quod Sacerdos de- inhanc propofitionem num. 49. & copise Confeflarij in pecca- fo. quia propolitio damnata lo- :o mortali, prcevio tamen adu guitur de facrificante ex neceflita- .-ontritionis, in die veneris fandi te, & peccati mortalis fibi confčio lungens fuo officio, Sc communi- ablque copia Confeflarij, prarvio ans, non teneatur quam primum adu contritionis ; noftra autem .onfiteri. Rado eft, quia propofitio conclufio loquitur de delinquente damnata loquitur de Sacerdote fa- in eadem celebratione, & de cele- aificante: atqui in dieV enens San¬ di Sacerdos non facrificat, prae- fertimin opinione afierente, quod dlcntia facrificij Miftae confiftat in confecratione: ergononcondem- natur affertum, quod Sacerdos in die Veneris Sandi prtedido modo comunicans, non teneatur quam primum confiteri. Ego huic opi- nioni non adhcereo, fed contrarite, pilam tenent Suarcz, Villalobos, &alij, quos citatLeander a Sacram. di fupra cpnaft. 49. Idem dico de ferdote perficiente Sacrificium »Iterius poli conlecrationem de- cumbentis, nimirum , quod fupra- domodocommunicans non te- ®eatur quam primum confiteri: puamquam nec hocteneam; quia iutr6que cafu non .mote Laici, ™ Sacerdotis Euchariftice Sacra- men tum percipit. H9- Dico terno , neque con- " et raatur affertum , quod Sacer- / iS ^pto bona confcientia facri- , tl0 ' n ipfamet celebratione gra- lte t deliquit, non teneatur con- , ter ‘ primum. Idem dicen- de Sacerdote, qui in, vel poft '' c -' r »donern alicujus peccati brantenullius peccati gravis antea, fed protunc, vel poftea libi confcio, qui calus funt valdč diverli. z po. Dico quart6,is, qui inCon- feflione oblitus eft peccati morta¬ lis, poftmodum vero ante celebra- tionem meminit, & abfque copia Confeflarij celebrat ex neceflitate, tenetur ejudm primum confiteri. idem dico de malč culpabiliter confeffo,ob occultationem pec¬ cati vel de abfoluto indirede a ca¬ fu refervato, nempe, quod tenea¬ tur cjitam primiimpojfit ad fuperio- rem recurrere .* Torrecilla i&id. n. 5 6. ratio eft; qula in liis ca- fibus adfuit notitia peccati gravis, cujus abfolutio folum indiredč fuit tradita, ant nulla fuit ob oc¬ cultationem peccati : ergo Sacer¬ dos in his cafibus celebrans abf- que copia Confeflarij, poft facrifi- cium tenetur quam primum poftit confiteri. Propositio XXXIX. Damnata. jUa particula quam primum intel- ligitur, cum Sacerdos fuo tcmpore sonftetur. Iii j afi.EEec 438 Traft. XVII . Explk. ?5 t T T*c propodtio loquitur in A -*• terminisprsecedentis,quse fidixit, quod Sacerdos ex necedi- tate celebrans cum pcccato morta- }i abfque copia Confedarij prsevio ačtu contritionis, non teneatur tpuam p rimam confiteri ex prsece- pto , fed ex confilio: lisec ex fup- pofitione, quod praeceptum fit qukm primum confitendi , dicit, hoc prseceptum non obligare im- mediate poft lacriffcium, fed cum Sacerdos fuo tempore confitebi- tur iterum celebraturus r vel cum Confedionis prseceptum urget, aut Communionem inftituit,&c. 252- Dico primo , qui ex ne- ceditate celebrat cum peccato mortali ob inopiam Confedarij prsemifTo actu Contritionis , tene- tur poli celebrationem quam pri¬ mum confiteri ; rta ut 1 y , leu fen- fus particulse quam pr im iim fit , quod tališ Sacerdos ftatim atque celebrationem perficit, accedit ad Confedionem, fi tune commodd citra notam podit, nec expenatione aliqua circa tempus, rf Ve nficatur haec neceditas ce- .■^andi, & circa inopiam Con- i ; ‘ ai ii : er go hujufinodi opiniones - n°n condemnantur. Exhinc infertur primo , j n c °ndemnari opiniones affe- ^ primo, quod in defečtu par- ' aruai pr o communicando gra- 4 P Trači. XVII. Explic , nam part. 9. traB. 3. rtfol. 11. ego autem huje opinioni non adhaereo, quando Sacerdos celebraturus alio peccato gravi non refervato eft obftričtus, etenim in hoc cafu tene-- tur confiteri, ut direBc a peccato non refervato , & indirečte, a re¬ fervato abfoluatur: fin vero praeter refervatum ab omni alio gravi eflet immunis, licet non a venialibus , probabile puto in dieto cafii non obligari ad ConfefiTonem, praeter- quam fi poenitens fenon fufticien- ter, vel fatis contritum efle adju- dicaret; tune enim per acciJens te- neretur confiteri: fic Leander a Sacram. part. z. traB. 7. difp. 7. 31 - 257. Infertur tertio, neque damnari afiertum, quod tune de- fit copia Confeflarij, quando hic leuca diftat, & fi Sacerdos iter pe- deftre fufcipere debeat , fufficit minor diftantia, praefertim fi fati- gatio contingere poflet, vel ratio- ne aeris, ut caloris nimij, pluvia- rum , tempeftatum : vel ratione itineris prarrupi montofi, ac luto valde obfiti; fin vero equitando pofiTt iter facere, diftantia unius leuese non eximit ab onere quae- rendi Confefiarium, praeterquam fi extraordinarius rigor aeris, & virium tenuitas tali itineri perfol- vendo obeflent: ut in cafu fimili dixi de prarcepto audiendi Miflam I. part. hujm Pruxis traB. 4. cap. 1. 7 ium. 6. in 3. dr 4. ed.it. adiuxB;tk in hoc edit traB. 3. cap. 1. mam 6. Prop. dam. ab dlex. Fft pag. 64. videatur Coninch it J* ram. cjua.pi. go. art. 4. nun. quo ad hunc cafiim alios (im in quibus cenfetur Saterdos nes habere copiam Confeflarij alfo Philibertus, eofoue refert Leant loco cit. quajl.^. P R OPO S I T I O XL Damnata, EJl pro&abiiif opinio , qud iiritj t art tim veniale ofculum batin ol delcBationem camakm,bb.- JiAilem, qu& ex ofeulo oritur/f cc lujo periculo confenjus ttlterlm t & pollutionis. 2f8- CUppono prim6, ofeuh c amplexus, & tačtus It- cundiim fpeciem fuam non el!:| peccata mortalia, ut docet Ar| 1 gelicus Dočtor z. z. qua.Jlfiftri 4. in corpore , his verbis: alf t: ;--- dicitur ej]'e peccatum mortalc dtp citer , uno modo Jecundian fpt::' fuam j & hoc modo ofeulum , 1* p'cxuf , vel taBuc , fecumkor p 1 rationem non nominant pečata ■tale. quia fi hite fecundiitn fi® & ratione' 1 mor foifuales šivi: \ bentur i in alia pa rituum g Senluale aonexer ras, fecl padičto: tame pnncipiui Scnfitivi ipartibi fpeciem , naturam _ intrinfecam efient peccafanioro lia, nunquam efient ličita:are interdum funt ličita, ut polten l -,| cam: eruo ofeula, ample xuS '" v- t* J i 1 . ; tačtus fecundiim fuam fineerern naturam, & rationem inrrinfej' non fimt peccata mortalia. Suppono fecund6 , hujufcf tačtus pofie tribus modisconf- tat i; aliaui enim funt venem/ ^ (en¬ im init Matic eriali iti Suavii S 3us, ofči 4 duob mo tx fr p apni s. fen venet f Jr cum i tenis, au /ve op t foliettn tene cop 4 * dele jen in p "Mum tene fpii " v ientiu *• °pera-, portalu, Tačt "tOUdit tecifa r ^tur; x Ftf, lch m fpttb* um , >* dum pečal 1 * luinfta*! ratione' ra morta; ita: atf 3oftea & ilexus,S fpeciec rinfecai 1 a. . , Ljjufro icr eiip fen- ; ivi; Venerei funt illi, qui ha- Chirurgus exercens hujulinodita- cntur in partibus pudendis, aut dus ad fanandum infirmum abf - a |ia parte cura commotione fpi- quc praedido confenfu non peccat. _ —— 260. Suppono Quartb , nun- quam licitum efle procurare pol- lutionetn tanquam intrinlece ma¬ jam; quamvismuItoties licitum (it permidivefehaberead i!!am, ideft eam non impedire , nec auferre caufas indifferentes, feu per acci- dens, ex quibus refultat, (eclulo periculo confentiendi deledationi venereae, Quomodo, & quando hoc liceat, fusč exp!icui in men Confir. part. i. trači. z. fečl. i .de voluntario. §. 5 . nitm. %\.&' [cap. quod dixi de pollutione, idemdi- co de e;us periculo. 261. Dico primOjOfcuIumha- bitum ob folam deledationem carnalem, & lenfibilem, quac ex ofculo oritur, feclufo periculo confenfus ulterioris, & pollutio- nis, eft peccatum mortale,&con- trarium damnatur tanquam im* probabile, pradicfo falfum, & fcan- dalofum, adeoque indubium te- e® ® ne copulse, pollutionis,autmo- nendura ek, tale ofctdum gravem culpam fapere, non tantum in agente, fed etiam in paflbobean- dem deledationem carnalem, 8c fenfibilem ; ratio eft; qula hujuf modi ofcula ordinantur ad copu- '■[p-rjntii Temper funt peccata Iavn:atqui hoc eft peccatum mor- t ' ir ^' a ) prttterquam in conjuga- tale: ergo pariter ofculumdatum ’ * a &us venerei ex tine oberis aut receptura ob deledationem fenfibilem , & carnalem , feclufo etiam periculo conlenfus ulterio- ris,d pollutionis. K k k 262. Dico muiim generatinni (ubferviennum Senluaies, fcu carnales funt, qut »nexercentur circapartes veren- te, fed alias ab(quecommotione ; .E(iidorum fpirituum, cum ali* tuatamen deledatione, quce (It jrincipium didae commotionis: failitivi funt, qui non habentur i partibus pudendis, led in alijs, ji(ab!que commotione, aut deleda- lione initiativa &c. led folum cum Idedatione, quse refultat ex tadu ateriali, prout refultaret ex tatru itiSuavis. v. g. holoferici Ste. - 15 ). Suppono tertio, quod ta- 3 us, ofcula, & amplexus polirat dlč duobus modis Iibidino.fi, pri- Fr « [ne oper ant is, lecundo, ex r l3 pris.Exfneoperantis]\b\dmofi, ^ venerei funt, quando haben- Fjr cum inrentione copular, pollu- , aut cleledationis morofte ; •fke operiš venerei erunt,quan- ** non habeantur cum inten- 01 deleclationis , habentur ta- a ! n in partibus pudendis, aut in .bcum alteratione, & comrao- r n . e fpirituum generationi Sub- , en tium. Tadus venerei ex venerei ex fine operiš ^ torc l'narič peccata mortafa nift t,a neceftitas excu(et, & ha- tUr abique confenfu in dele- 442 Trati. XVII. Explic. 262. Dico fecundo, auamvis haec propofitio non loquatur for- maliter, & explicite de arnplexi- bus, & tadibus, fed folum de of- culo ; certum tamen eft , quod amplexus,& tadus habiti ob de- ledationem carnalem , & fenfibi- lem, qux ex ijs oritur, feclufo etiž pericuio confenfus ulterioris, &de- ledationis, fine peccata mortalia: Probatur, quia de hujufniodi am- plexibus, & tadibus verificatur ea- deratio formalis,acin ofeulis, netn- pe, quod ordinetur ad copulam : ergo (i ofeula habita ob deledatio- nem carnalem , & fenfibilem, funt peccata mortalia , feclufo, etiam pericuio ulterioris confenfus, idem erit de tadibus, & amplexibus ha- bitis ob fimilem deledationem : hinc fequitur fore grave peccatu contredare brachium foemins , calcare pedern , obftringere ma- num, aut digitos, fi hxc, & fimi- lia fiant ob deledationem carna¬ lem, & fenfibilem, quxexillis ori¬ tur, feclufo etiam pericuio ulterio¬ ris confenfus. 263. Linde infertur faltus, feu choreas, in quibusmanus viroru, & mulierum conjundx funt, mo- raliter loquendo, impoflibileeffe, quod abfcjue mortali exerceantur; quia moraliter loquendo, impofti- bile eft, quod in hujufmodi tadi- bus aliqua faltem deledatio čarna - lis, & fenfibilis abfit: fed fic eft , quod tadus, in quibus adeft dele¬ datio carnalis, & fenfibilis fint pec¬ cata mortalia, feclufo etiam peri- Frop. dam. abAkx,]% culo ulterioris confenfus:ergofal- tus, feu chorex, in quibusmaau; virorum, & fceminarum funtc«i- ju nete , moraliter loquendo.in. poflibile eft , quod abfque motni peccato exerceantur. Quareri- verfaliter quxvis fpecies faltus, h chorex inter viros, & foeminii valde periculofa, & ut tališ a Sin- dis reprobata , & a Dcemonikui approbata : Quis talia Chrijliu docuit ( exclamat S. Ephrenu/ii T M;rch. Lib„ 3. Hort. Paftor. tr.d in fine ) Non Petrm , non Jom«. non alim Divino Kumine a§bi*'- ver um iJle Draco antiquw [uit viii\ minibiu docuit: Diabolus eosintro- duxit, docuit, & fovet; quiain| his deteftabiiibus voluptatibusdi ipfius centrum, & lucrum, ajeb* fer modi S. Auguftinus afiud Vzburi. fr* 46. Dom. quinq. Cborea eft ‘juiln circulus , cwj;a centrum ift 264. Dico tertio, non dan® tur Sentencia afferens, quod ob la habita non ob deleftation® carnalem , & fenfualem , fed«* deledationem mere fenfiti® 1 non fint lethalia peccata:’'.; ” - • • .V motil coflra c« demerč jfoportii lis cum 11 oritur ex -sni licu 1 Javkate Sari, it£ cenarum iecus ac I ergo non ierens, 1 la ofeula tonem c fed ob fet i(f. I natur Ser labitum teccaturr «. mm. (ofitio da nabito o bn: nol babetur & qi Matres , aut nutrices in iterat "alis hon ofeulatione puerorum. non p cC | ‘teo im — £-- . f cant ob delečtationem fenlitte qux exinde oritur : ita L umi”- 1 tom. 2. num. $08. idem Sen® 1 Moya Torrecilla fuper kancfi ft 40. num. 6. & 7. ratio eft) *¥* propofitio damnata loguitfi deledatione carnali > & Seni' 1 ’ -• -r/Itl qux idem eft ac fenfualis; ^ 0 roptere; No v < "ftrsen; Num ■' Kum v,r N L " hujul ex.F{[, pergoli ibus manu: n funtcon- usndo,in. ]ue mortal CKmr :s (altusjts k fbemiai tališ a San- )oemoni® Chrijli k ohrem i/ii f or. /“43. j, on Jum 'im aptu m [uh vili iseosintiO' :t ptatibusti ;bart. /f* : ejl tjl Ditibi* on danit' eclationts m , fef c: feniitiuaJ ;ata: v. J Pfopojttio XL. Damnata . P flra conclufio non de hac, fed :, me fe Senfitiva, quae confift.it in Koportione objedli fuavis, St mol¬ ja cum fenfu taftus, velut ea, qute : ritur cx taftu alicujus holoferici, nam licut lenfus taftus poteft in favitatc cujufdam holoferici dele- ari, ita pariter poterunt labiain tenarum moilitie fine ullo motus ne veftigio quidem, non fcus ac fi lapidem contingerent: tigo non damnatur Sententia af- irens, non efie peccata morta- la ofcula habita non ob delefta- i nem carnalem, & Senfualem , fed ob fenfitivam tantum. id j. DicoQuarto,nequedam- f-tur Sententia aflerens, ofculum dbitum ob benevolentiam , aut um, ajtbi per modum falutationis juxta fty- K & morem Patrih, non effe ieccatum mortaleaTorrecilla loe. u-num. 3. & probatur, quiapro- pftio damnata loquitur de ofeulo tabito ob deleftationem carna- J ;| t:noftra autem de eo, quod bbetur ex amicitia, benevolen- 11 d falutationejuxtaftylum Pat- F’ ^ c l uamv ' s ex hujufinodi of- in iteiij %honeftis oriatur aliqua com- , non p j ‘“°tio inordinata fenfualitatis, non F'? te rea erit peccatum mortale, 3 -,° voluntas tales commotio- " cs jtsnare fatagat, nec fubfit pe- f , m tonfenfus ; ita cum San- , Cz ln 6. Deca/og. lib. 6. cap. 1 . dub. num - a. ubi advertit cum Na- Leffio, Cajetano , Sc alijs 1Ul |ufmodi ofculis cavendum fenfiti'' 3 " a Luml’ i; ' , Sentit o kancprf ) eftiS” )quiwf ? S* Sen«* DOifi 1 443 efle a fcandalo, nec dccere perio- nas Ecclefiafticas, & Religiofas ea habere cum fceminis edam ali- quantum confanguineis. 266. Kine eft, quod licet videa- tur , hanc condemnationem non loqui de ofculis , & amplexibus, quos habent inter fc fponfi de fu- ttiro ad conciliandum, & confer- vandum mutuum afteftuin, ut cu Moya afHnnat Tonecillaa^/ Jupra num, 13. tenendum tamen efl, haud licere diftis fponfs de futuro ofcula , amplexus, & taftus : Sie LeilTus lib. 4. de jujlit. Š" [ure cap. 3. dub. 8. num, 59. & cilij : rado eft, tum quia fponfis de futuro non eft ličita copula : ergo nec ofcula , qui£ funt ejus initium j tum quia cum certitudine Matri- monij contrahendi per hujufinodi ofcula, amplexus, & taftus, evi- denti incontinentite periculo fe ex- ponunt: ergo & c. 267. Dico Quinto , lieft haec propofitio damnata non loquatur de afpeftibus turpibus, dicendum eft tarnen, quod afpeftus rerum turpium, Sc obfccenarum fitgrave peccatum, danimo libidinofofiat, vel ob deleftationem carnalem , Sr fenfualem ; dn vero afpeftus non eflent multum obfcoeni, aut turpes , nec cum periculo com- motionis venerete , aut libidinod confenflis, fed ex curiodtate, ve- nialem culpam non excederent: ratio conftat ex fupradiftis. Hinc fequitur graviter peccare virum Kkk x par- 444 c TraČi.XVlJ.Explic. partes pudendas femince, ant ijs proximas afpicicntem, vel econ- tra; quia fimiles alpečl:usfuntexfe valde indecentes , & ad Venerem provocativi: afpicereautemfacie, aut maaus alicujus fcemince excu- riofitate, levitate, vel naturalide- lečtatione, feclufo periculo dele- čtationis , aut venerei confenfus, non eft mortale peccatum: videa- tur Trullench ubi [upra num. 14, & 1 j.per tat. quod etiamnonerit feclufo eodem periculo, fi perlona ex curiofitate, & levitate,, afpiciat „ verenda propria : & idem lufti- „ neti poteft, fi vir viri natantis pu- „ denda leviter ex curiofitate tan- „ tu m afpiciat, citra' periculum ,, aliud lafcivi confenfus, aut Sen- „ fualis delečtadonis. Trullench „ eodem num. 1 f. vi de etiamBaf- n faum Verb. impudicitia, num, „ 14. Hinc tangensfua pudenda, ,, fi ob delečtationem, peccat gra- „ viter,fi leviter ex curiofitate citra „ aliud periculum, venialiter: fed „ in his omnibus, quia periculofa „ nimis , cave. 268. Dico Sexto , Neque hcec propofitio damnata loquitur de verbis turpibus , 8t quamvis verum fit, non efle gravia pecca- ta, quando ex levitateabfcjuealio fine, aut periculo; fi tamendican- tur cum animo provocandi ad Ve¬ nerem, aut Iibidinofum confenfu, vel cum periculo complacenticein proferente, vel audiente gravem culpam attingenc ; quandoquide Prop. dam. ab Ahxč\{ abfolute loquendo , talia vcrh funt incentiva ad libidmem,!®. tillse fenfualitatis, honeftorumtfn morum ddlručtio : juxtadičlum Apoftoli 1 .ad Corinth. 1 p Comu. punt bonos moreš colhquu mu, quare ejulfnodi verbaproferentR, funt velut fepulchra aperta abom ; - nabilis corruptionis, fetidosvapo. res exhalantia; fevulchrumpmv) puttur eorum L[alm. p. hisquevtt- bisfummopere quadratdidum,S Bernardi [erm. 24. in Cantic. Um it!ud verb um, um in momentih titudinis audientium , dum Mlit [cit , animas interficit. Propositio XII Damnata. Non e/l oblipanduf Cnncubmm^ J pl tijatndam concubinam , J 1 ’ 1 trimu utilis effet ad obiedamrp concubinarij , vulvo regalO)«’ deficiente iSo , nhnh v/ium, & alia epuln tttdio concubimtrium ufficerent, & famula nimis dfficite inv’W , 'p Cllppono primo , de occalt w peccandi, fupradičta inDectt ^ Innoc. Papae XI. condeinn^' tres propofitioneš, nempt p- ' & 6 ]. in 61. damnata fuitSe« 1 " tia afferens, polic abfolvi qui in occafione proxima di verlatur, quam poftio \ . vult omictere: in 62. P{ oX '' occafionem non elfe quando caufa aliqua uti.is, 3 ' ^ ^ nefta non fugiendi occurnf f;. ličiti occafion pro bom nollro, ’ harum f habetur 10. mm. dem cor gentiapr dro VII. 269. ■ ionem p ittentis loquend< cadere ii eftoccafi voluntar tera: hce< tur de c nemo ha de occaf tia, quai Damnun propofiti tafione, pave da binarius privareti previt; taiione r lermo. 270. nem prc v el abfq proxi tandi eb tecidit f tum pet Bu dor T 1 Pr opoji ti o XLT. Damnata 44f :alia v ; ' ' licftum efle, quaerere diredž tione aduum fit, & generatur in memjcin- :ftorumqw ixta didura IJ. Cmm quli mi rofercntes, 2rta abomi- tidosvapo. im patina ,i hisqueve- tdidum.S mtk. Um i m Milin XII '.iiturim i m , fih iclvninlf ;galo jfo O jtfte tedio mi? 'nt , 8 ** nvttitA occalionem proximam peccandi probono fpirituali, vel temporali eo habitus, & facilitas peccandi : occafioproxima abfquehabitu eft, quando homo ex fua natura adeo propenfus eft ad vitium,utquam- primum converfatur cum mulierc domi exiftente, moraliterloquen- do , eft in manifefto periculo pec¬ candi. 271. Suppono Quarto, eande occafionem pofte efle uni proxfi mam , alteri vero non, cum unus fit altero imbecillior; aliqui magis, alij minusperverfi, nonnullitimo- re Domini freti magis refiftunt, tlloccafioproxima,alteraremota, alij paftione dudi in tentationem, voluntaria una , involuntaria al- Sclaaueumdiaboli incidunt. noftro, vel proximi. Explicatio harurn propofitionum damnataru habetur 1. part. hujiis prax. traB. 10 .mm. 2%\. ftq. prtp.417.eafi- dem confule pro meliori intelli- gentia propofitionis hic ab Alexan- dro VH. damnata?. 269. Suppono fecundo, occa- lionem proximam eam dici, in qua attentis circumftantijs moraliter loquendo , impoflibfle eft, non cadere in peccatum : quare una cera: htec condemnationonloqui- tur de occafione remota , cum nemo hanc evitare teneatur, nec de occafione proxima involunta- na i quam homo citra grave fuum Hamnum evitare nequit; idcirco propofitio damnataloquitur de oc- t*fione, qua? evitari poteft citra ?'we damnum, nempe fi concu- , '' aar >us eijciendo concubinam , occa“ M frivarctur regalo, Sc hoc deficiente inDecrcd fpre vitarn ageret: de hac ergo oc- nnone proxima voluntaria hic eft lermo. J 7o. Suppono tertio, occafio- nem prosimam pofte efle fimul, , c sbfiiue habitu peccandi: occa- n Ptoi!ma fimul cum habitu pec- ^ndi eft } quando homo cadit, & etl, lic frequenter in tale peccatu , . tl ' P J dona commorante in pro- rii ^°mo, Sc ex hac frequenta- idemnanc ipe lit Sentef Ivi e um ' ia p«** &, ** 3 r0 xiii’ a ' o-ieridait 11 rribf! 4}-* Suppono Quinto, concubinatu rlgorose acceptum fic deffiniri, eft frecjuens , Š 1 eonfueta fornicatio cum eadem perfona domi retenta , abu- tendo en tanquam uxore: Sc hic con- cubinatus vel poteli efle in fpecie adulterij, fi unus ex complicibus eft conjugatus, velinceftus, fi funt confianguinei, aut fimplex forni¬ catio, fi funt jfoluti, ita Trullench fuper Decaiog. to m. 2. lib. 6. cap. I. dub. num. I. Š" 2. 272. Dico primo, Concubina- rius eft obligandus a Confeflario ad eijciendam concubinam, licet hsec nimis utilis effet ad cjus oble- damentum vulgo regalo Sc licet alia famula nimis diflicile inveni- retur: unde Sententia contraria £equiflim£ inhacpropofitione 4T. condemnatur; primo, quia oble- da nentum , feu afliftentia pafliva Kkk 3 con- 44ro- venientib 9 amoverinon poteft: fed pftom.i. num. § 20 . fic eft, quod nulium graveincon- ‘ ijf. Infertur fecundo, confti- tutum in occafione .dubia peccan¬ di, ideftcum dubio, an tališ occafio lit periculum morale peccandi, te- neri eam amovere : ita cum alijs Leandcr a Sacram .part. i. traB. 5. lift.j.ijudfl. 3 3. Nec abfolvi poteft mulja-, qute ob cauponam exer- cenlim verfatur in periculo pro¬ simo peccandi, nifi hujufmodimi- oifteriutn citra notabile damnum, autfcandalum deferat; idem dico li non dirnittat famulas, qute ob eandem caufam occafioni proxi- ms peccandi cum Hofpitibus ex- pofe funt, ipsifq; famulabus non deferentibusMinifterium citra gra¬ fe earum damnum abfolutionis beneficium impendi nequit: vide Leandrum Uidem e^uaji. f^. 2J6. Dicoterti6,Haeccondera- non loquitur de occafione ]|lv okmtaria ; quare non damna tur opinio , quod in occafione ""'oluntaria conftitutus abfolvi Poflit: rado eft, quia propofitio granata ajebat, abfolvendum efle ^neubinarium, qui non ejlcitcon- a, b:nam, fi hcccnimis utilis eftad obledamentum : fed (ic eft, r™ hujufmodi utilitas non red- at °cca(ionem involuntaria: ergo d°po(itio damnata non loquitur ■ r " acca fi°ne involuntaria: minor jj°’ a tur;q u ia occafio involunta- 0 c ’; 1 . n , ece ffariaeft, quaefinema- 6 a dl fficultate gravibufq; incon- vemens, feu damnum fequatur concubinario ex fui obledtamen- ti privatione, ergo utilitas oble- čfamentiin concubinario nonred- ditoccafionem involuntariam, feu neceflariam. 277. Hincinfertur, pofleParen- tem, imo teneri alerefilios ex con- cubina, qui nec feparari poffunt a matre, neque alia via poflunt vi- ordinarijslacrymis, vel motus« a!iquo infaufto fucceffu, vel aliquo feemendaverit, & adhibue- rit diligentiam vincendi fuam n* lam confiietudinem, vel (i c°o teatur in rrticulo , vel pci |Cl11 mortjs: in his cafibuspet - dolorcn’ .. & propofitum extraordinarnim^ Hruendun: f°lorcm ^fficere,, '^tenfur -■(ioni h: Lugo lij ratio eft; ram corr trarios; 1 formalen liolipera' rnnr atq doloris ef ronfuetiK 28x. L lis relatis 10. num. ioftiflimi tecilla ref »J'mi Con [til, \].nu :ugnat P. tem fuo pitji, 15. objedtioni hiS.tc.n jue 1 tonfirmar nitto, cu 'tares lot fofltnt, u ^n.zTt », < *• “je intenf j? 3d inte terrupit confiietudinem antea ^ ' bitam , & debet pro eo fici 1 111 cium refpečtu confeflionum fii«' rarum, ac fi tune inelperet cm nfiif- tudo: fic fentit in fimi!it> uS V quendo de occafione P r0 ^ . ,0 xima, eruditiflimus Moya tom. dify:7.quajl. p. num. Lf a!11 VJ, man,Navarra, & alijs: ltem ^ ,ls idem D “P 1 '* mei ^ftantij 'ex.VH »d ejus ob. nftra alfo it:ergoic, ; cumprj. ito, oc» s proximf, n, inqi m rim ac nimfi- • pcc4k.m11 )ya ; pottfim- r i nmijim « promili Jet : idem abitu pec- . tul 11 xis verbis ns pral)« ;i, fe acce- um dolori um extr» I motus i i, vel liit c adhibusj fuam mij »1 (i con*i| periculc| dolor® Vropofitio XLIL Da?nnaia. 449 14. fS. 10. nam. if i. tiri ; quandoque tamen conful- tum, & neceflarium eft eam differ- re, aut denegare, vel faltem hoc oftendere juxta dičla x. part. traB. 9. cap. x. num. 17. &feq. pag. 325. ad hoc ut Poenitens advertens, fe atqui adus pcenitentiae, feu per fua peccata, & reincidentiam doloris eft contrarius habitui, feu exponere periculo negationis ab- folutionis, ab ijfdem abhorreat, ae praviš fuis moribus fraonum ap- ponat. Hoc idem docui,loouens de habitu pcccandi 1. part. traB. 10. n. 272./>40.414. (T num. 275. adverti, quod fi Confeffarius pra:- videat dilationem abfolutionis fu- turam fore magis in damnum, quam profedum Poenitentis alias ad eam recipiendam difpofiti, non fit confultum eam differre, aut denegare: fiquidem tune nonet fet medicina) fedvenenum: deni- que diferetio Confeffarij fitea,quae tonnrmare, ac ftabilire praeter- pro ratione infirmitatis, & difpo- pto, cum ejus rationes, & Au- iitionis poenitentis congruum pro ejus cura remedium applicet. antea Njo|, fieri p 1 ' ium l" utu ' !ii •x confufr ibus 1 ^ prosim* I .trti-)' um b a ). 3 lTl ' [ Ji 1 # 4 - rjiioeft; quia iicut habitusvirtu- om corrutnpuntur per adus con- irarios; v. g. habitus-fidei per adu (irmalem harefis, fic habitusvi- riofiper ačtus contrariarum virtu- tonfuetudini vitiofer ergo &c. 281. Hoc dixi formalibus ver- kisrelatist./^r/. hujm pran. traB. 10. mm. 24f. quam dodrinam dodifiTmus P. Martinus de Tor- recilla refert, & me citato fequicur »fini Confult. Moral. traB. I. Con- %vj.num. 1 18.eam tamen im- ugnat P. Emanuel a Conceptio- K in fue traB. de Pecnit. dijp. 2. 15. num., 206. &' feq. cujus objedionibus fat refpondi 1. part. \C.num. 247. & feq.pag. 404. ' iue noviter hanc dodrinam tnres loco citato Praxis videri folTmt, ubi pariter animadverti 171-pag. 41 ■$. quanta debeat 7 intenfio" doloris extraordina- • nul! at * mterrumpendum, feu de- ianun \ j^lum habitum, nec quemvis °rem extraordinarium ad id “Scere, fed requiri itaefficacem, "Jfenlum, ut proportionetur in- ^'Oni habitus, feu confuetudi- ' dem dicendum de occafione ''dma, proportione fervata. Dico fexto , auamvis in * - Propositio XLII. Damnata. Licitum ejl mutuanti al!quid ultra forum enigere , fi Je obliget ad non repetendam fortem ufyue ad cer- tum tempus. 2g3.CUppono primi, mutuum ^ eife contradum, in quo dominiumrei mutuatte in mutua- fprj M tarium transfertur : mutuum ejl y quod ex meoft tuum. Ufuram au- antijs podit abfolutio imper- tem efTe lucrum;, quod praicisč vi L11 tnu- memoratis cafibus, & cir- 4^0 Trači. XVII. Explk, mutui percipitur. Ufurtt tjl lucrum ex niatiio. Suppono (ecundb, pro co, quod eft de ratione intrinfeca mutui non pofie accipi lucrum, quia pro mu- tuo ncquit accipi lucrum : ergo nec pro eo, quod eft dc ratione ejus intrinfeca. Suppono tertio, rationem in- trinfecam mutui effc , quod mu¬ tuans aliquamdiu feprivet mutua¬ ta pecunia ; quia mutuans rei mu¬ tuata: dominium in mutuatarium transfere: ergo cum dominium in eum transferat neceflario mutuans aliquamdiu ea fe privare debet. - 2,84. Dico primd, affertum pro- f ofitionis dainnatcefuit, quod. v.g. 'etrus mutuans Joanni centum ducatos, poliit aliq uid ultra hos .ac¬ cipere, fi feobliget adeos non re- petendos u(que ad annum, annum & medium , plus minufve quod efi falfiffimum, & pračticč impro- babile; quia obligatio, qukmPe- trus fibi imponit non repetendi ut qucad annum rem mutuatam, ni* hileft aliud, quam onus fe pri Van¬ di hoc temporc re mutuata : fed hoconus eft de intrinfeca ratione inutui: ergo etiam obligatio non repetendi ufque ad annum rem mutuatam : fubfumo ; atqui pro eo, quod eft de intrinfeca ratione mutui nequit accipi lucrum: ergo Petrus pro ejufmodi obligatione nequit illud accipere. f* Dicet al : quis, verum effe, quod de ratione intrinfeca mutui (it pri- Prop. dam. db dla. FU. v.atio altguamdiu rei mutuata^ I ctm fi 11 tamrn obligatio eam nonrepetea. di, fen obligatio ad hanc priva&v ergo propter hanc nem l)borat,p lesftipen jicumbit . D I r • tionem, quas videtur pretituftm p 0 ' 1 1S »' bilis poterit accipi lucrum: h fpondeo , quod non (it pritiup mabilis obligatio, quam quis>ib; imponit ad faciendumid,quodnt- cefiaiio tenetur facere : lic v, 1 Antonius obligatus ad (olvendum Paulo 20. ducatos, nequit accirr- re lucrum pro obligatione fibi im- pofita eos folvendi. Parochus tenetur praedicare fuisParochiars pro hac obligatione praedicatidi ne- quit accipere lucrum : ergo cum mutuans, feu mutuator tene® fe privare mutuata pecunia, k- quit aliquid exigere ultra (brtemj pro fibi impofita obligatione fe fr vandi, & ufijuc ad certum temp«! eam non repetendi. Et fi infles dicendo, ouocl mu:.- ans obligetur quidern aliquamdš fe privare re mutuata, non tam; perunum, duos, aut tres annofi ergo ad minimum, quando fe gat adnon repetendam fortem®1 'j que ad certum longurn teni' poterit a!iquod lucrum accipere Refpondeo,quod fi ob oblig* 11 " nem non repetendi.u(que at * c tum.longum tempus rein mt-' tam, poffetaliquod lucrum ergo etiam ob obligationern n jcr irtteg cc luči cen rum, menfes p ires, unu Junio : j muruatte krum s rit accipi tram u lentpus. »85.-I tatur/en 'ioneluc lentis, < rum in MIit ni 'ttacci fer.&F fltos eg Rdarrn 5 Bo, til: qui repetendi ufque ad certum ® c cii tempus poffet aliqu°d nus lucrum accipi licet m 1“®'* s 't) ličit kra foi >tl non *dcertu ratione «rum, ®3ttinui ^uid n< ttns Ce ffanti r «e. Vil atuatsm on rcpesea- 'c priva«. anc obligj. mio tjlim- trum: h t pretiti j. am qui$i id, quodnc- e : lic v. j. l folvendum quic accipe- one libi int Parcel« 3 arochianiSi Eciicandi nc- : ergo cun or teneam ecunia, litra fortffl tionc fe prv :um tempi* piod mu® aliquamfi non tai« ; tres »nno® ndo fe obt i fortem n temp ,Jil n accipcf i oblig 1 ^ ;]ue ad ctf' ein mUcU J •um a cC 'r' ionem Vropofmo XLIIL Damnata. 45* tum 5 d licej ni uemadf: du® dom fi mercenarius, qui tota die ii!>orat,promereturc]uatuorllega- ksflipendij,isqui mediadie lafoori joimbit, promerebjtur duos: er- £ o (i is, qui fe pri vat iua peeunia •crimegrum annum, poffet acci- jere lucrutn: v. g. quatuor pro tentum, is qut fe privaret per fex cicnfcs poffec duo accipere, per tres, unum; & lic refpe&ive: fub- iimo : atqui pro privatione rei rntuatse, feu fbrtis nequit ulitim kmmaccipi: ergo neque pote- lit accipi pro ejuldem privatione t' am ufque ad certum Iongum tempus. 285. Dico lecundo, non dam- Mturfententia aflerens, quod ra- lione lucri ceflantis, damni emer- f»tis, difficultatum, & expenfa- in exigendo, periculi fbrtis jollit mutuator aHcjuid ultra lor- 'cmaccipere: itaTorrecilIa,Lum- : er , & Filgueira [upa- bane propof. 1 L0S ego fequor in explicatione f-damnatce ab Innoc. XI. n. 161. f, V)8q. ratio nofirte conclufionis . fl^a propofitio damnata di- licitum effe mutuanti aliquid '| ra fortem exigere, fi fe obliget <( . non repetendam fortem u(que ,( tettum tempus: atqui nos non i 1 tl0ne hujus tituli, fed aliorura ju- ^ 0r um,qaales funt lucrum ceflans, ani num emergens , &c, dicimus ^‘d ultra (ortem pofle exigi : n °n damnatur fententiaafle- a qqu6d mutuator ratione lucri ’ ant ‘ s >damniemergentis, peri¬ culi Ibnis poifit aiiquid ultra for¬ tem exigere. Adverto tamen hujuffnodi titu- los debereeffe veros, Streales, cum cupiditas plurimos exccecare foleat, qui prmtextu lucri ceflan¬ tis , & damni emergentis, aliorum- que motjvorum non realium, fed apparentium fiiadent fibi aliquid ultra fortem exigere pofle, sicque permukse ufurce committuntur. Adverto paritet lucrum ob dičtos titulos acceptum debete effe, ju- Itum, moderatum, ac damnis, ex- penfis, periculis commenfuratum. Quandoquidem non funt laxandas habenm avaritia:, quoe aflimilatur liti hydropiei, qui quanto plus bi- bit,tanto plus fitit, & aquamap- petit; quare ex&’ftuantehoc appe- titu divitiarum in corde, facild illa- queantur animae inter fatanae retia juxtadičtum Apoftoli: Qui volunt divites fari, incidunt intmtationom, & lajuciimDiaboli i.adTimot.cap. 6 . Propositio XLIII. Damnata. Anuum Legatumpro anima teli3um mn dur at, p/ufpuam por decem annos. 286- CUppono primo, Legatum ° lic deffiniri : Legatum ejt donatio epuadam in tejiamento d te- ftatorc reliiia , & a’> kare de prajlan- da; h6cque aliud efle piurn, pro- fanum alterum: ut legatum dica- turpium, dute conditionesrequi- Lll 2 , ruti- Trači. XV II Explicatio prop. dam. aiJkr.fll runtur. Prima eft pietas perfona:, deatur Valcrus in differ. utri: u , cui fit legatum : v. g. Religiofi, Sa- fari Vsrb. Legatum d.fier.i. n. CPrdnri«;. nannpt-ic X: pt JnfrAn «oo 288. Suppono tertio , quamvis Sotus m 4. difiinB. a tjutft. 3. art. 2. in fine, arbitntut fueritfanimas non dctineri in Pa- gatorio ultra deccnnium, alijultn quinquennium, Stalij diverfimode circa hanc materiam opinati ta rint; hujufmodi tamen opiniorc: cerdotis, pauperis, & ex defcctu hujus conditionis, ille non dicitur legatum pium facere, qui legat ali- quid diviti, quamvis dicat fe intui- tu, & amore DEI hoc facere, nam deficit pietas in perlona, cui fit le¬ gatum. Secunda conditioeft, ut fiat caufapietatis: v. g. eleemofjr- ^ ij.uyumiou* lhui uu v/^/iiitvuv nx : Profanum eft, quod aut non non fubiiftunt, quare concluden- fit perfonte pite, aut fi fiat, non fit dum, hanc rem eftenobisomn::: tamen caufapietatis: unde fi quis occultam , incertumque tempas, leget a!iquid pauperi non intuitu quo anima: ibi detinentur; cutt pietatis,non dicitur legatum pium, aliquce plus, alite minus lecundj;: cum deficiat pietas in caufa:quam- Decreta Divina? jullitias k real vis adfit pietas in perfona; hinc poente temporalis peccatis quoai qui confanguineo pauperi aliquid culpam remiffis debita:, purg iJ legat, non praefumitur facere le- ds, & expiandx fint,acpro i:J gatum pium, cum deficiat pietas juxta magis rninufuecopiofaFi-| incaufa; nam prcefumitur praeva- litim (uffragiaabhorrendoillo 11 ’ 1 lere afiečtio fanguinis , laltem cere rardius, vel citius egren* quando in legato non primo fit tur: Certum eft, quod anima* mentio paupertatis , fecus fi pau- fruendum vifione Beatifica »bo* pertatis primo fiat mentio, tune ni peccati labe immunis eno enim cenfetur legatum pium. fic beat; quia nihil coinqumatum Balfeus Vtrb. Legatumnum. 18. trabit in regnum ccclorum,f 287- Suppono fecundo , quod DEO tot, & tales pcenas e' { quamvis in foro externo hteredi infiigendas, & luendas, q uot *■ __ _ _ 1^1 1 * • * ~ -- - qtmd el dici, q ! per dec< neatur, [ ceflantil paritet ( ea relicl num an centum nenda li niium le: ton dur; concedatur annus ad folvenda le- runt demerita, feu reatuspcc«' gata; in foro tamen interno quam rum in tremendo fute J u ‘} ltia ^ J- primum folvendafunt: Diana/w/. 3. trači. p. refol. f5>. fi hsereditas non fufticit ad Iblvenda omnia le¬ gata , fervandus eft ordo priorita- lis, & dignitatis, ita ut prius fol- X Ulil lil ULilltUUV/ J — bunali dificuflbrum, his fupp 0 '.: - • • -oba^ 289. Dico primo,impr. & ut pračfice falla eft dan# Sententiaaftruens, annuumlt? Pfo anima reličtum, non dur - 1 vantur niis pia v U igmL«u9, nit ul piuts iui- pro anima reiiuiuiu j **— .. ir magis pia, deinde alia mi- plufquamper decem an n °. 5 'L ia , tertio loco profana: vi- doquidem fi hujus auett' 0 quia etia ttatoris ( non incli ili* an: trgo Ste Hinc i ilitjuam perpetua non folu d hanc icdes fu< tem in ti part. 290. . natur op gatumin H- pri: tempore ceffat lep tore fafl legati re t)uas car diffolvitv topudiet legata p bredis eetta fpe ».F//. ojttio \ a/riajK) pd e/Tet fundamentum, poflet did, qu6d anima tantummodo pcr decennium in Purgatorio deti- neatur, & confequenter , quod ceflantibus cjus poenis, ceflaret paritet' fuffragium, feu legatum ab ea reli&um: atqui incertum eft , num aiiima pcr decem, viginti, ccntum annos plus minufve deti- nenda (it: ergo nequit dici, an- nuum legatum pro anima reluftum nondurare ultra decertnium, tum quia etiam dato , quod anima te- 2. tl, ■io , quiid lijiintt, ij, i arbitrat« teri in P». n, ali j ultn ivertimode >pinati fut i opinionci toncluden- bisomnint ae temp tur; cum fecundk ix i reati itis quo ;, purgaiv ac proim’ piofa Fidf doilloci' egredias I anima* ica ab® is e(Te ® inatum® rum, * 1 jas ei quot fr s pecca !l ' flitisc Tr fuppoffr jrobab® dami® um leg af >n dn rJ ' os.-q u3 T tionb iffi 1 ftatoris fuffragio, feu legato relicto non indigeret, hoctamen poftent ali« animae frui , & gaudere: trgo &c. Hinc infertur, quod fi teflator »liquam quantitatem reliquit pro perpetua celebratione Miffarum, non folum primarium haeredem adhanc teneri, fed etiam ad hae- itJes fucceffores hanc obligatio “m in pcrpetuum tranlire. Dia- 11 f»rt. 9. traB. 8. refol. 6g. 290. Dico fecundo hic non da- ntur opinioafterens, annuum le- ?«um;na!iquibus cafibus ceflare. Vi g- primo , fi fuit reličhim pro !; mpore determinato , hocelapfb ce lTat legatum: lecundo, fi atefta- j 0re fačta fit cxprefla, vel tacita lc g a ti revocatio J quia res , per J^caufas nafcitur per easdcm 'iolvitur. Tertio fi legatarius e pudiet legatum. Quartd, fi res ^ta perempta fit abfque culpa c? leC *r ’ modo ei legata fuerit ' lul fpecies, non aliquid in ge- XLIV. Damnata. 4^5 nere, vel in quantitate : videatur Baflteus ubi fupra num. iz. rado noftrse aflertionis eft; quia propo- fitio damnata loquiturgcneraliter, quod annuum legatum pro anima relictum elapfis decem annis ceflet; nos autem cum hac generalitate non dicimus, fed in cafibus parti- cularibus, & cum relatis circum- ftantijs: ergo &c. Propositio XLIV. Damnata. Qua a J forum conjcitntid , T{eo cor- reBo, ejusgue contumacia cejfante eejfant cenfura. 151. Cllppono primo , quod cenfura fit pcena fpiritua- lis, & medicinalis infiidta abEccle- fiaftica poteftate,privans hominem baptizatum ufu aliquorum bono- rum fpiritualium , doneč a con¬ tumacia recedat; & htec dividitur in Excommunicationem, fufpen- fionent, Interdičhim, & Irregula- ritatcm in Scntentia Thomiftica, qute irregularitatem ex deličfo cenfuram efle aftruit. Suppono lecundo , Cenfuram fubdividi in eam, quae eft latce Sentcntise,& in eam, quar eftSen- tentiae ferendar: cenfura latte Sen- tentise dicitur, qute ipfo faBo vel criminis admiftione incurritur abf- que alia judicis Sententia; cenfu¬ ra Sententias ferenda: dicitur, quas folummodo eft comminatoria,nec ipfo fačto incurritur ante Senten- tiam Judicis. Lil 3 592.Sup- 454 XVII. Explic. 292. Suppono tertio, adincur- rendam cenfuram latam non re- quiri aliam contumaciam , quam peccatum, cui eft annexa, fed ad cenfuram fcrendam , qute prsevia eanonlca monitione imponitur, requirkur, ut homo fe contuma- cem oftendat, non obediendo, nec fe fubmittendo Ecclefise, tanqua pite Matri eum admonervti, ante- quam vel ut rigorofus Judex hac pGena muldet. Suppono Quart6 , liane propo- fitionem damnatam non loqui de cenfura lata, qute incurritur abf- que canonica monitione, & abfque contumacia : quia cum htec non incurratur ob hujulmodi contu- maeiam, hac etiam feclufa , vel cefiante , ceffare non polfet, 295. Suppono Quinto, aliqu6 pofle affici cenfura in foro exter- no, quin afficiatur in interno: v. g. is, qui ex primo motu irte abi- que gravi culpa publicč percuftk Clericum, in foro externo eft ex- communicatus, non autem in in¬ terno ; & fi ille, qui cum gravi culpa percuflit clericum , virtute Eullie fuit abfolutus in foro inter¬ no, non vero in externo,in hoe, non autem in interno cenfura ir- retitus manet. Poteft pariter con- tingere, quod homo in foro in¬ terno cenfura affedus fit, non vero in externo : v. g. fi occulte patravit aliquod delidum, cui erat annexa cenfura. 294. Suppono fext6j poffe veri- Prop. dam. ah Ahx. F]|, ficari, quod peccatum coramhi fit remiftum, ac anima ejus gratii poftideat, quin cenfura ob * peccatum incurfa, deleta fit: v.g. fi is, qui per peccatumaliquodm. eurrit cenftiram , eliceret ad® contritionis perfedte, vi hujusre- mkteretur ipfi peccatum, & nihi- lominus adhuc, cenfurainnodatus eftet,usque dura abhabentefacd tatem, abfolveretur ;& fi hiccuin vera contritione abfque pravi] abfolutione cenfura; decumbere;, indubium eft , quod falvaretur, quamvis in foro externoejusra- fura publicata fuiftet, & ex jgno- rantia fuae contritionis, velutcen- fura irretitus poft mortem hab retur. 295'. Dico primo , is, qui in- eurrit in aliquam cenfuram, fi ad forum confcientiae eo correuo, ejusque contumacia ceffante,nt ceftat cenfura , adeoque opi® contraria in hac propofitionep reprobatur; quia poteftas ligaid & folvendi funt correlativa; atf Ecclefiae ejnsque Prtdatis comp® facultas, & poteftas Ugandi tat cenfuris : ergo ijsdem competi® cukaš eas folvendi: ergo reo ets corredo, ejusque contumaciat fante, non ceflabk cenffira; veiu^ eft tatnen, quod exejusrefip'b’ tia,ac obedientia abfolutionis neficium facile fubfecjuetur. 29S. Dicofecund6,N° n ^.|, batur opinio Couvaruvias, S fequitt 29. tlMl' 4- c lava fub ceiTet, cc mnicatio frecipio ti , J aro deii iitifaSion kic intra tori, lihe (ione: rs ;quia Mts fuit tjusque 0 lira quoc fcimus, hb condi returk ce »alde difl Hinc e ?Jod fufj tem folveris i •n contur katione tornada 1 r nmn. c Mf. 9. ^iaprop j® genei Jl * cum j® limi conclufi Coninch , (k Vasquez, q uoSClC j juttur, f kus : er - k' 97 htur op e. PII. oramDt, : i us gnfi a o'o tfc a lit: v,j, .liquodin. 'tt adiai i hujusre- n, & rahi- innodatcs cotefaciil li hiccum lic prava cumberet, alvaretur, j ejus c:n- i ex jgno- velucca :em habc- ;, qui in vam, q® i correct;- fante, not je opil« fitione^ is Ugani iva; atf* icorap«* ;andi c® >mpetitf* ■o reoetii maciaci’ •a; ver® •elipifc® cionis :tur. onrcp rl> iSjA '* 1 lUOSti^ 1 s Propofitio XL1V. Damnata. 4 ^^ j. /equitur Caftro Palaus part. 6 . communicatione lata ad inftantia rkt. 29. dt cenf. dijp. 1. punci. 11. partis, ad exjgendum pro tali tem- ■jirn. 4. dicentium, quod cenfnra pore aliquid adebitore, poffitpro- lava fub conditione. fatisfacbionis trahi tempus ab eodem creditorc, teiTet, complcta fatisfačloione : v. in cujus favorem cenfura lata eft; ,.f Jude k dicat: fub pan a excom- v. g. ad inftantiam Petri Credito- mnicationis ipfo ficfo incurrtndm : ris fo.Ducatorum,fertur Cenfura irtcipiotibi, ut hitra triduumfolvnt in debitorera adhoc, ut intra men- f m Mitum i adcopuc mpue ad lem eos folvat; fi Petrus debitori 'mfaBionem excommunicatus trk. fi fuo ulterius tempus profolutionc licintra triduum fatisfaeiat debi- concedat , probabile eft, quod tori, liberatur ab exeommunica- elapfomenfea]udiceaftignato,dc- tione; ratio noftrce conclufionis bitornon incurrat protinus in cen¬ ti; cjuia fenluspropofitionisdam- faram, quam nec incurreret , fi tara fuit, quod reo corre&o , creditor voluntarie f o. ducatos ejusque contumacia cefiante, cen- debitori remitteret : Torrecilla i-taquoque cefiaret, nos autem ubifupra num. 11. quia cum cen- "timus, quod excommunicatus fura lit lata in favorem creditoris, fbconditione latisfadionis, libe- videtur mentem judicis elTe de ©ura cenfurafatisfaciendo, quod ejus prorogatione, fi creditor in Vj lde differt k condemnatione. eandem conlentiat. Sed praefdn- Hinc eft, nonreprobari afiertu dendoetiamabhoc, nondamnari laod fufpcnlio lata usque ad cer- hanc opinionem ( quodJeft no- |m tempus. v. g. fufpendo te,ni ftrum afiumptum ) evidens eft, fi- folveris intra dies odio,veldum quidem cafus propofitionis con- jncontumacia perfiftas; fola fafta demnatoe valdč dilčrepat, ut ex blutione tollatur, & cefiante con- clictis conftat. ^nvacia cefiet: Ita Lumbicr tom. 819 Torrecilla hi confr.lt. frj 3 . 9. num. 3. er 4. ratio eft ; fapropofitio condemnata1oqui- j Ur generaliter de cenfura, five lit cum vel abfq.ue conditione, jS lc limitatione : noftra autem '-onclufio ita generaliter non 1o- c Mtur, fed cum relatis limitationi- us • ergo &c. , : 97 • Pico tertio, nequc repro- ltUt opinio aflerens, quod in ex- Propositio XLV. Damnata. Libri prohibici , doneč cxpurnentur y poffunt retineri, itfcpr.t dum adhi- bita diligentia ccrrigantur. 258. CUppono primo, librorum prohibitorum Authores, alios efle hsereticos, alios catho licos ; libri haoreticorum con- tinentes haerefim, feu tra&antes 45^ Trači. XVII. Explic. dcRcligionc, prohibcntur inBulla Coenceexcommunicatione majori relervata Papa:, in quam incidunt cos legentes, tcncntes, imprimen- tes, aut quoquo modo defenden- tcs: Libri catholicorum prohibiti illi funt, in quibus continetur ali- quapropofitio erronea, autfufpe- da inmateriafidei, vel temeraria, aut contra bonos moreš ; contra hos pariter legentes, feu retinen- tes, lata eftexcommunicatio in In¬ dice librorum prohibitorum regul. io.ubi dicitur: „ Quod fi aliquis „ libros haereticorum, vel cujufvis „ Authoris fcripta ob hserefim, vel „ ob falfi dogmatis fufpicionem „ damnata , atque prohibitalege- „ rit, five habuerit, ftatim in ex- „ communicationis fententiam in- „ currat: ab hac tamen excom- municatione quivis ConfefTarius abfolvere poteft, cum nemini fit refervata j ut notat Bonacina tom. 5. dijp. l.cfuaji. 2.punft. \.num.z. 299. Suppono fecundo, propo- fitionem dam na tam non Joqui de libris hsreticorum continentibus hcerelim, aut de Religione tračfan- tibus; quia loquitur de libris, quae corriguntur, aut expurgantur: li¬ bri autem haereticorum continen- teshacrefim; aut de Religione tra- dantes, nusquam expurgantur , aut corriguntur, nec conceditur, ut circumeant: ergo propofitio damnata de ijs non loquitur; nec fuit necefle hoc damnare , cum CYidcntifHmum fit, libros Hoere- P/opof. dam.ab Ala FII, ticorum continentes h*re(im,au de Religione tradantes, nec pc!i legi, necretineri, ratione gravffi. mae ccnfurce in Bulla Coence: fo. Ium ergo de libris AuthorumCj. holicorum prohibitis Ioquebattt propofitio damnata,dicebatq;hu- jufmodi libros donečexpurgentur, pofle retineri, ufque dum adhibi- ta diligentia corrigantur. 500. Dico primo, libri CaM corum prohibiti, ex eo,quodc(» tineant aliquid contra bonos mo¬ reš , aut alia decaufanequeuntrt- tineri, doneč expurgentur; cujiu oppofitum tanquam fcandalofum improbabile, &pračLicžfalfunirc- probatur: fiquidem hujufrnodidc- drina eft manifeftč contraria dt terminationi Sandi Tribunalisa:- pofitae in Indice librorum prohitij prohibitc nadere, (tciis, po 5 US, & 1 * itioni lietum lit Lorum 1 veniant q lliretenti« jtohibent iibitione ■ ufaiptai Ipshenfa: liier mm, joi. L 'itmnatio kndi libr |:e$ aliqiu Kam, au tmcraria tariam, *** lUUiCC. IIUIUIMIII p- ) torum , quac dicit: Praccipimus 3 ■rohibito virtute Sandae Obedientice. parna Excommunicationis, &’c.n< quis deinceps audeat tenere,^ legere aliquem cx libris prohibiti in hoc Indice, aut ex ifs, qus 1 regula generali ipfius comprehn- duntur. Vide Moyam /'» tom. 1. traB. 5. qu* Propojttio XLV. Damnata. 457 fufpedus, ego tarfien puto, quod ftante prohibicione Inquifitioni denunciandus fit; quia edidapub- licantur a Ti ibunali ad tollendos excefius in iis contentos : ergo ...<, ^ quia in locum B. Petri Principis DEl jure merito vocan polTunt. Apoftolorum fuffečtus eft: appel- CaufaformalishuiusBidhCa- latur edam Saričfillimus duplici de n« funtverba, & fblemn:tas,qiB caufa. Pritnaeftrationemuneris, in ferenda Bulla fervatur; quilw & dignitatis, quia ad ipfum princi- autem verbis, & qua (olemnirat: paliter pertinet thefaurum Indul- h«c Bulla edatur , colligitur ti gentiarum, & fuffragiorum Eccle- ipfius Buli« contextu, & tenort fi« diftribuere, Cenluras ferre, St Caufa materialis proxima hujui abfolvere,Chrifti gregem pafcere, Buli* funt actiones, qu* inea't- St inftituere, juxta illa verba Chri- tantur , vel prsrfcribuntur, raM fti : pafcc oves mcas. fecunda eftra- eft, quia illa. eft Caufa material« tione Sančbitatis, qua c«teris an- alicujus legis , circa quam amr c - tecellere St prselucere debet. Vo- xandam,vel dimittendatn ven- catur etiam Dominus Nofter, quia tur lex; Bulla autem verfaturcirti fupremam in hac militante Eccle- ačliones in ea expreftas , ut cirC fia poteftatem habet , tum quia harrefim, inobedientiam, Src ipfc judrcat omnes, & a nemine Caufa remota , feu fiibiet judicatur, tum quia ipfo pndente cenfiirarum Buli* funt or ? nes ’j B reliqu* dignitates etiam fieculares fingul* perfon *, qu« ačbont'^ conquiefcunt. Appellatur Papa , hac Bulla prohibitas exercent, u ideft Pater Patrum , ipfe enim fint viri, uve foemin«, fi v ^ V , principalem locum inter Patres, five Religiofi , vel Ecclelia 1 ’ Epifcopos , Archiepifcopos, Pat- etiamfi Epifcopatus, vel C* 1 ' riarchas, aliosqucPrimates tenet. latus dignitate fulgeant. ‘ n ^ D |f? auterr jusBuIlte. 1'defes q i : um non t Jchifmad' Sbaptizuti. Caufa tiplici de bane Buli: A, ut pt Fides Cat’ lile eft pit bsrcauter itohibkio Ifcrorum Cjtholica 'tar in t litju« Buli tetur unic feque V holatur p ibobedie W ester; A,utfer foneintei Aer alter fttbeat. ftur depr Wtimis, Nefiaftii vim alia c J^getur. ^cjusdci *bitc> p Fceflat Snec c< pts mi 5 quia 1 nunera, & 6 dcniqut orum DE!, umitur pr/, is cxiftjmi. iplo, ites prafentes nojiros procejfus >r D , flianos, 1 ,Anabapti f Chriftiar ,omnes, 1 ,cos, quo ,antur,& ,(lant, ac ceptores. ,quoslibe' ,eorundei ,nentes,v ,tes, fine Sediš Ap tes, autr feu quor t,exquavi: cultž qu< itiecnon fe k nofl jds pro t (dientia p »vel reče Notami toi\efex{ ptehendi: Mčunaue fChriftia: •d, eorui kntes, r Jrfenfore Wcsl ( °ntinent ttantes : bodili komode •uavis ca jtovis in fifmati »S 1 liano 5 ! 510 Pont De Excommunkationibw Buli'a Ccena. 46$ onceditvr »lianos, Calviniftas, Ugonottos, Anabaptiftas, Trinitarios, Sc a 1 *nr_ C J A « - »n vita, J 'ibus etn. IJchriftiana fidc Apoftatas , :ac ^a;n$,ex. j omnes, &lingulosajios Hatreti- -Itninivt. , c0 $,quocunque nominc cenfe- ullae C«. ~ 2 te /o/ki, »velctiam a Regult lic pariter eiatsfof nčtis con- itnpetiiii ifuris Bul- iB. 1 ,(!■■■ '• Drtis, quž- bfolvati libusalifs; ; poenhen- fuperioti, , recupt )rai./J r 38' imuni' IS. Linicami 11 is ex p3 f ' , Patri 5 ' i: autho- im W , ac "<>• , z*« 1 - , gll3fl oS > anturi & cujufcunque Sefe exi- |,iiant, ac corum credentes , re- ceptores, fautores, St generaliter ijuoslibet eorum defenfores , ac eorundem libros harrelim conti- nentes, vel de Religione tradfan- tes, fine authoritate noftra , Sc Sediš Apoftolicae fcienter legen- tes,2Utretinentes, imprimentes, ,feu quomodolibet defendentes, ; ,exquavis caufa puhlice, vel oc- cultčquovis ingenio, vel colore: j-nec non Schilfnaticos, Sc eos, qui fe k noftra, Sc a Romani Pontifi- icis pro tempore cxiftentis obe- dientia pertinaciter fubtrahunt, vel recedunt. Notandum i. in Excommunica- fex perfonarum genera com- Ptfbendi: Primo , Htereticos cu- a| eunquelcfe,exiftant: lecundo, •Chriftiana Fide Apoftatas: Ter- S eorundem Haereticorum cre- jentes, receptores , fautores, ac jtfenfores fecuto effečiu: quarto, ■ e gentes libros eorundem haerefim '°itinentes, aut de Religione tra- : J nt£ s; Quinto, retinentes hu- 5®°di librosac imprimentes feu feodolibet defendentes ex : J avis caufa publicž, vel occultč, ; a °vis ingenio, vel colore: Sexto i( inaticos,8c inobedientesSum- Pontifici. De Ihaerefi, Sc Apoftafia jam di- ximus 1,part. traB. i. eap. i.num. 2.pa°.i8,& z.part. traB. 17. num. 2 f. @"fequent. Sc de receptoribus, Sc fautoribus haereticorum egi, loco cit. 1 .part. nunu&..pag. \ g.Cir- ca legentes eorum libros, iihtere- fim contineant, aut de Religione tračlent, vetiti funt in Bulla Oce¬ na;, quamvis in hoc detur parvi- tas materiae, ut dičfum eft traB. 17. num. q02. vidcatur Ibi de reten- tionelibr orumprohibitorum num. 258. & fiqucnt. fi ejuffnodi libri Haerefim non contineant, nec de Religione tračlent, non funt vetiti in Bulla Ccenae, nec prohibetur eo¬ rum lečtiOjfeclufa alia prohibitio- ne; nomine imprimentium dičtos libros comprehenduntur primo Impreflores, qui communi modo loquendi dicuntur imprimere , Sc ad impreflionem proximč concur- runt ,qualis primo dicitur Author libri, vel alius tradens librum ad imprimendum : Secundo Domi- nus Officinae, decujus mandato li¬ ber imprimitur: tertio, illi omnes, qui concurrunt ad componendos limul charačteres, qui chartam humečbant, vel typis excutiunt, qui exemplar imprefllim, feu ty~ pos corrigunt, qui Haereticorum libros feribit, ut imprimantur: ita Filliucius tom. 1. traB. 16. cap. 2. num. 46. Schifmatici funt ij, qui a Romani Pontificis obedientia, vel totaliter,vel partialiter, le pertina¬ citer fubtrahunt, vel recedunt. $. III. 4^4 Traflatm XVIII. Jppe7idix. S. III tulaconcra hunc Canonem delin. r ' j r? * auencia, ligantur interdifto,non De lecunda rLXCOmmU- e xcommunicatione; quiahscnon nicatione Bulice Ccense. fertur contra Communitatesc Txtus Bullae : „ Item excom- l Y> „ municamus,&anathematiza- ,, musomnes,&(inguIoscujulcun- ,, queftatus,gradus, feu conditio- „ nis fucrint, llniverfitates vero, „ Collegia, 8c Capitula quocunque ,, nominenuncupentur, interdici- „ musj ab ordinationibus, feu man- 5, datis noftris , aut Romanorum j, Pontificum pro tempore exi- „ ftentium, ad univerlale futurum ,, Concilium appellantes; necnon s, eos,quorumauxi!io, vel favore „ appellatum fuerit. Notandum i. Appellationcm h mandatis,vel ordinadonibusSum- mi Pontificis prohiberi ob injuri- am, quce Sedi Apoflolicte per hu- jufmodi appelladonem irrogatur; cum enim appellatio fiat a ininori judice ad majorem, appellans ab n) / ' T t " ordinationibus, vel mandatisPapse -ad futurum Concilium inducere videtur fchifina , & rebellionem in Ecclefia. Duplex autem cen- lura imponitur in hoc Canone; una eft excommunicatiomajor, altera interdi&um. Omnes,& cujufcun- que ftatus, gradus, & conditionis lintappellantes ab ordinationibus, feu mandatis Papte ad futurum Concilium generale, autfavorem, vel auxilium prteftantes , ligantur contra cap. Romana defentent. excomm- vic. in 6 . His cenfuris pariterligan* tur illi, quorum ausilio, vel favore appellatum fuerit. ita Leanderi Sacram. tom. 4. traft. qua.fi, f. 1 V. DeTertia Excommuni« catione Bulice Coenre. T’Extus Bullae: Item exconm- „ nicamus , & anathematiza- j, musomnespyratas,curfario$,ac „ latrunculos maritimos, di/čur- „ rentes mare noftrum, prarcipui „ aMonte Argentario , ufque ; ad „ Tarracinam , ac omnes eorum ,, fautores , receptores, defenlo- „ res. Notandum 3. AčHones inhocca- none prohibitas,alias elfeaccdfo- nis mari jim har fjr, quč isfecei bnon in jrrocinii ^adand -ationi d . 1 z ' nas, & alias principales: principa- les funt latrocinium maritimuffl) aut difcurfus per mare Poncificiu™ animo deprcedandi. Accefioriz funt favor, defenfio, & recepdo- Perlona:Principales, quae excom- municationeferiuntur in hoc C J ‘ none funt pvratar, curlarij> trunculi maritimi difeurrentes p er mare, vel immediatd lubjeciuni Sunimo Pontifici, vel mediatd feudi v. g. Mare Neapolitanum . “&-r vinculo excommunicationis. Um- lltct , va - verfitates vero, Collegia, & Capi- vero pyratte deprsdantes in Siciliaz, Corficte, & Sardini# •' 130 - aJie* IstorČ opi sfimopr kjuit P; '•tifur. d, u/erano Prta n lic pcen »nis, f( d oblat: udepra 'OjSuare: »s lam, : f Perfc ®ommi fvratarui jj“fenfbre iat.Vaut hl.tr a P nicai •xtus »mur 'larnus < ^hriftia »lavibus lVer fum ?e l qu< 'fsfecerint,fedfufficip, quod bel- iinonindido ex officio nauticum jiociniu exerceant,teu animo de- ;;xdandi fe negotiationi, & navi- jationi dederint, fecundum comu- iorČ opinione, quamvis contraria opinio probabilitate non careat: ut iiijuit Palaus tam. 6. trači. 29. de dijft. 2. punS. 4. n. 5. cum u/etano, Sayro, & alijs ; quare Pvratzt non dicuntur, nec ligantur iic pcena ij , qui caufa negotia- ais, feu mercaturce navigant,. M oblata opportunitate inciden sdeprcedantur; fic cum Navar- «iSuarez,Toleto, & alijs Villalo- 'Ktom. 1. traB. ij.diffic. 20. num. 4 Perfonce accenorize, quce hac ®ommunicatione ligantur, funt fratarum fautores, receptores, '•bfores, eis ope prceftantes, ut MtNautee, Remigantes, Milites, “Sufmodi, ita docet Filliucius *'i>tra 3 .16. cap. num. 76. . S. v. Je Quarta Excommu- n icatione Bulice Coence. »us Bulice : „ Item excom- 11 nunicamus, & anathemati- 'i Jtn i Us omnes , & fingulos qui 1 onltianorum quorumcunque nav ibus tempeftate, fe in tranf- ^(ut dici folet) jaftatis, qu°qu°inodo naufragium ^ ls > five in ipiis navibus, five ex „ eifdem eječta mari, vel in littore „ inventa , cujufcunque generis „ bona, tam in noftris Tyrrheni, & „ Adriatici,quam incceteris cujuf- „ cunque marisRegionibus,čxLit- „ toribus furripuerint; Ita ut nec „ obquodcunq; priviIegium,con- „ fiietudinem,aurlongiflimi,etiam ,, immemorabilistemporis pofief- „ fionem, teu alium quemcunque „ pnetextum excufari poflint. Notandum 4. Omnes, & (inguli, quibona Chriftianoru naufragan- tiuminmari, aut in littoribus exi- ftentiafurripiunt, contrahere poe- nam excommunicationis in Bulla Coence; quare iimplex furreptio , ideft injufta acceptio bonorum naufragantium in mari, vel in litto¬ re inventorum eft materia hujus cenfurce ; hcec enim eft a&io tub excommunicatione hujus Bulice prohibita,utrum autem nonfolum furripientes hujufmodi bonaclam, & occulte, veram etiamrapientes per vim ligentur hac pcena: Ref- pondeo non folum ea clam aufc- rentes, veram etiam per vim ra- pientes vinculo hujus cenfurce ob- ftringi. Aqua tamen excufantur 1. furripientes bona infidelium ; quia de Chriftianis tantummodo fermo eft in Bulla. 2. rapientes naufragorum bona extra littus ma- ris. e.g.inCivitate vi ventoru tranf- mifta; quia in Bulla termo eft de furripientibus naufragorum bona in mari, vel in littore inventa. 3. qui hujufmodi bona animo refti- Nnn tuendi 46^ TraBatm XVIII. Jppendix. tuendi vero Domino accipiunt. 4. „ licentia permiftis, imponunt,vt! ^ '" Cl • 1 r» * - /"V_ !_— • 1 _ «»■»‘1 T » augent, feu imponi, vel augeri , prohibita exigunt. Notandum f. Nomen Gabellj luthore cjuihanc fiirreptioncm exercentin mariex bonis navium, qu.e jačta- tae non funt , vel quoquo modo naufragium paftar. p. accipientes bona , quae probabiliter credunt wm>- v v-j vtiavj uw tj. 1 UUlUlll J 4UC0' pro dereli&is haberi: quxnamau- que extendi ad penfionem, cen- tem bona pro dereli&ishabeantur, Run, guidagium, pedagium, por- videri poteft in Bonacina tom. r ) . elijput. 1. q. f. punci. 4. num. 7. 6. capientes bona hoereticorum non incidunt in hanc cenfiiram , tum quia nornine Chriftianorum in fa- vorabilibus non veniunt haeretici, tum quia prt&umendum non eft per,fe loquendo , Ecclefiam velle eos qui totis viribus ipfam opu gnant, fpiricualibus Ecclefiafticae Jurifdi&ionis armis protegere, & i.nuLvi. m uu.jtio vvinuicv j iv« «'«•» tueri. 7. ConRilentes, recepto- nes Rib hac cenlura prohibitx, res, Sc fautores Rimpientium hu- Rint impofitio novi pedagij, ^ juOnodi bona non incidunt in hanc gabellce, au&io, & exačtio ill® excommunicationem ; quia cutn Porro ij (oliim gabellas imponcr: verfemur in materia poenali, non pofllint, qui in Riis terris fuprema® eftfacienda exten(io ultra propri- habentpoteftatem,nuIlumquefr am verborum Bulke fignificatio- periorem in temporalibus ag n0 ’ nem. fic Palaus ubi [upr a punci. 5. num. 11. Iriiatenn amen ii ram ten /- --v/ V ii4| leu vectigalis univerfaliter (igt£ carequodcunque tributum 5 adeb. F ta ' m ’• ' " jure pet lermifla - * 1 ' r" 1 torium,taleas, collečtas, & fimilia. Pedagium vero, quod dicitur ape- de, nihil eft aliud, quam quodda.ii tributum, quod pro tranfitu pa- RmtE per aliqua loca (olvitur ai reparationem, vel conftruftioncn pontium,viarum, navium; folet (li¬ ci etiam gui d agi um,ideft tributumi quod pro cuftodia, & fecuritate viarnm a ri-jnfr-nnrihiic fnlvitui: A . 1 * viarum a tranfcunribus folvitiir materia hujus cenfurce, feu aclio- f. VI. De Quinta Excommu- nicationeBullce Ccenae. r £ 1 Extus Bulice : ,, Item excom- „ municamus, & anathemati- „ zamus omnes, qui in terris Riis „ nova pedagia, feu gabellas, prce- ,, terquam incafibus fibi a jure, (i- „ ve ex (pedali Sediš Apoftolicce fcunt, cujufmodi funt SuinmU’ Pontifcx, Imperator, Reges j Rtf publicte, Duces, cteterique Rjp^' mi Principes fuperiorem non agno- fcentes; exquo fequitur Coinir^ Barones, Marchiones, Domin $■ aliofque poceftatem Ripremofl^ Principum non habentes, non p° l- (e gabellas imponere, eonfequ« n ' ter vinculo hujus cenfurre obili ,n gi gabellas abfque licentia Suinrr- Pontificis, vel fupremi Princip imponendo. lltriim hanccen^' »erior, Suarez, iSacratr . . 4 - PonriEo cantur, calibus I [itdifert Itd Prin jure, ut jjrt enir idusjut bare, 1 frincep Rcomr opecetu veriim fermifli <)ui ved lugent J liquan kntem ji folve •jpecu kcFillj tkS ,P' ■XI T >nunt,vd rl,n De Excommunicatio 7 iihm Bulič Čanje, 467 incurrant illi, quicum autho- „ municamus, & anathematiza- :el augeri Gabellj, :er figi im jadri), etn, cen- um, por- & fimilia, :itur ape- quoddam nfitu pcr- Ivitur ai u&ionem ; foletdi- iribututDi fecuritate folvitur: feu aSio* •ohibitaf. 'agiji f« tio illins mponerc ipremar. nque' is agno- Summiii es, Ref ie Tuprt' jnagno- komite'! imino*i] imoruu ion pof iIequeo* obrtrin; Sumnii »rincf* - cen&' [30 ;! juteimponendi gabellas, injuftas umen imponunt, controvertunt authores, quorum aliqui negati- nmtenent, cum hoc non (it tri- bta imponere extra cafus fibi a iire permiffos, fed extra caufatn pmiflam; affirmativa tamen eft mor, Sc probabilior; ita cum Suarez, Tabiena, Sc s alijsLeander iSacramento tom. 4. trati, j}. dljp. j. iiujl. 4. ratio eft, qui a Sunimo 'Po/irifice fimpliciter excommuni- cantur, qui gabellas imponunt in calibus fibi a jure non conceffts; ntdiferte conftat ex verbis Bullae, fed Principi conceffum non eft in jure, ut gabellas injufte imponat: Menim injuftitiam fovere, nec dusjure nature? invalidos appro- »re, aut validare poteft: ergo linceps injufte gabellas imponens Kcommunicatur. Cumnonfoliim c petetur extra caufam permiflam, Veri, m etiam extra cafum a jure ^mifTum. Idem dicendum de ijs, tuivečligalia alioquin jufta, injuftč ‘Jgent, fecus de ijs, qui fpeciem ‘ quam tributi, in aliam aequiva- en tem mutant: v. g. (i pro gabel- J Wvenda fručfibus, a?quivalens “Pecunia folvendum imponitur. c Filliucius /o«?. \. trati. i 6 .caj>. n «m. n o. S. vit . U(.Sexta Excommuni- cationeBullse Coenc?. P xtUs Bullae; „ Item excom- „ mus omnes falfarios litterarum „ Apoftolicarum, etiam in forma ,, Brevis, ac fupplicationem, gra- ,, tiam, vel juftitiam concernen- „ tium , per Romanum Pontifi- „ cem , vel S.R. E. Vicecancella- „ rium, feu gerentes vices eorum, „ aut de mandate ejtftdem Roma- 5, ni Pontificis fignatarum s nec ,, non falfo fabricantes litteras „ Apoftolicas, etiam in forma Bre- „ vis, & etiam falfo fignantes fup- „ plicationes hujufmodi, fub no- „ mine Romani Pontificis, feu Vi- ,, cecancellarij, aut gerentium vi- „ ces praedietorum. Notandum 6 . materiam , feu ačbionemprohibitam fub hac cen- fura efle fallam fabricationem ,j fal- fificationem, & fignationem litte¬ rarum , feu fupplicationem Summi Pontificis,aut Vicecancellarij, vel alterius Vices ipforum gerentis. Nomen falfificationis in hoc Ioco intelligitur additio, mutatio,veI detradiio aliqua a prcefatis litteris, vel fupplicationibus , nam falla redditurfčriptura, quoties aliquid additur, vel minuitur ,quod antea pofitum feu conceffum non erat: ergo illadici debet fal(ificatio,oua aliquid additur, vel minuitur,quod antea non erat: fubječlum hujus excommunicationis funt omnes falso fabricantes, fignantes, & fal- fificantes litteras, vel fupplicatio- nes Summi Pontificis, aut Vice- cancellarij, aut gerentium Vices K n n a ipfo 4^8 Traclatm X VI11. Jppendix. ipforum, hcec propolitio perfpicua Epifcopatibus hcec falfificatio fo. eftex textu Bulice. Rado eft, quia 1 illud eft fubječtum hujus Cenlurce, quod prceftat ačtiones in hac Bulla prohibiras, qui autem falso fabri- cant, falso (ignant, vel falfiftcanc litteras Summi Pontificis , aut Vi- cecancellarij, aut gerendum Vices ipforum prceftant a&iones in hac Bulla vedtas : ergo, &c. Litterae Apoftolicce dicuntur illce, quoe no- mine Summi Pontificis expediun- tur.live fint Bulice, five Brevia; Hcec autem difFerentia eft inter Bullas,& Brevia, quod Bulice plum- beo figillo expediantur, Brevia ve¬ ro cera rubea annulo Pifcatoris fignentur. Supplicationes vero dicuntur illce petitiones, quae in feriptis Summo Pontifici, aut Vi- cecancellario, aut alteri Vicem ip¬ forum gerenti exhibentur ad ob- tinendam gratiam, e. g. dilpenfa- tionem, Jndulgentias, aut ad ob- tinendam juftitiam. e. g. ut caufa alicui mandetur detinenda. Hinc fequitur litteras Sacrce Congrega- tionisCardinalium, aut Poeniten- tiarice, autEoifcopi,autNuntij, aut Legati a latere, aut Datarij, non comprehendi fub nomine littera- rum,vel fupplicationum Apoftoli- carum , aut Vicecancellarij, aut gerentium Vices prceditlorum; quianon expediuntur nomine Pa- pce , aut Vicecancellarij , fed no- mine ipforum Commiftarioru n, & confequenter hujufmodi litte¬ ras falfiticantes huic cenfurce non fubjiciuntur , quamvis in aliguibus leat efle cafus refervatus Ordina- rijs, & in aliquibus Religionibus, Prtelatis Ab hac cenfura probali liter excufarur, qui litteras corrigir fecundum mentem Summi Ponti- ficis: ut fi fcriptor aliquid aliter expreflit, quam in Supplicationei Papa conceffum lit; corrigens enim litteras juxta fupplicationem aPapa fignatam non videturpro- prič litteras fallificare, fed potiiis fallitatemtollere: ut fi in fupplica- tione exprimebatur quartus con- fanguinitatis gradus, & Notarius appofuit affinitatis, tune enim cor¬ rigens juxra fupplicationem,non incurrit excomunicationem; quia non fallificat, fed fallitatem tollic, & veritatem apponit, cavendum eft ramen ne hcec correftio fiat propria authoritace, fed facienda eft per Officiales,leu Notariosai hocinCuria deputatos, nili Fort? difficilis ad ipfos aditus effet. Bo¬ nači na/o 3 .Jijp. p 0 - 1 2. num. 7-FautoreSj confule ntes ' aut mandantes fallificationem non comprehenduntur , in excomM u ' nicatione hujusCanonis; quia non eft facienda exten(io ultra p r0irl verborum Bulice fignificationen>i lD qua de his nulla fit mentio. §. Vili. De Septima Excoinm' J ' nicatione Bulice Ccencc- Extus Bulice. „ Irem excow» . & anadiem- 1 -' zamu: f cenos . (liani T „ nicamus jCOS, n (ive hi n tias ex clarat tunte ferrijft n que a i, atque b turnir n eripli n cumq «mater s quibu s cos ir »qui p« 3 ftatur «conce n rum n ipfos' n ligior n tetice i' Relig n lifque i) vel f a n ftant. .»eume n Princ n nos, »nus n proh : n nem Nota Cx coim ®oc cai Ca pita r Prim De Excomrmmkcitiombus Bulice Ccence. 46 9 atio fo. 3rdina- onibus, Tobabi. corrig/t i Pori d aliter atione a arrigens itionem :ur pro- 1 potius upplica- us con- sotarius im cor- m, non n; quia n tol lic, rendum Sio fiat acienda arios ad ili fortl et. Bo- 7 j>u 4 ' ilentes, ;m no« om® 1, uia no« pronrii netnjin imp' r. corfif' ernid' zam uS ,zamus'omnes illos qui ad Sara- ,, cenos, Turcas , Se alios Chri- . ftiani nominis hoftes, & inimi- „ cos, vel hxreticos„per noftras, ,(ive hujus Saneh; fedis Senten- , tiasexprefse, vel nominatimde- , claratos, deferunt, feu tranfmit- , tuntequos, arma, ferrum , filum iferri,ftannum,chalybern,omnia- 1 que alia metallorum genera ; I atque bellica inftrumenta , lig- i) namina, canapem, funes , tam n eripfo canape , quam exqua- cumque alia materia Sc ipfam ii materiam, aliaque hujusmodi, D^uibusChriftianos, 8c Catholi- II cos impugnant ; nec non illos, n qui per le , vel alios de rebus »liatum Chriftiance Reipublicas i) concernentibus, in Chriftiano- »tum pernidem , & damnum, »ipfosTurcas, & Chriftianx Re- »ligionis inimicos , .nec non har- ” teticos in damnum Catho 1 icx Religionis certiores faciunt, il- ” liltjue ad id auxilium, conlilium, 11 v elfavorem quomodolibetprx- 11 ftant. Non obftantibus quibuf- 11 CUr nque privilegijs perfonis , 11 Pnncipibus ,Rebuspublicis per ” n °s, Sc fedem prcedidam hade- 11 nu s conceflis , de hujufinodi ” P r °hibitione expreflam mentio- 11 n! ’tn non facientibus. Notandum 7. Adiones, qux fub * (c °mmunicatione ipfo fado in 0c , c anone prohibentur , ad tria Ca PJta revocari. frimum eft, deferre, vel tranf- mittere adSaracenos, Turcas Sc c. equos, arma, ferrum, filum ferri, ftannum , chalybem , omniaque alia metellorum genera , itemlig- namina, Canapem, funes ex cana¬ pe, vel ex alia materia , Sc ipfam materiam funium, Sc alia hujulmo- di , quibus Catholicae Religionis hoftes, Chriftianos, Sc Catholi- cos impugnant. Secundum eft, per le , vel per alios certiores facere Turcas, alioft- queChriftianxReligionis inimicos, vel haereticos de rebus ftatum Rei- publicae Chriftiance concernenti¬ bus, in damnum Chriftianorum, Sc Catholicae Religionis. Tertiumeft, auxilium, confi- lium , Sc favorem prcedidis Chri- ftiana: Religionis hoftibus in dam¬ num Chriftianorum praeftare; hxc propolitio ex iplius Bullae verbis evidenter elucelcit; adeoque lub- jedum hujus cen Ilirce funtomnes, qui deferunt, vel tranfmittunt praz- didaad Turcas, Saracenos, Sc alios Chriltiani nominis hoftes , vel etiam ad hsereticos exprelsč vel nominatim aSummoPontificede- clamtos. Circa primum hic prohibitum, notandum eft, quoddeferentes, vel tranlmittentes gladios , vefti- menta, Sclimilia ad Turcas, ScSa- racenos,non comprehendantur in hac genlura, nili forte ea deferrent tempore, quo in eorum defenlio- nem , Sc Chriftianorum offenlio- nem defervirent. Neque gladio Nnn 3 hujus 4 jo Tračiatm XVIII. Jppendix. hujus cenfur-as feriuntur , qui de- aut metali a a I ferunt arma , aut metaila a terris infidelium ad alias eorumdem in¬ fidelium terras, ni!i forte damnum Chriftianis inde fequtretur ; quia hic interdkitur hujufcemodi dela- tio a ten is Chriftianorum ad terras infidelium ; idem e(to judicium, & cuvn eadem limitatione de ijs, qui in tenis ChriftianorumTurcis ar¬ ma , metalia &c. vendunt. No- mine hoftium Cathoiicm Religio- nis veniunt Saraceni, Turcte , Ju- dcei, ca'terique Infideles, & edam Haretici , qui nominatim , ideft expreflo nomine a fede Apoftolica declarati, vel artiuivalente nornini proprio indicati funt. Hinc fequi- jufque particularis, Regni), Provin. cim, vel civitatis in particulari:nam inBulla non diciturde rebus con- cernentibus ftatum Reipublk* Chriftiante; fedChriflianaReipi licae,hoc autem verificatur de (juo- libet oppido, & Comunitate,qua- mobrem , qui Infideles a!iqucsad- monet, talem arcera non eflerite munitam, facileque capi pofie. &c, hac cenfura obftrmgitur,a c.uan- men probabiliter excufatur Cliti- ftianus sit eri Catholico fimiliare- velans , quamvis dubrtet, qubd hic Infidelibus ea revelaturusfit; ita Palaus to-m. 6. trati. 29. ], de Cenf. punB. §. nun?. 20. Circa tertiam adionem, qus DeO< mca TExtus mir tizamu invadei alia ad »ceflaria ), qu\ ne; (kant bent, ciente: alios ci »nis prte ftatc tur non comprehendi in hacBulIa eft, praedičtis hoftibus, &H$rc- ..Regali eos,qui ingenerehazreticideclarati ticisauxil.'um } confilium, velfavo- n ' funt , ut iunt Lutherani, Calvi- niftte, Ugonottae , Zvvingliani ; adeoque hac cenftira non ligantur adhos arma,metalla&c. deferen- tes : idem dicendum de ea defe- rentibus ad Infideles , Turcas , quando fcedere pacis cum Chri- ftianis conjunčti funt: fecus tem¬ pere belli, ira Viflalobos toru. 1. /um. truB. 17. diffic. 20. num. 25. in fne. Cir^a (ecundam ačfionem in hoc canone prohibitam, nempe certio- rem in Damnum Chriftianorum quomodolibet praeftare. Adver- tendum eft-, fubijci huic cente omnes prsftantes auxilium, vel favorem infidelibus in vadendi Ca- tholicos, miiitantes in caflr/s,vel navibus infidelium contra Chn- ftianos, Nautte, Muliones, & fte les, arma, & alia hic prohibita infi¬ delibus deferentes vel tranfportatv tes ipfos infideles cum fuisarmi*) autaccommodantes naves,equns> vel fervos ad deferendum; confm res facere Infideles de ftatu Reipu- lentes infidelibusaliquid im damnn blicce Chriftianas in Damnum Chri¬ ftianorum obfervandum eft, fta¬ tum , de quo certiores fieri non debent hoites infideles, efle ftatu temporalem , non folum totius Chriftianitatis, fed etiam uniufcu- Chriftianorum. Chriftiani taite in navibus Turcarum metu mor- tis navigantes laqueo iftius Exc°* municationis non fufpenduntu r - Villalobos fujira num. 27. (lignit; Notar "iam hu ic ( t3 b ut tonllat. fe foni iii, p, *dire, fcnnte 1 tundo p fttturb JJ1T1 cu Acce jl'os dt pfiunt l^lla d IX. c! Proviu. ‘ti: nam us con- puhlica: Reipub- decjuo- te,qua- |UCS ad- efferite C|Uata- ir Chii- niliarc- , quod jrus (it; n, quae • Haere- el favo- inorum Adver- :en(urJ rc, vel ndi Ca¬ r/s, vel i Chri- Sffinti* ta infr iortan* armi») equoS) confr lamntf tainen | mor - Exco- tinrur. De Excommunicationibm Bulice Cccnce. 471 §. IX. Dc Ochva Excommu- • nicatione Bullae Caena:. xtus Bullae : „ Item excom- __ municamus®, & anathema- h tizamus ornnes impedientes,feu .invadentes eos, qui vi&ualia, feu .alia ad ufiim Romana: Curiaene- ,ceflaria adducunt, ac etiam eos, ntjuineadRomanamCuriam ad- »tfcantur, vel ofterantur, prohi- jbent, impediunt, feu haec fa- « cientes defendunt per (e, vel nalios cujufcumque fuerint Ordi- »nis praeminentiae, Conditionis, :Matus, etiamfi Pontificali, feu »Ilegali, aut alia quavis Ecclefia- »iljta, vel mundanaprtefulgeant ndignitate. Notandum 8- Materiam proxi- ® lm hujus Cenlurae, effe aciiones ' n bc Canone fub cenfura veti- t3s i ut ex prtecedentibus liquido tonllat. Harum autem actionum l ®rant principales, alia: acceffo- ^ Principales funt primo, im- Nire,f S u invadere eos, qui vi- jr a j !a , feu alia ad ufum Romana neceflaria adducunt. Se- J; l!ld u prohibere , impedire , feu '“turbane ne praedidta ad Roma- euriam advehantur. Accefforia funt per fe, vel per , !0s defendere illos, qui praedičla 'mit, ut fatis claife in ipfamet I ' il declaratur. lit autem fin- | 1 clarius, & diftinčtius intelli- gantur, fingula verbainhacBulla cxpreffa explicabo. Primo, impe¬ dire fignificat ačtionem, qua quis alteri obftat, feu detinet, livehoc faciat per vim, five per metum , five alia ratione. Secundo, inv&- dere , idem eft, ae contra a!ique ire, ideft vim, feu impetum infer- re, feu in a!iquem irrvere, feu ag- gredi, ut illum fpoliet,interficiat, vel damnum, feu injuriam inferat. Tertio prohibere , idem eft, acver- bis impedire, feu id fiat auctorita- te publica feu privata. Quart6, pertur&are idem fignificat, ac fim- plieiter impedire, feu quovis mo¬ do obftare verbis, vel fačtis. No- mine viSuaiium , intelliguntur ea, quibus ad efum, potum, & vefti- tum utimur ; hujufmodi autem funt, trkicum, farina, panis,legu- mina, oleum, oiera, ova, cafeus, carnes, pifces, uva, juncus, medi¬ cina;, & his fimilia, itemSericum, lana, linum,8«fe/iilia, quibus ve- ftes confečtxfunt, vel conficipof funt. Alia vero ad ufum Romana: Cur \x necenaria dicuntur primo, qute pertinent ad neceffarium,vcl decentem Curialium ftatum , ut pecunia, equi, muli, foenum, hor- deum , paleae, candels, ligna, ac denique alia fpečtantia ad vičtum, veftitum, habitationem, vel etiam ad honeftam recreationem curia¬ lium , vel farni lite. Secundo ea, quilrus Curiales utnnturin fuis mu- neribus obeundis, & negotijs exer- cendisj ut papyrus, cera , plum- bum> Trna. XVIII. Appendi.x. filum , & fimilia, 8- Quinto, Excommunicationem hujus Canonis non incurrit, i m . pediens convehi ad Urbem non neceffariaad decorum, & ordina- rium Curialium ftatum, & ufum, horum nomine comprehenduts. tur, canes, & Atcipitresvenatio- 472 bum, ferrum, confequenter fubječtum hujus cenlurae funt omnes injufte impe- dientes , vel invadentes eos, qui vi&ualia , vel alia ad ufum Roma- nre Curiffi neceftaria adducunt, vel ne prsefata ad Romanam Cu- l-iam deferantur , impediunt, vel ni inferuientes: idem dic defimijs, prohibent, faltem quatenus ea ad plitacis, taxillis, aleis, & alijshu- Romanam Curiam deferuntur, vel per fe,vel per alios lise facientes defendunt. Ab hac Excommunfcatione ex- cufatur is, qui res fuas vendere non vult transferendas ad Roma¬ nam Curiam> etiamfi forte defint alite , nam hie non dicitur proprie impedire , cum nullam ačrionem pofitivam exerceat, fed potius ne- Komi: ioitur S : jaushabe litim (piri pleni, nientes ; ifiiratio) jufmodi ; quia non videntur ne- ceflaria ad decentem Curialium ftatum: Leander a Sacrm:tm\ trači. 3 . dijp. 8 - q- 20. X. De nona Excommuni‘ cationeBullae Coen$. gativč fe habere videatur., Secun- do emens vičhialia,ab eo, qui ea ad Curiam deferebat, non lolum fi ea ematin fui, & familiae ufum, verum etiam fi emat, ut ven dat cum lucro, hic enim utitur jure fuo , fibi confulit, & per accidens dicitur impedire delatione vi&ua- lium ad Romanam Curiam; fecus fi emat hac intentione, ne ad Ro¬ manam Curiam deferantur. Ter- ti6, Princeps, qui vidualia, qute ex alieno territorio ad Romanam Curiam convehuntur, & per fuum territorium, & Principatum tran- feunt, impedit, & detinet, ut ea, in ufum luorum Subditorum im- pendat, & infumat, dum in fuo 'T 1 Extus Bullas : „ Item excom- „ municamus, & anathemati- „ zamus omnes illos, qui ad fedc ,, Apoftolicam venientes, Screce- „ dentes ab eadem, fua, velalio- ,, rum opera interficiunt, nuiti- „ lant, fpoliant, capiunt, detinent; ,, nec non illos omnes, qui juns- „ dičlionem Ordinariam, vel dt’ „ legatam a nobis, vel noftris Ju; , dicibus non habentes, illam bb „ temere vendicantes fimilia con- „tra morantes in eadem Curiaau- ,, dent perpetrare- Notandum 5. materiam hup Cenlurae efte Sacrilegium ,qno* e ' des Apoftolica Iaeditur interneten do, per fe, vel per alios, mun lando, fpoliando , capi.endo, ' e . detinendo eos, qui ad ipfam Clv Principatu gravis annonae penuria..., , urget: Palaus ubi fupr.punft. 9. n. Apoftolicam veniunt, vel ab e,i f cedunt. ^ 011 mtuitu n ftandoru moaccec caufa nej Pontifice it de c quam rai tiageren tum, C< Hum, & 1 Urbis in’ veniente: icproinc b, &i municati |š,qui la afede A 1 venerat, 51 Curia 1 Praetet »n folu feles Ap S mut; fam; v ?um,qu i r atdiftat Anione 1 “'Curia Jicaufi Andori I -ationem rric, im- •>em n 0[1 'i ordina- & ufum, ihendua. De ExcommunkaUonibm Bulla Cce?ia. 473 Komine fedis Apoftolica: intel- tat iv s , quia fi quis morantcs in Cu- ria fpoliet, vel alia ex prcefatis ačtio- calijshu. :ntur ne- >urialium n: to foitur Summus Pontifex, quate- aiishabet jurisdfdionem, non fo- 'mfpiritualem, verum etiam te- :oralem. lili autem dicuntur ve- aientes ad Sedem Apoftolicam , svenatio- Ljiratione Summi Pontificis, feu delimij;, jp tll i tll negotiorum in Curia tra- ftandorum, iter inchoarunt ani- moaccedendi ad Romanam CuriS, taufa negotiorum apud fummum Pontificem ut dičtum eft, fi vero ilia de caufa Romani accedant, ^uam ratione negotiorum in Cu- tiagerendorum v.g. caufa arnico- tum, Confanguineorum, ftatio- Mini, 8c Indulgentiarum, aut caufa Urbis invifendae non appellantur ■cnientes ad fedem Apoftolicam , Kproinde hos interficiens, muti- , &c. vinculo hujus excom- Mnicationis non Iigatur; neque >qui loedit aliquem difčedentem Apoftolica, ad quam non vent rat, ad negotiatra&anda, fed Curia morabatur. Leander k :::r nm. uhi (upr. dij}. 9. mutilando &c. accedentes ad ■tam ; verum etiam eft Sacrile- ;_ un j>quoeadem fedes oftenditur, idi£tas aftiones exercendo au- ntativž, ufurpata tem ere jurift ■ p°ne contra praedičtasperfbnas ^ un "a fedis Apoftolica: moran¬ ji ■ negotiorum in ea expe- '^dorum. Dixi p rimo auiiori- .mum* 1$. excom- Lthemau- ; ad fede , &rece- vel aliO" :, muti- letinent) iui juriš- ; vel de- )ftris] u ; liani lil* ilia con- ;uriaau- n huju 5 ,quoie- irticien- ioA un le d6 bea r ? ffoi« 1 ' nibus tanquam privata perfona vexet, non afhcitur Cenflira hu¬ jus Canonis; quia fummus Ponti- fex loquitur de ijs, qui ha>c faciunt auftoritative, vendicantes fibiju- rifdičlionem Ordinariam, vel delc- gatam, quam non habent. Dixi fecundo temere', quia fi quis boni fide, vel etiam cum ignorantia vincibili, crafta, vel affe&ata, pu- tansle jurisdičlionem habere, ali- quam ex prcediftis ačlionibus prte- ftet contra commorarrtes in Curia, non incidit in pcenam hujus Ca- nonis, quia non temere fibi veu- dicat jurisdi&ionem ; particula enim temere includit fcientiam , audaciam, fraudulentram, ac da- lum. Bonacina ttž>ifupraquajl. 10. pun 3 . z.vum. 58. Subiečtum hujus Cenfurae funt omnes, Stfinguli, qui per fe, vel per aliosinterficiunt, vel mutilant, vel capiunt, vel detinent Catholi- cos accedentes ad fedem Apoftci- licam, vel recedentes, aut q ui ufur- pata temerč aučloritate prrefatas ačliones per fe, vel per alios con¬ tra moram trahentes in Curia au- dent perpetrare. Hsc propolitio fatis clare in ipfamet Buila expri- mitur. S- De Dccima Excomuni- catione Buli® Ccense. Ooo Textu» 1 474 Trači at m XVIII. Appendix. 7pExtus Bullae: „ Item excom- tionis, & fecundario feu impulfivj :l „ municamus, & anathemati- alia de caufa, vexanshu)ufmodi 3 , zamus omnes interficientes, mu- „ tilantes, vulnerantes, detinen ipc. junijCapi anduRc regrinu, indditin excomunicati.j. LfaBu nem; quia dicitur vevareRomi-j. ; ium „tes, capientes, feu deprasdan- ta, feu Peregrinu ad Urbe caufv'-. »ftans f „ tes Romipetas , feu Peregrinos „ ad Urbem caufa devotionis, feu „ peregrinationis accedentes, & in 3 , ea morantes, vel ab ipfareceden- >, tes, & in his dantes auxilium } „ confilium, vel favorem. Notandum ro.materiamprinci- palem hujus Cenfuras, feu adio- nem principaliterprohibitam, effe Sacrilegium , quod committitur contra Romipetas, feu peregrinos adUrbem caufa devotionis, feu peregrinationis accedentes interfi- ciendoj mutilando , vuJnerando , detinendo , capiendo, vel deprae- dando; adeoque qui pratfatis ačlio- nibus vexaret Romipetam , feu Peregrinum , non caufa devotio¬ nis, fed aliorum negotiorum ad Urbem proficifcentem, hanc cen¬ il) ram non incurreret. Ita cum cummuni docet Leander a Sacra- votionis accedente, nam fecundaiij fines, feu caufe impulliveenontol- lunt rationem finis primarij, aquo adiofpecificatur, &: pendettidem fentiendu arbitror no folum caufa devotionis, verum etia (i ob aliosfi- nes seque principaliter, vel etilni nus principaliter Romam adircin. tendit. Refpondeo fecundo, f Peregrinus Romam adire inten- dat, ut amid confpedu fruatur• vel ut appellationem profequatur, vel ob alia negotia principaliter nonc lationis, iti cone I. Linde or literficie .-antes, d jnriante pnos ai nis,velpe tel in ea tes: vel ii liu; vel feu tanouam ob caufam finalem, iDonem mento ubi. fiepr dijp. io. z. dubium effe poteft, utrum qui Ro¬ mam venit, non foliun caufa ne- gotij, verum etiam caufa devotio¬ nis gaudeat privilegio hujus Cano- nis, ut fi veniat Romam, ut Ecele- fias vifitet, 8c fimul amici confpe- čtu fruatur, vel ut chirothecas emat, vel ut appellationem profe- quatur,vel ob alia negotia:Ad quod refpondeo primo, fi principaliter Romam adire intendit caufa devo- fecundario vero caufa devotiona, tanquam ob caufam impulfivam, vexans hujufmodi peregrinum, nonafficitur ifta excommunicati» ne; quia non dicitur vexare pere¬ grinum ad Urbem caufa devo¬ tionis proficifcentem; adtio en ® 1 fuarn fpeciem furnit ab ariupr 1 ' mario , non a fecundario, & 1 oualibet ačfioneinfpicitur id,ep principaliter agitur. Leanden -• demfitaji. j. &’4. , , Materia minus principalis, e) a£lio in hocCanoneaccefIbrftK tunt. I terbis a! hibita, eft faerilegium, quod cn tra Romipetas, feu peregrinos Deti votionis caufa Romam p er Sf n j committitur prmbendo auX j ,,u . favorem , vel confilium, ad oc ’ ^anc nitmi pXtU! » mi tizami mntil; »piente *ve! hc «Cardi * Archi »dis / »Nunt »cefibi »Dom dendum, mutilandutn ,vulnj-J^ » feu p f fonfi T De Dxcommunicatio 77 ibm BulU Cmut. 477 modi pc. ■unicatio. : Romipt cauhdt. ecundaiij : non tol- rij, a letiii um caula )b alios/i- el etiki- 1 adirein- :undo, re inten- fruatur, fequat»r, cipaliter, finalem, votioniii iul(ivam, jrinum t unicatio are pere- a devo- tio enim actu pri- o, id,quoi nderi^ aBs.fi* aridpro iod con- inos do I ;r o;entf ixiliu |ll , , l ad ocd' ilneran- dumi ||iin,capiendu,derinendufeuprae- •induRomipetas ut clare conftat ^ipfaBulla. Utrum autem auxi- um , favorem, vel confilium -rscftans ligetur excommunicatio- i:,nondum fecuto effe&u muti- utionis, vulnerationis &c. nega¬ tivi concludit, Bonacina tom. 3, lijj. j, cjuajt. 11 , punti. 1 . n. 15 , llnde omnes, & finguli, injufte interficientes 5 mutilantes vulne- antes, detinentes, capientes, de- fnrfantes Romipetas, feu pere- jrinos ad Urbcm caufa devotio- ifi,ve!peregrinattonisaccedentes, vel in ea morantes, velreceden- Ei'vel in his dantes auxiliu, Con- u; vel favorem, excomunica- aonem prcefentis canonis incur- Haec propolitio innititur ^bisaSumo Pontifice prolatis. $. XII. De Undecima Excom- Municatione BuIIee Coenae. j Extus Bullae : „ Item excom- »municamus , & anathema- »teamus omnes interficientes , mutilantes , percutientes , ca- ’ fentes, carcerantes, detinentes, velhoftiliter infequentes S. R. E. »Urdjnales , ac Patriafchas , m'chiepifcopos, Epifcopos, Se- Apoftolicte Legatos , vel Runtios, aut eos a fuis Dice- ! jefibus, Territorijs, Terris, feu °tninijs eijcientes: nec nonea m^ndantes, vel rata habentes , 1 cu pratftantes in eis auxilium, ’ c °nfiliu m j vel favorem. Notandum 11. Materiam pri- mariam hujus Ce-nfurae effe facri- legium , quo Cardinales, & alij Predati in hoc Canone expreffi- offenduntur per ačtiones hic prin- cipaliter prohibitas, qute funt; in- terficere , mutilare , vulnerare , percutqge, carcerare , detinere, hoftiliter infequi, & eijcere exDioe- cefibus , Terris, feuDominijs, quorum jurifdičtio in f piritu ali bus, & gubernatio ejufmodi Prselatis demandata eft. tlac tamen cen- fura non afficitur Priticepseijciens aliquerrr ex prtedičfis Prariatis,e Territorijs, Terris, feu Dominijs, in quo Dominium , & j^irifidičtio- nem non habet, neque qui non admittit, vel impedit ingrediTer- ras ipfi fubiedas; quia Canonis excommunicatio lata eft contra eijcientes, non vero contra non admittentes. De. quibus Canon non loquitur. Materia minus principalis, feu accefloria hujus Cenfurte eft Sac- rilegium, quo quis Cardinales , aliofque Pradatos in hoc Canone expreffos , offendit, mandando, ratutn habendo, auxilium, confi¬ lium , vel favorem praebendo in ačfionibus principaliter prohibitis, &Paulo ante expreflTs. Quamo- brem aftiones minus principales, feu accefforise funt, mandatum, ratihabitio, auxilium, confilium, vel favor circa ačtiones principa¬ liter prohibitas. Linde omnes prce- fatas ačtiones, tam principales , Oooa quar» 476 'TraHatiu XVIII. Jppendm. L quam acceftbrias exercentes con- „ bonis fpoliant, feu qui per fe,vt| jccedent tra Cardinales, & aiios Prarlatos „ per alios direde, vel indireftt lion occ: i t r» i • r> »• fecuto effedu , vinculo hujus Cenfur* obftringuntur. Hic no- tandum ad ratihabitionem pro- prič acceptam requiri , ut aDpro- betur adio, tanquam fuo nominc fada: idcirco fi quis appnjbet aii- quam adionem, &deillagaudeat, nefciens fuo nomine fadam , non dicitur propričratum habere, licet graviter peccet ob confenfum, & affečtum ad peccatum: nam ad ra¬ tihabitionem , non folum requiri- tur,ut approbetur materiale fadu, fed etiam ipfius qualitas, quod tci- licet fadum ipfius nomine geftum lit: ita Palaus tom. 4. traB. 29. Je Cenfuris dijp. 3 . j>unB- 12.fu&mtm. 5. in fint. XIII. De Duodecima Excom- municatione Buli* Coense. # T 1 Extus Buli* : „ Item Excom- **■ „ municamus, & anathema- delida hujufmodi committerc, jjotiorun exequi, vel procurare, autejf. occalioni dem confilium , auxilium, vel fa lucri 6 favorem prarftare non veta. rado, u Jj tur, cujufčumque prsteminen- „ tise, & dignitatis fuerint. Notandum 12. Quamvis (iim. mus Pontifex Canone 9, excora. municationem tulerit contra eos, qui per (e, vel per alios offendit accedentes ad Romanam Curiam, vel in ea morantes, velabearece- dentes ut fupra didum eft , nihi- Iominus hic excommunicationem extendit, non folum ad eos, qui occidunt, percutiunt, vel fpoliant accedentes per fe ipfbs Romacaula negotioru vel trans mittentes,pro- curantes,negotiorum geftores,Ai vocatos, Procuratores, ScAgentes, feu etiam Auditores , vel Judices fuper didis caufis, vel negotijsde- putatos; verum etiam ad eos,qui ad lisec facienda direčič velindire- dč cooperantur, aut auxiliu:ni tizamusomnes illos, qui perfe, vel per alios, perfonasEccIefia- confilium, velfavoržprseftarepr*' fticas quafcumque, vel fiecula- fumunt. Quare. res ad Romanam Curiam fuper Materia principalis, & pnrnati* eorum caufis, & negotijsrecur- hujus Canonis eft facrilegiuj 11 » rentes, ac illa in eadem Curia quod committitur occidenio, profequentes, ac procurantes, percutiendo, vel fpoliando, con negouorumque Geftores, Ad- fugientes per fe , vel per alios ca« , vocatos, Procuratores, &Agen- fa negotiorum ad Sedem Ap o1 , tes; feu etiam Auditores , vel licam , vel ipfbrum Procuratot^ , Judices fuper didis caufis, vel Adores, Advocatos, veljud' 1 ;. negotijs hujufmodi , occidunt; Huic tamen Centuras non iu d ^ qt feu quoquo modo percutiunt, tur occidens, vulnerans,fp oll,i ^ 11Utl koc cano ne, occa ideft ut 1 neretur, fedem A que hac 1 jus canot ret (lis, & t iomse n vertatur reciirren h Cmfur Mater cefforia 1 gium, q <)iii occi 'dfpoli: fcaarum «equi, J uxiiium Ptttftare ttnfurse ttjufcun exift; lire prii 'terceni S A f dicitur c M man si per fe,y e ! d mdirefti >mmitcere, sre, aut ejf. J)e ExcemmunkaUonibm Bulice Cantf. 477 jccedcntem ad Romanam Curia, cx qua damnum illud fequitur: v. g. qui accedentiad Romanam Cu- iraeeminen- rint, imvis fum- 9 . excom- :ontra eos, offendtt m Curiam, ab earecfr eft , nihi- licationem eos, qui r el ipoliant .otnacaufa sntes,pro- :ftorcs,Ad kAgences, ■el Judices jgotijsde- d coSjqui vel indirc* au3filium» ftareprar- primarii ilegium 1 ridendo, do, con- ilios cau- Apoft°' uratorcf [Judices. occalione caufarum, vel ne- jotiorum, Ted ex alijs motivis,& occalionibus v. g. ex_vindi&a, cau- dlium, «1 fa lucri &c. quia occifio, vulne- son veta rado , ufurpatio , prohibetur in hoc canone fub excomtmmicatio- ne, occalione , Sc intuitu caularu, delt ut recurrens occidatur, vul- neretur, bonis fpolietur, quia ad fedem Apoftolicam recurrit. Ne- quehac cenfura innodatur vi hu- fuscanonis, fed 9. is , qui hujufi- modi recurrentem occidit pera- & terminatis negotijs , five Soma: moretur, five domum re- vertatur, quia non dicitur amplius securrens:Bonactna/o^. 3, < 1 $. 1, kbnfur.juafl. 1 3. p. 2. n. 4. & f. Materia minus principalis, Sc ac- cefloria hujns cenfuree eft facrile- žium s quod committitut ab ijs , 1 U > occifionem , percuflionem , Jjlfpoliationem praedičtarum per- bnarum prasfiimunt mandare , exe qui, vel procurare, aut in eas ll ®iiium, confilium, velfavorem r^ftare: unde fubječtum hujus c enfuriE, funt omnes , Sc finguii ®|ufcumque gradus, Sc conditio- j?J e xiftant, qui prtefatasa&iones, r Jle ptincipales , five accefforias ! Serce nt contra accedentes adfe- k Apoftolicam. Porro , ille lc . irur diredč ad haecconcurrere, Ul mandat exequi, vel auxilium, r- . • , "‘blium in eas praftat, & indi- 1 c l L| i mandat , confulit, aut fpolsans, »uxdi UtndaCad a liquamaaionem > riam, confuleret, ut per viamlat- ronibus obfitam pergeret ea inten- tione, ut in eorum manus incide- ret. Caftro Palaus uiifupra punci. 13. n um. g. hacc tamen propofitio intelligitur fecuto effe&u, quia quando aliquas ačtiones principa- liter , Sc aliquae acceflorie prohi- bentur ftib escommunicatione, excommunicatio non incurritur nondum lecuto efFečftu principa- liter ftib cenftira prohibito , effe- dlus autem principaliter prohibi- tus, eft occifio, percuftlo , Sc fpo. liatio: Mandatum vero, auxilium, confilium , Sc favor acceftorie tantum prohibentur : tum quia verba intelligenda funt cum effe- čftu, pracfertim in materia pcenali, nifi aliter de mente dilponentis conftet. XIV. De Decima Tertia Ex- communicationeBullacCceme. 'T"Extus Bulice: „ Excommuni- „ camus,& aoathematizamus ,, omnes tam Ecclefiafticos, quam „ faeculares , cujufcumque digni- „ tatis, qui praetexentesfrivolatn » quamdam appellationem k gra- „ vamine , vel futura executio- „ ne litterarum Apoftolicarum , „ etiam in formaBrevis, tam gra- „ tiarn quam juftitiam concer- jj nentium: nec noncitationem, O o o 3 in- 478 Trač!at m XVIII. Jppendix. ,, inhibitionem , fequeftrorum , „ monitoriorum , procefluum , j, executorialium . & aliorumDe- „ cretorum a nobis, & a Sede pra- „ dida, feuLegatis, Nuntijs, Prte« j, fidentibus Palatij noftri, & Ca- meras Apoftolicte Auditoribus, Commifiarijs , alijsque Judici- bus , & Delegatis Apoftolicis emanatorum, & qutE pro tem- j) pore emanaverint, aut alias ad „ Curiasfeculares,8cLaicampo- ,, teftatem recurrunt, & ab ea, 35 inftante etiam FifciProcuratore, 3) vel Advocato , appellationes ,3 hujufinodi admitti, ac litteras* 33 čitationes 3 inhibitiones, feque- 5 , ftra,monitoria, & alia prtedida 33 capi 3 & retineri faciunt, quive 3, illa fimpliciter , vel fine eorum 33 beneplacito , & confenlu 3 vel 33 examine executioni demandari: „ aut ne Tabelliones 3 & Notarij „ fuper hujufinodi litterarum , 8c appellationis a gravamine, velfu- 33 procefluum executione 5 inftru- menta 5 vel adaconficere, aut confeda parti, cujus intereft, T „ nanturper fe , vel alium, pediend „ alios,puhlici, vel occuht,qi tet pr* „ ve alijs quibufcumque perlonis Lnden „ ingenere, vel in fpecie, nepro ienfu, ve „ quibusvis eorum negotijsprofc. Materia 3, quendis, feu gratijs, vel littctis nis, eft s, impetrandis,adRomanam Cu- Apoftoli s, riam accedant, aut recurfum iliqua ifl „ habeant, feb gratias ipfas, vel 3, litteras k dida Sede impetrent, 3, feu impetratisutantur, direcli, „ vel indirede prohibere 3 ftatue- „ re, feu mandare , vel eas apud 33 fe, aut Notarios, feu Tabellio- 33 nes, vel alios quomodolibetre- 33 tinere prsefumunt. Notandum 13. Ab Authoribus in tres partes canonem iftum di- vidi. Materia primte partis , el! lacrilegium, quo fedis Apoftofa audoritas violatur. Primorecur- rendo ad Curias fieculares, & Id- cam po teftatem, praetextu frivoli tradere debeant, impediunt, vel laica poteftate, inftante etiam Fife prohibent, ac etiam partes, feu Procuratore , & Advocato. Ter- 5 > 5 ) ,3 eorum agentes, & confiingui- 33 neos 3 affines 3 familiares 3 No- 33 tarios, Executores , 8c Subexe- „ cutores litterarum, citationum, 33 monitoriorum , & aliorum pne- „ didorum, percutiunt, capiunt, ,, vulnerant, carcerant, detinent, „ ex Civitatibus, Locis, & Regnis 3, eijciunt, bonis Ipoliant, perter- „ refaciunt, concutiunt, commi- tura executione litterarum Apo- ftolicarum. fecundo, faciendo ad¬ mitti hujufinodi appellatipnes a tio, faciendo capi, vel retineri pr*' didas litteras ab eadem laica po¬ teftate. Materia fecundae part'* iftius canonis eftSacrilegiumjtip 0 committitur. Primo fimplic |ter impediendo litterarum Apoftoli- 3 ' rum executionem , ideft, imp e j diendo fine ulla conditione, vC claufula , ne prtefatae littera; eXC cutioni tradantur. Secundo a’ 1 pe¬ ti! prEeft prohibei ingener ioraant cur/tim negotijs vel littei tiasipfa; lolica ii Matur. pradift; vel apuc hujus 0 ptfata livteas ca, iive peralio Gra\ tojus C; Ipania,! teras A J cab e; done ; Vel fac »ceat, tis mat Pendio Uri ngi K!o tra mtur ^ De Excommunkatwmbm Bulice Ccence. 479 , fcii I diendo fecundum quid, ne leili- 4. trati. 3 . dijp. 13 . quajl. ume. Vi- . i . 1 ovoenH am Cu- -curfum fas, vel petrent, j ftatue- :as apud abellio- libetre- horibiis :um di- tis, eft lte, qui' jtet praedi&te litteraz executioni perlonis Landenrur fine beneplacito, con- j nepto (en(ii)Vel examine ppteftatis laiete. jsproft. Materia tertias partis hujus cano- :l littecis nis, eft faerilegiura contra fedem Apoftolicam, quod committitur aliqua iftavum ačtionum. Prima tftprtefumere direete, vel indirečte prohibere, ftatuere, aut mandarc in genere, vel in Ipecie, ne quis ad Homanam Curiam accedat, vel re- cur/tim habeat pro quibusvis ejus negotijsprofequendis, feu gratijs, vel litteris impetrandis, feu ne gra¬ diš ipfas , vel litteras a Tede Apo- Uica impetret, feu ne impetratis Matur. Secunda eft praefumere fradiftas litteras apud le retinere, 'el apud Notarios,leu Tabelliones, felalias quomodolibet. Subječfum Nus cenluvae funt omnes iili, qui prtfatasadiones prazftant, amplia, feeas prceftent aučfcoritate publi- Ca > five privata , tive per fe, IIve P cl 'alios, five puhlice, dve oecultč. Gravidima, ac agitatilfitna eft Mus canonis materia; quia in-HS- rinia,& Gallia conlilia aliquas Iit- tcras Apoftolicas retinere lolent, Jc ab earum gravamine, & execu- t,0 ne appellationem admittunt, fociunt admitti. Utrum hoc vel ne, prolixce difputatio- “ ls materia eft , ac proindein com- Ndiofo hoc notando nequit re- l" n gi quare Suarez de hoc pun- 0 r taftare intermifit, eumque le- r bander a Sacramento tom. a recur- , & lai- frivoli vel fu- i Apo- do ad' ones a mFifci , Ter- :ri prš¬ ca po- partis ,quod »liciter lolica- imp e ' = , veli z exe- 6 ir 11 ' pc- deatur Bonacina tom. 3. dijp. 1. de Cenfur. in Bu/la Cvzncz Domini qu 33 33 33 93 33 3 ) *3 4B0 ^fvdEidtUS XVIII. Jppe?jdix. „ tates prohibitiones emanarunt a bus, t< Commiflarijs fedisApofto. ccnfuris,& poenis in iliis conten- tis abfolvi, per ftatum, vel alias compellunt, vel executionem litterarum Apoftolicarum , feu executorialium proceffuuni, & Decretorum proedičtorum quo- modolibet impediunt, vel finim ad id favoretn , confilium, aut affenfum praeftant, etiam pra:- textu violentise prohibendae,vel aliariim prxtenfionum,feu etiam doneč ipli ad Nos informandos, ut dicunt, fupplicaverint, aut fupplicari fecerint ; nifi fuppli- cantes hujufmodi coram nobi-s, & fede Apoftolica legitimč pro- fequantur, ctiamfi taliacommit- tentes fuerint Pršelidentes Can- cellariarum, Confiliorum,Par- lamentorum, Cancellarij, Vice- cancellarij, Confiliarij, Ordina¬ rij, vel Extraordinarij quorum- cumque Principum ftecularium; etiamfi Imperiali, Regali, Du- cali, vel alia quacumque prse- fulgeantdignitate, aut Archie- pifcopi, Abbates, Commenda- 3 , tarij, feu Vicarij fuerint. Notandum 14. Materiam pri- mariam,& principalem hujus Cen- furce effe Sacrilegium , quo fedes Apoftolica in fiia Jurisdičiione vio- latur per aliquas ačtiones in hoc canone expreffas. Ačtiones autem in hoc canone exprcffae funt ifta:. Prima auftoritate propria, ac de fačto avocare caufas fpirituales,vel confentiendum eos a fpiritualibus adncxas ab Audicori- 33 ;> >3 33 33 licas, Avocare autem caufas i eft quod cognitionem, feu defini- tionem caufarum apud alios pen- dentiinn , ad fe trahere, & reve. čare; undehaccenfuranonligm. tur avocantes caufas meri tem- porales, Secunda ačtio eft, impedirecau¬ farum fpiritualium,vel fpiritualibus annexarum curfum , profeora¬ nem , audientiam, perfonas, Cv pitula, Conventus, vel Collegii, quse prsedičtas caufas profequi vel- lent: ad incurrendam autem to excommunicationem opus eft) m praedičtse caufse aučboritativb inipe- diantur. Tertiaeft, interponere fe m- quam Judicem in prsedi&ram caufarum cognitione. Secus n tanquam Procurator , vel Advo- catus fe ingerat; nam Canon lo- quitur deinterponente fetanquam Judicem. Quarta eft, cornpellereaudorj- tative partes actrices, qum clas caufas committi fecerunt w revocandum , vel revocari ho® dum citationes , inhibitiones ,f alias litteras dccretas fuper b u ) uS- modi caufis. , Quinta eft, compellere ea$ e ' partes adtrices ad faciendun\ f0 ' contra quos tales inttbi tlon ( , emanarunt, abfolvi a cenfmis idiciaria ionibus,' is adrief iumeon jscommi iicitur co :tiii diciti cont iifte indu non; jsfentis judicem, talk po fslutionei aut: cano Ante ji lente part »eft lil poems in iliis contentis, ; f - bfolvi .. 1 v» quo fequitur prirno, euffl c l ul ■ itione,r jonico ea (M vi , rv. Sexta n fariaimp *im Ap 'ium,pro juomodc bpartic taem 1 feoftolic M, ir «eras A ?cipi, v< ^im tei '^cutioj :at * ferit Materi ( jlforia { fei co Mforijs, P De Ettcommunicationibus Bulice C cen a. q$r ufe idcni feu defini- alios pen. j & revo. nonligait- iere tem. edirecau- iritualibus rofecutio- mas, Ca- Collegii, ifequivel- tem iftam ms eft»ut tivžimpe- refetatv rdidarum Secus fi ■el Advo- /anon lo- tanquam jauSofi' ar praedi- srunt •i facien- ie$, ad :r hujus- easdem jm c° 5 ' bitionc* furisi* aut ® d. ® vrt qui jlciaria, aut precibus, aut omif inibus, vel pecunia, inducit par¬ iš adrices ad praeftandum praedi- confenfum , n on incidere in ncommunicationem : quia non jciturcompellere : is enim com- eliidicitur, qui ad aliquid agen¬ tom contra fuam voluntatem in- : Je inducitur. Secundo fequitur non affici excomfnunicatione jifentis canonis , qui compellit 'udicem, a quo excommunicatio, talite poente infiičfoe funt, ut ab- ftkionem impendat. Ratio eft, (juia canon non !oquitur de com- dlente judicem , fed de compel- ate partes ačfrices. Hic tamen toneft liber ab alia excotnniunt- itione,quae habetur in textu ca¬ rico e tip. a&Jolutionis unico de ijs , , metufcpue caufa funt in 6. _ Sexta aftio eft, aučfcoritate judi- darta inipedire executionem litte- tiim Apoftolicarum-,executoria- proceffuum, & Decretorum, jjiomodolibet. Ubi notanda eft particula quomodolibet, quae ( r " nc m modum , quo litterarum '•°ilolicariim executio impediri includit. Quamobrem qui , :Iteras Apoftolicas non permittit , fcl Pb vel publicari, vel juxta ip- )ll| m tenorem , vel alia ratione :' Cc utioni tradi, ctladio hujus cen- lr$ fcritur. ° dateria quafi fecundaria, & ac- . °tia hujus cenfurte eft Sacrile- 2? 5 0n fifl:ens in ačlionibus ac- 0ri )' s > ačtiones autem acceffo- rite in hoc canone prohibitar, funt favor, contfilium, 8c aflenfus au- čitoritative prreftitus in ačlionibus principaliter prohibitis quomodo- libet. In hujus propofitionis ex- plicafione diutius non immoran- dum, fed folum obfervandum cen- fco, iftam excommunicationem non incurri ob has ačtiones non- dum fecuto effečlu: quia ob aclio- nes accefforias cenfura non i nc ur- ritur noftdum pofita ačlione prin¬ cipal!. Subječlum, feu Perfonte , quas^ vinculo hujus cenfurte irretiuntur, funt omnes, & finguli, qui fine fpecialiSummi Pontificis facukate ačliones praedičias per fe , vel per alios auctorkaiive faciunt. An ve¬ ro praedičtarum litterarum execu- tionem aliquo prastextu impediens ab hac cenflira excufetnr ? Villa- lobos /upr. diffic. 21, num, 3, opi- nacur , Reges , & Gubernatores Regni inftante necefutate prohi- bendas violenti®, injurise, feu dam- ni inter fubditos, & ad bonum Re- gimen, & pacem inter ipfos, pofic abfque hujus cenfurte innodationc impedire caufarum Ecclefiaftica- rum curfum , aut litterarum Apo- ftolicarum exeeutionem prxtextu informandi, .aut fiipplicationem exhibendi Sumrno Pontifiei, qusu tenus earum executionem fufpeft- dere dignetur ad omnia inconve- nientia inde obventura renioven- da. Ita colligitur ex cap. Si Ruan¬ do derefcriptis: ubi dicitDecretum: P p p m j -j '(“a fub una, & eadem verborum for¬ ma , excommunicationem conti- ncnte, enunciatur. namverbailli tvcomtMunicanv#, dr mathmttiu- mm quac initio cujuslibet canonis apponi folent, in hoc canone,?! tribus fequentibus non referun- tur. Porro canonifte, dividitur in duaspartes, inquarum primaprO' 482 I~rafiatus XVIII. j 4 ppcndix. ah! manlAlum noftrum rcverenter Notandum ij. Hunccanontm Aiimpl(As,Aut p er lit ter as tiuitrfua- connečti cum antecedente,5icii re ndimplcre nonpojfis , uuionaiikm tribus alijs fubfequcntibus caufam pratendnis. §. XVI. De Decima Quinta Ex- communicatione Bulte Coence. 'TE^tus BuIIže : jj Quive ex prae- „ tenfo eorum otficio, vel ad „ inflantiam partis, aut aliorum „ quorumcumqueperfonasEccle- „ fiafticas, Capitula, Conventus, hibentur ačtiones, quibus imuni. „ Collegia Eccleliarum quarum- tas,feuliberatasEcclefiafticavir cumque coram le ad fuum Tri- „ bunal, Audientiam , Concella- „ -riam , Confilium , vel Parla- >, mentum, praeter juriš canonici „ difpofitionem trahunt, vel trahi ,, faciunt, vel procurant direčte, j, vel indirečte , quovis qucefito „ colore. Nec non, qui ftatuta, „ Ordinationes, Conftitutiones , » pragmaticas , feu quxvis alia ■>•> decreta in genere, velin fpecic, _ j, ex quavis caula, Sc quovisquac- prirme partis hujus canonis eftfat - „ lito colore, ac etiam pr£etextu rilegium,quoaučtoritasfedisAp<>; », cujufuis confuetudinis, aut pri- ftolicce offenditur exercendo ali- » vilegij , vel alias quomodolibet quam ačtionem in ejufdem patN >•> fecerint, ordinaverint, Sc pub- canonis expreffam centralibern« >> licaverint, vel fačlis, & ordi- fori , qua perfonac Eccleliato# j, natis u!i fuerint,unde libertas gaudent. Materia vero fecun® ,, Eccleiiaftica tollitur, feu in ali- partis eft lacrilegium, quo Se ci » quo laeditur, vel deprimitur,aut Apoftolica , cirča libertatem tc ' ,5 alias quovis modo reftringitur, clellafticam offenditur p er ■' l0 , >, feu noftris, Sc dičt;e fedis, ac nes in lecunda parte canonis c „ ^quarumcumque Eccleliarum preffas. Quo ad primum in ^ ,, juribus quomodo!ibet diredč, canone vetitum, vidcantu; 11 f' » \el indireffe, tacite, velexpref- dieta trači 15. cap. 1. §• T tur, trahendo perfonas Ecciefialli- cas ad fiecularia Tribunalia,prater juriš canonici dilpofitione; quiaju¬ re anuente, id non prohibetur v.g. ctiClericus fuerit degradatusjleu depofitus realiter, tune enim tra- ditur brachio feculari judicandus, & puniendus. In lecunda inter- dicuntur ačtiones , quibus eadem libertas vlolatur per ftatuta, vd ipforum ufum ; Quare. Mateti« „ sč prtsjudicatur. n -H-. taliis j i iiafa f fecufaris tem can< kri idei mnt. fi \l Dubiu tenftrran ut quis 1 ritativč 1 fona pui gaudens. audorita fpondetu mum , it: Cafl.ro P j .funB. ijuitur, i tOe omr ta, vel E te, vel i faciunt, vel fadi tativž ut ta libert & Apofl tumlibet colo ! acit 6 , \ jnfertur: ' c a pot to mtnur ta ciendo ?! eo ut *«nceps *°pus, C canonem ate, & ci| 3us; qui» irum for- itn conti- verbailla '■bermtiu- t canonis anone,!i . referun- viditur in irimapro- us imuni, tiča viola, .cdefinlti- lia, prster quiajn- ietur v.j, latusfiffl enim tri- JicanduS) da inter- js eadeffl uta j vd Mater« is eft ndisApo- ;hdo sli' :m partij libsrtate lefiaflic* fecund* ,o Sede? tem E c ' er acti°' ionis ti' i in h° c ur fupr« 2. V u>n ' De Excommwiicdtiombus BulU Cerna. 485 lU j, a o, 224. ubi refernntUF aliqui ta f us * in quibus perfonce Eccle- liafa poffunt trahi ad tribunalia jjcufaria, & quo adfecundam .par¬ am canonis prohibentem ftatuta faiidem cap. cit. nam. 1 2. & fc- mt. ptig.226. & ciip. 4 . §. 3 . n. Dubium effe potefi: an ad hanc cenfuram incurrendam, opus fit, it t|uis hujufmodi flatutis aučto- ritativč utatur 5 ideft, ut fit per¬ lona puhlica aučtoritate puhlica gaudens, vel fLifficiat , fi privata andoritate id faciat; ad quod re- fpondetur non improbabile effe pri rani, itadocet citando Bonacina Caflro Palaus tom. 6. tra&. 29. dijj>. rfuntt. \6. num. §. ex quo fe- fitur, lubje člum hujus ceniune de omnes, & fingulos, qui ftatu- ta ! vel Decreta quselibet in gene- rc t vel in fpecie ex quavis caula laciunt, ordinant, vel publicant, faftis , aut ordinatis authori- tativi utuntur, quibus Ecclefiafti- dbertas lieditur, vel juribus fe ll!S Apoftolic«, aut aliarum qua- tuinlibet Ecclefiarum quovisquse- ,to colore, direčti, vel indirečte, > vel evprefič prsejudicium "Jertur: unde quilibet Superior , a ' Ca poteftate fulgens afficitur ex- ^municatione hujus canonis, JC >endo ftatutum, vel Decretum, , e ! e o utendo, five is fit Prator, ' ln ceps, vel Judex, five fit Epifi- P Us > Cardinalis, vel alius: nam Summus Pontifex abfolutč, & in« clillinčte loquittir, & hi omnes cen- iurce capaces lunt. XVII. De Decima Sexta Ex- communicatione Bul las Coenas. ^rExtus Bulice: ,, Nec non qui ,, Archiepifcopos, Epifcopos , ,, alioftjue Superiores, & inferio- 5j res Praslaros , S c omnes alios 3, quofcumque Judices Ecclefia- ,, fticos3 Ordinarios quomodoli- „ bet hac de caufa direčte, velin- », direčle, carcerando, vei mole- >, ftando eorum Agentes, Procu- „ ratores , Farniliares , nec non „ Confianguineos & Affines im- „ pediunt,quo minus fiua jurifdi- 7 3 člioneEcclefialticacontraquof- ,3 cumque utantur , leeundum 3. quod canones, & Sacrse Con- ,3 ftitutiones Ecclefiafticas, Decre- „ ta Conciliorum Generalium, & 3, prcefertim Tridentini, ftatuunt, „ ac etiam eos, qui polt, ipforum 3, Ordinariorum 3 vel etiam ab eis ,3 delegatorum quorumcumque „ Sententias, & decreta, aut alias „ Fori Ecclefiaflici judicium elu- „ dentes, ad Cancellarias.& alias „ Curias feculares recurrunt,& 3, ab illis prohibitiones & manda- „ ta etiam pomaha, Ordinarijs , „ Delegatis , praedičltsdecerni,8t „ & contrai!losexequiprocurant, 3, eosquoque,quihtecdecernunt, „ & exequuntur, fieu dantconfiliu, patroci*ium,& favoremin eifdd. P p p 2 No- 484 Iraclatm XVIII. Apptndix. I Notandum 16. Materam prte- trdi. 3. difp. 16. /pitji. 1. inf U p 9 cipuam hujus cenfura: effe Sacri- iegium, quod committitur contra Ecclefiam, faciendo aliquam ačtio- nem principalem in hoc canone interdičtam, qua Ecclefiaftici im- pediuntur , ne fua jurisdičtione utantur. Prima ačiio principalis eft quamodolibet impedire Judi- ces Ecclefiafticos Ordinarios hoc animo, ne iua jurisdičlioneEccle- fiaftica contra quofcumque utan¬ tur. fecunda ačtio eft recurrere ad curias feculares , fcu potius judicium Fori Ecclefiaftici eludere, recurrendo ad Cancellarias , & alias Curias feculares animo impe- diendi Sententias judicum Eecle- fiafticorum Ordinariorum, vel De- legatorum. Circa primam ačtio- nem notandum eft, illum dici im¬ pedire, qui vi , vel metu Eccle- fiaftieum Judicem prohibet, ne judex faciat ea, quae ad iplius ju- risdičtionem fpečtant, vel ne fačta executioni mittantur, vel ut exe- eutioni mandata revocentur; kU circo qui fine vi, & metu, fed pre- eibus, litteris hortatorijs, prrmio, amore,aliave fimili ratione , in caufa eft, ne Judcx jurisdičtione lua utatur, non afticitur excom- municatione; quia non dicitur pro- prič impedire , fed Judex volens defiftit, & fubornatus, vel non in ad hanc cenfuram incurrendam non lufficit privata auftoritateim. ftrbis te ni rum j trn pedire, fed opus eft publica, quii k quia h canon ifte continuare videtureum antecedenti: in antecedente autč eft fermo deperfonis publicamau- čloritatem laicam exercentibus: ita cum Navarro Suarez ,& alijs, Caftro Palaus ubi [upret punS. if. nam. 4. Excommunicatio hujus a nonis non incurritur impediend: ufum jurisdičtionis proprie dele¬ gat®, fed ordinarij, ut colligitut ex verbis textus : impedienlesOrli narios , ne fua jurvdi&ione utrniti neque impediendo OrdinariosEc- cleliafticos , ne jurisdičtione pro¬ fana , Selaka, feu temporaliutan¬ tur ; quia canon loquiturdeimpe- diente ufum jurisdičtionis Eccle- fiaftiese, feulpiritualis. Circa leeundam ačtionem« hoc canone interdičtam, alif Dočtores exiftimant, hanc cenfu- ram incurri, five quis ad tribuna- lia Judicum fecularium rbcurrat poft Sententias, & Dccrcta ordi¬ nariorum,vel quorumcumqueD c ' legatorum, fivequis recurratanK hujufniodi Sententias, decreta, k- 1 ordinationes. ItaLeandera Sacra- mento [upr. Qu/ji. ro. cum Rcfj 1 ' naldo, Filliucio, Bonacma,^ 1 !'- Oppofitum fequitur Llaolinus vitus ad aliquid injufte agendum movetur: ita cum Alterio , Ugo- Duat dus , Alterius, Sc Caftro Pa - lino , Coriolano , & alijs docet laus ibid. num. 8- quod vide [, U ! Meander k Sacramento tom. 4. probabilius, & colligitut & 1 »1 convei eft c materia f prsecipua lira eft, mittitur < loaliquai irohibita ium, co. fsvorem Jihte ačt confiliuir M diliu Exquo p; , noi fidices o fione ut "sconlil o, Sc De De roraur ]'Extus !) ČtiC : )tus,& 'dem p ' jue E< • (ione ' ' benefii 1 Pertirn p S u avis w«iai ter- T De Excommunkationibm Bulič Camun8. i(, mjus Cl- pediendo irie dele- colligitut ntesOrii- • utmtn. lariosEc- Dne pro- ■ali utan- deimpe- s Eccle- jnem is , alfi yj r bis textus: poji ipforum Oriina- nrum, vd etiaru ab eis Delegato- mi cjuorumcumqus Sententias dre. X:quia haec interprepatio, abfque jiconveni.rc poteftijsdem verbis, ton eft cur non valeat, cum hsc materia (it odiofa. Materia minus jrccipua, feu accefforiaiftiuscen- liraeft, faerilegium, quod com- mittitur contra Ecclefiam facien- doaliquam adionem acceflorič hic rrohibitam , nempe dando auxi- liiim, confilium, patrocinium, & fivorem ad fupra didas adiones :rincipales, fecuto tamen effedu, Idi« adiones accefloris auxiliu, confilium , &c. non copulative , d diliundivS accipiendce funt. Eiquopatetfubiečtum hujus cen- ®®) non folum efle impedientes ’ a fas ordinarios, ne fua jurisdi- fcne utantur; ver um etiarn dan- ,E5 confilium , auxilium, patroci- *® ID > 5 c favorem. c cenlii- tribuna- recurrat ta ordi- queDc- ratante -eta,(eu 1 Sacra- n Regi* & alijs- ilinus, Ero Pa* ridetur ex m rc(- f. XVIII. Decima Septima Ex- c °municadoneBullaeCoen3e. |HxtusBullae. „ Quiv£ jurisdi- )) ftiones, feu frudus, reddi- : tUs i & proventus ad nos, & fe- ,Jer n Apoftolicam, & quafcum- ’ ^ Ecclefiafti jas perfonas, ra- ‘ ' IQ ne Eccleliarum , & aliorum cneficiorum Ecdefiafticorum ? e i'tinentesuflirpant, vel etiam | Uav is occafione, vel caufa, fine 1 Pontificis, vel aliorum „ ad id legitimam facultatem ha- „ bentium exprefsa licentia feque- „ ftrant. Notandum 17. Materiam hujus cenfurae effe Sacrilegiurn, quo£c- clefiafticte perfonce in fuis bonis Ecclefiafticis , vel Ecclefiaftica li- bertas, & audoritas in praefatis bonis ofrenditur, Sc violatur. Opa¬ re materia hujus cenfurae fpeciali- ter confiflit. Primo inufurpatio- ne jurisdidionis , aut fruduum , reddituura, & proventuum perti- nentium ad fedem Apoftolicam , vel ad alias quas!ibet perfonas Ec- cleiialiicas, ratione Ecclefiarum , Monafteriorum, vel bendidorum Ecdefiafticorum. Secundoinprte- fatorum fequeftratione, quavisoc- cafione fiat finelegitima facultatc. Quo ad primum notandum eft, bo¬ na debere efle Ecclefiaftica j quia ufurpans bona patrimonialia Ec- clefiaftici , vel frudus, qui non competunt illi ratione Eccleftae , vel beneficij Ecclefiaftici, fed Pat- rimonij, vel haereditatis &c. non ineurrit hanc cenfuram, Ita docet- cumCajetanoToletus in Sum.lib. I. cap. 2$. n um. 3. & ego in fimili Cafu dixi 1 . part. hujus prax. trači. II. §. 2. n . 31. pag . 439. Dubium eft, quid (ignificet ufur- pare? an fcilicet (ignificet fimplici- ter furari, feu rapere rem tanqua alienš,veltanquš propria?Leander a Sacramento cum Cajetano, Na¬ varro , Sc alijs a fe citatis tem. 4. P p p 3 traB. 486 Trači. XVIII. Appendix. traSt. 3. dijp. r7.^aem intelligitur omnis illicita ufur- patio rej aliena: ergo &c. hoc idem docui 1. part. hujus praxh trači,11, §. 2. num. 31. pa?. 4^9, D SIS, & vol pri cenle ati non itjomnt KS, fručti 'icas pcr Quo ad fecundam partern hujus «lida canonis, dubium eft, quid fignifi. cet verbum fecjucfrare ? ad quod relpondeo, in hoc loco idem effe, ac bona jurifdi&ionaliter depone- re,. leu impedire, ne ab Ecclefiafti* cis perfonis, ad quasradoneEcde- fiarum, Monafteriorum,beneficio- rum pertinent, percipiantur. Sit enim colligitur; tum ex fubject: materia, de qua in hoc canone tra- člatur contra violatores Ecclelia- Itics imunitatisj Sc libertatis; tum ex ratione, & definitione feque(lri ingenere r fequejlrare' enim in ge- nere Ioquendo , nihil aliud eii, quam rem aliquam, de qua intet duos controvertitur, traaere ali- cuf certee perfonae cuftodiendarn, vel etiam poflidendam, doneč 1= dirimatur, &: conllet, cui dejut« debeatur. Oblerva tamen, * plicem efle fegueftrationem , J’ teram voluntariam , ^ ' conlenfu utriulquc partis,altera^ neceflariam, quae fit de mandat® judicisad inftantiam unius tantntn partis : vel sx officio judicis: n® in loco non erit fermo de fcq 1,c lunicatic ki. telligitur ačtio, qua quis rapit bo- llratione primomodo, —- , — na aliena, tanquam propria, aut do; namSummusPontife^ ca |-g aut[ fed fe« 11 ' De De< commur ixtus „ das llantias .Praelatis T E: Benefici .bonis, il ditibus, diabfqi ds fpe.c »Mponu »quifitis impolit; bus, 6c < Nec nor tcfte, 1 tjere,ex eifde: telfavc tu f > cu »'Mig 'tis, aut - - j — -- t . V C' * tanquam fibi debita: tum denique, re intendit darnna, & injuna s l ate, fe quia noftra dočtrina deducitur ex clefiafticorum ; nullus aUtcin enS) ’ laries ) u. L De Excommunkdtmnibm Bulice Coence. 487 & volens damnum,& injuriam cum fcienti, & vo¬ jn non fiat injuria. Ex di£tis pa- ijomnes ufiirpantes jurifdidio- is trati, u, ,.s, fručlus, redditus, adEcclefia- I. ilcas pcrfonas pertinentes , vel rtemhujus mlifla Sequeftrantes , excom- uid fignifi. Lnicatione hujus canonis inno- dnali ■ni nomim :iti cenfetur: 'icita uftr- • hocidem ad quod idem efle, :r depone- EcdelMi- oneFxdC' beneficio ntur. Sit :x fubjetli inone tra- s Ecclelia- tatis; tum s feque(lri rim in ge- aliud eft, qua inter adere ali- idiendaUi doneč lis :ui de jure n en, du- nem>'' uce fit & ;,alteram mandato s rantfim icis : h° ( le fcq uC ' ;d fee 1111 " e x ca ve urias Ec item Ed' eni) J. XIX. DcDccima OčtavaEx- communicatione Bulla: Coence. T£xtus Bullae * „ Quive colle- 1 „ ftas decimas, taleas , prce- (lantias, & alia onera clericis, Prelatis, & alijs perfonis Eccle • Mieis, ac eorum, & Ecclefia- ram,Monafteriorum, &aliorum Beneficiorum Ecclefiaftkorum bonis,illorumq; frudibus, red- ditibus, & proventibushujuftno- diabfque iimili Romani Pontifi- ® fpeciali & expreffa licentia »ifflponunt, & diverfis etiam ex- »Jiuifitis modis exigunt , aut fit : - ,rr >pofita, etiam a fponte danti- l ,l| S)&concedentibus recipiunt. ^ecnonquiper fe, vel alios, di- ' r efte, vel indirede prtedida fa- Cer e,exequi j vel procurare, aut "leifdem auxilium , confilium, ' v elfavorem prmftare non veren- cujufcunq; fint praeeminen- itl *» dignitatiSjOrdinis, conditio- ^'Sautftatus,; etiamfi Imperia- ‘aut Regali prafulgeant digni- ' a , ie ) feu Principes , Duces, Co- ’ ll " tes > Barones, & alijPotenta- ,, tus; quicunque etiam Regnis, „ Provincijs, Civitatibus, &Ter- „ ris, quoquomodo Praftidentes, „ Confillarij, 8c Senatores , aut „ quavis etiam Pontificiali digni- „ tate infigniti. Innovantes De- „ creta fiiper hls per facros Cano- „ nes, tam in Lateranenfi novifti- ,, rnč celebrato, quam alijs Con- „ cilijs generalibus edita■> etiam ,, cum cenfuris, & poenis in eis ,, contentis. Notandum ig. Adiones, qutein hoc canone interdicuntur , alias efleprincipales,& alias accefforias. Principales funt tres, vidclicettri- buta,feu onera imponere, St exi- gere, & impofita recipere, etiam a fponte dantibus. AcceflorižE funt, videlicet prsfata per le , vel per alios, direde, vel indirede facere, exequi, vel procurare, aut in eif- dem confulere, auxiliari vel favere quce ftngillatim explicabuntur. Materia hujus cenfurm eft facri- legium, quo immunitas Ecclefia- ftica ofFenditur aliqua adione in hoc canone expreffa. Prima autem adio in hoc canone exprefta, & in- terdida, eft imponere colledas, decimas, taleas, prctftantias, & alia onera perfonisEcclefiafticis, & eo¬ rum Ecclefiarum, Monafteriorum, & alioruin beneficiorum Ecclefia- fticorumbonis, frudibus, 8c pro- ventibus, abfque Sum mi Pontifi- cis licentia, & eadem tributa,feu onera exigere. Hoc autem non inteliigitur de bonis temporalibus per- Tračiatm XVIII. dppendix. pertinentibus ad Ecclefiafticos de hanc afčtionemdubiumeffe poteg quibus tenentur folvere tributa; --- ijs enim prasdičfta onera imponi'poP- funtabfqueviolatione hujus cano- nis: itaVillalobos tor/?. i.tra&.ij. diffic. 21. nuni. to. quod intellige, quando perfonae Ecclefiafticae ne- gotiationibusftecularibus fe irnmi- lcent; tune enim licet imponere illisgabellas 5 ficut etiam fieculari- bus fliper tali negotiatione: ita cum Sjdveftro Toletus 'm[um. lih. I. cap. 29. num. 2. alias non poflent imponi tributa bonis patrimoniali- bus, aut aliomodo aquifitis Eccle- fiafticorum , vel ex illis exigi: ita tanouam certum docet Leander a Sacramento tom. 4. traS. 3. dijp.iS. qutRft.11. Licitum eft tamen one¬ ra Ecclefiafticisimponere, dum id fitde confenfuj S: expreffa Summi Pontificis licentia; ut colligitur ex ipfomet textu canonis ; Abfeue fi- mili Romani FontifcfsJpeciali , & ex- pre[fa licentia. Secunda ačbio in hoc canoneex- $relTa, eft tributa, feu onera Eccie- ftafticis, vel eortrm bonis impollta exigere; htec tamen ačtio conjun- giturcumantecedente, & cum ea connečfi debet, ut imponens tri¬ buta , feu onera excommunicatio- ni hujus canonis ftibjiciatur; utrd- que enim a&io per copulam , &, sxprimitur. Tertiaaftioeft, tributa, feu one¬ ra Ecclefiafticis, vel eorum bonis impofitarecipere, etiamfi tradens Ipontč tradat, & concedat. Circa utrum extorquens aliejuam pecu- ni a m ab Ecclefiafticis, in iftam«. communicationem incumt,quo- ties hoc onus non fuit Ecclefiafti- cisimpofitum, refpondeo negati- ve,quiaSummusPondfexexcom- municat recipientes tributaimpo. fita Ecclefiafticis, & eorum bonis, & proventibus: ergo a contrario fenfu extorquens aliquod trik- tum, non fic impofitum, non at citur excomunicatione hujus Ca¬ nonis, argumentu enim a contra- rio fenfu valet,prcefertim m matera pmn al f, i n q u a ftan d u eft propris, & ftričfse verboru expofitioni.Exquo fequitur cuftodes pome, Civitatis, autfluminis, pontis, vel portuser- torquentes pedagium, gabellum, feu tributum ab Ecclefiafticis, k quibus Princeps in impofitionepe- dagij, feu tributi nullani mentio- nem fecit,non affici excomunica- tione hujus canonis, quia adincur- rendam, opus eft recipere onera impofita Ecclefiafticis, Eccleiijti Monafterrjs, vel ipforum bonis. Verum eft tamen prsefatoscuto- des peccare, S: affici excomur>io tione non refervata, cap.ft‘ iim ‘ quam de Ctnfi&m : ita-Filliuciuš i 1 .qut£ji. io.fid> num. 42- §■ ? ujr ' tum not Arnhem cum Splveifto- Suarez. idem docet Palaus tora. • trači. 29. dijft. 3. de cenf. p‘ tn '- • num. 12. & cum Sayro, Qii ar3 ' 1[ ^ llgolino, Duardo Ligumiu,uuaiuu, VivaIdo» Sua ; rez, & comuni,idem načina ti r,iA ur Quarta libita, eft 1, vel ir idelfimf impofita 1 dantibus, infupra di til, utrur Ecclefiafti katione tum inte Clericis,u titatem ? 2. fentit fiam ad tervener ® matei ato mor ®ommi tatu mor ris recipi tione mo prava: in ilijs ufqu 'tm: nih 'timmun jturritui ; ti ob ir Was; "tn exte \exaQ e ti$, no jitionem tum cu P, laus/ 0) *®w,n. !,t etn m : poteg, 0 pecu- tamex. at,quo. tlefiafti. negati. excom- a impo- 1 bonis, )ntrario 1 trita- ion a£ sjus Ca- contra- materia >prk,& .Exquo livitatis, rtusex- bellum, icis, dt 'onepe- nentio- bunka- d incur- » onera ;cfefijsi bonis- scufto aunica- qU0‘ u št?*- TO, & toffl. (■ 0 . i? irancai >, Sua- at Bo* !*cin* De Excommunkdtionibm Bulice Caena. 483» urina tem. 3. dijp. I. puaji. 19. S. i.num. 6. (torta a&io inhoc canone pro- bita,eftper (e, vel peralios,dire- K,velindirečbb pnvdičta facere, ideft,imponere, & exigere, vel lic »polita recipere, eciam a fponte isntihus, vel auxilium, conlilium fupra didis pratftare. Dubium l, utriim esigens minimum ab Icdeliaftico, contrahat excomu- aicauonem , pratfertim fi accipiat :um intentione exigendi ab alijs Clericis,ufque ad notabilem quan- titatem ? Bonacina ubi [upra num. 12. fentir non incidere , nifi poft- n ad notabilem quantitatem Jtrvenerit. Rado e It, quia parvi- s materij, ficut excufat a pec- mortali. ita edam excufat ab Kcommunicatione, quae ob pec- ®umortale incurritur; &quam- recipiens cum pradata inten« 'one mortaliter peccet, ratione 'J? Vs intentionis recipiendi ab ’“i s ufque ad notabilem quantita- nihilominus non afficitur ex- ■''Mmunicatione ; quia ifta non tcurritur ob peccatum internum, !l j °b intentionem exigendi ga- ? as ; led ob iplammet exačtio- " m extemam : illa autem exter- a exačtio ob parvitatem ma- ' ri$ inon fufficit ad excommuni- \ t,0ne m contrahendam. Oppo- cu ni Alterio fentit Caftro a a Us loco citato num. 1 3. ubi af- J^bnon dari inhoc cafu parvi- ettl ^atetige, & quod gmitas hujus cafus non lit defumenda ex quantitate exigita , fed ex injuria illata libertati Ecclefiaftica’, qua2 gravis eft, licet leviš lit quantitas, qute exigitur: utramque opinio- nem cenleo probabilem. Inhoc canone, adduntur poenae a facris Concilijs latte contra im- ponentes gabellas, tributa, vel alia onera Ecclefijs , vel Eccleliafticis perfonis; pto quarum pcenarum intel!igentia,conlule Palaum ibid. punB. 19. num. 2. Š" 16. fejuent. Eonacini fuperpunB, 4. per totum. Filliucium ubi fupra traB. 16. cap. 11 .qu&Jt. 5. num. 303. Ex dičtis fequitur, omnes cu- jufcunque gradus , & conditionis in hujus canonis excomunicatione incidere, dum per le, vel per alios, direčte, vel indirečtč imponunt,& exigunt praufata tributa, vel onera, autimpofita recipiunt, aut adillo- rum exa£honem concurrunt fuo confiIio,auxiIio ,vel favore. f. XX. De Decima nona Ex- communicatione Bullte Coente. *T'Extus Bullat. „ Item excom- „ municamus, & anathemati- „ zamus omnes,& quofcunq; Ma- „ giftratus, & Judices, Notarios, „ Scribas,Executores, Subexecu- ,, tores quomodolibet fe interpo- ,, nentes in caulis capitalibus, feu „ crimiralibus contra perlbnasEc- „ cleliafticas, illas proceffando, Q_q q baiiai- 4^o Trači at m XVIII. dppcndix. J5 banniendo, capiendo, feu fenten- dicativae fatisfiat; cum enim i „ tias contra illasproferendo, vel „ exequendo, fine fpeciali, fpecifi- ,, ca, St exprefia hujus fančta; Sediš ,, Apoftolicre licentia,quique ejuf- „ modi licentiam ad perfonas, & „ caliis non exprefl'as extendunt, „ vel alias perperam abutuntur; „ etiamfi taliacommittentes, fue- „ rint Confiliarij, Senatores, Prae- „ fidentes, Concellarij, Vicecan- „ cellarij, ant quovis alio nonaine „ nnneupati. Notandum 19. Excommunica- tionem hujus canonis , fuffragari immunitati perfonarum Ecclefia- fticarum, a iudicio tribunalinm fie- cularium in earum caufis capitali- bus, & criminalibus. Porro caufa capitalis illa dicitur, inqua de crimine capitali, feu de capicis diminutione agitur; dimi- nutio autem capitis dupliciter con- tingere poteft: primo naturaliter, ut f i poena rnortis naturalis,vel mu- tilationis membri imponenda fit: fecundo civiliter, per omiflionem civitatis, ut fi agatur de crimine, cui poena exilij, vel triremium adjun- da eft; Reus enim per hujufinodi pcenam fubtrahitur a civitate, St capitis diminutionem pati dicitur juxta juriconfultos, de quo tračbat Injlit. tit. 1 6. de cap. diminut. St hatc poena alia eft maxima, alia me- d ; a, alia minima, cujus’explicatio adhunclocumnonpertinet. Cau¬ fa criminalis illa eft, in qua agitur de poena inferenda, ut juftitiae vin- cleliafticam deere vit. tia vindicativa poftuiet clelidtaa Magiftratu puniri, caufa cenletur criminalis, quoties in ea de hup' modi poena in (atisfaftionemFifci, feu juftitise vindicativae tradatat; quando vero agitur de para au;f canda parti, ut videlicet fatisfaefe parti praftetur, juxta regulas ju. ftitice commutativa praferibente jusfuuni cuique tribui, caufacivi- lis nuneupatur. In canone 1 p ta- jus Bulice C ne na;, prohibetur vio- latio libertatis Ecclefiaftiot, per traetionem perfonarum Eccleth- fticarum ad laicale tribunal, hoc canone 19. per delationemj caufarum capitalium, autcrimina-l lium, earumque perfonarum, »d prafatum Tribunal. Materia iftins excommunitatio- tonfigne nis eftfaerilegium, quo Judices,&Sna, & a ! alij in hoc canone exprelfi hberu- tem Ecclefiafticam offendunt, terponendo (e contra Ecclefialfal L d, ficent Sede ApoJ cidas afti’ ios,exten is in lice (Ha licenci tnturcalt iali,& fpe lolics, fe [olfuilt L: idiones ii ■evcere : \\r.funB. : jiracipue |dl,dimi mine rep« leremov ilk b,i to mo |mimo, u perfonas in caufis capitalibus, > eu fria incoi 2( imeli, cr Mad fui Mem ti »n (blu criminalibus contra prarfatas p er ' fi)nas, illasprocefiando. Secunda, bannire perlonam Ecclefiafticam feu quomodolibet interponere lc tarnalis t banniendo. Tertia, eascapere,!« 1 sveni-m quomodolibet interponere k CJ ' piendo. Quarta, proferre fentem tiam contra Perfonas Ecclefia-'-' cas in caufa criminali. Ok' 11 "!' prafatam fententiam excqui ,idd 1 executioni mandare id, qu°«J u ' dex Laicus contra Perfonam Sexta eft ku: ut ,f j taftil kui pro {J cunti ^ *acina«^ n id n y.tn . ’ 'M 1.3 enim jufti. t delili (a cenletur i de hujuf- nne.mFifti, tračtate cena annli regulas jo- tfcribentes caufa dvi- 'neif.b betur vio* tlicee, pet i Ecclelia- unal, &in lelationem it crimina- larum, ad nunicatio- |udices,& (Ii liberta- idunt, in- clefialfa* libusj fatas per- Secunda, ponere I' ■apere, f« u ere ič c3 ' ■e feriten- ;ccle(iaft>- (hrntJi qui, idedi quod JU' matu ■xta ^ ' eft De ExcomrmmkdUonibm Bulice Caena. 491 ,j licentiam, quam quis habet a aSacramento tom. 4. traB. 3. dijf. 19. qU&ji.’]. Subjectum hujus cenfurce fun£ omnes, & quicunque Magitlratus, & Judices,Notarij, Scribae, Execu- tores, Subexecutores, Confiliarij, Senatores, Praefides Cancellarij, Vicecancdlari), & alij hujulmodi, quomodoHbet, iriterponentes fe, in quibufcunque caufis criminali- busjeontra perfonas Ecclefiafticas, illas proceffando , banniendo, ca-> piendo, (eu fententias contra illos proferendo, vel exequendo , fine (pedali, & expreffa Sediš Apofto- lica? licentia, aut praefatam licen¬ tiam ad perfonas, & cafus non ex« pteffbs extendendo, vel alias per- peram abutendo. Utrum Impe- ratores,Reges, alijve Principes in hujus canonis cenfuram incidant,- procefiando, vellaciendo aliquam ačtionem in hoc canone expie(- (am. Refpondeo non incidere; quia in Bulla nulla de his mentio fit. Prsterea dum Summus Pon- tifex cenfuram ad hos exrendere ititendit, folet fpeciali, velfaltem generali nomine exprirr.erej ergo cirm eos non exprefferit nonin- telliguntur corriprehenfi.Bonačina fupr.punB. 2. rium. 7. Palausp«??#, 20« w*#M*Leander/or. cit. auatl.z. XXI. De Vigefima & Ultima Excommunicavione Bulice Ccente. T"Extus Bul l e : „ Item excom- A Q.nq 3, Jbu- iede Apoftolica ad faciendas prae- das ačliones, contra Ecdefiafti- ;os,extendere ad perfonas, & cau Ib in licentia non expreflas, vel B licentia abuti. Plures percen- inturcalus,inquibus abfque (pe- aali, 8 f (pecifica licentia Sediš Apo- iolicce, fen fine excomunic?:tione tofilmt Laici jure cofhuni aliquas diones in hoc canone expreffas i.vetccre: ut notavit Palaus ubl fu- n.funBi 10. num. 7in ter hos duo irtcipue enumerantur ; primus efl, dum Ciericus in flagranti cri- itine reperitur, nee aliter a crimi- 'eremoveri, aut impediri poteft, pim illum capiendo; tune enim 'n.ito moder amin e capi poteft hoc mimo,ut Superiori Eeciefiaftico confignetur: it a cum Alterio, Mo¬ to, & alijs, Bonacina tom. 3. dijp. ^mJI. 10 .punti. 3 . num. 7. (ecun- feelt,cum judex Clericum, cum Watre,filia, forofe, vel uxorepro- i r| a incontinenti capit; quia idfa- (,t ad fui defenfionem: Ciericus mtem turpiter inventus dicitur, l0n folum fi inveniatur in a&u (Jr nalis copulte , verum etiam fi ^'eniatur in alio quolibet turpi 1 U: ut in ofeulis, amplexibus, 'd taftibus impudicis , vel fignis '' ;U 'propinquis in loeo fufpetto: ,J curn VivaldojSufa, &alijsBo- Jc ina ibid.num. 9. ali- s ca us re- 11( ! m Bonacina ibt num. 1. S" J l ' tn • Bib ucius tom 1. trati. 16. ^' 11, ‘It&ji.j. nun. »31^. Leander 492 "Tračiat ut XVIII. Jppendix. „ municamus , & anathematiza- gium,quo Ecclefia RomanaofFen- „ rruis omnes illos, qui per fe , feu ditur invafione, & occupationeter. ,, alios, direčfcč, vel indirečtč (ub raruna vel jurium temporaliumai „ quocunque titulo , vel colore ipfam pertinentium, aut ulurpatio- „ invadere, deftruere, occupare, ne, ve! perturbatione fupremij«. ,, & detinerepr*fumpferintin to- risdičtionis, quamRomanaEcdt- „ tum, vel in partem, Almamtlr- (iain illis terris habet. Htecpro- „ bem, Regnutn Sicilite , Infulas pofitio ex proximč dicendis per- „ Sardini*, StCorfic*, Terras cir- ipicuč conftabit. Ačtiones, inqui- 3, caPharum ,Patrimoniutn Beati bus pr*fatum faerilegium conli- „ Petri in Thufcia, Ducatu Spo- ftit, & quibus EcclefiaRomanain ,, letanum , Comitatum Venufi- pr*fatis bonistemporalibusoffea- „ num , Sabinenlem , Marchi* ditur, funt oTo principales,Si ,, Anconitan*, Mafl* Trebari*, quinque acceffori*. „ Romandiol*, Campani*,&ma- Prima ačtio principalis eft per „ ri imas Provincias , illarumque fe,vel per alium, direete, velind:- „ Terras, & loca, ac Terras (pe- reftdfubquocunquetitulo,&co- „ cialis Comiftionis Arnulforum , lore invadere cum pnefumptione „ Civitatefquc noftras, Bononia , „ Caefenam, Riminum, Bcneven- 3, tum,Perufium,Avenionem,Ci- „ vitatem Caftelli , Tudcrtum, ,, Ferrariam, CIomacum, & alias „ Civitates, Terras, & Loca, vel ,, Jura ad ipfam Romanam Eccle- ,, fiam pertinentia, dičt*queRo- l niter lo «uam re terras & loca in totum, vel inpar- tem, aut jura ad Romanam Eccle- fiampertinentia,ipfiquemediaft, vel immediate fubiecta. Jnvde' idem eft, ac hoftiliter aggredi,& adintentum prtefentiscalus, id® eft, ac injuftč aggredi, etiamli hodi' liter id non fiat. Bonacina ubii u f; „ man* Ecclefi* mediate, vel im- juaji. z i .punci, i. num. 3. ^ c JJ n , ul 3, mediatč fubjeda, nec non fu- actioprincipaliter prohibita elt „ premam jurildi&ionem in illis /2r«fre,quod idem eft, ac coriu® „ nobis,Sc eideinRoman* Eccle- pere, leu extručtum diruere, l „ fi*competentem,defaquod in hoc fluia ho v erbis e dtum eft. Tertia ačtio eft ouuj 12 ' re, aut ufurpare, vel lit alij loc] uli:I ' tur , captum vi tenere. Oji 31 ? ačtio eft detinere : hoc autem r ligni- jura non nem. rcin imune reftituere, vel ut alij DD* coW J [e[ : ne [uprt k mixti 'eftas gl *dpunif dtiorofi Hdu c °tnpet | Ce ps ind P* pra laoffo. ione ter. 'aliumad iurpatio. remiju. m Eci Irec pro. idis per- , in qui- n confi- imanain us offen- sales, & i eft per vel indi- ),&C0- mptione :1 in par¬ il Eccle- iediai hvali" ;redi)& s, idem ifihoffi' ib\ japi [ecunda i eft^‘ orrum- re.ftn m (i h°' it eni® intedi- o UUfl- jquun-1 ^uar® n(ig n H ti nofl mrnu-1 niter De Excommunicationihm BulU CcenJf. 20. quafi. 7, ritualis, an temporalis. Refpon- fco intelligi temporalem 5 tum quia innmusPontifex defpirituali fuf- Stienter egerat in praecedentibus , ftslertim in excommunicatione fceunda. Dubium eft fecundo, N nomine [uprem# juri[diBionis intelligatur. Refpondeo, non in- t( %dominium diredum , & uti- f c >quod Ecclefia inlocis & urbibus 11 hoc canone expreflit, habet; iuu hoc fatis, in praecedentibus Terb ,is exprimitur faltem ibi loca, intelligitur ergo nomi- [uprem# jurijdiBionis merum, p^turn J^llperium,quodeftpo- 'I as gladij, quam Ecclefia habet . Puniendos in flio territorio fa- •! n vj 0fo s > & generaliter [up rema ■‘"jdidio nuneupatur ea, qu£S ^-mpetit Sumo Pontifici ,ut Prin- P s independens eft, circa res ma- ^ ni P r ®judicij, ut funt caufce fta- Poft adionesprincipales fequun- tur aecefloria:, quarum prima eft, adhaerere delinquentibus praedi- da facientibus. Is autem adharre- re dicitur, qui alicujus fadionem liberi fequitur abftjue prsevio pa- do, ad diftindionem Confcedera- tionis , quce padionem requirir. Secunda addio accefforia eft fave- re. Tertia auxiliari. Quarta con- fulere, Quinta defendere. Ad incurrendam autem excommuni- cationem, quaelibet adio acceflb- ria per fe non fufficit, nifi aliqua adio principalis (equatur; quia cu adiones acceflorise intuitu princi- palium prohibeantur, excommuni- cationonincurriturnonfecuta ali- Domini Noftri amorem rogo, obleero, ut poenitentibus Suadere ftudeant, quatenus quotidie aIiq L ° tempore: v. g. permediamhoram, vel quadrantem, vel faltetn tem- pore auditionis Miftie, orau° n appetitu Itimutus tans: e guliš m: niuntur 1 tet adu cxerciti : fedemj te, in Ouinqui 2 *»»«* Ji infinitu' rili veri ■uta Ste lia torti hfatia fttscipu f Uiatitr ttamal »d Ga fitempl l»nima; tende, «ient T.ftr p>eris: & artishu- im PP, enriara, dam pro rtitio fe. oligatio- atusfue- i operiš s )‘uxta iggerere : tamen afteram ;nirenti« te Judi* De ExcommunicationibmBulice Črnice. 499 i pi' 'sZelus, fatisfe- [udicisj ere de- id fuos aliquo relaplii at: ad ;s pro- tm.ib Chrifti jo , & jadert aliqoO loram, 1 tem; •ationi inho c Sanftum exercitium eft ros , feu fonsbonorum propofitorum,plan- tas, ne exficcentur feecundans : eft aqua, refrigerium falutare fiti interiori pra’bens : eft profperus ventus, vi cujus animse navis vitre mortalis tequor periculofumtranf- meare valet .* eft feneftra, per qua lux ad animam ingredi debet, ne in horriditate culpse fepulta vivat: ehura rorifica matutina, paftio- num ardorem attemperans : eft ignis Divinus, cordis glaciati tepi- ditatem inrlamans : eft frcenum , appetitus indomitos coercens: eft ilimulus, animam a fbmno exci- tans: eft Officina, in qua pro fin- gulis malis omma remedia inve- niuntur: ac denique eft compen- dium, in quo omnia bona brevi- •cr adunantur. Hujus utiliffimi Kercitij materia , dolorofiftima Memptoris padio crebroefle de¬ klin cujus quovis punčto 5 haec ®inque attente ponderandafunt. '^nmpntiaturl Deusimmenfus, '^nitus &c. pro cjuo p ati at ur? pro verme , pro me ingrata crea- ' ira &c. cjuii patiutur ? tot, & ta- J a formenta, injurias &c. quonao- 'patiatur ? maxima patientia, & P^cipuč fummo amore &c. cur :lth 'tur ? ad fal vandam meam ani- ^ arr » ab inferno eam liberandam, Cffilum deferendam &c. ad ■ err iplurn mihi dandum: eja ergo |hend e auetlte patere, pro tui amore lan- ltl!ITla m ea hoc exemp!um appre- e > te amantem ama , pro te guentem nullatenus ofFende &c. hi, & hujufmodi affečtus, ab hac ter devota exercitatione capiendi funt. Quandoque pariter pro ma¬ teria meditationis accipienda funt novifluna , nimirum tremendus mortis articulus, feverum Tribu¬ nali« Divini examen, glorite teter- nae flrblimitas, pcenarum inferna- lium acerbitas, peccati horror, cum motivis addučtis in jim tra &. 1 6. cap. ult.pag. fe^uent.V. P. Confeflarij fidem praeftent San- čtis, qui tam impense hoc utilifli- mum Orationis exercitium com- mendant, tanquam efficaciftimum medium ad evitanda peccata, in gratia DEI perfeverandum , ac aeternam falutem confequendam, finem , & terminum , ad quem unicč tendere debemus: quod ii fidem non praeftant , negotiutn hoc paulifper ejrperientise concre- dant, queepropo(itee veritatisinfal- libilis magiftra erit. Secunda Jdvertentia pro Panitentiim. r\l!o pcenitentibus proponenda funt: primum utfemperCon- fefiarium magis idoneum fibi eli- gant: etenim, fi pro falute corpo- ris , peritior Medicus quceritur , non rationi confentaneum eft, quod oppofitum pro animce falute fiat: quinimo non tantum repre- henfibile eft, Medicum fpiritualem minus idoneum quterere , verum etiam confeflio nulla, & irrita erit, fi 49 S Trači at m XVIII. Jppendix. fi data opera fimilis Confeflarius etiam potentijsabernbcfcentiare- qui aut ex infcitia pec quxratur, catorum gravitatem , aut eorum circumftantias, vel onus reftitu- tionis rei ,famae , honoris non pe. netret, aut paftione dučlus abfo- lutionem ob poenitentis incapaci- tatem non impertiendam elargia- tur. Secundum neceftario propo- nendum pcenitentibus eft, utferio ad fuorum peccatorum dolorem fe excitare enitantur; quod obti- nendum, antequam ad pedes Con- feffarij accedant, perpendenda eft mature immenla DEI magnitudo per peccatum offenfa, juxta fupra adduda tra' 3 . i 6. cap. uit. §. 2. n. 3. & fequent. pag. ja^.perniciofi cffectus peccati codem loc. cit. §. 3. 5. & 6. num 9. & fequ”nt. pag. 332. quandoquidem fi ad ipfum in- ftans Confeflionis adftus contritio- nis differatur , facile contingere poteft, quod intelledu, &memo- ria in recordatione, & manifefta- tione peccatorum occupatis, ac gulariter Confeflionem comitante praepeditis, ad odium peccati, ac fupernaturalem DEI offenfedolo- rem Sanda libertate non atten- dant. Quapropter fe periculoni litatis Confeflionis, defedu dolo- ris, exponere confultum non eft, cum non facile is eliciatur,nifiani- ma per aliquam ex prcedičlis con- fiderationibus fe difponat, &pre- paret : Quamplures funt confd- fiones nullje ex defedu veri dolo- ris, irritre, invalida;, &Sacrilegar, quod ne accidat, hanc adverten- tiam pro pcenitentibus primario hic inlerere volvi, & fecundaridj feu incidenter pro P. P. Confefla- rijs, ad hoc, utipfimetZeloCliri« ftiano poenitentes adhortenturpc eo defiderio, ut a plagis curentur, remiftionem peccatorum confe- quantur, Divinam gratiam adipis- cantur, ac demum glorice artern* Coronam , ad quam DEUSnos creavit, promereantur. Amen- Dl 0 M k op. Ali tei tethodc iremin; Jcdium “lOrdii to;&ci ttum inc ; oflunt, c ®dere ■toptere »rale a 'Otillj (č »(juam Smtur ; * focilii Micant r '°f appa % Dlflp Jdic • eft n centiare- :omitante I eccati, ac rnfaedolo- on atten. •iculoni ;&u dolo- a non eft, ar, nifi ani- ii&is con- it, & pri- it confef- veri dolo- Sacrilegat; adverten- primarii icundarioi Confcda- ^eloChri* rtentur,ac curentMi m cnnfe- am adipis- ice JEtern* -EUSnoi Gi ( 0 ) ( '3 ) P& 45)7 DIVI et si o categorica, P R JE D I C A M E N- T A L I S. 0 M N I U M MATERIARUM M O R A L I U M. in (juct ponuntur deffinitioncs divifto- nes totim The o logi a Moralk. A D revam quiditatem , St ef- fentiam magis individuali- ter explicandam, Sc facilem ^thodtim pro ejus captu, ftudio 1 reminilčentia (ubminiftrandam, 'edium magis idoneum, divilio- ■t,ordine, Scdiftinčtionenon da- 'fl&cum ad (ingularitatemom- :!iu ® individuorum cafuum , qui °flunt . t & folcnt contingere, def- Kndere fermd impoflibile eft: ^opterea hoc prtedicamentum 3 °rale appofui, in quo univerfafia ,3t ' Us ftientite moralis principia, ' 1( l u am in compendio reftrin- • J ntur: ordinatim difponuntur , £ Jfcilius capiantur, Sc diftinčtč ” dinatio prtedicamentorum ab ” uno ftipremo genere, quo nihil ’’ eftSuperius, uftjuead individuu, ” quo nihil eft inferius: v. g. Prte- dicamentum fubPcantfe, difpolitio, Sc coordinatio quam dicunt inter le prardicata viventis , animalis, hominis, individui, ufque ad prre- dicatum Supretnum Subftantite : Sc htec, ordinatiojSc fubordinatio vocatur, Sc eft Praedicamentum. Idern contingit in materia morali, in qua aliqua principia funt fubor- dinata Superioribus , alia funt in- termedia , alia inffma ; adeoque ordo quem inter fe dicunt, voca¬ tur Pradicamentum morale, quod s P'icantur, ut eorum notitia cla- modo fequenti difponitur. Omnia pracdicata , Sc rationes intrinfecEe,quse inveniuntur in quo- visindividuo peccati, funt •, ratio voluntarij, ratio Iiberi, ratio op- pofiti alicui legi : adeo ut ficutde quolibet individuo hominis v. g. eftrefodifpofitio , fcucoor- cTepetro, praedicatur , &affinna- r &rr titr> ' 3r a ppareat. £■ I. it Fradicamentum, ..tj I fin Cateopria. Ji pp^dicamentum juxta logicos: 49S Divijio Cule gorka, & Pradkamentedu. tur, quod fit radonalis, animal, vivens, corporeus, fubftantia? quia prcedicata fubftantias , corporis , viventis, animalis , & radonalis , funt de effentia Petri, ita de quo- libet individuo peccati, v. g. De furto, praedicatur , 8c affirmatur, quod fit oppofitum alicui legi, li- berum , voluntarium, quia volun- tarium, liberum, & effe contrale- gem, funt de effentia peccati. n . Divifto veneti ca c a men ti Moralis* Fnedi- '\T Oluntarium, quod eft ratiofu- perior ad peccatum, dividitur in neceiTarium , & liberum: Vo¬ luntarium neceffarium eft v. S- Proceflio Divina Spiritus Sandi: motus primo primi in hornine, & adus appetitus , in brutis. Vo¬ luntarium liberum dividitur in li¬ berum bonum, ut eft adus virtu- tis : in indifferens, quod nec bo¬ num , nec malum eft: & in liberu, aut prohibitum , ut homicidium_, aut prceceptum , ut atnare Deum. Liberum prohibitum, autprtecep- tum, dividitur in prohibitum, aut prceceptum exlegeexiftimata, quae nihil eft aliud, quam confcientia erronea; & in prohibitum, aut prte- ceptum ex vera lege. Vera lex dividitur in Divinam , & huma- nam. Divina eft , quce prtveipit adus Theologicos, receptionem Sacramentorum, votorum adim- pletionem. Lex humana dividi¬ tur in civilem , & Ecclefiafticam. Lex Civdis ortum habet a Prin- cipibus fecularibus, ut pragmati- cx Regnorum; & Ecclefiaftica ak Ecclefia, ut funt quinque prtecep. ta ejusdem Sandte Ecclefioe. Les Civilis nec non Ecclefiaftica,fub- dividitur in pcenalem , precepti- vam & mixtam, pcenalis eft illa, quas imponit aliquam poenam: prsceptiva, eft, quce aliquid pre- cipit, aut prohibet nulla impolita pcena; mixta eft, quce non tantiim prtecipit, aut prohibet, verumetS adjungit tranfgrefloribus poenam. Ex his poenis, alice funt civiles,ut exi!iu,poena capitalis,triremes,&c. alice Ecclefiafticse, ut cenfurs,ex- communicationes , fufpenfio, b terdidum. . 4 '. UL De Voluntario , & k bero. T)Oftquam Logici deffinitionem & divifionem proedicamenti genere tradiderunt, ad cujuslib Pracdicamenti in particulari exp cationem procedunt; ita nos pa ter poft deffinitionem, & diviii nem Prcedicamenti Moralis in S nere; quamlibet materiamin p 3r ticulari deffiniemus, & divideiiuis- i. Voluntarium ‘. ” t l u0 . ” procedit a voluntate p rS ' ” cognitione : hoc Dividitut voluntarium in fe, & voku^ 3 "”, in caufa; in diredum, &in c ‘ irec d expreflum, & interpretatiuum^ virtual« ral. P‘ [$. r. 2. L " omni ’ potef tasdivii rietatis, indiffer trarios. hsc eft eius on vdorni vel orr poteftt v.g.or vel cin obiedc fe, dor brca rt tnurmi hoc ut peccati derem Miftim fe, qt ratum lua in D, e j COKj . 11Um vel Pfaftk ». Micam, t a Prin. »ragmati- iaftica ali 5 prarcep. iae. Les lica, fub- praecepti- is eft illa, poenam: juid prs- impofita n tantum erumetil ; poenam. ivile$,ut ;mes,&c. fursc,ei- nfio, /n- ir /> itionem, imentiin ujcislibet iri explj- ios paji* • (jjvilio- lis in n in p^ ideinuS' ft quod pravil ditur i» ntariurt direSn, au©,i n vir- j\ IL DIvifio Generalu Pr&dic. Adoralk. 499 virtuale,&formale. Dehocplu- & erroneam, probabilem, dubid, & fcrupulofam ; erronea fubdivi- ditur in vincibilem, & in invinci- bilem. 4. Confcientia fpeculativa: ”eft ral .part. Confer. moral, trati. 2. jll. confer. l. 2. Liberum eft: ” qucd pofitis omnibus requifitis ad agendum ' poteft adhuc non agere. Liber- tasdividitur in libertatem contra- tietatis, & contradičfionis; illa eft indifferentia ad duos adus con- trarios. v. g ad ainorem, & odium; hm eft indifferentia ad adum,vel ejus omiftionem: v. g. ad amorem, velomiflionem amoris, ad odium, vel omiftionem odij. Liberum poteft effe, vel circa rem bonam v. g. orationem,eleemofynam 6cc. vel circa rem indiffereritem , ex obiečto, ut funt comedere, bibe- re, dormire, deambulare &c. vel circa rem malam , ut funt furari, nurmurare , maledicere, &c. ad l>ocut ačtio fit peccaminofa , feu fcccatum , neceffario debet effe dremala oppofita alicui legi etiam Will'matce per didamen confcien- quce erroneč putet effe pec- ®um , quod revera non eft ; de 1 u ain §. fequenti loquar. n i - - IV- Ue Le%e exijf/mata , ant co nfcientia , tjm^uefpeciei> «. ^ C 0nrcient, ' a : ” judicium ,, . ”tationispradicum,didans, >, ^'d faciendum fit,tanquam bo- f *'urn, vel honeftum; vel quid „ ° n jittendum tanquam malum , 'a- inhoneftum. Dividitur in at «Um, 5 c fpeculacivam, reda, ” judicium, quoduniverfaliter do- ” cet quid faciendum, vel omit- ” tendumlit: f. Confcientia pradica: ” eft ” judicium, quod fingulariter do- ” cet, quodhic, &nuncfaciendu, ” vel omittendum eft. č>. Confcientia rečta: ”Eft ju- ” dicium didans rem veram. 7. Confcientia erronea : ” Eft ” judicium didans rem falfam. 8. Confcientiaprobabilis: ” Eft ” judicium, quod innititurratio- ” nabili fundamento cum formi- ’’ dine. 9. Confcientia dubia : ” Eft fu- ” fpenfio iudicij circa bonitatem , ” vel malinam, adus, 1 o. Confcientia fčrupulofaEft ” leviš fufpicio ex inanibusfunda- ” mentis putans peccatum effe , ” quod tale non eft. 11. Confcientia invincibilis : ” Eft illa, quae vinci non poteft. 12. Confcientia vincibilis; ” Eft ” illa, quce vincipoteft. i*. v. De Vera le?e,cjiuque fhe- 13. Lex:” eft ordinatio ratio- ” nis ad bon um commune ab eo, ” qui curam habet communkatis, ” prornulga.a. krr 2 14. Di- foo Divifto Categorica 14. Dividicur in affirmativam , 8c negativam. Aflirmativa : ” Eft illa , qux v bonum prarcipit. Negativa: ” Eft iila, qux tnalu prohibet. 1 p Tam affirmativa, quam ne¬ gativa fubdiviclitur in naturalen), & pofitivam. Lex naturalts : ” Eft judicium ” noftrx rationis, quod perlutnen ” nobis abAučtorenaturaeimpreT ” Tum ftatuimus, quid agere, vel ” evitare debeamus. Lex pofitiva: ” Eft :quxalibera ” legislatoris voluntate impofita eft. 16. Lex pofitiva fubdividitur in Divinam, & humanam. Lexpofitiva Divina:” Eft, qux p k libera DEI voluntate iinpofi- ” ta eft. Humana:” qux impofitaeftab • hominum voluntate. 17. Lex pofitiva humana Tub- dividicur in Ecclefiafticam, & Ci- vilem. Exclefiaftica: Eft, qux a vo- ’’ luntate Ecclefiaftici Superioris ” impofita eft. Civilis;” qux impofita eft a vo- ” luntate fecularis Superioris. 18. Lex Civilis, & Eeclefiaftica dividitur in poenalem , praecepti- vam, & mixtam. Lex poenalis: ” Eft, qux irnpo- * nit aliquam poenam. Lex prxceptiva: ” qux a!iquid prxcipit, aut prohibet nullaim- poiita poena. h & Pntdkamentah Lex mixta: ” qux nontantiim ” prsceipit, aut prohibet; verum n, ” etiani adjungit transgrefforibus pcenam. 19. Poena eft dup!ex , Civilis una, Eeclefiaftica altera. Poena Civilis: ” Eft, qute ho- ” mineš punit in temporalibus. Poena Eeclefiaftica : ” qus ho. ” mineš punit in Spiritualibus. [\ T hoc verus imorpr: lurpera lium,ne. ritatem. VI. De lege naturah contmti in D ec n lot o, O ^"^Mnia prttcepta Decalogi,funt de jure, feu lege natur*, & Di¬ vina : De lege quidem natura, quoniam cmnia, qux in ipfopvo- hibentur, contraria funt ipfimct lumini rationis naturalisj, &omne quod in ipfo praecipitur, elfconfor- me diet a mi ni rationis naturalis. Prseterea funt de jure, feu Lege Divina pofitiva, quoniam omneid, quod opponitur, aut conformatut legi naturaliprohibitum fuit aut prmceptum a Deo, quando minite' rio Angelorum in duabus tabulis lapideis deferipta fuerunt haec te¬ čem prxcepta, Sc Mojdi tradita- Quare ad majorem claritatemA finitiones Decalogi fecundum g dinem fuorum prxceptorum-di' ! ' demus. 10, F " furalis ’ DEO 3 21 . H; ' eft en : ptizati ’ trariui 22. A minis I J contrs S turalis „ stern; ' Amina 24- S mb °pp, tem, & r Defpe ,'! s , q titudir , Prtefu nimis ; confift c nrat. ; lumat «0s ^ ^ VIL De Trimo Tracepto. i tantu m j veruij iffotibus ) Civi qus ho- libus. quse ho, libus. nteifa *,&«■ naEUKt 'pfopvo- ipfimet &omne confor- aturalis. :u Leg« imneid) »rmatur fuit ant minite’ tabuiis laec te- tradita. , te- um or¬ ni divi- f. VIL Definitiones Primi Prdcefti. [\ 7 hoc primo Decalogi praecepto verus erga D EIIM honos , 8i amorpraefcribit-ur, quodadimple- lurperačtus virtutum Theologa- liutrijnempe Fidem, Spem, & Cha- titatem, & per virtutem Reli- 10. Fides: ” eft virtus fuperna- " ruralis, cjuacredimus veritatesa 1 DEO revelatas. u.Haerefis (vitium contrariu): eft error pertinax hominis ba- ptizati rebus fidei ex parcecon- ’ trarius, 22. Apoftafia: ” eft error ho¬ minis baptizati rebus fidei totum contrarius. , Špes: ” eft virtusfuperna- turalis, qua a DEO gratiam, & ,.ternam gloriam habere prte- ‘ Amitnus. 2 4 - Speshabet duo vitia extre- : °ppofita, nempe defperatio- & praffiumptionem. Lefperatio: ” eft ačtus volunta- l ! s > quahomo de promiffa Bea- dtudine diffidit. mptio: ” eft, qua homo n 'mis de Divina mifericordia c °nfifus opera poenitentia non eurat. | ~S- Charitas : ” eft ačtus vo- ll!nt »tis, quo diligitur DELIŠ DEt[\j *' e ’ ^ P rox ‘ mus P r 0 P ter 5 °i 2 6. E!eemofyna : 0 eft adus ” charitatis, quo miferia proximi v fublevatur. 27. Charitati opponitur ftanda- lum. Scandalum: ” eft peccatum ” occafionatum. 2§. Scandalum eft duplex ačti* vnm, & paffivum ; ačtivum: ” eft ” dičtum, vel fačtum minus rečtu, ” prmbens proxirao occafionem ” ruina. 29. Scandalum paffivum : ” eft ” ipfa ruina proximi ex fcandalo ” ačtivo caufata. 50. Scandalum ačtivum dividi- tur indirečtum, & indirečtum: Di- rečtum: ”eft, quando primo, & ” per fe intenditur ruina proximi, ” quod folet appellari peccatum ” doemoniorum. Scandalum indirečtum : ” eft, ”quandoprimo,& per le intendl- ” turaliquodbonum utile, vel de. ” lečtabile, & fecundario fequitur ” ruina pro'ximi. 51. fubdividitur etiam fcanda« lum paffivum . ” in datum, feu pu- ” fillorum, & in acceptum , feu ” Pharifaicum. Scandalum Pufillorum : ” eft , ” quod proximi ignorantia , feu ” infirmitas patitur ex dičto, vel ” fačto minus rečto. Scandalum acceptum, feu Pha¬ rifaicum:” eft, quando proximus ” ob fui malitiam fcandalizatur ex ” dičto, vel fačto, non malo, nec ” mali Speciem habente. 32. Religio : ” Eft virtus debi¬ li r r 3 ” tum 502 Divijio Categorica tum cultum D E O exhibens. 33. Virtuti Religionis opponi- tnr peccatum Sacrilegij, quod lic definitur. Sacrilegium : ” Eft violatio ali- ” cujus Sacri. 34. Sacrilegium dividitur in rea¬ le , perfonale, & locale : Sacrile¬ gium reale : ” Eft violatio rei ” Sacrte. Sacrilegium perfonale : ” Eft v violatio perfonte facrte. Sacrilegium locale : ” Eft vio- latio loči facri. ” Superftitio, ejusquefpecies. 3 p. Opponitur infuper virtuti Religionis fuperftitio. Superftitio: ” Eft falfaReligio in- ” debitum cultum exhibens. 36. Superftitio dividitur in Di- vinationem, vanam Obfervantia, Magiam, Idololatriam, tentatione DEI, & Maleficium. 37. Divinatio : ” Eft praedidlio ” ope dcemonis fadla circa res hu¬ mano modo noncognofcibiles. 38. Vana Obfervatio : ” Eft tacita dsemonis invocatio, dum ” aliqua media aflumuntur ad in- ” tentum finem inefficacia. 39. Magia:” Eft poteftasinor- 3 ’ dinata faciendi id,quodviresna- J ’ turae fuperat. 40. Idololatria: ” Eft quando ” cultus foli DEO debitus exhibe- v tur creaturae. & duplex eft, ma- v terialis una , formalis altera. Idololatria materialis:”Eft,quan- ■ ’ do honor foli DEO debitus, tri- , i: pure c cpndo 1 teddend: ra)i,quii (it datun Mixta: ’ |"parte eft ex alia n I le, vel e Vefin. *‘j (Mi.il iauu. . • Simonia men tališ dividin? in pure mentalem, & in niixtafl ex mentali, & conventionali- p' te mentalis": ” Eft, qnando m [f ' ” rius pro pretio temporali jn [ ^ IIU3 piu piCUU LGIIipi'- ” ditur aliquid fpirituale, quin p ” a b’quapartea‘liquidconventif’ 11 '’ ” expreftum fit, ^ P hoc Mafpher fediclione; jioprtecipi 47 Blaf convitij 48 - Bla Cl 'is, alia [tališ ”Eft v el Sand e rroretr [ Non ha I, e °nvitij nullum: 49 . jur 'joDivii c ‘onem k tens inča Eft)C]iian. bitus,tri- ens inča Efl didu, explorat, j fapiens, alemper- ft ars no- is. firtutiRe- definitur. voluntas etiotem- vellpiri- 1 in men- k realent Jo inten- i aliquii ndurain t contra- » re fpiri' ine rea5 rei tem' i anteriO' ( jividitu 1 niixta» aii. p«-: jo i# li int£» I juin p r ° i’ »ntioi ,l5 [ ' 0 a §. Vili. De Secundo Trcecepto. 503 Mixta ex rnenrali, & conven- Dividiturin luramentum affei> lionali : ” Eft, quando exunapar- 1 te expreffum eft pačtum dandi j fpirituale pro teraporali, & ex al- teraparte nihil eft dithim, nec fafturn. 146 . SimoniaconventionalisEft tdamduplex: pure conventionalis, Smixtaex conventionali, & rea- li: pure conventionalis : ” Eft , ' quando foliim prteceftit paftura teddendi fpirituale pro tempo- 1 rali, quin ex aliquaparte aliquid lit datum. Mixta:” Eft, quando ex una "parte eft acceptum fpirituale, & ex alia non eft datum tempora- le, vel econtra. §. VIII. Vefinitiones Secundi . Pracepti. j' hoc praecepto prohibentur blafphemise juramenta, & ma- fedicliones, & votorum adimple- ttoprtecipitur, 47 Blafphemia ” Eft verbum convitijinD eum, velSančtos. 48 * Blafphemia alia eft hasreti- ‘ s [ s > alia non htereticalis : haereti- : ,lis "Eftverbil convitij inDeum v d Sanftos, continens aliquetn er rorem in fide. ^on haereticalis ” Eft verbum convitij in Deum , vel Sandos, nu ™m in fide errorb continens. 45' Juramentum ’’ Eft invoca- 'jo Divini teftimonij in confirma- 10 nem alicujus rei. torium, protnifforium, execrato- torium, & comminatorium. po. Juramentum aflertorium, feu conteftatorinm ” Eft invoca- ” tio Divini Teftimonij in confir- ” mationem alicujus rei praeteritte, ” vel prarfentis v. g. juro per Deum p r. Juramentum protmflbrium ” Eftinvocatio Divini Termnonij ” in confirmationem alicujus rei ” futurce, v. g. juro per Deum me eleemofvnam elargiturum. pa. Juramentum execratorium ” Eft quando Deus invocatur, ut ” Judex , in confirmationem ali- ” cujus rei, v. g. Diabolus me ra- piat, fi hoc verum non eft : non movear hinc: nonrevertar domil vivus; nunquam mihi aliquid boni eveniat, fi non faciamhanc rem, peranimam meam, per vita meam. 53. Juramentum comminato¬ rium : ” Eft invocatio Divini Te- ” ftimonij,qua promittitur aliquod ” malum, v. g. juro per Deum me contraPetrum vindicaturum. Juramentum execratorium .'po¬ ten: efte mixtum exaflertorio, aut promiflbrio 4 aut comminatorio. P4. Juramentum execratorium mixtum ex aflertorio: ”Eftquan- ” do Deus invocatur ut Judex, in ” confirmationem rei prseteritae, ” velpraefentis: v. g. Diabolus me rapiat, fi heri non audivi Sacrum, nunquamCcelumingrediar, (iha- beoillud, q!uod a me petit. 5 p. Juramentum mixtum ex execra- 504 Divijio CaUgorka execratorio, & promiflbrio: ” Efl, ”■ quandoDEus invocaturutJudex, * in confirmationem alicujus rei M futurse , v. g. Propitia non (it mi- hifortunain meis negotijs, finon faciamtalem eleemofjmam. 56. Juramentum mixtum ex execratiorio & cominatorio • ” Efl; ” qu^pj§ Deus invocatur, utju- ” dex^ad promittendum aliquod ” malum, v,g. Diabofus me rapiat, fi Petrum non interficiam. 57. Maledičlio : ” Eli verbum ” execrativum, quo proximo im- * precatur aliquod malum: v.g. Diabolnsterapiat, moriaris. p 8- Maledičlio dividitur in ma¬ terialen"), & formalem: maledičlio materjalis: ” Efl verbum execra- ” tivum,quoproximoimprecatur ’’ aliquod malum, non defideran- v do ejus effečtum. po. Maledičlio formalis : ” Efl ” verbum execrativum , quo in- ” tentionevera nocendi.impreca- *’ tur proximoaliquod malum. 60. Votum: ” Efl promifiio de- 31 liberata Deo fačta de meliori bono. 61. Votum dividitur inabfolu- tum, & conditionatum ; Votum abfolutum: ” Efl, quodfitfineulla conditione. Votum conditio¬ natum : ” Quod fitdependenter ab w aliqua conditione: v. g. voveo »ne eleemofjmam fačturum, fi Pa¬ ter mens abifla infirmitateevadet. 62. Dividituretiam in fblemne, & limplex; Solemne : ” Efl pro- :uromn »gitatic ■letus, t :utLičit uhere. V< 'fiodeli ' parte n rottimm rium,vo 'Quot 'roti C obligatio , & Prcedicamentalk. 1 l ” miflio Deo fačla, & abEcelefu rotile« ” acceptata, & in perfonaPnelati ” alicujus recepta. 63. Votum limplex: ” Eflp ro . ” miflio Deo fačla de meliori bo- ” no fine externa Ecclefe ac«. ” ptatione. 64. Iterum dividitur in reale, perfonale, &mixtum;Votumrea- le: ” Efl promifiio deliberataDu ” fačla de aliqua re pretioreflima- ” bili, v. g. deeleemofynafacienci 6f. Votum perfonale £1 ” promifiio deliberata Deo fath ” de aliqua hominis ačlione. V.C. ” de peregrinatione inflituenda: ” vel de cefiatione ab aliquocom- ” modo natura:, v. g. votum jeju- nij, abftinentise, caflitatis, &c. 66 . Votum tnixtum : ”Ellpto- ” mifiio deliberata Deo fačta de ” re, 6f ačlione hominis. v.g.vo¬ tum vifitandi aliquod Sančluarium ibique eleemofynam erogandi. 6 7. Vota alia funt temporalni alia perpetua .-Votum perpetuum: ” Efl promifiio Deo fačta de met > ” ri bono pro toto vitte fpatio. D' tum temporale: ” Efl promili ” deliberata Dno fačta de md' v ” bono ad tcmpus detenninatu" 1 ” implenda. v. g. voveo me nare omnibus diebus veneris tc- tiusannr. fcionem ferirritai iutmutai 70. Dii obligati mine I riore. 71. Cc tutio al coillius tt»t,fu 7 i-Irri vodrel 'reda,? obligati i Supei v olunt; fotafilio, ttirrita t :ic on(la *$• Poftrem_6divjditunntotj|;jple„ j e > & in partiale : Totale : „ P r °tnifiio deliberata Deo fP u pi]| 0 de omni meliori bonocontento in aliqua materia : v.g- v ^j'j kitati bonis \ .1 'S, Ecclefia a Prelati Eftpro- tlioribo. ite acee- in reale, tumrea- 'rataDrj ) ceftima- facienili : ; " tli )eo fath le. V. G. ituenda: uocom- umjejn- ,&c, ’ Eftpto* fafla de v.g.vfr luarium uidi. poraliat jetuum: emeiio- :io. Vo- romidip : meliofl linam® ne Jeju- ieris tt' Divifio C ate goric d , & Pnedicamentalis . \o f materia eft in praejudicium partis intoM; ; "E« o fadi antento | votu nl totaJt ■ tale caftitatis per quod prohibe- ■ romnisačlus venereus illicitus, ogitatione, verbo &operecom- •letus, ut fornicatjo , pollutio &c. jitLicituSj ut matrimonium con-- jahere. 69. Votumpartiale: eftpromifi- ' liodeliberataDEO fačla de aliqua ’ parte materite melioris boni. v.g. votum non contrahendi ni atrimo- tiumjvotum non polluendi. Quot modis tollatur obligatio rod Quatuor modis tollitur obligatio voti, nempe per difpen- lationem , per commutationem, »irritationem, per ceflationem lotmutationem materine. 70. Difpeniatio: ” Eft abfoluta obligationis voti condonatio, no- tnine Dei fada a legitimo Supe- riore. ?i- Commutatio : ” Eft fubfti- tutio alicujus operiš honefti, lo- toillius, quodvoto promiffum fub eadem obligatione. , /Urritatio: ” Eft obligationis '’°ti relaxatio. Ethaecduplex eft, j & indireda: Direda: ” Eft °bbgationis voti relaxatio fada a Superiore virtute Domini) in 'oluntatem fubditi. v.g. Pater ° ta filiorum emifla antepuberta- ^ irritat, & maritus vota uxo- , Cn nftante matrimonio emifla, . !ltl plendairritat, rationeDomi- habet fuper ipfarn , tutor P°pillos, Praelatusin fubditos. /ftatioindireda: ” Eft obliga- ‘° nis v °ti relaxatio , quia e]us v. g Dominus irritat votum, quod fervus emifitde peregrinatione fa- cienda, quiaper hanc ab obfequio Domini fubtrahitur. Mulier , quae irritat votum mariti longae pere- grinationis, quiajuri fuopnrjudi- cat. 73. Ceflatio materiae : ” Eft, ” quando voti materia, velfinita, ” vel conlumpta eft quemadmo^ dum flle, qui vovit dare calicem pro eleemoljma, fi hrc furto aufe- ratur, ceflat obligatio voti, quia ceflat voti materia. Ita ille , qui emifit votum jejunandi omnibus fextis ferijs unius anni: tranfado anno ceflat obligatio voti, quia cef- fat materia ejufdem. 74. Mutatio materiae : ” Eft, ” quando materia voti fada eft im- ” poflibilis,mala, vel minus bona. v. g. fi quis emifit votum pedefter peregrinandi Romam , fuperve- niente paralifi ceflat obligatio, quia voti materia fada eft impofli« bilis. Itemfi quisemifit votumvi- fitandi aliquod Sanduarium, penes quod habitant mulieres, & quan- documque illuc pergit, labitur in aliquod peccatum , in hoc cafii ceflat obligatio voti, quia voti ma¬ terin effeda eft mala. 75. Ad hoc praeceptum fpedat etiam perjurium, quod fic defini- tur: ” Eft invocatio rei Sacrae, cu- ” jusinterventu, &reverentiain- ” tendimus cogere aliquemadali- ” quid faciendum vel dicendum : S s s Sicut I fO(j §. IX. Sicutquando Caiphas dixitChrifto Domino: ”adjuroteperDEUM vi- 4 ’ vnm, ut dicas nobis , fi tu es " Chriftus. Mattb. cap. 1 6. fic etiam quando dicitur: adjuro te perDEUM vivum , ut dicas mihi hanc , vel aliam rem. jf. IX. Definitiones Tertij Prif.cepti. 76. In hoc prcecepto prarcipitur obfervantiaFeftorum, quaedefini tur hoc modo. Obfervantia Fefto • rum : ” Ed cultus Deo exhibitus ” per auditiotiem Miftje, & abfti- ” nentiam ab omni opere fervili. 77. Mifia: ” Eft facrificium fo- 3 ’ lemne, quo fubfpedebus panis, ” & vini offerturDeo Corpus, & ” Sanguis Domini Noftri TESLI ” Ghrifti. 78- Opus fervile (quod prohi- betur diebus Feftivis) ” Eftiilela- * bor , qui a lervis communiter ” fieri Polet, v. g. confuere, arare, lerrare, &c. 79. Opus Iiberale (quod non eft vetitum diebus Feftivis) ” Eft ille ” Iabor, qui aliberis, non afervis ” fieri folet, vel aliter: Eft: ille la- ” bor, quipotius mentisfatigatio- ” ne quam corporis exercetur, v.g.ftudere, &c. 80. AudireMiftam: "Eftaffifte- ” re prsefentialiter ad Milite cele- brationem interna animae inten- tione, & corporis externa circum- lpedione. Tertij Pr recepti. s. x. Definitiones Qumi De Pr d Cip tl. In hoc praecepto prtecipiturobt- dientia, reverentia, & amorerp Par eates,& fuperiores. 81. Obedientia : ” Eft virtus, ” qux promptum facithominem ” adimplendum mandatumSupt ” rioris ut tale eft. 82. Reverentia feu relpecluv, ” Eft cukus externus, quo proti- temur Superioris excellentiami Teu dignitatem. 8 k A mor: ”Eft aftus pietatis, quo Genitores , aliofque Supe- riores ipeciali afFedu m ur. §. XI. Defi 'etimtiones Pracepti. TN hoc prsecepto prohibeturotk A _.... Th,,olliitn t\ r L ^ pi «£,C^pcV>» p J. v.-*.*- ~ - homicidium, Duelluin, & bel luminjuftum. 84- Odium : ” Eft vellc alki* malum, quiamalum illied ' ‘ " ” Eftinp 87. Homicidium hominis occifio. 86. Duellum : ”E(lduorum,w plurium certamen excondid°> leu ex conventione lulceptu ” ” Eft puhlicapug* ad offtf 1 ' 87. Bellum na Principis imper 10 fionern , fcepta. vel defenfionem N hoc nhaftr 88- Li * appetil 89. Si * accefli jo.Sti i ginis ip , JJ.R. 1 minse ( ' per vir 'caufali 32. In- ’ ter coi ’ intraqi 9 b & 1 Thori ’ adaliei : Jf Sa Aftusli * tom c: Pe j- 5 * ' fcentia . p ' , tninis genera 57 . Sc perfon indivt , 99.0 „'nqua culo p mi liturolc- .morer^ ft virtus, lominem iinSupt' sfpechii: lio proli- leatiami pietatis, ue Sup^ jrofegui- linti turodiui , & bel¬ ile alicif' eft. ft inji^ rum) v£ ' indici čepW :! ' icapu§‘ 1 offe n ' em & Dhifio Categorica , & Prtfdicamentalis. 507 $. XII , §. XIII. Definitiones Sexti Pracefiti. K hoc Prscepto inhibetur om- ‘nisa&us Iuxurix, 8jj.Luxuria: ” Eft inordinatus : appeticus venereorum. 89. Simplex Fornieatio : ” Eft ’ aceeftus foluti ad folutam 90.Stupn.1m : ” Eft violatio Vir- , gjnisipfarenuente. 9/. Raptus: ” Eft abdudio foe - 1 minae ( Virginis, vel corruptce J 1 per vim de uno loco in alium, caufalibidinis captandce. s:. Inceftus : ” Eft aceeftus in- ter confanguineos , vel aftines intracjuartum gradum. S}. AduTterium : ” Eft alieni ’ Thori violatio , vel eft aceeftus ’ adaiienam. 5f Sacrilegium : ” Eft quilibet J dusluxurke, quo violaturvo- tom caftitatis. , 9 J- Peccatum contra naturam: X innaturalis ufus concupi- fcentise. . Sfi. Pollutio r ” Eft humani fe- , m,n is effufio extra vas aptum generationi. „ 57 -Sodomia: ” Eftcoitus inter perfonas ejufdem fexus. i, ?8- Beftialitas: ” Eft coitus cum 'ndivtduo alterius fpeciei. , 99 . Occafio proxima: ” Eft illa L, ln homo eft in morali peri- cu *° peccandi. Dejinhiones Septimi Vracepti. IN hoc praecepto prohibetur quodlibetfurtum, injufta dam- nificatio, & eontradus iniquus, & praecipiturreftitutio, hocque totu a juftitia. 100. Juftitia r ” Eft virtus mo- ” ralis jus fuu unicuique tribuens. Dividiturincommutativam,Lega- lem 5. & diftributivam. 101. Juftitia commutativa: ” Eft, quaparspartitribuit ,quod ” fuutneft, fecundum aequalita- ” tem rei ad rem. ioi.JuftitiaLegalis: ” Eft,qua ” partes reddunt Communitati, ” quodeidebetur. 105. Juftitiadiftributiva: ”Eft, ” qua Superior dat inferioribus, ”■ qute ipiis juxta merita ftia de- bentur. 104. Furtum: ” Eftoccultarei ” aliense ablatio invito rationabi- ” liter Domino. iof. Rapina : ” Eft injufta rei ” alience ablatio vidente , & reni- ” tente Domino. 10 6. Injufta damnificatio: ” Eft ” in proximi bonis Lasfio, ex no- ” ftra adione, vel omiflione fe- ” čuta. 107. Contradus;” Eft padum, 0 ex quo ultro , citr6que oritur ” obligatio: id eft: Eft padum, ex ” quo duae partes obligatte ma- f nent ad implendam rem promifc Sss » fam- $. XIII. Septimi Prcecepti . lam. Contradusalij (untinnomi- i17 Venditio: ” Efttraditiomer- nati, alij nominati. D iog. Contradus innominatus : ” Eft } cjuod non habet proprium ” nomen quo ah alijs diftinguatur: Et quatuor nominantur; ” do, ut ” des; facio, utfacias; do, utfa- ” cias; facio, ut des. 109. ContraČhis nominatus; ”Eft, quod habet fpeeiale nomen ” quo ab alijs diftinguitur; Ut ven- ditio, emptio &c. Contradus no¬ minatus dividitur in lucrativum, & oneroftim. no. Contradus Lucrativus : ” Eft, in quo exnnapartealiquid > fit , altera nihil praeftante. Utdo- natio, promiflio, eommodatum, & precarium.. m. Contradus onerofus:”Eft ” inquoex ambabus partibus ali- ” quid prceftatur; ut emptio, ven¬ ditio, mutuum. Locatio, depoli- tum ,Societas, Cenfus,emphiteu- fis, & Ludus. n 2. Donatio: ” Eftdatiolibe ralis. 113. PromiftTo : ” Eft gratuita ” rei oblatioinfuturum. 114. Commodatum : ” Eft li- ” beralis conceftio ulus rei ad tem- ” pusdeterminatum, iinetransla- ” done Domini). 11 f. Precarium: ” Eft liberalis ” conceftio ufusrei, quoad ufque ” Domino placuerit, fine transla- ” tione Domini). 116. Emptio: ’ Eft traditio pre¬ ti) pro merce. cispropretio. 118. Mutuurn ? ”Eft, quodex ” meofittuum, vel eft traditio rei ” cum translatione dominij, etn ”onere reftituendi ad tempusii aequivalentibus. 119. Locatio : ” Eft contraftus, J ’quores, velperfonaconceditnt ” ad ufum, vel frudum propretio. v. g. Locatio perfonarum , Do- inuum, agrorum, & animalium. 120. DepofitumEft traditio ” rei ad Cuftodiam abfque ufu, ” vel pro pretio, vel fineillo: 121. Societas:” Eft duorum, ” vel plurium conventio honeftd ” contračha ob uberiorem (jui- ” ftum & commodiorenmlk 122. Cenfus : ” Eft jus petci- ” piendi annuam penlionemeste, ” vel perlona alterius. 123. Emphiteufis : ” Eft con- ” tradus, quo res immobilis tra- ” dituralteri, quo ad dominium ” tantum utile , cum onere W- ” vendi annuam, & determinant” ” penfionem. ... 124. Cambium : ” Eft trat it- 0 ” pecunite pro pecunia, cum cu ” to lucro ultra forteni. 125. Aftecuratio:” Eftcon^ ” dus quo quis aliena; rei p erl ^ ” lum in le fufcipit , cum on- ” eam comoenfandi, fi P eieat ' 126. Ludus:” Eft contrac# ” quo ludentes ” vidori cedat. ” p° fuit - Ii7 .w 127 - quo d inobil' lit pro 128. ftus: doneti debitc 129. ventic abfcoi trn pr ip. mutui : nianif 131. rum \ ' ex ali« ’ liter i lucru & ei fubdivic fem. quan« | «0 e dpeip ,' 34 - ( mter ’ preffi ; vel v ^fr > quod uterq u 1 ^ T iitiomcr- > quodex raditio rei 'nij, c® erapusii )ntraftu$, onceditur iro pretio. Jin , Do- nalium, ft traditia fque ufu, eillo: duorura, 0 honefte em (jiii- 1 ufllfll. [us perci- lemesre, Eft con- ibilis ttJ’ ominium nere fol* minatam t tratita' 0 ;um t-' er ' t contra- i pericu- n onere sreat. iri-aCtUSi tur, :que de- Divijio CategorhaffiPradicamcntalis. 509 ,27. Pignus : ” Eftcontradus, tradiones, fufurrationes, irrifio- tjuo debitor dat creclitori rem mobiieni , vel immobilem , ut fitpro debito obligata. 128. Fidejuffio : ” Eft contra- > jus: quo quis alienam obliga- tionem fufcipit implendam , fi debitor principalis non folverit. 129. Monopolium : ” Eft con- ventio Mercatorum emendi, vel abfcondendi merces, ut augea- turpretium. 1]o, llfura : ” Eft lucrum ex mutuo: St eft duplex palliata, & 1 manifefta. 131. llfura palliata : ” Eft luc¬ rum proveniens ex formali, fed ’ ex alio contradu, in quo virtua- liter includitur mutuum. 132. llfura manifefta : ” Eft lucrum proveniens ex formali, , 8t expreffo contradu mutut. 'ubdividitur in mentalem, & rea- fem. J 33 * llfura mentalis : ” Eft ( |uando datur mutuum fine pa- ,, «0 exteriori lucri, fed retenta Ipeipfius lucri in animo. ,'H- llfura realis : ” Quando , lnte tvenit in mutuo padum ex- . pfefluni , vel tacitum , fignis, velverbis manifeftum. S. XIV - utfinitiones Očiavi Pra- cepti. p hoc prcecepto inhibentur fu- Ipiciones, judicia temeraria, de- nes, & contumeliac, Mendacia, & van x curiofitates. 135. Sufpicio: ” Eftaflenfusin- choatus cum formidine contra- ” rite partis. 13 6 . judicium temerarium: ” Eft 'firmus aftenfus de aliquaremala ’’ ex levibus fundamentis affump- ” tus. 137. Detradio, vel murmura- tio ” Eft injufta farna: denigratio. 136. Contumelia : 7 ’ Eft injufta ” honoris diminutlo. 135. Farna : ” Eft opinio, feu ” bona exiftimatio deproximiex- ” cellentia. 140. Honor:” Eft exteriorte- ” ftificado alteriusexcellentite ver- 71 bis, vel fignis honorificis fada. 141. Sufurratio: ” Eft occulta ” oblocutio contra proximum,eo ” animo dida, ut oriatur difcordia ” inter amicos. 142. SubfannafioEft irrifio ” de proximo naribus, alterove ” figno fada. 143. Derifio : ” Eft , quando ” proximus rubore, & verecundia ” fuffunditur, paceque,& Sereni- ” tate confcientite privatur. 144. Mendacium:” Eftverbu ” falfum feu locutio contra men- ” tem. 147. Curiofitas: ” Eft fuperfiua ” diligentia circa res inutiles, vel ” illius circumftantias. S s s 3 De- 5io XV.& XVI. Definit. Sacramentorum. Definitiones fpe&antes adnonum, gratiaSacramentorum,qua:perc«- ut ( ' unt - • ‘ -•umformas(ignificatur,&illanul- ^ trem I_ & decimum prteceptum invenien turinSexto. &Septimo. S. XV. De Legepojit iva Divina. TV Xp!icata jam parte Categorica, qute ad legem Divinam natu¬ ralen! pertinet, explicandum re- manet illud, quod ad legem Divi¬ nam pofitivam fpečlat; De qua in §. fequenti. Lex Divina pofitiva tria prarci- pit; primo, ačtus virtutum Theo- Iogicarum, de quibus ačtum eft in primo prarcepto. Secundo. Exe- cutionem votorum, quod pariter tračlatumeftinfecundo praecepto. Tertio adminiftrationem , & per- ceptionem Sacramentorum, & ce- lebrationem Sacrificij Milfe. de fluibusinprtefenti. $. XVI. DefiniuoSdcramentorum 146. CAcramentum in cofnuni: ” Eft (ignum Senfibile , ” & pračHcum rei (acrte fandtific- J ’ antis. danturres,quac(unt” Sa- cramentum tantum, alite , quae Jfant” res, & Sacramentum fimul. lam rem (ignificat. 149. Res , & Sacramentum li- mul: ” Eft, quod (ignificat: ut charačter, qui per Sacramentum fignificatur, tanqua per fuamcau- fam , Scille (ignificat irreiteratione ipfiufmet Sacramenti, tanauam fuum effedtum. Sacramentum in communidivi- ditur in Sacramentum vivorum,8t mortuorum. Sacramentum 1(4. 1 indel in ret ’ matic 1 po. rum .* ” Eft al fta fu rum. 'Eft Sat ’ ftitutu ” /atiuu! Ijus trn forma: ’ 'Patrisj “Amen, { (6. Eftfci 147. ” Sacramentum tantum: » ,J Eft, quod (Ignificat,& non fig- 5> nificatur; ut funt verba, & for- mortuo* Eft, quod per fe caufat ” primam gratiam, &per accidens ’’poteft cau(are(ecundam;utBap- ”ti(mus ScPcenitentia. 151. Sacramentum vivorum: ^ ” Eft .* quod caufat per fefecun- da inf dam gratiam, & per accidens ma pr, ” poteftcaufare primam; utEuc- '"k"' 7 " hariftia , ordo , Extrema undio, confirmatio, & Matrimonium. Quodlibet Sacramentum habet duas definitiones, Phy(Icam unam, metaphyficam alteram. 152. Definitio Phy(ica: ” ™ ” oratio explicans effentiam r el ” per partes Phy(icas. } . 15j. Definitio metaphyfica:’ E oratio explicans eflentialia, > etl metaphj^fica. mtr Sacramentorum, qux (ignifi- , ^ Ic l ua Sacramenta imprimunf cantgratiam, ip(e vero ab alia re c ™ ra ^erem, aliqua vero non. 1 non (ignificantur. . Oftae imprimunt charačierefli , 148; Res tantum: ” Eft, quod ? er ^ in °np< 0 ~ M Confirmatio 'aphy(ici vteJegi 1 mino brativa Ejus r fcdum e fpifopo 1 ,jgno t t firmo tc ,dnine F Sančti . Epilco , >f7- Jlttas:) ta m ah inonpofluntv.g.Baptifit 111 ’ V* 0 itei rmatio, & ordo. fecus ve Ratenu fignificatur, & non (Ignificat: ut de non i mprim entibus chara^J «nt ad eper eo- : illa nul- ntum (i. cat: ut TientLim lamcau- erationc :anquam unidivi- orum,& mortuo- e caufat accidens jutBap- vorum: e fecun- accidens utEuc- undiO) nium. m habet nunam, :iarn r ^ 1 ica:”Eft| tlia, fa 1 irimuni non. tteremi us vero račiercJ ut Divifio Catevorha , & Prčakamenidlb. 511 ut funt pcenitentia , Euchariftia , Extrema Undio, Matrimonium. 1 Contritio perfeda : ” Eft: ” dolor de peccatis propter Deum ” fummč diledum, cum propofi- ” to non peccandi de caetero. 160. Attritio : ” Eft dolor de ’’ peccatis propter timerem infer- ” ni, vel horrorem peccati, cum ’* propofito no peccandi de estero. 161. Satisfadio : ” Eft operiš k "Confeflario injundi in poenam ” peccatorum juftaimpletio. \6i. Jurisdidio: ” f.fl:po'eflas, ” quam habent Sacerdotes ligan- di. " meum. Hic eft calix Tanguinis mei. Minifter quoadconfecratio- nem eft folus Sacerdos ; quo ad difpenfationem veroDiaconusefle poteft, in cafutamenneceflitatis & cum licentia Parochi. Euchati- 512 XVI. Definitiones Sacramentorum. ” di, atque folvendi, &duplexeft, ” ordinaria, & delegata. 163. JurisdičHo ordinaria: ” Eft ” illa , quae eft annexa officio cu- ” ram animarum habenti. 164. JurisdičHo delegata: ” Eft qux committitur ab eo, qui ju- ftiaconfiderari etiam poteft utSa- ” risdičtionem ordinariam habet. crificium. ” Forma : Ego te abfolvo a pecca- tis tuis- 165. Refervatio cafuum : ”Eft ” fubtračtio jurisdičHonis circa ab- ” folutionem alicujus cafus. 1 66. Indulgentia : ” Eft gratia ” qua certo aliquo opere injunčto ” poena temporalis , pro peccato ■ T debita, remittitur. 167. Jubilaeum : ” Eft remiftio poentE temporalis pro peccato v debitas , & Privilegium difpen- fandi, commutandi , vel abfol- ” vendi aCenfuris, juxtaiplius re- ” fcriptitenorem. x68- Sigillum : ” Eftindilpenla- ” bilis j & ftričtiftima obligatiota- ” cendi, quse in confeftione audiun- ” tur circa abfolutionem Sacra- * mentalem. 1 69. Euchariftia ( Phyficž) ” funt Ipecies panis. & vini confe- ” crati j fub prtefcripta forma ver- •” borum (Metaphyfice) ” Eft Sacra- ” mentumnovae Legis, inftitutum ”a Chrifto Domino, caulativum ” gratiae cibativae. Materia remota, feu exquaeft panis frumenti, & vi- ..... num vitis. Proxima, feu quae, funt ( metaphyfice) ” EftSacrarnentu fpecies» feu accidentia panis , & ” novae legis inftitutum a O 111 vini. Forma: ” Hoc eft corpus ”Domino caufativum gratiae P oC ” ftativae. W •Matf jiinis, 1 Jjiiod o jifignu .tcipiui inem ( jqiifiriO( ..j:.,. r7o.Sacrificium: "Eftmutatio ” alicujus rei fačta in honoremfo. ” premjE excellentiae cum debita ” Solemnitate. 171. Mifla: EftSacrificiumcon- ” fiftens in confecratione panis, & ” vini. 172. Stipendium : ”Eftonero- ” fa eleemo(yna errogata Miniftro, ” propterofficium ad ejuscongrul ” fuftentationem. 173. Extrema Unčlio: (phyft- ce)” Eft unčlio hominis infirmi, ” fačta a Sacerdote fub praefcripti ” forma,verborum. (metaphviid) ” Eft Sacramentum nova: legis in- ” ftitutuma Chrifto Domino,cau- ” fativum gratiseremiftivčreliquo- ” rum peccatorum. Materia re¬ mota , Eft oleum benedičtum ab Epifcopo ; proxima eft ipf aITiet unčlio: Forma funt verba : P er ”iftam Sančlam unčlionem & Ci Minifter eft folus lacerdos, 174. Ordo (phyfic&J ”Eft .§‘ ” naculum ouoddam , qu° *P ,rl ' ” tualispoteftas traditur circa Lee hariftiam ritč adminiftrandan’' trdinar jibordii lijus ab perati vc Ipoteilgt tirate ti mode turordi relufcej liter ful fpilcop Ordi |»n Sac jtrifunt horcif tri vero tfinatus 1 ! 75- “o 1 ledi ‘itfinitu , nes > qi £ apax gaude , >7hyfid) [egis in- no,cau* reliquo- teria re- ftum ab ipfamet a:” P e( eni &c, ’ Eft % 10 fpiri' rcaEu c ' -andaiH' nentum Chrifto \x p ote ' M* 6 * Divijio Categorka, I .Materia remota Sacramentior- jjnis, eft inftrumentmn aliquod, ‘uod ordinibus initfandis traditur ilignum poteftis fpiritualis, quam •ccipiunt, ut tnftrumento fuoor- Jinemexequantur: proxhna , eft f[ufmodi inftrumenti traditio ab srdinante, & ejufmodi acceptatio ibordinando. Forma funtverba, l|i$ab EpiFcopo proferuntur im- ptivomodo, cum expreftione poteftgtis, quse confertur, adhibe- nratem forma htijus Sacramen- li modo imperativo, ut oftenda- lurordinatum deberefungi mune- reiuftepto: nevideaturillud muti- ter fufcepifle. Minifter eft folus Epilcopus. Ordines funt feptem, quatuor »nSacri, &tresSacri. Non Sa- irifunt: Oftiariatus, Leftoratus, Esorciftatus, S c Acolytatus. Sa- crivero funt, ftibdiaconatus, Dia- tnnatus 6< Presbyteratus. ( '75- PrimaTonfura non eft or- “°)ied difpofitio ad ordines, & fic tffinitur: ” Eft difpofitio adordi- . nes >qua tonluratus fit Clericus, Ca pax beneficij Ecclefiaftici, & gaudet pr iviiegio fori,&Canonis. . ! 76 . Oftiariatus: ” Eft ordo,in ( l Uo ordinato traduntur claves ad ex cludendum indignos , & ad- , niittendum dignos inEccIefiam .^audiendum Miffae Sacrificium. Ms materia remota funt eiaves: jadrna eft traditio earum : For- :b(unt verba Epifcopi ad tradi- materije prolata. & TradicamentalU, /t/ 177. Lečtoratus: ” Eft poteftas, ” tjua ordinatus in Lečtorem po- ” teft iegere prophetias, Sc Lečtio- ” nesin Choro. Ejus materia re¬ mota eft liber Prophetke. Proxi- ma eft traditio ejufdem. Forma funt verba Epifcopi ad traditionem materije prolata. 178. Exorciftatus : ” Eft pote- ” ftas , qua ordinatus in exorciftani ” poteftexpellere Djemonesacor- ” poribus hominum. Ejus materia remota eft liber exorcifmorum , proxima eft ejufdem libri traditio. Forma funt verba Epifcopi ad tra¬ ditionem materite prolata. 1 79. Acoiytatus: ” Eft poteftas, qua ordinatus in Acolytum po- ” teft -portare candelabrum cum ” Cereo, Sturceolos vaeuos. Ejus materia remota eft candelabrum , cum Cereo extinČto , & urceoli Vacul. Proxima eft eorumdem traditio. Forma funt verba Epifco¬ pi ad traditionem materiarum pro¬ lata. 180. Subdiaconatus: ” Eft no- ” teftas,perquam ordinatus m Sub- ’ diaconum poteft puhlice cantare ” Epiftolas, & miniftrare in Altan ” calicem vacuum , cum patena ” etiam vacua. Ejus materia re¬ mota, eft liber Epiftolarum, calix vacuus cum patena fuperpofita. Proximaeorumdem traditio. For¬ ma funt verba Epifcopi ad traditio¬ nem materije prolata. j.81 Diaconatus: Eft poteftas, ” qua ordinatus in Diaconum po- Ttt teft I fH XVL Definitiones Sacramentorum, * teftpublic&cantareEvangelium, ” miniftrare inAltari calicem cum ” vino, fkpatenam cum pane. Ejus ■J materia.remota eft liber Evange- liorum, Calix cum vino , & pate- na cum pane: Proxima eft traditio eorumdem, Forma funt verbaEpi- fcopi ad traditionem materije pre¬ lata. i8a. Prelbyteratus: ” Eft pote- ” ftas,per quam ordinatusin Sacer- 3 ’ dotem poteft confecrare corpus u & Sanguinem Chrifti Domini ” abfolvere a peccatis. Ejus mate- ria remota eft calix prteparatus cum vino, & aqua, & patena cum hoftia. Proxima eft eorumdem traditio. FormafuntverbaEpifco- pi ad traditionem materia: prolata. Minifteromniumordinum eft Epi- Fcopus. 183- Matrimonium ( quatenus contračlus)”Eft conjunčtio viri, & ” fceminae inter Iegitimas perfonas 51 individuum vitje ordšnem reti- ” nens. Quatenus Sacramentum ( Metaphylice) "EftSa-cramentum 31 novae legis inftitutum a Chrifto Domino caufativum grafite uniti- ” va?. ( Phvficž ) eft mutuus con- ” fenfus contrahentium fub prae- ” {cripta forma verborum talem 3 ’ confenfum exprimentium. Mi- nifter funt ipfimet contrahentes: materia remota funt corpora con¬ trahentium : proximaeft confen- fus mutuus: Forma vero eft acce- ptatio eorumdem expreffa per ver- ba, velfigna. 184. Sponfalia : ” Sunt mutua ” promiftlo de futuro matrimonio ” inter perfonas jure habiles. 18 f .Impedimentum impediens: ”Eftillud, cumquo, fi matrimo- ” nium contrahatur, eft validum, led illicitum. <1 86. Impedimentum dirimens: ” Eft illud, quo matrimonium, fi ” contrahitur, nec validum necli- ” citum eft. 187- Divortium : ” Eft legiti- ”maconjugum feparatio quo ad ” fhorum, & habitationem aufto- ” ritate Judicis fačta. Tria requiruntur ad valorem Sacramentorum, nempemateria, forma, & intentio. 188. Materia : ” Eft illa, fcp r3 ” ouam caditforma, &triplexeft: nulla, certa, & dubia. 189. Materia nulla: ”Eft'll a > ” qua pofita, non fit validum Sa- Identali validut mutatii 15: 'Eft, q 'borur : nBapt 'folvo felliom charifti 193. 'quanc kalife 'cident idiomai leo; u »tcali 194. ficien tum , thjEC fe,&h >Sf. ” cramentum. LItfi quisv.g.bapti- ^ žaret cum vino vel confecrare Eft iHa: cum aqua. 190. Materia certa ” qua pofita fit validum Sacramen' ’’ tum. v. g Baptifmus, admjnuD' tuscutnaqua, & Euchariftiacu® pane frumenti. ... 191. Materia dubia : 'Ed 1 J ’ ”qua pofita fit dubium Sacramen¬ tum. Ut Baptifmus admimft«™ cum Lixivia, aut cum aqu 3 arL ciali , & Confeftio cuni p eCC dubio. . Forma , & Materia mutan p teli, vel fubftantialiter, ve ^ Sacrar 19S. fcefFef ! ®Uatui ; «ndur / 57 . /“ptac oientv De )ExE fiaft I. it mutua trimonio les. npedien* natrimo- validum, lirimens.* miam, ft imnecli- ift legiti- > qu 0 2 a ' crame n- niftratu 5 ja artiti* peccato itsri po- vela cCI ' člen- F Divijio Categoma, JentaHter,fi fubftantialitcr, non fit validum Sacramentum , fecusli mutatio eft (olum accidentalis. 152. Mutatio, Subftantialis »Eft, quando evertitur fenfus ver- 'torum omnino. Ut fiquisv.g. ^Baptifino diceret: ” Ego te ab- folvo in nominePatris,aut inCon- Mione, ego te baptizo, aut in Eu- chariftia, hcc eft corpus tuum. 193.Mutatio accidentalis.'” eft, '(pando retento eodem ftibftan- "fialifenfu, variaturin aliquoac- 'cidenci : Ut formam proferre idiomateLatino, Gra’co, autlta- lico; ut in Baptiftno aquafrigida, iiitcalida, &c. i94.Intentio : ” Eftanimusef- ficiendi Sacramentum , juxtari- Jtum Sanda: Romana: Ecclefia:. hsec triplex eft, adtualis, virtua- iis 5 &habitualis. •5f-Intentioadualis: ”Efti!Ia, ?£ habetur, dum efficitur ipfum ^cramentum. 19S. Virtualis: eft, qum prteceft ; te ffeftionem Sacramenti, con- ;ill uaturque in medijs ad illudeffi- ,en dum ordinatis. 'S 7 - Habitualis: ” qum prmcef- ‘ :t sffečtionemSacramenti, inter- tu ptaqueeft alio medioadSacra- ^ntum non ordinato. XVIL ue Lege humana Ec~ [c u clefiaftica. Humana dividitur in Eccle- ' la fticam, & Civilem, & quia & Vrtfdkdmentalb. 5-1^ ad juriftas, non adTheologos de Civili tradare fpedat, ideo de Ec- clefiafticatantummodo loquemur qujc a judicibus Ecclefiafticis, & a noftra Sanda Matre Ecclefia, in ftiis quinque prseceptis imponitur. De pertinentibus ad fecundum praeceptum ConfeftTonis jam fupe- rius explicuimus , quando de Sa- cramento Pcenitentice egimus/r«. 1^7. ufaue ad nam. 16 8- De Spe- dantibus ad tertinm prceceptum, nempe de Communione annua, jam didumfuit, cum deSacramen- to Euchariftia: diftervimus v um. 169. & demumdeconcernentibus prrmum prmceptum audiendi Mif- fam, diximusparitet/« §. 9. in ter- tio prctceptoDecalogi, a' v um. 66". ulqu zadnnm. 80. Nuncexplican- da: vemanent definitiones Quarti, &(juintiprsecepti, qua:dejejunio, decimis , & Primitijs loquuntur, Jejunium eft duplex naturale, & Ecclefiafticum. 15)8- Jejunium naturale: ” Eft: ” perfedifnma, & totalisabftinen- ” tiaab omni cibo, & potu, &me- ” dicina. 1 99. Jejunium Ecclefiafticum: ” Eft abftinentia a carnibus, &uni- "cacomeftio; Jejunium Ecclefia¬ fticum dividitur in quadragefima- le, &commune. 200. Jejunium Quadragefimale: ” Eft abftinentia a carnibus, & ladi- ’’ cinijs, & unica comcftio. 201. Jejunium commune: ” Eft ” in quo licet vefci ladicinijs,& alijs, T11 2 quae 1 fiš §'XVIII De Lege s quce non funt carnes , in unica ”comeftione. 202 Colhtiumcula: ” Eftferoti- ” na & leviš refečliuncula , ne po- ” tus noceat, pertnifla. Perprivi- legium Bullre Cruciatae vefci poft- funtlačHcinia in quadragefima, & Bulla lic dennitur. 203 Bulla , ” Eft diploma Pon- T human ct Ecckfiajika. D §. XVIII. «* E Definitiones Cenfumum, 4» I Ex Humana duplexeft,pcena. 'prione ” tifitiuin quo mu’ta; gratiae con- infideles eroeattt. tationem. lisj & pncceptiva,de prtsceptiva 1 ment6n jalocuti luitnus §. antecedenti.Pij. ” ceduntur fub onere certse elee- mofpnae in fubfidium beili, contra nalis dividitur in Civilem, & Eccle- fiafticam. Civilis fpe&at ad juriftas, Nune tantumefe Ecclefiaftica age- mus,qus£ confiftit in Cenfuris. 210. Cenfura: ” Eft pcena fpiri- 204. Decima.: ” Eft pars d e cim a ” fručiuum Miniftris Ecciefia: ob ” fpiritualeMinifterium oblatte. 'aof. Decima prte d i ali s : ” Eft ” decima pars fručtuum, auoster- ” ra producit, Miniftris Ecclefia ” oblata. 1 od. Decima perfonalis : Eft ” decima pars fručtuum, qui ex ho v minis induftria aquiruntur , Mi- ” niftris Eccfelise oblata. 207 Decima Mixta : ” Eft deci- ”ma pars fručtuum, partirn ex in- ” duftria humana, partima natura ”provenientium 3 Miniftris Eccle- s ’ lite. oblata. 208 Primitia:” Eft certaparsfru- ” čtuum Ecclefite oblata pro fuis ”lumptibus, juxta locorum con- ” fuetudinem, & canonum difpo- ” fitionem 209 Oblatio : ” Eft quoddam ” ftipendium Miniftris adAltare ob- ” latum adfuamcongruam fuften- ” tualis, & medicinalis, qua Juda ” Eccleliafticus punit Baptizatos, ” privando eos bonis fpirituaiibus. Cenfura: aliae funt a Jure, alisab homine. 211. Cenftsraa jure5 ” qudata ” eft per legem , feu flatutum ” generale. 212. Centura ab homine: ”qux ” lata ell per lententiam, feu ftatu- ” tum generale. Cenfura: ali* funt 1 atae, aliae ferendae 213. Centura lata : ” Eft ill*i ” qute ipfo fačto per commiffionem ” criminisincurritur, nullalpečta- ” ta pofteriori Sententia. 214. Cenfura ferenda : ” quaenonincurritur ipfofafto pc [ ” criminiscommiftionein; fecftp ” čtari debet fententia judicis. Centura dividitur in excomniu- nicationem, fufpenfionem, interu čtum, & etiam lecundum opinj 0 nem probabilem in Irregulai ita tenu Ceflatio a Divinis, & J- gradatio non funt cenfura:- C communicatio dividitnr in 1 Tia )°' rem, & minorera. 1 6. 1 “Eftcenti participt "torura. 217. S' 'Ecclefiai " Ordinis "Ecclefia fufps alisc ab ol beficio omnibus, 218. S qute pr illius. 2IJ. S 'ep pri r officij 1 ^ 220.Sl 'privat 1 fttuftibi . 221, ; Vivata ' ficio. 222.1 /a Ecc! Offidjs Eccl .'nus tal ’ ’ e )perfbi , 225. 'Hud, locu m | Inten brneti d. 'mm, t, pcena- ‘sceptiva lenti.?®. , & Ecde- d juriftas. tiča ate- .iris. Enafpiri- uajudei ptizaros, itualibus. , aliaeab q us lata ftatutum te: 'qua: eu ftatu- 1 ir* alii ' Eft illii j iilioncm j aipecla- : ’ Eft, ačto pa ; fedlpe- licis. ;omniu- interdi-1 opinio- ruiarira- | &<*■! e . B- i majo i Dhijio Categorica, & Pradkamerjtalis. 5:17 2i

239. Peccatum veniale : ® to nii difpofitio ad mortale; nontam cn occidit anima. Infuper tam vem a ”E (1 ” transgrellio legis aftirmativsr. 237. Peccatum Commiftion^ ” Efttranfgreftio legis negativ*- Peccatum omiftionis, & c° lTI * miftionis fubdividitur in veniale, & mortale. 238. Peccatum mortale: ’ Eft) ” quod occidit animam »_P r ‘ va . n / Ca torur >jv.i.iuu anima.imuperLam *>—■; . - v jU le , quam mortale fubdividituri* 1 pttali ] habituale, Sc aduale. - 24 3 ' lerum.Jt m volun- 5em Divi- cum jam uperiores mdumfr :ransgref- a Reguls Augufli. lum, vel gem DE! viditur in ale: ” Ed litatis,ex 3, omni- ia conce- e: ” Eft egulaDi- line per- eccatum eccatum nis:”Elt ativx. liffionis' itivae. & C 01 T 1 - veniaki :: ” Eft) privans 1; orada, £11 i venia* ditur in 24 °' Divifio Categorica , 240. Peccatum habituale: ” Eft maeula in anima relida ex prse- teritacontmifllonc peccati. 24!. Peccarum aduale : ” Eft isfa formalis commiftio peccati. Efto omnia peccata 'fint contra »EUM j nihilominus aliqua fpe- oaliter contra DEIIM, alia fpecia- kercontra proximum, alia fpecia- kr contra ipfum peccato^e nun- tapantur. 242. Peccata fpecialiter contra Dium: ’ 'funt illa, qu£eimmediate Divinam Chavitatem laedunt: omnia nempe,qute opponuntur tirtutibus Theologicis, vel Reli- gioni. lit funt haerefis, defpera- tio,odiutn Dei, Sacrilegium &c. H?. Peccata fpecialiter contra mximuin: ” funt illa, qua?immc- diatžproximi charitatem laedunt. Idilacjuce funt contra charitatem 1 godium, vindičta, furtum,ho- ®icidiuni, detradio &c. , Hf Peccata fpecialiter contra kom peccantem: ”funtilla, quae ®mediate propriam charitatem 'ttlunt, v. g. Gula. Luxuria &c. Eeccatum, & vitium diftinguun- ‘! r > ficut adus, &habitus; &fic eft qua(i quidam habitus, i 11 confuetudo peccandi, & fic •efinitur. : 4 f-Vitium: ” Eft promptitu- °> len facilitas ad peccandum ^confuetudine repetitionis pec- C p°ru!u procedens. - x cjiiolibet peccato veniali, & Cr dli Reatus pocnte procedit: a & Pradicamentalk. peccato mortali reatus pcena; u’ternte, a veniali vero reatus pcc- nae temporalis : & Reatus fic de- finitur, 246. Reatus : ” Eft effedus ex ” peccato relidus, quo peccator ” manetligatusapudOEim folven- ” di delidi fui poenam. 247. Peccata capitalia : ” Sunt ” illa, exquibustanquam exradicc ” procedunt alia peccata adualia. Peccata capitalia dividuntur in Ipiritualia & carnalia. 248- Peccata Spiritualia: ”Sunt ” illa, qu£E, mentis potiusdeleda- ” tione complentur, qukncorpo- ” ris, ut Superbia, Auaritia, Jra, Invidia, & Accedia. 249. Peccata carnalia : ” Sunt ” illa quse corporis potius, quam ” xnentisdeledatione complentur ” ut Luxuria, & Gula. 250. Superbia : ” Eft appetitus ” inordinatuspropriaeexcellenti5e. Superbia habet tres filias, nempe pradumpdonem, ambitionem,& vanam gloriam. 2f 1. Praefiimptio: ’’ Eft appeti- ” tus aggrediendi aliquid fupra ” proprias vires. 2f 2. Ambicio : ” Eft inordina- ” tus appetitus honoris, & digni- ” tatis. 2pg. Vana gloria : ” Eft cupi- ” ditas inanis exiftimationis Qua* excitari poteft per opera indiffe- rentia ex fe v. g. Fortitudinis, ha- bilitatis &c. vel per opera bona, & tunchypocrifis vocatur, qua:fic definitur. 2f 4 -OP 520 §. XIX\ Definitiones Peccatorum. 2f4. Hppocrifis: ” Eftfimulatio 263. Gula: ”Eftinordinatasap. ” virtutis ad inanem gloriam cap- ” - 0 —" • ” tandam. 2ff. Praefiimptioni opponitur Pufillanimitas, quse:” Eftimbecil- ” litas animi ad aggrediendum opus ” debitum. 2 f6. Auaritia: ” Eft inordinatus ” appetitus dividarum, vel bonoru v temporalium. 257. Auaritiae opponitur Prodi- alitas, quas: ” Eft immoderatus, feu excefliuus ufus bonorum te- ” poralium. 2 s 8. Luxuria: ” Eft inordinatus ” appetitus Venereorum. Ejus fpecies explicatte fuerunt infexto praccepto Decaldgi §. 12. Luxu- rite opponitur continentia, qute : Eft moaeratio appetitus Venerei. Continentia dividitur in Virgina- lem , Conjugalem, Sc Vidualem. 279. Continentia Virginalis : ” Eft abftinentia ab omni venereo ” appetitu licito, & illicito>piruete** ” rito, Sc prtefenti. 260. Continentia Conjugalis: ” Eft abftinentia ab ačlu venereo ” iliicito, led non a licito. 26 1. Continentia vidualisrEft abftinentia ab omni ačtu venereo licito, Sc iliicito de pradenti, led non deprceterito. 262. Invidia : ” Eft triftitia de ’’alterius bono. Ex invidia pro- cedunt odium, detračlio, Sc fufur- ratio. De odio a čl um jam fuitin p. pnecepto Decalogi §. 11. Sc de detračtione , Sc fufurratione in S. §. 14. ” petitus cibi, Sc potus. Ex gula procedunt multiloquium ) & fcur- juxta ft pofitis in eccata a rilitas in anima , Sc in corpore ,rfcent. pollutio, Sc ebrietas. 270. V vomitus, 264. Multiloauium: ” fivus ufus verborum. 26 f. Scurrilitas: - Eft verborii, feu geftorum minus hondlis Eftexcef. im 4 .1 'fiiuus ir ufus adrifum excitandum. Etfecunc 'de lib. : pollutione jam diximusinč).Deca' logi Prsvcepto. 266 . Vomitus: ” Eft eječlioci- ” bi, aut potus ex ftomacho. 267. Ebrietas: ” Eft nientishe- ” betudo ex potu exceffivo caufa- ” ta, qua homo ratione ad tem- ” pusprivatur;ex naturafuapecea- ” tum mortale eft. 268. Ira : ” Eft inordinatus ap- ” petitus vindičlte. Ex ira pto- cedunt in anima indignatio,&al- teratio cordis. In ore maledidio, contumelia , blafphemia , opere rixse, duella, feditiones > & mortes. _ 269. Accedia:” Eft amini®™ ” in exerciiio virtutum. Exacce- dia procedunt defperatio, &P U ' fillanimitas , ignavia , vel gra' 3 operando , faftidiuffl; Dt ' qua reči iintnatui 171. 'N '^uitper naturali mgeniurr men m mentis evagatio. XX. Defi?utiones stali deti- IpRo Complemento to _ nitionum adjungere . 10 1 loco non tutum 27:. V qu£e pe ad grat lites lup nfufas, i 273. ' DEO a 1 'catur, P4. Vi ,/epetiti r ’anima '“per in' :,Vf- ' te tet pr «fid< k »s trač fdtniprc 576. 1 otdina c ompc z 77 - quoniam • 11 u r^ tJ Mrdmn ardina c finiun Wil T matnsap. Ex gnij 1 5 & fcut- i corporc irietas. Eftexcef. verboru, honefiio um. De nčf.Deca- ejeftioci- icho, nentishe- ivo caula- ; ad tem- fuapecca- inatus ap- ira pro- itio, & al- laledidb. ia , & eiones > & limirf Ek acce- o, el grava* idium,& Divijio Categorica , Pr^dicamentalk. 521 juxta fe polita magis elucefcunt, ”dine, & fulcimento ftabiliuntur itali defr 5 in fi° f , illas vit* opp o(ita ju*« morales. 278. Virtutes Cardinales funt 4. Prudentia, Juftitia, Fortitudo, & Temperantia. 279. Prudentia definitur aPhi- lofopho G.Etbic. cap. 5: ” Reda ratio ” agibilium. & dividitur in Monar- chicam, & Poliarchicam. 280. Prudentia Monarchica : ” Eft illa, qua homo regit feipfum. 281. Prudentia Poliarchica: ipperficit hominem in fuo efle ” Eft illa, qua multitudo guberna- 'naturali : ut fcientia, fortitudo, tur. & haec dividitur in regnati- vam, politicam, teconomicam, & rnilitarem. Videatur S. Thom. 2. 2 . qudfl. ^O. 282. juftitia:” Eft perpetua,& ” conftans voluntas jus fuum uni- ” cuique tribuens. Dividitur jufti¬ tia qua(i in partes fubjedivas, in commutativam , diftributivam, & legalem, de quibus fupra didum fuit in 7. Decalogi Prarcepto §.15. num. ioo, & fequent: & qua(i in partes potentiales ( nimirum in virtutes minus principales, quacju- ftiticE innituntur tanquam magis principali virtuti) prgterea fubdi- rvmmauioLu viditurin novem virtutes , quae :" nt Fides, fpes,Charitas, de qui- funt Religio, Poenitentia, Pietas, ' ls tfaftavimus in definitionibus Obfervantia, Gratitudo, vindida judicialis, veritas , Amicitia, & Liberalitas. 285. Religio: ” Eft virtus moralis ” debitum cultum Deo exhibens. ..._- Dehacvirtute, & de vitijs ipfiop- ^niutn virtutum moralium funt- pofitis jam fupra diximus in primo ^dinales, quae in commiini fic Decalogi Prsecepto. §. 7. num. ofitis in hoc loco virtutibus, juxta Lata abfque dubio egregie elu- tfcent. 270. Virtus ( fecundum Arifto- ;elem4. Ethic.) ” Eft habitus ele- 'ftiuus in mediocritate confiftens. It fecundum S. Auguftinum lib. 2. delib. arb. Eft qualitas mentis, juareftčvivitur. Virtutes alise [«ntnaturales,alite fupernaturales, 171. Virtus naturalis : ” Eft , tgenium. 272. Virtus fupernaturalis: - Eft 1 quae perfkit hominem in ordine ad gratiam acquirendam. Vir- »tes fupernaturales dividuntur in nfufas, &acquifitas. V 3 - Virtus infufa: Eft, quae a DEO animac hominis communi- catur. 54.Virtus acquifita: ” eftqute ex ;i fe petitione aduurn bonorumin r an itna generatur. Dividitur in- l# P er in Theologicam , & Morale. : 7 f- VirtusTheologica: ”Eft, i 1 ® tendit in Deum, & eumha- pro immediato obiedo , u.t Niprscepti §. 7. num. 20. & feq. > 76 . Virtus moralis: ’ Eft, qute Cl 'dinatur ad moreš hominis rede c °®ponendos. ■ 77 - fundamentum, & bafis 'fini tuntur: Virtutes Cardinales: 32 nt: dlae, in quibus, quafi in car- V v V Religio duos habet adus in- ter- 522 §. XX. Defi?jipones Virtutum. ternos , St fex externos. Interni ” Benefa&ori rependimus funt devotio, St orado. i84-Devotio: ” Eft voluntaria B animi promptitudo ad Dei cul- ” tum ,& famulatutn. 285. Orado : ” Eft petitio de- ” centium a Dto. 298- tus m Magnifi' aanimit; Externi funt , Adoratio , Vo- tum,juramentum ,Periuriutn, Sa- crificium, & oblatio. Videatur S. Thomas 2. 2. cju&jl. 84. Adoratio : IJ Ed actus latriae, qua Deo exhi- ” betur cultus ei foli debitus. De juramento, voto, & perjurio, di- člum fuit in lecundo praecepto §. g. num. 49. 28(3. Sacrificium: ” Eft oblatio rei fenlibilis a legitimo Miniftro Deo fada per realem mutationem ” ad teftandum fupremum iliius Dominium , & noftram fubje- ” dionem. 287. Oblatio: ” Eft adus, quo 292. Vindida judicialis; ” gg " virtus moralis , qua Judexfer. ” vato Juftitiae ordine, malaculps ” punit malis poente. 295- Veritas , feu veracitav. »prof ” Eft virtus moralis, qua verbis jumptun ” exprimimus id ipRmi, quod men¬ ite conceptum habemus. 294. Amicitia: " Eft virtusmo- ” ralis,qua convenientes noshi- ” bemusadalioshominesindiftis, ” & fadis. 295. Liberalitas : ” Eft virtus ” moralis, qua divitite expendun- * tur, non tranfgrediendnregulas ” rationis. Liberalitas diftingui- tur a beneficentia, St eleemolvna per hoc, quod beneficentia eiar- giatur-bona proximo ob amorcm erga ipfum : Eleemofj/na eadcm tradat aniino fublevandi ejus mi- feriam; led liberalitas id facit ad ” resexternas Deo offerimus, fine impediendum affedum pecunii " earum mutatione. DePoeniten- St cupidinemcomprirnendam. d' tra , quae eft lecunda pars poten- deatur definitio eleemofynx«§' tialis juftitiae jam fupra diximus. 7. num. 26 . 288*Pietas: ” Eft virtus mora- 296. Fortitudo:” Eft animi®' lis , qua Parentibus cultus, & ” dacia ad aggredienda difficibii officium exhibetur. 289- Oblervantia: ” Eft virtus, qua homines, aliqua ratione ante- ”cedentes, honore quodampro- fequimur. 290. Obedientia ( comes ob- fervanriae) Eft virtus moralis,qua ” praecepta Superiorum adimplen ” tur. 291. Gratitudo : ” Eft virtus ”mora'is, qua benefida accepta ’’recolimus , Sc pro ejs aliquid & pericula liiperanda. Quatuor Punt virtutes annexre fortitudinji ut partes potentiales ipfius , id W Magi. Magnanimitas, Magnificenria P* tientia, & Perfeveranda. Lid CJ ' tur S. Thom. 2. 2. 1 artic. unic. 297. Magnanimitas :"Et ia " r j‘ ur jn \ mi generofitas adfortiteragg re e ui!ert dienda dilficilia. ^ “ Dra "' % ' • , i 199. ' lerant nontr 300.I 'incepti Tumma 301. T pmcv 'leftabi 'gutlun iThorr patuot te Abf Caftitat' 30:. 'cupidit ordina , 503. escefli 'ejus ni Wur. . Kmexc liantur j« vero jinducen , ?°4- quse ; ufam tiones s lis: ” E(i udexfer. alaculpi eracit«; ta verbis lod men- )• irtusmo- s nos tu- indiSis, 'ft virtus rpendun- n regulas iiftingui- emofjna itia e/ar- amorem a eadem ejus mi- facit ad »ecunfei lam- Vi- -nae i« §■ iniraiau' lifficifei tbuatuor ricudinii ;,id eftj Divifio Cdtegorica, ijg. Magnificentia : ” Eftvir- j tus magnorum operuTm factiva. Magnificentia , & Magnanimitas pinguuntur per hoc, quod raag- nanimitas aftumat, & magnificen- ja pro(equatur difficile jam af- liimptum. 199. Patientia: ” Eft animi to- lerantia , qua in fuftinendis malis ‘ non triftamur. ^oo.Perfeverantia : ” Eft operiš incepti felix ufque in finem con- Tummatio. joi.Temperantia ; ” Efl virtus (pmoderat appetitum circade- 'ledabilia fecundum tadum, Sc gullum, prout reda rado didat. S-Thom. 1. 2 .cjiittjl. 14 f. affignat patuorfpecies tempcrantižEjnem- pe Abftinendam , fobrietatem, Caftitatem , Sc Pudicttiam. 302. Abftinentia : ” Eft virtus, jcupiditates , & deledationes in- ordinatasciborum refrtenans. 305, Sobrietas: ”Eft virtus e xceffum vini corrigens, ne prte e IK nimietate rationis u(us tur- Jetu i'- Abftinentia corrigit om- ac mexceflumincibo, & potu, in pantum eft fpecies gulte: Sobrie- fssver6 corrigit (olurn exceftum ®<«ieens ad ebrietatem. ntia P J ’ Videa- ■jt. 1 * Eftani- ragg re ' i -'9 J04. Caftitas ; ” Eft virtus, , Muae aftedum , & inordinatum , u jutn moderatur circa deleda- donesvenereas. Caftitas dividi- ,llr >n vidualem, Coniugalem ju- j en| lem , Virginalem, videatur 2 p 9.260. #"261. & Tr&dicdmentdln. 523 3op. Pudicitia: ”,Eft virtus, ve- ” nereas deledationes refrcenans ” in ofčulis,tadibus,&lexibus. Partcs potentiales temperantiae funtquatuor: Continentia, Man- fuetudo, Clementja, Sc Modeftia. 306 .Continentia(in gradu com- muniori Caflitatis ) ” Eft habitus ” virtutis, quo voluntas refiftit paf. ” fionibus concupifbibilibus. 307. Matifuetudo : ” Eft virtus, ” qux paftionesirte ita moderatur, ” utinordinate non infurgant. 308. Clementia: ” Eft virtus, ” qua Judex ex ratione a!iquid de ” poenaremittit, Sc infra meritum ” punit. 309. Modeftia: ” Eft virtus ex- ” ceffum in veftitu, greftli ,geftibus, ” Sc cul tu moderans. Tres fpecies modeftite aftignantur a S.Thom .2. i.ciutzjl. 16o.ar/.2.nempeHumi!itas ftudiofitas, Modeftia morum, ad quam reduciturEutropelia. 310 Humilitas, fecundum An- gelicum Dodorem: ” Eft virtus, ” qua quis confiderat fuum defedu, ’’ & tenet fe in infimis fecundum ’’ rn°dum fuum. 511. ftudiofitas:” Eft vir tus,qua ” aufugata pigritia res necelfarise ” addifeuntur, Sc nimia, feu inordi- ” natafciendi cupiditasreprimitur, j i 2. Modeftia morum: ”Eft vir- ” tus, qua exteriores eorporis adio- ”nes juxta rationis prafcriptum ” temperantur. gi j. Eutropelia: ” Eft virtus, ” qute jocis Sc ludis jmodum ratio- ” nisimponit. Vvv 3 IN- mm$žw ^ Contr m , S šf$## INDEX ALPHABETICUS. Omnium Definitionum, qu;e in Catc- goria prsecedenti continentur. Contr; Contr; Contu Curioi Ut Leflores facilius invenire queant. Numerus, qui citatur in margine affignatur, A. A Bflinentia Aco!ytus Accedia Adoratio Adukcrium Ambitio Amicitia Amor Apoftafia Affecuratio Auditio Milile Attritio Avaritia B. 902 179 269 285 9? 252 294 83 22 125 80 160 256 Baptifmus Bellurn Beftialitas Blafphemia Blafphemia hsereticalis 87 98 47 48 Blafphemia non haerccicalis ibid. Bulla 205 Cambium Charader Caftitas Cenfiis Cenfura Cenfura a jure 124 154 304 122 210 211 Cenfura ab homine Cenfura lata Cenfura ferenda Ceffatio a Divinis Charitas Clementia Collatio Commodatum Commutatio Confirmatio Confeflio Confcientia Confcientia dubia Confcientia erronea Confcientia invincibilis Confcientia pradica Confcientia probabilis Confcientia reda Confcientia ferupulofa Confcientia fpeculativa Confcientia vincibilis Continentia in genere^ Continentia minus coinunis Continentia virginum Continentia conjugalis Continentia vidualis. Contradus Contradus innominatus Contradus nominatus iDamni Decim Decim Decim Decim Detini Delini Degra Degra' 5 Degra Depol Depol Deri/i ,Defpe ( Detrai Devoi Diaco Difpei Divin; Divor Donai Duelli r f> 06 258 2(9 afo 261 I0 i 10! 109 Coa^' Eleem Eniph Eutro Ehcoi Excoi Exorc Extre E^ma Fideji -ate- 104 26? atur, 21 ! 114 2J1 21 201 1 H 5 jo \ iJ 506 258 if9 jiO 261 iol 109 ;ontf2' rus Jndex Dejinitiojium. $2% Contradus lucrativus no Fornicatio fimplcx 89 Contradus onerofus * m Fortitudo 296. Furtuni Contricio Contumelia Curiofitas D. Damnificatio injufta Decima Decima praedialis Decima perfonalis Decima mixca Detinitio phyfica Defimtio metaphyfica Degradatio Degradacio realis D.gradatio verbalis Depolitum Depofmo vi.de degradatio Deri/10 Defperatio 'Detradio Devotio Oiaconatus Drfpenfatio Avinatio ^ivortiura Donatio Duellum Eiee ‘m 110 m 159 138 H5 106 204 205 206 207 152 '53 232 ibid. ibid. 120 143 24 137 284 181 70 37 187 112 86 E. iofyna 26 Emptio 116 96. G. Gratitudo 251 Gula H. Hserefis 21 Homicidium 8? Honor 140 Humilitas 310 Hvpocrifis I. Idololatria Idololatria formalis Idololatria materialis Jejunium commune Jejunium Ecclefiafticum Jejunium naturale Jejunium quadragefimale Impedimentum dirimcns Impedunentum impediens Inceftus 92 Indulgentia Intentio Intentio adualis Intentio virtualis Intentio habitualis Interdidum Interdidum Locale Interdidum perfonalc ^'phiteufis 123 Euchariftia 169 Eutropelia ^communicatio major Interdidum generale Interdidum particularc Invidia 262 Ira Irreguiaritas ^communicatio minor ^orcifta Fxcr ema undio c J ? a J 39 Fid cs F,d 9uffio j '3 215 216 178 173 20 128 254 40 ibid. ibid. 201 199 198 200 186 i8* 16S 194 'H 196 197 222 223 ibid. 224 ibid. 268 225 226 227 228 ibid. Irreguiaritas ex delido Irreguiaritas exdcfedu Irreguiaritas partialis. Irreguiaritas totalis Defedus ex quibusprocedit irreguiaritas 229 Dclida exquibus procedit irreguiaritas 230 Irrifio vide Derifio 143 V v v 3 Juioi. & Jubilasum Jndicium temerarium 136 Juramentum 49 Juramentum Aflertorium 50 Juramentum Comminatorium 53 juramentum £xecratorium 52 Juramentum V;ixtum 54. 55.56^ Juramentum FromilTorium fi Jurisdidio 1 62 Jurifdidio Delegata 164 Jurifd dio Ordinaria 163 Juftitia 282 .100 Jndex Defimtionum. 167 Manfuetudo Juftitia Commutativa Juftitia Diftributiva Juftitia Legalis Ledor 177 Lcx Lcx affirmativa Lex Civiiis Lex Divina Lex Ecclefiaftica Lcx mixta Lcx naturalis xoi 103 102 Lex negativa Lex poenalis Lex pofitiva Lex praeceptiva Lex humana Liberalitas Liberum Ludus 2 1 26 1? 14 17 16 17 18 if H 18 15 18 16 295 11 9 Locatio Luxuria 258.88 M. Magia Magnaniinitas Magnificentia Maledidio Maiedidio formalis Maledidio matcnalis Makficium 39 297 298 57 S 9 58 42 Materia Materia certa Materia dubia Materia nuila Matrimonium Mendacium Mifla Modeftia Modeftia morum Monopolnim Multiloquium Mutatio accidentalis Mutatio materias Mutatio fubftantialis Mutuum O. Obedientia Oblatio Obfervantia Gbfervantia Feftornm Occafio proxima Odium Opus liberale Opus fervile Oratio 285 Oftiarius 3o? 77' iy> jji 1S5 hi 171 V) ju n) I5i 71 iji 11 I 290. Ordo 7 ! 78 174 rfi P. Patientia Peccata capitalia Peccata carnalia Peccata ipiritualia Peccatum Peccatum aduale Peccatum habituale Peccatum contra naturam 9j Peccatum contra Deum Peccatum contra proximum iv P ced¬ iti 235-^! 24° Pece; pet 'Pecca Pecca Pecca Pecca Pecca Perju 1 Pietas Pigrit Pignu Potna Poena Pcenii Pratfu Primi Prom Prudi Prud Pudic Rapir Reati Refer Sacen Sacrai Sacrai Pes u Sacrai 8acrai s acrai s acrif 8acri| s acrii 8acril Sacnl Satisfl cauc 3 o? i88 130 131 IS9 n\ ■ I?! 3»3 ju I!) l({ 13 ! H 19! ul Jndex Definitionum. Peccatum contra ipliimmet Scandalum adivum 244 237 ■90. Ji ill 289 ti t 78 174 rt rt rt $• rt 24« 95 rt .124! ert' peccatorein 'Peccatum Commifitonis Peccatum Omiffionis 236 Peccatum mortalc 238 Peccatum Originale 234 Peccatum Vemale 239 Perjurium 75 Perfeverantia 300 Pietas 288 269 127 Pollutio 96 Pcena Civilis 19 Pcena Ecclefiaflica ibid. | Fcenitencia 157 Precarium 1 1 s Praefumptio 251. 24 Primitia 208 Prodigalitas 257 Promiffio • 113 Prudcntia Monarchica 280 Prudentia Poliarchica 281 Pudicitia 305 Pufiilanimitas 2557 K. Pigritia vide accedia Pignus Rapina Reatus Rdčrvatio i°5 246 x6 5„ Raptus 91 Religio 283.32 Reverentia 82 5 acetdotium 182 Jacrainentum 146 ^ramentum tuntum 147 R f S tun; um 148 ^cramcntum & Res fmutl 149 ^Tainentum \ivorum 151 3c tanientum mortuornm 150 ac wficiu m ^rileinurn 285-170 iNegium Merilc Locale 94 r ;-egium perfonale 'crilc^iuni Reale Sfadtio 5ca ‘idalum 33 34 ibid. ibid. 161 27 Scandalum direčlum Scandalum indirečtum Scandalum Pharifaicum Scandalum pafilvum Scandalum 1'ufiliorum Scurriliras Securitas Sigillum Simonia Simonia Convcntionalis Simonia pure conventionalis Simonia mentalis Simonia pure mentalis Simonia mixta exmentaJi & conventionali Simonia mixta ex reali & con- ventionali Simonia realis Sobrietas 303 Societas Sodomia Špes Sponfalia Subfannatio Superbia Superftitio Suipenfio Sulpenfio a beneficio Sulpenfio abofficio Sulpenfio ab ordine Sufpenfio totalis Sufpicio Sulurratio Snpendium Studiofitas 311 Stuprum T. Temperantia 301 To n Pura '^27 28 30 ibid. 31 29 3i 265 125: 168 4 ? 44 46 44 4 ? 45 46 44 121 97 23 184 142 2)0 35 217 220 219 218 221 135 I4I 172 5)0 Tentatio 41 175 Va- V. 528 Vana gloria Vanaobfervantia Venditio 117 Veritas Vindida judicialis Virtus Virtus acquifita Virtutes Cardinales Virtus infufa Virtus moralis Virtus naturalis Virtus fupernaturalis Jndex Definitionum. Votum partiaie 25? ?8 29 j 292 270 274 277 271 27 6 271 Votum perpetuum Vomrn perfonale Votum reale Votum fimplex Votum folemne Votum temporale Votum totale Difpenfatio voti Commutatio voti Irritatio voti Irritatio dircda, & indirefta «9 P 6 S 64 <1 62 Ut h IKi dolet Jfaias poenas tigtnis »fle: . ff ir it ur caput \ pedesj natur, teduct rum cii ditoru caput,1 &fiPi Minift boran ribus 1 fuli, tft Kta t's in GATEGORIA SPIRITllALIS Omne caput languidum, & omne cor m.trtvs. J ‘™! planta pedu ujpue ad verticem non e/i in eo fanitns. Jfaias cap. 1. verf 5. &6. /^Hriftiana Refpublica eft ra & fpecies intermedice funt Pa- V> bene ordinata Categoria, rochi, Epifcopi, Archiepifcopii« Ecclefia Catholica eft rede di- Cardinales. Praedicatum f»p rc ' fpofitum praedicamentum. In mum (inquitIIugoCardinalisd £ temporalibus praedicatum fupre- S.Charo in cap. Ifai. fuper) h 1!lC mum hujus moralis unitatis eft Praedicamento pro capite in> cr ' Rex : fubjedum infimum funt vit: omne caput id ejl otnnesRip 1 ’ Plebei: genera & fpecies inter- er Principe s : Individua funtP e ' media2,ftint Judices Superiores des : A planta pedu. Hug op" 11 & Miniftri inferiores, In fpiri- f j m pleiecula : & intermedia f |n tualibus praedicatum fiipremum cor: omne cor marens. Hugo cor tj hanc Categoriam coronans, eft ccetus Do&orum. . Summus Pontifex. Individua in- 2. ■/Egrotanp pedes : ^r tn fima funt Chriftiani populi, gene- /eJ«quia caput languet: ornfltC t Cepit 3 - ‘ ICflus 31 ’reui men } putavi Vindt *imun Popul lolatri modo tur j ter S. ho d. 1“°d ; tur, ( 'oni. i Categoria Sp 6 : 67 68 7 « 7r 72 ibid. 1)0 1)2 da i)) i)> i?4 ns, int ri- :opi)& fiiprc- lalis dc ) hnic inler- riv# 1 '’ nt p«' o ia funt wr<;’* planu ntitci- 5q t aUnfiuidum ; & quando capuc J dolet onima menih ra languent. g- Jfaias Propheta cap. 14. Aigypti g] pcenasdeclaratdicens, DEUMver- q tiginis accidentia illuc introdu- jifle: Dominus mifcuit in medio e j m ftiritum vertigink. quia quando caputvertiginibuseft obnoxium, pidesprolabuntur, corpusincur- oatur, & men.bra ad cxtremum teducuntur. Si caput Praelato- rumcircuit, quomodopedes fub- ditorum fiftent? Si inconftanseft caput,nullatenustuti funt pedesj & fi Praelatus, Supcrior, Jtidex , Minifter, & Sacerdos, capire la¬ borant, quid de membris inferio- ribus crir ? Secundurn Judicem Po- puli, fic &' Minijiriejus : tT qualk >ft K’cl or Civitatk , tale s inbabitan- in e a Ecclcf. cap. 10. PlfciS corruptio a capite incipit: Pifcis lupite putrcjcit. 3. Grande , & execrabile fuit ftdus Populi,quando in deferto 3|, reum vitulum adoravit ,• & ta- me n Moyfes foli Aaroni id im- putavit: Quid tibi fecit hic Populit! , ‘ttinducres juper eumpeccatum ma- y -"mum ? £xodi cap. 32. Nonne | )o pulus peccaverat, & turbae ido- 'obtriam commiferant ? Quo- ■Oodo ergo culpa Aaroni tribui- ,Ur - J Notandum , ait magnus Pa- tcr S. Auguftinus , puaji. 14 6. in t,x °a. quemadrr,odum id totum , V*°d facit Populus , A a.roni tribua- ,UY - Culpa populi imputatur Aa- r ° n i,quia c um effet Minifter, & J l 'iritualu ^29 ejufdein Sacerdos,adeo grave de- ličtumimpedire tenebatur, ldcir- co ab Aarone tanquam a fupre- mo capite damna tam mgenriain Populum redundarunt. Si Saul cor fuum gladio transfigit, Arri- puit Gladi urn j IT irruit juper eum j z.Rsg.cap.^i. mirumnon eft,quod famultisidem perpetraverir. nucd eum vidifet ar m iger ejus , irruit etiam ipfe Juper gladium juum. Si Prcela- tus eft diftolutiis,qnomodo com- pofiti erunt fubditi? fiJudextion mfi injuftitijs eft addidtus, quo- mc do fubditi atquitatem cufto- dient? Quomodo mundae erunt vaflaiorum manus, fi Minifter alie- na furripit ? Qii$ devotio erit in Populo, fiSacerdos Ecclefiac, ac Divims officijs modiciim afrečlus cernitur ? fi Parochus inconti- nens eft, quomodo ejus fubditi cafti erunt ? & fi Paftor eft vo- rax , qualis temperantia erit in oviculis ? hoc Propheta Ofcas cap. f.cffati seft. Judite bacSacer- dotes, &' attendite d o mm Jjraei, dr Domus Kegk aufcultate judicium ; quoniam laejueusfadli ejlis ifeculatio~ ni^ iT ficut rete expanjum juper Tha- bor , & oves, quas nntrimento nojlro ieburms ojlendere , non habemus . Divns Gregorius Summus Pontfoj & lupremusEpifcopus erat;& quain- vis adeo eximia Sancritate prsdt- tus effetj loquebatur,& vitam cum timore, & tremore gerebnt: indD; biumergoeft, quod majori aftf deberent, qui confimili obbg a ' tione, & onere innodati funt. 6. Ut igiturChriftianae R- ei P u ' blicffiCategoria rečte ordinetnO necelfe eft, utpraedicarafup^ 1 ® ra magnozelo, Si bonis nion 0 poll^®* gatur c de col mali, d kočan tllacc hoc cc pns eri accide tiaefti eft viri erit fu bonus ponat: 1 precor Parent ce i qt oniiferi no, D |Uod in 'uit, ra- armida- nojlrm niagnus nanosi, ] mah te- is nojlr is CjM Ju- ibliga* at? i Leipu- ictn'fi jerio- )rit> uS jeaflt Categoria f polIeant. Logici in fuo pratcli- -anicnto docent, ouod: cjuidquid iifttur de fuperiori pradicato nege- H,r de inferiori j ieii ut docent: Vicidemiffo.v.g. quiaaccidens ne- gatu r d e Ju b ftan tia, n ega t u r e t i a ra de corpore , de vivente, de ani- niali,de homine, de Petro, & ex jiiocantecedenti, fubftantia non eftaccidcns: infertur neccflarid toc conlequens, ergo nec cor- jais erit accidens, nec vivens erit arcidens &c. eadem confequen- tiaeft in moralibus j Pratlatus non eft virtute praeditus, ergo neque erit fubditus ; Minifter non eft tonus, ergo neque erit Vaflal- Spiritualh Jus; Parochus non eft Sanftus, ergo nec Parochiantis: Itemlub- ditns eft bonus, ergo etiam erit Praelatus ■, inferior virtutibus eft addičhis, ergo pariter fupertor: Parochianus eft Sančtus , ergo fic Curatus : iicut valet dicere, hotno eft fenluivus, ergo ani- mal&c. In Omnibus te ipfum prati e exemplum bonorum operam , in Ao- ftrina , in integritate &'c. ctd Tit um cap. 2. ut virtus ftipcrior diramc- tur in fubditos ; categoria mili- tans inter £equitatis ltmites le contineat,ut Hierarchite trium- phantis gaudia confequatur 5 A M E N. FINIS S EC UND/E F J RT IS. At modo fileat calamus;: Et fecundse Praxis parti terminum ponat: litinam feliciter ! Ita (anč čredam , fi (. ut opto ) in unius, ftiniqueDEIMaximi honorem Icripta cunčla cedant ; sintque( ut precor) in Chriftiferce MARICE, & ligniferi Francisci mei perdilečti Parentis, Sančtorumque omnium laudem. Omnia nullo excepto api- ce > quce mea permulta incuria commiferit, fen reprehenfibiliter °miferit, Catholicat Ecclelite firmiflimo judicio,meque ipfum fubfter- 50 > Do' :ftu» da eft ;i /iib 7 ndex Rcvum Notabilium. 533 i lub conditione, fi Catholice vi- rit. n. 56. p. 2. f. 152. videatur rcrbum. Articulus mortis. Quomodo Rdigiofe in proxima occalione conftitutac, negari de- Jeatabfolutio,n.67. p 2.foI. 210. Quoniodo Mendicantes a cafi- Jbus Epilcopis refervatis abfolvere poflint. n. 79. St feq. p. 2. f. 366. videatur verbum Mendicantes. Quifnam Religiofos ab eorum feccaris gravibus non refervatis si/olvere poiTit. n. 1. part. 2. fol, 167. Quilnam abfolvere podit eos, irefervatis eorum Prazlatis. n. 14. p. 2. f. 174. videatur verbum EuJla ■rudata. St verbum Cafusrefervati. 8t verbum. Religioli. Quifnam pollit abfolvere a Cen- iaris Bulice Coenac. n. 4. St feq. p. « f- 461. videatur verbum Bulla fona. ABor. Ačtoris officium eft fimile offi- £ io Accufatoris. n. 99. part. 2. f »l'288. Accufator. Accufatio eft delatio Rei de črt¬ ane ad vindi&am puhlicam libel- fofafta cum obligatione probandi 'foličtam; per quod diftinguitur a ^nunciatione, in qua denuncians ion obligatur probaredeličtumn. ^• p. 2. fol. 28A. Si Accufatio fiat, prout fieri de- et > eft bona, & honefta ; fi vero tx odio , eft peccaminofa. n 97. P- 2. fol. 2 8 ^ Nemo tenetur accufare in caufa propria, nifi in deli&is, qute con- tra bonum communeSunt. Ne- que accufare tenetur, quandode~ ličtum probari non poteft prseter peccatum Hajrefis, Sc folicitationis n. 98. p. 2. fol. 287. Qui habet accufatoris officium tenetur ad id ex juftitia, fimiliter omnes accufare tenentur in deli- čfis publicis , quando fuperior , Decreto, aut excommunicatione majori id imperat. n. 98. tkii. lile, per cujus accufationem mors , aut mutilatio fecuta eft, irregularitatem incurrit. n. 108. p. 2. fol. 292. Aduiterium. Probabile eft, quodconjugatus peccans cum conjugata unum nu- mero aduiterium comittat. n. 11. p. 1. fol. 119. 8t 120. Simplex deledatio de conjuga¬ ta non eft aduiterium in opinione aliquorum, benevero deliderium illius n. 13. 8c if. p. 1. f. 120. An habeat malitiam adulterij fimplex complacentia, quam con- jugatus habet de foemina aliena n. 16. p. 1. f. 120. Sc 121. Quomodo damna ab Adulterio caufata fint refarcienda. n. 20. Sc feq. p. 1. f. 122. Copula cum conjugata. eft adui¬ terium , quamvis maritus in illam confentiat, Sccontrariumeftdam- natum ab Innocentio XI. n. 19;. p. 1. fol. 390. Advocatus. Opin'0 , quam fequi debet in Xxx 3 dan- 534 dando fuum confilium. n. 20. p. 2. fol. 233. Poteft fequi minus probabilem, Reo ramen favorabilem. n. 23. p. 2. foi. 23 f. An poditAccufatore defendere cum opinione minus probabili. n. 23. ibide. Qusenam induftria adhiberi de- beat ad convincendum fuum Ad- verfarium n. 24. p. 2. f. 236. Quandonam podit defendere duas partes contrarias n. 25. p. 2. fol. 236. An podit edejudex in illacaufa, in qua eft Advocatus. n. 26. p. 2. f. 372. An teneatur ad reftitutionem ex culpa lata, aut levi fub. n. 27. p. 2. fol. 237. Quale nam ftipendium dicatur judum, quod recipere podit pro fuo labore. n. 2g.p.2.f. 238. Quando teneatur defendere gratis oauperes.n. 30.p.2.fol. 241. Qtiandonam ačtus, quos in ex- communicatione facit fint validi. n. 31. p. 2. fol. 242. In quibus cafibusEcclefiaftici ad- vocare podint in Tribunalibus. n. 33. p. 2. fol. 243. Quandonam ob Iaborem fui of- ficij fint a jejunio exempti. n. 34. p. 2 .fol. 244. Quomodo incurrant irregulari- tatem, exercendo fuum ofticium in caufis fanguinis. n. 106. p. 2. f. 291. An , dum funt modicse caufie Index' podint recipere integrum ftipen¬ dium , quo fucrunt conducti.num. 28-p- 2.. fol. 238- Mia s. Qui ante legitimam jetatemfu- fcipitordinesfacros, fufpenfionen incurrit , nifi excufet ignoranta crafta. n. ao.p. 2,fol. 23. Qui exercet Ordines ante legi- timam attatem graviter peccat.n. 2i.ibidem. Quat jprscepi itinten k n. 1 Lfol. 3 - Quar Joper a Quar id ocen Affinitas. Quandonam contrahatur.n,9f. p. i.fol. 161. Quandonam impediat petitio- nem debiti. n.5)6. & 517.p.i.f. 161. Quando (it impedimentum di- rimensilla,qua; procedit ex copula illicita. n. o^.p. 1. fol. 1 62. Quomodo ignorantia excufeta contrahendohocimpedimento.n. p8- ibidem. An gradus affinitatis, Scconfan- guinitatis didinguantur fpeciemo- rali. n. 10. p. i.fol. 118. Una affinitas non caufat aliatn afiinitatem, ficfic copula cum Fra- tria proprke uxoris non eft imp e ‘ dimentum.n.55.p. 1.fol. i6z. A menlcs. Amentibus danda eft commu- nio in periculo mortisj nifi a® periculum irreverentite 5 & n0 j?- confteteoseflein peccatomortali n. 76. p. 2. fol. 142. Adminiftranda eft illis extrem> unčtio.fi ante amentiamChriftian e vixerint.n.58-p- 2. fol) if 4 - Amor D El. Qua /* n. 10 . p finem p Quar boloeic ll p-2 Qu$ damnai \uo fet f. i.fol tradati Pern jo. p. 2 Pece latmal tutiofe Quand opinioi MtUS, Appi ad futu 'd cafu Kotam Pari •e-i.fi Rerum Quando, & qualiter obliget tecepcum arnoris Dei 5 & qua.!is Itintenfivus, & qualis appretiati- ms n. 17. p. 1. fol. 22. & n. 3 o. p. |iio!- ? 4 f* Quando obliget per fe,&quan- rantia jtoperaccidensn.30 & 3 34.1 .fol. hf. 8(346. A mphibolopa. Qiiandonam Teftis ea uti poftit iloccultandam Judici veritatem iuo. p. 1. fol. 39. & n. 68-prope finem p. 2. fol. 26^. Quandonam Reus poilTt amphi- bologicč occultare veritatem n. !%p. 2.fol.274. Qusenam amphibologiae fint lamnatae ab Innocentio XI. & in fio fenfuuti pollint. n. 79. &feq. M-fol. 5 f 8- ubihaecmateriafuse tra&atur. Appellatio. Perraittitur ex lege naturali n. p. 2. fol. 282. Peccat graviter ille, qui appel- ... ® mala fide, folum ex hoc, ut exe- Fra- pMiofententiaedifferaturn.90.ibid. [tipen- • num, emfu. ionem i legi- cat. n. titio- 161. ndi- feta ;o.n. ifan- mo- iam lpe- nu- on. ali m* d ^ndonam liceat Reo, dum ciitn °pinione probabili fuit condem- Iat us, appellare. n. 510. ibid. Appellatio aDecretis Pontificijs ^futurum Concilium generale, cafus refervatus in Bufla Ccente ‘'°tandum 2. p. 2. fol. 464. Pariter eft cafus refervatus ap- P e ’latio a licteris Apoftolicis ad dbunalia fecularia. not. 13. par- te ^.fol. 47 g. Ap'JiaJia. Notalnlium ^ Eft peccatum oppofitum virtuti Fidei.n.2.p. i.Fol. 18. ApoftafiaRellgioforum, quando- nam fit cafus refervatus. n. 24. p. 2. fol. i go. Eft cafus refervatus inBulla Coe- nsenotandum. 1. p. 2. fol. 463. Approbatio, Non eft neceftaria approbatio ordinarij ad audiendas Confeflio- neslleligioforum. n. 2. p.2.f. 16% Qua!is fit neceftaria. n. i.8tfeq ibidem. Acqua. Ousenam quantitas ad calicem pro confecratione immilceri de- beat. n. 120. p. 2. fol 66. Erit peccatum mortale, fi non mifceatur cum vino, led non fcru- pulose procedatur, an duas, vel tres guttae efte debeant.n. 120.ibid. Articulus Mortis. An in articulo mortis teneatur quiselicere ačtum contritionis.n. 634.2. fol. 134. Qualis nam dicatur Articulus mortis n. 66'. p. 2. fol. 136. Tune poteft Sacerdos fimplex ablolvere ab omnibus cafibus, & cenfuris refervatis, quamvisfitfa ciiis recurfus ad Superiorem. n. 67. ihidem. Praemonendus eft infirmus , ut recuperata lanitate fe Superiori praefentet pro abfolutione cafus relervati. n. 69. part. 2. fol. 138. In hoc cafu poteft abfolvere Sacerdos fimplex etiam pradente approbaton.70. ibid. Non Non omnes foemina: in partit funt inarticulo mortis. n, 72. p. 2. fol. 13 9. Videatur verbum a&folutio> & verbum Communio Affecuratio. Quid (ir contradus Affecuratio- nis n. 133. part. t . fol. 260. Affecurator non obligatur ultra obligationem Principalis ,tam quo ad fubftantiam, quam quo adac- cidentia, & hoc tantum deficien- te, tenetur ipfemet ad folutionem ibidem. An affecurator teneatur ad folu- tionem antejudicisfententia.ibid. Attritio.. An attritio fufficiat ad recipien- dum Sacramentum Pcenitentiaen.. 63. p. 2. fol. 134. An fufficiat naturalis profrudu Sacramenti. n. 220.part. i.f. 397. An fufficiat pro ejus valore n. 321. ibid. B Baptifmuf. Adminiftrandus eft Baptifmus fub condirione infantibus expofitis, qui inveniuntur fine fchedula confir- mante eos effe baptizatos n. 42. p. 2. fol. 123. Non autem quando habent di- dam fchedulam, licet non (it au- thendca. n. 43.ibid. Non eft neceflarium rebaptiza- re fub conditione infantes ab Ob- ftetricibus bene inftrudis, in do- mo baptizatos. n. 46. p. 2. f. i2f. Qualitcr prohibitum (it Religio- lis anere Patrinos. n. /9. p. 2. fol. 204. lndex Barž>itonfores, Poffunt exercere fuum Officid diebus Feftis, ubi eft confuetudo legi time introduda.(ub n.T2.p.i. f. 66. &n. 27. p. 2. F 317. Obligantur ad jejunium. n, 4 p-1. fol. 69. & n. 2 8. p. 2. f. 317, Bill um. Miles dubirans an bellum (itju. Hum, vel injuftum, an poflitbel- lare: & cjuec differentia (it inter militesfubditos, & non fLibdi'tos,2c inter (alario condudos,&noncon- dudos. n. 1. p. 2. fol. 298. videatur verb. milites. Eeneficiatus. An habeat dominiumfuperfru- dus (ui beneficij, n. 44. part. 2. fol. 33. Peccat, fi eos confumit /nuius profanos. n. 43". ibid. Quandonam teneatur dare pau- peribus id , quod de fua congtua (uftentatione fupereft. n. 4> • Poteft cum frudibus beneficij compenfareid , quod in fuuni ali- mentum de fuo patrimonio, * ut diftributionibus confumpfit.n.^' part. 2. f 34. _ Poteft etiam (ibi retinere, un quod remanet ex vita frugali>« valde parca. n. 47. ibid. Poteft de frudibus benefict) (ubminiftrare confanguineis p aU ‘ peribus neceffaria ad propriam iu ' ftentationem n. 48. ibid. , Non autem pro manutentinn eorum faftus . aut ad fundan 0 majoratus. n. 48. ibid. a Pote titatem teripfi < Ang tatOffi menfibi fidetj8 tur. n. < tam. C himlfe Bene dumad tejudic Qua (atisfac alinmr Pači •non re bon ob Anb it tituli n.^.p ,Qui pjj &c ipiendi' EftSi P°tali. -fol. 2 Quic ffol. 3 «qtial( Quo ' 4 > -p. Fi, Ms n i Officiu ifuetudo • u.p.i. Rerum Notabilium, 537 poteft refervare aliquam quan- Noneftrefervata Papse, necin- ritatem pro necefiitate probabili- quifitioni pro Foroconfcientiae.n. teripli obvencura. n.49.p. 2. f. 35 - 15-part. i.fol. 522. _ Aneraviterpeccet, finon red- Eft peccatum fpecie diftindum latOmciumDivinuminprimis fex aSodomia & polludone. n. ifj. n. n. j;, menlibus, quibus benefidum pof- part. 2.fol 396. _ 1. f. J17. {det, & an ad reftitutionem tenea- Non eft neceffarium explicare mr n.c;.p. 2.f. 57. Videaturver- in Confeflione beftiam, cum qua rmfitju. tam .Officium Divinum. Et ver- fuic commifium peccatum n. 1 p 6. tam Mitutio part. 2. fol. 397 * ^ Blafphemia. Quale nam peccatum (it n. 26, part. 1. fol. 42. Non diftinguuntur fpecie prola- raecontraDEum. aprolatiscontra Sandos. n. 26. ibidem. Qutenam fint hsereticales, & quaenonn. 50. part. 1. fol. 45, Onsenam verba fint blafphemite. n. 28 - ibidem. Quifnama blafphemia htereti- cali abfolvere podit. n. 30. ibidem. Bona. Qualia fint Caftrenfia, & qnafi Caftrenfia.n. 178. & in quteFilius familias habet Dominium part. 1. fol. 275. Quaenam fint profedicia, & qute adventicia n. 175» & 18o.p. 1 .f.2 80. odit bel (it inter 2 ditoS) 5 t non con- videatur '-.z— Beneficiatus non recitans offi- rium ad reftitutionem tenetur, an- reludicis fententiam. n. 152. p. 2. fol. 588. ! Quamvisftudijs ineumbat, non (atisfacit fuae obiigationi , fi per aliumrecitet. n. 13 6. p. 2. f. 390. Bentjicium. Pa. Omnes Confeflarij debent ha- bere notitiam cafuum in ea con- tentorum.n. i.ibid. Quafham perfonas compre- hendat.n. 2. ibid. Quxnamignorantiaexcufetab in- currendis his cenfuris. n. 3. p. 2. fol. 461. An excommunicationem incur- rat, qui fibi praefumeret absque [pedali privilegio abfolvere ab ejus cenfuris. n. 4. ibidem, Quando abfolvi pofiint , & k quo.n.y.p. 2 fol. 462. Explicantur viginti Excommu- nicationes in hac Bulla contentte ibidem & feq. Bulla Compofiiionis Cujufnam qualitatis futura fint bona fuper quse fieri poflitcompo- fitio. n'2o.p. 1 f.2n.& cujufnam quantitatisn. 21. part. i.fol. 211. Non valet illis , qui in fiducia Buli* aliena bona ufurpant , fed poteft valere ijs j qui cum fiducia Bullaeufurpant.n. 23.part. i.f.212. Poteft, qui omilit officium Di- vinum fatisfacere reftitutionieum Bullis. n. 60. part. 2. fol. 40. Pro qualibet dare tenetur qua- tuor regales, duos Cruciatae, & duosFabric*. n. 60. ibid. ob defe&um fute relidentite n. part. 2. fol. ioč>. Bulla Cruciata. An poftit quis abfolvi. vi illiosj cafibus Bulice Coen* femel in vita, & femel in morte. n. 9. part. i.fol. 20. & n. f. part. 2. fol. 462. Quando hi cafus Buli* Ccem funt occulti, poffunt abfolvi toties quoties per Bullam Cruciats.n. 12. p. 1. fol. 21. & n. 23.p. 2.f. 54?, CafusEpifcopis refervad poftunt virtutehujus Buli* abfolvi. n. ij, p. 2. fol. 344. Virtute fui privilegij poteft ab¬ folvi Excommunicatio canonisn, 48. p. 1. fol. 104. Qualiter intelligatur , ut pars fit prius latisfa&a. n. 48- & 49 -?* 1. fol. IOf. Virtute Buli* poteft quisab(ol- vi a fufpenfione occulta. n.2j\ptft' 2. fol. 2 p. An virtute hujus Bulla; po® celebrari in Oratorio , pro qud l * centia expiravit. n. 113. p- 2 ;^ J ' An faveat Religiofis pro eligen* do Confeffario extra eorum ordi- nem. n.4. p.2,fol. 169. Etan illis faveat pro abfoluW> nC peccatorum refervatorum in e °' fiurn : Bullee-1 Qua jlintper deatur Qui< (lui' manua ■perlitt' Can e/lillic Quc I fitluer i.fol. Og omiffi n. 13C ■Cmi EfTe notabi peccat rumReligione.n. 14. Per Bullam poteft quis ab ^ ab excommunicaLione 5 q ua; duellum incurritur n. Ji- P art ' fol. 58. . n5 An qui eft approbatus m Parochus nonpoteftcum Bullis Epifcopatu pofliteligi inConJ^ Qu. gata; dum 1 vero il Qu; ventu; vinum Obl divini bus o 'empe adrefl Qu i 35 debet ; i* n. s, Rerum Notabilium per privilegium alijs Milfas traderc, collatomino- riftipendio.n. ipp.p. 2.ful.84- & d illiosi lin vita, 't. i.fol. ■ Cceni d coties tiattej. poffunt i, n.ij, :eft ab- lontsn. if pars 494. f ium in alio Eullae.n. 85-P- 2.. fol. 371. Qutenam vota commutari pof- 'lintperBullam n.-67. p. i.f. $6. vi- deatur verbum. Votum. C Cambium, Quid lit n. 138. part. r. f. 263. Quid fit cambium minutum , manuale, & quale litLocale, aut perlitteras. n.i 3 8- ibid. Cambium ficcum quale nam fit: eiiillicitum.n. 135). p.li. fol. 264, Quomodo in Cambio fieripod iitlucrum licitum. ibi & n. 140. p. i.fol. 26f. Canon Mijfee. Quot verborum in Canone omililo conftituat culpam gravem. 130.& 13 [. part. 2. f.7i.&feq. tpp.p. n.6i.&leq.part.2.fol. 3ff). An teneatur dicere eafdem Mid fas a Fundatore prselcriptas.n. 160. part. 2. fol, 86- Non peccat mortalitcr, qui le- mel, aut bis non celebrat MilTas in loco a Fundatore praefcripto .• & exjuftacaufa poteft Epilcopusdi- fpenlare, ut celebrentur in alio loco. n. 161. ibid. Si absque difpenfationehoč lie- pius contingeret, efletculpagra- vis , led nulla oriretur obligatio reftitutionis, praeterquam fi Milite celebrandte in Altari privilegiato ex inftitutione Fundatoris , cele- brarenturin alio.n. iSi.ibid. Quid inhoc cafureftituidebeat. ablol- f.part. pollit quo li- i£6i< ligen- ordi- itione 0 eo- ,ify jfolvi x ob rt. i- UflO elfa- juflJ Quandonam incipiat, autfiniat n. 162. p. 2. fol. 87 Canon Miffae n. 131. part. 2 f. 72. Efle voluntarid diftračtum per aotabilem Canonis partem 5 an fit Ptccatum mortale.n. 13 2.p.2.f«7 3. Capellania. Qualisfitcollativa, Sc qualis le- §ata: hac non obligat ad recitan- officium Divinum , bene 'ttoilla n. pi.p. 2. fol. 3 6. An Čapellanus , obKgatus ad celebrationem pro Fundatore, pollit lemel in hebdomada eam- dem omittere. n. 1 6 f. part. 2. f. 8 8. Ter j aut quater in Anno pote- rit celebrare pro alijs , led fine fti- pendio.n. 167. p. 2 fol. 89» An Sacerdos detentus infirmi- tateper aliquos dies, teneatur per Opantus debeat efle ejus pro- alium fupplere.n. i68-p-2.fol. 89* Ve ntus, utobliget ad officium Di- An pollit prseponere, vel polt¬ em, n. 5-2. ibid. ponere celebrationem Milfarum. Obligat ad recitationem officij n. 170. p. 2 f. 50. divini primis fex menfibus , qui- An diminuto proventu Capel- bu s obtinetur ; quamvis fi hoc lae, podit Diminui numerus Mida- te wporenondicatur, nonobliget rum,n. i72.p.2.fol. 51. ,c lreftitutionem.n. f3 p. 2.fol. 37. OHPmodo podit Čapellanus Capitaneus. An peccent,& reftituere tenean- Yyy z tur 1 Index 140 tur ftipendium pro illis militibus non habentibus illud. n. 7. part. 2. fol. 503. Peccantgraviter, fi fuotempo- re neceflaria ad bellum non difpo- nant, & militibus alimenta corrup- ta tradunt aut ex ipforum negli- gentiain locis paluftribusretinent n. 8. p. 2.fol. 304. Peccant fimiliter extorquendo pecuniam, ut exercitum alio trans- ferant , cum gravamine aliorum populorum n. 9. part. 2. fol. 304. Cum ffiquitateofficiadiftribue* re tenentur, & graviter peccant, militibus retinendo ftipendium n. jo.ibidem. An peccent, proprijs fervis di- ftribuendo officia, ut medietatem falarij retinere fibi poflint n. 1 o ibid. Cafiitas. Quando refervatum fit ftimmo Pontifici votum fimplex caftitatis n.6o.p.i.f. 54. &feq. An transgrediens votum folem- ne,& limplex Caftitatis commit- tat duo facrilegia. n. 3 6. p. 1. f. 13 o. & n. 47. part. 2. fol. 193. Qui habet votum caftitads, & defiderat, aut delečtatur de re im. pura , an committat Sacrilegium n. 49. p. 2. fol. 194. Ancommittat Sacrilegium, qui voto caftitatis adftridus, confilium praebet alijs, peccandi contra hanc virtutemn. fo.p. 2.fol. 195-. Qui inducit ad peccatum voto caftitatis obftričtum , committit Sacrilegium, n. f ip. 2.f. 196. An committat facrilegiu, qu!f uo malo exemplo eft caufa, quod alius voto caftitatis adftričtus, peccet contra caftitatemn. f 2. ibid. Committit Sacrilegium , qui voto caftitatis obftričtus, tačtibus (uis impudicis, eft caufa pollutio. nisineo, qui non habet. n. 53, p, 2. fol. 198. Qui habuit copulam cum folu« ta, non fatisfacit dicendo in con- fellione fe commififle peccatum grave contra caftitatem, non ex- plicando copulam n, 139. part, 2.fol. 398* Si quis peccat cum muliereinfi- deli autgentili, an teneaturhanc circumftantiam in Confeifione aperiren. i6i.p. 2.f. 399. Qui dormivit per nočlemcum muliere, quomodo teneaturhoc explicare in Confeftlone n. ifa ibid. & feq. Qui voluntarie Virginitatem fuam amittit, non tenetur dicere illud fuifle primum peccatum con¬ tra Caftitatem. n. 1 62. ibid. Cafu s Refervati. Quid fit refervatio cafuum 11 ' 1 ' p. 1. fol. 425. Qu_alesnam fint refervati juf communi, & quales jure Ordin J rio Epilcopis. n. 2. ibid. Qusenam differentia fit inter ca- lus refervatos per modum ftatuti &permodum prsecepti. n. r lbl ' Quilibet fimplex SacerdosF teftinardculo mortis abfolvere omnibus cafibus refervatis j non cf obliga atcorj 4 ibid' Odi quit fe cafum ceptur fol. 42 Qu; fusrefi ker 1 dicins In c (us ref odioft Pet na m i.fol . Ca titiam . An incids Me rea c. pisrel Bet comn Vit abfof Epifct An taftbi fol. 4 ,Qi nibta« foiqu C< abEj plica qui fuo )daliu$ peccet 1. i > (fii adibis dlutio. • 5J.p. n (dn¬ in con- :catum onex- ). patt. :re infi- r hanc sllione ncum urhoc i. lil itaten dicere in con* mn.i' :i jure irdinJ- terca- atutii ;. ibid* OS po- ereaj Rerum 'Motabilium. /4t (ioncftannexacenfura, non debet obligare infirmum, fi convalefcat , utcoram Superiore compareat. n. ibidem. Quidnam agendumei, quine- quit le prnefentare fuo Pradato ob cafutn refervatum, & inftat pra:- ceptum communionis. n. f. p. i. fol. 426. Queenam difFerentia fit inter ca- fusrelervatos per modu poenae, & ker refervatos per modum me¬ dicin®. n. 7. ibid. Indubionon eft judicandusca- (usrefervatus, quia relervatioeft odiofa. n. 8- ibid. Peccata venialia, ■'kmerč inter¬ na nunquam refervantur. n. 9. p. 1 • fol. 427. Confeffarij tenentur habere no- dtiam cafirn relervatoru n. 1 o. ibid. An qui ignorat refervationem, mcidatinipfam. n. 7. p. 1. fol. 426. Mendicantes nequeunt abfolve- fea calibus jure ordinario Epifco- pisrefervatis. n. 79. p. 2. fol. 3 66. Sene tamen a refervatis jure communi. n. 80. p. 2. fol. 3 67. Virtute BullaeCruciataepolTunt Joiolvi refervati jure particulari Epifcopis. n. 80. ibid. An Peregrini poffint abfolvi a 'tfbus refervatis. n. f4. part. 1. fol r 447. . Quales nam fint cafus in Religio- !"bus refervad p. 2. f. 179. n. 21. Il)lc |ueexplicantur. Corollarium cafuum ordinarij a ?. Epifcopis refervatorum: 8t Ex- P«cantur.p. 1. fol. 42;. 8cfeq. Cafus Refirvati Exj>licatr. ” i.Haereticushabens aliquam "opinionemhaereticalem, aut fen- ” tiens mald de fide. folumodo quo ” ad peccatumn. 1. §. 2.p. i.f.427. ” 2. Sortilegus, aut Incantator, ” aut Necromans, qui facit circu- ” los, aut invocat doemones, ut ” compareant animalia , aut pro- ” pteralian.2.ibid. ” 3. AbutensChrifmate, autSa- ” cramento Euchariftiae , aut alia ” re facra ad faciendum aliquod ” malum.n 3.part.i .fol.428. ” 4. Sepeliens in Ecclefia, aut Coe- ” meterio aliquem , quem (cit e(fe ”excommunicatum, aut interdi- ” čtum, aut publicum ufurarium. num.4. ibid. ” f. Miflam celebrans in excom- municatione, quantum ad abfo- ” lutionem a peccato n. f . ibid. ” 6. Miflam celebrans , autper- ” (olvensaliud officium in praefen- ” tiaalicujusquieft pro excommu- ” nicato declaratus ; quantum ad ” peccatum. n. 6 . ibid. ” 7 Excommunicatus a Judice ” nolens egredi de Ecclefia , ubi ” Divina ofticiacelebrantur.n.7.ibi. ” 8* Qui fcienscelebratinEccle- ” lia interdicfca; quantum ad pec- ”catum folum. n. 8- p. I. fol. 429. ”9.Celebransnojejunusn.9ibid. ” 10. Qui celebrat in Altari non ” confecrato, aut fine veftibusbe- ” nedičtis. n. 10. ibid. ”11. Qui Baptizatproprium Fi- ” lium autFiliam finenecellttate, Y y v 3 aut Index 542 "aut ei afliftit inBaptifmo, vel cdfir- matione tanqu& Patrinus. n. 11. ibi. ” 12. QuirecipitordinesabEpi- ” Ičopo exrraneo absque licentia "proprij; quantum ad peccatum. n. 12. ibid. ” 13. Qui ordinatur per faltum, "omittendo aliquem ordinem in- ’’ termedium. n. 15. ibid. ” 14. Qui violat libercatem, aut ” immunitatem Eccleliafticam. n. ’* uxorem animo ducendi aliam alltK ” aut fuum maritum animo nuben- taterr ” di alteri. n. 22. ibid. pri) Jt ”23. Qui committit inceftum ”57 ” cum conlanguinea , aut affine "58 ” intra quartum gradom, n.2 3.1'bid. ^ 24. Quihabet copula cummo. " 59 ” niali 5 aut Rel igiolo, & cum Reli- ' corul giofo , aut monacho. n. 24. ibid. 4 0, ” 25 . Qui committit peccatum cun( 5 ” contranaturam maximecumbe- 4 1, 14.p. 1. fol.430. if. Qui committit Simoniam •’quocumquemodo; quantum ad ” abfolutionemapeccato, quiadi- ” Ifjenfatio, authabilitasadPapam ” pertinet.n, 1 f. ibid. ” 16 Qui eft excomunicatus ab ” Epilčopo , aut fuis Miniftris. n. 16 . ibidem. ” 17. Qui faifificat aliquod in- ’’ftrumentum , vel teftimonia.n. 17. p-i.fol.431. ” 18. Qui vulncrat Patrem, ma- ” trem,autAvum , velpofuitma- “ nus violentas in eos n. 18. ibid. ” J 9 OiL’ comittit homicidium ” voluntarium , qui conlulit, aut adjuvatillum; quantum adpecca- ” tum. n. 19. ibid. ” 20. Qui occidit alique Infantč, ” aut fuffocavit eum comprimen- ” doautalio modo ex negligentia 3> eum non cuftodiendo, autnon ” qucerendo. n. 20. p. j.fol.432. ”21 Qui procurat, autcoopera- ” turad abortum , vel ad fterilita- ” tem in le , aut in alia perfona. n. 21 . ibidem. 22. Qui quserit occidere luam ” ftijs.n.sf.p. i.fol.433. ” 26 Qui vi violat aliquamVir- ” ginem. n. 26 . p. 1 fol.437. ” 27 Qui habet copula cu ./Ethio- ’’pilfa, autHtebrea.n.27.ibid. ” 28- Qui habet copulamcum ” ea, quam baptizavit, autcujus ” confellionem exaudivit.n.2^'b- ”29. Incendiarius antequanule- nuncietur , & publicetur protali, ’quia poftpublicationemPapatre- ”lervatur. n. 29 p. i.f. 438- ” 30. Qui furatur aliquam ren* ”lacram ex Ecclefia. n. 30. ibid* ” 3 1 . Qui ufurpant bona, &d e ‘ cimas Ecclefiae, & perfonaruni ''Ecclefiafticarum.n. 3 i.p. i-f -459 ” 32. Publicus ufurarius. n. I* §. 3.ibid. ”33. Qui committit peccatumi ” pro quo poenitentia publicaimp°“ ”ni lolet, qualeefl:peccatumfcan- ”dalin.2.§.f.p. i.fol.440. ” 3 4BIalphemia public a. n.^-ib' ” 3 f. Homicidium voluntariun 1 ' & mutilatio realis alicujus m cnl ' brin.4. p. i.fol.441. ” s 6. Qui faifificat fcriptu^ mon 42.’ ' loca * educ , 45 *’ oblic v. chiai prof p- r.fc 44 * » cepti ’ detei nibu “• 3 * . 41 *’ f Relip , 46 .” aut r !?• pa , 47 * meni . 48 .' femii lacro . 49 * ’ difpe »1 ^°* elan aliam, nuben- iCeftum c affine 2 3.ibid, mino. n Reli- 4. ibid, rcatum umbe- mVir- Ethio- iid. n cum c cujus 28'ibi- amile- 0 tali, ipsre- ► >• n re» . ibid. & de¬ lan® i0' . n. I- itum, impO" 1 fcan- j.ibid. riam, n en'* ura*, a ut Rerum MotaMlmm. 543 antteftificat falfum, velquiveri- fi. ” Violatio Religiofe. n- 3. tatem occultat in prtelentiapro- §. 9. p. 1. fol. 445. prijJudicis ibin. f. fz. ” Sacrilegium ex Furto, & ”37Raptus Vicginis. 'bi n. 6. ” percuffioneSacrilega,n. 13.p. i. ” 3gQui procurat abortum effc- fol. 44 6. “ftufecuto. n. 7. ibidem. f 3. ” Excommunicatio major a ” 3^ Qui vulnerant notabiliter u jure , vel ab homine. ibi n. 1. 'eorumGenitores n. 941.1^.442. §. 10. # 40. ” Inceftus in primo, & le- 54. ” Incendiarius , qui volun- 1 cundo gradu. n. 8- ibidem. 41. ” Adulterantes pondera,& ' monetas.n. 10. ibid. 42. ” Qui exponunt Proles ad j'loca pia, cum foli poftint eos educare. n. 11. ibid. 43. ” Parochi, aut Beneficiati, obliganres, aut inducentes Paro- chianos alterius Parochiee,utad ” propriam tranfeanc. n. 1. §. 6 . P-1. fol. 443. 44. ” Qui nonfatisfaciuntPra’- ceptis Ecclefite tempore ab eadš ’ determinato, & in Conftitutio- nibus Synodalibus allignato. ibi M- 4 f. ” Qui habent copulam cum Religiola ProfefTa. ibi n. 4. 46.” Homicidium voluntarium, aut mutilatio membrorum. n. 3. 1 7 * part. 1. fol. 444. 47 * ” Falfificantes pondera , ^enfuras, &monetas. ibin. 8- , 48 . ” Sacrilegium ex effufione , ^ er ninis, vel fanguinis in loco ^cro. n. 2. §. 8 - p. 1 - fol.444. , 49 . ” Inceftus, ubieftneceflaria difpenfatio. ibi. n. 4. p. 1 f.44p ,, 7 °. ” Contradus matrimonij dandeftini. n. 7. p. 1. f. 447. 54 \ ’ tarie, & fcienter incendit domus, ” aut Poflefliones alienas n. 1.$, n. p. 1. fol. 447. ff. ” Impolitio pcenitentise fo- ” lemnis.ibin. 2. 56. ” Peccatum Blalphemiar, ” etiam non haereticalis n, 3. p. 1. fol. 448. 5-7. ” Irregularitas contrada ex ” delido occulto, aut homicidio ” cafuali. ibi. n. 4. f8- ” Quoduis Sacrilegium. n. 7. p. 1 f.448 79 - ” Qui violat libertatem Ec- ” delite, aut vi extrahendo ex ea ” aliquem , qui illac refugit aut ” Ecclefim, vel alterius aggravia, ” aut vexationes indebitas impo- ” nendo. ibi. n. 8* 6 0. ” Peccatum concubitus ne- ” fandi, & contra naturam, n. 13. p. 1. fol. 449. 61. ” Quando quis obligatur ” adreftitutiones quantitatis, ex- ” cedentis centum regales, fi nef- ” ciat perfonam , cui lit faciemfe ” reftitutio, in tali calu Epifopre ” ordinaredebet, cui lit danda,& ” quomodo expendenda tališ. ” quantitasn.i4.p.i. fol.449. 62. ” Pec- i Index 5744 62. ” Peccatum haerefisoccultae. ibidem. n. 1. §. 12. 63. ” Ufura puhlica, n. 13. p. 1. fol. 45"o. 6 4. ” Copula carnalis cum Filia 9 fpirituali. n. 17. ibid. 6 f . ” Peccatum contra naturam, n. 20. p. 1. fol. 4^i. 66. ” Rcfervatur de jure Epif- ” copo difpenfatio votorum,jura- ” mentorum, & abfolutio ab ex- ” communicatione majori , non u refervata fpecialiter Papae, aut akeri Judici Superiori. n. 26. ibid. 67. ”*Ufura quamvis non fit ma- ^ nifefta. ibid.n. i.§. 13. 6g. "Debito temporenon con- 4 ’ fiteri, nec communicare. n. 2. p. i. fol. 4P2. 67. ” Abortus confummatus culpabilis ibid. n. 4. 70. ” Sacrilegium. ibid. n. 6 . 71. ”Excommunicatiolata a ju¬ re , aut a Conftitutione fuae San- ” elit ati, aut nobis refervata. n. I, §. 14. ibid. 72. ” Commutatio votorum n. 3. p. 1. fol.4f 3. 73. "Sacrilegium violando Ec- v clefias , aut ponendo manus in ” aliquem Sacerdotem. ibid. n. f. 74. ” Stuprum cum Religiofa. ibidem n. 9. 75. ” Occultatio feripturarum prtejudicium , & damnum operam piarum, per fpatium o6fo ? ’ Annorum ibidem n. 13. 7 6. ” Peccatum, in cujus exe- ” cutione eft complex Confefta- ” rius in materia Luxuriat aut grj. ” vis furti, aut incantationumfo- ” lummodo n. 1. §. ig p, L fol. 4f4- 77. ” Contračlus illicitus, & ” llfurarius. ibi. n. 3. 78. ” Sacrilegium, quo violatur ” locus per homicidium, auteffu- ” fionem fanguinis, aut Seminis, ” aut copulte illicitse , aut furto ” Sacrilego. ibidem n. 7. 75». ” Peccatum eorum, quic6- ” ponunt libellos famofos, &qui ” illis utuntur, publicant, autdant ” alijsutpublicentur.n. 8p-if-4^ 80. ” Falfarij,per quosintelli- ” guntur. non folum qui adulte- ” rant qualelcumque litteras, fed ” etiamteftes, qui in judicioju- ” rant falkim, & hoc intelligitur, J ’ non folum quando mentiuntur, ” verum etiam quando veritatem ” occultant interrogati a Judice, ” cum debeant fecundum legem ” eam manifeftare. ibidem n. 81. ” Defloratio Virginumi ” raptuscujufcumque fcemins.H' 14. ibidem. 82. ” Adulterium. n. iB’ P ,! ' fol. 45 6. , 83. "Peccatum Clerici, per quod ” irregularitatem incurrit. ibidem- n. 1. § i^. 84. ” Excommunicatio P u *:'^ a ’ ” aut occulta parte non fatisfac a. n. 2. §. 17. p. 1 .fol.457“ 8f. M Abortusvoluntarius. iw' §. 18- p. 1. fol. 458. ’ judicii g 7 .”( ’ feifior ” concu ibidem i 88."' " Eccle; ” rati. : 89.” ibidem r rum. 1 . 5 I -” : " cundc ” aut af 4^2 92 ." " clufa 1 Quid P 2. fol, Diffei & fereni Pote! dinfo 110 > k e Potefl htione 1 n,I 94- i Qui e »on eft c ^,qu( krit co Cenfi ^omoc k. n. 2< An c Pattis p ( ^ 7 -] Rerum Nctabilmm. »utgra. mm fo. '• P- i. tus, & violatur mteffu- erainis, it furto qui c^- , &gui mtdant •i 4 f/ ; intelli- adulte- •as, Ud iCIO ju* ligitur, :iuntur, ■itatem [udice, legem a n. 9' ;inum j linas.n* I- P- 1, :r quod bidetn. ublica> isfad Jt s. n- 9 ' »ftf- gf. ” Teftis falfus, qui jurat in ' judicio. n. 13. ibidem. 37. ” Concubinarius,qui in Con- ' feilione promifit expulfionem ” concubinte; & tamen non fecit. ibidem n. 14. 88. ” Maritus, & Uxor, qui fine ” Ecclefite aučloritate viuunt fepa- ” rati. n. if. p. 1 fol 459. 89. ” Homicidiumproditorium. ibidem n. 5. §. 19 90. ” Defraudatio caufarum pia- ” rum. n. 7. §.21.p.i.fol. 441. 91. ” Inceftus in prtmo, aut fe- ” cundo gradu eonfanguinitatis , " aut affinitatis. n. 3-§. 22. p. I. f.462 91- ” Non folvere dedmas fe- " clufa reftitutione. ibidem n. 7. Ctnfura. Quid, & quotuplex fit. n. 291. P' 2 . fol. 4 f 3 . Differentia inter cenfuram lati, ^ferendam. n. 292. p-2.fol.494. Poteft unus effe affečtus cenfu- ra in foro externo , & non inter- no >& econtra. n. 293. ibidem. Poteft remitti culpa abfque abfo- w i°ne cenfurae ob ipfam incurfte n,i 94 - ibidem. Qui eft affečtus aliqua cenfura, n ° n eft cenlendus liber exeoprae- " Se ) quod fit emendatus, & cefla- ' er it contumacia. n. 299. ibidem. Cenfura infličta lub conditione, komodo ceflet ceflanteconditio- n,e ' n. 294. ibidem. An cenfura infličta ad inftantiž ^^is poffit ab eadem prorogari. ^57, p. a. fol. 455 . T 4 T Cenfus. Quid fit, 8t quomodo dividatur. n. 134.& i3f.part. 1. fol.261. An Cenfus perfonalis fit licitus n. 136. ,p 1 fol. 242 . Qualifnam redditus aut penfio ex eodem recipi poffit ibi. ^ In cenfu mere reali, pereuntc Hppoteca perit etiam cenfus. ibi. An fundari poflint cenfus cx de- bitis antecedentibus, autfručtibus tranfačtis. n. 137. p. i, f. 243. Cejfatio. Quot modis ceffare poffit obli- gatio voti n. 44. part. 1. f. 49. Quomodo mutata materia ceff fet votum, vel quia ceflat eadem materia, vel quia redditur impofi. fibilis. n. 48.49.81:90.part. i.f. 90. Charitas. Quid fitCharitas.n. 1 4 part. 1. f. 22 Quandonam obliget Prteceptu Charitatis. n. 17. ibi. Eft praeceptum pofitiuum, Srne- gativum, negativum obligat Tem¬ per, 8č pro Temper, n. i 4 .ibi. Obligat etiam per accidens. ibid. Quidnam condemnaveritlnno- centius XI. circa praeceptum Cha¬ ritatis. n. 30. 31. 8c 32. part. 1. fol. 345. 8t Teq. (iualiter , 8c quando obliget Charitas ergaproximum n. 38. & feq. part. i.fol. 347. Chirurgi. Qua!es qualitates habere de- beant, & quomodo diftinguantur a BarbitonToribus. n. 24. part. 2. fol. 319. Z z z An Index An pofTint extrahere fanguinem Quidnam requiraf ur, ut qu!s : 'm. mulieribus tatum in utero haben- cidat in hanc cenfuram ibi. tibus cum periculo abortus, n. p. 2. fol. 3U- An teneanturdeferereofficium, quando nempe medendo mulieres, eftipfisoccafio peccandi n. 26. p. ■3. fol. 3 i 6. videatur verbum Bur- iitonfores. Choco/ata. Ed cibus frangens jejunium. n. •jo. part. 1. fol. 71. Cicatrix. An qui infiisit aliquod vulnus, ex quo in recipiente remanfit ali- gua cicatrix,teneatur ad reftitutio- nem. n. 27. circa finem. part. 1. fol. 9J - . Cino ul um. o Qualenam peccatum fit cele- brare cum cingulo non benedičbo, & quandoamittat benedičtionem. n. 115. part. 2.fol. 66. In cafu necefIItatis,loco cinguli poteft uti ftola aut manipulo, & etiam celebrari cum cingulo non benedičto.ibi. Claufurtt. Non eft peccatum introducerc in claufuras monialium pueros, nondum habentes ufum rationis n. 61. part. 2. fol. 206. Nec famulas pro Famulatu , & puellas pro educatione, fecus eft prohibitumingredi didas claufuras abfque licentia, & neceflitate. ibi. AnExcommunicatione-m incur. ranf, admittentes intra feptaMo- n aderi j praetextu licentiarum num. 6.2 ibi. An graviter peccet ReliSiofain. troducens a!iquem in claufimm fine legitima canfa, & qui inttat hoc modo, an Excommunicado. nem incurrat. n. 63. ibi. Clerici. Videatur verbum Bttrfcittui, Cojzitationes. Quid requiratur, ut cogitatio fit peccatum mortale n. 1 f 1. part, i.fol. igp. Quamam fint figna, ex quibus in dubio cognofci poflit, an con- fenfus fit cogitationi, plene exhi- bitus, vel non n. ifa. p. i.f.jjo, Cogitatio cum plena delibera- tione admiffa, & defiderio ad p xim deducendi , habet malitiam fui obječti. n. 153. p. i.fol. 150. An fit peccatum mortale cogi¬ tatio dere tnala cum confemu p> conditioneibi. Compcnfatio. Quando , cx quibus bonisj S.' quomodo (it ličita n. 6j. pa rt ' •' fol. 232. Ut fit ličita,neceflariutneu, ut debitum fit certum , ut teitjp' folutionis expiraverit, & ne u ‘ n> fibi debitum accipiatur. ibi- An fit cdam neceflariutn > 11 aliomodo, quod fiium efti_ rcCl1 perare non poflit. n. 68* ,, An poflit fieri compenfatto “ bonis, quoe in depofito haben 11 ' n. 69. p. i.fol. 233. An admonendus fit debi« 1 ! quo° ciuod i ibdem An i neatur ceflans Ličit nem n re debi tur ver An p tipecci guam plex. n An (i tiradi. Qual fufcipie do inft; indignt Anq nem, £ mit, di P' t.fo Qui i mit, an munior Decr Conam ^ 5 An S diarifli Hi$ f rat ,Dand Jicč pet /4 part 1 quisin. E enim Not a bi Hum. fU od debitum fit fatisfačtum. n.70 ibdem. An is, qui fibi compenfat, te- neaturreftituereDomino rei luciu. cellans.n. 71. & feq. ibi. Licitum eftfacerecompcnfatio- nem rebus (pecie differentibus a tedebita n. 77. p. i.f. 236. videa- turverbum famidi. Complx. An poflit in Confeffioneretice- tipeccatum, veicircumftantia, ob guam manifeftandus effet com- plex. n 3.part. r. fol. 2. An (it obligatio cundem denun- ciandi. n. 1 58 . part. i.fol. Communio , Quando obliget. n, 2. part. 1. fol. 2. Qriale peccatum committat non fufcipiens Communionem, quan- do inftat prtcceptum, & quale,qui indigne fumit.n. 3. &n.4. ibi. Anqui non prarmittit confefiio- ne _tn, & indignž Euchariftiam fu- m it, duo peccata committat.n. f. I P- i-fol, 3. Qui facrilegž Euchariftiam fu- ® lc ,an (atisfaciatpraecepto Com- Hunionis. n. 217 p. t. fol. 396. Decretum Innocenti) XI. cirea bonimunionem. n. 215). part. r. 196 An Sacerdoti adminiftianri £u- f. a rift!am,liceat fragmenti-mho- frangere, n. 124 p 2. f. 68. ^jandaeft peccatorioccult o pub- iebito r » , Petenti, non vero pubhco. n. ^ Part. 2. fol. 141. in. auftiram ui inttat inicatio. dchtiil. oeitado O p 1. part. (quibu 5 an con- ne exhi- i.f. 190, lelibers- o adpra- nalidam r ol 190- jlecoei- enfu M onis, & pan. ■■ n eft, ul temp 115 ne ultr> ium ut \, recu- ibi- dati« it iben^ fif Quifnam cenlendus fit in hoc cafu peccator publicus. n. 7f. ibidem. Danda eft amenti, vel Phrene - tico in articulo mortis,dummodo non adfit periculum irreverentice, & amentia non (it valde gravis. n. 76. p. 2. fol. 142. Quando adminiftranda (it infir- mis vomitui (iibječiis n. 77. p. 2. fol. 143. Puerishabentibusufumrationis, adminiftranda eft in periculo mor- tis, licčt antecedenter nuncjuain communicaverint, & etiam quan- do dubitatur, an expleto feptertto ufu rationis polleant. n. 78. & 75 * p 2. fol. 144. An adminiftranda (it per modu Viatici, qui eodem die ex devo- tione fufcepit n. go. ibid. Occultč deferri non poteft infTr- mis. ibidem. Anteneaturconfiteri anteCom« munionem, qui habet probabilem, vel certam conlcientiam peccati mortalis. n. 24^. part. 2.f. 436. Non habens copiam ConfefFarij, & inftat obligatio communicandf, poteft (e iuftifteare ačtum contrr- tionis praemittendo ibid. Qui celebrat hoc modo, quam primum confiteri tenetur, non ex confilio, fed ex pr.ecepto. n. 2 .6. ibidem. Hoc tamen noneftintelligendu quando Sacerdos communirat,li¬ cu t communicat Laicus n. 247. ibidem, Z z z 2 An hoc - Index An hoc inteiligendum fit, quan- do communicat exercendo fun- čtiones Veneris Sančti. n* 248, p. 2, fol. 437. Non coraprehenditur in hoc ca- fu is, qui bona confcientiž ad Al- tare accedens,ibipoftmodumgra- viter peccat. n. 249 ibid. An comprehendatur is, qui in Alrari recordatur alicujus peccaci oblici n. 249. ibid. Qualiter intelligenda fit illapar- ticula quamfrimutn. n. 2f2 p. 2. fol. 438- In quibus cafibus pofTIt contin- gere penuria Confeflarij, utlicitč celebrare podit praomiffo adftu contritionis. n. 2^4. & feq. p. 2. f. 439. Comnutatio. Quid fit Commutatio voti, & quis pollit commutare lub n. 47. part. 1. fol. 49. Probabile efthabentempotefta- tem clifpenfandi delegatam, habe- re ctiam poteftatem commutandi, fed non econtra ibi. Poteft quis propria auftoritate commutare votum inid,quod eft evidenter melius n. 72. part. 1. fol. 57. Et etiam fecundum opinionem probabilem in tcquale, fecus fi fit minus bonum ibi. Quomodo commenfuranda fit bonitas materije pro commutatio- ne facienda. ibi. Poteft ConfeftariusvirtuteBul- lae, aut Jubilaci commutare votum in minus bonum, fi adfit caufaM, Caufa jufta dicitur, quando in. Eft tercedit notabilis difficultas adim. n i u m ' plendi votum. ibi. part( j Qualiter fe gerere debeat Con- ' feftarius, ut tutaconfcientiapoilk Vid' vota commutare ibi. videaturver- bum Votum. Qus Coneionari. dium, 1 Parochi tenentur Populo con* j n f U al cionari jure naturali, Divino,& Nor Ecclefiaftico. n. 9. p. 2 . f. 106. te in Jure Divino, & naturali,non n funt determinatat dies, inquibus Noi Parochus tenetur prcedicare, fed tenterr Concilium Tridentinum determi- p t p navit teneri omnibus diebus Fefti- Qy, vis, & folemnibus. n. 10. p-J- dusht fol. 107. , fe/lion Datur in hoc parvitas mater® i v ; &quaen. n.&leq. p 2.fol.io?- Co Contra hanc legem nulla con« excoi ^ flietudo legitima p ra val vit. n. 4' impedi p. 2. fol. 109. t tis, pe Excufari poffunt Parochi,q l,jn ' exigat do in fuis Parochijs adeft q u '> con , promif cionetur, & concionatur id, Superii ipfimet coneionari deberent.n. iy Vidi l 6 . & 17. & feq. p. 2 . fol. 1 > 0, utio. Nec valet dicere, le efleincap* Qu a ces hujus muneris. n. 18* P"' tapen< fol. ui. ta,ali Minus dicendo non efle c hipert curfiim Populi, n. 20. p«2.f* 1,2 8.fop AnquandoParochianinequ eU _ Qus interefle eximantur ab oblig atl0 ^ taflaric concionandi. n. 21. p- 2. r. 1 * n^p. ■ videatur verbum Parochus- , Cor (* ' gaor a aufafcL indo in. is adira. at Con- tiapoffit iturver- ilo con- r ino, k io6. ali, non 1 quibus ire, fed letermi- js Fefti- ). p. * latet«) ol. ton¬ ila con- n. 14' i, quan< ui,con- i,quod io. incapa- 19 - P' 1, fe con- in 2 queunt »atio nt :u> &* Rerum 'N.otabilium . T 19 Covditio. £ft impedimcntum matrimo- niutn dirimens , qualiter. n. 69. part. 1. fol. 146-. ConduBio. Videatur verbum ContraBtu. Confeffarins. Quando nullum fperatur remc- dium,relinquere debet pcenitentš infua bonaFiden. m.p. i.f. 169. Non nimium (e extendere de¬ bet in interrogationibus venereis. o. 132 p. 1. f. 182. Non poteft denunciarc poeni- tentem Inquifitioni. n. If8-&feq. p. l.fol. 15<2. Quando, & qualiter denuncian- dus lit S. Inquifitioni, qui in Con- felfione folicitat. n. 1 5-9. & feq. ibid. videatur verbum Dtnunciatio. Confeflarius , qui ablblvit ab Kcomunicatione refervata.ftante impedimento ex parte poeniten- tis, peccat , (i juramentum non R igat, aut; ( in opinione tuta. ) prorniffionem (e pratfentandi cora Superiore. n. 48 & 49 p. • f. J 04. Videatur verbum Excommuni- totio. , Quando abfolutionis beneficiu ' m penditur virtute Bullte ac Jubi- **■> aliove fimili indulto abfolutč l5l P e rtienda efl: abfque tali onere fl 'Cop. 1 f. iof . ^aliter fe gerere debeatCon- ^ffarius in examinefexti praecepti n, 4 p. 1 fol. 116. , Confeflarius, quiexmalitia,aut 'gfiorantia culpabili disit, aut con- fulvit poenitentem non teneri ad rcftitutionem, vel reftituere cum non teneatur , admonere debet Poenitentč deReftitutione faeien. da, alias tenetur ipfe rellituere. n. 60 p. 1 f 228. Idem dicendum fi ex culpabili negligenda id omilit, ibid. Qualiter fe gerere debeat in ali- auibus calibus compenlationis , ejusque abufibus. n. 77 p. 1 f. 2 36. In materiajurisdidionis non te¬ netur fequi opinionem Poenitentis. n. 19 p. 2 f. 178 Nequit Parochus eligere fibi Confeflarium , fimplicem Sacer- dotemn. io6p. 2fol. 378 videatur verbum Earochr«. Quando neganda fit abfelutio habenti conluetudinem peccandi, & in occalione proxima conftitu- to, videatur verbum, Confuetudt. & verbum occajio pravima. ConfeJJio. Quando, & quomodo obliget. n. 1 & 2 part. 1 fol. 2 & feq. Quando reiteranda fit n. 10 & feq. p. 1. fol. 6. An teneatur quis explicare, nu peccatum fit noviter commiffum , vel jamprseteritum. n. 14 p. if. 8. An per Confellionem malam fa- tisfiat prtecepto n. 16 p. I fol. 9 Qualenam peccatum commit- tat, qui non fatisfacit prtecepto ConfeUionis. ibi Qualiter obligent in Confeflio- ne adus virtutumTheologicarum. n. 309 p.xf. 4 , - 4 - 8,n - 6 i p. if ?f 4 Zzz 3 Quo- 55 "^ lndex Quomodoij‘smConfdfionefa- An (atisfaciat, qui facit Tnn tisfiai.n. 19 p. 1 fol. 23 ^ ' T ' ” • ' - - Quando dimidiari poffit Con- feftion. 229 part. 1 fol. 399 An fit valida Confeftio fada complici n. 19 p. 2 fol. 22 Quam obligationem habcaC Parochus exaudiendi fuos Paro- chianos videatur verbum Parochus. Cuinam poffint, Religiofi con- fiteri. videatur verbum Religiofi. Qui violavit votum Caftitatis, quomodo in Confeftione expli- care teneatur , videatur verbum CaJlitMS. ' Qutenam peccata in Confeftio- ne remittantur direde, &quaein- diredč n. 71 p. 2 fol. 363 An peccata oblita, aut ex jufta eaufaomiffafint poftea confitenda. n. 72 p 2 fol. 364 An qui confeffus eft decem pec¬ cata, addendo plus , minufue, & deinde recordatur duorum , vel triu m , teneatur iterato confiteri. n. 7f. p 2 fol. 363- Qui non poteft manifeftare nu- merum fuorum peccatorum fuf- ficit, C le accufet de confuetudine peccandi. n 76. ibid. An fathfaciat pracepto Confeft fionis qui confiteturRegulariprte- fentato ordinario, & ab noc inju- ftč reprobato n. 87 p. 2 fol. 370. An latisfaciat prtecepto , qui confitetur cum approbato pro te- pore, & determinatis perfonis, & pro Epifcopatu determinato. n. 89 p, 2 fol. )JL r feffionem nullam ob defedum Confeffarij. n 93 p 2 fol. 374 Satisfacit is, qui facit Confef. fionem validam, & informem.n, 94 p. 2 fol 374 An Excommunicationem incur- rat, qui non fatisfacitpneccptoob ConfellTonem voluntarie nullam, n 93 ibid- An qui cum errore vincibiliomi- fit in Confeftione aliquod pecca- tum, fatisfaciat Prsecepto n 96p, 2 fol. 375 videatur verbum Ivi- tentia, Confrmatio Non eft neceflario rccipienda pro valide Saeris ordinibus fiifci- piendis, nec Crit grave pecofMi ( imo fecundum aliquos necve- niale. ) fufcipere ordines abfque Confirmatione. n. 1 part. it.d Confcientia. Qualiter examinandaanteCon. feftionem. n. 7 part. 1 f.4 Quori)odo (int examinandiillh qui longo tempore ob defedunj integriratis fecerunt Confeffi° ne nullam. n. 1 f & feq p. 1 f 8 . Qu_andonam fiat irritaConftU 10 ex defedu examinis. n. 8 P art ' 1 fol- p. Interrogatorium pro conft |cn tia examinanda per omnia P cta P fol. K logi prscepta. n. 19 p« 1 1 onftcrar c lOf An poft offertorium accipi p° Not trli in; cerdos n. 125 (h} habuei ticulas fuper < teman 2. fol. An tur int' teriam 2 fol. An ter pro An; Calicu neant . Odi tioncn t. 22^ fint particulte coniecrandat. 1 part. 2 fol. 67 Qui tonita kftitut P 1 fo Neq jiftitiai »um te Mini 'stusa An j>oi tuadet, fc f 48 Con ln Quac it Con. efeftun, 374 Confef- m eni, n, m incur- :cpto ob nullam, bili oni 1 pecca- n 5)6 p, m M- cipienda us fufci- xc 3 tim nec ve- abfque te Con- mdiilli) jfeduffl felTione 8 * [ part. 1 infcietv t Deca- fol. “ :ipi p°i" .n.i-i fjoa Rentni 'NoUbilium. Kon funt confecratte particulae, e tfi materialiter prrefentes, fi Sa- cerdos nullam habet notitiam fub n, 125 p. 2 fol. 68 (Himvis in Sacriftia intentionš haluieritSacerdos confecrandi par- ticulas, (iramen ex oblivione eas luper corporale non pofuic, non temanent confecratac. n. 126 part. j. fol. 68 An ad confecrandum requira- tur intendo determinara fupra ma¬ mam determinatam. n. 127 part. : fol. 69 An materia debeat efle morali- ter proefens. n. 128 p 2, fol. 70 An guttse vini incircumferentia , Calids annexs confecratre rema- neant ibi. Confilium. Qui confilium dat, ad reftitu- toncm tenetur. n. f 1 & feq. p. 1 taaj Srn. 1 fo Sr feq.p>. 1 f. 378 Co fiiinm d '.rt. Qui confulic malum, fi nonefl tOiUra iuffitiam, etfi peccet, ad ^itmionem non tenetur. n. 53 f t fol. 223 Keque qui confulitrem contra Mtiam,quando non eft in dam- JUm tertij. ibi Minus malefa&or, jam dctermi- ‘ ltu sad malum.ibi. , qui confulit damnum , fed j c ' n Pore opportunoefficaciter dif- Met, ad reflitutionem teneatur. 1 H & fpp, 1 f 224 Sr f. 22 p U ConfulereTeftatori, ut non re- Muat luam harreditatem cui ex T rt juftitia tenetur , gravfter peccat. n. f6 ibidem. Quando fine vi, dolo, aut frau- de confilium datur, ut non relin- quatur Hteres , aut Legatarius , quem ipfe liber intendebat, nort tenetur ad reflitutionem, fecus fi vi, aut dolo ibid. In quonam cafu eonfulens, ex- communicationein Bulice Ccenre incurrat. n 7 p. 2 fol. 465 & n. ro p. 2 fol. 474 Sr n t 1 p. 2 f. 47 j & n 12 p. 2 fol. 476 n. 14 p. z fol. 480 Confuetudo. Qualenam peccatum fitpeccan- di confuetudo. n. 9 p. i.f. 5p Confeffatius in Sexto praecepto interrogare tenetur,an pcccatum fit habituale. n. 34 p. 1 f. 128 In quanam peccatorum fpecie frequentius occurrat peccandi confuetudo. n. 27 p. 1 f. 3 29, Poenitens non femper tenetur fuum pe ccatum confuetudinis ma- nifeftare, nifi k Confellario inter- rogetur. n. 227 p. i. f. 399 Quid fit peccandi confuetudo. n. 232 p, 1 f.400 & feq„ Qua.*nam fit confuetudo pofiti- va , & quce ptivativa. n. 233 ibi. An quando nulla fit fpes emen- dationis in Confuetudinariofitab- folvendus, licčt ore dicat, quod fe emendabit.n.234 ibi. An faltem pofifit abfolvi, ante- quam binis, vel ternis vicibusfue- rit correčfus. n 23 f p. 1 fol 401. An etiam quandocuoiextraor- dina- Index dinario dolore accedit,qualemor- In quostransferaturdominium dinario habent illi, qui tempore & in quosFolusufus,&quinamobl Miflionis confitentur. n. 237 & ligent ex culpalata, levi,&leviffi- 238 P- 1 f» 4 °i An etiam abfolvi poflit, quan- do in aliqua parte eft emendatus, aut diligentiam adhibuit vincendi fuam peflimam confuetudinem, n- 239 & feq. part. 1 f. 402 An abfolvi poflit, quandoacce- dit dučtus ab aIiquo cafu funefto. n. 242. ibid. An etiam quando accedit liberč &Fponte,n. 243. p. i.fol. 403 An quando confiteturinarticu- lo mortis. n. 244 ibid. Quandonam per dolorem ex- traordinarium deftruatur, & in- terrumpatur peflima confuetudo. n. 245- ibid. In quoimpugnaturfusč P. Ema¬ nuel a Conceptione, n. 247. & feq p 1 f. 404 Quamvis in fupradičtis cafibus dari poflit abfolutio, quandoque tamen neceflarium eft eam per modum medicinae negare. n. 272 p, 1. F 414 Non obftat timor depcenitentis perfeverantia in peccato , quim poflit dari abfolutio concurrente aliqua ex dičtis circumftantijs. n. 274 & feq ibi. Anhoctotumintelligendum fit etia de peccatis venialibus, & quo. modo. n. 277 &feq. p. 1 f, 415 Contrattus, Quidfit,& quomodo dividatur. n. 91 & 92 p. 1 f. 242 ma. n. 93 p. 1F 243 Quid fit contra&us condudio- nis. ibi. An fi res condučta pereat fine culpa lata, aut leviillius, qui eam conduxit ad reftitutionem tenea- tur n 94 p. 1 f. 244 An requiratur culpa Theologi- ca, ut dicaturquis obligatusadre- ftitutionem. n 98 p. 1 f. 24^ Qualis fit eflentia, & natura con- tra&us mutui. n. 99 p. 1 f. 246 videatur verbum mutuumScvtm llfura Quid fit contradus vendition/s. n. 108 p. I F 249 videatur verbum Venditio. Qualis dicatur contradus com- modati, & quomodo diflinguatur a mutuo. n. 122 p. 1. fol. 2f4 Qualis fit contraduspntcarij)« qualiter difFerat a CommodatoH' 123.ibi. An precarium inducat obli? 3 ' tionem reftituendi rem , q uantl peritperdolum,aut culpamlata®' ibid. Quando mutuatur aliquid que determinatione temporis, ^ citur rigoroFum precarium IJ t part. i.Fol.257. , An fi res mutuata habeat ^ quod vitium occultum,& n0 i n ',' maniFeftatum ab illo , qui j> e ^ teneatur recipienti reparare dani ■ ob hanc caufam Fecuta. n. 12 4*’^ Ani poflit Jere. i! An ( mini ui giorite cefia, c fitutio Et q utuntu concef: An i tam, c ordinat An teneati quem < Qui (]uomi i 127. pr | bum Di Qui( &quor theca n verbun Quic fo!.26c Quid( Quic' ! i 8 . p. tani Ca Quic taando '♦I.& ,Quid fl| sn. i, Rerum Notabilium niniutti, An qui rccipit u fum alicujus rei, nam ob- - 0 f]ic ad aliorum ufum eam tra- >Clevifli- Sere. ibid. An cuii contra-voluntatem Do- idufiio- m ini utitur aiiqua re mutuatalon- jioritempore, quam aliasfuit con- eat fine Sdfa, committat-furtum , & ad re- qui eam fitutionem teneatur. ibid. 1 tenea- Et quid dicendum de illis, qui utunturaliquare aliter, quamfuit beologi- concefla. n. i a f. p. i. fol. 2f 6. usadre- Anqut recipit rem commoda- -4C tam, obligetur ad ejus expenfas ara con- ordinarias, vel extraordinarias.ibi, : f. An Commodatarius reftituere 8tverbfi teneatur reirt, quce perijt ob ali- quem cafum fortuttum. n. 1 26. ibi. ditionis. Qu\d(it contradus depofiti, Sc verbum quomodo diftinguatur ab alijs.n. 127. part. 1. fol. 2 S. & feq. Quomodo fit facicnda.n-i76.ibi. Qunndo obliget. n. 15. in rine p. i.fol. 306: Quando delichim eftpublicum, nulia oritur obligatio corrigendi ante denunciationem. n. 5)8. p. 2. fol. 2&f. > Crux. An fit peccatum mortale cele- brare dne Cruce, & an fufiiciat de- pida.n. 117.p. 2.fol. 64. Culpa. Qutefit Theologica, & qute ju- ridica. n. 80. p. 1. fol. 237. An oriatur obligatio reftituendi obdarfinum illatum, fi noninter- cedit culpa Theologica fub n. 81. p. i.fol.2j8- Qtjsnam dicatur culpa lata, le¬ viš , &levifiiman.9f p. 1 fol. 244 In quibus Contradibus refti- tuendum fit ob culpam latam, le¬ vem ,St levillimam n.p7p.i f.24f Qjranam ex his culpis obliget Advocatum ad reftitutionem. n.26 p.2 fol.237 Cultus. Difparitas Cultus eft impedi- mentum Matrimonium dirimens. n. 78 p. 1 fol. 1 f 4 Curaius aut Parochus Non poteft eligere fibi Confeffr. rium Sacerdotem fimplicem.n, 106p. 2fol. 378 An ho c intelligatur deEpifcopis n. xo7p. 2 fol. 378. An intelligatur de Religiofo,Pj. rochi officio fungente. n. 108 p. 2 fol. 379 An etiam de Pradatis Regulari- bus. n, 109 ibid. Anpofiit Parochus absque Pri- vilegio Bullte eligere fibi Confeila- rium approbatum in alio Epiičopa- tu.n. no. p.2fol. 380. An poflit Sacerdotem fimplicem exponere pro exaudiendis fuisPa- rochianis. n. 112 p. 2 fol. 3 80. Cullodes Portuum aut Poftaruo- Vide Gabella, (eu ve&iga/. D Damnum. An qui furatur rem parvi vab- ris, ex quo fequitur grave dam- num graviter peccet cum onerc reftittitionis. n. 86 p.1 £240. An in tali cafu contrahereture*- communicatio impofita contralu- rantes.n. 87ibidem. Deiitum. Qui cum voto fimplici Cbto 1 ' tis matrimonium contraxit, 3C podit petere, vel reddere debitun 1 n. f 8 p. 1 fol. 141. a In primis duobus menfibusp contra&um matrimonium, » : V fit petere, vel reddere debitum- tequam confummaverit, grave peccarum illud confu' 11 ‘ re. n. f9ibid.Stn.62p. 1 w ^ An debitu teriurr vortiu Qui n. 60 p An men to reddei reddei moniu tum af tam h Confo gradu part. 1 tendo 1 fol. Abi jttgum tjuanr densti Ad tuliš r part. 1 , An i dere d titur. n Nej <]Uandi tum m da. n. lequer Ha: ad Quj f()lutic fol. 29 Rerum Notabilium. lonfeffa An poterit petere, velreddere icem n ' debitum, ii alter conjugum Adul- terium committat, vel faciat di- Lpifcopis vortium Iegitinium. ibid. Quis in hoc difpenfare poterit.. iofo.Pt n.$op. ifol. 141 I0 jp An fi quis nupfit cum impedi- mento dirimentipoflitpetere, vel .e^ulan- reddere debitum , & an poterit reddere, fi poli contra&um matri- que Pri- monium fuperveniat impedimen- ionfefli- tlim affinitatis , ob copulam illici- pifcppa. ram habitam cum confanguinea Confortis in primo, aut fecundo mpliccm gradu Confanguinitatis. n. 100. ; fuisPa- part. 1 fol. 163. go. Quandonam quis peccet abu- uriim. terido debito coniugali n. 122 part. gaL 1 foL V9 Ab/olutž loquendo nuli us con- jugum tenetur petere debitum , ■vi valo- quamvis ob aliam caufam per acci- dam- densteneatur.n. 126 p. 1 fol. 175 n onere AS us conjugalis ex pfaribusti- .0. tu fe vitiari poteft. n. 1 z? & feq. ■eturex- part. 1 fol. igo. )ntrafii- An poflit, vel teneatur quis red- ( j ere debitum quando indebitč pe- t ' tur - n. 131 &feq.p. 1 fol, 182. : Negare debitum fine caufa, ixit, Ruando petitur ex juftitia pecca- ebituiH' tlim mortale eft, fecus ii ex amici- , ,la ' n. 154 p. 1 f. 183 in numeris buspoi' «qnentibus videri pofilint doctri- ,anp 0 *' ^ ad hanc materiam fpeStantes. tuffli 3 "' Delita, & a n 1 . Oualenam peccatum fit differre fotnin*' Q utiones. n. 214 5 t feq. part. 1 ) 1 . i 4 : ,01 - 254. M An in aliquibus cafibus , poflit debkor antecipare, vel differre fo- lutionem luorum debiterum. n. 74 & 7; p. r fol. 234 & 23 p Decima. Quid fint, & quojureobligent n. 2op p. 1 £270 Decimse , alite funt perfonales, pratdiales,& mixta£n. r 2 6 p.if.291 Qualenam peccatum fitnon fol- vere decimas.n. 2oAibid. Decimas deduci debent ex fru- čtibus integris, priusquam cx illis deducantur expenfae , tributa, fumptus, aut alia debita. n. 209. & 2 ro p. 1 fol. 292 Non funt folvenda; exdeterip- ribus..n 211 p. 1 fol. 293. An teneantur de fručlibus col- lečhs, & quando teneantur de non collečtis n. 2i 2 ibidem. DeliBum. Qualenam. deličtum matrimo- nitundirimat.n.pgp. 1 f. 1 p 4 Adulterium cum mutua pro- miffione de futuro matrimonio illud dirimit. n. 8A&87 p. i.f. 1 f f Dirimit etiam occifio proprij rna- riti, autuxoris, hoc anirno, &in- tentione.n. 88 p-1 fol. r f 6 Secundum aliouos non contra- hiturhoc impedimentum , qui il¬ lud ignorat. n. 8 8-in fine ibid. Denuncietio, Quomodo , & quando denun- ciandus fit fnquifitioni Sacerdos, in ConfefliOnario folicitansad tur- pia.n. 1 f7& feq. p. 1 £ i92&feq. Denunciandus eft fub potna Aaa» 2 Ex- Index £xcommunicationis majoris htx fententiar, in quam incurrit Con- feflarius abfoivendo folicitatum absq; impofitione hujus oneris ibid. Non folum folicitantes mulieres denunciandi funt, fed etiam foli- citantes viros. n. i fs> P- 1 fol. 193 Et etiam folicitantes poeniten- tem ad peccandum cum alijs. n. 160 ibidem. An denunciandus fit , qui fub prcetextu Confeffionis habet ta- čtus impudicos. n. 162 & feq. ibid. An etiam ille, qui ante ConfeF fionem, vel immediatd poli folici¬ tat , aut fimiles tačhishabet.num. 1A4. p. 1 fol. 104. Sihocnon fequatur immediate ante, velpoftConfeffionem, nul- la oritur obligatio denunciandi.ibi. An pofiit denunciari, qui non eft infamatus de fimili delicto. n. 16 j*, ibidem. An denundandus fit, quando conftatefle verum Catholicum. n. i66p. 1 fol. i5>f An poenitens , qui confenfum prarbuit folicitationi teneatur de- nunciare Confeffarium.n. 1A 8 ibid. Quid dicendum, fi Confefiarius fit correptus, &quandohoc veri- ficetur. n. j 69 & feq. p. x f. 1 96 Correčtio Fraterna an prascede- re debeatdenunciationem. n. 174 čkfeq. part. 1 f. 198 (Ruando ahfolvi poteft poeni¬ tens folicitatus anre denunciatio- nem.n, 178 p. 1 f 199. Quallter iit facienda denuncia- tio. n. 180 & feq. p. 1 f, 200 Quid fit denunciatioEvangelica &quid judicialis. n. jap. 2f.345 In debeti s hterefis facienda eft denunciatio, quatnvisproharinon poftic, quodinpelligi debet,quan- do certo conftat delictum. n. & j 4 ibid. An etiam intelligendum fit de delictis, quifapiunt hterefim.n.jj' p. 2 fol. j po Qnando omitti poffitdenuncia- tioinhiscafibus. n. 36 &feq.ibid, An denunciandus fit Sacerdos pnebens potnitenti in Confeffio- nario Schedulam fblicitationis,& an etiam hocintelligi debeat,fihoc fiat immediatd ante, vel poftCon- feffionem. n. 40 & 41 p. 2 f. Jfi & feq. Non eft denunciandus ille, qui folicitat adalia peccata, qusenon font contra caftitatem, nec ille, qui in alijs Sacramentis folicitatad turpia, neque Laicus, qui Sacer- dotis munus fingens folicitat exau- diendo; bend vero Sacerdos lim- piex , fi nbbb*exaudiencio folicitat. .42p.af._3fa. Denunciandus eft , qui in L>on- rftione exigit amoremaPcenitffl' 2, &quipropoenitentiaimp on ! t, t nudata flagellationem accipi* 11 bipfomet Confeflario; quiveio citatus, confentit folicitationi.* 1 ' j p.2fol 3f j . Nequit Confefiarius exime^ tenitentem folicitatutn ab onp snunciationis cum hoc, ut'P 3nfiteatur.n.4f & 46 ibid. & ^ Ai tans folici 47 & Q! exirn ciand citam Qi abalij Di’ ciilari ftrurr Pa ceffai Sil pofc: reftii Ai dom 1 fol. Eft fpein Vii Gr dines ipenfi da. q fecuf ds. n. Vc , c K Rerurn Notabilium . /^7 An teneatur Confeffarius folici- Quifnam difpenfare poflit in im- '•349 nda eft larinon 1 quan- • n ' 3i> n fit de nuncia- :q.ibid, icerdos lfeflto- )nis,& c, fi hoc ftCon- f.jfi le,qui isetion ;c ille, eitatad Sacer- t exau- ns fim- dicitac. iCon- jniten- ponit) ccipi^ ive fo- ioni. n* cim®* oneis ut ipfi M tans pofitive injungere poenitenti lolicitato, utipfum denunciet.n. 47&feq.p.af.?r4' Qiiando poenitens ex Jufta caufa exirnitur ab obligatione denun- ciandi, poterit non imponikfoli- cicante. n. pop.if. 3f6 Depofitum. Quid fit, & auomodo differat abalijsContračlibus n. 127p. i £2 f 7 Dividitur in judiciaie, &parti- culare. Judiciaie vocatur feque- (irutn.n. 128 ibid. Particulare fubdividitur in ne- ceffarium , & voluntarium. ibid Si Depofitum peritex culpa De- pofitarij, quandonam teneatur ad p. 1 fol. 172 pedimentis impedientibus matri- monium.n. 5f.&feq.p. r £ 140 Etquis difpenfare podit in im- pedimentis dirimentibus. n. 112 &feq.p.i£i69 & n.94 p. 1 £ 16s> &n. ioop. 1 £ 163 (Ruando in difpenfatione fit ali- quis error, quando fit valida>quan- donon. n. 1 16 St feq. part. 1 £ 171 Qusenam caufie fufficiant pro difpenfatione inimpedimentis ma- trimonij. n. 11 6 ibid. Si caufa finalis allegata in rela- tione eft falfa, invalida erit Difpen* fatio, fecus quando eft vera, etfi non fit impulfiva ibid. & n. 117 reftitutionem. ibid. A11 podit Depofitarius aliquan- do uti Depofito. n. 129 & 130p. 'fol. 157 & 1 f 8 Defperatio. Eft peccatum oppofitum virtuti 'Pd n. 14 part. 1 £ 21. Defračiio. Videatur verbum murmuratio. jjona. Gtaviter peccat, qui fufcipit or- “inescum Dimiflorijs fičftis, &fu- An fit valida difpenfatio, non ex- plicato gradu proximiori. n ng. ibidem. An neceflarium fit obtinerelit- teras declaratorias fupra gradum proximiorem , & quando oraitti poflint n, 120 p. 1 £ 173 An concurrente duplici affini- tate explicanda fit in relatione. n, 119p. 1 £ 172 Quando gradus proximior eft primus, neceflario expllcanduseft, 1. 'Penfionem incurrit, nifiignoran- ut valeat difpenfatio. n. 120 p, tla . qute non eft crafla, & fupina fol. 173 ®cufet. n. 2 3 p. 2 £ 24 Qu.ando in difpenfatione expri- Difpenfatio. mitur illa claufuJa : clummodo copula Ouidfit.n. 47 part. 1 £49. nonintervcnerit : Quomodo fitin- Quifnam difpenfare poftitinvo- telligendum. 121 ibidem. Is ' n, 47 ibid. & n. £3 part. 1 £ 74 Modus recurrcndi ad Sacram .. emiffum in favorem ter- Poenitentiariam. ibid. 1 ftuandodiipenfaripoffit. n. 65 Aaaa 3 Dijlraciio. Di- lndex Diftra&eperfolvendo Divinum officium quando fatisfiat, & quan- do non. n., go. 8 i feq. p. 2 f 48. Qualepeccatum fit cum diftra- čEione celebrare. n. 132 & 13 3 p. 2 f. 73. videatur verbum Divinum Officium* Divinatio. Quid fit. n. 23. part. 1 f. 24. Divinatio fieri poteft v cum taci- ta, velexpreffa Doemonisinvoca- tione, '& quomodo difterat una ab altera, 8c quando poterit effepec- catum veniale, & quando diftin- guantur lpecie in ordine ad Con- feffionem.ibid.. Divortium. Quidfit, & quotmodisueripoft fit n. 141 part. 1 f. i8f Inter Cathoiicos folumrnodo per mortem alterius conjugis iol- vitur matrimonium confumma- tumquoadvincu!um. ibid. Ratum folvitur per ingreffum Religionis, & alter conjugum po¬ terit denuo matrimonium inireibi. Quomodo diffolvi poftit matri¬ monium confiimmatum quo ad thorum.n. i42&ieq.part. i.f.186 Et quomodo quo ad thorum, &quoad cohabitationem.ibid. Defiderium adulterandi, autta- ftus impudici, non funt cauftefa- ciendi divortium. n. 146 ibid. Neq;pollutio, aut copula natu- ralisinchoata 3 nifi confumetur.ibi. Copula fodomitica, aut beftialis eft caufii fufticiens. ibid. Copula per vim non fufficit. n.. 147 p. 1 f. 187. _ Neque copula, quam inculpa. biliter habuit uxor cum perfona quae fuum fimulavit effe maritum! ibidem. Quando unus conjugum cretft alterum effe mortuum, nubit, aut habet copulam, non eftcaufafuffr- ciens pro divortio ibid. Si maritus confentit in adultt- rium, non poteft faceredivortium, nec minus fi tacitč, vel expre(šdn. juriam condonavit. ibid. An fit compenfatio in ordinead divortium, quando conjugesatiui- terant. n. 148 & 149 p. 1 f. 188 Quomodo fieri poftit divortium propter ftevitiam pro Temper, vel ad tempus.n. i45.&feq.p.ffi^ Qui propria aučloritate fec/r d/- vortium, fi & ille adulteravignon poteft mutare ftatum.n. 1 f o P - 1 fol. 189 Et etiam quando divortium fuii- fet per fententiam Judicis. ibid. Si tamen effet innocens, po^ e ‘ facere. ibid. Adulter non poteft ftatum ®>' tare fineconfenfii Innocentis. M 1 DoBrlna Chrijliana. Quarnam per fon se (int interro- gandas in Confeffione. n. 1 p arI ' I fol. 17 Qutenam ex Doarina Chrik' na fcire teneatur Catholicus , 1 qualiter {e gerere debeat Contd * riuscum ignorantibus. n.a- 4 -P 31 ' 1. fol. 328. . Qualem obligationem na Parochi eam edocendi liiosl n chia« 05 ' chianc Qua ad obt catoru Qui kitar dolore 8tfeq.| fol. 31 Vid verbui Qui part, 1 Am vivent poffit Do do val An ffe, t matrir fol. 8c An menta Eta filiae ili Dor r em,{ '>•188 Soli teneat Ani 'ta vo 'Sopj ■nculpj. ^erfona, ^aritum. m cr edit .ibit,au! iufafu/ff- i adultt- /ortium, jrelščin. jrdinead jesaduJ- • J 88' vortium iper, vel : fecitdi- .vit, non ifop-i iumfuil- ibid. 5, pofe um mu- itis. interro- . i ZhriMi- icus, & .onfefl*" 34 -P 3 ^ hab«* jsParo Remm Notabilium, 5^9 ciiianos. n. 22. &feq. part. af. 113 Dolor. Qualisnam dolor fit necefiarius id obtinendanv remiffionem pec- citoruin.n. 1 &feq. p.2f. 5 28 Quibus rationibus Confeflarius indtare tcneatur pcenitentem ad dolorem fuorum peccatorumn. 3 8rfeq.p. 2 f. 329n.2&leq. part. 1 fol. ] 17 . Videatur verbum Contritio , & verbum Attritio. Donatio. Quid,& quotuplex fit, n, 144 part. 1 f. 267 An donatio fačta a Patre adhuc vivente proprto Filio , irritari poffit a Lege n. 182 p. 1 f. 281 Donatio fačta obirietuin quan- ilo valida fit. n 1 f f part. 1 £271 Dos. An Pater podit negare dotem quae contra ejus voluntatem matrimonium inivit. n. 13 p. 1 fol. 80 An dos computetur inter ali- ■oonta. n. 20 p. 1 f. 81 Et an Pater teneatur eam dare illegitimte. ibi. Dominium dotis (pečbat ad uxo- rem j & adminilbratioad m ar it um. n - 1 88 p. 1 £'283 Soluto matrimonio, an maritus te neatur integram refbituere. ibi. An uxor confumens dotem con- tra voluntatem mariti peccet. n. ’3o part. 1 fol. 284 Dutllum. Quid fit. n. 12 part. 2 £ 341 Quando non fit peccatum ac- ceptare duellum. n. 28 part. 1 fol. 96 An licitum fit acceptare duellu adevitandas moleftias, licet quis moraliter fit fecurus , quod nul- lum infortunium ipfi eveniet.n. 29 ibidem. Quot peccata committantur propterduellum, & quam obliga- tionem habeant relbituendi,(iquis occidat deccrtantem. n. 30 part. 1 fol. 97 QuisincurratExcommunicatio- nem propter duellum > & quis ab- folvere pofiTt ab hac cenfura. n. 31 p. i fol. 97 &n. i 5 . infine. part. 2 fol. 34? An liceat acceptare duellum , ne timiditatis notam incurrat.n. 13 part. 2 fol. 341 Acceptans duellum, in Excom- municationem incidit, & fi moria- turEcclefiafticafepulturaprivatur. n. 14 p.2 fol. 342 Si licitum eflet duellum fičbum; perhocquis non incidit inCenlura. n. ičipart. 2 f. 343 E. EbrktAš. Eft peccatum mortale. n. if. part. 1 £ 90 Quando non erit. n. 16 p. 1 fol. 91 Quomodo neganda fit abfolutio ijs, qui confuetudinem habent fe inebriandi. n. 17 ibid. Qukm reprehenlibile fit alios ine- briare. ididem. EleBio. Index. 560 Eie&io. Quando fuper digniorem cade- re debeat. n. 150 & feq. part. 1 fol. 388 Eleemofjna. In quibus neceftitatibus, & ex quibus bonis facienda fit eleemofy. na. n. 43- & feq.p. 1 f. 348 Ecclefiafticus tenetnr eleemofy- nam facere ex fručtibus beneficij, quaefuperfunt fua? congrutefuften- tationi. n. 4f & feq. p. 2 fol. 33 & feq. Cum eleemofynis fatisfacit be- neficiarius obligationi reftituendi, etiamfi hoc fine expreffa intentio- ne reftituendi fecerit. n. 61 p. 2 fol. 40 Cum hoc tamen, quod dičtae eleemofynat fintfačfae poft omilfio- nem Divini Offtcij, & non ante , quia hoc modo non fatisfaceret. p. 2 f. 40 & n. 205) & feq. part. 2 fol. 418 An neceflarium fit, quod dičftse eleemofvnse fint defručlibus bene¬ ficij , & an fieri debeant pauperibus illius loči. n. 6 2 & feq. p. 2 f. 41. Empbiteufis. Quid, & quomcdo differat ab alijs contračbibus. n. 14; part. 1 fcl. 26 8 Emptio. Videatur verbum Venditio. Epifcopm. An poftit abfol vere a cafibus oc- cultis BullaeCoenae.n.Ap. xf. 19& n. 2i & feq. p. 2 f. 344 Non tamen ab haerefi occulta. n. 8 p. x fol. if) & n. 3 t p.af. 34j Inquibusvotis difpenfare polfic. n. 47 p. l f.49 An poftit difpenfare in impedi- mentis impedientibus matrimo- nium. n. f5 & feq. p. 1 fol. 140 Quando difpenfare poflitindiri. mentibus.n.^4p. 1 f. iAo&ruoo p. 1 £ 163 n. 113 p. i f. 170 An difpenlare poftit in impedi- mento petendi debitum, contra- čto ratione voti caftitatis,autcon- fanguinitatis. n. 60 part. 1 f. 141 An poftit relaxere juramentum folvendi id , quod fuit perditum ludo prohibito. n. 16^8 p. 1 f. 27 f An interveniente jufta caula, poftit difpenfare, ut Capellanus celebret Miflasin alio loco a Fun- datore non aftignato. n. fol. 86 An poftit diminuere numerum Miflarum, quando Capella perdi- dit par tem proventus. n. 172 part. 2 fol. 5)i Concilium concedit EpifcjP 15 facultatem examinandi Notarios. n. 42 infine part. 2 f. 2451 An poftit eligere Confeffari®j Sacerdotem fimplicem non I1! 51 fubditum. n. 107 p- 2 £ 378 . Concilium concedit Epifcop 15 abfolvendi a cafibus Pontificijs oc- cultis. n. 17 p. 2 f. 344 .. ■ Quales nam fint cafusEpifcop. 1 refervati. Videatur verbum K/ refervati. Error. _ ./ Error fubftantialis matrimo". dirirr condi traha Qi tionis mm. Vi< Ex( it j ur e, dodifl alis /c Exj ntcati Ini tumvi munic cato e An vere p< toinori Exi currit, modo i Sipina. Netr feeidit. Hi ib Quif c «USt( H* & Vide; ^45 : pollir. mpedi- atrimo- 1.140 tindiri- k n. 100 impedi- contra- iut con- f f. 141 nentum ;rditum 1 f.27f caufa 1 lellanus »a Fu/i- 161 p. J meram a perdi- 72 part. pifcopis otarios. ffariua on '8 . pifcopis icijs oc- pifcopis m Cir imonii) dirifl>' f ' Reftim Notabilium. 5-^1 dirimit, non accidentaiis, nifi fub Si juisfuadentc Dia&olo. n. 3 9 & feq. conditione hujus accidentis con- trahatur. n. 68 part-1 f. 146 Quomodo cfirimaterrorcondi- tionis videatur verbum Alatrimo- mm, EuchaVifiia Videatur verbum. (. ommunfo. E rcommunicntio. Quid fit Excommunicatio ma- jor.n. 16 p. 1 f. 59 Explicatur ejus natura , & ek fentia. ibidem. Excommunicationes afia: funt ijare, alise ab hnmine, &quomo- do differant inter fe: aliae funt lata , alis ftrtnda. n. 5 7 ibid. Explicantur effedus Excommu- »icationis minoris. n 5 8 p. 1 f-100 1 fol. 100 Excommunicatio lata contra fures, non obligat damnificantes. n. 87 part. 1 f. 240 An Excommunicatio lata con¬ tra deftruentesvineas, ligetillos, qui quantitates leves accipiunt. n. 48 part. 1 f. 221. In Excommunicationem majo- remlatte fententice incidit,quicum- que, aut conjunčtim, aut diviiim docuerit, ediderit, aut etiam di- fputativč, publice, aut private tra- čtaverit ( nifi forfan impugnando ) quamlibet ex propofitionibus ab Innocentio XL condemnatis. n. 1 part. 1 f. f Excommunicatio lata ab Epifco- In hanc incidi poteft ob pecea- po, aut Miniftris ejus per fenten- tumveniale,& folum propter com- tiam generatem, non eft refervata, municationem cum Excommuni- nifiexprimatur. n. i6p. I f.430 cato excomunicatione majori.ibi. An quilibet Confeflarius abfol- ^repofiitab Excommunieatione ®inori. ibid. Excommunicattonem non in- currit, fitjuisignoratipfam, dum- modoignorantianon fit crafla, vel topina. n. 40 p. 1 f. 101 Nemo in Excommunicationem Poteft quis efle in grada, & ex- communicatione majori ligatus; qute fi nulla eft, &inftat gravisne- ceftitas , & inevitabilis celebran- di, poterit celebrari. n. 146 & 147 p. 2 fol. 8°- Anincidatin Excommunicatio- nem Religiofus tem ere exuens ha- bitumj &quandohocfaciat.n. pž '^idic, nifi peceatum fit mortale. & 57 p. 2 f- 200 & feg. Hi ibid. Quifnam dicatur Excommuni- c Kus toleratus, & quis vitandus. ° 4 ! &feq.p. 1 f. ioi&feq. Videatur verbum .Excomuaicatus Ruando quis incidere dicatur in ,Co tnmunicationem, Canonis: Eli An hsecenfura fit refervata.ibi. Quando in Excomunicationem incidat> introducens, aut admit- tens facculai es intra claufuram Mo- nialium.n.Ai &’feq.p.2f.2o6 & feq. Quandonam judex excomuni- B b b b catus 562 Inaex catus esrercere pofTTt fuum offi- Irritanonerit abfolutio , quam- ( cium. n, iop. 2t. 224 Qui facit ftatuta contra immu- nitatem Ecclefiafticam incidit in Excommunicationem Bulice Cce- nae, &inaliam, qui violatlinefta- tuto. n. f6p.2f.2f 8 An Aclvocatus Excomtnunica- tione majori ligatus , exercerepoft lic fuum officium. n. 31 p. 2 f. 242 Anincidat in Excommunicatio- nem Notarius confidens inftru- menta ufuraria. n. 46 p. 2 f. 2 f 1 Anetiam fcriba confidens fcri- pturas contra immunitatem Eccle- liafticam.n. 46 p. 2 f. 2f8 An Scriba Excommunicatus poflit conficere fcripturas pubiicas. n. f7p. 2f. 259 Excommunicatus excommuni- catione majori, quando fieri pof- lit teftis. n 77 p. 2 f. 273 Et quando Reus eadem cenfura affečtus comparere poflit in judi- cio. n. 929. 2 f. 284 An etiam qui eft innodatus ex- communicatione majori in judicio comparere poflit. n 99 p. 2 f. 288 An virture Bulice Cruciatce ab- folvi poflit ab Excommunicatione Canonis s fi yivs fuadente Diaiolo. n. 48 part. rf 104. Et an abfolvi poflitper privilegia Regularium.n 39 p. 1 f. too Quomodointeliigi debeat,quod prius latisfiat Darti, autpofita cau- tione fatisfadionis, n. 48 part. 1 fol. 104 An fimpIexpromiflio fitfufficiens cautio. ibid„ vis non petatur cautio. n. 49. p. [ mu fol. 105 qua Qui non poteft ad Superiorem nes recurrere , & eft ablolutus ab in- dea feriori ab excominunicatione re- lervata, debet prceftare juramen- t tum comparendi quamprimo po. vita terit ante Superiorem. n. fo.p.i cufi fol 105 quii Probabileeft in Foro confcien- p. 1 tiče non reuuiri hoc juramentum. I nfip.if. 106 foli An li impedimcntum eflet per- uti petuum, imponendum effet hoc C onus.n. f 2. p. 1 fol. 107 con Si Confeflariusexinadvertentia krc hoc onus non imponit, non per I hoc irrita erit abfolutio, Sdicef- qua fante impedimento , non fe pr*, lit c fentat pcenitens per te . vel perPro* n. 4 curatorem in eamdem excommu- ( nicationem reincidet. n. f 3 ibid. nec Non imponendum eft pcenitenti il] 0 hoc onus comparendi , quandoeft \ abfolutus ab excommunicatione ma: refervata ob aliquod privilegiunt t an facultarem concedens abfolvendt cur n. f4ibidem. jo, An Excommunicatio contra® ibid propter duellum abfolvi pdh ra I Regularibus pcrprivilegium Buli* j Hn Cruciata? n. 21 p. 1 f. 97 An etiam illa abfolvi poflit, Etetiam quando eft ignorantia Ll * fcris , aut fatli ibid. Extrema Un&io. | u tJ Adminiftranda eft folum infir- a ^is in periculo mortis exiftenti- j bus, non vero condemnatis, nec ' nav igantibus, Sr bellantibus in tali Periculo conftitutis. n. 84 part. 2 mit foll 47 *■> >f6f rnfirmus Ilifcipiens viaticum eft in fufficienti periculo pro recipien daIacraunčtione,necrefert, quod infirmusfitviribus deftitutus. ibid. Qualenam peccatum fit non di- cere pfalmos pcenitentiales. n. 8f p. 2 f 148 Adminiftrari non poteft hoc Sa- cramentum fine ftola, etiamfi in- firmus fine ipfo mori deberet, prae- terquam, quando nullum aliua Sa- cramentum fufcepiftet. n. 86 ibid. In opinione probabili admini¬ ftrari poteft Extrema unčflo cum oleo Anni pnecedentis. n. 87 p. % fol. T49 An poflit adminiftrari hoc Sa- cramentum cum Chrifmate , & quid ageredebeatSacerdos, quan. do inadvertenter unxit infirmum cum dičto Chrifmate. n. 85 & 90 p. 2 fol. 150 An infirmo, qui ex nativitate fuit mancus, carcus , aut furdus, ungipoflinthifenfus, etiamfi nun- quam peccaverit. n.^i.p.2f. ifi Etan in hoc cafu proferendafit forma abfolutč, vel fub conditione. n.92 p.2 f 1 f 2 Infirmo convalefcenti, & libero k primo periculo, fiin aliud peri- culum reincidat, noviter admini¬ ftrari poteft extremaunčflo. num. 93 ibidem. Idem dicendum , fi infirmitas duret diuturno tempore. n.94 ibid. An pueris nondum ulu rationis proeditis adminiftrari poflit hocSa- cramentum, etli nunquam com- B b b b 2 munica. lndex municavennt,vel peccatum aSua- Taruuli. C3 lecommiferint. n-97p. 2f. 153 An peccent laborando diebtis indi An etiam amentibus , qui pro Feftis, eorum Dominis id prači- £5 v priori Chriftiane vixerunt. n. 58 pientibus.n. iopart. 1 f. 6f El p. 2f. 1 f 4 Qualenampeccatumcommittant, obfe Noneritpeccatummortale,non amittendo refpečtum fuis Domi- &cc fufcipereSacramlln&ionemfedu- nis. n. 28* part. 1 f. 84 Pi focontemptu.n.pop.af. 1 fo Quandonam eompenfationem »du F fibi facere pollint de bonisfuorum tura Falfificatio. Dominorum. n. 136. & feq. part. ptis ; FalGficatio litterarum folet efie 1 fol. 572 fum cafus relervatus in Religionibus. An peccent, & ad reftitutionem Q n. 29 p. a f. 181 teneantur , quando ante coraple- funt Falfificatio litterarum Apoftoli- tum tempus, & pačtum difcedunt. part carum eft cafus relervatus in Bulla n. 198 part. 1 f. 287 A Coentenotandum 6 p. 2f. 4.67 Quando ad reftitutionem te- toni Farna. neantur ipfimet furantes, autper- pofli Quid fit. n. 5 p part. 1 f. 311 mittentes alios bona luorum Do- i.fc Offenditur cum murmuratione. n. minorum furari. n. 195 & feq.p. Ni 6&feq.p. 1 f. 300 1 fol. 286 Quando infamia eft publica, Quando peccent Domini, &ad cefli eefiat obligatio reflitutionis. n. 20 reftitutionem teneantur , dimit- f, &C21 part. 1 f. 306 tendofamulos ante tempus prali* rept An farna reftituenda fit folum xum.n. 200&feq.p. 1 f. 288 E ante illasperlonas, coram quibus Quando peccent famulifamu- Ji. 4 fuit ablata, vel etiam coram au- lando in rebus peccaminofis.n.iJf S dientibus, immediatis, vel etiam & leq. part. 1 f. 3 90 Veni mecFatis n. 22 & leq.part. 1 f. 307 Fafcinatio. _ c °n 1 Quando infamia eft jam oblivio- Qucenam peccata frequentius nitradita, non expedit reftitudo- committantur kFafcinatoribus,& C nem imponere. n. 25 p. 1 f. 308 qualiter Confeffarius fe gererede- F An qui offendendo alterius fa- beat cum ipfis. n. 32 & feq. p- 1 mam, eft occafio damni tempora- fol. 28 & leq. C lis teneatur ad reftitutionem. n. 26 Fejlum. , ” e d & 27 ibidem. Quidnam praecipiatur,& profil- pec< An quiabftulitfamam, omitte- beatur indiebusFeftis.part. i.f- 6i C re poftit reftitutionem, in compen- An fit obligatio audiendi Milfefli do i fadonem infamiae ab eadem perfo- n. 1 & feq. ibid. videatur verbutB* >8 p na fibi illatse. n. 28 St 29 p. x f. 309 Mija C Remm Qusenam opera prohibeantur 'icbtis indiebus Feftis. n. io& feq.p. l£ »raci- (j videatur verb. Laborare. Eft peccatum mortale ca non :tanti obfervare etiam feclufo fcandalo, lomi- &contemptu. n. 204part. 1 f. 332 Prohibentur in ipfo litigia, aut )nem aftus judiciaies;poter-it tamen Pro- >rum curator judicem informareinfibri- part. ptis, aut voce, licžt hoc fequatur cumftipendio. n. 33 part. 2. f.247 meni Quas fcripturas conficerc pof- lpie- funt Miniftri in diebus Feltis. n. 61 lunt, part, 2. £261 An in ejuftnodi diebus, Barbi- . te- tonfbres fuum officium exercere pet- poflint. n. 12 p. 1 f. 66 & n. 27 p. Do- a.fol. 317. g.p. Non licet Sartoribus laborarein diebus Feftis, feclufa urgenti ne- ifad ceflitat-c. n-47p. af. 32^. nit- Qu_idPidores in hisdiebus face- stfi- tepoifint.n.48 part.-2f. 326 EtquidPifcatores,8tvenatorcs. nu- J.43P.af. 327. Sutores poflunt in diebus Feftis tenderecalceos non tamem eos tonficere.n. po part. 2.f. 327 t!US Fides. , & Quid fit. n. 2 p. x f. 18 dt- Fidei opponitur haerefis, & Apo- >• 1 flufia. n. 2 ibld. Cogitationes contra Fidem in , ^erfonis timoratis non folent efle hl ' Kecata.n. 3 ibid. 62 Ouidfitadtus Fidei, &quomo- itn do ip(j (atisfiat in Confeflione. n. J8p.1f.23. Quandonam obligeta&us Fidei 'Notabilium per fc j & quando peraccldens. n. 60 p. 1 f. 3 f 3 &n. 17 p. I F. 22. An puhlica aučioritate interro- gatus deFideteneatur ipfiun con- fiteri.n. 6 2,p. 1 f. 3 f4 Voluntas poteft facere quod aflenfus Fidei firmius adhaereat, quam pondusrationis requirat & nemo poteft prudenter repudiare aflenfum fupernaturalem Fidei , quamhabuit.n.64&6 f ibid. Aflenfus fupernaturalis Fidei, eft incompatibilis cum notitia folum probabili revelationis. n. 66 p. 1 fol. 377- Neceflitate medij tenefur quis,nd tantum credere Deum efle, fed etia Remuneratorč efle. n. 67 p. 1 f 3 p f An ad juftificationem fufticiae aflenfus Fidei fundatusin folomo- tivo creaturarum. n. 63 ibid. Condemnatur propofitio: foto tempore vitte non obligare adunt Fidei. n . 6 part. 2 f. 3 33. Probabiie eft ačtum Fidei non obligare , quam pritnum quis ad ufirni rationis pervenerit, nec die¬ bus Feftivis.n. 7. ibid. Obligat per Je femel in Anno. n. 8-ibidem. Obligat eriam per averdem^um- do nempe eft unicum medium ad vincendam aliquam tentationem. n-3p.2f. 340. Quomodo obliget in articulo mortis.n. 11 p. 2f. 341 Filij. Tenenturamare, honorare, & obedire Parentibus. n. 1 p. 1 f. 74 Bbbb j -Quan- ^66 Inuex Quandopeccet contra obeclien- & quales naturales. Špuri) ne- tiam Filius, qui contravoluntatem qeunt Parenribus fuccedere, nec Patris matrimonium contrahit. n. 2&J p. if. 7 f QualiterParentes exponerepof- fint Filios, ut inholpitalibus reci- piantur,& nutriantur. n.2 i p. i f.81 Graviter peccat Filius manum clevando pro feriendo Parente. n. 4p.1f.7p Odio habendo Parentes pec- cant peccato duplicis malitke, nempe contra Charitatem, & pie- tatem.n.6p. if.7č>. Quandonam peccet Filius occa- fionem praebens Parenti juramen- torum,& perturbationum. n, p p. 1 fol. 75 In dubio judicandus eftproFilio legitimo, & quando credere tenea- tur matri dicenti fibieffe illegitimu. n. i8&n.2op. 1 f. 122 Quandonam peccent, & ad re- ftitutionem teneantur Filij furan- tes parentibus. n. 174 &feq. p. 1 fol. 278 An habeant Dominium , & li- beram dilpolitionem de bonisCaft- renfibus, vel quafi Galtrenfibus. n. 178 p« 1 f 275» In profedicijs non habet Filius dominium, nec ulum frudum, in adventicijs folum dominium. n. 179 & 180 p. 1 f 280 An Filij famulantes Parentibus poffint ipfis aliquid lubripere pro compenfatione laborum. n. i8p p. 1 fol. 282 Qualefnam dicantur Filij Spurij, per teftamentum,nec ab inteftato. Tenentur alimenta ipfis praeftare, & quomodo poffit ipfis aliquid in teftamento relinqui. n. 102 p. 2 fol. 1 p6 Fornicatio. Quid fit fimplex fornicatio. n, j p. 1 f. 114 & n. 32 p. 1 fol. 127 Fratres. Odium, quo fefe profequuntur Fratres,quandonamipecialemma- litiam contra pietatem contineat, n. 5 p. 1 f. 76 Quando omnes occulte furan- tur Parentibus, quomodo fegere- re debeant in divifione hseredita- tis. n. 184 p- 1 f- 281 Fru&u.u Qui deftruit unum leminatum, non tenetur reftitueretotammef- lem probabiliter obventuram, fed quod de praefenci Iperatur. n. 8f p. 1 f. 239 , Frudus minus Valent in fpe,qua in poffeflione. ibi. & n. 23 p- 1 fol. 93 Frudus quidam funt naturales, quidam induftriales , & quidaro mixti.n. 186p. 1 f- 282. Quales fint frudus perfonales,qua- les praediales & quales mixti.n. 206 p. x fol. 291 , Tres frudus continet lacrificiu Miflar. n, 148 p. 2 fol. 80 & n. 15 p. 2 fol. 3 Qualifnam amittatur a Sacerdo* te tein mun fol.! A' quar debli fol; Q tor, tuen 5e fec Ai libet polic tater p.il Fr cum mini mor: n. 17 Re te p; te,o n. 17 C< lis a difpe cone mate fol. j C Aon ijuan mi n r tellip fol. j Ren'm 'Notabiilvm. •ij ne . te in peccato mortali, aut excom- Explicatur Definitio furti. n. i :,nec tnunicacione celebrante. n. 148 p-2 p. 1 fol. 203 jftato. fol. 80 In furto fit injuria Deo, proxi- ftare, # Funemlifl. uidin An fieri poflint, St quomodo , 2 p. 2 quando defunčtus plurima juftidas debita poit fe reliquic. n. 99 p. 2 fol. 1 f 4 a. n,» Tur ta Parva. 27 Quomodo , & qualiter unian- tur, & continuencur, ad confti- untur tuendam materiam gravem. n. 12 nma- 5 cfeq. part. 1 f. 20S ineat. An (It pcccatum mortale quod- libet paruum furtum fubfequens, 'uran- poftquam antecedentia adquanti- gere- tatem notabilem pervenerint.n. 1 6 :dita- p. 1 f. 209 Furta parva fa&aavendentibus cum menfuris, aut ponderibus di- itum, minutis, quandonamfiantpeccata roef- ffiorralia, 8t quomodo reftituenda ), fed n. 17 & feq. p. 1 f. 209 n. 81 Res a flliisper furta parva accep- te parentibus in magna guantita- ,quS te,conftituunt materiam gravem. p. 1 n. 177 part. 1 f. 279 Comdtibilia,fucce(Hvč a Famu- ales, lis accepta fiiis Hceris, non pro idam difpenfando, fed comedendo, non dntinuantur ad conftituendam qua- materiam gravem. n. 19 p p. 1 .206 fol. 286 Condemnatur opinio aftruens, ficm tion teneri fub mortali reftituere 1. f 5 tes. Qua?na:r> furta, Sc injuftitieeco- mitti iolent a Canitaneis. n. 7 8f feq. p. 2 f<>! 503 videatur verbum $68 Index An committant furta, & adre- ftitutionem teneantur Sartores>eo- ramque mercenarij, retinentes fibi Frufta veftiu. n. 45 &feq.p2f. 324 videatur verbum Sartores. Quomodo committantfurtum, & ad reftitutionem teneantur offi- ciales publici, decipientes in pon- deribus , & menfuris. n. 51 p. 2 fol. 328 Qualiter reftituendum damntim per furtum illatuin. videatur ver¬ bum. Rejlitu.io. G. Gratia. Potefl anima efle in gratia etiamfi excommunicatione majori ligata. n. 146 Sc 147 p. 2 f. 80 & n. 294p.2 fol. 4f4 Gula. Quandonam (it venialis,& quan- domortalis. n. 13 14 p. r. £90 Comedere ad fatietatem licet non noceat (anitati, peccatum ve- niale erit. n. 54 p. 1 fol. 546 videa¬ tur verbum jejuniun 7. & verbum Ebriettu. H. Habituf , feu Confuetudo'. Habitus vitiofus deftruitur per ačtus virtutum contrariaru, fupra quod impugnatur evidentifITmis rationibus opinio P. Emanuelisa Conceptione. n. 247 & feq. pare. 1 fol. 404 HabitusFidei potefl efle infufus, 8c acquifitus. n, 2/9 p. i fol. 408 Sc feq. Habitus poenitentice eft infufus. n. 2f8 p. 1 f. 407 Potefl: unus habitus generali, & deftrui per unumačlumintenfu. n. 262 p. 1 f.410 Ut ačlus interru mpat, & deftruat habitum, debet efle tam intenfus, quantum eft habitu9. n. 271 p.i fol. 413 HaBhnt KeUgiofm. An Religiofus temerč exvens habitum in excomunicationeniin- cidat. n. $6 part. 2 £ 200 Haredes. Quando teneantur Solverc de- bita reličta k Teftatore. n. 25 & feq. p. 1. f. 94 videatur verbunv Homicidum. & verbum. Tefimen • t u m. Harejts. Quid fit. n. 2 part. 1 f. 18 Quomodo diflinguaturabApo- flafia, Paganifmo, & Judaifmo.n. 2. ibid. Potefl: efle occulta per (e, & per accidens n. 24 8c externa, aut in¬ terna. p. 2f. 346 Interna non eft refervata. n. f part. 1 f. 19 Quilibet Confeflarius poteft ab ea abfolvere. n. 26 p. 2 f. 3 47 Et etiam ab externanonproce- dente ab erroreinterno.n. 27 pa rt * 2 foh 347 . h NequeuntEpifcopi abiolverean hserefi externa occulta. n. 6 &fe2 nim. Quando , qualiter, & in quali m- 'pntitate reftituenda fint damna ob homicidium illata. n. 20 & feq part. 1 f.92 An obligatio Reftitutionis tr.an- ipo- fat ad haeredes occiioris. n. 26 o.n. P art '-1 f. 94 An occictens in duello teneatur :per ^reftitutionem.n. jop. 1 f.97vi- t in- fleacur verbum. Duellum. An liceat oecidere ob defenfio- n. f (e m earum rerum, ad quas habe- tor jus in re, vel jus adrem. n. 1 27 lab h 1 f. 369 An fas fit viro honorato occi- jce- ,^re illum, qui calumnias falfas jart. ®ferre praetendit, 8c an etiam illu, ? u i alapam infligit, & ftatimfugit. eab i2i p. 1 f. 368 feq- AnliceatHceredi oecidere injuft& P r ®tendentem impedire hteredi- rere |*tcm, aut Legatum, quod fpera- !cu- ^t. n , 123 part. x fol. $70 Ao .. Quandonanr liceat homicidium. n. 113 p. 2 f. 381 Non licet lleligiofo, aut Cleri- co oecidere calumniatorem, gra- via crimina, de fe, vel de fua Re- ligione lpargere minantem, idem dicendum, quamvis defačtoejufi modi crimina Ipargat.n. 11 G part. 2 fol. jSa Non licet interficerefalfum Ac- cufatorem, falfos teftes, ac etiam Judicem, h quo iniqua certo im- minet Sententia, etiamfi alia Via non podit innocens damnuin evi- tare.n. i r 9 p. 2 f. 384 Pecrat marrtus occidens propria aučloritate uxorem in adulterio deprehenfam. n. 123 p. 2 f. 384 Idem dicendum de Patre refpe- clu Filij, de Filio refpeclu matris, & de Fratre refpe&u fororis. n, 124 & i2f ibid. Ex motu primo primo irae abfcj; ullaadvertentia nullum eflet pec- catum. n. 126 ibid. Neque d maritus tanquam Ju- dex ad mortem eam damnaret, aut alio modo aučloritate publica privaret eam vita fine odio, aut pedima voluntate. n. 127 p. 2 fol. 387 Honeftas. Publicahonefias eftimpedimen- tum matrimonium dirimens, n. 93 &(eq. p. 1 f. 160 Unde procedat hoc impedimen- tum, ad quem gradum fe extendat, & quomodo cefiet. ibid. C c c c Hofior, lndex 17 ° Honor. Quid fit. n. 3 f part. i f. 311 Quid includatur in prtecepto ho- norandi Parentes. n. 1 p. 1 f.74 Quidnam minuat honorem. n. 3f P* 1 f- 3 1 r Quomodo reftituendus. ibi&n. 42 p. 1 £313 Superior fatisfacit familiariter loquendo inferiori ofFenlo. ibid. Inferior reftituere tenetnr ho¬ norem veniam petendo iuperiori offenfo. n.43 p. 1 £314 An hoc idem requiratur inter perfonas aequales n. 44 ibid. An .reftituendus fit honos coram perfonis immediatč, vel mediate audientibus. n. 4f ibid. Quid agendum, quando ab ali- quibus infimse conditionis prolata fuere aliqua verba injuriofa. n, 46 p. 1 fol. 31 S Hord Canonica. Videatur verbum officium Di* vinurn. Hjpothecet. Quid fit, &quomodo diftingua- tur a Pignore, una eft exprefla, alia tacita, 'una generalis, fpecialis al- tera n. 132 part 1 f. 260 JnBuntia. Quid fit ja&antia peccati, Sc qua- li virtuti opponatur, & quot pecca- ta fecum ferat. n. f 7 p. 1 f. 108 Ido/o/atrra. Quid fit, qualis dicatur materia¬ list qualisformalis. n. 23 p. 1 f. 24 &n. 3 p p-1 f. 30 1 Jejunium EcclefiaJUcum. na fi In quibus diebus, & in quali sta- p. 1 ste obliget. n. 17 part. 1 f. 67 C Qualis Labor excufet ab obliga- juni done jejuni).n. i68tfeq.ibid. J Quifnam excufetur a jejunio. n. con 22p-if- 69 n. 1 An excufentur Sartores. n.2r Q 'ibidem. pan Fodentes terram, Sutores, alij- 184 ve habentes artes gravofas excu- E fantur. n. 22 ibid. teri Edam Concionatores, Confef- E farij multum in eorum officijs de- Rep fatigantes.mulieres la£tentes,fenes funt fexagenarij. ibi. Sen. 23 ibid. nec Quando excufentur Advocati, Rt 1 Judices, &Procuraiores.n.34p.2 Ale fol. 244 £4] QuandoScribse,Notarij,&Sec- mul retarij. n. 62 p. 2 f. 262 tia ’ An teneantur ad illud Medici.n. 23 p. 1 f 69 F An Pificatores, Venatores. n. 45 & h p. 2 f. 3 27 _ rice Barbitonlbresprsecise ratione fus frač Minifterij non excufimtur. n. 28 p- 2 1 fol. 317 inf) Neque Pičftores. n.48 p. 2 f- 3 2 ^ niti An poflit dari collatiuncula de- f terminato non jejunare. n. 21 P' 1 oris fol. 69 (JUS An duo numero peccata inorca- j lia committat, qui comedendo CUr carnes frangit jejunium, & an at fra mukiplicationem comeftionu® muldnlicentur peccata. n. 25 p- 1 qu ; fol. 70 _ _ ^ < cffi Quamam quantitas cibi Rerum ISlotabiUurn. 571 nari poflit pro collatiuncula. n. 29 ista- p. 1 f. 71 Chocolataeftcibusfrangens je- >liga- junium.n.^oibid Requiritur eflentialiter linica io. n. comeftio, & abftinentia k carnibus. n. 18? part.2f.409 n. 21 Qui in die jejunij comedit multas parvitates, franget jejunium. n. , alij- 184 ibid. :xcu- Exjuftatamcncaufa accipi po- terunt.n. 187 part. 2 F. 410 ■nfef- Non omnes ofEciales, qui in s de- Republica corporaliter laborant, fenes luntexcufati ab obligatione jejunij, nec omnes iter agentes equitando. catij F.t contrarium eft damnatum ab 4P- 2 Alexandro VII. n. 190 & feq.p. 2 /^411 &n. I94&ieq.p.2f.4i3 ubi $ 2C * multa ad hanc materiam Ipedtan- tia videri poftlint. cm. Jejunium N at uvale. Requiritur ante Communione, n> 45 & in ipfo non datur parvitas mate- . ris, (untque duo neceflaria adejus e fui fraftionem. n. x 1 f part. 2 f. 63 S P i2 Tabacca nec in pulveribus, nec 1 infumofrangunt, neque in folijs, 3 : “ nifiinftomachum traijciatur. ibid. 1 de- Necfrangitur,quandoinlotione P' 1 oris,aut narium aliqua gutta ac- quae deglutitur. n. 116p.2f.64 ,rta ’ Nec comedendo aliquid modi- cumdecera, autreliquias, quaein- n a fradentesremanferunt.n.n6ibid. nl11 " Quidnam agere debeat Sacerdos, P’ 1 quando celebrando advertit fe non ^ cflejejunum.n. i74p. zfol.74 Jri Ignoranti«. Invincibilis a peccato excufat, & dari poteft de rebus jure naturali vetitis. n. 4 p. 1 f. 116 Ignorans poenam Ecclefiafticam ob aliquod peccatum infiidam , non incidit in didam poenam & quaenam ignorantia haec efte de¬ beat. n. 40 p. 1 f. 101 &n.66 &feq. p. 1 f. 161 An committens aliquod pecca¬ tum refervatum, ignorans eflerc- fervatum incidat in relervationem. n. 7 part. 1. f. 426 Poteft ignorantia efte vincibilis, & tamen non efte peccatum mor- tale id,quod cum difta ignoran¬ tia committitur. n. 14p. 1 f. 5-9 An qui ex ignorantia culpabili praetermifit aliquod peccatii mor- tale faciat Confeftionem nullam , & eam reiterareteneatur. n. 14 ibi. fuper quod impugnatur P. Ema¬ nuel a Conceptione. Impedimentum Qualiter differant impedimenta impedientia k dirimentibus,qucena •fint impedientia,&quis in ipfts di- fpenfarepofiit n.55 &feq p.i f 159 Qute fint impedimenta dirimen- tia,n.67 p. 1 f 146 Qualis error dirimat matrimoniu. n. 68 ibid. Ojiiomodo dirimat Conditio, St votum. n. 69 & 70 ibid. Ulčjue ad qualem gradum diri¬ mat afEnitas Legalis, Spiritualis, St naturalis. n. 71 & feq. ibid. Quomodo impediat afEnitas, 8t dirimat, quando preceditexco- C c c c 2 pula- I <$72 Index pula ličita, & quando ex illicita. n. 77 p. i f. if4 & n. 9f feq. p. i fol. 161 Quale deličtum fit impedimen- tum dirimens. n. 7 8 p. i i f 4 & n. g^p. 1 £ 157 Difparitas cultus eftimpedimen- tumdirimens n. 78 p. 1 £174 Quomodo fit vis,autviolentia. n. 79 ibi. & n. 85» p* 1 £ 1 f 7 Quaenam impotentia fit impe- dimentu dirimens. n. 8? p. 1 £ 1 j S & n. 101 & feq. p. 1 f. 164 Quomodo fit impedimentum dirimens abfentia Parochi, & Te- ftium, & Raptus. n. 84 & 8f p-1 fol.ipf ImpeAire. Quomodo, & quando ad refti- tutionem teneantur non impe- dientes furtum. n. 57 & feq. p. 1 fob 226 Impotentia. Quid fit, & qusenam matrimo- nium dirimat. n. 101 p. I £ 164 8t n. 105 p. 1 fol. 165 Quomodo liceant tačlus, & of- cula inter impotentes. ibid. In quonam cafu, & quamdiu ex- periri liceat num impotentia fit ve¬ ra. n. 104 ibid Poteft ]udex prorogare trien- nium a lege conceflum. n. 105 p. 1 fol. 166 An quando impotentia, eft ex parte uxoris fit irritum matrimo- nium, & an remedijs violentis ela removere teneatur. n. 106ibid. Quando interveniente aliqua impotentia perpetua conjuges funt ( in bona fide, & exinde gravia in- Def convenientia timeantur, qualiter ^ fe gerere debeat Confeflarius. n. nec 109 p. 1 f. 168 237 Quid agendum quando occur- ( rentibusipfifinet inconveniendbus con maritus eft in bona fide & uxoria n.2 mala. n. uop. 1 fol. 169 ( Immunitas EcckfiaJUca Res Eft grave Sacrilegium eam vio- Sc q lare , extrahendo ex ipfa Reum) dift prceterquam in Cafibus a lege prce i fcriptis. n. 12 p. 2 fol. 226 frat In quibus cafibus concedatur 24.C extrahere Reos. n. 13 ibid. Videa- I tur verbum Bulla Cma, &verbum. gre Excommunicatio. kp lncejlm. gen Quidfit. n. 3 part. 1 fol. 114. _ ( An lint inceftus ta&us impudid Dei cum perfona Affine, vel Confan- pof guinea, quando non fequitur,ne- plei que defideratur copula. n. 9 p- I 1 fol. 118 tre An Inceftuofi teneantur expli- anr čare in Confeftione gradum con- n.2 fanguinitatis, vel affinitatis. n. 10 ( ibidem. gen lndulgentia. tia; Quomodo concedantur Indul- 3^ gentiae.n. 232p.2f.426'. I Non remittit culpam, necpoe* do nam asternam , fed temporalen^ par n.23 3 ibid. Efttotalis, autpartialis, Realisj ] Perlbnalis, aut Localis. n. 234P' mis 2 fol. 427 . Quidrequiratur jUtperlelucn- t ec fiat. n. 23 5 ibid. Qii°' Ker um 'Notabilium. 5-73 unt Quomodo applicari poftit pro videaturverbum A&fioiutio & ver- in- Defundis. n. 236p. 2 £428. bum Articulus moirtis. iter Anadlucrandas Indulgentias fit s. n. neceflaria prcevnf Confeffio.num. 237 ibidem. :ur. Quifnam podit Indulgentias bus concedere, & quomodo ceflent. ria n.23 8 ibid. Quasa PauloV. revocatarfuere Regularibus, non funt revalidatae3 do- & qu?enam lint noviter conceflae a m, di6toPontifice.11.239p.2f.429 pne An revocaverit conceflas Con- fraternitatibus Regularium. num. itur 240 ibid. iea- Ponitur Decretum Sacrae Con- im. gregationis, in quo declarantur Apocrpphse, & falfie variae Indul- gentiit. n.24ip.2f. 430. b _ Quomodo declaretur didum ki Decretum: unaeademquedie non an- poffe lucrifieri duas Indulgentias ne ' plenarias. n 244P. 2.f.43f • 1 Non prohibentur in dido De- creto devotae orationes, quibus P“* annexae erant didae Indulgentiae. 3n ' n-242 part. 2 f. 43 3. 10 Qi.iando occurit aliqua Indul- gentiaplenaria, modica poeniten- tiaa Confeflario imponi poteft. n. u *' Scfeq.part. 1 f. 332 Indulgentia Cruciatae quomo- ^oapplicanda moribundis. n. 114 Part, 2 f 162 In firmi. ‘ |S ’ Parochi tenentur afiiftereinfir- ■P* tnis, 8cadhortari adbonammor- te m, &quomodohocmunusobi- r J' re debeant.n. 108 &feq.p. 2f. 160 Inimici. Quandonam fit peccatum non lalutare, autipfos alloqui. n-7p. 1 f 7^videaturverbum. Odium. lnquirert lnquifiitio. Qualis dicatur Inquifitio gene- ralis, qualis mixta, &qualis fpecia- lis. n. 1 part. 2 f 217 In generali, & mixta, in qua in- terrogatur de delido determina- to, & de perlona in Communi, an fit neceflarium, ut preecedat infa- mia.n, 2 part. 2f. 218 Quandonam dicatur adefle in- famiam, &anfufficiantindicia,& quae ) ad inquifitione fpecialem.ibid. Inquifitio Ipecialis fieri poteft cufemiplenaprobatione, &quan- do Ipecialiter inquiri poftit, ante- quam pnecedat dida probatio.n. 3 p. 2 f.219 An fit reprehenfibilis &culpabi- lis praxis aliquorum Tribunalium, in quibuspnemifla fola denuncia- tionefit inquifitio. n p part, 2 f 220 Quomodo teneaturjudexrepa- raredamnum fecutumcx Inquifi- tione, quae fieri non debebat.n. £ part. 2 f 222. Reo convido de delido, quan- do fieri pofllt Inquifitio de alio, Sc quandointerrogari poftit de com- plicibus fui delidt. n. 7 & 8 ibid. vi- deatur verbum .Judices. Jntentio. Anfufficiat intentio conditiona- ta, & qurenamfit fufficiens ad fii- C c c c 3 fcipien- 57 4 lndex fcipiendos ordines. n.2 &feq.p. 2 f. 14 videatur verbum confecrare. Jnvenire. Quando, & cui reftituend® fint res inventse n- 61 & feq p. 1 f.22% videatur verbum Rejlitutio. Jrrcgularitas. Irregularitatem incurrit, quili- gatus aliqua cenfura folemniter adum ordinis exercet, prteterquž li excaufa urgente excufaretur.n. 24p.2f.2f An podit Epifcopus in irregulari- tate occulta dilpenlare ibid. Etan etiam per Bullam Crucia- t®,& aliaPrivilegia.n. 2 f part.2 £2 f An quilibet Judex ferens fen- tentiam mortis, velmutilationis, ejulque affeffores lecuta morte, vel mutilationefiantirregulares, Stan etiam quando ad triremes, velad aliud tormentum condemnant. n. iof p« 2 £250. Advocatus notam irregularita- tis incurrit, qui advocat contra Reum, quando fequitur mors, non tamen quando iplirni defendit,cum hoc tamen, ut tantam folicituai- nemnon impendat in defenfione, Teftis in caufa fanguinis depo- nens fit irregularis, non tamen (i deponat in favorem Rei, etianifi per accidens fequatur mors Accu- fatoris , neque quando deponit contraReum aliquod delidumnon dignum pcena fanguinis, quamvis a Judice ex fuamalitiacondemne- tur; minus quando deponit a Judi- dice adftridus n. 109 part. 2 £ 293 Proteftatio non excufat teftem ficutAceulatorem.n. 109 ibid. Quomodo in irregularitatem in- cidant Notarij,Scribae, & Secretarij lententiam fcribentes, & Satellites, aliteve perlon® lententiam exe- quentes. n. r 1 o & 111 p.2 f. 293 Jrreiigiojitas. Qu?d fit. n. 2f part. 1 f. 25 Hoc peccatum continet treslpe- cies, tentationem nempe DEI > Sa- crilegium, &perjurium. ibid.&n, jop. 1 f. 28. Jrritatio. Irritatio voti quid fit. n. 46patt. if 49 Qu®nam dicatur direda, & indireda.ibid. Quaenam vota a maritoemift" 3 do ex lua caufa Reus morte mulda- tur.n. 108 'p. 2 £292 Quomodo excufetur pnemilfa proteftadone, St qualiter facienda. n. 108 ibid. jjula C? an t; appr P.£- ,Qi di R< Et teftis Q dum a, 22 Q deli C verb Q gati< n.ic G cauli ne Acculator morte pledatur. n. poffint irritari ab uxore, & econ- 106 part. 2 £291 tra.n. f4&feq.p. 1 f. 52 Procurator in ijfdem cafibus in Et quaenam votafilij, velPup* irregularitatem incidit, in quibus li, pollit irritare Parens , vel Tu- Advocatus. n. 107 ibid. tor. n. f 1 & f 2 p. 1 £ f 1 Fit irregularis Accufator, quan- Maritus qualenam votum cm' n. n Q lia d< feq.| ,Q bere Q tene vide £ efta utte A pofi fum ab uxore pofiit irritare. n- f 7 p. 1 f. 53 videatur verbum votutf’ JubiUum An tem p or e lubilad polfintRe* gulstCS A fiarr plic: 1 Rerum Notabilium. " ? py lepo. gulares eligere Confeffarium , 8c oenfi an tališ Confeffarius debeat effe, :iam(i approbatus ab ordinario. n. 6 Si 7 Vccu- 17 1 ponit Judiees . inon Quando habeant jusinterrogan- itnvis di Reum n. 21 part. 1 f. 40 mne- Et quando habeant, ad hoc ut Judi- teftis veridice refpondeat. ibid. '• 193 Quando poffint judicare fecun- :ftem dum opinionem minus probabile. i. B.22& feq p 1 f. 345 min- Quomodo teneantur inquirere etarij deličta n. 1 Sc 2 p. 2 f 217 videatur jitesj verbum inquirere. exe- Qualiter excommunicatione li- 93 gatiexercere poffint fuum officiu. n. io p 2 f. 224 Graviter peccant judicando illas sfpe- caufasinquibusnullum habentjus. , Sa- Ulp.2f.224 &n, Qiiando Judex poffit deEccle- fadelinquentem capere. n. 12 & feq.p. 2f. 226. part. Quam fcientiam, 8c ajtatem ha- bere debeat Judex. n. 14 p.2 f 228 qus Qualiter fe gerere debeat in fe- tendis fententijs. n. 1 f p. 2 f 2251 nifb videatur verbum. Sententia. con- £t qualiter , quando innocens daccufatus, 8c convidus dede- upil' teo.n. 16 ibid. Til' An informationč unius partis poffit alteri parti oftendere, n. 17 mi*' p-2 f. 231 i. f 7 An fibimet ipfi ocenam pecunia- ,urr! ' tiam per fententiam impofitam ap- plicare poffit.n. 18 p. 2 f 2 5 2 T- e ' Tenetur ferre judicium fecun- ares 1 dum probabiliorem opinionem. n. i5p.2f.232Scn. 163p.2f.400 An graviter peccet, quando ob omiffionem Sc negligentiam diu differt expeditionem caufarum.n. 20 p.2 f. 233 Quando poffit tormentis expo- nereReum.n. 82 part. 2. f 277 Quomodo in Irregularitatem incidatferendo fententiam incau- faCriminali fanguinis. n. iof p. 2 f. 250 videatur verbum. Irremla- ritas. Nonpotefl pecuniam acceptare ob latam fententiam in favorem unius partis habentem cequalem, aut majorem probabilitatem alte- rius, imo ad reftitutionem tene¬ tur. n. 164 Sc feq part. 2 f 401 Nec potefl acceptare pr omiffio¬ nem hujus remunerationis. n. 169 part. 2 f 403. Anlitiganti liceat Judici aliquid offerread redimendam vexam. n. 170 ibidem. An Judexrecipere poffit aliquid pro concludenda caufa unius liti- gantispraealion. 171 p. 2 f. 403 Judicium Temerarium. Quid requiraturut judicium te¬ merarium fit peccatum mortale. n. 1 Sc feq. part. 1 fol. 25*8 Temerčjudicansproximum non tenetur petere veniam. n. p. part* x fol 299. Juramentum. Quid fit juramentum in comuni, 8c quid Affertorium , Promiffo- rium,Execratorium.. Commina- torium 57^ lndex torium, & Mixtum. n. i. &2 part. ramentum puniendi filios.n.i p ib!. ( i fol.32. _ An liceat exigere juramentum nur In Promifforijs , & Commina- ante judicem ab illo, qui creditur opc torijs debet adeffe veritas de prae- pejeraturus.n. 17 p. 1 f. 3 8 “ fenti, & defuturo, & quandodeeft An liceat inducete alium adju- ac j r veritas de praffenti Temper eft pec- randum rem fallam, quam tamen qll ; catummortale, de futuro vero po- juransputat effe veram. n. 1Sibid. teft effe aliquando venialc, n. 3, An liceat alijsperfuadere, ut ju- p. ifol.33 rend veritatem quam ignorant, ( Quid (it furamentum verbale, certificando eos prius de eadem : u jp Reale &mixtum. n. 4>ibid. veritate.n. t^p. 1 £ 39 Juramentum editum in veritate, (Ruando nonobligentjuramen- juftitia, & judicioeft ačlus virtutis ta nonludendi. n. 22 & 23. part. Religionis. n. p p. 1 f, 34. 1 f qo. p Ad juramentum requiritur in- An juramentum Caftitatis, & j; e [ tentio formalis , aut virtualis ju- Religionis &c fit refervatumfum- p randi.n.6ibid. moPontitici.n. 61 p. i f. 34 ] a p< Qutenam verba dicantur jura- Quandonam (it peccatum jurare |^ ( »renta, &qutenon.n. 7ibid. fineanimo jurandi,&quandonon i Quale peccatum fit confuetudo n. 72 p. 1 £ 3 56 aft ( jurandi. n. 8 & 9 p. 1 £33" Qualiter & in quo len Tu dam- q U3 Invocatio Nominis Dei absque nantur juramenta amphibologica: Ver affirmationevel negatione non eft fuse explicatur. n. 79go&(eq.p- proprie juramentum. n. n p.if.36 1 fol. 3 f 8 [ Minari proximo malum cum ju- Invocare Deum teftem menda- (j Ua ramento quale fpecie peccatum cij leviš,efttulpafufficiensadcon- j e j u dicatur. ibid. & n. 12. ibid. demnandum in aeternum Romi- p 2 An fit obligatio adimplendi ju- nem. n. 71 p. 1 f. 336 ht ramentum de re mala, aut indiffe- Quando Teftis, & Reus occul- renti. ibid. tarepoftit judici veritatem requin- p Qmenanipeccatorumlpeciesin- tam cum juramento, n-7op.2lol* fti tl veniantur in juramento execrato- 26% &n. 78 part 2f. 274 1 f. rio. n. 13 p. i.f 37 Falso jurans in judicioduopec- Juramenta in ratione juramen- cata fpecie diftinda committit. n- j torum non diftinguuntur fpecie, 68 part. 2f. 26f. imp etiamfi ex alijs eaufis diftingui po- JuJfio. felii fint.n. 14ibid. An qui furtuni prmcipit, quali' f£. Qiiandonam excufenturParen- ter peccet,&adreftitutionemte- p tes a peccato non adimplentes ju- neatur.n. 3 4 part. 1 £21 f imp Rerum 'Notabilium, f ibi. Qui precepit, vel aliquod dam- 1Cum num fieri mandavit , fi tem pore ditur opportnno mandatum revocavit, acordinavit,ut nt>n exequatur, an id ju. a dreftitutionem teneatur, etiamfi imen q U j ordinem percepit, k furto non ! ibid. dcfiftat. n. f 4 part. 1 f. 224 It JU- jujlitifl. fant, Quid fit, & qute nam fint fpecies idem juftidce diftributivx,commutativte, fclegalis. n. 51 parte 1. f. 242. men- L. part* Laborare. Qualefnam labores inhibeantur s ) & diebus feftis. n. 1 o & feq. p. 1. f. 6 f . fuiu- Quando diebus feftis licitum eft laborare, an accipi poflit lucrum ]rare laboris. n. 1 3 parte 1. f. 66 . 1 1 1013 An in labore diebus feftivis per- afto detur parvitas materin, & (jusnam fit. n. 14 ibid. videatur a,ica: vcrbum Fejlum. • 1 ’P’ LfBicrniit. In Hifpania inhibentur folum in nda- quadragefima, & non in alijs Anni c01 l' jejunijs. n. 27. p. 1 f 70. & n. 203. omI ' P* 2 f. 41 6. videatur verbum Quci- irngejima. cc |’!' Laudare. l u ! I Laudans furem quomodo ad re- 210 ' fcutionem teneatur. n. 32 parte 1 f* 2Pf. P eC ' Ltgatuf. ‘ t,n ' An ad reftitutionem teneatur 'uipediens teftatorem, neLegatum re linquathaeredi ab ipfo eledo. n. ual1 ; ffi.paf.2af. 11 tc " . Legatarius nequit interficere Og lm pcdientem conlecutionem Le- 777 gati. n. 127. p. 1 f. 369 & n. 128. p. 1 . f. 3 70. Notarij fideliter manifeftare te- nentur legata a teftatore reličta n. fo. p. 2 f. 2f4- Quid,& quotup!ex fit legatum. n.286p- 2f-45f- Condemnatur affertum, quod annuum legatum pro anima fua re- ličtum, non duret plus quam per decennium. n. a89P-2f. 432. I11 quibus cafibus tale legatum ceflet n. 290 p. 2 f. 453. Lega. Pur£ poenales, &fnixtas, proba- bile eft non obligare in confcien- tia.n.79 p. 1 f. 237. Probabile eft legem prohiben- tem pifcationem, & venationem in fiuminibus, & montibus commu- nibus ; non cffe poenalem. ibid, & n. 4 9p.2.f. 327. Unico ačtu accidentaliter pec- caminofo an fatisfieri poflit Legi EccleJiafticte ,in aliquibus cafibus. n. 89* p* 2. f. f 2. De Fide eft dari in Ecclefia po- teftatem conficiendi leges obliga- torias.n. 146P. 2 f. 993. Sine caufa tranfgrediens leges obligatorias fecluio etiam con- temptu peccat n. 147p. 2f. 395. PeccatPopulus,qui abfque ulla caufa non recinit legem a Principe promulgatam. n. 1 §o p. 2 f. 407. Secus fi jufta ex caufa eam non recipiat. n. 181 p* 2 fol. 408. In quibus cafibus ceflet obligatio D d d d legis 1 Index 578 legis non recept*, aut non pro- mulgatce.n. ig2 p. ^£408. Confuetudo legitimč mtrodu- čla an habeat vim legis, n. 200 p. 2.fol. 41 p. An unico ačiu fatisfieri pofilt pluribus legibus, & prarceptis, & quomodo hoc intelligatur n. 220 p. 2 £422. Libri. Quales dicantur prohibiti , & quorum lečho fit verita. n. 298 & feq. p, 2 f. 4 f f, Haereticorum libros legere, eft cafus prohibitds in primo Canone Bullae-Ccen* notandum 1 parte a fol. 465, Ligam en. Eft impedimentum matrimo- nium dirimens n. 80 p. 1 £ 1 f 5. Locatio. Quid fit contračhis locationis. n. 94p. 1 £ 544. videatur verbum Contracim. Lucrum Ceffans. Quando, & in quali quantitate teneatur ad reftitutionem ille, qui furatnr, aut rem alienam retinet. n. 73. p. 1 f. 254 & feq. videatur verbum mutuum & verbum Mer- tatores. & verbum ufura. Lu&tK. Quid fitcontra&us ludi n. 161 parte 1 £ 27?. Non eft intrinfecč malus. ibid. Quando fit peccatum ludere. n. 162 p. 1 £274. Qu*nam deceptiones, feu frau- des liceant.n. 163. ibid. An St peccatum mortaletudere ludo vetito. n. 167 p. 1 £ 275. ] Quandonam (it reftituendum pit; illud, quod inludolucrefit.n i6p, dar & i6fi& 17.0p. 1 £ 27P &feq. £ n An fit peccatum mortale vi ( ob!igarealiquem ad lufum. n. 164 n.; p. 1. £ 274. j An teneatur reftituere illud lu- q U2 crum. n. 1 €6 p. 1. f. 275-. n , 2 An reftitutio fit facienda lucri p a r fačti ex provocatione. n. 167 ibid. j An mortaliter peccentluforium ne fl eonventutenentes.n.ičipp. if.276 j£ Qui multum perdidit, & jura- Oja mento fpopondit, quod amplius ( non ludet, an poftit ulterius pro f 0 [j, recreatione honefta ludere. n. 12. feq, p. 1 £ 40. Da Diftipare in ludo quantitatem notabilembonorum , omiflafolu- tione debitorum , peccatum mor- j. tale eft. n. 1 69. p. 1 £ 276. nes Qucenam bona poftint ludo ex- b un ponere beneficiati. n. 44 & leq. p- 2. £ 5 2. videatur verbum. Berseji- ( etati, Š" Clerici. lis, i Nequeunt Religiofi ludere ludo ( vetito, ludotamen concefib lude- re poffunt aliquid pro recreatione j, honefta.n. 11 partez £172- exp Habentibus licentiam genera- &j 0 lem a fifis Pradatis exponendi pe- ( cuniam, licitč ludere poflund ni m quamvis non liceat in magna qua n ' mo titate.n.i2p.2. £ 173. _ . eve Si hoc faciunt fine licentia m* j, Pradati, validehoc non faciunt , letu qui lucratur ad reftitutionem te ^ netur. n. J 3. ibid. Osi dere dum i5f. e vi 164 d lu- Iucri ibid. •ium ^276 iura- plius pro .22. itera blu- nor- 1 ex- ludo ude- ione iera- ipe- unti uan* t fui te- lu- Rerum Notabilium. <79 Luocuria. Eft iinum ex feptem peccatis ca- pitalibus, plurimas animas arternae damnationi fubjicfens. n. i parte i f.n 3. Quamam fint Luxuriae fpecies, n. 2 ibid. Afpedus, & tadus impudici, quandonam fint peccata rrrortalia n.2f8 p- 2 f. 440 & n. 2 66 8t feq. parte 2 f. 44 4. Etquandonam fint verba inho- nefta. n.i f4p. i f. 191 & n. 268 f p- 2f.444.videatur verbum, Tacita, Ojcula MoUities. Quandonam denunciandus lit folicitans in confeflione. n.i 56. & fcq. p. 1 f. 152 videatur verbum. Dcnunciatio. M. Mapi a. Hoc nomine veniunt fafcinatio- nes. n. 24 p. 1 f. 254 videatur ver¬ bum. Fafcinatio. MalediEtio. Quaenam lit maledidio materia¬ li, &quaeformalis n. 32. p. 1 f. 44. Quando fitpeccatum mortale, &quando veniale. ibid. Non eft necelfe in confeflione e xplicare fpeciem tnali in maledi- ^ioneimprecatum 9 4?ibid. Quandonam cognofci poflit, n 'Jm maledidio procedat ex ani- mo ferio , & refoluto , ut malum cveniat. n. 3 3. & feq. ibid. Maledidiones Parentum qua- lenam peccatum fit ibid. Ma/efciurn. 0ii'dfit.n.24.parteif. 2f. Quando liceat petere medica- mina pro recuperanda fanitate ab eoj quiper maleficium id praeftare intendit. r.. 28- & feq. p. 1 f. 27 & feq. videatur verbum. Fafcinatio. Maniffjiare. Quando , & qualiter reftituere teneantur, oui non manifeflando funt caufa alicujus damni.n. 59. p. 1 f. 227. videatur verbum Cujlodes. Maritus. Qujenam vota uxoris irritare poflit. n. 57 p. 1 f. p 3. videatur ver¬ bum Irt it atio. Ex jufia caufa poteft pledere cum moderamine uxorem, feciis, peccat n.22.p.Lf. 82. Quam reprehenfibiles fint zelo- typi. n. 26. p. 1 f. 83- Non licet marito diflipare bona uxoris, nec ex acquifitis durante matrimonio.n. r 88- p-1 f. 283. Si habet Parentes, autFilios al- tenusmatrimonijrautFratres pau- peres poterit eis fuccurrere cum fupradidis bonis.. n. 1 89 parte 1 f* 284 "* Materi a. Quomodo ceflantemateria cefi- fet obligatfo voti, autfupervenien- te mutationenorabili aut impofli- bili. n. 48^ & feq. parte 1 f. 49. Datur Regulariter parvitas ma¬ terije in tranfgreflione prarcepto- rumaliquibusexceptis. n. 70. p. 1 f.3^. Matrimonium. Sponfaliapraecedere debent ma¬ trimonium , quando adunplenda, D d d d 2 & Index 5$0 8t quando diflolvenda n. 41 &feq. p. 1 f. 132 videat, verb. Sponfulia. Qutenamfintimpedimenta ma- trimonium impedkntia, qux dlri- mentia, & quomodo difFcrant, n. f 3. &feq.p. if. 135& n. 67. &feq. p. 1 f. 147. vid. verb. Impe&imentu. Antequam concrahatur matri- monium pracedere debent tres denunciationes, &an fitpeccatum mortale unicam omittere. n, 64. p.i.f. 144. An quilibet Epifcopus ex juda caufa pofiit difpenfare, & qutenam dicatur caufa jufta. ibid. AnParochus in aliquo cafu ur- genri difpenfare podit. n. 67. ibid. Non eftneceffarium, ur denun- ciationes fiant inEcclefia nec tem- pore MifEe, fed fieri poffunt in ali- quo magno concurfu. nuni, 66. p. 1. f. 1 4 f • Nec in opinione mukorum ne- ceffeeft, ut fiant diebus feftis. ibid. An faciendas fint tribus diebus continuatis j aut continuis, ibid. An in locis amborum contra^ hentiumpublicandse fint. ibid. Quifnam difpenfare pofiit in iin- pedimentis dirimentibus. n. 112. p. 1 f. 1 69 videat. verb. D ifpenfatio. Quaenam fit obligatio folvendi, &petendi debitum, & deejusabu- fu. n. 122.& feq. p. 1 f. 175 videa- tur verbum. D bi*um. Quornodo diflolvi pofiit matri- m o nitim raturn, & confummatu, tam q jo ad vinculum qukm quoad cohabitadone.il. n. i42&feq.p. 1 f. 18 6 &c feq. videatur verbum Divortium. Mtiicm. AnMedicus ignorans teneatur defiftere a fua ar te , & ad reftitu- tionem teneatur datnni fecuti. n, 11 part. z f. 3of In locis exiguis ubi do&ior Me- dicus non adeft, tolerari poteft mi¬ nus dodfus. n. 12 p. z fol. 306. Etiamfi fit dodtus non debet negligere ftudium, nec onusmul- toruin infirmorum affumere, qui- bus non pofiit afiiftere. n. 13 ibid. An Pauperes gratis čutare te¬ neatur. n. 14 ibid. An teneatur applicare medica- mentura certum relief o probabili, & an pofiit applicare dubium pro experietitia facienda. n. ipp. J fol. 307 Certd fitiens medicamentum nonnociturum , quamvis dubitet profuturum an pofiit applicare. ibi. An Infirmo jam defperato appli- cari pofiit medicamen cum dubio an fit profuturum velnocituru.ibi. Qualiter fe gerere debeat indi- verfis opinionibus alicujus medica- minis. n. [Apart. 2f. 308 An ex jufta caufa licentiarn co- medendi catnes concedere pofiit. n. i 8 part. 2 f. 31 o Quidnam agere debeat, quando dubitat an caufa fit fufticiens, vel non. ibidem. An liceat mittere fchedulascui- libet Pharmacopoke. n. 17- p- 2 ' Ai na, e n. 2C Ai na, < fulio Q adrrn n, 2a Et lum 1 1 fol D. raci V & ve vileg cafib part. ' P< quib com fpen b\n »• 8 ; A Epifi A vere Star ticip ibid C ven ton tura satur ftitu- ti. n, Me- l mi* ofi. ebet nul- qui- ibid. ; te¬ lica- bili, pr o um ret ibi. pli- bio ibi. di- ca- :o- lit. do K 1 ji- 2 - [tl Kerum Notabilmm « 581 An poflint ordinare medicami- An pluris vendere poflint fuas pa, exquibusfequi poteft abortus, merces, quamalijs vendere folent, n. 20 p. 2f3 11 n. 36 ibid. An applicari poflunt medicami- Quando credito pluris vendere na, exquibusoriripoflit aliquaef- poflint. n. 37 p. 2 f. 321 fufio feminis. n. 21 part. 2 F. 312 Quomodo peccent in monopolijs, Quandonam teneatur infirmurn n. 3 8 ibid. videatur verbum Mano - admonere ut Sacramenta fufcipiat. folium. n. 22 p. 2 f. 313 Quando jurare poflint fibi con« Et quandonam teneatur pericu- ftafle očlo, illud quod quinque tan- lummortismanifeftare.n.23 part. tum conftitit. n. 41 p. 2 f. 323 ifol. 314 DeterminationesLegumNavar- racircaMedicos.n. 33 p. 2 f. 319 Men/huiurn. Videatur verbu amphibologia , Si verbum juramentum. Mendicantes. Mendicantes virtute fuorum Pri- vilegiorum nequeunt abfolverek cafibus Epifcopis refervatis. n. 78 part. 2 f. 3 66 Poflunt tamen abfolvere ab ali- quibus cafibus ipfis refervatis jure Mmmuni. n. 80 p. 2 f. 3 67. Quaenam privilegia habeant di- fpenfandi, 8t commutandi vota , ^impedimenta petendi debitum. n > 82 p. 2. fol. 367 An poflint abfolvere k Cenfuris fyifcopis refervatis. n, 8 3 p- 2 f.3 68 An minoris emere poflint anti- cipata folutionequam alioquin va- leret. n. 42 43 ibid. A11 poflint vendere carius minu- tatim, qukm in magnaquantitate. n-44 part. 2 f. 324 Anteneantur deferere officium quado ipfis eft occafio peccandi.ibi. Merces. Ouaenam dicanturultronete, & quando minoris teftimentur. n. 114 part. 1 f. 2pi An (It peccatum cum onere re- ftitutionis quandofurtive tranfue- huntur merces ablque iolutione večtigalium. n. 1 p 3 part. 1 f. 271 Metus Gravis. Metusgravis eftimpedimentum matrimonium dirimens nonvero leviš. n. 75. p. 1. f. 1^4 & n. 85 An Mendicantes poflint abfol- partt. 1 f-1 f7 Ver e a cafibus Epifcopis refervatis, Quifnam dicatur metus gravis, poflint non Mendicantes par- & quis leviš. ibid. pdpantes eorum privilegia. n. 84 Miniftri. ‘Eid. videatur verbum Keligioft. An licitum fit petereadminiftra- Mercatores. tionem Sacramentorum k Miniftro Qualiter le gerere debeant in in malo ftatu exiftente, quando Ve nditionibus, emptionibus, alijfve ipfe eft dilpofitus, & praeparatus ad c °ntračtibus. n, 3 f p. 2 f. 320 minirtrandum. n. 184 part. 1 f. 265 lndex Milite!. Milites jfubditi poffunt bellare pro ipforum Rege,modo noncon- ftetbellum effe injuftum, etiamll fpeculative dubitent an fit juftum * velnon,idem dicendum demiliti- bus extrancis. falariatis. n. i part. 2 f. 298 Miles voluntarfus poteft belfare quando probabiliter judicat bel- lum effe juftum , & quandonam poflithoc judicium fortnare ibid Anmortaliter peccet,qui eftpa- ratus bellare licčt fgnoret anbellu fit juftum, vel non. ibid. An miles extraneus voluntarič bellans graviter peccet, ignorando anbellum fit juftum , vel non. ibid. Non peccat miles delertando, quando non recipit ftipendium, & licet tradatur ei ftipendium, fi pro certo £cit fe habere caufam juftam, nec damnum inde Principi prove- niat.-feeus, non concurrentibus ali- quibus ex di&iscaufis. n. 2 part. 2 fol. 500. T enetur miles fervare ftationem aDuce fibi concreditam , etiamft adfit evidens. mortis periculum, alias obligatur omnia damna inde provenientia reparare, prasterqua finullaeffetfpesrefiftendi. n. 3 ibid. Graviter peccat cum onerere- ftitutionis miles accipiens in Ca- ftris diverfa Chirographa pro ho- (pitando in duobus Diverfbrijs, quando unicufufficit.n.4p.2f.3oi Idem eftfiextorqueant ultra fi¬ bi neceffarium ab ijs, apud quos hofpitantur.n. f.ibid. Peccant etiam graviter cum one- re reftitutionis, quando in tranfitu furantur leclufa neceftitate extre- ma, &quomodo reftitutiofacien- da. n. 6 ibid. Qu2enam fint peccata frequen- tiora militum. n. 6 in fine p. 2 f.302 Mtjjii Auclitio Miffa. An peccet exponens fe periculo nonaudiendi Miffam, quatnvisac- cidentaliter deinde ipfam audiat.n. 3 part. 1 f. 62 An peccet, quicredit pervenire temporedebito, accidentaliterta- men poftmodum non pervenit. n. 2 ibidem. Quamam diftračtio fit incompa- tibilis.cum prseceptoaudiendiMif¬ fam. n. 8 p. 1 f. 64 Qualenam iter excufet ab audi- tione Miffe.n. 6ibid. Quando ob metum latronum poflit quis domi manerc, & non audirefaerum. n. 7 ibid. An. peccet, qui Miffam non au- diens , credit effe peccatum non audire, & putat effe peccatum non afliftere eodem tempore infirmo. n.4& f p. 1 f. 63 An peccet,qui credit poffe onnt- tere Miffam potius quam fecurt ferre puerum perturbantem alios in Ecclefia. n. 9 part. 1 f. 6 f Non fatisfacit Pr2ecrpto,quj eo¬ dem tempore duas Miffae medieta- tesaudit, benžtamenqui fuccem- vč.n.20 part. 1 f. 393 Miffa Cekbratio Mijfd. fit fručbus Mif& > S Quotuplex au H ai fin cu 2: tu J° pu cr 1 & n be Jf cel n. po co po in P feb »d CO; Rerum Noidbuium. 583 one- quem percipiat Excommunicatus, aut inpeccatomortali celebransn. xtre- 146 p. zf. 80 Sen. 148 &149 part. cien- 2 f’ 80 & feq. ' Angraviter peccetSacerdos : qui luen- finecaufa toto anno non celebraf. cum fcandalo aliorum. n. 107 part. 2 fol. 55. iculo Quibus diebus celebrare tenea- isac- tur. n. 108 p. 2 f. 60 at.n. An Mi da privata dici podit die jovis San£to n. 105) p. 2 f. Go :nire An in Sabbato Sančto , & cum :rta- (jualiintroitu. n. noibid. enit. Quanam hora incipi podit Sa¬ mim. n. 111 p. 2 f 61 npa- An pod meridiem. n. 112 part. Mif- lfol. 62 An (it peccatum celebrare dne udi- Cruce, & qualis ede debeat. num. 117p.2f.64 mm Quantum de acqua mifceri de- non beat pro conlecratione. n. 120 p. 2 fol. 66 au- Mifcere acquamnoned dene- non ceffitate Sacramenti fed Praecepti. non n.mibid. mo- Quando , & quomodo accipi poflintpoft Offertorium particul* nit- confecrandte.n. 123 p. 2 f. 67 i>* Quid agendum , quando tem- lios poreconfummationis inveniuntur Corporali fragmenta, n. 12 f e0 ' P 2 f. 68 An dt peccatum mortale in Pa- :(»' fchate omittere quod ed additum Communicantes.n.i 30p.2f.71 Quot verba omida in Canone > * c °ndituant peccatum mortale. ibi. An in Canone voluntariždidra- čtus graviter peccet. n. 132 part* 2. fol. 73 An etiam extra Canonem. num. 13 3 p. 2 f. 74 An quis in Altari mernor alicujus cul pse gravis inConfedione oblita teneatur quam primiim confiteri. n. 136'p.2f. 7f Quid agere debeat, quando quis pod confummationem invenit in Altari,autSacriftiaaliqua fragmen¬ ta in Corporali. n. 143 part. 2 f. 77 Quale dipendium percipi podit proMidan. 145 & feq-p.2f.79 vi- deatur vert>.flipendium. Andt necedariaMidadeRequi£ ad lucrandas Indulgentias in Altari Privilegiato. n. 164 p. 2 f. 87 Ut Midi habeat fuum effečtum applicandaed abipfo Celebrante, St fudiciet, d die antecedenti appli- cetur.n. 177 & feq. p. 2f*94 Applicandaedinprimo memen- to. n. igoibid. Tenetur Parochusad Populum celebrare per fevelper alios,quo- tiesPopulus eam audire tenetur, & etiam quando occurrit Mida Nuptialis, autFuneralis. n. 2 6 part. 2. fol. 114 Quibus diebus etiam Ferialibus celebrare teneatur n.z7part.2fi r f Quojure, quibufque diebus te¬ neatur celebrare pro populo, fus£ tračlatur. n. 29 & feq. p. 2 f. 11 6 Applicare tenetur pro Populo diebus folemnibus, & quinam ij di- cantur. n. 39 p. 2f. 121 An $84 InJex AnMiflas pro fibitoh Religiofo gregem , applicatse contra voluntatemPrae- lad , valeant pro fe, vel pro Prse- lato. n. 3 8 p- 2 f. i videatur ver- bumConfecrtre & verbumCingulu. Monictles. Cuinam confiteri poflint. n. 20 part. 2 f. 178 Tenentur offieiumDivinum pri¬ vadili perfolvere non perfolven- tes in Choro. n. 60 part.af. 20 f Quomodo peccent admittentes aliquam perfonam fiecularemintra fepta Monafterij. n. 61 8tfeq.p. 2 t.106 videatur \tvb.Claufura. Qualiter in morte difponere pof- fint de rebus ad proprium ufum fpečlantibus. n. 64 p. 2f. 208 An ipfarum Preelatiflae poffint ip- fis imponere praeceptum Sančtae obedientice.n. 6f p. 2 f. 205 Quandonam in malo fiatu ob amicitias verfentur, & an in iftis fa- miliaritatibus neganda fit abfolu- tio.n.č>6& 67 part. 2 f.205>&feq. An fit peccatum mortale ador- nare fe cum curiofitate Stvanitate. n. 70 p. 2. f.212. videanturverba ReiigiojiiO&edienti(t)Pttupertiis, Ca [lit us. Monopolium. Quid fit, & an liceat n. 3 8 & 40 p. 2f. 321 &feq Mercator non coneurrens ad mo¬ nopolium , poteft vendere pretio currenti inter aučtoresmonopoli), modo non fitinjuftum talepretium n. 35 p. 2. f. 322 Montes. Quando fit peccatum pafcere & ligna abfcindere in montibusalienis.n78p. 1 f. 237 Mor s. Quando fit peccatum mortem fibiniet ipfi defiderare. n. 12 part, l fol. 8S> Proxtmo mortem defiderare ob interefle temporale an fit peccatu mortale. n. f 2 p, t f 3 po Quandonam liceat deliderium inefficax mortis. n. f 3 ibid. Peccatum mortale efl mortem defiderareParenti propter hteredi- tatem, aut complacere fibi deipfius morte in ebrietate n. 77 St feq. p. x fol. 3f2 Murmuratio. Quidfit,ex natura fua peccatum mortale efl, licčt per accidens pot fitefievenialen.6part. 1 f. 300 Quando fit peccatum mortale, quando non n. 7. Scfeq. ibid. An fit peccatum mortale, & contra juftitiam publicum d elictu ni manifeftare in locoubi noninno- tefcit. n. 1 o part. 1 f. 3 02 An fit peccatum mortale refer- re, ut fufpečtum alterius deli&um< n. 12.p. 1 f. 303 Murmurare de rebus levibus non efl peccatum mortale. n. ^ part. 1 fi 30f Quandonam fit peccatum mor¬ tale audire murmurationes. n. 18 &feq.ibid. Qualiter fitreflituendafama^' -O« lata per murmurationes. n. feq. p. 1 f. 3 06 videatur verb.Fam 3 - }lu- ( ( fort &fi C noc 1S3 Uju E 283 C tur: J teti reti ten 1 titi p. 2 1 car dre I tat« M les j Hi ille ( in c cie tut re in 37 rtem part, reob :catu rium rtem redi- iplius :q.p, itum >pofi o tale, , & šum nno- efer- tuin. abus 1 . 16 nor- 1.18 aab- M»- Rerum 'N.otabiUum. /S? Mutuum. Quid(Tt. n. 515 part. i f.24<> Quando fit ulura aliquid ultra fortem ex mutuo accipere.n. ioo & feq. ibid. Quidnam condemnetur ab In- nocentio XI. citca mutuum. n. 163 &feq.p. 1 f.3 81 videatur verb. Ujura. Et quid ab Alexandro VII. n. 285 & feq. part. 2. f. 449 & feq. Qu£tnam conditiones requiran- turinmutuoibid. An poffit aliquid accipi ultra for- tem hacobligatione,ut mutuator tem non repetat ufque ad certum tempusn. 284 p-2 f. 450 Katione lucri ceflantis aliilque titulis, aliquid accipi poteft. n. 285" p.2f.4p 1 videatur verb. Contraftus. N Necejfitas. Aninurgenti neceflitatepra&i- caripoflitopinio minus probabilis citca Sacrament. n. 9 part. 1 f. j ? 8 Noneftlicitum in gravi necefti- tatefurari.n. 15 $ &feq part.if.37i Notarij. Quid ipfis competat vi lui officij. n -4? p.2 f. 249 Scire tenetur claufulas genera¬ la inftrumentorum. ibid. AnFidem prteftare podit de ali- 8Ua folutione fačta , curn tamen ‘He non viderit n. 44 p. 2 f. 2 f o , Conficiens inftrumentu falliim l! ) damnum tertij, duo peccata fpe- ciediftinčta committit, & ad refti- ^donem tenetur. n 45p.2f.2fi An conficiens fčripturas ad fol- vendas ufuras graviter peccet, & in excommunicationem incidat. n. 4 6 ibid. Quandonam in hoc cafu ad re- Ilitutionem teneatur. p. 2 f 2 f 2 An ad reftitutionem teneatur, quandoeftcaufa, quodlis adaliud Tribunal deferatur contra volun- tatempartis.n.47 ibid. Recipiens teftamentum alicujus amentis peccat, & ad reftitutio¬ nem tenetur, & teftamentum eft invalidum. n. 49 part. 2 f. 2 f4 Quandonam graviter peccet, conticiendo fčripturas venditionis, in quibus resvenditur, autemitur pluris, autminoris, quam valeat, n.48 p.2f.2f j T enetur m anifeftare legata aTe- ftatore reli&a n. f o p. 2 f. 2^4 Quandonam peccet fervando Protocolla abfque eorum formali exten(ione.n.f 1 p. 2f. 255 Graviter peccat, & reftituere tenetur omnia damna, quse fe- quuntur ex negatione tranfumpti Originalium exiftentium in fua po- teftate parribus ea petentibus. n. {•2 ibid. Kumer us. Quando poenitens non poteft manifeftare numerum determina. tum fuorum peccatorum fat eft, ut fe acculet de conflietudine peccan- din. iop. i.f.jf &n.6p. if.nč O O&edientia. Non tenetur Religiofus obedire £ e e e fuc y?)6 Index fuo Praelato, qaando imponitur Quid fit occafio prosima. n’ 269 ipfialiquidcontra Regulam, aut in p. 2 f. 44f Inquirendum eft in fexto prš- cepto num in peccato interveniat occafio proxima, & qualitcr ape- rienda. n. 3 5 part. 1 f. 129 Quando dicatur proxima, & quando remota. n. 2.81 p-»• f. 417 An occafio proxima inveniti ca contentu ,prarterquam fiSupe riorpofTetin ijs difpenfare. Necte- nctur obedire in ijs, qux funt fupra Regulam; benč vero iniliis, quae funt fecundum Regulam diredič , vel indiredč. n. 3 6 p. 2 £ 18 f Qusenam verba adhrberefoieant Prtelati, quando cum eorum pne- poflitin omnigenere peccatorum. ceptis ad culpam gravem obligare n.283 ibid. intendunt.n. 37 p. 2 f. 186. Quomodo diftinguatur occafio An fit peccatum mortale non hconliietudinen. 2§4p. 1 f. 418 obedire etiam in re levi, quando Qucenam dicatur voluntaria,& finis ob quem praecipitur eft gravis. qute involuntaria n. 3 g f ibid. n. 39p.2f. 187 Anfitabfolvsndus, quinonvult An fubditus teneatur obedire defererc occafionem proximam habens in fui favorem opinionem voluntariam.n. 2g4ibid probabiiem excufantem ipfum,& quid agere debeat, quando dubi- Raro abfolvendus eft ille , qui occafionem non dcferit , etiamli tat, an prteceptum fit juftum, vel promittat deferere. n. 288 ibid. non ibid. In occafione voluntaria abfolvi Non tenetur obedire , quando quis poteft, dummodo occaiioni dubitat, an Superior fit legitimus non uniatur habitus. n. 291 & Praelatus, antequam fit in pacifica p. if.4i9& n.276part. 2 £447 _ pofleflione fui officij.n.40 p.z.f. 1S 8 Ut dicatur occafio involuntaria, O&fervantiaVava. non fufficitcaufautilis, &honefla Quidfit. n. 24part. 1 f. 2f proeanonevitanda,fedurgensef- Poteft fieri cum pado expreflo fe debet, & qusenam dicanturhs dasmonis. Sc tune peccatum mor- caufen. 293&feq.p.i f.419&beq. taleerit, &cum pado implicito, An Poenitens exiftens in occa- Srtuncobignorantiampoteritefle fione proxima fit abfolvendus, veniale. ibid. Quomodo diftinguatur a Divi- natione & maleficio. ibid. Oblatio. An Fideles teneantur ofFerre in ftcro.n. 213 p. if. 294 Occfijio., quando cum dolore extraordina- rioaccedit. n. 297 p. 1 f.421 &n. 279 p. 2 f 448 An etiam quando objedum ta- liter mutatur, ut definat effe occa¬ fio illa, quac antea erat. n. 29$- P' lfol.421 _ T Quid fe m fc P 1 m 2. ot ti rt pr D ct h; C 0 ( Vl p« ^9 rs- niat ipe- & fi7 niti .im. afio i rult am qui ,mfi >lvi oni >92 ria, ;fta ;ef- hz cq. :ca- LlS j na- en. ta- ea- .p. jid Kerttm Notamhum 587 Quid fit direčVe inquirere occa- dolorem cxtraordinariiitrr inter- (ionem proximam , & quid indire- rumpstur. n. 280 p. 2 f448 de. n. 3 00 p. 1 f.421. Qua prudentia& cauteilafege- Non licet inquirere direčbNn. rere debeat Confeflarius cum ijs, 301 p. 1 f- 422 qui f unt in occafione proxima Ouando ficeat inuuirere indire- peccandi. a. 282 p- 2 £449 ddn. 303 & feq. p. if. 423 Qualiter (e gerere debet Con¬ feflarius , quando Sacerdos proxi- mž celebraturus accedit ad Con- feflionem exiftens in occafione proxima n. 1 f & feq.part. 2. f. 20 Quandonam dicetur occafio proxima familiaritas cum Monia- libus, &anperhocnegandafitab- folutio.n. ^7p. 2 f.210 Occafio proxima, poteft efie, & non efie conjunčtacum confuetu- dine peccandi. n. 270 p. 2 f445 poteft aliquidefie occafio proxi-' maalicui, Scnon alteri.n. 271 part. 2. foi. 44 p Neouit Concubinarius retinerc oecafionem proximam fubpratex- tuutilitatisconcubinse. n 272 ibid. Minus Concubina poteft detine- re fe in occafione proxima, fub praetextu percipiendi falariumk Domino, n. 274 p. 2 f. 446 Nec fufficit pr£Etextus nopasin- currendte deferendo occafione. ibi. Non funt abfolvendi, qui non habent propofitum abftinendi fe a Chorteis , & ludis , qui funt ipfi occafio peccandi. ibid. Nec eft abfolvendus , qui non vult removere oecafionem dubii peccandi. n. 27 f. p. 2 f. 447 Quomodo occafio proximaper Odi um-. Non diftinguuntur fpecie morali odia, quanivis fint materialiter di- verfa mala, quse proximo defide- rantur, quando, qui defider at, non defideratea ip(emetexequi. n. 2. 3 &4 p. 1 f. 8^- Quot peccata numero diftinčbt committatqui per fongum tem- pus odio habuit proximum. n.f & 6 p. 1 f. 87 Ociium contra proprios Geni- toreshabetduas malitias fpecie di- ftin&as , nempe contra virtutem pietatis, & contra Charitatem. n. 6p.1f.76 Quiodio habuit proximum,nec eum alloquitur, quomodo peccet rationefcandali n. 7p. 1 f. 87 An peccet, qui ob injuriam fibi illatam, ab aliqua perfona, non fre- quentat ficut prius domum ipfius. n. 8p.if. 88 Quomodo fit peccatum gaude- rede maloproximi aut de ejusbo- no triftari. n. 9 & 1 o ibid. Contentione« abfque interno odio non funt peccata mortalia, dumodo dičta verba non fintgra- viter injuriofa. n. 11 p. i f. 89 Quomodo , & quando peccet homo contra propriam Charita¬ tem per fui ipfius ociium j defide- Eeee 2 ran- 5§8 Index rando flbi mortem, aut propter ali- quem exceflum privando fe fanita- te.n. i2&(eq.ibid. Quomodo lit peccatum mortem defiderare proximo , aut gaudere de ipfa. videatur verbum. Mor s. Offieium Divinum. QuandonamCapellania obliget ad perfolvendum Divinum Offi- cium. n. 51 & feq. p- 2 f. 3 S. An praetermittens altquo die omnes horas Canonicas , unum tantum numero peccatum com- snittat.n. f4p. af 3 8 Quot peccata committat, de- terminatus non recitare toro anno Divinum Offieium n. f f ibid. Quid refticuere teneatur , qui nondicit Offieium Divinum. n. >”6 & feq. ibid. videatur verb .Reftitutio, An omiffio unius horae lit mate- ria gravisn.73 part. 2 £4? Qutenam omiffio dicatur mate- ria leviš n. 74ibid. An fatisfaciat, qui verba pro- nunciando feipfum tamen nonau- dit. n. 77 p. 2 £47 Qui eft a!iquaiiter balbutiens * aut recitat cum focio fatisfacit, - Quando fatisfaciat quis, reci- tando, ubi eft magnus rumor. n, 83p.2f.45) Quibene recitavitDivinumoffi. cium videtur tamen ipfi malereci- taffe, & proponit iterum ipfum re¬ citare, non tenetur denovorepe- tere, fed fufficit, fi deponatferupu- lum.n. 84 ibid. Non requiritur intentio expreffa fatisfaciendi prtecepto reritando, fed fufficit quod non fit intentio contraria. n.8f p. 2 f po Recitans Divinum Offieium, & eo dem tempore gravi alicui pecta- to confentiens,anduofpeciediftin- da peccata committat. n. 8^ibid. An tališ fatisfaciat prteceptoEc- clefitc. n. g g & 89 p- 2 f. f 1 & feq. Quando fit peccatum recitare offieium alieuius Sandi locoferis, &quando non. n. 91 p. af. f3 An qui per errorem non recita- vit Offieium Sandi currentis poflic alia die recitare. n. 92 ibid. Quando fine peccato binis vici- bus recitari poffit de uno Sanfto. n. 93 p. 2f. P4 An lit peccatum dicere offieium quamvis malč aliquid pronunciet alicujus Sandi femiduplicis fub n. 79p.2f. 48 An qui eft inculpabiliter diftra- dusinofficiopeccet. n. 80 ibid. An oui cum advertentia interna rnanet diftraduspeccet. n. 81 ibid. Si diftradio eft exterior , & in- compatibilis cum attentione non jfatisfacit, & quamamadio dicatur incompatibilis.n. 82p.2f.48 Ve nui difl me fol. Dir rar cur 1 cio cita ma per n.) ( &f alic fol. 1 cit 1 ritu duplici. n. 94 ibid. An qui per errorem dixitmatu- tinum Ferke,teneatur poft adver- tentiam erroris orofequi totum of- ficium ejufdem ferite. n. 95 ibid. An qui per errorem perfolvit offi- cium alicujus Sandi, teneatur d e novo repetere poft advertentiam erroris. n. 90 p.2f. f f r M ms i tis fuae I Off n. 2 l qui: die ibid ( tiur ten' Rentm Notabilium . An ex caufa jufta liccatpriclie ad Vefperam recitare folum matuti- num, Laudes ad fequentem diem differendo. n. 98 ibid. Quonam tempere horae Cano- nicae funt recitandat. n, 100 p. 2 fol. f6 An fit peccatum interrumpere Divinum ofHcium.n. 102 p. 2f. f7 Mutare fine caufa ordin-em ho- rarum eftpeccatum veniale, fecus, cum caufa. n. 104 p. 2 f. 58 An fatisfaciat recitando cum fb- cio,quando ex obligatione non re- citat. n. iop ibid. An cum caufa liceat recitare matutinum fequentis diei, nondu perado Officio prascedentis diei. J). 106 ibid. Qui habet aliquod beneficium, & ftudijs vacat, non fatisfacit per alios recitando. n. 136 part. 2 fol. 3 90 Qui in Dominica Palmarum di- cit officium Pafchatis Refurredio- nis, an fatisfaciat. n. 213 p. 2 f. 420 An recitando Officium Pafčha- tis in quolibet alio die s fatisfaciat fe obligationi. n. 214 & feq. ibid Pra?ceptum recitandi Divinum Officium, eft onus annexum diei. k218p.2f.422 Unico officio, nequit fatisfacere ecretum opinionum condemna- tarum ab Innocentio XI. & Ale- xandro VII. n. 4 ibid. Nemini licet ad praxim deduce- re ullam ex opinionibus condem¬ natis, hoc prcetextu , quod ceflat in ea flnis Legis, aut praefumptio- nis.n. 5 ibid. Quid requiratur, ut opinio dica- tur probabilis.n. 174 parte 21.404 Non ex eo, quod opinio fit ali- cujus junioris & moderni cenfen- da eft probabilis. n. 175. p. 2f.405. Quandonam poffit Author fin- gularis facere opinionem n. 176& 177 p. 2 £ 40 6. Eligi poteft opinio minus proba¬ bilis, &tuta, praeterquam in cafi- bus condemnatis n. 179. p. 2f. 407. Oratotium. An terminata licentia a Summo Pontifice concefla celebrandi in Oratorio, poffit ulterius vi foli us Bulije celebrari abfquenova licen¬ tia n. 11 3 p. 2 f. 62. An poffint Religiofi celebrare in fimilibus oratorijs, etiam expi- rata conceffione Pontificis n. 114 p. 2 £63. Ordo. An]poffit ličite fufcipere ordineS) qui promifit contrahere fponfal^ cumpuella n. 45 &46p. 1 £ 135“ n. 6 & 8 p- 2 £ 16 & feq. Ordo facer eft impedimentum matrimonium dirimens. Ordine* minores nec impediunt, nec din- njunt. n. Bo p. if. 154. ^ ( rur j fufc par S nis čuti vali 2 £ I cus do effe 5 P' ( dim p. a J tian cita f. r /. cro ; Iliči C cris con f Stat fufp fide P ttat ftfc. ». 2 A fufp« °rdi >3 P tet ta- le- ce- m- Tat io- :a- .04 ali- tn* > 5 ' in- ja¬ sli- > 7 ' no in ius en- are :pi- M iesj ilia ;& JIT1 ne* iri- d 9 Rerum Ordo eft Sacramentum Vivo- rum.n. 8 p.i f• 33 8• An requiratur Confirmatio in fufcipiente ordines facros. n. 1 parce 2 f. 13. Sufcipiens Sacramentum Ordi- niscum dubio legitimce tttatis, & cum intentione conditionata, an valide fiifcipiat. n, 2 & feq. partc 2 f. 14 & feq. Non requiritur conta&us Phyfi- cus materioe, pro validd fufcipien- do ordine, etiamfi culpa gravis effet culpabiliter non tangere. n. 5 p. 2 f. 1 6. Qui ex metu gravi fufcipit Or¬ dines, an fit validd ordinatus. n. 9 p. 2 f. 17. An tališ teneatur ad continen- tiam faero Ordini annexam, &re- citationem Divini Officij n. 10 p. 2 ^ 17 & feq. An Caftitas fit annexa Ordini Sa- tro, vi voti, vel praecepti Ecclefia- ftici.n. 13 p. 2 f. 19. CommittitSacrilegium, qui fa- cris ordinibus ordinatus, peccat c ontra caftitatem.ibi. Qui mala fide ante legitimam latern ordinem faerum fufcipit in jKpenfionem incidit, fecus fi bona Me&rignoranter. n.20 p. 2623. Peccat etiam graviter, qui ante ^atem competentem, ordinem ^ceptum defe&u setatis exercet. n ’ 21 ibid. An committat faerilegium, St lu( Penfionem incurrat, fufcipiens °rdines cum dimiftorijs fičtis. n. : 3 p. 2 f. 24. Notabihum 5^1 An incidat in irregularitatem , qui aliqua cenfura irretitus, foletn- niter ačtus ordinis exercet n. 24 p. 2 f. 2p. Probabile eft graviter *ion pec- čare, qui ftifeipit minores ordines, cum animo non fufcipiendi majo- res. n. 2 6 p. 2f. 26. An fit neceftarium Patrimoniu pro fufcipiendis ordinibus. n. 27 ibid. videatur verbum Patrimo- nium. Qualenam efledebeatbeneficiu pro fufcipiendis ordinibus. n. 27 ibi. & n. 3 2 &feq. p. 2 f. 28 & feq. vi¬ deatur verbum. Benejicium. & ver¬ bum. Benefcialns. Ofcula . An ofcula habita ex fola delečfa- tione carnali, etiamfi finteum ani¬ mo ea ad opus non redigendi fint peccata mortalia. n. 261 part. 2 fol. 441 An idem intelligatur de ample- xibus, & taftibus. n. 262 p. 2f. 442 Quandonam definant effe pec¬ cata mortalia. n. 264 p. 2 f. 442 An permittantur fponfis defei- turo.n. 266 p. 2 f. 443 P. Parcntss. Quasnam vota Filiorum irritare poflint. n. f 1 &feq.part. if. po In Regno Navarrae, non poftunt obPatriam poteftatem irritare vo¬ ta Filiorum. n. 53 p. 1 f. p 1 videa¬ tur verb. Irritatio. An graviter peccent, negligen- tes in educatione filiorum. n. > 3 8c14p.1f.78 An ! fine fru- cui. him feq, dej- nam s,& uod ■ant. pro iap- p.2 ;ant pro iea- ;in* erb. :itu- jfte ieft p. 2 im) ndo itur ;ca- jdi* jm- ■f 1 Rerum KoUbilmm. ^93 n. pr & feq. p. 2 f. 125 videatur fifurtum fit divifibile, Sc nonfue- verb. Abfoiutio. rit caufadamni. n. 4; & ±6 p. 1 foj t An pofftt dimidiare ConfeftTo- nem, cjuando inftat urgens necefii- tas curandi infirmum, & etiam pc- riculum vita: ejufdem mfirmr. n. 62 p. 2 f. 124 An etiam qnatido in delationc viatici, deprehendit infirmum fuif- fc male confefliim , & detinendo fein exaudienda tota Confeflione feqtiatur nota. n. 7 5 p.2f. 140 Qualiter (e gerere debeat admini- ftrando viaticum infirmis. n. 74 Sc feq. p. 2 f. 141 videatur verbum Communio. Qualiter adminiftrare debeat extremam undionem.n. 84&feq. p. 2 f. 147 videatur'verbum extre- ma unclia. Qualiter fe gerere debeat,quan- do infirmus confilium petit pro conficiendo fuo teftamento.n. 99 &Teq. p. 2 f. 154 videatur verbum Jf ftamentum. Quam obligationem habeat ad- juuandi , & adhortandi infirmos adbonam mortem. n. 108 105 p. 2 f. 1 60 8c leq. Quomodo adjuvare teneatur intentationibusillo pundo fuper- vcnientibus. n. 1 ioSdeq.p.2f 161 Omnes Indulgentias poflibiles applicare ipfi intendat, n. 114 p. afol. 162. Participitns. Qui participat in furto coope- tando in damnum , ad reftitutio- nem tenetur in folidum, fi futt cau- moralisfurti, aut partis acceptac. 220 Sc feq. Qui participat in re ab alijs fur¬ to abiata, finialafide conlumpfit, reftituere debet totum id, quod participavit. Si vero bonafide com- fuinpfit, tenetur reftituere id, in quo fačius eftditior.n.)-op.i f.222 Pii trimonium. Qui ordines fufcepit cum Patri- moniofido, ideftcum padorefti- tuendi Domino a quohabuit, gra- viter peccat, fed in fufpenfionem non incidit, nec Domino Patrimo- nium reftituere tenetur , prteter- quam quando hoc accepiftet cum pado reftitutionis, quando ad ac- quirendum proventum congrim pervenirepofllt.n.28 &29p.2f. 27 Patrimonium alteri creditori cum Hppotheca obtigatum, non eft titulus lufficiens pro ordinibus. n. jod. 2f. 28 Cenfus perpetuus poteft infer- vire pro Patrimonio. n.qiibid. An fit fufficiens Genius redimi- bilis, ibid. faupertas. Peccat contra paupertatcmRe- ligioius, exponens fine licentia ftii Prelati pecuniam ludo,St qua:nam fit materiagravis in hoc. n. 11 Sc feq.p. 2 f. 172 Sc feq. videatur ver- bum Ludus. Qualiter peccet contra Pauper- tatem Religiofus diliipans resMo- nafterijmufusprofanos, Scanper- fona eas recipiens ad reftituiionem tcneatur.n.41 Sc 42p.a f.i 88 & feq. F f f f Pau- lndex 594 Paupertas Religiola excludit do- minium, aut proprietatem inrem aliquam temporalem, viejufdem paritet vetituni eft, redpere, dare permutars , auc deponere aliquid abfquetacita autexprefia fui Pre¬ lati licentia. n. 43 p.2 f. 189 Conceditur ipd ulusrerumne- ceffariaru plus minulue ftridus jux- ta confuetudinem aut rigorem iuae Religionisibid, Ne peccatum committatur in ufu rerum ,non requiritur licentia certo prcefumpta Predati, fed fuf- ficit probabilis, vel confuetudole- gitima inReligione , vel Pradatus videndo, quodres recipiatur, aut utatur, Stcum p o det faciliter pro- hibere, totum diflimulat. n 44 p. 2. fol. 190 Licentia pradumpta , non eft ddlimenda ex genio naturali a(pe- ro Predati, fed a judiciohominum prudentum.ibid. Non peccat mortaliter contra paupertatem , fed venialiterReli- giolus accipiens,aut aliqua re utens in qua Pradatus eft invitus folum quoadmodum, non vero quoad lubftantiam, & d etiam quo ad mo¬ du m effe confentiens nuli um pec- eatum committeret. ibid. Religioftis in abfentialuiPradati v ecipiensaliquid, quam obligatio- nem habcat id manifeftandi di&o Pradato. n. 4$- p. 2 f. 1 92 Peccatum. Quaenam dnt motiva, St ratio- nesaConfeftario proponendtepoe- nitenti, incitando ad dolorem pec- caticommifti.n.28tfeq. p.i fSp 8tn. 3 St leq. p. 2 f. 5 29 St feq. llnde dignofci poftlt, quando peccatum dt ex genere fuo morta- le.n. 8d'p. a,f. fo Illud quod ex genere fuo eft mortale,anpofiitper accidenseffe veniale. n. 70 p. 1 f. 3 5 6 Aliqua peccata remittunturdi- rede, alia indiredein Confeffio- ne,St quomodohoc deri polfit.n. 71 part.zf. 36} An peccata oblita, aut exjufta caufa ornifla in Confeftione, fint poftea confitenda n. 73 p. 2f.364 Nuli a eft obligatio confitendi immediate , fed differri poteft, quousque inftet praeceptum Con- feftionis.n. 74 ibid. An qui confeflus fuit decem pec¬ cata, adjundisillis verbis plusrai- nu ftie, St deinceps recordaturduo- rum , vel trium, an teneatur ite- rum condteri. n. 7f p. 2 f. 3 Qui bona ftde le accufavit de de¬ cem peccatis, St poftea advertit numerum minorem, an teneau.iv in alia Confeftione repetere. ibid. Qui in Confeftione non poteft explicare numerum preedxum fuo- rumpeccatorum, fuflicit, utma- nifeftet conluetudinem peccandi. n, 76 ibid. Peccatum contra naturam quid dt, St quomodo dividatur. n. 3 P' 1 f. H4videatur verb. Pollutio. Penfio. Gaudens aliqua penlione, tene- tur recitare ofticium parvum Lo- Re/um Notahilmm. jr.inse noftrs, iecus ad reftitutione tenetur.n.70 p.af.43 t’e rcitjjh. Percufiio CPerici alia dicitur le¬ viš, aliamediocris, aliagravis, & enormis , & quomodo differant in- terfe.n. 39 part. 1 f. 100 Pro qualibet ex his tribus inci- dit quis in excommunicationem Canonis. enormis , & mediocris funtPapterefervatte, leviš Epilco- po: & a qua abfolvi pofITt virtute privilegiorum Regularium. ibid. videatur verb Excommunicatio. PerfcBio. Religiofi tendere tenentur ad perfedionem, non per omniafu- pererogationis opera,fed per exer- citium earum, qux in Regulis prae- cipiuntur. n. 54 p. 2. f. 199 Nec tenentur ad perfedionem afpirare per obfervantiam confilio- rum, quamvistransgreflioeorum ex cantemptu peccatum mortale eflet, non tamen fi transgreflio eflet ex negligentia, mala confue- tudine aut malitia. ibid. An mortalitet' peccet Religio- fus, qui obfervando fuam Regu- lam, intentionem habet nonpro- ficiendi in Religione.n.ppp.2X200 Vtitores. Peccant pingentes precibus Ado- lefcentis imaginem puellae, fi cre- dant Adolefcentem eam adhibitu- rum ad libidinem; peccant pariter ■ndftFerenter pingendo, & venden- doprofanasimagines ad luxuriam provocantes. n. 48 p.2 £ 3 2 6. Pidur« quarum pretium,alege, vel communi teftimatione non eft taxatum, fi fint fingulares, pofiunt ab ijs tanti vendi, quanti vendi pofiunt abfque doIo,&fraude. ibid. Non excufantur a jejunio pro- pter eorum Iaborem prtecisb ibid. Qualisnam!abor tpfis conceda- turdiebus feftis. ibid. iignifs. Quid fit contradus pignoris, & quomodo ab Hypotheca diftin- guatur. n. 13 1 p. 1 f. 2 p 8. & feq. An qui habet aliquod pignus, pofiit eodem uti. ibid. Quando res ,qu£E percipitur ex pignore ob aflecurationem debiti eflet frudifera , frudus debent computari in diminutionem debi¬ ti, excepto pignore tradito pro af- fecurationedotis. ibid. An qui percepit aliquod pignus pofiit alteri oppignorare, & an pof- fit mutuari aliquid fupra illud pi¬ gnus cum hac condit'tone,ut cen- featur venditum,nifi pro tali die, aut tempore redimatur, ibid. ['ifcateres. Pifcare cum hamo non inhibetur diebus feftis, bene vero cum reti* bus.n. I2parte 1 f .66 Cum retibus poteft fieri pifca- tio quorundam pilcium, qui deter- minatis temporibus folent appare- re. n. 49 p. 2 f 527. An (it peccatum pifcare in flu- minibus communibus per legem poenalem prohibitisn. 79 p. 1 f.2 3 7. An Pifcatores teneantur ad jeju- niumn.49 p. 2f. 327. Ffffa Phdr- lndex 19* Pharmaeopola Apothecarij. Quid fcire teneantur, ut fiate obligationi fatisfacia-nt. n. 29 p. 2 £318- Quando vendere poflint pulve- pes venenolos n.. 30 ibid. Qusenam pocula pofiiant prtrbe- re abfquepr£Efcitu medici.n.3 iibid. Tenentur fideliter juxta prte- fcripta fchedularum medicamina tradere. n. 32 p. 2 f. 319. Quando teneantur medicamina gratis tribuere pauperibus.n. 3 albi. Pollutio. Eft peccatum contra naturam n. 3 p.'i f. 114. Plurimi Rufticorum opinantur noncfle peccatum. n. 3 ibid. Quando habeat malitiam obje- čtt.n. 7 & gp. 1 f, 117. Specie differt a fodomia, & befti- alitate, & ut taliter diftinčta expli- cari debet in confeflione. n. 1 f 3 parte 2 f. 3 96. Idem dicendum de defiderijs, aut hujufmodi complacentijs. n. iff-P397- Vfznitentia Sacramentalu. Pccnitentia a Confeflario impo- fita adimplenda eft intra tempus ab eodem prseferiptum, &quando non prtEfcribit tempus, citius quo fieri podit, adimpieri debet. n. 6. p. 1 f. 4. Ad triareducitur jid, quod pro poenitentia imponitur. n. 34 p. 1 f. 332 . Ordinarie tenetur Confeflarius imponere poenitentiam culpis pro- pordonatam.ibid. Quando Pcenitens eft lucratu. rus aliquam Indulgentiam plena- riam, poteft Confeflarius tenuem poenitentiam imponere. n. 33ibid. Poteft etiam collevari poeni¬ tentia , applicando bona opera i pocnitente facienda iilis verbis: cjuid.qui 5 . Aonifecrrk, & e. n. 3 8 p. j £333. Idem faciendumcum Pceniten- tibus, qui folent eamomittere, fi interdum immodiea imponatur. n. 39. p. I f. 334. Qucenam opera cenfeantur falu- briora pro poenitentia imponenda. n. 4 op. if. 334. Quomodo differat poenitentia medicinalis k fadsfadoria. n. 97. parte 2 f. 373-. Satisfadoria in »e/o: eft pars ef- fentialis faeramenti, in re: eft in- tegralis p. 2 f 3 76. Poenitens tenetur lubire pceni- tentiam rationabilem fibi impofi- tam, quam non adimplendo mor- taliter peccat, figravis fit, veniali- ter, fi leviš, n, 99. p. 2 f. 3 76. An liceat poeriitenti fiibftituere alium , ut poenitentiam -perfolvatj n. 100. ibid. An poterit authoritate Confel* farijn. 101 p. 2 f. 377. An poenitens propria authorita¬ te commutare poflit poenitentiam inrem tequalem, autmelioretn.n. 102 p. 2 f. 3 77. Qui per fe non poteft pceniten- tiam exequi , non tenetur > p cr alium. n. 103.ibid. Quando imponitur ipfieleeitm- Rerum Kota bil/um, 707 iyna, fatisfaciet per alium tribuen- do,dumrnodoexprefse non impo- natur, ut propria manu tribuat. n. 10.1p.2f. 378- ' Qu?cnam cenfeantur pceniten- tfe medicinales a Confeffario ap- plicandae, ut poenitentem curare valeat a plagis pravorum habituu. n.a^&leq.p. if. 329. Pr &l ati. Prselati Regulares quid praeci- pere poflintfuis fubditis, &quibus verbisuti debeant, quando parfu¬ ma praeceptum ad culparn obliga- reintendunt n. 36&feq.p. 2f. i8f videatur verb. Ohedkntia. An Prselati Regulares abfolvere poflint foeculares ab hserefi occul- taper accidens n. 30 p. zf 348. vi¬ deatur verb. Hdrejis. Ferire, expoliare, aut alijshujuf- fnodi contumelijs afiicere Prtela- tosEcclefiafticos,qualiter fit cafus tefervatus in Bulla Coenae. videa¬ tur Bul/a Cima. Prafcriptio. Excufat a reftitutione primo,bo¬ na Fides, fecundo, titulusproba- ^literprffiiumptuSjtertibjAnnire- ^uititi ad praefcriptionem. n. 62. P-1 f. 229. Ad prsefcriptionem rerum mo- bilium, requiritur fpatium trium annorum inter pradentes, & qua- tl] or inter abfentes. Rerum im- ^obilium, requiritur fpatium de- c ^tn annorum inter pradentes, & v 'ginti inter abfentes. Rerum de- Ecclefiafticarum, requiritur 'Pudutn viginti annorum inter pradentes, & quadraginta inter ab ¬ fentes. ibid. Prasfentes dicuntur hi, qui funt in eadem Civitate, velTerritorio vel parte Regni, five res prtefcri- benda ibi fit, five alibi, abfentes ve¬ ro, qui in diverfis Civitatibus , vel Regni partibus , feu Territorijs commorantur ibid. Precarium. Explicatur natura, & effentiaPre* carij, & quomodo differat a Com- modato.n. 123 p. 1 f. 2P4. Nulla eft obligatio reflituendi rem datam in precario, quando amittitur ex culpa leviflima, aut le¬ vi ; fed folum ex culpa lata ibid. Quando ufus unius rei conce- ditur pro tempore indeterminato dicitur contračtus precarij.n. I2f. p. 1 f. 256. Prttium. Pretium rerum, unum eftintrin- fecum , extrinfecum alterum. In- trinfecum conliflitin ipfiufinet rei bonitate. Extrinfecum in taxa a lege pradcripta. In intrinfeco, eft latitudoinfimi,medij, & fupremi. n. 1 i7p. if 2f2. An vendens. aut emens rem plu- ris, aut minoris, quam valeat, non excedendo dimidium jufti preti;, feclufa omni fraude ad reftitutio- nem teneatur. n. 115 p. 1 £2^2. &n. 48 p. 2 £25" 3.. Quonam pretio, mercatores vendere poflint fuas merces, n. 3 6 . &,feq.p.2 f. 3 20 vid.verb, Mercatores Brimitid. Solvendao funtEcclefiae,eomo- F f f f 3 do lndex 598 do, quo folvuntur decims. n. 2 T 3 p. 1 f. 154. videat. verb. Decima. Brivilegia. Privilegia alia funt fcripta, alia vivce vocis oracula. n. 223 parte 2^423. Nequeunt Regulares in foro confcientiee uti illis privilegijs, qute exprefiž kConcilioTridentino funt revocata. n. 224 ibid. Poterunttamenutiijs, circaqute Concilium decrevit oppofitum, fed abfque claufula eorundem re- vocatoria. n. 22 5 p. 2 f.424. Non eft revocatum priviiegium cciebrandi, & admittendi fecula- res ad Divina Ofiicia tempore in- terdičii n. 226. ibid. Nec Priviiegium fufcipiendi Or- dines extra tempora in quolibet dieDominico , aut alio fettivo.n. 227 p. 2 f.424. Nec Priviiegium, quo difpenfa- ri poflint in interftitijs ab eorum Pradatis. n. 228- p. 2 f. 425-. Nec Priviiegium difpenlandi in impedimento petitionis debiti cu inceftuofis.n.230 ibid. Proclamationes . Quanam effe debeant, matri- monium pracedentes. n.^4&feq. p. x f. 144 vid. verb. Matrimonium. frocuratores. ProcuratorisOfficium non mul- tiim differt ab Advocatorum of- ficio. n. 3 p. p. 2 f. 244. videatur verbum Advocatm. Non polfunt Procuratores fti- pendiumexcedensmeritum fui la- boris recipere. n. 3 6 . p. 2 f. 245. An poflint retinere fibi pecu- niam a parte perceptam pro fol- vendis Advocatis, & Notarijs vo- luntarie eam cedentibus.n.37.ibid, An alteri hujulmodi munuscom' mittere poflint, retinendo (ibi par- tem pecunke. n. 38. p. 2 f. 24 6. Anpofllt diefeftivo judicemin- formare voce vel in fcriptis, etiara- li ftipendio fit condučtus. n. ]% p. 2 f. 247. An poflit percipere ftipendiura a litigante abfque pracedenti dc eo conventione. n. 40. ibid. An poflit proprio marte confi- lium conficere cummutuadivifio- nelalari). n. 41 p.af. 248. Quandonam in irregularitatem incidat Procurator exercendofu- um oflicium incaufa criminali lan- guinis, n. 107 p. 2 f. 291. Promijfio. Quid fit contra&us promifiio* nis, ex qua materia efle debeat, & qualiter obliget. n. 143 p. 1 £26^. An promiflio de re turpi obli¬ get, poftquSakerapars adimplevit id quod promilit. n. 25 p. 1 • f 4 1, Quomodo , & qualiter obliget promiflio matrimonij. n.4l-Sci ec l- p. 1 f. 13 2 videatur verb. Sponjdi^ Propofitio. Nulla ex propofitionibus con- demnatis ab Innocentio XI- & ™ Alexandro VII. Nec doceri, r> eC adpraximdeduci ličite poteft.n- [■ tk feq. p. 1 f. 3 3 f. & p. 2. f. 337 * vl deatur verbum Opinio. Froprietas, Peccatum proprietatiscomn llC tit Religiofus exponens P ecl1 ^ ludi ti. n r pite 26. I- peo & t; rius A pro: Pra nanr &fe A ačh fatis terr c cepi qua p.i A (]uil iniiT lis. 1 0 ih, C *tat exer tes. i bapt n. 4 Id niftr prio *- 7 i fol- IVO- ibid. onu pat¬ ri in- m- ‘ 55 - iium ti dc onfi- ifio- item ifu* fan- flio- t,& 166, ibli- levit liget feq. ton¬ it ab nec n- '• . vi* »it* iam a do Rerum KotaMhmi. 5^9 lndo contravoluntatemfui Preda- Etiam quando dubitatur de ufu ti.n. io&feq.p. 2 f. 172. rationis , dummodo feptenniutn Peccatum proprietatis commu- piter in Religionibus refervatur. n. 26. p. 2 f. 180. Poteftacciderequod Religiofus peccet contra votum paupertatis, & tamen quod non fit proprieta- rius. ibid. An Religiofus confumens ki ufus profanos aliquid cum licenda fui Prelati fit Proprietarius, & quae- nam cenfeatur hsec licentia. n. 41 &feq. p. 2 f. 188- videatur verbum huptrtos. Proximus. Anteneamur amare proximum aftu interno, & an huic prtecepto fatisfieri pofiat cum folis adibus ex- ternis. n. 39 & 40p. 1 f. 347 &feq. Quandonam obliget per fe prae- ce ptum amandi proximum, & quando per accidens. n. 41 & feq. P-if- 348 - Annomine proximiintelligatur (]uilibethomo,tamamicus, quam jnimicus,tamfidelis, quam infide- *' s -n. 43. ibid. videatur verbum. St verb. Inimicns. Tuni. Communiter adhuc in tenera Mate, cognofcunt malum efle ex ercere aliquasadionesindecen- tes - n. 1 o p. 1 f. 6 . Quando fub conditione fint re- baptizandi expofiti,8c quando non n ' 4^-43 p. 2 f. 123 & feq. , Habentibus ufum rationisadmi- n '. r ad debetViaticum,etiamfi pto P ri °ri nunquam comunicaverint. '78 p. 2 f. 143. &feq. attigerint.11.79p. 2f. 144 Poteftadminiftrari extremaun- dio, quamvis noncommunicent, nec graviter peccaverint. n. 97 p. 2 fol, 1 f 3 CL Ouadragejimn. Eft obligatio jejunandi in qua- dragefima. n. 1 p p. 1 f, 6~ In Quadragefima tantummodo inhibentur ladicinia. n. 27 p. 1 f. 70 St n. 201 part. 2 f.41 6 Frangens jejunium in Quadrage- fima cum efu ladiciniorum, duo peccata mortalia committit, unu contra pratceptum jejunij,alterum contra praeceptum particulare pro- hibens ladicinia. n. 28 p- I fol. 70 & feq. Pauperes non habentes media emendi fibipifces aut alia, poffunt fine fcrupulo comedere ladicinia n. 28 ibid. Euidenseft, quod confuetudo, non comedendi ova, nec ladici¬ nia in quadragefima obliget, & contrarium eft condemnatum ab Alexandro Vil. n. 201 p. 2 £416 Et quamvis non condemnetur affertum: non efle prseceptumEc- clefiafticum prohibens ladicinia in quadragefima , aftirmandum ta- men eft exftare tale prseceptum.n. 202 ibidem. Mufici poffunt comedere ladi¬ cinia in quadragefima, quando in- digent pro confervanda voce. n. 20 6 p.^£417 Non 6oo Index Non per hoc quod aliquis ex- cufetur ab obligatione jcjunij in quadragefima, poterit comedere lačticinia.n. 207 p. 2 f. 418 videa- tur vzrb. jejunium. R. Papina. Qualenam peccatum fit rapina, & qualiter diftinguatur k furto. n. 24 part. 1 f. 212 Quamvis furto auferatur, quod alienum eft, vidente Domino, fi tamen nonrefiftit, non vocabitur rapina. ibid. Rapina habet duas malitiasfpe- cie diftinčtas, ex illainfurgunt dum injurim proximo , una accipiendo quod fuum eft, alteraviminferen- do perlona: , & ambobus latisfa- ciendum eft. n. 2; p. 1 f. 213 Raptm. Habet duas malitias fpecie di- ftinčtas, contra caftitatem,&con- tra juftitiam; fed fi mulier volun- tarie prmbet afienfum, non habebit malitiam raptus. n. 23 p. 1 f. 124 Erit tamen injuftitia, fi mulier educetur cnm ačtuali renitentia Parentum, vel tutorum, fubquo- rum Cuftodia exiftebat. n.24ibi. Etiamfi mulier non fit Virgo, fed libera, eonjugata, aut vidua, erit tamen raptus fi viab unoloco ad alium, ea abutendi caufa abdu- catur.n. 2 f ibid. Raptus eft impedimentum mat- rimonium dirimens, quando mu¬ lier vi abducitur de uno loco ad alium, ad finem contrahendi ma- trimonium. n. 8f p-1 f. 1 f f K?iUuf. f Quomodo differat Reatus a ma- tibi cula peccati. n. 231 p. 2 f. 4:6 Reatus pcenm, remittitur me- 1 diantibus bonis operibus & Indul- quii gentijs.ibid. " n>2 Datur reatus poenm seternae, & ( pcenas temporalis: hmc remittitur riti; per Indulgentias, illa veronon.n. per 233 ibidem. pon Relupf/is. ciefc Pcenitens acculans le in fexto latr prmcepto , interrogandus eft de ficii peccato relaplus. n. 34 p. 1 f. 128 Irre Quandonam neganda fitabfo- v. g lutio poenitenti, facilč reincidenti rilej in eadem peccata. n. 230 & feq. veri p. 1 fot. 400 videatur verb. Con- fuetudo. Relatores. & Officium Referendum, eft re- fare ferre Gontroverfias , & caufas in pis 1 Cancellarijs , & Magiftratibus, 711 ideoque antecedenter ijs vacare, f & incumbere tenentur, quia fi ex culi fua omiflione fequitur Clientibus Car aliquod damnum , peccant cum mci onere reftitutionis. n. 63 p.if-^1 P Nequeunt permittere, utpartes run- ftatum caufe adnotare pofimt, nec con manifeftare Sententiam ante pub- tis b licationem.ibid. Nequeunt efte partiales, explican- fol. do unius partis juftitiam magis> j quam alterius ob humanam depen- Epil clentiam,fed fideliter rationespro* ot n ceflus juxta ftatum fačbi referre, &jus, quod unicuique juxtaleg*' Epii ta, & probata convenit. n. 641^ n. -8 Contenti efte debent ftip encl ° taxato. n. 6 f ibid. T n * Rerum Notabilium. Non pofiunt mtmera a litigan- tibus percipere. n. 64 p. a f. 264 Quid fit 'virtus Religionis, 8c quinam ačfus ad eam pertineant. n.2ip. if. 24 Opponuntur huic virtuti duo ritia, unum per excefiiim, alterum per defečtum. Per excefliim, op- ponitur fuperftirio cum luis fpc- ciebus, qute funt; Divmatio, Idolo- latria, Obfervantia vana, & Male- ficium. Per defečhim opponitur: Irreligiofitas cnm fuis fpeciebus; v. g. Tentatio Dei, perjurium, Sac- rilegium, & Simonia. ibid. videatur verb. Superflitio. R^eligioji. An poflint commutare, difpen- farein votis jure ordinarioEpifco- pisrefervariš. n. 6] p. 1 f. f4 & n. 71 p 1 f. f7 Anpoflmt abfolvere Clerici per- cuffores ab excommunicatione Canonis ob levem percufiionem incurfa. n. 3 9p. r f. 100 & feq. Pofiunt cum licentia fpeciali fuo- rum Praelatoruiu difpenfare cum conjugatis votum fimplex Caflita- dshabentibus, ac etiam cum ince- ftuofis inperitlonedebiti. n. 60 p. 1 fol. 141 An poflint abfolvere k cafibus Ppifcopis refervatis. n. 4 p. if.^26 ^'n.79p 2 f. -2,66 An poffint abfolvere k cafibus Epifčopis jure communi refervatis n - 8op. 2f. 367 videatur verbum Mendican e s. Pofiunt Religiofi ablolvere a fu- 6oi fpenfione, quae incurritur ob fufi ctptionem ordinum cum dimiflb- rijs fičris, & ab irregulari.tate con- trafta, quando quisligatus aliqua cenfura, fblemniter aaus ordinis exercet n.2f p. 2 f. 2f Et etiam a fufpenfione contra&a a fufcipienteOrdinem Sacrum abf- que fuflidenti Patrimonio. n. 39 p. 2 fol. 31 An ex privilegio pofi maturinu celebrare poflint. n. 111 p. 2 f. 61 Quanam horapomeridiana cele¬ brare poflint. n. 112 p. 2 f. 62 Poflimt celebrare in Oratorio , ubi jam eftexfpirata licentia k pon- tifice concdfa, & etiam in quoli- betalioloco decenti, non contra- dicente Epifcopo. n. 114 p.af. 43 Nequeunc Religiofi confiteri, nifi Sacerdotibus ab eorumdem Prariatis aflignatis. n. 1 p. 2 f. 167 & feq. An requiratur, quod Sacerdos in Confeflarium k Rcligiofis ele- čtus cum licentia fui Prodati fitap- probatus abEpifcopo. n. 2 p.2 f 148 In aliquibusReiigionibus exftat confuetudo, quod percgrinantes poflint confiteri Sacerdotibus fas- cularibus, aut alterius ordinis.n. 3 p. 2 fol. 149 Qualiter hoc ,tempdre Jubilant facere poflint. ibi.&n. 4p.2f. 171 Innoftra Religione Capuccino- rum, pofiunt in afiquibus diebus parricularibus abfolvi ab omnibus cafibus, & CCnfiiris Papte referva¬ tis. n. iop.af 172 Qu : nam fint cafus communite r G gg g ia 6*02 Indcx in Religionibus refervati, n.21 & in hac detur parvitas materij feq.p.2f.i79 quce.n« f7p. 2f.2oi Quidnam determinaverit Cie- Vetitum eft Religiofis agerePa, mens očtavus circa cafusaRegu- trinos, &.hocprcecepto particulari laribusrefervandos. n. 22ibid. inhibetur Fratribus minoribus in Qualiter peccec contra Obe- n cap. Regul. Seraph. n. p^p. 2 dientiam Religiofiis contradicens ordinationibus fui Superioris, & quando teneatur obedire,&quan- do non. n. 35 & leq. p. 2 f. 184 vi deatur verb Oiedientia, Quandonam Regularis cenfea- Religiofi difpenlare poflintpropria tur Proprietarius, exponanspecu- icripta, fermones, & le£tiones.n. siam ludo contra voluntatem fui Prselati. n. 11 & fcq. p. 2 f. 172 vi- deatur verb. Ludm. fol. 204. In Burila Clementis Octavi ra/. ;tum non eft Religiofis difpenfare :rem parvi alicujus momenti, nec dona remuneratoria , nec quod Quandonam peccetcontra pau- pertatem , dando, recipiendo, aut utendo re aliqua abfque licentia fui Predati, n. 41 & Ieq. p. 2 f. 188 videatur verbum. Fauftrteu. Quam obligationemhabeatRe- ligiolus tendendi ad perfečlionem. n. 5-4. f j . p.2 f, 153 videatur verb. injuftč licentia, podit vtrtuteBullse 71 & 72 p. 2 f. 21 j & feq. Nequeunt Epilcopi limitare Re¬ ligiofis licentiam non exaudiendi mulieres, obfolumdefečturrueta. tis. n. 20 p. 1 f. 542 An qui eft approbatus cum ifta limitatione, aut cum limitatione temporis, podit exaudireedamcu transgreffione tališ Iimitationis,& aii d femel approbatus revocetur exaudire.n. 89 p. 2 f. 371 Regulares non accipiunt imnic- diatž ab Epifcopis jurisdičlionem exaudiendi Confediones , led a fummo Pontifice.n. 86 p. if- 37 ° Non latisfacit prcecepto Con- fedionis. quiReIigiofoprsdentat° a luo Pradato, led injuftč ab Epi' TerfeBio. Qualenam peccatum commit- tat, odendendo votum Caftitatis. n. 4 6 & feq. p. 2 fol, 192 videatur verb. Cčjiitas. G raviter peccat, & excomuni- Gationem incurrit, temere le ha- bitu exfpolians, non tamen li hoc cx neceditate dat. n. p 6 p 2 f. 200 fcopo reprobato confitetur. n. 87 Quatuorcondiciones requirun- p. 2 f. 570 tur, ut quisin liane excommunica Sed fatisfaciet, quando tališ Re - tionem incidatibid. ligiofus fine licentia fui Predati ^ An incidat veftiendo fuprapro- prcefentavit Epifcopo, & ab eode j irium habitum veftem aliquam fuit approbatus, etiamfi hoc modo šecularem, aut exvendo habilitu exaudiendo peccet.n.©op.a£ ? 7 2 n. n extra, fed in Conventu, & an Illidtum ift Rdlgiofo . alurnni*' toren 5 RerumNotdbilium ,. torem gravia crimina de fe, vel de fualleligione fpargere minantem, occidere j etiamfr alius modusde- fendendi non'fuppetat. n. [ 14 & feq. p. 2 £ 581 videatur verbum. Homicidium. Nequeunt Religiofi, uti Privile- gijs, exprefise a Concilio Trident.- revocatis n. zz &feq. part. 2^423 videatur verb. Privilegium.. Indulgentite conceffie Regulari- bus, St a Paulo V. revocatte hodie non funt revalidatte , & qutenam de novo fint conceffe a dieto Pon- tifice.n. 239 p. 2f. f. 429. videatur' verb. Indulgentia. Rpfidentitf.- Videatur verbum Parochus.- Rejhtutio. Si quis culpabiliter diii reftitu-- tionem differat, quotnumeropec- catacomittat.n.7p.i f. 20p.Stfeq. Quomodo in tali cafu neganda Ctipfi abfolutio. n. 8 p-1 f- 20 6 Gravis obligatio oritur refti- tuendi quantitatem notabilem, per furta parva fublatam. n. 19 p. 1 f. iio St n. 146. p. 1. f. 376 Cuireftituenda fint bonaincer- t a.n.2o&feq. p. 1 £211 Quid fit reftitutio. n- z6 p. 1 £ 213 Qualiter differat a folutione, & fatisfadtione.n. 27 ibid. Jure naturali, St Divino, obligat ftmper fr pro fimper, ficut prsrcepta negativa.n. 28.p-if.214 Eftad £alutem necefiarianeceflt- tate prsecepti, non medij. n. 29 ibi. Unde oriatur obligatio refti- tuendi.n. 3 o ibid. tfogr Qui preocipit furtum adreflitu- tionem tenetur, prsrterqua quan- do fur ja pri us fuit determinatus ad furandum. n. 34.3 p. p. 1 f. 21 p Tnter cooperantes ad damnum, quisprimo, fecundo, tertio, &c. teneatur ad reftitutionem. n. 36 p. 1. £.216. Ancaufa principali reftituente, ctEterte fint liberse ab onere reftitu- tionis. Idem qnterendum, quando Dominus condonavit caufae prin¬ cipali obligationem. n: 37 ibid. Dantur duše fpecies caufarum fecundariarum , St qutenam dica- tur excufata a reftitutione , quan- do primaria reftituere non poteflv n:38&feq>p*i fai^ An receptans , feii Receptator teneatur ad reftitutionem , fi hoc modo fitcaufiifurti.n.41 p.if. 217 Qualiter peccet, St ad reftitutio- sem teneatur qui in elečtionibus, autfententia, injufte dat fuumvo* tum. n. 42 & feq. p. 1 f 21 g An Participans teneatur ad refti¬ tutionem n. 4f. & feq. p, if.220 videatur vztb.pttrticipare. Confiulens cuidam jam determi- nato furan' Petro centum, utfure- tur tantum quinquaginta an tenea¬ tur ad reftitutione. idem quaeren- dum de fuadente furari po. alteri. n. 51 & f 2p. if. 223 Probabile eft non teneri ad re¬ ftitutionem , qui confulens furtum, oir.ni poilibili efticacia deinde difi. fuadere conatur n. p 3 & feq.p. 1. f. 223 St feq. videatur. verb, Con- fiiiutn dure. Psgg 2 Non lndex € 0 '\ Non obftans, & non impediens furtum, non tenetur ad reftitutio¬ nem, nifiquando ex officio obli- gatur. n. 57 p. i f. 226 Quaravis teneatur ex officio, non confurgit obligatio reftitutio- nis, quando absque notabilidetri- mentoiuse perfonee impedire non poteft, aut (i revera nullum fecu- tumfuicdamnum. n. p8 p. 1 f. 227 Idem dicendu eft de non manife- ftante furtum, aut furem.n p 9 ibid. An , & qualiter Confeffarij te- neanturadreffitutionem, quando non admonent, vel non obligant poenitentem ad reftituendum. n. 60 p. T f. 22.8 Qui invenit al!quid, & adhib:tis debicis diligentijs, nequit habere notidam Domini, poteft id fibire- tinere. Etfi bonaftdeconfumpfit, comparente Domino , reftituere tenetur id , inquofa< 3 :useft ditior. Si vero malafideconfumpfit, refti¬ tuere tenetur totum valoremrei. n. 61 p. 1 f. 228 Defuncto Domino rei , refti- tuendu eft hseredibusjhis deficien- tibus. Pauperibus.n. 63 p if.230 An ad reftitutionem teneatur, qui in laqueo ab alio parato,invenit aliquam beftiam, veletiam quan- do eamdem ab alio vulneratam, vel a canibus infecutam csepit. n. 6q.&feq. p. j £230 &i'eq. An compenfatio fufficienterex- cufet debitore a reftitutione. n. 67 & feq.n. 1 f. 23 2 videatur verbum Compenfatio, Non confurgit obligatio refti- tuendl ob injuftam damnificatio. nem , niti htec ex culpa Theologi- ca fequatur.n. 80p. 1 £237 AnParens,vel Dominus tenean- tur ad reftitutionem damni illati fineipforum culpa, aFilijs. Famu- lis, vel armentis. n. 81 • & 82. p. r £ 2 3 8 videatur verb. D amnum. Qui praeter intentionem efteau- fa alicujus damni, an teneatur ad reftitutionem. n. 84 p. 1. f.239 An cefiet obligatio reftieuendi, quando Creditor liberč condonac debitum. n. 88 p. 1 £ 240 Nulla confurgit obligatio refti- tuendi bona ordinis inferioris,cum amiftione bonorum ordinis Supe- rioris, nec quando reftitutio con¬ furgit in damnum Creditoris, nec quando reftitutio eft faeta cre- ditori perlbnte , cui debebatur. ibid. & feq. An qui non invento Domino rei, & reftitutio fuit fačta pauperibus, comparente deinde Domino itera- to reftituere teneatur n.89P-1 f.24 1 An exiftens in extrema, veletia in gravi neceffitate excufetur a re- ftirutione. n 40. ibid. An differri poffit reftitutio,quan- do exinde fequeretur notabilis amiffio facultatis, maximč quando creditornoneft in gravi neceftita- te , nec ipfi fequatur grave dam¬ num. ibid. Qucenam obligatio reftitutionis inlurgatexcontra£tibus. Videatur verb. ContraBus. Quam obligationem habeant reftituendi Filii Familias, Marici, Uxo- Kerum Notabumm. 60? atio. lIxores, Famuli, & Domini. Vi- ogi. ileantur verba Filij , Maritus, Vuor, Ttmuli, Damini. ;an- Qualiter reftituendafit farna. n. fiati 20S:feq. p. X f. j06 &feq. videatur mu- verb. Farna & vcrb. murmuratio. p. 1 Qualiter reftituendus lit honor. n. 42 & feq. p. i f. 313 & feq. videa- :au- tur verb. honor. • ad Damnatur aflertum , quod in- ducens ad damnificandum tertiu idi, inregravi adreftitutionem nonte- nac neacur & quomodo intelligatur. n. ifo&feq. p. i f. 578 fti- Quos fručtus reftituere'tenea- am turBeneficiatus, non recitansDi- x- vinumOfficiu.n. p£&feq.p. 2f.j8 in- Satisfacithuicreftitutioni, reci- iec tando binis vicibus tot diebus,quot :e- Praetermifit. n. fp p. 2 f.40 jr- Etiam cum eleemofynis, cum voluntate incerpretativa cum ipfis ei, fatisfaciendi exhibitis, poft^uam s, pnttcrmilit officium non vero an- a- te.n. 61 ibid. & n. 210&feq.p. 2 ll fol. 415. ia Non requiritur ut dičte eleemo- s- fyna; fint ex fručtibus beneficij, n. č>2.8c6g. p 2f.41. i* > Necutdiftribuantur Pauperibus is c ]usdem loci.n. 6fp. 2E42 n Satisfieri etiam poteft cum Sa- crificijs asquivalentibus. n. 66 p. * 2 fol. 42. Aut applicandoid, quod refti- 5 tuere tenebatur, Parentibus, aut Ftacribus pauperculis , aut etiam fibimetipfi, fi tališ eflet. n. 67 ibid. Etiam applicando fručtus pro re- itauranda domo,beneficio annexa, »ut Capellania. n. 69 p. 2 f. 43 Qui bona fide nonrecitavitDi- vinum Officium, 8c cum eadem confumpfit fručtus , id reftituere tenetur , quod proprijs fiiperfuit. n. 71 p.af. 44 Non tenetur ad reftitutionem, qui inculpabiliter intermifit recita- re Divinum Officium. n. 72 ibid. Quantum reftituendum fit pro qua1ibut omiffione.n. 7jp.2f.4f An ad reftitutionem teneatur, qui in Divino officio quid modicu omilit, n. 7f & 76p. 2 f 468^ feq. Quando & qualiter reftituere teneatur ftipendium tequ6 majus accepru. n. 1 f 3.1 f 4 p. *f82&feq. Et quando reftituere teneatur Capellanus non celebransinAlta- ri a Fundacore affignato. n. 162 p. 2 fol. 87 Qui in Teftamento relinquere tenetur aliquam reftitutionem , quomodo hoc facere debeat. n. 106 p. 2 f 179 An meretrix reftituere teneatur, id quoda Religiofo ob peccatum percepit. n. 42 p. 2 f 189 Quandonam ad reftitutionem teneatur Notarius inducens parte ad defendendam caufam ad Tri¬ bunal, ad quod non intendebat. n.47p.2 f 2$ 2 Qui in contračtibus minus di- midij jufti pretij fblvit, an tenea¬ tur adreftitutione. n. 48p.2f. 2f3 An ad reftitutionem teneantur Sartores, eorumque mercenarij, retinentes fibi frulta veftium. n. 4f p. 2 fol. j 24 An ad reftitutionem teneatur, Gggg 3 qui Index‘ 606 qui pro pluribus ftipendijs unicam' Mirtam eelebravit. n. 67 p; zf.'.$62, Beneficiatus,. non recitansDivi- num Officium ad reftitutionem te- netur ante Sententiam Jadicis. n- 132 p. 2f. 388 An infurgat heec obligatio er. virtute juftitiae. n. 13 3 p. 2 f. 3 89 An reftitutioni fiat obnoxius,, qui non gratis,fed pecuniainten. veniente contulit beneficium.. n.. I 44 p. 2 f. 393 An ad reftitutionem teneatur Beneficiatus, qui in DominicaPal- marum Officium Refurrečtionis. recitat.' n. 216 p. 2 f- 421 R!euf.. An teneatur fateri veritatem Ju- dici, juridice interroganti, & quan- do cenfeatur interrogare hoc mo¬ do. n. 78 p. 2 f. 274. videatur verb„. Judex. An Reus poffit aliquando occul- tare veritatem Judici debito modo interroganti. n. 79 p. 2f. 27 f An injuftč negata veritate Judi¬ ci, teneatur deindeeandem mani- feftare. n. 80 p. 2 f. 276 Non tenetur Reus folvere poe- nam pecuniariam, ad quam a Ju- dice fuiflet condemnatus, fi veri¬ tatem fuifletfaflus. n. 81 p. 2 f. 277 An ex metu tormentorum, pot lit iibimet ipfi falfurn crimen im- ponere. n. 82 & feq. ibid. Quale deličfum in fui defenfio- nem poffit obijcere tefti, eum in- famare parato.n. 86 p. 2 f. 280 Quandonam polfit appellare a fententia. n. 90p.2 f. 282 videa¬ tur verb. apptUatio. Reus excommunicatus, quaii- ter comparere poffit in judicio. n. 92-93. p. 2f. 284 &feq. Quando poena, ad quam con- demnatur eft privativa, ipfemet tenetur efle executor,(ecusquan. do eft pofitivagravis.n.94 p.2 f.28f An ante Sententiamjudicisinci- dat in poenas a lege taxatas, & an poffit ličite fugere, vincula rura- pere & carcerem pertundere. n.95 p.2 fol. 286 S. Sacerdos. Quibus diebus celebrare tenea¬ tur. n. 107 p. 2 f. 5-9 videatur verb. Mijfei. & verb. Grdo. Sacramentum. Quaenam opiniones fequencte fint in materia Sacramentorum.n. 8 & feq. p. 1 f. 3 3 8 &feq. videatur verb. Opinio. Eft propofitio condemnata,gra- vem metum aflerens efle caufam juftam ad fingendam adminiftra- tionem Sacramentorum, &quo- modointelligatur.n. 117p.i f.367 Quaenam Sacramenta fint ne- ceflaria neceftitate medij, Sc qu£E praecepti. n 8p-1 fi 338 Fas eft petere adminiftrationem Sacramentorum k Miniftro in ma¬ lo ftatu exiftente alias adminiftrare parato. n. 148 p. 1 f. 269 Qutenam (it obligatio Parochi adminiftrandi Sacramenta fuisPa- rochianis, tam in vita quam m mortis periculo. n. 48 & ibq P - 1 fol. 127 &n. 51 &feq. p.2 f. i: 9 videatur verb. Parochus- Siten - Rcrum Motabilium. s oj Sacrificium .Mijfa. Saltus. Videatur verbum Mifta Quandonam cerifeantur efle Srni legi um. peccata mortalia in perfonis utriuC Qui defideraf peccare cum per- que fexusfemper.funt pericuiofi. n« fona votum Caftitatis habente an 263 p. 2 f. 442 committat Sacrilegium. n. 36 p. 1 £130$: n. 40 p. 1 f, 131 Fas non eft explicare, an votu tališ perfonae fitfolemne, velfim- plex , in opinione aftruente, htec vota non diftingui fpecie. n. 36p.i f, i30&n.47p.2f. 15)3 An tačtus turpes in loco (acro fintSacrilegia.n. 37p. 1 £130 Anfitcopula, &pollutio habita ineodemloco. n. 38 & n. 35 p. 1 fol. 1 3 x An (it Sacrilegium indigne (u(ci- pere Sacramenta. n. if & 17 p. 1 fol. 8 & (eq. An etiam matrimonium contra- here cum impedimento dirimenti. 99 p. 1 f. 162 prope finem. Quando fitSacrilegium in Eccle. furari. n. 9 p. 1 f. 206 videatur verb. Furtum. An Sacrilegium committat, qui Sacris Ordinibus initiatus peccat c Qntra caftitatem. n. 13 p. 2 f. 15 videatur verb. Or do. Quomodo committat Sacrilegiu Religiofus, qui cogitationibus Sanclrficatio Fefiarum. Sančtificantur cum auditione Miflse, abftinentiaa laboribus, Sc ačiibus judicialibus. p. x f. 62 videa¬ tur verb. Fcjlumi & verb. Mijfa. & verb. Labor are. S ar tor es. An peccent, & ad reftitutionem teneantur retinentes fibi fruftaVe- ftimentorum. n. 4f p. 2'f. 324 Recipientes pecuniam pro ernen- do panno, & eo empto minori pre- tio, an refiduam partem pretij re- tinerefibi poftint. n. 46 p. 2f. 325 Inhibetur ipfis labor diebus Fe- ftis (eclufa caula urgenti, & labor ipforum k jejunio non excu(at. n. 47 ibidem. Scandalum. Quid fit. n. p f p. 1 f. 107 & (eq. Scandalum oritur exoperibus , verbis malis, (peciem mali haben- tibus. n. f p ibid. Qualenam cen(eatur (candalum datum, & quale acceptum. n. f 6 p. 1 fol. 108 Quando audiens eft jam deter- verbis, & operibus caftitatem of- minatusadpeccandum aut adpec- fondit. n.49&feq.p. 2f.i54videa- catu non inducitur per illudquod 71 - " audit, nec ullum periculum oritur, ačtio btec non habet malitiam (candali. n. p 8 p. 1 f. 109 Scandalum in genere ad illam (peciempeccati reducitur, ad quž proximus eft induttus. n. ibid. An tu i' Verb. Cafih as Saga. Qutenam peccata cenfeantur bequentiora in hoc genere perfb- ^ aru m, qualiter (e gerere de- sat Confeflarius cum ipfis.n. 32 ® c * e< l-p. if. 28 &feq. 6o8 Index An requiratur fn Confeflione exprimere ftatum perfonarum fcandalizatarum. ibi. Et an etiam cxprimendus fit nunierus earum. n. 60 p. i foL i io Qualenam peccatum commit- tigantibus.&an recipientes ad refli- tat, (iquis^alteri manifeftet in tali tutione teneantur. n. 3-4 p An gravitcr peccct, & reftitu- tioni fiat obnoxius parti manife- ftando, caufte adverfe ftatum. n. p 3 ibrdem. An poffint recipere muneraali- S Ioco adefie mulierem malas Famte. n, jgp.i f. 128 An peccet peccato fcandali, quif'acit, ant petit aliquid ab eo, jui paratus erat ad illudfaciendu, eu ad pcccandom. n 3 o p. 1 f. 28 & n. 148 p* 1 F. 265) & feq. Serifa. Qualenam cenfeatur eorum 0 £ ficium, & qualiter a Notarijs, & Seeretarijs difFerant. n. p p p. 2 tol. 238 An notam Excommunicationis jncurrant conficientes aliquam feripturam contra immunitatem Ecclefiafticam. n. p 6 ibid. Quando exercere poflit funm Officiura excommunicatustolera- tns, autvitandus. n. P7 p. 2 F. 259 Quandonam peccet recipiendo ftipendium taxam excedens. n.p8 & p 9 ibidem. An duobus collitis antibns inlervi- repoftit,&ab ambobus Salarium percipere. n. 60 p. 2 F. 260 Quas feripturas diebus Feftis conficere poflit. n. 61 p. 2 f. 26 1 An labor ipforum excu(et afi- quandoa jejnnio. n. 62 p. 2 F. 262 vldeatur verbutn. Hotarij. & verb. Secretarij. Seeretarius. Ad id quafi tenetur ad quodNo~ tarius p .zf.2f6 Qu o modo difFerant Secreta¬ rij k feribis. n. 55 p. 2 F. 2 5 8 videa- tur verb. Notarij. Sententia. An Judex in danda fententia procedere debeat fecundiim al!e- gata, &probata,vel fecundumal- leganda,& probanda.n. 15 p.2f.229 Qualiter fe gerere debeat Judex in Ferenda fententia contra fibi no- tum innocentem, & conviftum ut Reum.n. 16 ibid.videat.verb//^rt. Quando licitum fit a Sententia appellari.n. 90 p. 2 F. 282 videatur verb. appllatio. Simoni a. Quid condemnatum Fuerit ab Innoeeutio XI. circa materiam Si¬ moniti?. n. 170p; r F. 38? Tradere fpirituale pro tempo- rali ut motivum intrinfeeum, non vero extrinfecum eft Simonia. n. 173 p-if. 384, . . Non committit Simoniam ba- nonicus aut Eeneficiatus non fre- quentansChorum fine prtevijs di- ftributionibus Nec Parens tri- buens filio pecuniam ad excitan- dum ipfum, ut Sacramenta f re ' quentet. n. 174 ibid. NecCollatorBeneficii exoraW> ab aliquo fuo amico. n. I7f P- 1 '7* Eft Simonia dare Spirlcuale p<° folutionc » ftitu nife- n. n, a a reffi. C257 reta idea entia alle- mal- '.229 jdex i no¬ tri ut de*. :ntia atur t ab nSi- ipo* non a. n. Ca- fre- 3 di' tri- tan- fre- atu« ibi- pro one Rcrttm Not a bi Hum 60 p folutione antidotali obfequiorum An Iiceat partibus tračtantibus temporalinm , non vero quando beneficium eft collatum propter merita fubje&i a1iquod obfeqnium praeftantis. n. 176. & n. 177 p. 1 fol.f8f An (it Simonia dare aliquidmo- commutare aliquod beneficium proalio, communicare interfede modo commutationis fub condi- tione affenfus fupenoris. n, 189 p. r f . 5 S 8 An fit Simonia tradere beneficiu icuminfignum gratitudiniscolla- propretio temporali.n.r^p.af^ga Societds. Videatur verbum Contra&us. Sodomij. Ed peccatum fpecie diftmčturn žtmollitie & beftialitate, & ut tale exprimi debet in Confefiione. n. 153 p. 2£.396 videat. verb .pol/utio. Non eft necefie exprimere in Confefiione nirm Sodomita fuerit agens vel patiens, ve! aneamcom- miferitcumviro, veifoemina, ne- vel cor- tori beneficij, ibid. Quando definatefleSrmoniare- dimere vexationem injuftam. n. 178 &feq. ibid. Non eft Simonia commutare temporale pro temporali , ut eft penfio merd temporalis, & penfio, (jute incommutatione alicujus be¬ neficij pinguis pro tenui refervatur. n.1818n Sa p. 1 f. 386 Nec erit Simonia tradere pecu- niam pro Capellanijs non collati- quean ifta fuerit Virgo, vis.n. 1 83 ibid. rupta. n. 1 f 6 p. 2 f. 357 Necrecipere pretium pro rebus So/icitare. extrinfecč annexis Ipirituali.nuni. Quando,&quafiterdenuncian- I84p.1f.387 _ dusSacerdosfolicitans adturpiain Prolabore intrinfeco rerum fpi- Confefiionali. n. 157 & leq. p. 1 f. ritualium, recrpipoteftftipendium 15)2 & n. 39&fcq. p. 2 f. 55-1 &rn. temporale. n 1 §5 ibicf. 45&feq. p. 2 f 353 videatur verb. Commutare rem fpiritualem Dtnunciatio. ptofpirituali non eft Simonia prae- Špes. ^uaminbeneficijsEcclefiafticis. Quidfitn. 13 part. i.f.2r n ’ 186 ibid. Exftar prarceptum pofitivum & An pofiint eommutari Agnus, negativum hujus virtutis. Negati- Cruces , Medalite pro alijs hujus- vumob]igatfemper,affirmativum modi rebus fine labe Simoniae. n. 187 ibid. An fit Simonia commutare be¬ neficium cumpenfione legata, aut ^mCommendis militaribusj aut p-apellaniacollativa cum non col- totiva. n. 188 ibid. aliquandoobligat f>er /ealiquando ptraccidens. ibid. & n. 6 & feq. p. 2.fol.3 39 Opponiturvitiopreefumptionis, & defperationis. n. I f p. 1 f. 12 Qualiter huie virtuti fatisfieri Hhhh dica- ^Tio Index dicaturin Confeflione, & quomo- do fit faciendus adus fjxei. n. & feq.part. 1 £23 Sponfalia, Quidfintn.4i p. 1 f. 132 Quinam & in qua astate contraherc poffunt Sponfalia. n. 42 ibid. Fidecontradanon obligant/>er fe etfi per acddens obligare pof- fint. n, 43 ibid. Quandoadimplenda fint Spon¬ falia ibid. Contrahens Sponfalia cum ali- quaquffi fupponitur Virgo,dives, autpulchra, quat re ipfa tališ non eft, non tenetur ea adimplere, idcm dicendum fi poftquam contraxit, amitteret aliquam ex his conditio- nibns n,44p. 1 f. 13 3 &leq. Diffolvuntur etiani cotnmuni confenfucontrahentium.p.i f.i 34 Quando diffolvantur Sponfalia, per diuturnam abfentiam. vel per affinitatem,cognationem legalem, vel Spiritualem fuperveniente. ibi. An diffolvantur per copulam habitam cum alio a fponla, & per tadus itnpudicos. ibid. An qui emifit votum Religionis autCaftitatis, dptenes contraxit fponfalia teneatur adimplere vo¬ tlim, aut fponfalia, habita, vel non, copula.n.4fp. 1 f. An Sponfalia diffolvantur per votum continentite, & quomodo intelligatur inclufa illa Claufula : nifimeliorem vitam elegero. ibi Sc n. 46 ibid. Qui fido animo, & fimulato ma- trimonio violavit aliquatn Virgi- nem, an teneatur fibi defponfare. n.48 &49P- 1 f- 136&feq An qui promifit foeminam fibi defponfare & poftmodum aliam cognovit, qualemna ducere tenea¬ tur. n. 50 p. 1 f. 138 Foemina laborans accidentibus perniciofis matrimonio, hcec ma- nifeftare tenetur non veroquan- do ejusmodi accidentia reddunt matrimonium aliqualiter arduum n. 51 ibid. Anlaborando fimilibus defedi- bus occultis poffit cogere fponfum ad contrahenda fponfalia n. 32 p. x fol. 139 Quomodo Sponfalia fint impe- dimenta matrimonium impedien- tia.n. ^6 p. 1 £140 Qui contraxit fponfalia quando- nam poffit ordinari. n. 7 & g p.ff'17 AnSponfi de futuro peccantes contra caftitatš teneantur in Con¬ feflione exprimere circumftantiara Sponfaliorum.n. ifiap.af. 399 St ipeniium. Pro unicaMiffa duo ftipendiare- cipi nequeunt, quamvis celebrari poffit fecundum intentionem duo- rum. n. 147 p. 2f 79 Celebrans cum excommunica- tione , an poffit recipere ftipen- dium proMiffa. n. 146p. 2 f. 80 Stipendium juftum eft illuJ f quod. cfl a Synodo, autaconfue- tudine taxatum. n. 1 f 1 p. 2 f. Duplicatum ftipendium etiam exiguum ne$uit Sacerdos pro ea- dem I Rerum Notahilmm 611 dem Mifla ličite accipere prseter- quam fi in extrema, aut qua(i in ex- trema neceflitate conftitutus eflet. n, ifi ibi.& n.'i )‘2p.af. £2 Sacerdos obligatus emere orna¬ menta, ceram , vinum pro cele- bratione an poflit fibi retinere partem ftipendij. ibid. Qui mala fide plura ftipendia ac- cepit ad reftitutionem tenetur, qui vero bona fide accepit, & cum eadem confumpfit, adidtantum tenetur, in quofačtuseftditior. n. If3 p.2F. 8s Sacerdos non tenetur pro fingu- lisunam Miflam feparatim celebra- re,fedpoteft quatuor Miffas co- pulative pro quatuor perfbnis le- gere.n. 15-4 p. 2f. 8? Capellanus tradere poteft alijs Miflas legendas collato ipfis mi- nori ftipendio a Fundatore affig- nato, dummodo fit juftum. num. I5fp.2f. 84 Quandonam recipiens Iiberum ftipendium, podit alreri Miflas ce- lebrandas tradere, collatoilli mi- nori ftipendio.n. 1 f6ibid. Anquando ftipendium traditur pro Mifla votiva poflit alia cele- brari.n. 157p.2f.8f Celebrari nequit pro ftipendijs futuris contingentibus , nifi fti¬ pendium eflet fixum &certum.n. 171 p. 2f.p1. An flt peccatum mortale diu differre celebrationes Miffarum , & qualenam cenfeaturtempus no¬ sile. n. 1 74 & 1 7 p p. a f. 93 Omiflio celebrationis unius Miffas non eft peccatum mortale, nifi fors ftipendium eflet quidgra- ve. n. 176 p. 2 f.93 An fit Simonia accipere ftipen¬ dium pro Mifla. n. 5 2 p. 2 f. 3 f 6 An majus ftipendium poflit Sa¬ cerdos accipere pro obligatione dicendi Miflam fummo mane vel nimis tarde. n. p9 p. 2 f. 3 p 8 Quidnam fit determinatum ab Alexandro VII.& Urbano VIII cir- ca Miffarum ftipendia. n. f4 & feq, P- 2 f. 5 )'7 F_ft contra fidelitatem, & juftt- tiam cum onere reftitutionis acci¬ pere plura ftipendia, cum promi- flione celebrandi Miffas compe- tentes , & tam en tot non cele- brare, Sc fi addatur juramentum erit contraReligionem. n .66 &feq, p. 2 f. 362 videatur verb. Capella- nuf.Si.ve rb. Miffa. St upr um. Quid fit. n. 3 p. 1 f. 114 An fit ftuprum cum onere refti¬ tutionis, quando foemina volun- tarič confentit. n. 23 St 2 5 Ieq. p. 1 f. 125 & feq. & n. r 62 p. 2 f. 399 Si vi hoc contingat, exftat obli- gatio reftituendi damna inde fecu- ta, nifi foemina matrimonium ini- ret eodem modo, quo fi Virgo fuiffet. n.2^p. if. 125 An defiderium cognolcendi ali- quam Virginem habeat malitiam ftupri, quando nihil cogitat de vio- lentia. n. 29 p. 1 f. 12,6 Hhhh a $upt- 6n Super‘tores. Contumelia afficereSuperiorem peccatum mortale eft, cum duabus malitijs diftinčtis , nen vero ipfo abfente murmurare. n. 11 p. i f. 77 videatur verb. fr-celoti. Superjlitio. Quid fit. n. 22 p. 1 fol. 24 Cultus indebitus (uperititionis fuperfluus efiepoteft, aurfalfus, & guifnam dicatur tališ. ibid. Explicantur ejusfpecies, ut funt Divinatio Idoloiatria. VanaObfer- vantia, & maleficium. n 27&feq. p. 1 f.26 videatur verb. Mal f dum- Sufpenfio. Quomodo in fufpenfionem in- cidat fufcipiens Ordines ant:: legi- timam aetatem. n. 20p. af. 23 Et quom-odo qui fine titulo, aut Patrimonio vero. n. 3 6 p. 2 f. 3 o Aut cum dimiflorijs fičlis. n. 23 p. 2 fol. 24 Si fufpenfio eft occulta abfolvi poteft ab Epiicopo,&a mendican- tibus, & per Privilegium Bullse Cruciatre. n. 24 & 2p p. 2 f. 2 p & n. 35) p. 2 f. 31 videatur verb. Ordo. Sufpicio. An fit peccatum mortale fuipicio temeraria. n. 2 p. 1 f. 298 An eandem manifeftare fuo proximofitmortale.n.i2p.i f.303 An qui malčdeproximofi.ifpica- tur teneatur ipfi veniam petere, n. 3 f p. 1 fol. 311 Sutores. An pofilnt vendere, & confice- re calceos diebus Feftis. n. po p. 2 fol. 327 I?}dex An teneantur ad jejunium. ibid. An peccent vendendo malum orobono. n. pi p.af. 328 T. Tabacca. An Tabaccainpulveribus,&ia fumo frangat jejunium naturale,& an etiam accepta in folijs, quati- do nihil deglutitur. n.i 1 p p. 2E.63 Taverna, Taisrnarij. Qualiter peccent, & ad reftitu- tionem teneantur utendo menfuris diminutis. n. 17 & ftq. p. 1 f.209 &feq. An quando vinum eft tam ge- nerofum , excedens in bonitate id, quod taxato pretioalegeven- ditur, poftic acqtia mifceri.n. 118 p. 1 fol. 2P3 Taj/#. Antecedentes, & ftibfequente« copulam , non funt peccata nu- mero diftinčh ab eadem copula. n. 13 p. 1 f. 1 19 & f»q. nifi fiantani- mo nova copula:. n. 160 p. af. 399 An tačlus indecentes contra- hant malitiam obie&i, ejufquecir* cumftantiarum. n. 9 p. 1 f. 118 Anliceant tačtus interccnjugatosim- potentes, quando non cxftat periculuin iemen difpergendi. n. joj. p. I f. itff* An etiam quando non exftat tališ im* potentia fedufoeodempericulc.n. p. I f. 1 79 • An habentes taCtus line intention* copulae.ii fequatnr, teneatur ipfos i* Gonfeifione exprimere. n. ifiopaite 2 > f.399. Tačlus alij Punt venerei.alij fenfuams, ali) fenfitivi, & qualiter inter fe diff £ * rant n. 25-8. p. 1 f. 440. Pofluntefle libidinofi etc fine oper* 1 &• ex fne operandi n. 3f9 p* * f. 44 1 ■ Rerum Notamium. 61% An liceant tačlus ob folam dele&a- tionem carnalem & fenfibiiem, n. 262. p,2 f 442. videatur verb, OfcuJtu 'Tentrttio DEL Quid lit. n.2f. parte 1. f. 2f. Poteft quisexprefse , velintcrpreta- tivetentareDEUM. Exprefse eritpec- catum mortale, & nunquam veniale obparvitatcm materi*. Interpretaiive ex natura fua eft mortale, poteft tamen dTealiquando veniale ibid. 7 sfl amen turu, Oualiter difponenda fint Funeraliak moriente, muhi« debitis aggravata b. 99. P- * f- s f 4. Mutari 'poteft ex natura fua. n. 100. p, 2 f. i?f* An filia poffit exn*redari, eo quod matrimonium iniverit invito Patre, veleumindigno. ibid. AnTcftamentum jurauiento firma- tum mutari poffit, n. 101 p. 1 f. 1 96. AnParens poffit conficereteftamen- tum in favorem filij fpurij, aut natu- ralis. n. 102, ibid. Ouandonam poffit inTeftamentoin- flitucie majoratum in ntilitatem alicu- jus Filij. n. 10? p. 2 f. 1 47. Nuli a eft obligatio inftituendi h*re- desiratres, nili efTentin extrema, aut gravi necelfitats.n. 104. ibid . Ouando exftant obligaticnesjuftitiae, non funt fundanda opera pia, fetus, laudabile erit. n. lojp. 2 f. 19S. Ojomodo difponenda fit in Tefta- niento reftitutio,qu3e necetlario occul- te fieri debet. n. 106 p. 2 f. 199. Confultum non eft, ut Confeflarius confeiftioni Teftamentorum interfit, Suamvis teneatnr eundem tempeftive' a draonere defuis.n. »07. ibid. Tejies. Anteneantnrfe offerread teftifican- dum, ouando eorum depofitio condu- cit ad defenfionem Jnnocentis, n, 67, P>*f. 264, Ouando teneatitur ad reftitationem recufantes teftificare. ibid. Falso jurans in judicio, duo peccata fpecie diftinfta committit. n. 43. p, 2. f. 24 f. Tenetur reftituereparti damnumfe- cutum ob occulutionem veritatis in fua depoftione, fed non poenam , quas Fifco fuifFet appiicata ante fententiam judicis ibid. Oualiter! peccet, Sc reftitutloni fiat obnoxius, recipiens pro depofttionc pecuniam. n. 69 ibid. In quibus calibus, teftis nonteneatur veritate fateri.n. ftq. ibi. &. f. feq, An peccet contra juftidam, aut cou- tra Gharitatem , occultans veritaten;, quam manifeftare tenebatur fecuto damnotertij. n. 72 p. 2 f. 269. An peccet,& ad reftitutionem tenea- tur Teftis, qui cumignorantiainvin- cibili falfum teftimoniumSdmt n. 7}, p. 2 f. 270. An etiam ille, qui falso jurat contra proximum 3 finon eft caufa efficaxip- fius damni ibid. An qui falfum reftimonium dicend® eft caufa mortis , teneatur reparare damnnm.n. 74 p. 2 C. 271. GonfulensTeftes ad falfum teftifican- dum, ipfts diffuadere tenetur, Sc quan- do hoc obtineri non poffit, manifefta¬ re tenetur Judici fuam malitiam,& dolum. n. 75- p. 2 f. 272. Quot peceata committat, falso tefti- ficans inaliqua depofitione multos ar- tieulos continente n. 76. ibid. Evcommunicatus quando fieri pok fit Teftis n. 77 p. *]f. 27?, Deponentes in canfis criminaMbus fanguinis, quando fiant irregulares. n. 10jTp.2f.29T Titulrn. Ouinam ccnfeatur titulus fufficiens pro fufcipiendis Ordinibus. n. 27. Sc feq.p.2 f.2 7 . Redditus, quibus Glcricus gaudere H h h h 3 non Index 614. non p' teft ante ord inationemSacerdo- tij, an fit titulus fufficiens pro fufci- pieudis Ordinibus. n, ?vp,2 f. go. vi- deaturverb. Benefictum Sc verb. Patri - monium , Tutor. Quaenam vota Pupilli irritare poifit tutor n f 1 parte 1 f. $0. Duo peccata mortalia fpecie diftin- fta committit Pupillus, inhonorans Tutoiem.n.28.p, 1 f. $4. V. Ve Riga L Gabella, TnterRempublicam.&Cuftodes Ga- btllarum folet efie contračtus condu- čtionis , fi dičti Cuftodes juramentum fidelitatis prsdliterunt. n. J147, parte 1 f.2 69- Eft peccatum mortale eos inducere ad dinimulandum cum furtive merces advehentibus ibid. Non eritfi fpontanee fe offerant, n. 14S. & feq. ibid. An aliquando diffimulantes kpec- ‘ catoexculentur. n. i?ap. Tf.27:. An Cuftos accipiens aliquid k Viato- ie , ut ipfum non maniieftet; adrefti- tutionem teneatur v n. 177, ibid. Ouidreftituere teneatur Cuftos, non fungens 'fuo officio. n. 14 j p.i f. 272. Venatto. Anfitlicitadk-bu Feftis.n 12 p.ifi 66, An liceat venari inmontibns com- imnibtis inbibiti-".n,79.parte rf. 237. Quando Venatores excuientur kje- junio n, 49 p 2 f. 427. Venditio. Quid fit contraftus venditionis. n. jc8 p« 1 f. 249. ln cjuibus cafibus licitum fit mino- ris rtm emere. quam per fe ipfa alio- quinvaleat, aut venderetur, ac etiam rem ftirto fublatam quae venditur. n. 109 & feq. p. 1 f. 270, Anfitlicitus contradus venditionis in illis icbus, qux pluris venduntur, quam alioquin Valent, quando nempe non fit exceffus fupra dimidium iuftj pretif. n, n v. p, 1 f. 272 Sc feq. & n , J 77 P* I fi 379 » Ouando liceat res vendere majori pretio a lege taxato, n. 117 & feq.p, 1 f. 271. An Venditor teneatur manifefiare vitia ocenita rei. n. I21 p. 1 (.274. vi. deatur verb, Mercatores Sc verb. Ujm, Verba. Verba lafciva, quando fint peccata mortalia , Sc quando non. n 174p, r. f. 191. Verba indecentia, aequivoca, ant male fonantia prolafa animo provo. candi ad malum, aut ex natura lita ad idincitantia, an fint peccata mortalia n. 177. ibid. & n. 268 partCi f.444. Veflimenta Vana . Qukm fevere Confeflarij ea deteftari teneantur , Sc deferentes reprehende- re. n. 62, p. 1 f. rro. Viaticum , Opaliter fe gerere debeat Parochus, adminiftrando Viaticum infirmis, n* 7 j« & feq, p. 2 f. 140 videatur verb. Cernmunio. Vindifla. Videatur Verb. Odium. Vis Violentia , Qui vi abutitur mulicre , qnamvis non fit Virgo, exprimere teneturin Gonfeliione hanc circumftantiam. n. 2 7 p-1 f’ 124. Si fine violentia hoc fiat, an fit (lu¬ pinam , quando mnlier e/l virgo, aut raptus abducendo de nnoloco ad alium n.2; p. 1 f. 124, Quid reRituere teneatur, qui 1 et vim cognovit Virginem n. 26, p. u f. 1 27. An ad violentiam referantur pf f * ces importunae. n. 27, ibid, &n. Sj< P. I f- 177.. Violentia eflimpedimentum matri- monium dirimens, & qualiter. n. V> p. 1 f. 174 Sen, 87 p. 1 f, 177. Rerum Notabilium. Vomitus. Qnando adminiftrari poffit Com- munio infirmis vomitui fubje&is. n. 77P. 143- ' V o t ur/ii Quid fit. n. 37. parte I f, 4 f. Qnotuplexfitdivifio voti. n.38 ibid. An oriatur obligatio ex veto , & an fit refei vatum emiffiim cum plena de- ]iberatione,(ed non matura, n. 40, p. 1 f. 4 6 . Emiffiim cum femiplena delibera. tione non obligat. n, 39 ibid. An Votum virginitatis referatur ad votum abrolutum Caftitatis. n. 41 p, f. 47 « An oriatur obligatio ex voto emif- fo cum ignorantia aliquarum circum- ftantiarum notabilium concomitan- Votum fimplex Caftitatis , & Reli- gionis eft impedimentum matrimo- nium impediens. n. v 4 & gg,p. if 140. Oualiter pri ve tur jure petendi debi- tum maritus, qui matrimoniumini- vit cum voto fimplici Caftitatis, aut Religionis, Sc quis in hoc difpenfare poUit.n.jS p. 1 f,i4i & n 6t & 63 p. 1 f. 142 & (eq. videatur verb. Debitum. Votum lolemne in Religione appro- bata eft impedimentum matrimoniu dirimens. n. 70 p. if. 146 An‘votum Caftitatis fit ordini lacro annexurru n. 13 p, 1 f. r? Quomodo libera effe debeat materia voti. n. 46 p 2 f. 192 Vota Religioforum. videatur verb. Obedientia , &verb. Paufertns. Sc verb: CaJUtas. tium. n. 42. ibid Ouomddo fit formandum judicinm de intentione vo ven ti s, quando de illa dubitatur. 44 &4f parte 1 f,40. An ceffante cau!a finali voti , ceflet etiam ipfius obligatio, n. 46 Sc ieq. p. I f. 49 . Oualiter ceflet votum per irritatio- ne ui, n. Sc feq, p, 1 fi fO Sc feq. Vi¬ deatur verb. Irci tatic. Oualiter per difpenfationem, n. fj. & ft’q. p. 1 f, f 3. videatur verb. Di- fpenfatio, Sc verb. Re/igio/t. Ouvnam fint vota Papae refervata n « 60. 61. p, 1 f. f.4, An ceflet refervatio voti Caftitatis, Ruando emittens vehementibus deinde concupilbentiae ftimulis agitatur, Sc eft 111 periculo proximo incontinentia?. n,6i p. 1 f. f 4 . Ouomodo fint commutanda vota.n. c<: & leq. p. 1 f. f f. Sc ieq. videatur Vei 'b. Cornmutdtio. Votum fimplex Caftitatis, fpecie n ° n diftinguiturčt folemni, lecundum ®pinionem aliquorum n 36 p. 1 f 1 30. ”• 47 p. 2 f, videatur vjtibum, '“‘crilegium, Ufura. Quid fit Ufura in Commnni, quid palliata Sc manifefta,mentalis & realis. 11, j61 p, 1 f. 380 Abfoluteloquendo eftufiira,mutua- re frumentumin Augufto, utreftitua- turinMajo, &quomodo excufaripoff fit. n. 100 & 101 p. 1 f. 246 & feq. Ouomodo palliari foleat Ufurain ali- quibus Contračtibus n. 104. 107 p. 1 lob -48 An fit Ufura, muttaare rem aliquam cum onere , ut recipiens accedat fem- peradfuamofficinrtm.n. 106 ibid. An licitum fit exigere aliquid plus ex mutuo, ob privationem pecuniae, n. 1 p. 1 fol. 380 Oualiter excu(et ab ufura iuerum ceffans&damnumemergens n, 101 & 102 p. 1 f. 247 & n. 160 p. j f. 3S0 Sc n. 2$s-p. 2 f. 4 f I An fit Ufura exigere aliquid ultra Sortem , quamvis non exioatur per modum juftiti* , fed gratitudinis. n. r02part. 1 f. 381 A n fit Ufura fperare aliquam remune- rationem d mutuatario, feclufo quoli« betpačto. n. 163 ibid. An fit /f Index 6\6 An (it, mutuando cum pa&o remu- tuandi de' praefenti, vel de fiituro. n. 1S4 ibid, An licitum fit mutuanti exigere aliquid fupra fottem, fi fe obliget ad non repetendam forteni ufque ad cer- tum tempus, n. 2S4 p. z f. 4$o Uxer. Anpeccet,non prseftandoobedien- tiam m ari to. n. 24 & 27 p. i f. S2 & ieq. Quando expenderepoffitbonaCom- inunia, in honeftas recreationes, & ad fiiccurrettdam neceliitatera Fiiiorum v Parentum , antFratrum.n. 1 jo& feq. p. 1 f. 2S4 & feq. Videantur. Verba. Bova. Dos, Sc Ir. ritatio. Zelotypia. Peccat maritus, qni 2 elotypiam ha- bet de Uxore , quam ipli manifeftan- do, peccat contra pietatem , & Chari- tatem. n. 26 p. r f. S 3 Tenetur Confeilarius efficaciter has Zelotvpiaj indifcretas, & male iunda- ta« reiecare. n. 27 ibid. F I N I S. O. J. M. D. C. J