KRALJEVINA SREA, HRVATA T SLOVENAOA
U I’ K’ A V A ZA Z A S T 1 TU KI ASA (2)
IN n 11ST RIJ S K E SVOJINE
IZDAN I. MAJA 1024.
PATENTNI SPIS BR. 1919.
Firma Georg Schicht A. G. Aussig, Cehoslovačka
I’ostupak za pretvaranje masnili kisolina sa više dvostrukih voza odnosno nji-liovili •»•licerida n uljenokisele masne kiseline, odnosno n njihove sapune.
Prijava od 27. marta 1921.	\'aži od 1. juna 1923.
Pravo prvenstva od (i. maja 1914. (Cehoslovačka).
Varrentrappova reakcija odnosi se na po-stupak pretvaranja ugljene kiseline u palmi-l,insko kiselinu pomoču topljenja suviškom nagrizajučih alkalija. Kod izvodjenja postopka uljena se kiselinu, sa 1.6 pota količinom kalijumove luži o e od 23° Bo. t. j. sa od prilike 4 pota večom količinom ložine nego li je za pravo saponifikaciju potrebno, o g rij e o že-Ijeznim sudovima i pomoču isparavanja kon-denzije. Pri torn se temperatora povisi na 320°. Uz živahno razvijanje vodonika nastaje pri tora pretvaranje ogljene kiseline o palmi-tinsko kiselino.
Uzimali se kao alkalij mjesto kalijoma hidrat sode onda je o isto vrijeme potrebno opo-trebIjavan j e parafina.
Kao nedostatak rentabilnosti ove reakcije o pogledo tehničkog iskoriščavanja, mogo da se oz visoko cijeno navede i opasnost, kojo proozrokuje razvitak vodonika. Neka ovdje ostane netaknoto pitanje, da li se opotreblja-vani izraz uljena kiselina može smatrati onim za oljeno kiseliou o hemiskom smislu, ili da li imade pojem uljena kiselina, kao što se više pota upotrebljava, uopšte obuhvatajuci sve tečne nezasičene oljene kiseline masti i ulja, za Varrentrappovu reakcijo vrijednosti. Pojara intermedijernih (posrednih) pravljenja masnih kiselina sa više dvostrukih \eza odnosno njihovih glicerola o masne kiseline vrste uljanih kiselina odnosno u njihove sapune o tehničkom proizvodjenjo, svakako ne iskljočoje Varrentrappova reakcija, pošto ista
imade za predmet pravljenje čvrste palmitin-ske kiseline.
(home nasuprot predstoječi poztopak cilja tehničko pretvaranje masnih kiselina sa više dvostrukih veza odnosno njihovih glicerida o oljokisele masne kiseline, cime je najviše, protivno efektu Varrentrappove reakcije, skop-čano sniženjc tačke očvrščavanja masnih kiselina. Ako je na pr. pamučno olje, Čija je masna kiselina imala jodni broj od 102, a Titer od 34, r>°C, bilo podvrgnuto predstoje-čem postopku, to je masne kiselina iza procesa pokazivala slijedeče analitične date: Titar 26, 5°C, jodni broj 62. Potonji broj pokazoje, da je nastopilo reduciranje jaČe nezasičenih masnih kiselina do jedne uljenokisele masno kiseline i sniženje titera, koji se isto tako svodi na ovo pretvaranje n oljenokiselu masno kiselino, pokazoje, da nije nastopilo produže-no reduciranje u čvrste masne kiseline. Ovo je proočavanje pitanja, masnih kiselina, sa više dvostrukih veza odnosno njihovih glicerida u oljeno kiseloj masnoj kiselini, odnosno u njihovim sapunima, pokazalo, da takvo pretva-ranje može biti time prouzrokovano, da se saponi ovih masnih kiselina bez bitnog su-viška alkalija dože vremena ugrije o zatvo-renim sudovima od temperature od prilike 250u C. a da se pri torne ne preduzme kon-denziranje pomoču isparavanja u svrhu sušenja.
Predznačeni se nedostaci Varrentrappove reakcije o pogledu tehničkog proizvodjenja
Din. 2.
im ovaj način ixlijegavaju. TtroSkovi su po-stupka znatno ^ manj eni, a stvaranje je vodo-nika potpuno uklonjeno.
Ijiak nastopa, pomoeu ovog bez štete, tehniški izvodjenog pretvaranja masnih kiselina sa više dvostrnkih veza odnosno njiliovili gli-eerida n uljenokisele masne kiseline odnosno n njihove sapo n e, bitno viša tehniška upo-trebljivost kako sapuna tako i masnih kiselina.
Primer izvodjenja: 100 sc delova sesamskog ul ja ili sesamske uljane kiseline isapunaju se sa 40 djelova sodne lužine od 45° Bi;, i zalim sc u prikladnim spravama 4 sata na 2451' O zagreva. Proizlazi sapun, koji imade potpuno značaj uljenokiselog sapuna. Dobija se i po-slije rastvaranja istih sa mineralnem kiseli-linom, masna kiselina, koja mora biti potpuno nazvana kao tehniška oljena kiselina. Dok-je masna kiselina upotrebljavanog sesamskog ulja imala titer, od 2b° C i jodid broj 10(3,
pokazuje masna kiseiina, djelovanjem pod-vrgnutog sapuna liter od samo 14° f! prijod-nom broju 78.
Mjesto nsgrizajnših alkalija mogu biti i zemnoalkalije upotrebljavane u svrhu sapuna-nja. Pri torn je iza postopka raoguee naiz-menišno pretvaranje sa alkalnim karbonati-ma, u svrhu dobivanja u vodi rastvornih sapuna na poznati način.
PATENTiNI ZAHTJKV:
Poslupak u svrhu pretvaranja masnih kiselina sa više dvostrnkih veza odnosno njihovih glicerida u uljeno kiselc masne kiseline odnosno u njihove sapune, naznačen time, što se iste, u obliku sapuna, koji sadržavaju vode, bez bituog suviška alkalija i bez kon-denziranja isparavanjem u svrhu sušenja, lignju na temperaturi! od oko 250" C.