DISSERT ATIONES DOGMATIC AE EKTERIORI DET CULTU. ADORATIONE EUCHARTSTIAE, ET SACRIFICIO NOMLISSIMA DIVINI CULTUS SPECIE. DE IN VENTIONE, ET ADORATIONE S. CRUCIS, CAETERORUMOTJE DOMI- NICAE PASSIONIS INSTRUMENTORUM. MEDIATIONE, ET ORATIONE CHRISTI. DE INVOCATIONE, CULTU, ET VENER A- TIONE beatissimae virginis mariae, ANQELORUM,ET CAETERORUM SANCTORUM. D E SACRIS caeremoniis, variis benedictio N IB US t JEJUNIIS, ET FESTIS. COMPENDIOSA METHODO DIGESTAE j ■ 3Po m gxkgma s3P3Enrd* SAC. ORD. MIN. STRICT. OBSERV. PRO. VINCIAE S. CRUCIS CROATIAE, CARNIO,- LIAE ALUMNO. CUM PERMISSU S UPERI OR UM. L A B A C I, IMPENSIS MICHAEL PROMPER PIBLIOFO h M. 1771. Imprimatur Ex Officio Epifcopali Labaci die 5. Julii 1770. CAROLUS PEER, Canonicus Senior , & Vicarius Generalis. Approbatio Theologorum Ordinis. commifiione A. R. P. Hugonis Vodnikh, Le- ^ J čioris E meriti, Provincise Patris, & ačlualis Vicarii Provincialis attente legi, relegi Opufcu- lum intitulatum - - DiJJertationes Dogmaticce de ex- teriuri Deicultu &c. ab A. V. P. Othone Sprug Le- člore Generali, ačluali Diffinitore Provincise cora- pilatum , nihil in eo reperiens , quod aut fidei, ant boois moribus in minimo adverfaretur: im o ob varietatem materiarum, & fuccinčtam earum clari- tatem legentibus hand parum profuturum fperans. Dignum proinde cenfeo, ut ifte paterfamilias de thefauro fuo nova proferens, & vetera e tenebris eruens, mediante typo puhlicam ponatur ad lucern. Dabam in Conventu Labacenfi ad D. V. Affum- ptam 18. Aprilis 1770. F. JACOBUS KUK A IN A, Ord. Min. S. P.Francilci ftričfc. Obferv. Leftor GeneralisEx-Diffinitor, & ačtualis Concionator Ordinarius. TE"x commiffione A. R. P. Vicarii Provincialis fe- J 4 dulo relegi Opufculum, cui titulus : DiJJerta¬ tiones Dogmaticce de exteriori Dei cultu &c. ab A. V. P. Othone Sprug Le&ore Generali, ačhiali Provin¬ cise Diffinitore compolitum, in quo non tantum fi¬ dei Divinse, & Ecclefiae dočtrinse nihil contrariuni reperi; fed potius & jucunda, & utilia pro fyno- ptica rerum dogmaticarum notitia inveni multa be- ne digefta: unde dignum judico, ut puhlici juriš fiat, ii ita fuperioribus videbitur, Dabam ex Conventu noftro Labacenfi D. V. M. in coelos Ailumptse die 4. Maji Anno 1770. F. HIERONYMUS MARKILLITSCH Le&orGenerali«, Ex-Cuftos. )( a Licenc Licentia Patris Vicarii Provincialis U t Opufculum, cui titulus eH: Dif- Jertationes Dogmatične de eočteriori Dei cultu, a duobus Theologis revifum > & approbatum, tvpis mandari poffit, facultatem 5 quantum in me elt, hifce concedo. Datum in Conventu noftro Laba- cenfi ad D. V. in coelos Affumptam die 28. Maji 1770 F. Hugo Vodnikh Re- formatse Provincise Cro- atise, Carniolise Vic. Provincialis. Facul- Facultas Reverendiffimi P. Mmiftri Generalis* F. Paiclialis a Varifio Le&orEmeritus, CatholicEe Majeftatis in Regali-Matritenfi Congreffu pro Immaculata Virgi¬ nia Conceptione Theologus, ac totius Orditiis S, P. N. Francifci Minifter Generalis , Commifia- rius Viiitator Apoftolicus, & in Do¬ mino fervus. /^um juxta Apoftolicas, noftrique Ordinis Con- ftitutiones idonei Cenfores Opus quoddam ab A. V. P. Othone Sprmg noftrse Reformatse Provinciae S, Crucis Carnioli* Sac. TheologiaeLec- tore Generali, ac ačhiali Diffinitore compofitum, cui titnlus - Differtationes Dogmatične de exteriori 'Dd cultu - recognoverint, illudque ab ipfis revi- fum, & approbatum fuerit: Nos prsefentium te- nore ad 1 'alutaris Obedientise meritum facultatem facimus, quatenus fervatis de reliquo fervandis s idipfum typis mandari poffit, & valeat. Datum Rotnse .ex Aracoeli 23. Junii 1770. Fr. Pafchalis a Varifio Minifter Generalis, De Mandato Rmi in Chrifto Patris Fr. Nicolaus Maria a Luga- no Secretarius Generalis Ordinis Proteftatio Authoris. U T obfequentem me in omnibus S. RomanseEcclefise filium tefter, ea, qua par eft, obfervantia, & profundiffi- ma veneratione Urbani Vi TI. Pontifi cis 3VIaximi Decretis me fubmitto 5 profi- teorque me, omnia, quče hoc opufculo continentur, haud alio ienfu accipere, & intelligere, quam eo, quo a fan £ta M a tre Ecclefia &acčipiuntur, & intelliguntur, & fic accepta, atque intellefta ab eadem approbantur. SE- S E R I E S Differtationum , & Qujeftionum, feu materiarum. D D1SSERTATIO I. e cultu Dei pag* aUAESTIO I. A« Deum colere, & adorare obligemur? a aUAESTIO F. Quis fit Author Hymni Te Deum laudamus ? 9 aUAESTIO ITT. Quid de Trifagio, quo tres DivinasPerfonasIaudantur his verbis : Sanftus Deus , Sandtus Fortis , Sančtus & Irrmortalis miferere noftri ? Et quid de additione ei- dem per Petrum Fulonetn fafta? 13 aUAESTIO IV. Utrum nefandum Idololatrise fcelus ad Ante - Diluvianos extendipoffu? 16 aUAESTIO v. Utrum, & qualiter fit adorandus Chriftus Deus-Ho* mo? 25 aUAESTIO VI. Quis cultus competat Humanitati unitae verbo, fedcon- fideratae prsecife fecundum peculiarem fuam excellen- tiam, & dona fupernaturalia, quibus illuftratur? 31 aUAESTIO VII. In quo loco, & quali cultu Magi Divinum Infantem ado- rarint? 33 aUAESTIO VIII. Quis cultus corpori Chrifti in triduo mortisdeberetur? 45 aUAESTIO IX. AnHumanitatis Chrifti Sanguis fuerit immediate a Verbo Divino affumptus , ipfi perftiterit hypoftatice unitus, & ita triduo rnortis Latria fuerit adorandus ? 4$- X 4 aUAE- GtUAESTIO X. An atiqua particula Sanguinis Chrifti rev »ra in terrisfnb« ftantialiter manferit, & adhuc aJTejrvetur omni hono- re, & reverentia digniliirm pag. 78 DISSERTATIO II. De Eucharifti« acloratione, affervatione, expoii- tione, ad segrotos, ad incendia reftinqnenda,. fedaadas tempeftates delatione , de pecnliari ejusdem feftivitate Feria V. poft Dominicam Trinitatis, deque folemni& p o topola illiuss Procefliotie 95 GtUAESTIO I. An reftp agant Orthodoxi Euchariftiam latrentice vene- rando ? 97 GtUAESTIO II. 'An affervatio Euchariftise extra Miffam fit ličita? 103 GtUAESTIO III, Quando Sacramentum Enchariftise a Fidelibus adoran- dum pubiice exponi cseperit? 10S aUAESTIO IV. An bene agant animarum paftoreš Euchariftiam ad aeg- ratos deferendo ? • xi$ GtUAESTIO V. An liceat Euchariftiam ad fedandas tempefates , & re» ftinnuenda incendia eiierre , & an obfetiorom corpo-> ribus admoveri poflU? 1x7 GtUAESTIO. VI. Expenduntur ea , q n as concernunt Feflura , & folem- r.cm fnpplicationem Corporis Chrifti feria V. poft pri- icam Dominicam, quse Pentečoften proxime confequi- tur. j 23 DISSERTATIO III. De Sacrificio nobiliffima Divini cultus Ipecie 135 GtUAE- G.UAESTIO L Num Sacrifieia fuerint in lege natura? Et qualia in lege fcripta, five Mofaica? ‘ pag. 137 O. IT A E S TIO II. Utrum Chriftus in vtlfcima coena vere facrificaverit? 14S aUAESTIO III. An Chriftus Jefus in ultima coena fe communicaverit ? Et an judas Corpus fuum prabuerit? 153 aUAESTIO IV. Utrum Sacrificium illud, quod Chriftus in ftituit, & in Ecclefia offerendum pracepit , veram habeat proprii Sacrifipii rationem ? 158 GLUAESTIO V. Utrum MilTas Sacrificium fit latreuticum , & EuchariJU- cum, propitiatorium, & impetratorium 1 ? - 173 aUAESTIO VI. Num Miffae Sacrificium rite peragatur in honorem San« ftorum? • iga aUAESTIO VII. Utrum Miflre , qute privatce dicuntur , licitae fint , ha- l>eantque veram Sacrificii a Chrifto inftitutl ratio¬ nem? 187 QUAESTIO VIII. Quid de Miffis Gregorianis ? 196 aiJAESTIO IX. A11 S. Telefphorus Papa a Gratiano relatus can. Nočle Tanfta de confecrat. dift. 1. trium Miffarum , qute in Natali die Domini celebrantur, Author rede ftatua- tur ? ' iggj aUAESTIO X. An ultimo triduo Hebdomadse Majoris Mifias privatas celebrare liceat? 205 DISSERTATIO IV. J)e Inventione, & Adoratione S. Crucis, ac cse- terorum Domimcte PaHiouis inlhuinentorum.go^ )( i aUAE- GLUAESTIO I. An vera fit hiftoria referens Črncem Chrifti ab Helena Jerofolymis fuiffe inventam? pag. 2x0 GLUAESTIO II. An j & quo cultu Crucem Chrifti venerari debeamus ? 219 aUAESTIO III. Quot clavis Chriftus faerit Črnci affhtus? 231 GLUAESTIO IV, Pe aliis quibnsdam infigniaribus Reliquiis ad Dominicam Paffionem fpečtantibus 237 GLUAESTIO v, Scalse fančlae, quas Salvator Nofter* dum morti appro- pinquaret, veftigiis pretiofo ejus Sanguiue refperfis calcavit. 247 DISSERTATIO V. De Mediatione Chrifti, & Invocadone Sasčio- rum. 253 GLUAESTIO I. Utrum Chriftus Mediator fit Deum inter , & Homines? Et lecundum quam naturam Divinam , vel Roma¬ nam? 253 aUAESTIO II. An Chriftus tamquam Mediator oraverit? 258 GLUAESTIO. III. Utruminvocatio Sanftorum oppofita fit Chrifti media- tioni ? 265 GLUAESTIO IV. Utrum Angeli, & fančti Homines poft mortempreces, & & vota cordis viventium cognofcant, & quomodo id contingat ? 268 GLUAESTIO V. Utrum fančti in Coelis pro viventibus orent? 274 GLUAESTIO VI. NurnUcitum fit Sančfcos cum Chrifto regnantes invoca- 277 re; GlUAE- gluaestio vit. An Sari&orum invocatio fit utilis, & prsscepta ? pag. 28 J DISSERTATIO VI. De cultu, & veneratione Beatiffimse Virginis Ma¬ rije , Angelorum, & cseterorum Sandorum. 293 GLUAESTIO I. Qualis cultus Beatse Marias Virgini debeatur? 294 GLUAESTIO II. Quantse efficaciae fit interceffio Beatifiimse Virginis Ma- rias ? 302 GLUAESTIO III. An, & quomodo fančtos Angelos colere liceat ? 307 GLUAESTIO IV. Utrum fančtis cum Chrifto regnantibus in Coelo aliquis religiofus cultus debeatur? 311 GLUAESTIO V. Utrum pie, ac religiofe inftituta fint Fefta in honorem Deiparse, aliorumque Sanftorum ? 320 aUAESTIO VI. Num proprie Deiparm, ac fančtis cum Deo, regnantibus vota nuncupari poffint, aut impropiie tantum? 323 GLUAESTIO VIT. An Peregrinationes , quae devotionis caufa inftituuntur adEccielias, ad Tmagines miraculis, & beneficiis cla- ras, fint laudabiles , &Deogratae? 325 0 .IT A E S TIO VIII. Utrum pie, ac religiofe erigantur Oratoria, Bafilicse, Memorise Deiparae , Martyribus , & fančtis reli- quiis ? 330 Gluaestio ix. An ornare Templa fit lici trim ? 333 GLUAESTIO X. Utrum facra Domus Nazarethana , in qua Verbum Caro fattum ell, _ e Nazareth primitus Terfciffum lit trans- lata, & ibidem aliguanto tempore confederit? 337 D IS- dissertatio vit. De faeris Imaginibus, & Relicjuiis. pag. 364 GLUAESTIO I. An in nova Lege liceat Dei , & Sanctiffimsg Trinitatia Statuas, aut Imagines effingere, & qua ratione ? 367 Q [T A E S T IO II, Utrum Angelorum, Chrifti, B. Virginis, & Sanftorum Imagines pingere aut fculpere liceat'? 373 aUAESTJO III. Utrum facrte Imagines rite in Templis eoiloeentur ? 376 aUAESTIO IV, Utrum facrte Imagines coli debeant ? 373 aUAESTIO v, Utrum cultus facrarum Imaginum abfolutus fit, a.n vero. relativus ? . 387 aUAESTIO vi. An pingere liceat Imaginem Beatiffim* Virginis Sanftam Euchariftiam recipientis? O.UAESTIO VIL Quale miraculum acciderit cum prodigiofa. Imagine B, Virginis , qu* Rom* in Ara - coelitana Fratram Mino- rum Ecclefia puhlic* proftat venerationi? 393 aUAESTIO VILI. Quid fignificent fymbola illa , quibus pingi iolet imago S. Antonii Abbatis ? gpg O.UAESTIO IX. An prohibitus fit facrarum Reliquiarum cultus, vel prae- ceptus ? 3pg GtUAESTIO X. An laudabiliter catholici facras Reliquias e collo fufpen- fas geftent, & lionoris caufa ofculentur ? 414 aUAESTIO XI. Quali cultu Reiiquia benedičtionis a Seraphico Patre no- ltro Franeifco fcriptse decoretur ? 419 (EU A E- GLUAESTIO VII. ( An corpus Seraphici Patris noftri Francifci revera poft mortefn fuam itet in pedes erečtum? 421 DISSERTATIO VIII. Defacris Csremoniis, variis Benedičtionibus, ’ je- An ho ras Canonicse, feu ritus, certiš quotiaiehoriS lau- dandi Deum in facris Scripturis fundentur? 437 GIUAESTIO III. Quid indicent ritus illi, quibus Matutinum in Epiphania Domini, ultimo triduo Hebdomadse Majoris , in Pa- fchate & Pentecofte oratur? 44 c> aUAESTIO IV. An juftum fit flexis genibus, & elevatis manibus ora- re ? 445 gluaestio V. An jufte improbent Hmretici Romanse Ecclefise discipli¬ nam , qua Cahonis , & Confecrationis verba in MlJTa fubmilTa ,voce recitari jubet? 448 QUAESTIO VI. Quid myftice fignificent ritus in collatione Baptifmi, & Confirmationis intervenienteš ? 45t GLUAESTIO VII. An fignum fanftie Crucis, quod in fronte, vel aere for- mamus, aut fuper quascunque res, quas benedicere volu- mns, facimuš, fuperftitionem aliquam redoleat? 459 GLUAESTIO VIII. Qnis Author aqu3e benediftse? Et qui illius cffectus ? 461 ' GIUAESTIO IX. An contra vermes, & infefta utiliter facra benediftion« utamur ? Qua item benedicendi norma fit ufbs Beiie- dičtus XIII? 467 GLUAE- atlAESTIO X. Qu‘bus cssremoniis campanse benedicantur, & an refte pullentur, dum procellae impendent? pag. 474 aUAESTIO XL In cujus myfterii reflexionem in Fefto S. Joannis Evan- geliftis vinum benedicatur ? Et quos eiiectus produ- cat? 47 g atTAESTIO XII. Unde ea profefta fit casremonia, ut in Feftivitate Purifi- cationis B. V. Mariae iub tempus proceffionis candelas accenfe prius benedičla a Clero, & populo manibus deferantur ? 4.80 aUAESTIO XIII. Ex 000 fačro mos invaluerit, ut in die S. Biafii Epifcopi & IViartvris benedicantur cerei, panis, fručtus &c. contra morbos gutturis? 485 aUAESTIO XIY. Ee memoria Cinerum. 483 aUAESTIO XV. Quid nobis perritus, & Casremonias ; Dominicae Palma- rum m memoriam revocetur ? 490 aUAESTIO XVI. Quas fvmbolicas fignificationes contineant caeremoniae quDedam facne Majoris Hebdomadse ? 597 aUAESTIO XVII. Quando invaluerit ufus benedicendi formas cereas Papa- les, five Agnos Dei? Et quse virtus eorum? 510 aUAESTIO XVIII. Ee ufu Luminarium, Incenli, feu Thytniamatis in Tem- plis. 516 DIS- DISSERTATIO IX De Jejunio. f20 GlUAESTIO I. NumEcclefia prseceptive inftituere poffit jejunia? pag. 521 aUAESTIO II. De vafiis jejuniis juxta veterem Ecclefiae difciplinam. 5*5 auAEsno m. Quid de Stationibus, & Vigiliis cum jejunio conjun&is prtmitivas Ecclefiae fentiendum ? Quid item de jeju¬ nio die prima menfis Januarii fervari folito? 533 aUAESTIO IV. Quis Rogationum jejunium indbcerit? 536 aUAESTIO v. Quas fint jejunia fecundum praefentem, & recentem tum Occidentalis, tum Orientalis Ecclefiae praxim? 539 aUAESTIO vi., Quse fint jejunia in Seraphico Ordine noftro? ^43 aUAESTIO VII. De jejuniis Sančtimonialium Clarifiarum. 548 DISSERTATIO X De Feftis. j-go aUAESTIO I. Quse fuerint, & etiamnum funt Fefta Hebrseorum ? 551 aUAESTIO II. Quas Feftivitates Ecclefia Chrifii Judaicis Solemnitati- bus fubftituerit ? 455 aUAE- O.UAESTIO III. Quoe Feftafmt nune apud Catholicos de praecepto? 558 aUAESTIO IV. Quis poffit indicere dies Feftos ? pag. 56r aUAESTIO v. Quomodo fint celebranda Fefta? j 565 DIS- DISSERTATIO L DE CULTU DEJ. Omnes quotquot rečlse rationis lumen habuere , idque fecuti funt , Deurn Zf;jt exiftere , atque hunc 'ipfum Deum effe Creatorem rerum omnium , effe rerum creatarum Confervatorem, ac Redorem pro- vidum, el le creatijrarum rationalium finem uniciim, & ultimum confeffi funt. Neque fuit aliquando Gens rationis compos, qus hanc veritatem ant negaffet, aut de illa dubitari pofTe creaidiffet. Underede David Pfal. 13. > r . 1. Dixit infipiens in corde fuo: non efi Dem. Sapiens enim , & ra- tione prteditus quomodo id diceret ? Rede quo- que Paulus ad Rom. c. 1. f. 20. Invijibilia Del a creatura mundi per ea , quce faEta funt , intd- letta confpiciuntur. Si autem lloc naturali ratio- ne compertum efi;, nemo etiam fante rationis com¬ pos dubitare poterit , quin huic Deo tamquam A Priti- 2 Differtatio L xxxxxxxxxx>:xxxxxxxxxs::XXXXXXXXX 5, qui grčeče Latria dicitur, latine uno ,, verbo dici non poteft, c um lit quse- 3 , dam proprie Divinitati debita fervi- 5, tus, nec colimus, nec colendum do- cemus, nifi urnim Deum. III. Adorationem vero diverfimode Deo, Bea- tse Virgini, ac Sančlis deberi explicat S. Joannes Damafcenus Orat. 3. de hmg. tom ♦ i. pag. 36r. „ Neminem tamquam Deum adorarefas 33 elb ? prseter illum, qui natura Deus 33 eit; omnibus autem debitum honorem 3, habere 5 oportet propter Dominum 3, &c. Solum Crfiatorem , & rerum opi- 33 licem Deum adoremus 5 cui Latrise ,3 cultum exhibeamus tamquam Deo pro ,3 fua natura adorando. Sandam quo- 33 que Dei Genitricem adoremuS3 non 33 tamquam Deam, fed tamquam Dei 33 Matrem fecundum čarnem: ad hsec 33 omnes Sanftos ceu Eledos Dei, & 3, Amicos, quibus facilis ad Jpfum pa- 33 tet aditus 3 adoremus. IV. Dei igitur adoratio Latriam, San&orum Duliavi fignificat, ut ojiendunt Hadnanus , &? Pe- trus de IValenhurch tom. 2. de fidei contreverjiis lih. 13. Unde qui promilcue loqunntur, & tam Deo* quam Sančlis adorationsni attribuunt, non ita In¬ tel- De Cultu DET. S xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx telligendos ipfi docent, ut cenfeant, tam Deo, quam Sančtis eumdem religioftim Cultum effe ex- hibendum, fed Lotriče cultum Deo, & cultum D ulite Sančtis exhiberi debere ; cum uterque fub generali nomine adorationis comprehenfus lit jux- ta illud I. Paralip. c. 29. f. 30 . Et benedixit cmnis Ecclejia Domino Deo Patrum fuorum : &? in- clinaverunt /e, & adoraverunt Deum, (f deindeRe - gem. Ibi quippe eadem vox adorationis tribui- tur Deo, & Regi, Iicet Deo cultus Latriae, < 5 j Regi cultus civilis conveniret. V. Cultus dein alius eft abfolutus conveniens foli rei intellečhiali, quse per fe adorabilis, vel honorahilis eft ob perfečtionem, atque excellen- tiam fibi intrinfecam, ejusmodi adoratio convenit Deo, & tališ veneratio competit B. V. Mariae, & Sančtis per fe abfolute venerabilibus. Alius cul¬ tus eft refpetiivus conveniens rebus non intelle- čtualibus, ratione carentibus, & inanimatis, quse non coluntur, per fe ob perfečtionem, atque ex- cellentiam fibi intrinfecam, fed propter aliud, feu ob refpečhim ad aliud, qualis adoratio, feu cul¬ tus debetur Cruci, facris Reliquiis , Imaginibus , Veftibus & c. cum eorum adoratio , vel veneratio non fiftat in illis, fed referatur ad Prototypum 5 cujus funt Imagines, aut repraefentationes. VI. Iterum cultus Deo debitus, vel eft inter- nus, vel externus. lile internis ačtibus perficitur, quibus, Fide , Spe, Charitate, aliisque internis mentis ačlibus Bonitatem, & alias Dei Perfečtio- A 5 nes 6 Di(fertatio 1 . xxxx5ooooc ARTICULUS II. Solvitur Obječtio. ¥Nquiunt: Deus fibi fufficientilfimus eft; ideoque * nihil voluptatis, ant utilitatis capere potefl: ex creaturis : igitur nullum obfequium, nullum cul- tum ab ipfis exigit. Repono. Etfi De-us fufficientiffimus fibi fit, li- bere tamen, ac fumma Sapientia fua rationalem condidit creaturam, eamque ita regit, ut haec ipfum ignorare non polrit: vult ergo, ut Ipfum agnofcat, confiteaturque rerum omnium Condi- torem, & Rettorem effe. Cur enim fua cura crea- turam rationalem in fui duceret cognitionem, nifi vellet, ut eum agnofceret, & confiteretur ? De- inde per hujusmodi cognitionem fe fummum Bo¬ rnim effe dernonftrat, ac per inditutn naturse fen- fum honnnem monet, fummum Bgnum fumme a- mari oportere. Cur vero id? nifi., ut ollericlat, debitum ei effe fummum amorem. Rurfum per eamdem cognitionem fe homini reprsefeutat, ut eft fupremus Dominus omnium rerum , ac etiam fmgularum hominis ačlionum.' Cur vero ita fe exhibet, nifi, ut homo tum in fe, tum in om¬ nibus aflionibus fuis eam fervitutem oftendat, qus fupremo Ipfins Dominio refpondeat. Denique ea- dem cognitione, nt infinite perfečhis, ut poten- tiffimus , omnifcius, & immenfus repraefentatur, ea utique hoc fit ratione, ut cultu, & houore ¥ De Cultu DEI. 9 yxxxxxxxx>c:xxxxxxxxxx:xxx Iplius exce]lentiam prolequamur, ut in dubiis, & adverfis adlpfius potenriam confugiamus, atque in ipfa fpem omnem praefitdii noflri colloccmus. Non alios iane Divinae fapientise fines fingere pof- fumus. QUAESTIO II. Quis fit Author Hymni Te Deum laudamus ? ARTICULUS L Quamquam non effet omnino, & abfo* lute certura, eft tamen probabiliffrnium Sančtos Praefules Ambrofium , & Auguftinum ejusmodi Hymnum compofuiffe. Q Uia a communi, & pervetufca traditione, qnae . fanftis iiiis Patribus diftum Canticum attri- buit, minime recedendum videtur, doneč quis gravibus , & validis argurnentis abinde non dimo- veatur. Porro piani hanc perfuafionem a R.ecen- tioribus quibusdam Criticis impugnatam commu- nem efle traditionem patet imo ex Breviario Ro¬ mano, Ambrofiano, & Monaftico. 2do. Hanc traditionem effe perantiquam fatentur Pagius ad A. C, 388. & Malrillonius DiJJert. de azimo c, 6 . Jtio liquet ex M. SS. Pfalmorum, quem Carolus Magnus milit ad Hadrianum Papam procul dubio ipto Carolo Magno vetuftiorem, &. pretio anti- cjuitatis eeftimandum, non futurum alioquin do« A § num 10 Dijfertatio L XXXXX’XXXXX!500CKXXXXXXXXXXXX>IIX>0oooooooooooofl 5 o< tamen ftatim refpuendum elfet, quidquid in illo continetur, cum Author quiscunque fitpotue- rit id ex veteribus monumentis accipere. Id, quod additur, nihil evincit, qnia Datiano Chrotiico aliqua acceflerunt additamenta, uti etiam contigit Eufebii Chronico, quod ille perduxit ufque ad annum aerse vulgatis 326. & S. Hieronyinus ad annum 379. Libri enim Annaliutn in dies crs- fcunt, & in unum corpus nonnunquam neftuntur, Ad id, quod ultimo locoponitur, ajo, cum re- centiores Chronologi exfcribant, aut in epitomen redigant niftoriam antiquorum, nihil mirum eflTe, fi in Landulpho aliqua occurant, quae fub nomine Datii alibi reperiuntur. ITT . Inquiunt. Hymnum iftud non effe edi- tam in forma Dialogi; itaque ab uno Ambrofto, non item ab Auguftino compofitus eft. Repono. Hymnum iftum non fuifTe more Dia¬ logi texendum, cum non fit mutuum Atnbrofii, & Auguftini colloquium, fed utriusque Oratio gratiarum ačtoria. Caeterum reč te Ambrofianus vocatur Hymnus, fi vel ex parte fančUffimum An- tiftitem habeat Authorem, ab eoque dicatur in- choatus. IV. Inquiunt. Verficulus Cantici : Salvum fac populum tuum Domine, & benedic hareditati tu£, aliter legitur tam in Pfalterio Ambrofiano, qnam apud S. Auguftinum, ut obfervat Lorinus in Pfal. 3 , 7 ' De Cultu DEL 13 Repono. Non raro deprehendi longe aliter Ambrofmm, & Auguftinum legere textum Pfal- morum, quam fit in Ambrofiano Pfalterio; unde nihil obftat, quod in Hymno legatur bareditati tu£, & in Pfalmo hcereditatem turni , qu£e fane mi- nima dl difcrepantia. QUAESTIO III. C«XXX>000< mortuum concidiffe. Devota hsc Oratio in Ec- clefia Orientali »frequentiffime ufurpatur. Occi- dentalis vero Ecclefia ea utitur prsecipue feria fexta in Parafceve, latine, ut propriam fuam lin— guam adhibeat, gneče, ut alludat huic Conftaa- tinopolitano eventui. Vide Goar in natis ad Rituale Gracorutn pag, log. edit. Venet, anno 1730 . ARTICULUS II. Reprobatur additio Petri Fullonis. "pEtrus Fullo, ut inveheret hserefim Theopafchi- tanim, qui naturam Divinam pafiam in Gru¬ če falfo affirmabant, hsec verba Trifagio addidit: Qui cnicifixus es pro nobis, miferere nobis. Orise ad¬ ditio , ntpote hsereftm olens a Cathoiicis fuerat reprobata. Cmn autem ea Armeni ufque ad fe- culum undecimum uterentur, a Gregorič VIL epijl. I. lib t S. moniti funt, ut eam omitterent. Clau- fulam ( inquiebat Sumnius lile Pontifex ) quam in illa Laude fubjungitis : SanEtus Deus , Santlus for- tis, Sanctus immortalis: iftam videlicet: Qui cru- ciflXUS es pro nobis } quoniam nulla Orienta- lium prcxj>xX..x.x..- x -.iX.!X.2>0-'..!X.'.x..x.!y..!X,x : .x.,.<‘-<, lunin non haberent Nuraen propitium, quod co- lerent, & adorarent, adeo, ut tefte S. AugulH- no tot Deos, quot roufcas Romani numerarent. II. Sunt, qui cum Hieronymo Prado in c. g . Ezechiel. primum idololatriae Authorem llatrmnt Synophanum iEgyptium, quem filio fuo detnor- tuo primum idolum erexille non levi adftruuut fundamento, hucque autum.ant refiexilTe facrum hagiographum, dum Sap. 14. ir, Ig. ait : ?, A- 95 cerbo enim luftu dolens pater cito fi- 55 bi rapti filii fecit imaginem, & illum? 5? qui tune quafi homo mortuus fuerat? j? nune tamquam Deum colere coepit. 5, Deinde interveniente tempere? con- ?? valefcente iniqua confuetudine hic ?? error tamquam lex cultoditus eit. ,? Alii Nembrodum fceleris hujus primipilum arbi- trantur. Alii cum S. Hieronymo in c. 2. Ofee, Ninum putant idololatriae parentem, Non ego id ago, ut unum ex his determinem, vel coneor- diam difcordiae procurem , inquiram folum, an idololatriae origo ab Ante-Diluvianis repetenda ? pro quo lit ’ f B AR- ig Dijjertatio I. x:xxxxx ARTICULUS I. Adducuntur graves conječturss idolola- triam ante diluvium viguiffe. I. CAp. c. 14. y. 13. habetur t Initium fornica- ^ tionis eft exquifitio ( id eft excogitatio ) ido- lorum, & adinventio illorum, corruptio vit*. Igi~ tur idololatria preambula e d ad fornicationem, & corruptionem moram vitae, invehitque libidines, ebrietates , & omnium fcelerum colluviem ; id firmatur per S. Ambrofium in c. 1. ad Rom. Ido~ iolatrcs Dmm injuriofum colentes ? atque per boe neg - ligendum magis hehetati funt, ad omnia mala fatli promptiores . Siquidem magnum frenuin fcelerum eft hominibus metus rnagni iNuminis, ne ab eo pro meritis caftigentur, quo per idololatriam ab- lato laxantur idololatrae frena, cupiditatibus prse- cipitatur in omnia ftagitia; quis enim timebit ido¬ la lignea, ac muta, vel quam vindidtam ab iis expectabit fcelerum illorum, quorum patrom, fau- toresque ceu Numina adorantur ? Jam vero quanta apud Ante- Diluvianos reg- naverit libido , quantaque fuerit illorum vitse cor¬ ruptio facer Codex Gen. c. 6 . confulatur : Videm autem Deus , quod multa malitia bominum ejfet in ter- ra, & cuncta cogitatio eordis intenta ejjet ad malum omni tempore, pcenituit eum, quod bominem feciffet in tena, & tactus dolore eordis intrinfecus, delebo, in- quit, bominem, quem creavi, a facie terne - - - cor- rup- De Cultu DEI. 19 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxx:xxxxxxxxxxxxx rupta eft autem terra coram, Domino, & repleta eji iniquitate. Cumtjue vidijjet Deus, terram efte corrup • tam C omnis quippe caro corruperat viam fuam fuper terram ) dixit ad Noe : Finis univerfa carnis venit coram me, impleta eft terra iniquitate a facie eorum. Vides effečtam idololatrise, de caufa Divino affla- tu irifmuata ne dubites. Et hoc tanto certius, quia etiam D. Paulus eamdem impudicitise, & a- varitise Gentilium a vero Numine alienationem prsetendit caufam, dum ad Ephes. 4. ft. 17. & feqq. ait : Hoc igitur dico , & teftificor , in Domi¬ no, ut non jam ambuletis, ftcut & Gentes ambulant in vanitate fenfus fui, tenebris obfturatum babentes intelleUum , alienati a vita Dei per ighorantiam, qu::XXXXxXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.x. moriam, quam beneficii edučtionis ex preffione a;gyptiaca paulo ante a Deo Judseis praeftiti inter portenta, & figna, nemo perfuadebit, attamen hi ex medio beneficiorum Divinorum elapfi ad vi- tulos aureos confugientes clamabant : Hi funt Dii tui J fr ael , qui te eduxerunt de tena JEgjptu Exod. 32- fr- 4 - Ghiidni & circa finem faltem prim® Mundi aetatis clamare poterant ? Ipfi fe- cerunt nos . Etfi memoria adeo recens Unius , & veri Numinis per tot annorum fpatium a creatione Mundi nfque diluvium idololatriam exciufit, quid eft, quod memoria feverse punitionis diluvianae id non pneftiterit? forte punitio minus, ac crea- tio valuit ad teftimonium de Deo vero reddendum? Sed videamus in Antedihmanis Gigantibus recentem, & humilem veri Numinis cognitionem. Baruch. c. 3. fr. 26. air : Ibi fuerunt Gigantes il- bi nominati, qui ab initio fuerunt, ftaturofi, fcientes prcelium. Non hos elegit Dominus, nec viam fcien- ti£ dedit illis, & interierunt, quia non babuerunt fa- pientiam, perierunt propter inconfrderantiam. Guam fcientiam, quam fapientiam, nifi veri Numinis ? propter quam inconfiderantiam, nifi, quia, cum homines effent corruptibiles, viribus fuis confi- dentes fe Deos fecerunt ? De his enim loquitur Ecclefiafiicus c. 16. fr. S- Non exoraverunt pro peccatis fuis antiqui Gigantes, qui defrruCti funt con~ fidentes virtuti fu£. Ad rem Tigurina. Implaca- bilis Deus fuit Gigantibus, qui ob potentiam fuam Jiultam. ab eo defecerunt. Profečto ex Gigantibus B 3 con- 23 DiJJertatio I. XXXXXXXXXX^!XXXXXXX.:'XXX»:XXXX.XXXXXXXXXXXX5COCOpXXXXXX»fXXXXXXXX)0:XXXX560C fuppofitatum vero fecundario, & indireete adoretur. AR- 23 Dijfertatio I. xxxxxxxxxxxxxxxx'>d.aaaaaAXXXXXXXXXXXX.X QUAESTIO VI. Quis cultus competat Humanitati uni- tse Verbo, fed conftderatae praecile fecundum pe- culiarem fuam excellentiam, & dona fuper- . naturalia, quibus illuftratur ? ARTICULUS I. LJUmanitas Chrifti mentaliter praecifa a Verbo, ^ & in fe confiderata poteft coli cultu hyper- dulite ob perfediones creatas intrinfecas. Ratio eft; quia excellentia Humanitatis taliter fumptse prsfeindit ab unione cum Verbo, ratio- necujus ipfi. debetur cum Verbo Latria, & tan- tum involvit excellentias fupernaturales creatas gratiae fandificantis, virtutum , donorum, fcien- tiarum, & quidem in gradu excellentiffimo, vi quarum meretur cultum majorem, quam quaevis alia creatura: confequenter hypcrduliam. ARTICULUS II. Solvitur Objeftio. jNquiunt : Non poteft apprehendi Humanitas Chrifti cum ejusmodi creatis excellentiis , quin pariter Verbmn apprebendatur, nec enim illaHu- nianitas concipi poteft, qiiin concipiatur ut Hu- fflanitas Chrifti, ut lic autem apprehenfa necelli-. rio Differtatio I. XXXXXXXXXXx:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX rio concipitur ut 'unita Verbo , & ut habens ab eo omnimodam luam excellentiam: igitur hono- rari non poteft hyperdulice ob proprias excellen- tias, fed adoratur Lalria , qua Verbum adoratur. Repono, Licet illa Humanitas non poffit per- ■fefte , & compleie intelligi Humanitas Chrifti, quin concipiatur ut fubliftens fubliftentia Verbi, poteft tamen conceptu prsecilivo appreliendi cundum fe, videlicet quatenus illa Humanitas e, omnibus gratiis , & divinis chariftnatibus deco- tata, taliter autem apprehenfa, & propofita pet intellečhun revera honorari poteft; nam ii Huma¬ nitas illa cum iftis doniš fupernaturalibus non di- centibus ordinem neceffarium ad ordinem hypo- ftaticam confervaretur a Deo fine uilo luppo.uo tamjproprio, quam alieno, lic ratione donorum iftorum fupernaturalium eflet honorabilis : igiuv cum haec Humanitas, & iplius dona fupernatu i- lia nihil fuse perfečlionis, & digmtatis deperaant ex fui unione cum Verbo, nihil vetat, ne Huma¬ nitas fic apprehenla pollit hyperdulice honorari. Deinde, fi illa Humanitas non poflet feoFlm a Verbo honorari, id maxime eflet propter itri- čtam illius unionem cum ipfo Verbo; led h sc ratio non obeft; quia major eft conjunčlio, 6c u* nio Divinarum Ferfonarum in Eflentia Divina, quam fit Divinitatis, & Humanitatis in Perlona Verbi; quia proprietates perlonaies identifican- tur realiter cum Eflentia Divina, natura autem hu- De Cultu DEL 33 xxxxxxxxxxxxxxx:kxxxx:x:xxxxxxx>cx hac C . fy- 94 D ijfsrtalio L x>ccxxxxxxxxx'xxxx»:xxxxx fyderuffl cognitione, vila iteila in Orietlte : Vt* ditmis enim Jiellam ejus in Oriente, Matth. c. l.Jr. 2. Dixerunt ad indicem: JToc Jigtiutn magrti Regis eft, eamus , & ojferamus ei tnunera aurum, tbuš, & myrham. antiph. ad Magnif. Ecce Magi ab Oriente venerunt Jerofolymam dicentes : ubi eft, qui natus eft Rex Judčorum ? vidimus enim Jiellam ejus in Oriente, & veninuis adorare Dominum . Matth. c. a. y. i. & 2- II. Verofimilius eft fydus illud, quod Magis iter monftravit , Meteoron fuifle clarilfima luce corrufcans, quod Angelus in aftri figuram forma- verat, quodque fufpenfum in niedia aeris regione ab Oriente in Occidentem movebat, ut Magis iter monftraret, uti de columna nubis narratur, qua Judtei dedufti funt p er defertum ; len etiaiu aftrum fuifle tune primo creatum, non quidem in ccelo, fed in aere non ionge a terra, quod nutu Dei moveretur antecedendo Magos , ufque dum veniens ftaret fupra, ubi erat puer. Ita fentit S■ Thomas 3. p. q. 36. a, 3, III. E tli S. Matthseus de Magorum fileat na¬ mero, qui tantummodo ait: Ecce Magi ab Oriente venerunt jerofolyniam, tres tamen fuifle vulgare eft apud Natalem Alexandrum hift. Eccles. faecul. I. c. 1. a. 4. n, 3. Ctnod expreffe tradit S. Leo ler- mon. 30. in Epiph. c. 1. Iribus igitur Magis in regione Orientis ftella nov,e claritatis apparuit » iteni c. 2- Sequuntur tres viri fupremi Numinis duclum. Ouod confirmat farm. 32. de Epiph. c. g. Tres Magos - - ftel- De Cultu DEL 35 xxxxxxxxxxxxxxxxxx:x:xxxxxxxxxxxxxxxxx - - - - Jlella perduxit. lisec opinio S. Leonis au- thoritati nixa fuffragatorem etiam habet S. Maxi~ mum Taurinenfem Epifcopum in una ex ejns Ho- miliis : Bene charijjtmi in unoitinere tres fimul ado~ raturi veniurtt Magi z, quia in uno Chrijlo Jefiij qui mmiurn credentium via eft, infeparata ah eis erat Tri - nitas adorania. Imo fententiam ds ternario Mago- rum nmnero in Ecclefia preeceffiffe S. Leonis se- tatem deflimitur ex infcriptione appofita tabulte 22. tom. 1. in veteribus Romaš coemeteriis inven- tae, unde erutte fuere imagines tum depičte, tuni fculptae9 qnte Romse A. C. 1737. in lucern pro- dierltnt. Infcriptio appofita fic fonat : 33 Ma- goram deinde exprefla apparet ado- ratio. Ubi illud potiffimum obfer- 5, Van dum tres fuifle Magos ex veteri 33 Ecclefre latinse traditione, & juxta S. 3 , Leonis fententiam , qui primus Ma- 33 goram numerum ftatuifle creditur, ,3 fed ttiulto antea coniiantem in Ec- 33 clefia fuifle hanc opinionem ex eo ma¬ ji nifeite colligitur 3 quod plures ex his 33 depi&is , fculptisque imaginibus Leo- 33 nis letate 'obiervaveris vetuftiores. IV. .Nonima jMagornm fundantur in pia tra¬ ditione Eccleiire Colonienfis, cjuse & Magos fub nominibus Melchioris, Balthafaris , & Gafparis veneratur, eorumque corporibus honoratur, quse C 3 Ga- 36 Di/Jertatio J. XX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKXXXXXXX Galelino in notis ad martyrologium pag. 13. cum aliis tefte, Conftantinopolim allata , inde Medio- lanum evečta ab Euftorgio Epifcopo , ibique in Bafilica per ipfum sedificata, collocata, poli fex- centorum feptuaginta annorum Fidelium cultu ho- norata, amota illinc aFriderico iEnobardo, afpor- tata dein fuere Coloniam a Reinoldo Epifcopo. Si autem ab hac traditione prsefcindatur, nomina Magormn manent incomperta apud Authores prs- fertim Lamy harm. evang. 1 . 1. c. 11. pag. 45- §• numerus Magor. Unde a Tillemontio not. iz. in vit. Jes. Chr. exiftimante Magorum nomina duo- decimo feculo indagari coepta, laudatur Baronius, quia in Annalibus hanc prsetermifit quseftionem. Legitur prseterea apud Bollandiftas tom. 1. mens. Maj. p. 7. nulluni Scriptorem Grsecum, Latinum- ve fuifle, qui per tot fecula ufque ad Friderici Barbaroflse tempora, nomina nune vulgata ufur- paverit. V. Magos Regia fuifle dignitate infignitos tra- dit Baronius ad A. C. I. n. 30. ibi : Hos igitur fuijje Reges dixerimus ufitato more Divina fcriptur£, quce cujusque Oppidi Dominum Regem appellare con- faevit, [ut patet de quinque Regibus, quos Obrabam arrnatis fuis vernaculis debellavit. Idem fentit Na- talis Alexander hift. eccles. fecul. 1. c. 1. a. 4. Vir os tamen potentes, & divites, Toparcbas forte, vel Djnaftas fuiffe probabile eji „ Cui confentit doftus Author adnotationum ad hiftoriam vitee, doftri- nae, & miraculorum Jefu Chrifti Urbini editam A. De Cultu DEI. 37 xxxxx:::xxxx'xx:><:x X:xxxxxxxx.x:x'xxxxxxxx>: eUm magnopere peccaturum in prudentise reguias, qni State noftra palam affirmaret Magos non fuif- fe Reges; concitaret enim in fe , interque Fide- les rixas, querelas , & rumores, cum populita Chriftianus contraria opirtione a Majoribus aecep- ta iit imbutus. Articulus tamen fidei non eft, Magos fuifle Reges, cum de Regia dignitate nil ieripferit S, Matthams , nec Eccleiia quidquam de- linierit. Nota, quod regite Magorum dignitati non obftet imo iilentium Evangeiiftse. Satius enim fuit eorum fapientiam commendare fub Magorum appellatione, regia namque appellatio otiofa, Magorum vox ppportuna. Nonobftat 2do, quod Herodes parum honorifice Magos exceperi ; t ; It e, & interrogate diligenter de puero, cum inveneritis, renunciate mihi; hoc enim aut Herocliano faihti, ant ebibits a Romanis fuperbise facile tribuertdum. Non obflat 3U0, quod Herodes cum Rethleheii} non plus, quam fex palTuum millia diftaret a Je* rufalein, tam iero relciverit, fe aMagis fiiijle ir- jifum, qui prontiffis niinime ftantes declinato Re- gis confpečhi Judaea abierunt. >Non obftat in- quam, hoc enim Dei nutu fatftum credendum eft, Diyinoque Nuntini tribuendum videtur, Herpdem multo ferius, quam parerat, ad Magorum pro- fečtionem advertiffe. VI. Magos ex Arabia feliee non plus , quam pfto dierum itinerg a Jerufalem diftante venifle, ficque potuiife commode parare aurum, thus, De Cultu D El * 39 xxxxxxxxxxxxxxvxxxxxxxxsooooooo«»oooo< & myrrham , & alia itineri neceflaria , & Jerofo- ]ymi.s aliquantulum immorari, oftendit Petrus de Marca ppufculo de adventu Magorum a Baluzio edito, & ad id prtefertim adhibitis pro itjnere ]UXta Ifaite oraculum velocifiimis droniedariis, ut refte advertit Baronius ad A. C. I. n. 34. inqui- ens : Quod quidem haud mirum videri debet, fi ex Arabia Judaam adjacente, quotl fuperius demmjlra- vimus, advenijje dixirimus, & ut Propheta pr&di- xerat, ad celeritatem itineris dromedariis ufos fuijfe, guos velociores e£e ad curfum equis nijfeis Arijloteles tradit. In idem confentit Tertullianus. lib. adverfus Judaos c. p. & lib. 3. contra Marcion. c. 13. Da- vidica illa afferens verba Pfal^i-^- i5- Tt dabitur Ei de auro Arabia. Et illa Pfal. eodem ^1. f. 10. Reges Arabum, & Saba dona adducent. Ex hoc lorte apud S. Juftinum martyrem dialog, cum 'Trjrphon. Arabum nomen Magi funt fortiti. Ac- cedit. Arabiam Felicem ad Judreee Orientalem plagam polkam effe, & S. Matthaeum fcripfifle, Magos ab Oriente profečros, ejufque Regionis tnimera aurum, thus, & myrrham attuliffe. De¬ ni qu e teftatur Erotius tom. 6. Crit. facr. pag, 7j_ & 72 , ad ea S. Mattheei verba alEOriente vetuftif- fnnam fuille apud Chrifliauos opinionem ex Ara¬ bia Magos ad Chriftum aSorandum venifle. VII. Communis efl: fententia tredecim a Nati- vitate diebus, id eft, fexta Januarii Magos ve- nilic ab Oriente, & Infantem Jefntn adoraffe. Vi- deatur D. Thomas J. p■ q. jd. d- d. Suarez 3. p. C 4 tom. 40 Dijfertatio I. Xax::x:xxkxxxxxxx>:xxxxxxxkxxxx:xvxxxxxxx tem. i. q. 36. a. 3. difp. 14. Jede. 4. Iheopbilus Ray- naudus tom. 7. in opere, quod infcribitur: Diptycba Mariam, & alii. Et fundatur lisec opinio in eo, quod Occidentalis Ecclefia non nifi fexta Janua- rii adorationis myfterium , adventus Magorum ' eonftantiffime femper celebraverit, neque ulla gra- vis j & iblida ratio occitrrat in oppofitum. VIIL Nonliulli occafione verborum S.Matthaei c. 3. ir. n. Et intrantes domum inveneruht puerum 'cum Maria matre ejus, arbitrati funt, Neo-natuni Sefvatorem non in fpelunca natalitia fuiffe a Ma- gis rcpertum, ibique adoratum, fed in dorno qua- dam, in quam Parentes cum infantulo commodi- tatis gratia diverterint, ita Epiphanius lib. 2 . con- tra haerefes haeres. 51* n> 9- tom. I: Et intrantes domum invčnerunt puerum cum Maria non in prcefe- pi, vel in fpelunca > fed in domo. Et Theophilačtus in Cap. 2. Matth. quem fequitur Maldonatus in Comment. ad eumdem locum, inquiens : Ady- Jierio jam erat fatisfaclum. Necejfitatem cijjiffe ere- dendam eft, & Mariam, aui Jofepb Omni diligentia tommodiorem locum qucefivijfe fuadet ipforum pietas. Hsec fententia multum videretur habere probabi- litatis, fi quiš cum Epiphaftio , & Calnleto fufti- neret, Magos biennio polt Jefu Chrifti Nativita- tem Bethlehem ad eum adofandum vetliffe, quis enim credetet Beatani Virginem tamdiu in tam in¬ čo ramo do ioco permanere voluiffe, quee non ex ali o fine videtur ieceffilfe, niii, quod, cum pa- ritura eifet , firequendifima hominum multitudine 0111- De Cultu DEL 41 xxxx>::xxxxx>cc;'xXaX;<>:5<'x: jumentorumque ftabulurii jungebatur; itaque S. Matthsum domus nornine, quo Magos introiffe narrat, prsefepe , feu ftabulum, quocl domus erat appendix, figaificare voluilfe. Certum prseterea eft, quod apud Hebrseos quilibet locus, etiam voiucrum nidus domus nomine appelletnr juxta illud Davidis Pfal. 103. >'• 18 - Herodii domus, quod ideiji efl:, ac dicere ciconi® nidus; idcirco non obdat voeabulutn domus, quo Evangelifta utitur. ARTICULUS II. Magi Chriftum cultu religiofo Latrm, non lolo cultu civili adorarunt, I, "DAtet ex S. Matthseo c. 2, ■jE 11. Et proti- *- dentes adoraverunt eum, & apertis tbefauris fuis obtulerimt ei munera aurum, thus, & myrrbam. In qu® verba ita fcribit Cornelius a Lapide : „ Erafmus senlet Magos non cognovtf 5, fe Chriftum effe Deum j ideoque non Lcitrici , fed cultu civili eum ut Re* s, gem Judseorum adoraffe, id ett, v ra- I. 44 Differtatio I. XX7:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 5 , rate. Cognofcit Dei filium lacten- 55 tem 5 cognofcit in ligno pendentem, ,5 cognofcit morientem. Siquidem La- 55 tro in patibulo 9 Magi in ltabulo cog* 55 nofcunt: ille clavis infihuims ilti pan- 55 nis involutum. 5? III. Miratur S. Leo term. 33. in Epiphan. 4. c. 3. tom. 1. quomodo Magi, fimul ac ftellam confpexi(fent, ex ea conjecerint, ejusmodi nm- nera afferenda effe, qnse ad Chrifti Divinitatem, Regnum, & Humanitatem indicandam efient ap- tiffima : verum mirari deiinit, cum annnadvertit, ad externam ttellae internam fidei lucern acceffif- fe , ut illud Magi crederent, quod par erat: 55 O perfe&se lčientise mirabilem fidemj 55 quam non terrena fapientia er udi vit, „ fed Spiritus San&us inftituit! Unde 5 , enim hi viri cum proficifcerentur de ,5 Patria, qui nondtim viderant Jefum, 55 nec aliquid contuitu ejus, quo Eum 55 tam ordinate venerarentur ? adverte- 55 rant 5 hanc deferendorum munerum 55 fervavere rationem ? nifi , quia prse- 55 ter illam Itellse fpeciem } quae corpo- 55 reum incitavit obtutum, fulgentior 55 veritatis radius eorum corda perdo- ? j cuit 5 ut priusquam labores itineris in- 55 choa- De Cultu DEL 45 joooooooooood&oooooooooooooooobooooc „ choarent, eum fibi fignificari intelli- „ gerent, cui in auro regius honor, in „ thure Divina veneratio , in myrrha „ mortalitatis confeffio deberetur. IV. Prseter complures alias, quas congerere poffem anthoritates, inftar omriium fit Ecclefue authoritas, quae in Epiphania Dominum precatur liis verbis : Deus, qui bodierm die Unigenitum tuum Gentibus Jlella dače revelajli j & Sedulii Hym- no utitur, quo ita de Magis canitur : Deumfa- tentur miinere. Eft autem obfervanduin, verba il- la : Deus qui bodierm die Unigenitum tuum Genti¬ bus Stelladuce revelajli, reperiri etiam in S. Grego- rii Sacramentario tom. 3 . pag. 7 . in Miffa hujus diei, qine bane quoque Orationem habet : Deus Illuminator omnium Gentium. da populiš tuis perpetua pacegaudere, & illui lumen fplendidum infunde cor- dibus noftris, quod trium Magorum mentibus adfpirajti. QUAESTIO VIII. Quis cultus corpori Chrifti in triduo mortis deberetur V ASSERTIO. Corpus Chrifti in triduo mortis erat Latria adorandum. ^ fAUia dum Corpus Chrifti quievit in fepul- chro, anima defcendit ad inferos, Divini- tas Dijjzrtatie L xxxx^;xxxxxxxxxxxxxxxxxxx>cx>::x>t:4 tas cum corpore , & anima licet fejimčiis hypofta- tiče fuit unita ex D. Ihoma z. p h q. j a. 2. ubi ait : Donum, quod per gratiam Del concedituq fine cnlpa non revocari; ac propterea cum nulla in Chrillo fuerit cnlpa, fieri non potuiffe, ut iti illius morte folveretur unio hypoftatica, & Divi- tlitas a čarne fepararetur; pr&fertim cum unionis gratia maxima fit, & luasime permanens : 33 Et 5, etiam fnagis permanens ex lili ratio- 3, ne? quia hsec gratia brdinatur ad U- ?? nionem perfbnalem, gratia autem ad^ optionis ad quamdam unionem affe* ?? ftualem, & tamen videmus? quod gra- 3, tia adoptionis nunquam perditur fine 9, culpa. Cum igitur in Chrifto nullum 93 fuerit pecCatum,impoffibile fuit, quod 3, folveretur unio Divinitatis a čarne ip- „ fiuš. Etideo, ficut afite mortem ea- ,3 ro Clirifti unita fuit fecundum perfb- 3, nam, & hypoftafim Verbo Dei, ita 3, & remanfit unita poit mortem , ut fci- 3, licet non effet alia hypftafis Verbi 33 Dei 3 Stcarnis Chrifti polt mortem. „ Hanc eandem dočtrinam confirmat Doftor ifte An- gelicus in u fent. dijh 2i t q„ i„ a. u II. In Catechifrno S. Tridentnue Synodi ad ex- pofitionem qtiarti articnli habentur lisec verba : 3, Qua- De Cahu DEJ. 4 ? XXV^XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>CX?x:XXX^ „ (^uare cum Jefum mortuum elFe dici- „ mus, id lignificamus 3 ejus animam a „ corpore divifam efTe; neque tamen 3, concedimus Divitiitatem feiun&am a „ corpore, quin potius conftanter cre- „ dittmš, & confiteintir, anima ejus a „ corpore divifa, Divinitatem tu m cor~ „ pori in fepulehro, tu m animEe apud ,, inferos conjunctam femper fuifle. „ III. Refert Cardinalis Pallavicinus in bift. Con- cii. Dul. lib. J/, c » 6 , n,- 6 . Religiofum quem* dam hominem nomine Amantetn Ordinis Servo- rum B. M ari se Virginis Epifeopi Sebenicenfis -Theologum, qnod in feffione quadam affirmave- rit, in morte Chrifti Divinitatem a corpore ftiifle divifam, Palinodiam recantare coačtum. Qnod fi antem iti morte Chrifti Divinitas a corpore n on iuit feparata, confeflarium eft corpus Chrifti in triduo mortis fuifle Latria adorandnm. QUAE- 48 DiJJertatio L XXXX^X.?XXXX\X , XXX!X?xXXX>C- KX rit er- er- tgi- qui jui* tate duo fert an- fcus ffel- lit- iftro culo Pa¬ mp- ocis : 20 . Ll- De Caltu DEL 49 XXXXXXXXXXXXXX:xXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Julii, nt ad palinodiam cogerentur, qui ita pra- dicaverant, judicatumque fuiffe omaino hanc o- pinionem pro hteretica cenfendain. Compado proceffu Nicolaus Inquifitor folis litteris illius Car- dinalis innixus, fevere anitnadverfit in omnes, qui iftiuspropofitionis affertores fuerant, atqneutin cu- ria, &praefentia Epifcopi Barcinonenlis, iilam fen- tentiam ejurarent, effecit. II. Revixit apud Brixienfes poft centum, & tredecim annos eadem opinio A. C. 1462. prse- dicante Beato Jacobo Pičeno, a Marchia comrnu- niter dičlo , viro infignis fanditatis, & plurimis miraculis confpicuo. Cum enim S. Jacobus de Marchia A. C. 1462. die 18- Aprilis , qnse inci- dit in diem Dominicam Pafchse publice in čivka¬ te Brixienii praedicaffet, Sanguinem Chrifti in tri- duo Paffionis ab unione hypofcatica excidiffe; ideoque cultum latrise tune non meruiffe. Hanc affertionem Frater Joannes Baptifta ex Ordirie Praedicatorum, qui fequenti die concionari debe- bat, e fuggeftu erroneam, & hsereticam declara- vit. Jacobus a Brixia ex eoclem Praedicatorum Ordine in Longobardia Inquifitor S. Jacobum fa- miliaribus litteris admonuit, ut affertionem ape- thet, explicaret, & etiam revocaret, utpotejuf- H Clementis VI. ( uti Jacobus a Brixia fuppo- uebat j in Cathedrali Barcinonenfi tamquam hse- teticam, & erroneam pubiice damnatam. III. Sed quia non obftantibus prsedidis litte- ns 5 S. Jacobus Picenus feria ,tertia proxima Paf- D cha- 5 'o Diflertatio 1 . xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxxx'xx:xxx chatis iterum concionem habens, fuam de San- guine Chrifti affertionem catholicam pronuncia- vit, eamque munivit tekimoniis Francifci Maje- ronis, S. Bonaventurae, Richardi de Mediavilla, Alexandri Halenfis , & aliorum Dočtorum fui Or- dinis, (juemadmodum habet Marcant, in oper. de 12. fundamentis Ord. S. Francifci tit. 12. §.4. qusek. 1 . princip ali s; adeo exacerbatus fuitanimus Inquifitoris Brixienfis, ut ad Jacobum citationm miferit peremptoriam relatam apud Waddingum, ut fub anathematis poena vel affertionem revoca- ret ut erroneam, & btereticam, antequam de či¬ vkate Brixienk recederet, vel die craltina hora ftatuta ad fe accederet de fide refponlurus. IV. Epifcopus Brixienfis Bartholomseus Mau- pertus omnem navavit operam, ut contentiones obortas fedaret, idcirco in Palatio Epifcopali die 2i. Aprilis ejusdem anni 1462. exaratum ek in- llruinentum, in quo Inquifitor confeffus ek, k hekerna die katim revocaffe, & abrogaffe praecep- tuin fupra memoratum. Hujus inttrumenti ex- emplar exkat apud AVaddingum, qui &duasaf- fert attekationes, alteram videlicet Magikratus Brixienfis, alteram Vicarii Generalis ejusdem ci- vitatis confečlas fequenti' Menfe Majo; in quarutn primadicitur, S. jacobum nullam opinionem er- roneam pradicaffe , fed dočlrinam fančtam, & ca¬ tholicam , & a fančliffimis Ecelefise Dočioribtis comprobatam; in fecunda vero, fuiffe prteeeptum ab Inquifitore revocatum, nullum ex§mplar aiu then- x> th tu fe xi; an ex cil ali eni coi fun reli eni 25 - Hat aut tun fuir die čari in} live didl eis non alioi pus 8nin »itai XX an- :ia- jje- la, Or- , de • 4. mus fe cep- ex- is af- ratus m ci- aruro n er- St ca- ribus ptum l- aii' m* De Cultu. D El. Si xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxiooc< thenticum Decreti Clementis VI. fuiffe exhibi- tum, & ad finem controveriise imponendum, fuif¬ fe- ab Epifcopo demandatum, ut in futura pro- xima concione tum S. Jacobus, tum Frater Jo- annes Baptifta ad populum praedicarent, neutram ex pnedičtis opinionibus effe haereticam, & uni- cuique licere, utri vellet, adhaerere, ufquequo aliter ab Apollolica Sede determinatum effet. ■ V. Sperari poterat, ab hoc Epifcopi Brixi- enfisfačto, animorum motus potuiffe, & debuiffe componi; verum res alio modo fe liabuit, uti de. fumere eft ex Brevibus Sunirni Pontificis Pii II. relatis apud Patrem Marcant. loc. cit. In litteris enim ab eodem Pontince datis ad S. Jacobum die 25 - Septembris A. C. 1462. Pontifex ipfe prote- Ilatur, iibi non conftare, eum fuiffe luereticum, aut male de catholica fide fenfiffe; fed a fe habi- tum effe , & haberi bonum, devotum, & religio- fum Dei famulum. Item in alio Brevi cxpedifo die ultima Maji ejusdem anni, quod fcripiit Vi- cario Generali Ordinis Minorum de Obfervantia in partibus Longobardite fub cenfuris prohibuit, ne iive in publico, five inprivato verbum fieret depne- dndis qute{lionibiTs, doneč Sedeš Apoftolica, quid in eis fentiendum effet, decreviffet. Praterea, cum a nonnullis fuppofitum iibi fuiffet, S. Jacobi, & nliorum Minoritarum opinionem a Sanguine ad cor- Pns tranfiiffe, ita, ut non folum docerent, San- guinem Chrilli effufum in Pailionis triduo a Divi- tl ' tate feparatum, fed etiam Corpus Chrifti a Di- D 2 vi- g z Dijjertatio I. X;KXXXXXXXXXXXXX:: 4 Us g 6 DiJJertatio I. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>CXXX'XXX'K lis Lile eft, qui lit ex priori per decodionem ina- jorem, & elaborationem virtutis formativse fan- guinis refidentis juxta Galenum in hepate, vel juxta Ariftotelem in corde, quo fit, utlongepu- rior evadat, & veram formam fubftantialem fan- guinis obtineat. Dicitur autem naturalist quia licet ad totum animal nutriendum aliquo modo deferviat, dam en hoc munus ei non elt adaequa- tiim , fed pražterea etiam concurrit ad naturalem integritatem, & vitam corporis. TIT . Docet autem Cajetanus cum plurimis Tho- miftis priorem fanguinem non vivere, nec animari forma vivificante corpus: pofteriorem vero efle animatum. At reclamat Dodor fubtilis in 3. dift. 30- q. 2. n. 2. ubi docet idcirco čarnem, quam aflumpfit Chriftus nulla fuifTe peccati macula fce- datam, nec eguifle ulla gratia fandificante, ut purificaretur ante aflumptionem; quia inquit, Sanguines beat£ Virginis, de quibus, informabatur corpus Chrifti fecundum Darnafcenum 48. mtnquam fuenint animati anima alicujus bominis. Per confe- quens nufiquam ab anima peccatrice contraxe- runt maculam: cui fententiae fufFragantur omnes Medici, nec non & Philofophi plurimi, deduci- turque ex Arilfotele lib. animalium c. 3. ubi di- cit, fanguinem efle alimeutum ultimum, & efle in veniš tamquam in vafe; unde c. 10. negat efle partem animalis. Conftat autem ex eodem lib. de anima textu 43. alimentnm efle alterius fubftan* tise a vivente j quia nutritio eft fubftantialis con- ver- De Cultu DEI. 57 xjo3oooocooooooooooooooocxx5ooc verfio, qu® non habet locum inter res ejusdem formse, uncle cum alimentum incipit informari aiima viventis, jam definit effe alimentum, &in- ci rit el Fe pars: cum ergo languis lit ultimum ali- m ntum, non inforinatur anima, fed ex illo fit proxima converlio , & animae ir.formatio. Sed quidquid Tit de animatione fanguinis, fufficit, quod fit pars humani corporis, ut cenfeatur a Verbo affumptus. Utrum autem affumptus fit immediate , vel dumtaxat mediante humanitate , ita, quod pro- priam fuam habuerit fubfiftentiam , nec fubftiterit lubfilientia Verbi, magna eft controverfia inter Theologos. Durandus enim in 4. dift. 10. q. I. negat ullum fanguinem five naturalem, five nutri- mentalem a Verbo fuiffe hypoftatice affumptum. Cajetanus autem & plurimi Thomiffe, dillinčtio- nem ftatuentes inter fanguinem nutrimentalem, & naturalem afferunt hunc fuiffe affumptum, non ve¬ ro illum. Caeteri vero Theologi docent omnern languinem, qui fuit inChrilto, dum in corpore mortali viveret, fuiffe fubfiftentem fubfiftentia Verbi: refpuunt enim illam diftinčiionem fangui- nis in nutrimentalem, & naturalem. His ex P. Fraffen trači. 1. difp. 2. a. I. fečr. 2. q. 2. prseno- tatis, ponitur D 5 AR- 58 Dijjertatio L Xs 00000000000 cx 30000000 00000 < 900 © 00 c ARTICULUS III. Probabilius eft omnem Humanitatis Chri- fti Domini fanguinem fuifle immediate a Verbo Divino affumptum, & ipii hypoftatice unitum. I. /"''•Olligitur id ex Clemente VI. in Extravag. ^ de poenitentia, & remiftionibus, ubi de fati- guine Chrifti pro nobis -effufo ita loquitnr : Oiiem in Ara Crucis innocem immolatus, mn guttam fan- guinis modicam, quce tamen propter unionem ad Fer- bum pro redemptione totius humani generis fuffecijfet ; Jed velut quoddam profluvium nojcitur effudijfte. Ubi: propter, unionem ad Verbum , videtur ad ipfnm fan- guinem referri : quamquam referri pofiit ad to- tam humanitatem , & fenfus fit fanguinem. Chrifti hab uiile illum valorem propter unionem Humani¬ tatis cum Verbo; valor enim fanguinis effufia dig- nitate humana: natur® effundentis illum defumi- tur: dignitas autem natur® human® provenit ex unione ipfrns cum Verbo. II. Firmatur aiTertio ex Scriptura facra, qu® tribuit fanguini Chrifli remiffionem peccatorum noftrorum , & redemptionem : fic Matth. c. 26. ir. 28- Chriflns tribuens fuis Apoftolis calicem ait : Hic eft enim Sanguis meus Novi leftamenti, qui pro multis ejfundetur in remiffionem \peccatorum, Et ad Ephefios c. I. ir. 7. In quo ( fcilicet Chri- fto) De Cultu DE 1 , 59 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Ho ) habemus redemptionem per fanguinem ejus. Ad Colofs. c. 1. ir. zo. Per eum reconciliare omnia in ipfum, pacificans per fanguinem Crucis ejus, five qu?xxxxxxxx demiffe nos, & emundafle noftras confcientias, & dealbaffe noftras animas ; quia omnia merita ip- fius confummata fuerunt per Paffionem ejus , in qua fanguinem fuum effudit pro nobis, ita, ut nondum intelligeretur perfečta noftra redemptio, doneč Chriftus pro nobis pateretur, & fanguinem fuum eftunderet. III. Ad rem funt etiam illi Divinarum Scrip- turarum textus, quibus pretium noftra; redemp- tionis tribuitur ipft fanguini, lic i. Petri c. I. f. Ig. & IQ. Non curruptibilibus auro , vel argento redempti ejlis ... . fed pretiofo fanguine , quafi ag- ni immaculati Cbrifti. Unde S. Auguftiruis fenu. Iag. de tempore, Pretium vita noftr£ fanguis eft Domini, & totius mundi incolumitas fempiterna, pe¬ turna \illa totius mundi copiofa pojfeftio eft. Et S. Leo ferm. 12. de Paffione c. 3. Effufto fanguinis jufti tam potens fuit ad privilegium, tam dives ad prcemiunu Eodem fere modo loquitur S. Bernar- dus ferm. 3. de Circumcifione. Hic rurfus repo- ni poflet fanguinem Chrifti habuiffe pretitim, & valorern, non ratione fui, fed ratione offerentis, & fundentis illum. IV. D ato, quod fanguis verius non fit ani- matus, eft tamen pars humanse naturte integrae; atqui Verbum affumpfit immediate totam natu¬ ram humanam, adeoque & omnes ejus p>artes. Et verum fanguinem pertinere ad integritatem hu¬ mani corporis, efieque ejusdem partem agnovit Ariftoteles lib. 3. de hiftoria animalium c. 2- ubi re- De Cultu DEL 61 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx refert fanguinem inter partes fimilares corporis ani- malis. Seneea lib. 2. quffl. naturalium, ubi ita fcri- bit : Qiiafi par s noftri; & fanguis, qui tamen & materia eji, parat enim, &? alia, & nihilominus in numero eft eorum, quibus totum corpus efficitur. S. Damafcenus lib. 2. de fide c. ii. ubi ait : Cor¬ pus autem omne ex qualuor elementis confiatur, ani- mantium vero corpora ex quatuor humoribus. Idem docuit S. Auguftinus epift. 146. dicens : Qua- tuor humoribus naturam carnis temper ari, etiam me¬ dicini difciplina tejlatur. Gfuid ? Sangtlinem inter partes etiam mirne- rat Tridentinum, quando fefs. 13. c. 3. definit. quod fanguis fit etiam in Enchariftia vi naturalis illius cpnnexionis, qua PARTES inter fe copu- lantur. Unde qnando Angelicns 3. p. qu£eft. jj. a. g. ad I.negat, fanguinem effe lačiu partem , tantum vult, quod non fit pars jam ita perfe- da, ac completa, ut ultimam formam habeat 5 nec ordinetur ad aliam, ut ipfe fe alibi explicat in 4 - dift. 44. q. 1. a. 2. Et hinc idem quaeft* 54 - a. 2. in © ait : Manifeflum ejfe ad integri- totem natura humana pertinere etiam fanguinem. Verum ad iftud iterum argumentum refpon- deri poffet, fanguinem in tantum humani corpo- ns partem cenferi, in qnantnm in eo involvitur , & ad ejus nutritionem, vilam, confervationem, & operationem confert, non vero, quod fit ger- nnma illius pars integralis; ita, ut fine fanguine non cenfeatur perfe&a, & integra humanitas. - v. 62 DiJJertatio 1 , x'xxxxxxx>;xxxxOC:XXXXXXXXX< dift. 44. q. I. a. I. Manifeftum eji, quod fanguis in Paffione effufus, qui maxime fnit falubris, fuit Divinitati unitus. Prseterea juxta S. Leonem Pa- para ferm. 1 ij. de Paffione , intantam unitatem Dei, hominis natura convenit, ut ne fupplicio potueritdi- rimi, nec morte disjangi. III. Concilium Tridentinum die u. Očtobris A. C. 1551. quo celebrata eft felfio 13. c. 3. da¬ hnit : „ Statim poft confecrationem Do- 5) mini noftri corpus , verumque ejus j, fanguinem fub panis, & vini fpecie 55 una cum iplius anima, & Divinitate 55 exiftere; fed Corpus quidem fub fpe* 5) cie panis , & fanguinem fub vini Ipe-. 55 cie ex vi verborum; ipfum autem 55 corpus lub fpecie vini } & fanguinem 31 fub fpecie panis, animamque fub u- » traque vi naturaiis illius connexio- 33 nis, & concomitantise , qua partes 33 Chrifti Domini inter le copulantur. „ quibus Tridentini verbis clarum eft, fangui- nem fuiffe veram partem Chrifti. * E AR- 66 Differtatio I. xxxxxxx>:xxxxxxxxxxxxx>cx:.xx>o 99 oftendemus eis id Nobis difplicuifTej 99 nec eorum transgreffio erit impunita, 99 Quod autem attinet ad authenticatio* 9, nem illius fententias , feu procelfus Bar- jj De Cultu DEI. 69 xxxx>oooooooooooooooooooooooooooooo« „ Barcinon^e celebrati, faftam per Prše- „ latum illum, cui ea res a Nobis com- „ miffafuit, fcias eam non ideo fačtam, „ ut per ipfam fides, aut authoritas adji- „ ceretur hujusmodi iententise, feu pro- , ceffui; fed ut teftimonium quoddam 5, eilet rei geftse, hoc eft , ut non depe- 5 , riret ejus fačti, qualecunque effet, no- „ titia; nec enim fuit intentionis noftrae „ propter commiffionem confirmare, aut 5, approbare fententiam, aut proceflum. 5, Cum enim pro parteFratrum Prsedi- „ catorum Nobis fupplicatum fuillet, ut „ eos authenticare facere vellemus, non j) potuimus, quin caufam committere- „ mus : Commiffarius vero judicavit, » quemadmodum jam vidilti. Proinde n non turbetur cor tuum, neque formi- j> det, fisanimo quieto, nec fcandalize- » tur ex hoc mens tua, nam fmceram » charitatem tuam novimus, nec igno« v tus eft Nobis zelus tuus, perfevera in 5» fide optima, quamDeus Scrutator cor- » dium bene novit, nec te moveant vul- 35 gi rumores, aut voces calumniantium, » Satis nota eft Deo confcientia tua, po- E 3 „ tes- 70 DiJJertatio 1. xx:x>rxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 5 de „ mus. Datum Macorati Senen. Dice* 1 ! c ,, ces. fub annulo Pifcatoris die 2g. A- 110 „ prilis 1464. Pontificatus noltai anno & 5, fext0. „ Igitur Pontifex fententiam Jacobi ru non notavit erroris. ne du Roboratnr per ea, qu:e amplius ačta funt. A ag Dioeceii Senenfi ( uti refert Benedičtus XIV. lib. f u 2- c. 30. de Servorum Dei Beatific. & Beatorufl C a Canonizat. ) Pontifex Pius II. Civitatem Anco- be tiitanam petiit, ut Venetorum Ducem belli facri nc adverlus Turcas fibi iocium, aliosque fcederatos pf alloqiu, & ciaflem , quae in portubus fuperi, in- fin ferique maris ad tantum bellum fuerat sedificata? co; vi- XXX ter- , & um :on- ?as, rdi- uit. :ne- ut iem nus te ad ma- ioe- A- nno cobi . A Iib. iruffl nco- facri atos , in- :ata } i- De Cultu DEL 71 'xxxxxxxx:x:xxxx1xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx •videre pofiet. Diutina autem, lentaque febri af- fečius, in eadem Civitate vitam cum morte com- jnutavit die 16. Augufti ejusdem anni 1464. edi- ta die 1. juxta nonnullos, juxta alios die 8. Au¬ gufti Conftitutione, qus eft 13. inter fuas Bul- lar. nov. toni. 3. p. 3. in qua fub pcena anathe- matis latse fententiae ftatuit, ne ulli Fratrmn Prae- dicatorum, vel Minorum impofterum liceret de fepe difta controverfia prsedicare , vel publice, ant privatini verbuin facere , vel aliis fuadere, liserelim efle, vel peccatum tenere , aut credere, facratillimum Sanguinem Domini Noftri Jefu Chri- fti triduo Paflionis ipfius ab ejusdem Divinitate quomodocunque fuiffe, vel non fuiffe divifum, aut feparatum, doneč fuper dičte difputationis decifione, quid tenendum effet, a Sede Apofto- licafuiftet definitum. Hanc Pontificiam Conftitu- tionem S. Jacobus reverenter amplexus eft: ex ejus enim Epiftola reperta inter Reliquias ipfius, & Scripta Leonardo de Utino Ordinis Praedicato- rum Magiftro, qui tradatunj ediderat de Sangui- ue Chrifti, quem feparatum a Divinitate in tri¬ duo Paflionis afferuerat, non foluni magnas ipfi a git gratias, & inquit, in eadem etiatn opinione fuiffe Joannem de Caftro S. Petri Ordinis Praedi- catorimi Theolognm, & plures alios ex Ordini- ^ us Eremitarum, Carmelitarum, & Servorum, nec ncm plerosque Sacerdotes eidem fententiae fubfcri- pfifTe, fed etiam dennim concludit : In omnibus J !< tt fecundum conclufionem Bulice, quce dicit, fore ex. :om >nunicatum, mn qui contradiceret alicpuam iflarum E 4 opi- * 72 DiJJertatio I. xxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxxx.xxxxxxvxxx5o; opinionum, fed qui diceret, quod ejfet h&rejis, vel pec • catum. Ecce! quantum a veritate diftet id, quod af. firmant Suarez, & Vafquez, fcilicet, Clemen- tem VI. & Pium II. eam dočcrinam condemnaffe, quse aflerebat Sanguinem in triduo mortis a Divi- nitate fejunčtum fuilFe, cum nihil proferre pof- lint huic fuae alfertioni ftabiliendse, praeter unicas illas Joannis Cardinalis Dominicani litteras, qui- bus plura oppofuit nofter Francifcus de Ruven Cardinalis Prancifcanus , qui poftea fuit Pontifex Sixtus IV. appellatus , &libellum, five procef- fnm compadhim ab Inquiiitore item Dominicano, quem perperam Gabriel Vafquez dicit ex manda- to Clementis per litteras Apoftolicas efformatum; cum ejns exemplaria extent ( tefte P. Fraflen loc. cit. ) neqne nlla ibi confpiciantur Brevia, aut Bullffi, iive Diplomata Pontificia, prseter unam il- lam Cardinalis epiftolam : atque hanc folam alle- gavit pro definitionis fundamento Inquifitor fupra didius Brixieufis , dum vehem enter caufam urge- ret contra B. Jacobum Picenum. Addo, quod Dominicns de Dominicis fermeI illius setatis vir doftus in libro, quem de Sangui- ne Chrilti fcriplit, aflerat Decretum Clementis au- thenticum non effe, neque ex probatis teftimoniis conftare. Et certe libellus , five proceffiis a Rot fello efFormatus, nulla alia fide, quam Rolfelli conftat, neque Notarii fyngrapha, neque publici alicujus M mi dri teftimonio roboratur; unde vtf fa- XX" fati ftei me tio: der per Pic lup nui tur dit rur mi nai au( ftr, tia jan tm vai Cl: fuc lili coi me far pe: ipl F xxxx H pec • od af. emen- nafte, Divi- ■ pot unicas » qui- luven mtifei >rocet icano, landa- atum; 'raflen ia, aut lam it a alie- r fupra urge- fernul angui- tis au> moniis a Rot totfelli publici de vil fa- De Cultu DEL 73 xxxxxxxj00000000000000{xx fatis mirari poteft P. Fraflen, qua de caufa Silve- fter in Rofa aurea trači. 3. q. 31. affeveret Cie* mehtem Summum Pontificem praedičlam propofi- tionem damnaffe, & quod magis mirum eft, con- demnationem , & retračlationem Barcinonae fačlam per Inquifitionem praedičlam approbatam fuifle z Pio II. id enim expreffis verbis ipfe negat Pius in fupra addučto Diplomate ad B. Jacobum Marcliia- num dato. II. Ut aliquid tamquam fidei dogma declare- tur, oportet authoritate facrae Scripturae, aut tra- ditione aliqua niti: difficile autem eft aliquid ho- rum oftendere, quibus nixi fuiffent, & moti Sum- mi Pontifices ad illam definitionem proferendam ; nam omnes vel Scripturae, vel fančtorum Patrum authoritates, quibus Sanguini Chrifti effufo no- ftrorum peccatorum remiflio, &reliqua fubfequen- tia beneficia tribuuntur, parum urgent; quia, ut jam alibi dičhim , onmia ifta fanguini approprian- tnr, non quod per folam fanguinis effufionem fal- y ati, aut liberati fimus, cum & alia fuerint ia Chrifto opera meritoria noftrae falutis, atque per fudorem , & lacrymas falvare potuiffet, ft ita vo- luifiet; fed quia omnia ejus merita terminata, & confummata funt in Morte , & Paftione; unde ad niorteni Chrifti principaliter haec referuntur, ad *nnguinis vero effufionem, tamquam ad medium, P er quod mors fubfecuta eft, ficut & Cruci haec ftRa beneficia, tamquam Inftrumento tribuuntur. E 5 AR- I 4, Dijfertatio I. SOOOOOOOOO::x>:xxxxxxxxxxxxx:xxxxxx Canonizat. hsec formalia habet. „ A tempore „ Pii. II. ufque ad prasfens nulla prodiit expreffa „ controverfue deliberatio: fed, cum in facrofan- „ člo Concilio Trident. fefs. 13. c. 3. definiram „ lit, in Euchariftia efTe Corpus fub fpecie pan is, „ Sanguinem fub fpecie vini, Aniinam autem fub „ utraque fpecie, vi naturalis connexionis, &, „ ut dicitur, Concomitantice, qua partes Chrifti „ Domini, qui jam ex mortuis refurresit, nec „ amplius moritur, inter fe copulantur; Theo- 5, logi, qui poft Tridentinum fcripferunt, adno- „ tarnnt mirutn effe non debere, fi Aučtores gra- „ ves tempore Pii II. fententiam defenderunt de 55 fanguine in triduo Paffionis a Divinitate fepa- „ rato, vel judicarunt, eam nulla cenfura dig- 5, nam effe, iiquidem nondum habebatur exCon- « clliis, uti poftmodum habitum eft ex Triden-. n tino , fanguinem fuiffe veram partem Chrifti , 5) eamdem vero fententiam poft Tridentinum fine 11 aliqua nota fuftineri amplius non poffe. Fue- » runt nempe haec dofte expofita a Cardinali de « Lugo delncarnat. difp. 14. fečh n. log. ibi: » Cseterumlicet ex his Fundamentis non 5) poffit nota inuri illi fententise ( loquitur » de fententia Minorum ) adhuc crediderim* j) hodie abfque aliqua nota defendi non )3 poffe propter verba Tridentini &c. in 33 quibus verbis 5 utvidimus, fanguis di- 33 citur effe pars Chrifti Domini. Ex 33 quo ^000p«?XXXXXXXXXXX>0 ? quo per bonam confequentiam infer- 5, tur, vel fanguinem debuiffe fiibfiltere 1 ,, in Chrifto eadem Verbi fubfiftentia, tis 3, vel, fi habuiffet aliquam fubfiftentiam ter 3, propriam creatam in Chrifto, non fuif- Sic „ fe folam fubfiftentiam Verbi, fed a- m „ liam etiam creatam, faltem partialem: j. 1 * „ nam Chriftus adsequate acceptus in- 3, cludit omnes fuas partes, quarum u- 3, na eft fanguis, ut conftat ex Tridenti- 3, no.. Ergo, fi fanguis habet fubfiften- cer ,, tiam creatam propriam, Chriftus non but 3, folum includit fubfiftentiam increatam fli F „ Verbi, fed etiam aliam fubfiftentiam “ji 3, creatam partialem, quod dici non po- g n( 3, teft. Hinc autem eadem fere certi* dei 5 , tudine fequitur, fanguinem effufum c. ,3 in triduo manfiffe hypoftatice unitum cor „ Verbo. Sicut enim corpus manfit 3, unitum Verbo , eo, quod erat parS tuj s, ejus Humanitatis; fanguis, qui non mi- p„ 3, nus erat pars,ut vidimus, nec minus pat ,3 reaffumendus iterum in Refurrečtione, Vlcl ,3 debebat propter eamdem rationem ma* 3, nere unitus; quia non poteft afferri ra- DiJ j, tio difcriminis fufticiens inter carnenu „ & 5 ) De Cultu DEI. 77 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx „ & fanguinem, cum utraque fit vera „ pars naturse humanse. ,, Et fane recita- tis Cardinalis de Lugo verbis, fubdit dočlus Pa« ter de Gravefon Hift. Eccles. tom. 6. pag. 95. Sic doitijjimus Ule Cardinalis fententiam Dominicano- rum Jiremce tutatur, & contrariam abfqne alia eno- ris nota poji Concilium Iridentinum defendi baud pojfe, filida ratione evincit. Repono. Salva tantis virls, & Authoribus re- verentia, fententiam Scholafticam adhuc poft Con¬ cilium Tridentinum fine erroris alicnjus labe do« ceri pofle. Quid enim vetat, ne, dum a Patri- bus Tridentinis Sanguis pars humanitatis Chrifti fupponitur, non de parte integrali perfečta, fed imperfečta intelligatur, quatenus nimirum fanguis ad viventis confervationem neceflarius, nec vivens fine eo vivere poteft. Hoc vel ex ipfa facra Tri- dentina Synodo fatis conjicitur, dum ipfa fefs. 13. c- 3 - definit, fanguinem Chrifti non poni ex vi conlecrationis formaliter fub fpeciebus panis inSa- nramento Euchariftite, fed tantum per concomi- tantiam: igitur fanguis non eft pars corporis, to- tUm enim corpus Chrifti quoad omnes fuas parte# pnniarias ponitur vi conlecrationis fub fpeciebu# Panis: ergo cum fanguis non fic ponatur, is non V) detur elfe vera pars corporis conftituens ipfum. Res evidentior fiet, ex iplis verbis Tridenti- 111 fefs- 13. c. 3. ubi ita habet : 5, Hjec fideS 55 inEcclefia Dei fuit, llatim polt con- fe- 55 b>8 Difjertatio T, xxxxxxxxxxxxxxxxxxx,yxxxx>cxxxxxxxxx)« „ fecrationem verum Domini Noftri 5, Corpus, verumque ejus languinem ,3 fub panis, & vini fpecie, ex vi verbo- 5 , rum, ipfum autem corpus fub fpecie ,, vini, & fanguinem fub fpecie panis, a- ,, nimamque fub utraque vi naturalisil- „ lius connexionis, & concomitantiee, 3, qua partes Chrilli Domini, aui jam 3, ex mortuis relurrexit, non amplius 3, moriturus, inter fe copulantur: Divi- 3, nitatem porro propter admirabilem il* lam ejus cum corpore, & anima hvpo- ,, ftaticam unionem. „ Audis a Patribus Tridentinis prsedicari Divinitatem cum corpore> & anima efle hypoftatice unitam. Ubi autem cla- re deli ni vere Divinitatem cum fanguine immedia* te per hypoftaticam unionem fefle copulatam? QUAESTIO X. An aliqua particula Sanguinis Chrifti re- vera in terris iubftantialiter manferit, & adhucaf' fervetur omni honore, & revetentia < digniffimi ? PR AENOTIO. TV/TAgna eft circa hanc difficultatem Tbeologo* rum controverfia, plurimi namque cenfeflt nul- e 5 a* is il* tise, jam lius ii vi¬ ri il- po¬ ri bus jore, cla- edia- ? i re- ic af- ,ogo- nfsflt jl- De Cultu DEL 79, nullam particulam fanguinis Chrifti in terris poft ipfius gloriofam Refurrečtionem manftfle; fangui- nem, qui cireumfertur nomine Chrifti, non effe eura, qui fluxit ex ejus corpore, fed ex aliqua Imagine perculla a J udteis Bery thi, cujus hifto- riam Athanafius in libro de paffione Imaginis D. N. J. Chrifti a capite I. ufque ad 6 - enarrat. Se- riem rei geftte refert Natalis Alexander Hift. Ec- cles. faculo IV. c. 6. fol. 320. col. 3 . n. 16. ex Sigeberto, his verbis „ Tempore Conftantini „ Imperatoris, & Irenes uxoris ejus, in Syria, „ Civitate Berytha, quae fubjacet Antiochite, Ju- „ diei Imaginem Salvatoris Domini N. J. Chrifti „ invenientes in domo cujusdam Judmi, ibi re- „ Mam a quodam Chriftiano ; eam injuriofe de- „ pofuerunt, & omnia opprobria, quae Judtei „ Chrifto Jefu intulerunt, ejus Imagini infere- „ bant, illudentes ei, in faciem confpuentes, cri- » minole convitiantes, eamque percutientes, ma¬ ji nus, & pebes ejus clavis configentes, acetum, 55 &fel ei porrigentes, tandem latere ejus aper- v to, exivit de eo fanguis, & aqua. 6hod illi j, luppofita amputlla excipientes , ad experimen- 55 tum,' utrum fuerint vera miracula, qiue ipfum n fecille audiverant, omnes infinnos in Synagoga 55 fua colleftos hoc faBguine afpergebant, & a 5i quocumque languore detinebantur, omnes fa- 55 liabantur. Unde tandem Judrei compunfti ad 55 Adeodatum Civitatis Epifcopum omnes con- 55 currerunt, eique re enarrata, Imaginem cum 55 ianguine dederunt. Oiiibus baptiaatis, Epi- „ fco- go DiJJertatio I t XXXSOO6OCOOOOOOO[. ita pero- rans „ Hic eft Sanguis ille Dominicus, qui apud „ plerofque repertus efle dicitur: nec eft aliter, „ seftimandum eft a vereCatholicis praeter id, qtiod ,, fcribitur a nobis, quafi ex čarne, & fangnine ,, Chrifti aliquid polftt in mundo inveniri, nifi il- „lud, quod in Ara Altaris per manus Sacerdo- „ tum quotidie fpiritualiter efficitur. „ Haec A- thanafius, qui licet a quibusdam non cenfeatur Magnus ille Athanafius Alexandrinus Epifcopns; tamen liber ille non debet efle leviš authoritatis, flquidem praedičta hiftoria recitata fuit fub nomine Athanafii, & approbata in Concilio Nicseno 1 L Adi. 4. Gftiibus non obftantibus, fit ARTICULUS I. Pie credendum eft, ChriftumDominum gloriofe refurgentem, non omnem realfumpliff® fanguinem, led ad folatium Fidelium aliquas ejusdem particulas in terris reliquifle. I. ID defumo ex Benedidto XIV. de Serv- Dei * Beatific. & Beator. Canoniz. lib. 4. c. 10. n- g. ubi ita loquitur. „ Petente Carolo Mag ntl Im- •>•> K'XXX onge, Dei, i Idus fuum pero- apnd iliter, quod gnine nifi il- :erdo- ec A' featut :opus; itatis, ornim 10 IL inum npfiff® uas r. D« io. H' Klagn« Im- De Cultu DEL gl XXXXXX‘XXXXXXXXXXXXXX.'0o<:xxxxx ,, que verum effe Domini fanguinem, 5 , declaravit Summus Pontifex Leo III. „ ante annos o&ingentos, ut notat Bel- 5> larminus ,, Hucusque laudatus Pontifex Be- 5 j nedičtus XIV. ?? Idem eruditiffimus Pontifex lib. I. de Teffii D. N. J. Chrifti n. 37. fub rubrica : „ GuttS 5, aliquot Sanguinis Chrifti affervantur 5? Mantuce, ita concludit GravifliTnoruni 35 Theologorum authoritate dueti, fieri 3, poffe aftirmamus, ut pretioft San 35 guinis Chrifti, gutfe aliquot humi 3, remanferint, quibus nihil efiet opus 3, ad illius corporis integritatem; nequt 33 idcirco neceftarium fuille, ut in refui 3, rečtione iplius corpori redderentur. j II. Silvefter in Rofa aurea trači. 3. q. 31. Bul- lam Pii II. ad Abbatem Monafterii S. Mari* Xan< tonenfis Dioecefeos ( quam referente Benedik XIV. Cardinalis Baronius fe non vidiffe teftattir) non adducit modo, fed etiam a fe infpečlam fuil fe affirmat, qir<£ Bulla fic habet „ Petitio exhi „ bita continebat, qirod tanto tempore, cuj«> ,, memoria non exiftit, in Ecclefia dičtas Donma ,, ut pie creditur, quredam particula pretioft San- ,, guinis D. N. J. Chrifti, in ligno Crucis ^ „ redemptione humani generis falubriter effui' f xxx: Et ir „ n< „ fi( 3) pt 3, Pi „ re I velat 33 te, » e g 33 » S 1 ' bu 33 S. 33 mi 33 qu 33 Bi 33 ne I' Evan fe ip Mari; tur t £ Mari; ebulli Eerte »uiti; »s, i Ip eeatus oooc ■em, m, Bel z Be- r eftij UttS .ntur »runi fieti Sari' iumi opus equt •efur' ir. * i. But e Xat> ledifl® ftatur) ra ftii d exhi- Cilj® )oniuSi jfi Sa® - ris f t Et De Cultu DEI. 83 jotxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Et infra „ Nos igitur, qui de prradičtis certam ,, notitiam habemus, attendentes, quod veritati „ fidei nullatenus repognat, affirmare, Redem- „ ptoretn noftrum de fanguine prrafato ob ipfms 3, Falfionis memoriam, aliquam partem in terris „ reliquifle. „ III. Beatiffima Virgo S. Birgitam lib. 6. Re- velationum c. 113. his verbis alloquitur. ,, Cuni „ tempus vocationis mera inflaret de hoc mundo, » ego ipfam Qfcilicet Praputiifacri membranam jcom- 3, mendavi S. Joanni Cuftodi meo cum ( NB.) fan- n gnine illo benedičlo, qui remanfit in vulneri- 3, bus ejus, qnando depofuimus de Cruce. Pod 33 S. Joanne, & fuccefloribus ejus fublatis de 3s mundo, crefcente malitia, & perfidia, Fideies, 33 qui tune erant, abfconderunt illa in loco mun- 33 diffimofub terra, &diu fuerunt incognita: do- 33 nec Angelus Dei amicis Dei revelavit. „ IV. Idem Silvefter in Rofa aurea trači. 2. fub Evang. ferira V. infra Odtavam Pafchra feribit de fe ipfo, quod A. C. 1497. vicierit in antro B. Mari® Magdalenra vitram, in quo aflervari dici- tllr terra fanguine Chrifti Domini nn.xta, quam S. Varia Magdalena fub Cruce collegerit, quique dmlliret die Parafceves poft cantatam Paffionem* Eerte fi {ii a ft e t a dhuc Hiftoricis fides in plane ttultis locis aflervari Reliquias fandtifiimi Sangui- * ls 3 tenet Fidelium ccetus. Ipfo Honoratus a S. Maria Carmelita Difcal- Ceatus in Flis animadverfionibus ad regulas, & F 2 ufum g 4 DiJJertatio L SOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOt XX' ufum Criticse Lugduni typis impreffis A. C. 1720, n an: tom. 3. lib. g. differt. g. a. 1. etfi fanguinem Man. Mm tuanum, non effe eum, qui fluxerit e corpore Chri- Je | fti, fed ex ejus Imagine Berythenfi contendat, p uac attamen cordate fatetur. „ Interea nullo modo t ot „ inficiari poffum, Chriftum Dominum in terrii li ulI ,, aliquas fui fanguinis particulas reliquiiTe. S. Hie noit „ ronymus nos docet in Epitaphio Paulae Epi f e , ,, 37. c. 4. columnain, ad quam devinftus fuit ,, Jefus, apparere infeclam cruore Domini. Alb' ,, autem Scriptor ait, Sanguinis Chrifti guttae ap 5 , parent in columna. Ut uarrat Author, cnjii! 5 , opus extat tom. 24. Bibliothecae Patrurn edis „ Lugduni pag. 1461. quasdam pariter fanguinis p t „ Jefu Chrifti notas infpinis coronae confpicimus i ,, In Monafterio quidemnoftro Clermonti, in dl g u ; n ,, vernia colitur una ex his fanftis fpinis, in qffl p art „ vifitur exigua fanguinis gutta; & fortaffe ai' gj ne 5, quse illius particulse adhseferunt cruci, claviii re p e 3, & Tunicse contextae pofl: flagellorum fuppliciu®' me, I 3, Sique facra Syndon , quae Taurini, & Vefoi> locis ,, tione oftenditur, revera in Pollinčlura Domi® lis, „ ufum habuerunt, nemo negaverit, in iis vefli- argu 5 , gia qusedam adorandi hujus Sanguinis app® Fide „ rere. ,, ▼el ii fung: V. Gbiis fanse mentis revocabit in dtibiu® n ; s g ( ejusmodi receptam Fidelium perfuaiionem, iisq uf re. } antiquiflimis teftimoniis fubnixam, qualia vix H*' niat? quam de ulla alia re in Hiftoria Ecclefialtica h® fu n gj bentur ? nonne hoc effet fubvertere omnem huit*' stati nam :xxxx 1720, Man. Cliri. ndat) modo terrii S.Hie Epi«' .s fiat Ali® tae ap cujffi editt iguinis cimiiii in A« in q® Fe ali- clavii) lici* Vefoii 3 ominl 3 vefli- app a ' dubiii® iisq“' vix t'"' :ica «*' huu*' nam Ds Cultu DEL 85 XXXX>00(XXXXXXXXXXXXxXXXXXXXX.XXXXXXXX nam fidem ? atque Incredulis iilis objici poffet: Modica fidei, quare dubitafti? Et quis tam impie de fuaviffima Dei fendat Providentia , ut fibi per- fuadeat, eandem permiffuram tam conftantem, & tot feculis receptum erroneum, & falfum Fide* lium pie, ad fuum folatium aliquas pretiofiffimi lioftrae redemptionis lytri portiunculas relidtas fuif« fe, exiftimantium fenfum, ac perfuafionem ? ARTICULUS II. Solvuntur Obje&iones. I. |Nquiunt. Hodie plures Eruditi negant, uL * lum verum, e veniš Salvatoris petitum fan- guinem in terris fupereffe, fed illarum fanguinis particularum, quae paffim oftenduntur, vel Ima- gine Berythenfi, vel ex faeris Hottiis originera repetunt.Repono.Eftne fanse critices regulis confor- ffle, hiftorias omnes, quibus esReliquiae nonnullis in locis fupereffe produntur, tot Pontificum oracu- bs, tot Dodtiffimorum Cardinalium effatis, tot argumentis, & teftibus firmatas, tam conftanti Fidelium perfuaiione fubnixas, vel omnino rejicere, r el inter fabulas detrudere, ipfosque omnes, aut pro fungis habere, aut proImpoftoribus,qui eas narratio- msfide, autpofterorum memoria dignillimas cenfue- r e. An, inquam, hoc fanas Critices regulis, conve- niat? anceps heereo. Critici fane nmnere non Ul >gitur, qui contra omnium fere Gentium , & teftimonia folus fapere affedtat, nec ta¬ ft 3 men gfi Dijfertatio I. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>00CXXX)0:x> 55 P 55 g' 55 ac 55 C ' 55 ji 55 P' 55 ei »h 55 A 55 P 55 n prie reali Sang 1 ad t 5, C 5, C » g 55 t 55 I 55 t III. Irfquiunt. Dočtor Angelicus p. 3. qusft- 74. a. 2 . fuper qiueftione : Utrum Chrijli ČorjM )5 1 refurrexerit ? in corpore ita concludit Unds 5; 1 s? quidquid ad naturam humani corporis 5 > 1 55 p er d- CoriS i- De Cultu DEI. 87 )cyXX^XXXXXXXX.XX'XXXXXXX.x..x,XxXXXXXXXXxX „ pertinet, totum fuit in corpore refur- „ gentis. Manifeftum eft autem, quod „ ad naturam corporis humani pertinent „ carnes, &olIa, &languis, & alia hu- „ jusmodi ; &. ideo omnia ifta in cor- 5 , pore Chrifti refurgentis fuerunt: & 5 , etiam integraliter abique £NB.) OM- „ NI DiMINUTIONEl alioquin non 3, Milet perfe&a reiurrečtio , fi non ,3 Milet redintegratum, quidquid per 33 mortem acciderat. „ Vere autem, &pro- prie omnia integraliter abfque omni Diminutione reaffumpta dici haud poffent, fi aliquis Chrifti Sanguis fuiffet reličtus in terris. Id quod clarius docet ibidem in refponiione ad tertium, quod Idem fibi opponit, dicendo : Corpus Chrifti, quod refurrexit, in 33 Coelum afcendit. Sed aliquid de fan- 3i guine ejus in quibusdam Eccleftis 33 refervatur pro Reliquiis. Non ergo 33 reiurrexit Corpus Chrifti cum integri- 33 tate omnium iuarum partium. Qnam cbjeftionem ita elidit : Dicendum quod 33 totus fanguis, qui de Corpore Chrifti 3; fluxit, cum ad veritatem humanse na- 3) tursepertineatj in Corpore Chrifti re- F 4 35 far- 88 DiJJertatio J. X>::XXXXXXX'XXXX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX« XXX „ furrexit: & eadem ratio eft de ornni- ratic 3? bus particulis ad veritatem, & inte- men ,5 gritatem humanse naturae pertinenti- bl f. 5} bus, Sanguis autern ille, qui in qui- j! 11 ' 1 3 , busdam Ecclefiis pro Reliquiis con- ^ 3 5 fervatur, non fluxit de latere Chrifti, f udi 33 fed miraculofe dicitureftluxiffe de qua-. adh; 33 dam Imagine percuffa. „ bng Idem jam antea quodlibeto g. a. 5. afleruit, feribens : Sanguis etiam Cbrifti , qui in quibusdm Ecclefiis oftenditur, dicitur ex quadam Imagine Cini Jh percuffa miraculofe ejfluxijje , vel NB. ETI AH AH AS EX CORPORE CHRIS 1 L De indu- * m ftria n e dum fingulari nota , fed & majori cha- IUIT račtere polita funt quinque podtema verba ; ornii ra j fa enim illa funt per D. Thomam in Summa di- tllr do articulo fecundo, quaii fortaffe data folutio p i0] illi jam difplicuerit, m Repono imo , S, Dodorem id tantum conten- dere, fanguinem , fteubi copiolior in ampullis at fervatur, de corpore Chrifti non fhpdffe, qus p r mens Angelici ex Athanalii narratione fuperius ^ data ortum habere videtur; nequaquam vero S. ^ Dodor de modiciiFimis dumtaxat particulis, iis- ^ que diviiis ad folatium noftrum in mundo relidis ^ loqui cenfendus eft, Quod fi de contraria mente ^ S. Dodoris aperte conftaret, poflem cum onim ^ reverentia ab eo recedere, ne Hiftorias, & Nat- ratio- *XXXV d m ni. inte- lenti' qui- con' iriffi) ! qua', feruit, 'busdm le Cin TIAM indu- ri clia- omif- m a di- folutio onten- llis af- > q» s iperius rero S. s, iis- relidis mente onini St Nar- De Cultu DEL 89 xxxxxx: tar a] ne- De Cultu DET. 91 XXXXX)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdOOOOOOOp< „ neque in adu, neque in potentia, qui nun- „ quam amplius conjungendus e It corpori Chrifti. „ Unde fit, ut jam nullum habeat ordinem ad „ humanitatem, feu animam, ratione cujus cor- „ pus rnanfit unitum, in triduo, ut Theologi „ docent. Et e contrario partes materia;, quse j, per continuam nutritionem refolvebantur excor- „ pore Chrifti, & nunquam iterum erant corpo- 5, ri conjungenclae, dimittebantur a Verbo; quia „ amittebant omnern ordinem ad humanitatem. „ Ergo idem eft dicendum de fanguine, ii quis j, fortaffe adhuc in Eccleiia permanet. Et con- )i firmatur ; nam unio hypoftatica integra, & per- » leda tantum eft una, quse eft ad humanita- » tem, & partes ejus , fed perfečta eft: in hurna- » nitate Chrifti, & confequenter iu anima, cor- 33 pore, &fanguine, quibus illa humamtas con- 33 ftat; ergo nihil aliud eft unitum hypoftatice 33 Verbo Divino. ,, N II. Si fanguis in Orbe refiduus eflet vera pars corporis, & Sanguinis Chrifti, deberet ille in Euchariftia reperiri; atque ibidem fieri prsfens vi Verboruni; hoc autern nulius Dočtorum hadenus admifit: quis ergo credat admiifuros, ut modicas portiones Dominici Sanguinis fliper terrana reti- ne ant unioneip'Eypoftaticam cum Verbo? IH- Verbutji npn aflumpfit duas naturas , fed Un:m 3 eamque humanam: at fanguis a Chrifto in h iirredione non receptus jam habet propriam na- tUr am, eamque certe non humanam; quo Et, ut, 93 JD ijjertatio L xxxxxxxxx>oocsooooo nift ille ačlu humanam naturam conftituat, ei Ver- bum uniri nequeat, fed eum plane dimittere de- rint buerit. Certe fanguis ita dimiffus, & in terra re- eani ličtus , propria fua inftručlus eft forma fubftantia- & c li ultimata, ad claflem inanimatorum pertinente. non Duabus itaque naturis uniri Verbum deberet, fan- Cin guinis inanimati guttis , ut ab Adverfariis con- tati tenditur ; & praeterea perfečtm naturse human® San Chrifti. Id, quod repugnare, nemo Theologc- licti rum tam hebes eft, qui non videat. Vel fic: Urn gu! tantum eft hypoftatica integra, atque perfefta čare Verbi Divini cum humanitate , & partibus illius: unr ergo unio hypoftatica perfefta dari # non poteil, er g' nift, ubi datur humanitas Chrifti, & partes illius- § U1: Jam vero ex fide certum eft, humanitatem Chri¬ fti, & partes illius non dari, nift in Ca-lo, ubi mn fedet ad Dextram Patris, & in Sandliftima Eucfo- a dc riftia: ergo neque unio Verbi alibi dari potelb i mr nam etft particulae quaedam fanguinis a Chrifto q Ue fint reličlae in terris, nemo tamen dixerit, illas nni effe partes, quae conftituunt humanitatem Chrifti; p rn alias Htimanitas ifta effet divifa, & partini tj ar exifteret apud nos in terris , & partim -glorificata uni refideret in coelis. Gfuid abfurdius? Ojrod ft no® Ch: conftituunt humanitatem , neque retinebunt unio- l en nem Verbi, utpote quae non datur, nift cum hu- teft manitate Chrifti, & partibus illius. Proinde unio hypoftatica Verbi Divini non amplius reman et in iftis particulis facratillimi Sauguinis, in ter« g oooi Ver- : de- 'a re- ntia- ente. fan- con- nara ogo¬ lim ■fefta llius: iteft) llius. :hri- ubi uck- iteft) irifto illas irifti; irtini iicata . no« mio- i hu- unio ianet ter« De Cultu DEI. 93 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx IV. Si eae partes Sanguinis, eo quod habue- rint aliquando unionem ad Verbum, deberent eam confervare: idem dicendum effet de capillis , & dentibus, quos Infans Divinus deperdidit, nec non de unguibus , & fimilibus. Item Sanguis in Circumcifione effufus non manfit unitus Divini- tati: cur igitur potiori jure fruantur portiones Sanguinis in Pafiione effufi, & poftea in terris re- Mi? Deinde Prseputium Chrifti, particulse San- guinis, & Carnis dudum ante Paffionem Domini- cam atniflbe , vel calore, vel fudore, a čin non nniuntur Verbo, nec unientur deinceps. Detur ergoratio, fi quce potior habetur pro guttis fan- guineis in terra reličlis. Si autem reličlse in terris Dominici fanguinis guttulse Divinitati non fint unitse , confeqnitur, adorandas eas dumtaxat effe Cultu latria refpettivo, immediato tamen ob unionem praecedentem, adeo- que majore illo, qui Cruci exhibetur. Nulli ete- nim creaturse debetur cultus latrics abfolutce, nifi propter intrinfecam, eamque increatam excellen- bam, atqui juxtaeos, qui negant perfeverantiam unionis bjrpoftaticae in facratiffimo Sanguine, quem Chriftus reliquit in terris, nulla reperitur excel- lentia intrinfeca, quse fit increata: ergo non po- te ft adorari Cultu latru abfoluto. Notatu digna eft animadverfio Clariffimi D. Eufebii Amort Theolog. Elečtica tom. 4. difp. 2‘ §• 1. ubi ait : Suadendumeft omnimodis, ut in om¬ nibus devotionibus invocationes, & Actus reverentist fem- Si 9+ DiJJertatio I. >CXXXXXX5000''XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'X'.XXXXXX'XX!>O0C mationem feculi : Nec eft alia natio tam grandis, qu£ habeat Deos appropinquantes Jtbi, ficut Deus no- Jier adeft nobis . Deut. c. 4. jr. 7. Eapropter cura orthodoxam hanc veritatem per univerfam Eccle- fiam diffufam, & diffetninatam, ac omnium Fkle- lium confenfu receptam Berengarius inipie negare aufus effet, ibique fignum tantum adeffe blatera- ret, ftatim in Vercellenii Concilio, quod Leonis IX. authoritate convocatum fuerat, condemnatus ipfe hserefim fuam abjuravit, qui poftea, cum ad eandem inrpietatis infaniam rediiffet, tribus aliis Conciliis Turonenli, & duobus Romanis, quo- rum alteriim Nicolaus II. alterum Gregorini VII. Pontifices Maximi indixerunt, anathemate percuf- lus eft. Eam poft catholicam fententiam Innocen- tius III. in magno Concilio Lateranenfi confirma- vit, ac deinceps a Florentina, & Tridentina Sy* nodis ejusdem veritatis fides apertius declarata* & ftabilita fuit. Quod fi auteni peračta coniecra- tione in admirabili Eucharifti® Sacramento Cor- pus, & Sanguis D. N. J. C. vere contineatur, jam nullus dubitandi relinquitur locus, Latriae cul* tum, qui vero Deo debetur, huic AuguftiffimO Sacramento elfe impendendum, quod amplius de- clarat. QUAE- De Eucbarijlia aHoratione, ajfervatione, &c. 97 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx QUAESTIO L An refte agant Orthodoxi Euchariftiam latreutice venerando ? PRJENOTIO. I. IpUchariJlia grsecnm nomeneft, qiiod vel bcr- ■*-' nam gratiam , vel gratiarum aftionem fig- nificat. Nomen hoc Divino huic Sacramento non vane eft attributum, bonam enim nobis gratiam in eo Deus ejchibet, nosque ampliffimo gratia- rutn aftionis debito obftringit. Vocatur etiam Synaxis , five Comihunio *, quia in hoc Sacramento tiuodammodo commiinicamnr Chrifto, ipfique uni- mir tatnquam membra capiti noftro, atque inter invicem fpirituali nexu in Charitate jungimur conilituentes unum myfticum corpus, cujus caput Chriftus eft, & nos alter alterius membra. Di- citur item Convivium, & panis vivus fuperfubflan- tialis; quia hoc fuaviHimo pane Angelormn mi- nim inmodum nutritur, fovetur, & roboratur anima, quae ibi prreter gratise fanftificantis aug- mentnm copiofis etiam impingtiatur gratiis ačtua- ‘>t>us, ut facile procedat de virtute in virtutem, & admirabiles faciat afcellfiolies in corde. Dici- tllr etiam Viaticuni • quia eft cibus fttperfubftantia- iis viatorum in hoc mundo peregrinantium , & ex eo difcedentium, in cujus fortitudine ambulare Pofiint ufque ad montem Dei. Appellatur etiam G- Hojiia, 9$ Difjertatio II. XXXXXXXXXX>OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOft HoJlia, Sacrificium, Holocaujlum j quia in e j us ob. latione omnia Sacrificiorum genera in veteri Legi praefcripta qnodammodo coadunata funt, & ii unum fupereminens, & fuperexcellens Sacrificira colledla; ejus enim oblatio eft rememoratio gni¬ dam D ominicre Paffionis; quia in eo defignatur, & in memoriam nobis reducitur cruentum illud Sacrificium, quo Chriftus morte fua femetipfim pro nobis obtulit in ara- Crucis tamquam Sacerdoi in reternum, & ad hoc ipfum alludendo vocaii folet Miflae Sacrificium incruentum.. Hoc de no- menclatura hujus fandlilfimi Sacramenti. II. Ojioad rem defcribitur a Dočtore fubtiliii 4. dift. 8. q. I. §• Hic tria videnda . Ab his verte ,5 Euchariftia eit Sacramentum CorpO' 5, ris Chrilti, &, Sanguinis veracit« 5, contenti fub fpeciebus panis, & vini 55 polt confecrationem fačtam a Sacer- ,, dote fub verbis certis cum debita in- 35 tentione prolatis ex inftitutione 33 vina veraciter fignans Corpus Chrifti) 3, & Sanguinem fub eis fpeciebus reali' 53 ter COntineri. 5 , Haeretici, qui in Ang* 1 ftiflimo Euchariflise Sacramento vere, realiter, ^ fubftantialiter Corpus , & Sanguinem una c® 1 anima, & Divinitate D. N. J. C. adefie negah" 11 afferentes Chriftum m eo tantummodo efife, h 1 ’ figno, vel figura, aut virtute, ant in ufu > ^ fumitur, non autem anfe, vel poft, eidem c0t ' i xxx> fcque quos Euc '( cens ume. proč redu fe cc etim cur Sacr ador ratio paril etiar Hun innu Ohoi Cent fingi ) 3- c Jcabs 500 « is ob- Le ?' & ii iciu® qus- iatur, illui ipfojp :erdoi vocffl de no- Dtili in rabiš orpo aciter c vini 5acer- ta in- s I> hriffii reali’ A«g»' .ter,& na co® jgabi* 1 ' , ut >' i, & 2111 CO®’ [e- De Eucharijlia adoratione, ajfervatione, (fc. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:x:xxxxxxx>::xx fequenter & Latrite cultum abnegabanr, Contra quos lit ASSERTTO. Euchariftice Sacramentum rečte a nobis adoratur. I. fAIHa illutn eumdem Deum in eo adefle cre- dimns, quem Genitor Coeleftis introdu- cens in orbem terrarum dicit : Et adorent eum omnes Angeli Dei. Ad Hebr. c. I. i/. 6. Gbieni Magi procidentes adoraverunt Matth, c. 2- ir . n. tbiem redivivum in Galilsea ab Apoftolis adoratum fuif- fe conftat ex Matth. c. 38 - i'- l 7 - Et videntes eum adoraverunt. Si adorare eum licuit in ftabulo, curqiuefo, adorare non liceret in Templo, &in Sacramento ? Si in Galilrea Apoftoli Chriftom adorarunt, cur nos non adoremus in Euchariftia? ratio quippe formalis, &motivum adorationis hic pariteradeft, ubi non tantum eft, qua Homo, fed e tiam qua Deus ob unionem hypofl:aticam, qua Humanitas fubfiftit in Perfona Verbi. Hoc etiam innuere videtur Pfalmifta p bal. si- 29. & 30. O^oniam Domini efl Regnum : & ipfe dominabitur Pentium. Manducaverunt, adoraverunt omnes fingues tena. II- Idem docnere Patres. S. Ambrofms lib. 3 ' de Špiritu iančio c. 12. in illud pial. sJdorate Mtllum pedum ejus. Ita locpiitur : Itaque per fca- G 2 bel - 100 Differtatio JI. j XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX?C:X)0( bellum terra intelligitur, per terram autem caro Chri■ Jii ■) quam bodie quoque in myjleriis adoramus. S. Jo- txi annes Chryfoftomus Homil. 3. in Epift. ad Ephes. E01 ait : Adora, & manduca, tani doc III. Id definivit Concilium Tridentinum fefs, 13. can. 6. Si quis dixerit, in fantio Eucbariftit Sacramento Chriftum Unigenitum Dei Filium non tj *° fe cnltu Latrice, etiam eicterno adorandum ... 1 S( lc anathema fit. Ubi adverte, quod Synodus Tri- tun dentina can. 6. mox citato infinuet in Euchariftit te 1 Sacramento Chriftum ejje adorandum : prius autem lus cap. 5. dixerit : Latri£ cultum j qui vero Det it' dur betur buic Sacramento effe exhibendum, ubi noi etia folum Chriftum Dominum, fed hoc Sacramentum, quod crg. eft fignum fenfibile, & in refto importat fpeciei idei Sacramentales continentes, & fignificantes Chri" fum ftum pradentem indicat eile adorandum. Dum ergo totum illud complexum ex fp« c * e ' ^ bus, & Chrifto fub iis contento, ex figno, « P°P fignato, ex Sacramento, & re Sacramenti adora* tur, tune objeiftum motivum, & terminus fornu- BUn lis adorationis eft Chriftus quaDeus: fpeciesan. nem tem Sacramentales funt tantum terminus materi* rea j lis ejusdem adorationis, cum fint quid creatufli n j s & non ratione fui, fed ratione Chrifti fub ipfis re; ' nuni liter contenti adorantur cultu Latrite, dum Cbo- Ji ce ftus adoratur , ficut etiam Chriftus adoratur cul® reng Latrise ratione Deitatis, non ratione Humanitarni t 0ni quse eft tantum terminus, non vero motivum ad- ^ rationis. IV-1» XXX Chri- Jo- ihes. fefs, tip m e/- > • 4 Tri- tip litem e k noi pod eciei [Iki' ecifr >,-* iors' irina- s au. :eria- tUWl res- Chri- cul« tat* ado- J)e Euchariftia adoratione, ajfervatione, ' ioi xxxxxxxxxx:x'xxxxxxxxxxxx'xxxxxxxxxxxxx IV. In Euchariftite Sacramento vere realiter exiftit Chriftus Dominus, & quidem ante furnp- tionem poft legitimam confecrationem, qui noti tantum e it Homo, fed etiam verus Deus, ut fides docet: ergo eft cultu Latrise adorandus. Inquiunt : Euchariftia inftituta eft a Chrifto to fine, ut a Fidelibus digne fumatur, non ut adoretur. Repono. IdemFilius Dei humauam na¬ turam ideo alfumpfit, ut fua Paffione , & Mor- te hominem redimeret, & falvaret, & tamen nul- ius Chriftianus dicit, Dei Filium in‘hunc mun- dum venientem non effe adorandum; adeoque etiam nimis inurbanus, & craflus eft Haereticus erga Salvatorem in Euchariftia abfconditum; fi ideo ipfum non adorat ibidem, quia ibi femetip- fum dedit in cibum. Petes. Glua occafione fit indufta confuetudo hnfliiiimum Sacramentum in Mifla elevandi, ut a populo adoretur ? Refpondetur. Elevationem Sacramenti, quse nune fit a Saeerdote facrificante poft confecratio¬ nem introduftam fuifle, ut, cum Berengarius vel realem Chrifti in Euchariftia pnefentiam, vel pa- nis converfionem in Corpus Chrifti negaret, fig- m 'm Catholicae fidei ederetur, quo Fidelcs pub- Pee Chrifti in Euchariftia pnefentiam adverfus Be- re ngarii haerefim profiterentur. En verbaP. LeBrnn * om -p. i. pag. 554. ,5 Placet nobis fen. » tentia, quče ftatuit, morem elevan- G 3 di In los DiJJertatio II.' j XXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXX3OO0« XX' „ di Euchariftiam in Ecclefia latina ori* gin „ ginem a Berengariana hcerefi duxiffe, „ cum enim Berengarius realem Chrifti a '“ „ in Euchariftia prsefentiam impugnaf- Ro 3, fet, plures viri fančcitate prseftantes CUI 3, varios ritus invenerunt, ut Fideles o j 3, publice profiterentar Corporis Chriiii len 5, in Euchariftia prsefentiam a Berenga- Re 3, rio impugnatam : cui rei, mirum, im „ quantum elevatio Sacramenti conve- 3, niat. 33 Nec tamen quispiam hinc fibi per fuadeat, hoc fuiffe primum adorationis Euchari- ftire initium: qure quidem adorafio tum interna, ^ tum externa a dogmate de reali Chrifti in Sacra- mento prasfentia nunquam fuit fejunčla, ut con- tra Hseretices eruditifiime probat Boffuetus. Ad- jungere hic juvat ipfum Lutherum acrem difcipli- me Catholicse impugnatorem , ritum elevandi ho- ftiam, quidqnid Coroloftadius in contrariuiu! fl £ perfuadere contenderit, in Miffse formula, quaB £ Eccleliae NVltenbergenli pnefcribit, retinuilfe, » ! abunde teftatur Ifach. Hildebrandus in opere fuo: Sacra puhlica veteris Ecclefis in coinpendiuiu re- dačta. Indufta Sjeculo duodecimo difciplina Hoftia*' P & Calicem elevandi, mos quoque invečius eftt P ut Minifter campanulam pulfct : Ut Jic mentesfr delium ad Oratioms extitentur, quemadmoduni b u g [ ' 300 « i ori* hrifli gnaf- antes deles hrilli enga- •um, )tm De Eučhari/tia adoratione, ajjirvatione, 6?c. 103 xxxxxxxx:xxxxxxxxxxx:xxxxxxxxxxxxxxxxx gitur in quodam Decreto Guillelmi Parifienfis Epifcopi ad Cardinalem Bona lib. 2. c. 13. Etin alio Cardinalis Guidonis in Germania Legati, ut obfervat Mabillonius in Comment. ad Ordinem Romanum n. 7. In quibusdam Galliae Ecclefiis, cum elevatur Hoftia, populus intonat Hymnum Ofalutaris Hoftia , quem morem juxta Cardina¬ lem Bona cit. c. 13. induci poftulavit ab ejus Regni Epifcopis Ludovicus XII. ad Dei opem implorandam in bellis, quibus Princeps ille pre- mebatur. n pef ichari- terna, Sacra- t con- . Ad- fcipli- di ho- umi ti quaffl fe, n ( e fuo: mi re- ftiaffli is eft) tes Fi¬ ni 1 *‘ g 1 ' QUAESTIO II. An affervatio Euchariftise extra Miffam flt ličita ? ARTICULUS I. Optima, & laude digniffima efl praxis Ecclefiae Catholicae Eucharitliam decenter afler- vandi in Sacrario, Hierotheca, Ciborio, Oftenforio. ^ ^Iquidem mos ifte eft antiquiffimus in Eccle- fia. S. Irenaeus in Epift. ad Vičtorem Pa- P am 5 quae extat apud Eufebium lib. 5. hift. c. 34 - refert fuifle eo tempore confuetudinem, ut Eapa mitteret Euchariftiam Ad alios Epifcopos m fi: gnum pacis 3 & communionis: G 4 adeoque jatn tune 104 Diftfertatio II. xx>ooooooooooooockxxxxxxxxx>ooooooooo( tune refervabatur Hoftia, &aflervabatur poft com- pletum Sacrificium. Antiquior Irenaeo eft S. Ju- ftinus Martyr, utpote Apoftolorum Difcipulus, qui apolog. 2. circa finem infmuat morem jan tune fuiffe aflervandi Euchariftiam polt Sacrifi- cium, fic enim ait : Poftquam Antiftes gratiaim aEtionem perficit, popnlus omnis apprecatus eft j Diaconi ex pane, & vino confecratis partes dividunl unicuique prcefentium, ad (ibfentes portant, bic ci- bus dicitur EUCHARISTIA . Tertullianus lib. de orat. c. 14- inquit : Accepto Corpore Domini, refervato utrumque falvum eft, & participatio Sacri- ficii, cf executio Officii . S. Bafilius epift. 289- quse eft ad Csefariam Patritiam , tradit, quod ad- huc ante ipfius tempora , dum perfecutiones ur- gebant, cogerentur homines necelfario Sacerdote, vel Miniftro ( id eft, Diacono J non praefente pro- priis manibus percipere communionem: ergo hsc debuit refervari de Sacrificio celebrato in loco re- moto. Subdit ibidetn Bafilius ; etiam Monaclios, qui per eremos vivebant, Sacerdotem nullum is fuo confortio habentes, cum habeant Domi com- munionem, de fuis manibus illam percipiunt. Primis itaque feculis , in quibu« Fidefes ad faeram Communionem una convenire nequibant) nec in publico loco faera Euchariftia fervari po' terat defieiente Ecclefiarum provifionc ob Genti- lium perfecutiones, ne ab ipfis, quod etiam pro- ximis temporibus Aceatholicorum perfidia reno- vatum fuit, irrideretur, & conculcaretur, pet' niif- J JOC mil Eui tim ris ran lap de nui G liti cim ha & cu in nc in to an qt at bc m E va er te xxxx cotn- ulus, I jam icrifi. iarrn r «ft trdimi ric či¬ li. de i, 8 Sacri- 289 ' d ad' s ur- dote) pro- j hsc ;o re- chos, im is com- es ad bant) 1 po- renti- pro- reno- per- lif- De EuchceriJlU adorationi, ajfervatione, &c. log XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXX miffum fuit antiquis Chriftianis, quod particulas Eucharifti® ad proprias lares deferrent, & priva- tim ibi aflervarent, ut fmgulis diebus , prout mo¬ riš tune erat, fe reficere poflent, ut commemo- rant S. Hieronymus epift. §o. S. Cyprianus lib. de lapfis n. 92. Et in lib. de Spe£taculis. Tertull. lib. de orat. fub fine, & lib. a- aduxorem, & in- iraitur in Ledione, quse legi tur in Breviario die 13. Augufti pro S. Hyppolito Martyre. Hyppo - litus a S. Laurentio berptizatus, domifuce, dum Eu» cbarifliam fumeret, comprehenfus. II. Concilium Tridentinum fefs. 13. cap. fi.its habet : Confuetudo aflervandi in Sacrario fan¬ tom Euchariftiam , adeo antiqua eft, ut eam fae~ culum etiam Nicoeni Concilii agnoverit. Et de~ m can. 7. anathemate ferit illos, qui dixerint eam. non licere aflervari : Si quis_ dixerit: non licere fa~ tram Euchariftiam in Sacrario refervari, fed ftatim poji confecrationem necejjario diftribuendam , « . . anatbema ftt. III. Hoc Sacramentum eft Viaticum, debet- que fumi ab aegrotis de vita periclitantibus: faepe autem contigit aliquem eo tempore lepentino mor- bo obrni, quo celebrari Mifla non poteft, ut a meridie, vefpere, vel nodu: igitur necefle eft Euchariftiam pro communicandis infirmis afler- vari. Dein: fi hoc Sacramentum fande adoratur; cr go etiam ut adoretur, fande aflervatur. Nota tamen hic confuetudinem, quse primis temporibus invaluerat, ut a Laicis Euchariftia do- GS mum iq 6 DiJJertatie II. 5000000 © 0000000000000000 < 300000000000 ( jnum deferretur, & diebus fequentibus fumeretur, fuiffe poftmodum abolitam per contrariam Eccle- fise legem in pritno Toietano Coneilio A. C. 400, can. 14. latam. Q_uod idem etiam ftatuit Conci. lium Rothomagenfe can. 2. ut refert Ivo Čarno- tenfis. ARTICULUS II. Solvuntur Obje&iones. L INquiunt. Chriftus confecrans, & inftituet« A Euchariftiam , nihil de ea aflervaffe narra- tur in Evangelio. Repono. Multa Chriftus Apo- ftolis facienda diidt, quae tamen fcripta non funt. Sc multa per Apoftolos, & Ecclefiam faciendi te ordinavit, quse ipfe ob temporis circumftantias, va Sc caufas fib notas per feiplum non fecit: ficut b rat Paultts 1. Corinth. c. II. J/. 94. poft aliquade c <> hoc Sacramento infinuata lubjungit : C£tera, tui venero , difponam. Chriftus ergo hujus Sacranren- Clt ti fubftantiam inftituit: Caeremonias vero acciden- tales Eccleliae commifit, quae ea poteft inftituere, ve & praecipere, quae ad Sacramentorain reveren- mc tiam , & Fidelium utilitatem fpe&antcurri Ec- elefiae credita ftt difpenfatio myfteriorum Dei. II. Inquiunt. S. Clemens epift. 2. ut refertuf j,;, can. Tribus. de confecrat. dift. 2• ait : Tantal a] altano kolocaufta offerantur, quanta populo /uffic # 1 ve iebeant, quod Ji remanjerint in crajiinum, non reft" tm ven’ 1 XX) vrni por obj Hat qu; lici nec leb ten Rc< cib 'XXX etur, cele- 400. onci. irno- tueni larra- A.po- funt, iendi titias, :ut& ja ^ .men- iden- :uete, eten- 1 Ec- ii. : ertnt nit ti fjicert rep' n- De Euchariflia adoratione, ajfervatione, &c. lo? xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ventur, Jed CLericorum diligentia confumantur. Re- pono. Cum P. Fraffen ad id, quod in textu, objicitur, id Clementem pro fno plimo Ecclefiae fiatu conftituilFe, quando Fideles frequenter, & quafi quotidie communicabant, dum Miffse Sacri- ficio prsfentes aderant, ut ita non fuerit tanta ueceilitas alFervandi Euchariftiam pro aegrotis, 110- lebat autem ea lege obligari Fideles pro pofteris temporibus, dum frequens communionis ufus de- ficeret, ne boe modo multos contingat fine hoe cibo vitam finire : Pro aliis folvendis Haec nota I. Affervatio Eucbariftise prohibi- ta fuit tempore perfecutionum, dum periculura evidens erat, ne haec margaritha projiceretur an- teporcos, & ab iis conculcaretur. II. Ne affer- varetur in illis locis, ubi non adefl Sacerdos cu- ratus, qui eam cuftodiat, &difpenlet: unde dum contingebat Sacerdotem pervenire ad locum dilFi- tu ®, ubi rem Divinam celebrabat, populumque citabat, mox ultra perrečturus, non audebat reli- quias confecratas ibi relinouere, fed debebat eas vel folus, vel cum Clericis confumere, quod etiani modo fieri videmus in Capellis ruralibus extra stricem, & tanto magis in locis Infidelium, pee qu® gyrant Miffionarii III. Prohibetur nimis diutiirna alFervatio fpecierum, ne corrumpantur i fine in defe&u communicantium confumi debent a Minifiris Ecclefiae , ut per confecrationem reno- ventur. Dum autem fpecies contingit putrefieri , tUnc comburendae funt, & cincres in Sacrarium repo- log Diflertatio II. XXXxXXXXXXXXXXXXXXX>:XXXXXXXV>0000 poris Chrifti, mox integro illo die, poftniodin 11 tu per 300 « Hefi. las hai ciebiii 311 de¬ lit ite. rificio, aFi' Juriš n. 13' . §- 5 ' Eucha- ublical s tur. vifibil« •, haud ri, a" 1 licatio- A.c pri- :S tel”' > Cof' n odu ” 1 p er De EucharifliA adoratione, ajfervatione, &c. 109 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXaXXXXXXXXXXXX per ejus Očiavas, ac tandem nonnullis aliis fo- lenmioribus prrefertim diebus, atque ita fenfim ad pnefentem , quooortooooooo< pro generali tamen norma receptum fuit, ut con« tigit die 2g. Februarii A. C. 1654« lib. 19. De- cret. p. 316. &feq. Iterum die 14. Aprilis. A, C. 1674« lib. 28« Decret. p. 72. Dein Benedi« čtus XIV. in Decretali ad Epifcopr.m Wormien- fem die 16. Aprilis A. C. 1746. ita ftatuit: II- lud imprimis certiffimum eft Sedi Apoftolicte, in quibuscnnque eccleliis etiam privilegio lmniuni« bus five fsecularibus, five regularibus non licere exponi publice Divinam Euchariftiam, niii caufa publica, & Epifcopali facultas intercedat: folius autem Epifcopi partes efle, ut caufae publicae me. ritum expendat, ac declaret. Petes. Gluando cenfeatur fančliffimum Sacra« mentum publice, & quando privatim exponi ? Refponcletur. Puhlicam tune naberi expoli- tionem, cum Euchariftia in oftenforio repolita pet chryftalluin, qua fphsera munitur, a populo cer- nitur, & ut videri commodius poflit, in effli- nentiore altaris loco collocatur. Privata, vero tune dicitur, quando vel referato Tabernaculo, faera pixis claufa , fuoque velata conopseo in Taberna' culi oftiolo reponitur; vel Eucharifticus panis m ollenforio inclufus, fub umbella quidem ad id pa¬ rata in editicre altaris loco ftatuitur: at fpohaera it J ferico albi coloris velo obdučla eft, ut faerse Ho¬ diše afpečhis adflantibus omnino interdicatur. Utra- que Euchariftise privatim exponendse ratio pernn!- fa eft, cum priorem faerarum Congregadormm Decreta aperte commemorent; polleriorem vero con- xx C01 me po & hu Se tai Be rai tic C, de fe L in tu cv ti 4 ' fa al cl Si Vi n; ti ci con* . De- 5. A, inedi- mien- : II- e, in muni* licere caufa folius e me. Sacra- ti? xpo(i- ta per j on¬ emi- > tune faera berna' nis d id pa- era i [J e Bo , Utra- lerniil' ioniu ' 1 i vero :ou- De Eucbari/Ha adoratione, ajjervatiom, &c. j 11 xxxxvxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxXxxxXxxxxx conftans Pvomanse Urbis ufus, & confuetudo com- mendet. Non tamen unquam licet in privata ex- pofitione faeram pixidem e Tabernaculo edudam* & velatam fnb umbella collocare, cum nullum hujusce ritus veftigium apud Scriptores, nullaqu« Sediš Apoftoiicte confuetudo deprehendatur, quam tamen omnino fequi par eft, ut fapienter monet Benediftus XIV. inftit. 30. n. 16. Petes. Opis inftituerit 40. horarum preces co- ( ram fanftiflimo Sacramento ? Refpondetur. Solemnem 40. horafiim preča- tionem a P. Jofepho Mediolanenfi Capuccino A. C. 1556. in memorialu 40. horarum , quibus Re- demptor nofter jacuit in fepulehro, inftitutam re- fert Thierfius lib. 4. c. 17. relatus a Cardinal. Lambertino inftit. eccles. 30. Pius IV. conftit. incip. Divina difpenente Sodalitium Roma: infti- tutum, & ab Oratione mortis dictum approbavit, cuiSorores, & Fratres adfcripti, aliique preca- tiones ad 40. horas protrahebant, ut jejunium 40. dierum , quod Salvator in folitudine peregit , fančlosque Apoftolos , & priores Ecclefue Patre.s affiduis precibus occupatos imitarentur. De Eu- diariftia tamen non meminit Pontifex. Verum Sodales ante ultimatu Dominicarn cujusvis menfis, v el alio die fupplicationem pro Euchariftia folern- 111 Pompa ^eferenda inftitucre folitos commemo- rat. Anno autem 1592. Clemens VIII. conftit. in- C1 P* Craves, & diuturna pkrimas indulgentias iis im- 112 Differtatio II. >ooooooopood6ooo6ooooo5 ratuum fumptus lege coerciti fuiffent, hora- „ ceree, & olei inopia laborandum per- liimm petno fuiffet. Ita in religiofiffima Ur- ' £ml ” P er P etua orat i° a b eo tempore in- tri _ 53 ftituta in Romanam Urbem deioceps 1 dne- J’ Clementis Vili. Decreto tradu&a eR. ;arnis, » Ejusdem Roni Cremonenfis inRitutum Račan- „ fuit, ut fmgulis fextis feriis ad ho- ! coin- 5 , ram nonam fignum campanse daretur, 3> quo Fideles adrnoneantur ea ipfa ho* •a ton. •) ra mundi Salvatorem ChriRum Do- Ora- 33 mirnim oratione ad Patrem pro nobis arum 33 fufa fpiritum emififle. Quod & in qui- jnftat 33 busdam Dioecefis oppidis fervatur, Hic 33 St per univerfum chriRianum orbem ;o K. J) fieri deberet. Haftenus ille. tn£tif* H QUAE- H4 Difiertatie II. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx'.xxxxxx>oooa QUAESTIO IV. An bene agant animarum paftoresEucha- riftiam ad aegrotos deferendo? ASSERTIO. Nedum pilim ? fed & neceffarium eft, ut Luchariftia ad infirmps honorifice deportetur, iisque fumenda porrigatur. I. LJUnc morem atteftantur Dionyfms Alexan- drinus, qui floruit circa A. C. 260. in epift. ad Fabium Antiochenum tefte Eufebio Cs- farienfi lib. 6. hift. eccles. c. 36. Item S. Augu- ftinus ferm. 2lg. de tempore ait : Oiioties ali- qua infirmitas fupervenerit, Corpus 5 & Sanguina Chrijii Ule , qiii cegrotat, accipiat. Conftat quoque in hift. eccles. ad S. Serapionem , & S. Ambro- fium extremo morbo laborantes allatam fuiffe Eu- Chariftiam ; inde quoque faftum eft , ut facro- fan&ae Euchariftiae jam ab antiquis temporibus no- men Viatici lit attributum. II. Hoc definivit Concilium Tridentinum fd s ' ! 13. can. 7. Si quis dixerit non licere facram cbmjliam in Sacrario refervari . . . . aut non IM' re, ut illa JD IN FIRMO S deferatur, anatbef (it. Pro hac delati o ne citantur in margine Cap 1 ' j tis 6. plura antiqua Concilia, fignanter INiccen 1131 I- qnod hanc materiam tračlat a can. 11- &P°' x>- fte jm mii tis vi inč tis 5 riti rio ext tun mm fm fr »gl ad tari mili tem tani aob ti re firm, fiia kxxx .cha- eft, tetul, 'exan- 50. in o Cffi- lugu- es (tli' ruinffl uoqu6 mbro- feEu- facro- us no- n fefr m on H cl ' latbfa Capi- icenunn &p°- fte» De Euchariftia adoratione, affervatione, &c. i x>xc beri Euchariftiam fub ipecie panis, vino non con- {ecrato intinfti. QUAESTIO v. An liceat Euchariftiam ad fedandas tem¬ peftates , & reftinguenda incendia efferre, & an obfefforum corporibus admoveri podit? ARTICULUS I. Cum tempeftates fssviunt, vetitum eft Euchariftiam de Tabernaculo extra Ecclefiam ef¬ ferre, & cum eadem contra turbines benedicere. JTa ftatuit Benedičhis XIV. conftit. incip. Cum , 1 ut rette. Et ante ipfum S. Carolus Borromseus in fua tertia Svnodo Dicecefana A. C. 1572* ce¬ frata ; „ Čum grandines, nimbi, tur- 35 bines, & alise temporum procellse im- >3 minent, ad eas tempeftates fedandas, ’3 ve], utvocant, fignandas, ne Sacer- 33 dos vasculum, in quo Sančtiffimum J' Domini Corpus alfervatur, adhibeat, 51 fed Tabernaculum accenfis luminibu 5 , 33 patefaciat, ut ea nimborum vi immi- 3 ' nente, rogationes, & preces a Clero, >3 k populo coram Domino religiofe H 3 fiant. H 8 D iflertatio II. xxxxx>poooooooooooooooooo©oooooooooq^Ž!C ARTICULUS II. Etiam adexfting‘enda incendia prohibi- tum eft Sacramentum extra Ecclefiam deportare, & cum eo contra furentes flammas benedicere. S le iterum fanxit idem Benedičtus XIV. in cit. Conftit. Cum , ut recte , in cujns titulo, feu fummario fic habetur : Ad incendium COm- » pefcendum ad Ecclefiam S. Nicolai in j) carcere exortum, minus, rite ali atam j) fuilfe ex Ecclefia facram pixidem j) Santtifiimum Sacramentum interclu- 35 dentem , eaque fuper populum, & ad 33 furentes flammas benedi&um, ratio- 33 nibus, pluribusque allatis Ecclefiafti- 33 cis fan&ionibus , demonftratur; ut ne 33 tale quid exinde flat, opportune fan- 3> citur. 55 Idem ftatuit Archiepifcopus Parifi- enlis in fua Synodo habita A- C. 1674. a. t. c. 3. mdičla Sacerdoti, qui deliquiflet, fufpenfionis poena. Addo Rituale Argentoratenlis Eccleliae evulgatum a bonae memorise Cardinali de Rohan impreffum A. C. 1742- ubi pag. 83 - fequentia ad- notantur verba : 5? Prohibitum efl; infaper ( firmo eft de Sacramento altaris ) ne ad exftin* 55 guenda incendia deferatur, & quidem H 4 3, fub I ?o Differtatio IT. X>0000000 illi commitite , ut, Ji profint , det, Ji f'cit obejje, m« det: Ouid autem objit, quid profit, medicus novih mn cep-otus, Cum faeviunt infortunia, homines plerumque Deum, quomodo oporteret, n° n orant, liberari a malis ingruentibus peturn, niM praeterea curant: cumque cceteroquin pietate, at devotione erga Sacramentum altaris exardefcant) videntes educi iilud e Tabernaculo poli recitatas D xxx. preč adhi nem eam quac calai fto ] nuni vel mun tero mad pis ne ( tem 01 C lis. Rel ter, cap ; lice te' H I x*xx 5 de- crip- 'eum huc men- ;tum itero le lit ti il- iftia- fc no- lalig- n ir- us de- jlunta- ; ferm- Duanii petitt) 'e , riovili DminesJ , not , nihilj ite, at efcant) jcitatnS pre- De Euchariftia adoratione, ajfervatione, &c. i ai Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx^xxxxxxxxxxxxxxx preces, afferri ad Ecclelise januam, eodemque adhibito per Sacerdotem benedici ad eain regio- nem , unde erumpunt turbines , procelke , vel ad eam, in qua fuerit incendium, implentur fiducia quadam, certaque fpe, ad exituin jam pertigiffe calamitates fuas, &, fi id non fiat, ficuti ex ju¬ do Dei judicio pluries reipfa non contigit, mag- num exinde fubeft periculum, ne labefačtetur, vel tepefcat fervens illa devotio erga Auguftiffi- mum altaris Sacramentum, miflb interea fafto al- tero periculo irrifionum ab incredulis. Hse ani- madverfiones fecerunt, ut a folertiffimis Epifco- pis ftatueretur, ne pixis e tabernaculo educatur, ne exportetur ab Ecclelia , vel extra Ecclefiam ad tempeftates , aut incendia benedicatur. ARTICULUS III. Obfefforum exorcizatio fteri non debet adrnota ad eorum corpus fančiiffima Euchariftia. J^Efumitur ex Rituali, ubi permittuntur San- ftorum reliquise opportunis adhibitis caute- lis, obfefforum capitibus, & peftoribus imponi: Riliquics quoque Sandtorum, ubi baberi poftint, decen- ter > ac tuto colligatce, & cooperta ad pectus , vel ad ca P ut obfeffi reverenter admoveantur. Non tamen | bcet ad caput eorutn, vel pečrus facram admove- re Euchariftiam ob irreverentiae periculum : San- fcJlma vero Euchariftia fuper caput obfejft , aut aliter H 5 ejus 122. Differtatio IT. XXXXXXXXXXX'XXXXXXXX'XXXXX'XXXXXXX? oocxx e ju s corpori non admoveatur ob irreverentič periculm, Etfi in vita S. Bernardi, in Chronicis BelgicisMo- lineti, & in catalogo Belgico Bernardi a Lucern- burgo lit. G. non defint exempla Sandorum Vi- rorum, qui tale quidpiam pneftitere, atque ita at obleffis doemones ejecerunt: fada enim lisec iii accenfenda funt exemplis, quse admiratione quidera, non vero imitatione profequi debemus, & qiK fpeciali Dei inftin&u acciderunt. Ita Benedidui XIV. in cit. Conftit. Cum , ut rette, QUAESTIO VL Expenduntur ea, qU5e concernunt Fe- ftum, & folemnem fupplicationem Corporis Chri- fti feria V. poli primam Dominicam , quse Pentecoften proxime confequitur. j PRAENOTIO. C Andiffimae Euchariftise inftitutionem veneratiir Ecclefia feria V. in Coena Domini ab Apofto- licis usque temporibus. Sed cum eo die in Pal- fione, & morte Chrilii Domini recolendis fanfls verfetur Ecclefia, & in plurimis coeremoniis oc- cupata fit, Deo gratutn fore illi vifum fuit, fi P e ' culiaris qusedam inftitueretur feftivitas lsetitire, & gaudii fignis celebranda, qua gratitudinis debi- tum exfolvatur, quo omnes Orthodoxi immenfe# Chrifti charitatem, quam in Euchariftise infti tu ' tione oftendit, recolere obligantur, & quotid ia ' na :xxxx :uhm, is Mo- učeni' n Vi- ita at eec iis lidem, st qus ididui ; Fe< Chti- ute leratnr .pollo' in Pat fanfl* iis oc- fi p e ' ise i k debi- ienb® inftitu' otidis- m De Eucharifli£ adoratione, ajfervatione, &c. 133 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>C na erga Euchariftiam irreverentia pecuiiari unius diei conjecratione reparetur. De hac nova Fefti- vitate hic fermo erit. , ARTICULUS I. Feilivitas Corporis Chrifti initium ha- bet ex admirabili vifo ccelitus immiffo Beatne Ju- lianae e monte Cornelione ad Leodii portas hofpitalarine. C Ura enim fančla hsec Virgo magna erga San- čtiihmam Euchariftiam devotiotie liagraret, llt pecuiiari quadam celebritate AuguHiffirnum hoc Sacramentum coleretnr, coelefti fuerat admonita viuone, quam refert Joannes Chapeavilius Cano- n ic«s Leodienfis in trači, de vera originefeftiCor- poris Chrifti his verbis : ,5 Tempore juven- 5 s tratiš fuse, qaoties Chrifti Virgo Ju- 55 liana orationi incumbebat, magnum 55 Dei fignum, & mirabile apparebat} 55 apparebat, inquam , ei luna in fplen- ?) dore cum aliquantula tamen fui fphce- ?5 rici corporis fratlione, quam, cum » multo tempore conIpexiflet, miraba- ,5 turmultum, ignorans, quod illi por- 5 > tenderet. 5, Exinde S. Jaliana humiles pre- ces beo profundens Divini coniilii particeps fieri ffi etuit. „ Tune ( fubdit idem Autbor ) reve* >5 la- 124 Differtatio II. >oo<>t>ooooooooooocxxxx>ooooooooooi „ Javit ei Chriftus in luna prsefentera „ Ecclefiam, in lunse autcm fra Z xx> ad 1 bier in 1 Url tu, J 1 que non sum &{ ret, tur diu retu anni lacu nus ti i coep guin Hod uiaci tani De Euchariflicc aioratione, ajfervatione, &c. 125 >000« »XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mteiD ad totam fuarn Provinciam ampliavit, idemqu* foone bietinio poft confirmavit Cardinalis Capocius ejus clefil m Egatione Succeffor. L fuis ARTICULUS II. Urbanus IV. infigni miraculo commo- , " 1 tus Solemnitatem Corporis Chrifti in univerfali Ecclefia celebrari jubet. Theo- TUliana communicato negotio cum quadatn pia Theo jJ mnliere nomine Eva, e vivis fublata eft. Ita- :orum, que Eva ab Henrico Roberti Succeffore flagitare nfultoi non deftitit, ut Urbanum IV. Pontificem jam re- ecenfii mmciatum, qui viftonis Julianse confcius erat, t Epi' & Feftivitatem in Belgio jam probaverat, exora- Ponti- ret, ut nova Feftivitas ad univerfalem ampliare- tur Eccleftam. Pontifex auditis precibus aliquam- fuit m °ratus eft, ne quid tem ere fufcepifle vide- , retur, fed feouenti commotus miraculo tandem ,nl P o11 ' annuit. ipifco- crevit, Sacerdos quidam in Caftro ad Volfmienfem 1 fuait ^ ac um ab Urbeveteri ( ubi tune morabatur Urba- volup' "M IV. cum Romana Curia ) liaud longe diftan- mitatis poft confecrationem panis, & vini dubitare inftitU' CQe P>t de tranfubftantiatione in Corpus, & San- & Pro* Jefu Chrifti. Ex improvifo Sanguis ex na a d. Eoftia erupit, qui linteum, feu corporale com- inalisi I "aculavit. Sunt, qui narrant, Sanguinis gut. nailEuS) tl,ni Sacerdotis incuria in linteum effufam; illura ^ au- - . ; ' 226 * DiJJertatio IT. XXXXXXXX'XXX'XXXx;xXX'XXXXXXXXXXXXXXX>0^ autem, utfuam, tegeret negligentiam, multipii.l ci plexu eamdem lintei partem complicafle; maJ culam deinde Sanguinis m formam Koltih in fin. guliš lintei piexibus effe repertam. D. Antoninus 3. p. tit. 19. c. 13. 1. itak jniraculum defcribit : ?? Tune CUH1 Cliria 5, refidebat Urbanus in Urbe veteri, ubi „ in loco nonmultum diftanti apud Vol- 33 finium in quadam Eccleiia Sacerdote 33 celebrante miraculum fa&um eft ex ,, ipfo Sacramento 5 nam cum polt con- 3, fe&ionem Sacramenti guttse aliquae 3, Sanguinis ex calice profluxiffcnt in 33 corporale, Sacerdos ad occultandum „ defe&um fuse negligentise cooperuit 3, partem corporalis pluribus plicis hoc 3, faciens 5 fed repertum ell per omnes 3, plicas illas tranfiilie, &. reliquifte iti* ,3 rubram admodum Sanguinis formam 3, Hoftise in pluribus partibus corporalis; „ quod quidem corporale ad perpetuam 3, rei memoriam in Ecclefia Cathedral 1 „ Urbis veteris relervatum eft. Miraculi farna comtnotus Pontifex, vifoqt! e linteo, precibus annuit Conftitutione lita, prima eft iuter ipfnis Pontificis Bullas; ubi ik' ruit revelationes , etiam ante Apoftolatuni a cog- n xxx: COgTl tur, verfa Catb Bere fubi bat, Url L 1 ejns Beni taim cum Api fiat 8- l dit lemi dem » v 5 ) tl )) J » ! 5) C > 000 « ultipii- s; ma.j in fin. ita fiot ■ Curia L 5 tlbi i Vol- trdote ■fr a c con- liqus ■nt in ndum d er uit s hoc )mnes Fe ibi rmaffl oralis; jtuaffl L edrali vifoqu« , bi inf* im a De Eucharifti£ aderatione, ajjhrvatione , tfc. \Vf xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx cognitas; quot annisque eodem , quo nune agi- tur, die Feflivitatem celebrari praecepit in uni- verfali Ecclefia; cui etiam addidit caufam, ad Catholicam lidem exaltandam, & ad glitcentem Berengarii hserefim, qui realem Corporis Chrifti fub fpeciebus panis, & vini praefentiam impugna- bat, authoritate publica frangendam. ARTICULUS IIL Urbanus IV. ipfemet hanc Solemnitatem ante obitum fuum celebravit. T Icet enim Urbanus e vivis excefferit poffridie Kal. Odobriš A. C. 1264. prtedi&a autem ejns Buba expedita fuerit die il. Augitfti ejus- denianni, ut patet ex Regeftris Vaticanis, hanc tamen Feftivitatem eodem anno jam celebraverat c um Cardinalibus , & Praefulibus apud Sedem •Apoftolicam tune commorantibus. . Sic enim con- fiat ex ejus Brevi ad memoratam Evam dato die 8 - Septeinbris eodem anno, quo eam certam red¬ čit de inftituta, & jam a fe celebrata nova So- Kmnitate juxta Divinum placitum, & pium ejus- ^ em E vse defiderium : 5 , Et fciaS Q fic fonant M m ^ a Brevis, quod affert Dieftemius in tra£t. edi~ » to a. c. i6 4 6. ) quod Nos ejusdem Fe» 55 cum omnibus Fratribus Noftris ’ 5 R E. Cardinalibus , nec non cum 5 ’ 0m nibus Archiepifcopis 3 & Epifcopis ? C 00 “ cog- 12-8 DiJJertatio JI. } 50000000000:xX«. Ve- • I3' 1, V. con- in eliti 111 iftoruffl' Zr/ ivit j ^ IV- n 0 "': runt, 1,1 retur- \R* De Eucharifti£ afloratione, ajfervatime, &c. 129 ARTICULUS. V. Hanc Solemnitatem plurinram commen- dat fanftaTridentina Synodus , eamque Triitm- phum de hierefi appellat. J-JfEc funt illius verba fefs. 13. c. 5. „ De- „ clarat prseterea fan&a Synodus j) pie, & religiofe admodmn in Dei Ec- 5, clefiainduftum fuiflehunc morem, ut 5> fingulis annis peculiari quodam, & fe- 55 fto die praecellum boe, & venerabile » Sacramentum lingulari veneratione, ;? ac folemnitate celebraretur; utque in 5) Proceffionibus reverenter , & honori- 55 fice illud per vias, &loca publiea 53 circumferretur. iEquiffimum elt enim 3) facros aliquos Hatutos efle dies, cum 33 Chriftiani omnes fmgulari , ac rara 5» quadam fignificatione gratos, & me- 33 moreš teftentur animos erga commu- 3) nem Dominam, & Rectemptorem pro 33 tam ineffabilij & plane Divino be- ’) neficio, quo mortis ejus vičtoria, & 3> triuniphus repr^efentatur. Atque fic 55 c imdem opormit victricem veritatem I „ ae igo DiJJertatio 77 . ioooooooooooooooooooooooooooooooooeoi „ de mendacio, & hserefi triumphum agere, ut ejus adverfarii in confpe&u „ tanti fplendoris, & in tanta univerfi 35 Eccleiise lsetitia politi, vel debilita- ,3 ti, & frafti tabefcant ? vel pudore af 3, fečti, &confuli aliquando relipifcant Et infra can. 6. anathema declarat, qui dixen; Euchariftiae Sacramentum : 33 Nec feitiva pE' s, culiari celebritate venerandum, nf 3, que in Procefiionibus fecundum lau- 33 dabilem , Sl univerfalem Ecclefis rt 33 tum 3 Sl confuetudinem folemnitei 33 circumgeftandutll. ,3 Praeterea recordatcj graviffimi illius fcandali dati a Saxomae Dueti cceterisque Lutheranis Principibus, qui Proceffic ni Corporis Chnfti habitae, Surio tefte in Con- inentar. fol. 150. Auguftae Vindelicorum afliib re noluernnt, ex quo maximam animi moleftia® coepit Carolits V. quem aperto capite cereum 1® nu tenentem fequebantur Archiepifcopi, & Ep' fcopi omnes umbellam alternatim portantes, p ts ' cedebat Cardinalis Moguntinus Ss. Eucharife' portans fsecularibus Principibus, &. Clero praee® tibus. m 1 xx: Prc I por juff lic 5) I 5) < » ( >3 i «1 Lui ]°g ( led bari » t )? r 3 ) 1 » t 3) C j> a » j I 9 ooa ihuu )GClli /erfe lilita' e af 'cant iixerii r a pfr , n»| i lat s ri' mita irdatcj Dueti iceffit' Con- a« ] eftiaSr im ® ! ' &Efi , p es- irifM »raeeuO' R- Ds EuclariJlU adoratione, ajjervations, &c. 131 kxxxxxxxxxxxxxx;-:.xxxxxxxx.k:<>;.xxwxxxxx ARTICULUS VI. Probabilius eft Urbanum IV. non folum Feftivitatis fuiffe Authorem , fed etiam Pro- ceffionis nune beri folitae. I. /"\Uia Urbanus ab Epifcopo loči, ubi mira- Vt culum Volfinienfe contigit, faerum cor- porale cum proceffione, & pompa adferri fibi juffit, illudque in Ecclefta Urbevetana locavit, fic enim de hoc fcribit Panvinius : j, Atto- 5, nitus Pontifex ad fe ab Epifcopo lo- n ci cum proceffione Urbemveterem ,, ( Corporale ) transferri voluit, & illud, >3 folcmnitate inftituta, in Ecclefia Ur- 35 bevetana recondidit. „ II. Guillelmus Luidanus Epifcopus Ruremundenfis toni. 2. Apo- logetici poftquam docuit non hanc Feftivitatem, fed Proceffionem a qnibusdam Lutheranis impro- bari, fubjicit ; „ Sed unde obfecro cer* 33 tum eft, folemni piorum communio- 3) ni ab Urbano non fuiffe adjun&am fo- 33 lemnem etiam Venerabilis Sacramen- ” ti circumgeftationem? certe qui oc- 3; tafionem, atque fcopum illius Fefti ” a ^> Urbano IV. inftituti prudenter ” ]UXta illorum temporum hiftorias per- I 3 53 pen- j 3 2 Differtatio II, L XXXXXXXXXX5CXXXx:XXXXXXXX>:XXXXX'XXXXXM| XXX ,, pendunt, videbunt, opinor, nonpro, abiurdo habendum, fi quis ad illius Pr0( „ Fefti originem pertinere dicat iftam „ folemnem circumgeftationem, qui fcon llato die tune folemniter toto chriltb jj US •>, no orbe celebratur. w III. Gretferus ton, ne f 5 - edit. Ratisbonen. trači, de proceffionibus cap tnpio IQ. §. Duodecimo mentitur prcedicans. pag. 64 .4 bfai Differt. de Fefto Corporis Chrifti eodem toni. I jdo c. 12. pag. 161. probare nititur ex Buila Urbatiii m 1 Proceffionem quoque ab eo Pontifice fuiffe inlli- ei tutam, cum nihil ei videatur accomodatius ad Hs- S 11111 reticorum perfidiam confundendam, quam Ponti- te gt fexinFeftivitatis inftitutione praecipue intendebat. tur ’ dam ARTICULUS VII. tur Rečte confecratur Hoftia Q quidquid rum ganniant Calvin!ft® ) quse in pompa per circumferatur. port S I enim Rex David, & omnis domus Ifraella®' tft j dabiliter fecit Arcarn Dei, feu foederis en# jto. ingenti jubilo, & clangore biiccinte de dom 1 hibe Obededom in Jerufalem Civitatem David in tr0 ' quia ducendo, ut legitur lib. 2 . Reg. c.6. Profedh in on Ecclefia Romano- Catbolica piiffime, & utiliib" 1 * l)mp prreftat, Ss. Euchariftiam ( quani prsefentabat M f. g ca Teftamenti ) cum magno honore , devotio" e ' num, fpiriiuaiique gaudio dumtaxat circumferenS) * adorans. * # ' B i 00091 n pro, illius iftam qm riitia- s ton, us cap, 64 .4 om. J, Jrbanii e infti- id & Poni idebat, Id Oj¬ ači is cu® donio intro* rofed £ ililM 3 at A’ otionfi en*) * fr T)e Eucbnriftia adorations, ajfcrvatione, £?f. Tt,% xxxxxxxxxxx>c ut fummam Conditoris noftri Majeftatem , abfolutum, fupremum, & independens ejusdem ln res omnes Dominium fenfibilium rerum oblatio- Be c °nteftemur: infinitae illius Juftitiae per graves . en ^ as in eum admiflas irritatse fatisfaciamus: ^"nienfae ejusdem Bonitati pro tot beneficiis ae» I 4 cep- I 13 6 Differtatio III. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>;xxxxxxxx xx ceptis debitas gratias referamus, & pro novis Pa muneribus quibus quotidie indigemns, ejus Mi- A] fericordiam fuppliciter imploremus. Niliil anteni tes natur® tempere certis prseferiptum fuerat prcecep- de: tis: propria cuiqne confcientia &dux, & magi- off ftra ordiriandorutn facrificiorum fuit, doneč Dem in per Moyfen populo fibi elečto fecundum certas th< leges, certosque ritus, facriflcia impofuiffet. Ojio- niam vero (j ut Tridentinum loquitur ) fub priori Teftamento tefte Apoftolo Paul o propter Le viti¬ ci Sacerdotii imbecillitatem confummatio non erat, oportuit , Deo Patre mifericordiarum ita ordinaii-; ^ te Sacerdotem alium fecundum ordinem Melchife- dech furgere D. N. J. Chriftuni, qui poflet oni- nes, quotquot fan&ificandi eflent, confummare, & ad perfečtum addueere. Is igitur Deus, & Dominus nofter, etfi femel feipfum in ara Crucis I- morte intercedente, Deo Patri oblaturus erat, ut seternum illic redemptionem operaretur; quia ta- cu men per mortem facerdotium ejus extinquendum ra non erat, in Coena noviffima, qua nočte trade- lig; batur, ut dilečt® fponf® fu® Ecclefi® vifibile, fi- fti cut hominum natura exigit, relinqneret faerifi' cit cium, quo cruentum illu.d femel in Cruce pera- te gen dum reprsfentaretur, ejusque memoria in fi- cr ; nem ulque lieculi permaneret, atque illius falutaris j at virtus in remiffionem eoruni, qu® a nobis q«°- 2 ; tidie committuntur, peccatorum applicaretur, S a- lit cerdotem fecundum ordinem Melchifedech fe i® >p> aeternum conftitutum declarans, Corpus , & San- e/j guinem fuum fub fpeciebus panis, & vini De° Pa- :xxx loviš Mi- Litem ;cep- nagi- Deus ertas 3jio- irioti :viti- erat, naii- hife- om- lare, rucis ut a ta- duin acie- jera- nfi- taris quo- , Sa- fe iu San- Deo T)e Sacrificio noliliffima Divini cultus fpecie. 137 XXX»:XXXXXXX:« lp tUllt tonem, raog- prem- Hcitiit ie dl- Hebr. ms tj- 2Š, prseci- cole- elibui done, i Deo quia> tivum is .no- *, & icam* ideo iblicai •gitirn ,ii imuni joreffl, Hebr. gelics niftrij /. A um- De Sacrificio nobilijjlma Divini cultm fpecie. 139 xxyxxxxxxxxxxxxxxxxx'xxxxxxxxxx.xx>::xxx Jumma Irinitate, & fide catbolka , & Ccncil. Trid. fefs. 23. cap. & can. 1. fed etiam in lege fcripta facrificia offerebantur a Miniftris ad hoc fpeciali- ter eledis de ftirpe Aaron, ut patet num. c. 3. & qui line tali deputatione facrificia offerre ten- tarunt, Divinitus funt puniti, ut patet de Ozia Rege 2. Paralip. c. 26. jE 18- qui, cum non eflet Sacerdos, & tamen Sacrificiura olferre vellet, a Deo punitus eft. Et de Saule 1. .Reg. 13. qui ob eandem caufam reječtus , & Regno privatus eft. Etiam in lege naturse fuiffe aliquos fpecia- liter deputatos colligitur ex Genefi c. 14. Melchi- fedech dicitur obtuliffe panem , & vinum , & ad- ditur ratio : Erat enim Sacerdos altijfimi. Et ta- les Sacerdotes pro tune fecundum communem opi¬ snem erant Principes Familiarum , & Filii pri- mogeniti, & aliqui alii, qui ex infpiratione Di¬ vina facrificia obtulerunt, ut de Abel legitur Gen. c ' 4 - Sto. Facta foli Deo j quia foli Deo debitus eft fupremus Latriae cultus : Quis enim facrifican - dum eJJ'e cenfuit ( ait S. Aug. lib. 10. de civ. Dei c ' 4 - ) niji ei, quem Deum aut fcivit, aut putavit , mit finxit ? Et c. 19. Nec ob aljud fallaces illi ( fpi- ntus ) fuperle fibi hoc exigunt , nifi, quia vero Deo dtberi fciunt. 6 to. P er deftructionem, vel notabilem Wus rei immutationem ,* quia ad rationeni facrificii Riopne difti requiritur, vel quod res oblata phy- lce deftruatur, velfaltem moraliter notabiliter im- ^ utetUr ? ita, ut res oblata accipiat alium ftatum, ' veddatur omnino inutilis ad priores ufus , leu ull diones naturales: fic olim ab Hebrseis oves ve- 14° JDiJfertatis IIL j f XXXXX>r»60< 1 i<3<> verillime facrificabantur, quando realiter percut-l fe deflruebautur; &in libaminibus vinum, &.oleun vere ab ipfis facrificabatur, quando effundebatm} ad terram circa altare Domini, nam tune pon? * batur in fiatu corruptionis , & notabilis immirnJ tionis, & licet non ftatim fubftantialiter corrira-! peretur, doneč ficcaretur, tameu acquirebat fla- tum inutilem ad fuum ufum naruralem, & huina- Ll num. Nec dicendum efl in facrificio Melchife. J dech nullam deflručtionem contigifle in pane, k tbtu vino. Ojiamvis enim Scriptura non referat circi rum panem, & vinum a Melchifedech oblata interve- tjus niffe aliquam immut-ationem, nihil tamen veta! dm, fupponere Melchifedechum aliquam partem panis J 1 '® aduffiffe , vel contrivifle; partem vini in terram P Si 'i- efiFudifle, cum Scriptura inlinuet eum ibi iacrifi- ^ cafTe , nec intendat eo loco referre modum , qw> facrificarit. pno. In recognitionem nojir& totalisd far ipfum fubjeclionis, fupremique ipfius in ms, cmnes dominii; quiaideo per facrificium res fenfibt J lcn lis deftruitur, & notabiliter immutatur, ut con- teflemur noflram totalem ad Deutn fubje&ionenn q 11 j & fupremam ipfius poteflatem fuper nos, & reS iz. omnes, plenumque ipfius dominium vitse, & m° r ' hol tis, ita, ut tam facile pofiit nos, & omnia ininut- tlls tare, vel deflruere, quam facile nos rem aliqu al11 t xte »oflram immutamus, & dellruimus. fui« hoji X 5 C« ereut Dlenm ;b atu pone- unita¬ rnim it fta- nuna- chife- e, k circi terve- vetal panis emu icrifi* , quo j/m ti c Jw nfibi« con- neffli Stres mot¬ nimi- F« l- J)e Sacrifcio nobilijfima Divini cultus fpecte. 141 yxxxx'x:«xxxxxxxxxxxxx:xxxxxxxxxxxxxxx ARTICULUS I. Ante legem fcriptam vera apud FideleS Sacrifieia erant in ufu, eaque Deo placuerunr. L Id novimus ex Genef. c. 4. ir. 4. ubi Abelob- ^ tulit primogenita gregis fui : Abel quoqut tbtulit de primogenitis gregis fui, & de adipibus eo - rum, & refpexit Dominus ad Abel, & ad munertt tjus. Et in epift. ad Ilebr. c. 11. ^.4. Fide plu- rimam hoftiam Abel, quam Cain obtulit Deo, per j uam tejiimnium confecutus eji ejfejuftus, tejlimonium perMlenu muneribus ejus Deo, & per illam defun- cltis adbue loquitur. Unde S. Auguftinus lib. 10. de civ, Dei c. 4. ait : Oiiam porro antiquus ft in frnificando , Dei cultus, duo illifratres Cain & Abel Ms indicant, quorum majoris Deus reprobavit facri- fcium, minoris afpexit. II. Abraham aidificavit in Sichetn altare Deo # fibi apparuerat, ut legitur c. 12. Genes. & c. ut mandato Dei pareret, ligna impofuit ad bolocauftum'Ifaaco dilečto filio fuo, quem para- tUs erat niačbire, nifi. ei dixiflet Angelus: Non tztcndas manum tuam fuper puerum , neque facias illi Vndtguam, JSunc cogncvi; quia times Deum , & W1 pepercifi unigenito ji L o tuo propter me. III. Melehifedech Abrahame occurrit e qua- l0r ^ e Stun eseele redeunti , cique vidoriam gra« tula* 142 DiJJertatio ITI. ^X»O00i»eo000(: i tulatus, panem , & vinum obtulit Deo in facrifi. cium, ut habetur Gen. c. 14. At vero Melchijeiu\ Rex Salem proferens panem , & vinum ( er at m Sacerdos Dei altijjimi ) beneilixit ei, & ait : Benet c lus Abraham Deo excelfo, qui creavit ccelum, (j tetram, & hcnedictus Deus excelfus, quo protegenti, hoftes in manibus tuis funt: & dedit ei decimas a omnibus. Et in epift. ad Hebr, c. 7. fnbditur: Bi enim Melcbifedech Rex Salem Sacerdos Dei funm, qui obviavit Abrabs. reverfo a ccede Regum, (fin- nedixit ei: cui c? decimas omnium divifit Abrahm: primum quidem qui Hiterpretatur Rex juftitia: deinh autem & Rex Salem , quod ejl Rex pacis. IV. Noe Gen. c. 8. J/. 2.0. pofl: diluvium ti- lens de cuntlis pecoribus , & volucribus mundis obit- lit holocaufta fuper altare. Et Job c. 1. f. 5. Oj- ferebat holocaufta pro fmgulis iiliis fciiicet, & bus fuis. V. Ipfa lex naturalis dičlat homini, ut fe i»' terius fubjiciat Deo, & hanc fuam interiorem fu!> ječiionem aliquo figno externo teftificetur, uti® fupremum Dei in fe dominium tam quoad a" 1- mam, quam quoad corpus profiteatur. 33 3 , natarali ratione procedit ( lnquit S. „ mas 2 . 2. ([liceji. 85. a. 1.) Ut qUGmadm 0 ‘ 33 dum Dominis temporalibus aliq llJ 33. offeruntur in recognitionem domin"' ,3 ita etiam Deo tamquam fupremo om- ,3 nium Domino quasdam ienfibiles L xx> 35 j 33 I 33 ' lex iec( fed tias tra C I. do tna .vif vič vič ser ca 5 fer m a inc tic le\ in pa De Sacrtfcio noUliJfma Divini cultus fpeck. 145 joaJ xxx:.x»:xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>xxx f aa it j, in fignum debitso liibjectionis , & ho- bifeiu. „ noriš offerarcus; unde facrificiorum 1 <® „ oblatio ad jus naturee pertinet. Imo Benet,' J ex naturse non tantum fuadet facriftcia, ut perea w > ® lecggnoicamus fupremum Dei in nos dominium 5 ■ e genk f ec | et ; am 9 u t pro beneficiis a Deo acceptis gra- ms ‘ l tias agamus, nova impetremus, & peccata con- ' 1 tra Deum commiffa expiemus„ [um, fh« ARTICULUS II. deini 1 Mofaicce legis Sacrificia varia erant im ti!- divifa. 5. O/j : fiiia' fe in- ii fub- ut iti d ani- Es . Ttn- 3 m o- ltqua linji: ont' ; res in L D Atione materi& dividebantur in hofiias, fen viitimas , immolationes, & Ubornim. Ojian- tb oblata funt animalia viventia vocabatur vi£ti- ma , feu boftia, quse alignando offerebatur vel poit vifloriam ab hoftibus reportatam; nnde victiinis enim in fr u 11 a feindebatur; fimila. iartagi- ne j 144 DiJJertatio III. xxxxxxxxx>oooooooooooooooooooo« ne, clibano , vel craticula cremabatur; lal ureba- tur; thus adolebatur, luanipuli fpicarum torrebai tur; triticum conterebatur. Q]iando tandemo[. ferebantur liquida , ut fanguis, vinum, oleiiin,' aqua per effuiionem ad terrani, appellabatur fr bamen. II. Radon e forma, fen modi, quo fiebat, di- videbatur in holocaufium, hojiiam pacificam , & /» fiiam pro peccato. Holocaufium erat perfečtiffirain facrificium, in quo tota res oblata igne confume. batur, ut nihil inde cederet in ufum humanimi) in fignum neinpe , ac protellationem fuprenii Dei in res ornnes dominii, ac perrečte dependenriie creaturte a Deo. Hoftia pacifica partim creniaba. tur, partim edebatur tum a Sacerdotibus, tum ab iis, qui obtulerant. Solebat offerri in gratia- rum afiionein pro beneficiis perceptis, vel p« novis impetrandis ; & tune differri poterat ejus confumptio in dieni poftremum, non tamen ulte- rius. Hoftia pro peccato partim cremabatnr, pat tim cedebat in ufum, & cibum Sacerdotum, queu in atrio Ternpli comedebant, unde peccatapo-' puli comedere dicebantur, hoc eft, vidimas pro peccatis oblatas. Iftud autem facrificium offerri confueverat non tantuin pro peccatis internis, fed pro quibusnam externis v. g. pro peccatis coffl- miilis per ignorantiam circa coeremonias , ut P 3- tet Levit. 4 . & g. Item pro peccato furti, p er ' jurii, & calumnise Levit. 6 . & 7 , m. De xxxx n tur i k fot tur il honoi lud, nefici lud, licet lis. Deo i C in un unde Hum ti as h fkl o Domi » qi j) U; Idipf fefs. 55 m » fci »fr » bi »il! » ft OOOC ureba. reban- em o[. [ >leum,| .mr li- rt, di' 3 crificiorurn natur se , & legis tempore )3 fimilitudines figurabatur, utpote, qufe o bona omnia per illa lignificata veluti d floram omnium confiimmatio, & per- ■ >3 feftio compleftitur. III- K Fe- 146 Diflertatio 111 . XXXXXXXX'XXVX:XXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXV3(| Petes. An mos maftandorum animalium igl Dei honorem a Geutibus ad Judseos propagatu* lit'? Refpondetur. Perperam tenierarios quosdam, ant Novatores, aut Criticos holocauftorum origi- nem ab Ethnicis, & iEgyptiis derivare. Neqm enim verilimile eft Deuin , qui in populo Judaico folemnem fibi cultum volebat inftituere, quod ip- fum felegifiet, qnem /Egvptii inanibus fuis N»- minibus exhibebant. Prseterea novimus facrifi- cuffe Abel, Noe, Abraham, Melchifedech, k Job, quorum facrificia D eo placuere: funt ergo i£gyptiis multo vetuftiora facrificia. Dein Grse- ei Patres in ea funt fententia, illa facrificia ftiiffe inftituta, ut Chrifti mortem prafigurarent, eo- rumque ritus a Deo fuere prrefcripti, quod certe X)eus non feciffet, fi ex impuro fonte traxiflent originem. Si Natalis Alexander hift. eccles. tom. I* i J hift. V. T. a. 2. & Graveionius hift. V. T. toni- 2 . pag. 313. & feq. confulantur, apparebit ri® facrificiorum ab iis veteribus Prophetis manami quibus futura mors Chrifti praenunciata fuit: ab us facrificiorum ufum Gentes accepiffe, & Reb’ gionis ab Adam, Abel, & Noe t rad it se obliti) facrificia foedis fuperftitionibus corrupiffe. Imo Dcus fuerat ipfa Hebneorum facrificia ah' quando afpernatus ut habetur pfal. 49. & Ifaj- c ’ I. ea de caula, quod non eo, quo oporteretr e ' fpi' I OQX m in gatus dan, Drigi. lequt daico )d ip- 3 Nil- icrit h, & ergo Gre- fniffe > e0 ‘ certe iflent I. in . toffi rit® nafti t: ab Reli- ilitaSi ia ali- f»j- 6 •et rt' fpi' 1)6 Sacrificio nohilijfima Divini cultus fpecie. 147 yxXXXXX!XX!XXXXXXXX‘!XXXXXXXX- x -.X> :< ..A>'.A XX XXX fpicerent, fcilicet ad Chviftmn. Andiatur Laym. feft. 4. „ Igitur ufum, & ritus facrificio- 55 rum liquet manaffe ab antiquis illis Proplietis, quibus mors futura Chri- 5) fti innotuerat. Inde omnes Gentes ortum fuum, & lacrificiorum leges ac- ceperunt, quas poftea corruperunt oblite religionis , quam tradiderant j? Adamus, Abel, & Noe. Hanc mor- •j tem delineabant animalium ceedes, ut 35 omnes antiqui Scriptores fentiunt. . . 33 facrificandi ritus inter Gentes natus eft 5) ex imitatione Patriarcharum, ut di- )) xi, vel ex ambitione malorum An* 3 ) gelorum, qui Divinos honores fibi ar- >3 rogabant. Cum autem nec ipfi Ifrae- 3) lite id lati s intelligerent, Deus vifus 33 eft facrificia eorum refpuere ; led non 3) libi conftaret, prsecipiens fmgulatim, 33 qus ad facrificia pertinent , fimul ea s? laftidiens, nifi caula hujus faftidii fuif- 33 fet Iftaelitarum fupinitas, qui ad ve- 33 mm facrificii finem animum non ad« 33 vertebant, fcilicet ad Cliriftum. 5J Idcirco rem accuratius indagariti. certo patebit s °ntinuata f er i e a primis Patriarchis ad Moyfen K z ws- 148 Dijfertatio III. xxxxx?6ooooooo bini Hus 1 Apol cundi ultim nem faerif mode fedec ficiur faerif nem A aro & ta Sacer que. »D j) la 3 ) id 33 id /"''Onilat ex Scriptura Gen. c. 14. ir. 18• 1 egit ,:: At vero Melchifedech Rex Salem proferens /■' nem, &vinum, er at enim Sacer dos Dei alti([nvi, ' l! ' nedixit ei, fcilicet Abrahae ex praelio cum fpolu-*! & viftoria revertenti; ex quo loco defumitur M tv chifedechum obtuliffe Deo facrificiutn ineruentint' nempe panem, & vinum in gratiarum adio^' pro viftoria Abrahae concelia uti nori tantuiii ponunt 1 'anfti Patres, fed etiam antiquiores Jb : ’ bi- 33 lit P cujus p. Wt Hiero ‘rudi oo«t Ethni. im im- ■es in s vet adors- mira. delite - ifloria. i invo- /■ere i San- n e:-XXXX>0* nedi&us XIV. de facrificio Mifito feft. 2 . n. 28’ tah)quam indubitatum tenet eum fuiffe gente C: 'n a n sum , Salem, feu j erofolym£ Regem. Con fentit fapientiftimus Tirinus in c. 14. V- ^ e! ibi : „ Sed fuit Princeps aliquis, &Rs- „ gulus gentilis a gente Canansea, Rei 5 , Salem, feu jerofo]ym», ut eft it „ Chaid»o, quam&illum condidiffejo ,, fephus affirmat, & Fidelium^ quitui 5, iplius, tum aliorum opera ifthie repe riebantur ') Dočtor, Sacerdos, Paita 5 , ita S. Dionyfius, Hippolytus, to „ n »us, uterque Eufebius, Apollinari- ,> 8l alii cum plerisque recentioribu; 5, addunt S. Ignatius, & Suidas, Meb 5, chifedech femper virginem permaniil' „ fe. Unde & in hoc typum geffit Chrr ,, lbi, uti &.in nomine, & in nomto „ etymo, in officio, in Sacerdotio, i [ „ Sacrincio, de quibus fufe ad Het' „ c. 7. &pial. 109, Hic Melchifedech fuit revera Sacerdos, & T' Sacerdos eratpanem, & vinum obtulit Gen. C' 1 - 1 y. j g. Profcrens panem, & vinum; & cpuiclei' 11 facrificinm , ut adnotat caufalis enim in te ', ; Erat enim Sacerdos &c. Guiamquam autem rani, & Calviniftse obganniant, ab Hebraeo “ J xx» tu 2 ticil vim mor pria chif gur; chif ejus Hus ron: incr tos chif cere tina neai 3-i frnt Jiiei ( <] nan nio &! Ti, tan *ts ::xxx» n. 2?;. ate Čl . • Con. 7. Gei &Rt' , Res eft ii Lile Jo ji tur. j repe paftoi; 5 , M linarfej jribui. , Me uanlilj t Chri' orni®' ti o, Hebij n. c.U | ideni 1 teXt» Lutk' so tt; tu Di Sacrificio nobilijjhna Divini cultus fpecie. 151 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxxxx tu abeffe particnlam enim, & adefle conjundivam 6?• Hebraicre tamen lingute periti teftantur, par- ticulam e? > vel j autem fepiffime apud Hebnsos vim caufalis habere. Gbtapropter veuerandi pri- morHm etiam Ecclefiae faeculorum Patres Ss. Cy- prianus, Hieronymus, & Auguftinus inhocMel- chifedechi facrificio expreffam facrificii noftri fi¬ guram nobis propofuerunt. Prseterea juxta Apoftolum ad Hebr. c. 7- Mel- ehifedech Chriftum repraelentavit; nam fecundum ejus, non vero fecundum Aaronis ordinem Chri- ftus Sacerdotium exercuit; idque vel; quia Aa¬ ronis facrificia cruenta fuere, Melchifedechi vero incruenta, vel quia Aaronis Sacerdotium ad mul- tos fibi invicem fuccedentes delatum eft, Mel- chifedecho vero nemo fucceffit, quod Chrifti Sa¬ cerdotium egregie esprimit, ut explicat Triden- fina Synodus. Melchifedech fine patre, fine matre, fine ge- nealogia traditur ab Apoftolo ad Hebr. c. 6. ir. 3' ton quod his caruerit, led quod nobis ignoti Mt, cum nulla five avorum , five parentum ejus roenioria fiat in Scripturis, quse non Gentilium ( qualis erat Melchifedech unus ex Regulis Ca- nan$ orum tefte Jofepho , S. Dionyfio , Epipha- 1110 5 Iheodoreto ) fed folurn Hebrteorum genus, ^ hifioriam pertexunt, ut rede obfervat laudatus * irtI >us in epift. ad Hebr. c. 7. y. 3. Calmetus lJmen in didionario verb. Mtlchifedech refert, quod * tite S. Epiphanii fuerint, qui parentes Melchi- K 4 fedech I f a DiJJertatio III. >oooo^>ooo• na lf LUUiU £na ! lis id f'“ i( teqU3S šari, i» niHcuf De Sacrifido mbilifjtma Divini cultus fpecie. 153 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ret Sacramentum , noti prius Difcipulis fuis di- ftribuerit antequam ipfe fumpliffet juxta illud Adi. Apoft. c. 1. v. i.Capit Jefus facere, & docere. II. Sylvius in 3. p. D. Thomse quaeft. gi. a, l.qu®S, Thomas docuerat, confirmat, eosque adducit Theologos, qui eamdem tuentur fenten- tieun, aitque Chriftum panem, & vinum confe- cratum fumpfiffe facrantentaliter, non tamen gra- tiam, fen gratise augmentum, cum ipliusmet gra¬ nat plenitudine in fui conceptionis momento fue- rit repletus , led iuilTe fpirituali quadam fuavita- te perfulum pro nova illa Sacramend inftitutione, cnemadmodum ex S. Lucae verbis c. 22. "f- Ig. depromituj: : Dejidetio dejideravi hoc Pafcha man- ihicare vobiseum. III. S. Hieronymus epift. igo. ad Hedibiam quaeft. 2. ita feribit : Dominus Jefus Chrijlus ip¬ fe cmviya , & convivium ipfe comedens 3 qui co- ihtilitur, IV. Va$quez teftatnr hanc efle communem lententiam, Chriftum in nltima Ccena Euchari- ftiam fumpfiffe. Ident confirmant Orientales Theo- '°gi, quornm teftimonia refert Renaitdotius tom. i.colleft. Liturgiar. Orient, pag. 237. Secundae 1 srtis refolutioni Prasmittp Judam Ifcariotem juxta Eulebium, , Hieronymum fic effe didum, quod in vico licariot Tribus Epbraim natus effet. Alii ita ap- Pellatum cenfent, quod effet ex Tribu JJfachar , K s & IJJa Dijfertatio III. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX5000000000000« & idcirco IJfacbariotes, nomine vero contračiioi* Ifcariotes diceretur. Alii denique, quod a vic; Cariotb ex Tribu Juda nomen traxerit. Jofuec. 15. ir. 25. Ifcariot hebraice hominem ex Cariotb fo nat. Sic Calmetus verb. Judas de Ifcariot . Et 1 patria vocatum eife Ifcarietem tradit etiam S. Chrjr- foftomus in ferrn. de proditione Judae inquiens Quid mihi ejus patriam dicis , utinam ipfum qucp nefcire licuijfet. Unde errarunt Ubertinus, &jb bifius, qui Judam fomniarunt efle Picentem, 1 ludque nomen illi inditum a Cariote Pičeni oppi-l dulo; ficuti etiam errarunt, qui vel Gallum, v; Germanum fuifle Judam dixerunt. ARTICULUS II. Jefus Euchariftiam etiam Judae . tradidit. I* t)Atet authoritate S. Cyrilli Jerofolymita®‘ Joannis Chryfoftomi, Hierouymi, Aug»’ {lini, Divi Thomse 3. p. q. gi. a. 2. & M fent. dift. 2. q. 3. a. 2. qtiaftiunc. I. & 2->n ! 13. Joan. Leči. 3. & 4. cui aflentiuntur omno Theologi apud Suarez 3. p. tom. 3. difp. 41- & c ' 3. apud Theophilum Raynaud. tom. 9. c. 9. Op' ris de Juda. pag. 662. apud Cornel. a Lapide 1 c. 13. Joan. fr. 30. apud Baramum ad A. C. r §. 62, apud Serry exercitat. 51. n. 7. apud Čari nalem Gotti de verit. relig. Chrift. p. 2• £on1,1 e. 23- §• 4 - n. 29. apud Sandinum in hiftoria KXV> ačhoi; a vicu ofue t, ioth fo Eti • juiens: quop m , in . .1 Opfl' m, vil mita*: Aug* & in 4 ' 2 . in c. omtie' . i • W ). op' pide i« C. 3 P [ Cardi- toni’ + ia Ap°- fto- T)t Sarificio nehilijima Divini cultus fpecie. Igg xx:xxxxxxxxxx:>oo' 55 dam negligenter legentes, tanc Jud 2 -' „ Chrifti Corpus accepit. ( dum jcili^F ,, ni s intintlus illi a Chrifto prcekbatnr ) ?, gendum eft, quod jam omnibus e 1 ' n diftribuerat Dominus Sacramentu" 1 „ Corporis, & Sanguinis fui, ubi &'P’ n yx< » ^ 9) t »J n c 33 e 33 n 33 n fe i nonc fuer; 556. Jud amp ablu cont nem fecrr Sanj ad n 33 C 33 C 33(3 33 li 33 e 33 r ooo« n poii i fit ej d» la' illua vero; iftituc- im Sa- .s, in. fe pro- qnan s on- dnu Juda! ;rant| Juds an. «• qui- udas ;etp telli' eis tu® ti? fe De Sacrificio nobiliffnna Divini cultusfpecie. 157 >:X - XXXXx XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX „ le Judas erat, ficut S. Lucas eviden- 5, tiffime narrat? ac deinde ad hocven- „ tum eft, ubi fecundum narrationem „ Joannis apertiffime Dominus per buc~ j, cellam tinctam. atque porreftam fuum „ exprimit traditorem, fortaflis per pa- 33 nis tinftionem illius fignificans fičtio j, nem. „ Eftius , qui pntat Euchariftiam a Chrifto fuif- fe mftitutam, expleta communi Caena , etiamfi nondum amota fuiiTet tnenfa , in qua coenatum fuerat, Evangelii textum in cap. 13. Joan. pag. 556. enarrans, ubi feribit Evangelifta, Chriftum Judmpanem intindnm dedifle, eorum quidem noa amplečlitur fententiam, qui antuniant, Chrifto polt ablutionem pedutn ad communem menfam reverfo c ontinuatam efle Ccenam : fed cnm fateatur pa- nem intinčhim, & Judae traditum non fuiflTe con- fceratum, Judas enim antea Chrifti Corpus, & Sanguinem acceperat, rurfus affirmat poft reditniu a d menCam nihil profani effe comeftum: 33 Vi- 53 detur ergo^ quod nullum profanum )3 cibum, aut potum poftea Apoftolis 33 dederit, fed faerum folummodo, fci- 33 licetCorpus fuurti, &fanguinem, quem 33 etiam judae ut occulto peccatori de- 55 ne gare ' noluit. Et de pane ir.tinclo addit: 158 Diflertatio III. xx:x;xxx'xxx:xxxxxxxxxxxxxx'xx,'oo ilias ven« A 'on mi mu mi cfer riftii luiii Ete itiuti pref nem que Jud rofo quia inon ix i in o ciun obla rum * Poft cruentum Chrifti Sacrificium e: aliud in nova lege reale, & proprie diftum Sacrit- ciuin , feu Euchariftiae confečtio, qute folito MilTa appellatur. I- / r '' , Onftat ex illuftri vaticinio Malachise c - 1 ubi poft redargutionem Sacerdotnm oorum, quod ofFerrent panem pollutuin, & lC ftias pro »rifi en live li. liff ■XXX* n, ii funv inem ffuls noti inni; id ex men' [O in- cair rite t, ve- m ^ Sacriti- jlito e c. i. Mofti' j &llO' ftias De Sacrificio nobilijfima Divini cultus fpecie. 159 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.KX.XXX Jias cscas, ac mancas , tandem de illis remo- vendis, & alii fubrogandis ir. IO. & II. dicitur: jVoji eji mihi voluntm in vobis, dicit Dominus exer- rltuum: munu 1 non fufcipiam de manu vejlra. Ab mu enim folis ufque ad occajum, magnum ejl nomen mm in gentibus, & in omni loco [acrificatur ? & tjjtrtur nomini meo ublatio munda. Id eft , Eucha- rillia, qu£e dicente Tridentino fefs. %%. c. I. Nui- laimlignitate, aut malitia offerentium mquinari potejl, Etcerte, quid aliud intelligi pofiet per ly Oblatio Viumia ? Non Judaeorum facrificia; quia haec ex- preife repudiantur, & praedicitur ea babitura li¬ tem, iplisque novum aliquot fuccefiurum. Ne- qte facrificia J udaica fierent in omni loco, fed iu judsea tantum, & quidem in unico Templo Je- rofolymitano. Non etiam facrificia gentilium; pa, cuni ferme omnes efient idololatrae, doe- moniis, & non Deo facrificabant: Fideles autem ‘ x iis, cum effent pauciffimi, non poterant dici ‘n omni loco lacrificare : ergo intelligitur Sacrifi- C1 tm Euchariftiae, quod chriftiani Sacerdotes erant oblaturi in lege gratise ; nam ibi more Propheta- ponitur praefens pro futuro fcilicet J'acrificatur , Pofacrificabitur. II. Omnis vero religio finim habere debet fa- teciutn vifibile ab hommibus frequentandum: e,Um iingulas percurranms religiones five veras, falfas, inveniemus facrificium femper in re- ‘S>one fuiffe. In lege naturas, & fcripta varia 111 e ficrificiorum genera jam fupra oftenfnm eft, Un- 160 Dijfertatio lit. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>x<::«<:xx>*m Unde S. Auguftinus lib. 19. contra Fauftum t, II. oftendit nullam unquam fuiffe religionem , ii qua homines veris, five falfis fignacnlis, & fa- crificiis vifibilibus non colligarantut. Et merilo, nulla enim religio confiftere potell line cultu Deil veri, vel falfi, principalis anteni Dei cultus dl facrificium. Jam fic i Religio Romano - catbolica eft vera religio ergo m ea funt Sacerdotes, & facrificium, quol homines in veri Dei cultu coadunantur. Audirl mus Apoftoli verba ad Hebr. c. 7. y. 11. & u tibi probat, quod confummato Sacerdotio Levi- 1 tico fecundum ordinem Aaron riecejjarium fuitjf I cunditm ordinem Melcbifedecb alium furgere Sacerfa I tem .... translato enim Sacerdotio, necejfe eft , «> legis translaiio fiat. In lege igitur nova SacerM tium non elt oblatuin , led ab ordine Aaron adj ordinem Melchifedech translatum, id eft a cru-r ento, & cum fanguine, ad incruentum, fanguine, quale erat Saceraotium., & facrificiiunj Melchifedech, quo panis , & vinum ofterebatur: tale autem facrificium nune contingit in Miih | Adeoque. III. Illud eft facrificium proprie dičhim j cp 0 ^ compleftitur conftitutiva hujus •, tališ autein ell Euchariftia, in qua invenitur res fenfibilis oblat 1 ' rei oblatse deftručlio moralis , puta Chrifti i» orJ ‘| liter deftručfi myftice prolatis verbis confecrat°‘I riis, qure feparant fanguinem acorpore Dt xxx> ac vi tur, qnoq prote necet h advei fpecii in co xat f nitnr crati< Ctirii lam dumi do fi pod cone, panis Chril conft rinit nire. &pl ea, eft c fang, cit e tisc< “is,! riun XXXI .lili t. n, in & (a- lerito, u Dei us el ■ligi«: , quo ludii- & n Levi- fuitjA 'ac?rfo tft,* .cerdo' ron al a cru- & fine ificiuffl ebatnr. Miffa* i quod em efl oblati: mor* lecrato- tncitiM De Sacrificio nabili (Jima Divini cultns fpecie. id>l yVXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>^ ac vi verborum , licet eidem concomkanfer unia- tur, habetur & Sacerdos , ac altare , deftrnitur qnoque fubftantia panis, & vini, & quidem in proteftationem fupremi Dei dominii in vitam, ac nečem. Ad pleniorem hujus argumenti intelligentiam adverte vi verborum confecratio.nis panis, fub fpeciebus ejusdem poni folum Chrifti corpus , & in confecratione vini, vi verborum poni dumta- xat fanguinem Chrifti : nam id vi verborum po- nitur fub fpeciebus refpečtive, quod verba confe- crationi.s direčle, & immediate ex inftitutione Chrifti lignant; led verba confecrationis panis fo- bm Chrifti corpus, & verba confecrationis vini dumtaxat fanguinem direčle, & immediate loquen- do fignant: ergo &c. At fub fpeciebus panis r°ft Chrifti Domini refurečtionem venit etiam per concomitantiam fanguis Chrifti in confecratione pibs, & fub fpeciebus vini venit etiam corpus in confecratione vini, nec non in utraque confecratione per concomitantiam venit Chrifti Di_ itnitas, &anima: per concomitantiam enim ve- nire ? eft fieri pr se fen s fub fpeciebus vi natirralis, ^phyficse connexionis, qnam ad invicem habent C A funt Chrifti Domini; led corpus Chrifti ji CUni fanguine, anima, & Divinitate, nec non ,; ! n guis cum &c. ergo. Ad propofitum optime fa- Clt exeniplum : ft aliquis Apoftolusin triduo mor- tls confecraffet, tune vi verborum confecrationis pa- ’'blub ejusdem fpeciebus pofuiflet corpusChrifti,;ef- ClUlu eiUm confecrationis verba id, quod fignificant: L at l6i Differtatio lil. KXXXXXXVXX5C(XXXXXXXXXXXX>::X»:XXX'>«fl(Vt at non veniffet per concomitantiam lub hoftia lan., guis, & anima Chrifti, eo, quia pro tune hsc non j «rant unita, & connexa cum corpore Chrifti, be- ne vero per concomitantiam adveniflet fnb hoffijj Divinitas, quod enim Verbum iemei affampiit, nunquam dimifit, fuitque idcirco Chrifti corpuil femper Divinitati unituni, & fimiliter eft fuo modo diccndum refpečtu confecradonis vini in eodem hjrpothetico cafu. Atque hinc, ut patet, clariui liquent fuperius dičta: fitque perpendenti obviura j tjualiter per myfticam vi verborum feparationen, corporis, & languinis Chrifti prtefatam verifice- 1 tur m MiiFa ratio facrilicii. Et quidem prsedid* I luculenter conftant ex Tridentino fefs. 13 - c. 3- nbi ftc habet: „ Et lemper hsec fides in Ecclefia 5 , Dei fuit, ftatim poft confecrationem ,5 verum Domini noftri corpus, veruffl- 5? que ejus fanguinem fab panis ? & vinil 55 Ipecie una cum ipftus anima, & Din- „ nitate exiftere} led corpus quidem 5, lub Ipecie panis, & fanguinem lub vi- 5, ni Ipecie exvi verborum: iplum ali- „ tem corpus lub fpecie vini, & langu 1 * „ nem lub fpecie panis, animamquei^ ,5 utraque, vi naturalis illius conne# c ' „ nis, &, concomitantice, qua p art :’ „ Chrifti Domini, qui jam ex mortu’ „ relurrexit 5 non amplius moritu rllS ' ' v in ' De XXXX j, im 5, ro „ co 53 ne fmpit lira c ChriH eft ali confn ut ad Paulu “» j hoc, verbu nia ja Paffic Verit Valon te m confu tli; 'luoa' a Ppre fan- non loflii ipfit, Drpus modo 0 dem lariu« ivittB onem rifice* :didi c. J :lefi 3 mera rum- vini Divi- idera b vi- 1 ali- ngui' e fub e^i°' lartcsj irttij* urUŠM in- De Sacrificio nolilijjima Divini cultus fpecie. 1 63 XXXXXXXXXX>:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX „ inter le copulantur; Divinitatem por- ,, ro propter admirabilem illam ejus cum „ corpore, & anima hypoltaeicam unio- jj nem. ARTICULUS II. Solvuntur Objectiones. I. |Nqniunt. Ex Apoftolo ad Hebr. c. IO. ir. 14. * Una oblatione confummvit ( Chriftus ) in fmpitemum fanctificatos. Si ergo opus falutis no- ftrae confummatum eft uno Sacrificio cruento, quod Chriftus femel in ara Crucis obtulit, quid opus e(i alio ? Repono. Si Chriftus una oblatione confnmmavit omnia quoad noftram falutera, ita, ut ad eam nihil amplius fit necelfariuin , cur ergo biulus ait ad Coloftenfes c. 1. i/. 24. ddimpleo M > qu£ defunt Pafjionum Chrifti ? Deinde Rante hoc, qnid prodeft Ccena 1 quid Baptifmus? quid v wbum Dei? ft ad falutem noftram neceffarja om- n >a jam in Cruce perada funt. Dico ergo, quod i*affio Chrifti, & facrificinm Crucis confumma- Vcrit quidem fandificationem noftram quantum ad 'dorem pretil, ita, ut pro hominum redemptio- Ce non fit expetendum aliud pretium, non tamen c °niuinmavit omnia quoad applicationem tališ pre- tu ’ nt enim tale pretium nobis applicetur, & ^"oad eftedum fiat noftram, requiritur, ut illud J Pprehendamus per t media a Chrifto inftituta: & L a li- 1^4 DiJJertatio TIT, ’ 1 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxh yx> ficut in fententia INovatorum i liti d apprehenfiitnl nus fola fide, ita dicimus nos Catholici iiiud apprenj rum di per Sacramenta, &per facrifrcii Euchariilicil Ead oblationem. fe v II. Inquiunt.Sacrificium Miflse derogat virtati,&I efficacire facrificii Crucis; nam facrificium Cruciii eft infinitae virtutis, Sz efficacite; igitur non indij gemus alio facrificio. Repono. Habet utique vini infmitam facrificium Crucis, unde rede concludi- tur, opus non efle alio facrificio Crucis, a«! etiam facrificio incruento, quod foret in defe-l dum, & fupplementum facrificii cruenti in Cructj peračti. Ait male inferunt Novatores ex infiuiti facrificii Crucis virtute, non poffe fine injuria il'| lius incruentuln facrificium offerri. imo. qM unum , -& idem eft in fubftantia facrificium, cuffl unus, &. idem fit utrobique Chfiftus, Sacerdos,! Hoftia: quomodo efgo facrificium Mifiae derogn ret virtuti facrificii Crucis, a quo vim omneal fuam trahit V s do. Si ex infinita virtute facrifi’ I cu Chrilii merito inferri pofiet fuperfluum, ac m-1 urile effe Sacrificium altaris ad applicanduni fru , | dum Paffionis, & Mortis Cbniti, quando.qW I rdia fuppetunt ad bane applicationem media, q ua ' re, epsefo, jNovatores & baptizant, Sz CcenaJ celebrant, nonne infinita virtus facrificii Cmt" fiufhcit 'd nonne iplimet lic agendo derogant virtt ti hujus facrificii V Si Chriftus unus Dod^ r ; ur,us Paftor, ac Magifter omnium eft, cur H' prsedicant, docent, ac Magiftri, Sz Paitoris ji “' ? at>‘ tem tati terr: quo ne ■ Uro. vifil qno dun nam lian fit, idec I. tis ftai tul le; dl, Rej 0009 nciitut ppren- anitici tati,S Crucii 1 indi- ue vin lcludi- s, a«! i defej Cm« mfiniti uria il' , quii i, cufflI erdos, lerogn Dnine®' facrifr ac in* :iu fr«- idoq® : a, q» ! ' t ^oenaff, CriK ' 1 : virtu* lodor- :ur if !; •is # BU< T)p Sacrifido mMlifpmn Divini cultus fbeck. 165 yXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX50XXXXXXXX nus obeunt ? an derogant Chrifto fupremo anima- rum Dočtori, & Paftori ? udque non fatebuatur. Eadem igitur de caufa, cum Chriftus nune per fe vilibiliter , & humano more in terris Sacerdo- tem non agat, nec facrificet: non repugnat uni- tati, & aeternitati Sacerdodi ejus, ut habeat in terris Sacerdotes Miniftros, & Vicavios , per quos id faciat: itn o non poteft Chriftus alia ratio- ne vere dici Sacerdos in seternum , nifi per Mini- ftros facrificet ; Certurn quippe elt iilum per fe vilibiliter, ac proprie non facrificare. Nec refert, q«od alia etiam fjnt media ordinata ad applican- dum nobis fručhtm facrificii Crucis: Sacrificimn namque altaris inter ifta pnecipuum eft, ac prse- ftantius medium, cujus virtus, etfi in fe infiuita f u j finito tamen modo nobis communicatur, & tdeo fepius repetitur. ARTICULUS IP. Satisfit aliis Oppofitionibus. *• |Nquiunt. Exterior facrificii oblatio opponitur huic fententise Chrifti Samaritanam aiioquen- tis Joan. c. 4. ir, 23. Venit bora, & nune eft, pando veri adoratores adorabunt Patrem in [piritu, & veritate, quibus verbis removet Chriftus a cul* | u Patris hii, quidquid externum eft, ac fenlibi- e ,' ^proinde Sacrificium Miflae, quod externum ^ 1 ne fenfibile in lege Evangelica eft aboliium. e P° n0, Si hoc alicpiid evincit, fequitur iii 110- L 5 va i66 Difjertatio III. x>oooodooo<*e»ooooo©ocxxxx>oo9ooooaooeot va Leg-e Deum nullo externo cultu effe colendim. externis tpaibusdam cceremoniis, voce cantu, no; folo fpiritu colunt ? Deinde negavit quidem Chri- ftus illa impofterum neceftaria fore facrifieia, qn: bus nnilier Samaritana afierebat Patres fuos ado- ravifte Deum in rnonte iilo nempe Garizim, qut fuerunt facrificia carnalia, quibus more Judait) vičtimae carnales offerebantur: minime vero nega- vit Sacrificium Miffae, quod licet externum lit veri adoratores adorant Deum in fpiritu , dum k maxime in obfequium fidei captivant intelled® fuum, & corde recolunt facrificium, quod ip obtulit in Cruce. In veritate etiani; quia in «• tiquis facrificiis aderat Deus folum in figura,” 11 vero adeft in veritate: feu quia hic ofterinm Chriftum, qui eft Veritas ipfa. Nec dicant: 0» ftus loco citato 21. dixerat : Mulier črtit® bi, quia venit bora, quando neque in monte boc,& que in Jerofoljmis adorabitis Patrem: ergo in ® r lo loco externo. Ergo nullo externo facriiic i: Non dicant; fecus inferain: ergo in nullo Te” plo externo adorandus eft Deus a Chriftianis; E ' cut olim a j udaeis: cur ergo Templa externa 1- bent Acatholici? iterum; quis non perfpicit f : fnilam hanc coniequentiam : Neqne in neque in Jerofyms adorabitis : ergo nullibi ado- .dum, nul ionias Teu. niqui noi Ciin- , qui- ; ado-' , idain negi efliii d ipi m aa* iM iniiltf Cb: uk® 9C ,# n n' 11 ' •ifici: Te® is; i j na b- it P £> [ te lnf' ado® ti- DeSacrificio nobilijfima Divini cultus fpede. t&f xxxxxx xx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:.xxxx bitis; ficut fi dicerem: neque in Ecclefia Francif- canorum: neque in Ecclefia Clariffarum audie« Sacrum: ergo in nulla Ecclefia illud audies. Explico itaque fenfum verborum Chrifti fuif- fe, non omnem externam adorationem tollere, fedubi prius reftričla erat in uno monte, vel in folis Jerofolymis, illam ad omnem locum exten- dere. Eo nimirum loco indicavit Chriftus venif- fe tempus, quod ante vaticinatus fuerat Mala- chias, nempe externum facrificium Chriftianorum c(fe ubique offerendum, cum econtra externa Ju- doeorum facriiicia Jerofolymis tantum, & fe- cimdum Samaritanos in folo monte Garazim oflfer- :i potuerunt. Hinc Bafilius lib. 2 - de baptis. c. 8 * inqnit : Dominus ipfe poteflatm dedit adorandi Deum in oitmi loco, ubi dixit, neque Jero/o^ms poji- &oc 3 netjus in monte ifto adorabitur Pater, II. Inquiunt. Si Euchariftia elTet verum Saeri. ficium , hoc deduceretur ex oblatione Melchife- dech fafta Abrahamo; hoc autem verificari non poteft; qnia Melchifedech obtulit qnidem Abra¬ me, & Servis ejps panem, & vinum, non m fa- trificium, fed ut eos ex prselio defatigatos refo- oillaret: un.de loco obtulit Septuaginta iegunt pro- tulit. 2do. D. Paulus ad Hebr. c. 7 . accurate ex- p°nit atialogiam inter Melchifedech, & Chriftum„ oullam tamen facit mentionem, quod fatta panis, & v ini oblatio a Melchifedech fuerit typus facri- ficii Euchariftici, quod certe tilentio non fuppref- L 4 fi- 1^8 Dijfertatio lil xxxxx>oooooooooooo®a fifiet, fi ita fuiffet. Non valet fonnare ar- gumentum a figuris ad ftabilienda dogmata, qim do facra Scriptura rationem, qua figura cohro cum veritate, non adducit: ergo cum Scriptura filuerit de comparatione panis, & vini, quae ob- tulit Melchifedech cum iis, quse Chrifius obtulit in Coena, concludendum eft, nullum ex his con-f fici po 0 e argumentom. Repono ad imum: Nul lam fuilTe caufam , cur panis , & vinuni Abra- lise, ac militibus fuis ad refečtionem ofierrentur; redierunt enim cum ingenti prseda, inqua, ut ha- j betur Gen. c. 14. ir. II. ea erant, qua ad čilim fertinent. Quiliusque milites feipfos refeceram, antequam Melchifedech accederent. Unde Abra-j liani Regi Sodomorum dixerat ir. 23. & 24. Ni® accipiam ex omnibus, quce tuafunt. . . exceptis kis, qus comederunt juvenes. Sive anteni legatur, quod Meichiiedech obtulit , live protulit, nihil obftat; quia non inde infero Melchifedech facrificaffe pa-; nem, & vinuni; quia haec obtulit Abrahse, nam facrificium offertur Deo, non homini, led q«i J partem panis, & vini Deo more fui Sacerdotu obtulerat, protulit Abrahse. Res ex eo fit evi* dens , quia poftquam Scriptura dixit, quod Mel¬ chifedech obtulerit, vel protulerit Abrahre p a ' nem, & vitram fubdit : Erat enim Sacerdos ^ l! altijjimi. Dicant, quseib, Adverfarii, cur Spi®' tuš la.ftftus caufam prolationis panis , & vini de duceret ex Sacerdotio Melchifedech, li htec a' 08 fiulfet materia fui Sacerdotii ? D tooc 1 ne, Hum Chri cbifei Hab qm 1 il.i vieb loči vel con my( diet liza tres bii fibi iml det Ch ort e Sacrificio nobilijjlma Divini cultus fpecie. 1 xxxx:o0000# vino: Scriptura dicit Chriftum fuifle Sacerdoten fecundum ordinem Melchifedech : ergo licet ia- ferre, Chriftus fecit Sacrificium in pane, &vinc. Si hanc illationem Novatores non probant, pij- cet ea Patribus, qui ScriptUrae interprete:; lini fideliores : hi enim in oblatione Melchifedech ty-j pum Euchariftiae oblationis agnoverunt, praeier tim Clemens Alexandrinus lib. 4. ftromat. inqui-j ens : Rex Salem Sacerdos Del altijj, mi, qui vinu. Č? panrn fancliftcatum dedit nutrimentum in iypu Eucbariftii. III. Inquiunt. In Sacrificio requiritur maftatii viftimae , in Mifla autem nulla intervenit madatio. 2 do. Chriftus in ultima Coena legitur Sacramer tuni Difcipulis fuis diftribuiire , non autem illul Patri obtulifle, quod tamen ad rationem exigiw facriftcii. Jtio. Si Chriftus inftituiflet facrificiu® Eucharifticum in ultima Coena, idque obtmlifc jeterno Patri, non fuiflet neceflfarium amplius ol- ferre Sacrificium cruentum in Cruce; quia illud fuilTet fufficientiflimum, imo infiniti valorn ad deletionem omnium peccatorum totius ge iie ' r is humani. 410. Euchariftia eft Sacramentu» : ergo non Sacrificium; quia in Sacramento accip mus aliquid a Deo: & in Sacrificio damus aliq l -" Deo; ratio autem dati, & accepti nequeunt in £i ' dem re ftmul confiltere. Repono ad imurii. In Sacrificio incruento, <]'" le eft Mifla, tališ intervenit vi&imae mačlatioj deilrudio, aualis in ejusinodi lacrificio in ter ' £ m* n X>:x) nire Sacn coni« vinit untu: deftr Mili i)uoai ftrui ader na 1 The quic deni tanc qua I. 1 35 < 33 < 33 i 33 1 33 i 33 1 33 i 33 3 ) 3) ' De SacrifJcio nobiliflima Divini cultus fpscie. XvXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX nire poteft: deftruitur ergo hic vičlima, vel quia Sacramentales fpecies confumuntur; vel quia per confecrationero, Corpus, Sanguis, anima, & Di- vinitas Chrilli fubftantite panis, & vini fubftitu- untur, quod ad vičlimae in lacrificio incruento deliručlionem abunde fufficit; vel quia licet in Miffa Chrillus, qui eft viftima non deftruatur tjmd ejje fmpliciter, ut loquuntur Theologi, de¬ ftruitur tamen quoad ejfe Sacramentale. Repono ad 2dum. Apoftolos reipfa clare non afleruiffe, qtiod Chriftus feipfum in ultima C ce¬ na Deo Patri obtulerit: verum communis haec eft Theologorum, & Ss. Patrum fententia, de qua quidem multum difpntatum fuit in Concilio Tri- dentino divifis primum hinc inde Theologis, as tandem ad concordiam, & unitatem revocatis, quam doftrinam infmuat Tridentinuni fefs. 22. c. i- his verbis : „ Chrillus Sacerdotem le- 55 candum ordinem Mekhiledech le in setfernum confiitutum declarans, cor~ 55 pus, & fanguinem fuum fub Ipecie- 35 bus panis, & vini obtulit, ac lub ea- 33 mm dem reram lymbolis , Apoltolis, 33 quos tune novi Tellamenti Sacerdo- 33 tes inllituebat, ut lumerent, tradi- 33 dit: & eisdem, eorumque lucceliori- 3) bus, ut offerrent, prsecepit per hsec ” verba : Hoc facite in meam Com- „ me- l*]9, DiJJertatio ITT. XXXXXXXXXXX:kXXXXXXX':xXXXXXXXXXX'X)O0« 35 memorationem; ,3 atquiSacerdotes verun ac proprie dičhun offerunt facrificium: igitur Cliri ftus, qui praecepit Sacerdotibus, ut facerent i: fui commemorationem, quod ipfe prior feceri: offerendo corpus fuum, & fanguinem fub ipecie. bus panis, & vini feipfuiu in Sacrificium Deo h tri obtulit, Pvepono ad 3tium. Etfi ad redemptionem ge neris humani non tantum Sacrificium incruentiu ultimae Coenas, fed etiam aiiud quodvis mentus Chriili fuiffet fufficiens, quia tamen pačtumeK inter Chriftum, & Deurn , ut genus humanM non aliter redimeretur, quam per Sacrificium cnt entum Crucis; inde confequitnr panter iacruet tum , Sacrificii cruenti neceffitas. Repono ad 4tum. In veteri Teftamento Af nus Pafchalis, totus offerebatur Deo in honoren ipfius: & totus comedebatur a Judseis ad illorua falutem, in quo nulla eft repngnanda juxta ilW x. Paralip. c. 29. ir. 14. Trn funt cmnia; 6? 5 n 5 , S 5 ) tl De Šacrificio noliltjfrna Divini culttis fpecie. ir'}, KXXXAXSCXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX<>«. -'XXX!8 verua ur Chr;. rent ii fecen ipeciJ )eo Pil QUAESTIO V. UtrumMiffie Sacrificium fit lettreuticum 9 & Eucbarijiicum 5 propitiatorium 3 & impetratorium ? lem ge; uentui aentin i um en; inanu un cm ticruen' :o Af moren illoriun :a ilM 6? f mi ffe po tenM iic or- qnatr Sol¬ inu. lE- ARTICULUS I. t&htrmticum, & Euchanjlicnm, ideftj Sacrificium laudis , & grafiarum adionis pro acceptis beneficiis. pErfediore enim , & excellendore quodam mo* do Milite Sacrificium proprietates continet Sa- criFciorum veteris Legis, quarum quaedam in Dei tantum honorem, & laudem offerebantur, ut bo- kaujia, qmedam in gradarum adionem, ut ho- fli* pacificee, quemadmodum docet S. Thomas I. 2 - qiueft. io2. a. 3. quod ne Hacretici quidera tegant Lutherns, &Calvinus, ut obfervat Bel- larniinus tom. 3. Controvers. lib. 6. de Miffa c. J -Addo verba lacri Concilii Tridentini fefs. 22. ‘h Šacrificio Milire can. 3. per qute & ta firman« llr ’ qu® in pofterioribus articulis dicentur: ?5 55 ^ tfuis dixerit Milih? Sacrificium tan- 5 ’ tUlT1 elie laudis (NBJ&l gratiarum ačtio- ” '^ ls 5 aut Dudam Commemorationem 55 v acrificii in Cruce pcrafti, non au- w tcn i propitiatorium , vel foii prodeiia ftt* 32 174 Differtatio III. xxxxxxxx>:x^x.xxxxxxxxx:x::x:x>:xxx:xxxxxxxxx I ,, fumenti, neqae pro vivis, & defun- 3, ctis, pro peccatis, poenis, latisfa&io- 5 , nibus 5 & aliis necefiitatibus ofierri de- 3> bere 5 anathema fit. 5) ARTICULUS II. j MilTse Sacrificium eft etiam propitiato > mm, quo nimirum peccata expiantur. TTT innuit Apoftolus ad Hebr. c. 5. ir. I- On- nis namque Pontifex ex bominibus affumptus, pro bominibus conflituitur in iis , quce funt ad Deuit, ut ojferat dom, & facrificia pro peccatis. Et p°l< ipfum S. Cyprianus in ferm. de Coena Domini Mil- fse Sacrificium vocat medicamentum fitnul, A! 10 '! locauftuin ad fanandas infirmitates, & purganda* j iniquitates. S. Auguftinus quaeft. 57, in Leviti' cum ait, in hoc fieri Sacrificio veram remifio 0 peccatorum. Porro Theologi docent, remifllonem peccato- j rum, quod attinet ad culpam ex hoc profici‘ cl | Sacrificio, non tamen eodem modo, quo nit ex Sacramentis Baptifmi, & Poenitentise, lJ quibus peccatorum remifiio fitper habituais? ^ : 1’aučtificantis gratise infulionem , ied alio q uC ^ arI1 modo; nimirum Deus intuitu Sacnficu iViiiise} r0 pitiatorii, Teu expiatorii peccatorum, iargitm ^ t xxx tum »dju tatui tran dam ad 1 quo tia f tem: pcei mer reri tatr » 1 33 ■ 33 1 » 1 3) J) 3) 33 1 33 33 3 ) 3 ) 33 » Orn- ii«, e 0 , pol Mit ho- ida* viti' < J 0 :ato- cifd ove- , ii feU .dal" pto- do¬ ni f)t Sacrificis nobilijjima Divini culttis fpecie. T7$ X)0«XX«t»O obtinet virmte illius veri Sacrificii, 55 a quo omnis gratia in nos infiuxit, » k per coniequens peccata mortalia in 5, eis 176 DijTertatio lil. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX)(K „ eis delet, non ficut caufa profitna, fed in quantum gratiam contritionis 55 eis impetrat. Et paulo pofl in eodem aH. i, j 55 Dicendum, quod non totaliter femper 55 aufertur posna per hoc Sacrificim 55 illis, qui lunt in Purgatorio , nec au- 55 ferebatur in veteri Lege per antiqaa 55 Sacrificia. 3) Ultra fententlam iftam illuftratBellarmituis ton - . 3.Controvers. lib. 6. de Mi.ITa c. 4. ubi ita loquitui: 5, Non operatur Sacrifieium efficienterj 5, &immediate5 nec effc proprie inftru-1 55 mentum Dei ad juftificandum & c. b T ob ,5 igitur Sacrifieium immediate jnftificatjI 55 ut Baptifmus, & Ahfolutio faciunt, ,, fed donum posnitentise impetrat5 p e[ | 55 quod hotno peccator ad Sacramentuffl ,5 accedere velit, & per iliud juftifice- 55 tUt, 55 Huc etiam facit, quod cura nonpof- lit Mi lile Sacrifieium majori prsditum efle brni¬ te, quam babuit Sacrifieium Crucis, neciilud&' crificium effiejenter, & inmediate, ut locfuuntur Teo¬ logi, fed impstratorie, <& meritorie juftificaverif lioceft, a Deo impetraverit, ut peccatores f L - media convcnientia aeternam falutem ccnietp 11 ’ tur, idem piane de Mills Sacrificio cenfentvin 11 #it.. Oiuam ob rem d nclentina Sjrnodus kk. *- 1 Ve xxxx de Sa ciam » ti( » dc » m »m »trt; P: „ ni »ti' » nc n ta Mifl U 1 ad S. »h » ni » C j) n »P » c ■o'V, ima, ionis lH. 1 , nper :ium :au- iqua ton*. uitiir. nter, ItrU' Not icat, jnt, pet itutn fice 1 tl pot- virta- id Si- Plieo- irerit, s f qiian- nduit 23 ’ de de Sacrifirio inobiliffima Divini cultus fpecie. 177 xxxxxxxxxxx.xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx de Sacramento Euchariilise c. 2 ■ vini , & effica- ciam Sacriticii ita explicat : „ HujuS obla- „ tione placatus Dominus gratiam, & donum poenitentise concedens, cri- „ mina, & peccata etiam ingentia di- „ mittit* Et paulo poji de ope, qua per boe Sa- „ crifidum juvantur defuncti: Quare non folum j, pro Fidelium vivorum peccatis, poe- 5, nis, fatisfa&ionibus , & aliis neceffita- 5, tibus, fed & pro defunftis in Chrifco » nondum ad plenum purgatis rite jux- »ta Apollolorum traditionem offertur. ARTICULUS III. Milfe Sacrificium eft tandem etiam im- petratorium fpiritualiuin, & temporalnim bonorum. |JT ex perpetuo Fidelium confenfu, & Ss.Pa- trani authoritate colligitur: Tertullianns lib. >d Scapulam c. 2. 3 , Sacrificamus (ait ) pro fa- )) lute Imperatoris, fed Deo noilro. Cy- ” dllui Jerofoiymitanus Catechefi j. dicens: Obfe- » cramus Deo pro eommuni Ecclefia- 55 rurn pace, pro trancpuillitate mundi, ” Pro Regibus, pro militibus , pro fo- »uis, p ro aegrotiSj St. affii&is, &in M » lum- -J 78 Difjertatio III. aoooo<>oo«oooboGtoooo<>ooooo« ,, fumma pro omnibus, qui egent auffl „ lio, hoc Sacrificium ofierimus, „ D, Auguftinus fcribit lib. 22. de civ. Dei c. 8-dt quodam nobili viro nomitie Exuperio, qui, ni infeftam fuam donnim liberaret ab immundis lp. ritibus, „ rogavit C ait Auguftinus) noftrO',, „ me abfente , Presbvteros , ut aliqtis „ eorum illo pergeret, cujus oratio- ,, nibus cederent: perrcxitunus, obtu- „ lit ibi Sacrificium Corporis Chriiti, 3, orans, quantum potuit, ut ceilare: 3, illa vexatio; Deoque protinus miffr 3, ferante ceffavit. „ Deinde fiin veteri Teftamento offerebanturM flise votivte ad beneficia impetranda, ut conila!, ex 2. lib. Reg. c. uit. ubi David obtulit pacifica, ut peftem averteret: & ex 2. lib. Machab. c. 3. nh| Onias obtulit Hoftiam falutarem pro Heliodori vi-j ta : & ex lib. Esdrse c. 6- ubi hoftiam Uebrtei pro Darii, liberorumque ejus vita lacrificabant, q i::i aftirmare audeat, hatic deeffe Sacrificio nol« J I virtutem, cum pnefertim Euchariftia, quse valet* ut dixi, ad peccata remittenda, multo magis tollendas calamitates illas valeat, quffi ex p eCCi! ' tis uoftris trahunt originetn : 3, Si oblata „ Eucharillise pro peccatis dimittentb 3, valet, certe etiam pro aliis necelih' 3, tibus, qu«e ex peccato funt, ^al er( di xxxx> »del „ cat s dit 5, ciu »čili ?, eis Contrc Mi Scripti in trad Miffie lebrem detur, tt o p «11 Sa iptrato damini uni minifte ,r oper re ) ve fiaur ] Via n:eriti s l*s int fru Pe "Ura 500«» au» 8- de ]UM dis fpi-l >ftros,| tliquis rnatio- obtiH nrilli, eilare: »mife- n tur ho* conftat ifia, it dori vi- >rsi f t, , noftfi e valit' agis ai ; pecc!' jblatio itendii vale 1 * de' J)i Sacrificio nobilijjtma Divini cultus fpeck. t?9 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxX „ debet. Et li Deus hoc Sacrificio pla- „ catus in gratiam cum inimicis fais re- » dit, quanto facilius ob idem Sacrifi- „ dum adducetur, ut amicis, & recon- „ dliatis bona temporalia tribuat? fi id ji ds Utile fuerit. Ita Bellarminus tora. 3. Controvers. lib. 6. de Mirta c. 3. Movit circa lisec difficultatem Veftroppelius Scriptor tempore Concilii Tridentini vivens, qui in traftatu fuo de Mirta quseftionem proponit, an Ms omnes , fen boni, feu mali Sacerdotes ce- librent, eiusdem fint efficacise ? cui facile refpon- 'betur, fi frudus Sacriticii ex opere oper ato a fr udu fI 0 pw operantis diftinguatur. Triplex etenim d Sacrificii fručlus; primus internus ex opere iprato, qui femper fine imminutione obtinetur, dmmodo nullutn obftet impedimentum; fecundus (x "niverfa oritur Ecclefia, quatenus Sacerdotmn r nifterio utitur, & hujusmodi fručlus, qi‘ t #eft n opere operantis, poteft augeri, & minui pro majo- b vel niinore fančlitate eorum , a quibus, con- ' ltllr Ecclefia; tertius itidem ex opere operantis eft, , Sacerdote proficiicitur; adeoque ex ipfius '" rui S veldeineritis major, vel minor, vel nul- ‘ ntuit u fine perfona; erte potefi;, 'pilul tamen ,ut 'iiex opere operato detrahit. 'sl br tCS ' ^ lan ^° bandi Apoftoli primam Mirtam M 2 -Ra- f Jo Diflertatio lil. xx>»oooocso©oooooooooooooeyx»ooo«i; Refpondetur cum Cardinali Bona iib. I.c. f, t erum liturgic. Primmn Sacrificium in Pentecofte: usque fuifie prorogatum, cum lex vetus , novi j nondum fatis promulgata vim fuara ad Pemeco-j ften usque retinuerit, ideoque non Jecehat mn tifferri Sacrificium Sacerdotio nondum translcno. Hui: fententise congruit facer textus Ad. cap. i. uti | Apoftoli in coenaculo coadi ante Paracliti advec- tuni defcribuntur perfeverantes umnimiter in oratim: die autem Pentecoftes poft illapiimi Spiritus iao- di trant perfeverantes in Communications frtimi fanis, & oratione. Ad. c. 2. f. 42. QUAESTIO VI. Kum Miflse Sacrificium rite peragatm in honorem Sandorum? PR JENO TI0. XX- fai fi fa > bili fic Cbi: Mi fert i L' » M lffas acriter profequuntur Proteftantes, f* Sandorum nominibus appellantur, & f' in honorem Sandorum celebrari dicuntur, fedpe■ peram; fi enim denominatio interdum iunntur - eo, quod occafio eft, nemo eft, qui non vifc MiBam bene appellari e. g. S. Petri, fi occi Milfiae defumatur ab ejus feftivitate, vel api° 2 ‘. mi affsdu erga ipfum, cujusmodi plures JV * 1 . videri polTunt apud Mabillonium Mufei R 1 " tom. I. pag. 292. pag. 294. pag. 298- P a §' : f P a g- 344 - pag- 349 - pag- 350 - ubi pafiim o**" runt Milfa S. Martini, Miila unius Virginij • » J) >./ » XXXI c. I :ofte3i nou f iteco-r «'B Huic i. ulil dven-l itim s lini I [atW > f| i q«*| dp«' :ur »k videa! iccaf* o »w 5# Ital''' . m o CCltt' ■ De Sacrijrcio nobilijjima Divini cultus frede. tSi XXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXX>:X la s. Mari«, Miffa in S. Mariae folemnitate, Mif- fa S. Stephani, Miffa Jacobi, &Joannis, Mif¬ fa S. Sigismundi. Videri quoque in citato Ma- billonii opere pag. 304. poteft Mijfa jejunii, quam ficVeteres appeilavere; quia eidem recurren* Gluadragefimale jejunium dabat occafionem. ARTICULUS L Miffse Sacrificium quidem foli Deo of- fertur , non Angelis, non hominibus five beati- ficatis, five canonizatis, niliil tamen vetatj ne in Sančtorum honorem Miffse celebrentur. I' DArs defumitur ex fupra dittis, & ex Cano* ne Miffre, ubi legitur : 5* Te igitur n Clementiffime Pater . ♦ . . fupplices » rogamus , ac petimus 5 uti accepta 35 habeas, & benedicas hsec dona, hsec y munera, lisec fančta Sacrificia illibata; »in primis quse tibi offerimus pro Ec« » clefia tu a lan£ta. Deinde quamvis Eccle- iia in honorem, & memoriam San£to« ’3 nim nonimllas interdum JVlillas cele« » brare confueverit, non tamen i 31 is(>ft nloqnitur Concilium Tridentinum fefs. 22. c j ) 55 Sacrificium offerri docet, fed Deo fb- n qui ilios coronavitj unde nec Sa* Mj » cer- 10-2. ' Dijjertatio III. XXXXXXX>0000<)000( 53 cerdos dicere folet, offero tibi Sacri- 33 ficium Petre, vel Paule 5 fed Deo c: 3 ? illorum viftoriis gratias agens, eorui?, „ patrocinia implorat, ut iplt pro nobis 3 ? intercedere dignentur in coelis, quo 3 , rum memoriam facimus in terris. (k <\ „ 6 ? ante 'Jridentimm docuerat S. Augujiinm ir, ,, 20. contra Fauftum c. 21. PopUiUS autein ,3 chrillianus Memorias Martyrum R«‘ „ ligiofa felemnitate concelebrat, & at! ,3 excitandam imitationem, &, ut, meri- 3 , tis eorum confocietur, atque oratio- ,3 nibus adjuvetur; ita tam en, utrni „ Martyrum, led ipfi Deo Martvrum, 3, quamvis in memorias Martyrum, con- 3 , llituamus altaria, Quis enim And- „ ftitum in locis lan£torum Corporum 3 , affiftens altari aliquando dixit: offeti- 3 , m us tibi Petre, vel Paule, aut Cy- ,, priane ? fed quod offertur, offertoi „ Deo , qui Martyres coronavit, ap°- 3, Memorias eorum , quos coronavit) „ ut ex ipforum locorum admonition 5 „ major affeclus exurgat ad acuendafl ,3 charitatem, & in illos , quos imi tarl 3, p odurni; s, &iniUum, quo adjuva«' 35 tepolfumus. 33 I XXX can. kari jim mat refl a Si feni terc clar ven run San trat L cit; Mi ftii tifh Uit ba me: S« M oooo# Sacri- >eo di eoruiri i nobis . quo- i. Oni < II. Fars iterum conftat ex Tridentitio fefs. 22 . can. 5. Si quis dixerit impofturam ejfe , Mijfas cele- kare in honorem Sančtorum , & pro illorum intercef- firnt apud Deani obtinenda, ficut Ecclejia intendit t mthema fit . Miffae ergo in Sančtorum honorem rečte celebrari dicuntur, vel quia in illis vičtorias j Sančtis Cnrifti grada, & virtute relatas recen- fenius, & commendamus; vel quia Sančtorum in- tercefiio, & patrocinium expofcitur , & fimul de- claratur, quantum de eorum meritis, atque inter- ventu apud Chriftum confidamus; vel in gratia- rum ačtionem, fignificantes , nos recepiffe a Deo Sanftorum interceflione, ea, pro quibus impe- trandis exoravimus. ARTICULUS. II. Solvuntur Obječtiones, JNquiunt. Hoftiae aliquando dicuntur Sandto- 1 rum meritis dicatae, ut in Secreta, quae re- C1( atur in M^fla Martyris Pontificis , & in Secreta Milf® fecundre pro Virgine, & Martyre : Ho~ lihi Domine , Beati N. Martyris tui, atcpie Pon - l ‘kis dicatas meritis benignus ajjume, & ad perpe- tuum nobis tribue provenire fubfidium. Repono. Ver- addučta hoc modo efle conftruenda : Domine vsritis £ eat j fr. Martyris tui 5 atque Pontificis beni - Pus ajjume tihi dicatas, & tribue provenire nobis ad Mdim, uti adnotavit Joaunes Chryfoliomus M4 * Ab- ir. I$4 Dijfertatio III. X>CX'<:X5000000 nem Sandorum: comrnemoramus in Miffa Pallio nem Chrifti, & ejus Mortem, in qua fpera no- Hram reponimus. Sandos vero commemoramuj. ut eorum exemplo excitati, illorum interceffioil bus adjuvemur ad percipiendum frudum S & Pailionis Chrifti. Bi XXXX Paulo cendc Beatu obftai 1706 tant 1 5 r »( 5) c 5) ! Petes. An nos Francifcani rede ad Miffas b Confiteor inferamus nomen noftri Fundatoris S Francifci? Refpondetur. Nos Fratres Minores ( quidq 11 ^ fcripferit aliquis in confrarium) poffe, & debc- addere in Confiteor nomen notlri fandi Patriarh* Francifci dicendo : Sanctis Jpojhlu Pet? 0 ’* r 1 pa* » 5) I « ' 5) » & >00001 '■ H t Chrl' n, noi ’ n con- orado- Pailio- :m no- ■amus, sffioni- klortis, it pl rhriili:; . Re-t n: p« media- , qua- etidiK | itoruu iflas i« »ris S' idqni^ deber« •iarch* ro, $ ptf«* Dl Saorificio nebilijjima Divini eultus fpecie. Tgg xxxx 5 cum aliis recentioribus, approbatee, & » fub nonnullis poenis pro tune, St nune » obfervari mandatse: ac ideo in Miflalibus, Breviariis Francifcanis in Confiteor rite appofi- M § tura, Ig6 DiJJertatio III. XXXXXXX'XXXX'XXXXXx:XX.:. Etilj 1 invete- rem ob- ; 5. dill rna ttt . O ires L f im DA 1 -' Et h« oerenio- erudirif-1 je collf i cifcanb' De Sacrificio nobilijjlma Divini cultus fpecie. 187 .• > C .X. .X. .X, .X. .X y , v,.. > v. .X .X X. .X, .-Ki X X. .X x* .X .XXI QUAES TIO VIL Utrum Miffce, quse priv at re dicuntur , lieitae fint, habeantque veram Sacrificii a Chrifto inftituti rationem? PR AENOTIO. /^Bfervant controverfiarum Scriptores MifTam multifariam dici pofie privatam • vel quia ia privato loco, vel quia non in die Fefto celebra- tur; vel quod privatae cuidam perfonse metlius Mills fručhis applicatur; vel quod ejusmodi Mif- fe pauci interlint, vel quod non ad altare majus Eccleliae celebretur, nec Parochialis , feu Conven- tualis lit; vel denique quod folus Sacerdos fufci- piat Enchariftiam, nec quisquam alius communi- ce '- Adverfus Miflas, qiue ideo privatne appel- Wir, quod in iis folus Sacerdos, n»ec quisquam dius Sacramentum fufcipiat calumnias evomuere ' IJ:i3 Lutherus trači, de abroganda Mifla privata ; Calvinus lib. 4. inflit. c. 18. Kemnitius in exami- nc Concilii Tridentini. Nefarium hujusmodi ab- ro S an die Miflae privatse confilium ipfe Lutherus !n sodem tračiatu pag. 236. & feq. ab ipfo doe- TOone accepiffe fe quodamodo fatetur • liarrat j" niln e a de re fe veniffe in colloquium cum dia- °°) ejusque vi čl um elfe argumentih, quibus COlln ^ us eft demonllrare, veram effe idololatriam u' u , in qua folus Sacerdos communicat. ^P^infmuatisfu. AR- 3ŠS DiJJertatio III. »03000005 S teni 5) fi »J XXKW efj. 21 ptare* ut in s non amer/ ptions tittiffi' >r pro empef pjibirt micatj t, frf at; fr j coni' quoJ imuni' ubli c0 .ntufli [ui ^ entur- i , dir T)t Sacrtfcio nobiliffima Divini cultus fpecie. 199 p(xXKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX:XXXXXXXXXXX „dixerit, Miffas, in quibus folus Sa- „ cerdos facramentaliter communicat, il- „ licitas elie, adeoque abrogandas, ana- „ thema lit. j 3 Optat fančta Synodus Tridentina, ut Mifl* tdftantes Fideles Eucliariftiam percipiant; nec tnitn negari poteft, hanc fiiiife veterum Chriftia- iionim praxim : „ Scienduro eft, quod j, foli Communicantes Divinis myfleriis? 5, intereffe confueverant, unde & ante » oblationera juxta Canones jubebantur j, exire catechumeni, & poenitentes, vi- » delicet qui nondum fe paraverant ad j> communicandum. Hoc quoque ipfa ,, Sacramentorum inrruit confečtio, in 5 ) qua Sacerdos non pro fola fua oblatio- 5, ne, & comnrunicatione, fed & alio- ,, mm rogat, &maxime in oratione poft »Communionem pro folis communi- 5) cantibus orare videtur. Nec Commu- 5) nio dici poteft, nifi plures de eodem » Sacrificio participent. „ Haec funt Micro- ! h' yerba c. 51. quae refpiciunt ad illa Canonis „ Ut nobis Corpus, & Sanguis ’> fat dilečtiflimi filii tui Domini noftri 5 ’ J e *U Chriiti &.C. Ut quotquot exhac 5? al- 190 Differtatio 111 . XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXVXX>OOOOfll( 35 altaris participatione Sacrofanctum fr 3, lii tui Corptis, & Sanguinem fumple- ,3 rimus, omni benedičcione ccelefti.& 33 gratia repleamur. Et ad eam orationemp »I „ Communionem : Quod orelumpfnnusDo- 33 mine, pura mente capiamus &c. Sa- 3, tiafti familiam tuam muneribus lacris 3, &C. 3, De laudabili antiqua confuetudine, qua adftantes Milile, Sacramentum fufciperent, exftant argumenta in apologia fecunda Juftini Mat- tyris, qui ait Euchariftiam praefentibus dittribui, & ad abfentes a Diaconis perferri confueviffe; & in can. 10. ex iis, qui dicuntur Apoiiolici, & can. 28. Concil. Illiberitani, & can. xo. Concil. Antiocheni fub Juli o I. Imo in Germania fseculo nono , qui pluribus Miffis aderant, in lingulis communicabant, utre- fert 'SV alfridus Strah o c. 22. de rebus eccles. « „ (Juia de communicandi veritate qu£* 3, dam prsemifimus, hoc addendum vi* ,, detur, eflequosdam, quifemel in die ,3 communicare, etiamfi pluribus inter* 3, fuerint Miffis, pro dignitate Sacra- 33 mentorum iufficere credunt; elfe ve' „ roalios, qui f.cut in una, lic in om* „ nibus, quibus adfuerint Miffis , in^ lC 3, communicare velint. (Juorum n eU ' tros Di xxxx »tri »Ai »co are »iH n cr; »qt »ca » Ci ftum dentii tnenti & K( etiam bos f< ferien gand; C «gur feu j men delte tipiei oifter quis dos ( toilc msni T> >.xvxx um fi- mple- Iti, & nem poji iS Do- . Sa- facris tudine, perent, ni Mar- itribui, bife; & lici, & Concil. )luril)iis , utre- cles. •> quS' m vi- in die inter- Sacra- Te ve- n om' in dis ned' ;ros Ve Smcrificie noMliJJJma Divini cultusfpecie , ior XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXx:>CxXXXXXXXXXXi05 „ tros culpandos exiftimo$ quia ficut „ Auguftinus a it de his, qui quotidie „ communicant, &illis, qui rarius, iftos „ reverentia Sanftarum retrahit rerum, » illos vero amor falubrium invitat Sa- „ cramentorum. Nam & ipfe Sacerdos, j, quoties in die IVliflas facit, comnvuni- s čare non omittit. Quod fi non faciat* j, Canonico eft feriendus judicio. „ Ju- ftum crgo, & fančlum eft defiderium facrre Tri- dentinse Synodi , ut, qui Milite interfunt, Sacra- itentum omnes percipiant, fed fančlum quoque „ & aquum eft, quod deinde addit; fe nimirum eiiam eas Mifias probare, & commendare, in qui- l":s folus Sacerdos communicat anathemate illum feriens, qui dixerit eas illicitas efte, & abro- gandas. Oggerunt Haeretici: Nihil concludere Concilii ,r gumentum, nam ( aiunt illi ) minifter verbi, ' Cl! prsdicator eft etiam publicus minifter, & ta- Lltn concionari non poteft, nec concionando pro- Ulili prsefente populo, & verbum Dei ex- c 'i'ente. Parker qui baptizat, eft publicus mi- & tamen baptizare non poteft, nift ali- 'i 1 ' adfit baptizandus: igitur etiam licet Sacer- 0s ^ publicus Euchariftiae minifter, Sacrificium '"'c duintaxat erit commune, dum aderunt com- ncatidi, nec poterit celebrare, nift prsefentibus iftis. 19 2 DiJJertatio JIT, X>000000000000 mirni! lebrar 0 fofton ficiun pono. cium diano cit. (pili quod optat perci] cat, (pod III. Clarct ex S. Joanne Chryfoftomo Fondi 3. in c. I. epift. ad Ephes. ubi ait : „ Frl]fl r3 „ habetur oblatio quotidiana, cum ne- mo lit, qui participet. Quisquis mV- „ fteriorum confors non ell, imprudenS) „ &improbus adftat. ivm : Si qui? ^ „ convivium vocatus manus quidenu a ' ,, verit, & accubuerit, & tamen nilnl cib°- „ rum guftaverit, nonneinfert con tun 1 -' „ Kam convivatori, a qnofuerit vocatut- „ an non latius fuerit eum, qai tališ cit „ prorlus non comparuiiie 1 „ Doi^bat n.* iidam Jelin: qua j Chry vos lem Deo thari fit, pilil »Jeri »us t fe c, lar, KXXXX erodo- i mini. do, & 0 diri- noncio- dirigit li, dnin partici- :ur, at' five qui eft ora- 1 oratio. quo lit, Honiil. 'rijftra im ne- is my* udt-HSi [uis lem i a ’ il cibo- itume- ) C atns- alis eft debat ni- lili- de Sacrificio nobilijfima Divini culttli fipecie. 193 xxx!x>:^:xXxxxxxx>:>:xxxxxxxxxxxxx:xxxxxxx miriim S. Chryfoftomus, qui, cuni quotidie ce- kbraret, quod nemo effet, qui communicaret. Oggerunt Haeretici. Rečfe ex hoc infertur Chry- (oftomum reprobare potius tamquam inutile Sacri- ficium, cui nemo intereft, qui communicet. Re» pono. Si S. Joannes Chrylbfl:omus tale Sacrifi- cinm tamquam inutile reprobaffet, certe a quoti- diano Sacrificio abllinuiffet, quod tamen non ft- 0t. Hoc ergo in loco S. Dočlor eos reprehendif, qdiMiffie intererant, nec tamen communicabant, quod cum S. Tridentina Synodo confentit, qute optat, ut ii, qui Miffe interfunt, Euchariftiam 'fercipiant. Id vero non agit S. Dočlor, ut di- cat, Miffam non effb quotidie celebrandam, eo, (pod quotidie adftantes non communicent: ex ([no licet arguere eum neque illicitam, neque inva- fidatn, imo licitam, & validam eam Miffam, ut dcfinivit Concilium Tridentinum exiftimaffe, in l i' Ja folus Sacerdos communicat. Ait quidem S. Cliryfoftomus : Fruftra fit oblatio ; verumtamen ' ox frujlra non ad Sacrificium,' fed ad oblatio- |,;ni tefertur : celebratur enim Miffa partim, ut eo Sacrificium offeratur, partim, ut facro Eu- ^riftico pane populus recreetur; quod fi nemo \ H u i communicet, Sacramentalis quidem po- f 11 c °tnmunio fuo caret effečlu, non caret tamen acrificium Miffse, ut egregie refpondet Bellarmi- ^ st °m* 3. Controvers. lih. 6 . de Sacrificio Mif- Cl 10 - Dico, illa verba , fruftra fit oblatio quo- ' lna > non fignificare abfolute oblationem fruftra fie- N ' ri, 194 Di[Te r tatio lil\ XXXXX)000000000000000 municat, funt contra Chrifii inftitutionem- b pono. Non omtle id., quod Chriftus fecit, ab oni* nibus iti quacunque circumftantia fieri precepit. aiioquin non nifi fub nočrem, poft Ccenam, p rr fentibus duodecim, exclufis mulieribus, C®"* mjrfterimn elfet celebrandum. Sic ergo inft llll,! ' ut Sacerdos confecrans femper participet, aC inde, ii qui Fidelium prteientes iint, & p et;1 ' 1 '' esemplo fuo iilis diftribuat. Deinde Chrifi llS ' a CcEna ordinayit Apoftolos ; unde foium voh* 1 ■ ut Di xxxx lit qu quod Vele crifici cipent it ccenai 10. Unusrj timiui mus Utant pono. fofton teni, paupe clefise tiem C uis t [tn vi que a fpečti Paulu tnr, bit, «pet e fle ( dnino s m p M «i xxxx fonem, ur ad ralu® , qa ur ad itetrns ■foilo- omit. ’et:i arn b erant, 1 Cm- liceni: 12' f 5 ČOH' Re- ib om- cepit' ,F Ccen;? iituiti ac d?* jetaitt' tftus i» folnt' j ut T)e Sacrificio ndbiliffhna Divini cultus fpecie. 195 «t qui ordinantur cum Ordinante communicent 5 quod in die ordinationis adhuc fervat Ecclelia« Vel dicendum, Chriftum prcecepifte, ut qui Sa^ crificium ( ut ipfe } offerunt, de Sacrificio patti-* cipenti II. Inqumnt. Apoftolus J. ad Cčrittth. e. Il» ocenam Dominicam opponit privatae, ait enim 10. Jam non eft Dominicam ccenam manducare * \jmsquisque enim fuam Ccenam prafumit ad mandu- mimn. In qiterii loctim S. Joannes Chtyfofto- imis inquit : QuOd Dominkum eft, privalim fe- cmt, Ccena enim Domini debet ej]e communis. Re- pono. Nec Divum Paiilum, nec S. Joannem Chry- ioftonmm hic ccense Dominicae nomifie celebratio- "eni, ac fumptionem Euchariftiae intellexi(Te, quse pauperibus :eque ^ ac divitibus pet Miniftros Ec- ddice difpenfabatur, led convivinm ad imitatio- "eni c cena; Domini polt faera myfteria a Chriltia- 1,15 tune temporis celebrari folitum, quod Aga- t tn VocaBatlt 1 quafi fymbolum cbaritatis : cuin- l l l,e ad hoc divites $ amicos pariš conditionis de- •peftis pauperibus invitarent ^ eos reprehendit Pau lusj quod Dominicam ccenam non imitareij- "" j qtiam Chriltus cum difeipulis pauperibus ha- lllt 1 led privatam facerent, exčlulis, aut non L M’eftatis pauperibus, ciim ccena Domini debeat * e noninmnis. Uiide ait Apoftolus : Numquid m,r>s n 'm babetis ad manducandum , & [bibendum ? Cjt Eccle/tam Dei contemnitis, & confunditis eos, ‘ l( ‘ non 'babent ? id eft, ft coenas privatas facere N a vul- 3 915 Differtatio lil. .■5<:xX'V>;>"V'!KXXXXXXXXXXx:xXXXXXX>:XXXX5(• fumendo, qui non habent* QUAESTIO VIIL Quid de Miffis Gregorianis? ARTICULUS L Miffse iftse a D, Gregoiio initium habent. Q Ui lib. 4. e. 5* de dialogis demandavit Ak bati Pretiofo, ut offerri curaret triginta Mife triginta diebus contintiisproMonachoJuilo defunti his verbis: Vade itaque, ab bodierm die diebus trigi* j ta continuis offer pro eo Sacrificium • Jlude, ut mil' 1 prcetermittatur dies , quo pro abfolutione tllius toft falutaris non offeratur. Abfolnto Milfarum nu:!- ro Juftus Monacbus Pretiofo apparuit, cm ■■ Purgatorii cruciatibus ereptmii eo tempore m" 1 - 1 vit : Fratres vero ( inquit S. Gregorius loc. cit fellicite computaverunt dies , & ipfe dies extiterat, pro eo trigejima ablatio fuerat impleta. Hinc r 1 celebrandi has triginta MifTas pro defunčbs cl pit elfe m maxima veneratione in Eccleha IM “ Fideles folent fimiles Miflas pro fuis delu 1 ' 11 eurare, tum ob inftitutionem tam fandi P 0111 ' 1 cis j tuni ob varias ref elationes, quod ill® 11,1 <3009; d Uni¬ com- res a(' lili it At- . Mife efunSo trigi'1' t nulP :s btp nume- ctii nuncii" 3C. er at, p c t> ; ' : tis c* Dei, s efuo®' Pon (|1 $ I»6 'Ot Sncrificio nobiliffnna Divini cultus fpecie. 197 vxxx'xxxxxxxxxxxxxxxxxxx:x:xxxxxxxxxxxx me profuerint animabus, pro quibus oblatse fue- Tunt. Interječlo aliquo tempore trigintaMiffas pror- fns ineptas, & rebus haud convenientibus refer- tas quidam fine ulla facuitate tem ere confecit, easque a S. Gregorio appellavit, quas etiam diii- genter expendit Thierfius in fuo trači, fuperftition. tom. 2. lib. 4. c. 4, & fac. rituutn Congregatjo die 8- Aprilis A, G. j6a8- celebrari vetuit, ARTICULUS IL Hae triginta Milite a S. Gregorio, uti fupra, inftitut®, & ordinat® non funt prohibit®, fed permiff®. |T exprefie decrevit rituum Congregatio die 28. Očtobris A. C. 1628- apud^ Barbos. de tfficio Parochi pare I. c. 11. n. 30, Neque ne- ?eflariuqi eft, ut omnes h® triginta Mifl® ab uno, ^ eodem folo Sacerdote celebrentur, quia Divus ^ ,re gorins in citatis verbis non dicit : Offer per tonetipfum. Nec requiritur, ut omnes ill® trigirn- t,! Miffe fmt de Requiem; aliter non poffent effe c °ntinuoe, cum jnter illos triginta dies continuos 'čedient dies Dominic®, & regulariter etiam alit dies officii duplicis, in quibus nequeunt celebra- 11 MiiTae de Requiem, eo vel maxime; quia DA M,s Gtegorius dixit foluin Abbati Pretiofo: Ojfer e o Sacrificium 5 quod ®que fieri poteft ? iive N 3 in. j 9 g Differtatio III * ^:XXX>C::XXXXXX;{)3' in Milla de Requiem , iive in Milla de officio cnr rente, cum folurn esigatur applicatio Sacrifaii, quod illi animse aaque prodeft five fiat in Mili de Requiein, five in MifTa de officio cnrreute e': declarationibus Alexandri VIL Clemends IX. ;i Innocentii XI. Requiritur autem quantum fieri poteft, utiitJ triginta Mifise fint continuse, & non interpolats. cum Divus Gregorius inftitutor illius ritus exprei fe dicat : Dkbus triginta continuis, Et dato, o n o d Sacerdos ad illas celebrandas oblieatuse _L • ‘ ' ‘ -O decentia , & honeftate pro aliqaa die vellet Mil- fam omittere , fic permittente Ecclefia, tune pot fet illas continuare per celebrationem alteriusSa- cerdotis , qupd, ut jam monui, fieri poteft. Non interpolantur tamen per omiffionem ce- lebrationis jllis.di.ebus, quibus per Ecclefiam ve titum gft ceiebrare, ut in trjduo Maj oris hebdo* madcS ex Decreto facne rituum Congregationisj» Clemends XI. die 20. Aprilis A. C. l 7 ° 7 ji ejusdem vjvse vocis oraculo die g. Augufti A. C 3713. & in feriis fextis Gtuadragefima? juxta ri- tum Atnbrofianum, in quibus obftante taliti 11 Mills non celebrgntur, per omiffionem enim «• lebravionis illis vetitis diebus non inducitur d’ cos.tinuatio contra inftitutionem Divi Gregom cum haec intelligenda fit de continuatione ferva- to rita. Ecclcfis. Cavenduin tamen eft , ne ^ continnatio MjflTarntn per triginta dies fiat ald 1 " lUpdp iuperftmofo ? ponendp vim in tali nuffl^ 3 2 QOO( o cur- 'ificii, Mili lte es XX, & Dl Sacrificio nohilijfima Divini cultus Dpecie. i99 XXXXXXXXX.XX>:.XXXXXXXXXXXX.XX'XXXXXXXXXX j-nscife, ut in hac, vel illa conditione, ut adver- tit, &damnat Sanchez in pneceptaDecalogi tom. I. lib. 2. c. 40. & 41. Hieronym. Roderic. in compen. qiicelt'. regular. reiolut. 45. n. 3 - Barbo- faloc. cit. de ofticio Parochi p. 1. c. n. n. 30. ut !(a obte, xpref dato, tus es :t Mii c pot us Sa- ;m ce- m vf :sbdo lis, S Vj A. C tta ri¬ li rii 1 m ce- lr-dif’ gorii- 1’erva- e h*r 1 liq» c .inie f0 r£' QUAESTIO IX. An S. Telefphorus Papa a Gratiano rela- tus can. Nocle Jantia de confecrat. dift. 1. trium Miffarum, quae in Natali die Domini cele- brantur, .A ut h or rečle ftatuatur ? p rje: n ono t Cpeciale quoddam vetufts difciplinse tnonumen- ^ tuni, quo Dominicae Nativitatis Solemnitas plurimum niagnificatur, eft, ut Sacerdos quilibet te ™as Miffas celebret, uti exprimitur in Jure Mn. JVofte fanita de confecrat. dift. I. & cap. Con- Muijli de celebr. MilT. Cseternm docet Pougetus ln Bit. catholic. tom. I. p, 814- ternis hisce Mif- f ls tres Chrifti ortus indicari. Unus in tempore m utero Virginia, repnefentatus in prima Miha, V 1 ®' 11 Cathedralibus, & Collegiatis Ecclefiis poft m ediam nočtem celebratur. /liter in juftorum ai 'imabus, in tpiibus innafcitur, & habitat por Pletli, repne fen ta tus in feeunda Milfa , quae il- hicefcente aurora celebratur, in qua recoliti/ et >am niemoria ejus nuncii, quod ab Angelo Pa- °tibus de nato Chrifto allatum eft. Tertius de- N 4 si- De xxxx: 2.00 Dijfertatio III. XXX>rXX'XXXX;: 4 * dinalis Lambertinus lib. i. de Feftis c. 17. ir, §8- num textus ille fit Telefphori; nam initium ejus Epiftolae, unde eft excerptus, es Epiftola defumptum eft Damaii ad Iilyricos: Cri- dimus fanftam fidem veftram in Apoftolorum eruditit' ne laudatam. Ib Satis conftat, quam malta vin dofti objecerint adverfus Antefirioianas epiftolas Dccretales, quo minus genuinse habeantur. Ul Florentinius exercit. 2■ in qua de veterum vigi« liarum ufu, ac de pervigilio Nat. Chris- Domini gradite difputat pag. 203. ita fcribit ad rem: A getur dubitatio, an epiftola S. Telefphori Papi P' rudna fit. Jara dociti viri non defunt , qui addu&M epiftolam illius Summi Pontificis germamm ejjen» faciie confentiunt, Čred Natali qu fnetrn Miffa altera V.i, ad re chrifr folem fuiffe te 7 de ar ab e ftivit !l ’J (lori, I 'Xxm s in ter. ut igeliua trti las ait Car- Feftis c. i; nam us, es is: C«- eruštie< lita viri epiftolar ir.' m. un vigi* Domini m; & \ap£ &• addufkfl ejfe n 11 .R- Di Sacrificio nobiUjJhna Divini cultus fpecie. zoi )(XX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'X'XXXXXXXXX ARTICULUS II. Credibilius eft morem tres Miflas in die Natali Domini celebrandi, veftigium efle anti, cjuiffimi ritus, quo olim diebus folemnibus plures ab eodem Sacerdote Miflae agebantur, CIc Carainalis Bona oftendit ex vetuftiflimis mo- J munentis rer. liturgic. lib. I. c. Ig- n. 6. con- fuetudinem viguifle, ut Kalendis Januarii bin?“, MiiTte celebrarentur, una de Odtava Nativitatis, altera de B. Virgine; ternas itidem Miflas Feria V. in Coena Domini probat celebratas effe, unam »dreeonciliandos poenitentes, alteram ad facrum chrifma conficiendum, & tertiam, qure ad diei blemnitatem pertinet. Duas item Miifas peračtas fiiillc oftendit tum in pervigilio, tum in feftlvita- te Aicenftonis. Praeterea Jofephus Vicecomes de antiquis Miflae ritibus lib. 3. e. i C( hbrentur a quolibet Sacerdote ? Et ita refpon* N 5 det: 202 Difjertatio lil. xx'ixxxxxxxxxxv-;xxxxxxxxxi det : Hoc veJHgium e/l antiqui ritus, quo ditk folemnibus phires ah eodem Sicer dote Mijfg agik tur S. Gregorius teftatur die Chrifti Na tali id-:: fermonem fuum in compendium conferre, pi; incjnit, hoclie ter MiJ/arum folemnia celebraturi p mu s. Di XX.X> vel p to d: De 1 Rayn qtia . ht, Rurfus m Ordinibus Romanis notatum repen- tur Summum Pontifieem in Natali Chrifti die tre:[ celebrare folitum Miflas. Primam in Bafilica Li- beriana, alteram in S. Anaftafite TEde, cujus k die memoria recobtur, tertiam in Vaticana Bil lica. Dum qusedam ex tribus hifce Miftis cel:-! braretur teterrimuni illud, ac nefariurn a Cen« Romano cive perpetratum eft fcelus, de quom I Abbas Urfpergenfis : Cencius gnidam civit & mamiš ex fautoribus Henrici in Nativitate Dom Gregorium Papam in Galli cantu Mijjam celebrmm : de altari graviter vulneratum rapnit, & in tune /si in cuftodiam mifit. de aliqua itidem ex his Mili' I loqifttur Albertus Argentineftfis in Chronico: 1' j die qu,oque fancto Nativitatis Domini Rex Coni '-j communicatus fuit , legitqae in Mijfa galli cantu tfc< voce babens in manu evaginatum gladkim, Evfflf lium: Exiit edittum a Cce/are Augufio. Et ap*U Martene c, 12. n. io. ea cseremouia defcribitutd qua Imperator, feu Rex aliquis, qui in Sace- Pontificio, cfficio adeflet, gladiu® mana tf ne,! ' I & vibrans quintam officij lečlionem cangbat. N' U11C vero in noete Nativitatis Domini Summus P 0!, : -: f--x Ducalem pileum , & gladium benedicit, ::xxxxxxxxxxxxxxx QUAESTIO X. An ultimo triduo Hebdomadse Majoriš Mifias privatas celebrare liceat? corair mis, & m So- Franci- sedica: Rega , Pti' e nra- us , S' tari rc aritad vidifc rus f' is #• ASSERTIO. VjEquc fcria quinta in Caena Domini, neque fe- quentibus feria fexta, &Sabbatho pofiuntSa- cerdotes Mifias privatas celebrare. I. Licet in can. Vifum de confecrat. dift. I. Siin can. lterum de confecr. dift. I. ftatuatnr, ut Mifla quotidie celebretur; generalis tamen hsec re gula feftringitur in can. Sabbatbo de cohfecr. dift» 5'Utibi advertit Globa: in hoc quippe canone dicitur : Ut traditio Ecclejia haheat , ifto biduo Sa - < r Minta per.itus non celebrari . II. Mifias privatas ' 3 n ea contingat, jubetcjue ea plene fervari» < l UiE pro illo die a Romano Rituali prsefcribuntur, Poli haec ita fubdit ; „ Pofcremo Sanftitas )> fua declarat hac interdiftione? quae n ferins fextss rationc tafta eft, haud per- ” ^ittere, ut feria uuinta, aut Sabba- „ tho- 5,0 6 Dijfertatio 11T. XXXXXXXXXXXXXX]aX;('J ac Sab- ,, batho Majoris Hebdomads: tum in pri* „ vatis lacelliS) tum publicis Regula- ,5 rium, vel fšecularium Templis, qui* 5 , buscunque privilegiis prcedita fmtj ,, quce omnia j & quam]ibet contra- „ riam confuetuditiem penitus abrogat. a PcteSi Uiide manarit eri difciplitra, ut f erl! ejuinta Majoris H eb domači te Clerns Sacroftofl 3 ® Euchariftiam in jMiffa iolelnni de manu celebrant 1 Sacerdocis fufcipiat ? de JOOO< Epifc nedič j. c. fcopc Saidi A trn j Clero. CoiK 1. pi »c » d »n j) e » c «1 5) ( die pof Refpondetur. Ex ordine Romano, nbi lic A tur de Coena Domini i Fractis autern oblatu' municent Presbvteri prmo t poftea Diaconi, & ca '"‘ mnes, ita psrjiciatur. Ceremoniale t] u0( i Ep 1 * ‘eni U. Af m« 'Ci f nitim iea, ;ione ; Sa. anflii feria Sab- 1 pri* gula- qui* finti ntra- at* d t feria nfta* iranii 1 : legi' 's 0 ' tiri joq ul 'P*' T)i Sacrificio mbilijjima Divini cultus fpecie. 207 *xxVXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxX>C Epiicopornm Clementis VIII. Innocentii X. & Be¬ nediki XIII. autlioritate probatnm ita habet lib. j. c. 23. Deinde , antequam fe purificet ( de Epi- fcopo efl: ferino ) čmv.unicat primum Didconum, & SuMiaconum , deinde onmes Canonicos parcitos , & m Sacerdotes de Ecclefia, qui Jtolam a collo penden- trn fupra cotam habere debent, & deniepue omnes de Cino, Pneterea S. Carolus Borromseus in tertio Concil. Provincial. in A čl. Ecdes. Mediolan. toni. i'. pag. 79. lic ftatnit : „ Feria qninta in 55 Coena Domini, finguli , qui in Cathe- 55 drali, CoJlegiatave Ecclefia vel dig- »nitatem, vel Canonicatum obtinent, 5) Gtiam qui Sacerdotalis Ordinis funt, « & reliqui itern finguli ejusdem Ec- 5 > dcfia? Clerici Corpus Domini in fo- 5) 1 e m 11 i MiiTee Sacro, quod illo die in » ea Ecclefia fiet, fumant. „ Hnjus anteni inftituti caufa htec efl; quia hac d' e celebratur Eeftum lačne Euchariftiae, quam poftrema Caena Chriflns Dominus inftituit, quo bnipore juxta Concilii Tridentini fententiam fefs. de Sacrificio Mifiie c. 1. Sacerdotinm quoque Apoilolis contulit; unde ficut Salvator fibi pri- ® lltn 5 ac deinde Apoftolis facrofančla myfteria tra- žog DiJJertatio Til\ XXXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXXXXXX'^ iradiclit, ita confentaneum fu.it , ut Sacerdos fc ria quinta Majoris Hebdomadse fufcepta Divini Euchariftia, ipfam poitea univerfo Clero diftribueret, qui Eccleiiee aclfcribitur, ribi Sacrum peragitur. ( O ) .At 309 DISSERTATIO IV. t r. De Inventione, & Adoradone ^ Ciucis, ac cseterorum Dominicas Paffionis inilrumentorum. r Calvinianarnm partlumhomines Salmafius, Spanhetnius, Bafnagius, Dallaeus veritatem hiftoris de inventione CanctiliimaB Crucis inftar merae fa- ex plodendam cenfent. Stuitum pneterea Pau- , , ; '°rum errorem a N&tali Alexandro differt. 7. f ^c«l. egregie confutatum, dein a Clau- Hu nnenfi, a Petrobuiianis, ac Wiccle{iftis O ex- 2io Dijjertatio IV. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX»Oo« excitatutn, novilfime Lutherani, & Calvinifts i:, ftaurarunt adverfus cultum, qui Črnci, cui at xus eft Jefus, ejusque Crucis Iniaginibus jr tribuitur. Dei y,x> n < M ^ „1 guAESTio L ;;; An vera fit hiftoria referens Crucem j, t Chrifti ab Helena Jerofolymis fuiffe j j, (j inventam? ji ARTICULUS I. !n’ Crux Chrifti revera a S. Helena Con ftantini Magni Imperatoris Matre fuit repetta. I. C Tat pro hujus rei certitudine BreviariumI ^ Romanum emendatum. II. Eft hsec hiftoria firmiffimis fufFulta mentis Ambrofii in concione de obira Theodo! Ruffini lib. I. c. 8. S. Paulini epift. 31. aliasS- Sozonreni lib. a. c. I. Nicephori lib. 8- c,: ' Sulpitii Severi lib. 2. Hift. facrse c. 34. cujus ven ba refero „ Ejusdem Reginse C f eu ,3 matris Conftantini Magni beneft-i Crux Domini tum reperta, IU que in principio obftftentibus „ potuerat conlecrari, & poftea di fUt " ci* 5 ? 3 ? »r< I qui i Mate Črne; Impe verb bluta Perat' f »ibi "um ‘ kite h k in ch Cm Ita %iC %'n Sooči bet i at s jut! učeni viatiii®l futidij eodol' alias i . c.-t |US v«' '-Jem) šefici? ise n £ ' jud& ! ' dir uGS , ci' Drfnvent.& adorat.S. Cruc.ac cateror. Domini. Paf.21 I >.XX^Xy.XXXXXXXXXXXXXXXX3:XX „ civitatis oppreffa ruderibus, non nifi „ tam fideliter requirenti meruit ollendi. „ Igitur Helena primum de loco paffio •• nis certior facta^ admota militari ma- „ nu , atqtie omnium Provincialium multitudine in ftudia Reginse certan- ;• tium, effodi terram, & contigua quse- vqute, ac v,aftiffima ruinarum purgari :? jubet: mox pretium fidei 9 & laboris ji tres pariter Cruces, ficut olim Domi- » no, & latronibus duobus fixse fuerant 5 »reperiuntur. ,, III S. Cyrillus Patriarcha Jerofolymitanus, V" illo tempore vixit, quo Helena Conftantini •% er , Jeroi'olymam lnftravit, & inventioni S. |' rilcis pitecipnatn operam navavit, in epiftola ad ‘Nperatorem Conftantium perfpicue, & absque ' ei 'borum involucris teftatur Sančhis lile Pater, '"ttare Crucis lignum tempore Conftantini Im- Pcratoris fuiffe J eroi'olymis repertum , fie enim cr 'bt : 7 empore quidem Deo DileEtiJfimi, ac beatce Conftantini Patris tui •> falutare Crucis lig- ‘: m Jtrofolymis repertum eft, Divina gratia conce- £ ‘, qui reete qiu:rebat pietatem, etiam abflru- ; 1,,: hcorum fanetorum inventionem. Fundatur eciam dronico Eufebii a Pontaco edito : Helena ”imtini Mater Divihis monita vijionibus beatijji- ' ln ‘ ( ' r ucis lignum, in quo mundifalus pependit^ apnd Je- 'tGlvffi, otnrcperiL O j AR- 2i2 DiJJertatio IK XXXXX.XXXXXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXK|I ARTICULUS II. Hiftorica Rclatio Inventionis S. Crucii ex Benedifto XIV. in Fefto Inventionis S. Crucis pag. 367. 5, ^Acrorum in Palseftina locorum fančlitater. O ,, omni ftudio Fladrianus Imperator polic. ,, chrillianumque nomen contumeliis onerari cit ,, rabat. Sančhim pneterea Jefu Chrifti fepul- „ chrum terra oppleri, Tetnplumque in eo loto ,, Veneri dicatum excitari juffit, ut Chriftiam. „ qui ad eum locum, quo Chriftus Dominus fr ,, rat conditus, devotione tačli veniflent, eo if „ contulifle viderentur, ut inane iliius Deae N« 1 ,, men adorarent. „ ,, Conftantiniis Imperator chriftianam amplexus magnificentiffimum in eo loco Temp lum estruere ftatuit, cui sedificando Macariul ,, J erofolymitanum Epifcopum prsfecit, Pr®|' 5? desque Provineiarum omnia ilii, qute opus lent , fuppeditare juffit. Omne illud op' perficiendum fufcepit S. Helena Imperatoris u- „ ter, quucii lis iitatet polili •ari ci' fepnl- 0 loto iftiani, .is fue- , eoli ae N«' fides Temp- čaru# Prsi pus c 1 op« 5 ris Bi' ta c# ue & reiinKi iCtiB , tratiš- 'e®- J)t Invtnt. 6 ? adorat. S. Cme. ac C£ter or. Domini. Pnf.2 13 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.x.XXX..«:XX.jx epiftola S. Cyrilli nil probari 1 pofle, quse a Riveto Calvinifta exploditur tatnquam monumentum fuppofititium, eo, quod in ipfa Imperator Conftantinus acerrimus Divini- tatis Chrifti impugnator, ingentibus laudibus eve- batur. Repono. Rivetum graviffime errare, dum Cyrilli epiftolam ut fpuriam, & falfam srejicit; quia 1! > ea Conftantius Auguftus laudatur, qv;i Chri- fti Divinitatem oppugnabat; Principes enim, et- *i fidei hoftes lint, feniper honorificis verbis com- pdlari debent. Sic fanfti Patres Athanafius, & Hilarius eumdem Imperatorem Conftantium, eo etla m tempore, quo fidem chriftianam apertius °PPugnabat, maxima humanitate, & reverentia dari folebant, ut vel fic eum fibi conciliarent, & j ;| luas partes flečlerent. Ojtapropter rnerito ex- 11 ar i debet haec inanis Riveti conječlura, & S. vrillo vindicanda eft illa epiftola, ex qua pro ‘katione S. Crucis inviftum ducitur argumen- 0 3 nun. 2.14 Diflertatio IV. XxXXXXXXXX'X , XXX'XXXXXXX.XX'XXXXXXX'XX'XXX)( tum. Nec enim credibile eft, S. Cyrilluin An■ thorem coeevnm Imperacori Conftantio fucum fa- cere, commentis ei iiludere , ac totj Grbi fabu¬ lam venditare voluiffe. II. Inquiunt. Eufebius Caefarienfis, qui lib. 3. de vita Conftantini c. 28* Helenae gefta recenfet, iii- flori a; hiijus nullam facit mentionem : Verba an¬ teni ex chronico Eufebii fuperius allata, recenter ei addita exiftimant Scaliger, & Bollatidifls ai diem 3. Maji. Repono, Boliandiftas cum Scali- gero nunquam probare poffe verba iila : Hekni Conftantini MaUv &c. chronico Eufebii recenti manu fuiffe adjedla, Deinde etfi Eufebius revera filuiffe de hac re comperiatur, argumentum inde depromptum eft mere negativum, cujus uulJs vi- res. Rurftis etfi Eufebius de hpc fačlo tacuiffe fupponatur, folvo argumentum verbis ipiornm Bollandiftarum ad diem Ig, Augufti §. g. de vi¬ ta S. Helenae, ubi n. 26. ita fcribunt : jj Da- 5, to autem, non conceffo, Eufebiuiu in hac re fuiffe pjfče, ut ita Jicam? „ mutiorem^ an propter filentium uniu s „ Eufebii tot alii graviffimi Auftores, 5, qui adeo diferte eam afferunt, faff t3 ' „ tis arguendi funt ? Quibus ornnib^ „ addenda eftconftans, ilabilis, acp cr ’ v petua Catholicse Ecclefiu Traditio- „ Andreas itacjue Rivetus heterodo£ U: J)tlnvent.& adorat. S. Crnc.ae c£teror. Domini. Paf.215 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>::xxxx „ Miniftellus commileratione, feu rifu „ potius 3 vel contemptu dignus eft , „ quando in Criticifui facri, ut vocant? „ fpecimine adverlum inventionem Cru- ,, cis audačter, &. temereifta deblaterat, Praeterea affirmat Eminentiffitnus Cardinaiis Pro- fper Lambertinus in Fefto Inventionis S. Crucis pag. 372. ea verba in pluribus manufcriptis Codi- cibus, & multis veteribus editionibus reperiri. Siiid ? videre licet apud Bollandiftas in vita S. Helenae ad diem ig. Augufti §. 8- Eufebium hu- justei mentionem injeciffe in vita Conftantini lib. 3. c. 30. nbi Imperatoris afrcrt Epiftolam ad Ma- carium, qua quidem Epiftola probe cxpenfa Con- tinuatores concludunt : Ut ad Inventionem Crucis mrtamur, ob rationes datas videtur nobis probabi- Hus Eufebium bane indicajfe in Epiftola Conftantini citata, III. Inquiunt. Efte ineredibile crucern'Chrifti P« trecentos annos in terram defoflam, ruderibus c °opertam non computruiffe; imo, quod miran- dun magis, binas quoque duorum latronuni cru- | e sfub terra incorruptas latuiffe. Repono cuni dnuientifs. Cardinal. Profpero Lambertino loc. Clt ' cui non eft verolimile trecentornm Fpatio an- tor uin tres cruces humo tečias delituifle incorrup- tas » is Divinam Omnipotentiam videtnr circum- faibere. Deus enim, cum nollet crucern Jefu in Ethnicorum manus incidere, vel cum O 4 Ti- 2ib Dijjertatio IV, ' 5 corpori tertia crux effet admota, valetudini reftf tutam; idque indicio fuiffe, in eam Chriftum P 0 ‘ minum fuiffe fublatum. S. Paulinus Nolanus Epifcopus in Epift 0 ^ 3 " Sulpitium Severum, qua fe illi feribit particu Ulit' Di lnvi #:xxxxxxxxxxx;;< mitterp fančtillima: Crucis, refert eam mulierem jam mortuam, ubi priinum ejus cadaveri tertia crux fuit applicita, rcvixiffe. Poftremo ( funt Paulini verba ) Dominicam Crucem prodit refurrectio, tf ai falutarii ligni conta&um , mor te refuga funus tmtjfum, & corpus erectum. Et confonat Sulpi- ti11sSeverusHift.facr2eilib.2- c. 34. Duabus prius fru¬ fru crucibus admotis, ubi Cbrijli patibulo attactum efl, klu mirabile! trepidantibus cunctis funus excujfum , C? inter fpectatores adflitit. Id eft, homo inortuus refufcitatus eft. Inde quidam exiftimarunt, duo timi contigifle tniracuia : alterum mulieris morbo prope confečfte, quae convaluerit; alterum mulie- ris mortu2e, qute revixerit. Verum caeteri om- nes vulgo unum tantum miraculum narrant; rem vero ajunt aliter Baulinuni narrare, quod ex ru- more populi eam acceperit, qui plerumque j quae gefta futrint, multis vel lublatis, vel adclitis cir- euinflantiis auget 3 vel minuit. Petes. An Crux D. N. J. Chrifti fentiat dam- fuse prsecifionis ? Refpondetur. Eam potius crefcere , & muhi- fieari. I. Tanta enim eft Dei bonitas, leribit p us lib. 6- decruce, quod pro fidelis populi 0at ‘° eam virtutem ftue Cruci impertiatur, ut c 1,1 ° m nium hominum defiderio per particularura '.^tlem diftributionem fiat fatis, nullo tamen detrimento id eveniat. II. S. Paulinus Epift« u ' ad Severum fic habet : „ Operante Dl- nut> O 5 o VE 3 i 8 DiJJertatio II/. XXXX^XSO 33 & a Paulino difertis verbis aflerta> s, ora obfbruunt fubfannantium H& c[l ' corum ? atque adeo obječtantiunu q u0 ‘ „ mo* Dtk X«> »m »P : Oris divin luin recon tarif ergo tis it Parer nun ris p plexa lieebi ptpe' bero itotlo Chri( 55 OOOOtt ux in 2 nenSj pene . liram entiat, lotidie >er to iputri' 1 foli- is lan- i i, non Cyrillui piani fi - 1 iinque i mul- ur al arenS) emei ^rbeffl laronioi m letita) iTertai isereti- ,qllf mo- D>.Invenl.& adorat. S.Cruc.ac aster or. Domini. Paf. 21 <$ )(>.XXaX.KaXaaaxXXX.XXaXa.X X.\.^.X,XXxXXXXxX.X „ modo fieripoffit, ut crux una tot in partes toto reperiatur orbe diffula. J? Q UAESTIO II. An, St quo čuku Crucem Chrilli venerari debeamus ? ARTICULUS L Originalis, St vera Crux, in cjua falu- tis Authoi pependit adoranda eft cultu latrice refpeftivo. i- ^Egare non poffunt Haeretici , crucem con- 1 taftu corporis Chrilli fuiffe conlecratam, 'Ivino ipfms fangujne purpuratam, in ea Diabo- imn fuiffe espugnatum, homines aeterno Patri t^conciliatos , & confummata omnia veteris legis Ecrificia per cruentum Chrilli facrificium. Cur er ?° Chriilianis non Jiceret Crucem human te falu- ’ IS '"Hrumentum cultu latrite refpečlivse adorare? ‘ ir ™ tum , & amicorum abfentium, aut mortuo- J|T1 exuvias, vel annulos, tamquam mutui amo> 15 l 31 gnora aflervare, amanter ofculari, & am- f^ r i folemus, ab lis aegre divellimur, & non iCCnt crucem, in qua Chriiins Servator nofler 'Pendit, & falutem nollram operatus eft, quam. '° luo fanguine perfudit, eo, quo par eft, oiiore proleqiii, religiofe deofculari, tamquam 11 1 s noftrique erga ipfum amoris teileram ? 220 Differtatio IV* JOCXXXXXX)0(:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX)ooooo. otntiem ergo pietatis, & religionis fenfum Hm ticos exuifle neceffe eft, dum falvificse Črtici Chri- fti cultum latruE refpe&ivse abjudicant. II. Nemo non fcit, qua veneratione Chriltii- ni primis Ecclefne temporibus , Črncem , in qua pependit Chriftus, fint profecuti. Teftantur quip- pe fanrfti Patres Cyrillus Jerofolymitar.us cateche- fi 4. 10. & 13. Chryfoftomus in lib. quoil Cbripi fit Deus, Et Paulinus in epift, u. ad Severuir, Sulpicium , Chriftianos antiquitus tam pronis aJ venerationem animis Crucem Chrifti coluiPe, it non folum e j us fruftula, feu particulas carpendi, fed etiam auro iticludendi, collo fufpendendi,le- duloque affervandi curam haberent. Ojtid, ama- bo, ad hanc perpetuam, & conftantem Eccleftt traditionem , atque antiquiorum Chriftianorura ufum Hsretici, quos cum Judaeis, <& Pagani; Cruci Chrifti infultare non pudet, regerere, alt muffitare poffunt? qua fronte audent Catholico* infanim, delirse fuperftitionis reos proclamare, & tamquam idololatras infamare, eo, quod falvifi' ege cruci Chrifti cultum latrise refpeftivae beant, cum certurn, exploratumque fit, to® Orbis Chriftianos in Ecclefise primordiis cultu® veneratidse Cruci Chrifti tam intpenfe detulilhi non reclamantibus, fed potius applaudentibj 5 maximis Chriftiani nominis, & utriusque taro O” entalis , quam Occidentalis Eccleftue luniinii )llJ ' Certe negare non poffunt Heterodoxi a teni] 10 " Conftantini Magni, qui poft admirabileni l licl Dtfr XXX> Cruci lib. I le n fignu: prsefn phum Heter deinc fiimm nerari galeis tibus nium< objef rado. pendr ficut aPro primi qua 1 ftiana II Cruce ran, r am tpiod Črux ^ora ipfa 1 0003 Hm i Chri- lriflia- in qui quip- teche- brijhii verura lis aJ Fe, ut >endi, di, fe- ania- iclefe lorirai iganii !, ant olicoJ ■e,& alvifr exhi* totiui [iltna iliffe, ltibas . Ori' ibus* iport icid* tu- Vilr,vent.& adorat t !f. Cruc.ac cateror.Domini. Paf. 221 mxxxxxxxx:*:xxxxxxi:xxxkxxxxxxxxxxxxx Crucis in aere viiionem, cujus memineruntEufebius lib, 1. de vita Conftantini c. 38- & La&antius lib. de morte Perfecutorum c. 44. hoc falutis noftrse fignum fuis militaribus vexillis inferuit, ejusque pnefidio infignem de Maxentio Tyranno trium- phum reportavit, negare , inquam , non poffunt Heterodoxi, a tenipore Conftantini Magni omnes deinceps Imperatores eximise cujusdam felicitatis, fiimnioque fibi honoris loco duxiffe, Črncem ve- nerari, eam in fuis militaribus fcutis, armis, galeis, clypeis 5 nummis, purpura, & diadema- tibus infculpere, ut toti orbi prsefulgeret, om- niumque populorum amoris, ac venerationis eftet obje dum. T antum igitur abeft, ut refpecliva ado- tatio, quam faivificte Črnci Chrifti Catholici im- pendunt, anilibus fuperftitionibus referenda fit,, tait obgatiniunt male feriati Hteretici, ut potius ‘ Prophetis prsenunciata, ab Apoftolis firmata, a ptiinis Chriftianis pie obfervata , & per totum 111 late patet, orbern propagata, veritatis chri- religionis inclučiabile fit argumentum. HI. Divus Thomas 3. p. q. 25- a. 4- docet ^ncem, cui Chriftus affixus eft, latrise čultu ado_ | Jri ’ bim, quod ea nobis exprimat Chrifti figu- 3,1 m Črnce pendentis, tum etiam prsefertim, M ejus fanguine fuerit perfufa. Qjiod pnitem , ,uX adoranda fit folum cultu reiativo ad Chri- ’ facile patet; quia Exceiientia eft motivom ' tationis fpeciftcativum, exceiientia autem in i 1 orucc relucens, eft exceiientia Chrifti, ad quem 522 Differtatio IV, X'XXXXXY‘«I' (tuš adtr ruš ads -alta \i itientfc &c. quii i d orado- :enfe« tabat in tod eai ia, q«| (um o®j CruceUi jnbilo i!' I k csEteii j c. 5'i U(k0 l pro fr ; ad G*- ; nifi A :uni i? li, cim , onim- c !oq li! ' tur: T)dnvent.&adorat.S. Cruc. ac c©OOOOCKJOOVl lgnominiam, & fcandalum, Chriftianis autemb- titiam, & gloriam ob diabolum devi&um, & b manum genus redemptum, ac fignnm dilečlionis erga nos, propter quos Chriftus voluntarie do- lores, & opprobria fuftinuit juxta illud Ifaj. c. 53. ir. 7. Oblatus eft; quia ipfe voluit. M žim Eft difparitas; nam qui in patibulis fufpenduntur, tmo. inviti fufpenduntur. 2do. ex culpa five vera, five in adfis probata. 3H0. nihil boni ex eoruni morte provenit: Chriftus vero mortem licet igno- miniofiffimam volens affumpfit: non propter cul- pam fuam, aut veram, aut probatam tefte Pilato Judice femel, atque iterum proteftante Joan.c. i8- ir. 38* Ego nullam invenio in eo caufam. E: c. 19. ir. 6. Ego enim non invenio in eo caufam. De¬ lnimi ex morte toti generi humano falus ob venit, & propter hunc finem ipfe eam fufcepit; iindefi- cut li quis ob amorem Patrise volens, ac fine pr"- pri a culpa tradens fe ipfum , concivium culpa® in fe fufciperet, mortem pro ea expianda elige- ret, ex qua omnium falus & libertas obveniret, inflrumenta mortis ejus in honore afiervarcntur; ita, & multo tnagis Chrifti Crux, qiue fuit i»' ftrumentum noftrae falutis. II. Inquiunt ea ratione nequaquam evinci Ve¬ ram Chrifti Crucem lama refpe&iva effe adoran- dam; quia tetigit Corpus Chrifti; quia alias fe' queretur, quod etiam Uterus Beatiifimse Yirgin |S » quae per novem menfes geftavit Chriftum efiet b' tria refpeftiva adorandus. Sequeretur item 1 1C,C OOOAck item k- , & k ečlionis irie do- Ifaj. c, l 2iim iuntur, re vera, ; eorum :t igno- :er cul- Pilato joan. c. m. Et n. De- avenit) jnde fi¬ ne pro- culpaf elige- eniret, rentur; fuit iv ci Ve- doran- as fe' rginisi ffet h- u lioc cul* De hvent. & aiorat. S. Cruc. ac cest er or. Domini, Paf 225 xxxxxxxxx xxxxxxx:x xx>;xxxxxxxxxxx:xxxxx ciiltn adorandam efle aquam Jordanis, qua Chri- ftus fuit baptizatns: tetram, quam pedibus cal- cavit: afellum, eni triumphali apparatu Jerufa- lem intrans, infedit: fimihter cathedras, lečtuios, menfas, & alia id gentis innumera, quse Chrifli Domini taftu nobilitata funt: imo & ipfa impu- riffima Jndse Proditoris labia, quibus ofeulatrs tli Chriftum; manum Malchi, qui eum colaplii- zavit, & mantis carnificum, qui tot diris tor en- tis ipfum in Pafiione laniaverunt, quod nullus Catholicorum admittit. Repono ad imuni, Ut enim Beatiffimae Virgi- ms prie cneteris efte bonorandum cultu fcilicet hy- perdrliae justa illam piae Mulieris acclamationent 1-i'c. c. u. y. Beatus venter, qui te porta- ' l[ . Mon tamen adorandus eft latrentice; quia ,acer ille uterus fuit quid a Chrifto diftinčtum : kus vero confideratur ut Chriftus Ipfe reclupli- a " eat propriam excellentiam utpoce ereatura ra- 'Oiialis debet honorari cultu fute exceilentise cor- 'nlpondente: aliud eft de Cface, quse fecundum in capax eft adorationis. Audi ad rem loquen- ,em D. Thomam 3. p. dift 4. quseft. 25. art. 5. ” ^ Uni igitur Beata Virgo lit pura crea- '* tUr a rationalis, non debetur ei ado » ratio latrfte: led folum veneratio du- •' lffi 5 eminentius tamen, quam etete- ’ ris creaturis, in quantum ipla efi Ma¬ ter 226 DiJJertatio R. xxxxvxxxxxxxxxxxxx>.:xxxxxxxxxxxx>ooa, 5, ter Dei. Etideo dicitur, quod de- betur ei ? non qualiscunque dulia, fed 3? In perdulia* Et ibidem ad 3. ait Dicen- 33 dum, quod Crux non eft capax ve- 33 nerationis, prout in fe conftderatur, 35 ut dičtum eft: fed Beata Virgo fe- ,3 cundum fe iplam eft venerationis ca- 33 pax 3 & ideo non eft fimilis ratio, Ad 2dum ajo: Ilfa numero aqua Jordanis, quae tetigit immediate humanitatem Chrifti ( nos autem alia contigua ) poflet adorari ob ejusmodi attačtum , ft “adhuc exifteret. Ad 3tium pride", refpondit Athanafius L. GLuseft. adAntioch. qurf- 3 g. Non per afmum Cbriflus diabolum devicit, (f damones, neque in eo falutem operatus eft, fti ** Lnice. Scilicet afinus erat jumentum non lpecia- liter efečium a Chrifto ad agenduin redempti(® ! negotium, ficuti Crux. Deinde per fe ridiculu® eftet religiofe colere afmum. Denique; quiaafc ! trinmphalis fuit jumentmn commune, & rutf® cotmnunibus ufibus poft triumphum Chrifti profr uaturn,- hinc moralis ejus excellentia, quatn eS Chrifti contačtu acceperat, & poterat effe rati’ refpečtivse adorationis, illis ufibus fuit penitus abolita. Ad alias alfatas inftatitu* de Cathedris, metiiis, lefiufis &c. eodem u> 0 ^ refpondendum eft. Ad nJtimum de labiis iriathbus Malchi, & Judteorum, refponcfeo, c j fiiilfe quidem inftrumenta Domimcžč Paflionisi •* Mn mini: ve co ratior »j inr.oc & in; Juda (nit i mi C mat & ren Eod( P>da, leria qu ‘E iris e culo ) tl! iie ®ier. Cotrei Veter: 'tatn, iacran- t K50j nimata, & quafi voluntate impii informata, aftU ve coocurrentia, & ita moraliter nocua; hinc ado= ntione indigna; aliud eft de fimibus 5 clavis, fpi- iiis, quse fe mere paflive habebant; adeoque ut irnočna. Aftio in Paffdre Chrifti fuit fcelerata, uti (i iaftrumenta immediata Attionis , velttti labia ,M», manus perciitietnium &c. Econtra Pajjio lnit fattda -> & inftrumenta immediata Pajjionis , aCrux, fpinse 5 clavi &c. quse quidem etiatu ™t inftrumenta ačtionis, fed tantum tuediata * & remota, ARTICULUS IV. Kodom latrise ciiltu quselibet alia crux P^ a ) bilavel leulptavel ex quacunque n ra* tftla fabricata ad ver® iilius Crncis exempliim , ^ateims imaginem Chrifti In Cruce exteiift tepraelentat, adoranda eft. '' £Cclefia in Cattticis ait : O Crux adoranda, Et alibi: Tuam Črnem adoramus. II. Cele- Ils dl Laftantii ( qui flornit tertio labente fe- rulo) Verficulus *. FleČte gonu , lignumque Cm - ;• Grabile adora. III. Notat Thomaliinuš de r ' fcr ‘ leftor. celebratiotie lib. 2 . c. 14. niita. 20. tttemoniani in Parafceve de adoranda Cruce a 7 er ‘bus appellari A DOR ATU M, Obfef vat d* 1 "’ eos EpifcopoS) qui in Parifletifi Synodo '■ ra nim Itnagintim ciiltum rejieiebatn, ad orati o- 1111 tanien Crucis Fefia fexta Majoris Hebdoma* P 2 ds- 228 Dijjertatio IV„ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXkXXXXX'XXXXX)OM cicG approbaffe : Et ideo iančta IViat« ?? Ecclefla c funt verba Synodi ) toto ort: 33 terrarum inter c^etera innumera Cru- 33 cis Sacramenta decrevit 5 licitum effs 3, univerfis Catholicis ob amorem Paffio- ,3 nis Chrifti, ubicumque eam viderint, 33 inclinando ? ii voluerints venerari: & „ infuper die fančto, quo Paffio Domi* ,3 ni in univerfo mundo /pecialiter ce- ,3 lebratur cum omni devotione Uni- ,, verfum Ordinem Sacerdotalem , fen 33 cunftum populum adorare. „ IV.Sep timaSynodus OecumenicaAd.7. definit,/;«riOT)K,o adorationem deferendam efje typo venerandce , & "• vificantis Crucis Chrifti. V. Ecdefia Recentior qua®‘ vis Schifmatica in Synodo J erofolynutana A. C 1671. contra Calviniftas coafta c. i8- q. 4-f®' Edem circa hoc ita exprimit : infuper venerad ! < vitaliscjue Crucis ligmrn , in quo pr o falute mundi Si' vaior Nofter paffus eft, quin & ejusdem Crucis f num veneramur, & adoramus. YI. Idem eft i"°' tus in imaginem, & Prototypon ; cum ergo Ck ] ftum Crucifixum adoremus, Crucem relative c Ipfum adorare debemus: adoratio enim ejusmo 1 Crucis ari jefum Chriftum reiertur. M xx> Ni ( eflei nus prsi F efie fit i: fimil Krat elt a quia milil & e ad e J ffis ter, chra «xpi fueri nim davi fnit tur AR- 0 udor at. S. Cruc.ac cateror. DminuPaf 219 >;XXXXXXXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXXXX ARTICULUS. V. Solvitur Obje&io. |Nquiunt. Si omnss cruces effent adorandse; quia * Chriftus in Črnce pependit, adoranda etiam elTent omnia fepulehra; quia in fepulehro Dorni- nus quievit: & omnia prsefepia; quia Chriftus in prafepio fuit reelinatus: omnes columnae, fpon- giffi, lancese, fiagella. Repono hanc inftan.iam efie ineptiflimam; non enim ad hoc, ut aliquid fitimago alterius requiritur, ut fit expreffum ad firailitudinem illius; quare Frater licet fit fimilis hatri, non dicitur imago Fratris; quia unus non eft ab alio in naturse fimilitudinem. Filius autem, 1'iia non folum eft fimilis Patri, fed etiam in fi- ■tiilitudinem naturae ab eo procedit, vere dicitur, imago Patris. Jam ergo omnes cruces fiunt a( l exprimendam illam primam, cui Redemptor »feiis eft, & ad hujus reprafentationem erigun- (!:r > & ita imagines ejus funt. At vero Sepul- Cllr b Praefepia, Lanceae, & fimilia non fiunt ad ^primenda ea, quae Paflionis Chrifti inftrumenta " lere ? fed ad alios ufus, & ideo nec imagines eo- ni ® Si tamen erigantur, ut fimilitudines : : : vor um ■> lanceae, fpongiae &c. quibus Chriftus . 11 con hxus, vel columnae, cui fuit alligatus, quae niu Cl ’tn Cruce pinguntur, fitnul cum ea adoran- tr Sluia tune Chriftum Crucifixum repraefentant. Ps Pe- »30 Di(fertatio IV. XX.XX.XXX.XXXXXX.XXXXXXXX.X.X.X , XXXXX'«;XXXXX( Petes. Unde fciatur, quod Crux non habe:: ali um ufum, quam repnefentandi Chriftuni Cruci- fixum, cii a : amen columnam foiitarie erečhnuii. tuendo fciri non pollit, an ljgnificet columnam Chvifti, Trajani, Adriani, vel alterius ? Refpondetur, Id nobis notum efle ex Edifto Conftantjni, qui voluit infančlae Crucis honorem, ne quis deinceps puhlico fupplicio pleftendus pi. tibnio crucis necaretur, ut tellantur Sozomemu Hift. lib. i. c. 8- & Nicephorus lib. 7, c, 46. Cii® autem contumacilHnii Judami quamdam celebrar: coepilFent foleinnitatem, qua hominem cruci alf.' xnm cremabant , dičljtarentgue id fe facere i" Amani eorum hoftis odium, ne Chriftiani in odiun:. A contumeliam Chrifti Domini faclum fufpicaren- tlir; Theodofius junior Imperator hanc legcm ta¬ lit, qum eft in Codjce Juftinianeo tit. de jufc fumpta ex Cod. Theodos. lib. 16. tit. 8- leg. lil v 55 5? JS ?5 J 5 JS 55 judteos quadam feilivitatis fuse die lolemni Aman ad poense 'quondam E cordationem incendere 3 &'fan&se C rl1, cis afiimilatam fpeciem in contem* ptum Chriftianse fidei facrilega m en * te exurere 5 Provineiarum Reftores probibeant, ne jocis fuis fidei noib* figo um immilceant: fed ritus fuostf' fra contemptum Chriftianse religi° nl * retineant, arniliuri fine dubio per®"* S jj Ith' JO«** „fa n ra ( R' (jllO 1 Crm lacn hab 1 fiat cipi Ut utn lo hal trii Sic tut {? 111 tUl A ti. la R Dtlnvtnt. adorat. S. Cruc.nc eateror. Domini. Pa/! 231 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx „ fa ha&enus, nili ab illicitis tempe- »raverint. „ QUAESTIO III. Quot clavis Chriftus fuerit Cruci affixus ? D Efpondetur. Tribus folummodo clavis fuifle Chriftum crucifixum, jam invaluit opinio, (jnod Pičtores tribus clavis tantummodo Chriftum Cruci affixum hoc tempore pingant. Aft cum ex lacra Scriptura tum Prophetica, tum Evangelica habeatiir exprefle, nullum ex Chrifti corpore os fraftum fuifle , aut commitiutum , nec lacile per- cipi poliit, quod non fuiflet aliquod os fradura, li tribus folum clavis fuiffet Chriftus crucifixus, utrumque peclem alterum alteri impofitum uno fo¬ to clavo longiori, & crafliori trajiciendo, pro- babilius videtur dicendum, quod quatuor, & non tribus folum clavis fuerit Chriftus Cruci affixus. Sic tenent Gregorius Turonenfis de gloria Mar- tjr- lib. 1. c. 6. dicens, quod clavi Dominici qua- tuor fuerint, fcilicet ; Duo funt affixi in plantis & duo in palmis, Summus Pontifex Innocentius iii- ferm. de uno Martyre : Fuerunt clavi qua - lm , quibus mamiš cnicifix$ funt, & pedes afjhi. Ajda in Opere PiEtor Cbrijlianus. lib. 3. c. 17. »• 9. & feq. ubi cum pluribus aliis id afferit. Bel- ar minus De feptem . Chrifti verbis. in prooetnio. l °cca de Partic. Crucis tom. 1. pag. 262- Vete- P 4 res 232- DiJJertatio IV XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXX1« res omnes refert itnagines Chrifti quatuor dav;; crucifixi. Juftus Fontaninus Archiepifcopus An- cyranus DiiTert. de corona ferrea expre!re dicit, quod opinio de quatuor clavis fit vetuilior, i propterea digna, ut eam omnes fequantur. Hanc defačto feqiiuntur Card. Gottus, Serry, Sandimis, Gretferus, Card. Lambertiuus. Petes. L An etiam clavi Dominici a S. Hele¬ na fuerint reperti ? Refpondetur. Ex Divo Ambrofio in oratione de obitu Theodofii Magni fcripta A. C. 395. 'i 47 - tom- 2. Oper. pag. 121I. ubi lisec habetde clavis aS.FIelena Jerofolymis inventis ; „ QllS‘ fivit clavos, quibus crucifixus ell 3, Dominus, & invenit. De uno clavo 3, frenos fieri prsecepit; de altero Dw- ,3 dema intexuit. Unum ad decorem> ,3 alterum ad devotionem vertit. EtP» 10 poft : Mifit itaque filio fuo Conftanti- 33 no Diadema gemmis infignitum, qu a5 „ pretiofior ferro innexas Crucis redenv 33 ptionis Divinse gemma connefteret ,3 Mifit & frenum. Utroque uibs eft 3 Conftantinus. Et mox S- 4S. Re& e i n 3, capi te clavus, ut ubi fenfus eftj il)! 3 lit prteiidium, in vertice corona, b 35 manibushabena; corona de Cruce, ut Mir j000 )) c< Bibli Hom juran fett, que cis s goril cnfia berir nem' Cet 1 ] mini ES; fon quai rint Ecc Mat urili my( «ali H trjj OOO« clavis s An- dicit, )r, k Hanc idinus, . Hele- ratione 95- S bet ds Qus- .S elt clavo Dia* irem* ',t Pi* tanti- quas idern- tcret :S eft :e i® t, ib* a? i n e, ut fi* [tlnvent.Pf adorat.S.Cruc.ac caiercr. Domin?. Paf.2%5 XXXXXXXXXXXX,>?XXXXXXXXXXX'XXXXX>:XXXX.:OOOOCXXXX!XXXXXXXXXXXXXXXXX?OOOOOOt fli 5 nempe Martyr cpuispiam crucijixus eft, idem « ex ipfis Chrifti daviš fuerit exijiimatus. Aut quii particulam aliquam verorum clavorum, licetn:- nimam, ad veteres ChrilTianos delatam, ferra compačtam, & in novos, & integros clavos cii- dendam ftatuerunt, pro certo habentes , virtuten, & efficaciain particulse veri davi alii ferro admis- tse in novos davos migrare. Aut quia nov« davos omnino perfimiles veris archetypis libi fr bricandos curarunt, ut ex eorum afpedtu fpiritirc- le folamen eaperent, Aut denique; quia ex to; clavis nonnulli fortaffe Crucem ipfam , aut Tite. luni , nonnulli fuppedaneum compegerunt, pront etiam animadvertit Lucas Tudeniis, qui elanu: A. C. 1236. Hb. 2. adverfus Albigenfes c. II-tora. 35. pag. 225. Biblioth« Patrmn : ,5 OmnibllS 3 , pie deferimus, licet tantum quatuot 3, clavi fixi fuerint in Corpore Redem- 3, ptoris. Potuerunt enim per partes ,3 dividi; vel Crucis compages in trans- 3, verfo ligno, & Titulo fuerunt clavis 53 ferreis colligats, qui omnes conlecn- ,3 ti funt> ipfo Dei filio in Cruce p CI? 3, dente 3 & merito a Fidelibus cunt [u 3> devotiffime adorantur. J5 Petes III. Utrum Maria Virgo, Chrifto i« ter probra Crucis extremuin ducente fpiritum, aiun11 ’ -»iriumque paffa fuerit deliquium ? JU' Dlln XXX > II jtinis dedi tafta' ficuti plo, c'.inq Ida jnxta fed e pavk tonil Jiiffii tesqv dum Cruce h, »is c idem Ha t k p fkntei rum Beata lienie diirit: 'xhil l »pfai oooat m m it quii set e- fem 'OS Cfr rtuteit, admis- novo« fibi Ur piritu:- ex tot t Titi- , prot! claruii [ i. ton inibus latuor .edem' partei trans- davil ilecra- e pe n ' ;un^ fto i»' et ( aiiiflit Rc- )>Invent. & adorat. S. Cruc.ac c teter er. Domini. Paf. 135 *;000«300000000000f faniunt vero nonnulli Aučtores, quos non puder aflerere B. Virginem moriente Filio unguibus fibi laceraffe genas, pugnis contudiffe pe&us, diffi- pafle comam , omnia inconditis vociferationibiii complefle, Judseis, Judse, & Militibus iuiffe imprecatam, per vicos , & plateas, infanarum mulierum more oberraffe intemperiis obnoxiam,& tantum non in furias adam. GLuae omnia, cum ludicra fint, & indecora, penitus ablegari debent a B. Virgine, quse, dum vixit, nihil antiquins habuit, quam ut fe totam Divino permitteret ar- bitrio, & in rebus arduis, non fecus ac in fecun- dis femper iibi conftanti vitae ratione Divin® vo- luntati obfequeretur. Adjungo pulchra verba Epifcopi Caftorienlis in traftatu de cultu Sančtorum prsefertim B- Vir- ginis „ Et quo magis fufpicias fublimem 5, Marise animam in tantis doioribus, nul- 5, la in illa imbecillitas , nulli corporis 5 , motus indecori, nulla ejulantium la- m en ta. Triltem videbas, dejettam non 5 , videbas. Dolebant materni affečhis > 5 , fed decora gravitatft. Lugebant ma- 5 , terna vifcera, led integra mentis & 5, renitate. Feriebantur Virginei ftn- 5 , fus vulneribns Filii, led imperturba- to fpiritu, quo amabat, & adorabat , 3 Divinam jultitiam lirnul, & miFeri' „ cor- Dihi xxx> „ cc n n£ »re De V pertu Pode t»sqv deni Eani A. ( Cnrd venit dius fe co •filial ceieb "Pet Hiip ; Dtkvmt.tf adorat. S. Cruc.ac cateror.Dormni. Paf. 237 /,XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XX'XXXXXXX „ cordiam , qu2S altiffimo confilio defti- „ naverant Chrifti dolores ad hominum „ redemptionerru QUAESTIO IV. De aliis quibusdam infignioribus Reli- quiis ad Dominicam Paffionem fpečtantibus. ARTICULUS I. Titulus Sančtae Crucis. TEftimcmio S. Anjbrofii de obitu Tbeodofii, & Rufini Hill. Eccles. c. 7. a Beata Helena re- Pertus eftalio, quam Crux fuerat inventa, loco. Mea Romam a S. foemina afportatus , colloca- J usque fuit in Bafilica S. Crucis in Jerufalem, eo- Em & feculo quarto a Cenftantino sedificata. Emi fepius antea reftimtam, fub Innocentio VIII. ‘E C. 1492. cum reficeret Petrus Gundifalvus Cardinalis de Mendoza, memoratuni titulum in- ‘; ni t mtra parietem; quo ante mille annos Plači¬ li 1 ' 5 Valentinianus Imperator conjecerat. Huc ' con tulit idem Innocentius una cum facro Car- Collegio ad gratias Deo agendas pro ct| d)ri viftoria, quam eodern fere, quo Titulus ^Pcrtus c q e ^ perdinandus Catholicus Rex pauiarum adverius Mauros ? civitate Granaten- £38 DiJJertatio JV. xx:x:xxxxxxxxxx:x:xxxxxxxxxxx.x:x:xxxxxxxm( fi expugnata, reportavit. Videatur Alexandri VI. qui Innocentio fucceflit, Bulla edita A. C. 1496. in qua narrat anno paulo ante metnorato poitrema Januarii Dominica, per eam, cujus jan memini, occafionem, Titulum Crucis efle reper' tum. Petes. Unde fciri poffit verunl illum e (Te Ti> tulum Cracis ? Refpondetnr. I. Ex infcriptionibus, qii», ne illius rei memoria interiret, in Bafilica politrelunt, II. Ex confeiifu graviflimorum de feptem Eccle- iiis Romse Scriptorum. III. Ex hiitoria Lteiii Petronii, qui ea vixit aetate 5 apud Bofiutn de Črnce lib. 1. c. 2. narrat nempe Petronius, cint lacra Balilica S. Crucis in Jerufalem Romse refi- ceretur, iupra plumbeam capfatn laminam mtf* moream elle repertam, in qua incifa erant nsC verba: HIC EST TITULUS VERA CRUCIS; in eam vero capiam, cujus duorum paJmoruin erat longitudo, alierculus fefquipalmum longus con- jedus erat, in quo incifa, & cruore tinfta erant lisec verba : JESLTS INAZAREiNLTS RESJU DAtORUM : cui tameii poilremae voci J UDaEC- RUM deerant aliquot iittenn: fed illud JUDjEO' RUM non erat perfectum • quia illud RUM non 'V ufque ad R inciufive remanferat, & illud UM derat, quia erat tabula ab ea pafte corrofa , & W Sjfnchr ipud I tuni at Pr tem v tiiiilur ptur i Juberei ib. 5. infturi It) in Mus ( Mit firm. bnfta: Sam, (»bat ftania (]U0 T tudine variui (vene l 3 ' i Muni fiaten Ut H 8»nn 'debi :xxxxx exandri A. C. smorato jus jam : reper- :fle Ti- us, iw is funt, Eccle- Lslii iuffl de s, enffl iSe refi- n mar- nt hsec LUCIS; um erat is con- a erant IX ju- MO- MO- ijofl nifi VJ ctci' f vetu- tis P* ithofeS syn- Jkfovent.ff adorat.S.Cruc.gcceeteror.Domini.Paf. 239 *XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ipichroni omnes confentiunt, ut videre licet ipud Raynaldum ad A. C. 1492. n. 14. Sponda- cum ad eumdetn annum &c. Pro ampliore eruditione fubjungo confuetudi- tcm viguifle apud Romanos, ut vel reorum collo tiiulum indicem fupplieii appenderent, prout le¬ tam apud Suetonium in Cajo c. 32. vel praeferri jubereut, uti legitur apud Eufebium Hift. Eccles. ii)-S- c. 1. qui Attalum Martjrrem narrat circum- Pftum in Amphitheatro , prcecedente ipfum tahel- K in qua latino fermone infcriptum erat : Hic eJlAt- l; w ChriJlianUit. Vel denique id fiebat praeeunte Vlite, & clamante, ut eft apud Ambrofrani ; 9°. qui natrat juffu J udicis nudatam effe •iidam Agnetem, nudamque in lupanar abdu* čara, praeeunte fatellite, qui magno clamore di- Aat ; Agnetem fačrilegam Virginem, Diis blaf- f inferentem 5 fcortum lupanaribus datam, Ex 1 o verofimile elt eamdem fervatam fuifle confue- - dinem, cum Chriftus ad crucifigendum ad Cal- ' anilm educeretui - . Čbiomodocunque autem hoc ; e nerit, certum eft apud Evangeliftas Luc. c. *• 38- Joan. c. 19. ir. 19. tribus linguis Ti- . :Uni Crueis fuifle fcriptum , Latina propter maje- ,Jtein Imperii, Hebraica ratione loči, Grčeča prop- ' cr Helleniflarum multitudinem, qui, tefte Lamy ,,r!n - Evangel. lib. §. c. 34. n. 20. ad Paicha. "^randum Jerofolymam convenerant. AR- 2,40 DiJJertatio 1 K XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX« GC&OOOOCft ARTICULUS II. Ferrum Sacrse Lancese, quee Chrifti Latus aperuit ASservatur Romaš in Balilica Vaticana, quara- *■ * vis nonnulli illud apud Gallos, vel apud Ger- manos efle contendant. Porro oftendunt Boliaa- diftae ad diem 15. Marcii §. 21. pag. 3*79. hanc Lanceam a S. Helena Jeroiblymis inventam fuii- fe; itule fub finem feculi fexti tefte Auftore con- temporaneo in Cbrmico Akxandrino pag. 882- Con- ftantinopolim translata , & in Templo S. Sopli« collocata fuit: poftea ad aliam Eccleliam ejusdeti Civitatis, hoc eft, ad Ecclefiam S. Joannisde Petra de d uda eft, cujus tamen pars cuni fpongi?. & amndinis P a lii o n is D o mi ničte parte in Palatio Imperiali anervabatur, ut probatDu- Cange. Labetite fasculo decimo tertio serarium hupe- ratorum Gailorum, qui tun,c Conftantinopoli do- miuabantur, adeo fuerat exbauftum , ut Baldni* nus II. Gallus Conftantinopoli imperans facras Rc- liquias, coronam fpineam, arundinem, fpongui' 1 ) lanceam Venetis recepta pecunia oppignorare fa* rit coačtus, quas eodem Balduino in lacr* t |J pignora jiis cedente S. Ludovicus Francom m Rp foluto pretio redemptas in Gallias trans tulit» ^ 1,1 S.aceilo fui Palatii Parifienft coilocavit. Am 11J ‘ tnus de hoc jacobum Philippum Bergomenle" 1 >• Suppiemento Chronici lib. 13. ad A. C- ' ubi ait : „ BalduiiiuS;, cum segre fc aJ xxx>^ iriili , quam- md Ger- : Bolku- 79. hanc :atu fuif- are con- 52. Con- , Sophi® ejusdem aanis de fpongte, 1 Paiatio ige. n Ifflp«' poli do' t Baldni- teras Re- longiani) rare fa- facra iii J rum IF at, &» Audi*' e afero 11 C. \ifi i e ab , ho* J)t Invent. & adorat. S. Cruc. ac det er or. Domini. Pqf 2 41 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxXxxx< »hoftibus tuerctur, cerarii inopia com- .. pulfus , Venetis proprium filium ob ses mutuo acceptum pignori dedit, „ partemque Lancese, fpongiamcjueChri- Iti eademfub conditione tradidit. QuaS i, poftea Ludovicus Francorum Rex, si cum ipfe Balduinus redimere non pol¬ ji let, ab iplis Venetis, Balduino per- s mittente, redemit, & in Franciam per¬ ji duxit. 5, Subafta a Mahomete Conftantinopoli, Baja- 5 ettes ejus filius reliquam lanceae partem, quse 1 onftantinopoli rcmanferat, Innocentio VIII. do- 10 dedit, cum qua poftea collata figura cufpidis, k lin Sacello Regio Pariiienii colitur, in ven ta tft omnino conveniens. Caeterum coronam fpineam D. N. J. Chrifti 'snliis allervari, patet; quia magnificnm Sacel- ; ni , mirabile, & vere Regium opus a S. Ludo- ico Rege aedificatum, & eidem la ene Coronae iC3tllm ab Odone Seclis Apoftolicse Legato, tra- ' J »t Du Brevill in theatro Antiquitat. Parifiens. ■ >• pag. 104. & lo5- Ferrandus difquit. Re- 1. c. 1. n. 43. Verlič. In ejusdem. & G11- - l de I eft. Prop. Sančtor. lib. 1. c. 6. qumft. 1J ' t erfic. Quod Jpeiiat, ^lioad niateriam fpinete Coronae lis nec per ^ aie ® infpeftionem terminari potuit, eam enim U. ie' x 242 DiJJertatio IV.\ SOOOOOOOOOOOCOOOpOOOOOOOOOOl fe fe vidiffe atteftantur Durandus Rational. Div, Gff'. Iib. 6. c. 77. §. 17. & Martinns del Rio, Ledi. 9. de Paffon. in Parilienfi Pvegio Sacello. Primus ait e junco marino effe intextam; fecun- dus affirmat, nil eam cum juncis marinis commti- nem ,habere; ideoque dicendum cum Bineo, i aliis nihil certi in hoc hab eri, nifi, quod coro- nam de lpinis, cum plexuiffent milites impoiue- rint capiti Jelu. De forma vero illius amplius du- bitari non poteft, cum nonnulli oculati teftesaf- firment inllar effe pilei, quo cranium, & fupe- rior pars capitis tegitur : non autem ad mod« fafciae , quas tempora , & frontem čingat. ARTICULUS III. Sudarium, quod faciei Domini Noft' 1 Jefu Chrifti fanguine, & fudore afperfe admo- tum , ejusdem vuhus Dominici Effigiem m fe retinuit, & adhuc retinet, 1 N eadein Balilica Vaticatia in magna habetur'-- ■“ neratione, ut pluribus probant Plonoratus a Maria Carmelita Difcalceatus in Animadvers. • regul. & ufum Criticse tom. 2 . Iib. 4 . clilfcut. ?■ Sandinus in hift. Familite facrie pag. 27Q- & Fertiir Veronicam, piani , & religiofani f*® nam , qute Satičtitatis titulo aplerisque decora^ pium illud opus erga Pvedemptorern p rsl ' eamque Jeroiolpmis Romam a Tiberi o Mn xxx> regr; lium mirab ribus Bolki N tat, led q nicani norav culo ronica rcnice to cc tekat Ci Robci dariui fofilic ticrn [ W ris «mpl Cleine Mn. lf.Ic I not u l cc Wti rxxw. . Div, :1 Rio, aceUo. fecun- Dmmii' eo, & l coro- ipofut- ius do- ftes af- k lupe- niodffl Nofti : admo- n in etur ve. tus a- rers. iflert. I &feq» u f«® Bcoratn jeftktifl* „ipc ratf re Ddnvmt.& a far at. S. Critc. ac c teter pr. Domini. Paf. 2 ,^% xxxxxxxxxxxxxxxxx::;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxw Utcumque hsec fint, certum eft, Sndarium ip. fum infigniffimam efle Reliquiam , & tnultis al hinc faeculis in Bafilica Vaticana , ut jam menim, coli confuevifle. Pvefert Gretferus Imaginem hacc etiam Giennae in Hifpaniis aflervari, & religiol; coli, quod , ut tueatur , Sudarium fuiffe triplb tum esiftimat, & unicuique parti Imaginem vii tus Chrilti impreflam, earumque unam Rona, alteram in Hifpania, & tertiam j erofolynne con- fervari; fed Benedičtus XIV. verius putat dicen- dum, Exeinplaria ab Autographo Romano fuiffe delumpta, & pofterioribus temporibus pro iple prototypo haberi coepta effe. ART1CULUS. IV. SacraSindon, qua SančHffimum Chrifti Corpus polt moj-tem Judaico more fuit involutum C Onfervatnr in Civitate Taurinenfi, & eam 'P fam efle, qua Chrillus Dominus involm’ fuit, teftati funt Summi Pontifices Paulus II- ^ IV tus IV. Julius II. & Clemens VIL Et q« ide " Siktus IV. A. C. 1480* decrevit Sacelli honon decorandam; & in quodam traftatu, q uen \ cG ' pofuit de Sanguine Chrifli affirmat, in ea '1 ipf Chrilti Verum Sanguinem, & Imaginem coni] - Julius II. apud Raynaldutn ad A. C. confirmans fui Decefforis fententiam? Six tl,s{ ' Dthvi XXXX'X quit) jmttm Sin/Ione Jltts in ftnftam Ctrriftu ligmm in 1 jua tis fib. «i praj ckrari Rayna vico s Sediš eram S Mi, ( ttniri , Hi I 0 foly untP Itlica. kri fu Raftat M oooo 'eft f< Iranu ta in num iinde Obfe fert. num. 91. ARTICULUS VI. Columna Marmorea, cui Chriftus alli- gatus rlagellis caefus fuerat CExto adhuc feculo futnma Chriftianis veneta- tione Jerofolymis colebatur, quam ipfi ligu- lis etiam textilibus cingebant, easque pellendii morbis quibusdam adhibebant Gregorio Turoncir li telle lib. 1. de gloria Martyrum c. 7. AAb® vero columnam vrniti fide pleni accedentes corripu teitiles faciunt, eamque circumdant: quas rurfump lenedictione recipiunt diverjis infirmitatibus profa 11 ' ras. De ea loquitur S. Hieronymus in Epitaph 0 Paalse : Oftendebatur ilii Columna Ecclefia p 11- cum fufHnens infetla cruore Domini, ad quam vinila dicitur, & fiagellatus,- Confonat Beda in c. Luc. Ule ( inquit ) qui Jolvsre compeditos folti P na De o membra verberibus fubdidit. Oit£ videlicti lt ' lumna in Ecclefia Montis Sion pojita , Dominki c> ut ' ris ufque bodie cernentibus vejiigia certa demonjltA Htec vero Columna A. C. 1213. Romam transi^ ( torio per ’ vero čoku ce li Pršet Cok Dipt ita i' Sca dt A ^•oooot 'onftai, )ifcopo, ilmeroi Teb entolii, diflito. irafceve 5 alli' venera- ifi liga- »llendis nroncn- Ad limit orrigin Pum pr* i rofutii- itaphio > parti- vinilni c. 23 - let pii' licet H' i cruo- onjlftl' ansla« elt Vilnvent.tf adorat. S. Cruc.ac caternr. Domir.i. Pa /.2 47 w X xxxx«xxxxxxxxxxxxxxx»:xxxxxxxxx)C eil fcdente Honorio III. a Joanne Cardinali Co- lumua Apoftolico ad Orientales Legato, & poli¬ ta in Eccleiia S. Praxedis ad Exquilias, ubi etiam- num Fidelimn prollat venerationi, id quod ab- unde oftendit P. Honoratus a S. Maria in fuis Obfervationibus ad Criticae regulas lib. 5. Dif- fert. 5. a. 3. Obferva Reos olim fuiffe flagellatos vel in Pre- torio, antequam ad fupplicium deducerentur, vel perviam, dura ad patibulum rapiebantur. Cum vero reus in Pretorio caedebatur, alligabatur ad columnam, ut videre eft apud J. Lipfium de cru- ce lib. 2. c. 4. Unde cum R.edemptor Nofter iii Prretorio fuerit caefus, vetuftiffima eft traditio ad Columnam fuiffe alligatum. Ojtare Prudentius in Diptycho 41. tora. §. Bibliotli. Patrum. pag. io 57 * ita lcripfit : Vinftus in hisDominus Hetit aedibus, atque Columnae Adnexus tergura dedit, ut fervile, llagellis. QU AESTIO V. n QUIT) de scalis s. memorandum ? kalifi lanttse, quas Salvator Nolter, dum morti appropinguaret, veftigiis pretiolo ejus Sanguine refperfis calcavit. ^ S- Helena juxta antiquatn traditionem, quid- rjuid nonnulli blaterent, Jerofolymis Romam lta »slatse funt, tefte Megifto Abbate, qui A. C, U. 4 844- 248 Differtatie IV. XXXXX)OOOOOObxxo Patriar citre; tu Ma Ulicam bns o' accedt icani narrat I neficia klon« »mi «lie »ne » inj »ad d fe: »lei d D •i eh »tr¬ ii $1 L Potiti cider Sanft ■V tne 1 l US I Viti. :o, qiii ftantino fcalai, tempo- nn fot. . adii inianan , &in- 'apa IL in Ar- , diluci- efiorem gpradus O lenfeni: en era- jefus ; gref- udum icatus ,atera- vulg'0 usque is pi* nutatm facruffl Pa- Dthmnt.&adorat.S.Cruc. accfteror.Domini,Paf. 249 ■.«>:XXXXXXXXXXXXX;COOOOOOOOOOOfti difpofuit ante Capellam toto orbe celeberriniam, quse dicitur Sancta Sančtorum , uti legitur in Buli: 105. ejusdem Sixti in Bullario Romano. Seal:; fančlis in loco, ubi nune funt per Sixtum coni:, tu tis, laudatus Pontifex conftruxit alias quatuor, binas addexteram, & alias binas ad fmifiram, tni ne quis per easdem Scalas fančtas, nifi oran,s tantum caufa, & genibus fiexis tranfiret, turne; Chrithfideles ex omnibus mundi partibus concur- rentes in afcenfu, & defcenfu fe fe invicem im- pedirent. Cteterum longrevi temporis curfus, & frequentiirxmi per Scalas fančtas afcenfus nedum effecerunt, ut Sančtiiiimi Dominici cruoris veli- gia, quce tempere Sixti extabant, ut ex ejus Bu¬ la defunutur : „ Non modo nudiš faerorum 55 pedum plantis, fed eo ipfo, quem pro s, nobis effundebat, inseftimabili banRui- 5? ne afperfit, fimulque gloriofis Beato- „ rum pedum, & cruoris ex fanftis vul 5, neribus copiofe manantis veftigi> s > v> quee adhuc extant,imprellas, acnota- ,3 tas reliquit , ,3 amplius non extent, i’- etiam , ut očtavus, nonus , & decimus ex Scab rum gradibus lit omnino detritus, & f ere c ° :! " fumptus : in aliis autem ex imprelliotie genuunu & calceamentorum contačhi tales foveae apf® fint, ut admodum difficile fit, iilis genua ifflp 0 ' nere. Uk xxx: ( (ura ment dnini Gard uuni pene! paru: gotic Met ibioi Vilit nians ligne perfi faera aptji Pont fečia Anti nmt HUS El & Cuffl OOOOO« errimam, ' in Bula ). Scalii n conlli- quatuor, ram, tun fi oranči , tunine concur- cem it irfus, k s nedum ris veli- ejusBul- -roruni pro fangui- Beato- tis vul- ftigiiS) c nota- mt , $ ;x ScaLi' ;re con- fenuum» apert® ,a iinp 0- Cu® aJorat.S.Cruc.ac cčterov. Domini. Paf.2,% i xxxxxxxxxxxxx>C i o;xxxx'xxxxxxxx Cum vero poftea Scalarum fančtarum Praspoii- tura Marco de Geliis commifia fuiflet, isque Cle- menti XI. fupplex fuiflet, ut imminentem gra- duum minam averteret;. Clemens Eminentiffimo Cardinal! Profpero Lambertino fidei Promotoris minere fungenti mandavit, ut rem mature per- penderet, &. animi fui fenfuin fcripto aperiret, paruit Papte mandato Lambeitiiuis, cumque ne- gotio necdum aifcuffo Clemens ex hac vita decef- iiliet, tempore ejus Succeiloris Innocentii XIII. abloiutum eli in facra Congregatione Apollolioe Vilitadonis A. C. 1713- ubi ftatutum eit, ut re- imnentibus licu ti erant, gradibus , finguli eorum iigneo clauderentur opercuio rimulis quibusdam perforato , ut afcendentes i & videre, & ofcuiari peta Imuna polient; attamen ita compolito, & J puto, ut ftatis diebus, & ad libitum Summi Pontificis auferri poffet. Reque hoc modo con- fervata eft ab interitu Scala lančta, quam Antiquiores Pontilices tanta veneratione colue- nint Sergius videlicet I. Stephanus III. Hadria- ’ lils I. Leo III. Sergius II. Leo IV. Coeleltinus Al' Gregorius IX. Honorius III. ut nudiš pedibus, & lacrpmabundi eam afcenderint, veluti ha- betur in citatis operibus Megifti Abbatis, & Nicolai Procelli. DIS- DISSERTATIO V. De Mediatione Chrifti, & Invo- catione San&orum» *ihil eft, quod intentatum reliqu cn Adverfarius nofter diabolus, ut ” C! he■— a confecutione vitse aeterns p r:! ' pediret; nam quidquid nos ad illam beatam "• tam capeflendam ju vare poteft, a nobis auferre conatur; hinc, quia novit fagax inimicus no>" plurimum Sandorum precibus adjuvari, ideoq» o; dam mifit, qui in fpiritu erroris loquentes i' K " - dacium dicerent, Sandos lion effe ab hotnim^ invocandosj led eoruni invocationem Chrift’ " ll di»* ILle v iiiten' re. . partis dedi ut fp folva 1 Chr l ( i tnjli «iai VtMeHiatione Chrifli, &? Invocatione SmBornm. 253 x S»XXXXXXXX>;XXx:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX iatioiu eifle injuriolam , & patrocinium fuperva- caneum, ut vel lic Mortales hic viventes, San- ftorum, qui in coelis cum Chrifto regnant, de- fraudarent auxiliis. QUAESTIO t Utrum Chriftus Mediator fit Deum in- ter, & Homines ? Et fecundum quam naturam Divinam ? vel Humanam ? PRAENOTIO . |Lle mediator effe dicitur; qui medius eft inter ^ partes diflidentes, ut eas coniponat. Poteft anteni pluribus modis mediatoris officium exple- te. imo. ut Internuncius, ac Interpres utriusque firtis. ut arbiter ad componendam litem eledlus. jtio. ut interceflor, & advocatus. ^to. ® Iponfor, qui parti laefae, qute offendit, plene f olvat, ac fatisfaciat. Nune ponitur ARTICULUS I. Chriftus eft verus Mediator inter Deum, & hominem. '■ f\Pia venit, ut Internuncius fancitas a Deo ^ leges hominibus annuncians; undejoan. c ' f- 18 . dicitur : Unigenitus Filius, qui ejt ln hu Patris, ipfe enarravit. Hoc fenfu vocatur ttlatn Malach. c. 3. f. 1. Angeius Teflamenti. Ifaj. c. 9. 2.54 Dijfertatio V. XX'x!lX!X!X.XX..X.XXx;..x..X..XEX.'.XXXbx.X.’XfX.X''x"XiX!X!X^x;'XyVyxx c. 9. Y- S- Confiliarius. Et ad Hebr. c. 8- f. (j, J \deiioris Teftamenti Mediator; ad differentiani Moy- lis , qixi Veteris Teftamenti fnerat Mediator le- cundum illud ad Galat. c. 3. y. 19. Cui data ejl lex ordinata per Angelos in mami Mediatoris. II. Gftiia in procuranda noftra cum Deo recon- ciliatione juftitiam gratia, & mifericordia mite temperavit, poenas nobis debitas in fe transfe- rendo, juftitise Divinse condigne fatisiecit, ita, nt Deus ex mifericordia , debituin , quod contra- Minus, nobis reiasaverit, quod eft Arbitri nw 1U1S. III. GLuia nobis per fuam orationem profoit, & etiamnum prodeft apud Patrem ; unde iu Evan- geliis ftepe legitur pro nobis Patrem orafie. Et habetur ad Rom. c. 8. f- 34. Jefus Cbrijlus, fi tnortuus eft, imo, qui & refurrexit, qui eft ad in- tram, Dei, qui etiam interpellat pro nobis. Item I- Joan. c. 2. y. 1. Advočatum habemus apud Patmh jefum Chriftum juftum. IV. Oj-iia loco tioftri Divime juftitise fatisfe- cit, ut nos ab teterna morte peccati redimeret jnx- ta illud 1. ad Timoth. c. 2- ft. 4» Unus D^i jft Mediator Dei, eft hominum bomo Cbrijlus qui dedit redemptionem femetipfum pro omnibus, ib- polleriore ratione folus Chrithis eft Mediator: tri bus vero pricribus modis etiam Moyfes Media- torem le dicebat inter Deum, & populmn c. y- 5- Ego fequefm, jft medius fui inter A' J/ Medi yh» mm, ::s ti trk v.: inimicit: jmt ir jim abj Chriftui rjlm, (iomus tli fuiii tilimt. inter & Oirift Beut 1 'Q tonfefs hlfl M f J ia c>. > xXXX>:XXXX:xx>:XXXXXXXXXXXXXXXXX ,imn, 6? vos, in tempore illo, ut annunciarem vo- avtrba tjus * V. Inter Deum, & hominem erat divifio, & nimicitia Ifa. c. 59- i r - 2. Iniquitates vejtr£ divi - jmt inter vos ? & Deum veflrum , & peccata ve- jk abfconderunt faciem ejus a voliš : hanc fuftulit Chriftus aAEphes. c. 2. ir. 14. Ipfe enim eft pax tejlra, qui fecit utrapue unum ; unde S. Chryfo- fromus Hondi. 24. ad populum Antiochen. Deo 'ii fiiims inimici, & Unigenitus filius nos Deo recon- Kisvit. Igitur Chriftus verus eft Mediator Deum inter & hominem. ARTICULUS II, Chriftus non fuit Mediator nofter apud Eenin fecundum Divinitatem, fed fecundum Humanitatem connotantem fuppofitum Divinum. Q Uia 1. ad Timoth. c. 2. ir. 4. dicitur: Me¬ diator Dei? (f bominum; HOMO Chriftus non D EU S. Et S. Auguftinus lib. 10. l - p lels. c. 42. In cpuantum enim HOMO, in tan- H Mediator "j |in quantum VERBUM non medius \ • OC> ,i OOOOOO00©0( quis efle Mediator apud feipfum , nec poliit le- ipfum fibi reconciliare: Chriftus autem non cliilu- guitnr a Deo, a d quem dirigitur mediatio fecun. dum Divinitatem, fed fecundum humanitatem. III. Gftiia fecundum illam naturam fuitChrifhis Mediator, fecundum quam fuit Redemptor; tališ ' autem erat fecundum naturam humanam. Ad Rom. c. 5. ir. 10. Reconciliati Jtimus Deo per morttmy lii ejus. Dixi fupra: fecundum Humanitatem connotantm fuppoftum Divinim j tum quia Humanitas non di- citur Mediatrix, fed Homo Mediator, Tum quia nunquam Chriftus condigne Mediatoris Officiuci fuiffet executus, nifi mediatio ejus ex circutnftan- tia fuppofiti Divini fuiffet nobilitata, & quafi divi- nizata. AR TI CUL US III. Chriftus eft Unicus Mediator Perfete, & Principalis. At praeter eum dantur etiam alii Mediatores Inferiores , & Secundarii. I. T 3 Ars depromitur ex I. ad Timoth. c. 2- f I g. UNUS, & Mediator &c. ubi ly UNU$ denotat aliquid Chrifto proprium; adeoque pet- fečtionem , & eminentiam Mediatoris fuper a* 10 -' 1 2do. GLuia teftatur Dočtor Angelicus q. 26. a- Solus Chriftus eft perfetius Dti, (f hominum M' diator. 3 tio , Gbtia foius ille eft Mediator pri« cl ' P i)[ Me. ■xxxxx plitev. Deum: tjui ne potnit l't 3 /«. /a 'Mitu loit pr Iflcircc men. i Epifco ptlnni fiilium tim ton m i «rwj{ II. A ul Mtiliat 1 M y Hunu e, iatn ’°ves n i !j nand istrcei Iic 0llC: tire a IUQ t n ■tre v XXXXXX )oi’iit fe. n diflio- o fecun. atein. Chriftns ar; tališ id Rom. lOTtcm fr motantm non di- uni qui?. Dfficiuni :uinlla!i' ali divi- [. fe£tus, ; tiara C. 2 - V- UNU$ ne pet¬ er alios. 6. a. I- :«J M' princi' pa- j); Mdiatione Chriffi, Tnvocatione SanUoruin. 257 ^7;xXKXXXXX7XXXXX) < lXXXXXXXXXXXX!x!Xi x -XXXX paliter, perfečle, & eminenter, qui non egfet apnd Deum alio Mediatore; fed tališ fuit folus ChriHus, (jni nec Dei inimicitiam incurrit, nec incnrrere potuit utpote peccati incapax; ur.de ad Hebr. c. ’-y. 3 6 . Tališ enim dec eh at, ut nobis ejjet Ponti- ;i.t, fanttus, innocens, impollutus, fegregatus a pec- 'Mibus. 4to. Ojiia folus Chriftus condignam po¬ lnit pro obtinenda reconciliatione fatisfactionein. Idcirco S. Auguftinus lib. 2. contra Epift. Par- ® e ". c. g. repreliendit Parmenianum ftafuentem Epifcopum Mediatorem elle inter Deum, & po¬ lnilni inquiens : Oni s boe ferat bonorurn, atque ! ™<»i Cbrijlianorum 'i Omnes enim Cbriftiani in- fe commendant oratienibus fuis. Pro quo au- ‘® nullus interpellat, fedipfe pro omnibus j bieums , Mediator efl. H- Pars defumitur ex Epiftola D. Pauli ad ' -ut. c. 3. -fr. 1 ij. in qua vocatur Moyfes Medla- r 5 ubi lex dicitur ordinata per Angeles in mami ^ Ukoriš , id eft, Moyfis. Item Job. c. 33 .ir. ' v & 24. Si fuerit pro eo Angelus ioquens . . . ‘ a *i nunciet hominis cequitatem, miferebitur cjus t Eft “'m ratio ; quia omnes illi poffunt dici Media- J - e s noftri apudDeum, qui vel orando , vel je- vel facrificando, vel aliud pium opus nando, rcei *do, promovere poftunt noftram aptid Deum 0,,u uationem; id vero prater Chrittum prše¬ li P°ffunt tamquam Chrifti miniftri, pof- ' Uc i Ul -- ad hunc effečhim orare Beati, jeju- Rtores, facrificar- Saceracues; unae i)i- R vus 2. 5 S Difiertatio P. KXX»00000000000000000000000000000(» vus Thomas : Sacerdotes novi Tejfamenti poJjx eici Mediatores Dei, & Hominum, in quantumjw Minijiri Veri Mediatoris. Et fi Rex Terrenus m tantum filium admittat Mediatorem pro reis conciliandis, fed etiam amicos, quidni idem pc teft facere Rex coeleftis ? QUAESTIO II. An Chriftus tamquam Mediator oraverit V ARTICULUS I. Chriftus oravit olim pro feipfo* I. TOan. c. 12. ir. 27. Pater , falvifica me ex e/ bora. Item c. 17. ir. 1. Pater venit clarifica filium tuum. Marci c. 14. ^.35. fuper terram: & or ahat, ut fi fieri pofiet » tranfi' ab to bora. II. Chriftus aliis virtutum a&ibus Delim cc ‘ lebat, quidni & oratione ? cum nulla fit indecc tia, fed maxima convenientia, imo non raro r- ceffitas, ut irtferior, qualis erat Chriftus ut l l01t ' ad fuperiorem recurrat, pnefertim, cum Cim 1 - 1 fecundum Humanitatem in omnibus a Deo d c l v deret, & ilio indigeret. Notandum tamen Chriftum non potuiH® ° rl fecundum naturam Divinam, feu ut erat ^ quU Ut Met >xxxx. ran or (110 n c fo eg |u. , /d Divi .ato 1 »rte il ms j. bflus lit) fec etri F v n i-o Di( "P '■ lr kin Vilo %) ,J i din 11 . t iipfice V li S < ‘ :tl mi XXX'/',' * #« tum /at n 11S BO! reis to idem po itor f; Ikčiatione Chrijli , £? Inmcntiont SanStmm. 2^9 ]0OX> hmitte Mis : non enim fciunt, quid faciunt. ^ Chriftus nobis aliquando defiderabat qiue- ■ ’ ll un poterat per Humanitatem exequi j- lc ®. 1 9 ll alis inter alia erat gratia fančtiftcans, . lJ 11Ct 't fecundum Humanitatem eflet caufa mo- ^ meritoria, non tamen phyftca, ne qui- u " uinientaiis; adeoque eara a Patre debiut R 2 pe- q6o DiJJertatio V. xxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx:x:xxxxxxx''flc«#: petere; quia gratiam, & g.oriam dahi Z>o»itMc| Kal. 83- f - i3. ARTICULUS III. Solvuntur Objectiones. 1 . |Nquiunt. Chriftns habuit ab inftanti cone;: ■* tionis mentem elevatam in Deum: ergo i:|. potuit orare; eft enim oratio, elevatio »mite Deum. II. Matth. c. 38. ir. ig. afieritur Chn datam efte omtiem potellatem: igitur ciimei:' : | habuerit in fua poteftate, non poterat aliq 4 pp tere , & ita nec orare. III. Si Chriftns veren let, omnia obtinuifiet, hoc quippe poftulabatc nitas orantis; at non omnia obtinuit; quia F i: a fe transferri paffionis calicem, qui non fuittn* latus. IV. Chriftus fciebat ab initio concep* nis per fcientiam beatam omnia, qute vellet Deus concedere: ergo fruftra orafiet. Repono ad I. Oratio formaliter eft petitio,prcefuppofitive anteni elevatio mentisin h Ojiid ergo prohibere potuit, ne Chriftus a pore conceptionis mentem habens elevatam Deum, decentia ab eo petiiftet, & ita ord Ad II. Chrifto ut Deo data, id eft, comm '- 1 ■ ta fuit omnis poteftas , non Chrifto ut hoit' non enim ut homo potuit gratiam ftnd 1 “ tem producere. Vel certe, li paffum ift 11111 , intelligas de plenitudine poteftatis fecunduu’ vinitatein , led lecundum humanitatein 1 l " ill»' ht Medi »«xxx 1 iu poteftati omnia , Omnia i lintatem ion ea, cacem , Mguen bi ral Miemp m cog Deus fib uti coni «feni ttipiciat fcahit a Ho imp Id quic Mtendei -« veli hiebat fciel "■ Ut oliaretv tat pilin dimte batite / rae "' ipondet ipiemet Redemptor Joan. c. 14 * f',!'. Ego rogabo Patrem, affumptus in Coelum5 ?! Medi xxxxxx kaditi Scriptur mm ex «ga no: Neq' I, quse lil imbe> ra fttfion (ii. C Nijlri 1 A. Alij fat noji sodo { proprie Deinde ris, lim¬ fno: e (trnu 01 Mila fe plicanti 'h me aio, j jj Mtdiatione Chrifti, & Fnvocytme Sm&orum. 263 ::x.x'xxxxxxxx'« pro ipfo, licut pro nobis tertninetar in mor;.. III. Si Chriftus pro nobit oraret in Ccelo, pete¬ liniš dicere : Ora pro nobis Cbrifte, quod in Ec- cleiia efc inufitatum. Repono. Ad I. Confnmmatum eft falutis no- ftrre negotiiim. Gtuantum ad fufficientiam meriti, minime vero quantum ad applicationem. Ojiem- admoduin anteni voluit Deus, ut mediantibusSa- cramentis nobis applicarentur Chrifti merita, iti & potnit velle, ut nobis eadem applicarentur me- diantibus Chrifti precibus in Ccelo fundendis. Voluifle autem de fačlo produnt allata Scripturs teft-imonia. Prseterea non funt fuperfluse orado- nes, quas Beata Virgo , & caeteri Sandi fundun: pro noftra falute, cur eflent inutiles preces Chri- fti ? Non eft fuperflua Q non obllante falutis no- ftrre confummatione j oratio Chrifti interpr etatih ; ut concedunt Adverfarii, cur fuperflua effet fr' moliš 1 , Ad II. Sicut Sančti pro nobis in Coclo orantes non m-erentur proprie, fed folum not« favores impetrant, ita nec Chriftus meretur. fr- III. Ajo , quod in orationibus privatis liceret di¬ cere : Ora pro nobis Cbrifte, fi enim Chriftus m homo orat, qukl vetabit ab eodem ut honnne ]« tere , ut oret ? Cum liceat petere, ut faciat, qu^ facit; unde legitur de S. Cypriano, quod rog - verit Chriftum moriturus : Ego a te peto, utt« j Patre petas. Ne vero id in pitblicis precibus obftar Eccleftae confuetudo id prohibentis, « c c ‘/ datur Chriftus purus homo, licut credebant fr u ':XXXXXX'X.XXXXXX.XXXXXXXXXXX.XXXXXXX ti: INec licet ex Chrifti oratione inferre eum fim- fliciter, & abfolute, Deo Patre inferiorem efte, Mpote qui habita dumtaxat humanae naturte ratio- . ne &oravit, & fub hoc tantum refpečhi fuit in- lerior; idem quippe Chriftus, qui fupplex Pa¬ trom deprecatur, declarat, [e unum ejje cum Patre, jfima, quce Patris funt, ejfe fua. Šibi datam ejje nam poteflatem in Ccelo, <%? in terra. QUAESTIO III. Utrum invocatio Sančtorum oppolita fit Chrifti mediationi ? ARTICULUS L itis no- 'tativ h et /r 1 Ccelo 1 nobis r. rU eret di‘ ftus n 1 ine p?- quod d roga- ut t» l us ne ere- : A r ‘ a ' ni ^°&rina de Uno Mediatore Chrilto non tollit Sančtorum invocationem. ' P\Uia non invocamus Sančtos, ut gratiam v ^-largiantur, vel remiffionem peccatorum ronferant, vel alia beneficia impendant, fed ut ‘"' s precibus apud Deurn agant, quatenus ipfeBo- r,otu m omniuin Author, & Largitor a nobis po- ^ttlata, & expedita largiri dignetur. P- Ojtia non illos interpellamus ut Mediatores r( ^w iptionis, Unus fiquidem & folus redemptionis Mediator Chriftus eft: led ut Mediatores inlercef- non quidem primarm, & principales ( hanc dignitatem folus Chriftus fibi vendicat ) fed R 5 ut s66 Differtatio V. XXXXXX5OOOOCOOO '%XxXX. iX '.XXXXX^ ARTICULUS II. Solvitur Obječtio. |Nquiunt. Deus , & Chriftus volunt, ut noftram 1 fiduciam omnem poriamus in fe, non in homi¬ nibus. Ad Hebr. c. 4. y. 16. Adeamus cum f du¬ da ad thronum gratice. J ere m. c. 17. y. 5. Male- i&us homo 5 qui confidit in homine. Repono. Novatores ponunt fiduciam in homi¬ nibus e. g. iubditi in fuo Principe, iiberi in pa- rentibus , amici in amicis , clientes in Patronis. Novatores invocando Fideles in hac vita exiften- tes ponunt fiduciam aliquam in hominibus. Cur »os Catholici non poneremus fiduciam aliquam in Sančtis hac vita funftis ? Nihil prior fiducia Chri- ^ prtejudicat mediationi; cur praejudicaret po- fterior. Qjtamquam ergo in Deo tamquam Authore »Kniiim gratiarum , & Auxiliatore lupremo: in Chrifto tamquam in Mediatore Principali omnis »odra cordis fiducia ponenda lit, nihil tamenvetat, 'l 110 minus in hominibus folum tamquamInterceflori- b>s, & Mediatoribus fecundariis , ac non vlitima- 10 fiduciam noftram ponamus. Textus quidem Pmbant in Deo, & Chrifto ponendam efle fidu- Clani 5 eosque immefiiate poffe rogari: non tarnen diount, quod in iis folis reponenda fiducia, & P er alios rogari non polfint tamquam Interceftb- res 2.6S Dijfertatio V. xxx'xxx'xxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxx::xxxxxxxxxx Joati. c. 8- ir- 56. Abraham exultavit , ut videret km Chrifti, hoc eft Incarnationem: viclit. & ga > vifus eft : er'4'o ipfi conformiter ad fuum defide- rium Incarnatio a Deo 'fuit revelata. Idem Ab- raham narratur divitis Epulonis in Inferis politi ge- mitns audivifle, novifle bona, quae ille in vita perceperat, & mala qute pertulerat Lazarus, al- legaffe denique Moyfen, & Prophetas, eorumque fcripta, qui pod Abrahami mortem apud Ju- daeos fioruerunt. II. Spe&at ad Beatitudinem faltem accidenta- lem San&orum , gaudinm , & dignitatem, cog- nofcere preces hominum etiam internas ad fe di- rečias, utique enim gloriofum, & oblečtabile eft Sanftis habere fupplices; quia invocantur tamquanx amici Dei, in qt;o eft maxima gloria, dignitas, & gaudinm. Deinde Charitas, qu£ nunquam exci- ( nec in Coelo ) exigit juvare miferos: fed komodo juvabunt, nifi cognofcant necefiitates Wum fupplicum, & preces clientum ? Item fi honiines in vita hac exiftentes ex revelationeDivi- na poflimt cognofcere fecreta cordium, uti Sa- m "el Saulis lib. I. Reg. c. 9. & res abfentes, ut tlifeus .fui famuli abfentis lib. 4. Reg. c. 5 - mul- to magis poterunt Sandi in coelo ex revelatione divina; qnia id exigit ftatus beatitudinis, & per- amicitiae cum Deo. Demum damnati norunt ea i quE geruntur in mundo, & ad eorum poenam P-rtineut, ut conftat exemplo divitis Epulonis, ( l Ul no vera t, Fratres ad fui imitationem perdite vi- Difjertatio V. >:..x.xXXXXXXXXXX\XXX:x>c.XXXX XXXXXX>:>: XXXXXXXXXX>::XX.X>: x>: :x X ritni fin "lil ari Dei beneficio; idqne dum neceffi- tas hotmnum viventium hoc exigit, & Beatornm gloria per iftud promovetur, ac eorum ad nos charitas commendatur. Ad zdum , & 3 tium ajo, Suipturse verba efle intelligenda de inlito natura luniine, quod fane, fi foluni fpedetur, non ma- gis mortui rerum noftrarum notitiam habent, quam nos, quid agant mortui, refcimus. Ad ^tum. di- co, qucd etfi tune temporis Abraham, & jacob ton cognoverint, qua apud Ifraelitas agerentur: ton fequitur , quod Sandi nune in Ccelis degen- tesnefciant, qute apud nos contingant; fiquidem illi Patriarcha tune tum cateris juftis erant in Iimbo, ubi clara Dei vifione non illuftrabantur. Addo item Jfajam citatis verbis hoc folum in- iiauare, quod illi Patriarcha non cognoverint If¬ raelitas fcientia, & notitia approbationis, eo, ^od pro legitimis filiis ipfos non habuerint, quia Judai per peccata a fuorum Patriarcharum virtu- te deviantes, degeneres erant, & indigni, qui hophetarum virtute filii nominarentur. S. Au- ‘-.nftinus intelligendus eft de cognitione naturali "'inurum feparatarum , qua qnidem cognitio in ^ndis viris non eft obtenebrata, ftcut eft in pec- c ntoribus: non autem loquitur de cognitione, qua ^ ‘ u Verbo, quam conftat Abraham eo' tempo- ‘b quo hac didta funt per Ifajam, non habuiffe; jj® ante Chrifti Paffionem nullus ad vilionera f -i pervenerit. ih Inquiunt. 1 mo, Ojaanto aliquis in charita- " P er heclior eft, tanto magis proximo in pericu- lis 2^2 Dijjertatio V. xxxxxxxx>cx>>:^:xxxxx>:xxxx><:xxxxx>c.- rentur in necefiitatibus , quod tamen faepe non lit; nnde ver o Umile eft, quod a d us noftros, & on- tiones non cognofcant. 2do, Sandi non videntur pofle attendere ad totpreces? quse ubique terja¬ nim ad eos lirnul diriguntur. jtio. Sicnt Sandi poft mortemnvidsnt Verbum, ita& Angeli, de ep bus Matth. c. x8- ir. io. Angeli eorum in (id femper viclent faciem Patris mei ; fed Angeli Vet- bum videntes non propter hoc omnia cognoicunt, cum a nefcientia Inferiores pnrgentur a Supero- ribtis , ut ex Dionyiio in c. 6. Eccles. Hierarcii- patet: ergo nec Sandi videntes Vertmnpnieo orationes noftras cognoicunt, &alia, qus ciica nos aguntur. Repono ad imuni, Animas Sandorum habert voluntatem pienarie couformem Divinte Volur.ia- ti; & ideo , quainvis affedum chantatis ad pi v ximum retineant, non tanien aiiter eis auxii* ul11 ferunt, quam fecundum Divinam juftitiaui efte dilpolitum. Credendum tamen eft, 1 ll ° plurimum proximum juvent pro eo apnu Ib'’ 11 " 1 intercedendo. Ad 2 dum, ajo, polie ipedatt l* 1 vina illuftratione, qure fit per luinen g’c ,] “’'‘ claratn, & intuitivam viftotiem Dei eorum * Dt M xxxx Sura to 1 ■is dt ra fac Strgal omnu fpečta ion 1 dent dinis 1 c c tamei mm Divit fpect tscej ličita <|us lib, ; «Pt( K/ci( iiad lel %a 'xxxxx proxi- lis con- atibus: cliarita- implius auxilia- non Ut; & ora- identut e tem- : Saticii de cjr.:- in Celil li Vet- lotcmit) upeno- ic-rafch. , m eo x ciici habete "oiur.ta- ad p rc * : viC £0t , q« 01 * . Deu® ata Ul' p** iucelie- auiii Vth/ediatione Cbrifli , & Invocatione SanEf orvm , 2*73 XX X XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mm promoventis , ac fubiimantis. Ojiemadmo- dum enim non obilante illa naturali humanae men- iis debilitate in tantvim roborari poteil intellečli- nfacultas, ut ad intuitivum Dei confpečhim af. trgat, poterit longe majori facilitate percipere omnia protius humana , quae ad ldatuni eorutn Ipečtant. Ad jtium. Gtjiamvis videntes Verbuin toilit necefTarium in Verbo omnia videre; vi- nt tamen ea, qiue ad perfečtionem fine beatitu- linis pertinent. ARTICULUS III. Modus, quo Santti preces noilras cognolcant 'Ontroverfus eft apudDoftores Catholicos, nec J fuerat fančtis Patribus fatis cognitus. . Duše : »n fententise caeteris probabiliores funt, qua- ■ ii lina afferit, quod Beati in Ccelo videndo 'ivinam Effentiam, in ea, quafi in quodam vivo pecnlo videant omnes creaturas ačlu exidentes, ■Keptis feeretis cordium; nifi ^aec ad eorum fe- :; iiatem, dignitatem, & charitatem pertineant, f i te opinio fuiffe videtur etiam S. Gregorii, qui 4 ' 2- Dialog, c. 35. apud Canis. de Prirno Prse- 'l; t0 Decalogi §. 8- dicit : Ouid ejl , quoi! ibi , ubi fcientem omnia fciunt. Altera fenten- iaoc et, q l x 0 d cognolcant ex fpeciali reveiatio- ^ ,ei 3 in quam inclinat S. Auguftinus lib. dc tts P r o niortuis c. 16. poliquam retulerat alios S duos ^74 Dijfertatio V. XXXXXXX'XXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXX)0«OOa duos modos, quibus poflent Sandi cognofcer; preces noitras, licet non iint nobis localiter prt. ientes. QUAESTIO V. Utrum Sandi in Coelis pro ViventibM orent? ASSERTIO. San&i in Ccelis exillentes, uti & Ange¬ li Boni orant pro nobis. I. pAtet lib. 2• Machab. c. uit. ir. 12. refertur vifum fuifle Oniam pridem mortuum trn® 1 protendentem, or are pro omni populo Judccorum ir. 14. cum apparuiflet alius vir, nempe J«* mias, narratur Oniam dmfle : Hi c eft, tum orat pro populo, & univerfa Janeta Črvi 1 "'- Jeremias Propbeta Del. Zacharise c. i.y. I' ,re ' cenfetur oratio Angeli pro judaeis : Dominik ercituum usquequo tu non mifereberis Jcrufalnn, d Urbium Juda, quibus iratus es. Epift. 2. P efi " 1. ubi poftqnam y. 14. edixit Petrns le p er velationem certum efle brevi morituruni : Ce- tus, quod velox eft depofitio tabernaculi mei , fecuj quod & Dominus nofter Je [us Cbriftus fe£> n ^ J - mibi. Subdit y. 15. Dobe autem operam, ^ ' quenter babere vos poji obitutn meum, ut borum ,r riam faciatis , Id e(l, ero & polt mortem P 1 er® e ® m Boce oratioi nieran Sancli in Ca dl km jmt or fat 1 one bf jnvand ram 1 Je Int »gnu, »tis' ps mil Nec d is, < Jiiiitn -eteba 'eniarr kfun ( sam< II. » 3 -A '■4. ■ ® m« ooooca )gnofcet> iter p«. r entibus 't Ange- Z. refertur mm ^ trum. & :ipe J et -" \ qui» : CiviM’ y. 12. ' e ' Dornik li ‘ n, Pet. c. fe per r; ' im : ? fecvM m, 8 P rum ” !C "" ora¬ le Meiliatione Chrifli, & Invocatione Santtorum. 275 XXXXXX XX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXX xxxx trationes lollicitiis , lit ea , qu® vos vivens do- : .ram, memoria teneatis. Apocal. c. 5. y. g. lefcribuntur viginti quatuor feniores, per quos Sandi Veteris , Sl Novi Teftamenti intelliguntur, a CceIo procidifle coram Agno babentes frnguli tiikras, & phiaias aureas plenas adoraimniorum, cp £ imt orationes Ssnclorum. Ojiibus indicatnr, quod iciit Angeli Apocal. c. g. ir. 3. & 4. ita & am¬ ine beatae in ccelo offerant Deo orariones viven- tiuin, eos fuis interceffionibus, & patrociniis ad- nando. Tandem Apocal. c. 6 ■ animte Sančlo- nim Martyrum magno clamore petunt vindičiam ie Interfefloribus luis jE 10. Et clamabant voce Mpi«, dicentes: usquecjuo Domine ( SanEtus, & ) non judicas, č? non vindicas fanguinem no- hm de tis, qui babitant in tena ? Ergo mnlto ma- mifericordiam petnnt fratribus , & amicis fuis. •'« dicant Novatores, voces illas referri adtem- i®) quo erant in tetra. Non dicant. Id enim dism efle conftat; quia Martyres in terris non petebant a Deo vindiftam de perfecutoribus, led '•nam potius iis implorabant. Voces igitur il- s funt Martyrum in Ccelis petentiam vmdi&am ttamore juftitiae, & gloriae Dei. H. Ex comtnunione Eccicfue Triumphantis ' 1,1 Militante. . Nam ad Hebr. c. 1 2 . ir. 22. &. Apoftolus dicit nos acceJJJJJe ad Ecclefiam Pri- J! iwrum, qui conferipti funt in Coslis . Ad Galat. ff- 26. ait iliam, qii£ furjum eji, ferujalem, Vrem noflram, Et ad Ephes. c. I. i’. 22. af- S 2 ie- 2^6 Differtatio V. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>ooooo# ferit, quodDeus Chriftum dederit caput fuper «• nem Ecclefiam. Ex quo fxc Argnmentor : Si Sanfti in Coelis regnante: fnnt concives lioflri : fi Ecclefia Triumphans, i: qua funt illi, & Militans, in qua militamus noi fnnt unum corpus , cujus caput e 11 Chriftus: go inter Sančtos, & nos debet eile communio, quaiis inter membra ejusdem corptoris fub tinoci- pite; fed ifta communio esigit, ut membra h pro in vicem follicita, & ut membrum fortius p vet infirmius , hanc enim efle naturam membifr rum fub uno capite docet Paulus ad Rom. c. ]• & I. ad Corinth. c. 12. Sančti itaque in Coelis. qui funt membra charitate, & meritis fortiora i® juvant, qui membra furnus debiliora , & bi-' miora. Inquiunt Novatores cum Calvino lib. p l ti! c. 20. §. 24. Mortuos a noftro contubernio > & fubduxit Dominus,' nullum nobis cum illis rl W" commercium , ac ne illis quidem nobiscum. B e P 0,lC Nobis cum mortuis Sandiis nullum effe coinn- cium, nec illis nobiscum in iis, qute fpedann- vitam civilem: At quod nec in iis, qm e l ,e " nent ad vitam fpiritualem ullum lit inter e 01 ’ . nos commercium, quomodo lullineri pott furnus cum illis unus populus, unum cor l' una Eccleiia. v* g UAE- ftM LIN’ * c tiiim ■ do, t addit. ces m jsveni II 4 or c fria ferre ] & fuj tem ; Chrifl tumdi ftaud fe fu šos (i Chtift II i c 00009 .peron. :gtiaoie lans,h nus ioi tus: ei. lmunio, unoca- ibra iii rtius ji- nemir-'- i. c. rt Coelis. iora to* & iti' p H 1 lio, i* rtlipl Repott' loiiiniet- se p« :; ' eos, ^ »teft) ! corf' l' ft Midiatione Chrifli, & Invocatme Sanctorum. 277 »XXXXXXXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXXX QUAESTIO VI. Num licitum fit Sanftos cum Chrillo regnantes invocare ? PRJENOTIO. IdNvocare alterum noti eft aliud, quam ab illo ‘cum aliqua fiducia auxilium, vel patroci- tium petere; adeoque religiola Sandorum invoca- tio, de qua loquor, cultui Sandorum dno fuper- ildit, nimirum fiduciam aliquam cordis, & pre- tes noftras ad illos immediate diredas, ut nos pvent orationibus, & meritis fuis apud Deum. II. Solus Deus poteft invocari tamquam Au- ibor omtiis gratise, & gloriae , qui ex fe, & pro- [fia virtute, poteftate, & authoritate nobis con- ferre poteft omnem gratiatn, auxilium naturale , (o fupernaturale, mortem felicem, & beatitudi- te » teternam: Sandi vero invocantur foltirn tant- 1^® Intercejfores, Patrom , & Advocati apud & Deum, utnobiscum, & pro nobis orenf, ftc enim rede fperamus nos citius ■•‘ludiendos aDeo, fi diledi ejus arnici pro no- iS litas preces interponant; hinc eft, cur ad San- °s dicanius : Or ate pro nobis: ad Deum vero, & ^tiftum: Miferere nobis. ttl- Nos Catholici non docemus, quod San- > ^uos pie, religiofe, & devote invocamus S 3 men- 278 DiJJirtatio V> XXXX’X'XJ000« jnente, vel voce, nobis mereantur ilJa beneficia, qu?e pet ipfos, & ab ipfis petimus, & quod Deus nobis ea conferat propter merita Sandorum; fed docemus, quod nobis dentur propter merita fo- Hus Chrilli, qui folus non pro fe tautum, led k pro aliis llride, & de condigno mereri potuit; ac meritus elt oinnia dona grafite, & glorite. Ni- hilomiuus tamen profunt nobis Sandos invocanti- bus etiam merita Ipforum, non quod illi nobis aliquid proprie lint meriti, fed quod pro fe me¬ riti fmt altiorem gradum glorije, & amicitite cuin Deo : quo enim majora alicujus Sandi funt meri¬ ta., eo amicitior, & charior ell Deo, confequen- ter & potentior in fua intercelfione, ac ditior doniš in alios difpenfandis: fere iicut fit inter ho- niines; qno enim aliquis Aulicus propter merita fua charior , & gratior Principi, eo plus prodei- fe potefl aliis intercedendo, quamvis tališ Aut cus has gratias aliis non fit promeritus de condig- no, ut Princeps eas teneatur fupplici elargiri. Unde fit, ur Sandi fint quafi Mediatores apud Mediatorem Chrillum, per cujus merita & >P !| rogant nobiscum Deum , & Advocati apud Ad- vocatum Principalem Chrillum, cujus merita fe infiuita in ordine ad omne prnennum etiam aliis obtinendum, quod, & pro quibus ille petit: A«* vi o enim ( dixit iple j) venit ad Patrem, nift p er mt ' p.t iterujn: petite in nomine meo. Hinc Eccleha lin ‘ mediate per Chrillum, mediate per Sandos fiiie eet intercedentes a Deo rogat dona tam nam 1 -'' lia v. g. dicendo: Concede nobis Deus inten e JJ ia r hup >000« ueficia, d Deus in; fed rita fo* fed & potuit, ae. Ni- ocanti- nobis le me- iae emu t meri* equen- ditior ter ho- merita >rodel* Aoli- andig- targiri. apud vt ipfl [ Ad* a funt 1 aiiiJ t: A(* 0 ml. !ia im- fcili* atura- ejftaft 0eiiatione Chrifli, e? Invoeatione Santtorum. 279 xx XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXx:XXXXXXXXXXXX hjus Sancli boe beneficium per Cbrijium Deminum itflrum. Ghando vero rogat per merita Sanfto- itim, aliud non intendit, quam Deo quafi pro- ponere merita illa, per quse Sandi fadi funt Deo salde diledi amici, cujus amicitise intuitu poten- liores evadunt preces Sandorum pro nobis. ARTICULUS I. Sanftos in Coelis exiftentes licitum eft invocare. I. TAcob Patriarcha, dum filiis fuis benedice- J ret, inquiebat: Gen. c. 48» ir- 16. Ange¬ lu, qui eruit me de cunctis malis 5 benedicat pueris iftis, &invocetur fuper eos namen meum, nomina quo~ Patrum meorum Abraham, £? Ifaac, Moyfes urando Deum, lic locutus eft Exod. c. 32. i?v Recordare Abraham, Ifaac, & Ifrael fervorum toaium, quibus jurafti per temetipfum * Salomon Deum exorabat, ut reminifceretur mifericordia- mm David 2. Paralip. c. 6. ir. 42. Memento mi- fticordiarum David fervi tui , Tres pueri a Na- buchodonofor condemnati, ut inter ignes vicam anntterent in fornace, mifericordiam Dei implo- tabant propter merita Sandorum. Daniel, c. 3. ir. 35* Neque auferas mifericordiam tuam a nobis pro- P er Abraham dilectum tuum, & Jfaac fervum tuum y ^ Ifmel fanPtum tuum. II. Ojiia Sandorum invo- catl °non oritur ex fideifut Novatores oggerunt ) itnbecillitate, id quod Centurionis exemplo com- S 4 pro- 230 Differtatin V. XXX 000000 j. jfob autem fervus meusorM pr o vobis: faciem ejus fufcipiam , ut mn vobis iinpi- tetur Jiultitia. Job. c. 42. ir. 8. IV. GLuia San- r(l ^ bis- m ti ittuitv W vi 'ias fn 1 Reg i4j> ( XXXXK :onioa Auii- i iti 1 : i Ifrd, & Pi- em im- ai e« 1 « &[«!• vocatio li diit illnd S, 3 n con- opera, nielech, im pec- condo Ahii* US 0 t$ is impti- ia San- juriini; media te -ommo' Si* i prt o* hiS‘ i( MiMatinne Cbrijli, A? Invocatione Santlorum. 28* xx>c*xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxX jj, Repono. Q]iod in veteri Teftamento ordi- ijrie, & publice non fuerint direčLe invocati Šan¬ tli defunCii, duplex eft ratio ■> una; quia nondum trantinCcelo, nec Deum videbant, adeoqne via ordinaria, & line fpeciali revelatione non pote- rant cognofcere preces ad fe fufas, qu® revelatio ipus tune, utpote nondum Beatis non debebatnr vi ftatus fui. Altera; quia ille populus erat val¬ it pronus ad idololatriam, & videbat paflim and Gentiles invocari varios Deos, fi igitur paffim fuiflet in ufu invocatio Sančtorum, facile tosnon ut Deifervos, & amicos,fed etiam ut Deos ; nvocare coepiirent. Utraque autem hsec ratio celTavit in novo Teftamento. Csterum licet Fideles in antiqua lege imme- iiate fupplicaflent Deo, allegabant tamen quando- ^ merita Sančtorum , ut preces fuas redderent 'fcaciores. Sic Moyfes, ut in proba retuli, ora- V|t Exod. c. 32. ^.13. Recordare (Domine) Grabam, lfaac, & Ifrael fervorum tuorum. Daniel c ' S' y. 35. Neque auferas mifericordiam tuam a propter Obrabam diletium tnum, 6? Ifrael fan- ^ tmm, Qjiin & Deus ipfe fatis innuit, quod ■ttuitu fervorum fuorum, &amicorum, qui ex Jc v 'ta jam migraverant, invocantibus le propi- tlus fit, d um lib. 4. Reg. c. 19. f. 54. invocatus *^ge Ezechia dixit : Protegam urbem bane , flkabo tam propter me, eš propter David fervum *m»i. S 5 II. 2g2 DiJJertatio V. XXXXX>CXXXXXXXXX'XXXXXXXX»300<50ris and- ocatioiii oaulo a«- 'eftanien- i eiFe po¬ it fe mr ue veleti os. Tudi libri fan- 'ančlitatii iftoli, & it faneli nvocatio- arrogan- : gloria® atitn p t!: icula, 4 olentib« hujusiuo' AR' JjiMeJiatiom CbrifU, fe? Invocatione Sanctomm. 28g *xxxxxx'xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxx ARTICULUS III. Obviatur aliis Oppofitis. L INqniunt. Deus ipfe per fe fcit neceffitates ne- *■ ftras, nec indiget monitoribus fcilicet San¬ to, qui quafi Deo aures vellicent, vel commo- neant; hinc Chriftus reprehendit Matrem fuam, ion quod pro hofpitibus interceflerit, fed quod itnportune monuerit Chriftum, quafx ipfe nefci- vilTet vini defedum. Repono. Nos non adhibere Sanftos, ut moneant Deum, quafi Deus aliquid »efciret, vel oblivifci poiTet, fed tamquam Patro- ios, ut eorura, quos valde diligit, interceden- dum intuitu nos benignius exaudiat, fere ficut Moyfes oran s propofuitDeo diledos amicos Exod. Ji- f. 13. Recordare Abraham, Ifaac, fe? Ifrael i-mnim tuorum. Gtuod additur de Beata Virgine, "egatur illam importune monuilTe Chriftum, aut t!i ignorantia OmnifcientiDe Chrifti, & ob hoc f»i(fe reprehenfam ; fed potius hanc Virginis in- t; rceffionem Chrifto placuifle, patet ex effedu; V 1 * fecit, quod illa modefte infinuando petiit, :imu l tamen indicat per haec verba Mulier quid T') fe? tihi ? quod ipfi ratione maternitatis non c ° npetat jus petendi miracula; quia non funt Jd ones humanitatis; quam folam habuit a .Vlatre, ‘d Divinitatis, atque in iis patrandis, uti & in ^ ls re bus Divinis non attendi debeat affedus na- 9 ^ s er ga Parentes j fed gloria Dei, & utilitas pro- DiJJertatio V. XXXXX:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>fXX5000< proximi ; atque hinc appellavit non Matrem, fed Mulierem quaii exteram fine ulla tamen reprehen- fione, ut apud Cornel. a Lapide interpretantur Beda, & S. Auguftinus Nos vero immediate ac- cedentes ad Deum non tam facile, & lecure con- fequimur Divina beneficia tum propter indignita. tem noftram, tum propter Dei decretum , qnze- dam dare nolentis,' nifi intercedentibus Sanftis, ut partim ab experientia, partim ex Patrum do- čtrina colligitur. II. Inquiunt. 'Sančtorum invocatio videturfa- pere Ethnicam fuperltitionem, dum aliqui Sandi invocantur pro Viatoribus; alii pro Captivis; alii contra peftem; alii contra dolores dentium, &c- alii pro bobus; alii pro ovibus &c. quafi tamquam Dii pnefiderent his creaturis , ficut Dii Gentilium. Repono. Nos ejusmodi Sančtos, quos pro certis perfonis, certis in necellitatibus, morbis &c. m- vocamus, religiofe quidem invocare, non tanien latreutice, ut faciebant Geutiles , fed cultu mino' re fcilicet Duliai, vel Hyperdulise. Cur anteni certos Sančtos in certis cafibus imploremus pr* aliis, inde lit; quia vel floruerunt fpecialiter 111 aliqua virtute, vel plura in certo membro, u ‘ certo cruciatuum genere, proDeopaffi funt: ' e quia experientia didicimus certos Sančtos tn <] in busdam neceffitatibus fsepius a Deo openi nnp 1 tralfe, quam alios, uti S. SebalHanum, & cbum in morbis peiliferis, & S. Antoniuni u* r ' bus perditis. Ds Mt xxxx> 111 invoca OTgillS vitje 1< mm le tetica tura, quoru: fnifie tile a quitur estitil finit v Inter ab Ec funt r »utho: A: III. :xxxxx ■m, fed prehen- •etantut iate ac- re con- lignita- , qute- andis, im do- etur la- Sandi 'is; alii 1, &c- nquam tilium. i certis Soc. in- tanien mino' aute» s pr* ter in >, vel ; Vel n q»'- impe- k Ko- in re- Jh Mtdiatione Chrifii, & Invocatione Santtorum. 285 x,xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx III. Inquiunt. A!iqui, qui a uobis Catholicis invocantur, nec exiftunt in rerum natura, ut Ge- OTgius , Chriftopliorus, Catharina , cum eorum vitje legend« fcateant fabulis ; & aliorum Sanfto- nim legend« fmt prorfus ridicul«. Repono. H«- tetica eft protervia dubitare, an fint in rerum na¬ tura, quos Univerfalis Ecclefia colit. Vit« ali- quorum Sanftorum hiftoriam fabulis quibusdam fnifTe nonnunquam corruptam, & qu«dam ačta tile apocrypha, non inficior : fed inde non fe- quitur, ejusmodi homines vel nunquam omnino estitifle, vel non effe Sančros. Ecclefia non de- ffait veritatem hiftori«, fed fančfitatem hominum. Inter legendas faciendum ell difcrimen; aliqu« >1) Ecclefia funt approbat«, vel tolerat«: ali« fant rejeft«, & non approbat«: h« nullius funt tmthoritatis, bene tamen lil«. QU AESTIO VII. An Sančtorum invocatio fit utilis, & pr«cepta? ARTICULUS I. Sanftorum invocatio eft nobis utilis. ' r^Uia Deus ipfe fe acceptas habere Sančlo- j rom orationes, piumque, & utile effe Jn dorum merita commemorare pro gratiis obti- . nen- [II- 286 Dijjertatio V. :xX>OOOOO<>JXsXX>.xXXXXXX»XX.xXXXXXXXXXXX«KX^XXXX Dabo autem operam, č? frequenter babere vos (ji obiium tnettm, ut horum rnemoriam faciatis. Fie- n abfcjue dubio id non poterat, nifi per fuam ipd Deurn interceffionem, in quo certe eximia ciedentium utilitas fundabatur. III. Irenaeus, qui circa A. C. 178- fioruit, ib. 5. contra hserefes c. 19. n. 1. htec habet : Et /i ea ( loquitur de Eva ) inobedierat Deo; fed m c ( id eft, Virgo Maria ) fuafa ejt obedire Des } « Virginii Eva Virgo Mater fieret Advocata. Ma¬ na ergo apud Deum Advocatam vocat Irenaeus tficejus interceffionem apud Deum utilem ag- nofeit. Origenes circa A. C. 203. lib. g. contra Celfum n. 34. pag. 767. oftendit, Sandos Deum uorare pro hominibus, & placatum reddere : Vm hi cen cognatos, 6? amicos videntes eos, qui ip- hm in Deum pietatem amulantur , ac Deum invo- riteque illum precantur • eontm faluti collaborant, ffis apparent, putantque fui effe officii illis ohfequium pttjlare, & quaji ex compacto venire ad beneficia, hhitempje eis conciliandam, qui Deum or ant ‘ cui (f # freces oj] er um. Alia loca, quse utilitati San- invocationis aperte favent, ex eodem Ori- ' el,e affert Huetius in Origenian. lib, 2. q. 5. lum. 36. 1 S- Cvpriauus A. C. 248- in Epift. 57. ad Cor- E ^’ um col. 206. exiftimat, per Saudorum apud e,, ni regnantium orationes homines liic degentes ‘-juvari, & jj C utilem sile apud Deum eorum iu- ter- 2§8 Dijfertatio V. XX:KXXXXXXXX.XXXXXXXXX:x:XXXXXXXXXXXX>Oc)< tercelRonem : ,5 IVlemores nofitri invicem 3, fimus , concordes , atque unanimes 3, utrobique pro nobis iemper oremus, 3, preiluras , & angullias mutua charita- „ te relevemus. Kt, fi qub illhinc no- 3, Hrum prior Divinse dignationis cele- ,3 ritate prseceilerit, perleveret apudDc- 3, minum noltra dilečtio; pro fratribus, ,3 & fororibus noltris apud mifericor- 33 diam Patris non ceffet oratio, „ Et in libro de habitu Virginum in fine iic ipfas allo- quitur : Dur ate fortiter, fpiritahter pergite, pm> nite feliciter: tantum mementote tune nojtri, cm i«- cipiet in vobis Virginitas honorari. Idem confirmatur ex Aftis S. Theodoti b- cyrani circa A. C. 303. apud Theodoricum Riu- nart. pag. 307. num. 31. ubi Martyr lic loquitur: Glorificate Dominum Noftrum jfejum Cbrijlum, f 1 fecit, ut perficerem curfum meum 5 & inimicuuijup rarem ; deinceps enim in Ccelis cum fiducia pro vrni Deum deprecabnr. Infiiper celebre tft illud, d« quo teftatur hiftoria Martjrrii S. Potamien® Euiebium lib. 6 . Hiti. Eccles. c. 5 - j uxta dorici Ruinart expoiitionem. Ineunte fecuio t tf ' tio pnedičhnn contigit Martyriuin , & pAv'; 1111 Eufebius retulit, eam a vulgo vexatam perculi' 0 ' nibus , 'Sl obiccenis verbis, a Bafilide vero ' u ‘ maniter accepcam iuiiie, iubdit : lila vero { 0 eit hi Meri tcooc* fi, Pol ur mplt ti? obiti sika ir u Bafili a, p fiit: •i frati ,1 bitse fion )) Poti 1 die, s piti 9 ipfv 9 id, »diu k rurr Sil tanter m. 2 Wm, :i. prc 'SJIIS i a in o • : - s in >oicni ad *xx\x /icenn nimes srn us, lanta- qc no- cele- ;dDc- ribuS) sricor- » Et 'as allo- , /Krti¬ cam in- 3 ti At- im Rili- )quitur: 'M , fi um jup oro vobii !ud) dt s apui i Theo- :ulo u f * oiUjna® »rcufli 0 * rtro bu- ro (b° c eft fdMatiene Chrifti , Imocatione SanStorum. 289 IKOOCXXXXXXXXxXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Potamiena) benignitatem bominis trga [z Liben- :m;pledens, bono animo eutn ejfe juffit, fe namqut ■ ' oiitnm falutem ipftus a Domine ivipetraturam, & in in fe beneficia brevi remtineraturam ej]e. Por- : Bafilidis invičtam converfionein, & confeffio- ::;i], propter quas capite csefus eft, narrans in- pit : „ Cumque quidam in Domino • fratres eum audiilfent, & caufam fu- ■j bitse illius, atque infperatse conver- iionis interrogarent, dixifle fertur, Potamienam tertio polt Martyrium 16 ie, nočtu fibi affiftentem coronam ca- " piti fuo impofuiffe, dixilieque, fe 1 ipfius caufa Dominnm oralie, atque iid, quod petierat, lmpetraife, nec 'diupoftea iplum ad liiperos migratu- v rum. „ Si lubet Anthoritates aliorum Patrum, &fig- -auter fecnli quarti videre, infpiciatnr Balihus lom - 20. de qnadraginta Martyribus. Gregorius az iatizeinis in orat. 18. pro S. Cypriano, &orat. pro S. Athanafio. Hilarins in Pfal. 129. JNif- Si m fine orationis in quadraginta Martyres, ln oratione de S. Theodoro Martyre, Ainbro- 1 in lib. de Viduis tom. 4. in Epill. 54. adfo- 0,cn i Marceilinam. Hieronytnus Epift. i.Epift. Paulam de obitu Bielillae, & iiiie in iibro tClltu Vigilantium. €hryfottomus in orat, de S. T Ig- 2t)0 Differtatio V. XXXXXXXXXXXXXX>:X:Ck:XXX:xX!<>OOOOW« Ignatio Martyre; in homil. de Ss. Berenico&c.i in homil. de Ss. Juventino, & Maximo Jt tyribus. ARTICULUS II. Solvuntur Obječtiones. I. TNcjiiiunt. Sančli in Ccelo jam acceperunt os- ne proemium pro fuis operibus bonis fcili- cet seternam gloriam: ergo nihil fupereft, aliis impetrent, vel elargiantur, & ita irvocau' eorum videtur fruftranea. II. Sančii in Coelis £■ bi ipfis nihil poflunt mereri: ergo multo ninu nobis. Adeoque. Repono ad I. Santtos jan: ac cepilTe omne proemium eflentiale , quod con! - ® 1 in vifione, & fruitione Dei, non tamen acceperunt totum proemium accidentale, adq» oi fpečlat etiain invocari ab hominibus, exa®- 1:1 preces a Deo , gloria corporis fno tempere. II. Licet amplius nihil mereri poflint pro fci® multo minus pro nobis : meriti tamen funt m' 1 pro fe, & fic aliquomodo pro nobis, q tiatenl nempe per merita fua fačri funt Deo valde d« & confequenter valde potentes in fuis intercelh - nibus pro nobis. Unde pulehre S. Bernard, d ferm. 2. de S. Vičiore. „ Gaudete in Dok 1 ,, dilečHffimi, qui inter continua fuae pieta&s „ neficia indulfit hominem mundo, cuj uS ?, falvarentur exemplo. Iterum dico , g a,ill j' ; ' ?, quod fačlus de ijiedio appropiavit Deo, 111 m ' A ‘ ■ do ] .. vifu ,eft, •• illic »ad r .. med s in n »Hi Niillu nec ] ^ fac * Ecc tim de ttm A jun« >:xmt 'O &C. 1 no Mn. nint cii' R Mediatione Chrifti, £? Invocatme San&orum. 291 MOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC .toplures ejns interceffione falventur: in terris « vifus eft, ut eflet exemplo : in caelum levatus - eft, ut fit patrocinio. Hic informat ad vitam, ■ illic invitat ad gloriam. Fačtus eft mediator - ad regnum, qui fuit incitator ad opus. Bonus # mediator, qui fibi jam poftulans nihil, totum -m nos transferre defiderat, & fupplicantis af- - fectum , & fupplicationis frudhim. ,, ARTICULUS lil. nvocatu Doelis t to minus jam ar [ confift n adhuc ad exand« orc. ^ ro fr' ^ it in v ''‘ qtiatenu s de cban* terce® 0, rd. # Domin 1 '' etatih' jtis 1,r>l gaiide" 1 r« t extat prseceptum nec Divimim, necEccleiiafticum , quod omnes, & fingulos Fideles ad Sanfiorutn invocationem obligaret. pjusmodi enim praeceptum neque in Scriptura facra, neque in traditione, neque in Deere- iS Ecclefise reperitur. Et Concilium Tridenti- :i ® de invocatione Samftorum id folum definivit, • ; ®pe eam efte bonam, & utilem. Exeipe ta- :n i^eatam Virginem Mariam, cujus falutatio- Angelicam cum ejusdem invocatione con« Pdam addifcere tenentur Fideles omnes Univerfali confuetudine vim legis habente. T 2 DIS- » (o) syt 392 DISSERTATIO VI. De Cultu , & Veneratione Beatif fimsVirginis MARIA}, Angelo- rum, & Cseterorum Sančtorum. In modo colendi Beatam Virgin ^ alii errarunt par exce(Tuni, > perdefedhim. Exceflerunt s- . . norando Divinam Matrem^ yridiani, qui tefte Epiphanio haares 79. dam mulienbus aučtricibus ftata quadam anm co]lyridem, ieu placentam pani.s Virgin' M ar offerebant in facrificium , eam ut Deani cob" 1 "' cW» ■fiCOC ram f rant a retici qui te Augu perpe lis e licet ■ pere, fcEc tsced ti trii gator priva Sand ttium liant fanfti km; »geai collo ttiun ftorl kt i ut v. km ligin »ant te« vi. Beatif >elo- 'erunt fr trem f- 1 ' aim> lJ,! n i M afl * c ole' ,t;i ' cum DiCultu, & Vener at. E. V. Mari/e, Angelov. &c. 293 f«XXXXX'XXXXXXXXXXXXXXXXXX>5KXX’0009( QUAESTIO I. Qualis cultus Beatce Marice Virgini debeatur? ARTICULUS I. Maria Virgo honoranda eft cultu non quidem Latrias fed h}' _ perdiilice. I. IDArs patet; quia nulli creatura:, quae perfe capax eft cultus, competit adoratio latrii foli Deo debita; ideo enim humanitati Chrifti adoratio latriae conceditur, quia non propria ado- ratione ea adoratur, fed ea, qua adoramus Ver* bum, in quo ipfa fubfiftit. Sed Beata Virgo eft creatura , & cum fit creatura rationalis fubiiftens, eft per fe capax cultus: adeoque. Audi S. Ep 1 ' phanium , qui lib. 3. adverfus Collyridianos k- refi 59. five 79- n. 4. de ipfa Beatiffima Virgin iubdit *. ,5 SanČtum erat Marice corpitf' 5) fateor, non tamen Deus iila fuit. E a ’ „ dem & Virgo extitit ? minime tamc" 55 nobis ad adorandum propofita, ^ 55 Delim adorans ipfum , qui e iua čarne w genitus e coe]o 5 ac paterno finu defce>' ,5 derat. Fj n. 7. Verbum e Virg inC s? fafceptum corpus induens , non j? tamen , ut hsec adorari debeat, alM VtCulti xxxxx' UC , tior. -crifi jhon s Fili n Ma enii >um strib j tant II. - creat ■ipra o [lena, 3 ®uni Divini f»quil It 3. , Mm , if nul milili 'Miru tsteris m kcet (Deu; ‘Vtu >000 ut ftiCultu, & Vener at. B. V Maria, Angelov. &c. 29$ UOOOO jFilius, & Spiritus fanftus adorentur. Mariam adorare nemo velit. Non »enim mulieri, ac ne viro quidem,fed . uni Deo myftčrium illud, cultusque s tribuitur; adeo, ut nec Angeli ipli • tanto honori pares eiTe videantur. II. Pars pariter conftat; quia Beata Virgo et- ■ creatura fit, eft tamen excellentiffimis doniš iipra omnem aliam creaturam decorata, eft gratia 'ena, eft ab originalis, & ačtualis peccati labe ‘munis, eft Sacrarium Spiritus fančti, eftVerbi -ivini habitaculum, eft Mater Dei, & Deo pro- |iiquiffiitia, inde eft, quod S. Athanaiius orado« 3 - contra Arianos eam appellet Reginam om- " ! ”i, honoratiorem Cherubim , fanHiorem Serapbim, - Mila comparatkne cateris omnibus Supernis excel- "‘‘hs gloržojiorem, fpem Patrum, & gloriam Pro- Et ita major ei debetur veneratio, ae ;:e ris Sančbs, &, Angehs , id eft, hyperduiia2. Ut Et D. Thomas in c. 8- ad Rom. leči. 5. i: «t Deiparam uberiori gratia fuifle prseditam, T 1 ® caeteris Sančtis obtigerit : Unicuique eils ) dat gratiam proportionatam ei, adquod "i lt ur. Sicut homini Chrifto data eft excellen- T 4 tif- 29 6 Dijfertatio VI, XV XX>OOOOOOOCXX*XXXXX X X XXX XXXXXXX)CC: tis Fil Deum hibere ri, & 21, q. pilami tjl tam bi in liram , iliijuo Iffim, Ad a quaefti ri Fil niitij f (inibu f mpte: Solv 'I Petn )>F «d; »& rxxxx it ejuj :retat, art. 5, Sandi, [ui di- le An- \ffer- :ri Re- .ir lib. Mm jrMf adora- /homa Rigii Regi: cujui- is ad- cap« oluerit ur loc. 1 crea- • dedi' tiii VtCultti,& Vener at. B.V Maria, Angelov. &c. 297 x XXXXXXXXXXXXXXXX:xXXXXXXXXXXXXXXxXX::< Hs Filio ejus, qui eft Deus. Imo Maria adorat Ceum latria: ejnsdeni autem non eft latriam ex- libere, & recipere; fteut ejusdem non eft crea- ri, & creare; nnde Dočtor Angelicus in 3. dift. 22. q. 3. a. 3. quaeftiuncula 3. ad 3. inquit : (jirnvis Beata Vir go fit fuper Angelo s e mit ata, non tj! tamen eiaitata ufque ad lDt accipienda, quafi dicat, Mariam Filio donunan, aut impetrare, led caeteris imperare creaturis. II. Inquiunt Calvinilbe, quod nos colendo Mariam ab ea petamus , ut jubeat, Filiuni nobis dare, quae poftulamus : Roga Patrem , jubc tum, quod videtur abfurdum. Repono. Hanc a- lumniam Orthodoxis impačlam repelli a Bellatm 1 no tom. %. Controver. lib- 1. de Sančtor. Beatd- Dl Culi XXXX>: c. 16. (robat ( terodo: candi 1 Vorag: lazar j: k poi noftrur liro ex d cau Epifco « 6 . 1 um & lent nc ‘ nulli Mam fJpatus flerus, flis eu piriti i Mus, III »ur, ititnur htur a to Rec Dei av Nos q J)t Culttt, 6? Vener at. B. V, Marič, Angelor. &e. 299 xxxxxx'xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx' c, j 6. dicente : At quis noji rum hoc 1ličit ? curnm (robat ( Calvinus ) ul/o exemplo ? Sed Rivetns He- ierodoxus Author cum reperilfet fpeciticatam pre- candi formulam Cornelio de Snechis , Jacobo de Voragine, Pelbarto , Cottero, & GUiirino de Sa- iazar probari, ita Bellarmino infuitare ett aufus: k potuit jure Bellarminus exclamare : At quis noftrum hoc dicit ? En BeUarmine! pr&ter alios , £50 ex Sodalitio tuo mn ignohiles. Verum Bellarmi- d canfani defendendam fufcepit idem Joannes Epifcopus Caftorienfis eodem trači. 3. §. 63. & %• Vera enim Bellarminum dixilTe contendit, «m & illorum Authorum quidam adeo obfcuri funt nominis, ut cpiod ab illis folummodo fcriptum , * miliš fcriptum diet pojjit, & merito ignoraverit Marminus legendis celebriorum Author um feriptis oc* ta pa!w, Et ex iisdem nonnulli, praefertim Ce- f :e tiis, & Salazar feripferunt poli Bellarminum; ‘k cum boe feriberet Bellarminus, needum Jcripferat 5 “vinus de Salazar , & forte needum Jcripferat Co~ Am , quod illum Rivetns dicit fcripfijfe. fil- Inquiunt. Dum Catholici Mariam venera- mir ? vocamus eam Redemptrkem, Mediatricem , 'turnir hac quatidoque precandi formula : Aver- atur a me ir a Dei per te, quae omnia Chtifto uni- :o Redemptori, Mediatori, per quem unieum ira f*ei averfa eft a nobis , injuriofa funt. Repono. '' os quidem vocamus interdum Mariam Redemp- > Mediatricem per quam a nobis avertitur ira Uei ) diverfo tamen fenfu, ac Chriftum Filium e j us I • 3°° Dijfertatio VI. ^XXX5O©O0OOOO©2 Differtatfe xxxxx5ooocx:Xx5oooe. 303 k«xx:xxxxxxxxxxxxxxxx>-xxxxxxxx;cxxxx j.ubihsec leguntur notam digniffima: ?, Quin ,'potius fi vera funt, quse de charitate, „ k gratia B. Virginis in fuperioribus B docuimus , exiftimo a B. Virginein „hac poteftate, & efficacia non folum „ Sanftos fmgulos, fed omnem etiam „ cadeftem Curiam fuperari. Itaque fi „ cogitatione iingamus B. Virginem ali- „ quid poftulare, totamque Curiam coe- »leftem illi refiftere C ficut apud Da¬ ti nielem unus Angelus alteri refiftebat) n potentior effet, majorisque efficacise, d & valoris apud Deum Virginis, quam !t reliquorum Sančtorum omnium Ora^ )> tio. Et ita quidem fentiunt fanfti Pa- »tres .... eftque dignitati Matris »confentaneum, &perfeči:iflim2e gratis, »charitatis B. Virginis quodammodo »debitum; & ideo Ecclefia & frequen- »tius, & altiori quodam modo orat ad »Virginem, quam ad reiiquos Sančtos. Idem Theologus fequenti fečh 3. probat, B. Mariam effe Mediatricem apud Mediatorem, per ^ Uain tamquam per collum a capite omma in cor- ! Us defluunt: ex cjuo infert , nos apud umira bančbum non uti alterius Sandi interceflione; enim omnes ejusdem funt ordinis; fed aiios ta- 304 D ijjertatio VT. XXXXXXXXXXXXXXXXX>: , >::x:xXXX:<>OCXVXXXXXXX tamen Sanftos adhibere interceftores apnd B. Vir- ginem, tainquam Reginam, & Dominam, faluta- tionem Angelicam ipfis recitantes, ut eamptono- bis B. Virgini repnefentent; prmterea adhujus, vel illius Sančti peculiarem intercellionem nos confugere pro obtinendo hoc, vel illo beneficio; B. Virginis tamen pro rebus omnibus fine ullo difcrimine opem implorare. Petes. An, & qua ratione exteriomm Maria- norum fymbolorum , puta facri Scapularis, Rola- rii, Cingulorum, Imaginum &c. devotio confe- rat ad falutem ? Refpondetur. Joannes Epifcopus Caftorienfs trači. I. de cultu Smctorum , & B. Virginis §. oftendit, nullarn Scapulari, autRofario, ant Cin guliš, aut lmaginibus fieri injuriam , Ji quis dieti ha c nibil profutura ( meritum intelligens de con digno ) Ji dejit cbaritas,Ji Cbriflum mn felicius cor de, qmm hcec fjmlola čarne gejlemus: & §. f>6-0m nia htec fymbola multum juvare dicit, fi ea ge- ftans, B. Virginis ftudeat innocentiffimos moreš imitari: bis fymbolis, & figuis B. Virgini colen- dm determinatis oftendit §. 5-7. niinis multos abu- ti. Ac §. 58- & leq. demonftrat, malnm eoriim ufum in eo elle, quod quidam ab illis jeterntE la- lutis fecuritatem nimis fidenter libi polliceantur- Inde Rivetus Htereticus eam adve-ifus Catholico* confinxit calumniam : Notandum ejt, cum lus fceleribus conjijiere pojje in Papatu devotiofitm ll [ ca Deiparam. Quem - ref ellit ideni C.aft 01 * en !i Epifcopus trači. 3. §. 5f. No- DiCu 10000 V toribu rum f; devoti confift Calvin fynod: funt, ceque le am tit, n » qu; grada confei petrar turi el Dur «toll »is ea »on p Epifo ibfofi ttilTa loriju hbjic P hta, B X)00 §• 5 f' nit Cin- lis dicet, de con- :ius 0- i)6* Offl- t ea ge- s moreš i colen- :os abu* n e onim erme la* ceantut- tholico* 111 oviri' »sem M- torienli* No- Dl Cultu, & Vener at. B . V. Mari#, Angelov. &c. 305 KXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXX XXX XXXXXXX XXX NominetRivetus vel unum exCatholicis Scrip- toribus, qui dieat, seternam falutetn fola exterio- nim fpmbolorum devotione poffe comparari, & devotionem erga Deiparam cum peccatis poffe tonfiftere. Audiat autem Rivetus, quod ego ex Cabiniftarum dočtrina deduco. In Calviniftarum fvnodis defšnitur, qui femel Baptifmo regenerad trat, & gratiam fančlificantem acceperunt, eos teque regenerationis fručhim ullo unqnam tempo* te amittere poffe , neque fidem, quse falvos fa¬ nt, neque charitatem, neque fecuritatem illam , 'm qua de retinenda Dei grada certi funt. Jam lx gtatia, & juftitia non amplius amittuntur, inde wnfequitur, poffe homines teterrima fcelera per- petrare, quin & filii Dei, & de teterna falute fe- ®ielfe defmant. tamen Prsedicatores Verbi Dei Marianutn Ktollunt cultum, viderint, ne fymbolis Maria- Eis eam de publico fuggeftu attribuant efficaciam , t lls cum facrae Theologise principiis conciliari : on poteft, habeantque prše oculis mentem citati cpucopi Caftorienfis, ne dičla ipforum limpliciter, kolute, plus sequo exaggerative prolata inter- verborum explicatione in pravum fenfum de- Ntieantur. Habeant prše oculis id, quod mox ™jicietur. Petes. Qjio fenfu B. Virgo dicatur Refugium j tocutor uni 1 ■j ^pondetur. Bailletus, feu quis alius Author r ‘ l diatus de Devotione, & Cultu erga Deiparam j U Lu- 306 Dijjertatio VI. ^.xxx'xx?ooo< 90 ocxxxxxxxxxxxxxxx>;xxoae<» Luteti® Parifiorum eciiti A. C. 1696. c. 9. cenfet hoc efle de peccatoribus intelligendum , qmbni eft animus emendandi fuos moreš, quique dere- deundo in ,Dei gratiam fedulo cogitant. Nequit tamen forfitan putet, per hoc doceri cultumerp Beatam Virginem fore deferendum peccatori, ni- hilque ejus preces profuturas , aliosque pioi a&us , fi de fua converfione non cogitet, adver- tendum id ex propoiitionibus Joannis Epiicopi Caftorienfis fuperius allegatis minime fequi: pec¬ catori s enim oratio impietratoria eft ex mera Dei mifericordia, modo pr o fe petat necejjma d filu- tem pie , perfeveranter, ut docet D. Thomasi- 2. qu®ft. 83- a. 6. Fieri enim poteft, ut infini- ta Dei mifericordia peccatoris oratio exaudiatur, etiam fine propofito emendand® vit®; dummodo non tam obftinato fit animo , ut omne poeniten- ti® confilium perpepio abjecerit, piaque devotio- ne, & firma fide in oratione perfeveret, a D e0 petens auxilia, qu® ftbi neceflaria funt ad confe- cutionem falutis ®tern®. Videatur Suarez d* Relig. tom. 2. lib. 1. c. 25- qu>E- JkCui »OOC A ‘S' tibus J iis fuif ms col legitnr fi An^ W ip h-& foU> Sntem '‘titpe fi nfp, Domini II. Sestani 'd eft, P? qiu Milini :xx» cenfct piibm de re- [e quis m erga ti, ni- e pioi adver- pilcopi pec- :ra Dei id fdii' mas 2' infini- diatur, mmodo jenitei- evotio- a Deo [ confe' trez d* Di Cultu, Vener at. B. V. Maria, Angelor. &c, 307 150000000000000000000000000000000000)8 Q U A E S TIO III. An, & quomodo fančtos Angelo® cobre liceat? ARTICULUS I. Sandi Angeli rečte honorantur religiofo duliae cultu. ■ C Acra Scriptura perhibet fančtos Angelos in ^ Veteri Teflamento pluries fuifle ab homi- dbns Sančlis aliquo cultu honoratos, eumque ab MiiiHe admiirum, quod nou fuiffet fačhim, li ,r, scolere illicituni eflet. Ita num. c. 22- ik. 31. bgitur : Aperuit Dominus oculos Balaam , & vi¬ ti Angelum fiantem in via evaginato gladio , & ado- ’m ipfum pronus in terram. Jofue c. 5. ir. 13. b &. If. hiec habet : Cumque ejfet 'Jofue in foUrbis Jerrcbo, levavit oculos , c? vidit virum ■■^em contra fe evaginatum temntem gladkim, per- "titpe ad eum, & ait: nojier es, an adverfariorum ? I 1 fpondit: nequaquam, Jed jum Princeps exercitus hmim , & nune venio. Cecidit Jofue pronus in ter- ,0n > adorans ait &c. il* Satufti viri, qui Deum tuniiu colebant, Re- ^sfanien, ut in Divinis ell Litteris , adorabant, lupplices venerabantur, quod li Reges, ?.■; quos Deus mundum gubernat, tanto honore IClUntur J Angelici« lpiritibusj quos Deus Mi- CJ 2 ni- 508 Dijfertatio VI. xxx>0000000000«xxxxxx>000fl Apoca- ; lib .30 (Te, & 3 ro Deo ) prohi* honora- Tefc’ 2llt, ^ .is tiatt* & prop- tus a" 1 * me •bebit H 110 ' DsCultu, & Fenerat. B. V. Maria;, Angelov, &c. 309 V Xa X A A-. vC •• x -- ^ .'X. .X. X. X. A. X. X.X. X." A. X. X. XIXi X. X! X. taibris fubjecta defpici , »a ipfo membrorum ca - pn meruit prcelata venerari. Concordat S. Tho¬ mas 2. 2- q. 84- a. i. ubi hanc eandem praedičte prohibitionis adferens rationem ait, tune ad ojlen- hiam dignitatem hominis, quam adeptus efl per Chri~ jim, ut Angelis 3 Chriibum, acceffit ad Idola. „ Repo- no. In hoc Canone Ut mentio Chrifti derelidi, & idololatrise , quod nos Cathoiicos non tangit. Ne- que agit citata Synotius contra nos , qui nec in- vocamus Angelos tanlquam Deos, nec illos in* terponimns, nili, ut per Chriftum precibus fuis a Deo benelicia nobis impetrent: Aluid eft negls- tro c limet bele fte c: Hus Gr^c. bfice Sani fcrip tus habf ftrif ■XXXX\ lic ha- lereli- idolo* es fa- 9ui- KClll« ;hema N. J. Repo' ličii, k it. Ne- nec in- los in* : fuiss negle* \utlio- m Re* i a Pa- ngelo- nm eft onjun- i lenim' gniate m tri- ebant) vene* j , f tulila ] cet d* •sc. VtCultu, & Vener at. B. V. Marice, Angelov. &c. 31 t «xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:«xxxxxxxxxxx Grele. affeft. ferm. 3. de Angelis pag. 523. tona. p qnod nos venerando Ss. Angelos , eos non fk- ciamus Deo.s : Hos tamen Deos non appellamus , m Divinum illis cultum tribuimus, nec in Deum ve¬ trn, & iftos Divinam adorationem partmur, fed , i« quidem pluris ejfe, quam homines putamus , at mfervos tamen opinamur. QUAESTIO IV. Utrum Sančtis cum Chriflo regnantibus in Coelo aliquis religiofus cultus debeatur'? PRAENOTIO. pRo Sančton-minem licet venerari fmelicentia Pa* ps,etiamfiin vita fecifiet miracula,uthabetur in Ca P' Audivimus j. de Reliquiis , & veneratione '■■aftorum ibi : Hlum ergo non prcefumatis de cce- ,lr ° colere, cum etiamfi per eum miracula fierent, non fatret vobis pro Sancto absque authoritate Romance hclefia venerari. Sančtus igitur proprie, & ftri- j ic captus, & veneratione dignus, eft omnis, & l0 |us Ule, qui rite canonizatus, id eft, per Pon¬ čem Albo , feu numero, & catalogo aliorum ai ".torutn publice , folemniter , ac canonice ad- Cri Ptus tamquam Sančtus declaratus, & defini- ' Js e ft, addito ftatuto, ut ab omnibus pro tali a t>eatur 5 & colatur. Item Beatus proprie, & ,r *de captus, eft omnis , & folus ille, qui ex U 4 i’pe- v-i Differtatio VI. dOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOK fpeciali conceffione Sirnimi Pontificis ab aliqua Provincia, Religione, vel loco tamquam inCce- lis exiftens cuka aliquo puhlico v. g. recitatione Divini Officii, celebratione Milke, expofitione puhlica ejusdem Reliquiarum ad normam concef- lionis Pontificise coli, & honorari potek. ARTICULUS I. Sandi ab Ecclefia canonizati honorandi funt aliquo cultu reiigiofo. Q Uia Sanfti habent propriam , ac fuperna- _turalem excellentiam gratiae fančtificantis, Di Cui xxxx tur S feo 1 L ad Reg. c. 2. cum filii Prophetarum 5 qui nes tenqi tise, ferfr ftus , y. luminis glorite, vifionis, & fruitionis beatfo) per qute reddnntur digni amicitia Dei, & a for- tfori, honore, reverentia, & fubmillione noftra. II. Gkiia homines fančli adbuc viventes pet' tniferunt aliquo cultu fe honorari, fic lib. 3. Reg- c. 18. ir. 7. cum AbdiasElise occurriffet, &eunt cognnviflet, cecidit fuper faciem fuam 3 quod uti* que civilis obfervantite non fuit tantum tellimo- nium, fed religiofae venerationis, qua exinna® viri Deo acceptiflimi fančlimoniam profequebatur, Abdias quippe inter Aulse Proceres confpicou* civili dignitate Eliam antecedebat. Item lk- 4 l« u lionc lice n- D iit erant rt Eh Jericho, cognoviffent, fpiritum Elise fup er feum recjuieviffe , venientes in occurluffl c . |l!> adoraverunt e um prom 111 terrain A c. 4 - narrl ’ tar tia »i »: !) I j); » !) 1) 5 ) XXX£ aliqua i Coe- atione iitione oncef- jrandi iperiu- cantis, tificje» la for noftra ;s pet & eum lod uti- :eftimo- lebatur; ifpicoui i lib. 4. srant in 3er Ed¬ in e J uS p tur D> Cultu, & Vener at, B. V. Marte, Angelor. £?<;. 313 Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxxxx.xxx ;ar Sunamitidem, poEquam filium luum ab Eli- feo iiifcitatum recepit, corruiffe ad pedes e j us , it adoraviffe fuper terratn. Ex quo fic: Si honorari pofTunt fan&i homi. nes adhuc viventes : ergo etiam Martyres , cte- terique Sančti, qui praftantiori excelientia gra¬ da, & giorise inamiifibiliter cum Deo in ccelis ferfrnnntur; ouero honorem eis promiiir, Ohri¬ du Joan. c. 12. f. 26 , Si quis mihi minifirave- rit, honorificabit eum Pater meus. Et Matth. c. icj. y. 23. Cum federit filius hominis in fede Majefiatis /ii(E, fedebitis & vos fuper fedes duodecim , judican - I« duodecim tribus Ifrael. djiasfo, quis recufabit nonorare eos, quos fcit feffuros cumfupremo Ju- dice quafi Cojudices? hinc David Pfal. 133. fr. H- Mihi autem nimis honorificati funt amid tui Dius, III. In Concilio Nicoeno fecundo Afrione ter- ba tom. 4. collečt. Hard. col. Igo. fic llatutum eft: » Apoftolicas autem Ecclefias traditio- » nes, per quas honorare, & adorare >’San&os, & falutare docemur, fufci- Jipimus, & amplečtimur, venerantes » eos ut famulos, &amicos, atque fi- »lios Dei. Honor enim , qui circa de- 55 Votos confervorum agitur, probatio- J ’ nem habet bonse voluntatis erga com- ’’ niuaem exhibitse Dominum. Ud enim Us 55 ^i4 Dijjertatio VI. XXXXXX50oooooooooooooo©oooo«oooo« & Duliam idem ftgnificare ex vi nominis, & fe- cundum etymologiam, non vero ex ufu nune ia Eceiefia recepto; nam ex ufu Ecclefi.se latria acci- pitur pro cultli fumime fervitutis, qute foli Deo debetnr ob fummam, & infinitam ejus excel!en- tiam: dulia vero pro cultu aliquo inferioris fer¬ vitutis , quo nos Sanftis fubmittimus ob fuperna- turalem eornm ex,cellentiam creatam fundatam m gratia habituali, lumine glorise, fruitione Del, amsque doniš fupernaturalibus a Deo acceptis. II. Inquiunt. Nos non fumus fervi, fed con- fervi Sandorum: ergo cum Dulia dicat cultuni per modurn alicujus fervitutis, hac Sandos co- iere non poftunuis. Unde Auguftinus qu?eft- 94 ' in Exodum dicit : Dulia debetur Deo tamfM Domino , latria vero non nifi Deo tamquam Dtt- Repono. Nos effe confervos Sandorum relate ad Deum fuprenmniDominum, cujus Sandi, imo omnis creatura ut Primo Principio, & Uiti- mo Fini famuiatur : At comparati ad inviceni nos viventes in terris dici poffumus aliquo nu>^ 0 fervi Angelorum, & Beatorum in Coelis, q liaE ' nus illi nos rnovent, &juvant ad bene ope™”' dum exemplo fuo, & intercefifione apud Deum; ideo eorum fervi dicimur veneratione, & °^ e " quio. Idcirco S. Paulinus carm. I. de S. f e ^ c8 fic eum precatur : O Pater ! o Domine! indignis licet, annuef ervlS ' S. Auguftinus eft pro me; nam ex eo, q 110 ^ dicat, latriam dari Deo, ut Deus eft, d uJwI11 ve- j)i Cultu, & Vener at. B, V. Marice, Angelor,-^c. 317 )rXXXXXX’XXXXXXXXXXXX A--.A vero eidem, ut Dominus eft, colligitur latriam ton poffe concedi creaturas; at duliam poffe com- municari creaturse j quia multi funt vere, & pro- prie Domini. Q.uamquam interim fatear duliam , qua colitur Deus effe duliam per excellentiam , ram qua folum analogice convenit dulia, qua co- Inntur Sandi. 1 III. Inquiunt. Deuter. c. 6. ir. 13. habetur : Dominum Deum tuum timebis, lfjr illi foli- fervies * po Chriftus contra diabolum ufus eft Matth. c. f f. 10. Scriptum eft enim : JDominum Deum Im adorabis, & illi foli fervies . Dein 1. ad Ti- moth. c. 1. ir. 17. dicitur: Soli Deo honor, lloria. Iterum ad Galat. c. 4. f'. 8. lis, qui na- In non funt Dii, ferviebatis « Repono. Ifta, & funilia loqui de adoratione, & fervitute fupretna, pae foli Deo debetnr, & nulli extra Deum exhi~ tanda eft, non vero de veneratione, & fervitute pacunque. Nec etiam per boe, quod dicatur foli Deo ferviendum effe, excludenda eft quai- ra nque fervitus alteri a Deo, fed folum prrecipi- J Ur 5 ne ea fervitus, quae praeftari debet Deo-, ul- II alteri , qui non fit Deus , prseftetur. Nam hoc P r £cepto non obftante dicit Ifaac Jacobo Gen. c. ^ 7 - i. 29. Serviant tihi populi, & adorent te Tri - III • efto Dominus Fratrum tuorum. Ex quo fic r So * Us Deus dicitur Dominus, & tamen alii prs> !er Deum funt Domini: Soli Deo honor, & ta- ? en praeterDeum funthonorandi: igitur, prse- atls ver bis non prohibetur ? quin alteri a Deo ab- $18 Dijfertatio VI. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx»<« ioiute ierviatur, ant honor exhibeatur, fed fo- lum , ne ea fervitute, qua fervitur Deo, alteri ferviatur, & ne honore Deo debito, alterhono- retur. Ad 'retundendas calumnias Novatorum, qui vociferantur, Catholicos Sančtis , ac B. Virgini honorem impendere Divinimi, audiatur Augulli' nus lib. 20. c. 21. refpondens Faufto Manioko calumtiian ti Catholicos Gentium Idola in Marty- res verriffe ; Colimus ergo Martyres eo cultu & lettionis, & focietatis: quo (J in bac vita coluntirt Janeti homines Dei. Sed illos tanto devotius, gumi) fecurius poji certamina fuperata : at vero illo cultu, qui grčeče dicitur lairia, nec colimus, nec colenium docemus, nifi unum Deum. Neque venerando Sanftos Martyres facinin* eos Deos. PraecJare iteruni de hoc S. Aug'u(li nllS lib. 22 . de civ. Dei c. 10. Nobis Martyres n - n funt Dii, quia unum, eumdemque Deum fcimus , & Martyrum. S. Cyrillus Alexandrii' uS contra Julianum lib. 6. toni. 6- pag. 203. inq uu ' Sanctos porro Martyres neque Deos ejfe dicimus, nl ’ que Divino cultu fcilicet illos adorare folemus, fectus, & bonoris; quin potius fummis bonoribus ornnmns , puta, quod pro veritate ftrenue certotioint, Jinceritatemqne Jidei eo usque fe^varint, nt ani’ 0 " 1 ipfam contempferint, repudiatisque mortis terro>td‘> penculum omne vicerint &c. Nos autem non dtcb 01 > fanetos Martyres fuijfe Deos, Jed illos omni vt 00 ime profegui folemus , eorumgue loculos bonoro' nll! ’ uan f)e Cul xxxx> tam do pomiti Tbeoc tibus igitur, JK*» " j Icnotfli smantij I tojli as 1 Smelo. I tjtiun 1 tam, I ^ 1 limita 1 Jtojlat 1 map | piani tialiti ^uoti Hi! Šantl pono luta, ptop ooo* ed fo- alteri hono- t, qui ^irgini jgnfti- licnseo Harty- tu & )luntur guantt cultu, lenimi icinuu iftinus is 01 oflrM irinus iquit' s, »«* (eifr is ill« verigi <100 oribul citnuS) en(0 010) unn Dt Cultu, & Vener at. B. K Marles, Angelov. &c. ] K} XxaXXXXXXX'XX'XXXXXXXXXX:;xXX m clar£ virtutis remunerationem veluti quamdam, ac pmium ipfts immarcefcibilem memoriam reponentes „ Theodoretus de Grsc. afifečt. ferm. g. de Marty- ribus pag. 597- differens heec habet : Ouul vos i flttir, qui tot numero mortuos homines Deos appella- Jlis, nobis fiuccenfetis, qui non Deos facimus, fecl Imramus Martyres, tamguam Dei teftes, fervosque mntijfimos . pag. autem 599- At nos, o viri, nec kjlias Martyribus, nec libamina deferimus; fed, ut Smttos, Deique amantes bonovamus, Qjii ad Mar- tjfrium hortabantur, hortabantur ad illud fubeun- diim, non ut Martyr iieret Deus, fed amicus Dei: Oiiij ergo non omnibus viribus elaboret ad tantam nritatem pervenire, ut amicus Dei fiat, ut cum Cbri - ftojlatim gaudeat, ut poji tormenta, &fupplicia ter • umproemia divina percipiat ? Verba funt S. Cy~ pnani de exhortatione Martjrii pag. 'luoties ipfi. honorantitr propter fuam fančritatem, Sančti coluntur tantum propter Deum: ergo Sandi coluntur cultu relativo, non abioluto. Re- P 0tl ° ad I. Sančtos effe etiam. dignos dulia abfo- llta 5 cum fmt colendi propter excellentiam fibj P‘°Piiam, & iutriafecam, quam a Deo accepe- runt. 310 DiJJertatio VL XXXXXXX.XXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXV'Oj runt. Ad li. Deus dicitur honorari in Saiftis, tuni quia Sandi fpecialem habent conjundior.eni cum I)eo, & fic illorum bonorafio eft qua'dam Dei honoratio , ficut honoratio filii adoptivi Re- gis, eft qusedam honoratio Regis. Tum; quia excellentia Sandorum, propter quam honorantur, & quse in gratia habituali confiftit, eft fmgularis qusedam, & excellens naturse Divinse participa- tio , fpecialemque habet relationem ad Deum. Tum; quia cultus Sandis exhibitus propter eo. rum excellentiam intrinfecam refertur ultimate ad Deum tamquam ad Authorem illorum excellen- tise, & ad finem ultimum. Ad III. Sandi co- luntur propter excellentiam fuam, quse fpecialem habet adDeum habitudinem, cum confiftat inexi- mia quadam natur® Divin® pardcipatione: atta- men excellentia illa eft ipfis intrinfeca, & fic co- luntur propter excellentiam ftbi propriam, & in* trinfecam a Deo acceptam, ac proinde coluntat cultu Dulise abfolutse, honorantur Sandi propter eo- rum jujlitiam, & fanctitatem, ait Adrianus h i* Epift. ad Imperatorem. QUAESTIO V. Utrum pie, ac religiofe inftituta fmt Fe- fta in honorem Deipar®, Aliorumque Sandorum ? P R A E N O TI O. T\E diebus cultui Dei Optimi Maxitni dis extat prseceptum in Veteri 1 eflament Exod- J)! Cii xxxx !xod. rnta j itbus Č? orni time. ktlifi Sabba jofter Apoc Fsi 2! Sane l C Sieni morij bati MacI faos pirai ti le dere ?oni 'tatu 1 \'YX ftis, >nem 'dam i Re* quia ntur, .ilaris cipa- ieum. r eo- te ad ellen- i co- ialem texi- atta- ic co- & in- untuf tr M* i. i* acrati- mento od. dt Cvirn, (f Vener at. li. V. Maria, Angelor . Vre. 321 xxxxxxxxxx>axxxx^xxxxxxxxxxxxxxxxxX >xod. cap. ao. y. 11. ubi juffiim erat : Me¬ talo , ut diem Sabbathi fanclifices . . . . fex enim litbus fecit Dominus carlum, & terram, & mar e, lf rnnia , c/u£ in eis funt, & requievit in die fep- cra. Idcirco benedixit Dominus diei Sabbathi, k Hificavit eum. Apoftoli vero diem Domitiicum Sabbathi loco fuffecerunt, quia eo die Salvator tofter ad immortalem vitam refurrexit. Hinc in Apocalypfi Sandi Joannis c. l-ir. 10. habetur; F»i in /piritu in Dominica die. ASSERTIO. Sancte inftitutče funt Fefrivitates ad ho- norandam B. Virginem, & Sandos in Coelis triumphantes. '■rVLTia in Veteri lege praeter Sabbathi celebri- ^ tatern, alii quoque dies Fefti defignati Wnt, ut prseclara Dei opera religione , ac me. *° n a Judsei profequerentur, & fortia gefta prte- ; Wium mulierum celebrarent J udith, Eilher, Machabseorum , & alionim , qui inter ipfos Ju- feos immortalem fibi gloriam, & laudern com- Paraveraut : e.rgo etiam congruum erat, ut in no- kge per Apoftolos folemnes aliqui dies infti- ^tentur, in quibus honores faeri praecipuis reli— potiis Myfteriis, & invidis Fidelibus decerne- Rjtiir. ^ Oitia Feftorum inftitutio, eft determinatio l Eor umdam dierum, quibus peculiariter honoran- X tur 32 s Di (Jer tat k VI. XXXXXXXXX , .XXXXXXXXx:xXXXXXX"x , X.: Nun cum Polli "C lieclar: silia, tificat is, ut haec eft virtus fpecialis hominem erga cultura difponens, fed ut eft nomen genera- !e ' H. Quia ejusmodi vota pluries Sančlis nun- cu P a ta novimus. Eufebius lih. 1 3. Pr£parat. Evan- ■ ;d *' c- 7 - ait: j, Nos vera pietatis milites ut Dei ami- !,s hiorantis ad monumenta illorum accedimus, vo - J i" e Hlis facimus tamquam Vins fanttis, cjuorum in- ^ l Jfione ad Deum non parum juvari projitemur. Moretus lib. Svo. ad Gracos 3 poftquam varia X 3 a Mar- 324 DiJJertalio VL xxxxxxxxxxxxx>oo cUtI enim cum Templa, feu Altaria B. Marice Virgin*? aut Sandis dedicantur, dicuntur dedicari Deo in honorem, & memoriam B. Marije Virginis, aut Sandorum, ut explicat S. Augujlinus lib. 20. cen¬ tra Fauftum c. 21. ita etiam cum vota nunciip^' tur Beatce Marice Virgini, aut Sandis, dicuntur liuncupari Deo in honorem B. Marice Virgt nlS ’ aut Sandorum , ut doeet S. Thomas 2. 2. q• M’ DiCui vcoc j, ai rim ž Ai quod princi] Marice tiftibu Deum. HO' li, Bec lil. h; 5 j M httz An P Hinft lil de imi fftegrj *■» int tabeni % o xxxxx 5 ftitli- iderant, tam ali j mulam romnfis iniftros 5 . Mar. les, g* averunt 1 apud t:7A- colitis- midva apro- rte di- DtCultu, cf Vener at. B. V, Maria, Angelov. &c. 325 iooocxxxxx>i:>::xx\-xxxx laborum in peregrinatione ejrantlatorum ad men- tem Scacchi de not. & fign. fandit. fed. 6 . c. 'J, Calvinus, & Magdeburgenfes, Claudius item Tati- rinenlis facras Peregrinationes execrati funt; at earum pietatem, & religiofitatem latiffime pro- pugnarunt Thomas Waidenfis tom. 3. tit. Cardinalis Bellarminus de cultu Sandorum lib .]. c. 8 - Gretferus in quatuor libris de Peregrinatio- nibus, ubi multa fcitu utilia reperiuntur; Theo- pbilus Raynandus tom. 15- in,opere, cui titulus: Heteroclita fpiritualia pag. 213. & feq. cum quibus ponitur. ASSERTIO. Sacrae Peregrinationes funtpis, & laudabiles. DiCult «ooo< sad k operati to. lib Srni tai 11 Capf ms , im loc it Co Heleni D affc »per «tan »liis d nej »tio »qu j) ve I. Q’ Uia Abfolom lib. 2. Reg. c. ij. f- 7 - alt David Patri fuo : Vadam 3 & reddfflR®" ta mea, qu£ vovi Domino in Hebron. Et in Evan- gelio Lug. c. 2. Legimus Beatiffimam Virginem? & Sandum Jofeph j’uxta confuetudinem, & h gem Mofaicam fmgulis annis ad Temphnn J erc folymitanum acceffifle, ad quod etiam accede bant Gentiles, lit in eo Hebrseorum Deum c0 ^ rent; quemadmodum colligitur ex Evangelio ‘ foannis c. 1 2. inter quos fuit ille Eunuchus :in dacis , de quo in Adis Apojlolorum c. S■ E- aprimis Ecclelke faeculis in more polituin iidk 1 lideles proficilcerentur ad fepulchra MarD ,ia j' # gu' n ne n Pr !)CU npr » ro n cu n pl n nr n pe n OOOOdt id men- 6. c. 7, m Tali¬ lni:; at ;ie pre¬ tit. if. lib. p rinatio- Theo- titulus: guibus 7. ait 'm Evan- rinein, & k- Jere- ;cede- cole- |io S- ; Can- Quia u * rrilffl) ad DiCultu, Vener at. B. V. Marte, Angelor. &c. 327 SCO«XXX'XXXXXXXXXXXXXXXXX)OCXXXXXXXXX j ad loca praecipuonim ifidei noftrse myfteriorum operatione confecrata. A pni d Eufebium Hift. Ec- ilis. lib. 6. c. 11. haec habentur : Hac igitur vi¬ hti tamqmm divino admenitus oraculo Alexander cum 11 Cappadocia , in qua primum Epifcopus fuerat ordi - •toj Jerofolpmam profcctus fuijjet, tum orandi, im locorum vifendorum gratia. Item in lib. 3- de •‘ii Conftantini c. 42. refert idem Eufebius de S. Helena : „ Nam, cum illa debitum pi® d affečtionis munus Deo omnium Regi :: perfolvere decrevifletj & pro filio fuo> »tanto fcilicet Imperatore, ac pro fi- »liis ejus Csefaribus Deo chariflimis »nepotibus fuis gratias cum fupplica- 5) tionibus agendas fibi efle ftatuiffetj » quam affečta jam aetate , tamen ju- j) venili animo properavit mulier fin- »gulari prudentia, ut terram veneratio- »ne dignam perluftraret, &. Orientis »ProvinciaSj Urbesque 5 ac populos » c um Regali quadam follicitudine, ac ’) providentia inviferet. Poftquam ve- 9 r ° Servatoris noftri veftigia debito 9 c ultu venerata elb, prout olim Pro- 9 pheticus fermo prsedixerat: Adorabi- C inquit ) in loco 3 ubi fteterunt 9 P e des ejus j continuo pietatis fuse fru- 9 ftum poiteris etiam dereliquit. „ X 4 S. Jo- 3-8 Dijffertatio VI. xxxx>ooooooooooooooooooot S. Joannes ChryfoJionnts in epifi. 2 . ad Corinth, c ' 12. HomiL 16. hoec ait de peregrinatione ad fe- pulchra Martjrum : ,, HcSC quippe lepili- 53 chra aliis Imperatorum fepulchris mul- » to iplendidiora, & venerabiliora fafta 33 funt. In illis enim mira folitudo, in 53 his ingens hominum frequentia &c. ?5 Atque hic quidem Imperator fubdi- 53 tos liios Prsefefto ita fubjecit, ut ei ii- 33 berum fit alios folvere, alios vinculis >3 aftringere. At Sanftorum ofla non mi* 33 feram liane, abje&amque poteftatem 53 habent, verum i-lla multo majorem* 33 doemones enim fiftunt, & excruciant, 33 acerbiffimis illis vinculis eos, q u * 33 alhičti funt, folvunt &c. ideo nemo 33 eft, qui peregrinationem unquam 33 inire fuftineat 5 ut Imperatorum Am 33 las videat: contra multi plerumq ue ,3 Imperatores peregre proiefti liint, 3, hoc fpečtaculo fruerentur. ,3 Advertendum , quod in Ačlis Ecclefis M c ' diolanenfis , & fignanter in Concilio quarto p- *' De Religiojis Peregrimtionibus , milita indicentur c modo, quo faerse peregrinationes expleri debeant Sufpečlse autem funt mulierum peregrinationes> 111- de Cii kxx> fi vel tara s vel n to pe libus 217 . «•1 late, £qui cris : m km: tecet taatt prše- poti in a judi c. « mir ean q«f ferl pul oooo« Corinth, e ad fe- fepul- smul- a fafta do, in a &c. t eili- Incuiis on mi* [latern oreiri) iciant, qui nemo iquam o An* imq ue nt? ut [se M { * :o p-1’ nturde [ebeant les, ni* (i vel De Cultu, 6? Vener at. B. V. Marice, Angelov. &c. 329 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX-XXXXXXXXXX fi vel illuftri loco natse, vel ob copiofum comita- tlim seque foris fecurse fmt, ac fi do m 2 hsererent: vel nifi ex fpeciali Dei impulfu prudenter proba- toperegrinationes fufeipiant; quemadmodum plu- ribus profequitur 7 heopbilus Rainandus ioc. cit. pag. m. Amatas Pouget in Injlitut. Vatholic. tom. 2. (“S- \ 9 SS- plura exponit de peregrinationum utili- late, fi fančte inftituantur, & de earum periculis, iiquis eas incaute aggrediatur: &, fi fas eft fa~ cris mifcere profana, celebris eft Epiftola 2 8 . Se¬ tu ad Lucilium 5 nbi oftendit, animum, noti cce- fcm mutandum efte, & quamvis terrse , & urbes tecedant, vitia tamen fequi peregrinum 5 & er- Hntem, ad quemcunque locum ipfe pervenerit. Solvitur Obječtio. JNquiunt. Deus eft ubique , veriqne adoratores ferviunt ei in veritate, & Penetralia cordis pfscipue ipfe refpicit. Repono. Hoc negari non Poteft , quod miracula potius intinoloco, quam m alio operetur Deus, cum ftt hoc de arcanis judiciorum ejus, ut Chriftum feciffe legimus Lite. c ' qui in Capharnaum , non. autem in Patri* mir acula patravit, & de umbra Petri habetur, ej ® privilegiatam fuifte in fanandis quibuscun- V'e morbis, & hoc J erofolymis tantum, ut re- ert S. Auguftinus Epift. /37. ad Clerum, & po- P u Uun Hipponenfem tom. 2. x r QUAE, a 30 1 D ijfertatio VI. x & Damiani converfa funt. Et S. Gregorius lib- % Dialogorum c* g- tom. a. teftatur a S. Benedi- c. 333 XXXXXXXXXXXX.XX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX difla afpergat, & Reliquiis Sančtorum ornet, ac demum in Templa Dei Veri convertat. QUAESTIO IX. An omare Templa fit licitum ? PRAENOTIO. ARnatus Templorum partim in ipfa fabrica con- fillit, partim in Imaginibus, crucibus, cali- cibus, veftibus, aliisque id genus Ornamentis. Reprehendunt hunc Ornatum tam Veteres Petro- bniliani, & "'VVicclefiibe, quatn etiam Lutherani, k Calviniftse, contra quos ponitur ARTICULUS I. Ornatus Ecclefiarum eft pius 5 & laudabilis. |N Concilio Oxonienli, quod habitum efb A. 1 C. 1160. Waldenfium dogma, qui tefte Fra¬ tre Rainerio Ord. Pnedicat. tom. 25. Bibliothec. pag. s66- c. dicebant, ornatum Ecclefiaa peccatum, fuerat cum coeteris erroribus con- ^mnatum. II. OjiiaPfal. 25. y. 8- dicitur: Dilexi de- Cw et« domus tu& , & locum hubitationis gloria tua. J 1 '- Ornatus ifte excitat ad contemplanda ccele- & benedicendum Deum. Videndo quipp$ ® c Templi ornamenta exultabat olim populus ’• I. Machab. c. 4. f. 57. & 58 * Et ornave - >m faiiem lempli coronis aureis . . . > & fatta efi Dijfertatio VI\ XJO an ' nulos, & dextralia, ac murcenulas. Sap. c. io- $• 39. & ao. Jufii tulerunt fpolia impiorum , & & cantaverunt Domine Nomen fanctum tunm. Bib. !• Paralip. c. 29 - 7 ^« 8- Apud quemcunqne inventi lapides, dederunt in thefauros domus Domini. Prifci Fideles variis modis Ecclefias omar« confueverunt. Refert Hieronjmius ad Heliodo- rum de morte Nepotiani Epift. 3 .Erat ergofoM tus, Ji niteret Altare, fi parietes abfque fuligiM 1P pavimenta terfa, Ji janitor creber in porta, vela l^ 1 ’ per in oJiiis t Ji Secretarium mundum , fi vaja luculen- ta, Dl Cultu , (fi Venerat r B . F. Marte, Angelor. ffic. 33 ^ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx>::x:kxxxxx h, fi in omnes Cetremonias pici follicituJo dijpofita. Non mi«iw, ?20?2 majus negiigebat Officium , ubicun- ttie eum qu&reres, in Ecclefia invenires. Et paulo poft : Hoc idem poffumus de ifio dicere, qui Bafili- as Ecclefia, & Martyrum diverfis floribus, \(fi ar- hrum ramis, vitiumqne pampinis adumbraret, cfi mipid placebat in Ecclefia tam difpofitione, quam u/u 3 Presbyteri laborem, (fi fiudium tiflaretur. Et S. Ambrofius lib. 2. Offic. c. 2. Maxime Sacerdoti kamvenit, omare Dei Templum decore congruo , ut 1 tim boe cultu Aula Domini refplendeat. ARTICULUS II. Licet sedificare, vel ornare Templa fit opus pilim, & bornim , poteft tamen ejusmodi opus ex defečtu circumftantiarum facile vitiari. I' rVUando quis tenetur juvare proxiimim, ac prtefertim Parentes, aut filios, & non ftmul providere proximo, & donare Tem- tune non rečte facit, fi neglečtis Parentibus, proximis sedificet Templa, ait enim Domi- ,us Ofese c. 6 - y. 6 . mifericordiam volui, (fi non kHficium. Et Marci c. 7. reprehenduntur Phari- qui docebant Filiosfamilias offerre Templa ° nar ia cum detrimento Parentum. Patet id etiam D- Paulo ad Rom. c. 3. ubi docet, non efle lic ienda mala, ut eveniant bona: Denique expra- neceflitatis pau- Sanfti orum, qui tempore magnse 336 Differtatio VI. XXXXXX.XXXXXXXXXXXX'XXX'XXX>::XXX >:>:xxxxxk pauperum conllarunt calices, & vendiderunt, ut patet ex Ambrojio lib. 2- de officiis c. 28. Si enim tempere neceffitatis rečte Paftores diilra. hunt Eccleiise ornamenta, certe mul to rečtius non dantur Ecclefue, quae effent auferenda, fi dats i uiffent. II. In magnis Urbibus , ad quas mul ti con- fluunt, fplendida Templa effe debent; at inlocis defertis, ubi foli Monachi verfantur, non videtur convenire,, ut tot fumptus fiant in redificiis Teni- plorum. Et hoc eft, quod S. Bernardus pršci- pue reprehendit in Apologia ad Gulielmum, quod videlicet Monachi Cluniacenfes vellent babere Oratoria fua tam magna, & tam ornata, ut squa- rent , vel fuperarent fplendorem Epifcopaliun Ecclefiarum, ubi etiam merito reprehendit, quod in pavimento fculperent, vel pingerent Sanfto- rum imagines, & cogerentur, qui in eoriun Ec- clefiis fpuere neceffe haberent, in faciem A a Š e ' lorum, vel aliorum. Saučtorum hami depiftoruffl fpuere. III. Peccatnr, cum ornamenta Templorum frnt Vana, ac potins curiofitati., quam religioni d £ ' fervientia ; qualia erant in Oratoriis Cluui acen ' fium, quse S. Bernardus reprehendit in Apc^S 11 ad Gulielmum : Quid facit ( inquit) Uh monfiruofitas 1 quid ibi immundce fimice ? quid j fr | Leonesl quid monjlruofi centauri? quid femihorth 11 ; quid maculofce tygrides ? quid milites pugnantes ? f' Venator es tubicinantes ? Videas fub um capite 11 cxxxx lt, lit 8. Si dillra- s non i dan con- B loClS idetur Tem- prači- , quod habere teqoa- paliuin quod 5anfio- un Ec- Ang e * florum m finrt mi niacen-. pologi* ridicd* % id fr' ,j ? quit :e ud 11 ter- l)eCu!tu,?J’ Vener at. B. V. Marice, Angelor. &c. 33-7 xxxxxx.xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ctrpora, & r urJus in uno cer pore capita multa. Cer- n itur hinc in quadrupede cauda ferpentis, Mine inpif- ucaput quadrupedis : ibi befHa pr fert equum, ca- prm trabens retro iimidimi: hinc cornutum animal tijuum ge/lat pofterius . Tam multa denique, tam mi¬ ti diverfarum formarum ubicjue varietas apparet , ut Hingis legere liceat in marmoribus , quam in Codicibus , 'Mumaue diem occupare Jingula ifta mirando, quam in tje Dei meditando. IV. Peccatnr. quando quis fupra fuiirn fta- t»m, & condifionem vult ornare Templa. Nam, ft qui paiipertatem profitentnr, & vičhini ah aiiis cmendicatit, vellent tedificare Tempkun marmo- ®°reum, & auro, ac gemmis ornare , etiamli •Vte poffent eleemofynis hinc inde conquifitis, lj facere, tamen non deceret eorum Piofeffio- magnificentia enim non eft Monachormn, 'd Principum ; quare hinc etiam merito arguit S. Eernardus Cluniacenfes in illa Apologia, quod c “ti Monachi elFent, tamen fumptibus, ac mag- "'ficentia Reges sequare i vellent. QU AESTIO X. faera Domus Nazarethana 5 in 1 11 Verbum Caro fačhtm efl, e Nazareth primi- tus Terfactum fit translata, & ibidem alkpianto tempore conlederit ? PR A EN OTIO. ^Atalem Reatse Virginis /Ed mi CaliJasi Syriae , ^ e git3 olim tenebat. Ibi in Oppido Naza- 10 illa genita, & editcata fuit. Inibi ab ipfa Y /Eter- 358 Differtatio VI. Aiternus Deus Angelo prsenunciante fuerat con- ceptus. Benedičla hsec GloriofilliniEe Deipars Do. mus Sobolis Divina conceptu inclyta a piis ho- minibus in Galilaea impenfms colebatur, quamdiii Chrifti fides in Pake (lina vigebat. Verurn, cum A. C. 1291. ( Authore Joanne Villano Hiftorico ejus setatis fane nobili lib. 7. } glifcentibus in ltalia civilibus bellis, ex funeftis Guelforum, k Gibellinorum fadtionibus, fimul Angliae, Fran¬ cise, Aragonise Regibus ad arma ruentibus, de- ftituta ab Europseis, concuiTa a Barbaris chriftia- na res in Syria ad ultimum concidiffet, & per Regem iEgypti ex Principum chriRianorutn dil- fenfione arrepta occafione Trypolis capta, & di- ruta: Ptolemaida celeberrima , & frequentjflinu Phoenicis nrbs, quse fola jam in Pateftina pro Chrifiianis Rabat, obfefla, tandem ferro expug- nata, flammisque deleta effet, ex quo indigens Chrifliani partim dilapfi e Syria, partim ut lit,in Do- minorum moreš prolapfi: exteri vero Peregrim terrore Turcici furoris ( nifi auro via aperiatur J excluii, debitum facrofan&ae Cellae honorem h- bere non poflent, non diu paffus eR Deus, li> a » Matrisque Ruevefligia neglefta inter Barbaros j J - cere, fed eodem anno 1291. qui fuit poftrf®* Palaellinae clade infignis, Deo dilefta Domus e Syria pariter cum religione difceflit, &> ut lyrici Annales apud Hieronymum Angelitam p e ■' hibent VII. Idus Majaš fedente in cathedra 1 tri Nicolao IV. Summo Pontifice ex facro Or > jt Minorum Angelico miniRerio in Europam aip° r tata \ D>. Cul »000 lata e nam, (lation litur. CAcn J go ut, in n Terl Ad- tttatifli Domus XUM t 10) ut }te ioi ■rovide •itium 1 -Uiti i t oque, ^tur, : °ifenfu * Si ‘ ;r * s que ; e '-riticis : ed quar Ventil XXXXX :t con- ne Do- iis ho- aamdiu i, cum iftorico ibus in um, & Fran- is, de- chriRia- & per un dif* , & di- ma pro expug* digens ,in Do* ;regrini riatur) em h 2- s , fua, aros ]t- oftreB* omus e am p e( ' dr» P' Ordine i alp° r ' »ta DiCultM, & Vemrat. B. F. Marice, Angelor. &c. 339 wwxxxx>:xxxxxxxxxxxxxxxxxx:«xxxxxx« lata eft. Veram quo loco polt dereliftam SV- :iam, & Palasftinam facrunmi hoe Pignus priniatn kionem fixerit, id eft, de quo inprsfenti quae- I ritur. Pro qUo lit ARTICULUS L CAcra illa Donius, in qua falutante Angelo Vir- d go Chriftum Spiritus fatičti virtute concepe- nt, in Europam minifterio Angelorum translata, ia Terfačtano colle fuerat collocata, Adeo ceftus eft C ait Horatius Turfellitius ac- atatiffimus Hillorire Lauretanse Scriptor ) Almse '°nuis Nazarethanae in collem TERSACTA- 'UM adventus , & ex eo Lauretum commigra- ' 10 > ut de tam teftata, explorataque re addubi- ‘ le »on pofiit, nifi, aut qui de Divina vi, ac ■tovidentia dubitare velit, aut eximere ex ho- ;* um genere humanam fidem. Neque enim IL- -UlClS folum monumentis , fed Hiftoricorum I ,io que, Romanorumque Pontificum authoritate 1!ltUr 1 & vetuftain fidem, conftans tot aetatum ^fenfus, concurfusque omnium gentinm adfir- ' u Sunt nihilominus quidam, qui ut eruditi, ' riSc )iie ingenii fibi famatn parent, femihianti ■'* touffitant, fapientioribus, magnique nominis .uicis hujus Hiftorise veritatem non probari, .^nantum pondus habeat eorum aflertum ex l l >entibus patebit, v 2 A R- UO Difjertntiu VT. XKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>000000(X ARTICULUS II. Plura Horatii Turfellini teftimonia. I Annalibus Ule lib. i. Hift. Lauret. c. 3. ex * Fluminenfibus cum Hieronymo Angelin oftendit ./Edem hanc cnm Terfačhim efiet adve- fta Deipara; admonitu fuifle agnitam, & evidenci miraculo illuftratam. Mater enimDei devoto vi- ro Alexandro Ecclefiae Terfaftenfis S. Georgii Curato ad novitatem portsnti attonito, segro, in ancipiti vitse difcrimine animam trahenti, opem- que pofcenti, voto nuncupato hoc vifmn objecit & vigi- 55 5? 55 V) „ Intempefta nočte, fomnum inter, liani, Dei Parens repente Coelo delajafa. coe- leftibus latera tegentibus, fe illi obtulit, cubi culumque omne clariffima luce complevit, benigno vultu; bono animo,inquif 5 efto fili.Envo- eflta adfum praefentera tibx opem, optatsqt>* rei notitiam ferens. Sic igitur habeto, facram Adem veftris nuper illatam finibus, illam ‘P" „ lam effe domum, ubi ego olim genita, ubi f er ' 5, me educata fini. Hic ego Archangeli Gabri* - ,, lis nuncio , Spiritus fančti opera, Divm ain „ concepi Sobolem. Hic Verbum Caro „ Ergo pofi: noftrum excelTum, domum tali^ ,, myfteriis infignem Apoftoli confecrarunt, ce 1 „ braruntque certatim rem Divinam inibi P" 1 „ tantes. Ara pariter cum Ade allata & ] i’ eft, quam Apoltolus Petruj; facris in' 11,1 ' 1 ' De Cm JOOOO „ Chi I) Ap D drii n 1 terc „qua « tur „ lilae , deli »tho i, des. „ m »ipfe d ex 1 n racu n lum d ld 1 n tis, d tns. n Ecci » tis 1 •dift. j n ri la ", depi si furg ' i quai h geni : # tolfi d ben< 55 II. i e prim xxxxxx >nia. tinalibus Ugeliti :t adve- evidenti roto vi- Georgii 2;ro, in openi- objecit: & vigi- 'a* en* , cubi- t. Mox ,Envo- at?eqn* facram am ip- ibi fa Jabrie- ivinai" tumifi ] talib " 5 j , cel«' ! fafli' Dl Cultu, & Vmerat. E. V, Mari#, Angelor. &c. 341 iXXXXXXXKXXXXXXX>'''<::XXXXXXX ,, Chrirti crucifixi imago, quse cernifur olim ab „ Apoftolis inibi polita, Simulacrurn porro ce- „ drinum effigies noftra efr Lucas Evangeliftae ma~ „ nu, qui pro familiaritare , quae illi nobiscum in- „ terceflerat, noftram iimilitudinem coloribus, „ quantum mortali fas erat, expreiFit e Htec igi- .. tur dilečta Coeio domus per tot refates in Ga- „ lika maximis honoribus cuita, nune demum ,, dcficiente cum fide cultu , ex oppido Nazare- ,, tho ad veftras migravit oras, Nec dubia fi- i) des. Deus fačii Author, apud quem impoffibili n n on eft mnne verbum. Cseterum, ut horum tu v ipfefis teftis idem, praecoque; fanus efto. Tua d ex longinquo morbo fubita valetudo fidem mi- n raculi faciet. Hsec citata fublimis abit in Cae- n lum, caelefti quodam odore in teciis reličto. d Id vero non ludibrium fopitae, aut segr® men¬ il tis, fed veram fnifle fpeciem rei oftendit even- i) tus. Protinus Antiftites Q in primitiva enim ) Ecclefia etiarn Presbyteri Kpifcopi, & Antifti- »tis nomine fuerunt quandoque appellati c, I. d dift. g. legimus 24. dift. 93. ) mifta pavo- " ri lstitia evigiians, totus fudore fluere ccepit: s depulfaque repente febri, valens, ac vegetus 11 ^ Ur git e lečtulo. Mox non magis valetudine „ '* ftnam Nazarenae Domus indicio laetus fubmittit ” § en ua, & oculos pariter, manusque in Coelum, «tollens, Deo, ac Deiparae Virgini pro dpplici e neficio multiplices gratias agit. :a ip 1 " H- Motus eo miraculo Nicolaus Frangebanius ina\i‘ | P r inia nobilitate Romana, Croadse, Dalmatiae, hrl ' Y 3 litri- 342 Dijfertatio VI. xxxxx:x>::xxxxxxxxxxx'xx.xxxxxxx>x.yxxxxx Iftrise Praetor ( Magnus Ban ab incolis vocatus) vir pietate, ac virtute inclytus, idemque Fluminis, & Terfačti Dominus, acl indagandam aveclaj e Syria facrm Domus veritatem fidos exploratore$, inter quos etiam memoratus Alexander erat, mit- tere Nazarethum conftituit, Qpi impigre confcen- fa navi, t.ranfmifibque Adriatico, Jonio, Cretico, Cyprio mari, Palmftinam fecundo curfu tenuere. Q.u} avulbe veftigia. Dimenfi longitudinem, » c ' a ' 5 , titudinem areae, fundamentorumque craffiaem, reperinnt omnia cum translat* in Dalmatiam „ TEdis, parietumque menfuris, quas ad id b cunl s,, attulerant, prorfus congruere: tempus quoque „ angufti Sacelli illinc ablati, avedique in Illyn- „ cum convenire, Ergo effufla cum lstitia> » ,, gratulatione domum revečti Frangipanio Prs- „ tori explorata rennnciant, III. Poftquam facratum hoc Pignus Terfa ^ 1 in agrum Recinetenfem Divinitus delatum lX decim viri bde, religione? authoritate pram ante a Picentibus clečti funt, qui Terlaftum P^ nl °' Dt Cu xxx> dein 1 aretb Perme va pii Sa id siraci dum ioc. c &Hic » I) & I i) De I »Di- i, Rt ii obl » col sge' »do D am ii Er ti mr d cer >> cer n mi • d pic 5 ) I d tb( d dai i » Ga n im nfcen- retico, •nuere, n Hit )nynio ex in* i D°' o ante ttftrati- ;terat: )onius ac la- fitiem, latiaffl fecum uoque liljm- ia, & Pr*- .rfafto 1, fes- Pance* rinioi de- Di Cul tu, & Vener at. B.V. Maria , Jlngelor.&c. 343 «xxxxxxxxxxxxxxxvxxxxxxxxxxxxxxxxx jein Nazarethum in Palseftinam peterent ad Na- ;arethance hujus aEdis veritatem expIorandam. Permoti Picentes ad id fuere monitis Pauli e Syl- V a pii Eremitae, cui Deipara per fpeciem obje- 3a id narrarat; tum fedinm pluries nmtatarum niraculo, tum Dalmatarum libi ereptam profiten- lium fmpiriis, uti iterutn Horatius Turlellinus loc. cit. c. 12. & 13. ex Praepolito Turremano , ivHieronymo Angelita exponit his verbis: „ Picentibus vanum primo fomnium vifrnn: „ & Author a multis pro loniniatore habitus. „ Deinde vero, quoniam de dato, ademptoque „ Divinitus Dalmatis Sacello, Dalmatarumque s lEdem Lauretanam agnofcentium teftimonio, i) obfcura qusedam pereos dies farna emanarat , n collegere fe fe, ac tantam rem minime negli- ■! gendam exiftimarunt. Et recens eos admira- i) tio ftimulabat, quod eandem jEdem ter uno i) anno fedem in agro Pičeno mutafle meminerant. » Ergo internuncii ultro, citroque miffi: ac de- !) ®wn Recinetenfibus Authoribus, communi Pi¬ li centium confilio decretum, ut sre contributo* " cer d homines in Illyricum, inde in Galilaeam ' *itterentur rem oculis, certisque indiciis ex- «ploraturi. 55 Igitur fexdecim viri fid«, religione, au- ^oritate praeftantes ex omni Pičeno lečii. His Štirni negotium, ut Dalmatiam primum, inde i’ Galilaeam explorantes , rem oranem intentius !) lnve lHgarent: & de Katah B. Marise domo, quae J 4 » H- 344 Differtatio VI. XXXX , X , XXX'XXKXXXXXXXXXXX.XXX:V>:>::X’XXXX'H»K „ illis locis fuifle diceretur, comperta onmia do- ,, mum referrent. Confeftim illi tranfmiflo Adria- ,, tico finu, Terfačhim delati accolis adventus sj eaufam aperiunt fui. Araebant doloreesre- 3S centi adhuc vulnere Dalmatse omnes. Tališ „ ergo boni amiili reeordatione ingemifcentes „ fummum eius deliderium vocibus, ac lacrymis ,, teftabantur. Legatis amice rogitantibus aream „ monftrant, quam B. Virginis Domus infederat: „ atque inibi geminam illi, ac limilem Adero, „ rei moniunentum, extru ex re- Talis fcentei crymis aream 'ederat: Edem, il inte- coele* am Di' tum ii' i vEdis c ufum 1 vacui angrue- s amil- eni pli' bus da- e com- :a mira- xvellun- ia £t in- B. Ma- is, q“i iis p"' v*» Di Cultu, 6? Vener at. B. V. Maria, Angelov. &?f. 345 ,'XXXXXXXXX'x'XXXXXXX'XXXXXXXXXXXXXXX>< n® domus cum nienfuris locoruni, ubi antea fini fet ea domus conferrent, quod iterum refert Tur- fellinus lib. 2. Hill. Lauret. c. 26. & ait: „ Ergo illi Lauretum profečti, facramque Do- mum intentiore cura contemplati, dimenfique „ confcendunt navim Ulyricum petituri. GLuout „ ventum eft, Lauretanae inllar iEdiculam fatis s, vetuftam, & tniraculorum monumentis infignem „ inveniunt. Porro parieti ejus iEdiculse infcrip- ,, tum, Lauretanam ibi domum olim fuiffe. H$c „ accol$ ipfi monllrabant. Haud vana ab Is ,, afferriverae lacrimae ubertim nianantes ex defide- „ rio teftabantur. Confeftim igitur Legati men- ,, furis admotis deprehendunt prorfus omnia con- ,, venire. Protinus repetito curfu pergunt in Ga- lilaeam. Nazarethum veniunt: facrte Domus „ fundamemta monftrata ab incolis cernunt. Qpo- quo rerfus metiuntur, congruere cuafta compe- „ riunt. „ ARTICULUS III. Aliorum celebriorum Hiftoricorum > & llluftrium Virorum fenfa. I. INter optimosCriticos accenfendusNatalisAl«*' anderHift.Eccl.faecul,i3.pag.37.edit.Pariliu n | Anno i699.haecfcribit-Pontificatus Bonifacu 5, Papte YIIL anno 1. Chrifti 1294. facra D e ‘P J ' y> ra Virginis aedicula, in qua filium Dei de S P‘' XX* ua fuii' 't Tur- ne Do- snfique Qjio ut m fatis .fignem nfcrip- !. HsC ib illis defide- i men- ia con- in Ga - Domus Qjio- ompe- Al« x ' rilien. nifacii )eipa- ; Spi- ti- De Cultu, & Vener at, B. V, Marte, Angelor. 347 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX „ ritu fančto, Angelo nunciante concepit e Dal« „ matia ( ergo hic antea conquievit ) in Picenum „ miraculo delata , in Recinetenfis agri fdva piše „matronse 5 cui Lauretis nomen, propria confe« „ dit. Inde Lauretan® Domus B, Virginis ap- „ pellatio 9 quam & in ipfo Pičeno ter fedem in- : „ fra annum mutafle repetito miraculo memori« ,, proditum eft, II. Bollandiftae ex prseftantiffitnorum Critico- tum nmnero baud explodendi narrant ad diem 2,5. Hartii §. 4. facram Domum in DALMATIAM luifle translatam ad eum locum, qui vulgo nune dicitur Fiume. „ Alii alias caufas adferunt deftručtionis exi« n mii Templi Annunciationis, & translationis »facree Adis Nazarente ad partes Chriftianorum, » quae primura, ut dičtura eft, in DALMATIA » cinca oppidum FLUMEN conftitit, ac tandem d in agrum Picenum delata eft. III. Gravefon de Myfter & Annis Chr. dit- i ert - a. pag, j 4. ad rem hanc ita dilFerit: p Extat etiamnum, ad folatium, & pietatem l d Pidelium, faera Deiparse Virginis aedicula, in » ^uafilium Dei de Špiritu fan&o concepit, & n quam, habitatione raultorum annorum, Jefus 9 j » Deipara, & Jofephus confeerarunt. Meraoriae ” liquidem prodiderunt Hiftorici probatiffimse fi- ” dei, hanc facram sediculam, e Galilaea, Syria- h q«e in Dalmatia primum, & mox e Dalmatia in Pi- DiJJertatio VL XXXXXXXXXXXX*'XKXXaXXXX o delatam, in Recinetenfis agri ,, fyiva, piše Matrona;, cui Laure tanje nonien, „ propria confediffe; & inde ortam effe appella- ,, tionera Lauretanae Domus B. Virginis, quam ,, & in ipfo Pičeno ter fedem infra annum, ite- ,, rato divinitus miraculo, Angelica ope mutalle, „ iidem teftantur Hiftorici. Rem, omnium lit- 5 teris, &, eondanti farna comprobatam, Summo- ,, rum Pontificum decretis confirmatam, cotiHu- „ entium populorum numero longe, lateque ce- „ lebratam, fanditate loči, &frequenda miraculo- „ rum luce clarius manifelfatam, hic contra quos- ,, dam nimium morofos, & Criticre intemperan. „ tioris fufius demotiftrare fupervacaneum omni- 9 , no elfe asbitror. „ 348 ; ,xXXXXXXXXXXX« 3 } Picenum miracul IV. Eeclefiafticje Hiftorise parens Cardinalis Baronius ad annum Domini 9. §. fic deDo- xno Lauretana loquitur - - „ Porro Domus illa, „ in qua de Verbi Incarnatione Sandiffima Vit' „ go coeleft« accepit nuncium, adhuc magno mi- 3, raculo non tantum integra perfeverat, fed An - „ gelorum minifterio ab InfideKum manibus vin- dicata, in DALMATIAM primum; inde in „ Italiam translata eft in agrum Lauretanuni Pi- „ ceni Provincise: quod per infigne, ac nobilifff „ mum vetuftatis monumentum totus cbriftian« 5 ,, catholicus Orbis veneratur, ac colit. Nec „ quod quis de re gefta dubitet, qui memotu „ repetat, illic didum effe ab Angelo, non elb j, impoffibile apud Deum omne verbum. 5? 'XXXXX ifis sgri lomen, ippella- quam m , ite- lutaffe, um lit- ummo- conHu- jue ce- raculo- quos- iperan. omni- dinalis le Do- :S illa» i Vir no mi- cl An- s vin- ide in im Pi- bilifli* Hann s ;c eft» morin n effn Fidei lri- J)t Cultu, Vener at. B. V. Maria, Angelor. &c. 549 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx „ chriftian* efte praedixit Chriftus, ut & montes „ Chriftianorum imperio e loco in locum trans- „ ferrentur. Praeftiterunt hoc complures Sančti? „ & inter alios Gregorius ille Magnus cogno- „ mento Thauinaturgus. Complura enim id ge- „ neris certa Authorum fide reperiuntur miracula „ edita. Sed in his modo non immorandum. >, Qjii Nazareth inviferunt, ejusdem domus fituift ,, eadem omnino menfura fignatum infpexerunt, accolis, quod fačlum eft, lideliter atteftantibus. » Sed haec obiter: neque enim eft in animo rei !, geftie hiftoriam egregie teftatam hie enarrare. n Agemus de ea fuo tempore, quo fačta fcribi- n tur. Interim hic fruere Le čl or , quse veneran- » dus Pater Petrus Canifius, cujus laus eft in » Evangelio per omnes Ecclefias, non minus pie, » ornate, atque erudite fuo modo confcripftt. - „ Ifta ergo Canifius ante Cardinalem Baronium de $de Lauretana confcripfit in opere de S. Maria Deipara lib. 1. c. 2f. Cardinalis autem Baronius promilfum fuum adimplere non potuit, ut de B» Lauretana iE.de ageret, cum ad res geftas A. C. H94, opus ejus non pervenerit, quo anno Alm* Lomus Terfačlo in Italiam fačla eft translatio. V. Raynaldus in fuis Annalibus ad A. C. t2 9 1 - inter alia ita fcribit - - „ Claudimus hunc » annurn infigni prodigio fteculorum omniuffl fu- n turorum admiratione , & prsdicatione cele- brando. Eodem hoc anno, quo amiffam Sy- ’> dam lusimus, contigit, facram illam Donium, 5 > U 350 Differtatifl VI. X X5x XXVX X'*: x:x xvy.VX XXX XX XXXX’X>0000< 5, in qua fakitante Angelo Beatiflima Virgo Spi- 55 ritus krneli vir trite conceperat, olim ab Apo. „ ftolis in Sacelli formam, redačtam, in Europam, 55 minifterio Angelorum translatam fuifle, atque „ TERSACTUM inter & FLUMEN DALMA- 5, TL® Oppida 5 in montis leniter aflurgentis, ,, imminentisque Adnatico mari ?equata pknitie ,, collocatatn &c. ,5 VI. Joatmes Baptida Mantuanus lib. de Co¬ mo Lauretana dillerens haec habet - - „ Ipfum 55 cubiculum Angelorum minifterio, reliclis ele- 55 vatuni5 &ad ILLYRICOS Divino judicio trans- ,5 portatum; ubi, cnm aliquamdiu permanliflet, ,, iterum trans Adriaticum finum in agrurn Reci* ,5 netenfium. Divina virtute translatum efl. „ VIL Spondanus ad A. C. 1291. ait -- „ Hoc 55 denique anno, qui fuit fuprenia Palseftinse cla- 5, deinfignis, Deo dilečla Domus Beatiflimte Vit* 5, ginis Nativitate, & Incarnatione D. N. J. Chri- „ fti illuftris, e Syria pariter cum religione dif* 55 ceffit , Angelorum manibus ex Civitate Na.a* 55 reth. & ex Templo ab Helena Auguih olim 5, facrae Domui circumdato avulfa 5 & in DAL- 55 MATIAM, monticulumque TERSACTUM 55 inter ac FLUMEN leniter acclivem 5 Adriatico 55 imminentem mari 5 maximo miraculo translat« s, &c. VIII. Adrichomius in Zabulon nuni. 7 3 - ^ Nazaretho agens ita obfervat - - 5J Apoftoli poli Chri- Dt Cv.hu 6? Venerat. B. V. Maria , An?elm\ &c. c t KX'xocxxxxxxxxxxxxxxxx^xxxx>rxxxxxv;xx < .. Chrifti in cceios Alcenfioneni, Bcat® Mari« „ Virginis Domierliuin, in quo ab Angelo faiu- „ tata Chrilhun Salvatorem concepit, facris n:i- „ bus dedicarunt, & facris etiam ibidem nonnmi- „ cjuani operati funt: eodemque loco poitmodum „ Dei Genetrici perannenmn, & quod Archiepi- „ fcopali cathedra prtecelleret, extruftum fuit „Templum, in quo tria ex rupe excifa erant „ Altaria .... Porro, quod ad facruin Ange- „ licae falutationis Domicilium attinet, id cuni „ multo tempore hic ( Nazarethi ) frequentatum, & in honore habitum fuifiet, Pakeftina chridia- nam religionemrepudiante, ab Angelis admiran- „ da ratione FLUMEN, quod ILLISRICI Op- !i pidum fuit, delatum eft. „ ARTICULUS. IV. Pervetuftse Infcriptiones. pOftquam Nazarethana JEdicula e Dalmatia in Italiam tranfiit, Nicolaus Frangipanius litnilem sedem in eodem, ubi fubftiterat, loco 9 condidit , ut iterum narrat Turfellinus loc. cit. c. 9- his verbis - - ,, Nicolaus Frangipanius novam n ®dem Nazarense parem, ac geminam in iisdem » *eftigiis, ubi illa fteterat, a fe extručlara mag- i) nifico circumdedit Templo. Id Templum S. ” Mari® a Terfačfo vocatur, vel veteris fančHffi- ■’ Dn Sacelli memoria , vel novis miraculis nobi- .le. Etin eo Templo ad januara affimilatse - Na- 3f2 Dijfertatvo VI. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>::xxxxxxxxxxxxxvx „ Nazarenae Domus egregium Nicolai Frangipanii „ monumentum tiodie vifitur,- qni Tenipli con. „ ditor pro fua erga Natalem Virginis Domni „ eximia religione, proximum illius veftigiis [e- „ pulchrum elegit fibi, pofterisque. Quin etiam „ marmorea inibi tabula extat perantioua tani ,, miraculi adpofteros teftis, in qua incifum : „ Hic eft locus, in quo dim fuit San&iffima Domus B. Virginis de Lan- reto, quče nune in Recineti Partibusco- litur. Di Cul ■soc* 11 . tam s pervet quens \ hK alli k Dece Ha fanftae teftatu: Hodie quidem ob pičlatn interius coloribus fa- ctatn Capellam lion amplius apparet pršememorsta Infcriptio, fed ejus loco fubftitutae funt dus tabu- te ligneae, qme a lateribus j-anuae Sacriilise pen- dent, in quibu$ fačti memoria, & rei totitis pr°' greflus quatuor idiomatibus, puta, Latino, ltali* co, IJlyrico, & Germanico fummarie exprinntur. Verba latina, qiue in tabula dextera, colunina prizna ftgnata funt, hoc habent initium:. Huc, ubi legis Mariane Viatob Originalis Deipar^e Domus, inquaVE^' BUM ineffabiliter CARO fačtum elb Angelico minifterio e Nazareth Galil eS primitus translata fuit Anno 1291- in babbatho &C, Qjiod in aliis q\loque idioinati- bus exprimitur ibidera, III Barmo bquen >5 )) VO ■, La s fte 3 ort 9 ftil i ceri d Hi« ') ftu »lse1 »SA » 12 i II. xxxxy* ngipanii pil COE. Domom ligiis [e- in etiam aa tanii im : „ n fuit e Lau- )US co- ribus fa- emorata ue tabu- .je pen' us pro- d , ltaii* irimitur. jolunina r iator, yEK- i eftj falile® 91. i fl lioinati- II. Pl Cultn, & Vener at. B. V, Marie, Angtlor. &c. 3 f 3 )0(XXXXXXXXXXX5::XX XXXXXXXXXX^ XX 11 . Aicendendo FJuniine ad coiiem Teria čla¬ nom a diametro fecundae Capeiiae confpicitur in pervetullo lapide infculptuin italico idiomate fe- ijiiens monumentalni: Venne la Cafa della Beata Vergine toNazareth a Terfatto 1 " Anno 1291. alliio. di Maggio: & fi parti alli io. di Decembre 1294. Hanc infcriptiotlem a Nicolao Frangipanio poft (inftte Domus Terfačlo difceflnm erečlam fuilTe teftatur Cetitoflorinus in fuo Clypeo Lanretano. IIT. Clemens Vili. Pontifex Maximus lapidi 'Jrmoreo Lauretana in f£de etiamnum vilibili, !i pentia incidi curavit : j? Chrifliane Hofpes! qui pietatis , l i voticpie caula Iruc advenifti: lacram d UuretanamDomum videsDivinis my- ” fteriis, &. miraculorum gloria toto ■ orhe terrarum venerabilem. Hic fan- "ftillima DBI Genitrix MARIA in lu¬ cern edita* Hic ab Angelo falutata. 'Hic ceternum DEI Verbum Caro fa- eft. Hanc Angeli prinrum e Pa- 11 Isftina in lllyricum advexere adTER- dSACTUM Oppidum, anno Salutis l2 9 D Nicolao IVA lummo Pontifice* Z Tri- 3^4 Differtati» VI. xxxx.xxxxxxxxxxxxxx ;< xxxx:x xxx:x:Xx:xxxxxx 3 , Triennio poli, initio Pontiftcatus Bo- 3, nifacii VIII, in Picenum translata „ prope Recinetum Urbem , in hujus „ collis nemore, eadem Angelorum ope- „ ra, collocata elt. Ubi loco intra an- „ ni fpatium ter commutato, hic po- „ ftremo Sedem divinitus fixit, anno ,, abhinc CCC. Ex eo tempore, tam „ itupendse rei novitate, vicinis popu- ,3 lis in admirationem commotis, tum 5 , denique miraculorum farna longe, la- 3, teque propagata, fančta hcec Domusj 33 magnam apud omnes Gentes venera- 33 tionem habuit: cujus parietes nullis 3, fundamentis fubnixi ? polt tot išecu- 3, lorum Eetates, integri, itabilesque „ permanent. Clemens Papa VII. il- ,, lam marmoreo ornatu circumquaque 3, conveltivit, Anno Domini 1535. Cie s, mens VIII. Pontifex Maximus bre- 3, vem admirandte Translationis hiilo' ,3 riam in hoc lapide infcribi juffit. ^ n ' 33 no 1545. Antonius Maria GallusSV 33 E. Presb. Card, & Epifcopus Auxi' 33 mi lacrse Domus Protečtor, facie«' ?? dum curavit, Di Cul xxxx> O clefi „ thal „ edin „ faeci i, vit. ), fubl )) qua » hon »crar i) bat; »v o ji priti j) nem » nis d cidi d coli « &cc d licut II. 'ttana n Mari » fas ( i'XXXxX iS Bo- rnslata hujus n ope- ;ra an- ic po- , anno , tam popu- , tum ge,la- omuS) enera- nullis fecu- lesque II. il- uaque Cie- ; bre- hilto' An* ;S. R- Aitfi' 'acien' R- Dt Cultu , Vener at, B, V. Maris, /Ingelor. &c. 3 - XXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXX>:XXXXXXXX ARTICULUS V. Oracula Roman o rum Pontificum, I. FUliiis IL ia Bnlla de Domo Lauretana ita J fatur - ,, Nos attendentes , quod in Ec- clefia de Laureto non folum eft camera, five „ thalamus, ubi ipfa Beata Virgo concepta , ubi „ educata, ubi ab Angelo falutata, Salvatorein „ faeculorum Virgo concepit, lactavit, & educa- j, vit. Ubi,. quando de hoc feculo nequam ad >, fublimia affumpta extitit, oran d o quiefeebat, 1, quamqiie Apoftoli fanfti primam Ecclefiam in d honorem Dei, & ejusdem Beatae Marise confe- » crarunt. Ubi prima Miffa celebrata fuit, ex n Nazaretb, Angelicis inanibus, adpartesSCLA- »VOMiE, ad locnm ILUMEN nuncupatum n prim o portatam, inde per eosdem Angelos ad » nemus L a ur e ta; mulieris, ipfius Beatae Virgini- » nis de.votiffimae; a dičto nemore propter homi.. )j cidia, & alia facinora, quse perpetrabantur, in » colle duorurn fratru m; & poilremo ob rixas, » &contentiones inter eos exortas in vicum pub- »licum Territorii Kecauatenlis translata extitit. II. Leo X. in Prooemio Buliče de Domo Lau- retana ait - ,, Glorioliffimse Virginis Matris Dei » Maria?, a cujus laudibus, ficut neminem cefiare ” e ft-> ita ad illas explendas neminem fuffice- 11 re arbitramur .... Cum enim Beatillitna Vir- Za go, 356 Differtatio VI. xxxxxx>.:xxx>sxxxxx>::xxxxxxxxx>::xxx>';xxy':x ,, go, ut fide dignorum coiuprobatum eft tefti- „ inonio e Nazareth Imaginem, & cubicuJum ,, fuum Divino uutu transferens, poltquam apud ,, FL11MEN DALMATINE, oppidum primo, k demde in agro Pvecanatenfi in loco nemorofo, ,, ac rurfus quodam in colle ejusdem agri parti- ,, cularibus perfonis addičto pofuit. Demurn in „ via publica, ubi modo confiftit, illud Angeli- cis manibus collocando fibi delegit, & in eo af- ,, lidue miracula innumera illius meritis operatur ,, Altiffimus. Ffiec & alia hujusntodi liunnio- „ rum Pontificum diplomata aflervantur in Ar „ chivio Alime Domus Lauretame. ARTICULUS VI. Aufnoritas Breviarii Romani. Q Uod in Officio Translationis A Imaš Domus in fine fexte Lečtionis hsec verba addna habet - „ Ipfius autem Virginis Natalis Domus ,, Divinis myfteriis confecrata ab Infidelium p°' ,, teftare in DALMATIAM prius , deinde m ,, agrum Lauretanum Picense Provinci® transih „ fuit, fedente S. Coeleftino V. eademque ipD* „ e (Te, in qua Verbum Caro fačhun eft,&hA n ,, tavit in nobis, tum Pontificis diploinatibus, 1 ,, celeberrima totius Orbis veneratione, tum c0 " ,, tinua miraculorum virtute, & cceleftium b ene ' •» ficioruin grada comprobatur.Ouibus permom 5 - j, nocent. XII. quoferventiusergaMatnsami ) i 1 i |1 .. ms Di Cul «XX> ,, mm ,, dem ria cepi r> »Con n farni d ris ti niol »feni 1 ) 10 . n Dor »cum In iio Al lium , ®t>nun «t ful bns P, lis cai liracn I. JN X>00cx It teli- liculp it apud mo, & aorofo, . part!- nuni in Ingeli- 1 eo af- peratur imuno- in Ar Domus addita Domus im p°' n de in anslata i ipfa® t babi' lUSj& n con- benc- tust"' lpliffi' m* De Cultu, & Vener at. B. K Maria, Angelov. &c. 3 f7 r.xxxxxxxxx Scriptoribus feptimi, & odtavi Saecuii, Ecclefiam fuiffe asdificatam in eo loco, in quo erat prsdi- dta Domus, uti colligitur imo. Ex Adamamio Monacho in faecul. III. Benedidtm. part. 2. pag. 516. qui fcripfit de locis fanftis Palaeftime, quid- quid intellexerat ab Arculpho Epifcopo, qui ea viiitaverat : Altera vero Ecclefia in eo fabricata k- betur loco , ubi illa fuerat Domus conftrucla, in Gabriel Archangelus ad Beatam Mariam ingnjjus, ihidem eadem bora folam efi locutus inventam. 2k Ex WElebaldo Epifcopo, qui ipfe quoque pere- grinando, Loca fandta Palaeftinse luftraverat, & cujus opus typis impreffum eft in Adtis Sando- rum Ordinis S. Benedidti tom. 4. pag. 374. -» „ Ambulabat in illum locum, ubi Gabriel pri- ,, mum venit ad Sandtam Mariam dicens: A VE „ GR A TI A PLENA, & rehqua. Ibi eft nune ,, Ecclefia; & ille vicus, in quo eft Eccleiia, eft ,, Nazarethi. Illam Ecclefiam chriftiani homines ,, ftepe comparabant a Paganis, quando illa® „ volebant deftruere. ,, ^tio. Ex epiftolaUrbani IV. feripta S. Ludovico Regi Francije, ubi, ut eum excitaret ad Terrse fančtse defenfionem, in* ter esetera, quse affert in eadem epiftola relats apud Raynaldum ad annum 1263- n. 7. lisec fa- bet - „ GUdn idem profanus hoftis radicatip 10 ' ,, fecutor odii, quod contra chriftianum nonic n > „ & cultum de iniqua editus radice concepeMb ,, dolofe prteparans, iniquitatem pariens, k in ,, venerandam Ecclefiam Nazarenam , infra cujus 5 , ambitum Virgo Virginum falutata per Ang e ' 'ViCultii, Cy Fenerat. B. V. Maria, Angelov. &c. 3^9 10(XXXXXXXXX‘XXXXXXXXXXXXXXXX‘Xx;XXXXXXX ,, ltun, de Špiritu fančlo concepit, & ipfius par- „ tus Angelico extitit praenunciatus aftiatu, ma- nus tion folum occupatnces, fed etiam de- „ ftru&rices injecerit, quod i p fant per iacrile- „ gos, & nefandos iniquitatis fme mini dres de- „ faviens redegit ad folum , ejusdem ftručtura „ nobili omnino deftrucla. Repono. Per hsc & limilia non. probari an- tccedentem faerse /Edis deftručl ionem; Joannes ijuippe Phocas, qui juxta Grsecos A. C. II85* & listaLatinos A.C. ilCjg.Terram fančtam defcripfit, k ideo longe poft Sseculum feptimum, & očta- TUin, eamdem ./Edem per ea tempora conferva- tamfuiffe teftatur iequentibus verbis : Eo in lo¬ tu, in quo Amunciatio facla, e/l ex nigro lapide Crux candido marmor e incifa, g 9 fuper eam Altare, {? a dextera Altaris pufilla cedicula, in qua femper %o Deipara fe continebat. Sed admittamus etiam, Ecclefiam fuiflTe aedi- ficatam in loco, ubi erat Domus, in qua Virgo Angelo falutata Chriftum Dominum de Špiritu !ln do concepit ; admittamus etiam, Ecclefiam pfsdi&am fubfequentibus temporibus fuifle a Bar- , ans ittuentibus folo tequatam: hinc tamen infer- J llle quit, non extitiflTe Aidem faeram ante ejus ^"slationem, cum hsec inter fe minime lent pU ?" ^dificatio videlicet Ecclefite in loco, in domus erat Beatiflimas Virginis , ejus fubfe- Cuta dcftručlio, & confervatio partis domus, fi~ Tc cubicnli, in quo V irgo degebat, & in quo Z 4 lat- jgo Diflertatio VI. XXXXX.X.XX'XXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXX falutationem Angelicam excepit; quodque ope Angelorum translatum primitus Terfindum, dein Picenum fuit, ficuti notat Raynaldus poft ponde- rata verba Epiftoke Urbani IV. ad annum 1263, num. Ut hoc melius capiatur, advertendum eftcum Canifio lib. 1. de Deipara c. 4. Beatae Virginii Pareutes non quidem fuifle ampliffimis facultati* bus inftručtos, led neque turpilfima egeftate ia- borafle, & Beatam Virginem,' cum nullos fr& tres haberet, hseredeni linicam in bona parentu® fucceflifle. Affert idem Canifius iNicephorumdi- centem Jofeph, & Mariani in Nazareth nondo- micilium modo, fed & fubftantiam, & poffeffio- nem propriam habuifle ; adeoque verofimile ad- naodum efl, domnm eos habuifle fine conditioni aptam, partemque ejus, dirutis partibus aliib mirabiliter perflitifle, & ab Angelis transferri p°' tuifle ; ficuti Papebrochius in refponfione ad l )j ‘ trem Sehaftianum a S. Paulo Antuerphe edita anno 1697. & lignanter in refponfione ad art. 25 - "um. 116. pag. 522. argumentatur - „ & J[ 5, quidem locus ille, in quo, annunciante A”’ 55 gelo, Dei Filium Virgo concepfit, parvus> * 5, humilis, qualis hodiedum Laureti confpm® 95 illuc translata tedicula ab Angelis. Sed

b ha tiEori chelii kam, verit ment ne dc l Matu ton bus » e J » re » fl » fa De 1 audi ». c 1 5 ) 0 xxxxx le ope > dein ponde- 1263. eft cum r irginis cukati- tate la- os fra* rentum rum di> 1011 do* jffeffio. ile ad- iditioni ; alik) orri p°' ad P* - e edita ad att- ite Am vus, ^ ifpicitur ?ed qui s eritj ^ ciibicu- s div«' oiiinia ■ :juan- Di Cultu, 6? Vener at. B. V. Maria, Angelov. &c. 361 xxxx'xxxxxxxxxxxxxxx>::xxxxxxxxx:x:x'xxxx „ quantoque & decori, & rationi verolimilius „ cogitabimus illam ouafi appendicem majoris „ dorous, ftve ( ut vulgo loquimur ). tedes do- „ nms polteriores, ubi ( more geutis folitae mu- „ lierum habitationem feoriim habere ) Virgo de- „ geret orationi, contemplationi, ac muliebri „ operi vacans procul aftrepitu officinae, & con- currentis illuc multitudinis , prandiumqUe, ac „ coenam Jofepho , & Filio prmpararet. „ Mentio hic fit habitationis mulierum feparatte ab habitatione virorum, quod certe moribus Heb- raorum confonum erat, cum Tentoria Sarm, R a _ chelis, & Lite effent diftinda a Tentoriis Abra¬ ham, Ifaac , & Jacob; Salomon autem sedifica- verit uxori fme filiae Regis iEgypti: quod argu. ®ratum late profequitur Calmet in fua difiertatio- De de prifcis tedibus Hebrseorum. Addo, quod Joannes Baptifta Mantuanus Matur verbis ( apud Turfellinum lib. 2. c. ) n °ti univerfam sedem, led cubiculum indicanti- h Us - „ Hiftoria igitur in tabella continebatur j; ejusmodi: Templum Beatte Dei Genitricis Lau- )> retanrn quondam iplius Virginia cubiculum » fuit in quo nata, nutrita, ab Angelo Gabriele » falutata ,' & Špiritu fando fuit obumbrata. ,, fie cubiculo pariter, non de domo loquitur Le- J "der Albertus ( apud eumdem Turfellinum lib. c* 28- ) - - „ Enimvero me vires deficiunt » conantem dicere de SandilEmo religipfi- A f ss 362 Dijjertatio VI, XXXXXX X XXXXXXXXXXXXXXXX'K' „ ffimoqne cubiculo 5 ubi nata, ubi cducata ell „ Coeli Regina femper Virgo, ac Dei Parens „ Maria, eademque miferorum mortalium apud ,, Filiuin fuum Patrona, ubi Arcliangeli Gabrie- ,, lis nuncio Dei Mater effečta, appellata eft, ,, Joannes etiam Epifcopus Cabillonenlis Scrip- tor anni 1450. qui opus compofuit, cui titulus: 'Jopograpbia Sanclorum , typis edinim poft Marty* rologium Fraticifci Maurolici, quod quidemopus a Turfellino vifum non fuit, in verbo Recamtm haec habet — „ Hic eft iEdes Sančfte Mari* „ de Loreto, quae fuit Camera Civitatis Naza- „ reth, in qua ipfa Beata Virgo ab Angelo fuit „ falutata, hucufque ab Angelis transportata. Porro verba Cubiculum , Camsra , non univer- fam Domum , fed partem domus defignant. ftuod fi Cubiculi nomine integra redes intelligatur, vij tamen argumenti non corruit, cum in hac mate- ria totum pro parte faepe ufurpetur; quemadmo- dum eolumna , ad quam Chriftus flagellatus fuit, Romam Jerofoljrmis A. C. 1223. deportata dici- tur fedente Honorio III. a Joanne Cardinali Co- lumna Apoftolico ad Orientales Legato, &P°' flta in ./Ede S. Praxedis ad Exquilias, cp 3li ' quam nonnulli ex S. Hieronjmo hanc ejus colo®* n® partem dumtaxat efle exiftiment, ait enim Hieronvmus Epift. 108. col. 691. tom. de facra loca Jerofolymis perluftrante loqu en> ' OJiendebatur Mi eolumna Ecclefi£ portieum fuJtiVV infecla cruore Domini 5 ad guam vinctus ducitur, $ fla&d- DtCt KXXX jbgell putati taxat ronyi num ideoc tjus, 1 rs fa teftat fuevi: mo a Repe Nov; tniro tia tam: mine qua ata ell Parern apud abrie- a eft, Scrip- tulus: :ifarty- 1 opus mtm Marije Naza- ofuit ita. niver- fluod , vis mate- dtno- fuit, dici- . Co¬ fe po- l«jm- jluffl* im S' Paub jeiis ; ,9 el- DtCultu, & Vener at. B. V. Marice, Angelov. &c. 363 KXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX fugellatur. Occafione itaqne verborum horura putant nonnulli, columnam Romanam effe dmn- taxat partem columme, de qua loquitur S. Hie- !onymus, bafim icilicet, ant Capitulum. Sigi mim autem hoc eft, totum pro parte ufurpari; ideoque etiam nomine domus, aut gedis, partem sjus, feu cubiculum commode intelligi poffe. II. Inquiunt. Ojnarefmius tom. <%. Elucid. Ter- refančte iib. 1. c. I- & feq. prsefertim vero c. 4. teftatur, getate fua Nazarethi faerum vifitari con- tuevilTe Domiciiium, in quo Beata Virgo laetiffi- mo accepto nuncio Servatorem mundi concepit. lepono. ex Joannis Francifci Alearoti Canonici Novarienfis Itinerario Terra fanftaž lib. 2. c. 19. mira modo S. Domum Nazaretho in DALMA- TIAM, ac deinde LAURETUM effe transla- t®: Fideles autem Palaeftinse Ecclefiam fub no- mine Annunciationis Beatse Mariae redificaffe, (jualocus ille, ubi fančta Domus erat, conclu- fus eft; & hanc effe faeram illam Do« mum, quse dicitur hoc tempere effe Nazarethi. D IS- DISSERTATIO VII. De facris Imaginibus, & Reliquiis 0 hucusque de invocatione, & cU ^ tu Sančtorum, nune de veneratione earura rerum, quae ad illos pe tU ' uent, id eft, Imaginum, & Reliquiarum Sand°' rum diflerendum erit. Ac, ut ab Imaginibus or diar, tres hac in re inter Chriftianos fuere qu^ 1 germanse haerefes; una Chriftiano - Categororuffli altera Iconoclaftarum ,• tertia Thvmolontiuni, q uai S. Joannes Damalcenus lib. de hterefibus in b' 1 deferibit his verbis : Chriftiano - Categori C 1 eft Chriftianorum accufatores ) funt, & dicuntur» yxx> (]tii C nantu Imma Sand gines clafts cantu fefere minul piftse atram eft, i tepta los, menti eoufq tholis viven piten li fa< grati; tnm pem. tamq Upu (iuttic ere j ram Ap 0 ' ratn j De facris Tmanjnihus, & Re!iquiis. 365 yXXXXXXXXXXX>: '>’'X.:::XXXXXXXXXX (jiii Cbriftianos uni, & vero Deo fervientes criini- nantur, ac fi venerandas Domini Jefu Chrifli, & Iimnaculatje D o m in te noftrse fančfe Genitricis , Sanctorum Angelorum, ncc non Beatorum I ma¬ gme« veluti Deos more Gentilium colant. Iconc- daftae vero ( id eft, Imaginum. ellraftores ) y- 0 - cantlir, quod contumeliofam prorfus mentem prm- feferentes, facras, & venerabiles Imagines com- minuerint, ignique tradiderint, & eas , qute de- piftae muris erant, qua abraferint, qna calce, & tamento obliverint. Thymolontes denique ( id eft, crudeles ) qui poteftatis, qua pollent, ar- repta opportunitate, furore feftam armantes, il- los, qui venerantur Imagines, verberibijs , tor- mentiscjiie fupra modum excruciant. Prmterea eonfque Htereticorum afcendit impietas, ut Ca- tholicos Sančtorum venerantes R.eliquias, pro Deo vivente mortuos homines, pro fummo, & fem- piterno Špiritu offa, & cineres colere calumniofe, &mendaciter vociferentur. Atque , ut fides mi- lii facilius habeatur, neque me quisquam augendi gratia fingere aliquid arbitretur, produco Luthe- ram Seftariorum omuium Antefignanuin Princi- pem, qui in eo fermone, quem de cruce edidit, iamquam ex tribunali pronunciat : Quoniam Ile- li ijuic Scmtlontm nibil funt aliud, quam Fidelium fe- fattiones, ne deinceps populi Deos alienos colant , pla- fibi, ut onmes ejusmodi Reliquiae altijfmefub ter~ ram abfcondantur: ut ea ratione videlicet omnis Apoftolorum, & Martyrum, aliorumque Sančlo- m® in terris memoria aboleatur. AS- 3*5 Dijjertatio VIT. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXX>0a ASSERTIO. Deus in Antiqua Lege omnem prorfus lmaginem pingere , vel fculpere non prohibuit. i. Q Uii De , Movfi Uii Dens Exod. c. 2f. f. 18. praecepit , ut faceret fibi duos Cherubim aureos : Duos quoque Cherubim aureos, ef prn- etik s facies, ex utraque parte Oraculi. Item Num. c. ai. 8- niandavit Moyfi, ut faceret ferpen- tem reneum : Fac ferpentem aneum, & pone m pr o figno: quem cum percujfi afpicerent, fanabant v, II. Uuia Exod. 31. y. s. 3. 4. 5. affirmat Deus ad hunc eiiečtum, iicut ad omne conHatile e.v auro, & argento dediiie fapiejitiarn Befeleel: Ec- c e, vocavi ex nomine Befeleel * ... & implevi eum Špiritu Dei 3 fapientia , & intelligentia iti omni op¬ re, ad excogitandum quidquul fabrefieri potejl ex au¬ ro, & argento, & cere, marmor e , & gemmis, diverfitate lignorum. Sed non dedilfet ei didam fapientiam, fi omne leulptile penitus vetuilfet. ID. Gluia fi fculpere, vel pingere Imagines uni- verfim vetitum eflet, id maxime deduceretur « illis verbis Exod. c. 20. f. 4. Non facies tihi fculptile , neque omnem Jimilitudimm, quce eft in Cas¬ io defuper , č=? quce in tena deorfum, nec eorum, funt in aquis fub tena. Verum ibi non prohibe- tur abfolute, ne fiat fculptile, ledfolum, ne fiat) utreputetur pro Deo, & adoretur, dicitur eni« i?. 3* ŠNon habebis Deos alienes coram me. DeinJe fub- XXXX": fubdit Non c quibu In Repen ginis. quia jccep prohil An i lima T f io d quali nis c tft ii conti phitE naere Ctfti les. xxxx orfus ecepit rubim Oroh. Nm :rpen- : em 3 « tur, Deus e ex : Ec- i m i opi¬ sati- ,8 dam iflet. uni- r ex • tihi Ca* IJUK libe- fiat, :niw ind* > De facris bvnpinihm , & Relitjuiis. 367 XXXXK'XXXX!>0-:'XX x"XXXXXXXX XXXXXX XX '• ■ ,.x X labditur : Nmfacies tihi fculptUe. Poftea -fr. y. !\ 7 on adorabis ea, neque colles more iEgyptiorum , quibus Hsebrei fervierant. Incjuiunt. Imago dat occafionem Idololatrim. Repono. Id non fieri per fe, & ex natura ima- ginis, fed per accidens, & ex malitia hominis ; quia etiam fol, &luna, & onima creata fuerunt iccepta, ut occafio idololatri«, nec tamen ifta prohibuit Deus, fed homo eis abufus. eft. QUAESTIO I. An in nova Lege liceat Dei, & SančtiL iimaeTrinitatis Statuas, aut Imagines effingere, & qua ratione ? PRAENOTIO. THeologi docent cum Bellarmino lib. 2. de A Imaginibus Sančtor. c. 8- Deum triplici mo- do depingi pofle I. reputando, eum efle in fe, qualis pingitur, boe eft, habere naturam homi- »is cum fuis membris, & idcirco Deum, prout in fe, in pičtura reprrefentari; & hac in re contineretur error impius, faerilegus, & Naturae Divinae contrarius, error videlicet Anthropomor- Pitanim, cujus meminit S. Auguftinus lib. de ^fefibus c. 88- & d 6 ft 110 a g unt Alfonfus de ^ftro lib. 5. adverfus hrerefes fub tit. Deus hse- tes - 2. & noviftime joannes Sianda in Lexieo Hae~ 36?? Differtatio VIL >i;xxxxxxx>::xxxxxxxxxxxxx:x::x:xxx>eoOooci Hsrrefum. verb. Anthropomorphitce. II. Deus pingi poteft, ut hittoria reprsefentetur e. g. fi pingen- dns dlet Adamfts a paradifo expulftis, depingi deberet Deus in forma liominis ambulanti«, ut legitur in Scriptura; & in hac pidura non reprs- fentatur natura Divina, fed fačtum illud oculis confpiciendum exponitur, quod auribus audien- tium infonaret, fx voce exprimeretur. III. De- pingitur Deus, ut oculis ejus Majeftas propona- tur, fimilitudinibus videlicet penicillo expreffis, quibus aliquando in Scriptura hominibus apparuit; & in his duobus poftremis modis nihil eft repre- henfione dignum, uti bene, & dode advertit, & profequitur Cardinalis Gottus de veritate Chriili Ecclefi® adverfus Jacobum Picenutn toni. 2. p- !• a. 16. §• I* ARTICULUS I. Licltum eft Deum, & Sančtiffimam Tri- nitatem depingere, & repraefentare in forma corporea, & vifibili, in qua aiiquando apparuit. S I enim forma hominis fe Deus confpicienduit 1 exhibuit Adarno, ut habetur Gen. c. 3. fr fcalaeinnixus apparuit Patriarchae Jacob, &Moy- fi, ut legitur Gen. c. j!/. 13. & Exod. c. 33 ’ ■jE 23. Si tamquam Regem throno infidentem fe exhibuit Ifajae c. 6. y. 1. Si demum aeternus Pater, ut habetur Daniel, c. 7. i/. 9. Danieli »P' pa- xxx> paruii tamqi (An diduii mund ,Spirit tem i mo el iis foi lis eti: Majel mus. Pi nitas ■ fu ay teprae Hus, Coluu orfum fed pi fmftii finali; ta fac Sandi Gerfo: licis naiez; l{ 8 ' 4 A rto<:yy^ Columbae; fecundum antiquam Ecclelise praxim, quapropter in libro Pontificali de S. Tnuocentio I. legitur : Fecit turrim argenteam curn patena , fr columbam deauratam : item in figura linguarura ig. nis, ubi repraefentatur Myfteriura Pentecofe. Imagines autem Spiritus fančti fub humana jure- nis forma damnantur, & reprobantur, & remo- veri jubentur. Benedičlus XIV. Conftit. Sollici- tudini §. 10. 2 %. 33. 36. & 37. ARTICULUS II. Solvitur Obječtio. P Rimis Eccleiiae temporibus Dei, & Sanflidi- mas Trinitatis Imagines non erant in ufu te- fte Origene lib. 7. adverfus Celfum prope finem, ubi ait : Ut qui Deum incorporeum, & i nv f : ' lem nulla figura circumfcribamus. Et juxta canonen 36. Concilii Illiberitani ( tom. j. Concil- Hat- dnini-col. 2 f 4 - ) ubi lic legitur : Placuit, P®* ras in Ecclefia ejje non debere, ne qnod colitur 5 o adoratur, in parietibus depingatur : polito, hic canon pertineat, non ad imagines Sandorn' 11 ) fed ad imagines Dei, & Sančlilfimae Trinita tlS » cutn his tantum ftričta, & propria conveniat ratio. •ado Repono. Statuta hsec refpicere pericnl"’ 1 ’' quod inrminebat Gentilibus , & Catechunienis, Deum afpicientes in Ecclefiis circumfcriptum 1 1 coni- XXXI coni} dere' dere! Invili ritual Bitne tavit 1 meni. V tani, ocenit ad eor pergit (. 6 . isi, t kal. idcircc Hiter tari; a tilice 1 Iris l tac : ho h Hae llieolc bcino tario C R. I •"tipu ::xxxs« )raxim, ontio I, w, ij rum ig- ecolles. a jure- r remo- Sollici- infliHi- ufu te- finem, invijiti- inoneni [. Hat- Pilili- ur) $ quod litatis , at ado- mlutn, iis, q u ' im, & ;oin- De facris Imaginibus, & Rtliquiis. 371 !/XXXX'XXXXXxXXXXXXXX>cXX^XX>:XXXJt!l!XXXXXX comprehenfnm, lineis, & coloribus, in emu faciie devenire potuifTent errorem, ut a Cbriftiauis ere- deremr non effe Iinnienium , Omnipotentem, Inniibiiem, JEternum, Incomprehenfibilem, Spi- rituaiem , corporis, & materise expertem , & im- tmnetn , quemadmodum erudite, & folide adno- 1 tmtAlbafpinseus Aurelianenfis Epifcopus in Com- inent, ad prsedklum Canonem. Vigebat quoque tune temporis difciplina A r- tani, quse feeretiora religionis catliolicse Mvfteria occnltabat, ne a Gentilibus profanarentur, atque Jideorum ludibrium esponerentur; ficuti ad rem pergit Scheiftrat in differt. De Difciplina Arcani t. 6. a. 3. & utramque rationem tum Albafpi- asei, tnm Schelftrati illuftrat Pagi ad Annal. Car- ml. Baronii ad A. C. f-5. n. f. & 6. Ouibus iddrco celTantibus canfis, bene poteft, & iauda- ffiter Imago Dei depingi, & in Ecdefiis collo- 1 tari; adeo, ut. inter propofitiones a Sunimo Pon- tifice Alexandro VIII. proferiptas die 7. Decem- fe A. C. 1690. vigefima quinta in ordine fit tac: Dei Patris fedentis familacnim nefas ejt Chri - liano in Ternplo colloeare. Hse rationes erudite refumptse funt ab infigni Theologo ex Dotninicana familia Aloyfio Maria pucino faerre. Theologioe Magiftro, & Conimif- :Jr io Generali fančtiliimse Inquiiitionis, fdeinde ^ R- E. Cardinali in examine , & defenlione De- ^tipublicati aclarae memoriae Cardinali deTour- A a z uon 37 2 Dijfertatio VIL XXXX XKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXyX)(W non. pagina 433. fecundse editionis Romans: „ Anche per cagione deli’ arcano tanto j, rigorofamente offervato dali’ antichita 35 veniva proibito il dipingere nelle ,3 Bafiliche le Imagini delle Divine Per- 3, fone, come fi legge efpreflo nelCon- „ cilio Eliberino celebrato nel principio 3, del quarto fecolo, acciocche non fi 33 apprendeiles che da Chriftiani venil"- 33 fe adorata una corporea Divinita, Neli 33 ottavo fecolo durava pure quella Sag- ,3 gia avvertenza &c. ma, nato J’ erro- „ re in Oriente, che le facre Imagini fof- a, fero prevaricazioni del la Chriftianita 3, per F Idolatria 9 fubito la Chiefa, pe r 33 combattere F errore 5 commando, clie 3, un tal rito paflalfe in precetto ed in 3, dogma, per cui prefe a dipingere an- 33 cora il Padre Eterno e lo Spirito lan- 33 to in quelleforme3 che le facre Carte 33 celi rapprefentarono, cive quello' n 3, figura di Vecchio venerando ? eq ue ' 3, fto di Colomba. n xxx> Utru Ange in tis ad trudita j «is im id Mt j ut p Ul. Q •^ovi ' fcpiflii 'eri Ti ® aurc eti te Praef( ^ dimil ‘“corpi quae- xxxxx man®: tanto :ichita nelle e Per- l Con- ncipio ion fi venif , Neli a Sag- erro- ni fof- danita , P er >, che ed in e an- i fin* Carte Ho i« : que- Ds facris Imaginibus, & Reliquiis. $73 XXXXXXXXXXXXXXXXX.x;>:XXXXXXXXXXXXX>:;XX QUAESTIO II. Utrum Angelorum, Chrifti, B. Virgi- & Sandorum Imagines pingere, aut fculpere liceat ? ms. ARTICULUS L Angeli rcete pinguntur, vel fculpuntur* in forma corporea vifibili, & confueta in Ecclefia Catholica. Q' Uia in corporea, vifibili humana forma f?epe apparuerunt iis, ad quos miffi. funt ‘Deo, idque confirmat Chriftianus Lupus in no- as ad Canones feptimi Concilii c. g. ubi plures truditas proponit, & refolvit quaelliones de fa~ "is imaginibus, ex Epiftola Nicolai I. Pontificis Michaelem Auguftum. II. Gbiia ita docue- run t Patres Concilii VIL Generalis Ad. 5- & 7* Quia in facra Scriptura tum Veteris, tum Wi Teftamenti non folum Angeli in tali forma kpiflime apparuilTe referuntur,- fed etiam in Ve- l£ri Teftamento Cherubim in forma corporea, & k vifibili ad Arcam in Templo, ac alibi etiam ;x »uro eredi, & repraefentati funt. Rede ita- ^ e «tiam a nobis lic figurantur, depinguntur, & re pr*fentantur, ut m e n s no-lra ex forma vifibili, & 'Imilitudine libi nota erigatur ad fpiritualia, & ‘Corporea facilius intelligenda, ficuti docet S. A a 3 Dio- 's JOOO 374 Dijfertatio VIL X'XXXXXXXXXXXXXXXXV-XXXXXXXXXXXXXXXXXX Dionyfius {Areop. de Ccelefti Hierarchia cap, 3, & If. ARTICULUS IL Catholica fide tenendum eft, re&e de- pingi Imagines Chrifti Domini, Beatse Virginii Marise, & aliorum Sancftorum tum rne- morise, tum venerationis caufa. C ie enim definitum eft in fecundo Nicseno €on- cilio contra Iconomachos, qui Judreos, Sa- maritanos , Mahoroetanos imitati, omnem iniagi- num cultum tamquam idololatricum criminantsSj eas flammis , & ferro addixerunt. Hune in mo- dum locuti funt Patres Nicaense Svnodi II. A& 7- 3, His fic fe habentibus regiam viam ,3 incedentes, & San&orum noftrorunt ac Divinorum Patru m do&rints v&‘ j, itentes ? & Catholicie Ecclefise, in 1 ua 3, Spiritus fan&us inhabitat , traditio- ,3 nem obfervantes, definimus cumom* 33 ni ciil igentia , & cura, venerandas, & vivifiese Crucis e co]oribus ? & teifeto 33 aut alia quavis materia commodep a ' 3 , ratas, dedicandas, & in TemplisSaU' 33 čtis Del colloeandas, habendasepue tu' 11 3, in faeris vališ, & veftibus, tum in P a ' 33 rietibus 3 & tabulis, in ssdibus p rna „ V: » te » tc „ m » ni » ds A. C teftat tione nam, prior. tes i Cone to C; effe c zal. i Juriš I. C 33’ 33 b »q 5 , di !> k >3 P D C » n *xxx p. % de- rginis €on- , $a- magi* mtes, i mo- A4 iriam -um> infi* qua litio- om- s, & ;FeJ is> epa- San- tum i p a ' riva- is, Ds fncris Jina?Jnibus, & Reliquiis. 37 ? >0::O. X „ vatis, in viis publicis; maxime au' „ tem Imaginem Domini, & Dei Salva* „ toris Noltri Jefu Chrifti, deinde Inte- j, meratse Dominse noftrse Deiparae, ve- „ nerandorum Angelorum, & omnium j, deinde Sančtorum,, „ Ifta Synodus, quac A. C. 7S7. contra Iconomachos coačia fuit, pro- bftatur fe definire juxta Veterum Patrom tradi- tioneln, & Ecclefue Catholica: perpetuam dočiri- tam, ex quo contra Novatores fequitur etiaiu prioribus fseculis ufum fuifle Imaginum. Tenendum ergo in Lege Nova fuifle imagi- tes in ufu a tempore Apofloloruin, fiquidexn in Concilio Antiocheno tempore eorumdem celebra- to Canone g. ftatutum fuit imagines Sančtorum. de depingendas , & honorandas. Sic refert Gon- in decretali in apparatu de origin. & ! progrefiii Jutis Canonici fol. 17. n. 39. Card. Petra tom. ’• Comment. ad Conftitut. 1. Innocentii II. n. 33 - Et Adrianus I. Epift. 1. fic exprefle dicit: 3) Nam &ipfe Apoftolus Beatus Petrns, » qui Apoftolicse Sedi primitus prsefe- 5> dit ... Sc ipfe quoque fuis contulit, 3 > & tradidit Divino jmflii Succefloribus PontificibuSj quorum traditione Chri- ’> fti facram effigiem, fančteeque ejus 15 ^enitricis, Apofto1orumque vel om- 55 nium Sančtorum venerantur Imagines, A a 4 Uu- S76 Differtatio Vil. xxxxxxxxxxxxxxxxx>exxxxxxxxxxxxx>ooo« Unde Primi Chriftiani imagines Apoftolorum fi e - ri fibi curabant, ut teftaturDivus Gregorius Epift. I. ad Leonem Ifauricum Cardinalis Petra loc.dt, num. 34. Nota Imagines »terni Filii permiflas, &ip. probatas effe , ut pingatur folus, uti cum hotni- nibus in diebus carnis fure converfatus ell, at- que etiam poftquam a mortuis refurrexit, nonfe- mel Apoftolis, aliisque manifeftus apparuit. ltem fub humana forma Cruci affixus, & mortuus. Be- nedičtus XIV. Conftit. Sollicitudini. §. 32. & 36. QUAESTIO III. xxx> rante: anten repoi vita; ridifl G dori, inved Certa Utrum facrse Imagines rite in Templii collocentur ? {M, quoc Tem ASSERTIO. Imagines Chrifli, Deiparse VirginiS) aliorum Sančtormn rite exponuntur in Ecclefiis Catholicorum. I- TD probat confuetudo Ecclefiag primorum qu' n ' que feculorum. Tertullianus florens fe cU ‘ lo fecundo, Apologet, adverfus Gentes c. l6-d>' cit Chriftianos ab Ethnicis culpatos fuifTe, q ll ° l Crucis Religiofi efient. Et lib. de pudicitia c \ 7 ' teftatur, Catholicos folitos fuiffe in lacris cali cl bus pingere Chrihum in forma Paltoris oveni ti ran- ‘Sna Mini nem ilias oder flori Vetu liom ipfe tribi Had xxxx n lic Epift, •c. cit, & jp. bomi- 1, at- on fe- . ltem De facris Imaginihus, & Reliquiis. 3 77 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx rantem fuis humeris deporcantem ad ovile, facri autem Calices folent in Templo, vel loco facro teponi. Prudendus, qui vivebat A- C. 3 70. in vita S. Caffiani fcribit, fe in Ecclefta S. Caffiani ridiffe fuper Altare ejus imaginera: Erexi ad Ccrtum faciem, Jiatim obvia contra Fucis coloribus pičla Imago Martyris. Plagas mille gerens totos lacerata per artus Ruptam mirnih praferens punctis vejim. s. Be- 1 quit>' fsecu- 16. di- , quod 3 c. ?• calici- em tl ' ran- Gregorius Niflenus orat. de laudibus S. Theo- dori, laudat Templum extručhim, &aliainidem mvefta, &depida, & inter illa conimemorat: fataminum Prafidis Chrijii humance forma effigism' ' • . . folet enim etiam pictura tacens in pariete lo¬ pi, maximeque prodeffe. Ex quo etiam apparet, :XXXXXXXXXXX>x ftnun, Damafuin, CoelelHnum, Sixtum, Leonem, Joannem, & Pelagium Pontifices , qui ante A. C. goo. federuut,' pičturis Templa exornafle. »cxx efto i : dicati fortin II. Imagines Chrifti, Deipar* Virginis, k aliorum Samdorum, in Templis predenim, ha- bendas , ' & retinendas efie, eisque debitam ve. nerationem impertiendam definivk iacrurn Tri- dentinuni Concilium fefs. 25. m Decreto de invo- cat. & venerat. & Reliquiis Sau&orum, & facris imaginibus. Uhi. etiam additur, nemini licere uilo in loco , vel Ecclefia, etiam quomodolibet exempta , ullam infolitam ponere , vel ponendani curare imaginem, nifi ab Epifcopo fuerit appro- bata. Cseterum facrse imagines habentur in Templis jion folum ad repnefentandas hiftorias, fed etiam ad alios fines, nam femper pinguntur cum ali- qua circumftantia, velligno, quo edocemur qua- fi compendio , quid illi, quos in talibus imagini- bus veneramur, egerint, vel pafii fint, ut pin- gitur Chriftus in finu Matris, ligatus ad colum- nam , pendens in Cruce &c. Martyres cum m- ftrumentis fui martyrii, cum palma , Virgines cum lilio, & omnes cum aureola, ex quibus accendi- mur ad charitatem erga Deum, & Sančtos foven- dam, excitamur ad eorum imitationem, ad pf°' fitendam eorum fidern, dočtrinam , & fend° s moreš, quibus Deo placuerunt, ad deteftaiub' 11 infidelitatem, errorem , ac omne vitium, ad^ e fiderium fruendi eorum conibrtio in beaticudine • efto imagi tangi 1 menu I gen d; bus 1 & ha prime Apol dine curnu latrae boni Ut Saci >har< bone onem, ite A. is, k , ha- rn ve- Tri- invo- , facris iicere lolibec endam appro- emplis l etiam n ali r qua lagini t pin coluni De facris Imaginibus , & Reliquiis. 375» kc.i>:xxxxxxxxxx:kxxxxxxx: R'a' c. 6- ir. 19. Percujft ( Deus j de viHs Bethfomtii- bus, eo, quod vidiffent Arcam Domini. Et lih Reg. c. 6. ir. 7. Cum Oza manam fuain ad dr¬ čam, ne forte caderet, extendiffet: Percujft eult »00 (Do dem. Sion ca, tnran pira, CllltU Exei ferun I & , Con< Decr ficri: para kndt Km Ritu črev gine lit. feffii S‘nis M iti, XXX* i Tri- nio- t I. ms in eum, i effe urnam r ho- quetn is, & Ex d ill* , non meo* , aut i ipli* >nem, erunt. :, ac ?crip- lp0’ 4 rcm i por- ■is d )ro0 «# Reg- miti' ib. 2' Ur- i euM lo- De facris Imaginibus , Rdiqniis. 3§ i yvxXXXXXXXX: nl Deurn coluiffe, ut clarum eft Exod. c. 3 2- >’• 8' Feceruntqus fibi vitulum conflatilem 5 & adoraverunt, atque immolantes ei hoftias, dixerunt, Ifti funt iui Ifrael , qui ta eduxerunt de terja j£gypti- ^ l0 loco OCO : tnlifft Pfal. ih ra 1 , jilvm k vi indeq terte tuluai latria: II Gcnti Ephe infrut gente imagi lepe (boe Gent libus Vem oper; dem ier 1 bos ier r Hiju Defacris Imaginibus, & Reliquiis. 333 >vx><'x'. quarum erant imagines: ftatuebant enim "insniodi imagines aliquibus creaturis ? quas in eig * ' 3 $4 Differtatio VIL XXX>:XXXXXXXXXXXXX'XX>:>::XXX'XXXXXXXXy>< eis veneratione latrise venerabantur. Nos autem adoramus adoratione latrije Imaginem Chrifti, qui eft Verus Deus, non propter ipfam Imaginem, fed propter rem, cujus imago eft. Idem dicen- dum eft de Imaginibus B. V. Mariae, & Sando- rum, quas veneramur cultu fibi proprio, non prop¬ ter ipfas imagines, fed propter res, quarum funt imagines, quae aliquo cultu dignse funt, non ficau¬ tem res, quarum imagines adorabant Gentiles. III. Inquiunt. Homo eft Imago Dei, &ta- men non eft dignus cultu religiofo latrise. Repo- no. Ideo hominem, prout fačtus eft ad imaginem Rei non coli cultu religiofo ; quia non fecundum doua fupernatnralia, fed fecundum naturam, & naturales perfeftiones dicitur faflus ad imaginem Rei: cul tu s autem religiofus, qui nune exhibe- tur creaturae iutelligenti fundatur in doniš fuper- naturalibus, quae poflidet. ARTICULUS III. Occurritur aliis Oppofitionibus. I. TNquiunt. D. Paulus i. ad Corinth. c. U-f' * 23. ait : Ego enim accepi a Domino, quoi tradidi vobis , qui tamen nullibi legitur a Chrifto aliquid de imaginum veneratione accepifle; adeo- que dočtrinam de colendis imaginibus Ecckfa non tradidit. Repono. Cum D. Thoma 3 - P' ^ 25- a. 3. ad 3. quod Apoftoli familiari inftinAu Spiritus fančti qusedam Eeclefise tradiderint k r vaa' 0<'XXX autem li, (jui inera, dicen- anflo. prop- n funt ficau- & ta. Repo- ginem ndum Tl, & ginem ;hibe- 'uper- 1 . 1 - oA hrift° ideo- Jefi* P' * influ ; fer- 10 ' De facris Imaginibus, & Reliquiis. 385 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxxxxxxxx' vanda, qu?£ non reliquerunt in fcriptis, fed in obfervatione Ecclefue per fucceihonen Fidelium* Hude ipfe Apoftohis dicit 2. ad Thefial. c. 2. 14. State , fif tenete Traditiones , didiciftis Ji- 11 per fermonem ore prolatum, five per epifhlam njlram fcilicet tranfmiiTam , & inter hujusmodi Traditiones eft Imaginum Chrifti adoratio; un- de & Beatus Lucas dicitur depinxifle Clirifti Ima- ginem , quae Romaj habetur. II. Inquiunt. Catholici imaginibus adolent in- cenfura, & ita videntur eis cultum Divinum tri- bere; quare lib. 4. Reg. cap. 18. ir. 4. Cum Ezechias vidilfet incenfum adoleri ferpenti aeneo erefto a Mopfe in fignum, eundem confregit. Re- pono. In Veteri lege adolere incenfum erat quse- bm fpceies facrificii foli Deo debi ti, ideo folis Sacerdotibus hoc licebat; unde, cumii, qui non tf ant Sacerdotes , incenfum adolere prsefumpfe- "M a Deo puniti fuere 3. Reg. c._ 12. Item 2. bralip. c. a6. At in nova lege pro pura coere- ®onia reputatur ; hinc nec a folis Sacerdotibus, te c foli Deo, fed etiam facris Miniftris, imo & populo incenfum adoleri confuevit: quod tamen. 1011 adoletur imagini, fed rei facrse per eam re- Mentatse. Ul. Inquiunt. Catholici magis frequentant t! iam imaginem, quam aliam ejusdem Sandi, vel budre. Accedunt ad imagines precaturi. Pe- te S ri nantur ad imagines, cum fajpe domi habeant f^diriores; credunt itaque aliquid diverfitatis in B b ima- 38 ^» Di (Jer tat k VIL XXXXXXXXXXXXXXXXXX>:'XXX><;XXyK itnaginibus efle, vel faltem aliquam virtutem, non puram reprzefentationem, qure in omnibuj ejusdem rei sequaliter reperitur. Prepono. Unam imaginem magis freqnentari, quam alias ex v»- riis rationibus. P rim a eft,- quia Deus in mu operatur miracula, & non in alia. Cur autem hoc Deus faciat ? Quis potefl ejus Confilium p- fcrutari, ( inquit S. Auguftinus Epift. 78. alias 137. ■) quare h £c miracula in aliis loči s fiant, m aliis non fiant. Secunda ratio eft; quia aliqu$ imagines pidse creduntur a Viris fandis Luca, Isicodemo , & aliis, indubie autem fpecialem ve- nerationem merentur imagines, quae non folum fandte funt propter fignificationem, fed etiam propter Artificem. Tertiaeft; quia aliqute ima* gines magis excitant ad pietatem , & recordatio- nem rei reprtefentatse; quia magis pire, & reli- giofte. A d aliud ajo, nos accedere ad imagines, non ut eas precemur, fed ut illse memoriam no- bis eorum refricent, quos precari volumus. Pe* regrinationes affumuntur ad imagines ex canlit paulo ante aflignatis. Frequentiores tamen Pe- regrinationes fieri folent ad loca fanda, ut ad Sepulchrum Domini , ad limina Apoftoloruin, Compoftellam ad S. j acobum , ad Domum L* u ' retanam. V quae* xxxx; Ultri 1 q' ie, ijiiE i minus protot BS l t iicra im Uri figura lic no cultu 'iliter Exeir Iicra, tem, tatam Hun a j »pate I fi pr; ut ta retur Audi ves ( *XXx* •tiitem, mnibui linam ex vs¬ ili um anten :m ptr- J. alias mt, in aliqm Luca, :m ve- folum etiam e ima- rdatio- i reli- igine«, m no- . Pe- caiifi« n Pe* ut ad oruffl, Lau' De facris Imaginibus , & Reliquiis. 337 )00O: xxx.xxxxxx:xxxxxxxyx ARTICULUS I. Verofimiliusvidetur, Imagines effedum- taxat honorandas, & colendas ut termiinmifuo illius venerationis, ita, ut qui imaginem ve- neratur, per eam veneretur exemplar ut'termi- num , & materiatn proximam illius veneratio. nis: & ita in Imagine Chrifti adoramus Chn- ftum, in Imaginibus Deiparse, & Sančlorum, five Angelorum , five hominum, Deiparam, Angelos, & fančlos homines colimus, &vr neramur. H Oc aperte definitum eft a Concilio Tridenti- no fefs. 2 ^. in Decreto de invocat. & vene- rat. & Reliquiis Sančlorum, & facris imagijP ibi - - „ Imagines porro Chrifti, DeiparseVir- „ ginis, & aliornm Sanftorum in Templis pt*- „ fertitn habendas, & retinendas , eisque debi- | ,, tum honorem, & venerationem impertiendam; ,, non, quod credatur inefte aliqua in iis Divi- „ nitas, vel virtus, propter quam ftnt colenib, ,, vel quod ab eis ftt aliquid petendum; velquo3 j ,, ftducia in imaginibus ftt figenda, veluti olim „ fiebat a Gentibus, quse in Idolis fpem ^ „ collocabant, fed quoniam honor , qui eis«*' ,, hibetur, refertur ad prototypa , qute ife v „ praefentant, ita, ut per imagines, quas olc®' „ lamur, & coram quibus caput aperimus, * I „ procumbimus, Chriftum adoremus, & Sando*’ „ q 110 ' «x> D V , id d da ii cic lite fe, feu Cul R* ( to, imagi ts m lerati tarnn “t fui lores fimpli Ipoftt tim, nas c dam i (Ur p, E hm i :xxxxx 2 dum- mm {M em ve- t termi- nerado- .s Ciin- ftomm, param, , &V ridenti' i vene- ginibos ■ae Vir* s p«- : debi- jndam; ; Divi- ends; 1 quod i olim fiiaB :is eJ* Ite re* ob :S, & nclos> De fucris Imaginibus , Reliquiis. 389 xxxxxxxxxxxxxxxxx*:xXxxxxxxxxxxxxxxxx quorum iilse fimilitudinem gerunt, veneremur, „ id , quod Conciliorum , praeferdm vero fecun. r dre Nicsenre Synodi Decretis contra imaginum „ oppugnatores eft fancitum. ARTICULUS IL Nihil vetat afferere Q falvo meliore judi- cio ) etiam ipfas Imagines formaliter, & mora- liter fpečlatas religiofe coli pofle, direčle , par fe, & proprie, femper tamen cultu refpečiivo, feu propter Prototypon, in quod femper re- fultat imaginis honor. J^Atio; quia videtur quaedam ipfius Prototypi ex* v cellentioe fieri in fuam imaginem moralis diffu- lio, & attributio, ex quo facile fequitur etiam imagines ratione illius promanantis, & fuperfu- is moraliter excellentise per fe etiam aliqua ve- neratione dignas cenferi, non qnidem fecundum f »um elTe materiale, ex quo formantur, nempe 111 funt lignum, ms, ar ge n t um, aurum, aut co- r ' 1 ®, hoc enim mere artificiale eft; fed quate- J,JS ordinantur ad fignificandam, & reproefentan- r em, qute fecundum fe , & in fe complečli- tllr P r ®cellentiam veneratione dignam. Et fi imago formalijjlme confideretur, tune t5| d imago, quam prototypon, uno , eodemque B b 3 stilu ; neque etiam fecundum earum effe formale Jimpliciter, hoc eft, fecundum lineamenta, & di- 'P°litionem partium perite, & affabre concinnata- iio- S9° DiJJertatio VIL XXXXXXXXXXXXXXXX>:::0000< et ima. propter ; poteft ittingat oropter ; nimi- ra, k imagi- , qu n Dei, jerdn- 11 ima- 1 pot quid, mago horao Dei. imo* ogi) coli- iptef miši ;qiie ain> ,que axta ra- ra. De facris Imaginibus, & Reliquiis. 391 j0OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO< QUAESTIO VI. An pingere liceat Imaginem Beatiffimse Virginis fančtam Euchariftiam recipientis ? DEfpondetur. Id immerito ab aliquibus in du- *»■ biurn revocari. Tum; quia Romre in Ec- clefia S. Lucise in Silicibus adeft in Altari Majo- tiTabula, in qua depičia cernitur B. Virgo de manu S. Joannis Apoftoli devotiflime Euchari- lliara recipiens, & hujusmodi Imagines typis im. preflse circumferuntur. Tum; quiaconftat, tria Sacramenta non fuiffe Virgini collata, id eft, fa- crum Ordinem, cujus non erat capax propter foe- mineum fexum, Poenitentiam, cujus materiam nonhabuit; Matrimonium, quod ab eadem con- traftum non eft, poftquam in Sacramentum no- rs Legis eft inftitutum; de Baptiftno vero, Con- fcmatione, & Euchariftia concorS eft Theologo- funi fententia, ea Sacramenta fuiffe. a Virgine Maria recepta: fola autem inter eos remanet con- 'roverfia , an Extremam Unčtionem receperit, cu jus refolutio pendet ab ea qureftione, an, ut l>omo fit capax extrem. 3 e unčiionis, neceffarium ut ačiualiter peccaverit: fi enim hoc neceffa- jnim non eft, Maria Virgo fuit ejus capax, & ‘ deo verofimile eft, quod Sacramentum etiam il- Uc * lufceperit, tura propter ejusdem fr uči um , tl ‘ m propter fidei, ac Fidelium aedilicationem, Sc B b 4 hn* 39 2 DiJJertatio VJI. X':!X? Efpondetur. Sančliffima h a; c Imago fublamen- tantis, & Filii fui Domini noftri Jefu Chri- fti mortem plangentis fpeciem praefeferens fuit a S. Luca Evangelifta depičla, ut ex multis tra- dunt Annales Minorum Waddingi, noviffime Romae reimpreffi tom. 3. fol. 258. n. 46. &4?. Et eft eadem, quam S. Gregorius Magnus in puh¬ lica fupplicatione, detulit in illa magna mortali- tate , qute Romam adeo vehementi peftilentia la- niavit, ut etiam corporali vifu fagittm Coelitus venire, & fmgulos quoque percutere viderentur. In illa namque procellione hac facra Imagine de- portata, tota aeris turbulentia cedebat Imagini, ac fi ipfam imaginem fugeret, & ejus prtefentiani nullatenus ferre polfet, licque poft imaginem ra ferenitas, & aeris puritas ’remanebat. - Tune mirte voces in aere cantantium, & dicentiuin t Regina Coeli leetare, Alleluja : Quia 5 quem meruijii portare, Alleluja: Refurrexit , ficut dixit , AM u h juxta imaginem funt auditse. Stattm auteiu B e;r tus Gregorius id, quod fequitur, adjunxit: bi J De facris Ttmgimbus, & Rsliquiis. 393 xxxxxxxxxxxxx>;xxx.x:kxx:x:xxxxxxxxx:xxxx fro nobis Deum , Al Letuj n. Pod hmc Beatus Gre- gorius vidit fupra Caftellum Crefcentii Angelum, qui revocabat in vaginam gladium cruentatum, ex quo intellexit, quod peftis illa ceflaflet, & ftc faftum eft. Et ideo Caftrum illud deinceps Ca- ftrum S. Angeli eft vocatum, & ipfe Angelus cura gladio in vagina fculptus in lapide inirse mag- nitudinis ab illo tempore in pofterum manfit in cacumine dičti Caftri, inde tamen deječtus fini- ftrante fortuna per ičluin machinse, obiidionis tempore per Romanos. Eft etiam in memoriam revocandum ad ple¬ nim fidem omnium prsedi&orum, quod in Caftri prsememorati cacumine Capella fuerit pulcherrima ad honorem Archangeli Michaelis conftručla per Dotninum recol. mem. Nicolaum Papam III. de domo Urfmorum, eratque ibi Indulgentia fingu- laris. ltem in fpecificata Capella erat depičla to- ta forma, & hiftoria hujus Proceflionis, & Lita¬ nije, hujus Imaginis Gloriofte, & ftc fcriptum in Imagine legebatur : Hcec eft facra Imago Aracčelu Hsc etiam eadem hiftoria, & forma Proceflionis depifta eft in quadam Capella, quse dicitur ftu- dium S. Gregorii in appenditio Ecclefiae S. Joan- nis Lateranenlis. Hsec eadem facra Imago A. C. 1388- tempo¬ re mortalitatis, quse coepit occupare Romam in pnncipio menfis Junii, duravitque pertotum men- fem Augufti, fuit per Urbem cum aliis Reliquiis houoriftce, & devotiflime deportata, & dum ap- B b § pli- 394 Dijfertati« VII. xx:::xxx, bulum finiftra; Thau quoque fuper veftem de- j) pingitur. Gbiid lisec fignificent, varia Scripto- » res prodiderunt; inter quos P. Menochius nel- 5; le Stuore p. z- c. 2 $. Sarnelius in Epift. Ec- ), clefiaft. toni. 3. lit. S. & fufius P. Theophilus » Raynandus tom. 8- in eo libro, qui infcribitur: » Symbola S. Antonii. „ Molanus lib. 3. de imaginibus Suem ad pe¬ si des Antonii jacentem poc pafto interpretatur, ss quod illius patrocinio bruta fanitatem confe- 31 quantur: Thau falutis indicium efle ex facris ss litteris deprehendinius Ezech. c. £. ir. 6. Om - 33 nemautem, fuper quem videritis Thau, ne occida- 53 tis. Nos quideni ( ait Benedičlus XIV. loc. )3 cit. ) Sančti Antonii patrocinium non inficia- 33 mur pro his brutis, quse vitse alendte, com- i modoque Mortalium inferviunt, hsec tamen per p cffigiem porci nobis declarari mininie exiftima- 33 mus ; Nam fl idcirco ( inquit P. Theo- 99 P hi ~ 39 6 DiJJertatio VIL x::xxxxxx»ooo iri* hri- rem )nii u» lia¬ na- id* De facris Imaginibm , & Reliquiis. 397 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxXXXXXXX Subdunt ad rem eruditiffimi Bollandiftse tom. 1.'m Legenda ipfius Sandi ad diem 17. Januar. quod adpingi, feu fculpi etiam foleat Nola, & Ecclefia; hsec ceu primse donius, feu Ecclefise Antonianae imago : illa , quia a Nimciis Eleemo- fynarisc domus feu Ecclefise ( id eft, Ecclefifs S. Mariae, quse de eleemofyna dicebatur ) Anto- nianis ad colligendam ftipem concurfantibus de- ferrL in adventus fui fignum cum reliquiis folita; cura baculo infuper ob baculum patentu , vel figni Ihau, rnodum , & figuram a Sando ipfo cuidam Gaftoni Provinciie Vienneniis in Gallia viro tio- bililfimo, ac opulentiflimo in magnam arborem fciccrefcentem in vifione przeoftenfum, ad ei indi- candum, fore a fe, fuisque fociis, atque alum- nis impofterum miferos igneo morbo, facroque igne peruftos, ac mutilatos, atque egeftate pref- fos omnimode luftentandos ; feu, ut in vita S. Pauli dicitur , fenex infirmos artus baculo regen¬ te fuftentans: qu£e verba peregre proficifcentem iadicant, aut certe ideo appolita; quia Monachi baculum geftare folebant, ut tradit Caffianus lib. J- Inftit. c. 9. & ita baculo inftrudus pingi folet S. Antonius. Ex his facile colligitur, quare ei J Ppitigatur fignum Tbau, & ignis, tum ex hic ad- dudis, tum ex allato textu Ezeeh. cap. 9. 'fr. 4. & 6 . QUAE- 398 Differtapo VIL xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx QU AETSiO IX. An prohibitus lit facrarum Reliquiarum cultus, vel prseceptus? PR JENO TI O . T3Er Reliquias Sančlornm non tantum intelligun- tur integra eorum corpora, quorum plnra in diverfis locis adhuc incorrupta in fignuni eximiooc<»xxyxv>tK yDeliš ipfe ( ut Hieronymns contra Vigilan- tium ar „ tran „ frui „ dos IV. | ad ope Sramen tata a< rade h itde ui bis exc: tientiffi vero e I ti pafl Ambre i: J wt m •, sdific k juti fit«, ! tis »io fcifle e steri V De facris Imaginibus, & Relipms. 401 )CO(XXXXXXXXKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX „ trandsi cauia Saaftoram Memonas » fruftra frequentari, omnino damnan- # dos elle, prout jam pridem damnavit, & nune etiam damnat Eccieiia. ,, IV. Ojiia corpora Sandtorum fuernnt organa id opera bona, & virtutes exercendas, erant in- (Iruraenta Dei ad patranda miracula, erant defti- aata ad perennem aIiquando in Ccelis gloriamj; Mde honeftum, & sequuni eft ea renerari. De- ®de utique id licitum eft honorare, quod in no- bis excitat pietatem, ftimulat ad varias virtutes pa- tientiae, charitatis, caftitatis, fortitudinis &c. id v ero efficiunt in nobis vifa fepulchra, inftrumen- 11 paflionis, & Reliquiae Sandiorum. Oitare S. I ambrofius ferm. 92. in Fefto Ss. Nazarii, & Cel- Honora itaque corpus , quod Cbriftnm honora- ' J,t in glaclio 5 quod cum Chrifto regnabit in Ccelo . ARTICULUS II. Solvuntur Objeclicnes. ^ JNquiunt. Matth. c. "3. ir. 29. reprehendun- tur a Chrifto Scribae, & Pharilhei , quod 5 dificarent, & ornarent fepulchra Prophetarum ® jdtorum : Vce vobis Scriba, & Pbarifiei bypo- C,|1(E > qui eedificatis fepulchra Prophetarum, & orna- Monumenta jufiorum. ftepono. Pharifaeos ideo faifle ireprehenfos a Chrifto; quia p er hypocriiim ext erius pietatem affedtabaut, quorutri tamen ani- C c mus 402 Differtatio VIL XXX.XXX.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>O00( mus interius plenus erat malitia: exterius quippt fepulchra Prophetarum ornabant, & eos celebra- bant, fed animo , & corde ficut Majores eorum eos occidebant, ut defado ipfum Prophetanin Dominum occiderunt : unde dicit Chrilius eot confentire fadis Majorum fuorum , confentire fr Jicet per voluntatem occidendi ipfum Chriftum. Audiatur S. Joannes Chrjrfoftomus Homil. Matth. Non quia adificant , nec quia Patres Jm accufcmt , v£ illis dixit , fed cjitoniam ita facientis,lj ita dicentes Patres fuos condemnare audebant, ta ipji pejora committerent, II. Inquiunt. Pluribus in tumulis, qui diciM- tur Sandorum, nec funt animse, nec corpora Sn- dorum, fed foli cineres. Repono. In monunien- tis ad minimum, effe Memoriam Sanderum,& ideo fepulchra Sandorum apud Veteres pailia dicuntur Memorise. Memoria autem SanflorM certe honorabilis eft, veneramur fiquidem etiani Sepulchrum Chrifti, quamvis in eo nec fit corpui ejus , nec anima, fed quia in eo corpus ejus tn- duo jacuit, ideo memoriam illius veneramur, i& quoque in tumulis Martyrum memoriam Martf 11 eorum rede honoramus. Cseterum in fepub ,|r:i Martyrum invenitur altera pars fubftanthe Ip 10 ' rum, nempe ipfa illa materia, quam SpiritusS»"' dorum animarunt, & rurfus animabunt in refe 11 ' ftione , & propterea eam veneramur. III. Inquiunt. Deus, ut habetur Deut. c. jP ir. 6. abfcondit Moylis corpus, idque ne a ^ die‘ s xxx> daeis mil. cuka! etiani tendi pore: voleb adora Ir tem j turnn. quia rami tem i verba eflel fet, ejus, tem s čut n BlUS Moy[ lum : udora erat i fignui f erpei jam n tonfr; :xxwx quippt :elebn- eoram letarum US £01 :ire fci- iiriftum. • 7 t-» res /mi inttstf 1 1 , » [ dicus- iri Sn- mumen- •um,S! paffu udori® n elia® ; COIfO* ijus tri- nur, i (1 Vlartjrni pulcbrt* s Ip fo ' tusSi"- refuiH' . c. 3* e a J 1 " dieis De facris Imaginibus, & Reliqmis. 403 XXXXXX.X.XXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXkXX dseis coleretur. ftepono eutn Chryfoftor.no Ho¬ rni!. 5. in Matth. Moyfis fepulchrum fuifle oc- cultatum, ne a Judseis pro Deo coleretur. Unde etiam in Epiftola Judje legimus, Diabolum con- tendifle cum Michaele Archangelo de Moyfis cor- lore; quia videlicet Diabolus illud manifeftare volebat, ut occafionem pneberet Judseis illud idorandi. Inftant. Hebrsei non coluerunt Movfem viven- tem pro Deo ergo multo minus coluifient mor- tntim. Refpondeo. Eos non coluilFe viventem; oo©o©oooa Urgent. Idem peric alum e It nune in Reliquiis aliorum Sančtorum. Refpondeo. Id faifum effe, Nam populus Judreorum eo tempore propetdiffi. mus erat ad idoiolatriam; ita, ut etiam vitulot aureos coleret: unde poft captivitatem Babiloni- cam; quia populus ilie non amplius coluit Idola, videmus Deuni illuftraffe fepulehrum Ila j se, Eze. chielis , Jeremite, Elifsei, Abdise , & aliorum multis miraculis, & gratum habuiffe cultum, qui Offibus eorum exhibebatur, ut Epiphanius, S Hieronymus tradunt. Adde , quod nunquamiit auditum apud Chriftianos, ut aliqui Sančlorum Reliquiis honores Divinos detulerint. Nec defant in Ecclefia, qui & Litteris, & fermonibus doce- ant, qui cultus faeris Reliquiis debeatur. IV. Inquiunt. Paulus 2. ad Corinth. c. 5. v. 16. dicit poft refurrečtionem Chrifti, fe non nofle Chriftum fecundum čarnem : Si cognovimus Jm dum čarnem Chriftum: fed nune jam non novim :. Ojiibus indicat, quidquid in Chrifto carnale fuit, eblivioni tradendum effe, ut in eo fecundum fpi* ritum poffidendo omnem operam adhibeamus. R e ' pono. Apoftolum non velle, ut Caivinus fingib ne carnis Chrifti teneamus memoriam, & gu>d- quid per čarnem gefiit, fed ut folum de fpiritu, & divinitate illius cogitemus , ut ita omnis de humanitate ejus, paffione, & morte memoria abo- leatur; nam Paulus 1. ad Corinth. c. 11. dicit Sacramentum Euchariftim inftitutum in nie ' moriam paffionis : Qiiotiescunque enim xxx> hitiš j ni am repet Dom; 11. debei vel d Ji m Paule to giia iker debe: &M< eft, ni a fuit, & pa mus nune bilen 'I reori »dor ffius dere xxxxx ;liquiis m effe, »enfiffi. vituloi tbiloni- Idola, j Eze. iliorura n, qni .us, & nam tt (Sprani defuDi ; doce- 5'); 1 nolle r /m- ovitimi' e fuit, un fpi- is. Re- fingit? qiud- piritu, nis d« a abo- f. ib- in n‘ e ' k- D« facris Imaginihus & Rdiquiis. 405*. xxxxxxxxxxxxxx:xxxxxx:xxxxxxxxxxxxxxxx hitiš panem hunc, & calicem bibetis: mortem Domi¬ ni annunciabitis ■> doneč veniat. Et ipfe nihil faepius repetit, quam brucem , & paffionem mortem Domini. Et quomodo , cpusefo, juxta Ifajam c. n. f. 10. effet Sepulchrum e j us 'gloriofum,; fi deberemus oblivifci mortis Domini "? Denique veldebemus recogitare beneficia Domini, vel non? JSinon, ingratiffimi funius, contradicimusque Paulo, qui ad Hebrseos c. 12. X 3. ait : JRe- logitate enim eum, qui talem fuftinuit a peccatorUus tkerfum femetipfum contradictionem. Si fic : ergo debemus Incarnationem, Nativitateni, Paffionem, & Mortem Domini cogitare. Mens ergo Pauli ea eft, quam Sjnodus Vil. Ad. 6. eidem objedio- ni ab Iconomachis propofitae refpondens expo- fuit, nimirum per čarnem intelligi raortalitatem , & paffibilitatem , fic, ut fenfus fit: fi cognovi- imis aliquando Chriftum mortalem, & paffibilem, nune non novimus, nifi immortalem, & impaffi- bilem. ARTICULUS IIL Solvuntur Alia. k TNquiunt. Honorare Martyrum fepulehra, & A faeras aliornm Sandorum Reliquias per Ce¬ dram accenfionem , quod nune paffim fit, fapit *dorationem foli Deo debitam; unde S. Hierony- ®us objicienti Vigilantio effe idololatriam accen- cereos coram Reliquiis, nihil aliud reipon- C c 3 de- 4oč> Differtatio PII. XX , XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>O0( dere potuit, quam id facere folum mulierculas, quse zelum habent, fed non fecundum fcientiam. Repono. Cereos accenlbs corain tumulis Marty. rum non elfe fignum adorationis Deo debitae; non enim offeruntur cerei Martyribus tamquam facrificia, fed accenduntur in fignum laetitise. Ig. nis quippe accendi folet ad laetitiam lignificandam etiam in rebus profanis. Prseterea ignis fignum eft glorije, unde Imperatoribus Romanis, & Itn - peratricibus ubique ignis prjeferebatur tefte He< rodiano lib. I. Sandi anteni vera gloria nune fruuntur , & cum Chrillo regnant, atque inipe- rant in Coelis, ut merito illorum memoris ignis accendi poffit. Denique ignis fignum eft vi®) proinde cereis proteftamur vivere Sandorum am- mas , & ipfa corpora fuo tempore vidura. Ad S. Hieronymum dico, eum, cum ait d« iis , qui accendunt cereos coram Reliquiis (C» fiteor zelum Dei habent ? fed non fecundum fcientif loqui de iis , qui cereos accendunt, exiiHmantes 'nde Martyres illuftrari; nam Vigilantius dixera. per ironiam : Magnum honorem prcehent bujusm d homines Beatijfmis Martyribus, quos putant lijfimis cereolis illuftrari. De his ergo , qui ci:nl tali opinione falfa cereos accendunt, Hierony® uS dicit, eos zelum habere , fed non fecundum entiam. Gfuod autem S.Hieronymus abfolute ce ° fuerit bonum efte, & honeltum coram Rdiq l, ‘" accendi cereos, patet imo; quia in Epilb a parium ipfemet affert in argumentum cufe lS J xxx>: • floram lantiun 5) » led » qu< » nei „ tai- ii fec n tui n fec n ce< d ide n bu jrfoj modi edam ut pat [et fu liquii geliu cendi ibide doce Paul; 1 vetai tur, im OCOOt culas, n dam, Warty. :bits; iquam • !?• andam ignum & Im- e He- nune inipe- igaii vit£» i ani- lit de [C* i tim) lantes xerat vi- cum ffilUS fci* cen- jufo 1 Ri- San- > De facris Imaginibus, & Reliqum. 407 XXX>::XXXXXXXXX:xXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX floram uliun accendendi cereos: & libro in Vigi- lantium ait : „ Caufabantur quondam & „ Apoftoli, quod periret unguentum 5 „ led Domini voce correpti funt. Ne- » que enim Chriitus egebat unguento, „ nec Martvres lumine cereorum : & j, tamen illa mulier in honorem Chrifli „ fecit, devotioque mentis ejus recipi- 0 tur : & quiciinque accendunt cereos »fecundum fidem fuam, habent mer- » cedem. Et infra : Illud fiebat Idolis, & idcirco deteftandum; hoc fit Martyri- ,, bus , & idcirco recipienaum effc. „ ido,- quia S. Hieronymi tempore erat ufus ejus- modi cereorum non folum apud mulierculas, fed (dam apud Epifcopos, & Univerfam Ecclefiam , ut patet ex Paulino, & Theodoreto. jtio. Si ef- fet fuperftitio accendere cereos interdiu coram Re- bquiis, e (Tet etiam accendere cum legitur Evan- gdium. Verum confueviffe ad Evangelium ac_ cendi cereos in toto Oriente, docet Hieronymus ibidem contra Vigilantium: & accendi in funere, docet ipfe idem in vita Paulte, ubi dicit in funere Paulae etiam Epifcopos cereos accenfos geftafle. II. Inquiunt. Concilium Illiberitanum can. 34. Vet at, ne cerei per diem in Coemeteriis accendan- tUr 5 quia inquit Spiritus Sanctorum non funt in- Metandi, Repono. Vetat cereos accendi ex fu- C c 4 per- 4 o8 DiJJcrtatio VII. XXXXXXXX'xXXXXXXXXXXXy:xXXXX , XXXxXXXXXX perllitione Gentilium , qui cereos accendebant ad evocandas animas defunčlorum, quse fuperftitio Sanftis difplicebat. Gentiles quippe putabant mortuorum animas tam cibis, tum lucernis indi- gere, quibus & farnem, & tenebras difpellerent; ideoque dapes , & vinum mortuis apponebant. III. Inquiunt. S. Augullinus lib. de moribus Eccleliae c. 34. reprehendit fepulchrorum adora- tores. Repono. S. Augnftinum vocare fepulcb- rorum adoratores quosdan?, qni Q ut ipfe puta- bat ) facrificium panis, &vini, aliarumque epu- larnm Manibus Defunčlorum offerebant, & dein- de iisdem cibis, & vino le ingnrgitabant, & ine- brnbant, lic enim loquitur 55 Novi feplll* 55 chrorum adoratores, novi multos ef- „ fe, qui luxurioliffl.rr!e fuper mortuos „ bibant, &epulas cadaveribus exhiben- „ tes, fuper lepultos, le ipfos fepeliant? 3, & voracitates ? ebrietatesque fuasde- „ pUtent religioni. 3? Sed haec fcripfit M- guilinus initio converlionis fuae. Poltmoduni an¬ ten) reprehendit quidem confuetudinem, led non tamquam idololatriam, nam lib. 6- confels. c. l- dicit, matrem luam confueviffe ex pietate id b' cere: fed Mediolani ab Ambrofii Clericis fuiffe prohibitam; AmbrofiuS enim prohibuerat ifr® confuetudinem, ne daretur ©ccafio ebrietati, & onia videbatur afiinis fuperllitioni Gentilium? h’ cet integro auimo aChnitianis id iieret. _W e ® xxxx mt ad ■rftitio tabant indi- erent; ant. oribns adora- pulcli- putr ; epu- dein- & ine- Splll' )S ef- rtuos iben- liant, ts de- t da¬ ni ati- d non . c. 2. idfa* fuiffe illaffl ti, & i, 1>- Ideni iaiu De facris Ttdhpinibm, & Reliquiis. 409 xxxx.x:xxxxxxx; : -D<:: ; <;xxxxxxxxx edam Auguftinns lib- 8- de civ. Dei c. 27. a f- ferit meliores Chriftianos id non'facere, eos an¬ teni, qui id faciimt, non facrificare defundis Mar- tvribas, fed ponere fuper tumulosSandbrum epu- las, ut a Deo per merita Martyrum fančftficentur. Prasterea , quod Auguftinus non putaverit malmn eile venerari fepulchra Sandorum, conftat ex Epift. 43. ad Mandaurenfes : Videtis lmperii No- lilijfimi eulmen ad fepulcbrum Pifcatoris Petri fub- ni ijfo Diademate fupplicare. IV. Inquiunt. Maxima pars Reliquiarum eft fuppofititia , & ftepe accidit, ut pro Relitpuis Sandorum ofia latronum, vel etiam canum , aut afmorum veneremur ; unde Auguftinus lib. de opere Monachorum c. 28- cum dhdffet, quosdam Monachos circumferre , & venditare membra Mar- tjfrum, addidit : Si tamen Martyrum. Ojiare, ii jam tune coeperunt impofturte, quid erit hodie etedendum ? Repono. Etiamfi aliquoties quje- dam forfan Reliquise fuerint ftippofititise, & abl'o_ lute adhuc efle poffint, vel ex malitia, vel ex in- firmitate, vel ignorantia hominum, minime ta- Ben fequitur, onuies R.eliquias debere efle fu- fpedas , fua veneratione privandas , & rejicien- das, etiam ubi nulla eft ratio dubitandi de earum Rgitimitate. Addo, quod Fideles formaliter non er tarent, ii bona fide, & ex ignorantia venera- 'ontur Reliquias fuppofititias, & falfas, nec mi- "us in his coleretur Ule Sandus, cujus effe cre- ail utiu • quia propter bonam venerantiuni inten- C c p tio- 4 io Differtciiio VIL x XXXX;l'XX)O0( tionem poffet Deus ad interceffionem illius San. fti, quem honorare intendunt, iis varia beneficij concedere, imo & miracula patrare. Vel dici poteft, quod Fideles colant Reliquias femper cum hac tacita conditione : Si fit vera Reliquia. Qpo fuppofito nunquam errarent, vel enim effet vera, vel falla: li vera, non errant: li falfa non colunt; qiua non purificatur conditio. Accedit, quod Reliquiae, qu« publice in Ec* clefiis exponuntur vix fuppofititiae efle poffint; femper enim Ecclefia follicita fuit, ne fraudes iii' tervenirent, prsecipue poft Decretum Concilii La* teranenfis, quo cavetur, ne de novo inventasRe- liquias, quis publice venerari praefumat, nifi prius authoritate Romani Pontificis fuerint recognits, & approbatae. Prceterea Tridetitinum fefs. 2p de invocat. venerat. & Reliquiis Sančtorum expr«iic ftatuit, Nulla admittenda miracula nova, nec novi! Reliquias recipiendas, nifi eodem recogndfcente , # approbante Epifcopo. Imo Reliquise a Papa jam approbatre etiam ab Epifcopo Loči adhuc funt re- cognofcendae, non quidem, ut denuo ab ipfo ap- probentur, fed folum, ut videat, an reveraRo - mse fuerint approbatae, an non fublit aliqua fraiis> antequam publicse venerationi exponantur. fe¬ tus V. Conftit. 88- incip. Dominus. Sacra Co«g te ' gat. Rituum 19. Odobriš A. C. 1691. S. Auguftinus merito dubitavit, an Reliqj' llT illse effent verae S. alicujus Martyris , cum E' privati homines, quorum iinčeritas fatis nota n 011 erat) ooot San. :ficia dici cum Ono reta, lunt; iEc- ®ntj ‘S in- L La- 3 Re- prins iits, 5. de reffe mm , S t re* > ap* Ro- aiis* &• gte- JOI* illas non De facris Imginibus, & Reliquiis, 4II XXX'XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'X erat, fub habitu Monachi forte ementito, & que- ftus gratia circumferrent: hic anteni ago de Reli- quiis, qiue puhlice in Templis aflervantur. Sed fit, quod interdum falfae aliquae Reliquias fup- ponantur pro veris, an propterea, univeriira Re- !iquiarum veneratio erit repudianda? Certe non; ficut ex eo, quod aliqu 3 e mo ne tac falfe quando- que fupponantur pro veris, monetarum ufus nott rejicitur. V. Inqniunt. Eadem corpora ejusdem SančH, feu ejusdem membra in diveriis locis veneramur , M caput S. Joannis Baptiftae, corpus S. Bartho- lomaei &c. cum idem Sančtus duo corpora, vel dno capita nonhabuerit, alterum eorum falfuiu diceudum erit. Repono. Si dicatur plura corpo- ta 5 vel capita ejusdem Sančti in diveriis locis nos j Ve nerari, falliim eft, li fermo fit de toto corpore, aut capite, non vero fi de parte corporis, aut capitis intelligatur. Cum enim pietas populorum ; ffi agna effet erga Martyres, & alios Sančtos, ne- Ce iR fuit corpora eorum dividere, & partem cor- P°ns, vel capitis inter eos diftribuere, ut devo- ( >oni fmgulorum fatisfieret, unde ortum fuit, quod Ve l caput ejusdem Martyris, vel Sančli, hic , & JiK affervaretur fumpta parte pro toto; unde in doc propofito Bafilius Orat. in quadraginta Marty- res ait ; Non in uno loco fe fe clauferunt, fed mul- tls in locis hofpitio recepti funt , multorum patrias or- \ v ‘ rcer unt • quali quadraginta illi Martyres toti ef- | etlt in variis urbibus; quia quselibet civitas ha- «bat partem eorum. Gtiara- 412 DiJJertatio VII. x:xx:?x:xxx>or«x:xxx'/S! Ojtamuis S. j oannes Chryfoftomus Homil. 33, in EpilE ad Romanos aperte dicat corpora Apo- ftolorum Petri , & Pauli effe lepulta, & affervari Roma; : in libro tanien, quod Cbriftus Jit Deus, afferere ividetur, quod etiam Conftantinopoli at ferventur; quia forte illuc aliquse particuk- tl corporibus eorum extračbe , fuerant afportatae. Petes. An facrarum Reliquiarum ufus fit ar- bitrarius ? Refpcndetur. Cultum fa n člani m Reliquiarura non effe voluntarium, & ab hominibus excogita- tuin, fed a Deo infpiratum , in Scripturis, utvi- fum, approbatum, ut conftat de Sepulchro Chri- fti, ejusque vefte , fimbria, umbra Petri, fuda- riis , femicinčliis Pauli , quorum venerationem Deus miraculis comprobarit* ARTiCULUS. IV. »>*; ■ ■ - • , "v ‘ j Ex veneratione facrarum Reliquiaruni magna in nos derivat utilitas. J. /^Orpus Elifaei per attačlunt fufcitavit mor- i ^ tuum, qui in tumulum mortui Elifei f« e - rat inječlus lib. 4. Reg. c. 15. ir. ai- QuidamtV / ’ J tem fepelientes hominem, viderunt latrunculos , & jecerunt cadaver in fepulcbro Elifei : quod cum cont’- giffet ojfa Elifei, revixit bomo , & Jletit fuper p efi0 \ fuos. Ačl. c. 19. y. II. Sola Pauli ludaria, & iemicinčlia adhibebantur languidis, & recedek ,u ;xxxxxxxxxxxxx „ geftari debeat, facilius admonetur. Igitur, Cru- „ cem Domini, PaHionem ejus venerantes , of- ), culamini. Portate eam, led cum fumma re- „ verentia & corpore, & corde mundiflimo &c. „ de Reliquiis vero Sanflorum eadem dicimus , „ quorum corpora templa, & vala fuere, funt- „ que Dei, quibusque ad omnia opera tamquam „ organis ufus eft, quando voluit Spiritus. „ II. Hic ritus commendatur ab Epifcopis, & Presbyteris, quibus in more politimi erat facras Reliquias fecum deferre, fic fančtus Carolus Bor- romreus vir eximia Sančlitate, facrorum Canonum peritia, & obfervantia laudatiffimus, ubique Črn¬ cem esiguam, facris Reliquiis refertam e collo pendulam deferre folebat. Q.uid? ex antiquiffi_ tia confnetudine omnes Epifcopi , & Abbates benedičbi hodiedum inter Ecclefiaftica ornamenta accipiunt Crucem ( alio nomine Pečtorale vocant) knc recitantes Orationem ,, Munire digneris !) me, Domine Jefu Chrifte, ab omnibus infidiis ji inimicorum omnium ligno fančtiffimse Crucis » trne, ac concedere digneris mihi indigno fervo » tuo, ut, ficut hanc Crucem Sanftorum tuo- » rum Reliquiis refertam ante peftus meum te- )) neo, fie femper mente retineam & memoriam 55 paffionis, & Sanftorum vičtorias Martvrum. ,, ^edum vero folis Epifcopis, & Presbyteris , fed ^ esteris prifcis fidelibus ulitatiffimum erat, San- ^°rum Reliquias e collo fufpenfas tenere, Certe eam 4*6 Dijfertatio VIL XX'XX , X^XXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXX>CKXXXXXXXXXXXXXXXXX'XX ti it, ad Pifcatoris Sepulchrutn exofculandorum OJfium limfa fe confert. III. Suadet id ratio , funt enim ofcula vel ho noriš atque obfequii,veI benevdlentise, ac pietatis ar gumenta,quEe cumSančiis ipfis deferre non poffimus, eorum Imaginibus, aut Reliquiis, qute ab ali- quibus propterea fupplementa abfendre nuncu- pantur, deferinius. Pulchre Leontins Neapoleos Cypri Epifcopus ferm. g. contra Judseos, & de Imag. Sančtor. ,, Sicut J acob acceptam a filiis „ fuis tirnicam variam, & fanguinolentam Jo- » feph deofculatus eft cum lacrymis, & propriis j, oculis hanc circumpofuit, & non veftimentum d amans, & honorans hoc fecit, fed per id sefti- 5 , nians Jofeph ofculari, & in manibus eum ha- ,, bere: ita & Chriftiani univerli Imaginem Chri- »fti, vel Apoftolorum, aut Martyrum tenentes, »aut falutantes čarne, animo ipfum Cim (hi m » sftiinamus, vel Martvrem ejus retinere. „ In hoc autem aliquid vituperio dignum c o ati n eri, quis Cato rigidiflimus judicabit? QUAESTIO XI. ^Uali cultu Reliquia Benedi&ionis a Seraphico Patre Noftro Francifco fcriptte decoretur? P Legenda S. Francifci. inter Opufcula S. Bona- venturre habetur fančlum Patriarcham proprio '^taftere Benedičiionem fcripiilTe, ut morem ge* D d j reret 420 , DiJJertatio VII. X'XXXXXX> i CXXXX x.x.X.x„x.x.X.X.]X.x. .x.X,.XiTx. reret cuidam fuo Religibfo in Monte Alverni-- cella recinfo , qui gravi vexabatur tentatione, noj carnis , led fpiritus , quem Religiofum fuiffe Fra- trem Leonem teftantur Pifanus in libro confomk tum : Toffigtianus in vita ejusdem Ven. Leonii in chronicis Ordinis p. i. lib. i. c. 64. lit. B.& C. pag. 101. Author libri, cui titulus: Fimtti tli S. Francefco, & AVaddingus ad A. C. 1224. n. 7. pag. 314. primae edit. nune Refpondetur. Ifta faera Benedidio feripta im- nu S. Francifci confervatur Ailifii in Sacrario mag- nte Ecclefise in ejus honorem dicatse eodeinqtie Reliquiario inclufa defertur debito cum honore ir. folemni procellione, quse inliituitur qualibet pli¬ ma die Menfis Augufti ab Ecclefia S. Francifci Civitatis Aflilienfis ad Eecleiiam S. Maria? h gelorum fitam extra didam Civitatem, comitanti- bus Religiofis univerfis Ordinis S. Francifci Mino- ribus videlicet Obfervantibus, Reformatis, Mi- noribus Conventualibus, & Capuccinis. A. C. 1720. ProcelTionem nonnulli prohiben- dam efie contendebant, tum, quod in ea ® ll ' !J mala contingerent , tum, quod non conftaret. Benedidionem eandem elTe, quae a S. Franciji 0 feripta fuerat, tum, quod etiam Epiftola alicuj us Sandi manu exarata, non eflet Reliquia, cultum, & delationem per ProcelTionem W erere ' tur. His omnibus Benedidus XIV. cum i' 1 ^ noribus eflet , juffu Cardinalis Vallemani O 1, Min. Conventualium Protedoris abunde fatisreu- Ut«' xxxx fljiapi Clemc ta, i nem i An ( D" nftua! niffin 'd na c ujus pede; incor lib. 1 S. Fr far iitun, kini. mila trne /it vi kre. Deni 3000 » lvernii ne, noj fle Fra. fornilt. Leonij it. Bi Fimtii '• 12*4. pta nu¬ lo maj- deinque more it bet pri- 'rancifci is An- mitanti- i Mino- ohiben- i milita nftaret) rancifco alicuju s , q“* merere- in mi¬ li Ord. tisfecit- 3Uw- De fttcris Imaginihus , (ft Relicjuiis. . 42I XXXXXXXXXXXXXXXXXXix;x;:oooc tur nemo ,. qui illimitatas Divinse Omnipotentii vires perfpečtas habet. Scio nihilominus miracu- iofam illam conditionem corporis S. Franciici non ab omnibus ut certam admiiram efle, imo plures oppugnatores habere , quibuscum contendere no- jo. Q.iicE ego legi, & ex aliorum libris accepi, hic fideliter exponam. Viderint tamen Adver- farii, ne fatua vincendi gloria dueli, agnitam ve- ritatem oppugnent, verbis, fačlis, fcriptis gloris tanti Patriarchse absque graviffimis rationum mo- mentis derogent. A S SE RTI O. Inter Noftros, &prsecipue in facraiEde Affifienli perpetua traditio efl, & communis confenfus Corpus S. Patris Francifci erectuni in pedes, integrum, illaefum, oculis apertis, vul- neribus recentem manantibus fanguinem adhuc coniervari. I. TTa vidit Nicolaus V. & qui cum eo erant, -* quovnm unus fub morte, ubi nec adulari, nec men tiri quis facile prsefumitur, rem onuie® narravit. Id, quod ex fequenti Epiftoia clareti quam refert Waddingus ad A. C. 1230. n- 4 ' j** ^ m M De facris Imaginibus , & Reliquiis. 42.3 Šo, docear. Et ille, libenter faciam, iurjuit, f^ ,, magni ponderis res ifta eft, & non omni li°- „ mini aperienda. Attamen tu diligenter, & at ' „ tente audi, & aufculta. Auftergius quidam titn- 5 , li fan&i Eufebii Presbyter Cardiualis,Beneventa- ,5 nse urbis olim Archiepifcopus, dum in extrenia os valetudine efiet poiitus, lebrique vahda qnam o? maxime vexaretur, ut putaret lihi viciuam mor¬ ij De facris Imagintbus , £? Reliquiis. 4^5 xxxxxxxxxxxxxxxxxxx;ocxxxxxxxxxxxxxxx „ mortem fore no<5te fuperveniente, qure finem „ languoris fecum ferre videbatur: fic enim viri- „ bus corporis deftitui vifus eft, ut vix credere- „ tur eum fupervičhirum in craftinum. Ego ve- „ ro Jacobus, oni nimio amore hominem diii- „gebam, cum prsefens elbem, ejustjlie minitter, „ attente fivper eum vigilabam, fiebamque : Iple „ vero fic in extremis laborans , non minus de- „ vote, quam pie in hanc vocem prorumpens > h clamabat : OFrancifce! Mane autem fačlo> » cum paulufculas utcumque vires refunipfifte.t > » omni cum manfuetudine deprecatus fuin homi- » nem, ut caufam ejusmodi invocationis Jtran- « cifci mihi innotefcere dignaretur. At ilie : O j) Jacobe, quem, inquit, in amore tibi pisfte- » ram V Porro fi alius interrogailet me de ejus- » modi rei caufa, foriitan non iilam ei panderem; » dicam tibi nihilominus, & tu attente aufcui- » tabis. „ Nicolaus hujns nominis Pontifex V. anno d Domini MCCCCXL1X. Beati Petri Apolloli » Sedem ftrenue gubernabat. Huic dum Aili- » fii moram traheret, venit inmentem, ut beati »Francifci corpus oculis propriis inipiceret, ob >i quam caufam acceriitns eft ab eo Dominus Pe- » trus de Noceto, ad quem Pontifex: Vade, in- ” quit, ad Guardianum loči hujus, & meo no- » mine ilfi fignificabis, me omnino vifitaturum ! » e ffe , & vifurum beati Francifci corpus. lvit j » auteni Petrus, & jufla libi impofita perficiens, D d § „ re- 426 DiJJertatio VIL XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'X-X'XXXKXX> „ reverfns eft adPontificem, dicens: Feci beatif- „ fime Pater quod mandafti. Guardianus, iis „ auditis fermonibus, nimio pavore correptus eft, ,, ita ut in magno dubitationis agone fuerit poli- „ tus: ex una enim parte contradicere non aii. „ debat voluntati Summi Pontificis; ex altera ve. „ ro verebatur , ne tam facrura & pretiofum pig- ,, nus auferretur ab Ordine, veluti per alioi „ prius fuerat attentatum, & ipfe poftmodum p , calumniam fuftineret a Civibus. Ea propter ad. ,, iens Pontificem, mcdohuc, modo iiluc, tam- „ quam demens, &vagus incedebat, celans ani- „ mum fuum. Cum autem iortiter cogeretur, 9 , ut Pontificium impleret mandatum; petit k- „ militer, ut rem iftam Fratribus loči palam fa- „ cere permitteret Pontifex; qui poftcjuam illoi „ fuiffet allocutus, ad Pontificem iterum rever- fus eft dicens : Obedientiam, prout Ordini* 5 , dignitas expoftulat, tibi praebere parati furani, 9 , beatiffime Pater, dummodo unum, juxta be- , plaeitum noftrum, impleveris. Porro ii tui 3 , defiderii cupis effe compos , tribus tantum, & s , non pluribus tecum aflumptis, ad locuro de- 5 , fcendere necefle eft. Gluinta vero nočtis hor« 5 , adveniente, defcendet tua Sančtitas, & oculi* s , propriis confpicies, quem ardenter viderede- ,, iideras. Gftio audito Nicolaus Pontifex, 3 , rečle , & linceriter fe gerebat innegotioi „ lsetus , inquit, affentior. Gal licu s vero 23 quidam Epifcopus magna audoritate vir, De facris Imagiriibitf , 6? Rdmtiis. 427 XXXXXXXXKXXXXX::, dine ftabant; quae illico fuerunt apertae clavi- j, bus. Tune Guardianus flexis genibus Ponti- , licem allocutus , ait: Ingredere, Pater fanftif- „ fime; qui folus ingrediens ante pedes fančli j> corporis proftratus humiliter, tam vehementer „ plorabat, ut fremitus audiretur a nobis. „ Poftquam vero Summus Pontifex confequu- j, tus eft, quod deliderium fuum flagitabat, ad s> fe reverfus introduxit & nos, qui cum perve- 55 nitFemus ad locum, ftupor equidem ineredibi- » Us omnes invafit, Vere inveftigabiles vite Do- 5, mi* 4 2 8 DiJJertatio VII. XXX,XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX:5CX>* manum lapfum in remedium data funt ! Et J) quis noftrum, qui ibidem aderamus, aufus fuit ‘ » aniplius corpus faerum tangere, nifi folus Sum- 5» nms Pontifex ? Ipfe enim manus illius pretio- ’’ ^ as devotiffime ofeulatus ett, oiculumque fa- „ ero 43° Dijfertatio VIL XXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXX"XXX'>oc::xxxxxxxxxxx>p:xxxxxxxxxxxx':#:xxxxxxxxxxxxv autem Francifcus Romanus, vel ex fumtiia obe- „ dientia, & pietate erga Sedem, & fidem Ro. ,, manam, vel quia Aftilium Romana eft ditio- „ nis. ,, III. Sacrum D. Francifci corpus erečium tefte VVaddingo ad A. C. 1230. n. 4. prseter viroi quosdam Aflifiates, propriis , confpexerunt ocn- lis plures perfonae nobilitate, & dignitate infig- I nes, iEgidius Carillius Albornotius Cardinalis j Hifpanus, vir prasclariflimus, perpetuae etiam in- ter Italos memorue, qui in facro Affiftenli Coeno- bio commorans, & S. Francifco arčia devotione addičtus , corpus ejus ftans , quinque plagis Re- demptoris vulneratum, non femel veneratus eft. j ldux Mediolanenfis Francifcus Sfortia vidit id non 1 line animi compunčlione, & omnes, qui eum co- mitabamur. iV. Pneter hos viderunt iftud plures Roma¬ ni Pontifices, quos nominat Benedičlus XIV. in luo formofo erudito. opere de Beatif. & Canoni- zat. Sančforum lib. 4. p. 1. cap. 31. n. 1. ita V quens-~ „ S. Francifci de Affifio corpus diu 33 poft obitum integrum inventum eft, ftans, 33 laelum, oculis apertis, & vulneribus recent 55 fanguine manantibus, uti habetur apud AVad 33 dingum ad A. C. 1230. num. 4. Sandi cor 33 pus plures Romani Pontitices afpexerunt Gre 33 gorius videlicet IX. Innocentius IV. Al exan 33 der IV. Clemens IV. Mcolaus IV. & F* c0 33 coiaus V. .. 33 v. 'XXXX i obe- i Ro- ditio- tefte viroi ocn- infig- inaiis u in- mo- tiont ; Re- ell . non i co- ima- T. in oni- lo- din »it enti r ad- cor- }re- san¬ ico* De facris Imaginibus, & Rdiquiis. 433 xXxx5cxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx V. Idem prseter Waddingnm celeberrimum Ordinis noftri Chronologum referunt, & teftan- tur gravifiimi Authores exteri, & prope innn- meri Francifcani Gonzaga, Marcu s Uliffiponen- fis, Sedulius, Rodulphus, & noviffimi Scripto- tes, inter quos egregius P. Angelicus de Vin- centia facri Ordinis Fratrum Minorum Reforma- torum , qui ultra ab aliis aflerta doftiffimam dif- fertationem edidit, in qua fortiffinise rationes ad- ducuntur, quibus fufficienter, & ultra bsc veri- tas demonftrari, ant faltem cer^o certius colligi poteft corpus S. Francifci incorruptum, in pedes srečnim, & ftigmata ferens ad hodiernum diem ex- tare, & ita vifum fuiffe. Petes. Ouis aditum ad gloriofura Sepulchrum S. Francifci prseceperit obferari ? Refpottdetur. Sixtus IV. ad fummum Ponti- Jcatum eveftus, perfonaliter Affifium fe contulit A. C. 14/76. vifo, & recognito facro tumulo, The- faurum jam fatis notum, tutiorem reddere prse- neditans , fančhun Jacobum de Marchia, qui ip- fum inter alios comitabatur, interrogavit,quid agen- diim foret ? Vir Dei refpondit magnum illud fi- deinoftrse argumentum futuris temporibus refer¬ endum effe , quando Ecclefire navis inter perfe- ®tionum iiudus agitaFitur, & fere ad extin<2io- te!tl declinabit. Tune Deus ad firmaudam Ec- ^lise fidem, noftrse Redemptionis vulnera con- Fnfa revelabit, & tune Fideles omnes in Tem- dicent gloriam. Tanto Papa admonitus ora- E e culo +54 DiJJertatio VIJ. XXXXX , XX5OC»fXXXXXXXXXXXXXXXXX»:XX)0fl« culo juffit cuniculum , per quem ad sediculara fubterraneam, in qua S. Corpus eft, patebat ac- cefilis , & fcalam, per quam erat defcenlus denfa aggere , ex lapidibus , & caemento repleri; atqu« ita unicuique interdičhun fuit praedi&um fanta eorpus videre, quemadmodum fufe habetur in hi- ftoria Conventus Affifienfis fcripta a Fratre -Francifco Maria Angelo a Rivotorto j tu. 43, 435 DISSERTATIO VIII. De facris Geremoniis, variis Benedi&ionibus, Teiuniis, & Feftis. j^xpendam hac Diflertatione nonnul- " ^ as Catholicorum Cseremonias,'qui- bns Romana Ecclefia prscipue in f«ltu Divino, & Sacramentorum adminiftratione " 0t iiedum utitnr; oftendamque eas non efle ritus uperflitiofos ( ut verbofe rnagis, quam vere no- 1S affingunt Novatores ) fed effe fančta vivse re- 1‘S'onis incitamenta, omni prorfns State, legis n 'andato 3 naturse inftinčtu, vel authoritate Majo- tUni ordinata. E e a O.UAE- 4SS Dijffertatio VIII. Q U A E S TIO I. Quis fic facrarum Caeremoniarum Finis ? ASSERTIO. Finis Sacrarum Ceeremo- niarum I Nfmuatur a Synodo Tridentiua feflT. 22. cap, f. his verbis : ,, Cumque natura hominum e* „ {it, ut non facile queat fine adminiculis exte- } „ rioribus ad reruni Divmarum meditationeni iu* ; ,, ftolli; propterea pia Mater Ecelefia ritus quos* ,, dam, ut fcilicet qusedam fubmifla voce, alia j ,, vero elatiore in Mifla pronunciarentur, infti* ,, tuit. Casremonias item adhibuit, ut myftica« „ benedi&iones, lumina, thymiamata, vefl.es, alia* ,, que id genus multa ex Apoflolica difciplina, „ & traditione, quo & majeftas tanti Sacrificii ,, commendaretur, & mentes Fidelium per h*« ,, viflbilia religionis, & pietatis ligna ad reruni „ altiffimarum, qure in hoc Sacrificio latent, cen- „ templationem excitarentur. , 3 OtJ XXX An 0 nune ni 0 te fir ita, tio, mine tnoru lequi perfo larmi ribus operi pag. fra: C QUAE- De facris Carernoniis ? var Us Benedictionibus &e. 437 QUAESTIO II. An Horse Canonic^e, feu ritus, certis quotidie horis laudandi Deum in facris Scripturis fundentur? P RAENOIIO. C\Fficium Divinum ^ Breviarium , IIor£ Canmica? ^ Curfus Divinus, Sacrts Synaxes, Opus Det suncupabantur. Intelligitur autem nomine Divi¬ ni Officii certa ratio Deum puhlice laudandi men- ! te fimul, & voce, authoritate Prsefulnm inftituta, ita, ut non quselibet laudatio, vel ad Deum ora» do, Divinum fit Officmm, fed Divini Officii no- mine comprehendatur quaedam forma, & ordo Plal- morum, Hymnorum, & Precum, quem omnes fequi debent, qui Divinum officium ex debito perfolvunt, uti bene adnotarunt Cardinalis Bel- krminus controver. toni. 4. lib. I. de bonis ope- ribus in particulari c. 10. & Antonius Bellote in opere, cui titulus : Ritus Ecdefuz Laudunenjis . Pag. 22,3. n. 2, ASSERTIO. ^raxis quotidie ftatis Horis Deum per Canonici Officii recitationem laudandi clare colligitur ex Scriptura facra. David pfal. 54. ir. Ig- ait : Vefpere , & mane, & meridie nar raba , & annunciabo: & E e 3 exau - 43 S Di JJ e ’ 'taiio Vlil exandiet vocem meam. pfal. 118. 164. 5e^ics in die laudem dixi tihi. deinde Ačh cap. 3. f. 1, Petrus, (ffp Joannes afcendebant in tempium ad boram orationis nonam. Prseterea S. Auguftinus ferm. 13, de tempore inquit : Rogo vos, ad vigilias matu- rius furgite , ad tertiam, & fextam, ad nonam antt omnia convenite. Statutis ergo ab Ecclella temporibns HorseCa- nonicse perfolvendae funt, non folum a media no- fte in aliam mediani nočtem, fed peculiari quo- que tempore fmgulis Horis recitandis prsefcripto, ut per integrum diei curfum Deo preces offerre nunquam ceffare videamur. Beatus Petrus Da- mianus, & Cardinalis Baronius ad A. C. rofo ferunt S. Severinum Epifcopum Colonienfeni cuidam Clerico fubito fe conipicieudum prsebuiffe, cui fe Purgatorio addičhim, & vehementen crucia- tum patefeeit : „ Qllia ( inquiebat ) dum in „ Aula Regia co niti tu tu s ImperialibuS ,, me confiliis vehementer applicui, Ca- ,5 nonicae Synaxis Officia per diftinfta ,5 horarum fpatia non perfolvi. Mane „ quippe omnia coacervans fimul, tota „ die negotiis ingruentibus fecura liber- 5 , tate vacabam. Ob hanc itaque neg- „ ligentiam horarum , ardoris hujus fer° .5 fupplicium. ,5 Hoc quidem aliquii !1 ^ 11 ' bium revocant: attamen a culpa minime i inlllU dt facris Canmoniis, variis SenediStienibus 439 XXX'XXXXXXXXX>::XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX nem, qui prsefcripta temporis intervalla negligit, nec ullis negotiis fatis escufari exiftimat ThomaD fmus de benef. p. 1. lib. 2. c. 84. n. 2. & 3. Ni- hilominus juxta D. Thomam Ouodlibet. quseft* 14. a. 1. legitimis canfis impediti, non fervato horarum intervallo, Divino officio rite fatisfa- c iunt. Q.uorum exemnla refert idera Thomafli- ms loc. cit. ,, Confideranda ( inquit ) eft ,, intentio ejus, quiprsevenit tempus „ in Matutinis dicendis, vel in quibus- » cunque Horis Canonicis. Si enim hoc „ facit propter lafciviam , ut fcilicet „ quietius fomnolentise, vel voluptati » vacet, non eft absque peccato. Si » vero hoc faciat propter neceffitatem licitarum occupationum, puta, ft Cle- )j ricus, aut Magifter debet videre le- »ftionesluas deno&e, vel propter ali- j) quid hujusmodi, ličite poteft fero di- j) cere Matutinum , & in aliis Horis Ca- 33 nonicis tempus prsevenire, ftcut etiam j; hoc in folemnibus Ecclefiis fit; quist j) melius eft Deo utrumque reddere a )) fcilicet & debitas laudes, & alia hone- 33 fta officia, quam, quodper unum aliud >3 impediatur. e e 4 QUAE- 440 Dijfertatio Vlil. x.xxxxxxxxx>:k:xxxxxxxxx:x:xxxxx:x:xxxxxx^( QUAESTIO III. Quidindieent ritus illi, quibus Matuti* num in Epipliania Domini, ultimo triduo Hebdomadas Majoris , in Pafchate &Pentecofte oratur? A RTI C UL US I. MatUtinum in Solemnitate Ephiphanise iNcipit ex abrupto ab antiphona, Sl Pfalmo fine * Verp.cu.lo : Domine labia mea aperies , Imitatorio, Sl Hymno ; quia Magi vifa ftella ftatim venerunt, nmto nuncio non loquente. Et omittitur Inn- tatorium ad deteftandam fraudulentam Herodis m- vitationem ad Chriftum adorandum: Ut & ego «• niens adorern eum. Matth. c. 2. g- Nec dici- tur Hymnus; quia perfectorum eft canere Hym* nos, converiio vero Gentitim in folis Magis per- fečla non crat. Dicitur tainen in tertio N odurno Pfalmus Invitatorius nonagefinnis quartus : P«' nite exultemus Domino cum intercalari Antiphonie repetitione ad indicandum, quod in tertio tem- pore, nempe tempere gratise per tertium Noftur- num fignificato, fufficienter invitata lit Eccleliade Gentibus per Magos, & ftellam, & fuccelfive per Apoftolos, iia, ut nulius excufari pollit ab obligatione adorandi Chriftum, quia in omnem ter- t-ant Defa xx>o um i ideo fluan tur: quia entei ficqt bus Ma run tiui ner ini Hc ris tri A 1 Di [acris Ctremoniis, variis Benedittionibus &c. 44 e XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXX ram exivit fonus eorum. Pfal. 13. y. 5. Repetitur ideo fsepius Antiphona ; Venite adorenms, utcon- fluant undique omnes. Infra Odtavaš vero dici- tur: Domine lahia &c. Invitatoriurn, & Hymnus i quia jam fnpponitur Ecelefia de Gentibus fuffici- enter inftrudia, & perfedta ad Hymnos canendos, ficque invitatur ad ipfum inHymnis, & Laudi- fcus adoranduru. ARTICULUS II. Matutinura ultimo triduo Hebdomada* Majoris ’ INcipit abfolute fme Domine labia Sic. Invita- * torio, & Hymno ad obftruendum os Judreo- rum, potius quam laudes, &Hymnos loquen- tium iniqua, & ad deteftandam eorum invitatio- nem ad »Conciliabula contra Chriftum: ficque line initio inchoamus Matuunum, & alias Canonicas I Horas, & fine folito fine abfolvimus ; quia in Ho- ris Canonicis hujus tridui celebramus exequias triduanas mortis Chrifti, & quia Chriftus moritur, Alpha, & Omega, principium, & finis. ARTICULUS III. Matutinum in Pafchate ^On habet Hymnum ( ficuti nec alise Horas ' ufque ad Dominicam in Albis exclulive ) quia te a>pus Paichale fignificat ftatum Beatorum , quo- E e f rum 44 * Diflertatio Vlil. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxx'xxxxx>ooofc rum Hymnus eft Alleluja. Nec dicuntur Capitula ; quia in ftatu Beatorum non eft locus exhortatio- ni, quse continetur in Capitulis. Dicuntur tan- tum tres Antiphome cum tribus Pfalmis, ac tret Lediiones cum tribus Refponforiis, ad indicandum, quod in nomine Sandtiflimae Trinitatis inftitutum fit Baptifma, cujus formam poft Refurrediionem fuam Jefus Chriftus tradidit fuis Apoftolis di- cens : Euntes er go docete omnes Gentes, baptizan- tes eos in nomine Patris, & Filii, & Spiritus Slin¬ iti. Matth. c. 28- y- 19 * Unde ternarius diflui numerus denotat magifterium; fiquidem Chriftus ante traditam Baptifmi formam , prasmifit: Docili omnes Gentes fcilicet myfterium Trinitatis, quod in ternario illo numero fignificatur: & quia Iris funt, qui teftimonium dant in Ccelo, Pater, Verbum, £? Spiritus Samlus, & hi tres unum funt. j. Jo- an. c. f- 7* Et quia c. 6. ir. 3. ter dicitur : Sanctus , SanStus, Sanctus, Sc femel Dominus Deus exercituum , feu: Dominus Deus Sabaoth, h* c Divin ar um Perfonarum trinitas bene notatur i« trino numero Antiphonarum, Pfalmorum, Ledio- num, & Refponforiorum. Unitas vero Deitatis bene fignificatur in uno folo Nodturno hac die> Sc per Odtavaš recitando. Vel ad triduanam Se- pulturam recolendam, ex qua ortum habuit Re- iurredtio Chrifti die tertia. Vel ad fignificauda opera trium dierum, quae Chriftus fe promifit h- čturum Luc. c. 13. f. 3 2. Hoc eft doemonia eji- eere, fanitates perficere, Sc confumari tertia die • Esc e ejicio doemonia , & fanitates perficio bodie, 6 De, jcc m virt my loc Pfa ( fti m; C( qi P; vi V Vf ti t< d ti r I < De facris Caremonns, variis BenediEtionibus , c. 443 XXXXXXXXXXX;x:xXXXXXXXXXXXXXXXX>::XXXXXX tras, & tertia die confumor. Ant ad lignificandas virtutes fidei,' fpei, & charitatis, quse in hoc myfterio maxime eiucent. H&c dies &c. dicitur loco prsedičtorum, & ritus ifte defiunptus eft ex Pfalmo, cui titulus eft Alltluja. ARTICULUS. IV. Matutinum Dominicče Pentecoltes POmplečtitur unum tantum N o urnam cum tri- ^ bus Antiphonis, tribus Pfalmis, tribus Le- ; ftionibus, & tribus Refponforiis ex ordine Ro- mano, & Gregorio VII. c. in die 15. di/l. p. de Confecrat. ut in Pafchate Refurrečtionis. Ratio eft; , quia ex hoc ternario numero ultra dicfta pro die Pafchatis, & p er e j us Očtavas, oftenditur Spiri- tum Sanftum tria circa Apoftolos operatum fuif- fe, nam veteres innovavit, innovatos confirma- vit, & confirmatos ad alios convertendos milit. 1 Vide quoad ifta Authores apud Lucium Ferrari® verb. Matutinum citat os. Hic juvat afterre prodigiofum eventum in Ma¬ jhno a P. Joanne Parmenli Miniftro Generali totius noftri Seraphici Ordinis perfoluto una cum tjoemonibus, Deo ftc prsecipiente, ipfum hofpi- tl0 recipientibus. Cum fandus Generalis vifita- te tul‘tramontanas Provincias, contigit brumali tem- P ore 5 eum errore itineris tota die deviaffe, at- H lle in defertum , mediisque filvis ingruentem na- 444 DiJJertatio VIII. XXXX'.XXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXX’XXXXX*50C dem fuftinuiffe. Unde ipfe, & Socii variis ora- tionibus Deo, B. M. Virgini, ac B. Patrj Fran- cifco fe commendanteS audierunt pulfari caiupa- nam, qua excitati magis in Divinas laudes ad fonitum perrexerunt, & pervenientes ad monafti- cum fibi vifum Conventum pulfato oftio , pršilo obviam fiunt quafi ex condido expedantes plures Monachi, qui prompte receperunt hofpites, du. cunt ad ignem, lavant pedes, exficcant veftiinen- ta, apponunt Crenam, & fternunt ledos, omnia jniniftrant neceffaria magna alacritate: poft pri- mam Vigiliam furrexit Generalis , ad orationem, & audita campana Monachos ad Matutinum con- vocante, ad chorum cum ipfis convenit relidis Sociis , qui fomno, & fatigatione detinebantur. Officimn incaepturus hebdomadarius, nec confue- ta ufus eft cseremonia, nec ordine, nec verficulo Domin& Labia mea , ied abruptim, & cum turba- tione inctepit ab illo verfu Pfalm. 3 ^. f'. 13 . Ibi ceciderunt, qui operantur imquitatem. Refpondit chorus: Expulfifunt, nec potuerunt Jlare. Tertio id ipfum repetitum, quod fufpicionem ingeffit Fratri Joanni Generali: praecepit igitur in virtu* te paffionis Chrifti, & fandiffimi ejus nominis, ut ocyus edicerent, quinam effent? Refpondit, qui Abbatis loco videbatur prseeffe: Onines elfe Angelos tenebrarum, qui ex Divino praecepto inviti miffi funt ad miniftrandum ea node ipd, & Sociis, precibus, inquit, Matris Dei, & d- Jius vexilliferi Patris veftri: quibus didis totunt cvatimt, cpuod, ibidem extruduin cernebatur, le de >x aut da lau ran pei vif tor R I. m (C ra «. «o in in De fncris Carenmiis , varih Benedittionibus, &c. 445 y i y i "X"X"X' XXXXXXXXXXX.5’' autem cum Sociis nemoroio antro , atque in nu- da humo invenit Generalis, & excitatis Sociis in laudibus Divinis reliquam nočlem ufque a d auro- iam, qute jam iuilabat, vigiles duxerunt , & ftir- gentes iter progreffi , ad Conventum Ordinig pervenerunt. Sic expreffe refert Waddingus no- viflime Romaš impreffus typis Rochi Bernabo tom. 3. fol. 172* h* p* ad Ann. Chrilli 124^. QUAESTIO IV. An juftum fitflexis genibus, &elevatis manibus orare? ASSERTIO. Ritns precandi manibus elevatis, & ge+ nibus flexis eft antiquitate commendatus » & Scripturte exemplis comprobatus. i- T Ib. 3. Reg. c. 8* y- 54 - Fatlum eft autem, ^ cum complejjet Salomon 5 erans Dominum, mi¬ rnem orationem, & deprecationem bane, furrexit de mjpectu Altaris Domini : utrumque enim genu in ter- ram fxerat, & manus expanderat in Ccelum. Daniel «• 6. 10. Quod cum Daniel comperiffet, id eft (onjlitutam legem , ingrejfus eft domum fuam: & fe- nefiris apertis in ceenaculo fuo contra Jerufalem tri- tos temporibus in die flettebat genua fua , e? adora » ^i confitebaturque coram Deo fuo, ftcut & antefa « 4 A 6 Dijfertetio VIU. xxxxxxxxxxx.xxxxxxvxxxxxxxxxx:;;x:xxxxxxxxxxx Refpondetur affirmative ex eodem Tertullia- lio ti. 13. ita loquente : „ DeUS DOIl' VOCis, „ fed cordis auditor eft, ficuti confpe- „ čtor* Quomodo & oratio Jonce de „ ventre Četi per tantse beftias vifcera, „ per tantam cequoris molem ad Coelum j? potuit evadere ? quid amplius refe- „ rent illi, qui clarius adorant? Ethni- j, corum fuit error, qui exercendae lin- jj guae potius, quam mundando animo 5) operam darent , ut exiftimarent , 55 quanto plura , clarioreque voce ute- 55 rentur facilius fe a Deo exaudiri. Col- 55 ligitur ex facro textu lib. 3. Reg. c. ; ,5 18* ir. 27. ubi Elias alludens ad Eth- 55 nicorum ritum, quem decem Tribuč 55 Ifrael imitabantur, inquit: Clamate 55 voce majore, Deus enim ell, & for- 5) lan loquitur, aut in diverforio eft * 55 aut in itinere , aut certe dormit, ut 5 ) excitetur, „ Et ideo S. Aug. lib. 2. de brni. Dom. in monte tom. 4. afferit : „ Non 5? verbis nos agere debemus apudDeum, 55 ut impetremus, quod volumus, fed 3) rebus, quas animo gerimus, & inten- 3> tione cogitationis cum dilečtione pu- ra, &fimplici aflečtu. „ 448 Difjertatic VI 1 L aKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXJ-XXXX QUAESTIO V. An julte improbent I-feretici Romanse Ecclelise difciplinam, qua Canonis, & Conle- crationis verba in Mii la fubmiiTa voce recitari jnbet ? FRAENOTIO. nPEmpore Concilii Tridentini controverfia erat Catholicos inter , & Heterodoxos , quod hi non decere clainitarent populum Secretarum verba non audire, eumque rituin irridebant, qnafi li¬ ni ilem illi, qiiem magi in fuis incantationibus uiurpant. Z >• la fr P * b b c ti ti c v p c n 1, c i ASSERTIO. r Jure Ecclefia prohibuit , ne Canonis T pars, & verba Confecrationis clara voce pronnntiarentur. Q Uia aliter fubeffet pericnlum , ne Šančliffim* illa verba ab adftantibus audi ta, & intel- lečta in triviis recitata profanarentur. Id, quod accidit in mirabili quodam eventu , quem narrat Joannes Mofchus, Prati fpiritualis author, rela- tus a Benedičto XIV. de Ss. Miff. Sacrifi. Ex- ercit. gg. nempe puerulos quosdam paftorum b- lios Ecdeiise cseremonias in agro imitari, & Mil* latu De facris Cceremoniis, variis Benedittionibus, &c. 449 xxxxx>cocxxxx lam celebrare voluiffe. Unus ex illis Sacerdotem fmiulabat, reliqui Miniftrorum partes agebant, pueri liquidem, qui MilT® aderant, juxta confue- tudinem prope Altare aditare folebant, & in qui- busdam Locis Presbvteri alta voce Sacrificii ver- ba proferebant, unde -contigit, ut puer, qui Sa- cerdotis munus imitabatur, optime memoria re- tineret fandtee Oblationis verba. Cum igitur ven- tum eflet, ut puer ille panem frangeret , feque. communicaret, ignis Coelo delapfus petram, qu® velut in Altare erefta erat, omniaque fuper eam pofita abfumpfit: pueri exanimati conciderunt, fed cum poftea ad fe rediiflent, rexn omnem narra- tunt, de qua Epifcopus certior faftus , in eodem loco Teiuplum exftruxit, pueris in Monafterium collocatis. Cum autem Mofchus fcripferit A. C. 1020. aut 1030. & dicat fe rem accepifle a Sene tptodam jam tune non fuperftite , qui ex pueris toiun de facie noviffe teftatur, videtur contigiffe mi- faculum circa VI. feculum fub Imperatore Jufti- uiano. Jam nemo non videt, quam provide, & fa- pienter juxta Veterum monumenta Tridentina Synodus anathemate feriat eos, qui damnare au- dčant Ecclefiae Roman® ritum, quo pars Cano- & Confecrationis verba fubmiiTa roče dici pttecipiuntur : Si quis di.verit Ecclefue Romam ri- ton, cjuo fubmiffa voce pars Canonis, & verba Con- farationis proferuntur, damnandum ejfe . . . ana¬ tema fit. feff. 22- can. 9. Parker Concilia Pro- F f vin- 45° Differtath VIII. XXX>OO 0 < 50 < vincialia praecipue Mediolanenfia fub S. Carolo Borromjeo eas preces fubmiffa voce recitari ju- bent. Et S. Pius V. in rubrica Miffalis de iis, quse fubmiffa voce recitanda funt, ait : Once ve¬ ro fecrete tlicenda funt, ita pronunciet, ut ipfcmetft audiat, & a circumjlantibus mn audiatur. Innocen. tius III. lib. 2. myfter. Miffe c. 54. hoc filentio dicit myftice repreefentari, latibulum Chrifti, cum fcilicet Jefus, ut tradit Joannes c. 2. Abiit, & abfcondit fe, id eft, Judseis non fe praebuit vi- dendum, cum agitarent animo eum interficere. Petes. An aliquando tota Miffa dicatur alti voce, ita, ut ab omnibus audiatur? Refpondetur. Id evenire in ordinatione Sa- cerdotum, ubi Miffa dicitur alta voce ab Epifco- po, quafi novos Sacerdotes doceat Miffam ce- lebrare; alta inquam voce, quantum luffičiat, ut ipfi noviffime initiati cum eo poffint recitare, & verba Confecrationis uno, eodcmque tempore pronunciare, ad exemplum Chrifti, qui inultima Caena panem, & vinum confecravit ea voce, qus •ab Apoftolis, quos tune Sacerdotio initiabat, ai> diri, percipique potuiffet. de XX D c. C lus llolo tribi alii ced; hibe dnn; L l laria Eccl enim indij QUAE- De facris Cccremoniis, variis Benedictionibus, &c. 451 xXXXX>::XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX rolo ). u ' lis, w- & Spiritus Šantli, docentes eos fervare ornnin, qimunque mandavi vabiš. Ex quo fequitur, bap- tifmum non efte adminiftrandum, priusquam fur ma faltem religionis noftrrn capita exponantur, Ubi nota, quod fi is, qui inftituitur, adulta aeta- te fuerit, ad ea, de quibus interrogatur, ipfe per fe refpondet: fi autem infans fit, pro illo fponfor relpondet, folemnemque fponfionem la- cit. IV. Adhibetur Exorcifmus, qni a d expellen* dumdiabolum, ejusque vires frangendas, &de- bilitandas, facris , & religiofis verbis , ac preča- tionibus perficitur. Proinde Sacerdos ter in fa- ciem e j us, qui initiandus eft , fpirat, ut ferpen- tis antiqui poteftatem expellat, & amiflse vit« fpiraculum confequatur. V. Sal in illius os, q«‘ baptizandus eft, infentur, quo fignificatur, e 11 ® fidei dočHna, & gratiae dono confecutururo eft, ut a peccatorum putredine liberetur, faporeniq 11 ' bonorum operum percipiat, & Divinse fapien tlZ pa- KXXX ffimo erdos ogni- bap- Cate i Do- »tare th. c. kcttt ■j č? min, bap. fura- utur. sta- ipfe iilo 1 fa- Ilen* de- eca- ifa- oen- rit* qui euffl ■ffe, qu* iti* De facris Ceeremoniis, var tis Bene diet ionibus &c. 473 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX pabulo delečtetur. VI. Signo crucis frons, ocu- li, pečtus , humeri, aures obfignantur, ut de- daretur, baptifmi myfterio fenfus baptizandi ape- riri, ac roborari, ut Deum excipere, prsecepta- que ejus inteiligere, ac fervare poffit. Vil. Na- res, & aures faliva liniuntur baptizandi, ftatim- que ad baptifmi fontem mittitur, ut quemadmo- dum coecus ille Evangelicus Joan. c. 7. ir. 7. quem Dominus juflerat oculos luto illitos Siloes aqua abluere, lumen recuperavit, ita etiam in- telligatur facrse ablutioni eam vim inefle, ut men- ti ad coeleftem veritatem percipiendam , lumen afferat. VIII. Sacerdos ter conceptis verbis eum, qui baptizandus eft » interrogat : Abrenuncias Sata¬ na, & omnibus operibus ejus, S omnibus pompis tjus ■? At ille, aut ejus nomine patrinus ad fin- gulas interrogationes refpondet : Abrenuncio. Igi. tur, qui Chrifto nomen daturus eft, hoc pri- mum fančte, & religiofe polliceri debet, fe dia- bolum, & mundum deferere, ae nullum unquam tempus fore, in quo utrumque veluti hoftem te- terrimum non deteftetur. IX. Baptizandus ad ip- bim Baptifmi fontem confiftens interrogatur a Sa- eerdote : Credis in Deum Patrem Omnipotentemt CUl ille refpondet: Čredo. Et ita deinceps de re- liquis SymboIi articulis rogatus fidem fuam folem- ^ religione profitetur: quibus interrogationibus, 7; Te lponfionibus omnem chriftianae legis vim, Se. ‘tuiplinam contiueri perfpicuum eft. X. Ab eo, F f 3 qui 4,*?4 Dijfertatio VIII. xxxxxxxxxx>rx'xxx:x:vxx>:xxxxxxxxxxxxxx'xx qui aqua falutari proxime tingendus e tl, exquirit Sacerdos, num baptizari velit? quo quidem per fe, vel ejus nomine, fi infans fit, patrino annu- ente, ftatim in nomine Patris, &Filii, & Spin- tus Sandi falutari aqua eum abluit; quemadmo- dum enim Gen. cap. 3. jr. 6. homo fua voluntate ferpenti obediens merito damnatus eft; ita Domi- nus neminem ad fuorum numerum nifi volunta- rium militem adfcribi voluit, ut Divinis juffis fpon- te obtemperans aeternam falutem confequeretur, XI. Abfoluto baptifmo Sacerdos fummum bap- tizati verticem chrifmate perungit, ut intelligat, fe ab eo die Chrifto Capiti tamquam membrum conjunčtum efle, atque ejus Corpori infitum, & ea re chritlianum a Chrifto , Chriftum vero a chrifmate appellari. Quid vero chrifma figniiicet, ex iis fatis intelligi, quae tune Sacerdos orat, Di- vus Ambrofius lib. 3. de Sacram. c. 7. teftatur. XII. Induit poftea Sacerdos baptizatum vefte al¬ ba dicens : Accipe vejlem candidarn, epuam imiruf culatam perfer as ante Tribunal D. N. J. Chrifti, ut bn- beas vitam aternam : Infantibus vero, qui vefti- tn non utuntur, iisdeni verbis album fudariolum datur. Qjio fymbolo fandti Patres ftgnificari do¬ cent, tum refurrečlionis gloriam, ad quam baptifmum renafeimur; tum nitorem, & pulohn- tudinem, qna dilutis peccatorum maculis, a m " ma in baptifmo ornatur; tum innocentiam, at ' que integritatem , quam in omni vita baptizatus fervare debet. XIII. Deinde baptizato cereus xxxx pirit ii per annu- ipiri- dmo- intate )omi- unta- fpon- nr. bap- igat, brum n, & to a ficet, ,Di- ;atur. e al - mt' it ti- tefti- olum do- 1 per chri- ani' at- jatus :reus r- Difacris Caremoniis, variis Benedictionibus,&c. 4^5- ardens traditur, ut oftendatur fidem charitate in- flammatam, quam in baptifmo accepit, bonorum operam ftudio alendam, atque augendam efle. XIV. Tandem nomen baptizato imponitur, quod quidem ab alio fumenduni eft, qui propter ex- cellentem animi pietatem , & religionem in San- dorum numerum eft relatus. Ita enim facile fiet, utquivis nominis fimilitudine, ad fanflitatis, & virtutis imitationem excitetur; ac prseterea, quem imitari ftudet, eum quoque precetur, & fperet fibi advocatum tum ad falutem animi, tuna cor- poris defendendam venturum efle, ARTICULUS II. Significatum Cceremoniarum Confirmationis. !• TTOc Sacramentum maxime facro Penteco- -*• ftes die adminiftratur; quia hoc potiffi- ®um tempore A & quanta myfteria in facra unčtione cogi- tanda ftnt. II. Cum Epifcopus Confirmationem tonfert, certis precationibus Deum Patrem obte- ^ atUr , ut Spiritum Sančlum fuper eos immittat, *I Ul proxime confirmandi funt. Haec oratio nofi f°lum pietatis polena eft, fed edam vetuftiffima, ' Um ‘ n Sacramentario S. Gregorii defcribatur. Po- ea COr ‘firmandum fuo proprio nomine conipellat. F f 4 Dein t g<6 Differtatio VIII. kx:xxxxxxxxx:x:xxxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxxx Dein verba profert, quse Sacramend formam con- ftituunt. lum ( verba funt S. Gregorii in Sacra- mentario ) Pontifex intinclo pellice in chrifmate, fe- cit crucem in fronte unius, fimiliter per omnes fmgil- latirn. Confirmandus itaque facro chrifmate in fronte, illuftriori fcilicet corporis parte, ungitur, ut chriftianum nonien, ac religionem corant om¬ nibus praeferendam moneatur, ut inquit D. Tho¬ mas p. 3. qu^ft. 72. a. 9. „ Et ideo linitur 55 confirmatus chrifmate in fronte, ut in 55 manifefto demonllret fe effe chriftia- ,5 num 5 ficut & Apofloli poft acceptum 55 Spiritum Santtum , fe manifeftave- 5 j runt ? qui prius in csenaculo latebant,» III. Signum vero crucis adhibetur, quo uni- verfi Ecclefiae ritus, ac casremonice perficiuntur, d alferit S. Auguftinus tračfatu. 118. in Joanneni- 5, Quod fignum, nifi adhibeatur, five 55 in frontibus credentium , five ip* 1 n aquse, ex qua regenerantur, five oleo 5, quo chrifmate unguntur , five facrifi- •5 cio, quo aluntur5 nihil eorum dte ?? perficitUr. 55 Eugenius quoque IV- toni- 13. Conciiior. pag. P36, non frontem modo, crucis etiam fignum finnil compleditur inquie« s ' „ In fronte, ubi verecundice fedes eft) „ confirmandus inungitur, ne Chnin nomen confiteri erubefcat, & P r£ecl ‘ » P ue De XX 3 ? n 33 3 ) lic P 1 P 1 D Iti 3: 3: 1 3: >: 3 Di facris Caremoniis, varih Benedictionibus, &c. 45-7 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxX:xxxxxxxx 3, pue Crucem e jas, qui Judseis quidem „ eft fcandalum, gentibus autem llulti- „ tia fecundum Apollolum : propter „ quod figno crucis fignatur. „ IV. Pol- lice tinčlo in oleo, five baliamo fignum crucis im- primitur. Oleum pro hujus Sacramenti materia propofitiim fuit; quia Spiritus Sandi gratia tefte D. Thoma p. 3. quaeft. 72. a. 2. in ipfo podili, mum fignificatur : „ Gratia Spiritus Sandi 5, in oleo defignatur, unde Chriftus di- 3 , citur effe undus oleo Isetitise propter 5, plenitudinem Spiritus Sandi, quam „ habuit, & ideo oleum competit ma- 53 terise hujus Sacramenti. De balfamo ve¬ ro ita fubnectit : Admifcetur autem balfa- 3? mum propter fragrantiam odoris, qu$e 33 redundat ad alios, unde Apoltolus di- j) cit 2. ad Corinth. c. 2. Chrifti bonus 33 odor fumus Deo &c. & licet multa 33 alia lint odorifera, tamen prsecipue 33 accipitur ballamum propter hoc, quod 33 habet prsecipuum odorem , & quia 33 etiam incorruptionem prceftat, Un* 33 de Eccles. 24. dicitur, quafi balla- 33 mum non mixtum odor meus. „ V. Additur confirmando patrinus; nam fi , Vi gladiatoriam dimicationem lubeunt, alicujus F i 5 in- 4S§ DiJJertatio Vlil. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXXXXXX indigent, cujus arte, & confilio doceantur, qui. bus ičtibus, & petitionibus, falvis ipfis, confi. gere adverfarium poffint; quanto magisFideles,qui cura Sacramento Confirmationis, quafi firmiffimis armis tečii, ac muniti, in fpirituale certamen, cui aeterna falus propofita eft, defcendunt, duce, ac monitore indigebunt. VI. Epifcopus leniter genas unčli, & confirmati percutit, cujus rei cau- fam dat Concilium Senonenfe coačtum A. C. 1424. Ut ea percujfione infantes memorism habeant fe fuijft confirmatos 5 ne iterum confirmentur. Sed alia, & prseftantior in libro Catechifmi Romani reperitur: Ut meminerit confirmatus fe tamquam atbletam paratum ejje oportere ad omnia adverfa inv leto animo pro Cbri- fti nomine ferenda. VIL Pax ei datur, ut intel- ligat, fe gratiae coeleftis plenitudinem Philip, c. 4. jr. 7. & pacem, quae exuperat omnem fenfum, confecutum efle. VIII. Patrinus ipfi candidafaf- cia frontem obducit, ne faerum chrifma in genas confirmati defluat, & fimul, ut Spiritus Sandi gratiam, omni cura f Sl diligentia retinendam iv telligat. QUAE De facris Caremoniis, variis Benedittionibus 5 &c. 459 QUAESTIO VIL An fignum fanchs Crucis, quod in fron¬ te, vel aere formamus, aut fuper quascunque res , quas benedicere volumus , facinius, fuperftitionem aliquam redoleat % ASSERTIO* Hujusmodi ian£lse Crucis fignum eit in praxi religiofutn, utile, & licituin. D Eligiofum; quia nos Chrifto unit per fančtam **■ Dominicee Paffionis commemorationem, nos¬ ane ad Redemptorem noftrum amandum ftimulat. Utile ex S. Athanafio in vita S. Antonii, ubi nar- rat eum figno Crucis non femel doemones fugaffe. Ex S. Auguftino lib. 12. contra Fauftum c. 30. dicente : Signantur figno Dominic£ Pajfionis in fnntibus populi ad tutelam falutis. Licituin; quia nihil continet fuperftitiofi. Hteretici id tamquam niagicum deteftantes eo invičtiffinie confutantur refponfo, quo Chriftus Matth. c. 12. confutavit Pharifeos. Blasphemabant illi, quod ipfeinBeel- zebub ejiceret doemonia , quod idem eft, ac ma- 2 1Ce , & fuperftitiofe. Refpondit Servator ir. 26« St Satanas fatanam ejicit adverfus Je divifus eft : quo- Kodo er go ftabit regnum ejus ? quafi diceret: Sata- Das non ejicit fatanam: fi ergo fatanam ejicio % in 460 DiJJertatio Vlil. XXXX'XXXX'XXXx:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX in virtute fatanee id non facio. Ita difcurro & ego: fi uti figno crucis ad aliquos effečtus effet magi- cum , & fuperftitiofum, hoc effet virtute doemo* nisin eo operantis : ergo cum fatanas fatanamnon ejiciat, fignum crucis hunc faltera effedium dce- mones fugandi habere non poffet, quem tamen habere ex infinitis propemodum miraculis demon' ftrari poffet. Imo teftis eft S. Epiphanius Imeli 30. Judaeos, & Paganos folum intendentes fi- cere, quod faciunt Chriftiani, hoc figno doemo- nes fugaffe. Petes. An Religionis noftrae parentes tale cru¬ cis fignum habuerint in ufu ? Refpondetur. Affirmative. S. Ambrofius ferm. 44. dicit : „ Surgentes gratias agereDeo „ debemus, & omne diei opus in figno 3 , facere Salvatoris. ,, Cjrillus catecb. 4 - $ j3. „ Fac autem hoc fignum & mandu* 3, cans, & bibens, & ftans, & fedens? & „ loquens, & ambulans, & in omni ne- 3, gotio tuo. Iterum infra : In fronte fiden- 5 , ter fignaculum crucis digitis imp rl * matur 3 & in aliis omnibus crux ,3 in panibus comedendis* in poculis bi- ,3 bendis in ingreflu , & egrefiu : an ' te fomnum recumbendo, & refun* agendo, eundo ? & quiefcendo, De facris Caremniis, variis BenediSlionibus, &c. 461 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 5, magna lisec eft cuftodia, lertuliianus de „ corona militis c. 3- Ad veftitum, ad cal- „ ceatum, ad lavacra, ad menfas , ad „ lumina, ad cubilia, ad fedilia, qusecun- ,j que nos converfatio exercet 3 frontem „ crucis fignaculo terimus. „ Tandem S. Cbryfoftomus Lomil. 1 2. in /. ad Corintb. Prius- „ quam ho c fig num poffit infantulus „ manu propria facere, vos ipfi crucem „ ei imprimite. 55 Ita cenferunt Patres de iigno fančte crucis, quam oderunt Hieretici. JNon capio, quod inutiles, & nauči homines eo figno fe fignare recufent, in quo tamen falvati funt, & quo fančta, dcxftaque antiquitas fe fe fignare non »rubuit. QUAESTIO Vlil Quis Author aquse benedi&se ? & qui illius effe&us ? PRAENOTIO. J^Ečle benedici aquam, oleum, panem, cereos 3 cineres, rarnos &c. liquidum eft ex Scriptu- r * s 5 quas continent exemplum, & documentum. Exemplum eft Domini Matth. c. 14. ir. 19. & Luc. c. 9. ^. i5- qui panes multiplicaturus afpe- Xlt in Coelum, & benedixit eos, & ea benedi- !>x ARTICULUS ll Effe&us, quosufus, & afperfio aqme benedidae operator , TNdicat Alexander L epift. i. c. & c. Jijiim fale confperfam 20. diil, 3. de Confecrat. ubi fic legitur : „ Aquam fale confperfam populiš 55 benedicimus, ut ea cunčti alperlifan- 5, ftificentur, & purificentur; quod & ,3 omnibus Sacerdotibus faciendum elle 33 mandamus; nam fi cinis vitulus fan- „ guine afperfus populum fanftificabat, atque mundabat, multo magis aqua 5, fale alperla, Divinisque precibus la- crata populum fančtificat, atque mun- ,, dat, Et fi fale afperfo per Elifeum 33 Prophetam fterilitas aquse fanata eft» „ quanto magis Divinis precibus facra- „ tus fal fterilitatem rerum aufert hu „ manarum , & coinquinatos fan&ificat) ,, atque mundat, & purgat, & caetera 3, bona multiplicat, & infidjas diaboli >3 avertit, & a phantalmatum verlutiis 3> homines defendit. , 3 Ha- xxxx Defacris Caremoniis 5 variis Benedittionibus, &c. 46^ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx,xxxxxxxxxx Habet ergo aqua benedida I. Virtutem ja,i Čiificativam , in quantum excitat in homine devo tionem. II. Virtutein punjcativam, in juantum per eam venialia diluuntur. lil. Virtutein aida- tivam fterilitatis, & aliorutn malorum. Refert Bartoli hid. Sinen. 1 . 2. c. 4. in cjuadVm Civitat/ dijum > Sinenfi Chiauc appellata, liliolo matris Chriftia- . „1,, Use, qui utroque oculo captus erat, afperfiom. . aqute ludralis integram lucern effe reftitutam. In alia Civifate Imperii Sinenfis Rum dida, foemi- r L s nam chriftianam nomine Mamam mortuam, &, tnmbae jam impofitam afperfa aqua benedida ad & vitam rediiffe , & de tumba lanam, ac incolu- elle tnem furrexifle tanta Gentilium admiratione , ut lan- eo miraculo commoti eotum nongenti baptizari abat, petierint, & facro fonte ad vitam gratiae regene- aaiia tat ' ^ uer ’ nt ‘ Hv 7 • Habet virtutem defenfivam a phantasmatibus 9 &av,erjtvam, infidiarum diaboli; prout teftantur Epiphanius hsereft 30. & Theodb- nun- retus hift. Eccles. lib. 5* c. 21. Dosmon aqu& af- ptrfce ‘Dim mn ferens penitus aufugit. P. Matthseus eftj Riccius Nanquinum ? live Nancking, Regiam Si- icra- fi0r um Urbem advenerat, petieratque domum, in , „ annum confervant, utpote quod ho- # j, dierna die fan&iftcatse iint aquse ( Cbri- „ Jlus enim Dominus hac ipfa die baptizatus dicitur a Joanne ) fitque miraculum evidens? dum „ nihil temporis Ionginquitate aquarum „ illarum natura vitiatur, fed integro „ anno, atque adeo biennio, & triennio „ fepe, qu£e hodie fuit haufta, incor- „ rupta, & recens permanet, ac poft „ 35 tantum temporis cum iis, quse nuper 33 Ds facris Cceremoniis, variis Benedittionibus » &c. 467 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX „ fuerint fontibus addučbe, certat. „ Viget & idem mos facer in Eccieiia Occidentaii, ut piuribus oftendit eruditns Edmundus Martene in trači, de antiq. Eccies. difcipL in Divinis ce- lebrandis Officiis tom. 4. c. 14. n. 2 . gUAESTIO IX. Ancontravermes, & infeftautiliter facra benedičiione utamur? qua item benedicendi norma fit tifus Beuediftus XIII. ? PRAENOIIO . I. A Nitttadvertendum eft id, quod S. Thomas ida. 2dte. quseft. 98- articul. 3. fcripfit : >5 Dicendum > qut>d creaturse lrrationa- j) les ab alio aguntur ad proprias ope- i) rationes. Eadem autem ačtio eft ejus> » quod agitur 5 &. movetur, & ejus, » quod agit, &movet ? ficut motus fa- » gittse etiam eft quEedam operatio fa- >5 gittantis , & idcirco operatio irratio* » nalis creaturze non folum ipft tribui- 5 > tur, fed principaliter Deo, cujus di- ” fpofttione omnia moventur : pertinet ” e tiam ad diabolum, qui permiffione !) divina utitur aliquibus irrationabili- Gg 2 i, bus 4&B DiJJertatio Vlil. xxx'«rx.'xxxxx.xxxxxxxxxx'xxxxx>r>:xxxxxxxxx ,, bus creaturis ad nocendum homi- „ nibus. „ II. Ex facris Litteris clare deprehenditufj Dernn iratura non femel pufillis animantibus uliim fuiffe, lit mortalium criinina, pravasqne cupidi- tates nlcifceretur. Capita 8- & 9. in exodo aper- te commemorant ranas, fcinipheSj mtifcas, &cu- lices ob Pharaonis impudentiam toti AEgypt3 5J qu I. Xer vor con •Ji. rit H fec rh ulum :upidi- ) aper- &cu. pto va¬ lim hi- )ia op- Dm') s nuni- m -, p hec efiiiait crneM lis jmf* b.Eni- ra« lit A«g“- anteni-’ linefl i , S tteris' frii* venti) e dl' int Defacris Cceremoniis, varih Benedictionihus &c. 469 xxxx^xxxxxxxxxxxxxx>^>c:xxxxxx:x:x;i0<500(XX II. De S. Grato Auguftas Pratoriae Epifcopo fefert Thiers tom. j. Superftitionum lib. 3. c. 2, pag, 450. tertiae editionis Parifienfis , folitum fuif- fe aqna hiflrali beftias terrae fnigibus nocentes expellere, illiusque precibus agros Augitftse ad tria milliaria infeftis muribus liberaffe. P. Marti- nns del Rio in fuis difqiufitionibus magicis lib. 6. Anacepbalffiofis roonit. ji. fatetur, Hifpanias ab InfečUs eas. devaftantibus indidis precibus vindi- catas. Cardinalis quoque Baronius in Annali- bus tom. 10. anno 8 5 , Hadriani videlicet, totam patriam con- 5 * fumpferant, malo multiplicato germi- v ne, nafci ccepiffent, & omnia reple- 3, viffent, roifertus idem San&iflimus j, Papa affiičti populi, primum quidem ,3 divulgavit, ut, fi quis de iis unum 3, fextarium caperet, & fibi attulilfdb „ quinque, vel iex denarios ab eo pe f ' j, ciperet, Hoc autem populi audicn- ,3 tes, coeperunt huc, illucque dilcur- 3, rentcs , eas capere , & mifericor- „ diffimo Patri ad emendum portare, „ Sed , cum illas tali argumento delere j> nequiffent> ad Domini milericordiaiR ,3 con- Dl facris Carmonii^ varih Bmediclinnihis &c. 4*7 t Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>cxxxxxxx j, confugiens, in Oratorium Beati Gre- „ gorii •> ubi ejus le&us habetur, juxta „ Ecclefiam Principis Apoftolornra ve- „ niens fe fe cum lacrymis in orationem „ dedit: cumque diutius oraffet, fur- 55 rexit, & aquam propriis rnanibus be- „ nedicens, Manfionariis prsscipit di- 3) cens: Tollite 5 & fin guliš diftribuite »j monentes, ut in nomine Domini agros $3 fuos circumeant, & hanc aquam ipar- 3; gant per fata, Sivineas, petentesDo- 33 mirnim fibi fuffragari preefidium. Quo 33 fafto, tanta Omnipotentis Del fubfe- 33 čuta eft mifericordia , ut ubicunque 33 ipfa aqua afperfa eft ? nulla penitus 33 locufta remaneret. Hsec circumqua- 33 que vicini audientes ad Urbem con- 33 fluunt, fubveniri fibi depofcunt, om- ,3 nem terram in pulveris modum locu- ftis coopertam clamitant; quos benig- 3) nus Pater benigne commonuit, de Coe- j) lo auxilium petere debere contra fla« n gellum imminens. 3 , AR- G g 4 47 * Diflertatio VITI. X.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX>OCp quae omnia inRomanoPontificali accurate defcribuntur. Ex con- fuetudine Ecclefce, campana alicujus Sandi nomine infignitur: Eisqut namen imponenfolet EcclefiaRamana inq\iit Ducange in gloflario ad verbum Campanas laptizari. Cujus rei caufam exponit P. Petra Sane- talib. 2. de Rit. Ecclef.cath. pag. 45. Injigniri au Um Mr a compance infueverunt nomine aut Deiparce Vir¬ ginie , aut fuperum aliorum quorumcunque , quo it a ni- mum, mn bruto metalli fino 3 fed deri ad templa quodamodo Cditum or e videamur. P. Martinus det Rio Difquifit. Magicar.lib. 6.c, 2 . Sed. 3. q. 3. A 7 0- men illis in Beati alicujus honorem imponitur , ut illius (juafi cmmendetur tutehe vas metallinum Divince laum ds injlrumentum. Pouget in Inft. cathol. tom. 3. pag. 902. In honorem Sandi alicujus campana confe- cratur * ut eo nomine difiinguatur a cateris. Deinde nomen baptismi ab Ecclefia permitti- tur, neFidelium finiplieitas minuatur, quodex eo dimanavit; quiapopulusin campanarumbenedidi- one aquam adhiberi, nomen imponi, & alia peragt animadverterit, qu;£ inconferendo baptismo Beri confueverunt. Baptismus igitur pro benedidione ufurpatur, eo prorfus modo, quo Ivo, Serm. de Sac. Dedicat. Ecclefise Dedicationem Baptismijja appellavit : Ipfum templum fuo modo , ordine hapti- *>mus. Imo in Eifpania ( ut feribit Rocca in i'uo comm. 47 ^ Dijfertatio VIII. soooo^ooooooooooooooooooocooocooooooc comm. campan, c. 6.) c«m campanA cnnfecrantur, vil ut imprcprie ajunt , baptizantur . . .vir, & mulier tamcpiam compatres admittuntur &c. pr cejenim vero in r.licjuot Catalonice partibus <, Idein mos jn Germani* Yiguit, CainpaiiK? dum iniminent tempeftate?. iidiatur Pouget in Inft. cathol. tom. 2- pag. 902, ubi fingulas caeremonias pro benedidione campanarum pr*e;criptas diligentifsime expIicatido ^profennitur : Patres vero Colonienfis „ Concilii A. C. 1536. beneficia, quae ex 3, campanarum confecratione in nos pro- 33 manant 5 his verbis exponunt: benedi- 33 cuntur quoque camp)anse, ut fmt Tu- j, bae Ecclefice militantis , quibus voce- ,3 tur populus ad conveniendumintem- 5, plum &c. ut per illarum fonitum Fide- ? 5 les invitentur ad preces &c. ut dcemo- 33 nes tir ni tu campanarum Chriftianosad 53 preces concitantium terreantur, quin 5, potius precibus ipfiterriti ablčedant? 33 illisque fummotis 3 fruges, mentes? 33 Sc corpora credentium ierventur &c. ,3 fragor grandinum , procellceturbinunb A RTI C UL US. II utiliter pulfantur, Ds facris Caremoniis , variis Benedittionibus, &c. 477 X ,axx x XXX x;>■ X XXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXX X. „ impetus tempeftatum , & fulgurum „ temperentur, infefta tonitrua, & ven- 3, torum fiamina lufpendantur 3 fpiritus 3 , procellarum 3 & aereče poteftates pro- ,3 Iternantur. 33 Idem deprehenditur ex pre- cibus Eccleiise in canlpananim beriedičHone* Advertehdum tamen eft, ut iuoiiet Suarez iib. 2.c. 16. n. g- ubi ait: 3? lile fpiritualis el- •,3 fectus non expečtatur, nifi a Deo per 3 ? orationes Eccleiise* quse in illa bene- 33 di&ioiie furtduntur; & licet quoadnos 3, tranfire videantiir 3 & in re beneditta 33 virtutem non relinquant , femper ta- 33 men manent iii Divina cognitione. I- 33 deoque , licet non femper infallibiliter 3, obtineant efleftus poftulatos, fepeni- 33 hiiominus impetrant; qnando alise op- 3, portunse conditionesconcurrunt; quia j, generaliter hoc promifftim eft jufts o- 33 rationi, qualis maxime cenfenda eft 3, illa, quse nomine totius Eccleiise fun- 33 ditur. Ex his facile conjicitur , quam fapienterBe- nedičtus XlY. cumBononienfem adminiftraret Ec- cleiiam Cuftodes Eccleiiarum lit adhortatus, ne im- pen- 478 Dijfertatid Vlil. XXXXXXXXXXXXXXXXXXxXXXXXXXXXXXX>:x)OSl petidentibas nimbis , turbin ibus , & procellis cam- panas pulfare negligant. Sed quoniam ( ait ille Inft. Eccles. 47.n. 3-7 .'Iprocellce non difsipantur ob motum , quem in aere fonitus campanarum exeitat, verum precibus id tribuendum eft,qua notrdne Ecclefia perfolutce funt , dum Campanabenedidtionem rite accepit, ideo, (i baccon- fecratio omittatur , beneficia, quce ex illa profiuunt, fperare non licet. QUAESTIO XI. In cujus myfterii reflexionemin Fefto S, Joannis Evangeliftae vinum benediGatur? Et quos effečhis producat ? ASSERTIO. Vera hujus moriš ratio exHiftoria& Joannis petenda eft 1. /”\ui pingitur ealicem manu tenens , ex qita profpicis ferpens; quia, tit Isidoriis lib. de Patfibus novi Teftamenti teftatur : Bibens led- ferum baujhim, non folum evafit periculum , fed eodetn proftratos poculo in vita reparavit Jlatum. Quo aliu- lit S. Auguftinus in foliloquiis: Pr o tua dnlcedmgu- Jlanda , veneni poculum intrepidus jPoanr.es potavit. Exinde ergo ufitatiffimum evafit inGermattia, ut in die S. Joannis Evangeliftae vinum benedicatur, id' que guftetur ante omneni alium potum ; nec de- funt; qui inde etiam in alia vini dolia, venifici- oruia arertendorura gtatia, aliquid hujus confe* crati De facris Caremniis, variis Benedi&ionibus, 479 yXXXXXXXXXX:x:XXXXXXXXXXXXXXXXAXXXXXXX orati vini infundant. iNeque eventus pietatem, & proborum expečiationem fallere folet. II. Multa fepe miracula patraflittt viri Sančti Vino benedičto ; nam S. Malachias Epifcopus Hi- berniae ( Ut tefert S. Bernardus in eius vita ) pocu- lo benedičto mulierem a tnotte liberavit, vita etiatn fcetui confervata, ut falvus , & incolumis in lucern ederetur. S. Wilibtordus ( ut in e j us vita fcribit AlcuinUs ) hauftu benedičto infatiabiletn, & rabi- dam fitim cujusdam extinxit , atque profligavit, Vide plltra ejusmodi miracula apud Gretfenun. III. Addo ex eodern Oretfero benediStiormn S , Joannis , qute jam jam abituris offertur a pieta- te, & ab obfervantia in San čilim Apoftolum, ori- ginem traxiffe , cum enim S-. Evangelifta fine ul- )o danino venenum bibiffe tradatur, Majores no- ftri bunc hauftum , Vel pOtius delibationetti vini introduxere , ut tneritis S. Apoftoli, quidquid potus fumptum eflet , id ad udlitatem animas, & corporis cederet, & Ut liac beUedičla claufula po¬ tus intra vifcera immiffus quafi. obfignaretur. Pro- pterea hauflus S* Joamis modicum quid continet; bibens enim hoc valedičtorium poculum non tam bibit, quam'libat, & fupremis labris tangiti qii® confuetudo non efi: damnanda, fed potius laudan.3 da, fi maneat intra debitos terminos. Verum vitiis excrefcentibus, immane quan- *Utn etiam hauftus ifte excrevit, dum non tantiim f obriis, fed & jata vbriis effartur, & impomme •dam 480 Dijfertatio VIII. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXXXX)< ■ etiam ingeritur, neclemel, fed fepius, poculis capacibus ; qu£e funditus exficcari neceffe iit, j niii cuni mala gratia abire veliš, ut proinde omnem fcenedičiionem ab lloc hauftu tam immoderato exu- lare oporteat. Gtuamvis autetn Novatores bene- diftionibiis non adeo dele&entur, ab hac tamen, qi'je in fympofiis petitur $ ac redditur , minitne abhorrent, quam alacriter & petunt, & redduat paruni memores illius, quod alioqui adverfus be- nedi&iones intorquere folent Nil opus ejjej ut res benedicantur ; jam omnes a Deo behediStas eJJL Si omnes res jam antea a Deo benedičbe futlt: ergo & vinum. Cur ergo poftulant, ut čommenfalei, ant compotatores fui novam benedičiionem potni fuperadjiciant? QUAESTIO XII. Unde ea profe&a fit cseremonia, ut in FeiHvitate Purificationis B. V. Marise fub tempu* Proceffionis candelse accenfm prius benedi- dae a Clero ^ & populo manibus deferatitur ? PRAENOTIO. I. '^TOtandum ex Joanne Gerfon fasculi deciffli quinti Scriptore tom. 3. ds direttione coriil pag. 474. confiderat. 2 1. Ecclefiam faepe ^ operam fuam contulifle, ut profani quidam Edit"' corum ritus potius vero Deo confecrarentur, q ualU omaino tollerentur, ubi ad rem deinde citatus Au- De facris Caremoniis , varih Bencdittionibus &c. 4.^1 XX Xx>XXXXX xx:XXXXXXXX >C ac S. Simeonis, 33 quod Hypapantem Graeci appeilant, 33 Litania exeat a S. Hadriano ? & ad S. liha w Ma- 4§4 Di{Jer tat h VIII. xxxxxxx>c miferunt non folum fideli viduae 5 fed s, etiam omnibus fuis amicis, & cogna- 33 tis. Unde etiam traditum ell; hoc 3 , pulchrum, & bonum exemplum in 33 hodiernam diem omnibus, qui fideli- „ ter peragunt venerandam memoriam ,3 S. Martyris Blafii cum lampadibus, & ,3 hymnis &c. Calviniftse cum Hofpiniano lib. de Feftis ri- dent illos tamquam fuperftitioliflimos , qui anginte inorbo oppreffi 5 . Blalium invocant. Et tamen, iiCalviniani ifti in periculo verfarentur, ne fauces mtercluderentur, forfan ad hoc medicamentum •ph etiam confugere non dedignarentur : Forfan & iph illos Mantuani verliculos admodularentur: Adfis Sande tuis, & nos dignare clientes Cuftodire; nihil nobis angina, nec ulli Officiant morbi, tua pr.aefentiffi.ma nobis Sit tutela falus : tibi roitia corda fuerunt H h 4 Semper, 483 Dijjertatio VIII. XXXSOOOOOOOOOOOOOC5 pallelcat facieS ? J)e fncris C^remomis, variis DenediEtionibus &c. 489 xxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ,j qus? quondam viruit impudice, deni- „ qne totum corpus injuriis, & jejimiis „ maceretur, cinere afperfiurn, & oper- „ trum ciiicio perhorreicat 5 quia male j? fibi de puichntudme placuit. Ita ilie. Hoc vero non a prifcis tantum peccatoribus , fed j u(l is e ti a ra pračHcatum teftatur Raynaldus. in Annalibus acl A. C. 1200- 11. 19- in fin. tora. 13. Pra**er.a Rupertus Abbas de Divin. CiRc. lib. p. c. 10. inquit : „ Quoniam maxima pars 5 ; hominum neque fpcntememinit, qua~ „ lem ornatum capitis, id eft, cordis „ fui Deum offendendo perdiderit, ne- 5, que facile poffint corda lapidea fcindi , n nifi extrinfecus adhibitis adjuvemur „ inftrumentis; igitur, ut noflra nobis „ calamitas ad memoriam revocetur. & j? meminerimusj quia pulvis humus: id-* 3, circo cinere capita noftra afpergimus: 33 hoc habitu confitentes; quia non Dii y 3, neque de Ccelo fumus, fed homines r> de terra principium habuimus, & quia 35 per peccatum gloria noftra fpoliati , s? &, inter hoftes nudi conftituti, ornatu j? gratise Dei indigemus« H h 5 Effe. 490 Differtatio V 1 IL XXXX»OOOOOdOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO:;xxxxxxxxxxx:x:xxxxxxx:x:xxxxxxxx:xxxxxx ' fagium arbitrabantur, modo rerum a Chrifto ge- ’ ftarum admiratione captos, illumque tamquam ve- rum Meffiam agnofcentes, obviam ei occurrille, ritusque Feftivitatis Tabernaculorum obfervare vo- luifle, qui quidem hoc modo praefagii illius iidera confirmaverunt. III. Turbae, quae Chrifto obviam ierant ra- mos palmarum manibus geftantes clamabant: Ho- farna, benedictus, qui venit in mmine Domini Rut Ifrael. Joan. c. 12 .f. 13. Item Matth. c.ai.^-9- Marčič, U. itr. 9. Acclamationis vox eft Hofan- na, qua Judsei utebantur erga viros de Republik op time meritos , & fmgulari vitre fandimonia con- fpicuos , quibus gloriam, felicitatem, & benedi- čtionem deprecabantur , ita D. Hieronjmus Dama- fo Papae epift. 15. interroganti , quid fibi vellet liofanna refpondit ex Judaeorum mente in epift. apud Conftantium tom, I. epiftolarum Romanoruffl Pontificum. Lamy Harmon. Evang. lib c. I< n - 21. pag. 444. ait Hofanna fignificare : $ervanos> vel: Opitulare qucefo. Qjia voce Judsei in Chrifto Jefu expedatum Meffiam agnofcentes , optataffl redempdonem , & opem ab eo implorabant. IV. Jefus afello in fuo triumphali ingreft' 11 infedit , fuerat enim nobilium judaeorum connie- tudo, utin afellis equitarent , (icuti apparet &■ Judicum Hiftoria c. IO- jr. 4. ubi triginta ffiios J air ’ qni JudexHebneorum erat, & Princeps, legi® uS Defacris Čarmanih, varih BenerfiCiionibus, &c. 493 )(XXXXXXXXa?:XXXXXXXXX fedentes [upra triginta pullos afinarum. Et c, 12. 14. ubi itidem Scriptnra refert quadraginta filios Abdon Judicis, & Principis Ifraelitici populi ne- potesque ejus triginta afcendentes fupra feptuaginta pullos afinarum. Deus fiquidem in primoram Ju- i dteorum Regum imperio equorum ufum in fuo po- pulo_ improbaverat; quare fcribitur in Pia! m o 19. f. g. Hi in curribus , & in equis, ms autetn in no¬ vim Dei noftri invocabimus. Unde fit., quod Re- 1 gum Hiftoria defcribens bellurn fub imperio Saulis, non equitumfed pedeftrimn copias commemoret lib. 1» Reg. c. if. y. 4. Prcecepit itatjue Saulpopu- b, & recenfuit eos quaji agnos ducenta millia peditum « Narrat pneterea lib. 3. Reg. c. I. 33. quod cunl David Salomonem falutari Regem voluerit, Primo- ribus Regni prteceperit, ut eum fuper mulam fuam imponerent. . Ex quo colligitur Salomone regnan- te, introdučhtm £uiiFe equor,um ufum, ait namque facer textus, eum quadraginta millia equorum aluif. fe ad curfum, & duodecim millia ad večturam. At peccaffe illiun in hoc fumptu facri obfervant inter- pretes. Eum Salomonis luxum imitati funt fuccef- fores Reges Juda,, fed merito a Prophetis repre- Hetiii funt, ut patet ex Ifaia c. 2. jb. 8- Repletd eft tena ejus equis, & innumerabiles quadrig£ ejus * Judsei autem uti fuorum rituum tenaciffimi ab eo- rum ufu poft captivitatem babylonicam plerumque abftinuerunt. GLuapropter raro legimus Macha- baeos, eorumque Fratres in bello adverfus Reges Syrias equos adhibuiffe. Prte- 494 Dijlcrtatio VIII. xxxxxxxxxxxxxxxxx:xxxx:kx.x:x:xxxxxxxxxxx Praeterea , quod Redemptor alino iniederit, humilitatis fuerat exemplum, quod Cseleftinus V. tefte Alliaco lib. 2 • c. 2. in vita S. Cseleftini erat imitatus, quando afello deportatus Aquilam civi- tatem ingredi voluit, Romanae Sediš poffeffionetn fumpturus Hungarise, & Sicilije Regibus, Cardi- nalibus , & Proceribus fruftra difuadentibus, & dehortantibus. ASSERTIO. In Ritibus, & Cseremoniis hujus diei no* bis per Ecclefiam triumphus Chrifti, quam de dia- bolo, & tnorte reportaturus erat, proponitur. F It folemnitatis initium ab acclamatione: Hofanni FiLio David &c. Cantatur Rvangeliurn S. Mat* thaei ex cap. 21. Cum appropinquaJ)et Jefus jferofo- lymis. deiti Sacerdos orat Deum, ut quemadnio- dum Fidelis populus, veftimentis, palmarutnque ramis viam conftravit, ita nobis detur, unde fidei viamparemus, a qua fublato omni lapide, &fcan- dalo , in juftitise ramos opera noftra frondefcant. Populo deinde diftribuuntur palmae, in quibus jux- ta Divum Ifidorum de Offic. Ecclef. lib. 1. c. 27- Significatur vi£loria, qua erat Dominus mortem morim • do fuperaturns 5 & trophceo Crucis de diabolo mortis Principe triumpbaturm. Dum fit Proceflio, can- tantur antiphonse triumphum hunc inclicanteS- Difacris Čarmanih, variis Benedittionibus &c, 49 f XxxXXXXXXXXXXX»CX>00600CXXXXXXXXXXXXX GUiod attinet ad atellum , licet nulla in Proceilloae illius fiat mentio; idem Divus liidorus loc. cit. ait in illo fimplicia Gentiiitatis corda fignificari, quze Chriftus prtefidendo, atque regendo, in pacis vi- fionem perdacit, Ivo CatliOtenfis vero ferm. in ramis Palmamm de hac Procellione fcribit : j? Hominem hu- milem luper afinam viderunt (Jerofo- „ lymitani) & tamen triumphalem ei glo- j? riam ramos arborum portando, & per 55 viam fternendo exhibuerunt, laudes 55 ei imperiales cecinerunt; quia prcefa- „ go fpiritu eum triumphatorem diaboli, 3, & mortis 3 & vitoe largitorem cogno- 33 verunt. Hujus turbse, chariffimiFra* „ tres, formam reprsefentatis, cum vi- 33 rentes ramos arborum poft vexillum j, lanftse Crucis in manibus portatis. Et ,3 bene reprcelentatis, fi quod virore ii- 33 gnatur in manibus , femper teneatur s, in moribus; fi non hyeme decidat, li 33 non ceftate marcefcat, ut dicere poili- 33 tis cum Pfalmifta: Benedicam Domi- » no in omni tempore } femper laus ejus >5 in ore meo t la 49 ^ Dijfeftatio VIII, xx xx xxxxxxx xxxxx xxxxxxxxxxxxxy:xxx5 cujus figura eft ad for¬ mam trianguli, cui plures accenfae candelse inipo- auntur , quarum fingulaj lingulis. expletis Pfalmis extinguuntur 5 una tantum excepta, quse fub Altaii Occiiltatur. 1 i Erudi- 49 8 , ViJJertatii) Vlil. XXXXXXXX>::XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'0< Eruditus vir AIexander Mazzinellus ftudii; in feminario Montis Talifci olim’ Pnefečlus in Officio Hebdomadas Majoris pag. 8f • ideo ftngulas caade- las in intervallo extingui docet; quia, ciun tem- pus , quo Chriftum mori oportuit, adventaret, Difcipuli r.emifTo gradatim p rili in o animorum ardo- re, paffim huc illuc aufngerunt, promiffis non lic* terunt, ac fere omnes, ut fuga fute faiuti confufe- rent, Magiftrum fuum deferuerunt, qui autemad Calvariae montem fecuti funt Chriftum D orni nuni, iidem teterrimis illis imaginibus, & mortis afpeftti perculft pene obftupuerunt. Addit dein idem Au- thor 3 candela illa, quse fub Altari fervatur, ac- cenfa, pulchre Chriftum Jefum figniftcari, quem de Coelo delapfum , ut univerfum mundum a mul- tisretro jam fteculis in tenebris jacentem fuolumi- ne illuftraret, ingrati , & fcelefti homines extin- guere, aut obfcurare conati funt; fed cum maxiffl e crederent illum obfcuratuin, aut omnino ftiblatunij tum maxime revivifčentem, ad immortalitateinfur- gentem, fplendidilftmo lumine corufcantcm ab um- verfo mundo prsedicari, & conipici viderilnt. Veldi- ci poteft per candelam, quae accenfa fervatur, fig nl " ficari B. Virg. Mariam , qii32 per illitd triduufl» quo Chriftus mortuus eratj claram, & explici taril fid mi de ejus Refurrečiione habtiit, ex quo tanien ar guere non licet, cteteros omnes etiam Apoftolos in infidelitatem incidifte, qui Refurrečlioneffi Chn- fti explicite non tenebantur credere, nifi poft ’ e S‘" tiniam ejus promulgationem , ut obfervat Bellarnn- »us De facris Carmonils^ vsriis Bentdiftionibits &c. 499 :;c nus tom. 2. controver. lib. 3. deEcclef. milit. c. 17 Et Abulenfis epiteli. 14. Pol. in Matth. Aliter rem explicant alii. Cenfent illi per il_ lud triduum , qno Chriftus vita caruit, ftetiiTe ft. dem in fola Beata Virgine Maria, & vel ipfos Apo_ ftolos in ea mitafle juxta illud Matth. c. 26. J/. 3 0 mnes vos fcandalum patiemini. Et paulo poft: Et difpergentur oves : ad qute Glofta: ideji a veritate fi- deifolventur. Unde cum tota Ecclelfte ratio in fola Beata Virgine confifteret, docet Cardinalis Tur- recremata lib. 1. de Eccleiia c. 30. & lib. 3. c. 61. ad id fignincandtim confuetudinem invaluiffe pau- latim exdnguendi candelas omnes praeter unam. Sed non placet pluribus Theologis opinio ifta«, fci- licet Apoftolos defeciffe a Bde, quae in fola Beata Virgine fteterit. Neque enim Petrus, cum Chri- ftumnegavit, aliam culpam admiftt, quam, quod aperte , & libere chriftum ore confiteri veritus lit, qui tamen mentemhabuit ab omni errore alienam. Keque Chriftus Joanni, fi a Bde excidiftet B. Ma¬ riam chariffimamfuam Matrem commendaflet. Vide Suarez defide, fpe, & charitate. Difput. 9. fečl. 3. & Melchiorem Canum de loc. Theolog. lib. 4. c. ARTICULUS II. Poft Canticum Benedi&us abfoluto Pfal- mo Mijerert lit fragor. A D ugnificandam (ut idetutradit Mazzinelius loc. cit. pag. 124 .) magnam illarn perturbationem 9 li % ^oo DiJJertatio Vlit. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX^CXXX & rerum confuiiotiem, quse Chriiti Domini mor- tem confecuta epe. imuni erat illudj dequoMat- thasits c. 27. ir- 45. A fexta autem bora tenebrafn- ttce funt fliper univerfam terram usque ad boram nu¬ nam. 2dum. Veli, quod erat in Templo, difcif- fio , de qua loquitur Matthseus c. 27. f. ^0. Je- Jus autem damam voce magna emifit fpiritum v El li¬ ce velum Templi fcifjum eft a fummo ustjue deorfim, 3 tium. Tememotus Matth. c. 27. f- 71. leni mota eft , & petra fcijjd funt, monumenta apertt funt. ARTICULUS III. A die jovis Sanfto usque ad Sabbatuni Sančhim interdicitur campanarum ufus , & Hg nil qusedain obftrepeiitia ad fragorem adhibeutur ' U T extet memoria/confuettidinis convocandipr 1 * mis Eccleflse feculis per iilorum lignorum ftre- pitum Fideles ad Divina Officia. Deinde in vete: ribus Ritualibus praefcribitur, ut Campame per lw s diesfileant, qu£e, cum Chrifti Prsedicatores fig®- ficent, ideo earum internrittitur fonus; quia Apo* ftoli Chriftum in maximis cruciatibus arrepta fcg J defemerunt. 55 Ea hora, qua Chriftus tra? ditus eft, rede fignis Ecclefice file®' 3, tram indicimus, Chriftum foluffl tor ' 3, cular calcantem ? folum in ligno Cru- De facris Caremoniis, varih BeriediŠtionibus , &c. 501 xc<^X> J 'XXX^XXXK:XXXXXXXXXXXXXXXXXX>00{ paratu in Mpnachornm Coenobiis ejusmodi ablu, tionem fieri coufuevifte : d o mi enim Monachis, eg-enis vero, & mendicis extra Mo.nafterium Ab- bas pedes abluebat. Regulares Abbates rmdtas ea occafione eleemofynas largiebantur ,• cumque, quorum abluti effent pedes, ad menfatn accerferen- tur, inde ea orta eft circa nonnm faeculum corrir ptela conviviornm in honorem Coenas Chrifti Do¬ mini inftruendorum , fuaviftimis vinis , & belkriis inenfe appofitis. Affert idem Author, qute Ru- pertus Cardinalis Pullus, & B, Petrus Abbas Clu- niacenfis, qui fteculo duodecimo floruit, de ejus- modi abnfu fentirent , qui dein multum labora- runt, ut ejusmodi confuetudo re£ormaretur. Onm autem (addit idem Antlior) ačtio Je-, fu Chrifti, qua Apoftolorutn lavabat pedes, »ni¬ če ad Sacerdotium non pertineat, non modo Smn- mi Pontifices, Epifcopi, & Presbyteri, led eX Laicis etiatn infignes Perfonae, puta, Imperato- res, & Reges, feria quinta in Caena Domini la* vare pedes egenorum folent in memoriam fumm® luimilitatis, cjuam abluendis Apoftolorum pedi- bus Redetnptor nofter eshibuit, Codinus libro de officiis Aulae Conftantinian* ablutionem pednm deferibit, in qua ab Imperato* ribus Conftantinopoiitanis pedes duodecim paup e ' ribus lavabantur. jNarrat item Elgaldus Monachus in J)e fticris Caremoniis , variis BenetHttionibus , f 03 ^qp<5ooooooooooocooq X^:XXXX>CXXXXXXXXX:-v.XX , A RTIČ UL US VI. Ecclefia ordinat, ut Feria fexta Parafce« ves Crux humi jacens ponatur, ut aCiero, ac populo adoretur, Q uia,~ quidquid alii contradicant, Salmeroj), tom. Jo trači, 3 5 - videtur exiftimare, Chri, fin m Črnci humi jacenfi affixum. Idipfum tam- cjiiam probabihus cenfet Gretferus lib. 1. de cruce c. ^i.ubific ait: „ Alii probabilius exiftF „ mant, Chriftum affixum cruci adhuc 5, humi jacenti; quin , ut multi teftan- n tur, in Terra San&a demonftratur lo r „ cus crucifixionis diftans aliquot paffus „ aloco, in quo cruxeft infixa terrse; de- „ inde quia iententia hcec eft convenien- ,, tior piorum cogitationibus, & medi- „ tationibus de Paflione Domini; tertio, „ quia modus hic multo eft facilior, & » expeditior, quam fi corpus cruci jam » ereftce affigatur. „ Vide etiam Ouares- mium in elucidat. Terne Sančtse lib. c. 36. tom. 2. qui hanc eandem feguitur iententiam, & nobile defcribit Sacellum in eo loco extručlum , ubi pia traditione proditum eft, Chriftum Cruci humi jacenti affixum efle. Ut ergo hujus myfterii ^emoria recolatur 9 Crux humi adoratur, 1 i s AR- ^06 Differtatio VITI. 'rancifčus Amatus Pouget in Inftit. cathol, tom. i. pag. 847* ejusmodi cseremonise adfert caufas hac propofita qu 3 sftione: Cur hodie ( id eftj Sabbatlio Sančto ) fit fohmniter benedittio ignis recens excuffi e filice P Ad quam refpondet; Hic eft veftigium antiquitatis. Olim excutiebatm' quotidie ignis g JMce ad accendendct Ecckfics Umi-, •narta , f.ebat prius ignis benediciio. Nihil zaim in publicum ufum adhibuit unquam Ecclefia /im pmcedenti bemditUom. Sokmnis hac die agitnr fnijus ignis benediciio ; quia ignis ilte e filice ex* euffns videt ur Chrijli recens ex mortuis fufcitati iypum ferre. Ejusmodi benediciurn ignem do- mum deferendi confuetudo jam viguit temporr Eeonis IV. A. C. 847* ad Pontilicatum evečli, qui Homilia de cura Paftorali inquit: In Sab- latho Pafchce extintio vetefi novus ignis bmedieatm\ 0 p er poputum dividatur « poft novi ignis , & quinque granorum incenfi * benedidionem, carbones benedičtos indit Aco- lythus in fhuribulum , quq mjectum iqcenfum Sa-? ARTICULUS VIII. cer- t)e facris Cceremoniis«, var n s Benediclionibus, &c. v °7 XXXXXXXXXXXXX>::XXXXXXXXXXXXXXXXXXrxXXX cerdos benedicit. Diaconus deinde alba indutus Dalmatica cum aruntiine , cui tres impofitae funt candelse in formam trianguli Ecclefiam ingreffus inclinat arundinem; Aeolythus vero cum candela novo igne accenia, unam ex i;s jecendit, quae arundini funt impofitae; & Diaconus eretta arun- dine genufledtens ait Lumen Chrijti. Atque ite- rum, & tertio ideni fit in medio Ecclefiae, & ante Altare, ut tandem tres illse fint accenfe^ quse in trianguli formam difpofitie funt. Gavantus fic triplicis candelse myfterfam ex-i ponit: Candela enim in calce unum gnid efje de- lent , deinde diftingui in tres : ad dejignandum mijfterium Unitatis , Trinitatis Dei. Idqua etiam confirmatur ex eo, quod, dum qu/elibeC e candelis trianguli accenditur, dicatur: Lumen Ckrifii: Beo gratias. Utbene advertit Thomaf- finus de Dief. Feft. celebrat. lib. 2. c. 14. n. 7. In Trinitatis konorem , cereurn in tres divipnm ac- midimus , rati nos pfcfn Ckrifti lamine fufop 'Trinitatis penitiora mpfieria nojje. Cseterum Biflus in fuo oper. lit. A. pag. 460,, §. 4. fatetur, fruftra fe multum Ihidii contuliffe ad hujusmodi ufus criginem inveftigandam. Licet autem de initio hujus cseremonise no.n fatis con-., ftet, vetuftam tamen fuiffe deprehenditur ex Or-4 dinibus Romanis Card. Gajetani, & Amelii, &, manufcripto Pontificali, Apameenlis Ecclefissg apud. ^c>3 bijfertatfo VTU. . X * KXXXXXXXXXX'XXXXXXXxx xxxxxxxxxxxxxx apud Martene de antiq. Ecclef. difciplin. in ce- ]ebr. Div. Uide, pag. 442. primae edit. Lugdu- neuiis, ARTICULUS IX. liac facra, & myfteriofa die benedicitur quoque cereus pafchalis, R upertus Abbas optime explicat de Div. Offic. c. 28- & feq. ceremn Pafchalem , ubi ait,,ce- reum fignificare Chriftum revivifcentem. Ojiod diferte habetur c. 8- Concilii Toletani IV. juxta fecundam Garzi.se edidonem: Lucerna, & „ cereus in pervigiiiis Pafchse apud „• qaasdam Ecclefias non benedicuntur; „ & cur a nobis benedicantur, incjui- „ runt: propter gloriofum enim nočtis „ ipfius Sacramentum folemniter hxc y , benedicimus, ut iacrce Refurre&ionis „ Chrifti myfterium, quod tem pore hu- jus votivse nočtis advenit, in benedic< ?? tione fanfti luminis accipiamus. n Antequam cereus benedicatur, Diaconus illi quinque incenfi grana affigit, ut fignificetur Jo* fephi ab Ariinatbea, & JNicodemi opera aroina- tibus Corpus Chriibi eile conditum. Gtflinqu e fora- De facris Caretnoniis,variis BenediElionibus, &c. ge9 ■XXXXXXXXXXXXXXX><.'XXXXXXXXXXXXXXXXXXX A. foramina ad figuram crucis in cereo excavata, qno grana incenfi immittuntur, quinque Chriiti expri- munt vulnera* / Petes. Čujus antiquitatis fit ritus benedicendi čereum Pafchalem ? i^. Anaftafms Bibliothečarhis m vita Zofimi, cjiii A. C. 417. Pontificatuin obtinuit haec feribit: Et per Parochias concejja licentia cereos henedici. Unde Sigebertus id-A »C* 417. hujusmodi ritimi ad Zofimum refert; Zofimiis P a p a ( ait ille ) de- crevit cereum Sabbaiho Sandi o Pajchce pro EccUjiis henedici. Si tamen Analtafii verba rečte expen- dantur, facile čoiijici poterit ejusdem ritus initi- urn Zofimo tribtietidum non efie, fed tantum ad Parochias ipfitls facultate fuiffe propagatum ; nam ante Pontificatum Zofimi cerei benedičtio in Ec- clefiis folum Principalibus, qme Bafiliae appel- lantur, fieri confueverat. Boronius in Annal. A. C. 413. n. 70. Binius , & Labeus in notis ad Anaftafium tom. 3. uit. edit. Rom. A. C. 1728. Pagius in Brevi. Rom. Pontific. in vita Zofimi n- 11. tom. I. Macrius in notitia vocabulorum Ec- clefiafiic. in verbo. Cereus Pafchalis. Modo viget difciplina, ut lečlione Evangelij Afcenfionis expleta cereus ifle Pafchalis extingua- tur, & in Sacrarium afportetur. Hujusmodi cerei extinčtio Evangelio fini to ex Macrio in vocabulafj Ecclef. v. Cereus Pafchalis , & Merato part. %. tom. f io D:jJertatio Vili. XX>C< VV 5b ':!X::DOCOdOO6066!' tem. 3. in not. ad Gavantum p. 1173. IlSS- 119 1 /. difceffnm Chrifti ab Apoftolis denotat. Exhora> qua extingui folet, conjicinnt aliqni eam failFef, qua Chrillus in Coelum afcendit, fed conjedura leviulcula eit, ut advertit Cardinalis Gottus part. 3 . toni. 4. c. 37. §. 4. n. 21. Advertendum, Durandum de Sabbatlio Sando lib. 6. c. 79. ita fcripfiffe: Ha c die Acohjthi Ro¬ mance Ecclefice faciunt Agnos de cera nova benedie- ta , vel de cera Cer d Pajchalis anni prcecedentis, Admixto chrifmate , qui in Sahbatho in Albis in Ecclefiis per Dominum Papam populiš diftribum- tur . Et Amalarius lib. 1. de Divin. Offic. c. 16. ex quodam libello Romano, affirmat Sabbatho Sando benedici ceram oleo mixtam , indeque fieri Agnos , eosque refervari usqne ad Odavas Palchte. Hinc. juxta aliquos, mos ille fluxit, ut Romani Pontifiees ceras didas Agnus Del bene* dicant. Occafione hujus fit. QUAESTIO XVII. puando invaluerit ulus benedicendi for- mas cereas Papales, five Agnos Dti% & quse virtus eorum ? PRAENOTIO. /"''onficiuntur hi Agnus Bet ex cera alba, pura? virginea, quo humana denotatur natura a Chrifto, virtute Divina, fine ulla mixtione, aut J)e facris Caremomš , varihhemJittionibus &c. 511 ’ &xxxxxXxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:x.xxxxx>oo?XXXXXXX>OCXXXXXXXXXXX'XXXXXXXX 5, gat efiečlus ; quoniamid exinfmua utentis ti de „ vel es alia occuita caufa 9 non ex defedu vir- „ tutis reidacrse, accidere certum eft. His Litteris luculentiflimutn de hornm Agtio- rum pneftantia , & virtutibuš tefthnonium Urbani Papse V. verfibus expreffum inferuit, qui ( Urba- Jms ) magni muneris locotres Agnos Dei ad Gra:* corum Imperatorein milit. Carmina funt fequen- tia. Balfamus , & irranda cera clun chrifmatis mida Conficiunt Agnum, quod inunus do ribi magnatu Fonte velut natura per myftica fan&ificatom. Fuigura defurfuip pellit, &. omtie maligmim. Peccatum frangit, Ut Chrifli Satigiiis, & atigit. P rte gnan s lervatur, fitnul & par tu s libefatUr. Munera fert dignis, virtutem dePcruit ignis. Portatus munde , de fiučiibus eripit undas, Morre repentina fervat, fatanteque ruina. Si quis honorar eum, retinet fuper hofte tro« phteum. Parsque rainor tantum, tota valet integra quan- tura. Agnus Dei miferere mei, Qiii crimina toliis, miferere nobis. v K. k 2 QUAE, DiJJertatio Vlil. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX'X'XX.XXXXXXXX De ufu Luminarium, Incenfi, feuThy- miamatis in Templis. tamvis Vertus, & Hildebrandus contendatif primis tribus Ecelefias feculis folnm caufa neceffitatis, & ad difpellendas tenebras luminum ufum receptura! fuiffe, & fub finem quarti feculi monumenta primura extare, quibus evincatur, etiam lucenti die lumina accendi confuevifle: de- nique S. Gregorium hujusmodi difciplinam pro- pagaffe, & Sabinianum conftituifie, ut in Tem. plis etiam extra Sacrificii tempus perpetuus efler lampadum ufus ; id tamen ( ait Benedittus XIV.) ant nimis argute, aut invidiofe adftruxerunt. Nam licet & neceffitas non parvam in adfcifcendis in Ecclefiam luminibus partera obtineat, fuerunt ta- men complures alise caufe, videlicet, ut cultus exhiberetur, ut oftenderetur laetitia, & ut inftat fymboli aliud aliquid fignificaretur. Q.uare lit. QUAESTIO XVIII. PRJENOTIO. De facris Caremoniis, varite Bene diet ionibus, &c. ^17 XXXXXXXXXXX'XXXX.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ARTICULUS I. Ufus luminum in Ecclefiis antiquiffimns, & perfgepe myfticus eft, nec ad tenebras tantum fugandas defervit. I. Oatet ex Scriptura facra Exodi c. sf. i/. 31* ■i- Facies & candelahrum duEiile de auro mun- difftmo. Et Exod. c. 27. i? 20. & 21. Prcecipefiliis Ifrael , ut ojferant tihi oleum de arboribus olivct* ■rum puriffhmim , piloque contufum: ut ardeat lucer- fia feniper in Tabernaculo Teftifnonii. Levit. c. 6 . j/- 12. Ignis autem in Altari femper ardebit. II. S. Paulinus de S. Eelice Natal. 5. lisec, liabet: Clara coronantur denfis Altana lychnis Lumina ceratis adolentur. odora papyris: Nofte, dieque micant, lic nox fplendore diei Fulget, & ipfa dies cselefti illuftris honore Plus micat innumeris lucern geminata lucernis. S. Hierooymus in libro contra Vigilantium ait: Per totas Orientis Ecdefias , quando legendum (JI Evangelimn , accenduntuf lumina jam Jote ruti- lante, non utique ad fugandas tenebras : Jed ad fignum leetitia demonfirandum. Et in CcnciJio Iili- beritano A. C. 303. can. 37. iis, qui ab imniun- dis fpiritibus vexantur , lucernas publice accen- dere interdicitur. En difciplinae hujus antic-ui- tatem! K k 3 AR <18 Biffertatio VIII. •poc»ksx5ooo«»ocxxxxxxxx>ooooooo qm fanti a cekhratur oMatio. Item S- Hyppolitns Martyr Orat. de Anti- chrifto fub mediutn ait: Lugebunt etiam Eeckfis luEmn, magnmn; quianec. oblatio , net fufftus fieh nec e-ulHs Deo gratus. Et D. Ambrofnis in C. I* I r.e. Atque litinam nobis quoque adolentibus Al' taria , ac Sacrijjdmn deferentibus affijiat Angel 115 ’ irno pr tebe at fe videndum , non enim dubites affifie- re Angebm , qmndo Chrijlus affftit, quando Chrrftus immolatur. Deducitur hic mos etiam ex Scripturis faerts? Eam Excd. c. 30. y. 1. dicitur: Eacies quoq llt Al- J)e facris Ccermoniis , variti BenediEtienibus &c, f 19 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxxxxxxxx.xx Altare ad adokndum thvjmiama. De quo pariter S. Lucase, i.f. 11. libi affiftebat Zacharias ab Angelo admonitus de nativitate Joannis Filii; Stans a dextris Altaris incenfi. Et Num. c. 16. jL 17. Totlite fin guli thuribula vefira , £5? ponite fuper ea incenOm. Ex incenfi itaque combuftio- ne in facris Templis infertur thuribuli ufus, & inftitutio. Legantur facrae Paginse Exod. |c. 2 §- f. 29. Parabis - thuribula. Item. C. 37. ir. 15 - & 16. Fecit . . . . £5? thuribula ex auro puro, Lib. 3. Reg. c. 7. ir. 48- & go. Fecitque Salomon . . . . thuribula de anrp purijfmo. Petes. Quid mvftiee denotet incenfum 1 imo. Eft fvmbolum pcenitentige, & con- tritionis ex illo Ecclefiaftiei c. 45. ir. 20. Ipfum elegit ab omili vivente , offerre facrificium Deo 7 in¬ cenfum , bonurn odorem , in memoriam placarepro populo fuo. sdo. Defignat Evangeličani praedi- cationem. 2. ad Corinth. c. 2. ir. 14. Odorem notitice fuce manifeflat per nos in omni loco. $tio' Per incenfum intelliguntur etiam ferventes oratio- nes : Pfal. 140. ir. 2- Dirigatur oratio mea ficut incenfum in confpeUu tuo. Dum tempore faero- rum hominibus in Ecclefiis Catliedralibus exhibe- , nulla committitur idololatria, incenfum enim ipfis delatum admonet eos illius: Chrijii odor bo¬ nus fumus Deo , hortatur itaque ipfos ad bonum ln populo exemplum praebendum. K k 4 DIS- DISSERTATIO IX. S -H 4 4 + "i.j 1 « -f-i« 44 4 + fSO *? 6 ^ %# De Jejunio, Jejunia omnia per Calviniftas, alios« que recentes Novatores e medio effe fublata, perfpicue apparet ex iis, quae lib. 4. Inft. c. 12. fcribit Calvinus, ubi Opadragelimale je- juniiun fuperftitiofam appellat obfervationem. Et quamvis non diffiteantur Haeretici jejunium fuifle praeceptum in Veteri Lege, cum id expreffum le- gatur apud Joelem, Jonam, atque alibi in Ve- teris Teftamenti libris, negant tamen andačler ei- dein jejunio obnoxios elle Chriftianos, propte- r ea, quod a Legis vinculo fint foluti, Ecclelianr que j e j unja fub praecepto indicere polic. Unde lit QUAE- De jfejunio. ^ a i ^xxxxxxxxxxxxxxxx:xxxxxxxxxxxxx;xxxxxx; QUAESTIO I. Num Ecclefia praeceptive inftituere pof fit jejunia? ARTICULUS L Ecclefia poteftatem a Deo accepit prše« cipiendi jejunia mandando, ut a Fideli- bus religiofe obferventur, I. p ccleiite Prtelati non minus, ac Principes Ste-. culares poteftate gaudent leges condendi ad Fidelium fpirituale bonum promovendum: ne¬ mo autem dubitare poteft , jejunium valde oppor- tunum, atque optimum efle ad fpiritualem finem confequendum remedium ; ex quo Angelicus Doc- tor 2. 2. quteft. 147. deducit, jejunium fub prse_ cepto quoque naturali cadere: poteft igitur Ec_ clefta prtedičhtm remedium Fidelibus prsecipere , ficut fseeulares Principes exercitium illorum aftu- nm, qui alioquin liberi eflent, praecipiunt Subdi- tis, qui vergunt in eorumdem fubditorum bonum. Extra dubium igitur eft, & in facris Litte/is novi foederis prteceptum efle jejunium, illudaue Fide¬ libus prsecipere pofle Ecclefiam. id quod patet II. Ex illo apud Matthteum c. 6. 1*7. Tu *utem mm jejunas , unge caput tuum &c, ex quo cla- gaz DiJJertatio IX. »o>cxxxxxx:x:xxxxxxxxxxxxxxx elaret Chriftianos a lege jejunii exemptos non efle. Nec officit, quod jejunii praeceptura ad legem veterem pertineret ; fatis etenim conftat , caere- mordalia tantum prsecepta, non autem moralia, cujusmodi procul dubio eft pneceptum jejunii, il- lucefcente Evangelio abrogata fuifle. Id quod mi- rifice ex Auguftini dočlrina in epift. ad Cafulanum, quse eft 36. confirmari poteft; fic enim eo loči ha- bet S. Pater: ,, Ego in Evangelicis , & 5 , Apoftolicis Litteris, totoque inftru- 3 , mento ? quod appellatur Tefhmen- „ tam Novum, animo id revolvens? vi- 3 , deo praeceptum efle'jejunium. Qui- 3 , bus autem diebus non oporteat jeju- nare ? & quibus oporteat, qrsecepto „ Domini, vel Apoftolorum non invenio 3, definitum. 3, Audiant Auguftinum Nova- tores ajentem, in lacri Novi Foederis Litteris je¬ junium efle prseceptura, determinationem vero il- lorum dierum, in quibus jejunium colendum fit» Eccleftte potefUti, ac libertati efle reličlam, III. GLuod Ecclefia poflit fuis legibus jejuni* prtecipere Fidelibus, & ftabilire certa jejunii teni- pora vel ex ipfo Synagogae exeniplo demonftratur, quae Judteis jejunia imponebat , ut apud Jere- miatn, Eftherem, ac Zachariam legere eft. fl eapoteftate pollebat Hebrseorum Synagoga, quid eft, quod eandein Ecclelise Chrifti denegandamd- De Jejunio. ? 5»3 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx fe putent Novatores ? Rifum certe esprimerent, li dicerent Ecclefiam mrnoris effe authoritatis, quam fuerat Synagoga. ARTICULUS II. Solvuntur Objeftiones. I. TNquiunt. Praecepta jejuniorum funt tantrnn ■* homimam mandata, haec autem non obligant in confcientia; quod probant ex iliis verbis Matth., c. if.^.9. Sine cauja autem colunt me , docente s do- ttrinas , mandata hominum. Repono. Ibi tantura damnari mandata hominum, quae funt contraria Le¬ gi Divinae, uti ex contextu patet, prseceptum au¬ tem j ejunii, Feftorum, caeremoniarum non repu- gnat legi Divinae, cum haec non fint mala, fed ho- nefta, & ipfa Lex Divina praefcribat obtemperan- dum efFe legitimo Superiori rem non malam y fed honeftam prsecipienti. Obedite Pr&pojitis vejiris ad Hebr. c. 13. ir. 17. II. Inquiunt. Matth. c. 15. ir. n. alt Chri- ftus: Non quod intrat in os, coinquinat bominem: er- go jejunium, & abftinentia a carnibus prsecipi fub culpae reatu non poteft. Reporio. Id, quod in¬ trat in os, per fe quidem non coinquinat hominem^ fed coinquinat hominem inobedientia illius , qui facit cibum vetitum per os fuum intrare, Alias ne quidem peccaffet Adam comedendo fruftum veti¬ tum 5 qui fane per osintravit. bleque in novo Te- ftamento {24 DifJertatit JX. XXXXXXXXXXXX»:XXXXXXXXXXXXXXXXXVXXxX flamentopeccailent Fideles comedendo fanguinem, & fuffocata, quando erant ab Apoftolis prohibita in Aft. Apoft. c. i{. y. 2g. & 29. Vifum cfl Spi - ritni San£to, & nobis nihil ultra imponere vobis meriš, quam hcec necejjaria, ut abftineatis vos ab immolatisfi- mulacrorum , & fanguine , & [uffocato. Ridiculos autem reddit Hsereticos, quod Chriftus hic refpon- deat Pharifteis, qui fnperftitiofum , & faprennira urgentes rigorem vplebant illius difcipulos coin- quinari, quodmanibusillotisnianducarent. Ojiid hoc faciat ad folidum, & expreflum Ecclefiae prs- ceptum in Scripturis, Sl Patribus fundatum? III. Iuquiunt, Apoftolus 1. ad Corinth. c, 10. 25- 27. 28- & 29-. ita loquitur: Oinne , quod in macello vcenit, manducate, mbil interrogantes pro- pter confcientiam. Si quis vocat vos Infidelium, cf vultis ire : omne, quod vobis apponitur > manducate, nihil interrogantes propter confcientiam. Si quis au¬ tem dixerit: hoc immolatumejl idolis: nolite manduca * re propter illurn, qui indicavit , & propter confcientiam. Confientmn autem dico non tuam^fed alterius. Repono interrogando, quid ibi velit Apoftolus , nifi, ut quse tune prohibita non erant, libere manducaren- tift quales erant carneo in macello venales, autin- diferiminatim appofitse , & quae prohibita erant, non manducarentur, quales erant carnes pfopofitje tamqpam idolis prius immolatae, & quafi in iU°' rum honorem fumendse. Gbid, quaefo, facit hoc pro manducandis fine peccato carmbus, aut cibis, polica pro certis diebus ab Ecclefia abfolute, pr°' hibitis ? De jfejunio. 5*5 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 3 OOOaCKXXXXXX'XXXXXXXXXXJOO« 19. nune vero ad Januarium c. 15.) jejuniorum habet au&oritatem , & in veteribus Libris ex jejurtio Moyfts , & Elia, & ex Evangelio, quia totidem dir bus Dominus jejunavit demonjirans Evangelium non dijjentire a lege, & Propbctis. Rurfus licet hoc je- junium ad Teleiphorum Papam (_ epi circa dimi- dium faecuii II. ftoruit) referatur in eo libro, qui Anaftaiii nomine circumfertur; quia tam en ex an- tiquis monumentis fatis conftat a prifcis fidelibus receptura fuifle, priusquam ulla Concilia cogeren- tur, nam primum Nicenum Concilium Ouadrage- fimam tamqnam omnibus cognitam aperte connne- morat, anteriorem Teiefphoro Authorera habera debuit. Tenendum efgo Gbiadragefimale jejiiniura el Apoftolorum traditione defcendere, quidquid in- epte , & imperite prorfus efFutiant Calvinift® il- lud inter fuperftitiofa hominuiti inventa adniinieran* tes. Res Auguftini comprobatUr judicio lib. 4 ' de baptilmo contra Donatiftas c. 24. Quod univer- fa tenet Ecclejia , nec Conciliis inflitutum eft, non niji auttoritate Apoftolica traditum reotijfime creditur. Jani vero Ojiadragefimalis inftitutio jejunii neque e% Divinis Scripturis, neque ex cujuspiam Concilu Decreto oftendi poteft. Cui teftimonium S. Hie- ronymi in epiftola ^4. ad Marcellam aptiffime con- venit: Nos um Quadrageftma fecundutn traditionem Apoftolorum toto anno 5 temporenobis congruo jejunamus. lili (nempe Montaniftas) tros in anno faciunt Qita~ irogefimasquaji tres pajfi ftnt Salvatores. Catholici nenapa- De Jejunio. 527 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.X'XXKXXXXXXXX.X:< nempe jam primis Eccieliss Isecuiis Apoftolica in~ ilrucli traditione jejunium Ouadragefimaie femel ia ar.no fervabant: Hseretici autenl Montaniilse tribus Ouadragefimis quotannis corpora iua macerabanr. Eandem fententiain amplečtifur S. Leo MagnuS ferm. 43. de Gjaadragefima c. 2. -Apoftolica injlitutio quadraginta dierum jejuniis impleatur, non ciborum tantum p ar cit ate, fed privatione maxime vitiorum. Advertendum I. Iftiustnodi jejuniutn ad dies quadraginta, vel prope quadraginta, fcilicet qua- draginta fex , minime vero vel ad horas quadra- ginta, vel ad unutn tantum 1 , ant tres dies exten- dere . confueviffe primi teniporis Chriftianos , id : quod ex luculentiffimis San&orum Patrum teftimo- niis fatis conftat. Initium vero tališ jejunii non eodem femper tempere coeptum eft. Nam prinmm feria lecunda confeqitente Dominicam, quse Ouin- quagefnty& dicitur , jejunium Ouadragefimaie in- ccepiffe Patres complures teftantur , defiiffe vero Sabbatho prsecedenteMajorem Hebdomadam; nam hmc propterea, quod feveriori jejunio, quod ab antiquis Scriptoribus Antipafchale appellari con- fuevit, tranfigebatur, intra dies quadraginta com- putari non folebat. Coepit deinde jejunium hoc a feria fecunda poft Dominicam , quse prima dici¬ tur Onadragefiinse , & usque ad Pafcha extendi confuevit, & ex prgecedenti bebdomada fcilicet Quinquagefimge, additi funt dies quatuor ad fub- lequentes, taiu«t& hujus additionis tesnpus fit in- certum , f 2 % DiJJertatio IX. XX XX X X XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXx certum , eam tamen antiquam effe complures do- cent Eccleliaftici Scriptores. Advertendmn II. Vetuftioribus fsecvilis je. juniuffi Gtnadragelimale non unica tantum cibi refe- čtione abltinentia a carnibus, & vino peragi con- fueville , led potum quoque aqu?e fuille prohibi- tnm , priusquatn legitimum tempus capiendi cibi advenilTet* de quo videndus Baillet tonu 4. de vit. •band', in hift. Ouadrag. §. 5. &^. Neque fuperio. ribus isecuiis meridie* ut nune fit, led veipere je- junuiin claudebatur , lege S. Bernardum term. f. de Gtuadragelima. Uliti; tameh paulatim obtinuit, ut polt meridiem , etiam ih Onadragelima jejuniutn lolvatur; hinc in Templis fttb rtieridiein dicuntut Vefperje, ut veteris difciplinse veftigium aliquod coniervetur, quae per eos dies jejunantibus cibum interdixerat, doneč Officium in Ecclelia fub Ve- fperam abfolveretur, unde Vefpertinum nuneupaba« tur. ARTICULUS II. Secundum jejunium erat Quatuof Temporum. Q Uod in Ecclefia Dei pluribus de caufis obferva- ri confuevit. I. Ne Judsei, qui publicein- didum jejunium quater in anno religiofe ferva- bant, Chriftianos temperantite virtute luperarent- fit autem mentio cpuadruplicis jejunii Hebrseorunt apud De Jejunie. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx:.-o< a p ucl Zachariam c. 8- l‘> Menfis quarti, cujus die p. Templum combulhim. Menfis feptimi 5 quo populi reliquiae ccefo Godolia di.tpi.rfae funt. Men¬ fis decimi , cujus die io. Urb's fub Sedezia a INabu- chodonoibre prinium obfideri coepta eft. II. Cu n a veteri Ecclefue difciplina recedendum fuerit, ob quatu facrae ordinationes Menfe Decembri tantum haberi folebant, ob idque alia tria tempora tefte Amaiar. Fortuuat. lib. 1 . c. i. de offic Ecclef. Vere fcilicet, sedate, ac Autumno ineuutibus ad lllas celebrandas conftituta fuerint, conveniens vi- debatur, ut jejunium pariter adbiberetur, quem- admodum in facris Litteris deprehenditur , dum Barnabse , ac Sauli ordinationem commemorant ; lune jejunantes orantes , imponentesejue eis tna- nus dimiferunt illos . III. Ut pro frugibus Deo gra- tias perfolvamus, cum iis praecipue temporibus vel terrse mandentur, vel maturefcant, vel difečlae in horrea congerantur. IV. Denique, ut jejuniis, aliisque piis operibus noftra crimina line ulla mter_ tnillione expiemus. Vide Cardinal Bellarminum de bonis operibus in praftic. lib. 2. c. I difti eflent, non ritu quodam, aut folemni etere- monia, quae Salvatoris adventum lignificaret, fed virtutis potius, ac temperantise caufa; hinc Apo- ftolica traditione hujus jejunii confuetudo recenti Ecclefiae propolita ad nos usque dimanavit, ut S. Leo Magnus Gluinti faeculi Scriptor teftatur ferm.7. de jejunio Septimi Menlis, & ferm. 4. 6 . 7. de je- 73 ° DiJJertatio IX. xxxxxxxx^xxxxxixxxxxxx:k:xxx>x!:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXaaX ART1CULUS III. Tertium jejunium erat quartce , & fextae feria. A B ant!quiffimo tempore in Ecclella ea ratioiie receptum, quod fceleftus .Judas feria quarta de venditione, & proditione Domini noBri Jefu Chrifti egerit; feria autem fexta Salvator mundi mortuns Tit , ita fentit D. Auguft. epift. ad Caful. aliique piures, quos refert Baronius ad A. C. 34.. §. 3 68- Commendatum legimus hoe jejunium in. Apoitolicis Canor.ibus , Canene S9. ubi h te c ha- bentur: Si quis Epifcopus , vel Presbyter, vel Dia* tonus, vel Lectar , vel Cantor fanclam Pafchce Ona- dragefimam non jejunat, vel qmrtam diem, vel Para * [ceven, deponatur. Et Origeties Horni!, jo. in Le.* viticum ait: Habemus quartatn,& fextan,feptimancl dies, cpiibus folemniter jejummus. ObferVa jejunium , de qi!6 hic loquor j noft fuifle fub prsecepto, fed confilio tantum in Ečcle* fiareceptum; fecus fuperilua fuiflent Gfuatuor Tem- porum jejuuia, fx per totum annum in prsedidis fe» Kis vi prsecepti jejunare Fideles debuiifent. 3 AR* L1 a DiJJertatio IX. yxxxxxxxxxxxxxxx:xxxx:xxxxxxxx»:xx>oo«( ARTICULUS IV. Quartum jejunium erat Sabbathi* Q Uod olim in Ecclefia obtinuit in memoriam fe- pulturse Chrifti ab Apoftolo Petro , ut non- nulli exiftirnant, derivatum. Multi tamen variis temporibusprodiere Conciliorum Canones illudje* junium prohibentes , excepto Sabbatho Majoris Hebdomadje; idque ea ratione fuit vetitum, ne Fideles cum Manichaeis fentire viderentur, quiSab- batho jejunandum efle putabant ad oftendendum odium erga malum Denm, qnem mundi hujus,ac colendi Sabbathi Authorem comminifcebantur. Ex his canonibus occafionem fumpferuut Grseci je¬ junium Sabbathi improbandi; quia dum in Oriente praefertim Hseretici Manichaei jejunio Sabbathi ab- utebantur, congruum omnino erat, eos moreni illorum declinare. Cum autem Ecclefia Latina non habuerit hanc occafionem, ideo Sabbathi je- junium non improbavit, imo commendavit, acr*' tinuit. ARTICULUS V. Quintum erat jejunium Adventus. ^"'Ujus mentionem faciunt Scriptores dočbrina? & vetuftate percelebres, ut Perpetuus Turo- nenfis Epifcopus, Concilium iteia Turonenfe, »c Mati- De Jejunio. f 33 »:XXXXXXXXXXXXXXXXXXX«XXX'XXXXX»XXX Matifconenfe faeculo fexto celebrata. A Mona- chis primum, tum a Laicis ex devotionis fervore fingulis diebus a fefto S. Martini ad Natal era usque diem Domini hoc jejunium fervari coeptum eft. Et ejusmodi jejunii obfervantia tametli non eadem femper ubique fuerit , cum ex univerfali aliquo prsecepto non penderet; penes Monachos tamen, aliosque Sacrorum Ordinum Regulares nunquam intercila fuit, licet alii a fefto S. Martini , alii a fefto S. Catharinae, alii a Dominica pritna Adven- tus, alii, & nos Fratres Minores a fefto Omnium Sančtorum , prsecipiente Beatiflimo Patre noftro Francifco c. 3. fuae Regulse : Et jejunent a fefto Omnium Sanator um mque a d Nativitatem Domini: prasdičii jejunii fumpferint exordium. QUAESTIO III. Quid de Stationibus, & Vigiliis cum je* junio conjumftis primitivse Ecclefise fentiendum? Quid item de jejunio die priina menfis Januarii fervari folito ? ARTICULUS L Statio. A Uthore Eminentifiimo Cardinali Cozza in lib. de jejunio p. 2. a. 19. aliud non erat, quam fidelium cultus, feu officium , quo certis diebus ad Mar¬ iu I 3 tyrum fSA Dijfertatie IX. jooooooooooooooooooooooooooooooooooo! tyrutn convenientes fepulcbra , ibique afolis ortu or tia- rdbus , facrarum Scripturarum Lettiombus, ac je jim ttsque ad bornm manam vac&banU V enim temporis decurfu hane Stationum di- fciplinam eollapfam reftauravit, licet fub diverfa forma ab antiqua S. Gregorius Magnus. Diebus deinde Dominicis Adventus , & OjJadragelims črna Stationes fneriut cotifignatae, a jejunia fepa- Xitx reinanferunt. Ojiamobrem in hoc maxitne ■-.‘mporiim noftrorum Stationes ab antiquis differunt, quod illie j e jun i um habuerint conjundum, noftr® non item. Nec mirum id videri debet, cuni non ex conftanti quopiam prtecepto, fed ex varia pen- deat pro temporum opportunitate Ecciefise difci* plina. A RTI C UL US II. Vigilise, A B exemplo Chrifti, de quo fcripfit Lucase. 16 * * ' y. n, Erat permctans in oratione Dei: tra« bunt originem. In eo differebant a Stationibus* quod hae-diurnae, illae fneriut nodurnae. Vigilia* hujusmodi agebant Fideles vigilantes orantes, aC jejunantes ad Martyrum fepulchra node prseceden* te Solemnitatein aliquam. Din hsec Vlgiliaruffl dilcipiinain Eccieiia vignit, nam ex ConcilioOxo- nienli A* C. j .2 ‘2. ceiebiato apparet eam fub* tetnpus in Angiia iionuiie, quia e tiaro perfeve^ 1 ' De Jejunio. ? 3 ? sCXKX taniae canerentur 5 ac Sacra S. Luc<£ ehigies iti iisdem deferretur propter gravem peftilentiam, qua tune temporis Urbs Roma opprimebatur. Et revera S. Alcimus Avitus Viennenfis Epifcopus in Delphinatu Homilia dc Rogationibus , quae ex- tat in tom. 3. Bibliothec. Ss. Patrum. S. Csefa- rius Arelatenfis ferm. 37. & S. Gregorius Turo- nenfis lib. 2. Hift. c. 34. teftantur, jam labente quinto fseculo in omnibus fere Ecclefiis obtinuiflfe ufum praediftarum fupplicationum, atque folem- nium obfecrationum. Gbiamvis autem Mamertus dicatur Rogatio- »um Author, verius tamen eft, non tam fuiflTe Authorein, quam lnftauratorem , & reperatorem; hoc enim manifefte patet ex his citati Sidonii Apollinaris verbis: Erant q uidem prius ( quod faiva fidei pace diftum fit ) vagce , tepentes , fre- quentesque , utque Jic dixerim ofeitabunda Juppli- catioms &c. In his , quas Jupraditius Summus Sa- cerdos nobis&protulit, &cmtulit, jijunatur , oratur, pfallitur , fletur. Ex his Sidonii verbis apparet inquit Cardinalis Baronius in notis Martyroiogii ad diem 25. Aprilis S, Mamertum Epiicopum non tam inftituiffe , quam reftituiffe, & in melioreni formam reduxifle faeras Rogationes, Roboratur hsec opinio ex S. Auguftino , qui tempore prsecedens S. Mamertum, earum Rogati- onum, quse antecedunt celebritatem Dominicte Aicenfionis, non obfcure meminit ferm. 174. de L 1 5 tem- DiJJertatio IX* •X. XXXXX;CXXXXXXXXXXXXX)CXXXXX tur in cap. Rogationes 2 . dift. 3 . de coniecrat. „ Rogationes, id eft, Litaniasante Alen- „ fionem Domini placuit celebrari, ita, ut prsemiffiim Triduanum jejunium ,, in Dominicse Afcenfionis iblemnitate 5 , iolvatur, per quod triduum lervi, & ancillse ab opere relaxentur, quo ma- gis plebs univerfa conveniat. Quo 9, triduo omnes abftineant, &, quadra-; 99 gefimalibus cibis utantur. Hodie vero Ecclefiae qusedam Rogationes ce- lebrant cura triduano jejunio, alire cum folo jeju- nio ferise quartse, alise fine ullo jejunio, & unus- quisque Ecclefiae. fu® confuetudinem s ac morena tuto fervare poteft«. QUAESTIO V. Quse fint jejunia fecundum prcefentem > & recentem tum Occidentalis, tuna Orientalis Ecclefi® praxim ? ARTICULUS I. Jejunia Ecclefice Occidentalis ^unt hsec, Ojiadragefimale , Gbiatuor Tempo* rum, ac Vigiliarum, qute aliquibus Soiemni- tatibus, & Feitis Santtorum prremittuntur, Se pr®- $“40 DifFertatin TX. >;:xxxxxxxxxy:xxxxxx:xxxx;:x:x:x>:xxx>:xxxxxyx prseter ifta jejunia nuilum aliud habent Catlioiici , ad qnod fub praecepto obligarentur. Diebus Ve¬ neri«, & Sabbathi abftinentia a carnibus, i'ed non jejunium praecipkur. A R TI C UL US II. Jejunia Orientalis Ecckfise "^fon eadem ubique, fed diverftffima funt, ut demonftrarunt viri praeclariffimi, qui Gr$- corum ritus defcripferunt, nec enim Orientales, & Graeci eadem fervant jejunia, nec eodemmodo. Mengrelienfes gracum in facris peragendis ritum fequentes, licet proprio utantur idiomate, quatuor habent Ouadragefimas. Prim a ante Pa- fcha, & a Q„uinquagefima incipit; fecunda poft Pentecoften; tertia initium fumit a Kalendis Au- gufti usque ad Feftum AlTumptionis Beatae Vir- ginis; quarta Adventus Domini, quae quadra- ginta complettitur dies. Abftinent a carnibus, non nifi poft folis occafum coenant: in Majori Iiebdomada vinum non guftant; & ultimis tribu« diebus ejusdem ab omni prorfus cibo abftinent. Syri Jacobitae praeter feriam quartam, & fextanj quinque habent celeberrima jejunia. Pr 1 " mum (iuadragefimae alterum Apoftolorum ; ter- tium Migrationis, feu Aflumptionis Beatae Vir- ginjs; quartum Nativitatis; quintum Niniviticuni. J e J u ' De fejitnio. 54 1 XXXXXXXXXKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Jejnnimn Ouadragefimse quadragieta ofto diebus abfolvitur; Apotfojoram a feria iecundapolt Eea- tecoften uscjue ad diem vigefmam nonam Junii producitur. Migrationis jejuniiim a Kalendis A iu gnid usque ad diem decimam quintam extettdicur. INativitatis alii a Kalendis Decembris aufpicantur : honnulli a die decirna Decembris per duas heb^ domadas obfervant. Denique Ninivitarum jeju- nium a feria fecunda , quse tribus hebdomadibus prsecedit jejnnimn Gtnadragefimale , usque ad fe¬ ria; puintae Matutinum obfervant aliqui; nonnulli autem ad Matutinum Sabbathi. Conveniunt cum Syris Jacobitis circa jejunii difciplinam Cophti, & fEthiopes. Syri Neftoriani praeter quinque recenlita jeju- nia, & ferias quartam- & fextam, in quibus nou multum dillident a coeteris Orientalibus (j eft enim fola varietas quantum ad numerum dierum jejunii, ejusque initium j) duo habent particularia jejunia, nempe jejunium Elbe, feu Crucis per hebdoma- das feptem, a Dominica prima Eiiae, quse quar- tam Aftatis fequitur, usque ad feriam fextai» quartae hebdomadae Crucis, feu feptimae Eiiae. Deinde habent jejunium Virginum tribus poli feftum Epiphanim diebus. Advertendum jejunium NiniviticUm fic effe appellatum; quia dum populi pefte, aliisque ca- lamitatibus affligerentur, Epifcopi indičtis fup-r plicationibus, ac jejunio, Minivitarum ufi fu»t •xemplo ad Dei opern itaploranda«. f4$ ViJJertatio IX. XXX'XXXXXAXXXXXXXXXXXXXX:X!CWX)< Jejunium autem Firginum -ita eft rtunčupa* tum, quia originem habuit ex fupplicationibus ed«xxK)Oo:xxx funt ali a jejunia fcilicet S- Gregorii Jeluminatoris-j S. Jacobi Epifcopi, S. Setgii Martyris, & S. Gre¬ gorii, quem Thaumaturgum appellant, in quibus a feria fecunda usque ad fextam. jejunant. QUAESTIO VI. Quse fmt jejunia in Seraphico Grdine noftro ? ARTICULUS L Jejunia Fratrum Minorum | NfmUanto c. 3 . Reg. his verbis*. fejunenta Fefis ■* Omnium Sanctorum usque ad Nativitatem Domini. Sanctam vero Quadragefimam, quce incipit ab Epipba- nia usque ad continuos quadraginta dies, quam Domi - nus fuo fantto jejunia confecravit , qui voluntarie eam jejunant , benedicti fmt a Domino : & qui nolitnt, non fmt adftriSti > Jed aliam usque ad Refurrectionem Domi¬ ni jejunent. Aliis autemtemporibus nonteneantur, ni~ f feria fexta jejunare. Hmc funt jejunia in Regula fundata, quse prseter alia Ecclefiaftica, & Statuta^ ria Fratres Minores obiervamus. Petes. An nos Fratres Minores obligati fi- ftnis ad jejunandum die Veneris, in quem incidic Celebritas Dominka; Nativitatis? r^. Nos Francifcanos teneri ad prščeptiitn je- junii feria fexta occurrente im die Natalis Domini j arg. <^44- DiJJertatio IX. X'XXXXXXXX>C ; II. Hoc jejunium juxta mentem S. P. N. Fran- cifci ab iis non fufticieuter obiervaretur , ita , ut paternam benedičtionem plene obtinerent, qui fe lernel in prandio carnibus relicerent, & a fecunda refečtione abftinerent foia jejuiiantium collatiuncu- la contenti. Ratio ; quia S. Pater Nofter agens de hoc jejunio , & illud obfervantibus Paternam fuam benedičtionem pollicens, eodem prorfus mo¬ do loquitur, ficut dum jejunia fub peccato obli- gantia indicit,* atqui de effentia horum jejuniorum eft a carnibus abftinere : ergo idem eft de effentia je- junii iftius , nam fine hoc jejunium non erit, quod tamen fančtus Pater requirit. III. Scrupulofe nimis , & infundate a quibus- dam docetur, qnod in Dominicis intra 40. hujus jejunii dies concurrentibus fecundam in pifcibus re- fečtionem fumere nonliceat; fecus, inquiuut illi, non jejunaretur 40. diebus, fed folum diebus 34. aut 35. Unde contrarium oftendo his rationibus. J mo. Qiiia Ecclefia in diebus Dominicis non jeju- nat unquam ; imo cap. Si quis tamquam. Etcap. Si quis Preshjter. dift. 30- & cap. Ne quis jejunet. de confecrat. dift. 3. diftričte olim prohibuit Ecclefia diebus Dominicis jejunare: & etiam modo, dusn Solemnitates, quarum intuitu pridie fit jejunium, cadunt in feriam fecundam, ordinat, ut Sabbatho prsecedenu jejunetur. 2do. Regtila eodem modo prsecipit, ut jejunemus a Fefto Omnium Sančlo- rum usque ad Nativitatem Domini nullos excipien« Mm d® ^ j"46 Diflertati# IX. XXXXXXXXXXX'XXXXXXXXXXX'XXXXXXXXX'XXXX X do dies, & tamen diebus Dominicis intercurrend- bus non jej imam us. jtio* In quadragelimo quat- to Generali Capitulo Interamnce celebrato A. C. ifoo. ita de hoc jejunio ftatuitur cap. 3. a. 2. In - terniedifi vero , quce ab Epiphania uscpue ad continuos quadraginta dies dur at (eiceptis Dominicis , in quibiii jejunium fminon cohfuevitj qui voluerint &c. Ubi adverte: Exceptis Dominicis. 410. GUii vovifiet je- junare integro aliouo menfe, non teneretur jeju- nare diebus Dominicis ilLus , niii ad id fe exprelf« intenderit obligare, ut hab en t Dodores communb ter apud Sanchez lib. 2. in Decalog. c. 37. n. 20. quia intelligitur hoc jejunium inftitui ad modum, quem Ecclelia intendit, a qua dies Dominici felii- per excipiuntur: ergo etiam idem femper dicen- dem ell, de hoc jejunio, de quo ago, quod feb licet fufficiat jejunare quadraginta diebus eo mo. do , quo Ecclefia jejuftia fua inftituit. IV. Seraphicte benedidionis hic pfomiflse ef< fidacia potiffmmm in hoc confiftit j mo t quod Fra* tribus Voluntarie hatic Quadragefmiam jejunanfi- bus provifurus fit de neceflfariis corporis , & ani- mse Benignus Pater tam in particulavi , quam ia commnni. a do. Job. c. 5. V- 20. &. 23. dicitur: In farne * — - be/lies terrce pacificce erunt tihi 5 D ell, ut exponit Philippus Diez in jejunio, & fa¬ rne voluntaria, beftise tefne , five hoftes fpiritus tibi min pbterunt prcevalere: eos domabis, in fervitu - tem rediges, ferociam eorum bumiliabis, ut mila poj * fint ratione contra te belligerare. jtio, Aliguibus m- ' ’ tuitu De ffejunio. 747 Xxxxx%xxxxx:xxxx:xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx tui tu liuj n s jejunii immittetur zelus , ac votorurii perfe6ie fervandortira folicittido. Alii contra ten- tationes , & internas conciipifcentias fivhjabimtur; ( aiiorinn metis tran'qilil]abitur; aliis iiiter affličtio- huni tempeftates cceleftis adpatientiam confoiatio inftillabitur. 4to. Omnibus aderit S. P. Francifcus in mortis angiiftiis , ut benedi&io, quam ipera- rimt, eos in totam comitetur aeternitatem* V. A partieipatione communis gratiae, & protečHpnis , quam jejimantes proiiierentur, non exeludu»tur aiii borne quidem voluntatis , at ex rationabili catifa jejunare nori valenteš ; fi enirii ptbptfer paucos juitos peperciffet Deus nefandis Sodomitis Gen. ig. cur non credamus, quod pro. pter plures de communitate jejunantes Francifcus iit benedifturus univerlis? VI. Benedi&io danda Fratribus in fine jeju= nii Benedičti eft lisec: Dominus nofter Jefus ChriftuSj qui per jeju- niutn quadraginia dierum defertum fandlificavit, ille vos benedicat, & fančtificet, & adfacrum je« junium ulterius peragendum, profeguenduu^ue,, quoad vixeritis , animum, vrresque concedat. tlui cum Patre, & Špiritu Sančlo vivit, ®nag in faecula faeculorum. Amen* 7 um afpergem Superior Fratres aqua bmeditia dieti t < 4 $ Differtatie IX. xxxx'xxxxxxxxxxxxxxxx.xx:x:xx:scx'xxxx'xxxx>< Pax, & benefdičfto Dei Omnipotentis, Pa- tris, &Filii, & Spiritus fandti defcendat fuper v 0 s, & maneat temper. Amen. De jejuniis San&imonialium Clariffarum, Sorores S. Clarse hodie non tenentur fub mortali ad jejunia Regulse, nempe Adventus, Uamvis enim olim fub reatu cul p a; gravis ob- ligarentur ad jejunium perpetuum ex vi Pri- mas Regulse in i 2 - capitula ordinat«, & diftributse a S. P.N- Francifco, & approbatre ab Inocentio IV. die 16. Sept. A. C. 1553. conftit. ia. incip. Solet arinuere. Ubi in tertio Capitulo imponitur jeju¬ nium perpetuum; & ex vi fecund* Regulse in 2 , 6 . Capitula difpofttse , & confirmatae ab Urbano lV> A. C. 1263. Conftit. 7. incip. Beata Clara teneren- tur fub mortali ad jejunium a Fefto Nativitatis B. M. V. ad Feftum Refurrečtionis Domini, & feriis fextis , ut patet in capitulo undecimo ejusdem; modo tamen ex difpofitione, feu declaratione Eu- genii IV. Conftit. a8- incip. Ordinis tui edita No- nis Februarii 1446. ad fupplicationem S. Joannis de Capiftrano tune npftri Ordinis Vicarii Genera- QU AESTIO VIL ASSERTIO. & Feriae fextse. lis, De ' 'fejunio . X>OOOOOOOOftOOCOOOOOOC0OOOOOOOOOO< lis, non obligantur, nili ad jejunia Fratrum Mi- norum de Obfervantia , fcilicet Adventiis a die Omnium Sančlorum usque ad Nativitatem Domini exclufive, & cujuslibet ferise fext». Nec ad hoc fub mortali funt adftri&se, uti funt adftričH Fratres ; nam ibi Poniifex quantum ad hunc cafum de jejunio duo difponit, primo obliga- tionem tempcris , reducendo tempus perpetuutn primse Regula: ad dičlum tempus Fratrum fcilicet Ferise fextse, &Adventus; & fecundo obligatio- nem peccati ipfam retrahendo a linea peccati mor- talis, nam poftea defcendendo ad obligationem pec¬ cati cunčlorum praeceptorum di&se Regulte nume- ro centum, & trium, quse refert, & inter quse fub capitulo tertio eftjejunium, fubdit: 55 e- „ nore prseientium declaramus, & volu- 55 mus 5 quod in nullius prsediftorum 5, tranfgreffione, prseterquam eorum qua- 55 tuor, quse concernunt principalia vo- ' 55 ta Obedientise fcilicet, Paupertatis , 55 Callitatis, & Claufur^ & fliper ele- čtione Abbatiffe, & depofitione pec- 3? catum mortale incurrant. 530 DISSERTATIO X, De Feftis, \f era, & propria Feitorum inflitutcu rum rado eo refertur, ut homo , corpore, & animo in eam curaffl incumbat, ut ftaturo. aliquo tempore, a terrenis negofiis, & corporeis laboribus vacans per reli- gionis officia Deum pie colat, ac veneretur. Int ter eos autem dies, qui divinis ačtionibus, & fančtis rerum muneribus dica,ti funt, celeberrinu habentur, qui ob Redemptionis noftrae mylteria religfoui confecrafi funt, deinde, qui Sančdiiims Virgini Matri, tum vero ApoftoJis, Martyribus, casterbque Sanftis cum Chrifto regnantibus di- cantur: in quorum vidoria Dei bonitas, & p°" tent;a laudatur, ipiis debiti honores tribuuntur, ac De Feftis. xx'x'xxs:xx 5 ec» 6 axxxxxxxxxxx:X00{ Secunda Feftivitas erat Pentecofies , hebraice etiam Sabakoi dibta Id eft Feftivitas poft feptem hebdomadas fo- lemnizata go. diebus poft Pafcha menfe Sivem no- ftro Majo correfpondente in memoriam Legis a Deo traditse Moyft in duabus lapideis tabulis Le¬ vit c. 25. ir. 16. imperata his verbis: Et voccr iitis hme diem celeberrimutn , atque f mUiJJmum , omne opus fenih non facietis in eo. Tertia eft Scenopegia Id eft Feftivitas Tabernaculorum, vulgo Frafcate , & bebraice Sukot folemnizata feptem diebus menfe Thifchri correfpondente noftro Sep¬ tembri , ad commemorandum beneficium Divinse protečlionis, & dedučiionis per defertum, ubi fub Tentoriis, feu Tabernaculis ipfi Hebraei ha- bitaverunt pafti manna eis ds Caelo prseftita; & baec Feftivitas habetur prsecepta Levit. c. 23. ir. 34-. A quinto decimo die menfis hujus erunt feri ® Tabernaculorum feptem diebus Domino. In bis tribus affignatis Solemnitatibus tene- bantur Hebrmi quotannis .]erofo]ymitanum Tem- plnm adire juxta praeceptum eis impofitum Deu- teronomii c. j6. Tribus vicibus per annnm appa- rebit omne mafeulinum tuum in confpeEiu Domini Del in loco , qncm elegerit , in Solemnitate Azvj- moriitn , & in folemnitate Hebdomadarum , £? Solemnitate Tabernaculorum. On ar- De Feftis. iOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO^ Ojiarta. erat Feftivitas Encmiorum Id eft, ndvm purgationis, feu dedicationis Templi, & celebrabatur per dies Očto menfe Cas- leu correfpondente noftro Novembri in memoriam Kovše dedicationis Templi fačbefub Juda Macha- baeo, juxta id, quod habetur i. Machab. c. 4. jr. 59 - Et ftatuit ffudas , & fratres e jas , £CXXXX%XX>c:':::XXXXXXXXXXXX--S QUAESTIO ll ^>uas Feftivitates Ecclefia Chrifti ju» daicis Soleinnitatibus fubftitnerit \ ASSERTIO. E ^stinfra veteri Lege cum fuis Feftivitatibus J fančia Mater Ecelefia nova Domini Sponfa, in nova lege usque in nmndi finem perfeveratu- ra, Sandto Špiritu aiflata alias folemnitates ceieb- randas fubftituit uberius figuras, ac mjiteria in jliis contenta exprimentes. Primo Sabbathi loco fubftituta eit fandiificatia Dominicse Ojne eft prima dies a Deo creata; in qua. manna primum Deus pluere fecit in deferto,- in qua Chrifius refurrejsit; in qua Spiritus Sanftus in Apottolos delcendit ex Concilio Palteftmo ce- Lbrato fub "Vičtore fecundo. Secundo Pafchati Azijmorum fuceeffit Pafcha RepurreEiionis Pro ftabilienda puritgte, & fincerit^te vita& Ficlelium in evitando malitiae, & peccad fermen-s to jaxta illud Apoftoli 1, ad Corintb. c. jE, J- & g. Pafcha nofirum immolatus eft Chrifius^ itaque epulmur non in fermento veMri 5 neqn& in 556 Differtatio X. XX')OfD!5<'X)i:XXXXXXX><50(XXX5C!4 Očtavo ColieEtce Hehrceorum pro in grelih in Te?-, ram Piomillionis, correfpondent Feftivitates Om- nitim Santtormn, Confejjorum , Firginum , &'non Virginim , fais pro meritis ad coeleftem Patriam veram Prcmiftionis terram e Ve flora m Oitorum cnilibet diflum eft s. Domino i Euzt feniebone , fidelis , quia fliper paucg, fmjli fidi- ks , ftupra multa te confiituam , m gaudium Domini tni. Matth. cs 2 y. ai. Ec omnes a nobis fic fuppliciter exoranturi Quicunque in alta Sider um regnatis mlet Principes ; favete votis fup- plicum ., qui dona cceli flagitant. Ecclefia in Hym-= no ad Laades Fefti Oiimium Sančtorum. QUAESTIO III. Quse Fefta fint nune apud Catholicos ds prsecepto ? ARTICULUS L Fefta de prsecepto ex Conftitutione Ur* bani VIII. incip. Univerfa §. 2- funt lisec: T^Vominiese totius angi, Nativitatis D. N. j. Chrk fti, Circumcifio, Epiphania, Refurreflio cnm duabus fequentibus diebus, Afcenfio, Pen- tecoftes cum doabus fequentibus, Sančliffima Trk ftitas, Solemnitas Corporis Chrifti, Inventio S.- Crucisj Feftivitates Beatse Marke Virginis, ut Puri- De Fejlist ff9- xx:>o'XXXXXXXX'XXXXXXXXXXXXXXXX'X'X „ Virginis Dei Genitricis Marise, cujus Concep« „ tio gandium annunciavit univerfo mundo, ve- ,, nerationem, & cultum plurium Romanorum ,, Pontificum Praedecefforum noftrorum more am- 3 , pliare ftudentes in terris, illius, quae fuper ,, Choros Angelorum exaltata pro populo chri- 3, ftiano fedula Oratrix apud eum , quem genuit, 3, aiiidue intercedit in coelis, potentiffimam opem> 33 in tot, tantisque, quibus premitur, chriftia- 33 n* Reipublicse, & catholicte Ecclefise necef- 33 iitatibus, quantum nobis ex alto conceditur, ,, promereri jugi ter fatagamus. Sincera itaque 3, noilra erga eandem Auguftiffimam Coeii K.e- 3, ginam , Patronam, & Advocatam noftram de- „ votione incitati, Feftum Conceptionis ipfius „ beats Marise Virginis Immaculatse, ubique 3, terrarum impofterum, ab omnibus , & fin guliš »3, utnusque fexus Fidelibus, ficuti alia fefta de ,, prscepto, fervari, & celebrari, ac fub pra> 3, cepto obfervationis Feftorum comprehendi) 3, authoritate Apoftolica tenore prsfentium de- 3, cernimus, prsecipiinus, & mandamus. Noa ,, obftantibus &c. Datum Romae die 6. Decem- „ bris 1703. Petes. An Feftum Seraphici Fundatoris noftri S. Franciici fit de pnecepto? Celebritatem S. P. Francifci fuifle ali- quando indi&am de praecepto obfervandam ubi- que a Sixto IV. in Bulla, qute habetur in Bulla- rio; De Feflu. $6i xxyxxxxxxx-xxxx:»e:xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx rio; RodriqneZ fol. 317. & 318* &a facra Con- gregadone Rituutn die 3. Januar. A. C. 1622. & die 2 J‘ April. A. C. 1640. At p ode a die 13. Septembr. As C. 1642. ab Urbano VIU. Conftit. incips Univerfa boo Feftuni non fuit ahiplius con- numeratum inter Felta de pnecepto, fed tantuni devotioue. QUAESTI0 IV. Quis poffit iildicere dieš Feftos? ARTICULIJS I. jFoteftati fseculari hofl ineft juš infHtueri- di Fefta. TTTi late probat fagnamis in cap. Conqueflus n. ' 58 . & feq. deferiis. Thomaffinus in trači, ds Feft. lib. 1. c. 17. n. 16. Capon. difcept. 208- n. Cortiad. decif. 171. n. 8. & feq. Idque ex- prefle declaravit Innocentius X. die 6. Očlob. A. C. 1653. per fuas Litteras in forma Brevis. Innocentius PP. X. Ad perpetuam rei memoriam. jj nuper ad notitiam noltram non fine gra« ,, vi animi noftri moleftiapervenerit, quod 9i dilečti Filii Sesatus Mediolani per Litteras cir- 3 N r n cula« <;Č2 Dijjertatio X. xxcor^x»«xxxxxxx>'x>cx'Xi(;xxxx)6Ci ac De F-ffis, f6j KXXXXXXXXX::Ca:xxX'x>xxxxxxxxxxy:x>;)t'xxx.yx fcio non deefle , qui antumantEpiicopum non pof- fe amplius ftatuere dies Feftos poft Conftitutionem Urbani VIII. incip. Univerfa, ubi §. 3. monet: „ Ne autem dies Feilos a Locorum Or- dinariis nimia aliquorum facilitate, aut ,5 popu] or um ppportunitate deinceps ite- 3, rum multiplicari continpat, iidem Or- 5 , dinarij in Domipo monentur, ut ad ,, Ecdelialticam ubicju e fer vandam sequa- 3, litatern de cseterp perpetuis futuris 3. temporibus ab indičtione fub prsece- 3, pto novoruni Feftorum Ihideant ab- 33 itinere. „ Verunj pofie Alii , & reftius fentiunt Cum (ut ait Rcmaguer. ad SynodaI. Ge- rutiden. lib. 2. tit. j. c. r. n. 1 |.) textualiter in eafo- lum legatur admonitio faSta Fpifcopis 3 ut fe abfUneant p: hiicare novas Fejiivitates ultra in diSta Conjtitutione preefoiptas, non autem claufula alicpua facultattm ds de jme competentem abdicans , Cautillimi tam en de- bent effe Epilcopi, i|t non nifi graviffimis circum- ftantiis urgentibus nova Fefta in propriis Bioeceli- bus inftituanp Enim vero celebris de hoc argu- mento eft fermo Gerfonjs habitus in Concilio Re- menfi A. C. 1408 muitaque fuper eo argumento col- lečta legi polbrat apud Thomaffinuni in trači. dt Feftir. Et quod notabilius eft, urget citata Ur bana Conftitudo. De Feftis. xxxxxxxxxxxxrxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>rxx Debet autem Epifcopus cum Capituli confenfu fecundum omnes Fefta ftatuere. Au item populi confenfus requiratur, controverfia eft. Vide.tur de jure eumdem reauiri, ex cap. final. de feriis. Non item de confuetuciine, quse jus in hac parte abro- gavit. Legatur Romaguer loc. cit. n. 12. F^gna-? nus in cit. cap. final. n. 31. & feq. de feriis, paeus in Nov. jur. Pontific. tit, de feriis. n. 3. Cor- tiad. dičh decif. 171. n. 16. Ex quo patet, qnid fentiendum de hac generali propofitione: Fefta de frcecepto fervanda inftitui non pojfunt invito populo. Sifermo eftdeFeftis aPapaindičtis, falfaeft; quia fummns Pontifex populi confenfum adhibere non tenetur. Si autem fermo eft de diebus Feftis ab Epifcopo inftitutis abfolute improbari uequit, cum fint & hodie, qui fentiunt teneri Epifcopum adhi* bere populi confenfum. QUAESTIO V. Quomodo fint celebranda Fefta? ASSERTIO. /”"'\Bfervatio dierum Feftorum importat duo prše- ^ cepta, affirmativum unum audiendi Miffam; negativum alterum , ceffandi ab operibus fervili- bus. Ojiamviš autem prseceptum Ecclefiafticum prše- ®ife lit taie, fančtificandi dies Feftosprout eft affir*; N n 3 mau- 56(5 Dijfertati* X« x xX»0 cf Sabbatbum , Fe/livitates aliaš mn fer um: iniquifunt ecetus vefiri. Calendas veflvas, & fblemnitates vtflras odivit onima mea. Et Malacli. c-. <2.i/ 3. Difpergam fuper vultnm ve finim fiercus, fiokm- nitatv.m veftrarum. Onamvis enim Judaei fumnia re- ligione diebus Feftis ab operibus mechanicis abfti. nerent; quia tamen Fefta flagitiorum perpetratio- ne profanabant, Deus ejusmodiproianationes acer« rime eft deteftatus,, Timeant temerarii facrorum Feftorum viola« tores, quos ftepe & in hac vita Divina fequitur ni¬ ti o, lit Deus per Ezechielem indicavit: Sabbalbct mea violaverunt - - — & comminatus funt, ut e/- fmderem furorem mtum fuper eos 5 fef implerezn ira\n meam in eis in deferto. Ezech. c. 20. ir. ai. Libro autem is um er or um ] egi tur , judseum ouemdain, qui die Sabbathi iigna congerebat, poteftati Moy« us, & Aaron traditum fuifle, ipforumque jullii in Ctireerem detrufum, fed cum incerti eftent, quid de iilo ftatuendmn videretur : Dixjt Dominus ad Moy- De Feftii. $f,y )0OOOO3 DiFertatio X. de Fe (lis. xx»oooooooooooocsbooooooooooo