Nr. 2253. V. 181)4. Kirchliches Deriàungs-Matt für die Lavanter I)iöcefe. g>nl)rtlt : I. Epistola Apostolica Leonis P. P. XIII. ad Principes Populosq’ue universos. — 11. Pricster-Exercitien. — 111. Gesetz, betreffend die Abschreibung der Grundsteuer von verkauften Weingärten. — IV. Statthalterei-Schreiben, betreffend die Einrichtung des hydrographischen Dienstes in Steiermark. — V. Diöcesan-Nachrichten. I. Epistola Apostolica Leonis PP. XIII. ad Principes Populosque universos. PRINCI PI BVS POPVLISQVE VN I VERSIS LEO PP. XIII. SALVTEM ET PACEM IN DOMINO Praeclara gratulationis publicae testimonia, quae toto superiore anno, ob memoriam primordiorum episcopatus Nostri, undique accepimus, quaeque proximo tempore insignis Hispanorum pietas cumulavit, hunc imprimis attulere Nobis laetitiae fructum, quod in illa similitudine concordiaque voluntatum eluxit Ecclesiae unitas, ei usque cum Pontifice maximo mira eoniunctio. Videbatur per eos dies orbis catholicus, quasi rerum ceterarum cepisset oblivio, in aedibus Vaticanis obtutum oculorum aniinique cogitationem defixisse. Principimi legationes, peregrinorum frequentia, plenae amoris epistolae, caerimoniae sanctissimae id aperte significabant, in obsequio Apostolicae Sedis cor unum esse omnium catholicorum ct animam unam. Quae res hoc etiam accidit iueundior et gratior, quia cum consiliis coeptisque Nostris admodum congruens. Siquidem gnari temporum et memores officii, in omni pontificatus Nostri cursu, hoc constanter spectavimus, at que hoc, quantum docendo agendoque potuimus, conati sumus, colligare Nobiscum arctius omnes gentes omnesque populos, at,que in conspicuo ponere vim pontificatus romani, salutarem in omnes partes. Maximas igitur et agimus et habemus gratias primum quidem benignitati divinae, cuius munere benetieioque id aetatis attigimus incolumes: deinde viris principibus, episcopis, clero, privatisque universis, quotquot multiplici testificatione pietatis et obsequii dedere operam ut personam ac dignitatem Nostram honore, Nosque privatim opportuno solatio afficerent. Quamquam ad plenum solidumque solatium, multum sane defuit. Nam inter ipsas popularis laetitiae studiique significationes, obversabatur animo multitudo ingens, in illo gestientium catholicorum consensu aliena, partim quod evangelicae sapientiae est omnino expers, partim quod, licet christiano initiata nomini, a fide catholica dissidet. Qua re graviter commovebamur, commovemur: ncque enim fas est sine intimo doloris sensu cogitationem intendere in tantam generis humani partem longe a Nobis, velut itinere devio, digredientem. — Iamvero, cum Dei omnipotentis vices in terris geramus, qui vult omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, cumque Nos et sera aetas et amara curarum ad humanum urgeant exitum, visum est redemptoris magistrique nostri Iesu Christi in eo imitari exemplum, quod proxime ad caelestia rediturus summis precibus a Deo Patre flagitavit, ut alumni sectatoresque sui et mente et animo unum fierent : Rogo ut omnes unum, sint, sicut tu Pater in me, et ego in te, ut et ipsi n nobis unum sint. *) Quae quidem precatio obsecratioque divina quoniam non eos tantum complectitur qui tunc in Iesum Christum crederent, sed etiam quotquot credituri reliquo tempore essent, ') Ioan. XVII, 20—21. idcirco dat illo Nobis caussam non ineptam aperiendi fidenter vota Nostra, conandique, quoad possumus, ut homines, nullo generis locorumve discrimine, ad fidei divinae unitatem vocentur atque incitentur universi. Urgente propositum caritate, quae illuc accurrit celerius, ubi opitulandi necessitas maior, primum quidem provolat animus ad gentes omnium miserrimas, quae Evangelii lumen vel nullo modo acceperunt, vel acceptum, incuria seu longinquitate, restinxerunt: proptereaque Deum ignorant, et in summo errore versantur. Quoniam salus omnis a Iesu Christo proficiscitur, nec enim aliud nomen est sub caelo datum hominibus, in quo nos oporteat salvos fieri1), votorum Nostrorum hoc est maximum, posse sacrosancto Iesu nomine cunctas terrarum plagas celeriter imbui atque compleri Qua in re munus efficere sibi demandatum a Deo Ecclesia quidem nullo tempore praetermisit. Quid enim undeviginti saecula laboravit; quid egit studio constantiaque maiore, quam ut, ad veritatem atque instituta Christiana gentes adduceret? Hódieque frequenter maria transmittunt, ad ultima loca progressuri, ex auctoritate Nostra praecones Evangelii: quotidieque a Deo contendimus ut multiplicare benigne velit sacrorum administros, dignos munere apostolico, qui scilicet commoda sua et incolumitatem et vitam ipsam, si res postulaverit, pro Christi regno amplificando non dubitent devovere. Tu vero propera, humani generis servator ct parens Iesu Christe: exequi ne differas quod olim te dixisti facturum, ut cum exaltatus esses a terra, omnia traheres ad te ipsuin. Ergo illabere aliquando, atque ostende te multitudini infinitae, beneficiorum maximorum, quae cruore tuo peperisti mortalibus, adhuc experti: excita sedentes in tenebris et umbra mortis, ut radiis illustrati sapientiae vir-tutisque tuae, in te et per te sint consummati in unum. Cuius quidem unitatis sacramentum cogitantibus, occurrit Nobis, universitas populorum, quos ab erroribus diuturnis ad evangeličani sapientiam divina pictas iamdiu traduxit. Nihil profecto ad recordationem jucundius, ncque ad laudem previdentissimi numinis praeclarius veterum memoria temporum, cum fides divinitus accepta patrimonium commune atque individuum vulgo habebatur: cum excultas humanitate gentes, locis, ingenio, moribus dissitas, licet aliis de rebus saepe dissiderent, dimicarent, nihilominus in eo, quod ad religionem pertinet, fides christiaua universas coniugabat. Ad huius recordationem memoriae, nimis aegre fert animus, quod successu aetatum, suspicionibus inimicitiisque commotis, magnas ac florentes nationes de sinu Ecclesiae romanae male auspicata tempora abstraxerint. Utcumque sit, Nos quidem gratia, confisi misericordiaque omnipotentis Dei, qui novit unus opitulandi maturitates, et cuius in potestate est eo, quo vult, voluntates hominum flectere, ad eas ipsas nationes adiicimus animum, easdemqne caritate paterna hortamur atque obsecramus, ut redire, compositis dissidiis, velint ad unitatem. Ac primo peramanter respicimus ad Orientem, unde in orbem universum initio profecta salus. Videlicet expcctatio desiderii Nostri iucundam spem inchoare iubet, non longe abfore ut redeant, unde discessere, fide avita gloriaque vetere illustres, Ecclesiae orientales. Eo vel magis quod non ingenti discrimine seiunguntur: imo, si pauca excipias, sic cetera consentimus, ut in ipsis catholici nominis vindiciis non raro ex doctrina, ex more, ex ritibus, quibus orientales utuntur, testimonia atque argumenta promamus. Praecipuum dissidii caput, de romani Pontificis primatu. Verum rcspiciaut ad initia, videant quid maiores senserint sui, quid proxima originibus aetas tradiderit. Inde enimvero illud Christi divinum testimonium, Tu es Petrus et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, luculenter extat de romanis pontificibus comprobatum. Atque in Pontificum numero lectos ex Oriente ipso non paucos prisca vidit aetas, imprimisque Anacletum, Evaristnm, Anicetum, Eleutherium, Zosimum, Agathonem: quorum plerisque contigit, ut universae christianae rei publicae administrationem sapienter sanctcque gestam, profuso etiam sanguine consecrarent. — Plane liquet quo tempore, qua caussa, quibus auctoribus infelix excitata discordia. Ante illud tempus, quo tempore homo separavit quod Deus coniunxerat, sanctum erat apud omnes christiani orbis gentes Sedis Apostolicae nomon, romanoque Pontifici, ut beati Petri successori legitimo, ob eamque rem Iesu Christi in terris vicario, Oriens pariter atque Occidens consentientibus sententiis sine ulla dubitatione parebant. — Hanc ob caussam, si respiciatur ad initia dissidii, Photius ipse oratores de rebus suis Romam destinandos curavit: Nicolaus vero I Pontifex maximus Constantinopolim legatos suos, nullo contra diccntc, ab Urbe misit, ut Ignatii Patriarchae caussam diligenter investigarent, et Sedi Apostolicae plenis ac veraci/tus referrent indiciis: ita ut tota rei gestae historia primatum romanac Sedis, quacum dissensus tum erumpebat, aperte confirmet. — Denique in Conciliis magnis tum Lugdunensi II, tum Florentino, supremam romanorum pontificum potestatem nemo ignorat, facili consensione et una omnes voce, latinos graecosquc ut dogma sanxisse. Ista quidem ob hanc rem consulto revocavimus, quia ad reconciliandam pacem vel ut invitamenta sunt : eo vel magis, quod hoc tempore perspicere in orientalibus videmur multo mitiorem erga catholicos animum, imo propensionem quamdam benevolentis voluntatis. Id nominatine non multo ante apparuit, cum scilicet nostris, pietatis caussa in Orientem advectis, egregia humanitatis amieitiaeque praestita officia vidimus. — Itaque os Nostrum patet, ad vos, quotquot estis, graeco aliovo orientali ritu, Ecclesiae catholicae discordes. Magnopere velimus, reputet unusquisque apud se illam Bessarionis ad patres vestros plenam amoris gravitatisque orationem : Quae nobis relinquetur apud Deum responsio, quare a fratribus divisi fuerimus, quos ut uniret et, ad unum ovile redigeret, ipse descendit de caelo, incarnatus et crucifixus est ? quae nostra defensio erit apud posteros nostros ? non patiamur haec, Patres optimi : non habeamus hanc sententiam, non ita male nobis consulamus et nostris. — Quae sint postulata Nostra, probe per se ipsa et coram Deo perpendite. Nullà quidem humana re, sed caritate divina, com-munisque salutis studio permoti, reconciliationem coniunctionemque cum Ecclesia romana suademus : conjunctionem intelligimus plenam ac perfectam : talis enim esse nullo modo potest ea, quae nihil amplius inducat, quam certam aliquam dogmatum credendorum concordiam fraternaeque caritatis commutationem. Vera coni unctio inter christianos est, quam auctor Ecclesiae Iesus Christus instituit voluitque, in fidei et regiminis unitate consistens. Ncque est cur dubitetis, quidquam propterea vel Nos vel successores Nostros de iure vestro, de patriarchalibus privilegiis, de rituali cuiusque Ecclesiae consuetudine detracturos. Quippe hoc etiam fuit, idemque est perpetuo futurum in consilio disciplinaque Apostolicae Sedis positum, propriis cuiusque populi originibus moribusque ex aequo et bono non parce tribuere. — At vero redintegrata nobiscum communione, mirum profecto quanta Ecclesiis vestris dignitas quantum decus, divino munere, accedet. Sic igitur vestram ipsorum supplicationem Deus perbenigne audiat, Fac cessent schismata ecclesiarum1), atque, Congrega dispersos et reduc errantes, et coni unge sanctae tuae catholicae et apostolicae Ecclesiae2): sic ad illam restituamini unam sanctamque fidem, quam ultima vetustas nobis perinde yobisque constantissime tradidit ; quam patres ac maiores vestri inviolate servarunt : quam ipsam splendore virtutum, magnitudine ingenii, excellentia doctrinae ccrtatim illustravere Athanasius, Basilius, Grcgorius Naziauzenus, loannes Chrysostomus, uterque Cyrillus, aliique magni complures, quorum gloria ad Orientem atque Occidentem, tamquam communis hereditas aeque pertinet. Vosque nominatilo compellare hoc loco liceat, Slavorum gentes universae, quarum claritudinem nominis multa rerum gestarum monumenta testantur. Nostis quam egregie de Sia vis meruerint sancti in fide patres Cyrillus ct Methodius, quorum memoriam Nosmctipsi honore debito augendam aliquot ante annis curavimus. Eorum virtute ct laboribus parta plerisque a genere vestro populis humanitas et. salus. Quo factum ut Slavoniam inter et romanos pontifices pulcherrima vicissitudo hinc beneficiorum, illinc fidelissimae pietatis diu extiterit. Quod si maiores vestros misera temporum calamitas magnam partem a professione romana alienavit, considerate quanti sit redire ad unitatem. Vos quoque Ecclesia pergit ad suum revocare complexum, salutis, prosperitatis, magnitudinis praesidium multiplex praebitura. Caritate non minore ad populos respicimus, quos recentiore memoria, insolita quaedam rerum temporumque conversio ab Ecclesia romana sciunxit. Variis exactorum temporum casibus oblivione ') Haòoov Tà a/top-ara tmv èxxXrjatwv (In liturg. 8. Basilii). 2) Toi>s 'eaxopmapivooc ’smaovà-foqE, toòc TreTrXavTjpivoo? èKmàqaqe, xal aóva^ov ttj àyiq aoo xafroXwqj yal àjroaToXoqj ’FxxXrpi«. (Ib.). 1* dimissis, cogitationem supra humana omnia erigant, animoque veritatis et salutis unice cupido, reputent apud se constitutam a Cliristo Ecclesiam. Quacum si velint congregationes conferre suas, et quo loco in illis religio sit aestimare, facile dabunt, se quidem multis maximisque in rebus, primordiorum oblitos, ad nova errore vario defluxisse; ncque diffitebuntur, ex eo velut patrimonio veritatis, quod novarum rerum auctores secum in secessione avexerant, nullam fere formulam fidei certam atque auctoritate praeditam apud ipsos superesse. Immo vero illuc iam deventum, ut multi non vereantur fundamentum ipsum convellere, in quo religio tota et spes omnis mortalium unice nititur, quod est divina Iesu Oluisti Servatoris natura. Pariter, quos antea novi veter!sque Testamenti libros affirmabant divino afflatu conscriptos, cis nunc taiem abnegant auctoritatem: quod sane, data cuilibet potestate interpretandi sensu iudicioque suo, omnino consequi erat necesse. — Hinc sua cuiusque conscientia, sola dux et norma vitae, qualibet alia reiecta agendi regula: bine pugnantes inter se opiniones et sectae multiplices, eaedemque persaepe in naturalismi aut rationalismi placita abeuntes. Quocirca, desperato sententiarum consensu, iam coniunctionem" praedicant ct commendant fraternae caritatis. Atque id sane vere: quandoquidem caritate mutua coniuncti esse universi debemus. Id enim maxime Iesus Christus praecepit, atque lianc voluit esse sectatorum suorum notam, diligere inter se. Verum qui potest copulare animos perfecta caritas, si concordes mentes non effecerit fides? — His de caussis complures eorum de quibus loquimur, sanò indicio, veritatisque studiosi, certam salutis viam in Ecclesia catholica quaesivere, cum plane intelligerent nequaquam se posse cum Iesu Christo tamquam capite esse coni unctos, cuius 11011 adhaerescerent corpori, quod est Ecclesia: nec sinceram Christi fidem adipisci, cuius magisterium legitimum, Petro ct successoribus traditum, repudiarent. Ii videlicet in Ecclesia romana expressam verae Ecclesiae speciem atque imaginem dispexere, inditis ab auctore Deo notis plane conspicuam: ideoque in ipsis numerantur multi, acri indicio subtilique ad antiquitatem excutiendam ingenio, qui Ecclesiae ro-manac ab Apostolis continuationem, dogmatum integritatem, disciplinae constantiam scriptis egregiis illustrarint. Igitur horum virorum proposito exemplo, compellat vos plus animus quam oratio, fratres nostri, qui tria iam saecula inibiscimi de fide Christiana dissidetis, itemque vos, quotcumque deinceps quavis de caussa seorsum a nobis aluistis. Occurramus omnes in unitatem fidei et agnitionis filii Dei \). Ad hanc unitatem, quae nullo tempore Ecclesiae catholicae defuit, nec potest ulla ratione deesse, sinite ut vos invitemus, dextramqne peramanter porrigamus. Vos Ecclesia, communis parens, iamdiu revocat ad se, vos catholici universi fraterno desiderio expectant, ut sancte nobiscum colatis Deum, unius Evangeli!, unius fidei, unius spei professione in caritate perfecta coniuncti. Ad plenum optatissimae unitatis concentum, reliquum est ut ad eos, quotquot toto orbe sunt, transgrediatur oratio, quorum in salute diu evigilant curae cogitationesque Nostrae: catholicos intelligimus, quos romanae professio fidei uti obedientes facit Apostolicae »Sedi, ita tenet cum Iesu Christo coniunctos Non ii quidem ad veram sanctamque unitatem cohortandi, quippe cuius iam sunt, divina bonitate, compotes : monendi tamen ne, ingravantibus undique periculis, summum Dei beneficium socordia atque ignavia corrumpant. — Huius rei gratià, quae Nosmetipsi gentibus catholicis vel universis vel singulis alias documenta dedimus, ex iis cogitandi agendique normam opportune sumant: illudque imprimis velut summam sibi legem statuant, magisterio auctoritatique Ecclesiae non anguste, non diffidenter, sed toto animo ct periibente voluntate omnibus in rebus esse parendum. — Qua in rc animum advertant, illud quam valde sit unitati christianae perniciosum, quod germanam formam notionemque Ecclesiae varius opinionum error passim obscuravit, delevit. Ea quippe, De' conditoris voluntate ac iussu, societas est genere suo perfecta; cuius officium ac munus est imbuere praeceptis institutisque evangelicis genus humanum, tuendaqne integritate morum ct Christianarum exercitatione virtutum, ad eam, quae unicuique hominum proposita in caelis est, felicitatem adducere. Quoniamque societas est, uti diximus, perfecta, idcirco vim habet virtutemque vitae, non extrinsecus haustam, sed consilio divino et suapte natura insitam : eademque de caussa nativam habet legum ferendarum potestatem, in iisque ferendis rectum est eam subessc nemini : itemque aliis in rebus, quae sint iuris sui, oportet esse liberam. Quae tamen libertas ') Eph. IV, 13. non est eiusmodi, ut ullum det aemulationi invidiaeque locum : non enim potentiam consectatur Ecclesia, ncque ulla cupiditate sua impellitur, sed lioe vult, hoc expetit unice, tueri in hominibus officia virtutum, et hac ratione, hac via, sempiternae eorum saluti consulere. Ideoque facilitatem indulgentiamque maternam adhibere solet: imo etiam non raro contingit, ut plura temporibus civitatum tribuens, uti i ure suo abstineat: quod sane pacta ipsa abunde testantur cum imperiis saepe conventa. — Nihil magis ab ea alienum, quam rapere ad se quicquam de i ure imperii : sed vicissim vereatur imperium necesse est iura Ecclesiae, caveatque ne ullam ex iis partem ad se traducat. — Nunc vero, si res et facta spectentur, cuiusmodi est temporum cursus? Ecclesiam videlicet suspectam habere, fastidire, odisse, invidiose criminari nimis multi consuevere: quodque multo gravius, id agunt omni ope et contentione, ut ditioni gubernatorum civitatis faciant servientem. Hinc sua ipsi et erepta bona, et deducta in angustum libertas : hinc alumnorum sacri ordinis circumiecta difficultatibus institutio: perlatae in Clerum singulari severitate leges: dissolutae, prohibitae, optima christiani nominis praesidia, religiosorum sodalitates: brevi, regali-starum praecepta atque acta acerbius renovata. Hoc quidem est vim afferre sanctissimis Ecclesiae juribus: quod maxima gignit civitatibus mala, propterea quod cum divinis consiliis aperte pugnat. Princeps enim atque opifex mundi Deus, qui hominum congregationi et civilem et sacram potestatem providentissime praeposuit, distinctas quidem permanere eas voluit, at vero seiunctas esse et confligere vetuit. Quin immo cum Dei ipsius voluntas, tum commune societatis humanae bonum omnino postulat, ut potestas civilis in regendo gubernandoque cum ecclesiastica conveniat. Hinc sua et propria sunt imperio iura atque officia, sua item Ecclesiae: sed alterum cum altera concordiae vinclo colligatum esse necesse est. — Ita sane futurum, ut Ecclesiae imperiique necessitudines mutuae ab illa sese expediant perturbatione, quae nunc est, non uno nomine improvida, bonisque omnibus permolesta : pariterquae impetrabitur, ut non permixtis, ncque dissociatis utriusque rationibus, reddant cives quae sunt Caesaris, Caesari, quae sunt Dei, Deo. Simili modo magnum unitati discrimen ab ea hominum secta impendet, quae Massonica nominatur, cuius funesta vis nationes praesertim catholicas iamdiu premit. Turbulentorum temporum nacta favorem, viribusque et opibus et successu insolescens, dominatum suum firmius constabilire, lati usque propagare «summa ope contendit. lamque ex latebra et insidiis in lucem erupit civitatum, atque in hac Urbe ipsa, catholici nominis principe, quasi Dei numen lacessitura consedit. Quod vero calamitosissimum est, ubicumque vestigium posuit, ibi in omnes sese ordines in omniaque instituta reipublicae infert, si tandem summam arbitriumque obtineat. Calamitosissimum id quidem: cius enim manifesta est quum opinionum pravitas tum consiliorum nequitia. Per speciem vindicandi i uris humani civilisque societatis instaurandae, Christian»m nomen hostiliter petit: traditam a Deo doctrinam repudiat: officia pietatis, divina sacramenta, tales res augustiores, tamquam superstitiosa vituperat: de matrimonio, de familia, de adolescentium institutione, de privata omni et publica disciplina, christianam formam detrahere nititur, omnemque humanae et divinae potestatis reverentiam ex animo evellere populorum. Praecipit vero colendam homini esse naturam, atque huius unius principiis aestimari ac dirigi veritatem, honestatem, iustitiam oportere. Quo pacto, uti perspicuum est, compellitur homo ad mores fere vitaeque consuetudinem ethnicorum, eamque multiplicatis illecebris vitiosiorem. — Hac de re, quamquam alias a Nobis gravissimeque est dictum, Apostolica tamen vigilantia adducimur in idem ut insistamus, etiam atque etiam monentes, in tam praesenti periculo nullas esse cautiones tantas, quin suscipiendae sint maiores. Clemens prohibeat Deus nefaria consilia: sentiat tamen atque intelligat populus christianus, indignissimum sectae iugum excutiendum aliquando esse: excutiantque enixius, qui durius premuntur, Itali et Galli. Quibus armis, qua ratione id rectius possint, iam Nos ipsi demonstravimus : ncque victoria incerta eo fidentibus duce, cuius perstat divina vox : Ego vici mundum. *) Utroque depulso periculo, restitutisque ad fidei unitatem imperiis et civitatibus, mirum quam efficax medicina malorum et quanta bonorum copia manaret. Praecipua libet attingere. Pertinet primum ad dignitatem ac munera Ecclesiae : quae quidem receptura esset honoris gradum debitum, atque iter suum et invidia vacuum ct libertate munitum pergeret, administra cvangelicae veritatis et gratiae ; idque singulari cum salute civitatum. Ea enim cum magistra sit et dux hominum generi a Deo data, conterre operam potest praecipue accommodatam maximis temporum conversionibus in commune bonum temperandis, caussis vel impeditissimis opportune dirimendis, recto iustoque, quae firmissima sunt fundamenta reipublicac, provehendo. Praeclara deinde coniunctionis inter nationes accessio fieret, desideranda maxime hoc tempore, ad taetra bellorum discrimina praecavenda. Ante oculos habemus Europae tempora. Multos iam annos plus specie in pace vivitur, quam re. Insidentibus suspicionibus mutuis, singulae fere gentes pergunt certatim instruere sese apparatu bellico. Improvida adolescentium aetas procul parentum consilio magisterioque in pericula truditur vitae militaris : validissima pubes ab agrorum cultura, a studiis optimis, a mercaturis, ab artificiis, ad arma traducitur. Hinc exhausta magnis sumptibus aeraria, attritae civitatum opes, afflicta fortuna privatorum : iamque ea, quae nunc est, voluti procincta pax diutius ferri non potest. Civilis hominum coniunctionis talemne esse natura statum ? Atqui hinc evadere, et pacem veri nominis adipisci, nisi Iesu Christi beneficio, non possumus. Etenim ad ambitionem, ad appetentiam alieni, ad aemulationem cohibendam, quae sunt maximae bellorum faces, Christiana virtute imprimisque iustitia, nihil est aptius : cuius ipsius virtutis munere tum iura gentium et religiones foederum integra esse possunt, tum germanitatis vincula firmiter permanere, eo persuaso : Iustitia elevat (jentem.1) Pariter domi suppetet inde praesidium salutis publicae multo certius ac validius, quam quod leges et arma praebent. Siquidem nemo non videt, ingravescere quotidie pericula incolumitatis et tranquillitatis publicae, cum seditiosorum sectae, quod crebra testatur facinorum atrocitas, in eversiones conspirent atque excidia civitatum. Scilicet magna contentione agitatur ea duplex causa, quam socialem, quam politicam appellant. Utraque sane gravissima : atque utrique sapienter iusteque dirimendae, quamvis laudabilia studia, temperamenta, experimenta sint in medio consulta, tamen nihil aliud tam opportunum fuerit, quam si passim animi ad conscientiam regulamque officii ex interiore fidei Christianae principio informentur. — De sociali causa in hanc sententiam a Nobis non multo ante, dati! opera, tractatum est, sumptis ab Evangelio, itemque a naturali jatione principiis. — De caussa politica, libertatis cum potestate conciliandae gratia, quas multi notione confundunt et re intemperanter distrahunt, ex Christiana philosophia vis derivari potest perutilis. Nam hoc posito, omnium assensu approbato, quaecumque demum sit forma reipublicac, auctoritatem osse a Deo, continuo ratio perspicit, legitimum esse in aliis ius imperandi, consentaneum in aliis officium parendi, ncque id dignitati contrarium, quia Deo verius quam homini paretur : a Deo autem indicium durissimum iis qui praesunt denuntiatum est, nisi personam cius recte iusteque gesserint. Libertas vero singulorum nemini potest esse suspecta et invisa, quia nocens nemini, in iis quae vera sunt, quae recta, quae cum publica tranquillitate coniuncta, versabitur. Denique si illud spectetur, quid possit populorum ac principimi parens et conciliatrix Ecclesia, ad utrosque iuvandos auctoritate consilioque suo nata, tum maxime apparebit quantum salutis communis intersit ut gentes universae inducant animum idem de fide Christiana sentire, idem profiteri. Ista quidem cogitantes ac toto animo concupiscentes, longe intuemur qualis esset rerum ordo in terris futurus, noe quidquam novimus consequentium bonorum contemplatione jucundius. Fingi vix animo potest, quantus ubique gentium repente foret ad omnem excellentiam prosperitatemque cursus, constituta tranquillitate et otio, incitatis ad incrementa litteris, conditis insuper auctisque christiano more, secundum praescripta Nostra, agricolarum, opificum, industriorum consociationibus, quarum ope et vorax reprimatur usura, et utilium laborum campus dilatetur. Quorum vis beneficiorum, humanarum atque excultarum gentium nequaquam circumscripta finibus, longe lateque, velut abundantissimus amnis, deflueret. Illud enim est considerandum, quod initio diximus, gentes multitudine infinitas plura iam saecula et aetates praestolari, a quo lumen veritatis ') Prov. XIV, 34. hnmanitatisque accipiant. Certe, quod pertinet ad sempiternam populorum salutem, aeternae mentis consilia longissime sunt ah hominum intelligentia remota : nihilominus si per varias terrarum plagas tam est adhuc infelix superstitio diffusa, id non minima ex parte vitio dandum subortis de religione dissidiis. Nam, quantum valet mortalis ratio ex rerum eventis existimare, hoc plane videtur Europae munus assignatum a Deo, ut christianam gentium humanitatem ad omnes terras sensim perferat. Cuius tanti operis initia progressusque, superiorum aetatum parta laboribus, ad laeta incrementa properabant, cum repente discordia saeculo XVI deflagravit, Discerpto disputationibus dissidiisque nomine Christiano, extenuatis Europae per contentiones et bella viribus, funestam temporum vim sacrae expeditiones sensere. Insidentibus discordiae caussis, quid mirum si tam magna pars mortalium moribus inhumanis et vesanis ritibus implicita tenetur? Omnes igitur pari studio demus operam ut concordia vetus, communis boni caussa, restituatur. Eiusmodi reconciliandae concordiae, pariterque beneficiis Christianae sapientiae late propagandis, opportuna maxime fluunt tempora, propterea quod humanae fraternitatis sensa nunquam altius in animos pervasere, ncque ulla aetate visus homo sui similes, noscendi opitulandique caussa, studiosius anquirere. Immensos terrarum marisque tractus celeritate incredibili currus et navigia transve- huntur: quae sane egregios usus afferunt, non ad commercia tantummodo curiositatemque ingeniosorum, sed etiam ad verbum Dei ab ortu solis ad occasum late disseminandum. Non sumus nescii, quam diuturni laboriosique negotii sit rerum ordo, quem restitutum optamus : ncc fortasse deerunt, qui Nos arbitrentur nimiae indulgere spei, atque optanda magis, quam ex-pectanda quaerere. Sed Nos quidem spem omnem ac plane fiduciam collocamus in humani generis Servatore Iesu Christo, probe memores, quae olim et quanta per stultitiam Crucis et praedicationis eius patrata sint, huius mundi obstupescente et confusa sapientia. — Principes vero et rectores civitatum nominatilo rogamus, velint pro civili prudentia sua et fideli populorum cura consilia Nostra ex veritate aestimare, velint auctoritate et gratia fovere. Quaesitorum fructuum si vel pars provenerit, non id minimi fuerit, beneficii loco in tanta rerum omnium inclinatione, quando impatientia praesentium temporum cum formidine iungitur futurorum. Extrema sacculi superioris fessam cladibus trepidamque perturbationibus Europam reliquere. Haec, quae ad exitum properat aetas, quidni, versa vice, humano generi hereditate transmittat auspicia concordiae cum spe maximorum bonorum, quae unitate fidei Christianae continentur? Adsit optatis votisque Nostris dives in misericordia Deus, cuius in potestate tempora sunt et momenta, benignissimeque implere maturet divinum illud Iesu Christi promissum, fiet unum ovile et unus pastor.') Datum Romae apud 8. Petrum die XX Iunii anno MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri decimoseptimo. LEO PP. XIII. II. Ankündigung der diesjährigen Priestererereitien und Einladung p denselben. Die diesjährigen Priesterexereitien werden in ber Kirche St. Anna zu Sauerbrunn bei Rohitsch unter der Leitung eines tüchtigen Exhortators aus der Congregatimi der Redemptoristen von Manfern am Montage den 17. September Abends beginnen und am Freitage den 21. d. M. Morgens geschlossen. Damit für die entsprechende Unterbringung und Verpflegung der Thetlnehmer rechtzeitig Vorkehrungen getroffen werden können, sind die diesfälligen Anmeldungen durch das betreffende F. B. Decanal-amt bis längstens 10. September an das F. B. Ordinariat zu leiten. *) Ioann. X, 16, Es ist mein sehnlichster Wunsch und meine zuversichtliche Hoffnung, daß sich die hochw. Herren Diözesanpricster recht zahlreich an den gottgesegneten frommen Übungen betheiligen werden, insonderheit aber jene, welche schon seit mehreren Jahren daran nicht theilgenommen haben. Es ist sehr zu beklagen, daß aus den hierämtlichen Verzeichnissen rücksichtlich einiger Priester nicht zu eruieren ist, ob sie seit ihrem Austritt ans dem Priesterseminar die Hl. Exercitien gemacht haben, obwohl sie weder durch Krankheit oder Alter noch durch andere vollgiltige Gründe daran gehindert waren. Papst Pius IX., ruhmreichen Andenkens, erließ an die österreichischen Bischöfe am 17. März 1856 ein beherzigenswertes Schreiben, worin er mit Nachdruck bemerkt: „Quam vehementer ad ecclesiasticum spiritum tuendum et fovendum atque ad salutarem constantiam retinendam conferunt exercitia spiritualia, innumeris idcirco per Romanos Pontifices ditata indulgentiis, quique vestrum optime noscit. Ea proinde cunctis ecclesiasticis vestris viris etiam atque etiam commendare et inculcare ne desinatis, quo ipsi certo dierum spatio in opportunum aliquem locum saepe secedant, ubi quavis humanarum rerum cura abiecta, omnia sua facta, dicta, cogitata coram Deo quam diligentissime reputantes et annos aeternos assidua meditatione habentes in mente ac maxima beneficia sibi a Deo cullata recolentes studeant contractas de mundano pulvere sordes abluere et resuscitare gratiam, quae ipsis data est per impositionem manuum.“ Unser so weise regierender Hl. Vater Leo XIII. hat gleichfalls schon zum öftern den großen Vortheil der Priesterexercitien hervorgehoben. Auf die spccielle Frage eines italienischen Bischofes, ob er auctoritate sua ordinaria seinem Clerus befehlen könne, jedes vierte Jahr Exercitien zu machen, hat der Bisck)vf der Bischöfe mit „Ja" geantwortet. Darum verweise ich auf die von der ersten Lavanter Diöcesansynode beziehentlich der Priesterexercitien aufgestellten Normen. Darin heißt es unter Anderem : „Cum in dioecesi nostra quotannis haberi soleant communia exercitia sacra sacerdotibus recreandis destinata, sacerdotes studiose et pie ad ea confluant, ita ut saltem omni quadriennio vel quinquennio omnes de piis communibus exercitiis spiritualibus participaturi sint. Quod si quis hoc consilium spernens per longius a communibus exercitiis clericorum abfuerit, hunc in Domino admonere et impellere volumus, imo eidem praecipiemus, ut exercitiis spiritualibus se non suhstrahat“. (Acta et Statuta synodi dioecesanae Lavantinae. Marburgi 1883. pag. 70 sq.) Freilich hat es mit dem Zwange seine Bewandtnis. Doch der Hl. Geist wirkt oft unvermnthet. Volentes ducit, nolentes trahit. Manche sind schon mit Widerwillen und Unbehagen in die Hl. Exercitien gegangen, haben sie aber mit freudigem Dank gegen Gott und gegen die Oberen verlassen, die sie dazu, gelegen oder ungelegen, eingeladen hatten. Die Hl. Exercitien sind vom größten Nutzen für unsere eigene Heiligung wie für die Heiligung der uns anvertranten Seelen. Sie sind das wirksamste Mittet zur inneren Erneuerung, ohne welche es eine wahre und anhaltende Besserung nicht gibt, gar nicht geben kann. Zutreffend bemerkt Papst Leo XIII. in seinem letzten bewunderungswürdigen Schreiben, gerichtet am 20. Juni 1894 an alle Fürsten und Völker, daß die Lösung der zwei wichtigen Fragen, der socialen und der politischen, mehr als durch alles andere beschleunigt würde, wenn die Menschen allgemein angeleitet würden, von innen heraus durch die Grundsätze des christlichen Glaubens ihren Sinn für Recht und Pflicht ansznbilden. „Magna contentione agitatur ea duplex causa, quam socialem quam politicam apellant. Utraque sane gravissima : atque utrique sapienter iusteque dirimendae, quamvis laudabilia studia, temperamenta, experimenta sint in medio consulta, tamen nihil aliud tam opportunum fuerit, quam si passim animi ad conscientiam regulamquc officii ex interiore fidei christianae principio informentur“. Dies zeitgemäße Wort gilt wie von der Lösung jeder für Zeit und Ewigkeit wichtigen Frage so gewiß besonders von der Lösung der Lebensaufgabe eines katholischen Priesters. Von innen heraus muß die Erneuerung und Besserung des Lebenswandels und der Sitten kommen. Der gotterlcnchtete Weltapostel Paulus mahnte seinen geliebten Schüler und Mitarbeiter Timotheus zum unabläßigen Exercitium in der Frömmigkeit, weil die äußere leibliche Übung zu wenigem nutze, die Frömmigkeit aber zu allem nützlich ist, weil sie die Verheißung des gegenwärtigen und zukünftigen Lebens hat. Und dieses Wort ist zuverlässig und aller Annahme würdig. „Exerce teipsum ad pietatem. Nam corporalis exercitatio ad modicum utilis est; pietas autem ad omnia utilis est, promissionem habens vitae, quae nunc est, et futurae. Fidelis sermo et omni acceptione dignus“. (I. Tim. 4, 7. 8. 9.) Folgen wir diesem apostolischen Rufe und kommen wir zu den heurigen Priesterexercitien in möglichst großer Anzahl! Exerceamus nosipsos ad pietatem ! Nicht wahr, im Herrn geliebte Söhne und Brüder? Alle jene, welche die vorjährigen Exercitien mitgemacht haben, aber im Laufe des Jahres vom Herrn über Leben und Tod abberufen wurden, werden gewiß die Stunde segnen, die sie zu dieser gnadenvvllen Andacht geführt, werden sich jetzt des guten Werkes sicherlich freuen und werden die dabei gehabte Mühewaltung keineswegs bereuen. Wer sollte und könnte es wissen, ob nicht etwa für einen aus uns die diesjährigen Priesterexercitien auch die allerletzten sein werden. Videte, vigilate et orate ; nescitis enim, quando tempus sit. Nescitis, quando dominus domus veniat, sero, an media nocte, an galli cantu, an mano. (Mare. 13, 33. 35.) So folget denn bereitwilligst meiner freundlichen Einladung zum geistigen Mahle, das wir in aller Freude und Liebe mitsammen feiern wollen. Si quis audierit vocem meam et aperuerit milii januam, intrabo ad illum et coenabo cum illo et ipse mecum. (Apoc. 2, 20.) Machet es, daß ich werde sagen können: Ein Mensch'gab ein Gastmahl und lnd viele ein. (Luc. 14, 16.) Und die vielen kamen auch zum Mahle. Marburg, am Feste des hl. Diaeon Laurentius, den 10. August 1894. t Michael, Fürstbischof. III. Gesetz uoiit 26. Juni 1894, betreffend Dir Abschreibung der Hrundffeuer von Weingärten, welche von der Minus (Phylloxera vastatrix.) brfnllnt wurden. Mit Zustimmung beider Häuser des Reichsrathes finde Ich anzuordnen, wie folgt: §■ 1. Wenn auf Grund des Artikels I des Gesetzes vom 3. October 1891, R. G. Bl. Nr. 120, dem Besitzer eines von der Reblaus befallenen Weingartens eine Grundstenerabschreibung zutheil wurde, so bleibt dieselbe bis auf weiteres in Wirksamkeit, ohne daß der Besitzer jährlich um eine Erneuerung der Stener-abschreibung anzusuchen hat. § 2. Will der Weingartenbesitzer eine weitergehende Grundsteuerabschreibnng in Anspruch nehmen, so hat er das Ansuchen regelmäßig vor der Ernte (Weinlese), jedenfalls aber zu einer Zeit zu stellen, zu welcher es noch möglich ist, durch eine Erhebung an Ort und Stelle den Umfang des Schadens vollständig sicherzustellen. § 3. Ist ein von der Reblaus befallener Weingarten, für welchen die Grundsteuer ganz oder theilweise abgeschricben wurde, mit Reben neu angepflanzt worden oder liefert derselbe infolge einer anderweitigen Bepflanzung einen Ertrag, so Hat der Besitzer des Weingartens von der geschehenen Anpflanzung bis längstens - um Ende des Jahres, in welchem die Anpflanzung erfolgte,, bei dem Steueramte oder dem Vermessnngs-beamten entweder persönlich oder für einen oder mehrere derselben durch einen mit einer stempelsreien Vollmacht auszustattenden Vertreter oder durch den Gemeindevorsteher, welcher als Bevollmächtigter der Grundbesitzer angesehen wird, die Anzeige zu erstatten. Die Nichterstattung dieser Anzeige zieht den Verlust der Grundsteuerabschreibung für das betreffende Jahr nach sich. § 4. Mit dem Vollzüge dieses Gesetzes ist Mein Finanzminister beauftragt. Wien, am 26. Inni 1894. Arunz Aosepl) m. p. Windisch-Graeh m. p. Meiler m. p. IV. Statthalterei-Schreiben vom 24. Juni 1894 Z. 16.968, lirtrrffeiiti dir Liiirichtuiig des linöroitrnpliiliiirn virnürs. Mie dem Hochwürdigen Ordinariate bereits bekannt sein dürfte, sind die Vorbereitungen zur Einrichtung des hydrographischen Dienstes in Steiermark im Zuge, und bereits soweit gediehen, daß die Activirung einer größeren Anzahl ombrometrischer Stationen in der nächsten Zeit zur Durchführung gelangen soll. Da die Ortschaften, welche für solche Stationen in Aussicht genommen sind, oft in hoch gelegenen und wenig bevölkerten Gegenden liegen, so wird in vielen Fällen die Beihilfe der Pfarrämter bei Vornahme der einschlägigen Beobachtungen äußerst erwünscht sein. Indem ich daher zunächst ein Verzeichniß sümmtlicher in Steiermark für ombrometrische Stationen in Aussicht genommenen Ortschaften beifüge, beehre ich mich das höfliche Ersuchen auszusprechen, das hochwürdige Ordinariat wolle dem in Rede stehenden Unternehmen die geneigte Unterstützung zu Theil werden lassen. Schließlich bemerke ich noch, daß im Falle die Beihilfe der Pfarrämter in Anspruch genommen werden sollte, das bezügliche Ersuchen im Wege der k. k. Bezirkshanptmannschaften direct an das betreffende Pfarramt gerichtet werden wird. Der k. k. Statthalter: KiibeK Werzeichniß der für meteorologische Stationen in Aussicht genommenen Ortschaften. Die Namen jener Ortschaften, >vv derartige Beobachtungen bereits regelmäßig gemacht werden, sind roth unterstrichen. 1. Bezirkshauptmannschaft Bruck a. d. M. Aflenz, Bruck, St. Erhard, St. Ilgen, In der Freien, Katarein, Kindbcrg, Langenwang, Mürzsteg, Neuberg, Altenberg, Oberort, Pernegg, Rax, Karl Ludwig-Haus, Spital-Semering, Stanz, Turnau, Veitsch, Bürgeralpe, Mariazell, Wegscheid, Weichselboden. 2. Bezirkshauptmannschast Cilli. Gonobitz, Rcßnig, Maria Dobje, Franz, St. Georgen-Südbahn, Laak-Steinbrück, Leutschdorf, St. Marein, Nazareth, Neuhaus, Oberburg, St. Peter, Sulzbach, Trifail, Tüffer, Weitenstein. 3. Siili, Stadtgemeinde. 4. Bezirkshauptmannschast Deutsch-Landsberg. Deutschlandsberg, Eibisivald, St. Florian, Kopreinig, St. Oswald-Eibiswald, St. Maria Glashütte, Osterwitz, Stainz. 5. Bezirkshauptmnnnschaft Feldbach. Gleichcnberg, Kirchbach, Fehring, Feldbach, Fürstenfeld, Kirchberg. 6. Bezirkshauptmannschaft Graz. Frohnleiten, Gratwein, Hausmannstätten, Hitzendorf, Uebelbach, Waldstein. 7. Graz, Stadtgemeinde, (Physikalisches Institut der Universität). 8. Bezirkshanptin a n ns ch a ft Gröbming. Alt-Aussee, Aeußere Kainisch, Ramsau (bei Alt-Aussee) Donnersbachwald, Gröbming, Großsölk, Jrdning, Klachau, Mitterndorf, St. Nicolai, Ramsan bei Schladming, Schladming. 9. B e z i r ksh a n pt m a nn sch a ft H a r t b e r g. Friedberg, Hartberg, St. Johann-Herberstein, Pöllau, Waldbach, Waltersdorf, St. Jakob-Voran. 10. Bczirkshauptmannschaft Judenburg. Bretstein, Fohnsdorf, Gaal, St. Johann am Tauern, Judenburg, Knittelfeld, Klein-Lobming, Obdach, St. Oswald bei Oberzeiring, Pols, Schönberg, Seckau, Unzmarkt, Weißkirchen, St. Wolfgang, Hohentauern. 11. Bczirkshauptmannschaft Leibnitz. Äitzeck, Leibnitz, Leutschach, St. Nicolai im Sausal, Straß, Wildon. 12. Bczirkshauptmannschaft Leoben. Kalwang, Kraubat, Leoben, St. Michael, Margarethen-Seiz, Bordernberg, Eisenerz, Hiestau, Radmer. 13. Bezi rkshauptmannschaft Siezen. Admont, St. Gallen, Gstatterbvden, Johnsbach, Liezen, Rottenmann, Trieben, Wildalpe. 14. Bczirkshauptmannschaft Luttenberg. Luttenberg, Wernsee, Widma. 15. Bezirkshau ptma n n s ch a s t M a r b n r g. Hl. Dreifaltigkeit, Hl. Geist bei St. Oswald, Hl. Kreuz, St. Heinrich, St. Jakob, St. Leonhard in Windischbüheln, St. Lorenzen, Studenitz, St. Wolfgang am Bachern, Windisch-Feistritz. 16. Marburg, Stadtgemeinde. 17. Bczirkshauptmannschaft Mura u. Trvjach, Klausen, St. Lambrecht, Murau, Ober-Wvlz, St. Peter, Predlitz, Rauten, Scheifling, Stadl, Turrach, St. Margarethen, Neumarkt. 18. Bezirkshauptmannschaft Pettau. Frieda», Kulmberg, Laak, Neustift, Schillern» Rvhitfch, St. Beit. 19. Pettau, Stadtgemeinde. 20. Bczirkshauptmannschaft Rann. Drachenburg, Lichtemvald, Montpreis, Pischätz, Rann, Reichenburg. 21. Bezirkshauptmannschaft Radkersbnrg. Klvch, Radkersburg, Ratschendvrf, Strade». 22. B e z i r k s h a u p t m a n n s ch a s t V o i t s b er g. Edelschrott, Geisthal, Hirschegg, Kainach, Ligist, Modriach, Salla, Voitsberg. 23. Bczirkshauptmannschaft Weiz. Anger, Birkfeld, Eggersdorf, Fischbach, Gleisdorf, Paßail, Radegund, Ratten, Rcttenegg, Schöckel-Stubenberghaus, Sinabelkirchen, Weiz. 24. Bezirkshaupt m annschaft W i n d i s eh i] r a z. Hoheninauten, St. Leonhard, Mahrenberg, Mißling, Nicolai, Reifnig, Windischgraz, Schönstein, Wvllan. Hievon werden die F. B. Pfarrämter anmit in der sicheren Erwartung in Kenntniß gesetzt, daß dieselben die bezügliche Beihilfe, falls solche beansprucht werden wird, bereitwilligst leisten werden. V. Diöcejan-Uachrichten. Ernannt wurden zu F. B. Geistlichen Rathen die Herren: Georg Rantaša, Jubelpriester und Pfarrer zu St. Georgen in W. B., Josef Kralj, Pfarrer und Dechant in Sauritsch und Jakob Lempl, Pfarrer und Dechant in Skalis. — Ernannt wurden ferner? zu wirklichen Religionslehrern auf ihren bisherigen Posten die suppliercndcn Herren Religionslchrer: Dr. Anton Medved und Jakob Kavčič am k. f. Staats-Gymnasium in Marburg und Dr. Franz Janežič am k. k. Staats-Gymnasium in Etili. Jnvcstirt wurden: Herr Gregor Dupelnik, Pfarrer in St. Leonhard bei Tüffer, auf die Pfarre St. Laveri bei Oberburg, Herr Franz Škorjanc, Pfarrer in Maria Riet, als Pfarrer zu St. Stephan in Gomilsko und Herr Andreas Fischer, Kaplan in Wisell, als Pfarrer in Zagorje. Bestellt wurden: Herr 'Eduard Janžek, Pfarrer in Lichtenwald, als Administrator des Dekanates Rann, Herr Bincenz Kolar, als Provisor in Maria Riek, Herr Anton Postružnik, als Provisor in St. Leonhard bei Tüffer, Herr Josef Potovšek als Provisor in Videm und Herr Franz Valenko als Provisor in Kapellen bei Rann. Ucbcrsctzt wurden die Herren Kapläne: Martin Medved nach Tüchern und Anton Drozg nach St. Lorenzen am Draufelde. Angcstellt wurden als Kapläne die absolvierten Herren Theologen: Johann Gorišek in Wisell, Alois Kokelj in Videm, Josef Meško in Altenmarkt, Franz Kovačič in Unterpulskan, Matthäus 0sensale in Sachenfeld und Kaspar Zernko in Reichenburg. In den zeitliche» Dcfizicntcnstand trat krankheitshalber Herr Franz Berglez sen., Kaplan in Videm. Gestorben sind: Herr Johann Kolarič, Kaplan in Trennenberg, am 3. Juli im 23., Herr Johann Novale Pfarrer in Videm, am 30. Juli im 64. und Herr Andreas Repič, Pfarrer in Kapellen bei Rann, am 8. August im 62. Lebensjahre. Unbesetzt ist geblieben die Kaplanci zu St. Laveri bei Oberburg. F. B. Lavanter Ordinariat in Marburg, am 10. August 1894. Fürstbischof. Druck der St. LyrilluS-Buchdruckerei in Marburg.