KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 81 (2)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 septembra 1933.
PATENTNI SPIS BR. 10350
Kling Heinrich, industrijalac, Munchen—Solin, Nemačba.
Drveni silos sa provetravanjem čelija.
Prijava od 16 avgusta 1932.	Važi od 1 mart^ 1933.
Provetravanje čelija žitnih silosa poka zalo se u toku posljednjih 10 godina tako uspešnim, da je nastaia potreba, da se time opreme ne samo masivni silosi, kao do sada, več i drveni silosi, ko ji se u posljed-nje vreme sve više izvode usled pojevtinja-vanja gradevinskog materijala.
Cilj je ovoga pronaiaska da pomenutu potrebu zadovolji na taj način, da budu za provetravanje čelija potrebni vertikalni vazdušni kanali tako ugradeni, da ujed n o sačinjavaju elemente konstrukcije sistema siiosa i da horizontalni vazdušni kanali do-biju svrsishodan nov oblik koji je prila-igoden okrugloj osnovi čelija.
Slika 1 predstavlja deo osnove drvenog siiosa sa više čelija; slika predstavlja ujed-no i skicu sistema.
Na armirano-betonskoj osnovi ili na dr-venoj osnovi a sa ravnom gornjom povr-šinom postavljene su okrugle čelije silosa, čiji su zidovi na poznat način načinjeni od uspravnih debelih dasaka b koji se inače kod buradi zovu duge, koje sa spoijne Strane drže zajedno obruči c od pljošteg' gvožda, koji imaju naprave za zatezanje, tako da su neprebojni po sastavcima. Tak-ve su se čelije pravile več više godina u mlinarskoj industriji i u posljednjim dece-nijama izvode se mnogobrojno kod silosa za krrnu.
Svrsishodno simetrično rasporedene čelije postavljene su na izvesnom medusob-nom odstojanju. Meduprostori izmedu po-jedinih čelija su na najužim mestima za-tvoreni sa upravnim prostim ili na pero i
utor vezanim daščanim zidovima tako, da izmedu dve susedne čelije nastaju vertikalna vazdušna okna e pomoču koji h se dovodi u čelije svež vazduh, a odvodi iz čelija upotrebljeni vazduh. Zavrtnjevima f učvrš-čuju se medusobno susedne čelije neposredno pored vertikalnih daščinih zidova d u višini gvozdenih zateznih obruča c čeliskih zidova i vežu se neprebojno po sastavcima sa daščanim zidovima d. Na taj se način cela gradevina ukručuje i spreže protiv vetra. Time je omogučeno istovremeno da se iskoriste i unutrašnje medučelije g za smeštanje žita. Iskoriščenje krajnih trou-giastih čelija h nije za preporuku radi visokih troškova oko završnih zidova. Prema spoljašnjosti silos sa čelijama zatvoren je Rabitzovim zidom koji ga izolira i osigura-va od požara.
Za privodenje vazduha u žito odnosno za odvoden je istoga iz žita nameštene su u svakoj čeliji na unutrašnjoj strani zidova kose nastrešnice od drveta ili čeiičnog li-ma usled ko jih nastaju usled prirodnog nagiba žita na poznati način horizontalni privodni i odvodni kanali za vazduh, koji stoje u vezi sa uspravnim dovodnim i odvodnim oknima pomoču otvora k u zidovima čelija. Zatvaranje vazdušnih vertikalnih okana biva na poznat način pomoču pc-kretnih klipova koji su u cilju neproboj-nog naleganja snabdeveni kožnim vencem.
Raspored nastrešnica za provetravanje u vertikalnem pravcu kao i način njihove izrade zavisi od izabranog sistema prcve-
Dln. 10.
travanja. Razlikujemo: horizontalno i vertikalno provetravanje čelija prema torne da li utisnuti vazduh prostrujava žito u če lijama silosa u horizontainom ili vertikaT nom praven.
a) Horizontalno provetravanje čelija (poprečno provetravanje) pokazano je u sliici 2 načrta. Provetravanje se vrši na poznat način u otprilike horizontalnem praven. Usled okrugle osnove čelija dobiju na-strešnice za provetravanje odgovarajuči oblik i konstruisane su na nov način koji se razlikuje od dosadašnjeg izvodenja. Tome neka siuže sledeča objašnjenja:
Pogodno dejstvovanje i ekonomičnost svakog provetravanja čelija zavisi od količine vazduha koji se duva kroz žito u ča-sovnoj jedinici i od manometarskog pritiska vazduha u vazdušnim dovodnim kana-lima. Samo odgovarajuče velike količine vazduha imaju uspešno dejstvo, i samo mali nadpritisak, kome odgovara mala potrošnja snage, je ekonomičan. Količina vazduha i nadpritisak su opel funkcije veličine preseka ulaza za vazduh u žito i višine žitnog stuba koji vazduh prostrujava. Brojni podaci dobiveni mnogobrojnim opitima u toku posljednjih decenija koji odre-duju pojedine odnose izmedu količine vaz duha, vazdušnog pritiska, preseka ulazne površine i žitnog stuba stvaraju osnovu za preračunavanje veličine i oblika vazdušnih kanala a i za preračunavanje kosih nastreš-nica za provetravanje. Način izrade pa i njihov raspored je zbog toga od ekonom-skog' značaja, jer u suviše malim kanalima nastaju suviše velike brzine vazduha, radi čega nastupa zapušavanje kanala ponesenim žitom, a sa druge strane suviše veliki i mnogobrojni kanali znače veči utrošak materijah i veči gubitak zapremine čelija.
Kada bi se nastrešnice za provetravanje kod čelija sa okruglom osnovom izvodile ovako kao što je običajno kod čelija sa pravougaonom osnovom, t. j. sa pravom prednjom ivicorn nastrešnica prema slici 3. postojala bi op asu ost, da če se delovi T, i T2 nedovoljno prevetriti, jer bi glavna količina vazduha prolazila najkračim putem kroz jezgro žita T3. Kroz deo T., prolazila bi manja količina vazduha, jer je na _ torn mestu ulazna površina u žito manja no kod T3.
Za poprečno provetravanje je prema torne izabran oblik nastrešnice predstavljen u si. 1 koji ima sledeča preimučstva:
1.	Nastrešnice zauzimaju gotovo čelu širinu B čelije, što nije moguče kod nastrešnica sa pravom prednjom ivicorn u okruglim čelijama silosa. Vazduh prostrujava prema torne žitni stub po cel oj širini B.
2.	Ispad nastrešnica je na osnovu ranije izleženih odnosa na svakom mestu tako odmeren, da se provetravanje celog' žitnog stuba vrši ravnomerno. Kod Ex gde ima žitni stub največu debljinu ulazna je površina Fx isto tako največa. Kod Ft gde je žitni stub man je debljine i veličina ulazne površine kod FV odgovarajuče je sma-njena.
b) Vertikalno provetravanje čelija pokazano je u slikama 4 i 5. Ovde se vrši provetravanje na poznat način u vertikalnorn praven. Kod čelija sa okruglom osnovom imaju nastrešnice za provetravanje sa pravom prednjom ivicorn iste mane kao kod horizontalnog provetravanja čelija. Radi toga su nastrešnice tako izvedene, da svaki prsten m nastrešnice za provetravanje, koje su nameštene u raziičitim višinama čelija sa njihovim prednjim ivicama sači-njavaju osnovu u obliku kruga. Na taj način dovodni i odvodni horizontalni vazduš-ni kanali koji se stvore ispod nastrešnica imaju konstantan presek.
Patentni zahtevi:
1.	Drveni silos sa čelijama koji se sastoji iz više poznatih okrugiih daščanih čelija naznačen time, da su u osnovi simetrično medusobno u odstojanju rasporedene čelije pomoču vertikalnih daščanih zidova (d) i zavrtnjeva (f) u vezi sa prstenastom ar-maturom čelijskih zidova tako medusobno učvrščene i vezane, da je cela gradevima ukručena i spregnuta protiv vetra pri čemu uglaste medučeiije (g) mogu da budu iskoriščene kao čelije za punjenje žitom bez ikakvog učvrščivanja.
2.	Silos prema zahtevu 1, naznačen time, što su pomoču daščanih zidova (d) nači-njena vertikalna vazdušna okna (c) koja siuže kao dovodni i odvodni vazdušni kanali kod provetravanja čelija.
3.	Silos prema zahtevu 1, naznačen time, što u umitrašnjosti svake okrugle čelije ugradene nastrešnice od drveta ili h* ni a za poprečno provetravanje dobivaju takav obiik. da pomoču istih nastaju horizontalni vazdušni kanali promenljivog preseka odgovarajuče debljini pojedinim presecima pripadajučih stubova žita, čime se postigne ravnomernost i potpunost provetravanja.
4.	Silos prema zahtevu 1, naznačen time, što imaju u unutrasnjosti svake okrugle čelije ugradene prstenaste nastrešnice (m) od drveta ili lima za vertikalno provetravanje u osnovi kružnu prednju ivicu, čl me se postizava konstantan presek svakog horizontalnog kružnog' kanala.
t
7////////////////
Fiaf. A