DISSERTATIO POLEMICA VIS1BIL1S ECCLESLE CEPITE VISIBIU CHRISTI VICARIO C O N 7 K A ERRONEA PROTESTANTIUM DOGMATA, AD VER1TATEM ’ CATHOLICAM COMPROBANDAM OMNI JURE MUNITA, CUM ANNEX1S QU£STlONIBUS CELEBRIO- RIBUS, HACTENUS PROTESTANTES INTER, & CA- THOLICOS AGITARI SOLITIS CIRCA PRO- POSITAM MAT ERI AM. QU1BUS jNNECfUA/TUR CONCLUSIONES EX UNIVERSA THEOLOGIA DOGMATICA AD MENTEM D. PATRIS; AUGUSTINI, pidelissimique ejusdem s, docto- RIS INlTERPRETIS | D. THOM^E AO.UINATIS, N ECCLESIA s. WENCESLAI iMARTYR!S FRAT. RUM EREM1TARUM DISCAL, S. P. AUGUSTINI s °LEMNI DISPUTATIONI PROPOSIT/E. QIUS SINE PRMS1DE DEFENDENDA S SUSCEPIT SERAPHINUS a s. anna, p rdinis fratrum eremit. DISCAL. S. P. AUGUSTINI SS. THEOL. ALUMNUS.|. Bie Menfis Junii Anno 1762 * horis meridian confuetis. ». EX MANUDUCTIONE, & PR^LECTIONIBUS A S. NIGOLAO TOI ENT1NO OR D FRAT. EREM. DISCAL. EJUSDEM S. P. AUGUSTINI SS, THEOL. & CON- ^^^TROVERSIARUM FIDEI LECTORIS ORDINARII. ' ;,1 ‘ 1 Uatharina: Labaunianae Vidua:, Factore Leopoldo Joanne Kamenitzky, Honoris , 'debit & Caivinus; ea que de caufaa me fumpti , utper op- pofita juxta fepofita,eo magis orthodoxaveritas ex his elu* elucefcat; quos ob id ipfemct oculariter infpicere vo- Jui, ut fideiiter omnia a me locis cicatis tranfumpta, orbi literarlo pracfentari pofiint, ne falfitatis aučfco- rem in tranfumendis corundem fcntimentis me quif- quam aut traducere, aut cavillare queat. Quod vero methodum procedcndi attinet, claritati, & fimplici veritati operam dedi fimpliciter, absque fuperfluo verborum ornatu. eligens magis ad ftabiliendam veritatcm propofitam, figuras fententiarum > quam verborum afiumere. Quod autem brevitatem alias inchoatam porro profequi deftiteritn, ubertas ma- teriae, & quaeftionis propofita: vaftitas a limitibus tam anguftis me cohibuit* gratius arbitrarnem mun» do fadurum, fi illud, quod eidem proponere prae- concepi, hacce fufiori non nihil methodo ob oculos pofuero j quoniam fi & ego cenCor materiae fo- rem propofitae* non aliud mihi foret judicium: quam auttofcum, aut nihil expedire luči darcpublicae; quo. niain tam ampla quaeftionisoccafio,necefrariaque ma¬ teriae connexio,terminos tam anxios pati dedignatur. Non damno equidem, aut reprobo, ncque ulla cen- iura dignam exiftimo fedulam caeteroquin aliorum icribendi methodum. veluti a me cum omni seftima- done in non contemnendorum Dočlorum hujus sevi catalogum candidc repofitam; verum folummodo a- ’i° r um crifim, & cenfuram laboris mei antevenirc o- pere prctium duxi; uttametfi fortafte in methodo mi- frUccommodata oftendendae veritatis hačtenus: non P ri mum vifus fim habere fimilem: ex eo tamen liqui- de de fequi poteft minime: me nec habiturum fequcn. tem; cum cenfura hujusmodi hadenus in comperto non fitlfquida, utpote in quaeftione non parvarema- nens, quam imitatores fors folvent attome tempore competenti; cum cujuslibet genio liberum maneat e- ligandi id, quod veritati demonftrandae, juxta modum proponendi cuique accommodatum, expediens magis exiftimabitur. Etenim me mca deledant, te tua, quemque fua. lltereproinde Ledor benevole labo- re meo! & fi non opere hoc> faltcm intentione bona pro gloria DEI a me afiumpta te contentari fine. Et quodfi veritatis propofitae amicus fidelis, & prudens exiftis: A ve! fi fecus: Vale! QUiESTlO, aU^ESTIO. Quodnam fit Caput verx Chrifti Ecckfix. Nte hujus qtia:ftionis decifionem pro nune lupponitur : dari veratn Eccleliam , leu cztuni hominum eandem fidem Chriftianam profi- tentium, Sacramentorum communione colligatiim, & unituni, fub regimine legitimorum Paftorum, & prxcipue unius in terris Vicarii Chrifti. Eam infiiper vifibilem, & infallibilem efte, qua:ftiones antecedentes demonftrarunt, mine porro de Capite Ecclefia: vilibili, 8c cjusdem Rečio- re > & Gubernatore inquirendum reftat. Ante cujus decilionem proclariori quaeftionis intelligentia praemitcenda ftnt cjua:dam generaiia quaefita, pro relolutione detenninanda circa Caput Eccleiiae a lit igitur pramotati locO. §. I. Quxftio Praeliminaris. A N in Ecclefia Chrifti oporteat dari unum determinatum Caput vifibile Chrifti Vicarium, quod in unitatc fidei omnes Chrifti fideles conti* ne nt, regat, & gubernet. ' . .... . . Novatores, ut fuarn quisque fidem ad placitum fiium fabneatam luis 0 ttrudant fequacibus, atque ab uno infallibiii Eccleiiae Capite abducant, 'ttrtmum bellum movent fupremo in terris Chrifti Vicario; optime gnari: 9 l| od 11 hunc a Chrifto inftitutum yifibilem in terris Judicem exanimis Ce- 'juacium penitus non evellerent, eorum voluntaria pro cujusvis arbitrio de A rebus i e )c ° x 9__ rebus fidci fentiendi placita, in anirais a fe fedučtorum hominum fidcra, aut nullam, aut exiguam invenirent. Verum quoniam perbelle norunt regimen Ecclefi« a Chrifto Domino ordinatiftimum fuifte conftitutum, quod neceflario aliquem Gubernatorem exigit, alioquin brevi in extretmim chaos redigendum, ft quilibet pro genio de rebus fidei fentire poftet; Hinc ne Romanum Pontificem Ecdc- i\x Qhrifti Caput vifibiie fateri cogerentur, in varias fententias pro ftatuen* do Ecclefiae Capite abierunt. Divifio fententiarum* C Alvinus I. 4. inftit. c. 6, docet: fblutn Chriftum, & unicura Caput Ec- clefiae efte, qui fine ullo alio in terris Vicario, aut Succcflore munusre- gendae Ecclefia: fuftinet- Marcus Antonius de Dominis citatus a Becano Tomo 5. opufculoriim 1 . 2. de Republica Eccleliaftica: Spiritum San&um proprie efte Vicarium Chrifti in Ecclefia: regimine docet, quatenus per fua dona, & internum infiuxum Ecclefix membra regit, confervat, & in unitate fidei continet. Alii rurfiis admittunt quidem Caput Eccleficc vifibiie in terris, verum iliud in uno determinato Vicario Chrifti docent non ,’confiftere, fed vel in omnibus Ecclefiae Pracpofitis, aut faltem parte podore eorum , Verbum DEI puram profitentium, & Sacramentorum legitimo ufu utentium; Ita p;'® 11 tradunt Lutheri aflec!x. Quid porro in re tanri momenti ftatuendum m dabit bina refblutio, ante cujus pofitionem praevie venita Not. I. Absque controverlia certum efte, Eccleliae Caput eflcntiale, primarium , & invifibile efte fblum Chriftum, id enim non tantutn adftru- unt cum Catholicis Adverfarii, verum & Incidente facrae teftantur pagu^i ait enim Apoftolus adEphes. 1. v. 2-2. Et ipfum dedit Caput fttpra offl m* Ecclefam , cjus. cfl corpus c j us Item c. 5. v. 23. Vir caput eft mulicr^ r cut Chriflus c[I Caput Ecclefu. Not. II. Certum itidem efte t Chriftum Dominum, dum in terris c« 11 ' verfatus eft Caput Ecclefiae vifibiie fuifte; fundavit enim Ecclefiamdu° decim Apoftolos, & feptuaginta Difcipulos Ecclefia: miniftros inftituib l l^ vifibiiibus fignis condidit Sacramenta, novum Sacerdotium , novuni Sac^ ficium, novas leges inftituit, vifibiliter Petro regendam Ecclefiaru m u lum afcenfiirus commendavit dicens: Pafce otes mcas , pafce agnos joan. 21. Eam, quam inftituit Ecclefiam infuper ipfe gubernavit vi 1 __0 X O X & . ___3 liter: docendo, monendo, increpando,, ut palam teftantur Evangelifta: $ igitur Ecdefiae Caput vifibile Chriftus fuit. 0 Not. III. Certum infiiper eft: Chriftum poft Afcenfioncm fiiam in Ccelos Capjtis obtineie dignitatem , Ecclellam fiiam invifibiliter guber- nantis, cum eam hadtemis regat, & giibernet, corda videlicet fidelium mo- vendo, Paftorum ment.es illuminando, atque fidelibus iiiis internas gratias confercndo, uti de ie ipfo teftatur Chriftus Matth. 28. v. 20. Ego t\gbifcum fum ufque adconfummationem fitculi . Unde folum ftipereft refblvendum: an praeter Chriftum Ecclefiam fiiam invifibiliter gubernantem, aliud 'in Ec- cielia Caput vifibile fubordinatum Chrifto lit adftruendum , quod Chrifti loco vilibiliter fideles regat, uti fecit Chriftus in terris exiftens , quod in- quam Chrifti loco veritates revelatas infiallibiliter doceat, atque in externo gubernio Chrifti vices fuppleat, ex ejusdem Chrifti inftitutionej ante cu- /us decifionem adhuc praevie venit. Not. IV". Quod titulus quarftionis propofitae nune non fit determina- tede Petro, aut Clcmente, vet Romano Pontifice-, de his etenim quid fen- tiendum fit principalis declarabit qua:ftio, verum pro nune titulus qu«cftio- nis eft univerfalis, ac mdeterminativus, unde in praefenti Quauitur I. An Chriftus ad Ccelos aicendens nosque invifibiliter prat- dičto modo dirigens, prarter fe aliud Caput vifibile fiii loco inftituerit, quod Chrifto in extcrno fuccedat gabernio, & Chrifti loco Ecclefiam to— tam vifibiliter regat, ad unitatem fidei confervandam '> eo fcilicet modo: <]tio Rex aliquis diu abfuturus a Regno fuo pro tranquillitate regiminis fer- vanda, loco fui Proregem conftituit, qui ejus vices in gubernando Re- gno gerat. Quxritur II. An dignitas Capitis Ecclefiar vifibilis conftituta fit in ima deterniinata perlona, aut in omnibus Ecdefiae Paftoribu«, aut ftiltem majori torimi parte, quatenus purum Verbum DEI proficentur, & legitima Sacra~ Jttentortim adminiftratione utun-tu-rj hanc porro quaeftionem decidet Refb- ‘titio pofterior, priorem vero £equens. §• II. Refblutio prima. r J Por tet in Ecclefia Chriftiana praeter Chriftum, dari aliud Ecclefiar Ca- , put vifibile, Chrifti Vicarium, atqtie Paftorem univer/alem ; atque ^deo Spiritus Sandus non poteft effe Caput Ecdefiae Vicarium Chrifti. A 3 Argti- 4 X O X Argumentum I. juxta Calvinum 1 . 4. inftit. c. 6, n. 7, Nul!us fiionem bane folpere melius potef, cfi/am Scriptura ipfa, Atqui feriptura ipfit multis in locis tradit oportere dari in Ecdefia Caput ejus tmum- vifi- bile, ergo pportet in Ecdefia Chriftiana prreter Chrifturn dari aliud Ec- clefiaj Caput vifibile Chrifti Vicariura. M. eft teftimonium adverfario- rum. m p. Ecdefia in feriptura affimilatur I. humano corpori : 1. ad Co- rinth.^2. v. 12. Sicut corpus unum efl , (f membra habet multa • - . ita Chrifius , Affimilatur II« domui. 1. ad TimOth, 3. v. 15. Ut fcias, cpuomodo oporteat te in etomo DEI conperfari , qu£ efl Ecclefia DEI Mi, Affimilatur III. ovili, Joan. ro. v. 16, Fiet urnim otfile , (f unus Paftor, IV, Affimilatur Regno Daniel, 2. v. 44. Sufcitabit DEus Cedi Regnum, pni in aternum non dijjipatur. V. denique affimilatur exercitui bene ordinato, Cant. 6. v. 3, Tembtlis , ut ca fr or um acies ordinata, atqui corpus hama- num ab uno vifibili Capite regi tur, cui alia membra fubordinantur, do- nms ab uno Patrefamilias, ovile ab uno Paftore regitur, Regnum ab uno Rege j exercitus ab uno fiipremo Duce gubernatur, ergo etiam Ecclefia Chriftiana ab uno Capite vifibili debet regi, & gubernari, per confequens oportet dari in Ecclefia Caput ejus unum vifibile, Chrifti Vicarium, atque Paftorem univerfalem. M. eft Scriptura* dogma. rn. ab exemplis Scriptu« fit manifefta; legitime proinde Refolutio polita ex his infertur. Argumentum II. Eadem prorfus Ecclefia eft nune, & Apoftolorum tempore, fi fubftaotialia fpe&entur , quae fuit vjvente Chrifto, atqui viven- te Chrifto habuit unum Caput vifibile a quo regebatur, er»o, & nune de¬ bet habere unum Caput vifibile a quo regatur Vicarium Chrifti. ' M* ratur 1. Apoftolus ad Ephef 4. v.4. dicit: Unum corpus , unus SpiritM’ 4 funt j idemejue, ac tempore Chrifti, ergo idem quoque corpus. M* ^ claratur 2. Si enim eft fubftantialiter eadem, qna: fuit tempore Chrifti) nC ' unafides y unum haptifma , led fides, & baptiftna, iicut 'S Spiritus unum que corpu __. __ . qiia: fuit tempore celfum eft idem fore regimen nune, quod fuit tempore Chrifti, ft enim J ' liud regimen fuilfet tune, aliud vero nune, Iequeretur eandem Eccleiu 1 nune non e (Fe, quat fuit tempore Chrifti, led effentialiter variatarnj 11,11,1 juxta Philolophum :'quxlibet Respublica tune cenfetur mutari, quando ni^ dus, fen forma gubernandi mutatur. Ex qua fequela idem circa EccleU- 1 eftet ftatuendum; atqui prorfus abftirdum eftdicere Chrifti Ecclefiam n 11 ^ elfentialiter mutatam efte, ut cuilibet rationem habenti patebit, ergo oC a fiirdum eft illud, ex quo id fequitur. m. principalis clare patet eX *- • confequentia exiude leo-itime infertur. o Argu- _ e x»x s ____< Argumentom III. Synagoga, qnae fuit figura Ecclefise-Chrifti, fuitfem- per gubernata ab uno Capite vifibili, nempe ab ano Pontifice, eni rdiqui erant fabjedi, ergo afordori taliter debet gubernari Ecdefia Chrifti. Ant, patet ex iibris: Exodi, Levitici, Deutronomii, nam 17. v. 12. Deut. habetur 6)ui autern fuper bierit noltns obe dir e Sacerdotis imperio morte niorietur. c,p. omnis perfedio, qux fuit in figura, & ambra debet perfedius reperiri in figurato, atqui gubernari ab uno Capite eft Perfedio, & quidem major , quam gubernari a pluribus, ergo (i h,ec perfectio fuit in Synagoga, a fortio- ri debet reperiri in Ecclefia Chrifti. M. patet: fiquidem figura, & ambra eft prasparatio, & inchoatio quaedam figurati, ergo ii hsec perfedio fuit ini- bi, a fortiori in Ecclefia Chrifti reperiri debet. m. p. ibi eft major perfectio, ubi ordo univerfi facilius liium obtinet finem, atqui ubi gubernatio fit ab uno Capite ordo univerfi facilius fiium obtinet finem , ergo gubernari ab uno eft major perfedio, quam gubernari a pluribus. M. patet. m. p. ubi guberna¬ tio fitab uno Capite facilius fervatur pax inter fubditos, major eft confenfus ad refiftendum hofti, Regimenque eft magis ftabile, ac diuturnum, atqui hunc finem utpote maxirne accommodatum ad fiui confervationem maxime exigit ordo univerfi, ergo ubi gubernatio fit ab uno Capite ordo univerfi fa¬ cilius finim obtinet finem. M. patet ab exemplis tantarum Rerumpublica- mm uti fuerunt Gratca?, & Romana, qute,ob hoc, quod a pluribus guberna- ta: fuerint, &non ab uno, pacem, &quietem non prius afiecutte funt, do¬ neč aut deftruds fuiflent, ant in Monarchiamdefiiftent. m p. ordo univerfi maxime exigit fui confervationem, atqui ad confervationem hanc magis ex. pediens eft gubernari ab uno, quam gubernari a pluribus, ergo gubernari ab uno^xigit ordo univerfi. M. patet: cum quadibet res ficuc fui deftru- dionem horret, ita fui confervationem appetit. m. p. ubiplures gubernant cum pari poteftate, ibi fiicile oritur difienfio, tuni inter gubernatores, quan- 'io quisque proprium fequitur judicium, tum inter fubditos, quorum aliqui nnain, aliejui alteram feqnuntur fadionem, ergo ad confervationem otdinis univerfi magis expediens eft gubernari ab uno, quam gubernari a pluribus. ‘^nt. probat ipfe Chriftus Lucae 11. v. 17. dicens: Omne Regnum in (e ipfum dftifum defolahitur , Et docet quotidiana experientia Adverfariorum, nam futherani, & Calviniftte, quia non agnofeunt unum Caput fuae Religionis, 'n tot vari as partes diffedi funt, qiine nunquam componentur aptid ipfos, n 'lifanius fapere incipiant. c. patenter exinde fequitur. Confirmatur: quamvis Chriftus in terris exiftens Ecclefiam fiiam fipi- ritl1 fiio interne rexerit, taraen pratter hoc perfcipfum eam etiam vifibiliter A 3 rege- i _ ; _ o x ° x e _____ regebat, ergo ctiam quamvis Chriftus nune Špiritu filo per internum"or5l tiaram influxum Eccleflant interne gubernet, tamen praeter hoc eam infupsr externe per fui Vičarji direčtiopeju vifibifiter regir. Pro fecunda parte refolutionis Argumentum I. Si SpiritusS. eflet pro- prie Vicarius Chrifti, vel eflet ejus Vicarius in regimine externo, vel inin- terno, non in externo, cutn Eccleflam per fe non regat vifibiliter, ficut Chriftus in terris exiftens fecit, atqui etiam non in interno, ergo in nullo po- teft dici Vicarius Chrifti, M. patetcum alius modus gubernandi pmer af- fignatos non detur. m. p. internum regimen Ecclefije conflflit in interno influxu donorum gratiar, atquihic influxus donorum non producitur a folo Špiritu Sando, ergo Spiritus S. non poteft dici Vicarius Chrifli. M. eftcer- ta m p. produdio interna: grafite eftcoinmunis tribus Perfonis juxtaaxioma: Opera Trmltatis ad extra funt tndilnfa , Ergo illa nOn producitur a folo Špiritu Sando, fecus nulla eflet caufa cur in tali produdione gratis Spiri¬ tus S. lit potius Vicarius Filii, quam Pater, aut Filius lit Vicarius SpiritusS. cum omnes tres Per/orne indivifibiliter ad produdionem gratiar concurrant, Argumentum II, Vicarius proprie loquendo eft inferior eo, cujus eft Vicarius, atqui nifi impie fentire velimus cum Macedonio Spiritus S. non eft inferior Filio, ergo non eft Filii Vicarius. M. declaratur: Nam in hoc Vicarius contradiftinguitur a Succelfore, quod' Succeftor in |totum, & ple¬ num jus liti Anteceflbris fuccedat, ut patet in Regibus flbi in Regno fuo cedentibus; Vicarius vero non in totum jus, led in illud jus, q.uod ei a Prin- eipali fuo confertur fuccedit, ut patet in Proregibus; hinc Pontifices Ro¬ mani non dicuntar Vicarii Petri, fed Succeffbrcs, quia in totum jns Petri fiiccedunt, bene vero dicuntur Vicarii Chrifli, ficut Retrus, qiya in j® limitatum Chrifto fuccedunt, non enim internum influxum granaten 1 Ec- clefiz prteftant,'velur Chriftus in terris exiftens fimul praeflitit, fed fob 1 ! 1 quoad estemum Fegimen Ecclefite Chrifto fuccedunt, per confe'quens il% & non SpirhtisS. funt Vicarii Chrifli. , §• HI. Refokicio fecunda. D Ignitas Capi ti j Ecclcfla- vifibilis conftituta eft a Chrifto in um minata Perlona, unde ilfa in omnibus Ecclefix Paftoribus aut niajore corum parte non eft requirenda. Argumentum partis I. Chriftus Ecclefla: fuae Paftorem imam dete rnlU ' natara Perfonam inftituit, ergo dignitas Capitis Ecclefla: vifibilis eft con ' r fticut 0 k o y 0 _ 7 ftituta in una determinata Perfbna. Ant, p, Chriftus unam tantitm determi-. Katam Perfonam ovili fuo prtefecit, cum Joan. 21. v, 17. dixit foli Petro : P/ifce (Pves meas , pafce agnos meos , ergo Chriftus Ecclefiie Paftorem linam determinatam Perfonam inftituit. Ant. p, Quiamunus prtcdicandi Evange- liupinon fbli Petro, fed omnibus aqualiter commifitid clare Chriftus omni¬ bus annuntiavit Marci. 16. v* 14. dicens: Euntes in mundum unberfum , pndicate E"P angelium orani creatura, ergo a contrario, cum miinus paf- cendi foli fingulari Perlona: committat, folam hanc determinatam perfonam ovili fuo praefecit. Refpondet Calvinus 1 . 4. inftit* c. 6. n, 3. Ut firma fint tjla probatio- nes oftendant inprimis opor tet , ei mandari pdte/latem in omnes Ecclefias y qui p afere Chrifti gregem jubetur - - - Verum id facile oftenditur. I. Vel enim omninm Eccleliarum fideles funt oves Chrifti, vel non? fi non funt omnes oves Chrifti, non funtmem- bra Chrifti, ac per confequens non fimt membra Ecclefiie, de quibus proin- dc fermo non cit; fi vero fideles omninm Eccleliarum fimt ovesChrifti, in omnes Petro poteftas a Chrifto fui loco tradita eft, ubi Petrus Paftor ovium Chrifii conftitutus eft. II. Chriftusnon dixit Petro: pafce has oves meas, vel illas, fed fine ulla reftridione dixit: pafce oves meas, ergo fine ulla reftridione omnes o- ves illi pafcendas commifit, fed oves ommum Eccleftarum funt oves Chri¬ fti, ergo omnium Chriftus Petnim Paftorem inftituit, III. Juxta Calvinum 1 . 4. inftit. c. 6 . n. 7. Nullus ojuaftionem bane tntlius/oberepotefl , tjuam fcriptura ipfa , atqui fcriptura ipfii teftatur, o- mnes oves Petro a Chrifto commiffas fuiffe, quariim Ghriftus Paftor erat, er g ( > Petrus omninm Paftor fuit conftitutus a Chrifto. m. p. eas oves pafceir* ftas commifit Petro, quarum Chriftus bonumPaftorem fcdicit Joan. io.v. 11. Egofum Paftor bonus , (f cognofco oVes meas, cognofcunt me mea, At- qui juxta Scripturam Chriftus omnium ovium Paftor bonus fuit, on> llcs oves cognovit, qux eum cognoverunt, ergo Scriptura teftatur Petrum Per voces: pafce oves meas, omnium Chrifti ovium fuiffe Paftorem con- ftitutum. Unde immerito querulatur Calvinus c. cit. in Scriptura non ftare Vica- f 1Us Chrifti; nam quid tam anxie vocem qua:rit, ubi res fignificata clare ha- “ ctUr •_ nam quid fibi vult poteftas Petro collata per verba: pafce oves meas, id unieum; tu loco mei eas pafce oves, quarum ego Paftor bonus fiimj Quid 8 t _ O )C o X & _, quidautem aliud eft vices alterius agere, qtum Vicarium agere alterius? noti enim aliaratične vice Rex aliquis dici poteft, quam quia Vicarius Regis eft, Refjaondet Caivinus 1 , & c. cit. n. 4. II. Ad Argumentum principale: NiLil hic Petro datur , quod non fuerit Collegis ctiarn commune , quin ali 9. quw non modo p er foni s fieret injuria , fed claudicaret ipfa dotiriru Mi- fjias - - - Verum quam tmpertinenter id a Calvino dicitur : quac enim injuria ctcteris Apoftolis fieri poteft, cum Petro fpeciale aliquid datur, quod alio- quin nulli debetu-r? Si enim Pater Cceleftis non fecit injuriam reliquis Apo¬ ftolis , quod foli Petro revelaverit Chrifti divinitatem Matth. 16. v. 16. neque Chriftus ullam fecit reliquis injuriam cum foli Petro contulit fpecialem hic poteftatem. Quod & Majeftas dodrina? nullo modo per hoc claudicet, led potius exaltetur, patet exinde, quia id fit adexemplum Regiminis Chrifti, qui ii- cut unus viftbiliter Ecclefiam regebat fervata dodrina: Majeftate, ita eadem fervata vices fuas uni Petroloco fuidefert, cum id, conformitas in dodrina, & perpetua ejusdem confervatio prorfus requirat. Quod vero Petro aliqnid fpeciale pcr bas voces: pafce oves meas, fit conceffnm, quod non erat commune cteteris, velut cit. locofomniat Caivi¬ nus, hac demonftratione id evincitur: Nam poteftas pafc.endi oves Chrifti dara fuit Petro ad Petri dilcdionem, atqui diledio Petri non erat coiTunu- nis cum Collegis, fed major, quam aliorufn, ergo, & major poteftas Pe tr0 a Chrifto fuit collata , non communis cum aliis. M. patet: nam poteftas & dignitas Paftoralis ei data fuit eo tempore, quo Petruserga Chrifiumdi- ledionem teftatus eft. m. p. illa dileciio fuit in Petro, de qua Petrum Chfl' ftus interrogavit, atqui Chriftus non interrogavit, utrum Petrus Chrifti’ 111 diligeret ficut caeteri, verum Chriftus quaerir,Joan. 2 x. Simon Joannis h’ ligis me plus his ? Sup.er quod ei dicit: Pafce oties meas , ergo dile^ 10 Petri non erat communis cum Collegis, fed major, quam aliorum, per c 011 fequens, & poteftas major Petro dara eft, non communis Collegis ftus. Argumentum parris II. Omnibus paftoribus non eft didum, aut ma- jori eorum parti Matth 1 6. v. 16. Tu e s Petrusfuper hanc Petram caboEcclefam meam , Tihi dabo clape s RegniCcelorum, fed id didum eft a C’ 1 / 1 ' fto uni determinatae Perlona?, ergo dignitas Capitis Ecclefite in omnibus f jj, clefia: Paftoribus, aut majore eorum parte non eft requirenda. Ant. p- 1 foli dltermihate didum eft, cdjus fidem indefectibilem Chriftus efle & prp qua Chriftus fpecialiter oravit, atqui Chriftus fidem unius d eKr _ 0 X o X 0 _? minata: Perfbnae indefedibilem efle voluit, Sc pro en confervanda fpecialiter oravit, ergo id imi determinarac perfbnae didum eft, & non omnibus M. patet: quia fi noluiflet fpecialiter in ima determinata Perlona fidem confer- vatam habere, fruftra pro ea fpecialiter oraftet, & ei demandafiet fpecia- litcr, ut converfus confirmet fratres fuos. m. p Lucae 22. v. 31. habetur: jjt autem Domina s : Simon , Simon , ec c e Sat on as expetit>it 7 >os , ut eri - braret ficut triticurn, ego autem rogali pro te , ut non dtficiat fides tua> tf tu alitjuando contierfus confirma fratres tuos . In hoc textu praedicitur non Petro foli, fed omnibus tentatio a Satana obventura in fide, atqui om¬ nibus non fit promiffio indefedibilitatis fidei, pro omnibus non orat Chri- ftus, omnibus non praecipit, ut converii confirment fratres fuos, fed foli Petro determinate , pro quo Chriftus determinate oravit, cujus folius indefedibilem fidem futuram praedixit, ergo Chriftus fidem unius determi- natae Perlona: ind efekti bi lem efle voluit, & pro ea conlervanda Ipecialiter rogavit. M. eft dogma reveiatum a Chrifto. m. declaratur: ibi enim non loquitur Chriftus de fide Petri, & Apoftolorum pro fuis Perlonis, hanc enim in omnibus leivit non defeduram, led loquitur Chriftus de fide Petri, &a- liorum in fuis fucceftoribus, quam defeduram Chriftus in flicceftbribus alio- rum Apoftolorum ex parte praevidit, non vero in fucceftoribus Petri, hinc nulli, nifi foli Petro determinate mandat Chriftus, ut converfus fratres er- rantes in fide confirmet. c. patet fi enim Chriftus fidem omnium aliorum in¬ defedibilem reddere voluiifet, ficut Petri, fruftra mandaftet Petro foli, ut converfus confirmet fratres fuos. II. Ant. principale p. authorit. SS. PP. S. P. Auguftinus de Petri pri¬ matu 1. 2. de Baptifmo contra Donatiftas c. 1. ait« Commemorat Cjpria- »»b quod nos eti .m in Scripturts Sacris didicimus , ApoftolumPetrum , m <}uo primat us Apoftolorum tam exiellenti gratia / r sen, met - - - Anlel- m us Archi-Epilcopus Canturienfis ad c. 16. Mathaeilic feribit: Eam potef- totem ideo uni Petro concejfpt fpecialiter, ut ad unitatem nos intitaret , uko enim tum Principem Apoftoloru m inftituit , ut Ecclefia quafi unum pinetpalem Vicarium Chrifti baberet , ad cjuem diKrfa Ecclefia membra recurrerent , fi farte inter fe dififentirent - - - Cyprianus ad Quirinum de Bapt. H te ret. alti Petrus , quem primum Do mina s efgit , fuper- •juem adifi atiit Ecclefiam (fe* Maximus Serm. 1. de SS. Petro & Pau- 1°, p er chriftum Petrus fačla eft Petra dicente ei Domino : 'lu es ?eris fuper terram, erit ligatum tf inCt • lis, (f quodcunque foheris fuper ter ram crit folutum , in Ccelis , Ex quo lequitur nullum alium Apoftolum, led Iblum Petrum confeffum eff: Chriftum fore Filium DEI, ergo etiam nulli alteri, fed loli Petro didum eft J Tues Petrus, tibi dabo claves &c. Relpondet Calvinus J. 4. inftit. c. 6, n. 4.' £>uod uni tune protnifit> alibi reliquis omnibus Jimul confert , (f qua(t in m anus tradit. Verum fruftra in his voluntariis fuis relponfis azylum qua:rit, qnod hoc manifefte evincitur: nam Chriftus hic promittit Petro poteftatem uni- verlalem, & irreftridam , & ad omnia fe extendentem per Verba. giiodcun- que ligaveris, quodcunque folveris, atqui hanc univerlalem, & irreftndani* ac ad omnia le extendentem poteftatem nullibi aliis limul confert, ergo Chn ftus, quod uni tune promilit, nullibi reliquis aliis limul confert. M;P J ' tet: cum vox: quodcunque , idem lit, ac omne , & faciat lenfum u nive, ‘ falem diftributivum, ita, ut nihil liiperclTe poliit, quod Petrus vi hujus P 0 teftatis folvere, aut ligarenon poflet. m. p. Poteftas caeteris Ap°ft°^ s ^ 0 / ta fuit aChrifto poft Refurredionem liiam. quando infufflavit in Apd f0 1 dicens: Joan. 20. v. 22. Accipite Špirit um San čl um, quorum remf rl! l peccata , remittuntur eis , quorum retinueritis , retenta funt , ha:c poteftas non eft unverfalis, Sc ad omnia le extendens , licut ild I led ad Ibla peccata remittenda, & retinenda reftrida, ergo poteftas c Apoftolis alibi collata non eft univerlalis, & ad omnia le extendens, ^ fo la peccata reftrida, per conlequens, quod Chriftus tune um P etl ^j- lt __ & )C°X@ _ _ _ IJ mifitj nullibi reliquis omnibus fimul confert. M. eft teftimonium Chriftj. m. ex hoc teftimonioclare infertur. c. eft evidens, ut rede conftderanti pa- tebit. Refpondet rurftis Calvinus loco citato: fjuum interrogati ejfent ont- ms folus Pet rus refpondet X Tu e s Cbriftus (fc, (f ei dicitur i tihi dabo ibhes , quafi Ugandi , (f fobendi folus acceperit poteftatem , quum> (f tl- ludpro omnibus dixerit , (J boe cum omnibus tanquam perfonam gerens ipftus unitatis acceperit. Item n. 6 . habet: Confejfts etat Pet rus fuq , (J Fratrum nomine Cbrtfum effe Filium DEI - - - In hoc refponfo duo dicit Calvinus I. eft s quod licet omnes interro¬ gati a Chrifto fuiftent, unus tamen Petrus refpondet non pro fe, fed pro omnibus II. dicit: quod ficutpro omnibus confeflus eft Petrus Chriftum eft«, rilium DEI vivi, ita, & pro omnibus refponfiim acceperit a Chrifto : Tu es Petrus, tibi dabo claYcs&c. fed non pro fe folo excludcndo alios, fed & pro omnibus aliis. Verum tametfi jn citato loco duo dicat, nec unum tamen ex his fub- fiftit, unde contra refponfionem plimam fic manifefte inftari poteft : Petrus fuo, & non ca:terorum nomine confeffus eft Chriftum efle Filium DEI vivi, erpOj & poteftatem folus pro fe, & non pro omnibus accepit ligandi, & fiirvendi quaecunque. Ant. p. Si Petrus carterorutn nomine confeflus fuiflet Chriftum efle Filium DEI vivi, id confeflus fuiflet ex confenfu,*aut com- miffione caeterorum, atqui carteri Apoftoli in id non confenferunt, neque ul* lam commiffioncm Petro dederunt, ergo Petrus fuo, & non cacterorum no- mine confeflus eft Chriftum efle Filium DEI vivi. M. patet nam quo pa- do aliorum caufam quis agere poteft nifi confenfiim, aut plenipotentiam prius clientum habeat. m. p. ex citato textu Matth. 16. v. 17. Bcatus es Simon Bar-Jona , quia car o, (J fanguis non retelalpit tibi , fed Pater meus. in Ccelis eft. Atqui fi Apoftoli hanc Petro commiilionem dediflent, aut l' 1 bane confefflonem confenfiflent falfo diceret Chriftus, caro, (J fanguis non reTeelattit tibi , fed Pater meus , ergo Apoftoli id ei non commiferunt, ne que in id confenferunt. M. eft teftimonium Chrifti. m. patet : quia tune non Pater, fed caro, & fanguis, id eft homines id Petro dixiflent, unde arevelatione hac Apoftoli excludi non potuiflenta Chrifto. c. claret: quia quod ignorarunt, in id čonfentire non potuerunt. Ut vero altera refponfio Calvin! impugnari poflit, demonftrandum ve- quod tune folus Petrus pro fe, & non pro omnibus ligandi, & folven- ni qu*cuuque poteftatem acceperit. Id porro demonftratur I. quamvis Chri- Bi 12 X o X © ftas omnes Apoftolos interrogaverit: ^uem dicunt bomines ejfe Filium bi¬ tnim?} Matth. 16. Soli tamen Petro Pater Cceleftis revelavit eum e(Te Fi- lium DEI vivi exd!udendo alios, ergo etiam foli Petro Chriftus dixit: Tu cs Petrus, tibidabo claves, &c. excludcndo alios. Ant. Chriftus loco citato teftatur. c. p. lili Foli dixit Chriftus: Tu es Petrus &c. cui paulo poft dicit: vade poft me Satanas, utex contextu clare innotefcit, atqui hoc foli Petro dixit excludendo alios Apoftolos, ergo, & primum, & non eft fane rado, cur ijlovatores donum DEI hic faciant commune, malum vero fingulare. II. Quotiescunque Chriftus in Evangelio utitur particula: Tih , ita ad Perfonam particularem reftringit, ut ad aliosnequat ampliari, ut cumdicit: Amen dtco tihi, hodie me cum eris in Paradifo ; Remittuntur tihi pečati multa 5 Adoltfcens lihi dtco furge ; Ergo etiam hic, quando dixitChriftus: Tu es Petrus, tibi dabo claves &c. ad perfonam Petri ita reftringit, ut fer- mo ad alios Apoftolos ampliari nequeat. Ant. patet: non enim per hoc om¬ nes latrones vcnia donavit, ncque per hoc omnibus mulieribuspeccatadimi- iit, aut omnibus adolelcentibus vitam contulit. c. tenet a paritate, fitjuidem nulla ratio fit aflignabilis, cur per particulam tibi in omnibus aliis locis Chrl* ftus reftridive locutus fuiffet, & inhocfolo, & unico loco ampliative, quan- do cum Petro fpecialiter locutus eft. III. f Quotiefčunque a contrario Chriftus fua dona pluribus largitur, in Evangelio nunquam verbo utitur fingulari, ut cum dicit: Sedebitts W fuper fedes duodecirn\ accipite , (f manducate ; Hoc facite in mcamcom- memorationem '■> Dabo Vobis os, fapientiam : P radie at e Eloangeutttn omni ere at ura tfc. Ero-o quotiescunque fingulari utitur verbo, perperam pluribus accommodatur locutio. Unde fruftra Fe fatigat Calvinus toto cw to capite eandem recoquendo grambem, ut evincat Petro nihil fpeciae tum fuiFTe per illa verba, ait enim cit. c. n. 3. Hinc colligere licet, aUt 1 , la Cbrifii Jtoce nibil pr a aliis datum ejje Petro , aut Petrum jus , $ ut acceperat cum aliis ex aquo lommunicajfe . Id etenim praeterquam, q u fupra abunde reFutatum fit, ubi demonftratum eft: quod ficut Pu truS P Fe confeFfus eft Filium DEI vivi , ita & pro fe a Chrifto hanc poteftatem ^ cepit, poteft nihilominus refponfum Calvini hac refutari ratione I* " ^ nim Chriftus jam tune caeteris Apoftolis aequalem cum Petro dedit Pj 3 ^ tem, cur quaefo altera vice poft Refurredtionem fuam eandem poteita^ ^ quam Apoftoli jam habuerunt rurfiis dat, & ad Fola peccata reftrmg 1 ^^ prima vice irreftri&am velut Petro eisdem contulit ? ergo Chriftus t jjguale 111 _ m x o x 0 m a:qualem cum Petro poteftatem casteris Apoftolis non contulit. Ant. de- claratur: nam cum Chriftus poft Refurrečtionem fuam Apoftolos mifTurus cflet in univerfum mundum praedicare Evangelium omni creaturae, opor- tuiffet poteftatem datam eis relinquere , & non ad fola peccata reftringere, ergo cum Chriftus tune primo hanc reftričtam poteftatem Apoftolis con- tulerit, fequitur eis ante nullam dedifle, fed hanc £oli Petro tune fuifle collatam. II. AdmifTo: quod tune Petro, & c^teris Apoftolis, eandem dederit poteftatem, quia tamen hanc esteris poft Refurrečtionem limitat ad fola peccata, nulla fpeciali mentione fačta Petri, fequiti.tr Petro majorem ma¬ tere poteftatem, & illimitatam, ergo illi foli aliquid fpecialedi&um manet per verba: quodcunque ligaveris, quodcunque folveris. Ant. p. Si enim Chriftus poft Refurrečtionem fuam, fiib limitatione poteftatis ad fola pec¬ cata caeteris Apoftolis data, voluiflet & comprehendere Petrum, debuiflet Ghriftus id fpecialiter exprimere, quod univerfalem poteftatem ante Petro datam nune ad fola peccata limitet, atqui circa hoc Chriftus nullam fecit mentionem loco citato, ergo fequitur Petro majorem manere poteftatem, fpecialem, & illimitatam. M. declaratur .' nam quotiescunque alicui po- teftas datur illimitata , non cenfetur fub limitatione poteftatis data: aliis comprehendi, nift ejusexprefla mentio fiat. m. eft dara ex fčriptura, per confequens manet Petrusin poffeffione majoris, & illimatae poteftatis libi a Chrifto data: per verba : quodcunque ligaveris fuper terram, quodcunque folveris erit folutum & in Ccelis &c. Quod vero Petrus jus, qnod acceperat cum aliis ex a:quo non com- niunicaverit clare evincitur: nam quid familiarius eft Calvino, & ejufce- m °di hominibus, quam pleniš buccis clamare: nihil eflb credendum, quod •■"■it in fčriptura non ftat clare , aut per claram, & evidenten! confequcn- n am ex ea non deducitur ? ubi quaefo vel umbra in fčriptura loco citato dl: Petrum acceptam poteftatem per verba: Tibi dabo clat>es Regni Ccelo- rttm ex a:quo aliis communieafle ? aut quo paeto per claram confequen- tla ni id inferri poteft? Petro dietum eft : Tibi dabo clat>es tfc. quodcun- ligaveris f quodcunque folveris , ergo Petrus ex acquo id cum aliis c °nimunicavit ? ll enim hanc confequentiam clare inferri Calvinus dixerit, «iam hanc ex fčriptura clare inferam: Chriftus dixit Petro Matth. 6. Va- ™ poft me fatanas , ergo id Petrus cum aliis ex seqao communicavit J hanc c oiftequentinm fi fibi communicatam ex fčriptura clare inferri Calvinus o- pinatur, lubens ei faveo, verum quod Petrus id cum Apoftolis ex aequo g j com- i4_ . exox® i _ communicaverit, čredo ipfum Calvinum admifliirum non efle, eTgiTnčč primum admitti poteft. Dices: infiftendo prim* refponfioni Calvini, quod quamvis J 01 n, 20. v. 22. poteftatem Chriftus Apoftolis dederit determinatam, & rcTrričtam ad fola peccata, hoc tamen non evincit Pctrum majorem habere potefta- tem, quia quam Chriftus Petro contulit Matth. i< 5 . v. 19. poteftatem pcr verba : £)uodcunque ligaVeris fuper terram, er it ligatum (f in Celiš, (f quodcunquc foberis fuper terram, erit folutum (f in Coelis ; Eandem irreftri&am, & univerfalem cateris Apoftolis , & iisdem verbis contulit Matth. 18. v. 18. Amen dico 'Oobis , qu£cunque alligaVeritis fuper ter- ram, erunt ligata, (fin Ccelo, (f qu£cunquc fberitis fuper temin, erunt foluta , (f in Coelis, Ergo catteri Apoftoli tam amplam a Chrifto acceperunt poteftatem Matth. 18. fivut Petrus Matth. 1 corripe e um interte ipfum /'dum ♦ v. 16. Si Autem te mn audterit , Adbibe tecum adbuc unum , "Pel duos. v. 17. Ugodit non audterit eos dic Ecclefta ; fi autem Eccleftam non audterit 3 (it tm ficut Ethnicus , (f Publicanus. Et fuper hoc immediate fequitur data poteftas Apoftolis remittendi, & retinendi fratrum peccata lequcnte v« 18. Amen dico Dobiš , qu£cunque alUgaPeritis fuper terram , erunt ligata , (f in Coelo : Et qu&cunque foberitis fuper terram , erunt fbluta in Ccelo, id eft ea: Dequibus Chriftus ante dicit, mandans reducifratrempeccantem per pcenitendam ; & poft hanc poteftatem remittcndi, & retinendi pecca¬ ta caeteris Apoftolis datam , v. ar, accedens Petrus adeum, dixit: Domu n *) qnotics in me peccabit frater rneus , dimittam ei ? ufque fepties? dicit m Jefus , mn dico tibi fepties , fed ufque feptuagefes fepties , at qui hteomnes locutiones Chriftiantecedentes, & fubfequentes poteftatcm Apoftolis datam aChrifto, manifefte indicant non efte univerfalem, led ad id determinate accepifte eos poteftatem, de quibus Chriftus in cit: cap.eis loquitur, & cujus remittendi, aut retinendi materiam eis indicat, quas Ipe- dficata inibi funt, nempe: peccata de quibus Petrus quacrit, impanitentem Ostrem, aut emendationem non ferentem habendum tanquam£thnicum, & Pu idicanum, ejus videlicet peccata non remittenda, led retinenda efte per Apo« dolos, ergo Chriftus Matth. 18. determinate ait: de reducendis fratribiis, retinen* r6_ * 0 X o X O _ retinendis , remittendilque peccatis. M. clare habetur cit. Matth. cap, ni. declaratur : Si enim exindead lolapeccata reftričta colligitur poteftas, quod Chriftus Joan. 20. dicat: quorum remiferitis pectata remittuntur eis &c. non eftratio, cur etiam reftri&a poteftas'non declaretur ad fola peccata, cum Chriftus loquens Difcipulis mentionem lolorum peccatorum remittendorum, ant retinendornm facit, & occafionehac fbla dicit eis , qu£cunquc•foberitis ) quscunquf aUigaveritis ; cur inquam ultra potefttas d at a haec a Chriflo fe extendere debeat, quam fubjeda materia dilcurfus Chrifti declaret. Hsc ta* men rationon urger circaPetrum,cujus poteftatas Matth. 16. ei collata exnul< lo verbo, materia, autcircuniftantia difcurftis Chrifti cum Petro cognofci po* teft reftričta efte ad folapeccata,cum in cit: cap.Matth. 1 o.nulla prorfus horura mentio, aut reftritftivae circumftantisefiat c. ex fcripturae textu claraeft. Confirmatur : juxta Calviniim 1 . 4. inftit. c. 6 , n. 8. dicentemi^f enim fert bominum natura boe ingemum bomtnum pofiulat, ut in qm- j>is c s. tu y ctiamfi squalet fmt ornnes potefate unus tamen Jit t>:iut mi- derator , in auern alti refpiciant. Nul/a efi Curia fine Confulc milu (onfeffus judtcum 3 finepr štor e 3 collegiumnullumfine Pr&ftčlo, nulla finebh- gijlro focietas , ergo etiam hoc fert hominum Chriftianorum natura, hoc uigenium hominum Chriftianorum poftulat, ut in uno univerfalis Ec cle iix caetu , unus lit Moderator , in quem alii refpiciant , unus Conful lit, qui curiam Eccleliae regat, unus Pranorfit, qui ftibordinatos Ecclelis ju* dices moderetur, unus in collegio loco Chrifti Praefebfus, in focietateom* nium fidelium unus Magifter, quem Catholici Vicarium Chrifti, Pa^ 0 ' rem univerfalem, & Capin Ecclefis vifibile nominant. Unde quod Calvinus in toto hoc capite ante pertinaciter negat, ulti¬ mate ipfa natura (utverbis ipfius utar) & ingenio urgente id fateri necelfi' tatur; unde quid ex univerfa controverlia hujus citati capitis concM crs debeam , non fupereft aliud, quam quod unum, idemque brevi n e S ct ’ brevi dubitet, brevi transmittat, brevi toncedat, more aliorum hajretico- rum, quod legenti totum citatum caput J. 4. inftit. clare patebit. Unde tametli alibi in hoc capite per fas, & nefas perneget Petri pr J ‘ matum , eundem nihilominus clare confitetur poft verba antecitata dice»s J Sic ntbil abfurdi ejfet, Ji fateremur .ipojiolos detulijft Petro talem pri tni ’ tum, Per quam coadam confeffionem unum verum dicit: Petro videhcet delatum efte primatum Ecclelix; Alterum vero fallum : Petro videlicet eite delatum Primatum Eccleftas ab Apoftolis ; Nam Apoftoli non dixeruut Petro: __._ 0 x o x e 17 Petro: P*f ce °' pes me as. Tibt dabo c Irt; s Regni Ccdorum, quodcunque ligrteris fitper terram , er it liga t um , (f in Ccslis , quodcunque fofaeris fuper terram, erit folutum in Cediš , ut teftatur Ecclefia Catholica in fefto SS. Petri & Pauli fubjungens verba fequentia: Dicit Dominus Simo¬ ni Petro , .ergo a Chrifto , non ab Apoftolis Petrus primatum obtinuiu §• IV. Contral. Hefolutionem argumenta partis adverfae folvuntur. A Rgumentum I. contra I. Refolutionis partem I. Ecclefia juxta dieta in Armimento primo affimilatur in fčriptura.' humano corpori, ovili, Reono, exereitui bene ordinato, atqui corpus humanum non patitur nifi unum Caput, ovile urnim Paftorem, Regnum urnim Regem , exercitus be¬ ne ordinatus, urnim Ducem, ergo & Ecclefia, fed jima Apoftolum ad Ephef. c 5.V. 23. Cbrifius Caput efl Ecclefia , ergo Ecclefia nulium aliud Ca¬ pin prieter Chriftum admitterepoteft. g? t d. M. Ecclefia affimilatur humano corpori, ovili, Regno &c. .quan- tura ad externum regendi modum c. M. Ecclefia affimilatur humano corpo- ri&c. pure quantum ad internum regendi modum n. M. d. m* corpus huma- num &c. non patitur nifi, imuin caput interne id regens c, m. non patitur nifi unum caput externe illud regens n. m. & fub data diftinčtione n. c. fubfumptam m, d. Chriftus efl: Caput Ecclefiae, illam per internum gratia- rum inflimim interne regens c. m. eam fimul cxterne, & vifibiliter regens fubd, mediante Capite Vicario a fe conftituto c. m. absque eo n. m.etc. Ecclefia comparatur in fčriptura humano corpori^ &c. non pure qnantum adregimen internum, fed magis quantum ad regimen extermini j unde fi~ cut mulier a fuo regitur capite interne, & fimul externe a capite viri, & prteter caput naturale mulieris, quoad guberninm externum teftante Apo- ftolo ad Ephef c. 5. v. 23. Vir caput eft mulieris , ita & Ecclefia princi- paliter interne per gradarum influxum regitur a Chrifto tanquam Capite fio invifibiii, externe vero’regitur ab ejus Vicario a Chrifto fin loco con¬ ftituto, tanquam Capite fecundario vifibili. Inftabis: Ecclefia regitur 3 Chrifto etiam externe eam gubernante, er- fio Ecclefia praiter Chrifbm nulium aiiud patitur Caput Vicarium Chrifti. ftat. p. teftante A poftolo : Vir caput eft mulieris, ficut Chriftus Ecclefia:, stqui vir caput efl; mulieris esterne eam gubernans, ergo etiam Chriftus eft C Caput 18_0 X o X 0_ Caput Ecclefias externe cam gubernans. n. a. ad prob. d* M. vir caput eft mulieris, ficut Chriftus Ecclefiae, quoad ipfam rem capitis principaliter gubernantis c. M. quoad omncm modum gubernartdi n. M, c. m n c. Apoftolus noti parificat in boe virum cum Chrifto : quod ficut vir externe regensmulie- rem ejus caput eft, ita Sc Chriftus, led in hoc: quod ficut viro muliereft fiibdita, tanquam capiti fuo principali, cui obedire tenetur juxta illud Gen, c. 3. Sub \>iri pot eft at e eris y (f ipfe dominabitur tui , ita Ecciefia fubdita eft Chrifto, tanquam Capiti fuo Principali, cujus mandatis ab eo revelatis obedire tenetur 5 led non loquitur quoad modum regendi, ut ficut vir eft caput morale mulieris eam externe regens, ita & Chriftus tale fit Caput Ec- cleliae, verumeomparatio Apoftoliin hoc conliftit: quod ficut vir principa- le caput eft mulieris, itaChriftusCaput eftEcclefiat, eam non per externum,fed Iblum per internum gubernium per influxum internorum donortim guber¬ nans, fiibdit etenim Apoftolus: Chriftus dilexit Eccleftam i (f feipfum trt- didit pro ca, ut illarn fančliftcaret, mundans laVacro aqu& in Verbo Vitt\ San&ificatio vero utique per interiorem gratiam habetur. Urgebis: Apoftolus loco citato docet: Eccleiiam Chrifto fubječtam effe, tam in interno, quam in externo gubernio , ergo paritas Apoftoli eft omni- moda. Ant. p. ibidem hab etur v. 24. Sicut Ecciefia fubječla eft Chrifto 1 it* (S* mulieres Vir is fuis in omnibus , Sc deinde utrumque modum tam inter- num, quam externum influendi infinuat: Ut illam fančliftcaret , mundsns laVacro aqua in Ver bo Vita , led fančfificatio eft interior, mundatio vero per lavacrum aqux eft exterior influendi modus, ergo Apoftolus docet Ec- clefiam Chrifto fubje&am efte, tam in interno, quam inexterno gubernio. JE. Quod utrumque quidem gubernium comprehendat Apoftolus, fed unum immediate, Sc alterum mediate; undein influxu interno EcciefiaChri- fto fubjicitur immediate, in externo vero regimine fubjicitur illi medianti' bus miniftris , dona Chrifti per adminiftrationem Sacramentorum appl |can tibus; unde ficut mulier, quamvis in omnibus lubječfa fit viro fiio , non«' men in omnibus immediate j non enim in internis animi motibus viro im- mediate lubordinatur ( alias vir hos motus animi caulare immediate dicerc- tur) led lolum mediante caulalitate mulieris hos motus ad mandatom v' 11 elicientis, qui ad gubernationem domefticam liint neceftarii; ita etiaffl Ec¬ ciefia, quamvis in omnibus fubjedfa fit Chrifto, nontamenin omnibus im- mediate, led in externo regiminefubje&a eft Chrifto mediate, medianti * videlicet miniftris EcclefiJ 5 , 8c maxime mediante eo, cui foli dičh 1111 e ' palce oves meas 3 hinc Chriftus per le non mundat lavacro aqu* in ver 0 X o X 0 __19 vit«, fecus quis unquam obtinere poflet litteras Baptifmales, fed mundat iavacro aqnx pcr miniftros ad hoc deftinatos , unde fan&ificat per fc, mundat vero per lavacrum aqu« per alium. Argumentum II. Ecclefia teftante Apoftolo aliud Caput non habet pras- ter Chriftum, ergo. Ant. probat Apoftolus ad Ephef 4. v. 15. Crefcamus in ilkper omnia, qui ejl Caput Chrifius, ex quo totum corpus compaBum , tf (onnexum per omnem junci uram fubminiftrationis , ergo Ecclelia tet fante Apoftolo aiiud caput non habet praeter Chriftum. Ijfc. Hxc & fimilia, quae objtci pofllint fcripturae teftimonia, utdebite folvantur, diftinguendum eft duplex Caput Ecclefis, principale unum, quod eft Chriftus Ecclefiam. invifibiliter dirigens per internum gratiarum influxum 5 altcrum vero Vica- rium ejus Ecclefiam Chrifti per docirinam, exhortationes, Sc externam dire- čtionem vifibiliter gubernans; unde quando Apoftolus vocat Chriftum efte Caput Ecclefije, de Capite primo modo ftunpto id intelligit, Sc hujus ratio manifefte patet ex argumento Apoftoli, nam ille principahter fidem Chrifti animis recenter converforum inculcare volnit, ergo de primario, & funda- inentaliCapite, de quoilli adhuc fubdubitare potuiftent cis loqui oportuitj quid enim profuiffet Caput fecundarium, &vihbile eis p.racdicare, fi prima- riumagnofcere noluiflent? & fic omncs alii tam Scripturae textus, quamSS. Patrum ( qui de hoc fubinde dubie loqui viderentur, ) folvendi funt, Dices: Apoftolus ita folum Chriftum Caput Ecclefi« prsdicat, ut reliqui fideles llnt nonnift membra, fed fi daretur Caput aliud Ecdefiat vilibile, non omnes pratter Chriftum eflent pura membra, ergo Apoftolus folum Chri¬ ftum Caput Ecclefi« pracdicat. M, ex eodem Apoftolo ad Rom. 12. v« j.evin- citur: Multi unum corpus fumus in Cbriflo , finguh autem alt er ah erius membra, fedfub ly multi tambene comprehenditur: Petrus, Linus, Cie* itiensj quam omnes alii fideles, ergo omnes alii pr«ter Chriftum funt non- n, ft membra. Quod duplici modo fideles pofiint confiderari, primo : reIate ad Chriftum , tanquam Caput Ecclefi« primarnim per internum influ- * um donorum Ecclefiam gubernantem; ft hoc proinde modo fideles confi- derentur, omnes funt «qualiter membra, ctiam Petrus, &Summus Pontifex, omnes fideles, trna, &Pontifices recipiuntgratiam internam a Chrifto °°>tanquama Capite principali, nulltis yero a Petro, aut Pontifice. Se- tundo confiderari poffunt fideles inter fe, qiutenus per externam gubernatio- ^ Cfn m unitatefidei continentur, Sc lic, Sc Petrus, 8cPo.ntifex eft quidem, & a put fecundarium vifibile regens fideles externo gubernio in virtute Chri- b & membrum, fed NB. pfsecipuum, nam, &in humano corpore caput a C 2 rationc 20 )C O X ratione membri non excluditur, cum deratione capitis lic efferaernbrum,£d praeciptnim ; unde tale membrum prcccipuumPetrum efte,absqueinconvenien- ti admitti poteft, cum idipflimin citata epiftolaApoftolusadmittat; loquem enim de membris Ecclefia:, in quibus differunt inter fe, cum ante dixiflet,in quibus conveniunt ita ait c. citato: Habcntev autem donationes fecundum gratiam, qua dat a efi nobis differentes\ file e Prophetiam fecundum n• t'tonem Ftdei, five miniflerium in miniflrands, fi'oe i qui docet in doBrint , qui exhortatur txbortando, qui tribuit in fimplicitate , qui pr&eft in folli• citudine; Ubi Apoftolus clare inter fpecialia, in quibus fideles differunt, nominat unum, qui prteeft in follicitudine, unde tale membrum cumApo-' ftolo lubens Catholica admittit, 8 c veneratur Ecclefia. Inftabis: ergo tali modo Ecclefia erit monftrofum corpus habens duo Capita, Hanc monftrofam illationem folvit Apoftolus adEphefpv. 23. clariflimis verbis dicens: fjhtoniam y>ir cap ut efi muhe n s, ficut Cbrif tus Ecclefia , unde ficut mulier non eft monftrofa, fi pratter caput fuumna- turale interne eam regens, aliud caput nempe viri patiatur eam externedi- rio-ens, ita & Ecclefia non erit monftrofa, fiprreter Caput principala eam interne per gratias regens, aliud Caput nempe Vicarium primarii fiinul ad- mittat, didam Eccleuam externe gubernans. Argumentum III. Ex eo, quod iiv lege veteri unus genti Judaics p«* fuerit Sacerdos, non rede infertur toti mundo Chriftiano unum debere prs* fici Sacerdotem, ergo tametfi in lege veteri unus pra:fuerit Sacerdos, non fequitur exinde, & in nova lege debere unum idehtidem pratfici Sacerdo¬ tem. Ant. probat Calvinus 1 . 4. inftit. c. 6. de primatu Romana; Sediš, a, 2* Similiter r £>uod in una nat ione fuit utile , id in umVerfim orbcm exten- dere nuli a ratio cogit , imo gen tis umu s , (f totius orbis, longe dim* ratio erit ; ergo ex eo, q uod in lege veteri unus genti Judacorurn. przfa rit Sacerdos, non rede infertur, toti mundo Chriftiano unum identidem de* bere pratfici Sacerdotem. Ant. loco cit, probat Calvinus: ideo genti J uda! * cx : Unum Sacerdotem prafici er at neceffe : quia undique ak idoloUtrts fepli er ant judai , ne Religionum har letate diftraberentur - - - Ulic unum AntijUtern prafecit , quem ernnes refpicerent , quo m e Hus in unitate con- tinerentur ; Ergo quod in una natione fuit utile., id in upiverfum 0I ^ e extendere nulla ratio cogit. n. a. ad prob. d. a. quodin unanatw fuit utile, id in univerfum orbemextendere nulla ratio cogit, fi i nl ’ nl fo orbe eadem non perfeverat ratio, qua: fuit in una gente c, a. exlupP ' ftto, quud in univerfo orbe eadem pcrfeveret ratio, quje fuit in o )c o y 0 _ 21 ten. a. etc- Rationem enim ipfeCalviuus ioc. cir. infinuat: Curgensju- J^onira abuno debuerit regi Sacerdote, quia iciiicet undique ab idol oh- tris fepti erant Judaei, ne Religionum varietate diftraherenrur , idcoque il- lic imam Antiftitem praftecit, quem omnes refpicerent, quo meliusin unita- te continerentur, ha eadem prorfus ratio in orbe Chrifriano perfeverat, quia ille undique li non ab Idololatris, certe hameticis plurimis, Turcis, & Jacbeis feptus eft, ergo & genti Chriftianorum, ne religionum varietate di- ftraheretur, unum praefici neceile eft Antiftitem, quem omnes reipiciant, quo melius in unitate continerentur, ut verbis ipfius Calvini concludatiir. Dices: Juxta eundem Calvinum loco cit; Mundus totus ab uno Pra* f(Bo non debet regi , ergo ne c Ecclejia ab uno Antiflite regi debet . tranf. a. n. c. Nam tametft mundus ab uno regi non exigeret, id tamen ni- hilominus exigeret Ecclefia; Nam finis regiminis totius orbis eft conierva- tiouniverfi, non quidem fecundum individua fua, fed maxime fecundum fuas fpecies, cum coniervatio totius univerfi per confervationem fpecierum maxime habeatur, per quod ordo univerft relucet, & confervatur > haec autem coniervatio tam bene poteft fieri a pluribus in id conantibus, quatn ab uno. Finis autem Ecclefiae eft: coniervatio omnium fidelium individuo- Tum in unitate fidei a Chrifto reveiatae, haec autem coniervatio unum exi- git gubernatorem, quem omnes alii reipiciant, ne Religionum varietate diftraherentur, ut citatus ait Calvinus; & probat experientia omnium fis- culorum, nam quicunque in huncunum infailibilem orbis. Chriftiani Mo- deratorem ( cui commilfum eft Dominici gregis gubernium) non reipexe- rant, intot varias hatreies abierunt, ut pene quot capita tot iententiae cir- ca veritates revelatas prodierint, quas ad unitatem fidei a Chrifto revelatam' reducere prope deiperatum eft, niii unum infallibile Cap ut Ecclefia: agnoft cant, cui commiflum eft Ecclefia; ovile a Chrifto dicente: Pafce oTres meas t fefie a o no s meos; quodcunque hgaTreris fuper ter ram , quodcunque fol- fuper terram , applaudente, & adclamante Ecclefia univeria: clicit ^eniinus Simoni Petro. Argumentum contra II. partem I. Reiolutionis; Spiritus S. eft a Chri- ^ u .i loco Vicarius Ecclefiae conftitutus, ergo Spiritus Sandtus eft proprie Vicarius Chrifti. A. probat Marcus Antonms de Dominis ex textu joan. l6 * v » 7 . Si non abiero , Paraclitus non Treniet ad to s , (i autem abiero e um ad Vos. Item c. 14. v. 26. Paraclitus autem Spiritus San - us rnittet Pater in nomine meo , ille Tros docebit omnia, Jujgeret 'bobis omnia, quacunque ciixero Trobiš ; Ergo Spiritus S. eft a inft o ftii loco Vicarius Ecclefia conftitutus. «_ e x o x e _ , n. a. ad prob, dico: quod miffio non iignificct Vicariatum, cum j. qualis aequalcm mittere poflit; unde mifit DEus Filium finim fadum exmu- lierc, fadum fub lege, ubi tamen Filius non eft Vicarius Patris, cum noti lit minor eo, led ei prorfus a:qualis, & alias de rationc Vicarii ett minorcm efle luo Principali j ut patet in Vicariis Regnorum, leu Pro-regibus. Mit- titur itaque Spiritus S. ad docendum fideles interius per lua dona, Chriftus per externam praedicationem docuit ; nam cum Chriftus Apoftolis praedicavit: Jp/t bor um nibil intellexerunt , er at Verbum tpfum ahfcm- ({itum ab eis , (f non intelligebant, qu£ dicebantur, ut habetur Luci' ijj, v. 34. Cum vero Spiritus S. illaplus eft Apoftolis, myfteria revelata non ima folum lingua, verum loquebantur Variis linguis Apoftoli magnalu Det , vulut Ada Apoftolorum c. 2. v-4. & ir. teftificantur. Oportuiter. go Paraclitum mitti ad Apoftolos, qui eos interius doceret, ut intellige. renf, qua: Chriftus exterius docuit, & praedicavit, ut opus Redemptionis per omnes tres Divinas Perfonas compleretur, per Patrem quidem: tan- quam per rerum omnium Principium , Per Filium, tanquam Divinte mifc- ricordiae executorem, per quem fada luntomnia; per Spiritum Sandtuni: tanquam per complentem negotium lalutis noftra*, per interiora gratiae do¬ na Apoftolis collata. Unde Chriftus Apoftolis de liia paflione, morte, & Refurredione, ac aliismyfteriis multaprardixit, quae ipfi tune non intellige' bant, ut habetur Lucte 18. v. 34. At poftquam per internatu vocem Spiri¬ tus Sandi illuftrati funt, cacperunt intelligere, &toti mundo proniulgare; & hoc eft quod ait Chriftus: Spiritus SanBus , quem mittet Pater in «- mine me o , ille t>os docebit omnia , quacunque dixero tobis , (vel porius- quatcunque dixi vobis, ut habet textus Grascus) id eft, quae a me externa voce didalunt, & a vobis non intelleda, ea intelligetis ex interna lugg e ^”’ ne Spiritus Sandi, qui a Patre rnittendus eft in nomine meo, id eftadpe« 1 ; ciendam, &conftunandam dodrinam meam, quam ex me audiftis. At« hoc non feguitur Spiritum S. proprie efle Vicarium Chrifti, non enim cK minor Chrifto, led folum eaperfediori modo Apoftolos docuifleper ia ter nam fuggeftionem, quas ipfi per externam vocem a Chrifto audierunt. §, V. Contra II. Refolutionem argumenta partis adverl« folvuntur. Rgumentum contra primampartem Relblutionis: Chriftus unam d ete f minatam Perfonam fui loco Ecclefis non praefecit, ergo dignitas C4P 0X0(0 _n tis Ecclefi* vifibilis non eft conftituta a Chrifto in. una determinata Perlona. A. p. Chriftus lui ioco teltante Apoftoload Ephef 4. Dedit quosdant ejui- dem Apoftolos , quosdam autem Prophetas , alios er o Evangeliji a s , alios tutem Paftores , Dočlores , atqui inibi nulla prorfus fit mentio unius determinata Perfona:, qu* cateris praefljet, uti tamen oportuiflet fieri, ubi de Pr*pofitis Ecclefi* fermo fit, ergo Chriftus unam determinatam Perfo- nam fui loco Ecclefia: non praefecit. R\ n. a» ad pr ob. ex Paulo addudam d. M. dedit quosdam quidem Apoftolos cum inclulione unius determinati, cui foli fpeciafjter commifit pafčere ovesfuas c. M. cum ejus excluftone n. M* d. m. atqui inibi nulla prorlus fit mentio unius determinat* Perlon* expli- cite c. m. implicite n. m. et c. Apoftolus enim loco citato eo modo nominat Apoftolos praefle Ecclefia:, quomodo eos conftituit Chriftus, led Chriftus conftituit unam determinatam Perfonam ovilis fui loco Paftorem dicendo foli determinat* Perlon*: Palce oves meas, ergo etiam in hoc lenfu Pau- lus, Apoftolos datos Ecclefia: nominat j Nam Apoftolus hic loči non aliud intendit: quam varia munia ad Ecclefia: perpetuam conlervationem a Chrifto Praepofitis collata fuifle; unde quamvis non nominet ibi unum , qui cste- ris praeft, exinde tamen non infertur, quod unum, qui Ecclefi* praeeft non agnolcat, quia non eft necefle omniaunonominareloco, fufficit enim, quod fcribens adRom. 12. v. 8. e um clare nominet, qui pr&eft in fo llicit «- iine. Nam valde infirmum eft argumentum: Apoftolus non nominat unum Caput, quod cateris pr*eft, ubi varia munia Ecclefi* enumerat, ergo tale nonagnolcit, quodfi enim hxc valet illatio, valebit & h* c: Chriftus Joan. 10. v. Spiritum Sandum Dcum unum cum Patre, & Filio non nominat, cumdicit: Ego (f Pater unum fumus , ergo Spiritum Sandum unum cum Patre, & Filio non acmofcit j Aifirmatio etenim unius, non eftnegatio al- terius, ut docetPhilolophia, ergo ex eot quod Apoftolus inibi non notni - nct exprefTe unum Caput, quod cateris pr*eft , non fequitur A- Poftolum didum Caput non agnofcere. Et eodein modo intelhgendus ve- n 't tevtus Apoftoli. i.ad Corinth. 12. v. 28- dicentis: Et quosdam q uidem Ppmit DEus in Ecclefia, prtsnum Apoftolos , fccundo Prophetas , id eft . po- Ult primum Apoftolos, led cum inclulione unius pnmo primi, cui Ipecia - ltcr dixit: Palce oves meas, non vero cum ejus exclufione, nam etiam in- to | primos Duces exercitus a Rege conftitutos, unus femper primo primus ^ : cu i alii omnes fubordinantur, & qui lolus cateris praeeft in lollicitudine. Dices: Chriftus per voces Joan. 21. v. 17. citatas : Pafce oVes meas, 111 ‘pdale Petro commifit, ergo dignitas Capitis Ecclefi* in una determi¬ nata 24 0 x o x & ___ nata Perlona non eft conftituta. A. p. eam poteftatem, quam loco.cit.Pe¬ tro Chriftus contulit, jam prius omnibus Apoftolis llmul dedit. em-o Chii- ftus per voces, pafce oves meas, nil fpeciale Petro com mifit, A.°p, quod Chriftus Petro Joan. 21. v. 17. contulit, idtotum jam prius oererisApofto* lis dederat, cum dixit Joan. 20, v. 21. Sicut mift ms Pater , (f eoo m it • toloo s j atqui Pater Filium milit, ut lit Caput EccleGx, ergo ita etiam Fiiius mifit Apoftolos, ut fint Caput Ecclefiat, per confequens eam poteftatem, quam 1 Chriftus Petro loco cit. contulit, jam prius omnibus Apoftolis firnul dedit, 25i, n. a. Nam fi per voces: palice oves meas nil fpeciale Petro coramifitChriftiit, quam quod ei jam ante cum carteris Apoftolis contulerat per verba; Sicut mi¬ lit me Pater, & ego mittovos, cur qaxfb fuit necelle Chrifto tot circa 16 - lum Petrum uti ceremaniis, ft Petro nihil fpeciale committere voluit? quor- fum enim illa- trinainterrogatio: Joan. 21. v. 15. Simon Joannis diltgtsm -plushis? Simon Joannis dtligis me? Simon Joannis amas me? quorfum triplex illa commiflio: Pafce agnos meos, pafct agnos mest , pafce toi meas ? Otiole certe hacomnia fadta fuifte eft necefle,fi per hoc nihil fpecia¬ le datum eft Petro, quod ante datum non fuit. Imo liquod antea meliori, & amplioripoteftate datum eft, poftea deteriori, & reftnčtiori poteftatecon- ceflum ftt. Unde ad prob. hujus n. a. ad ejus prob. d. M. licut mifit me Pater, & ego mitto vos adpraedicandumgentibus fidem in DEum, &p*- nitentiam c.M.ficut mifit me Pater, & ego mitto vos omnes ad regendam Eccleliam fubd, cum poteftare fub ordinata ad eum , cui fpecialiter eft: pafce oves meas c. M. cum a:quali prorfus regendi poteftate n M. č> ra ' ikdift. confiergo ita, & Fiiius milit omnes Apoftolos, ut fint CaputEccle' fiat fubordinatum Capiti, fliper quod Chriftus fundavit Eccleliam fuam Ci conf. ut fint Caput Ecclefiae abfblutum, & independens ab eo n.confihj* ter enim Ceeleftis ex duplici fine mifit Filium finim, primo: ut-prardicet n- dem in Deum, & pcenitentiam; fecundo: ut nova; legis fundet, Eccleliam fanguine fuo firmandam ; quoad primum finem loco Chrifti in terris continuandum fubftituti funt a Chrifto Apoftoli, ut videlicet: cent fidem in Deum , & pcenitentiam, quod exeo clare apparet: nanip olt ' quam Chriftus dixit loco cit. licut milit me Pater, & ego mitto vos, olficiu® millionis determinatx, & reftričfs fubinfinuat, teftante ulterius imrnedi- Evangelifta: H.cc cum dixijfct infufialpit , (f dixit eis t accipite Spdd^ Sanctum; auortim remiferitis peccata remittuntur eis, $ qaorum ? et [ nuerttis retenta funt ; Ergo ad hoc fblum munus per Apoftolos conj^ imandum, dixit Chriftus; licut mifit me Pater, & ego mitto vos; 0 )( O )( B _ funt Apoftoli a Chrifto, quorum Chriftus in contextu mentio- m facit videlicet: ad remittenda, vel retinenda peccata, ut contextus ? ci d clart infinuat. Aft quoad fecundum munus, ad regendam vid. & oubernandam univerfalem Eccleftam, folus illenfiffiiseft: Fuper quemChn- {lus fundavit Ecclefiam univerftim dicendo: Tu e s Petrus , fuper bane tetram sdtficabo Ecclefiam meam , quod foli uni determinata: Perfonac di- dum eftj &non omnibus aliis; cui infuperfoli a Chrifto eft didura J Paf- ct oM meas, hocautem foli determinatae Perfonas didum eft (ut ex pro- bisdatis clarum fit) ergo in hoc: fola una determinata Perfona Chrifto fucceffit, . _ Inftabis: vox illa (icut > eft correlntiva muneris m Chrifto a Patre, & Apoftolorum a Chrifto, fed Chriftus a Patre miftiis eft nonfolum ad praedi- andum fidem in Deum, & poeftirentiam, fed etiam ad regendam, & gubernan- d,im univerfalem Ecclefiam, ergo etiam Apoftolos eodem modo mifit. j*. d. M. vox illa ficut > eft correlativa, correlatione fimilitudims c. M. correlatione xqualitatis n. M. c. m. n. conf. Sicut Pater mifit Filium fuum,fic Filius mifit Apoftolos ad prasdicandum fidem in Dcum, & panitentiam ,. led quod ad to- tum Filius miferit Apoftolos adquod iple miftiis eft a Patre, in hoc fimilitudo vehementer claudicat, quia fi ad omneid eos miftfletFilius, ad quod ip(e mit fus eft, fequereturt quod ficut Filius miftiis eft a Patre ut fit effennale, & priraarium Caput Ecclefia:, doniš fimul interms gratia:, fideles fuos guber- nans, ita & Apoftolos cum pari poteftate milerit, ut fint caput eftentiale , 8t primarium imiverfalis Ecclefia:, doniš internis gratia; fideles fibi fubjedos gubernans, & ficut Pater Deus Filium Deum milit, ita Deus Filius, Deos Apoftolos, in quos fideles credant mbferit, unde apparet, quam terribilis in prsedida fimilitudine Scazon fit, quem Adverfarn, quodfi pure anima- 1« homines eftevelint, fi non agnofcere, faltera mambus crallis palpare fieceffitabuntur, ni crallitis delirare velint. Uro-ebis: Chriftus mifit Apoftolos ad prasdicandum gemibus cum acqua- 1 ' poteftate, erco ab eo dioriitas Capitis Ecclefiae in una determinata Perlo¬ na non eft conftltuta. Ant p. Chriftus utilitau gentium ita voluit ineumbe- rc Apoftolos, ut unus alteri non pr^eflet, ergo Chriftus mifit Apoftolos y sd prsdlcandum o-entibuseum aequali poteftate. Ant. probat Lucas c. 22. v. 24. Fatta eft autem contentio inter eos , quis eorum Sider e tur eftfe nta- ht Dixit autem eis\ Rege s gentium dominant ur eorum, (f mmis mn Venit mintjlrari , fed minifirare\ quo tamen non obftante fnit vere fiimmus Sacerdos, & Caput ftipremum Ecclefiae ab ipfo fundat*. Replicabis: Ipfimet Principes Apoftolorum teftantur dignitatem Capi- tis Ecclefias in pluribus efte conftitutam, ergo iila in uno determin.no Capite non eft conftitura. Ant, tradit. I. S. Paulus Adi:. 20. v. 28. JttenditeVobiS\ (f uniVerfo gr egi > in quo Vos Spiritus Sancin s pofuit Epifcopos regenti' elefiam D ti; Sed Ilečtores Ecclefix funt Capita Ecclefis, ergo digniras Ca- pitis Ecclefia: juxta Apoftoium in pluribus eft conftituta. II. S. PetrusEpiu, I, c . 5. Vi i.monet: Senior e s , qui in Vabi s funt, obfecto confenior> tf tc r tis Chrifli Pajponum - - - Pafcite , qui in Vobis efl gregem Det, atqw confenior dicit $qualiratein, pafcere dicit poteftatem, ergo hxc non in 111,1 fpecialiter Perlona, fed pluribus juxta citatos Apoftolos eft requirenda* ?• n. a. ad 1. prob. c. M. d. m. fed Redtores Ecclefia: funt Capita fubordinata premo CapitiaChriftoconftitutoc. m. funt Capita abfoluta, & independefl' tia n. m & conft Si enim non agnofceret Paulus Epifcopos efte fubprdinatos tumfibi, quam maxime Vicario Chrifti, quaex ratione eis praecipit* dite Vobis , (f uniVerfo gr egi , quod prasceptum diredte ftringit eos, q 111 bus imponitur, id eft, Epifcopos, fi enim agnofeit fe pofle eis mandar; agnofeit &fe Superiorem eis efte , cum mandatum alreri dare, non m ^ Superioris; agnofeit itaque Paulus fe ipfis Superiorem efte, non tamen ouP mum in Ecclelia, quoniam ei fpecialiter didtum non eft: pafce oves _ e x o x 0 _.___ % ve Iut Petro, led agnofcit fe efteVicarium pratcipuum Petri, cujus Joco in cxercitio maxime nuinus executus eft inter gentes. Id exemplo maxime ma- nifeftum fieri poteft, nam tametfi Rex aliquis diceret: attendite univerfo exercitui, cui vos Principes prxfeci, non tamen inde fecjucretur: Duces x~ quales Regieffe, & xqualiter Capita fore exercitus cum Rege, & itain prar- fenti dicendum venit. Ad II. prob. exepiftola Petri defumptam dico: quod Petrus fe nominet confeniorem ex humilitate adexemplum Chrifti, qui tamet¬ fi Magifter fiierit fuorum difcipulorum, eos tamen perfxpe vocat fratres fuos; ex quo tamen non fequitur difcipulps fore xquales Chrifto in poteftate; ergo neque fequitur feniores alios fore xquales Petro in poteftate; quod exinde patere poteft: quia eis prxcipit: Pafcite , qui in t>obis efi gregcm Det ; prxcipere autem eft Superioris, non xqualis; necobftatquod Petrus in citata Epiftola dicat: obfecrocon/enior, per quodprxceptumftridum illu- di poffet, non enim hocdicit, quafi eis prrcipiendi non haberet poteftatem, fcd ut id, quod prasciperepoteft, facilius fuam obtineat firmitatem; eo mo¬ do, quo Sacerdotes regare folent fuos pcenitentes, ut prxcepta Dei, qux aliundc obfervare tenentur, obiervent. Argumentum contra II. Refolutionis II. partem. Ecclefia non poteft habere fundamentum aliad prxter Chriftum, ergo ex eo, quod Petro die¬ tam fit: Tu es Petrus, & fuper hanc petram xdificabo Eccleftam meam, non recle infertur: dignitatem Capitis Eccleiix in pluribusnon effe reqai- rendam. Ant. tradit Apoftolus x. adCorinth. 3. v. 11 Fundamentum ahud nemo poteft penere , pr at er id , quod pofttum eft Cbriftus jEftus ; ergo Ecclefia non poteft fundamentum habere aliud prxter Chriftum. d. a. Ecdefia non poteft habere fundamentum aliud primarium, & effentiale p ras¬ ter Chriftum c. a. fecundarium, & Vicarium primi n, a. & c or./.' Nam ficut non obftante, quodChriftus dixerits Ego fum lux mundi. Marci 10. v. ig. Mem cum veritate nihilominus dicere potuit Apoftolis Matth. 5. y. 14. Vos lux mundi j lic etiam non obftante : quod Chriftus fundamentum fe primarium Ecclefias pofuerit, potuit nihilominus infuper fuper eam petram *dificare Eccleftam fuam, cui dixit: Tu es Petrus, (f fuper bane petram e dificabo Eccleftam meam » Dices: Chriftus fuper Petrum Eccleftam fuam nullo modo xdificavit, er- Petrus nec fecundarium fundamentum Ecclclix dici poteft. Ant. probat ^P. Aug. ferm. 13. de verbis Domini, & Tract. ultimo in Joan. ubi aperte fa- tstur per petram a Chrifto nominatam, non Petrum, fed Chriftum intelli« E £ ndum efte dicens: Super bane petram, quam confejfus e s , sdificabo Ec - D 2 clejtam 28 X O )( c Ufi um meam ; Sed Petrus non eft confefTiis fe, fed Chriltum, ergo Chridus fliper Petrum Ecclefiam ruillo modo aedificavit. n. a. ad prob. dico: quod S. Pater in textu citato non Ioquatur de tcxtus fenfu litrerali fed accommoda- titio, quia idem textus perfipe pluribus in direrfis fenfibus accommodari poteft, juxta placitum utde rede accommodantis; vel fi intelligendus eft in fenfu litrerali, loquitur S. P. de fundamento & Petra primaria, de quafcri- bens in Pfil, §6- hzchabet: Fundamentum Cbriflus primum , (f mm- mum , * * - quem infuper paulo poft : Fundamentum Fundamcntorm appellat; ubiautem S. Pater explicat textum hunc, in fenfu a Scriptura in¬ terno, longe aliter fentit, nam fcribens injPfal. 69. clare dicit: Petrus fii paulo ant e Cbriftum confeffus er at Filium Det , (f in tila confeftoni ip- pellatus er at Petra , fupra quam fabricaretur Ecclefia - - - Itcm ferra, 15. de Sandis, qui eft de Cathcdra Petri ait: Dcnique pro foliditate ie- Votionis Ecclefiarum Petra dtcitur , ftcut ait D ornimi s ■ Tu e s Petrus , tj fuper bane petram adificabo Ecclefiam meam . Petra enim dicitur «, quod primus nationibus fidei fundarnenta pofuerit - - - Nec 0bft.1t. quod 1.1. Retrad. c, *i. utrumque probabile effe admittat dicendo: bmn aittem duarum fententiarum qua (it probabilior e liga t leBor : Id tamen primatui Petri minimc prxjudiciofum eft, eundem enim pene omnibus alus locis S. Pater nobifeum confitetur; clare enim dicit fuam mentem Trad.in Joan. 5 6. ffuts nefciat primum omnium Apofiolorum effe beatifpmum Pi‘ trum - - Item 1 . 2. de Baptiftno contra Donatiftas c. 1, ait: jjfatistiefeM illum Petrum Apofiolatus Principem, cuilibet Epifcopo praferendum -• Et in hoc fenfu aliorum Patrum textus etiam fiimendi funt, qui fubinde de Chrifto intelligere fe dicunt Seri p tunu textum citatu m j loqiiuntur enim de fundamento primarioj vel in fenfu a Chrifto ad litteram non intento, fed in fenfu aocommodatitio. Inftabis: Ecclefia non in folo Petro sdjficata eft, fed in omnibus fti' etiam Apoftolis, ergo dignitas Capitis Ecclefia: in omnibus Ecclefi« P ;l “° ribus, aut faltera majori eorum parte eft requirenda, a. p. Fundamentui" Ecclefia: non in fblo Petro, fed in omnibus Apoftolis eft requirendum> ergo & Ecclefia non in fblo Petro aedificata eft, fed in omnibus aliis etui" Apoftolis. a« p. ex Apocalypfi 21. v. 14. ubi dicitur Ecclefia: Murus tis babens fundarnenta, fjf intpfis duodecim nomina duodecim Jp°r° rum Agni, Item ad Ephcf 2. v. 20. dicitur: Super adificati fuperj tin 11 r/icntum 'Apofiolorum , (f Propbetarum , ergo fundamentum Ecclefia ,"° n QX°XO »9 in folo Petro, fod in omnibus Apoftolis eft requirendum. d. a. Ecclefia non in folo Petro aedificata eft, tanquam infundamento abfoiuto excludente przdicationem, & minifterium aliorum Apoftolorum c. a. tanquam infirn- damoBto poftChriftum Vicario praeiidente praedicationi, &minifterio alio¬ rum n. a. &. c. Etenim quamvis esteri Apoftoli fint etiam fundamenta Eg- ciefis prscipua, comparativc adlabores, quos fecerunt, Sc Ecclcfiac pro- pagadonem, in qua omnes ftrenue laboraverunt, non tamen funt fimda- nienta xqualia quantum ad gubernium, & jurisdidionem, quia eis omnibus squaliter di&um non eft: Pafee oVes measi Super bane petram sdtftcabo Ecclefiam meam ; Sed id foli uni determinatae Perlon* a Chrifto fpeciali- terdidumeft, velut ex ante didis fit manifeftum. Unde tripliciter Apo¬ ftoli dici poftimt fundamenta Ecclefias: Dodrina videlicet, Prardicatione » & Ecclefi* regimine ; Dodrina: quia eam, quam a Chrifto hauferunt, tor ti orbi primi poft Chriftum annuntiarunt; Pracdicatione: quia in diverfis Orbis partibus fux cur* commiflam, quivis fundavit, Sc rexit Ecclefiam; hinc unus fundavit, &rexit Ecclefiam Epheft, alius Alexandria?, alius Ro- ros, 8t fic de esteris, cujus ipfe Paulus mentionem facit adRom. r v. 20* Sir auttm prs.dk alti Ebangelium boe , non ubi nominatus eft Cbriftus, ne fuper a!tenu m fundamentum sdificarem , id eft: in provincia alteri Apo- ftolo eommendata. In hisitaque duobus cateri Apoftoli funt xqualia Ec- clefis fundamenta cum Petro, quia dodrina, & prsdicatione fuam unus- qu , sque Ecclefiam fundavit, & rexit, & fuas fibioves concreditas in unita- ® hdei a Chrifto revelatae continuir. In munere vero gubernandi Eccle- bam imiverfalem Petro pares non fuerunt, cum hoc munus nullibi aliis A- poftolis fiteommiflum, quod commiffum eft ipecialiter foli Petro, ut to« tles didum eft, Sc claret ex Gregorio magno 1 . 4. Epift. 52. dicente : Et>an- gdtum feientibus liquet , quod Beatiffimo omnium Apoftolorum Principi Petro Dommica 1 >oce totius Ecclefts c ur a eommiffa fit; Ex quo fequitur Ar Poftolos gubernatores quidem Ecclefiarum fuiife fuarum, fed femper cum robordinatione ad Petnim; & exinde patet refponfio ad authoritates ex bcriptura in proba pofitas; poftunt enim vere Apoftoli modo dido funck- nicnta Ecclefis vocari, quamvis urnim inter eos fundamentum fit prjeci- puum 5 ficut vere vocantur in Scriptura Apoftoli fundamenta, fliper qux a- 111 ndeles funt fiipersdificati, uti habetur loco citato objedionis, quamvis Apoftolus ad Cor« 3. ante itidem citatus dicat: Fundamentum alius nemopo- l ft penere , prster id, cjuodpofitum eft Cbriftus jEfus. lAcpIicabis: Si Petrus fuiftet fundamentum Eeclefia: fpeciale, Sc prarcL D 3 puure? 3^_ O X o )C 0 _ puiim loco Chrifti politam, debuiffet ipfe jurisdibtionem fuam in totamEc- clefiam aliquando exercuifte, arqui hujus ih Scriptura ne veftigium quidem habetur, crgo Petrus non erat fundamentum Ecclefia: fpeciale, 8t prceciputim, M* patet: nam id monftrari deber, vel jure ei competere, vel ex fattocon- ftare debet didtam fpecialem gubernandi poteftatem exercentis. m. p. Pri. mam definitionem controverfix, quas orta erat inter fideles inter £e diffen- tientes non fecit folus Petrus, fed acqualiter omnes Apoftoli, atqui li Petrus fuiffet fundamentum Ecclefise fpeciale, & praecipuum loco Chrifti, debuiC fet exemp!o Chrifti ipfe fuam praecipuam jurisdidionem folus exercre indi- rimenda prima definitione con,troverliae propofitae, ergoquod Petrus lit fun- damentum Ecclefia fpeciale, & praecipuum hujus ne veftigium quidemin Scriptura habetur. M, p, Adtor: liquidem 15. v. 6. dicitur : conVenerunt /ipojloli , Seniores loidere de Verbo boe ; & v. 28. Vifum eft Spintut Santto, (f nobis , atqui hic nulla prorfiis fingularis mentio fit Petri in diri- menda controverfia hac, uti tamen neceffum fuiffet, fpille Caput praecipuum hujus caetus fuiffet, fed mentio fit exercitae jurisdi&ionis in dirimenda hac controverfia omnium feniorum ergo primam definitionem controverfis,t]u* ©rat inter fideles inter fe diffentientes non fecit folus Petrus, fed aequahter emnes Apoftoli, per confequens: Petrus non erat fundamentum Ecclei’12 fpeciale, & praecipuum loco Chrifti pofitum. 151.c.M.n.m. ad prob.n.hl¬ ad ejus prob. c. M. d. m. nulla prorfus fingularis mentio fit Petri in diri¬ menda controverfia hac ex fuppofito: quod Adverfarii totum citatom put, ant nunquam legerint, ant exercitam a Petro jurisdidtionem clare inibi pofitam videre noluerint c. m. quod abfolute in citato capite nulla linguh' ris mentio fiat n. m. &. c* Familiaris enim admodum ars eft haereticorum, caecos fequaces decipiendi, textum, qui ad eorum guftum eft, animis fedu- cforum ob oculos ponere, & contextum, qui totum guftum deftruit, M* proponere, fed eum occultare, ne nequitiam fuam prodere cooantur. E c ' enim Petrus, & jure esereuit hanc praecipuam poteftatem( quod°jus aChrifto accepit dicente : palce oves meas) & fa&o in conventu Seniorum exercito, dum Petrus in conventu Seniorum primus folus praecipuam jurisdi&ionem exercuit, velut contextus capitis citati clare docet; nam queftio inibi pro- polita erat haec, ut habetur A&or: 15. v. 5. Surrexerunt autem a tildam h b&refi Pharifeorum, qui trediderunt dicentesl quia opor tet circumtidi eos, pr&cipere quoque ferDare legem Moyfi. Super quam quxftionem feq lUtur judicium in capite citato pofitum : coribenerunt JpoJloli i (f Senior es T>ide rt dt "»er bo boe j poft quodfequitur judicium controverfije decilivum : C* 1 * *utc m _ S X ° )f t _^_i! magna contentia fieret : id eft: quid in re ancipiti doti n it i deberet; Sur ten S Petrus , dixit čd ess t Viri fr stres, tor fcitis , quoniam ab antiq• uis diebus D e us in no bi s elegit p er OS MEllM audirs gentes Per um Etsnoelii, (f credere. - - Nune er go, quid tentalis D e um imponere /»- oum^fiper cerPices Difcipulorum , quod neque P at res nofri, neque nos T/ortarepotuimus? fed per gr at tam Domini Jefu Cbrifi crtdimusfa Van, aumadmodum, tf ilti . Ecce fententiam controverfi* definmvam. tacuit mtem omnis multitudo - - (f pofquam tacuerunt J refpondit Juco us dtcens ; Vri fratre s audite me : SIMON narraPit quemadmodumprtmum Dcus PiftaPit fumere ex gentibus populum nomini fuo, Et buic con cordant Pcrba Propbetarum ♦ In quo citato textu Petram exercere jiuis didionem controveriiam addudam cathegorice definiendo, čredo nemo non videt alius, nili is: qui hunc texttim aut fua vita non vidit, aut vk ere■ - malina noltiit; loquitur enim Petrus fadum, &decifum lingulare e ua " fona lingulari decifionem concludente cum dicit: DEus in novis, lc omnibus Senioribus elegit non casterorum Seniorum nomine,fcd^r os me urn audire gentes Perbunt EPangclii, (f credere ; pod quod controver am lus definivit: nune ergo, quid tentatis Deum imponere jugum J up er ff tices Difltpulorum ; ubi quis non videt Petrum : exercere junsdt a Chrifto collatam iibi, ubi contrarise parcis propugnatores mcrepat,eisque jugum legis Mofaicae imponere Difčipulis Chrifti prohibet. tt po dida Petri: refpondit lacobus dicens : Viri Fratres audite me , non qm- dem definientem jequaliter cum Petro, fed fententiam ejus promu gantem. Simon narraPit , auemadtnodum Deus PiftaPit fumere ex oenti us popu- htm nomini fue , (f buic concordant Perba Propbetarum, q ua P rom “ gationc, & conclufione fada per Jacobum Sententia: Petri, fequuur: totms C °ncilii judicium v. 28. V ('um eft enim Spiritui Sančlo , f nolns, nu ui- imponere Pobisoncrisi quod judicium didatum ett a Špiritu bando p e 0S Petri Ioquentis, & Solius definientis estui Seniorum, qui m x _ unanimiter, &in hanc Petri definifionem confpiraruntj ex: quo ■ * truni tanquam Caput eonciliiprimum folum, Špiritu Sando . . controverfiam prirfeipaliter definivifle, & per hoc przcipuam | . nem Mercuiffe, definiendo nempe controverfiam propolitam, < Prsecipiendo omnibus, & fingulis: jugum legis Mofaicse g? 1 .... j ; s . P°nere, i mo imponi prohibere, qui funt prxcipui effeduslegis, culli a ltor i, ac Superiori competentes. 2 3 0 X o x 0 Urgebis: Cum Luthero de poteftate Papa:: non urget h&c confeijuen. ti d : fuper Petrurn efi adificata Eeclefia , e rgo Petrus efi Rečlor ejusdem t Jfcuti nulla efi bit illatto fcilicet t fupra fidem e[i adficata Eeclefia, crgt fides efi Rečlor Eeclefia Hanc illatiunculam non bene inferri non tam ex feriptura, quam ex tripode Apollinis haulifte videtur Lutherus; undefi hanc evincere v uit clare ex Scriptura non inferri, admittere, & debebit hanc clare ex Scriptura non inferri: Super Chriftmn fundata eft Eeclefia, ergo Chriftus eft Recfor ejusdem 3 unde potius lic re&e infertur ( fi Philo- fophus efle cupit) ex Scriptura: Supra Chriftum fundata eft Eeclefia tan- quam fliper flindamentum primarnim, ergo Chriftus eft Re&or ejusdem pri- marius; quo admiflo illatio lic fieri poteft, ergo etiam cum tefte Scriptura fiipra Petrurn fundata lit Eeclefia tanquam fliper fundamentum Vicarium Chrifti, Petrus eft Rečtor ejusdem loco Chrifti; quo polito inftantia illa- tionis optime coharet cum lira pr amida , & hac polita legitime infertur: fupra fidem eft ardificata Eeclefia tanquam fuper regulam a Chrifto revela- tam, ergo fides eft Recftor, feu regula ejusdem. Fides enim proponif, fideles credere debeant fide Divina, feu complečHtur fumrnarinm revelati- onum Divinarum, ad quae credenda fideles tenentur. Pertus vero eft Redar Eeclefia: dirigens fideles, quomodo credenda, qus: fides docet, in eiercitio iint intelligenda, atque fervanda 5 unde fides eft: regula credendortim; P e ' trus vero mftručtor horum ( qua» fides credenda proponit) intellige® 0 ' rum; regula etenim fides eft, Magifter regula: Petrus. Quarftio incidentalis I. An ergo ad Eeclefia: perpetuam confervationem ita lit neceffarius Rector unus ejusdem, qui fideles inunitatefidei contineat, ut non fiiperfit melior modus per quem meliori modo Eeclefia in unitate fidei perpetua confervari poffit ? Si loquendum lit de modo connatu«- Kori Ecclefiam in unitate fidei confervandi, affirmative; nam fi alius melw f modus Ecclefiam confervandi fuiflet, utique eum in Eeclefia fiia Chrifb !S inftituiftet, quam perpetuam effe decrevit, pro cujus tamen confervatiofi e perpetua, neceflarium fuit modum gubernandi perfedilfimum afii 1fflere ' AV J.V nvvv.MAi.vvuui«V/J Vjuaui UiliUO iliUUi Uli/UUU /1 fi« confervationem procurandi. Et probat experientia omnium retro fi culorum; quod fideles tamdiu in unitate ver« fidei confemti fueript, ' Hm / OifOlO31 diii unius litpremi in Eccleiia Redoris judicio le fubmiferunt; quod quarn primiim excuflerunt tot monftra hasreleos adduserunt, ut de Ecclelias con- fervatione adum fuiflet multoties, fi univerfa: pome inferi prtevalere polfent adverfus eam ; neceflarium itaqne vere eft unum in Eccleiia dari Redo- rem ejusdem, cum fuprema interris poteftate, ne iruiltitudo cum pari pote£ tate gubernantium pariat in univerfiui Eccleiia conftilionem. Qiiaeftio incidentalis. II. An ergo abfolute ad EccJefiae perpetuam'con¬ lervationem, ita lit neceffarius unus Redor ejusdem, qui fideles in unitate fidei contineat, ut repugnet abfolute absque eo Eccleiia: conlervationem in unitate fidei haberi ? Si loquendum lit n on de modo connaturaliori , fed abfoluto, quo Deus poteft fuam Eccleliam in unitate fidei confervare, non ita elfe abfolute neceflarium, ut eandetn plures cum pari poteftate re- gere non poffent; Nam decilio prima: qua:ftionisnon fundatur inregimine abfoluto, quod Eccleiia, vel qua:libet llespublica in omnibus circumftantiis habere poteft, led fundatur in exigentia connaturali, &inftitutione Chrifti. Chriftus enim tale in Eccleiia regimen inftituit, quale Eccleiia, & omnis alia Respuplica pro perpetua fui confervatione connaturalius exigit j quod au- tem conlervatio Ecclefiae, & cujusvis Reipuplicae connaturalius exigat regi¬ men unius, quam plurium cum pari poteftate gubernandi, patet: nam dum plures cum ajquali poteftate regunt, facile inter eos, ob infirmitatem naturae humana?, oritur diverlitas judiciorum, atque voluntatum cum ftimmo peri- culo Reipuplicse primum fcindendar, dein prcrfus deftruenda:, ut tantarum Rerumpuplicarum mina pro tefte eftj unde licubi valet, certe hic maxime valebit illuds fruftra lit per plura, quod fieri poteft per pauciora. In ca- tamen propolito li Chriftus vellet Eccleliam gubernari per plures cum pari poteftate, ne Ecclefiee conlervatio perpetua, ruinam minetur, deberet m cafu fimili Chriftus omnes infallibiles reddere, atque efficere, ut in om- mbus lit: cor unum, anima una, mens una, voluntas una, quorum unus ali— ter de rebus fidei fentire non polfet, quam alter ; qui tamen modus non [am apte conriaturalis eft naturae fragili, & ad malum pronae, nili infirmitas b^c psr D e j Ipecialem providcntiam cum tot multiplicatis miraculis con- srvetur. Magis itaque ad perpetuam Eccleiia: conlervationem aptus mo- lls gubernandi eft per unum Redorem, qui lolus infalibilitatem decidendi A. dubia habeat. fblufcjue Ipecialem Spiritus Sandi ailiftentiam, ut in du- . ‘J? fidei fideles , una ac fidelium Praepofiti, eum confulere, perque eju- "• ‘dbbilem decifionem de rebus fidei (quon>odonam intelligenda: lint) cer- 11 efie valeant» E QUjESTIO 34 0 X o X d CJU^STIO PRINGIPALIS. Quodnam illud fit Caput Ecclefise Chrifti. A Ntc ejus decifionem bene notanda eft quaeftio propofita Prasliminaris, in qua fat abunde demonftratum eft Ecclefije regimcn efle Monarchi- cum, quod neceflario unum determinatum Redtorem, & Gubernatorem e- xigit, atque adeo plures gubernatores cum pari poteftate excludit; <]uoprat- mulo dicendum remanet in Ipecie, quodnam illud unicum vilibile Caput Ecclefia lit? Romanum Pontificem Petri Succefforem, tanquam univerlalis Ecclelis Caput a Chrifto in Petro fiindata, univerla antiqua venerabatur Ecclefia;' quod in primis ftatim Conciliis dilucide declaravit. Nam Concilium L Ni- cenum relatum a Chalcedonenli Goncilio Adt, 1 6. profitetur id dilucide: Ecclefia Romana femptr habutc Primat um * quae lententia tamdiu in Eccle* lia pro indubitata habita fuit, ulcjuedum ambitio Canftantinopolitanortnn Patriarcharum per funeftum Schiftna Duce maxime Photio Patriarcha vio- ienter loco S. Ignatii legitimi Patriarchae inftrufo , eam fententiam ex Eccle¬ fia Chrifti eliminare attentafiet, dum legitimos Petri luccelTores, ex poffef- fione legitima, authoritate Chrifti in Petro inftituta, Petri regimine legiti- me inchoata, & a!iquot fieculorum paciftca poflefiione firmata per Petrifuo ceflores Romanos Pontifices, eosdcm nihilominus ex polldiione prxdida deturbare attentavit; quiImperatorum partim Schilmaticorum, partim h*- reticorum freti authoritate per fas, & nefas Primatum univerlalis Ecclcfi* arrogare fibi tentarunt, inibi Caput Ecclefia: conftituere volentes, ubi Ca¬ put Imperii fiiam ledem conftituiftet; quafi vero Caput Imperii, & C»- put univerlalis Ecclefia: ab iifdem principiis oriretur. Quod Schilina p« r aliquod Ichilinaticos Patriarchas protractum eft, cum fiimmo fideliumdana* no, dum univerla Chrifti Ecclefia partim per hareles, partim perlčhifa 11 ' ta in materia Religionis orientem ab occidente divilum ingcmuit, dofi-- tandem ex permiifione Divina dietam ambitionem Gracorum punientjs> orienrale florentiffimum Impcrium, & caput Imperii , & Schifinaticum Ca¬ put orientalis Ecclefia una cumtoto Imperio amififtet ; cum quo identide ^ tota adverlus legitimos Petri Succeftbres practenfio ante dieta corruit. Cu* jus idcirco cum fieculis noftris nullus fit propugnator, non vacat etiam» ut aliquis fit oppugnator, cum controverlia hac una cum Imperii , tia delierit, & ad rnanus infidelium pervenerit, agre reaftiunenda. tamenejus loco, eitamen longe adhuc magis diifimile Ecclefia-’Caput e x o x e duxic feculo XV. Henricus. VIII. Rex Anglias, venem Zvinglii dogmate infici, & inftrui curavit, & per hoc omnes tarefum fordes in Anglist: Regnum, alias Catholiciffimum, invexit. Ve- rum c ° paulo poft vita fundo, Catholicam rurfus fidem in Angiia promo- Yen dam ex integro curavit Maria Filia Henrici, ex Catharina Hifpanica, Pnina, & legitima Regis Henrici Con/uge nata, inque locum Eduardi ab «nnco Patre teftamento fubftituta Regnt haeres, Huic nihilomiflus pien- E a tiflim* a« X O x ti/fimae, & zelofiifimat Reginae fine prolc defund«, illico Elifabetha, illegi- tirno Henrici Odavi ex Anna Bolena thoro nata, mali Patris peffima fobo- les, omnium confenfu Ordinum fucceffit; quas ut primum vidit: Pontifi. cem ob natalium vitkim eam Regno ineptam declarantem, ad eam infaniam fe praecipitem egit: ut quod nec in gentibus dedecus animadverfum notatur, id ipfa inaudito fado attentavit, dum fe: Supremum in -Spiritualibus Ec- clefiae Anglicante Caput fiilutari juflit; ac ( velut Sanderus in Schifmate An* glicano teftatur ) ab omnibus juratam fidem dieti articuli exegit tenere fe. quenti : Ego A , B, prorfus teftificor, (f decl ar e in confcientia me a, Rigi- nam ejfe folam fupremam Gubernatricem , (f ijlius Regni Anglist , n- liorum omnium fua Majeftatis Dominiorum , (f Regnorum , non minus in Spiritualibus , atque Ecclefiajlicis caufts , tel rebus, quam temporshhm] (f quod nemo txternus Princeps , Perfona, Pr dat us , Status , Vel Poten- tat us , aut jure habet altquam jurisdiBioncm , poteflatem , SuperiortU- tem i praeminentiam, Vel authoritatem Ecclefiafticam , aut Jpiritudcm in boe Regno . ldeoque plane renuntio , (f repudio omnes forinfecasjn- rlsdičliones , poteftates , Superioritates , atque Autboritates . Infuper, quod magis ridendum eft : Supremam in Ecclefia poteftatem fibi arroga- vit, qua Epifcopos, & Sacerdotes crearet, Concilia cogeret, defummisji- dei capitibus non cognofceret modo, fed &C decerneret, univerfamqtie m fpiritualibus jurisdidionem a fe unica, tanquam unico Capite Ecclelbe An' glicanae dependere pronuntiaret; nempe taies Epifcopos, & Sacerdotes, «■ lemgue Eccleliam non alius decebat Papa. Cum proinde S. Pius V. Ponti* fex videret malum indies augeri, Regnumque Anglije alias in fidc_ Catholi- ca florentiilimum ex Schifinatico totaliter jam in haeretieum deflexiffe Ejna- betha procurante, eandem proinde Regio nomine, & honore excidiflc pronuntiat, omnesque fubditos faeramento illi dieto abfblvit A. I 57 0,c ! uanl fententiam dein Gregorius XIII. confirmavit, & Sixtus V. magis infinien tem in dies feminam, denuo maledičto Ecclefia: univerfie fiibjecit. ta® nihilominus taftu Regio arrogantem fieminam, poft tot fimeftas ftrages 3 ■ patratas (quas Sanderus author prope coevus enarrat) hteretici ejus tum, & veftigiapedum fequentes, in Sandorum Album ,'expun#o ko ceptionis Immaculatae Virginis fefto, repofuerunt; ut ita Ecclefia k 10 . pae, Canonizatio fuae Ecclefia:, & fimela declarata fuae Canonizationi ex _ tegro accordaret, Quam poftmodum Capitis Ecclefia: Anglicanae dig* 11 ^® excepit An. 1603 . jacobushoc nomine IV.Scotorum, Anglorum vero I ’ cui utpote M ari te Stuarta: obtrtmeatae filio haireditario jure Regnum ut ^, m 5 __0 X o x m %y debebatur. Et is Primatus Ecclefia: Anglicanae, una cum fuo juramento a fubditis prxftando, haftenus in Succelforibus Regni perfeverat; verumnum jure, vel potius injuria declarabit poncnda Refoiutio, ante cujus pofitio- nem pro ftatu qua:ftionis totaliter intelligendo venit. Not. I. Quod ex natura rei nullus determinate conftitutus fit, utfitCa« pat Ecclelis, cum natura permiffive le habeat ad omne individuum legiti- me in Ecclelix Capitis dignitatem evectum; necefTum itaque eft: lili Ca- piti, quod determinatum eft adregendam Ecclefiam, aliquo ex jure digni¬ tatem eam competere, feu dein jure naturali, feu Divino, feu humano fal- te m; fecus quonam pačfco pro Capite Ecclefia: fe quis ftatuere poterit, E dignitas ea nullo jure ei competat? Unde E Caput Ecclefias determinatum ftatuendum lit, demonltrandum erit: quo jure ei id competat, & quamam poteftas ei in EccleEa univerEi, vi hujus dignitatis attribuenda fit? Sed ne confulio oriatur in principio quxftionis, certa ab incertis feparanda funt; occalione quorum iequitur: Not. II. Phefentem qu£eftionem non eflel de primatu Regum in tem« poralibus, eumetenim, absque omni controverlia, quemlibet Regem in fuo Regno habere tradit manifefte Jus Gentium. De Primatu itaque folo Ecclefiaftico, leu de poteftate EccleEaftica totalis quaeftio eft. Tripiex au- tem datur poteftas EccleEaftica: una Ordinis, altera jurisdictionis interio- risj tertia jurisdictionis exterioris. Prima fpeftat ad Sacramenta confi« cicnda, & miniftranda, ut funt Baptifmum, & Sacros Ordines conferre, Euchariftiam tum conficere, tum miniftrare, chrifina, & oleum infirmo- rum benedicere. Secunda fpečtat ad regendum populum Chriftianum in foro confcientiae, ut eft: jus dicerein foro conlcientiae, ablblvere, ligare. Tertia demum fpedat ad eundem populum regendum in foro exteriori, ve¬ let: Synodum convocare, in ea praeiidere, conftitutiones condere, dubia fidei decidere, caufas Ecclefiafticas audire, & cognofcere, beneficia confer- r e, miniftros Eccleftae conftituere, delinguentes excommunicare, ac deni- qtie in fumma: omnium caufarum, & controverfiarum, qux ad Edem , & Religionem pertinent Judicem agere, Quando ergo quxritur: an Rex , Vel aliquis Prir.ceps politicus in fuo Regno aut Provincia habeat Primatum Ecclefix ? ita inteliigenda eft quxftio: an videlicet habeat triplicem illam poteftatem excellentiori modo, quam Epilcopi, & Pontifex? vel an fupra e °s in triplici illa poteftate collocandus fit ? Not. III, Inter htec porro tria quxfita, duo certa Eint, unum in con- troverfia; Primo certum eft: Regem Angiia; non appropriare Ebi potefta- tem Ordinis, multo minus in ea Superiorem eEe Epifcopis, aut Pontifice* E 3, non 38 _ 0 X o X 0 ____ non enim eftordinatus, & confecratus ad Sacramenta conficienda, ScjjJ niftranda, velut de fe patet; Neque etiam Rex hanc poteftatem fe habere praetendit , cum perbelle nofčat: quid in fimiii cafu dičhim fit Ozis R e oi, 2. Paralip. 2 6 . v. 18. Non efl tui officit ozia , ut adoleas inccnfum bm. no , fed Sacerdotum , qui confecrati funt ad bujufcemodt mimfterum, Secundo asque čemim eft: Regetn non habere poteftatem jurisdictionis in. terioris, qua: in abfolvendo, & ligando confiftit. Non enim Regibus, fed Apoftolis, & Sacerdotibus diSum eft: accipire Spiritum San&um, quorum remiferitis peccata remifla funteis & quorum retineritis retenta funt, quoniam his folis propterea diftum eft, & non Regibus ; euntes in munduin univerfinn pradicate Evangelium omni creatura. Tota igitur controverfia verfatur circa poteftatem jurisdictionis exte- rioris, an videlicet: Rex in ftio Regno ftipra omnes Epifcopos, & Pon- tificem habeat jurisdičtionem exteriorem, & fit fupremus Judex Ecclefiafti* cus ; qui fiia authoritate a nullo alio in terris dependente podit coimca- reSynodos, iisdem prsefidere, controverfias fidei, &c Religionis dirimere, beneficia conferre, Epifcopos conftituere, & deponere, contuiraces ex- communicare, & fimiles Religionis actus exercere. Id enim eft habere Pri- matum in Ecclefia, Caputque Ecclefia: efle quoad externam gubernatio- nem. Circa quod pnevie venit adhuc Not. IV. Qu od hic quaeftio fit de jure Regum ordinario, id eft: qua Regum, quod jus alicui Regi ex vi officii Regii competit. Nam quod ex fteciali Dei ordinatione, & privilegio Rex aliquis fiipremum Caput Eccle- fiae univerfalis, aut quilibet fui Regni Caput Ecclefia: a Deo fpecialiter ita difponente conftitui podit, id extra controverfiam eft 5 cum Deus in re- genda externe prafertim Ecclefia alligatus abfolute non fit ad unum dena¬ rnem Sacerdotum Caput Ecclefia fuae conftituendum. Imo in Rege aliquo utramque fupremam dignitatem & Ecclefiafticam , & Reoiam conjung« r . c poteft5 illudenim non implicat potentiae Divina, & defa&o utramque di¬ gnitatem & fpiritualem, & politicam Deus conjunxis in Moyfe, & Macha- bxis 5 n veteri teftamento, & in Romano Pontifice, ac aliis Epifcopis_fua- rum terrarum Dominis in teftamento novo, ubi Pontifex praeter jus fp irl * tuale, quod habet pro tota Ecclefia, habet infuper jus, & primatum P°' liticnm pro ditionibus ad fe perrinentibus; Unde in fimiii cafu minime du- putaretur: Utrum fimilis Rex a Deo fpecialiter Ecclefis prarpofitus, p°‘” fet de rebus Religionis minifterium fupremum exercere, aut Caput Eccle' i\x fiipremum efte. Verum quoniam novidimis temporibus nobis locu^s eft Deus in Filio fuo, quidcirca‘ hoc fieri volit, & non loguitur ampi lUS _ 0 k ° y o ___12 nobis in Prophetis fiiis, velut olim, fequitur: eum, & ejus fucceflbres Ca- put Ecclefix Chrifti loco ftatuendum e (Te, quem Chriftus ipfemet detcr- ininavit, nominavit, & Ecclefije Paftorem prsefecitj Unde quaeftio nonre- manet de pollibili, fed de ipfo fadto refolvenda. Not. V. Cum porro his omnibus non obftantibus Angliae Reges duca Henrico VIII* contra manifeftam inftitutionem Chrifti, femetipfos Caput Ecclefu Anglicanae conftituere velint, ipfis monftrandum incumbit: quo jure dičta dignitas Ecclefiaftica eis competat; non enim eft poteftas nifi a Deo; neque etiam poteftas aliqua in terris poteft competere alicui , nifi ant per collationem poteftatis ab habente authoritatem conferendi fibi fpecialiter attributam , aut a jure, vel privilegio, tali homini, familiae, aut otficio prsfcriptam; unde fi Caput fupremum in fpiritualibus fe fe agnofci velint Reges, demonftrare debcnt: aut libi a Chrifto id fpe¬ cialiter commiflum efte , aut certe jure feu naturali, feu Divino, feu humano legitimo Regibus dietam fpiritualem poteftatem competere, cum ftatus politicus ex natura rei non lit eftentialiter connexus cum ftatu fpi- rituali; licut ordo naturalis non eft ex natura rei eftentialiter connexus cum ordinc fiipernaturali, unde is fuiftet in fuo ordine perfečtus, & perfede gubernatus, fi ftatus natura: purse a Deo conditus fuiftet, tametfi ad ftatam fupernaturalem elevatus non fuiftet. . Not. VI. Quod Primatum praedičtum in fpiritualibus, non folum An¬ gin, fed Sc alii defendanthaerenči, quimorefuo omnia libenter circa quaeft tionem propofitam admittent, Sc Regem, & puerum Eduardum, & fat- mmam Caput Ecclefiaefua: elfe, penesque ipfos omnes de rebus fidei judi- ciariam remanere poteftatem, dummodo eum ab hoc folum excludant, CU1 id a Chrifto fpecialiter commiftum eft, quia unica, & fbla veritas a f hrifto revelata apud ipfos odium parit. Id enim luculente tradit Luthe- rus m epiftola ad Chriftianam nobilitatem Germania: in Concione de Sa- cr amento Altaris, & in Conventu Schmalchaldico flib An. 1537. in quo CUITl caeteris miniftris fancivitj Judicandi de Religione , nedum apud Pon - t ‘fi ces > fed Reges, c at ero s ordine s reftdere poteftatem, Brentius faeri- Jjo Uni fecutus Magiftrum in Prolegomenis ait: Ad Reges pertinet impiam ex animo det eft ari , crudeles bjpocritas feloere punire (fc* V^d facere non poftfunt , nift cognoloerint , (f 3 judicaPerint prius , que ftt P** DoSirina - - - Cujus perfuafione Dux Wittembergenfis ftatim prima- Ecclefiafticum fibi arroo-avit, deque rebus fidei judicia exercuit, ye- ut ponftat ex confellione Wntembergenfi. Aft ? an jure, vel potius inju- ria ^ Principibus politicis competat inquirendum fupereft. Cui contro- verfis 4» _ 0 )C o X 0 verfiae bina fotisfaciet Refolutio, demonftrans: Principi foculari, aut mere politico neque ex inftitutione Chrifti, neque ullo jure Primatum Eccle- fiafticum competere > fit igitur: §, If.. Refolutio I. D Ignitas Capitis Ecclefiae a Chrifto non eft conftituta in aliquo Princi. 'pe mere fkculari , quod idem eft, ac: Primatus in ipiritualibusitt univerfam, ant cujusvis ditionis Ecclefiam non eft a Chrifto collocatus in aliquo Principe mere politico. Argumentum 1 . Implicat promifliones fačtas a Chrifto non impleri, atqui Chriftus dignitatem Capitis Ecclefiae folis Apoftolis. &Epifcopispro- mifit, gc contulir, nullibi vero Principibus mere politicis , ergo dignitas Capitis Ecclefia: a Chrifto non eft promilla, aut collata alicui Principi me- re politico. M. probat Chriftus Lucas 21. v. 33. dicens: Cotlum > tf tcr- ra transibunt , Derba autem me A non tranfibunt* m. p. tripliciter, pri- mo: ex inftitutione, & teftimonio Chrifti. Secundo: ex teftimonio A- poftolorum. Tertio : ex praxi, & fačto primaevae Ecclefiae, Ac in primis ex inftitutione Chrifti , ejusque teftimonio: Chriftus in tota Scripturano¬ vi teftamenti, ne minimam quidem facit mentionem poteftatis in Eccle¬ fiam Regibus conceffie, fod folum Petro, & Apoftolis, q U os Redores, & fundamenta Ecclefiae fux inftituit, ergo Chriftus nulli Principi mere polj' tico Primatum in fpiritualibus in Ecclefia promifit, aut contulir, fedfolis Apoftolis^ & Epifcopis. a. p. Chriftus nulli Principi mere politico dixit Joan. 21. v. 22. Pafce ol>es meas, Item Matth. 16. v. ig, Tu ej petrus,tf fliper bane Petram adificabo Ecclefiam meam - - Tihi dabo claDcs R^’ 1 ' Ccelorum , quodcur,que hgaloeris , quodcunque foheris, Et Luc*22. v p- Tu aliquando conToerfus confirma fratres tuos. Item Joan. 20 v. 23. & cipite Špirit um Sančlum , quorum remiferitis peccata , remittuntur W/j atqui Chriftus per haec dičLa folum Petrum, & poftea Apoftolos, Rcd°' res, & Paftores Ecclefia inftituere voluit, quibus id unice dixit nullaftd* mentione Principum mere fiecularium. ergo Chriftus in tota Scriptura n°' vi teftamenti ne mentionem quidem facit hujus poteftatis Regibus concel' £e, fed folum Petro, & Apoftolis, quos Redores, & fundamenta Ecd«' fiat fuas inftituit. M. patet: cum Chriftus in citatis textibus non Regibus« led P«tro ih pr a: fonda aliorum Apoftolorum lucutus lit foli, velut clarum _ O X o X Q _41 fjetScripturatn citatislocis infpicienti. Unde gratis etiam admiflo quod Calviniis in rcfolutione 2. Quxftionis Prseliminaris refutatus pmendit: id non foli Petro , fed & omnibus Apoftolis in praefentia Petri, & ejus per¬ lona. didum manere; fequetur enim exhoc, admifTo gratis, & liberesnon folum Petrum, fed & omnes Apoflolos efle Capita, &Redores Ecclefia:; verum hcc unicefecuto, & gratisadnaiftb, per quamnam quxfo claram con- fequentiam id deRegibus inferenthxretici, cfuitotonifu clamant: nihil efle credendum quod autclare in fcriptura non ftat , aur per claram confequen- tiani ex ea, non deducitur ? Quodfi didam illationern clare ex his textibus in-> ferri fomniare volunt, & fomniare clare mihi licebit: didum Chrifti Apoftolis: (jitorum remiferitispeccata , remifla fiinteis, adlleges extendipofie> cujus tamen con fequentix, neunum quidem veftigium ab orbe Chriftiano condito fupereft, cum nullus Princeps poiiticus ne unum quidem peccatum contra Deum commifTum dimittere, aut abfolvere attenrarit, uti vere attentare potuilTet, fteaPoteftasexcitatis Chrifti verbis clare inferri unquam potuiffet, m, vero p. per illa verba Chriftus Redores, & Paftores Ecclefiae infti- tuere voluit, per qux eis dedit poteftatem Eccleftam. gubernandi, at- quiper vex - ba Scripturx citatafolis Apoftolis, Sc nonRegibus dedit potefta~ tem fium Eccleliam gubernandi; Petro (juidem irreftričtam > &ad univerfa- lem Eccleftam fe extendentem; Apoftolis vero, ad particulares regendas Ec - clefias, & peccatafola remittenda, autretinenda , nulla fada mcntione Re¬ gam, aut Principum mere politicorum, ergo Chriftus per citata verba folum Petram, &pofteaApoftolos Redores, & Paftores efle voluit, & inftituit, quibus id unice dixit, nulla fada mentione Principum merefaecularium. M. patet: flquidem tune aliquis tum in politicis, tum in fpiritualibus in aliqua Republica Redor, & Gubernator conftituitur, cum abhabente authorita- tem, accipit alios gubernandi poteftatem. m. eft teftimonium Chrifti; Con- fecpientia tuta ex hismanct: nulli Principum mere politicorum Primatum in fpnitualibus a Chrifto aut promiffiim, autcollatum efle, fed eundem da¬ tum fuiifefoli Petro, & Apoftolis modo fupra dido, & eorum fuccefloribus. Probatutm. principalis II. exteftimoniis Apoftolorum. Chriftus, atquc Spiritus Sandus fblos Apoftolos fundamentn Ecclefix inftituit, folis Apoftolis, & Epifcopisregendi Ecclefiam poteftatem dedit,nullafadta prorfiis mentione ln regi min e Ecclefiaftico Regum, ergo Chriftus juxta teftimonium Apofto- °rum nulli Principi mere politico poteftatem in fpiritualibus in Ecclefia aut ptomilit, aut contulit. a. docet Apoftolus, qui farpiusdeftrudura, &fun- c UTienns Ecclefia: agit, nuftjuam vel minima mentione fada Regum , autPi m- Cl pumfaecularium, fed ejusfundamenta folum aut Apoftolos, &Prbpheras , - aui Epiflopos.nominat; ficeniminquitAd.20. v, 18 « Attendite bouis, (f p uni- 42 X o X O uniVerJo gr egi, in quo Vas Špirit us Sančluspofuit Epifcopos regere Ecdefm Dei ; Atpui Rcges non funt C qua Reges ) Epifcopi, ergo Chriftus ; & Spirj. tus Sančlus Reges non pofuit regere Ecclefiam Dei, per confequens Regešnon funt Rečtores Ecclefiat Dei; fi ergo non funt Rečtores Ecclefite , quomodo qua:f6 eruntfupremum inEcclefia Caput ? M. eft dogma Apoftoli. m. eftda¬ ra, nam tametfi Reges nafcantur, non tamen nafcuntur Epifcopi; cumEpi- fcopus non fiat quis nativitate, fed fola afTumtione, & confecratione. c, pa. tet: fi enim Reges non funt Epifcopi, quos folus fpiritus Sančlus pofuit rege¬ re Ecclefiam Dei 5 qualis igitur Spiritus pofuit regere Ecclefiam Dei Reges, qui fibi id arrogant ? II. Apoftolus nominat ad Ephefi 2. v. 20. quod fideles fint: fupertdifici. ti fuper fundamentum Apofiolorum , (f Propbetarum , ipfo fumtnmo angu- lari lapide Cbrifto jEfu \ atqui hic nulla prorfus mcntio fit Regum, uti tamen maximefierioportuifret,ftilliprincipaleCaputftručtura: Ecclefise efient, fli¬ per quod principaliter fideles fuperardificati dicuntur, ergo ex teftimonio A- poftoli Chriftus folos Apoftolos fundamenta Ecclefite inftituit, folisque regeii’ daeEcclefiaepoteftatemdedit, exclufa omni poteftate Regum, M. eftteftimo- nium Apoftoli; minoremfi Adverfarii admittere nolunt, baptizent, neceffe eft: fub quonam in citato Apoftoli textu termino, vel fbmnium de Primatu Regum contineatur, quodquamdiu non produxerint, manebit dedučtaprr millaextextu Apoftoli in fiia legitima ipoffeffione. c. legitime fequitur. III. Teftimonium ponit Apoftolus Ephes. 4, v. u. ubi Hierarchia: Ec- clefiafticae grad us, atque dignitates enumerat, inquiendo Et ipfe deditfii' dam quidem Apoftolos, quosdam autem Propbetas, alios Vero EV angelift ss ,<** lios autem Paftores^tf Dolores ad confumationem Sančlorumjnopus mdft in adificationem corporis Cbrifti j in quo loco toto aedificatio corpor 15 rti ma- Chrifti per enumeratos miniftros recenfetur; verum Primatus Regii j q UI ximead hanc^dificationempertineredebiiiffet, videbatur Apoftolus vere N' iffeoblitus; in quo tamen textu indicatur, & aedificatio, &opusminifterii, « confumatio Ecclefiae Sančlorum; verum per quos ? per Apoftolos, Prophe tas, Evangeliftas, Paftores, Dočlores; atqui hic ne minima mentio R e g ls fit, ubi recenfentur omnes, quiad hanc confumationem Sančtorum pcrtinenf> ergo Reges, aut Principes mere politici non funt inftituti, tefte Aopft°}°> 1,1 jeiclificationem corporis Chrifti, & confumationem Sančlorum in opus ro IJ11 ‘ e ' rii. fed foli ab Apoftolo in citato textu recenfiti. M. eft dogma Apod°^ ’ nll _' norem, aut doceant clare in Scriptnra inveniri, aut perclaram confeq u ®? tiara Primatum Principis mere politici deducant; fecus confequcntia te ^ e . ' _ & X »X0 _ _ _ _ 13 Dices TTnde clare deducitur id , quod quaeritur: quia intcr dignitates ab Apoftolo recenfitas clare ponuntur: Paftores dati Ecclefia: in opus minifterii, iiutdificationem corporis Chrifti 5 ergo ex textu citato per claram confeqnen- tiam deduei poteft: Regem, tanquam fupremum Ecclefia: Anglicanae Caput, effe fupremum Paftorem in fpiritualibus in fuo Regno. d. a. interdi- onitates ab Apoftolo recenfitas ponuntur Paftores dati Ecclefia: in opus minifte¬ rii , in sdificationem corporis Chrifti, illi videlicet: quibus Apoftolus Adir. 20. v. 28 pršci pit : Attendite Vobis , (f uniloerfo gr egi , in quo Vos Spiritus SinBus pofuit Epifcopos regere Ecclefiam Det j & quos S.Petrus Epift. 1. c. 5, v. I. monet.: Seniores, qui in'pob is funt - - pafcite , qui in Vobis cfl : ireoerti Domini c. a. inter dignitates ab Apoftolo recenfitas ii ponuntur Pa- ltores, quos Henricus VIII. &Elifabetha ex illegitimo thoronata filia exco- gitavit n, a. &. c. Nam fi omniaper claram ex Scriptura confequentiam dedu- ih credera tenentur, deducant qua:fo id ex Apoftolo dicente: quosdam de¬ dit Apoftolos, quofdam dedit Prophetas, ergo Reges funt fummi Apoftoli, funtfummi Prophets; item quosdam dedit Evangeliftas, quosdam autem Doftores, ergo Reges funt ftummi Evangelifts, funtfummi Dodlox-es? čre¬ do, quodidipfum , quod adverfarii optarent elfe, non admittent; ergo pa- riter: quo padlo admitti poteft? quosdam dedit in Ecclefia Paftores, ergo Reges in fpiritualibus funt Paftores Ecclefia: ; ficut enim Apoftolus in citato textu loquitur de veris Apoftolis, Prophetis, &Erangeliftis aChriftoconfti- tutis, non vero de Principibus terrae, ita & loquitur de paftoribus, non de Regibus, fedquos Spiritus Snnclus pofuit regere Ecclefiam Dei, quos Chri- ftus ovili fuo praefecit. Unde , qus hsc quxfo confequentia ? Paulusdicitt & ipfe dedit alios Paftores, (f Dočlores in adificationem corporis CbriJU , ergo Princepsmere fsculariseft fupremum in fpiritualibus Caput Ecclefia: ; concordet pacemeahscduo quis vult, ego hsc duo cohsrereprorfus non vi¬ deo, Satiuscerte, & rebtius ex hoc antecedenti inferam: Paulus dicit, (f tpfededit alios Paftores , ergo baculus ftat inangulo; cumfaltem haecinepta confequentia non tam prsjudiciofa futura fitfalutifidelium, quam eorum ex hoctextutamviolente extorta, qui prstenfiim , imo nullum in fpiritualibus Ecclefis Primatum,ex Scriptura nunquam demonftrandum, inferre tentant, JP a Iorem fiquidem Paftor fpiritualis connexionem habet cum baculo, tanquam ,l gno poteftatis, quam habeatpoteftas politica cum poteftatefpirituali, cujus hna alterius prorfus nullum fignum ett. Confirmatur a ratione fententia refolvens qusftionem: In Ecclefia C hrifti Ut eftvidere in citato Apoftolo ) eft legitimus ordo, &Hierarchia, in qua: F 2 alii 44_ e x o x o __ funtApoftoli, aliifideles, aliiPraslati funt, fubditialii, alii Paftores, alii o- ves, alii in fundamento, alii fuperatdificati fupra fundainentum, alii Dodores aliidifcipuli ; jam: velergo Reges includuntur in hac Hierarchia tanquam Prelati, &Primates, vel tanquam fubditi ? fi hocpofterius, falva res ett, & evanefcit totusPrimatusPrincipumfiecularium ; fi primum: neceffeeft, Reges majori prasditos efie poteftate, quam Apoftolos, &: Epifcopos; nam fi parem, aut inferiorem cum illishabentpoteftatem , quarationedici poffunt Primates, & fumma Ecclcfhe Capita in fpiritualibus ? cum ipfe terminus: Primatfupre. mu m Caput Ecclefia pnteminentiam poteftatis fignificet ? non enimfola de- nominatione, feduna, jurisdidionefe Primates, & (upremaEcclefireCapita ftatimnt, Quodfi nihilominusfe majorem Epifcopis, & Apoftolis habere poteftatem dicunt, haecprocul dubio a Chrifto iplis concelfaeft, Verumaf- ferto nudonulluscredet : nifidoceant, ubi, autquibus verbis, id eis Chriftus conceffit, aut ubi Apoftoli in fuis fcriptis hujus poteftatis meminerunt aChri- ftoRegibus conceffte? nam & Chriftus ipfe, &omnes Apoftoli loquuntur.' de Apoftolis primum, dein deProphetiš, Evangeliftis, Paftoribug, Dočtori- bus: de Regibns filent omnes; Solus Sacellanus, & Tookerus dicit: remita fe habere. Verum : An d Ttobis inquit Apoftolus 1 . Corinth. 14. v. 36. Ver • htm Deiproccfpt ? aut in %os folosperttenit ? Quodfi pervenit ad eos folos, pandantquomodo? autfaltemea, ut fideles omnes credere poifint, &tene- antur illa: de quibus, & Chriftus, & altum filent illi, quorum m omnem ttt * ram exit>it fonus. Pfi 18. v, 4. Qui infuper per univerfiim orbem : amunti- itoerunr opera Det Pf 63. v, 10* Secus quiscredet humano dieto fidčDivt na? cum : fides ex auditu , auditus autemper tterbum Chrijli' Rom. io.v- I7 + Quod quamdiunon produxerint, manebitin fuapacifica pofTefiione m' conculfa veritas per Apoftolos univerfoorbi annuntiata: Špirit us SanBus p<)‘ fuit Epifcopos regere Ecclejiam Dei. Ad. 20. Igitur: Pafcite i qui inVobis ejl t gregem Dei. 1. Petri Nam : qui t>os audit > me nudit ; Lucm 10. v. quodfinon audierit : fit tibificut Ethnicus , (f Public anus >• ipfo Chrifto e um clare condemnante. Math. 1 8 . v. 17, Unde viderit Sacellanus , & To°' kerus, quomodo Primatum Ecclefiafticum Regis contra tam claras revelatio nes Sacrtc Scripturae falvabit, ne in condemnationem ab ipfb Chrifto latam M premum Ecclefiae Anglicanae Caput una fecum inducat. Dices: Per Dodores abApoftolocitatonominatos poffunt cum veritate» & fundamento & Reges intelligi, cum eos Dodores Ecclefi« effenon imp> cet, ergo &cumventate, & fundamento clare Reges intelligi poffunt Palt°' 0 X o X 0 4? res Ecclefia: cfle, cum eos Paftores Ecclefias elfe nonimplicet. Hanc op - pofitionera in N. 4. jampraenotatamefle, & ftatum propofitum quxftionis, in quo prasnotatur: ftatum qu;sftionis non efte: an Reges dici poffint Doclo- res, & Paftores Ecclefiae de abloluta Dpi potentia, leu ana Deoinftitui podint? hoceteniminrbiadmiflum eft, fiquxftio oriatur Metaphyftca de rerumpodi- bilitate ;verum quxftio pro nune eft: de ipfo faeto, an videlicet, ficut abfolute conftitui poflunt, ita revera a Chrifto conffituti fint? poflibilitas etenim ultro ad- mittitur ex ratione incitato N. pofita 5 ex hac tamen poflibilitate admifta fac- tumminime inferri poteft, cum fadtineveftigium quidem in Scripturarepe- riatur, ex qua unice id demonftrari debet; undeftcut: quamvis Princepsme¬ re politicus Dodtor Ecclefix fieri podit, non tameh ullusha&enus a Deo confti- tutus, aut ab Ecclefia declaratus eft; itafimiliter: quamvis Princeps fscula- ris Paftor Ecclefix fieri podit , Se copftitui a Deo , nullum tamen Deus hadte- nus in Ecclefia inftituit; cum fadti exemplum hadtenus ab adverfariis cum fun- damento demonftratum nonfit, necetiam demonftrabitur, utpote omnibus fcripturxadminiculis, &teftimoniis deftitutum. Imohocnonobftante, d it par longe ratio eft: ahcujusDocloris in Ecclefia, ac Paftoris; ficut alialonge ratio eft Do&oris Juriš, & Juriš Judicis; fiquidem, ut Dodtor aliquis fit Ec¬ clefia:, nonindiget peculiari ad hoc poteftate, & jurifdidtione, dummodo docerevaleat > &inftruerealios in rebus fidei,proutipleedodlus eft; utautem fit paftor Ecclefia: non fufficit, ut alios regat fimpliciter, verumregendlalios debethabere jus, poteftatem, & jurisdictionem , abeo, qui poteftatem fu- premam habet, aut ialtetn ad hoc delegatam. Id enim manifefte Chriftus docuit, cumfiiometexemplo,infiiper, & authoritatePetrumovilifiiopratfe- citdando ei jiirifidictionem fuper oves per verba : Pafce oVes meas. Sicut Ju- dexnon per hoc fit Judex, quod judicare podit, led per hoc: quod /udicandi poteftatem ab habente authoritatem ipfi commitendi, habeat, obtineatque ; lic Paftor non fit per hoc Paftor Ecclefia:, quod palcere podit, fed quod pat cendi poteftatem,una ac jus habeat Prob. m. principalis III. ex praxi, & fa- do Ecclefis poft afcenfionem Chriftiab Apoftoiisgubernatx; Ad gugernati- vam poteftatem infpiritualibus pertinet: Ecclefiam gubernare, Synodum con- vocare, eidem authoritative prxfidere, fententiam definitivam ferre, leges oonftifiierc ,Epifcopos inftituere, contumacesexcommunicare, caufas admit- tere,acdecidere, & delinguentes punire; atqui hos adtus jurisdidtionis in pri¬ hitiva Ecclefia non fecerunt Reges, fed foli Apoftoli, &Epifcopi, ergofoli Apofloli, & Epftcopi habuerunt poteftatem gubernativam Ecclefia:, non vero l\ e S es > &Principes mere fieculares. M. patet ex N. 3. cum enumerata eti- am i u xta prxtenfumEcclefix Anglicanx Primatitm, fint figna , & executio po- E 3 tefta-, 4l__ OX»XO_ teftatisgubernativa: ; & afias Reges aliam in Ecclefia jurisdidionem , Sc p 0 . ftatcmnon affedent practer prsdidam, hac lola, & unica eontenti , fiipfo competeret. m, propatur quoad fingula: ac in primis, quod non Regss, fed Epilčopi fint politi ad regendam Ecclafiam Ad. 20. traditur ; Špiritu: Sun- cluspojuit Epifcopos regere Ecciefiam Det, Synodtim.prirnam Hierofolimis convocarunt Apoftoli Ad. 15. v. 6. coW>enerunt Apoftoli , (f fcnioresVtdi . re de Tterbo boe. Huicfynodo authoritativc pracfeditPetrus 7. SurgensPt- trus dixit adeos - - - Deusin nobis elegit per OS MEUM attdtre gentts Tperbum Ele angelu , (f credere j Super quod fententiam definitivam tulit Pe- trus: Nune er go , qutd centatts Deum , imponere jugum fuper certices Dif cipulorum , quod netjue Patre s » neque no šport ar e potuimus . v. 10. Legera tuleruntloliApoftoli. v. 20, Abftineant fe a cont amina tionibus Sirnuhuhn- rum , fornicatione^tffuffacatis , (f (anguinc. Epifcopos inftituerunt Apoftoli. 1. ad Titum. 4, v. 14. Corinthium inceftuolum excommnmicavit Paulus : Congregatis Vobis , meo fpiritu cum tirtute Domini nofiri ]E[h C brifti j tradere buju smodi Satana in in ter it um čarni s, 1. Cerinth. 5. v. ]■ Caulas admitterc j &decidere praecipit Paulus Epiftopo, feribens ad Timotb 5. v. 19. AdherfusPresbjterumaccufationem nolirecipere , nifi fibduthi, aut tribus tefttibus, Delinquentes in caufa Ecclefiaftica: Ananiam, &Sapbi- ram punivitPetrus Apoftolus. Ačt. 5. v. 3. Atquihicne umbraquidemnii- cat fačti, aut poteftatis a Regibus fada:, fed a folis Apoftolis, & Epilcopis, ergohsecomnia, & fingula adus jurildičtionis Ipiritualisconcernentianonfe- cerunt Reges, fedfoli Apoftoli, &Epifcopi. M. eft teftimonium Scriptup fada fpecificata referentis, de quo ft quis dubitat:omnia fideliter citati? locisin- veniet 5 minorem fi quis in dubium vertit, inferatquxfo exhac prsmiffa ccr clufionem : ergo per Reges id temporis poteftas citata exercita fiiit5 Sč er,t mihi veremagnus Apollo. Quod li per evidenten! confcquentiam conclu*' re non potelt j optime faciet : fi evidenti praemiftk affenfum praebu er “ & aliam vere violentam conlequentiam per funes trah ere non fomnia) ,erir * Per confequens manet dictum totum in lalvo: nulli Principi fšeculari P°' teftatem fpiritualem competere 5 aut ex inftitutione, & teftimonio Ch rl ' fti, autexteftimonioApoftolorum, autexpraxi, &fado pri nisva:Ecd ellž ' Proindeex nullo capite, Caput Eccfefiae prstenfumfubfifterepoteft. Dices: qtiod eo tem pore nulli Reges fuerint Chriftiani, qui Ecclefa™ 8 lt ' bernare,atque hxc officia prsftare potuiftent, cujus proinde alia ratio eft nl !jf do. Verum 9. hxcprorfus voluntaria, & abfque minimo fundamento c y dida, Nam fi tune nullus fiiit Redor Ecclefia: ? fequitur per tria propcft’ cU _ex»xs 47 laTin quibusfub Imperatoribus Ethnicis gemebat Ecclella ) fuo debito Capite I ccleliam caruiflej acperboc Chriftum Ecclefiam fuam confufam, imper- fedtam , inter totperfecutiones maxime neceflatio poft Te reliquifle, cui tamen promifit, quod : necportxinferi prsvalebunt adverfus eam. Exqao tefti- aionio Chrifti admiflb, non videtur; quomodo hxc duoad invicera cohxre- ant. Imo vero habuittune Ecclefia Caput politieum Romanos videlicet Im- peratores, qui eam more Henrici, & Eliiabethae gubernarunt, perfequendo nempe Ecclefiam Chriili, deftruere, & annihilare volendo, fideles occiden- do, fuppliciiscrudeliffimis, exiliis, inedia, carcerum ftjualore macerando; nnde fi hunc forte primatum in Ecclefia Reges, & Primates Ecclella; Anglica-* nx praetendunt, inhoc non Chrifto , fed Imperatoribus in regenda, vel po- tius deftruenda Ecclefia fuccedere eos oportet. Imo fi Ghriftus Principes poli- ticos jam tune Caput Ecclefiae efle voluiflet, oportuiffet eofdem ad fidem a le praedicatam, &per Apoftolos toto orbe difleminatam convertere; Nam po¬ mit pcrfecutorem Sufnmum Ecclefix Saulum fiubito in vas elečtionis immutare, quem propterea ad portandum gentibus nomen fiium deftinaverat, cur non Emili modo egit cum Tyberio, Herode, ut eos ad regendam fuam Ecclefiam deftinaret ? per quos fane ( utpote potentia , & authoritate prxditos) facilius & connaturalius fidei Chriftianx propagationem obtinere potuiflet. Quod cum Chriftus non fecerit, fiiamque Ecclefiam non ar m is, & potentia, led veritatis prsdicatione, verbo, & exemplo propagari voluerit, fequitur: ali- ud Caput fiii loco Ecclefix Chriftum delegifte, cui commifit gregis Dominici gubernium dicendo : Pafce oH>es meas ; Penes quod, & fuccenores ejus in tot perfecutionibus manfit, manebitqueusque inmundi finem incorrupta fi- des , quoniam pro eafola Chriftus fpecialiter oravit, ut non deficiat. Fruf- tra igitur prjeter hoc , aliud Caput Ecclefix, quxrit Ecclefia Anglicana in fuo territorio. Argumentum II. Chriftus non tantumnon inftituit, led & exclufit a re- gunine fux Ecclefix Principes mere politicos, ergo dignitas Capitis Eccle* hx a Chrifto non efteonftituta in aliquo Principe mere politicO, fed determi- Mte in folis Apoftolis, &eorum Succefloribus. a. p. Chriftus non tantum non inftituit, fed &exclufit formam regendi in Ecclefia Principum mere poli- ticorum,atqui ubi excluditur forma regendi, ibi excluditur & in fpecie ipfe Rcdor, ergo Chriftus non tantumnon inftituit, fed & exclufit a regimine Rut Ecclella Principes mere politicos. a. probat Chriftus Lucx. 22. v. 25. di- cens • Regesgentium dominantur eorum-*l>os autem nonfte j fedquima - e ftfiat ficut minor > (f qui Prtcejjor e@ , fiat Jicut miniflrator; in quo textu 48_ & x ° x e _ textunovummodam, Sc novam formam gubernandi, ®endi Ecclefiani perMajorem, & Prscefforem in Eccldla affignat, excludendo eam formam gubernandi , qua Reges, & Principcs gentium regunt, per verba cit ata: f r osautem nonfic', ideft: more, & forma gubernandi Regum 5 atquiubi nova forma gubernandi, & dominandi affignatur, ibi exclucntur nontantum vetus, & prior forma regendi, fed & una iple antehac Regens, ergo Chrillus non tantum non inftitult, fed & exclufit formam regendi in Eccleiia Princi* pummere fiecularium, aut politicorum. M. eft dogmaChrifti, cujus com- mentarius declaratur: nam Chriftus a regimine, & gubernio abfoluteabftine- renon voluit; non enim dixit: vosabfolutenondominabimini,excludcndo A- poftolos ab omni prorfus Eccleiia; gubernio, & dominatu; fed dicit: hos autm non Jic , ideft, ficut Reges gentium, fed dominabimini alio modo, Sc alia for¬ ma regendi; per quod Chriftus, & aliam formam, & alios, & novos Ecciefa Rectorcs conftituit, cumRectorem clarenominet: quimajor efi , ideft:in- ter vos, fiat ficut minori (fi qui Praceffor efi dignitate , fiat ficut mniftu• tor humilitate. m, p. abexemplis fimiliter: quandov. g. forma gubernan¬ di Monarchica mutatur in Ariftocratiam, aut Democratiam, & vicilfim; non tantum forms-gubernandi vetus, & prior excluditur, led&priores Regente! Reipublicae ( ut patuit in inftitutioneReipublicxRomanje, inqua Brutus, & Tarquinius Collatinus Conftiles Romani pratfefti fiint moderatores, Tarqui* niiSuperbiRegis Romanorum nltimi, &expulftob ftuprum Lucretisloco) niii tam en priores Regentes ad nova; formae regendae dominium denuoaffu' m antur, velut ramen Reges gentium aflun^pti non funt a Chrifto ad regendam novitet a le fundatam Eccleliam, ledpotius exclufi,cum eorurn loco Major, & Prarceffor nominatus lit a Chrifto ex Apoftolis, quibus id Chriftus IoquPb quem tamen non obftanteejiis prseminentia, Sc dignitatf, v uk p areni ni' hilominus reliquisefle humilitate; ergo cum a Chrifto in Ecclefta fua novafo r ' ma regendiaffignata lit, exclufa forma regendi Regum etiam ipfi Reges, & Principes mere politici ab hoc regimine excluli funt a Chrifto, & eormnlo 00 unus ex Apoftolis reliquis Major, Sc PraecelTor a Chrifto in fua Ecclefta nonH- jnatus eft* Unde ficut Eccleliam fuam Chriftus.non pofuit ftib ftatu mere P°' litico, fedexhocperfidem fupernatutalem ad ftatum altioremeam tranftul* f ) jta etiam non pofuit eam fubRečtore mere politico,led ab hoc munus regend® 0 ' eleliam tranftulit, & altiori Perfonx,nempeApoftolo a fenoniinato eamrege 11 ' dam mandavit; fuper quem folum Chriftus Eccleliam fuam, tanquanvfoP ef fundamentum aedifteavit* Manet ergo conlequentia firma : ergo Chriftus non tantum non inftituit, led & exclulit formam regendi in £cclefi a P rln ' __© X O X ©49 cipum mere fatcularium , aut politicorum, confequenter , & exclufit ipfos Principes mere politicos. Confirmatur: Ubiexclnditur forma 'gubernandi in politicis , aut fpiritu- alibras, excluditur eo ipfb hujus exclufae format gubernandi Caput, ergo cum in Ecclefiafiia Chriflus excluferit formam gubernandi Regum, exclufit & hu¬ jus exclu& format gubernandi Caput* A. patet. Nam fi prius Caput ad re- gendum juxta novam formam Rempublicam denno noviter affumatur, non manetpolitice prius, fedfit novumregiminisCaput• cum teflePhilofopho,: tune nmtatur Reipublica, quando forma gubernandi mutatur, qua mutata neceffe eit, & Caput moraliter mutari; quia ficutin naturalibus a forma na- turali ipeciiicatio provenittetius compoliti una cum parte diredtiva , &prin- cipalifubjedi; ita in politicis, & moralibus a forma regendi morali, &poli- tica fpccificatio provenire debet totius regiminis Reipublicae, una cum fiio Capite gubernativo , & principali. Confequentia cxinde fequitur : cum Chriflus aliam formam gubernandi Apoflolis praefčripferit, & Regum formam imicari prohibuerit dicendo : Vos autemnon fic J E/us contrarium pro Pri¬ matu Anglist Adverfariis reflat oftendendum, non quidem ex voluntario ca- pitefuo , fedfummo , & primario, ac infallibili Capite Chrifto JEfii deprom- pttan , & nobis per verba ejus clare manifeftatum > fecus fidem honefli viri non merebuntur. Argumentom III. IpfaVeritas atterna ( cujus: Jotaunum , aut unus a - ptxnonpratertbit a lege , doneč omniafiant. Matth. 5. v. i8>) clare tefta- turMatth. 5. v, 17. A lolite putare , cjuoniam teni foltere legem, aut Pro- phetas,' non teni fobere, fedadimplere j Atqui !ex vetus exclufit a regimi- ne in fpiritualibus Reges, & Principes mere politicos in Synagoga, ergo & Chriftus in novo teflamento, qui venit legem , & Prophetas adimplere, & perficere, exclufit a regimine ih fpiritualibus Reges, & Principes mere poli- ncos, M. eftteftimomum Chrifli. Etcnim fi Chriflus in lege nova Prima- ' n fpiritualibus, & Ecclefiaflicis a fummo Sacerdote novi teflamenti abflu- 11 et 3 & eum ad perfbnammere politicam tranftuljfTet, & in ea univiflet, non P e jfecifTet, &adimpleviffet legem, aut Prophetas, fed potius legi novae ali- q.md perfetiionis detraxiffet, &fuat Ecclefia; regimen prOrfiis confufiun infti- r lli .t; cum unus, humano modo, &politica, &omnia Ecclefiaflica diri»ere it: infufficiens, ni ad extraordinaria miracula fine omni prorfiis neceffitate faci- ^ a Chriftum adigere Adrerfarii velint, cujus tamen nullum prorfiis in Scrip- Ura habetur fundamentum j imo contrarium multis in locis reperitur •, Sc con- 8 r uum efl: nam ficut flatus politicus a fiatu Ecclefiaflico, & perfonm politicae G a per- 5 ® a per/onis Ecclefiafticis totoftatu differunt, ita&capita cujufvis ftatus diftin- guioportuit, 8c n on confundi, m.probaturex Paralip. 2. c. 19. v. 11. inquo aflignatur officium Regis, quodnamfit, Sc officium fiimmi in fpiritualibus Sa* cerdotis diftinčtum a priori. Amarias autem Sacerdos , Pontifcx ttftsr, inhis, c[u& ad Deum pertinent, pr&fidebit. Ubiguaefb hicin fpiritualibus fuperioritas, & praecedentia Principis mere politici invenitur ? Quodlifuam quxrant fuperioritatem Principes merepolitici, eam, qux adeos pertinet eo- dem verfu fpecificatam invenient: Porro Zabadias filius Ismael , quieftDux in domojuda , fuper e a opera erit , qua ad Regis officium pertinent, atqui hic clare tum SaGerdos ab officio Regisex inftitutione Divina, tumDusab of¬ ficio Sacerdotis, Sc Pontificisexcluditur, cumad vitandam officiorum confii- lionem cuivis detcrminate peculiare finim officium, Sc munus defignetur,in quoquis ex eis praffidere, ac perhoc fiipremus effe debeat, ergo lexvetusex- clufita regimine in fpiritualibus Reges, & Principes mere po.iticos in Sina¬ goga; per confequens C nifi adverfarii admittere Yelint: quod Chriftus jegem veterem perfuam legera grada: non adimpleverit, Sc perfecerit, fed potim per adimpletionem veteris, novam legem confufam poftfe reliquerit) admittere necelfitabuntur : Chriftum in lege nova, figura: veteris legis completiva, ordinatiorimodo ab eo conftituta: exclufifle Reges, 8 c Principes mere politi- cos a regimine Ecclefiae in fpiritualibus, veluti exclufi erant inlegeveten; Per quod Monarchia Ecclefiaftica Anglicanse Ecclelia: , abfque omni damento ftructa in arena feipla ruit, Confirmatur; in legeveteri, ceu figura, Sc umbra nov«, pntterDuces, qui officiis Rcgiis praeerant, eaque gubernabant, erataDeo conftitutusunus flimmus facerdos, qui inhis, quxadDeum pertinent, praefideret; ergo etu® in lege nova, ceu figurato, Sc veritatelonge perfe&iori prster Principes, q ul officiis Regiis praeerunt, Sc ea gubernabunt, a Chrifto conftitutus eft™ us fummus Sacerdos, qui in his, quse ad Deum pertinent, praftdebit. Si etenu 11 in nova lege Chriftus ad diftinctionem ftatuum, Sc officiorum, diftindi° ncn ' unaCapitum, 8 c Prsefidentum nonfeciflet; non tantum lex nova perfeffi 01 ' non effet in hoc pr« veteri,fed infiiper fiimmae confufioni maximeobnoxiafo lCt Ecclelia Chrifti, ob impotentiam moralem gubernantis, totper femetip 111111 diftinctaofficia, 8 c munia juxta inftitutionem legum tam politicarum, ne. detltnabis , ne c ad dextra n, nec a d finiftram. (jhti autem fuperbi- erit nolens »bedire Sacer d) tis inperio , q u eo tempore Domino Deo tuo , dcereto Jud/cis , morietur bomo tile t tf auffu ’ tnt- __ ex»xs _1? ffjaktm dt ifrael $ atqui hic ne minima quidem mentio fit poteftatis judi- candi in Capite citato Regibus fadta, fed tota poteftas judicandi Inter /a* guinem , (f fanguinem, caufam y & caufam , lepram , & lepram v. 8» citati Capitis Sacerdoti tribuitur, in auo mentio fit: jurisdičtionis extcrn* populum gubernandi ; ergo Reges, & Principes mere politici ex vivete- ris teftamenti habent dependcntiam aSacerdote, ejuFque judicio in fpiritua- libus fubje&i fant. Dices . In textu citato non tantum praecipitur venire ad Sacer¬ dotem, fed etiam Judicem; per quod Princeps politicus, & Jiidex fx- cularis Hebraeorum intelligendus eft, ergo judicandi poteftatem inter le¬ pram j & lepram, caufam , & caufam non Ibliim Sacerdos, fed & Prin¬ ceps mere politicus in veteri teftamento habuit. nomine Jtidicis non elfe intelligendum unum enumero fecularium, fed determinate de nurae- ro Sacerdotum, qui tune pro eo tempore ad judicia ferenda conftitutus erat> eum enim manifefte indicat polita paticula copulativa, 0* qux indi- cat de eo Supremo inter eos Judice fermonem efTe, de quo immediate ante facit mentionem dicendo : Veniesque ad Sacerdotes Letitici generis , (f ad judicem, qui fuerit eo tempore ; id eft, utique ex eis; feu ex facer- dotibus Levitici generis Supremum. Verum hoc etiam tranfmifFo gratis , & liberaliter , quid quatfo fequetur aliud ? quam : non folum Sacerdotem, ftd Sc judicem politieum fuifFe conftitutum Supremum Gubernatorem in judicando populum Ifrael? Aft: quomodo ex hoc fequetur: Rex eft Supremum Caput Eccleliat ex vi teftamenti veteris, fi ima fecum aiiud Caput fupremum in judiciis Ecclefiafticis, Sacerdotem nempe, & quidem priorem Fe nominatum in citata feriptura patitar ? fi ergo ex hoc textu ve¬ teris teftamenti Principes mere politici una cum Sacerdote fiint gubernato- r esEcclefix; quomodo ergo Fubfiftet petita a fubditis forma juramentiiin An- glia ha&enus proponi folita Fub hoc tenore : Ego A. B.palam teflor , (f tx confcientia mea declaro , quod Maj eft as Regia UNICUS eft /upr e m us gubernator bujus Regni, tam in omnibus Spiritualibus , ftloe Ecclefiafticis rebus ^ caufts, quam in temporalibus ? Si ei vetus teftamentum in ju* dicando jungit unum Sacerdotem, imo praeponit ? quomodo quatfb erit u mcus Fupremus gubernator, tam in fpiritualibus, quam politicis? Ha:c ctemin ad invicem tam parum cohatrent, quam parum cohatret Primati« Angli^ in fpiritualibus cum veteri teftamento, ex quo tamen plurimum adverfarii mordicitus eum extrahere conantur, . Pfobatur III. membrum propolitum : Regibus praecipitur, ut accipi- & difcant leo-em aSacerdote in teftamento veteri: ergo ex vi hujus G 3 tefta- 54 X o X teftamenti Reges habent in ipiritualibus dependentiam a fummo SacerdotT ejufqae judicio, Sc diredioni liibfunt. a. p ex eodera citato capite Deut: Ubi poftquam v. 14. dclcriptselimt conditiones, & jura aDeo conceffaRe- gibus,nempes. ut primusRex quoad perfonamdefignetur, aDeo utnonredu* cat populutn iri mgyptum, & equos non multipiicet, Sc plurimas non ha- beatuxores, & has non alienigenas , ut non colligat immenfis divitias; poft quod ei pratcipitur, utlegem aSacerdorte accipiat. v, 18. Poftcjum Atttem federit in folio Regni fui , defcribet fibt Deuteronomium legis hujus in Doluminc , accipiens exemplar a Secerdotibus Letritica tribus, legttf.it illud omnibus diebus Vita fu& , non-quidem utdoceat, led : ut difcat ti- ' mere Dominum Deum fuum\ ergo Regibus prascipitur : ut accipiant, & dilcant legem a Sacerdotein teftam en to veteri ; per quod a Deo fubječtioad Sacerdotem lurnmum prtecipitur Regibus, cum fupremo, & unico Capite Ecclefta: Anglicana: vere incompatibilis. Probatur. IV. Alia in teftamento veteri affignata eft poteftas, & digni- tas Regi, alia fummo Sacerdoti, atqui in teftamento veteri perlona Regi« crat diltinda a perlona fummi Sacerdotis, ergo & poteftas Regis fuit diftin- da a poteftate Sacerdotis ; per conlcquens ex teftamento veteri nullo modo poteft inferri has duas poteftates in unoRege adunatas efle. M. p. poteftas affignata in teftamento veteri Sacerdoti expreffa habetur Paralip. 2, c. ij- v. 10. Ubicunque quaftio ejl de lege , de mandat o, de ceremoniis , dtjv- ftificationihus, ojlendite eis } inquit in citato Capite Jolaphat Rex Judi) agnolccns clare poteftatem hanc fpiritualem ad le non pertinere, qnam m* Hilominus Primates Anglicante Ecclclise ex veteri teftamento deduci prs- tendunt. Porro v. n. poteftas hxc in fpiritualibus non Regi, led fuprt* mo Sacerdoti tribuitur : Amarias autem Sacerdos, (f Ponttfex Veftcr, his, qna a d Deum pertinent , pr&fidebit ; ecce poteftas Ipiritualis‘ ol Sacerdoti commilfa ! poft quod fequitur: poteftas politica diftindta ap r ‘' ma collata, non itidem Amaria: fummo Sacerdoti, led: Porro Zabadissr Hus Ismael, qui e(l Dux in dom o Juda , fuper ta opera er it , A t Regis offtcium pertinent ; En diftindam poteftatem , &politicam perfonoecommendatam ! ergo aliain teftamento veteri poteftas afligna ta ,j" u)£ liimo Sacerdoti, & Pontifici, aliaRegi \ per conlequens poteftas in IpirituaM 1 ^ fuprema Principom mere fiecularium ex nullo capite teftamenti veterism ' fiftere poteft. Unde Jolephus lib, 4, antiquit. c. S- defcribens lege m \ gni ait; £t quisquis fuerit , plus le gib us , (f Deo, quam fu* trt’ _ O X o X 0 _« trihust; nihilque pr&ter Pontificis , ac Senat us (_fcilicet Sacerdotum ) fen - tmtiitm faciat. O^iod utinam confilium feguercntur Primates Ecclefia Anohcana! & fic faciie fierct a Chrifto pradictum. : Unum oDtlc , (f unus p flor, Jo.m. xo. v. 16. Ex his porro ilictum mafiet'. j ure Divino tedamenti veteris , Regibus, ant Principibus mere politicis poteftatem ipiritualemin Ecclefiam non com¬ petere, aun jure nominato non Regibus, fed foiis Sacerdotibus, & maxi- me fupremo Pontifici in lege veteri ex inftitutione Divina demandata fit, ac per confequens: ex hoc teflamento pratenfum jus Ecclefiafticum Supremi Capitis Ecclefia? Anglieana minime defendi, aut erui poffe ; cum in toto teftamento veteri, ne niinima quidem hujus mentiojfiat Regibus conceffa , fed folum Sacerdotibus. Quod jus eifdem competere confirmat teflamen- tum novurn in Refolutione. I* Sectionis prafentis fat fufe propofitum; quo admifTo manet: neque jure Divino teftamenti veteris, neque tefta- mentinovi fupremam infpiritualibus poteftatem Principibus mere politicis remanere quibus in hoc jus Divinimi nullo modo patrocinatur. Cum ta- men pratenfum in Ecclefia Primatum aliquo jure falvare velint Re- gum defenfores, fi eum eis attribuere adulatorie velint, videndum igitur eft (ne fine fuodamento id pratendere condemnentur ) cum jure Divino Pri- matus in Ecclefia Principom mere politicorum pratenfus non fubfiftat; num ille faltem humano jure ceu canonico, ceu civili cohoneflari poflit. Porro litteras cohoneftatorias ex jure humano feu canonico, feu civili petitasa Primatibus Ecclefiafticis Ecclefia Anglieana ing anguftias reda&a, de pra- tenfa dignitate, refellet. Argumentum partis. III. Jus humanimi legitimum, utpotea jure natura?, & Divino defcendens ei in omnibus accordare debet, ergo jure humano feu canonico, feu civili poteftas fuprema in fpiritualibus Principi mere politico nullatenus competere poteft. a. patet: Cum jura humana fintde- terminationes, & explicationes juriš natura, & Divini in circumftantiis, & cafibus magis particularibus a jure natura, &_Divino in individuo non e xpreffis. c. p. I. ex jure canonico. Nam Nazianz: apud Gratianum(ad ^tnperatores Conftantinopolitanos loquens) relatus dift: io.c. 7, ait: Li- benter eccipitis , quod lex Cbrijli 'SacerdotaM 'Dos fubjicitpoteftati , atque tribumlibus fubdit. Dedu enim , & nobis pottflatem X dedit Prin - fat um malto pcrfcBiorcm Principatibus Dcfiris - - ubi difeimus Impera- { uts fubjici Sacerdotio: bujus Princip at um ejfc e or um Princip at ti melio- ■ [rent 5 «0 X o X 0 rem j (f boe ex ordinatione Cbrijli. - - Quid quxfo ultra defidera". tur* Adrianus. II. dift: 6 3. c, 1. ait. Nullus Uicorum Princtpum fe injerst elečhoni, aut prnmotioni Patriarcba, Metropolit a aut cujuslibet Epifiopi ■ ne 'oidehcet , (f incongrua fiat elečiio, Vel confufio 3 Vel contentio; pn. fertim cum nullam in talibus potefiatem quenqam potcftatiVorum , htf caterorum laicorum babere conVeniat, Ex cjuo tria fequuntur 3 primo; Principes laicos non le debere ingerere ele&ioni Epifcopcrum. SecunJo: cledionem fimilem inordinatam effe. Tertio : Nullam in his principes potefiatem habere; ex quo lic arguitur: Minus eft fe ingerere eledioni Epifcoporum, quam praefidere in Divinis atqui Princeps mere politicus non debet fe immifčere in promotione Epifcoporum, ergo muko minus prceefle Divinis. Rurfiis : Nullam habens potefiatem in Ecclefiasticos, non habet Primatum, fed ex can. cit: Princeps nullam habet poteflatemin Ecclefiasticos, ergo non habet Primatum. Gelafius, I, ad Anafl. Imp* dift: 96. c. xo. inquit: Dno funt Imptn- tor Augujle 3 quibusprincipaliter bic mundus regitur aučloritas Sacra Psu- tifieum j (f regalis pot eft as > in quibus tanto graVtus eft pandu s Sacerdi- tum, quanto etiam pr o ipfis Regibus homimtm in Divino reddituri funt examine rationem. Nofti etenim fili clementijfime } quod licet prsfiden- humano gefieri dignitate rerum terrenarum , tamtn Prafhlibus Biti ut- rum rerum deVotus colla fiubmittis 3 atque ab eis caufas tu a fialutis expe- tis , inque fummendis coeleftibus Sacramentis, eisque (ut competit) W ponendis fubdi te debere cognofcis religionis ordine potius,quam prttfi Nofti itaque inter h&c ex illorum te pendere judicio non illos ad tustn til' le redigi Voluntatem, Ex quo fecjuitur primo .* Imperatorem prseffeta- manis. Secundo: in Divinis fubcfle Pontificibus. Tertio: in his P5 n ®' re a Sacerdotum judicio. Quis quxfo hxc cum primatu concordabit 1^' gum ex j'ure cononico defenfiim ? , Marcellus. E caufa. n. qu. 1. c. 3. relatus flatuit: Cicricum cujuslmj ordinis abfiqut Pontificis fui permiffu nullus pr&fumat ad f&cularern jf' cem trabere , ne c laico quem!ibet Clericurn lic e at accufiere - ' ’ ■ j fi Rex haberet Primatum in Ecclefiaflicis, liceret Clericurn traherc ^ ejus tribunal, ergo & c. Et ne prolixam rem faciamus , omifli 5 meriš juriš Canonici textibus, quos ex aliis locis DecretaJium funiere p° v * jnus. a)(o)(0 __12 mu5) rem ablolvet dilcurlus Innocentii.III. de majoritate, & obedientia c, 6. Non negamus quin praceUat Imperator in temporalibus illos duntaxat, ^ ni *b e o accipiunt temporalia, fed Pontifex in fpiritualibus exceU.it , qu& tmte fant temporalibus atomom , quanto anima pr afer tur corpori (J c. Nofctre debueras, quod fecit Deusduo magna luminaria in firmamento Cxli, luminare majus , ut praeffet diet, & luminarc minus, ut praeffet nočli, utrumque magnum, fed alterum majus. Adfrmamentum igitur Cedi, hoc efi, untoerfalis Ec c leji s. fecit De us duo luminaria magna , id tfi ; duas inflituit digmtates qu£ funt Pontijicalis authoritas , fjp regalis pi te/las, fed illaqu£ pr sefi diebus , ideji: fpiritualibus, major eft’, qu& ten carnalibus mi nor ; ut quanta efi inter folem , (Jlunam , tanta in- ter Pontifces (f Reges dijferentia cognofcatur . Viderint igitur Primates Eccleik Anglicanaz, quo jure pnrtenfiun fuura Primatum Ecclefiafticum taebuntur, etenira ajure Canonico ex omni parte libellura repudii acci¬ piunt. Unde a jure Canonico c um Primatu Ecciefiae Ahgficaiiae tranfeamus “%e Bethlehem, & videamus hoc verbum , num faltem in jure Civiii legirimo prxfepe inveturum lit, & faltem hac via prstenfus Primatus An- glicanx Eccleli® cohoneftari, & legitimari poffit, quem fpurium remane- re non volunt pati partis adverlce patroni, nili convincantur. Examinan- dumporro venit: num ergo cohonclbtorias litteras ajure civiii legitimo bitem fperandas habeat? circa quod mentem, & feniiim decidet, ttna .ic declarabit. Probatio. II. confequentix principalis in argumente propofitx, ex j ure >-ivtli petita. Jus civile tune maximam obrinet firmitatem in materia Re- bgionis, quando a Conciliis praefertim univerfalibus approbatur , atqui )us Clv ^e a conciliis generalibus approbatum, feu conftitutiones Principum J tlere politicorum clare indicant Principes mere politicos non elle Prima- ;cs Ecclelia; in fpiritualibus, fed fiibječtos Epifčopis, ergo ex jure civiii a generalibus Conciliis approbato clare habetur Principes mere politicos non e le fuprema capita in fpiritualibus Ecclefix. M. patet: cum tune confti- >que jure, & foro confirmetur, Sc conlen- , robur conftitutioni manifeile addat, cum primus Chriftianorum Caelarum Imperator Concilio Nicacno, ut refert Rufih : lib. i. id. fuarn circa Ecceiiam poteftatem ita de« El cla- -»•> i.uueiis, aut Epilčo ei non contradicit. m. p Conftantinus Magnus, » Hift, c 2. Sc Soforuenus i 58§XO(0_ clarat, loquens ad Concilii Patres. Fos a Deo nobis datiefiis Dii , (f con- Teeniens non ejl,ut bomo judicet Deos, fed itleJolus , de quo fcriptun ejl • jDeus /lotit in Synagoga Deorum, in medlo autem Deus difeernit, idco his ommifits , illa, qua ad fidem Det pcrtinent , abfque ulla animo • rum contentione difiinguite. Cum hatc drkifTet, oiirnes limul qusrimonu. rum libellos juffit exuri ne innotefceret ulli. Quibus clare confitetur cau- fas fidei non ad Principes mere polidcos (velut defenfores Primatus An- glia: evincere ambiunt) fed Pratfules mere Ecclefiafticos perdnere. Hoc exemplo, & Dodtrina utitur Gregorius Magnus lib. 4. Epift. Epift, 75. Nicolaus I. Epift. ad Michaelem Imperatorem, Gregorius. VII. lib. 7. Epift. 2i. In Cocilio Ephefino Theodofius, & Valentinianus Imperatores, in Epiftola ad patres Svnodi habent : Igitur Candidtanumpraclarifimum Rt- Itgioforum , domefiicum Comitim adfacram 'oefiram Sjnodum abire jufit- mtts * fed e a lege , (f conditione , ut cum qu£fi ionih us , (f (ontro^er- fiis , qu£ circa fidei dogmata incidunt . nihil qutdquam commune babeat, Nefs enim ejl , qui Sančlorum Epifcoporum catalogo adfcriptus non eft , illum Ecclefafticis negotiis , (f confultationtbusfe immifcere ; ergo iplb' rum Impcratorum judicio laici Principes poteftate carent judicandi res fi- dei. In Concilio Chalcedonenfi, Marcianus Imperator, in oratione habita ad Concilium, fatetur clare fe nullam habere poteftatem circa controver- lias fidei, fed folam protebtionem pro removendis impedimentis, & p r0 ' movenda decretorum execudone ut refertur dift, 96. c. Nos ad fidem tori' firmandam, non ad aliquam potenliam ofiendendam, exemplo Relififi filmi Principis Conflantini Synodo interefie , Volumus , ut intenta T>erit*" te, non ultra multitudopralois dočlrinis attračla difcordet . Etin eodem Concilio Vicarii Imperatoris, petunt inftrui, non vero inftruere in rebus fidei : £)uodplacet ReToerendo Concilio , de fančla fide ipfum nos docett. Si vero Imperator haberet poteftatem Primatus, e j us Vicarii habuiffent Jus judicandi cum aliis, ut patet in Vicariis Papte, _ Pro complemento edidtoruin Imperatorum, ex jure civili occurrit illud Juftiniani Imperatoris in authent: conftit. 123. Si Ecclefiaflicum negotium (it, nullam commurtionem babento civiles Magiflratus cum ea difieptMe one , fed Religiofifilmji Epifcopi fecundum Sacros Canonesfinem impo nunt0 ' Prs- e )f o )f s» Prxclara fane conftitutio, in qua decernit Imperator fkculares Principes non debere adefle, muko minus pratfidere in negotiis, & difčeptationibus mere Ecclefiafticis. Venim quare ? quia vult ea in re facros fervari Ca- jiones, quibus cautum eft, utEpifcopi, non autem Principes tradent con- troverfias ad Ecclefiam pertinentes. Plures fandiones tum Regum , turni Imperatorum j qui videre defiderat, fufe propofitasreperietin parte. 2. Li- beriiajefu controv. 3, Nune paulo ad teftas demefticos tranfeamus, & videamus ipforum Regum Anglist de hoc judicium , imo ipfius Regis Hen- rici. Vlil. (antequam eum caeca libido Ann« Bolen« in fupremum Eccle- fia: Anglicanae Caput inaugurailet) de hoc fentimentum. O/uloius Nordan Humbrorum Rex , (f Ecgbertus Cantuariorum Rex t cum accepiffent Romanam Ecclefam, Catholicam s (f Apoftolicam ejje , miferunt Romam IFighardum ut accepto gradu ArcbiEpifcopatus, Catbo - licis Anglorum Ecclefts or dinar e pojfet Antifiites, Ex Beda lib. 3. c, 29. Si igitur Reges Anglist domi faz Primatom Ecclefiafticum habebant, cur Romam miferunt ? Circa obfervantiam Pafchatis diffidebat Colmannus Epifčopus, & Wilfridus. Prim us urgebat traditionem Joannis Evange- liltae, Secundus traditionem Sandi Petri decenss Tu autem Culmanne, ficii ttii j audita decreta Sediš Apoftolica ; imo uniTeerfalis Eccltfta , (f h s. c fairis Utteris confirmata, fequi contemnitis , absque uda dubte- t*te peccatis\ Mifcebatque didum Chrifti s Tu es Petrus, &fuperhanc Petram &c. Tune Ofuvius iterrogavit, an uteraue confentiret, h«c dieta principahter Petro ? & refpondentibus etiam, utrique fubdit Rex ,* Et ego tobis dico , quiA hic efl Oftiarius Ule cui ego contradiccre nolo ; fed in pan tu m noT»i , Ttel 'oaleo, hujus cupio in omnibus obedire (lat ut is , ne for - te me adioeniente adfores Regni Ceelo rum , non ftt, qui referat, aTserfb illo, pt claloes tenere pr oba tur. Fadum refert Beda. Kenulfus Rex Merciorum apud Anglos obedientiam p raftat Romano Pontifici in Ep. ad Leonem. III. circa annum Boo. In qua Poutificcm gre- gis Dominici Paftorem vocat, Leonis exaltationem ad Sedem Apoftolicam ftiam dicit falutem , hac addita caufali: Jpuia unde tihi Apoftolica dignt- tas 3 in de nobis fidci Dcritas innotuit „ - - - fluapropter opportunum ar• lutror tuisSančlis juffionibus aurem obedientia nofira humiliter inclinart t £T qua tuapietati rite nobis fequend* "oideantur , teto nixu amplečlcn- prše anguftiis roluntarium arbitrium ante jam prsedidtum ogge- ,rere neceflitetur : tantum his čredo > quantum volo ! venim hoc admifl® in afias angufiias ipfum redigi eft neceffe; nam etiam admiffa ipfi a n0 ' bis libertate čredendi quod 'ruk ; qtiomodo ceu hofiefti viri promifta. ab eo fiibfifient citata in ejus Apolagiapag. 38. Patribus aut cm eam Treneratio- f%em enbiheo, qua nec ipjt maj or e m optarent * - * fjuidquid enim qn*’ dringentis poft Chriftum anni s y unanimi confenfu Patre s y ad Aternam falutem effe necejfariumfta tuernnt, aut cum Us it a effefentiam aut modefto ftlcntio obmutefcam ; reprebendere c er to mn etude o A Si proinde pronn- ___ S)(»)18«5 flarn iis fidem fervare velit, non video , quomodo fuum fenfiim, cum eo- rum didis concordabir, nifi admittere velit Rex Sereniffimus unum, idcm- que apud ipftim valere: reprehcndere certo non audeo , & reprehendere certo audeo ; de quotamen ca reveremtia,. quam ille erga Patres teftatur, abfolverecuperememu,ii fiiis promiflis ftare cupierit, velurci-tato loco appro- mifit, Meo judicio fuaverba eo modo concordabit cum mente Patrum, in quos compromifit, quo fuum Eccleftafticum Pri matura cum eorum fenten- tiis ; aft qua focietas luetsad tenebras ? 2. Corinth: 6 . v. 14. Qua: ta- men ad inviccm ftare mordicitus evincere cupit„ Verum optandum foret: ut fenfa fua cum dictis Patrum ftare pateretur esemplo ante citati Conftan- tini, poft tenebras ftmiles devidas lucern ver« fidei non fperantis modo * fed & agnofeentis: ne de Screniffimo ApologiftaCorinth. c, 3. v, 20.dictum rcmaneat: £)ui male agit odit lucern. Quodfi nihilominus pr«didum lumen afpicere detredat* ad lucern gentilium fola ratione aaturali id agnofcentium imo teftimonia iplafumrno- rum noftr« ftdei o forum deducendus erit; ut gentilium Cii te m exemplis , inimicorumcjue Ecclefi« Catholic« reftimoniis convidus femel tandem cla- niare necefiitetur: Domine , uttrideam. Luc«. 18* v.. 44* L. 4. de tlidisj&faclis Socratis.regulaXenophontis eft t Jjhtodomm s gen* tcs thferloant , illud non nifi a Deo proftuxijfe tredendum eft l medlo vi- delicet lumine natura:, fed omnes gentes agnofcunt, & obfervant caufas Religionis , ad Sacerdotes pertinere, ergo id exDeo eftfecundum lumen Mus natur«., m. declaratur exemplis: Apud JEgjptios : Judices iidem * £f Sacerdotes - - in hi s P rine ep s er at maximus natu, (f in omnes Jia*> trnndi jus babebat. ita Aelia lib. 14. variarum hiftoriamm cap. 34. Galih Druidas de omnibus controVer/iis publicis, tf priVatis conftituebanti teftibus, Caef de belio Galiico lib. 6 . Stephano lib. de veterl Gallorum Re« %ione. Jo&pho lib. 14. antiquit» cap. 16- Sacerdotes Germani jus habe- kant imponendi, & indicendi filentium , tefteTacito lib. de moribus Ger- Kanoruin. In /Ethyopia Sacerdotes: Mero« ea pollebant poteftate ut cum e!s placeret, imponebant Regi, ut mortem fubiret, & Regnum defere- Tet . Sic Strabo iib.. 17. Geographi«. Agatiaslib. 2. hiftor.de Romams ait Sacerdotibus: Maxrmum autem(f prsftantifpmum in Republica jus eji Aagurum* Idipfum Cicero*. 2. de legibus afferit.. Apud Slavos:: Sacerdotes maj or c s funt Regibus, Helmondius lib, 2». ^P-12, Fontifex maximm omnium Sacerdotum ]udex eft (f Arbiter re* I rum 66 8X00 _ rum DiVinarum , (f humanarum , apud Feftum Pompejium lib. dc ver*, borum fighificatione. Poftbumius Conful cejftt Metello Summo Sacerdoti. Tifus Livius lib. 29. Imperatores timentes Sacerdotum potefiatem , Sa- cris inaugurari Voluerunt , Sic Dio Gaifius lib. 53. Advertant ergo fe- rio doctilfimi Angli, qui ftabilire conantur Primatum in fuis Regibus, & a Sacerdotibus eum avellere, quomodo in lumen rečte rationis ab ipfis gentilibus clare agnitum impingant. Nune porro ad hofiium noftrat fidei teftimonia transferamus Primatum prxtenfum Principis mere politici. Lutherus fiquidem , qui more fuo, ordinem Ecclefiafticum, facraque judicia fubjecerat laicali poteftati, affer- ta hxc retračfcavit lib. de bello adverfus Turcas. Salutet Deus Vos infido les Principes Veflrorum fubditorum. J^uis diabolorum Vobis in mandatis dedit tam Vehementer non commijfa Ecclefiaflica negotia peragere, qtu id Deum, (f eonfcientiamfpeftant? Tomo 2, contra articulos Lavanietifes: Non ejl Regum , Princip um Veram dobrinam confrmare , [e d Ecclefis /ubjici , (f ferVire . Lib. de fieculari poteftate i Si quando facularis tuus Princeps ti bi mandat boe , loelillo modo en dere , aut jubet libros abjicerc > fic diees t Non licet Lucifer umfedem fuam juxta Altijfmum ponere. Be- neVole Princeps , omnem corporis , (f fortuna obedientiam tibi daho. Mandamihipro e a, quam in terris obtines poteftate, (f fequar te. Si quid aut cm praceperis de fide, autlibris ablegandis , non tibi dičlo M- diens ero. in bis tjrannum te pribe s, modam ex cediš , atque e a pnci- pis , in quibus nullampoteftatem obtines - - - Idem in Gomment. Pfal. i 02 * Judite nobilifimi Angli , qualis Vejlri RegisPrimatus fit ex mente Lutberi, Ltuciferinum tentatum , diaboli magtfterium, tjrannis tifut- patio . Calvinus idem fentit tametft Romano Pontifici infenfiffimus, nam m Comment. c. 2. 1 . 4. inftit. c. 11. 43. Laudat Ambrofium , quod vocatus ad conferendum de fide coram Itnperatore recufaverit, & cap. 20. aflerti- ve ftatuit : Apojlolicum munus Regi non conVenire cap. 11. 15. Si Strip' turam, Vet er a exempla intUeamur , quis eft , qui non aflruat in cM- ftfidei Epifcopos folere de \mperatoribus Cbriftianis , non Imperatores dc Eptfcopis judicare. Et ne prolixa res fiat Romanae Ecclefis hoftium auc- •n p 6 ' , * toritate concluciatur. Centuriatores enim Magdeburgenfes, fiipr tcftatemJLcclefiafticam laicali ftatui denegant, Claris verbis : sint fnne 67 0 X o X O jp/i Magiftratus membra, rf part e s (ft cipe s Ecclefia , imo ut ex toto cor- de fint , omnes pr ec ari deeet. Flagrent ipft zelo pictatis , fed non ftnt Capita Ecclefta , quia ipfis non competit ille Primat us. Eece nec Roma¬ na EcclefLr hoftes Primatum Ecclefiafticum Regi, & Principi mere poli- tico concedere voiunt ! quis porro eundem admitter ? fola Anglia fiiosco- gens, & coadti fui fiibditi. Aft compatior iis, quod in re tam magni mo¬ menti nullum ha&enus ad invenerint fundamentum , praeterid : fiat ptora- tione voluntas, cui in filutis negotio coa&i fidem juratam deponere adi- guntur , contra omnia jura tam Divina, quam humana , prattenfr. His abunde abfolutis ultimum azvlum Primatus Anglicante Ecclefix qii3crit in titulo &jure prtcfcriptionis , follicitans confilium contra Domi- num. Aft quoniam non eft confilium contra Dominam Pr oper b, 21. p, jo. Videndum igitur reftat : nura prastenfus Primatus Ecclefiz Anglicante ex hoc juriš titulo prsfčribendus, an vero potius profcribendus homini rati- onc utenti veniat 5 ut pote quem nullum aliud jusdefendere , aut vult, aut poteft,prater jusconfuftumSchiftnaticumHenrici, Schi/marici Edvardi pucri \ & Elifabcthae fasminae illegitimo thoro nate, Prarclara fine Primatus Ecclefue Anglicanae fundamenta: luper quae fomniatur Chriftus sdificafle Ecciefiam fiam. Cum tamen Apoftolus his clare contradicere fi fateatur ad Corinth. 3. v, 11. firibens: Fundamentum aliud nemo potefl ponere , pr at er id , quodpofitum eft, Chriftus Jefus, Verum hoc non obftante, ne inauditi hac etiani in parte remitantur Primatus Anglije defenfores , audiendus pratenfus Primatus Ecclefiae Anglicanae, & in hoc tribunali j uriš erit , cum ad hoc etiam Cm a( 5 bt depofiierint e;us defenfores. Hune porro Pri* matura titulo prasferiptionis praetenfiim ab Ecclefia: Anglicanx defenfori- bus ( priufquam judicium Summarium fiat fententiz ex orani jure condem* natorix ) anatomizabit: Argumentum partis V. Ideo Regius Primatus Regibus competeret jure filtem humano (cum Divino non fubliftat ) quia competit ei legibus ufucapionis, ut habet Rex fereniffimus Apolog. pag. /o* (f 34. Sed hoc eft falfiim , ergo Regius Primatus non competit Regibus jure humano prafiriptionis. M. eft unieum effugium adverfiriorum. m. declaratur : Cum etenim tex humana fit determinario legis Divinx tanquam fux reg-u» la: univerfilis, falfi eft omnis determinatio contra fuam univerfilem re- gulam , ergo & falfum eft legem humanam adverfus Divinam praderibe- re pofle. m. declarata infiiper probatur : Contra jus Divinum , nulla prorfus prxvalere poteft civilis, & humana praefcriptio , atqui certo cer* I 2 tius 68 _ e x o x e _ tius eft : Primatum Eccleliafticum , fen regimen Reiigionis efte juriš Divi¬ ni , cum Ecclefiam immediate Chriftus inftituerit, & fundaverit, pertine- atcjue ad ordinem lupernaturalem , crgo conrra Primatum Ecclefis le&iti- rmim utpote lege Divina firmatum ntilla poteh: fieri praslcriptio. M,°de- claratur ab inconvenienti. Nam li contra jus Divinum poffet praefcriptio fieri , fic omnia fcelera erunt ličita , qux certe ab orbe’ condito patrata funt , & eodem jure praelcriptionis , imo majori le tueri; poterunt 5 liq u i_ dem hxc ab orbc condito patrata funt, Primatus vero Ecclefiafticus Re- f um nonnifi. XV. poli: Chriftum natum Isculo per Henricum. VIII. or- i innotuerit. Imo Irnperatores Turcarum, Sc quilibit Princeps Idolola- trajjufte, & ličite vivere poterunt, Sc falvariin datu idololatrico, titulo Sc jure folius longae pracfcriptionis, Sc lic ceffabit illud Chrifti dietam : ^ui ere - dident, (f haptizatus fuerit, falvar erit Marci, 16. V, /4, in quod ta- men čredo laltem Ecclelia tota Anglicana, una cum fiio Capite compro- mittet, & ab eo non recedet tam facile, li Chrifiiananominari velit (cum Turcis etenim, Sc Idololatris mihi fermo non eft, led cum Chriftianis) ergo id toturo quod titulo praeleriptionis Primatus Angliae defeniores ad ftrunnt vere falfum eft 5 con!equenter eorum dictis ex omni Capite non fubfiftentibus, quis credet ? Declaratut propofitum Argumentum. Si etenim iniquum Regis Hen- rici fadftitn propria authoritate cxptum facit jus licitum Regibus., & in- choare poteft jus prslcriptionis ; etiam fadtum iniquum Regis Davidis, adulrerium nempe cum Bethfabea commilTum propria authoritate , faciet jus licitum Regibus adulterandi, Sc inchoare poterit prslcriptionis jus adul* terandi. Illationis ex hac prtemifta, mihi certo perfuadeo , ipfbs Primatus Anglicani defeniores, utpote viros honeftos, pudebit! Et non pudet pr.t- milfteeos, ex qua id legitime infertur , Iequiturque? Probatur. II. Idco jure proelcriptionis tutum fe efte exiftimat Serenilf- mus Rex Jacobus, quia aliqui ex anteceftbribus, nempe: Henricus, Ed- vardus, Sc Elilabetha, qui lob Regem Jacobum anteceflerunt in prsten¬ ih Primatu Anglicans Ecclefis, eundem Primatum fibi ulurparunt, ne- que padi funt, ut Pontifex inibi ullain exerceat jurisdi&ionem, velur in monito- lin Epiftola ait Rex Serenifiimus; atquimultoplurespietate, &Sandtitate cla- ri, imo pene omnes afide fufcepta ( exceptis histribus nominatis) Primatum Eccleftae Anglicanat non ufurparunt, ledciillum inpacere!iqueruntcui illum Chriftus commifit, paflique luntomnem in Ipiritualibus exercendi jurisdic- tionem in Rcgno fuo Pontilici, ergo Serenidimus Rex jure pratlcriptionis __ © X O )( & _^_6? ex dato malo exemplo fuoram paacorum antecefTorum , Primatcm Angli- can z Eccleiitc, fe tueri minimo poteft, fiquidem Pojfejfior male. fidei nun - (juam -pr&fcribit , ut jura loquuntur tit. de pr&fcriptionibus . M. eft in citatamonitoria Epiftolaj Si etenim hoc titulo velut jufto fe tueri vult Anglicanz Ecclefiz Primas, etiam Achaz in teftamento veteri falfos Deos colens. 4. Reg. 16. v. 3. le tueri poterit eodem modo, & fe jure contra Deum defendcre fimili pratfcriptionealiqui ex meis autecefforibus coluerunt falfos Deos , nihil proinde novifit a me, ergo jurepraefcriptionisid facio. Nam paritas ab uno iniquo jure ad alterum eft omnimoda. Verum cum utrobique jas Divinum ( ut fupra tam ex veteri, quain novo teftamento clare dernon- ftratum eft) clarum, & liquidum fit; quid quzfo incontrarium etiam in- finita exempla proferre prodeft? m. videri poteft abunde oftenfa in pro- bat. 2. confequentiae Argumenti partis III. in qua potiflimorum Antece- (Torum Regum Anglist fubje&ionern & obedientiam erga Primatem Eccle- fiae a Chrifto conftitutum dedimus. Unde fic potius argumentari deberet Rex Sereni/fimus : multo /plures, imo plurimi cx meis anteceiroribus venerati funt authoritatem Pontificis , quam ei jus Divinum dedit, quam refpucrunt, ergo Sc ego eam venerari volo, nec refpuere, & fic jure prsfcriptionis jufte poflidebit ea, quse ei pertinent titulo prxfčriptionis, fi ea, a quibus jure Divino, & humano exclufus eft no n ufurpaveric; una ac reddiderit, qu titulus jufius > id eft a jure Divino , aut humano legi- dmo non reprobatus , qualiterreprobatuseft a jure tam Divino , quam hu¬ mano, imo (feclufa: partim coada', partimadulanteRegibus Anglia) atoto ctteroquin orbe Chriftiano : titulus Primatis Ecclefiaftici Regum. Summarium judicium propofitae controverfiac. j^Ignitas igitur Capifis Ecclefiat , aut Primatus Ecclefiafticus alicu- ^ jus Principis mere politici nullo prorfus jure evinci poteft. Non jure natura:, non Divino veteris, aut novi teftamenti, non jure humana civili, aut canonico, non ex confenfu dodorum hominum , aut piiffimo- tum pratdecefTorum Regum Anglist, non denique ex titulo legi tim a: prasf- Cr iptionis, cum omnia hatc contra prastenfum Primatum Regum clament. Etgo conclamatum eftl contra jus prsctenfum Principum msrepoliticorum 111 pundo Primatus Ecclefiaftici , a qao eos omnia jura exaudorarunt. I 3 Tan- 7o © )C o X © Tandem igitur : Nune Rege s intelligits, erudtmim , quijudicatisTerram Pf. 2.V. t o: Vox Domini exercituum.lfai& 22. v. 14. Fox fa&a efi de Qe'. Hs Marci /♦ *. / /. Špirit us Sančius pojiti t Epifcopos regere Ecclejiam Det j{čt,2 0i V. 2S * Aft quam Ecclefiam ? in qua nos fiulti propter Cbrijlum « 7. Corintb. c, 4, V: /o. Sed qua(lulta funt mundi elegit De as, ut confun* dat fapientes , & tnfirma mundi elegit Deus y ut fortia confundat. Cor. c./. V, 27. Verum : nonneJlultamfecit Deus fapientiam hujttsmn* di? Imo nonne Sapientia bujus mundiJlultitia ejl apudDeum 1. Corintb. c. 3. V. Jmen dico Vobis, nifi conVerf fueritis , efficiamini funt parVuli ,non intrahitis in Regnum Coelorum, £hticunque ergo humilit . Verit fe> ficut p arVulus ifte, htc ejl major tn Regno Coelorum. Mattb. //. 3 ». 4. Ecce Primatus Regius Regni Cceleftis non preferiptione, fedhu- militatevenalis! Porro : In arbitrio Viri ent , ut faciat Vel non fmat. Num. 30. dppofuit tihi aquam , & igncm\ ad quod Volueris , porrm manum tuum, Verum: ant e homtnem Vita , tfmors , bonum , (f m- luml quod plaeuerit ei, dabitur illi, Ec c L c. 13. v, i 7t igitur \nunt Regesititelligite, erudtmini, qui judicatis terram. P Ji cit, Cutrite er¬ go primum Regnum Dei, (J jujlitiam ejus : & bac omnia adjičientur it- bis. Mattb . 64 V. 33. haec certelonge clariora pro Regibus jura funt, ut Vitam babeant , (f abundantius babe ant. Jean. to°v, iQ \ §• iv. Contra L Refolutionem argumenta partis adverfe folvuntur. A Rgumemum. I. contra pnmam Refolutionem. Chriftus fuo exenip!o -TL nontantum fe /ubjecit fed & precepit obedire Principibus mere politicis , ergo digmtas Capitis Ecclefi* ex vi novi teftamenti a Chrifto verbo, & exempio conftituta eft m Principe mere politico A p Chriifas fuo exemplo: Humiliavit femetipfumfatlus obediens ujauead mortem, Pbtlip4 2, V. g. Vobts reltnguens exempluin ut fequamini Vefligia ejus4 *' Pe ! ru V' 2 7 * V 1 * lnfu P er Pllat0 Joquens , agnofeit habere eum fu- per fe poteflatcm» el ^ cer ) do : non haleres potejlatem adverfum me uttam, mjittbidatum efet defuper . Jean. 13. v. rt. Chriftus infuper pre¬ cepit Mattb. 224 reddite ergo, qua funt Cafaris Cafari $ ergo Chri/tus fuo __ 0 X OC 0 71 fuo exemplo non tantum fe iubjecit, fed Sc precepit obedire Principibus mere politicis 5 igitur habemus Primatum Eccleiia: Anglicanae! d. a.' Chriftus fuo exemplo non tantum fe fiibjecit quoad mortem vjfglelicet ex obedientia Patris fubeundam, fed Sc pracepit obedire Principibus mere politicis in politico ordine, ut nempe m. eodem ordine fequamur veftigia ejus c. a- quoad directionem interiorem fuifefubjecit, Sc regimen Eccieiite a fe fundata; n. a. Sc. c. Cum enim Chriftus non venerit roiniftrari, fed mi- niftrare, non venit regnare more gentium. fed pro falute hominum pati, velut teftatur Joan, ig. i>. 36. Regnum meum non eft de boe mundo} expediens utique fuit, ut nos fubjectione fiia ad humilitatem invitaret 5 Sc fubje&ionem eorum, quos in politicis, 8c fseculari gubernio Deus pofuit regere gentes, Sc Regna , ne per Ecclefiam fidelium a fe conftitutam fta- tus, Sc regimen politieum, aut turbaretur, aut minam pateretur, 8c pax infuper inter fubditos, Sc gubernatorem confervaretur. Unde ad prob. dico : Chriftum fuifte fa&um obedientein ufque ad mortem Patri Ccelefti, %uitur enim immediate: propter quod exaltat>it illum Deus, Cum ete- nimpropter adimplendam voluntatem ejus venerit, ut pro falute humana: natura: per peccatum perditte pateretur, omnia explere voluit ea , qua: in natura humana exequenda habuit. Hinc dicit Pilato .' non haberes po- teftatem in me, id eft: in vitam, aut mortem meam, quae eft politici Principis aučtoritas; nifi tibi datum eftet defiiper. Ex hoc tamen non video, quomodo Ecclefia Anglicana pro fiii Principis Primatu prtetenfio- nem futnere velit, aut quonammodo exinde eum cohoneftare poflit ? ejus etenim Regi libenter concedemus omnia ea , qua: Chriftus Piiato concef- & ; fed Pilato Chriftus non conceffit in vatam fpiritualem aut animam fuam, velfuorum poteftatem; unde ergo eam Primates Ecclefia: Anglicana: habent ? Reddendaquidemfunt Ctefari, qua:funtCa:faris,qua: vero ifta fint, declarat <]ua:ftio propoftta Mattb. 22. lice at ne cenfumdare Cafari? quod utiquc quid temporale, a quo fpiritualia penitus excluduntur per verba : red- dite, q U£ ft unt Q e j £) e0 Unde optime faciet Primas Ecclefise Anglicana, fi r eddiderit , qua: funt Dei Deo, qua: Deo Henricus. VIII. abftulit, 8c fic tu ta confcientla poffidere poterit ea, qua: funt Caefaris Angliae, lihi a fuis ftibditis , reddita, fi eofdem quoque mmime impediverit , ut iidem Chrifti adimpleant mandatum , & una cum illo reddant , quae funt Dei Deo. Argumentirat II, ex teftimoniis Apoftoli petitum, qupd utpote una fo- Iuti- 7j _ e x ° x ® __ lutione indigum, in unuin coacervabitur, ne prolixa felationum multitudo ti-diurn pariat. Apofl*lus praecipit ad Rom. i /♦' onmis anima poteftatibus fublmion ■* lus fubdita ftt y non folum pr op ter iram, fed etiam propter confcientiam. 7 >. 4 , Det enim min f er efi y t>index in iram ei , (jut malum facit, Mini. firi enim funt , in boe ipfum ferToientes. Reddite ergo omnibus delita ; cui tributum, tributum ; cui "Deffigal, Večligal ; cui ttmorem y tmortm\ eui honorem y honorem J Ergo ciun tefte Apoftolo Principi fieculari fub- diti fint, & ei obedire omnes teneantur in confcientia, ilie videtur effe CaputEcclefias a.Chrifto conilitutmm vere: pauperAriftoteles cogitur ire pedes! Unde mirandnm fane e(h guomodonam ex his Apoftoli texti- bus Principes mere politici fubječtionem Chriiiianortim inferri vel Tonini- are poftint; cum Paulus aperte, citatus loquattir de Principibus Ethni-' cis, quos tamen una nobifcum , čredo, non admittent adverfarii Capin Eccleliae in fpiritualibus fuifle. Porro Apoftolus hortattir fideles in polid- cis fuhditos effe debere Principibus in confcientia, ne cseteroquin Chrifti- ani odio exponantur ramqtiam rebelles ; 11 in politicisj Principibus a De o in his prcepofitis Tubelfe nollenr, Etenim Chriftus novum teftamentum condendo , ducens fideles ad aeternam falutem ,, non voluit per hoc jura gentium violare, Sc evertere regimen politicum Principu m, vi cujus quif- que fuo Principi fiibeffe, Sc trjbuta dare tenetur, neque etiam Apoftolus aliud docuit, quam quod Chriftus prsdicavit. Unde ficiit duplex in or- be Caput eft, unum in fpiritualibus, alte rum in politicis, ita Sc fideles «trique obedientiam prasftare tenentur ; fed cnilibet in fuo foro compcten- ti, reddendo videlicet: Casfari, quse funt Cariaris, & qute funt Dei, non Cie fari fed Deo» Unde non negatur , quin Principi etiam mere politico fideles obedire teneantur, & hoc guidem in confcientia: cum obedientia ilh neceffaria fitad confervationem totius Reiptiblrcs, ad quam confervatinem omne membrumconcurrere tenetur,non prečile.vi juriš Divmi,fad&natui'i- lis, qua non habita, diffenfiones facileinpromptufimt, poft quas Reg num m fe ipfo divifum facillime defolabitur. Aft fiibjeftioneni hanc, q uain fubditi Principibus politicis praeftare tenentur locis citatis aliftmat Paulus, ea enumerando, quae Principibus mere politicis fideles tribuere tene ntur > videlicet : tributum , "be&igal y timorem , honorem ; quae omnia. tempo«* lia funt, partim ex jure natura, partim humano civili,, jufto tamen pf°' venientia. Sed obfecro ? quomodo ex his inferet id > quod Apologm* praetendit ergo Rex juxta Apoftolum e dr fupremum Caput in fpiritualibus Ecclc- ___ j X o )( § 73 Ecclefiar! quia Ap-oftolus docec obedientiam praftandam Regibus e de in temporaiibus , tributis , vebtigalibus ? fi etenim funes > & catenas coJJige- remus infinitas , hanc confequentiara ex textu Apoftoli nori extraiiemus • nuani nihilominus Sereniffimus Apologifta a fuis fubditis extrahi jubet j vcrura quo jure? non afio fane, quam eo : fi nihil artuleris, ibis Homere forasl Aft hoc jure non Princeps Chrifthrtus foium, fed&Ethnicus Eccle- fiz in fpiritualibus fupremum Caput fe ftatuere poterit, quoniam eaomnia ab Apoftolo reeenfiata , & Principi Ethnico debentur 5 utpote in poiiticis conftituto miniftro juftitia: Dei, & confervatore totius corporis politici. Urgebis : Apoftoius Heb. 1 j. pratcipit: obedits Prapoftis Sef ris, (f fubjscete illts^ipfi enim perSigilant, quaft rationem pro antmabus Seji ris reddituri. Idem Apoftoius ad Timoth. 2. v. I« rogat r obfecro igitur, pri - mum omnium ficri obfecrationes , or a t ione s, poji ulat ione s,gr at tar um ačlio~ nes pro omnibus hominibus , pr o Regibus , (f omnibus , qui in fublimi « tate funt ; ergo Apoftoius praecipit Prapofitis etiam fiecularibus in fpiri¬ tualih us obediendum effe , cnm & illt pervigilent, quafi rationem pro animabus reddituri. p. Haec effe pratcipua fundamenta ex novo teftamen« to pro Primatu fpirituali Regem, fed vere de eo nequidem fomniant tex- tus citati. Nam Apoftoius citatus iifdem Pracpolitis obedire pracipit de quibus in cap. cit. paulo ante decit: Memsntote Prstpofitorum Seftrorum , qui Sobis locuti funt Verbum Dei. Verbum autem Dei Principes fatcnla- res Romanis utique locuti non funt, fed Petrus , aliique Presbjaeri Prat- pofiti fidelibus ; [igitur citatus textus non eft rem. Ad fecundura textum dico s quomodo quasfo rogat, ut orent pro Regibus. videat Apo- ftolum ulterius Apologifta; eo enim modo orandum pro Regibus dicit, quomodo teftatur: Bon um effe, fjf acceptum coram Saba tor e nofro De o, tjui omnes bomines "suit fahos fieri , (f ad agnitionem Serifatis Senire 5 Et hoc modo pro omnibus Regibus, una & Rege Angliae univerfa orat Ecclefia, ut ad agnitionem veritatis veniat, fibique refervet , qua: funt Cadaris, redatque, quae funt Dei Deo; & fic Primatum Anglicana: Ec- clefue ex teftamento novo probare non egebit, fietque unum oSile , (f MUS Pajlor , Joan 10. S, i d. Ule nempe, cui Chriftus dixit; pafce oSes Mm; Joan. 2 i.S, 17. Alia defenfores Primatus Anglicani cum ex novo teftamento momen¬ ta non adferant , prater pofita nullius momenti, non eft necefle fuper alia multis infudare folutionibus ", his fiquidem ex Apologia propofitis, K ere- 74 0 X o X 0 _ čredo, per refponfiones datasin tarnam fatis fadum effe, ut ex iis (tam- etfi juga centam boum jungerent) minime trahere tamen poflcnt prs- tenfam confequentiam : ergo Rex ex vi novi teftamenti eft Caput fupre- mam in /piritualibus Eccleh« Anglican«. Porro pergamus cum hac com* moda occafione ulterius. §. V. Contra II. Refolutionem argumenta partis adverfas folvuntur. A Rgumentum contra I. Refolutionis partem ex jure natur« petinim. Jus natur« exigit confervationem natur« human« in focietate per- feda, & adunata conftitut«,atquifocietas h«c maxime adunata confervatur, quando in Republuca unus Gubernator eft, a cujus mitu omnia c«tera membra in omnibus reguntur, ergo j us natur« exigit Gubernatorem unura membrorum, a cujus nutu omnia membra in omnibus reguntur, id eii: tam in politicis, quam in fpiritualibus* c. M. dift. m. focietas hsec maxime adunata confervatur, quando in Republica externo, & politico regimine membra in uuitate regens, unus Gubernator eft c. m. fimul ex- terno, & fpirituali regimine membra in unitate regens fiibd. ut jus nature fe habeat ad fimilem Gubernatorem, fi ipfum Deus Reipublic« praefice- ret, permiffive c. m. exigitive n.m, &.c. Jus etenim natur« tune finem luum aflequitur, quando corpus Reipublic« integrum manet, & non de- ftruitur, ad hunc autem finem affequendum fufficit unus Gubernator, qui per externum regimen, externe membra adunata contineat, quod fit pd adus quatuor juriš pr«cipuos , ut funt : pr«cipere , permittere, prohi- bere, & punire. Ut autem poteftas externa, cum poteftate ad interna, & fpirituali a fimul conjugatur , ad hoc jus natur« fe non habet exigitive> fed permiffive folum; quia tamenfi membrorum adus interni fint contra- rii, dummodo externi fiant adus juxta leges Gubernantis, nunquam «* menda eft fciffio unitatis Reipublic« , nili iili per adus externos ruma® machinentur , cui tamen per Gubernatorem externe ccercentem reos, fiibveniri potelt, jurique natur« fatis fieri; at quod ea poteftas , fimd poteftatem in fpiritualia adnexam habeat, id jus natur« non exigit> com hoc ab uno exerceri citra fummam confufionem unius, & alterius regimjois lit moraliter non facile poffibile, feclufa fpeciali, & extra ordinaria D el providentia. Unde jus natur« fe non. extendit ad fupernaturalia , velut eft falus hominum per fidem Chrifti 'unice obtinenda , cum totum f uuin JUS 0 x o x m ditus non fiiiftet, per confequens poteftatem Ipiritualem cum politica jus naturx neque politive excludit conjungi , neque etiam exigitj unde po- tcftas haec Ipiritualis li Regi bas competit, prout defenlores Primatus An* clicani pratendunt, non a;ure nature, led »Divino, aut faltem humano eis potenda erit. Argumenttim I. contra U. partetn Relblutionis pro> Primatu Ecclefiafti- co Regis. ex Teftamento veteri petitum, & ex fačtis principum liecula- rium. Moyfes fuit Dux, Sc Princeps laicus ( Sacerdos fiquidem primus fuit Aaron in lege veteri ) atqui Moyfes jure Divino habebat Primatum in rebus Religionis, ut coni tat Exodi. 18. Efto tte poputo in Eis, qu& ad Deumpertinent, ut referat, qu£ diruntur adeum\oftendasque poputo ce¬ remonij t , & rit um cole nat ; er go etiam Principe? laici jure Da vino ha- bent Primatum in rebus Religionis* ad argumenttim ( quod Rex jaco- bus in Apniom SacelLanus in defenftone Apologix objicit) quod argu¬ mentu m a clara revclatione leripture „ ad nullam It ri pr ure revelationem jiullum lit; Tt etentm fcriptura de omni Succeflbre in laica potekate Moyfis id loqu.retur, con ni veri poffet Primati Ecdefiar Anglicanxaliquid ex hoc textuj poftquam autem determinate Deus dicit loli M©yfi: Efto tu populo in hit, qua ad Deum pertinent , quomodo, qua:fo,. hoc adalios Principe? laicos extendi poteft? aut qua via haec fpiritualis potekaš volavir ad Angli- am? ideo enim Moyfis conllitutus fnit in his , qux ad Deum pertinent, quia fuit iimui Princeps, Dux, Propheta, & Sacerdos populi Ifrael , ve- Jut Pfal 98* alt: Moj fes , Aaron in Sacerdotibut e/utf Sc docet S. P. Augiikinns; lik 3. de vita Moyfis. Unde Mayfes crat figura Chrilii 5 Aaron primi fiimmi Sacerdotis a Chrifto conftituti. Quemadmodum enim in Chrifto e; at dignitas Regis , Propheta: , Sacerdotis, & Inftitu- toris primi Ecclefix legis grari* * it* in Moyfe erat dignitas Princi pis , ProphetaeSacerdotis, & prim* Promulgatoris legis Hebraicae: Unde ft- c ut Chnftus, qua primus Inftitutor qua Propheta, qua Sacerdos jus ha- bebant adminiftrandi Ecclefiam in Divinis , ita Moyles, qua primus Pro- ^ulgator legis, qua Propheta, qua Sacerdos, jus habuk prefidendi, Si Agendi in Divinis Synagogam, Unde Moyles erat firmmus Sacerdos cx- traordinarius cum majori amplimdine in Svnagaga, velut Chriftus in Ecclefiaj Aaron vero erat Sacerdos fiimmus ordinarius, & ex oiKdo a Deo con* fctutus, velut Patrus a Chrifto, & uterqiie primus, led in ordinario offi- lv * CIO 7«S X ° )( S___ cio fuo. Alt quae haec illario a Moyfe ad Anglije Primates ? qui nec pri¬ mi promulgatores legis Chriftianae funt , nec Prophette, nec Sacerdo- tes! Argumentum II. Qui poteft conftituere Levitas, & Sacerdotes in ali- qua civitate , habet fpiritualem poteftatem, atqui Rex laicus Jofaphat conftituit Levitas,&Sacerdotes inJerufalem,ergo habuit fpiritualem poteftatem, confequenter ab hoc exemplo Primatum fuum fpiritualem Anglia rede ded učit ex teftamento veteri. M. eft innegabilis* m. p. 2. Paralip. 19. v. f}. Jn Jerufalem quoque conftituit Jofaphat Levitas , čf Sacerdotes , Principes familiarum ex ifrael , ut judicium , (f caufam judicarent hs- bitatoribus ejus ; ergo &c. Cum textum hunc in Scriptura legit Sere« nilfimus Apologifta a quo haec objiciunturoportuiffet, ut contextum etiam afpicere dignatus fuiftet, in quo clare deprehendiflet, argumentum mul- tofortius contra Regem , quam pro Rege ftare. Unde Contextus fic habet: Omnem caufam , qux Penerit ad "Pos fratrtlm "Kefirtrum , qut habitant in urbibus fuis , oftendite eis, titnon peccent in Dominum, Amarias autem Sacerdos, (f Pontifex Pefter , in hi/, qu& ad De um pertinent \, PR£- SIDEBIT. Porro Zabadias filius Ismael, qut efi Dux in domo Juda, fli¬ per ea opera erit, qua ad Regis oftcium pertinent. In quo textu tria notanda funt; primo: quod Jofaphat Rex non folum Levitas , & Sacerdo¬ tes fed &c Principes familiarum conftituerit In Jerufalem ■, Secundo : quod illos omnes in eum finem conftituerit, ut eftent judices controverfiarum, qux in populo oriri folent. Tertio: quod in controveruis Ecclefiafticis, quae ad Deum pertinent, Sacerdotes conftituti fint judices, in civilibus vero, qu2 ad officium Regis fpečtant, Principes familiarum; unde fic infertur : ea quae ad Deum pertinent funt diftlndra ab eis, quse pertinent ad officium Regis , ergo Rex ex officio fiio , non poteft fe immifcere eis, qute ad Deum pertinent* Porro non 'fumit ibi Scriptura, quod Rex Jofaphat fecerit Sacerdotes, fed ex Sacerdotibus confecratis deiignaverit aliquos pro judicibus caufarum fpiritualium , ut poteftatem , qunm de fe vi officii habebant, in exercitio exercere poftent , 8 č talem poteftatem Regi Anglia: libenter concedemus, ficut & cuicunque alteri Regi , id eftt Sacerdotes confecratos nominandi,pra:fentandi pro exercitioofficiorum fiioram» ita ut per hoc poteftatem Sacerdotibus Reges nonconferant fed idoneos de- fignent, & praefentent ad judicia Dei populo facienda , & monftranda j verum ex hoc nullus Rex erit Supremum EcclefLe in fpiritualibus Caput, _ O )C a )C & _J7 fed folum Cuftes, Procurator, & Defenfor; qualem & nos Regem An- &\\x fi contentari ie fiverit, libenter admittemus. Argumentiran III. ex fadis quorundam Regum veteris teftament! peti- tum. I- Ide eft lupremus in Ecclelia omni,quiinea exercetjurifdi<3:ioncm, atqui in teftamento veteri Reges exercuerunt fupremam in Synagoga ju* rifdidionem, ergo & illi fuerunt fupremi in Ecclefia Synagog« 5 quorum exemplo , & Rex erit Supremum Caput Ecclefia; Anglicanse. ra, declara- tur ex fadis Regum Saape etenim reprehenduntur Reges, non Šacerdo- tes, quod excelfmonabftulerint, in quibus populus lacrificabat, & qu« magnura abufum in Religione teftatnenti veteris caulabant. II. Rex Da¬ vid, perduxit arcam ad conftitutum locum quietis. I, Paralip. 13. v. 12. Ante arcam deportandam pratfaltavit. 2. Reg. 6. v. 14. ergo habuit Pri- matum Synagoga?. Hoc argumentnm Sacellanus Regis plurimi facit , & vim fuam in eo maxime ponit: quod David laltavcrit ante , non poft ar-' cam & eo iplo, inquit, fignifigavit le Primatum tenere in negotio arca; deportandx. III. Rex Salomon atdificavit templum Sc Deo dedicavit. Depofiiit Abiathar liimmum Sacerdotem ab officio, liibrogato illi Sadoc Sacerdote. 3. Reg. 2. v. 27. qui funt adus jurildidionis in materiaRe-. ligionis. IV* Jofias Rex librum legis populo, legi, & proinulgari fecitj & fsdus inter Deum , & populum redintengravit quae certe funt figna fu- premae in Synagoga poteftatis. V. Ezechias Rex confregit ferpentem ameum, quem Moyles ex mandato Dei populo propofuit, poftquam is multorum abuliium in Religione Judaica caula fuit, ergo fupremam po- teftatem hoc faciendi habuit. Ac denique, VI. in teftamento veteri Re¬ ges dicuntur : filii Alti filmi, Dii, undi Domini, in Col io Dei ledentes , Dei famuli, & anoeli Domini, fadi juxta cor Dei, lumina Ilraelis, nutri- tii Ecclefia; ; qux omnia probant Reges in teftamento" veteri fupremos fu- iffe in Ecclefia, feu Synagoga Gubernatores, ergo. Et htec lunt prascipua myfteria, qua; Sacellanus ex teftamento veteri fert pro tuendo Ptimatu Ecclefia: Anglicana;. Verum antequam deveniamus eum toto corpore, Una ac finomlis membris ad anatomiam, fingula ad examen pro approba- done jurifdičtionis Ecclefiafticae veniant prius. Porro. Jjt. ad I. Quod aliud lit judicare, Sc declarare abufus , & corrupte- las in Relio-ione, Sc aliud decretos abufus, & declaratas corruptelas tolle. Sc exterminare; prius pertinet ad officium lunami Sacerdotis ; pofte- rius vero non modo ad Regem , fed & omnem Patremfamilias , quilibet ef iim horum tenetur abufus,& corruptelas Religionis certas, & ut tales de- claratas tollere. Gum itaque divinitus per Prophetas conftiterit in ex- 7$__€1 X 0 X # cclfis immolationes fieri non debere, fed in folo templo $■ Rex itaque inv molantes fimiles contra prohibitionem DIvinam non tantum ab cxcelfl$ probibere pacuit, & abufum hunctollere, fed infuper ad id tenabatur- ficut & quiiibet alius Rex abnfus Religionis ab Ecclefia > ant Deo dedara- tos tenetur in fuisRcgnis impedire,& Paterfamilias in fiio demo. Sedexhoc minime erit fitpremum Caput Religionis Rex, aut Paterfamilias, q«od mandata Del, aut Ecclefiae a fuis tenenda procuret; fed fblum executor voluntatis Divina?, ficut & Reges in Synagoga fieri debuiflentj quod quia non fecerunt, ideo reprehenfi fmt a Deo. Cur autem Regespotius, pr*- Sacerdotibus in teftamento veteri reprehenfi inviniantur, quod excelfa non tollerent? id fačfcum eft ideo :: qnia populus Judaeorum propter duri- tiam cordis non curabat exhortationes Sacerdotum, &.monitaProphctaritmj(- neque aliter, quam vi, & audoritate Regis ab errore hoc abducendus, erat. Ita que cum in hoc exequendo Reges negligentes fuerint, & defides, merito, a Deo funt reprehenfi ; quod Sacerdotum monitis fuam operam exe- cutive non ad jnnxermt. Sed ex hoc minime poteft inferri, id quod op¬ tant defenfbres Primatus Anglicani , ut conlideranti facile patebit. ' h Ad. H. dico: quod non folus Rex David perduxerit arcam ad confti-, tum locum » fed velut habetur i. Reg. 44- Mifit populus in Sito t (j tu« lerunt inde /trtam fadirif Domini exercituum . 2. Reg* 5. v. 6, DMid s ut e m T & omnis domus ifrael ducebant arcam teftamenti Domini iti juhtlo. At nemim licebat eam tangere, nifi folis Sacerdotibus $ hincOza, quod tangere eam pnefimpferit, cum Sicer los non eflet, morte a Deo piinitns eft* 2. Reg. S. v. 6» Unde ficut omnis populus non erat Supre- mom Caput ex hoc Synagogae, ita ex hoc Divi d minime inferri poteft fuille Caput Religionis. Ad id fubtile Sacellani Regis additum evincere rnpientis fuifie Davi dem fitpremum Caput Synagoge, ex eo, quod iH e faltaverit ante, non vero polt arcam , per quod Primatem in Synagog* Davidem fignificari vult, dico: dolendum millieseTe, quod totuin Scrip- tnrae locum non bene perfpexerit Sacellanus Regis, inventfiet etenim etiam boves arcam trahenres praeceilide, non vero fecutos eile $ fbrte & ex his infigne a fe defenfi Prrmatus Angiicani fiimpliTet argumentum > commoda faltem occalione hunc Primatum ex Synawoga ad Ecclefiai« Angficanam trahere potuiffet. ¥erum non fuppono eum tam malum p 0 * liticum fitttmtm in SereniSmom Regem finim 1 Afl qttomodoergo exhoc Inferet: David faltavit ante arcam, non podi arcam , eroo Primas in 0 »a- _ e x«x o _r» nacrooa fuit ? ni idcntidem in boves arcam praecedentes & non fequentes ex°omni parte impingat ? Ad III. dico ; idipfiim , quod fedt Salomon, quilibit dives mercator facere poteft, id eft: templum ardificare, Deo dicare feu in honorem offiere, per Sacerdotes confecrarc ( veluti Salomon fecit )"quin tamen Primas Religio- nis fit futurus. Ad dedicationem enim templi conrenit non folus Salo¬ mon , led & Sacerdotes, & una popolus ; Sacerdotes intulerunt arcarn, tabernaculum , & omnia vafa Sanduarii in templum ; vidimae, & lacri- ficia oblata funt per Sacerdotes. Salomon Deo gratias perfolvens preca- tus eft, ut quicunquc oraturi funt in templo boe exaudiantur. Ex quo joitur, qu«lo, titulo Primatus Saiomonis infertur, ubi oranes adusReli- gionis non Salomon, fed Sacerdotes obiviffe perhibentur ? Dcpofuit quidem Salomon Abiathar fummiim Sacerdotem » Sadoc cfjtis loco fubrogato, fed an jure ? ipfi interpretes non conveniunt in hoc; fa&um etenim Saiomonis, minime jus faciendi probare poteft 1 graviiHmi authores con (tanter afleverant : Salomonem, non Regia, fed Prophctica poteftate in hoc ufum fuifle , & ex peculiari inflindu Dei id feciffc. Nam id ipliim olim Heli Summo Sacerdoti fuit praedidum a Deo per Samue- !em, quod officium Sacerdotale propter impunitos a fe filios , aUquando suferetur a familia [ Hdi. 3. Reg, 2. v. 27. Ut ergo haec prophetia implea- tur, Salomon novo oonflničto templo, novum Sacerdotium Prophetico Ipiritu nominavit, & abftulit Divino motus inftindu Summum Sacerdo- tium ab Abiathar , qui erat cx familia Heli. Aft nunquid etiam Jojada fummus Sacerdos non folum depofiiit, fed & occidit Athaliam Reginam , & Joas Regem in locum ejus iubfiituit ? 4. Reg. 11. Quidni potius infe- ratur, fiimmuni Sacerdotem poteftatern habuiiie fliper Regem ? Unde ex boe toto , non videtur , quomodo poflit inferri id, quod Sacellanus Re- g ls pro Primatu ejus adftruendo qu*rit. Ad IV. dico: quod Jofias populo librum legi, & promulgari quidem fc- c it; fed librum hunc Helcias Pontifex , libri repertor, eo fine Regi mifit, uteum promulgari faceret, fciens optime: quod vi Rex plus efficerc podit, 9 u am ftunmus Sacerdos verbisj hinc executionis libri fibi eum adjunxitfQ- c ’ utn , ut quod Helcias exequi vellet verbis juxta tenorem libri reper- M > Rex exequeretur vi, & aučtoritate Regia id cogendo. Promulgari iolatum apud Imperatores manfit Romano} creandt Pontifices - - Et ad- clucit in tcftem Adrianum Papam, qui in Concilio. 153. Epifcoporum contnlit privilegium Carolo Magno eligendi Pontificem , & ordinandi Sedem Apoftolicam ; additque certam fiimmam pecunia: dačam aiiquando a Pontificibus pro confirmationc obtinenda. V. Imperatores pratfederunt Conciliis , ut Chalcedonenfi Marcianus; Šesto Conftantinus Pogonatus ; Septimo Irene , & ejus filius; očtavo Bafilius ; ergo fuerunt vere Prima¬ ren Gonciliorum, fiquidem fpe&at ad Primates pndidere Conciliis. VI. Henri cus I. Epifcopatum Wintonien(em Willelmo Gifford concdiit, eumque inveftivit, ex redditibus ad Epifcopatum pertinentibus. Dedit tnluper Rudolphb Cantuarienfem fedein 3 eumqne per annuium, & ba- culum investivit ; aeftinavit Epiiccpos ouofdam fui Regat-id Concilium Rhemis a Papa Calixto indičtum. Turuanus Eboraceniis Paftor eledus > licentia a Rege impetrata fub conditione , quod a Concilio non acciperct bcnedidtionem , ivit ad Concilium, & cum a Papa fuifiet confecratus , a Rege fua ditione expellitur. Edvardus. III. PnedecelTorum fuorura pre- mens veftigia ftatuit legem : nequis in pollerum obtineat Saccrdotia a Ro¬ mano Pontifice , nili per appellationem ad eum ea deferret, tulitqus pacnam in tranfgrefibres. His praemiffis concludit Rex pag. 33. &. 34 * Paucis hifce exemplis s fatts ut opinor apparet : me srani calunmiaMe- ratum » neque amlitione, aut notoandarum rcrutn Jludis . quidquiitn cffi molftum , quo aliquid Pontifici debitum fubtrabertm , Hoc iraque prmcipuum eft ex jure humano pericam patrocinium p ro tuendo Primatu Regio Ecdefiac Anglicahar, fcilicet; magnum jovis incre* snentum ! und'e his factis prarfiippolitis jus legitimum nam fabfiiUt &c^ endij. examinabunt dicenda 3 unde. iji. Adi. Quod Martinus non aliarn, quam esecutivam poteftatein cum Concilio agnovem Impcratoris Conftantk. II. Qui cum ea abd«* hii(Tet 3 volem decreto- fiio hmrcticorum errorem eoiToborare lapfus in hs- rclim, ipfe eapropter, & decreta ejus damnata funt a Martine, h 1R Concilio Romano , & Numidienenfi 3 & Bizaceno 3 & q.uia in typo cden- do exceffit terminos fine poteffatis 1 lmpsriakm typum facrikgo aufu , t°' tius pknum perfidia , Vocat Martinin; in Epiftola ad A m and ura. P° rr(> non agnofcere Patres in Principe iilo ejuicemodi de fini ti vam poteftatetn ex eo claret: quod ipfi foli dogmata definierunt ; led ut definira executi

ficut 8t ipfa Ecclefia, ad cujus effentiam necellaria eft forma reginii« ids; quae autem funt a Domino conftituta , non poflunt ab hominibus ridnui, aut mutari ; & alias Ecclefia: regimen eft antiquius omnibus Impe- r atoribus Catholicis, & quidem ab omnibus, agnitum apud Apoftolicam Se¬ dem, velut tot appellationcs, recurfus, concilia, audoritates Patrum fufe de¬ montiram, & probant. Dida ergo Patriun , aut Conciliorum , qux ad oculum contraria videntur, non loquuntur de poteftatis collatione eam conftitutuente, fed iblum declarante, defendente, & confervante in habi- a Chrifto poteftate contra injufte didam poteftatem impetentes , velut Cl 'ant Conftantinopolitahi Patriarchae. Certum etenim eft Ecclefiam Ro¬ manam ante tempora Phocx primatum habuifte, quem propterea a Pho- ca S8 _ O X o X 0 _ ca accipere minime potuit, utpote ante ejus tempora habitum 5 id etenim incidente teftatur Gregoritis Magnus, annis circiter quinque ad imperium Phocar lib. 7. Epift. 63. ad Joannem Siracufanum fcribens : de Sede CP, qnis (hehetat eam /Ipoflolica Sedi ejfie fubjeBam ? quod & Dominus piifp. tnus Imperator , (f frater meus F.ufclius ejujdem cbitatis Epifeopm affidue profit entur- £t Juftinianus Senior. 70. annis ante Phocapiin Epift, ad Joannem. II. Valentinianus. 140. annis ante Phocam in Epiftola ad Theodoftum afterit : Romanam Ecclefiam efie Caput omnium Eccltfiarum) Romanum Pondficem fuper emnes Sacerdotii Primatum bahtre , - * > Caufa .vero cur Phocas declarativum decretum ediderit, eft: quia CP, Praftiiles, propter excellentiam urbis , & Sedem Imperatorum ufurpare tentarunt ex ambitione titulum, univerfalis Epifcopi, quem titulum Pela- gius j & Gregorius eis ufurpari prohibuit; cumque nihiloniinus monitis parerent minime, ad eos coercendos impiorata ope Imperiali obtinueriirtt fpeciofi tituli, & affe&ati abrogationem, Phoca declarantc contra eorum ambition«m : Romauum Ponttficem Primatum bahtrefuper ornnes Ec cit [us, ut dicit Beda loc. cit. in objedione. Quod vero dicitui' Papam a Juftino habuiflc Patriarchatum , falfutn efle docent ada Chalcedonenfis Concilii , in quo Caput 3 & univerfalis Papa appellatur. Conftantinus vero in objedione propofitus didum dubium ipiemet fol- vit in fuo edido relatus dift. 96. can. Conftantinus: Sabat orern Petro con* tulifiepoteftatem. Petnim, & Pontifices judicat conftitutos Vicarios fili> Deiimo vocat Imperium* terrenam potentiam , & terremtm thromim j Pontificatum vero Sacro Sandam , & Sedem Sacratiftimam Beati Pe trl * Ergo quidddbucegemus teflibus ? Matth, 36. v. 65. eccenune audijih • Pic dixit v. 61. Nioenuin citatum contrarium dicit; conftat id ex Can. fexto ejtiftlem relato a Chalcedonenft ad. 6. Ecclefia Romana femper bi- buit Primatum , Ideoque Nicolaus. I. ad Michaelem Imperatorem feribit. Prbttegia huie Saneh a Ecclefia a Chrifio funt donata } a Sjnodts non do¬ nita , fed celebrata , (f bonorata . Ad. 4. dico : injuria non jure legitimo hoc jus ab aliquib»s uftrp*' tum fuit j ex quo confequefttia legitima minime trahi poteft ad jus leg lfl ' mum. Nam a Chrifto ufque ad Conftantinum Magnum per trecentos, & ultra annos ; & a Conftantffto uftjue ad Juftinianutn feniorem per al 105 ducentos eledio Romani Pontificis femper fuit fada abfque ulla depend eJ1 ' _ 0X0(9 __89 tia ab Imperatore, Jnftinianus primus fuit , qui non jure, fed vi libi id arroo-are espit, velut Henricus. VIII. liram'Primatum. Nam cum au- thoritate Vigilii Papae de manibus Gothorum Italia. recuperata eflet Nar- fetis apera; Juftinianus timens, ne Pontificum potentia, & in duftria, ipfo ab Italia ablente, urbs, & Italia deficeret ab Imperio CP. ftatuit ita- que : ne ulltis eledus Pontifex agnolceretur, nili accederet approbatio Im- perialis ; & defado prolčriplit Silverium fallis dudus informationibus , quod Romam Gothis prodere voluiflet. Hanc veroinjuftam ulurpationem limoniacam hasrelim appellat Gregorius in Pf 5. psenitent : quia vi in- juila ex avaritia pecunise expetebatur, & pretium coade dabatur ad redi- mendam vexam, ad praecavenda majora mala Schifmatum, quae merito timenda erant, nili Papte his violentiis fponte pro tempore cdlitent Ha;c porro ufurpatio duravit ufque ad Conftantinum. IV* qui Benedičto. II. ufurpatum jus ab aliquibus fiiis pradecelforibus remifit. Quantum vero illud Caroli Magni eft: id ab eruditis negatur Adrianum nempe un- quam conceflifle privilegium eligendi Pontificem , & ordinandi Sedem Apoftolicam. Id potius Sigeberti inventura creditur , qui ad Henrici Schifinatici partes tranliens, vendicanris libi inveftituras , ei adulandi gra¬ da finxit 3 conlimile conceirum ab Adriano fuiiTe Carolo Magno. Gratia- nus ex fallis hiftoriis, velut alia plura; id fumpfifte videtur cap. Adria- nus. II. & cap. in fynodo diIt. 63. Qnodex eo manifefte apparet, quod audores, qui' diligentilfime res Caroli Ičriplerunt, nullum verbum de re tanti momenti habeant, imo contrarium docent. Dicunt enim capto Ti- cino, non Romam, led ftatim in Galliam advolaflc pro comprimendis rebellibus Saxonibus. Gratianus vero vult Romam le contulille, & ibice- lebratum fuiile ab Adriano Concilium. Secundo : in eo decreto Gratia- ni, mentio lit inveftituras, nomen inauditum temporibus Caroli eft; nec unquam libi Carolus arrogavit Epilcoporum elediones, led liberas decre- vit elfe faciendas lecundum canones lib. 1. cap 84* Sed quidquid lit de boe, concefferit Sedeš Apoltolica privilegium Carolo Magno , cui renun- tiavit Ludovicus ejus filius cap. cum ego Ludovicus dilt. 63. Conceflerit Othoni (cui renuntiavit can. con^itutio eadem diftindione) proptereo- rum prsclara merita pro bono Ecclelias fada, ut confirmentur in zelo comprimendi hasrideos vexantes Sandam Sedem, & reprimeretur temeri- tas Comitum Romanae ditionis, turbantium eledionem fummi Paftoris , nunquid Imperator erit fuperior Pontifice, ex cujus grada , & privilegio id eonlecutus eft \ qus ramen dare , 8c concedere non inferioris, fed uni- M ce so_ e x ° x e __ ce liiperieris eft. Dedič Alexander. III, Cardinalibus jus ele Epifco- pus - - definiens fubfcri^ft. - - - Imperator vero : GonftantinusinCbn- Jlo Deo Rex, atque Imperator Romanorum legimus , (f eonfenfimus, * ■ Ex quibus clare patet, quale praelidium in Conciliis pientillimi Imperares habuerint; ex quibus minime certc inferri poteft lupremos fuilfe Conci- liorum Praelides, liquidem ineis poteftas definitava,ab eis exercita non fblt, utpote eildem jure Divino non competens, led fbla executiva: Unde diim- modo Ecclelia Anglicana verae Chrifti Eccleliae le unire voluerit , l'b £fl ' ter & illa humanitatis grada Regi, li Concilio interefle contigerit, ei mo¬ re Imperatoribus fado ptaelidium tale in Concilio ( conliftens in dignioris loči occupatione) praslentabit, dummodo le'executorem ftrenuum decreto¬ rum Eccleliae contra rebelles ab ea voluntarie lecedentes appromittat; & Ec manebit ut petit Primas Ecclelia: in defendendo eam, non vero in g u ' bernando more nominatorum Imperatorum. Ad. VI. domo petitum liu dico : quod licet juribus , non vero exeni- plis lit ferendum de veritate judicium, & ratio exemplis lit antepon« 11 ^ 1 S. P. Auguftino tefte lib. i. de civit. cap. 23. tamen, quia exempla niagis vulgares ad lequendum trahunt, praemittere placet: quodli Jacobo eX quatuor Regam exemplis tutam liram licet elTe cairlam > nobis ex plurib u s licebit concludere noftram omnino elTe certiflimam. Nec dicere ;uVabit. eos o x o x e '_ji eos impotentes ad refiftendum fiiilTe; ctim enim validos comparaverint exer- citus contra exteros Reges, poterant & contra Papam non afluetum ftare armis, folis fpiritualibus armis armatum. Suos vero Prxdece/Tores ob hoc vocare c.vcos, & ignorantes, nihil aliud eft afferere, quam fibi foli afful- fifle fidei lumen noviifimis temporibus , novolcjue Puritanos eledos elFe Prophetas, & Apoftolos Evangelii, quod latuit pauperculos iiios fideles ab Auguftino baptizatos, qui tanto ftudio fidem Catholicam propagare in- fudarunt. Objicit quidem trium , vel quatuor forte errantium fada Apo • logifta, led illos errantes , cum unitate Ecclefiac Romana, quam Caput agnolcebant conjundos opponimus ipli, qui omni modo eam dilFolvit, 8c lacerat. Sed direde ad argumentum relpondetur ex Rogerio de Hone- den pag. i. annal. in Henrico. Urliirpavit quidem inveftituram Ecclelia- runvHenricus , fed obllat forti pedore Contuarienlis Pratliil Anlelmus , reculatque comnmnicare cum eledis a Rege* GerardusEboracenfis man- daco Regis obediens accedit ordinare Giffordum, & Rogerium, led Wil- lelmus GifFord contemnit Eboracenfis undionem, unde exilium patitur , aViis inconlecratis remanentihus. Sed relipuit Rex , llatuitque in lynodo Londinenlis, ut ex tune nullus in Anglia per Regem aut laicam manura inveftiretur , & iple GifFord , & alii fuerunt ab Anlelmo confecrati. • Ka- dulphus Rege annuente communi fufFragio eledus eli ; Radtilpho ab Apo- ltolica Sede pallium attulit Anlelmus Legatus, nepos Anfelmi Archi-EpiF- čopi. Romam ante ha>c milit Rex } ut inveftiturac concederentur, cui Pontifex conceffit ab eledis homagia excipere, non autem inveliire per baculum , & annulum. Ita Wiilelm. Malpcs 6 . lib. i. de geli is Anolo- fum Poritificum. Concilium ad quod Epilcopos milit Calillus indixerat, in quo quarumlibet Ecclefiafticarum polleffionum inveliitura fuit prohibi- ta, per manum laicalem facienda., Laicus quicunque deinceps inveliiens anathemate ligatur; inveliitus gradu accepto privatur. Ex Rogerio cit. pag. i. Pergente Turftano ad Concilium pra>venit Rex Papam , legatoFuo rogans: ne iplum conlecraret, vel non ab alio conlecrari curaret, quam a Cantuarienii. Sed cum Caliltus ut nulli injuriam faceret, conlecraflet nihilominus Turftanum, Henricus commotusejecit e fuo dominatu Turlta- num conleeratum. Charitative a Papa admonitus, ut exulem reduceret, recu- lavit. Tune eipnecepitj ut abFque mora eum reftitueret; & cum defferretRex tefpondere, fubjecit interdido Cantuarienlem , & Eboraeenlem Eccle- fiam , permittens Folum parvulorum BaptiFma, nifi a menle acceptarum litterarum abfque ulla vexatione fuam reciperet Eccleliam Turlianus j 8c M 2 Pon- 92 X O x © Pontifex Rege obediente libertate donavit Eboracenfem. Hic clare vide- mus Regem Papae obedire, non vero e contra. Quod vero legen? Ed¬ vardi. llf. attinet, eam ede quidem injufte ufiirpationis, quse tamen a Primatu non excludit Romanum Pontificem, cuin per appellationem ad eum caufas deferendas efle agnofcat; a minori utique ad majus tribunal non niii datur appellatio. Huic aufiii de oppofiiit Gregorius. XI. egitque cum Edvardo de legis hujufce abrogatione. Sed orto Schifinate triurp Pontiticum nullus fuit Papa, qui inlifteret, doneč Martinus. V. de hoc negatio Henrico. IV. etficacius dedit litteras. Caeterum Edvardus. III, plurimi fecit dignitatcm Pontificiam; nam cum Bavarus Imperator Ludo- vicus ipfiim Vicarium Imperii elegiflet, honorem hunc recufavit, ne dif- pliceret Benedido. XII. qui cum Bavaro non bene conveniebat. Cum feedus fiatuiilet cum Galliae Rege jurejurando fancitum , vofuit audoritate Pontificia illud confirmari. In concilio Londinenli fe juramento obligavit Sacerdotibus, le curaturum conceflionem Romani Pontificis, utipfislibe- rum effet habere, quos vellent Epifcopos , & Prmfedos. Videat igitur Apologifta Sereniilimus, num ex his, quat adducit cxemplis fatis, ut fe opinari dicir , appareat, ipfiim omni calumnia liberatum ; optandum fane elfet, ut tandem proexempioeosfiimere, &imitari vellet, &ficverum erit: £)uod fuorum antecefforum Vefligia premcns noVandarum rerumfiudio cum quidquam effe molit urn* Argumentum Contra. IV. Refolutionis partetn ex confenfii d o do rum hominum petitum. Chryfoflomus hom. 23. hxc habet: Oflendens , quod ifh» impercntur omnibus, (f Sacerdotibus, (f monacbis ; non folum f&cularibus , id quod flatim in ipfo exordio declarat , cum dicit\ omnis anima poteflatibus fr- pereminentibus fubdita[it \ etiam fi Apoflolus fit , fi Evangelijia, ft P f0 ' pbeta , (ive quisque tandem fuerit . - - - En ab eo clare fiibjedum or- dinem Sacerdotalem fiiprems poteflati laicali. Apnd Theodoretum lib. 4 * c. 7. legitur ex Valentiniano Imperat. in epifl. ad Epifcopos Afi* • probos Epifcopos non folum Deo , fed etiam Regum legibus obtempct^" re. — - - Hinc Symmachus in Apologet, ad Anaftafium Imp. Tom. b Epifl. decret. parte. 3. in haec prorumpit verba : tuas q uide m potefiatct humanas fuo loco fufcipimus , doneč contra Deum fuas non ertgant tates, Longe diveiTum eiTe : Principes ferre leges Ecclefiaflicas, & Religionis judicia exercere, & Ecclefiatticos fubjici legibus civilibus adbo- 0 X O X 093 num piiblicum pertinentibus. Jus Principom eft conftituere terminos in his, qux pertmenc ad convidum univeriaiem Reipublica:, ut : ftatuere pretia rerum, firniare conditiones contraduum, & fimilia. Confčientia podmodum , & xquitas naturalis, quoslibet obligat ad xquitatem, & judi- tiam, & ideo Eccldiadici illis fubjiciuntur , non quia a Principibus Cx cu~ laribus habentibus fuperioritatem in Clerum funt, fed quia lex Dei, & na¬ turalis prxcipit fervandam effe juditiam. Et in hoc fetifa loquitur Va- lentinianus 3 & Chryfodomus afferens, quemlibet fuo fuperiori obedire teneri, fed in fenfu didributionis accommods, id eft: in eo genere, in quo cui fubjicitur 5 locus etenirn ejus ferit Liberdnorum hacrelim, qui ex quo Chriftiani eifent , nullis fubjiei ie Principibus afferebant. Didum Symmachi eo ipfo, quod humanas vocat Imperatoris potedates, fignifi- cat eum non habere fpiritualem jurifciidionem. Huraanis porro poteda- tibus, qux asquitatem ftatuunt pro 'bono communi pncdat obedire modo dido , hoc enim indicant dida Symmachi : fuo loco fufctpimus id eft * in fuo ordine, &fphsra, non vero extra eam. Argumentum Contra. V. Refolutionis partem ex jure Pnefcriptionis petitum, Rex Anglix jude poffidet ea, qux fui antecedorcs jure prse- rcriptionis poifidere inchoarunt, ergo etiam j ude poflidebit Primatum Ec- ciefiadicimi Anglicanae Ecclefh:, quem fui antecefiores podidere inchoa- rnnt. c. a. intelledum de poffeifione rerum temporaiium, cum quibus cum pofFeffio rerum fjoiritualium nullam connexionem infeparabilem ha- beatj didum jus praieriptionis Regam ex hoc Capite non ingrediteir ; & n. c. qua: ft teneret. concluderet etiam: furto ablata a fcientibuš non effe fua, aut per rapinam injudam alienata poffe pndcribij cum tamen jas humanum clare contra clamet : poffe Tor mala: fidei nunquam prtefcri- bit tit. de PraTcript. cum ergo Princeps mere politicus nunquam titulo judo, utpote contra omncs leges, tam Divinas, quamhumanas, pndcrip- tionem inchoare potuerit, nunquam etiam diccefFores ejus, tametd mille id annis ufurpent, judo titulo podelHonem juriš fpiritualis fibi vendicare poterunt, ni paritatem cum fure, & rapina sgualiter trahere velint; cum ab inchoatione hujus poffeflionis (ut abunde didum ed ) omne enumera- tum jus eos repellat. Manet igitur ex his Primatus praetenfus Anglicana: Ecclefix, ob violatum interdidum legum tam Di vinar um, quam humana- fum totus quantus irregularis. Quxs - 94 e k o x 8 QlLESTIO INCIDENT^LIS. Quodnam fit officium Regis circa Ecdcfiam. ryStenfum ?bunde eft: Reges, & Principes fx culares non haberePri- X matum > feu Ju r iWi6tionem exteriorem in Ecclefia, ac proinde fiu authoritate non poffe Ecclefiam regere, Synodos convocare, controver- flas fidei decidere, Ecclefi* mmiftros creare , ve l deponere , contumac« excommunicare; led haec omnia ad Epifcopos, & Ecclefia: Pradatos Divi- no, Sc humano jure pertinere; reftat igitur quaerendum' an c rov in re- gnnme Ecclefiaihco.Regibus mhil reliquum luperfit? ac plane ab hac cura excluli, Sc lmmunes lint. paucis eam abfolvam quaeftionem dando Cafa- n, quae Caelans funt, Deo, quae Dei. Ante decifionem ftatuendum. I. comra Politicos: Rcaes, Sc Princi- P c * Chriftianos non ita debere provincias adminiftrare fuas, ut oninem Religionis, & Ecclefia: curam objiciant , tanqtiam nihil ad fe pertinens, ufurpando lllud Donatiftarum : & bonorum Regum exemplis & ntio- ni ipii contrarium eft. Laudantur fiquidem in lacris litteris : David, Ezechias, Joftiphat, Ala , Sc Jofias, quod cultum, Sc Relioioncm Dei, aut promoverint, aut reftaura verin t. Quorum exemplum in novo tefta- mento lmitati mnt: Conftantinus. Magnus, Theodofius, Arcadius, Ho* n on us j Carolus Magnus Ludovicus, & alii. Contra vero non folum reprehenli, led & pumti funt, qui Religionem, & fidem contempfcrunt, ut: Jeroboam, Achab , Achaz, Amon, Juiianus Apeftata & aln. Ratio vero hujus eft. quia Reges, qui in liiblinn poteftate funt politi) & poftunt, Sc debent Dei cultum promovere 5 nam licuti ipii ab infe* rionbus honorem exigunt , fic Deum ipfum, a quo poteflatem confo čuti funt j & cui jure natura: fubjiciuntur, merito ipfum non tantuni de¬ bent honorare, fed ejus infuper glodam, ac majeftatcm ubique propaga* re cum pomnt, tenetur. Statuendum. II. Reges, ac Principes Chriftianos, nullo modo in fuis Provincns debere admittere liberum exercitium Relio-ionis , ut quisque quidlibet pro fuo genio credere valeat, fi illud impedire poffint. Hxc ete- nim libeitas plene illicita, Sc Chriftianae dočirinae prorfiis contraria eft* Nam Chriltus faepe in Evangelio unam fidem mandavit dum unam fo ■ ~ ^ lum _ e x»x e _95 lam Ecclefiam, urnim ovile, unum Paftorem , unum baptifma efie voluit j qus fine unitate fidei confiftere non poflunt. Secundo voluit difcipuias actendere afalfis Prophetis, ubi in Reiigione fiia voluit difcrimen erfe in- ter veros, & falfos Prophetas 3 ac deniqae Ecclefiam fiiam perpetuam efle voluit, adverfus quam nec port« inferi eiTent praevalitura:, quod fieri non poteft, nifi in eo Regno omniumfit fides una , ut Lucas teftatur. n. v. 17. Omne Regnum in fe tpfum diVtfum defolahitur ; & confirmat Apoftolus 1. Corinth. 14. v. 33, Non enim eft dtJfcnfionisDeus, fedpacis: Hebr. 13. v. 9. Dočlrtnts Toariis , (f peregrinis nolite abduci, Quibus prse- fuppofitis: Dico : rnunus Principum fiecularium efie Ecclefiam tueri, & defende- re, non ut Judicum, led ut executorum,'non ut Rečtorum, fed ut mi- niftrorum ad hoc deftinatorum. Id etenim fecerunt olim Principes Chriftiani, verbo&exemplo. CarolusMagnus, utaliosomittam, apudSigonium 1,4* de Regno Italiae lic loquitur : Si Ecclefiarttm Det fertois magnificentiam no• firam impertimus, eorumque (,ludiis libenter obfcquimur t id ttobis ad Auguftalis exccllentia culmen proficere credimus. Si inquit obfequimur Ecclefiarum Deifervis; unde is non affedat Primatum, qui obfequi fe Dei /ervis offert. Idem Imperator id fado conteftatus eft, cum a Leone Papa čoronam Imperii accepit, h ac formula jurisjurandi ufus: in nomine Chrifti fpondeo , Atqne po'liceor , ego N . Imperator coram Deo , (f B , Petro Apoftolo, me proteBorem, atque defenforem fore bujus SanBs Romana Ecclefia in om » dibus y qu at e mn Divino fultusfuero adjutorio , prout fiiero , potuero- tfuc. - . _ Uti refert Sigonius loco citato. Idem exemplum fecuti funt Reges : Francise, Hifpaniae, Poloni« , Hungari-ae, unaatque Boemi«, imoolim Angliae fimili juramento feobllrin- gentes, fe" videlicet Ecclefiam defenfuros, ac Religionem , ejufdemque Praelatis debitam reverentiam , & fubječlionem praeftituros. Id namque fninime derogat ipforum Majeftati, imo perquam honorificum eftpiilfimo- r uin anteceflorum fequi veftigia; unde Ambrofius Epift* 32. ad Valenti- nianum juniorem ait j quid eft honoriftcentius, quam ut Imperator dica- ttir filius Ecclefia ? Imperator enim bonus intra Ecclefiam, non fuprd Ec- defiam cfi - - Et Theodoricus Italiae Rex ad Joannem Pontificem : f uw ‘ cjuidem Judex Palatinus , fed ttcfter non definam eftfc difčipulus\ Nam tune tjU r:lle ge r 'trnus t fi a Tteftris regulis minime difiedamus. - - Non 9?0 X o X 0__ Non eft neceffe, ut opinor in hocce genere progredi ulterius, conftabit fiquidem exhoc faris pro gratis, quam curam circa Ileligionem, &Ecc!e- fis defenfionem habere debeant Reges, & Principes fteculares; & exem- pla hadenus non defimt piiflimorum Regiuii in diem hodiernum: Fran¬ cise j Hifpaniae, Polonic, JBoemise, Germanih, Italiae, qux abundc fiiffi. cient pro exemplo, ut & Anglia non eorum fblummodo, fed & antecef- forum fequatur veftigia, idem abfque tergiverfatione facientium. Uiide sequiorem me caufam in hoc tueri exifHmo, quam partis contraris defen- iores > quoniam unice in hoc gloriam Dei, utilitatemque Ecclefix fpeclo, non vero velut lili, alicujus gratiam, & favorem exquiro ; hinc veritatis unicx j non vero adulandi pugno methodo, Qua abfoluta fequitar in Ipecieid, de quo inquiritur unice; Caput videlicet legitimum Ecclefk Chriftianae a Chrifto conftitutum , quod rurfus per omnia jura dilucidans manifeftabit: SECTIOII. E X antecedentibus fequitur unum determinatum Caput EcclefixaCh)i- fto inftitutx fideles vifibiliter regens, admitti debere, cum id unitas fidei, confervatio ejufdem perpetua prorfus exigat, & Chrifti exempkira, una ac inftitutio clare doceat. Didum Caput Ecclefiae eam in fpirituaii- bus gubernans Principem mere politicum non effe Sedio. I. ex omni jure tam Divino, quam humano demonftravit deduda. Cum porro Chrilli Ecclefia fit perfediva, & completiva Synagogx, tanquam figuratum ftgu- rx, & veritas umbrae; refolvendum fupereft, num adinftar Synagogac ab uno fupremo Sacerdote eam regi oporteat, qui ex inftitutione Chrifti fon- datoris legis gratix eam, fidelefque fubjedos in unifate fidei a Chrifto re< vclatx manuteneat, ex ipfius Chrifti exemplo, & inftitutione. Porro an- tequam decidatur, quodnam iilud Caput Ecclefix fit, dilucidanda qua> dam praemittet« §• 1 . N ot. I. Haeretici, ut fuos firmius ftabilire in cordibus a fe fedu&orutn valeant errores, toto nifii contendunt, evertere Petri Primatu® > fucceiTorumque ejus Romanorum Pontificum; ficque Ecclefiam vagamubf que Paftore, confufam abfque Duce, velut apud ipfos eft, volunt effe univer« fam; utlibertatemcredendi quodlibetrelinquantcuilibet, & ultima credendi ra- tioipforum in retam delicara (uti eft fidei materia )• ab ipfis confida loctnu habeat in rebellibus animis, nempe: ftat pro ratione voluntas j ita enim y n " 0 X o X 097 nTLutherus depoteftate Papae; Calvinus. 1. 4. inft. c. 6. Smalkaldica Sy- nodus; & Novatores more fuo ad unum omnes. Vernmtamen, quia fi- des ex auditu, auditus autem per verba Chrifti eft, haec itaque videnda erunt, quid circa hoc dicant, Chriftique judicium, una ac inftitutio in hoc eft requirenda, H Chrifti Ecclefiam ab ipfo fundatam, & inftitutam agnofcere velimusi quoniam id non a cujufvis fentiendi libertate, fed a Tola Chrifti voluntate, & inftitutione pendet; ejus proinde in praefenti controverfia judicium nobis remanet petendum. N. II. Quod admiffo, uti vere prudcnter admitti debet, Ecclefiam Chrifti eandem fiibftantialiter efle nune, ac fuit tempore Chrifti, &Apo- ftolorum, neceflario admitti debere idem nune quoque externum regimen Eedefias efle, ac fuit tempore Chrifti, & Apoftolorum; id etenim non tantum ex antecedentibus fufficienter fequitur, led infuper ipfa ratio in aperto ponit; fiquidem variato regiminis modo, Rempublicam quam« libet fubftantialiter variari eftnecefle, cum forma gubernii varietur, quae fiibftantialiter mutat totam Rempublicam Icu Ecclefiafticam, feu politicam , velut de fe patet. N. III. Talem admitti debere formam regiminis in Ecclefia nune, qua- Jein Chriftus in Ecclefia fiia inftituit, & qualis tempore Apoftolorum ufi- tatafuit ex ipfa Chrifti inftitutione; fi enim Chriftus unum Gubernatorem inftituit Ecclefia: Cax y & tempore Apoftolorum ita Ecclefia poft Chrifti Afcenfionem gubernata fuit, fequitur : eandem nune gubernandi formam in Ecclefia fervari debere, ex vi ipfius Chrifti tam exempIo, quam infti¬ tutione; cum Chriftus ipfam Ecclefiam manere voluerit ufque ad confiim- mationem faeculi, debuit ergo, & ipfam formam gubernandi manere velle ufejue ad confummationem faeculi; fecus enim debuiflet nolle eandem fubftan¬ tialiter Ecclefiam manere peft fe. N. IV. Petrum a Chrifto Paftorem univerfalis Ecclefiae conftitutum fuifTe, univerfa antiqua tenebat Ecclefia; eum infuper Roma: ultimate fiium Epifcopatum , una ac domicilnim fbdfle, inibique Martyrio coronatum fuifTe antiqui Patres, & Petri aetati viciniores omnes teftati funt ad unum; id etenim univerfalis docebat traditio, per Apoftolorum difeipulos, unaac Petri, fuccefloribus relicta, & ad noftra ufque tempora protradta; ut nul- luiu haetenus adverfarii fundamentum adferre potuerint , quodtraditionem hanc evertere potuiflet. Nam inibi Petrus primam fčriplit fiiam Epifto- lam, ut ipfe c. 5 - v. 13 . indicat: falutat Vos Ecclefia , qus. eft in Babylone toeUBa , (f Marcus filius meus >• ubi per metaphoram vocat Romam N Baby- 980 X o X p Babylonem 5 qaod ficut lila olim orbis exftitit debellatrix prope unirerli itanune Roma; ita enim fentit Hieronymus de fdript.EcclefiafticisinMar- co. Enfebius 1 . 2. hift. Ecclefiaft. c, 14. & S. P. Auguftinus 1 . 18, de Ci- vitate Dei c. 22. Evangelija quoque Joannes in Apocal* c, 7. v. 5. Ro- mam appellat Babylonem magnam, ut legere eft apud Tertul, adverfus judatos c. 9. Id infuper omnestenent Patres antiqui, temporibus Petri vi- ciniores, non minus pietate, quam dodrina celeberrimi; quibus proin- de in hoc major fides adhibenda eft , quam novillime natis a fide reče- dentibus duris cervicibus. Quod infuper ratio ex testu citato defumpta fuadet : Nam Babylonis nomine illa civitas debet intelligi, in qua erateoe- leda Ecclefia, de qua S. Petrus fcripfit, hcec autem coeleda non erat in Babylone Aflyriorum , ex qua omnes ad imum Cajus Auguftus expulerat judaeos, ut refert Jofephus 1 . 18. antkjuit. c. I2.nec in BabyloneAigyptio- rum, haec quippe ignota pene, & line nomine fuit ufque ad quintum cir- citer feculum, quo primo reperitur apud Sophronium 'Zofitnus Cilis Epifcopus Babylonis"in ./£gypto; cum infuper nullus feriptor antiquus, nulla traditio, aut fundamentum hadenus addudum fuerit, Petrura aut in una, aut altera Babylone unquam fuifte a parte contradicente, praetet contradicendi licentiofam, & inanem voluntatem ; manet ergo Petram Romee fuifte, inibique Eccleftam fundaffe, rexi(Te’, & fuam Sedem ufque ad mortem ftabilivine. N. V. Cum Chriftus Dominus Ecclefia: fundator, eam ufque ad fi- nem mundi perpetuam effevoluerit, velut ipfe teftatus eft: ega tobifeunt fum, usque ad confummationem facult; fequitur et formam regiminis ean- dera quam Chriftus inftituit manere debere perpetuo; unde li perfona a Chrifto conftituta ufque ad confttmmationem fteculi , una , eademqut non manfit, neceffum eft fucceffores aliquos haberi debere in regenda Eccleiia , qui ad exemplum Chrifti, & more a Chrifto conftituti fiu loco Paftoris univerlam externo gubernio regat, & gubernet Eccleftam, lli porta: mferi prarvalere poffint adverfus eam. N. VI. Quod ejus fticceffbres ftatui debeant in regenda Ecclefia ud' verfa, qui fticcedunt in jus, murni?, &officium ejus, qui a Chrifto Eccle- lia: Paftor eft conftitutus; unde fi Petram a Chrifto Paftorem , & Capd viftbile Eccleftte prcepolitum loco Chrifti evicerimus, evidum, & eric ejiis fucceffores in officio, fucceffores una fore in munere gubernand* iinivei' lis Ecclefia: ; quon'lam fucceffor in orficio fuccedit in plenum jus fui an tc ' cellbris. Et cum Petrus ufjue ad mortem Roma; univerftun reserit Ec- .e x o x o?9 clefiam , inibi ultimate perpetuum ngens domicilium , velut omnes Patres antiqui, & recentiones ( paucis a bde aberrantibus rebellibus exceptis ) tradunt, fequitur fucceflores Petri in Romana Cathedra, una efte fucceffo- res in miinere fupremo regendi Ecclefiam univerfam j fi id munus Petro a Chrifto conceftum demonlhatum fuerit, id porro demonftrare fata- Refolutio Prima, D Ignitas Capitis Ecclefite eam externe gubernantis in folo Petro a Chri¬ fto eft conftituta, ac per confequens t folus Petrus fuit a Chrifto confhtutus fupremum Caput Ecclefis eam vifibiliter loco Chrifti guber* mns. Argumcntum I. Soli Petro poteftas a Chrifto gubernativa Eccleflae eft promilla, ergo folus Petrus fuit a Chrifto conftitutus fupremum Caput Ecclelia: eam vifibiliter gubernans. c. patet. quia ille folus eft Caput, & Gubernator alicujus Reipublicat, qui folus poteftatem gubernativam ab ha- bente aucftoritatem conferendi obtinet. a, p. illi eftpromifla poteftas gu¬ bernativa Ecclelia , qui folus confeffus eft Chriftum Filium Dei vivi, & cui ioli Pater Cceleftis id revelavit; atqui folus Petrus confeffus eft Chriftum. Filium Dei vivi, fbli Petro id Pater Coeleftis revelavit, ut ipfe teftatur Chriftus; ergo foli Petro poteftas gubernativa Eccleliae eft promilfa. M. patet, quia ad hanc confeffionem cx revelatione Patris Cceliftis factam Chri¬ ftus promittit poteftatem dicendo : Tibi dabo clarpes Reoni Ccelorum . ni. & c. praeterquam quod jam in quaeftione prariiminari lit fofficienter monftrata , clare in fuper traditur Matth. i<5. ubi interrogatis di/cipulis , quis effct Filius hominis. v. 16, Refpondens Simon Petrus dixit: Tu e s Chriflus Filius Dei Viti Refoondens autem Jefus dixit ei : Beatus e s Simon Bar-Jona, quia c aro, (f fanguis non retelatit tihi, fed Pater meus qui in Ccelis ejl. Et ego dico tihi, quiatu es Petrus, fuper banepe- tram adtficabo Ecclefiam meam, (f porta inferi non pr&talebunt adterfus eam, tibi dabo clat>es RegniCcelorum, (f quodcunque ligateris fuper terram , er it ligatum (J in Coclis, (f qutdcunque fo It er is fuper ter ram s er it folut um , in Ccelis, Hic Chriftus manifefte folum Petrum alloquitur, fed alloquitur eujp promittendo ei gubernandi poteftatem per verba : tibi dabo clatcs Reoni N a Cer- IOO 8 X ° X 8 ___ Ccelorum ; ergo loli Petropromilfa eft a Chriftogtibernativa poteftasEccfe. lian M. prarterquam quod dara lit, contra quam nilopponi poteft, prs. ter violentas textus detoriiones malevolorum tehebnas in meridie quserenti. um; infiiper clarius ad oculum declaratur : Nam in eo tuxtumultifarieex- primitur perfona Petri, I. duplici nomine: Simonis, quod erat nomen primaevum ; & Petri, feu Petrae, quod erat ex Chrifti impolitione. II, per nomen Patris , qui erat Johanna , & per Crafin dicebatur Jona. III, Laudatione confeilionis editx de Chrifti Divinitate. IV* Repetitione illius pronominis : Tibi : ReVelaVit tibi e, dico tihi ; dabo tibi , V. caulali ad- dita : quia tu e s Pet rus ♦ VI. Remuneratoria refponfione ob eonfeffio- nem fidei; Et ego dico tibi. VII. Ex particula conjundiva analogih Pe¬ tri, & Petra: * tu es Petrus , & fuper bane Petram, m. declaratur: Chriftus promittit loli Petro : luper eum aedificafurum Ecclefum fuam, ei foli promittit daves Regni Coelorum, atqui fundamentum rationem bafis fuftentatis habet, daves Regni Gcelorum lignificant poteftatem, ergo Chriftus alloquendo Petrum promittit ei gubernandi poteftatem. M. pa- tet. fiquidem cum folum alloquitur, qui folus confeflus eft Chrifti Divini- tatern, cum ob hanc unice confeflionem Chriftus id dicat In contextu. m. p. I. id praeftat fundamentum in Ecclelia Chrifti, quod praeftat funda¬ mentum in aedificio, ergo licut fundamentum phyficum eft bafis totiussdi- ficii, abfque quo totum ruit aedificium , ita fundamentum myfticura eft bafis poft Chriftum totius ardificii a Chrifto conftitutum, ne ruat totum Chrifti aedificium. Sicutergo, quia Chriftus diciturhujus aedificii fundamen¬ tum, nemo eft, qui ipfuru ut Caput non revereatur, ita exquo Chriftus ejuf- dem fundamentum Petrum nuneupavit, palam fit Petrum tanquam Caput difignalfe. m. p. II. Per clavium collationem in feripturis poteftas, &do- minium fignificatur ; nam Ifaire. 22. v. 22. ubi deferibitur Eliacim lil' 1 Helciae inauguratio in fummurn Pontificatum , fic habetur : Et dabo cU m J> e m domu s DaVid fuper humerum ejus, (f aperiet , (f non erit , q ul c ^‘ udat , (f claudet, non erit, aut aperiat ; ubi pro clave plane intellt- S it Prophera poteftatem dominativam, liquidem antecedenter defcribens epofitionem alterius Pontificis, in cujuslocumfubrogatur Eliacim pr«' 11111 " tit. v. 21. Et cingulo tuo confortabo cum , (f poteftatem tuam dabo M manus ejus. Item Apocal. 3. ad explicandum Chrifti imperium habetur v. 7 ' Rac dicit SanBus (f Ver us, qui habet claloem Datid, qui apetit, (d nemo claudit : claudit , (f nemo aperit ♦ Item Apocal. 1. v. 18. habet 101 _ ® X o X & __ claDes mor tis, & inferi. Ergo cum dieta Petro: tihi dabo cliSes Regni Calorttm , quodcunque ligaDeris tfc. his omnino, qua: apud Ifaiam fi- gurate in perfona Eliaciin, & in ApocaIypii litteraliter de Chrifto dieta lemintur, confona lint; compertum eft utrobique per claves poteftatem denominativam fignificari. Imo live Sacram , /Ive profanam adeamus eruditionem, utrobique in traditione clavium poteftas, & fuperioritas defignatur; nam traditione cla- vium civitatis Principi, ejufdem dominium tradi lignificatur; traditione clavium domns scconomo , poteftas seconomica domus traditur, Hinc verbum: dabo, transiationem dominii in jure importat, ut conftat ex /. Traditio Jf. de re donata, 4 duo f de Precario, .4 Tertto ff, de pojjef- fone, Refpondet Lutherus de poteftate Papx; Calvinus 1 . 4. inftit. cap. 6 . n. 4. & alii: Laudatis verbis Chriftum non Petram folum, fed una Apo- ftolos omnes allocutum fuifte. Verum id , prsterquam qaod fufe in praeliminari quasftione refutatum fit, poteft infuper effugium hoc his enervari documentis. I. tam clar f u P er hanc Petram adiftcat fuam Ecclefiam Chriftus , quia unieum eft , ut ait Paulus : fundamentum pr at er quod Jiatui atiud non poteft^ Sed vere ineptum figmentum, & prorfos voluntaria interpretatio tex- tus citati eft, qu* lic manifefte refutatur. I, Ideo juxta Calvinum dum Chriftus ait: fuper hanc Petram , appellavit fiipra fe ipfum, vel ut eum Paulus norninat: Petra autern er at Chriftus 1, ad Corinth* 10, v. 4.quia N 3 appel- 102____ 0 ) ( O X 0__ appellat fiiper eum, quem Petrus eft cotifefTus , fed Petrus non eft con- fefiiis Chriftum Petram, fed Filium Dei vivi, ergo Chriftus non appel- Javit fliper fe ipfiim , fed fuper hunc, qui confeffus eft Chriftum ene Fi¬ lium Dei vivi. II* Pronomen hanc , utpote demonftrativum, fuper hanc appellat Petram, de qua proxime, & de prsefenti fačta eft mentio; fed non eft fa&a mentio alterius Petra:, quam Petri, ut in aperto eft , ergo, lil. Harc caufalis debet verificari: quia tu es Petrus, tf fuper hanc Pe* tram j fed non verificatur fi de Chrifto dicatur pronomen: hanc ; nam qnafto, quamam haec confequentia; quia tu es Petrus, & fuper me qui fiim Petra, tedificabo Ecclefiam meam? nulla fine; pofuit ergo caufalem illam , quia tu es Petrus, eo quod Petrum voluit conftituere Ecclefia: Ca- put. Veluti cum dixit Genefis. 17, v. 5. ad Abraham : Tu app e Hab cm Abraham, quia Patrem multarumgentiumconjlituits. IV. Dum Chri¬ ftus dixit Petro: Tu es Petrus , (f fuper hanc Petram adifeabo Ecclefim meam Petri confeffionem remunerari voluit, ut ait Hieronymus, fedii textus Chrifto accommodetur , nulla prorfus Petri remuneratio eft, ut ad unum omnes fateatur oportet, ergo. V. Dum Chriftus ait: fuper bane Petram sdificabo Eccleliam meam, ut Hieronymus fentit, innuit: adifi- sationem Ecclefia in futuro promiffam , non in prafenti datam - - Sed fupra Chriftum Ecclefia jam erat aedificata : etenim tefte Gregorio ho- mil. 19. in Evang. Ecclefia »ncipit ab Abel - - Salvabantur namque jufh per fidem venturi Mediatoris tefte Anglico Dočtore. 22. qu. 2. art. 7. ad. 3. & in lege gratia: caepit Ecclefia a Chrifti prcedicatione , cum Chri¬ ftus tune jam nominaverit Apoftolos, fibique plures fecerit difeipulos, Baptifma in Jordane fuerit inftitutum, atque ab Apoftolis miniftratum, ergo citata verba ad Petrum non ad Chriftum referri polfunt. Urgetur idipfum : Ideo his verbis Chriftus Petro foli nil fpeciale pro- mifit, quia dicendo: fuper bane Petram appellavit fupra Petram fidei, vel ut Lutherani clarum torquere cupiunt textum ; fed hoc fine funda- mento arbitrarnim diefurn eft, ergo manef foli Petro aliquid fpeciale pt°' miffum. m. declaratur: vel enim pro fide fumunt Petri fidem determiua- tc , vel fumunt fidem abfblute 5 fi primum, nihil eft conftra nos, cum & nos idipfum ultro fateamur , Petrum nempe ob meritum fidei in confeffio- ne Divinitatis, Ecclefiae Praefečtura donatum , ipfumque folurn conftitu- tum, ut in fide Chrifti alios confirmet, juxta illud Luca:. 22. v. 23* j \ogat>i pro te, ut non defciat fdes tua 7 (f tu aliquando conlterfus ,J on ‘ __ 0 X o X 0*2i firma fratre s tuos. Si vero fecundum intelligant, longe a vero aberrant, etenim tametfi fides lit forma Ecclefta:, in qua fideles conveniunt in cre- dendo, & fundamentum juftificationis, non tamen eft Caput. Et ideo Paulus ad Ephes, 4. dicit: unum corpus, una fides unuin Baptifina; ergo ficut corpus non eft fides, fides non eft Baptifma, & viciffim, fic fides non eft Caput Corporis myftici; undc ft fides effet Caput Ecclefta:, non dixiftet Chriftus: adificabo in futuro, quia jam tune, cum hocChriftus dixit, fi¬ des extabat in pluribus baptizatis, & prardicationem Chrifti audientibus , unde jam tune temporis fides fuiftet in Petra* II. Pronomen bane illum demonftrat, cui dixit Chriftus: tibi dabo c Ut e s Regni Celo rum : fed Chri¬ ftus claves non dedit fidei, fed Petro, cum hunc folum alloquatur, &ei- dem foli eas promittat dicendo: tibi dabo claVes, velut ipfimet fatentur futretici; ergo, ex hoc toto non videtur, quomodonam fubfiftere poffit Lutheranorum oppofitio tam pertinaciter, fed impertinenter prorfus op- pofita. I. Confirmatur id authoritate Conciliorum, Secundum hsriticorutn arbitrium : Ca’tus Optimatuin, id eft : Epifcoporum jus fupremum habet in Ecclefta, atque adeo infallibilitatem ; fedjCaetus Epifcoporum juxta Ni- cephorum fexcentorum , & triginta fex in Concilio Chalcedonenft ačl. 3* ciare fatetur: Petrum efte Petram, fiipra quam adificavit Chriftus Eccle- fiam his verbis: Ter Beatiffmo , omni Uude digno Petro Apofiolo, qui eft Petra , (f crepido EccleftaCatholica. Goncinit, & cstusPatrum Con- cilii Alexandrini : Tu es Petrus , (f fuper fundamentum tuum Ecclefta Colu mn z , id eft \ Epifeopi funt confirmata. - - - Sic Athanafius ad Feli- cem nomine torius Synodi feribens \ ergo. II. Confirmatur id au&oritate Sančtorum Patrum , qui hzriticis mini- mefaltem fufpech videntur. Juxta Calviniftas, & Lutheranos a fteculo. V. vel. VI. Ecclefta, catpit deficerc, fed ante Saeculum V. tum univerfa Ec- clefiatum Patres pietate, 8c San&itate celebres fatebantur : Petrum efte fundamentalem Ecclefta: Petram , ergo ante omnem defečiionem jux- ta illos Ecclefta id unanimiter fatebatur. M. eft unicus Cupido Ad- verfariorum, ab ipfis ultrotenus admiffus. m. quod I. partem prob, Ante fteculum V. Ecclefta univerfa illud Ambrofii canebat: Hoc ipfa Pe¬ tra Ecclefta canente culpam diluit; velut refert fidelis teftis S. P. Augufti- Jius lib. I* Retraft, cap. 21. Dixi in quodam loco de Apoftolo Petro , quod in Uh tanquam in Petra fundataftt Ecclefta , qui (enftts c ant at ur etiam ere muho rum in Derftbus Beatijfmi dmbrofti , ubi de gallo gallinaceo ait j Hoc 104 & X ° X & Dec ipfa Petra Ecclefia canente culpam diluit * - - In Synodo Ephefina ačt. 3. Philippus Presbyter Sediš Apoftolicae Legatus , ait: Certum , not um omnibus effe , quod Beatijpmus Petrus Praful, (f Caput dpojlalo- rumfiolumnafidei Catholica Ecclefia fundamentum } Rtgnt clat>es aecepit a Domino , bujus fucceffor Papa Caleftinus mifit nos - - ergo. m. eadem quod. II. partem prob. au&oritate Patrnm Latinorum. Ter- tullianus lib. de praeicriptionc haereticorum cap. 21. haec habet: Latuitne aliquid Petrum adificanda Ecclefia Petram dičlum ? - - Cyprianus ad Quirinum de Baptifmo haereticorum Petrus quem primum Dominus ele- git fuper quem adifica^it Ecclefiam (fc. - - Ambrofius /er, 6g, de natj- li Petri, & Pauli referens Claudii /anationem habet: Si Petrus Petra eft> fuper quam adficatur Ecclefia , rečic prius pedesfianat, ut ficut in Eccle - fa fidei fnndamentum continet, itatf in bominc membrorum fundamen¬ tum confirmet, - - Hieronymus lib. 3. comment.in Matth. ad cap. i6.aif. Sccundum metapboram Petra rečic ei dicitur: adificabo Ecclefiam meant fuper te . Idem fentit S. P. Auguftinus fermone. 15. de SS. & in Pfal. contra partem Donati, & trači. 5 6, in Joan. & alii, quam plurimi faeculo- rum eorum , in quibus juxta ip/orum haereticorum placitum fides prinče¬ va manfit incorrupta; ne fufpečtos teftes eifiiem adducere incufemur; pro- ducimus eapropter eos, qui judicio eorum rečte de fide fenferimt, & i| s temporibus vixerunt, quibus fides adhuc incorrupta permanfit; quodfiigi- tur illi aliter de veritate Chrifti /en/erunt, quam Lutherus, &Calvinus > ipfius igitur Lutheri , & Calvini judicio, & teftimonio contra (entien- tes condemnatimanent, una cum fuis coriphaeis Lutherani , & Calvi- niftae. Nune porro ad Patres Graecos eorundem fieculorum , in quibus invio- lata manfit fides ( juxta arbitrium Lutheri, & Calvini ) digredianiur. Origenes honi. 5. in Exod. ait? Videmagno Ecclefia fundamento , P e ' trafolidifftma, fuper quam Cbrifus fundaToit Ecclefiam, quid dicatura Domino : modica fidei, quare dubitafii? - - Cyrillus cap. 12. lib. 2. m Joan. NecSimon jam nomen fore illi , fed Petrus pradicit, hocabulo ip- fo commode : (ignificans, quod in eo tanquam in Petra, lapideque fif* miffimo fua ejfet adificata Ecclefa. - - Bafilius lib. 2. in Eunomium • fiat im exbac toče Petra intelligimus Petrum Jona filium - - qui q u0 ’ niarn fide prafiabat Ecclefia commiffam fibi adtficationem fufceptt. Cbry- 0 X o )( 0 ___££5 /bitom us h o m. 2. ad Plal. 50» idem fcnticns fic effatur : Audi quod Chri - fius dicat Petro , colurnn&incjuam illi , gr" b aft, acprop terca Petra appel- latOt - - Idem lentiunt omnesalii Parrestam Latini, quam Gnrci ; un- denum ipfis potius in hoc fides habenda lit pne Luthero, Sc Calvino, judicent prxfati contrarium lentientes, qui his Ikculis fidem puram, & genuinam fuifte clare in fuis Ičriptis fucceflbribus reli< 5 tis confelli funt j idem verbotenus viventes fliis afleclis prkdičantes. Ob quam tametii in- conlideratam ad ftabiliendos errores fuos, veram tamcn, & genuinam con- feliionem eam fidem merentur laltem: fide, 'led cui vide. Argumentum. II. Quoniam ipfe Chriftus teftatus elt Lucae 21, v. 33* Coelum, if terra tranfthmt , herba ziutem mea non tranfibunt ; igi-tut quod Chriftus Petro Matth. 16. v. 1 6. promifit, idiplum Chriftus alcenfu- rus ad Patrem, & vifibili pralentia derelibhirus Ecclefiam Petro quondam promifliim contulit. a. fiquis in dubium vertit , & ipfa Chrifti verba in dubium irnpie vertere eft necelfe. c. p. referendo totuin contextnm poliram, & fačtam extraditionem Petro Ecclelise a Chrifto Joan. 21. polkam v. 15.& feq. Cum er go prandiffent , dicit Simoni Petro J tifus t Simon Joannis di- ligi s meplus his? dicit ei: etiam , Domine , tu fcis, cjuia amo te. Di¬ cit ei s pafce agnos meos, Dicit ei iterum : Simon Joannis diligis me? aitilli: etiam, Domine , tu fcis quia amo te. Dicit ei J pafce agnos tneos. Dicit ei tertio : Simon Joannis amas me ? contriftatus eft Pe- trus, c/uia dixit ei tertio: amas me? & dixit ei: Domine tu o mn id nafti, tu fcis, quia amo te. Dixit ei: pafce oVes tne as. Hšecporronon promiflionem: led realem continent rei traditionem , quod fic clare evin- . citur. Chriftus folummodo alloquitur Petrum perlonaliter, led alIoquen- do Petnim ei univerlalem Praefečturam fuper omnes oves liias conlignat, ergo Petro folummodo univerlalem Prsefečhiram confignat, & confert. M. demonftratur. I, ex evidenti Evangeliftae teftimonio: Dicit Si- moni Petro Jesus ; Simoni inquamPetro, ut non fieret cum altero Simone acquivocatio. II. Ter interrogatur, appellaturque ter Simon Joannis , quo nomine nullus alius nuncupabatur. III. Petrusdilčerniturab aliis : diligis me plus his ? quo loquendi modoaliiexcluduntur. IV. Ex contriftationc: contriftatus eft Petrus \ & cur contriftatus ? quia metucbat fe dccipi, cum dicebat: amo te, licut fe deceptum novit, cum ait: f oportucrit me mori tecum, non te negabo, V. Ex praedičtionc mortis: amen amen di- O co ios g x ° x e co tihi : cum e (fes junior cingebas te (fc. Hi-c etenim antecedenti con- neduntur periodo, & fliper eandem perfimam appellant, ut contextas cla- re docet. VI. Ex trina interrogatione: diligis me ? nam fi S. P. Auou- ftino c redi rn us {er. 29. de verbis Domini : ideo ter imerpclhtur dc°dt- le cit one, quia ter Cbrtftum negaPerat in prtu or io , led Petrus folus per- fonaliter ter negavit; ergo Petrum folum perfonaliter Chriftus alloqui- tur; fedei, quem alloquitur dicit; pafce agnds meos ' 7 pafce oPes meas\ ergo loli Petro htcc dixit. m. pr, quoad. I, partem: nempe, quod Chriftus alloquendo Petram ei pnefeduram , & dignitatem contulerit. Chriftus per verba : pafce oipes meas y Paftorem ovium fuarum afčenfurus in Coslum poftfe, &fuiloco Petrum nominavit ; fed Paftor ovium eft Pradedus, & Supe. rior earum; ergo Chriftus alloquendo Petrum. nominat eum Pradedum & Superiorem ovium fuarum. M. eft in citato textu clare pofita, quam inftiper totus defeurfus Chrifti cum Petro in contextu pofitus damat in aperto. m. p. I. Chriftus de fe ipfo ait: Joan.. 10. v. 14. Ego fum Paftor bonus , cognofco oPes me a s ; fed Chriftus eft Paftor, Pradedus, &Su- perior ovium j ergo Paftor ovium eft Pradedus, & Superior earum. II. Pafcere gregem fignificat dignitatem , ergo iignifigat fuperioritatem« a. p. Petrus epift. i. c. 5. v. 2. Confcnioribus, id eft Epifcopis pracipit: pafeite , qui in Pobis eft , gregem ; fed Epifcopi funt fuperiores grege, ut ipftmet haeretici fatentur , ex hoc inlerre tentantes Petri aqualitatem ciun aliis Epifcopis, ergo pafcere gregem fignificat dignitatem. III. Ezech, 34. v. 23. expreftcid habetur: fufcitabo fliper e as (cum antev. 15. dixiffet: Ego pafcam oPes me as ) Paflorem unutn, qui pafcat eas f ferPum meunt DaPid: ipfepafcet e as, tf ipfe er it eis in Paftorem'. Ego autem Do minus ero eis in D eum, (f JerPus me us DaPid P rine ep s in medio earum ; ergo fi David Paftor gregis, eft Princeps, pafcere gregem Domini fignificat dignitatem, & audoritatem. IV. Si etenim ideo pafcere non fignificat Prafeduram,& dignitatem,quia pafcere eft proprium fervi afferentis cibum,ve* lutLutherus de poteftatePapa fabulatur ;igitur nec Chriftus tanquam Paftor bo¬ nus , uliam dicet Prafeduram, & dignitatem; nec David Paftor a Deo nO- minatus erit Prafedus, & Superior in dignitatc. Cur ergo quafo, Eze- chielis texta citato, vocatur a Domino: Servus meus Dati d Princeps i» medio eorum? Quodfi Princeps Paftor eft, quomodo ergo ratio Paftons _ 0 X o X 0 _107 eft propria ratio fervi afferentis cibum ? quomodo hxc ad invicem coh;e- reant judicet Arbiter a’quus, nurri in hocce Ltithero, pras Deo creden- dtim lit? V. Chriftus crat bonus Paftor, ideoque animam fuam pofuitpro ovibus fuis, ubi vero Petrura Paftorem conftituit, vultlimiliter: ut Petrus ponat animam pro ovdbus fuam-, eaque propter dixit Joan.jiv. 22, Tu me fequere , quod de morte dičtum feriptura fatetur; ergo vult Petrum palcere oves non aliter, ac ipfe Chriftus pavit, led Chriftus pavit oves non ut inferior, fed ut Princeps, & Superior earum, ergo limiliter & Pe- trus. VI. Ideo-: Cum dixit Chriftus: pafce oVes meas , non contulit Pe¬ tro fuperioritatem, quia uftis eft verbo pr.rceptivo, velut Lutherus ait j fed etiam dum Chriftus dixit Apoftolis : euntes in mundum umverfum prtdicate EV angeli u m omni creatur&'\ Docete omnes gentes ; uftis eft ver¬ bo prarceptivo, & tamen juxta ipfiim Lutherum contulit per hoc impe- rium Apoftolis poteftatem limul evangelizandi ; ergo tametft uftisfitChri¬ ftus verbo pnrcepdvo , per verba: pafce oVes meas Petro nihilominus contulit eas poteftatem gubernandi ,• per confequens li contulit poteftatem gubernarivam, contulit & poteftatem ftiperioritatis. Htc etenim rion funt lili everfiva, ut cuilibet fine conftderanti patere poteft: praecipere jnem- pe, & prascipiendo conferre poteftatem. Etenim Chriftus ipfe dix!t Pa- ralytico tolle gr ahat um tuum, ambula\ quo non obftante contulit illi ambulanti poteftatem j eo modo, quo dixit adolefeenti: ego dico ti¬ hi , furge\ ubi & furgere precepit, & furgendi poteftatem , & furgenti vitam contulit. m. eadem p. quoad. II. partem, nempe: Chriftum Petro fliper omnes oves fuas confignafte Ptaftečkmun, & Superioritatem , & non pure fliper aliquas, velut Acatholici clarurn textum anatomizare volentes fine omni prorftis fundamento (omniant. I. Ideo Petro omnes fideles non credidit Chriftus, quia eftufus, ut ait Lutherus, termino indefinito, oVes-^ &non univerfali j fed eo ipfo ft Philofephus effe cupit vcritas Catholica cornpro- batur; ergo eo ipfe Chriftus omnes Petro oves concredidit. M. eft pir- rum dogma, una ac effugium Lutheri m p. ratione Philofophica: ter- minus indefinitus juxta Philofophiam in materia neceffaria , otialis' eft materia fidei aequivalet univerfali j ergo eo ipfe omnes fideles nniverlalirer Petro commifit. II. ubi nitllus excluditur, ibi omnes inchiduntiir: led a Chrifto per verba; pafce oVes meas , nuli us in hac propolitione exclu- ditur; ergo omnes includuntur. Explicatur Argumentom : lile terminu* O 2 meas sog X oOt tneas magis explkat univerfalitatem , quam omnes ,• quod fic juxta reoulas bon z Philo.fophias exemplificari poteft: quandoenim Chriftus Joan io. v. 1 6 . ait. animam imam peno pro ogibaš mets , . nullum indubie excipit, mortuus enim pro omnibus eft, & terminus: oDibus meis , univerfaliter diftributive complete fupponitj ergo pariter dumdidt: pafce eloes mas, de omnibus dicit, nullum excipiendo. III. Quotquot funt Chrifti oves, imura conftituunt ovile fub uno Paftore: velut habetur Joan. io. v. 1 5. jltas o"t>es habeo, qua non funt ex ovili hoc ; (f Mas oportet me addu. cere, tocem meam audient, (f fiet unum cttfe , (f um s Ptfior; fed Petro oves fuas Chriftus commendavit, ergo fiium quoque commifit ovile ; fi etenim oves Chriftus committens fuas, ovile finim refervaret, jam Chrifti oves non de uno, fed de multiplici forent oviii. IV. Quan- do Chriftus dixit: pafce o'\>es me as, vel omnes eidem concredidit, vel nulias, vel aliquas tantum ? ft primum, ftat veritas Catholica, & intentum obtinet; fi fecundum: falitur veritas textus a Chrifto prolata. Si tertium : Ver- bum Domini infipientia: nota inuritur; quia propofitio ha:c facitfenfum confufum. Cum enim non diftinguat, qualcs illa: oves fint, quas pafcere Petrus debet, an bona;, vel malae, idem diceret, acfi nulias commendaflet; nefcitur enim in hac hypothefi , quihusnam ovibus invigilandum lit, aut qusnam pafcendat. V. Univerliras Ecclefiaeex fubditis, & Paftoribus conftatur; fed Petro fubditi, & Paftores fuere commendatif nam bis di- xit Chriftus: pafce agnos meos , iferumque: pafce t/Ties meas ; ubi pro agnis veniunt fideles, pro ovibus Paftores; -oves enim funt, velut matres laetantes agniculos, ergo. Ita enim difeurrit Eufebius Emiftenus, feu Eucherius Lugdunenfts Epifcopus, aut alter antiquus Gallicanus Antiftes Serm. de Nat. SS. Petri' 8c Pauli: prius agnos , deinde oDes, ( Petro) commtft, (juta non folum Pafterem , fed Paftorem Paflor>,m eum confti- tuit. Pafit igitur Petrus agnos, pafeit, (f oHes; regit (f fubditos, tf Pralatos ; pafeit filios , pafeit (f matres Omnium igitur Pafor eft j quia prater agnos , (f o1e*s in Ecclefta mhil eft, Dedit ergo Dominus Petro univerfalem totius Ecclefta: curam non quidem executive quo ad fingulosfi- deies, fed diretftive, & mediis inferiorum miniftris; ficut Caput naturale totum corpus dirigif, fed mediis membris. Et ideo Apoftoli diftributi funt in diverfas orbis partes, quafi in diverfas portiones, ut executive Pe¬ tro connnifta fide$, ubique pnedicaretur 3 & ubique Ecclefiam vivificaret. Quia _ BXo XI i°9 Qib vero pafcere oves fliper eaftlem dominium importat, jam clarum fiC ipfas Petro fore fubječtas. His abfolutis foluts abunde rnanent qu*dain Lutheranorura nugae , $£ ineptis; videlicet: quod ovibiis non dixerit Chriftus,Petro obedite, quod Petrus peccafiet fingulas imraediate non pafcendo; imo unum non univer- fum o-rbem pafcere, & hujufcemodi. Hsc enim objiciens vere: noluit in - telligere, ut bene ageret , veiut Pilil. 36. v. 4 . vaticinatus eft; fi etenini Chriftus fuit Paftor bonus , non obftante, quod non dixerit oribusi obe¬ dite mihi; fi Chriftus non peccavit fingulas immediate non pafcendo, cum ab Apoftolis multi, Sc curati, Si sdificati, & _baptizati fint fideles, quam qusfocuipam qu3erunt inPaftbre aChrifto conftituto; illi qui: utinamfape- rent\ (fi inteliigerent Deut: 32. v, 29. quid Paftor primarius, lapis an- gularis, & fundamentalis dixerit: Joan. 13, v, 15. Exemplum enim dedi bobis, utcjuemadmodum ego feci Pobis , it a (fi bos fiaciatis, Amen amen dico t Refpondit ei Simon Petrus : Domine, ad quem ibimus ? Verba vita £ter- »£ babe s. Hic Cyrillus Alexandrinus lib. 4. in Joan. c. 18. ait: per ununt , qui pr&erat, omnes refpondent. Et Cyprianus 1 .1. ep id. 3. ad Cornelium: Petrus tarnen, fuper quem adificata ab\eodem Domino fuerat Ecclefia , unu s pr o omnibus loquens, & Ecclefia Voce refpondens ait: Domine ad quem ibimus ? V. Hxc prsrogativa clare polita habetur Matth. 16. v. 17. Beatus es Simon Bar - Jona , quia c aro , & fanguis non reVelaVit tihi , fed Pater meus , qui in Ccelis eft, Opare prat esteris beatus ? quia prae esteris a Patre Ccelefti revelatum illi erat ; Tu e s Cbrijlus Filius Det ViVi, Ma- gnum procul dubio privilegium. VI. Hsc prsrogativa habetur duobus locis, primo : Lucs. 22.v. 32* Ego pr o te rogavi Petre, ut non deficiat fide s tua, Ubi ftabilitas fidei Pe¬ tro promittitur , oui infuper jubetur , ut confirmet in ea fratres liios. Al- tero loco habetur Matth, 16. v. 18. Tu e s Petrus , (f fuper h anc Petram adi- 112 & X o X 0 __ _ - - —-----K*r—-- - - - - adificabo Ec c le/ta m meam , (fports inferi nonpraValebunt ddverfus e um; Ubi ftabilitas cathedra: Petro promittitur , cum per Petram Petrus intelli- gatur, fuper quem adificata a Chrifto cit Eccleiia. Et quamvis non fo- jura Petrusfed etiam rcliqui Apoftoli fint lapides fundamentales Ecclefi* juxa illud Apoeal. c. 21. y. 14. Et murus civitatis , babcns fundamenta duodecim, (f in j ip/is dno dec im no mi na duodecim Apoftolorum dgni • tamen hoc non obftante Petrus eft fundamentum poft Chriftum inter eos pratcipuum, & indefedibile; quoniamcasteris Apoftolis, &Teorumfiic- ceiToribus noti eft promiiTa conftantia, & firinitas in fide, .qux Petro, & illius fttcčefforibus promiiTa eft. Unde Cathedra Petri } Sc fiicceflbrum ejus adhue firma.eonfiftit, nec in ea hadenus defccit fides Catholica, ve- liit bene advertit S. P. Auguftinus, in Pialmo contra partern Donati. ub: ait; Numerate Sacerdotes , Vel ab ipfa Petri Sede, Et in ordine illo Patrttm > quis, cui fucccfpt, Videt e. Jpfa eft Petra 3 quam nonVincuntfuperbst in- fercrum porta. Cathedra: vero aliorum Apoftolorum , quia non habue- runt hanc promiiiionem in fucceftoribus pridem colapfie funt ; ut Cathe¬ dra Jacobi Hierofolymitana, Joannis Cathedra Ephefina, Matthau xthyo- pica, Andrea? Scythica. Sok Petri cathedra hadenus manet firma; Ye- rum quare? quia nec porta inferi praVa/ebunt advcrfus cam. VIT. Hancpnerogativam fatentur Apoftoli corarn difcipulis duobus re- deuntibus ex Emaus Lucae. 22. v. 34. Surrexit Dcminus Vere , £? appn- ruit Strnoni. Et clariifjme Paulu* 1. Conrinth. 15. v. 4. Refurrexit ter - tia die fecundum feripturas> (f Vtfus eft Cepha 5 (f poft hxc tiudelim ; Quafi diceret: primum vifus eft ipft Ccpha:, Sc polteh alio tempore vifus eft aliis. Etenim Chryfoftomuslocum iftumita interpretatur : itaque Petro primum app ar e t , nam qui Chriftum primus confejfus crat i non abs rc prh mus etiam refurgentem Videt, VITE Hadenus addudse funt prterogativte, quae pnecefterunt eserciti- um jurifdidionis Petri; nune porro religuas adducere oportet, per guas Petrus Primatum finim in evercitio comprobavit. Primus itaque adus ju- rifdidionis habetur Ad. 1. v. 15. In diebus illis , ex ur gen s Petrus in me- dio fratrum dixit: Viri fratres , oportet implcri feripturam (p'c. Hic eft adus primus prxfedura: Petri; de quo Chryfoftomus hom. 3. in Ad. £>)uam eft ferVidus Petrus: quam agnofeit creditum a Chrifto gregetrt' in hoc choro Princeps eft\Et ubiquc primus omnitim incipit loput- IX, HaAC prsrogativam tertificantur Ada Apoftolorum c, 2. v. 14 * St an s 0 X ° X 0 ___ ii 3 Stan s au tem Petrus cum undectm, leta^it Ttocern fuam , (f locutus eji eis : tiri jud e [Ir or um t (f accipietis donum Špirit us Sancli. Nam: ficut Moyfes pradatus eft a- liis in proraulgatione legis veteris teftamenti, quia habuit Primatum in Sy« nagoga, 8c’tanquam Princeps legis a Deo conftitutus eft inpopulo ; ita Pe* trus.praclatus eft aliis in promulgatione legis novi teftamenti, quia Prima¬ tum habuit in lege gratia;, & tanquam Princeps a Chrifto conftitutus eft in pop,uio Chriftiano. X. , [Petrus primum miraculum fecit in confirmationem Evangelii a fe promulgati, fanando claudum ex utero matris, Ad. 3. v. 6. in nomine Je¬ fu Chrijli Nazareni furge, ambula. Harc autem prarogativa non con- fiftit in eo : quod Petrus miraculum fecerit in fidei confirmationem , id etenim omnes etiam fecerunt Apoftoli; velut habetur Marci 1 6, v. 20, iUi autem profeBi , pradicaterunt ubique, Domino cooperante, tf fermo- nem confirmante fcquentibus fgnis ; led conftftit in hoc : quod primum miraculum fecerit poft promulgationem Evangelii ; ficut etiam in veteri teftamento, Deus miraculo confirmavit Primatum Moyfis, Num. 16. Ac deinde Primatum Aaronis Num. 17. Secundo : in hoc pfaerogativa haec una confiftit: quod fecerit miraculum, non qualecunque, fed quod claudutn fanaverit, pedes ipfius confolidando. Id etenim myfterio non caret, ut no- tat Ambrofius ferm. 66. Nam per hoc, quod pedes infirmi hominis firma- vit, ac confblidavit, fignificatum eft, ipfiim eflc firmum, ac folidum fun- damentum Ecclefiv. XI. Hasc praerogativa habetur Ad. 10. v. 34. Huic prarogativae annexa eft alia, quod foii Petro oftcnfa fit vifio, qua jubebatur gentibus Chriftum annuntiare ; qute habetur Ad. 10. v. 10. XII. Hoc clare habetur in Adibns Apoftolorum 15. v. 5, Cum autem mama eontentio fieret , furgens Petrus dixit ad eos : Viri fratre s , tos fcitis , quoniam ab antiquis diebus in nobis elegit per OS M EU M audire gentes terbum Et angelu (J credere . Quas omnia fufius deduda videri. poffunt § V. Quxftionis Praliminaris in argumente contra II. Refolutionis II. partem, Nune porro fequitur. > P §. III. ~ A Blbluto Petri Primatu Ecclefiam poft Chrifti alcenfionem vifibiliter loco Chrifti gubernantis, lequitur Gubernator Ecclefia: loco Petri, ejus' dem videlicet"& in cathedra , & in officio, unaac dignitate fuccelfor; eam more Chrifti, & exemplo polt Petrinu Chrifti Vicarium gubernans. Cum ctenim Chriftus Corpus Ecclefia voluerit efle usque ad confummationem faeculi, ipfeque regimcn Ecclefia poft le inftituerit per unumliii Vicarium a fe nominatum gregis Dominici Paftorem : Petrum videlicet, ut fat fufe oflen- fum eft; ne igitur nune variato regimine admiflo poft Petri mortem, va- riatam fubftannaliter Ecclefiam admittere arbitrarie, & fine fundamento lit necefle, oportet luccefibrem Petri in regenda Chrifti Ecclefia defignare, qui poft Petrum univerlam vifibili modo regat Ecclefiam, ex ipfius Chrifti inftitutione in Petro fundatam , atque ab eo vifibiliter gubernatam poft Chrifti a terris alcenfionem. Unde certocorpori vifibili, ac perpetuo, qua- 3is eft Ecclefia, certum Caput vilibile poft Petrum affignari eft necefle ; ve- llit Chriftus defignavit poft mortem fuam » ne exemplum, una, ac inftitu- uo Chrifti in Ecclefia delideretur nune, a Chrifto quondam vifibiliter guber- »ata, Petro olim clare extraditum per poteftatem gregem Domini guber- nandi a Domino dicente: pafce oIjcs meas, Ad noftra igitur tempora ex- Cendi hanc inftitutionem Chrifti eft necelih, per fucceffores Petri; ni Eccle¬ fiam eam, quam Chriftus in Petro fundavit, & formam gubernandi infti- tuit, agnofcere nolimus. Succeflorem porro inquirere reftat corporis Ec- elefia a Chrifto inftituti, qui hačtenus velutPetrus vifibiliter regat Ecclefi¬ am , fidelesque omnibus' usque ad confiimmationem fieculi temporibus in nnitate fidei a Chrifto revelata contineat, ad 'perpetuam Ecelefia confer- varionetu a Chrifto inftitutam, ne porta inferi pravalere poftint Jadverfus eam. Didum proincle Caput corporis myftici a Chrifto inftituti d eno nif' nabit y una, ac in pofleilioneimmemoriali ftabiliet atque confirmabit: Ucfolutio H. legitime eledis, & ab Ecclefia acceptatis. Dida poteftas, & dignitas eis competitl. jure Divino, & ex inftitutio- ne Chrifti II. Jure humano tam civili, quam Canonico III. unanimi confen- fu Conciliorum primorum Saculorum, Sc Patrum, ac dodorum hominuin. IV. ju- r _ & X o X 0 _n 5 IV. Jure, & titulo legitimae Praefcriptionis, Omni igitur j ure Primatus in •fpiritualibus in univerfam Chrifti Ecclefiam competit Petri in cathedrafuc- ceftbribus RomanisPontificibuslegitime eledis, & ab Eeclefia acceptatis. Argumentum* I. ex jure Divino, & inftitutione Chrifti petitum, Non minus perpetua, & firma efle debet Petra, fupra quam a Chrifto fundata eft Eeclefia , quam ipfamet fundata Eeclefia; fed Eeclefia jure Divino, & inftitutione Chrifti eft perpetua , velut habetur Matth. uit. v* 20, Et ec c e ego Vobifcum fum , ufque ad confummationem fkculii ergo etiam Petra fiipra quam fundata eft; fed Petra hujusmodi jure Divino, & infti¬ tutione eft Petrus, juxta illud : Tu e s Pctrus , (f fuper hanc Petram adi~ ficabo licclcfiam meam , velut fatis ante eft oftenfum; ergo Petrus jure Di¬ vino, &, inftitutione Chrifti eft perpetuus; atquiinfe ipfo &gubernio per- fonali non eft perpetuus, ergo debet efle perpetuus in ftiis fucceflbribus. Difcurfus hic declaratur. I. Sicut fe habent Apoftoli , ut Eeclefia: membra ad Chriftum , ita fe habet Petrus ut fundamentum ad Ecclefiam, fed quia Chriftus perfeverat in Eeclefia ufque ad confummationem fieculi, ly Vobifcum fum intelligitur de Apoftolis in ftiis fuccefforibus, tanquam Eeclefia: membris; ergo quia Eeclefia atdificata fiipra Petram eft perpetua> \ f [uper hanc Petram intelligitur de fucceflbribus Petri. Declaratur. II. Chriftus in hac vita fuit Caput Eeclefia: viflbile in ex> terna gubernatione, ficut Vir e(l caput muliens j Secundo : h. e c gaber* nandi forma non eft mutata poft afcenfionem Chrifti, ac proinde etiam nune opus eft vifibili Capite Eeclefia:, quoad externam gubernationem* Tertio : hocCaputnon ahud fuit poft Chriftum , quamPetrus, cuididum eft a Chrifto: pafce oVes mcas • ergo cum poft mortem Petri non fitfac- ra fubftantialis mutatio in regimine Ecdefiv, neceffeeft: Petro fuccellifTe aliquem, qui eodem modo, quo Petrus Ecclefiam gubernaret, Jam fubfumitur: atqui Romanus Pontifex legitime eledus, & abEccle* fia acceptatus eft Petri fucceffor in Cathedra , & Pontificatu univerfalis Eeclefia:. ergo dignitas Capitis Eeclefia: eam vifibiliter loco Chrifti poft Petrum gubernantis, refidet in folis Petri fuccefforibus Romanis Pontifici- cibus. m. p. Ule legitimo jure fuccedit Petro in Pontificatu, qui fedem obtinet, in qua mortuus eft Petrus, fed Romanus Potifex fedem obtinet, in qua mortuus eft Petrus, ergo Romanus Pontifex in Ponrinacatu Petro* fuccedit. M. declaratur. I. quia aliquem fiiccedere oportet, ille autenv optime fiiccedere cenfetur> qni fedem Antecefforis capit, cum qua capit & una dignitatem, ut patet. in Regibus, 8 e Monarchis fibi fuccedentibus, P 2 ubi ii6_O )( o )( Q__ ubi lucceftor in plenum jus fui Anteceflbris fuccedit. M declaratur. II, Petri fuccelfor una debet elle determinara perlona, ficut ilie, qui fuit Chrifti Vicarius unafuitdeterminataperlona;lecuslorma gubernii alia foret a temporibus Chrifti, & Apoftolorum, proindequenon amplius eadem efietfub- ftantialiter Chrifti Ecclefia, Infuper hsc perlona ita debet effedeterminat i, ut h.tc demonftrari, acab aliis dilcerni podit 5 etcnim una d eterminata Perlona, ut ajunt adverlarn, in gcnerc, necprimum Eccleiis regimen imitatur, nec Ecclefia: bono inlervit; cum ftdeles haud leirent, cui accedere pro controverlkrum deciftonibus valeant. His prsfuppolitis lic dilcurrere licet: Petrus quatn« diuvixit, Pontificiam ligatam habuit dignitatem Perlbnae propris; ergo cum perlona hxc non manlerituftjuead conlummationem fteculi, reliquit ledi , in quaobiit, fucce:Iionem digmtatis; led R01112 obiit, ut omnes Patres sta¬ ti Pbtri viciniores fatentur, una ac prudentiores hsretici; fic enim cum pluiibus Calvinus ait lib* 4. inftit. cap. 6 . n. 15. Propter hmcfcriptorum tonfenfum non pugno , c/uin iilic mortuus fuertt, Cui concinit Marcus Antonius de Domini* lib. 4. de Repub. EcClell c. i.n. 2. Icribens: Petrum Roma Martjrio coronatum fuijje , malo ajjentiri , quam reluttari , ob ph- rimorum Sanctorum Patrum confenfum, Ergo. a. patet ex ipfa Chrifti confeftione, una ac traditione poteftatis a Ciirifto Petro collats, in quofo- lo Chriftus eam collocavit dicendo : tu es Petrus (fc. pafce ot>es r/ieas, c. itidem patet. Cum enim aliquem fuccedere lit neceffe, ne regimen Chrifti Eccleliae mutetur, li non perlbilam fui loco , faltem in locumper- lonam luccedentem relinquere debuit Petrus; ut Chrifti adimpleat intentio- nem, & Eccleliara in eo ftaturelinquat, in quo fuit a Ciirifto tum infti- tuta, tum reli&a, per Petri gubernium continuanda; rum ab iplb Petro pprro pofteritati in eadem forma regiminis relimjuenda. Quod autem Roms fucceftionem reliqueritPetrus potius, quam alibi,, lplemetinfinuat; quia illiledi fuccailionem Petrus ailigavit, quamiplofibiele- git; atqui eiegit Romanam, velut innuitepift. 1. c 5. v. 13. Salutat ros Eci le * Jia , qus efl in Babjlone codecla ; ubi prout jam oftenfum eft pro Ba¬ bilona Romam inteiligit, ergo Petrus Roms ledi fuccellionem ailigavit. Colle&a legunt codices,fed emendatiores leguntcoeledta, id eft-; fibielec- ta, ut habet Cajetanus; bane autem lemel alfiimptam nec vivens, necnio- riens rmtavit. II, lili ledi fucceffionem aligavit , cujus fides per univer- lum orbem prsdicatur, atque infallibiiitatis gaudet privilegio; led fides Ro¬ mana: ledis ubique terrarum prsdicatur, habetgue infallibiiitatis privilegi- um, ergo, M. declaratur; Sicuti etefiim a fonte tanquatn afundamento omnes __0)0X0171 onineš oriuntur featurigines, ita illi fonti affixa eft principaliter fontalis fides, aquo per orbem univerfum derivantur fidei featurigines; undefi- cat fons habct infallibilitatem pmniam fcaturiginum, ita fides Romana, fi fons eft: Omnimn fcaturigo, & fons infdlibilis aliorum Chrifti fidelium eft. m. probat teftimonio fuo, una ac docet Apoftolus ad Rom. i. v. 8. fides Tseftra annuntiatur in uniPerfo mundo *< Quae infuper cj uoad alte-, mm partem traditur Lucx. 22* v* 32. Ego rogali pro te, ut non deficiat fidbs ttia, & tu aliquando contcrfus confirma fratres tuos, ergo fides Romana! fedis velut ex Apoftolo conftat, ubique tcrrarum praedicatur, ha- betque infallibilitatis privilegium , velut ex Luca patet. 'Dices cum Marco Antonio de Dominis: Eo Jane modo , qua Petrus fuit Romanus Epiftopus, fuit etiam Anttocbenus, (f infnitarum Etclefo rum , quasipfe fundaPit , (f in quibus ipfe ačlu fuum exercuit Apoftola- tum, fitse Ep tfc op at urn l non minus igitur erunt Petri Suceeftores Antio- cbenus , alii, quam Romanus , Venim ex quotidianis exemplis lolutio hu/us frivola: inftanti:elequitur i Etenim non is dicendus eft illius ledis Epilcopus, quam reliquit, led ejus ad quam translatus eft, atque in ea ad mortem uftjue perfevertivit. Pe¬ trus : qujdeni Antiochenae Ecclefije fuit Epilcopus, fed pro tempore, natn ea Evodio’ commendata, Komafiam fufeepit poft gubernandam. Primara igitur fedem deferens, illius quoque Epilcopus deliit efte; iliiufque Epil- copus fedis evalit, quam Deo jubente ufque ad obitum adminiftravit; in c?que fiicceffipriem reliquit poft mortem fiiam; fiquidem fiiccellio non nifi poft mortem effe&um lortitur fuum; mors eteJiim /us hamediratis confir- mat; & in aliis five Ecclefiafticis, five Politicis fiiccefilonibus eft folemne: quod miniatur loco, leu ledi per mortem conlecratte aperfona habente j us, ■ etiamfi loca mutaverit Hinc fiEpifcopus ad alium tranfeat gradum prio- ri Epi/copatu reli&o, in eoque diem claudat extremum, fuccellio proprie dičta ab uitimo loco denominabitur. Hinc quamvis Petrus Antiochenus Epilcopus aliquandofuerit, Antiochenam ta men fed e m in Romanam mu- favn. Alexandrinam 'vfero, non per lev led Marci opera conftituit, led in ca Epilcooat,um non geilit- In quibus proinde Eccleliis fuccefliooem com- parare fibi ncn potuir, led in Ibla Romana, in qua ulquead mortem EpiE copus permanLt ; veiut difeuriit Boverius cenlura Paracnet-ica part. 2, lib. 4. c. 6 , Rclpondet idem ii^reticus c. 6 . n. 8. Etiamfi ex DtDino Jure Suc - P 3 eejftfr ' m 0 x o x o • cejfionisdeberet altquis\ Petro fuccedere in Primatu Ecclcfu , adhuc tamtn negandum- efje , Romanutn Pontificem fore Petri fuccejforem. Verum :' vere iniram pertinaciam effugium in hoc invenire non valentis Marci Antonii de Dominis: Quis ergo Petro fuccedet fi non fucceffor Petri ? an tu Marce Antoni ? an aliquis alius ? deiigna li potes, iecus fidem honefti viri non rhereberis! aut te hocce conftringam ratioeinio : aiiquis jure Divino debet fuccedere Petro in Primatu ex fuppolitione inftitutionis Divina:, Pontifi- eem fuccedere negas, quod omnes antiqui Petres affirmant; dicis aliura eftc deberc, quod haclenus nemo unus Patrum antiquorum dixit. Qiiis er¬ go erit? deiigna, ii potes? fecus quis credet tibi? forte tu nec ipfe tibi! crgo t Pax tibi Marce! . Sed dicisquo ergo jure Romanus PontifeX potius fuccedit, qnamqui- vis alius Epileopus? R. dicam chariffime Antoni! jtijre nempo Divino, Ipu ex inuitutione Chrifti. Nam quia Chriftus ferriel inftituit in Petro,' ut Ecclefia gubernaretur ab uno vilibili Capite," i£'ii Paftore loco Chrifti , neceflum eft, ex vi illius inftitutionis, ut nioriente uno Paftore, fuccedat alius in ejus locum 5 valut in teftamento veteri fachim eft, ut babetPaulus ad Hebr. c. 7. V. 23. Alioquin nifi alter alteri fuccederet, non fervare- tur inftitutio Chrifti , qua volujt, ur Ecclefia femper habcret unum vi- iibilem Poftorem loco fui , cui diceret, quod Petro dixit : pafce o>es meas * Dicis: fed unde conftat; Pontificem Pomanum dcbere efle hunc fiic- ceflorem Petri, & non alium ? R. Et hqc dicam, unde conftat: id ete- nim fatis conftat ex)perpetua traditione. Scisne charifiime Antoni!, ca- qu-s funt juriš, aut inftitutionis Divina:, dupliciter nobis innofcfccre : vel, ex fcriptura, vel ex Tradltionibus, ficut ergo ex fcriptura nobis Conftat Chriftum fuifte vifibile Caput Ecclefia:, & Petram ab eo Ecclefia: confti- tutum Vicariiun per illud: pafce o"oes meas ; ita conftat ex Traditionibus, Pontificem Romnnum efte Petri fiicceflbrem. Quam Traditionem accc- pimus ab antiquis Conciliis, & Patribus ; qua: priusquam referantur , candem veritatem declarabit prius, una ac ex inuitutione Divina conJ- probabit. Argumentom. II, ex eodem jure Divino, & inftitutione Chrifti peti- tum. Poteftas ordinaria trapfit in fiicceflores, fed Pontificatus univerfalis E.cclefi3e in Petro eft jure Divino ordinarius; ergo is tranfit in Succeftb' res, M. ipft Adverfarii adoptare non recufant, eaquepropter concedunt dignitatem Petri, ut eft particularis Ecclefi* RomahčeDpifcopus ad Succef- forcs __ & X°X 8 _ ; _119 forcs tranfire; veluti Jacobi digriitas in fed e Hierofolymitana ad fuccefTo- res tranfivit. m. evincitur: Joan. ar. Chriftusillis verbis: pafce agnos meos , pafce ol>es me as , omnes eidem oves concredidit, qux funt Chrifti 5 vel ut Pauio ante in Rcfcludone. I. fatis dičhrm eft, ergo ilii concredidit univerfa- iis Paftoris olficium; fed Paftoris munus ell ordinarium, ergo Pondfica* ms univerfalis Ecclefiae in Petro, eft jure Divino ordinarius. Declaratur idipfum : Paftor ordinarius in eo contradiftinguitur a mercenario* velut le- gere eft Joan. ro. quod Mercenariusnon curat de ovibus, unde videns ve- nientem lupum firgit; Paftor vero ordinarius animam fuam datpro ovibus ftiis; fed cum Petro tradidit Chriftus oves pafcendas, ab ipfo amoremex- quirit, eique mortem pratdixit; ergo ipfum ordinarium Paftorem inftituit II. Chriftus Petro commendavit ovesftiasr pafce oVes me as , eaftjue deda* ravit in uno ovili ufque ad confutnmationem feculi duraturas, fed ipfi in perfona fua non potuit traderc oves pafcendas in uno ovili ufque ad con- fuinmationem feculi, ergo eas ipfi commendavit pafcendas per fuos Suc- ceffores Ut vero res tota clarius innotefcat advertendum eft monente Bellarmi- noi quod aliud fit fuccelfio, & aliud rado fucceffionis; nam fuceellio Ro¬ mani Pontificis in Pontificatum Petri ex inftituto, Chrifti eft j ratio autem fuc celionis, qua Romdnus potiusPontifex, quam Antiochenus, vel aliquis alius fuccedat, ex faeto Petri initium habet. Succellio inqnam, ipfa ex infti¬ tuto Chrifti, & jure Divino eft; quia Chriftus ipfe inftituit in Petro Pon¬ tificatum duraturum ufque ad finem mundi; ac proinde quicunque Petro fuccedit a Chrifto accipit velut Petrus Pontificatum. At vero ipfa ratio fiiccdfionis, quod Epifcopus Romanus, quia Epifcopus Romanus eft, fit potius Petri Succeffbr, pra: alio, id ex fačto Petri ortum habet, non ve¬ ro ex prima inftiturione Chrifti. Nam potuiffet Petrus nullam {edem par- ticularem fibi unquam eligere, fictit fecit primis quinque annisi & tune moriente Petro, non Epifcopus Romanus, neque Antiochenus fuccedilfet,. fed is, quem Ecclefia fibi elegiftet, Potuiftet quoque Ant-iochite femper manere, & tune Antiochenus fine dubio fucceffiflet; quia vero Roma; fe- dem fixit, & tenuit ufque ad mortem , inde faetumeft, ut Romanus Pon- tifex ei fuccedat. Et quoniam S. Marcellus Papa in Epift. ad Antioch. feribit: Petrum Domino jubente Romam tenif/ei, & S. Ambrofius in Oran cont. Auxent. & Athanafius in Apol. pro fuga fua dicunt: Petrum Chrijii jujfu Roma martjriumpertulijfe ; non eft improbabile , Dominum etiativ aperce ju Hille ,, ut fedem fuam Petrus ita figeret Rom«, ut Romanus Epif. copus lic_ 0 x o x e copns abfoliite ei fuccederec. Sed qiuidquid de hoc fit, fitltem ifta ratio fiicceffionis non eft ex pri m a inftitutione Pontificatus, qu« in Evangelio ] egi tur, quamvis ipfa fucceffio ex ipia Chrifti fit inftitutione, His proclariori notitia praanimadverfis ipfa fucceffio in Cathedra Pe¬ tri demenftratur a pari. Synagoga: qu« fuit Ecclefi« psedagoga, quovis tempore unum fortita fupremum Sacerdotem fuit, quo r.egeretur; ergo & Ecclefia tanquam completiva figura: unum fempsr habere debet fupremum Caput , quo dirigatur. a. conftat. fiquidem Aaroni fucceffitEleazarusNum. 20. Eleazaro Phinees Jud. 20. & fic de catteris. c. declaratur : Si -namqite fbprema Sacerdotalis dignitas in primo Sacerdote Aaron non expiravit, fcd per carnalem propagationem ad alios tranfivit; podori certe jure fu- prema Sacerdotalis dignitas Ecclefia: fucceflores habere debet j non enim melioris not« eft ancilla, quam Domina. Etfane Synagoga Sacerdo* talem fucceffionem fortita eft, quia unum necefte erat fupremum tribu* iial^ quod exurgentes lites componeret, fideiqtie explicaret controverfms Deut. 17. v. 8- & feq. Sed in Ecclefia juxta fcripturarum vadcinia, lites, fideique controverfias exurgentes novimus, ergo unum fupremum debet femper tribunal adeffe, quod eas diiimar, explicetve. Nune porro jus humanum infpiciendum erit, qucmnam' illud agnofcat efie legitimum, & agnoverit femper ab Exordio Ecclefia:, Petri fucčeflo* xem ; illud porro praeftabit N. II. Argumentum ex jure Canonico peti- tum, unaac Civili. Tam jus Canonicum, quam jus Civile femper agno- vit Romanum Pontificem efte legitimum Petri focceiTorein , Caputcjue univerfalis Ecclefiae, ergo. a. p. referendo ftatuta utriufque juriš, 4 C prsprimis referuntur ftatuta Summorum Pontificum. S. Julius. I. 111 Epift. ad Orient* qux extat in Apol. 2. S. Athanafii ita loquitur : An igna* ri eftis bane ejfte confuetudinem , ut prim um nobis feribatur , ut hinc quod juftum eft definiripojfit ? quapropter , fi ifthic ejufmodi fufpicio in EP>J c,,m pum (oncepta fuerat , id huc ad noftram Eccle/tam referri opor t uit. Et infra: gftua accepimus a B. Petro Apoftolo , ea "voliš ftgnifico, ntn feripturus altoqui,qu£ nota apud"vos efte arbitrov. Quibus verbis iridicat caufiis Epifooporum ad fe pertinere, & hoc jus a B. Petro fe ačcepifle, at- que id omnibus notum efte. Aučlor certe eft Sandus, & vetuftiffinius 5 Epiftola certa, & a S. Athanafio tota deforipta; verba illius perfpicua, Sc clara, adeoque de veritate non dubitandum. S. Damafus in Epift- 4 * ad Epifc. Numid, dicit: € unči a , qu£ pojfunt aliquam recipere dubitt - tiomm , ad nos tanquam ad Caput , ut femper fuit confuetudo deferre , non 121 X o X mn definatis. vitem docet S, Innocenrius in Epift. 22. ad EpiioMaced. Jifoerti ( inpuitJ Sedi Apoftolica , ad quam rclaiio, quafi a d Caput Ec- clefiarum nuffa currehett, "fitri injuriam grV. Idem in Epift. ad Concil. Carthag. qux eft. 9 *«- Romanam fedem dicitefte : Fontem, & Cafutom- nium Ede le/tar um. * Rcfpondant ad hoc Magdeburgcnfcs: Innoccntium nimis multiun fibi arrogare; qoo "circadum per eontumeliamNocentium vocant. Aft liita eft: cur veteres Patres hunc Innocentii errorem non reprehenderunt ? cur S. P* Auguftinusiri Epift. 106. ad Paulin, de. his duabus Epiftolis Innocentii. lo- duens aft:' Ad omnia tile nobis refcripfit eodem modo y quo fas er at , at- cjue oportWkFApoftolica' Sediš Antiftitem. Cur' ibidera S. Pater Innoccn- tium Beata: niemdriaftPapam appellat ? Idem Coiifirmat Leo Papa. (erm. I. de natafi Apoift his verbis Romanam alloquens urbem : Per faeram Beati Petri Sedem Caput orbit ejfečla, Ut ms prsfldcres Religione D:"oina } q»am dominatiane terre»a y S. Gjelalius in Epift. ad Epifc. Dard. ficait : Črnila per mundum nohit Ecclefia, quoniam quorumlibet feneenttis ligata Pontificum, Sedeš 8. Petri Apoftoli jus babeat refohendi , utpoto qu& de omni Ecclefia fas babeat judicandi y neque cuiquam de ejus lice at ju- dicare judkio S. Gregorius Magnus L 7, Epift. 63, ad Jo. Epift. Svracus. inquit : De ConftantinopolitanaEeclefia, quis eam dubitet Sedi Apoftolica- effe fubjeclam ? quod(f Dominus pitfmus Imperator, (ffrater nofter Eti [e. btus ejusdem ckntatts Epi/copus afidue profit e tur, Et in Epift, <54. ad eundetn : Nam (j intpuitj quod fe dicit Sedi Apoftolica fubjici, fi epu a cul* pa in Epifcopis inhtenitur, nefcio, quis ei Epifcopus fubjeihis non fit (fc* Quo nil clarius pro dignitate Romani Pontificis dici poteft. Verum Refpondet.Galvinus 1 .4. inftit, c. 7; n. 12. Gregorium tribitifle fibi /us eorrigendi alios, non autem paruiffe ei, nifi illos., qui volebant. Aft ve¬ re tamerarium diduml Nam Gregorius Sandiiiimus 5 & humillimus fuit ■ quocirca etiam Grxci ejus diem feftumcolunt; & ipfemet Calvinus lib. 4.in- ltit. c. 7. n. 22. Gregorium virum Sanctum fuiffefatetur j non poteft autem cum Sanditate confiftere ufurpatio /uriš alieni. Neque etiam eflet natvus aut rnacula venialis, injufte jfubjicere fibi omnes Epiftopos, fied intolera- bilis fiiperbia, & ipfilfima Antichrifti nota, ut ipfirnet frequenter docent- guomodo igitur Gregorius Sandus erat, fi omnes Epifcopos fibi injufte Plura Pontificum teftimonia, Sc Sanctrones videri poftunt in Belarmino de ' Roma- 0 )C o X 0 Romano Pontifice 1 . 2. c. 15. qu* huc tranlcriberc non vacat, quoniam Jbaerctici more fuo magni ea non aellimant, fua libertate lentiendi, cjuod lubct, contentt. Dedimus tamen eorum laeculorum oracula a Pontificibus declarata iis, qtios ipfimet hsretici plerique venerantur, & pro San&is de- clarant 5 utpote faeculorum eoruin, in qaibus ( juxta placitum eorum ) fides primasva incorrupta permanlit, & ab ea Ecclelu univerla non defe* cit; ut laltem illi fidem faciant apud contra lentientcs, quos ipfimet contra fentientes venerantur, ut Sančtos. His acccdunt ftatuta Principum id iplurn clare contcftantia. Juftinia- nus enim Imp. in conftit. noveli. 131. ait: Decernimus fecundum facra - rum Sjnodorum decreta Sanclifiimum Toeteris Roma Epifcopum primum ejfe omnium Sacerdotum\ ubi bene advertendum eft: Imperatorem non proprio marte , & ex certa Icientia id decernere \ led id ftatuit lecunduin lacrarum Synodorum decreta, & declarationes perpetua tradidone confer- vatas. Idiplum alii teftaci funt Imperatores, pietate, una ac zelo infi- gnes. Lotharius fiquidem in Epifti ad Adrianum. II. Anno. 868. dicit': Deus Omnipatens Princeps Paftorum in iUa Sandi a Sede t/eftrt Pon * tificatus apicem fublimaTtit , Ttefirum multipliciter defideramus confpeBum. Carolus Magnus 1 , 5. leg; Frančič, cap. 167. habet: £)uantum pertinct ad hujus temporis hitam , in Ecclefia NEMO PONTIFICE POTIOR, (f in fitculo ChrtfHano Imperatorc nemo celfior inVenitur. Ecce quam bene Rex jura Ipiritualis, 8i politicse jurisdittioriis diftribuat* Leo Imp. Grz- corum apud Ignatium Fiumi Lect. 5. clare edicit: unde manet tifcpue in ho- diernum diem Petrus feauens Chriftum in fuo Suceeffore ♦ Quo nil clari- 1 us dici poteft. Et ne prolixi fimus in re tam clara ledtori ( qui de hoc plura videče defiderat, ea inveniet in Liberii a Jefu parte. II. de Laicocephalia Angli- cana Difp. II. controv. III.) dieta pro nune claudet Michael Palseologu* Gixcorum Imp. Anno. 1274. in Epift. ad Gregorium X. ubi ita leribit: SanBiJfimo , ac bealtfpmo Patri , Summo Pontifict , Apoftolica Sediš miPcrfali Papa , (f communt Principi Chriftianorum , omnium Venera* bili Patri Impcrii noflri D, Gregorio , Michael a Chrifio Deo fideliter Rete , (f Imperator Grzcorum. Ex quibus omnibus lequitur: omnium fieculorum tam ftatutis Canonum, quam Regum, & pitdimorum Imperacorum nul- lum alium agnitum fuifie pro fummo Pontifice, atque Petri fuccefTore , pr* Romano, uno, ac folo Pontifice. Manet igitur utroque jure mu- nitus ____ 0 X Q( 0_1 23 nitus legitime in fua avita pofleflione; quidquid contra hoc oblatrent no- viflimis temporibus nad inimici genuinx veritads. Sed quid prodeft irri- tus conatus eorum adverfus fedem Sandam ? ipdo etenitn Chrifto teftante : nec porta inferi praValebunt adverfus eam ; Vana igitur adverfus eam eft fmeviribus ira 3 quoniam Ccelum, (f ter ra tranjibunt, V er ha ant c m me a nan tranjibunt. Luca.- 21. v. 33. Ta c s Petrus , (J fuper hanc Petram adificabo Ecclefiammeam . Matth. 16. v» 16. velut clare indicat Chri- ftus. Nune porro ad fenfa Conciliorum eorum feculorum transferamus rem, in quibus (juxta placita contrafentientium ) Ecclefia, una, ac fides pu¬ ra j & inviolata permanfit ? & qux lili una nobifeum pro iegitimis Conci- liis ampleduntur. Eorundem porro fenfum, una ac judicium declara- bit, Argumentum N* III* referens prjedidorum Conciliorum decifiones, una ac fentimenta, Concilia primorum fcculorum ab ipfis admiffa Ad- verfariis folum Romanum Pontificem clare teftata funt efie Capuc univer- falis Ecclefia:, Pctrique Succefforem, ergo. a* declaraturreferendo tefti- monia Conciliorum ab ipfis contrafentientibus admifta. Illud etenim. I. Concilium Nicsnum relatum a Cbalcedonenfi ad. 1 6. dilucide profitetur bis verbis: Ecclefia Romana femper babuit Primatum , quo nil clarius deli- derari poteft. II. Concilium generale in Epift. ad Damafum, quasexftatapud Theo- doretum lib, 5. c. 9. dicit: fe conveniffe apud urbem Conftandnopolim ex mandato litterarum Pontificis per Imperatorem ad fe miflarum. £t ibidem faterur, Romanam Ecclefiam Caput efie, ič autem membra* III. Concilium, ut eft apud Evagrium lib, 1. hift. cap. 4, dicit: fe de« ponere Neftorium ex mandato litterarum Cadeftini Papx Romani. Et in epift. ad eundem Csleftinum idem Concilium feribit: fe caufam Joannis Patriarchx Antiocheni, qux magis dubia erat, quam caufa Neftorii, non fuilTe aufum judicare, fed refervafie judicio ipfius Cadeftini; qux omnia perfpicue indicant fupremam Romani Pontificis audoritatem. Concilium Chalcedoncnfe ad 1. & 3. pailim vocat Leonem ' univ er ~ falis Ecclefia Pontificem. Et in Epift. ad Leonem inquit. Etpoftbac om¬ nia infuper, (f contra ipfum , cui Vinea cufiodia a Sahatore commijfa efl' extendit infaniam , ideji contra tuam quoque Apoftolicam SanElitatem . Hic patet maičimum Concilium confiteri clare: Romano Pontifici a Deo ipfo vineae, id eft, Ecclefia univerfie cuftodiam efie conaiftam, 0^3 Syno- im m x o x 0__ Synodus Conftantinopolitana, qux ante quintam Synodum in caufa An- timi congregata eft act. 4. per Menam Patriarcham Concilii Praifidem ita loqtiirur : Nos Apofielicam Sedem fequimur , (f ei obedtmus , (f ipfius communicatores, communicatores babemus, ($“ condemnatos ab ipja\ (f nos condemnamus ♦ Jani ergo fi totum Concilium fedi Apoftolica: obedire le profitetur, certe Apoftolica ledes toti EcclelLe cum authorita- te prateft. Septima Synodus aeft. 2. recipit, & probat Epiftolam Adriani ad Tha- rafium, in qun htec habentur : Cujus ( inquitfifedcs per totum terrarum orbem primatum obtinens luset, ommumcfue Ecclefiarum Det Caput exi- fhti Undc (f *pf e B. Petrus Apoflolus Det jujfiu Ecclcftam pafcens , nibil - omnino pr at er mi/it, fed ubique Principatum ohtinuit & obtinet. Nota, in predenti dici: Primatum obtinens lucet j & Caput cxifiit (fe, Poflent quidem, & pleraque pofteriora Concilia in medium proferi, pro ftabilienda Catholica veritate; verurn quoniam hatretici ea parvi pen- dunt, utpote decila Ecciefia: jam deficientis, jux.ta placitum eorum; hinc ea prtetermittere placuit, ut eo fortius condemnati maneant iud proprio judicio 1 quoniam & ipfi in veram Ecclefiam, una ac herum feculorum Con¬ cilia compromilerunt; compromittere itaque neceilitantur in dieta, & lis¬ tata Conciliorum : fatculorum eorum, in qiiibus fides iritegra, ■& inviolata, & prim^va fuit; Secus enim his ftsculis fidem v-eram adinittere, & Con¬ cilia legitima 5 & eorum decila tanquam erronea refpuere,. eft fidem ve¬ ram ab ipfis admiftam admittere , & non adinittere, Quodfiigitur ftatu- ta pnrdi&a Conciliorum admittunt, uti vere neceftitaritur ; proprio ipfo¬ rum judicio condemnati manenfj & veritiis Catholica ipfis teftibus tri- umphum canere neceflitatur. Nune porro ad Patrum horum feculorum ( in quibus juxta citatos teftes fides manfit iricorrupta) difta, & teftimonia digrediamur, ne ulja delit legalitas ad veritatem Chatholicam comprobandam. Patres Primorum % culorum unanimi conlenfu docent Romanos Pontifices efle Petri Succeffo- res, ergo. a. teftantur Patrum tam Graecorum, quam Latinorum tefti- rnonia. Optatus fiquidem Milevitanus 1,2. čontra Parmenianum bate habet: Petro fuccefftt Ltnus , Lino Clemens , elementi Anclctus (f c, S. P. Au- guftinus Epift. 165. ad Generolum t Si trdo Epifcoporum fibi fuccedentitiiri 'conftderandus eft , quanto certius, (f terc fitlubriter ab ipfo Petro riti• meramtts, cm tottus Ecciefia figuram gerenti Domims ait: fiupra bane Petram _ 0 K ° X 8 ___ 'JI Petram adificabo Eeclefiam rneam: Petro enim fucceftfit Linus, Lino ele¬ ment , elementi Anacletus, Anacleto Ebariftus Philippus Presby“- ter in Concilio Ephefino c. r 6 . haec dixit: Nulli dubittm, imo fteuhsom- nibus notam eft , Sanclum Petrum Apojlolorum Principem , (f Cap ut , Ecclefia Cathslica fundamentum,.per fucceffbres fuos bucusque femper Vi¬ ter e , cdufafqae deccrnere femperque telur um ejfe. Hujus itaque fuc- ceftor Papa Cceleftinus nos adhanc Synodum mifit , Idem teftaturS.Igna- tius in Epift. adRorn. lic fčribens: Ignatius Ecclefiafan%ificat£qu£prs.ftdet in Rcgione Romanorum. Curqux(b, dicicur Ecclefiaprtefidens? nifiquia Caput eft omnium aliarum. Concludat igitur quxftionem > una accondemnet contralentientesfčrip- tor antiquiifimus, una ac Sancftiilimus B. Irenteus, qui lib. 3. cap. 3. ita in- quit adverfus omnes contrarium lenti en tes : Maxima-, & antiquijftm £, Cf omnibus c ognit s J a gloriofiffvnis duobusApoftolis Petro, (f Paulo Ro - msfundata, & conftituta Ecclefit, eam qttam habet ab Apofiolis tradi * tionem C? annunciatam omnibus fidem per fucceftones Epift opor um per- tenienttm a d nos , indic ant e s confundimus eos, qui quoquo modo, Vel per fui placentiam malam , "Del Danam gloriam , Toel per cacitatem , malam feientiam , praterquam opor tet, colligunt. Ad hanc enim Eccle• /tam propter potentierem princip alit at cm , nectjfe eft coriDenire omnem Eccleftam , boe eft, qui funt undique fideles , inqua femper ab hi s , qui funt undique confertata eft ea, qua ab Apoftolis eft traditio. Notentbe- ne illud: Neceftfe efl - • & illud - - Omnem conDcnire Eccle(tam - - una ac illud : Propter potentiorem principalitatem, in qua femper ab om¬ nibus conferData eft Apoftoliea traditio - - Nam Iren a: us p rob at, pofte nos cpnfundere omnes hatreticos ex dočtrina Romana: Ecclefia:, quia ne- cefTe eft ad hanc Eeclefiam omnes convenire, & ab ipfa, tanquam aCapite, & fonte pendare; &proinde nece/Fe eft ejusdot ture fuo, velut vaticinatus eft de fimilibus Idolis Pfaltes Pfil. ir 3 . Gum certe hic contra veritatem teftium omni exceptione majorum nil aliud opponere poffint, quam fe oculos habere, & non videre, aures habere, & non au- dire. Verum id unieum omnium perverfie mentis hominum principiuna eft ; aft fimiles caecos, &ftirdos necelieeft fieri: otnnes tpui confidunt in eis , velut idem Pfalmus de c.ecis, & furdis Idolis vaticinatus eft. Ablblutis documentis tum Conciliorum , tum Patrum Sanctillimonim, 8c honeftiffimorum virorum rem concludet Catholicam , una , ac demon- ftrabit: Argumenta P r ° ex l' ure P r ^fcriptionis immemorialis ped' tum. Ad oranem pradcripnonem juftam requiritur : J. Res apta pradčn- bi. II. ^desbona. III. Titulus jultus , & a lege non prohibitus. IV* Tempus polleuionis a lege praderiptum ; Sed Romanus Pontifex omnes- ihos titulos legis jufte comprebendit, in obtinendo jure Ipirituali Eccled' aftico> 0 X o % 0_ 1*7 aftico , & /upremo regimine Ecclefis univerfie; ergo Pontifex Romanus jufto titule prafcriptionis gaudet in /upremo regimine > & dignitate uni- verfalis Ecclefia:. M. ultrotenus tam a Civiliftis , quam a Canoniftisnon tam admittitur , quam praefcribitur ad pofielfionem ju/lam , jure obtinen- dam ; nam utrumque jus unanimiter docet, vel una conditione non fub- fiftente , prs/čriptionis jus non valere , poffeflbremque prafcribere attefl- tantem , fore mala: fidei , qui juxta jura tam Civilia , quam Canon ica nunquam prae/cribit , nee in uno , nec in altero foro. m. p, quoad fin- gula ; ac prsprimis quoad I. (it res apta prafcribi. Ecclefižt conferva- tio perpetua in unitate fidei exigit unum fupremum tribunal, & unum fnpremum Gubernatorem , ad quem in dubiis fidei fideles recurrere pot lint, ne aeternam incurrant damnationem ; ergo fupremum gubernium univerfie Ecclefia: per unum rupremutn Pontificem eft res apta praftčribi, cum id Ecclefia: bonum esigat. II. lila eft res apta prasfcribi, quae imi¬ tator exemplum , una ac inftitutionein ipfius Chrifti Ecclefiam quondatn vifibiliter gubernantis, & Ecclefia: Inftitutoris ; atqui regimen Ecclcfiac per unum fupremum Pontificem imitatur tam exemplum Chrifti quondam Ecclefiam vifibiliter gubernantis 3 quam poft fe relicta m in Petro inftitu- tionem ; ergo gubernatio univerfalis Ecclefia: per unum fupremum Pon¬ tificem eft res apta praeferibi. Quoad II. nempe : Fides bona* Romanus Pontifex fupremam in uni- verfali Ecclefia dignitatem bona fide poffidet, ergo juftum titulum , &C legitimum praeferibendi habet. a. p. Hxc bona fides ejus fundatur in infti- tutione Chrifti perpetuum regimen , & invariabilem regendi formam in Ecclefia ad exemplum fuum inftituentis ; fundatur in fuccelfione legitima in cathedram Petri , in quo a Chrifto Ecclefia atdificata elt 3 duratura uE que ad confummationem fieculi ; fundatur in teftimoniis Conciliorum , & Patrum tum Gr^corum , tuni Latinorum unanimi, primorum , & pofte- riorum fieculorum ; fundatur denique in legitimo jure fucceffionis , ab u- niverfa Ecclefia Catholica /emper agnitum ; ergo Romanus Pontifex fu- premam in Ecclefia univerfa dignitatem bona fide pollidet 5 con(equenter & hunc juftum titulum pnefčribendi habet. Quoad III. nempe: titulus juflus \ idevincitur: Romanus Pontifex dignitatem fuam in Ecclefia fupremam jufto titulo obtinet, ergo. a. de- claratur : Romanus Pontifex hanc dignitatem pollidet titulo inftitutionis Chrifti j unum fupremum Captit Ecclefia: loco fui inftituentis per verba : Pasce opes me 4 s j 64 titulo fucceffionis in niunus, & olficium, una ac m m x o do0 dignitatem S. Petri, eui aliquem fuccedere necefle fuit, ne Ecclefiam ob variationem in pofteris faeculis gubernationis , & regiminis inodiim , fub- ftantialiter mutatam admittere lit necefte , absque omni fundamento ; at- aui omnia jura , ConciJia , Patrefque omnes eorum fteculorum , in quibtis juxta edičta Lutheri, & Calvini Ecclefia non defecit univerfa , fed man* fit in primteva Chrifti inftitutione , nuli um alium agnofcunt Petri fuccefi fcrem , nifi folum & uniaim Romanam Pontificem , velut Pat ante monftratlim .eft ; & probant Orthodoxi viri omnium farculorum , recte, fine pertinacia de rebus fidei fentientes ; ergo Romanus Pontifex judo titulo poffidec {opremam in Ecclefia dignitatem. Nune quoad IV. quod videlicet tempus a. lege pnefčriptum fervave- rtt femper Romanus Pontifex ■, demonftratur : Romanus Puntifex. a morte Petri perpetua fuceeffione tenet, & tenuit liane in Ecclefia univerfa dig¬ nitatem j velut feries Romanorum Pontificum clare teftificatur ; ergo poffidet eam vere , a lege tempore praefčripto , utpofe jam nune 1762; annis j fed nullus totitis orbis nune Monarcba . aut 'famiiia fuas dirione* jufte poffidehs tantum tempus pofleffionis adducere -poteft $ lergo fi c.s* teri orbis Monarchs jufte pofleftionem ftiam tempore a lege praefčrjpto fs poffidere tueri poffunt (non ohftame » quod niillus tam Iongum tempu* affionare poffit) a fortiori Pontifex per tam i m m e mo riale tempus poffidens dionitatem a Chrifto inftitutam in Petro >■ velut ejusdemPetri fticceffor, fe poffidere eam jufte gloriari poteft ; per confequens folnsRomanus Pon* tifex a morte Petri perpetua. fiiceeflione tenet, & tenuit hanc in Ecclelii univerfa dignitatem j proindeque juftiffimo titulo praiftriptionis manetfuc« ceflor fegitimus Petri, fupremumque Caput poft Petnim loco Chriftr, univerfa: Catholicae Ecclefia:. Quod infuper probant tot appellationes, & recurfus ex toto orbe , quae femper fačte fueruntad Romanum Pontificem, tanquam fupremum Eccleftx Judicem. Tot , & tantac infuper Ieges-Iatr, & ab univerfa Ecclefia acceptatae , ana ac fanctiflime cuftoditat. Tot p** na: ipfb fačto lata: tum in Epifcopos, tum in Reges , & Imperatores > P cr quas inobedientes ad gremium ovilis Domini redučti funt , atque ad obe* dientiam Supremo Ecclefia Paftori loco Chrifti in terris praeftandam. Qua: omnia fine , lateque alii demonftrant , adeo : ut vere fuperflu utn foret, hic ea omnia rurfus ab aliis fufe propolita in medium adducere. e x ° x & ___«2 , §• IV. Contra Primam Rcfolutionem addverfo pattis argu- menta folvuntur, A Ro-umentum. I. Non foli Petro Chriftus Matth. 1 6 . promifit Claves Regni Ccelorum, ergo lolus Petrus ,ex eo non fuit a Chrifto confti- tus fitpremum Caput Ecclefiae. a. p. lili Chriftus promifit Claves Regni Ccelorum, qui Divinitatem Filii eft confeflus: Tu es Filius Det Dihi , fed Petrus noraine omnium confeflus eft Divinitatem Filii, ergo per hoc omnibus Chriftus promifit Claves Regni Ccelorum ; per conlequens non foli Petro. m. declaratur: Interrogatio etenim , & refponfio cafu conlen- tiunt; fed omnes Apoftoli interrogati fuerunt: hos\aute», 1 , quim me effe Jicitis ? ergo omnium fuit refponfio. $. n. a. ad prob. c. M. mino? prsterquam , quod in quaefttone praciiminari lit fufficienter refutata , pro nune ex fuperabundanti tranf. quia tametfi Petrus nomine omnium ret pondiflet , habetur nihilominus intentum ; quia vel enim nomine omni- um refpondit , quia Caput omnium fuit , vel quia id ei ab aliis fuit demandatum ? fi primum : ftat veritas intenta, manetque Petrus Caput aliorum ; alterum vero ipfe refutat Chriftus : Beatus es Simon Bar - Jona , quia car o, & fanguis non rehelahit tihi,fed Pater meus\ ubi clare nihil ab ho- mine, fed tantum a Patre Petrumid haulifle Chriftus fignincat; ergo Petrus non omnium nomine relpondit, aliorum nempe lenla referens, fed ea, qux a Patre Ccdefti didicit, Unde quando Petrus nomine omnium iocutus eft ad interrooationem omnibus fadam , id ex relponfione communi ali¬ bi patet ; velut conftat Ioan. 6. v. <58. ubi interrogatis difeipulis a Chri¬ fto : nunquid Tros hultis abire ? communi, 8c non fingulari relponfio¬ ne Petrus refpondet : Domine, ad quem ibimus? J>erba hita afera babes, (f nos credimus, cognohimus , qsia tu es Chrijius Filius Deii Sed hic , ubi Petrus dicit : Tu es Filius Deihihi, non communi , led fingu¬ lari utitur relponfione, ergo perperam omnium nomine refpondilfe cen- fendus eft. Unde quamvis omries Apoftoli interrogati fuerint, uni ta- men tantum Pater Coeleftis id revelavit, uni Chriftus tantum dixit : Tu esPetrus \ ergo uni tantum etiam P.rimatum promifit. Dices : ! etrus cum confeffus eft Chrifti divinitatem , nondum fuit Ca¬ put aliorum a Chrifto conftitutus , fed primo poft hanc confeffionem, R quando >22___ © X o X e _ quando ei Chriftus promiiit claves Regni Ccelorum , & potettatem Ugan¬ di , atque folvcndi j ergo fuftineri non poteft Petram locutum fuiffe%e- lut Caput carterorum , quos Chriftus interrogavit, cum Petrus Caput cx- terorum a Chrifto nondutn conftitutus fuit. $t, Quod quamvis pro tune cum confeffus eft Chrifti Divinitacem , nondum Petrus coram aliis deda- ratus fuerit a Chrifto Caput futurum Ecclefise ; fuit tamen tune jam in- tentus , detšrminatus , & a Patre interne declaratus per revelationem ei loli fačtam , qua fignificabat : quod lic ur primum fundamentum poft Chriftum Petrus eft futurum fidei, & Eccleiis , ita eidem fundamento primam notitiam poft Chriftum Pater communicare voluit de Divinitarc Fllii, poftea folus coram aliis confeflus eft. Undetametfi tune Petrus tanquam Caput declaratus non fuerit coram aliis, led prirno poft confefi fionem Divinitatis Filii DEI fadam ; nihilominus ante hanc confelllonem Petrus conftitutus fuit Caput Ecclefne per internam revelationem fibi a Pa¬ tre commiuiicatam. Inftabis : fi Petrus nomine omnium non fuiffet confeffus Chrifti Divi- nitatem , Chriftus non dixiffet omnibus , ne ipfam aliis manifeftarent; led : tune prte ep it Difiipults fuis , ut nemim dicerent , tjuia ipfe ejfet Jefus Chriftus , ergo lignum eft Petrum nomine omnium fiiiffe confeffuni Divinitatem Chrifti. Sine omni prorlus fundamento fomniant contra- ftntientes, indidum a Chrifto filentium ob communem Divinitatis confeffio- nem a Petro fačtarm Nunquid enim Divinitas Chrifti ex peculiari Petri con- feftione ab iplo Chrifto laudata Dilcipulisinnotuit? cur igitur volens genti- bus myfteria fidei oecultare, ipfis difcipulispraecipere non pomit, ne audita revelarent ? ex qua igitur qua;fo , caula cdntralentientes Petri confedio- nem facere volunt communem , quam tamen Pater Cceleftis per fuam re¬ velationem fecit fingularem ? nil igitur lucri cx hoc fequi poteft agnitaro Veritatem impugnantibus. Urgebis : Juxta eftatum Chrifti Marci 13. v, 37. traditum : quti autemt>obis dico,omnibus dico •, ergo qu?e Chriftus uni Apoftolo dixit> Omnibus dixit , atqui uni dixit: tibi dabo claUes , ergo omnibus id di* xit, per confequens & Petri confeflio , erat quoque omnium. #. “f ex verbis Chrifti citatis evincere volunt contrafentientes , id quod uru Chriftus unquam dixit, id omnibus dieta effe , facile , & nobis evincere licebit dieta Chrifti uni alibi ( veluti : untts ex t>obis Diabolus dmi> te , ofeulo Filtum hominis trudiš ? Dctde retro Satana J Mit te dtgdot tuos in lota claltorum } Sc alia innumera ) omnibus dieta effe, Verum _ '0 )( 0 X 0 _13* quis unquam talia fanae menris affirmare profil met ? igitur textus ex Marco adducius non eft ad rem. Chriftus enim apud Marcum Joquitur determi- nate de dobrina diei judicii , & de follicimdine , quam habere debemus omnes, ut pro adventu Domini judicantis fimus parati ; ideoque dixit v. 33 » Vide te , Jngilatc , or ate , nefeitis enim , cjuando tempus fit, Si rurfus v. 35. "bigilate er go. Poft qu« concludit v. 37. JJuod autem D@bis dico , omnibus dteo : Htgi/ate, Caterum ex Chrifti dieto nullibi habemus : quod uni, vel vobis trado > omnibus trado j fecus omnes non tantum Apoftoli , fed una fideles haberent claves Regni Goslorum ; ergo claves, quas Chriftus Petro dedit , non omnibus dedit. Replicabis : Patres , ut Chryfbftomus , H Ieron y mus bunc locnm, & S. P. Auguftinus ferm. 13. de verbis Domini, affirmant : Petrum fore omnium nomine locutum } ergo & retributio ipli faifta , ad omnes ex- tenditur. Patres ipll citati folutionem innuunt argumenti ; Petrum videlicet , nomine omnium locutum quidem fuiffe , led tanquam OS , & CAPUT Apoftolorum , velut cit. loco tradit Chryfoftomus $ quod & nos ultrotenus una cum ipfis fupra admifimus ; cum ex eo ipfo clare id fequa- tur, quod inquirimus. Id etenim clare Cyri!lus lib. 12. in Joan. c. 64, docet : Ut Princ ep s, caputque c at er or um primtts exclamat: Tu e s Chri • Jlus FiliusDei liti. Et lic omnes Patres fumendi erunt, qui de hoc tex- tu fentiunt fimiliter , fed eo ipfo una nobifeum clare confentiunt. Oppones : Chriftus Petro non contulit claves , nifi quatenus figura Ecclelise fuit, ergo magis cas contulit Ecclefi« , quam Petro, a, p. fi Chriftus Petro tanguam Capiti , & fingulari perlon« claves contuliftet, non eum poft commendationem a fe repuliftet, ficuti enim Ecclefiam a fe femel fundatam non repellit, ita quoque Caput ejusdem fed Petrum Chriftus immediate repulit v. 23. Toadepoji me Satana 5 ergo non contu¬ lit Chriftus Petro claves , nifi quatenus fuit pura figura Ecelefi«. d a. Chriftus Petro non conrulit clafes , nifi quatenus fuit figura Ecclefia: vera, realis, & fundamentalis a Chrifto fui loco conftituta c« a. Imperfečta fo- lum, & reprafentativa velut erat Synagoga n. a. &, c. Ad prob, dico : Chriftum non a fe repulifte Petrum , eum abjiciendo , & removendo ab Ecclefia , cum is non defecerit in fide , aut charitate ; fed repulit eum a le corripiendo , & inftruendo. Petrus etenim non percipiens ad-huc per- fecfce Divina inyfteria , ex affe&u in Chriftum , cupiebat eundem a mor- •te , quam Chriftus pr«dixit , retrahare ; ideoque Chriftus eundem corri- puit , & corripiendo inftruxit, fed propterea non abjecit. Porro h«c R 2 duo 13 »_ O X o X o _ duo in eadem perlona non funt incompatibilia : quod ex munere DEI ha- beat, unde laudetur , & pratmium mereatur , & infirmitate propria , unde corripiatur , & inftruatur ad hoc at emendetur. Nec etiam quen- quam offenderc debet verbum Satana, quia non femper fignificat ipfum Dkbolum , fed quandoque adverfantem fibi , velut ex quotidiano ufu hominura DEUM timentium clarere poteft , in quo etiam fenfit Chriftus Pefrum nominavit: Satana. Prernes: Qui claves obtinet Ecclefiae, debet fapere , quae DEI funt, permenenter 3 cum claves fidei dobrinam contineant , adverfus; quam nec porta: infcri pratvaliturs funt ; fed Petrus non fapuit permanenter , quce DEI funt, quoniam ipfe Chriftus id Petro dixit : quia non fapis ea , qu& DEI funt; Sc fane idem Petrus paulo poft ter Dominum negavit ; ergo Petrus non accepit claves in perlona flia , fed tanqnam perlona Ecclefiam repraefentans; per confequens magis funt datae claves Ecclefia: , quam Pe¬ tro. c. M. intellettam de iis , quae DEI funt } quoad infallibilitatem do&rinae fidei , & morum $ & n* m. Petrus enim conftitutus CaputEc- clefis permanenter , & in fe., & in fuis fiiccefToribus habuit privilegium infallibilitatis in dočtrina fidei , & morum ; quoniam pro eo folo fpecia- liter Chriftus rogavit.' ut non deficeret fides ejus. Nec obftat Chrifti reprehenfio ; quia non fapis e a , qua Delfunt ; fiq uidem in hoc in quo reprehenditur , non fuit ignorantia circa eftentialia ad munus Capitis Ec' clefiae fpečtantia, fed foliim circa particularia fpečtantia ad mortem Chri' fti , a qua ipflim Petrus avertere conabatur ; ideoque a Chrifto repre¬ henditur : quod non fapiat ea, quae DEI funt. Neque etiam quidquam officit trina Petri negado , fiquidem per hoc Petrus nihil docuit oontra fidem , fed ex metu tormentorum folum exterius fidem negavit, fidem- que interius non amifit, quoniam lacrymis culpam admiftam in exteriori negatione Chrifti ftatim deflevit. Dcmum tametfi Chriftus tune claves Petro promiferit, non tamen eidem eas tune tjradidit , fed primo poft Refurrečdonem , cum munus Redemptoris per mortem complevit, &ad Ceelum afcenfurus Vicarium in terris Petrum reliquit ; defecit igitur Pe' trus , quando claves illi promiftie , fed non tune , quando adu concredi' tae erant. Infiftes: Chriftus omnes Apoftolos eodem modo allocutus eft Matth. 18 * v. 18. />)u£cunque-alligaVeritis fuper terram, erunt ligata (f in Cce- lo, & quecunque /oberttis fuper terram, erunt foluta (f in Cotlo } ficut allocutus eft Petrum Matth. 16, y, 19. 6)uodcttnque ligatcris fupet terram, __ 0 x o x 0 _ m Ter ram , er it ligatum & in Coelis tfc. ctimipli termini ntrobiqne nequa- qaam diicriminentur; ergo omnes Apoftoli jequaliter acceperunt Claves Retmi Ccelorum, ficut Petrus; ex quo igltur capite folus Petrus manet unicum Caput Ecclcfije, obtinens folus Claves Regni Ccelorum, potefta- temque ligandi, Scfolvendi, eam nempe, &que ceceris Apoftolis a Chri¬ fto traditam $ velut Petro. Hoc argumentum fufe folutum reperitur in qua:ftione Praftiminari; venim ut effugium illud precludatur totaliter, placet difcrimen adferre, quod inter Petrum , Sc catteros intercedit Apo£ tolos. Igitur promillio Petro fačta utpote univerfalis, Sc irreftričfca eam longe antecellit; qnam Chriftus fecit csteris Apoftolis, utpote ex fubječta ma- teria dilcurfus Chrifti reftričta ad correčkionem fraternam, remittenda, & retinenda peccata. Siquidem in promiifione fačta Petro tria includuntur. Primum: Tu es Petrus , tfftper bane Petram adtficabo Ecclefiam meam : aliud : Et tifi dabo Clatoes Regni Ccelorum l demum: quodcunqtte ligaVe- ris fuper terram , erit ligatum (f in Ccelis , {$* quodcunque foherts fli¬ per terram, erit folutum (fin Ccelis* Duo priora nullibi a Chrifto fue- re caeteris promifia Apoftolis, vel data, fed foli Petro. Pofterius vero aiiis quidem commune fuit, fed ea poteftatis coarčtatione, quam affabre deprehendit Origenes Trači. 6. in Matth. f^uoniam oportebat alicpuidma- jus bab er e Petrum pr £ illis, qui ter argucrant , ideo illi quidem ficdixit\ (f ttbi dabo claves Regni Coelorum tfc. 'Non ergo modica differentia efi , quod Petro quidem data funt Clates non unius Cceli, fed multorum Ccelo¬ rum , ut quacunque ligaVcrit fuper terram, fint ligata non t ant um in uns Coelo, fed in omnibus Coelis, & qua /bit erit fuper terram, fint foluta non folum in uno , fed in omuibus Coelis. Ad eos autent , qui mul - ti funt ligatores, (f folutores in ter ra fic dicit, ut fohant (f alligcnt non in Ccelis , fcut Petrus , fed in uno Coelo ; quia non funt in tanta perfečlione , ficut Petrus * Unde quamvis reapfe , Sc in proprietate fit unicum Ccelum , in quo fft remiifio, plurali tameri fignificatione exprimi- tur, ut ampiiorem intelligamus vim fore folutivam, Sc ligativam in Pe¬ tro , quam in aiiis. Argumentum. IL Univerfalis Ecclefia coalefčit ex agnis, Sc ha:dis, ex hircis, & ovibus; ex grano, Sc palea; fed Petro haec omnia a Chrifto commendata non erant, ergo Chriftus Petro univerfam non commendavit Ectleiiam. M. fiepe in Evangelio habetur probata fimilitudinibus his a Chrifto ad delignandam Ecclefiam fuan? aftumptis. m, p. Solae oves, non R 3 vero i_54_ gncoc o _ _ __ vero hardiTPetro commendata: funt, etenim di&om eft ei; pafce oVes meas\ Oves porro foli funt electi; juxta iilud Joan. io. v. 27. oves mea Vceem meam audiunt : (f ego cognofco e as , tf fequuntur me , tf ego Vi¬ tam aternam do e/s ; ergo Petro h a; c omnia a Chrifto eommendata non erant. c. M. n. m. adprob. n. a. quodfi fubfifteret, probaretnec Chri- ftum. uhiverfie Ecclefia: Paftorem fuifte ; nam ibidem Chriftus fateufr fe unum folummodo habere ovile ex ovibus conftatum; ovile autem unmn, & bonas, & malas oves habetj unde inibi non ele&i folum, fed una & reprobi comprehenduntur. Petro enim mandavit Chriftus pafcere agnos, & oves fiias; qu 1 Buš indicatur, oirines Petro commendatas oves efle, pro quibus Chriftus Paftor dedit animatn fuam, fed bane dedit pro fepfoi bis, Sceleftis; ergo utraftjue comprehendit, & valt ut Petrus eas pafcat fimiliter, & det pro iis etiam animam fuam ; nam id clarc fyabetur Joan. 21. ubi poftquam ei Jefus commendaflet oves fuas, pra:dixit eiperfecutio- nem, & poft v.* 19- Hoc autem dixit, ftgnificans , qua mor te clarifita- turus effet Deum, Et c um boe dixi(fet , dicit ei feguere me, Rcfumes: Univerfalis Ecclefiae cura commifla fuit etiam aliis Paftori- feus; ergo ex eo quod Petro didtum ftt: pafce oves meas } non infertur cum folum, & unieum manere Paftorem univerfalis Ecclefia:. a. p. Ghri- ftus non folum Petrum Ecclefi z dedit Paftorem, fed una plures alios,‘ter- go. a. tradit Apoftolus ad Ephes. 4. v. n. Jpfe dedit quosdam quidem Apoftolos , quosdam autem Propbetas , alt o s Vero EV angeliftas , alios au- tern Paftores , (f Dociores , ad confummat/onem Sanclorum , in opus mi • 7/ifterii, in adificationem corporis Gbrijli ; ubi Apoftolus clare nominat Pajiores datos a Chrifto in opus minifterii, in adificationem corporis Chrifti , ergo Chriftus non folum Petrum dedit Ecclefia Paftorem, fed una plures alios. d. a. univerfalis Ecclefia: cura commiffa fuit etiam aliis, ita, ut quifque per regimen fuae particularis Ecclefia: ad confervati- onem totius cooperetur c. a. ita > ut quisque in folidum tanquam Caput Eccleftam gubernet univerfam n. a. & c. ad prob, d. a. etiam alii inftituti funt a Chrifto Paftores pro Ecclefiis particularibus, quas inftituere debc- ant fiiis dočtrinis, & exhortationibus; velut Jacobus Hierofolymitanam } Joannes Ephenfinam , Matlmis /£thyopicam Andreas Scythicam &c. c, a. funt inftituti etiam Paftores Ecclefia: univerfalis j tanquam fundamentum poft Chriftum unieum, fuper quod tota eft a Chrifto acdificata Ecclefia dicente : Super bane Petram adtftabo Eccleftam meam n. a, & c. Etenim fuper ___ 0 X ° X' 0 _._lis fupcr nullum alium Chriftus aediticavi: Ecclefiam univerfam, quam ipfe fundavit, quam fliper Petrum, cui fbli Chriftus id promifit; nam cum Chriftus non reftrigat, qualem Ecclefiam, fed univerfaliter dicit metne * fequitur Petro commiflam effe Ecclefiam univerfam; cum 'terminus nteam % pr® ea fupponat Ecclefia, quam Chriftus sdificaturum fe promifit, & cu- jus ipfe Caput principale fuit 5 fed Chriftus univerfam fundavit Ecclefi- am, univerfas Caput principale fuit, & h a eten us eft; ergo univerfle Pe¬ tnim fiii loco Paftorem pnefecit; cum inclufione tametfi aliorum Apofto- lorum fibi fubordinatorum Paftorum, non tamen cum pari eorundem paf- cendi poteftate; quoniam id eis nullibi fpecialiter contuiit, velut Petro ; ergo manet folus Petrus Paftor Ecclefia: univerfalis a Chrifto conftitutus , qui per fubordinatos Paftores regit una omnes particulares Ecclefias , quo- niam illae omnes fimul fumpta: funt una Ecclefia Chrifti, tanquam Capitis Ecclefia: pricipalis. Ad testum Apoftoli dico : quod ille loquatur de Paftoribus fubordinatis tam Apoftolis, quammaximePetro, namipftsprac- ponit: Evangeliftas, Prophetas, Apoftolos, quod & nos 'fponte admitti- tnus; non enim evincere cupimus: Petrum folum, & unieum efte Pofto- < lem Ecclefia: excludcndo omnes inferiores , & fubordinatos Paftores, fed folum contendimus, Petrum folum primum poft Chriftum fuifTe Ecclefix fummum Paftorem, excludendo in pafcenda Ecclefia univerfa in potefta¬ te pares. Nam -id textus ipfe infinuat; loquitur enim de Paftofibus, & Dodoribus; noniis, qui fimpliciter pratfunt, fed quos dedit acI confum - mat tonem SanBorum , in opus mmifterii ; ergo loquitur de iis Paftoribus, qui tanquam miniftri dati funt Ecclefia: in Adificationem corporis Cbriftt ; quod non eft contra nos. Urget Calvinus lib. 4. inftit. c. 6 . n. 3. Petrus hortatur Comprešbytc- ros fuos, ut pefcant gregem Dei; 1, Pet. 5. igitur vel illa verba : pafce tDes meas dida funt omnibus, vel certe Petrus jus fiium in alios tranftu- lit, ij«. Petrum hortari Compresbyteros ut pafcant gregem, non univer- falem, fed pardcularem libi commiffum; ait enim: pafeite gregem non abfolute omnem , fed : qui in Toobis eft , Quemadmodum & Paulus cum Ad. 20. hortatur Afianos Epifcopos, ut attendant fibi, & univerfo gre- gi, ftatim adjungit: in quo Teo s Spiritus Sanilus pofutt Epifcopos ; id eft, , non univerfo fimpliciter, fed tantum univerfo illi gregi, qui vobis com- mendatus eft. Itaque ifta verba Petri non prohibent, quin foli Petro fit commifla poteftas generalis totum gregem Chrifti pafčendi, &quin ipfejus fuum plenarium in neminem tranuuleric, - Prc- 136_ O X o X 0 __ Premes exPatribus: S. P. Auguftinus lib.de agon. Čhrift. c. 3o.ita docet: Curn ei ( Petro ) dicitur , omnibus dicitur : umas me ? pafieohes meas, Item Chiyfoftomus lib. 2. de Sacerd. perfuafiirus Bafilio, ut Epifcopatum, ad quem vocaBatur , fiifčiperet, hunc Jocum allegat , atque ait : Turn oftenfurum Bafihum eximiatn fuarn dilečlionetn in chrifium, fi pafettejus gregem , cum freriptum (it; (i ailigis me , pafcc oh e s meas t Ergo juxta S. P. Auguftinum, & Chryfoftomum, ha: voces; p*fce ohes me as , non ad fblum Petrum, fed ad omnes Epifčopos, una ac Apoftolos pertinent, per confequens juxta ipfos Patres nil peculiare pro Petro in hoc evinci poteft. I?t. tametfi ha:c verba propne, & principaliter ad ipfutn Petram pertineant, utpote ei foli a Chrifto dida, omnibus tamen Epifcopis quo- dammodo accommodari poflunt > quia. videlicet 'omnes, qui in parterri fol- licitudinis a Petro vocantur, Petri formam in pafcendo grege imitafi de- bent. Iraque » quod fummo Paftori dicitur, id etiam ftro modo, & %- vata proportione, aliis minoribus Paftoribus dicitur. Unde in hoc Petrtis eis pro exemplo, & itnitatione proponitur , ut quenaadmodum ille uni- verfum gregem palčen dum habet a Domino , ita &c fimiliter ad exemplum ipfius ahi fiium pafčant gregem. Atque idcircči Do mirni s fucturus Petnim Paftorem E$cleiia:, interrogavit eum , an diiigeritplus carteris? ut eO ipfo admonerentur ii, ad quos pertinet eligere,& conlfituere Paftores, ut eos nempe eligant Paftores, qui charitate eseteris excellunt. Atque huc per¬ tinet illud Leonis ferm. 3. de arinivers. fux aftiimpt : Ide o Petro boe (in- guUriter zredit ur , quia cunčtisEcclefie. Rečloribus Petri formi preponi • tur, Argumentum. III. ex comparatione Petri, & Pauli defumptum. Tam bene Paulus ficut Petrcts vocatur Princeps Apoftolorum, ergo non folus Petrus eft Princeps, & CaputEcclefiae a Chrifto conftitutus. 5! .Certumefle Paulum conftitutum nonfuifte, aut Apoftolum, aut Paftorem Ecclefiar a Chrifto, dum is in terris falutem noftram operatus eft, & Ecclefiam fuam inftituit, Reerique Paftores - - Romam.a!loquirur , ergo. Pofietqui- dem dici Petrum , & Paulum ambos fuifie Roma: Epifcopos , unum or- dinarium , alterum ejus coadjutorem , & Vicarium ; verum qnoniam harc pailim in libris trita fiint , aliter relpodere placct ; unde breviter dico : certum efie Paulum Epifcopum fuifie ; cum etenim munus Epifcopi fit Ecclefiis Presbyteros pratficere, id Paulus , & Barnabas etiaro fecerunt ; nam Ad. 14. v. 22. legitur : Et cum c on/lit uiffent illis p erJingulas Ec - cleftas Presbjteros. Catterutn cujusnam Ecclefiz determinate fuerit Paulus Epifcopus > id incertum efi. Vulgarior opinio fert , nullius determinatz Ecclefia: Epifcopum fuifie. Hoc traditPctrus Damiani Opufc. 3 5. c. 4. & confulto quidem ; cum enim Paulus fuerit eledus ut Minifter htic , illuo qua difcurrens , ad portandum nomen Jefu , nulli debuit ledi allfgari ; hinc efi : quod nullain determinatam Provinciam ipfi legimus dernanda- S a tara H* _0 X o )( 0__ tam in Jdiviiione Orbis , velut de aliis habemus. Ut autem au&oritates citata: rede intelligantur , fciendum eft , dupliciter bane propofitionem intelligi : Paulus Roma: fuit Epifcopus, nempe: exercitio, & fcde. Exer- citio , id eft : Paulus Roma: officium Epifcopi exercuit ; fcde , id eft: Paulus fibi Romanam fcdem defponfiivit. Primum verum eft; quia ubi- que erat Epifcopus ejtisque munia poterat exercere ; Secundum eft fal* fiim j quia ut ipfc fatetur , Epifcopus debet efle unius uxoris vir , id eft: Ecclefia: , ut Patres exponunt, & apud Clementem epift. i. ad Jacobum habetur : Petrus tu fingulis ciVitaiibus fingulos , non linos conftitui prt- cepitfluoniam inter ipfos Apoflolos unus omnibus pr&fuit t Igitur Paulus fuit Roma: Epifcopus , quatenus tanquam Legatus exercuit Pontificalia; quomodo etiam fuit Epifcopus Ephefi , Athenis, Corinthi, Lyftris , & cujuslibet civitatis , & loči , quem luftravit evangelizando ; non autem fu¬ it Epifcopus Romanus, id eft : fponfus hujus Ecclefia. Exemplo res fiet clarior : lic Legatus Pontificis Ravennae, aut alterius loči , aut civitatis, revera eft ibidem Epifcopus perfonalis , & ibi poteft exercere Epifcopalia munia , fcd non eft Epifcopus localis in proprietate , fcd alius ab eo. Addes: nifi aequaliter cum Petro fcderit in cathedra Romana Paulus, non poterit verificari ipfcm meruifle duodecimum thronum poffidere , er- go. iji. Inftantia oppofttum evincit, thronus fiquidem Petri (dubio pro- cul eft primus , duodecimus ultimus. Si hunc igitur meruit Apoftolus jam compertum eft, haud quaquam in throno Petri fcdiffe , fed in alio longe diverfo. Plura , qui videre defiderat, adeat Belarminum fundate ea omnia tum propofita , tum etiam foluta repetiet in lib. 1, cap. 12* de Romano Pontifice ; quae huc tranfcribere non vacat » utpote ibi abunde foluta , ne prolixitas rerum taedium pariat legentibus. §• V. Contra II* Refolutionem adverfae partis argu¬ menta (blvuntur. A Rgumentum I. Epifcopus Romanus non eft fccceflbr Petri in um* verfclis Ecclefia: regi mine $ ergo ille non poteft elfe univerfclis Ec¬ clefia: Caput a. p. Si eflet , id probari deberet , aut ex inftitutione Chrifti, aut ex fačto Petri ; atqui Romanum Pontificem efle Succeflorem Petri probari non poteft,aut ex inftitutioneChrifti aut ex fadoPetrijergo &c.M* patet,cum ex his folum eyincere cupiant defenforesPontificii RomanumEpifc' 0 * pum __ 0 X ° X 0 _441 pum foreuniverfolis Ecclefiat Caput. m. quoad I. part. prob. Inftitutio Chrifti {e noti cxtendit ultra fingularern perfonam Petri, cui foli Chriftus dixit : Tu es Petrus . &c k fiiptr hanc petram zdificabo Ecclejiam meam (fc, tihi dabo clat e s ; pafce oVes me as j veluti in antedictis pro folo Pe¬ tro demonftrari quadhum eft ; fod ha: omnes locutiones fingularern.deno- tant perfonam tantum , ultra quam non funt extendenda:, velut itidem in Sed. II. dičtum eft , ergo Romanum Pontificem effo Succefforem in univerfte Ecclefia: regimine demonftrari non poteft ex inftitutione Chrifti. m. probata nune quoad II. partem prob. Fadum Petri non tribuit certum jus Romano Pontifici poteliatis in univerfom Ecclefiam , ergo. a. p. quia fadum Petri imprimis eft dubium , & a multis controvermm , ergo cer- tutn jus tribuere non poteft Romano'Pontifici. j$t. n. a. adprob. c. M. quoad utramque partem & n. m. ad ejus prob. quoad I. partem n. M. Nam ficuti inftituta, & fundata in Petro Ecclefia non eft in eo fundata tanquam in fingularl perpetua perfbna , fod velut Chriftus docet: mane- bit fupra Petrum ardificata , & fundata Ecclefia ufque ad confummatio- nem fteculi; ftc poteftas gubernativa Petro collata eft in eo permanenter ufque ad confummationem fieculi $ fed Petri perlona in fi non manfit in Ecclefia ufque ad confummationem fteculi ; ergo perfona hxc manere de- buit perpetua in fucceftoribus. Secus quorfum illae tantte collimarent pro- milliones a Chrifto : nec porta inferi prshalcbunt adterfus eam ; rogali pro te , ut non de ftc tret fidestua, (ft tu aliquando conterfus confirma fratres tuos ; fi in fola perfbna Petri fingulari fiftendum eft. Cum in- fuper nullum facile extet monumentum Petrum per fo alios confirmaffe Apoftolos ; id proinde intelligi non poteft de Petri perfona phyfica, fod morali , ufque ad confummationem fteculi in Ecclefia remanente in fitis fiicceftoribus. Cum ergo Romani Pontifices, fint illi fucceffores Petri , rnanent Chrifti dida verificata , in Petro moraliter hadenus perrnaneme ufque ad confilmmationem fieculi , in fuis fuccefforibus. Ad prob. II. partis dico : quodfi fadum Petri non tribuit jus certum fucceftori, etiam fadum in aliquo Regno Antecefforis non faciet jus certum regendi fuc- ceffori ; ex quo fone chaos, atque lites perpetua foquerentur , merito , oportuniilima , & vel ideo caufo everfionis omnium Regnorum ; quod & in Ecclefia merito foret timendum , & fic falfum vere effet illud Chrifti: nec porta inferi pr&talebunt adterfus eam ; ni gubernativa Ecclefi* po¬ teftas Petro a Chrifto collata in Petri tranfiret fucceffores. Unde ad prob. dico : quod pnedidum jus nunquam dubium fiierit ab.origine Ecclefia:, S 3 ' fed Hi 0 X ° X £4 1 _ led lemper tanquam ccrtum ab omnibus orthodoxis agnitum apud ledem Petri occupantes Romanos Pontifices , veluttot Patres antiqui, eorumque recurlus } & appellationes clare docent. Primus dubium iliud movitPho- tius in Sedem Conftantinopolitanam violenter intrufus Patriarcha Anno 857. qui cum fuse caii Cx diifideret, lux iniquat conlcius dignitatis, ex eo- dem principio , quo Lutherus , & Calvinus jugum excuilit ambitiofe le- gitimi SuccelToris S. Petri ; ne eundem legitimum Ecclefite Chrifti pafto- rem aonolcendo ; juftas faz temerx pervicaciae poenas luere cogeretur; verum ex permiffione Divina dubium iliud lolvit attome in Ecclefia ori« entali potentia infideiium , cum orientale imperium fuo adjunxit domina¬ mi 5 ob quod ambitioEccleliae orientalis a Photio inchoata , & per ali- quot Schifmaticos Patriarchas protradta , non ultra caput fumn erigere au* det adverfus legitimos Petri Succeftores. Inftabis : nullus alius Apoftolus liabuit SuccelTorem in luarn Ecclefi- am j cum pleraeque eorundem Ecclefia nune defierint in fide , adversus quas portae inferi prarvaluerunt 5 ergo non eft peculiaris ratio , cur folus Petrus peculiarem debeat habere Succeflbrem in ledem fuam , led fudicir: ut in id munus omnes alii Epilcopi in folidum fuccedant. ant. duo- bus modis intelligi polfe j primo abfolute : quod videlicet nullus Apo- ftolorum habuerit particularem in fua Ecclefia Succefibrem ; & lic falliim eft ; Nam Jacobo in Ecclefia Hierofolymitana succeflit Simeon Cleophje filiuSjVelutEvlebiusl. 3. hift. c. 1 i.tradit.Secundo poteft inteiligijcum haclimi- tatione:quod nullus Apoftolorum habuerit perpetuam fuccellionem in fiiaEc- clefiaj & lic venim eft de omnibusApoftolis,excepto folo Petro,qui Iblus i«R°* mana lede habet perpetuam Succeffioneni,& infallibilitatem fidei, & dodrina:. Verum cur? quia pro eo lolo IpecialiterChriftus roga vit,ut non deficeret fides e- jus; fupereumfolum,tanquampetramEcclefiam£edificaturumle promifiti un- de gratis adverfarii adverfus eam clamant , quia nec porta inferip ruvali' hunt adperjus eam iplo Chrifto clare teftahte, Dices Romanum Pontificem efle quidem SuccelTorem Petri in Roma¬ na cathedra , ficut fuit Simeon SuccelFor Jacobi in Hierololymitana ; ftd unde ergo ex hoc probatur eundem efle Succelforem Petri in univerla to' tius mundi regenda Ecclefia ? Id probari tam ex inftitutione Chrifti, volentis regimen Petri efle perpetuum , & invariabile , quoad formam re* gendi in Ecclefia , velut ipfe Chriftus inftituit; quam ex fado Petri, Bane poteftatem , quam a Chrifto accspit gubernandi Ecclefiam , Roma* nx Sedi per mortem relinquentis; ne univerla Ecclefia poft Petri mor- tem __ 0 X o X 0 143 tem rao-a absqae paftore , inalia forma regiminis remaneat. Vi primi Pe- tras onTnes oves Ioco Chrifti vifibiliter pa/čendas , ficut a Chrifto accepit, lic reliquit una cum jure Succeffori. Vi /ecundi oves Succe/Tori ibi paf cendas identidem reliquit , ubi per mortem /edem reliquit, in quam eo ipfo Ecclefice jus Succe/Torem deiigendi permi/It , ne Ecclefia maneretcor- pus vifibile , fine Capite vifibiii $ ex quo /equitur rurfus pri mo : cum Rom^ vicam finierit martyrio pro Chrifto coronatus , Roms Sedem Suc- celfionis reliquiiTe. Secundo: cum Petruspoteftatem omnium oviumguberna- tivam a Chrifto obtinusrit , fequitur eandem , quam a Chrifto obtinuit Petrus , poft mortem fuam Sedi reliquiffe , a Succe/Tore legitime eledo , & ab univerfa Ecclefia acceptato in ea poteftatis plenitudine continuan- dam. Premus: Sed unde conftat hoc, quod eandem poteftatemPetrus, quam pro /ua perlona a Chrifto obtinuit, /edi Romanae reliquerit? inde con- ilat: quia Petri regimen Chriftus voluit efte perpetuum , ficut & ip/am Ec- clefiam, ad cujus effentiam aliqua forma regiminis eft neceflaria, cum er- go Petri regimen per/bnale u/cjue ad con/ummationem fieculi minime fue- rit, ne itaque univer/a Ecclefia periclitaretur Satana: cribro veluti triticum expofita, atque ne poft Pctrum Ecclefia ob variationemregiminis/ubftan- tialiter varita manere neceilttetur, aliamque formam, quam Chriftus infti- tnit, affumere, fine omni pror/us ratione; ea igitur de caufa Petrus die¬ tam gubernandi poteftatem alicui relinguere debuit in ea poteftatis pleni¬ tudine, in qua is illam a Chrifto obtinuerat, cum jubeatur frater fuos confirmare, qua confirmatione fratres omnium Ecclefiarum , & omnium fieculorum opus habent, ab ejus perlona fide, pro qua Chriftus /ola/pe- cialiter rogavit, ut non denceret fides ejus. Igitur fi neceffum eft alicui fedi didam gubernandi poteftatem efle relidam a Petro, optimo jure ei relidam e/fe dicitur, cui Petrus /uo fado eam reliquit, & h.vc eft illa, in qua diem fiipremum claufit, poft quem /uccefiionem reliquit Sedi , in quam qui a/Tumitur, manec fucce/Tor in Cathedra S.Petri, qui/uccedit in plenum jus fui Antecefioris. Qnod velut ante/at didum eft, cum Petrus fado fuo Roma comprobaverit, eodem fado /uo univer/alem poteftatem Ecclefiatn gubernandi, in Romanos in fuam Cathedram fucceuores, una ac jus tranftulit; omnibus nempe pofteris /aeculis fratres in fide confir- mandi, velut eidem Chriftus demandaverat. Urgebis: Sed in feriptura nulla pror/us mentio fit fuccefibrum Petri; nec etiam his gratis admiffis per claram con/equentiam ex Scriptura dedu- ci poteft; Romanos Pontifices e (Te hos Petri fucce/fores in munere guber- nan- 144 __ 0 )( 0 )( 0 ___ nandie univerfalis Ecclelhe; ex quo igitur Capitefbli Romani Pontifičeš dicuntur Petri Succeflbres ? m. quoad. I. partem ex Scriptura clare a Pon* tificiis, haftenus defideraturj m. eadem quoad. 2, part, prob. Admiffaeti- am oratis neceflaria fucceffione in officium Petri, quomodo ha:c inferetur de folo Pontifice Romano, & non potius de Anticcbeno, ant alio? nam qus hsc quaefb confequentia: Petrus debet habere Succeflorem aliquem ne Ecclefia: regimen varietur 5 ergo RomanusPontifex eft illeSucceffor Pe¬ tri in univerfalis Ecclefiae regimine ? cur non alius ? cum quiiibet alius fieri poffit ille SuccelTor? ficuti, quae hacc eft confequentia : Imperator de¬ bet habere fucceflorem in regendo Imperio univerfo, ergo v. g. Eleclor Palatinus eft ille fucceflbr in regendo imperio? cum ramen quilibet alius cx Elečtoribus fieri poffit fucceflbr. 5!. d. a. in fcriptura nulla prorfiis men- tio fit fucceflbrum Petri explicite c. a. implicite n. a. Etenim fcriptura cla¬ re dicit ftipra petram , qux eft Petrus efle ardificandam Ecclefiam, & portas inferi adverfus eam non efle praevalituras 5 fed fuper Petrum ccdificata eft a Chrifto Ecclefia tanquam fliper Caput ejusdem viiibile, ergo fuper eun- dem debet ita continuo ufgue ad confummationem flcculi fiiperaedificjta remanere; ne portae inferi praevaleant adverfus eam 5 Hoc priefuppofito lic arguere licet: atqui fuper ipflim Petrum tanquam perfonam fingulareni non manfit Ecclefia a:dificata, ufque ad confummationem fieculi; ergo debuit aedificata manere fliper eum in fuis fuccefloribus; ne Chriftum falfitatis arguere calumniofe lit necefle, & perpetuum regimen, trna ac forma re- giminis a Chrifto in Petro inftituta perfevare poiiit ufijue ad confummati¬ onem fieculi, ex ip Ca Chrifti inftitutione. Unde ftat in fcriptura: Eccle¬ fiam efle corpus cum fuo capite vifibili Petro conftitutum, ergo cum illud corpus Chrifttis voluerit efle ufcjue ad confummationem fieculi, debuit & caput velle efleufque ad confummationem fieculi. Cum ergo caput a Chrif¬ to conftitutum non fit tale ufijue ad confummationem fieculi, debet rema¬ nere tale per regimen in fuis fiicceftbribus, Quo prasmiflo ad probatio- nem. a. partis dico: optimam vere confiequentiam fore: Petrus debet fuc- ceftorem in fedem fuam aliquem in gubernatione totius Ecclefia: habere, fiiltem ibi, ubi fedem ipfemet fa< 5 io fuo reliquit, cum de alia ejusdem ordinatio- ne circa hoc non conftet; atqui fačto fuo Petrus nulli hanc fucceflionem alligatam reliquit morte fiia firmato, quam Romana fedi, cui immortuus eft j ergo Romanae fedis Pontifex eft ille fiicceffot in gubernatione totius Ecclefia: Petri. Quem infiiper tota Ecclefia pro tali femper agnovit, pc f tot fiecula, ufque ad hxc infaufta malevolorum veritatis oforum tempora. Unde pro fuperabundanti didum bene notetur: quodquamvis aliquisPon- tifex ___ S X o )C 0 ___145 tifex Romanus non e (Tet Petri fiiccefTor, ex eo ipfb, quod Romanus fit Pontifex, ut ante fubinfinuatum eft ; fuppofito tanjen: quod folus Roma¬ nus Pontifex fit pro tali legitime eledus, & ab univerfa Ecclefia accepta- tus pro fucceflbra Petri, Ule folus tališ manet; quidquid in contra obla- trent inimici e j us agnitar veritatis impugnatores, & per hoc, crimen in ipfum Spiritam Sandum admittere non verecundantes. Ex quo ciare fe- quitur ad inftantiam refponfum; etenim fi v. g. Eledor Palatinus eligere« tur, & acceptaretur ab univerfo Imperio pro fucceffore Imperatoris, per claram confequentiam concluderetur argumentum fequinti tenore: aliquein debet habere fuccefforem Imperator in regendo Imperio univerfo, atqui v. g* Eledor Palatinus eft legitime eledus, & acceptatus ab univerfo Im¬ perio ( ex fiippofitione exempli fadi) ergo Eledor Palatinus eft iile fuc- cefibr legitimus in regendo univerfo imperio ; & quidem cum ea regendi amplitudinis poteftate, cum qua ejus rexit antecefTor. Qua confequen- tia demon ftrative ad oculum propofita , eodem jure, & argumentandi methodo clariifime fluit abfque omni violentia de Romanis Pontificibus duda confequcntia, pro Petri fiiccefToribus legitime eledis, Sc ab univer¬ fa Ecclefia pro talibus acceptatis. Dices: Sed Lutherani, Sc Calviniftse, aliique ejuscemodi genii homi- nes enm non acceptant, nec pro tali agnofčere volunt? quid inde! id etenim veritati propofita: minime obflare poteft; quod aliqui, fua li- bertate contenti creuendi , quod volunt fuo fenfu abundantes, lucern verita« tis etiam meridianam pernegent* Nam nunquid etiam Athei pleniš buc- cis clamant non dari Deum, ne hunc vindicem fuorum fcelerum fateri co- gantur, fua libertate credendi, quod volunt contenti? Num ergo etiam in gratiam horum. quorum Deus ventereft, Uleecclypfim in veritatepa- tiettlr, qiiem dari tota._damat natura univerfi ? Nam etiam hseretici inpri- mis quatuor Conciliis generalibus damnati, eaConcilia pro legitimis agnofi. cere non voluerunt, ne condemnatos in iis errores fuos, damnare coge- rentur, retrahente eos pertinacia fua ab agnofcenda veritate; Sc tamen non obftante hoc tam Lutherani, quam Calviniftse , una cum fuis coriphafis Concilia illa una nobifeum admittunt pro legitimis j quin negatio legitimi- tatis ab Ario, Neftorio, Eutychete, Macedonio, 8 c aliis ejusdem genii horninibus, quidquam apud Lutheranos, Sc Caiviniftas veritati admiffie officiatI quidni Sc fanius agent, fi una nobiseum admittant horum Conci- liorum Caput, ab ipfismet nominatis Conciliis nunquam negatum, fedeum omni reverentia admiffum ? Perlifles: Si Pontifex Romanus cfTet Prtri in Cathedra fucceffor, etiam T ei 146 ___ 0 X O )( o ___ ■ ei in vita, & moribns fuccedere deberet ; atqui Pontifex Romanus in his Petro non fuccedit, fed a vita , Sc raoribus Petri longe recedit; ergo P on- tifex Romanus non elt legitimus in Cathedra Petrifucceffor, M. velexin- de clarere pcteft: quia fi in uno Pontificii, Romanos Pontifices fuccede¬ re Petro voiunt. cur alrerum identidem non adjugunt ? m. plerumquepro- bant contrafčntientes cum meriš in vitas Pontincum calumniis, ut quod fmt fuperbi; corradant divitias ex avaritia; quod fe velut Deum adorari finant, & coram fe fledi patiantur, & plura ilmilia, qute poflim ab aiiis enarrantur, ergo! hiceft rnmbusl 51. profuperabundantitranfeat M.&m. &n. c. Etenim fi aliqui pauci, vitam, & moreš non funt fecuti S etri, quid hoc officit poteflati fiicceifionis? Non enim vitam, & moreš religuit Petrus fuccefforibus (nifi quoad imitationem) fed fblum poteftatem gubernati- vam Ecclefia: univerfie, infallibilitatemque fidei; unde promifit quidera, Chriftus Petro, & ejus fuccefforibus indefedibilitatem in fide; non ta¬ ra en impeccabilitatem; ob quod poteftas gubernandi, & vita Sanda non funt infeparabilia, ita: ut ubi unum efl alterum inveniri fit neceffe: ete¬ nim etiam Caiphas fuit verus fucceffor Aaronis, in oflicio Pontificali, & tamen non ufque adeo bona: fuit vitre, cum aucfcor fuerit prrecipuus necis Servatoris noftri ; quo tamen non obftante: Cum ejfct Pontifck anni il- lius prophetaDit 3 quod Jefus moriturus er at pr o ginte, Joan. 11. v. 51. Quidergo plus qua:runt pra: Caipha in Petri fuccefforibus adverfarii vits bona:, quam poteftatis? Bona qiiidem vita prodeft perfonae, poteftas autem gubernativa neceffaria efl Ecclefiae, qure a bona vita dependet mi- nime. Unde occafione prremiffa hac ad prob. dico : quod quamvis alicjui Pontifices, non ufque adeo bonae ritae fuerint, aft in tonto numero vere pauciffimi, qui faltem tandem non refipuiffent, & vitam Sandam lion clu- xiffent. Im o li Hiftoricos infpiciamust ipliflii|ii, quos apponunt nobis melioris fuerunt vitre, quam Lutlieranorum, & Calviniftarum Coriphad. Unde infpiciantur qurefo, vita: illorum, quos fedre Apoftolos a prion, & pofteriori adorant contrafentientes ; clarebit ex ipfis comtemporaneis audoribus ( qui eorum vitas ad amuffim obfervabant ) muito pejoremeos duxiffe vitam, quam eos, quos nobis objiciunt; eatenus, ut ipforum cor- datorum boneftus ctct.eroquin animus, vitas fuorum deteftetur fidei fabn- catorum, illud Chrifli ufurpans: Matth. 23, v. 2. Super cathedram Mojfi federunt Scriba, (f Pharifai, orani a ergo, quacunque dixerint Dobiš (tt- Date 3 & facite J. fetundum opera Dere eorum nohte facere : dieunt enttn, non e x ° x 0147 (f non faciunt, Ergo ipfimet contrafentientes £uae ReligionisCapitapro- Phari&is, & Hypocritis clare agnofcunt. Cur ergo eis fidem tarnam ad hibent in negotio falutis fux ? eis videlicct: qui: alligant onertt graVia , O* impertabilia , fj* imponunt inbumeros hominum , digito autem fuo nalunt e a vioVcre 5 omnia Vero opera fua faciunt, ut Vide antur ab homi- nibus\ dilatant enim pbylacleritfua, (f magmjicantfimbrias : amantau¬ tem primes recubitus in coenis , £5* primat catbedras in Sjnagogis , (f falutattones in foro , Vocari ab bominibus Rabbi; velut lpfos Chriftus ad appropo eis cit: cap. deferibit; qui eorum Vitam deteftaritur , & doc- trinam nihilominus manibus, pedibusque ampleduntur. Mandavit quidem Chriftus: quxcunque dixerinr facite, fecundum opera vero eorum nolite face- re; verum eur? quiaPhari£ci pradicarunt ea, qux vettis lex praeferipiit- fervanda, quamvis ipfi contrarium fačtis fuis monftrarint. Aft poftquam Capita fttae Reliortis ab adverfariis produda, legi Chrifti manifefte contra¬ rium adducunt, cur fequuntur veftigia pedum eorum ; hanc etenim fi¬ dem fimilibus Pharifieis ( quos ipfimet fatentur) adhibere Chriftus non tantum non prscepit, fed nec prtecipere potuit; utpote erroneain, & fu- am dodrinam depravanrem , Chriftique legi con:rariam. His prarmillls: nune porro ad fingulas digrediamur calumnias: ac in primis, quod Romani Pontifices fuperbi iint? quis hoc unquara abfque detradionis nota effutire aufit? aut quis unquam objicientium, eorum au- divit confellionem, ut tanquam. figillifragus, limilis delidi eosdem accufa- re, aut valeat, aut podit? citra infamiam injuriofi detradoris. Quidergo fuperbi prstfefert eorum titulus a'plerisque ufurpatus h a eten us: SerVus fer- Vorum Dei ? Quod ft fors pompa externa, & magnificcntia Chrifti Vica- rio digna’, ad demonftrandam dignitatem fupremi in terris Chrifti »Vica-- rii, fuperbiam adverfariis indicat ; etiam fane extsrna magnificentia Aaro- nis in teftamento veteri, invefte, auro, gemmis, & pretiofiffimis qui- busque ornamentis ad miraculum adumbrata, dum Pontificale munus obi- vit, eundem fuperbum prxfeferet. ? Cur ergo, quxfumus, ipfemet Deus tantam veftis nobilitatem , & prope miraculum artis, & pretii in vefte hac, qua fupremus utebatur Saeerdos, fieri precepit. Unde fequitur ex hoc toto: Quod li forte fuperbi Pontifices fuilient aliqui, vitium hoc non in munus, fedinperfonam redundalfet, quxcum per hoc, quodCaputEc- clefix fit, impeccabilis non evadat: quid inde! quod alicui fit obnoxia eulpx, qux non redundat in defedum oriicii ilii ? quoniam Sc talibusChri- T 2 ftus 148_ 0 X o X 0 ______ ftus obedire pnecipit Matth. 23. v. 2. qu&cunque dixerint Dobiš fertute , facite ? Quod vero fecundo dicitur, nempe: quod Pontifices corradant divi* tias, videant qujefb adverfarii, antequam calumnientur, in quem finem? Cum etenim Romanus Pontifex fit tatius orbis Servus Servorum Dei, & fe profiteattir totius orbis Servum effe; nunquid: vere dignum, & juftum eft? ut pro fervitio hoc tod orbi prasftando, & per fe non adimplendo, homines idoneos, qui negocia espediant, & judicia a fe demandata exqui- rant teneat? pro quibus pro utilitate Ecclefia:, & afliimptis, & fuftentan- dis fideles negotia exquirentes Roma, Papsc aiiquid contribuant ? quin per hoc corrafor divitiarum efte arbitretur.. Etenim ipfemet Chriftus paupe- res beatos pra:dicat, fed non omnes pauperes fimpliciter, fed folummodo pauperes /piritu; qux paupertas vereftarepoteft juxta Petri exemplum imi* tanda cum fummis divitiis; velut tot Sandtorum vere pauperum fpiritu ( in divitiis nihilominus externis abundantiurn ) vera exempla pro tefte funt. Ex quo facile patere poteft adultimamcalumniamrefponfum: quod videlicet Romani Pontifices fe finant velut Deum adorari, & coram fe ge- nufie&i; id etenim faliillima eft calumnia! non enim adorari fe finunt, fed in fe adorari finunt eum , cujus officium in regenda Ecclefia externe tunquam Vicarii ejusdem gerunt, videlicet Jefum Cnriftuni. Unde id non ex ambitione, fed ad promovendarn reverentiam, &fubmiflionem erga Salva- torem noftrum id faeero] eos oportet. Et nunquid Adt. 10 v. 25. cum introiffet Petrus , obDius Denis ei Cornelius,tf procidcns adpedes ejus ddoraDit ? Quam ergo culpam qusrunt adverfarii in fucceftore, fui exem* plum Anteceftbris permittente ? non enim fideles Pontificem adorant, velut Deum, fed adorant Ghriftum in perlona Pontificis, cujus ille in terris -fupremus Vicarius eft. Aft nunquid idem exemplum familiare habetur in teftamen- toveteri, ubi non Pontifices modo, fed & una ipfi Reges fcpe ab alus adorati dicuntur; velut fepius in I. 3. Regum, ac aliis habetur. Habent & Accatholici plerasque alias phantafticas incidentias , velut: quod fit Antichriftus Pontifex, toties erralfe infide eum, caufamque elTe, quod to- ta defecerit Ecclefia. Verum, quoad primum, cum finficienter alii, no- minatim Bellarminus, eis fatisfaciat, non placet eisdem ultramoverebilem, exacerbatis aliunde in fedem Sančtam, quoad ipforum impertinentias ret pondendo. Quoad alterum vero: cum identidem tot Apologiftte , & critici inveniantur, qui abunde ab omni erroris nevo Pontifices purificant non duxi refpondenduni fore. verum Le&orem ad eos remittere, Qu°' _ ex°xo _ '49 ad tcrtium vero poft qua:ftionem An, & quis fit Caput Ecclefis: Chrifti loco, fi vitam dederit Deus, una ac fanitatem refpondere ego paratus fum: quoad quaeftionem qualenam fit illud Caput Ecciefia:? ubi de ejus porro aadepoft me Satana? & ter me negabis hxc etenim ei dicuntur ratione propns imbecillitatis; & ignoranti«; & quidem tune ea Petro dida funt, cum Pe¬ tro quidem claves folum promiff« funt, non tamen tune, quaudo adu ex- tradit«; St ideo ea tranfeunt ad fuccseffores, qux ei dida funt, in, vel poit traditionem clavium, non vero ea, qux antehanc Petro a Chrifto dida funt. Argumentum IIL Ideo Romanus Pontifex effet univerfalis Ecclefia: E- pifčopus, quia id colligitur ex Patribus: atqui Patres non loquuntur pro omni tempore, fed pro eo folum, quo ipfi vitam in terris agebant., ergo hadenus non eft univerfilis , fed folum particularis Eccle&e Paftor. 9 * Quod non ideo; quia Pontifex Principatum Ecclefke univerfalis non habet a Patribus, fed a Deo, ut aperte Patres teftantur. Cyprianus fiquidem Epift. 52. loq.uens de eledione Cornelii hrec habet: Facius ejl autem Cor - nelius __ > 0 X o )C 0 _ 'JI nelius Epiftopus de Dei , [f Chrifii ejusjudicio. Anaftafius II. in Epift ad Anaftafium Imp. P er minifterium bumilitatis m e £ , ficut femper eft Sedeš Petri in uniPerfali Ecclefia , aftfignatum fibi a Domino teneat Principa - tam ♦ Alfi quoque Patres paffim id adirmant. Non igitur Patres deciarant Romanum Rontificem pro determinato tempore Caput univerfalis Ecclefia?, fed tamditt, quaradiu inftitutio Divina perfeverabit; id eft: ufque ad con- fummationem feculi; velut Chriftus veritas praedixit xterna. Unde egre- gie adverfus Ruffinum dicebat Hieronymus: Jus Ecclefia immaculataper - manj , (f Domino proPidente , ac B. Apoftolo ferente op eni > in futuro manebit. Dices: Sed in hoc potius ftandum eft feriptura, quam Patribus; atqui Scriptura ipfa vult interruptam Pontificum fucceffionem t etenim Num. 24, dicitur: Venient in trieribus de Itali-a , fuperdbunt Afftrios , Paftabunt He- br&os j Cf extremum etiam ipfi peribunt. Ergo actum eft pro nune Cura Pontificibus Romanis. Pacemea! ftemus Scriptura: p ra: Patribus; atqui feriptura de hoc non fomniat, ergo ex Scriptura manet nihil dičtum; qualis enim interrogatio, tališ refponfio 1 Perperam enim textus affertur feriptura ad mentem Novatorum; fiquidem feriptura non loquitur de Eccle¬ fia, Ted Romano Imperio, ejusque potentia, qux periere paffim in aiios translato dominationis jure. Hoc tamen toto quanto non obftante tota fiat firma, 8c perpetuo ftabit Chrifti Ecclefia, una cum fuo Capite vifibili Pe¬ tri fucceiTore, & ratio in promptu eft: quia nec porta inf eri prapalebunt adperfus eam, Inftabis: Praeminentia Sacerdotalis dignitatis alligata fifit magnitudi ni Urbis Romana:; fed hxcnune defiit, erj|o & illa M. clarefcere videtur ex Novell. Valentiniani III. Imperatoris : Cmf) igitur Sediš Apoftolics Prima- tum S, Petri meritum , qui Princeps eft Epifcopalis corons ,, Romana dignitatis CiPitatis , fttera etiam Synodi firmaPerit aučloritas (fc. - - - ergo. T$i. Inftantiam hanc diflblvit Gelafius in Epift. ad Epifc. Dardanra; Mediolanum, RaPenna, Sir ni um, TrePiri, (f Nicomedi a multis tempo* ribus fedes Imperiifuerunt, quibus cum nibilplus juriš , dignitatis, pr sr ogatiPa Ecclefia , ea de caufa conceffum fuerit , non immerito men dacii arguuntur , qut dieunt pr&dičla de caufa Romanam Urbem, adfaf tigium Jpoftoltci muneris epičiam e(fe< - - In idsm concinit Leo Epift, ad Marcianum. Catterum Valentinianus relatus rem noftram probe evin- cit j dum adftruit: Petri meritum Primatum firmafle, ipfumque Petrum ij* _ -o x o x e eile Principem,Epifcopalis coronte , atque dignitatem Komana Urbis; quibus innuit Romam fpledorem fuum a Petro mutuafte ; nifi dicere velts Imperatorem loqui, dejure Patriarchali 5 quodexcontexmcolligi vi-detur. * Replicabis: Schismata, quae in Ecclefia fuere, &illud potiilime dirum, diuturnumque a temporibus Urbani. VI. (quod pleriqne volunt ad annos. 52. perduralTe) palam faciunt interruptam Pontificum fucceiiionem, cum eo tempore perfiepe duo, qnandoque tres compittentur Pontifices, erco, #. Perperam cx fchismate fuffragium qnxrunt Novatores, etenim in ; quoli- bet famper legitimus unus fiicceflbr Petri exftitit. Viginti fex cnumeran- tur in Ecclefia fchimata, verum porta: inferilicetdire yexaverint, nufquam tamen adverfus eam pra:valerunt. Ex his colligitur. I. Debere in Ecclefia Chriftiana aliquod fupremum tri¬ bunal admitti; quia cum litesin Ecclefia exurgentes ex fcriptura novimus, &exipfis fidelibus exurgentes viros pcrverfos, qui abducant difcipulos poft fe pnedictos habeamus, neceffum fuit eonftitui a Chrifto fupremum in Ecclefia tribunal, quod controverfias exurgentes, definire, &dirimerepoflit; cum ipfc Chrifius mandet: dic Ecclefia:, ergo in ca tribunal didum, eft ncceffa rium , adquod fideles in dubiis polfintrecurrere, Colligitur. II. Sumura Pontificem efle fupremum controverfiarum fidei Judicem. Etenim in lege veteri judex controverfiarum fidei, & legis, erat fumus Sacerdos, ergo cum nova lex fit perfedior veteri, utpote figuratum fua fi¬ gura, oportetut fumus Sacerdos nova: legis non minori fit praditus audoritate prač Secerdote Sumo legis antiqute. InTuper Matth. i§. y. 17. pr^cipitur : Dir Ec c le/i £ X Ji autem Eccleftam non andierit, Jt tihi (icut Etbnicus, (f Pu¬ hlic anus, Nomine autemEcclefia praecipue intelligitur is, qui eidem ranquam Cap,ut vifibile praefidet. Ex praxinamqueab hominibus recepta, crimina non facile defeninturad omnes fideles^utad Concilium, nifi admodumraro, cum Concilia admodum raro haberi pnllint, &aliasnimisarduumremedium pro corrigendis,inftituendisque fidelibus Chrifiusinftituiffet, cum non nifi fummp ftudio Concilia congregari poilint; ergo cum Potifex tanquam Caput vifibi- le, Ecclefiae praifit, ea propter eidem primo tanquam Capiti vifibili, cui appro- miffa efi indefedibilitas in fide, competit judiciaria poteftas in Ecclefia omnibus Iseciilis, 8c temporibus necefiaria, ad hoet ut fideles in unitate fidei a Chrifto revelatat contineantur, falutemque per fidem a Chrifto revclatam confequi 'pof- fint, ac valeant. Et hseede Capite Ecclefi« vifibili pro nunefaris dida funto. Qux omnia cjus infallibili judicio fubmitto, quem hadenus SuccefTorem le- gitimum Petri, pro viribus demonftrarefatagebam, cedantqu.c* hatc omnia, & fingula. Ad Majorem Dei Gloriara, I Exiftentia Dei ex creaturis demtnftrAri pot eft. It Unde ignorant m • inDincibilis Dei dari non poteft. IJI, Adquem Didendum oculus cor* poreus eleDari non poteft. IV. Deus cognofcit prefede prafentia, (f futti¬ ra, V, lila tamen perfcientiam mtdiam non cognofcit, VI, Sed perfci - cntiam Difionis futura abfoluta in decreto abfoluto, VII, Et c ondit iona- te fpttura in decreto objedtDe cenditionato, VIII, Deus ab a terno prte- definaDit , (f m tempore prsmoDet adiones creaturam liberas, ftne ta¬ ftom libertatis creata, IX. ProDidentiam Det lumen naturale clare tef- tatur, X. Predcftinatio ut beneftcium gratuitum ex fola bonitate Det oritur. XI, Ea nibilominus tanquam Corena fufiitia interna, (f con• pderata connotat merita. XII. Velut Reprobatio, utajuftitia Dindica- tiha ort a connotat demerita. XIII, His non olftantibus faltatur Do tun- tas antecedens falDandi omnes bomines. XIV, Dari in Deo tres perfonas fiat s kocet. XV. fthta etfi tres cntitates, (f perfcčliones relativas dtf- tinctas deftgnet , ejfentiam tamen unam ftbi identiftcant, XVI. la Deo Derareatis proceftio datur, XVII. Una ftlii , qua eft generatio tjus, ut- pote facla par inteliedum, XVII/, Altera Spiritus Sandi , qui fi a ftlio non proeederet , ab eo ree. liter mn diftingDeretur, XIX. Dari Angelos Seriptura teftatur XX, ftpuorum rtprobi ab igne corporali Dere torquen - tur, XXI, Homa per peče at um originale non amiftt libertatem, XXII, Pecfator Ubere tooperaturgr *tia ad iufiiftc at tonem ftui, XXIII, Et quam- Dis bomo ftngulas Deritatts naturale s■ abjque (parali gratia Dei cognoft cere pojfit, non tamen fupernaturales, XXIV, Unde ad njfentiendum mjfteriis fidei pr eter externam reDelationem , interna fpecialis gratia eft neceftaria, XXV. fthtilibet bomo Cbrifiianus non tantum Dei, fed (f Esclefia pracepta JerDarc tenetur, XXVI, Dei pr stepta mpojftbilia non U funt t funt, qua (um gr ati A Dei quilibet adimplere potefi . XXVII. Praceptum conVertendi fe ad Deum per fe obligat in prima infianti ufus rationis, XXVIII. Humana lex potefi obligare in conficientia. XXIX, Eccle/tapo- te/l pracipea ačlus internat dir e el e,. XXX. Peccatum mortale in rattone offenfa ejl inf nit a malitia. XXXI. £>uodformaliter in priVatione rečlitu- dinis confiftit. XXXII. Peccatum originale non in concupifcentia , fed in pr at ione jufiitia originalih [it um efi, XXXIII. od per Baptismurn Ve¬ re tol/itur, (f non tantum tegitur. XXXIV: Solu s Deus unus tj 1 trinus efi objcčlum perfecle BcatidcatiVum homtnis. XXXV, De fide eft elemen¬ te m> XIII. aclu regmntem Pontificem ejfe Vi car šum Cbrifiu XXXVI. Jpui in decifionibus fidei etiam txtra Concilium efi infailtbtlts. XXXVII, Fides efi inccmpatibilis c um dara Dei vifione. XXXVIII Uti (ffpescum cer to credita damnationis reVelatione. XXXIX .* Promijfum afkculis Mefi fiam Vem/Je demonflrari potefl. XL, fiui cum in remedium peccati Ve- ne rit > fi Adam non pcccaffit , in mundum mn Ventjfet. XLL. Septem noVa legis Sasramcnta funt a Cbriflo in/iituta. ZLU. £)ua inf rumen« talit er pbyfce caufant gratiam. XLIIL ParVuliante ufnm rationis refle bapti&antur, XLIV. Lbrifus efi Vere r e Hat er prafens in Eucbanfla. XL V In qua fiU fpecies panis, (f Vini cum corportChrifii remanent, non ta- men fubfiantia panis 5 (f vini, XLVI. Non efi prač ep t um Divinum ex-> Sra Sacrificium communicandi fiub utraque Jpecie. XLVII; Sa eram en tam panitentia potefi efie V ali dum, (f informe, XLVJIL\ Circamftantis. ag- graV ant c s funt materi a neceffama confeffionis, XLIX. Jufius per bon a opera potefi de condigno fatisfacere pro. pana temporali ex 'peccata remijfo permanente. L, Minifirt Sacramenti nutrimrmi funt contrahentes * | '