Nr. 2570.	>HL	1880.
Kirchliches Verordnungs-Blatt
für die
Lavanter Diöcese.
Inhalt: I. Mittheilung ber Encyclica Seiner Heiligkeit bee ißapftcs Leo XIII. betreffcnb bie Verehrung ber Heiligen Cyrillus utib Methodius. II. Anempfehlung ber Monatschrist: „Cvetje iz vrtov sv. Frančiška". III. Conciirs-Ausschreibung für Hcbaniinen-Stipenbien. IV. Diözesan-Nachrichten.
I.
SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI
DIVINA PROVIDENTIA
PAPAE XIII.
EPISTOLA ENCYCLICA.
AD PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS UNIVERSOS CATHOLICI ORBIS GRATIAM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES.
LEO PE. XIII.
VENERABILES FRATRES SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM.
Grande munus Christiani nominis propagandi, beato Petri principi Apostolorum eiusque Successoribus singulari modo demandatum, Romanos Pontifices impulit, ut sacri Evangelii nuntios ad varias orbis terrarum gentes diversis temporibus mittendos curarent, prout res et consilia miserentis Dei postulare viderentur. — Quamobrem sicut Augustinum ad Britannos in culturam animorum legaverunt, Patritium ad Hibernos, Bonifacium ad Germanos, Villebrordom ad Phrisios, Batavos, Belgas, aliosque persaepe ad alios ; sic etiam apostolici muneris apud Slavoniae populos obeundi facultatem CYRILLO et METHODIO, viris sanctissimis, concesserunt : quorum instantia maximisque laboribus perfectum est, ut illi Evangelii lumen aspicerent, et ab agresti vita ad humanum civilemque cultum deducerentur.
Cyrillum et Methodium, par Apostolorum nobilissimum, si hominum fama, beneficiorum memor, celebrare Slavonia tota numquam desiit, non minore certe studio colere Ecclesia Romana consuevit, quae et utrumque eorum, quamdiu vixerunt, multis rebus honoravit, et alterius demortui cineribus carere noluit. — Inde iam ab anno MDCCCLXIII Slavonici generis Bohemis, Moravis et Croatis, qui solemnia in honorem Cyrilli et Methodii celebrare quotannis die nono mensis martii consueverant, indulgentia Pii IX immortalis memoriae decessoris Nostri permissum est, ut deinceps diem quintum mensis Julii festum agerent, horariasque preces ob Cyrilli et Methodii memoriam persolverent. Neque multo post, quo tempore Concilium magnum ad Vaticanum haberetur, perplures Episcopi ab hac Apostolica Sede suppliciter petiverunt, ut eorumdem cultus et stata solemnitas ad universam Ecclesiam propagaretur. Verum infecta ad hanc diem re, et ob temporum vices mutato per eas regiones rei-publicae statu, opportunus Nobis oblatus videtur locus iuvandi Slavoniae populos, de quorum incolumitate et salute solliciti magnopore sumus. Igitur cum paternam caritatem Nostram nulla in re ab iis desiderari patimur, tum latius proferri augerique religionem volumus hominum sanctissimorum, qui Slavonicas gentes sicut olim, disseminata fide catholica, ab interitu ad salutem revocarunt, ita nunc sunt caelesti
1
patrocinio potenter defensuri. Quo autem magis emergat, quales sint quos orbi catholico venerandos et colendos proponimus, placet rerum gestarum historiam breviter attingere.
Cyrillus et Methodius fratres germani, Thessalonicae amplissimo loco nati, Constantinopolim mature concesserunt, ut in ipsa urbe Orientis principe humanitatis artes addiscerent. Nec latuit scintilla ingenii, quae iam tum elucebat in adolescentibus ;	nam uterque	plurimum brevi	profecerunt; at Cyrillus
maxime, qui eam scientiarum laudem adeptus est	ut singularis	honoris	caussa Philosophus appellaretur.
Non longo intervallo monachum agere Methodius coepit ; Cyrillus autem dignus est habitus, cui Theodora imperatrix, auctore Ignatio Patriarcha, negotium daret erudiendi ad fidem christianam Chazaros trans Chersonesum incolentes, qui idoneos sacrorum administros Constantinopoli imploraverant. Quod ille munus non gravate accepit. Itaque Chersonain in Tauris adlatus, sermoni vernaculo illius gentis ut quidam ferunt, aliquamdiu operam dedit ; eoque	tempore sibi	contigit	optimis	auspiciis, ut 8. Clementis
I. P. M. sacros cineres inveniret, quos quidem haud difficile	agnovit	cum ex	pervagata maiorum me-
moria, tum ex anchora quacum ipsa martyrem fortissimum Traiani imperatoris iussu in mare praecipitem actum, et deinde conditum fuisse constabat. — Tam pretioso thesauro potitus, in Chazarorum urbes sedesque penetravit; quos praeceptis suis edoctos et Dei numine instinctos, multiplici superstitione deleta, ad Jesum Christum adiunxit. Recenti Christianorum communitate optime constituta, continentiae simul et caritatis memorabile documentum edidit, cum oblata ab indigenis dona omnia recusavit, excepta servorum, qui christianum nomen profiterentur, manumissione. Mox Constantinopolim rediit alacer, atque in monasterium Polychronis, quo se iam Methodius receperat, Cyrillus ipse secessit.
Interim res apud Chazaros prospere gestas ad Eastilaum Moraviae principem fama detulerat. Is, Chazarorum exemplo incitatus, de aliquot operariis evangelicis Constantinopoli arcessendis cum imperatore Michaele III. egit, nec difficile, quod volebat, impetravit. Igitur tot iam factis nobilitata virtus, proximorumque iuvandorum in Cyrillo et Methodio perspecta voluntas effecit, ut ii Moraviensi expeditioni destinarentur. Cumque iter per Bulgariam instituissent Christianorum initiatam sacris, nullo loco praetermittunt amplificandae religionis opportunitatem. In Moraviam vero, effusa obviam multitudine ad imperii fines, summa voluntate et celebri laetitia excipiuntur. Nec mora fuit, quin imbuere Christianis institutionibus animos aggrederentur et in spem caelestium bonorum erigere ; idque tanta vi, tam operosa industria, ut non longo intervallo Moravorum gens nomen .1 esu Christo libentissime dederit. Ad eam rem non parum scientia valuit dictionis slavonicae, quam Cyrillus ante perceperat, multumque potuerunt sacrae utriusque Testamenti litorae, quas proprio populi sermone reddiderat. Quare omnis Slavorum nalio plurimum homini debet, quod non fidei christianae solum sed etiam civilis humanitatis exilio beneficium acceperit: nam Cyrillus et Methodius principes inveniendi fuerunt ipsas litteras, quibus est sermo ipsorum Slavorum signatus et expressus, eaque de causa eiusdem sermonis auctores non immerito habentur.
Ex tam remotis disiunetisque provinciis rerum gestarum gloriam secundus rumor Romam nuntiaverat. — Atque ita cum Nicolaus I. P. M. fratres optimos Romam contendere iussisset, ii sine cunctatione imperata facere instituunt ; romanumque iter alacriter ingressi, reliquias 8. Clementis secum advehunt. Quo nuntio, Hadrianus II., qui in locum Nicolai demortui fuerat suffectus, Clero populoque comitante, obviam magna cum honoris significatione progreditur hospitibus illustribus. Corpus 8. Clementis magnis extemplo prodigiis nobilitatum, solemni ducta pompa, inlatum est, in Basilicam iisdem vestigiis paternae domus martyris invietissimi Constantiniano tempore excitatam. Deinde Cyrillus et Methodius de munere apostolico, in quo essent sancto laborioseque versati, ad Pontificem Maximum, assidente Clero, referunt. Et quoniam fecisse contra instituta maiorum religionesque sanctissimas arguebantur, quod sermonem Slavonicum in perfunctione munerum sacrorum usurpavissent, causam dixere rationibus tam certis tamque illustribus, ut Pontifex totusque Clerus et laudarint homines et probarint. Tum ambo, dicto ex formula catholicae professionis sacramento, iuratique se in fide beati Petri et Pontificum Romanorum permansuros, Episcopi ab ipso Hadriano creati consecrati que sunt, pluresque ex discipulis eorum variis sacrorum ordinum gradibus initiati.
— Z
Erat tamen provisum divinitus, ut Cyrillus Romae conderet vitae cursum anno DCCCLXIX. die XIV. Februarii, virtute magis quam aetate maturus. Elatus est funere publico magnificoque apparatu, eo ipso, quo Pontifices Romani solent, et in sepulcro, quod sibi Hadrianus extruxerat, perhonorifice compositus. Sacrum defuncti corpus, quia Constantinopolim asportari populus roinanus non pertulit, quamvis parentis moestissimae desiderio expetitum, deductum est ad sancti Clementis, atque huius prope cineres conditum, quos Cyrillus ipse tot annis venerabundus asservarat. Cumque veheretur per Urbem inter festos psalmorum cantus, non tam funeris quam triumphi pompa, visus est populus romanus libamenta honorum caelestium viro sanctissimo detulisse.
Haec ubi acta, Methodius iussu auspiciisque Pontificis Maximi ad consueta apostolici muneris officia in Moraviam episcopus remigravit. In ea provincia factus forma gregis ex animo rei catholicae inservire maiore in dies studio institit ; factiosis rerum novarum auctoribus, ne catholicum nomen opinionum insania labefacerent, fortiter resistere, Suentopoleuin principem, qui Kastilaum exceperat, ad religionem erudire, eumdemque officium deserentem admonere, increparo, demum sacrorum interdictione punire. His de causis invidiam excepit teterrimi atque impurissimi tyranni, a quo actus est in exilium. Sed aliquanto post restitutus tempestivis adhortationibus impetravit, ut mutati animi indicia princeps ederet, pristinainque consuetudinem novo vitae modo redimi intelligeret oportere. Illud vero est mirabile, quod vigilans Methodii caritas, praetervecta Moraviae fines, sicut superstite Cyrillo Liburnicos et Servios attigerat, ita nunc Pannonios complectebatur, quorum principem, Cocelum nomine, ad religionem catholicam informavit, et in officio retinuit ; et Bulgaros, quos ipsos cum rege eorum Bogori in fide Christiani nominis confirmavit : et Dalmatas, quibuscum caelestia partiebat communicabatque charismata; et Carinthios, in quibus ad unius veri Dei notitiam cultumque traducendis plurimum elaboravit.
Sed ea res molestiam homini poperit. Etenim quidam ex novella Christianorum societate, quia strenue actis rebus virtutique Methodii inviderent, apud Joannem VIII. Hadriani successorem, insontem postularunt de suspecta fide violatoque more maiorum, qui in sacris obeundis sermonem graeeum aut latinum unum adhibere consueverunt, praeterea nullum. Tunc Pontifex incolumitatis fidei disciplinaeque veteris studiosissimus, Methodio Romam evocato diluere crimina, seseque purgare imperat. Is, ut semper erat ad parendum alacer conscientiaeque testimonio fretus, anno DCCCLXXX. cum coram Joanne et Episcopis aliquot Cleroque urbano adfuisset, facile vicit, eam prorsus fidem et se retinuisse constanter et ceteros diligenter edocuisse, quam praesente et approbanto Hadriano declaratam, ad sepulcrum principis Apostolorum iureiurando confirmarat: quod vero ad linguam Slavonicam in sacris peragendis usurpatam, se iustis de caussis, ex venia ipsius Hadriani Pontificis, nee sacris litteris repugnantibus, iure fecisse. Qua peroratione ita se qualibet culpae suspicione liberavit, ut in re praesenti complexus Methodium Pontifex, potestatem eius archiepiscopalem, expeditionemque Slavonicam libenti animo ratam esse iusserit. Insuper, aliquot delectis Episcopis, quibus Methodius ipse praeesset, et quorum opera in administranda re Christiana iuvaretur, perhonorificis commendatura litteris in Moraviam cum liberis mandatis remisit. Quas res omnes postea Summus Pontifex confirmatas voluit per litteras ad Methodium datas, cum scilicet huic rursus subeunda malevolorum invidia fuit. Quare securus animi, cum Pontifice Maximo cunctaque Ecclesia romana arctissimo caritatis fideique vinculo coniunctus adsignatum sibi munus explere multo vigilantius perseveravit ; nee diu desideratus est egregius operae fructus. Nam cum primum ipse per se ad catholicam fidem Borzivoium principem Bohemorum, deinde Ludmillam uxorem eius, adhibito quodam sacerdote, perduxisset, brevi perfecit, ut in ea gente Christianum nomen longe lateque vulgaretur. Per eadem tempora Evangeli! lumen in Polon i am invehendum curavit ; quo cum ille per mediam Gallaeciam penetravisset, sedem episcopalem Leopoli statuit. Inde, ut nonnulli tradiderunt, in Moscoviam proprii nominis digressus, thronum pontificale Kiowense constituit. Cum his haud sane arescentibus laureis in Moraviam reversus est ad suos: iamque sese abripi ad humanum exitum sentiens, ipsemet sibi successorem designavit; Clerumque et populum supremis praeceptis ad virtutem conhortatus, ex vita, quae sibi via in caelum
*
fuit, placidissime defunctus est. — Uti Cyrillum Roma, sic Methodium Moravia decedentem luxit, amissum quaesivit, funere eius modis omnibus honestato. —
Horum factorum, Venerabiles Fratres, periucunda Nobis accidit recordatio; nec mediocriter commovemur, cum retro longe respicimus optimis initiis splendidam Slavonicarum gentium cum Romana Ecclesia coniunctionem. Etenim duo isti christiani nominis propagatores, de quibus loquuti sumus, Constantinopoli quidem ad ethnicos populos disceserunt ; sed tamen eorum missionem ab hac Apostolica Sede, catholicae unitatis centro, aut omnino imperari aut, quod plus vice simplici actum est, rite sancteque approbari oportuit. Revera hic in Urbe Roma ab iis est et suscepti muneris ratio reddita, et ad accusationes responsum ; hic ad sepulcra Petri et Pauli ili fidem catholicam iuratum, conse-cratioque episcopalis accepta una cum potestate sacri imperii, retento ordinum discrimine, constituendi. Demum hinc est usus slavonici sermonis in ritibus sanctissimis impetratus; atque hoc decimum expletur saeculum, ex quo Joannes Vili. P. M. ad Suentopolcum Moraviae principem ita scripsit: Litteras slavonicas . . . quibas Deo laudes debitae resonant, iure laudemus, et in eadem lingua Christi Domini Nostri praeconia et opera ut enarrentur iubemus. Nec sanae fidei vel doctrinae aliquid obstat, sive missas in eadem slavonica lingua canere, sive sacrum Evangelium vel lectiones divinas Novi et Veteris Testamenti bene translatas et interpretatas legere, et alia horarum officia omnia psallere. Quam consuetudinem multas post vices sanxit RenedictusXlV. per apostolieas Litteras anno MDCCLIV. die XXV. Augusti datas. Pontifices autem Romani, quotiescumque opem rogati sunt a principibus viris, qui populis praeessent Cyrilli Methodiique opera ad Christianos ritus traductis, numquam commiserunt, ut sua desideraretur in adiuvando benignitas, in docendo humanitas, in consiliis dandis benevolentia, in rebus omnibus, quibuscumque possent, eximia voluntas. Prae ceteris vero Rastilaus, Suentopolcus, Cocelus, sancta Ludmilla, Bogoris insignem Decessorum Nostrorum caritatem pro re et tempore experti sunt.
Neque Cyrilli ac Methodii interitu constitit aut remisit paterna Romanorum Pontificum pro Slavoniae populis sollicitudo ; sed in tuenda apud eos sanctitate religionis conservandaque prosperitate publica semper enituit. Revera ad Bulgaros Nicolaus I. sacerdotes qui populum instituerunt, et Episcopos Populoniensium et Portuensium ab Urbe Roma misit, qui recentem Christianorum societatem ordinarent: item Bulgavoruin crebris de sacro iure controversiis is ipse responsa peramanter reddidit, in quibus vel ii, qui minus Ecclesiae Romanae favent, summam prudentiam collaudant atque suscipiunt. Ac post luctuosam dissidii calamitatem, laus est Innocenti! 111. reconciliasse cum Ecclesia catholica Bulgaros, Gregorii autem IX., Innocenti! IV., Nicolai IV., in reconciliata gratia retinuisse. — Similiter erga Bosnienses et Erzegovinenses, pravarum opinionum deceptos contagiis, insigniter eluxit Decessorum Nostrorum caritas, scilicet Innocenti! III. et Innocenti! IV., qui evellere ex animis errorem; Gregorii IX., Clementis VI., Pii II., qui sacrae potestatis gradus per eas regiones stabiliter firmare studuerunt. — Nec exiguam, nec postremam curarum suarum partem Innocentius III., Nicolaus IV., Benedictus XI. Clemens V. in Servies contulisse putandi sunt, a quibus fraudes, ad labefactandam religionem astute comparatas, providentissime continuerunt. — Dalmatae quoque et Liburnici ob fidei constantiam, vicissitudinemque officiorum a Joanne X., a Gregorio VII., a Gregorio IX.. ab Urbano IV. favorem singularem et gravia laudum praeconia adepti sunt. — Denique ipsa in Ecclesia Sermiensi, saeculo sexto barbarorum incursionibus deleta, posteaque sancti Stephani I. Hungariae regis pio studio restituta, multa sunt Gregorii IX. et Clementis XIV. benevolentiae monumenta.
Quapropter agendas Deo grates esse intelligimus, quod idonea Nobis occasio praebeatur gratificandi genti Slavorum, communisquo ipsorum utilitatis efficiendae, non minore certe studio, quam quod est in Decessoribus Nostris omni tempore perspectum. Hoc scilicet spectamus, hoc unice cupimus, omni ope contendere ut gentes Slavonici nominis maiore Episcoporum et sacerdotum copia instruantur ; ut in professione verae fidei, in obedientia verae Jesu Christi Ecclesiae obfirmentur, experiendoque quotidie magis sentiant, quanta vis bonorum ab Ecclesiae catholicae institutis in convictum domesticum omnesque reipublicae ordines redundet. Illae quidem Ecclesiae plurimas et maximas curarum Nostrarum
sibi partes vindicant; nee quicquam est, quod optemus vehementius, quam ut earum possimus commoditati prosperitatique consulere, cunctasque perpetuo concordiae nexu Nobiscum habere coniunctas, quod est maximum atque optimum vinculum incolumitatis. Reliquum est, ut adspiret propositis Nostris et incoepta secundet dives in misericordia Deus. Nos interim apud ipsum deprecatores adhibemus Cyrillum et Methodium, Slavoniae magistros, quorum sicut volumus amplificari cultum, ita caeleste patrocinium Nobis adfuturem confidimus.
Itaque praecipimus ut, rato die quinto mensis Julii quem f. r. Pius IX. constituit, in Kalendarium Romanae atque universalis Ecclesiae inseratur, agaturque quotannis festum sanctorum Cyrilli et Methodii cum ritus duplicis minoris Officio et Missa propria' quae sacrum Consilium legitimis ritibus cognoscendis approbavit.
Vobis autem omnibus, Venerabiles Fratres, mandamus, ut has Litteras Nostras publicandas curetis, et quae in iis praescripta sunt cunctos ex ordine sacricolarum, qui divinum Officium ritu Ecclesiae Romanae celebrant, servare iubeatis, in suis quisque Ecclesiis, Provinciis, civitatibus, Dioecesibus, et locis Regularium. Deniqae volumus, Vobis suadentibus et cohortantibus, in universum rogari atque orari Cyrillum et Methodium, ut, qua valent apud Deum gratia. Oriente toto rem christianam tueantur, imploranda catholicis hominibus constantia., dissidentibus reconciliandae cum vera Ecclesia concordiae voluntate.
Haec, ut supra scripta sunt, ita rata et firma esse iubemus, non obstantibus sancti Pii V. Pontificis Decessoris Nostri aliisque Apostolicis super Breviarii et Missalis Romani reformatione editis Constitutionibus, statutis quoque ac consuetudinibus, etiam immemorabilibus, ceterisque contrariis quibuscumque.
Caelestium vero munerum auspicem et praecipuae Nostrae benevolentiae pignus, Apostolicam benedictionem Vobis omnibus, Venerabiles Fratres, cunetoqne Clero et populo singulis Vestrum commisso peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud sanctum Petrum, die XXX. Septembris Anno MDCCCLXXX. Pontificatus Nostri anno Tertio.
LEO PP. XIII.
V
II.
Mit Befriedigung hat vaS Ordinariat aus dem vvrgeleglen 1. Jahrgänge der Monatschrift „cveje h vrtov sv. Frančiška“ entnommen, daß dieselbe mit Fleiß und der, insbesondere bei Behandlung aSeetifcher Gegenstände, erforderlicher Umsicht redigirt werde, und darum sehr geeignet sei, in dem gläubigen Volke das Streben nach christlicher Vollkommenheit zu wecken und zu fördern. Obgleich nun diese Monatschrift, wie mit-getheilt wurde, insbesondere durch die lebhafte Theilnahme seitens des Kuratklerus auch in der Lavanter Diözese eine große Verbreitung schon gefunden hat, so scheint es doch angemessen, sie nun auch von Amtswegen der Aufmerksamkeit der hochwürdigen Scelsorgsgeistlichkert als ein vorzügliches pastorales Mittel für unsere Zeit zu empfehlen. Gewiß wird dasselbe auch beitragen, dem Umsichgreifen der Religions-Gleichgiltigkeit und der Genußsucht zu steuern,
III.
Die nachstehende vom hochl. steierm. Landcs-Ansschnßc unterm 20. Octbr. k. I. Nr. 11283 anher mitgcthcilte Kundmachung wolle im geeignetem Wege den Pfarrsinsasscn zur Kenntniß gebracht werden:
Kundmachung.
Für den am 1. Februar 1881 beginnenden Lehrkurs an der Grazer medizinischen Fakultät kommen mehrere ans dem Landesfonde fließende Stipendien an dürftige Schülerinnen der Geburtshilfe zu verleihen,
welche Stipendien in einem Unterhaltsbeitrag von täglich 28 kr. während der Dauer des fünfmonatlichen Lehr-kurfcs und in einer Reisekosten Vergütung ron 7 Kr. pr. Meile oder 7Va Kilometer des Hin- und Rückweges bei einer mehr als sechsstündigen Entfernung des Wohnortes der Slipendistin von Graz bestehen.
Die Gesuche um Vcrlcrlcihung dieser Stipendien sind längstens bis 1. Jänner 1881 beim steicrm. Landes-Ausschuße in Graz zu überreichen und mit dem Taufscheine, Dürftigkeits- und Sittlichkeitszcugnisse, dann mit dem etwaigen Trauungsschcine der Bewerberin, weiters mit einem bezirksärztlichcn Zeugnisse über deren Gesundheit, geistige und körperliche Fähigkeit, zur Erlernung und Ausübung der Geburtshilfe und endlich mit einer glaubenswürdigcn Nachweisung.Über die Lesens- und Schreibenskundigkeit zu dokumentiral.
Bei Verleihung dieser Stipendien wird vorzugsweise auf solche Bewerberincn Bedacht genommen werden, welche außer dem Besitze der bereits erwähnten Eigenschaften im kräftigen Alter stehen, verehelicht oder Wittwen sind und die erlernte Hebammenkunst auf dem Lande ausüben wollen.
Bewerberinnen aus dem slovcnischen Thcilc der Steiermark wtrd in der Regel die Schreibenskundigkeit nicht gefordert, aber denen welche des Lesens und Schreibens kundig sind der Vorzug gegeben.
IV.
Diözefan- Nachrichten.
Herr Josef Štor, Pfarrer in Lichteuwald isi am ‘25. Octobr. b. I. gestorben.
Herr Jakob Kruaiö wurde als Provisor der Pfarre St. Nikolaus in Lichteuwald bestellt.
Ausgeschrieben bis zum 8. Dezember l. I. sind die nachstehenden Seelsorgsstationen,	als	die	Pfarre	Lichteuwald,
dann wiederholt die Kuratien: St. Primus am Bachern, St. Bartlmii in Rothwein, St. Ulrich in	Podgorje	und	St.	Lambert
in Skommern.
Is. A. Lavauter Grdiuariat zu Marburg,
am 30. Oktober 1880.
Jral-,ob Maximilian
Fürstbischof.
Druck von Johann Lron in Marburg.