tí. (p. jfvföZ&MA, V vy. -¿, ¡ 2 * < OUß fJ ^ /), úaíf -tu/sfa fS- Y/« 'Tí mi/- / _ y / / L / C 7 - _ 'L-** it. p t L Casvnio&ct ctrvUyica -ctrio-v**, axtíftca ¿ >râ'l*jU~Ù. m et v. ¿Za^sfaá^J tacAticS ^tw 2?it /n y/ w V A »s Sec c'ait - yZ Wl™ rto-vJ cd&n 1 7. cfat A * oC. kiïSSZ.&W I ¿T z 3 V in e ¿Cf $ tí/ TKr*" nlH c K* x£u°&cl c^ndu.^i, /H&éJt JÁ-Lf !&¿i Mff &fi «¿-k&M y^^'Ci'^fnsttPn** e^éi * ( tel t* sJlL^ C»*4 omi M ilitiœquePrœclarè geßa~ rumgloriaTrœfiantifsimi, Vita et Mors, adfalutemet commodumPatricc transaBa, et ïnCoruatiœ extremisfinibus adlïudatsh-k^M X. palend. 08: in prœlio aduerfùs Turcas^omms memoria crudelifs: Qhriftianomm[alutis oppu- gnatoresygloriofîfiimè ffti'.N oppetita.. ^JÇ^AL Georgio Kjjtfl de Kaltenprun Hœredi- tario amplifs:Ditionis Goritzienfis D api fer o properanter ÔC turbulente defcripta. LAB AGI EX OFFICINÄ IOAN* nis MarJij,, M.- D,. LXXV. VETERI ETIL. LVSI FAMILIAE AVRr SPERGIÍ, TOTI Q_V£ A M P LI Ss Ûmxpropagation!, ornamentisomnibus honoris, monumentís gloriar, ôi íaudis infignibus afHuencú S, EQuidem omines Lene de Rep. meritî,at$ mercntescbari nobis efFe debcnt : quod omnes fuas cogitationes înfalutemCiuiuai Ciuitatumcp incoIumitatem,víta.n^ homi-num,& quietam & beatam conferentes pads ornamenta retinent iinprimis veroim-pera tores, qui y rrtntc, confilío/oclícitate^ belli pericula rcpellnnt3& Remp: bona fortunas^ omnrum liberoscp conferuant dimi-eatione Si pericuïo vítor fuar. Qniautem v-trunquepr3ribnt,vt &domi leges iudrciaqj ïeéîc adminiflrenfjomnes pari eodemque iure rctinentes; &forisomnííliidro ei bello ípíu m bandín quo gloria Se diirt umitas no- A 2 minis PRiEF AT 10. 'minis Chriftiani, falu^vicinornm, fortuprae plurimorum ciuiumcum Repub.deftnduri? tur,dignitatem patri3ej& voluntatem 5enar tus, fuis omnibus commodis& rationibus pryferentesjiostanquammortalesqacsdam Dcosco!ere,certe omnibus ofticijs quantum eft in nobis, profeqni,omnemq, tjifi non pa-rem ipforum ingenijs, at pronoflris ftudijs debitam referregratiam debemns,& viuis &mortui\Eiufmodi mcherailcfuit^nonfpr lum veftrae vetufti/simaefamilisr, nobilitate & rerum geftarum gloria affluentis, fed eti-am fui amp!ifsimi ordinisdecus)nERtBAR.pvr Baro ab Aurfperg, Equcs fplendidifsimus: Marchix Ulyricae CubicuIarius,C3cfaris & ArchiducisCaroIi&c. Confiliarius, Dux& Prseftiius prouincixCarniobr, &inCor-uatiaeiqj adiunfta ora maritima, militaris impcrij Adminiftrator arquc vicarius. Nam & multos annos Rdpub:ita prarfui^vt one-re depofito domeftici officij.omne fuum ftu-dium, omncs cogitationcs, in earn confer- uandam PR&FATIO. iwndaoj.atqueamplificandam confcrret : & ornne tempus actatis ad (cientiam rci mili-taris fie traduxit,veÎ fais imperijs, yei pert— cuiis in prsefentia & ante oculos propoiîtts aiacri aninio adrtis, vt nulla iam res effety» viu militari poÎJta,q!ïae eius feientiamfuge-ret, atque vtdiuinitus propter ftudiamili-tariaapud innen täte m obfoleta, homines autem & fummosDuces,partim aetata,partim ferro confumptos 3 cum tot bella attt a «obis neceflariö fuicipiantur, autfubitoat-que improuifa nafeantur, ad dubia labcntis atque cadentis patriae tepora,& caeteros Audio laudis ac virtutis inflammandos,natus yideretur:Non Iitcrisad rçi milita ris icieti-tiam/ed rebus geftisTriumphis ac vitforijs cruditus' Qn^od abunde declarant ipfiusres geftae,mult3e,magnae, atque prçclarae5quae f<£-licitatiipfïus& virtuti: harc autemextrema quaenuper acciderunt,non culp3e,fed fortu-nar & noftris peccatis tribuenda fint, atque £ yerum quaerimtjs, in maxima ipiîus laude A J ac glo- P R m F A T I O. jtc gloria pončda: Nam qui antea íaepius ím-manem &foedamcrudelitatem Turcarum non íolum á iugulis noftris, íed etiam i membris Se yifcenbus auertiffctpaucisq; co-hortibus cum maximis Turcarum copijs coflixííT¿t,hoftes9 nefarios, D. G Mtempüs huius vrbis te6is,libérfaú; vitae^ noftr x ac fanguini imminentcs proftrausffet, fadiffet, occidiffetjisad X Calen.Očfob.dCfgloriae Se laudis auídus jcffrcnatius in aciem-hoflium irruí t, nihil minus qua m ipforum tam repen-tem aduenfcum expc¿bms, eonirri<| primos ordines metu,& ipfiuscofpečhi perter.ritos, fugičtesacriter infe quitar, repente á refiqu* imiltitudine vndiqua^círcuíeptus eft, acri-ter^cominus pugnás5duobusnobiIiIifs. ho* flium Dueibus confofsis,Si totide ad nečem vulneratis,cum ianv vitam cum fanguineef-fiucre fentiret/ortiter colluniíubíccitijsgla dijs quibus muki ante eír ipjSus fimilcs, mi-nori cum gloria occideríít.Quo ipfius acer-biís:. c.r i^deli fs interi tu,t an t us ojn ni u m i mentes PR.7EFA TIO. mentes doloroccupauit,tanti Actus íamen-tationescp vndiq'iaqj cofecuti funt,vt onmes cmniu ordinum hoiuines.rccordationeipii-us cxccIlentiaR quas aut max'mofuocomo-do expcrti cflfentjaut fama & audítione ac-cepiffent,ftudia ergaípíiim,qu3e rc&iudicijs fiepe figníficaíTent, vultu Sc lachrymis, q ias plurimas in ipiius funereprofaderunt3decIa rarent. tenebris fupplices ad vos tendit manus, veitrumcpauxilium taci-tusimplorat, remit ten temq, iam dolorem incendit atq? excitât, 5ed iilavos homines &. naturae & do&rinae adiuroentis inftru-¿ïos,&àvera PhiIoiophia3quam Ariftoteles ignorauit ,in cinfmodi euent'S curationem 1 petentei/uftentare debenr, Mors confenta-nea vitx fan&ifsimc honeftifsiméq) adîae3in q'ia fxpèmagno vfni Reîpub. & priuatus & in magiftratibns fuit. Cogitatïo conditionis humai)3e;& ipiîus mortis nobilitas at^ gloria Recordatio torum, quae pro falute pu*. blica.gefsit, hoc eft memoria vit3e glorioioe: Honoa fcpuitarae qui naaximus haberi poteft nvortao,qqoipfum ne crudelifsimi qaidem 1 B ; hofbs • PR.&FÄTIO. hoftescarere pafsi funt.Communis omnium Uitfus hone% mortis teftis. Mortem iliam vulgarem eiufmodi viuendi viamingrelsis nullam praebere materiam ad laudem.Vita & mors pi Claris monuments ad omnem memoriam comcndata.Inprinns autemCae faris & Archiducis Caroli Uteris, qnibusei pr^clarufortltudinis Sc fanguinis propatria profufi teftimonium impertitum eft, quod extet ad memoriam pofteritatis fepripiter-nam, atq ie ad iudicium ipfiusin patriam beneuolent'ac cequalis aetati. IJa enim vo-bisnotiora iunt, quam mihi. Vi tam noti tam eflfe in 5piritu, quam in laude & gloria , cuius etiam poft mortem fenfum ha-bemus. Cum pofsiscum fumma virtute & honorcpro patria interire, cumquedies& notfes omnia hominum vitam vndique fata circumftcnt, melius eile ilium 5piiitum9 quem natursc debeas pro patria tfFundere, quam per dedecus & ignominiam, aut vi-uere aut feruire, Nequc turpem mortem PR.7EF ATIO. íorti viro poflfc accidere, ñeque ífnmattv ram3 nec miferam, non dubítanti pericula¿ laboresjdoloremjn-iortem etiam pro patria, fi itaei conueniat fufeipere. Quodei cru-deliísimi hoftes cum obeíTe vetíent, pro-fuernn^multasque ci,vita erepta,vno doío-re,animi accorporís;& omnes in ipfum fermenten] meditatas iracundia? pcenas ade-merunt, ¡pfeque eó cupidius ad mortero concurrerit, q.tó maiora propoíita vitfo ftjpplicia feruitutis videret. Ad extremum quod alta quadam mente & excelíenti ingenio prsedítus hoflium crudelitaten^á quí-bus vi&oribus fí cruciatus abfit, mors in bentficij loco numeranda eft, fu® fan-guine iSí vulneribos fuis fatiare maluerit, quám daré fe incertae & perieulofae fugar : ímprobis vero materiam iquidiae 8c fermoniSj quos animo cernebat laudi fase íi aduentantis hofíis aípetfum fubterfu-giflfet, obíre<5foturos. Quodqne fijíus pata fimilisj virtutis robore firmior, q ián B 2 aetatrs PR.® FAT I O» stoat's,fein medios boíles8c vnii^ivcf, cír-cumfuíbs immiíerit;itemq,quod vn tutc ío-perans3ftatem,initi«m conH gcndi cum ho-ftibus fecerit, ipforumcj) fulgentes gIadios,& in fu um caput vita m<£ diftrjcfíos ,non per-timuerit.Quod omnibus in terris &iam ver fetur&femper habitabit mortis ipfius me-nioiia.neque filebitur filij admirabiiis acp--né diuina fortitudo, propter quam multi a maioribus in coelum {ubfati funt, atqne in Deo.rum numero collocati. Qmd ? lia nihil n« ad leniendum veftrum dolorem & lucrum pertinent l Inanes hominum fpcs3im-Uecillitascoditionis humanje>&faikces no-flrse cogitationes, quae in medio ipaco fiepe franguntur&corruunt, ¿¿ante inipfocut-fu cpncidunt quám por tum confp cere po-tuerunt* Quód perpetua quadam felicitate vfus,ilíeceísité vita, ílio mjgisq ia Reipiib: tempore, & tum oceidit cum lugere facilius Rempub. poífet, propter perturbationcm religionis & bonorum fui fimiiium penuri- PR JE F ATI O. .•am fi viueret qua'ui 'muaré : vixerîtq? íuse gioi 'a? íatis. Veftro itaque & com m uni omnium incommodo detrimentccj) dolen-ídum eft.illias vero mortis opportunitaso$C nobilitasbeneuoientia profequcda, vt quo-tiescunque de íortifsimo viro cogita bitis, toties ipííus pratclarifsimarum virtutu vo-bis veníat in mentem. Si enim id doletis, q uod eo iamfrui yobis non liceat, commune eft & veftrum prsecipue id malum, quod moderatius iam ferri debet,ne non a d bene-uoîeatiam,fed ad domefticam vtilitatem referr i videa t ur S in; t anqua m il 1 i ipG aIiqui d acerbitatis acciderit angímini,videtene po-tiusfit gratulan ei beatam, <& omnibus bonis circumfluentem vitam,& longé optatif-ímiuoi dominatoris Dei confpe&nm,fem-piternis illis mentibuscircumfufum , q nam hoc eius cafu nimiCí moerere, fummam^ip-Íjlis foelicitatem no fatis grato animo interpretan. Omnino ita fentire debetis, vobis toptimam iilamcíTe confolationem: coniugi: B J quód P R iE F A T I O. quod cö viro carca t quero laudare quam lagere praríht: liberis quód habebírt domefti-cum exemplum virtutis: Fratri, quod in fe yt corporis fie virtutum fimüítudínem eífe confidet:ptoximÍ5,quod recordabuntur tan-tummaioribus eorum debitum eiTe,vnde ctiamquod pofteris folueretur redundare*. Quae ego non idcirco commemoraui, quod yobis minus venirent in mente, led indican-dar meat fingularis vobiscpdebitaeobferuan-tiae caufa, teftificand:^ mei incredibilis do-loris mérito ex veftro luíiu aecepti : q íero vtina abftergere vobis oratione mea poífero aut al quid eiufmedi afFerrejquo eum fi non omnino(argreenim diuellimur á natura co-iun&i)at aiiqua tarnen ex parte deponeretis gaud«retts^potius,cum multa & varia ím-pendeát hominibus genera mortis id genus quod eft puJcherrimum ei obtigiííe: eumq> nec in hum a turo effe nec defer tum (quod tarnen ipfum pro patria non miferandum pu-tatur) fed honorifícentiísirnc redditií terrae, tun» P R JE F ATIO. cu ni ei fupremi diei celebritatem}etíam íni-ro¡ci,ipfms memoria m propter virtutes.gra-to animo víurpantes,concederent. 5ui vero cum lamentis.& laudationibus, vndeipfo-rum preces & vota cognofcere potuiftis, ad fepultarum funt pcrfecutireoomniuordinu & sctatum concurfu,ea doloris fignifcatio-nc, qusc futuraeft ad mcmoriampoíforita-tisnuncia virtutis. Quanquam autem non ignoro^piüeftantifsíhomincm &fortifsimum Imperatorem immortalitatem habiturum á feipfoj femperq^ iHius conftantiamin pcri-culis,in Rep: tuenda curam atq7 prudenti-am, dexteramq) non minus in bello pi'dijs^ quamin fidepromifsisq* firmara, omnium mortalium amam ita cclcbraturam, vt vera pr^dicatio ipfius nominis etiam ab in-uitifsimis extorqueatur : Tamen,quando viuenti,eam quam cogitabam &quam dc-bui operam ñauare non licuit,mortuogra-* tus effe volui, in eius rebus geftis memoria &admiratione dignis, finon cleganter& pro PR TE F A Tit), proipfarum dignitate: at veré &pro meo> in vos omnes mérito debítocj) ftudio refe.. rendis,& ineius morte dccoranda,cui nuí-lam aliam gratia referre ia ra poffum. Quod propter hereditaria multa magnacj), veíiro-rum maiornm in meoscollata beneficia maxime dtbeo. Quae feparatim referrebreuita-ti ítudens intermitió : tanta antem cíTe li-benterprolixe^ fiteor,vt maximam partem nofirorunx ornamentorum ipfis acoeptam refera mus,quae centum annorum ínteruallo, quoprimum noftri maiores,veflrorumgra-tiam & au&oritatem fVeut i, religa Ducis Bauariaeau!a.& fortunaruni fuarum domi-ciliOjhuc commearunt,multtf¿riam in ipfos contuierunt. Idcircoq, vos vkiísim omnia â nobisftudia,omnia officia , omnemepope-ram expedarecupiamus. Hùcaccedit/quod tanta fuit huius illuftris Herois in paticm niecm beneuoletia,tanta item eiusin illum • obitrnantia,nata ex multorum officiorurn C€>niuii(ftiofiC.ex quotidiana coiuetudine, ,& : ppbli-- P R ffi F A T I O. pnblicorum munerumiocicrate, in ejuaxx. totosannos domi militiaecjj coniun&ifsimc vixeruntrvt nieas prxcipuc partes eííeputa-rem augere prarelarilsimum viruni hoc ho-nore, fi modo aliquis a me propter i ngenij humilitatemin Cum poteft redundare, cui nullus honor nifidebitus tribuí non poteíí. In eo vero maximé3iuflc apud vos veni£ at-que excufationis fpem pono, quod quanqua non defuturosintelligerem, qui hoc & vbc-rius & ornatius facerent, ta men ego,qui ne-q ie vfu fatis & ingenio parum poíTum, ag-greffusid ft m,non tam períiciendi fpe^uara parentis ftndijs obtemperandi volúntate, malui^morem gerens ei,eui mecharifsimw cíTc intelligerem, cuiq) nihil petenti negare dcbeo,defiderariá vobis prudentlam meam q lám 11 id non fcciffem beneuolentia. Quod autem minus ingenio poíTum, fubfidio mibi veritatem comparará, qux in rebus geftis cuentis(p hominum memoria repetedis elo-qpentiacpracfcrri íolet: in rjuibus, fi eloquent C tkm P RiE F ATI O. tiam a fieras, non eft afp-.Tnenda/i non alaras, fatis eft ütartera deficit ,non eíTe menda cem.Quod,vt extera non poísim,cerrc prae-ítabo: omnesq, ipfius honornm gradus, in ipfis deferendis omnium ordinum ftudia: ©mnes inimicis oblatas occafione> prse!io-rum:irruptiones, ipforumqjagrorum depo-pulationes : de ipíis relatas visorias,quá m diligentifs: & breuifsimépotero, ita profe-Cj iar, vt nccjj yeram laudem ei detraha/iecp falfam affingam:Deniq; quemadmodu ipiius corpus inimicoru crudeiitati praebitíí & fe-pultqr^ datum fit, Vos(l!luftres & re & nomine viros)precauis,fi aut humilitate ver-borum , aut infulfitate fententiarum, ipfius clarifsimis fa$is,non lucero, íed nodíem &£ tenebras attulero,vt ita exiftimetis meni hii quod quidem a patre alijsq> fidedignis,& fpeítatae induftriae viris, eius nomtfn crebiis fermonibusq íotidié yfnrpatibus, audituw ifteminiiTem, filentio pvaeterijííe: nihilcj; ma-gis cupere quam?ytpro yeftra fingulari, & yeftri PRIFATIO. veflri generis propria humanitate,icU rue co animo, quo egoieribenscogitabam,acci-piatis,paupertatemcp & inopiam orationis meacqua vtor in laudatione Principis viri veftvse antique nobilitatis ex clarifsimis ori ginibus proftdse&in huncdiem affinitati-bus & clienteles ftorentifsimse , recenfionecjj ipfius vitac, rerumqjpraeclarc fortitercp ge-ftarum:veftra copia atq? vbertate fubleuan-tes, concedentes etiam aliquid iniirmitati artatis, id quod deeft, non voluntatc, fed autinopiai, autignorationc HERBARD VS AVRSPERGIVS /pecShtifsimus Baro ÔL Eques, vir, mcmoria domeiticorum excmplorum virtutis magnus, ,totiuscgorís atque corporis ípede nata: Ex res geft<;e,multís, duorum omnís memoria: Clarifsímorum Caefarum iudic^s, Ríciguirficac^ beneficias amplificataeíEa exifh'matío vit-E , .ex ornamentis. virtutís atque ingcní j proíe-¿ta,vtpaucos hxc Prouincía poft homínum me=s. moriamípfíus pares tulerít,atque adeo , vt nemo i Di)s ímmortalibus, toe tantasqr restacitus auderec optare , quot Sí quantx Deorura beneficio, ad «um erant delatae , qux vt ílü propríx er^nty íta etíam vt díuturme oí perpetua effent , cufl* communis faiutís atque conCeruationis líbertatís,, tum ípfíus. hominis catrfa,omnes boní ípfíus vír^ tutes admirantes, <5¿tpfius amo re ínceníi, cupiese bantöCoptabant. Sed quoníam íta tulít cafus in« feftus , vt Vir fui* Virtutibus Sí altorum vítíjs maximus difficiliroo Reípublícx tempore Sí ma= xím» xíma penuria eorum hominum,qu¡ cam aut cad tn* tem Fulcírc pofsint,aut iacentem excitare 8í íúdu* cercínfpem cogitation emcp melíorem, pr© fálu? te Sí libértate patriae, pro vita Sí fortunis eorum, quos Íiíse fidei commendatos Sí coucreditos me= míniílet, mortem oppeteret, fuocp fanguiue odi= tira inímícorum íta expleret, vtcogitatís direptios rtibusatque incendias modum ftatuerent, atque re= diturn magis maturum, quám proceíTum longios rem quxrerent: Noftrum eít in homíne oprime de Repub: mérito, Sí pvaedarífsimas res pro falute communígefhs non obliuífci, S¿ nefarias Sí ipfíus diurno ingenio indignas non fuípicari i raemori; ámep eorumquse non modo in fe atq in domeftí--cura de cus honoriftee oc temperanter , fed quae in MiíuerfamR.empiíbjfcxIicíter ac praeclare fecerit, publicislíterarum monumentis commendatam dili^ gentev retiñere, 6¿poílerís prodere exemplu ad imi= fandum, quo ad fimíics vktutes fimíliaq? faéta ex= citentur.Qgae,quantum ingenio <5¿ facúltate dicen= di confequi potero (quodinme perexiguum eft, cí i qua vt omnes meae vitar rationes ab ineuntc aetate fuíceptae non abhorruerunt,ita fentio. me ni= híl ,aut certe non multum adiuuari) fíe commemo; fabo, vtcain omnium anímis, ad fimílítudínem ímitationeme^ condí & collocari cupiam, eiusque funeftiísimi diet , quo ille fuse íalutis oblitus, Sí quantum patriae deberetmemor, pro ipfíus ías hité ad non dubiam mortem concurrent,aeternum cíTe, «He, atque ad memoriam parís aeíatí in patrian* atx$ in fuos bencuolcntiac, quos aut crudcliter occifos, aut turpiter víndos^ancequam moreretur,aipexit, propagatum. Vcautem prtmam ingrcfsioncai noftram, ab tpfius cunabulis SCpueritiae memoria vkima repc^ tamus. Cum adhuc pucr omnibus-ingenuís atque fui generis hominibus dignis diícíplinís , veftigijs fuorumingrefíus, imbueretur,fpe óC expcítatíone tanquaminherbis non faUacibus,maturitate ÓCfru* éfcum offcentans, ita fuos aequales difeendi ítudio-&C ardore quodam amoris-, fine quo. nihil in vi* Ca egregium facerepofíumus, fuperare contends* bat, vt in co.facile maiorum vírtutes oC nafcentes agnoíceres, ÓC adultis iam atep ampliftcatis eos ho^ ñores, quos poftea mulcis gradibus officíorum m Rempub. confecutus eft, tanquam méritos debú tosq? efíc delatos, Quaípecia S¿ non fi¿ta fed vera fignificatione virtutum, 6í A maioribus acceptas rum, cxercitatione bene viuendi, oí progreísioa ne vitae,quotidíe magís magísqi e mine ntium, omn is um,quíbus cum viueret,(ludia 8C gratiam fibi cona ciliauit. Alios vero pauló acríores ingeniorum scftimatoresjinípemmaximam adduxit, quema admodumeonfiderent, Sí euentus poftea iudicas-vi it veriísimam,fingularis alicuius praeftantiat, vnde fi vita fuppeditaret, plurimum praefidij, plurimum: ornamcntorumResp.expeflaret. ftaque quodid teniporís Principum Domus exulantium 6C peres grimntiuan; grinantíum virtutum por tus 6C pcrFugium puta* rentur,ex fentcntia parentum úr Au'am Ducis Clí= uenfis 6Cc. ad pcrcípíendam omnera ratíonem hu=» manitatís,imprimís vero ea quae tfient propria re» miÜEarís profcétus eft: In qua cum vícp ad extres mam pueritiam in maxima gratia Principís, in luce a tcp in oculis omnium, qui maxiftiam virtutis dC in* geni) indolem in íllo agnofcerent OÍ ampleélerétur, víxiflet, omniumqj de feexpeClatione virtute ma* gis quám aetate fuperaíTct,á fuís, ipfius confuetudí* neaegrecarentibus, inpatriam euocatus eft, His fundamentas adolefcentíx £a<£lis : vt educcrct incluí fam virtutemcxvmbratilíexercitatione, in folem atqp puIuerem:quod res militaris do ¿to rem vfumép defiderac : annos natus duodevígintí, miles fuit Ioannis Lenkouitshij Sic. duorum Auguftorum patrís Si filij, confiliorum adminiftri, dC in Slauos nix,CoruatÍ3e Oí huíc adíuncffcae marítimac orac, ex« tremís finibus, írequentibus Turcarum crudctiísí» morumnoftri generis hoftíum latrocinas 6í cxdi-bus,rapínts atcf quotidianis fere excurfíoníbusina feftis,Imperatoris prímaríj: In quo tanta reí milita* lisícíentia fuic, tanta pradíorum fecundorum coa pía, tanta in viéloríjs humanítas, vt ad omnia iuae memoriae duríísíma, díuturna, 8C quafi natural»'» bella foelíciter 8C e falutc Reípub.conficíenda, dí* uína quadam ergá nos beneuoíentía natus videre^ tur;atq? vt íncredibil£ fit, quotíes cum hoftíbus fer« rura SCmanus contulerit,nuquam abie¿tus,íémper D per uís per vi&or j difficile etiam dicta , vtrum hofccS magis , fortitudinemilliuspugnantis timuerint, an manfuetudinem vi&i, & in ipfius poteftatem de* latidtlexcrint: vt vokt, quifque accipiat j Ego pro famma &C officiorum Si beneuolentiac cons iun&ione, quaepatri raeo cum ipfo, multos ana ftos fuit , libere di&urus ium, quod fentio. Prae* clarorum multorum dC maximorura ipfius in Rempub, meritorum commemoratio, nunquam intermittetur: nunquam memoria delebitur. Dura genus hominum, dum populi Carniolani <5£ Cora c uaticinornenextabit (quodquidem fempiternum -velim ) ipfius ad labores belli indiiftria , ad pericula fortitudo, ad vfum ac diiciplmam peritia, 3 ad confilia prudentia , ad cafuitt fortunamque foelicitas : imprimis vero incredibilis quxdani liberalitas , quae homines , fi hoc fas eft didkr, Dijs pares facit i reliquae mnumcrabiks virtutes nominabuntur, metu perterritosjipfíus fortitudinis fama trementes confeientia multorum latrociniorum exanimatos, prouocafie ad pugnam pomiteret. Qiros quotidic nouam aliquam peftemipfíus capiti,toti vero pro= uínciae ferrum 8C Hammam ac íéruicutem minian* tes, faepe aduenientesjin ipfis veftigijs occidit: Sí progredi cupícntes, á procefíu arcuit, 6ii reditu refrenauít, p 3 Hoc Hoc codem anno,cum Hoftes perpetuís cxcur* fioníbus ÔC depopulationibus agrorñ, omnia quos cunqs inuaderêt crudeliter vaftarent atep diriperét,. vtvlcifcer eturipforumcrudelitatem ÔC Reip.iniu* rias,accitis ÔC aduocatis fuis ÔC aliorum Ducum copias, omnibusqj ad conftantiam, quamc| fua {ponte cre<5li e tient,cohortatis atqs incen iî s, V d uign 5, mu* nitífsímamarcem hoftíura,perfugí£í ôC receptacu^ lum praedarum, ex noftris fortunis erudelifsimê ca^ ptaru improuifo opprefsit, atq; ab hoftibuspartúrs. difpcrfis ac dífsípatís metu,partira víatq? ferro-tru-cidatis,defertam oCderclídam,incendie atep diriplT* it,agrosperuaftauittpluriraos boílesínprofe¿lío= ne,inreditu,ôCipfo ardore prariij occidk,plures et¡= íam fecumin feruituté adduxit:greges e quorum ÔC tantíí pecoris abegit,quantu milites onuftipraeda ÔC armis abripere potueriït.Domu cum fuis vltor no* ftraruminiuriarum ÔC omnia quae cogitauerat con~ feékïrreuerfus., acquale praedae parti tkmé infh'tuit, ÔC fuos,vt fe paulumreficerent, cil bona graria di= mittit. Rurfcs non-ita multo poft ad oblatâ occafôo* nem eadem arma fumpfit, ÔC ide iter inftituit,maio* rc ÔC fua gloria, ÔC hoftium caede atep pernicie.Om= nino quamdiu luric muneri praefuit (praefuit au te m annos duos) non defugít, quopiefciíq; fe obtulit oc-eafío fubireaípeólum hoftiw,ôC cum íjs viDepericu lo cScertare neq? dubitauit vitâ^quampopuli Cor= uatici ÔC fuorum votü«rs,prccibus ÔC optatís,íntot dimícatíoníbus retinuiflet, pro ipforum libértate ÔC &¿H Y 'U ' falutc falutc in extremum dífcrímen adduce«, atcpadeD fxpC ad non dubiam mortem concurrere »• • i •. Cum autem hxcipfius fa<5ta Reíp. vtília, ipil praeclara ad laudé,latere non podent,o£ in luce cols IocariveIlenc;Caciar qui confiderandum Tibi puta= ret,etiamfí ipfe nihil poítuIaret,íbla gloria,merce de adítorumperículoru contentus, quantú ípfíus vir= Cutibus 6¿merítis deberetur,ecim Segníac prxficí íus bet, vrbemqj olim claBfsímam,6¿ nunc ab hoftibus vndíquacp círcufefiam ípfíus fidei & cuílodíac com míttít. In qua dñ quincj annos ampiáis,maxima ora níum ordinu approbatíone, ÓC ¿udícía arqualíter,6C rem militaré fortíter admíniftrat, faepe hoftibusilli Vrbí 8C fuonomíni máxime 8í animo 8í armis in* feftis,armatus occurrit: Saepe Vrbem omnemqj ads iun¿tam oram marítimam impendence íeruitute,ÓC Íacpúís ei mínitata flamma ÖC excifione,& celerítate cófilíj,& armis aiqj Imperio,praccípue vero foeiicw tace ptopria fui generis atq; {¿minis IíberauitíSacpe ^■»Siiis'cómjlítonibus, frequentíbus barbarorum cxdibus,ö£ fortitudínísopinioneatq? fama clarífsr ín propinquos hoftíum fines excurrentíbus ÖC co* mitem & Ducem íe prxbuít,cumcg non abhorred xecdífficilesexitus,propter hoftíum multítudineni ÖC Regí o nis natu ram, vt fuo honori,fuorum¿g falu* cí non deefíet, quorum voris íentiret, íe í morte faepe, eíTe reuocatum , alacri animo SC Iactas bundus eó profeélus eft , vnde fe rediturum non cxiílimam, Denique fxpe ípfíus confilio, arma Peregrinus, qtn d non vtparentigratias ageret; quinan» ipCí vitara.'ftiam, Jiberos,fortunascf referretacceptas ; 6Cquod mas ximé facit authontatem Si fidem ,eft ei decedenti, Vrbis ab incenfione atque interim conferuatx, Si Giuíum ab intemecionc Si feruitute defenforum* di vocis oí memoriae teftimonio prxconium ims pertitum,á¿ pro tantis ipfius in Remp. mentís, gras tixa¿be 8C relatx. Deinde, quod vírtutemnecefTario confequis tur gloría,propter muLta,líheraliter,íufte', humanú* ter,fQrti£er,cogítata,decreta,Si in communem vtí= Iitatem »Ilata,Cxfaris Si omnium ordinum iudieío,. Prouincix Coruatix,<5£ totius ciadiundVaeorxmas ritimx Legatus deíe¿lus effc,hoc eft,fummi Si corns munis ImperatorisLcnkoukskij glorix íocius,cons filiorum coníorsjSí Imperij Vícarius a tep admíni= ftratortqux maxima eft 6i late patens dígnítas: ad quá non nífi prxftantíbus öi ingenio, 8i vfu,Si öts ercitatione rerum viris,6¿ in inferioribus honorum gradíbus cG laude verfatis,adítus patet.Hic auté Si ob alia per multa, Si ínprimis quódin poteílatibus prxter exteros gloriara ípcélaret,8£ non mercatus ram quandam vtilitatum fuarum, quodq? omnes magnam ípem haberent communis falutis priuata» rum^ rerum xn ipfius fortitudine * Sferga Remp» omnibus perípeéHísíma beneuolentía ,dignus efit íudicatus,ad quem inuícum di recufantem,hoc ex^ traor¡* tra ordínarÍLim SCmaximamlmptríum deferrctur.. Quodípforum de fe íudícium, ín ípfa ingrefsionc atcp primo adítu, magna ípfíus gloria, 6¿ omnium ordínumgratulatíone comprobauít.Nam cura pas ter meus,Caefarís beneficio Eques, OÍ Confilíaríus & id temporís in Prouincia Coruatía, Tríbunus ¿Eraríj, Vuihatshíum oppidum duarum horarum á Turcarum. finíbus diftans cogitaret: mílítíbus días tumis praelíjs o¿propínquítate barbar orum,6¿ ex= pcótatíonefolutíonís,mutílatís, exanímatisatcp ex= haufh's, promífla , decreta Sí debita ftípendía pers foluturus: Quod autem fine ípfius Sí publícorum pracfidíorum comitatu tuto eó perueníre non pofs fet,6d vnáprofidfcí non rccufauit , oí portero díe ad repentínum improuífumq? nuncíum,aduentan= fium hofliumarma fump fít,reí i ¿lo q? ad Vrbís cus ftodíam fatís firmo prasfídíojCum relíquís copíjs ho ftíbus,quos marcena Sluniam,iam cum ferro ínua= fíneintellexerat,obuíamprocefsít, eosq? incenfis tcéHs,depopularis agrís,pturímís omníu aetatu &ví~ rís 8í mulieríbus crudeliter trucídatis, plurímís ítem víndlís atcp conílrí¿lis,ví¿lores, di paulo poft,alijs fínieírms arcíbus eandcm crudelkatem Sí feruítutem inferre cogitantes, ímparatos adpugnam offendít, omniaép circumípíciens,ne quid of¥enderet,ne quo ímprudens írruerct,ínítruéla ad aípe¿lum di ad fir mitatem acie , cum hís numero fuperíoríbus , fed ípe rapíendí atque prxdandí díísípatís,ad DRES= nikumita contaidít^yx cís cjunem prnedam,de nos E íhis flris per fëelus ôi imuriam captam crip ere t; mu!« tos occidcrec,plures etíam caperet. Omnino ad du-centos, duobus tant um fuis ex pradio defideratis,. Ad veíperum rurfus ad oppidum, vnde profeélus erat, fumma cum gratulatione Giuium ÔC laccícist redije : ípfe laetus, gradas ctiamagens Deo Optí Max: quodipfíus ôi fuorum opera, ôCte&aina cenfíone , ôi agri vaftitate e fient liberan atque dea fenfi t habítatores vero ôi mortis interítu, <5i crus delifsima atque foedifsima feruitute : Cuius non foa lumeuentus atepperpefsio, iedetiam conditio <5C expe&atio., indigna homine Chrííliano ôi libero eft.Hoc acerrim um praelium, ôi ad memoriam no-ftrorum virtutis pratclarum, fuppeditatione confía ¿oram atq? praefentia Illuftrium oí nobilifsimorum Ivirorum Nicolai ÔC Francifci de Frangepanibus, Coraitum de Tersaz ôi Slun ôCc. Item Francifci -:• -.-•;. 7 ? < . H.- Vrflni, Comitisde Bjagai,'!ÔC Maxírailíani i Lama bcrg,id temporis Confiliari; pacis ÔC belli,-item paa tris mei Tribuni TErarij : ÔC. horum omnium intera uentuinitum,ôC Dei beneficio visoria terminatum eft, Prasdaitem, iudicio fapientífsimí Imperatorís acqualíter diftributa, ôi milites ad reficiendum fe dimiisi. Poft aliquanto ad Coragnifias caftra habens, cura vicinorum hoftium fréquentés conuentus,icea lerata confílía, ôi nefarios conatus, nihilcp eos dies ÔC noéires, quàm de fuo ÔC ci commendatae Proa uincice exitio cogitare intelligent, atque ex Spea culatoa culaíoríbus,quos maximis praemíjs ínter medios lio ítes alcrcc, certior fa&us eíTet, hoítes ¿n animo ha= bere,acl PERGNAM Arcem.cumexcrcitu acs cedere,eamque omnem Regionem ípíorum more dirípere>incendere,depopularí; habitatores omnes íedibus oí poíTcfsíonibuspellere, ípíorum aduen= tum expectantes, &improuífo oppreíTos, autre» pugnantes occidere, autcaptoscomprehenfosdg ín fempíternam feruítutem di vita redímendam ads ducere. Ad has veros nuncios 6í rumores fubs fequentes, Vírnonmínusad coníeéluram rerum futurarum fapíens, quámad propulfandos hoftis ura conatus dílígens oí fortís , quanquam im= pediretur , <5i paucitate mílitum , quod reli= qu;e copíx ad tempus adeíTe íufTae , noridum aducníflent , & contraria nonnuilorum , quí á dímícatione abhorrcrent volúntate ;Primum vtbo ni Imperatores certameniniturí folent, fuos difñ= dentes , oí nonnihíl tergiueríantes confirmauít. Deindene quid offenderet,6¿ magís de fuorumho nore 8í periculo,quá de fuá falute folícitus, trigíns ta delec5k>s velíteshoftibus obuiam prodíre iubet, eo.sqs aduenientcs 8í in fe incítatos,c5fidenter ados rirí.Seíe cumrelíquístotídem (aliorum enim expes ft Tubs ter Arcem perno&ant. Portero díe,antequa»sníllu= xífiet,á Sluiiio aliquot tormétorum crepitus exaua diunt, coníjcíuntcjs aduentare velpotíus adcíTe iam hoftes í Continuó omnes cohortes , ad nutum Ima peratoris praefentís congregantur, pauló port in aciem dímicatíonemq? venturas. Comes Slunius de fuorum falute di íncolum-ítate fo'ícicus, ad Lenko» •iiítsltiumadic , deprecaturq?, vt cum fuís velítíbus hoftíbus obuíam prodíre poísit, di inátatosipfos rum ímpetus quantum líceret retardare, atq;, quod rnííerícordia duélus máxime cupíebat,fuorum,irrí* mícorum tetís di íníe¿Hs ígníbus appetitorum vítae & fortunisíubueníre.Quodeí fummo ftudio oí cu pidítate pe Leu tí non eft denegatum,& datum etiam ¿pfíus falutís caufa negocíum Aurfpergero die. vi cum trecenas¡equítíbus eum i tergo fubíéqueretur: eíq di ad perículum Sí ad víítoríam praeftó eííet. Qui dum Comítís veftígía perfequítur,ípfíusq? aí= fe&atores cupídíus hoftíbus de fuperiore loco ín ip fos íllatis obfiftentes, di partim iam haftístrásfixos, partim vin&os confiriólos q; conípíceret, acrí eres ¿loq? oí vultu SC animo,cum fuís ín armatos 6¿íam víélores hoftes fe immíttít: noftros ipfíus aduentu recreatos,cun¿lantes di díffidentes excítat :Hoftie fcus vero, ípem exploratx vi¿loríae adímit. Erípit £ } etiam etíáfexagíntanobíles viros vínélosiam, fortunisq} omnibus crudelíter ípoliatos, gladioscg ín noftroru capita díftri<5k>s,áíugulís ipforumreíjcit,ípforumcg coníuges atq? líberos,á flamma ferroqs liberat. Muí tos ín acie ínterficít > di ínprímis ípforum Ducem, Aliam Dumlíancm, di gratia apud fuos ínfignem, SCmuItis crebrisq; noftroru homínum caedibus noa bílítatum,Poftea ínteruentu Lenkouitshíj quern ho norís di fuppedítandorum conííiíorum caula co= rnítabatur Pater meus,maíore etiam cótentione pu^ gnatum eft. Capti centum amplíus , fumpraqs fup= plícia de audadísímis hoftíbus,atq; noftroru mor== tesjínímícorum fanguíne di catdibus expiatac. Pace pofteaínter Caefarem SíTurcam fublata, denuncíalo etíamatqueindifto vltró cítroqj bello: cum iam di iíterís ípecuIatorum,&fermoñíbus oms nium allatum eíTet, Regem Turcarum furentem audacia,peftemtoto orbinefarié molientem, Pa= ríetinis autem Pannonías,ferrum fiammamcp mini-tantem.cum máximo exercítu , fuo more,hoc eft, fuperbiís; delecta di durífsíma conquifítíone coI= lecífco cogitare ín Segethum, di propínquasfinítí= masq? arces,quorum incolumítas di ínteritus,ex Se gethí falute o¿exít!openderet,c6ferrepeftemilIam, quam ín reliquias Vngaríx,atq? adeo ín vníuerfam R.emp: Chríftíanoru,íam díu machinatusefíet: di íamBízantío profecía, progrcfTum efie multorum diertí vía,.& vndíqp tota Moefia o¿adiunéla Panno nía, munítíonesYÍarum, OÍ mójitionespoiitium ad transmittendas ipil us inntjmcrabiícs copias fieri. HERBARDVS Illuftris Dux, Clarifsimo Patre natus, Auo, maíorib-us: vtíuodecorí non deeíTej, faluticp . Prouíncíae íuae fidei ÖC cuftodiac conimendatae confu!erct,atque adeó,vt hofrum o= mnia caedíbus ÖC incendias vallare cupientíum , fus rorem ac tela vitaret j.Prímum difsípatas cohortes ÖC Turmas ad fe conuocat. Deinde CarníoIaepro= ceres ad prxfídiuin coíñunís patriae,<5¿ ad vicinortí fortunas coníeruandasexcitar. Oftendíe nífí cala= mítate dofti díiígenterprouídeát, ípfís easdem belli íníuríasímpedere,obeamtg caufam oes concurrcre debere ad comune acerbiísimu íncendíum in Chris ftíanos homines excitatum 6í iam opinione magis dífsipatum,reftinguendu. Deriíq; exorat vtfibi ad quácuncj fortuna ÖC ví&oríae ÖC calamítatíspraefbó eile velínt. Freque ntes conueníunt,ínprímís ípfíus duo fratres, eiuídemqj generis ac nominís, Ioannes Aur{pergíus,Baroin Schonberg ÖCc.SC Cas.gratia & ípforu vírtutíbus ÖC rebur.geíh's praeftantiísimi: Iilufbresité & re & nomíneBaronesTurríaní,pater meus,permulti aIíj,quos vtipforií dígnítaspoftulaC honoris caufa nomino,8¿ breuítatí ftudés, ÖC quod res eft omnibus peruulgata atqj nota praetermícto, líbenter autem omnes de patria oprime effe méritos ídq; 6C tum ÖC faepe alias abunde re ípfa corns probaíTe fateor.Cumhis de falute patriae fortunísq; delíberat: Propinquu ípfis interitu nífi occurfu fit, denunciat; Laboré ín patria defendendapraecipue fuum fiîtimeŒc X Stadium vero ipfius confcruandae, ÔC ex propinqua ÔC imminente feruitute vindicandac commune ei cum illiseiTe debere.Itaq? de commua ni fententia conftituSum eft,vt occafio diuinitus ob= lata,non dimitteretur. Omnes vna voce liberaliter fpondentinfecg recipiunt 3 fefe omnes belli ÔC itine= ris iniurias libenter cum ipfo fubituros, dummodo ipforum perieulis tantum detriment!,quantum Dei îmmortalis ope ÔC auxilio confidere. t hoftibusin^ ferretur , ÔC ( quodplurimum poteftad arcendos inimicos) noftrorumanimiiacentes, expeéVatione me Ii o ru m euentorum crigerentur. Cecidic autem. percommode,vtantequam digi'ederentur,pcrfuga ' quidam ab Vduigna à fuis refugeret,ô£ ad Ducem. de quo.verba facimusjdeuolarct, eiqjaditum fein-Arcem Vduignam patefaélurum , fi feaudiret, polliceretirr, ialuis ÔC incolumibus (uis , eorumcg omnium internecione , qui ad Arcis cuftodiam ©fcitantes ÔC femifomnes cxcubarent. Addidit prxterea,fc libenter voluntariam mortem fubituru, fuumqj corpus omnibus cruciatibus pncbiturum*-(. nifi quid grauius impediret ) fi aliter e ueni (Jet atq, putatum eilet. Praemij ÔC merccdis loco, nihil aliud poftulat , quim vt ipfius multarum iniuria= rum , noftris- ho minibus- multos annos illatarum obiiuifcerctur : feq? diuino afflatu e tenebris falfe religionis, in lucem verx atq; adeo in caelum reuo= , catum*, nullamcp pnenam fuarum deliétorum de^ : jjrecant&nr, in gratiam réopérer. Inducit virum fortem fortem Sí paratum ad pcricula, in quibus patriae oC fuorumfakitemínelufameíTefentiret, vt rem fibi gloriofam,hoílibus(fi ípe euentus non falleret)pers nitiofam, fortí animo magno qj fufciperet, dC antc= quam aggrederetur , faceret praeparationem dilis gencem, nihil cj? praetermitteret, quod fibl ad tam praeclarum 6C tam difficile facinus,abfquepericulo eonficiendum,expedircintelligeret.Itacp &Í Duces & milites,volúntate inter fe fimiles, Dei Op.Max» praefidio confidentes, 6¿tam practer opta turn, fed valde ex volúntate oblataoccafione laeti, dantfein viam.. Pernoftantin Sauolie, quod duarum horas mm ¿ Vuihatshio abeft6C totidem a Repitsia ar= ee.Poitero die,iairiin fines hoftium ingrefsis, oc= currunt noftri homines , qui OÍ ipfis 6i iumentis fí progrederentur,maximum periculum imminere denuneiant: Qi.iodmontLumafperitas,quos.vuIga hort os-diabolí nominant, propter aquamconglacis atam frigoribus, niuiumq; de coelo cadentium altie tudinem,vias^ immunitas, denías atq; afperas,abia que máximo vitae Sí prolapfíonis difcrimine,trans fcendí non pofiet. Hie vir conftans,o£ qui diutur^ mperpefsione incommodorum , fenfumomnem doloris 5C pericularu amífiíTet,mfiílit; di diumuls tumqj dubitans vtrummelius eíTet,progredí an rea dire,cogitatione eorum quae ipfis > peregrinas, fyl= ueftr es, 8(. inufitatas vías índagantibus,anní tempos re duro accíderepoíTentacerba, é Curfii reuocaa Cus eft ; fuorum etiara volúntate., qui vtilius efle F putas- putarunthoneíle cedere, quam fpe inanl &C maxí* mam parte fallad,in apertam pernicíem incurrere. Ea ípía die cum contentíus ambularet, Repítshíum ad vcípcrum redijt.Sedpauloperturbatíor; DíffU cíleením eft,quod cum magna fpe efficíédí íngref= íus fís, id non exequí vfque ad extremum. Nc aiis tem omníno ínanis di ingloriusreuerteretur, vndc cum magna omnium fíngularís alícuíus viítoríae expe&atíone profe&us erat,pofterum díem totum quífuítfeftus ChriTto olím ex mortuís profalute humaní generis fempiternae mor tí di feruítuti de= ftínatí,excítato,& confequentem no&em per ho=» ftíum agros oberrauít, atque ínLVSHZE Bofe nenfis Imperíj,tercentas amplíusincolarum domos íncendít, omnemcp circa Regíone depopulatus effe magna ípfíus gloria magnacp hoíb'um calamítatc fummo dedecore coniun¿fca. Hoc loco de Transa fuga Simone Setshítshío, á quo commemoratum eft: fpem díríp.'cndar di inflammandas Vduígnre nofbris fuílTe ínie<5tam , praetermíttere non pollumr quod videlicet antequam hoftíum caítra di religion níra, iudícío di volúntate relínqueret , cuidam Barbaro fuo famílíari, fiíentío negocíum datum erat, vt eum ad íé te&o ac domo ínuítaret, di dífs cumbentem ímprouísó íntcrímeret. Quod dum fla le occafíonistarditatem expe<5tans,díem ex die di fa fert,eo laqueo,quem focío tetéderat,ímprudens in=s dutus interíjt.SetshítsIiius ením cuí doleret, ícelerís ín íe moliti memor, hominem, qui fe Sí animo dC q OCulís eculis faepe ad caedcm nota ire rat, fed fíelo OÍ fers monc öd vultu,id quod cogitaret, coelantemfamia liaríus appellat : ad prandium inuítat : Pranfo poto, &Í nihil minus cogitanti'ceruicibu9 caput abs feidit. Deniqueincaftra AVRSPERGERi afíert. Quo ipfius faeffc» defideria omnium fui commouít, declarauitqj fuam in fide permanent-da conftantiam öi perpetuam voluntatem . Idque multis poítea hoftiucaedibus,6£ ad extremíí profu fíone fanguiniscomprobauit:Namcum oivicino-rum hoftiii Sí longinquoru,qui dc ipib nihil praeter auditumhaberent odia>& omnium arma in ie cona citaffct,diuipforum effrenatum furorem,5¿ accrrU mosatqj vndiq? in fe intentos gíadíos vitare non po tuit:Ncq5 circumuentus ex infidas,inimicoru cru= delitatem fuo fanguine cxplere:Qui vt in calamitas te hominisinuidiofí ac ómnibus oífenfí, mores fe= ros,immanemqj naturamípforum oftenderent, cx-ípfiuscapitepoculum conftci curárunt, auroqj aci pompa in lacinias vndiquaq; exomarí, quod extaa rct ad memoriamipfíus ínípfos íniuriarfí,6¿ ipforum de ¿pío fumptí fupplicij fempíternam» Non íta multó poft Caefar Maximilianus Sic* te Sí nomine omnium maxímus CÍ longe pracflana tifsi; cum max: Sí fortífsimo exercitu ex omnibus gentibus oí nationibus, fuá fponte Sí abfque fpe cí cogítatíone pra^miorum ad ipfum confluent tibusjín Vngaríamproficifcitur,Item Carolirs Ara chiduxAuftnx <5Cc,magnitudíne animi&glouae . j * Fi arnorc amore fimilispaerís, Au^Maiorumfcomitatu vero omnium ípíb dignarum vírtutum fuperior : Pro¿ pter ímpendens bellum ÖCgenere ipfo neceíTarium, ÖC ínaequaíítate decertandí perículofum, omnesex fuis Prouíncíjs, pauló paradores accp exercítatíores ÖCinprimis Proceres,atcp dele¿tam iuuentutem ac=¡ cerfít.Solis Garníolanís,vicinicate SCpropínquítate hoftíum , impendent! máximo perículo proxímís, benigne oí comíterremíttit atq¡ concedit, vt in fuis finibus confífterent i íeparatím vero Aurfpergero R.empub.committit,6¿ omni conténtíone animi dC corporis prouidere iubet,ne quid detriment! patía= tur.CarnioIaniitacp inCampum D. Bartholomaei conueníunt,atq5 ibitriduum commorantur» Deíná de Crucem veríus caftra mouent, nutum oíímpe= rium Aurípergeri die. qui in vltimis Coruatíx finí=« bus,non procul ab hoftíum telís veríabatur, expe^ élantes.Cuí de fälute íuorum,8C de hoftíum perni= tie,diu nodtuqi cogítanti,optató eft oblata occafio, Nouí,arcis nuperad Vnam 3cdíficat3E,frequetíbus hoftíum conuentíbus Celebris, praedonumq? tutífs; portus,S¿ perfugij ímprouísó opprímendae. Vtau* tem commodíus,<5¿ quantum fierípoflet abfq;pc^ rículo SC internecione fuorum rem conficeret, Pe= trum ErdeudasumeCoruatice Praefídem, per literas COMÍuü't, quíd ípfí pro íalute oí exiftímatione com2 muni faciendum cite ceníeret,<5¿ díem conftítuít at= que locum,ad quem fí eí víderetur,exre Sí ex tem^ pore>de Coto ítinere ac redícu tofilíum capturí con* ¿ i uenia ueriircnt.Itidem Iofephum Turrianuni Baron cm lcdHfsimum ) ÔC belli ci s laudibus abundantem , id temporis deledlorum Equitum Carniolanorum D ucem,ad fe accerfit, Congregatiineunt rationcm ÔC inueftigant viam,quacomodifsimè pofsint per s ficere id quod cogitant. Ad Arcem deftinatam direptioni <5£incendijs direélô contendunt,eo^ des lati ,prxüumcumhoftibusaduerfis ineunt , ijsqî partim fugatis, partim cadis ÔC vindlis, certatim in oppidum cum ferro ÔC flamma inuadunt. Arcis cuitodiipib rumore ÔC nomine timorem ÔC defpes rationcm inijciunt ; vfq adeo, vt noftris-ad portam prxfto effet,ipemq; deditionis,iî ip'fius vitàe pepers ciiTentjfaceret.Sed in hoc medio apparatu, Virais mus Hleunae Praefes ( Barbari Begum appe liant) Segethum,ad fui domini caflra petens,forte eô cum oénngentis fagittarijs,& ferè totidem velitibus des latus eil.Cuiusaduentu ÔC fpefubfidij, Praefe&us arcis,defperans iâ rebus fuis,& qui paulo poil a dis tum in arcem, noilris pâte faccre cogitaret, confirs matus eft. Noiler autem Imperator, occafionenl Triumphi ÔC Vi&orix fibi diuinitus oblatamnas _eô curfim per mediam flammam F i teélo- te et or um incenforum contendit>atcp in Begum ar-matum quidem, fed tam vcpentínum noitrorum aduentum non expečlantem,infeftisfignis infertur ÔC íta vrget atcç inftat,vt antequamipfius fagíttarí^ ad exauditum ímpulfum feutorum 6¿ crepita pla= garumaccurfifleut, maximam partem Centurion num omninoad ducerttos,ínprimts autem ip=» fum Ducem nobilifs: inter fuos fortiter pugnan^; tem , deíeéturm equo ÔC grauiter faucíum, caperet*. Quo tempore ÔC eqirus quo vehebatur Begus,cum> íclla argéntea magnifieioperís ÔC pueri fymphonía: ci,ÔC ípfiusrouií at que taberna cula,omnia deníque ornamenta,qiixprimarkis Imperator, SCidemdes. licatus ad fpecíem ÔC ad omaturrtpiurkna circule ft abat in ipftu5.poteftatem> peruenerunt Jp fum B e= gum muitos.meniès comiter ÔC honorifice , magís. vt hofpitcru,quàmvt inímicum3domi'fux a!trit.Po= ffcea quod ÔC infirma vatetudine effet, ÔC feneitu-te iam confeéius , ad fuos redire pallus eft t ac= ceptís pro míísíone ÔC redemption* , tricenis niillíbus aureorunr. Ob camremfortiter,foriiciter„ proipereq; geftam,, à Caeiàre Maximiliano ipfe, ÔC Iofephus L. Baro.à Turri ôC Cruce,de quorum tngenijs ea iam eft apud omnes ordines exiftis maria, vtplurimum mlxtatur ambobus y amplifsr .ôChonorificentifsimis verbis, collaudati-funt, ÔC virtutis atque fortkudinisergô,ad Eq tre ftrg rtv dig— jflícatem ínftítutis. folçunibiis^ cxremoníjs fublaek . .I V \ " ' M Ad quam non nîfipracftantifsimîs, hoc cil ipforum fimilibus vins aditus patct, ÔC pkmrnîs atq; peripü cuis fortitudinis exemplisaicenditur. Paulo p oft, cum Praefes Carniolae diicefsiffet cx vita,eamqj ampliisimä fedé dignitatis atq; honoris vacuam nouo fucccflbri reliquiifet , Archidux Carolus Auftrius ôCc. Imperij gloria praeftantifs; idemcg acerrimus ingentorum xitimator ; Cuires ccntiahuius ornatiis; viri in Remp. merita magna ^praclara^nte ocul-os vcriarentur;Haud ignarus quantum iniüo effet animi, quantum induftriar, cum potiisimum detegit, cuius authoritati , fidei SC prudentiae, Prouinciac fibichariisimae ÔC fidcÜtsia mac curamčč gubernationem committeret.Idcp ma ximo,omnium ordinum,generum atq; aetatum con iènfu fuma omniu gratulatione coniun<5lo : Quod ©¿in ipfius maiori bus fimilé dignitaté recordaretur ÔC eo Redore omnia quibus &bene ô£ quiète viuta tur iperarent.Ncc eos fcfellit expe<5htio.Quamdiu enim Kitic muneri praefuit,qui fucrunt anni noucnit nihil nifi magnum atep amplum de Reip. iàlute ÔC dignitaté cogitauit. Atq; adeo omnia fua ftudia ont nem & operâ ÔC induitriâ, deniqî quicquid habuic facultatis ci virium, in eius confèruatione atq; am= plificatione collocauit. Durior in fuos , quam ipfius natura patereretur» Quas enim copias i;s relinquî ÔC fuppeditari aequius fuit, eas in communem vtilitatem , proprijs rationibus ac commodis Pa=» triae falutçm prflc excubarent,vt eí,donee omnia equítum di pedítñ accerfita auxilia conueniífent,nihil impro uífum poiíet accidere. Cum autem nihil dehoftium confilíjs vfc$ afFcrretur,neej? rameijs neep mmork bus>inc.oenatus cufoitum diícefsit: vehementer^non de fuá quidem vita,fed de Reíp.incclumitate, di ft quid ei humanítus accidíiTet, calamitate folicitusi vfq adeojvt fentíenscuram ípfius dcfendédae,_apü& fe vnum excubare, nuííam partem caperet quietísT Omnemcg ípem Sí vita; di moTtis,in díuina volúntate reponeret. Ne autem rn tanto periculo, frbi di fuis omnibus ppofito,autprudeiitcr declinado,auc fortíter propulfando índormíret , quodcp quaíí prxíagíret,hoftíumínfperatumrepentcm^aduens tum,imperr,t,vtno¿fce intempefta, omnia ad futu-ram pugnara nece fíaria, praeftóparata^ lint. Su: s gít ípfe ante lucem, & primo düuculo ínambulans, crepitumtormcntiinaudítilnEquumyDomíní fu=? tuvam calamítatempraeíenticnten*, oh eamqj cau= famretre&ancem,cekriter Si íemiarmatus aícen«= dst.Fuum minorem natu,.Y VQLPGANGVM Engel» íéngelbertíquem prídic cogrtato(maíor€ natuChm ítophorojin quo fumma elucet virtus ímgularis píe tas,prudentia, feueritasatq; íuíticia,prouíncíae fibi conimendatx Vicario conílituto,qui mortuo etiam patre in eo ipfo honoris gradu per literasArchidua cis confirmatus eft, domí relí¿tq)ad periculi di ad viéiroríae focíetatemacciuerat,cun¿ta.ntem,8C eqtrí etiam quo vehebatur trepídatione, nonnihil coma motum,ad ípcm oí ae quítate aními extollit í íubetqp cfíe fine cura, di á fuolaterenufquamdifeedere; afpeékim etiam hoftíum non perhorreícere:Mora temq? (fl Deo Opt.Max.vífum fit,eum euocare ex vita,Sí gladijsipforum interíre) nondeFugere, fed laetu atep gradas agenté oppetere cum gloria :Nihi| tí.intereíle.fiue retreéíes fiue propes,moriendu ora nino eííe.Relíquos comités,F.VueixItverg. luí Za ram,8C DanieléTethauiíí,nobÍlífs:Duces,<5C fortifí homines,ítemeg carteros afseéhtores 8¿pedífequos fuá (ponte, 6í ípfiuspracfentia animi ereélos, excia tat tamen di ín (peni ví&oriae inducíttaut fi pro pad tria vm cum ípfo fortiter occumberent, fempitera Rorum, di aeternac vítac praemíorum. Turn duo paa ría itiuenumdelfgit,quosmax. ftbí confidere exia ftimát, di quíbus breuiores 6i recóditatr viae,vt vnía cuíq? fuá domus,notae eíTentí eosq? pflpcurrere iua b«t,rumoresqp excípere, dC celeríter ad fe referre. Ipfe cum caeterís ad eos contendít , qui diípartitl erantin ípeculís,vt hoftíum aduétum íígnifícarent» aut dmuncíatíone,aut fublatis ignibus. Sed reuoa í-. - K ca* eaucrunî eum e curfu > nefcio quîignotî homines? ínuitum quidem ÔC multa fufpicantem ; tarnen Te« uocauerunt,qui paucoshoftes,incitandoru noftro* rum ad dimicationem caufa coniùltô antegreííos conipexerant. Cum his,fummus Imperator, multa quidem de ipforum extremis comitibus cogitans, ÔC item fuas copias mox aduolaturas iperans, nanus ÔC ferrum ita contulit, vt ÔC eminus conies éh'one teloru,ô£ cominus gladijs multos occideretj reliquos iterum ÔC tertium fugaret,auerteret atcj rc pelleret. Interim reliqua hoftium muldtudo,omnes iblitudines perièquitur, omnia diuerticula omnesqj flexiones quacrit, ne i noftris ex ípeculis, ipibrum veftigia ingrefsiones«^ animaduerti po lient, <3¿ tans dem interfectos in itinere quatuor illis fuperius com memoratis,ad initum certamen atep ad caedem fuos rum adeurrit. Primum ad conipeéïum noftriDucis fortitcrpugnantisinfiilit. Deinde immanibus ÔC inconditis fonis editis, vndiquaq; in eum impetum facit. Neque tarnen fortifsimus vir animum dt* mitcit : aut fux filijuè (âlutis cupidus refert pes dem , ièd in veíli^io,in quo poílremtim inftitit, forti animo magnoque confiílit, , ÔC fanguinc ínimicorum re (perfus, Reipublicar quám fuam vis cem ma^is tacitus deplorans, in medios hoftes cus pidifsime infcrtur;atque à fronte,i tergo ÔC i laterú bus circumfeptus,hofh'um plagas ipfius vitam mas ximé appetentium, fortiter ÓC expe&at ÔC declís ra&¡ Omnino magnam in fe vim ÔC incredibilem animum ánimum, <5¿non vníus hominís"vires indícat: C ume que nullum telum fruftra conijcerec, duos Noble iífsímos Centuriones, vel potíus teterrímas beftí-as , praeter caeteros in Ce exultantes, ad necem vul¿ neratos de Equis deturbat. Quorum vicem, ÔC ipíum tantum ícutorum, pilorum, gladiorum, ín fe vnum íntentorum , tam díu íuítínere , omnemq$ cí defenfionis facultatem adimeret. Híc confident tífsímus vír, cum iam omnes adhuc íperataefálutís vias praccluías eífe videret,hoftem inimícum di na* turx ÔC humanitatí nequam interfeélorem Equi, pedefter interimit. Cuius defiderium,ÔC ante o culos caedem,indigne ferens ÔC vlcifci cupiens, feruus fidelis ÔC fpeéhtor Domini necís, eum è manibus corum, qui ípfum ín conípe&um Begi viuum ad* ducere accelerarent,ô£ ínter íé de gloria contendea rent eripit; caputep,nihil magís cupíenti, quam efa fufione íanguíi}^, íuo decori Íatísfacere , íeruítua tisq? accerbífsímas iniurias effugere, prarcídíc, Ata que non modo de ímpunítate, fed etíam de prars reijs cogitans»adBegum íntabernacula defert.Quí (fí mtritís íta refereiitibus credatur ) tanta ô£ tam iníperató oblata visoria exultan« 1 tam ver(5 Illuílris > ÔL vtípfe exiffrmabat , aut deíerti, K i aut ¡jHitproi&cí ImpcuKoris, quem viuum ad fpcqicrrt Tríumphi, fibi praeferri concupierat , acerbifa fimam mortem , molefte ferens , homínem fia bí, caeteroqui charífsímum , quod vúae ipfiug non pepercííTet, ad memöriam audacíae fempía ternam, adque índígnitatem fa¿lí teftificandam, occidi íufsít. Sed id verum ne fit an fecus,parum rea Fere.Ego auditum i multis,non commemorare ñor» debui. Reliqui mortui Dueis comités ÓC miniftri, partim cum gloria in acíe occíderunt; partim inuitl ÓC multum repugnantes capti funt. Inter quos eft ipfius filíus , cuius antea meminimus, annos natus» adfummam xx.<5¿ duos. Qui oblitus infirmitatis aetatís, virtutis autem propriac fui generis mem or, gladíoshoftiumin fuum caput vitamqj díftríétos, nonpertímuít. Multa antequam conftringeretur, duobuspericulofiisimis vulneribus acceptis, aetate fecß maioraedidit. Parentiqj de fe ÓC de Rep. optú rae mérito ( quando in ipfius complexu vt cogitas bat,expreflum vitae ípiritum,aut in acíe ante ipfius oculos effufum edere non lícuít, animase^ amborum díuínas 6C immortales,in coelum vnde erantprofea <5foe,vnádeuolare) feruitute fenfu» moríendi, qui ad punctum temporis durat acerbiöre , (atisfecít. Atq; fimul 8C fuo honori confuí uit,6¿ alíjs fui fímia libus propofuit,exemplum adimítandum. Ita Clarifsimus fui ordinis vir,6í inuiéliísimuS Imperator,cum prius hoftíu gladíos videret, quam quae res eíTetjaudiíTet,dum fuosexpe&at, incídít ín earn omnes tarnen cupiditate vobis gratifkandi Si ob-íeruanria erga vos facile fuperabo i vt hanc mean» cxilem,6Cnudam ab omnibus ornamentís lucubras tioné,quotidianis meisffcúdijs öCinterpellationibus ereptam,atq; ab oprimo animo vobisqp deditiísimo profe¿iam, in bonam partem ÖCita acopietís, vt ego,omnia veftra cogitata cum virtute ¿¡¿bono pus btico coiun<9:a,Deum imortalem fortunare cupíor Voscp ad cxtremöexiftimare,vt nihil, veftri generis praeflantiís:Heroi,nouum aut prxcipuum accidííTc puteris ; atq hxc mortalia atqs exiguacontemnens tesjillä coeleftia Sííempiterna cogitantes,ip fi us virs tütum admira tores, 6i ímitatores fa&orum , i4 moderate iam feratis, quod muítos quiete & tranquille, Si tuliíTe ÖC ferre incdligitis. 0