Nr. 477. HJ. 1901. Kirchliches Keriàungs-Antt für die Lavanter ptöccfe. Sllljnlt : 12. Litterae Decretales, quibus B. Ioanni Bapt. de la ! des Kronlandcs Steiermark pro 1901. — 10. Neuerlicher Auftrag, Salle Sanctorum honores decernuntur. — 13. De prudentia in , betreffend die Ausstellung von Löschungsquittungen. — 17. Hilfsactivn agendis. — 14. Erlass des k. k. Ministeriums für C. und lt., ! für den abgebrannten Markt WiLnitz. — 18. Literatur. — 19. Diöcesan- betreffend die kirchlichen Denkmale. — 15. Verzeichnis der Conservatoren | Nachrichten. 12. Litterae Decretales, quibus B. Ioanni Bapt. LEO EPISCOPUS SERVVS SERVORVM DEI AD PERPETVAM REI MEMORIAM. Antequam Christus super omnes coelos ascenderet ut ad Patris dexteram sederet, discipulorum spem ita erexit suavissimis verbis, ut tamen eos de pressuris moneret, quas habituri essent in mundo. Sic videlicet deliberatum erat ut sicut ipse per crucem salutis nostrae inimicos palam triumphaverat, ita nos non aliter quam per multas tribulationes introiremus in regnum coelorum. Ut tamen in hac lucta adversus spiritalia nequitiae nemo animum despondeat, opportunum est ut, praeterquam in auctorem fidei et consummatorem lesimi, aspiciamus in cos qui in agone ante nos contenderunt ac modo coronantur et accipiunt palmam. Et huc quidem spectat ea Apostolici muneris pars ac potestas, qua Dei famulos heroicae virtutis laude praestantes, accedentibus ab ipso Deo signis et prodigiis, Christiano populo colendos proponimus, ut nobis scilicet, qui adhuc peregrinamur a Domino, exemplo sint pariter et praesidio. — Hac autem potestate laeti libentes hac etiam die fungimur, quum Ioanni Baptistae De la Salle, sacerdoti et Scholarum Christianarum Institutori, coelestium Sanctorum honores decernimus. Adest enim ex toto orbe frequentissima fidelium corona quae, ob annum sacrum a Nobis indictum, ad hanc urbem et Apostolorum exuvias convenit: appropinquat et novi sacculi initium, cui maxime proderit Ioannis Baptistae documenta ct exempla usurpanda proponere ; nam exoptatae pacis iustitiac munere haud »liter licebit frui, quam si tenera et adolescens actas in timore Domini et ad Evangeli! leges educetur. Rhcmis, in urbe Galbarum nobilissima, pridie Kalendas Maias anno MDCL1, illustri loco natus est Ioannes baptista, praeclarum gentis suae et catholici nominis orna- de la Salle Sanctorum honores decernuntur. mentum futurus. Quam pietatis suavitatem toto vitae tempore prae se tulit, eandem a puero demonstravit. Festivo quamvis ingenio, lusus iocosquo a teneris abhorruit, delicias unice e sanctorum historiis hauriens. Quum vero egredi domo licuit, praecipua illi voluptas sacras aedes invisere, ubi ad augustissimum Eucharistiae sacramentum et ad sanctam Dei Matrem tamdiu tantaque gravitate et ardore fundebat preces, ut adstantibus admirationi esset. Maturo scholas frequentavit ; quo in officio modestia et addiscendi studio sic praelucebat, ut magna de eo magistri pollicerentur patri. Qui quidem in magistratum civitatis adlectus, utpote qui Ioannem, maiorem natu, prae reliquis septem filiis, adamabat, illum propagandae tuen-daeque familiae destinabat. Sed aliter Deo placitum ac praestitutum. Eius namque instinctu adolescens Dominum partem hereditatis suae elegit et in sacrum Clerum cooptari statuit. Nec, pro sua in Deum religione, obstitit genitor. Ioannes vero adeo se dignum suscepto habitu statini exhibuit, ut, obsistente nemine, Rhemcnsi canonicati! auctus fuerit ; quod munus convenientium virtutum studio illustravit. Quadriennio exacto, Parisios in Sulpiciano Seminario theologicis disciplinis daturus operam contendit. Ubi addiscendi ardore ac "vitae sanctimonia adeo se probavit, ut nemo eius discessum aegre non tulerit, quum, demortuo patre, domum redire coactus est, ut rei familiari iuniorum-que fratrum educationi consuleret. Quo in officio mire eluxit iuvenis prudentia ; nam sic omnia disposuit ut familiae religiosae domus Speciem referret. Quidquid porro temporis a domesticorum cura supererat, totum Ioannes orando stu-dendoque tribuebat, id unice spectans ut sacerdotali muneri, quod maxime avebat, sese opportune disponeret. — Quod ut melius ipsi cederet, moderatorem conscientiae adhibuit Nicolaum Roland theologum Rhcmensem, virum virtute egregia; quo auctore, ad scholas puerorum e plebe i uva udas se applicuit. Quin etiam, eodem suadente, utque 1 erat amore fluxarum rerum omnino expers, canonie,atum cum S. Petri paroecia commutare voluit : at id quamvis ab Archiepiscopo instantissime contenderet, non permisit Antistes, ne canonicorum collegium tanto iuvene privaretur. — Theologiae curriculo maxima cum laude confecto, septimum supra vicesimum aetatis annum agens, Rhenus, in Metropolitano templo, Sacerdotio auctus est, Sabbato sanctioris hebdomadae. Tum autem luce postera, nulla adiri bita, ut ipse statuit, exteriori celebritate, sacris primum operatus est, adstantibus omnibus admiratione perculsis fidei et caritatis indiciis, quae in eius ore micabant. Quam in perlitando pietatem, toto corporis habitu elucentem, constanter retinuit; ut non raro, qui intererant, eo adspeclu commoti propositum melioris vitae conciperent. — Quia porro Ioannem non fugiebat, sacerdotis officium esse et mystico Christi corpori navare operam, coepit illico se proximorum utilitatibus devovere: frequens erat in invisendis aegrotis, solandis afflictis, miseris omne genus juvandis, concionibus ac missionibus habendis, confessionibus excipiendis. Quibus industriis plures ad meliorem frugem adducebat. Interim vero sui non iminemor quotidianos in virtutibus progressus faciebat; in demissione animi praesertim, mansuetudine, despicientia rerum fluxarum, abnegatione sui suacque voluntatis uniformitate cum divina. Suscepto vix sacerdotio, conscientiae moderatorem, morte interceptum, amisit; a quo legatam habuit provinciam regendi Sorores a puero Iesu, quarum ille institutor fuerat, ut pauperes puellas, nulla spe lucri, docerent. Hoc in munere Ioannes ea fuit prudentia et constantia, ut institutum illud, ob gravissimas difficultates pene interimendum, servarit incolume; quin et litteras a Rege obtinuit, quas patentes vocant, quibus et congregationis securitati et scholis eiusdem in posterum consultum fuit. Quas industrias puellis instituendis Rolandus adhibuit, easdem et pueris educandis adhibere statuerat. At mors volenti obstitit. Verum, haud ita multo post Hadrianus quidam Niel ludi magister, Rhemos a matrona quadam loannis consanguinea missus, advenit, ut cum eo de insti tuendis puerorum scholis ageret. Quantas id opus difficili tates praeferret, vidit statim Ioannes ; propositum tamen laudavit, ac Nielio sese adiutorem spopondit. Primum igitur Deum ut suo se lumine collustraret instantissime precatus est: tum, sibi penitus diffidens, prudentissimorum c clero consilium expostulavit. Quibus demum probantibus, magna hominum expectatione, prima schola in Mauritiana paroecia fundata est, et paucos post menses, altera ad 8. lacobi. Alumnis tamen confluentibus magistrorum copia deerat: addebatur quod Nielius, eorum veluti moderator, ferven-tiori, quam par esset, ingenio ferebatur ac frequentius aberat. Periculum Ioannem non fugit; quapropter ut magistros in officio contineret, frequens eos invisebat mone-batque; deinde ut efficacius adiumento esset, illos, ad aedes suas, in unam domum collegit. Quia porro Niclium, docendo quidem parem, ast. magistris formandis imparem cognovit, ne tota res corrueret, in eam Ioannes devenit sententiam ut magistros ipsos penes se haberet convietuque suo donaret ; id quod, adhibito prius gravium virorum consilio, festo Praecursoris die MDCLXXXI exsequutus est. Quia tamen hoc propinqui, quasi indecorum nomini, indigne ferebant ; sequenti anno eodemque die, in aedes alias cum magistrorum coetu commigravit, ubi Instituti sui sedem fixit. Hoc videlicet facto Deus ipse visus illius inclitae Congregationis fundamenta fecisse, quam catholicum ubique nomen merito suspicit, atque ipso ab exordio satanas et religionis osores, ntpoto sibi maxime infestam, aggredi totis viribus ac penitus labefactare conati sunt. Cuius quanta esset utilitas sapientibus quibusque statim patuit, loanne curante atque obsecundanto Deo, biennii spatio, Rethelii, Guisae, Laudimi et, in Castro Portiano scholae apertae sunt; quae, quod optimis magistris optimeque docentibus instructae, a confertissimo puerorum agmine celebrabantur, magno plane, non puerorum modo, sed re sacrae ac civilis emolumento. Tot igitur curis distentus, Ioannes, ut erat officii retinentissimus, canonicato iterum abire statuit Qua in re mens etiam erat alumnis suis exemplo praeire, paupertatem simul habendamque in Deo fiduciam omnem commendando. Egit eapropter cum Rhemensi Archiepiscopo dc abdicando munere: is autem negare primum; tum, viri sanctimoniam et prudentiam miratus, annuit ea conditione ut Ludovico fratri natu minori beneficium cederet. Ioannes tamen, carni et sanguini minime acquiescens, propinquis aliisque frustra obmurmurantibus, Sacerdotem pium et inopem fratri praetulit. Neque id Dei famulo satis visum. Nam, ut ipse insti-tutique alumni omnem penitus sollicitudinem in Deum proficerent, re probe perpensa, quidquid sibi patrimonii obvenerat pauperibus erogare decrevit. Cui facto opportunam nactus est occasionem anno MDCLXXXIV, quo tempore summa fuit annonae caritas. Christum ipsum in pauperibus inspiciens, cos saepe de genu excipiebat. Quum-que ita rem suam omnem distribuisset, ipse idem, probra hominum negligens, victum ostiatim emendicare coepit. Insanire quidem vir Dei prudentibus saeculi visus est; at Deus fiduciam eius sic rependit, ut, toto biennio, quo arctior annona fuit, nihil Ioanni alumnisque illius, ut ut egenis, defuerit nulloque alieno aere gravati sint. Qua Numinis providentia sanctus Legifer sollicite usus est ad suos in paupertatis amore firmandos, unde et humilitas nascitur, quae ceterarum virtutum mater est atque altrix. Eo ex tempore Ioannes, quamvis viribus tenuis, severius vivendi genus amplexus est : nam rudi amictu et modico vilique cibo contentus, somnum carpebat perbrevem, cilicio et catena aculeis aspera, flagrisque ad sanguinem adhibitis membra atterebat. Infirmitates vero, graves saepe ac molestas, quibus afflictabatur, leni erectoque animo ferebat. Iniurias ct probra clementer excipiebat, laetus quod ita Christum pro sc opprobriis saturatum imitari aliquatenus daretur. Coram Deo assidue ambulans, quidquid vacui supererat temporis ct noctes saepe integras orando insumebat. Tantarum virtutum fama permoti, multi viro Dei sesc discipulos addixere ; quorum erat studium magistrum pro viribus aemulari. Ipse vero totus erat in illis instituendis tum religiose vivendi, tum rite docendi ratione. Quorum cum nonnulli iuniorc essent aetate, seminarium cis ac voluti tirocinium condidit, ubi aptius ad susceptum vitae institutum erudirentur. Ne autem ruricolarum pueri paratum urbanis subsidium desiderarent, eodem tempore Dei famulus seminarium aliud patere voluit, ruralibus magistris formandis ; quod initium fuit atipie exemplum scholarum, quas serius normales dixerunt, maximi sane religioni ct rcipublicac emolumenti. Haec inter Ioannes primum generalem coetum instituti sui alumnorum celebravit. Praemisso sacro recessu, multa ibi agitata et statuta de regulis, de amictu, de votis nuncupandis. Tum festo die Trinitatis augustae, Legifer ipse una cum duodecim fratribus temporario obedientiae voto sese obstrinxerunt ; quod postea, decennio elapso alteroque coetu habito, perpetuum nuncupaverunt. Anno MDCLXXXVI, quum iam scholarum Christianarum Societas, datis etiam legibus, constituta videbatur, Ioannes Baptista, ut erat sui despicientissimus, alium si hi in supremo regimine sufficiendum censuit. Obstitere primum fratres, quos ideo advocaverat ; at demum, viri sancti moerorem miserati, in eius locum fratrem L’Heureux fece runt, cui statim Legifer, primus et in exemplum, paruit. Id tamen cum Rhemenses generales Vicarii minime pro-hassent, Ioannes depositum munus iterum suscipere coactus est. Qui dubitans ne ideo id fieret, quia frater L’Heureux sacerdotio auctus non esset, de eo initiando cogitare coepit. At is paullo post moritur. Cuius obitum reputans Dei famulus ideo evenisse, quod minime divino Numini placeret alumnos instituti sui ad sacerdotium evehi ; haec duo lege sanxit, ne ulli Fratrum Christianarum scholarum Sacerdotium in posterum petere liceret, neve in eorum scholis latinae linguae magisterium esset. Anno MDCLXXXVIII cum Lutetiae Parisiorum nova gymnasia condi placeret, advocatus Ioannes eo cum sociis binis contendit. Ibi vero, non veteres solum scholas ordinavit, sed et alias aperuit; tirocinium suis in Valle Girardi condidit ; scholas dominicales pro operariis fundavit, carum praeludium quae nunc sunt ad peculiares excolendas artes ct ad perseverantiam christianae institutionis curandam ; heminarium, ut Rhernis, magistris laicis ruralibus formandis stabilivit; nutu demum lacobi 11 regis, Anglia extorris, collegium moderandum suscepit, in quo quadraginta nobiles ex Hibernia ephebi ad humanitatem cmnem ct ad catholicam pietatem excolerentur. Non haec tamen hostis humani generis quiete tulit; quin difficile dictu est quot contra difficultates attulerit quantamque viro Dei invidiam conflarit. Illatae lites a coetu magistrorum, qui suos deseri ludos dolebant ; fratrum scholae depopulatae, per vim d missae ; amissa amicorum benevolentia; tandem Ioannes ipse a Superioribus ecclesiasticis, oh falsas accusationes, abire munere coactus, suffecto in eius locum externo homine qui religiosos alumnos regeret. Vir mitissimus omnia benigne tulit, nihilque ideo de studio divinae gloriae remisit. Gliscebat eo tempore per Galliae urbes ianseniana haeresis lateque mentes inficiebat. Ioannes igitur, cui sanctum semper fuit Romani Pontificis auctoritatem vereri iussaque facere, in Iansenii errores profligandos toto nisu insurrexit. Ratusque haud melius securitati alumnorum sui instituti se posse prospicere, quam si illos Romanae Cathedrae arctissime devinciret ; anno MDCC, quum nempe familia eius maxime tempestatibus lactaretur, binos c suis Romam venire iussit, quorum alter Gabriel Drolin fuit, qui vigiliti ipsos et octo annos in Urbe versatus est legiferi Patris mandata constanter faciens. Quae quidem ad haec capita reduci placuit : Ut consociationis arbor illic figeretur, uhi radices agere valeret altius, scilicet in unitatis centro subque oculis et auspiciis Apostolieae sedis : Ut cum Romana Ecclesia ipso voluti corpore arctius coniungeretur, quae nec deficere neve errare unquam potest, portis inferi frusta contra enitentibus : Ut a Christi Vicario regularum approbatio veniaque tria religiosorum vota emittendi impetraretur : Ut sibi suisque Pontifex bene precaretur facultatemque faceret Christianam catechesim, Episcopis annuentibus, docendi : Ut demum apud Pontificem Maximum suae quasi fidei vadem haberet obedientiaeque sponsorem. Praeclara sane mandata sancto-qtie digna viro; qui etsi quidquid iniuriarum inferretur tolerabat patientissime, hanc tamen toto nisu a se repellebat, si Romanae Cathedrae infestus per calumniam traduceretur. Missos a Ioanne Baptista alumnos benignissime excepit Clemens XI eisque scholam moderandam attribuit, quod et alii post illum Decessores Nostri fecerunt. — Interea, quum adhuc Parisiis a laicis magistris in scholarum Christianarum Fratres turbaretur, Ioannes Baptista Rothomagum advocatus est anno MDCCV, ubi, magnis superatis difficultatibus, ludos aliquot pueris 'gratis excipiendis aperuit. Paullo post tirocinium in pagunfSaint-Yon, prope eandem urbem, transtulit, inque adiectis aedibus magisteria mercaturae atque artium instituit primus. Adolescentes etiam corrigendos suscepit : quos suaviter simul fortiterque moderans ad meliorem frugem adduxit. l* TIaec inter, Deo favente, loannis Baptistae institutum augescebat. Carnuti, Caleti, Trecis, Aveniono, Divione, Massiliae, Mimati, Alesiae, Gratianopoli, Molinis, Versabis aliisque in loeis sodales felici exitu desudabant. At persecutio deese non poterat, iis qui pie volebant vivere in Christo lesu. Massiliae Ioannes, optime a civitate exceptus, cum iansenianos, de Romano Pontifice obloqucntcs, publice severequc redarguisset, horum in sc atquc suos invidiam concitavit. Quamobrem, cis agentibus, qui injuriosum etiam libellum in beatum virum ediderunt, Fratrum familia ad extremam primum inopiam devenit: mox vero quotquot erant amici, quin et nonnulli ex alumnis Ioannem deseruerunt, imprudentiam eius causante« immodicumque ardorem. Sic ipse igitur Parisiis per calumniam damnatus, Massilia pulsus, derelictus ab omnibus, »inerentissime vivebat; tantamque familiae cladem noxarum suarum caussa evenisse reputans, Gratianopolim petiit ut ibi divino placando Numini vacaret, sive noctes orando ducens, sive austeritatibus solito severioribus in se saeviens. Interea puerulos demissione maxima docebat et, alumnorum instituti utilitatibus prospiciens, mittebat qui eos inviseret et libros eorum usui conscribebat. — Ecce autem Bulla Unigenitus in vulgus editur, qua Romanus Pontifex iansenianos errores damnabat. Tum Ioannes officii sui esse duxit Fratres, qui Gratianopoli erant, ad se vocare; eisque apto sermone ostenndes quid veneni in damnatis propositionibus lateret, illos gravissimo commonefecit ut a novitatibus abhorrerent, traditam Ecclesiae doctrinam tenerent, reciperent quidquid ipsa recipit, quidquid respuit respuerent nihilque sanctius haberent quam eidem, seu per Concilia scu per Romanum Pontificem docenti ac iubenti parere penitus. Quae quidem Patris monita non fuisse irrita probat constantia qua Sodalicium ab eo fundatum sedi Apostolicae sein per obtemperavit. Anno MDCCXIV Ioannes iterum Parisios advocatur a suis. Paruit ille advocantibus, at eo praecipue spectans ut vetus propositum exequeretur sese demum regimine abdicandi. Id illi et demissio animi et prudentia suadebat-cogitabat enim, si unus ex Fratribus sodalicio regundo praeponeretur, fore ut ceteri libentius essent dicto audientes nec de instituto quidvis facile mutaretur. Quamobrem negotium subinde cum unis alteris ve agebat : et quamvis primum inutili conatu, demum, coacto Rothomagum coetu, die Pentecostes anno MDCCXVII voti compos est factus, suffecto in eius locum fratre Bartholomaeo. — Alterum erat quod in ipso coetu tractandum susciperetur, legum videlicet cognitio, quae magnam partem iam servabantur et a Ioanne Baptista, anno circiter MDCXCV, conscriptae fuerant. Cuius rei providentia tota a Sodalibus Ioauni ipsi permissa est; qui, suprema manu adhibita, regularum codicem ad omnes Sodalium familias, in posterum servandum misit, Cui, utpote sapientiae pleno et supernaturalis spiritus et ad praxim vel maxime accommodato, accessit postmodum Benedicti XIII P. M. sanctio. Ilis peractis Ioannes biennio adhuc vixit, quo tempore meditari coelestia, corpusculum ieiuuiis, flagellis, ciliciis atterere, obedirc in exemplum, fratres piis adhortationibus et confessionibus excipiendis iuvare, illi fuit assiduum. Semel tantum secessum silentiumque interrupit: tum videlicet quum Ianseniani ipsius nomen eos inter inscribere sunt ausi, qui vulgo appellantes dicebantur ; nam datis publice litteris, calumniam a se removit, iterum ite-rumque testatus sibi nihil antiquius nihilque sanctius quam esse ac manere in Romani Pontificis obedientia. Ut vero Deus servi sui merita impleret opprobriis saturari ad finem usque permisit. Nam turpis mendacii apud Archiepiscopum suum per invidiam accusatus, data ab Antistite sententia, omni potestatis exercitio in conscientiae foro privatus est. Damnationis nuncium viro Dei extremo ex morbo decumbenti delatum fuit, quod ille mitissime accepit nil tendens contra. Instante quadragesima anno MDCCXIX, ad rheumatismi dolores, quibus Ioannes iamdiu laborabat, accessit anhelationis difficultas gravis ob asthma et offensio capitis fortuito ianuae cuiusdam lapsu. Quibus ex causis cum sibi haud porro diu vivendum audisset, magnopere lactatus est quod liceret tandem in gaudium Domini sui intrare. In praeludio festi S. Iosepli, cui ille sc suamque sodalitatem dicaverat, sacris operari exoptavit ; Deoque repente vires recidente, sequenti die ad aram fecit ; quod reputantes alumni eius, gestiebant laetitia, erat enim fiducia restitutae in integrum sanitatis. At paucis exactis horis, ingravescit morbus, mors adest imminens. Quod Ioanes advertens, suprema discipulis mandata dare voluit, quibus arreptum perfectionis iter tenere constanter pergerent. Praeter obe-dientiam mutuamque caritatem, commendavit praecipue, obtemperationem et observantiam Apostolicae sedi, ad quam, inquit, se duos misisse alumnos, qui Romae degerent, testes addictissimae voluntatis suae atquc ipsorum. Amarent autem toto cordis affectu Iesum Christum servatorem nostrum, eique frequenter per Eucharistiam augustam conjungerentur. Tum sanctissimam Matrem eius in deliciis haberent, et castissimum illius Sponsum, Sodalicii patronum, peculiari cultu prosequerentur. — Biduo post, extrema Ecclesiae Sacramenta expetivit. Dumque ad illum sacrosanctum Christi Corporis viaticum deferretur, cubiculum decentius instrui voluit, seque vestibus, amiculo et stola indui ; novasque caritate vires sufficiente, Eucharistiam do genu adoratam summa cum reverentia suscepit. Feria v maioris hebdomadae sacro oleo inunctus est ; gratiisque Deo agendis septem ipsas horas impendit. Sub vesperum, fratre Bartholomaeo efflagitante, universis Instituti alumnis bene precatus est. Tum statae preces habitae ad animi exitum commendandum; hisque persolutis, iterum fratribus inculcavit, ut a mundo abhorrentes, viverent ac morerentur in ea vocatione qua vocati fuerant. Duas et sesquihoram iam in supremo agone immotus persistebat, cum protinus, vclut a somno excitus, praescriptam sodalibus serotinam precationem Maria mater gratiae devote recitavit : deinde exclamans : Adoro in omnibus voluntatem Dei circa me, oculis in coelum sublatis, manibus decussatila positis, placide obdormivit in Domino ; hora fere quarta feriae sextae maioris hebdomadae, die VII aprilis MDCCX1X, aetatis anno sexagesimo octavo. Vixdum famuli Dei mors innotuit, unus omnium fuit moeror : omnes, nulla cuiusvis coetus vel conditionis exceptione facta, defuncti virtutes et benefacta extollebant. Cum corpus exanime, sacerdotali amictu, in sacello expositum fuisset, magnus undique concursus fuit; quod item in funere accidit. Nullus autem abire volebat quid aliquid de indumentis eius auferret, tamquam pretiosum pignus servandum. Ncque haec supra meritum ; tanta enim erat apud omnes eius sanctimoniae fama et existimatio. — Quae quidem fama, procedente tempore non viguit modo sed aucta est; accesserunt etenim signa quibus confirmare illam Deus ipse videbatur, simulque ostendebatur placere Numini aeterno ut coelestes Ioanni Baptistae honores decernerentur. Quae tamen post tempus aliquod gravissimae in re publica turbationes sunt factae, pium impedivere officium. Serius igitur processus initi auctoritate ordinaria ; quibus, Rothomagi, Rhemis ac Parisiis confectis et in Urbem demum delatis riteque perpensis. Gregorius XVI fel. ree. commissionem introductionis causae sua manu signavit Kalendis maii anno MDCCCXXXIX. Deinceps, praemissis, pronti ins est, Apostolicis processibus eisdeinque probatis, in sacrorum Rituum Congregatione de heroicis loannis Baptistae virtutibus agi coeptum ; ac Pius IX decessor Noster, Kalendis novembribus anno MDCCCLXXIII edixit solemniter : Ita constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate in Deum et proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine, Temperantia earumque adnexis in gradu heroico, ut procedi posset ad discussionem quatuor miraculorum. Placuit tamen Nobis ut, pro decernendis Ioanni Baptistae eoelitum Beatorum honoribus tria tantum miracula proferri sufficeret. Fuerunt autem : Instantaneae per-fectacque sanationis fratris Adelminiani e Congregatione scholarum Christianarum ab ataxia locomotrice progressiva ; Instantaneae perfectaeque sanationis decennis pueri Stephani de Suzanne a lethali bronchite capillari ; Instantaneae perfectaeque sanationis Mariae Magdalenae Victoriae Ferry ab hydropcricardite chronica insanabili, aliis gravissimis morbis complicata. De quibus, postquam triplici disceptatione a sacra Rituum Congregatione fuerunt cognita» Nos ipsi solemni Decreto constare ediximus Kalendis no- vembribus anno MDCCCLXXXVII. Ad rem igitur conficiendam unice supererat ut dubium discutiendum proponeretur: An stante approbatione virtutum ac trium miraculorum tuto procedi posset ad solemnem Ven. loannis Baptistae beatificationem. De ea re affirmative responsum in generali Coetu eiusdem sacrae Congregationis Rituum, in Vaticanis Aedibus XVII Kal. decembres MDCCCLXXXVII habito coram Nobis ; qui idcirco, v Kalendas, decrevimus : Tuto procedi posse ad solemnem Venerabilis Servi Dei loannis Baptistae De la Salle beatificationem. Et haec reapse ad Vaticanum solemniter peracta fuit die XIX februarii anno MDCCCLXXXVIII. Post illa, alia atque plura, Beato novensili deprecante, placuit Deo patrare miracula. Ex quibus duo electa et proposita ad Canonizationem impetrandam. Primum accidit Leopoldo Tayac adolescenti in Ruthenensi Gal-liarum Collegio educationis causa commoranti. Hunc, anno MDCCCLXXXVIII, dira incessit pneumonites quam, quia sanguinem infecisset, sanari nullo pacto posse indicavere medici. Morbi gravitate vix cognita, collegii Moderator preces ad beatum De la Salle statini adhiberi iussit. At morbus saevior factus ; accessere quin imo convultiones dirae, quibus miseri adolescentis animus turbabatur penitus et corpusculum horrendum in modum jactabatur. Spem tamen non despondit Moderator, sed monuit suos precibus instandum impensius. Haec inter puero iam animam agenti mater aderat : cum repente aegrotus expergefactus illam suavi obtutu respicit, agnoscit, seque sanum profitetur. Teterrimi morbi symptomata evanuisse advocati medici mirantes testati sunt. Contigit miraculum alterum anno eodem in religiosa domo vulgo Maisonneuve prope Marianopolim. Netheelmus c Sodalicio scholarum Christianarum, ob laesam spinam, tam gravem contraxerat poliomielitem ut absoluta prorsus paraplegia laboraret, cruribus praeterea non modo inflatis sed alte vulneribus affectis. Orabat miser ut coelitus auxilium ferretur; sed frustra ; cum Superior illi suasor fuit ut ad Beatum Fundatorem confugeret. Paruit Netheelmus ; et postquam sancta de altari libaverat, dum acerrime doloribus torqueretur, ad Beatum conversus : Si vis, exclamavit, tu potes me sanare. Dixerat : illico in crura vis rediit; abi ceto baculo, certo gradu Netheelmus incedit, nullo vulnerum vestigio servato. De his igitur miraculis postquam triplici, ut ima ferunt, actione disceptatum esset, Nos, die XXX Aprilis superiore anno, solemniter decrevimus : Constare de duobus propositis miraculis : Instantaneae videlicet perfectaeque sanationis Leopoldi Tayac a gravissima pneumonite eere-bralibus atque letiferis stipata symptomatibus; et Instantaneae perfectaeque sanationis Fratris Netheelmi e Congregatione scholarum Christianarum a poliomielite chronica transversa lumbari et ab ulceribus in crure. Reliquum ergo erat ut in generalibus sacrae Rituum Congregationis Comitiis dubium proponeretur: An tuto procedi possit ad solemnem B. Ioannis Baptistae De Ia Salle eanonizationem. Id factum die XXIX maii anno superiore ; omncsquc quotquot aderant tum Dilecti Filii Nostri 8. R. E. Cardinales, tum eiusdem Congregationis sacris tuendis ritibus Consultores, suam protulere sententiam. Qua rite excepta, Nos ipsi, post imploratum a Deo auxilium, die II Iui ii eodem anno, Dominica VI post Pentecosten, solemniter ediximus : Tuto procedi posse ad solemnem B. Ioannis Baptistae De la Salle Canonizati-onem. His omnibus praemissis et constitutis, ut in solcm-nissima caeremonia cuncta quae a Praedecessoribus Nostris, ad eius celebritatem et decus sapienter praescripta sunt, felicem exitum obtinerent; primum 8. R. E. Cardinales universos, dic XIX Aprilis lahcntc anno, sententiam quemque suam prolaturos, in Consistorio Nobis adesse jussimus: qui, dilecto filio Baltbassar Capogrossi Guarna, Cosistori-alis aulae Advocato de gestis Beati Ioannis Baptistae dicente audito, Nos ad legitimam huius causae definitionem uno ore cohortati sunt. Curavimus interea ut non viciniores solum Episcopi sed remotissimi quique de tanta so-leinnitate, per litteras a sacra Concilii Congregatione in id datas, admonerentur, ut Nobis, si facultas esset, ad-starent sententiam item suam prolaturi. Qui cum ex regionibus universis non pauci convenissent ; causa probe cognita tum ex iis quae gesta eo usque fuerant, praesertim in publico Consistorio coram Nobis, ut diximus, tum ex Actis sacrae Rituum Congregationis, quorum exemplar singulis est traditum ; in Consistorio semipublico, die X Maii hoc anno, pariter coram Nobis coacto, in eandem omnes, ac Dilecti Filii Nostri 8. R. E. Cardinales, ivere sententiam. Cuius rei instrumenta publica, a dilectis filiis sedis Apostolicae Notariis confecta, in tabularium sacrae Rituum Congregationis illata sunt. , Solem ni igitur Canonizationi celebrandae diem praefinivimus XXIV Maii, qua die memoria D. N. Icsu Christi, triumphato humani generis hoste, in coelum ascendentis hoc anno recolebatur. Interea tamen, communi indicto ieiunio, fideles vehementer hortati sumus ut ferventes ingeminarent preces, iis praesertim in templis, ubi Sacramentum augustum publice adorandum ex praescripto exponeretur ; ideo videlicet ut et ipsi ex tanta caeremonia uberiores perciperent fructus, Nobisque in tam gravi officii Nostri munere Spiritus Sanctus benignus adesset. Advenit demum auspicatissima dies et optatissima. Quamobrem cuncti tum saecularis tum regularis cleri Ordines, cuncti Romanae Curiae Praesules et Officiales, omnes denique, qui Romae aderant, Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales, Patriarchae, Primates, Archi-episcopi, Episcopi, Abbates in Vaticanam Basilicam, cultu magnifico ornatam, convenerunt : Nosque, iis omnibus solcami supplicatione praeeuntibus, eam dem ingressi sumus. Tunc vero Dilectus Filius Noster Cardinalis Caietanus Aloisi-Masella pro-Datarius et 8. Rituum Congregationis pro-Pracfcctus itemque Canonizationi huic procurandae praepositus, perorante dilecto Filio Philippo Pacelli Consisterai is Aulae Advocato, vota Nobis precesque detulit sacrorum Antistitum universaeque scholarum Christianarum Familiae ut Beatum Ioanncm Baptistam De la Salle, una cum Beata Rita a Cassia, in Sanctorum numerum referremus. Quod cum iterum ac tertio memorati Cardinalis Aloisi-Masella et Nostrae Consistoria!is Aulae Advocatus instantius et instantissime fecissent, Nos, coelesti lumine ferventer implorato, „Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad catholicae fidei incrementum et decus, auctoritate Domini Nostri lesu Christi, Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione et voto venerabilium Fratrum Nostrorum 8. R. E. Cardinalium, necnon Patriarcharum, Primatuum Archiepiscoporum et Episcoporum consilio, praedictum Ioanncm Baptistam De la Salle, Congregationis scholarum Christianarum Presbyterum Fundatorem, Sanctum Confessorum esse diximus“. Ei vero, Decreto eodem, sociavimus 11 Ritam a Cassia Sanctimonialem professam Ordinis Eremitarum Augustinen-sium, Iesu Christi imitatione et amore necnon virtutum omnium laude ac miraculorum gloria celeberrimam. Memoriam porro 8. Ioannis Baptistae De Ia Salle, quotannis dic decimaquinta Maii recolendam, in Martyrologio Romano notari mandavimus, et Christifidelibus, qui eo die exuvias cius venerati fuerint, indulgentiam septem annorum toti-demque quadragenarum perpetuo concessimus. Denique de tanto beneficio gratias Deo Optimo Maximo ex corde egimus Sacroque solem»! adfuimus, quod venerabilis Frater Noster Aloisius Oreglia Cardinalis Decanus et Episcopus Ostiensis et Veliternus fecit. Post Evangeli! lectionem, Clerum populumque homilia alloquuti sumus, hortantes ut, non modo Apostolorum Principes, sed Sanctos etiam no-vensiles, spei pleni et caritatis, sibi, Ecclesiae, societati hominum universae propitios mererentur. Postremo plenariam cunctis adstantibus peccatorum indulgentiam amantissime impertiti sumus, llasce vero litteras sub Plumbo expediri mandavimus. Benedictio igitur et claritas et gratiarum actio sit Christo Deo humani generis Restitutori, qui servum fidelem Ioanncm Baptistam De la Salle gloriae suae splendore illustravit nobisque providens proposuit, ut scire melius possimus supereminentem scientiae caritatem Christi, ut impleamur in omnem plenitudinem Dei. Hac nempe supereminenti Christi scientiae caritate incensus Ioannes Baptista familiam, dignitates, opes, quin et seipsum animose posthabuit, suaque faciens Christi Domini verba : Sinite parvulos venire ad me, gratuitae popularis iuventutis ad religionem et bonas artes institutioni se totum impendit. Hoc fecit perfecitque in virtute Dei, per arma institiae a destris et a sinistris, per gloriam et ignobilitatem, per infamiam et bonam famam. Adeo vero in omnem plenitudinem Dei impletus est ut, futurarum aetatum divino instinctu necessitati prospiciens, nullum praeterierit instituti genus, quod edocendae erudiendaeque adolescendae esset aptum. Quapropter, non solum pauperum scholas auxit numero, perfecit methodo ; sed primus omnium pro-fessionales, quas nunc dicunt, tum artibus tum commerciis exercendis scholas fundavit ; itemque, quod maximae utilitatis est atque laudis, normalia instituta magistris formandis excogitavit, constituit; cisquc, fide et animorum studio et amore Romanae Ecclesiae ducente, optimas sancivit leges normasque dedit, quae similibus deinde operibus quam-plurimis exemplo cius invectis usui fuerunt ac porro sunt. Habetis igitur, quotquot estis sancto magistrorum nomine digni, quem suspiciatjs, quem in magisterio vestro totis viribus aemulemini, quem apud Deum intercessorem adhibeatis, ut Christianarum gentium scholae ah insidiis dominatuque satanae eiusque asseclarum eripiantur. Omnibus itaque quae inspicienda erant rite perpensis, certa ex scientia et Apostolica« Auctoritatis Nostrae plenitudine, cuncta et singula praedicta confirmamus, roboramus atque iterum statuimus, decernimus universacque Catholicae Ecclesiae denunciamus ; mandantes ut praesentium litterarum transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius Notarii Apostolici subscriptis et sigillo viri in ecclesiastica dignitate constituti munitis, eadem prorsus fides habeatur, quae hisce Nostris praesentibus haberetur, si exhibitae vel ostensae forent. Si quis vero paginam hanc Nostrae definitionis, mandati, relaxationis et voluntatis infringere aut attentare praesumpserit vel ei ausu temperano contraire, indignationem Omnipotentis Dei et Sanctorum Petri et Pauli Apostolorum cius se noverit incursurum. Datum Romae apud 8. Petrum, Anno Sacro ab Incarnatione Dominica Millesimo nongentesimo — IX Ka-lendas Iunias — Pontificatus Nostri anno XX111. ■p EGO LEO CATHOLICAE ECCLESIAE EPISCOPUS. *P Ego A. Episcopus Ostien. et Velitem. Card. Oreglia a 8. Stephano, 8. R. E. Camerarius 8. C. Decanus. •P Ego L. M. Episcopus Portuen. et 8. Rutinae Card. Parecchi, S. R. E. Vicecancellarius. •p Ego 8. Episcopus Tusculan. Card. Vannutelli, Maior Poenitentiarius. »P Ego M. Episcopus Sabin. Card. Mocenni. «P Ego A. Episcopus Albanen. Card. Agliardi. •p Ego V. Episcopus Pracnestin. Card. Vannutelli. •P Ego M. tit. S. Laurentii in Lucina Protoprcsbyt. Card. Ledochowski. «p Ego C. tit. 8. Praxedis Presbyt. Card. Aloisi-Masella. •P Ego M. tit. 8. Caeciliae Presbyt. Card. Rampolla del Tindaro. «p Ego A. tit. 8. Bonifacii et Alexii Presbyt. Card. di Pietro. •p Ego F. tit. 8. Mariae in Ara-caeli Presbyt. Card. Satolli. »P Ego Fr. H. M.a 0. (farni, excale. tit. 8. Mariae de Scala Presbyt. Card. Gotti. -p Ego I). tit. S. Priscae Presbyt. Card. Ferrata. •P Ego 8. tit. 8. Mariae supra Minervam Presbyt. Card. Cretoni. •P Ego 1. B. tit. 8. Mariae de Victoria Presbyt. Card. Casali del Drago. «p Ego F. de Paula tit. S. Chrysogoni Presbyt. Card. Cassetta. •p Ego Fr. A. Grd. 8. Augustini tit. 8. Callisti Presbyt. Card. Ciasca. •p Ego F. D. tit. S. Sabinae Presbyt. Card. Mathieu. •p Ego P. tit. 88. Quatuor Coronatorum Presbyt. Card. Respighi. *P Ego A. 8. Mariae in Via Lata Protodiaconus Card. Macchi. «P Ego A. Soc. I. S. Agathae ad Suburram Diac. Card. Steinhuber. •p Ego F. S. Mariae in Porticu Diac. Card. Segua. •p Ego Fr. R. Grd. Praedic. 88. Cosmae et Damiani Diac. Card. Pierotti. -p Ego Fr. J. Calas. Grd. Min. Cap. 8. Hadriani Diac. Card. Vives y Tuto. C. CARD. ALOISI-MASELLA PRO DAT. - A. CARD. MACCHI VISA DE C VRI A I. DE AQVILA F VICECOMITIBVS Loco -P Plumbi lletj. in Secret. Brevium. I. CVGNONIVS. 13. De prudentia in agendis. Non est credendum omni verbo nee instinctui, sed caute et longanimiter res est secundum Deum ponderanda... Magna sapientia non esse praecipitem in agendis, nec pertinaciter in propriis stare sensibus. Ad hanc etiam pertinet, non quibuslibet hominum verbis credere, nec audita vel credita mox ad aliorum aurea effundere. Cum sapiente et conscientioso viro consilium habe, et quaere potius a meliore instrui, quam tuas adinventiones sequi. (Ven. Thomae a Kempis de Imit. Christi, 1. 1. c. 4). Talis instructio pro publica hominum catholicorum actione continetur in praeclara encyclica „Sapientiae Christianae“, ex qua sequentia deprompta sunt. Si civitatem, in qua editi susceptique in hanc lucem sumus, praecipue diligere tuerique iubemur lege naturae usque eo, ut civis bonus vel mortem pro patria oppetere non dubitet, officium est Christianorum longe maius simili-modo esse in Ecclesiam affectos... Ceterum, vere si indicare volumus, supernaturalis amor Ecclesiae patriaeque caritas naturalis, geminae sunt ah eodem sempiterno principio profectae caritates, cum ipse sit utriusque auctor et caussa Deus: ex quo consequitur, non posse alterum officium pugnare cum altero... Nemo civis pace bellove melior, quam christianus sui memor officii : sed perpeti omnia potius, et ipsam malle mortem debet, quam Dei Eccle-siaeve caussam deserere... Cedere hosti, vel vocem premere, cum tantus undique opprimendae veritati tollitur clamor, aut inertis hominis est, aut de iis, quae profitetur, utrum vera sint, dubitantis... Ncque est quod opponat quisquam, Ecclesiae conservatorem ac vindicem Icsum Christum ne- quaquam opere hominum indigere. Non enim inopia virium, sed magnitudine bonitatis vult ille ut aliquid a nobis conferatur operae ad salutis quam ipse peperit, obtinendos fructus... Quibus tamen officiis non ita, ut oportet, cumulate et utiliter satisfacturi sunt, si alii seorsum ab aliis in certamen descenderint. In constituendis autem obedientiae finibus nemo arbitretur, sacrorum Pastorum maximeque romani Pontificis auctoritati parendum in eo dumtaxat esse, quod ad dogmata pertinet, quorum repudiatio pertinax diiungi ab hae-reseos flagitio non potest... Sed hoc est praeterea in officiis Christianorum ponendum, ut potestate ductuque Episcoporum imprimisque Sedis Apostolicae regi se guber-narique patiantur... Non dubium est, quin quaedam sit in genere politico honesta contentio, cum scilicet incolumi veritate iustitiaque certatur, ut opiniones re usuque valeant, quae ad commune bonum prae ceteris conducibiles videantur. Sed Ecclesiam trahere ad partes, aut omnino adiutricem velle ad eos, quibuscum contenditur, superandos, hominum est religione intemperanter abutentium. . . Ilis praeceptis norma continetur, quam in publica actione vitae catholicum quemque necesse est sequi : ubicumque in negotiis publicis versari per Ecclesiam licet, favendum viris est spectatae probitatis, eisdemque de christiano nomine merituris ; neque caussa esse ulla potest cur male erga religionem animatos liceat anteponere. (8. D. N. Leonis P. P. XIII. Litterae encycl. de praecipuis Christianorum officiis, editae die 10. dannarti 1890). 14. Erlass des hohen h. It. Ministeriums für G. n. M, betreffend die kirchlichen Denkmale. Aas hohe k. k. Ministerium für C. it. U. Hat unter dem 2. Jänner 1901. Z. 33.495 Nachstehendes anher mitgetheilt: „Meine Aufmerksamkeit ist auf den Umstand gelenkt worden, dass in wiederholten Fällen Restaurierungen oder sonstige Veränderungen an unbeweglichen und beweglichen kirchlichen Denkmalen vorgenommen wurden, ohne dass das vorherige Einvernehmen mit der Central-Commission für Kunst- und historische Denkmale, respective ihrem berufenen Conservator gepflogen worden wäre. Ich beehre mich daher an Euer fürstbischvfliche Gnaden das Ersuchen zu stelle», den unterstehenden Pfarrämtern das hierortige Schreiben vom 8. März 1897 Z. 3.343 in Erinnerung bringen zu wollen. Über allfällig im Gegenstände gemachte Wahrnehmungen wolle es Eurer fürstbischvflichen Gnade» gefällig sein, eine Mittheilung anher gelangen zu lassen." Diesen Intentionen des hohen k. k. Ministeriums für C. n. U. wolle allseitig im Sinne des bezogenen hohen Ministe* rialrescriptes vom 8. März 1897, Z. 3.343, vollinhaltlich wiedergegeben im H. ä. „Kirchl. Ver. Blatte." vom 1. Mai 1897. Stück VI, Nr., II, auf S. 88 und 89, entsprochen werden. Die gedachte Zuschrift Sr. Excellenz des Herrn Ministers für C. u. U. lautet: „Unter den der Cnltus- und Unterrichtsverwaltnng zugewiesenen Aufgaben nimmt die Sorge für die Erforschung und Erhaltung der Kunst- und historischen Denkmale eine wichtige Stelle ein. Nachdem die zum Schutze der Denkmale der bezeichncten Art derzeit bestehenden Vorschriften sich zur Erreichung des angestrebten Zweckes in mancher Beziehung als nicht ausreichend erwiesen haben, ist die Ergänzung der bezüglichen Bestimmungen eventuell die Erlassung einschlägiger gesetzlicher Normen in Erwägung gezogen lind dieser Gegenstand einer eingehenden Prüfung bei einer hiezu im Ministerium für Cultns und Unterricht abgehaltenen Enquete unterzogen worden. Von den bei dieser Enquete ins Auge gefassten Massnahmen bedürfte ein Theil zu seiner Verwirklichung einer — erst zu schaffenden — gesetzlichen Basis, der übrige Theil dieser Massnahmen kann jedoch auch ohne solche Grundlage schon dermalen im administrativen Wege zur Durchführung gelangen. Zn dem Complexe dieser letzteren Anordnungen gehört zunächst die von der Enquète-Commission empfohlene Hinausgabe von Verfügungen bezüglich des kirchlichen Besitzes an unbeweglichen und beweglichen Denkmalen von historischem oder Kunst-Werte. Bei der erwähnten Enquete wurde darauf hingewiesen, dass mitunter Änderungen an solchen Objecten vorgenommen werden, ohne dass den zur Wahrung des staatlichen Interesses an der Erhaltung derartiger Denkmale berufenen Organen eine Jn-gerenz ermöglicht wird; auch käme es vor, dass bewegliche Gegenstände von besonderem künstlerischen oder historischen Werte aus kirchlichem Besitze veräußert und hiedurch der Gefahr einer Verschleppung ins Ausland ausgesetzt werden. Obgleich mir bekannt ist. dass sowohl in Betreff der Rücksichtnahme auf deu historischen- oder Knnstwert kirchlicher Gebäude bei Bauführungen an denselben, als inbesondere auch zur Hiutauhaltung der Veräußerung beweglicher, künstlerisch oder geschichtlich wichtiger Gegenstände aus kirchlichem Besitze in letzter Zeit seitens einer Anzahl von Diöcesan-Behörden zweckentsprechende Weisungen an den unterstehenden Clerus hinausgegeben worden sind, so glaube ich doch schon jetzt und unvorgreiflich der von der Regierung im Gegenstände noch weiterhin zu treffenden Verfügungen Eure fürstbischöfliche Gnaden auf folgende Punkte aufmerksam machen zu sollen, welche im Interesse der Erreichung des angestrebten Zieles deu unterstehenden Organen zur Darnachachtnng bekannt gegeben werden könnten. Zur Conserviernng und eventuellen stilgerechten Restaurierung der im kirchlichen Besitze befindlichen Baudenkmale ist es vor Allen »vthwendig, dass hinsichtlich jeder ein kirchliches Bauwerk von Kunst- oder geschichtlichem Werte betreffenden Veränderung das vorherige Einvernehmen mit dem zuständigen Conservator der Central-Coinmission für Kunst-und historische Denkmale gepflogen werde. Die Anzeige an den Conservator hätte in allen Füllen, ohne Rücksicht aus den Umstand, vb es zur betreffenden Bau-führung einer behördlichen Genehmigung bedarf oder nicht, und jedenfalls derart rechtzeitig zu erfolgen, dass dem Conservator die Möglichkeit geboten ist, sein Gutachten noch vor Inangriffnahme der bezüglichen Arbeiten abzugeben, oder die Weisung seiner Vorgesetzten Central-Commission einzuholen. Was speciell den Vorgang bei Restaurierungs- und Renovierungsarbeiten an Glasmalereien und Polychromiernngen anbelangt, so beehre ich mich auf den hierortigen Erlass vom 5. December 181)6 Z. 29.984 als eine den Nahmen der hier besprochenen Massnahmen einzufügende Detailverfügnng hin» zuweisen. Behufs Conserviernng des kirchlichen Besitzstandes an beweglichen Gegenständen von besonderem Kunst- und geschichtlichen Werte erscheint es vor Allen nothwendig, in den Kircheninventaren eine Sonderung nach dem Gesichtspunkte vorznnehmen, dass die Gegenstände dieser Kategorie getrennt von den übrigen in Evidenz genommen und gehalten werden. Die Feststellung der Objecte, welche demgemäss in dieses besondere Inventar aufznnehmen wären, hätte unter Zuziehung des zuständigen Conservators der Central-Commission für Knust-und historische Denkmale zu erfolgen. Den competente» Kirchenvorständen wäre die sorgsamste Bedachtnahme auf die Erhaltung dieser Objecte in gutem Zustande und die Unterlassung jedweder eigenmächtigen Veränderung oder Restaurierung derselben zur Pflicht zu machen. Was die Veräußerung solcher Gegenstände anbelangt, so zweifle ich nicht, dass die Genehmigung hiezu von Seite Eurer sürstbischöflichen Gnaden, abgesehen von dem Umstande dass in den meisten Fällen schon die ursprüngliche Widmung der betreffenden Objecte einer Alienierung entgegenstehen würde, auch mit Rücksicht auf ihren Kunst- oder historischen Wert in der Regel versagt werden würde; sollte aber ans triftigen Gründen die Hintangabe eines solchen Objectes dennoch unausweichlich erscheinen, so würde ich Eure fürstbischöfliche Gnaden ersuchen, hievon jedenfalls der Central-Commission für Kunst- und historische Denkmale, sowie der betreffenden politischen Landesstelle rechtzeitig Mittheilung zu machen, damit wenn möglich die Erwerbung des Objectes für eine inländische Sammlung veranlasst oder sonst die Erhaltung desselben für das Inland gesichert werden kann. Rücksichtlich der Vornahme von Restaurierungen an derartigen beweglichen Gegenständen sollte gleichwie bei den Baudenkmalen, stets rechtzeitig das Einvernehmen mit dem zuständigen Conservator gepflogen werden lind sollten dessen Rathschlüge hiebei zu befolgen sein. Indem ich bemerke, dass die bestehenden Gesetze und Normen über die Veräußerung und Belastung von Kirchenvermögen durch die im Vorstehenden angedenteten Massnahmen in keiner Weise alteriert würde», empfehle ich diese Angelegenheit wärmstens der eingehenden Berücksichtigung Eurer fürstbischöflicheu Gnaden und erkläre mich gerne bereit, wegen Mitwirkung der Conservatore», insbesondere bei der Revision der kirchlichen Inventare, die erforderlichen Weisungen in an-gedentetem Sinne ergehen zu lassen. Sohin beehre ich mich Eure fürstbischöfliche Gnaden um eine baldgefällige Mittheilung der im Gegenstände von wohl-dortiger Seite getroffenen Verfügungen zu ersuchen." 15. Verzeichnis der Eonjervatoren pro 1901. Die hochlöbliche k. k. Central-Commifsion für Kunst- und historische Denkmale hat unter dem 17. Jänner 1901, Z. 65 nachstehende Zuschrift anher gerichtet: „Im Nachhange zur hieramtlichen Zuschrift vom 8. Jänner 1900, Z. 47 beehre ich mich, Euer fürstbischöflichen Gnaden ein Verzeichnis der zu Beginn des laufenden Jahres gelive» Conservatoren desjenigen Kronlandes, welches das Gebiet der Euer fürstbischöflichen Gnaden erleuchteten Leitung unterstehenden Diöcese umfasst, mit der Bitte zu übermitteln, die Veröffentlichung dieses Verzeichnisses im Diöeefanblatte gütigst anordnen zu wollen. Für die Erfüllung meiner Bitte erlaube ich mir Euer sürstbischöflichen Gnaden im Vorhinein meinen verbindlichsten Dank ausznsprechen. Der Präsident: lirlfrrt, m. p." Das bezogene Verzeichnis lautet: Conservatoren: Graus Johann, päpstl. Ehren-Kämmerer, Docent für Kunstgeschichte am fürstbischöfl. Diöcesan-Seminar in Grätz; (II. für die Bezirkshauptmannschaften: Deutsch-Landsberg, Grätz, Leibnitz, Voitsberg, sowie für die Stadt Grätz); Gunolt August, k. k. Baurath, Fachvvrstand n» der k. k. Staatsgewerbeschule in Grätz (II. für die Bezirshanpt- mannschaften: Bruck a. d. M., Feldbach, Hartberg und Weitz) ; seit 1894; Gurlitt Wilhelm, PH. Dr., k. k. Universitäts-Professor in Grätz. (I. für die Bezirkshauptmannschaften: Bruck a. d. M., Deutsch Landsberg, Feldbach, Grätz, Gröbming, Hartberg, Judenburg, Leibnitz, Leoben, Lieze», Lnttenberg, Marburg, Muran, Petto«, Radkcrsbucg, Voitsberg und Weitz, sowie für die Städte Grätz, Marburg und Petto») ; Lacher Karl, Director des steiermärkischen kunstgewerblichen ». cultnrhistorischen Museums in Grätz. (II. für die Bezirshauptmannschaften: Gröbming, Judenburg, Leoben, Siezen und Murati ; Lnschin-Ebengreuth Arnold, Ritter von, I. Dr., k. k. Universitäts-Professor in Grätz. (II. für die Bezirks -Hauptmannschaften: Luttenberg, Marburg, Petto» und Radkersburg, sowie für die Städte Marburg und Petto«) ; 9tiedl: Emanuel, k. k. Bergrath in Cilli. (I. für die Be-zirkshanptmannschaften: Cilli, Rann, Windischgrätz und die Stadt Cilli); seit 1894; Wist Johann, v. ö. Professor an der k. k. technischen Hochschule in Grätz. (II. für die Bezirkshanptniannschaften: Cilli, Rann, Windischgrätz und die Stadt Cilli); Zahn Joseph von, PH. Dr., k. k. Regierungs-Rath und Landcs-Archivar in Grätz. (III. für das Krvnland). 16. Neuerlicher Auftrag betreffend die Ausstellungen turn Wfchungsguittungen. Im „Kirchl. Verordnungs-Blatt" IX. für das Jahr 1900 Abs. 02 (Seite 106) ist den F. B. Pfarrämtern ein von der k. k. Finanz-Procuratnr verfasstes Formular für Löschnngs-quittnngen mit der Weisung mitgetheilt worden, sich künstighin bei Verfassung von Löschnugsquittungen dieses Fvrmnlares zu bedienen. Dieser Weisung ist bisher in den wenigsten Fällen entsprochen worden. Mag nun auch der Grund hievon in dem Umstand zu suchen sein, dass Löschnugsquittungen zumeist nicht von den F. B. Pfarrämtern selbst, sondern von den k. k. Notaren verfasst werden, so hat doch die Nichtbeachtung obiger Weisung häufig zur Folge, dass mangelhaft ausgefertigte Löschnngsquit- tungen zur Genehmigung in Vorlage gebracht werde», welche entweder gar nicht an die hvchlöbliche k. k. Statthalterei übermittelt werden können, oder von derselben wegen mangelhafter Ausfertigung nicht genehmigt weite». Da auf solche Weise die Genehmigung von Löschnngs-quittungcn öfter eine unliebsame Verzögerung erleidet, was den Parteien Unannehmlichkeiten, ja auch materiellen Schaden verursachen kann, so werden die F. B. Pfarrämter neuerdings beauftragt, Löschungsqnittungen in Hinkunft genau nach dem erwähnten, von der k. k. Finanz-Proenratur verfassten Formulare ausznfertigen, beziehungsweise von berufener Stelle aus-fertigen zu lassen. Anders verfasste Löschnugsquittungen müßten ats zur Genehmigung nicht geeignet, zurückgewiefen werde». 17. Hilfsaction für den abgebrannlen Markt Wizniü. pas hohe f. k. Statthalterei-Präsidium in Graz hat unter dem 11. Februar 1901, Zl. 200/Präs. nachstehende Zuschrift anher gerichtet: „In der Nacht vom 26. auf den 27. December 1900 ist der Markt Wi/nitz in der Bukoiviua von einer verheerenden Braudkatastrvphe betroffen morden. Bon heftigem Winde und der herrschenden Trockenheit begünstigt, breitete sich die Feuersbrnnst binnen weniger Stunden über den ganzen tiefer gelegenen Theil des Ortes ans und äscherte alle dort gelegenen Gebäude, darunter auch das Schulhans, vollständig ein. Über 300 Wohnhäuser sind dem Brande zum Opfer gefallen, und mehr als 2500 zumeist den ärmsten Bevölkernngskreisen ungehörige Personen wurden hiedurch nicht nur obdachlos, sondern auch ihrer gesammteu Habe beraubt, da die Mehrzahl der Betroffenen bei der Schnelligkeit, mit welcher das Feuer um sich griff, nur mit Mühe ihr Leben zu retten vermochte. Der Schade», welcher durch die Feuersbrunst verursacht wurde, ist zwar dermalen noch nicht genau erhoben; immerhin steht fest, dass derselbe >veit mehr als 600.000 Kronen beträgt und sohin eine Höhe erreicht, welche im Hinblicke auf die Unzulänglichkeit der in der Bukowina zur Verfügung stehen- den Hilfsmittel einen eindringlichen Appell an die Mildthätig-keit der Bewohner der übrigen Königreiche und Länder leider nur zu sehr begründet erscheinen läßt. Der Herr Ministerpräsident und Leiter des Ministeriums des Innern hat daher mit dem Erlasse vom 12. Jänner 1901 Z. 75/M. 1. auch im Kronlande Steiermark eine allgemeine öffentliche Sammlung für die Verunglückten ungeordnet. Demgemäß weise ich die Bezirkshanptmannschaste» sowie die politischen Expositnren in Gonvbitz und Praßberg, ferner die Stadträthe in Graz und Marburg, und die Stadtämter in Eilli und Pettini gleichzeitig an, die Sammlung milder Beiträge einznleiten. Aus diesem Anlässe beehre ich mich das hvchiv. fürst-bischösl. Ordinariat zu ersuchen, die unterstehende hochwürd. Seelsorgegeistlichkeit geneigtest anweisen zu wollen, in geeigneter Weise ans eine möglichst lebhafte Betheilignug an der unternommene» Hilfsactivn hinzuwirken." Das F. B. Ordinariat ladet dementsprechend den hochwürdigen Seelsorgeclerus ein, die gedachte Hilfsaction durch Rath und That nach Kräften zu fördern. 18. Literatur. A bla s s b nchlein. pie Verlagshandlung Styria in Graz hat sich unter dem 15. Jänner 1901 anher mit dem Ersuchen verwendet, Nachstehendes in das „Kirchliche Verordnungs-Blatt" einrücken zu wollen: „Unter dem Titel „Das große Jubiläum von 1901" gibt der hochwürdigste Fürstbischof von Seckau Dr. Leopold Schuster einen ausführlichen „Unterricht über Ablass und Jubiläum nebst Anweisung zur Gewinnung desselben mit passenden Gebeten" heraus, der anfangs Februar in unserem Verlage erscheinen wird. Der Herausgeber benützte hiebei das wegen seiner besonderen Leichtfasslichkeit zu sehr großer Verbreitung gelangte Ablassbüchlein von 1886 weiland des Fürst bischofs Dr. Zwerger. Der Preis des etwa 190 Seiten umfassenden, in Leinwand gebundenen Büchleins wild voraussichtlich 70 li betragen. Wir bitten hiermit ergebenst, von Vorstehendem im nächsten Diöcesan-Verordnungsblatte gütigst Kenntnis geben zu wollen." Das gedachte Büchlein wird bestens empfohlen. Unter einem wird aber auch auf das von einem Priester der Lavanter-Diöcese im I. 1887 herausgegebene Jubilünms-büchlein: „Kratek poduk za sveto leto" mit dem Beisatze hingewiesen, dass sich eine neue Ausgabe dieser Anleitung zur Gewinnung des Jubilänmsablasses unter der Presse befindet. Erläuterung des Congrua^Gesetzcs von Dr. B. Fritsch. Im Verlage der Mauzschen k. u. k. Hof-Verlags- und Universitäts-Buchhandlung in Wien, 1., Kohl markt 20, ist soeben das Gesetz vom 19. September 1898 (R. G. Bl. Nr. 176) betreffend die Dotation der katholischen Seelsorge-Geistlichkeit sammt einschlägigen Materialien und Verordnungen, mit Erläuterungen, Erlässen und Entscheidungen für den praktischen Gebrauch heransgegeben von Dr. Beno Fritsch, k. k. Ministerialeoneipist im Ministerium für Eultns und Unterricht, zur Ausgabe gelangt. Das Merkchen bietet nebst einer Darstellung der interessanten Entstehungsgeschichte der Eongruagesetze des Jahres 1898 für die Seel-sorgegeistlichkeit wertvolle Anhaltspunkte zur Benrtheilung aller in der Praxis vorkommenden Fragen, da in diesen Er-läuternngen die Judieatnr des Ministeriums für Cultns und Unterricht, sowie die des Verwaltungs-Gerichtshofes und des Reichsgerichtes bis ans die neueste Zeit vollständig lind über- sichtlich dargestellt ist. Es wird daher dem hochw. Clerns nahegelegt, sich in vorkommenden Fällen des erwähnten Bündchens zu bedienen; der Preis desselben ist mäßig: es kostet broschiert 1 K 80 b, gebunden in Leinwand 2 K 40 b. 19. Diöcesan-Uachrichten. Investiert wurde Herr Johann Tornan, Pfarrer in Skomern, auf die Pfarre St. Johannes Bapt. in Hörberg. Bestellt wurden: Titl. Herr Franz Zdolšek, Geistl. Rath und Pfarrer in St. Georgen unterm Tabor, als Adnniiistratvr des Decauates Fraßlau; ferners als Provisoren die Herren Kapläne: Johanu Gorišek in Fraßlau; Josef Gunter in St. Peter bei Radkersburg und Mathias Vaupotič in Skomern. Wicdcraiigcstcllt wurde Herr Maximilian Ocvirk, Provisor in Hörberg, als Kaplan in St. Leonhard iti W.-B. Übersetzt wurden die Herren Kapläne: Bartholomäus Pernat nach Schiltern und Kaspar Zernko nach Mahrenberg. In den zeitlichen Dcficientcnstand trat krankheitshalber Herr-Josef Sornrek, Kaplan in Mahrenberg. Gestorben sind: Titl. Herr Anton Belšak, Geistl. Rath und Pfarrer in St. Peter bei Radkersburg, am 11. Jänner im 64. und Titl. Herr Mathias Stoklas, Geistl Rath, Dechant und Pfarrer in Fraßlan am 12. Jänner im 71. Lebensjahre. Unbesetzt sind geblieben die Kaplansposten in Hörberg, Fraßlan und ein Kaplanspostcn in St. Peter bei Radkersburg. F.-B. Lavanter Ordinariat zu Marburg, am 15. Februar 1901. er Fürstbischof. Drnci der St. EyrMuS-Buchdruckerei iu Marburg.