M Y S I C U S?
Obfervationibus
GEOGRAPHICA, ASTRONOMICIS, HYDROGRAPHICIS, HISTORICIS,
PHYSICI S
PERLUST RAT US
Et in fex Tomos digeftus
AB ALOYSIO FERD COM. MARSILI
Socio Regiarum Societatum Parifienfis, Londincnfis, Monipelienfis.
TOMUS dUARTUS.
H AG M COMITUM, Apud P. Gosse, R. Chr. Alberts, P. de hondt. AMSÎELODAMI > Apud Herm. Uytwerf & Franç. Changuion.
M. D. C C. X X V L
PRjEFAT
A D
T O M U M IV.
N Ictyographiâ noftrâ Dänubiali non ii duntaxat pifces expia-nantur, qui in aquis Danubialibus pronafcuntur, aut earum dulcedine allećti ex Mari, vel aliundè fponte fuâ in eas adve-niunt; fed & omnes alii 3 qui ex aliis fluminibus, aut lacu-bus ftudio mercatorum pifcariorum tranfportati in Danubio vivere, aut adolefcere > vel confervari folent. Quia vero iidem diverfis in locis circumvagantur, diverfitas locorum diVfcrfita-tem tra&atuum fuggeffît. Indè purè Fluviatiles ; Marini Fluviatiles : purè Pa-luftres: Paluftres Fluviatiles: Saxatiles: finguli peculiari tra&atu declarantur ; & quia hi 5 rurlùm cute lasvi, vel Squamofâ? vel afperâ > aut pinnis non aculeatis funt prasditi, juxta diverfitatem horum attributorum traćtatus in fećtiones diver-fas fubdividuntur. Ut autem circà hxc brevitati 5 & claritati confuleremus, tabu-lam unam universe hiftorias , & quoque unicuique traćlatui fuam prsepofuimus, quarum prima diviûonem univerfalejn totius operis, reliquat vero fingulorum trac-tatuum propriam uno quafi intuitu confpiciendam exhibent. Cuivis defcriptio-ni etiam pifcis ad vivum, & naturale depićti effigies adjungitur, & li quandoque pićtor ob malè fibi ante oculos locatum pifcem j dum ilium depingeret 5 in ex-primendâ icône à naturali aberravit (quod tarnen nönnifi in duobus , vel tribus çontigit ) ; in defcriptione error, qualis fit 5 detegitur 5 & corrigitur : iconibus etiam fuperiùs nomina Latina 5 inferiùs Germanica > Rafcianica, & Ungarica ( prout ea indagare licuit ) nonnullis omnia , quibufdam eorum aliqua adjiciuntur. Au-thores pro fingulis, qui etiam de illis egerunt, citantur , & ex illis nomina , fy-nonymaallegantur; fi verö quofdam apud eos reperire non licuit, ipfis nomina à nobis imponuntur, & impofitionis ratio affignatur. Infuper dubia in Autho-rum Scriptis occurrentia refolvuntur. Ut autem in hoc explendo minus à veri-tatis viâ deflećlerem 5 circà quemvis pifcem diligenti ftudio (quantum tarnen pro hoc bellicce cura mihi indulfêre : ) uîiiverfa ità recenfere conatus fum , prout illa 7om. 1JS.	*	mi-
P R JE F A T I O.
mihi autopfia, & fenfus prasfentâmnt, atque follicita indago ex diverfis peritispif-catoribus inter fe in unum confentientibus declaravit 5 ac confirmavit. Et quia Hufones inter reliquos Danubiales pifces principatum obtinere videntur 5 eorum« dem exta Anatomicâ Sećtione nobis perluftrare placuit > quorum ad commodum tuum ? Le&or benevole, ad vivum exprefïas icônes cum fuis explicationibus in Tomo fexto , quas hujufce operis fupplementa complećtetur , exhibere minimè gravabimur.
SSS
DE
D E
I N
S DANUBII
VIVENTIBUS.
TRAGTATUS I
FLUVIATILES
S V N T
Intùs fpinofi , & omnes fanguinei fed cute
f i' m**imatmaf+mmiA*—mmmm—mm......^
lavi	fquamofa
omnes	fed pinnis
pinnis non aculeatis
Intùs fubojjei 5 omnes exangues 3 exteriùs crußacei.
Tom. IV.
aculeatis non aculeatis.
A
SEC-
DE PISCIBUS
S E C T I O I.
FLUVIATILES
Intus fpinofi , é fanguinei cute Uvi.
CAPUT L
D E
PETRA
F L U V I A T I L I.
Ampetra Fluviatilis Gefneri, & Rondeletii apud Aldro-vandum * Germanis noftris ^(CtttWttg Neunaug (quali eneophthalmus) dićta 5 corporis figura eft oblonga, ver-micularis, & teres; Longitudo maxima unius iphitha-mx ; Craffities craflioris calami anferini fcriptorii. Cutis lasvis , lubrica , fufca circa dorfum 5 circa ventrem infimum albicans.
Caput ferè figure conicas, minus craffum altitudine, quàm latitudine fupernè exili tracheola perforatum; Oculi exigui Branchiis caret, harum vice utrinque lateraliter propè caput quandam feriem feptem foraminulis cutem penetrantibus conftantem obtinet, licet figura ejufdem in Aldrovando + novem demonftret, verum mihi plures quàm feptem obfervare non contigit. Os anterius fitum in pronâ parte, profundè , & rotundè excavatum , & ut ait Aldrov. non in lon-gum 5 neque in latum fciffum , formatum ut in hirudinibus , qua: fanguifug^ dicuntur : margo oris (feu labra) circularis, fibrofa circüm fe coarćtans, & con-ftringens ofculum operit : Dcntiççlli minutiffimi, & difficillimè confpicui.
Venter teres eft.
* Libri j. de Pile. Cap. 9.
t Loco citato.
Cau-
D A N U B I L
3
Cauda ventre prolixior à meatu excretorio lateraliter premitur, 8c adliuc te-jiuior verfiis extremitatem evadit.
Pinnula unica , colorem dorfi fervans fibrofa, mollis, flaccida, figure finuo-fx> hase à medio dorfi ufque ad extremitatem caudas producitur, circa quam re-flećtitur, êc ufque ad meatum excretorium reducitur, fed infernâ parte peran-gufta eft , Sc difficulter confpicua.
Circumvagatur gloacas in Danubium excurrentes,
Vefcitur cœno, Sc pecorum excrenientis, ad quas abundè confluunt.
Caro mediocriter mollis , lenta , Sc vifćofa.
Pinguedo carni mimifcetur.
Tempus certum £ux parturitionis mihi haćtenus non indagabile : dum parit, in ftigmatibus (quse in vadofis lqcis pecora fundo fub aquâ imprimunt) fe in gyrum contorquendo ova deponit.
CObitis aculeata Aldrovandi * Cobites Oxyrynchos Gefneri, Germanis btiffit Steinbeißer, vel ©CCtHjXfê Steinbeis pifciculus parvus eft, objongiuf-culus, lateraliter preffus , tenuis ; unius digiti cum dimidio, longitudinem ma-ximus non excedens. Cute tegitur lasvi, qux tribus circiter ordinibus nigrarum macularum per longum lineatur, his etiam minima pun&ula nigra interfper-
Caput longiufculum, tenue; cranium quafi tećHforme , & comprelTum , pel-lucidum ; Roftrum fuperius curtim ad os ferè , ut in avibus, incurvatum , ultra inferius nonnihil prominens. Oculiexigui, poft hos duo minimi hamuli pellu-cidi, Sc retis adunci utrinque unus in operculis branchiarum, ut aflerit AI-drov. t enafcuntur ; his lapidibus , lignis , Sc tangentis manui fe affigit.
lom. IV,	B	Ven-
CAPUT II
D E
ACULEATA
guntur : venter obfcurè albet.
* Lib. 5. Cap. 30.
t Lib. & Cap. cir«
4	D E P ISCIBUS
Venter caudas fecundum omnes menfuras ferè asqualis , & uti dićtum 5 pref-fus 5 & tenuis.
Pinnule numero feptem, omnes pellucidas , unum par 5 quibus aatat propè branchias 5 alterum ad medium ventris habet 5 unam infuper ad meatum excre* torium, quas in dorfo 5 brevis eft , nigris punćtulis infperfa ? adverfo litu pinnis ventris correfpondet ; feptima caudas lata eodem modo variatur. (Pićlor illam iij figurâ bifurcatam oftendit 5 verum cafualiter dilacerata fuit) nam perfubtilis jeft.
Degit in recentibus aquis : fundum lapidoium petite
Vefcitur cœno.
Caro dura , & tenax eft.
IPinguedo nulla 5 forfitan parvitatis eaufâ 5 obfervabiîis.
Ovula exiliflima, oblcurè albicantia : illis non multùm abundat.
.Parit menle Junio inter lapillos? in forti 5 & vadofo fluento.
C A P U T II I.
D E
G U I L L A
A Nguillam ab anguis fimilitudine nomen trahere omnes Authores confen-^ tiunt : Grxcè e^savÇj u ri « , quod in limo capiatur. Germanicè šlalf Aal, vel K((tt Ain dićta : corpore eft oblongo 5 tereti, verfiis caudam la-teraliter compreffo adeö flexili 5 ut fe in gyrum contorqueat ; ilk inftar .anguis extra aquam per gramina ferpat , fecundiim utriufque lateris medium lineam de-currentem recipit.
Nonnunquam ad quatuor librarum pondus 3 Longitudinem duorum bracchio-rum ? & Craflitiem bracchii viri Athletici adolefcit. Cute inveftitur lubricâ, las-vi j humore yifcofo oblitâ 5 façilè detrahibili 3 hxc circa dorfum casruleo-fufca 5 lateraliter in casruleum vergit , in alvo albicat.
Caput oblongum à principio lato 5 & craffo in acuminatum gracilefcit 5 fermé conicas figuras opercula branchiarum aliquantum protuberant. Maxilla fuperior inferiore jionnihil produflior. Os mediocre15 denticuli afperi ? exiles« Oculi jparvi ? Iride alba circumdati. Nares juxta oculos rotundas
Pin-
D A N U B I I.	5
Pinnas tres obtinet , duas ad branchias fortitur 5 & unam mollem ac flacci-dam 5 quas ab ano ad extremum caudle (quod ambit), & ab illo rurfus ad medium dorfi continuatur , omnes fulcas funt.
Aquis altis ccenofis ? & quietis gaudet ; fundum femper petit.
Willughbejus * Anguillam in Danubio impofitam emori affirmat, inquiens. In Danubio Anguilla non eß ? neque in aliis hoc flumen influentibus 5 impofitam emori ajunt ; Verum contrarium teftabitur Vienna 9 Lincium 3 Cremfium , alias-que urbes Danubio adjacentes, Quamvis enim ? quantum huculque indagare li-cuit 5 in Danubio non oriantur, attamen ex aliis fluminibus in eundem inventas non emoriuntur 3 imo inter alios etiam ? qui in Danubio nafcuntur longifli-îïio tempore pifcariis clauftris inclufas confervari poflunt ; atque dum incautè pertrećtantibus evadunt 5 ut perlaspe accidit, nam vix fatis cautè ob lubricitatem traćtari poflunt ) & in liberum flumen infiliunt ad fupra memoratam magnitu-dinem adolefcunt.
N.
Vefcuntur pifciculis 5 herbis ? cocno : clauftris confervatas jecinoribus bovinis cibantur,
Caro albida , copiofè pinguis 5 vifcofa 9 lenta 5 fuavis faporis ? inter delicatio-res apponitur,
Quomodo generentur ex propria obfervatione nihil adferre licet 5 cum ut nunc dićhim in Danubio non oriantur? fed ex aliis tantum fluminibus delate ini-bi adolçfcant.
* Lib. 4 Cap. 4..
7om. IV.
C
CA-
T O MUS QUART US
Tab. i
ifùm.ix^
DE PISCIBUS DA N U B I L 7
CAPUT IV.
D E
SILU R
VEL
G L A N I D E.
Uem Rondeletius, 6c Gefnerus Silurum , hunc Aldrov. * Secundum Gre-cum Ariftotelis Glanidem denominat , Germani eum @}cf)(ut>ctt Schaiden , Rafciani Comb Somb, Ungari Ifardfeha appellant ÇTab. //.). In ingentem corporis molem excrefcit, adeo, ut interdum ad ducentas libras (libra fexdecim unciarum eft) longitudinem unius, & médias orgias, & amplit u dinem ventris duo-rum corpulentorum virorum accedat Oblongus , capitofus , & ventricofus eft; , Cute lasvi, lubricâ, & glabra inveftitur, in quibufdam obfcurius fufca eft; in aliis ex fufco in luteum vergit ; in multis ex fufco in virentem, in omnibus autem areolis, &c lituris fuo altero colore albidioribus variatur, & infimo ventre albicat.
Caput ei inter omnes pifces Danubiales maximum ; cranium latum, amplum, ferè planum in exortu fuo anguftius, & craffius, verfiis os latius & tenuius ; re-liqua corporis moles eft contraćtior : in capitis anteriore parte , haud exten-fa, fed retufa omni roftro carente ; os tanquam in promptu pofitum, maximum, & patulum ; inferior maxilla ultra fuperiorem aliquantulum prominet , utraque parvulorum, förtium, & acutiflimorum denticulorum ordinibus multis armatur. Rićtus oris in ambitu fuo tertiam partem longitudinis asq'uat. Oculi parvi altiore loco fiti: fupra oris angulum exoriuntur ex cranio duo longi Procelfus, fubtiles , ftyliformes, qui afperi, & rigidi in exorta magis , magifque definendo cartilagi-nefcunt, gracilefcunt, & flexiles evadunt, hi cute communi obducuntur , illos antè exporrigit, & rctio reflećlit : quatuor alii parvi, albi, carnofi, flaccidi infe-riiis ex mento, feu gulâ dependent.
Venter brevis, amplus lateraliter, & inferne protuberans. Dorfum latius circa caput verfus caudam anguftatur.
Tom. IK	D	Can-
* Lib. j. cap. j.
g	DE PI S C IB U S ;
Cauda prolixa fuperna fuperficie œquali, & rećta lineâ a dorfo procedit , infer-nè ab infimo ventre îatior verfùs extremitatem acclivis in anguftum définit
Sex potitur pinnis. ejufdem coloris cum.reliquo corpore: duœ ad branchias , dux circa finem infimi ventris fituantur, faseque figurantur ut in Cyprino. Nafo ? Capitonibus una parva ex principio dorfi provenit, fe^ta angufta , mollis, flacci-da toti acclivitati, Sc extremo caudas continua. Utrum tota hxc caudas continua fit dubitat Aldrov. in ejus defcriptione ; égo illam in omnibus omnino, quos pro-fećlo plurimos, & tanquam valde vulgares accurate obfervare potui , iempçr ei-dem continuam reperi.
Amat quietiora, & profunda fiuenta 5 fundum argillofum , gc limofum.
Vorax eft, in pifces reliquos degraffatur.
Caro alba, mollis, fuccofa, finè fpinis effet, fi in dorfo unica per totam corporis longitudinem continua non adelTet
Multum pinguedinis tum carni intermifcetur, tum inteftinis adnalcitur. Cauda pinguifiima eft, ferè uti Anguilla fapit, ea tamen minus vifcola eft , undè pras-ftantiilima pars prx reJiquis , praefertim afîà habetur. Rhatianis Grasci ritûs in ufu eft hune Pifcem aëri exponere, atque ita exficcare , 8c pinguioribus partibus uti ad inftar fardi, ut quid fapiant legumina, & caules; in Tibifco autem adnau-feam ufque funt pingues.
Ova luteo-albicantia, pauca, mollia, parva. Ventriculus uti ferè in quadrupe-
dibus folidas, fortis, & venis refertas ftrućturse.
< «
Parit menfe Junio propè argillofas, & limofas ripas.
SEC
D A N U B I I.
SEC T I O II.
F L U V I A T I L E S
Intus Jpinofi, & fanguinei cute fquamofa.
C A P U T I.
D E
N A S O.
NAfus Aldrov. * dicitur Gefnero notante eodem à Grasco Simus ? quia labrum , feu roftrunï fuperius fimutn obtufumque habet. Aliis Nafo ; Germanis STßfC Nafe, vel ©f(ttt# Efling 5 juvenis verö médias circiter libra mtm (id eft Alburnus) appellatur {Tab. III. Fig. i. ); Cyprino in eodem pondéré proportionato oblongior 5 atque tenuior : vix tamen gravior fit pondéré duarum librarum ? & media:. Dorfum fubteres ; latera plana, & prefla ; fqua-mx fub tiles, in dorfo, ex livido cinereas, verfùs ventrem fplendidas ? & in album vergentes. Roftrum fuperius inferiore longius 3 anterius craftiim obtufum infra reflexum. Os deorfum vergit 9 dentibus Caret 5 labris obfcurè albentibus cingitur.
Pinnae coloris cinericii in fenioribus, in junioribus rubentes , ieptem numerantur: duas ad branchias, geminas ad medium imi ventris fituantur quinta elatiorex media longitudine dorfi pronafcitur , fexta eft ad meatum excretorium 5 & fepti-ma caudas bifurcata.
Innatat femper fluvialibus aquis, quietioribus tarnen, prasterquamtemporepar-turitionis, ubi contra velox fluentum nititur.
Tom. IV.	E	Ali-
* Lib. 5. de pifc. cap. 2 6.
xo	DE PISCIBUS
Alitur fordibus, muco, cœno, ut re£tè ex Gefii., &Bellonio notât Willugh-
bejus. *	.
Caro. alba, laxa, pariim fapida fpinulis referta : vilis pretii pifcis eft. Undè inter &cßttctt>cfrftfcß, id eft, pifces fartorum collocatur ; nominantur autem taliter hie locorum pifces viliores, eo quod à fartoribus , Sc futoribus , aliifque levions conditionis hominibus pro fuis laboratoribus emi confiieverunt. Pinguedo plurima in inteftinis obfervatur.
Ova lutea nigerrimâ membrana uti êc totius ventris interna capacitas 5 obdu-cuntur.	1
Parturit Aprili ; ova in forti glarepfb, & vadofo fluento inter lapillos deponit. Mafculus tempore generationis multis nigris maculis per totum corpus , imo 9 pinnis notatur, paucis quoque albicantibus punćtis paululiim fupra cutem eminentibus. Maculas , -,& excrefcentise hujufmodi à pifcatoribus flores dicuntun Fasmina ( Tab. III\ &gm 2. ) mafçulo albidior eft , neque fubit mutationes tempore parturitionis.
* Lib. 4. cap. p.
CA-
Tab. 3.
Tom,IV
D A NUB I L
CAPUT IL
D E
C A P I T O N E
A U S O N I I.
CLpito Aufonii , five Squalus veterum : Capito five Cephalus Gefn. Rondeletii apud Aldrov. * Germanis Bavaris, ut afferit Wfc {Tab IK Fig. i.) Alt nuneupatur. Verum enim verö ex deferiptionibus Authorum ab eodem Aldro-vando allatis inter fe fummè diferepantibus, vix quidquam certi concludere licet , utrum pifcis hic fit tyllt Bavarorum ? Salvianus enim caput parvum habere ait ; Rondeletius magnum , craflûm : rurfus uterque dentes habere negat. Gefn. vero dentes ejus latere in faucibus afferit, in maxilla ferè femicirculari fupernè leviter aduncos quapropter Alt Bavaris , & in diminutivo Auftriacis ^[((cct.j Altel dićti neglećtis Authorum affertis, prout iplemet obfervavi, defcriptionem tradam, fecundum quam lećtor benevolus judicare poterit.
Eft igitur Alt i vel Altel figura corporis cum Cyprino correfpondens , maximus cubitalis cir citer, & quinque libris erit. Squamas paulö minores? ac in Cyprino, in dorio exCasruleo-Nigricantes, in quibufdam lutefcentes, 6c limofi coloris, in lateribus argenteas.
Caput totum, ut in Cyprino configuratum, attamen craflius. Os edentulum.
Dorfilm latius, & teretius, minus repandum. Latera planiora , per quorum medium fecundum longitudinem linea dućla partem inferiorem , & fuperiorem interfecat.
Cauda figuras magis cylindricas eft.
Pinnasin junioribüs furvo-luteas, in fenioribus furviores; ilumero feptem; eodem modo fituatas , 8c figuratas, ut in aliis hujus generis, fcilicet Nafo, Orfo : pinna dorfi dimidio paucioribus radiis conftat, quam Cyprini.
Tom. IF.	F	In-
* Life, j. de pifc. cap. 17,
IZ	DE P I S C I B U S
Innatat fluentis.
Vefcitur muco? cœno; item fubtiliori areni Caro alba, recens, gratè duriufcula. Plurimum pinguedinis inteftinis adnafcitur. Ova parvula, pauciora, quàm in Cyprino.
Parturit Menfe Maïo : ova fua inter Alices in veloçiora , & vadofa iluenta de ponit ; poft partum in fegniores aquas fe recipit.
CA
TAB. 4-,
TÖrn.IU
i i
D A N U B I I.
13
CAPUT III.
D E
R F O
G E R M A N O R V M.
^Rfiis Germanorum , & Capito Fluviatilis fubruber Gefn. apud Aldrovand :
*	Germanis £?evf(ttt$ Nerfling , item f^<mm|tf<$ Frauenfifch ( Tab V\ ) Ungaris Jakefeke , Rafcianis Jaff nuncupatus. Corporis conformationem ferè eandem cum Cyprino habet ? illo tarnen gracilior 5 & longior eft , fquamis me-diocribus tegitur. Dorium ex fufco-flavum 5 & viride eft 3 latera flavent 5 imus venter albicat,
Pinnse configurate 3 & fituatse 5 ut in Cyprino ? excepto quod dorfi tot radiis non conftet, quot in illo pinna dprfi ? & ad branchias fitas ex furvo quodammo-dö purpurafcunt, relique magis ex flavo rutilefcunt.
Amat fluejita 3 & recentiores aquas.
Alitur Muco , Herbis ; Aldrov. eum mufcis vefci afferit.
Caro alba, friabilis5 ficca, grati faporis,
Minus pinguefcit Cyprino.
Ova parva 5 flavicantia ? 6c pauca.
Generat Aprili3 & Mai'o5 his menfibus mafculus prominentias duras albas? interné cavas, figuratas, uti funt aculei in rofarum vepretibus ex cüte 5 & fquamis excrefcentes nancifcitur, fed qux in capite minores? minus aculeate, & corona-tim difpofitas perfçdp coitu omnes deperduntur.
*	Lib, 5. de pile,
Tom. IV.	G	CA-
DE P I S C I B U S DANUBII.

CAPUT
I V.
F L U V I A T I L I S
SIVE
)ito fluviatilis, fivè Squalus minor Aldrov. * Mugilîs, vel Cephali fluvia* tilis fpecies minor Gefn. apud Willughbejum + Germanis Hafel ( lab, IV, Fig. 2.) Pifciculus eft oblongus , fubteres, gracilis: longitudinem fpithamas vix unquam apud nos excedens. Figura corporis Capitoni, pnecedenti capite defcrip-to perfimilis, eo tarnen oblongior, & gracilior eft: fi utrumque in pari pondéré confideres: dentibus quoque caret, uti ille. Squamis majufculis tegitur, quas in dorfo fur vas , & quafi viridi, §c casruleo colore colludentes , in lateribus argcn-teas. Linea per medium laterum exporreâa inferiori ventri quàm dorfo propin-quior,	\
Pinnule omnes, fi extendantur, pellucent, numero feptem ; figurantur , & fituantur ut in Alt noftro. Quatuor natat, harum priores ad branchias fitx , dum concidunt ad furvum vergunt , reliquat duce pofteriores magi s ad flavum , vel ex flavo in rutilum inclinant, caudas forcipata, uti & dorfi glaucum colorem nancifcuntur. Quas dorfi, afferente Willughbejo, novem radios obtinet.
Vefcitur muco, cœno , herbis, culicibus.
Carne çft alba, gratè duriufcula, recenti, ejus falubritate cum faxatilibus con--tendit.
Parum pinguedinis habet , hxcqne foliim inteftinis adnafcitur.
Ova lutea, parvula, & pauca.
Parit Menfe Aprili. Ova fua ejicit in velocibus, & vadofis aquis inter lapides; his ejećtis loca quietiora petit.
Tom. IV	H	CA-
* Lib. J. de pifc, cap.
t; Lib. 4. CAp.

'font.IV
D E P I S C I B U S D A N U B 11.	17
CAPUT V.
D E
CA P IT O N E
A N A D ROM O.
/^Apito anadromus Gefn. apud Aldrov. * nonnullis Auftriacis noftris pifca-toribus, & quidem magis propriè $?afctt Nafen (Tab. VI.)-, aliis impropriè Rheinanck dicitur, nam Rheinanck pifcis lacuftris eft , & parte dor-fali duas pinnas obtinet, Capito anadromus verô foliim unam ; neque ille ultra
mediani horam Danubio impofitus fupervivit , uti teftantur, qui cum eo infuma-
x r r *
to Viennam navigant, dum perfaspè diverfis anni temporibus illum vivum in Danubio illinc tranfportare tentaverant; undè fi nomine Rheinancken pifcem Danu-bialem indigitari perceperis , id de Capitone anadromo Gefn. intelliges. Cogno-minatur anadromus Gefnero eo, quia illum ex Oceano in Albim afcendere obfer-vat, Albis accote, ut idem Gefnerus afferit ob eandem rationem eum ItjdiiX STtffc Meer Nafe dicunt.
Corporis figura Nafo perfimilis eft, ut rećle notât Aldrov. eo tamen paululiim latior, & dorfo eft repandiore. Longitudine vix ad cubitum aceedit. Latitudine ad feptem, vel oćto digitos, pondéré ad unam, Sc mediam libram. Squamis me-diocribus tegitur, qu^e circa dorfum ex fufco in lividum vergunt : circa ventrem albiores aureo, & argenteo colore colludunt fufcis punćtulis infperguntur. Linea quas utrinque à branchiis ad caudam tendit, ventri, quàm dorfo propinguior , in hac quoque punch majora fufci coloris digeruntur. Squamulis fuis in aqua lim-pida nutans pulchrè tanquam ftellulis corrufcat.
Caput ferè Nafi fimile. Oculi pulchri, magni, Iridc argenteâ circumdati. Na-res magnas , ori propinguas. Os edentulum anterius ut in Cyprino fituatum ; Roftro fuperiori carnea quasdam parva, prominens moles fuperfternitur ; qux illud obtufum 5 nafutum , & roftro canino acuto quodammodo conforme reddit, led imperforata eft. Undè Willughbejus anfam dubitandi načlus , utrum revera Tom. IV	I	à Na-
* Lib. 4. de pifc. cap. j,
iS	D E p:i S CI B u s
à Nafo Alberti différât, aut prêter hunc alius nafutus , vel anadromus exiftat ? inquiens, Ego fané œgrè à me impetro , ut čredam dari ullum hujus generis pifcem anadromum.
Pinnas feptem figura? & fitu cum illisrNafi conveniuat; ex rutilo, & casruleo fulvas funt ? màgis rutila illas , quas in parte fupiïiâ.
Fluvii amat aquas.
Obfervatur apud nos vefei muco , Se cœno. Willughbejus lib. 5 & cap. fupra citato aflerit eum alimentari omne genus pifciculis, prxfertim, qui nullis fpinis , 8c aćuleis rigeant, item mufcis, atque aliis infećtis.
Caro alba,. delicata, gratè duriufcula: grati faporis tàm affa, quàm elixa-
Pinguedinem paucam obtinet , hascque inteftinis adnafcitur.
Ova luteo-rubentia, minora femine millii.
Junio dum parturit in velocibus, & vadofis fluentis fortiter contranititur ; ova inter lapides deponit ; tranfaćlo generationis , & parturitionis tempore j fe in fta-gna , & limofa loca recipit,
CAPU T V I.
D E
B A R B O.
BÀrbus Rondel. Gefn. apud Aldrovandum * Myftus fluviatiles Bellonii apud eundem , Germanis SSdrmBarmb Ç&wbd Barbel (Tab. FIL Fig. i.) com-muniùs	Parmb. Ungaris Merenne. Rafcianis Mâprfjjufl. Marniza Marna,
Corpore oblongus eft, & fubrotundus. Squamas mediocres in dorfo lucidas, fuf-c^, nonnihil in casruleum vergentes, in aliquibus in luteum; verfùs alvum albef-cunt. Longitudine ad duos cubitos, & pondéré ad quindecim libras accedere iolet.
Caput longiufculum, craflum, 6c acutum.
Oculi parvi, Iridis argenteas. Ro%um fuperius inter oculos, ôc labrum car-nofum, & molle, inferiore longiùs procurrit. Os in acumine roftrorum pronâ parte fituatur, edentulum eft. Labra craffiufcula : ex fuperioris noftri extremo duse appendices carnofas, fubrubras, flaccidas, in acutum graeilefeentes, alias duce ejufdem generis propè oris angulos propendent.
Dor-
* Lib. J. cap. i6.
Dorfilm acutum 5 modicè arcuatum. Lateraprotuberantia: Venter infimus ferè planus. Linea per latera utrmque cfućta non multtrm confpicua.
Cauda fubtercs, bifurçatâ pinnâ termjnatur.
Pinnae numero feptem 3 eundem ferè fufcum color emctim fquämis fervänt* figurantur 5 6c fituantur , ut in aliis hujus generis e. g. Capitonibus, Nafo ex-cepto, quod longiores fint 9 quas dorfi, 6s ad meatum excretorium fingulas afferente Willughbejo novem radiis donantur.
Gaudet fluentibus aquis : çrefcente die contra flueiitum nititur.
Alimentum ei ccenum , 6c mucus - Aldrov. f eum algis 3 cochlds 9 6c pifcibüs •vefci afferit 5 neque fuo generi parcere : appétit vehementer cadavera putrida 5 prxfertim humana ? quod obfervatum fuit, ubi poft obfidium Viennenfc Anno M. DC, LXXXIII. cadavera quam plurimorum Turcarum in Danubium injice-rentur unà cum diverforum animalium cadaveribus : plurimi circa humana capie-bantur, imo ex cavitatibus eorumdem extrahebantur : pauciffimi vero > ac fermé jiulli circa alia.
Caro alba? mollis^ ob fuum alimcntum ànoftratibusinfalubrisexiftimatur, imö
i
Juni o, & Julio non comeditur, quia his menfibus ( quam vis etiam aliis j attamen rarius) variis fordidis tuberibus fçatet ? 6c fanguinis fluxum patitur quod multis occafionem fingendi prdbuit ( ut reétè adnotat Willughbejus. ) § eos menftrua purgatione infeftari,
Pinguedinem copiöfam fortitur* fi muitum cœnum> & cadavera inveniat. . Ova ad apparentiam ? u t in Cyprino ; nunquam coquuntur, fed tanquam infa-lubria ? 6c alvi cruciatus excitantja abjiciuntur.
Parit menfe Julio ; ova inter filices in veloçiflïmis > 6c vadofis aquis fortifîimè £ontranitendo deponit.
* tife, f. csp*	é lib. ptfiv cap* t4> *	' §tLib. & fußrtf cit..
7om, IV
K
CA-
HO
DE P I S C I B U S
<
C A P U T V I I.
D E
C A PITO N E
Fkvifltiii rapace,
*• . * /
CApîto fluviàtilîs rapax Gefn. apud Aldrovandum * Germants Auftriacis
©CÎ)tçt> Schicd (Tab. VII. Fig 2.) Pifcis Candidus eft, Sc argentei fplendo-ris ; in dorfo fubcasruleus, longus, & craffus. Latera prefFa, & plana. Longi-tudo ( ut reöte ex Kentmano refert Aldrov.) ad latitudinem quintupla ; ea autem non-nuncjuam eft ad unum, & medium ćirciter cubitum ; Pondus ad circiter decern libras. Caput craffum lecundum latera preflum , fed lateraliter unà cum mandi-bulis fpećlatum figuram ovi refert, verfus os quafi conicum. Os ad extremita-tes roftrorum fituatum nonnihil in latera oblongum. Maxiila inferior ultra fu-periorem procurrit. Dentes mihi nulli erant confpicui Aldrov. inquit. Dentes ei non in ore> fed in faucibus funt ( ut aliis quoque hujus generis ) longiufculi fepte-nip utrinque ex mandibulis prognati. Oculi mediocres, illorum Irides argenteas.
Dorfum cum caudâ fuperficiali lineâ rećta äquale, fubrotundum. Venter lateraliter planus. Lineas per latera utrimque plures.
Cauda fubteres, longiiifcula,- ex carina vep.tris fecundum inferiorem fui partem altiiis provenit, quàm in aliis ejufdem generis.
Pinnas numero feptem : colore fufco-puniceas, feu ex fufco in lividum, & ru-beum fimpl mixtum vergentes ; figurata p & fituatse, ut in aliis id generis , ex-cepto, quöd caudas forcipata magis longiufçula.
Inhabitat fluentum quietius.
Rapax eft, pifciculos venatur , undè Germanis Albi accolis ex Gefn. referente Aldrovando	Rappe (id eft Cprvus) quafi Corvus vorax nuncupatur.
Caro alba, laudata, boni faporis ; attamen fpinulis referta.
Pinguedinem copiofam fortityr ? prasfertim poft partum. Ova uti Cyprini.
Parit Menfe Martio, & in fluento, vadofo , ac glareofo , contra nitendo ova relinquit.
CA-
* Lib. j. de pifc. cap. 20,

CAPUT V I IL
P E
G
C O N G ENE R E.
Arachus Aldrov. * defcriptus plurimis notis 9 & ferè omnibus cum noftro Siehling {Tab.- VIII.) convenire videtur ; utrùm autem reverà idem fit 5 difficile licet concludere , eo, quod illum purè lacuftrem, & lineam ei ferra-tam fub ventre ad anum definentem ftatuat 5 qux in noftro non inveniuntur. Si-quidem in fluviis ? tum in Danubio ? tum in Tibifco degit ; ventre infimo acuto eft, abfque ferrata linea. Verùm hac fuper re Leâor benevolus judicabit ex de-fcriptione noftrâ, quas juxta folam autopfiam direćta 5 quam vis enim Sarachus ip-fe non fit, attamen in plurimis eidem congener, Rafçianis ? & Ungaris Sablar nuncupatur.	1
Eft itaque pifcis hic figura corporis tenuis Haleei fimillimus, eo tamen plus ex-crefcit : quandoque enim latitudinem oâo vel novem digiîorum 5 longitudinem (fi pinnam .caudas adjunxeris) duarum 5 & médias fpithamas 9 pondus unius 5 & mediae librae fortitur. Cutis per fquamas diaphanas in dorfo circà cervicem atrè-casruleè.j ulteriùs fufcè ? in lateribus argenteè tranfparet. Squamas latas ? tenues : cas levi contraćtu facillimè deperdit.
Caput parvum lateralitér preflum ? tenue ; infernç circà guttur acutum circa cervicem teres. Oris rićhis gtandiufculus , os edentulum 5 inferior maxilla fur-fum à gutture acclivis ultra fuperiorem nonnihil prominet ; fuperior in modum falcis mefforias curvatur ? ita ut curvitas deorfum fpećtet; undè ob fimilitudinem roftri cum falce meflpria, quas nobis Germanicè Rießel Sichel , nomen fuum Siehling lortitur, Oculis maximis inter omnes Danubiales fibi magnitudine pares pol-let ejus pupilla nigra, irides verö albas, Sc argenteas. Nares ampliufculas ? altio-ri loco adeo prope extremitates roftri fitas, ut vix craflities calami anferini ferip-Tom. IVf	h	torii
* Lib. j, de pifc. cap. 58.
D E P I S C I B U S
torii inter has, & fummitates roftri fufficiens fpatium haberet. Branchias utrinque quatuor.	•
Dorfum fubteres, & fermé cum cauda in rećla lineâ squale; imus venter acutus u t culter, à gulâ declivis, dein rećta lineâ ad anum procedit.
Cauda ab ano ad fuam pinnam aclivis, fupernè rećfca lineâ à dorfo precedit.
Pinnis gaudet feptem : quatuor natat , quarum anteriores ad branchias fitx cine-riceas., longiores pofterioribus : reliquat duas ad medium ventris, uti & omnes alise ex rubro, 8c casruleo permixtum colorem obtinent. Una modicè poft medieta-tem dorfi pronafcitur ; alia ad anum. Cauda bifurçata eft, ,& in modum penicil-li difcifià.
Çirçumvagatur circa littora limofa.
Limo eum vefci credunt pifcatores.
Çaro alba, mollis, limum refipiens , înnumeris fpinulis referta ; rarö com-meditur, nifi à pauperrimis, & eum non nofcentibus.
Pinguedine ferè deftituitur, qux tam en pauca ad inteffina adnata reperitur.
Ova ferè ut in Lucio, his paucis referri folet.
Parit Menfe Majo, Oya in forti fluento ad littora, & prcerupta limofa ejiciü.
CA-
TX3.8,
\ - ; ~
as®*

I X,
D E
: o i o.
F L U V I A T I L L
Obius fluviatilis G ein. Rondel. Äldrovando * Germanis (gttfllfog Grefffin
( Tab IX. Fig. 2. ) Oblongiufeulus, fubteres eft , vix unquam proportion nem à figura demonftratam excedit. Squamas pellucidas , in quibufdam magis, in aliis minus ad fufcum vergentes, extrema illarum peripheria nigra : circa ventrem magis argenteas;; infimus venter albefcit ; nigriçantes quoque maculas per totum corpus difieminantur.
Caput pro ratione corporis magnum. Cranium latiufculum concave depref-fum. Maxilla fuperior ultra inferiorem nonnihil prominens/ Ofculum edentu-lum (dum aperitur) rotundum 8c ut Aldrov. t ex Gefnero afferit, velut ex pras-putio fe exerens deorfum nutat ; ad utrumque oris angulum cirro uno barbatum, Oculi altè locati, eorum Irides albas.
Dorfum, 8c Venter eum fubrotundum efliciunt. Totum corpus fervando figuram rotundam in caudam gracilefcit,	• Pinnulas numero feptem, omnes pellucidas, fuffufcas : duas ad branchias , gern inas ad medium ventris fituatas,; quinta ad anum pronafçitur. Has omnes refi-quis duabus, fcilicet caudas, & dorfi magis rutilefcunt. • Cauda bifurcata eft, quas dorfi circa mediam ejufdem longitudinem provenit. Obfervante Willugh. § ra-diis novem firmatur, Anibas hx ultimas punftulis nigricantibus infperguntur, Gobii pafîlm fluentum inhabitant.
Aluntur cxno, cadaveribus putrefeentibus , prasfertim vero humana appetunt. Nam cùm belli tempore diverfa animalia, .& fimul Turcas interfećti in Danubium injicerentur ; plurimi prope Turcarum Cadavera , paueiffimi prope aliorum ani-malium capiebantur.
Car o mollis, humida, .& lubrica , pauci apud nos asftimata, quod idem ex Ron-Tom. IF,	M	deletio
& Lib. y cap. z j,.
f. Loco ut fupra.
$ Lib. 4. cap. 43. .
24	DE P I S C I B U S
deletio affirmat Aldrov. * & infuper addit virus non nunquam refipere, fallique Medicos eos, qui Gobiones fluviatiles œgris apponi volunt, credent es his eam inejfe fucci bonitatem > quam Galenus in marinis commendat. Irixus prasfertur. Pinguiufculi fiunt 5 prsecipuè fi multa cadavera pro alimento nancifcantur. Ova minuta , pallidè flavefcentia.
Parit tempore Maii in vadofo , & veloci fluent o : ova inter filices deponit.
* Lib. & cap. fupra cit.
CAPUT X.
DE GOBITIDE FLUVIATILI.
CObitjs Fluviatilis Rondeletii Gefneri in Aldrovando, & in Willughbejo f Germanis gSfntktt Pfrillen (Tab. IX. Fig i.) dicitur: Gefnerus in fuo no-menclatore aquatilium ,de pifc. faxatilibus part. 1, eum prefer Pfrillen , & ^3fc((cit Pfeilen quoque nuncupari afferit.
. Dubitat Willughbejus ibidem, utrum pifcis hic à fuperioribus fecundum fuum fcilicet ordinem, id eft à G obio fluviatili minore , à Cobitide fluviatili barbatulâ , à Cobitide harbatulâ aculeatâ, à Tasniâ çornutâ Sçhpnfeldii différât ? quoniam id ex nimium compendiofâ, & obfcurâ deferiptione Gefneri, & Rondeletii (ut ipfe ait ) vix feiri poteft. Verùm enim verb à Gobip fluviatili minore diferepat prin-cipaliter, quod illo adhuc minor exiftat, neque fuperiorem maxillam adeo pro-cjućtam obtineat, ut os deorfum nutet, cum illud quafi in promptu , uti Capi-tones ppfitujn habeat; à Cobitide fluviatili barbatulâ , uti & Cobitide fluviatili a-çuleatâ per fquamas, nam ambas hx cute glabrâ inveftiuntur ; à Tasniâ cornutâ Sçhpnfeldii per corporis figuram, quam hxc latam, compreffam , tenuem, & tranfparentem. Illa verö crafliufculam, & fubteretem fortitur ; reçenfitis fignis, quibus ab aliis differt, fupereft ut ejus deferiptionem tradamus.
Pifciculus igitur ifte oblongiufculus, & fubtercs eft , inter omnes Danubiales minimus, undè ceteris plerumque prseda efle folet, ultra proportionem ab effigie exhibitam non augetur (figura illum modicè latiorem, quàm eft, oftendit.) Cutis fquamulis minimis, fubtiliffimis integitur, qua: in quibufdam in dorfo fla-vefcit, & quafi limofi coloris eft, in aliis casruleo-purpureo, & viridi inter fecol-lpde$do furyefcit, in ventre communiter argentea, & alba eft. Tempore parturi-
tionis
* Lib. 5. 4e pifc. _	t Lib. 4. cap.
tîonis verö rubra ? uti cinnabaris, Per dorfum quoque, Sc latera maculas nigri cantes difperguntur.
Caput à Cyprini nonnifi parvitate differt, & figura aliquantulum teretiori. O-culi iride argenteâ circumdantur, Ofculum edentulum; Roftra tranllucida.
Venter > & dorfum pifciçulum craffiufculum reddunt; latera paululùm prefîà : in prasgnantibus vero pro ratione corporis multum protuberant.
Cauda fubteres eft,
Finnas fubtiles, traniluçidas ? ut vitrum purius. Septem numerantur 9 qux fi-gurantur 5 Sc fituantur, yt in Tinea , Nafo, Capitone.
Circa ripas ferè femper fupernatat 5 inhabitat tum arenofa 3 & kpidofà, turn l\i-tofa loca.
Vivit ex muco, Sc časno.
Caro alba recentiufcula friabîlîs 5 & fàlubris habetur ; fpinas ob fubtiliffimam ftrućluram vix perfenfibiles,
Pinguiufculus fieri folet
Ovis multum abundat9 quas lutea funt 5 & exilia.
Parit menfe Majo in arena 5 & inter lapillos \ fcecuridus eft pxfciculus & valdè propagatur.
Tom. IV.
N
SEC
<
DE P I S C I B U S D A N U B I I.
SECT I O I IL
Pifces fluviatiles punis acukatis
CAPU T I.
ASPERIS PISCICULIS
AS PER PISCICULUS I.
ASper pifciculus ifte5 cujus nunc defcriptionem prasbemus (Tab.-IX. Fig. 3.) ab Aldrovando * generali nomine Pij eis Danubiani intitulatur, atque Ger-xnanis Zingel .nuncupari affirmatur : Is Author ab afpero pifciculo Rondeletii in-diftinâum effe fufpicatur. Verum quod §itl$d Zingel noftras revera différât ab afpero Rondeletii, qui noftris	Strœber^ vel	Streber eft? ex fe-
quentibus patebit.
Eft enim Afper pifciculus vernaculo .nomine Zingel corpore oblongus , fubte-res 5 Dorfo acuto non répandus ; ventre ferè nihil protuberans , fed œqualiter fe-cundùm omnem menfuram in caudam gracilefcens. Maximus longus eft ad upam & mediam fpithamam , gravis ad unam çirciter libram. Squamulasparvas , duras, & afpero horum pifcium; aliqui colore fquamarum funt clarè fufco, & nigrican-tibus areolis maculantur,; alii terras exçiccatas , & radiis folaribus multiim exuftas colore jperfimiles, atque iidem nigris areolis notati. Omnes in alvo albent.
Caput curtum, macrum, fupernè, & lateraliter preflum , quadratâ figurâlen-fim in roftra acuta définit. Oculi magni prpminentes , ut in Percis. Os mediocre, dentiçulis parvisaJ^erum.
fom. IK	O	Pin-
* Lib. J. de pifc, cap.
28	D E P I S C I B U S
Pinnas duce aculeate cequalis ferè magnitudinis, à fe tamen dilïitas ex dorfi acie proveniunt: ad Branchias geminas funt, totidem his fuppofitas ad principium imi ventris-: una ad anum; caudas forcipata eft. Omnes clarè furvas funt, &xxten-fo pellucent.
Fluentum quietius amat, fundum ordinariè petere folet,.
Pifciculis exilibus vefčitur.
Ejus caro inter falubriores, & principaliores fibi locum venđicat , hxç Candida-, fuavis j & friabilis eft..
Pinguedo omnis inteftiriis adnećtitur.
Ova albida, & exilia.
Parit Martio in forti fluento, ova m arenis, & inter lapillos deponendo.
ASP ER
P I S C I C U L U S I I.
Ic verus, & legitimus eft Afper pifciculus Rondeletii à Willughbejo alle-gati, noftratibus @CV0C6CV Stroeber, vel	Streber ( Tab. IX. Fig. 4.)
uti quoque Ratisbonenfibus rectè eodem afferente dićhis. Corporis figura oblon-giufculus eft, eâ tarnen nunquam unius, & medii digiti longitudinem excedit , & craffitie ventris pollicem mediocrem. Squame duriufculas, aljperas totum corpus tegunt, excepta alvo, qux alba cute obduejitur. Has illi colorem exciccatse terrae tribuunt, & cum majoribus çaftanéi coloris maculis, vel areolis interftin-guunt.
* * ,
Caput ferè uniforme cum priore obtinet 5 rotundius tarnen eft, & roftris Ion-
gioribus. Os denticulis alper um.
Dorfum latiufeulum ferè äquale, alvus, & latera prominentia.
Cauda longa exaâèteres, dura, gracilis, craflitiemminorisanferinicalamiferip-torii vix adäquat.
Pinna: du.as aculeate in dorfali parte funt, duas ad Branchias , geminas fub his ad principium imi yentris, una poft anum, odtava , de ultima caudas lata , & plana.
In profundis fluentis degere folet, fundum femper petit 3 undè nonnili tempore parturitionis capitur , dumvelocius, & vadofum fluentum ingreditur.
Ali-
Lib. 4. cap. itf.
Alitur pifciculis, & arena.
Garnis bonitate multö inferior priore exiftimatur. Carp Candida eft ? & du-riufcula.
Pinguedo nulla carni, pauea inteftinis adnafci oblervatur.
Ova albida, exilia, illis copiofè pollet,
Parit Menfe Aprili in arena ? aut inter lapillos in velociori, 8c vadofo fluento.
DifTert à primo noftro pifciculo afpero. Primo capi te ? quodrotundum? &ne-quaquam quadratum habet uti ille.. Secundo dorfo ? quod latiulculum 5 & veluti fulco quodam ante primam pinnam ( ut notât Willughbejus ) impreffo concavum ; è contra in illo dorfum acie eminet. Tertio ventre prominentiore. Quarto Cauda , qux in hoc fubtilior aequaliter, & exaćte teres eft ? in altero figuram corporis fer vat? & ad pinnam gracilefcit,
lom. IV*
P
TRAC
'ont. I VT
T R A C T A T U S II.
FLUVIATILES MARINI
Qui ex mari in Danubium, & contra feruntur
FLUVIATILES MARINI
i
Omnes intùs cartilaginei ? fanguinei
1
fed cute

lœaoi feabrâ
S EGT I O I
Fluviatiles Marini cutç lœyi,

C A P U T I.
DE HUSONUM CLASSIBUS
HUSO I. Ver us, & genuinus.
1
HUSO Gefn. Aldrovando, * & Willugbbejo f Germanis fgmfetl Haufen. Ungaris Wylahal. Rafcianis MOçxsq Moruna intitulatur (Tak X. Fig. i.) oblongus eft , ventricolus, exos, excepto capite 5 & pinnis inter omnes pifces Da-nubiales maximus. Communiter longitudinis duarum orgyarum ? ponderis quin« gentarum, & fexcentarum librarum capitur : verum & noningentarum Vienne in foro veniit: minor fub quindecim libris nunquam repertus fuit? talem quoque rariflimè fe vidiffe aflèrunt pifcatores. Cutis lxvis 3 circa dorfum furvè cineri-Tom. IV .	cia9
* Lib. 4. cap. p.	1 Lib. 4. cap. 24.
32	DE PISC IBUS
f
cia, quà protuberantias dorfi tegit, uti & in alvo albicat.
Caput füperius ferè planum, latum , ftriis in longum traćtis fcabrum. Cranium ofleum cartilaginefcendo velut in probofcidem , feu roftrum albicans , crafliim ,
prominens, Sc acutum définit. Oculi pro corporis ratione parvi, non protube-
\ f * '
ranks. Nares ante, oqulos fituantur, Os dentibus expers in pronâ parte (quas plana) adverfo fitu oculis refpondet, bu jus rićtum efformant dux teretes, &ferè femicirculares cartilagines, quas in pifce quadringentarum librarum auriculari circi-terdigito craffas: dićtas cartilagines ope carnis flaccidas, Se mufculofe ih parte plana ligatas tenentur. Undè fi hxc laxetur rićtus oris decumbit, fi conftringatur ad planum retrahitùr. Cirri aliquot carnei flaçcidi ante os propépdent, Branchias ab operculis fuis non accuratè teguntur.
Alvus, & dorfum plana , hoc tamen nonnihil in acumea aflurgit, in quo pro-tuberantia quasdam à cartilaginibus efformantur. Latera prominent, per ilia intégra utrinque una linea deorfùm arcuata decurrit. Totum dorfum cartilagine foli-dâ, & crafîa firmatur, qux à cervice ufque ad pinnam caudas perforata eft.
Pinnis fcptcm gaudet. Dux funt ad branchias , geminas circa finem ventris , una poll meatum excretorium, qux dorfi ex adverfo intermedio Ipatio inter uiti-mas ventris, & illam ani latè provenit. Çaudas bifurçata eft , cujus cornu fupe-rius dimidio inferiore longius. Omnes pallidè rubent, olfibus validis , Se m car-tilaginem gracilefcentibus firpiantur. - ' - ' . • ■ r
Hyemali tempore in profundis cavernis latitat, ex quibus à fruftis glaciei circa Ver qumdoque totam capacitatem Danubii violenter ufque ad fundum infarcien-: tibus expellitur, qux impingentia eum non rarö fauciant, ipfumque roftrum quandoque confringunt, glaeie déperditâ, Se nova aqua fuperveniente in altum afeendit ad ova ejiciendum. Affirmant pifeatores non folùm de hoc, verum etiam
de reliquis Hufonum clalîlbus, omnes ex mari nigro afeendere , ac illos , qui
^ ' . / % t -i ' * - •
primo ex çnaîi pervençrunt elfe coloris clarions , inftabili Vere in mare tranfmi-grare; in Julio revérti ; circa Autumnum denuo in altum afeendere , Se latibula ac hybernia quasrere.'. Undè nonnifi çirca Ver, & Autumnum capitur , nam ^Estate à Danubio exul ereditur. Hyeme verö ei retia in profundo latenti approxi-mari nequeunt.
Modus eum capiendi diverfus êft , quandoque enim in alto pofitus ex fclopo glandine trajicitur, quandoque dum fe ei approximandi adeft occafio, haftâ trans-figitur; quam primùm vulheratus eft, refupinatur, Se turbatur , undè pifeatores fummâ celeritate in fauces, Sc per branchias funem foras perducunt atque fuftem alligant , ne funis retrpcedere poflit. Navi appendunt, Se ad ripas pertrahunt. Plerumque tamen ubi natare obfervatur, retibuš longiflimis, fed filo folùm , & amplis oculis contextis circumducitur, quorum extremitates duas in naviculas duas fingulam in fingulam imponunt : ubi roftîo in retia impingit, titillatur , &: quia
mo-
moleftè fert titillationem , retrocedit , undè continué titillando verfùs ripas in va-dofuni cogitur , dumquefe fufficientiaquâ ad natandum deftitutum experitur fepe fsepius timore, vel furore percitus ufque in ripas ficcas fe ejicit, undè refu-pinatur, tum advolantes pifcatores funem antè recenfito modo traducunt , atque pifcem in aquam reponunt, repofitum palo in ripis incuflo alligatum permodum naviculas confervare folent. In hoc aćtu fupra fuam quamcumque partem incon-fideratè allabentes novellos, & incautos tyrones caudà in flumen perfepe evibrat. Dum verö eum manfuetum, & minus timidum animadvertunt , illum in alvo titillant, ex quo refupinatur, ut occafionem habeant funem traducendi.
Muco, & cxno vivit; nonnulli eum pifcibus vefci putant, eo indućti, quod quandoque in aperti ventriculo reperiantur , veriim id non nifi cafualiter accidit fiquidem dum in alto circumvagans rićtum oriš (qui benè amplus eft) hiantem , & diftenfum fervat, - hi fponte fuâ, & csecè in ipfum incurrunt.
Caro alba, guftui grata inftar vitulinas , folet etiam diverfimodè uti hsec prsepa-rari:, qui eam antè nunquam comederunt vitulinam credunt. Ex ofliculis pinna-rum sequè gelatina, uti ex pedibus vitulinis excoquitur.
Pinguedo alba in aliquorum dorfo ad tres tranfverfos digitos alta.
y	'	^
Ovà rotunda atro-aerulea in membrana cinericii coloris continentur , hascque multitudine fuâ tertiam ponderis partem adasquant, Omnia vifcera , - & inteftina externè nigrè casrulefcunt. Ventriculus facco cuidam oblongo fimilis , interné albus, & rugofus dućtu quodam cum veficâ natatoriâ communicat. Vefica nata-toria interné alba tunica obducitur, quam humidam facilè lsedes, & leviflimè pal-pando dilacerabis: tunica hxc ad calorem folis, aut ignis indurefcit, minus lasfio-ni obnoxia, & apta ad feparandum redditur. Eandem folis digitis feparatam , & ulteriùs exficcatam vernaculo idiomatè jpdttfht Watten Haufen blatter, vel $£>0X1* fett 6(dfctt Haufen blafen, latino Jetyocollam nominamus: eâdem minutim -con-cifâ, & in mucilaginem maceratâ ad clarificanda vina utimur, atque cum vino de-coda opiparas pro lautis conviviis gelatinas conficimus. Quomodo verb inteftina , & vifcera fituentur ? fubjećtis horum anatomicis delineationibus fub ocu-lum ponetur in VI., five Mifcellaneorum Tomo.
Parit verno tempore? dum in alto circumvagatür: quam vis autem ova copiofif-fima in Danubium emittat, attamen infœcunda inibi funt? eaque ut plurimùm à Sturionibus devorari pifcatores credunt.
Tom- IV*
HU-
DE P I S C I B U, S
U
s
I I.
SEcunda Hufonis fpecies Germanis Glatt-Dick à cute lasvidicitur (Tab.X. Fig. 2.). Quare ciim Antaceo ftellato Aldrov. congener lit ? ifque ob cutem afperam Wax
Dick dicatur , fas nobis fit hunc ob cutem lasvem, & fecundum Germanicum
< - ■ ■ ^
nomen Antaceum lasvem appellare. Ungaris Tock, Rafcianis Serrewenfertfi ap-pellatur. Figurâ externa , cute, colore hujus casterifque cum prcecedenti ferè convenir Differt tarnen ab eo , i. figurâ cranii quod magis protuberat , & rotun-dius eft ; 2. oculis qui pro ratione corporis majores, quàm in antè defcripto ; 3. roftro , quodbrevius, gracilius, ac acuminatius eft ; 4. modo crefcendi, fiqui-dem ultra longitudinem feptem fpithamarum , & pondus fexaginta librarum non excrefcit.
Caro alba, illi antea defcripto bonitate prasvalet. Pinguedine proportionaler priori asqualis* Ova pauciora, quàm in primo.
HU.
'fcmVJ.
T-AB. IO ■


HUSO III. STURIO I.
ST URI O Germanis IStt'ttl Stierl. Ungaris Keftcheke. Rafcianis fij$(TS> Ketfchegi diâus (fab, XL. Fig i.) Hufoni conformationis formâ perquàm limilis eft. Differt tamćn ab eo primö mole corporis , fiquidem vix major un-quam captus in Danubio , qui ultra oćto libras carnibus , 8c ovis tres pondera-viffet.	%
Secundo quinque ordinibus offium in acumen retrö fpećhns afliirgentium , qui ordines per univerfum corpus longitudinaliter decurrunt, 8c illud ferè pentago-num reddunt. Tertio Roftro pro ratione corporis longiore quàm in reliquis Hu-fonibus ante defcriptis , hoc conftat ex cartilagine exteriùs ofte tanquam vaginâ ob-dućta, oââvam circiter partem longitudinis corporalis obtinet.
Casno, 8c luto alitur, prasterea ova Hufonum affećlat. Hyemali tempore in Cavernis multi fimul in cumulum collećli, 8c inter fe complicati mucum proprium fugunt , quem è corpore emittunt.
Caro alba , 8c dclicata eft , hâc omnes Hufonum claffes antecellit.
In principio Veris Mare verfus demigrat: circa finem Aprilis parit.
faâmsSSt&ifâ&iBSiiig^
IV. S T U RI Ö II.
SPecies Sturionis altera (7ab. XL Fig. 2.) prima magis cute nigrefcit, Offa in dorfi acuminc prominentia, longiora, acuminatiora, & magis adunca, Rof-trum longius furfum tendit.
Sturio hic in cataraâis Dantibii, Ponte Euxino, 8c Propontide invenitur atta-men in Bofphoro Thracico, qui à Ponte Euxino in Propontidem via eft , nun-quam à fe, fuifque antecefloribus captum fuiffe pifcatores affirmant , cum tarnen per eum, utpotè unicam viam neceflario tranfire deberet. Undè hac ratione per-fuafi, eum ex mari ad cataraćfcas Danubii afcendere, 8c ab iifdem per quofdam meatus, 8c canales fubterraneos in Propontidem transgredi credunt.
lom. IV	S	SEC-
E C T I O II.
FLUVIATILES MARINI
CUTE A S P E R A
U s o
ANTACEUS STELLATUS.
USO quintus nofter Aldrovando ■* Antaceus ftellatus ; Germanis à cute fca-brâ, Se afperâ ©tcf Wax Dick (Wax Scabrum fignificat) aliis etiam i&flfyçt Efther: Ungaris Jefettra, uti- & Rafcianis, quod fuis litterisfieexprimunt denominatur (Tab. XII. Fig. i.). Hufoni corporis formâperfimilis eft ; in molem firnilem cum Antaceo lasvi noftro excrefcit Cutis feabra , & afpera furvè cinneritia, in alvo pallidè ex luteo rubra; ftellatis maculis proprii coloris ob-feurioris notatur ; per univerfum quoque corpus quinque ordines oflium aculeato-rum, ut in Sturione deçurrunt : Roftrum inter omnes Hufonum claffes obtufum habet.
Caro in quibufdam alba, in aliis vero, qui cute funt nigriores plerumque ex luteo in rubicundum inclinât : fapore carnem Antacei lsevis fuperat Cetera ei, cum reliquis communia,
* Lib. 5. de pifc. cap. 3,

H U S O VI.
HUic Germani	Scherg, Rafciani Lužfižpztf Scheregi : Ungari Scherek
nomen tribuunt (Tab. XII. Fig 2.) nobis ob fimilitudinem cum Antaceo Tom, IV	T	ftella-
g8	DE PISCIBUS
ftelkto, & roftrum, quod inter omnes Hufonum claffes longillimum obtinet » latine Antaceum roflratum denominare liceat. Hufoni quinto perfimiliseft, atta-men eo adhuc minor, Sc gracilior, nam longitudine fpithamas fex , Se pondère carnium libras quadraginta quinque, ovium decern, vel duodecimcirciternonex-cedit. Roftrum gracilius, longius, ad fextam partem.fuas extenfionis longumob-tinet. Cute fcabrâ, flellatis quoque maculis refertâ tegitur, hxc circa dorfum ex cosruleo nigricat, circa alvum, ut & ubi ofïa aculeata prodeunt, alba eft.
Caro alba, in iis, quorum cutis clarions coloris; in quibus vero obfcurioris eft ex luteo rubet. Prasftantiâ fuâ antecedit ( Sturionem fi excipias) omnibus reliquis Hufonum claffibus.
A P P E N D I X.
Omnes Hufonum clafles duabiis leucis ante fortalitium Commoromium, Ger-manicè, Commorn non afcendunt. In afcenfu, Sc defcenfu eorum Pifcatores ani-madvertunt omnes eandem certam, & determinatam viam fèrvare.
TRAC-
Tas. iz.
7,omJV'
T R A C T A T U S III.
P A L U S T RE S
!, (
Qui degunt folum in paludibus in quas aquam
Danubius fuppeditat.
PALUSTRES TANTUM
intûs fpinofi , fc? fanguinei
' " 1 , - ' fed cute

ixe v i	, fquamofâ
E c T	i	o î.
P A L U S	T	R E S
»
CUTE L	JE	V I.
C A P U T I.
DE MUSTELA FOSSILL
QUem Aldrovandus * in defcrip. Pifcem foffilem ? & in icone Muftelam foffi-- lem appellat ? hunc Willughbejus f fub nomine Mifgum 3 vel Fifgum , & eodem § fub nomine Muftelse foffilis Gefn. defcribit : ipfe etiam Author duobus capitibus fub diverfis nominibus declaratum unum eflè putat 3 ultimo loco citato inquiens. Forte hic pifcis cum Mifgum 5 vel Fifgum fuperius defcripto idem eß. Germanis Danubii accolis ffifjflltXtl Pifgurn, finitimis ad Bohemiam ftdïïVOi Mu-Tom. IP.	V	ral
* Lib. 5. cap. 8.	t Lib. 4. cap. 14.
§ Lib. 4. cap. 16. §. 5.
\
D E P I S G I B U S
ral aliis ffiidct Peisker , vel ^afefct Beifeker, nonnullis	Pfeifker à
pfeifen Pfeiflfen, (fibikre) denominate (lah XIIL i.) nam dum attingi-tur , in gyrum fe contorquere , & prse timore fonum acutum per modum fibili edere folft* Oblongus , Sc teres^ jeft , ad longitudipem unius circiter fpithamg& 9 & craffitiem unius digiti craflloris fummè excedit. Cutis fquamis caret , lubrica eft 5 fecundum longitüdinem lineas tres nigras, aut fi aecuratiiis cum Willughbe-jo u traque latera confideres, > quinque reperies , umm in fumimo, dorfo , duas latiores in mediis lateribus, duas in imis anguftiores. Alvus lutea eft , mgrispuno tatis maCulis variegata. . ■ ' . ■ '	•
Caput fupernè preffum circa cervicem latum? & craffum in anguftum, & acuminatum aiitfrius définit., OçuK parvj, profundè jnfiti Os edentulum cirris , vel caruncuHs capillaribus barbatum.
Venter cum caudâ fupernè, & infernè xqualem femperlatitudinemfervat, fed à meatu excretorio verfùs extrexnum ejus craflities attenuatur. Linea à branchiis ad extremum caudas decurrens corpus in duas partes fubdiftinguit.
v
Pinnïs quinque gaudet, Dux ad branchias > una ad meatum excretorium 9 una ad medium dorfi locatur; Caudas plana femicirçulari figura définit; omnes pinnas fufeas 5 & nigricantibus maculis variegate funt.
Degit in paludibus, locis uliginofis , m cavernis inter arundinum radices , ex ^uibus perfaspè effoditur.
Vefeitur muco , Sc cxno.
Caro fuffiifca, paludem & uliginem redolens,fubdura, & lenta, & nonnifi in pauperum menfas affertur. .
Pinguedo ad fenfum nulla.
Ovorum ingenti copia pollet, qux fuffiifca, parva, dura % Se denfè inter fe com-parta iunt.
Parit menfe Augufto in paludibus i & uliginibus.
S E C-
SECT i O I I.
P A L U S T R E S
V
Cute Squamofa
C A P U T I.
D E RUB E L L O
SIVE
R U T I L O.
DEfcriptio Aldrov. * ex Gefhero allata cujufdam pifcis Germanis Roddav. dićti (cui Rubellus, feu Rutilus idem Gefn. nomen tribuit) uti 6c icon cum eo Lingua Außriacä $0t(4ttg Rottaug, vel ^OCCdltgCtt Rottaugen 5 Rafcia-niča UfpKdiCLKETCl Chefega; Ungaricâ VeresSzaryketeg denominato (Tak X1IL Fig. 4.) in omnibus confentiret, nifi eidem maxillas dentibus munitas quinque tribueret > cum nofter Rottaug illis careat. Willughbeii t Rottaug 3 feu Ery-thophthalmus , & Bramis affinis accuratè cum noftro correfpondet.
Corporis figura ferè cum Cyprino juvene , & parvo convenit, dorfo tamen eft latiore , & térretiore , minufque acuto ; lateribus planioribus , & preffioribus illo tenuior eft. Longitudo unam fpithamam^ latitudo quatuor digitos , pondus mediam libram 3 oćto fcilicet uncias nunquam excedet. Squamse mediocres, circa dorfum fume, in ventre argenteas , rubri tin£turâ modicè dilute : defquama-ti cutcm virefcere ait Willughbejus, Oculorum Irides flavo colore diluuntur 9 aliis rubro.
Pinnae feptem numerantur figurata & fituatse , ut in Capitonibus, Nafo , Or-fo , in aliquibus , quas medii ventris, ani, & caudas cinnabarini funt coloris, illx
Tom. IV*	X	verö
* Lib. de pifc. cap. jz.	t Lib. 4. cap. 4;
42	DE P I S C ! BUS
vero ad branchias , & dorfi obfcurè pellucidas, & flavas, hique oculorum irides flavas obtinent, atque à Çolero in fuâ Hiftoriâ Germanicâ de pifcibus vulgari lin-guâ ^Otcftecïtc Rottfederle , latinâ Rubripinnula à rubore pinnarum denominator,- in aliis omnes pinnas furventes; & his oculorum iris rutilât ; his ab éodem Authore nomen ^CttAUQCtt 5 feu Etytrophthalmi magis propriè imponitur. At-tamen u traque fpecies à vulgo , & plebe noftrâ fub nomine Rottaugen confun-ditur.
In paludibus inter arundineta degere folet. Alitur muco , faerbis.
Caro fpinnulis referta, mollis, durior tamen quàm in Cyprino-Pinguedo carni intermifcetur, & inteftina obvolvit. Ova exigua pallidè rubea, utcunque copioia. Parit Menfe Martio inter arundineta, & arborum radices.
C A P U T II.
D E
ALBURNO AUSONIL
QUem Willughbejus * fub Alburno Aufonii defcribit cum noftro » Burckhofer Auftriacâ linguâ fie dićto cundem elfe effigies data noftri fimil-lima confirmare videtur {lab. XIII. Fig. 3.).
Pifciculus brevis, preffus, tenuis, & latiufculus eft. Dorfo, & alvoasqualiter répandus, ferè nunc natas Bramulas fimilis. Supra magnitudinem à figura demonf-tratam nunquam augetur,imö hsec ipfum majorem exhibet, quàm effefolet. Cutis tegitur fquamulis tenuibus, facilè deciduis, magnis pro tam parvâ corporis mole: has in dorfb ex œruleo fufceffunt, in lateribus, & ventre argenteo , purpu-reo casruleo, & viridi colore inter fe colludunt.
Caput uti in Brama aut Cyprino (fi parva magnis comparare licet) conforma-tur. Oculorum pupilla nigra; iris eorumdem maculâ rubra notatur ; quaprop-ter miiltis $0tt<Wg(c Erytrophthalmulus dicitur, & cum Rutilo Gefn. prasceden-ti Capite deferipto perperam confunditur. Os edentulum.
Pinnulis feptem gaudet: duabus ad branchias, totidem ad medium ventris, unâ admeatum excretorîum , caudas forcipatâ, & unâ in medio tergi. Pinnulas omnes
* Lib. 4. cap. 21.
ries obfcurè pellucidas, exceptà îllâ ad meatum excretorium , quas rutiîefcit, & altera dor fi 5 quas prasterquam quod pellucida fit, nigris maculis variegatur.
Inčolit paludes vadofas, quas multam juneorum, equifetorum, durorum, "ac majorum graminum copiam progenerant. Vefcitur muco, cxno? & herbis.
Carne eft molli, parum pîngui viliflimi pretii, & ferè vilium viliflîmus-Ova copiofa exilia, uti fabula, obfcurè flavent. Parturit Menfe Julio,

CAPU T I I I.
D E
IO CAN IN O.
îfcis	Hundtsfifch (pifcis caninus) (Tab. XIII. Fig. i.) Auftriacis
fic dićtus, ab ignaris faspè fepiùs pro Gobîo habetur, quamvis cum eo non-nifi rudern fimilitudinem habeat: quia verö ejufdem defcriptionem haâenus apud Authores invenire non licuit, fas nobis fit eundem Gobium à vulgi opinione, & Caninum à Germanico Hundt denominare.
Eft itaque Gobius caninus pifcis r parvus magnitudine efBgiem adjećtam nunquam excedens, tumidus apparenter , ventricofus, & oblongus.
Cutis fquamis refpećhi corporis magnis obtegitur, quas eidem buffonis colorem tribuunt, circa dorfum magis ad nigrum inclinant, corpori non arâè adjacent, fed modicè ab illo elevantur. Linea albis punćtis conftans utrinque à branchiis per la-tera ad caudam protenfa tergo vicinior, quàm infimo ventri
Caput breve, fubteres, lateraliter modicè preffum , 8c verfus os gracilefcens. Oculi magni circulo argenteo circumdati. Os denticulis exiliflimis : extremitas roftri fuperioris latiufcula ; labrum aliquantiim retro curvum. Roftrum inferius ultra fuperius prominet, & verfus os afcendendo ad fuperius reflećfcitur. Venter amplus, laxus, multum protuberans ; Dorfum latiufculè fubteres. Cauda ad meatum excretorium incipiens tenui & anguftâ bifurcatâ pinnâ terminatur.
Pinnas feptem fortitur, omnes obfcurè pellu'cidx, quas dorfi , & caudas utraque tranfverfaliter uno nigrarum macularum ordine lineatur. Duas ad branchias, to-Tom. IPY	tidem
AA	D E P I S C I B U S
"TT
îidem ad medium ventris locantur. Quinta juxta meatum excretorium provenir Sexta dorfi eft> quas latiufcula tredecim radios obtinet. Septima caudas forcipata.
Uti ipfe fordidus eft 3 ita fordidiores ? & intentes aquas ex inundationibus in fcrobibus, de foflis relidas incolit. Vefeitur casno 5 de infećHs exilibus.
Garne efi infalubrir naufeam excitante 3 nonnifi ab ignaro, & reîiquis pifcii/^
inadvertenter intermixtus menfas affertur. Vere, duntaxat, & tunc quidem rarö
ejufmodi pifeem videre licet 3 nam hoc tempore ineunte glacies rumpitur 5 cujus
frufta fibi invicem violenter ob curfum velociflimum fluminis collifa 5 fubtrufa >
èe fupertrufa .quandoque adeö capacitatem fluminis infarciunt 5 de expient/ ut
aquam. ftagnare , de alio exundare faciant 5 quas exundans diverfi generis pifees in
loca , ubi Gobius caninus degit5 defert 3 quorum caufa his iolummodö tempori-
bus ea loca pifeatores perluftrare folent5 & inter reliquos , & hunc capere.
Ovorum tertia fui ponderis parte potitur circa tempus parturitionis : hasc exilia obfcurè flava.
Earturit Menfe Aprili.
CA
C A P U T IV.
D E
R A S S I O.
CArafliüs Gefn. ex Aldrovando * Cyprinus ktus alius 9 II, Garafii genus Wil-lughbeii f Germanis nomine (S<Wet$ G ar eis. Ungaris Coras. Rafcianis KapauiâKb Karafak intitulatur {Tak XIV). Huic corpus latum ? prefîiim 5 tenue. Longitudo ad latitudinem dupla, Dorfum valdè repandum. Colore fqua-mis, capite, caudâ, pinnis, &c o vis cum Cyprino convenit ? ejus pinnae tarnen magis furvent.
Inhabitat paludes ? & plerumque in arundinetis detinetur.
Alitur muco, & herbis.
Caro recentior, minus pinguxs> quàm Cyprini.
Parturit Menfe Majo.
* Lib. 4. de pifc, ,cap. 43,	J Lib. 4. cap. 5. §.
Tom. IV.
Z
CA-

DE PISCIBUS DANUBII
47

C A P U T V
D E

N C A
Tinea communiter Authoribus, Arîftotefi Germanis @!cj)fcttt Schlein, Ungaris Variahai 3. Rafcianis XnLiniac, { 7ab. XV. ) figura corpo-ris fermé Cyprino afiimilatur. Dorfum tamen minus acutum in Tinea ? quàm in illo : ultra longitudinem duarum lpithamarum 9 latitudinem novem .circiter digitorum ? pondus duarum librarum non excrefcit. Cutis ei nigra 5 vi-refeens 9 fquamulis, quas molles, tenuifîimas, exiles > muco quodam oblitas ? quo totus pifeis lubricus redditur.
Figura capitis ventris , & çaudas Cyprino fimilis eft. Iris oculorum rubet, & caudas pinna plana, 8c lata minus bifurcata eft.
Pinnas numero feptem 5 nigricantis coloris, Duas funt ad branchias 5 totidem ad medium infimi ventris:; una poft meatum excretprium , alia è regione fuperius poft medietatem dorfi enafeitur. Ultima denique jam fupramemorata çaudam terminât.
Paludes amat.
Alitur muco 5 & casno ; lumbrids terreftribus minoribus pro efcâ harno appo-fitis multùm alliçitur; quod etiam notât Willughbejus *.
Caro alba, mollis, haud infuavis, fi paludem non redetet (quod tamen pluri-mas habent) & pifeis benè muco repurgatus fit,
Pinguedo, quâ copiofè pollet, ferè ®mm inî§Mm adh^mf.
Ova alba muepfa ? 8c exilia.
Parit menfe Julio, qup tempore inter arundmeta in
* Lib, cap,.
Tom. IF.	Aa	TRAC-
lovi IV
r
DE PI S C I BUS D A N U B I L
TR ACT AT U S IV.
Qui a que in paludibus adjacentibus, ac in
PALUSTRES FLU VIATILES
Omnes fanguinei ? fpinofi ? & cute
I
fed pinnis
Mculeatis ~ non aculeatis
s
\
pmms non
C A P U T L
M A I
CYprinus latus Rondeletii in Aldrovando Cyprinus latus 5 feu Brama Gefneri ex Willughbejo f, Germanis ^ttyCtl Braxen, vel ^(ctU^CU Bleinzen; UngarisKefTegi; Rafcianis IUatoUKa {lab. XVL) refpe&u aliorum pifcium ejuf-Tom. IV;	B b	dem
* Lib. y. cap. 4z.	t Lib, 4. cap. 3,
DE P r S C I BU s
dem ponderis latiffimus, planiffimus, & tenuiffimus efl:, dupla ejus ad latitudi-nem longitudo; reperitur longitùdinîs fex palmorum5 & latitudinis trium; ponderis fex librarum. Colore in dorfo ex casruleo nigricat, albefcit verfùs ven-trem5 juniores fenibus albiores , uti etiam fipemellas ; fquamas grandiores funt , dèorfiim flriatx ut obfervat ,Wïllughbejus §.	\ •
Caput breve 5 parvum pro corporis magnitudine, ejufdem figuras ut in Cyprino, muflacibus tamen caret. Labra obfcurè alba. Os edentulum , Palatum carnofum.
Dorfum infigniter repandum, feuarcuatum, & cultellatum. Venter multiim compreffus, anguftus; altus tamen , quod enim amplitudine fecundum latum deficit, altitudo complet. Lineas latera dividentes à branchiis ftatim deorfum in ar-cum flećfcuntur, dein rećtius ufque ad pinnam cau das procedunt.
Cauda fimili cum Cyprino gaudet.	^
Finnas feptem furvas, feu ex casruleo nigricantes: quatuor (quibus natat) figu-rantur, & fituantur, ut in Cyprino quinta perampla meatui excretorio fuccedit ad caudam proximè produââ; fexta alta paulo ultrà mediam löngitudinem dorfi provenit, cujus expanfas iumma acies verfys caudam declivis. Septima caudx bi-furcata.
Moratur in locis quietis, & plerumque in arundinetis.
Vefcitur muco, herbis, argillâ, brucbis, majalibus; coćta avenâ, & hordeo à pifcatoribus pro efcâ adhibitis mirum in modum allicitur. >
Aldrovandus ex Platina Bramas pifces infipidos affirmât. Willughbejus t Bramas effe carne molli, nec multiim laudatâ afferit. Verum enim verö à noftra-' tibus pluris quàm Cyprini, & gratiüs duriufcula aBftimàtur, plurifque venit, ac ille. ' Multüm pingueicit, prasfertim in Ungaria: inteftina copiofâ pinguedinefunt re-ferta. Ova Cyprini fimilia.
TiT-	%	*•
Generat Martio, & Aprili inaltum inter arundineta. afcendens , his menfibus albicantia quasdam punćta, prominentia , dura uti claviculi, pifcatoribus flores difta^ ex pute, & fquamis mafculi prorumpunt ; his elapfis deperduntur. Idem etiam Willughbejus ex Gefnero adnotat de fuâ Brama Germanorum Steinbrach-fmen, & Thombrachfmen. Auflriacis pifcatoribus pro tempore illo, quo prasdic-tas excrefcentias habet peculiari nomine ^()Ctt6W£Cft Rhenbraxen denotatur.
* Lib. & cap. fupra cit.	t Lib. & cap. fupra cit.	$ Loco fupra cit.
CA-
B R A M A II.
BRama altera Germanis ©C^CtC^ ^(cm^tt Scheich Bleinzen di&a ( Tab. XVII. ) fcemina eft. Haec eft cute pallidior, & albidior; ultrà pondus unius, & medi^ librae vix major evadit 5 neque mutationes fubit ? uti fuprà deferipta fpecies.
v
Tom. IV.
Cc
CA-
Tam, i j.
G i A P U T IL
de c apitone flu vi atili
V
C O E R U LE O.
Apito fluviatilis cœruleus Aldrov. * Germanis antequam ultrà unam , & me-
. diam libram ponderet (Bcitgltttg Gengling , Dein verb <^at>tjtfcf) Bradt-
fifchv Vel s&ett>C£ Seider nuncupatur (7ab. XVI1L Fig. i.). Ungaris Dewer-kefegi. Rafcianis Dewerki. Longitudo maximi eft unius cubiti, latitudo decern, aut duodecim circiter digitorum, pondus quatuor librarum. Aldrov. ejus latitudinem quatuor digitos non excedere afîerit, verum de noftro id verificari non poteft, fiquidem latitudo huj us ità ad longitudinem proportionata, ut corporis figura Cyprino aflimiletur, eo tarnen tenuior efl: , dorfum craffius, Se teretius , ac latera magis preffa fortitur.
Pinnae furventes tempore hyemali, & generationis rubent, uti Se in minoribus. Willughbejus t pronas femper rubere ait, quod de minoribus tantiimverificatur, cum afferat eos ultra duas libras non exerefeere. Septem numerantur : fituantur, Se figurantur, ut in Cyprino, excepto quod illa, quas ex dorfo emergit, ad tan-tam longitudinem non producatur, uti in illo.
lncolït loca quieta, Se arundineta.
Alitur vermiculis, herbis, & cseno.
Caro quandoque adeö pinguis efl:, ut prce pinguedine flaveat. Grati faporis : prx-furtim affa.
Ova fimilia ut in Cyprino.	.
Parit inter arundineta Martio, & Aprili, ubi in altum afeendit. Mafculi fqua-mx (dum générât) afperiores redduntur.
* Lib. 5. de pife. cap. xp*	t Lib. 4. cap. ir.
Tom. IV
Dd
CA
5*4
D E P ISC I B US
CAP U T III.
D E
phoxinis squamosis.
f
QUem Rondeletius fub nomine Phoxini fquamofi adfert , apud Aldrov. * al-r legatu s Gefnerus eum effe conjicit , qui fuis Bambelle dicitur: nosBambel-le fecundum defcriptionem Gefneri eum arbitramur , qui noflris Auftriacis fub nomine	Lauben indigitatur: dux autem hujus fpecies reperiuntur, quas Germani in $etflau6ert Reiflauben, & ^mt>(<w6w Windlauben dividunt : allata defcrip-tione prioris, differentiam fecundas adnotabimus.
* Lib. f. cap. 5 z.
p h o x i n u s
SQUAMOSUS I.
$etf*$?4ttf>ett Reis-Lauben (Tab. XVIII. Fig. i.). Pifciculus eft oblongus, la-teraliter prefliis, longitudinem digiti longioris non fuperat ; latitudine ad duos transverfos non accedit : fquamulis exilibus , tenuibus , & tranflucidis tegitur. Cutis circà dorfum obfcurioris eft coloris, circa latera , & ventrem imum alba > feu argentea.
Caput ei pro fui magnitudine craffiufculum , in lateribus prellum , fupernè minus declive , quàm infernè acclive ; maxilla inferior linguiformis, fuperiore bre-vior, minor, & anguftior, intrà fuperioremfeaccommodat. Cranium, & labra pellucida. Olculum dentibus expers. Oculi magni, Iris eorum aurea, & argentea. Pupilla nigra.
Venter deorfiim répandus; dorfum ferè cum caudâ cequali, & rećta lineâ cor-
ref-
rcfpondct (figura dorfum repandum erroneè demonftrat) linea utrinqueàbranchiis re£tè ad caudam deducitur, Sc hase fuperior eft, Sc dorfo vicinior ; alia inferior priore magis confpicua, deorfùm repanda, Sc arcuata, circà cervicem inflexa, uti prior etiam ad pinnam caudas terminatur.
Cauda ut in Nafo, vel Capitonibus conformata.
Pinna in dorfi medio unica eft, binas ad branchias, totidem in medio ventris : alia poft anum latiufcula, ultima caudas bifurca, Omnes albas, Sc pellucid^funt.
Amat fluenta, quietiora, Sc profunda,
Vivit muco, limo, Sc luto.
Caro mollis, ariftis referta, ob hane in vililfimorumnumeroreponitur, uteun-que tamen pinguefçit,
Ovula exilia, aîbicantia, Includuntur membranuke fubtili, argenteas, iplen-denti, Se punćlulis nigris, minutis fupernè denfius , infernè rariiis eleganter infperfas.
Parturit Junio inter arundines, Sc arborum radices,
p h o X i h u s II.
PHoxini fecunda fpecies Germanis ^trt^ßatt6cJt Windlauben dićta (Iah XVIII. lig. g.), differt à priore, quöd hase anguftior, Se longior fit, neque ventre re pando, uti prior, Magnitudinem ab effigie expreffam excedere non fblet.
Jom. Il.
Ee
CA-
T^iii. 18.
Jom.I*T
D E P I S C I B U S D A N U B I I.
CAPUT IV
D E
g y p r i n i s
C Y P R I N U S I.
Yprinus Aldrov. * plerumque à noftratibus Latinè, & fortè perperam Carpio
appellatur , ab Oppiano 5 ut afferit Aldrov. Gracè *v^m , Germanis SfKWpfctt Kharpfen dicitur, Ungaris aliquibus Pontty , aliis Poidka. Rafcianis iJiapartv Scharan (Tab XIX.). Figura corporis oblongus , & latus eft, lateraliter preffus, nonnibil tamen in ventre protuberans; in magnam corporis molem excrefcere folet, ita, ut quandoque latitudo ejus duas fpithamas circiter , longi-tudo duos cubitos, Sc medium, pondus triginta libras adasquet. Cutem inter omnes pifces Danubiales fquamis maximis munitam habet: color hujus in dorfo fuf-cus eft, qui ad latera in citrinum vertitur, verfùs infimum ventrem albefcit; to-tus pifcis pro ratione astatis majoris magis, magifque fiavefcit.
Caput breve, lateraliter fpeelatum quafi triangulum, cujus latera nonnihil ex-curva, à tergo ad labra obliqué, & curtim cranium deprimitur. Totum denique caput, ut in Tinea formatum. Oculi funt medii, modicè extra cranium protubérantes, ante quos funt duo foramina. Os dentibus caret, mediocre, labra fla-vefcentia: dentium tamen vicem fupplent duo offa afpera, fatis duré digitum in-trufum prementia in inferiore parte fita, & tertium fuperiiis in palato, quod las-ve & triangulare, ut re<âè afferit Rondeletius: ad labrum fuperius carunculas dua: oblongas in acutum definentes, & muftacum modo dependentes enafcuntur.
Venter (ut ante notatum) lateraliter protuberat. Dorfilm arcuatum, feu re-pandum, Sc cultellatum. Alvus variat pro ratione fexus, Sc temporis ; in maf-culis enim , qui lac gerunt, anguftior , in fominis verö latior, prxcipuè circa parturitionis tempus exiftit.
Cauda brevis, longitudinem circiter mediam ventris cequat. Circà ventris ter-minum latior, Sc craflior, ad extremitates tenuior, & anguftior evadit.
Pinnas numero feptem; minorum, quibus natat, duo aequalia funt paria, qux
Tom. IV,	Ff	anguf-
* Lib. j. de pifc. cap. 48.
58	_ D JE . T 'F. s er I B u s
angufliores, Sc craffiores circa bafim , in progreffu verfùs extrema tenuiores , Sc oblique latiores ëxiftunt. Umim par in latera propè gulam adbranchias, alterum in medio ventris in alvi latera inferitur. Quinta ad meatum excretorium latè pro-dućla 3 Sc caudam yerfus concidens. Hujus primum, Sc anterius officulum , quà caudam refpicit ferratunt, Sexta in medio dorli ineipiens ad caudas initium propa-gatur, Sc caudam verfùs concidit. Septima caudas bifurcata. Pinna hasc circa ba-fim fufca, progrediendo ad extremitates magis, magifqueflavefeit. Dorfi fufca eft , quas in pronâ parte locantur magis flavicant jam in paludibus, jam influviocir-càea loca circumvagatur, quas ei aliment um fuggerunt,
Illud autem efl: argilla , limus, mucus , & herbas,
Caro albicans, mollis, bene faturans; mollior, fed pinguior in illis, ob aquas fegnioreš, qui in Ungariâ degunt/ Recentior verö, Sc làlubrior, in illis, qui in Auftriâ.
Pinguedinis plurimùm inteflinis adhasret. Caro circà alvum in majoribus , & prascipuè in Ungariâ captis prce pinguedine lardo fuillo perfimilis.
Ova coloris rutilé flavicantis, magnitudinis feminis millii. Illis copiole reple-tur circà Ver,
Parit Menfe Majo in fluento vadofo, Sc glareofo, quo tempore fortiter contrà fiuxum aquas nititur, _
Hujus generis Carpionem, 4. ferè pedes longum, Sc 27. libras ponderantem , ad confinia Tranfylvaniœ, è flumine Temis, Ann. 1701. 5. Martii, aeeepimus.
c y
TAB. z«?
3om.IV:
>,
£ a
o
PH
d
S rt in
rO
TU
psaxsÄ
;
c y p r i n u s il
C Yprini fecunda fpecies Germanis @ptCgcl*lKfwpfett Spiegel-Kharpfen vel IvOttttJ Konig dićla ( Tab. XX. Fig. i.) differt à priori, primö fquamis quadruple ma-• joribus (lab. XX. Fig. 2.). Has qua parte infiguntur pellucid^, pofteriore verö ad medium ambitum aurei coloris funt, rarb integro ordine fibi fuccedentes : fecun-dö cute, quas circà dorfum nigra, circà latera, & alvum aurei coloris, in majo-ribus aliquantum fplendens: potiori ex parte fquamis, nuda , lub fquamis mol-lior, qua illis non tegitur durior. Garne delicatior eil priore.
Tom. IV.
Gg
CY-
-Z14-J3.3.0.
Tbvt.ivr
c y p r i n u s i i i.
CYprinus tertius nofter, Wiliughbejo * Caralîïus tertius eft : Germants id generis ( ait ) doc ant ur Halb Kara/s, id eß dimidït Caraßi, ab alïis Karpkarafs, quoniam è Carajfio , Iß Carpa veluti compofiti videntur. Verum hsec denominatio vulgaris effe videtur , circa Albim ; circà Danubium à noftratibus nomine @Sttttcfj* ßf)(Wpfctt SittichKharpfen denotatur (Tak XXL). Similitudine inter Cyprinum 8c Caraffium médiat, nam ex ovis Cyprini, quantum Pifcatores afferunt, & le-mine, vel lačte Caraffii, aut è contra progeneratur : horum nullus repertus, qui ultrà tres libras ponderaviffet
* Lib. 4. cap. 5.
Tom. IV.
Hh
CA-
	d
	
	
	
	rr
	rt
	
♦	M
s	. rj
	U
	• i—i u
<>	• ^H \Ti
\-foin.ilZ
de p i s c i b u s d a n u b i l 63
C A P U T V.
D E
l u c i o
Lucius Latinis Authoribus communiter lic dićtus, ut Rondeletius opina-tur, Grxcè Aufonio n^«^«« nomine à Lupo dedućto infignitur. Germanis ßutt Hockten. Ungaris Quka, Rafcianis xyoy Ka Stukha dicitur {lab. XXII. Fig. i.). Oblongus eft, ventris laxi, inter omnes Danubiales voraciflimus, &ra-paciffimus. Longitudo maximi quatuor cubitorum, latitude duarum ferè fpitha-111 arum , pondus fexaginta librarum obiervatur. Squamis tegitur parvis, denfis, 8c confertis ; harum color in tergo furvus eft, in lateribus ex furvo-cinnericius, in alvo verö albus; lutefcentibus maculis ubique, prasterquam in alvo variegatur.
Caput oblongum , macrum , à dorfo ufque ad oculos quadratum, exindè in roftrum anferino fimile figuratum. Oculi minus, quàm in aliis pifcibus protuberant, mediocres, antè quos funt duo foramina in unam cavitatem coëuntia ut no-tat Aldrovandus. Maxilla oblongs, inferior fuperiore longior , ad latera dentibus caret, ut affirmat Willughbejus f, 8c Aldrovandus §. Palatum, ut 8c maxilla inferior anterius plurimis, acutis, 8c diverfâ acie difpofitis denticulis exafperan-tur. Offa branchiarum quoque denticulis fubtilibus ferrata, mandibule pars inferior , quas branchias tcgit ex multis decurvis, femicircularibus , 8c laxè connexis officulis componitur.	•	*
Dorfum longum, & latum unà cùm ventre pifeem ferè quadratum reddit Venter verö in foe minis prominet, 8c prascipuè circà parturitionis tempus.
Cauda in fuo exortu latior, 8c. craffior ad pinnam gracilior, tertiam circiter ventris partem longitudine asquat.
Pinnis natat quatuor, quas inter fe fermé funt äquales , duas harum funt ad branchiarum ima, duas infernè ad medium ventris. Quinta circà terminum dorli exoritur, fexta huic ferè ex adverfo ad meatum excretorium , ambas ultimas verfus caudam concidunt, feptima caudas bifurcata eft : omnes funt fufcè-flavicantis coloris, 8c nigris maculis variegatas.
Amat quietiora loca, uti arundineta.
Tom. IV-	i i	In
* t Lib. 4. cap. 21.	§ Lib. 5. de pifc. cap. 49.
64	D E P I S C I B U S
In pifces degraffatur, & adeö vorax eft, ut etiam fuo generi non parcat t In-glutit item tanas, & caneros* Ungarici pifcatores, dum illos in magna copia ad condiendum fale exenterant, in eorum ventriculis quandoque ferpentes inve-niunt : capitur etiam nonnunquam cum pifcibus extra os prominentibusqui ex-traâi , parte , qua ventriculo inerant, confumpti confpiciuntun
Caro albicans, duriufoula, & recens, falubris asftimatur.
Pinguedo, qua pro copiâ pabuli magis, vel minus abundat omnis inteftinis ad-hxvet. Ova coloris vitellini, magnitudine feminis millii : quantitate fuâ circa tem pus parturitionis ad minimum quartam , fi non tertiam carnium partem adsequant.
Parit Menfe Martio, quo in altum (■& plerumque inter arundineta) afcendit: hoc tempore, quafi cascus, & adeö turbatus eft, ut eum fepè faspiiis in alto flan-tem lolis, manibus ex aqua eripere liceat. Quod ipfemet propriis oculis in brac-chio Danubii Vienna mcenia praeterfluente confpexi. In quo Lucius quatuor cir-citer librarum in alto" ftèterat ; poftquam ad lapidum injećtiones copiofas non ter-refaâus , & abaöus, tandem duo illi fe navicula approximarunt, qui ilium folis manibus ita perturbatum ex aqua in naviculam tranfpofuerunt ^ hie negligenter cu-ftoditüs, ubi'fe recollegit, denuö in ilumen exiliit, & effugit.
S EC-
C A P U T I
de p e r c i s
P E R C A L
i fluviatilis Rondeletii, Gefneri ex Aldrovando * Grascorum m^i Auf»
.xxacörum SSerfîltttg Berftling, vel Ç&tïfd)titl$ Berfchling 5 Rafcianorum Wretenfà (lab. XXIIL Fig. i.) figurâ corporis non multùm Cyprino abfimilis eft, magnitudine quandoque, ad longitudinem unius, 8c médias fpithamas : ad la-titudinem oćko fcilicet tranfverforum digitorum , pondus duarum librarum attin-git. Squamas duras, afperas , firiniter cuti infixas, exflavo fufcas, aliqualiter etiam virenti colore relucentes. Venter imus albet; totum corpus quatuor, quinque, vel fex areolis nigricantibus maculatur.
Caput parvum configuratum ferè, ut in Cyprino; Oculimagniprotubérantes, iride aureâ circumdati. Os in latera oblongum, inasquali ordine infitis, acumina-tis dentibus horridum ; Operculum branchiarum verfùs ventrem in mucronem définit.
;
Dorfilm magis afcendere, 8c alvus magis defcendere videtur, quàm in Cyprino» Linea, quas à branchiis ad caudam protenfa dorfo vicinior eft.
Cauda teres à principio fuo crafliori verfùs pinnam fuam gracilefcit.
Finnas dux ad branchias locantur, binas ad principium ventris his ferè fuppofi-tas ; una ad meatum excretorium, 8c caudas bifurcata ; hucufque recenfitas rubent; duas obfcurè diaphanas in dorfo gerit, quarum anterior fpinofis radiis aculeata, fe-cundas ad primum radium longum definentiâ fuâ exili eft continua.
Degit plerumque in arundinetis. Martio etiam in fluentum ingreditur 3 & contra natitat.
lom. IV
* Lib. 5. de pifc. capi 3$.
Kk
Pif-
m	DE P I S C I B u s
Pifces venatur, invida Lucio eft, ab illo enim prasdâ fe depauperarî credit* undè illumaculeis fuis è loćo, 6c pafcuis depellere folet.	^
Caroalba, falubris, friabilis, grati faporiseft; concoćtufacilisexiftimatur3 undè à multis Medicis patientibus conceditur.
Pinguedxne nulla in carne, paucâ in inteftinis.gaudet.
Ova alba, dura, ob duritiem difficillimas conco&ionis , nullius ferè faporis , square à plerifque menfe non apponuntur,
Parit Martio in Arundinetis.
PER
p e r c a i i.
PErca fluviatilis minor Aldrov. * & apud eundem Cernua Bellonii, noftris Au-ftriacis Danubii accolis ridiculo nomine-^3faffcjt fäut$ Pfaffen Laus (id eft Pediculus Clerici) dićius, (Tab, XXIII. Fig. 2.) tegitur fquamulis pro corporis ratione majufculis, du ris, crenatis, fcabris. Color earum in dorfo quodammodö obfcuriiis ex flavo fufcus, ventrem verfus magis , magifque clarefcit. Denique fufcus viridis , flavus, &c ćasruleus color inter fe colludunt , fufcus tamen fuper reliquos exaltatur : totum corpus aliquot nigricantibus maculis fignatur.
Conformatione juveni, & par vas Perças antecedent capite defcriptas eft fimilli-ma. Dico parvœ •> nam ultrà magnitudinem ab effigie exhibitam pertingere non folet 5 imo vix hanc attingere : undè confultiùs me fačturum exiftimavi, fi ea, quibus à tali j u veni, & parva Perça differt, in medium adduxerp , quàm novam defcriptionem addidero.
Differt igitur primo àPercâ ordinariâ, & paris cum ipfa magnitudinis colore nu-per declarato. Secundo capitulo majore, ôc craffiore. Tertio ventre imo minùs ' dependente. Quarto pinnis dorfi , nam unam tantum habet oblongam, totam ferè dorfi aciem occupantem : differentem tamen partibus, nam anterior aculeisri-' get, pofterior his caret ; aut fi duas ftatuere mavis. Anterioris ultimus radius acu-,, leatus ita altus eft, uti primus non aculeatus pofterioris; utraque fibi continua. Quintö Pinnarum colore, qui in pinnâ dorfi, 6c caudas nigricantibus maculis eft variegatus ; in Percis ordinariis verö pinnas pronas rubent, caudas, & dorfi unum duntaxat colorem habent.	t
Quietiores , ôc paluftres amat aquas. Plerùmque inter arundineta verfatur.
Pafcitur recens natis pifciculis.
Carne fuaviori , & falubriori Perças prasvalet.
Pinguedo ad fenfum nulla, forfitan ob pravitatem pifciculi.
Ova ex albo fublutea , 6c exilia funt.
Parit inter arundineta Menfe Martio.
* Lib. 4. cap. 34,
'Tom. IV.
LI
PER-
68
de pisçi bus
perca iii.
QUî Schraitfez corrupto nomine Willughbejo ( Scrätzel fortaffis fcribere vo-* luit , linguam Germanicamenim ignorât) noftratibus @cf)Mt$ Schrätz, & in diminutivo ©dwtjel Schratze! vocatur (Tab. XXIIh Fig. 5.) Percas fpecies eft, quxdifFertà Percâ noftrâ fecundâ primö, quöd hxc. il la longior fit, dorfo latior, & lateribus protuberantior. Secundo colore albidiore. Tertio lineis dua-bus nigris longitudinaliter per latera dućtis ; quarto capite , quod acuminatius habet in eo cranium prefïîus , & quafi angulatum , item roftra longiora. Reliqua omnia ei communia funt cum Percâ fecundâ, excepto quöd plus excrefcat, ultra proportioném tamen effigiei adjećtas maxima non excedit.
ca-
C A P U T I I.
DE
luc i o p erc a.
LUcioperca noftras, Schilus Germanorum, Aldrovandi * Lucioperca, Schonfeldii in
Willughbejo t Germanorum @cf)t( Schil 5 vel @(f)tktt Schilen, Rafcianorum
» i" i__i.
MoyXu fmul3 Ungarorum Syllo 3 (lab. XXII. Fig. 2.) corpore eft longo non-
m uit um Perca: abfimiüs ; fquamas denfe , duras 5 fcabras , fulgentes 5 colore ex
cseruleo-cinnereo , quidam atro-casruleas cutem magnis maculis, vel areolis in fig-
niunt; in ventre albas, 8c fubtiles funt. Longitudinis quandoque eft duorum cu-
bitorum , 8c ponderis viginti librarum.
Caput ut in Percâ ferè formatum 5 eo tarnen teretius, longius , 8c craffius. Rof-tra non raultùm Luriî roftris abfimilia obtinet. Os ut in Lucio in latera oblon-gum ; ambas maxillse dentibus acuminatis, 8c oblongis horrent. Mandibula , feu operculum branchiarum verfùs ventrem enfiformis. Oculi magni protubérantes fupra oris angulos locati.
Dorfum notinihil repandum , latiufculum , cui medio à capite ufque ad primam pinnam fuleus quidam ? feu cannaliculus imprimitur: Latera tećliformiter à dorfo expanduntur. Venter imus laxus, amplus, infernè multùm protuberans.
Cauda fubteres configuratur, ut in Percâ.
/ 1
Pinnas oćto fortitur, quaternas ad branchias , quarum binas altiori loco , & binas inferiori infitas ; unam ad meatum exeretorium , caudas bifurcatam ; duas dorfi inter fe continuas, quarum anterior fpinis tredeeim aculeata, ut etiam obfervat Willughbejus in ejus deferiptione.
Incolit arundineta, 8c loca paluftria.
Lucio rapacitate vix inferior , in reliquos pifees degraffatur.
Caro Candida , friabilis, mollior^ ac humidior, quàm Luçii : proximè accedit ceftimatione ad Lucium.
Pinguedo plurima inteftina obvolvit.
Ova obfcurè alba, magnitudine feminis millii.
Parturit inter arundines menfe J unio.
A P PEN D I X.
Noftratibus Lucioperca dicitur eo, quia voracitate , uti etiam corporis confor-matione inter Lucium, & Percam médiat. Tom. IF.	Mm	CA-
* Lib. J. cap. 53>.	t Lib. 4. cap. 15,
de p i s c i b u s dan ubii. 71
TRACTATUS V.
s a x ati l e s
Qui degunt inter petras, in fcaturîentibus aquis
Danubii, vel ei vicmis.
S A X ATI L ES
Omnes intùs Jangutneh fpinoß
I
Sed cute
■—v
lœvi	fquamofâ.
s ec t io l
S A X A T I L E S
cute lavi.
C A P U T L
D E
m u s t e l a.
MUftela fluviatilis Aldrov. * & vulgaris RondeletiiWillughbejo: t Germanicè glitteti Rutten, Rafcianicè Xc^ffïïb Kuzych > Ungaricè Menyhal di-&2L (Tab* XXIV. i.)- Pifcis longus? lubricus eft? &fquamis caret? longitu-7om. IF,	Nn	do
* Lib. 5. cap. u	i Lib. 4. Cap. j6
72	D E P I S C I B U S
^ 1
do ejus eft quandoque unius ulnas, aut longioris bracchii, circumferentia ventris unius, & mediae fpithamas, pondus fex librarum. Cutis in quibufdam obfcurè, in aliis clarè furvet, & maculis feu areolis reliquo fuse cutis colore albidioribus no-tatur, in alvo albet.
Caput breve, fupernè, & infernè latum , verfus os gracilefcit. Oculi parvi. Os anterius denfè infitis, brevibus, acuminatis, & fubtilibus denticulis afperum.
Venter brevis: Alvus, & Dorfum lata, latera. prominentia, lineâ una à bran-chiis ad extremum caudas exporre£ta infigniuntur; in medium dorfi quoque una lineâ fecundum longitudinem infulcatun
Cauda prolixa lateraliter prelTa, fenfim attenuatur, & anguftatur ad extremum ufque.
Pinnas omnes fufcas. Duas ad branchias, duas in imo ventre , fitu tamen anteriore locatas. Una mollis, flaccida circà medium dorfi initium fumit, & pro-tenditur ufque ad extremum caudas, circà quod fe reflećtendo, iterum ufque ad meatum excretorium regreditur; hasc fibi ubique continua eft.
Fundum femper petit, amat fcaturigines, latitatplerumquein cavernis circà lapides.
Pro cibo fibi pifces venatur, item vermes, & lumbricos. Claufa hepatibus bu-bulis minutim concifis fuftentatur,
Carne commendatur inter delićatiores, ;& falubriores, hepar pro illecebrâ exif-timatur.	. *-
Pinguedo nonnifi in hepate exteriùs confpicua:
Ova alba, exilia, mollia, obiter perquirenti lades videntur.
Parit Menfe Januario coarćtans fe in anguftis cavernis, ut ova exprimât.
CA
C A P U T IL
DE
g o b i o n e
Fluviatili Capitato.
ARiftotelis b«™, Gobio fluviatilis capitatus Gefn. Cottus Rondeletii, Aldro-vando * Germanorum ßoppCft«. Koppen, parvus eft, ultrà figuras adjec-tas proportionem non excrefcit (lab: XXIV» Fig. 2.). Corporis figura, fiinver-fum fpećtes verfùs pinnam caudas conicus efl:, & ventre lateraliter protubérante. Cutis glabra,' & in aliquibus fufca; in aliis terras exficcatas colore fimilis ; in omnibus nigricantibus maculis, feu areolis variegata. Lineam quoque fecundùm to-tam fui longitudinem à branchiis ad caudam dućtam recipit.
Caput magnum, depreflum, latius reliquo corpore, mandibulas cum gutture, ic fi inflatas eflent, protuberant, Oculi parvi, altiùs in medio capitis locati. O s majufculum dentibus fubtiliflimis afperum.
Dorfilm, & venter ferè ovali figurâ rotunda, & brevia.
Cauda prolixior figurâ conicâ ad pinnam fuam gracilefcit.
Pinnas eundem colorem cum çute fervant. Duas funt ad Branchias , quas ex-tenfas in peripheriâ fuâ crenatas, & imperfe&è femicirculares funt ; alias géminé jmo ventrifub prioribus inferuntur, duas exiles ad meatum excretorium , binas in dorfo, quarum prima brevis propè caput; iecunda longiùs protraćh non procul à caudâ définit. Caudx lata, & extremâ peripheriâ femicirculariter définit.
Limpidas aquas incolit, in fundo femper immobilis delitefcere folet.
Pifciculisneonatis veicitur.
Caro recens, friabilis eft, in falubriorum numero reponitur.
Fasmina mirum in modum ovis turget: ova funt exilia, vitellini coloris, nigra membrana fubtili obdućta.
Parturit Menfe Martio, quo témpore caudâ removendo lapides cavernulasquas-rit ; in illis ova fua. Lapidibus, aut lignis in fundum infixis agglutinat, à quibus jam agglutinatis fasmella fecedit, mafculus verö triginta circiter dierum fpatio ad ea fe acclinando, & fortè fiio laćte fœcundando cuftodiam gerit, donee vivere incipiant.
Tom. IV;	O o	C A-
* L ib. j. de pifc. cap. ni
74
D E P. I S C I B u s:

CAPUT III
D E
u n d u l o.
FUndulum Recentiorum, Sc noftratem Rondeletius ab Aldrovando * allegatus à cirris barbue modo è roftris dependentibus Cobitidem fluviatilem barbatulam appellavit ; à noftris Germanis (Svitttt>c( Grandel nomen obtinet ( Tab. XXV\
Eft autem Fundulus cojpore longiufculus, crafliufculus , 8c fubteres, in tergo vix prominens; cute las vi, lubricâ, obfcurè flavente, &: atrè fufcis areolis varie-gatâ tećtus; mole fuâ unius digiti longitudinem, & craflitiem auricularis vix ex-cedit.
Caput mediöoiter longum,craffiufculum5 carnofum, circà cer vicem, &c gulam craffius, in acutum ad labella definens; Roftrum fuperius inferiore prominen-tius. Ofculum dentibus expers, fex capillaribus carunculis, aut cirris barbatum ; horum duo anteriùs ex fuperiori labello, totidem lateraKter ex inferiore, duopro-pè oris angulos enafcuntur«
Circà ventrem teres eft, per quem à branchiisad pinnam caudas linea duda fu-periorem partem ab inferiore diftinguit.
Cauda lateraliter prefla.
Pinnas numero feptem, quas extenfas pellucidas funt, concidentes obfcurè furvent. Dorfi parva > & caudas latiufcula, ac plana nigricantibus maculis infperguntur: duas funt ad branchias, totidem ad medium'imi ventris, una poft meatum excretorium«
Verfatur in cceno& etiam inter lapides in fcaturiginibus.
Vefçitur cœno, & herbis.
Caro recens, duriufcula, grati faporis, Scfalubris; falubrior tamen eorum, qui inter lapides ad fcaturigines vivunt.
Pingueicere non obfervatur.
Ovis exilibus, & flavis adeö antè partum abundat, ut ferè femper ventre inter coquendum difrùpto extrà promineant.
Parit Menfe Majo.
CA-
* Lib. 5. cap. "51.
SECTIO IL
SAXATILES CUTE SQUAMOSA.
C A P U T I.
D E
t h y m a l l o.
^Hymallus Rondeletii, Gefneri apud Aldrovandum * Willughbejus t apud JL noftrates pifcatores, qui eum "Viennam advehunt pro diverfâ astatis ratione diverfa fortitur nomina , namque à primordio fuo , quod fumit menfe Junio ufque ad-JMajum anni fequentis	Sprenfling à Majo, ufque ad feftum S. Joannis Baptiftas, ^^(ttlg Mayling dein ufque ad fecundum astatis annum $0ÜX* ttgaftfcf) Viertigerfifch. Demum ^P Afîch,vel Aich, tcfcjh tÛtg5 Aefch? vel Aefchling à cinnericio colore nuneupatur (Tab. XXV. Fig. 2.).
Corpore eft oblongo, nonnihil compreflb, repando, & in acumen contraćto, alvo lata , Sc inasquali affirmant pifcatores eum tertio astatis anno longitudine cu-bitalem , Sc latitudine oćto digitorum fieri, nec amplius ultra crefcere, quamvis multo tempore fuperviyat
Squamae mediocres : harum color circà dorfum cinnericius, ipfe verb pifcis ad ven-trem magis albicat : totum corpus aliquot ex fufco lutefcentibus maculis , in aliis nigris inordinatim difperfis pingitur. Alvus in fenioribus flavet, & dorfum magis nigricat. Commiffuras fquamarum per univerfam longitudinem aliquot lineas pa-rallelas conftituunt. Aldrov. Sc Willughb. locis citatis fquamas hujus pifcis obfervant. Lineas laterales eum dividentes dorfo pröpinquiores funt, quàminfimo ventri.
Caput ut in Cyprino ferè configuratum pro corporis ratione parvum , in acutum tendit. Orbita oculorum.anteriore parte angulata , ad quam circulus rufFo-argenteus pupillam cingens fe accommodat. Os in palato denticulis exilibus inftruc-Tom. IV.	P p	tum
* Lib. 5. cap. 14.	t Lib. 4. çap. 4. 8,
7ß	DE P I SCI BU S
tum ? non longo, fed quadrato ferè hiatu illud aperiri obfervat Aldrovandus. Maxilla fuperior ultra inferiorem proçurrit.
Cauda ut in Lucio configuratur.
Pinnas duas ad branchias humili fitu obtinet ? totidem ad medium ventris, unam ad meatum excrêtorium; caudas bifurcatam; geminas dorfi ; anterior ampla, alta, paulùm ante medium dorfi inchoat: priores radii finguli, fingulis fuis pofteriori-bus breviores; extenfa nunquam plana eft, fed vel in dextram, vel finiftramcon-cavè vergit; pofterior crafla, parva, ferè ex adverfo illi, quas ad meatum excre-torium, fuperlocatur. Omnes furvent, & ex casruleo purpurafcunt, clariùs > quas funt in pronâ parte ; obfcuriiis quas dorfi, & caudas. Dorfi anterior nigris maculis decorè pingitur.
In Danubium ex Fluvio Traun traniportatur, ibique clauftris pifcariis inclufusjeei-noribus bubulis minutim concifis pafcitur : in natali loco bruchulis, pifciculis, & lumbricis vefcitur.	/
Caro alba, f tenera, levior, & falubrior, quàm Truttas habetur , quamvis hase quo ad guftum Thymallo prasferatur.
Pinguedine copiofâ pollet, eaque omnis inteftinis adhasret.
i- ... f.
Ova magna, magnitudinis ferè parvi pifi, coloris vitellini: illis multùm venter antè partum turget.	,
Dum pariunt, nempè Menfe Martio, turmatim contrà fluentum natitant, par, & par ; m'afeulus fcilicet cum fasmellâ fe confociant ; pinnâ caudse lapillos amo-vent, fcrobiculos excutiunt, in quibys faemina ova deponit, mas depofita lade fœcundat ; fœturas lapillos fupervolvuiit, ex quâ dein in Junio pifciculi prove-niunt.
CA-
C A
t r
npRutta Fluviatilis Gefneri in Aldrovando * Germanicè	Foren ^ptdUti
i Forellen, vel	Ferhen generali nomine intitulatur : à colore autem carnis
rubente una (BofofOKllcH Goldforellen, Trutta aurata; alia ab externocoloreni-griore	?£okUcH Schwartz-forellen Trutta nigra, fpecifica nomina fortitun
Rafcianisgeneraliter nacmapVikcL Paftarvadicitur {Tab. XXVL Fig. i.). Corpore eft oblongo, niagnitudine faspè cubitali, pondéré quinque librarum. Squamis tegitur parvis, lubricis, quas in aliquibus ex fufcojampallidiùs, &albidius, jam vivacius . in flavum vergunt; in aliis obfcurè furvent, vel ex casruleo nigricant, in omnibus totum corpus hinc indè nigris, &c fanguineis, figura rotundis maculis guttulatim infpergitur: totus deniquè pifcis circà. dorfum nigricantior , circà alvum aut ven« trem imum albidior. Venter imus maculis caret.
Caput breve eft, fubrotundum , fupernè fornicatum , lateraliter aliquomodö prefliim, mfernè planum in obtufius acuta roftra définit ~ Oculi mediocres, Pu-pilla circello argenteo circumdatur. Nares duas funt. Os dum clauditur in latera oblongum, rićtus ejus amplus. Dentes in maxillas ferratiminfixi. Operculi branchiarum pars infima eft flaccida, & conftručta, ut in Lucio.
Dorfum nonnihil repandum latiufculum, fubteres, attamen aliquomodö obtu-fè in acutum contraćtum. Latera paululiim prefia , lineâ à branchiis ad caudam procedente per medium divifa. Venter imus nonnihil prominens. Cauda fubteres in pinnam latam , & planam définit.
Pinnas colorem cutis fervant, numero oćto; duce ad branchias, geminas in medio ventris, una ad dućhim excretorium: binas in dorfo , una harum ex medio ejufdem alta fanguineis, de nigris maculis pićfca provenit; altera parva carnofaferè fitu oppofito illi ad anum; oćtava caudas lata, & plana. Tom. IV.	Qjj	Trat-
* Lib. 5. cap. iz.
P U T IL
D E
u t t a
FJuviatili
78	DE PISCIBUS
Trutta nigra non in omnibus Danubii locis , fed dumtaxat fuse origini vicinis reperitur: {lab. XXVI. Fig. 2.)- Trutta aurata ex aliis fluminibus fuperioris Auf-trix à Mercatoribus pifcium illuc infertur 5 ficuti & Trutta nigra in Auftriam nof-tram inferiorem : attamen, clum incautè earn pertrećtantibus quandoque evadit 5 & in liberam aquam infilit , crefcit 3 & augetur.
Vefcitur mufcis, vermiculis, pifciculis, casterifque infećtis fluviatilibus : ipfiin clauftris pifcinariis aflervatse jecinora animalium pro cibis exhibentur.
Caro faporis fuavitate reliquis aliorum pifcium, fi non prascellit 5 certè cocequa-
_ f #
lis. Tenera, recens , gratè duriuicula ? albida : in aliquibus 3 qux colore cutis ex fufco in aureum vergunt coloris rofei5 hascque prceponitur. Id autem intelli-gendum de recenter violenta morte interemptis ; li enim mortui aliquot horis ferventur 3 fumma illa faporis gratia deperditur.
Pinguedinem in Truttis obfervare mihi non contigit.
Ova magna funt, Sc coloris vitellini, venter circà partum illis multiim turget.
Circà feila Natalitia turmatim congregantur ; fcrobes caudis excavant , feque ododecim circiter in unum collocantes 5 inibi fœtificant ? fupra fœturam lapides advolvunt.
CA-
TAB. 26T
7om.IV:



C A P U T
111.
D E
s a l m o n e.
SAlmo nofter Germanicè Lax ( Tab. XXVII. ) ex lacubus fuperioribus Auftrise . in Danubium à mercatoribus pifcariis infertur, veriim Danubiales aquas ultrà medium annum vix, atque ne vix quidem tolerat. Configuratur uti Trutta nigra, & cum ea ferè omnia tum interna, tum externa communia participât, ex-ceptis fubfequentibus. Differt enim ab ilia primo colore, qui in dorfo furvus, ad latera cinnericius, & argenteè interludens. Secundo maculis, quas folummodö nigras funt, & non fervantes certam figuram. Tertio carne, quas etiam non fali« ta, & incoda rubet, &c coda delicatior eft ad guftum quàm Truttae. Quarto, cref-cendi modo, fiquidem viginti libras quandoque attingit, fi nempè in vivariis cibe-tur Phoxinis, Cobitidibus, atque vifceribus animalium minutim concifis. Parit circà Fefta Natalis Domini.
Tom. IV.
Rr
xab.2.j.
j
CAPUT IV.
D E
t r u t t a
Fluviatili altera.
TRutta Fluviatilis altera, Aldrov. * Germanis	Huech 3 & plerumque
|5uccfkl Huechel, in diminutivo dicitur. Tab. XXFIIL fig. i. Aldrovan-
i * _
dus loco citato earn Auguftas ein Rott, vel Rottle à colore rubicundo denomi-nari afferit ; quod noftris non convenit : fiquidem nihil rubicundi (fi in juniori-bus pinnas exceperis ) participant. Exteriori formâ à Truttis antè defcriptis dif> fert y quod maculis nigris, rotundis duntaxat depingatur, & punćfcis rubris careat, à Salmone? quod eo fit teretior, totoque corpore longior, atque gracilior. Inter omnes Truttaceas fpecies maxime excrefcit; fcilicet ad pondus triginta libra-rum.	•
Pinnas in pronâ parte ? ôt caudse nonnili in valdè juvenibus e. g. in illis 5 qui
i
funt duarum librarum pallidè rubent 5 in magnis colorem fquamarum lateralium (qui cinnericius eft) retinent.
Caro alba eft minus grata, & mùlto mollior, quàm in ante defcriptis Trut-taceis Pifcibus.
Circa Junium5 dum coeunt3 mas, & femina confociati5 in fundo lapidofo 5 & fatis duro magna violentiâ corpore quaffando foflàs excavant ? in eas fe reci-piunt, &c fœtificant ; itàin foffis delitefcentes retibus pifcatorum egregiè illudunt, cum ità fe in illas accommodent? ut per dorfum earumdem neceilario deglifćere debeant.
* Lib. ij.
Tom. IV.	S s	CA-
82	de piscibus

CAPUT V
D E
u m b l i s.
UMbla minor Gefneri? prout in Willughbejo * defcripta? in omnibus conve-nit cum eâ ? quas noftratibus nomine @d(6ilttCÇ Saibling venit. Verum ipfe Author Salveling (nomen corrumpit ? utpote ignarus Germincas linguas) Umblam alteram Rondeletii Gefneri non re&è fufpicatur ? hcec etenim multum à noftrate Saibling difFert ? ut ex ejufdem hiftoriâ eft colligere. A diverfis lacu-bus fuperioris Auftrias ? ex quibus in Danubium infertur diverfa fpecifica nomina fortitur -? una enim à lacu U[(uß@>ee Aufs See	@d(6(mcf Aufs-Seer
Saibling; Secunda à lacu f&ântl @CC/ Mann Sce tfdânte&at @a(6(wg> Mann-Seer Saibling- Tertia à lacu jgam6acf)e* Lambacher See ßamfwfw @a(6(tm$ Lambacher Saibling denominatur. Corpore funt? quàm Trutta longiore? & gra-ciliore : omnes tres fpecies uniformiter configurante ; attamen diverfimodè co-lorantur.
U M B L A I.
DOrfum in primâ fpecie ex fufco virefcens; (Tab. XXVilL Fig. 2.) Latera circa medium albicant ; Venter ex aureo rutilât ? macula? pallidè aure^e finè ordine hinc indè per laterà difperguntur. Ultra pondus duarum librarum nun-quam përtingit.
Pinnas tot numerantur? & eodem modo figurantur ? ac in Truttis; pronâ parte colorem ventris, fupina dorfi fervant. Omnium (excepta ilia caudœ) primum officulum albet : & hanc eandem effe arbitror cum Charrâ rubrâ ? quam Wil-lughbejus * in lacu Wenandermere Weftmorlandise capi affirmat.
Caro alba? tenerior? ac delicatior quàm in Truttâ? undè illi praponitur.
* Lib. cap. cit.
UM'


u m b l a i i.
UMbla Itdànn^Kt	Mann-Seer Saibling difta (Tak XXIX.fig, i.)
ante defcriptâ in omnibus pallidior eft , Sc maculis pallidè aureis caret Maxime ex omnibus fcilicet ad pondus fex librarum excrefcit.
UMBLA III.
UMbla Êamktfytt	Lambacher Saibling (Tak XXIX. fig. 2.) om-
nium pallidiffima eft , Dorfum albidè furvet ; latera colore funt politi ferri ; venter parum quid rubri participât ; in multis totalitär albet Macule zlbx hinc indè per latera fparguntur , minimè omnium fcilicet ad pondus duarum uncianim tantiim excrefcit
Umblx omnes fundum femper petunt ; amant limpidas 9 puras, fcaturientes,
& quietas aquas.
Vefcuntur pifculis : in Danubio clauftris pifcariis fervatas jecinoribus bubulis minutim concifis fuftentantur.
Caro ultimas coćta rubet , & plurimi pne reliquis xftimatur. Ova ut in Trutta conformantur. Pariunt Menfe Decembri.
Tom. IF*
Tt
TRAC-
TRAC TAT U S VI.
CRUSTACEA ET TESTACEA.
Benevolo Lećtori monitum
De Cruftaceis, ac Teflaceis, ut generalis divifionu wflrœ metbodumJeryaremus > opus fuiffet alibi agere j videlicet de Cruflaceis inter FlWviatiles, de 'leftaceis inter Pa-lufires, verum quia recenfit a baud proprie pifces videntur} neque eorundem more "Srvunt, idcireo pifcium propriè talium ordinem t urbare noient es > eaunieotrac-tatu comprebendentes hue transferre confultiùs judicavimus.
CRUSTACEA
funt omnia exanguia,
TESTACEA
funt
——""i
exanguia - fanguine a.
s e
t i o
i,
C R U S TAC E A.

CAPUT UN I C U M
a
s
t
D E
A C
i
AStacus Rondeletii apud Aldrov. paffim apud Medicos Latinè Cancer apud Germanos generali nomine jSttpfctt Krepfen Rafcianos Zap il H pctfćb Žarni Rak dicitur. Duas tarnen eorum apud nos inveniuntur fpecies 3 quarum Tom. IV.	Vv	una
86	D E P I S C I B U S
v	'
una	Schwartz-Krepfs à cute nigriore ? & altera
Schwab Krepfs (nefcio undèj denominationem fortiuntur. Magnitudinem à fi-
guris demonftratam parum excedere folent.

a s t a c u s i,
ALdrovandus ex Rondeletio Aftacum fic defcribit. Aftacus eft corpore rotun-do terzte (crußa obfcüre furva adcaput habente commijfuram retrorjùm fi~ nuatam b2 hic @cfftt>(ltt$ Éfrep$ Schwartz Kreps-, feu cancer niger eft ( Tab. XXX Fig.i.).- Capite in cornu latiufculum? breve? & in acutum déficiente? fub quo latent oculi. Capiti praspofita funt cornua quatuor? duo breviora ? alia longiora, articulata? & flexibilia ? in tenuitatem pili definentia. Utrinque chela unica eft afpera? denticulata? articulis quaternis connexa. Pedes utrinque quaterni ? bini chelis propiores bifidi funt? & hirfuti ? bini pofteriores in calcar definunt. Pof-terior corporis pars ? quse collum appellatur ? fex tabellis conftat ; Cauda pinnulis quinque ? media fcuti formam refert? & articulata eft ; utrinque duas communi articulo? poftremse proprio colligantur. Os dentibus munitum ? ut in Locufta. Garnis aliquid in ore?. & in lingua. Sub cauda appendices funt? in quibusovare-ponuntur. Bini lapilli albicantes ? globi dimidiati figuram referentes in nonnul-lorum Aftacorum capitibus? prasfertim fasminis reperiuntur ; hos Medici vocant oculos Cancrorum Germani	ätlQCtl quafi formam oculi habeaiit.
In flucntis quictioribus ? Sc recentioribus ? magifque puris aquis ? in cavernis ? inter arborum radices? & fub kpidibus dejlitefcere folent. ,
Carnes fećfontur? nam ad injećta cadavera abundè confluunt? & nonfecedunt? nifi quidquid carnis fit arroferint ; ad ranas excoriatas (quas pro eis capiendis in aquas imponuntur ) fe appendere folent.
Verno tempore prodeuntes communiter cruftam exuunt. £tfi Aldrov. fupra citatus Aftacos omni menfe fe exuere tradat Praeter chelas? Sc caudam? nihil eft quod commedatur. Çaro fuavis ? & falubris eft ? mollior, quse in chelis ? durior quas in Collis ? feu caudis.
AS-
y
a s t a c u s ii.
Stacus Germanis	ßfrepS Schwab Kreps dićtus ( Tab. XXX\ Fig. 2.)
ab altero differt cruftâ multö molliori, & pallidiori, quas plures commiffu-ras recipit; duas enim circa caput funt, Öc inter fe diffidentes v has femicirculariter retroflećtuntur : duas utrinque fecundum longum 5 quas eodem modo furfum ad dorfum curvantur.
V
Is circà ripas limofas in aquis fegnioribus, magifque impuris degere folet. Un-dè priore eft ingratior > & irifalubrior.
Xx
SEC
Tom. IV.

H ^
S
QJ1 H4 G G
ti r-O
<u ^
H rt
đ~0m,JV;
DE P I S C I BU S D A N U B I L 89
sectio il
TESTACEA EX ANGUI A.
CAPUT I.
D E
c o c h l e i
F L U V I A T I L I B Ü S.
/^Ochleas noftras Danubiales Germanicè	Waflèr-Sneckhen
didae, ut cx figuris adje&is (Tab. XXXI. Fig. 1.2.3.4.6.) videreeft, omnes funt teftâ lasvi, fubtili, tenui, & albicante 5 quas in aliquibus prefTa 5 in aliis oblonga, & hax qua turbinata 5 vel reda? vel curvata eft.
Omnes inedules funt, ob id nulla earum cura habetur; undè, & circa ipfas nihil acuratius indagabile fe obtulit, & ad earum agnitionem nonnifi effigies tefta-rum adjicere licuit.

CAPUT II.
D E
c o n c h i
GOnchas germanicè l&ufcfyttU Mufcherle, quas in Danubio , omnes longas funt, & binis fimillimis teftis per gynglimum articulatis compofitas> harum externa fuperficies fcabra, albo, fufcoque colore varia eft; interior lasvis candicat, & fplendet. Animante fuo pragnans : Inedulis eft, & ad nihil adhibetur, nifi quandoque à pidoribus ad continendum colores.
Tom. IV.	Yy	sEC"
-To m, J v:
D E P I S C I B U S D AN U B II,	9i
sectio iii
TESTACEA SANGUINE A.

CAPUT I.
D E
t e s t u d i n e.
^ Eftudo à tegmine teftaceo Latinis , Grands xža.5, Germanis @d)tfot^0Ct. Schildt-Krott, à tegmine Scutiformi, Rafcianis 3CGÀKCI. Sehelka generali nomine nuncupatur (7ab. XXXII. fig. i.); à diverfitate autem locorum nata-lium , in quibus diverfas ejufdem fpecies dégunt ? diverfa nomina obtinet : quas enim per terram circumvagatur terreftris ; quas in paludibus, cœno, êcluto, luta-ria ; demùm quas in mari, marina dicitur. De quâ autem nunc nobis fermo, lu-taria eft Aldrov.
Eft autem Teftudo lutaria animal afpećtu terrificum , fonum acutum inftar fer-pentis edens 5 tegmine teftaceo praeditum: hujus vero tegminis duas funt teftas, fub quibus caput? pedes, caudam pro lubitu recondit, & exerit : harum fuperior colore furva eft, figuras ovalis, & concave inftar feuti ; in fasmellis lasvior , in mafeulis plurimis fuleis feabrior: inferior in fasmellis flavefeit, lasvior, & plana eft ; in mafeulis furvet, modicè finuata,& feabrior exiftit; utraque pluribus tabulis per fymphifim commiflis componitur. Teftudp maxima teftam fuperiorem fortitur longam ad unam circiter fpithamam : hasc adeö dura , ut à rôtis plauftri (fi non extra modum fit onuftum) nequaquam conteratur. Cutis (qua caput, pedes 9 &c cauda tegitur) rugofa, furva, & maculis flavis, pluribus in fasmellâ, pauciori-
bus in mafeulis variegata eft.
Caput, & collum ferè ut in anguibus conformatur. Caput intra cervicis cu-tem laxam, tanquam intra capucium retrahit, & exerit. In ore dentium loco unieüm os continuum habetur; proterea Teftudo (ait-Aldrov. +) vocaripoffet ^, nempè unicum dentem habens.
7im. IV.	Z z	Pe-
* De quadrup. digit, oviparis lib. x. cap. 3.	t De quadrup. digit, ovip. lib. 2. cap. i.
D £ P I I S C I B U S -
Pedes quatuor lati, ex quorum fingulo quinque ungues acuminati, & adunci prominent.
Cauda rotunda, ut in mure conformata à bafi craffiori fenfim verfus extremum gracilefcit.
Gaudet potiflimum paluftribus, & cœnofis ločiš.
Alitur cseno, ôcherbis, in cellis fubterraneis (in quibus ad vendendum afier-yantur) à quibufdam avena feminatur, qua primitus erumpente, & adhuc tenerâ vefcuntur.
Carnes earum commendantur in epulorum lautitiis , & quia fanguineo-frigida: funt etiam diebus jejunii conceduntür.
Teftudines ova pariunt gallinarum ovis fimilia, fed longé minora, & oblongio-ra, albo putamine, albumine, & vitello prccdita, forma &c magnitudine , ficuti (Tab. XXXIII.) eft litera A. Solent autem vere novo fibi foflulas excavare , ficuti B. & in ipfis collocare ova , ficuti eft , C. G hâc tamen cum obfervatione, ut folem femper fibi propitium ac defuper radiantem habeant. Exin magna hila-ritate, TeÄudo partum circuire folet, ac poftmodum terra tegere, ut D. & ufque in proximum futurum ver, videlicet, circa finem Martii, vel initium Aprilis , ova ibidem delitefcunt, nifi quidem Vulpibus in prasdam cédant. Fœtus, qui ibi pofteà è corticè erumpit, ficuti E. folet ilia efie magnitudine , uti apparet liter-a F.
F I N I S TOMI I V.
INDEX
TA-BZZ.
ZotthJPT
Perca IL Perca III. Phoxynus I. Phoxynus II.
R
Ubellus.
R.
S.
SaIiho.
Sarachi congener. Silurus-
I	N		D
	Pag.	Tab.	Hg.
h*		z3.	1.
-	£8.	ZJ.	3.
-	54-	18.	z.
s*	55-	18.	3- 1 1
-	41.	M-	4-
	79>	17.	
-	ZI.	8.	1
	7-	z.	
E
X.
T. fr-i
X Eftudo Lutaria. -Teftudo Lutaria cum ovis. Thymallus. -Tinea. -Trutta.
Trutta fluviatilis altera. -Trutta nigra.
U.
l^Mbla I. Umbla II. Umbla III.
	Pag.	Tab.	Pig.
	91.		1.
-		33-	
-	75«	M-	z.
	47'	M-	
tm	77«	ztf.	I.
-	81.	z8.	I.
-	78.	ztf.	Z.
	/		
-	8z.	18.	z.
-	83.	25>.	1.
*	83.	- z?.	z.

N
D
E
X
T AB U L A R U M
AD USUM BIB LI OPEGORUM.
Poft folium	C ponatur Tabula
-	-	-	D
-	-	-	E
-	-	-	F
-	-	—	G
-	-	-	H
-	-	-	K
-	-	-	L
-	-	-	P
-	-	»	R
-	-	-	S .	»■	<•	T
-	-	Y
-	Z «•-»•-	A a
-	-	-	Bb
t	Poft folium Ce ponatur Tabula	ï7
z	- — - Ee	18
	. - - Ff	
4	- - Gg	zo
I	- - - Hh	ZI
£	- - - Ii	zz
7	- - - Li	2$
8	- - - Nn	z4
	- - - Pp	z5
10	- - - Qa	
I z	- - - Rr	Ä7
I z	S s	z8
13	- - - Tt	**
«4	- - - Xx	30
IS	- - - y	31
16	- Zz	r1 3 3-
F I N I S.
(
o m i
D E
I
C
U
A.	Pag.	Tab.	FX£
Aufonii - - -	4z.	13.	3
Anguilla -	4-	i.	3
Afper Pifciculus I. - - - . -	z7.	9-	3
Afper Pifciculus II. - - -	z8.	.9'	4
Aftacus I. - - - - - -	%C.		X
Aftacus II. - - -	87.	30.	z
B« .■ JÖ Arbus. - - -	18.	7-	I.
Brama I. Mas.- - -	49-	16.	
Brama II. Femina. - k	.5		
C.		•	-
(^Apito. -	15-	6.	
Capico Anadromus. -	17-	6.	
Capico fluviatiiis. -		" 4-	2
Capito fluviatiiis casruleus. - -	S3-	18.	I
Capico fluviatiiis rapax. - -	20.		Z
Caraflius. - - - -	45-	.x4\	
Cobitis. - - - -	Z4.	9> ,	I
Cobitis aculeata. -	3-	i.	z
Cochlea preffa major.		J1-,	3
Cochlea prefla parva.	8p.	31\	<f
Cochlea turbinata rećta. - -	ß 9.	.3 I*.	z
Cochlea turbine curvato. - -			4
Cochlea turbine rećto.	89:	3	i
Concha. -	Sp.	3	5
Cyprinus I.	5 7-	19-	
Cyprinus II.	59-	zo.	
Cyprinus III. -F.	Ci.,	ZI. T L	
Pundulus. -	74-		i.
Tom. IV.			
G.
(jObio fluviatiiis capitatus -Gobius. - - - - -Gobius caninus. -
H.
H,
Uto J. . , -Hufo IL feu Antaceus glaber. Hufo IIL"5turio I. - -Hufo IV. .Sturio II. -Hufo V., Antaceus ftellatus. -Hufo VI,, Antaceus roftratus.
L.
IvAmpetra fluviatiiis. Lucius perca. - -Lucius. -
Muftela.
Muftela foflilis.
M.
N.
N^Afus mas. ' Nafus femina.
O.
o
Rplius Germanorum.
J^Erca I.
P.
Pag.
73-z3.
43-
31' 3 4-35-35-3 7-3 7-
z.
6
71*
3 9'
Aaa
5>. io.
13'
6S<
Tab.
z 4. 9-
l3-
j o.
I o. 11. 11. 1z.
I Z.
I.
ZZ.
zz.
z 4. l3-
zy
Fig.
z. z, z.
1.
z.
I.
z.
I.
z.
I.
z»
X.
I. I.
1.
2.
X.
Per-