Nr. 14(14.
y.
1906.
Kirchliches Derordnungs-Matt
für die
Lavanter Diözese.
Cerkveni zaukaznik za Lavantinsko Skotijo.
Inhalt: 3G. Indictio ot convocatio Synodi dioocesaiiao, a vosporc dioi G. usque ad antemeridiem dici IO. mcnsis Augusti anno, a Christo nato, 1!)06 faciendae Marburgi in sanctuario s. Aloysii.
36.
INDICTIO ET CONVOCATIO
Synodi dioecesanae, a vespere diei 6. usque ad antemeridiem diei 10. mensis Augusti anno, a Christo nato, 1906 faciendae Marburgi in sanctuario s. Aloysii.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen.
MICHAEL,
Dei gratia et miseratione Princeps-Episcopus Lavantinus, Solio Pontificio Assistens, Suae caes. ac reg. Apostolicae Maiestatis Consilarius Intimus, Doctor sacrae Theologiae, dilecto Clero salutem omneque bonum in Domino I
In Domino dilecti fratres ac filii !
(uum principium et ofticium meum sit, prodesse magis, quam praeesse, Synodum dioecesanam quintam respective quartam legitime indico et ad sacrorum canonum normam convoco in nomine Domini.
Superiluum esse duco, multa facere verba de utilitate deque necessitate congressus syno-dalis,1 quoniam animarum moderatores Lavantini, ut arbitror, persuasum habent de magno momento instituti, quod ab ipsis sanctae Ecclesiae primordiis — non modo ab apostolis exeeutioni demandatum, verum ab ipso Iesu Christo traditum atque praeceptum, quum discipulos ad praedicandum misisset, illi vero redeuntes renuntiaverunt ei omnia, quae egerant et docuerant (Mare. 6, 30) — ad haec usque tempora, Spiritu Sancto dictante et promovente, incessanter fuit in usu communi.
Ut tempora tantum recentissima tangam, die 18. Septembris 1903 coacta est Synodus dioecesana Grandormiensis.2 Mense Septembri 1905 in urbe australiensi Sydney celebrata est tertia
1 Ingens Synodorum episcopalium utilitas summopere celebratur a Papa Benedicto XIV., sanctae memoriae, in egregio opere : De Synodo dioecesana libri tredccim. Romae, 1755. Lib. I. eap. 2. pagg. 5—8.
2 Henr. Jos. Richter, Episcopus : Synodus dioecesana Grandormiensis Prima. Big Rapids, 1903. 8°. 201 pagg.
Synodus generalis sub praesidio Delegati apostolici, Eminentissimi Cardinalis 8. R. E. Patritii Francisci Moran.1 — Diebus 21., 22. et 23. mensis Novembris 1905 congregata est Synodus generalis archidioe-cesis Florentinae, ubi hucusque viginti quinque Synodi dioecesanae peractae sunt : prima anno 1327 et ultima 1732. Saeculo decimo quinto et nono Synodi in dicta dioecesi non coadunatae sunt.
Anno dilabente plures congressus synodales convocabuntur: uti Synodus provincialis Salis-burgensis, Synodus Mediolanensis, Concilium nationale ad deliberandum de nova organisatione Ecclesiae in Gallia. — Diebus 3., 4. et 5. mensis Iulii anni vertentis congregabitur Synodus dioecesana Ecclesiae Segniensis et Modrušiensis seu Corbaviensis, in qua per saecula eiusmodi conventus (ultimus anno 1589) non est laetus.2 — In pluribus quoque aliis dioecesibus imperii austriaci necessaria praeparantur ad habendos coetus synodales.
Rebus sic stantibus, quid mirum, si ego sacrum piumque opus synodale, quod anno 1896, Deo favente, incepi, atque annis 1900 et 1903, auxilio divino, porro tractavi, continuem et pro viribus, Deo dante, digne et competenter absolvam.3
Quartum iam lustrum sublimis muneris mei episcopalis inchoavi, trina vice perlustrata dioecesi perampla, et in longo hoc sedecim annorum spatio vita mea, multis a Deo misericorditer cumulata bendici is, inter prospera et adversa feliciter dirigebatur.
Unde nam sumpserim, si ex me quaeritis, vires necessarias ad grave hoc munus, ipsis angelicis humeris formidandum, rite gerendum, gratissime respondeo ac fateor: Deum Patrem me, suum servum indignum, potenter adiuvisse, Filium mihi refectionem attulisse, Spiritum Sanctum me rifocillasse, dum in magnis angustiis, aerumnis et tribulationibus tristem meam animam coelesti repleverit solatio!
Confiteor porro aperte, in administranda qua late patet dioecesi, me vos, amplissimi Domini Capitulares, admodum reverendi Decani, venerandi Parochi atque reliqui omnes boni pastores animarum adiuvisse labore indefesso. Candide contestor ulterius, permultum me plebem fidelem recreasse pietale sua insigni, observantia sincera, oratione assidua.
At singulariter regimen dioecesis, longe lateque patentis, mihi levaverunt tres Synodi, divina gratia opitulante, feliciter celebratae. Ne mihi desit hoc levamen, partem laboris adeo mihi minuens, denuo in nomine Domini, convoco Synodum dioecesanam, ut viribus unitis res dioece-sanas, locorum ac temporum et personarum ad i unctis congruas, ex aequo diiudicemus. Quaestiones, quae liodieque commovent dioecesim, Deo duce, solvere conabimur, v. gr. quomodo possit ad iusle solvendam quaestionem socialem conferre animarum curatus? Quid a catechisti pro temporum indigentiis requiratur ? Quomodo bonis diariis succurrendum ? Quomodo cantus ecclesiasticus provehendus, organistae sustentandi et sublevandi, errores grassantes corrigendi et emendandi?
1 Art no 1885 in urbe Sydney habitum est Concilium plenarium primum et anno 1895 alterum.
2 Cfr. Litteras edictales Reverendissimi Dom. Episc. Antonii, Segnine, Kal. April. 1906.
3 Gesta et statuta Synodi dioecesanae anno 1896 constitutae et celebratae. Marburgi, 1897. 8°. Pagg. 450+VI. — Actiones et constitutiones Synodi dioecesanae- anno sacro 1900 institutae et peractae. Marburgi, 1901. 8°. Pagg. 601 +VI. — Ecclesiae Lavantinae Synodus dioecesana anno Domini 1903 coadunata. Marburgi, 1904. 8°. Pagg. 918 +VI. — In diversis diariis et foliis litterariis statuta omnium trium Synodorum Lavanti narum probata sunt. De constitutionibus synodalibus ex anno 1903 prolixius retulerunt inter alios : Profess. Dr. loan. Haring, Die vierte Lavantor Diözesansynode. (Literarischer Anzeiger. XIX. Jahrgang. Nr. 7. Graz, 15. April 1905. col. 217—220). — Michael Hofmann S. J., Neuere Diözesansynoden. (Zeitschrift für katholische Theologie. Innsbruck, 1905. II1. Quartalheft. Pagg. 596—598). August. Rösler C. ss. R., Ecclesiae Lavantinae Synodus dioecesana, quam anno Domini 1903 coadunavit M. Napotnik, Pr. Episc. Lavantinus. (Theologisch-praktische Quartalschrift. Linz, 1906. II. Heft. Pagg. 402—404. num. 31).
Caeterum dantur, qui dicant, novarum constitutionum in dies accessione status dioecesis perturbari. Ast necesse non est, ut singulis in Synodis novae constitutiones condantur, sed sufficit, ut antiquarum executio urgeatur. Verumtamen diffitile videtur tempore praesenti, quo ecclesiastica disciplina quotidie senescit et labefactatur, inveniri dioecesim, cui opus non sit ulla nova constitutione, qua saltem veteres bonae leges corroborentur quaeque morum corruptela poenae obsoleverunt, utiliter reviviscant.1
Quae quum ita sint, sacrosanctum Concilium Tridentinum sapienter statuit, quod quidem a sacris canonibus iam dudum praescriptum fuit: Synodum dioecesanam esse celebrandam singulis annis ab Episcopo in sua dioecesi.2 Et si necessitas postularet, posset Synodus episcopalis etiam crebrius in anno contrahi.3 Nam coactio Synodi est summe utilis pro moderandis moribus, emendandis excessibus, controversiis componendis, abusibus eliminandis et exlirpandis ac normis statuendis salutaribus. Viri, doctrina et pietate praestantes, adeo utiles putaverunt dioecesanas Synodos, ut totam ecclesiasticae disciplinae perniciem ex earum omissione ortam opinarentur. Nulla pene res, animadvertit Atto II., celeber Episcopus Vercellensis, qui floruit saeculo X., disciplinae mores ab Ecclesia Christi magis depulit, quam sacerdotum negligentia, qui contemptis canonibus, ad corrigendos ecclesiasticos mores Synodum facere negligunt4
Difficultates contra Synodi celebrationem pro viribus superare procuravi et procurabo. »Si namque perutile fuit semper«, scripsit Pius IX., immortalis memoriae, die 4. Sept. 1876, ad Episcopum Viglevan'. , »Clerum interdum convenire ad constringenda mutuae charitatis vincula agendumque de disciplina, ac tuendis promovendisque Ecclesiae negotiis, id multo opportunius est hodie atque adeo necessarium, dum omnes adhibentur artes ad disgregandos animos, ad Clerum abducendum a proprio Pastore populumque a Clero, ad subvertendas leges ipsamque constitutionem Ecclesiae, ad unitatem plane dissolvendam.“ 5
Episcopus, omittens sine causa canonica celebrare Synodum, incurrit poenas, sacris canonibus sancitas6: suspendi potest ab executione officii.7 Indubie, non est omnino et absolute necessaria Synodi quotannis renovatio, quum Episcopis, qui ob aliquod impedimentum suas Synodos iuxla Tridentini decretum conciere nequeunt, alii suppetant modi dioecesim gubernandi et Synodi defectus supplendi. Attamen Synodorum celebratio a sacra Congregatione Concilii Tridentini incessanter commendatur et inculcatur, praesertim occasione responsionis dandae ad relationem, super statu dioecesis in visitatione sacrorum liminum ab Episcopo exhibitam.
Ordinarie convocanda est Synodus, expleta visitatione generali universae dioecesis. Ipsa enim praevia visitatio videtur necessaria, ut opportuna remedia malis et pravis consuetudinibus ac corruptelis, quae in dioecesi grassantur, possint applicari. Egomet iam ter perlustravi et circumivi almam dioecesim et mox quarta vice visitationem canonicam vasti territorii exordiar. Quum indesinens sit cura mea, statum sacerdotalem elevandi ad christianam formam idealem, mores fidelium servandi honestos ac probos, pietatisque sensus augendi, propria et ordinaria potestate, habito consilio et voto Reverendissimi Capituli cathedralis, quintae Synodi dioecesanae celebrationem hisce annuntio et decerno. Nos, sacerdotes, debemus prius reformari, dein reformabimus alios. Nos ipsos debemus primo
1 F. Lucii Ferraris, Prompta bibliotheca. Monte Cassin., 1845. Tom. II. pag. 443. nuni. 88.
2 Scss. XXIV. cap. 2. de reform.
3 F. Lucii Ferarris, op. eit. Tom. II. pag. 436. num. 3. 71—73.
* Apud Benedict. XIV. op.	eit. pag. 5 et 6.	num	I.
» Acta 8. Sedis. 1876. Vol.	IX. pag. 433.
c Conci!. Trid. scss. XXIV.	cap. 2.
7 F. Lucii Ferraris, op. eit.	Tom. II. pag. 436.	num. 4; pag. 443. num. 86. 87. 88.
corrigere, et dein corrigemus dioecesim. Quum iuxta dispositionem iuris ecclesiastici Capitulum cattedrale in specie et „nominatim invitandum sit ad sacram Synodum, ideo distincte et peramanter advoco ad indictam et faciendam Synodum Reverendisšimum Capitulum ecclesiae cathedralis Lavanti nae : Dignitarios, Canonicos gremiales seu actuales et Canonicos honorarios.
Item expeto Plurimum reverendos Dominos: Abbatem saecularem Celeiensem nec non Praepositum Petoviensem; porro Dominos Directores seminarii clericorum et Rectores convictus puerorum ; Professores studii theologici dioecesani, Doctores sacrae Theologiae, Doctores romanos in iure canonico, Doctores philosophiae christianae atque religiosae institutionis Professores ac Magistros in scholis mediis et in paedagogiis. Dein canonice requiro admodum reverendos Decanos, Dominos Parochos, Provisores vacantium paroeciarum, Beneliciatos, Catechetas scholarum urbis Marburgensis et omnes sacerdotes civitatis meae residentialis.
Ad synodalem Conventum accedere tenentur et admitti debent solum Curati et Beneficiati, nisi vigeat consuetudo, qua interveniat totus Clerus. In casu, quo in consilio synodali deliberandum sit de reformatione morum vel de alia re, Clerum universum concernente, omnes Presbyteri et Clerici interesse debent. Quum in Synodo renuntiata super talibus negotiis disseratur, desiderem et optem, omnes animarum curatores citare ad proxime habendum coelum synodalem, quod tamen cura pastoralis nullo modo permittit. Propterea ex Cooperatoribus sive Capellanis pro opportunitate unum aliumve designabo, ut ceu delegatus vel mandatarius suorum collegarum in comitiis synodalibus compareat.
Praeter curatos saeculares etiam viri regulares ratione curae parochialis ad Synodum accedere obligantur, etiamsi fors Capitulis generalibus subdantur. Concilio dioecesano adsistere adstringuntur etiam Abbates aliique Superiores regulares et Praelati inferiores, si per se ipsos curam parochialem exerceant. Secus autem, si curam animarum per alium, ab ipsis eligendum, gerant, quia tunc onus accedendi isti soli incumbit, et non Abbati seu alteri Superiori regulari aut Praelato inferiori exempto.
In hoc sensu decenter requiro omnes reverendos Superiores ordinum et congregationum, in dioecesi existenlium ; omnes Regulares, iurisdictione parochiali curam animarum obeuntes, religiosos Administratores parochiarum caeterosque omnes et singulos, qui sive lege sive consuetudine Synodo adesse obstringuntur et de facto praecedentibus qua tuor Synodis interfuerunt. — Speciali forma charitativa ad plenam Synodum invito reverendissimum Abbatem Trappistarum coenobii beatae Mariae Virginis de redemptione Reichenburgi, Consiliarium consistorialem Lavantinum ac Patronum parochiae ss. apostolorum Petri et Pauli Reichenburgi nec non plebaniae beatae Mariae Virginis Koprivnicae. Conlido, Reverendissimum Patrem sua praesentia Synodum condecoraturum vel vero id praestiturum esse per aliquos, de sua familia seu domo ad hoc deputatos.
Omnes et singulos, qui canonice indictae Synodo adstare devinciuntur, praesenti edicto sollemniter et publice advoco, interesse sub gravi impero et omnia, quae ex iure peri ici debent, omnibus expleri praecipio. Episcopus potest iuris remediis, per censuras quoque ecclesiasticas, 1 compellere ad interessendum Synodo omnes obligatos Synodo intervenire, id quod hucusque in dioecesi mea, Deo sint laudes, haud necessarium fuit, nec erit, uti in Deo laetus conlido. Si autem eorum, quos legitime accio, quispiam iusto impedimento se retentum putaverit, excusationis canonicam causam opportuno tempore ad Consistorium meum deferendam et disquisitioni iudicum excusationum atque iudicio meo probandam esse sciat. Parochi, cooperatorum adiutorio carentes, antequam a suis parochiis discedant, periculose infirmis sacramenta administrent, populumque e sacro suggestu edoceant,
1 Cone. Trid. sess. XXIV. cap. 2.	8. Congr. Con. in Cremonensi 5. April. 17.-32 — Bened. XIV. op.
cit. Lib. III. cap. 12.
in casu urgente provisionem aegrotantium sive a cooperatoribus vicinis sive a regularibus petendam esse. luxta canones semper attendendum est, ne servitia debita ecclesiis subtrahantur.
Quia in Synodo dioecesana omnes Synoditae spiritu renoventur oportet, sollerter curabo, ut pietatis fovendae et fervoris sacri excitandi gratia Synodo exercitia spiritualia conjungantur cum communione generali in Sessione ultima. Insuper sanctissimum Dominum nostrum Pium X., unam, sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam gloriose gubernantem, devote orabo, ut et Synodi sodales et lideles indulgentiis plenariis ditare dignetur, quas durante Synodo in ecclesiis, Marburgi erectis et tempore opportuno accuratius signandis, lucrari poterunt.
Ut opus synodale, aeque grave ac salutare, rite incipiat	et	recte perficiatur;	ut	Spiritus
Sanctus nos omnes repleat donis suis sanctis, in ecclesia cathedrali	s. loannis Bapt. et	in	cunctis
ecclesiis decanalibus qualibet hebdomada inde a festo Pentecostes celebranda est feria V. Missa votiva de Spiritu Sancto. Singuli sacerdotes eisdem feriis Missae inserant, salvis semper rubricis, et quidem ante Orationes imperatas, Collectam de Spiritu Sancto. Memor dicti apostolici, quod omne datum optimum et orane donum, perfectum desursum est, descendens a Patre luminum (fac. 1, 17), obtestor et rogo vos. in Christo diarissimi fratres, ut supplices Deo pro fausto successu concilii instantis preces oIteratis ! Quoniam vero dioecesanae Synodi celebratio multum proderit sacratae plebi, dignum et. iustum est, ut ipsa quoque Synodum suis adiuvet suffragiis, llinc statuo et fieri mando, ut Dominica IX. post Penlecost. et II. Augusti, immediate futuram antecedente Synodum, coram exposito augustissimo Sacramento recitetur Rosarium gloriosum una cum Litaniis de sacratissimo Corde lesu, quibus persolutis detur benedictio sacramentalis. Vespere huius Dominicae	in	ecclesiis parochialibus	a hora
sexta usque ad septimam campanae pulsentur sollemni modo.
Ego vigore indulti sacrae Congregationis, die 28. Augusti 1903 obtenti, indulgentiam quinquaginta dierum, singulis vicibus lucrandam, concedo eis omnibus, qui, a die promulgationis edicti huius ad finitam usque Synodum, quamlibet ecclesiam seu oratorium publicum visitaverint ibique pie ac devote ter Pater noster cum Ave Maria et semel Credo cum Gloria Patri recitaverint pro Synodi felici exordio, prospero eius processu et eventu fructifero. Hac de concessione et insimul de line, gravitate et utilitate Synodi fideles naviter instruendi sunt.
Caeterum nobis, ad gravissimam rem perficiendam, confidimus fore, ut opportuna abunde suppetant studiorum adiumenta; non defutura, quod caput est, divina, quae humillime precamur, auxilia, certum habemus. Gratia namque divina numquam deest operi sacro, ab homine provehendo, utpote iure merito praedicatur Synodus dioecesana.
Constitutiones, venturae Synodo proponendae, omni quidem sollertia et circumspecto iudicio exarantur nec non in quatuor Consiliis ad hoc delegatis provide examinantur, cupio tamen et volo, ut per decem dies statuta elucubrata in cancellarla princ, episc. Ordinariatus prostent eum in finem, ut quisque sacerdos Lavantinus ea legere, expendere et in plagulis adiunctis adnotare possit, quaecumque ei digna esse videntur animadversione. Insuper facultatem concedo curatis animarum, ut ad diem usque primam mensis Iulii volventis anni pandant sua desiderata et vota, in medium proferant suas sententias quoad proxime celebrandam Synodum. Imo omnes in Domino obsecro et adi uro, ut mihi suggerant et suadeant, quidquid in bonum animarum inque ecclesiae Lavan tinae splendorem consti Luendum exoptent.
Appropinquante Synodo, praeparantur pro invitatis Synodi sodalibus apta domicilia in seminario clericali, in convictu epheborum, in monasterio patrum Franciscanorum, in aedibus Canonicorum, in domo Parochi ecclesiae cathedralis nec non in Episcopio. Omnes synodales liberaliter et honeste tractantur, nanciscendo hospitia gratuita, ut in Synodo paenultima factitatum est. Omnes
acciti secum habeant breviarium, vestem talarem, superpelliceum et birretum. Dignatarii et Canonici suis insignibus, parochi stola rubei coloris decorentur.
Summarium praesentis edicti indictionis et convocationis quintae Synodi Lavantinae, valvis ecclesiae cathedralis et portis synodalis templi s. Aloysii more solito 1 publice affixum, eamdem vim habere volo, ac si ipsis singulis, quorum interest, praesentes litterae edictales allatae et denuntiatae essent. In quarum rerum fidem has litteras synodicas propria manu signatas confici ac sigillo episcopali muniri et promulgari lussi.
Vespere diei 6. mensis Augusti, quo sacer consessus incipit, a hora sexta per duos quadrantes campanae omnium ecclesiarum Marburgensium sollemni pulsentur modo ; sacellum vero conciliare s. Aloysii more festivo decoretur ad augendam sacram sollemnitatem. Norma et methodus celebrationis Synodi dioecesanae, canonice modo indictae, typis evulgabitur ac synodalibus iusto tempore tradetur.
Sub finem denuo cunctos, quorum interest, sub sanctae obedientiae vinculo invito ad contionem synodalem miro Psaltis eloquio : Ecce, quam bonum et quam iucundum : habitare fratres in unum! (Ps. 132, 1). Iste sonus ita dulcis est, ut, qui psalterium nesciunt, versum cantent. Tam dulcis est, quam dulcis charitas. Non indiget interprete. Istud dictum aureum, ista suavis melodia monasteria peperit; ad hunc sonum excitati sunt fratres, qui una habitare cupierunt. Iste versus sonuit per orbem terrarum, et qui divisi sunt, congregati sunt in unum.
Convenite ergo et convolate, in Christo diarissimi cooperarii in vinea Lavantina, spiritu prompto, ut abunde gustemus, quam bonum quamque iucundum: habitare fratres unum! Summis bonis abundat conventus fratrum concordium ac pacificorum, quoniam illic mandavit Dominus benedictionem et vitam usque in saeculum (Ps. 132, 4), id est, illuc misit Dominus benedictionem suam, quae est fons omnium bonorum. Quoniam Deo gratissima est concordia fraterna, ideo replet eam copia bonorum omnium, idque non ad breve tempus, sed in aeternum; nam ideo cum benedictione mittit ad unanimiter conjunctos vitam usque in saeculum.
Huius divinae benedictionis, promissae congregationi fraternae, auspicem benedictionem pontificalem pastoribus et oviculis, curae et vigilantiae meae episcopali concreditis, ex praecordiis meis impertior in Domino.
De caetero, fratres, gaudete, perfecti estote, exhortamini, idem scopite, pacem habt te, et Deus pacis et dilectionis erit vobiscum! Gratia Domini nostri lesu Christi et charitas Dei et communicatio Sancti Spiritus sit cum omnibus vobis! Amen. (II. Cor. 13, 11. 13).
Datum ex residentia prine, episc. Marburgi, die festo s. Isidori, Episc. Coni. Eccl. Doct., die 4. mensis Aprilis 1906.
f IME ichael,
L. S. ,	„	.
Pnnceps-Lpiscopus.
Cfr. Gesta et statuta Synodi diocecsanae anno 1896 constitutae et celebratae. Marburgi, 1897. Pag. 15. nota 2.
F. B Lavanter Ordinariat zn Marburg.
am 15. April 1906.
f
i>
Ire
Fürstbischof.
Sk. £t)riaue-8utf)bru3ttci.