KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 58 (2)
1NĐUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1. JANUARA 1929.
PATENTNI SPIS BR. 5428.
Frank Humphris, Dorset, Engleska.
Poboljšanje, koje se odnosi na prese.
Prijava od 24. marta 1927.	Važi od 1. decembra 1927.
Traženo pravo prvenstva od 22. aprila 1926. (Engleska),
Ovaj se pronalazak sastoji u poboljšanjima u presama poznatog tipa, gde su name-štene bočne poluge, ploče ili tome slično, za izvodjenje pritiska, izmedju ležišta na jednoj utvrdjenoi ploči i ležišta sa jedne strane na jednoj reciprokujućoj ploči, i izmedju druge strane te reciprokujuće ploče i ležišta načinjena u jednoj pritisnoj ploči; ili, drugojačije, u presama poznatog tipa, gde su nameštene ove bočne poluge za izvodjenje pritiska samo u jednoj grupi, koja ie postavljena izmedju ležišta načinjenih u jednoj reciprokujućoj ploči, klizajuće postavljenom, i ležišta načinjena na zadnjoj strani jedne pritisne ploče. Ostvarenje ovog pronalaska ogleda se u postavljanju pomičnog postrojenja pregibnih poluga u takvim presama ili sličnim mašinama, i to cilju da se preko tih pregibnih poluga predaje kretanje zamajnog točka pomenutoj pritisnoj ploči.
Pomenuto postrojenje pregibnih poluga sastoji se u glavnom od tri sastavna dela, od kojih su dva kraka pregibne poluge a treći je jedna poluga-radilica; jedan od krakova, pri svome jednom kraju utvrdjen je stožerom, ili tome slično odgovarajućim načinom, za pomenutu reciprokujuću ploču, dok je drugi krak ove pregibne poluge utvrdjen. na ma koji poznati način, za stožer bilo na rumu prese ili na samu pritisnu ploču, dok su ona druga dva kraja tih krakova, t. j. oni koji nisu utvrdjeni ni za ram ni za reciprokujuću ploču, odnosno, za pritisnu ploču, spojena jednim klinom, na odgovarajući način za jedan kraj poluge radi-
lice, u cilju da se načini trokraki zglob Drugi kraj radilice spojen je odgovarajućim načinom za pogonsku ručicu montiranu na toj presi, ili na ma kojoj drugoj mašini, na koju se primenjuje ova pomoćna pregibna poluga.
Pomoćan mehanizam sa pregibnom polugom ugradjen u ove prese prema izloženome, a i prema ovom pronalasku, postavlja se tako da ili pojačava pritisak dobijen kretanjem pritisne ploče, ili se taj mehanizam može udesiti da bitno izjednačuje pritisak, koji se razvija za vreme kretanja pritisne ploče u takvoj presi.
Kada se pomenuti pomoćni mehanizam udesi da pojačava pritisak, kao što je to napred bilo rečeno, onda se krakovi pregibne poluge tog pomoćnog mehanizma postavljaju tako, da dodju u ispruženi položaj u isto vreme kada i pomenute bočne poluge dolaze u ispruženo stanje, i kada se pri-tisna ploča približuje otisnoj ploči prese; ova kombinacija članova pregibnih poluga dejstvuje na druge delove, tako da se svi istovremeno nalaze u ispruženom stanju, dajući na taj način mnogo jači pritisak izmedju pritisne i otisne ploče nego što je to bilo moguće u mehaničkim presama ove vrste, uz isti napor radne osovine.
Gde se pomenuti pomoćni mehanizam pregibne poluge udešava da izjednačuje pritisak za vreme hoda pritisne ploče, kao što je napred pomenuto, to se onda kraci pregibne poluge udese da se ispruže u isto vreme kada se bočne poluge skupljaju,
Din. 15 —
odnosno, kad zauzimaju kos stav prema pravcu kretanja pomenute pritisne ploče, i ovakva kombinacija članova mehanizma pregibne poluge dejstvuje na ostale delove tako, da kad se grupe onih bočnih pritisnih poluga kreću u položaj najjačeg pritiska, onda se kraci pregibne poluge kreću u položaj najslabijeg pritiska, i rezultat toga svega jeste, da je pritisak kombinovanog dejstva pregibne poluge i bočnih pritisnih poluga na pritisnu ploču prese, bitno izjednačen na svima tačkama putanje te ploče.
Kraci pregibne poluge upotrebljeni u ovom pronalasku, radi lakšeg objašnjenja, ilustro-vani sa kao kraci sa klinovima ili osovinama u svojim krajevima, ali se ima razumeti da se isti mogu spojiti i povezati na ma koji od poznatih načina i bez klinova ili osovina, odnosno stožera, i svaki takav način njihovog medjusobnog spajanja ili odnosnog spajanja sa samom mašinom ili kojim drugim mehanizmom, smatra se da je obuhvaćen ovim pronalaskom.
Gde se to želi, na primer, u presama, koje treba da razviju veliki pritisak, mogu se upotrebiti jedan ili više mehanizama pregibne poluge da zajednički dejstvuju na re-ciprokujući pritisnu ploču prese. U priloženim crtežima ilustrovana je praktična pri-mena tih mehanizama pregibne poluge u presama, ali se ima razumeti da se ovakva ostvarenja izlažu jedino kao primer.
U crtežima:
Figura 1 jeste bočni izgled prese sa pregibnim polugama, sagradjenom prema ovom pronalasku, pokazujući pritisnu ploču na najgornjoj tački svoga kretanja, a bočne pritisne poluge u kosom položaju, a tako-dje i krake pregibne poluge u skupljenom položaju, u kome položaju oni počinju dobivati kretanje od spojne poluge, posle čega se kraci ove pomoćne pregibne poluge počinju istezati, čime se i pritisak na pritisnu ploču jako uvećava u koliko se ista približuje protiv postavljenoj otisnoj ploči prese, odnosno njenoj posteljici.
Figura 2 predstavlja bočni izgled prese sa pregibnom polugom, isto kao i u figuri 1, samo što su kraci pregibne poluge na kraju svoga puta na dole, t. j. dolaze u ispruženo stanje istovremeno kada i bočne pritisne poluge.
Figura 3 predstavlja bočni izgled prese sa pregibnom polugom, udešenom tako, da se kraci mehanizma pregibne poluge ispru-žuju kada se pritisna ploča nalazi na najgornjoj tački svoga puta, te se i bočne pritisne poluge nalaze u kosom položaju, tako da će se pritisna ploča krenuti ka otisnoj ploči, ili postelje! prese, kada se ove bočne poluge počnu ispravljati a sa njima zajedno i kraci pregibne poluge, koji se kreću iz
svoga ispruženog položaja u jedan prema drugom kosi položaj. Ovakvom kombinacijom članova pregibne poluge postiže se, da je pritisak, koji se pritisnem pločom razvija, bitno podjednak za svo vreme njenog kretanja.
Figura 4 jeste bočni izgled prese ilustro-vane u figuri 3, samo je ovde predstavljena pritisna ploča u njenom najnižem položaju i kako se bočne pritisne poluge nalaze u ispruženom stanju, razvijajući svoj najveći pritisak, dok su kraci pregibne poluge po-stevljeni koso jedan na drugi, razvijajući svoj najmanji pritisak.
Figura 5 jeste bočni izgled jedne otvorene prese, t. j. prese, koja sa jedne strane nema nikakvog podupirača, sa bočnim pritisnim polugama u položaju slično onom u drugim gore pomenutim presama, recimo figuri 3, pokazujući ovde samo činjenicu, da je jedan od krakova pregibne poluge utvrdjen za samu pritisnu ploču prese.
Figura 6, jeste čelni izgled prese, sa nekim delovima u preseku, po liniji E-F u figuri 5, pokazujući pomoćnu pregibnu polugu montiranu sa obe strane reciprokujuće pritisne ploče.
Jednaka slova oznaka, označavaju jednake delove u svima crtežima.
Mehanizam pregibne poluge, koji je ovde opisan, naročito se daje iskoristiti za pri-menu na prese ovde, u raznim crtežima, ilustrovanog tipa, a to je gde se otisna ploča primorava da se približi postelji ili otisnoj ploči, usled reciprokalnog kretanja središne ploče, koja služi kao ležište za kretanje bočnih pritisnih poluga, usled čijeg se kretanja pritisna ploča i tera na gore ili na dole, t. j. iz položaja prikazanog figurama
1	i 3 do u položaj prikazan u figurama
2	i 4.
Svaki od pomoćnih mehanizma pregibne poluge, sagradjen prema ovom pronalasku, sastoji se od krakova pregibne poluge a i b i jedne spojne radne poluge c. Ovi se kraci upotrebljavaju, da se preko njih saop-šti kretanje jednoj središnoj ili nosačkoj ploči d; da bi se to postiglo, jedan od krakova ove pregibne poluge, krak a na svome kraju a1 privezan je stožerom, klinom ili tome slično, ili na ma koji drugi podesan način, u mestu označenom sa a'2 za pomenutu reci-prokujuću središnu ploču d. Drugi krak b, svojim krajem b’ utvrdjen je stožerom, klinom ili čivijom b2 za ram prese e, i to u položaju naznačenom u figurama 1 i 2, ili na drugoj strani ili kraju prese, recimo u položaju naznačenom u figurama 3 i 4, ili se ovaj krak b može zglobno spojiti i sa samom pritisnem pločom f, kao što je pokazano u figuri 5. U svakom slučaju, svaki od krakova pregibne poluge, a i b zglobno
su spojeni svojim drugim krajevima a55 i b3 sa radnom spojkom c, za njen kraj c', bilo osovinom, klinom ili čivijom c2, bilo na ma koji drugi podesan način; ova spojna radna poluga zglobno je spojena svojim krajem c3 za ručku ili ekscentar g ma kakvog oblika, utvrdjenog na osovini h, upotrebljenoj u samoj presi ili kojoj drugoj mašini gde se ovaj pomoćni mehanizam pregibne poluge iskorišćuje.
Figure 1 i 2 u priloženim crtežima pre-stavljaju presu napred opisanog tipa, u kojoj je pomoćni mehanizma pregibne poluge udešen da dejstvuje na pritisnu ploču f sa povećavajućim pritiskom, usled ispruženja krakova a i fc i usled ispruživanja bočnih pritisnih poluga j zbog približavanja pritisne ploče f protiv-položenoj otisnoj ploči k, ili kraju svoga putovanja, Ovo povećanje pritiska postiže se time, što se udesi da se kraci a i 6, a takodje i bočne pritisne poluge j, na početku svoga kretanja, nalaze u položajima prikazanim u figuri 1, a na kraju kretanja pritisne ploče f dodju u medju-sobni položaj, prikazan u figuri 2. Iz figure 2 vidi se, da su ose a4, b4 i c4 stožera ili čivija na krajevima a2, b2 i c2 u pravoj liniji, odnosno u položaju prave linije AB, koja prolazi kroz centre tih strožera a4, b4 i c4.
Ovo ispruženje krakova a i b, iz položaja prikazanog u figuri 1, do u položaj prikazan u figuri 2, primoravajući središnju ploču d da se namesti u položaj, u kome će sve osovine jl bočnih pritisnih poluga i ležati u ravni bitno paralelnoj sa pravcem krelanja pritisne ploče f, koji je položaj prikazan u figuri 2, čini, da ovi kraci a i b i pritisne bočne poluge / razvijaju svoje najveće pritisno dejstvo baš u momentu, kada je pritisak odnosno napor ekscentra na spojnu polugu c najmanji.
Figura 3 i 4 prikazuju presu napred opisanog tipa, u kojoj je primenjen pomoćni mehanizam pregibne poluge na takav način, da pritisna ploča f vrši, u koliko je god moguće više, ravnomerniji pritisak za svo vreme svoga radnog hoda, Ovo izjednačenje pritiska dobija se postavljajući krake pregibne poluge tako, da se oni nalaze u početku radnog kretanja ploče f, u medjusob-nom položaju prikazanom u figuri 3, i što se dovode, po završetku radnog hoda ploče / u položaj prikan u figuri 4. Iz tih figura vidi se da se osovine a4, b4 i c4 ili stožeri, na krajevima a2, b2 i c'2 ne nalaze na jednoj pravoj liniji, dok se osovine j' nalaze u ravnima bitno paralelnim pravcu kretanja ploče f. Može se dalje videti iz figure 3, da kad se osovine a4, b4 i c4 na krajevima a2, b2 i c2 nalaze u položaju koji spaja prava linija C-D, onda uzdužne ose bočnih pritisnih ploča ili poluga / —, ne leže u ravni-
ma pravca kretanja ploče f, već sasvim u koso.
Kada se kraći pregibne poluge, a i b krenu iz ispruženog položaja, prikazanog u figuri 3, i stignu u položaj prikazan u figuri 4, onda primoravaju da se i središna reciprokujuća ploča d pomeri u položaj, u kom će položaju i sve ose bočnih pritisnih poluga / biti bitno paralelne sa hodom ploče f, razvijajući svoj najveći pritisak, kao kao što se iz figure 4 to da videti. Ali u ovom momentu kraci pregibnog mehanizma, a i b, stoje u svome skupljenom ili presavijenom položaju, a u tom položaju oni razvijaju svoju najmanju snagu. Iz toga proizlazi, da se bitno ujednačeni pritisak razvija od strane ploče f duž cele putanje njenoga hoda.
Očevidno je, da pritisak razvijen krakovima a i 6 u svima mehanizmima prikazanim u figurama 3, 4 i 5 slabi, u koliko se povećava snaga razvijena bočnim polugama j i ovo povećanje ili smanjenje pritiska tako je uravnoteženo, da je rezultujući pritisak razvijen od strane pritisne ploče f bitno podjednak za vreme celog putovanja iste.
Figure 5 i 6 prikazuju presu sa ugnutim ramom, u kojoj je krak b, svojim krajem b1 zglobom spojen sa pritisnem pločom f iste prese. Ovo je učinjeno u cilju da se izbegne spajanje ovog kraka pomoću kakvog visećeg rama za ram prese e, figure 5 i 6.
Pomoćni mehanizam pregibne poluge sa-gradjen prema ovom pronalasku dobija snagu preko spojne poluge c, koji tera ma kakva ručica ili ekscentar na ma koji poznati način.
Pomoćni mehanizam pregibne poluge, opisan u ovom pronalasku služi za pokretanje jedne reciprokujuće središne ploče u kakvoj presi ili mašini napred opisanog tipa, i može se primeniti na prese, koje se teraju odozgo ili odozdo s bokova ili sa pročelja.
Patentni zahtevi.
1.	Presa, koja se sastoji od jedne reciprokujuće ploče, na kojoj su montirani odnosni lageri jedne pritisne ploče i bočnih pritisnih poluga, nameštenih izmedju gore pomenutih ploča, tako da se pritisna ploča kreće u pravcu bitno perpedikularnom na pravac kretanja reciprokujuće ploče, naznačena time, što se gore pomenutoj reciprokujućej ploči to kretanje daje pomoću jednog mehanizma pregibne poluge, koji se sastoji od zglobno sastavljenih krakova, čiji su krajevi spojeni sa pomenutom pločom i sa ramom prese ili njenom pritisnem pločom, i što je postavljena jedna spojna poluga, terana kakvim ekscentrom ili ručicom, da dejstvuje na zglob gore pomenutih krakova.
2.	Presa prema zahtevu 1, naznačena time, što su kraci pregibne poluge, u pogledu na bočne pritisne poluge, udešeni tako. da kad se oni približuju svome istegnutom položaju, odnosno kad leže u pravoj liniji, onda bočne pritisne poluge jednovremeno prilaze u položaj u kome stoje tačno pod pravim uglom na reciprokujuću ploču i na pritisnu ploču.
3.	Presu prema zahtevu 1, naznačena time što su kraci pregibne poluge, u pogledu na bočne pritisne poluge, udešeni tako da kad se oni krenu iz svoga ispravljenog položaja, onda se istovremeno i bočne pritisne poluge kreću ka položaju, u kome će one biti per-pedikularne i na reciprokujuću ploču i na pritisnu ploču.
Adpatenf broji 54-28.