KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 47 (2)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 juna 1933.
PATENTNI SPIS BR. 10092
Halle von Rudolf, fabrikant, Wien, Austrija.
Obrtno ležište za valjke u valjčastim stolicama.
Prijava cd 29 avgusta 1931.	Važi od 1 decembra 1932.
Traženo pravo prvenstva od 12 februara 1931 (Austrija).
Pronalazak se odnosi na obrtno ležište za vajke u valjčastim stolicama naročito za mlinarske svrhe, koje se može izvesti kao ležište snabdeveno sa loptama:, kotrlja-čima ili bubnjeviima, a naročito ima mnogo preimučstava ako je izvedeno kao valj-často telo sa iglama.
Do sada poznate konstrukcije imaju ne-dostatak, da Se ležište može skinuti samo posie prethodnog rastavljanja osovine, u-sled čega nastaje opasnost od p rij an j a i gubfjenja maziva, a osim toga mora se ležište tačno udesiti kod ugradivanja tako, da samo stručnjaci mogu da vrše ugradi-vanje. Kod izvodenja, kod kojih se prime-njuje na osovini lako pomenljiva ali neobrt-ijiva ležišna kutija, da bi se postiglo što jednostavnije ugradivanje stavlja se posle izvesnog vremena prilagodivački prsten, ko ji onemogučava lako svilačenie ležišta. Kod poznatih ležišta sedj kružeči prsten na koničnoj uteznoj kuti ji, ili siuži na drugi način kao organ za pritvrdivanje radi nje-govo,g čvrstog nasedanja na osovini. U svakom sfiučaju deluju naprezanja na njega i deformišu ga, mada i vrlo mala, te je onemogučeno da se cilindri ilj t. sl. elementi tačno- obrču.
Pronalazak imai za cilj prvo da stvori u-niverzalno ležište, kod koga unutarnji kružeči prsten nije napregnut nikakvim naprezanjem, pri čemu se jedan deo utežne ku-tije sam može izobraziti kao kružeči prsten.
Bitnost pronaiaska sastoji se u torne, da
se utežuča glavčina, sedeča na osovini sastoji od podužnog dela, koji nosi unutarnji kružeči prsten il!i je sam izveden kao takav i pored toga je taj podužni deo Slobodan od promena, koje proizilaze od na-pona, i od uteznog dela podužno prose-čenog i produženog preko površine kruže-nja. Ležište prema pronalasku imai naročito bitno manji prečnik kod upotrebe igiastog ležišta, no što je to silučaj kod poznatih ležišta tako, da se može upotrebiti i kod va-ljaka maloga prečnika.
Na načrtu je predstavljen predmet pronaiaska u dva primera izvodenja i to sl. 1 je aksijalbi presek kroz iglasto ležište, a sil. 2 je isti presek kroz ležište sa cilindričnim kotrijačima premai pronalasku. Sl. 3 pokazuje presek po liniji A—B na sl. 2.
Na osovini 1 sedi utežna glavčina 2, koja nosi ili unutarnji kružeči prsten 3 (sl. 1) ili se na njoj neposredno kotrtjaju kotrljački cilindri 4 (si 2) tako, da oni sami na iz-vesnom delu dužine obrazuju unutarnji kružeči prsten. Utežna glavčina 2 je duža od širine površine obrtanja i izradena je konično u delu, koji štrči van površine o-brtanja i snabdevena je radijalnim poduž-nim razrezima 5 (sFi. 3) tako, da se ovde obrazuju elastični utežni delovi, koji se po-moču prstena 6 čvrsto pritiskivaju u puta-nju obrtanja osovine.
Ovim izobraženjem, kod koga doduše naprezanja na uteznoj kuti ji pastupaju pak samo na jednom mestu, koje leži van po-
Din. 10.
vrši ne obrtanja, ova površina biva pošte-dena od radijalnih naprezanja.
U daljem izvodenju pronalaska izradep je na uteznom prstenu izmedu površine o-brtanja i utežnih delova pojačavalački obod 7, koji prima pritokom utezanja delova na-stupajuča naprezanja na savijanje tako, da se deo sa; površinom obrtanja utežne ku-tije na svaki način ne deformiše, te se u-tezna kutija u torne delu može slabije da dimenzionira radi smanjenja prečnika le-žišta.
Dalje obeležje utežne glavčine 2 je i pr-stenasto udubijenje 14 u njenoj šupljini, koje je u odnosu na elastičnost utežnih delova 2’ vrlo korisno smešteno ispod po-jačavalačkog ruba 7.
Utežna kutija može u utežučem delu da ima konične uvojnice a prsten 6 njima od-govarajuče navrtanjske uvojnice. Prema pronalasku prsten sa rubom može biti snabdeven i vrtnjevima 8 koji su paralelni sa osovinou i si'uže za aksijallno zatezanje prstena 6.
Ležišna kutija 10 nosi spoljašnji obrtni prsten 9 (sl. 1) ili je spoljašnja obrtna površina izvedena prema daljem izobraženju pronalaska u samoj kutiji ležišta (d’. 2). Prvi slučaj može se na pr. izvesti kod ig-lastc-g ležišta, pošto mali prečnik igala i tako omogučava mali prečnik ležišta. Naročite igle, ali ni kotrijački cilindri i t. sl. nisu u stanju da primaju aksijalne potiske. Stoga se utežna kutija i ležišna kutija izvode tako, da se one medusobno podupi-ru u pravcu osovine. U torne je cilju uvr-čen prsten prsten 12 u ležišnoj kutiji, na koji nailazi utežna kutija celishodno uz umetanje pritisnog prstena 11. Ovaj način izrade omogučava, da se celo ležište skine sa osovine posle labavljenja uteznog prstena 6 i vrtnjeva za pritvrdivanje 13 (sil. 1), a da se pri torne ležište ne rastavi.
Patentni zahtevi:
1.	Obrtno ležište za valjke u valjčastim stolicama, naročito za mlinarske ciljeve, naznačeno time, što se na psovini sedeča utežna glavčina (2) sastoji od nerazreza-nog, unutrašnji prsten nosečeg iči samog kao takvog izradenog podužnog dela slo-1 bodnog od naprezanja' i od podužno raz-rezanog uteznog dela, koji štrči preko površine obrtanja.
2.	Obrtno ležište po zahtevu 1, naznačeno time, što je izmedu neprorezanog unutrašnji kružeči prsten nosečeg ili samog kao takvog izradenog dela utežne gi'avči-ne (2) i razrezanog uteznog dela iste iz-raden pojačavaEiački rub (7), koji prima kod utezanja razrezanih delova nastala naprezanja.
3.	Obrtno ležište po zahtevima 1 i 2, naznačeno time, što je ležišna kutija izvedena neposredno kao spoljašnji kotrijački prsten.
4.	Obrtno ležište po zahtevima 1 do 3, naznačeno time, što se oba Kežišna dela (2, 10), koja noše unutrašnji odn. spoljašnji kružeči prsten (3, 9) ili su ležišni delovi izradeni kao ovi poslednji (3, 9), medusobno vrlo korisno oslanjaju uz umetanje pritisnog prstena (11) tako, da oni mogu da preuzmu aksijalne potiske te Iležište kao celina može da se skine sa osovine.
5.	Obrtno ležište po zahtevu 2, naznačeno time, što prsten sa rubom nosi aksijalne vrtnjeve (7) za privlačenje uteznog prstena (6).
6.	Obrtno ležište po zahtevima 1 do 5, naznačeno time, što su valjčasta tela obra-zovana naročito od igajla.
7.	Valjčasto ležište po zahtevima 1 do 4, naznačeno time, što je u šupljini utežne glavčine celishodno smešteno prstenasto udubijenje (14) ispod ili u bEizini ruba za pojačavanje (7) (sl. 1).

58$SCK Vvs’’'-

i. •

X