Narodna in univerzitetna knjiznica v Ljubljani_____________________________
€&£■/£££	(	<*/si.Syrrpj^at*
% e^	?ues*	W?
fcryc&a/.???. ^	^
e&
a /^i/spu c (t/?a /£jh5t
'fca** *&/' ^6 XV- c/c /fa „rj& i C*- c&/u \j- J -
este
BIBLIOTHKC
(] 'tsL, i <r~r .	\	»
l eug¥*if
tL-ffo J <7~ / J	fi<hrrH>	A-	g T* 1—<;„A—/	• Y
f" W^?t^r*n*.Lpf&Zr7''-'.: ' ^T*. c:4
**""  ST	-/’?*•'
• ^7/T ltT7 ts Y™	Aw	^ ■ 4JUL^ Orvrryo 2Z*~
iS&AyA.	7	'{zh]Sr77«~£*T2
5	p -MrAip-pfimJsL- LiJiz ^
fi^rf	"ATTA	^"~fi	7 i£L-M/~r-ji-
fj~f,	”*• frt- f^/7^,	.
M,	^4Mr£fipMx^-Mf
rf.wf#- ^AzTc^zfi'
^^ZtLri^rry0, Jffc, f?U Uf tjf+JTZ £r~f* <trv gk,jh^^ f*f(> 0v <LrmO	fi/p -	^	^/j&v^rv--	^e	jfjlLr- r^
f* ^	jr*	jLtr^PCj&fc;
T
j i- <> ji r>
/ dr2avna\
llffJMttilgHlfiili Cy utrnuw/
\r~y ■■
Lucii lunii Moderati Columella: de Cultu hortoru Li bcr.xi.Q_uem.pub.Virgilius.M.in Georgicis pofterif edendum dimifit Ad eiufdem Carmen pratfatio.
Oenoristui Siluinequod ftipulanti fpoponde ram tibi reliquam penfiunculam percipe. Na fu perioribus decem libris ac mmus parte dbitum quod natura: perfoluo reddidera. Supereftcrgo cultus hortorum fegnis ac neglectus quondam ueteribus agri\ colismucucro celeberrimus.Siquidem cu parcior apud prifeos eflet frugalitas: largior tamen pauperibus fuit ufusepularumtladbs copia ferinaq? ac domefticarum pe cudum carne uelut aqua frumento qj fumis atq; humiliis uictum tollerantibus.Mox coniequens 8iprarcipua nfa xtas dapibus libidinofis precia conftitucrit.Ccenaiq; no ’ naturalibus defidcriis:fed cefibus a:ftimetur.plebetapa V V, upertasfummotapreciofioribuscibisad uulgares com 7 pellitur. Q_uare cultus hortorum quonia SC fructus ma gis in ufu cft diligetius nobis q tradiderunt maiotcf pra; cipiendus eft.Ifqj ficutinftitueram profa oratione priori bus fubncdreftur exordiis:nifi propoftum expugnaflet frequens poflulario tuaqu:epcruicit:utpoeticifnumenf explerem georgicicarminis omiflas partis quas tamen ut ipfe Virgiliuffignif cauerat poft lemeorandum reliquit. Neq; aliter iftud nobis fuerat audendum q ex uoluntate i uatis maxime uencrandhcuius quafi nuielnftigatcpigre j fine dubio propter difficultatem operis:uerumtamc no fine fpe profperi fucceflus aggreflt fumus tenuem admo dum 8C pene uiduatam corporemateriam qua; tam exilif eft ut in confumatione quidem totius operis annumerari uelut particula poflit laboris noftruper feuero & quafi fuis finibuf terminata nullo modo ipeciofe confici.Nam SC multa funteius quafi mebra de quibus aliquid poflus ' affari:tamen eadem tam exigua funt q? aiunt grazci ut cx icomprehenfibiliparuitate arena; finis effici non poflit. I quare quicquid eftiftud quod elucubrauimus ideo ,ppri am fibi laudem non uindicat ut boni confulat fi no fit de coripriuseditis amefcnptorummonumentiftfediaprse fari definamus.	Nunc ad Carmen,	'
IVLII pOMpONII FOR.TVNATI INTERpRETATIO IN CARMlNlBVS'COLVMFLLE.
M	Emorabiles borti m fabulis narratur fuiflebefperidujrinqbus non poma quide	A / - I
aurea: fcd tatumoleaflriuiruerut. Ante omnis uero regis & alcynoi nalicf puefe patris fabulis celebrati funt. Reges perfajz bortenli cur^inteti fuere. Tarqui
nuis fuperbuf q> borto de
Hortorum quoque te cultus Siluime docebo;	lectatus ftt: rdpofum ex#
Atcu ea quae quondam fpatus exclufus iniquis	ci(is:lilns?dhlum indicat
t c	i_ i *	In.xirtabuhs horti men
Q uom caneret hetas fegetes & munera bacchi	tIO non utlIarum babctur/
Et te magna pales necnon cadeftia mella#	Epicurus	primus	horti
Virgilius nobis poft fe memoranda reliquiu	magiflcr puf limatus efl7
principio fedem numerofo prebeat horto	^es -
pinguis ager putres glebas refolutaqj terga	boS incubae no exrie
Q_ui gerit Si foffus gracilis imitatur arenaf;	fcant. Signa (aturmea i
Atque habilis natura foli qua; gramine Ixto	boms olim polita: tute *
parturit:rutilas ebuli creat uuida bacchas.	U	uero	eorumuenenattn
-	r	i	n.	i	butae: cuius lucundonu*
Nam neq; licca placet:nec quas Itagnata palude	mie auxiliante ad iterpre
perpetitur querulx femper conuicia tanx	* tationcueniaus. Qua ex
Tum que fponte fua frondolas educat ulmos	plyrno: uarrone? Catone
palmitibuiq; feris letatur SC afpcra filuis. "
Ac rados aut pruni lapidolis obruta pomis	d In poemio relictas a
Gaudet; Si miuili conllernitur ubere mali, i	^P- Virgilio georgici car
msnispartcs expicturum ' fe faretur. Hoc frequens
petitio.p. Silumus exigebat; urgebatq; et facile laudis cupicftmn Virgslius tsme affuir. endaj
pofleris curam rehquittn bgc uerba.	V eru bfc ipfeeq^_emj^	 ^ra€
tereoatcgaliispolimemoiandarelinquoT Multupof feritati tnbuit'qua adeodigna3 puto; utagricolatioms fac terminos ponat: no ergo imuria boc negociu excquedu uetus rufiicatsois artifex cofumato iam openfuo madauittquodhberu} affert tcfiimoniuquantu cclcms olitcn bufqjac uinitoribus tradiderit. C^leflia mella: Multa igius affert de ongieapu^ poetice ma gis decora fabulis: qruflicoj: obferuatioifaut diligentiae: nos tameprointerpretatoe dic eus;'
i	Aiunt mulierem fpecie pulcherrima nomie Mellitam louein apem coueitifle. Homerus
v cxfcabroibus natas dicit: quas Nympbf pbryxoideseducaucrt.Mox icrctefiafto louisex
titiflcc nutrices: & pabula diuinitusfomtal: quibus ifatem educabat. Hoc uirgihus idicat inq ( es; DictgocgIi^egempauerefubantro.ttinquarcgionenatae(int:adagricolasminimep ^ tinetanintbeflaliafubarifleao:anminfulatea:anentrcitemponbuslubmontebimctio:anin creta fub faturno: ut menander ait. Nec adnos pertinet perkrutan utruj ut aliaammalia ginga tur:an ex floribus progeniem mquirant:&: utrum euomantmel:an ex alia parte edatur.(JL pri cipioJedemx_eligatur ab olitore non macilentum folum ac flenle: cui facile terga, u cefpites l fuperEcie refoluantur. Numerofo: ab numero herbarum & cum (it foffus ager: ita teratur ut fit inflar gracilis barerif: uel fi tale folu non facile repentur: alia ammaduertenda funt: ut per fe terr£ benignitas inculta: tamen &: uuida: ut Varro feribit. i. bumida educet ebulos uirgdta fa bucf rami inflar: uitandum femper illud folum eft: quod ftccum: uel paluflriflagno madefactuj ubi ramuncuh uiridi tergo faltant. T um quae fponte fua/laudat folu^: quodultro ulmo z nu triat: & filuefln palmite l^tcf. Etacradc:quod fp&egenusefl;	Et gaudet atris pruymst s\
obtegi; & conflerm filueflri &£ indigenamalo.
tfl
0
& yPHAsiA% JVyVUsTfl
Lzzwvz£r~
iw
u^n
rfzw
■sc-ltiwG 'nnoy\
!“-?
Sed negatbelleboros fpoflb?camara ferrenegetut bellebori duogenera albu^:& nigrfi optimum efl: ut plyniusmeminirmantbicyra. Dugfunt urbes nomineantbicyres Alte^ ra pbocidis: altera finumaliaco ad oetam montem: ubi optima nafcitur bellcboru: & io dicif oetia fiue antbicyra potio: cuius caufa ut mortales purgarentur: locum celebre fecere mfanien tibus: paret fumptu utile belleborum: aliter ueratrum appellatur.	Sed negat bel. Melapus
medicus Amythaonis filius belleborum luemtjqb melapodium uocant: alit dicunt paflorem eiufdem nomis inucnifle:
cu capras pafceret. Et_ Sed negat helleboros & noxia galbana fucco:
noxia galbana: Negat & Ncc patitur taxos nec ftrenua toxica fu dat. galbanu^ berba adeo ipo	•	c 'i * • c	■*	v	i*	i
olfatu acrcm q, nidore fer Q_uamuis fenuhommis uefano gram-.ftefoeta <
petes fugat. Neget & ta Mandragora: pariat floresimccftatriqj cicuta.
xos moeflas: &: funebres Nec manibus mitis ferulas nec cruribus aeque
arbores: quibus tbeflalia Tergarubufpinifq; feratpaliuron acutis* docente plynio maxime x ®. V	1	i
abundat. Qua? fibra lac' Vicinl quoq5 hnt amnes; quos incola durus
6c (uccus loetfi affert: fide Attrahat auxilio femper f tientibus hortis.
toxica: quafi taxica ffit ap Aut fons illachrymet putei non fede profundat pellata. Fumufe*ttax, mu Nc - haufturis t<;dcnt,bus lIia ue\ht. res necat. Neget madra^ — P	_	#
gorarn: que natura qqada * alis humus uel parietibus uel lepibus hirtis.
cu bomibus mixta babet Claudatur :neu fit pecori neu peruia furi*
cum & mas fit focmia^ jsjcu tibi diedaleae querantur munera dextrae:
Eam fofiuri ab auerfate ue	^ t 1 - ^	1 c	•	^	t	i	•
to canet:&occafum fpec Necpolycletca uel fragmonis aut age ad*
tat pus tribus circulis gla Arte laboretur: led truncum forte delatum
dio fepiut. Vis eius inpo Arboris antiqua: numeuencrareithyphallt
culo (onifera efl ac et olfa Terribilis mcmbri:medio qui femper i horto
tu.^ Cicuta: ut plvnius T . ,	,	1	1	.
fcribit luxxvT publica a* Inguinibus puero praedoni falce nunetnr. tbenienfium poena uene
num'efl epota Socrate fuflulit. Exea illici tefles & loca circa pubertate uenerej cohibent? Cicut^aduerfatur uis pericapiberb^fimilis papauens cu feruetifiima fit: ac et fugis fimile rme diu affert a^panaces & tbus. Ferrulgrpuerog tormeta fut Socrate tn libero patri: afinisW pidiflimefut: ceteris lumetis uene.no: idcoafmus grato bofliabaccbo cadit, Rubnfpinofo dorfo cruribus noxii fut/uim ficcandi:& flringedihnf. ^ In radicibus rana nutriunt: quam ex fuo noie rubeta dicutndeo ad maleficia magicis auxiliupflat: decocti tnin auflero uino detes firmat. Eft genus rubi: qrf rbjpfa gigit* paliuron: apfcri Suiton uocat genus e fpinf: &£ effi caciflimum cotra ferpetes* f Vicini quocp fint amnes:fit borto uicmus fiuuius:auti eo fotef erupant. Aqua. n. alimentum herbis prfbet. puteusin borte> &fi utilisimulto tn laborio Ittonbiis aqua haurientibus e: & fic non facile locus irngatur. Cigat Iocu borto idoneu uel pa netes uel fepes:qu^boc mofiut plantatur labucifpatio tnetalinnde femaa ruborem oblp.gts inferta paftillis ordinati ponutur: fepe tnemo faciunt furi & pofi in uia3:poft trinatO gaudet fmgulfs annis rubi aduri: aduftioneafperiores erepunt. D^dalusigeiofus fuit lnterfictofs laudatuf pueros fuos diftrigentes fe fecit; Huius dgdali muera itelligitmunera: no illius atbei — enfis/ policletus: fityomus Agelad^fculptonfdifcipulus fuit: diadumeneu pue^ expre-flit molliter cubate folufcpboium: ut meminit plinius lug* arteipia fecifle artis opere ludicaf: fcul plitdiftringetefe &:nudi5taloinceflete. pbragmo:fculptor& pictor fuit: ergo opapbrag moms & agelad^ policleti dfdali fi etatis no queratrufticufj locet i medio borto imagi^ nc papi i truco ex pffi utjetiam^moet T ibulus cu ait: pomofifcp rubeixaft6s_pon at i bortis;T^ TenlSt ut faeua falcepapus aues. Columella no papu: I; boeftior uocabulo Jtby pballu no minat, pnapus filius baccbi: fieueneris fuit:qa umu uenere cit / Nucegiptus Itbipballuj no mlat f Alu T ipboafut diodorus fcribit bic deus putatur (aeratus ab inde cum interempti
iittofyndis mebraohIegifTet:nufqregituinlemcbruno teplujbuicpropemluflatuitcufacer dotibus:	Ergo age: tcpus fationis dicit. pefJu opidu t lucama: cuius mocnia,ppe mar magnt
fpatn adbuc integra uidetur latitudie & altit udie mirada; a tulcis coditu pofiidonia dixerunt: dc eius finupoffidoate: pofHri roamjmiff s buc coloi f apliauerut: ut ait Strabo. Hic rboia fere al bicas bis ano proueit mato Sc (eptebri. Foditur bortus pofloccafu camculg. Stellccum oc ciddt fingatur a poetis ad oceanu potus graiuilTe. Canis btc ut fcribtt Igius: ei lgoms fuit: & in
Ugua bet Hella una: q cais
Ergo age nunc culhis 8C tempora quxq; ferendis Seminibustqnae cura fatis quo fydere primu Nalcanf flores pcfticjj rfiofaria gement.
Q_uo bacchi geus aut aliena ftirpe grauata Mitis adoptatis cuructur frugibufarbof. pierides tenui deducite carmie mufx.
Oceani fttiens cum iam canis hauferit udas:	-
Et paribus titan orbem Iibraucnt horis*
Q_uom fatur autunus quaflans fua tempora pomis \
Sordidus SC murto fpumanus exprimet uuas:
Tum mihi ferrato uerfetur robore pala:
Dulcis humus;fi iam puluiis deforta madebit:
At fi cruda manet cado durata fereno;
T um iufli ueniant decl;uo tramite riui.
T erra bsbat fontis & hiari compleat ore:
Q_uod fi nec cadi nec campi competit humor:
Ingeniumqflociuel iuppiter abnegat itnb rem:
Expedietur hyems du bacchmaxius ardor A equ ore csruleo celeretur ucr uce mundi Solis & aduerfo metuant athalantides ortus:
Atqj ubi iam tuto necdum conhfusolympo Sed tepidus profugit chelas di fpicaiaphocbus
appellatur. In capi te una; qua nonulli fyrion dicut: plynius ut (i refert aqloes atecedut caicul? exortu; quos ^pdromas appellant poft exortu ide aqloes co flatius (pirat etbelias uo* cat. Ontur. vn.cal. augu ili. Occidit* f;n tora poft xl. dies. Dti bacchi na xius ardor corona; dicit* Attadna corona; dono ac cfpit a Tfoelco: ide nup* (it libero patri: & poliat morte iiber pater corona tcglo coiiocauit» Alu dicut bac corona; dedifle baccbu Ariadnaeum ad minoem l creta ucit: alu di cut corona Fuifie data a ue ^-rv^nerc baccbo i nuptus deo ru H?c cacro & lcoe ex onete occidit. Exorit cu; fcorpio bet Hellas nouein rotundo difpofitas: Alu ci cut bac corona orn i i no t nis octobris. Celeret*
qalol^pterbreuitate dfe ru celerare uidet. Atia
tideffuergiliejqio metunt ortu folisjqa. xi. kalinouebrisoccidut f°]?•	cx plioc oce
ani filia ait igius: ut aludeucallonis filias btiit. xv. q uno cocabulo atlatides dnr. Vei u qnqj ex bis bvades noiatea frarre: qfuit byastqa (oronbus plunmu dilectus e.	phaaesatnre
dicte Vcrgiliednrqacuuercexoriunt:itae'a^ exortus ?ftate'fignificat:& occaiu bicmc. Ale xader ait byadas dictas qa fuerit fili? Hylef & Boetia: fi* If fepte: una uero qa fifypbo nupiit n uidet: ex bis & electra dardani & laiu thr fuit: que poft du uta trota Iparlis capillis lugedo i co* mete uerfae:iodefolatione regnor idicar Ci.aitbyadas apluedo dictas	_	Ide	ipe
rite nri faculas dicut a fuibus. Ego puto qm fues luto gaudeat. H? pueli? figurat? i edo tue* rut a I vmran t collocate i effigie T auri pluutam idicat.	T repidus fugit cbelas: {corpiu di
rut
cit
a lycurgo: bL collocat?! effigie T auri pluutam idicat. Trepidus tugit cneias. lcorpiu gi :cuius pma pars dnr cbel?: fol igrediturfcoipiu. xiuu kal.noucbris trepidus: qa jipter bre ues dies fugere uidetur,fol: bc qui fugit fignu pbet tioris. Spicula phoebus dira negat; lolei grediete fagittanu dicit, xm. kal. decebrif. Alu cetauiu buc ee arbitrat cbyronem:alu ut luius fginus ait fuilfecrotum filium eupbemis nutricis mularum: bi babitafle m parnaio cum mufis: & uenatiom acerrime mcubuiffe: unde bc. ulum lagitns &c equo infedifle. pofl mor tm prae cibuf mularum a loue iteraflra relatu: & uana forma afcriptu: Equia .ppter ulu equi, fagitns qa ueator: cauda fatinca: quiacarmibus iatira exercuit. Corona beti pedibus fldlaj:, vu.pceps
occidit: exontur directus? Feflinat adbuc e m eade fictione?quia propter bfetics dies feffiair uidetur. Ergo ubi bies eflo coloni minune parcedureor. Falfaem^ri.i.terrj. Falfae: quia fine culrurano multa parit:fubiugit poflea terra fuifle geitrice noflra.prometbeus exlu^ to cretaceo bolem formauit: pater fuit deucaliois filius Iapeti: qui fmt unus exTitambus: Diluuium fuit unum Ogygio rege: de quo famotbraces fcrtbpt/ Ogygiuffutt rex i tbebana regione: quem ut ait. Varro: ferut condidifle tbebas Boeti g. Aliuddiluuiu fuit fub deucalionef
qui tactu faxo^z genus bu
manu3 cu uxore pyrrba r Dira negat tergo q; eroti feflinat equino
cuperauit: & tuc Neptu* Nefcia plebs generis matri ne parcite falfa*
nus.t. aqua imerfit orbej prometJlea: genitrix fuit altera cretas* terrar.iniecitcft iteristio ■ t r	... &	r
rem: qui et fatis tremete^ Altera nos enixa parens quo tempore lxuus
uider plutone. Barat^z Tellurem ponto merfit neptunus& imum
profudiras e a fimilitudme Concutiens barathrum latheas terruit undas*
loci: eui cm cgypto profu j>uncc^ fimu| ftygium regem uidere trementem Qiiiimi:cui nome baratr A *	i	n ^ r i i
Styx palus e inferni: p Tartara cum pelagi itreperent lub pondere manes*
qua dus lurarc ct nefaf eft. Nos foecunda manus uiduo mortalibus orbe Cautes montiu faxa: q im progenerat:nos abrupta: tum montibus altis pulfu deucaliois genusbu Dcucallonca, cautcs pcperere:fed ecce manu^pepererut* oQj ^	r	i	*	« r -
nqfpropter pcedetes plu Durior cternufq^ uocat labor:eia age legnis
uias q fonumalliciut: eflu pellite nunc fonos & curui uomere dentis vn.iiimio labore defatiga |am uiridis lacerate comas:tam fcindice ami&us:
Tu grauibus raftris cunctantia perfode terga* ui dentis aratri. Comas 1 u penitusmarris eradere uilcera matris fuperficiem terre uiridem Ne dubita:6C fummo frequenti celpite mixta
t urenda pruinis* obnoxia cauri*f eurufeprefoluat*
Inflrumeta agricola^ fut poftubirhypheie torpentia frigora brumse /
ad pectcdos agrof. Vifce Candidus aprica sephyrus regelauerit aura i *’ ra.radicefberbar dicit: q c ,	1	i	,	/	r	t	)
ad fertilitatem amputan* Sydereoq; polo cedet yramerla profundo* -funt. Matnf.t. terre:ut Veris & aduentum nidis cantauit irundo plimus li. u. Sequitur ter*
ra cui uni re£natur£partiueximi£,ppter merita cognomldidius matern^ucneratoisj Nos na fcetes excipit matos alit rfcmelqs editos fuftiet: & JcpernomfiicDplexagreioia ab reliqua na tura abdicatos tum maxie ut mr operies: 6: paulopofl terra pete boiepcufibaplius no reci* V ptt:&.\T. Lucretius fic ait li.v. Q uare et atep et materni* no^ adepta terra certo tpre fudit Caisiaceat ureda pruinis, fngusut ardor unt: efficite^adufitoe fertiliors glebas: io cifalpim cinere maxie.pbati fiercoradisagrts,	Caisgafrigoribus fle gelicidiis albelcit. Sugficies
telluris ire. n ipetu £c uiribus de uetil ftc plintus fubfolaus uetus e qui fpirat ab oriete £ quinocti alis:abortubrualt uultnus;IIlugr£ciapbeht6:buceu}zappellat: amendie auflerrab occafu brgaliapbricus notu fle libanu noiantfab occafu gquinoctialtfauoius:ab occafu folflitiali cbo* rus. Sepbi>: fiC argefle uocat: a feptetrioibus feptetrio:ltercp eu & exortu folflitiale aquilo ap eos dictus boreas. Ripbei motes fub feptetrioeulthun credutfpirareborea qui maximaf bet bieme uires. zepbirus fpirat uere lyra cedit, uti. nonas febr. aliqui uolut kal febr. &: noctu qn fic occidut terga leois: ut Iuius Iglius: ait ouidius i analibus llf, Illa nocte aliqs tollefad lyd ra uultu; Dicet ubi e bodie lyra q fulfit ben: duq$ lyra qnt medii quoq; tergaleojZSi^Is^Hito merfanotabitaqslyiabaceffecmercuriPi imitileo mote arcbadie: ide orpbeo tradita dic ut abidStbaclyra aceffaorpbeo ab apolliep9regtacttbara.iterfeco orpbeo mufpcfloliracoi
twunctatiarmoratia.uiu e
ponere que canis laceani
nim cunctatur: cum no o	i	/	«	|iw*
pus exegit: m(, immente Verbenbus gelidis ire^ bicme. RaDra £e clatra Alliget & fsuus boreas
A!« drit ee ly ra aryois cy tbardi: Vjfiiit ut Bodit 9 memltjh • j. tpr cipfeh tyrani cori tbiac pm oiU3cytbaritnybyrgdo nutiatuer. Ruderrraderiflnjmtuftfeflypbo rericiaduebed ercora:&itnuditiasidoneuJ Ieiua:# maciletia7&flenhtate rrg. Qualos: lflrumta hYt ^udenb^unquaflilli, pabula: flercora & fimu/ Noualg: ager drg alternis anis fif. Equo:
crcora:&itnuditiasidoneuj Ieiua:# maciletiaTfldflenhtaterrg. Qualos: lflrumta hfr ^ juafltlh. Dabularflercora&fimu/ Noualf: ager drg alternis anis fit. Equo: planitie f re. ^ Manra:i(tmmtu ad excidedas Bbaf. Ligo:fofionbus Ifirumtu oibus necefland .Vbera mamas feja. cumfos flercoris. Et ubera. i> plguiafoluanr Qd mifceant toti macie.' P	Sarcula:Iflrumt2ru(lica
Kudere tum pingui folido uel ftercorc afelli
quas uulgus uamas dicit.
Fori:i agris futuelutig ut fulci di oblogi. Fort: et,p fedib; &d peatibus.-fc' fomnauibus gbus nautae fedetes remigat. pccti ta:po!ita dd lubacta fqua* !or,pccdit cu tra einculta i ga frigora fqualore & bor roreubicppbet. berbf cu i florefcut:dnreefidera ter reflna. Fiorujpmaucr. mola leucoia.i. alba: tept dioribus uo locis ct byc ^ mc micat: pxima utolgcal tbaeapliffia:uicit nuo fo Eio^rgrauis in: maria odo ratior. Narcifh duo gna i ufu medicirecipiut:unu; purpureo flore: alrc^z ber baceo*&. n.auare narcii^ fusdicifnoafabulolo pue ro differt a lilio boc m o: q> narciflus m radicibus folia babet: probatiffimus efti lycig motibul. Narcifli uo pueri monumtui ora boe tif:gqdtr5leutesiileb3t: j vri tacitnu uocabat. bc r ba leoina \ motibj oafeit:
c^floes cu eittunt fifes & ori leoino apto: e bd alia Bba: q uocaf cauda Icois: qua grecidnt bip potiflim Hiacyntbos,; Hiacynthucoitarfabuladuplexluctu^ pferes eius: que apolio dile xecat. aut exaiacis cruore editi funt biacyntbi ita uems difeurrendo: ut grecar Irarum figura legatur inferipta: prouemt maxime in gallia: cuius radix efl bulbofa. Sunt biacintbi albi bd ce rulei. Violg genera plura: lutea purpurea alba: fed purpurc£ latiora folia flatim a radice car * nofa exemit: unde biacyntbma uefiis appellata: maxima aucrontas lucteis; genera alia tufcula na:marina: callatiana:quaeautunno prouemt: cetere uere. Rbofa nafeitur fpma melius qua frutice:ei^generabgc fecere maiores;pr^neflina campana:milefia:cui fitardctiffmns color: tracbina: albandica:cctifoha:graecula:autunahs:qu5&: coroneolaappellaF. Rbof^fie co roms inierunt: &d uirgines decet: ideo bd pudorem pfe ferunt, panaces ut plfmus meminit: lpfo uocabulo remediaja mittit; laudat acbillea qua utcbatcbiro:aIiqTigufiicucx gne panacis: uolut panaces fex utroq; tpe leui bd fub^cta tra lem raro dilfit. Inucit bd eiufginis q pipis fapore Bt an ilhnom pigidis hguflicu:qti Iligun^motib; nafcif: bd ubiq$fuauius e fatmurfiluefl;: Bba;z unugns erraticu uocat mg^ cubitali altitucEe radice crafla dd corticofa cauhcf o iflexo: ut coni cula; Nafcitur potiffimum inflatu maris: unde aliqui glauceum appellant: aliqui paralion: cius radix acetabuli menfura coctam duobus (ectants ad dimidias datur lumborum uictVs l
Armenti Cie fimo faturet ieiunia terra:;
Ipfe ferens olitor dedudtos pondere qualos pabula:nec pigeat feflfos prxbere nouali Immundis quascunq* uomit latrina cloacis:
Denfaqj iana pluuiis durataq; fumma pruinis Aequora dulcis kui repetat mucrone bidentis : Mox bene cum glebis uiuacem cefpitis herbam Contundat marra uel fradli dente ligonis;
o
patria maturi foluantur ut ubera campi.
Tunc tritura folum fplendentia farcula fumat $ Anguftofcp foros aduerfo limite ducens .
Rurfus in obliquum diftinguat tramite paruo. Verum ubi iam puro difcnmine pectita tellus Depofito fqualore nitens fua femina pofeit; pingit 6C in uarios terreftria fydera flores.
Candida leucoia SC flaucntia lumina calthae Narcifli qj comas Si hiantis fa:ua leonis Ora feri;calathifqj uirentialilia canis.
Nec non uel niueos uel ceerulcos hiacynthos:
Tunc qua:pallet humi qua: frondens purpurat auro ponatur uiola Si nimium rhofa plena pudoris. Nunc medicapanacem lachryma fuccoq; falubn
papauer: fatiuum & fponte ftafcensfeius duo genera album*&ftigrutn. Enigro fopor cor» ciptt: albi caulis tenturr fic cum umo bibitur elephantus medetur, papaueris fatiui. tria lunt gc nera. candidum cuius femen toftumm fecunda menfacum meile apud antiquofdabatur. ^lt£ rum nigrum e cuius fcapo incifo lacteus (uccus exprimitur. Tertium genus tyram uocant. Id noftri erraticum quod fponte quidem fed fponte cum ordeo nafcitur erucffimile: fuccu pap* uens medici opion appellant. Bulbos megaricos maxime celebrat cato* fed& bulboru n# bilifiima efcila^genera bul
tanT* Alferunt5 ^dorefua ®aucca & p^fugos ui&ura papauera fomnos*
mtlte/lapoSoIore-ma Spargitequeqjuirosacuunt armantq; puellas:
gmtudme: oia eq fcructis Iam megaris ucniant genitalia femina bulbi:
natur? futuo libidine acce Et qua: fala legitgetulis obruta glebis •
duntitticgarefes ppfi Juti Et qux frugifero feritur uncina priapo:	-£
greciapytbagoras uolum ^	°	‘ K k
copofuit de bulbis megao Excitet ut ucnen tardos eruca maritos ;	}
relibus. M. uarro &: apiti* Iam breue chcrepolum SC torpeti grata palato
us ita icribut: aqua dequo 'Cicorca:iarn tenebris frondes lactucula fibris:
^nnrb\bn?: c'-ucncrl^i(a Aliaq; infradis fjpicts: 5i olentia late qiunt: boc mo innuptus ... .P	,	...	...
apponuntibocplus addit Vipicatqu,xq; tabis habilis tabnlia mifcet.
apitius tu nucleis pineii&: Iam fifcr alfyrioq; uenit quas femine radix erucf fucco&pige. Ge_
tuljs obruta glebis: bic tntellfgendu puto de file cuius genera tria. Optimu; maffiliefe.i. heu grano fuluo. Secundum ethiopicu nigrius; tertium cretu ucdoratiflimu: folia eius utilia t ga partus adiuuat: hoc maxime pafei dicunt ceruf pariture aliquiitclligut decipere g e gladio lusradicebulbofajaudatuicreta phcniccnaxo& ponto. Nulliifcriorcgyptius:& gctuJicus Na & ibina'citurpcipue:neq; ealia herba q tag celerius & i chemctius fepita ucntrcm rcud cet ut feribit teocritus: apollodorus ait cygo foetas foeiasabortiuas fieri: io fi feia appetit ate coceptu comedatr & e alia herba fimdis cypo: cuius radix appellar ;in;iber: apud nos imitatis litteris gengiberralii dnt eelotbon. Eruca/totauenens e eius et femen fcorpiois aranei mu riscp uenenis meder beftiolas corponlnafcentes arcet: m codiedis obfonus miri fapons e:Icn j tiginescxaccto fugat: cicatrices reducit ad candore cufellc bubulo reflate fiuehyeme fata fa cileerupit: lactucis pro teperando algore mifceturndeo bolitores cu lactucis uedunt. Eruca feriturpropc priapi ftatuam/quiacug callida fitruenercmmcitet. Frugifero ndeflabundaqti
Cheropolum ipfo uocabulo praecipit: & fignificat effc per breue:idefl quia frondibus luxu flat &non uirgulto: quare a foliis luxunantibus nome accepit. 1 nthiba ipatientiora frigoris funt qua lactuc£,pfuntrn faflidito palato: caule no minus grata: qua foliis ac radicibus rfeiutur uerno tpc ultimo ucre plantae tranlfcrunt:	erraticumtbibu:	qhcgiptu	cicoriu	uocat.	Ali
um per limplexl fcribiturutpompomus aflent etufius feruetndeo uenenatis medetur. Huic proximum eflulpicum:quod quidam alium pumcum uocant. Spicas habet incrementi lon '/ ge maioris: quam alium:odoris etiam acutioris liratim feritur fpatio palmarii fic&r (picae aliile ‘~j urter defiguntur Quaeque fabis: unc uerfu dicit condimenta multa: lifimbrum fcrpil* lum: nepetam:pulegiumrtimum: uerum in condiendis fabis haec adhibentur: fifimbrum fer pii lum cum porro fectiuo: & liquamine uel oleo: A pitius tamen aliter condit: fed magis faluti quam fapon confert, plmius lomentum fabatus mifcet. funt etenim fabae conuiuia fabrorum.
.M|er:tiberius caefarnobilitauit omnibus annis a germania flagitans i Gelduba caflellum cltrbeno imminens: ubi generofum fifernafcitur, ex quo uidetur frigidis conuenirelocis^co^ qmtur inde neruus ex eo facile extrahitur:pofiea mulfo infertur. Aflmoqjueuenit. Se^ quitur firiacaradixab hortis firiorum tranflata: inde prouerbium multa (morum olera. Quod nna fit i hortis qpofifftma. Huius generis e rubra ttgeeis lanis apta: faxofii 6t afgis locis nafccs pcipue tras euphrate; caule ferulaceo teuicp.-idigcnae tn uicibj utunt: mirqjexpct-tt flore fioc
(J
J2T1 HA
]n v:-. i u,..
odore fpinofo fle uligmofo. Interdu madefacta lupinis mifcetfpro guflu fuauiore Icitatfq poca la eg yptio^z q cu minime umu no beant: boc bn t poculi genus: ut p 1 ymus fcnbit i jitu bc ccrua fia: ied diodorus de ^ito latius primo fle gnto libro; Ferat baccbul pegrinatoe terra^ u(u ui* ni docuifle: fle ubi c^li flatus: fle natura terrf uites no ferret: potu ex bodco cofecrt paulu a lio differente: que nonulli^itu dicunt. Hoc fle ofyns prius i ?gypto docuit: fle intbracia: mfi q>
«e^ e; baccbu fle ofynde eunde putes? Aflyrio feie; q aflyna prius diccb atur: poftea &: fyna
nominata. Eflflefyros Seda que probetur madido fattata lupino:	una infula ex cicladibufcu
Vt peluliaci promet pocula sythi. '	'	.
1 empore non alio uili quoq? falgama merce	firtus, 1 y tpdufiacil: pe
Capparis 8C triftes inulas ferularq? minaces	lufium m quadam egipti p
plantantur:nec non ferpentia gramma mentae :	teefl; ^ augufkp,c/* c(J n°
Et bene od orati flores fparguntur ancti.
Kutaq; palladias baccas uidura faporem ;	peleus Achillis pater mo
nitu dcorimapofl luflratio
nem lacus: qui alluit’ pelufii moenia. Eo enim tepore peleus furiis agitabatur: quia pbrcmpbo	C fX,L-*r
rum interemerat: et purgari qu^rebat. Salgama efl quicquid ad ulum totiusanm condituri utputam3la:piraficiuuarapae:indefafgamariiquifa!gimaucndunt:&: in lalgamis condiedis oca rrigidiffima 6ficcidima efle debent j nc mucore corrumpantur. Nunc gttum cupit: qa nui o alio tempore uiliorVfl lalgama. Cappans feritur in ficcis locis area circum effofla ftruens undiqsaut ex natura ripis: aut ex artificioTapudum: ut luxuriari permittatur: flrangulat enim lo cifertilitatem: aeflatefloret:uiretetiam poftuergiliarum interitum. Inula fuoalpcctu ac na tura trrliitiam affert: feritur interuallo quadrantali: ac flercorato loco: in Truticem^relcit: radt ^ cibus ferpit ut barundo commanducata a lciunis dentibus prodefl eius radicis fucus, tineaf pel it. liccain umbra cum tbuns farina tuflientibus.prodefl: fle uenenatis morfibus obfiflit. Fc rulae p^dagogofum fceptra: ut Martialis ait: fle pueris timori funt:Senioproprer leuifatej ad lumentum prf flant. Q^uibufdamin lotis pro nutrimento ignis fumisf fle foffis admouenr. lub lenia ex bis etiam fiunt: earum femen cum caule ante matuntatem cibis adbibetur: (i cum mei lelumituri cibus talis flomaebo utilitatem praebet: Caput tamen grauat: iratam biemcm ne* gbgunt ferulae: prometbeus bis adfolem adactis: mortalibus ignem reflituit. minthae mons efl: ut flrabo meminit: dictus a plutonis pellice: quam prolerpina in bei bam mentam mutauit Huic pluto domum amoris petenti uirile membrum tradidit: quod a fe mentulam nominauit Sed plmius ait mentae nomen fuauitas odoris deditrgraecimintam nominauerunt. uideturcg
dicta menta q? menfas grato odore percurntrferitur melius furculo quam femine/ Anetha ------------ ^.
& anefum/ut culi nas :ac medicorum officinas excitet feritur: quemadmodum fit piflrints calli	p n
dam habent uimuenemsaduerfantem. Rutae uis uenena extinguit: in medicaminibus mul
tu 10 poteflatis bet: ex ea oficitmcorabileantbidotu: qtf legneus magni po. libertus uicto mi
tbridate i arcais regis regia’ mau fcnptu cogit: pronoq? attulit: fgator optius no mlus gauifus	m
e regia tropbea in gremio collocaffe iouis: quam boc ciuibus fuis afferre &t libertus: cuius uit a
& doctrinam libro primo: tranquillus lcribitficutipleracpmitbridatisinuenta:fic fle boc pro 1 x
becilhtate falutis bominum litteris mandauit.	Rutae praeterea manipulus: fi liquamen: ucl	7tiT t
oleum defient admixtus dapibus: btliquaminis fle olei uicem praeflat: ac efcam fapidiorem fa cit: quod uenenis aduerfeturfargumento(emuflela cum id cibi pguflet: pugnatura cu^ ferpete? ^alladiaebaccae: olei: quia oliua efl dicata palladi: ut m cunabulis atbenarum confpicitur: fili *
«s._Nuljaque palladiafefe magis arbore tollit, martialis: fle palladis arbor. Sinapis profilit	K
cum tanta acrimonia utTacbrimas ciatcomedenti: plantamelius tranffertur. p-tbagoras tria L genera facit: unum gracile:alterum fimile rapae foliis: tertium erucae ufus eius in pulmentarnf eft: cu mspate!lii decoquitur. Semen tritu admixto mufto ac meile ac uua pafla: nec non de f» u ti paululum confectionem guflufuaue efficit:quaurbs noltra bieme utitur:nec decrcfcit li aui cus citiama & canopbales. Sinapis fle filueftns eft flefatwa.
f-HC
-yrv- -ynA-
/
Olus atra ad macerias feri gaudet: ga umbra fouef * fi altematim frutices legens i uno quo cploco couaiefat. & fi radicitus no euellas: £uo durabit* puitf* atri* Terra pulla nigra dici* mus: d£ pullatos<pceresacoloreuefliu3- Cepa kremetubet capitis: uno(urgit fruticg:co dimtis apitiams apta. ?gypto nume fuit: ea numarexiouedelufit:bumore ex oculis comede ti fpuocat: 16 oculo32: caliginilpfo olfatu medet. Silueflris efl & fatiua: ficapita cepa^z & altop & ulpico^z aqua falfa & tepida pungant; & ficco loco boreg obnciunt;dm durat* percgrtnS fuit lepidu: pfert & cumle	*
& origano cu fcuti cacent ge qua> laeeffeti fletum fadlura fynapis ;
^.diSlWangTfS Atq; oleris pulli radix lachrymofaqj cepa
letuioletia byemifemort: ponitur: & ladlis guftus quas condiat herba
ufus eius fi nili cu lacte qDeiedtura quidem fronti data figna fucarum:
reddit: fapidtus. pliniuf ait Vimq/fuam ieciro profitetur nomine grato«
lepidu ni facit cute emiin*	1	r ^	1	•
datpoflcera&rofaceole Tumquoqt confer iturtotoqua; plurimaterra:
pras tollit:& ulceractca* Orbe uirens pariter plebi regiqj luperbo
tncurdentiuaolorefalhga Frigoribus caules SCueris cymatamitit.
tu brachio copefcit. Co q u£C pariunt ueteres ccbofo Iittore cuma;. lumella dicit q> lepidii du^ >-	1	.	. r r. , t .
ot figna & ulcera qmulie Q_ux marrucmi qua: Jigma mote Iepino *
res (ibi ex fucis fecerti Neiegraiof ga lepra tollit: q gtyce lepis lepidos dr:&£ ulcera’ facit* ex fucis fil is uider leprof^ form^. poflea fereda eflbraflica:qua & nobilibj fcruit & plebi 6c byeme caules m-i ut:uerno tpecimataidcdercribitbrafTica:^ genera. M. Cato tria gnapoiti illa fimplicitate feptebrmalatis folus caule magno* Apia q e cnfpa: tertia minutis caulibus acerrima 01115 lemuocat: poflea braffice medicinas enueratfgbus (olis, utebar illa aetas: 10 ac cepimus ppl m ro, gngetis annis remediis tm ex braflica ulu: uolume ex ea cbrifippus cudit * Et pytbagorasptius celebrat. M.uarro^batplimusrufiicitatis amator laudibj effert atq; gr^cos feptembnnum appellareaeliam: & appiam (lmilitudine foliorum apn dictam cliuacuja dicere leuem carambe: fenf toto anno: & poncimata cauliculos educit: quos cflius apitiusja bat fapidiflimecp condit quo dernu apponente drulus cef. T1. calaris f. faflidiuit non line paren tis cafligatioile. Quod efl quod pr^terierit gula: item apitius lapidioris ganef copohtor pia * tandam braflicam tubet in fimo afinino: fut alif fpecies: cumana feflili folio: capite patulo: ari* ctnanumerofioribus: excelfioribus foliis: Tn^iana bis computabili impendio: pempeiana proceriore caule: 6c infra folia craffefcit frigoris impatiens: brutia grandibus folns iapere acu * to. Sabellica crifpis foliis crafliflimo caule:lacuturnina nunc lacuturris: quia ubi turni lacus fu* it: poflea turris remanet in conualle anema additur tyburtma: & filerenfis&' ancina qu£ no 111 conualle: jedin quodam campo aricig feritur: efl & brafllca filuris: quae maxime catoni cele brata. Stabiana uero ad furcas caudinas: tenerrima efl partenopenfis tyrfuta ueleuina amarior Sed interdum gratior. Marrucina rubra paulum: paucis foliis: iignina breuior craflior & fappi* dior fup e3 non liquame: oleu infundar: Efl & cappadoca foliis tenuioribPcaule penenullof priufquam in florem exeat contra boream & niues. &: gelicidia fe frequentibus tunicis ueltit fpiflatcp:utuix pi !mafolia difcernanturbieme? baecmenfis apponitur: addito tu pipere cum 1 multo liquammebubulo admixto & anetino & fuillo: Sed paulum praeterbaec minus lapit* Germani eam fale & oleo tabefactam condiunt infictilibus ad totius fere anni cibaria boc no* flris italis nimium gracili palato faflidio efl utuntur tamen;	aliqui intraitaliam: quos anitalof
appellem ambjgo. Iterum ad cauliculos redeo :quofapitius fale afpguubet ante quag coquas maceratos: quae aliquantulu i ferri in aqua: cuferuuennt paulu eximt: oleumq^fudi. Cu_ mgiciuitas i capamacalcbidefiu opus.’ Marrucjm_pph fut\regioe marfo^ ut lilius Lb. vmf marrncialil freraiscmufapubes; Signiaurbf:eicapaiailepiiomotepoita. Stabiauet9op
ptcfeimin campama fuitquoiluciusfyUalegihisbello fociali miffusa populo romjnokilen dis itui dclcuit: di in uillam abiit;bmus ex agro decurrunt parui fluuufed amoeniflfuerfusfur* cascauJinassueluuiusliueuefeuusmonspropeneapolimi&poinis flccontlagranone: mli* gms uno tempore fatum faleiobaflo poetae: &plymo attulit. Sebeto.sifons ell neapoii i cuius aqua uicatl decurres: ones fere ufus neapolitais proflat, papmius libro filuaru primo: Et
»u’.cbra tumeat febetosa
pinguis item capua & caudiis faucibus horti; Fontibus SUf-ibiajcelebrefdC ucfuuiarura; Doctaqj partheope febethride rofida lympha; Q_ua; dulcifpompeia palus uicina falinis H erculcfs uitreoq; filer qui defluit amni; Q_uxUuri prebent cymofa ftirpe fabelli;
Ec turris lacus 5C pomofi tyburis arua:
Brutiaqj 8C telluf:& miter aritia porri;
Hccubi credidimus refoluta: femina terrx AlTiduo grauida cultu curaqj fouemus:
Vt redeant nobif cumulato focnore melfef.
Et primum moneo largos inducere fontif.,
Ne fitis exurat concepto femine partum. 1 At cu fceta fuos nexus adopertarefoluit; Fioridacu foboles materno pullulat aruo; primitiis planta: modicoftum prebeatimbres Sedulus irrorans olitor:ferroqj bicorni, pectat; & angentem fulcsi'exterminet herbam.
At fi dumofispofiti funt collibus horti Nec fummo nemoriflabuntur uertice riui;
Aggere praepofito cumulatis area glebis Emineat:ficco ut confuefcat puluere planta;
Ne mutata loco fities exorreat aiftus.
Mox ubi nubigena: fryxi nec portitor helfes Signorum SC pecorum princeps caput effert undis; Alma finum tellus iam pandet adultaqj pofcens Semina depofitis cupiet denubere plantis.
7 Inuigilate uiri: tacito nam tempora greffu ( Difiugiunt;nulloque fono conuertitur annuf.
puenr
turuTu
•v*v-
pompeirpom * peiora oppidum fuit m pia Qit* fitum prope farnum fluuiu. Depopeis mentio ne facit cato i re ruflica. & papmius i liluis: &: pope*a m placeat mag i ocialarni.
Salin?b?rcuic£. jape ma re Ir: ubi bgrculacu popeu Stlerliueiilerus tluuius ij diuidit lucania apicetmis capano£.*cui9aqua uirgul ta ldurefcunt: utlcribit :>»li u s. SabeUi: p pfi a 1 a bi f nis orti fuere: bitantep md
tes:qfuntinterlabinos dC
marios. Bmtii:£ui&pa flores lucano£ luere, nd aufugere: & furti i regione cofederat ubi conletia e: q fuit eo? metropolis: qua$ regione pus auloel bitaue rac.Brut» pulto pofl tpe 6C:ab bantbale fic a romais gp eo? gfidiaj deleti pene fuer: fiue dignitate liue bo nore ad fuilia oga leg coac ti. Vbi bgc feuieceni: cura utdihgeter icceris fo ueal fata: ne aut auiu roflro carpant: aut pedibus calce cur. Sic folet cumulato foe nor ueiremcfles.nec obii uilcans iducerc aquas: ne (itis ptus coluet:	cu	eru
perint fata parco imbre m roret et Ii opus fuerit pe*
ctat: eximat q? agetem •!. laguidam berba.cmiero in
colhbo fuerit bortufad que nec riui nec fotes geurrut i expecta qnoulq; fol ariete igrediat. buc cp tralfer platascp cofueicat puluere/Anef iter aflra collocat9qa tulerit pbrixu et belle tectos nube. x<: kal. aprilis fol i ariete trafitu facit. Aries priceps figno^z: uel q> atiq pricipiu ani a mar tio fccerut: uel q? digniflunu fit ooillu pecus oium peco^. M. Varro libro quarto dicit atiquos buicpecor^taujz tatutradidifle:utfabulf canat baberclanasaureas: Vnde Hgrculs cu boem; bortis befpendu iclufifletrputauerut terra illa educere mala-aurea: Na & ouis'grgce mila dicif J Hac et ca ialon cu argoautis colebas progauit arbitras pbrixeu ariete lana bre aurea no ab re paftorale uita beata dicebat. Inuigilate uitt: fic Qui, In vu Tj5ra labnnr tacitis^ienefcimus
annis: & fugiunt freno nonrcmorante diesf ideo muigilate: &: date quod terra pofctfv CrtU petur: a natura apu: quodcriipurnefl^ TApium dicitur ab apice: quia antiqui apicem capiti* apio coronabant, pornduo genera fectiuum &: capitatum fectiuo nero c^farauctoritatem dedit?edens fingulis diebus cum oleo pro conleruanda uoce:poflfationemdefecatur:utca^ pite fiatcraHiusilaudatiffimuminaegypto: mosbofli£atq?aricig. Sectiuiduo genera alte rum quo utuntur medicamentarii: alterum fiautdions folii: cuius luco bauflo|tnum denanoruj argenteorum pondere pe nt. Mclas eques roma
flinacamerraticampTimus bt5uosen,xaeftpartusiam quxritaledos, uocat. plantentur etia$ priuignasque rogat proles: date nuc fua matri
peregrmg berbf: quas by pignora: tepus adeft uiridi redimite parentem blahciliaemonfnutnt. ^	,	rc	•
Sicani: liculi morgetes li tPf g™K=“cingccoman>.tudiffmcr.nc s.
Ciiiam babifauerunt: inde Nunc apio uiridi crifpetur florida tellus: dicta ficania ficilia: & a tna Nunccapitis porrilongorcfolutacapillo
gulari forma trmacna .• Letetur: mollem q; linum ftaphilinus iumbret. Crocccbyble:a color flo KT- a, a ^	■	i
rumiideomboc m0nte a e odorataePcrcgnnomuncreP,an«ae pes multa: unde mei by^ Sicanis croces defeendant montibus hyblx. bleumutm bimetomote Nata q iam ueniant hilari fanfuca canopo: bmenutm C	^	taebrymas imitata tuas cy renia uirgo.
cipro optirnu’ Tcorpmni” Scd mellor ftad:.s ponaturachaica myrrha; bus mimicu fuccus decor	ma^e damnatimoefto quifanguine furgunt
titormia difeutit. Dioclef Eacii flores immortalefq} amaranthu banc berba amaracum ap
pellar'Egyptus &fyria fartfucumfurculo melius g femine prouemt: Canopum Icgypfo urbs
ra:fd fm1t C°nd,d,(lc mcnelal aurigam canobumf.nde mutata I.tte , ra canopum falutans acris benignitate bomies allicit. Cyrene (tue cyrcnia uirgo fuit filia pe
“Xr< f iquamrapuir apollo e monte pel.o: 6: in affr.cam: quae uergit m egyptum rranlfuiit. ex qua filios fufccpit quattuorarifleum nomiumjanteum: &argeu:?:ab bac urbs cy rene dicta: condit quam batbus cyrni filius teflalus^berodofus ucro dicit batbum milcuifle
le cyreneis: bitbus pater arcbefilai: qui ex frixo uxore alium creat batbuM batbum uero cvr
m filium non dicit berodotuf: fcdpolynnefli ex nympba etbearci regif filia eiecta in mare odio nouercali: q,pucit ad llula terea: cuius erat rex polineflus. Cyrnus: rex corficc fuit «5 cyrna , ab eo dicta fuit pus teranenoiata:qa teianeitbeflalifbitauerttnucloquitdecynarafilia reeis tracic ouerfa m flore Iacbrymado: ut ex lacbry mis belenae nata berba: qua appellat beleniu.-, C rdo ac crt: ponatur m bortis berba nata ex lacbrymis cynarae: quaccfl imitata Jat brymas tuas o cyrcnia fine cyrene. M(krba:fme mirrbafiliafuitcynyrae regis cypri: &conucrfa in
Yr7aS 15 pa£ nqr"u,ibem,ncYPrurC condiditpapbum:baecbeibaab alus ut pltnius ait fmirita uocatur. ht efl f milis cicutae: fed floribus ac flore minor'c.bo non ,n fua>£
hmmhT^rh1'3	partus cit laudatiflima i acaia.	Eacu flores: ex cruorecgfiaiacisflaJ
nafadlcirbcrba .acyntbus: plm.us ait: baec berba mul.enbus medef. Eac.i: .uppiter cx
™ f' ngCnUuEaCuni eacus 8enuit peleum: tbelamonem' pbocUST:tbelamon a> n	Rru3T	cac0	’ -marantbl,s nomine 'PfoS nunquam marefcit: idefl
rLdfonrr fl i^ nqiiaeA?°blS ,cmpruma dicitur: amarantbo ucro fpicarubi
hez
Nuncueniat: De lactucis incipit loqsquf adeo gratae: ut quofdam ciues lactucmos in uaie* na gente ab fenominaucrmt: apud antiquos unum genus lactucarum fuit: quoda copia lactis appellauere lactucam: boc pr^cipuc fonum fuit. Quidam feccre tria genera unum angufiis fo liisralterum rotundi caulis. Tertium feflilelaconicum uocant aln colons temporis &: latus dilcreuere. Nigra lanuano fitiur. Alba Martio. Rubens Apnli. Efl &: purpurea lactuca: qua ce ciliam uocat:rotunda uero & latis folns/uenerirefragata Iideo eunuchum uocant. Omnis lactu
7	ca refngeratiua e natura
ftate. grata ftomaco. bacf coferuatus fuit Diuus augu Ous ^gntudie: ofifio & au* r ctoritate atomi mufa nidici1 lactuca feltidium aufert ap petitum cit. Columella nunc bec genera facit & ru bicundam & fufeam cecilia uocat:pallida3 &fpiflisfo lus capadocam. Albicanti
bus foliis tarteflidarfiuega
ditanam punicea3: & ba* bundantis tactis papbiam bfcfola fuit apud antiquof Italos. Cecilia feritur lanu ano: capadota febtuario: Tarteiiis Martio papbia aprili. Cecilia aciue cecilio dicta capadocia prouincia mafi3 proxia bitbinif. T ar teflusurbs fuit ln lictore p pe gades unde familia colu mella emanauit. locPboc nomem accepita tartaro: ut meminit ftrabo ,ppter lubterraneas illiccauernas Ex boc bomerus unum of inferni conftituere uidetur l Cypros infula in maripa*
pbilio: ubi eft urbs papbos dicata ueneri: & qua paulo ante dixtmuf decimo qnto kalendas fc bruaruaquarius incipit exoriri decimo feptimo kalendas februarii ingreditur aquarium. Aqua* nus Ganymedeselt; quipocula diis miniftrat:perbuncianuanumintclligimus. pnmo ano quia lanuarius e It principium anni.	Lupercalia fiebant menfe februarii. Sacra panis lycei ar*
cadici. Lupercuf dictPaliceo:quia IicosTupus eft.-uelaluendo* quia tunc luebatur ideft purga* batur per caprum: Nudi enim lacerdotesluperci currendo luftrabant duitatem. & uerberabat pregnantium manus mulierum: ut facilioris eflent partus Sona ex cono capri: Menfe ferali quij menfe februarii fiebant parentalia, i. lacrcificia inferis diis:qu£ feraliadicuntuiTacrificiain* ferorum bmc dicitur menfis. Sabim dicunt februum, i. purgamentum :&februare purgare le giturinantiquitatumlibnsuelafebruatodiequociuitaslupcrcisluftrabatur: ut lcribit Varro Martius a martenomen babet. Apulis auenere qu£ papbia dicta eft. Venus nata fuit a fpuma
bl
Et quos mille parit diues natura colores Difponat plantis olitor quos femine feuit*
Nunc ueniat quamuis oculis inimica coramble; lamcp falutari propcretlactuca fapor:
T riftia qua: releuat longi faftidia morbi*
Altera crebra uiret fufeo nitet altera crine Vtraq? cecilii de nomine dicta metelli;
Tertia qu# fpiflo fed puro uertice pallet*
Hsec fua cappadoce feruat cognomina gentis*
Et mea quam generat tartefli littore gades* Candida uibrato diferimme candida turfo eft Cypros item paphio quam pingui nutritin aruo punicea depexa coma fed lactea cure eft:
Q_uot facief totidem funt tempora quamq; ferendi; Ceciliam primo deponit aquarius anno* Capadocam q; premit ferali menfe lupercus*
Tucg tuis mauors tarteftida pange kaledis*
Tuq? fuis paphiem iterum iam pange kaledis:
Dum cupit dC cupide queritfe iunger matri:
Et mater facilimolliftia fubiacet aruo*
iUa
-f — j c* fy-r U*1
cntf\
t’7
n
L' -A.
mansridcftapbrodite. S3meliusaprilisabaperiendo.5	Ingeneranur funt:ddcnbit uern -um
tempus quod genitale animantibus berbis eft &: deos bocTetiam temp<5rc coelum incipit !t ‘xu nari ac mate, pater gquoreus; 1. occanus cui uxor futt Tbetbysi Regnator aquarug N ep tunnus: cuius uxor Amphitrite: qu^diu reluctata eft fugiens toros ut utrginitatem (eruaret. te dem Neptunuus delphinum mifit: quidiu nauigando peruenit ad puella;: cui pcrfuafit nnptiai s. Quare Neptunus dclpbmummteraftra collocauit;&: ueremare implet nympbis natantibu s Iuppiterf ctfufcitat amo , res m danaem filiam Acru?	Ingenera nuc funt genitalia tempora rnueli:	—1
fu qua potitus fuit in auruj Nunc amorad ims properat;nunc fpiritus orbis). liquefactuuerfui. Acri* ^	,	ri-	r	.	.	V,
fioneasmomcn declinatu	Bacchatur uencri: ftimuhs cg cupidinis a&us	/	?
ab acmfioe patronymicu;	Ipfe fuas adamat partes & fcetibus implet;	j	j'
nomen ab acnfio.i. danae	Nunc pater equoreusmuc & regnator aquaftt
Ille fuamtcthymihic pellicit amphicrite:
dicit beccancdaefle a pof	Bt jam ceruleos partus enixa marito
eta cuimetalaurus fronte;	Vtraq; nunc referat pontumq? natantibus implet;
cigit. laurus dicata pboc	jVlaximus ipfe deum poifto iam fulmine fallax	7
boiuel quod fulmine non k r	*	d
tangatur: uel q? daphne pri Acnfoneos ueteres imitkur amores*
ma amata a pboebo m lau j Inque linus martis uiolento defluit imbre#
rugiit mutata. Ddpbi* Ncc genitrix nati nunc afpernaturamorenv ?
Sed patitur nexus flammata cupidine tellus, y
nis pittbu & clatea cppor	J-*1110 mana hinc montes hinc totus deniq; mundus ,
tunofita locoi Qrgia fa Veragitthinchominu pecudum uolucrumcp cupido»
cra baebi funt muhercf fa<! At que amor ignefeit menti fcuitqucmedullis;
A monte7B^|n£Sin Dum fatiata uenuffacudos expleat artus.
Saltando ct cantando fa# generet uarias loboles.-feperque frequentet cta cybelcf faciebant: & prole nouamundunuuacuonc torpeateuo.
dc Ccb0t t *CXafis tcfilbus^/ Sed quid ego inferno uolitare per sthera curfu
luppir: ex electra genuit i	Paflus equosaudax fubl.mitramiteraptos	[j
famotbiacemiulaiafu? dar Ifta canat maiora deo quem delplnca laurus danum & cybelem: que (a Impulit 6C rerum caufas & facramouentem
crificii morq ut archigalli	Orgia natura: fecretaque fcedera cxlu
nunc faciut Electra mater	c 5 i	1.,
docuit. lafius uxore duxit	txmnuIet uatem per didima caftra cybeles	:
Cybelemiexquafufcepit perquecitheronem nyfeiaperiugabacthi;
Corybatus edoctus a mre per fua parnafli per omiffa fi/entia mulis-in pbrygia ad patre darda*
num tranfit &-in idaconfedit multofep talia tacra edocuit, quos a nomine fuo corybates appel lauit Dindimo mqs in pbrigia i quo cybelisfacrafiebat: &c dicimufnuero pft didima. parna (asrmos q pbocide fac bipartitamcubete boetig.Sub parnafo babitaucrut biates populiTudC aclu? parnafu fotif. biatida dnr niufis facer: i quo furgut duo collef. Alter dicitur citberon pboe bo. alter nifa baccbo dicatus. In eo uallis pirene: ubifut filetia mufa^: bic fut antra mafiones poeta^m qbus iene pro fometo faciebat: unti a fumo pirenepall/da faebat;fic poetg pallida pi rencdicut.Et Nifamapbncaurbsubinatusbacbusrqdionifius eft dictus.i.filiusiouis & Ni fg. Aba nifa urbs e in prima idia: qua metor mdojj baccbus adidit:liletiaqa nemus ingesillic ei
k
Sub pamaflo efl fons caftaliuf i & delpbi liberum oppidum eraculo; Apollinis infigne. Et alit bic uerfus atticam fontes byppocrene: & Aganippe. Et m arttea regione falfus citbeion oflendii, Fih^picri regis certaucrunt cum mufis cantu, & cum eflent uictg: ab eis mufy uictrices nc ceperut dictc picrides ut Ouidius indicat inde qu^cuncg mufarum (ujitpiera dicuntur, dictus eit pboebus,	Delmf:a delo ifula in mariaegeo: bc ab eius mote cyntbocyntbu
Fihypicri regis certaucrunt cum mufiscantu. & cum eflent uictg: abeis mufy uictrices ncmt r.c
dictus eitpboebus,	Ueliul:adeio liuia in manaegeo:cx. au
In ea celebre tcmplu & lartus fuir apohms emaratu: a quo totius lfulffama manabat. Ariftote*
lesdtcit infulam appellata quia repete apparuit
.l.mamfefto: quia ma mfeftata fuit. Mionati dia* na & Apollo, f^penume/ ro cocutitur. A Iu ortygiaj Alucynetum: Aliiafteria^ Alii cintbiam dixerut. mul tadebac .M.uarro &mu tianus& plymus:lncuna* bula uero (trabo docet.
Teiumrurbs m papblago nfautSaluftius fcnbit ibac ortus fuit Anacreon ut po ponius meminit: fie ouidi* usficait. Quidnifi cumul to ucncrcm cofundcreui* noprecepitlinci tciamufa f cnisln hac urbe templum fuit apollinif: unde Apollo teius dictus.- Cbiosinlu la in mari pampbilio oli di* cra ctbolia.Cleoboluftbi a; appellat a cbione nym* pba. Alua Mnecblos al* buseft. Macbareus lef bi rex primuseoTbmam in cbiu duxit: cui filiu pr^fec it In bac tcplu apollinis: und cbiufapollo Nafturciurce mriuin torhone appellatur ferpentibus aduerlatur &
pierii nemoris bacchea uoce frementem Delie te pean 8i tc euie euie pean:
Me mea calliopc cura lcuiore uagantem Iamreuocat:paruoqueiubet decurrere gyro:
Et fecum gracili connectere carmina filo*
Qux canat inter opus mufa modulante putator pendulus arbuftis olitor uiridantibus hortis* Q_uare age quod fequitur paruo diferimine fulci Spargantur cecis nafturtia dira colubris Indomito male fana cibo;quas educat aluos Et fatureia thymi referens tymbra;q; faporem?
Et tenero cucumis fragilique cucurbita collo; Hifpida ponatur cinara qu^ dulol iaccho potanti ueniatnec phoebo grata canenti;
Hxc modo purpureo furgit glomerata corimbo Mtrciolo modo crine uiret deflexaqueeoilo: Nunc adoperta manet;nunc pinea uerbccf pingit; Nunc fimilis calatho fpinisque minantibus horret; pallida non nunq tortos imitatur achantos;
Mox ubi fanguineis fe floribus induit arbos pumcatqua: rutilo mitefeit tcgminc grani*
Tempus haris fatio famofa que tunc coriandra Nalcuntur gracili melantia grata cumino;
illis qui bumiditate fere ce
ci erumpunt de terra. Coluber: ferpens rft.Satureiaeftmalc fana aluis quas aluos educat. Ali qui Satureiam tymbram dixerunt, unde Tymbrcus apollo: fimilifeft tbimo falfo. Aliquiyxtfti mauerunt no nalci mfi prope httuf. ufus eius fi parcus prodelt pi opter callidam naturam: U mul tus nocet. Rarocg menfisapponitur. Cinara: gratu bolus cft: boc fortitu; nomen cp at nenbus gaude t. Ahud.n. (tcrcus no cupit, potionibus grata:ideo i.occ ftrangulat: quia cort pus enerue reddit, bcc ad fimilitudine^ bederf corymbos nutrit. Reliqua eius natura cai mmi* bus facile colligitur. Harc nunc pro bareolis coriandru pr^cipuum acgyy tium eft: ferpentes fu gat. Alii melantmm dicunt git. Alii nigellam. AIu mcl a{pen6 fuauis odoris cibis gratum. Scvt pecu ac fcorpionuplagis medetur: Bibitur & otra araneas, In uigrore tcditno dic grata cumio.
'i
S *
rn
f' I
pii
Afgaragjduo generabortenfe&filucflreMedincultumgratmsefl. Quodcorruaam: a tt /
bycamuocant. Aiparagusdiaturnonagr£co:autabafperitate:utfcribit Varro: ^ed a ca
uoce: qu£caulem ligmficat: quia bf c berba fcmpet crefcit in caulem di uirgultum.	o oc ae
ab alus heliotropium dicitur iblem lempcr {equitur: Alia efi berba qu£ uocatur biomas pampj porum amoenitatem predat: ideo infcneflris apponimus luxurians fcmper: alligat que pbutambabet:quomdicit. Ceu litterraproximaprupg.i. B. qugcftproxima A* Mucro
ne: ideft ftilo. In cereis p u* gilanbus rtilo feribimus *
Beta duplex mgra di candi Et bacchaafparaori fpmofa profilit herba#
dlHamuer pugureS. Ho Ec moloche prono fequiturqux uertice folem: merus tris celebrattlores:	^	r	i	*	•	^	v;*?
LorbS. crocu: & biadrbs Q_u*que.tuas audax imitatur nylie uitis.
Lotbus in pbrygia laudatif Ncc metuit fentis nam uepribusimprobafurgetlS
fima Crocum! alica: bya Achrados indomitasque bionias alligat alnos.
populun"aSbc fchcflunt - Nomine cum graio ceulittera P™xima PrimX apudquos omne pecoris pingitur incera dodtimueronemagiltn*
di odo£ genus eft:ut bal* Sic di humo pingui ferrata cufpidis i&U i,
famus. Cafia: tbus: mirrba Deprimitur folio uiridis pede candida beta: cynamus. Aliud tamenba r\ • * i	rc - n 1.
bet infelicitatis ferpentum X-Uln # ocl0rat,s mefflS ,am f lor,buS m0atm •f. multitudinem colore ru	uer purpureum iam uerficoloribus anni
bicundo palmi logitudine Foetibus alma parens cingi fua tempora gaudet#
menopoSfaba!'Nullal Jf® P^gY* gemantia lumina promant; apud bos ambitio. Sabciq conniuentis oculos uiolaria foluunt; mare fere aibo indetur co# Ofcitat & leoj&ingcnuo confufa rubore	^
lore: Infulas babet felicifli Virgineas adoperta genas rhofa prcftat honores. J
msefangSS^qu, ^elitibuf templisque fabeum mifeet odorem.
ungulis fonre f^citlub par ^Nuncuos pegafidum comitis acheloidas oro
nafo mulis gratujrunrf mu MenaUumque choros driadum nymphasq; napeas
fe pegafides dicuntur;	Q nx colitis nemus amphrifique di thcffala tepe
Acbeloube pindo monte	11	Qy	*	„	1	_	•
fluit^tHoham ab acarnania Q.«*iugacyllenefiac opaci rura lyceir
diuidens in forma bominis Antraque caftaliis femper rorantia guttis eug b^rcule pugnauit: inde Et au% ficanii flores legiftis balefu in forma taun: cui bgrcules
alterum ex cornibus exe* mit: di ipfe influuium mu
Hiuuuium mu
tatus eft. Nymp bgacbeloides funt comites mufaru$ menalus mons arcbadi?*1 imuiustbeffali^iuxta locum bebidem: ad quem pboebus: ut oitendit Valerius Flaccus librq
primopauit armenraregisadmetn Dryadesnympbgquercuum funt. Napegilorum. T_e~ pefilua intbcfl dia*Cyllenemons arcbadi£:ubi enutritus Mercurius: Cyllenius dictus e(t: Ly ceus mos arcbadig ubi pan uencrabatur di unde luperci: di ubi nobile delubrum iouis 1 ycci con ipicitur. Hilefusjluuius: fle mons non longe abaetbna: ubiproferpma flores leglt cum a^us uirgimbus. prtlcoenim tempore tres deefortite erantinfulam Minerua circa imera* habitabat*
7.
Cutn cereris proles ueftris intenta choreis Equoris xtnei uernatia lilia carpfit.
Raptaque lethei coniunx mox fadta tyranni Syderibus triftes umbrailct tartara caelo: pr^pofuit ditemque ioui lstumque falu ti.
Et rihnc inferno potitur proferpina regno.
Vos quoque iam pofito luctu mceftoquc umore
Diana fyracufis:	proxima ifula ortygia; ubi erumpit aretufa fons ex alpbco. prol crpina flo
ndos campos luxtaetnam. Eam raptam pluto curru uexit permeatus lubrcrraneosiuxta (yra, cufas: ubi fons nomine cyanes: Quare fyracufam iingulif annis in co loco ur cri i 10 ^
bro undecimo proferpmefacrificant. Aetna mons fyc»li£uicinusueitice icun c c p	■
cinericiam nulli pemiaiiut Strabo air: 6c in medio cratberem profundiifitnum unde cx balat
r 1	mus	& lSpis: & exefi pu
mees: Hinc credunt dcie cifle le Empedoclem Sed ga adbunclocu^ pueninn poteft amptantcs fabula^ ferreos calceos epcdocli prpbuerunt. Loetbe: flu utusobliuionis in inferno: undeloetbeul tyrannus.i. plutoluocat columella baf ommS nympbas: adquem parautt bortum: ubi nullas
mefle frondes prcdicat.
laajdionets Dionema terucnens. Ven^deabor torum eft. Rbofaco* lorcm babet purpureum.'
purpura:^enus concb^ cuius fanguine fingitur pan nus eiufdtm nominis: Sarni: genus et concb^: fic &oftrca capiuntur H^c adtyron& lydonain mari pbocnicco: & exeoruj ian guie tingebatur panus: qui fenatu^a plebe diuidebat* purpurati erat confules T rtuupbantel uero purpu rari auro intericcto.-precioi (aueftis oltrum dicitur:&C facrana purpura tyna fydo ma phoenicia. & qa illic re gnauit. Agenor pater cad mi: ideo agenorea& cad mea:Coccin3 ucro dicitur a cocco: cuius luccus pan num tingebat. Vius puf purg rome fuit a principio/ quia Romulus prtmu: tuj
alnreges trabea purpurea ufifunt: ut ply mus indicat* Syrius ftclla c in llgua cami lucidi flia p^ rous lapis pcioius a color ignito deus Hglperus filius juroiefuit:cui^amor£pp pulcntudine mr pditaimtipoiteai liluaotiagrauit.S^Uiodorus dic Helperum fuifle nlium Atblatis: & alce dtlfe monte^ atblate3: neqjaphus reduile; ut cutg iu iter iteilas relatus: 6c lucifer etiam dicitur*
Huc facili grefTu teneras auertite plantas.
T ellurisque comas faens optate caniilris:
Hic nulla: infidia: nymphis non ulla rapina:
Cafta fides nobis colitur fandique penates; Omnia plena iocis fecuro plena cachino: plena mero letisque uirent conuiuia pratis.
Nunc uer eft gelidum:nunc eft molaliimus annus? Dum pheebus tener ac tenera decumbit in herba: Gaudet 8C arguto fugientis gramme fonns.
Nec rigidos potare iuuat ncc tolc tepenti; lamque dioneis redimitur flor.bus hortus. Iamrhofa nitefeit larrano clarior citro.
Nec tam nubifico borea latonia phoebe purpureo radiatuult:unec lyrius ardor Sic micat:autrutilus pyrous aut orccorufco Hefperus eoo remeat cum lucifer ortu.
Nec tam iydereo fulget taumantias arcu;
Q_uam nitidis nilarcs collucent f cet:bus horti.
&*■
*r
c
<c t rri'
loHf
biii
u,a.
|-7^VV,-T>V
1«
r
!ns filia tbaumantis fmt: q uare age uel iilbare exorto iam noftc fupremat.
tTTbLmTnnas%Crony Vel quom pheebus equos igurgite metfat ibero:
micuc.Iubarlumeeut do	Sicubi odoratas protexit amaracus umbras*
cct Varro:poit fcpe nue*	Carpitenarciflicp comas fterilifcpbalaufi:
i0(P aurora- H.bcriabilpa	Et tunc ne coridonis opes dcfpernat alexts: !	..
niaathuHO bibero: inde bi ~ r	JT	r	c
berumarchfpari; i occide	Formgfonays puero tormolionpla	t .
teubilol occidit cfficitc^oc	Fer calathis uiolam:& nigro pmixtaliguftro ^
cafumarcrubicudu Balfa	Balfamacumcafianeiftenscroceofcucorimbps
cflmeiS^Lle SPar§C mero b^chi:nam bacchus eo <1 it odores.
fcit.Bal!amuut Cornelius	Et uos agrcftes duro qui polliccmollis ■	j
celfus ait cll modica arbor	Demetitis florestcanoiam uiminetexturn
ut quilq; ramus intumuit j: fi	Surpiculum ferruginciscumulatefiyacithis:
uim ticri adhibeas pauent ■, i r in i	■	n	■
ucn? fragmic lapidis aut te Jam rh°ra diftendat contorti iftamima tunci
Og aperiuntur: bumor i ufu prcffaqj flamcola rumpatur fifcina calta. medicantium eflprycipuuj Mercibus utuernis diues portunus abundet:
tttituKinte gradu mulco mada&iSusiaccho bant. Ideo plynius bellum /Ere finus gerulus plenos grauis urbe reportet; cu^byerofolimis fuiflc gg - Sed quom in maturis fiauebit mellis arifhs. balfamumfcnbit. Cafiano A tq? diem gemino titan extenderit aftro:
SffiwStSS Haufcnt & terris lemei brachia cancrtf j	TT
du3 neceffaria peregrina e. Mlia cum coepif cereale papauer aneto Olim ucro romanus ager fi Iungire: dumqt uirentncxos deferte maniplos:! nufuo nutriuit ut idem Co Et celebres fortis fortuna: dicite laudes: \ j w
borttsnoflr^llorent^nea Mercibus exatf is htlarifq; recurrite in hortos:
Venus pcflbortis; Tum quoqj profcilfo riguo q; infperfa nouali
Flora: flonbuf. Bac* Ocyma comprimite 8i grauibus denfate chylidris
cbus odoribus, portm» Exurat fata ne refoluti pulucrifa;ftus:
nus: deus portuf efl. Aliter	,	,	■	.	,	rr	—
p llemon dictus filius fu t paruulus aut pulex irrepens dente laceffati
it Athamantis:. Geru* Neu formica rapax populari feina polfit:	,*
jus a gerendo dictus ruitis Nec folum teneras audent erodere frondes
herbas* ^CblT ndrus* ^mPbc,tus c°nche limax hirfutaq; campe, iftf um ruflicanu^ ad premc quom iam ualido turgefeit lurida caule dum folium terr?.' Ocy BraiTica cumq3 tument pallentia robora betae mum:non facile nunc co* Mercibus aten olitor gaudet fecurus adultis
tc iam maturis tpteritfupponete falcem: oneTcrcat~it plynius fen ^>a;pe ‘eru s duros laculatur «uppiter ignes bit m metbapbyfica (itefrg Grandine dilapidans hominumtioumqj labores i per triduum fuppomtur. pulex a nigrore puluis m bortis fata rodit. Scribit remedia ad euitanda anima liaquglolentnafci in ber* bis: et ad emtados ibrel &
Saepe etiam grauidis irrorat peftifer utidfs :
Et quibus ifeftx baccho glaucifq^ falidt Jf Nafcunturuolucres:fcrpitqj eruca per hortof Q^uos fuper ingrediens exurit f oemma uifu; f Q_ua: capitis uiduata coma fpoliataq? nudo ^ Vertice truncaiacent trifti confumpta ueneno* Harc ne ruricolas paterentur monftrafalutvs Ipfa nouas artes uaria experientia rerum Et labor oftenditmiferis ufufcpmagifter; Tradiditagricolis uentos fedarefurentis Et tempcftatem tufeis auertere facris*
Hinc malarubigo uiridis ne torreat herbas Sanguine lattantis catuli placatur & extis:
Hinc caputarcadici nudum cute fertur afelli Tirrhenus fixiffe tages in limite rurs* v Vtqj iouis-magni prohiberet fulgura tarcho Saepe fualcdesperct'nxituitibus albis:
Hinc amytaoius docuit quem plurima chiron: Nodoirnas crucibus uolucresfufpedit:& altis Culminibufuetuit teralia carmia flere;
Sed ne diranouas fegetes animalia carpant; profuit interdum medicantem femina pingui pulladia fine fruge falis cofpergere amurca: Innata ue a:ris nigra fariare fuuilla profuit Qt plantis lances infundere amaros: Marrubii multo q; feri contingere fucco*
A t fi nulla ualct medicia repellere peftcm: Dardaniae ueniunt artes nudatacp plantas F cemina qua: iuftis tum demum operata iuuenta Legibus oblcenomanat pudibunda cruore Sed refol uta fmus refoluco mefta capillo Ter circum areolas dC lepem ducitur horti* Q_uas quom luftrauit gradiens mirabile Uifu* Non aliter q dccuffa pluit arbore nibus;
Vel teretis mali uel te£te cortice glandis Voluitur ad terram diltorto corpore campe Sic quondam magicis to picum cantibus angaem Vellere phryxeo delaplumuiditioichos#
gelicidia.	T ufcis^ facris
quia omnis uis arufpicif & carminvrmatbufcis mana* uit. Hinc mala rubigo. rubigalia facra inltitufa t r at ne rubigo ftrangularct. In rubigalibus mactabatur ca tulus tractus ab uberibus canis. plintus libro. xxix, inares catuli placandis nu* tmnibus boftiarum uicc te* nentur: ergo non folua bor torum pelres: fed etiam nu minuj iras catulis euitamus T Agdlarufpex fuit etbru fcus T yrrbcnia. etbruria dicitur 1 Tarcbon: etbru Icorum opuIentifLTmus fu* it: & arufp ex optimuf A mytbaon. pater melampo 3Ts mcdicT. unde Amytba onius melapus dictu!. Huc edocuit cbiron filius fatur* ni:&pbilar£ fili£ oceani palladia amurca. pallas ut dixi olcaminuenit. unde fit oleum. Et olei Jtercus e amurca pbryges inucne runf mulierem emittentem mcftruali morbo fanguiem debere circundare bortos? plynuis (ic ait: negat Apol Io peltem pofle crcfcere.* Q uam nud3 uirgo reflrlgit lolcbf.uulgata urbfeltbel falia: & patria lafonis qui pbnxeum raptu excolcbis i patriam contulit cu 'draco ne fopito magica Icatatoe ope et auxilio medc£* Me dea filia oet£ fuit et ecbatef
‘fij
"f
jyYZayy. ;
4
A
vj cvvQ
feror r*yrces magica qug draconem cuflodiente3iiellusaureirfopiuit:&' argonautis tradidit ' poit necatos filios ad aegeum atbenarum rcgcm luit. Inde in mediam: bine pulfa tandem m itali j amuemt:&cdn(editin region^marforum: ubi magicam artem :& fopireferpentel docuit: Ai» dicunt draconem fuifle mteremptuj ab argonautis ual^rius flaccus banc materiam nobili bt be j roico carmine pluribus libris aperit. Eruca falax. i, Libidmola Lapatum alu dixere rumice bc eius generis filueflrem ofcalidondjtcunt. Aliqui ofilapaton. Aliqui bidrolapaton:& bippola paton. Vis lapati e cier uri nam, &:large fumptumue
trem foluit caliginem ocu a t.	* i * t	t
lorum difeutit. Scila no «->cc*iam protocomos tempus decidere caules:
biliflima e e generibufbul*	Et tartefiacos paphiosque reuellere tursos:
boru eius duo genera: mal	Atque apio fafces & fedlo cingereporro*
culum albis foliis feminam	ri	c j	*	u
gns. Additur tertiam get	erucf falax focundo prouemt horto:
nus cibis gratum.Epimem Lubrica iam lapatholiam thami fponte uirefcunt; don uocant angufliore &	Etfcyla tyrfuto fxpcnunc horrida rufeo
mmufafpero foTto. Rufcuf	prodit & afparagicorrudafimiH,ma fjfo;
eltubi includitur femen al {r	r	r	1	r	r
paragi. Afparagus (emper ™midaque andrachne litientei protegit antes*
crefcitm tyrlum: ideo dicit Et grauis atriplici confurgit longaphalelus* tyriuto rulco. Coixydage Tu modo dependens ricini modo more chylindri
berba £mfmrtif folii^An f'°lc fub ac^«0 gd^as per graminis ubras , t dracbia berba qu? (olet m Intortus cucumis pregnanfque cucurbita ferpit * nalcimontibus. Antes fui Vnanequeeftillis facies nam frtibi cordi CI fut & m Uineis & inagns Longior cft gracili capitis quae uertice pender
Lolus°dutur: fi fuerit jpjl ^ tenuicol,° femen^gefiue globofi
ora triplici: atriplicem ne* Corporis atque utero nimiu quae uafta tumefeit,
Jfrf	cat- Atriplex genufeft ole	Ventre leges medio fobolem dabit illa capacem
'	^•qaodrutticifpinaciiim	Narycix picis aut adei mellis hymeti
pn?nonc!t aquo^^na AuthablIcm tymphis hamulam baccho uelagena icitur differt, pbafelus filiq Tum pueros eadem fluuiis innare docebit.
dicit aute? Liuidus at cucumis grauida quinafcituraluo. £££££££	* -coIuWr nodofoU ,„e teflos
unrf id legumen ad noima Ventre cubat* nexo lemper collcdtusin orbem nauit. Late Columella le*	Noxius exacuit morbos a:ftatis iniqua
tplum declarat ad finem p	Foetidus hic fucco pingui quoque iemine Fartus
ximiuolumtnis:on loqui	Afn,„T,u^‘ ui	• i i
t de cucumere ac cucurbi* Atqulfub«>ch*la manantem repit ad undam
ta^pixlaudati(fmainnam kabentemque fequens nimio tenuatur amore
tia infula maris Ionij: hh	Candidus effeta tremebudior ubereporc#
metpmons .n att.ca reg.o	Mollior mfufo calathis modo lade aelato
-rC
^	Hamula	uakft	apud	apitni	Dj-ilcis	eritjriguoque	madeicitlute
&
us aruo;
lic lagena. De cane onga^	feret auxilium quondam mortalibus coris
neo iadixi. Hipenon lolis. Qjxom canis trigones flagrans Hyperionis a:ftu \
Arboreos aperit toetus rcumuiataquemoris J
ubiberbas defcriplit7~~
p I L^tAz
Incipit de arboribus & in apit a moris: Morain fgypto & cypro abundantis fucci fut. Tnnus as color primu iIbefcuntinderubefcunt:poftnigrelcunt.primuralbafuifle Icnbunt fabule: co* lorem mutaueruntexcruoreTbylbesfpruno^ genera nigra &: candida: & qu£ cum frugibus maturefeuntordacea. Alinina nigra funt&: auditare dicta cerma a purpurea laudatiora ab exter n i gente armeni£ fuauiffimi odoris. Solent fle pruna adoptiua cfle: & qu£ malis inferuntur: ut in bjtica regione malura dicuntur: Quf nucibus nucipruna: q amigdalis amigdalma. Adduntur
totum peregrina qu£ a ciuitate lyri£ damafeo da inafeena nuncupantur. Sut &: culiclma & lilucflna. De prunis nulla mentio efl apd Catonem:quo magis mira tur plimus cum ante urbem conditam lattnus ager bac * arbore abundaret. Alu di* cuntcoepiHc pofi Catone perfica tota a(i£ fuerunt. &C a perfidetranllata .unde & nomen babent: & cum diffi cultatc primum tranfiere T Nuncfponte proucniunt i rbodo tranflata ab cgypto perfici minime fruticant fabula cfle uidet q? uCncata iint. & cum cruciatu apud perfas gmgi: a Syroque per farumrege prouenenome gyptu; trjnfiata:lbicpter* ra mitigata tradunt, parte;
£gypti fallo teflantur hoc pomo Cyrum necare uolu ,n,nfnnMl,K	,	,	ifle:utcunque	tamen	efl	ut
uenmnf -.(.itPercS™ls fed ut patriis uti. In iraliagallica qu£duracina dicuntur. Et quae tarde dion rrtn c f"u»Unt ^Pl?cocia: ^ per adoptionem ducta: nuc iperfica linia odoratiora & lapi	twri
intus mn n ni arc£ur° maturc;^cunC. Arcturusexoriturnomsfeptembris.Sunt^nionnaqug Alnnr> r	tm,a; usPenco^rl5acf3P°tis cortice pilo(o:6c per adoptionem facta
fo a^1TC a(anosminqtiarnpcruenit myrtis rubentibus finiihsfata inmcmpbia per* folu K . n™JCC(E>nisattauo. Vndeil/inomen:quaexre alexandertriumphans exegypto fl iih P	m corJonam u,ctorl? flblNituit: ut phnius refert. In zona artopbilacis fulget
oh mirt C^u?ar^turusdicitur. Euboiainmariggeoauulfaboctiefuit:ubi regnauit Lycaon:qui c, , i 3 OS ? «nlupumuerlusefl.IniigmsmontibufduobusGeraftouergentemapbnca; t-urimfi rC<kn C u Pontum* Hiceflurbscalcbis. Inbac & incbio infula de qua diximus naicu tnm v CICc rm lues?a 2Hlbus exprimiturmel:quod pofleadecoctioneliccatumfit concrc f / ac arontr:3lafitf Ficorum genera bfc qu£ italia recepit. Ficus lydia: quae purpurea^ ferrir1 mam a:calliflrutia lapore porennor: led fngidifljma omnium. Apbncana prae* cunctis fuauitatc : quae a multis Lybilca nominatur ex praecocibus Tyburtine.
Candida (anguineo manat fifcella cruore, Tuncprecox bifera defcenditab arbore ficus;
A rmeniisque & cereolis prunisque damafei Stipantur calathi: &C pomis qua: barbara perfis Miferattut fama cfppatriis armata uenenis,
A c nunc expoliti paruo diferimine lozti Ambrofios prebentfuccos oblita nocendi Q^uin etiam eiufdem gentis denomine didta Exiguo properant mitefcereperfica malo, Tempeftiua madent qua: maxima gallia don*t frigoribus pigro ucniunt aGatica fcetu,
Atgrauis arituri fub fydere parturit arbos Lima calchidicis SC caunis a:mula chiis, purpureaeque chelidoniae pinguesque marifeae; Et calliftrutas rhofeoqua:femine ridet,	J
A ibaque qua: leruat flauae cognomina cerae, Sc.lTalybifca fimulpidto quoque lydia tergo.
f
Sunt & ab auctoribus nominatfliuia pompcia qu£ commode ficcatur ad annuos ufus.' Marii ca inflatior cfl;&r tumidior, Nigra ed qu£ taterina fui£rodia dicitur mbyemc maturatur chelidon nta acbelidonnf populis m bntanianominata:ed& fcrotina duri corticis.Edetpr^cox fiuealba fiue nigra bifera efl fcilicet mefle & umdcmie* Fici feruntur autunno ut melius proueniant pofl uulcanalia nubibus?pluuiam Ipondentibus; Tardipes: uulcanus appellar • (cilicct claudus qa Iuppiteriramotuscfleflescccio. Expulit: Etiunonemluinculis alhgauit Inolimpo:uulcanus uoluit matri uincula foluer rf
Iuppiteriratusfiliu^c c^lo Q nin 8C tardipedifacrfslamrite folutis
Nube "ou,a fcritur cxli Pedentibus undis ualerms flaccuflibro fo do Congilis illuftri mittit qua nurfia campo, cet Amitarm:populi fue* uacq? amiturninis defertur bunias aruis:
rc In /abmia prrmi & nobi 5ed iam maturis nos flagitat anxiusuuis
horcl. Siliusbmcamituma r- i •	i	.	&	i	i
cboors. BujiiaFpatrono7 Euchiusjexcultoscp lubet claudamus ut hottos
micumnomenafontcTTuT Claudimus:imperioq’ tuo paremus agreftes.
mo:quicn inagroamitm Ac metimus leti tua munera dulcis iacche
£PrX“ fSiw	,l?fcluos	f«yos:panas9	b.formes
tempore. Nomina baccbi brachia lactantes uetulo marcentia uino. eucbiosibonusfilius cum Et temcnalium tebacchumteqjlyeum. a patre quererer menalius Lcncumqj patrem canimus fub tecfta uocantes amem 10	Ferueat ut lacus ac mufto copleta faierno;
num mente foluit laneus q Exundent pingui fpumantia dolia mufto. e torcular bromuis Hacftenusagrorum cultus filuine docebam
a fonitu Nicnlius a nocte Syderei Vat;s referens praxepta Maronis, quta baebanaha noctu fte ri • ■	r	t	i	e
bant. Diomfius quia f.l,us ^ primus ueteres aufus recludere fontis
Iouif&Nyff.Nyfaiirbse A fereum cecinit romana per oppida carmen, i cgypto utdiximufinqua
natusbaebus. Afcra oppi .D.	.FINIS.	q
du^&uicus mboenapria befiodi poetae qui uerfus
Marcus'_Antonius Alterius Ad Romulu Q_uirinum
Sepultum tibifiluiumquirine Et flaccum tineis fatis perefum In lucem iliadas auos fecutum Reduxit patrix decus camenx pomponii ftudiumq; corq; menfq? Aphros quo Scipio tulit triunphos. Etcolchis gracili refertus auro Iolchon repetit micans Iafon.
Et te nunc Columella diues horti Romanx celebrem facit iuucntx Q_uare dat latiis fitu colonis Exutos Iuuiofqj farfenafqj V arronem patria; toga: magiftrum Et chartas rigidi fenif Catonis Cclfum Vsrgilium tremellutnqj Et doctis duo Iulios libellis:
Q_ui nomen tulit arboris ftoloncm Da ergo Romule fi quid hic meretur Hos putres carix nihil ualemus Cum tonfx capitolium corolla: Excuffis uiolis premant rhof.fcp.
/dr2avf''
'XjmiitiH
VvUUBUAN!