KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 55 (3)
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 JANU AR A 1938.
PATENTNI SPIS BR. 13788
Dr. Giinther Martin, Berlin Nemačka.
Postupak za tvoridbu čiste celuloze.
Prijava od 16 januara 1937.	Važi od 1 avgusta 1937.
Naznačeno pravo prvenstva od 28 januara 1936 (Nemačka).
Za tvoridbu čiste celuloze ili poluce-luloze več je poznato, da se slama i slične trave kvase natrijskom lužinom i u ok-retljivim kuhalima uz dovod pare razlažu.
Več se je kod rada u konverterima n. pr. kod tvoridbe polucelul ,ze iz slame i sličnih trava pomoču pare odstranjivao zrak iz sa minimumom alkalične rastopi-ne nakvašenog vlaknastog dobra kao i iz samog kuhala, a zatim nanovo uvadaia pata.
Konačno nije novo ni to, da se slama ili slične trave uz upotrebu obralnog kuhala kuhaju u naizočnosti suviška alkalične rastopine sa pregrijanom parom.
Naprama ovim poznatim postupcima sastoji se pronalazak u tom, da se za tvoridbu čiste celuloze razlaganjem slame ili sličnih trava pomoču natrijske lužine u obratnom kuhalu vlaknasto dobro sa raz-lagajučom tekučinom samo zasiti, zrak istjera pomoču pare i zatim pari sa suhom, pregrijanom parom, bez povišenja sadr-žine vlage u obradivanom dobru.
U nazočnom se dakle slučaju spajaju nap red naznačene pojedinačne mjere tako, da se u obratno kuhalo umetnuta slama i sl. samo zaštiti natrijevem lužinom, a da ne stoji u doticaju sa suviškom lužine, pri čem se istina može sabrati na dnu kuhala neznatna količina razložne tekučine. Iza toga se pomoču pare istjera zrak iz vlaknastog dobra i iz kuhala, da se zapri-ječi oštečivanje celuloze usljed oksidacije, i onda upusti suha pregrijana para, tako da se parenje zbiva bez povišenja sadržine vlage u obradivanom dobru.
Suprotno od navodno na prvom mje-stu navedenog poznatog postupka, prema kojem se odmah iza otpočetog rada usljed dovoda pare mijenja omjer razložne tekučine prema vlaknastem dobru kroz kondenzator pare, radi se prema postupku po pronalasku sa uvijek jednakom sadržinom vlage u obradivanom dobru, a po tom i sa u bitnosti jednoličnom kakvočom samog razložnog sredstva uslijed uporabe suhe pare.
Od uvodno na zadnjem mjestu opisano g postupka razlikuje se postupak prema pronalasku s tim, da se radi uz izbjega-vanje suviška tekučine, da se dakle ne kuha, nego samo pari i da se uklanja štet-no djelovanje na celulozu po suvišku al-kalija.
U slijedečem objašnjava se postupak prema pronalasku jednim primjerom izvedbe.
20 kg od žitne slame sječene sječke umetne se u kuhalo sa 200 1 sadržine. Tomu se dometne jedno 60 1 vode ili otpadne lužine uz dodatak od 2 kg natrijskog hidroksida odn. odgovarajučeg pojačanja slabih otpadnih lužina i istodobni dodatak od 100 g sulfita ili hidrosulfita kao reduktivnog sredstva. Kuhalo se zatvori i vrti od prilike 1/4 ure. Kada je dobro potpuno zasičeno rastvornom tekučinom, onda slijedi dovod suhe pregrijane pare. Zatim se zatvaraju ventili kuhala, iza više okretaja o tvori otpusni ventil i radi pot-punog uklonjenja zraka ponovno propu-puhava para kroz 5—10 minuta. Ovaj se
Din. 5.—
postupak ponavlja 2—3 puta.
Priključno se ‘kod jedno 5 atm. kr oz od prilike 177 sata uz vrtnju pazi sa su-hom, pregrijanom parom. Temperature iz-našaju pri to m 140—175°C. Nakon 1 sata se otpusti i tvar, koja je gotovo več sasvim rastvorena, pere.
Iza pranja se iskapano, od ispirne te-kučine oslokodeno dobro metne opet u kuhalo i sa lužinom, koja sadrži od prilike l1/, kg natrijskog hidroksida na 10 1 vode i 100 g dodatka sulfita, kako je gore navedeno, podvrgava drugom parenju sa suhom, pregrijanom parom. Iza jedno P/7 sata otpusti se para, dodaje 20 1 1'riške vode i tim ukloni največi dio u tvari još zaostalog natri jskog hidroksida. Kod ot-puštanja izlazeča otpusna lužina može se, kako je gore navedeno, dodati novoj sječki.
Dobro se zatim tako dugo pare, dok nije čisto od alkalija. Prema primjeru je-dan za drugim slijedeča dva stepena ra-
stvaranja rnogu se shodilo provesti i uje-dno, pa se onda radi sa odgovarajučim po visenjem koncentracije natri jske lužine (30 1 vode, 27.j kg natrijskog hidroksida)
1	radnoga vremena (2—272 sata).
Rastvaranje i čvorova Istabljika i sl. onda je potpuno. Otpaci kod sortiranja iznose kod dvostepenog postupka jedno
2	do '$% ■ Kod jednostepenog naprotiv samo 0,1 0,5% ishodnog materijala.
Oksiceluloze se ne može ustanoviti. Dobitak iznaša 50 do 55%.
Patentni zahtjev:
Postupak za tvoridbu čiste celuloze rastvaranjem slame i sličnih trava sa na-trijskom lužinom u obratnom kuhalu, naznačen tim, sto se vlaknasto dobro sa rastvornom tekučinom samo zasičuje, zrak istjera pomoču pare i priključno dobro pari sa suhom, pregrijanom parom bez po-višenja sadržine vlage u njemu.