KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
g
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 12 (5)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 decembra 1934,
PATENTNI SPIS BR. 11232
Chemische Fabrib Gedeon Richter A, G„ Budapest, Madjarsba, Postupak za pravljenje formaldehida u čvrstim stanju.
Prijava od 21 avgusta 1933	Važi od 1 aprila 1934
Pronalazak se ograničava na način pravljenja formaldehida u čvrstom obliku. Po novom postupku prigotovljeni produkt odlikuje se kroz to, da i u hladnoj vodi pot puno prelazi u plinoviti formadehid.
Kod toga može se na dva načina postupati.
Po prvoj od obeju metoda se vodena o-topina formaldehida koncentrira i ruši pod vakuumom i to ispod 40° C. Vrlo dobre rezul tate postizavamo ako radimo kod obične temperature. Dobiveni produkt je bijele boje, koji intenzivno miriši po formaldehidu, a za razliku od paraformaldehida potpuno je topiv i u hladnoj vodi.
Druga metoda sastoji se u tom, da se vodena otopina formaldehida koncentrira i suši u prisutnosti koloida. Na taj način dobiveni produkt također je bijele boje i miriši intenzivno po formaldehidu.
Otparivanje sa koloiđima provađa se na taj način, da otopinu koloida mješamo sa vodenim formaldehidom ili da u kolodialnu otopinu uvađamo plinoviti formaldehid.
Sušenje i otparivanje formaldehida sa koloiđima poznata je stvar. Svrha te starije metode bila je, da vežemo formaldehid hemijski na koloide. Dodaci formaldehida bili su razmjerno maleni. Svrha nove metode dotičnog pronalaska jest opet, da se pobrinemo, da bude količina formaldehida veća od one, koja je potrebna, da koloid vežemo sa formaldehidom. Po novom pronalasku treba tako odmjeriti količinu formaldehida, da ga je više nego po staroj metodi. Otparivanje u vakuumu provađa se također ispod 40° C. I ovđe dobijaju se veoma povoljni rezultati, ako otparujemo kod obične temperature,
Kod prisuća koloida može se raditi i bez vakuuma ako stavimo tekućinu u plitke zdjele, da se kod temperature, ispod 60° C u suše. Svakako bolje rezultate postizavamo ako radimo s vakuumom.
Nakon otparivanja preostali suhi ostatak sakupi se i smrvi. Kako ovakovi čvrsti konačni produkti lako otcjepljuju fo maldehid, preporuča ih se čuvati u čvrsto začepljenim posudama. Ovakovi suhi ostaci daju s vodom bez zagrijavanja odmah vodenu otopinu for maldehida. Kakovog su sastava dobiveni produkti različitim načinom priređeni ne može se reći. Kod otparivanja čiste formaldehid otopline može se provoditi o jednovitoj tvari, ali kod otparivanja uz prisuće koloida, izgleda da koloidi vežu formaldehid na dodirnoj površini te u tom slučaj'r i kod te supstance možemo govoriti samo o apsorbciji formaldehida.
Primjeri izvođenja:
I.	50 cm3 4 o/o tne otopine jajne bjelančevine pomiješa se sa 50 cm3 obične formaldehidine otopine i neutralizira sa raz-ređenom lužinom. Phenolphtalein služi kao indikator. Jedan dio neutralizovane tekućine nalije se u plitku zdjelicUf i pusti kod sobne temperature stajati. Drugi dio stavi se u vakuum, da se preko koncentrovane sumporne kiseline isto tako kod obične temperature otparuje. U prvom slučaju dobije se ostatak sa 33 »/o formaldehida, a u drugom slučaju sa 36°/o proračunano na suhu sup-stancu. Pokazalo se, da neutralizirane otopine daju produkte koji u vodi brže nabubre.
II.	Po 50 cm3 4%-tne otopine jajuog .albumina pomiješa se jedanput sa 5 crn3, drugi put sa 25 cm3, a treći put sa 50 cm3 ku-
Din. S'—
povnog tekućeg formaldehida. Pojedine mješavine isparivaju se pod vakuumom uz pri-suće koncentrirane sumporne kiseline. U prvom slučaju dobije se 3,5 g praška sa 35,7<>/o slobodnog formaldehida. U drugom slučaju 8,7 g. za 71 o/o formaldehida, a u trećem slu čaju 14,5 g sa 88o/0 formaldehida.
III.	100 cm3 kupovnog formaldehioa se kod normalne temperature pod vakuumom do suhog koncentrira. Ostatak 31,5 g sadrži 90°/o slobodnog formaldehida.
Patentni zahtevi:
1.	Postupak za dobivanje formaldehida u čvrstom obliku kroz otparivanje vodene oto pine formaldehida naznačen time, što se otparivanje provađa u vakuumu ispod 40° C.
2.	Preinaka načina za dobivanje prema zahtevu pod' 1 naznačena time, što se otpari
vanje vodene otopine formaldehida zbiva uz prisuće koloida, kod čega se količina formaldehida tako odmjeri, da bude veća nego je potrebna da se upotrebljeni koloid sa formaldehidom kemijski veže.
3.	Preinaka načina pod 2 naznačena ti me, što se otparivanje provađa kod temperature ispod 40° C.
4.	Preinaka načina prema zahtjevu pod tačkom 2 i 3 naznačena time, što se može provesti koncentriranje bez upotrebe vakuuma ispod 60° C.
5.	Izvođenje načina prema zahtjevima tačaka 1—4 naznačene time, što se tekućina određena za otparivanje prije neutralizira.
6.	Izvođenje načina prema patentnim za-
htjevima tačaka 1—5 naznačeno time, što se kod otparivanja u pripomoć uzimaju supstan ce, koje vežu vodu, (na pr. sumporna kiselina).	; 1